EKO-NOMOS (baka trl okumak mmkn!) Baka bir dnya mmkn m?

(Ne sk duyuyoruz bu bir araya gelince pek alml grnen szckleri.) Eer sz konusu olan, iinde yaadmz dnyann baka trl bir varoluu ise; evet. Ama baka bir dnya burada ve imdi mmkn. Vaat edilen topraklarda ya da cennet bahesinde deil. Buras deilse neresi, imdi deilse ne zaman diyoruz. Bu cmlenin bana ifade ettii haydi ko eyleme demeye alan bir paroladan ibaret deil. Karsnda durduumuz sistem ve iktidarn rgtl aygt devlet burada, o halde bizim de devrimimizi kuracamz yer burasdr. Devrim iinde bulunduumuz bir srese eer ve krlma an belki de bir gn bir yerlerde bir polisin bana decek bir saksyla balayacaksa boluklara szp, direni alanlar yaratmak, sistemi bir ala sarp o ana bugnden hazr olmak gerek. Sistemin ileyiini sekteye uratmak zere ykc enformasyon tekniklerimizi kurmal ve uygulamalyz. Ve karsnda durduumuz iktidarn gcn yalnzca enformasyon akndan deil ayn zamanda iliki biimleri ve ekonomiden aldn da unutmamalyz. (Devletin bir ilikiler akdi olduu hala hatrmda. Sa olasn Gustav Landauer. ) Tm bu saydklarmz arasnda zellikle ekonomiyi fazlasyla gz ard ettiimizi, bu alana dair szmz, dahas mevcut alternatiflerimizi sakndmz dnyorum. Anaristler bugnden anarist bir dnya kurmakla ilgilenirken nedense mevcut ekonomik iliki biimlerini deitirmek iin pek az aba sarf ediyorlar. Ekonominin, zellikle reel politikann ierisinde saysal verilere boulmu ve sistemin diline entegre olmu bir alan olarak alglanmas ekonomi zerine bunca az dnmemize neden oluyor olabilir. Oysa ekonomi ona yklenen tm ktcl anlamlarn dnda nasl yaadmz, yerkre zerinde karlkl olarak ne alp verdiimizle ilikilidir bizzat. Makinenin ksa devre yapt kriz anlar iin, ileyen ekonomi biimlerimizi de hazr bulundurmalyz. Bataile, ekonomiye yerkre zerinde bir devinimin gereklemesi iin evren iinde o noktada oluan bir enerji dngsnn sonucu olarak bakar1. Ekonomi bugn anladmz anlamdaki para ekonomisiyle snrl deildir yalnzca, enerjinin dnm yasalaryla ilikilidir, evreselevrimsel yasadr. Eko-nomos. Kapal bir sistemdeki dnmn yolu yordam. Ve her ekonomi enerji fazlasn barndrr. iek yaamak iin gerekenden fazlasna sahiptir. Bu onun darya verdiidir. Enerjinin ak gezegensel hareketi salayan gtr ve kimilerinin sand gibi determinist dz bir izgi deildir bu hareketin ekseni. Aksine dngsel bir ileyii vardr. Enerji asla yok olup gitmez, ancak baka biimlere dnerek varln srdrr.nsann yaamsal retimi de bylesi bir dngyle kendisini srdrr. Bu kendi kendini srdrme halinin tek yolunun neo-liberal ekonomi olmad da ok ak. Ekonomiyi doru okuyup kendi i devinimlerimizi, alternatiflerimizi, oluturmak, anariyi imdi-burada ina etmek... Bu neden mmkn olmasn? Para ekonomisi olas olanlardan biridir yalnzca, en ktlerinden birisi. Ve bugn yerini hzla kredi ekonomisine, borsa raporlarna brakmakta Yaamak iin gereksindiklerimiz iin araya koyduumuz aralar bir de olabildiince soyutlatrp karmaklatryoruz ki iinden kamayalm. Bunu yapma nedenlerimizden biri de belki daha somut ekonomi biimlerinin (takas, armaan, ortak depo) zihinsel-tinsel karlklarn nce sembolikleen (para) ve sonra tmden soyutlaan ( lektronik deerler, borsa, kredi kartlar) yeni ekonomiyle karlamaktr. Armaanlama ve takas elle tutulur cinsten deiim biimleriydi ve bununla beraber riteller, duygusal ve zihinsel kurgular-mitler ieriyordu. Para ve kredi ise somutluunu yitirdii

