AGOSTO DO 36 (Xos Fernndez Ferreiro) En Agosto do 36 (Premio Xerais de 1991), Fernndez Ferreiro aborda o tema da Guerra Civil en Galicia,

relatando, a partir dun feito real, o "paseo" do que foi vtima unha parella de profesores rurais, Gregorio e Sara,de ideoloxa "vermella", nunha remota aldea da serra de Ourense, un mes despois do alzamento militar. Na sa novela, Fernndez Ferreiro renuncia s frmulas automemorialsticas e primeira persoa para optar por un narrador ominisciente que reconstre, cincuenta anos despois e a partir das testemuas veciais, as violentas mortes desta parella. O autor conduce con grande axilidade ao lector pola trama da novela, e somrxese nunha atmosfera asfixiante, de crueza e tensin, na que as paixns das persoas, con todas as sas vilezas, saen a flote TEMA : unha obra na que se narra a situacin de Galicia durante a guerra civil espaola. ARGUMENTO : Xos Fernndez Ferreiro trata de volver aos inicios da guerra civil na que os falanxistas xuran limpar Espaa de comunistas. Introducndose nas situacins vividas nesa poca, ademais dos mtodos empregados para esa "limpeza", a obra reflicte un caso concreto dos moitos que neses momentos ocorran. A historia do libro plasma o profundo odio que sente un falanxista , Manuel o Garabs, cara a un mestre, Gregorio o Xirandn, enfrontados os dous en tempos pasados polo amor dunha muller, Sara. A cruel vinganza que leva a cabo Manuel vai mis al do feito de que o mestre sexa comunista, as a verdadeira razn o rancor que sente a nivel persoal contra Gregorio. A atrocidade toma forma de persoa no falanxista que se volve capaz de aldraxar, humillar e por ltimo, asasinar a muller da que estivera e anda est namorado. E, de feito, ela, Sara (a mestra e muller de Gregorio) unha vtima inocente que paga inxustamente o desbordamento dos sentimentos mis infa- mes levados da man polo orgullo e a vinganza que mostra a cara mis despiadada do ser humano. RESUMEN : Os protagonistas principais son Sara e Gregorio; un matrimonio de mestres que se coecan dende a infancia. Esta parella perseguida por un grupo de falanxistas encabezado por Manuel "O Garabs", cuxo pai estaba enfrontado dende a mocidade co pai de Gregorio, ao que chamaban "O Xirandn". A causa do seu enfado era por mor de que "O Xirandn" lle quitou a moza ao "Garabs". Os falanxistas (Manuel, Leonardo, Xan, e Lus) estaban moi interesados na captura de Gregorio pero das veces que o intentaron, Sara dxolles que o seu home se atopaba de viaxe. Estes, fartos xa da situacin, decidiron secuestrar a Sara para que Gregorio a fose salvar e poder apresalo. Sara foi levada "Touza" (un lugar afastado, de tempe- raturas moi bruscas), onde a tiveron retida. Eles apenas baixaban vila, xa que os alimentos que precisaban levballos o taberneiro Lzaro, quen estaba tan namorado de Sara que o levou a obsesionarse. Durante unha longa e intensa semana, Gregorio non deu sinais de vida, s se comunicaba con Sara mediante o canto da perdz que aprendera a facer de rapaz. Un da Lzaro dxolles aos secuestradores que vira a Gregorio na sa casa. Lus e Leonardo baixaron para asegurarse, pero al non atoparon a ningun. Despois, cando xa estaban de regreso na Touza, Lus ou un ruido no monte e disparou, pensando que era Gregorio o que al se atopaba. Manuel, nervioso por esa situacin, e como o mestre non daba aparecido decidu matar fermosa e esbelta mestra, quen non faca mis que chamar por Gregorio. Ao rematar todo isto a rapaza quedou al tirada no chan rodeada de sangue e eles dispuxronse a baixar cara aldea. De camio atoparon a Gregorio tirado no chan morto. Matarase Gregorio, ou sera o disparo do "Garabs" quen rematou coa vida deste??? ESTRUTURA : unha estrutura clsica de exposicin - n - desenlace na que, sen embargo, o desenlace cocese ao comezo, xa que a obra comeza coa nova dos asasinatos de Sara e Gregorio. Estamos polo tanto diante un final anticipado. Con