9.

SINIF YEN TARH DERS RETM PROGRAMI LE LGL RETMEN GRLER*

Semih AKTEKN** Derya CEYLAN***

zet Bu alma 2007 ylnda kabul edilen 9. Snf Tarih Dersi retim Programnn genel zellikleri, kazanmlar, ierii, renme-retme sreci ve lmedeerlendirme boyutuyla ilgili tarih retmenlerinin grlerini ortaya koymak amacyla yaplmtr. Aratrmada betimsel yntem kullanlmtr. alma Giresun il merkezi ve ilelerinde ortaretim kurumlarnda grev yapan 50 tarih retmeni ile gerekletirilmitir. Aratrmada 50 tarih retmenine anket uygulanm bunlardan 10 tanesiyle de ayrca mlakat yaplmtr. Aratrma sonucunda elde edilen verilerin yzde ve frekans deerleri tablolar halinde gsterilerek analizleri yaplmtr. Aratrmaya gre tarih retmenlerinin ounun 2007 yl 9. Snf Tarih retim Programn teorik olarak olumlu deerlendirdikleri fakat programla ilgili bir takm tereddtlerinin olduu anlalmaktadr. Tarih retmenleri tarafndan okullarn fiziki koullar, ders sresinin yetersizlii ve hizmet ii eitim seminerlerinin eksiklii programn uygulanmas konusunda problem olarak grlmektedir. Anahtar Szckler: Yeni tarih programlar, Trkiyede tarih retimi, tarih eitimi

Giri 21. Yzyl pek ok deiimin hzla yaand bir a olarak grnmektedir. Bireylerin bu deiime uyumlu olabilecek beceri ve deerlerle donanml olabilmeleri de her ada olduu gibi bu ada da eitimin ncelikli sorumluluu olarak dnlmektedir. Eletiren, yaratc dnen, bilgiyi bulan ve kullanan, aratrmac bireylerin yetiebilmesi yine bu zellikleri destekleyici nitelikteki eitim programlar ve programlara uygun renme ortamlarnn oluturulmasyla olanakl hale getirilebilir. Milli Eitim Bakanl Talim ve Terbiye Kurulu tarafndan amzdaki deiim ve gelimelere uyum salayacak bireylerin yetitirilmesine olanak salamak amacyla ilk ve ortaretim programlarnn yenilenmesi kapsamnda 2007 ylnda 9. Snf Tarih retim Program da yeniden dzenlenmi ve 20082009 retim ylnda uygulanmaya balanmtr. Cumhuriyetin ilk yllarndan itibaren
* Bu makale danmanln Yrd. Do. Dr. Semih AKTEKNin yapt KT, Sosyal Bilimler Enstitsnde 2009 ylnda Derya CEYLAN tarafndan hazrlanan 9. Snf Yeni Tarih retim Programyla lgili retmen Grleri isimli yksek lisans tezinden retilmitir. ** Yrd. Do. Dr.; Karadeniz Teknik niversitesi, Fatih Eitim Fak., Tarih Eitimi ABD, Trabzon *** Ara. Gr.; Giresun niversitesi, Eitim Fakltesi, Sosyal Bilgiler Eitimi ABD, Giresun Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012 253

9. Snf Yeni Tarih Dersi retim Program le lgili retmen Grleri u

eitli dnemlerde ihtiyalar dorultusunda program deiikliklerine gidilmitir. Tarih retiminde de pek ok kez yeni programlar hazrlanarak mevcut programlarn eksiklikleri giderilmeye allmtr. Bu almalarda tarih retiminin sorunlar ve eksikliklerinden yola klmtr. Tarih nedir, tarih retiminin sorunlar nelerdir ve bu sorunlarla ilgili zm nerileri neler olabilir gibi sorular bu alandaki program gelitirme almalarnn da temelini oluturmutur (zbaran, 1992). Tarih retiminin an yeniliklerine ayak uydurabilmesi amacyla tarih programlarnda deiiklikler yaplm, buna bal olarak ders kitaplar da deitirilmitir ve ihtiya duyulduunda da deitirilmektedir (Safran, 2006). Tarih dersi retim programlarnn geliimi incelendiinde apa (2005,43), 1924 programnn Trk tarihinden ziyade, Genel tarih ve Avrupa tarihine ncelik veren Avrupa merkezli bir tarih retimini ierdiini, bu programn ncekinden farkl olarak slam tarih ve medeniyetine yer vermemi olduunu, ortaokul ve liselerde uygulanan bu programn 1927de baz deiikliklere uradn fakat asl deiikliin 1930dan sonra tarih tezine gre yapldn belirtmektedir. Ayn dneme ilikin deerlendirmesinde Ycel (1946) 1927 ylnda tarih programlarnda radikal bir deiiklik yapldn, bu deiimin amacnn da Trk tarihini mihver yaparak retimde bulunmak olduunu belirtmitir (Ycel, 1946, s. 286, Akt. Ata, 2002, 29). 1929 ylnda alan Millet mekteplerinde tarih dersleri daha ok tarihi menkbe ve tarihi muhasebe anlatma eklinde yaplmaktayd (Ata, 2002). 1938 Ortaokul programnda tarih dersinin sadece retim program verilmi olup ayrca retmenin izleyecei yntem ksm yoktu (Ata, 2002). 1952 ve 1973 Lise mfredat programlarnda ise sadece snflara gre konu dalmna yer verilmi, retim yntem ve tekniklerinden bahsedilmemitir (MEB, 1952 ve 1973ten Akt. Ata, 2002, 34). 1975 ylnda Felsefe Kurumu tarafndan gerekletirilen seminerde Tunay (1975, 282) o zamanki tarih retim programn, Lise 1 tarihinin konusunu lka, Lise 2 tarihinin konusunu Ortaa ve Lise 3 tarihinin konusunu Yeni ve Yakna oluturmaktadr; Edebiyat ubelerinin son snflarnda 3 saat dierlerinde 2 saat tarih dersi okutulmaktadr; Lise 2 Edebiyat ubelerinde Genel Trk Tarihi dersi ile Lise 2 Fen ve Edebiyat ubeleri iin ortak olan Trk ve slam Sanat Tarih dersi vardr; ayrca btn snflarda iki haftada 1 saat Trkiye Cumhuriyeti ve nklap Tarihi dersine ayrlmaktadr eklinde belirtmektedir. 1981 ylnda Trk nklap Tarihi ve Trkiye Cumhuriyeti nklap Tarihi programlarnda deiiklik yaplm (MEB, 1981), 1982 ylnda Trkiye Cumhuriyeti nklap Tarihi Dersinin ad Trkiye Cumhuriyeti nklap Tarihi ve Atatrklk olarak deitirilmitir (MEB,1982). 1983 ylnda Ortaretim Kurumlar Tarih Program kabul edilmitir (MEB, 1983). Kstkl (1998, 186) Lise I, II ve III. Snflarda uygulanan 1983 tarihli tarih retim programna ilikin deerlendirmesinde lise tarih mfredatnn ilkretim tarih mfredatnn biraz daha geniletilmi ve derinletirilmi bir tekrar olduunu, Yakna, Trkiye Cumhuriyeti ve Atatrk lkeleri konularnn biraz daha youn olduunu dile getirmi ve mfredatta dikkat eken sorunlardan birinin konularn ounlukla askeri ve siyasi olaylara ayrlmas olduunu belirtmitir. 1991 ylnda lise ve dengi okullarn II. ve III. Snflarna ait Sanat Tarihi Dersi retim program kabul edilmi (MEB, 1991), 1992 ylnda Osmanl Tarihi 12, Genel Trk Tarihi 123 ve Tarih 12 dersleri kabul edilmitir (MEB, 1992). 1993 ylnda Ders Geme ve Kredi Ynetmeliini uygulayan ortaretim kurumlarnn ortak dersleri arasnda yer alan Tarih 12 programlar kabul edilmitir (MEB, 1993). 1998de Ders Geme ve Kredi Sistemine gre dnemler esas alna254 Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