oranda duygusal balardan da yoksunlayor ve kendisi bir eit mitolojik parodiye dnyor (inanmyorsanz para piyasalar raporlarn bir yarm saat takip edin). ktidarn tanmlad ekonomi, devinimin bir kalba girmesi ve tek bir deiim biiminin egemen olarak merkezilemesi zerinden kendini kurar. Bylece ekonomi kendine ikin nomosundan ayr yasayapclara ihtiya duyar. Devlet aygt ekonomiyi merkeziletirerek devinimi ynetir. Ya da merkez, kapitalin sanal bir dzlemde rgtlenmi iktidarna kayar. Devletler ve uluslarst irketler yeni ekonominin tiranlardr. Peki, tm bunlarn dnda, gndelik yaammzn ierisinde kendisini aa karan baka bir ekonomi de yok mu? Armaanlama ve takas ekonomileri zayf da olsa, yeraltna ekilmi incelikli biimlerde de olsa varlklarn hala srdrmyor mu? Tketim toplumunun fazlalklaryla yaayanlarn, yamaclarn, dzenbazlarn, dolandrclarn toplumda cirit attn dnmemek iin ok iyi niyetli olmak gerek (hadi aka saf diyelim una). Kaytd ekonomi ve merkezde olan dinamitleyecek olan her trl srad ekonomik yntem (sahtecilik, hrszlk, dilencilik, sinyalcilik2, makine krcl3, kaytarma vb.) zgr bir dnya iin direnenlerce, bu dnyann egemen enerji devinimini sabote etmekte kullanlabilir. Ancak sabotaj tek bana sistemi alt st etmeye yeterli deildir. Sistem kendi kendini retir. Tm bu ykmn yan sra kendi yaplarmz da bugnden, bu toplumun ierisinde kurmak4, alternatif retim ve tketim anlaymz eylemde rneklemek anarinin nasl mmkn olduunu gstermenin en iyi yoludur. retimi, bilgiyi ve yaratm datmak ve merkezsizletirmek zere gndelik hayat pratiimizi yeniden biimlendirip rgtlemeliyiz. Liberter ekonominin rneklerini (ksmen de olsa) ilkel topluluklarda5, Fouirerde, 36 spanyasnda, 68 hareketlerinde, eitli komn ve igalevi deneyimlerinde olduu kadar sokakta yaayanlarn, evsizlerin, ingenelerin, kanunsuzlarn, yoksullarn gndelik pratiinde de grebiliriz. Neo-liberal ekonomiyi bozmak, deforme etmek zere bu farkl pratikleri olabildiince kullanma ve dolama sokmann baka trl bir ekonominin yolunu aacan dnyorum. Takas pazarlar kurmak, armaanlamay kapitalist hediye gnleri mantnn tesinde yeniden kullanma sokmak, ekilebilir bo arazileri ekerek buralardan kendi rnmz almak, ortak mutfaklar oluturmak, tketim toplumunun kullanmadklarn almak (pazar sonras artklar toplamak bu lkede yoksullarn yllardr yapt bir ey)... cretli alma ekonomisinin dnda alternatiflerle hayatmz pekl srdrebiliriz. zerimize kazak alacak paray kazanmak iin altmz zamanda o kaza rebiliriz. Bylece yalnzca kazak giymek iin para ekonomisinin dna km olmakla kalmaz, egemen zihniyetin de dna karak nitelikli ve keyifli zaman geirebiliriz. Hayatlarmz i-elence, okul-oyun ikiliklerinin dna tadmzda gereksinimlerimizi karlarken bu babo dnyada ne kadar elenebileceimizi de kefederiz. Tm bu alternatif ekonomi nerileri salt ekonomik neriler olmak yerine, enerjinin dnm yasalarna yitirdii ritelleri, kurgular ve yeteri miktarda mistifikasyonu da yeniden kazandracaktr. Ekonomi tezlerinde ou kez gzden karlan da muhtemelen barikatlarn arasna, halk mutfaklarna, sinyalcilerin arap sofrasna ve ingenelerin yol kenarnda oluturduklar patates tarlalarna6 kap gitmi kahkahann enerjisidir.

nan Mays Aru

1. George Bataile, Genel ktisat Kuram 2. Dilencilik ve sinyalcilie ( o da m ne ? bir arap ya da orba ya da her neye ihtiyac varsa onun parasn istemek iin insanlara gidip para sorar sokak ocuklar) ahlak itirazlar duyar gibiyim.Ama gelin Protestan alma ahlakn kapitalistlere brakalm. Weber yesin balarn... 3. Su (H2O) ve elektrik devrelerinin pek iyi geinemedii herkese bilinir. Yaz gnleri soda makinelerinden dilediimiz kadar serinlik ve belki biraz da bozuk para almak iin su, gvenilir ibirlikimizdir. 4. Destraum et aedificabo.Proudhona da bir selam. 5. Canglda baz kk adamlar ve kadnlar yayor, onlar bizim gemiimiz ve belki de geleceimiz demiti Serge Gainsbourg. Ama bugnk kapitalist toplumun da ilkellerle baladn unutmayalm. 6.ingeneler g yollar zerinde yol kenarna patates ekerler ve dn yolunda fazla bakm istemeyen bu rnn hasadn toplarlar.