CMLE TAMAMLAMA TEST (ROTTER) 1.Testin Tantm: J.B. Rotter ve J.E.

Rafferty tarafndan 1950de gelitirilen Rotter CTT, yarm braklan 40 cmle balangcndan oluan yar projektif bir kiilik testidir. Rotter CTTnin yetikinler, ocuklar ve niversite rencileri iin ayr formlar bulunmaktadr. Ancak yalnzca, niversite rencileri formunun puanlama yant rnekleri gelitirilmitir. Uygulama sresi olduka ksa olup, 30-40 dakikadr. Bu test ile uyum sorunlar olan rencilerin ilk kaba ayrm yaplarak, bunlara daha sonra dier baz testlerin uygulanmas dnlebilir. Ayrca daha sonra bu rencilerin psikolojik danmaya bavuranlara yaplacak olan ilk grmenin ieriini belirlemede bu testten yararlanlabilir. Rotter CTTnin gelitirilmesinde iki temel ama gz nnde bulundurulmutur. Bunlardan birincisi, niversite rencilerini uyumlu ve uyumsuz olmalar bakmndan ayrt etmek zere grup testi olarak kullanabilecek grece objektif bir aracn gelitirilmesidir. Bu nedenle, test bir grup testi olarak kullanlarak psikolojik danma gereksinimi olan niversite rencileri belirlenebilir. Bunun yan sra, personel seimi amacyla endstri alannda da kullanlabilir. Ayrca mesleki rehberlik amacyla kullanldnda psikolojik danmaya gereksinimi olan renciler ayrt edilebilir. Hale(1960), bu testteki baz maddelerden elde edilen bilgilerin mesleki rehberlikte de kullanabileceini belirtmektedir. Testin deneysel amalarla kullanlmasnda, bir tedavinin etkisi deerlendirilebilir veya uyumun dier deikenlere etkisi incelenebilir. Bu teknik, arm tekniine benzemekle beraber, uyarclarn uzunluu bakmndan farkldr. Cmle tamamlama tekniinde, arm tekniinde olduu gibi bazen uyaran olarak tek bir kelime kullanabilirse de, denekten beklenen tepki daha uzundur. Burada denekten tam bir cmle yapmas beklenmektedir. 2. Uygulamas: Bu testlerde genellikle iki tr ynerge kullanlmaktadr. Birincisinde, hza nem verilmekte ve denekten aklna ilk gelen dnceleri yazarak hemen bir cmle yapmas istenmektedir. kincisinde ise, deneklerden kendi duygularn ifade edecek cmleler yapmas istenmektedir. Rotter CTTde hemen yant verilmesine ok nem verilmekte, bu ikisinin arasnda bir yol izlenmektedir. nk, deneklerden hemen yant verilmesi istendiinde arm ynteminde olduu gibi ok ksa yantlar alnmakta, uzun sre verildiinde de gizlenmek istenen duygular

