SCHRDINGER'N KEDS Kitap I * KBUS Alev ALATLI

Parmama deil, iaret ettii yere bakn! Alev Alatl, 200010/12

Tarama: bilinmiyor Dzelti: azade e-tasarm: azade ayra sanal yayn | http://ayrac.org ayrac.org@gmail.com

Ekim 2001 ISBN: 975-316-971-X ER: stanbul AY: Ekim YIL: 2001 KONU: Edebiyat, Trk Edebiyat, Roman BALIK: Schrdinger'in Kedisi (Kbus) YAYINEV: Alfa Basm Yaym DZS: Alev Alatl Klliyat Dizisi YAZAR: ALATLI, Alev KAPAK: MUTVER, Cemalettin BARKOD: 9789753169714

Birinci Blm AMNESTY INTERNATIONAL (Uluslararas Af rgt) ADRANOPLE ISLAHHANES BR CNAYET SANII 1 gndr hi durmadan yaan yamur, kafilenin Klliye'nin gney kapsnda belirmesiyle birlikte tip iye dnt. Rzgr yn deitirdi, karlarna geti, eildi, yldzdan, yere paralel olarak esmeye, frlatt buz tanecikleri yeni gelenlerin bacaklarn dalamaya balad. Onlar avlunun kubbeli revaklarnn altna s nm seyreden Madurlar, Taliplerin aknlklarn utanga glcklerle karladlar. Bunlar da pek genmiler, ayol! dedi birisi. Bir bakas, iki yz kadar varlar m? diye sordu. Daha fazlar Yok, canm! Yz elli ancak var! Eh, buna da kr! Kafile lideri Helsinkili Ingrid'in, Bir zamanlar kinci Beyazt Klliyesi olarak da bilinen Adrianople Isl ahhanesi diye balayan standart tantm konumasna kadar oyalandlar. Yreklerini dolduran duygudalk, hzn ve o garip nafilelik hissi ba edilemez olunca, balarn ediler, medresenin dou kanadnda kendiler ine tahsis edilmi sivri beik tonozlu hcrelerine ekildiler. Hava hzla kararyor, tipi artyordu, ikinci Beyazt Camisi'nin minareleri, i avlunun heybetli kaps gzden kayboldu. Klk dershanenin, talebe hcrelerinin klan yerde arabesk glgeler oluturdular. Hels inkili Ingrid, konumasn kesti, ayak parmaklarnn ucunda ykselip alalan, avularna hohlayan Taliplere neeyle takld, Ama bu daha eksi drt bile deil! Trakya'da eksi yirmi drd de greceksiniz! O, yooo! diye nledi, kalabalk! O, yesss! diye gld Ingrid, omuzlarna dklen salarndan kar tanelerini silkeleyerek, Geri, siz Attelliahlar'a bu ilk gecenizde bir ayrcalk tanmalyz! Toplantmza marette devam edebiliriz! Talipler sevinle zpladlar, eller havaland, alacakaranlkta birbirlerini buldu, ak! Bizi souktan dondurdular diye nsan Haklar Mahkemesine gitmenizi istemeyiz! diye ekledi Ingrid, Yeniden Arnma'ya talip olanlar, Madurlarla ayn haklara sahiptirler! Hip, hip, hurrey! Hip, hip, hurrey! Talipler, alklamaya koyuldular. 2 maret Nbetisi General, alklar duydu, orbacya seslendi, Salik! Buyrun, Generalim! Talipler geliyorlar, orba servisini balatn! Emredersiniz! Amir yok! Emir yok! General, ayan fkeyle yere vurdu, Bir de Salik olacaksn! Salik Niyazi, hata yapmaktan duyduu zntyle ban sallad, af diledi. Mutfaa, tofu karavanasnn bana ynelmiken, General durdurdu, Bak buraya, sen snav getin mi sahiden? Sahiden, 90 HIFS puann var m senin? ULU PR'in izniyle getim, Efendim, dedi Salik, 91 HIFS puanm var. Ne gnlere kaldk! diye sylendi General, ellerim seyrek, krl salarnn arasndan geirip, ceketinin altndan sarkan gmleini pantolonunun iine tktrmaya alrken, Hadi, git iine bak! Nered eyse burada olurlar. Ksa boylu, toparlak gbekli bir adamd. Darmadank bir hali vard. 1990'larn askeri niformalarn anmsatan takm elbisesinin rengi aarmt. Kravatszd. Boz renkli gmleinin ak yakasndan kvrck beyaz kllar grnyordu. Yllardr t grmemi pantolonunun dizleri, kollarnn dirsekleri torbalanmt. Ceketinin sal sollu iki gs cebinden en az drt-be deste olduu anlalan iskambil ktlar fkryordu. Pantolonun ceplerinde stoklad zarlar, tutkulu bir tombalac edasyla sk sk kartryor, bazen de kayb olmadklarndan emin olmak istermi gibi bir iki tanesini karyor, uzun uzun inceliyordu. mre Kadzade, onu, ilk kez elinde kepe, Taliplere orba datrken grd. Tofu, soya fasulyesinden imal edilmi, besin deeri yksek olduu kadar da lezzetsiz, peynirimsi bir yenilebilirden olumu orbayd. Kadnn tabann iinde jeltin paralar gibi yzen nesnelere anlamaya alarak baktn gren General, Deniz anas. Medz, diye aklad. Safi protein. Attelia sahillerini tehdit eden bu yaratklarn yzde onu Islahhanemizde tketilir. Salatas ve brei de dhil olmak zere tam on iki deiik ekilde piirebiliyoruz. Kutlarm! dedi kadn, Bu inanlmaz bir basan!

Adrianople Islahhanesinin uralarndan birisi de yenilebilirlerin saysn arttrmaktr! dedi, uzun masann banda oturan Ingrid. insanla bu yoldan da katkda bulunmay amalyoruz. Eski Darifa bin asnn bir ksmn laboratuara dntrdk. Trakya otlaryla denemeler yapyoruz. Geen yl, meyan kkn den kahve retmeyi baardk, mesel. Hem kafeini yzde yetmi orannda daha az hem de ok daha ekon omik. Sabahlar papatya ay yannda, meyan kahvesi de verebiliyoruz artk. Tabii, bu bahsettiim, Mridl ere. Talipler, partnerlerinin salksz gda rejimlerini paylamak durumundalar. mre Kadzade'nin gzlerinin orba datan adamda olduunu fark etti, O, Generalimizdir, dedi Helsinkili. Bir zamanlar Trk Ordusunda grevliymi. ldrd gerekesiyle emekliye ayrmlar. Sevecenlikle glmsedi, Sevgili General! On drt senedir burada ama o hl bir Mrid! yle dank ki, yeterli HIFS puanlarn toplayp Salik olamyor bir trl! Ama biz onu yine de seviyoruz! Sesini ykseltti, yle deil mi, General? Ben de seni seviyorum, Bebek! dedi General, Ama scak yaz gnlerinde! Kn souk skandinav kann yata stmyor! ite bu yzden yeterli HIFS toplayamyor! dedi Ingrid, anlayl bir tavrla, Deli! Ama sevimli bir deli! Yemek, Salik Niyazi'nin sunduu, tofu peyniri, soya krakerleri, yaban pirinci eritesi ile tamamland. 3 mre Kadzade, cinayet sanyd. Amnesty International -Uluslararas Af rgt- tarafndan, Kendis ine bir dnya kurma becerisinden yoksun brakmak suretiyle, yeeni Devrim Kuran'n lmne yardmc olmakla sulanm, ayn rgt'n stanbuldaki Atik Valide Islahhanesi Kampusu Hastanesi'nde l ykayc olarak greve davet edilmiti. Durumalar, iki yldan fazla srd. Bu srenin sonunda Amnesty International yarglar, yetersizlik karar aldlar ve davay Dnya Anti-Nihilist Sivil Toplum rgtleri Birlii, DANSTB mahkemelerine devrettiler. Anti-Nihilist Sivil Toplum rgtleri, ENDSTLER konusunda uzmanlatklarndan, DANSTB mahkemeleri, ihtisas mahkemeleri hviyetindeydiler. DANSTB, Kadzade'nin iki yl akn gassallk grevini ileri srerek talep ettii Yeniden Arnma, ReCycling, hakkn kabul ile kadnn Amnesty International'n nsan Haklarn Sistematik Olarak ihll Edenl eri Dntrme Program, TSVHR, kapsamnda Adrianople Islahhanesinde gerekletirdii kurslara katlma talebini onaylad. Bu suretle davasnn Adrianople'da grlmesi de kesinlemi oluyordu, ilam tebell eden mre Kadzade, evini kapatt, dier taliplerin arasna katld, yola kt. 4 Dou Trakya Cumhuriyetinin snrlar erkezky'den balyordu. Merkez Adrianople, (eski Edirne) Krkkilise, Rodosto, Gallipoli ve erkezky olmak zere be blgeden olumutu. Dou Trakenlerin 1980'li yllara uzanan hak araylar, stanbul Eyaleti ile yaplan bir antlamayla sonulanm, gen Cumhuriyet, Bat Trakyal soydalar ile federasyon grmelerine balamt. mre Kadzade, mor zm salkml mavi beyaz Dou Traken bayran ilk kez Adrianople yolunda grd, ilgiyle inceledi. Ayn motif, kimliini inceleyen Avusturyal grevlinin kolluuna da ilenmiti. Mor salkmn krmz beyaz izgili Avusturya ambleminin yan nda ho durduunu dnd. Grevlinin Uluslararas Mimari Miras Koruma Sivil Toplum rgt, UMMST gnlllerinden olduunun farkndayd. Merkezi Viyana'da olan rgt, bata Adrianople olmak zere Trakya'nn tm eski eserlerini korumaya almt. Restorasyon iin byk abalar sarf ediyordu. Daimi ikametghlar Dou Trakya Cumhuriyeti'nin dnda, dier Anadolu Devletlerinde olanlarn Bat Marmara sahillerindeki yazlklarnn kamulatrlmas da UMMST'nn gayretleri sayesinde mmkn olab ilmiti. Kadn, amcaolu Bekir Kuran'n Saroz'daki yazln kaybetmekten duyduu znty hatrlad. Ancak, amcaolunun senede birka gn kulland, altyap masraflarn Dou Trakya vatandalarnn ykl endikleri yapnn hakiki sahiplerine dnmesi hakayd ve kanlmazd. Gsndeki isim plaketinden adnn Schwartz olduunu rendii delikanlnn, Dou Trakya Cumhuriyetinde mlknz var m? sorusuna, Hayr, diye cevap verdi, Ne Dou ne de Bat Trakya'da mlkm var. Uluslararas Af rgt otobs eski otoban gzerghnda seyrederken, bir zamanlar ine atlsa yere dmeyecek yazlk sitelere zm balarnn yrm olduunu grd. Sosyal tesislerin hemen hepsi arap imalathanelerinin adn tayordu: Gzel Marmara, Malkara, Saray ve dierleri. 5 Gece hava ok soudu. Yatakhaneye dntrlen Klk Dersane'nin pencereleri, akmaktan vazg emi gibi duran Tunca Nehri'ne bakyordu. Nehirle Klliye arasnda kalan toprak donmutu. Az ilerdeki mezarlkta, bir yl kadar nce intihar eden Talip gmlyd. mre Kadzade, mezarlkta bitki namna birka brtlen alsndan baka bir ey olmadn gzlemledi. plak allar rzgrn her arpnda nbet geir iyormu gibi kendilerini oradan oraya atyor, yerlere yapyordu. Portatif karyolasna dnd, gzlerini yumdu, uyumaya, ertesi gnk youn program iin gcn toplamaya alt. Aradan belirleyemedii bir sre geti, cama vurulduunu duydu. Gzlerini at, odann sihirli bir kla aydnlanm olduunu grd. Doalgaz sobas oktan snm olmalyd. Uyku tulumunun dnda kalan kollar buz gibiydi. Uyuyan Talipl

eri uyandrmamaya gayret ederek yerinden kalkt, cama yaklat. Buhar sildi, dar bakt. Mezarlk, allar, hatta Tunca, beyazn altnda kaybolmulard. Grebildii tek ey, girdaplanan tipi oldu. Kar, sanki adnn orada, o yatakhanede olduunu bilmi, enmemi, ocukluunun en korkutucu, en bunaltc oyunlarndan birini yeniden sahneye koymutu. ekil git! ekil git! diye fsldad, geen Yzyldan kalma bir dilei hayr etle hatrlayarak, Bouluyorum, anneciim, kurtar beni! Topuumu geti kar! Bouluyorum anneciim kurtar beni! Dizl erimi geti kar! Kurtar beni! Kurtar! Bir an giyinip dar kmay dnd. Vazgeip yatana dnmeye karar verdii anda da onlar grd. Onlar, Tunca'nn olmas gerektii yerden baveren drt karartydlar. Uzayp ksalyor olmalar, yrm eye altklarm dndryordu ama yaklayorlar myd, uzaklayorlar myd, o belli deildi. Bunu anlam as iin on dakikay akn bir sre beklemesi gerekti. Yaklayorlard. Aklna, nehrin donmu olmasn frsat bilip, snn geen Yunanl kanun kaaklar olabilecekleri geldi. Saatine bakt, altya geliyordu. Az sonra afak skecekti. Yola daha erken kmalar gerekirdi diye iinden geirdi. Kenara, kendisini gremeyeceklerini hes aplad yere ekildi, bekledi. Adamlarn Tunca ile Klliye arasnda kalan arazi parasn amalar yarm saa tten fazla srd, mre Kadzade'nin gr alanna girdiklerinde hava adamakll aarmt. Kadn, mezarln duvarndan ieri atladklarn, Darifa olduunu sonradan renecei blme yneldiklerini gzlemledi. Tipi olmasayd da yzlerini gremezdi, parkalarnn kukuletalarnn altna 'saklamlard. Ama bir ey grd; baparmak bkl, dierleri ak ve aralk, kukuya yer brakmayan bir drt iareti. Adamlar, dalmadan nce birbirlerini parmaklaryla drt iareti yaparak selmlamlard. mre Kadzade, saklamas, kimselere sylememesi gereken bir toplantya ahit olduunu bildi, ihtiyatl olmay ok kck bir kzken renmiti. Yerine dnd, giyinmeye balad. Kalk borusu almadan nce avl uda, hazrd. 6 Kahvaltlarn bitirip, Klk Dershaneye geri dndklerinde, portatif yataklarn kaldrlm, yerlerine seminer iskemlelerinin sralanm olduunu grdler. mre Kadzade, Tunca'ya bakan pencerelerin yanndaki iskemlelerden birini seti, oturdu. Gzlerini kar duvara yanstlm olan YENDNYA DZEN smilasyon una dikti. emaya btnyle yabanc deildi. Daha nce KOALSYON'un Inter-Koldeki WEB sayfalarnda rastlaml vard, ancak bu, daha kapsaml grnyordu. Derken kap ald, Helsinkili Ingrid, arkasnda eyho Baran, krsye yrdler. eyho Baran, Yirminci Yzyln ikinci yarsnda VASILLAR MECLS tarafndan sessiz sedasz yrrl e konulan DNYA ANAYASASI uzmanlarndand. Adrianople'a atanm olmas, Dou Trakya Cumhuriyeti'ne verilen uluslararas nemin - nk dnyann en zengin tor yataklar buradayd - kant sayl yordu. Helsinkili, PR'in Adrianople zel Temsilciliine Paris'ten yeni atandn zellikle belirttii eyho Bar an' tantrd, kt. Bu bir Ynlendirme Toplants'yd. Platform Asistanlar, Ynlendirme Toplantlarna kat lmazlard. Ingrid, Platform Asistanyd. Krk yalarnda, gzlerinin ii glen sevimli bir adamd, Anayasa Uzman. Krsnn merdivenlerini enerjik bir tavrla trmand. Hazrol vaziyetine geti, Adrianople Islahhanesi Taliplerini enesini gsne dediren sert bir ba hareketiyle selmlad. Alklarn kesilmesini bekledi, krsnn zerinde hazr bulduu lazer cep fenerinin krmz n YEN DNYA DZEN smilasyonunun zirvesindeki YCE PR yldzna yneltti. YCE PR, fenerin nn demesiyle birlikte byd, kabard, tm duvar kaplad: YCE PR DNYA ANAYASASI Uzman, Sonsuz kudreti, merhameti, iyilii, sevecenlii ve ile bizlere Postm odernizm'in maddi ve manevi refahnn yollarn aan YCE PR'i saygyla selmlyoruz! dedi. Talipler ayaa kalktlar, YCE PR ibaresini selmlayan eyho Baran'n hareketlerini tekrarladlar. Duvarda YCE PR yukar kayd, yerini Mutlak Bilin balna brakt. Baran, insan bilincinin kadns kkenlerinden erkeksi amalarna doru eylemlilik sreci, tarihsel oluum ve geliimi, Yirmi birinci Yzylda bu iki enin btnlemesiyle son bulmutur, diye vurgulad, Mutlak Bilin, kadns ve erkeksi elerin btnletii, nihai aamadr. Mutlak Bilin, her trl ayrmn tes indedir. Mutlak Bilin, YCE PR'dir. YCE PR, 'Ben'lik bilincinin temsilcisi olan erkeksi bilin ile 'Biz'lik bilincinin temsilcisi olan kadns bil inci btnletirmitir. Duralad, derin bir nefes ald, Yirminci Yzyl Modernizmi, erkeksi bilincin alm, kazanm ve nesne olarak, kadns bilin zerind eki hkmranlk srecinin sonucuydu!.. dedi. Yirminci Yzyl Modernist dncesinin vard nokta, ben-sen veya ben-o, yani zne-nesne ayrmnn ok keskinletii bir tanmlama, kavrama ve kullanma sistematiiydi. Yirminci Yzyl zihniyeti, Mutlak Bilin'e giden YOL'un henz yansnda, paralarn tmnn btnden eksik olduu noktadayd. Yirminci Yzylda zne-doa veya zne-teki ilikileri ihmal edilmiti. Oysa Yirmi birinci Yzylmza damgasn vuran Postmodernizm, okben'li, ok paral, ok zneli bir Eitliki Birliktelik Doktrini'dir!

Talipler, var gleriyle alkladlar. Uzman, Heyhat! diye iini ekmeden nce, alklarn dinmesini bekledi, Heyhat! Bata ben olmak zere, bu odada hi kimse yok ki, hayatnn bir dneminde bir bakasnn hakkn ihll etmemi, tekine tahakkme kalkmam olsun! Ne yazk ki, sizler, ben, hepimiz, Yirminci Yzyln Modernist anlaynn ve onun ocuu, 'niter devlet,' 'egemen devlet,' 'baba devlet' kltrnn mir aslaryz! Talipler, mahcup olmulard. Balarn nlerine ediler. Postmodernizm, Modernizmin tekine tahakkm' dizgesini, daha iyi bir zne-nesne, hatta zne-zne ilikisine dntrmeyi amalar. Bu ama dorultusunda ve ekolojik denge kaygsyla, her eye ben yani zne payesi verir. Postmodernizm, 'ben'in dndaki, 'teki'ndeki, zneyi grr. Modernizmin dlamac, kullanmac tut umunun tersine, 'nesne'ye, kendisine ait bir zellik olan 'zne' payesini verirken, kendi sfatn teki'ne atf etmek suretiyle o'nunla btnleir. nk teki, salt 'teki' kaldnda anlalamaz, bilinemez, tanmlanamaz ve kendisiyle sahici iliki kurulamaz. Ben-sen, ben-teki ayrm, nesnelere zne payesi verilmesiyle ortadan kalkar. Postmodernizm, gemi yzyln modernitesini sorgularken, YCE PR'e ynelen, YCE PR ile bt nlemeyi, YCE PR'de erimeyi hedefleyen yeni bir bilin oluumunu gerekletirmekte, kavramlarn yeniden oluturulmasn zorlamaktadr. Postmodernizm'in yolu, KOALSYON'a giden yoldur. KOALSYON YOLU'dur. Duvarda, YCE PR ibaresi yukar kayd, altna THE YOL! Szckleri yerleti. THE YOL! Bilin, mutlak bilinsizlikten, Mutlak Bilin'e, KOALSYON'a seyreder, diye aklad, eyho Baran, Bilincin yolculuu srasnda hedefledii, YOL'un sonunda kendisinde tadn fark edecei beceri, gnosis, Son Hakikat'tir. Son Hakikat, Mutlak Bilin'tir. Bu noktada, erkeksi akl, kadns doaya btnyle nfuz etmitir. Kr esel varolu, KOALSYON'un sonsuz grnmlerinin seyredildii Teklemi Btn olarak karmzdadr. Teklemi Btn aamasnda her ey tek bir bilin, her ey, tek bir ben'dir. Kurtulu, Mutlak Bilin'e, KOALSYON'a ulaabilenlerindir! 7 Klk Dersane'yi derinden gelen, yava yava ykselen bir ney sesi kaplad. Duvardaki szcklerin Taliplerin bedenlerinin ritmiyle akan tuhaf elektronik melodiye refakat eden kudmn temposuyla renk deitiren, eilip bklen ekilleri, hipnotik bir etki uyandrd, mre Kadzade, gevediini, esridiini, gzlerinin kapandn hissetti. YCE PR tarafndan geen yzyln ikinci yansndan, tam tamna 1950 ylndan itibaren adm adm ina edilen KOALSYON, diye beyninde yankland, eyho Baran'n byl sesi, Ekonomik Akln somutl anmasdr. Dnyamzn kurtuluunu Ekonomik Akln kresel hkimiyetinin gerekletirilmesinde gren YCE PR, gezegenimiz vatandalarn en saygn Vaslndan, en sorunlu Lnetlisine kadar rgtleyen YOL'u izm itir. Dnya vatandalar iin tek bir hedef vardr. Bu hedef, Ekonomik Akln grkemli KOALSYON'una kabul edilmek, TEK'te erimektir. Tm insanlk iin dnldnde, KOALSYON'la btnleme, bugn henz bir topya olmakla beraber, insanln nihai hedefidir. Yirmibirinci Yzyln topyas, Modernizmin bencil hoyratln am, kendi znelliinin hibir paras n kendi dna yanstarak nesneletirme gereksinimi duymayan, kendi znelliini tekinde yaayabilen, ta d z KOALSYON'da seebilen, TEK'lemi Bireyler'in ounlua gemeleriyle gerekleecektir. TEK'lemi insann kendi znde bulaca KOALSYON evrensel ekseninin, teki'nin znde de var olduunun farkndalyla, tekilin tmellemesine zemin hazrlamas, topyann kuvveden fiile dnmesini hzlandracaktr. Birbirlerine gerek tarih gerek corafya gerekse kltr olarak yabanc 'fcen'lerin bulutuklar KOALSYON, Teklemi Varolutur. Teklemi Dnya'dr 8 Kahve molas, mre Kadzade'ye evresindekileri inceleme frsat verdi. KOALSYON YOLU'na ba koymu yz kiiydiler. Eski Trkiye'nin hemen her kesinden Yeniden Arnma umuduyla gelmilerdi. En genleri, yirmili yalarndayd. Kendi aralarnda heyecanla konuuyor, notlarn karlatryorlard. Iklar yeniden yandnda, Anayasa Uzman'nn kenara ekilmi, yerini, Adrianople Islahhanesi Bad anman Mikail Arsoy'a brakm olduu grld. Badanman, Uzman'dan hayli yalyd. eyho Baran'n karsndakileri rahatlatmaya dnk tavr onda yoktu. Sze kestirmeden girdi, Bayanlar Baylar, gemi yzyllarda 'srekliliin, btnlk ve anlamlln taycs' olarak hak etmed ii bir korumacla mazhar olan 'kltr,' statkocudur, dondurucudur, diye balad.

Kltr, deiime diren gsterir, gelimeyi engeller. Kltr, her trl ayrmay, 'doru'dan sapma, sapknlk olarak grr, engelleme ve yaptrmlarla kar karya brakr. Kltr, bireylerin iine 'yeni'nin kork usunu salan bir firavundur, tirandr! Szlerinin etkisini glendirmek istermi gibi duralad, Dnyamzda deiimi salayan faktr, statk odan ayrmadr, yabanclamadr, sramalardr, diye srdrd, Her srama, sranlan kltrden farkl bir 'kltr tasla' izer. Srama eylemi, iinden kt kltr, ortak bilinci sorgular, deimeye zorlar. Yaratclk, az ya da ok, her insanda henz almam bir potansiyel olarak mevcut olmakla birlikte tecrbel erimiz bize insanlk tarihindeki srama ve ilerlemelerin, btn insanla ait rnler olmayp, az sayda dhinin eseri olduunu gstermektedir. Deiim ve ilerleme, kltrlerin dar kalplarm yrtan dhilerin sram alarnn sonucunda gereklemektedir, insanlk tarihinin son dura olan KOALSYON, bylesi dhilerin eseridir. Iklar bir kez daha karard, duvarda YEN DNYA DZEN smilasyonu boyutlu belirdi. En tepede YCE PR, onun altnda kdemlerine gre izleyen Vasllar, Salikler, Mridler, Talipler, sonra Madurlar, Sm rlmezler ve nihayet Lnetliler, uzay kanatlarnn altna alm ilerliyorlard. Smilasyon, YCE PR'in nderl iindeki KOALSYON'un, Vasllarn Saliklerden, Saliklerin Mridlerden, Mridlerin Taliplerden olutuklarn gsterecek ekilde dzenlenmiti. YCE PR, zirvede, prl prl parlyordu. Badanman sustu, Taliplere, YEN DNYA DZEN'ni incelemeleri iin zaman tand. Yeniden kon utuunda, YCE PR'e ballk ve itaat rastgele deildir, diyordu, KOALSYON'un terbiye YOLU'na giri, kolay bir sre olmad gibi, YENDEN ARINMA da kolay deildir! YENDEN ARINMA aamalarnn her birinde iki temel unsur vardr: Islah Eden ve Islah Olunan. Islah Eden, Islah Olunan'a el verecektir. KUTSAL KOALSYON, YCE PR'in Vasllara, Vasllarn Saliklere, Salikl erin Mridlere, Mridlerin Taliplere el vermeleriyle mmkn olabilmitir. El verme ilikisinin vazgeilmez ilk art, Teslimiyet'tir. Tarihi tecrbemiz bize Mutlak Teslimiyet'in olmad yerde, arnmann ve sramann ger ekleemediini gstermektedir. Hoca-talebe ilikisinde itirazn yeri yoktur. Islah edilmeyi talep eden Talip, iradesini kendisini slahla grevli olana brakacak, kendisini ona verecek, hocasna 'gassalin elindeki bir ceset gibi' teslim olacaktr. Hoca, talebesinin miza ve durumuna gre, deiik yollarla slah eder. Hoca, tal ebesinin kat edecei YOL'u daha nce kat edendir. Hoca, YOL'un tm zorluklarn, amazlarn, aldatc ve ayartc ynlerini bilendir. Iklar yand, mre Kadzade, Islahhane ileri gelenlerinin Ba danman'n krssne yrdklerini grd. Yarm ay oluturacak ekilde durdular. Mikael Ansoy, yerlemelerini bekledi, bayla iaret verdi, Zikr! eyho Baran, YCE PR! diye haykrd, Islahhane grevlileri cokuyla karlk verdiler, Son Hakikattir! eyho Baran, bir daha haykrd, YCE PR! Cevap geldi, Mutlak Bilin'tir! YCE PR! Klk Dersaneyi dolduran Talipler, yava yava ayaa kalkmaya, YCE PR'n gzel isimlerini tekrarlamaya baladlar. Teklemi Varolutur! YCE PR! Teklemi Dnyadr! YCE PR! KOALSYON'dur! YCE PR! YEN DNYA DZEN'dir! YCE PR! Ekonomik Akl'dr! YCE PR! Tek YOL'dur! YCE PR! Hocalarn Hocas'dr! YCE PR! Mutlak Teslimiyet'tir! eyho Baran, ne kt, son zikredilen ismi kez daha tekrarlatt, YCE PR! Kalabalk hep bir azdan bard, Mutlak Teslimiyet'tir! YCE PR! Mutlak Teslimiyet'tir!' YCE PR! Mutlak Teslimiyettir!

10

MAO'NUN YOLU, KENNEDY'NN SONU HEAD START 1 Ertesi gnn program akam yemeinde datld. Talip mre Kadzade, program baln okudu, yreinin sktn hissetti, imaretin havas birden ar snm, arlam gibiydi. ataln yavaa brakt, kalkt, dar kt. Kar durmu, hava ayaza ekmiti. Derin derin solukland. HEAD START'n, dnyann demokratik yntemle seilmi son bakan olarak bilinen John F. Kennedy'nin hayatna mal olduunu dnyordu. Bakann, katilinin ve katilinin katilinin vatandalarnn gzleri nnde alenen infaz edildikleri 1963 yl, Dnya Siyasi Tarihine yeni bir dnemin balangc olarak gemiti. O zamana kadar kt hreti nedeniyle sakl kalmasna byk zen gsterilen rk faizm, ancak bu tarihten sonra aklanma yoluna girebilmi, genetik bilimlerdeki byk ilerlemeler merulamasn salam t. Asli Head Start, mteveffa Bakan'n pek tartmal bir uygulamasnn adyd; avans anlamna gel iyordu. Bir iin ya da yarn balangcnda taraflardan birisinin geri durarak dierine avans salamas olarak alglanyordu. Kennedy, bu uygulamayla lkesinin zenci ocuklarna, beyaz ocuklara yetiebilmeleri iin gerekli avans salamay dnmt. nk, 1950'li yllarda CIA tarafndan ok ok gizli tutulan, '60'h yllarda Arthur J. Jensen, William Shockley gibi bilim adamlar tarafndan ak edilen, '80'li yllarda da Richard Herrnstein ve Charles Murray tarafndan The Bell Curve isimli yz sayfalk bir kitapta yaymlanan bilimsel verilere gre, karaderili ocuklar ayn toplumsal koullardaki, akderili akranlarndan genetik olarak asgari yzde on be orannda geriydiler. yle ki, modernist ABD'de, Beyazlar ve Siyahlar - ya da zneler ve nesneler, Ben'ler ve 'teki'ler - olmak zere iki ayr ulusun varlndan sz ediliyordu. Bakan Kennedy, zenci ocuklar ilkokullara beyazlardan yl nce kabul etmek suretiyle onlara eitimde avans tanyan programnn yurttalarnn arasndaki genetik uurumu iyiletirmeye yardmc olacan ummutu. Amnesty International'n HEAD START' ise, ksaca TSVHR olarak bilinen (Transformation of Systematic Violators of Human Rightsn baharfleri) insan Haklarn Sistematik Olarak ihll Edenleri Dn trme programnn parasyd. Talipleri KOALSYON YOLU'na sokmak ve KOALSYON YOLU'nda ilerlem elerini salamak zere gelitirilmi olan programn bu blm, idealini Bakan Kennedy'den alm olmakla birlikte, uygulamasn 1976'da len nl in lideri Mao'ya borluydu. Uluslararas Af rgt, Bakan Mao'nun Kltr Devrimi'nin bedensel alma araclyla dnce reformu ilkesini benimsemekle kalmam, Madurlan da kapsayacak ekilde geniletmiti. Islah edilme bavurusu kabul edilen Talip, kus urlu davrand rgt tarafndan saptanan Madur veya Madurlarn hizmetine verilir, bylece kendisi al arak arnrken, madur ettii Madur ya da Madurlar KOALSYON YOLU'nda avans alrlard. Umulan, Madurlarn TSVHR program iin gerekli HIFS puanlarn toplayarak, hizmetlerindeki Taliplerle ayn POSTMODERNST bilin dzeyine ykselmeleriydi. Uygulamann bir baka yararnn da, Taliplerin bir tar aftan sularnn bedelini derlerken dier taraftan da haklarna tecavz ettikleri Madur ya da Madurlan daha yakndan tanmaya mecbur kalmak suretiyle gemi nyarglarndan arnmalar olduu syleniyordu. Af rgtnn ngrd slah yntemleri taliplerin zel koullarna gre de deiebiliyordu. Nitekim, mre Kadzade, lmle sonulanan kusurlar nedeniyle gassalla mahkm edilmiti. Buna karn, gerek Adrian ople gerekse dier slahhanelerde hkml, mahkm gibi sfatlar, eskinin egemen devlet kavramn ar trdklar iin kullanlmazd. Af rgt, dayatmac devlet deil, sivil toplum rgtyd Taliplere, slah olmay talep eden gnll talebeler olarak baklrd. Omzuna dokunan, Deli General'in eliydi. Kadn korkuyla srad, Affedersiniz! Dalmm! Dokunulmaya da pek alk deilsin! dedi General, Doru mu? Sanrm yle, dedi Kadzade, ksa bir duraklamadan sonra, Kurallara aykr deil, deil mi? Burada, durmam? Esir misiniz, canm! Tabii ki, istediiniz yerde durabilirsiniz! Ama yemeinizi yemediniz, ite o kurall ara aykr! Salnz korumakla ykmlsnz, buradaki en nemli kurallardan birinin bu olduunu biliyors unuz, deil mi? Tantm brornde okumutum, dedi kadn, Yatma saatini de karmayaym bari! yi geceler, Gen eral! iyi geceler, Talip! yi geceler! Yarn yine uzun bir gn olacak! 2 mre Kadzade, Klk Dersaneye geldiinde, Badanman krssnde oturur buldu. eyho Baran ortada grnmyordu. Buna karn, krsnn yanndaki iskemlede otuz-otuz be yalarnda, uzun siyah sal, zmrt gzl bir kadn vard. Giysisi hekim olduunu dndryordu. Badanman Ansoy, sze selmsz ve dorudan girdi. TSVHR programn aklayacan, ancak insan Haklarn Sistematik Olarak ihll Edenleri Dntrmek'ten bahsetmeden nce, YEN DNYA DZEN

11

'nde insan haklarna dikkat ekmek istediini syledi. YEN DNYA DZEN Anayasas, Bilimsel Yaama Hakk, Genlerin Korunmas Hakk, Yeniden Arnma Hakk olmak zere temel hak zerine bina edilmiti. Bilimsel Yaama Hakk, bilimsel verilerin nda yaamak hakk anlamna geliyordu. Anayasa'ya gre, hi kimse doruluu bilim tarafndan kantlanmam esaslara gre yaamaya zorlanamazd. Bilimsel yaama, yaayakalmann biricik teminat olduundan, Bilimsel Yaama Hakk, en temel insan hakk kabul ediliyordu. Badanman, insan genlerinin korunmas, bilimsel yaamla dorudan ilikilidir, diye srdrd, Fertler genlerini kaytsz artsz koruma hakkna sahiptirler. Hi kimse bir bakas iin kendi genlerini feda etmeye zorlanamaz. Hibir ben, teki'nden benzer talepte bulunamaz. Bilimsel Yaama ve Genlerin Korunmas temel haklan, bireylerin hatalarndan dnme, kendilerini Yen iden Arndrma/Dntrme haklar ile dorudan balantlyd. Kendisini YEN DNYA DZEN Anayasas uyarnca slah eden birey, genlerini bilimsel verilerin nda koruyan bireydi. Yeniden Arnma Hakk, kendi znelliini tekinde yaayabilen, tad z KOALSYON'da seebilen, Teklemi Bireyler'in yetimesinin ve ounlua geebilmelerinin teminatyd. Badanman, TSVHR programnn amacnn Teklemi Bireyler yetitirmek, Teklemi Bireyler'in ounlua gemelerini salamak olduunu yeniden vurgulad, T1, T2, T3 ve T4 olmak zere drt aamadan olutuunu syledi. T1 aamasna, vaki mracaatlar zerine yaplan incelemede asgari 60 HIFS puan tutturduklar sapt anan Talip adaylar kabul ediliyorlard. Mrid, T2 kategorisi talebesiydi. Taliplerin Mrid sfatn kazanabilmel eri iin, dnyann belli bal merkezlerinde ylda bir kez alan yazl ve szl Byk KOALSYON Yeterlilik SmavTnda (Great Coalition Achievement Test, GCAT) asgari, ortalama 85 HIFS puan almalar gerekmekt eydi. Ancak, iki art daha vard: Kurtuluun YCE PR'in YOL'una ba koymakla mmkn olabileceinin bil incine varm ve bu hedefini kamuoyunda aka deklare etmi olmak ve Haklarm ihll ettii saptanm kiilerin hizmetine girmeyi can gnlden kabul etmek. Bu niteliklere haiz Talipler, Mrid olmak zere Salikl erden el alma hakkn kazanrlard. Salikler, T3'e ykselmi olanlard. Ancak, Salikun, VUSLAT aday adayl yolunda nemli bir aam ayd ve Salik mertebesi akademik ehliyet dnda baka etmenlerin de varln gerektiriyordu. Yeterli HIFS puan olmasna karn, adayl VASILLAR MECLSi tarafndan askya alnan azmsanmayacak sayda Salik bulunmaktayd. Son karar VASILLAR MECLSi'nindi ve Salikler, YCE PR'in bakanlk ettii VASILLAR MECLSl'nin kararlarn sorgulayamaz, gereke bildirmesini isteyemezlerdi. Islahat ve tanzimat YOL'una kabul edilen Salik, Vasl olmak yolundadr, dedi Badanman Arsoy, Salik, YCE PR'in emsalsiz olduunun idrakinde, 'Beni PR'imizden baka kimse KOALSYON'a sokamaz' diyendir. Salik, EKONOMK AKLIN YERYZNDEK HALFESl'ne itiraz edenlerin yaayamayacaklarn, genlerinin yeryznden silineceim kavram, dnyadaki mevcudiyetinin nedeninin YCE PR'e hizmet old uunun bilincinde olandr. 'YCE PR beni kabul ederse, Vaslllarn indinde de makbul olurum ve eer KOA LSYON'un derghndan kovulursam, Lnetlilere oban olmaktan YCE PR tarafndan esirgenmekten gayr kurtuluum yoktur' diyendir. Salikler, etin uralardan sonra Vasl olurlar. VUSLAT, insanolunun gezegenimizde varabilecei en yce mevkidir. VUSLAT'ta alk, hastalk, elem, keder, ac yoktur. YCE PR'in Dergh'nda, onun gazabndan vareste Vasllar, her trl vicdan azab ndan da btnyle azade olurlar. Ancak, EKONOMK AKLIN YOLU, uzun ince bir yoldur. Dikenlerle, tuzakl arla doludur. Bir Vasl, her an uyank olmak, kendisini yenilemek, zamann ruhunun gerisinde kalmamak zor undadr. Her Vasl, potansiyel bir PR'dir. PR adaydr. Bununla birlikte, Postniin, ancak YCE PR'in talebel erinin gerisine dmesi halinde el deitirebileceinden, bu Kutsal Mertebeye eri, Vasl asndan fevkalade zc bir ihtimal olarak kalmak durumundadr. Gereklemesi hali, insanln ve POSTMODERNZM'in ak yenilgisi demektir. Ne mutlu ki, YCE PR, kaosa izin vermez. YCE PR, YOL'una kabul ettiklerinin kalplerinden geirdiklerini, maddi ve manevi ihtiyalarn bilir. YCE PR, talebelerinin gnllerine, ryalarna girer; bereketini, korumasn esirgemez. YCE PR, keramet gsterir, EKONOMK AKLIN YOLU'nda nlerine kan engelleri kaldrr. YCE PR, EKONOMK AKLIN KURALLARI'nn hazmedilmesinin, talebelerinin yetenekleri lsnde, bazen on, bazen yirmi, bazen de yzyllar sren slahat ve tanzimatn sonucunda mmkn olabildiinin farkndalyla, YOL'da hayatlarn kaybeden Taliplerin ocuklarna, ebeveynlerinin kaldklar yerden devam etme imkn tanr. YCE PR adildir. Haklarnn kaybolmasna raz gelmez. Badanman, yannda oturan kadna dnd, Dr. Evangelista! Zmrt gzl gzel kadn, yerinden kalkt, mikrofonu ald. Ayn anda klar karard, derinden gelen, yava yava ykselen ney sesi duyuldu yine. Dr. Evangelista, ezginin Taliplere nfuz etmesini bekledi. 3 Smrlmezler ve Lnetliler, EKONOMK AKLIN HALFESNE biat etmeyen gafillerdir. Smrlm ezler ve Lnetliler, KUTSAL KOALSYON'unumuzun snrlarn tehdit eden barbarlardr. Smrlmezler ve Lnetliler, YEN DNYA DZEN'ne dmandrlar.

12

Smrlmezler, ilk kez 1982 ylnda, Uluslararas rgt, ILO, tarafndan tanmlanmlardr: o unlukla Asya ve Afrika ktalarnda yaayan, KUTSAL KOALSYON'a az ya da ok, u ya da bu biimde katk da bulunabilecek hibir eyleri olmayan Smrlmezlerin aralarndan skartaya kartlan snflara 'Lnetliler' denilmektedir. Bilindii gibi HFS, VASILLAR MECLSl'nin KOALSYON YOLU'na kabul edecei bireyleri deerlend irmekte kulland 'Hayat ndeksi Fiziki Standartlar' l birimidir. HFS, 1980'li yllarda Eski Birlemi Milletler Denizar Gelime Konsey'i tarafndan, lkelerin toplam haslatlar, vatandalarnn hayat uzunluu, beslenme imknlar ve eitim dzeylerinin oluturduu toplam yaam standardn lmek zere gelitirilm iti. VASILLAR MECLSl'nin T1. T2, T3, T4 mertebelerine talip olanlarn yeterliliklerini lmek iin kulland HFS z itibariyle ayn HFS'tir. KOALSYON YOLU'na girebilmek iin uygun miktarda gelir sahibi olmak yetmemektedir. Taliplerin, eitim ve salk dzeylerinin de yeterli seviyede olmas gerekir. En yksek HFS puan, 100'dr. 100, YCE PR'in HFS puandr. Vasllarn tamamnn ortalamalar 97, Saliklerin 92, Mridlerin 85'tir. Bu rakam Smrlmezlerde 7'ye dmektedir. Lnetlilerde HFS puan llemeyecek kadar kk olup, yer yer ekside olduu sanlmaktadr. 20 HFS puannn alt Fukaralk, 10 HFS puannn alt Mutlak Fukarlktr. Mutlak Fukaralk'n en bel irgin tezahr, alktr. Hastalklar alkla el ele gitmekte, Smrlmezlerin zihinsel ve bedensel imknlarnn tamamndan yararlanabilmelerini olanaksz klmaktadr. Hastalklara kar koyabilmek, alp retebilmek iin gerekli gday alamayan Smrlmezler, genlerinin daha da tahrip olmas halinde Lnetlilere katlrlar. Smrlmezlerin ne yk tayabilecek srtlar ne yavrulayabilecek kadnlar, kzlar ne ekilebilecek topraklar, kullanlabilecek sular, eritilebilecek madenleri ne mzikleri ne danslar ne masallar ne bcekleri ne kular ne de nnde iki iilecek manzaralar vardr. Lnetliler, Smrlmezlerin kaplarnda dilenmekte, uyku hastalndan gzlerini aabildikleri o ksack anlarda, Tanrlarnn kendilerine smrlecek bir eyler bahetmeleri iin dua etmektedirler. KUTSAL KOALSYON'umuz grevlileri kendilerine Tanrlarn bu ilerle uramadklarn def'atle aklam olmalarna karn, EKONOMK AKLIN YOLU'na girmemekte srarldrlar. ILO'nun 1982 ylnda, nmzdeki yirmi yl iinde, 20005'te, her Madurdan ikisinin Smrlmez, her be Smrlmezden ikisinin Lnetliler kastna katlaca eklindeki tahmini doru kmtr. Gnmzde yaayan Madur says bir buuk milyar olarak tahmin edilmektedir. HFS puanlar 20-40 arasnda olan Madurlarn fukaral, Greli Fukaralktr. Madurlar, kt beslenme, kt eitim ve kt salk hizmetlerinin rndr. Buna karn, TSVHR programlarndan yararlanabildikleri durumlarda KUTSAL KOALSYON'umuz iin faydal ajanlara dnebildikleri grlr. 4 Iklar yand, Danman krsye geri geldi, Bayanlar Baylar, imdi hep birlikte ayaa kalkalm ve tekrarlayalm! KOALSYON'umuz, YCE PR'in iradesi dorultusunda gerekletirilmi KUTSAL iTTFAK olup, kadn ve erkek trdalarmz Dnya Vatandalarnn EKONOMK AKIL'a biat ettiklerinin ifadesidir. nsan Haklarm Sistematik Olarak ihll Edenleri Dntrme Program ve Yeniden Arnma umudu, YCE PR'in, KOALSYON YOLU'na girmi olan bizlere Lnetliler ve Smrlmezler arasndan uzatt kprdr. YCE PR'in bizlere ltfettii bu kpr, kurtulua giden YOL'dur. Bizler, EKONOMK AKIL dediimiz yaratl bilincimize younlamamz halinde VUSLAT mertebesine ulaabileceimizi greceiz. Adrianople Islahhanesi, KUTSAL KOALSYON'un zat ve sfatnda fani olmay byk bir heyecan ve hevesle bekleyen bizleri, o ok mutlu VUSLAT anna kadar yaaya tutacak bir yolcu salonu, bir misafirhan eden ibarettir. Bizler, ailemiz, milletimiz, mmetimiz, Dnya ve Uzay, hepimiz, birbirimizden hibir surette ayr dnlmeyecek TEKLEM kitle olarak, EKONOMK AKIL'n kudret, tutum, emir ve yasalar uyarnca bir aradayz. Kresel Kitle Toplumu, GEREKLK MEDRESES WASHNGTON D.C.'nin iradesi dorultusunda gerekletirilmi kutsal bir ittifak olup, Talip, Mrid ve Salik'lerin, YCE PR'in halifeleri VASILLAR'a ve onlarn KOALSYON'una ballmz ifade etme biimlerimizden birisidir. VASILLAR' ve onlarn KUTSAL iTTFAK'larn her trl olumsuzluktan tenzih eder, bilind unsurlarn Kresel Kitle Toplumunun iman, inan, hkm, yaant birliini bozabilecei endiesiyle gelitird ikleri kanunlara minnetle biat ederiz. YCE PR, yardmcmz olsun! 5 KOALSYON'a mensubiyetin dier baz esaslarn Islahhane Genel Sekreteri, Bayan Aye Bernstein aklad. Bunlardan ilki, Koalisyon Cihaz'dr, zel giyimdir. Koalisyon Cihaz'nn esaslar, Eilim Belirleyiciler tarafndan saptanr, Talip, Mrid, Salik ve Vasllara defileler, 'Vogue,' 'Elle,' 'Marie Claire' gibi yazl medya aracl ile tebli edilir. KOALSYON YOLU'nda ilerleme giyimine'gsterilen zenle yakndan ilgilidir. kinci esas, litanilerdir, Zikr'dir. KUTSAL KOALSYON'un doksan dokuz Gzel ismi vardr. nmzdeki gnlerde

13

bu isimler ezberlenecek, her gn kahvaltdan ve yatmadan nce, her biri doksan dokuzdan az olmamak kaydyla anlacaktr. Karlkl zikirlemeye Karlk ad verilir. Karlk, Vasllar arasndadr. Talip, Mrid ve Salikler, Vasll ar'a karlk veremezler. Karlk, VASILLAR MECLSi'nin kapal toplantlarnda yaplr. VRD, Vasllar tarafndan kaleme alnm, YCE PR tarafndan onaylanm, insanlk Tarihi'dir. VRD, insann geliimini, YCE PR'in ama ve marifetlerini anlatr. VRD'e aina olmayan, YOL'da yryemez. Murakabe, drdnc esastr. Talip, Mrid, Salik ve Vasllarn her dnce ve eyleminde YCE PR'i gzlerinin nne getirmeleri demektir. Gaflete dmemek iin, atlan her admda YCE PR'in amalan d nlecek, YCE PR kalplerden karlmayacaktr. Dnya Medyas, YCE PR'in gnllerden uzak dmes ine izin vermeyecek ekilde dzenlenmi olup, her yaz, her sound, her resim veya grnt YCE PR'den mutlaka bir eyler iermektedir. Beinci esas, Riyazet ve ile'dir. Riyazet, EKONOMK AKLIN YOLU'nda yaplan dzenlemelerdir. Talip, Mrid ve Salikler, nefslerini kracaklar, bata tor olmak zere, Gezegeninin kstl rnlerinin tketimini kstlayacaklardr. ile, Riyazet'in srecidir. Uluslararas Fon Ynetimi ve Dnya Bankacl Sivil Toplum rgtleri tarafndan ortaklaa saptanan ile, YCE PR'in onay ile kesinlemektedir. KOALSYON YOLU'na girenler, ile'nin asrlar srebildiinin idrakinde olmaldrlar. Seyahat altnc esastr. Manevi hal ve derecelerini artrmalar istenen Talip ve Mridler, KOALSYON'un ngrd ekilde techire tabi tutulurlar. Her yl yz binlerce talebenin yollara dmelerinden ama, Riyazet ve ile'nin srrna ermeleridir. 6 leden sonra, Petamal Treni yapld. Talipler, youn kar ya altnda Koalisyon Cihaz kuandlar, hizmetlerine verildikleri Madurlarla tantlar. nce Madurlar geldiler, sivri beik tonozlu hcrelerinin nnde tek sra dizildiler. Sonra Talipler yr dler, Madurlarn karlarna getiler, onlar da tek sra dizildiler. Platform Asistannn istedii gibi, birbirler inin gzlerinin iine bakmaya altlar. Kar, kirpiklerine oturdu, gzleri suland, ksa bir sre iinde karlar ndakileri seemez oldular. Helsinkili Ingrid, isimlerini okuyacaklarnn ikili sralar halinde dizilmelerini istedi ini syledi. Bir Madur, bir Talip olmak zere eletiler, ortada yeni bir sra olumaya balad. Talip mre! Bur'daym! dedi mre Kadzade, bir adm ne karak. Madur Remzi! M-1'ler srasnda bir hareket oldu, birileri on yedi yalarnda grnen bir delikanly ileri ittiler, Bur'da! El ele tutuun! mre Kadzade yrd, akn akn bakman delikanlnn elini tuttu, sraya soktu, Merhaba! dedi, Ben senin emrine verilen Talipim. Adm mre. Delikanl, bo bo bakt. O konuamaz, dedi Helsinkili Ingrid, mre'nin eline bir kart sktrarak, Bilmen gerekenler burada yazl. mre, kart slanmaktan korumaya alarak okudu, Remzi X. '99 doumlu, erkek. Amnesty International Atteleia ubesi gnllleri tarafndan, Atteleia Dalarnda - eski Toroslar - alktan lmek zereyken kurtarlm, tedavisini mteakip, Adrianople Kampus unun Head Start programna alnmtr, lk saptamalarmza gre, mkemmelen salkl olmasna karn konuamyor olmasnn nedeni, i sava koullarnda ailesinden kopmu, okul da grmemi olmasdr. Ban zntyle sallad, Btn bilgi bu mu? Baka bir eyler yok mu? Hizmet verdiimiz kiilerin zgemilerini sakl tutarz. Kural byledir, dedi Ingrid, Karnzdakini gemi balantlarndan soyutlayarak, bugn olduu gibi tanmalsnz. Ama konuamyor! Helsinkili Ingrid, omuzlarn silkti, Sorunsal da bu ya!

14

Seks ve Hkmranlk ESK TRKYE MADURLAR CUMHURYET 1 Nrofizyolog, psikiyatrist ve psikoterapist Dr. Mana Evangelista, Meksika kkenli nl VRD Uzman yd. KOALSYON'un insanlk Tarihini dzenlemekle grevli kurumlarnda nemli sorumluluklar stlenmi, yarm dzine kitap yazmt. Adrianople Islahhanesi gibi nispeten kk bir organizasyona katlmay kabul etmesinin nedeninin Eski Trkiye'nin zel durumu olduunu iddia etmekteydi. Evangelista'ya gre, Yirminci Yzyl'n Modernist zne-nesne ilikilerini Yirmibirinci Yzyl Postmodernizm'inin zne-zne ilikisine dnt rmek egemen devlet geleneinin ok gl olduu bu corafyada zellikle zordu, ancak Doktor Hanm bu durumu, kendisini amas yolunda bal bana bir frsat olarak gryordu. almalarna eski Trkiyeliler'in psikolojik nabzlarn tutarak balam, sonunda kendisini fevkalade heyecanlandran ve lkenin maduriy etini aklayan (Trkiye'nin 2000 ncesi HFS puan sadece 61'di) bir sonuca varmt: Eski Trkiye kadns bir toplumdu ve bu nitelii teknolojik ilerlemesini nlemiti. Helsinkili Ingrid'den VASILLAR MECLSNE bal Psikolojik Sava nitesi'nin 1990'h yllarn ortalar nda eski Trkiye'de yapt aratrmay Taliplere datmasn istedi. mre Kadzade'nin nne yaklak iki yz sayfalk bir dokman geldi. nnzdeki dokmann doksan ikinci sayfasna bakarsanz, o yllarda Trkiyeliler'in bilinaltna iki unsurun egemen olduunu greceksiniz. Bunlardan ilki seks, ikincisi hkmranlktr,' diye balad, 'Seks ve hkmranlk.' Duralad, Klk Dersane'yi dolduran Trkiyeli Taliplerin yzlerine bakt. Tepkilerini renmek istiyordu. Psikolojik Sava nitesi'nin bu ok nemli saptamas bize Trkiyelilerin imparatorluk hayallerini en olumsuz koullarda dahi srdrebildiklerini gstermekte, narsislik eilimlerine iaret etmektedir. Ayrca, bord erline kiilik, snr kiilik, dediimiz kiilik yaplanmalarna k tutmaktadr. Yine ayn sayfada yer alan, aile ii cinsel iliki, ensest orannn arpc biimde yksek olduuna dikkat ediniz. Birinci bulguyu destekleyen bu veri, eski Trkiyeliler'in bilinlenme dzeyine ilikin ok nemli bir ipucudur. Helsinkili'ye iaret etti. Iklar karard, duvarda, Ta Devri insann maarasnda resmeden birtakm izimler belirdi. izimler, birka saniye iinde hareketlendiler, nc boyut eklendi. Klk Dersane'nin ii homurdanan, bren, lklar atan insanms hayvan hologramlaryla doldu. Evangelista, hologramlar bir sre seyretti, insann ve insanln geliim yks, Bilin' in geliim yk sdr, dedi. Bireyselleme srecindeki insan, Bilin'in bilinli olmayandan ayrmas, zgrlemesi, gl enmesi, zenginlemesi evrelerinden geer. Hologramlar dnmeye devam etti, Ta Devri insan, Tun Devri insanna, Maden Devri insanna dnt. Anadolu kalntlar Bozhyk'ten balayarak tarih srasna gre sralanrken, hayvanms insan fig rleri gelimeyi srdrdler. Sesleri deiti, hayvans brmeler yerini insan dilini anmsatan soundlara br akt. Maria Evangelista, Bu evrelerin insanlk tarihinindeki karl, insan trnn sair yaratklardan ayrlm as, doadan ayrmas, nesnellikten znellie geiidir, dedi. insann ve insanln tarihi, MUTLAK BLlNSZLK kutbundan, MUTLAK BLlN kutbuna yneliin hikyesidir. 'Ben'lik bilincinin temsilcisi olan erkeksi bilin, 'Biz'lik bilincinin temsilcisi olan kadns bilin ile MUTLAK BLlN'te btnleir. Dnya Semboller Biliminde, bilin ncesini ifade eden eler, anne/kadn/ doaya ait elerdir, insann kendisini douran, besleyen, koruyan anne/doa'dan ayrmam; onun himay esinde, doa gleri tarafndan srklenmekte olduu dnem, bilinsizlik, bilindlk dnemidir. Anaclk'n baskn olduu bilinsizlik dnemi insan, bir ninsan/ocuk hviyetindedir. Eski Trkiye'de halk arasnda ana kuzusu olarak tanmlanan bu dnem, evrenseldir. Duvara, mre Kadzade'ye ocukluk yllarnn basma perdeli, sedirli, byk aile imgelerini anmsatan fotoraflar yanstld. Eski zmirin, stanbulun orta halli ailelerinin fotoraflar rpertti adn. Her insan ve her kltr, kadns ilkenin, Anaclk'n bireyin kiilik yapsnda belirleyici olduu geliim dneminden geer dedi Evangelista, insann/insanln bireysellemesi, kiinin kendisini ninsan/ocuk dnemindeki tek referans kiisi olan anne/doadan ayrtrmas, anne/doay snrlamas, anne/doadan farkl olduunu alglamas ile mmkndr. Bilinlilik, anne/doadan ayrlm, gbek ban kopartmla karn, yaam srdrme olaslnn ilndr. 'Domak' demek, aba gerektirmeyen bir durumdan kendi eylemlerinin sorumluluunu stlenmeyi gerektiren bir yaama gemek demektir. Bilin ve Bilinlilik veri deil, kazanmlardr. Bu kazanmlar, hem bir canl tr olarak insann oluumunda ve geliiminde kem de bireysel dzeyde, insann ruhsal doumunda ve 'us'lanma srecinde yani bireysel var oluunda, belirleyici elerdir.

