You are on page 1of 1

Gorgias Retorik stne

Felsefe tarihileri Gorgias', hem boyutu hem de ierii bakmndan, Platon'un "byk" diyaloglarndan biri olarak grrler ve Platon'un bu diyalogu yaamnn nemli bir dneminde, etkin siyasetii brakp tmylyle felsefeye yneldii yllard oluturduuna inanrlar. "Retorik stne" alt baln tayan Gorgias'da, Sokrates, Kallikles, Khairephon, Gorgias ve Polos'la birlikte "halkla sylev verme" ve "sz bir ynetim biimi haline getirme" sanat olarak da tanmlanan retorii (belagati) hemen her adan, ama zellikle de siyasal ve ahlaksal deeri asndan ele alp tartrlar... Bu "byk" diyalog, Sokrates'in talebesi Platon'un, bir arkada ortamna giriiyle balyor. Birka kii, hararetle Gorgias adnda birinden bahsediyorlar. Kitapta "iyi sz syleme sanat" olarak bilinen "retorik"i temsil eden Gorgias, belki de tm retorikilerin pr konumundadr. nsanlar zerinde byk bir hayranlk uyandran meziyetleri vardr: insanlarn akllarna gelebilecek hereyi sormalarn, bunlarn hepsini yantlayacan syleyerek, saatlerce konuur... Sokrates'e ge kald iin sitem ediyorlar. Ge kaldn sylyor biri, "hem de" diyor "nefis bir yleni kardnz"... "Gorgias ynla gzel ey anlatt bize az nce".. Sokrates ise bilgece bir sknetle, Gorgias'n sanatnn znn ne olduunu, bu sanatyla ne yapmaya, ne retmeye altn kendisinin de merak ettiini ve bu yzden onu dinlemek istediini sylyor.. Birka kiinin diyalouyla oluan kitabn hrgr de bylece balam oluyor. Sokrates, ie stratejik bir noktadan balyor ve Gorgias'a "ne olduu"nu soruyor. "Diyelim ki, meslei ayakkab yapmcldr; kundurac olduunu syleyecektir" rneindeki gibi, "ne olduu"nu soruyor. Kitap boyunca Sofistliin yani safsatacln, btn ipliini pazara karyor Platon. "Sz syleme sanat" olarak adlandrlan "retorik"in hibir ekilde sanat olamayacn gsterdikten sonra, "retorik"in ahlk temellerini sorguluyor. Platon'un bu kitab, gnmzn elence sektrn doru bir yere oturtmamz iin salam bir zemin sunuyor.

You might also like