Rebecca Anonuevo

STOPOVER

Nagbalik ako sa ating bayan

dahil nais ko na kayong makaniig muli.

Huwag ninyong itanong sa akin kung magkano ang sinusuweldo ko sa Dubai bilang tagalinis ng kubeta

ng mga Arabo ; o ano ang paborito kong

napuntahang mga lugar kapag isinasama ako ng aking amo sa kanyang bakasyon o pamimili ng mga pabango at mga sutlang

damit sa London ; kung may nakilala ba akong

nagyaya sa aking pakasal; kung gaano ang ibinabayad sa mga upahang babae ng mga nakilalang marino

kapag dumadaong ang bapor nang ilang araw;

o ilan na ang nadagdag sa koleksiyon kong toothpick o posporo kapag sumasakay ako sa eroplano (ikinuwadro ko pa nga ang toothpick at magugulat kayo sa pruweba ng marami-rami na ring paglalakbay); o ano ang pasalubong na ko para sa mga bata, sa mga pinsan, sa inyong mga magulang ko. Pero mapipigilan ba naman ang pagbulatlat sa kahon-kahong mga pasalubong na kumot, sapatos, alahas, plorera, TV, VHS, tsokolate. Kayat sige lang, para sa inyo lahat iyan; huwag kayong mag-iinggitan; lahat kayoy naalala kong bilhan.

Pero sanay bulatlatin ninyo rin ang loob ko, paano akong nabuhay nang malayo sa inyo, paanong sumasabak ako sa araw-araw para makapag-ipon at madalaw ko ulit kayo; paanong narito na nga ako sa inyong harapan

ay parang biglang ang layo-layo ng kinalalagyan,

at hindi malaman kung ano ang maari nating pag-usapan pagkatapos mawarat ang lahat ng nakabalot, kasama itong tumitigas na dibdib

na hindi na yata makaluha, hindi na makaabot

sa lalong lumalawak nating paglalayo, sa tuwing bumabalik akot anot hinihila ring palabas sa pinto.

Kasaysayan ng mga Pag-alis ng mga OFW

1970s (Marcos Regime)

Labor migration bilang sagot sa problema ng kawalan ng trabaho sa bansa Ginawang pormal na ang overseas contract work para maani ang mga benepisyo ng remittances ng mga empleyado at trabahador

1982: 314,284 (batay sa mga bilang ng papeles na rehistro) 1988: 477,644

760,602 1999: 7,000,000 in 182 countries

1994:

Pananaw ng Pamahalaan sa mga OFW

Corazon Aquino: Mga Bagong Bayani
Karamihan sa mga service workers ang over qualified 1995: Sa mga 276000 rehistradong DH, 95% ang babae

Nagiging feminized ang migration

Pananaw ng Pamahalaan sa mga OFW

Fidel Ramos
2 babaeng OFW namatay; sinubukan ipakita ni Ramos

na maaaring kumuha ng programang Philippines 2000 Flor Contemplacion Erap at GMA : Pagtutuloy sa migration ng OFW
Pagtuloy na pinapalakas ang imaheng Bagong Bayani

Rebecca Anonuevo
Makatang Feminist
Guro sa Miriam College Nagtapos ng PhD sa DLSU-Manila

Talinghaga ng Gana: Ang Banal sa mga Piling Tulang Tagalog ng Ika-20 Siglo
Bago ang Babae, Pamamahan, Saulado, Kalahati

at Umpisa

Pagsusuri sa Tulang Stopover

Stopover Rebecca Anonuevo

Unang lumabas sa Pananahan, isang kalipunan ng tula Si Rebecca Anonuevo ay isang kilalang makata kadalasang kumakatha ng tulang pumaksa sa kababaihan.

Kahulugan ng makaniig:
Nagbalik ako sa ating bayan dahil nais ko na kayong makaniig muli. Matalik na pag-uusap o ugnayan ng dalawang tao. Pansinin ang layunin ng persona na bumalik sa bayan upang makausap o makipag-ugnayan sa mga mahal sa buhay. Hamartia ng tula: Sa kanyang pagbabalik bayan, nabubulag ang persona na malapit pa rin sa kalooban ng kanyang mga kakausapin.