15

Maria Evangelista'y a gre, bilincin taycs, erkek ve erkee ait elerdi. Erkeksi ifadeydi. Erkeksi ilke, teknolojiyi ve bilinci simgeliyordu, nk soyutlama ve yanslayarak canlandrma yetisi erkeksi ilkeye ait bir zellikti. Bireysel varoluun, bireysellemenin motor eylemi Babaclk'tr. Salkl ninsan/ocuun kendisini anne/doann kurallarndan kurtarmas, erkeksi bilincini 'glendirmesi beklenir. Glenen erkeksi bilin, doa ve maddenin temsilcisi diili egemenlii altna alacak, doa/annenin inisiyatifi kaybolurken, yaratma iradesi ve hkmranlk hakk erilin eline geecektir. Bylece, anne/kadn, ocan, ailenin, kkenin, var olann koruyucusu olarak kalrken, oul/baba/erkek, ideallerin, fetihlerin, tektan-rl dinlerin, ideoloji ve topyalarn taycs sfatyla, yola/ufka yelken aar. Babaclk'a erkek elemana, onun temsil ettii ruha, maneviyata ynelme makul bir sre iinde ger eklemelidir. Doann/bilindnn, teknoloji ve bilin tarafndan egemenlik altna alnmas da yle. Buna karn, Babaclk dnemine geilemedii ya da Babaclk'n Anaclk'a gre zayf kald insanlk durumlarnn varl bir vakadr. Eski Trkiye byle bir vakayd. Eski Trkiye'de, Babaclk, Anaclk'a gre zayf kalmtr. Baskn Anaclk, doann bir alet olarak kavranmasn ve kullanlmasn, teknolojik geliimi, yerleik dzene geilerek evrenin egemenlik altna alnmasn, hatta kalc kent kltrleri oluturmay engellemekt edir. Bunu gerek Trkiye'de, gerekse Madurlarn ounlukta olduu dier lkelerde gryoruz. Smrlm ezlerin topraklarnda babalar hemen tmyle kayptr. Lnetlilerin diileri hayvanlar gibi bir balarna dour urlar. Baylar Bayanlar, yaamn z, sorumluluumuzu stlenme dorultusunda gsterdiimiz abalardr. Ne yazk ki, kimi dnyallar bu abay gsterecekleri yerde, vaktiyle dlyata ile birlikte olduklar trdeki ber aberlikleri ileriki yaamlarnda da srdrmeyi semektedirler. Byle bir seim, o beraberliin ya da beraberl iklerin iinde yok olma anlamna gelmekte, lm simgelemektedir. Lnetlilerin ve Smrlmezlerin insan hayatna nem vermemelerinin bir aklamas da Babaclk'n kaybolmu olmasdr. Lnetlilerin ve Smr lmezlerin babalar yoktur. Erkeksi ilke olmaynca, benlik, haysiyet, vakar gibi insanoluna zg uyartanlar yoktur. Tam tam sesleri Klk Dersane'nin duvarnda yanklanmaya, Asya ve Afrika halklarnn canl cenazel eri birbiri ardna yanstlmaya baland. Bunlar eski Trkiye'nin Kalknmada ncelikli Yreler diye bilinen blgelerinden alnm Madur fotoraflar izledi. Her fotoraf bir baka trajediyi yanstyordu, mre Kadzade bakmamaya alt, beceremedi. Eski Trkiye'nin ilk zerkleme abalan, henz yeterince glenmemi, gelimemi ve dolaysyla kendine gvensiz bir bilinliliin, kadns bilincin, yrtt denemelerdi dedi Dr. Evangelista, Eski Trkiyel ilerin i gvensizlikleri, d dnyaya kar ekingenlie dnt. Bir yanda, baskn Anacl ynelim, dier yanda, varoluun tek koulu olan Babacl ynelim arasndaki gerilim, eski Trkiye insannn ruhunu kararsz ve gvensiz bir dengeye oturttu. Buruk, yenik, endieli ve akn bir varolua sebep oldu. Trkler, souk ve yabanc d dnyada var olabilme, zerklik ve btnlk iddialarn srdremediler. Bylesi durumlarda, en kk zedelenmelerin, tepkisel olarak byklenmeci/tm gl hkmranlk fantezileri, narsistik iinmeler gelitirdiini biliyoruz. Bunun Trkiye'de de byle olduunu, Psikolojik Sava nitesi'nin raporunda grdk. HFS puanlarnn 60'larda seyrediyor olmasna karn, Trkler imparatorluk hayallerini 2000'li yllarn balar na kadar srdrebilmilerdir. Bu ruh halinin Anadolu Devletikleri Hareketinden sonra da devam etmi olm asn fevkalade ilgin buluyoruz. Evangelista, eski Trkiye'de ocuklarn temel byme ortamnn kadnlar topluluu olduunu hatrl att. Trk ocuk eitim modelini, anne, anneanne, babaanne, teyze, hala, komu abla, komu teyze ve benz eri, kadnlardan oluan bir anneler topluluu, anne kolektifi, oluturmaktayd. Babalarn ocuklarla dolaysz balantlar yoktu. Hibir baba ocuunu kendisi yetitirmez, kendisi dorudan tanmazd. Baba-ocuk ilikil eri annenin araclndan geerdi. lkenin, 'Kalknmada ncelikli Yreler' diye nitelendirilen blgelerinde daha da belirgin olan bu durum, ana-baba imgelerinin btnletirilmesine izin vermeyen durumdu. Dii img enin egemenliinde byyen kz ve erkek ocuklar, biz toplumu olutururlard. Biz toplumu, ben'in srden ayrlmasna, umasna izin vermeyen toplumdu. Eski Trkiyelilerin yaratc olamamalarnn nedeni de buydu. Deerli Uzman eyho Baran' dinlediniz, dedi Doktor Maria, Dnyamzda deiimi salayan faktr, statkodan ayrmadr, yabanclamadr, sramalardr. Her srama, sradklar kltrden farkl bir 'kltr tasla' izer. Srama eylemi, iinden kt kltr, ortak bilinci sorgular, deimeye zorlar. Eski Trkiye'de yaratclk, almasna izin verilmeyen bir potansiyel olarak kald. Biz'e, Bizin beenilerine ters dmemeye zen gsteren Trk insan, yeni bir ey yaratmaktansa Biz'in onayladm idame ettirmek, Biz'in onayladn taklit etmekle yetindi. Sanatta, edebiyatta dnyaya yeni neriler sunamam olmalarnn nedeni de budur. 2 mre Kadzade, raporda sergilenen ensest rakamlarna inanamad. Aile ii cinsel ilikinin ulat rp ertici boyutlar, Trklerin genlerinin adamakll bozulmu olabileceine iaret ediyordu. Kadzade, meselenin eski Trkiye'nin gndemine hi gelmemi olmasnn daha da garip olduunu dnd.

16

Krsde Evangelista, Bilinaltndaki hkmranlk zlemi, Trk erkeinin eril eye duyduu zlemin yansmasdr, diyordu. Ancak, Trk erkeinin erkeksi eye, brakp gitmeye, ufka yelken amaya duyduu zlem, doa/annenin dlyatana dnme arzusu ile atmaktayd. Doa/annenin dlyatana dnme arzusu bir yandan ensest eylemini kkrtrken, dier yandan da erkein kurtulmak istedii kadns ilke'nin, doa/annenin, olumsuz yanlarn kendi eine ve dier kadnlara yanstmas ile sonulanr. Eski Trkiye'de erkeklerin ma o denilen tutumlarnn altnda yatan budur. Sert bil inen Trk erkei, aslnda, annesiyle uzlamaya alan bir ninsan hviyetindedir. Evangelista, HEAD START programnn sadece Adrianople Islahhanesi'ne kabul edilen Taliplere deil, eski Trkiye kkenli Madurlara da kendilerini oluturmalar, kendilerini var etmeleri iin avans tandn ekl edi. Madurlardan beklenen, hizmetlerine verilen Taliplerden azami istifade etmeleri, bu sreci etkin bir bi imde kullanarak bilinlenmeleriydi, insan tanmlamasnda bilinci ne karmakla birlikte, 'bilin eittir insan' demek istemiyoruz, diye srdrd, Bilin, insan iin olmazsa olmaz bir kazanm olmakla birlikte, bir ara aamadr. Talipler olarak yolumuz uzundur. Bilinli olduumuz kadar da bilinsiz, zne olduumuz kadar da nesne olduumuzu idrak edeceimiz zamanlar gelecektir. Bu edinimde, Madurlar bilinlendirme yolunda verdiiniz ura, bata gelen yardmclarnzdan olacaktr.

17

REMZ ADINDA BR NNSAN 1 mre Kadzade, o geceyi kendisine ayrlan Talip hcresinde geirdi. Avlunun bat kanadndaki hcrenin demir parmaklkl kk penceresinden Tunca grnyordu. Islahhanede geirdii ilk gece tank olduu - besbelli yasad - gelip gitmelerin gerisinin geleceini dnyor, bu dncesi onu heyecanlandr yordu. Onca yorgunluuna karn uykuya kar koymak, onlar beklemek istediini hissetti, kendi kendisine glmsedi, Seni gidi kocam ekya! Yusuf byle derdi ona, Seni ekya! Senin ne yapacan belli mi olur? Uzun yllar bunun bir aka olduunu, Yusuf'un kendisine takldn sanmt. Adamn gerekten byle dndn, kendisini bir trl kucaklayamam olmasnn nedeninin, ona duyduu gvensizlik olduunu neden sonra idrak etmiti. Yusuf Eraln, mre Kadzade'nin yaamnn tek akyd. Hayatnda baka kimse olmamt. Botlarn kard, duvarn dibinde bulduu kee terlikleri giydi, hcrenin sa ileri kesindeki ocan nne gitti. Be yz yllk ocak, doalgaz minesine dntrlm, mavi beyaz alevler kararak yany ordu. Ellerini stmaya alrken, gz ocan iki yanndaki dolap nilerine yerletirilmi kitaplara takld. Ynlendirme Toplant notlarnn stnden gemesinin elzem olduu bilgisine ramen, hcredeki tek koltuu ocan karsna ekti, ayaklarn altna ald, oturdu. Psikolojik Sava nitesi'nin eski Trkiye'de yapt aratrmann sonularm aklndan karamyordu. Sanki oktandr bir biimde hissettii ama kelimelendiremedii bir gerek, olanca plaklyla ortaya dk lmt. Bu gerek, mre Kadzade-Yusuf Eraln ilikisinin hemen tamamnn erkeksi ilke'nn alannda cereyan ettii gereiydi. Yusuf, mre'ye her baktnda, kendi erkekliine bakyor gibi olmalyd. Erkek, ideallerin, fetihlerin, tektanrl dinlerin, ideoloji ve topyalarn taycs sfatyla, yola/ufka yelken aar; kadn, ocan, ailenin, kkenin, var olann koruyucusu olarak yuvada kalr demiti, Maria Evangelista. mre Kadzade, bir kadn olarak kendisine biilen kltr bekilii roln hayatnn hibir dn eminde benimsemediini dnd. Kendisinin ne ailenin ne kkenlerin ne de Islmn ban beklemek gibi bir abas olmamt. Tersine, eski Trkiye'nin okumu kadn olarak, var olan ykmak dmt kendisine. Var olan ykan anne/kadn, elbetteki gelecein kurulmasnda sz sahibi olacak, ideallerin, fetihlerin, tektanr l dinlerin, ideoloji ve topyalarn oluturulmasnda erkekle rekabet edecek, yeri geldiinde erkee kafa tut acakt. Kendi hayatnn yola/ufka alan yelkenlinin yekesine sahip kma, rotasn belirleme abasndan baka bir ey olmadnn bilincindeydi. lmne yardmc olmaktan yargland yeeni Devrim, Bekir'in kendisine, Ben diisi olmayan yalnz bir, erkeim! Anam var, kadnm yok! diye yakndn anlatmt, onu hatrlad, 'Kadnm yok ama iki anam var. Hate, Mjgn. Hate dourdu, Mjgn'a verdi!' dedi. Devrim, babasnn szn kestiini de sylemiti, Mjgn da bytt, bana verdi baba! Aslnda senin , hatta drt anan var! Hatice, Mjgn, ben, Ekim! Biz, hepimiz, analk ediyoruz sana! Bekir Kuran'n feryad ok anlamlyd: iyi bok yiyorsunuz! Elleri plesi, kutsal kadnlar! Yceltilmeye doymazsnz! 'iyi davran ki, iyilik gresin! Beni ycelt ki, sana ltufta bulunaym, koynuna gireyim!' Varsa yoksa ocuklarnz! Onlara taparsnz! Erkeklerinize gelince, ne yersiniz ne de yedirirsiniz! Kadn olarak drdnz st ste koysam bir Rus, bir Romen diisi etmezsiniz be! mre Kadzade'nin ocuu yoktu. Buna karn, diil alana hapsedilmi bir kadnn ihtiyalarn karlay acak en yakn erkeksi enin, kendi erkek ocuklar olacan anlayabiliyordu. Erkek ocuk, kadn/anann 'erkeklii' oluyor, erkekler toplumuna kadn/anann uzants olarak sunuluyordu. Kadn/anann 'erkeksi erk'i paylamas ancak byle mmkn olabildiinden, oulun anneden btnyle ayrlmasna, ne kabahat ilemi olursa olsun, asla izin verilmezdi. Devrim'in annesi Mjgn, olu Toprak' dourmu, Salih Hocaclar gibi sl mi maoluun zirvesinde, stelik silhl bir erkekler topluluuna yollam, buna karn dokunulmazln muhafaza etmeyi baarmt. Toprak, kz arkada, sonra da ei, kolejli Gnl'e rtnmeyi art koarken, Mjgn'a ses karamamt. Ne ki, Toprak, Kitap'ta yazmyor gerekesiyle Gnl' resmen nikhlamay reddettiinde de, Mjgn, Kemalist ideallerini ayaklarnn altna alma pahasna, olunu zorlayarak iplerin kopmasna izin vermemiti. Altna ald ayaklarnn karncalandm hissetti. Yerinden kalkt, hcrenin iinde birka adm att. Pencereye yanat. Tipi yeniden balamt, az sonra gz gz grmez oldu. Drtlerin bu gece kmayac aklar kesindi. Dnd, demir karyolasna uzand.

18

2 Bir varm bir yokmu. Delikli para harlk, Paa Reisicumhur, ahenk incesaz iken, gnein Issz' narieine boyad, zamann oban Yldzndan sorulduu ok eski bir lkede, beikteki annesine zincirl enmi tngr mngr sallayan, Revolucion isimli bir kk kz yaarm. Revolucion, evvellin zamann iinde olduunu bilmezmi. Bu sebeple geceleri kovalayan gndzlerden birinde isyan ile byklere bavurmu. Onlardan iradesini tescil edip uygun bir fidye bimelerim istemi. Takdir edecekleri azad akesini deyecek, kendisini anasna balayan zincirden kurtulacakm. Bykler toplanmlar, Allah'n blise bile frsat verdii bir lemde engellemek bize dmez deyip, Revolucionun dileini kabul etmiler. 'zgrln bedeli masumiyettir. Ver masumiyetini, al zgrln,' demiler, 'Ama hakknda bilgi sahibi olmadn eylerin ardna dmeden iyi dn. Masumiyetini yitirenin dili lal olur. Kurtlar, kular anlat rlar da dertlerini, sen anlatamazsn. Kantladn dnyaya uymaz. Dnyaya uyan sen kantlayamazsn.' Bu szlerin zerine kzcaz ban nne emi, 'Her insann ameli boynuna balanmtr,' demi, 'Grelim Mevlm neyler, neyler ise muhakkak ki gzel eyler.' Byle syledikten sonra byklerini selmlam, ardna bakmadan yrm, nur gibi ldayan ters bir piramitin iinde gzden kaybolmu. Az sonra derinden bir ses duyulmu: Saksofon solo. Bir sre Revolucio nun fledii melodiyi duyar gibi olmular. Sonra o da susmu. Byklerin, kz en son grleri bu olmu. Onunla bir daha iliki kuramamlar. eyh Muzaffer, byk byk dedesi kayboldu, mre Kadzade, onun oturduu yerde baka birinin melmi durduunu grd. .Tanyamadn deil mi? dedi, su rlts kadar iveli bir ses, Benim, ben! Revolucion! Mjgn'n 'Seni douracama kpekler doursaydm' dedii, babasnn gebermesini istedii, olmaz olasca, ad batas ca, mr trps fahie, benim! Talip Kadzade'nin karabasan hcresinin dna tat, kard hayvani sesi herkes duydu. Devrim! Sahiden, sen misin? Burada ne aryorsun? Revolucion diye dzeltti, ryasnda Devrim, bkkn tir sesle, Tabii ki, benim! Revolucion! simli bir inden abuk subukluktan baka ne beklenir! Ama, ince saz, Naciye Yaprak idaresindeki ocuk Korosu, delikli para, beli halka Sen olamazsn! O gnlerde sen yoktun! Revolucionu zmle, kendi bilincini ina et! dedi Devrim, hnzrca gz krparak. Ge kalyorsun teyze! Dikkat et! Yapamam! Asla yapamam! Anlamyor musun, seninle uzlamam benim iin lmdr, uzlamamam senin iin! Kendi brtsne uyand, yatanda dikildi, oturdu, Kahveye ihtiyacm var! dedi yksek sesle, Yoksa asla aklm bama toplayamayacam! 3 Darda tipi durmutu ama ayaz vard, imaretin pencereleri buharlanmt. Kadn, Badanman'n ba masada oturduunu ieri girdikten sonra grd. Kahvaltsn Remzi ile paylamas gerektiini biliyordu. Gen adam arad, kapya yakn masalardan birinde ban nne emi oturur grd, yanma yrd. O arada Badanman, ayaa kalkt, kollarn kavuturdu, kaynamann bitmesini beklediini gsterdi. Talipler mesaj alp, sessizlik avdet edince, kollarn havaya kaldrd, '.'Litanies! dedi, Zikr! Merhametli KOALSYON'un Gzel isimlerini tekrarlyoruz. Ekrandan takip edin! Derinden gelen ney sesi yine duyuldu. Taliplerin bedenlerinin ritmiyle akan tuhaf elektronik melodi, Esmay Hsna'ya elik etti. Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc diye mrldanmaya balad kalabalk, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc Tam doksan dokuz kere, Aklc diye tekrar ettiler. Ardndan, zgrlk diye srdrdler, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk Onun arkasndan, Bar, Bar, Bar, Bar, Bar, Bar ve dierleri, doksan dokuzar kez zikredildi. Aklc, zgrlk, Bar, Eitliki, insanc, Katlmc, Demokratik, Maneviyat, ilerici, Bilimsel, Yar atc, Laik, alkan, Kindar, Bencil, Esirgeyici, Saygl, Artistik, Gelimi, Kmil, Uygar, Adil, Merhametli, Yardmsever, Affedici, Kurtarc, Asude, Varlkl, Batl, Avrupal mre Kadzade, gevedi, esridi, gzlerinin kapandn hissetti, ' Varlkl, Batl, Avrupal, Kurtarc, Varlkl, Batl, Avrupal, Kurtarc, Varlkl, Batl, Avrupal, Kurtarc, Varlkl. Batl, Avrupal, Kurtarc, Varlkl, Batl, Avrupal, Kurtarc, Kurtarc, Kurtarc, Kurtarc, Kurtarc, Kurtarc

19

Generalin sesi uyandrd, ay? Kadnn kendine gelmeye altn grd, Hakiki Rize, pardon, Pontus Krall ay, diye fsldad, sonra da etrafa duyurmak iin yksek sesle ekledi, Talip mre, sen Madur Remzi'nin salksz kahvaltsn paylaacaksn. Yzn ekitti, Bol kolestr ollu tavuk yumurtas, besin deeri olmayan beyaz ekmek ve reel! Aylar vard ki, mre Kadzade'nin yz glmemiti. Generalin bir poker oyuncusu kadar ifadesiz ehresine bakt, kahkahasn zor bastrd. 4 Talip mre Kadzade'nin Madur Remzi X'le yapaca almaya Dr. Maria Evangelista kendisinin rehb erlik edeceini aklad, Geleneksel yntemi kullanacaz, dedi, Renkli kartonlar ve filer. Elektronik ger elerin Remzi'nin tepki veremeyecei kadar hzl olduunu dnyorum, sizce de yle deil mi? Okuma odasnn iki duvarn kaplayan dolaplardan birisini at, byk bir karton kutu kard, ortadaki masann stne koydu, Remzi'yi var etme almamza delikanly evreleyen 'ey'lere isim koyarak balayacaz, isim, var olu demektir. Varolu, isim ile e tutulan bir soyutlama ve sembolletirme ile mmkndr, ismi olmayan hibir ey var olamaz. Var olmayan hibir eyin ismi yoktur. Kutuyu at, bitkisel plastikten mamul rengrenk fileri gsterdi. Filerin stlerinde ayn punto ve harfl erle, masa, sandalye, elma gibi odada bulunan nesnelerin adlar yazlyd. 'ey'lerin isimlendirilmesi, Remzi'nin onlarla olan ilikisini tanmlamasna, onlar kullanmasna olanak verecektir. Gen adam iin hazrladmz zel program, konuma ve okuma/yazmay birlikte retmeyi hed eflemektedir. Bunlarla balayn, Talip mre, dedi, Size bol ans dilerim! 5 Kadzade, ie odann ortasnda dikilen Remzi'yi oturtmakla balad. Ancak, bunu yapabilmesi iin, delikanly iskemleye doru ekitirmesi, bedenini baldrlar iskemlenin oturana deecek ekilde dndrm esi, arkasna geip omuzlarndan bastrarak oturmaya zorlamas gerekti, Otur Remzi! Gen adam, oturdu ama ancak birka saniye iin. Kadnn ban evirmesiyle birlikte yine ayaktayd. Kadzade, bu defa delikanlnn arkasna doland, omuzlarndan bastrd, Otur Remzi! Bu defa basky biraz daha uzun tuttu, Remzi, otur! mre Kadzade, Madurun kapsaml bir muayeneden getiini, iitme sorunu olmadn biliyor, btn meselenin Otur! en irinin karl olan hareketi retmek olduunu sanyordu. Buna karn, Remzi, yumuak baklarn odada, eyalarn stlerinde gezdiriyor, arada kadnn gzlerine de taklyor, fakat ayn kalkma hareketini yapmaktan kendisini alamyordu. Otur, Remzi! Otur! Otur! Remzi'nin kendisini kzdrmak, bilerek itaat etmemek gibi bir niyeti olmadn baklarndan anlyordu kadn. Daha ok, kendisinden istenileni anlamyor gibi bir hali vard. Omuzlarndan bastrldnda boyun eiyor, oturuyor, bask kalknca normal haline dnmemesi iin hibir neden kalmam gibi ayaa dikiliyordu. Kadzade, gstererek retmeyi denedi. Bir iskemle ekti, delikanlnn karsna geti, oturdu, kendi kendisine emretmeye koyuldu. Otur! Oturdu. Kalk! Kalkt. Otur, Kalk! Otur! Kalk! Otur! Kalk! Otur! Kalk! Otur! Kalk! Remzi, bu garip jimnastii birka saniye btnyle ifadesiz seyretti, pencereye dnd, pervaza konan gvercin ile ilgilenmeye balad. Kadnn gsterisine tmyle kaytsz kalmt. Bu defa, mre Kadzade, del ikanlnn ellerini yakalad, kendisi otururken onu da aaya ekmeyi, Otur! oturmaya zorlamay, Kalk! kendisi kalkarken, onu da yukar ekip kaldrmay denedi. Otur! Kalk! Otur! Kalk! Nefes nefese kalncaya kadar byle devam ettiler. Remzi, gzleri odann drt bir yannda, dayatld gibi hi itirazsz oturdu kalkt, ancak kadnn ellerini ektikten sonra srdrd komutlarna tepki vermedi. Odann kesinde duran krmz top ilgisini ekmi gibiydi, kalkt, ona yneldi. mre Kadzade, yeni bir kelime retmek frsatn karmad, Top! diye nledi, Top! Kutudan, zerinde top yazan filerin arasndan krmz olann seti, gsterdi, Top! Remzi, bu arada bir dierine, san topa, uzand. Kadn, kutuya atld, sar renkli top fiini kard, Top! Bir onu bir dierini gsterdi, Krmz top! Sar top! Kadzade'nin toplara yneldiini gren Remzi, oyuncaklarn oynasn diye ona brakyormu gibi bir tavrla arkasn dnd, iskemle ile ilgilenmeye balad. skemle! diye atld kadn, s-kem-le! skemle! Kutuda iskemlenin rengine uygun bir fi var m diye bakt, yoktu. Brakt, toplar ald, krmz topa krm z, san topa sar fii yaptrd, masann zerine yerletirdi. Remzi'yi bakmaya zorlad, Top! Top! Sar top! Krmz top!

20

Camlarda asl iekli perdelen yakalad, papatyann ortasn gsterdi, Sar! Sar topu, san fii iaret etti, Sar! Ayn hareketi krmz gelincik ve krmz topla tekrarlad, Krmz! Krmz! Bu da krmz, o da krmz! Remzi'nin perdeye yneldiini grd, iletiim kurduu umuduyla nefesini tuttu, bekledi ama bouna. Remzi, perdeyi sallamakla yetinmi, Kadzade, Perde! deyinceye kadar ondan da vazgemi, bu defa da kutuya ynelmiti. Kadn, Madurun ilgisini ekmesi muhtemel nesnelerin saylarnn azaltlmasnn ie yarayabileceini dnd, kutuyu ortadan kaldrmaya uzand. Remzi, ilk kez bir tepki verdi, bard. Hrlama ile ocuk alam as arasnda bir sesti, mre Kadzade'yi, yllar ncesine gtrd, rpertti. Tamam! dedi, Tamam! Kutuyu istiyorsan, alabilirsin! Kutu! Kutu! Delikanl yle bir bakt, ilgisini yitirmi gibi yine pencereye dnd. Kadn, biraz bekledi, kutuya tekrar uzandnda, Remzi yine lk att. Kadzade, nihayet iletiim kurabilmi olmaktan memnun, Ku-tu! diye tekrarlad, Ku-tu! Kutu! Kuru! Delikanl aldrmad, keye, mavi renkteki nc topa doru yrd. Top! dedi mre Kadzade, alelacele, Top! Mavi top! Mavi top, kutu deil! Mavi top! Kutuyu ekti, delikanlya uzatt, Remzi bu defa itiraz etmedi. yle bir bakt, kt iskemleye oturdu. Otur! dedi mre Kadzade, Otur! nc gnn sonlarna doru, kadn, gitmeyen bir eylerin olduunu teslim etmek zorunda kald. Remzi, hibir komutu anlamad gibi, yemek ve dier bedeni ihtiyalar dndaki faaliyetlerde de younla amyordu. Buna karn, nasl gittiini sormak iin urayan Dr. Evangelista'ya, Yaplandrc yalarn ketum bir doada, bir bana geiren birinden, akr akr konuma beklenem eyecei ak! demeyi tercih etti. Ne kadar haklsnz, Talip mre! Ne kadar haklsnz! diye nledi kadn. 6 Remzi'ye renklerin de anlam ifade etmedikleri, resim yaptrrken ortaya kt. Sar suluboyann, sar yapran zerine srlm olmas Madurun sar-sar balantsn kurmasna yetmemiti. stlerine sar szcn yaptrd sar fi, sariek, sar fincan, sar top gibi eyleri yan yana sraladnda, sa-rdan yola kp, nesneler arasnda balant kurmas da mmkn olmad. nne her bir renkten iki tane olmak zere eitli renklerde filer koyup, ayn renkteki paralar eletirmesini salamaya alt, delikanlnn bo gzleriyle karlat. Beinci gnn sonunda Remzi, hl en basit komutlara uymuyor, Sar fii al! Mavi fie bak! gibi daha karmak direktiflere btnyle tepkisiz kalyordu. Kadzade'nin srar etmesi halinde hrnl ayordu. Baryor, daha da srar etmesi halinde kayordu. Cumartesi akam, Talip mre, Evangelsta'dan grme talep etti. Renk kr olmadndan eminsiniz, deil mi, Doktor Evangelista? Doa konumaz ama doada renkler vardr! Madurun Atteliea Dalarnda iek grmemi olmas mmkn deil! Hibir renk yoktuysa bile mavi gkyz vard! Oysa sar, krmz ya da mavi, bu Madur'a hibir ey ifade etmiyor! Korkarm ki, onun iin patlcan moru ile krom sars ayn! Belki de doktorlar yanlmlardr, belki de Madur dnyay siyah beyaz gryordur, ne dersiniz? Olamaz m? Olamaz, dedi Evangelista, Testlerde bunu ima edecek hibir bulgu yok. Peki, mzie ne diyorsunuz? Mzikten ancak ar volmlerde etkileniyor! O zamanki tepkisi de korku! iddetle titremeye balyor! Bir yerlere saklanp, korunmaya alyor' Sanki duyuyor ama duyduklar na anlam veremiyor, gryor ama grdklerine anlam veremiyor! Madurun beyninde renklerin karlklar yok sanki! Bana yle geliyor ki, bir krmz fii dier krmz fiin yanna koymas mmkn deil, nk Madur iin krmz yok, daha dorusu, beyninde krmz kayd yok! Krmz kayd olmad iin krmz elm adan ya da krmz glden yola kp krmz kurdeleye varamyor. Madur, nesnelerin ortak niteliklerini sapt ayamyor, Dr. Evangelista. Bence sorun burada! 'Madurun beyni nesnelerden nereden uyaranlar dzenleyemiyor,' demek istiyorsunuz, Talip mre, dedi Evangelista, ilk kez dikkate deer bir ey duymumu gibi dnceli, Uyaranlar dzenleyemedii iin ilikilendiremiyor, ilikilendiremedii iin kayda geemiyor, kayda geemedii iin ifade edemiyor! Bunu demek istiyorsunuz! Isimlendiremiyor! dedi Kadzade, Nesneleri ne szl ne yazl ne de baka bir yolla isimlendirebiliyor! ismi olmayan hibir ey var olamaz! diye tekrarlad, Evangelista, Madurun nesneleri isimlendirem iyor olmas, nesneleri kendi dnda objeler olarak alglayamadn gsteriyor. Bu doruysa, nesnelerden ayrmam demektir. Doadan ayrmam, nesnellikten znellie gememi, ninsan hviyetinde! Bilins izlik dnemi insan, bir ninsan! nsan deil demeye getiriyorsunuz!

21

n-insan, diye dzeltti, VRD Uzman, profesyonellere zg kaytszlkla, insani varolu, isim ile e tutulan bir soyutlama ve sembolletirme ile mmkn olabiliyor, insani varolu, bilinliliktir. Madur uyartanlar ilikilendiremiyorsa, nesneler hakknda akl yrtmesi olas deildir. Yerinden kalkt, kapya yrd, Uzmanlar devreye sokmamz lzm gelecek, dedi, Maduru imdilik ben devralyorum Talip mre iyi i baardnz. Bu durum raporuma yansyacaktr. 7 mre Kadzade, '90'l yllarda, iyi bir psikoterapist olarak bilinirdi, stanbul'da kendisine ait bir muayen ehanesi, hemen her snftan bir hayli de hastas vard. Buna karn, Remzi'ninki gibi bir vakaya hi rastlam adn dnyordu. 'te, bu garip, dedi Evangelista, kuku ima eden bir ses tonuyla, Bizim elimizdeki bir aratrmaya gre, daha '70'li yllarda Trkiye nfusunun yzde yirmisi afazikmi. '80'den sonra bu oran hzla artm. Remzi'ye konulan tehis, afazi'ydi, Yunanca dilegelmemi anlamnda aphasiadan tremiti. Madur gibisiyle hi karlamadm, dedi Kadzade, hafife sinirlenerek, zellikle de '80'den sonra kafalarmzn daldn, szck yerindeyse, alklatmz gzlemleyebiliyorduk. Oluumlar zerinde d nme, akl yrtme yetilerimizde bir zedelenme var gibiydi, ama afazi'? Hayr, ben bu boyutlarda bir zre hi rastlamadm! Mikail Arsoy, Kadnlar uzlatrmak ister gibi araya girdi, Afazi, konuma yitimi, szckleri anlama/ kullanma yetisinin ksmi kayb eklinde de ortaya kabiliyor, dedi, Belki, bunu gzlemlemisinizdir? Bildi iniz gibi, insann sinir sistemi, beynin kendisine gelen uyarlar belli bir dzen iinde ve otomatik olarak anl amlandrmas esas zerine kuruludur. Bu srecin herhangi bir nedenle kesintiye urad durumlarda, beyin, kendisine ulaan uyaranlar btnlkl tasarmlar halinde formatlayamyor. Formatlanmam tasarmlar anlamlandrlamyor, anlamlandrlamayan tasarmlar, sesli/yazl karl klar ile buluamyor, bylece, konuma yitimi, afazi olgusu meydana geliyor. Bunu anlyorum, dedi mre Kadzade, Hastalarm arasnda byle bir vakaya rastladm hatrlamy orum. Ksa bir sessizlik oldu, yle dnelim, dedi Evangelista, Beyninin anlam kazandrd uyaranlar sesli ya da yazl iaretlere, szcklere dkebilen tek canl, insandr, yle deil mi? Sadece insan, beynine ulaan kelimelerin arkasndaki anlamlar kodlayabilir. Peki, eski Trkiye'deki gibi byk ounluu ninsanl ardan oluan bir toplumda ne olur? Badanman'a dnd, Psikolojik Sava nitesi bulgularn hatrlayn. Bilinaltna egemen olan seks ve hkmranlk ve ok yaygn ensest ilikisi, eski Trkiyeliler'in anne/kadn/doaya saplanmlklarna iaret ediyordu. Toplum, bil insizlik, bilindlk dnemini am deil! Trkiyeliler, ninsan/ocuk hviyetindeler! Erkeksi ilke gl olm ad iin, soyutlama ve yanslayarak canlandrma yetileri de gelimemi. Nitekim, felsefe, matematik, teorik fizik, sanat, hatta ilahiyat gibi alanlarda fevkalade baarszdlar. Bu doru, yle deil mi, Talip mre? yle, dedi Kadzade, iinde belli belirsiz bir sz. Bilin-d, ANACIL aamaya saplanm beynin, uyaranlar anlamlandrmakta zorluk ekecei, akl yrtemeyecei, dnemeyecei ak, diye srdrd Evangelista, Dnemeyen beyin, doal olarak kon uturamayacaktr Ve tersi: Konuturamayan beyin, dnemeyen beyindir! Dnme, konuma ile snrldr, konuma, dnceyle. Madurun konuma yetisinin olmamas, akl yrtemez, dnemez olduunu gsteriyor ki, bu doru. Konuma yitimi, insanlktan kma, igdleriyle yaayan, birbiriyle barlarla, beden diliyle iletiim kurmaya alan yaratklara dnme. Afazi'yi insan dier hayvanlardan ayran zelliin ortadan kalkmas olarak da dnebiliriz. Yine bir sessizlik oldu, Lnetliler, byledir, diye mrldand, Badanman. Lnetlilerin tm ve Smrlmezlerin ezici ounluu. Ne kadar zeki olurlarsa olsunlar, ne kadar ust aca eitirsek eitelim, onlara meslek retemiyoruz. Yunus balklar gibi. Dilleri yeterli deil! diye aklad Evangelista da, Dilleri yeterli olmad iin akl yrtemiyorlar. Akl yrtemedikleri iin en basit aletleri bile yapamyorlar! ini ekti, Dil, insanlkla yat! Homosapien konuabildii iin 'Bilen insan. Afazik insan, homosapien niteliini kaybetmi olan. Dilin zenginlii, dncenin gelimiliinin iareti, klmesi, ilkellie geri dnn. Kaybolmas, hayvanlama, ne yazk ki! KOALSYON'un nndeki en byk sorunsal, dedi Badanman, Dnya nfusunun te ikisinin kesin olarak afazik olmas! Afazi, TSVHR programnn baarsn tehlikeye dryor. Madurlarn bir ans var, ne yazk ki, Smrlmezlerin hibir ans yok. Ksrlatrma almalar da istenilen dzeyde deil, maalesef. ok hzl ryorlar. Afazi, genetik yle mi?

22

Evet, tabii! dediler Danman ile Evangelista, bir azdan, Fizyolojik bir kusur, insan soyunun iyilet irilmesi iin bozuk genlerin tayclarnn ayklanmas gerekiyor. Geen yzylda olduu gibi soykrm sz konusu deil elbette, yaayabildikleri srece yaatlmalar gerekir, ancak oalmalar YOL'un sonu olur Bu durumda Remzi'ye ne olacak? Badanmanla, VRD Uzman, birbirlerine baktlar, Bunu siz syleyeceksiniz, Talip mre. Burada vereceiniz karar da eitiminizin bir paras. Onu bana verin, dedi mre Kadzade, Remzi'yi bana verin. Yine bir sessizlik oldu, Bunu iyi dndnz m? diye sordu Danman, nispeten yumuak bir sesle, Devrim'i kurtaramamtnz. Davanz sryor. Bir baarszlk daha istemezsiniz. Devrim, ruh kanserine yenik dt, dedi mre Kadzade, Ruhun kanseridir, nihilizm. Devrim, nihil izme yenik dt. Onu dierleri izlediler. Onon be yl iinde eim, dostum, akrabalarm, Neayev'den emir almlarcasna tam yol amurun iine daldlar. Ne kadar mmknse o kadar yakp yktlar. Gzlerimin nnde sevinle yok olurlarken, kendilerini yaatabilecek hibir kurumun ellerinden kurtulamadn grdm. Bir eyleri bir eylerle yeniden irtibatlayp, onlar oyalayabilecek yeni kurumlar icat etmek de mmkn olm ad. Her neyse, bunlar gemite kald. Remzi'nin Madur statsn kaybetmemesi iin elimden geleni yapmaya kendimi hazr hissediyorum. Bana bir ans daha tanmalsnz. ok konutuunu, ok fazla konutuunu hissediyordu. Evangelista da, Badanman da ok gentiler, gemii hakkyla deerlendirmelerine imkn yoktu. Bir de akrabalarndan bahsetmek suretiyle hata yapmt. Akrabalardan bahsetmek kan bana nem vermek anlamna geliyor, Yirminci Yzyl Moderniz-minin zihinlerden silinmesi gereken niter devlet kavramm artryordu. Lf deitirerek syl ediklerinin zerinde durmalarn zorlatrmay umdu, Eski Trkiye'de afazinin o denli yaygn olduunu Asitane'de oturduum iin ben bilmiyor olabilirim, diye aklamaya alt, itiraf ederim ki, hzla ilkelletiimizi fark etmiyor deildik. Hatta iyi hatrlyorum, en iyimser olanlarmz bile adn koyamadklar bir salgnn tehdidi altnda olduumuzu kabul ediyorlard. Ama teslim etmelisiniz ki, Remzi gibilere kolay rastlanmyor. Bizim tespitlerimize gre, konuma yetiniz lke apnda zedelenmiti, dedi Badanman, yumuak tavrn srdrerek, Yirminci Yzyln son eyreinde birbirinizle ancak 'Eylem koy!' 'Tavr al!' 'Ensesine yap!' dzeyinde iliki kurabiliyordunuz. Anladm kadaryla Parlamento seviyesinde bile bir konunun zer inde kesintisiz konuma yaplamyormu. Kendinizi ancak yan bakmalar, omuz atmalar, dalamalarla ifade edebili-y rmnz! Btn bunlar ninsan davran biimleri! diye ekledi Evartgelista, rnein, Byk Mimar Sinan'n kabrinin abdest-haneye dnm olmas ya da daha sonraki yllarda Parlamentonuzun tavanlarndan sarkan i kfte yumrular ya da atklarn baraj glne dkecek ekilde ina edilen villalar. Bunlar, 'Mimar Sinan,' 'Parlamento,' 'ime suyu' kelimelerinin zihinsel karlklarnn olmadn gsteriyor. Az nce de iaret ettiim gibi, hi deilse felsefe, matematik, teorik fizik, hatta ilahiyat gibi alanlardaki fikri sefaletiniz sizi uyar abilirdi diye dnyorum. Kadzade'nin irkildiini fark etti, Amacm sizi krmak deil! diye atld, Deformasyonun boyutlarn saptamaya alyorum! Dnya sivil toplum rgtleri ileri ellerine alncaya kadar ok skntl zamanlar geirdiniz. Yaamsal kavramlar ayr tramayacak kadar bozulmu olmanz mmkn m? Bilemiyorum, dedi Kadzade, Btn syleyebileceim ilkellie geri dnn iaretlerinin ok uzun zamandr var olduu. Evangelista, hayflanm gibi ban sallad, Siz baarl bir terapisttiniz ve btn syleyeceiniz bu, ne yazk ki! Kullanlan szck saylarnn azaldnn idrakindeydim, dedi Kadzade, mazeret beyan eder gibi, Belki de, dile ilikin kayglarmz Trke-Osmanlca tartmalaryla snrl kaldndan afaziye uyanamadk. Kelimelerin sesli/yazl ekilleriyle urayorduk. Beyinlerimize ulap ulamadklar zerinde dnmek akl mza gelmedi. Dnce ieriklerinin korunup korunamadnn zerinde de dnemedik. ideolojik kavgann idrakindeyiz, dedi Danman, Anlamas zor olan, mesel, neden 'nemli' ve 'mhim' kelimelerinin her ikisini de kullanmam, Latin harflerinin yan sra Arap harflerini de retmemi old uunuz. Onu yapsaydnz, tek sorununuz eviri olurdu. Dnemedik, dedi Kadzade yine Haklsnz, ilim mi, bilim mi mnakaalarna gmldk, her ikis inden de olduk. Kavramn kendisi, karl olmayan bir sesten, bir ekilden ibaret kald Buna ramen, zellikle de soyut, sembolik, dnceyi imknsz klan afaziye yakalanm olabilece iniz aklnzn ucundan gemedi! yle mi? Gemedi, dedi Kadzade saklayamad esefle, Sapasalam grnl insanlarmzn konuulanl arn tmn btnyle anlamadklarn, kelimeleri kullanma yetilerinin kaybolmu olduunu syleseler de inanmamay seerdik. Byk ihtimalle, 'Konuuyor ite!' der, geitirirdik. O yllarda dilimize pelesenk etti imiz tepkiydi bu, 'Konuuyor ite!' Sylenenlerden etkilen-memeye niyetli olduumuzda kullanrdk: 'Konu uyor ite!' Kar tarafn ahmak olduunu, bo konutuunu ima ederdi: 'Konuuyor ite!' Uzun bir sre ben de Devrim'i yle geitirmeye almtm: 'Konuuyor ite!' detti, babalar ocuklarm, ocuklar babalarn,

23

renciler hocalarm, avukatlar hkimleri, milletvekilleri bakanlar, muhalefet iktidar, doktorlar hastalan, hep imiz hepimizi byle geitirirdik, 'Konuuyor ite!' 'Konuuyor ite!' Bizi gemiimizin haslatndan yaltan, barbar Avarlar'dan bu yana en masum vaheti gle oynaya benimseten fesadn parolas oldu. Medeni dny adan srlmemizle sonulanan toplumsal cinnetin zeti. Oysa '90'l yllarda pekl da iyi bir psikoterapist saylrdm, haklsnz diye srdrd, 'Konuuyor itenin afazi denen illetin balangc olduunu grmem gerekirdi. Szcklerin konuulan dilden sistematik olarak yok edilmeleri durumunda zihnin kldn, yoksullatn gzlemlemiliim vard nk. imdi, buradan baktmda apak grnyor; nesnelerin isimleri ve nitelikleri hi durmadan deiiyordu. Uyaranlar ylesine kaotiktiler ki, zihnimizde onlar btnlkl tasarmlar halinde ekillendirmemiz fevkalade zor oluyordu. ocuklar hatrlyorum. Ayn anda birden fazla dile yani ayn nesnenin birden fazla sesli/yazl karl na muhataptlar ve bunlar srgit deiiyordu. Yaamlar 'ey'leri isimlendirmekle geti, zerinde dnecek, akl yrtecek dermanlar kalmad. En basitinden, para birimi ile ilikileri. Eski Trkiye'de yaayanlar, EKON OMK AKLIN YOLU'na girememilerdi, biliyorsunuz. Bunun sonucu olarak yz yldan fazla bir sre enflasyon ektik. nce kuru, metelik kelimeleri kayboldu, sonra da rakamlar. Yz yl akn bir enflasyon dnemi par aya, tasarrufa, yatrma ilikin kavramlarmz katt kartrd. 'Milyon' demek isterken 'bin,' 'milyar' demek ist erken 'milyon' der olduk. Kuaklarn aras ald, trilyon, katrilyon gibi szcklere dilimiz dnmez oldu. Bu yzyln balarnda zenginleiyor muyuz, yoksullayor muyuz, kestiremiyorduk. Etik kavramlarmz ylesine altst olmutu ki, zenginlemen miyiz, onu da bilmiyorduk! KOALSYON'un ekonomik aklndan yle uzaktk ki, yoksulluun erdemlerini sayp dktmz, hatta Madurlara mrendiimiz oluyordu! Demek istediim, belki Remzi'ye yeni domu bir ocukmu gibi yaklaabilir, yeni batan yepyeni bir dil retebilirim. Yeni dil, Remzi'nin beyin fonksiyonlarn uyarabilir, kendisine ulaan kelimelerin arkasndaki anlamlan sistematikletirmeye koullandrabilir, belki. Beynini formatlayabilirsem, zamanla hi deilse somut durumlarda akl yrtebilecek hale gelebilir diye umutlanyorum. Su ile musluu, ilikilendirebilirse, susad nda nereye gideceini bilebilir, demek istiyorum. Belki, bu Madur iin hl bir mit vardr! Ltfen, brakn deneyeyim! 8 Ona gvenmiyorum, dedi Dr. Evangelista, Badanman Mikail Arsoy'a, mre Kadzade odadan kt ktan sonra Bilin var etme gibi gelecein dnyalsn inaya ynelik bir ii ona emanet edemeyiz. Kendisi henz Talip oldu. Kinat ve dnya grnn Modernizmin etkisinden bsbtn kurtulmu olmas beklenemez. Kryoniks kursu bile daha bugn balyor. Badanman, kendi yerine gz diktiini bildii gen kadna uzun uzun bakt. Evangelista'y fazla hrsl buluyor, ondan holanmyordu. Talip mre'nin eylerin isimlerini retmekle snrl bir programn altndan kalkabileceini dnmtm, dedi. Bu o kadar basit deil! dedi VRD Uzman, Hatta hi deil! Kadn, bir eski Trkiyeli. Fuzzy olmas kuvvetle muhtemel. Tek bir Maduru kurtaracaz diye, saaklln Head Start'a szmasn gze alamayz. Siz de yle dnmyor musunuz? Talip mre'nin ya - ya da ilkesine sadk kalacan garanti edebilir miyiz? Badanman, Garanti edemeyiz, hayr, demek zorunda kald. Evangelista'nn gzlerinin zaferle parladn grd, saatine bakt, Dersinize ge kalmyor musunuz siz?

24

THE GRUDGERS KARILIKLI KNDARLIK LKES 1 Bir gezegendeki akll yaamn rtn ispat etmi saylmas iin varoluunun nedenini zm olm as arttr! diye nledi Dr. Maria Evangelista, niyetlendiinden daha sert bir tavrla. Badanmanla aralar ndaki sakl atma cann skyordu. Seminerine younlamaya alrken, bir kez daha tekrarlad, Bir gezegendeki akll yaamn rtn ispat etmi saylmas iin varoluunun nedenini zm olm as arttr. Nitekim, nmzdeki on yllarda dnyay ziyaret edecek stn nitelikli uzayllarn uygarlk dzey imizi saptamak amacyla soracaklar ilk soru, 'Evrim olgusunu kefetmiler mi?' sorusu olacaktr. Bayanlar Baylar, milyar yl akn bir sre eitli organizmalar Gezegenimizde 'Neden?' olduunu bilmeden yaayageldiler. milyar yllk bilinsiz bir yaamdan sonra bir gn sorunun cevab birinin kafasna dank etti. Bu birisi, Charles Darwin'di. Danvin, varolu nedenimizin anlaml ve elle tutulur aklamasn yapt. O gnden sonra, 'Niin varz?' 'insanlar niye var?' 'Hayatn bir anlam var m?' 'Nedir insan?' sorularnn ce, vaplarn hurafelerde aramaktan vazgetik. Danvin, en derin meselelerimize akla uygun aklamalar getirm iti. Bayanlar Baylar, unu hemen ifade etmeliyim: Gezegenimizin uzun sakall bir adam tarafndan yedi gnde tasarlandna inand iin insan tabiatnn Tanr'nn iradesi dnda oluamayacana inananlarn KOALSYON YOLU'nda yeri yoktur! nk, Arz'in Gne'in etrafnda dnd ne kadar phe gtrmez bir gerekse, insann gemii tarafndan yaratlm olduu da bir o kadar phe gtrmez gerektir. Aranzda insan tabiatnn 'kltr' denilen bir ey tarafndan biimlendirildiin dnenler varsa, onlara syleceim de u olacak: insan tabiat kltr tarafndan biimlendirildii kadar, kltr de insann tabiat taraf ndan biimlendirilmitir, insann tabiat ya da kltr - bunlarn her ikisi de Evrimin rnleridir, insan, etsever bir Afrika maymunudur, insan, ayn zamanda, sosyal bir Afrika maymunudur. Evrim, insan midesini et sind irmeyi mmkn klacak ekilde dntrrken, insann ftratn da toplumsal yaama elverecek ekilde dz enlemitir. Bunun tartmasz bir gerek olmasna karn, ne yazk ki Danvin Devriminin sonulan, Postmodernist gnmzde bile lykyla alglanm deildir! Hayvanbilim, marjinal bir alan olma niteliini Yzylmzda da korumaktadr. Konu zerinde uzmanlamay seen KOALSYON zoologlar bile Hayvanbilimin felsefi nem inin yeterince farknda deildirler. Madurlarn durumu, bsbtn esef vericidir. Madurlar, felsefe, psikoloji, politika, edebiyat gibi 'insan Bilimleri'ni Danvin yaamamcas-na retmeye devam etmektedirler! insan bencilliinin ve vericiliinin, KUTSAL KOALS-YON'umuzun nde gelen ilgi alanlarndan birisi olduu aktr. Sevgi, nefret, atma, ibirlii, vermek, almak, almak, nekeslik ve cmertlik, bunlarn hepsi KOALSYON YOLU'ndakilenn zmlemeleri ve dntrmeleri gereken davran biimleridir. VRD 101'de Evrim Teorisinin sonularn bencilliin biyolojisi balamnda inceleyeceiz. Ama nce doann nasl bir ey olduunu hatrlayalm. Iklar ltfen! Krsnn nne atlayan dev kaplan hologram, tyler rperten bir miyavlama ile yavru gazelin boaz na yapt. Yavru gazel bir iki rpnd, dnyaya sitem dolu son bir bak att, gzleri kapand. Kaplan gazeli paralarken, topran derinliklerinden baveren srngenler kan kokusuna kotular. Grudger, kindar kara ku, balarnda bir iki tur att, az ilerde suya kavumaya alan kaplumbaa yavrusunu kapt. Havaland rma- mazgallarndan yava yava artrlarak ieri verilen kan kokusu Klk Der-sane'yi dolduran Taliplerin ban dndrrken, ortalk saniyeler iinde onlarca hayvann birbirini yedii katliam alanna dnt. Hom urtular, brmeler, kkremeler Klliyenin koridorlarnda yankland. Boaz boaza kavga yeni hayvanlarn da katlmasyla dakikalarca srd. 2 Eli kanl doa! dedi Evangelista, bouk bouk, SON HAKKAT budur. Biraz garip bir tr olmakla birl ikte bu hayvanlardan birisi de biziz. YEN DNYA DZEN'nin doal ayklanma anlaynn z, insann eli kanl doann bir paras olduudur, insan anlayacaksak, insan doasnn nasl evrimletiini renmek durumundayz. Evrimi anlamadan insan anlamak abas baarsz olmaya mahkmdur. Hayvan hologramlar kaybolurken, Smrlmezler ve Lnetliler, phk prtk, kir iinde, gzleri alktan dnm, inleyerek ve uluyarak, iki koldan girdiler, yukardan, bir uaktan paratle atlmcasma yere szlen somuna saldrdlar, izleyen kavga az nceki sahneleri aratacak kadar kanl ve acmaszd. mre Kad-zade, Hali'in kpkrmz kesilip kan sineklerinden grnmez olduu zamanlan hatrlayp gzlerini yum arken, dier Talipler utanla balarn ediler. insanlar gemlerinin yaratt makinelerdir, dedi doktor, insan genlerinin baat nitelii acmasz benc illikleridir, insanlarn davranlarn genlerinin acmasz bencillii ynlendirir. Baz zel durumlarda rastlanan kstl dierkmlk rnekleri, genin bencil amalarna ulamak iin kulland yntemlerden ibarettir.