u Semih Aktekin / Derya Ceylan

rak hazrlanan ve Snf Geme Sisteminde uygulanmakta olan program, 2455 ve 2470 sayl Tebliler Dergisindeki aklamalar dorultusunda snflar esas alnarak dzenlenmi ve uygulama bu dorultuda gerekletirilmektedir (Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 27.4.1998/64 sayl Kurul Karar). Son olarak 2007 ylnda tarih retim programlaryla ilgili deiiklik yaplm ve ilk olarak 20082009 retim ylnda 9. Snflarda yeni tarih retim program uygulanmaya balanmtr. Yeni programn temel yaklamnda da belirtildii zere srekli deiim ve geliim halinde olan dnyada, bireylerin ilgi, ihtiya ve beklentileri; an getirdii yenilikler dier alanlarda olduu gibi eitim alannda da deiiklikleri gerekli klmaktadr. 2007 programnda renci merkezli, bilgi ve beceriyi dengeleyen, rencinin kendi yaantlarn ve bireysel farkllklarn dikkate alarak evreyle etkileimine imkan salayan yeni bir anlay yaama geirilmeye allmaktadr.(MEB,2007). 1998 tarih retim program ve 2007 tarih retim program birlikte deerlendirildiinde 1998 tarih retim programnn davran yaklama dayal oluturulduunu, 2007 tarih retim programnn ise renciyi aktif klan, yaplandrmac yaklamlar esas alnarak oluturulduunu sylemek mmkndr (Safran, 2010). Aratrmann nemi lgili literatrde Tarih retmenlerinin yeni programlarla ilgili grlerini yanstan yeterli almalara rastlanlmamas nedeniyle bu aratrma, 2008 ylnda uygulanmaya balanan Tarih Dersi retim Programyla karlatrlmas ve programn uygulaycs olan retmenlerin yeni programa ilikin grlerinin alnmas yoluyla programn getirdii yenilik ve deiimlerin belirlenmesinde, yeni programn tarih retimine katklarnn deerlendirilmesinde, varsa programla ilgili eksiklik veya uygulamadaki aksaklklarn belirlenmesinde, daha nitelikli programlarn gelitirilmesinde, tarih retimi ve program gelitirme ile ilgili yaplan aratrmalara katkda bulunmay hedeflemektedir. Ayrca 2008 ylnda uygulanmaya balanan Tarih dersi retim programyla ilgili daha nce yaplm bir deerlendirmeye ulalamamas ve bu aratrmann yeni tarih programyla ilgili yaplan ilk almalardan birisi olmas nedeniyle almann programn deerlendirilmesine k tutmas beklenmektedir. Ama ve problem Bu aratrmann temel amac, 2007 ylnda Milli Eitim Bakanl Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl Tarih Dersi retim Program Gelitirme zel htisas Komisyonu tarafndan gelitirilen ve bakanlka kabul edilen Ortaretim 9. Snf Tarih retim Programn retmen grlerine ynelik olarak deerlendirmektir. 9. Snf Tarih retim Program 20082009 retim ylnda uygulanmaya balanmtr. phesiz bir retim programnn etkililii uygulama alannda anlalr. retim programlarnn uygulaycs olan retmenler teoride hazrlanm bir eitim programnn uygulamadaki snrllklarn ve olumlu yanlarn en iyi deerlendirebilecek kiilerdir. Bu nedenle aratrmann temel problemini deien tarih programnn retmen grlerine gre deerlendirilmesi oluturmaktadr. Bu temel problem dnda aratrmann alt problemleri yle sralandrlabilir:

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

255

9. Snf Yeni Tarih Dersi retim Program le lgili retmen Grleri u

Tarih retmenlerinin 2007 yl 9. Snf Tarih retim Programnn genel zelliklerine ilikin grleri? Tarih retmenlerinin 2007 yl 9. Snf Tarih retim Programnn kazanm ifadelerine ilikin grleri nelerdir? Tarih retmenlerinin 2007 yl 9. Snf Tarih retim Programnn ieriine ilikin grleri nelerdir? Tarih retmenlerinin 2007 yl 9. Snf Tarih retim Programnn ren me-retme boyutuna ilikin grleri nelerdir? Tarih retmenlerinin 2007 yl 9. Snf Tarih retim Programnn lme deerlendirme boyutuna ilikin grleri nelerdir? Aratrmann Snrllklar Bu aratrma: Giresun ili ortaretim okullarnda tarih retmenlii yapmakta olan 9. snf tarih retmenlerinin grleriyle, 20082009 retim ylyla, Aratrmada yer alan veri toplama aralarndaki sorularla, Aratrmada ulalan yerli ve yabanc kaynaklarla snrldr. Yntem Bu aratrmada tarih retim program ile ilgili var olan durum incelenmeye alldndan, aratrma betimsel aratrma yntemine uygun olarak yaplandrlmtr. Betimsel yntem genellikle bir durumu aklamak, deerlendirmek ve olaylar arasndaki ilikileri saptamak amacyla gerekletirilir. Neredeyiz, mevcut durum nedir, hangi yne gitmeliyiz sorularna cevap arar (epni, 2007, 34). Evren ve rneklem Aratrmann evrenini 2008-2009 eitim retim ylnda Giresun li merkezi ve ilelerinde ortaretim kurumlarnda alan tarih retmenleri oluturmaktadr. Giresun il merkezi ve ilelerinde ortaretim kurumlarnda alan 14 bayan, 36s erkek toplam 50 tarih retmeni aratrmann rneklemini oluturmaktadr. Veri toplama arac Aratrmada veri toplama arac olarak anket ve mlakat kullanlmtr. Anket formundaki sorular blme ayrlmtr. Birinci blm rnekleme dahil olan retmenlerin cinsiyet, ya, mesleki deneyim ve eitim durumlarn belirlemeye ynelik sorular iermektedir. kinci blmde, yeni programn genel zellikleri, programda yer alan kazanmlar, ierik, renme-retme sreci ve lme-deerlendirme boyutuna ilikin sorular yer almaktadr. nc blmde ise, retmenlerden programla ilgili eklemek istedikleri hususlar belirtmeleri istenmitir. Mlakat ise yar yaplandrlm olup 12 sorudan olumutur. 20082009 eitim-retim ylnda 9. Snflarda uygulanmaya balanan yeni tarih retimi programnn genel zellikleri, programda yer alan kazanmlar, programn ierii, retme-renme ve lme-deerlendirme boyutuna ilikin tarih retmenlerinin grlerini aratrmaya ynelik hazrlanan anket ile toplanan veriler, SPSS for Windows 15, 0 paket program ile zmlemeye tabi tutulmutur. Verilerin
256 Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

u Semih Aktekin / Derya Ceylan

zmne geilmeden nce, anket ile toplanan verilerin belirlenen snrlar iinde olup olmad, hatalar barndrp barndrmad kontrol edilmitir. Aratrma sonucunda elde edilen verilerin yzde ve frekans deerleri tablolar halinde gsterilerek analizleri yaplmtr. Tm istatistiksel hesaplamalarda anlamllk dzeyi, 05 olarak kabul edilmitir. Mlakat verilerinin analizinde kaydedilen notlar tek tek okunarak benzerlik ve farkllklarna gre kategorilere ayrlmtr. Mlakatlardan elde edilen verilerin anket sonularyla karlatrlmas yaplmtr. Alnan sonularn birbirini destekler nitelikte olduu grlmtr ve anket analizlerinin deerlendirilmesinde de bu cevaplardan yararlanlmtr. Mlakatlarda yer alan nemli cmleler ise anket analizi srasnda ilgili blmlerde dorudan alnt olarak kullanlmtr. Bulgular Bu blmde, 2007 Yl 9. Snf Tarih retim Program ile ilgili tarih retmenlerinden anket vastasyla toplanan verilerin istatistiksel zmlemeleri sonucunda elde edilen bulgular ve yorumlar yer almaktadr. Tablo 1. retmenlerin Programn Genel zelliklerine likin Grlerine Ait Frekans ve Yzde Dalmlar
Kesinlikle Katlmyorum Katlmyorum Kararszm Katlyorum Kesinlikle Katlyorum 1 2,0 5 10,0 4 8,0 6 12,0 6 12,0 6 12,0 6 12,0 2 4,0

Programn Grler

Genel

zelliklerine

likin

Yeni tarih program tarih dersleri ile ilgili daha nceden var olan problemleri ortadan kaldrmaktadr. Yeni programda dersler daha zevkli hale gelmitir. Yeni programda dersler daha faydal hale gelmitir. Yeni programda dersler daha anlalr hale gelmitir. Yeni programda derslerde kazanlan bilgi ve beceriler daha kalc hale gelmitir. Yeni programla rencilere tarih dersini sevdirerek retmek mmkndr. Yeni programla renciler derste daha aktif hale gelmitir. Yeni program uygulama konusunda yeterli bilgiye sahibim.