todo, o autor consigue manter a tensin e a intriga durante toda a obra. A obra divdese en das partes que, sa vez estn formadas por captulos moi curtos : O cerco (8 captulos) e A execucin (15 captulos). NARRADOR : atopmonos con dous narradores que se ocupan de cadansa parte : Narrador testemua (O cerco) : representado polos vecios de Abades, narra desde o presente un feito que aconteceu 50 anos antes : - un relato literaturizado, pero con aparencia de literatura oral. - Segue linealmente a vida de Sara e Gregorio desde a infancia, unha ollada introspectiva que se estende ata o momento no que prenden a Sara. - Infrmanos da rencilla entre o Garabs e o Xirandn por causa dunha muller, feito que se repite cos

seus fillos (Manuel e Gregorio respectivamente), o que nos amosa que as causas da represin son en ocasins persoais, non s polticas. - Amosa a actitude do clero diante a dursima represin, que a ignora ou mesmo colabora con ela. As, don Xenaro non fai nada para salvar a Sara. - Estre narrador popular introduce elementos que anuncian o terrible desenlace (la tinxida de sangue). - Nalgn momento hai un imperfecto narrador testemua (pxinas 79, 80, 81) que fala das conxecturas dos vecios para intentar salvar a Sara. Narrador omnisciente en terceira persoa (A execucin) : Narra os acontecementos desde que collen a Sara o da 13 de agosto ata que a matan o da 17 s 3 da tarde, eses cinco das de angustia, de carraxe contida que se mesturan con lembranzas de soos imposibles : - Hai un cambio de escenario de Abades Touza, un lugar caracterizado polo misterio no que Sara agoniza eses 5 das. S hai dous momentos nos que a accin sae do escenario da Touza na segunda parte : - No captulo XIV a accin volve a Abades para describir o ambiente que se respira entre os vecios ante a situacin na que est Sara. - No captulo XVII os falanxistas van a Abades para intentar apresar a Gregorio. PERSONAXES SARA E GREGORIO LZARO (o taberneiro) : o personaxe mellor caracterizado psicoloxicamente e que vencella os dous escenarios da segunda parte : - Sente un amor imposbel por Sara, tena idolatrada. Esa visin sublime e platnica mesturarase cos seus instintos mis primarios cando a ve espida. - unha persoa covarde que, malia a admiracin que sente por Sara, non quen de salvala dos falanxistas, anda desprezndoos. - O seu fsico lembra a don Celidonio de O porco de p. FALANXISTAS : todos con caracteres negativos (definidos coma desertores do arado), seres desprezables, cheos de odio, amigos das armas, o que se acompaa dunha fala soez. Pero teen diferentes motivacins : O Garabs, Manuel : - O nico cunha motivacin clara, anda que iso non o xustifique, xa que a muller dos seus soos est casada con outro e reptese a historia do seu pai e de Gregorio. - de caste run e est loitando a sa propia guerra, feito do que se decatan os outros. - Est namorado de Sara e, anda que diante dos seus compaeiros quere quedar coma un machote, impide a sa violacin. - Hai un triunfo do torturado sobre o torturador xa que a vontade de Sara infranquebel, polo que est psicoloxicamente nas sas mans, xa que ela est namorada do seu marido. Lus : un personaxe tipo, un seorito convencido da ideoloxa de Primo de Rivera que defende os privilexios da sa clase social. un personaxe run e un dos seus disparos acaba accidentalmente coa vida de Gregorio, pero non se atreve a darlle o tiro de graza. Xan : un home sen vontade, sen criterio propio, que acata a autoridade do Garabs (cando se discute se violar ou non a Sara). Leonardo : un home sen oficio coecido, un parasito que, a diferenza de Lus, un pervertido sexual. Quere violar a Sara e, ao non o conseguir, oponse ao Garabs e pretende deixar o grupo. OUTRAS CARACTERSTICAS - Creacin dunha atmosfera de medo, terror e violencia. - Paisaxe chea de vida, con sentido hilozosta : unha paisaxe rural con alma, con esprito propio. - Presenza abafante do sol e da calor