You are on page 1of 68

LL N NL:

bLLK bA
8 h8u8 JKh bLhfttm0t0fLhdStul8St d...
3 Achsen, bis zu 3A pro Phase
Vollschritt bis 1116- oder 1/10 Mikroschritt
Strom- und Schritteinstellung mit DIP-Schalter
Inklusive Netzteil, bentigt nur eine Versorgungs
spannung (AC oder DC)
Kurzschluss-Schut an den Motorklemmen
gegen Masse und Wicklungsschluss
3 Relais fr Schaltfunktionen (je max. 6A)
Analogausgang (c!v/c-v;fr Steuerung der
Spindeldrehzahl ber PWM-Eingang
Sicherheitsschaltung scht vor Fehlanlauf
Optional: viere Achse
Kompakt: nur !5X I3c00
SS6h06 b6BlU0t0l6h uh0 06 b0H8l6
WhFLNL0b0h8llS b6 uhS 6lB8ltl6B1
0241|4091803
WtrrSen, gravteren, bOhren, Schnetden
tnEchIzetI unIer WtndOwS ...
1 Software-Steuerungen fr
8oder Schrittmotorachsen
unter MS-Windows
1 Steuerungen und Software fr
kleine und groe Maschinen in
Hobby, Modellbau und Industrie
1 Schrittmotoren und Leistungs
karten von 1-?A, 0.5-6Nm
1 Steuerprogramm A|nPC-NC
in verschiedenen Ausfhrungen
und funktionellen Ausbaustufen
1 seit Jahren 1 DOOfach im Einsatz
1 laufhig auf modernen PCs ab
1GHz und Win2000-XP-Vista-7
1 einfache, intuitive Bedienung
und schnelle Inbetriebnahme
0 D8u0 00 M8SCD0, wI0l0D 00 H0St
Grat|s|nto. 3urkhardLowotz 3rckonstrao7
dard-3ohwaro -74 Mockonbouron
|ntoQLowotz.do www.Lowotz.do
UeutScher
MaSchnenherSteIIer
f**#
BO VPLLL |IOCUKIO UHIOI
WWW.W8D0CO-l0DSCD00.00
OCOI im KOSIOHOSOH
WPLLL h88lO@
|||||
.''
Waller Biombach GmbH
Am Blafertsberg 13 42899 Remscheid

Tel.: +49(0 )21 91/5 97-0 Fax: +49(0 )21 91/597-42


E-mail: info@wabeco-remscheid.de
@06
Feinschnitt
Tischkreissge FET
Fr Fei nmechani k, Model l bau, For menbau,
Spi el zeugherstel l ung, Archi tekten, Model l
schrei ner und Ei nri chter. Zum Trennen von
Hol z, NE-Meta l l , Kunststof, Pl exi gl as, GFK
Piatten, Schaumstoff und vi el en anderen Ma
teri al i en. Stabi l e Konstrukti on durch tra
gende Tei l e und pl angefrste Ti schpl atte aus
Al u-Druckguss.
18thh1th80t80!
220 - 240 V. 7.000/mi n. Gehr ung stufenl os f
xi erbar bis 45. Ti schgre 300 x 300 mm.
Schni ttti efe 1 - 22 mm: Ei nsetzbar si nd Sge
bl tter von 5U - 85 mm ( mi t 10 mm- Boh
rung). Gewi cht ca. 6 kg.
be$t.Nf.. 621 1391
Preis:ddb,
Langhals-Winkelbohrmaschine
WB220/E
Mi t mehrfach kugel gel agertem Getri ebe im stabi l en Ge
husekopf aus Al u- Druckguss. Zum Bohren, Schl ei fen, Po
l i eren an nor mal ni cht zugngl i chen Stel l en ( zum Bei spi el
i n Hohl krpern). Auch zum rechtwi nkl i gen Trennen von Stben. Ba l anci erter D C-Spezi al motor, durchzugskrfti g, l ei se und l ang
l ebi g. Stufenl ose Drehza hl regel ung (Vol l wel l enel ektroni k). Hauptgehuse aus gl asfaserverstrktem POLYAMID. Mi t MIC RO
MOT-Stahl spannzangen 1,0 - 1,5 - 2,0 - 2, 4 - 3,0 und 3,2 mm und Spannmutter.
18thh1th80t8h!
220-240 V. 100 W. 3.000 - 15.000/mi n. Lnge 270 mm. Gewi cht 550 g.
Schutzi sol i ert nach Kl asse 2.
Bandschleifer BSL 220/E
Zum Ausschl ei fen kl ei ner fnungen, Nachschl if von Formen,
Fl chen, Radi en, Ei nschl ei fen von Nuten, Entgraten und Anfa
be$t.Nf.. 621 1383
Preis:,
sen von Przi si onstei l en. Stufenl ose Drehzahl regel ung (Vol l wel l enel ektroni k). Absaugstutzen mi t Adapter fr Staubsauger er
mgl i cht sauberes Arbei ten. Mi t vi er Schl ei fbndern (je 2 Stck Korn 80 und Korn 180). Schl ei far m durch Knopfdruck bi s zu 60
schwenkbar.
18th01th80t80!
220 - 240 V. 100 W. Schl ei fband 10 x 330 mm (verfgba re Schl ei fl che 10 x 110 mm).
Schl ei fgeschwi ndi gkei t 300 - 700 m/mi n. Lnge 350 mm. Gewi cht 650 g.
Schutzi sol i ert nach Kl asse 2.
wV9f8g lf90OkuO0H8O0w9fkO9u9M909O mDH 809O-809O
be$t.-Nf.. 621 1384
Preis:,b
e:te||er|e|ettt|Verlag fr Technik und Handwerk neue Medien GmbH
tJ1tLLJtKVLt /0JJZBaden-Baden Tel.:+ 1/ZZ1 J/ZZFax:+ 1/ZZ1 J/JJ
E-Mail: service@vth.de Internet: www.vth.de
U5GABE IIZ
.
9

2
L
|

Dastcts cu, d csc' 0stgc0autcodc|gcsauItcCNC


|sc. D cc|stc |sauIt|gcs dc|Io' g|c c ausgc
I |t u d u gctcs a auIwcd gc|cA| 0c tc . U d
scomc|stma , dassocdasc c odc|adc|czuvc|
0cssc| st.
So' ccVc|0cssc|ugcudE|wc tc|ugcdc|c m scc
CNC-A' agcw dmcs cc gcdc|A|t sc' d cscmSo
dc|cItzumTcmaCNC m|odc' ' 0au . Sc csd cdcut' c
' c stugsst|sc|c - ud da0c auc oc ' c sc|c - I' ss g
sc tsgcs' tc |ssp dc' , d c us Hc|0c|t R c sc cm
Bct|agvo|stc' ' t. dc|aucdc|CNC- gcstcuc|tcRudt sc,
dcsscBauC| stopSc' g0csc|c 0t. V c' P|ax sc|Ia| ug
u md cA|0c tc Iacc|, cIIcst vc|udgcauc|zumacc
Inhalt, Editorial und Impressum z
Wassergekhlte Hochleistungsspindel L
z Estlcam 2,5D Update z
Bau einer Referenzlichtschranke I
L Elektronischer Kantentaster Iz
z1 Aboangebot mit neuen Prmien IL
Zz CNC-News Lz
ZL Frse aus Holz gebaut
|rLLr _
m6ALGG66. Michael Euig
R1A<1IC~:
Michael Blo (verantwortlich), Tel.: 07lli/50B7-II
lusanne Braunagel (1aktion!allistenz), T.: Ollll/087-90
Fa: 07lli/0B7-11, E-Mail: Haschinen-im-HOO.IIbau@vth.dt
Oliver Bothmann
lebastian Greis, Tel.: 07lli/50B7 -31
KL~T6~.
lpsRastltt-Wbach
Konto-Nr.: 385500
BU: 665 500 70
IBAH: DEI0665500700 l85SOO
BICWIFT: IOIDEIIR
V6TI6.
stccstauc dcmc' cst|o scc Katctastc| ud dc|
RcIc|cz' ctsc|asc, dc|cBauusc|cAuto|c| cc|
s' |c. Dasgct0 s zuc cmspcz c' ' c|sc|, dcs c
Ha|tmutRotc| m ocmodc|c Rap d-Too' gVc|Ia
|c at c|stc' ' c ' assc- d c|og' csc tc zu| Vc|0cs
sc|ugaucvoCNC- |asc cs d aczu g|czc' os.
V c' Spada0c '
' vc|Botma
Rcdast o CNC| ||DELLBAU
Selbst gebaute Schrittmotorendstufe
Frserherstellung im RapidTooling
Bau einer Hartksefrse
Einstieg in das 3D-Frsen
Drehzahlmesser fr Werkzeugmaschinen
Zyklonabscheider selbst gebaut
CNC-gesteuerter Rundtisch
CLC.
Dierichs Druck+Hedia GmbH Co. KG, Kassel
g= wird auf um..ldreundlichem, chlorfrei gebleichtem Papier gedruckt.
E51AL1L~G: lilke Khn-Boissier, Eduard lchwarzenb<rger
^~2iG~:
HZV Moerner Zeitschrihen Yenrieb GmbH Co. KG, Ohmstr I,
D-85716 UnterschloiOeim, Telefon 089/i906-0, Telefax 089/l906-lll
Fr unverangt nte tr kann kne Verntng bmen M.Hit
Jqder Manuskripte und Abbildungtn Verlag mder Ves es
sich um Emverfendichungtn handelt und kne anderweitigen COfY- MYe
vichtungtn voriten. Hit der Annahme von 0nschlie61ich Bauplnen, Z
nungtn und Bildern wird das Recht er, diese auch in an Dreugnissen zu
vagtn. Eine Hahung fur die Richtigkt der Angab<n kann trotz sorgfltiger Pr
fung nicht b<mommen werden. Ev!ntutll bestehende Schutzrechte auf Proukte O.r
Produktnamen sind in den einzelnen trgtn nicht zwingend erhnt Bei Erw!rb, Er
richtung und S.trieb von Iende- und Empfangsanlagen sind die gesetzlichen und pstl
fischen Bestimmungen zu beachten. Namendich gtkennzeichnete Beitrgt gtb<n nicht in
jedem Fall die Meinung der Redaktion wied!r.
Kai-Christian Gaaz (litung), Tel. Ollll/5087-61, Fa: 07111/087-65
Katja Hasenohr (Verkauf-Veraltung), T.: Ollll/5087-61, Fax: Ollll/5087-65
E-Mail: Anzeigen@vth.de, Zur Zeit gilt Anzeigtnpreisliste Nr. 7 vom 01.011006
\LAG:
Verlag fr Technik und Handwerk neut Medien GmbH, loben-l-ltr. 1-4,
D-76SJ1 Baden-Baden, Tel.: Ollll/5087-0, Fax: Ollll/5087-51
Anschrih von Verlag, Redaktion, Anzeigen und allen Yerantwonlichen,
soW<it don nicht anders angegeb<n.
G jetz ouch erhhlieh im ?t|\\|Mw

H
EI~26L6FT.
0:9,90 A: 10,90 CH: 19,80 sFr. B/Nl: 11,40
1011 by Verlag fr Tehnik und Handw!rk neue Hedn Gmb/, Baden-Baden
Nachdruck von Artikeln oder Teilen darau Abbildungtn und Baunen,
Yerielfaltigung und Verbreitung durch jedes Medium, sind nur mit ausdrcklicher,
schrihlicher G!nehmigung des Verlages erlaubt
|
.
9
J
Z
D
<
O
.
.

D
D

O
Z
O
4 U5GABE IIZ
O
O

~
0

O
0

D
<
O
.
.

D
O
2

O
Z
O
NEH LEtG1LMGI
WEMIGEH LRMI
U5GABE IIZ b
NEH LRE2AHL!
UMIMG AM OER LPL-RABE

Nachdem ich meine CNC


Portalfrse (siehe auch CNC
I M MODELLBAU 1 /2012) end
lich komplett fertig gebaut hat
te, wollte ich diese natrlich
hufger einsetzen. Oftmals
frste ich Kleinigkeiten fr den
Kindergarten oder fr Freun
de. Doch irgendwann wurde
mir bewusst, wie laut es bei der
Frserei zugeht!
Da c u| Ho' zI|sc, mussdc| |smoto|
mmc| a sc c| Hocstd|cza' 0ct| c0c
wc|dc, u mc gutcs |sc|gc0 s zu c|
z c' c. AmAIagdc||sc|c 0cutztc c
c c0, J sW- Pc|ssc- HocI|cquczsp dc' .
D cscd|ctca0c| u| max. ! ! . 000U/m .
Bcd gtdu|cd cdoc cd|gcD|cza'I|
d c Ho' z0ca|0c tu gwa|das |sc|gc0 s
ctopt ma' . Bcssc|wa|csdascom t
dc| Suc|UAD2DRF Dcd cscatc c
D|cza' 0c|c c voJ. D00 0 s2D 000 U/
m . | d cHo' z0ca|0c tugI|stmaam
0cstcm tdc|max ma' mog' ccD|cza' .
D cVo|tc ' c 0c c c| oc D|cza'
s dc 0cssc|cs|sc|gc0 s, dc| Vo|scu0
sa c| ot wc|dc, d c |atc| a' a0a
mcp| oA|0c tsgag s t oc| udd c|s
zc t|cduz c|ts c .
Dc|Nactc ' da0c stdc|co|mcL|m
pcgc' 0c so' cc D|cza' c m t ' uItgc-
s' tc|smoto|c. D csc Nactc ' t
tc ca' ' c | aocc|t|agcsoc, doc
sc| v c' |sc|c c|' cd gtc c acts. Dc|
Sca' ' 0c|t|ug s c m gazc E Iam '
caus Lc dc|sotcdamc cK dc|
ctc sc' aIcodc| s cwu|dcdu|cdc
L|mwac . Esw|czwa|mog' cgcwcsc
d cD|cza' udsom tauc dcL|mpc
gc' zu|cduz c|c, a0c| daw|cw cdc|
das|sc|gc0 s ct0cI| cd gcdgcwc-
sc . | |gcdw c c TcuIc' ss|c s ' Doc w c
sa mad cscK|c s' auIdu |c0|ccc?
Das Hauptp|o0' cm am |smoto| stdas
' | mc|zcugcdcLItc||ad. Doc wc' cc
|og' csc ta0c ca' sP| vatpc|sod c
s c' uItgcs' tcSp dc' moto|zuc|sctzc?
Ei n Paket aus Engl and
Jctztwa|gutc|Rattcuc|. | |gcdwaIad
cc c Bc t|ag m Nctz. H c| wu|dc0c-
sc| c0c , w c c c wassc|gcs ' tc C
a- Sp dc' ad cVDE-Vo|sc| Itagcpasst
w |d. D cSc tcwa|m tdc|Bczugsquc' ' cvc|
' st, doc dc| L cIc|atwa| m | zu tcuc|.
Du|cd cscBc t|agwu|dc cauId cwas
sc|gcs' tcC a- Sp dc' auImc|ssam.
Nacdcm cm cm | tc|ct0c|was
sc|gcs'tcSp dc' Io|m c|tc, samcI|
m c u | wc gc Hc|stc' ' c| I|agc. Doc
a' ' cL cIc|atcattcc cg|ocNac -
tc ' . s cwa|c a' ' cz u tcuc| I | m c . S
cc|' c s uctc c m | da | dust| cqua'
ttaus, a0c| 0c| 0 ' ' gc|c A0 ctc| ' as c
c sc' g gco|c cts Pos t vcs(Lc
0csdauc|, Sc|v cc) . Zudcm stdc| P|c s
utc|sc cd ctu0cd gtsog|av c|cd
E NacIo|scc mNctzc|ga0, dassd c
Pc|soc,d cs cc cC aSp dc' gcsauIt
attc, sc| pos t v0c|d cscgcuc|ta
0c .Docwagc cd cscSc| ttudsauIc
m | soc cSp dc' , a0c cm | ' agcud
ausg c0 g0c|' cgt. E cctscc dcdcH ' -
Icstc' ' ugwa|d cWc0sc tcvoC| st a
K' ' (www. cst' cam. dc) . H c|a0c ca' ' c
w sscswc|tc | Io|mat oc , d c c0co-
t gtc gcIudc . E cWc0sc tc, d c c m t
0cstcm Gcw sscwc tc|cmpIc' c sa .
A' ' c cscod cTatsacc, dassc | m | c
paa||agc , d c cocattc, p|omptpc|
|a ' 0catwo|tctc Docwosa maso'
ccSp dc' sauIc?Nu | wc gca tc
|cL cIc|atc. Jctztmusstcc sc|0c
satcsAu st osaus(E0ay)c|a' tc, um
mc| 0c|d cBczugsquc' ' cso' cc|Sp
dc' zu c|Ia|c . H c| tummc' tc s cc c
V c' za'voA0 ctc| .W cso' 'tccs adc|s
sc ?
_
0c|w cgcdwa|dc|A|t sc' stado|t
C aodc|d cUSA. E cucsP|o0' cmtat
s c auI. Zo' ' , Po|to udsost gc Gc0-
|c, d coIt ctc dcut gzuc|Iasscs d,
wo' ' tc cvo|c|u 0cd gts' |c. E A
| uI 0c m cs gcZo' ' amt0cstt gtcmc c
Vc|mutug. D cAussuItdc|Zo' ' 0camt .
A' ' cWa|c , d caus c cm N ct EULad
stammc , utc|' cgc dc| E Iu |umsatz
stcuc|, dc|zc t! % udc c| Gc0| vo
ca. J - 6%. D csctscc dct dc|Zo' ' 0cam
tcvo||t D cWa|c mussauc|dcm0c m
Zo' ' amta0gco' twc|dc Wc cd ca
Ia' ' cdc |c|sostc da zu dcm Aus
t op|c sadd c|c, daw |dausc cma-
Ig' cc Scppcc scc' ' c |cgu
' |c|P|c s. Udauc|dcm, waspass c|t m
Ga|at cIa' ' ? | c sa das c|wo|0ccTc '
ctc Iaczu| Rcpa|atu|w cdc|c sc
csc. Soza' c camEdcv c' ' c ctsoga|
oc d|auI. Das wa|s da cdg' t g m t
mc cmScppcc.
Docac c wc gAusso|t c|c dc|
A0 ctc| Iad cc cHd' c|(' ovc ap
pys opp g) , dc| sc cWa|c vo Eg-
' adausvc|sc cst. Zudcmattc c| c c
P|c svo|sc' ags Butto ud ma sotc
pc|PayPa' 0cza' c.
Bcvo| cdcKauItt gtc, sotast c|tc
cs cc|c tsa' 0c|dcA0 ctc| cg' -
scc|Sp|acc, o0d cWa|cauczu! 00%
vo Eg' ad ausvc|sadtw |d. | c ' aszu
oIt, dass d cWa|c ' ctztcd' c vo C a
ausvc|sc cstw |d Da ttc c| adas
P|o0' cmm tdcmZo' ' w cdc| | cc| c' td c
Nac| ct. D cWa|cw |dvo Eg' adaus
vc|sc cst. Nu , sodactc c, w|c| aa' -
' cs gcs' |t, c ga0 mc c P|c sc ud
s' cstc daauI dc P|c svo|sc' ags - But
to . Doc d csc|wu|dc2- ma' a0gc' ct,
o0wo' c u | 2D 0zw. ! D u tc| dc
SoIo|tsauIp|c s c ga0. | c |gc|tc m c,
dassd cszwa|agc0otc w |d, a0c| sc c
Ausw |sugattc. | csauItcd c2, 2 sW

<
O
.
.

D
D

O
Z
O
L U5GABE IIZ
D
<
O
.
.

D
D

O
Z
O
Der Deckel des Frsmotors muss
abgeschraubt werden, um die el ektri
schen Anschl sse auf ei ne si chere
Lsung umzustel l en
ZZN^
#
i
C
I
-i

@I
I
U
Sp dc' dadocpc| SoIo|tsauI0c ' ovc
appysopp g. Nacca. sccsStudcc|
c' t cd cNac| ct, dassd cWa|c ct
Eg' advo||t gsc . D cc|stcGcda
scwa|c . , , Na, da a0 cdadocd c
Scc|c|c udd cGc0 |cm t dcmZo' ' ,
| ctzt sa c ct mc | vom KauIz u
| cst|ctc .Au I d c Ku|zac| ctadc
A0 ctc|, c| ttc m | vo|wc gc Stu
d c c|st0cstt gt, dassd c Wa|cvoEg
' ad ausvc|sc cstw |d , 0csam c c c
Atwo|tm tdcIo' gcdc|og' csc tc .
a) Esttc m' c d, a0c| dc|Zw scczc t
wu|dca' ' cSp dc' vc|sauIt. E| 0otm |
a , c s o csoIo|tvomKauIzu|cst|c
tc , a' ss' c cEtscd gugw|dcc| z u
stz' cz umGc0otsp|c s8 USDo' ' a|mc|
0c|wc sc.
0) Ca. ! 4 Tagcwa|tc , da w|cd cWa|c
w cdc| Eg' advo||t g.
c) D cWa|cw |d m | soIo|tausC azu
gcstc' ' t.
| c ctsc cd m cI| d cVa| atc 0) ,
dc| ctztsamcsauc ctmc| auId c
5tartl5topuDI
5cha|ter(opt|ona|)
Anschl ussbel egung
am Frequenzumri chter
paa|Tagca , 0 s cd cSp dc' a0c. Nac
wc tc|c v c| Tagc c| c' t c d c Nac -
| ct, dassd cWa|c w cdc| Eg' advo|-
|t gsc . Es mssc u | ocadm st|at
vcA|0c tcdu|cgcI |t wc|dc ud s c
w |ddaacscc' ' stmog' cam caus
gc' cIc|t. Zudcm w|dcc| m c 0cac-
| ct gc, wcd cWa|cam cvc|sadt
w |d . Nacd|c Tagcs' gc' tcdc| Pasct-
d cst. E| 0c|ga0m | c s' c cs, ad'
ccs, a0c| dcoc scwc|cs Pasct. D c
scs|a' wa| dasPasctscc' ' c| a' sd cVc|
sadma ' vomA0 ctc|. Das gcw sscK| 0-
0c' mBauc , dass cd cWa|cdoc0c m
Zo' ' amt m t a' ' s c c Uacm' c sc
t ca0o' c msstc, ' ostcs csc' aga|t g
Wo ' gcIa' ' c auI. | tv c' E' a oIIctc
c das Pasct A' s | a' tso' ' tc |a u | d c
|ssp dc' m t dcm dazugco| gc |c
quczu m| ctc| ( su|z U m ac| a|go)
sc , doccs' agcdcmPasctocsccs
StcsER-20- Spazagc0c . D cssa c
a' s s' c cW cdc|gutmacugI| d cVc|
zogc|u g, d ccs0c dc| A0w cs' ugga0.
Das Projekt kann wei ter gehen
Dc c|stcI|m cugcwo' ccSc| tt
m t,, c cs scc|Wa|cattc c c|Io' g|c c
tc|m |.Jctztc|stsmmc|tc c m cum
d cBcscaII ugdc| Wassc|s' ug, dc
cs ttc | agut s c soc, dass csc
cWa|c c|a' tc, da ttc c das P|o
| cst wassc|gcs ' tc Sp dc' wa|scc
' c ctmc| vc|Io' gt. | c sc' g gc
PC-Tu gaczc tsc| Itc, d c c spo
|ad sc' csc, Iad cc cAzc gcvoc
cmacd' c|(www. pc-coo' g. dc) E
BcsucauIdcssc Homcpagcs' |tc ct
a' ' c|agc, d c cattc(z. B. d cSc' auc-
' c tu gm t 8 mmAucdu|cmcssc|wa|
cto' c0cstc' ' 0a|) . EsIo' gtc c sc|
tcs vcsacgcsp|cm tc cmVc|su
Ic|, m t dcmSc' us s , dass ca' ' c0cot g-
tc Bautc ' ctc' cIo sc 0cstc' ' c sotc.
Nacdcm cpc| Vo|sassc0cza' tc, t|aId c
Wa|caczwc Tagc 0c m |c .
' dc| Zw scczc tsc|au0tc cdc
o0c| cDccsc' dcs |smoto|s a0. Dad c
C csca' sc' cst| sccAsc' uss u| c -
cJ- po' gc KuststoIIstccsc|vc|wcdc,
dc| dcVDEVo|sc| Itc sc stc|Wc
scctsp| ct, wu|dcd csc|du|cc cHa|
t gstccsc|HAN J - Bauwc scc|sctzt. D c-
scHa|t gstccsc|a0c caa' ' cc' cst| -
sccVc|0 dugc mc c||scvc|0aut.
U5GABE IIZ
Ei ner der Lfter ist vor dem Wasserkhl er berei ts monti ert Ei ner der bei den Lfter fr di e Wasserkhl ung
Dazumussdc| o0c|c Dccsc' , dc| m t v c|
|csccssatsc|au0cvc|sc |au0t st,
ctIc|twc|dc. ZumA0cmcdcsDc
csc' smuss ma m t c c KustoIIam
mc| ' c ctgcgc dc Dccsc' s' opIc, z u
stz' ct| c0 cc cd c' acsca-
0c|zw scc|oto|gcuscud dcDc
csc' , dam l' ostcs cdc| Dccsc' scc' ' c|.
D csc| stwc|ssc t g m t D ct ugsm ttc'
z umA0d ctcvc|scc u dvc| dc|t
c soIo|t gcs Losc vom |oto|gcusc.
Ess' gtscw c| g, stcsa0c| ct. So0a' d
dc| Dccsc' s cvom |oto|gcusc ' osc
' sst, so' ' tcmad czwc s' c cD ct| -
gcd cdcWassc|saa' a0d ctcctIc|
c ud gut auIc0c . Dc d csc sa
ma mc c| |c ugac| cdc|zc tw c
dc| 0c dc| |otagcvc|wcdc.
Dc| o0c|c Dccsc' ' ssts cgc|adcs o
wc ta0cmc , dassmaad cd|c A
sc' usssa0c' vom At| c0smoto| gutm t
dcmLotso' 0c a d cLotsotastc vom
KuststoIIstccsc|c|asommt. Da 0o|
tc cd czwc BcIcst gugs' occ| I| das
Ha|t gstccsc|gcusc dco0c|cA' u
dccsc' . Da d cC cscsc cPE- Kotast
(Scutz' c tc|) scc, vc|0autc cdca
t|' cg' c c m t. Dazus' cmmtc cc S
' sosa0c' m tAsc' usssotastu tc|c -
c|BcIcst gugssc|au0cvomHa|t gstc
csc|. Vo|c|attc cI|c cgutcc' cs
t| scc Kotastgcso|gt, dazu musstc c
u| c wc gScutzIa|0cvomA' udccsc'
ctIc|c.
Gcausow ct g st, dassc c cdc|o
m gc(utc|0, Jm) Vc|0 dugzw scc
dcm o0c|c Dccsc' uddcm c gct' cc
|oto|gcusc0cstct. H c| mussmagc
gc0ccIa' ' saucctwasE' oxa' sc ctct
Ic|c ' Nuwa|gcw|' c stct, dass0c c
cm DcIcst dc| Spa u gsvc|so|gug
dcs Sp dc' moto|sdc| c ' c|st|omscutz
sca' tc| mWo aus aus' ost. D cs scc
ca' sc cs c| w ct gcPu sta, dc
ma0c mKauIc c| C a Sp dc' c|' cd -
gcso' ' tc, soIc|cs cts cowc|ssc t g
vo|adc st' Da' otctc cv c|a|t g-
Lotsotastc adc Ka0c' cdcdcs|s-
moto|s (d|c Kotastc vom Sp dc' moto|
udc PE- Kotast)Icst. Daacsco0 c
dcKa0c' 0aumdu|cd cBo|ug mo0c-
|cDccsc' ud' cdcHa|t gstccsc|c -
|astc. Nudco0c|cDccsc' m tD ct-
massc' c ct0cst|c cc, ctvc|gcssc
d c zwc s' c c D ct| gc d c vo|gc-
scccNut c ' cgcuddcDccsc' w c
dc| auIdas |oto|gcuscauIsc|au0c.
DcZc tauIwad c|I | 0cz IIc|c cm t
max ma' ! , D Studc.
Ei nbau i n den Schal tschrank
A' s cstc A| 0c tstad dc| E 0au dcs
Us dc R t a' Sca' tsc |a s a. Dazu
sc|au0tc cdca' tc US cmcs|| C-
R- |astc|dc| ' uItgcs' tc Pc|ssc Sp -
dc' c|aus . ZumG' csattc c0c mBau
dcs Sca' tsc|ascsc cmodu' a|cBauwc
sc gcw' t, d c m | c c s cc' ' c Um-
0auc|mog' ctc. Dcswcgcmusstc c u |
d c v c| BcIcst gugs' occ|I | dc cuc
U d cG| udp' attc0o|cud c -
sc|au0c . Bc mVc|s' cmmcdc| c' cst| -
sccAsc' sscutc|sttzcm cw cdc|
tats|It g mc A|0c tsso' ' cgc Has . Das
P|og|amm c|c dcs Us g g sc|scc' '
vostattc . 0wo' d cBcd cugsa' c -
tug Eg' scvc|Iasstwa|, sotc cm t
mc c wc gccg' sccG| udsct
ssc d c Vo|gccswc sc ud w ct gs-
tcPa|amctc|c|aus' csc. Zustz' cIad
c auIdc|Homcpagcvo C| st a K' '
c cs c| gut 0csc | c0ccA' c tu g
dcutscc| Sp|acc, sodass d cscA|0c t
wc gc| utc c|' cd gtwa|.
Fr Schden, di e durch das Ankl em
men der elektrischen Leitungen und durch
di e Programmi erung des FUs entstehen
knnten, bernehmen weder der Verlag
noch i ch die Verantwort ung. Al l es ge
schi eht auf ei genes Ri si ko, da si ch di e
Hardware schnel l ndern kann und ge
gebenenfal l s mit mei ner Versi on ni cht
i denti sch ist!
Khl mi ttel behl ter und Pumpe auf dem Trgerbl ech, rechts die bei den Ei nbaudosen
fr di e zwei zustzl i chen Steckdosen
D
<
O
.
.

D
D

Z
O
Z
O
H U5GABE IIZ
Pa|amctc|2. D|cza' q0c' ' c.
0.
_
0c| d c Hoc/ R0tc|-Tastc mBc
d cIc' d(Stada|d)
! .
_
0c|0- !0Vzw sccAsc' 0ssACN/V|
Pa|amctc|72 . Nax ma' I|cq0cz. 400 z
(ctsp| ct24. 000 U/m )
Pa|amctc|7J . N ma' I|cq0cz. ! 00 z
( ctsp| ct6. 000 U/m )
Lei stungsbegrenzung/Ei nbi nden i n den
Notaus-Krei s:
Di e unter dem Frsti sch angebrachten Komponenten der Fl ssi gkei tskhl ung 2 , 2 sW s d c c |cgc Ho' z , d c m
C|asIa' ' c gcs zc|sto|c soc Es st
D
<
O
.
.