f % f % f % f % f % f % f % f %

1 2,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 2 4,0

22 44,0 11 22,0 11 22,0 11 22,0 9 18,0 8 16,0 11 22,0 7 14,0

5 10,0 4 8,0 3 6,0 6 12,0 14 28,0 13 26,0 5 10,0 9 18,0

21 42,0 30 60,0 32 64,0 9 58,0 21 42,0 23 46,0 28 56,0 30 60,0

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

257

9. Snf Yeni Tarih Dersi retim Program le lgili retmen Grleri u

Tablo 1de grld gibi Yeni tarih program tarih dersleri ile ilgili daha nceden var olan problemleri ortadan kaldrmaktadr maddesine retmenlerin % 44 katlmyorum, % 2si kesinlikle katlmyorum, % 42si katlyorum, % 2si kesinlikle katlyorum, % 10unun kararszm eklinde cevap vermilerdir. Bu sonulardan yola karak katlyorum ve katlmyorum ifadelerinin oranlarnn birbirlerine yakn olduu grlmektedir. retmenlerin toplam % 46s yeni tarih programnn tarih dersleri ile ilgili daha nceden var olan problemleri ortadan kaldrdn dnmediklerini sylemilerdir. retmenlerle yaplan grmelerde de, retmenler kendilerine yneltilen sizce yeni tarih program tarih dersi ile ilgili daha nceden var olan problemleri ortadan kaldrmakta mdr? sorusuna verdikleri cevaplarda yeni programn problemleri ksmen ortadan kaldrdn, zellikle nceden var olan ar younluk problemini ortadan kaldrdn belirtmilerdir. Bu konuda retmen A: zellikle mfredatn arln biraz ortadan kaldrd. Etkinliklere de daha fazla sre ayrlrsa ancak amacna ulaabilir demektedir. Bu blmde yer alan Yeni programda dersler daha zevkli hale gelmitir maddesine retmenlerin % 60 katlyorum, % 10u kesinlikle katlyorum, % 22si katlmyorum, % 8i kararszm eklinde cevap vermilerdir. Yeni programda dersler daha faydal hale gelmitir yargsna retmenlerin % 64 katlyorum, % 8i kesinlikle katlyorum, % 22si katlmyorum, % 6s kararszm eklinde cevap vermiler, retmenlerin hibiri bu ifadeyi kesinlikle katlmyorum eklinde cevaplamamtr. Bu blmde yer alan Yeni programda dersler daha anlalr hale gelmitir yargsna retmenlerin % 58i katlyorum, % 8i kesinlikle katlyorum, % 22si katlmyorum, % 12si kararszm eklinde deerlendirirken retmenlerin hibiri bu ifadeye kesinlikle katlmyorum eklinde deerlendirmemitir. Yeni programda derslerde kazanlan bilgi ve beceriler daha kalc hale gelmitir yargsna retmenlerin % 42si katlyorum, % 12si kesinlikle katlyorum, % 18i katlmyorum, % 18i kararszm eklinde cevaplandrrken retmenlerden hibiri kesinlikle katlmyorum ifadesinde bulunmamtr. Yeni programla rencilere tarih dersini sevdirerek retmek mmkndr ifadesine retmenlerin % 46s katlyorum, % 12si kesinlikle katlyorum, % 26s kararszm, % 16s katlmyorum derken kesinlikle katlmayanlarn oran % 0dr. Yeni programla renciler daha aktif hale gelmilerdir ifadesini ise retmenlerin % 56s katlyorum, % 12si kesinlikle katlyorum, % 22si katlmyorum, % 10u karaszm eklinde cevaplamlardr. Bu oranlar deerlendirildiinde retmenlerin bu blmdeki birinci ifade dnda dier maddelere ounlukla katldklarn ve programlar hakknda olumlu dndkleri grlmektedir. Yeni programn uygulanmas konusunda yeterli bilgiye sahibim ifadesini retmenlerin % 60 katlyorum, % 4 kesinlikle katlyorum, % 18i kararszm, % 14 katlmyorum, % 4 kesinlikle katlmyorum eklinde deerlendirmilerdir. Bu maddeden alnan sonulara gre retmenlerin byk ounluunun program uygulama konusunda kendilerini yeterli grdklerini sylemek mmkndr. Yaplan grmelerde de yeni program genel olarak derslerinize yanstabildiinizi dnyor musunuz? sorusuna retmenlerin byk ounluu genel olarak yansttklar cevabn vermilerdir. Mlakat yapldnda programlarn ilk ylnn olmas nedeniyle retmenler bu konuda baz acemilikleri olduunu, deneyerek renmeye altklarn sylemilerdir. Bunun yannda tam olarak uygulayamadn syleyen retmenler programa balamadan bir hizmet ii eitim semineri verilmi olsa daha iyi olacan dndklerini sylerken, birka dnem ierisinde daha iyi uygulayabileceklerini dndklerini dile
258 Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

u Semih Aktekin / Derya Ceylan

getirmilerdir. retmen B bu konudaki grlerini: retmenlere bir rehber kitap datlmasn isterim. Bu yl acemilikler yaand, programn uygulanmas konusunda yeterli bilgi almadk, birka saatlik seminer aldk, o da yeterli deildi, eklinde dile getirmitir. Tablo 2. retmenlerin, Programda Yer Alan Kazanmlara likin Grlerine Ait Frekans ve Yzde Dalmlar
Kesinlikle Katlmyorum Katlmyorum Katlyorum Kesinlikle Katlyorum 2 4,0 2 4,0 1 2,0 2 4,0 0 0,0

Programn Genel zelliklerine likin Grler

Programda yer alan kazanmlar tam olarak anlalr niteliktedir. Programn kazanmlarnn tam olarak ilenebilmesi iin derslere ayrlan sre yeterlidir. Programda yer alan kazanm ifadeleri ierie uygun yazlmtr. Programdaki kazanm ifadeleri tarih dersinin genel amalar ile uyumludur. Programda gemi, bugn ve gelecek arasnda balant kurmay salayacak kazanmlara yer verilmitir.

f % f % f % f % f %

0 0,0 9 18,0 1 2,0 0 0,0 0 0,0

13 26,0 25 50,0 4 8,0 2 4,0 6 12,0

Kararszm 9 18,0 2 4,0 10 20,0 8 16,0 9 18,0

26 52,0 12 24,0 34 68,0 38 76,0 35 70,0

Programda yer alan kazanmlar tam olarak anlalr niteliktedir ifadesine retmenlerin toplam % 56s katlmakta, % 26s katlmamakta, % 18i ise kararsz kaldn belirtmektedir. retmenlerden hi biri kesinlikle katlmyorum ifadesini kullanmamlardr. Programn kazanmlarnn tam olarak ilenebilmesi iin derslere ayrlan sre yeterlidir ifadesine retmenlerin toplam % 68i katlmyorum, % 28i katlyorum; % 4 de kararszm eklinde cevap vermilerdir. Buradan hareketle retmenlerin % 68inin sreyi yetersiz bulduklarn sylemek mmkndr. retmenlerle gerekletirilen mlakatlarda da kendilerine programn uygulanabilmesi iin derslere ayrlan sreyi yeterli buluyor musunuz sorusu yneltilmitir. Ve bu konuda sreyi yeterli bulan 2 retmen dnda grlen dier retmenlerin hepsi sreyi yetersiz bulduklarn ve zaman zaman vaktin yetmediini dile getirmilerdir. retmen C: Ne kadar ok zaman olursa benim iin daha iyi, ne kadar ok rneklerle ayrntya girersem rencilerin kavramas o kadar kolay. nite yetitirmek kaygsnda kalrsak yzeysel geiyor. Hareket sahamz geni olacak, rnekleri arttrabildiimiz srece iyi diyerek bu konudaki fikrini dile getirmitir. Programda yer alan kazanm ifadeleri ierie uygun yazlmtr ifadesini deerlendiren retmenlerin % 70i katlyorum, % 10u katlmyorum, % 20si kararszm demektedir. Bylece retmenlerin % 70ini oluturan byk ounluk bu maddeyi olumlu deerlendirerek kazanmlar ve ierii uyumlu bulmaktadrlar. retmenlerin % 80inin katlyorum, % 4nn katlmyorum, % 16snn kararszm eklinde deerlendirdikleri Programdaki kazanm ifadeleri tarih dersinin genel amalar ile uyumludur ifadeMill Eitim u Say 194 u Bahar/2012 259

9. Snf Yeni Tarih Dersi retim Program le lgili retmen Grleri u

sine bakarak retmenlerin ok byk oranda kazanm ifadelerini tarih dersinin genel amalar ile uyumlu bulduklarn sylemek mmkndr. Programda gemi, bugn ve gelecek arasnda balant kurmay salayacak kazanmlara yer verilmitir ifadesine retmenlerin % 70i katlyorum, % 12si katlmyorum, % 18i ise kararszm eklinde cevap vermilerdir. Bu sonulardan hareketle retmenler yeni programda kazanmlar asndan yaplan deiiklikleri olumlu bulmaktadrlar sonucuna varabiliriz. retmenler yaplan mlakatlarda da kazanmlar byk oranda eski programdakine kyasla daha iyi bulduklarn dile getirmilerdir. retmenlerin byk ounluu eskiye gre renciye ulamann daha kolay olduunu, aktif, renci iin renmeyi kalc klan etkinliklerin n planda tutulduunu, kazanmlarn somut olduunu, tarih programnn genel amalarna uygun olduunu sylemektedirler. retmen G: Yeni programda kazanmlar ok daha somut, nite sonlarnda bu kazanmlara ulatmz syleyebilirim demektedir. Tablo 3. retmenlerin Programn eriine likin Grlerine Ait Frekans ve Yzde Dalmlar
Kesinlikle Katlmyorum Katlmyorum Katlyorum Kesinlikle Katlyorum 6 12,0 9 18,0 5 10,0 4 8,0 7 14,0 5 10,0 5 10,0 6 12,0 4 8,0

Programn eriine likin Grler

erikte yer alan konularn sunulu sras uygun biimde dzenlenmitir. Yeni programda nitelere verilen arln oranndan memnunum. Yeni programda her bir nite iin belirlenen ders saatleri yeterlidir. Yeni programda niteler iin belirlenen kazanmlar yeterlidir. Yeni programn ierii renciyi ezberden ok anlamaya tevik eder niteliktedir. Yeni programn ierii rencilerin tarihi olay ve nesneler hakknda farkl bak alarna sahip olmalarn salamaktadr. Ders kitaplarnda yer alan metinler renciler tarafndan anlalr niteliktedir. Yeni programda nitelerin ieriiyle ilgili deiimden memnunum. Tarih biliminin dier bilimlerle ilikisi ilgili nitelerde vurgulanmaktadr.

f % f % f % f % f % f % f % f % f %

0 0,0 0 0,0 4 8,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 1 2,0 1 2,0