25

Bayanlar Baylar, kstl ve zel szcklerine dikkatinizi ekerim. Darda ne duymu olursanz olun, Islahhanemize hangi inanlarla ya da temennilerle gelmi olursanz olun, idrak etmeniz gereken udur: Evr ensel insan sevgisi ya da insan trnn evrensel karlar gibi Modernist hurafelerin YEN DNYA DZEN 'nde hibir anlam yoktur nk, dierkmlk, insan tabiatna aykrdr. nk dierkmln bilimsel anlam yoktur ve YEN DNYA DZEN'nde hi kimse doruluu bilim tarafndan kantlanmam esaslara gre ya amaya zorlanamaz. YEN DNYA DZEN'nde hi kimse kendi genlerini bir bakas iin feda etmeye de zorlanamaz. Hibir ben, teki'tiden benzer talepte bulunamaz. Gemi yzyllardaki inanlarn aksine, evrim, toplumun ya da trn deil, bireyin yani genin esenli ini gzetmektedir. Bunu seksel ayklanma yoluyla yapar. Yaayan her ey, belirli bir yaam tarzna uyum salamak zere atalar tarafndan seksel ayklanma yoluyla tasarlanmtr. Evrimlemenin merkezinde reme vardr, insann atalarndan tevars ettii dier btn eylemleri; ya amak, yemek, dnmek, konumak ve en nemlisi zek, reme amacna hizmet eder. nsanolunun birincil amac remek'tir. nsanolu, remek zere programlanm bir robottan ibarettir. KUTSAL KOALSYON'un merkezinde de reme vardr. nk insanolunun tek bir evrensel merkezi vardr: Seks. Seks, peygamberleri de, kahramanlar da harekete geiren gddr. Ylan, Havva'nn kulana neyi fsldamtr? Elmay yemesini mi? Hayr! Elma meselesinin sadece bir klf olduunu btn ilhiyatlar bilir ama sylemezlerdi! Ylann Havva'ya verdii bilgi ehvanidir. Tekvin'in hibir yerinde yasak meyva eittir gnah, eittir seks diye en ufak bir ima bile yoktur! Bireyin trdalaryla rekabet edebilmesi, hayat karlayabilmesi, reme Koullarn yaratabilmesi, zeksna ve giriim kabiliyetine baldr, zgr irade, insann giriim kabiliyetidir. zgr irade, reme'ye yard mc olmak zere evrimlemitir. zgr irademizi genlerimizin stn niteliklerine borluyuz. Eski stanbul'un eteler dnyasnda uzun ve zengin bir mr srmeyi baarp, yatanda rahata lrken, ocuklarna bir servet brakan lkc babann nasl bir adam olmas gerektiini dnn. Sert, dayankl, mkemmel bir sil hor. Adamlarna sadakat telkin edebilecek niteliklere sahip birisi. yle, deil mi? Onun yaayakald ko ullar deerlendirdiimizde ortaya kan sonu budur, insanlarn genleri, tpk baarl ete gibi, lmcl tehl ikelerle dolu bir dnyada milyonlarca yl hayatta kalmay baarmlardr. Kuaktan kuaa nakledilmeyecek tek zelliin ksrlk olduunu dnrseniz, seksin insanolunun yegne evrensel merkezi olduunu anlarsnz. Gemi yzyllarda Kutsal Kitaplar, evrimin nasl ilediini anlamadklar iin klliyen yanl sonulara varm, seksi yasaklamlardr. Gnmzde seks, reme ile eanlaml deildir, dnmzde reme - YCE PR'in iznine bal olarak ve genlerin mkemmeliyetinin belg elenmesi halinde - kopyalama ve dier yntemlerle seks olmadan da mmkndr. Ancak, seks, iki insann genlerinin yansn birletirip, dier yarsn atarken, ocuklarn anababalarna aynen benzemelerini nler. Seks, insan trnn gen havuzuna katkda bulunmak suretiyle bir yandan bireyler aras farkllk yaratrken, dier yandan da bu farklln belli snrlar iinde kalmasn salar. Bunun bir anlam da, yaayan her insann sizin ocuunuz iin potansiyel bir gen kayna olduudur. YCE PR, bireysel farkllklarn nedeni olan zgr seksin nndeki engellerin kaldrlmasn emreder. KOALSYON YOLU'ndaki bizler, en iyi genleri arayan insanlarn bilinli ocuklaryz. En iyi genleri aramak, bize atalarmzdan tevars etmi bir alkanlktr. KOALSYON YOLU'ndakiler, reme ve genetik potansiyeli yksek, salkl, gl trdalarna ynelirler. KOALSYON YOLU'ndaki erkekler, gzel kadnlara k olacaklardr, nk gzellik, genlik ve salk yani dourganlk demektir. Dourganlk, cinsel ayklanma yolunda trmzn biricik mttefikidir. Elerinin dourganln nemsemeyen, ocuklar olmayan bireylerin genleri sonsuza dek ortadan kalkaca iin, ksr ete srar, byk bir sorumluluktur. VASILLAR MECLS, ald bir kararla zgr seks ve en iyi genleri bulmak yolundaki engelleri kaldrm tr. Ama, seks yapmada frsat eitlii salamak suretiyle, en iyi olann kazanmasna olanak tanmaktr. Bayanlar Baylar, YEN DNYA DZEN'nde en iyiler, en nde yer alanlardr. Teekkr ederim. 3 Dr. Takn Ketmen, genetiki-ekonomist, tarihi, Ayn Rand Klt'nn Af rgt nezdinde ki temsilcisi, Evangelista'nn boaltt krsye, Ya da, 'en iyiler, en nde yer alanlardr' diye, glmseyerek kt, Dostlarm! Bu, gezegenimizde ilk organizmann ortaya kt gnden beri byledir! Ne var ki, bu gerek, eitli gerekelerle saptrlm, bireyler, baarnn gen stnl ile kout olmadna inandrlmak istenmilerdir. Modernizmin 'iyi insan' anlay, trdalaryla rekabette ne geemeyen, giriim kabiliyeti snrl, reme koullarn oluturamayan insandr. Hristiyan Peygamberinin 'dnyann onlara kalacan' iddia ettii 'mazlum ve madurlar' 'iyi' insan saylmlardr. Bilimsel verilerin nda yaamak hakk tannmayan kitleler, bu hurafeye iki bin yl akn bir sre inanmlar, a ve e yarnda sonuncu gelenlerin 'iyi insanlar' olduklar eklinde btnyle yanl bir anlay gelitirmilerdir. yle ki, 'iyi insann modernist tanm sosyobiyolojiye 'trnn genlerini gelecek kuaklara nakledebilmesi iin trdalarna kendi kan pahasna yardm eden, kendisini feda eden insandr' eklinde geebilmitir!

26

Aka bilimd bu tanmdan daha da ironik olan, iddia sahiplerinin kendilerini trdalar uruna feda eden 'iyi insanlarn saysnn, evrim sreci iinde azalmasnn ve nihayet sfrlanmasnn kanlmaz oldu unu grememi olmalardr. Oysa genlerini bakalar uruna telef eden 'iyi insanlarn Danvinsel lme mahkm olduklar aktr! Dostlarm, KOALSYON YOLU'ndaki bizlerin 'iyi insan'dan anladmz, lme bilerek isteyerek, bak alarnn selmeti iin koan insan deildir! Bizim 'iyi insan'dan anladmz, a ve e yarnda birinci gelen insandr. Biz, kendimize GRUDGER'lar rnek alrz. GRUDGER'lar, Uluslararas Af rgt'nn bayran ssleyen o muhteem kular, birbirlerine yardm etmeyi ilkeselletirmi hayvanlardr. Birbirlerine, biri hari, her durumda yardm ederler. Hari olan o durum, aralarndan birisinin dierlerine yardm etmeyi reddettii durumdur. Bu durumda GRUDGER'lar, kin gelitirirler. KNDAR KULAR, yardm etmeyeni yardm etmemek suretiyle cezalandrrlar. Cezalandrlan GRUDGER, kt tabiatl bir kutur. Dierlerinin ona kin gtmeleri sayesinde srdeki benciller ve kle ruhlular ayklanrken, GRUDGER'lar yardmlamada en ileri olan KNDAR'larn hkimiyetine girerler. GRUDGER'larn yks, karlkl kindarlk dediimiz evrensel ilkeyi anlatmaktadr. Modernist inancn aksine, Biz, en iyi insanlarn yarta birinci gelen bencil insanlar olduklarm syleriz, iyi insanlar, kindar ins anlardr. Kindar, KOALSYON'un Gzel isimlerinden birisidir. Hep beraber: Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar Talipler ayaa kalktlar, Varlkl, Batl, Avrupal, Kurtarc, Varlkl, Batl, Avrupal, Kurtarc, Varlkl, Batl, Avrupal, Kurtarc, Varlkl, Batl, Avrupal Kurtarc, diye karlk verdiler. Varlkl, Batl, Avrupal, Kindar, Varlkl, Batl, Avrupal, Kindar, Varlkl, Batl, Avrupal, Kindar, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Batl, Batl, Batl, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar Doksan dokuz isim, doksan dokuzar kez tekrarland. nsan, anasndan deil, anasnn yumurtasndan mevrustur, diye srdrd Ketmen, Anann beden indeki ve zihnindeki doum sonras gelimeler ocua intikal etmez. Doumda kopyalanan beden deil, bedenin tad genlerdir. Bedenin, genlerin evrimsel tat olmaktan teye anlam yoktur. Canl kalmak ist eyen gen, tayc bedeni yemeye, sevimeye, ocuk bytmeye zorlar. Bunu yapamayan genin taycs lr. Sadece genlerin yaayakalmasn salayan bedenler hayatta kalr. Yirmibirinci Yzyl insannn beyni, milyon yz bin yl ncesinin Afrika savanasna uyum salayacak ekilde evrimle-en atalarnn beyninden farkl deildir. Atalarmz, bundan yz bin yl nce, Afrika'dan gnei kt Avrupa'nn kuzey iklimine g ettiklerinde de, raitizmi nlemek zere deri renginin almas, kan sirkl asyonunun souktan donmay geciktirecek hza ayarlanmas dnda nemli deiiklikler yaamadlar. Kafat as llerimiz, beden oranlarmz, dilerimiz yz bin yl ncesinin-ki gibi. Beyinlerimiz de yle. Dostlarm, yz bin yl, sadece bin kuak demektir! Bu sre, bir bakterinin hayatnda bir buuk gne tekabl eder! Bir bakteri bir buuk gn iinde bininci kuaktan torununu grr! bin kuak, evrim sz konusu olduunda, gz ap kapayncaya kadar geen bir srenin karldr. Afrika'da nasl yayorduysak, yakn zamanlara kadar Avrupa'da da yle yaadk. Et iin avlandk, sebze, meyve, kk topladk. Gruplar halinde yaamay srdrdk. ocuklarmz byttk, onlara bildiklerim izi dil aracl ile aktardk. Alet yapmak iin ta, kemik, tahta, lif kullandk. Tarm, maden, yaz gibi evrimsel yeniliklerin ortaya k-henz ok yem - aradan sadece bin kuak geti. Keif ve icatlar, insan beyninde iz yapacak zaman henz bulamadlar. Teklemi insan derken, insan tabiat evrenseldir derken, biz bilimsel verilerden yola kmaktayz. Biz insanlar, bir byk aileyiz. Yz bin yl ncesine kadar Afrika'da yaam olan ada Homosapienler olarak, o hayvann tabiatn paylayoruz! Bununla beraber, insanlk, tek tek bireylerden oluur, insan trnde her birey dierinden biraz farkldr. Hibir oul babann, hibir kz anann kalbnda dklmez. Bir budala bir dehay dourabilir, bir deha da bir budalay. Her birey fizii ve davranlar itibariyle tektir. Bireylerini zde gren, bireylerine eit muamele eden devletler bu nedenle ksa srede sorunlara gark olurlar. Bireylerin toplum karlarn kendi karlarnn nne koyacaklarna inanan ekonomistler ve sosyologlar tarih boyunca bu nedenle bozguna uramlardr. Toplumlar birbirleriyle rekabet eden bireylerden oluur; aklc ekonomik ve sosyal teoriler bu nedenle, toplul uklarda deil, bireyde odaklar. Genleri, bireyler tar, topluluklar, devletler tamaz! Bireyin genleri tamas yolundaki en byk engel, devletlerden deil, topluluklardan deil, milyonlarca yldr birbirleriyle a iin, e iin kyasya rekabet eden dier bireylerden gelir. Rekabet, POSTMODERNZM'in, ok benli, ok paral, ok zneli, eitliki birl iktelik syleminin olmazsa olmaz gereidir. yle ise, YCE PR'in buyurduklar gibi, 'Brakalm, en iyi olan kazansn!' YCE PR, Eitlikidir, zg rlkdr, Seksidir, Kindardr. Eitliki, zgrlk, Seksi, Eitliki, zgrlk, Seksi, Eitliki, zgrlk, Seksi diye balad kalabalk, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar diye karlad Ketmen. 4

27

mre Kadzade yorgundu. Yaamnn renmek ve rendiklerine uyum salamakla getiini, dnyaya dair olup da yzde yz doru ya da yzde yz yanl olduu kantlanm tek bir veri olmadnn idrakinde birisi iin kendisini evreleyen bu cokunun dayanlmaz olabildiini dnyordu. Bata Ketmen, btn bir dershanenin yzleri prl prl, heyecanlar iinde zikrederken yaydklar enerjiyi karlamas kolay olmayac akt. Buna karn, Remzi X, bir vakayd. ehir merkezindeki Selimiye Mzesine gitmek zere yola kmken geri dnd, Islahhane'ye, Balant Odas'na yneldi. Balant Odas, ikinci Beyazt Camisi'nin erkeklerin namaz kld blmden dntrlmt. Sibernet, Tass-net, Inter-Kol gibi ebekelere bal yzden fazla PC vard. Kadzade'nin dikkatini yksee, kubb eye doru, aslm levhalar ekti. Bir zamanlar Cami'yi ssleyen nl hattatlarn Ayeti Kelimeleri indirilmi, yerlerine Dijital-Vatanda'larn sloganlar yerletirilmiti: Politikaclara mesaj! Arkanzda Dijital Vatandalarn Destei Yoksa Hibir Yere Gitmiyorsunuz Demektir! Bir bakasnda, Dikkat Tehlike! Medya, sapklk, porno, nefret, iddet, bamllk kusar! Siber-net'e balann, zgrlesin! yazyordu. Bir dierinde, Siber-net topra, umursamazlk, balantszlk, blnme dourmaz. Siber-net'in online dnyas, Gezegen'in en katlmc vatandalarn barndrr. Dijital-Vatandalar zel insanlard. Bir kere mthi bilgiliydiler, bir aratrmaya gre yzde yetmi bei haftada on saat, yzde on alts yirmi saat kitap okuyorlard. Ayrca, demokratik, iyimser, toplumsal sorumlul uklarnn bilincinde ve uygardlar. Dnyann geleceine dair byk mitler besliyorlar, teknolojinin insann esenliine katkda bulunduuna, serbest piyasann ilerlemenin gl motoru olduuna itenlikle inanyorl ard. Kendilerini siyasi deiime adamlard. Ayn Rand Klt'ne bal, radikal kapitalistler olduklarn syly orlard. Postpolitiks dedikleri siyasi kavramlar, liberalizmin insancll ile muhafazakrln ekonomik canll n birletirmiti. Modernist solun mdahaleci dogmalarna da, Modernist san kat ideolojilerine de idd etle kar kyorlard. Tek yolun, EKONOMK AKLIN YOLU olduu hususunda dnsz, hatta ovendiler. Platform asistan Helsinkili Ingrid, Dijital-Vatandalarn tipik bir rneiydi. mre Kadzade, Helsinkili Ingrid'in en dinginliine eriebilmek iin ok eyini feda edebileceini hissediyordu. Etmesi de gerekiyordu nk KOALSYON YOLU'na girenlerden gemilerini sfrlamalar, kendilerini Dijital-Vatanda olarak yeniden var etmeleri istendiini biliyordu. Bu dnm, mre Kadzade'nin zaman zaman ruhuna szdn fark ettii nihilizmden kurtulmas iin de gerekliydi. Biliim teknolojisine toptan yabanc da deildi kadn. Eski stanbuldaki ofisinde nternete balyd ama internet onu dkrklna uratmt. '90'l yllar dnyann Bilgi ana nternete hazrlandn dinleyerek geirmiti. Bilginin dolamnn, bilgiye ulamn kolaylamasyla Gezegenin bir evrensel kye dnecei anlatlrd. yle bir izlenim yaratlmt ki, Yirmibirinci Yzyln bilgi denilen bu en kymetli sermayesi sanki dnya halklarnn emrine tahsis edilecek, isteyen herkes evrensel hasattan payn alacakt. Oysa Internet'te bilgi vard, ama kitleleri oyalayacak cicili bicili bilgi vard, asla esas kapsayan, Gezegen'in gidiatn etkiley ecek nitelikte bilgi deil. Waldorf Astoria Oteli'nin o gece mterilerine hangi yemekleri sunduunu renebilir, kzlar tuvaletini dikizleyebilirdiniz ama sahici bilgiye ulaamazdnz. Onlar sansr edilirdi. Yusuf Eraln, varsl dnyann en saygn niversitelerinin bile bilgi sakndklar, en adi goodfor the und erdeveloped, gelimemi lkeler iin yeterlidir, diplomalarnn o yllarn parasyla yz bin Amerikan dolarna satld bir dnyada, nternetin bu kadar cmert olacana ihtimal verilmesini safdillik olarak nitelendirirdi. 1996 ylnda yz bin dolar, on milyar eski Trk liras ediyordu ki, bu yirmi be milyon net aylk alan bir TC i isinin otuz yl drt aylk kesintisiz emeiydi. Bu oyuna kaplmanz iin ahmak olmanz lzm! Zaman, o zaman deildi, mre Kadzade, KOALSYON YOLU'na girmiti. Akl, hizmetine verildii Madur Remzi X'de ve ona konan afazi tehisind eydi. Bo PC'lerden birisine yrd, KOALSYON TIP MERKEZl'ne baland. Aphasia'ya ilikin bilgileri ist edi. Yanndaki PC'de oturan adamn Deli General olduunu, beklerken fark etti. Neyin zerinde altna bakt, Mahkmun ikilemi isimli bir oyuna dalmken, Kadzade'nin gzlerini stnde hissetti, dnd, Talip mre! diye sevindi adam, Sizi burada grmek ne gzel! Demek Dijital-Vatanda'lara katlmaya karar verdiniz! yi, ok iyi! Etrafna hzla gz att, herkesin kendi PC'sine dalm olduunu grd, Afazi'ye deil, Celbedilmi Afaziye bakn, diye fsldad, Sizin aradnz Induced Aphasia. Ne demek istiyorsunuz? General, parman belli belirsiz dudaklarna gtrd, ! alanlar rahatsz etmeyelim! dedi, iine dnd. Bir daha da yzne bakmad kadnn. Talip Kadzade, kendi ekranna dnd: KOA.TP.MER.@W.lshington DC. www. Aphasia: Afazi, hasta iin dardan izlenebilen lisan bozuklu unun ok tesinde byk bir konfzyonel boluu ifade eder. Beyin hastal sonucu szl ve yazl iletjim fonksiyonlarnda ortaya kan kayplarn saptanmas klinik afazi tansnn zn oluturur ve yeterli kabul edilir. Afazinin dardan izlenmesinde dikkati eken konuma ve anlama bozukluklar tm afazi snflandrm alar ve lezyon tahminlerinde temel elerdir. Afazili kii, konuma ve anlama bozukluunun ortaya kmas n salayan o byk karmaay yaayan kiidir. Bu karmaa her eyi planlayp, hazrlayp, sadece syley ememekten, her trl sesi alglayp sadece anlayamamaktan ibaret deildir. Yani sadece bir kodlama ya da formlasyon sorunu deildir. Bundan da te, kodlar ya da formlasyonlar dnememek sorunudur. evr eden gelen sesli ve yazl uyaranlarn kiide hibir izlenim uyandrmad bir boluktur, silinmiliktir. Bylece,

28

dardan izlendiinde sadece bir lisan sorunuymu gibi grnen afazi, hasta iin byk bir aknlk ve amn ezidir, bellek kaybdr. Bu karmaa ve bellek kayb, belki de afaziyi yaratan nedenin beyindeki genel etkisine, rnein, bir kanamann kitle ve dem etkisine balanabilir. Ancak kanama tmyle kaybolduktan sonra bu etkilerin sryor olmasnn afazinin varlyla aklanmas daha doru gibi grnmektedir. Bu karmaa ve bellek kayb iinde hibir ey yakalanamayp, her ey uar gibi cereyan ettii iin hasta hasarn boyutu hakk nda da bir dnce oluturamaz ve bu dnemde duygusal adan kararszdr. Bu byk karmaann srd zaman dilimi iinde tbbi ya da cerrahi giriimlerin dnda hasta iin beklemekten baka are yoktur. Rehabilitasyon giriimleri yararszdr. Afazide dzelme belirtilerini hasta herkesten nce fark eder ve yaar. Klinik pratikte hastalarn dzelmeye balamalarnn gstergesi; szckleri retebilmeleri, daha ok anlamaya balamalar ve etraflarndaki eyalar daha fazla isimlendirmeleridir. Bu gelimeler objektif test uygulamalar yla da ortaya konabilir. Buna karn, afazide dzelmenin hasta asndan ilk anlam, szck retebilmekten ok, en az iki farkl szc birbirinden ayrlabilen zellikleriyle tasarlayabilmesi, anlam olmaktan ok nce szcklerin kulanda farkl izlenimler brakabilmesidir. Bu sre en arpc biimiyle isimlendirmede dikkati eker. Bir eyann isminin sylenilebilmesi, daha nceki dnemde en az iki ismin kavramlaryla birlikte hatrl anmasn gerektirir, izlenimlere ve testlere yansyan bu tr gelimelerin sonucudur, i hazrlanma dnemi diyebileceimiz bu sessiz fakat dinamik dnemde kavramlarn yeniden olumasnn ve seslerin ayrtrlab ilmesinin hz, sponton dzelmeye direkt olarak etkide bulunan nemli etkendir. Ancak, afaziklerin lisan perf ormans, bulunduklar ortama gre farkllklar gsterir. Salkl insanlarda belirli koullarda yorulduklar kabul edilen konuma ve anlama fonksiyonlar, afaziklerde daha hassaslar. Bu yorulmay oluturan ve afaziklerin lisan performansnn yanl deerlendirilmesine yol aan etkenler unlar olabilir: Kalabalk bir ortam, hzl sorulan sorular, yabanc kiilerin varl, konuulan kiilerin heyecanl ve olumsuz yz ifadeleri, konuturm aya zorlama, leden sonralar ve geceler. Bu durumlarda, hastann ibirliini salamak zorlar, rehabilit asyon almalar yavalar. te yandan, konfzynel ve yantsz dnemin ardndan ortaya kan duygusal bozukluklar arasnda ani ve uzun sreli alama ve glmeler ile depresyon saylabilir. Alama-glme reaksiy onlar aylar iinde kaybolur. knt daha uzun sreli olabilir. Literatrdeki rnekler afazi dzeldikten sonra kiilerin premorbid zelliklerinin belirginletiini gstermektedir. 5 nter-Kol'da afazi hastalarnn tedavi yntemlerine ilikin bilgi yoktu. Bunun yerine vaka hologramlar neriliyordu. Vaka hologramlar, eskinin videokasetleri gibi seyredilebilen, boyutlu ders notlaryd. Yz elli Koalisyon dolarna satlan bu kasetlerde, nl nrologlarn tedavi seanslar kaytlyd. Bylece hasta ve dokt orunu muayenehanenin iindeymicesine izlemek mmkn oluyordu. Kadzade, Islahhane'nin hologram kasetlerini temin edecek bir fonu olup olmadn merak etti. Sormak niyetiyle General'e dnd, adamn gitmi olduunu grd. Bu defa, onun celbedilmi afazi dedii olguyu armaya koyuldu. nter-Kol'un kesildiini dndrecek kadar uzun bir srenin sonunda Induced Aphasia tek bir kitabn dipnotunda dorulanmam bir hipotez olarak geti. Baka bilgi yoktu, ama Kadzade, bedensel bir aksakl n sonucu olmayan, insan yapm, yapay aphasia diye bir sayrln mevcudiyetini kefetti. Induced Aphas ia, bilerek isteyerek arlan, davet edilen, afazi tryd. Yes! Yes! Yes! diye nledi kadn, heyecanla, Bunda bir i olduunu biliyordum! Tulara atld, bu defa da Thesaurus'un Kavramlar Szln ard, aphasia kelimesinin artrd tm szcklerin dk mn istedi. Umduu gibi induced, celbedilmi, kelimesi bunlardan biriydi. mre Kadzade, induced kel imesinin artrd kavramlar da ard. Kelimeler, PC ekrannda teker teker belirmeye balad: ikna etmek, kandrp yaptrmak, tevik etmek, sevk etmek, davet etmek, sebep olmak (fizk.) tesirle elektrik cery an hasl etmek, indklemek, (mant.) netice olarak vcuda getirmek, istidlal etmek; inducible, ikna edilir, tevik edilir, Bak., subversion: altst etme veya olma, harabiyet, tahrip, ykma, yklma, bozulma, ifsat, fesat, KOMPLO! Son kelime yanp snmeye balad, KOMPLO! KOMPLO! KOMPLO! Kadzade, hayretler iinde grd klerine anlam vermeye alrken, ekranda nce byk harflerle koca bir S.O.S., onun ardndan eski Trk iye Bayran andran elle izilmi ayyldz belirdi. Drt yaprakl bir yonca figr ayyldzn etrafn sararken, ONARIMCILAR ekran kapladlar. Virs Saldrs! dedi PC'nin mekanik sesi, Bilinmeyen bir merkezden Virs Saldrs! Kes! Kes! Kes! Balant Odas Grevlileri Kadzade'nin bana rlerken, ekran al krmz oldu. Aadan yukar, Korkma! diye balayan bir metin akmaya balad. Byk puntolarla yazl metin, eski Trkiye'nin istikll Marm hatrlatan bir tonlamayla balamt. Korkma! Dalar koni, bulutlar kre, yldrmlar akuli deil! Dorusal denklemler, sahici dnyann mecazdr, gerek, dorusal denklemlerden ibaret deil! Yerel, kreselden farkl olabilir. Bileik sistemlerde insicam, alkantyla el ele yrr. KAOS, oluann bilimidir, gemiin deil. Mekndan mnezzehtir, tutarldr, hesaba gelir. KAOS'tan korkma!

29

Bu ehirde akide ekerinin yapld gnleri hatrlar msn? Ya da annenin tala breini? ki ucundan ekilip sndrlen, ortadan katlanan ve tekrar sndrlen ekeri? Yaprak yaprak ayrlan hamuru? Pimaniy eyi? Maddenin her ekilii, her katlan, onu oluturan yan yana tanecikleri savurur ama btn, yeni bir dz ene oturacaktr. Yerel savrulurken, btn dingindir. Savrulu, aslnda bir servendir, servenden korkma! Byk meseleleri, byk programlarn halledebileceinin dnld gnler geride kald. Kck mdahalelerin, kendileri gibi kck sonular douraca dnld iin kmsendikleri gnler de yle. Zaman ve meknn mutlakl Nevtonsal bir illzyondan ibaretti, grecelik ykt. Kuantum teorisi lmleme sonularnn kesinliine ilikin ryalardan uyandrd. Laplace'clarn gelecein ngrlebilineceine dair fant ezilerini de KAOS bilimi yok edecek. Dinamik sistemler hayal bile edemediimiz karmak kurallara gre alr. Bugn, stanbul'da kanat rpan bir kelebek, bir ay sonra Pir'in Derghnda kasrgalara neden olacaktr. nan ve korkma! Talip Kadzade, kararan ekrana bakakald.

30

RADKAL KAPTALSTLER AYN RAND KLT l Ayn Rand leli yz yl olmutu. Buna karn, Klk Dershanedeki krsde oturan hologram gencecik bir kadna aitti. VRD 102'ye ho geldiniz, dedi Holo-Rand, Bu derste, insann doas ve varoluu ile mnasebetini tartacak, laissez-faire kapitalizmin, aklc bir varln hayatna en uygun ekonomik sistem olduunu kantl ayacaz. unu hemen ifade etmeliyim ki, Yirminci Yzyln kapitalizm savunucular ile bizim aramzda temel bir fark vard. Biz, laissez-faire kapitalizmin objektif siyasetin doal sonucu olduunun idraki iinde, muhafazakr deil, radikal savunucularyz. Mcadelemiz, KUTSAL KOALSYON'umuzun zn tekil eden laissez-faire kapitalizmi felsefi temellerine oturtma mcadelesidir. Yirminci Yzyl kapitalizminin szde savunucularna gelince; birka istisna dnda, bu insanlar, mc adeleyi olmas gerektii yerde, ahlki ve felsefi alanda vermediler. Mcadele verebilecek kabiliyetleri olmad gibi, niyetlerinin de olmadn gsterdiler. Yirminci Yzyln modernist savunucular, kapitalizmin deform asyona uramasna seyirci kalmaktan suludurlar. Bayanlar Baylar, dnya tarihinde hibir ekonomi-politik sistem deerini kapitalizm gibi apak ortaya koymam, hibir ekonomi-politik sistem insanoluna kapitalizm kadar yarar salamamtr. Buna karn, hibir sisteme kapitalizme olduu kadar vahice, haince, cahilce saldrlmamm Kapitalizme ilikin dezenf ormasyon, arptma, yanl takdim ve yalan ylesine yaygndr ki, Yirmibirinci Yzyl genlii bile kapitalizmin gerek doas hakknda yeterince bilgi sahibi olamamtr. Kapitalizme dair gerein geride hibir iz brakmamacasna silinmesi, apak bir gerein dnyadan saklanmas, ideal bir sosyal sistemin insanolundan bir kol boyu mesafede durduu gereinin stnn rt lm olmas Bunlar, sadece kapitalizm kartlarnn baars olamazd! Bunlar, kapitalizmin gereini bil enlerin gizli onay ile gerekletirildi, tikeleri, doas, tarihi, ahlki anlam kamuoyundan saklanarak, savunm as alnmadan, hatta mahkeme edilmeden mahkm edilmesinden, olaylar karsnda sesini ykseltmeyen, kapitalizmi dierkmla kar verdii savata yalnz brakan szde savunucular sorumludurlar! Yirminci Yzyl'da aresizlikten delirmi kr kalabalklarn, bir lin atmosferinde, iinde dipdiri bir idealin sakl olduunu bilmeden yaktklar bir saman bebek gibi kavrulmutur kapitalizm! Yok edilenin ne old uunu asla sylememi, kapitalizmin kimlii zellikle de genlerin duyabilecei yerlerde aza alnmamtr! VRD 102'nin amac ise aynen budur: Kapitalizmin kimliini aklamak! Az sonra, kapitalizm dmanlarnn var gleriyle saklamaya altklar bir gerei reneceksiniz: Laissez-faire kapitalizmin sadece 'pratik' deil, ayn zamanda dnyann biricik ahlki sistemi olduu gere ini. Hologram kaybolurken klar yand, Bayanlar Baylar, Ayn Rand' dinlediniz! dedi Badanman. Tal ipler onu taklit ettiler, boalan krsy ayakta alkladlar. Badanman, Ayn Rand Klt'nn szcs oldu unu syledii Dr.Takn Ketmen'i krsye davet etti. 2 Yirminci Yzyl ekonomi-politikileri, iktisat bilimini bir toplumun ya da ulusun kaynaklarnn ynetimi olarak tanmlarlard, diye balad Ketmen. Kaynaklarn topluma ait olduu dncesi, objektif bir veriymi gibi kabul grrken, 'toplumun ortak karlar' dorultusunda kullanlmalar gerei de tartmasz bir n kabuld. Bahse konu kaynaklarn baat unsuru insann bizzat kendisi olduu halde, insan, belirgin birtakm nitelikleri ve ihtiyalar olan temel unsur olduu halde, Yirminci Yzyln ekonomistleri insann zerinde durmam, insan adeta geitirmilerdir. Yirminci Yzyl Modernizmi insann retim srecindeki rolne ve niteliine nem vermemi; insan, toprak, orman, yeralt servetleri gibi retim aralarndan birisi, 'toplum' denilen eye hizmet veren unsurlardan biri olarak grm; insan hizmetlerini topluma en yararl olacak biimde rgtlemeye almtr. Dostlarm, insan retim aralarndan birisine indirgeyen gr, feodalizmin insan grdr! Yirminci Yzyl Modernizmi, znde feodaldir. Yirminci Yzyln szde kapitalizmi, bireyin kendisini toplum iin feda etmesini ngren dierkmlk ahlk, morality of altruism, zerine kurulmutur. Dierkmlk ahlknn bir dier sonucu, devletilik faciasdr. Devletilik, Hristiyan ruhunun ruh-beden ayrmnn yansmalarndan birisidir. Avrupa kltr, madd esel retimi 'beden'le ilikilendirdii iin kmsemi, bu ii klelere ve topraa bal kyllere havale etmek yolunu semitir. Yirminci Yzylda bedensel klelik yoktur ama zihinsel klelik devam etmitir, insann zgr ve bamsz bir birey olduu dncesi, Avrupa kltrne btnyle yabancdr. KUTSAL KOALSYON'un ilerlik kazand Yzylmza kadar, Avrupa kltr bir airet kltryd. Avrupa dncesinde the Varlk, airetti, toplumdu, insan, bu Varlk'n her an ikame edilebilir hcrelerinden

31

birisi olarak grlyordu. Varlk'a hizmet askerlik, retmenlik, hkimlik gibi saygn bir ura olarak alglanyor, egemen snflarn bu tr uralarndan doan ayrcalklarn Varlk'a hizmet edebildikleri srece kullanabildiklerine inanlyordu. Modemist Avrupal dnrler, 'insann Haklar' eklinde kelimelendirilen Amerikan felsefesini hibir zaman tmyle kavrayamadlar. KUTSAL KOALSYON'un zn tekil eden bireysel zgrl, insann, krallarn hkim olduu bir devletin kleliinden kurtulup, millet'in hkim olduu bir devletin klesi olmas ekl inde algladlar. reticilerin zerinde kurulan hkimiyeti bir asalet nian gibi alglayan zihniyetin, airet kltrn am as kolay deildi. Servetin anonim bir toplumsal/airetsel rn olduu aksiyomu, EKONOMK AKLIN YOLU'na girdiimiz o mutlu gnlere kadar tartmasz biimde kabul grmeye devam etti. Yirminci Yzyl dncesini oluturan en etkin yaynlarndan birisi olan Encyclopedia Britannica'ya bakalm: Britannica, 1964 basksnda, kapitalizmi 'feodalizmin yklmasndan sonra Bat Dnyasna hkim olan ekonomik sistem' olarak takdim ettikten sonra, 'Kapitalist olarak adlandrlan bir sistemin temelini, toprak, madenler, fabrikalar gibi sermaye olarak bilinen ve kiisel olmayan retim aralarnn sahipleri ile, emeklerini bunlara satan zgr fakat sermayesiz iilerin arasndaki ilikiler tekil eder. Bu ilikilerin sonucu olarak ortaya kan toplu szleme pazarlklarnda toplumsal rnn ii snf ile kapitalist giriimciler aras nda hangi oranlarda paylalacana karar verilir,' diyebilmitir! Ansiklopediye gre, kapitalizmin baars, bylece ortaya kan art deeri, piramitler, katedraller gibi l yatrmlara deil, gemiler, antrepolar, hamm addeler, yan mamuller ve mamuller gibi maddesel servet biimlerine yatrm olmasdr! Art deer, bylece geniletilmi, retken kapasiteye dntrlmtr!' Dostlarm, bu, tam bir ikiyzllktr! 1964 yl gibi yakn bir tarihten bahsediyoruz! Okuduklarmn zerinden bir yzyl dahi gemi deildir! Yirminci Yzyl insannn beynini formatlayan Britannica'nn ikiyzl l, KOALSYON YOLU'ndaki glklerimizin boyutlarn gzler nne sermektedir! Nedir art deeri Ans iklopedi, bunun cevabn vermemektedir, veremez! nk art deer diye bir ey yoktur! Tm servet, birisi tarafndan retilir ve o birisine aittir! Kapitalizmi tm dier sistemlerden stn klan, bireyin retim zgrl dr. retim zgrl, smrye deil, servetin yaratlmasna yol amtr. 'insanlk' bir varlk, bir organizma, bir mercan kayas deildir! retimin ve ticaretin tek bir unsuru vardr: insann kendisi! Ekonomi, politika, felsefe, psikoloji, edebiyat, nsanbilimlerinin tm, ie insan arat rarak balamaldrlar, toplum denen mulk btn deil! Bireyi inceleyerek toplum hakknda bir eyler renmek mmkndr. Ancak, tersini yapamazsnz. Toplumu oluturan varlklarn kendilerini incelemeden, ilikilerini incelemek, bize bir ey kazandrmayacaktr. Byle bir durum, gkyzn aratrrken gezegenleri, uydular ya da yldzlar incelemeyi reddeden astron omun haline benzer! Ya da tpta, salkl olmann kstaslarn tanmlamadan, hastal zmeye alan hek imin haline! Hastalan brakp hasta ilikileriyle uraan bir bahekim dnebiliyor musunuz? Modernist ekonomi-politikiler asrlarca bunu yaptlar! Kullandklar yntem, 'insan, ekonomik denkl eme uyduu kadaryla insandr' yntemiydi. Bylesi soyutlamalar, gerei yanstmadklar gibi garip bir ifte standart da oluturdu. rnein, bir ayakkab tamircisine rastladklarnda adamn hayatm kazanmak iin ayakkab tamir ettii sonucuna varmakla beraber, ekonomi-politik gzlklerini taktklarnda adamn amacnn, hatta grevinin topluma ayakkab salamak olduuna karar verdiler! Bir yandan retim aralarnn devletin kontrolnde olmas gerektiini syleyen komnizme var gleriyle kar karken, dier yandan gelir dalmn iyiletirme amacyla iadamlarn vergi salacak inek yerine koymaktan ekinmediler! Bu tr garipliklerin nedeni, laissez-faire kapitalizminin ahlk sisteminin gz ard edilmi olmasdr. Dostlarm! Kapitalist ahlk nedir? Bu sorunun cevab, insan tanmlamaktan geer. nsann tanmlayc zell ii aklcldr. Akl, insann yaayakalmasnn ve renmesinin balca aracdr, insan, en basit ihtiyalarn bile dnerek giderir. Yiyecek yetitirmeyi, avlanmak iin silh gelitirmeyi dnerek bulur. Hayvanlar gibi sadece igdsyle yaayakalamaz. gdlerimiz bizi yamur yaarken bir maaraya saklanmaya ynl endirebilir ama en basit bir barnak yapmak iin dnmek zorundayz, igd, bize ate yakmay, yn eirmeyi, tekerlek yontmay, apandisit ameliyat yapmay, keman almay retmez! Tanmlama, isimlendirme ve btnletirmeden oluan karmak bir sre olan dnceyi sadece bir eysel beyinlerimiz becerebilir. Kolektif beyin, toplumsal bellek diye bir ey yoktur, insanlar birbirlerinden r enebilirler. Talipler, mritlerden, mritler saliklerden renebilirler. Ancak, renme bireyin kendisine ait bir sretir. Bireyler renme srecinde ibirlii yapabilirler. Bildiklerini birbirlerine ya da gelecek kuaklara akt arabilirler. Ancak nakil, bireyin syleneni almas halinde mmkndr. Pek ok medeniyet, bireyler kendilerine nakledilenleri alamadklar, almak istemedikleri ya da dnmeleri yasakland iin kaybolmutur. Akln kullanmak veya kullanmamak kiiye kalmtr. Dnmeyi reddeden bireyler, ya eski Trkiyeli MADURLAR gibi, baka bireylerin kefettikleri alma rutinini taklit ve tekrar ederek ya da SMRLM EZLER gibi, baka bireylerin rettiklerini talan ederek yaayakalanlar. Tercihleri hangi ynde belirirse belirsin, insann yegne yaayakalmak arac akldr ve akln kullanmayann akln kullanana mdahalesi kabul edilemez, insan aklnn temel gereksinimi zgrlktr.

32

retim, insan aklnn yaayakalmak sorunsalna uygulanmasdr, insan, aklcl lsnde kazanr veya kaybeder. Yaayakalr veya yeryznden silinir. imdi zikrediyoruz. zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc Kapitalist, Kapitalist, Kapitalist, Kapitalist, Kapitalist, Kapitalist, Kapitalist 3 Aklc bir kafa, bask altnda almaz! Aklc bir kafa, kendi alglad gereklii kimsenin emriyle deitirmez! Aklc bir kafa, bilgisini, gereklik duygusunu, kimsenin dncesi, tehdidi, arzular, planlan veya karlar uruna feda etmez! Aklc bir kafa susturulabilir, engellenebilir, hapsedilebilir, hatta ortadan kaldrlabilir ama baka trl almaya zorlanamaz! nsanolu, bilgisini ve baarlarn, aklc kafalarn mdahale kabul etmez btnlkl erine, almalarna, uzlamaz yaratclklarna borludur, insanolunun yaayakalmas bylesi kafalarn varl ile mmkn olabilmitir! Biz bunun iin diyoruz ki, 'Yaasn en aklllar! En aklllar yaasn!' YAASIN EN AKILLILAR! EN AKILLILAR YAASIN! Slogann duvara yansmasyla birlikte Badanman, dayanamam gibi ayaa frlad, alklamaya balad. Talipler onu izlediler. Dostlarm, kar, objektif bir deerdir, diye glmsedi, Ketmen. kar, bireyin kendi hayat, ihtiyalar, amalar ve bilgisi dnda var olamaz, 'insann haklar' doa st bir boyutta kararlatrlm soyutlamalar deil, bu dnyann gerekliine, insann mrne dnk karlar dr. Yararlanan olmayan kar olmaz. Yararlanan olmayan kar olmad iin 'toplumsal kar' olmaz. Topl umun ortak karnn, bireyin karndan farkl ve stn grld durumlar, baz bireylerin karlarnn, dier baz bireylerin karlarndan stn tutulduu durumlardr. Bu durumlarn gerek anlam, baz bireylerin kurb anlk hayvan statsne indirgenmi olmalardr. Bireyler birbirlerinin yerine ikame de edilemezler. Birey yarglarnda baarlysa, dl de kendisi alacak, baarl deilse sonularna da kendisi katlanacaktr. Hibir insan ya da airet dierlerinin sindirilmesi pahasna 'kar salayamaz.' Kapitalizm, objektif deer yarglarn temel alan tek sistemdir. Birbirlerine gerek tarih, gerek corafya, gerekse kltr olarak yabanc 'ben'lerin bulutuklar KUTSAL KOALSYON, kapitalist ahlk dorultusunda Teklemi Varolutur, Teklemi Dnyadr. 4 Dr. Maria Evangelista, krsye, yakasna AYN RAND KLT'nn rozetini takm olarak kt. Rozet, Rand'n kibrit kurusu boyutlarnda bir profiliydi, altn gibi parlyordu. Yznde garip bir tebessm vard Evangelista'nn. mre Kadzade bu tebessmde kendini beenmilik okudu. Kadndan hi de hazzetmediini dnd. Saygdeer meslektam, pek ok medeniyetin bireyler kendilerine nakledilenleri alamadklar, almak istemedikleri ya da dnmeleri yasakland iin kaybolmu olduunu sylerken hakldr. Son krntlarna eski Trkiye'de rastladmz medeniyet, byle bir medeniyettir. Eski Trkiye'nin dnmeyi reddeden bireyleri, epeyce bir sre Euro-Amerikal bireylerin kefettikleri alma rutinini taklit ve tekrar ederek hayatta kalabildiler. Kadzade'yi irkilten glc taknd, Taklit ve tekrar diye yineledi, Ekolali. Bireyin kendisini douran, besleyen, koruyan anne doa'dan ayrmam; onun himayesinde, onun tarafndan srklenmekte olduu ocukluk dneminin renim biimi. Eski Trkiye'nin insanlar, anacl n baskn olduu bilinsizlik dneminden kamadklar, 'n insan' hviyetini ap bireyselleemedikleri iin, bamsz dnme ve soyutlama yetisini kazanamamlardr. Bu talihsizliin sonucu olarak, Trkler, 'NeoFaizm' dediimiz, 'Uzlama Ynetimi'ne mahkm olmulardr. Uzlama Ynetiminin belirleyici nitelii ideol oji yokluudur. Eski Trkiye'nin, ideolojisi yoktu. Eski Trkiye'nin, siyasi ilkeleri, teorileri, idealleri, felsefesi yoktu. Yn, hedefi, pusulas, ngrs olmad gibi, liderliinin entelektel unsurlar da yoktu. Eski Trkiye klt r, duygularn egemenlii altndayd. Baat duygu da korkuydu. Evet, korku! Bayanlar Baylar, toplumlar, felsefi temelleri kadar salamdr. Siyasi felsefesi olmayan bir lke, okyan usun ortasnda, rzgrn merhametine snm, rasgele yol alan bir gemi gibidir. Kamaralarna snm yolculardan tek bir ses duyulur: 'Oturun oturduunuz yerde! Gemiyi sallamayn! Yolcular birbirlerini hareketsiz kalmaya tevik ederler nk kaptan kknn bo olduundan korkmaktadrlar. Bayanlar, Baylar, sallanmaya gelmeyen bir geminin batmaya mahkm olduu aktr. Ancak, bu ger ein farkna varabilmek, idrak gerektirir. Bilin ncesi dnemini yaayan n insanlar, idrakten yoksundurlar.

33

Tpk bir ocuk gibi, yakn evrelerinde bulduklarna tutunurlar. Deiiklik istemez, deiiklikten rahatsz olurlar. Gzlerini kapatrlarsa onlar rahatsz eden gerekliin ortadan kaybolacana inanrlar. deolojisiz yaanamayacann idrakinde olanlar, n insan dnemini arkada brakm, 'us'lanm birey ve toplumlardr. Buna karn, eski Trkiye'nin ideolojisinin anti-ideoloji olduunu syleyebiliriz. Anti-ideolojinin dier ad Uzlama Ynetimi'dir. Uzlama, ounluun kendilerini dorudan tehdit etmedii iin tmyle reddetmedii, genel kabul edilebilir siyasi dnceleri kapsar. Genel kabul edilebilir siyasi dnceler, asgari mterekleri ierdikleri iin 'lml siyaset' denilen, amac toplumsal asabiyeti yattrmak olan, szel trenle sonulanr. Uzlama Ynetimi, akln deil, akla uydurmann ynetim biimidir. Uzlama Ynetimi, dn vermeyen dnceleri 'ar ular'1 olarak mahkm eder. 'Arlk' ktlkle, fanatizmle e tutulurken, 'lmllk', erdemlerin en ycesi olarak alklanr. Eski Trkiye'de kural, sac, solcu, Trk, slamc, liberal ya da Cumhuriyeti, tm dncelerin o unluk tarafndan kabul edilebilecek ekilde yontularak 'merkez'de toplanmasyd. Liberalizm-sosyal demokr asi, liberalizm- slamclk gibi aksi kutuplarda yer alan siyasi dncelerin birlikteliklerinin ancak ve ancak taraflarn ideolojilerinden taviz vermeleri halinde mmkn olabildii gerei gz ard edilmiti. Akln ve ahlkn hkm srd yerde, lmllk diye bir eyin olamayaca dnlemedi. Oysa Gezegenimizin uzun sakall bir adam tarafndan yedi gnde tasarlandna inandklar iin, insan tabiatnn Tanr'nn iradesi d nda oluamayacan savunanlarla Darvin evrimcileri arasnda tek bir uzlama olabilirdi: Anti-ideolojide uzl ama! Eski Trkiye, anti-ideolojide uzlat. Uzlama Hkmetleri, akl ve ahlk lkelerinin gndeminden drdler, geride Trkiye'nin tm iler inde sz sahibi, eletiriye ve muhalefete izin vermeyen, gl, merkeziyeti hkmetler kald. Bu hkmetler, retim kaynaklarnn sahipliini bireylere brakmakla birlikte denetimini ellerinde tuttular. 5 lk bakta siyasi bir istikran varm gibi grnmekle beraber, ekonomik adan tam bir zgrlkler ve denetimler karmaas olan karma-ekonomi, Uzlama Ynetimi'nin doal sonucudur. zgrlkleri ve denet imleri tanmlayacak ilkeleri, kurallar ya da teorileri olmayan karma-ekonomilerin nkoulu, gereksinimi, olm azsa olmaz, dndr. Karma ekonomileri, bask gruplar ynetir. Bask gruplar, zel kar salamak iin ahlk d bir i sava srdrrler. Amalan hkmet mekanizmasn ksa bir sre iin ele geirerek, hkmeti, kendilerine bakalarnn srtndan kar salayacak yasalar karmaya zorlamaktr. Bireyin haklarn tanmayan, ahlk ya da yasal ilkeleri de olmayan karma ekonomilerin dzene benzer bir eyi kurabilmeleri iin, kendi elleriyle yarattklar yamac bask gruplarn zapt rapt altnda tutmalar, yasal yamann yasad yamaya dn mesini nlemeleri gerekir. Bu da dn demektir. Karma-ekonomiler, hayatn her safhasnda, maddi, man evi, entelektel alanlarda, dn vermek zorundadr. dn verilmezse, bask gruplarnn elden kmas, zaten rk olan sistemi bsbtn kertecek taleplerde bulunmalar nlenemez. dn klt, karma ekonomilerde yeerir. dn Kltnde, istatistikler dorularn, oylar ilkelerin, saylar haklarn, kamuoyu yoklamalar ahlkn yerini alr. Pragmatik, gnlk beklentiler, lke karlarnn kstas saylr. Doru-yanl, taraftarlarnn says ile saptanr. Yeterli taraftar bulan herhangi bir istek, hakl bir talep olarak kabul grr. ounluk, aznln zer inde hkimiyet kurarken, eteleri yanna alr. Btn bunlar, Uzlama Ynetimi tarafndan lmllk perdesi alt na saklanr. Karma ekonomi srecekse, hibir eyin salam, kesin ve kat'i kalmasna izin verilemez. Her ey, akc, esnek, kararsz ve 'yaklak' kalmak zorundadr. Karma-ekonomiler Saakl kalmak zorundadr. Karma-ekonomide tek bir ilkenin mevcudiyetinden bahsedebiliriz: Hi kimsenin karnn gvende olmamas ilkesi. Bu dzenlerde, bireylerin kar kamuya ak bir mzayedeye karlm gibidir; kim daha ok verirse onun zerinde kalr. Yaayakalmak iin birbirleriyle savaan ekonomik kar gruplar, kimi zaman hakl, kimi zaman haksz saldrlarla, lkeyi orman kanunlarnn yaand bir savanaya dndrrler. Bu karmaa, in'in retken unsurlarn yzyllarca talan eden haydut etelerinin kaotik ynetimine benzer. Eski Trkiye'de, Anadolu Devletikleriyle sonulanan blnmenin z de budur. Karma-ekonomilerde bireylerin davranlarn ynlendirecek standartlar yoktur. Herkes, gnlk kan dorultusunda hareket etmeye koullandrlmtr. dn verilmeyen deerler, erdemler ya da dnceler, karma ekonomilerin dmandr. dn vermeyen bireyler, gruplar ya da eylemler, karma ekonominin dm anlardr. Tutarllk, karma ekonominin dmandr. Karma ekonomilerde, kaypaklar ve dnekler kazanrlar. Karma ekonomilerde her ey mmkndr, her ey satlktr kimin daha iyi bask koyduuna, dalavere yaptna, halkla ilikilerinin gcne, al glm-ver glm dzenlemesine, kazk atma, yalvarma, rvet verme, ihanet etme potansiyeline baklr. Bask gruplar, yasal silhl kuvvetleri, yasal olarak silhszlandr lm bireylere kar kullanmaktan da ekinmezler. Gl devlet, karma ekonominin dne tabi olmayan tek ilkesidir. Gl devlet, gl kar grubunun yannda olan devlettir. Gl devlet, yapann yaptnn yannda kalmasn salayan devlettir. Gl devlet, zgrlk taleplerini annda boan devlettir. Neo-faizm dediimiz ynetim biimi budur.