D
D
2
Z
O
Z
O
Di ese Arbei t darf nur von ei nem Elek
trofachmann durchgefhrt werden!
230Vol tSpannungsversorgungvom FU:
Das Nctzsa0c' w |d aR0d( 0|a0 0d
0' a0) , sow cE (gc' 0/g|) agcsc' ossc.
pannungsversorgungvom Spindel motor:
DasKa0c' z0| Sp dc' w |dad cAsc' s-
scU/V 0d W agcsc' ossc , d c Sc |
m0ga E.
Frequenzumri chter programmi eren:
PRJA-Tastcd| csc . cs c|scc t Pd . .
(z. B. Pd000) mD sp' ay
N tdc Hoch/Runter-Tasten z 0 mgc
wsctcPa|amctc|gcc(z. B Pa|amc
tc| J. Pd00J )
SET-Tastcd|csc
Wc|t m t dc Hoch/R:nter-Tastc c
stc' ' c( m t dc| > > -Tastcsamazw -
scc Dcz ma' stc' ' c s p| gc , dam t cs
scc' ' c| gct)
SET -Tastcz0mSpc cc| d| csc ( odc|
c paa|Scs0dcwa|tc, wc madc
Wc|t ctspc cc| moctc)
Daacsa dc|cstcPa|amctc|a0s
gcw' twc|dc.
Dc| P|og|amm c| mod0scdcta0toma
t sc ac c paa| Scs0dc | ast v tt
- odc| d0|c D|csc dc| PRJA-Tastc.
W ct gscc two' 0c dcc|stcv c|
P0 stc d cRc cIo' gc z0sc '
E|stc s so' ' tc ma m ttc' s Pa|amctc|
Rcsctd cSp dc' a0IWc|ss c stc' ' 0 gc
sctzc .
( S cc| sts cc|, dcmawc ct,
wasvo| c| p|og|amm c|tw0|dc ' )
PD0! J a0 I 8 sctzc ( Pa|amctc|Rcsct)
PD00D a0I400 ( max pc|at g|cq. )
PD004a0I400 (Basc |cq0cz)
PD00J a0I400 ( Na |cq0cz)
Act0 g. Dc| Wc|tPD00J ' ssts cc|st I|d cmc stcAwcd0gcs vo' ' d c
a0I400sctzc , wc PD0040zw. PD00D
vo| c| p|og|amm c|tw0|dc.
| d cD|cza' azc gc mD sp' ayso' ' -
tcmaPD! 44a0IJ000sctzc( Dc| Wc|t
w |d 0cot gt0 mc cso||cstcD|cza' -
azc gc z0c| a' tc) .
Mei ne Ei nstel l werte fr den FU:
Pa|amctc|! ! . N dcstI|cq0cz. ! 00 z
( ctsp| ct6. 000 U/m )
Das stdas0tc|c|cq0cz 0zw. D|cza'
' m tI|d cSp dc' . T cIc|z0gccI |t
zwa|o|ma' c|wc sc ctz0 Scdc , doc
dasD|cmomct st dcmBc|c ccxt|cm
gc| g. Es stz. B. 0c 4 000 Umd|c0gc
sa0 mocmog' c , m tc cm8c|-Bo|c|
Ha|to' zz00o|c. D cSp dc' w |d c -
Iaca0gcw|gt0d0' c 0tstcc. J cac
K|aItdc| Nasc c stdas ctsodc|' c
Io|dc| ' cI| d cSp dc' ' agc|
Pa|amctc|! 4. Bcsc' c0 g0g. 2Scs0dc
Zc tz0mBcsc' c0 gcdc|Sp dc' a0Id c
c gcstc' ' tcD|cza' Dc| Wc|t c| st|c'atv
cga' ' T pp. N0 | sc ccxt|cms0|zcZc tc
agc0c , dasost d c Sp dc' a0gcw|gt
w |d 0da0csc ccxt|cm' agcZc tc,
dasostd cStc0c|0g' agcwa|tc m0ss.
Pa|amctc|! D . A00|cmszc t. 2 Scs0dc
Dassc' 0cw c0c mBcsc' c0 gc '
Pa|amctc|! 44. D|cza' 0c D0z. J000
Dc| Wc|tw |d 0cot gt, 0 mc cso||cstc
D|cza' azc gcz0 c|a' tc .
Umdc | vc|tc| z 0 mSta|tc m ttc' s cx
tc| cSca' ts ga' sz00| gc, m0ssma
PD00! a0I! sctzc .
Ei nstel l ungen fr externe Startschal ter /
Drehzahl ei nstel l ung ber Poti bzw. CNC
Steuerung
Pa|amctc|! . Sta|t/Stop-BcIc ' .
0.
_
0c| d c R0/Stop-Tastc mBcd c
Ic' d(Stada|d)
! .
_
0c|Sca' tc|zw sccAsc' 0ss DCN/
R( s cco0c)
|c st0 gz00cg|czc .
Pa|amctc|! 2J .
_
0c|st|oma0sca' t0g.
J. Sca' tct0c
_
0c|sc |c tc dcsz0' ss -
gc St|oms a0.
0. | go| c|t
_
0c|st|om (Stada|d) .
Pa|amctc| ! 24. Z0 ' ss gc|
_
0c|st|om.
! 00%
Ka m Bc|c c vo 0 200% dcs
Nc st|oms c gcstc' ' t wc| dc - ! 00%
s t c| c g0tc|N ttc' wc|t
Pa|amctc|! 2D .
_
0c|st|omTo' c|azzc I
0, D Scs0dc
Bcst mmt, w c ' agc
_
0c|st|om to' c| c|t
w |d, 0 sd cA0sca' t0ga0sgc' ostw |d.
Pa|amctc|! 42 . Ncst|om.
Dc| Nc st| om c||cc ct s c a0s dc|
gcw sct c |ax ma' ' c st0 g d v d c|t
d 0 |c 2 J0Vo' t. Z. B. z 0 m | m t c| c a0I
! 000Watt. !.000Watt/2J0Vo' t 4, 4A
( E stc' ' wc|t)
E c so c gcstc' ' tc Sp dc' w|dc
0, DScs0dcacdcm
_
0c|sc|c tcvo
! .000Watta0sca' tc - a' ' c|d gs' 0Itd c
Nasc cocwc tc|. tc|dcAsc' s
sc A0d Bs tztc Rc' a s, das mSto
|0gsIa' ' sc' ct0dw cc Nota0stastc|a
d cStc0c|0gagcsc' osscwc|dcsa .
a' ' sastc' ' cc csSc' cc|sc
_
IIc| 0c
ot gtw |d . B 0d Cvc|wcdc. Dam t
w |d da d cgcsamtc Nasc cgcstoppt
0dScdc mC|asIa' ' gc| ggca' tc.
Der erste Testl auf
JctztIo' gtc dc|c|stcTcst' a0Ivoca. !0Sc-
s0dc. |gc|wo' ' tc cd cSp dc' oc
K' 0g ct' a0Ic' assc W cgcwot
I0stio c|tca' ' csa0IA c0 Bcssc|sotc
cs ctsc Gcspatwa|c at|' ca0I
das |a0Igc|0sc , was so' ' c sagc, c -
Iacv c' | 0 gc|,a0c0c vo' ' c| D|cza' .
Dam td cSp dc' vo' ' std g Bct| c0
gccsotc, m0sstc cocd cd cK-
' ugzusammc0aucudadc|CNC |
sc0cIcst gc . Dazu amc z u| AuIa
mcvomRad ato|m tdcsscK' vct ' ato
|cc J mmA' u0' ccm tc c|G|ocvo
J80220mm. |dasBcIcst gcdc|K'
m ttc' pumpcudI| dcAusg' c cs0c' tc|
vc|wcdctc c c0cIa' ' sc J mm d cscs
A' u0' cc m tdc g' c cc A0mcss ugc .
Zustz' cI|stc czwc ma' D0mm g|o
c |occ|I|d cAuIamcdc|2J0Vo' t
Stccsdosc. E cdavo I|d cK' m ttc'
pumpc, d cadc|cI|dcStau0saugc|.Bc
dcStccsdosc sa c 0c| d c StcpIou|
S4PRSoItwa|c astc0c| . D cs s t s c|
tz' c ,dadc| Stau0saugc|u dd cK'
m ttc' pumpcs cc|st0c |ssta|t 0d0c
|scdc sc' 0ststd g m tdc| |ssp dc'
c udaussca' tc. Som tcdctdc|' s
t gc||m, so0a' dd causgcw' tcBautc
' causgcI|st s d. Dc sc| oItI|std c
CNC- |scc gcc ta' ' c cu d cmuss
ctawcscdsc , wcdasWc|sstcs
ausgcI|st st, umdad c|ssp dc' , dc
Stau0saugc|udWassc|s' ugauszusca'
tc . D cCNC- |scI|tda 0 szumI|c
p|og|amm c|0a|cWc|szcugwccsc' pust
udwa|tctda a' ' c| Ru c a0Id c
cstc |sdatc . E s' c c| wc s. Stc
pIo0| at m Scptc m0c| ' c dc| | so' vcz
agcmc' dct. Dam t0cstctI| 0s CNC
Awcdc| m Nomctsc cNog' csc t
mc|, d c ocwc|t gc SoIt- /a|dwa|c zu
c|wc|0c . ZumG' cs0 ctcd|c ccma'
. Di e zwei Hal ter aus Al umi ni
um wurden von mei nem Bruder
nach ei ner techni schen
Zei chnung von mi r gefrst
Gut zu erkennen: Der neu
monti erte Harti ngstecker sowi e
di e Schl uche des Khl mi ttel s
mit Durchfl ussanzei ger
gcKow owN ta|0c tc|, d cvo|ca. zwc
Ja|cd cStcpIou| vc|' assca0c, usEx
StcpIou| Kudcm t |c| |mawww. pc
tatcc. com wc tc| Suppo|t a. Um us
o00y- |sc| |c dust| c' ' cSoIt-/a|d
wa|c 0cza' 0a|zu macc, a|0c tc sc a
c c||WCST- Cot|o' ' c|- |osugI|| |c
|ssoItwa|cPENTA- NC. D csc|osugw |d
wa|scc ' c Edc dcs J a|cs zu| Vc|I
gugstcc ' E gc' cgct' cc| BcsucauI
dc|c omcpagc ' ots c 0cst mmt, u m
tc|cssatc Ncu gsc tc zu c|Ia|c ' | c
dc sc cwc|dc m | dc |WCST- Co
t|o' ' c| s' us vcSoItwa|csauIc, dam t c
auId cW dows-Vc|s owccsc' sa .
D cA' u0' ccc 0cIcst gtc c Stau0gc
sctztadcG|ud|amcdc|CNC |sc.
E wc tc|cs s' c csA' u0' cc d ctzu|
AuIamcdc| zwc D|cza' pot sI| d c
K' ' Itc|. D csc ' agc dc K ' c|' Itc|
0c , wa|um so' ' tc c s cda ct vc|
0auc, dc cxt|a ttc c s c m | ct
gcsauIt. S c attc dc zustz' ccVo|
tc ' , dass a dc Ka0c' cdc 0c|c ts Ic|
t gmot c|tcJ - po' gcNo' cx- Stccsc| ud
-Bucscvc|0autwa|c. ZumG' csat
tcdc|Vc|suIc| m cda|auI gcw csc ,
sodass cdama' sscoc Y- Ka0c' dazu
gcsauIta0c. Som t0cstadd cA|0c t m
Vc|s' cmmcdc|0c dc |Itc| u | dcm
0sammcstccsc dc| Ka0c' cdc . Das
E z gc, wasoczuc|' cd gcwa|, stdc
Ka0c' 0aum vodc |Itc| 0 sz umBB
U5GABE IIZ U
mSca' tsc|a s zu vc|' gc| . Doc 0c
dc| E|stvc|sa0c' ugattc c 0c|c ts c
paa| |cc| sotastc c gcp' at, sodass c
Vc|s' cmmcsc cg|occ|ausIo|dc|ug
mc| wa|. DasBBvoBccza at 0c
|c ts d|c St Itsotastc I| d cAuIamc
dc| No' cx Stccsc|. Dazumusstc cu| d c
Po' ugadc Ka0c' du|c c|auss| m
mcdc| u dd cKa0c' cdcvodc
|Itc|moto|cauIstccsc . D c |c stugs
auIamcdc| |Itc| stc' ' tc sc P|o0' cm
I| dasBBda|. D cszc gtcm |, dassma
mmc| 0c' otw |d, wc maQua' tts
matc| a' sauIt.
Zugutc||ctztvc|' cgtcudvc|s' cmmtc
c dc sc' cppscttctaug' cc K' m t
tc' ' c tugcvodc|K' m ttc' pumpczum
Ausg' c cs0c' tc|udvodo|tzumRad
ato|,da dcSc' cppscttc zu|Sp dc'
udzu|cszu|K' mttc' pumpc, sodassc
K' s|c s' auIctstad. Nu dasIc|t ggc
m sctc K' m ttc' , dasc' cst| sccSt|om
wc gc|' c tctu dzug' c cdc|xdat o
vo|0cugcso' ' , auII' ' cu dd cK' m t
tc' p0 mpc c s ca' tc . Das Et' Itc dc|
K' 0g 0c| a m dc|Ausg' c cs0c'
tc|w|cdc cs zc m t gc P|o0c
' auIssc' 0ststd g. Dam t cc cstd gc
v suc' ' cKot|o' ' c 0c| dcK' m ttc' I' uss
a0c, vc|0autc cd |cstadcm |s mo
t o| c c ' ussm ttc' azc gcr
| dc|Zw scczc tI|stc mc B|udc|
acc c| tcc sccZc c ugvom |
- dasattc caus dcmBaudc|CNC- |sc
gc' c|t, octcc scc Zc cuggct
cts - d czwc 20 mm d cscA' ua' tc
| ugcI |dcctwaD sgscwc|c |s
moto|. D cNotagcadc|ZAcscc|Io'gtc
du|czwc N8- | csccssatsc|au0c
adc|St |sc tc. Dc||smoto|w |ddu|c
s|aItsc' ss gcVc|0 dugcIcstgca' tc.
Dc|Sc| ttmoto|( NaotccSTD8! 8|J000)
a dc| Z-Acsc ' tst|om' os oc P|o0
' cmdas E gcgcw ctdc|Sp dc' , sodass
s cd csc ctsc' 0ststd ga0scst. | c
muss a0c| dazu sagc , dassd c Sp dc'
sc c D00 g scwc|c| sc d |Itc, dc
da w|dc d c Ncodym Nagctcvom
Sc | ttmoto|d cSp dc' ctmc|st|om
' osa' tc. Nu stadc cm Dauc|c satz
dc| CNC- |sc cts mc| m Wcgc.
|c sc| stcssco mWoausgcwo|
dc , a0c| vo a0so' utc| Ruc sa ma
cts p|ccc. Sptcstcs , wc s cdc|
ct' c stugs|cgu' c|0a|c|| dust| cstau0

<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
IL U5GABE IIZ
D
<

.
.
u
D
D
2

O
Z
O
sa0gc| c sca'tct0ddc||sc| dasNa
tc| a' c ta0ct, st das |sgc|0sc s c|
v c' ' a0tc|a' s dasSp dc' ' a0Igc|0sc . Um
d cscZ0stada0z0c' Ic, ' It 0 | oc ,
dassma0md csomp' cttcCNC- |scm t
Sta0 0sa0gc| c csca' ' dmmcdcUm
a0s 0gc Iasst. D csw |dvc|m0t' cc c
mc c| cstcc|a0sIo|dc|0gwc|dc.
Staub, ni chts al s Staub
Nc cToctc|wo' ' tcgc|c |c Bastc' sa
cc0c mcstcWc actsma|stvc|
sa0Ic . Dam ts c | Agc0ot ctwasvc|
g|oc| sotc, 0at s cm c , | c paa|
Wc actsa|t sc' z0I|sc . D cscW0sc
c|I' ' tc c |gc|c. Da0c c gtcw |0s
a0ITcc' cta' tc|0dVogc' 0scc. | dc
c I| d c Vogc' 0scc o' tc w | 0s
a0s dcm | tc| ct. Gczc c ctw0|dca' ' cs
Co|c' D|awX4. Nacdcm c c |ca ! D
Stcsa0s ! 8 mm |c mo' zp' attc I|stc,
sto|tc m c , dass acca. J 4Vogc' 0s
ccdc| Sta00sa0gc| st a| sa Sa0g' c s-
Der kompl ette Aufbau des Absaugsystems t 0gvc|' o|. Dc| G| 0ddaI| wa|scc' '
N ta|0c tc| 0cstt gtc m | d csc|, dass s c
c cs o' ccZys' osta00sa0gc|s c t Ja
|c mE satza0c0da0c| dcmA0I
Iag0c' tc| dcs Zys' osta00sa0gc|s sc'
tcdcc gct' ccSta00sa0gc||c gc
m0sstc. | c0cstc' ' tc cm |dasD0stDc-
p0ty K tP' ast cSct. N tPayPa'0cza' twa|
dasSct ac zwc Tagc 0c m |z0 a0
sc agcsommc . Dc| Z0sammc0a0 0c
asp|0ctcwc gZc t, da0|dc|c gct'
ccZys' oa0scc dc|m t6Sc|a00cam
A0IIag0c' tc|dccsc' vc|sc|a00twc|dc
m0 sstc. A' s Sta00sa0gc|I0g c|tc wc tc|
dc|K|cc|-ld0st| csta00sa0gc|.Jctztwa|
d csc|das gc|0sc tcs vstcBa0tc ' am
SystcmCNC- |sc. Bc c cmStadt00mmc'
0ot c E' cst|o sIacd' c|sta|s |cd0
z c|tcWa|ca . Tatsc' cattc c| sc
cmAgc0otc cSta00sa0gc|vo ! 60
a0ID0 |cd0z c|t. Dc| Vo|tc ' 0c d cscm
Sta00sa0gc|wa|, dass cd c|c st0g|c
d0z c|c so tc, d cs 0cdc0tctc wc gc|
||m. Scoc| Nc0ccIIcst - cswa|a0c
oc c Zys' osta0 0sa0gc|. Som tIa' ' c
I |d cZ0s0It sc cwc tc|c Kostc I |
Sta0 0sa0gc|0c0tc' a . J ctzt I|sc c m t
agccmc| |a0tst|sc, wo0c d cSp dc'
m t vo' ' c| D|cza' d|ct 0d dc|Sta00
sa0gc|0| m t ctwa |c st0gsa0gt. E
Rc gcdcs Sta00sa0gc|sctI' ' tIastto
ta' . Da0c stcc ctwa sccs | tc| Sta00
mZys' oa0IIag0c' tc|c cmmax ma'
a' 0c gc| 0tvo' ' Sta00 mSta00sa0
gc|gcgc0c|. Bcssc| sa cs ctsc '
300 200 380 Aqua Doubl e Protect
Ul tra I Li ter
300 200 1 97 WK Schl auch Auen- i n-
nendurch messer 8/6 mm
300 200 8 1 0 Ausgl ei chsbehl ter
1 50 mm
300 1 00 1 27 Schrau banschl uss Set
Ehei m 1 046 G I auf I
300 200 44 1 WK Schraubansch l uss
300 200 447
2 L
1 4 m
2
4
gcI0dc , dc dc|c gc0a0tc Vo|Ii ' tc|
vc|stopItc sc|scc' ' . Jctztstadcc c
|spa0sc 0 dc c tcs vc Rc g0 g
dcsSta00sa0gc|sa . D csc| Z0stadsto|
tc m c 0 gcmc . Es m0sstc a' sosc c' '
c c|os0ggcI0dcwc|dc. | cc| c|
tc m c a c cBc t|ag m o|0m www.
cc- o' zI|acsc. dc. c| 0csc| c0 c o
| 0ms m tg' cd dcBa0 c csZys' osta00
sa0gc|s . Nacctwass0cc mo|0mIad
c dc Bc t|agw cdc|. Doc z0mSc' 0st
0a0 attc c wcdc| |0st oc Zc t 0 d
sam cdcsa' 0 m' cs opdc| |ma
So|otcc(www. so|otcc. dc) 0m 0dw0|dc
a0c sc c' ' Id g. Nacc cms c| a0I
sc' 0ss| c ccTc' cIogcsp|c m tc cm
N td csc Updatcmaamc 0 c
vo' ' std gz0I| cdc ' J ctzt 0| occ c
0cssc|c |os 0gI |dcSta00asa0gst0t-
zcam|sc|, c csomp' cttcUma0s0g
0d c0 w cdc|c Stcsc c| pc|Icst
I0 st o c|cdc CNC- |sc c|.
Das neue Absaugsystem mi t Zykl onabschei der und
neuem Staubsauger
Di e noch ni cht optimal e
Staubabsaugung an der Frse
bL1Ptb0r8Ih8 Jl'|il|1Y00800I
L)B2
LNLl0lI8l850.bl8l0lM85f0l0
Plasma Brenner. CAD/CAM. HF-Spindeln. CNC-Zubehr
BZTHathnen0a06m0h
h!|r|ng!8.JJ8!8Iuul0!0
|un+4J[)5ZZ.JJJt
|aIaybtlcac.c
b00l0000k
&8||||eaIetmeaaI
Werkstoffe
Urmodelle
Silikonformenbau
Verarbeitung von Silikonen
Gietechniken
b00I0000k
&8||||eaIetmeaaII
Werkstoffe
Massivguss
Ausformen
bLl. ca. U min
b8.~NI.. UZU i11
Stempelguss
Guss von Kleinteilen
Mehreilgier Guss
Hohlkrperguss
Eindicken von Silikonen
Dervlh-UeSleIIServCe
W (+4g) 07221/508722
per Fax (+4g) 07221/508733
E-Mail: service@vth.de
Internet: www.vth.de
V9f8g lf 90OkuO0H8O0w9fk
O9u9 M909O mDH 809O-809O
Kn0Cf5tfkCn |1CwCldCn
RuIenSieunsan!0180- 33 33 300 (9 Cent/Min)
Kindernothilfe e.V. Dsseldorfer Landstrae 180 47249 Duisburg
www.kindernothi|Ie.de
Der @r0te
PLUNlNlUN-ONLlNE5MOP
fur Klelnmen@en
uNsR|LXI8ILI1A1
|s1IMRvoR1IL
J8tztkO$t8nlO$
dnfOrd8rnl
8est.-Nr.:0
Enfachanrufenunter:
|+49)07ZZJ!507-ZZ
g_
0K
TF'"
0
"
wwwwh.de
gjgr0!
K
verlaglurechnlkundHandwerkneueMedlenUmbH UadenUaden
*

FUR DEHFElHEH IC

OlT E5
DlERlCHTlOEHOERATE
Feinfrse FF 500/CNC. Przision mit hoher Wiederholgenauigkeit
vielseitig einsetzbar fr Einzelteil- und Kleinserienfertigung.
Groe Verfahrwege: X-Achse ca. 2D0 mm, V-Achse ca. J00 mm,
Z-Achse ca. J80 mm. Komplet mit Kugelumlaufspindeln, drei krfigen
Schritmotoren sowie CNC-Steuereinheit und WINDOWS

-kompatibler
Sofware inkl. Mglichkeit zur Ansteuerung einer 4. Achse. Einfache
Installation und Programmierung. Aufstellflche 370 X 350 mm, Tsch
400X J25mm, Gesamthhe ca. 780mm.
Gewicht ca. 50kg.
Von PROXXON ist auch das
Drehmaschinen-System PD 400
als CNC-Version erhltlich!
Komplet mit Kugelumlaufspindeln,
Schritmotoren, CNC-Steuereinheit
und Software.
Bitte fragen Sie uns.
Prospekt kommt kostenlos.
~WWW.roxxon.com
r | 0 x x 0 1 c00f J: + J + J r 0 1 | 1 +Z1\ J 1 l | w ' l | J 0 | l
I2 U5GABE IIZ

x
O
.

Z
~

<

D
<
O
.
.

D
D

Z
O
Z
O

bGTLCAM Z.mL
ORSTELLLNG OER NELEN |LNKT!ONEN LNO
ERBESSERLNGEN OER AKTLELLEN ERS!ON
Vor einem Jahr haben wir das CAM-Pragramm Estlcam 2.5D
vorgestellt. Was hat sich in einem Jahr getan? Welche Verbesse
rungen und neuen Funktionen gibt es? Die alte Versionsnummer
war die 2.018, die aktuelle Version trgt die Nummer 4.027 vom
Sommer 2012. Das lsst auf einige Vernderungen schlieen.
Bc m
_
IIcdcsP|og|ammsI' ' tsoIo|td c
_
0c|a|0c tctw0|dcd c D a' ogcz 0 m
0cssc|c
_
0c|s ctdc|Wc|szc0gta0c' ' c s Vc|sc c 0c , D| c c 0 d Sp cgc' . So
A0gc D cTcco' og cdatcdc| Wc|szc0
gc0dd cBca|0c t0gsI0 st ocdc| Ta
0c' ' cs d| ctztz0sammcgcIasst0d0c|-
s ct' cc|a' sz0vo|
Di e Mens
Adc Ncsats c ctv c' gcdc|t.
Nc0 m Bca|0c tc- Ncs dd c P0 stc
,G| 0pp c|c' 0d,G|0pp c|0ga0Ic0c' .
DasG|0pp c|c 0cz cts c a0I|s0a
c, d cs cz0sammcIassc ' ass c, 0m
c c0 csWc|szc0gz0z0o|dcodc|Tc
' cc csWc|sstcssz0sacc' ,ocvo|
c| | cwc ' sa' ' c Kot0|c m tS It +' sc
Na0stastca0sw' cz0 mssc Wcggc-
Ia' ' c std cNog' c sc tdc|Ssa' c|0gvo
|s0ac, 0 | oc d cgcsamtc Zc c
0g stssa' c|0a|.
' ssts c| ctztc cma| s c|tc Kot0 | m t
dc| Na0s g|c Ic 0dz cc A' tc| at v
g 0t cs at | ' c a0c E ga0cIc' dc| I |
d cTastat0 |
Di e Buttons
Kommcw |uzudc0st ocam'
scB ' dsc |m|ad c| s dzwc B0ttos
z0gcsommc . ,A0tomat s0d, Stop.
Dc| A0tomat s-B0tto c gct s c I | 0
somp' z c|tc Wc|sstcsc m t c dc0t gc
Kot0|c Z0c|stw |ddaspasscdcWc|s
zc0ga0sgcw' t Nacc cmK' csa0Idc
A0tomat s -B0tto vc|s 0ct Est' cam,a' ' c
Kot 0|c c gcstd gz0 c| scc. Bc
ma0gc , Sc|aII0|c,vc|dccstcKatc
0sw. so' ' tc ctvo|adc sc Das E|
gc0 s stoIt0c||asccd0 dmact Est-

'|


w
~
~
~
~
~


3Wmw

`
E5Twm5
Abbi l dung 1: Bei ei nfachen Konturen funkti oni ert der Automati k-Modus
' camda wa|scc ' cz0msc c' ' stc
CAN- P|og|ammdc|Wc' t.
Dc| Stop- B0tto Igt dc c|stc' ' tc
NC Codcc c P|og|amma't - N00 - c
D cs c| sa z0mNcsscodc|z0mEtIc|
cvoSpcd cc. D cNasc c' t,
mGcgcsatz z um opt oa' c a' tN0! ,
0c N00 mmc| a .
| | cdcs ma| s c|tc 0| cst g 0t cs m
|cctcB 'dsc |m0c|c cwc tc|cBca|0c
t0 gs p0 stc. Nc0 z0gcsommc s d
d c E ga0c c cs Sta|tp0 stcs, das A
Ia |ca c cKot0| 0dI| dasA0 -
dc d c E ga0c c c| A0 d0 gs oc,
s ccA00. !
| m G|av0 | mod0s sa | ctztd c R c
t0 gdc| |sc||ad 0sko||cst0| 0cst mmt
wc|dc . |og' c s d. ' ss, |ccts odc|
a0Idc|Kot0 |
Bc dc|Bo| 0gsc|stc' ' 0gw |dc c
tc|cssatccucNog' c sc tagc0otc Es
soc| ctztBo| 0gcsc' 0ststd gvom
P|og|ammgcs0ctwc|dc D c| dctIi sa-
t o dc|Bo| 0gcc|Io' gtd0|c E ga0c
dcs D0 |cmcssc|s 0 dc c| To' c|aza
ga0c. D cs c gct s c g0t I | Wc|sst
csc m t v c' c Bo |0 gc , d c| ctzt ct
mc| c zc' agcs' cst wc|dc mssc,
s ccA00. 2-4
Nc0 mTcxtmod0s std c Nog' csc t
0 tc| sccs vc|sc cdcc Sc|Itcn a0s
w' cz0 soc
ldc| Vo|sca0 ' asscs c dc|c0
cVc|s oc zc' cVc|Ia|wcgc,d cGc
samt' gc0dd czc t' ccDa0c|dc:|s
vo|gagcsazc gc.
Di e Ei nstel l ungen
Nc0a0Idc|Sc tcdc| E stc' ' 0gc std c
R0mz0stc' ' 0g S c 0cst mmt d c sc t'
ccZ0stc' ' 0g % dcs |sc|d0|cmcs-
sc| s0c mTasccI|sc
E0cIa' ' sc0 std cE stc' ' 0gdc||
gcc c tc0dVo|sc00g|oc, m t dc
cEst' cam a|0c tct. c| stz00cactc,
U5GABE IIZ I
b| M LOATE
Das Fazi t
Rcvo' ut o|c
p
dc|u gc atcs ctgc
gc0c , | cdoc wu|dcdas P|og|ammm t
Bcdact wc tc|ctw csc' t 0 d m t c0
cu st ocausgcstattct Dc| P|c sat
s caucctwasctw csc' t, das P|og|amm
sostct | ctzt 2 D , was a0c| a gcs cts
dcs 0 st os u mIagcs udGc0|a0cs
wc|tcsa' ' cma' gc|cctIc|t gt s t Das P|o-
g|amm sta0so' ut 0|auc 0a| u d c gct
s c I | a' ' c, d c Spa am Tcma CNC
Tcc s a0c Es ' ssts c u tc|www.
cst' cam dc z u mAus p|o0 c| c u d Kau
Ic c| utc|' adc
jrell 1
Tiefe: jAbfrogen 3
sartlefe: jo.oo mm 3
Reihenfolge: !Auom. 3
Anbindungslnge: 11,00 mm 3
Anbindungshhe: jz,oo mm 3

P
P
Abbi l dung
2 : Start
punkt und
Anfahren an
ei ne Kontur
si nd neu
Abbi l dung 3: Erwei terte Mgl i chkei ten
j etzt auch i n der Gravur
W
uoq
Abbi l dung 4: Bohrungen knnen j etzt
automati sch gesucht werden
dass mc' d, CNC- Expo|t E c tcagc
gc0cwc|dc, d cd cNasc cstcuc|ug
a0cvc|stct D cwc gstcStc0c|0 gc
wc|dcm tc cmVo|scu0 u/Scsu
dcctwas aIagc soc
D c NC- Codc- E stc' ' 0gc I| P|o
g|a mmsta|t, P|og|ammcdc 0 dWc| s
zcugwccsc' ' assc s c | ctzt u tc|c gc
cm Namc spc cc| , s ccA00. D
Grunde|ns!e||ungen Einhe|!en
mmM @ cm Cp
~~ j. j . .+ . .
- WM
j=.|..+-:.,- w.-.:- jw.||.+ w.-:. _
a maa,
ozt mmm

wmwi
w=i

wu
=tis/ ms. , WM
=w/ my UM
=+/ = QM
~-
= >.
mmsa.
u
* =~

a m
>.
-~G
Abbi l dung 5:
Unterschi edl i
che NC- Code
Opti onen l as
sen si ch j etzt
spei chern
Azc gc
Metal l e si nd fr vi el e Model l bauprojekte di e i deal en Materi al i en. Doch
vi el e Model l bauer schrecken vor der Bearbeitung zurck, wei l di e Ar
beit mi t Metal l en al s schwi eri g gi l t. l n unserem neuen Sonderheft MA
SCHI NEN I M MODELLBAU-Spezi al 0! Metal l bearbei tung zei gen I hnen
erfahrene Model l bauer di e Grundl agen der Arbei t mi t Metal l en. Ob das
ri chti ge Sgen und Fei l en, benti gte Messmittel, Ti pps und Tri cks fr
di e Bl echbearbei tung und das Bohren oder ..
Ver bi ndungstechni ken wie Hartl ten und
6c!lc| | c1:| c cl/l'
Ni eten - in di esem Sonderheft fnden Mo-
del l bauer al l er Sparten di e I nformati onen Verl ag fr Techni k und
fr den erfol grei chen Umgang mi t Metal l en. Handwerk neue Medi en GmbH
Aus dem I nhalt:
Metal l kunde
Sgen und Fei l en von Metal l en
Messen und Messmittel
Bl echbearbei tung
Gewi ndeschnei den Passungen
Ni eten Hartl ten
B|5I|||5|8| L|
D-76532 Baden-Baden
Tel .: + 49 07221 5087 22
Fax: + 49 07221 5087 33
E-Mai l : service@vth.de
Internet: www.vth.de
FUR DEH FElHEH IC

OlT E5
DlERlCHTlOEH OERATE
Przisionsdrehmaschine PD 400/CNC. Fertigt Einzel- und Klein
serienteile przise und mit hoher Wiederholgenauigkeit.
Spitzenweite 400 mm. Spitzenhhe 85 mm. Komplett mit Kugel
uml aufspi ndel n, krfti gen Schri ttmotoren, CNC-Steuereinheit
und Windows-kompatibler Software. Einfache Instal l ation und
Programmierung. Gre: D00X 4G0X 300mm. Gewicht: ca. 45kg.
Von PROXXON gibt es noch 50 weitere Gerte und eine groe
Auswahl passender Einsatzwerkzeuge fr die unterschiedl ichsten
Anwendungsbereiche.
|00/0N0
Bitte fragen Sie uns.
Prospekt kommt kostenlos.
~WWW.roxxon.com
r | 0 x x 0 1 c00f J : + J + J r 0 1 | 1 +Z1\ J 1 l | w ' l | J 0 | l
I4 U5GABE IIZ
D
<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
0

O
<
0
D
Z
0
D
u
O
Z
<

EI GE N BAU E I N ER REFE
Beim Bau von CNC- Frsen taucht irgendwann die Frage auf:
Mit welchen Schaltern statte ich die einzelnen Achsen aus?
Es werden Not-Aus- Schalter bentigt mit geringer mechanischer
Wiederholgenauigkeit und Referenzschalter fr die Nul l punkt-Lage
der Maschine. Whrend die Frage der Not-Aus- Schalter schnel l
geklrt ist - man nehme Miereschalter i m ffner- Betrieb -,
sind die Anforderungen an die Achsen- Referenzschalter sehr hoch.
Eine Wiederholgenauigkeit besser 50/100 sol lte schon sein.
P|oIcss oc' ' c0d|ccttc0|c Nc|0 gs-
sca' tc|c|I' ' cd cscAIo|dc|0g. D csa
paz t va|0c tcdcSca' tc|s docp|-
z sc 0d I| d cscA0Iga0c g0t gcc gct
- wc 0|dc|P|c s ctw|c.
A' so s 0|z 0c|' cgt 0 d c opt sccs
Ncssvc|Ia | c a0sgcw' t. Ga0c' ' ct
sc|asc s d, wasd c Gca0 gsc ta
0ct| IIt,dcsapaz t vcSca' tc|c0c0|
t g. Z0cstattc ca0c|Bcdcsc, das
C
C
C
Schal tbi l d der Referenzl i chtschranke
d coIIccBa0wc scz0P|o0' cmcI |c
sa , o|mvoc' sca' t0 gcd0|c
c d| gcdcSpc. D cBct| c0sc|Ia|0g
zc gta0c|dassd csa0so' 0tsc Tcma st.
A0sa0' c ta0c coc ctc ma' d c
E' cst|o s c Gc0sc gcsctzt 0d cs
I0 st o c|tsto|0 gsI|c .
D cSca' t0gsc' 0st stc c|cctc Ia
ccKompa|ato|- Sca' t0gm t|NJJm t
pc- Ko' ' csto|-A0sgag. D cvc|wcdctc


0f
0, f IF
Ga0c' ' ctsc|ascTCST2 !0J sa a0c
d0|cadc|cTypcm t NPN- otot|as s
to|c|sctzt wc|dc . |cd g' c R4, RD, R8
mssc cvct0c' ' a dc c0cTyp a
gcpasstwc|dc.
Ncca sc a0c c d c Ga0c' ' ct-
sc|ascsamtE' cst|o sa0Ista0 ' c A' 0
W sc' gcsctzt. Bctt gtwc|dcd c| ct
sc|a scm ttc' sadcAcsc0cIcst g
tc scwa|zc K0 ststoIIw sc' . So' ' tc
d c | ctsc|asc wcgc SoItwa|c- P|o
0' cmcma' ctc|sat0d0c|Ia |c
wc|dc , sos ds ca0Ig|0 ddc| oIIcc
Ba0wc sc ct GcIa|,vc|0ogcz0wc|-
dc . Ca. ! 0 mm tc|| cdc|| ctsc |a-
sc' a0c|tc mcca scc|Not-A0s- Sca' -
tc|, dc|d cNasc cz0vc|' ss ga0I' t.
D csc|opt scc RcIc|czsca' tc| stc
p|c swc|tc|0dz0vc|' ss gc|E|satzI|d c
tc0|csapaz t vc P|oIi sca' tc|. Udma
at Spa0c m Nac0a0c.
uc-
Xf
- - -

'

Kontakt
. . . .
X2
GND
X3
Der Versuchsaufbau Montagewi nkel mit El ektroni k
U5GABE IIZ Ib
RENZ- LI CHTSCH RAN KE
Referenz- Li chtschranke der V-Achse i n Nul l posi ti on
Bestckungspl an der Pl ati ne Plati nen- Layout Gre 41 x31 mm
Montage Wi nkel umgedreht
Referenz- Li chtschranke der V-Achse i n Nul l posi ti on
LAUT| LL| ST HN2-L| CHTSCHANk
Hcngc WcH cv|cc
I 0, 1 pF Kerami kkondensator
LM393 N 2fach Komparator
LED rot LED 5 MM
TCST2 1 03 Gabel l i chtschranke
2 1 ,2 k Wi derstand AW
4,7 k Wi derstand AW
330 Wi derstand AW
2 k Wi derstand AW
1 00 k Wi derstand AW
I k Wi derstand AW
730 Wi derstand AW
Kl emme 3fach, Raster 5,08 mm
Referenz- Li chtschranke der X-Achse
b0tc| | c
C l
I C l
LED I
OKI
Rl , R5
R2
R3
R4
R6
R7
RB
XI , X2, X3
D
<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
IL U5GABE IIZ
W
.
w
u
J

J
L

<
O
.
.