6 12,0 9 18,0 13 26,0 6 12,0 8 16,0 6 12,0 7 14,0 8 16,0 4 8,0

Kararszm 2 4,0 5 10,0 10 20,0 12 24,0 8 16,0 9 18,0 3 6,0 7 14,0 11 22,0

36 72,0 27 54,0 18 36,0 28 56,0 27 54,0 30 60,0 35 70,0 28 56,0 30 60,0

260

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

u Semih Aktekin / Derya Ceylan

retmenlerin % 72si katlyorum, % 12si kesinlikle katlyorum diyerek % 84lk bir ounlukla ierikte yer alan konularn sunulu srasn uygun bulmaktadrlar. retmenlerin % 54 katlyorum, % 18i kesinlikle katlyorum diyerek nitelere verilen arln oranndan memnun olduklarn belirtmilerdir. Yeni programda her bir nite iin ayrlan ders sresi yeterlidir ifadesine retmenlerin % 46s katlyorum, % 34 katlmyorum, % 20si kararszm eklinde cevap vermilerdir. Burada retmenlerin % 46snn sreyi yeterli bulduklarn sylemek mmkndr. Kazanmlarn tam olarak ilenebilmesi iin sreyi yeterli bulmayan retmenler nitelere ayrlan sreyi byk lde yeterli grmektedirler. retmenlerin % 64 niteler iin belirlenen kazanmlar yeterli grmekte, % 68i programn ieriinin renciyi ezberden ok anlamaya tevik eder nitelikte olduunu ifade etmekte, % 70i ieriin rencilere tarihi olay ve nesneler hakknda farkl bak as saladn;% 80i ders kitaplarnda yer alan metinlerin renciler tarafndan anlalr nitelikte olduunu belirtmektedir. retmenlerin % 68i nitelerin ieriiyle ilgili deiimden memnun olduunu ifade ederken % 18i bu ifadeye katlmadn, % 14 ise kararsz olduunu sylemektedir. Tarih biliminin dier bilimlerle ilikisi ilgili nitelerde vurgulanmaktadr ifadesine retmenlerin katlm oran ise % 68dir.Bu sonulardan yola karak retmenlerin yeni programn ieriiyle ilgi byk lde olumlu gr belirttiklerini sylemek mmkndr. Ayrca retmenlerle yaplan mlakatlarda da grlen retmenlerin hepsi ierikteki deiimi olumlu bulduklarn dile getirmilerdir. retmen B: Geen programda gereksiz konular vard. zellikle Trk Dnyas nitesinde, rencinin hi dikkatini ekmeyen ve pratikte hi iine yaramayan konular vard, konularn sadeletiini gryoruz, bu da rencinin lehine bir durum derken retmen A: Tarihte bazen fazla bilgi de ie yaramyordu. Orta Asya Trk Tarihide ok ayrntl bilgi veriyorduk. Konularn kronolojik sraya konmas iyi olur, nce Bizans-Osmanl ilikisi veriyor, sonra Fatih dneminde tekrar dnyor. Konulara gre deil, kronolojik olarak verilmesi gerek. 9. snfta bu sorun ortadan kalkt demektedir. Tablo 4de grld zere retmenlerin % 66s programn rencileri tarihsel sorgulamaya dayal aratrma yapmaya tevik eder nitelikte, % 66s rencilerin ibirliine dayal almalar yapmalarn salayacak nitelikte, % 64 rencilerin iletiim kurma becerilerini arttrmalarn salayacak nitelikte, % 60 rencilere sorun analizi ve karar verme becerilerini kazandracak nitelikte, % 68i rencilerin kronolojik dnme becerisi kazanmalarn salayacak nitelikte, % 72si rencilerin analiz ve yorum yapma becerilerini gelitirecek nitelikte olduunu belirtmilerdir. Snflar ve okuldaki fiziki ortam programn uygulanabilmesi iin yeterlidir ifadesine retmenlerin % 56s katlmyorum, % 34 katlyorum, % 10u kararszm eklinde cevap vermilerdir. Programn uygulanabilmesi iin okulumuzda yeterli ara-gere mevcuttur ifadesini retmenlerden % 44 katlmyorum, % 16s ise kesinlikle katlmyorum eklinde deerlendirmilerdir. Bu ifadeye katlanlarn toplam oran % 26dr.retmenlerin bu son iki maddeye katlm oranlar deerlendirildiinde okullardaki fiziki ortam ve ara-gere konusunda problemler yaadklar sonucuna varmak mmkndr.

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

261

9. Snf Yeni Tarih Dersi retim Program le lgili retmen Grleri u

Tablo 4. retmenlerin Programn renme-retme Boyutuna likin Grlerine Ait Frekans ve Yzde Dalmlar
Kesinlikle Katlmyorum Katlmyorum Katlyorum Kesinlikle Katlyorum 3 6,0 2 4,0 3 6,0 3 6,0 2 4,0 3 6,0 2 4,0 5 10,0

Programn renme-retme Boyutuna likin Grler

Program rencileri tarihsel sorgulamaya dayal aratrma yapmaya tevik eder niteliktedir.

f % f % f % f % f % f % f % f %

0 0,0 0 0,0 1 2,0 1 2,0 0 0,0 0 0,0 12 24,0 8 16,0

5 10,0 3 6,0 6 12,0 4 8,0 3 6,0 4 8,0 16 32,0 22 44,0

Kararszm 12 24,0 14 28,0 11 22,0 15 30,0 13 26,0 10 20,0 5 10,0 7 14,0

30 60,0 31 62,0 29 58,0 27 54,0 32 64,0 33 66,0 15 30,0 8 16,0

Program rencilerin ibirliine dayal almalar yapmalarn salayacak niteliktedir.

Program rencilerin iletiim kurma becerilerini arttrmalarn salayacak niteliktedir.

Program rencilere sorun analizi ve karar verme becerilerini kazandracak niteliktedir.

Program rencilerin kronolojik dnme becerisi kazanmalarn salayacak niteliktedir.

Program rencilerin analiz ve yorum yapma becerilerini gelitirecek niteliktedir.

Snflar ve okuldaki fiziki ortam programn uygulanabilmesi iin yeterlidir.

Programn uygulanabilmesi iin okulumuzda yeterli ara-gere mevcuttur.

retmenler mlakatlarda da fiziki yap ile ilgili sorunlardan, tam donanml tarih snflarnn olmamasndan, bilgisayar, projektr gibi teknolojik eksikliklerden bahsetmilerdir. Bu konuda retmen D: Program genel olarak iyi fakat verimli olarak uygulanabilmesi iin tarih snf gerekiyor derken retmen C: Her okulda btn materyallerin topland zel snflar oluturulabilse yararl olur demektedir. Grme yaplan retmenler yeni tarih programnn renmeretme srecinin genel bir deerlendirmesini yaptklarnda ise eskiye gre ok daha iyi olduunu ifade etmektedirler. Eski programa gre daha etkili, daha somut, grselliin daha fazla olduunu ve renciyi aktif hale getirdiini dile getirmektedirler. Bu konuda retmen A: zellikle aratrmac renciler iin ok iyi bir program olduunu, renme-retme srecinin ok daha zevkli getiini syleyebiliriz derken, retmen C: Eskiye gre renci n planda, rencinin dnme becerisi, ilgi ba kurma, kronolojik beceri ve kavramlar daha rahat renmesi asndan olumlu gryorum, rencinin kavray bu programda daha hzl demektedir.
262 Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

u Semih Aktekin / Derya Ceylan

Tablo 5. retmenlerin Programn lme-Deerlendirme Boyutuna likin Grlerine Ait Frekans ve Yzde Dalmlar
Kesinlikle Katlmyorum Katlmyorum Kararszm Katlyorum Kesinlikle Katlyorum 0 0,0 0 0,0 0 0,0 1 2,0 0 0,0 0 0,0

Programn lme Deerlendirme Boyutuna likin Grler

Programda yer alan lme-deerlendirme ile ilgili aklamalar yeterli niteliktedir. Programda yer alan lme-deerlendirme rnekleri yeterli niteliktedir. Programda yer alan kazanmlar llebilir niteliktedir. Program rencideki renme rnn ve renme srecini deerlendirmeye yardmc olmaktadr. Programda yer alan lme-deerlendirme aralar rencilerdeki geliim farkllklarn ortaya karr niteliktedir. Programda yer alan lme-deerlendirme aralar renme eksikliklerini belirlemede faydaldr.