34

te yandan kapitalizm, Modernist dncenin zirvesi saylan Marksizm, taraftarlarnn iddia ettikleri gibi devletin hkim snflarn karlarn kollad bir sistem deildir. Devletin zel mlkiyeti kollad sistem, kapitalizm deil, faizm'dir. Kapitalizm, her trl korunmay reddeder. Kapitalizm, zgrlktr. Ne var ki, oc uklar ve ninsanlar zgrlkten kaarlar. 6 Dr. Evangelista, eski Trkiye'nin mafiyoza olarak tanmlad rgtlenme biimini de halknn ninsan aamasndan kamam olmasna balad. Kadna gre eski Trkler, ekonomide, brokraside, siyasette, medyada, hatta sanatta byk aileler eklinde rgtlenmilerdi. Her zaman bir aile reisi vard ve insanlar bu reisin etrafnda toplanyorlard. Aile reisi, bizim ocuumuzdur, bizdendir dediklerini kollamakla ykml yd. Bylece devlet ynetiminde olsun, i dnyasnda olsun, sanatta, edebiyatta olsun, akrabalk ilikisi daima liyakatin nne gemi, bask gruplar ailelerden olumutu. Yirmibirinci Yzylda ortaya kan Anad olu Devletiklerinin kkenlerinde de bu aile/bask gruplar vard. Dr. Maria'ya gre, eski Trkiye'de demokrasinin hibir zaman ilememi olmasnn temel nedeni zg rlkten korkan insanlarn, aile yaplanmalarna snmalaryd. Siyasi partilerdeki lider sultasnn alam ama nedeni de buydu, hemerilik olay da bu. Akraba kayrma, e dost kayrma gibi zde bir grubun tekinin zerinde hkimiyet salamas anlamna gelen antidemokratik arpklklarn nedeni de eski Trkiye insannn yetikin birey olmann getirecei yalnzlktan korkmasyd. Bylece, radikal bir adm atp kendileri iin dnp, kendileri iin yaamaktansa, kabul gren dnceleri benimsiyor, kabul gren yaam tarzlarn tekrarlyorlard. Talip mre Kadzade, gzleri Klliye mezarlnda gml taliplerin talarnda, Evangelista'nn aniden balatt zikre katld. Gelimi, Gelimi, Gelimi, Gelimi, Gelimi. Gelimi, Gelimi, Gelimi, Gelimi, Gelimi, Gelimi Bireyci, Bireyci, Bireyci, Bireyci, Bireyci, Bireyci, Bireyci, Bireyci, Bireyci, Bireyci, Bireyci, Bireyci, Bir eyci, Bireyci Ahlkl, Ahlkl, Ahlkl, Ahlkl, Ahlkl, Ahlkl, Ahlkl, Ahlkl, Ahlkl, Ahlkl, Ahlkl, Ahlkl, Ahl kl Kapitalist, Kapitalist, Kapitalist Kapitalist, Kapitalist, Kapitalist Kapitalist, Kapitalist, Kapitalist

35

ONARIMClLAR KARA KALPAKLI ADAM 1 Yaklak ayn saatlerde Grand Edessa Oteli'ne gelen Kara Kalpakl Adam, kalabalk lobiden etrafna baknmakszn hzla gemi, resepsiyona ynelmiti. Aceleci, hatta fkeli bir hali vard. Resepsiyon memurunun iltifatkar szlerini adamn azna tkayan bir homurtuyla cevaplad, anahtarn ald, seri admlarla kral dairesine kan zel asansre yneldi. Resepsiyon memuru adamn arkasndan dalgalanan siyah pelerininin eteklerine hogryle bakt, ban sallad. Baka birisi yapm olsa hak ettii karl alaca kukusuz kabaln balatan, adamn "sanat" kimliiydi. Kara Kalpakl Adam, kendisini yle tantmt. Onun ardndan er beer dakika aralkla yerlerinden kalkan, ayn asansre binenleri gvenlikiler dahil kimse fark etmedi. Drt adam yarm saat iinde kral dairesinde bulutular. Adamlardan ksa boylu olan, Dou Trkistanlyd. in kkenli uluslararas bir ete olan Triadlar temsilen oradayd. On yedinci yzylda Ching Hanedann devirmek zere bir araya gelen Triad etesinin iki yzyl srdrd isyan kesin olarak bastrldnda, ete yeleri Hong Kong, inhindi ve Kuzey Amerika'ya dalmlar, birbirlerine kardelik yemini ile bal zerk niteler halinde, bata uyuturucu ticareti olmak zere, para aklama, gasp ve soygun ilerinde uzmanlamlard. Gneydo!," Asya'da "Altn gen" olarak bilinen Laos, Tayland ve eski Burma blgesinin ekonomisini ayakta tutanlar bunlard. Altn gen, ylda altm ila yz yirmi ton eroin retirdi. Datmn Triadlar'n yapt bu retimin kilo toptan fiyat 400600 bin dolar arasndayd. Katk maddeleriyle oaltldnda sokak fiyat 610 milyon dolara kadar ykseliyordu. Yirminci Yzyln son yllarnda Byk Britanya'nn Hong Kong'u in Halk Cumhuriyeti 'ne devretmesiyle birlikte ciddi bir olaslk haline gelen komnist rejimden itenlikle tiksinen Triadlar, yeni ilikiler gelitirmek durumunda kalmlar, Vietnam, Lbnan, talya, Romanya ve Trkiye eteleriyle temas kurmulard. Anadolu DevletikIeri Hareketi, mkemmel bir zemin oluturmu, eski Trkiye'den ayran devletikIer, birka yl iinde Triad'n nemli ortaklar olmulard. kinci Adam, krk be yalarndaki kzl sal Rus Sergei, nl "Gambino" Ailesindendi. Sovyetler Birlii'nin dalmasndan sonra ortaya kan irili ufakl yz eteyi bir bayrak altnda toplamay baaran Gambino Ailesi, ie Almanya'dan aldklar son model otomobilleri Rusya'ya getirerek balamlard. Saylar on binleri bulan alnt arabalar, Rusya'da ederlerinin birka kat nakte tahvil edilirdi. Balang sermayesini salamakla beraber, alnt araba ii nispeten kk bir iti. SSCB snrlarnn gevemesinden faydalanan Gambino, ksa Sre iinde nkleer ve radyoaktif maddeler iine girdi. nc dnya lkelerine sattklar bu maddeleri pazarlamakta uyuturucu a mkemmel bir kamuflaj salyordu. Gambino, 2000'lerin ilk yllarna kadar bamszd. Mafya ile daha sonra ortak benzin ve mazot kaaklna giriti. Ancak Esas para kokaindeydi. Eski Sovyet Cumhuriyetleri'nde afyon bol miktarda yetitirilirdi. Buna karn, eroin nedir bilinmezdi, kokain ise hi yoktu. Bu durum, Kolombiyallar'n devreye girmesiyle deiti. Kolombiyallar, Gambino'yu ortak eroin imalatna ikna ettiler. Pazar ekonomisinde gei srecinde isiz kalan yz binlerce iyi eitimli Rus kimyagerin mkemmel bir frsat yarattn sylyorlard. Hakl ktlar. Ksa sre iinde uyuturucu labatuvarlarnda istihdam ettikleri kimyagerler, birinci kalite retiyordu. St. Petersburg-NewYork-Colombia geni nde gelen uyuturucu cennetlerinden biri olmutu. Bu arada, eski Sovyetler Birlii'nin bir avantaj daha ortaya kt: Maruana. Eski Cumhuriyetlerin dalar talan yabani maruana bitkisiyle kaplyd. Sadece Sibirya'da birka milyon dnm maruana tarlas vard ki, bu, ABD'nin Connecticut Eyaleti kadar bir sahaya tekabl ediyordu. Bamsz Devletler Topluluu Hkmetleri, uyuturucu ticaretinin kendilerine sunduu devasa olan aklarn farkna varmakta gecikmediler; teknoloji transferi iin dviz gereksinimlerini bu yoldan kolayca karl ayabileceklerdi. Eski KGB efleri, bir zamanlarn gvenlik an para aklamakta kullanyorlarken, uyuturucu iine de girdiler. Topraklarnn yzde krknn haha retimine msait olmas, Ruslarn bu pazarda bir num ara olmalarn kanlmaz klyordu. Gerek Mafyay ve gerekse Kolombiyallar korkutan bu durum, Ruslarn

36

Prag ve Varova'da ev sahiplii ettikleri toplantlarda zme kavuturuldu. Ruslar, Sicilya, Napoli ve Kalabr iya etelerine aba altndan denek gstermiler, belirli yzdeler karl ibirlii yapmaya raz etmilerdi. nc adam, eski CIA'ci bir Kzlderili Amerikalyd. Aralarnda en yal ve tecrbeli olan oydu. Smith, 1960'h yllarda, Miami niversitesinde renciyken, 'Operation Mongoose,' Firavun Faresi Harekt diye bilenen, Fidel Kastro'yu ldrme plannda grev alm, daha sonra Iran-Kontra ve Afganistan Mcahitl eri operasyonlarna katlmt. Sonra bir gn -Saddam dneminde CIA hesabna alan Irakllarn techiri sr asnda-Smith, CIA'nin maa bordrosuna mahkm olmaktansa, kendisine bu iin kotarlmasnda yardmc olmak zere bir Trk ajan istihdam etmesi iin verilen parann stn iade etmeyip -Trk ajan tahminlerin stnde ucuza kapatmt- artanyla kendi iini kurmasnn daha krl olacana karar vermi, Edessa'da -eski Urfa- Kara Kalpakl Adam'la ortak bir antikac dkkn amt. Kurallara gre, Smith'in parann stn devlete iade etmesi gerekmekle birlikte, CIA'in, adamn istifasn ve dkkn kabul etmekten baka aresi yoktu, nk o dnem Trkiye'de ajan beslediklerini ak edemezlerdi. Smith, Bakan Truman'n 1947'de CIA'i kurarken yapt en byk hatann, Kurulu'un rtl olmas na izin vermesi olduunu sylerdi. Demokrasi o saat dt, ld adamm! Resmi terminolojide rtl demek, ahslara para, siyasi partilere, sivil toplum rgtlerine yani ii sendikalarna, firmalara, kooperatiflere, dernek ve vakflara mali destek, teknik yardm, byk ekonomik operasyonlar, rejimleri desteklemek ya da ykmak zere tasarlanan askeri darbeler ya da siyasi operasyonlar demekti. Kongre'ye gidip, 'Hey, Adamm, bize Musaddk' devirip yerine ah' oturmak iin para kn!' diyecek halleri yoktu! Kendi paralarn kendileri kazandlar! Kara Kalpakl Adam, fon ynetimini Smith'ten renmiti. Smith, CIA Direktrnn emrinde slushfund, amur fonu, dedikleri milyarlarca dolarlk bir rtl denek olduunu, bu parann ynetiminin yine topsecret bir zel grup tarafndan deruhte edildiini anlatmt, 'Top-secret,' derken, gerekten 'top-secret' diyorum, Adamm! Kongre'nin bu paradan haberi yoktur! Kongrenin, 'zel Grup'tan da haberi yoktur! Adamlar Milli Gvenlik Konseyi karar dorultusunda Bakan atar. Eisenhower dneminde bunlara 'Komite 5412 derlerdi. nk 5412 sayl MGK karan ile kurulmulard. Sonra bir ara '303' dendi, 'Komite 40 dendi. Bugnlerde kim bilir ne diyorlardr? Ne derlerse desinler, Adamm, konsept ayn konsepttir, deimez! CIA'in ne yaptn bir tek bu 'zel Grup' bilir! Ne Bakan, hatta ne de MGK! Operasyon planlarn zel Grup onaylar, para bulur. Gerektiinde fazladan para da bulur! Ulusal gvenlik adna, Fortune'un 'Dnyann En Byk 500 irketi' listesindeki holdinglerden daha fazla dkkn iletirler. Emekli askerler, eski CIA ajanlar, Kbal srgnler, Vietnam'da savam erler, srail ajanl ar, paral askerler, Orta Doulu i adamlar, uyuturucu satclar bu irketlerde alr, uak kargo hizmetler inden para aklamaya kadar her ii yaparlar. Bakan Bush zamannda kokain iine de girdiler. 1990'da Ven ezella'da kurduklar bir irket kanalyla Amerika'ya bir ton saf kokain soktular. Ama, satclar tuzaa d rmekti ama olmad, bir ton kokain sokaklarda satld. CBS televizyonu ortaya kard. Ama yazl hibir ey olmad iin, Bakan hibir eyden haberi olmadn syleyebilir! Ronald Reagan da, mesel, ran-Kontra iini bilmiyordu! Ha, ha! 2 Drt Adam, kendilerine ONARIMCILAR diyen birilerine Dou Trakya Cumhuriyeti'nde teslim edilmek zere sattklar 60,000 Enfield tfeinin karlnda elde ettikleri 20 milyon dolar aklamak zere bir arad aydlar. Birinci meseleleri, paray stanbul'a nakletmekti. Parann bir blmn, Edessa ve Kapadokya merk ezli kk bankalar kanalyla, Attelia ve Knidos zerinden havale etmilerdi. Geri kalannn kuryeler tarafndan geirilmesini kararlatrdlar. Kara Kalpakl Adam, Koalisyon Cihazn kusursuz donandklar takdirde stanbul Eyaleti gmrkler inin kuryelerin stlerini aramayacaklarna gveniyordu. Ne ki, kresel bir niforma olmakla birlikte, tek bir merkezde kararlatrlmaz, belirli bir maazada da satlmazd Koalisyon Cihaz. Dnyann nde gelen metrpollerinde mukim Eilim Belirleyiciler yln belli zamanlarnda bir araya gelir, niformaya temel tekil eden renk, aksesuar, kesim, etek/pantolon boyu gibi birtakm esaslar saptarlard. Bata Inter-Kol olmak zere, grsel medyann zenle yaymlad esaslar, hakkyla izlemek, o yln niformasn oluturmak ins anlarn sezgilerine braklmt. YENDNYA DZEN'inde in ve out insanlar, byle ayryor, KOALSYON mensubiyeti byle anlalyordu. Kara Kalpakl Adam, kendisine en son ne zaman giysi aldn hatrlamyordu. Moday artran her trl dayatmaya bireyin zgrln kstlad gerekesiyle iddetle karyd. Mrid ve Saliklerin, KOA LSYON YOLU'nda olduklarm kukuya meydan vermeyecek ekilde belirtmek iin giysilerinin Eilim Belirl eyiciler tarafndan onaylandn gsteren damgalar dtan grnecek ekilde kvrmalarn gsteri olarak yorumluyor, holanmyordu. Buna karn, kuryelerin KOALSYON YOLU'ndakilerin arasna karmalarn salayacak damgal giysilerinin Vasllarn rabet ettikleri damgalar olmasna zel bir zen gsterdi.

37

 gn gece kapandklar sitte bizzat kendisi tek tek iaretledii markalardan yz kuryeye, yz ayr takm oluturdu. Tekrar tekrar bakt, stanbul Eyaleti gmrklerinde istenilen dokunulmazlk sal ayacaklarndan emin olduktan sonra sipari listelerini ortaklarna brakt, kendisi stanbula mteveccihen yola kt. 3 Yeni Harran, Yukar Mezopotamya Halk Cumhuriyeti'nin, YMHC, en byk havalimanyd. Bakent Edessa'nn elli kilometre gneyinde, eski Suriye snrnda olmasna karn Kara Kalpakl Adam helitaksi kiral amay reddetti. Karadan gidip, gelimeleri kendi gzleriyle grmeyi istiyordu. Uluslararas Mlteci Dayanma Sivil Toplum rgt'nn, UMDST, yerletii gkdelenin nndeki kuyruk, gn ncesinden daha da uzun grnyordu. ocuk, ihtiyar, her yatan insandan oluan kuyruun iki kilometreyi bulduunu hesap etti. Gen Yukar Mezopotamya Halk Cumhuriyeti'nin ilnndan sonra yaplan saymda doum yerleri eski Urfa, Mardin, Diyarbakr ve Siirt illeriyle eski Suriye'nin snr illeri dnda kald tespit edilen insanlard bunlar. UMDST, Yukar Mezopotamya Halk Cumhuriyeti snrlar iinde domam olmalarna ramen, kan ba nedeniyle YMHC vatandaln hak eden Trk, Arap, Krt, Sryani, Trkmen ve dier kkenlilerin hak etmeyenlerden ayrlmasna yardmc olmaya alyordu. Kara Kalpakl Adam, UMDST gkdeleninin arkasnda hazr bekleyen tatlarn vatandala kabul edilmeyenleri dier Anadolu Devletiklerine gtrmek zere hazr bekletildiklerini biliyordu. Gnein altnda kavrulmu olan kuyruktakiler Afrikal Lnetlileri artracak ekilde perian, fakat sessizdiler. Haykrmalar, UMDST gnlllerinin otobslere binmelerine yardm ettikleri 'dierleri'nden ykseliyordu. Gnlller, YMHC Halk Mahkemeleri'nin kararlarnn kesin olduunu, 'Halk Oyu'ndan daha yksek bir mahkeme bulun amayacan bouna anlatmaya alyorlard. Feryat ediyor, tepiniyor, direniyorlard insanlar. Gidecek yerl eri olmadn, olsa bile, dier Anadolu Devletiklerinin kendilerini kabul etmeyeceklerini sylyorlard. Kara Kalpakl Adam, kamaya alan bir gencin uyuturucu kurun ile drlp, toplu tata bindirildiini grd. iyi kalpli bir adam olduu anlalan Fransz gnll, vurulma olayndan fevkalade zlm, C'est tres triste! Domage! Domage! diye hayflanyor, zrler diliyordu. UMDST'nn nndeki kuyrua paralel bir ikinci kuyruk da YMHC snrlan iinde domu olmakla birlikte yaamlarn bata stanbul Eyaleti olmak zere, Attelia Country, Land of Knidos gibi d devletlerde geirenlerin oluturduu kuyruktu. Bunlar da YMHC'nin doal vatandalaryla olan kan balarnn kantlamak, hi olmazsa oturma izni almak iin iileri Sekretaryasnn nnde bekleenlerdi. Tmyle kompterize olmasna karn, akrabalarna ilikin bilgilerin karlmas, kendilerine ait bilgilerle karlatrlm as zaman alyordu. Kara Kalpakl Adam, eski Trkiye'nin zerk devletiklere blnmesi durumunu, bir zamanlarn Osm anl tarikatlarnn kendi aralarnda gelitirdikleri yaa ve yaat anlaylarna benzetip, gelecek iin iyimser olmay baarabildii dnemi geride brakmt. Buna karn, Anadolu Devletikleri Hareketi ve bunu izleyen g, techir ve atmalarn acl olmakla beraber, l saysnn be yz bini amam olduuna kretmek gerektiini dnyordu. Yolun iki tarafnda uzanan tarm iftliklerinde ar hareketlerle dolanan GAP Madurlarn seyretti. Amnesty International'n Head Start programlarnn yetersiz kaldn, bu insanlarn blgeye yerleen KOAL SYON Tarm Kartelleri'nin istihdam kriterlerine uyabilmelerinin ancak gelecek kuaklarda mmkn olabilec eini hesaplad. 4 Daha 1930'larda, Bodrum'a Halikarnasus, Behramkale'ye Assos, Data'ya Knidos demek gibi bir eilim eski Trkiye'de zaten vard. Mitologya severlerin irin gariplikleri olarak kabul gren bu tutumlarna, kent, semt, sokak isimlerinin her an deitirilmesine alk olan eski Trkiye toplumu tepki vermemiti. 1845'te Erzurum'dan ayrlp Dersim olan Tunceli, 1930'larda yeniden Tunceli olmutu. 1862'de Mamuretlaziz olan Elaz, bir sre Elaziz, elli yl kadar sonra yeniden Elaz olduunda da ses kmamt. Eflk ve Bodan, Beytllaham'n akbetine uram, hi olmam gibi olmulard. Benzer biimde, Boz geyikli Cemaati mensuplar kendilerini Rakka Eyaletinde oturuyor sanrken, orum Vilayetinde bulmular, Haydarbe Cemaat, Silistre Sancann yerini dahi unutmutu. Anadolu Devletikleri Hareketinin milad saylan isim deitirme olaylar da yadrganmamt. '90'h yll arn sonlarna doru, Eski Trkiye hkmetlerinin son byk reformu saylan, Yerel idareleri Glendirme operasyonu ile ksmi zerklie kavuan turizm merkezleri Antalya ve Mula, isimlerini deitirmek istedikler ini iln ettiklerinde gerekeleri, ekonomikti. Ekonomik kalknma, KOALSYON YOLU'na girmeye talip sac, solcu ve slamc diye bilinen rakip ideolojilerinin tek ortak -ve baat- hedefleri olduundan istekleri anlayla karland. Turizm iletmecileri, nerdikleri adlarn yabanc Mrid, Salk ve Vasl misafirlerin kendilerini evler inde hissetmelerini salayaca iin ortalama seyahat srelerinin ve brakacaklar parann artacan sav undular. Antalya sivil toplum rgtleri, ehrin mitolojik kurucusunun nostaljik adyla Attaleia Country diye

38

anlmas iin baarl kampanyalar yrttler. Uluslararas Mimari Miras Koruma Sivil Toplum rgt'nn desteiyle demokratik referandumlar dzenlediler. Mula, hemen her aydnn katld uzun tartmalardan sonra, Land of Knidos adnda karar klmt. Nide-Nevehir eraf, illerini Kappadokia ad altnda birletirme hazrlklarna giritiler. Ordulular, Viking City adnn iskandinav turistler zerindeki etkisini saptayacak aratrmalar smarlarken, Trabzon, Kingdom of Pontus ismi zerinde duruyordu. Konstantiniyye ve Asitane olmak zere iki ilden oluan stanbul Eyaletinin bamszln en son iln edenlerden olmas, sadece etnik zenginliinden deildi. Etnisite, bir dereceye kadar Yukar Mezopotamya Halk Cumhuriyeti ile Yeni Horasan Eyaleti haricinde, Anadolu Devletikleri Hareketinde belirleyici rol de oyn amamt. stanbul'un iln edilen meselesi, eski Trkiye'nin Kalknmada ncelikli Yreler olarak tanmlanan blgelerinde mukim Madurlarn finanse etmekten usanm olmasyd, stanbullular, uzun yllar boyunca smrldklerini, kazanlarm paylamaya zorlandklar iin Metropollerine gerekli yatrm yapamadklarn, eitim, salk hizmetlerini asrn gerektirdiklerine uygun seviyeye karamadklarn iddia etmilerdi. Kara Kalpakl Adam, Konstantiniyye sahilinde, Salacak'ta, kiralad daireye girerken tmyle haksz olmayabilec eklerini dnyordu. Yirmi yl nce, uzay ss diye tanmlayaca, o gnlerde emlkclarn superconnected dedikleri trden bir daireydi. Bir laptop bilgisayar, bir cep telefonu, bir ar cihaz ve bir PC, bir zamanlarn musluklar ya da lavabolar gibi, dairenin standart eyalarndand. Kara Kalpakl Adamn yapt ilk i, Inter-Kol'e girerek Eyalette yaymlanan gnlk gazetelerin listesini karmak oldu. Sonra bu gazetelerden setiklerine eleman aranyor ilnlar verdi. Gya ilnlara mracaat edenler, oysa nceden zenle saptanm olan kuryeler, ertesi sabahtan itibaren birer ikier gelmeye balad lar. Kara Kalpakl Adam, kuryelerin Asitane Gmrnden geirdikleri paralar teslim ald, adamlara cretler inin dnda biner dolarlk banknotlar vererek, onlar Louis Vuitton, Hermes, Chanel gibi, belli bal Eilim Belirleyicilerin Asitane'deki maazalarna alverie gnderdi. Plana gre, kuryeler, bu maazalardan aldkl ar anta, earp, atk gibi aksesuarlar Kara Kalpakl Adam'n dairesine getirecekler, o da, bunlar Adrianopl e'da, Gambino ile ortak ilettikleri maazada yeniden satlmak zere ihra edecekti, ihracat belgelerinin dndaki -onlar Triadlar gmrk memurlarna rvet vererek ayarlamlard - btn dokmanlar yasald. Bu yolla, ONARIMCILAR sattklar Enfield tfeklerinden elde ettikleri yirmi milyon dolan fatural yasal mala dn trmeyi umuyorlard. Bylece Hahailer'in talep ettikleri miktarn bir ksmm da karm olacaklard.

39

(Ufak bir detour!) HAHALER MARLBORO OPERASYONU l Bilgisayar terristleri kendilerine byle diyorlard: Hahailer. Hahailer, Hal Seferleri srasnda, 1090 ylnda, kurulmu gizli bir tarikatn adyd. Tarikat mensuplar, Anadolu'ya saldran Hristiyan kumand anlarna dzenledikleri fevkalade yaratc suikastlaryla nlydler. O kadar ki, ngilizce assassin' suikast kelimesi Arapa hahainden tremiti. Hahailer, isimlerinin haha-yiyen, afyon eken anlamna gelm esinde ayr bir tat buluyorlard. Reisleri ve bavirsyazarlarnn kod ad da tarikatn kurucusundan alnmt, Hasan Sabbah. Yirmili yalarnn ortalarnda olan Hasan Sabbah, Land of Knidos'da, ismi gizli tutulan bir kasabada, mkellef bir iftlik evinde imrenilecek bir yaam sryordu. Bu her zaman byle deildi. 2020'li yllarda, eski stanbulun kenar mahallelerinde bir araya geldikler inde program tasarmclna zel yetenei olan bir avu orta halli gentiler. En byk elenceleri bilgisayarl aryla oynamak, virs programlar yazmakt. Birbirleriyle yarr, kamu kurulularnn bilgisayar alarn virs atmak suretiyle datmay baardklarnda mthi keyiflenirlerdi. Becerilerini paraya tahvil etmeleri, daha sonra geldi, ie kendisine kazk atan ortandan almak isteyen bir sanayiciye yardm ederek baladlar. Sabbah'n yazd program, sahtekra ait pazarlama irketinin bilgisayar an datp, adam iflasa zorlam ay baarnca, daha byk projelere yneldiler, ilk mterileri, rakibini saf d etmek isteyen bir turizmci oldu. Turizmci, kar tarafn otel ve bilet rezervasyon kaytlarn bir yl sreyle yok etmeleri iin Hahailer'e ykl para nerdi. in zorluuyla ba etmeyi paradan daha ok nemsedikleri dnemlerindeydiler, kabul ett iler. Bundan sonra da sipariler birbirini kovalad. Birka yl iinde, bilgisayar alarn sadece bozmak iin deil, bozmamak iin de koruma paras alr oldular. Triadlar'la tanmalar da o dnemlerine denk geldi. 1989 ylnda in Halk Cumhuriyeti Hkmeti'nin demokrasi yanllarn Tiananmen Meydannda katl etmesinden sonra, Hong Kong'un gelecei iin korkuya kaplan Triadlar, kendilerine Hong Kong Sarnlar adn takan bir grup bilgisayar terristini finanse etmeye balamlard. Yirmi kiiden oluan grubun iinde yksek dzey memurlar, teknik adamlar ve yaknlarn Tiananmen'de kaybetmi insan Haklar Eylemcileri vard. anghay, Hong Kong ve Beijing gibi belli bal ehirlerde yerleik olan Hong Kong Sarnlar, Toront o'da yaayan Reisleri Sar Perukla ifreli Inter-Kol mesajlar araclyla haberleirlerdi. in Hkmetinin Hong Kong halkna verdii Bir in, iki rejim szne sadk kalmayacandan rken Triadlar, ayn yllarda Birleik Devletler'de faaliyet gsteren l inek Klt adl bir dier terrist grubu, Hong Kong Sarnlarna bilgisayar ebekelerine szmak ve mesaj ifrelemek konularnda danmanlk yapmaya ikna ettiler. 1997 yl Austosu'nda, New York ehrinde, mitsiz Vaka adyla anlan bir toplant yapld. Bu toplantnn sonunda, San Peruk ile l inek Kltnn D ileri Bakan Manda Kan Ruffin -kendisi ayn zamanda Birlemi Milletlerin eski danmanlarndand- bir ittifak antlamas imzaladklarn deklare ettiler. Manda Kan Ruffin, Dileri Bakanlna ek olarak Hong Kong Sarnlarnn szcl grevini de stlendi. Ve ilk demecinde, in Halk Cumhuriyeti'nin demokrasi yanls vatandalarnn tm engellemelere ramen Inter-Kolu bir kurtarc gibi kucakladklarn syleyerek, Hkmetin antidemokratik tutumunu srdrmesi hal inde ok ciddi teknik sonularla karlaacan bilmesini istedi. Manda Kanna gre, Sarnlar, in Hkmetinin belli bal bilgisayar ebekelerinin tmne szmlar, saldracaklar askeri ve ulusal gvenlik hedeflerini saptamlard. Anlalan, bu sistemleri kurarken gvenlik in Hkmeti'nin aklna hi gelmemi, demiti Szc, ebekelerde yle byk boluklar brakmlar ki, iinden tank geer! Bu arada, Hong Kong Sarnlarnn neler yapabileceklerini gstermek iin bir de demonstrasyon yapmlar, in Halk Cumhuriyetinin telekomnikasyon uydularndan birini ksa sre iin devre d brakml ard. Manda Kan Ruffin, te, bu, Halkn Kurtulu Ordusu Komuta Konseyini deli etti! demiti, iten gelecek bir saldr olasln dnmemilerdi bile! Szc, Sarnlarn, tbbi kaytlar, telefon sistemleri ya da sosyal yardm kurulularna ait listeler gibi, halkn yaamn zorlatrc eylemler yapmak istemediklerini, insan haklan ihlllerine kar potansiyel bir g olarak kalacaklarn sylyor, Biz, inliyiz, inliler sabrl olur! diye ekliyordu. Triadlar, Hahailer'le, Anadolu Devletikleriyle ilgilenmeye baladklar yllarda temasa gemilerdi. O yllarda stanbul henz TC'den ayrlmamt. Hahailer, Fedai isimli bir korsan radyodan stanbul Vilay etinin son Vali/Belediye Bakan aleyhinde yayn yapyorlard. Valdiye Bakan Nizamettin Reit, niter devlet nermesinin son kalelerindendi. Anadolu Devletikleri Hareketine iddetle karyd. Blnmenin ard nda, yneticileri halkla bir arada tutan har olduuna inand, vahiy islmnn zedelenmi olmasnn yatt n dnyor, devlet tekilatndaki yozlamaya kaytsz kalmakla sulad yneticilerini haftada iki kez dzenledii toplantlarda madur ettikleriyle yzletiriyordu.

40

Nizamettin Reit, insancll ile olduu kadar hogrszl ile de n salm bir adamd. Hahail er'n bireysellik, demokrasi, sessiz alt kltrlere ses vermek gibi amalarla kurduklar korsan radyolaryla ke kapmaca oynuyor, Hahailer, yayn frekanslarn birka gnde bir deitirmek durumunda kalyorlard. Dinleyicileri radyolarnn FM dmesiyle oynamaktan bkknlk getirmilerdi. Triadlar, Hahailer'e buradan olta attlar. Birka bin insana, eitli aralklarla yayn yapmakla yetinmek zorunda kalan Hasan Sabbah'a, Inter-Kol ebekesini kullanarak kesintisiz, parazitsiz yayn yapmann yolunu gsterdiler. FEDAYI FM, www. korsan radyo.co.lst.'den kan InterFEDAY oldu. Valdiye Bakan kesin olarak malup edildi. Ksa bir sre sonra, InterFEDAY Triadlarn Orta Dou'daki balantlarna ifreli yaynlar yapyordu. 2 Yeraltndan yayn yapan baka korsanlar da vard. Buna karn, Triadlarn eski Trkiye'deki temsilcil eri Cemal Saparova, en yeteneklilerinin Hahailer olduunu sylyordu. Kara Kalpakl Adam, Hahailer'in Szcs, Priz Ali ile Saparova araclyla tant. O zamanlar stdyolar Kazleme'de, terk edilmi tabakhanelerin birinin bodrum kalndayd. Ortalk lgn bir parti sabah gibi darmadankt. Bo bira tenekeleri, yiyecek artklar, mikserlerin, monitrlerin stl erine atlm duruyordu. Kl tablalar mamana izmaritleriyle tka basa doluydu. Buzdolab, su stcs gibi gerelere ilaveten birka PC de vard. Priz Ali, PC'Ierin birinde, Bolivyal arkada ile laflyordu. Kara Kalpakl Adamn Birinci Dnya Savandan km gelmi gibi duran kyafetine karn, Priz Ali, parlak, ince bir kum atan yaplm kaftan giymi, uzun salarn omuzlarna dkmt. Mavi gzleri, kl rengi teni ile sa tasvirl erini andryordu. Kara Kalpakl Adam, Hahailer'in teknik ekipmanlarnn DANST, UMMST gibi sivil toplum rgtl eri ile Uluslararas Af rgt Islahanelerinin ve Anadolu hkmetlerinin bilgisayar alarndaki olas gvenlik boluklarn saptayacak, ilerde kullanmak zere bilgi toplayacak nitelikte olup olmadklarn aratryordu. Byle bir aratrmay neden yaptna dair bilgi vermedi. Priz Ali de sormad, Triadlarn referans Hahailer'e yetiyordu. Eksikliklerini syledi, Kara Kalpakl Adam, dikkatle not etti; giderilmeleri durumunda sz konusu alana kendilerinden istenildii ekilde szmak hususunda ne dndklerini sordu. Priz Ali'nin cevab, demenin uygun olmas halinde, ebekeye szdrlmak istenilen bilginin kendilerini ilgilendirmedii eklindeydi. Ancak, zamansal imknlarn uygunluu bakmndan Mfreze'nin dier elemanlaryla grmesi gerekecekti. Bununla beraber, teknik imknlarn Hong Kong Sarnlar dzeyine karmak frsatn olumlu deerlendireceklerini sandn ima etti. Bu, yaklak on milyon dolarlk bir yatrm iin para bulmak demekti. VASILLAR MECLS Bakanna, Sahtekrlar bizden yle ilerideler ki, aray asla kapatamayacaz! dedirten, nl Marlboro Operasyonu da bylece balad. 3 Marlboro Operasyonu zgn bir dalavere deildi. Krk-elli yl kadar nce, aslen 1955 New York do umlu Michael Sporn olup, kendisini zamann Meksika Cumhurbakan'nn yeeni Albay Hector Moretta Portillo olarak takdim eden nl bir dalavereci tarafndan denenmiti. Kara Kalpakl Adam, Portillo'dan ders almalar, onun yanln tekrarlamamalar halinde ayn dalaverenin Yirmibirinci Yzylda da baarl olacana inanyordu, nk Marlboro, ideal vurgun mamul olma niteliini srdryor. Durum Portillo zamanndan daha da iyi. KOALSYON'un sigara yasa Marlboro'yu nakit para statsne kard. Madurlar, ulusal paralar yerine Marlboro paketleri kullanyorlar. Fkras bile vard: Adamn biri son Marlboro paketini bir dierine bir Koalisyon Dolarna satyor, ikinci adam nc adama iki Koalisyon Dolarna, nc adam drdnc adama Koalisyon Dolarna derken fiyat on be dolara kadar kyordu. Bir paket Marlboro'ya on be dolar deyen son adamn, paketi imek zere atn grenler hayretten kk dillerini yutuyorlard, Ne! Marlboro'yu iiyor musun? Marlboro imek iin deil, alp satmak iindir! Pekiyi bir fkra deil ama Marlboro'nun ne olduunu iyi anlatyor. Sigarann poplaritesi, retici irket Philip Morris'in normal datm kanallar dnda, bir ikinci datm ann kurulmasna yol amt. Bu ikinci ada, devlet tekellerinin elden kard ihtiya fazlas paketler, kaybolan kargolar, toptanclarn ucuza drdkleri ya da parasn deyemedikleri mallar dnyay dolanp duruyordu. Sigara, belirli bir zaman iinde satlmas gereken, bayatlayan bir rn olduundan hzla elden karlmas gerekiyor, bu da dnya etrafndaki trafii hzlandryordu. Kara Kalpakl Adam, illegal ikinci datm ana elli konteyner hayali Marlboro koymas durumunda yzlerce komisyoncunun ilgisini ekeceini biliyordu. Elli konteyner, yirmi drt milyon paket demekti ki, bu, Rusya boyutlarndaki bir pazarn iki aylk ihtiyacyd. Dalaverenin kusursuz ileyebilmesi iin toptanclarla deil, komisyoncularla almas gerektiine karar verdi. Ancak, komisyoncular karanlk ilerde pimi adamlard. Onlar her eyden nce, bu miktarda mala sahip olunabileceine inandrmas gerekiyordu. Smith'le ba baa verdiler, hikye uydurdular, Triadlar ve Gambinolar araclyla kara pazarlarda yaymaya baladlar. Hikyelerin birine gre, Philip Morris'in kapatt fabrikalardan biri, Romanya'da tekrar alm, Gney Amerikal Madurlara ynelik sahte Marlboro retimine balamt. Bir baka hikyede, Ukr

41

ayna'da bir fabrika sahte Marlboro retiyordu. Bir nc hikyede, ismi verilmeyen bir lkede sigara satn elinde tutan bir tekel, Ukrayna'dan ithal ettii sahte sigaralar skandal patlak vermeden gizlice elinden k armaya alyordu. Eski CIA'ci, komisyoncularn maln sahte olup olmadna bakmayacaklarn iddia etm iti, hakl kt. Satclar, byle bir kargonun varl ile ilgiliydiler, kalitesiyle deil. Rus Sergei, bu aamada devreye girdi, maln Haydar Hanlarof isimli bir Azeri tarafndan alnmak zere Kstence'de beklediini gsteren sahte dokmanlar dzenledi. Araclarn itahlarn kabartp, akllarn elmek iin, Hanlarof'un mal konteyner bana yz altm bin Koalisyon Dolan gibi ok ucuza kapattn yayd. Komisyoncularn Hanlarof'un srtndan bol para kazanma fikrini pek cazip bulacaklarna gveniyordu. Sra, mal nakledecek geminin adn ve kargoyu tanmlayan konimentoya geldi. Dier dokmanlardan farkl olarak, konimento, dzenlenebilecek bir dokman deildi nk uluslararas sularda dolaan her gemi Int ernational Maritime Bureau'ya kaytl olur, hayali bir gemi derhal fark edilebilirdi. Kara Kalpakl Adam, bir ilep satn almalar gerektiine karar verdi, Smith'i, Haydar Hanlarof'un vekili Yunanl iadam kimlii ile Mustafa Kuran'a gndermeye karar verdi. 1958, erke, Krkuyu doumlu Mustafa Kuran, Kara Kalpakl Adamn Faklteden arkada Bekir Kuran'n kaynbiraderi, mre Kadza-de'nin lmne sebebiyet vermekle suland Devrim Kuran'n daysyd. Kara Kalpakl Adam, Mustafa Kuran'n her an byk bir i evirip ke dnmek umuduyla yaadn biliyordu. Byleleri, hrslarnn mantklarnn nne gemesine tene olurlard. zde kt bir adam deildi, Mustafa Kuran. Hatta ciddi bir kt bile deildi, ama kendisini sra d vasflar olduuna inandrm bir aptald, iktisadi Ticari limler Akademisini zar zor bitirmi, snavlar kazanamad iin yeminli mali mavir olamamt. mr boyunca ok daha iyi yerlere geldiklerini dnd eniteleri Bekir ve mer'i kskanm, onlarn kurduklar ilere yamanm olmaktan defterlerini tutuyordu - bunalmt. Kaak sigara iinin yllardr hayalini kurduu byk vurgun olacan d nd. Yunanl iadamnn bu i iin kendisini semesinden ayrca gurur duymutu. Kendisini Hanlarof Ailesine ait Bak Denizcilik Holding'in Genel Koordinatr olarak takdim eden Msy Papandreu, (Smith, Portillo'ya yknp, siyasi nfuz ima etmekten kendisini alamamt) Mustafa Kuran'a Romanya'daki fabrikadan satn aldklar sahte sigaralar Kstence'den Trabzon'a getirecek bir ilep almak zere, sessiz sedasz bir deniz nakliyat irketi kurmasn istedi. Mustafa Kuran, daha iyisini yapt, Land of Knidos'ta, Albatros Ltd. adnda mflis bir deniz nakliyat irketi buldu ve Bak Denizcilik Holding'e yklce bir komisyon karlnda devretti. Ne ki, kendi bana bir i evirmi olmaktan ylesine gururlanm t ki, bir eyler kartrdn sezen amcaolu/enitesi Bekir'in rak masasndaki srarlarna dayanamad, sahte Marlboro'larn birka ay iinde Trabzon'da olacan, komisyondan kazand parann karl olarak kendi payna den sigaralarla keyi dneceini anlatt. Devrim'in yllanm iadam babas, Bekir, elli konteyner dolusu kaak sigarann ne anlama geldiini hzla hesaplad, kaynbiraderine, Albatros Ltd.'e belirli bir yzde ile ortaklk karlnda, ilebi finanse etmeyi nerdi. Amcaolu tarafndan da ciddiye alnmaktan fevkalade memnun olan Mustafa, teklifi Msy Papandr eu'ya iletti. Teklif, Msy Papandreu'nun gkte arayp yerde bulduu bir teklifti, derhal kabul etti. Birka gn iinde Bekir Kuran, Albatros Ltd.'nin yzde otuz orta olarak, Ordu'ya utu, 1970 yapm Krlang isimli bir ileple geri geldi. Albatros Ltd., ilebi kt zerinde satn alrken, Bekir Kuran' kra ortak etti. Orijinal Portillo plannda olduu gibi, Bekir Kuran, parasn dedii her on koli sigara iin bir bedava koli alacakt. Anlama yle ayarl anmt ki, tm konteynerlarn satlmas durumunda ilep Bekir'e bedavaya gelecekti. Protokoller imzaland. Mustafa Kuran, bu byk ie nclk etmi olmaktan fevkalade mutlu, Bekir'e, Krlang'a annesinin ismini vermesini nerdi: Hatice Yenge. Bu arada, Sergei, Bak'de bir telefon numaras ayarlad. Komisyoncular, Haydar Hanlarof ile bu num aradan konutuklarn sanyorlard ama telefon aslnda bir Asitane numarasna ynlendirilmiti ve telefonun ucunda Kara Kalpakl Adam vard. Adam, onlarca komisyoncuya buradan sat yapt. Bir gn bir telefon da Mustafa Kuran'dan geldi. Kendi payna den konteynerlara ilaveten komisyondan para kazanmak iin baka mterilere araclk yapmak istiyordu. Hanlarof sand Kara Kalpakl Adama dier enitesi Bekir, kardei mer'i, iki konteyner iin avans olarak yz elli bin Koalisyon Dolar nakit yatrmaya ikna ettiini sylyordu. Bu parann Hatice Yenge'yi elli konteyner tayacak ekilde yeniden dzenlemeye yetecek bir miktar olduunu sylemeyi ihmal etmedi. Krlang byklnde bir ilebin, hibir koulda elli konteyner tayamayacan bilen Kara Kalpakl Adam, gldn belli etmedi. Mal vaat ettii komisyoncularn talebini karlayabilmesi iin zaten ne elli ne de yz konteyner yetecekti! Sigorta meselesi, Hong Kong merkezli bir irketinin Triadlara alan mdr muavinince ayarland. Sigortac, dnya denizlerinde gezdirdikleri onlarca yk gemisi iin kendilerine yz binlerce dolarlk prim deyen Triadlara yardmc olmaktan memnundu, ince eleyip sk dokumad. Maln taze olduuna dair belgeler iin Thropy Deniz Srveyanl isimli bir Romen irketi icat edildi. irkete bir Kstence adresi uyduruldu, bunun telefonu da arayanlarn karlarnda ngiliz aksanl bir muhatap bulduklar Asitane'ye ynlendirildi. Cevap veren gerekten de kars konsoloslukta grevli bir ngilizdi ve adam kendisini Thropy Maritime Surveyors'un Asitane brosunda alyor sanyordu.

42

Maln cinsini ve Hatice Yenge'ye yklendiini gsteren konimento, konimentoda belirtilen maln ist enilen niteliklerde olduunu gsteren temiz kd, sigorta belgeleri ve Hatice'nin Trabzon'a mteveccihen Kstence'den ayrl tarihini gsteren belgeler, mterilerin bankalarna gnderildi. Akreditifler birer birer z lmeye, kuverden demeleri yaplmaya baland. Sadece tek bir banka, mer'in bankas, duruma aym, konteynerlerin seri numaralarnn birbirini izliyor olmasnn 050099 diye numaralanmlard imknszlna iaretle, iin iinde bir i olduunu sylemiti. Dnyann drt bir tarafna dalm mal tayor olduklarndan, seri numaralan art arda gelen elli konteyner bulmak, Badat Caddesi trafiinde plaka numaralan birbirini izl eyen elli otomobil bulmak gibi imknsz bir eydi. Ancak, yakn zamanda girdii bir ite ykl para kaybetmi olan mer Kuran, sigara iini kurtarc olarak gryordu. Uyanlara kulaklarm tkam, yz elli bin Koalisyon Dolarnn Hanlarof'un Bak Ulusal Bankasndaki hesabna derhal denmesinde srar etmiti. Par ann annda Edessa International'a, oradan da Rodosto Ticaret Bankas'na havale edildiini bilemezdi. Kara Kalpakl Adam, Hatice Yenge'yi, Kstence'den ayrldktan iki buuk gn sonra, Karadeniz'in azgn dalgalarna gmdnde, sigorta tazminat hari, seksen milyon dolar toplamt. ilebi karlamak zere Trabzon'a gitmi olan Mustafa Kuran, haberi alnca delirdi, telefonlara saldrd. Ne ki, Msy Papandr eu, Haydar Hanlarof, sigorta irketinin temsilcisi, tandn bildiini sand herkes, yer yarlm, yerin dibine girmilerdi. Olanlar duyan amcaoullar kalp spazmlar geirdi. Mustafa Kuran' sadece kendisini deil, Kuran Ail esini de silmekle suladlar. Mustafa, aresizlik iinde Kstence'ye utu. Adamlar, Thropy Deniz Srveyanl aracl ile bulmay umuyordu. Bilmedii, Thropy'nin o sralarda Gambino ailesine ait byk bir uyutur ucu nakliyat zerinde altyd. ok fazla yere girip kyor, ok fazla soru soruyordu. Sergei, Mustafa Kuran'n ortadan kaldrlmas emrini Kara Kalpakl Adama sorma ihtiyac duymadan verdi. Kstence'ye vard ktan hafta sonra Devrim'in daysnn cesedi limanda bulundu. 4 Kara Kalpakl Adam, Marlboro dalaveresinden payna den miktarn byk blmyle Hahailer'e yatrm yapt. Karlnda onlardan Anadolu Devletiklerinde yerleik tm sivil toplum rgtlerinin, Amnesty International Islahanelerinin ve hkmetlerin bilgisayar ebekelerindeki boluklar gereinde sabote etmek zere saptamalarn, saylar yz on bei bulan telekomnikasyon uydularnn yaynlarn keserek araya gir ebilecek ekilde donanmalarn istedi. Btn bu iler iin alt ay zaman tand. Sre dolduunda kendilerini yeniden ziyaretle, iyi bir grafikerin elinden km olduu anlalan bir ayyldz ve drt yaprakl yonca izimi getirdi. Yonca'nn yapraklarnn zerinde srasyla, Akl, Ahlk, Adalet ve Adap szckleri yer almt. Bir de ONARIMCILAR diye bir imza vard. Kara Kalpakl Adam, PC'sinin ekranna hangi sebeple olutsa olsun, Trk ya da Trkiye yazan veya Trkler ve Trkiye konusunda Inter-Kol ya da dier ebekelerden bilgi ist eyen herkesin sistemine girmelerini, ayyldz, yoncay ve imzay saniyeden az olmamak artyla ekranlar nda tutmalarn istedi. Birka ay sonra geri geldiinde Trk ve Trkiye kelimelerine Komplo szcn ekledi. Dier ikisi gibi bu kelime de, ayyldz, yonca ve imzann parolas oldular. Parola kelimeleri yazanlar, ayyldzla dllend iriliyorlar gibiydi. Daha sonra da metinler geldi, lk metin, Talip mre Kadzade'nin grd, Korkma! diye balayan metindi. 5 Balant Odas'nda meydana gelen olaylar Talip mre Kadzade'yi yorgun drd. Bedeni kadar gnl de yorgundu. Akl, virs atan kendisi davet etmi gibi yzne sulayarak kt kt bakan Balant Odas Grevlilerinde, Cami'den kt. Bu defa ehir merkezine deil, Tunca kysna, Islahane'de geirdii ilk gecede drt adamn ktklarn grd korulua yneldi. Yarm saat kadar sonra, bir kar ynn arkasna saklanm, yerde yakt atete kahve piirmeye alan Generalle burun buruna geldi. Yal adam, kadnn geliini duymamt, yerinden srad. Yakalanmt. ocuklar gibi kzard. Heh heh! dedi, zoraki glerek ve kaynamak zere olan aydanla iaret ederek, ite bu zaaflar mdan tr terfi ettirmiyorlar beni! O kadar ok zaafm var ki! Birini yeniyorum, bir bakas kyor. Bir tanesi de bu. Sahici kahve. Sahici olduu belli! dedi Talip Kadzade, havay koklayarak. Karsnda ezilip bzlen koca adama glmsemekten kendisini alkoyamad. Kaynamak bilmedi, dedi General, eilip, yzn aydanla iyice yaklatrarak, ok souk, herh alde ondan. Endieli bir ifadeyle ufukta alalan gnee bakt. Kadzade, kahvesini piiremeden gne bat acak diye endielendiini dnrken, Yirmibirinci Yzylda zaman ok hzland, diye sylendi. ocuklarn gnein batmak bilmedii uzun yaz gnleri yok artk! '68 Kua iin Selanik neydiyse, 2000 doumlu Attaleiallar iin Erzurum ancak odur! ini ekti, Benim yamdakilerin deprem yaralarn sarmak iin bir zamanlar oralara koumu olduklarna kendimiz dhil kimsenin inanas gelmiyor! Kadn arttn hissetti, yle mecalsiz brakt ki afazi bizi, diye aklad, Hali kpkrmz kesilip, kan sineklerinden grnmez olduunda bile klmz kprdayamad! Biraz inledik, biraz uluduk, hepsi o kadar!

43

Ne olan biteni idrak edebiliyorduk ne de kendimizi nasl savunabileceimize dair akl yrtecek donanmmz kalmt! Sizce de yle deil mi? Afazi bir salgnm gibi konuuyorsunuz! dedi mre Kadzade, serte. imdi, tabii, komplonun bylesine akl erdirmek kolay deil, diye homurdand General, kahve ibriini korlanmaya duran atein stne yeniden yerletirerek, Uygulanan plann bir deha rn olduunu da ayrca teslim etmek zorundayz! Ama ne yapalm, YCE PR'in dedii gibi, 'En iyi gen kimdeyse o kazansn! nsanlk ancak byle kurtulacak! Byk Aphasia Komplosu! dedi mre Kadzade, sesindeki istihzay saklamaya gerek duymamt, Trkleri moronlatrmak plan! Yirmibirinci Yzylda da m 'komplo teorileri?' Yes! dedi General, gz kahve ibriinde. Kadnn alayl tavrndan hi etkilenmemiti, Yes! Srtn dorulttu, gbeini ovalad, Bu ya tulumu, cinneti grd, vaheti grd! 'Bizde olmaz, bu lkede olmaz!' dedii her ey oldu! Onlar kardelen iekleriydiler, gen aygrlarn kanl uzuvlaryla krbalanr grdm! Kadzade'nin rengi att, Ama bunlar diye kekeledi. Evet, bunlar senin iki yl nce Asitane'deki mahkemede Sylediin szler. Kadnn, Ama anlamyorum gibisinden bir eyler mrldanmasna kulak asmad, Trkler, onlar Gezegenimizin son valy eleriydi! diye srdrd Heyhat! 'Tek bir mh yitirdikti, naldan olduk; Tek bir nal yitirdikti, attan olduk; Tek bir at yitirdikti, atldan olduk; Tek bir atl yitirdikti, zaferden olduk; Tek bir zafer yitirdikti, lkeden olduk!' Ac ac gld, Hatrlyor musun? k yllarnda dilimizden dmezdi bu trk. Baksana, kaos paradigmasnn daha o zamandan farkndaymz! Ayn gnde kaos kelimesini iki kez duymak tesadf olamazd. Kadzade, btn dikkatini toplad. Kaos denilen karmaa, balang durumuna pamuk ipliiyle bal olunan hallerin kkrtt bir sretir, diye srdrd General, yannda getirdii fileden iki kahve fincan karrken, Bu, insan hayatnda da byle. Toplum dinamikse, olduu noktaya pamuk iplii ile balysa, molekler bir deiiklik insanlar kol ayca kaosa srkleyebiliyor. Sizle ben buna tank olduk. imdi syleyin bana Talip mre, sizin mh neydi? Pamuk ipliiyle bal olduunuz balang neydi? Senin kaosun hangi ivinin yerinden oynamasyla balad? Bilim, dedi mre Kadzade, bu soruyu bekliyormu gibi kendisini de artan bir kesinlikle, Bir gn bir Saakl Devrimciyle tantm ve bilimin doru olmadn rendim. Btn hayatm deiti. Roman balang c gibi oldu, deil mi? Profesr Erkni Keyman, dedi General, Nkleer fiziki. O, deil mi? Keyman, arkadanzd sizin!

44

SCHRDNGER'N KEDS (Kuantum Fizikileri, Sufi Tayfasyla-Birleik Cephe!) SAAKLI DEVRM I 2000 yln henz kutlamamtk, diye anlatt Talip mre Kadzade, 90'lardaydk, 'Yar geirgen bir ayna al, nne bir k kayna, mesela, bir ampul koy,' dedi Erkni Keyman, bir gn piposunu zenle dold ururken. 'Aynann arkasnda ampulden neredecek fotonlar alglayacak bir dedektr, dedektre bal bir de silh olsun. Silhn namlusunun kutuya kapatlm bir kediye dorultulmu olduunu dn. Ampul yak. Foton aynadan sekmeden geerse, dedektr silh tetikler ve kedi lr. Foton seker de aynadan gemezse, kedi sa kalr.' 'Evet?' 'Aynaya yz foton gelirse, ellisi geer, ellisi seker diyelim. Soru: Peki, tek bir tane foton gelince ne oluyor? O foton ne yapacak? Ya geecek aynadan, kedi lecek ya da sekecek, gemeyecek, kedi yaayacak. Ne zaman geecek ne zaman sekecek? Onu fotona soracaksn.' 'Keyfine gre mi taklacak yani? Onu mu demek istiyorsun?' 'Evet. Sen ne yaparsan yap. stersen ampul glendir, fotonlarn saysn arttr, istersen azalt, ister be yz mumluk, bin be yz mumluk ampul kullan, ister renkli ampuller tak. Sonucu kontrol edemiyorsun,' 'Kedinin ansna kalm?' 'ans deil, bilinmezlik dedi Profesr, 'ans, yaz tura atarken. Para hileli deilse, yaz veya tura gelme ihtimalinin yzde elli olduunu bilirsin. Schrdinger'in Kedisi'nin meselesi farkl. Ik ampulden blk blk geliyor ve ayn anda hem dalga hem de parack gibi davranyor. Fotonun ne zaman ne yapacan olaslk hesaplaryla kestiremezsin. Asla bilemeyeceimizi kesin olarak bildiimiz eylerden biri.' 'Daha ok ksmete benziyor,' diye mrldandydm, 'O foton, Schrdinger'in Kedisi'nin ksmeti gibi. Gemeyince gemiyor ite! yle mi? Ne dersin?' 'Bilmem,' demiti, ama dudaklarnda saklamaya alt belli belirsiz bir glck vard. 'Heisenberg, kuantum mekaniinde baz eylerin ilkesel olarak bilinemez olduunu matematik formunda kantlad. Fiziin tanmlamalar bile yzde yz deil.' Bunu duyduuma ne kadar sevindiimi anlatamam! deta dilim tutulmutu! 'Kulaklarma inanamyorum,' dedim, 'Fiziin tanmlamalarnn bile yzde yz olmadn bir nkleer fiz ikiden duyduuma inanamyorum! Dostum, bu 'hem-hem de 'meselesi! 'Ya o-ya bu' deil de 'hem-hem de!' Ya parack ya dalga deil de, hem parack hem de dalga! Bu tam bana gre bir i! Bayldm buna!' 'Fizik, dorusal sistemleri zyor ama gerek dnyada dorusal sistem yok,' diye srdrd Erkn, 'unu yle etkilersen, bu sonucu alrsn diye kesin bir ey syleyemiyoruz. Gerek dnya dorusal deil. Dorusal olmayan sistemlerin balang noktalarnda meydana gelen en ufak bir deiiklik beklenmedik son ular dourabiliyor.' 'Ben bunu biliyorum!' diye ellerimi rpntm, 'Bu kaos paradigmas! Ufack bir kelebein kanat rpm alar belli bir sre sonra atmosferin durumunu tmyle deitirebilir! Sylediin, bu deil mi? Harika! Arim ed'in, 'Bana bir dayanma noktas gsterin, dnyay kaldraym' lfn duyduumdan bu yana hi bu kadar sevinmemitim!' 'iyi bari!' dediydi dostum. Heyecanmn onu elendirmeye baladn grebiliyordum. Ama iyi bir hoc ann yapmas gerektii gibi susuyor, dncelerimi toparlayabilmem iin bana zaman tanyordu. Nasl bir ufuk atn elbette bilemezdi. ' Ya o-ya da bu, deil, hem o-hem de bu' diyorsun ya, bunu bilmek benim iin ok nemli! Bu ne demek biliyor musun? Bu, 'Gle gle Aristo Efendi!' demek!' 'Doru.' 'Yahu, ben o adamdan hep nefret ettim, biliyor musun!' diye patladydm, 'Ondan da, onun mantndan da! Ya siyah olacaksn ya da beyaz! Hem siyah hem de beyaz olamazsn! ikisinin ortas yok! Niye yok arkadam? Ayol, dnya 'gri!' Dnya krl! Aktr-karadr diye srar etmenin lemi ne?' 'yle bir dnya varsaydk da ondan,' dediydi Erkni. 'Kim varsayd?' 'Eski Yunan. Demokritus, evreni atomlara ve bolua indirgedi. Eflatun, dnyay dorular ve genl erle doldurdu. Aristo oturdu siyah-beyaz mantn kanunlarn yazd. O gn bugn matematikiler ve bilim adamlar senin 'krl'dediin evreni tarif etmek iin o akkara kanunlar kullanrlar. Aristo mantnn ikili sist eminde gkyz ya mavidir ya da mavi deildir. Hem mavidir hem de mavi deildir olmaz. Bir ey, ya dor udur ya da yanl. Dijital bilgisayar, 0/1 ikili sisteminde alr. Bilim, siyah-beyaz dncenin zaferidir.' 'Bilim' deyince akan sular duruyordu, iimi ekmitim, 'Farkndaym. Farkndaym ama sahici dnyann byle olmadn da bili-yo-rum! Sahici dnya, krl bir dnya. Gryorum ki, aslnda siyah-beyaz da yok! Karadr dediin her eyi, sa, kuma, gece, gkyz, kmr, ne bulursan topla getir, bak bakalm

45

birinin siyah tekininkini tutuyor mu? Keza beyaz. Kpk, bulut, elmann ii, kemik, di, kar. Beyaz diye bir ey yok, beyazms bir eyler var!' 'Bu konuda Heisenberg de senin gibi dnyor,' dedi Erkni, sakin sakin, 'Baz eyler var ki, onlara ilikin her trl bilgiyi eksiksiz topladn durumda bile yzde yz doru karar veremiyorsun.' 'Yani, mesel, yzde yz dorulukla 'Bu siyahtr' diyemiyorsun deil mi?' diye sormutum, 'Heisenb erg'in kantlad bu. Matematiksel olarak kantland bu, yle deil mi?' 'Kantland, evet,' dedi Erkni, 'Heisenberg, 1920'lerin sonlarnda, fizik kurallarnn ancak belirli bir yere kadar doru olduunu kantlad. Bilim dnyas birbirine girdi.' 'Oh, olsun! Canma desin!' Erkni glmt, 'ikili sistemin senin gibi muhalifleri hep vard. Buda, mesel. Aristo'dan iki yz yl nce, Buda, kelimelerin akkara dnyasn deldi. Dili bir perde gibi dnrsen, 'gk mavidir' cmlesinin gn rengrenk olan asln rttn grrsn. Buda, bu perdeyi at, arkasndaki dnyann elikilerle dolu olduunu grd. Hem mavi hem de mavi olmayan gkyz gibi.' 'Hem parack hem de dalga olan foton gibi! Ya o-ya da bu deil, hem o-hem de bu. Uzak Dou dinl erinde bu anlayn olduunu biliyorum. Taoculukta vardr mesel. Yin-Yang byle bir eydir; Tahta atei, ate kl, kl topra, toprak madeni yaratr/maden dner toprak olur, tahtay yaratr/Su atei sndrr, ate madeni eritir, maden tahtay keser, tahta topraa karr, toprak suya karr/Kadn erkee, erkek kadna akt arlr, insan olur.' 'Ona 'Yin-Yang denklemi' diyorlar,' dedi Erkni, 'Bugn bilimde geldiimiz nokta bu. Aristo'ya kar Buda. 'Ya o-ya da bu'ya kar 'hem o-hem de bu.' 'Fuzzy'positivizm, puslu mantk. Bulank mantk.' 'Krl kelimesi sanki daha doru,' demitim, 'Madem, hem siyah hem de beyaz kapsyor, krl sakal gibi. Siyah beyaz kllar bir arada. stelik gri kimyasal bir bileimdir, krl fiziksel. Schrdinger'in Kedisi krl. Ne dersin?' 'Olabilir,' dedi Erkn iim iime smyordu! 'Bu noktaya geldiinize sahiden ok sevindim!' diye yinel edimdi, Tepkimi abartl bulabilirsin ama ben ok ektim bu 'gri yok' anlayndan! Ya kadnsndr ya erkek! Ya solcusundur ya da sac! Ya Mslmansndr ya da kfir! Ya dost ya da dman. 'Hem o hem de buyum ' dersen, kafan karktr, salam ayakkab deilsindir. Hem iyi bir ressam hem de air olamazsn mesel. Bir inden birini kreltmen gerekir. Schrdinger'in Kedisi, Trkiye gibi inan bana, hem l hem de canl olmas beni kayglandrmyor! lm bir u, dirim de teki u ise ayet, ortalardaki bir eyleri yadrgamyorum. Ayn ekilde, n hem dalga hem parack gibi davranyor olmasn da yadrgamyorum. Hatta akla yakn bile geliyor. Benim derdim, siyah-beyaz'la. Sizler hayat memat meselesi iln ettike bilimi, ben buz kesiyorum. Bilim, beni hayata yabanclatryor. Sence de bunda bir bozukluk yok mu? Okulu da bu yzden braktm, bil iyor muydun?' Bilmiyordu. 'Ben senin psikoloji okuduunu biliyorum,' dedi. Ondan nce matematikte olduumu anlattm. 'Srgn gnderilmitim,' dedim. Yanl anlamamas iin de ekledim, Ktlk olsun diye deil! Kenan Daym, Osman Amca'nn 'Gkler ve yerkre arasndaki grnen ve grnmeyen saysz kk-byk lemlerine dair gerei renmemi istiyordu. Ben de gittim. Orada nme uvallar dolusu yazl iaretler dktler. Karekkler, entegraller, alfalar, betalar! Bu garip kulunuz, Tap-tuk Emre'nin derghna odun tayan Talip Yunus misali, aylarca ayklad, temizledi, istif etti onlar! lemlerin asl n reniyorum ya, logaritmay mesel, anlamlandrmaya, yaadm dnya ile ilikilendirmeye abaladm. Beceremeyince, bunaldm, ezildim, isyan ettim! zgvenim sarsld, gururum krld. Matematikilere mthi sayg duyard daym. Matematiin ok byk bir krallk olduunu, ona ancak matematiksel sezgi ile 'kuts anmlarn' -aynen byle diyordu!- grebilenlerin sahip olabileceini sylerdi.' 'Oras yle,' dediydi Erkn, 'Abdal' dersiniz, deil mi, 'abdal ya da 'ebdal,' dervi, ermi, nuraniyyet kazanm anlamnda. Byk matematikiler byledir. Abartmyorum. Ermiler, cezbe ve vecd haline girer, duyular leminin dna karlar ya, byk matematikiler de yledir. Bilim akyla kendilerinden geerler. evreleriyle ilikileri tamamen kesilir. Kurt Gdel mesel, kulaklarna pamuk tkalar takl gezerdi. Byk Rus matematikisi Andrei Kolmogorov, ocuklarda matematik yeteneinin belirmesi ile birlikte normal psikol ojik geliimin durduunu syler. Kolmogorov'a gre kendi zek ya on iki'de kalm. nl rakibi, Sovyet Bil imler Akademisi'nin en gl, en korkulan yesi Ivan Vinogradov da sekiz yandaym. 'Bu, kk erkek ocuklarn kelebeklerin kanatlarn koparttklar, kedilerin kuyruklarna teneke baladklar yatr' dermi. 'Ona bakarsan, Freud da matematikilerin saplantl nevrotikler olduklarm syler,' demitim, 'Matem atik yetenei libidonun geliimini anal-sadistik aamada durdurur, adamlar orada taklp kalrlarm. Ar dzenlilik, tutumluluk, dgcnden yoksunluk, tekdzelik, inatlk matematikiler iin ok yararl hatta olm azsa olmaz kiilik zellikleriymi. Bunlar, matematii ve matematiksel dnceyi olabildiince yaln, olabild iince dzenli klmak iin art olan psikolojik yapnn unsurlardr diyor. Ancak byle insanlar matematii kesin olarak tanmlanm karsama kurallarna, aksiyonlara oturtabilir, o bezdirici uzun ilem zincirlerini bkmadan usanmadan srdrebilirlermi.' 'Bakyorum, sen baya incelemisin!' dediydi.