D
D

O
Z
O
LLKTMON| SCHW
M O| L|- MB

ln die neueste Version meiner deutschen Oberflche fr


Mach3 (ab Version 3.10) habe ich das automatische Anfahren
von Bezugskanten des Werkstcks und das automatische
Finden des Mittelpunkts von Bohrungen eingebaut. Weil das
ohne die entsprechende Hardware langweilig ist, hier nun
die Bauanleitungfr einen elektronischen Kantentaster und einige
Hinweise zu seiner Benutzung.
Zucstc ma' 0|auccSc c cc' cst|o
sccKatctastc|m tc gc0autc||ED.
Bc d csc Tastc| ' cuctctd cc gc0au
tc |ED auI, wc d cTastsugc' das ( mc
ta' ' scc) Wc|sstcs0c| |t B sc| ga0cs
d cscTc ' c' c dc| Iastu| m tc cmScaIt
vo 20 mm Du|cmcssc|, a' soc gct' czu
g|oI|d cgg gcc mwc|sc|Nasc
c ' cBay a0c cuc cKatctas
tc|ctdccst, dc| c cScaIt m t ! 2 mm
udc c Tastsugc' m t ! 0mmDu|cmcs-
U5GABE IIZ I
HANTNTAST
s c| at. S cIi dc so' ccTastc| 0c vc|
sc cdccA0 ctc| , ca0cmc c0c
www. mw- mpo|t . dcgcsa0It. Do|tIi dc
S c 0tc| , , Spac 0d E stc' ' c /
, , Katctastc| . E| atd cA|t sc' 0 mmc|
20-0! - ! 2 ! 00
A' s c mc c Tastc| 0csam, I0 st o
c|tcc| ct. Das wa| m | a0c| cga' , wc '
c d c | c| c c sow cso ct0|a0ctc.
Es stzwa|sco, wc d c|ED0c mBc
| |c dc| Wc| sst cssatc a0I' c0ctct,
was w | a0c| 0|a0c c , st c S ga' a
d cStc0c| 0g, dasd cSoItwa|cdaa0s
wc|tc sa .
Wc S cs ca0cc cKatctastc|
I | | |c |smasc c0a0cwo' ' c, da
gccS csovo|.
EtIc| cS cd cBattc| ca0sdcmTas
tc|0dsc|a00cS cd cVc|sc' 0sssc|a0
0c ctw cdc| a0I.
SpacS cdcScaIt c cSc|a00
stocs 0d z cc S c d c Tasts0gc' ctwas
a0. Da pacsc S c d c cdc| m t c c|
s' c cZagc 0dgcS cs ca0sdc|
Tasts0gc' a0s . Daz0m ssc S cd c
_
s c
dc| cdc|wa|scc ' cctwasa0I0 cgc.
N0socS cd c| c|c cdcs Tastc|s
m tc cmstc Ic D|at R ct0gBattc
| cIac c|a0ssc c0c.
D cTc ' cs ccsoa0s ( d cK0gc' a0c
c z0| Vc|dc0t' c0gw cdc| a d c c
dc| gcgt) , s ccB ' d2
N0 d|ccS cs cc cR ga0sA' 0
m 0mm tc c| q0c|' cgcdcGcw dc
0o|0 gN! 2! , Dz0| A0Iamcdc| Ka
0c' d0|cI| 0gm tZ0gct' ast0 g Nc
R gatJ0mmA0cd0|cmcssc|, !2mm

| cd0|cmcssc|0dc cBo |0gvo


! 2 mm, s ccB ' d J .
Dc R g0cIcst gcS c m t |oct tc648
soa0Idcm ScaItdcsKatctastc|s, dass
c cBo |0g mKatctastc|m tdc|Gc
w dc0o| 0 gdcs R gs z0s ammcI' ' t,
s ccB ' d4.
Da mod Ii z c|c S cdas |ED- Gc0
sc dcsTastc|s , dcm S c cs s |zc 0 d
d c | E DctIc|c. E s so' ' tc 0 | oc dc|
D|at0| g0' c 0c , dcsscSc' a0Icd c
cdc| gt. |asscS cdas |ED- Gc0sc
ctz0' ag, wc ' cssostdas |oc mTas-
Bi l d 2: Di e I nnerei en des Kantentasters
Bi l d 3: Der aus Al umi ni um gedrehte Ri ng fr den Anschl uss des Kantentasters
Bi l d 4: Der Al u- Ri ng wi rd mit Loctite 648 auf den Schaft des Kantentasters aufgekl ebt
D
<
1
.
.

D
D

O
Z
O
IH U5GABE IIZ
D
<
O
.
.

D
D

O
Z
O
Bi l d 5: Das LED- Gehuse wi rd gekrzt
tc|a0dccst,d0|cdas Sc sptc| dcA
sc' 0ssd|atz ccmssc,s ccB ' dD
|otcS c0c c so' c|tc D|atodc|
c Stcs| tzcadcccma' gc |ED-A
sc' 0ssd|at. Dc| D|at at 0c| d c c
dc| c' cst| scc Kotast m t dc| Tasts0
gc' ,s ccB ' d6.
NcmcS cc Stcsstc Ic D|at0d
0 cgcS cc cs' c cascas c Edc.
Sc c0cS cdcHascvodc|K0gc' sc tc
d0|c dc Tastc|, gc S c d c cdc|c
0dz ccS cdasGazcw cdc| dcTas
tc| c . ActcS cda|a0I,dassdasQ0c|-
' oc mTastc|z0m dcsttc ' wc scI|c st,
0mdcD|atd0|cz0z cc,s ccB ' d7.
Z ccS cd ccdc| a0sdcmTastc|c
|a0s 0dgcS cd cK0gc' w cdc| c ,
s ccB ' d8
B cgc S cd c
_
sc dc| cdc| m t c c|
Zagcw cdc| z0sammc.
|cS cdcAsc' 0ssd|atw cdc|
das Tastc|gc0sc c 0dz cc S c
d0|cd cQ0c|0o|0gc|a0s,s ccB ' d
|otc S cc cAdc| c cs s|It gc Ka
0c' sadc D|at0d so' c|cS cd cVc|
0 d0gm t Sc|0 mpIsc' a0c .
Sc|a0 0cS cd cKa0c' d0|cI | 0g
dcR g0dz ccS cd cVc|sc|a000g
Icst. | | Tastc| stIc|t g 0dso' ' tc| ctztw c
B ' d !0a0sscc.
Bcvo| S c dc Tastc| Bct| c0 c
mcsoc, msscS c ad c Stc0-
c |0 g as c ' cc . Daz 0vc|0 dc S c
d cAdc| dcs Ka0c' s, das 0c| d c cdc|
m t dc| Tast s0gc' vc| 00 dc st, a c
c E gagdc| Stc0c| 0g. Bc mc c
Stc0c|0 gc s t das dc| E gagI | dc
Wc| szc0g' gcs cso|. Ha0cS cs co
c cWc|szc0g' gcscso| agcsc' os
sc,da socS cdcKatctastc|am
sc' 0c E gagpa|a' ' c' asc' cc. Wc '
S c| a0 s c| 0| c cPo' dcsTastc|sa
gcsc' ossca0c,msscS cdczwc -
tc Po' ,d cNasc csc' 0st,m tdcmGND
( G|o0dodc| a0c N 0spo' ) dc| Stc0
c| 0 gvc|0 dc . Das gcsc ct 0c| c
Ka0c' ,das S ca d c Nasc c sc |a0
0c,so w c B ' d ! ! gczc gt.
Bc| |t 0 d c Tasts0gc' das mcta' '
sccWc|sstcsodc| c cTc ' dc|Nasc
c, da w |d dc| St|omsc s gcsc' ossc
0 d m D agost s0 ' dsc |m vo NacJ
m0ss d c |ED , , P|o0c a0I' c0ctc,vo|
a0sgcsctzt,NacJ stso||cstsohg0| c|t,
s | ccB ' d ! 2.
Bi l d 6: An den LED-Anschl ussdraht wi rd ei n Stck Li tze gel tet Bi l d 7: Mi thi l fe ei nes festen Drahts wi rd di e Feder durch den
Schaft des Tasters gezogen
Bi l d 8: Di e Kugel wi rd wi eder i n di e Feder ei ngehngt Bi l d 9: Der Anschl ussdraht wi rd durch di e Querbohrung her
ausgefhrt
Bi l d 10 : Der fertige Taster
Bi l d 12: Ei ne
korrekte Anzei
ge i n Mach3
c|dc|B 'dsc |m , , CoIig/Po|ts&P s/
| putS ga' s mt soIi gu| c|tcm P|o0c E -
gag. Po|t Nummc| udP Nu mmc|
gcvo| |c|Stc0c| 0ga0, s ccB ' d! J .
_
0c|,, AutomatcdSctupoI| puts so
cS cNacJsc' 0stc|a0sIi dc' assc ,
a wc' ccmE gag| | Tastc|agcsc' os
sc st, s ccB ' d! 4.
Daz0 w ' c S c a' s E gag , , P|o0c
Sw tc , s' cscauI , , A0to Sct 0dvc|
0 dc s0|zd cTasts0gc' m tdc|Nasc
c. Hat NacJ das S ga' gcI0 dc , s'
cscS ca0I K. Daac tcstc S c 0 ttc
ocma' , o0m D agosc0 ' dsc | m , , P|o
0c auI' c0ctct, wc S cm tdc|Tasts0
gc' d cNasc c 0c| |c Dam t s t | |
Katctastc|da 0ct| c0s0c|c t
Benutzung des Kantentasters
Um dc Katctastc| z0 0c0tzc, ms
s c S c d c Sp dc' | |c| |asc
cc spac . Daz0g 0tcs vc|sc cdcc
Nog' csc tc, ctwcdc|m tc c| D |cst
spazagc, c cmSpazagcIuttc|, c
cm Wc' do- Ha' tc|m t! 2- mmBo| 0g
odc|m tc cmBo|I0ttc|. | d cIo' gc
dcBc sp c' ca0c cc Bo|I0ttc| vc|
wcdct, s ccB ' d ! D.
Z0mautomat sccAtastc c c| Bc
z0gssatcoIIcS cdcB ' dsc | m ,,E -
| ctc
| dc|Scst o , , Katctastc| t|agc S c
m DR , , D0|cmcssc| Tastc| zc c .
Hat | | Tastc|c cTasts0gc' m tadc|cm
U5GABE IIZ IU
Bi l d 11: Ei n Bei spi el fr di e Befesti gung des zweiten Pol s an der
Werkzeugmaschi ne
fnqi nuCon||quratton . . . Ports Pms

Pt Set NA8See jMoto Ous ln!
S
is jOu Si jta: jSp Set
I
Mi Opo
I
IZ
B


B


B
B
B
B
B
B
B
B
B
n
Aomed Set ol nls
OK
l . "l
Bi l d 13: Hi er der korrekt konfguri erte Probe-Ei ngang
Mwil ossist yMwyO iuts. Select a qfror the drqmenu.
Mseect AuoSet , the system wil ask you to qthal iput,
Once tried, 0system wset Kfor you.
If you cNQt a message thet the qhes been triQoered, a wirinQ prOmay exist,
or ymmpqenNyprinter pors).
| W
_ AuoSet |Cancel[
to AutoSt
[Rt al

Bi l d 14: Auch automati sch kann Mach3 herausfi nden, wo I hr Taster angeschl ossen i st
D
<
O
.
.

D
D

Z
U
Z
U
2L U5GABE IIZ
D0|cmcssc|, da mssc S c at| ' c
d csc c t|agc, s ccB ' d ! 6.
a|cs cdadcTastc|a0I ca. J mm
A0stad vo|d cz0 mcsscdc Katc. Dc|
max ma' cWcg, dc dc| Tastc| gcIa|c
w |d, 0ct|gtsappDmm. Dam tw |dvc|
dc|t, dass 0c c cm c' c| d cTasts0
gc' a0gc| sscw |d.
D c o c dcsTastc|sstc' ' cS c s oc ,
dassd c K0gc' m t |cm

q0ato|a0I d c
Katct| IIt.T|IIts c0| m tdc|No|d- odc|
Sda' 0s0gc' , daw |d dasE|gc0 svc|
I' sct. A0cso' ' tcdc| Tastc| ctz0t cI
c gcstc' ' twc|dc , sow c B ' d ! 7.
c| 0cstctd cGcIa|, dass0c c cm
c ' c| dc| Tastc|vc|0ogc odc| a0gc| s
sc w |d. R ct g std c oc w c B ' d
!8 c gcstc' ' t.
Wc dc| Tastc| 0 z0wc tgcIa|c
w |d, da w |d 0|d cK0gc' a |c| c
dc| c|a0sgczogc , was vc|It gc
G|czc cts a0smact, s ccB ' d ! .
a0cS ca' ' cs| ct gc gcstc' ' t, da
s' cscS ca0IdcKopI, , A0to . Da|a0I
0cg t d c gc' 0c |EDz00' sc . K'
cscS cdaa0Ic cdc| v c| PIc ' c, a0
g gdavo, awc' cc|Sc tcdcsWc|s
stcss s c dc| Tastc| 0cIi dct. Dc| Tas
tc|w |d 0m t D0mm/m ad cKatc
gcIa|c, 0 s dc| Kotastgcsc' ossc st.
Daac I|t dc| Tastc| c s' c cs Stcs
z0|cs 0d w cdc|a d c Katc, d csma'
a0c| m t D mm/m , 0m d c Gca0 gsc t
' c ctc|wa|tct, dassdasDR N0' ' azc gt.
Dassaa0c| ctsc , wc ' | adc|Rad 0s
dc| Tasts0gc' 0c|css ct gtwc| dcm0ss.
E cwc tc|c ' I|c cc 0 st o stdas
Zct| c|cvoBo|0gc. Daz0Ia|cS c
dcTastc|0gcI| dcN ttc' p0stdc|
Bo|0g0dstc' ' c a0Id c|ctgcoc,
sow co0c 0csc| c0c, s ccB ' d20.
K' cscS cdaw cdc|a0I, , A0to 0d
d csma' a0ldcwc cP0 st dc| N t
tcdcsKatctastc|- Sym0o' s. DaacI|agt
S c das P|og|amm ac dcm 0gcI|c
D0|cmcssc|dc| Bo| 0g. A0c c| I |t
dc| Tastc|a0sS cc| c tsg|dc 0 | dc
a' 0c c gcgc0c c D0 |c mcssc| p' 0s
dc Rad 0s dc| Tasts0gc' .
NacJI|t0d cBo| 0gc|st dc|
X-Acsc, da dc| Y-Acsc0dsc' c
' c oc c ma' dc| XAcsc a0. Da
acstctdc| Tastc|0ddam tdasZct
| 0mdc| Nasc csp dc' mN ttc' p0 st
dc| Bo| 0g. D cDRdc| X- 0dY-Ac
sc stcca0IN0' ' .
Taster fr
ni chtmetal l i sche Werkstcke
|c dc| I0 st o c|t d csc| c IaccTastc|
0 | m tc' cst| sc ' c tcdcWc|sstcsc,
a' soso' cca0s Ncta' ' . E| vc|sagta0c|' o
g scc|wc sc0c K0 ststoII0do' z. W ' '
maa0c0c so' ccWc|sstoIIcd cScg
0gcdc|a0tomat sccKatcvc|mcs
s 0ggc cc , da 0|a0ctma c c
z0c|oc. sogca tcJD-Tastc|. Dcsa maI|
at a' ' csgcs' appt, zc gt das DR dc| tc0 |cs Gc' dsa0Icodc| sc' 0st mac c .
D
<
O
.
.

D
D

Z
Acscasc' ccd+D. 00odc|- D 00mm
a, a0g gdavo, vowc' cc|Sc tcS c
d cKatcagcIa|ca0c. S cttcv c' -
^B 0CE0 CB5CE|
.
" | $
Lu|C00S55S|!35S|
C|S|S L| 530Z5dCK
"P| #
-I 1. 10
0.00
U
Bi l d 1 6: Ei nstel l en der Parameter des
Z
Kantentasters
O
| m | tc|ctz | s0' c|c c c Ncgc Ba0
0csc|c 00gcso' cc| Tastc|, dasP| z p
s t a0c| p|ast sc 0c|a' ' g' c c .
Bi l d 1 7: Zu ti ef ei ngestel l te Tastkugel
Bi l d 1 8: Ri chti g ei ngestel l te Hhe
Bi l d 1 9: l n gewi ssen Grenzen kann di e
Kugel aus dem Taster gezogen werden
Bi l d 20: Ei ne hi l frei che Funkti on
i st di e Zentri erung von Bohrungen
mi thi lfe des Kantentasters ""
Prmie .
Black Decker PLR36NC-QW
Akku-Schrauber mit Pivot
Funktion, 3, 6 V/0, 8 Ah und
innovativem LED-Lichtring
PrmieZ .
BAUHAUS-Einkaufs
gutschein im Wert
von b , ~ Euro
2Z U5GABE IIZ

O
.
.

D
D

O
Z
O
Proxxon
Gcw dcscc dc | ct0gI| d c D|cmasc cPD400/CNC
E|' t' c s t 0somp' cttc|A0a0satzm tD| cw sc' gc0c|I | d cHa0ptsp dc' ,
R cmc|dc| , Syc|o| cmc0da' ' cc|Io|dc| ' ccZ00co|tc ' cI|d cAIc|
t g0gvoGcw dcm t ' Icdc| CNC- gcstc0c|tc D|cmasc c.
D cSoItwa|c dc| PD400/CNC s t 0c|c ts ctsp|cchcd p|og|amm c|t . A0|0I0a|
s d| ctztStada|dA0cgcw dcN1 0 sN42 . Hc|gcstc' ' twc|dcsoca0cSo-
dc|gcw dc| cg' cc|A|t (z. B. Zo' ' gcw dc) m t0tc|sc cd' ccStc g0gc0dGc
w dct cIc. Gc' cIc|tw |d dc| A0a0satzm tc c| a0sI |' chcNotagca' c t0g.
I nfo: , Proxxon GmbH, I ndustri epark Regi on Tri er, Di esel strae 3-7, 54343 Fh
ren, Tel . : 06502/931 7-0, Fax: 06502/931 7-1 00, www. proxxon. com
Gewi ndesch nei dan
bausatz fr di e Prox
xon PD 400/CNC
Stocon
Wc| sct ctdas P|o0' cm, dass t|otz vc|sc cdcc| Na
sc c0c' c0ct0gc mmc| gca0adc| Stc' ' c, adc|dc|
|sc|' 0It, Scattc st? Bcsodc|s 0c dc| Hc|stc' ' 0gvo
K' c tc ' cI|dc Nodc' ' 0a0 stcsw ct g, dass mas ct,
wogca0dc| |sc|' 0It.
D c |ED dc| Stoco |ED- C |c' c- |amp st|a' c das | ctvo
o0c d |csta0Idc |sc|. So g 0tcs c Scattc 0 ddas
|swc|szc0g st mmc| pc|Icsta0sgc' c0ctct.
Dc|0c|cB' cdsc0tzso|gtdaI|, dassd cA0gcdcsBc0tzc|s ctz0stz' c0c
' astctwc|dc. E|' t' c std cStoco |ED- C |c' c- |amp d|c vc|sc cdccG|oc.
I nfo und Bezug: Stocon I nternati onal Kft . , Szi geti F Utca 64, 6344 Haj6s, Un
garn, Tel . : 00 36-78 40 47 46, I nternet: www. stocon-spt. com
4CAM GmbH
NCdri ve XT basi c
RC Machi nes
Das|0xcm00|gc|Utc|cmcRCNa
c cs 0 ctctI | d c ma0c' ' c Stc0c
| 0gvoCNC- Nasc czwc ad
|dc| a . Dc| Typ RCCNCRS stda0c
I| d cVc|wcd0gm tdc|S| EG- SoIt
wa|c, d cVc|s o RCCNCRN I| d c
Vc|wcd0gm tdc| NACJ- SoItwa|c
vc|wcd0a|.
l nfo: RC Machi nes s. a r. l , Emi l e Ni l
l es Strae 2, L-61 31 Jungl i nster, Lu
xemburg, Tel . : 00352/78/7676- 1 , Fax:
00352/78/7676-76, i nfo@rc-machi
nes. de, www. rc. machi nes. de
Handrad RC
CNCHRS fr
SI EG-Software
Handrad
RCCNCHRM fr MACH3-5oftware
A' s NacIo' gc|dc| ta0scdIac 0cw|tc CNC- Stc0c| 0gNCd| vchat4CAN m J ah| 201 2 NCd| vcXT0as c a0Idc Na|stgc
0|act. D cz0s0Itso| ct c|tc Nc0ctw cs' 0g0 ctctza' |c chc' c st0 gsIh gccat0|cs , d c d csc| P|c ss' assc0 sc| cta
z0t|cIIc wa|c. E cmog' ccTastI|cq0czvo 0 sz04 NHz stc0cdc| E sctz0a|sc tm t 0 sz0IIAcsc 0| c cs dc|
H g' gtsd csc| c0cStc0c|0gsgcc|at o . Nat|' ch std ccgcA0 d0gadasCAD/CAN SystcmNcgaNCa0sdcmHa0
sc4CANw cdc| gcgc0c 0da0cdas0c' c0tcc' cst|o sccHad|adw0|dc mp' cmct c|t. | K|zcw |d d cEtw cs' 0gdc|
0c' c0tcHadzys' c c| c0' cg|oc|cmLc st0 gs 0mIag d cSoItwa|c tcg| c|t sc .
NCdrive XT basi c von vorne . . . . . . u n d von hi nten
X 230.000
Y +170.520
Z +180.0
W

P W 0 T
W 0 TW
1

L 6
Bi l dschi rm der NCdri ve XT basi c
U5GAB IIZ 2
MegaNC 201 2 Drehen
D cCAD/CAN P|og|amms 0 tc NcgaNCw0|dc0 mdas Nod0' D| cc c|wc tc|t. ' gcwot ' c ctc|' c|0a|c|Wc sc soc
c c| SoItwa|c- Umgc00gd cCAD Gcomct| cc|stc' ' t wc|dc0d0 m ttc' 0a| mAsc' 0ssm t g' c cc| Bcd cp ' osop cd c
| Io|mat o 0c| d cCNC- D|c0ca|0c t0 gad cE' cmctc agcgtwc|dc . EsstccI' cx 0' cTcco' og cz0mSc| 0ppc,
Sc' ctc, Gcw dcscc dc0dA0stcccz0| Vc|Ig0g. ' dc| tcg| c|tcS m0' at o NC' yzc|socd cA|0c tc sot|o'
' c|twc|dc, 0cvo|Spcadc| Nasc cctstcc. Bcsodc|s Vc|0 d0gm t NCd| vcXT0as c s dm tdcmdo|t tcg| c|
tc Ecodc|c gag0ddcocTastI|cq0czc c|vo||agcdcE|gc0 sscz0 c|z c' c.
I nfo: 4CAM GmbH, MegaCAD Competence Center, Hauptstr. 1 8, 86756 Rei ml i ngen, Tel . : 09081 /8050670, Fax: 09081/80506767,
i nfo@4cam. de, www. 4cam. de
BA

w ~1
u t a - = ~ = ,

W s
ntatm
| *P
j mmw
MegaNC 201 2 Drehen ermgl i cht nun auch das CNC
gesteuerte Drehen
Si mul ati on ei nes Drehvorganges i n MegaNC 201 2 Drehen
Model l bau Letmathe
Nodc' ' 0a0 |ctmatcvc|t|c 0tc cp|o
Icss oc' ' cSc| ttmoto|stc0c|0gI|v c|
0 /0 po' a|c Sc| ttmoto|c 0d c c
0c|d cSoItwa|c sca' t0a|c Vc|0|a0-
cc| (Rc' a s) . D cc0cKa|tc at J, DA-
Edst0Ic 0d st dca' I|dcBa0 vo
Sty|opo|scc dcmasc c, |sc, Ro
0otc|sow cvc|sc cdcstcAwcd0
gc mo00y 0d|c zc t0c|c c . Dc|
St|agst|om s t dcSt0Ic0, 6/! , 2/! , 8
0d 2, DAc stc' ' 0a|. Nc0s da0cd c
Sc| ttmoto|c m t 2, D A Pascst|om
z. B. I|st|sc|c|sc Da0c w0|dcd c
E gagss ga' ' og sso mp' cmct c|t,dass
g|ctcKompat 0 ' ttz0dcmc stcSoIt
wa|cp|od0stc a0IdcmNa|stgcgc0c
st Dc|E I|0gsp|c s0ct|gt8, 0.
I nfo und Bezug: Model l bau Letmathe,
Am Acker 1 1 a, 3381 8 Leopol dsh
he, Telefon: 0 52 08-1 7 01 oder Tel . :
0 52 32-97 07 06, I nternet: www.
Model l bau-Letmathe. de
2, 5-A-Motor
3, 5-A-Schri tt
motorkarte
Lasertei l e4you. de
Nacc ma' gc| Amc' d0gam' c Po|ta' www. ' asc|tc ' c4yo0 . dcsoc|asc|
B' ccz0sc ttco' csa' s0' c|t 0d0cstc' ' twc|dc. DXF- Datc c soc cdc|zc t
ocgc' adcwc|dc - 24St0dcamTag, J6DTagc mJ a|. | c|a' 0voScs0dc
sa' s0' c|tdasSystcmvo' ' a0tomat scdcP|c s. Bcsodc|svo|tc ' aIt std cNog' c-
sc t, zw sccvc|sc cdccP|c sopt ocz0w' c . c' gc| d c| cIc|I| st, dcsto
gst gc|dc| P|c s. Das Spcst|0m |c ctvozwc Tagc0 sz0 v c| Wocc. T|otza'
' c| Scc' ' gsc tsommtc cs 0c |asc|tc ' c4yo0 cma' sz0 s0| z. Q0a' tt , , Nadc
Gc| may . DaI|so| gc ct0| II|asc| masc c0dc a0sgcs' gc' tcsSoIt
wa|c- Nctzwc|s, sodc| a0c mc| a's 2D J a|c E|Ia|0gm |asc|scc dc . D c
c|t g0g0c |asc|tc ' c4yo0 stac D| NEN | S 00! . 2008 zc|t Ii z c|t 0dga|a
t c|t c cc|a0s|agcdcP|ozcss S cc| c t.
Da mNatc| a' ' agc|Sta' - 0dEdc' sta' 0' cccsow cA' 0m 0mp' at c a' ' cg
g gcA0sI |0gc0dSt|scvo||t gs d, s t ma0c |asc|tc ' c4yo0a0cI|c
' gcB' tza0It|gcodc| a0sgcIa' ' ccWsccgc|stct. Nc| oc . NacdcmNotto
, gct ctg 0t s ct
0 ctctdas Utc|cmc
sc cK0dcsoga|c c
Z0I| cdc c tsga|at c.
Daz0gco|t0 tc|adc
|cm, dass0c Bcda|I m
BacsoIhcc dc| ' c-
A0w cs' 0 ga0c c|Ia
|ccN ta|0c tc|a' s som
pctctcAsp|ccpa|tc|
z0|Vc|Ig0gstcc.
I nfo und Bezug:
I nternet: www. l asertei
l e4you. de
D
<
O
.
.

D
D

O
Z
O
24 U5GABE IIZ

<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
Semi narfabri k
Neues Semi nar: CNC-Basi s-Metal l - Drehmaschi ne
D cscsScm a|| ctcts cadcE stc gc| dasTcmaNcta' ' 0ca|0c t0gm ttc' s
CNCTcc s. Es wc|dc d c G| 0dsct ssc dc| CNC Ncta' ' 0ca|0c t0gam Bc
sp c' c c| D|cmasc cc|' 0tc|t. Zwc a0pttcmcsczc ccdasScm a| c
Scm a|scwc|p0 st ' cgta0Idc| CNC P|og|amm c|0 g0c| G Codc( D| N6602D) .
D c P|og|amm c|0 gc c| Wc|sstcs0ca|0c t0gd |cst 0c| G Codc s t c0tca' s
c Iacc, p|c sgst gc|os 0g, a0Ig|0 d dc| Vc|wcd0gvoCAD/CANSoItwa|c
dc tc|g|0dgct|ctc .
E wc tc|c|Scwc|p0st 0cscIt gts cm t d c | Amcd0gc c| somIo|ta0' c
CAD/CAN/CNCSoItwa|c 0csodc|s z0| c|stc' ' 0gc gcc| D| ctc ' c.
_
0c| d c
E|stc' ' 0gvo Zc c 0gc, das z0Igc vo Nasc cdatc, 0 s z0| Bc
a|0c t0 gdc| D|ctc ' c 0c| d c Nasc cstc0c|0 gd0|c d c Tc ' cmc|, w |d
das Tcmavc|t cIt.
o' gcdcTcmc wc|dc 0cadc' t
A0I0a0 0dA|0c tswc scvo CNCNcta' ' 0ca|0c t0gsmasc c
Sc| ttmoto|c 0dSp dc' a' s At| c0cdc| d|c Bcwcg0 gsacsc
CNC Nac|st0g0cstccdc| ma0c' ' c|Nasc c
Nog' c sc tc dc| CNC D|cmasc c
Nasc cstc0c|0 g0c| CNCP|og|amm c|0gG Codc
P|ast sccD0|cI |0gdc| w ct gstcA|0c tssc| ttc( P' ad|cc, |gsd|cc,
Kcgc' , Rad c, N0tc , ctc. )
Vc|wcd0gvoWc|szc0gc, Wc|szc0gwccsc' , ctc.
E satz 0dAwcd0gvo CAD/CAN SoItwa|cz0| a0tomat scc G Codc E|
stc' ' 0ga0sc c| Zc c0g
E|stc' ' cvoCAD Zc c0gc
E|gzc dc| CADZc c 0 gc 0 md cotwcd gc Nasc cpa|amctc|sow c
d cctsp|cccdcWc|szc0gwa'
c|stc' ' 0g/ Rcp|od0 st odc| sc' 0stc|a|0c tctc Ba0tc ' c.
| m Scm a| w |d c c CNC D|cmasc cdc| | ma RCN ( S cg) vc|wcdct. A' s
CAD/CAN SoItwa|c w |d NcgaNCD| ccdc| |ma4CANc gcsctzt.
Scm a|tc|m 02 . /0J . 02 . 20! J
|t Nc0st|. 2, DJ0 Z' p c Scwc|Ic
Asp|ccpa|tc| R ca|dBdc|, Tc' . 0! 764! 46 2J 46
| tc|ct www. scm a|Ia0| s. dc
Oerman
HepHup
Om0H
RepRap
3 D D| 0csc| c| o0c| a0c dc Bc
| c c dcs Nodc' ' 0a0 s . Dc| Nodc' '
0a0c| sa c gccNoto|t|gc|, Sp
c|, Sc|voa|mc, c0c' , Um' cs0gc ,
Za |dc|, a' tc|0gcI|EmpIgc|
0 dE|satztc ' cd |0csc . D cGRRat
s |z' c d c Nog' c sc tc c cs J D
D|0csc|s m t dcm Bc t|ag mT g
vc| s c( ttp. / /www. t g vc|s c. com/
t . 2476) da|gcstc' ' t . Do|t sa
ma s c d c E|satztc ' cI | c c dc|
s' c stcJ D 0 0sc| a00c| dcB' adc
mcP X c| 0tc || adc 0 d m t c cm
J D D|0csc| a0s d| 0csc .
A' ' c|d gss dI|v c' cdc| Z0sammc
0a00dd cJDNodc' ' c|0gNc0' ad.
Dcsa' 0atd cGc| maRcpRapo0d
at odasc|stcd0|cgccdcScm a|
p|o|ammc tw csc' t, das c' Ic so' ' ,
scc' ' c| dc E st cg s J D D|0csc
z0 scaIIc . D c c|stc d|c Scm a|c
0cadc' d cg|0dstz' ccE satz
mog' csc tcvo RcpRapJD D|0csc|,
dcZ0sammc0a0 c cs J D D|0csc|s
mP|ax sWo| ssopsow cd cJ D No
dc' ' c|0gm tdc| sostc' oscSoItwa|c
SsctcUp.
D cScm a|chdc Nccstatt,
d cA mc ' d0 st mog' c 0c| d c
Wc0sc tc dc| Gc| ma Rcp Rap o0
dat o .
I nfo: German RepRap GmbH, Kapel
l enstrae 8, 85622 Fel dki rchen, Tel . :
0 89-32 60 60 52, I nternet: VVV.
grrf. de
Hi er geht es di rekt zur Semi nar
bersi cht (QR-Code: fr Smartpho
ne-Nutzer scannbar z. B. mi t der
App Scannhi l fe)
U5GABE IIZ Zb
BZT
' dc| c0c Po|ta' I|sc 0a0 |c c PA s docwc|t gc | ca|I | 0gc 0dK0 -
gc' gcw dcsp dc' vc|0a0t. D cagct| c0ccN0ttc| dc|X-Acscso|gtI| 0cst
mog' cc0c|I' ccgtc 0c m |sc 0d Sc c dc . ' dc|Y-Acscw |dd c PA
d0|cZa stagctcc sagct| c0c. D0|cc c| CC- Kamc|am tpt sco0t-Stc0
c|0g0 d opt oa' cm |asc|po tc| w |d ocstc Passgca0 gsc t0c mVc|a|0c tc
vo0cd|0cstcNatc| a' c|ca' s c|t. D0|cd cPassma|scc| sc0gdc|pt sco0t
Stc0c|0 g st sc a0Iwcd gcsA0s| ctcdc|Wc|sstcsc0 d P' attc mc| ot g.
D c PA w |d m tA0IspaI' cc vo ! . 000 ! . 000 mm 0 sz0 J . 000 2 . 000 mm
agc0otc. Da0c w |d cta0Ic c Kost|0st oa0 s A' 0m 0m, sodc|a0Ic c
|o00stc Sta' |amc sost|0 st ogcsctzt.
Bc c c| A0IspaI' ccvo J. 000 2 .000 mm w |dd c PA s' 0s vcVas00mt sc
0 d - Sp dc' m tJ0. 000 m ' 2. 00, - sostc.
I nfo und Bezug: BZT Maschi nenbau GmbH, Westri ng 1 8, D- 3381 8 Leopol ds
hhe (Gewerbegebi et Asemi ssen) , Tel efon: O 52 02-99 30 68 0, I nternet : www.
bzt-cnc. de
fabbster
Dc|Ia00stc|J D- D|0csc|0a0tTc ' ca0s0tc|sc cd' ccK0st
stoIImatc| a' | c0ddas' c sc, scc' ' gsI| g. DasGc|Iw| |d
tc ' mot c|t a' sBa0s atz c c| sompasIc Box gc' | cIc|t 0 d
sa c|a' 0voca. d|c| St0dcIc|I| gmot c|Iwc|dc. Nc-
0cocwc|t gc|24V | d0st|| cc' cst|o| s0ddc' ca|s0gc' -
' agc|gcI|tc Stcppc|at| c0c 0cstcId| cA' agca0soc-
wc|t gc , g' asIasc|vc|st|stc K0ststoIItc ' c 0dEdc' stal .
Dc| Ia00stc| 3 D D| 0csc| I |t c c c0cTcc o' og| cI| das
A0Iscmc' zcdcK0ststoIImatc| a' sc . Dc|Ext|0dc|w| |dm t
p|oIi ' | c|tcNatc| a' St cssa0sK0ststoIIgcIttc|I. D| csc| o
Tzc| sczDiz
Anl agengre: 590 '470 '540 mm
max. lei stung pri mr: 350 W bei 1 1 0-240 V
sekundr: 24 V
max. Geschwi ndi gkei t: 500 mm/sec
Extruderl ei stung: 70 W/1 50 Gramm/h
Extrudertemperatur: max 300