f % f % f % f % f % f %

3 6,0 4 8,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0

12 24,0 13 26,0 4 8,0 5 10,0 8 16,0 6 12,0

7 14,0 6 12,0 15 30,0 13 26,0 15 30,0 11 22,0

28 54,0 27 54,0 31 62,0 31 62,0 27 54,0 33 66,0

Tablo 5de grld zere programda yer alan aklamalar yeterli niteliktedir ifadesine retmenlerin % 56s katlyorum derken, toplam % 30u katlmadklarn belirtmiler, % 14 ise kararszm eklinde cevap vermilerdir. Programda yer alan lme-deerlendirme rnekleri yeterlidir ifadesini retmenlerin % 54 katlyorum, % 34 katlmyorum, % 12si kararszm eklinde cevaplamlardr. retmenlerin % 62si programda yer alan kazanmlar llebilir nitelikte bulmakta, % 64 programn rencideki renme rnn ve renme srecini deerlendirmeye yardmc olduunu dnmektedir. retmenlerden % 54 programda yer alan lme-deerlendirme aralar rencilerdeki geliim farkllklarn ortaya karr niteliktedir ifadesine katlmaktadr. Son olarak retmenlerin % 66s programda yer alan lme-deerlendirme aralar renme eksikliklerini belirlemede faydaldr ifadesine katlmakta, % 22si ise bu konuda kararsz olduunu belirtmektedir. Bu tablodaki sonulara gre retmenlerin yeni programn lme-deerlendirme boyutunu genel anlamda olumlu deerlendirmektedirler. Fakat kararszlarn orannn katlyorum ifadesine yakn olmas nedeniyle retmenlerin bir ksmnn lme-deerlendirme konusunda henz net bir fikre sahip olmad sonucu ortaya kmaktadr. Mlakatlarda da retmenlerin yarsndan fazlas lme-deerlendirme konusunda eski programa gre olumlu bir deiiklik olduunu dile getirirken, retmenlerden biri bu konuda fazla bilgilendirilmediklerini, bir dieri ise snf geme ynetmeliinde gerekli dzenlemeler yaplmad srece lme-deerlendirme konusunda fazla deiiklik anslarnn olmadn ifade etmektedir. lme-deerlendirme konusunda retmen C: Kitapta rnei olduu gibi klasik, test, doru-yanl, boluk doldurma teknikMill Eitim u Say 194 u Bahar/2012 263

9. Snf Yeni Tarih Dersi retim Program le lgili retmen Grleri u

leri uyguluyorum. Bunun klasik metotlara gre daha retici ve daha objektif bir lme metodu olduunu dnyorum. Yeni lme-deerlendirme sistemi geen yllara gre gayet baarl sonular douruyor. En azndan krk not olarak nitelendireceimiz notlar renciler ayorlar. 60l, 70li, 80li notlar grebiliyoruz, en dk notun yksek olmas da dersin sevilmesini etkiliyor tabi. Eskiden snfn kt rencisi 35 aldnda ne kadar alrsam alaym tarih dersinde daha iyisini yapamyorum diye dnyordu. Yeni sistemde ayn tip renci 65 alyor, aslnda deien bir ey yok yine snf ortalamasnn altnda kalyor. Ancak derse bak deiiyor, bu da retmeni glendiriyor demektedir. Sonular ve tartma Uygulanan anket ve mlakat sonularna bakldnda tarih retmenlerinin 2007 yl 9. snf tarih retim program hakknda olumlu bir tutuma sahip olmakla birlikte, eski programn uygulanmas srasnda yaanan sorunlarn tam olarak giderilmediini dnerek programla ilgili birtakm tereddtler yaadklar grlmektedir. Bu tereddtlerin retmenlerin programn uygulanmas konusunda yeterli bilgiye sahip olmadklarn dnmelerinden ve programn uyguland ilk sene olmasndan kaynaklanmas mmkndr. Aratrmaya katlan retmenlerin bir ksm program uygulama konusunda kendini yeterli bulurken, bir ksm da program daha iyi bilenler tarafndan meslek ii eitimin verilmesi gerektiini ayrca programn uygulanmasyla ilgili retmenlere yardmc kitaplarn datlmas gerektiini belirtmilerdir. Ayrca retmenler programn uygulanmas konusunda alt yapdan kaynaklanan baz eksiklikler yaadklarn da ifade etmilerdir. Aada anket ve mlakat almalarndan elde edilen bulgular aratrmann konusuyla ilgili literatrde karlalan baz aratrma sonular ile karlatrlarak yorumlanmtr. Bir dersin etkili retilmesinde retim programnn ierii, rencilere kazandrmay hedefledii bilgi ve beceriler, renme-retme sreci ve lme-deerlendirme sreci arasndaki iliki ok nemlidir. Safran (2006, s. 2630) tarih programlarnn rencilere dnme becerisi, gzlem, sorgu, deerlendirme, yarg ve haberleme becerilerini kazandrmas gerektiini belirtmektedir. Yeni tarih retim programnn kazanmlarn deerlendiren retmenler kazanmlar byk oranda eski programdakine kyasla daha iyi bulduklarn dile getirmilerdir. Eskiye gre renciye ulamann daha kolay olduunu, aktif, renci iin renmeyi kalc klan etkinliklerin n planda tutulduunu, kazanmlarn somut olduunu, tarih programnn genel amalarna uygun olduunu sylemektedirler. zellikle programn kazanm ifadeleri ile dersin genel amalar arasndaki uyumu olumlu deerlendiren retmenler programn kazanmlarnn tam olarak ilenebilmesi iin ayrlan sreyi yeterli bulmamaktadrlar. Programda yaplan deiiklikler olumlu bulunsa da ders sresinin az olmas retmenler iin hala sorun tekil etmektedir. Kazanmlarn somut olmas sre sonunda deerlendirilmesini de kolaylatrmaktadr. Ayrca programda yer alan etkinlik rnekleri de kazanmlarn gerekletirilmesi konusunda yol gsterici olmaktadr. Gven ve Alp (2008) Yeni Sosyal Bilgiler Dersi retim Programnn kazanmlarna ynelik retmen grlerini, rencinin geliim zelliklerine uygun, birlikte alma ve ibirlii yapmay destekler, problem zme becerisini gelitirir, yaratc ve ok ynl dnmeye sevk eder, vatandalk grev ve sorumluluklarn kavramaya yardmc olur niteliktedir eklinde zetlemilerdir. Sosyal Bilgiler Dersi ve Tarih Dersi arasndaki balant dnldnde 2007
264 Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

u Semih Aktekin / Derya Ceylan

Yl Tarih Dersi retim Program da tarih retmenleri tarafndan ayn kazanmlar salad eklinde deerlendirilmitir. Yldrm vd.(2006) de yeni Fen Bilgisi retim programnn ezberci retimi engeller nitelikte olduunu, rencileri inceleme ve aratrmaya sevk eder nitelikte olduunu belirtmilerdir. Yeni programlarn davran yaklam deil de renci merkezli retim yntemlerini benimsemeleri genel olarak programlarn uygulanmasna olumlu biimde yansm ve rencilerin derslerde aktif hale gelmelerinde etkili olmutur sonucuna ulamak mmkndr. Programn ieriiyle ilgili yaplan deiiklikleri olumlu deerlendiren retmenler zellikle rencinin ilgisini ekmeyen baz detay konularn programdan karlm olmasndan ve konularn sunulu srasndan memnun olduklarn ifade etmilerdir. Fakat buna ramen derslere ayrlan sreyi yeterli bulmayan retmenler, kazanmlar konusunda da belirttikleri gibi programn uygulanmasnda bir sre sorunu olduunu dnmektedirler. Safran (2006) bir konu veya olay snfn ilgisini ekmediinde programdan karlmaldr demektedir. erikle ilgili zaman zaman byle deiikliklerin yaplmas rencilerin derse olan ilgilerinde ve bak alarnda da olumlu sonular ortaya karabilir. Yeni 9. Snf Tarih retimi Program ile ilgili retmen grleri deerlendirildiinde retmenler ierikteki deiikliklerden memnun olduklarn ifade etmektedirler. Fakat bununla birlikte retmenlerin yeni programda her bir nite iin belirlenen ders saati yeterlidir ifadesini deerlendirirken ounlukla kararsz kalmalar programda bir sre sorunu olduunu dndkleri eklinde yorumlanabilir. retmenler programda yer alan temel beceriler ve tarihsel dnme becerilerinin renme-retme srecinde renciye kazandrlmas konusunda olumlu dnmekte ve renme-retme srecinin renciyi aktif kldn belirtmektedirler. Programn renme-retme boyutuna ilikin teorik alt yapy olumlu deerlendiren retmenler, programn hayata geirilmesi konusunda fiziksel olanaklar yeterli bulmamaktadrlar. Okullarda gerekli materyallerle donatlm tarih snflarnn olmamas ve kalabalk snflar zmlenememi problemlerin banda gelmektedir. renme-retme srecinde nemli olan bir nokta rencilerin farkl ilgileri ve farkl zelliklerinin de olduunu gz nnde bulundurmak ve bu dorultuda zengin ierie sahip etkinliklerle dersi ok boyutlu hale tayabilmektir. Bu da retmenlerin rencilerini tanmalar, onlarn kiisel zelliklerini, ilgi ve beceri alanlarn bilmeleriyle mmkn olabilir. retmenler tarih snflarnn olmamasn ve ara-gere eksikliklerini bu konuda problem olarak dile getirmilerdir. Bu eksikliklerin tamamlanmas ve tam donanml tarih snflarnn oluturulmasyla bu srecin ok daha etkili hale geleceini dnmektedirler. Trkiyedeki yeni corafya retim programn retmenlerin bak asyla deerlendiren Demirci (2008) retmenlerin yeni programn uygulan konusundaki engellerin ounun programn kendisi ile deil, eitim ve retimin genel problemleri ile ilgili olduunu belirttiklerini dile getirerek ayn konuya vurgu yapmaktadr. Baltacolu tarih derslerinde rencilerin kendi deneyimlerini oluturabilmeleri iin tarih belgelerinden oluan bir tarih odas veya mzesi oluturulmasn, bu mekann harita, tarih kitaplar, arkeolojik kalntlar, grafikler, ekiller, projeksiyonlar, sandalye ve masalaryla btn fiziki ve sosyal artlar tamas gerektiini belirtmektedir (Baltacolu, 1935 Akt. Ata, 2000, 596). Gven (2008) de yapt aratrmada retmenlerin yeni ders programlarnn uygulanmas iin ayrlan ders sresinin yetersizMill Eitim u Say 194 u Bahar/2012 265