daha kolaylkla gizlenebilmektedir. Bunun iin deneklere test uygulanmadan nce onlarn ilk akllarna geleni yazmalar istenilmektedir. 3. Testin Puanlanmas: Rotter CTTnin niversite rencileri iin puanlama sistemi Rotter, Rafferty ve Schachtitz(1949) tarafndan gelitirilmitir. Teste verilen yantlar, rnek yantlara gre 0dan 6ya kadar deien deerler verilerek puanlanmaktadr. Elde edilen toplam puan, denein uyum durumunu gstermektedir. Testten elde edilen yantlar atma, olumlu ve ntr olmak zere gruba ayrlmaktadr. atma yantlar boyutunda (3,2,1), olumlu yantlar boyutunda (03,02,01) olmak zere dzey belirlenmitir. Bylece ntr yantlamada olmak zere 0dan 6ya kadar deien yedili bir lek dzenlenmitir. Ekstrem olumlu yantlar(03)sfr ve ekstrem atma yantlar (3) alt olarak puanlanmtr. Puanlama yant rnekleri, psikolojik danmaya gereksinimi olan ve normal renci lt gruplarndan elde edilen yantlarn bir hakemler grubu tarafndan deerlendirilmesiyle elde edilmitir. atma yantlar genellikle saldrgan tepkileri, ktmserlii, baz semptom belirleyicilerini mitsizlii, intihar isteini ve baz mutsuz deneyimleri ifade eden yantlardr. Olumlu yantlar ise genellikle humoru ieren iyimser ve kabul edici ifadelerdir. Ntr yantlar ya bir annenin ocuklar vardr rneinde olduu gibi betimleyici nitelikte ya da streotip, ark szleri veya erkekler her zaman erkektir,ben ocukken ocuk gibi konuurdum,insanlar ilgin gibi nemli bir anlam ifade etmeyen, hem uyumlu hem de uyumsuz kimseler tarafndan verilebilen yantlardr. Testteki cmlelerin yorumlanmasnda izlenimci yaklam kullanlabilmekle beraber bunun yan sra fiil-sfat oran, tepki sresi,gramer hatalar ve cmle uzunluuna bal olarak yorumlama yapabilmek iin gelitirilmi baz normlar bulunmaktadr. Testin kullanl szel anlatma dayanmadndan yorumlaycnn denein teste kar tutumlarna dikkat etmesi gerekmektedir. Yazn incelemesinde, Rotter CTT ile ilgili aratrmalarn genellikle 1950-1960 yllar arasnda yer ald grlmektedir. 1970 ylndan sonra yaynlanan birka aratrma bulunmaktadr. En son 1981 ylndaki aratrmada 1965,1970 ve 1975 yllarndaki niversite rencilerinin uyum durumu karlatrlm, cinsiyet ve yllara gre bir farkllk bulunmamtr(Lah ve Rotter,1981). Gerekte zerinde en ok aratrma yaplan cmle tamamlama testlerinin Rotterin gelitirmi olduu testler olduu sylenebilir. Rotter(1954) bu testlerden zellikle niversite rencileri Formunun en ok aratrma konusu olduunu belirtmektedir. Bu aratrmalarn bir ksm testin gvenirlik ve geerliine ilikin almalardr.

4. Testin Yorumlanmas: rnek Vaka ve Klinik Yorumlanmas Ayen AKOVA(*)

Ayen AKOVA 23 yanda bir niversite rencisi. Bir yl ilkokul retmenlii yaptktan sonra niversite renimine balamtr. Rehberlik merkezine kiiliini tanmak istediini syleyerek, kendisine baz testlerin uygulanmas isteiyle gelmitir. Ailesiyle ilgili olarak, annesinin hayatta olduunu, babasnn ise lmnden ksa bir sre nce annesinden boanm olduu biliniyor. Bir erkek kardei var, ancak u anda annesiyle beraber oturmuyor.Ayen AKOVAnn Rotter CTTdeki yantlar aada verilmektedir. 1. nsanlar iin, zellikle bana iyi davranan kimseler iin bir eyler yapmak houma gider. 2. En mutlu ann gelmesini bekliyorum. Baz mutlu anlarm oldu ama bunlardan hangisinin en mutlu an olduuna karar veremiyorum. 3. En nemli sorunumun ne olduunu bilmek istiyorum. 4. Benim bydm evdeartk oras ile hibir ilikim yok. 5. Yapmak istediim her eyi yapacak kadar vaktimi ayramadm iin..pimanm. 6. Gece yatma vakti gelinceok rahatlarm ve kendimi gvencede hissederim. 7. Erkeklerle beraber olmak ok ho bir ey. Onlarsz bir dnya olamaz. 8. En iyidini inan insann hayat felsefesidir. 9.Beni rahatsz eden eyhibir ey bilmedii halde her eyi bildiini dnerek hareket eden insanlar. 10. nsanlar..benim sakin birisi olduumu sylyorlar. Oysa ben bazen hi de yle hissetmiyorum. 11. Bir annenin en byk sorumluluu onun ailesidir. 12.nsanlarn iyiyi yaratabileceklerini hissediyorum. 13. En byk korkumyalnzlkbenim iin insanlar ok nemlidir 14.Lisede ikenok arkadam oldu, iyi notlar aldm baz sosyal etkinliklere katldm 15.Bir erkekle ba baa olduum zaman kendimi rahat hissetmiyorum. 16.Sporinsanlara yaraldr. Keke spora daha ok vakit ayrabilsem. 17.Ben ocukkenher eyi daha farkl grrdm. Bunu imdi daha iyi anlyorum. 18.Sinirlerimbazen hibir neden olmasa bile kabaryor. 19.Baka insanlarn kendilerini ne biim aptal yerine koyduklarn grdke yle olmamak iin daha ok kararl oluyorum. (*)Burada verilen isim gerek deildir.