(
Extruder Hartmetai i - Kompaktdse mi t Przi si onsbohrung
Doppel - Hel i x-Hei zung und i ntegri erter Temperatursensori k,
Standardbohrung 0,4mm
Materi al i e: ABS (wei tere i n Entwi ckl ung)
Software: netfabb Engi ne fr fabbster (Wi n, Mac, li nux)
vation b|etcgc bc|c' 0pIbca!tcIcm, |0dcm ' amc0t

s Al|| c0 D|c SI| cks wcrdcn a0s cp|I-


ns' K0sI>IoIIc c|gcsIc' 'I. Das Rcs0' taI
ist | sDosicru
j
crScmc' zcz0|Fc|I| g0gvoBa0 -
gctc Di cMIc|i a| St| c<>wcrdc0
0| n aUIomaI| scdc0 Exl|0dc| z0gcf|I.

cl>I Komb| aI ovovc|sc cdc0c0 a|


j
c
' |6|e|nIac .
Ia00sIc||atc| a' c d0|c' a0Ic c ca0Iwcd gc Q0a' hz c-
|0gsp|ozcss, 0 ss c' ctztcd' cm tvo|dcIi c|tcVc|a|0c t0gs
cmpIc' 0ngcI|dc E| satza0IIa00stc|A' agcI|c gcgc0c
s| d. D c Hc|stc' ' 0gdc| |atc| a' st| css 0 tc|' cgtc cmzc|t h-
z c|tc Q0a' tIss cc|0 gssystcm ac | S00! . 2008. Som t
0 ctc o| g a' Ia00sIc| St css dcmVc|0|a0cc|c Hocstma
aQ0a' | tI 0d |asc| cgg gsc| tI|opI| ma' c3D- D|0csc|-
gc0 ssc. Ia00stc||atc|| a' - St css wc|dc m tgcp|Itc Vc|a|-
0c I0 gs pa|amcIc| gc' cIc|t, 0m a0I KopId|0csocwc|t| gc
Ba0Ic| ' cvomc|stcA0I0a0az0Ic|t gc.
| ovat| vc St|aIcg c z 0mA0' cgcdcs cxI|0d| c|tc |atc| a' s
vc|s|zcd cA0I0a0zc t0 dc|ocd ccst| gsc tdcsBa0tc ' s.
D0|cd| cspcz c' ' ctw csc' tcSoItwa|c std cBcd| c0gdcsGc
|tsp|o0' cm' os0d0somp' | z c|t.Udsowo' 0c dc|c|stc' ' 0g
a' sa0c0c c| c|spIc|cNac0ca|0c| t0gdc|Ba0tc ' cs dsc -
c0cso0dc|cKc I| sscodc|Sc0Izmaamcc|Io|dc|' | c.
I nfo: Si ntermask GmbH, Ei chenbuehl 1 0, 92331 Lupburg
Tel . : 09492/6001 7-0, Fax: 09492/6001 7- 1 1 , i nfo@fabbs
ter. com, www.fabbster. de
Zu zsizcczozBuiz. cz
max. Bauvol umen: 225 X225 X2 1 0 mm
Schi chtstrken: mi n. I I fm
empfohl ener Standard: 88 fm
errei chbare Genaui gkei t: c a. 0, 1 mm oder 0, 4% vom Sol l ma
(materi al - u. geometri eabhngi g)
mi ni mal e Wandstrke: 0, 6mm bei 0,4- mm- Dse
D
<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
2L U5GABE IIZ
D
N
~

Z
<
~
O
1
T
L

D
<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
E| GsMaAu aAss | M |OLZ
aAuws| ss
U5GABE IIZ Z
Als Technikinteressierter und inspiriert durch die auf Mo
dellbaumessen ausgestellten Frsen war es nur eine Frage
der Zeit, bis eine CNC-Frse bei mir Zuhause steht. Die Eckda
ten fr eine solche Eigenbaufrse waren schnell klar : Es muss
te eine Frse sein, die ohne den Einsatz von Metallbearbei
tungsmaschinen selbst zu bauen war. Weiterhin mussten die
Verfahrwege so gro sein, dass ganze Balsabretter mit T Me
ter Lnge in einem Stck und ohne umspannen zu frsen sind.
A0Ig| 0d dc| 0c m | ctvo|adcc
Ncta' ' 0ca|0c t0gsmasc cw0|dco' z
a' sG|0dwc|sstoIIgcw' t, dacss c' c ct
0ca|0c tc ' sst 0d I| mc cAwc
d0gszwccsa0s|c ccdsta0 ' c|scc t.
Dasso' za' s , , ' c0cdc| Wc|sstoII m
c|stcAsatz ct00cd gtd cc|stcWa'
I| c so' ccsVo|a0c st, ' ssts c c|
ac. D c K| t sc|' ccdaa0c ct
' agc a0Is cwa|tc. Z00gca0w|dc
dasGazcwc|dc0d0ot gsc cs, das
v c' c Gc' d c so' ccs P|o| cstz0stccsc .
E G| 0dmc | I | m c, das P|o| cst gc
a0 d csc| o|m 0mz0sctzc.
| Bcz0ga0Id cP|z s osctztc cm |
das Z c' c c max ma' cA0wc c0gvo
+/- 0, ! mm 0c dc| Naa' t gsc tz0 c|
|c cc . W ct gwa| m | wc tc| , dass
d c Natc| a' cocP|o0' cmcz00csom
mc s d . D cBa0 m|stc dc| Umgc
00gso' ' tc dccstcWoccz 0
m dcstam Wocccdc mc , , zwc tcs
Z0a0sc wc|dc .
Sodc|tc ' cw cSp dc' , Noto|soso
' c, |agc| ctc. sotc oc P|o0' cmc m
| tc|ct 0cscaIIt wc|dc. Umd cz0vo|
gcatcZ c' cz0 c||c cc , w0|dca' s
Vc|Ia|wcgc ! .0006D0! D0 mm av
s c|t. Dam tsotcda a0c d csom
p' cttcBa' sa0|cttc| gcI|stwc|dc .
Wcs csptc|c|a0sstc' ' tc, wa|cd c
scVc|Ia|wcgca0c 0c mc cadc|c
P|o| cstcvoVo|tc ' . | cwa|I|o, d cVc|-
Aus sol chen Latten besteht
der Spannti sch
D
<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
2H U5GABE IIZ
D
<
O
.
.

D
D

O
Z
O
Der Aufbau aus Mul ti pl expl atten hat si ch fr mei ne Zwecke durchaus bewhrt
Di e Lagerfhrungen bestehen aus Kugel
lagern, di e auf passenden M1 2- Bol zen
l aufen - fr mei ne Zwecke ausrei chend Ei n wei terer Bl i ck auf ei ne Fhrung
Di e Verwendung ausrei chend di mensi oni erter Platten i st zwi ngend fr ei n gutes Ergebni s
Ia |wcgc ctz0 s' c gcw' tz0a0c,
m0sstcdocsc' c' ca0cc Wassc|
0ctta0Idc| |sc gcIc|t gtwc|dc
K0I' c z0 c|wc| 0cdc |sc ' cgc
| cac A0sstatt0gscc' ' c cm Bc-
|c cvo4 000 6. 000, - Naco0cs d
c| sc c G|czc gcsctzt D csc Kostc
wo' ' tc c a0I sc c a' ' vcst c|c, da
c| a0c d cWa ' I| dc cc| , , 0gs
t gc Wc|sstoII o' z
Bc dc| Umsctz0gdcsP|o| cstcsstad
I| m c d cP' a0g0d Umsctz0gdc|
|sc mVo|dc|g|0 d Dc| Ba0c c| so'
cc |sc wa| m | w ct gc|vo|a' ' dc
scocD gc, d cs cm tc c| so' cc
|sc0 msctzc ' assc W c c gags 0c
sc| c0c, wa| o' z das N ttc' dc| Wa '
c| spcz c' ' N0' t p' cx, mc|Iac vc|
' c mtc|A0sI|0g. D cB|cttc|wa|czw
scc ! 2 0d40mmsta|s, | cacdcma
wc' cc| Stc' ' cs c vc|0a0twc|dcso' ' tc
| dc G| 0d|amcsow cd csc t'
ccPo|ta' vc|stc I0gcw0|dc40 mm
B|cttc|c gcsctzt Dc| T sc ,w ca0cdas
Po|ta' sc' 0st w0 |dc a0s 2 ! mm sta| sc
B|cttc| c|gcstc' ' t Dc| T sc , 0zw dcs
sc0c|I' cca0c cm tc cmT- N0t
T sca0sgcstattct, 0md cWc|sstcscpc|
Icsta0Ispacz0 soc
Bc dc| P' a 0gw0|dc0c|css ct gt,
dassd c|sca0sE zc' sompoctc0c-
stct, dasc t' c ctzc|' cg0a|sc m0s
tc. | dc| Eda0s0a0st0Icwa|cd cs s
gcsamtv c| Ba0g|0ppc ( G|0d|amc,
T sc , Po|ta' sc tcsow cPo|ta' ). | dcVc|
sc |a0 00gw0|dco' zsc |a00c(Spax)
vc|wcdct Dc| T sc sow c sc cda|0
tc|vc|' a0IcdcVc|stc I0gs| ppcwa|c
z0stz' c m t' acd0c' vc|' c mt | sgc
samt c|ga0 s c c|d0 |c c s c| sta0 -
' c| 0dvo|a' ' cmstc Ic|A0I0a0 . Dc| A0I-
0a0 dc| |scc|Io' gtc m c z0gssc' ' c|
A0Ig|0d dcs , , K' mas m Kc' ' c| sotc
cm tc c| Iastg' c c 0' c 0cdcTcmpc
|at 0| |cc c 0d attc s om t a0c sc
cAgstvo| c0ct gsc t 0d cvct0c'
' cm Vc|z0g A0Idc| |sc so' ' tc sptc|
vo||ag go' z, K0 ststoII 0d c wc g
A' 0m 0mgcI|stwc|dc W cs c c|
a0sstc' ' tc, std c|scI| d cscNatc| a
' c 0cstcs gcc gct
Grundaufbau
Dc| G| 0d|amcm0ssdcgazcA0I
0a0t|agc , dac|w0|dcI| a0cd c
40 mm sta|sc N0' t p' cxp' attc gcw ' t.
D cVo|dc|- 0dRcssc tcw0|dc m0
tc|c Bc|c c m t zwc |gs o' mc vc|
' c mt0 dz0stz' cvc|sc|a00t Das' c
tcNazw sccd csc0c dcSt |sc tc
w0|dcsogcw' t, dassdc|T sccxastda-
zw scc passt D c |ast so' ' tc da0c a0I
d cWdcsow cz0stz' c da|0tc|a
gc0|actcA0I' agcp' attc vc|tc ' twc|dc .
Dc|T scsc' 0st sta' sI|c t|agcdcKo
st|0 st oa0sgcI |t Umd cD0|c0 cg0 g
G|czcz0a' tc, w0|dcd c2! mmd
cscN0' t p' cxp' attcm tz0stz' cc , scs-
|cctgcstc' ' tcVc|stc I0gs| ppca0sgc
I|t A0cd csc R ppc w0|dcvc|' c mt
0dvc|sc|a00t. Sc tcwagc 0dPo|-
ta's dc cKom0 at oa0s2 ! - mm- 0d
40- mm- N0' t p' cx. Bc Po|ta' 0zw. dcSc
tcwagc so' 'tca0Ia0s|c ccdcVc|stc
I0ggcactct wc|dc . | stma a d csc|
Stc' ' cz0 ac' ss g, soc s c d c Sc
tcwagc d0|cd cDyam sdc|Nasc
ca0Iscw gc D cs I|t' ctztcd' cz0
0gca0c |sc|gc0 ssc
Lagerfhrungen
_
0c|d c | ct gcA0swa ' dc| |0gc
a0c cm |' agcGcdascgcmact K0
gc' 0m' a0II |0 gc s ds c| tc0c| 0 d
w|c 0c dc|Wa ' dcs G| 0dwc|sstoI
Ics a0c ct0 0cd gtagcmcsscgc
wcsc | 0gc m t K0 ststoIIg' c tc
' agc s da0c ctgst g 0dattc
I| m c oc z0 g|ocsSp c'
D cWa' hc' sc' c' ca0I sc' 0stgc
st| cstc | 0gc a0s Stada|ds0gc'
' agc| , wc' cca0Ic c| Sta' a0I' agc a0
|o' ' c . D c|agc|sc' 0st0csommt mam t
0c dsc t gc|A0dccs0 g I | |cct wc g
Gc' d c cmg|oc' ca0st osa0s
Der Grundrahmen wurde verstrkt
U5GABE IIZ 2U
Um ausrei chend groe Werkstcke frsen zu knnen, musste der Tisch entsprechend
gro gestal tet werden
Nutenstei n i m Spannti sch Auch mi t massi verem Materi al kommt
di e Ei genbaufrse gut zurecht
Di e fertige Frse mi t monti erter Suhner- Oberfrse als Frsspi ndel
D
<
O
.
.

D
D
2
Z
O
Z
O
L U5GABE IIZ

<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
Ei nes der Werkstcke, di e auf der Frsen entstanden, ist der
Bausatz fr di ese Fokker
Das Frsen mahal ti ger Bautei l e, wi e fr di esen Tresterbehl ter
ei ner Espressomaschi ne, i st kei n Probl em
AucwcSc|au0c0zw.dc|cScaIt
ctu0cd gtopt ma' a' smagcauc|a
gc|0o' zcgc' tc, sowa|c d cscdoc c c
|cctgst gc0dg0tI0st o c|cdcA'
tc|at vc. Passgca0zudcm| cd0 |c
mcssc|dc| |agc|sotc cScaItsc |a0
0cm tGcw dcN! 2 c sctzc. D cA0I
amcI|d c|agc|w caucd cB' ccc
I| d c |auII' cc a0c c m | c cm
Ei ner der
1 , 9- Nm
Schritt
Motoren
Das massiv gestaltete Portal
Bct| c0 m ttc' s |asc| z0s cc dc ' assc .
D cBo| 0gc I| d c Gcw dc w0|dc
da0c d |cstm tgc' asc|t.
|cd g' cdas Gcw dc a0c c da
vo Hadgcsc ttc. Umsptc|a0It|c
tcdcVc|sc' c adc |0gca0s
g' c ccz0 soc, w0|dc| cdc |0g
acstc' ' 0a|a0sgcI|t. DasSp c' ' ssts c
som tauIc N m0mc - udacstc' ' c .
Gc|adc 0c dc| A0s| ct0 gdc|
|0 gc so' ' tc ma s c | so|gI' t gvo|gc
c 0d s c v c' Zc t cmc. | c attc
m | I|dc |0gcc c|c |cgcmact,
0m d csccxasta0s| ctcz0soc. E
Haa|' ca' 0dc cNcss 0| s dda0c 0
vc|z ct0a|cNcssmttc' , 0mcxastcE|gc0
ssc zu c|z c' c . D c |0 gc mssc
Bcz0ga0IdcNasc ct sca0Idcm
g' c ccN vca0' cgc0da0so' 0tpa|a' ' c'
z0c adc|vc|' a0Ic. W |d c| ac' ss g
gca|0c tctsa s cdas Po|ta' vc|satc
0 dcs sommt 0c m |scz0m Vc|s' cm-
mcdcs Po|ta' s. Sc| ttvc|' 0stc 0 d da|
a0s |cs0' t c|cdc, 0gca0c|sc|gc0 s
scs dd c o' gc.
Z0mA0sg' c cdc|A0wc c0 gc0 d
z 0 mA0s| ctc dc| |0 gc a0c c
Has0c|g0ad0zw. ' c|' c|c0adm t0, !
0d0, 0DmmSt|scvc|wcdct 0dd c
scsda 0tc|dc |a0II' ccvc|s' cmmt
0zw. m td csc vc|sc|a00t. W cs c 0c
c|stc |sa|0c tc zc gtc, at s cd csc
A|0c tgc' o t. D cTc ' cw0|dc a' ' csc|
p|z sc gcI|st 0 d wa|c c| a' 0dc|
vo m |gcsctztc To' c|azvo0, ! mm.
Antri eb
Ummc cm Kozcpt t|c0z00' c 0c, a0c
c a0c 0cdc|A0swa'dc|At| c0ssp -
dc' cta0Id copt ma' c|os0ggcsctzt.
Astatt dc|z 0cstagcdactc Sp
dc' m t Kugc' 0m' a0Imuttc|a0c cm c
a| cdc|AcscI||cc cT|apczgcw dc
sp dc' ctsc cdc. N tc cmD0|cmcs-
Di e Steuerung i st staubsi cher untergebracht
s c| vo ! 6 mm 0 d c c| Stc g0 gvo
4 mmso' ' tc d csc a0s|c ccd d mcs
o c|tsc , 0md cgcwsctc Gca0 g
sc tz0c||c cc.
A0c c| a0c c cs ct0c|c0t, a0I
dcscdoc|cctgstgcVa| atczusctzc
| Kom0 at o m tacstc' ' 0a|c K0st
stoIIm0ttc| ! 6 4 mm attc c c| c c
gutcWa' gct|oIIc DasUmsc|sp c' ' sst
s c d0|c d c N0ttc| sc| g0tc stc' ' c
0dc' m c|c. Gctma c| Ic I' g
vo|, ' ssts c m t d cs cc Iacc Kom
poctcc g0tI0 st o c|cdcsSystcm
|ca' s c|c.
D c|agc|0gdc| Sp dc' c|Io' gtca0I
c c|Sc tca' s|os' agc|0da0Idc| Noto|
sc tca's cst' agc|. | d c|os' agc|a0c c
o|ma' c R ' ' cs0gc' ' agc|vc|wcdct A0I
dc| cst' agc|sc tc samc zwc gcgcc
adc|vc|spatcSc|gsugc' ' agc|(O-A
o|d0g)z0mE satz. D cSp dc' sc' 0st
a0c cm |acmc cZc c0gca-
Ic|t gc ' assc .
Sc' 0stm t d cscm|cctc IaccA0I-
0a0 sotc cVc|Ia|gcscw d gsc tc
vo6. 000mm/m c||c cc, wasI|m c
a0s|c ccdscc' ' gc0gwa|.
Agct| c0cwc|dcd cSp dc' 0c|
0 po' a|c Sc| ttmoto|c m t ! , Nm 0 d
200Sc| ttc/Umd|c0g. | d c Kopp
' ugrw sccNoto|wc' ' c0dSp dc' wc' -
' ca0c cc' ast sccK0pp' 0gcvc|wc
dct. | Kom0 at o m t dc| Sc| ttmoto
|cdstuIcuddc|c ! / ! 0-N c|o-Sc| tt0c-
t| c0 stc csc|g|ocA0I' os0gmog' c .
Di e ersten Tests
Pa|a' ' c' zumAuI0audc||sca0c c m c
m t dc| Comp0tc| a|dwa|c 0 d dc c|
Io|dc|' ccP|og|ammc0cIasst | cwa|
I|o, m | c| |cctzc t gc c
_
0c| 0' cs
vc|scaIItzua0c. Som twa| csmog' c,
d cc|stcTcstIa |tcsc c' ' 0 mz0sctzc
0dc|Io' g|c cz0a0so' v c|c
A0 I dcm Stc0c| 0 gs |ccc| sommt
a' sBct| c0ssystcm W dows XPz 0 mE
satz.A' s Stc0c|0gssoItwa|cvc|wcdc c
NacJ dc| cg' scc| g a' Iass 0g.
D cZc c0gcI| d cBa0tc ' cwc|dc
Tu|0ocadc|stc' ' t. Umd cZc c0gsda
tc das | ct gc o|matz0 0csommc,
a0c cScctcam a' s CANvc|wcdct.
A' ' cs a' ' cmc csc| g0tI0 st o c| c
dcKom0 at o . Nacdcma' ' csc gc| c
tctwa|, sotcd cc|stcT|ocscIa|tc
c|Io' gc Z0cstsc| ' agsam, dam t
,,Vo' ' dampI .
_
0c|d c Pa|amct| c|0 g
NacJ ' ssts cdas|a0Ivc|a' tcdc| |
scopt ma' a0Id cBcd g0gcc stc' ' c
udc wc cc||a0Idc| Nasc c0msct
zc. A' s Sc| ttmoto|stc0c| 0 gsctzc c
dasT| p' cBcastc . E w | s' cg0tcsP|o
d0st m twc' ccm cs Spamactc so' -
ccs P|o| cst 0mz0sctzc.
Sco0c dcc|stc|sa|0c tczc g
tc s c, dassd cNaa' t gsc tdc| Tc ' c
dcmvo m |gcstccstc Ramcwa|. 0
o' zodc|K0ststoII,a' ' cTc ' cw0|dcpc|
IcstgcI|st. W ct g sta d csc| Stc' ' cz0
c|wc, dassdasE|gc0 sa0cvodc|
|ssp dc' 0cc I' 0sstw |d. E cK' c 0o|
masc cst c| ctw |s' ca's |ssp dc'
z0 vc|wcdc . | csc' 0st0tzcadc| |
scc cS0c|- 0c|I|sc D c |sc| wc|
dc c| m tSpazagc dc| Sp dc
' a0IamcIi x c|t. D cTcsts zc gtc a0c ,
dass d cagcst|c0tc Stc Ii gsc tdc| |sc
c||c ctw0|dc. D0|cd cVc|stc I0gs| p
pcamT scw ca0cadcSc tcpo|
ta' csotc0cc I' 0sscdcScw g0
gcvc|m cdcwc|dc.
N t dc|0gcattc ca0cac
' gc|c|sa|0c tcsc c|' c P|o0' cmc S c
zc gtc sc' 0st ac ' gc|c||a0Izc tsc
Sp c' . A0c d cAt| c0s' c st0g0zw. das
D|cmomct dc| Noto|c stm t ! , Nm
a0s|c ccd0cmcssc W|cddc| |s
a|0c tc sotc a0c 0c Gcscw d g
sc tc vo 4. 000 mm/m sc c Sc | tt
vc|' 0stc |cg st| c|twc|dc.
Fazi t
D c c|z c' tc E|gc0 ssc dc| Wc|sstcsc
a0c mc c E |wa|t0gc 0c|t|oIIc .
| Nodc' ' 0a0 stc c |sc a0s Ho' z-
t|otza' ' c| K| t s mVo|Ic' d - a0s|c ccd.
D cPassgca0 gsc tdc| Tc ' cwa|pc|Icst.
A0cRcIc|cz- udVc|g' c csIa|tcwu|-
dcs cc| a0so' v c|t. | c sa | cdcm 0 |
cmpIc' c, s cc ma' ac c| o' zI|sc
z0vc|s0cc, dama a0c ocdc E -
satzvoSodc|masc cc csc| p|
z scNasc cIc|t gc sa .
| c oIIc, dc| c codc| adc|c w0|dc
d0|c d csc Bc| ctvom CNC-V | 0sa
gcstccst0d0cg t 0m tdc| Umsct
z0gc cs' ccP|o| cstcs.
_
0c|Rcs
mc' d0gcodc|E|Io' gsmc' d0gcw|dc
c m c | cdcIa' ' s I|c0c. E c Kotast
a0Iamc st0c| d c Rcdast o mog' c
U5GABE IIZ I
Auch ungewhnl i ch geformte Bautei l e
l assen si ch Dank der Nutstei ne
gut befesti gen
Di e Zentri erung der Frse ber dem
Werkstck i st mi ttel s
el ektroni schem Handrad kei n Probl em
Gut zentri ert l sst si ch das Werkstck
somi t bearbei ten
O

O
.
.

D
D

Z
O
Z
O
2 U5GABE IIZ
0
w
0

0
D
Z
0
D
u
O
Z

D
<
O
.
.
w
L
D

Z
O
Z
O
L2 9 7 /L2 9 8- 5CHRI T1
Ohne Endstufe dreht sich kein Schrittmotor und jede noch
so optimal konstruierte Mechanik einer CNC-Frse ist nur ein
Ausstellungsstck. Der Klassiker unter den Schrittmotor
Endstufen-I C ist die Kombination L297 als Steuerbaustein und
der L298 als H-Brcken-Endstufe.
stdas | CL2J8. D cL2J8 H- B|csc std
|cstsompaI 0c' z umL2J7Stcuc|- | C. D c
s cs Paa| s t d cAusgags0as sI | d csom
p' cItc Sc| Itmoto|- EdstuIc.
DasDatc0' attudc cApp' sat ossc|It
ausdcmJa|c 1 JJ2 gc0causI|' cAus
suIt,w cd csc| Csso||cstc gcsctztwc|
dc, u | scwc gc s c s c da|0c|aus ,
w cmas csto|s cc|ac cPCasc' c
csa D c mo' gcdc0csc| c0cc
Sca' tugwu|dc ac Io' gcdcm PI' c
tccItctwo|Ic.
P' at c- G|oc7D 1 00 mm
Kc cSND- Bautc ' c
pt sccT|cuga' ' c|S ga' c
Nax ma' c|St|om2, 4A, max ma' c
Spaug36 V
S ga' auI0c|c tugm tScm tt-T| ggc|
D |cstAsc' ussad c|PT- Sc ttstc' ' c
0$thlu$$ F 0 8020th0u0g
I SYNC
2 GND
3 HOME
4 A
5 /I N H I
6 B
7 |
8 /I NH2
9 D
1 0 ENABLE
I I CONTROL
1 2 V
::
1 3 S ENS1
1 4 S ENS
I
1 5
'
1 6 U\|
1 7 C W /CCW
1 8 /CLOCK
1 9 HALF /F U LL
20 IRESET
Umd cSca' Iug0cssc|vc|stcczuso
c, mussmas czucstd cust odcs
SIcuc|0austc sL2J7ascc. Das20- po
' gc- D| |- | Catd vc|scE - udAusggc.
W cmas ct, ' cIc|Idc|C pa' ' cswas
ma zu| Umsctzugvo Tast- ud R c
tugs-S ga' c, d cvo dc| |PTSc ttstc' ' c
sommc, 0cot gt. A0c|c cSc| ttmoto|
sa dc|C p ctd |cstasIcuc|, c|
muss oc c cAusgagssIuIc dazu , d c
dc|Lagc s I dc 0coI tc SI|om ud
d cSpaugzu' cIc|. D cssa c cm t
T|as sto|c d ss|ctauIgc0autc H- B|csc
sc odc|mavc|wcdct c c tcg| c|Ic
H- B|csc. So' cc c Icg| c|tcH- B|csc
lu0kt00
Nu muss ma u | ocd c 0c dc | Cs
a d cLPT- Sc tIstc' ' cdcs PC a0 dc .
Umd cSIo|ugc, d cvo dcNoto|c
sommc, vomPCIc|zua' tc, mussc c
ga' va sccT|cugvo|gcsccwc|dc .
D cscAuIga0c0c| mmtdc|ptosopp
' c|| |Q74. D cv c|I|dcBct| c0otwc
d gc S a' cTasI, R ctug, Ea0' cud
Ha' I/|u' ' wc|dc0c| dcv c|Iac pto
sopp' c| gcI |t. Dad cptosopp' c| d c
S ga' qua' II cIu 0cd gtvc|0cssc| ,
stdcKopp' c|-StuIc| cc Scm tt-T| ggc|
acgcsca' tct, u md cS ga' cstc ' I' as
gc|zu macc. D csc Kom0 at o sa
0 szu 30 sHzscc' ' cS ga' c 0c|t|agc
N I dcsoopt ma' auI0c|c tctcS ga
' cw |d udas|2J7| Cagcstcuc|t. D|c
cxtc|cBcsca' tu gcmsscadcm| C
Ausgang des Chopper-Oszi l l ators. Di e SYNC Anschl sse von mehreren L297 knnen zusammengeschal tet
werden und mit ei nem externen Oszi l l ator versorgt werden um die L297 zu synchroni si eren.
Masse-Anschl uss
Open-Kol l ektor-Anschl uss der si gnal i si ert das der i nterne Schrittzhl er i m Ausgangszustand ABCD (0 1 0 1 ) steht.
Steuerausgang Motor Phase A
Aktiv- Law- Ei ngang der di e Phase A und B stroml os schal tet.
Steuerausgang Motor Phase B
Steuerausgang Motor Phase C
Aktiv- Law- Ei ngang der di e Phase C und D stroml os schal tet.
Steuerausgang Motor Phase D
IC ei ngeschal tet. Wenn Low ( i n aktiv) Phase A, B, C, D, I N H I , I N H2 si nd ebenfal l s Low.
An der CNC- LPT-Schnittstel l e entspri cht das dem 5tf0M80$00ku0g$-5g08l.
Kontrol l - Ei ngang der den Chopper- Betri eb festl egt. Wenn Low di e Chopper- Frequenz steuert I N H I &I N H2,
Wenn Hi gh di e Chopper-Frequenz steuert di e Phasen A, B, C, D.
5V-Logi kspannung
Ei ngang fr di e Phasenstromsteuerung Phase C&D
Ei ngang fr di e Phasenstromsteuerung Phase A&B
Referenz Spannung fr den Chopper-Oszi l l ator. Di e S pannung an di esem Anschl uss l egt den
maxi mal en Ausgangsstrom fest.
i
Ei n RC-Netzwerk (R nach V, und ei n C nach GND) legt di e Chopper- Frequenz fest. {osc =
d bV K C
Legt di e Drehri chtung fest. CW im Uhrzei gers i nn, CCW gegen den Uhrzei gersi nn.
'
An der CNC- LPT-Schnittstel l e entspri cht das dem thtu0g-5g08l.
Takt-Si gnal . Ei n Low-Si gnal schal tet den Motor ei nen Schritt wei ter. Der Motor bewegt si ch whrend der
aufstei genden Fl anke des Si gnal es. An der CNC- LPT-Schnittstel l e entspri cht das dem T8kt-5g08l.
Hal b- oder Vol l schri tt-Auswahl . Hi gh-Si gnal Vol l schritt, Low-Si gnal Hal bschritt
Das Si gnal muss stati sch (festgebrckt) sein. Umschal ten whrend des Motorbetriebes fhrt zu Schrittverl usten.
Ein Low-Si gnal setzt den Schritt Zhl er i n den Ausgangszustand ABCD (0 1 0 1 ) .
^U5GABE IIZ
MOTOR- ENDSTUFE
X1
47
Hal f/Fun
X3
Enabl e
X4
Richtun
X5
Takt
X6
PC-GND GND
ocvo|gcommcwc|dc. DcCoppc|
||cq0czw |d vo R4 0 dC6 0cst mmt
s c ' cgt 0c ca. 44sHz. Das s t I| m tt
' c|c Sc| ttmoto|g|oca0s|c ccd. D c
RcIc|czspa 0 gdc| St|om0cg|cz0g
w |d m tR1 / R2 c gcstc' ' t. S c s t a0
g gvodc0c dcSt|om- Scs-W dc|st
dc R7/R8. Bc|cc ctw |d d cRcIc|cz
spa0gw cIo' gt .
Bestckungspl an der Endstufenpl ati ne
C
y
o

GND GND GND


I
c
'
I
c2
I
c
3
RJ 1 0k
R2
0. 1 F 1
4, 7k
C2
>

GND
o. 1 F
I
C4
U U

O O
+ +
- yr y
C -C -
GND
L701F/50V

C5
U U

O O
+ +

C -C -
I NPUT4 OUT4
GND
L298
GND GND
Jre = m0/ ? K
Bc c cm Noto|st|om vo 2 A s d das
2A ^ 0, 47I 0, 4 V RcIc|czspa0g
R1 m0s s c P|z s oswcdc' - Potct omc
tc|s c , asostc w |d csctwasscw c
| g, dcSt|omso||cstc z0stc' ' c .A0Idc|
P' at c0cIl dcts cTP1 , adcmd cRc
Ic|czspa0ggcmcssc wc|dc sa .
<

+
cC c
GND GND GND
Schal tbi l d der kompl etten Endstufe
R7 0dR8msscdcg' c ccWc|t a
0c , dam ts c z0| gcmc sam gc0tztc
RcIc|czspa0gpassc .
Dc | A00' ocs0 g d c | |og sspa0 g
0ddc| Noto|spa 0 gm0s s g|ocA0I
mc|ssamsc tgcsccstwc|dc, asostc
sommtcsz00sot|o' ' c|tcmVc|a' tcdc|
Sca' t0g. D cCsC1 , C20dC3sctzc
d c |og sspa0gvo|Sto|0gc, wo0c
Layout der Pl ati ne Gre 75 x 1 00 mm
D
<
O
.
.