9. Snf Yeni Tarih Dersi retim Program le lgili retmen Grleri u

lii; etkinliklerin uygulanmas iin gerekli ara-gere ve yardmc ders materyali eksiklii ve kalabalk snflarn olmas gibi sorunlarla karlatklarn saptamtr. Ayn sorunlar yeni tarih programn deerlendiren retmenler tarafndan da ifade edilmektedir. Aratrmaya katlan retmenlerin byk ounluu da lme-deerlendirme konusunda eskiye gre olumlu bir gelime yaandn ifade etmileridir. Fakat bunlarn yannda retmenler en ok programn lme-deerlendirme ksmnda tereddtler yaamaktadrlar. retmenler programn rencideki renme rn ve srecini deerlendirmeye yardmc olduunu, alternatif lme aralaryla farkl zelliklere sahip rencilerin farkl ilgi ve yeteneklerin deerlendirilmesinin mmkn olduunu dnmekte fakat programda yer alan lme-deerlendirme rneklerini yeterli bulmamaktadrlar. Yapc ve Demirdelen (2007) in sosyal bilgiler retim programna ilikin aratrmalarnda da programa uygun lme-deerlendirme yapabilmenin retmenlerin en byk skntlarndan biri olduu grlmtr. neriler alma sonularndan hareketle Yeni tarih retim programnn daha etkili ve verimli uygulanabilmesi iin aadaki nerilerin gz nnde bulundurulmasnda fayda bulunaca sylenebilir: retmenlere yeni programn uygulanmas konusunda hizmet ii eitim seminerleri dzenlenmeli, hizmet ii eitim programlar teorik bilgilerle snrl kalmamal, retmenlere programla ilgili uygulamalar ve rnekler gsterilmelidir. Yeni tarih kitaplaryla ilgili MEB tarafndan yazdrlan retmen klavuz kitabnn bir an nce bitirilerek okullara gnderilmesinin bu konuda katk salayaca sylenebilir. Okullarn fiziki koullar iyiletirilmeli; okullarda tarih dersi iin gerekli materyallerin bir arada bulunduu tarih derslikleri oluturulmaldr. Hazrlanan bu tarih snflarnda bilgisayar, haritalar, projeksiyon cihaz, tarih dersi iin gerekli grsel kaynaklar bulunmaldr. Bu materyallerin her defasnda farkl snflara tanmasndansa oluturulan tarih snflarnda bulunmas dersin ilenii ve materyallerin uzun sreli korunabilmesi asndan da olumlu sonular verebilir. Programn daha verimli uygulanabilmesi ve yeterince etkinlik rneine yer verilebilmesi iin haftalk tarih ders saati says arttrlmal veya programdaki ayrntl baz konularn programdan karlp dier konulara ayrlan zamann arttrlmas salanmaldr. Tarih ders kitaplarnda ve kaynaklarda daha fazla grsellie yer verilmelidir. Tarih ders kitaplarnda daha fazla resim, fotoraf, karikatr, harita vs. kullanlmal, var olan grsel materyalin ise kalitesi arttrlmaldr. Yeni tarih retim programlarnn proje ve performansa dayal birok etkinlik iermesi ve renmenin snfla snrl kalmamas sebebiyle renci velileri de yeni retim programlar hakknda bilgilendirilmelidir.

266

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

u Semih Aktekin / Derya Ceylan Kaynaka ATA, Bahri (2000) smail Hakk Baltacolu ve Tarih retimi, Trk Kltr, Say: 450, (2000), ss. 590601. ATA, Bahri (2002). Mzelerle ve Tarihi Mekanlarla Tarih retimi; Tarih retmenlerinin Mze Eitimine likin Grleri, Gazi niversitesi, Sosyal Bilimler Enstits, Yaynlanmam Doktora Tezi, Ankara. APA, Mesut (2005). Trkiyede 1930 ncesi Tarih retimi, Toplumsal Tarih Dergisi, 129, ss. 80-87. EPN, Salih (2007). Aratrma ve Proje almalarna Giri (3.bask), Celepler Matbaaclk, Trabzon. DEMRC, Ali (2008). Trkiyedeki Yeni Corafya retim Programnn retmenlerin Bak Asndan Deerlendirilmesi, Milli Eitim Dergisi, Bahar 2008, S. 178, ss. 105-121. Felsefe Kurumu Seminerleri (1975). Trkiyede Tarih Eitimi, Ankara. GVEN, Blent ve ALP, Sibel (2008) Yeni Sosyal Bilgiler Dersi retim Programnn Kazanmlarna Ynelik retmen Grleri, Milli Eitim Dergisi, Say: 177, K 2008, ss. 153166. GVEN, Semra (2008). Snf retmenlerinin Yeni lkretim Programlarnn Uygulanmasna likin Grleri, Milli Eitim Dergisi, Say 177, ss. 224-237. KABAPINAR, Ycel (2008). Kredili Sistem ve Lise Tarih Kitaplar, Tarih retimi ve Ders Kitaplar, Salih zbaran (Ed.), (2. bask), stanbul, Tarih Vakf Yurt Yaynlar. KSTKL, Nuri (1998). Sosyal Bilimler ve Tarih retimi (2. bask), Kuzucular Ofset, Konya. ZBARAN, Salih (1992). Tarih ve retimi, Cem Yaynevi, stanbul. SAFRAN, Mustafa (2006).Tarih Eitimi Makale ve Bildiriler, Gazi Kitapevi, Ankara. SAFRAN, Mustafa (2010). Tarih Nasl retilir? Yeni nsan Yaynevi, stanbul. YILDIRIM, Halil brahim, ENSOY nder ve KARATEPE Ahmet (2006). Fen Bilgisi retim Amalarnn Gerekletirilmesinde Yeni Programn retme-renme Boyutunda Uygunluu Konusunda retmen Grleri, Pamukkale niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, Say: 20, ss. 33- 41. , 9. Snf Tarih Dersi retim Program, 2007. , Deiiklikler, 1981,1982,1983,1991,1992. , retmen Gzyle Yeni Sosyal Bilgiler Program: Adana linde Bir Aratrma, Ahmet DOANAY, Mediha SARI, Mays 2008. , lkretim 4. Snf Sosyal Bilgiler retim Programna likin retmen Grleri, Mehmet YAPICI, Ceren DEMRDELEN, Mays 2007.

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

267

9. Snf Yeni Tarih Dersi retim Program le lgili retmen Grleri u

TEACHERS VIEWS ON THE NEW (2007) NINTH GRADE HISTORY CURRICULUM IN TURKEY
Semih AKTEKN* Derya CEYLAN**

Abstract This study aims to explore teachers views on the new (2007) Turkish ninth grade history curriculum in terms of general features, content, acquisition, teaching-learning process and measurement and evaluation aspects of it. In this study descriptive research method has been used. The study was conducted in cooperation with fifty history teachers working at secondary schools in Giresun and districts in 2008-2009 academic year. A questionnaire was applied to fifty history teachers. Moreover, ten history teachers were also interviewed. The percentage and frequency of the data obtained as a result of the study were analysed and shown in the tables. According to the study most of the history teachers find the ninth grade 2007 History Curriculum positive in theory but expressed their uncertainty about implication of it. Inadequate facilities at schools and insufficient time period of lessons along with lack of in service training are seen as obstacles in practising the curriculum. Key Words: New (2007) history curriculum in turkey, history education in turkey, history education

Assist. Prof. Dr.; Karadeniz Teknik niversitesi, Fatih Eitim Fak., Tarih Eitimi ABD, Trabzon

** Research Assistant; Giresun niversitesi, Eitim Fakltesi, Sosyal Bilgiler Eitimi ABD, Giresun 268 Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