20.nsanlarn benim cildim ve kilomla ilgili grlerini sylemelerinden sknt duyuyorum. Bu ikisiyle de sorunum var. 21. Yeterince olgun olmadm iin retmenlikte baarsz oldum. 22.Kitap okumak benim iin nemlidir, ama nemli daha baka eyler de var. Baka yapacak iim olmad zaman kitap okumaktan holanrm. 23.Zihnimnormaldir, ama baarl olmaya karar verdiim zaman pek ok eyi daha iyi anlayabilirim. 24.Gelecekbilinmez ,ama ben baarl olmaya kararlym. 25.Baka insanlara yaptm eyler iin takdir edilmeye ihtiyacm var,ama bugne kadar hi takdir edilmediim halde ben hala denemeye devam ediyorum. 26.Evlilik benim iin hayatta en nemli eylerden biridir. Hayatm tamamlayacak bir eydir. 27.Kendimi en iyi hissettiim ankabul edildiimi hissettiim birisi ile veya bir grup ile beraber olduum zamanlardr. 28.Bazenbaz eyleri yeniden denesem diyorum. Ama eer bir hata yapmsam bunu yaadm iin memnun oluyorum ve bundan bir ders alm olmay mit ediyorum. 29.En zoruma giden eyeletirilmektedir. Benim iyiliim ve kendimi gelitirmem iin yapldn bilsem bile yine de en hassas olduum eydir. 30.Kt niyetle yaplan dedikodulardan nefret ediyorum. Eer bir insan hakknda sylenecek iyi bir ey yoksa, hibir ey sylememek en iyisidir. 31.Bu okulbana pek ok iyi eyler verebilen bir yer(eitim ve sosyal yaant bakmndan) 32.Ben ne istediimi ok iyi biliyorum. Baz durumlarda ok kararl olduumu sylyorlar. 33.Tek sorunyaplmas gereken eyleri yapmak iin yeterince zamann bulunmamas. 34.Kekedaha ok eyler yapabilsem. 35.Babam..ld. Onun lm aslnda yeni bir eyler deildi, zaten ok daha nce lmt. 36. Ben gizli gizlihayatmda iimdeki tm sevgi ve efkati verebileceim birinin olmasn diliyorum. 37. Beninsanlara kar dnceli ve nazik olmak iin ok aba sarf ediyorum. Bunun takdir edilmemesi beni zyor. 38.Dans etmek elencelidir. 39.En byk endiemgvencesiz kalmak. Birok insann bu nedenle mutsuz olduunu gryorum. 40.Kzlarn ouolduka iyi ama yine de ayr bir insan.