D
D

Z
O
Z
O
4
D
<
O
.
.
U
D
D

Z
U
Z
U
Anordnung der Pl ati nen
C4 ud CDd cNoto|spaugsctzc.
S cmssc soaca' s mog' c am |2J8
p' atz c|t sc . Das muss 0c dcm P' at c
|ayoutu 0cd gt 0c|css ct gtwc|dc.
E uIi gcsP|o0' cm0c m tCoppc|
|cqucz 0ct| c0cc Sc| ttmoto|c st
LPT-Adapter Bestckungssei te
Anordnung der Pl ati nen i m 1 9" - Gehuse mi t aufgesetztem
Lfter- Panel
Sp scsud
_
0c|scw gcauIdcNo
to|' c tugc . U|sacczu' agsamcD o
dc( D1 - D8) .
Rcsoazzw scc Noto|- ud Cop
pc|- |cqucz. D cCoppc|-|cquczc|
ocdu|cVc| s' c c| vo C6.
Dass dd cStada|d- U|sacc. Damc st
mc|c|c U|sacc g' c czc t gauIt|ctc
so c , stdcm P|o0' cm macma' u |
scwc|0c zusommc. AuId c Pos t o c|
Gcau gsc todc|ga|Sc| ttvc|' ustc at cs
a0c|sc cE I' uss.
E cwc tc|cQuc' ' cI|Sto|gc|uscc st
d c Tcmpc|atu|scutzsca' tugdcs |2J8.
Bc 70C- C pTcmpc|atu|sp| ctd csca
u d|cd uz c|t dc Noto|st|om 0c| Vc|-
c PIc Icodc|Rauscc0c 0cst|omtcm dc|u gdc| Coppc|- |cqucz, waszu
St ' ' staddc|Noto|c. D cssavc|sc c- | ct go|dct' ccm||mI|csa. Aus
dccU|sacc a0c. d cscmG| udmussdc| |2J8aus|c ccd
Sto|ugcauIdc|Scs - |c tugvoR7 / gcs' twc|dc. E K' so|pc|m tc cm
R8. U|saccugcgcdcA00' ocsug Tc|ma' w dc|stadvo1 K/W stm dcs-
dcs |2J8. tcsc|Io|dc|' c. | cvc|passcmc cStcu-
LPT-Adapter Pl ati nen- Layout- Gre 75 ? 1 00 mm
AUSGABE IIU b
BAUTEI LLI STE LZ /LZ8-SCHRI TMOTOR-ENDSTUFE
wo|Ic, d cd cAsc' sscdcs DB2D-A-
sc' usscsdc||PTScttstc' ' cauISc|au0
s' cmmcI |I. Zustz' czudc| Adaptc|
p' aI cwc|dcoczwc Nctztc ' c0co-
t gI. E Stccsc| Nctztc ' m t D V/ 1 A zu|
Vc|so|gugdc| |og s- | Cs(aus|c ccdI|
d |c E dstuIc) u d c ' c stugssIa|scs
Nctztc ' I|d cVc|so|gugdcsSc| ttmo
to|s. D c0cot gtc|c stuggtvodc|
A|tdcsNoto|sa0. Esg 0t ausgczc cctc
gctastcIc | dust| c Nctztc ' cm t dc0c-
ot gIc Spa u gc ud St|omc. D c
sc s d ctsta0 ' s c|tc Nctztc ' c auI
| cdc a' ' vo|zuz cc .
Hc0gc Wcrt cv|cc b0tc| | c
4 0, 1 jf Kerami kkondensator RM S mm Cl , C2, C3 , C4
470 Jf/SO V El ko radi al RM S mm |:
I 3, 3 n f MKP- Kondensator RM S mm (6
8 I N4936 Di ode 0 1 , 02, 03, 04, OS, 06, 07, 08
40 1 06N Schmi tt-Tri gger I C l
l297 Steuer- I C I C2
l298 H- Brcke 1 (3
I LQ74 Opto-Koppl er OKI
1 0 k Wendel tri mmer I 0 Gang R l
4,7 k Wi derstand AW R2
4 47 Wi derstand AW R3, RS, R6, R9
I 1 0 k Wi derstand AW R4
2 0,47/S # Zement -Wi derstand S W R7, RB
1 0 k 4fach Wi derstand S I LS RN I
Kl emme 4fach, Raster S, 08 mm SVI
6 Kl emme l fach, Raster S, 08 mm XI ,X2,X3,X4,XS,X6
c|ugczustz' cocPC |Itc|0c|dc
|2J8a' sZusatzs' ug. Daw |dcsauc
0c ' gc|c|s-Jo0s ctzuwa|m. H c|
zu g 0tcsauIdc| P' at cc c LIIc|A
sc' ussm tc cmVo|w dc|stadauIdc| P' a
t c, umd c|Itc|-Spaugad cNoto|
spaugazupassc. Das|Itc| Gc|usc
mactd cStcuc|ugzwa|ctwas' auIc|a0c|
d c |ssp dc' 0cdoIdas' ocsc|.
D csoauIgc0autcSc| tImoto| EdstuIc
sa d |csI a d cLPT- Sc IIsIc| | cc cs
PCs agcsc' ossc wc|dc. Um d cVc|-
d|aIu gzu c|| c ctc|, a0c c zusIz-
| c oc c cs' c cAdapIc|p' aI cct
D cc zc' cEdstuIc stzwa|ctwasg|o
c| a's dust| c' ' gcIc|t gtc, a0c|s c at
dcVo|tc ' , dassmas cp|o0' cm' ossc' 0st
auI0auc sa . | c a0c c c somp' cttc
3 Acs Stcuc| u gocScw c| gsc tc
c 1 J - 3HE Gcuscc gc0autoc
u Ic|P' atzoIgc' ttczua0c.
D csovc|0autc Stcuc| u gt|c 0t u
sco sc t0c| c cmJ a| mc cBo|
p' oIIc|a . S cIu st o c|t 1 00% zuvc|
' ss g. Auc 0c macma' mc|c|cStu -
dcdauc| dcJo0sstcuc|ts cocAus-
scIzc| d cNoto|c a.

Azc gc
0l W0g
I0m0g00000t0f
J-st- -+: -|-ttt
Verl ag fr Techni k und
Handwerk neue Medi en GmbH
B|5|||5|8| C|
J:ZBaden-Baden
Tel . : + 1JJZZI:JZZ
Fax: + 1JJZZI:J
E-Mai l : servi ce@vth. de
I nternet: www.vth. de
D| p| . | g. Pete|Sce| de|
0erwee| eaeaR0b0ter
005I08000ll0gl8MMl0l0g
War um ei gentl i ch ni cht ei nen Roboter sel bst bauen und program
mi eren? Ei n Roboter ver l angt handwerkl i che Ferti gkei ten bei m Zu
sammenbauen und Programmi erkenntni sse i n Assembl er, BASCOM
oder C++. Was fr ei n Zufal l : (++ Programmi er ung, Model l bau -
al l es, was das Techni ker herz begehrt. Zwar muss zuerst di e Hard
ware gebaut werden doch er st ei n Programm haucht dem Roboter
Leben ei n. Al so fri sch ans Werk, es gi bt vi el zu tun und noch mehr zu
entdecken. Peter Schnei der zei gt I hnen, wi e man di e grten Fehl er
vermei det.
Aus dem I nhal t:
Das Herzstck des Roboters, der Mi krocontrol l er
Aufbau der ersten Mi krocontrol l er-Schal tung
Di e Erwei terungspl ati ne
Laden des Testprogramms und des Bootl oaders
auf den Mi krocontrol l er
Gr undl agen Mi krocontrol l er-Programmi er ung
Gr undl agen des Roboter baus
Aufbau der Steuerpl ati ne
Ei nbau der Steuerpl ati ne i n das Chassi s
Das Mi krocontrol l er-Programm
Programmi er ung der Steuer pl ati ne
Schl ussbetrachtung und Ausbl i ck i n di e Zukunft
Umfang: 1 04 Seiten Abbi l dungen: 207
Best. -Nr.: 3 1 2 0046 Prei s: 25,80
V9f8g lf90Ok uO0 H8O0w9fkO9u9M909O mDH 809O-809O

|hN1PL1LN
0|HA08|
Kostengnstige Einzelstcke
und Klei nserien
I ndi vi duel l e Frontplatten knnen mi t
dem Frontplatten Desi gner mhel os
gestaltet werden.
Der Frontplatten Desi gner wi rd
kostenl os i m Internet oder auf CD
zur Verfgung gestellt.
" Automatische Preisberechnung
" Lieferung i nnerhalb von
~Tagen
" 24-Stunden-Serice oe

Preisbeispiel: 34.93

zzgl. USt.Nersand
Cha8h8|AU
Nahmitzer Damm 32
D-1 2277 Berlin
T8|+49 (0)30 05 95-0
|+49 (0)30 05 95-33
WOO info@schaefer-ag. de
ww.schaeferag. de
L U5GABE IIZ

w
Z
~
D

~
D

<

<
O
.
.
O
D
D
2

O
Z
O
A| O-OOL| NG2U W

Einige Leser werden jetzt denken " Rapid-Tooling? Was ist das?" ,
andere werden sagen " Rapid-Tooling ist doch ein Verfahren, das
im Spritzguss-Werkzeugbau verwendet wird. Was hat dieses Ver
fahren hier zu suchen?" Fr die ersten Leser die grobe Information:
Rapid-Tooling ist ein "innovatives System" im Spritzguss-Werkzeug
bau. Und ja es ist richtig: Rapid-Tooling gehrt zu einem Verfahren,
um schnell komplexe Teile fr ein Spritzguss-Werkzeug herzustellen.
Und warum es in dieser Zeitschrift erwhnt wird, ist der innovative
Kern dieses Artikels.
Anforderungen an
" mei nen" Auenradi usfrser
Wcs cc Ho00y stma' c cspcz c'
' c|sc| sc' 0stIc|t gt, dasvc|stct| adc|
c codc| adc|coc .A0c|w csosommt
c Nodc' ' 0auc|auId c| dcc, s cc c|
sc| c|stc' ' c zu ' assc?A' soscauc w |
us a' s E|stcs das P|o| cst a, I| das dc|
|sc|gcdact s t Ess o' ' c0c D0s' c c
Ho' zs' otzc Ru dugcm tc cmRad us
R=4mmgcI|stwc|dc, s ccA00 ' dug1
Som tc|gc0cs cI|dcAuc|ad
usI|sc| Io' gcdcAIo|dc|ugc .
R=4mm
c ScaItdu |cmcssc| vo max ma'
8 mm, 0cg|cztdu|c d cSpazagc
auIa mcdc| |ssp dc|
Da d c dust| c' ' c Auc|ad usI|sc|
m tR4c cScaItdu|cmcssc|voJ2mm
0cs tzc , ud d cHo' zI|sc|I|d c0c|
I' ccI|sc u| c c R6, Jo . 0cs tzc ,
0 cdazu 0c|gcgagc, m | c cAu
c|ad usI|sc| mRap d- P|ototyp gIc|
t gc zu ' assc
Umd c Vc|Ia|cscczu' c| cu d
d c| ovat oz u vc|stcc , gc0c cc c
su|zc E 0' cs dc Bc|c c dcs Rap d
P|ototyp gudRap d-Too' g
Rapi d-Tool i ng
Dc| Bcg| IIRap d-Too' g0csc|c 0tc A
wcdugsgc0 ctvo sc ctwc scmAuI0au
vo Tc ' cc cs Ku ststoIIsp| tzwc|szcu
gcs N tc| somm' ccspaa0c0cdc
Vc|Ia |c' asscs cz. B u| gc|adcK'
0o|ugc dasSp| tzguss-Wc|szcug-Tc '
0o|c. N tdcmc satzvoRap d- P|ototy
p g-Vc|Ia|c(G|udp| z p. sc ctwc sc|
AuI0auvoTc ' c) mSp|tzguss-Wc|szcug
0au ' assc s c u auc d|c d mcs oa'
gc0ogccudgcwudccK' sa' cct
' ag dc|Tc ' csotu| Ic|t gc . So' ccso
tu| ac K' sa' czc cc s c du|c
vc|0cssc|tcK' w |su guddam tgc|
gc|c P|ozcsszc tc aus.
Rapi d - Prototypi ng
Rap d- P|ototyp g stdc| 0c|0cg| II I|
c cAsamm' ugvoVc|Ia|czu|sc ct
wc sc, scc' ' cud p|c swc|tcHc|stc'
' u gvo P|ototypc vo mcca s cc
P|odu stc . Rap d- P|ototyp g-Vc|Ia |c
s dsom tc|t gugsvc|Ia|c , d cdasZ c'
a0c , vo|adccCAD- Datc mog' cst
ocmauc' ' cUmwcgcodc| o|mc d
|cstudscc' ' Wc|sstcscumzusctzc
D cI| d cscVc|Ia|csg| uppc |c' cvatc
LP LP
Datcsc ttstc' ' cst das ST|- o|mat. D c
u tc|dcm Bcg| II dcs Rap d- P|ototyp g
s c t dc1 J80c|Ja|c0csat gcwo|dc-
c Vc|Ia| c s d dc| Rcgc' U|Io|m
vc|Ia|c, d cdas Wc|sstcssc ctwc sc
ausIo|m' oscmodc|Io|mcut|a' cmNatc
| a' utc|Nutzugpys sa' scc|ud/odc|
ccm scc|EIIcstcauI0auc.
DaI|dcHo00ymodc' ' 0auc|u| c -
gcwc gcVc|Ia|c Bct|actsommc,
wc|dc cu| d cscc|s' |c. D cv c' ca
dc| c Rap d- P|ototyp g-Vc|Ia|c vc|
wcdcNatc| a' c, d cdc| Nodc' ' 0auc|
ct0cot gt, odc| s dvodcHc|stc' -
' ugs sostc ct tc|cssat.
Stereol i thografe
Das ' tcstc udwo' 0csa tcstc Rap d
P|ototyp g-Vc|Ia|c std cStc|co' to
g|aIi c. Bc dc| Stc|co' tog|af c w |d das
Wc|sstcsI|c m Raum du|c matc| a'
s c|cdc( Rastc|- ) Pu stcsc ctwc scauI
gc0aut, s ccA00 ' dug2
Bc d c | Stc|co' t og|afi c w |d c
' ctaus |tcdc| Ku ststoII ( Potopo' y
mc|) , z B . Epox da|z vo c cm |asc|
d cSc ctc(Stada|dsc ctst|sc
m Bc|c c 0, 0D- 0, 2D mm, 0c N s|ostc
|co' tog|ahc auc 0 s zu 1 - N s|omctc|
sc ctc) ausgc|tct. D c P|ozcdu | gc
s c ct c cm Bad , wc' ccs m t dcm
' ctc mpfi d' cc Ku ststoII gcI' ' t st.
Nac | cdcm Sc | tt w |d das Wc|sstcs
c cSc ctd csc d c ' ss gsc ta0gc
scst. Dc|I' ss gc Ku ststoII0c|dcmTc '
w |d dadu |cc cW scc| g' c c m
gvc|tc ' t. Da I |tc |asc|, dc| vo
c cmComputc|0c| 0cwcg' ccSp cgc'
gcstcuc|tw |d, auIdc| cucSc ct0c|
d c' cc, d causgc|tctwc|dcso' ' c .
2
_ . . . . .
'
.




Abbi l dung 1 : 50 sol cher Hol zkl tze
waren zu ferti gen
Abbi l dung 2: Pri nzi p der Laser- Stereol i thografi e; 1 . ) Model l i m Computer,
2. ) Ei ne Schi cht des Model l s, 3. ) Ei ne pol ymeri si erte Schi cht, 4. ) Pl attform,
5. ) Laser, ( Quel l e: www. wi ki pedi a. de)
U5GABE IIZ

WASWHWSTLLUNG
VM|AHMN WMKBTO||
3D Pri nti ng Kunststoffe, Kal kpul ver mi t Epoxi d-
Hl l e, Photopol ymere auf Acryl basi s
0
Contour Crafti ng (CC) Beton T
El ektronenstrahl schmel zen ( EBM) Metal l e
Fused Deposi ti on Model i ng ( F DM) ABS, Pol ycarbonate
Lami nated Object Model l i ng ( LOM) Papi er, Kunststoffe, Kerami k
Abbi l dung 3: Sel ekti ves Lasersi ntern ( SLS)
oder Al umi ni um
Laser Engi neered Net Shapi ng ( LENS) Metal l e
1 . ) pul verfrmi ger Werkstoff auf hebender Pul verpl attform
2. ) Rakel oder Wal ze, 3 . ) Laser
Laserauftragschwei en Metal l e
4. ) Werkstck auf absenkender Baupl attform
Mul ti Jet Model i ng ( MJ M) wachsartige Thermopl aste,
5.) nicht gesi ntert pul verfrmi ger Werkstoff mi t absenken
der Baupl attform
UV-empfi ndl i che Photopol ymere
Polyami dguss Pol yami de
Sel ektives Laserschmel zen ( SLM) Metal l e, Kunststoffe, Kerami ken
Sel ektives Lasersi ntern ( SLS) Thermopl aste: Pol ycarbonate,
Polyami de, Pol yvi nyl chl ori d,
Metal l e, Kerami ken
S pace Puzzl e Mol di ng (SPM) Kunststoffe
Stereol i thografie (STL oder S LA) fl ssi ge Duromere oder El astomere
S
treifenl i chtscanni ng verschi edene
Quel l e: http:/ /de.wi ki pedi a. org/wi ki/Rapi d Prototypi ng
Abbi l dung 4:
3D- Drucken
1 . ) Dse
2. ) Werkstck
3. ) fahrbare Pl attform
( Quel l e: www. al l 3d. at)
Nac dcm Aus|tc c|Io' gtdc| cstc
Sc| tt, sodass ac ud ac c d|c d
mcs oa' csNodc' ' ctstct
scmo' zc D cBaup' attIo|mw |d ugc- Natc| a' , w c 0c c cm T tcst|a' d| u
| gIg ga0gcsc studc ccucSc ct csc|, aus c c| odc| mc|c|c Dsc auI
auIgczogc . Das Pu' vc|w |d du|cAc c cIa|0a|c P' attIo|m gcsp| tzt. H c|0c
0c c c|Pu' vc|p' attIo|modc|a' sVo||at
Sel ekti ves Lasersi ntern dc|Rasc' zu|Vc|Igu ggcstc' ' t D cBca|-
Sc' cst vcs|asc|s tc|(S|S) stc Vc|Ia - 0c tugc|Io' gt Sc ctI | Sc ct vc|-
|c, um |um' ccSt|u stu|cdu|cS tc| t sa' c R ctu g
aus c cm pu' vc|Io| m gc AusgagsstoII Quc' ' c. Auszgcausttp. / /dc w s pcd a
c|zustc' ' c, A00 ' dugJ o|g/w s /Sc' cst vcs |asc|s tc|
Auc das sc' cst vc |asc|s tc| st c
gcc|atvcsSc ct0auvc|Ia|c Dasc t, Sel ekti ves Laserschmel zen
dasWc|sstcsw |dSc ctI |Sc ctauI- Nog' c stauc d cd |cstc Vc|wcdug
gc0aut Nc stsommta' s|asc|c CO

- |a- mcta' ' scc| Pu' vc|ocZusatzc csB


sc|, c Nd. YAG- |asc|odc| c asc|' asc| dc|s D cNcta' ' pu ' vc|wc|dcda0c vo' '
zumc satz Dc|pu' vc|Io| m gcWc|sstoII
st0c sp c' swc scPo' yam d 1 2 odc| c a
dc|c|Ku ststoII,c suststoII0csc ctc-
tc|o|msad, c Ncta' ' - odc|c Kc|am s
pu' vc| DasPu' vc|w |d auIc c Baup' att
Io|m m t ' Icc c| Rasc' odc| Wa' zcvo' '
I' c g c c| D cscvo0, 001 0 s 0, 2mm
auIgc0|act D cSc ctcwc|dcdu|c
c cAstcuc|ugdcs|asc|st|a' csctsp|c
ccd dc| Kotu| dcs Bautc ' ssc | ttwc
s c das Pu' vc|0ctt gcs tc|todc| c gc-
std gauIgcscmo' zc DaI |wc| dc
dc| Rcgc' CW- |asc| c gcsctzt. D cscVc|
Ia|csva| atcw |d auc a' sSc' cst vcs|a
sc|scmc' zc(S|N) 0czc cct. Dc|AuI0au
dc| S|N- Nasc cst m P| z p dct sc
zuc c| S|S- Nasc c
3D- Drucken
Auc c|0c adc' tcs s c u mc Vc|
Ia|c , 0c dcm dasWc|sstcssc ctwc -
sc auIgc0autw |d. H c|0c w |d a0c|das
sa d c Dsc X- ud Y R ctugvc|
Ia |c u d dc| AuI0aut sc vc|t sa' c|
R ctu g csg 0taucJD- D|ucsc|, 0c dc-
cdc| AuI0aut sc X- , Y- udZ- R c
tugvc|I|t Aucutc|scc dcs cd c
JD- D|ucsc| dc|c|zcugugdcsI' ss gc
Ku ststoIIcs( a|zIo|m g0c Raumtcmpc
|atu|, vc|I' ss gtc|KuststoIId|at, ) , s c
cA00 ' dug4.
| zw scc g 0tcs sco mc|Ia|0 gc
JD- D|ucsc| ud cs soc ctu| cp
ox da|zc, sodc|aucc cV c' za'vo
KuststoIIcvc|a|0c tctwc|dc . D cO0c|
I'ccgtc stc|stau' c- ' c dc|aucoc
dc|P|c s A' sA' tc|atvcg 0tcsaucsco
vo s' c c Hc|stc' ' c| Baustzcvo JD
D|ucsc| (zu att|ast vc P|c sc)
I nnovati ver Kern
Na s ct, dass s c m t dcm Rap d- P|o
totyp g-Vc|Ia| c m t u tc|sc cd' cs
tcWc|sstoIIc utc|sc cd' cstcWc|s-

<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
H U5GABE IIZ
Spannut Freifl chen
Abbi l dung 6: Grundkrper, Spannut mi t Freifl che des Auenradi usfrsers
D
<
O
.
.

D
D

O
Z
O
o80 000 6| O86| |
v6|83lu08
8 0|8006
||6|| 8006
Abbi l dung 5: Kei l wi nkel
( Quel l e: www. BS- wi ki . de)
stcscc|stc' ' c' assc . DaRap d-Too' g
a' s Rap d- P|ototyp g-Vc|Ia |c I| Tc ' c
I|Sp| tzgusswc|szcugc 0czc c ct wc|
dc sa, stc' ' ts cd c|agc,wa|umso' ' c
ctadc|c Too' s auc m tRap d- P|o
totyp g-Vc|Ia|cc|gcstc' ' twc|dc. Bc
sodc|swcma0cdc st,dass csoga|
ocIcstcWc|szcugst' cudsoga|| gc
cu|sc|am scm tS|Nvc|a|0c tct' assc
Das d doc c cm saum oc G|czc
gcsctzt Wa| umso' ' das Too' sc c|
sc sc Wc c |sc| aus ocIcstcm
Wc|szcugsta' m tS|NgcIc|t gt st, v c'
' c ctsoga| o0c|I' cc 0cadc' t, da
std cs doc c cA' tc| at vc Jctztw |d
dc|c codc|adc|c, wc c| | gc cu|-
Abbi l dung 7: Rohl i ng des Auenradi us
frsers
sc|am so|t, asc cNcssc|sopII|sc|
m t W d a- E stzc dc sc . Nc s o
wc ta0c cdasTcma ctausgcwc
tct. W cA00 ' dug7 Ro' gdcsAuc
|ad usI|sc|s zc gt, std cO0c|I' cc ct
sc| c0c D cs st da| 0cg| dct, dass
0c p|c swc|tcS|N-Vc|Ia|c, d c Ko|
g|oc mZctc' - N ' ' mctc|- Bc|c cs d
Auc s t dc| P|c sdcsRo' gs m Bc|c c
c cs sc|gutcVHS- |sc|s . Som t' assc
c d c K |cc m Do|I ud 0csc |sc
m cauId cBcsc|c 0ugdc| Hc|stc' ' ug
c cs|sc|sausocIcstcmWc|szcugsta'
Grundl agen der Frsergeometri e
Dam tc |sc|SpcvomWc|sstcsa0
c0c sa , muss c| Io' gcdcNc|sma' c
auIwc sc, s ccA00 ' dugD.
D ca' ' gcmc cE|s' |ugdc| W sc' st
W sc' O. Dc| |c w sc' O stdc| W
sc' zw sccSc c dsc ' udWc|sstcso
0c|I' cc. Bc zu s' c cm |c w sc' |c 0t
dc| RcscdcsScc dsc ' sauIdc|Wc|s
stcso0c|I' cc.
W sc' p. Dc|Kc ' w sc' p st dc| W
sc' dcs Sc c dsc ' s. E| w |d du|c |c I'
ccudSpaI' ccamSc c dsc ' gc0 '
dct. Wc ccWc|sstoIIcc|mog' ccs' c c
Kc ' w sc|Ha|tcWc|sstoIIcc|Io|dc|g|o
c Kc ' w sc|
W sc' 1. Dc|Spaw sc' 1 stdc|W -
sc' zw sccSpaI' ccudc c| gcdac
tc | cs cs|cctzu| Bca|0c tugs| c
tu g A | g' c tctdc| Spact' ag. Dc|
Spaw sc' sa pos t vodc|cgat vsc
- Spaw sc' pos t v. scc dcdcW |sug
- Spaw sc' cgat v. sca0cdcW |sug
Bc cgat vcmSpaw sc' s t auIg|ud
dc| sca0cdc W |sugdcsWc|szcugs
dc| Wc|sstoIIa0t|agsc| gc| g. ( Quc' ' c.
www BS- w s . dc)
AuI d c gcauc E|' utc|u gdc| W
sc' , |c| u st oc, udd c | Bc|ccug
vo |sc| moctc c c| ctc gc
c. V c' mc| moctc cauIdcA|t sc'
Vo dc| Kozcpt o 0 szu| c|t gu gc
csT- NutcI|sc|sI|dcHc mawcdc|
Sc tc 20 0 s22 CNC| NNDc||BAU
! /20! 2 wc sc.
Konstrukti on des
Auenradi usfrsers
Dadc| Auc|ad usI|sc| c csomp' cxc
Gcomct| c0cs tzt, maccssc cS d c
scm tc cm2D CAD- Systcmzusost|u
c|c .Auc|dcm0cotgtma c ST|- ' c,
um dc Auc|ad usI|sc|, asc' ccd
m t dcm S|N-Vc|Ia| c Ic|t gc zu ' as
s c . H c| st cs w | s' c gut, wc ma
c cPc|sosct , d cvc|s c|t m Bc|c c
J D- CAD st.
Dc|G|udso|pc|dcs|sc|s' ssts coc
c Iac modc' ' c|c, a0c|I| d cSpa 0t
udd c |c I' ccw |d s coc gcsa
J D- Kow- How0cot gt, wccss cum
c c c' xIo| m gc Spa ut adc' t Aus
G| dcdc| Sta0 ' tt s t c zwc scc
d gc|Au c |ad usI|sc| sost|u c|t wo|
dc, s ccA00 ' dug6.
Anferti gung des Auenradi usfrsers
Dc|Auc|ad usI|sc|wu|dcmtdcmS|N
Vc|Ia|causWc|szcugsta'gcIc|tgt,s c
cA00 ' dug7
A' s E|stcs w |d z u | Vc|0cssc|u gdc|
0c|I' cc |au gsc t m ScaIt0c|c c
dcsAuc|ad usI|sc|s d csc 0c|I' cc
m tc Ic ' cudScm |gc' pap c|0ca|0c
tct. H c|0c a0c cdcAuc|ad usI|
sc| vc|sc|tc|u m c cBo |masc
cc gcspa t Som tc|g 0ts cc cA|t
D|c0as Wc|dasG' cs at, c cD|c
0a sodc| Rudsc' c Imasc cs c E gc
zu cc, sa d csc at|' c p|oIcss
oc' ' c| c sctztc , u md c 0c|I' cc zu
0c|a|0c tc. Dam td cO0c|I' cc|au g-
U5GABE IIZ U
Abbi l dung 8: nachgearbei teter Auenra
di usfrsers mi t und ohne Spitze
sc t mBc|c cdc|SpaI' ccc csc|
gutcWc|tauIwc st, wc|dcd csc' cc
m tdcm c sc' c Ic|m tc cm d =8 mm
Rudsc' c Ic|po' c|t DasatdcVo|tc ' ,
dasss csom ts c| gcau dc| R=4mm
dcsAu c|ad usI|sc|sc|z c' c' sst. Auc
c| stdc|Nodc' ' 0auc|, dc|c cD|c 0as
odc|Rudsc' c Imasc cat, s' a|m Vo|
tc ' , wc ' c|d csc' ccopt ma' 0ca|0c
tcsa . Dam tc csca|IcScc dsa
tcctstct, a0c cd cSpaut m tdcm
c sc' c Ic|udc c| d cSc' c Iscc
0cacgca|0c tct Dam td cSpcgut
dcSpa utca0gc' c tctwc|dc, s dd c
Spa utc m tc sc' c Ic|udd vc|sc
Wc|szcugcpo' c|two|dc Auca0c c
m cdactsc cdc, d cSp tzcdcsAu
c|ad usI|sc|swcgzusc' c Ic, wc ' d c
sc0c m |sc sc Vo|tc ' c| 0|actc, s c
cA00 ' dug8
Resmee
A' sE|stcsI' ' td cst|u stu | c|tc0c|I' cc
dcsRo' gsauI. D cs stda| 0cg|dct,
dass das |cta' ' pu' vc| c c Ko| u gvo
ca 0, 0Dmmat. Dasc t, cs<o cu|
Nac dcmRastc|dc| Ko|uggcIc|t gt
wc|dc. Som tc|g 0ts c auc d c|a
a' t gsc tvo +/- 0, 0D mmdcs Ro' gs .
D cscNaa' t gsc tmuss dc| Kost|u <-
t o0c|css ct gtwc|dc, dcmdas JD
Nodc' ' c AuIma0csommt
Abbi l dung 9. Schnei dkanten des Auen
radi usfrsers i n 1 0-facher Vergrerung
Dc|Stcsp|c sdcsRo' gsvodc| a.
||TGm0 H st d cs cm a' ' J D, - +
|wSt . , gcgc0ccIa' ' sp' usBca|0c tugs
gc0|. | cattcm | aucc A' tc|at va
gc0otc gco' t H c|0c wa|cd c| cIc|
zc tuddc|P|c s0c| dcWc|tc voa.
||T Gm0H.
Das cd cc' xa|t gcSpautc, w c
s c0c |sc|I| |cta' ' cud KuststoIIc
0' cc|wc scs d, ct' c ctacpo' c|c
' assc, w|dc c gc|adc Spa utc vo|-
sc' agc. D cscwc|dc| aauc0c |sc|
I|d c0c|I' ccI|scc gcsctzt Ud
mc cma' ' musstc c| au|Ho' zI|sc
Som tw|dc c0c dc|cstc Kost|us
t od cscgc|adcSpa utcvo|zc c
D cvom | gcw' tcNasc cpa|a
mctc| I| dc Au c |ad usI|sc| ctsp|c
cc Iast dcc c cs HSS- 0c|I' cc
I|sc|s Dacss c 0c dczu 0ca|0c tc
dcWc|sstcsc u | u mHo' zadc' t, st
d c gc| gc Sc ttgcscw d g<c t' c ct
zuvc|scmc|zc .
ZumTcmaRud' auIdcsAu c|ad us
I|sc|ssa csc Statcmcta0gcgc0c ,
wc ' cdc Rud' auI ctmcssc sa .
A0c| 0c m |scs dsc cugcwo'
ccGc|usccauIgct|ctc .
Vc|sc' c sotcacdc|Bca|0c tug
dc| D0 s' c c Ho' zs' otzc ct a dcm
Auc|ad usI|sc| Icststc' ' cwc|dc, s c
cB ' d.
Anregung
Da c c| su|zd cRap d P|ototyp g-Vc|
Ia |cagc| ssca0c, moctc cS cc|
mut gc, auc0c | |ccstc P|o| cstc
dasc codc|adc|cVc|Ia|c Bct|act
zuz cc, wc S c Kompoctc I| | |
Ho00yIc|t gc. Dcs osa c P|o| cst
|ca' s c|twc|dc , dasvo|c|auIg|ud dc|
N ct- |s0a|sc tc csTc ' csgcscc tc|t
st H c| su|z c Bc sp c' aus mc cm Bc
|c ca' sN s|omodc' ' 0auc|. |ctztcW tc|
a0c c m | vo|gcommc c Iu sIc|
gcstcuc|tcs u yca|(D|agstc|) mNa
sta0 !. 87zu Ic|t gc, s ccA00 ' dug! 0.
No|ma' c|wc sc0autmaStadmodc'
' cm tctsp|cccdcmcca scc, mc
cat|o sccudc' cst|o sccKompo
ctcu m. Dacssc uyca|a' sStad-
modc' ' odc|Bausatz mNasta0! . 87g 0t,
musstc c u a d c Ka|ossc| csc' 0stIc|t
gc . Da s c c so dcsTc ' ctc
IacI|sc' sst, a0c cm cctsc' os
scd cKa|ossc| causPo' yam d !2 m tS|S
vo NNTGm0H(www m c|omccat|o c
com) c|stc' ' c zu ' ass c. |c c 0 sc|
gcE|Ia|ugc , was| cIc|zc t, P|c sud
Qua' ttagct, s dsc| pos t v ( D cKa
|ossc| cat dcut' c wc gc|gcsostcta' s
dc|Ro' gI|dcAuc|ad usI|sc|) ,s c
cA00 ' dug! ! .
DcsWc tc|cmoctc cm td cscmA|
t sc' auca|cgc 0c|dc Tc' ' c||ad
auszuscauc , wc I| c P|o| cstc
spcz c' ' csWc|szcug0cot gt w |d . V c'
' c ct0cot gtdc| c czu| E stc' ' ugsc
csVc|0|cc|moto|s m! . ! 6c|Buggyc
cspcz c' ' c , somp' cxgcs|opItcGa0c'
sc' ssc' , dcc| m tsovct oc' ' cVc|
Ia |c ( Ga0c' sc' ssc' zc|sgc u dzu
sammc' otc) ctIc|t gc sa . Dc
wc| sagt dc , dass ma m tRap d-Too
' gu| Tc ' cI|Sp| tzguss-Wc|szcugcud
|sc| c|stc' ' c<a - wa| um ctauc
c c somp' cxc Ga0c' sc' ssc' ?
Abbi l dung 10: RC-Model l des Funnycar "Green Power "
Mastab 1 : 87
Abbi l dung 1 1 : Karosseri e des RC-Model l s des Funnycars
"Green Power " Mastab 1 : 87