Huwag ninyong itanong sa akin kung magkano ang sinusuweldo ko sa Dubai bilang tagalinis ng kubeta

Paggamit ng tagalinis ng kubeta:

Pagtalakay sa isang trabahong kailangang marumihan ang tao. Tinutukoy ang mga DH (domestic helper)
Sa paggamit na ito, maaaring tinutukoy ng tula ang pagpapakaba sa gawain na tingin sa lipunan sa ginagawa ng mga OFW. Iniuugnay ang mga bansang Saudi Arabia at UAE (Dubai) dahil pumupunta sa mga lugar na ito ang mga maraming OFW sa trabaho. Sa mga lugar ding ito, nararanasan ng mga kababaihan ang kalupitan sa piling ng mga among dayuhan.

ng mga Arabo ; ...

... o ano ang paborito kong

napuntahang mga lugar kapag isinasama

ako ng aking amo sa kanyang bakasyon o pamimili ng mga pabango at mga sutlang damit sa London ;

Pagkakabanggit sa London: maraming kalakal (import goods) tulad ng mga pabango at seda ang galing sa London. Maaaring ginamit din ang sutlang damit upang balikan ang imperyo ng Inglatera na sumakop sa mga bansang India na kumakalakal ng seda. Hinihahambing dito ang pagkakaalipin ng OFW sa mga dayuhan.

 kung may nakilala ba akong

nagyaya sa aking pakasal; kung gaano

ang ibinabayad sa mga upahang babae ng mga nakilalang marino kapag dumadaong ang bapor nang ilang araw;

Pagyaya sa kasal: maraming mga Filipina ang nagpapakasal sa mga dayuhan upang yumaman. Nagiging bride-for-sale ang mga Filipina, isang manipestasyon ng commodification at pagiging subaltern ng kababaihan. Pagbanggit sa mga Filipina na nagiging puta sa ibang bansa. Maaring tinutukoy rito ang mga Japayuking Filipina. Mistulang nagiging kasangkapan na lamang ang mga Filipina ng mga dayuhan pati na rin ng kapwa kalalakihan sa pagkakabangit sa mga marino. (Maraming Filipino ang nagiging marino.)

o ilan na ang nadagdag sa koleksiyon

kong toothpick o posporo kapag

sumasakay ako sa eroplano (ikinuwadro ko pa nga ang toothpick at magugulat kayo sa pruweba ng marami-rami na ring paglalakbay);

Mga toothpick at posporo: tumukoy sa simpleng kaligayahan ng mga OFW na natitira na lamang sa kanilang sarili. Maaring tignan din ang silbi ng mga toothpick at posporo sa silbi ng OFW sa lipunan. Pagkwakwadro ng toothpick: pagkwakadro sa OFW ng lipunan

o ano ang pasalubong na ko para sa mga bata, sa mga pinsan, sa inyong mga magulang ko.

Pero mapipigilan ba naman ang pagbulatlat

sa kahon-kahong mga pasalubong na kumot,

Sa ikawalang bahagi, mapapansin na ayaw pag-usapan ng OFW ang mga bagay na ito dahil ayaw niyang pagusapan ang mga bagay na may kaugnayan sa kanyang paglalakbay. Pansinin na kausap ng persona ang kanyang mga magulang

...sapatos, alahas, plorera, TV, VHS, tsokolate.

Kayat sige lang, para sa inyo lahat iyan;

huwag kayong mag-iinggitan; lahat kayoy naalala kong bilhan.

Tinutukoy ang mga balikbayan box. Makikita ang commodification ng mga OFW sa lipunan. Pagbanggit sa mga pasalubong na Ito dahil karaniwang ipinapadala sa mga kahon (balikbayan box).Maaaring pansinin ang pagiging artipisyal na relasyon ng persona sa magulang niya. (TV, VHS) Kahulugan ng bulatlat: masusing pagsusuri sa sisidlan at sa lahat ng nakalagay rito Nais ng persona na masusing malaman ng pamilya niya ang kalooban niya sa halip na pawang materyal at paninabangan niya. Kahulugan ng sumasabak: 1) umaatake sa labanan 2) pagharap sa tungkuling may kabigatan