46

'Matematii kvramayp, stne stlk bir de depresyona girince mecburen inceledim,' dedim, 'Neyim var benim, neden yapamyorum diye. Kendimi kesinlikten yoksun bir evrende belirgin bir yap arayan amas bir ahmak gibi hissediyordum. Matematikte olduumu renenlerin 'Oooo! Profesr!' alaylar da cabas!' 'Einstein'in bir sz var,' dedi Erkni, Matematik kanunlar, gerei yansttklar srece kesin deildirler. Kesin olduklarnda gerei yanstmazlar. Ayam yerden kesildiydi! 'Bir daha syle unu!' 'Matematik kanunlar, gerei yansttklar srece kesin deildirler. Kesin olduklarnda da gerei yanstmazlar.' 'Ah, ama bu ok kt bir kazk!' diye haykrmtm, 'Ama bu sahiden ok kt bir kazk! Ben onca yl fen bilimleri mutlak dorular diye debeleneyim, sen imdi kalk bana Einstein'n da saakl olduunu syle!' 'Einstein, olaslkdan rahatszd,' dedi Erkni, 'Dindar bir adamd. 'Tanr, zar atmaz' derken onu sylyor. Matematiin dnyas, tarif ettii dnyaya uymaz. Matematik dnyas sahici dnyadan farkldr. Bir isi yapay, tekisi sahici. Birisi cetvelle izilmi gibi dzgn, tekisi dank, puslu.' 'Fuzzy! Saakl! Sahici dnya saakl demek istiyorsun!' 'yle olsun!' dedi dostum. Bylece, ok deikenli, multiva-lued, 'Fuzzy Mantk,' Trkeye 'Saakl Mantk' olarak girdi. 'Buna, 'uyumsuzluk problemi' deniyor,' diye srdrdyd Erkni, 'Dnya krl, bilim siyah-beyaz. Gerek dnya saakl, bilim tertipli, dzenli. Gerek, bunlarn arasnda bir yerde. Krl bir dnyay anlatmak iin iinde krl kelime olmayan bir dili kullanyoruz. Sorun burada. Bunca yldan sonra hl Aristo'dan emir alyoruz.' 'Ah, keke bilim dnyasnda krl durumlarn kabul grdn bilseydim veya Einstein'n bu szn birisi bana tlatsayd!' diye inledim deta, 'Ayardm herhalde! Herhalde ayardm!' 'Krl kabul ettirmek yle kolay deil,' dedi Erkni, Saakl Mantk, bilimin kokainidir' diye kar k anlar var. Kalman filtresi dediimiz uygulamay bulan adam mesel - Kalman filtresi olmasa uzayda uydular kaybederiz, fzeler hedefi bulamazlar, o kadar nemlidir - Kalman, bilim disiplin, sabr, sahih dnce ger ektirir, saakl dnce oynaklktr, bilimin altn oyar diye kar kyor. 'Saakl Mantk, bamza onca dert aan dank dnceyi geri getirir' diyorlar.' Islmiyetle ilikisini kurmam da o zaman. 'Fuzzy mantk, snnet deil, yani!' demitim, 'Bizim mfrit Kadzadeler gibi, 'tarak ve kak istimali de bi'dattr, parmaklar tarak, eller kak yaplsn!' diyor adam! Papaz! Yobaz bilim papaz!' 'Onu bilmem,' dediydi Erkni, 'Ama bilim adam olmak, g, zveri, kararllk isteyen bir abadr. Kalman, stesinden gelmi olmakla ayrca hakl olarak gurur duyar.' 'Yobaz olmann kolay bir ey olduunu sylemedim,' dediydim ben de. 'Yobazlk, elbette zveri, g, kararllk ister. eyh Muzaffer, hatta Osman Kadzade olmak kolay m? Nasl ki, ilmihalin kurallarna harfiyen uymazsan Mslman saylmazsn, Aristo'nun bilim ilmihaline harfiyen uymazsan da bilim adam saylmazsn, diyor Kalman! Yobazln bir baka tezahr. Ama senden anladm, bilim ilmihalinin tartmasz olmad.' 'Tartlmaz deil,' dedi Erkni, 'ok zor ama imknsz deil.' 'yleyse, vay bana vaylar bana!' dediydim! 'Vay bana vaylar bana! Hocam, bu ok byk bir ihanet yahu! Ben size yldzlarn blis'i semalardan kovmak iin kullanlan ta paralar olduu anlatlan bir lemden iin asln renmek iin geld iydim. Dnyaya, evrene dair tartmasz gerei renebileyim diye geldiydim. Sizin meselenizin bu olmad n neden biriniz sylemediniz bana? Btn uranzn tutarl, btnlkl fakat kurgusal bir kinat ina etme abas, bir sanat olduunu neden batan sylemediniz? Bilseydim ki, matematik son tahlilde bir zek oyunudur, ben de duyduum, okuduum her hkmde, her betimlemede, hatta her eylemde logaritma, ent egral aramaktan, bulamaynca kahrolmaktan kurtulmaz mydm? Bilseydim ki, aslnda yaptnz, dnyay teoriler biiminde ussallatrmak, kurduunuz hayali kinatn bir yerde, bir biimde Evren'in gerekleriyle akacan umut etmekten ibarettir, ruhum tatmin olmasa da, satran oynar gibi, go oynar gibi, belki ben de kaptrr gidebilirdim! Mutlak dorudur diye dayatma-saydnz matematii, fizii, kim bilir, belki ben bile karabilirdim bu ussal yogann keyfini! Ama olacana bak! Tam buuk yl hayatla ilikisi olmayan birtakm rakamsal trenlere ciddiyetle katldktan sonra alt ay yataktan k amadm bir depresyona girdim, ilk tercihim matematii braktm, ba kendisiyle dertte herkes gibi psikoloj iye getim.' 'Kt olmu,' dediydi Erkni, 'Devam edebilseydin, belki bir dnya da sen kurardn!' 'O ister istemez kuruluyor zaten,' demitim, 'Benim dnyam, tipik bir Yirmibirinci Yzyla be kala Trk'nn kubistik dnyas. Matematiin dnyas, bilimin dnyas, Islmiyetin dnyas, sanatn dnyas. Yetmiyor, uradan buradan fkran, birbirine giren kltr, siyaset, ideolojik yap ve iktidar odaklar! Benim kubistik dnyamda Picasso da gerek, Lenin de, Friedman da, Hazreti Muhammed de, Hawking de. Sosyalizm de, kapitalizm de, liberalizm de. Hepsi gerek, hepsi ilgi istiyor, hepsi sorumluluk talep ediyor. Grdn gibi, elimde tasm, dinden bilime, bilimden sanata kap kap dolap dileniyorum. Verilerin hepsi kendi ilerinde anlaml ama bir araya geldiklerinde biri tekinin boazna kyor! 'Nasrettin Hoca'ya

47

dndm. Davalya 'Sen haklsn,' davacya 'Sen haklsn,' 'Hocam, hem o hem de teki hakl olamaz!' diyen mahkeme ktibine, 'Sen de haklsn!' diyen Nasrettin Hoca'ya! Tam bir kbus!' 'Nasrettin Hoca zihniyeti, fuzzy manta en iyi rneklerden birisi,' dedi Erkni, 'Sonbahardaki Edinborough seminerinde tebliime onun fkrasyla balamay dnyorum.' 'Ve bu fkra artk gln deil diyorsun!' demitim, 'Bakar msn u ie! ark mistisizminin 'mantksz samal' deil! Doulu dnce biiminin itibar nihayet iade ediliyor. Bu saatten sonra basu badel mevt! Ik Dou'dan gelir!' 'Al sana yeni bir kap daha,' dediydi, 'Fuzzy kap. Fuzzy, Aristo mantn ilga etmiyor ama. Sadece olas durumlardan bir tanesine indirgiyor.' Bunu anlamtm. Zaten uzlamaz eliki deildi benim reddettiim. Benim reddettiim, her elikinin uzlamazl fikriydi. Yine de bana sunulan bu yeni kapnn, saakl kapnn, ev kapsndan ok, han kaps gibi olduunu teslim ediyordum. nne gelen herkes fuzzy kapdan mesken masuniyetini ihll etmekten korkmadan girebilirdi sanki. 'Bence sen bu ii bir daha dnmelisin, dostum!' dediydim, Erkni'ye, 'Bilim ilmihalini ihll ediyorsun, senin ban papazlarla dertte!' 'Artk deil!' dediydi Erkni de,' 1991'de Japonlar iki milyar dolarlk, hepsi krl mhendisliin rn, akll ev aletleri ihra ettiler, Bat birbirine girdi. Gney Kore devreye girdi, kendi fuzzy derneklerini kurdu, Japonya'ya rakip oldu. Singapur, Malezya, dier Gney Asya lkeleri niversitelerinde krl mantk okutuy orlar. Hindistan'n dnya apnda yedi krl teorisyeni var. 1989'da in'de on binden fazla renci krl teor isi okuyordu. Krl matematik ve mhendislik zerine ondan fazla yayn vard. inliler, krl mant askeri alanlarda da uyguluyorlar. Buda kazand. Einstein, 'Tanr, zar atmaz!' derken hakl grnyor. Evren, rastl antsal deil. Bir adm daha derine inersen, rastlantsallktan kurtuluyorsun. Evren, deterministik fakat krl. Kaos teorisi, determinizmi yakalamt, krl teorisi de her eyin bir derece meselesi olduunu kantlad: Hem o hem de bu. Bilim adamlarnn aaladklar Saakl Dnce, bilimin ta kendisi. Pr, e! jmenter mat ematik!' 'Biz de tarikatlar kapattk, kktencilerin eline dtk,' diye sylendim, 'Kktencilerin, yani Aristo'nun. Dinsel Aristocular, bilimsel Aristocular boazlarken, kuantum fizikileri sufi tayfasyla el ele, kol kola! Birileri bizimle alay ediyor!' 'Ksmet!' dediydi Nkleer Fiziki, yznde muzip bir glmseme. 'Ksmet!' diye tekrarladydm ben de. 2 Sonra da Bart Kosko geldi? yle mi? General, atei kartrmay srdrd. Sonra da Bart Kosko geldi, dedi mre Kadzade. yle! Kosko geldi ve ben Saakl Devrim'e katldm. yle etkileyiciydi ki! Felsefeci, ekonomist, matematiki, elektrik mhendisi ve kompositr. Otuz be ine gelmeden drt doktora, saysz senfoni. Bir dahi! Ben tandmda Gney Kaliforniya niversitesi, Elektrik Mhendislii Fakltesi'nde, Berkeley'de retim yesiydi. Dekan da, Ltfi Askerzade. Saakl Devr im'in Bat dnyasndaki ncs. Max Black'in hemerisi. Kuantum filozofu Max Black! Kuantum filozofu Max Black, ikisi de Bakl. '80'li yllara kadar dnyann nde gelen bilim merkezler indendi Bak. Sovyetler Birlii ile beraber kt, ilk dili Rusa, Ltfi Bey'in. 1942'de Tahran niversitesi'nden mezun. Ayn yl, yksek lisans iin M.I.T.'ye gidiyor. M.I.T., o yllarda fen bilimlerinin mabedi saylyordu. Hl da yle! Ban sallad, General, 'O da yle, Berkeley de yle. Gney Kaliforniya niversites inde dekanlk, YEN DNYA DZEN'nde elektrik mhendislii dalnda gelinebilecek en yksek mevkidir. Doktoras Columbia'dand. Princeton Institute of Advanced Study'ye kabul edilmi, orada yllarca almt. Kurt Gdel, diye mrldand General, hayranlkla. Kurt Gdel, Albert Einstein, Stephen Kleene. Herkes oradayd. dedi Talip Kadzade, Askerzade ile Kleene, ok deikenli mantk elektrik devreleri zerinde birlikte altlar. Fuzzy Logic de byle ortaya kt zaten. Ltfi Bey, 'Fuzzy Logic' kavramn ilk kez, 1962 ylnda, 'Devre Teorisinden Sistem Teorisine' balkl makalesinde kullanm: 'Bize radikal llerde farkl bir matematik lzm. Bize saakl verileri tanmlayabilecek bir matematik lzm!' diyordu. 'Aristo mant, davete gelirken, smokin, kolal beyaz gmlek, siyah kravat, siyah rugan iskarpinler giyen birine benzer. Saakl mantk ise, blucin, tirt, lastik ayakkabyla gelene. Eskiden byle bir kyafet kabul edilmezdi. Ama artk iler eskisi gibi deil, iler deiti,' sz de onun. Her neyse. Benim efim, Bart Kosko'ydu: 'Saakl Dnce: Saakl Mantn Yeni Bilimi!' Kitabn klasik roman girii gibi bir girii vard: 'Bir gn bilimin doru olmadn rendim!' Byleydi bir inci cmle: 'Bir gn bilimin doru olmadn rendim! Gnn hatrlamyorum ama dakikasn hatrlyorum! Yirminci Yzyln Tanrs, bundan byle tanr deildi. Bir yanllk vard ve bilimle uraan herkes bu yanll yapyordu. Bir ey ya dorudur ya da yanl diyorlard. Neyin doru, neyin yanl olduundan her zaman emin olamyorlard. Emin olduklar tek bir say vard, o da, bir eyin ya doru ya da yanl olduu.

48

imenin yeil olup olmadn, atomlarn titreip titremediini ya da Maine Eyaletindeki gllerin sayl arnn tek mi, ift mi olduunu syleyebiliyorlard. Bu iddialarn doruluu, matematiin ya da mantn iddial ar gibi dorulard: Tmyle doruya da tmyle yanl. Akkara. Siyah ya da beyaz, l ya da 0. Oysa syled ikleri bir derece meselesiydi. Olgularn hepsi derece meselesiydi. Olgular her zaman bir lde saakl veya mulkt, asla kesin deil! Akkara olan sadece matematikti. Ve matematik yapay bir kurallar ve semboller sisteminden ibaretti!' leceimi sandydm! leceimi sandydm, diye yineledi mre Kadzade, yle arpmaya koyulduydu ki yreim, leceimi sandydm! Kendimi tekrar tekrar okumaktan alk oyamyordum: 'Ak-kara olan sadece matematikti ve matematik yapay bir kurallar ve semboller sisteminden ibaretti! Bilim, krl ya da saakl olgular, matematiin akkara verileriymi gibi ele ald! Oysa, dnyaya dair olup da %100 doru ya da %100 yanl olduu kantlanm tek bir olgu yoktu! Buna ramen, 'Bu byledir' diyorlard ve yanl olan buydu. Bu yanllkla birlikte yeni bir phe dodu. Bilim adamlar mantk ve matem atikte yanlyor olabilirlerdi. Ve bu yanlglarnda deta dini bir tarikatn debdebesi ve yobazl ile srar ediyor olabilirlerdi. Ne ki, bize radikal llerde farkl bir matematik lzmd. Bize Saakl verileri tanmlayacak bir matematik lzmd.' Belleime kaznan cmle bu: 'Dnyaya dair olup da %100 doru ya da %100 yanl olduu kantl anm tek bir veri yoktur!' 'Bat zihniyetini ekillendiren, parametrelerini, doru-yanl cetvellerini tanzim eden, eski Yunan. Dem okritos'un kinat atomlar ve boluktan ibaret. Eflatun'un dnyas keskin genlerle dolu. Aristo'nun mant akkara kurallarla. Aristo'yu izleyen kuaklar, akl ve kinat onun mant ve bilimsel eilimleri dorultus unda alglamaya devam ediyorlar. ada bilim, matematik, mantk ve kltr, dnyann akkara olduu ve bu niteliinin deimezlii esasna dayal. Azmzdan kan her hkm doru ya da yanl. Her yasa, her ynetmelik, her kural kesin. Dijital bilgisayarn 0/1 sistemi, siyah-beyaz dnya grnn zaferi! 'Doru dnme' sanat, 2000 yldr Hazret'ten soruluyor. Ne ki, sahici dnya onun tanmlad gibi deil. Sahici dnya gri. Krl. Saakl. Kesin olan hibir ey yok! Atmosferi molekl molekl tanmlayabilseniz bile, onu yeryznden ayran kesin izgiyi bulamyorsunuz. Ayn ekilde, Arz'n, Mars'n ya da Ay'n en ayrntl haritalar bile ovalarn nerede bitip dalarn nerede baladn syleyemiyor, iaret parmanz oluturan molekllerin hangilerinin bedenimize ait olduunu, hangilerinin havada yzdn saptayamyoruz. Tptaki onca gelimeye ramen, l ile diri arasndaki izgi kesin olarak izilemiyor! Haydi, bu sahici dnya, sahici dnyada ilevsel olabilmek iin olgular yuvarlamak gerekiyor diyelim. Fazla ince okuyup sk dokursak, tkanr kalrz diyelim, iyi de, matematik bile kesin deil! Giritli yalanc, btn Giritlilerin yalanc olduklarn sylediinde yalan sylemise yalan sylememi, yalan sylememise yalan sylemi olur. Bertrand Russell, modern matematiin temelinde Giritli yalancnn ikileminin yattn biliyordu. Buna karn, matematikiler olsun, filozoflar olsun, bir szn hem doru hem de yalan olduu durumu, bu saakl durumu, yok saymaktan baka bir ey yapamyorlar! Matematik, tanmlamak iin yola kt sahici dnyaya uymuyor! Matematiin dnyas yapay, dieri gerek. Matematik, temiz tertipli, sahici dnya saakl. Saakl bir dnya kesin olarak tanmlanamyor! Bilimsel bir veriyi ya da iddiay ya da olguyu asla %100 kantlayamayz. Bu balamda fizik kanunlar da kanun deil. En azndan, matematiin 2+2-4 ' gibi kanun deil. Bunun byle olduunu fizikiler de biliy orlar ama matematiin peinden gitmeye devam ediyorlar. Bunca yl sonra ve onca eitime ramen, hl sorgusuz sualsiz Aristo'dan emir alyorlar. Neden mi byle yapyorlar? Birincisi, tembelliklerinden, ikincisi, alkanlktan. Son 2000 yldr, matematii de, dnyay da Aristo'nun akkara mant ile aklayageldik. Kltrmz, edebiyatmz, siyasetimiz, 'Aristo'nun mantk ve bilimden uzaklamak, Dou mistisizminin 'mantksz samal klarna kaplmak demektir' esas zerine kurulmutur. Bilim adamlarna gre, Doulu dnce biimi, kark kafalar demektir. Yanl lmler, kt tasarmlar, zensiz gzlemler, bilgisayara yklenmesi imknsz veriler demektir. Hele bir deneyin, kendinizi annda kapnn nnde bulursunuz. Oysa, sahici dnyada mantkl d nce diye bir ey varsa, 'o' mantk, en iyi ihtimalle, saakl mantktr. Saakl mantn tek bir kural var; akla yaknlk. Bir ey akla yaknsa dorudur. Saakl mantk, Bat mantnn bittii yerde balar.' Evin iinde 'Bir ey akla yaknsa dorudur! Akla yaknsa dorudur! Akla yaknsa dorudur!' diye l klar atarak, dolanp durmutum! Ellerim titriyor, bam dnyordu. Sanki, yllarca, yllarca sren bir srgnd eydim ve en beklemediim bir anda sla izni kmt! Evime dnyordum! Saakl mantk, yorgun zihnime enjekte edilmi bir dopingdi! Bir tr genlik iksiriydi! lmszlk urubuydu! Varlmn teyidiydi! Ne tuhaf! Doulu olduuma yeni ayyordum! Tasavvufla, eyh Muzaffer'le, kimliimle baryordum! Aristo mantyla ilikim hibir zaman iyi olmamt. Kck yalarmdan itibaren, 'Mantkl ol! Mant m kullan!' denildiinde -ve hemen her zaman daymd bunu diyen- azarlanyor-muum gibi bir duyguya kaplr, sinirlenirdim. Mantkl olmak, hazzetmediim bir kalba zorlanmakt, cezaya kalmak gibi bir eydi. Ama 'Akll ol!' ya da 'Akln kullan!' Bakn, bunlar yle deildi! Aklm byk bir keyifle kullanmaya her zaman hazrdm. Aklm bana aitti de, mantm deildi sanki!

49

Eski stanbulun bir kesinde mukim bir garip Muhammedi psikoterapist, ben. Okuduu hemen her kitapla, her yazarla umutsuz ve umarsz kavga eden, ben. Her zaman yanl, her zaman kafas kark olan ben, her zaman hakl, akll ve mantkl olanlar, onlar! Onlar, sadece matematikiler, fenciler deil, sosyal bilimciler, edebiyatlar, gazeteciler, din adamlar da deil, Onlar; Kenan Daym, Yusuf, Osman Amca gibi hayatm ekillendiren yaknlarmdlar. Biri yaman bir pozitivist, teki umarsz bir Marksist, sonuncusu da fundamentalist Mslman! de ideacyd, de kendilerinin yaplandrdklar tutarl, btnlkl fakat kurgusal dnyalarnda yayorlard. de bana ayn eksiklik duygusunu veriyorlard. de kendi dorularnda bir tarikatn debdebesi ve yobazl ile srar ediy orlard. Birbirlerinin amansz dmanydlar. Birbirlerine ne kadar benzediklerinin farknda deillerdi. Ben, yle de geinebiliyor olmay kemiksizliime veriyor, eziliyordum. Aralarndaki dmanln ne kadar komik olduunu anlayabilmem iin, bir, matematiin bile kesin olmadn, iki, dnyaya dair olup da % 100 doru ya da %100 yanl olduu kantlanm tek bir olgu olmadn, , olgularn her zaman saakl veya mulk olduklarn, drt, her eyin bir derece meselesi olduunu renmem gerekiyormu! Osman Amca'yla, Hatice Yenge'yi aln. Bu ikisi, cennetlikleri cehennemliklerden ayrmakta pek ust aydlar. Bylesi bir ayrmn sadece matematikte geerli olduundan yola karak, mmi Hatice Yenge'nin en az Marksist Yusuf kadar 'matematik kafal' olduunu syleseydim, ne yaparlard acaba? Deli, derlerdi, dedi General. Bence de, dedi kadn, Hi sylemedim zaten. Ya da, 'bilimsel maddeci' olduunu iddia eden Yusuf'a, 'Ne bilimsel ne de maddeci, sen kuantum fiziinden bihaber bir ideacsn, kendi kurgusal dnyann iinde yayorsun!' deseydim, o ne derdi? Ya da Kenan Daym'a, 'Hayatta en hakiki mrit bilim olamaz, nk bilim yanl!' deseydim, ne yapard? Matematii braktm, nk bana sahici dnyay aklamyordu. Matematiksel gerekler, insan aklnn kurgulayabildii btn dnyalarda, btn hayali dnyalarda geerliydi, ama bizim dnyamzda deil! Bizim dnyamzda geerli olanlara, olas gerekler diyordu Aristo ve ben aynen onlara taliptim. Beni sahici dny aya dair anlatmlar, sahici dnyaya dair iddialar ilgilendiriyordu. En ok da insana dair iddialar. Ruhsal hayatn, zihnin fonksiyonlarnn, faaliyetlerinin tm. Dncenin ilemleri. Dnce ilemlerinin ortaya k . Psikoloji. Evet. Bana en cazip gelen nitelii de mantk ve matematikten, hatta fizikten farkl olarak, kural koy ucu olmamasyd. zmlemede yerine gre iebak, yerine gre nesnel yntemler kullanlabiliyordu. Bulg ular, gzlemlenenin yana, kltr seviyesine, hatta normal ve anormal oluuna gre yorumlanabiliyordu. Bu zgrle baylyordum. Hatrlyorum, bir defasnda Erkni bana atomun izini nasl srdklerini anlatmt. Sis Odas dedikleri cam bir kutu vard. Kutuyu, %100 nemle doldurup, basnc bir anda drerek sis elde ediyorlar, sonra da kutunun iine ykl paracklar salyorlard. Paracklar, su molekllerine arpp ionize olduklarnda kvlcm gibi bir iz brakyorlard. Onlar da bu izlerden, birtakm sonular karyorlard. 'Ama bu grebildiiniz! Gremediiniz bir eyler de olmal! Gremedikleriniz ne oluyor?' diye sormutum. 'Biz, grm ediimizi yok sayarz,' demiti. 'Ama olmaz ki! Sonulardan asla emin olamazsnz ki!' diye kar kmtm. 'Ah, siz soft bilimciler!' diye gldyd. Soft bilim diye, psikoloji, sosyoloji gibi insan bilimlerinden bahsediy ordu. Kzmtm, 'Hangi soft bilim canm! Bize bile 'metri' girdi, sayenizde. Sosyometri, psikometri! Bu hesapa, insanl ar delidir, deli deildir diye 0/1 snflandrmak zorunda kalacaz!' Dudaklarnda o ufak tebessm, ban sallamt, 'Eh, snflandracaksnz tabii. Bilim bu!' 'Ama yapamazsn! Her zaman ok fazla veri var ve veriler sabit deil. Durmadan deiiyor. Snfland rmaya kalkarsan, keyfi bir snflandrma olur. Gerei yanstmaz' 'Zaten psikolojinin bilim olup olmad da tartmal,' diye taklmt. Ve ite imdi, saakl Buda,' tertipli Aristo'ya meydan okuyordu! 'Fuzzy Psychology niye olmaz? demitim, 'Saakl Psikoloji bence pek mnasip olurdu!' Her ey bir derece meselesi. izofreni, nevroz, homoseksellik hep bir derece meselesi, yle deil mi?' 'Bak bakalm bu konuda sen ne yapabilirsin?' yle dediydi. Ama sonu bir trajedi oldu. Biliyorsunuz, Devrim. Devrim, ld. Onu 'kendisine bir hayat kurma becerisinden yoksun brakmak suretiyle lmne neden olmakla' sulanyorum. Belki de hakl insanlar. Devrim'e siyah-beyaz bir dnya sunamadm. Belki de buna ihtiyac vard. Belki de Kalman 'Saakl Mantk, sahih dncenin altn oyar' derken haklyd. 'Bunun iin mi buradasnz?' General, Islahhane binalarn gsteriyordu, 'Siyah-beyaz cevaplar bulmak iin?' 'Son Hakikat,' dedi mre Kadzade, 'YENDNYA DZEN. Kendimi Son Hakikat'e hazrlamak istiyorum. Arnmak, slah olmak istiyorum. 3

50

General, konumann kendisi iin bitmi olduunu anlatan bir tavrla atein banda meldii yerden dikildi, korlar aya ile kara gmmeye balad. Kt yenildiniz! dedi General, Kt yenildiniz Talip mre, Saakllarn ayaklarn yerden kestiler. Gney Asya krizi Saakl Devrim'i balamadan bitirdi. Hak etmiiz, besbelli! dedi mre Kadzade, Bakn, ben aptal deildim. Saakl Devrimin baarl olabilmesi iin ekonomik ilerliinin olmas ger ektiini biliyordum. Akll ev aletleri, akll silhlar, dier makineler, daha sonra nanobotlarn retimi, Saakll felsefi bir speklasyon olmaktan karp, endstriyel bir veri haline getirmiti. Japonya, Kore, in, Hindistan, Gneydou Asya Kaplanlar on yldan az bir srede Madurluktan ktlar, Salikun yolundaydlar. EKONOMK AKLIN YOLU'nda dev admlarla ilerliyorlard. Sonra bir gece uykuda omuzlarn silkti, VAS ILLAR MECLS karar vermi olmal, Aristo'nun genleri bastrd, Ninja yldzlar gibi grtlaklarn dorayv erdi bunlarn! Birbiri arkasndan devrildiler. Bill Gates'in 0/1 siyah-beyaz imparatorluu kurtuldu. General susuyordu. Ah, ama Buda'nn laahlk UIysse karsnda hibir ans olamazd ki zaten! Bunu anlyorsunuz, deil mi General? dedi Kadzade, Truva at, uluslararas speklatrlerdi. Soros. Scak para. ken borsa, ken bankalar, fabrikalar. Kaplanlar son bir kez kkrediler, sonra sar edici sessizlik. Kollarn kavuturdu, ok soudu birden! Dnelim mi artk? nden buyurun! dedi General.

51

HECEL KELM MELEKES AFAZ 1 Belli belirsiz bir ses, 'pt!' Daha ok 't!' Cama atlm bir kum tanesinin sesi kadar edepli ve berrak, hcresinin ta duvarlarnda usulcack, incecik yankland, mre Kadzade'y uyandrmaya yetti. Kirpiklerini aralayan kadn, hzla uzaklaan geceyi grd. Tunca, Tunca ile Klliye arasndaki allar, mezarlk, plak brtlenler, karanlktan syrlm, tekin olmayan bir kla donuk donuk parlyor olmalydlar. Yatt yerden hissedebiliyordu bunu. Terr ve coku. Darda grmek, tank olmak istemeyecei bir eylerin varln da hissediyordu. Panik atak gibi bir eydi. Gzlerini kapatt, sakinlemeye alt. Bir sre yle kald. Yeniden atnda srt srta melmi drt adam, ortalarna aldklar beinciyi Nehir'e doru srklyorlard. Yzlerini kar maskeleriyle rtmlerdi. Silhlydlar. Tutsaklarnn gzleri balyd. Az bantlanmt. Buna karn dir endiini gsteren hibir iaret yoktu. Kollar omuzlarndan rahata sarkyor, zaman zaman da emekliyordu. Kadzade, adamlarn onu srtlaryla ynlendirdiklerini fark etti. Hep birlikte yaslanyor, istedikleri tarafa sevk ediyorlard. Kurbannn fark etmedii bir karlma olayna benziyordu. Kadn, uyuturulmu olabileceini dnd ancak karlann emeklerkenki cevvaliyeti bu olasl da yadsyordu. Munis bir ev kpei gibiydi, hrszlar cann yakmadklar srece alnmaya itiraz etmeyecekti. Anadolu Devletikleri kozlarn henz paylamamlard. Snr ihtilflar, su ihtilflar zaman zaman iddete dnyor, uluslararas sivil toplum rgtleri dzeni salamakta yetersiz kalabiliyorlard. Kadzade, rakip rgtlerin bir eylemine daha ahit olduunu dnrken, uzaklatka dev bir rmcee benzemeye balayan grup, Talip mezarlaryla ayn hizaya geldi. Belki bunun yaratt armd, belki de ayn saniyel erde karlan adamn salarna den k. Remzi X'i tand kadn. Karlan Remzi'ydi. Bu saptamasyla birlikte her ey hareketlendi. Dev rmcek hzland, Nehir'e doru komaya balad. Kar ynlarnn zerinden kayar gibi geiyor, adamlar bir grnyor, bir kayboluyorlard. Koruluun dnem ecine geldiklerinde hz kestiler. Kadzade, aralarndan birisinin uzanp, delikanlnn gzban sktn grd. Kadnn olduu yerden gremedii bir eyi iaret etmi, Remzi'yi o yne doru srtndan hafife itm iti. Remzi'nin gsterilen eye doru sevinle komas, hrpalanmadn gsteriyordu, ancak iradesi dnda kanlmadn deil. Delikanlnn iradesi olmadn Kadzade biliyordu. Can yanmad, a braklmad srece her ortamda mutlu olabileceini de. Merak ettii, Remzi'nin esenlii deil, karlmasn gerektirecek kadar nemsenen zelliiydi. Bunun da tek bir cevab vard: Afazi. Remzi'nin belirleyici zellii afaziydi. Sab ah dar etti. Badanmann kapsna vardnda saat yedi olmamt. Mikail Arsoy, Ben de sizi arattryordum, Talip Kadzade, diye karlad, Sizi Madur Remzi-X'e ilikin grevinizden affetmeye karar verdiimizi syl eyecektim. Yeni bir Madur'un emrine verilene kadar kendi ilerinizle ilgilenebilirsiniz. Belki savunmanz hazrlamak istersiniz, mahkemenize az bir zaman kald. Gen adamn nerede olduu sorusunu, afazi konusunda uzman bir salie devrettiklerini syleyerek geitirdi. Kadzade'nin Remzi'yi son bir kez grme isteini de reddetti. Ansoy'un kesin tavr, kadn grdkl erini anlatmaktan alkoydu. Adamn yanndan derin bir d krkl ve fke ile karken, kapy arpmamak iin kendisini zor tutuyordu. 2 Sisteme girmek zorundaym, Paam! diye fsldad, Balant Odas'nda Mahkmun ikilemini oynayan General'e, Bu defa bir yolunu bulup Induced Aphasa'ya bakmam lzm! Bakn o zaman! dedi General, beklemedii kadar kaba bir tavrla, Ne bekliyorsunuz? Dnmtm ki diye balamken, sustu kadn. Adamn esintili olduunu hatrlamt. Dnp gitmeye hazrlanrken, General durdurdu, Ne oldu? Yoksa kt bir rya m grdnz, Talip mre? Hem de drt drtlk bir polisiye! diye yantlad mre Kadzade de sesini ykselterek, Adam karma! Cinayet! Tam bir Yirminci Yzyl gerilim filmi! Balant Odasndaki Talipler dnp baktlar. Generalin yanndaki PC'de alan gen adam, Geri tepmeler oluyor byle, ne yazk ki! diye sze kart, zellikle de bizler gibi mrnn byk ksmn Yirminci Yzylda geirmi olanlarda bellek geri tepm elerine ska rastlanabiliyor, maalesef. Yattrmak, rahatlatmak ister gibi konumutu. Glmsemekten kendini alamad kadn. yle! Gemi formatlarn izlerinden kolay kurtulunamyor! Formatlardan kurtulmak kolay olsayd, btn bunlara ihtiya olmazd! diye homurdand General, eliyle havada byk bir daire izerek. Burada slah edilmek zere bulunduklarn hatrlyordu.

52

Sizin Madurunuzu epeydir etrafta gremiyorum, diye srdrd gen adam, Yoksa zel bir program m uyguluyorsunuz? Tecrbeli bir arkadaa devredilmesi gerekti, dedi mre Kadzade. Grevine ilikin bilgi vermesinin kurallara uygun olup olmadn anlamak iin Generale bakt, yal adam oral olmad. Ben yetersiz kaldm iin devredildi. Anlyorum. Afazikti sanrm, yanlyor muyum? Talip'in iyiden iyiye tellandn sezinledi, Sizinle kahvalt ederken grmtm, diye aklad, Salik Krat Urallar, Nroloji eitimi grm olduum iin Aff edersiniz, kendimi tantrmalydm. Elini uzatt, Merakm balayn. Doentlik tezim afazi konusundayd. Salik olduunuzu cihaznzdan anlamalydm. zr dilerim. Doktor, galiba sizi gkte ararken yerde buldum! Urallar ellerini Hayr, hayr, der gibi sallad, Hekim olmaya niyetlenmitim. Kendimi hekim zannettiim bir dnem bile vard! Anlayacanz, alternatif tbba bulamtm. Dha yeni yeni toparlanyorum. Ben de Maduru neden size vermediklerini dnyordum! diye glmsedi mre Kadzade, PCleri iaret etti, Az nce grevden resmen alndm ama yine de bir eyler bulabilir miyim diye geldim. Bir bakalm, dedi Krad Urallar, Oturmaz msnz? Buyurun, yanndaki iskemleye davranrken, parmaklar klavyede gezinmeye balamt bile. 3 WEB sayfas Korkma! szcyle ald. mre Kadzade, szc izleyen sinyalin eski Trk istikll Marnn ilk notalar olduunu bu defa hibir kukuya meydan vermeyecek ekilde tand. Kalbi arpmaya, kasklarndan ykselen scaklk bana yrmeye balad. Bir iki saniye iinde yznn kzaracan, ellerinin titreyeceini biliyordu. Bir nota, bir kelime, ya da bir eklin eski Trkiye nostaljisini uyarmaya yettiini dnd. Modernist formatn deitirmeye yetmeyen gszlne kahretti. Urallar'n ilgisini kaybetmek istemiyor, bir yandan da onun bir Salik olduunu, eritii mertebenin bylesi duygusallklara kaplmayacak kadar gelimilik anlamna geldiini umuyordu. Eski Trkiye'nin yaamn dayanlmaz klan olumsuzluklarn hatrlamaya, kendisini zlem duygularndan kurtarmaya abalarken, Salik'in ite, burada! dediini duydu, Bakn! KOA.TIP.MER.@Washington DC. www. Aphasia Yava ilerleyici Afazi Sendromu Sinonimleri: Mesulam sendromu, demans olmakszn yava ilerleyici afazi. Tanm: isimlendirme bozulduuyla balayan, yllar iinde dier lisan fonksiyonlarnn etkilenmelerinin eklendii, bu sreler iinde kognitif fonksiyonlarn greceli olarak korunduu bir afazi sendromu. Etyolojisi: Dejeneratif beyin hastal. Etkilenen Serebral Alanlar: Makroskopik ve radyolojik olarak sol silviyan fissr ve etrafnn atrofisi, mikroskopik olarak ayn blgenin klasik demans bulgularna uymayan dejenerasyonu. Elik eden nrolojik bulgular: Genellikle yok. Klinik seyir: Yava ilerleyici biimde afazik tablonun tamamlanmas, son dnemde demansiyel bulgul arn ortaya kmas. Baknz: ikna etmek, kandrp yaptrmak, tevik etmek, sevk etmek, davet etmek, sebep olmak (fizk.) tesirle elektrik cereyan hasl etmek, indklemek, (mant.) netice olarak vcuda getirmek, istidlal etmek; ind ucible, ikna edilir, tevik edilir, Bak., subversion: Altst etme veya olma, harabiyet, tahrip, ykma, yklma, bozulma, ifsat, fesat, komplo. Son kelime yanp snmeye balad, Komplo! Komplo! Komplo! Ardndan ekran batan baa kaplayan S.O.S., onun ardndan da eski Trkiye bayrann ayyldz grnd. Drt yaprakl bir yonca figr ayyldzn etrafn sararken, Akl-Ahlk-Adap-Adalet szckleri belirip kayboldu. Baknz: Alternatif Tp Merkezi www ONARIMCILAR dedi Priz Ali'nin sesi, Baknz: Induced Aphas ia! Trkiye deneyimi! 4 mre Kadzade, sust yakalanm gibi oldu. Saldr karsnda nasl bir tavr sergilemesinin doru olacan, Salik'in beklentisini dnyor, Urallar'la gz gze gelmekten ekiniyordu. Yan gzle General'e bakt. Yal adam oyununa dalmt, kendileriyle ilgilenmiyordu. YCE PR! Heceli kelm melekesi! diye nledi Salik Urallar, 'Ferde nazaran hatta ayn ahsn muhtelif hayat safhalarna gre deien heceli kelm melekesine 'Phasie' denir, ister szl ister yazl olsun, kelm alakadar eden herhangi bir bozuklua 'Aphasie' umumi ismini vermek det olmutur!' Diker-Tuksavul ikilisinin kitaplar byle balard. 1937 basm. Hi duymu muydunuz? Bunama yok, beynin kortikal lisan alanlarnda ya da balantlarda zedelenme yok, buna karn sesli ya da grsel matery allere ait izlenimler Madurda arm yapmyor. Celbedilmi Afazi. Ya, VASILLAR MECLS'nin Trkiyeli Madurlar moronlatrmak komplosu? Onu duymu muydunuz?

53

Hayr, yani evet, diye kekeledi kadn, Induced Aphasia'yi duymutum ama ikinci ksmn deil. Yani, moronlatrmak samaln duymadm! ONARIMCILAR dedi Salik Urallar, PC ekranna iaretle, VASILLAR MECLS'nin Trkiyeli Madurl ar moronlatrmaya karar verdiklerini yayyorlar. Uygulamay Psikolojik Sava nitesi yapm. Yani, imdi, siz, Wernicke alannn lezyonlar, kanamalar filan dnda, baka yollardan, Psikolojik Sava nitesi'nin kefettii yntemlerle, dejenere edilebileceini mi, sylyorsunuz? Bu teorik olarak mmkn m? Urallar, omuzlarn silkti, Ben sylemiyorum, onlar yle iddia ediyorlar, dedi, Teorik olarak mmkn m, sorusuna gelince, lisan, malum, serebrumun zel alan ve balantlar tarafndan ortaya konan bir fonks iyonlar btn. Nropsikolojik adan bakldnda, uzun bir tarihsel gelime srecinde -ki bu 'kltr' oluyoryaratlan kodlama sistemi. ONARIMCILAR'a gre, kodlama sisteminin dejenerasyonu, ak ya da kapal kafa travmalarnn tesinde, iletilen mesajlarn tutarllna bal, iletilen mesajlar elikiliyse, tutarszsa, kodlama ve anlalma grevi yapan Wernicke alan dejenere oluyor. Duyulanlar, sylenenler, phasie, biimine dn tremiyor. Wernicke alannn primer iitme korteksiyle arasndaki balant mkemmel, iitme fonksiyonlar yerinde de olsa, Madur, syleneni almyor, nk kodlama sistemi elikili mesajlarla altst edilmi veya olumas bsbtn engellenmitir. Bu durumda beyin formatlanamaz veya formatlanmay reddedip, amnez iye snabilir. Beyinde bir hasar yoksa buna karn kodlama sistemi almyorsa, bu bir ocuk ya da ninsan tabl osu. yle deil mi? Wernicke'nin almamasnn bir telmihi de anne/doa'dan ayramama; anne/doann himayesinde doa gleri tarafndan srklenme durumu! Bilin demek, lisan demekse; lisan, insann oluumunda ve geliiminde, bireysel varoluunda, efendim, 'us'lanma srecinde, belirleyici eyse; insann ve insanln tarihinin mutlak bilinsizlik kutbundan, mutlak bilin kutbuna ynelmesi lisann gelimesine koutsa, btn bunlar doruysa, haklsnz. Bu tablo ninsanlktan kamama ya da ninsanla geri dn tablosu. Btn meseleler dnp dolap ninsan tanmna geliyor, diye mrldand Kadzade, dnceli d nceli. Eh ite, imdi, tabii lisan, doumdan sonra biyolojik faktrn otomatik olarak ilerlik kazanmasyla olumuyor. Konuma, tekrarlama ve isimlendirme Bunlarn gelimesi iin bebein konuma iinde yer alan sesleri duymas ve anlamas gerekiyor. Pepeleme aamasndaki bebek, iitsel, grsel ya da bedensel uyar anlara yetikinlerin ses formatnda, alfabelerinde yer almayan birtakm seslerle tepki verir. Bda, bda, bda, nqia, nqia gibi anlamsz sesler! Kendi kard sesler kendisinin komiine gitti, glmeye balad Urallar. Bunu ben hep almasn bilmeyen birisinin bir saksofondan kard rasgele seslere benzetmiimdir, dedi, Bilirsiniz ite, ses kmasna karda, mzik deildir! Mzik olmas iin ille de 'nota' dediimiz yks eklii, iddeti ve tns tanmlanm, formatlanm sesler gerekir. Nasl ki, mzikle grlt arasndaki fark, mzik sesini meydana getiren titreimlerin dzenli, dierlerinin dzensiz olmasdr, konuma ile pepeleme arasndaki fark da konumay meydana getiren hecelerin, kelimelerin, dzenli kullanm, dierlerinin rasgele, dzensiz olmalardr. Biyolojik olarak salkl bir bebek, formatlanm uyaranlar yorumlama grevini stlenen zel kortikal alanlarn ve bunlara bal subkortikal ve kortikal yollarn gelimesiyle birlikte dzenli uyaranlar dzensiz uyaranlardan ayrtrmaya balyor. Pepeleme aamasn geride brakyor, taklit ve tekrar, ekolali aamasna geiyor. Yetikinlerin o uzun tarihi geliim sonucu dzenledikleri, anlaml kabul ett ikleri sesleri, heceleri, szckleri ve nihayet cmleleri ayrtrmaya ve aynen taklit etmeye alyor. Ya uyaranlar dzensizse? Yksek sesle akl yrtt Talip Kadzade, Ya ekolali aamasndaki beb ee sunulan format her an deiiyorsa? 'A' sesi, mesel, bir 'A bemol' bir 'A diyez' gibi sunuluyorsa? Heceleri oluturan seslerin yerleri deiiyor, anlamlar kayyorsa? Uyaranlar dzensizse, tarihi geliim kesintiye uram yani 'kltr' btnln kaybetmi demektir. ONARIMCILAR, byle bir durumda beynin isimlendirme fonksiyonunun zedeleneceini, bebein ekolali aamasnda taklp kalacan iddia ediyorlar, dedi Salk, Sonu, bitmeyen bir ayrtrma ve taklit etme ab asna mahkmiyet! Uyaranlar yorumlama grevini stlenen zel kortikal alanlarn geliebilmeleri iin, uyar anlarn formatlanm gelmeleri lzm. Dzenli olmalar lzm. Spesifik olmalar lzm. Anlaml, btnlkl olmalar lzm. Kemannzn tellerim 'ses' kabul ettiiniz notalar verecek ekilde akord edeceksiniz ki, konerto al abilsin! Kemann keman olabilmesi iin keman gibi dzenlenmesi lzm! Krat Urallar, gerisini getirdi, Beynin, insan beyni gibi dzenlenmesi lzm ki, dnce retebilsin! nsan beynini tavan beynini algladmz gibi mekanik olarak alglayamayz. nsan beyni, kendi kendisini oluturuyor nk. Kendi kltrn, formatn olutururken, oluturduu kltr, format tarafndan da olutur uluyor, insan beynini lezyonlar sonucu bozulan bir organ olarak deerlendirmek, modernist bir yaklam olur. nsan beyni nesne deildir, insan, beyniyle ben ve teki ilikisi gelitiremez. nk kendi beynimizi kendimiz ina ederiz, Talip Kadzade. Lakin isimlendirme fonksiyonun yerlemesi iin uzunca bir sre isimlerin tekrar tekrar duyulmas lzm, isimlerin ait olduklar nesnelere defalarca dokunmamz, dokunumsal izlenimleri alm

54

amz lzm. Konuacamz lisana ait sembolleri renmemiz ve bellekte tutmamz lzm. Kodlama sistemi dejenere edilirse, fonoloji, leksiyon, morfoloji, sentaks hatta semantik oluamaz, sonu, bilerek isteyerek davet edilen afazidir. Diyorlar. Ekran iaret etti, Alternatif Tp Merkezi'nin yaymaya alt bu. Evangelista! dedi Kadzade, Evangelista, Madurlarn ekolali aamasna taklp kaldklarn sylyor. Anacln baskn olduu bilinsizlik dneminden kamadklar, ninsan hviyetini ap bireyselle emedikleri iin, bamsz dnme ve soyutlama yetisini kazanamamlar! Yaayakalmann yolunu EuroAmerikallarn kefettikleri alma rutinini taklit ve tekrar etmekte bulmular. Doktor Maria, Eski Trkiye'nin neo-faizme, uzlama ynetimine esir dm olmasn da byle aklyor! Eh, ekolali aamasndaki bebekten siyasi ilkeler, teoriler, idealler gelitirmesini, efendim kendi ideol ojisini oluturmasn bekleyemezsiniz! dedi Salik, igdleri neyi emrediyorsa, onu yapacaktr. Kadn, duyduklarn sindirmek ister gibi, bir sre sustu. Kim bunlar? dedi, kendi kendine konuur gibi, Kim bunlar? ONARIMCILAR, kimler? Hackers, dedi Krad Urallar, ciddiye almadn belirten bir ifadeyle, KOALSYON muhalifleri. Marjinaller. Bilgisayar Korsanlar. Rastlamam olmanz tuhaf. Ara ara sist eme girerler byle. Lf deitirdi, imdi, tabii afazilerde lisan yetersizliinden ok daha nemli ve ok daha ciddi olan ey, genel entel ektel kapasitenin belirgin dkl oluyor. Lisan ve bilin ayrlmaz bir btn nk. Bilincin ve lisann ier iini ve dzeyini sosyo-kltrel etkileimler ve eitli uyaranlar belirliyorlar. Entelektel yetenek, bu ierik ve dzeyin bir zeti olarak lisana yansd gibi, lisan da entelektel yetenee yansyor. Bundan lisan klterek ya da dejenere ederek, entelektel yetenei sakatlamann mmkn olduu sonucuna varyorlar. Psikolojik Sava nitesi. Psikolojik Sava nitesi, bunlar yapabiliyor? 5 ONARIMCILAR'n iddias bu, dedi Salik, yzn buruturarak, Yaklak iki yz yllk bir komplodan bahsediyorlar. ayakl bir komplo. Bu yzden mi, PC'de? Kadzade, eliyle yanma snme iareti yapt. Baka eyler de var, dedi Salik Urallar, Yaknda onlara da rastlarsnz. Bu piyasann en gz pek terristleriyle alyorlar, Hahaiter'le. ddia ettiklerine gre, iki yz yl akn bir sre, Madurlarn beyinleri elikili mesaj bombardmanna tabi tutulmu, bunun neticesinde zel kortikal alanlar uyaranlar yorumlama grevini yerine getiremez olmular. * Bir an iin byle bir komplonun baarl varln kabul edelim, bana syler misiniz, Salik Urallar, TSVHR programlarna milyarlarca dolar deyen VASILLAR MECLS) neden byle bir ie kalksn? Madurl ar slah etmek iin onca abay gsteren VASILLAR MECLS deil mi? Dolu bir disket dnn, Talip mre. Yeni bir mesaj kaydetmeden nce eskisini boaltmanz, tekrar formatlamanz gerekmez mi? YENDNYA DZEN sekiz bin yllk insanlk tarihini yeniden yazyor. VRD'in baarl olmas iin eski format silmesi lzm. ONARIMCILAR'n iddialarna gre Psikolojik Sava nitesi eski formatlan silme ilemini, Madurlarn anlamlan zerinde toplumsal mutabakat olan kelimeleri farkl man alar artracak balamlarda kullanmalarn salamak suretiyle yapm. Yani, elikili mesajlar kabul ett irmi. Kodlama sistemi bylece altst edilmi veya olumas engellenmi. Beyin formatlanamaz olmu ya da formatlanmay reddedip, amneziye snm. Her iki durumda da SON HAKKAT'e yer alyor. Ve ekonomik bir yolla. Dnya sava riski olmadan. Anlyorum. ONARIMCILAR, Wernicke alanna ayr yntemle saldrldn iddia ediyorlar. Bunlardan birincisi, szck anlamlarnn konfzyon yaratacak ekilde kaydrlmasdr. Ska kullandklar bir rnek var, eski Trk iye'nin 'hak' format. 'Hak' kelimesinin Trkiyeli Madurlarn zihinlerindeki geleneksel tasarmnn, 'batl' form atnn zdd olarak, doru, gerek, adil, harcanm emek karl vacip ve lzm kavramlarndan olutuuna, yalansz olma durumunu ierdiine dikkat ekiyorlar. Bir de, 'dalavere' kelimesi var ki, el altndan yrtlen kt i, anlamnda. Psikolojik Sava nitesi, nce, kt i kavramn ele alyor ve Kapitalist Ahlk uyarnca yeniden tanmlyor: Kt i diye bir i yoktur, baarsz i vardr. Bylece, Madurlarn bir ksm, servetini dal avereyle, emek sarf etmeksizin edinmi, sonuta baarl olmu, birisinin mesel mlkiyet 'hakkn, gnl rahatl ile savunurken dierleri neden bahsedildiini anlamaz oluyorlar ve yabanclayorlar. POSTMODERNZM'in amak durumunda olduu ben ve teki sendromu. Evet! Ben ve teki bylece kar karya geliyorlar. Ancak, ayn 'ulus'a aidiyet eklindeki inanlar, onlar marjinal de olsa bir diyalogu srdrebilmek gayretine itiyor. Bylece, bir araya geldiklerinde birbirlerini daha fazla incitmemek iin 'hak' kelimesini kullanmamaya zen gstermeye balyorlar. Sonuta, 'hak' kelim esi, kendisine ilikin tm dier bilgi, dnce, tasarm ve tasavvurlarla birlikte dilden ve dolaysyla bilinten d yor. Dier taraftan, ben ve teki arasndaki diyalog da ilevsel olmaktan kyor. ONARIMCILAR'a gre yntemlerden birisi bu. kinci cephede, zel kortikal alanlarda kodlanmam kelimelerin sirklasyonunun artrlmas var. Bilimde, sanatta, gnlk yaamda, her alanda, her gn yzlerce kelime seli var. Bunlar, yabanc lisanlardan alndklar iin, grlt olarak nitelendirilebilecek dzensiz uyar