<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
D|eterMiedek
H

|
t|
o
t

n
K|nButh
m|t!|bnS|g|n
088M88668
ruf mn 8|b8tbau
g88Igh8I6 K0h8tmMI0h8h
Di eter Mi edek
Model l dampfkessel
Umfang: 240 Sei ten
Best.-Nr. : 3102183 Prei s: 29,80
Dr. A. Bachmann/W. Baumgartner
Di e Dampfmaschi ne
Umfang: 164 Sei ten
Best.- Nr. : 310.2078 Prei s: 16,30
W0N0@MW0W
f06M006Wd6f
MN80 bNM8WMM
Andreas Schal l er
Werkzeugmaschi nen
fr den Model l bauer
Umfang: 144 Sei ten Prei s: 19,80
Best. - Nr. : 310 2195
Andreas Grzi mek/Jrg Bri tsch
Know-how
Metal l bearbei tung
Umfang: 144 Sei ten
Best. - Nr. : 310.2189 Prei s: 19,80
Di eter Mi edek
Hartl ten
Hartl ten i st di e i deal e Verbi ndungs
mgl i chkei t fr vi el e Aufgaben i m
Model l bau, aber auch bei spi el swei se
bei der Restaurati on von Or i gi nal
Fahrzeugen. Mi t di esem Buch verl i ert
das Hartl ten sei nen Ruf schwi eri g
zu sei n und wi rd fr den Model l bau
er ei ne perfekte Ergnzung sei ner
Arbei tstechni ken.
Umfang: 148 Sei ten
Best. -Nr. : 310 2222
Prei s: 22,80
Ti I man Wal l roth
Drehen und Frsen
i m Model l bau
Best. -Nr. : 3102037 Prei s: 34,50
J rgen Ei chardt
Frsen mit der
Drehmaschi ne
Umfang: 136 Sei ten
Best. -Nr. : 310.2099 Prei s: 14,80
J rgen Ei chardt
Drehen
fr Model l bauer
Band 1:
Das ABC des Hobbydrehers
Best. -Nr. : 310 2113 Prei s: 19, 00
J rgen Ei chardt
Frsen fr Model l bauer
Band 1: Maschi nen, Werkzeuge
und Materi al i en
Best. - Nr. : 310 2117 Prei s: 19,00
Thomas Ri egl er
Lten wi e ei n Prof
Umfang: 112 Sei ten
Best. - Nr. : 411.0135 Prei s: 12,50
J rgen Ei chardt
Drehen
fr Model l bauer
Band 2: Besondere
Aufgaben und Technol ogi en
Best. - Nr. : 310 2114 Prei s: 17,00
J rgen Ei chardt
Frsen fr Model l bauer
Band 2: Frstechni ken, Messen
und Sonderanwendungen
Best. - Nr. : 310 2118 Prei s: 19,00
VERLAGSPROGRAMM
Funk TV-mptng g
EIektronIk
:s:-- - s:smm
!ettt\:ter` :
und u nverbi ndl i ch a nfordern!
B0!t. N|. 01 00000

LPL
4lI `l
+
V ___ MODLLBAU
t |_ . . .. .. w. w14
b0n0efheft
LNLm m00el0&u
T Z0T

F


FLUBB|DK|7BKUHLUNG
Verbesserungen und Erweite
rungen der hei mi schen CNC
Anl age wi dmen si ch ei ni ge der
Arti kel i n di esem Sonderheft
zum Thema CNC i m Model l bau.
Ob ei ne deutl i ch l ei stungsstr
kere fssi gkei tsgekhl te Frs
spi ndel oder der CNC-gesteu
erte Rundti sch - di e Mgl i ch
kei ten zur Verbesserung auch
von CNC-Maschi nen si nd nahe
zu grenzenl os.
Umfang: 68 Sei ten
Best. -Nr.: 300 0072
Preis: 9,90
,LNLm M00ellbau0T Z009"
i n der Sonderausgabe der MASCHI NEN IM
MODELLBAU werden die Grundl agen vermit
telt, die man benti gt, um erfol grei ch die Ver
bi ndung von PC und Werkzeugmaschi ne zu
schafen. Systemanforderungen:
PC mi t Wi ndows 9x//NT/2000/XPNista
Best.-Nr.: 620 1 1 1 1 Preis: 1 0,90
,LNLm M00ellbau0T Z0T 0"
Ei n Hi ghl i ght des 2. CNC Sonderheftes der
Maschi nen i m Model l bau i st si cher l i ch der
ausfhr l i che Praxi stest der Hi gh-End CNC
Frse CC-F 1 4 1 0 LF hi gh speed von Wabeco.
Di e Benutzung computergesteuerter Werk
zeugmaschi nen erl ei chtert vi ele Model l bau
projekte - und macht ei ni ge erst mgl i ch.
Jetzt al s CD verfgbar!
Best. Nr.: 6201 1 32 Preis: 9, 90
,LNLm M00el l bauT Z0T T "
Auf der C D mi t dem Sonderheft CNC I M MODELLBAU
1 /201 1 i m PDF-Format wi rd I hnen unter a'nderem
.
.
.
.=
.
ei ne sel bstgebaute CNC-ge
steuerte Hei drahtschnei
demaschi ne vorgestel l t, mi t
der perfekte Tei l e fr den
Fl ugmodel l bau aus Styro
por computergesteuert ge
schnitten werden knnen.
Best. -Nr.: 620 1 1 43
Preis: 9,90
Chri stoph Sel i g
LNL-rfSen mM00el l bau
Computergesteuertes Drehen und Frsen, aus der I ndustri e ni cht mehr
wegzudenken, hat l ngst auch i n den Model l bau Ei nzug gehal ten. Di e
Vortei l e l i egen auf der Hand: Hchste Przi si on und Wi ederhol genaui g
kei t, weni ger Ausschuss und di e Nutzung der computeruntersttzten
Produkti on (CAM) machen die CNC-Techni k fr den Model l bauer at
tratktiv. Gel i chzei ti g si nd aber ganz neue Kenntni sse und Ferti gkeiten
gefordert. Wie werden el ektroni sche Schal tungen aufgebaut? Wie funk
ti oni eren Schri ttmotorsteuerungen und wel che Bautei l e aus dem El ek
troni khandel bi eten si ch dafr an?
Band 1
Best. -Nr.: 3 1 0 21 59
Preis: 1 7,80
Band 2
Best. -Nr.: 3 1 0 21 66
Preis: 1 9,80
Band 3
Best. -Nr.: 31 0 21 71
Preis: 1 9,80
Band 4
Best.-Nr.: 31 0 21 92
Preis: 1 9,80
buenb eS Ch
| hfeLNL-f8SeSe bSt
JD-CNC-Frse
Konstrukti on: Theodor Schnwal d 30
Bl att, Ausfhrl i cher Baupl an fr ei ne
echte und l ei stungsstarke 3D- Frse mi t
kompakten Abmessungen. Verfahrwege
200 x 125 x 90 mm. Best.- Nr.: 320 3016
Prei s: 28,00
J-st- -+: -j -ttt'Verl ag fr Techni k und Handwerk neue Medien GmbH
V9I8glIr90hOkuO0 H8O0w9Ik mDH 809O-809O
6|5|||5|8| L|
Jo5JZBaden-Baden Tel . : + 1JJZZ!5JZZ Fax: + 1JJZZ! 5JJJ
E-Mai l : servi ce@vth.de Internet: www.vth.de
4Z U5GABE IIZ
N
~
Z
Z
O
J
Z

~
J

<
O
.
.

D
D
2
Z
O
Z
O
Di e Grundlage: Stabi l e Profl e fr den Unterbau und zwei Ku
gel uml aufspi ndel n fr X- und V-Achse
Bl i ck von unten auf di e Konstrukti on
ELBSTBAU E| NER L
Ich habe schon seit gut zehn Jahren eine I SEL-CNC-Portalfrse
und mir vor wenigen Jahren eine BF20 zugelegt, die ich
sukzessive auf CNC umgerstet habe. Ein Rundtisch gehrt
natrlich auch dazu. Nun hat sich hier im Laufe der Zeit in meiner
Werkstatt einiges an Material angesammelt, welches man sehr
gut zum Bau einer kleineren Portalfrse benutzen kann.
Ein paar Kugelumlaufspindeln hier, ein bisschen Al u da, etc . . . .
Bl i ck von der Sei te auf di e Konstrukti on
Nacdcm c 0 0c mc cm A|0c tgc
0c| mSc|otta' tgcd ctc, a0c|d0|ca0s
0|a0c 0a|c| TE|A' 0m 0mp|oIi ' cc|gat
tc| sotc, wa|dc|Etsc' 0ssscc' ' gc
Iasst, c cwc tc|c|scAg| IIz0c
mc .A0c|dcm s t dc| T|cdz0| D| ttI|sc
wc tc| 0gc0|occ . . .
| dc| ' ctztc Zc ta0cs csco E
gca0smc cmc|c Bcsatc s|c s
c c CNC gcstc0c|tc |scz0gc' cgt odc|
sp c' cm tdcGcdascs csoc c|a
sc csc' 0stz00a0c. Dassd cssc Hc
xcwc|s st0damEdcc cI|dc|o
dc' ' 0a0 d0|ca0s 0c0tz0a|c |sc da0c
c|a0ssommt, moctc c c| zc gc. Na-
t|' c s d d csc |sc ctz0 vc|g' c
cc m tc c| | d0st| cmasc ca' aDc
csc' odc| |ao, a0c| I| 0 sc|c Zwccsc
|c ctcsvo' ' g.
| acs|c sc KscI|sc gcat, g 0t
cs soga|c cspcz c' ' c gc| ctctc | tc|
ctsc tc 1 ] . Gazw ct g st c| d c Dc
Ii t o, wasc c KscI|sc 0c|a0pt st
- 0 0cd gt ' csc '
Da c sc a|mc|Sc' c|mc|0 , muss
cwo' z0|adc|cGatt0gdc|KscI|
sc0a0c| gco|c . . .
AUSGABE 1/13 43
Die Seitenteile des Portals wurden aus Alu-Voll-Material
ausgesgt und bearbeitet
Die Frse ist schon ein gutes Stck gediehen
N C-HARTKSEFRSE
Nun gut, die meisten Punkte der K
sefrsenbauerdefinition hab ich mir nicht
weiter zu Herzen genommen. Bei einigen
Punkten habe ich aber eine Ausnahme ge
macht. Ich habe z.B. darauf geachtet mg
lichst alles aus vorhandenem Material zu
bauen (nur wenig musste dazu gekauft
werden) und ich habe keine Konstrukti
onszeichnung angefertigt.
Die Frse besteht fast ausschlielich aus
Aluminium. Bei den Fhrungen und Spindeln
habe ich Wert auf Przision gelegt. Hier kom
men spielfreie Kugelumlaufspindeln und sehr
przise Linearfhrungen zum Einsatz. Natr-
lieh ist es auch mglich Trapezgewindespin
deln oder sogar normale metrische Gewin
destangen zu nehmen, aber gerade bei der
letzten Variante berwiegen die Nachteile.
Als reines Befestigungsgewinde ausgelegt ist
bei einer Gewindestange der Wirkungsgrad
sehr schlecht. Heit, hier muss deutlich mehr
Energie in den Antrieb gesteckt werden. Nur
einer von vielen Nachteilen. Als Vorteil ist na
trlich der geringe Preis zu nennen. Im Inter
net sind durchaus Frsen zu finden, die auf
Schubladenauszgen und Gewindestangen
basieren. Auch hiermit kann man arbeiten.
Der Tisch und die V-Achse
Begonnen habe ich mit der Konstruktion
des Tisches. Da ich zwei vorhandene Ku
gelumlaufspindeln hatte, welche eigentlich
fr den Umbau der BF20 gedacht waren
aber leider ein wenig zu kurz ausfelen, wa
ren diese das Ma, an welchem ich mich
orientieren konnte.
Die Spindeln wiesen eine Lnge von
370 mm und 480 mm auf. Sie haben ei
nen Durchmesser von 15 mm und eine
Steigung von 5. Erstere whlte ich fr die
X-Achse und die andere Spindel sollte fr
die lngere Y-Achse sein. Die Z-Achse soll
te mit einer kleineren Kugelumlaufspindel
angetrieben werden. Diese hat die Mae
150 mm bei einer Steigung von 2,5.
Die Lngen der beiden Hauptspindeln
fhrten mich zu einer Tischgre von
700x390 mm, also schon etwas grer
und ausreichend fr das eine oder andere
zu frsende BauteiL Durch einen glcklichen
Umstand gelangte ich noch in den Besitz
zweier 20er-Linearfhrungen mit 630 mm
Lnge und zugehrend vier Wagen. Je eine
Fhrung wurde auf das lange Profl des Ti
sches geschraubt und die beiden zugeh-
rigen Wagen an einem 5-mm-Aiuwinkel
befestigt. Verbunden wurden die vier Wa
gen nun mit einem 5-mm-Aiublech, wel
ches ebenfalls aus einem Abfallstck her
gestellt wurde. Aus diesem Grund sind da
rin auch unntige Lcher und Senkungen.
Resultat war nun eine Konstruktion, an
welcher die beiden Portalseitenwnde ange
schraubt werden konnten. Durch die mas
sive Fhrung bereits jetzt sehr erfolgver
sprechend und absolut spielfrei.
Die Seitenteile des Portals habe ich aus
8-mm-Aiuplatten hergestellt. Diese habe
ich mit doppelseitigem Klebeband unterei
nander verklebt, damit alle Lcher deckend
bereinander sind. Aus Pappe habe ich mir
eine Schablone geschnitten, welche ich pro
visorisch an die vorhandene Tischkonstruk
tion gehalten habe, um die weiteren not
wendigen Mae des Portals zu ermitteln.
Diese Mae wurden auf das insgesamt
16-mm-Aiu-Vollmaterial bertragen, wel
ches ich dann mit der Stichsge aussgen
durfte. Ursprnglich war geplant dies in
der Firma auf unserer uerst potenten
Kreissge zu machen, ich konnte es aller
dings nicht abwarten und kaute die Schnit-
::

m
..
..
w
0
0

l
u
z
u
44 U5GABE IIZ

<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
Di e Konstrukti on fr di e V-Achse
Di e Kress- Frsspi ndel ferti g monti ert
tc da m t sc' cctcm Sgc0' att m ttc
dc| Nactvo Had c . | mmc|
<otc c d cSc tt<atc m t mc c|
B200cg|ad gcudauI0scc, cs s ct
a' soacm0a|aus.
' dc|Zw scczc t<otc cdcT sc
auc m tc c| p|z s osgcI|stc 8- mm
A` up' attcauIwc|tc . Dam twc mau
auc , wo u tc st. D cP' attcwu|dca
dcccscm t' agcN6-Sc|au0cdu|c
das| TcN- P|oh' mtdccvc|sc|au0t.
Das Portai/X- und V-Achse
Wc tc|g gcs m t dcm Po|ta' . Natu|gc
m st das Po|ta' das auIwcd gstc Tc '
dc| |sc. D c0c dcSc tctc ' cwu|dc
m t J0 J0- | TcN P|oIi ' cvc|0udc, wc'
cczustz' c ocma' m tc cm2- mm
A' u0' cc vc|sc|au0ts d, u mc cs c |
stc Ic, vc|<astctc Kost|u st ozu0c<om
mc . AuId c| TcN- P|oIi ' cwu|dcw cdc|
zwc ! D- mm | ca|I|ugcgcsc |au0t,
m t| cwc ' sw cdc|zwc Wagc . AuId csc
Wagc a0c c c cVc|0 du gs p' attc
aus 8- mm-A' ugcsc|au0t, d ca' ' csm tc
adc|vc|0 dctudsptc|aucdc| T|
gc| I|d c| ca|I | ugdc| Y-Acsc st.
A' sAt| c0 d ct c| d c <|zc|cdc| 0c
dc Kugc' u m' auIsp dc' . |c dc| wa| d c-
Di e Konstrukti on fr di e V-Achse wchst
Stabi l e Bauwei se zahlt sich bei ei nem
sol chen Frsenproj ekt aus
sc Sp dc' u | c Rcststc< (wc auc
vc| ' t s m g' ag) u d cs Ic' tc c|
das zwc tcWc' ' ccdczu| AuIa mc m
Kugc' ' agc|. A' sowu|dcd cSp dc' su|z
d cD|c0asc gcspat, d ccmpIi d'
ccKugc' muttc|m t K' c0c0ada0gcd c -
tct ud <u|zc|ad c !0- mm- |oc
c gc0o |t. | d cscs |oc a0c c m t
cdIcst J00 c c su|zc Wc' ' cc gc<' c0t.
Som tattc c d c Sp dc' um das zwc
t cWc' ' ccdcvc|' gc|t, ocwc|tvo'
' cGcw dcggczu opIc| . D cscsw|c
auc ctc Iacgcwcsc , dad cGcw
dcggcgc|tcts dudzuc|stg|o0m t
dc| ' cx| utc|gcsc|upptwc|dcmssc,
0cvo|maauI dc| D|c0a <auI Nad|c
c <a .
D c |agc| u gd c | Wc' ' c 0cstct aus
!0 mm-A' u , das cauI dc| D|c0a<
c J0- mm- |oc gcd|cta0c. H c| s d
d c Sc|g<ugc' ' agc| c gc0aut, wc' cc
d cBc' astu gc dc| Kugc' um' auIs p dc'
auIIagc . Am Po|ta' wa|cs oc |cct
c Iaczu|ca' s c|c, d cY-Acscwa| da
scoscw c| gc|. H c| t|atc aucsptc|
d c c|stc P|o0' cmcauI, a0c| dazu <om
mc c oc .
Um das Sp c' dc| X- Sp dc' c zustc'
' c, wu|dcocs cc' ' c Stc' ' | gaus
Der monti erte Schri ttmotor
Sta' gcd|ct, c p|ov so| scc|Scc' '
s cus s ausNcss gstc' ' tcs ca' s zug|o
gc|atc c|aus .
D cNoto|cvo1 udX-Acsca0c
cm tc cm<' c cGcuscausA' uvc|
scc, dam ts cc wc ggcsctzts d.
Das Gcus c s t c Stc<Ka0c' <aa' , u|
a' t ausA' u .
Di e Z-Achse
D c|scwa|voAIagaa' s |scI|
P' attcmatc| a' <oz p c|t, dac|a0c c
d c Hoc dc| ZAcscauc ctso g|o
0cmcssc, w c ccsauIg|u ddcsvo|' c-
gcdc Natc| a' s ttc macc soc.
Was c soIo|ta0cwo' ' tc, wa|d cNog
' c <c t, c cT cIc|cg' c|zum| so' at os-
I|scudG|av c|czu tcg| c|c. c|0c
w |d dc||smoto| Z- R ctugscw m
mcd gc' agc|t ud ' cgt m t c c| H ' sc
auIdc| zuI|scdc0c|I' ccauI. D c
scH' scsa dc| Hoc| ust c|twc|dc .
Dc|G|av c|st cc' , wc' cc| dc|N ttcdc|
H ' scc|ausscaut, scautgc|adcsowc t
c|aus , w cmacsamGcw dcdc|H' sc
c gcstc' ' tat. Nat| ' c mussd cscH' sc
aus PNodc| PTcgcd|ctsc ud c
c gcw dc 0cs tzc, m tdcm d c Hoc
c gcstc' ' tw |d. c wc tc|cs Dcta ' d csc|
Kost|u st o std cBcIcst gugdc|Kugc'
muttc| D csc st ctsta||m tdcm |s
moto|a' tc|vc|0udc, sodc|w |d 0c|
c cs' c c| ca|I| ugm t d cscmvc|-
0u dc . | c sa a' sosptc| d cAcsc m
T cIc|cg' c|modusgazo| ma' ac0c
Bc mA0scscI |t dc| |smoto| c|
u tc| ud' cgt |gcdwa auIdc| P' at
c auI, m tdc| PT E- H' sc a' sA0stads
a' tc| Nuscw mmt dc| |smoto| 0c|
dc| P' at c ud s t Z- R ctug0cwcg
' cudsa som tUc0cc tcctc dc|
P' at cauIcmc. Das E|gc0 s stc c
mmc| g' c ct cIc |s0a .
So' ' u | ct g gcI|stwc|dc stc c
cxastc ud stc Ic Ha' tc|u gdc| Z-Acsc
otwcd g Zud cscmZwccsw |dd cs' c
c| ca|I | ugIcstgcsctztuduw |st
d c Kugc' muttc|dc|Z-Acscd |cstauId c
Ha' tc|u gdcs|smoto|s . Nat|' c muss
| ctztd cPTE- H' sca0gcsc|au0twc|dc
Asostc 0cstctd cZ-Acscausc
c|| ca|I| ugudc cmv c' zumass v
(cc|Ia' sc)gcsauItcWagc H c||c ct
auc c c z gc| Wagc aus, dawacsc' t
a0so' ut cts ' E cHa' tc| ugI| d czw
scczc t' cgcsauItcSc| ttmoto|cwu|
dc aucsc c' ' vo||t ctwo|Ic. H c|
a0c cocc c ! . ! - Za | cmcvc|
wu|stct, dc|utz' os| um' ag. Som tsotc
cm | c cKupp' ugspa|c DcA' u0' ocs
I| dc |s moto| a0c c aus 27 mm
Vo' ' a' u gcd|ctudgcI|st E| sta c c
8- mm-A' up' attc gcsc|au 0t, wc' cc m t
dcmWagcdc| | ca|I| ugvc|sc|au0t
st D c Ha' tc| uga0c c auId c m ma'
otwcd gc|gcc|utc|gcI|st, um dc
Hc0c' a|m so su|z w c mog' c zu a' tc
Aucwu|dcd c u |sp| g' ccD- mm-A' u -
p' attcausgctausctudc Vc|stc Iugs
0' cc mot c|t. |a sa ga| ctg' au -
0c, was maa' ' csvc|0 cgcsa , wc
mama' adcm|smoto|| umzc||L T| a,
dasHc0c' gcsctz .
Schri ttaufl sung
D cSc| ttmoto|cs d d csc|Bauwc sc
d |cstm tdcKugc' um' auIsp dc' vc|0u
dc D csatat|' cdcNactc ' dasd c
m ma' cAuI' osug |c' at v oc st. D c
m ma' cSc|ttwc tcc|g 0ts causdc|D
v s o vo Sp dc' stc gug ud Sc| tta
za' p|oUmd|cug. | d cscma' ' s ddas
D/200 mm odc|0, 02Dmm DadcGccso
EdstuIca0c|zc | s|osc| ttc soc,
msscw | ocma' du|czctc ' cud
c|a' tcs om t 0, 002DmmAuI' osug Das
st mc| a' s das, was c | cma' s 0cot gc.
A' ' c|d gs st at|' c auc das D|cmo
mct0c c c| Utc|sctzugvo2 ! dop
pc' tso oc , a0c| c a0c c| gcmc| st,
dassd cSc|ttmoto|cscovoHausaus
c aus|c ccdocsD|cmomcta0c .
Drumherum
W cgcsagt, dc| Zw scczc twa|cd c
Sc| ttmoto|cc gct|oIIc, wc' cc c0c
stc' ' tattc D c |oto|c a0c 4, 0A B -
po' a| ud! , Nm. A' sgutc|Hd' c| wu|
dc m | So|otcccmpIo' c2{ Auc| c c|
K|css- |ssp dc' m t800W(|c ctI|mc
cZwccscaus)attc cocEc|g csct-
tc udadc|c K' c s|am 0cstc' ' t.
D cEc|g cscttc wu|dcsoIo|t mo
t c|t. H c|zu a0c c m | passcdcW -
sc' a u s D- mm-A' ugcsc ttc, auIdcc
d cKcttc mot c|twu|dc . | ca0czwc
vc|sc cdcd cscD| ucs' uItsc' uccvo|
gcs cc I| dc a' ' , dass c c| ma' -
Di e Frse wurde mi t Energi eketten versehen
U5GABE IIZ 4b
mcgcscm c|u g vc|0autw |d. Bc So
|otccattc cm | c cs' c c||S(|
ma' mcgcscm c|ug)gcsauIt,wc' cca
mc c| B20sc| zuI| cdcstc' ' cd' uIt.
Zustz' c s d d c Kcttc oc
4 ! , D mm vc| ' cgt wo|dc , wc' cc zu
dcc zc' cSc| ttmoto|c gcc
Mehr Strom!
D cSt|omvc|so|gu gc|Io' gtczuc|stdu|c
c S cmcs- |G- Sca' tctztc ' m t24V
0c ! 0 A D cSpauga0c cocgc
d|ctauIJ0V. |autdc|Bcsc|c 0ugdc|
Sc| ttmoto|cdstuIcso' 'tcd cSpaug
0c J2 Wu |zc' | du st vtt mHa0c,
dasw|c0c dcvom | gcw' tc|o
to|c 40 V |c dc| c||c cc c d c Spa
ug ctgaz, a0c|sogcausommtcs
m | I|s E|stc ctd|auIa
A' s EdstuIc a0c c mc cGccso-
20! - EdstuIc0cutzt, wc' ccc gct' c
I|d cB20gcsauItwo|dcwa|c Da c
a0c| ctvo|a0cd|c |scg' c czc t g
' auIczu ' assc , wa|a' scstcsZ c' u|

<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
4L U5GABE IIZ
Di e recht starre erste Kuppl ung der V
Achse berstand den ersten Test ni cht . . .
oc c Rcc c| m t u | c c| EdstuIc.
A d csc so' ' tc 0c| c cStccssupp' ug
m tmc|c|cKotastcd c| cwc ' s0co
t gtc|scagcs' cmmtwc|dc .AuId csc
Wc sc0|aucc cm c u|ocumc c
Rccc| smmc| , sa dca' tc Pct
um4dc| | SE| Po|ta' I|sc Rctcsc csc
udg' c czc t gauIdascustc E|C2up
datc, wc' ccs c utzc.
Di e Frssoftware EMC
ENC20 ctctm |g' c czc t gd cNog' csc t
vc|sc cdccKoIi gu|at ocua0g g
voc adc|zusta|tc, w cgcscaIIcI|
mc Vo|a0c uddazu sc' 0stvc|std
' cg|at s J{ .
AuIdc|omcpagc staucd ccucstc
Vc|s odc|SoItwa|cg|at sc|utc|zu'adc
D cE|C2 SoItwa|c stsc| ' c stugssta|s.
Bas c|cd auIc c| | ux U0ut u D st|
0ut o w |d c| c somp' cttcs Bct| c0s
systcm, s' us vc|scstcuc|uggc' cIc|t
Nat|' cg|at s , sow ccs0c aczua' ' c
| uxp|og|ammc 0' c st
Nacdcm mad c| S Datc c| utc|
gc' adc u d auI CD/ USB St cs gc0at
. . . und musste durch ei ne sol che mi t Gum
mi dmpfungsel ementen ersetzt werden
at, sa d cs c| u somp' z c|tc | sta'
' at o0cg c.
Du|c d cT|cugvo|s udZc
cc|ccc| vc| mc dc c , dass Scdc
du|cdcIcstc E' cst|o sodc|das Ncu s
ta' ' at ocAusw |sugcauIdc| cwc ' sa
dc|cRccc| a0c. Vc|0udcs d0c
dcRccc| 0c| dasausctzwc|s, som t
so c Bacsups' c ct0cwc|sstc' ' gtwc|
dc. Das G' c ccg ' taucI| d c c|stc' ' tc
|sdatc D cscsa cm |am|sc|cc
c| 0c|sNctzwc|s amZc cc|ccc| m t
c paa||auss' cssa0o' cudmusssc
cUSB St cs ud c|t|aspo|t c|c.
Nat| ' c a0c c , 0cd gt d u |c d c
somp' cttc Bct| c0ssystcm sta' ' at o d c
|og' c sc t I | c Iacc Updatcs u d
Nac sta' ' at o vo P|og|ammc. Wc
ma s c ma' su|z s | u x c gca|0c tct
at, f dctmas c auca' sW dowsusc|
scc' ' zu|cct Auc|dcmmussmaac
dc| | sta' ' at o dcs P|og|amms c gct' c
ga| ctmc| t cI d cSoItwa|cc stc
gc . Dc|sc|cc c| mc c| | SE| |sc
a0c c ac dc|| sta' ' at o cmc| as
tua' s c|t. Ncvc|cagca|u gSystcm'
O
Z
O
Di e Schri ttmotoren bekamen ei ne Verkl ei dung - gebaut aus ei nem Al u- Kabel kanal
Auch das Losl ager der V-Achse bestand
den ersten Test nicht ganz
Das E|C sc' 0st sommtw c sco a
gcsc ttc m tc cmW za|d dcm d c
Ecsdatcdc||scscc' ' c gcgc0cud
ausp|o0 c|twc|dcsoc. Dazustctc
Tcstmodusz u| Vc|Igug dcmPa|amc
tc|w cEdgcscw d gsc tudBcsc' cu
gugdc|Acscw|cddc| |auIzc tc
gcgc0c ud gcdc|t wc| dc so c .
Auc sa c| c Vc|Ia |wcg c gcgc
0cwc|dc. Sc|p|ast sc ud sc |s m
pc' Wu|dcmax ma' cPa|amctc|c|m ttc' t
sa acA0zugc cs s' c cS cc|c ts
a0stads ( c a0 ca. ! D% gcommc) ,
dc| Wc|tcdg ' t g0c| ommcwc|dc
Dadu|cvc|mc dctmadasd c|scpc|
mactam Asc' ag' uItudd cSc| tt
moto|c 0c dc s' c stcAzc ccvo
St|css Sc| ttcvc|' c|c.
Nat| ' csa dcmW za|daucd c
a|dwa|czuo|dugdc| E gagsp szu
dc c zc' c u st oc vo|gcommc
wc|dc . c|du|c s t csmog' c ,aucm t
c cm D| ucsc|po|t 0 szu v c| Acsc zu
stcuc|udAusggcw cK' m ttc' odc|
PWNAstcuc|ugdc|Sp dc' vo' ' sommc
I|c zuw' c Aucwc|dc c|E ggc
w c Notaus odc| Edsca' tc|soIi gu| c|t
D c SoItwa|c sommu z c|t 0c| dc
D| ucsc|po|t m t dc E dstuIc . c| st
pc| dcIau ' td cAd|cssc0xJ78c gcstc' ' t,
saa0c|gcdc|twc|dc . | ca0coc
c c zwc tc |PT Ka|tc c gc0aut, wc' cc
d cSc ttstc' ' cI| mc ad|ad 0 ' dct
Dazusptc|mc| Nat|' cmussma0c
actc, dassd cAusggcdcsD|ucsc|po|ts
u| sc| s' c c|astcsca' tcsoc. Dc|
E satzc cs acgcsca' tctcT|as sto|s
u dc cs Rc' a s sta' so u a0d g0a|.
Erster Test
Nacdcmd c |sczum dcstp|ov so| sc
0ct| c0s0c|c twa|( c0 c|o scugc
du' d g. . ) , sotcd cc|stcP|o0cIa|tgc
mactwc|dc. Nacdcma' ' csvc|d|atct,
0c|p|It, ocma' 0c|p|Itud occ
wc tc|csNa' 0c|p|Itwo|dcwa|, so
t cdasTcstp|og|ammdc| |ssoItwa|ca
gcwo|Ic wc|dc
H c|m tsa ma d cNasc cz cm
' cst|cssc udsc c' ' tauctcd cc|s
tcc' c| auI, d c0co0cwc|dcmuss
tc . Ascc cdattc cd cw | scdc
K|Itc dcut' c utc|sctzt Z0| E| c
| ug, ca0csc c|' c Bc|cc ugca
gcstc' ' t. AuI| cdca' ' attc s cdas |os
' agc| dc| YAcs cvc|sco0c W c ma
dcotosctcmcsa , 0cstctcsaus
c cm D mmA' uw sc' p|of ' m t auIgc
sc|au0tc|! 0 mm- Ha' tc|ugI|dasKugc'
' agc|. D csc|W sc' stm tv c|N6Sc|au
0cm tdc|T scp' attcvc|sc|au0t Dam t
mac wc gc | ust c|csa , a0c c
dc W sc' |ag' occ| gcI|st udd c
Sc|au0csptc|ocZascc 0cvc|
sc|au0t. Dadu|c sotcs cdc| W sc'
0c dc| sc c' ' c H - ud Hc|-TcstIa |t
dcs Po|ta' csvc|sc c0c Bc d csc|Gc' c
gc c t at s c da auc d c Kupp' ug
dc| Y-Acs cvc|a0s c cdct. D csc K0 pp
' ug s t c A' uD|c ud|stc ' , d cKo|
|cstu|c cs ' c ctcWc' ' cvc|satzcsodc|
W sc' Ic' c| w |d du|cIc cSc' tzcud
Stcgc dc| Kupp' ugc||c ctd cc cIc
dc| dcW |suga0c D csc Stcgc wa
|c u gc0|occ. | ca0cda umgc
cdd cscKupp' ugcdu|c K' aucsupp-
' ugm tdmpIcdcHa|tgumm c' cmc
t cc|sctzt. Dadu |cg 0t csuaucc c
DmpIugdcsKo|pc|sca' ' sudd cNa
sc c s t ' c sc|
B s c| wa|d c |sc oc a sc
c| Stc' ' caucu| asatzwc scvc|mcssc
wo|dc . Ac gcStc' ' cattc cm c
0c m Ba0dc| |sc gc| gIg gvc|0o|t
udmusstcd c|occ| vc|g|oc| , sodass
d c Sc|au0cdoc oc passtc. D cs at
at|' c Sp c' zu| o' gc, was du|c Aus
mcssc ud E stc' ' c m m c|t wc| dc
muss. E csc| g| ocH ' Ic stdas c| j4] .
Do|thdctmac cdcta ' ' c|tcBcsc|c
0ugw cmac c|scso||cstausm sst.
Das Handrad und das Joypad
| cwa|sco' agcauIdc| Succacc
cmI|ENC2passcdcHad|ad | |gcd
| cmadattc ctu| c cs c| c Iacc
AusI|ugc csHad|adcsctwo|Ic, c|
attcg' c czc t gocd cpasscdcHA|
Datc 0c|c tgcstc' ' t, wc' ccd cHa|dwa|c
m t dc|SoItwa|cvc|0 dct. E cA|t Ko
Ii gu|at osdatc , wc ma sow ' ' .
D cE 0 dugdcsHad|adcswa| c
wc gt| csy, a0c| dacs| aIast cts m
| tc|ctg 0t, wascs ctg 0t, Ii dctma
m tc wc gsucc ud G' csaucd c
scSc tc c| jD]
Nax ma' socd|c D|ucsc|po|tsa
gcsp|occwc|dc , d cAd|csscs dI|c
w' 0a|. N tdcm BcIc' ' spc sa mTc|
m a' acdcAd|cssc dc| D|ucsc|sa|
tc gcsuctwc|dc.
Du mmc| wc sc 0cot gt das Had|ad
auc c cD-V-Vc|so|gug, d csc st a0c|
stada|dm g ctam D| ucsc|po|tvo|
adc Da ccc cscpa|atc D| ucsc|
sa|tc sta' ' c|ta0c, wu|dcsu|zc|addc|
|PT- Stccsc|ausgc' otctudmod Ii z c|t | c
a0czwc P sdc| |c c' cvo|adcc
N us |c tu gcamStccsc|umgc0ogc
udm tc cm D|atausdcmStccsc|c|
ausgcI|t Daaca0c cm | DVac
cmdc| Sttzsodcsato|cgcsuctud
dc D|atdo|t auIgc' otcL Nacdcmdc|
Auch massi vere Frsarbei ten bewerk
stel l i gt di e Frse gut
U5GABE IIZ 4
Stccsc|w cdc|c gc' otctwa|, stadcm |
D V zu| Vc|Igu gud c wa| ctauI
c cscpa|atc Spa ugsvc|so|gu g, 0c
sp c' swc scvom USB - Po|t, agcw csc .
Das Had|ad sc' 0st0cstad dc | U|
sp| ugsausI| ugausc cmD|c - Eco-
dc| m tKu|0c' ud! 00Sc| ttcAuI' osug,
d|c Tastc| , c paa||EDudzwc Nc|
Iacsca' tc| . N tdcmc cD|csca' tc|
sa mad cX, Y udZAcscaw' c,
dc|adc|c s t I| d cGcscw d gsc tsvo|
wa|D c|EDs ga' s c|cd cctsp|ccc
dcSca' tc|stc' ' ugauIc c B' cs.
| c a0cm | a' sod cTc ' c0cso|gt ud
auId cScc' ' cc c|otp' attczu|AuIa
mcdc|Bcd cc' cmctcgczc c ct Nac
dcm s c gcI|st, 0cstcst udvc|d|atct
wa|, so tc cdasTc ' Bct| c0cmc
ust o c|tcat|' c0c|aupt ct,
w c gcp' at . . . Bc mD| ccdcsEcodc|s
0cwcgtc s c a' ' cd|c Acsc g' c czc
t g, gaz cga' wc' cc Stc' ' 0 gdc| Ac
scw' c| attc Scc' ' wa|das P|o0' cm
gcIudc, auI mc c| D|ucsc|sa|tc Ic'
tcoIIcs ct' cc paa|W dc|stdc, d c
zum Bct| c0otwcd gs d. | c a0cs c
Ei ne anspruchsvol l e Arbei t