MLL ETM DERGS YAYIN LKELER Mill Eitim, Mill Eitim Bakanl tarafndan yaymlanan eitim, bilim, sanat ve kltrle ilgili gelimeleri izleyen, sorunlar ortaya koyan, inceleyen, alandaki alma sonularn ilgililere duyurarak iletiim ilevini yerine getiren, eitimin paydalar arasnda ortak bilin ve sorumluluk duygusunu oluturmay hedefleyen aylk, hakemli, bilimsel bir dergidir. Dergi, ubat, Mays, Austos ve Kasm aylarnda K, Bahar, Yaz, Gz olmak zere ylda drt say yaymlanr. Her yln sonunda, derginin yllk dizini karlr. Dergi ynetimince belirlenecek ktphanelere, uluslar aras yayn tarama kurumlarna ve abonelere, yaymland tarihten itibaren bir ay ierisinde gnderilir. Ama Eitim, retim ve sosyal bilimlere ilikin bilgi, uygulama, sorun ve nerilerin bilimsel, akademik ve kuramsal dzlemde ortaya konulmasn, tartlmasn ve taraflara ulatrlmasn salamak. Konu ve erik Mill Eitim dergisinde, eitim ve sosyal bilimler alanndaki yazlara yer verilecektir. Yazlarda aratrmaya dayal olma, alana katk salama, uygulamaya ilikin sorunlar ortaya koyma, yeni ve farkl gelimeleri irdeleme ltleri dikkate alnacaktr. Aratrma, inceleme ve derleme yazlarnn Mill Eitim dergisinde yaymlanabilmesi iin daha nce bir baka yayn organnda yaymlanmam veya yaymlanmak zere kabul edilmemi olmas gerekir. Bir sempozyum veya kongre gibi bilimsel toplantlarda sunulan bildirilerde bilimsel toplantnn ad, yeri ve tarihi belirtilmelidir. Bir aratrma kurumu veya kuruluu tarafndan desteklenen almalarda destei salayan kuruluun ad, projenin ismi, projenin (varsa) tarih, say ve numaras anlmaldr. Yazlarn Deerlendirilmesi Mill Eitim dergisinin bir Yayn Kurulu ve n nceleme Kurulu vardr. Yaymlanmak zere gnderilen yazlar nce ama, konu, sunu tarz, yazm kurallar ve yayn ilkelerine uygunluk ynlerinden n nceleme Kurulu'nca incelenir. Seilen yazlar, bilimsel bakmdan deerlendirilmek zere Yayn Kurulu'na sunulur. Yayn Kurulu'nca uygun bulunan yazlar alannda eser ve almalaryla tannm iki hakeme gnderilir. Hakem raporlar gizlidir ve be yl sreyle saklanr. Hakem raporlarndan biri olumlu, dieri olumsuz olduunda, yaz nc bir hakeme gnderilebilir. Yazarlar, Hakem(ler) ve Yayn Kurulu'nun eletiri, neri ve dzeltmelerini dikkate almak zorundadr. Katlmadklar hususlar olduunda bunlar ayr bir sayfada, gerekeleri ile birlikte aklama hakkna da sahiptirler. Yaym kabul edilmeyen yazlarn yalnzca birinci nshalar istendiinde yazarlarna iade edilir.
Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012 269

Yayn Kurulu'nca, yaymlanan yazlarda esasa ynelik olmayan kk dzeltmeler yaplabilir. Yaymlanan yazlardaki grlerin sorumluluu yazarlarna aittir. Baslan say, derginin internetteki http://www.yayim.meb.gov.tr adresli web sayfasnda ayrca yaymlanr. Yaz ve fotoraflar, kaynak gsterilerek alnt yaplabilir. Yazm Dili Yazm dili Trkedir. Ancak, her sayda derginin te bir orann gemeyecek ekilde ngilizce yazlara da yer verilebilir. Yaymlanacak yazlarn Trke zetlerinin yannda ngilizce zetleri de gnderilmelidir. Yazlarda Trk Dil Kurumunun ml Klavuzu'na uyulmas zorunludur. MAKALENN YAZIM KURALLARI VE YAPISI Makalenin genel olarak aada belirtilen dzene gre sunulmasna zen gsterilmelidir: 1- Yazlara bir balk konulmal, 2- Yazar ad(lar) ve adres(ler)i belirtilmeli, 3- Trke ve ngilizce zet (anahtar kelimeler eklenerek) yaplmal, 4- Makale, almann ama, kapsam, alma yntemlerini belirten bir giri blmyle balamal; veriler, gzlemler, grler, yorumlar, tartmalar... gibi ara ve alt blmlerle devam etmeli; ve nihayet tartma ve sonular (veya sonular ve tartmalar) blmyle son bulmal, 5- Katk (varsa) belirtilmeli, 6- Yaznn sonuna Kaynaklar Dizini eklenmelidir. 1) Balk Trke ve ngilizce olarak konuyu en iyi ekilde belirtmeli, on iki kelimeyi gememeli ve koyu olarak yazlmaldr. 2) Yazar Ad(lar) ve Adres(ler)i Yazar adlar, soyad byk harflerle olmak zere koyu karakterde, adresler normal italik karakterde yazlmaldr. 3) zet Yz elli kelimeyi gemeyecek ekilde yazlm, yaznn tmn en ksa ve z olarak (zellikle almann amacn ve sonucunu) yanstacak nitelikte olmaldr. zetin bal ve metin ksm farkl karakterle yazlmaldr. zet iinde, yararlanlan kaynaklar, ekil ve izelgeler yer almamal; zetin altnda bir satr boluk braklarak en az , en ok sekiz anahtar kelime verilmelidir.
270 Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

4) Makale Ana Metin: Makale A4 boyutunda kt zerine, bilgisayarda 1,5 satr aralkla ve 12 punto (Times New Roman yaz karakteri) ile yazlmaldr. Sayfa kenarlarnda 3 cm'lik boluk braklmal ve sayfalar numaralandrlmaldr . Yazlar alt bin kelimeyi ya da otuz sayfay amamaldr. Ana Balklar: Bunlar, sra ile zet, ana metnin blmleri, teekkr (varsa), kaynaka, ve eklerden (varsa) olumaktadr. Ana balklar kk harflerle ve koyu olarak yazlmaldr. Ara Balklar: Tamam koyu olarak ve ana balktan daha kk punto ile yazlacak; ancak, her kelimenin ilk harfi byk olacak, balk sonunda satrba yaplacaktr. Alt Balklar: Tamam koyu olarak yazlacak; ancak, baln ilk kelimesindeki birinci harf byk olacak, balk sonuna iki nokta (st ste) konularak yazya ayn satrdan devam edilecektir. ekiller: ekiller, kltmede ve basmda sorun yaratmamak iin siyah mrekkep ile, dzgn ve yeterli izgi kalnlnda aydnger veya beyaz kda izilmelidir. Her ekil ayr bir sayfada olmaldr. ekiller 1 (bir)'den balayarak ayrca numaralandrlmal ve her eklin altna balyla birlikte yazlmaldr. izelgeler: ekiller gibi, 1 (bir)'den balayarak ayrca numaralandrlmal ve her izelgenin stne balyla birlikte yazlmaldr. ekil ve izelgelerin balklar, ksa ve z olarak seilmeli ve her kelimenin ilk harfi byk, dierleri kk harflerle yazlmaldr. Gerekli durumlarda aklayc dipnotlar veya ksaltmalar ekil ve izelgelerin hemen altnda verilmelidir. Resimler: Parlak, sert (yksek kontrastl) fotoraf kdna baslmaldr. Ayrca ekiller iin verilen kurallara uyulmaldr. ekil, izelge ve resimler on sayfay amamaldr. Teknik imkna sahip yazarlar, ekil, izelge ve resimleri aynen baslabilecek nitelikte olmak artyla metin iindeki yerlerine yerletirebilirler. Bu imkna sahip olmayanlar, bunlar iin metin iinde ayn boyutta boluk brakarak iine ekil, izelge veya resim numaralarn yazmaldr. Metin inde Kaynak Verme: Metin iinde kaynak vermede aadaki rneklere uyulmal, kesinlikle dipnot eklinde kaynak gsterilmemelidir. a) Metin iinde tek yazarl kaynaklara deinme yaplrken, aadaki rnekte olduu gibi, nce aratrcnn soyad, sonra parantez iinde yaym tarihi ve alnt yaplan sayfa numaras verilir: (Kksoy, 1998, 25)

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

271

Birden ok kaynak sz konusuysa, kaynaklarn aralarna noktal virgl (;) konarak aadaki rnekte olduu gibi yazlr: (Bilgegil, 1970, 75; Kaplan, 1974, 20; Akta, 1990, 12) b) ok yazarl yaynlara metin iinde deinilirken, aadaki gibi ilk yazar ad belirtilmeli, dierleri iin vd. harfleri kullanlmaldr. Ancak kaynaklar dizininde btn yazarlarn isimleri yer almaldr: (pekten vd., 1975, 32) c) Ulalamayan bir yayna metin iinde deinme yaplrken bu kaynakla birlikte alntnn yapld kaynak da aadaki gibi belirtilmelidir: (Kprl, 1911, 75'ten aktaran; elik, 1998, 25) d) Kiisel grmelere metin iinde soyad ve tarih belirtilerek deinilmeli, ayrca kaynaklar dizininde belirtilmelidir: (Tarak, 2004) 5) Katk Belirtme Yazarn dnda makaleye katks bulunan(lar) varsa yaznn sonunda ayrca belirtilir. 6) Kaynaklar Dizini Kaynaklar dizini, yazar soyadlarn esas alan alfabetik bir srayla, aadaki kurallara gre dizilmelidir. a) Sreli yaynlar Yazar ad(lar)', tarih, makalenin bal, sreli yaynn ad (ksaltlmam ve koyu), cilt no, (say no), sayfa no.: BOZAN, Mahmut (2004). Blge Ynetimi ve Eitim Blgeleri Kavram, Mill Eitim, K 2004, S.161, ss.95-111. b) Bildiriler Yazar ad(lar)', tarih, bildirinin bal, sempozyumun veya kongrenin ad, editr(ler), basmevi, cilt no, dzenlendii yerin ad, sayfa no.: ZEK, N., MASKAN, A. K. ve GNEN, S. (1998). Fizik renimi le lgili Motivasyonel Faktrler Konusunda Bir alma, III. Fen Bilimleri Sempozyumu, Karadeniz Teknik niversitesi, Fatih Eitim Fakltesi, Trabzon. c) Kitaplar Yazar ad(lar)', tarih, kitabn ad (ilk harfleri byk), yaynevi, basld ehrin ad: ZBALCI, Mustafa (1997). Mehmet Rauf'un Romanlarnda ahslar Kadrosu, Mill Eitim Bakanl Yaynlar, stanbul.
Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