55

anlar. Madurlarn format bunlar tanmyor, yorumlayamyor. Ancak, grlt sistemli bir ekilde artrlyor, bylece bir yandan Madurun tand formatlar bastrlrken, dier yandan kendi yeni formatlarn retmesini engelliyor. Sonu, evreden gelen sesli ve yazl uyaranlarn Madurda hibir izlenim uyandrmad bir boluk, silinmilik oluyor. Bylece, dardan izlendiinde sadece yabanc dil bilmeme sorunuymu gibi gr nen suskunluk, aslnda byk bir aknlk ve amnezi, bellek kayb. Bu karmaa ve bellek kayb, celbed ilmi afazinin varlyla aklanyor. Madur, evresinde olup biten hibir eyi yakalayamamakta, her ey uar gibi cereyan ettii iin, iinde bulunduu durum hakknda da dnce oluturamamaktadr. Duygusal adan kararszdr. Btnyle edilgendir. Kendisini iyilemek iin tbb ya da cerrahi bir giriim beklemekten baka aresi olmayan bir hasta gibi hissetmektedir. Sivil toplum rgtlerinin tedavi amacyla devreye girdikleri aama bu olmal, yle mi? Salik Urallar, buna cevap vermedi. nc taktik, Madurun zihninde karl olan bir kelimeyi, ar m yapmayan bir baka kelime ile deitirmek suretiyle drmek esasna dayanyor, diye srdrd, rnein, 'Beytllahm' gibi bir kelime, bir zel isim, 'Beth-lehem' kelimesiyle ikame edildiinde, tekt anrl dinlerin mukaddes bildikleri Davud, Sleyman ve Isa Paygamberlerin doduklar bu rdn ehri, Wern icke'deki karl ile buluamayacak, ehre ilikin tm bilgi, dnce, tasarm ve tasavvurlar, bir daha geri gelmemek zere kaybolacaklardr. Olmayan bir format dillendirilemeyecei iin 'Beytllahm,' ehri, Madurun gndeminden decek, hi olmam gibi olacaktr. Soyad Kanunu! dedi mre Kadzade, birden, Soyad Kanunu. Eski Trkiye'de slleler de byle 'dt!' insanlar, genlerinin izini sremez oldular, nk Soyad Kanunu'yla birlikte yeenler amcalar daylar, her biri bir baka soyad ald, izlerini kaybettirdi. Bizde bile iki soyad var: Kuran ve Kadzade. Yoksa komplonun bir paras da bu muydu? nsanlar genlerinden kopartmak yani! Olabilir mi? Niin olsun? En iyi genlerin yaayakalmasn salamak iin tabii! dedi Urallar, Aileleri paralayacaksnz ki, birey yaama ans bulsun! Bakn, slle ve ailelerde hi istenmeyen bir vericilik vardr, insanlar, kendilerini dierl erinin esenlii iin feda etmeye artlandrlmlardr. Anlyorsunuz deil mi, Talip mre? Gemi yzyllarda srekliliin, btnlk ve anlamlln taycs olarak hak etmedii bir korumacla mazhar olan kltr, Wernicke alannda hapsedilmi bir formatlar btn olarak statkocudur, dondurucudur. Deiime diren gsterir, gelimeyi engeller. Her trl farkllamay, 'doru'dan sapma, sapknlk olarak grr, engelleme ve yaptrmlarla kar karya brakr. YEN DNYA DZEN'nin POSTMODERN kodlama sistemini bsbtn reddedip, amneziye snabilir, afazi celbedebilir. KUTSAL KOALSYON'umuzun tecrb esi, Madurlarn her eye ramen anadillerini korumak iin direnmeleri eklindedir, insanlar doru olana ikna etmek kolay olmuyor, kelimelerin kendi zihinlerindeki formatlarn savunmaya devam ediyorlar. Bu da anlalr bir ey. Yirmibirinci Yzylda beynimiz, milyon yz bin yl nce evrimleen atalarmzn beyninden farkl deil nk. Doru'yu ancak KOALSYON YOLU'nda, hocalarmza MUTLAK TESLMlYET'le muhaf aza edebileceiz. '90'l yllarn Trkiyesini hatrlarsnz, insanlar radyoda, televizyonda, evde, mmkn olan her yerde kendi kodlarn haykryorlard. Sonu, malum Biz buna 'Konuan Trkiye' diyorduk, diye mrldand mre Kadzade, Demokratikleme sreci. KOALSYON'un ii ok zordur, diye srdrd Salik, MUTLAK BLNE giden YOL ok etindir. Dnsenize, Modernizmin teki'ne tahakkm dizgesini daha iyi bir zne-nesne hatta zne-zne ilikisine dntrmeyi amalyorsunuz. POSTMODERNZM'in amac dorultusunda ve ekolojik denge kaygsyla, her eye ben yani zne payesi verecek dnm gerekletirme sava veriyorsunuz, insanl slah etm eye, modernizmin bencil hoyratln am, kendi znelliinin hibir parasn kendi dna yanstarak nesn elletirme gereksinimi duymayan, kendi znelliini tekinde yaayabilen bireyler yaratmaya urayorsunuz. Ve karnza istenmeyen formatlar, kodlama sistemleri dikiliyor. 'Merhamet' diye bir format kyor mesel, bencillere kar gelitirilmesi gereken kini yok etmekle tehdit ediyor! Ancak, tm zorluklara karn, YCE PR'in plan 1950'den beri adm adm yryor. KOALSYON iletiim Uzmanlar, yeni formatlar sistematik olarak yaymaya devam ediyorlar. zn KOALSYON formatnda bulan Teklemi Bireylerin says her gn artyor! 6 mre Kadzade, karlarn arasnda kaybolan Remzi'yi dnyordu. Remzi X, kortikal lisan alanlar bylece boaltlm birisi mi? Bana bunu mu sylyorsunuz, Salik Urallar? Ben, Remzi'nin total afazi olduunu dnmtm, dedi Urallar, Konuma k hi yok ya da tutuk, anlalmaz. Duyarak anlama hi yok ya da minimal dzeyde. Okuduunu anlama hi yok ya da minimal dzeyde. Tekrarlama kaybolmu, isimlendirme hi yok. Dominant hemisferin silviyan fissrle komuluk gsteren ve lisan kortekslerini ieren yaygn alanlarnn dejenerasyonu. Global afazi. Rehabilitasyon umudu yok muydu? Yirminci Yzylda olsaydk, anlama fonksiyonlarnn gelitirilmesine ynelik aba gsterilir ve vizel aksiyon tedavisi denenirdi Talip mre. Sonucu belirsiz ve masrafl bir sre. Afazik olmayanlarmz slah etm

56

enin KOALSYON'a kaa mal olduunu dnrseniz! Ekonomik Akln Yolunun bu olamayacan grrsnz. Uyutulacak m, yani? diye mrldand kadn. Yoksa bu sizi zer mi, Talip mre? Hayr, dedi kadn, Hayr. lmn bir mhendislik problemi olduunu biliyorum. lm bir mhendislik problemidir. Gezegenin, evrenin ya da bedenin lm bir mhendislik probleminden ibarettir. Gzel! nsan bedeninde trilyonlarca hcre, insan hcresinde on binlerce molekl var. DNA'nn ifresi zleli elli yldan fazla oldu. Hangi hcrenin hangisinin yanna, hangi molekln nereye gelmesi gerektii de biliniyor. Nanobotlara hasta paracklar onarmak, DNA'nn gsterdii yerlere yerletirmek kald. Uzun bir sessizlik oldu. Gemiinizde saakllk var, yle deil mi Talip mre? diye sordu Salik Urallar, fuzzydiniz? Evet, yle, dedi kadn, Afaziye yakalanmadm iin anslym. Af rgt slah olmak talebimi kabul etti. Ancak, mahkemem devam ediyor. yleyse, sizi aratrmalarnzla ba baa brakaym, diye ayaa kalkt Krad Urallar, Size mahk emede iyi anslar dilerim. Sa olun, Salik Urallar. Umarm sizi d krklna uratmadm. Salik, ziyan yok der gibi ban sallad, hzla uzaklat. mre Kadzade, ekrana dndnde ONAR IMCILAR'n kendisini beklediklerini grd. Ne zamandan beri orada olduklarn merak etti. ALTERNATF TIP MERKEZ www. ONARIMCILAR. Celbedilmi Afazi Yirminci Yzyln ikinci yarsndan itibaren saylar misli grlmemi hzla artan yal lar Vasllar'a sorun tekil etmeye baladlar. Teknolojik gelimelerin tbba salad Sonografi, Elektroansefalografi, Pozitron Emisyon Tomografi gibi yardmc tan yntemleriyle birbiri ardndan kefedilen mucize ilalar, bir yandan insanlarn mrlerini uzatrken, te yandan daha nceleri yakalanmaya zaman bulamadklar illetleri aa kardlar. Baarl mdahalelerle bedenleri yenilenen insanlar, bata demans olmak zere, Alzheimer, afazi gibi beyin hastalklar nedeniyle retim-d, atl kaldlar. KOALSYON'un gizli kaytlarnda canl cenazeler olarak nitelendirilen bu kesimin bakm masraflar, toplumsal fonlarda rasyonel gerekesi bulunamayan drenaja neden oldu. YCE PR'in 19902000 arasndaki on yl Beyin Dekad iln ederek, beyin-davran ilikilerini inceleyen yzlerce merkez kurdurmasnn asl nedeni budur. KOALSYON'un yar resmi yayn organlar olan News-week, Scientific American, National Geographic Mag azine dergileriyle ibirlii yapan KOALSYON iletiim Uzmanlar, konuyu saptrmay, yallardan ve Madurl ardan uzaklatrmay baarmlardr. 1992 yl saylarn beyin-dnce ve beyin-dil ilikilerine ayran dergiler, afaziyi, savalarn ve ada yaamn kompleksitesine paralel olarak hzla artan kapal ve ak kafa travmalarn izleyen bilin bozukluklar eklinde takdim etmektedirler. Bellek kayb ve afazi kapal kafa travmalarnn rastlanan sonularndan olmakla beraber, meselenin asl; afazinin VASILLAR tarafndan bilinli olarak celbedilmeye devam ediliyor olmasdr. Yeni bir ey var m? General, yerinden kalkm, bana dikilmiti. Yok, dedi mre Kadzade, omzundan bakan adama, Bat Cephesinde yeni hibir ey yok, Paam.

57

kinci Blm EROS, THANATOS'A KARI DDANAME 1 ubat'n ikinci haftasnda hava aniden snd. Trakya'da her yl byle olur, sahte bahara kanan erikler martta yeniden kar altnda kalmak zere tomurcuklanrd. Dnya Anti-Nihilist Sivil Toplum rgtleri Birlii Mahkeme Heyeti, byle bir pazar gn leden sonra, ellerinde yollardan topladklar gelincik buketleriyle geldiler. yarg, biri de savc olmak zere, drt ki iydiler. Heyetin Amerikal Bakan, Y David Levin, nihilizm konusunda kitaplar olan nl bir feno-menoloji psikologuydu. Yardmc yarglardan biri Polonya, dieri de Ukrayna Anti-Nihilist Sivil Toplum rgt'nde grevliydiler. Yardmc yarglar ve Romanyal Savc, Claudia Roth da Vasl Cihaz kuanmlard. KOALSYON'un en tehlikeli dmanlar saylan ENDSTLER zerinde uzman olan DANSTB gnll lerinin YEN DNYA DZEN'nde zel bir yerleri vard. Bata, eyho Baran, Badanman Mikail Ansoy, Dr. Maria Evangelista, Dr. Takn Ketmen, Dr. Aye Bernstein, Ingrid Skaal ve dierlerinden oluan Adrian ople Af rgt yneticileri tarafndan heyecanla karlandlar. Akam, onurlarna zel bir yemek verildi. Hizmetlerini bizzat Deli General grd. 2 ENDSTLER, sonumuz geldiciler olarak da bilinen, bilimsel kyamet tellallaryd. Bilimsel gelimelerin olumsuz ynlerini ortaya karmakta uzmanlamlard. Hibir bulu ya da AR GE projesi, onlarn nihilist gzlklerinin ufkundan kaamazd. Olaylarn nne getikleri de olurdu. rnein, IBM gibi bilgisayar irketl eri pek yaknda atom kadar kk makineler yapmay baaracaklar anonsunu yaptklarnda, IBM henz proje dahi retmemiti. Buna karn, ENDSTLER'in Nano teknoloji ile retilen minnack makineler, kan dol amna yardmc olmak zere damarlarmza verilecek. Bu okbilmi makineler, kendilerini yeniden reteb ilmek iin etrafta bulduklar ne kadar sahipsiz atom varsa hepsine el koyacaklar. Giderek artan bir hzla, ld rm gibi, kudurmu gibi ev sahiplerine ait atomlara saldracak, onlar yiyip bitirecekler, insanln ii boal acak. Bir virs kadar sessiz ve gizlice, birimizden dierine geecek, birka hafta iinde hepimizi devralacaklar. Dnyann sonu, smks nano-makineler tarafndan kemirilip bitirilmek olacak eklindeki kt kehanetleri, insanlar korkutmakla kalmam, eitli sivil toplum rgtlerini harekete geirerek projenin uzun yllar inmeyecei rafa kaldrlmasn salamt. ENDSTLER, kyametin nano-makineler eitlemesini yeterince dehet verici bulmayanlar Gezegenin tamamnn yeil crufla rtldn dnmeye de davet etmilerdi: Gne enerjisiyle beslenen, gda de eri olmayan yapay bitkiler biyolojik evreyi devralacak, sahici bitkileri boacak, bertaraf edecekler. Alktan krlacak, yok olacaz. Ancak, Dnyann sonunu modern teknoloji deil, uzayn derinliklerinden kopan bir felakette getirebilecekti. Dev bir meteor ya da kuyruklu yldzla arpacaz, ykselen toz bulutlar dnyay karartacak, alak araziler dev dalgalarn altnda kalacak. Ses hznda esen rzgrlar son birka canly da yok edecek. Gezeg enimizin biyolojik tarihinde be tanesi kesin, bir dzine kitlesel krm var. Bunlardan altm be milyon yl nce dinozorlarn yok olmasyla sonulanan sonuncusuna bir dizi meteor sebep olmutu. En byk kitlesel krm, iki yz elli milyon yl nce gerekleti. Yeryz sakinlerinin yzde yetmi be ila doksan altsn tekil eden trler, bir daha geri gelmemek zere yok oldular. imdi, syleyin bakalm, katksz iman, kr cehalet ya da ar miyopluk dnda, kim, size, dev bir meteorun dnyaya sizin yaam dneminizde arpmayaca gv encesini verebilir? u saniyede Dnya'nn etrafnda aplar bir ila on kilometre arasnda deien tam iki bin adet meteor dolayor. Her biri her an arpabilir. Gelecek yln sonlarna doru saniyede altm be kilometre hzla hareket eden bir trilyon tonluk bir buz ve kaya kitlesi, Swift-Tuttle kuyruklu yldz, iki hafta kadar yakn mzdan geecek. Bu, krmz telefonu kullanarak durdurmay umabileceimiz bir nkleer tehlike gibi de deil! Bundan da korkmadysanz, karadeliklerin birlemesinin yarataca astronomik patlamalara ya da lab oratuvarn birinde gerekletirilecek ikinci Big Bang'e ne buyurursunuz? 2000'li yllarn balarnda Sivil Toplum rgt (EST) ats altnda birleen ENDSTLER, ykc faal iyetlerini artrarak, sanat teorisinin, estetiin, dinlerin, komedinin, sohbetin, eitimin, elitizmin, imparatorlukl arn, ev ilerinin, masumiyetin, inzivann, evliliin, anneliin, cezann, bilimin, souk savan, ailenin, Siyon izmin ve hatta zamann sonunun geldiini aka ortaya seren yz elliden fazla kitab tedavle sokmul ard. EST'nn tehlikesi oka da yelerinin saygn isimlerinden ileri geliyordu. Francis Fukuyama'dan, Damian Thompson'a kadar yzlercesi, dnyann geleceini saptadklarn alenen ve katksz bir zgvenle aklamlard. VASILLAR MECLS, Taliplerin, bu saygn adamlarn zel bir sezgi ya da gizli bilgiyle don anm olduklarna inanarak, YENDEN ARINMA programnn fuzuli olduuna karar verip, aksatmalarndan korktu. TSVHR'nin ilevini yitirmesi, YOL'un sonu olurdu. VASILLAR MECLS nlem almak durumundayd.

58

3 mre Kadzade'nin iki yl kadar nce Asitane'de grlen davasnda Af rgt Savcs, Endizm'in Devrim Kuran'in lmyle dorudan ilgili olduuna inandn syleyerek grevden ekilmi, davann DANSTB ihtisas mahkemelerine devredilmesini istemiti, mre Kadzade, ENDSTLER'le bir tutulmay o zaman da reddetmiti, Bakn, ben bir Saaklym, demiti kadn, Ne dnyann ne de baka bir eyin 'son'undan korkarm. Tahta atei, ate kl, kl topra, toprak madeni yaratr/maden dner toprak olur, tahtay yaratr/Su atei sndrr, ate madeni eritir, maden tahtay keser, tahta topraa karr, toprak suya karr/Kadn erkee, erkek kadna aktarlr, insan olur. Yin-Yang denkleminin idrakinde olan birisi, ENDST sempatizan olabilir mi? Hayr, demiti Al Savcs, Ama bir Saakl, znde nihilisttir. Bir nihilist iin tek bir gerek yoktur, yle deil mi? Saakllar, her eyin bir derece meselesi olduuna inanrlar. Bu, gereklerin inkr deil, mutlak ger ein inkrdr. Ben de onu demek istiyorum, demiti Savc, Birden fazla gerekle, derece derece gereklerle Devrim Kuran'n kafasn kartrm olmalsnz. ocuk, ENDSTLER'in etkisinde kvranrken, siz ona END STLER'in yanl olduklarn, gerei yanstmadklarn kesinlikle syleyebilir miydiniz? Syleyemezdim, hayr, demiti mre Kadzade, Ama bakn, ENDSTLER'in kendileri bile btn bunl ara ramen insanln nmzdeki be yz yl atlatabilme olaslnn yzde yetmi gibi rahatlatc bir oran olduunu sylyorlar. Bu sre zarfnda yok olmazsak, binlerce yzyl yaayabilecek, belki de kendimizi daha iyi bir eyle ikame edebileceiz. Sizce be yz yl sonraki gelecekte, bir androit olarak yaayabilmesinin mmkn olabilecei dnc esi Devrim'i hayata balayabilir miydi? Hayr, efendim. Grdnz m? Kald ki, Kuranlar olsun, Kadzadeler olsun, sizler aydn insanlard nz. ENDSTLER, Bat lkelerinde sadece koordinatlarn yitirmi, kimlii tehdit altnda olan insanlar etkilerler. 'Dnyann sonu geldi!' yazl pankartlarla dolananlar, panayrlarda el fal bakanlar, deligz ncil vai zleri, bunlar, hayata yenik dm, ackl insanlardr. Sizler, bunlarn tersine nitelikli insanlardnz. En azndan bir yabanc dil bilirdiniz, yoksa ENDSTLER'i de okuyamazdnz, yle deil mi? Haklsnz, ama bir eyi gzden karyorsunuz. Bakn, bizde, eski Trkiye'de yani, kimlii tehdit alt nda olanlar, en donanml olanlarmzd. Yirmibirinci Yzyln getirdikleri konusunda en ok fikir sahibi olanlar, Bat dnyasndaki gelimeleri en iyi takip edenler, a en iyi okuyanlar, toplumu derleyip toparlayab ilecek imknlar olanlar, en byk tehdit altnda olanlar, kimlikleri tehdit altnda olanlar, bunlard. eriatlarn, Yeni ittihatlarn, NeoMarksistlerin ya da Bamsz Liberallerin, bunlarn ne koordinatl arna ilikin tereddtleri ne de doru ve hakl olduklarndan kukular vard. Beni aln onlar birbirleriyle dv rlerken, ahsen ben 'ev glgesi insana serputur' diyerek, kapanm, bar iinde evimde oturuyordum. zellikle de 90'l yllar bu insanlar stme sratmamaya alarak idare ettim. Savc, mre Kadzade'nin bir hatasnn da burada olduunu, tek bir hareket, dava ya da konunun szcs olmay reddetmi olmasnn Devrim'in nihilizmine hizmet ettiini iddia etti. Fakat bakn, ben ve benim gibiler bir vaize slm, bir Kemalist'e Atatrk', Marksist'e Marks', Liber al'e serbest giriimcilii retmek iin ok ge kaldmz fark edip, paniklediimiz bir dnemden geliyoruz. Uurumun sadece dvenler arasnda deil, beyinlerimizde olduunu idrak ettiimiz bir dnemden geliyoruz, ilahiyattan, medeniyet tarihine, ekonomiden sanata, sosyal bilimlerden, fen bilimlerine varncaya kadar, insanln sekiz bin yldr etelesini tuttuu tecrbesini, birikimini, kadim deerlerini delik deik etmi olduumuzun idrakine KUTSAL KOALSYON'unuz sayesinde daha yeni yeni varyoruz. Meer yle byk boluklarla doluymu ki beyinlerimiz, kimse, hibirimiz, uruna can alp can verdii davasnn bir ucundan dierine tkezlemeden, ukurlara, tuzaklara dmeden yryemiyormu. Sylemek istediim u: Ben Sa akl olmasaydm da Devrim'i kolay karlayamazdm. nasnda bulunmadmz, nedenini nasln kestirem ediimiz bir dnemdi. Baskn gibi geldi. Zihinlerimizdeki tasarmlarn hemen hepsinin sahici dnyadaki kar lklarn kaybetmitik. Anadilimizin szckleri, kurduklar hayatla aralarndaki kprleri atm gibiydiler, iletiim kuramyorduk. Devrim'i zmleyebilmem iin tarihinin zerinde biriktirdii saysz izleri birer birer ayklamam, incelemem gerekti. Meakkatli bir urat, nihayetinde tamamna yakn bir envantere ald. Ver ileri yeniden ina ettiimde Devrim'i deil ama Devrimimsi birini tanmlayabiliyordum. Ainayd, Sayn Yarg, hem de ok ainayd. Dorusu, Devrim'i zmlerken aslnda kendi bilincimi ina ettiimi dndrecek kadar ok! Korkutucu olan da buydu. Devrim'le uzlamak benim iin lmd, uzlamamak onun iin! Savc, Kadzade'nin bu szleri zerine Mahkeme Reisi'ne dnm kadnn ifadesinin, intihar eden Devrim Kuran kadar nihilist olabileceini gsterdii kansnda olduunu sylemiti. Ancak, kendisi bu konuda uzman deildi, davadan ekilmek iin izin istiyordu. Mahkeme grevsizlik karar verdi, davay DANS-TB stlendi.

59

4 Klk Dershaneyi mahkeme salonuna dntrmlerdi. Savc V Claudia Roth, Tunca'ya bakan pencerelerin birine arkas dnk oturuyordu. Adrianople Islahhanesi talipleri arasndan kura ile seilmi on iki jri yesi Roth'un karsnda, Polonya ve Ukraynal yarglar, araya kurulmu krsdeydiler. mre Kadzade'nin iskemlesi yarg krssnn karsna yerletirilmiti. Kadnn sandaki iskemleye S. Krat Urall ar'n oturduunu grd andaki rknts, Generalin solundaki iskemleye oturmasyla birlikte panie dn t! Kendisine Asitane'deki ilk mahkemesinden farkl olarak, bu defa iki avukat olaca sylenmiti ama meslekten birilerini bekliyordu, kazara tant birilerini deil! Tanmad bu adamlarla ok ama ok fazla konumu olabileceini de dnyordu. Kendisinin onlar hakknda hibir ey bilmemesine karn, onlar buradaydlar. Dnya kadar ak vermemi olmas imknszd. Nasl bir yol takip etmesi gerektiini hesaplarken, Madurlarn dinleyici iskemlelerini doldurduklarn grd. ST mahkemelerinde detti, Mad urlar savcya mdahil olur, eksikliklerini tamamlarlard. Yarg V David Levin'in salona girmesiyle birlikte, herkes ayaa kalkt. Yarg V Levin, davaya YCE PR adna bakanlk edeceini syleyerek, sz V Claudia Roth'a brakt. Roth, yerinden kalkt, Jrinin kar sna geti. Sayn Jri yeleri, var olmann inkr demek olan nihilizm, KUTSAL KOALSYON'un karsndaki en byk tehlikedir! Nihilizm lmcl bir hastalktr. yle bir hastalktr ki, nihilizmle kyaslandnda lmn bir nimet, bir ltuf olduu grlr. Bu davada nihilizm tehlikesini ve onun tarihsel zne ilikin gerekleri ortaya koymak suretiyle yeni bir anlayn temellerini atmaya alacaz. Bu dava sizin davanz olacaktr. 'MODERNZM VE YANLILARI' adl muhteem eserinin sonunda YCE PR, bir medeniyetin ya da tarihsel evrenin kolektif nevrozunun tehis edilip edilemeyeceini sorgulam, bizden bir dnemin, bir uygarl n, hatta insanln btnnn akl saln saptamamz mmkn klacak yntemler gelitirmemizi istem itir. YCE PR, KUTSAL KOALSYON'un kaderini tayin edecek balca sorunun, insan trnn saldr ve intihar igdleri olduuna iaretle, YENDNYA DZEN'ni tehdit eden arazlarn giderilmesinin YOL'unu gstermitir. YCE PR, Modernizmin insan doasndan uzaklatrdn, bencilliini ve kindarln dayanlmaz llerde bastrarak patlamaya hazr bir bomba haline getirdiini aklamakta, bu bombann patlamas hal inde trmzn birbirini son bireyine kadar yok edebileceini sylemektedir, insanlar da bu durumun farknd adrlar; huzursuzluklarnn, honutsuzluklarnn, korkularnn nedeni budur. Sayn Jri yeleri, EROS, halis bir Var Olma Cokusu ve Enerjisidir. KUTSAL KOALSYON'umuz ilhamn EROS'tan alr. KOALSYON, EROS'u yceltir. KOALSYON, THANATOS'a, EROS'un insanla salad Var Olma Cokusu ve Enerjisini kullanarak meydan okur. KOALSYON, THANATOS'un en dehet verici glerini nihilizminin derinliklerinden kararak ortaya salan Yirminci Yzyl Modernizmini mahkm eder. KOALSYON, insanla sunulan yeni bir imkndr; insanln sekiz bin yldr ryasn grd, ama yaama ayrcalna kavuamad Erotik Varolu imkndr! Dinleyiciler ayaa kalktlar, Erotik, Varlkl, Batl, Seksi, Kindar, Aklc, Varlkl, Batl, Avrupal, Kindar, Varlkl, Batl, Avrupal, Kindar, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Batl, Batl, Bat l, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar, Kindar Roth zikrin bitmesini bekledi, Sayn Jri yeleri, bugn burada yarglayacamz Talip mre Kadzade deil, onun alkanlklarnd aki Modernizm'dir. Amacmz, Talip mre'nin geleneinin bastrd bedene ve yaama dair gerekleri ortaya dkmek, kendisinin genlerinde gml derin Varolu Bilgisini su yzne karmaktr! Bunu Talip'i var eden gelenei ykarak deil, geri sararak yapacaz. Bylece Modernizmin egemenliinden kopacak, varlnn arptlm, bastrlm, saklanm z ile temas kuracaz. Amacmz, Talip mre'nin deneyiminden hayata dnk yeni manevi enerjiler karmaktr. 5 V Claudia Roth'un al konumasn iddianamenin okunmas izledi: Davac KOALSYON, Daval mre Kadzade'yi, Saakllk, nihilizm ve kendisine bir dnya kurmasn engellemek suretiyle Devrim Kuran'n intiharna yardmc olmakla suluyordu. Yarg V Revin, iddianameyi dikkatle dinledi. Vasl Roth, Mahkememiz, iddianamenize mesnet tekil eden kantlar grmek istiyor, dedi. Biz hazrz, Sayn Yarg. Iklar ltfen! Helsinkili Ingrid, klar kapatt. mre Kadzade, Yargcn krssnn nndeki bolukta kendi hologr amnn olutuunu grd. Hastane odasndayd, Devrim'in yatann ayakucunda durmu, doktor raporlarn inceliyordu. Az sonra Devrim kendisinin orada olduunu fark edecek, yatt yerden dorulacakt. nceki ifadelerinden ve polis kaytlarndan yararlanarak hazrlanm mkemmel bir replikayd, hologram. Nefesi kesilir, kalbi yerinden frlayacakm gibi atarken, kendi sesini duydu. Onu bulduumda yara bere iindeydi?' diyordu Holo-Kadzade, Jri yelerine. Kimi kabuk tutmu, kimi taze kanayan yzlerce yara. Belli ki, birden fazla saldrya uramt. Dvmler, sakatlamlar, isimler takmlar, nesi var, nesi yok elinden almlar, bir Lnetli gibi yar plak lsn diye metropolmzn arka sok

60

aklarna ylece brakmlard. Yakalandnda konumam, bana gelenlerin ayrdna varamyor olmasn da umursamamt. Balangta beni de tanmad. Holo-Kadzade konuurken, Devrim Kuran, doruldu, yzn rten uzun siyah salarn aralad, teyz esinin yzne dik dik bakt, Revolucion! diye birini hi duydunuz mu siz? diye hrlad, Var m, ihtill! simde bir tandnz? Bu isimde birinden ne beklenir? Sylesenize! ok atei vard. Szckler erhen dudaklarndan kaynar gibi frlam, buharlamlard, diye aklad Holo-Kadzade. Omuzlarn silkmi, Devrim'e arkasn dnerken, Radilsa bit Leninistom diye sylendii duyuldu, Radilsa bit Leninistom, Rusa, 'Leninist olmak iin domu,' demek. Sovyetler Birliinde bu temenn iden retilmi kz isimleri vard. Roblen mesel. Ya ismin, 'ayanc olmak iin domu', ayod olsayd? Otur kalk kret! Kz tahrik etmeye, uyuturucunun esrikliinden kurtulmasna yardmc olmaya alyordu. Ancak sor ularna muhatap bulamamaya alkt, etkilenmedi, Devrim Kuran. yi yleyse, dedi, bkkn bir ses tonuyla, Grn ite! /Ari-lal! benim! Mjgn'n 'Seni douracama kpekler doursaydm' dedii, babasnn gebermesini istedii, olmaz olasca, ad batasca, mr trps fahie, benim! Holo-Kadzade'nin raporlar okur gibi yapmay srdrrken, yi ya! dedii duyuldu. Sahici Kadzade, sesinin en ufak bir duygu yanstmam olduunu kaydetti. Bekir, 'insan gibi yaayamayacaksan l daha iyi!' dedi Devrim'in hologram, Doru syledi. Mjgn da, 'Biz gebereceimize sen geber,' dedi. O da doru syledi. Sama! Devrim'i artabildiini grm, stne stne gitmiti, Ylba gecesini hatrlyor musun? Sen kt olmaktan korkmazdn! Babann yahut Mjgn'n doldur uuna gelmi olman d krc! Hatrlyorum, diye fsldad kz. Haklydn, dedi teyzesi. Kz, bir daha ard, Hakl mydm? Elbette haklydn, iyilik, ktlk bilimsel olarak kantlanamaz. Oysa, her eyin ba bilim. Gnmzde Big Bang'e, termodinamie veya biyolojiye uymayan iddialar artk kabul grmyor, iyi insan olmak, kt insan olmak, bunlar bo lflar, insan sevgisi, evrensel sevgi bunlar da bo lflar. Bilimin bulgularna uymuyor. Holo-tatbikat izleyenler Devrim'in biraz dndn grdler. Fahielik yaptm doru ama. Kadzade yine omzunu silkti, Bir hkm doru kabul edebilmesi iin bilimin, ya matematiksel ya da deneysel olarak kantlanm olmas gerekir. Fahielik ktdr hkmn, Pitogoras teoremini kantladn gibi kantlayamazsn. Deneysel olarak kantlamaya kalksan, fahielik nedir, ne deildir, onu bile kesin olarak saptayamazsn, nerede kald ktln test edeceksin. Ama fahieliin kt olduunu biliyoruz! Bilmiyoruz, inanyoruz, dedi Holo-Kadzade, Ne kadar inanyoruz, o da belli deil, iffetli ile iffetsiz arasnda kesin bir snr yok. Hepimiz bir dereceye kadar fahieyiz. Hepimiz bir dereceye kadar fahie deiliz. Kavram, bulank. Fuzzy. Saakl. Anlyor musun? Biraz. Ahlki deerler sopa ile ayakta durur. Allah'n sopas, toplumun sopas, devletin sopas. Bugne kadar kimse ama kimse ahlki bir hkmn doruluunu bilimsel olarak kantlayamad. Canm yanyor, dedi Devrim, kalbini iaret ederek, Kendimi ok kt hissediyorum. Gzel! Demek hipotalamus hl alyor. Bu iyi havadis. yle mi, diye inledi kz. Vicdan azabnn kayna endokrin sistemlerimiz. Hormon kokteyli ve sinir sistemi. Kolay deil, yz milyonlarca yl sren bir evrimden sonra olutular. Yz milyonlarca yl a iin rekabet, e iin rekabet. HoloTeyze uzand, yeeninin enjektrn delik deik ettii kolunu tuttu, iaret parmann trnan oyar gibi etine batrd, Kadzadelerin genleri burada. Kadzadelerin genleri yzyllardr yayor. Baarl bir genin baat nitel ii acmasz bencilliidir. Bencil gen. Kzl Kralie. Sen, genlerinin yaratt bir makinesin. Bencil bir makine. Mamafih, diye ekledi, Genin bencil hedeflerine ulaabilmek iin zel ve kstl bir dierkmlk sergiledii de olur. drak ve duygu i ie. Tehlikenin idraki, harekete geen hipotalamus, izleyen vicdan azab. Vicdann azab da huzuru da genlere kaytl. Bravo! Durumay izleyenler cokuyla alklamaya baladlar, Bravo! Yarg V. Levin, tokman krsye vurdu, Susun! Bunu bir daha yaparlarsa Madurlarn salonu terk etmelerini istemek zorunda kal acan belirtti. Dnyay deitirmek bana gre anlamsz bir aba, diye konuuyordu, Holo-Devrim, nk, dnyay deitirmek sonusuz bir aba. nk, dnyada hibir ey hibir zaman devrilmiyor. Yzeyde farkllasa bile

61

tm dzenler, tm uluslar, tm insanlar birbirinin ayn. Dnya zn deil, gmleini deitiriyor. Gl olan kazanyor, gsz olan kaybediyor. Bu komnizmde de byle, kapitalizmde de byle, feodalizmde de byle, YENDNYA DZEN'nde de byle olacak! Madurlar bu defa yuhalamaya, ayaklarm yere vurmaya baladlar. Yarg, mahkemeyi tatil etmekle tehdit edince ancak sustular. Stalin, burjuvalar yok etmeye alrken, en iyi modaevlerinden giyiniyordu, ingiltere'den getirttii ay yudumluyordu. Atatrk, Dolmabahe Saray'nda ld. nn'nn beyaz treni vard. Gl olanlar devrimi yaptktan sonra burjuvazinin saraylarna yerleiveriyorlar. Ben, komnist bir dnyann oluabileceine kesinlikle inanmyorum. Ben, Mslman bir dnyann oluabileceine de kesinlikle inanmyorum. nk insanlar do utan bencil, egoist ve kapitalist. Eit olmalar mmkn deil! Bilim d! Herkes, hepimiz, binlerce yl nce yazlm bir senaryodaki rollerimizi sadece klk deitirerek oynayan oyuncularz. Bir boka yaramayacak hayaller iin leceime, keyfime bakarm daha iyi! Elenmek de mhim bir ey yani. Elenmek bir kltr sor unsal. Holo-Kadzade'nin buz gibi bakt grld, Sen elenmiyorsun kzm, sen lyorsun. lm bir mhendislik problemidir! dedi Devrim, teyzesinin sesini taklit ederek, 'Gezegenin, evrenin, ya da bedenin lm bir mhendislik probleminden ibarettir, insan bedeninde trilyonlarca hcre, insan hcresinde on binlerce molekl var. DNA'nin ifresi zleli elli yldan fazla oldu. Hangi hcrenin hang isinin yanna, hangi molekln nereye gelmesi gerektii de biliniyor. Nanobotlara hasta paracklar onarmak, DNA'nin gsterdii yerlere yerletirmek kald.' Hatrlamadn m? Hatrladm. 'Nanorobot ya da nanobotlar, metrenin milyarda biri boyutlarnda robotlar. Saakl mhendisliin rn akll makineler, zerk edildikleri kan, doku veya ilikteki bozuk moleklleri onaryorlar. Tamir edilemeyecek durumda olanlar ortadan kaldrp, yerine yenilerini ina ediyorlar.' Tanrm, ne iler! Son cmleyi inler gibi sylemiti. Kadzade'nin yznde ilk kez duygudala benzer bir eyler gr ld. eyh Salih'in Amerikan Kryobiology Cemiyetine ye olduunu biliyor muydun? diye lf deitirdi, Hayr m? Mridleri, 'Hayatn mcadelelerle ve azimet ve fevkalde bir zhd ve takva ile ibadet ve tat'a sarf ederek kendisinden Allah'n izniyle gaipten haber vermek ve gayb ahvali kefetmek gibi ilmi ve kevni harikalar zuhura gelen bir velinin iradna gelecek nesillerin mutlak ihtiya duyacaklar' gerekesiyle, 'kendil erini yetim brakan hastalna are bulunduu mjdesine kadar' eyhin cesedini dondurtmaya karar verdiler! Kzn anlamaya alarak baktn grd, Kryo souk demek, diye aklad, Kryoniks, maddeleri sfrn altndaki slarda inceleyen bilim dal. Eksi yz altm derecede molekler deiim hemen tamamen duruyor ya, kryobiyologlar hastalar donduruyorlar. Maddi durumuna gre, bedeninin btnn ya da sadece beynini ihtiva eden ban, sv nitrojen dolu tanklarda muhafaza ediyorlar. Daha 1993 ylnda Cemiyetin tanklarnda otuzdan fazla hasta vard, yz kii de srada lmeyi bekliyordu, izleyen yllarda bavurular yz binlere ulat. eyh Salih'in hepsini dondururlar artk, dedi Devrim, esneyerek, Koskoca eyh tabii, ban kestirirler mi? Bana bak, ya zldnde bayatlam salatalk turusu gibi olursa? O zaman ne olacak? Nanolar salatalk molekllerini onarr gibi onaracaklar, yine taptaze olacak. Birka yzyl iinde mr idlerinin mezarlarn sulayabilecek hale gelmesi bekleniyor. Desene, Toprak biraderim parasn karacak! Gld, O zamana kadar eyh Salih nitrojen tank nda, bir o yana bir bu yana blup blup! Dnenecek! Kadzade, idrak, uur, bunlar gmlemeyecek kadar deerli arivler, derken grd kendisini, Hazr eti Muhammed'in beynini dondurabilselerdi fena m olurdu? Einstein beynini bilime balad zaman eller inde gliserin de vard, sv nitrojen de. steselerdi, gliserinle mumyalar, sv nitrojenle de dondururlard. Eski usul turusunu kurdular, muhteem beyin ziyan oldu gitti! Tabii, maliyetler ok yksek. Bir milyon dolar! Mol ekl mhendisliinin ucuzlamas iin daha birka kuak beklemek gerekecek. Sadece para da deil. Amerikan Kryoniks Cemiyetinin tznn 2.04 numaral maddesine gre Ynetim Kurulu, bavurulan redd etme hakkn sakl tutar. Tanktakilerin reanime olacaklarna, dirileceklerine dair deme veren, reklm yapan yelerini de atyorlar. Anlayacan, lmn bir mhendislik problemi olmas senin iine yaramaz. Sen ld nde ta gibi souk ve kat olacaksn, inan bana, hibir ey bir ceset kadar l deildir! Aslnda dirilme yanl kelime, diye sylendi Devrim, Kyroniks'le lm yok. lm, fuzzy. Hibir nokt ada mutlak lmden sz edemeyiz. Nedir lm? Beynin bir hali mi, bedenin bir davran biimi mi, yoksa DNA gibi kendini kopyalama becerisi mi, diye sorsam, ne cevap vereceksin? lm, hem bunlarn hepsi hem de hibiri demek durumundasn. nsanlar bitkisel hayata girer, doktorlar, aileleri lm izgisini nerede ekec eklerini bilemezler. 'Bundan sonras lm' deniyor, olup bitiyor. Bir eyi keyfi olarak oluya da diri iln ediyoruz. Hayat ile lm arasna ekilen her izgi, uydurma, her izgi keyfi. Hayat, lme doru derece der ece yol alyor. Aradaki izgi, keyfi nk ikili sisteme artlanmz. Yaya da refleksi. Yalan sylemek, saakl

62

ar saklamak iimize geliyor. zgrlk, eitlik, drstlk, hak, adalet, vs. vs., bunlarn aslnda saakl oldukl arn kabul edersek, yandk! Ya zgrlk ya lm! gibi siyah-beyaz olmal! Siyah-beyaz tutturmak iin geri basmal, gerekirse samalamal, uydurmal, geitirmeli, abartmal hatta dpedz yalan syleyebilmeliyiz. Anlarmz krpmal, dzenlemeli, tanmlar kitaba uyacak ekilde saptrabilmeliyiz! Beynin alabilmesi iin yle olmas lzm. Kodlama sisteminin alabilmesi mesajlarn tutarllna bal. Devrim, dinlemiyordu, Yeterince yakndan bakldnda bir hcre nerede balar nerede biter grlm yor, diye homurdand, Tpk dalarn nerede baladnn, ovalarn nerede bittiinin kesin olarak grlem edii gibi. Elimizin bileimize, bileimizin kolumuza getii gibi. Bedenimizin atomlarnn dnyann atmosfer ine, atmosferin atomlarnn, uzaya getii gibi. Beden atomlar var, beden atomu olmayan atomlar, bir de aradakiler var. Hem beden atomu hem de deil. evremizdeki her ey ak halinde. Her ey her an kimlik deitiriyor. Molekller toplanyor, dalyor. Atomlar toplanyor, dalyor. En kk paracktr dedikleri kua rklar toplanyor dalyor, kar taneleri gibi hi durmakszn uuuyor, birbirleriyle arpyor. Evren, kozmolojik bir sv gibi akyor, akyor. Kesinlik yok, snr yok. Dirim, bir derece meselesi. lm bir derece meselesi. Hayat, lme szar. lm, hayata szar. Ayrm saakl. Tarih, bir asrdan dierine sramaz. Organizma, hay attan lme sramaz. Bir hcre ne zaman ldr? Kesin bir izgi yok. Btn hcreler bir lde canl bir lde l, nk hcreleri oluturan molekllerin bazlar salam bazlar bozuk. Nanobotlar, bozuk molek lleri onarr, hcreler yenilenir. Salam hcre says artar! Dn ki, nanobotlardan milyarcas atmosfere salnm, havay kirleten paracklar yok ediyor. Ya da Hali'te atklar yiyor, suyu temizliyor. Bunlar mutlaka gerekleecek. Mikropro-sesor cipler kuantum limitler ini oktan buldular nk. nsan bir saakl makine. Tamir edilebilir bir saakl makine. lkokulda eski di frasn eski tel szg ece srter, pskrtme resim yapardk. Pskrme resimde kesinlik yoktur. Pskrtme resim, fuzzy resim. Ben, boyutlu pskrtme bir resimim. Saakl bir hologram, o benim! Belirgin snrlarm yok! Atomlarm uuuyor, senin atomlarna, koltuun atomlarna, sardunyann atomlarna, Safinaz'n atomlarna karyor. Hepinizle i ieyim. Hepimiz i ieyiz. Leibnitz'in monadlar da uuuyor. Maddenin zek ykl cz-i asgarlar da uuuyor. Benim zekm, senin zekn, koltuun zeks, sardunyann zeks hepsi i ie. Di frasn altn suyuna batrm, fuzzy resmin zerine pskrtmm! Tmnn altnda yatan zek, kinatn zeks. Ortak zekmz. Hawking, 'kinat baka trl olsayd, biz onu idrak edemezdik,' demi, 'kinat, biz burada olabilelim diye byle. Ya da kinat yle ki, biz buradayz. Hibir ey bizim bildiimizden baka trl deil! Kinat kinat yapan, bizim sorgulamamz, bizim varlmz. Kinat var ki, biz varz. Biz varz ki, kinat var. Holo-Kadzade'nin hi etkilenmediini vurgulamak ister gibi, omuzlarn silktii grld. Kinatn varl esasen dini ve felsefi bir telkin, bir tasavvur, bir artlanma, diyordu, Yoksa, kimse grm deil. Ne kua rklar ne de monadlar. Bilim, bu tasavvurun maddesel dayanaklarn saptyor. Orda bir ey var. nk, eer Or'da bir ey yoksa matematik patlar, berhava olur. Berhava kelimesi kkrtt, bir anda gzlerini devirdi, Holo-Devrim, Sen de okuldan atlm olmann cn alrsn! dedi. Sadece aklar grnyordu gzlerinin, rktcyd. Madurlar bakmamaya altlar. ' Amma da ha! dedi Holo-Kadzade Matematik patlarsa, kinat yok olur! Maxweli dn! Geen yzylda matematikle oynarken n bir elektromanyetizm tr olduunu sylemiti. Fizikiler test etti, doru kt. Einstein, greceliin matematii ile oynad, enerji-ktle denklemini buldu, e=mc2. Nkleer bomba test etmi, doru kmt. Gzmz aan matematik! Ne kadar ok matematik renirsek, kinat o kadar iyi anlyoruz. Ne kadar ok saakl matematik renirsek, kinatn bu kadar saakl olduunu gryoruz! Bunun iindir ki, matematik varsa, kinat var. Bunun iin, ehed en la ilahe vaz- riyaziyat ve ehed en la ulumun resul vaz- riyaziyat, diyorlar. Matematii vaaz edenden baka Tanr yoktur, bilim onun peygamberidir. Kuuk! Kuuk! Kuuk! Safinaz! Safinaz! Safinaz! Kz, pencerede asl kafesteki muhabbet ku una seslendi, Allahu vaz- riyaziyat Esmay nsna, Number 100! Kuuk, bakar msn u ie! Canm! dedi kafesteki muhabbet kuu, Devrim'e, Birtaneeem. Bitanem Bitanem Bitanem! nk, kinat matematie itaat eder, diyordu Kadzade, Fen, matematiin izinden gider. Tmevarm, tmdengelimi izler. Zamanla biri dierinden ayrlamaz olur. Tahta topraa karr, toprak suya karr, Safinaz, htill'e aktarlr, Devrim olur! diye karlk verdi kz. Matematiin sonu fiziki bir olaydr. Bir ey'den, Hibir ey'e gidi, fiziki bir olaydr. Doada her ey byledir ya protondur ya da anti-proton; ya elektrondur ya da anti- elektron, ya kuarktr ya da anti kuark. Hem proton hem de anti-proton olmaz. Hem elektron hem de anti elektron olmaz. Hem kuark hem de antikuark olmaz. Birleince yok olurlar. Kinat, son bir atom ierir, sonra da Hibir ey. Hibir ey, Aristo ile Buda'nn arpt noktadr. Aristo, ulardaki siyah-beyazdr. Buda, ortadaki krl. Aristo, iki utan ortaya doru yrye geer. Buda, saldry karlamak iin ulara doru alr. Ne

63

are, bulutuklar noktada yok olurlar. Kinat, son bir atom ierir, sonra da Hibir ey. Buluma annda ks ack bir sre, bir kvlcm mr kadar bir sre, Aristo'nun yaya da's, Buda'nn hem-hem de'si ile birleir; YinYang denklemi de iler, Aristo'nun akla-karas da. Ne are, bu, matematiin sonudur. Kinat, son bir atom ierir, sonra da Hibir ey. Pozitivistlerle, metafizikilerin bulumas Hilik'te sonulanr. Pozitivistlerle metafiziktiler aktnda bir art birin hem iki, hem de iki olmad durum ortaya kar. Yaam fizikse eer, fiziin yasalar varsa, fiziki Erkni ile byc Asiye Hoca'nn rtmelerinden korkmak lzm. Pozitivist Kenan Daym gibilerle fundam entalist Osman Amca gibilerin i ie gemelerinden korkmak lzm. Bu matematiin sonu olur. Matematiin sonu, yani bildiimiz gerekliin sonu. Sonu ihtill! Tyler rpertici, korkun bir kahkaha att, Yani, ben! Yani, sen! Dnyay bir 'bok ukuru' gren, bu ukurda bir 'fare gibi' yaamay reddeden, sen. Dnyay 'ne anlamak ne de deitirmek ' isteyen sen. Ryay kbusla e tutan, 'Bir boka yaramayacak hayaller iin leceime, keyfime bakarm daha iyi!' diyen sen. Devrim. Senin kaderin, bu lkede yaayan hepimizin kad eri. Sen kurtulursan, lke kurtulur. Bana ne lkeden! dedi Devrim, Buras berbat bir lke! Fakltede sebat etmeliymisin teyze! diye alay etti, Bizi hi olmaktan kurtarabilirdin! Allah' fennin matematii izlemesinde buldum, dedi Kadzade, Orada bir ey var. Farkna vardmz ama tanmlayamadmz bir ey! Enel Hak, dedi Devrim, Stepnen Hawking, Hallac Mansur'dan kopya ekmi olmasn sakn! Gzleri yine deli deli bakmaya balamt, Ben, boyutlu pskrtme bir resimim! Ben saakl bir hologramm! Kesin snrlarm yok! Atomlarm uuuyor, senin atomlarna, koltuun atomlarna, sardunyann atomlarna karyor. l ya da diri, hepinizle i ieyim. Tanr'yla i ieyim, onun zeksn paylayorum. Bizim monadlarmz i ie! Ouz Day'nn cesedi de pskrtme hologramd, dedi Kadzade. Salondakiler, kadnn sknetini muhafaza etmeye altn grebiliyorlard, Anneminki de yle. Kendimi kabirlerinin banda, elimde kel ebek a, topran dna szan aziz atomlarn yakalamaya alrken gryorum. Kuarklar an deliklerinden kaar havada uuurken, lgnlar gibi bir ona bir tekine kouyor, zp zp zplyorum. Topran altndan sesleniyor halan, 'Koma ocuum, terler, hastalanrsn!' Ne kt! Meer ikisini de diri diri gmmsn! diye alay etti Devrim, Oysa, mezarda hi deilse salarn bir sre daha uzamaya devam ettiini herkes bilir! Kadzade duymazlktan geldi, Acaba yaayan bir ey bulabilir miyim diye a frlatp mezarlara saldr yorum. Bulsam ne olacak ki? Eve getirir, buzdolabna koyardnz, dedi Devrim, Gliserine batrr, nitrojen kavanozunda saklardnz! Kes artk! Akln tmden karacaksn! Neden ama? diye akyverdi kz, Kurallar ihll etmiyorum ki! Fiziin ve kimyann btn kurallar il emekte. Btn yaplan bedenin hkimiyetini krmak, insanlar leceklerse, kendi istedikleri iin lsnler, bed enleri dayatt iin deil! Beden de yok, nitekim. Beden bir ak. Atomlarn, monadlarn dke saa akyor, yle deil mi? Ben de canl canl lyorum. Halt etmisin sen, diye bard teyzesi, Kimse canl canl lmez, insanlar l olduklarnda lrler! Odadaki muhabbet kuu, Safnaz, korkup lklar atmaya balaynca kendine geldi, ilmek grtlana bast, Ouz ld, diye tslad, Dili dar sarkt, barsaklar boald. ld! Gitti! Bitti! Yok! Hi! Bunu anlyor musun? Bir an kz kollarndan tutup, sarsmak ister gibi bir hareket yapt, kendisine hkim oldu, Nitrojen tankna koysalard, blup blup saa sola dndke dili yanaklarna arpar, morartrd da farkna varmazd. Ne dilinin ne de yanann! Vetha! dedi Devrim. Vetha! Saakl Devrimcilerin kullandklar terminolojiye ait bir kelimeydi, Evet/ hayr anlamna geliyordu. Vetha! Ama ok dert etmeyin, mre Teyze! Kim, ne cretle diyebilir ki, hayat denen ey gzeldir? Ya da herkes iin gzeldir? Ouz Day, normal yaam yaamak istememi ite! Siz, beni de dert etmeyin! Kardeim olacak o budala neyin normal olduunu biliyor muydu sanyorsun? Dlanml normal sand! O da yle, rahmetli anam da yle! Alt olmuluu normal ve kanlmaz sandlar. Baka yaamlarn var ve mmkn olduunu bilmeyecek kadar masumdular! 'Dnyann bir yerinde hava kapalyken, baka bir yerinde gne mutlaka parlyordur.' Byle demit iniz. 'Mesele, bunun ayrmna varmakta ' Evet! Dnyann deilse kinatn bir yerinde mutlaka parlyordur! Hayat, sen nasl ina edersen yle ekillenir. Bak, Demokritus'un hayat atomlar ve boluktan oluan bir evrende geti. Eflatun'unki dorular ve genlerden ibaretti. Aristo'nunki siyah-beyazlardan. Sonra, Papa'nnki var, Buda'nnki var. Marks'nki, Ouz 'unki, Picasso'nunki, Hazreti Muhammed'inki, YCE PR'inki var. Hepsi btnlkl, hepsi kurgusal! Klk Dersaneyi dolduran Madurlar, Jri yeleri, hepsi ayaa frlad! Tepiniyor, baryor, kfr ediyor, salonun ortasndaki Holo-Kadzade'ye yumruk sallyorlard. Kadn, gen bir adamn tokadnn hologr

64

amnn yznn iinden getiini grd. Lin atmosferi younlarken, Holo-Kadzade hastane odasna iaret etmi, konumay srdryordu, Btn yaptklar, btn yaptmz, hayat teoriler biiminde idealize etmek, akla uydurmak, ina etti imiz hayali evrenin bir yerde, bir biimde sahici kinatn gerekleriyle akacan umut etmekten ibaret! Bu da olmayacak bir duaya amin! diyordu Devrim de, nk, asla bilemeyeceimizi kesin olarak bildiimiz eyler olduunu biliyoruz! YCE PR! diye haykrd, Madurlardan birisi canhra bir sesle, YCE PR! Annda cevap geldi, YCE PR, her eyi bilendir! YCE PR, Son Hakikat'tr! YCE PR! Mutlak Bilin'tir! YCE PR! Teklemi Varolutur! YCE PR! Teklemi Dnya'dr! YCE PR! KOASYON'dur! YCE PR! YEN DNYA DZEN'dir! YCE PR! Ekonomik Akl'dr! YCE PR! The YOL'dur! YCE PR! Hocalarn Hocasdr! YCE PR! Mutlak Teslimiyet'tir! Teslim Olmayanlara lanet olsun! diye tempo tutmaya balad kalabalk, Ya teslimiyet ya lm! Yarg Y Levin, tokman vuruyor, celseyi tatil edeceini tekrarlyordu. Deli General oturduu yerden ba rmaya, sz istediini duyurmaya alt. 6 Sayn Yarg, Sayn Jri yeleri, dinleyin! Devrim Kuran'n, 'Pozitivistlerle, metafizikilerin rtmesi Hilik'le sonulanr,' szlerine dikkat edin! ihtill! Devrim! Gen kz! Pozitivistlerle metafizikilerin her ikisinin birden doru olmalar halinde 'bir art birin hem iki hem de iki olmad' durumun ortaya kacan, bunun matematiin sonu olduunu sylemektedir! 'Bu, ihtill'dir. Bu, lem'in sonudur' demektedir. 'ihtill! Ya da Revolucion!' Devrim Kuran, kendisini bu szcklerle tanmlamaktadr! Kendisi, bir art birin iki olduuna ve olmadna inanmaktadr! Bu uzlamaz elikiye dayanamam, lemin sonunu getirm itir! Devrim Kuran, aka zmlemeci Modernist Dncenin kurbandr! zmlemeci Modernist D nce, ayrmlarn ortadan kalkt hatta hi var olmadklar durumlarda bile btn paralarna ayrmaktan kendisini alamamaktadr! Oysa, Devrim Kuran, Talip mre gibi, eyh Muzaffer'in ahfadndandr. Buna karn, Tanr'nn kavran amaz grkemi, numen, iindeki sarsc 'Cell,' mysterium tremendum ile sevecen 'Cemal'in erkeksi 'yang' ile kadns 'yin'e karlk olduklarn, her ikisinin de 'Kemal'de yani YOL'da birleerek yaam mmkn kldklarm bilmemektedir! Mvekkilem kendisine Issz'n Trksn bilip bilmediini sormu, Devrim Kuran, Krkuyu ile ilgili hibir ey hatrlamak istemediini sylemitir. Anlatn onlara Talip mre. Sayn Jri yelerine Issz'n Trks n syleyin! Savc V .Claudia Roth, ayaa frlad, itiraz ediyorum, Sayn Yarg! Issz'n Trksnn davamzla hibir ilgisi yoktur! mre Kadzade, Sa akllk, nihilizm ve kendisine bir dnya kurmasn engellemek suretiyle Devrim Kuran'n intiharna yardmc olmakla sulanmaktadr. Issz'n Trks bir hurafedir. KUTSAL KOALSYON'umuzun fikir babalarndan G. G. Simpson'un syledii gibi, insan varlnn nedenine ilikin sorulara 1859 ylndan nce verilen yantlarn tm tamamiyle deersizdir. Deersiz yantlar ne kadar abuk unutulurlarsa, YEN DNYA DZEN iin o kadar iyi olacaktr! Sayn Yarg! Sayn V Levin! Efendim! Efendim, hatrlaynz! Tek bir mh yitirdikti, naldan olduk, Tek bir nal yitirdikti, attan olduk, Tek bir at yitirdikti, atldan olduk, Tek bir atl yitirdikti, zaferden olduk, Tek bir zafer yitirdikti, lkeden olduk! General, ayaa kalkm, trk sylyordu. At temposunda ve tadnda, ok eski bir trkyd. Mad urlar dahil, salondakiler kulak vermekten kendilerini alamadlar. 'Tek bir zafer yitirdikti, lkeden olduk!' diye vurgulad, General, 'Tek bir zafer yitirdikti, lkeden olduk!' Sayn Yarg, bu trk burada bitmeli! Tek bir lke yitirdiimiz iin YEN DNYA DZEN'nden olmak istemiy orsak, Talip mre Kadzade'nin ve onun yeeni Devrim Kuran'n Issz'n dinlememize izin vermelisiniz! Yarn sabah saat 10'da, dedi Yarg V Levin.