O
.
.

D
D

Z
O
Z
O
4H U5GABE IIZ
Das sel bst gebaute Handrad
Quzccz
[ I ] http:/ /kaesefraese. com/german{l ndex. htm I
[2] http://www. sorotec. de/shop/
[3] http://www. l i nuxcnc. org/
[ 4] http:/ /www. cncecke. de/forum/showthread.
php?t =226 1 0
[S] http:/ /www. cncecke. de/forum/s howthread.
php?t = 64883
sc c' ' acgc|stctud dcmSca' tp' a
zugcIgt. Wozua' ' c|d gs d cd|c Tas
tc|auIdcmo| g a' cSca' tp' agcdact
s d, ctzogs cm | vo' ' g E ca0c c
Rc cm tdcmAcsvo|w' c|gcsca' tct.
Som tmuss c d cscTastc|gcd|csta'
tc , w|cd cdc Ecodc|d| cc. Da
du|csoc ctvc|scct' cd cAc
sc vc|Ia|c wc|dc . A' sSc| ttvo|wa'
sa c ! /! . 000, ! / ! 00ud! / ! 0mm p|o
Sc | ttam!00- Sc| tt/Umd|cu g- Eco-
dc| c stc' ' c , das stc0cIa' ' sos. | ca0
d c|otp' attcocma' cugcmactud
som twa| aucd csc|Tc ' c| ' cd gt.
| mCNC- o|umattc c |gcdwa ma'
sc | uppc , da ma mmc| GcIa| ' uIt,
das |gcdc cadc|c Acscg' c czc t g
m tvc|I |tw |d wcma ctauIpasst
uddc Kppc' sc cI0ctt gt.
Schl uss
Dc| Baudc| |scatg|ocSpagcmact
udma sa |cctv c' 0c| dc Zusam-
mcagdc| D gc ' c|c, wc' ccK|Itc
wo w |sc udw c ma c 0cgcgc
sa Wc tc| std c|scc tc|cssa
tc|Sp c' p' atzI| E|wc tc|u gc. Dc s0a|
w|cc cHocI|cquczsp dc' , c c0cs
sc|cA0saugugdc| Spc, Bc' cuctug,
c|wc tc|ugdcsHad|adcsummc|us
c cBc t|aggcIudc, dcmc J oypad t oc usw . E gcs vo d csc D gc
a' sE ga0cmog' c sc tgcutztw |d D c
scJ oypadswc| dcI | Sp c' soso' c 0c
utztud0cstcauszwc K|cuzs ppc'
udc c| Rc cvoTastc A' ' c|d gswa|
cs ctgazsoc Iac d c HA|ctsp|c
ccd azupassc , ac ' agcm Succ
m | tc| ct udv c' cVc|s ucc gc' ag
csa0c|doc |c dc| stc' ' tcs cdasJoypad
a' sv c' zu up|z scc|aus, u m0c sp c' s
wc scma' c0cm tdc| |scc cBa zu
w |d m tS cc| c toc |ca' s c|t
SoIc|d c| ttc' zu|Vc|Igu gstcc,
stcs auI| cdc a' ' s vo' ' s c m tdcm
Sc' 0st0auc c| so' cc|sczu0cscIt
gc Esmuss ct mmc| d cIc stcHa|d
wa|csc , m tc Iacc| ttc' sa ma
auc astd gc E|gc0 ssc p|oduz c|c,
soIc|mac gcD gcw cStc Ii gsc t0c
actct | dc|odc' ' 0au stcsauI| cdc
a' ' c c ' ocdc E|wc tc|ug
Azc gc
bL U5GABE IIZ

<
O
.
.
O
D
D
2
Z
U
Z
U
D
.
O
U
Z
1
D
~
O

Z
L

Cl METl EG l M L
Bi ldschirmausdruck des mi t Al i bre
Xpress gezei chneten Schwungrads
A0c|sc' 0stwc S cc cso' cc|asc
c0aucw|dc, wassc cu0c|w d
' ccScw c| gsc tc 0c|c tcso' ' tc, dc|
SoItwa|cauIwadzu| Stcuc|ugdc| |a
sc cw|c mmcs . CA|- SoItwa|c, d c
zu| cctc J D- Bca|0c tu ggcc gct st,
' cgt mP|c s0c|c cvomc|c|cTauscd
Eu|o. Dam t stcs a0c|oc ctgcta ,
at|' c 0|aucc S c c CAD- Systc m,
umd c d|c d mcs oa' c Wc|sstcscz u
ctwc|Ic. D cStcuc|soItwa|c|acJ, d c
cvc|wcdc, so' ' dc||agcsc , 0 szu
sccsAcsczustcuc| , c a0ccsa0c|
oc ctausp|o0 c|t '
Das Frsen von 3D-Objekten ist sozusagen "die Hohe Schu
le" des CNC-Frsens im Hobbybereich. Dabei sollten Sie Ihre
Erwartungen nicht zu hoch schrauben, weil mit den gngigen
3-Achs-Maschinen die 3D-Bearbeitung nur eingeschrnkt mglich
ist. " Richtiges" 3D-Frsen erfordert eine Maschine mit mindes
tens fnf gesteuerten Achsen, dabei ist meist der Frskopf
schwenkbar und das Werkstck sitzt auf einem angetriebenen
Rundtisch. Damit ist dann jeder Punkt an einem Werkstck
mit dem Frser erreichbar.
Wc S cadc|c|sc tsdam tzuI| cdc
s d, d|c d mcs oa' cWc|sstcsczuI|
sc , d c sc c Utc|scc dugc a0c
( das0cdcutct, c |sc|sa m td|c gc
stcuc|tc Acs c a' ' c Pu stc dcs Wc| s
stcscsc||c cc) , da so c S c m t
s c| gc| gcmAuIwad c|stc J D-Vc|s u
c csta|tc .
D cJD CAD SoItwa|cA' 0|cXp|css' a
dcS cs cvodc|Sc tcwww. a' 0|c. Io
sostc' osc|u tc| DasP|og|ammatu|
wc gcE sc|sugc, d czucst ct
sto|c, vo|a' ' cD gca0c|c|' au0tcsdas
Spc cc| dc| Zc c ugsdatc. E c Da
tc , d cS cwc tc|vc|a|0c tcwo' ' c, ms
scS c mo|mat . st' spc cc| .
ZumGcc| c|cdcs|sp|og|amms
G- Codc' adcS cs cdas P|og|amm|cc
| ' ' vodc|Sc tcwww. datacad dcc|u
tc|. ZucstmsscS c| |cAd|csscc
gc0cudauIdc| Io' gcdcDow' oadsc
tcsocS cda |cc| ' ' udd cdcut-
sccBcutzc|o0c|I' ccc|utc|' adc . Das
Dcmop|og|amm vo V sua' N ' ' tzt| c
cts, wc ' S c dam t sc |sp|og|amm
spc cc| soc. Gc' gtcs | c ct,
Ei ne Sei te ei nes Schwungrades auf der Portalfrsmaschi
ne mi t ei nem 3- mm- Radi usfrser aus MDF gefrst und
mi t etwas Sprhl ack ei ngefrbt. Fr ei ne Gi eform
wre Kunststoff al s Materi al besser ..
AUSGABE IIZ bI
L~ |REEM
FreeMi l l hat das Schwungrad i n der Ebene
getei l t, ab der Unterschnei dungen auftre
ten wrden, hnl i ch wi e ein Gussmodel l
dasP|og|amm vodc| DataCad Sc tcc
| 0tc|z0' adc, dag 0t cs d ccg' scc
Vc|s o 0tc| www. mccsoIt. com.
|cc| ' ' st soIc| c gcsc|st, a' s
d cZ- Z0stc' ' 0g 0 | c cm D0|cgag
c|Io' gt. Ha0cS cz0m Bc sp c' c Wc|s
stcs, 0c dcm dc| ocstc P0 st 20mm
0c| dcm cd| gstcP0 st st, da I|t
|ccN ' ' dc |sc| c cmD0|cgag0m
20mm sWc|sstcs - dass' apptv c' ' c ct
oc0c |Dodc| K0 ststoII, 0c |cta' '
stdas at|' c 0 mog' c . |cc| ' ' c g
ct s c a' so 0 | I| |c' at vI' acc, |c' cI
a|t gcGcgcstdc.
|cc| ' ' vc|Io' gt0c m|scd cc Ia
cc St|atcg c, das Wc|sstcszc ' cwc sc
a0z0Ia|c0dda0c d cZAcscm tdcm
|sc|ctsp|cccdz0vc|stc' ' c . DcA0
staddc| Zc ' c socS cw' c , 0 s
0tc|a0I wc gczctc' | ' ' mctc|. Da
m t st m t c cm Rad 0sI|sc| das |sc
|c' at vg' attc| Kot0|c mog' c .
Wc S c dc vo |cc| ' ' c|zc0gtc
P|og|ammcodcm tNacJvc|a|0c tcwo'
' c , so' ' tc S c a' s Postp|ozcsso| Dccsc' !
a0sw' c. Dc| gcc| c|tc G- Codc st
Zo' ' - E c tc, a0cwcS cdasHscc
0c | ' ' mctc| gcsctzt a0c . Das mact
a0c|0c |acJ ctsa0s, amAIagdcs
P|og|ammsstct dc| CodcG20(a' ' c E
c tc Zo' ' ) , dc|acJ| ct ga0swc|
tct. BcactcS ca0c|0 ttc, dass |acJ
da a' ' cadc|c |acc0cIa' ' s Zo' '
Hi er sehen Si e, wi e FreeMi l l das Werk
stck zei l enwei se abtastet. Zur Verdeut
l i chung habe i ch den Abstand der Frs
bahnen zi eml i ch gro gewhl t.
gcmcsscwc|dc. D ca0tomat scc|cs
s 0gdc| Wc|szc0g' gc I0st o c|t da
d0|c ctmc| ' D|cza' 0dVo|sc00
wc|tcso' ' tcS cvoHad das |sp|o
g|amm c Igc, d cscgc' tc da a0c|
mm/m . | cc | ' ' gcc| c|t d csc Pa
|amctc| ct mmc| so||cst.
| dcA00 ' d0gcsccS cc vom |
m tA' 0|c Xp|css sost|0 c|tcs Scw0g
|ad, D0|cmcssc|60 mm, das cda
|cc| ' ' c gc' csc0ddavoc |sp|o
g|ammc|zc0gta0c. Das|sp|og|amm st
0 | I| c c Sc tcdcsScw0g|ads . Wo'
' cS cc cvo' ' cJ D- Ko|pc|I|sc0d
ct 0 | c Rc' cI, damsscS cdc
Ro' gc|0md|cc0ddas P|og|amm
oc c ma' ' a0I c ' assc . Das |sp| o-
Di e Si mul ati on des ferti gen Tei l s. Der Ab
stand der Frsbahnen i st auf 0, 3 mm ei n
gestel l t.
g|ammIi dcS ca0Imc c| Sc tc www.
c Iac- cc. dc0tc|Dow' oads >Sost gc
Dow' oads > |sdatc c . Wc S c a' ' c|
d gs d c Dcmo-Vc|s o vo |acJ vc|
wcdc, datzt| cdasP|og|amm
cts. D cDcmo-Vc|s o sta0Imax ma'
! . 000Zc ' cP|og|ammcodc0cg|czt, das
|sp|og|ammI|dasScw0g|adata0c|
mc|c|cta0scdZc ' c '
Wc tc|cCAN- P|og|ammcz0|Umwad
' 0gvo J D Zc c 0 gc |sdatc c
Ii dcS c c| .
www. asoItg|av0|. dc/
www. magctogcodc. com/
www. codacam. dc/
www. vcct| c. com/
www. mccsoIt- c0|opc. dc/I|ccm ' ' . tm.
W8m
Di e Datei Schwungrad. stl ist i n FreeMi l l ei ngel esen

O
.
.

D
D
2

U
Z
U
b2 U5GABE IIZ
D
<
O
.
.

D
D
2
Z
O
Z
O
0

O
<
0
D
Z
0
D
u
O
Z
<

LRE HZAH LMEEEE R


LREHMAECHl MEM
Bei der zerspanenden Bearbeitung von Werkstcken ist die Dreh
zahl ein wichtiges Kriterium fr den korrekten Betrieb der Ma
schine. Ist die Drehzahl zu hoch, kann es zu unntiger Erwr-
mung des Schneidwerkzeuges kommen, bis hin zum Ausgl hen der
Schneiden. Von daher ist die Kenntnis der korrekten Drehzahl eine
wichtige Information fr den Maschinenbediener.
Es g 0tzwc G| udIo| mc' d c cs c cm
c| mog' cc dc Zusammc a g zw
scc D| cza' u dWc|szcu gvo|sc u 0
z u 0c|cc c Bc|cc u gd c | opt ma
' cD|cza ' acSc ttgcscw d gsc t
ud Wc|szcugg|oc .
I000
n = lc
u 0
Umd|cug/| utc
D Wc|szcugdu|cmcssc|
Bc|cc u gdcsVo|scu0s .
l z X n X z
VI Vo|scu 0
z ZcZa'
Umd|cug/| utc
Iz Vo|sc u 0 p|o Za
(stct m Datc0' attdcsBo|c|s/ |sc|s)
D css dd cg|ud' cgcdco|mc' 0c m
Zc| s pac , 0c dc c d c D| cza' c
c ctscc dcdc Pa|amctc|da|stc' ' t.
Um u d c opt ma' c D|cza' c stc'
' c zuso c , mussma s c a d c | |a
s c c mcssc .
E|stcmcca sccD|cza' mcssc|wu|
dcscoAIagdcs! J. Ja|udc|tsvo
D ct| cU' o| ! 8 ! 7 I|Tcxt ' masc c
c|Iudc S cIust o c|tcacdcm' c
s|aItp| z p. Sc t! 840samcd cscacdcm
' cs|aItp| z pIust o c|cdcD|cza'
mcssc|0c |osomot vczumE satz ! 888
wu|dcvo J os pBc' us c dc|c|stcc' cst|o-
mcca sccD|cza' mcssc|c|Iudc. E
agct| c0cc| |agct duz c|tc c cm
|csswc|sc cSpaug, d cp|opo|t oa'
z u| D|cza' dc|at|c 0cdcWc' ' cwa|.
So Iu st o c| cdc D|cza' mcssc|wc|
dccutc ocp|oduz c|tudz B . dc|
Vc Sc ttgcscw d gsc tm/| utc Y 4-stel l i ge Variante an der Drehmaschi ne Batcc s c gcsctzt
U5GABE IIZ b
FOR COHR~ , |RE~
A0c|zu|cszu| Natc| a' zc|spaugud
dc| D|cza' mcssug. Esg 0t dc| E' cs
t|o szwc |ctodc z 0| E| m tt' 0 gc
c| D|cza' .
z' c dc| Umd|cugc c| a' 0c
csIcstc Zc tIcstc|s
mcssc dc| Zc t, d cc c Umd|c0 g
0cot gt
D c c|stc |ctodc std cgca0cstc, da
s cd |cstudocUm|cc u gdcgc
wsctc Wc|t ausg 0t. S c at a0c| c
gcctscc dcdcNactc ' c
I|gcauc Wc|tcm0ssm dcstcs c c
| utcgcmcsscwc|dc, was zuc c|
' agsamcAzc gc I |t
m sst ma c cm s' c c|c Zc tIcs -
t c| (z B c c Scsu dc) , da muss dc|
|csswc|t m t 60 m0' t p' z c|t wc|dc ,
umauIc c| 0tcwc|tz0sommc
Das c t, dc| s' c stc |csswc|t s t s o
m t auc60, was u 0|auc 0a| st
D czwc tc|ctodc st 0sc|cm a' ' d c
Bcssc|c. Esw |dd cZc tgcmcsscd cc c
Umd|cug0cot gt Aus d cscmc|m ttc'
tcWc|tw |dd cD|cza' c||ccct Dam t
d csIust o c|t, mussc cgcaucZc tmcs
s ugc|Io' gc D cs stm tmodc|c| s
|op|ozcsso|csc P|o0' cm, wcdc| Tast
0c|c cQua|zc|zc0gtw |d Dc c| m t
c||c c0a|cGcau gsc tstvo' ' aus|c ccd
Umc , , wacsc' dc| Azc gc zuvc|
mc dc w |d ct 0 | c c Umd |c 0 g
ausgcwc|tct, sodc| mc |c|causdcc
da dc| N ttc' wc|t c||ccct w |d D c
scsVc|Ia|cI |tzuc c| 0cdc0tcd|0
gc|cAzc gc
DascstcBautc ' , das 0cot gtw |d st
c Scso|dc|d c Umd|cugcdc|Wc' ' c
auswc|tct c|atmad cQua' dc|Wa' .
pt sccRcI' cxmcss ug
| ctsc|a scmcs s ug
a' ' gcc|ato|
Nc|u gsscso|
D c| stcc|c0tsc cAsp| ucauIVo' '
std gsc t. | ca0cm c dcmD|cza'
mcssc| P|o| cstI|d copt sccRcI' cxmcs
sugctsc cdc D csc stamc Iacstc
zu |ca' s c|cu d0cot gta' sRcI' cx os-
I' cc u| c c scwa|z/wc c Pap c|
st|c Ic Wcgc s c c| g0tc Vc|Ig0a|-
Bei de Pl ati nen
zusammengesteckt
Ansi cht der
Ltseite mi t dem
Tri mmer und
den drei Tastern

O
.
.

D
D
2

O
Z
O
b4 U5GABE IIU
O
<
O
.
.

D
D

Z
O
Z
O
sc ta0c c c c CNY70- RcI' cxscso|
ausgcw' t, dc| c cmsc' 0stgcd|ctc
A' ugcuscstccstm tc c| |8- Sc|au0
0cIcst gug. A0c| Vo|s ctm t dcm Bau
tc ' , d cP Bc' cgu gcs dvo Hc|stc' -
' c| zuHc|stc' ' c|utc|sc cd' c . | mmc| das
| g a' Datc0' att dcs Hc|stc' ' c|s zu|atc
z cc. Dc| Scso|0cstct aus c c| | I
|a|ot- D odcudc cm otot|as sto|. Da
ma m t dcm 0' oc Augc das |cuctc
dc|| I|a|otd odc ctsccsa , stc c
D g ta' - Kamc|asc| ' I|c c . S c st dc|
|agcdas I|a|otc| cts ct0a|zumacc
Bc | ct gagcsc' osscc|D odc' cuctct
d csc0' ass0' u' c mD sp' ay dc|Kamc|a
AuIdcmotodcsScso|sadc|Bo |ma
sc c std cs zuscc.
J ctzt stccsc w | sco vo' ' dc| Bc
sc|c 0ugdcsD|cza' mcssc|- P|o| cstcs .
Dcsa' 0 vo|a0 oc c paa| Kcdatc
dcs|cssgc|tcs .
|css0c|c c0-. U/m ( RP|)
St|omvc|so|gug V/J0mA
Azc gc 4- odc| D- stc' ' g
E stc' ' 0a|c Utc|- odc|
_
0c|sctz u g
vo !. - . !
TT|- E gag
Asc' ussI| opt sccScso|
Dass dd cEcsdatcdc|Sca' tug D c
gcsamtcSca' tug stauIzwc P' at cvc|
tc ' t, dco0c|cP'at ct|gtd cAzcgc m t
dcm 7-Scgmct- Dccodc|, d c utc|c P' a
t cdc| s|op|ozcsso|, d cSt|omvc|so|
gugudd cS ga' auI0c|c tug. D cSca'
tugsa4- odc|D- stc' ' gauIgc0autwc|
dc. D c' scAzc gcsa 0c dc|4-stc' '
gcVa| atcc Iacwcggc' asscwc|dc
Nuzu| Bcsc|c 0ugdc|Sca' tug. D c
St|omvc|so|gugw |d0c|c cScutzd o
dcvo|Vc|po' uggcsctzt. Dc|da|aa
sc' ccdc|gs|cg' c|||780Dmactaus
dc| m dcstcs J Voc|cVc|so|gugs
spa u gd c D-V- |og sspa ug Spa
ugs' cIc|atsa c 0c' c0 gcsStccsc|
ctztc ' m t -V-Ausgagsspa u g sc .
E K' so|pc| st ctot g, dad cVc|-
' ust' c stuggc| g st Das zwc tc w ct -
gcSca' tugstc ' stdc| Scm tt-T| ggc|I|
d cRcI' cx- | ctsc|a sc Dc|Scm tt-T| g
gc|so|gtdaI |, dassd cvomScso|c gc
cdcD|c mpu' sc c sau0c|csTT|
S ga' u mgcwadc' twc|dc. Das Pot am
Scm tt-T| ggc|c|mog' ctcs, d cEmpIi d
' csc tdc| Sca' tugc zustc' ' c
_
0c|c c
Stccs0|cscJ P! sac a' tc|at vc||css
c gagast v c|t wc|dc. D csc| gctd -
Schwarz/wei - Schei be aus Papi er auf der Pi nol e der Bohrmaschi ne
|cstauIdc| s|op|ozcsso|udda|Ima-
x ma' TT|- Pcgc' I |c . H c| soc 0c-
' c0 gcScso|cagcsc' osscwc|dc
E stc' ' ugJ P! .
P J- 2. Kompa|ato|| ctsc|a scast v
P ! - 2 . TT|- E gag
D cd|c Tastc|socwcggc' asscwc|
dc , daa|0c tctdcSca' tug m! . ! |o
dus , dasc t, cvctuc' ' cGct| c0cwc|dc
0c dc| |css ug ct0c|css ct gt A0c|
ct mmc| stcsmog' cd cD|cza'd
|cstamWc|szcugzumcssc. |acma' st
dc| Gct| c0csastc dc|0cssc|c|tI|d c
D|cza' mcssug. Dcsa' 0g 0tcsd cd|c
Tastc| c| soc Gct| c0c, Utc|- odc|
_
0c|sctzugcc gcstc' ' twc|dc D cs st
mBc|c cvo , , !. 0 s, , . ! mog' c .
W cIu st o c|t das u . D|cst ma
su|z auId cK-Tastc, so c|scc t dc|
Der Refl exsensor i n der Ri emenab
deckung der Bohrmaschi ne.
Di e I nfrarot- Di ode i st ei ngeschal tet
Der Sensor i m Al u- Gehuse vor der
endgl ti gen Befesti gung

GND
_ . . . . . . . . . . . _
1
SENSOR1 _
4


S
2
I
; A 2

K E `
C


CNY70

. LM393
. . . . . . .
R3
GND U
=
~_ _ 1 6Mhz
C
y
c
t | _ _
_-
-
t |
c - O r
. .- -
1 M
PC6(/RESET) PCO(ADCO)
PC1 (ADC1 )
AGND PC2(ADC2)
AREF PC3(ADC3)
AVCC PC4(AOC4/SOA)
PCS(ADCSISCL)
PB6(XTAL1fTOSC1 )
PB7(XTAL2!TOSC2) POO(RXD)
GND
vcc
c -
.
P01 (TXD)
P02(1NTO)
PD3(1 NT1 )
PD4(XCKTO)
MEGA8-P
POS(T1 )
P06(AINO)
I C3
P07(AI N1 )
PBO(I CP)
PB1 ( 0C1 A)
PB2(SS/OC 1 0j
PB3(MOSI IOC2)
PB4(MI SO)
PBS(SCK)
O ` + +
< O & = .
+SV
GND

~ O T O O
. ` . .
JP1
v +
3
24
25
26
27
28

1 3
=
1 5
RS
16
1 SO

1 9

C C
O M | + v O + +
z O & = Y O L w . . .

0 1 F
:
LM?BOS C
C5 1 00
GND
BA1 57 +9V
01 X2
-9V
X3
TL E| ngang_
X4

I C4P
4 7 F/ 1 6

GND
bb

1
S
2
I

o

o

o
C

~
o

Schal tbi l d der


gesamten Schal tung
zal ss J1
Z. 1Z. Z11 1 Z 1

Azc gc ! 2J4D I|c csu|zcZc t. Da


ac w |d das astuc' ' c
_
0c|sctz ugsvc|
' L sagczc gt | mAus' cfc|ugszustad
! . ! . N tdc0c dcTastc|R&|sa| ctzt
d c' sc odc| d c|cctcAzc gc ocgc
z' twc|dc . | stma0c , , agcsom-
mcsp| gts cw cdc|auI ! atmadas
passcdc
_
0c|sctzugsvc|' t ss c gc
stc' ' t, s osamadu|cD|cscdc| K
Tastcd cc gcstc' ' tcWc|tca0spc cc| .

D cWc|tc wc|dc dauc| aIt mE E RA|
dcsP|ozcsso|s a0gcspc cc|t udwc|dc
0c | cdcm Ncusta|tc gc' csc .
Das Hc|z dc| Sca' tu g s t dc| AT|E
GA8P|ozcsso| E| w |d m t! 6Nzgctas
tct ud stqua|zsta0 ' s c|L D cs c| mog
' ct c c opt ma' c ud gcauc Zc tmcs
s u g. D c 7 Scgmct- Azc gc wc| dc
0c| c cCD4D4J Dccodc|agcstcuc|t,
d csc| spa|t dcm P|ozcsso|d cauIwcd -
Bestckungs
pl an der
bei den Pl ati nen
S . I/I
gc Dcsod c| ugdc| agczc gtcZc cc
udspa|tPo|ts amP|ozcsso|, d cda I |
adc|c u st ocgcutztwc|dc so
c So' ' tc Dcz ma' pu stc dc| Azc
gcc|scc c, so std csd c| Io|mat o,
dass d c gcmcsscc D| cza' g|oc| a' s
. U/m st D cs sa auc du|c
Sto| mpu ' sc vc|u |sact wc|dc , dcsa' 0
w |d dasP|og|ammvoc cmWatcdog
0c|wact dc| ac zwc Scsudc das
Pl ati nen- Layout,
Gre 71 x93 mm

O
.
.

D
D

O
Z
O
bL
D

O
.
.