272

d) Raporlar ve tezler Yazar ad(lar)', tarih, raporun veya tezin bal, kurulu veya niversitenin ad, (yaymlanp-yaymlanmad, raporun veya tezin tr), ehir ad: YILDIZ, Alpay Doan (1999). Selim leri'nin Romanlar zerine Okur Merkezli' Bir Yaklam, Ondokuz Mays niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, (Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi), Samsun. e) nternetten alnan bilgiler nternet adresi, yaznn ve yazarnn ad, internette yaymlanma tarihi. http://www.yayim.meb.gov.tr, Blge Ynetimi ve Eitim Blgeleri Kavram, Mahmut BOZAN, 1 ubat 2004. f) Kiisel grmeler Grlen kii veya kiilerin ad, tarih, gren kii(ler), grmenin yapld ehrin ad. TARAKI, Cell (2004). 17 Mays, aban Salk, D. Ali Tkel, ahin Kktrk, Fikret Uslucan, A. Cneyt Iss, Ankara. g) Bunlarn dndaki alntlar iin APA standartlarna uyulmaldr. Yazlarn Gnderilmesi ve Telif cretleri Mill Eitim dergisinde yaymlanmas istenen yazlar, biri orijinal dier ikisi yazar isimleri ve adresleri kapatlmak zere nsha olarak yaznn CDsi ile Yaymlar Dairesi Bakanlna hitaben yazlm dileke eliinde dergi adresine gnderilir. Yayma kabul edilen yazlarn son dzeltmeleri yaplm bilgisayar CDsi ile ekillerin orijinalleri en ge bir ay iinde dergi adresine ulatrlr. Yaymlanan yazlarn hakemlerine, inceleme creti, yaym tarihinden itibaren iki ay ierisinde mevcut telif haklar ynetmelii hkmleri erevesinde denir.

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

273

PUBLICATION PRINCIPLES OF THE JOURNAL OF NATIONAL EDUCATION The Journal of National Education, a refereed scientific journal, is published quarterly by The Ministry of National Education. The journal aims to follow developments about education, art and culture. In order to constitute a common feeling of consciousness and responsibility it intends to put forwards issues and to investigate them. It also performs the communication function by presenting field study results to qualified persons. The Journal is published quarterly in February, May, August and November as winter, spring, summer and fall issues. At the end of each year an annual index is issued. The Journal is sent to certain libraries, international publication indexing institutions and subscribers within a month after publication. Objective To put forward and discuss issues on instruction, education and social sciences such as knowledge, applications, problems and suggestions with a scientific, academic and theoretical sense. Subject and Content The articles about education and social sciences will be published in the journal. The following criteria will be taken into consideration: articles must be based on research, provide a new contribution, put forward issues about application and examine new and different developments. In order an article to be published in the Journal of National Education, it must not be published before or accepted for publication elsewhere. If presented in a scientific meeting such as symposium or congress, the name, place and date of the scientific meeting must be stated. If supported by a research institution, the name of the sponsor, date, issue and number of the project must be added. Review Articles are reviewed by the Editorial Board and the Pre-evaluation Committee of the journal. The submitted articles are first evaluated by the Pre-evaluation Committee whether the articles meet aim, subject, presentation style, writing rules and publication principles. Selected articles are presented to the Editorial Board for scientific evaluation after which they are sent to two qualified referees. Referee reports are kept secret and saved for five years. If one of the reports is positive and the other is negative, then the article is sent to a third referee. Authors should take into consideration the corrections and suggestions by the referees and the Editorial Board. If there is a disagreement by the author, he/she has a right to explain it with justifications. Only one copy of the unaccepted articles is sent back to the author if desired. The Editorial Board has the right to make minor corrections, which do not change the whole meaning.

274

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

Authors accept the responsibility of the content of articles. Printed issue is published on the Internet at http://www.yayim.meb.gov.tr Copy right is allowed if referenced. Language Papers must be submitted in Turkish. However, papers in English can be published provided that they do not exceed one-third of the whole article. Both Turkish and English abstracts of the article are required. The writing guidelines by the Turkish Language Institution must be followed in articles. WRITING RULES AND ARTICLE STRUCTURE The following rules must be taken into consideration: 1- There should be an article title, 2- Author names and addresses should be indicated, 3- Turkish and English abstracts (with keywords) should be provided, 4- The article must start with an introduction indicating the aim, content and methodology; it must provide data, observations, comments and discussions etc. in subsections; it must end with results and suggestions. 5- Contributions, if there are, must be acknowledged, 6- References must be added at the end. 1) Title The article title must be relevant not exceeding twelve words in bold characters. 2) Author name(s) and addresses Both first and last names must be capital case letters in bold; addresses must be lower case and normal italic letters. 3) Abstract Abstracts should not exceed one hundred and fifty words projecting the aim and the result of the work as relevant and short as possible. The abstract title and the text should be written in different characters. References, figures and tables should not be included in the abstract. Key words between three and eight words should be added. 4) Article Main text should be written in Times News Roman in 12-point font on A4 size paper with 1.5 line-spaced. The pages should be numbered with 3 cm space from each side. Texts should not exceed six thousand words or thirty pages.
Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

275

Main titles: abstract, main text sections, acknowledgement, reference and appendices. They should be written in lower cases letters as bold. Minor titles: should be written bold and smaller than the main title; first letters should be in capital case; paragraphs after the title must be tabbed. Subtitles: should be written bold; first letters should be in capital case; titles must be followed by columns and the text should follow it immediately. Figures: In order to avoid printing difficulties figures should be drawn/printed out in black on drawing or white papers. Each figure should be given on a separate page. They should be numbered starting from 1 and captioned underneath. Tables: Should be numbered starting from 1 and captioned above. Figure and table captions should be short and relevant beginning with capital case letters. Footnotes or abbreviations should be provided under figures and tables. Images: Should be printed on bright, high contrast photographic paper. The same rules for figures are applied. Figures, tables and images should not exceed ten pages. Those who have technical capacities may put their figures, tables and images on the main text provided that they meet the above requirements. Otherwise, enough space should be left within the text for figures, tables and images indicating their numbers. Citing: Should only be in the following forms. Footnotes should not be used for citing. a) For single author, last name should be followed by publication date and page number in parenthesis: (Kksoy, 1998, 25) For multiple references, semi-column should be used between author names: (Bilgegil, 1970, 75; Kaplan, 1974, 20; Akta, 1990, 12) b) For multiple authors, first author name should be followed by et al., but all the names should be indicated in references. (pekten et al., 1975, 32) c) If citing from an unavailable reference, the original and the citing references should be indicated as follows: (From Kprl, 1911, 75 by elik, 1998, 25) d) Personal conversations should be cited in the text by indicating last name and date and should also be referenced. (Tarak, 2004) 5) Contributions Any other contributor(s) should be mentioned at the end.

276

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

6) References References should be cited in text by giving the last names of the author(s) in the following format. a) Periodicals Author name(s), date, title, periodical name (full name in bold), volume (issue), page number(s): BOZAN, Mahmut (2004). Blge Ynetimi ve Eitim Blgeleri Kavram, Mill Eitim, Winter, 2004, Vol.161, pp.95-111. b) Presentations Author name(s), date, title, symposium or congress name, editor name(s), publisher, volume, place, page number(s): ZEK, N., MASKAN, A. K. ve GNEN, S. (1998). Fizik renimi le lgili Motivasyonel Faktrler Konusunda Bir alma, III. Fen Bilimleri Sempozyumu, Karadeniz Teknik niversitesi, Fatih Eitim Fakltesi, Trabzon. c) Books Author name(s), date, book title (first letters in capital case), publisher, place of publisher: ZBALCI, Mustafa (1997). Mehmet Raufun Romanlarnda ahslar Kadrosu, Mill Eitim Bakanl Yaynlar, stanbul. d) Reports and theses: Author name(s), date, report or thesis title, institution name or university, (if published or unpublished and type of the material), place: YILDIZ, Alpay Doan (1999). Selim lerinin Romanlar zerine Okur Merkezli Bir Yaklam, Ondokuz Mays University Social Sciences Institute, (Unpublished Master Thesis), Samsun. e) Internet references Internet address, text name and author name(s), publication date on the Internet. http://www.yayim.meb.gov.tr, Blge Ynetimi ve Eitim Blgeleri Kavram, Mahmut BOZAN, 1 February 2004. f) Personal conversations Interviewee name(s), date, interviewer, place. TARAKI, Cell (2004). 17 May, aban Salk, D. Ali Tkel, ahin Kktrk, Fikret Uslucan, A. Cneyt Iss, Ankara.

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012

277

g) The remaining citing should meet the APA criteria Article Submission and Copyright Fees Three printed copies of articles and the computer CD should be submitted to the journal address. One should be the original copy while the other two copies should not include the author names and addresses. Accepted papers should be submitted after corrections on CD with original figures. Also, author bank account information should be sent to the journal address within a month. Copyright fees to the author(s) and reviewing fees to the referees are paid within two months after the publication of the article in accordance with the current copyright rules.

278

Mill Eitim u Say 194 u Bahar/2012