65

THE MIH ISSIZ'IN TRKS 1 Holo-former, bir zamanlarn Pozitron Emisyon Tomografi cihazna benzeyen bir aletti. Bellekte oluan grntleri iki boyutlu bir cam ekrana yanstyor, bu aamada devreye giren bilgisayar, resime nc boy utu ekleyerek anlarn mkemmele yakn hologramn karyordu. Polisin iini fevkalade kolaylatran holoformer, ikence gereini de ortadan kaldrmt, doruyu renmek iin sann makineye balanmas yeterl iydi. Meer ki, beyni btnyle harap olmu olsun, hibir dnce ya da eylem gizli kalmyordu - zellikle de sank ibirlii yapyor, hatrlamas istenenlere kendi arzusu ile younlayorsa. Pek ender olmakla beraber, irade gcn sergilemeye alan, kendilerinden istenilenin dnda baka eylere younlamaya kalkan sanklar kyordu. Bylelerine pentatol ve trevleri gibi irade zayflatclar enjekte edilirdi. Talip mre Kadz ade, saklayacak bir eyi olmadn dnyordu. Holo-formera, avukatlarnn huzurunda kendi isteiyle baland. Ingrid Skaal, aleti altrd, klar sndrd, yerine geti. 2 2 Yarg V Levin'in nndeki bolukta beliren orta boy holo-odaya dolumu bir dolu insandlar. Bedenl eri birbirlerine karmt, saylan belirsizdi, yzlerinin olmas gereken yerler botu. Buna karn filmcilerin rabarba dedikleri anlamsz konuma sesleri karyorlard. Jri yeleri, dinleyici Madurlar, Mahkeme Hey eti, Talip mre'yi o gn, o odada kimlerin olduunu hatrlamaya alrken izlediler. Aln krm, dudaklarnn stnde ter taneleri belirmiti. Kadnn ekilsiz figrleri tek tek aklndan geirdii ama yzlerini anmsayam ad belli oluyordu. Epey bir sre urat, vazgemek zereyken tabut grnd. Ayn anda kulaklar yrtan bir lkla birlikte ekilsiz figrlerden birisi netleti, kendisini tabutun stne att. Bu, Talip'in annesi, Imran Kadzade'ydi. Imran Kadzade, tabuta kapanm haykrrken yannda be-alt yalarnda bir kz ocuu olutu. Talip mre Kadzade, kendi yzn de kartamamt, izleyenler, ocuun sann kendisi olduunu Ingrid Skaal syleyinceye kadar anlamadlar. Anne Kadzade'nin yz de durmakszn ekil deitiriyordu. Skaal, bunun da normal olduunu, ocuklarn annelerinin yalandka deien yzlerini yllar itibariyle net hatrlayamadklarn, bellekte kalann nemli olaylara bal resimler olduunu anlatt, en net resmin de lm srasndaki grnt olduunu syledi. ocuk mre Kadzade'nin babasnn taburuna kapanm alayan ann esine sokulmaya alrken, omuzlarna yapan iki erkek eli tarafndan geri ekildii grld. Talip Kadz ade, kendisini geri eken ellerin sahibinde younlat, Mahkeme Heyeti, sann days Kenan Kadzade'yle tant. Kenan Kadzade, nce yeenini sonra da kzkardeini tabuttan uzaklatrd. Sonra sandukann altna girdi. Birtakm baka bedenlerle birlikte uzaklat. Klk Dersanedekiler cenazenin ardndan ocuunun elini tutmu bakan mran Kadzade'nin hamile olduunu grdler. Bu andan sonra Talip'in bellei yine kart. Helva kartran bir kadn, sarkl bir hoca, sonra eyalar, eyalar tayan birileri belirdi. Bunlar Haydarpaa Gar'nn tavan sslemeleri, tren dd izledi. Ve karanlk kt. Karanlk, mre Kadzade'nin bir sonraki ansna younlamaya alt saniyeler boyunca srd. Yarg V Levin'in n aydnlandnda Klk Dersaneyi nariei bir k sarmt. mre Kadzade'nin sesi duyuldu. Biz, Kadzadeler, Yeni Horasan Halk Cumhuriyeti'nin Ken-gr Vilayeti'nin, erke Kazas'nn, Krk uyu Kyndeniz. Ailemizin tartmasz reisi, Osman Kuran, Devrim'in annesi Mj-gn'n dorudan amcas, Ayla'nn enitesi, her ikisinin de kaynpederleriydi. Annem tmran ile babam Murat'n evliliinden iki ocuk dodu, ben ve Ouz Kadzade. Babam aniden ldnde ben alt yandaydm, annem, Ouz'a hamileydi. Ouz, Krkuyu'da dodu. Duralad. Krkuyu, garip bir yerdi, dedi bouk bir sesle, Krkuyu'da gnein Issz' narieine boyad saatlerde inceden bir ninni balar, srler allarna dnp oban Yldz batncaya kadar da devam ederdi. Kim syler, hangi dilden syler belirsizdi. Buna karn, o ninni sanki kar durulamaz bir telkindi, onu iiten bizlerin iine ilerdi. 'Allah 'in bize gkler ve yerkre arasndaki grnen ve grnmeyen saysz kk-byk lemlerin iinden uzatt kprnn salaml Hakikat Medresemizin muhafazasyla kaimdir. Ve ailemize ltfedilen bu kpr, ebediyete alan o Kpr'dr. Hakk Teal, sonsuz kudreti, merhameti, iyilii, sevecenlii ve yla, bizleri kk birer Kinat olarak ebed iin yaratmtr. Vicdan dediimiz yaradl bilincimize bavurmamz halinde, onun bizi ebedin mutluluuna ektiini grrz. Ve Krkuyu, ahirete kavumay byk bir heyecan ve hevesle bekleyen bizleri o ok mutlu vuslat anna kadar oyalamak zere bahedilmi bir misafirhaneden ibarettir. Ve bizler, ailemiz, cemaatimiz, mmetimiz, zehir yeili rzgr, tarla sanlar, birbirlerine mengene gibi kapanan azman kayalar, buzdan mezarlar, lem ve kinat, biz hepimiz, birbirimizden hibir surette ayr dnlmeyecek bir btn olarak, ayn kudret, tutum, emir ve kanun uyarnca bir aradayz. Kuran Ailesi, All ah'n iradesi dorultusunda gerekletirilmi kutsal bir ittifaktr. Kadn ve erkek hsm akrabalarmzn kullukl arn ifade etme biimlerinden birisidir!

66

Devrim'e Issz'in Trksn hatrlayp, hatrlamadn sordum. 'Hani, gnein Issz' narieine boy ad saatlerde inceden inceye balard, srler allarna dnp oban Yldz batncaya kadar da byle devam ederdi, 'Allah 'in bize gkler ve yerkre arasndaki grnen ve grnmeyen saysz kk-byk lemlerin iinden uzatt kprnn' Devrim, Krkuyu ile ilgili hibir ey hatrlamak istemediini syledi. Israr ettim, 'Bir zamanlar dnya byle bir yerdi. Gerekten, anmsamyor musun? Kim sylerdi, kimin diliyle sylerdi, belirsizdi, buna karn, o ninni, Issz'n Trks, kar durulamaz bir telkindi, iitenin iine ilerdi. Sana dememi olmas mmkn m?' 'Sen gerekten bir boktan anlamyorsun, deil mi?'

3 Devrim Kuran'n sesinin Jri'nin kulaklarnda patlamasyla birlikte, mre Kadzade, anlarna dnd. Gen kz, fkeyle baryor, kafesteki muhabbet kuu Safinaz kendisini oradan oraya atyor, tyleri uuuy ordu. Teyze, sen gerekten bir boktan anlamyorsun! diye tslamt Devrim. Gnemi, koyunlarm, beni ilgilendirir miydi sanyorsun? Ben o durumdayken, dan, tan syled ikleri umurumda myd sanyorsun? Benim sylediklerim onlarn umurunda myd? O berbat evde her ey yabancyd. Her ey ters geliyordu. Hele de Osman! Hibir boktan haberi yoktu ama kendimi sulu hissettir iyordu bana. Korkun bir sululuk duygusunun arl altnda eziliyordum. Cehennemlik bir sula itham edil iyordum. Her ynden sulanyordum. Acm sonsuzdu. nk, hem suluydum hem de masum. Ama sulu olduumu bir tek ben biliyordum, anlyor musun? Onlara gre masum olmam gerekirken suluydum! Kend imi masum bir sulu gibi hissediyordum! inden klmaz bir durum bu! nsann kendi kfrlerinde, kendi yalvarmalarnda kendi acsn alglyor olmas! Baka kimse deil, sadece sen alglyorsun acn. Sana acyan bir tek sensin. Sessizliin ortasnda, bir bana kalveriyorsun. Her ey kopuyor, gidiyor. Boluun ve snrszln ortasnda aniden yapayalnz kalyorsun. Her ey l, cansz, renksiz ve sama grnyor. En bata da kendini beenmi Osman! Bamda dua ediyorlar, bir bir bir. Kendimi bir trl katlmay beceremed iim karmak bir filmin izleyicisi gibi hissediyorum. 'Allah!' dedike bunlar, sesleri kanm beynime sraty ordu. Tmyle savunmasz olmak, korkun fke patlamalarna neden oluyordu, ama aresizdim. Parmam bile kprdatamayacak haldeydim. Ardan yar baygn yatyordum, o da sululuk duygusu yaratyordu. Epey i-manlamtm, fazla kilolarm da utan verici bir pislik olarak alglyordum. Onlar dua ettike ben daha ok skyordum. Kendimi kuyuya atmam, damarlarmdan birini kesmem, zellikle de suyun ta dibine gitmem gerekiyordu. Ayaa kalkmak, kendime zarar vermek istiyordum. Ben altn vuruu istiyordum. Onlar tell anmyorlard bile. Benim iin tellanacaklar yerde, Allah'larna ya ekmekle meguldler! Talip mre'nin, Onlarn da senin kadar masum olabilecekleri hi aklna gelmedi mi? diye sorduu duyuldu. Holo-Devrim'in, buna verdii yant irkin bir kahkahayd. Yzn bir anda yalandran irkin bir kahkaha. Masum mu? Ben mi? diye hrlad, Hayr, beni hi kimse, hibir ey ilgilendirmiyordu, ilgilendiimde de onlar dman gibi gryordum. Korkun eyler yaamama neden olanlar, onlard. Bu berbat evdi. Bu berbat kyd. Koyunlardan dm kopuyordu. Helaya girmekten dm kopuyordu. Buram buram terliyordum. Kendi kokum kendi midemi bulandryordu. Durmadan kusuyordum. Hatice nane limon iirmeye alyordu. Elinde bardak, zerime eilmiken gln bir kuklay andryordu. Avaz avaz haykryordum ama rzgr ses imi bastryordu. Rzgrn lklar, sarslan kayalarn iniltileri korkuntu. Kuzey kutbundan geldiini, yolunun stndeki her eyi yakp yktn sanyordum. lene doru yokluk krizinin belirtileri olanca arl yla yklendi. Rzgr, her zamankinden daha iddetli esmeye balad. Ne olduunu bilmediim bir eyin beklentisi iinde tir tir titreyerek onu dinliyordum. Sonra o korku. O sonsuz korku. Bir felketin yaklatn bilmenin korkusu. Odann arpklatn, duvarlarn kaydn gryordum. Elektrik ampulnn zerine sin ekler pislemilerdi. Kr edici bir k yayyordu, altnda komu kadnlarn azlar hi durmadan alp kapan yordu. Yamru yumru kadnlar, kuru ceviz gibi yzler, kuyu gibi azlar. Bazen bir altn di ampuln n yakalayp yanstyordu. Beni izleyen renksiz gzlerine bakyordum. Balmumu heykellere benziyorlard. Lun aparktaki korku tnelindeki gibi maketler! Korkudan yreim skyordu! 'Defolun, bamdan! Defolun!' diye baryordum. Onlar da geriye srarken ha karyorlard, Allahmme inni euz bike minelhubsi velhabais! eytandan kaan Giritli kocakarlar gibiydiler, ama dualar Arapayd. Korkuntu! Hazr aklmdayken, syleyin bakalm, Allah niye taplmak ister? Niye habire 'Ulusun!' demek zorundayz? Aalk kompleksi mi var? Neden Osman Kuran, Hazreti Muhammed'den daha kibirli? Seni o halde Krkuyu'ya gndermek kimin aklyd? Mjgn'n, doal olarak! Bekir, ban dinlemek iin destekledi. Temiz hava, bol gda. Ky yumurtas, slmi deerler geyii. Issz'n Trks! Beni adam edeceklerdi, gya. Ama doru sylediin bir ey var senin, insan kendi dnyasn ina ediyor, gerekten!

67

Bundan zehiri orada da bulduunu mu anlamam gerekiyor? Boma rak, dedi Holo-Devrim, arsz arsz, Srlerin allarna dnp oban Yldz 'nn batt saa tlerde, mengene gibi kapanan azman kayalarn dibinde, zehir yeili rzgr, tarla sanlar, biz, boma rakmz ve sar kzmz birbirimizden hibir surette ayr dnlmeyecek bir btn olarak, ayn kudret, tutum, emir ve kanun uyarnca bir aradaydk!' Kuran Ailesi, Al lah'n iradesi dorultusunda gerekletirilmi kutsal bir ittifakm! Sahtekrlar! Mjgn'n Bekir'i Gl'le bastn biliyorsun, deil mi? Talip mre'nin ban 'evet' anlamnda sallad grld. 'Osman'la Hatice bizim evi terk etmi, Aylalar'a gitmilerdi ya, Bekir eve dndkten sonra mer Amc amlar'a, 'Pazara babam aln gelin, merli'de mangal yapalm,' diye telefon etti. Sabah geldiler bunlar. Babam, ben, Toprak, Osman, Mustafa ayn arabadaydk. Arabay Mustafa sryordu, Osman da onun yan nda oturuyordu. O geceden sonra Daymla Bekir de ilk kez gryorlard. Babam, yine akamdan kalm ayd. Uykusunu alamamt, gzleri kan iindeydi. Nerede bir bfe grse, Mustafa'ya, 'ek!' diyor, bardak bardak ayran iiyordu. nc defasnda myd, neydi, Mustafa dayanamad, 'Nedir be Bekir Abi bu senin yaptn?' dedi. Ben de sandmd ki, bunlar Bekir'i azarlayacaklar, 'Yaptn ayptr,' filn diyecekler! Ne gezer! Babam, 'Ne yapmm?' diye sorunca, 'Kadn dediin nedir, be abi?' dedi Mustafa, 'Ne demi Resul ullah? Bir kadn grp heves eden kimse, hemen ailesiyle mnasebette bulunsun,' demi.' Osman'a soruyor, 'yle demi mi, amca?' Osman, ban sallyor, 'Dorudur!' Mustafa srdryor, 'Baktn eytann biri kanna giriyor, ablama gideceksin. Ablam da mesut edeceksin, kendini de. Byklerimiz, kadn milleti ee kemii gibidir derler, dorultmaya kalkarsan, krarsn. Dorultmaya kalkmayacaksn. Kadndan eriliiyle faydalanmaya bakacaksn. yle mi amca?' Osman'a soruyor, Osman da onaylyor. 'Kadn kiinin efrad ailesine infak ettii sadakadr. Hayrla muamele etmek icap eder, nk onlar sizin emriniz altndadr.' Bekir de diyor, 'Tamam baba, anlalmtr.' Bekir syledi, Mjgn'la evlenmeye kalknca da bunu kenara ekmi, 'Sakn ha kadn szyle hareket etmeyesin,' diye tembihlemi. 'Kadn szyle hareket etmek, zm tanesi kadar kk beyinli Habe'in sz n tutmaktan daha ktdr.' Adi herif! Pis seksist! Senin Allah'n iradesi dorultusunda gerekleen kutsal ittifak geyiin byle bir ey ite!' 4 Talip Kadzade ban kt any kovmak ister gibi sallad. Sanki bu hareketi balatt, holo-k kurun iye dnrken hastane odas yerini kasm bozkrna brakt. Donmu kara toprak, birka plak aa ve ac souk. Babamn ld yl, Kenan Daym, erke'te grevliydi, diye anlatt, stanbula gelip annem ile beni ald ama kendi evinde koymad, dorudan Osman Amca'nn yanna, Krkuyu'ya gnderdi. Ka girmitik, i Anadolu'nun amansz karayeli bozkr var gcyle titretiyordu. Daym, birka gn iinde yollarn tamamen kapanacan, Hatice Yenge'nin annemin doumuna gelemeyeceini hesaplam, bizden bir an nce kurt ulmak istiyordu. Annem de kyde doum yapmaktan rkyordu. erke'te doktorun da ebenin de var oldu unu, zaten benim de okulumdan kalmamam gerektiini ileri srerek direndiyse de kabul ettiremedi. Daym Daym, doum hadisesiyle tek bana halleemezdi. Bir sene kaybetmemle bir ey olmayacan syledi, 'Doumu orada yapar, temiz temiz gelirsiniz,' dedi. Krkuyu'ya bizimle gelmedi. Ankara'dan mfettilerin geldiini syledi, uzaktan hsm bir arabacya emanet etti, onunla gnderdi. Kasmn ortalarrdaydk. Toprak donmutu. Yerlerde para para karlar vard. Bulutlar simsiyah ve alaktaydlar. Buz tanecikleri frlatyorlard. Buzlar yanaklarm kesiyor, souk rzgr gzlerimi yaartyordu. Atlar, nefes nefeseydi. Krk gibi sesler kartyor, islim veriyordu. Zayflktan kemikl eri kmt. Belirgin bir yol yoktu. Usuz bucaksz bolukta, muhacir arabas devrildi devrilecek gibiydi. Arab ann arkasna bir dek atlmt. Ana-kz, dein zerine, eyalarmzn arasna oturtulmutuk. Tahta valizin kesi belime batyordu. Araba sarsldka, annem bir eliyle karnn, dieriyle beni tutuyor, 'Daha gelmedik mi?' diye soruyordu. Cevap, hep aynyd, 'Nah, u tepenin ardnda abla.' Tepeler tepeleri kovalad. Hava karard. Gnmzde otomobille yirmi dakikadan az sren mesafeyi, be saatte ancak aldk. Kar srls klam slatt, annem souktan bitkin dt. Rzgr, yzn yakm, kpkrmz etmiti. Evler ylesine virand ki, arabac iln etmeseydi, kye vardmz bilemezdik. Mazgal deliklerine benzeyen kk camlarda idare lambalarnn titrek klarn ancak o gsterince fark ettim. Etrafta kimsecikler grnmyordu. Osman Amca'nn evi kyn dnda, Issz'in ortasnda tek banayd. Kapya vardmzda kar girdaplanyordu. ikiye iki ebadnda, kerpi duvarlar kire badanal, sobasz bir odada, sonuna kadar kslm idare lambasnn alacakaranlnda, yer yatanda ocuk Kadzade'nin titredii grld. Sayn Yarg, dedi sahici Kadzade, O srecin Devrim gibi bende de brakt izlenim, insanlardan uzak, ok uzak, yalnzlk iinde bir bozkra srlm, cezalandrlm olmak hissidir. Eskimo iirindeki gibi: 'Yoksul ve zavall bu toprak! Yoksul ve zavall bu buzlar! Yoksul ve zavall bu ev! Yoksul ve zavall bu insanlar! Yoksul ve zavall! Yoksul ve zavall!' Evin kapsnda atlar, sonradan tilki olduunu rendiim bir eyden rktler, kamaya, canlarn kurt armaya altlar, arabac da kyasya dvdyd onlar. Annemin kendisi krbalanyormu gibi sradn,

68

arabann kenarlarna zor yaptn hatrlyorum. Bir bavulla bir sepet yere yuvarlanm, patlamt. Arabac nn Hate Ana'y aran avazn rzgr bozkra datyor, bouk fsltya indirgiyordu. Hatice Yenge, neden sonra duymu gelmiti. Elinde bir idare lambas vard. Lambann alttan aydnlatt yz, bana ok yal gr ndyd. Annemin bacaklar imiti. Beli kopacak gibi aryordu. Arabadan inerken karnnn stne kapakl and. Kaldrmaya alrken yzlerimizin yaklat anda yerlere salm eyalarmz toplamam iaret etti. Titrek bacaklarnn stne zar zor dikildi, arabann iindekilere uzanmaya alt. Ne kaynvalidesi ne de arabac, eyalar tamamza yardm ettiler. Adam arabadan inmedi bile. Tek yapt bana oturduu yerin hemen arkasndaki sepeti uzatmakt. O da, kardan bam kaldrp ne yaptm gremediim iin. Annem beni, ben annemi kollayarak, eyalarmz ieri srkledik. Osman Kuran, odann ortasnda yatsy klyordu. Annemden de ksa boylu, ceviz yzl bir adamd. Gzleri yumurta akn artrd, akkan ve renksiz. Namazn kesmedi. Bitirdikten sonra bile yzmze bakmad. Takma dilerinin takrtsna karan dua mrltlar kulaklarmda gcrdyordu. Annemle, ben, orac kta yle dikilip adamn yerden kalkmasn beklerken, srgn duygum iyice pekiti. nsanlardan uzak, ok uzak, sszlk iinde bir evdi. Sessiz mi sessizdi. Darda kar frtnas kuduruyordu, evin iinde t yoktu. Sab ahtan beri azmza lokma koymamtk. Annemin yz bembeyazd. Gzlerinin altna mor halkalar oturm utu. Kendinden geecekmi gibi grnyordu. Kaynvalidesi ierde bir yerlere kaybolmutu. Kaynpederi, seccadesini toplarken 'Ho geldin gelin,' diye homurdand. Yzmze bakmad bile. O da kt, kayboldu. Evinde kaldmz srede Osman Amca birka ksa cmle dnda konumad annemle. Rahmetlinin gzlerinin rengini bilmediine yemin edebilirdim. Bu durumu bizden nefret ettiine, bizi evinde istemediine yormu, snt akraba konumumuza kahretmitim. Meer, Hatice Yenge dnda hibir kadnla konumazm. Sebebi de, kadnlarn aklen ve dinen 'eksik' yaratlm olduklarna inanmasym. Yani, ten ezzl etmezmi. Bunun byle olduunu rendiimde, babamn, cennetten aa, bize bakp bakp zld n hayal ettiimi hatrlyorum. Otuz yl sonra Devrim'in de yataca odann zemini muamba kaplyd, pejmrdeydi. Benim zaman mda tavandan asl bir lks lambasyla aydnlanrd. Is kokard. Duvarda Kabe desenli bir hal, onun yannda rengi solmu bir kese iinde Kuran Kerim aslyd. Duvarlar ivit mavisi kireti. Yalapap boyanmt. Frann izleri belliydi, yer yer kllar yapm kalmt. Tipik bir Madur eviydi! Dnyann her yannda rastl anabilecek bir Madur evi! ki sedirden birisi pencerenin altnda, dieri kapnn karsndayd. Aralarnda pasl bir odun sobas vard. Grl grl yanmyordu ama scakln hissettiriyordu. Annemle ben yaknma gidip snmaya ekiniyorduk. Darda rzgr uulduyordu. Kar taneleri pencereyi dvyordu, 'ekil git, ekil git!' diye sayklyordum ama sessiz. Bozkr'n lodos nedir bilmediini renmem uzun srmedi. Oralarda rzgr zehir yeili esiyordu ve her zaman borand. Ac ayazn tadn bilmeyenler, nasl bir aresizlik duygusu yarattn anlayamazlar. Bana yle gelirdi ki, yzkoyun yere yatp, trnaklarm geirsem topraa, yine de sker atard beni. Btn gece rzgrn bouk lklarn, talarn iniltilerini, i ekilerini, 'Allah!' diye haykrmalarn dinler, tarif edilemez ekilde tedirgin olurdum. Devrim, karayelin yolunun stnde ne varsa silip spren canl bir varlk olduunu sylediinde ne demek istediini ok iyi biliyordum. Ona itiraf etmedim, asla, ama rzgrn Kuzey Kutbu'ndan, Sibirya'nn buzlu bozkrlarndan lgn naralar atarak getii iddiasn yadrgamam olmam bundandr. Krkuyu gibi yegne heyecann korku olduu bir ortamda en masum doa hareketinin zel anlamlar yklenmesinin artc bir yan yoktu. Kt havalarda ben de Devrim gibi ar uyarlm olur, rzgrn ulum alarn, yaknmalarn dinlemekten, umutsuz lklarn paylamaktan benim de gzme uyku girmezdi. Benim ruhum da o zehir yeili mahlkla birlikte alar, inlerdi. ok iyi hatrlyorum, bir gece, karayel yle bir lk attyd ki, Osman Kuran bile duydu, 'Bu ses, ruhunu almak isteyen eytann sesidir!' buyurdu. Bunun zerine karayelin bir talebi olduunu, benim bu talebin ne olduunu, ne istendiini anlamam gerektii zehabna kapldydm. Haftalar boyu, tyler rpertici sonsuz korku iinde mesaj zmeye altktan sonra karar verdim: Karayel'in yapmak istedii dnyay paralamak, yok etmektir. Ve benden bir lk: 'Annecim bouluyorum, kurtar beni! Topuuma kt kar! Bouluyorum annecim kurtar beni! Dizlerime kt kar! Kurtar beni!' Talip Kadzade'nin ocuk l Klk Dersanenin duvarlarnda yankland. Jri yeleri ve Madurlar, pencerelerden darya, kar toplayan Trakya semasna gz atmaktan kendilerini alamadlar. Cama akl isten kararm tl paras, lks lambasnn gmleine benziyordu, diye srdrd Talip Kadzade, Hatice Yenge'ye yol vermek iin geri ekildiimde arptm, ipeksi torba karard, paraland, dt akkor halinde kl oldu. Karanlkta kaldk. Annem panikledi, 'Kzm, ne yaptn?' diye azarlad. imdi buradan baknca, o yata birinin bana 'Kzm! demi olmasn garipsiyorum. Jri yelerine glmsedi, Ne tuhaf! Annemin yirmi yanda olduu bir zaman vard! Dudaklarndaki tebessm ld. Talip Kadzade, tekrar belleine dnd, younlat, izleyenler, ipeksi gmlei yanp paralanan lks lambasn, zifiri karanla boulan oday grdler.

69

Lambadan hrltlar ykseldi. Ben donakaldm. Yangn karttm diye dm patlad. 'V! Yedekte de yok!' dedi Hatice Yenge, utancmdan yerin dibine getim. Uultular artt, kulaklarmn iini actmaya balad. Hatice Yenge, elindeki tepsiyi annemin eline tututurdu, k bulmaya gitti. Boyunlarmz uzatm, a kedi yavrularnn dilsiz itiyakyla bakmtk arkasndan Elinde bir mumla geri geldiinde tepsideki ykseltinin st ste konmu yufka ekmekler olduunu grdk. Annemin karnnn glgesi duvarda dalgalanyor, akl almaz ekiller alyordu. Sakar bir elin onlarca defa drp yamulttuu inko tastaki ehriye orbasnn zer inde bir parmak ya vard. Kuyruk yan bilmezdim. Kokusu ok kt geldi, midem buland. Annem, 'Yufkadan ye, bastrr,' diye fsldad, denedim, bayatt, buz gibi souktu, kesekd yer gibi oldu. Yourt ok ekiydi. Annem, pestili yememe izin vermedi. Akta kuruduu iin sineklerin bini konar biri kalkar, dnyann tozu pislii stnde olurmu. Yar a yar tok yattk. Krkuyu'da kaldmz srece bunun hep byle olduunu hatrlyorum. Her zaman yordum, her zaman atm. Mahkeme ile dorudan konumak istediini belirten bir iaret verdi, Helsinkili, holo-former uzaktan kumandayla durdurdu. Madurlarn o kahrolas ilkel inadn kefetmemi bu durumum salamtr, Sayn Yarg, dedi Talip Kadzade, Mesel, yemeklerinin yal olduu -ya israf ettii!-gerekesiyle, annemin mutfaa girmesine izin vermezdi Hatice Yenge. Annemin onun kulland yan te birini kullanmyor olmasnn lyle sabit olmas da bir eyi deitirmezdi. Karn burnundayd. Aeriyordu. Civciv yumurtadan km, kabuunu be enmemi demesinler, marm demesinler, diye kimselere sylemezdi ama ben bir yiyecek hakknda 'olsa da yesek' dediimde gznde parlayan ktan anlardm aln. Devrim de Adil'in daraltt koruyla yer sofr asna oturamadndan yaknmt, 'ki bklm bir vaziyette yer sofrasnda yemek zorundaydk. nk, snnetmi, sallallahu aleyhi vesellem efendimiz yerde yermi!' Bu otuz yl nce benim zamanmda da byl eydi. Biz zeytinyal da yemezdik nk sallallahu aleyhi vesellem efendimiz, souk yemek yemezmi! Sayn Jri yeleri, bozkrn vahi gzelliini takdir edecek yata deildim. Benim gzellik anlaymn unsurlar, aa, iek, deniz, k, bu yaamda yoktu. Bu yaamda uzun k aylarnn kayg ve kasveti vard. Souklarn koca dnyaya iniini duymakta korku vard. Bazen tarla san dehetini yenip kapya ktmda, yolun bandaki iki azman kayay seyreder, birbirlerine mengene gibi kapandklarn, geit vermediklerini hayal ederdim. Bu ev bir hykt. ok uzaklardan geen kyllerin burada yaayan bizleri hayaletler gibi grdklerini dnr, gmldm bu buzdan mezardan dar kp onlara yaadm haykrmak isteine kaplrdm.- Bu ruh haline girdiimde, bedenimi epeevre sardn hissettiim gerekdlk emberini hibir ey kramazd. Domuz topac gibi sert yastklarla, alkla, le gibi kokan helnn kuburundan gece yans d ar kan cinlerle, ambitleriyle savamaktan ve korkmaktan yorgun derdim. Yoksulluk, cehalet, kibir, iddet. Madurlarn tanmlayc nitelikleri! Benim ocukluk kbuslarmn ln etli drtlsdr bunlar! Annem mran Kadzade ve ben, bu lnetli karenin kuatmas altnda amasz ve gayretsiz kaybolm amak iin direndik. ocuklar, bir yerde hava kapalyken baka bir yerlerde gnein parldadn dnemiy orlar. Ben ocuk, annem, ninsan. Krkuyu'da n kt nanaydan ibaret olduu o koyu karanl yolun sonu sandk, sakatlandk. Evdeki tek ocuk ben deildim. Buna karn, Krkuyu'dan ne Bekir ne mer ne de Ahmet'i hatrlyorum. Bizleri birbirimizden uzak tutmak iin o kck evde byk ura vermi olmallar. Belleimi ok zorlarsam ayet, Osman Amca'nn gvdesinin arkasna boy hizasnda snm birtakm glgeler anms yorum, hepsi o kadar. O insafsz kn bende braktklarnn yannda amcaoullarmn arlklar yok. Onlara ilikin bilgim sonraki yllarda derlediim ve yeniden yaplandrdm verilerden oluuyor. Verilerin baat de imezi de Osman Amca kimlii 5 Osman Kuran, nc olu Ali'nin askerde kaza geirip lmesiyle on alt yanda dul kalan iki aylk gelini ve rahmetli Ali Aabeyi'nin baldz ve Fatma Teyzesi'nin kz olan annem, mran Kadzade'yi, Aye Teyzesi'nin kk olu babam, Murat Kadzade ile evlendirmitir. Babam, annemin ikinci kocasdr. Annem, daym, babam ve kardeimden oluan takm, Kadzade; Bekir, mer, Ahmet ve onlarn eleri Kuran soyadn tarlard. Babam, Konstantiniye'ye yz yl sonra geri dnen Kadzadelerin ilki, ncs. Sreyyapaa Sanat oryumu'nda biyokimyagerdi. Hasan Dedem, hekim olmasn istermi, 'Mukaddes bir ilim renmek istersen, din ilminden daha g ise de, tp ilminden faydal ilim yoktur. Peygamber aleyhisselm 'ilim iki trldr, beden ilmi sonra din ilmi,' buyurmutur. Dine ok yararl olduundan tr nce beden ilmini anmtr ki, halk iinde tp ilminin erefi belli olsun ve halk ona rabet etsin.' Ancak, eitim srecinin ok uzun, parasal imknlarn kstl olmas nedeniyle babam tp fakltesine devam edememi, biyokimyay, tbba yaknl dolaysyla semi. O kuakta fen bilimlerine ilgi duyan bir de Kenan Daym var. Trblansn balangc, eski ankr'nn bu ikisine dar gelmeye balamas, geen yzyln ortalarna gider. Tahsil iin gittikleri memleketlerden geri dnmemiler, oralara yerlemi, kalmlardr. Onlar

70

1945'ten itibaren dnyaya gelen kuak izliyor. Bekir, mer, Ahmet, eleri Mjgn, Ayla, Fatma, Mustafa, Kenan ve dierleri. Hepsi geldiler. Kiminin Asitane'de, kiminin Konstantiniyye'de evleri, ocuklar oldu. Yine de, Osman-Hatice ikilisinin stanbula, ocuklarn grmeye gelmelerinde, dilini bile bilmedikleri yabanc lk elere umak durumunda kalan yallarn tel sezilirdi. Osman Amca, 'itikad dnme terbiyelerini bozar' gerekesiyle daym oullarna yaklatrmad. Kardeim Ouz'a ateizm misyonerliine kadar giden yolu aan Kenan Day faktr amca ocuklarmn hay atnda yoktu. Osman Amca, ifte dul gelinini de, biz iki kardei de, oullarndan uzak tuttu. Krkuyu'dan apar topar gnderildiimizde Ouz aylk olduuna gre, sorun ben olmu olmalym. Helsinkili Ingrid, holo-former at. Yerin ge kart, ufuk izgisinin olmad beyazln iinde, kardaki ayak izlerinden oluturduu dairenin evresinde bir bana dnen kz ocuu grld. ocuk, ban alak bulutlardan saknmak istermi gibi eik tutarken, kukanad gibi bkt kollarn ap kapayarak uma hareketleri yapyordu. Parmaklarnn ucunda ykselip semay delmeye alan kk kz, bendim, dedi Talip mre Kadz ade, O halimle Osman Amca'ya eytan ekici gibi grnm olsam gerek. Sanki Issz'n stnde bir karad elik aacaktm ve bu karadelik Osman Amca'y, ailesini, kyn ve giderek lemini yutacakt. YCE PR'in ileri eline aldn, 'Hakikat Medresesi'dir' dedii hanesinin dzenini srdremeyeceini bir biimde hissetmi olmal. Aileyi bir arada tutmak iin ok abalad. Onun bu abalar oullarnn KOALSYON YOLU'na girmek zere olan dnyada tutunmalarn ok zorlatrd. Buna ramen, Sayn Yarg, 1960'h yllardan itibaren, iman, det, kader birlii gibi kavramlar, mant kszlk, yobazlk, inatlk hatta cimrilik eklinde yaanmaya baland. 70'li yllara gelindiinde Osman Amc amz'n hkimiyetinde usuz bucakszm gibi duran Issz'in asl sahiplerinin kimlii konusu gndeme geldi. Aile fertleri arasnda honutsuzluktan kine uzanan bir dizi olumsuzluk olutu. 80'li yllarda Osman Amca, kendisini ilga edecei umulan bir tarih hatas olarak alglanyordu. Kendisi 1995'te Natalia Valentina Zozuly a'nn gz nnde torununun bir tekmesiyle hayata veda etti. Byk Sovyet knden ailemize den pay buydu. Issz'n mlkiyeti meselesinin gndeme gelmesine de Eitim Fakltesini kazanan Ayla'ya para bulun amaynca, kzn annesine ait olduunu dnd tarlalarn satlmasn teklif etmesi neden oldu. EKONOMK AKLIN YOLU'nun bu olduunu hissetmesine karn, Ayla, srarl olamam, hatta belki ciddi bir talep bile getirmemiti. Buna karn Osman Amca'nn gsterdii tepki ailemizin resmi tarihini adamakll hrp alayan gasp olaynn ortaya dklmesine neden oldu. 6 V Claudia Roth, epey bir sredir esniyordu. Bu kadarnn yettiini belirten bir edayla elini kaldrd, Yarg V. Levin'den sz istedi. Savunmann bu ayrntlara neden gerek duyduunu anlamak mmkn deil, Sayn Yarg, diye syl endi, KOALSYON'umuz, Madurlarn kendilerini dnya nimetlerinden nasl yoksun braktklarna ilikin say sz aratrmalara sahiptir. Kendilerini yakndan tanmaktayz. DANSTB Mahkemesi, Talip mre Kadzade'nin gemiini deil, onun alkanlklarndaki Modernizm'i yarglamak iin kurulmutur. Amacmz, kendisinin genlerinde gml derin Varolu Bilgisini su yzne karmaktr. Genlerin tayc bedenin yaam tecrbesinden etkilenmediini biliyoruz. Sann gemiine dair anlatmlar, mahkememizin zamannn fuzuli yere harcanmasndan ibarettir. Savunmann sadede gelmesini talep etmek durumundaym. Yarg Y Levin, Talip mre'nin avukatlarna bakt. S. Krat Urallar'n ayaa kalktn grd. Mahkemenize kuantum mekaniinin potinba hipotezini hatrlatmak istiyorum. Maddenin ne kadar blnrse blnsn, bir temel parasnn olmadn, herhangi bir blmnn dierlerinden daha temel olm adn ve tayc bedenin birbirleriyle rl olaylarn devingen a olarak deerlendirilmesi gerektiini hatrl atmak istiyorum. Talip mre'nin genlerinde gml derin Varolu Bilgisi su yzne karlacaksa, devingen a oluturan birbirleriyle rl olaylarn tespiti ve aa kavuturulmalar gerekmektedir. Bu nedenle, Talip mre'nin savunmasna izin verilmesini talep ediyorum. 7 Talip mre, Hicri 11. yzyln ikinci yarsnda, tarikatlara ait 'btn tekkeleri ykmaya, dervileri iman tazelemeye icbar ile muhalefet edenleri ldrmeye, her camide yalnz bir minare brakarak, dierlerini fayd asz bir eser-i israf olmak zere gertmeye, altn ve gm avani, ipekli elbise, ttn, kahve, afyon kullan mn ve ilhi sylemeyi ve kudm ve ney sesiyle sema etmeyi men eylemeye' karar veren Kadzadeler'dendir. Naima Tarihinde kelimenin tam mansyla yobaz, edidl-ef-kr ve hatta 'vahetperver' bir gruh olarak bildirilen- Kadzadeler, 1656 Eyll'nde Sadrazam Kprl Mehmet Paa'nn slahat ve yeniletirmel erine kar dzenledikleri cami mitinglerinde, kendilerine katlmayanlar lanetleyerek, hastalkl dnceler inden vazgemeyenleri mmkn olan her trl dnyevi cezaya mahkm edeceklerini iln etmi, bununla da kalmayarak ele geirdikleri Mevlevi, Halveti, Celveti dervilerini 'hayli hrpalayp, bak ekmiler 'dir.

71

Hogrl bir ynetici olduu anlalan Arnavut ve Bektai Sadrazam, silha sarlmadklar srece, 'eblehe' de olsa Kadzadeler'in szl saldrlarna kulak asmam, 'akr ve don giymek dine uygun deildir, zar ve petamal kullanlsn; tarak ve kak istimali de bi 'dattr, parmaklar tarak, eller kak yaplsn 'a kadar vardrdklar, snnet olan ve olmayan alkanlklar meselesindeki tutumlarn deerlendirmeyi milletin saduyusuna havale ederek, stlerine gitmemitir. Zaman iinde kuvvet kaybeden Kadzadelerin Konstantin iye'yi terk ederek, Kengr civarna ekildikleri sylenir. Sayn Jri yeleri, ok iyi bildiiniz gibi, Madurlar, kitap tutmazlar. Naima Tarihi, Krkuyu'da Osman, Kozyata'nda Bekir ya da Bostanc'da mer Kuran evlerinin bakesinde duran bir kitap deildir! yle olmad gibi, Talip mre'nin elinde ailesinin gemiine ilikin anlaml belge de yoktur. Kendisinin yapt, hsm akrabas arasnda srarla tekrarlanan sylentilerin izini ktphanelerde srmek, szl bilgilerin yazl bilgilerle akt durumlar doru kabul ederek ailesinin gemiini ina etmekten ibarettir. Deerli VRD Uzman, Dr. Maria Evajgelista'nn saptayabildikleri kadaryla, Mildi On yedinci yzyl ortalarndaki Kadzade hareketinden, Miladi Yirminci Yzyln balarna kadar geen zaman iinde ok ey deimi, Talip mre'nin ailesinin en az bir kolu mutasavvifl kabullenmekle kalmam, bir de kendi iinden nl bir sufi, eyh Muzaffer'i, yetitirmitir. Bu yozlama, revizyonizm, eyh'in en kk kardei Galip'in kahrndan lmesine neden olmutur. On dokuzuncu yzyln son eyreinde balam olmakla birlikte Birinci Cumhuriyet'in iln ve izleyen Kemalist reformlarla doruuna ulaan sreci derin bir acizlik duygusuyla gzlemleyen Kadzade Kardelerden by, Muzaffer, 'Bundan milyarlarca yl nce byk bir kaos iinde yzen kinatta serseri mayn misali dolanan Samanyolu kmelenmesinin babo Gne 'inden kopan byk bir ate ktlesinin zamanla souyarak oluturduu Dnya 'ya ne id belirsiz bir g tarafndan frlatlan kksz, kkensiz, dayanaksz, ahiretsiz, ebedsiz, Allah'sz insann, sonular ilhi mdahalenin deil, nedenlerin belirledii mekanize bir fezada balantsz ve akbeti mehul dolanyor' olmas fikrinin mahalle mekteplerine kadar yay lmasn, lemin elden gittii eklinde yorumlayp, derin bir depresyona girmitir. Ancak, asr nceki cedl eri Kadzadelerden farkl olarak, bu oluumdaki kiisel payn mazoiste abarttndan, ahiret hesabnda younlam, cehennem korkusu kalbini ve kafasn en ok megul eden konu olmutur. Gnah uuru, Allah korkusu, Laik Kemalistler karsnda aciz kalmlk duygusuyla birlemi, eyh Muzaffer, herkesten ve her eyden kamaya balam, bir mddet sonra da dnyadan elini eteini tamamyla ekmitir. Kendisi, her gn oru tutmakta, sabahtan akama kadar seccadesinden kalkmamaktadr. Kimselerle konumaz, mecbur kalmadka uyumaz, kars Glsm Hanm'n yanna yaklamaz. Cezbe ve vecd hali denilen mertebeye ulaarak, ilhi akla, Allah sevgisiyle kendinden geerek duyular leminin dna kmay, onun katna varmay, Bir'de yok olmay hedeflemektedir. Bilindii gibi, bunu baardnda Allah-kul ayrl kalkm olacandan, mutlak gnahszlk mmkn olabilecek, eyh Muzaffer kurtulacaktr. Talip mre Kadzade, Urallar'n szn kesti, Bizim Yirminci Yzylmz'n meselesi buydu, Sayn Yarg, dedi, Bizim Yirminci Yzylmzn mesel esi alimimutlak, her eyi bilen, Allah'n katna varmak, Bir'de yok olmakt. Ama eyh Muzaffer Kadzade'nin Bir'inden farkl olarak, ultra pozitivist makine mhendisi daymn Bir'i, evrendeki en byk cisimlerden en kk atomlara kadar var olan her eyin evrimini aklayacak olan Genel Forml'd. Daym, her trl bilinm ezlik ve belirsizlii ortadan kaldracak, gemii ve gelecei aydnlatacak Genel Forml'n saptanmasnn bir zaman meselesi olduuna iman etmiti. Mutlak gnahszln, DNA moleklleri gibi, ezeli bir gereklik oldu una inanr, bu gerein bilim adamlar tarafndan kantlanmasnn yakn olduunu dnrd. Namaz, oru gibi ibadetleri fuzuli saymasnn nedeni de buydu. Genel Forml'n Allah-kul ayrl uydurmasn bir daha asla geri gelmeyecek ekilde ortadan kaldracan sylyordu. Eski Trkiye'de daym gibi dnen milyonl arca insan vard. mrleri ilhi Bir ile bilimsel Birin hkmranl arasndaki fetret devrine denk den bu insanlar, talihsizliklerine hayflanr, gnahlaryla deta bir tr futures-trading, ileriki bir tarihte alm-satm szl emesi yaparlard. Bitti mi? Salih Urallar, sznn kesilmesinden holanmamt. Aile Reisi'nin ermek zere olduunun duyulmas, diye brakt yerden devam etti, Krkuyu'nun, Rabb'larna onun aracl ile vasl olmay umut eden evre halknn istilsna uramasyla sonulanr. Eve smayan kalabalklar Issz'da kurduklar adrlarn iinde yatp kalkmaktadrlar. Dnya Sava ktlndan yeni km ailenin, balarna en smrlmezlik snrndaki fukara kalabal arlayacak gc yoktur. Muzaffer'i fani dnya nimetleri iin almaktan kurtaran maddi-manevi perhiz, i, ocuklar doyurmaya gel ince yk tekil etmektedir. Tarlalar ekilmez, mallar baklmaz olmak durumuna girildiinde, asli Kadzadelerin modernist ruhu ailenin en kk olu Galip'te canlanr. Galip, aabeyinin karsna 'Vahiy slmna dnme arsyla kar. Vahiy slm dedii, eitli kltrel kalplardan, dncelerden, felsefelerden, ideolojilerden etkilenmemi, tasavvufla ton deitirmemi saylan, Mildi Yedinci Yzyl slm'dr. Galip, Issz'da ota kurmu talip adaylarnn arasna girerek, onlara Resullllah'n Mslmanlar 'ruh' gibi akln snrlarn aan, Kuran'da bilgi verilmeyen konularda tartmaktan men ettiini hatrlatr, inanlacak esaslarn sadece vahiy ile bildirilen konulardan ibaret olduunu syler, insan aklna ilhi bilgileri tartacak, yorumlayacak yetki verilmemi olduunu, bu sebeple, sz konusu uralarn

72

yasaklandn, Mslmandan istenilenin zgr insan gibi davranmas deil, kaytsz artsz teslimiyet iinde kulluk etmesi olduunu anlatr. Gazali-bni Teymiye izgisinde srdrd argmanlarnda tmyle 'insan kaynakl bir dnce ve inantr' dedii felsefeyle, 'aklna estii gibi dnp aklna estii gibi sonu karan' felsefeyi, dini istedikleri ekle sokup mmetin akln bulandrdklar iin yerden yere vurur. bni Sina'dan, Farabi'den lf aar, Hazreti Peygamber'in halk ahlk ve erdeme ekebilmek iin cennet, cehennem, hesap gn, bedenin dirilii gibi asl olmayan sembolik eyler kullandn syleyenleri 'sopa ile dvp, ibret olsun diye insanlar arasnda gezdirmek' gerektiini tekrarlar. 'nsanlarn ihdas ettikleri ve kendilerinden ortaya koyduklar eyler, onlar hidayete ulatrmaz. Aslolan, Kur'an Kerim'in getirdii ve Hazreti Peygamber'in davet ettii, insanlar arasnda tefrika ortaya kt devreye kadar Hazreti Peygamber'in ashabnn yapmakta devam edegeldikleri eylerdir. Bundan bakas ile amel edenler bi'dat ve kendiliklerinden ihdas edicilerdir,' demektedir ki, szleri eyh Muzaffer'e dorudan yneliktir, nk aabeyinin, Kur'an Kerim ve Hadisi erifte kesinlemi kelm ve ayetlerin zahir ini bolayp, arkasndaki anlam, batn kavramaya adanm olduu, cmlenin malmudur. Galip, gerein sadece batini olduu iddiasnn, dinin hkmlerinden bir blmnn reddedilmesi anl amna geldiinin, Bakara Suresi'nin 'Yoksa siz Kitabn bir ksmna inanp bir ksmn inkr m ediyorsunuz? Kyamet gnnde de azabn en iddetlisine itilecek deil misiniz?' mealindeki ayetinin tasdikinde olduunu srarla savunur. Aabeyinin samimiyetinden 'H!' phe etmediini sylemekle beraber, onun sadece Hak'ka ynelerek halk hie sayan ibadet biimini knadn saklamaz. Kald ki, slma gre insan kendi istek ve gayretleriyle Allah'tan dorudan, aracsz bilgi alamaz, ilhi bilginin aracs Peygamberdir. Son Peyg amber gelmi ve vefat etmi olduundan, ilhi bilginin insana en phesiz biimiyle ulama yolu Allah'n irade ve takdiriyle kapanmtr. 'Bedene zarar vermekle ilhi nitelikler kazanlmayaca gibi, Allah' bu dny ada aynen ahirette greceimiz haliyle grmek iddias slmi deildir,' diyerek, Muzaffer gibi kendilerini sl ma deil, slm kendilerine uyduranlara atar. Soyad kanunu ktnda, Muzaffer'den gelenlerin 'Kadzade' adyla kaydedilirken, Galip'ten gelenlerin 'Kuran' soyadnda srar etmelerinin nedeninin, Vahiy slmna ballklarn devlet nezdinde tescil ettirme istemleri olduu sylenir. Talip mre'nin kuana gelindiinde karde 'ocuklarnn evlilikleri neden iyle epeyce karm olmasna ramen Kuran soyad tayanlarn Galip'ten, Kadzade soyad tayanlarn eyh Muzaffer'den inmi olduklar halen sylenebilir olmas da bundandr. 8 Osman Kuran, eyh Muzaffer'in kk kardei Galip'in ahfadndan Meryem'le, baldz Sat'nn ahfad ndan mer'in oluydu. Yani, kars Hatice Yenge'den farkl olarak, eyh Muzaf-fer'in deil, Galip'in rsiyet indendi ve bu iki karde, Muzaffer'le Galip, ocuklarn birbirleriyle evlendirmi, ortak torunlar edinmi olmal arna karn birbirlerinden haz etmezlerdi. Talip Kadzade, holo-formerin bu aamada gereksiz olduunu iaret etti, Ancak, husumet yoktu, diye srdrd. Husumet, Kuranlarn, Kadzade koluna kaytl topraklara sahip kmalaryla balad. Kadzade olm ama karn ben Kuranlar'n bu konuda hakl olduklarn dnrdm. Bereketi yoksullukta arayan, ya, et yemeyip ancak yaayacak kadar gda alan eyh'e kar, 'Allah'n size hell kld gzel ve temiz eyleri haram etmeyin; size verdii rzklardan hell ve temiz olarak yiyin' buyuran Kuran'a sarlan Galip'ten tarlalarn ot brnmesine msaade etmesinin beklenemeyeceini savunurdum. Nitekim adamcaz, saban yklenip, koca araziyi bir bana ekmeye bimeye koyulmu; az rastlanr bir gen deformasyonu nedeniyle erkek oc uklarn doumdan sonraki birka ay iinde kaybettiinden, kzlar Meryem, Aye ve Fatma gelinlik yaa gelip damatlar edininceye kadar bu i byle devam etmiti. EKONOMK AKLIN YOLU dorultusunda, zirai krediler, suni gbre, traktr gibi modern tarm gerelerinin kullanlmas, Galip'in torunlarnn, Osman Amca ve ahileri Ali ile Ahmet'in, yetimeleriyle ezamanldr. Modern tarm gereleri Osman Amca tarafndan 'Allann Resul biri dierinden kolay iki i arasnda seme yapmak durumda brakldnda gnah olmad srece en kolayn tercih ederdi' tembihi dorultus unda, alanlarn hayatn kolaylatrmak amacyla kullanlmlardr. Peygamber'in 'Binek hayvan misali dermandan kesilmi olan kimse, ne bir yer kat eder ne de binecek bir srt brakr' uyars, Galip'in, eyh Muz affer'i lmlla davet ederken gnderme yapt 'Allah sizin iin kolaylk ister, glk istemez' mealindeki ayetlerle pekimi, Yaradan'n az fakat sreklilii olan ilerden yana olduu bilgisinin de desteiyle, retimi artrmak, birim maliyetlerini drmek gibi 'akli cambazlklar,' Kuran Kardelerin gndeminden uzak tutmutur. Babamn ve Kenan Daym'n rzklarn krsaln dnda aram olmalarnda Osman Amca'nn bu 'bir lokma bir hrka' tutumunun etkisi vardr. Ancak, asl diaspora, Aile'nin '60'l yllarda akl bali olan kuann durum deerlendirmesinin sonucudur. Biz grdk ki, Islmiyetin inancn tesinde bir yaam biimi olmas gereinin kuamza dayatt retim-tketim-paylam gelenei, bizleri ldrmeyecei kadar umdurmayac a da aka belli bir gelecee, maduriyete, davet etmektedir. Ekonomik durumu iyiletirmeyi ngren tekl ifler, rnein, Kenan Day'nn ailemiz kadnlarnn altnlarn satarak artezyen kuyularn finanse etmeleri tekl

73

ifi, Osman Amca'y aamamtr. Amas da mmkn deildir, nk Osman Amca Krkuyu ssznda bir hal ife, bir eyhl islm konumundadr. Kiinin kulluunun ve kulluunun biiminin bizzat Allah tarafndan, hellharam, yasak-emir kurallaryla belirlenmi olduundan yola karak, gelenei ucundan kysndan takviye etmeye aday en ufak bir gelimeyi, 'kulluunun biimini deitirmeye hi kimsenin ne hakk ne de selhiyeti vardr' diyerek kesip atacaktr. yi hatrlyorum. Pek ok defa Osman Amca'nn balamd hkmlere bav urduundan phelenmemize ramen susmak durumunda kalrdk, nk o hem bymzd hem de sistem, phenin avantajn onun hanesine kaydedecek ekilde ayarlanmt, iyi bir rnek, 'ifrat, kulluk biim ini bozar, ii ifrat olan kiiye itaat edilmez' hkmndeki 'ifrat' kelimesini bizim 'an zenginlik, an para tutk usu' eklinde anlayp, boynumuzu bkmemize ses karmam olmasdr. Oysa, 'ifrat' burada 'dinin emretti inin ok tesinde, kiinin nefsini zorlayan ibadet' anlamndayd ve Galip, eyh Muzaffer'e bu temelde sitem etmiti, ok almann ya da retimi artrmann haram olduu balamnda deil. Osman Amca, hata da yapsa, yanl da sylese, egemenlii sarslmazd, nk niyetinin iyi olduunu kabul etmek durumundaydk; nk 'hakikati talep edip de yanlan adamn hali, btl talep edip de ona nail olann haline benzemez'di. Biz yle retilmitik. Bylece de slm'n bizim kuamzdaki tek karlnn Osman Amca, Osman Amca'nn tek karlnn da 'Mslman' olmas durumu sz konusuydu. Kyl, ifti, erkek deil, Mslman. Meslei, Mslmanlk; ii, kulluk; ya, Allah'n takdir ettii kadar; geici ikameti, dnya! ylesine i ie takdim edilmiti ki, onun kiilii ile slmiyet, Osman Amca'nn kapsama alannn d na kmak, dinin de dna kmak eklinde geliti. Gurbete kan Kadzade-Kuran genlerinin, belleklerini dnlerinde kullanmak zere skca paketleyip Krkuyu'da brakmaktan baka areleri yoktu. EKONOMK AKLIN YOLU'na girebilmekliimiz iin gerekli ihtiras, tamah, ticaret ak, maraz bir tatminsizlik duygusu, servet hrs gibi duygular, snr amayn, nk Allah snr aanlar sevmez' anlay yreine ilemi Issz'da yeermek yle dursun, aza bile alnmamas gereken sapklklar niteliindeydi. Diaspora, bunlar da deitirdi. 9 Drd, retmen oldu: Bekir, mer, Ayla, Mjgn. Ahmet, meslek lisesini bitirdi, Almanya'ya gt. Mjgn'n k rahmetli Mustafa, iktisadi Ticari ilimler Akademisi'ne gitti. En karanlk ilere de o bulat. Cesedinin Kstence'de, limanda bulunduu sylendi. Tek kurunla beyninden vurmulard. Ben, yola matematik retmeni olmak zere ktm. Beceremedim, psikolojiye dndm. Amca ocukl armla ayrtysak, ben ortaokuldan itibaren stanbulda okuduum iin ayrtk. Bir de, benim bama vura vura dil renmemi salayan Kenan Day faktr, bu ocuklarn hayatnda yoktu. stanbula okumaya ilk Bekir geldi. Yksek retmen Okulu, Robert Kolej deildi, Mektebi Sultani de deildi. Bakmsz, pis bir bin ayd, buna karn Bekir'i ezdi. Neden byle olduunu kavrayabilmek iin, bir tr yanstma yntemi kulland m hatrlyorum. Holo-former alt, Klk Dersanenin duvarlarn altn varakla bezedi. Tunca'ya bakan pencereler ar kadife perdelerle kapland. Altn ilemeli tavandan dev kristal avizeler indi. ikinci Franois'nn, Napolyon'un, Kardinal Richelieu'nun, Clemenceau'nun muhteem tablolar asld, imparatorluk armalar, asalar, gz kam atrc prltlar saan talar, cam vitrinlerde sergilendi. Holo-salon, birbirinden pahal krkler, mcevherler iinde salnan ziyaretilerle doldu. Kadzade'nin bellei Maduriyetle maluld, ziyareti kadnlar zengin kok onalar gibi sunarken, kavalyelerini zppeletirmiti. Versailles Saray! dedi Ingrid'in hayretini saklayamayan sesi. Salonu ar admlarla dolaan, tablolarn nnde duran ziyaretilerin arasnda bir altm boyunda, dz siyah sal bir kz belirdi. zerinde koyu lacivert bir manto, ayanda burunlar amurlu ksa izmeler vard. Siyah, kaln oraplar giymiti. Marur kalabaln arasna her naslsa szm bir besleme gibi duruyordu. mre Kadzade'nin, Kendimi Versailles Saraynn yaldzl salonlarnda tepeden bakan Franszlarn arasnda kaybolmu tasavvur etmek suretiyle iime kmesini saladm skntdan yola karak, Bekir'in neler hissedebileceini kestirmeye alm, ezilme duygusunun, Versailles'n ya da okulun, oymal kaplar nn, adam boyundaki inili tavanlarnn insann zerinde kurduu baskdan, hatta Franszlarn veya kentli rencilerin, nadanlklarndan deil de, kendimizi bu meknlardaki varlmz her an sorgulanabilecek dav etsiz misafirlermiiz gibi hissediyor olacamzdan kaynakladn saptamtm. dedii duyuldu. Tartlmaz biimde sakatlayc bu duygudan kurtulmann yolu zerinde ok kafa yordum. Vardm sonu, dlandmz meknlar bir biimde sahiplenmemiz gerektii eklindeydi. Gilles Guerin gibi bir adamn, mesel, Fransz sarayn ssleyen On Drdnc Louis Heykeli'ne 'evrensel kltrn bir varisi de benim' diyerek sahip kabilsek veya okulun tavanlarm bezeyen ini ustas cennetmekn Kerimddin Efend i'yle bir tr akrabalk ilikisi gelitirebilsek, davetsiz misafirlik duygumuzun bir kifin nefes kesen heyecan na dneceinden kesin olarak emin olurdum. . Holo-formerm kapatlmasn istedi, Ancak, bu tr sahiplenme, tabii ki youn emek isteyen ciddi bir abay ngryordu, dedi.