ZMLEME Ailesine Kar Tutumlar: Ayenin aile hayatnda gven duygusunu hi hissetmediini ve ailesinin onun yaamnda olumlu bir yerinin olmadn gryoruz. Hem annesine hem de babasna kar olumsuz duygular ifade edilmitir. Kardeinden ise hi bahsetmemitir. En ok kzgnlk hissettii kimse babasdr ve bu duygu babasnn lmesine ramen hala devam etmektedir.(Madde 35. Babamld. Onun lm aslnda yeni bir eyler deildi, zaten ok daha nce lmt.) Ayn zamanda annesi ile de zayf bir ilikisinin olduunu dnyoruz. Madde 11de annesinin aile yaamnda baarsz olduunu ima ettiini gryoruz. Burada bir annenin en byk sorumluluu, onun ailesidir.demektedir Sosyal ve Cinsel Tutumlar: Testteki yantlara ilk bakta denein en ok bu konuya ilikin yantlar verdii ve bu konudaki uyum sorunu hemen gze arpmaktadr. Kendini ok gvensiz hissetmekte (madde 39) ve kabul edilmeye gereksinim duyduunu (madde27) ifade etmektedir. Yalnzlk korkusu ve kabul edilmeme duygular ile (madde 13) ba etmek zere bu konuda aba sarf etmektedir(madde 1. nsanlar iin, zellikle bana iyi davranan kimseler iin bir eyler yapmak houma gider). Ancak sosyal ilikilerinde doyum salamada baarsz olduu aka grlmektedir. Kendini kabul ettirmek iin bunu tek kar yol olarak grmekte ve bu davrann srdrmekle beraber istedii kabul salayamamaktadr. Madde 25 ve Madde 37de bu aka grlmektedir.Baka insanlara yaptm eyler iin takdir edilmeye ihtiyacm var,ama bugne kadar hi takdir edilmediim halde ben hala denemeye devam ediyorum., . Beninsanlara kar dnceli ve nazik olmak iin ok aba sarf ediyorum. Bunun takdir edilmemesi beni zyor. nsanlar tarafndan kabul edilmeye ve sosyal bir stat kazanmaya gereksinim duyduu halde, insanlara kar sert eletirilerde bulunmaktadr. Bunu sosyal olarak reddedilmeye kar bir savunma olunduu sanlmaktadr. rnein Madde 9,19 ve 30da Beni rahatsz eden ey hibir ey bilmedii halde her eyi bildiini dnerek hareket eden insanlar.. Baka insanlarn kendilerini ne biim aptal yerine koyduklarn grdke yle olmamak iin daha ok kararl oluyorum.. Kt niyetle yaplan dedikodulardan nefret ediyorum. Eer bir insan hakknda sylenecek iyi bir ey yoksa, hibir ey sylememek en iyisidir. Kar cinsle ilikilere ok nem verdii ve bu konuda daha da nemli bir gl olduu grlmektedir. Madde 7 ve 36da erkeklere scak duygular tad grlmekle beraber olduu zaman kendini rahatsz hissetmekte ve ne yapacan bilememektedir. (Madde 15). Ona gven, sevgi ve sosyal stat salayaca iin evlilii birok sorununun zm olarak grmektedir.(madde 26).

Kzlara kar ifade ettii tutumu ok genel ve nemli olmayan bir ifadeyi iermektedir(madde 40). Kzlarla olan ilikilerinin onun szn ettii dier konular kadar nemli olmad grlmektedir. Kzlarn ouolduka iyi ama yine de ayr bir insan. Onun en hassas olduu bir dier konu kilosu ve cildidir(Madde 20). Bu konudaki sorunlarnn onun kendini sosyal olarak aalanmasn arttrd grlmektedir. Yaamakta olduu kayglarn azaltmak iin tek bana yapabilecei etkinlikleri tercih ettii grlmektedir. zellikle kitap okumaktan holanmaktadr, byk bir olaslkla romantik ierikli kitaplar okumaktadr. Ancak Madde 22de belirtildii gibi bunun onun asl istedii eyin yerine geecek doyumu salamad grlmektedir. Kitap okumak benim iin nemlidir, ama nemli daha baka eyler de var. Baka yapacak iim olmad zaman kitap okumaktan holanrm Dier Tutumlar: Yapmak istedii yapacak zaman bulamadndan sklkla ikayet etmektedir(Madde 5,16,34 ve 33). Yapmak istediim her eyi yapacak kadar vaktimi ayramadm iin..pimanm., Sporinsanlara yaraldr. Keke spora daha ok vakit ayrabilsem., Kekedaha ok eyler yapabilsem. ve Tek sorunyaplmas gereken eyleri yapmak iin yeterince zamann bulunmamas. Baz eyleri yapabilmek iin daha ok zamana gereksinim duymak genellikle salkl bir iarettir, ancak bu rnekte zaman yetersizliinin ok sk tekrarlanan bir durum olmasn bunun baarsz olma korkusuna kar bir savunma olduunu gstermektedir. Okula kar olumlu bir tutum iindedir. Byk bir olaslkla, bu okulun ona sosyal olarak bir eyler vermesinden ve psikolojik olarak yardm olana salayabilmesi olaslndan kaynaklanmaktadr. Madde 31de Bu okulbana pek ok iyi eyler verebilen bir yer(eitim ve sosyal yaant bakmndan). Daha erken yalardaki yaants hakknda olumlu baz duygular tamakla beraber (Madde 14. Lisede ikenok arkadam oldu, iyi notlar aldm baz sosyal etkinliklere katldm.), ayn zamanda olumsuz bir duygusunu da ifade etmektedir. (Madde 17. Ben ocukkenher eyi daha farkl grrdm. Bunu imdi daha iyi anlyorum. ) Kiilik zellikleri: Ayen pek derin olmamakla beraber baz glkleri konusunda bir igrye sahiptir. Cilt sorununun genel sinirlilik durumunu arttrdnn ayrdndadr. Dier gerilim belirtileri ise onun rahatlayamamas, sosyal durumlarda kendini rahat hissetmemesi eklindedir(Madde 15). Madde 6da ise Gece yatma vakti gelinceok rahatlarm ve kendimi gvencede hissederim.demektedir. Baz cmlelerdeki ifadeleri onun kararl olmakla baarya ulaacana kuvvetli bir ekilde inandn gstermektedir(Madde 21,23 ve 24). Her ne olursa olsun iyinin yaratlabilecei