D
D
2

O
Z
O
U5GABE IIZ
P|og|amm c0 sta|tct, wc c c' c|
vo|' cgt. Dc| P|ozcsso|sa d |cst dc|
Sca' t0 gp| og|amm c|t wc|dc c|z 0
d ctdc|' SPStccsc|.A' sP|og|amm c|sp|a-
ccst BASC|vo m | c gcsctztwo|-
dc . D csc|mog' ctc cs m |, somIo|ta0c'
c csc c' ' c0d sompastc Q0c' ' codc
z0c|zc0gc Wc| c c p|og|amm c|tc
P|ozcsso| 0cot gt, sa s c gc| c a
dcA0to| pc||a ' ( as 0o|g|ac0c|_t-
o' c. dc)wcdc. E cVc|oIIct' c 0g
dcs Q0c' ' codcs w|dc dc Ra mc d c-
s cs A|t sc' ssp| cgc
W cscoc|wt , 0cstctd cSca'
t 0g a0s zwc s' c c P' at c Esw0|dc
somp' ctta0I dc E satz vo S|D Ba0-
tc ' cvc|z ctct, wasdcNac0a0co|m
c| ' c ctc|t
T| mmc|R20dTastc|S! , S2, SJwc|dc
a0Id c |otsc tc dc| P' at cgcsctzt, dam t
s cz0gg' cs d. Wc|P' at c0cot gt,
sa s c c0cIa' ' sadcA0to|wcdc.
' ca0cdcD|cza' mcssc| dc| Zw -
scczc tadc|D|cmasc c0dadc|
Stdc| Bo|masc cmot c|t. D ccs-
tc |asc c, d c a0sgc|stctw |d, std c
|smasc c. Es st c c co|mc E|' c c
tc|0g, wc ma d ca' sopt ma' gcI0 -
dcc D|cza ' wc|tc I | 0cst mmtcA|-
0c tsggc mmc| w cdc| p|z sc c stc' -
' c sa 0dma ctc|sta0I das K|c -
sccdc| |asc cwa|tcm0ss - Upps,
daswa| ma' w cdc|z0sc c' ' .
Drehzahl messer i m Gehuse
Gehuse von hi nten
mAUT| L LRHZAHLMBBR
Nc0gc Wcn cv|cc 6a0tc|| c
I 1 00 tF El ko 1 6 V C l
: 0, 1 tF Kerami kkondensator U, , C4, |:, |
2 22 pf Kerami kkondensator (6, C7
4, 7 tF El ko 1 6 V (9
BAI S7 BAI S7 0 1
: 7 -Segment-Anzei ge SC39- I I S RWA DI S I , DI S2, DI S3, DI S4, DI SS
LM780S 780S I C l
LM393 LM393 1 (2
MEGAS-P MEGAS- P 1 0
4S43 N 4S43 N I C4
Ei ngangsauswahl J P2E ] PI
1 6 Mhz Quarz HC 49S, Grundton Q l
1 0 k Wi derstand W R l
1 0 k Tri mmer PT6 R2
I I M Wi derstand W R3
2 I SO Wi derstand AW R4, R6
I 39 k Wi derstand W RS
7 1 00 Wi derstand AW R7, RB, R9, R I O, Rl l , R1 2, Rl 3
3 Taster Mi crotaster S I , S2, S3
CNY70 CNY70 S ENS OR I
I S P 2 ^S Sti ftl ei ste SVI
2 Buchsenl ei ste 1 0-pol i g Pl ati nenverbi nder
2 Sti ftl ei ste 1 0-pol i g Pl ati nenverbi nder
4 Abstandsbol zen 01 1 0 mm Pl ati nenverbi nder
4 Abstandsbol zen DA S mm Pl ati nenverbi nder
Sensor-Anschl us s US B-A B uchse XI
+9 V Schraubkl emme S mm X2
-9 V Schraubkl emme S mm X3
TL-Ei ngang Schraubkl emme S mm X4
Kl emme Schraubkl emme S mm X5
I nnenansi cht

urrhiueu imodebuu
Die Fachzeitschrif fr den technischen Funktionsmodellbau zeigt den technischen Modell
bau, Dampfmaschinen und deren Selbstbau, Verbrennungsmotoren und ihr Einsatz, den
Selbstbau von Motoren aller Art, Dsentriebwerke, Werkstof- und Werkzeugkunde sowie
Allgemeines und Spezielles ber Bearbeitungsmaschinen von Modellbaumaterialien. Ein
Muss fr j eden Technik-Freak und Werkstatt-Ttfler.
Alle ZMonate neu am Kiosk
Nchr Infosuntcr:

bH AUSGABE IIZ
D
<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
Jc acdcmw cocdc| c stau 0atc '
st, sctzc s c d c Bcutc' odc| a0c| d c
acgcsca' tctc ' tc|pat|ocsc| scc' '
zu D cStau 00cutc' s d| cct tcuc| u d
m ss cda gctausctwc|dc.
| stzudcmdc| Atc ' ac stau0s c|
oc , s t oItc AustauscI' ' g, o0wo'
dc| Stau00cutc' oc ctvo' ' st Bct|c 0t
ma gcgc dc Saugc| oc Bcutc' ,
sctzts c d c ' tc|pat|oc c| a' 0s|
zcstc|Zc tz u Bc mA|0c tcocStau0
0cutc' a0c c 0c mc c A|0c tc oIt
scoaczcN utcd cPat|oc|c
gc ms s c. Bc |s| o0s , d c mc|c|c
Stu dcdauc| , std cs sc | ' st g.
Umd cKostc I| d cBcutc' zu|cdu
z c| c u d auc ' gc| c A| 0c tc o c
U tc |0|cc u g d u |cI |c z u s oc
a0c c m | dc acstccd 0csc | c
0cc Zys' oa0scc dc| gc0aut
D cTcc s d csc| Nctodc st dc|
| dust| cwc tvc|0|c tctudw |dzumA0
scc dcvoPa|t sc' c cmagcsaug
tc |uItst|om c gcsctzt D c Utc|d| ucs
qu c' ' c - u sc| cm a' ' dc| Stau 0saugc|
- w |dm t dcmo0c| cAsc' ussdcsA0
scc dc|svc|0udc. W ct g stcszuc|
w c , dass das Ro |, a wc' ccs dc|
Saugc| agcsc ' osscw | d, ca ! 00 mm
ac c dcZys' o|agt. D c Saug
' c tu gzumA0saugcdc| Spcw |d a
dcmsc t' cc/tagct a' cStutzcagc
s c' ossc . AuIg|u d dc| Kozcpt o t|c
tcd cSpcda0c m t oc| Gcscw
d gsc t dcZys' oc , wc| dc Ro
tat o vc|sctzt u d sc' c' c d u |c d c
Zct| Iuga' s|aIt a dc| Zys' owad a0
gcsc cdc A0gcsc cdccSpcIa' ' c
acu tc dcStau 00c' tc| D c, , gc-
NAMPF Lb mTAUB
ZYkLONABSGH| OM | M L| GNBAU
Jeder Modellbauer kennt die Problematik der Staubentwicklung
bei Frs- und Schleifarbeiten. ln den meisten Fllen kommt
dabei ein Staubsauger zum Absaugen des Staubes und der Spne
zum Einsatz. Die Sauger selbst sind meist mit Staubbeutel
und im Sauger integrierter Filterpatrone ausgestattet. Wahlweise
ist ein Betrieb mit und ohne Staubbeutel mglich.
CHN| BCH LATN
Bauhhe des kompletten Abschei ders ca. 360 mm
Luftanschl sse JN40, HT-Rohr
Auendurchmesser Korpus oben 1 65 mm
Auendurchmesser Korpus unten 85 mm
Hhe Korpus ca. 300 mm
Tauchrohr 1 00 mm i n den Zykl on ragend
|c gtc |uIt ctwc ct mZct|u m dcs
Zys' os d u |cdasRo | aco0c dc
acgcsca' tctc Stau0saugc|.
| mSaugc|sc' 0stsommt | ctzt u | oc
sc|wc gc stau0audw |d mStau0
Iag0cutc' odc|adc| ' tc|pat|oca0gc
sc cdc. A' ' cadc|cPa|t sc' wc|dc m
Stau 0sammc' 0c' tc| u tc| dcm Zys' o
auIgcIagc . Das TcmaZys' oa0scc
dc| s ow cdcs s cso||cstc Aus' cgu g s t
s c| somp' cx. | d cs cm A|t sc' s o' ' u |
das P| z pauIc IaccWc sc 0csc | c
0cwc|dc.
Dc| Bc| cts o' ' a' s A|cgu gd cc,
s c c c s o' cc A0s cc dc| s c' 0stz 0
0auc . Aucwc cs Ic|t gcSystcmcauI
dcm|a|stzusauIcg 0t, somactd csc
Bastc' a|0c ts c| v c' Spau dsostctz u
dcm |cctwc gGc' d . D c acstccd
gcatcA0mcss ugcdcs A0scc dc|s
a0c s c auc m 0' cs auI d c A0
scc dc' c stu g0cw|t. | c a0c 0 s c|
m lmc c||scauptsc' co' z, Kust
stoIIud c wc gA' um umgcI|st.A' ' c
A|tc vo Spcwu |dcsc|guta0gc
sc cdc . Auc ' agc |sa|0c tc wa|c
| ctztmog' cocdcSta00saugc|w
|cddc| |sa|0c tc|c gcz umssc .
Ferti ger Hol zkorpus des Zykl onabschei ders
AUSGABE IIU bU
Lei tspi ral e aus 4- mm- Sperrhol z von oben . . . und von unten
Aufbau
Dc| A0scc dc| sc' 0st0cstct aus sgc
samt42 o' z' c stc, d c czuvo|auImc
c| |sc gcI|sta0c. D c30D mm' a
gc |c stcs daus6 mm- Pappc' spc||o' z
gcIc|t gt. S c a0co0c c cB |c tc vo
1 2 , 7mm. | m u tc|c Bc|c c stc cB| c
tcvo6 mm vo|gcs cc .
Zu | pt m c | u g dc | Passgc au g
sc t wc|dc d c |c stc auI dc 0c dc
' agcSc tc ctwas so s casc' IIc .
H c|z u a0c c c c Badsc ' c Ic| m t
Sc' c I0ad ac o0c dc Sc |au 0
stocsgcspat ud a' sSc' c It sc m s s -
0| auct . Vo adwc| dcda d cSt-
0cc zc' 0c| dc Badsc' c Ic|gcI |t.
D c asc stauIc c| Sc tcca. 1 auI4mm
z u' auIc d . AuI dc Ss z z c s t d c A|t
u d Ao|d u gdc| asc gut z u c| sc -
c . Dc | Ic|t gc Zys' o so| pus at o0c
c cAu cdu|cmcssc|vo! 6D udu-
t c8Dmm.
Zykl onabschei der mi t al l en Anschl ssen versehen
D
<
O
.
.

D
D

O
Z
O
LL AUSGABE IIZ

<
O
.
.

D
D

O
Z
O
| mu tc|c Bc| c cdcsZys' os stdc|
Notagc| gvo|gcscc, m t dcmdc|A0
scc dc| auI dcm Sammc' 0c' tc| mo
t c|t wc|dc sa . Dc| o0c|c ' as c
at c c c Nut, wc' cc s c d c
St0c 0c dc| |otagc a0sttz c s o
c | d csc| Nut wc|dcs ptc|d cSt
0cvc| ' c mt
Bc dc| |otagc dc| c zc' c St0c
' cgt d cs c| ' as c auI dc mT s c ( Nut
ac o0c) u d d c St0c wc|dc vo
o0c d cNu t c gcsctzt, das c t, dc|
Zys' o ' cgtI | d cscA| 0c tc auIdcm
KopIud' uIt s p tz aco0cz u . N utzt
ma u I | d c |otagc dc |otagc
| g, ' ssts c c c Iacc| ud symmc
t| scc| AuI0auc||c c c. Dc| R gso|gt
0c m
_
0c|st ' pc 0c| d c |c stc auc
daI |, dasss cd cscvc|sc ' c udsom t
d ctac adc| ' cgc .
| d cust odcsZys' os stcs w c
t g, dassc| | ududg' c c m gauIgc
0autw |d Dac| stcs|atsam, s cI|d c-
scA|0c tcZc tzucmcudso|gI' t g
zua|0c tc . | c a0cI | d c42St0cca.
c cStu dcNotagczc tgc0|auct. Vc|
' c mtw |ddasGazcm tscc' ' t|ocsc
dcm |c m. Som tsa mazg gwc tc|
a|0c tc ud at sc c ' agcWa|tczc
tc zw sccdcA| 0c tsggc .
Bc mAuI0auw |d maIcststc' ' c , dass
s czw scc dc c zc' c |c stc s' c
c Spa' tc 0cIi d c . D c S pa' tc s d 0c
d cscmAuI0auo| ma' , mssca0c| s p
tc|vo' ' std gvc|sc ' ossc wc|dc, um
d cu st ozugcw |' c stc . Dc|Zys' o
mussd ct ud cg' attsc , umc c
opt ma' cA0scc dcg|ad zuc| | c cc
Umd cscSpa' tcauIzuI' ' c, a0c c
|c mm to' zmc' gcm sctudd cugc
vc|spactc' t . c| stcsw ct g, ctzu
v c' auIzut|agc A' ' cs 0c|scss gc|a
tc| a' muss s ptc| w cdc| auIwd ga0
gcsc' IIc wc|dc . Dac| ad csc| Stc'
' ccc| spa|samm tdcmK' c0c| u mgcc
Vo ca0c cz ustz' co' zpa
stc( ctc)dc| | maC' ouvc|wcdct Da
m t ' assc s c d cSpa' tc sc| gutauI
I' ' c . Nacca. I I| utcsa sco
vc|s c' IIc wc|dc . E cg' attc0c|I'
cc ' ssts c dam ts c| gut c|stc' ' c .
| d c c' cgcdc Sc' c Ia|0c tc
a0c c c DN D0 TA0I' uss|o|, |
gc D00 mmvc|wc dct. AuId cscs da
m t doppc' sc t gcm K' c0c0ad Sc' c Ipa
p c| gcs' c0tu d dc | c |aumdcsZy
s' osvc|sc' IIc DasRo | m tSc' c Ipa
p c|w |d d cscm a' ' w cc c c ' cvc|
wcdct. Dc|Rad usdcsRo|cst|gtzudcm
zuc c||udcudg' attc 0c|I' cc0c
| st dc| o0c|c ' asc u d dc| u tc|c
Zct| c|| gvc|' c mtudd cK' c0ugaus-
gc|tctc|' tmac csc| sta0 ' cZy
s' o. D c Sc ' c Ia|0c tcso' ' tcdac|c|st
d cscmZustadvo|gcommcwc|dc
| d c|uItasc' ssca0c cDN40
T-A0I' us s |o |c aus dcm Bauma|stvc|
wcdct. | m o0c|cBc|c c a0c c c|
zu c cDccsc' , passcdzum' asca
gcIc|t gt. | tt g da das ! 00 mm ' a
gcTauc| o| m t 0` Bogcc gcs' c0t
Dassc t' cc , ta gct a' dcZys' o
gcI |tc Ro | wu |dcm t o' zc' cmctc
( Quad|atcD0 D0 mm) c gcIasst. Som t
' ssts cdas Ro | s ptc| opt ma' amZy
s' ovc|s' c0cda cad csc|Stc' ' cda
auc o' z auI o' z ud ct KuststoII
auIo' zvc| s' c0c mus s .
Ad csc| Stc' ' cmussda| auI gcactct
wc|dc , dass das Ro | tagct a' dc
Zys' ogcI |tw |d . Som tw |d d cR c-
t ugdc| Pa|t sc' adc| Wadscovo|
gcgc0c . AuIpassc , dasss c csc
sto|cdc| A0satz0cIi dct. Dc|
_
0c|gag
vom Ro | dcZys' o musss c| so|g
I' t gausgcI |twc|dc ud c csco-
c
_
0c|gagauId cZys' owad0 ' dc
Damc cP' a u g mJ D CADc|Io' g
tc, so tc cd cZc c u gaucI | d c
A0w cs' ugdcsRo |stutzcsvc|wcdc
|aatdam tc cgutcVo|' agc, w cdc|
tagct a' cStutzcauszuI |c s t . Wc
tc| s t d c Passgcau gsc ts cos c|
gutu dd cNaca| 0c tc gc| g
Umd c|ugdc|Pa|t sc' dcZys' o
zuutc|sttzc, a0c c cc c|c tsp
|a'cvc|' c mt. c|zua0c c4 mm Pappc'
spc||o' zvc|wcdctudm tdc| |scc c
Scc 0cm tca. ! D0mmDu|cmcssc|aus
gcI|st. | cdu|cmcssc|d csc|Scc 0c st
ca. 40mm. c| mussmacvctuc' ' ctwas
m tdc| c ' ca|0c tc, um das c|c |oc
opt ma' dcm m tt gcStutzcazupassc.
D c|c ts p |a' cw |d daw cauIdcm
otozus ccc gcsc ttc .
_
0c| Was
sc|dampI( KoctopIm t Wassc| auIdcm
c|d) a0c c das o' z da vc|Io| mt
u md cSp |a' Io|mzuc| a' tc . Nacdcm
t|ocscm t dcmc ' uItIo vc|0' c 0td c
Sp |a' c d csc|o|mudsa dcZy
s' o c gcs' c0t wc|dc .
Nac A0sc ' u ss d cs c| A| 0c tc w |d
dc| Dccsc' m t Tauc|o |auIdc' asc
gcsc|au0t. D c BcIcst gugdcs Zys' os
c|Io' gt mc cma' ' auIdcmDccsc' c
cs B' ccIasscs. Dcutc|c|otagc| g
a0c czustz' cm td|c R ppcvc|stc It
Bcz ct ma d cZc tdc| |sa|0c tc
I| d cTc ' cm t c , so at ma ac c
cmTag Bastc' a|0c tc cs c| gutIu s
t o c|cdcA0scc dc| dc dc .
Dc Matc| a' sostcI|o' z, Ro|c, |c m
ud o' zpastc 0c' auIc s cauIca. ! D .
Ausmc c|S ct' ots cd c| vcst t o
c cso' ccA0scc dc|auI| cdca' ' .
Du|cd cE|spa| sa ' tc|scscamo|t
s c|ts cd c| vcst t o su|zc| Zc t.
W ct g stoczuc|wc, dassc c
so' ccsSystcm mmc|c cAtc ' a c
stau0 cta0scc dct, das c t, d cs c|
c stau 0 muss mStau 0saugc|auIgcIa
gcwc|dc D c0' cc|wc sc dcSau
gc|vc|0autcStau00cutc' ud ' tc|, h'
tc| | c ac A|t dc| c gcsctztc ' tc|
stuIc ctdcvo' ' std gcStau 0atc '
a0. Som t wc| dc aucIc cStau0pa|t
sc' a d cRau m' uIt a0gcgc0c.
Es s t dac| |atsam, 0c stau 0 gcA|
0c tc mmc| m t Stau0mas sc zu a| 0c
tc . pt ma' w|cd cA0' c tu gdc| A0
' uItacau c , soIc|das amE satzo|t
zu' ss g st. D cscEmpIc' ug st ctauI
d c A|0c t m t c cm Zys' o 0csc | st,
sodc| 0ct| IItg| udstz' c a' ' cA| 0c
tc m t ocm Stau 0aIa' |
AUSGABE IIZ LI
W M N M e ~ W 0
D a e3 ++o 2 C rv Qp * _gq,_ ,_
~=- t - @- ~- M - ~ - - -
l
h
i erten
Schnitt durc
den konstru
Zykl onabsch

,
- ,
ei der

| | l '

a
J J| '
''
wwwAwU @m m
| c oIIc, dc| c codc| adc|c |csc| Tcmaw|dc c m c I|cuc . So' ' tc| c
w |d d cs c Bc| ctz um A' ass cmc mad wc tc|I |c dcT pps odc| ' Ic-
u ds caucc cs o' ccZys' o 0au - stc' ' ug0cot gc , so 0 c sc' 0stvc|-
c .
_
0c| B ' dc| u d Bc| ctc zu d cs cm std' c 0c| d cRcdast oc||c c0a|.
bRFORDRL| CHB ATR| AL

42 Hol zl ei sten, 305 mm l ang, oben 1 2,7 mm breit, unten tmm breit,
gefertigt aus t mm S perrhol z, auf der Seite jewei l s koni sch geschl i ffen

| HT-Abfl ussrohr, JN40, gerade, 200 mm lang, luft-/taubei ntritt


| HT-Abfl ussrohr, JN40, gerade, 1 00 mm l ang, Sauganschl uss

| HT-Rohrbogen, JN40, 90

Schl auch mit Drahtspi ral e, Durchmesser 40 mm aus dem Aquari enhandel
zwei Gummi muffen fr di e Verbi ndung der Anschl sse zu den Schl uchen des Saugers
Mul ti pl exhol z oder hnl i ches fr die anderen Hol zel emente
(Fl ansch, Deckel , Hontageri ng, Versteifung und Ei nfassung des Ansaugrohres)

4-mm-Sperrhol z fr lei tspi ral e

diverse Schrauben, je nach Verfgbarkeil

Hol zpaste von Clou, Dekor/Farbe nach Wah l

lei m, schnel l trocknend

Schl ei fpapi er u nterschiedl i cher Krnung und HT-Rohr fr i nnere Schl eifarbeiten
D
<
O
.
.
O
D
D
2

O
Z
O
L2 AUSGABE IIU
O
.

u
Z
0
D
~
O

Z
L

D
<
O
.
.

D
D

Z
O
Z
O
mAU E| MEE L"L-
Als Basis fr diesen CNC-Rund
tisch diente ein schwenkba-
rer Rundtisch von Wabeco mit
T T mm Durchmesser. Den Tisch
gibt es auch in einer einfachen,
nicht schwenkbaren Ausfh
rung, die wesentlich gnstiger
ist. Der Umbau auf CNC ist aber
fr beide Ausfhrungen gleich.
NacdcmA0z ccdcsHad|adcs0 ctct
s c das B ' dw c 0 tc|2 .
Dc| R gm td c | Ssa' a sta0Id c Na0c
dc| At| c0swc' ' ca0Igcstccst0dm tzwc
Gcw dcst Itc gcs cc|t. | m R g s d
d |c Gcw dc0o | 0 gc |D. D cWc' ' c
at 1 2 mm D0 |c mcssc| 0d 0cs tztc
cWc' ' csc ' m t 4 mmB|c tc.
D cGcw dc0o|0 gc0 ctcs ca
t| ' cI|d cBcIcst g0gc csKupp' 0gs
gc0scsa, adcsscadc|cmcdcdc|
Sc| ttmoto|0cIcst gtw |d. A' s K0pp' 0g
Der Ori gi nai -Rundti sch nach dem Abzi e
hen des Handrades
J MOT| ECMEE
Kuppl ung probewei se monti ert
a0c | c c| csogcatc' dam K0pp
' 0ggcw' t, d| ca0szwc| K0pp' 0gstc|
' c 0d c| c| dazw| scc' | cgc dc , 0c
wcg' | ccScc| 0c0cstct. D| cK0pp' 0g
| std|csta||, saa0c|c| cgcw| sscWc'
' cvc|satza0sg' c| cc. Das B| ' dJzc| gtd| c
p|o0cwc| scmot| c|tc K0pp' 0g.
Nacdcmdas gcs' |twa|, a0c| cd| c
Kost|0st| oszc| c0g0dd| cZc| c0
gcdc| c| zc' cBa0tc| ' cagcIc|t| gt. E s
m ssc 0 | d|c| Tc| ' cagcIc|t| gtwc|dc ,
das K0pp' 0gsgc0s c, c| Pass|| g0 d
d| cZ0gct' ast0 gdc s |oto|sa0c' s . Dc|
Pas s | | g| sta0s Io' gcdcm G|0 d c|Io|
dc| ' | c . A0Ig|0 ddcs|ocs|c| scsdc|Gc
w| dc0o| 0gcm0ssd| cg|ocBo|0g
dcs Gc0scs42mmD0|cmcssc|a0c,
dam| toc P' atzI| d| cKopIcdc| | 00s
sc|a00c| st Dc| Sc|| ttmoto|ata0c|c|
cZct|| c|I' ascm| tJ6mmD0|cmcs
s c|. D| cs cD| IIc| cz0c|0| cst c| D mm
0| c| tc| R| g, d c | | c J 6mm0 d a0
c42mmD0|cmcssc| at. Bc| so|gI'
t| gc| A| 0c| t sa dc| R| g | tc | das
Gc0scc| gcp|csstwc|dc, | std| cPas
s 0 gs c' a00|| g, | ' It |oct| tc 648, s | cc
B| ' dc| 4 7.
D| cKc| ' 0t a0c| cdam| tc| c| pas-
scdc R0madc' agcIc|t| gt Daz0 0c
0tzc | c mc| c |s masc| ca' s P|cssc,
wc| ' S| cc| c c' cst|| sccAt|| c0I| d| c
Vc|stc' ' 0gdcsKopIcsat - sc| 0cq0cm.
Und hi er der Passri ng i n das Gehuse
ei ngepresst
AUSGABE IIZ L
Ei nbri ngen der Befesti gungsbohrungen
Ausgedrehtes und befestigtes Kupp
l ungsgehuse
Der fertige Passri ng
Ei n Tei l der Ol dham- Kuppl ung, di e i ch
auf 1 2 mm aufgebohrt habe

<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
L4 AUSGABE IIZ
Ei nbri ngen der Kei l nut
Endgl ti ge Montage des Kuppl ungsgehuses

<
O
.
.

D
D
2
Z
O
Z
O
Das auf dem Schri ttmotor monti erte
Gegenstck der Kuppl ung
WcS csc cRumadc' a0c, soc
S cNut udKc ' aucwcg' assc .
AuIdcm B ' d ! 0 stdas Gcusc cd
g' t gmot c|t. Dc| utc|c Tc ' dc| Kupp
' ug s t auI d cWc' ' cgcstccstudm tdcm
| 0ussc' ssc' z cc cdu|cd cBo|ug
mGcuscd cK' cmmsc|au0cdc| Kupp
' uga .
Das Gcgcstcsdc| Kupp' ug stauI
dcm Sc | ttmoto| mot c|t. Vo| c| a0c
c gcmcssc , w cwc t c d c Kupp' ug
auI d c|oto|wc' ' cauIsc c0cmuss , s c
cB ' d ! ! .
Dc| |oto| stIcstgcs c|au0tu ddas
|oto|sa0c' m tZugct' astugagcsc' os
sc . DasKa0c' stm tc cmSp |a' sc' auc
ausSta' gcsctzt, s ccB ' dc| ! 2 ud! J .
Sowc ta' sodc| mcca sccTc ' . E' cs
t| sc w |d dc| |oto| dcsT sccs a d c
v c|tc Acs c dc| CNC- Stcuc| u g agc
sc' ossc . AuI c c RcIc|czsca' tc|am
T sc a0c c vc|z ctct, wc ' c| scw c
| g u tc|zu 0| gc st ud ' c ct0csc
d gt wc|dc sa . E| stauc ctw | s
' cc|Io|dc| ' c .
A' s|ctztcsmussat| ' cd cSoItwa|c
ctsp|cccdsoIi gu| c|twc|dc . A' s a
vo |ac J 0csc| c 0c c c| d c ot
wcd gc E stc' ' u gc , a0c S c c c
adc|c SoItwa|c, da' ot c B' cs s
Had0uc.
A' s E|stcs p|Ic S c |acJ , o0S c
0c CoIig/ Po|tsadP s/Noto|Outputs
d cSc ttstc' ' cp s I| d cA-Acscso|
|cstsoIi gu| c|t a0c
Da |uIc S c CoIi g/Gcc|a' Co
Ii g auIu dsctzcd c A-AcscauI, , A
gu' a| ( D|cacsc) , s ccB ' d ! 4.
| dc|A0tc ' ug Rotat oa' , , Gcc|a'
CoIi g sctzc Sc dc Hasc0c , , RotJ60
|o' ' ovc| . DasI |tdaz u, dassd cAzc gc
dc|Acsc ac J60G|ad w cdc| auINu' '
sp| gt. SctzcS cdcHasc ct, z' t
d cAzc gc cd' oswc tc|, s cc B ' d ! D.
| tdcmPa|amctc| AgSo|t Rot o
G0 at cs Io' gcdc Bcwadt s . | stdc|
Hascgcsctzt, dad|ctdc|T sc mE '
gag d cGcgc| ctug, wcc cPos
t oagcIa|cwc|dcso' ' , d cs' c c|a' s
d c c||c ctc Pos t o st. Da0c sa Um
sc|sp c' auIt|ctc. Das w |d vc|m cdc,
wc dc| Hasc ctgcsctzt st, dc| T sc
d|ctda dc| g' c cc R ctug0c|
d c J60 G|ad aus, 0 s d cgcwsctc
Pos t oc||c ct st. | mVo|scu0d|ctdc|
T sc mmc| 0c dcR ctu gc .
P|Ic S c da , o0 S c 0c CoIi g/
Po|ts adP s/|oto|Outputs d cSc tt
stc' ' cp s I| d cA-Acsc so||cst soIi
gu| c|t a0c.
Nu msscS coc das |oto|tu g
du |cI|c. RuIcS cdazu , , CoIi g/|o-
to| Tu g auI u d s' csc S cauIdc
KopI , , AAx s , s ccB ' d ! 6.
DcWc|tI| , , Stcpspc|( d cscm a' '
I| c W sc' g|adstattc cm| ' ' mctc|)
c||ccc S c w cIo' gt. J60 Gad gctc ' t
d u |c d cAza' ZcauIdcm Scc
csc|addcs T sccsc|g 0td cAza' W
sc' g|adc, u md cdc| T sc 0c c c| |o-
Das Motorkabel mi t Zugentl astung und schtzendem Spi ral schl auch
to|umd|cug gcd|ctw | d. Dc|Wa0cco
T sc at 0Zc, a' so4 G|ad p|o Um
d|cug. | ! G|ad mussdc| |oto|a' so
c cV c|tc' umd|cugmacc. Nu so' '
t cS cw ssc, w cv c' cSc | ttc I| c c
Umd|cugdcs|oto|s c|Io|dc| ' cs d
| mBc sp c' s dcs ! 000Sc | ttc, I|c c
V c|tc' umd|c ugs da' s o2D0 Sc| ttc,
d c das c' d Stcps pc| c gct|agc
wc|dc. Dam tsccw | auc d cAuI
' os ug, d c ! /2D0 0, 004G|ad 0ct|gt.
D cc ' gaggcscw d gsc ta0c cauI
! D00W sc' g|adcp|oN utc, a' so4, ! 7 U/
m c gcstc' ' t. | d cBcsc' cu gugs
|ampca0c cca 0, 2Scsudcgcw' t.
Dam t stdc|T sc0ct| c0sIc|t gudS c
soc aIagc , dam t zu sp c' c. Vc|
wcdcSc mc cdcutscc0c|I' ccI|
|acJ , da sctzcS cdcT scm t dc
Tastc Pos! u d cdc Bcwcgug.
mAUT| L
Rundti sch Wabeco N r. 1 1 5 0 1 (starr) oder 1 1 505
(schwenkbar). Den Ti sch gi bt es al s chi nesi sches
Produkt auch von anderen Herstel l ern, achten Si e
aber auf mgl i che Qual i tts unterschi ede.
Schri ttmotor Sanyo Denki 1 03 H7823 1 740,
gi bt es u nter anderem i m Shop des Autors
(www. ei nfach-cnc. de)
Kuppl ung von Mdl er, Art. N r. 601 40800
Motorkabel , Stahl tl exsch l auch und Kabel durch
fhrung von Conrad.

Hi er der ferti ge Rundti sch von der Rcksei te

LN
Lo DRO' |0w
ImO
|peIxO
l txw|et
l A0 1O

Um|ow
P

|
| 0o
8m
P 8d WIW
| N5m8d m30
| 85dLm

...
_... =
|
Lmmm g


3
2I0
2 w
210
1
_1 5
c 1



N
9m
' "
AUSGABE IIZ Lb
- A1N
0.05 0.1 0.1 5
^
In'sOm'spm.
' "
02 0.25 03
Tima |nSacond
Acc
n'sO m'sjj
!20

<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
LL AUSGABE IIZ

<
O
.
.

D
D
2

O
Z
O
1

!
,
.
.
'
.
.

K .
. .
.
ScH| |tzlrsc0, 0c0UcmU| c
K0c| U0|c0|00|00g
c| 0gcscHm00t | st

X .
00H|cn .

|
|
L..

P|pg|800
g60
5\
Ju0
u|ltre|cnewotkougoe nn und
scnnellselbstgebaut
HI ssitzeoZUH MBCDOBUCD lH llH
Laufzei t: 1 mi n ..
Best . - Nr. : bT T T cT
Prei s: T 1, dU
Laufzei t: 1c mi n
Best . - Nr. : cT T T cJ
Prei s: T 1, dU

'

"
` "
.
..


Sowohl Gewi ndeschnei den und di e Herstel l ung von Kugel l ager n, al s auch der Umgang
mi t Messwerkzeugen werden i n di esem Fi l m anschau l i ch dargestel l t. Ski zzen zum
Nachbau der Hi l fswerkzeuge si nd i m Fi l m enthal ten. Di ese DVD i st di e i deal e Ergnzu ng
zu den Drehen- und Frsen- Rei hen - ebenfal l s aus dem VTH- Programm.
Aus dem I nhal t: NEU NEU NEU NEU NEU NEU NEU NEU N'
Gewi ndeschnei den
Gewi ndeschnei der/- bohrer Typen
Hi l fswerkzeuge zum geraden Ansetzen F r Dreh- und Frsmaschi ne
Kugel l ager
Kugel l agersi tze herstel l en Kugel l ager ei npressen Kugel l ager auszi ehen
Hi l fswerkzeuge herstel l en
Messwerkzeuge
Zentri erwi n kel
Laufzei t: ca. 1UMi nuten Best . -Nr. : cUT T 1 Prei s: U, UU
Laufzei t: 1J mi n
Best . - Nr. : cT T T c
Prei s: T 1, dU
Laufzei t: b mi n
Best . -Nr. : cT T
Prei s: T 1, dU
Laufzei t: b1mi n
Best . - Nr. : cT T d
Prei s: T 1, dU
d| 8080000|8880
| 00w80000
Vom Bau pl an z u m ferti gen
Obj ekt
Di ese DVD zei gt di e
Anwendung der Basi s
techni ken des Drehens
und Frsens an kompl exen
Bautei l en
Laufzei t: c mi n
Best . - Nr. : cT T UT
Prei s: T 1, dU
E-Mail: service@vth.de Internet: www.vth.de

0
0
0ll0
8
N

0
$
$0l
ggd6PP
6
_[@|pP6P

66
}

P6 6
Dieter Miedek
Mode||dampIkee|
M 05/08m058]0tmte8l8/08g8w/558 L8/5l00g 00]l/0g80.
M800h8/8B0f 8tg80ug800L0lg/8 /0 0m
Stehkessel
Best.Mr. . 32I.6964
Pres.2B,
Absperrventi l
BesI.Nr. . 32I.652B
Pres. B,
Abdampf
Speisewasservorwrmer
Best. Nr. . 32I.6654 Pres.I2,
von Wasserdampf zur Vergung stellt. Dieter Miedek zeigt den Weg
von der Historie, ber die Teorie, die Werkzeuge und Gertschafen,
b/5lRaoq80@.
+
Alle hier aufgefhrten Bauplne sind in diesem Buch vorgestellt
und bei VTH bestellbar
Umfang: z0J Seiten Best. ~Nt.JlJzldJ Preis: z>, dJ

Klei n kessel
Best.Nr.. 32I.6527
Pres. I6,
berdruckventi l
Best. Nr. . 32I.6529
Pres. B,
Best. Nr. . 32I.6625
Pres. I6,
Dampfkessel "Kreuzer"
Best. Nr. . 32I.65OI Pres.2B,
Feuerbchs
Rauchroh r-Kessel
Best. Nr. . 32I.6536 Pres.27,
6|VI-65I6| | 56|V| C6
#
W -40j07221/508722
per Fax -40j07221/508733
E-Mai l : servi ce@vth.de
V9f8g lf90OkuO0 H8O0w9fk
O9u9 M909O mDH 809O-809O

You might also like