Pero sanay bulatlatin ninyo rin ang loob ko, paano akong nabuhay nang malayo sa inyo, paanong sumasabak ako sa araw-araw

Makikita rito na inaako nang persona ang tungkulin upang bumuhay sa pamilya. Inaako rin niya gayundin ang tungkulin niya sa lipunan. Sa ganitong pananaw, tinatanggap niya ang kanyang kaganapan sa lipunan.

para makapag-ipon at madalaw ko ulit kayo; paanong narito na nga ako sa inyong harapan ay parang biglang ang layo-layo ng kinalalagyan,

Kahulugan ng mawarat: masira ng lubusan Sa pagkasisira ng kahon, mistulang tuluyang nasisira na rin ang kanyang pagkatao.

at hindi malaman kung ano ang maari nating

pag-usapan pagkatapos mawarat ang lahat ng nakabalot, kasama itong tumitigas na dibdib

Paninigas ng dibdib: Tilay nagiging manhid na ang persona sa mga paghihirap dulot ng pagkakawalay niya sa pamilya at pagiging dayuhan sa sariling bayan

na hindi na yata makaluha, hindi na makaabot sa lalong lumalawak nating paglalayo, sa tuwing bumabalik akot anot hinihila ring palabas sa pinto.

Sa huling bahagi, makikita ang anagnorisis. Nabatid ng persona na malayo na kanyang kalooban sa kanyang pamilya. Makikita sa huling dalawang linya ng tula ang peripeteia ng tula. Ang kanyang pagbabalik sa kanyang tahanan ay isang lamang stop-over sa kanyang paglalakbay sa buhay.

Balintuna na rin ng tula ang pagiging dayuhan ng persona sa loob mismo ng sarili niyang tahanan at sa sariling pamilya niya.

Agon
Bumalik ang isang OFW sa kanyang bansa upang

makapiling ang kanyang pamilya ngunit hindi niya natanggap ang hinahanap niyang comfort na dapat kasama ng mga kapamilya dahil nakatutok ang kanilang atensyon sa mga dala niyang pasalubong. Sa mga pagkakataon na nagpapakwento sila tungkol sa mga karanasan niya sa ibang bansa, tungkol lamang sa mga mabababaw at nakakainsultong bagay ito. Nakikita rin sa mga tanong ng kaniyang pamilya ang kanilang mga stereotype sa mga OFW.

Anagnorisis
Hamartia ng tula: Sa kanyang pagbabalik bayan, nabubulag ang persona na malapit pa rin sa kalooban ng kanyang mga kakausapin. Pagkabatid: Nabatid ng persona na malayo na kanyang kalooban sa kanyang pamilya.
Mistulang isang stopover lang ang kanyang

pagbabalik sa kanyang pamilya

Panopticon
OFW at Pamilya (Tagalabas)

Dayuhan (Taga-loob)

Necessary Poem
Ipinapakita ng akda ang ibat-ibang realidad na nangyayari sa mga babaeng OFW.
Sa akda, nakikita ang paglalahad ng mga

karanasan ng kababaihan sa ibang bansa Pagiging DH na mistulang alipin Pagiging puta na pinagpapasa-pasahan ng mga dayuhan at kapwa Filipino

Realismo
Realismo
Nakikita ang realistikong Nakikita ang paghahangad

paglalahad ng problema ng mga OFW. Nakikita rin ang pagkalusaw ng mga babaeng OFW sa materyosong lipunan

ng OFW na makita ang pagkatao niya sa kanyang kalooban niya imbes na sa halaga niya sa lipunan. Nakikita rin ang paghahangad niya sa isang bukas kung saan maibulatlat ang kanyang kalooban

Kaugnayan sa ibang akda

Maiuugnay ang tula sa mga maikling kwentong Uuwi na

ang Nanay Kong si Darna at Banyaga.

Kaugnayan sa ibang akda

Sa mga sinunang tulang Griyego, maiuugnay ang tula sa isang epiko, ang Odyssey.

Kaugnayan sa ibang akda

Naiiugnay rin ito sa mga pelikulang Anak at Sanay Maulit Muli na pumapaksa sa mga kababaihang umaalis sa sariling bayan.