konusunda genel bir iyimserlie sahiptir. Madde 12 ve 28de nsanlarn iyiyi yaratabileceklerini hissediyorum.ve Bazenbaz eyleri yeniden denesem diyorum. Ama eer bir hata yapmsam bunu yaadm iin memnun oluyorum ve bundan bir ders alm olmay mit ediyorum. Kendine kar olan tutumlar incelenecek olursa, kendini kararl(madde 23 ve 24), sakin (madde10) ve ne istediini bilen birisi(madde 32) olarak grmektedir. Sinirlilik, sosyal kabul salama, reddedilme ve aalk duygularnn yan sra madde 30da belirgin olduu gibi baz paranoid duygularn belirtisi de bulunmaktadr(Kt niyetle yaplan dedikodulardan nefret ediyorum. Eer bir insan hakknda sylenecek iyi bir ey yoksa, hibir ey sylememek en iyisidir). Test Sonucu: Testin sonucu denein psikolojik tedaviye gereksinim olduunu gstermektedir. Denein kiiliini tanmaya ilgi duyduu, sorunlarnn bir ksmnn ayrdnda olduu ve yardm istemek bakmndan da bir sorununun olduu grlmektir. Baz sorunlar hakknda yzeysel bir igrye sahiptir, ancak kendine olan ilgisi, evlilik dnceleri ve dier insanlar tarafndan reddedilme duygular ok derin ve yerlemi olduundan uzun sreli bir tedaviye gereksinim vardr. lk bakta, igr kazanmak veya deime salamaktan daha ok onaylanmay isteyecei sanlmaktadr. Denein egosunu desteklerken onun kendine ok fazla baml olmasna izin vermeyecek bayan bir terapist ile tedavinin baarl olaca sanlmaktadr. 5. Testin Deerlendirilmesi: Gvenirlik almalar: Rotter CTTnin gvenirlii konusundaki almalarda en ok puanlayclar aras gvenirlie nem verildii grlmektedir. Testin puanlama sistemine gre yaplan deerlendirmelerde bir sbjektifliin olmasndan endie duyulduundan, bu durum Rotter ve arkadalarndan sonra baka aratrmalar tarafndan da incelenmitir. Churchill ve Crandal(1955); 40 denein testini psikolojide yksek lisans yapmakta olan renciye birbirinden bamsz olan puanlattrmlardr. Bu almada puanlayclar aras korelasyon katsaylarnn .94, .94 ve .95 olduu grlmtr. Bu deerler daha nceki aratrmaclarn elde ettikleri deerlere (.91-.96) olduka benzemektedir. Bu almalar testin olduka objektif olarak puanlanabileceini dorulamaktadr. Rotter CTT ile uyumun llmesi amalandndan ve uyumda srekli deiiklik gsteren bir deiken olduundan bu testin test tekrar test gvenirliinin pek yksek olmamas beklenmektedir.

Rotter CTTnin test maddeleri birbirine benzemediinden, i tutarlln hesaplanmasnda iki yarm testin oluturulmas sorunu ortaya kmaktadr. Bu nedenle test maddelerinin grgl olarak birbiriyle eletirilmesiyle iki yarm test oluturulabilmektedir. Rotter ve Willermann (1947) bu yntemle elde ettikleri korelasyon katsays .85tir. bu deer Rotter ve arkadalarnn elde ettikleri deerlere(.83ve .84) olduka benzemektedir. Bu veriler testin olduka iyi bir i tutarllnn olduunu gstermektedir. Geerlilik almalar: Rotter CTT ile ilgili yaplan geerlik almalarnn bazlarnda, testin psikolojik danmaya gereksinimi olan rencileri ayrt etme gcnn saptanmas amalanmtr. Churchill ve Crandall (1955), bu amala niversiteye yeni giren bir takm renciye test uyguladktan sonra bunlara son iki yl iinde psikolojik danmaya bavurup bavurmadklarn sormular ve daha sonra bu rencileri iki yl psikolojik danmaya bavurma bakmndan izlemilerdir. Bu aratrmada elde edilen iki serili korelasyon katsaylar kzlar iin .42, erkekler iin .37 olarak bulunmutur. Bu deerler Rotter ve arkadalarnn Rotter ve arkadalarnn (1949) elde ettikleri deerlerden (kzlar iin .50, erkekler iin .62) biraz dk gzkmektedir. Buna gre psikolojik danmaya bavurma durumu bir uyum kriteri olarak alndnda, testin yksek olmayan bir ayrt edici zellii bulunduu grlmektedir. KAYNAKA Akkoyun,F.,(1985).Rotter Cmle Tamamlama Testi, niversite rencileri formu,el kitab, A.. Eitim Bilimleri Fakltesi Yaynlar,No:141,Ankara. Akkoyun,F.,(2005). Projektif Teknikler, Nobel Yayn,165-172,Ankara.

UYGULANAN CTTNN YORUMLANMASI Ailesine Kar Tutumlar: Elif ailesiyle hep birlikte ve beraber olduunu Madde 4te gryoruz, onlar kaybetmekten ok korkuyor. Anne ve babasna kar olumsuz duyguya yer vermemi, yine ayn ekilde kardei hakknda da olumlu duygulara yer verilmi(Madde 8). Aralarnda gl balar var, onlarn bu dnyada Elifi yalnz brakmas en byk korkusu. Sosyal Tutumlar: Testteki boluklara bu konu hakknda en ok yant verdiini grmekteyiz. nsanlarn beni anlamas houma gider cmlesiyle ilikilerinde zorlandn grmekteyiz. Sosyal ilikilerinde sorun ktnda dile getirmeyiini madde 9da grlyor ve byle durumda bunaldn ve skntl olduunu aklyor. Bunu madde 15te de destekler bir cmleyle iimden geenleri bir ekilde bir ekilde aktaramyorum dile getirmi. Sosyal ilikilerinde iyi niyetli olduunu ve konukan olmadn dnyor. Konukan olmadnn sebebi madde 29da belirttii gibi dinlenilmediini dnd iin olabilir. Dier Tutumlar: Kendisi hakknda bir ok ey dnen ve saklayan Elifin gizli gizli alamas saklad dncelerden dolay olabilir. Zaten Elif yazdklarnda pek ak cmleye yer vermemi. Kzlar iin olumsuz dnceleri olan Elifin erkeklerin aralarndaki arkadalk balar iin olumlu dncelere sahiptir. Elifin gelecee dair umutlar, planlar var ama yine de nerede olacan merak ediyor. Okul iin sorumluluklarn onun stne gelmesinden yaknyor. Birok eyi dnmekten ve dinlenmemekten ikayeti. Kiilik zellikleri: Elif kendisi hakknda birok eyin farknda, sinirli deiken ruh halinin olmas ve endieleri hakknda birok ey biliyor. Yapmas gerekenlerin farknda(madde 16,22 ve 25) fakat zamandan ikayeti. Gzel bir uyku uyumas bile onun ruh haline bal(madde 6 ve 30).

T.C. PAMUKKALE NVERSTES ETM FAKLTES PSKOLOJK DANIMA VE REHBERLK A.B.D.

PROJEKTF TEKNKLER DERS DEV

SUNULAN YARD.DO.DR. AHN KAPIKIRAN

HAZIRLAYANLAR 02129011 LKNUR ATABEY 04129005 AYLN AKTA

DENZL,2008