74

Heykelden, inidszlarn nadanlklarnn gvensizliklerinden kaynaklandn kavramak gibi, uzun bir sipari listesinin stesinden gelmek gerekiyordu. Sayn Yarg, ben byle yapmaya altm. Devrim'i de o ynde tevik ettim. Bekir'i stanbuldaki ilk ylnda yalnz brakmamaya, bulabildiim her frsatta okula uramaya zen gsterirdim. retmenlik kentli zengin ocuklarnn o yllarda da tercih ettikleri bir meslek deildi. Yksek retmen Okulu talebelerinin arkaplanlar ciddi ayrcalklar ieremeyecek kadar yeknesak saylrd. Buna ramen, her gidiimde emmiolumu kantinin bir kesine deta snm, sklm pklm otururken bulurdum ve fena halde canm sklrd. Alay edilmekten, kmsenmekten, beenilmemekten korkard sanki. Oysa, karnnn stne katlad bedenini dikse, omuzlarn saklamaktan vazgese, kzlar ondan gzl erini alamayacaklard. Bekir'i boylu boyunca yere yatrp krklarn dzeltmek, ayaa dikmek gelirdi iimden. Neyse ki, emmiolumun bu dokunakl hali fazla uzun srmedi. renci kantini, yerlerde buruturulup atlm tost ktlar, gazoz ieleri, azna kadar dolu kllkler, krk camlar, ya ve sigara kokulan Holo-Versailles'n yerini alrken, Madurlarn ilerini ektikleri duyuldu. Altn yaldzl eyalara biraz daha bakmak istemilerdi. Holo-former, kantinin bir ucunda topluca oturan yoksul retmen adaylarnda odakland. KOALSYON YOLU'ndakilerin Maduriyet'le zdeletirdikleri imajlarn hepsi vard; kt beslenmenin neden olduu ince kemikler, sarmtrak ciltler, ksa boy, her biri bir yerden topl anm gibi duran kalitesiz giysiler, kt ayakkablar. Birinci yaryln sonlarna doru, Bekir, 'krsal kesimden gelen dier arkadalarn' arasndaki yerini ald, bylece ben de 'yabanclanan mekna bir biimde sahip klmasnn dlanmlk duygusunu yok edec ei'ne dair teorimin nasl darmadan olduunu grm oldum, dedi Talip mre Kadzade. Sayn Yarg, ben 'sahip kmak' gereinden bahsederken, yaamsal altyapmz oluturan kurum ve kiilere, onlar kendi korkularmz dorultusunda arptmakszn bakmay, tanmay, zlerine inmeyi, nfuz etmeyi, yreklerimizle btnletirmeyi, ne kendimizin ne onlarn btnlk ve farkllklarn bozmakszn sahip kmay kastetmitim. Eski Trkiye toplumunun binlerce yllk haslatn 'ele geirmeyi' ya da haslatna 'hkim olmay' deil! Gemiin varislerinden 'biri' olmay dlemitim, 'biricik'i asla deil! Oysa, bizimkiler, sahiplenmenin en ksa ve maalesef en ilkel yolunu setiler: Modernist tahakkm. Daha o yl sona ermeden, Bekir'in grubundan 'Okulun havasna hkim olmak' istediklerine dair sesler gelmeye balad, ikinci yln ilk haftalarna gelindiinde Talebe Cemiyeti'ni 'ele geirmekten' bahsediyorlard. Bunu baarabilirlerse 'Okulda eitli vesilelerle yaplan merasimleri idare' edebilecekler, konumalar onlar yapabilecekler, iirleri onlar syleyebilecekler, oyunlar onlar seebileceklerdi. yle sylyorlard. Bu etkinl iklerden amaladklarnn, khne yurtlaryla okul arasnda geen tekdze yaamlarn renklendirmek oldu unu sanmtm. Muhtelif sszlar stanbula tamak suretiyle okulu egemenlikleri altna almak, Asitane'yi de Krkuyu Issz'na benzetmek suretiyle iselletirmek gayreti iinde olduklarm anlamam hayli zaman ald. mer, ayann tozuyla, 'Byk ehirlerde yaayan aydn ve brokrat ocuklarnn Trk milletinin z deerlerini tanmadklarn tespit' etti. Bu insanlara 'milli kltr kazandrmak, milli deerleri ve halk sevdirmek mukaddes grevini, Anadolu'nun eitli blgelerinden gelmi, milli deerlere ve treye bal genler' olarak 'kendilerinin' stlendiklerini iln etti. Bekir, 'kyl' kelimesini 'krsal kesimden gelenler' tamlamasyla deitirdiinden beri yeni terminolojis ini adamakll ilerletmi, 'burjuva kkenli ve daha ok kentli genlerin yozlam olduklarndan bahisle, 'bunl arn snfsal yanllk ve alkanlklarn davaya tamalarnn nlenmesi gerektii'ni vurguluyordu. Her ikisi de 'cazl ve dansl partileri tercih edenlere iddetle karydlar, 'piknie gidip iki ienlerin yle ya da byle uyarlmalar gerektiini savunuyorlard. Emmioullarm dinlerken ehre geldiklerinden bu yana en ok da baklarnn deitiini dnd m hatrlyorum. Bizim ailenin kendi aramzda 'spa gz' dediimiz, bol, uzun ama dz kirpikli iri gzleri vardr. zellikle de, Bekir, kumral kirpiklerinin arasndan yumuack bakmasyla nlyd. Bir yl iinde o da deimi, masum ekingenliinin yerini akln elene pervaszca dikilen, dvken baklar almt. Ne tuhaf! Issz'n ortasnda ninnilerle uyuyan yoksul ve zavall bir hykt, bizimkisi. Alacakaranlkta buzlar daha da bir souk olurdu. Tipi, kar, boran, kurt korkusu, donma korkusu, her bir gn, yedi zalim kilom etre gidi ve bir o kadar zalim dn. Bekir'le, mer bir olur, en kkleri Ahmet'i de srtlarnda okula tarl ard. Fakat, emmioullarm, ne yaptlar ettiler, gemiimizin lanet olas koullarn 'kiisel avantajlar' olarak sundular. Bununla da kalmayp, utan verici Maduriyetimizden bir efsane yaratmay baardlar. Doann ve hayatn kat gereklerine alanmlk, direnlilik, dayankllk gibi bilimsel olarak kadns ilkeye ait nitelikleri erilletirdiler, tm kendilerinden sorulur oldu. Efelik, yiitlik, kahramanlk gibi bilimsel mesnedi olmayan 'erdemler'i de kimselere brakmyorlard. Bu meyanda, krsal kesimin KOALSYON'a uzakln -onlar, 'bozulmamlmz, yozlamamlmz diyorlard!- yle ok tekrar ettiler ki, Krkuyu, bambaka bir yer, deta taplas bir Maduriyet iremi, Madurlar Cenneti oldu kt. Biz, Maduriyete itilmi filn deildik. Ne mnasebet! Biz, bencil olmadmz, verici, 'dierkm' ins anlar olduumuz iin Maduriyeti semitik! Ne ki, 'dierkm,' Krkuyu'daki lisanmzda yeri olmayan, zihinlerdeki karl da muhtelif bir kelim eydi. Emmioullarmn zihinlerindeki kodlamada 'snr amayn, nk Allah snr aanlar sevmez' ayetinin

75

ekillendirdii Maduriyet anlamna geldiini ok sonra kavradm. Yoksulluklarm 'laik' terminolojide ifade etme biimleriydi, 'dierkm.' Giderek, kullandktan kelimeler- kulaa ne kadar ada gelirse gelsin, aslnda yaanann Osman Amca'nn 'Asr- Saadet' kurmacasnn bir baka eitlemesi olduunu ve slay terk ederlerken emmioullar mn skca paketleyip dnte kullanlmak zere evde braktklarn sandklar formatlardan hi ayrlmam, onlar hep yanlarnda tam, onlara sk skya sarlm olduklarn fark ettim. rnein, biri muhafazakr tekisi ilerici etiketler taknan akrabalarmn her ikisinin de 'cazl ve dansl partileri tercih edenleri' uyarmaya kalkmalarnda, 'kudm ve ney sesiyle sema etmeyi men eylemeye' niyetli, gemi Kadzadeler'in damgal arn okuyabiliyordum. Bekir'in, kent kkenli devrimcileri 'burjuva alkanlklarndan vazgemedikleri, davay yozlatrdklar' sulamasnda, kktenci Mslmanlarn, 'dnen birok kafa sadece slma gre deil, felsefe ve varyasy onlarna hatta deiik dinlere gre dnr duruma geldi. Dnem, sadeliin ve safln bozulduu yani kar anln zirveye ulat dnemdir' yaknmalarnn ablonunu kartabiliyordum. te yandan, Bekir gibilerini 'banaz, sekter, poplist ve uvriyerist eilimlere sahip olmakla' sulayanlar sanki eyh Muzaffer ahfadndan batnilerdi de; kent kkenli devrimcilerin 'devrimcilie uyamadklar zaman, devrimcilii kendilerine uyduruyorlar, kendilerini kimi revizyonist grlerle rasyonalize eden bir kesim olut uruyorlar' eletirisi, eyh'e, kardei Galip'in azndan dorudan gndermeydi: 'Aklna estii gibi dnp, aklna estii gibi taklanlar, bi'dat ve kendiliinden ihdas edicidirler.' Sayn Yarg, Modernizm, '70'li yllarda kr-kent ekimesi eklinde tezahr etti ve devrimciliin Birikim gibi dergilere kadar kan sorunlarndand. Hatrlyorum, ekimeyi durdurmaya alanlar, 'Bu srtmeyi byk lde hafifletecek olan, felsefesiyle, bilimiyle Marksizm'i kuramsal dzlemde yeterince zmsemektir, sindirmektir,' derlerdi. Ve ben bunu yazanlarn hi tanmadklar imam Azam'dan dorudan alnt yaptklarn dnrdm: 'Aslolan, Kuran Kerim'in getirdii ve Hazreti Peygamber'in davet ettii, insanlar arasnda tefrika ort aya kt devreye kadar Hazreti Peygamber'in ashabnn yapmakta devam edegeldikleri eylerdir. Bundan bakas ile amel edenler bi'dat ve kendiliklerinden ihdas edicilerdir.' Zihniyet ayn zihniyetti de, 'devrimci' ses veriyordu, o kadar. Zamanla, 'Galiba devrim yok, devrimciler var!' diye dnmeye baladydm. 'Kur'an okumayan slamclara kar Marks' okumayan sosyalistler! Tenc ere yuvarland kapam buldu.' Derken, bizimkilerin 'meselesi'nin aslnda bin drt yz yllk bir alkanlktan ibaret olduundan kukulanmaya baladm: Yaamay okumaya tercih etmek alkanl! 10 imdi, buradan bakldnda ok net grnyor. Bata bizimkiler olmak zere, eski Trkiyeliler, akll arnn kendilerine yettiinden hibir zaman kuku duymamlard. Zekya bilgiden her zaman ve ok daha fazla deer vermiler, dayatlan gerei renmek iin deil, kendi dndklerini, kendi inandklarn, kendi gereklerini dorulamak iin okumulard. 'Uyulmas zorunlu esaslardr' diye akllarna yatmayan kurallar dayatanlarla yaamlar boyunca, okulda, devrimcilikte, milliyetilikte, slamclkta, askerlikte, i hayatnda, politikada, trafikte, kurallarla karl atktan her yerde, alenen ya da sinsice mcadele ettiler. Kurallar mmkn olabildiince ihll ettiler, kaytard lar. Bir kurguyu hakk ile cevheri, z ile ayrntl delilleriyle bilenlerden hazzetmedikleri gibi, kurallara uym aya alanlara da iyi gzle bakmadlar. Eitim merkezlerine de yle. yi gzle bakmadklar gibi, oralarda hakkyla eitim grmeye alanlar da kmsediler, 'inek!' derlerdi, 'inek herif!' 'u allameleri gryor musunuz, bunlar, sokaklarda yazl kt trnden ne bulurlarsa yiyip yuttuklar sylenen Hindistan'daki o kutsal ineklere benzerler.' Sayn Yarg, YEN DNYA DZEN'nin 'kltr tirandr' ilkesine katlmamak mmkn deil! El Ezher'li Mustafa elMerai'nin allamelerin inek olduklarna dair bu ok eski iddias, Yksek retmen Okulu'nun devr imcilerinin yreklerinde de yer bulmu, okulun alkan rencileri 'inek' olup kmlard. renme, format deitirme eylemi ikinci plana atldnda, yaam sahiplenmenin yegne yolu elb ette fiziki tahakkm olacakt. Ancak, asl takiyyeciler, emmioullarm deillerdi. Onlar, masumdular. Asl tak iyyeciler, onlar, Issz'n bni Haldun'lar, Hegel'ler yetitirebileceine inandranlard. Hayr, fakihleri hibir zaman sevmedi bizimkiler. Ibn-l Arabi'nin dnce dnyasndaki yerini teslim etmezlerdi ama 'fakihler, milletin firavunlardr' saptamasna btn kalpleriyle katlrlard. Sayn Yarg, lkenin yamalanmas da, gecekondu burjuvazisinin, emmioullarmn mafya destekli ykselileri de, ayn kuralszlk ak sayesinde mmkn oldu. Bizimkiler, yle iyi paketlediler ki masumiyetler ini, kendilerini yakndan tanmama ve btn pheciliime ramen ben bile hi deilse bir dnem medet umdumdu onlardan. Babozukluu dinamizm sandm bir dnem vard sahiden. 'Baban sulamamalsn,' demitim Devrim'e, 'Byk ounluumuz iin srgnde yok olmamann pratikteki tek yolu, yeni koullar zerinde hkimiyet kurmamzdr. Dmzdaki dnya ile yaamak ve yaatmak esas zerine kurulu sembiotik iliki gelitirmek hayli emek ister. Oysa babann hamurunda nefsine zulmetmek yoktur. Bizzat Kur'an tarafndan yasaklanmtr. te yandan, devrimin sonsuza dekmi gibi grnen ertelenmesini

76

mteakip, bol para kazanmaya soyunmas da ayn dnya grnn uzantsdr, ideolojik hkimiyet kurul amadndan, parasal hkimiyet kurulmas sz konusu oldu. Ailenin sosyalist devrim uruna bir de kurban vermi olmas, Bekir'in bu seimini deta aklam, dnekliimizin kefaretini demiiz gibi olmutur. 11 Daym oullarna yaklatrmayan Osman Amca, onunla dorudan irsiyet ba olan dul annemle beni de evinden uzaklatrd, dedi mre Kadzade, Karlar yumuar yumuamaz, kardeim Ouz henz aylk bir bebekken Krkuyu'dan, erke'e gnderildik. Sayn Yarg, mahkemeyi yanltmak istemem. Issz'dan kurtuluyor olmaktan ok mutlu, ok heyecanl ydm. Buradaki yoksulluktan nefret ediyordum nk. Yoksulluun her trlsnden, maddisinden manevis inden her trlsnden nefret ediyordum. Zaman iinde odun sobasna afranelik atfedenlerden de, Anadolu kylsnn safiyetini yitiriyor olmasna hayflananlardan da nefret ettim. Safiyet diye ycelttiimiz ilkellikti nk. Madurlarn hayat yalnzdr, yoksuldur, pistir, hayvancadr, ksa srelidir. Madurlar, evrelerine kar fevkalade duyarsz, fevkalade ilgisizdirler. Toplumsal ilikiler diye bir meseleleri yoktur. Buna karn, inatd rlar. Aina olmadklar her eyi reddederler. Ben bunlar o zaman da gryordum. Krkuyu'dan gidiyoruz sevincinden btn gece uyuyamam, ezanla kalkm, hazrlanmtm. Bir an nce gidelim istiyordum. Osman Kuran'la Kenan Kadzade'nin konumalarn duydum. Kadzade'nin belleindeki kuru ceviz yzl, elimsiz Osman Kuran, pasl odun sobasnn yanndaki kerevete bir dizini altna alarak oturmu, srtn Kbe desenli ucuz halya dayamt. Banda zaman zaman geriye itip altndaki salarn kad el rgs takkesi, elinde kehribar tespihi vard. Onun karndaki tahta iskemleye bzlm oturan Kenan Kadzade'nin lacivert takm elbisesi terziden yeni kmasna tl, beyaz gmlei prl prld. Daym, takm elbiselerine birini sabah, birini leden sonra -burutuklar iin!- giymek zere ift pant olon diktiren benim tandm ilk ve tek insandr, dedi Sank, Temizin ok tesinde, steril bir adamd. Bah ede dokunduum iekten, scak ekmekten koparttm lokmaya kadar, evremdeki her cismi, zerinde gr nmez mikroplarn vngr vngr oynad pislik yuvas olarak alglatmay baarmtr bana. Annemi erke'te koymamasnn, dourmak iin kye yollamasnn altnda da titizlii yatar. Doum olaynn ya, kan, plasenta gerekliinden irenecek kadar idealistti. Hibir yere dememeye alarak, ba nnde oturuyor, Bekr hanmla evlenmek, dul hanmla evl enmekten phesiz stndr, diyen Osman Kuran' dinliyordu. Bekr hanmla evlenmek, dul hanmla evlenmekten phesiz stndr. Zira terbiye, eine ballk ve emrine boyun, yalnz onun gzelliine bakmas, bekr hanmlarda daha oktur. Dul kadnda ilk eini hatrl amak ve onun gnlerine hasret ekmek ihtimali vardr. Lkin, mran, bizim gelinimizdir, kzmz saylr. Zam annda dndk ki, faraza yaratl itibariyle iffeti tam olmasa bile, yaknlarndan, kardelerinden ekindii iin baz irkin durumlar olsa bile men edilebilir. Nizamn devam ve maddi lemin bekas sebebiyle yeen imiz Murat'a uygun grdk, evlendirdik. Peygamber Efendimiz, Sallllh Tela, 'Kadnlarnzn en hayrls douran ve kimsesiz olmayandr,' buyurmutur. mran, bize iki ocuk vermitir. Hayrldr. Bir kusuru vardr, cmerttir. Cmert kadn, velinimetinin evinin bo kalmasna sebep olur. Haneyi arur etmekten ve israftan kanmak lzmdr. u da iyi bilinmelidir ki, gzel kadna ahlksz kimselerden istek ve alka ok olur. Kad nlar da zayf olduklarndan muhtemeldir ki, alka duyan bozguncular eitli hilelerle isteyip birok dnya aldatlar ile arzu edince, doru yoldan karak arzularna uyarlar. mdi, bacn sokaa brakmayasn! Evinde otursun. Dnlere ve kadnlarn toplu bulunduu yerlere gndermeyesin. Bilhassa bu zamandaki dullar arasnda ktlk sebepleri mehurdur. Birbirlerine muhabbet herkes tarafndan bilinmektedir. Bozuk iler iin toplanp, oraya gelenleri de bu bozuk yne tahrik ederler. Bacn, bilhassa da takva ve dindarl bilinmeyen kocakarlarla ve pheli bulunan kadnlarn sohbetinden alkoymak lzmdr. Tanmad ihtiyar kadn asla eve koymamal, mahremiyetine kartrmamaldr. mran gentir. Kendinden stn ssl elbiseleri ve bunlar giyen hanmlar grp, bu duruma hasret ekerek, gelip sana da ayn eyi teklif eder. Bu da sana kar olan hrmetinin azalmasna sebep olur. Erkeklerin bulunduu yerde bulunmasn men etmenin farz ve vacip olduu zikr ve beyana muhta deildir. rg, nak gibi san atlarla megul edilmesi lzmdr. Bo ve lzumsuz eyleri yapmak ve dinlemekten, erkek ve gzel genleri grebilecei yerlerden, Hsrev ile irin gibi k ve mauk hikyelerinden, hezeyan kitaplarn okumak ve dinlemekten men etmelisin. Yusuf kssasn da renmesin ki, Zheyl'nn ak ve Yusuf'un gzellii dnc esi aka tahrik etmesin. Sayn Yarg, aynen de yle oldu. Kenan Daym, Beyaz Dizi diye bilinen k-mauk romanlar seris ini anneme yasaklad. Bu yasa ben de onayladm. Annemin bo kitaplarla gzlerini bozacana, kendisini iyi kitaplarla eitmesi gereini savundum. Kadnn nne Freud'u koymadysak, endiimiz iindi, eitimsiz olduunu bana kakmaktan utandmzdan deil! Bizler byyp, niversiteye baladmzda apartman komularyla toplanp kt oynadklarnda da, Kenan Kadzade, 'illa da oynayacaksan, bari bri ren de zekn gelisin!' diye kitaplar getirdi, kadn o elencesinden de etti. Sokaa kmasna ancak daymn ll

77

erinde yaland, yzne baklmaz hale geldiinde izin verildiinde yrmeyi bile unutmutu annem. Sokak iznini kullanamad. Jogging'le ayrobik de stne geldi, bu defa da yiyip iip oturduu, imanlad iin azarl and. Eski Trkiye'nin snflar, ideolojiler, inanlarst yegne mutabakat, kadnlarn hayat skalasndaki yerl eri stneydi. Ayn kazanda kaynamalar imknsz gibi duran pozitivist Daym Kenan Kadzade ile gerici Osman Kuran arasnda i kadnlara geldiinde su szmazd. Dullarn kaybedecek hibir eyleri olmadna inanldndan, kadnlarn en tehlikelilerinden saylrlard. Annemin kendisine atfedilen aalk konumu kab ullenmi olmasndan her zaman nefret etmiimdir. 11 Tek bir mh yitirdikti, naldan olduk, Tek bir nal yitirdikti, attan olduk, Tek bir at yitirdikti, atldan olduk, Tek bir atl yitirdikti, zaferden olduk, Tek bir zafer yitirdikti, lkeden olduk! General, oturduu yerden szn kesti, Talip Kadzade'nin. Sayn Yarg, siz beni mahkemeye hakaret etmekle sulamadan nce hemen ben sylemeliyim: Talip' mre'yi naldan eden mh, Issz'n kaybyd. nce, the Mh yani Krkuyu gitti! Sonra da the nal. Nal, din, tabii. Din, genderle i ie. Gender, cinsiyet. Kl ve Hinnom pl. Onon bir yanda vard.

78

THE NAL (Allahmme inni Euz Bike Minelhubsi Velhabais!) HNNOM PL 1 Benim ocukluumdan kalma bir kfrdr bu, Allahm, beni dii erkek btn eytanlardan koru! Bilirs iniz, Apokolipsos, San Maritus'un ldrlmesi, sa'nn armhta kvranan masum bedeniyle mest-i harap olmu iren Ortaa tipleri! Gzler yuvalarndan frlam, azlar kara kuyular gibi yutucu, habasetin arptt El Greco yzleri! Ben, bunlara ilk kez onon bir yalarndayken rastladydm. u farkla ki, benimkiler tabl olarda deil, canlydlar. Bir lca hamamnda, irkin bedenlerini hamam otu ttssne sarm, ykanyorlard. erke'te, diye aklad General. Ve havuzun teki ucundaki kurnann banda, burnu enesine deen kocakarnn sandan, beni cmle leme tehir etmek iin, Allahmme inni euz bike minelhubsi velhabais! diye, karanlk azndaki tek altn diinden zalim parltlar saarak haykran kadnn kat kat yalarnn ereveledii reme organ, kin kusan korkun yznden daha melundu! V Claudia Roth'a dnd, Ve biliyor musunuz ki, kadnn oras, kendiminki de dhil olmak zere, hayatmda baktm ilk ve son kadn organyd! Ve bunun ne denli hazin bir kader olduunu ben yeenim Revolucion! sayesinde kavrayac aktm! Savc kadn, mahcup olmu gibi ban edi, nndeki ktlar kartrd. Altn dili kadn, azn am, srdili boyutlarndaki mstehcen et parasn yuvarlam, avucuna el kadar bir sakz tkrm, sonra o sakz parmaklarna alm, kolunu kaldrm, su muhallebisi gibi titrek ve przsz koltuk altna yaptrm ekmi, yaptrm ekmiti. Kllarn yeni alm olduu iin cannn yanm adnn farkndaydm, iimi kaldran sakzn kard sesti! Ben bylenmi gibi bakarken, kadn elini koltuk altndan alp, aaya, kasklarna kaydrdyd. Sakz bu defa da Orasna yaptrp yaptrp ekiyor, bana sakzla kl yolma yntemi retiyordu. Yce Kaos! dedi dinleyicilerden birisi. Dierleri glmeye durdular. Yaz tatilindeydik. Fatma Abla'y Ilca'ya biz ocuklar da gtrmeye raz edince, kz, ben, Devrim'in annesi Mjgn ve Ayla, havuza rlplak giremeyeceimize, bize mayo gerektiine karar verdik, harlklar mz birletirdik, byklerden gizli, Yerli Mallara gittik. Drt metre, beyaz zerine mavi puantiye basma aldk, diktik: Baveren memelerimizi kapatmas iin drt ke gslkler eklediimiz lastikli donlar, paa kenarlar nda erife Yenge'nin para torbasnda bulduumuz beyaz sutandan ssler! Gsln st iki kesine tutturduumuz asklar omuzlardan aa iniyor, donlarn arkasyla birleiyordu. Fakat yle adiymi ki kuma, bizim mayolar daha giyerken yrtldlar. Hamamn soyunma odasndan ellerimiz gslerimizin stnde, sklm pklm km, daha da yrtlacaklar korkusundan kendimizi havuzun ate gibi scak sularna atm, saklanmtk. Bu defa da, ektiydi adi basma! Hem ekti hem de boyas akt. Bacaklarmzdan, kollarmzdan yol yol szlen mavi boyay bykler grecekler, dayak yiyeceiz korkusundan havuzun drt bir yanna da ldk, sudan kn arlarn duymazdan geldik. Ne ki, sodal su mayolarmz gzle grlr hzla rtyor, delik deik ediyordu. Benim bir delik de tam nmde ald. Memelerimi gizlemek iin urarken, farkna varmamm, alan delikten bir kl km dar. Tek bir klm var, o da dar km. Fakat, kocaman bir kl. Rahmetli Mustafa ve Ouz'dan ayrca katmdan, havuzun kurnalara bakan uundaydm. Kurnalarda yerli kadnlar ykanyor, hamam otu kokusundan gzlerim sulanyordu. Sonra, nasl oldu bilmiyorum, enesi burn una deen kadn, benim klm grd ve delirdi. Yanndakini drtt gsterdi, yanndaki yanndakini derken, barmaya baladlar, 'Allahmme inni euz bike minelhubsi velhabais!' Fatma Abla'nn arkada, zmirli Glsen Teyze vard, Doktor Albay'n ei. stnde siyah bir lateks mayo, havuzu bir batan bir baa kula kula yzyordu. O grm, yetiti, 'Ne oluyor burada?' Kadnlar, hrslarn alamamlar, azarlayacak bir byk bekliyorlarm ki, Glsen Teyze'ye saldrdlar. Sakzl Kadn, ayaa kalkt, bir kendisininkini bir de benim oram gsterdi, 'Mekruh!' Havuzu murdar etmiim, kl yolmak Mslmanlkta farzm. Kllarm yolmadm iin cehennemde yanacakmm! Kadnn haykrlar hamamn kubbesinde yanklanr, drt bir yandan lanetler yaarken, bir elim nmde, bir elim gsmde, sska kollarm ne memelerimi ne de oram kapatabilirken, utan ve kork uyla iki bklm, kaplca scanda buz kesmi, yaprak gibi titreyen bir ocuk, ben! Glsen Teyze'nin 'Kendin izden utann, o daha ocuk!' k, cehennem zebanilerinin kahkalarn kkrttyd. Gzleri benim zavall kabartlarmda, kadnlarn cevab, 'Ufalsn ufalsn da gtme girsin!' Kusmaya baladm. Saygonlu ocuk fahie muhabbeti henz dnyann gndemine girmi deildi. Ne oullarna hamamda kz beenen annelerin davranlarn ne de mamalarn ocuk sermayelerini nasl incel ediklerini bilecek yataydm. Ne ki, 'cinsel taciz' denilen iddeti hissetmek iin var olmann yeter olduuna;

79

tehirciliin, tahakkmn ve lezbiyen unsurlarn o gn, o kubbenin altnda kol gezdiine bugn bile yemin edebilirim. Ben bunlar hissettim ve tepkim, utan, korku ve tiksintiydi. Katlmtm, alayamyordum, kusm uklarm silmekten bile acizdim. Glsen Teyze, yar plak vcudumu ekti, gzlerden uzaklatrmak amac yla kendisininkine yaptrd. Uzun boylu bir kadnd, enem kasklarna ancak ulayor, yzm orasndan biraz yukar geliyordu. Osman Amca'nn Hatice Yenge, ambitlerini retmiti. Ya Glsen Teyze'nin ambitleri varsa ya mayosundan kar, enemden trmanr, azma dolarlarsa diye dehete dp, baylmtm. Daha sonraki gnlerde oramn kllarn yakarak temizlemeye kalktm, Allahmme inni euz bike min elhubsi velhabais, cinler yangn yerlerini, klleri severler diye vazgetim. Oram, necaset yeriydi. Oram, mezbelelikti. Oram, kllarn bittii bozkrd. Oramda, kllarn dibinde, cinler cirit atyordu. Cinler, tezek yerlerdi. Cinler, vcudumun gzeneklerine nfuz edebildiklerine gre, ansme haydi haydi girerlerdi. Vngr vngr oynayabilirlerdi. Barsaklarmdan beslenebilirlerdi. Oramn merkezi olduu hareketlilikten kanabilmek iin yapmayacam yoktu! Orama duyduum sakatlayc nefreti gndemimden karmaya ok uzun seneler sonra, o da ancak yabanclaarak muvaffak olabildim. 'Sen yoluna oram, ben yoluma!' eklinde karlkl bir saldrmazlk pakt imzaladk. Her neyse. Ilca'dan youn bir sululuk duygusu iinde dndmzde, Hatice Yenge'yi evde bizi bekler bulduk. Olanlar anlatldnda, o da, 'Havva Anamz, yasak meyveyi yiyince, st, batrd,' diye bir aklama getird iydi, 'Snca da, Allah Teala grecek, anlayacak elmay yediini diye, bokunu avulad, kollarnn altna, bacaklarnn arasna svad. Saklad sand gnahn ama bokun dedii yerde kl bitti. O zaman bu zaman kar ksms hayz grmekle, kllanr. Mslmana amn ayna gibi temiz tutmas farzdr yoksa cehennemde yanar. Kllerini savurur yeniden halk ederler, yeniden yanar. Bu byle srer gider artk!' Benim ocukluumda zerine benzin dkp ateledii adamn nda sevgilisiyle pen Yeni Dny al Terminatrler yoktu. Yanmaya ilikin yegne tecrbemiz, bahelerde kaynatlan amar kazanlarn st mze devirmekten ibaretti. Kemiklere ileyen ac ve iyilemek bilmeyen clk yara yani. Buna karn, bir kez yanp kl olmaya razydm klm yolmadm iin ama bir kere, on kere, milyon kere, sonsuz kere yaklmay ne kendi iime sindirebilmi ne de Allah'a yaktrabilmitim. Ben olsam beni bu defalk affederdim, diyordum. Allahmme inni euz bike minelhubsi velhabais! te, imdi de Cenab Hakkn usullerini onaylam adm iin cezalandrlacaktm! Ensemden yukar, kulaklarma, oradan tepeme ykselen atei cehennem provas sandm. Sonra bir gece de belediye sinemasna gtrmlerdi bizi. Sakzl Kadnn yz ember sakallara kar tyd. Sezer Sezin'i boazna kadar topraa gmm, talyorlard, nk fuhiyat emreden eytana uymu, kahpe olmutu. Kahpe'ye vuruyorlard, Kahpe'deki eytan talyorlard. Allah'n Resul, 'eytan, kadnn dolat yerde dolar' buyurmutu; 'Kan, eytan damar kmldattnda fkrr,' buyurmutu. Allah'n Resul, Hazre-ti Aie'ye hayz kann da eytann fkrttn sylemiti. Benim iimde de eytan vard! Bedenimi fesata uratacakt. Bedenimde irkin eyler icra edecekti. Gzle grlmeyen kk varlklarn sonsuz evreni beni yutacak, iinde eritecekti, iyi insanlar, Allah ve Resulnn emirleri gerei eyt an bertaraf etmekle ykmlydler. Beni eytandan kurtarmak iin dveceklerdi. Oluk oluk kanlar akacakt. Etlerimi didik didik edeceklerdi. A gzl cin srleri barsaklarm kemirecek, gzlerimi oyacaklard. lklar atacaktm ama lklarm eytann lklar olaca iin kimse bana acmayacakt. Anlatlamayacak derecede periandm. Korkun derecede, kesin ve katksz biimde periandm. Korkun derecede, kesin ve katksz biimde yalnzdm. Beni yatama mhlayan delicesine korkuyla bouluyordum ama hi kimseden hibir yardmn gelmeyeceini biliyordum. Hibir konumann, aklamann beni sakinlet iremeyeceini biliyordum. nceleri sessiz sessiz alarken, gece yarsna doru haykrmaya baladm. Daym kalktyd. Daym, o zamanlar sk-skya yaptm md benim. Nursuz bir ateti ama yz bin kere evlyd gayya kuyusunun karanlndan. 2 O yllarda Amos z diye nl bir yazar vard. O adam, 'iyi insanlar nefretten korkarlar ve hatta varl n bile inkr etmek isterler. Apak karlarnda grdklerinde ise buna adanmlk veya benzeri bir isim tak arlar,' derdi. ok hakl olduunu dnrdm. Nitekim, biz hane halk, Kenan Daym' idealleri iin yaayan yalnz bir adam olarak grr, bizler ve dnya ile bu denli urayor olmasn derin yurt sevgisine verirdik. Trkiye Cumhuriyeti'nin yaamasnn, kendisini onun gibi lkeyi dzene koymaya adam insanlarn varl na bal olduu biliyorduk. Bize bardnda, Trkiye'yi Trkiye yapan deerlerden saptmz teslim eder, azarlanmay hak ettiimizi kabul etmek zorunda kalrdk. Hi evlenmemiti. Devlet iktisadi Teebbslerinden birinde makine mhendisi olarak alrd. Her sabah altya kurduu saati almadan uyanr, otuz dakika jimnastik yapar, yedi sfr sfrda kahvaltya otur urdu. Kapya braklan gazeteleri o okumadan ellememiz yasakt. Paspasn stnden kendisi bizzat alr, masaya yrrken manetlere gz atard. Bu anlarda, muharebe alanndaki olumsuz bir gelimeyi diini skp soukkanllkla gslemeye hazrlanan bir kumandan andrrd. Okumas fkesini kabartacak haberler

80

aramak eklindeydi: Yolsuzluk, yozlama, ahmaklk, cehalet, irtica, Cumhuriyet ilkelerine ihanet! Ba makal eyi, stun yazarlarn, babakann, parti liderlerinin, genelkurmay bakannn demelerini okuduka nered eyse fiziksel bir ac duyduunu hissederdim. Elinde her daim sivri bir kalemle oturur, cmlelerin altlarn izer, stun derkenarlarn soru iaretleri ve nlemlerle doldururdu. Bazen, dikkatle katlayp brakt gazet ede byk bir delik alm olduunu grr, yazarna cevap denmek zere kesip dosyaladn anlardm. Her yanla yetimeye alr, maann azmsanamayacak bir ksm, lkenin felkete gittiini gremedikleri ya da kendilerini kandrdklarna inand bakanlk mstearlarndan, sendika bakanlarna, niversite rekt rlerine kadar uzayan geni bir listeye yazd uyarc/terbiye edici mektuplarn posta parasna giderdi. Babamn lmnden sonra yanna ald bizleri eitme gayretleri amanszd. Saat on iki sfr sfrda le yemei iin eve gelir, on iki eyrekte, sca tam kvamndaki yemeini tabanda, bizleri ykanm ve taranm olarak sandalyelerimizde bulsun isterdi. nemli olann midelerimizi belli saatlerde ackmaya alt rmak olduunu rendiimizden, toksak syleyemez, arpayla beslenen ocuklarn var olduu yoksul lkem izde tabamza konan son bezelyeye kadar yemek zorunda olduumuzu bilirdik. Tam tamna krk be dakika sren le yemeini, daym, demokrasi ve sofra adab dersi olarak ayrca deerlendirirdi. atal solda, kak bak sada, ekmek dilimlerinin kalnl bir-bir buuk santim, orba taba dz taban stnde, peeteler gen dzeninde sofra kurmay; azmzda yemek varken konumamay, dirseklerimizi masaya dayamamay, zeytin ekirdeklerini kamzn stne yavaa brakp, saklamay r enmitik ama inciri ve eftaliyi, sadece ataln yardmyla, hi el dedirmeden soymak zorunda olmak ik enceydi. Snava hazr olmayan rencilerin kurtarc teneffs zilini beklemeleri gibi, biz de krk be dakikann dolmasn, daymn bu korkun egzersize vakit kalmadn iln etmesini bekler, dua ederdik. Yemek boyunca, hep o konuurdu. Sze gazete haberlerinden girer, aklamalarla, yorumlarla, gnn gndemini Cumhuriyet'in kurulduu gnlerde olanlarla karlatrarak, ibret gstererek devam eder; ne olm as, bizim neleri nasl yapmamz gerektiini belirterek bitirirdi. Bize yle grnrd ki, eski Trkiye'nin mesel eleri hi deimiyordu, nk daymn yzlerce defa anlattklar hep ayn eylerdi. Sayn Yarg, daymn bitmez tkenmez nasihatlerinin kutsal bir fkeyi yansttn, pek ok dorular ierdiini, Devrim'le balayan felketler zincirini zmlemeye alrken anladm. Bizi sarsmaya, taze bey inlerimizi o dorularla ykamaya almt. Ne ki, daha o zamandan haritadan her an silinebilecekmi gibi duran kararsz bir lkenin ocuu olmak rktc, daymn yznn, mahvmza sebep olabilecekleri sral arken ald yarglayc hatta zalim ifade daha da korkutucuydu. Dudaklar fkeyle titrer, aznn iki yanndaki izgiler buz gibi bir nefretle derinleir, uzard. Byle zamanlarda onu gzlerinden kindar kvlcmlar saan bir kurda benzetirdim. lke apndaki deiim ve rmenin izlerini biz ocuklarn gidiatnda da grdn dnd zamanlar daha da merhametsiz ve efkatten uzak olurdu. Yank unutulmu bir ampul, iyi kapanmam bir musluk, lke ekonomisinin kne dair uzun bir sylevi davet eder, kardeimle ben kendimizi karaborsac larla ortak, hyanet-i vataniye iinde bulurduk. Dersten kaytarmak, dikkatsizlik, okul bulamayan ocuklarn haklarna tecavz demekti. Hrpanilik, danklk, disiplinsizlik ise Trklerin koca bir imparatorluu kaybetme nedenleri. Biz, sk durmaya, rnek ocuklar olmaya, gelecei grmeye ve nlem almaya mecburduk. Kbrs meselesinin lke gndemine geldii yllarda, savaa ve onu izlemesinin kanlmaz olduunu iddia ettii Yunan igaline kar nlem almamz, kendi yiyeceimizi kendimizin yetitirebilecei kye dnm emiz gerektiini sylediini bilirim. Aylarca tekrarlanan ryalarmda ateten kor haline gelmi kurun palik aryalarla boumutum. Kuruntu, keder ve nsezilerini kendisine Allah tarafndan bahedilmi stn nitelikler olarak da grd nden, biz ocuklar esirgemek, hayatmzn baharnn keyfini karmaya tevik etmek, aklnn ucundan gemezdi. Akam eve hangi felket haberi ile gelecek diye endie iinde bekler, tersi bir durumda dnyalar bizim olurdu. Daymn dnyasnda akli olmayana yer yoktu. Bu nedenledir ki, o kbuslu gecede, yatamn banda dikilir grdmde, nereden balayacam, neleri anlatp neleri geitireceimi yekten bilemediydim. Oram'la balantl olduundan, kl meselesini ap, yerli kadnlar ikyet edemezdim. Cehennem bekilerinin ellerimi boynumun arkasndan baladklarn, kat kat yanan atee doru yzkoyun srndrld m, harn yzm yalayarak yaktn, kafatasmn etlerinden syrlm, bembeyaz srttn grdm syleyemezdim. Kbuslarm, onun, 'Sama!' diye kestirip atmayaca, zerinde konumaya deer bulaca bir mesele olarak nasl sunmam gerektiini dndm hatrlyorum. Allah'n varlna akl ve gnlyle inandn ama Kurann dneminin mstesna bir adam olan Hazreti Muhammed tarafndan kaleme alndn dndn syledii iin, kanm donduran cehennem tasvirler inden deil, Allah'n detinden balamay uygun buldum, insanlar cehenneme hi kmamacasna mahkm etmesinin hakszlk olduunu haykrdm. Haykrlarm kkrtt, bylesine kt niyetli, zalim bir Allah'la ur aamayacam, umurumda bile olmadn, ne hali varsa grmesi gerektiini hkrklar iinde anlatp, 'Madem yle istiyor, yakarsa yaksn!' diye meydan okudum. 'Yok, yle ey! Cehennem filan diye bir ey yok! Yat, uyu!' dedi daym, az ok beklediim gibi. Ne ki, ben kendimden gemitim. Havale geiriyordum, 'Var! Var! Var!' diye rpnmaya, tekmeler savurmaya bal

81

adm. Ateim adamakll yksek olmalyd, kontrolm kaybettim, tersini kararlatrm olmama ramen yanan etlerden, karanlkta parlayan iskeletlerden, kafataslarndan bahsetmeye koyuldum, isteri nbeti gibi bir ey olmalyd ki, daym geitiremedi. Yatama oturdu, meseleyi deil ama benim ruh halimi ciddiye ald n belirten nispeten yumuak bir sesle, 'Neredeymi bu cehennem?' diye sordu. Hatice'den duyduklarm hkrdm, 'Kk olan yerin altnda, Dnya'nn ortasnda! Gne'ten daha scak, kat kat ate yanyor. Banda zebaniler duruyor!' 'Grdn m bak, yalan ite!' dedi daym, 'Gnein scakl be bin yedi yz elli derecedir, demiri bile fokur fokur kaynatr. Bu cehennem gneten daha scaksa ayet, o zebaniler kimseye eziyet edemeyecekler demektir, nk insan vcudu o scaklkta annda buharlar, iskeletti, kemikti, hibir ey kalmaz. Sonra zaten kim demi arzn ortasnda ate yanyor diye? Arzn merkezinde ar ve kaskat bir tabaka vardr. By yp liseye gittiinde jeoloji dersinde reneceksin bunlarn hepsini.' 'Peki, neden yalan sylyorlar, neden korkutuyorlar ocuklar?' 'Allah bellarn versin o yobazlarn!' dedi daym, nefretle, 'rmcek kafal ticaniler! Kim anlatt sana zaten bunlar, din dersi hocas m? Ayan yerden keserim ben o cahil herifin!' O durumda bana ne sylese bu tehdidinden daha etkili olamazd. Daymn okula gidip brahim r etmen'i dvecei dncesi, hezeyanm sprd, kendime geldim, 'Hayr, hayr! Vallahi, o sylemedi, dayc m, onun bir suu yok!' diye rpndm. Mrteciler, daymn dikkatle izlenmesi gerektiini syledii insanlarn en tehlikelilerindendiler. Trkiye Cumhuriyeti'ne dmandlar onlar. Kafalarnn ezilmesi gerekliliini hemen her gazete mtalaasndan sonra tekrarladndan, brahim retmen'i hedef gstermi oluyordum. rpnm bundand. Kendi halinde, zar arsz bir adamd din dersi retmeni. Onunla ilgili hatrladm tek olumsuzluk, kyametten sonra dnyann ak sal, irkin bir kocakarya dneceini sylemi olmasyd. O kadar irkin olacakm ki, bu kocakar dnya, insanlar ondan kamak, br dnyaya snmak isteyeceklermi. D grnmn farkna varmaya, gzel olup olmadm sorgulamaya baladm yalarmdaydm. irkin kzlarn tek tesellisinin Allah tarafndan yle yaratlm olmak olduunu dnrdm. 'Belki de kocakarnn ruhu gzeldir retmenim,' diye fikir yrtm, ukallk ettiim iin azarlanmtm. Yine de daymn, lkemizin muasr medeniyete kav umasnn yolunda duranlar ahsen belirleyip, bizzat dman kesilmesi srecinin paras olmaktan kanmam gerektiini hissediyordum. Btn srarna ramen, isim vermedim, ky anlatmadm. ocuklara zg sezile, Aile'yi korumaya alyordum. Bizim diaspora henz kesinlememiti nk ve daha henz ky, aileydi, aile de, ky. Eski ankr Vilayeti'nin, erke Kazas'nn, Krkuyu Ky'nde zaten bizimkilerden baka kimse yaamazd. 'Cehennem dedikleri aslnda neresi, biliyor musun?' dedi daym, 'Cehennem, aslnda bir pln ad. Kuds yaknlarnda Hennem veya Hinnom isimli bir vadi vardr, ite oras. Peki, sen Kuds neresi biliyor musun? nce bildiimi sonra da bilmediimi syledim. Duralad, saatine bakt, 'Kalk, hadi gel!' dedi. Tanrm, ne ho bir eydi gecenin o saatinde kbus beiini terk edebilmek! Terk etmeye izin verilmek! Sevin iinde frladm. Daym, oturma odasnn n yakt. Pencerenin altndaki kitaplnn en alt rafnda duran krmz ciltli Byk Atlas ald, Orta Dou sayfalarn at, 'Bak, ite burada,' diye gsterdi, 'Kuds, srail Devleti ile rdn arasnda bir ehir. ok eski bir ehirdir. 1517 ylnda Yavuz Sultan Selim ald, 1917'ye kadar bizde kald. Osman Amcan doduunda, Sivas gibi, Adana gibi bir Trk ehriydi. Bu ehrin dnda, buralarda Hennem veya Hinnom isimli bir vadi vardr. Eski zamanlarda Kuds ehrinin plerini bu vadiye dkerlermi. pler ylr, temizlenmezse ne olur? Dn bir, ne olur?' 'Mikrop saar,' dedim, 'Aferin sana!' dedi daym. 'Hennem plne fareler dadanm, veba salgn km. Veba mikrobunu biliyorsun fareler tar. Kuds Belediyesi salgn durdurmak iin Hennem pln atee vermi. Vebadan lenlerin cesetlerini de o atee atmlar ki, mikroplar da lsn. ok byk bir yangnm ama fareler ple yanaamasnlar diye atei bir daha hi sndrmemiler. Senin anlayacan, Hennem Vadisi tarihe insanlarn ldkten sonra gittikleri, iinde ate yanan bir yer olarak gemi. imdi, 'ca' Arapa'da yer, mekn, mevki demektir. Ca Hinnom veya Ca Hennem, Hennem Yeri man asnadr. Senin uykularn karan 'cehennem' ite bu! Anladn m imdi?' Cehennemin varl kadar yokluu dncesi de korkuntu! dm patlad, itiraz ettim, 'yi ama yerin altnda deilmi ki o vadi!' 'Siz telefonculuk oynuyorsunuz ya,' dedi daym, 'Kulaktan kulaa bir cmle sylyorsunuz. Bataki bir ey sylyor, sondakinden tamamen farkl bir ey kyor; sylene sylene lf deiiyor, yle deil mi? Dn bir, milyonlarca insan yan yana dizilse, binlerce sene sren bir telefon oyunu oynasalar lflar nasl deiir! Birincinin syledii ayn kalabilir mi?' Dayma gvenirdim. Telefon oyununa da aklm yatt, ama cehennemin plk olduunu neden ondan baka kimsenin bilmediini anlayamyordum. 'Ah, kzm, ah!' dediydi rahmetli, 'Bilmez olurlar m, bilirler! Araf Suresi'nde vardr. Bilirler de, ilerine gelmez! O hac-hoca takm cahil halk byle kandrr ite.'

82

O ok iyi tandm ac ifade gelmi, oturmutu yzne, 'Bu feza anda hl doast glerden medet uman, teknolojinin nimetlerinden kendi gayretleriyle yararlanacak yerde, her eyi gklerden bekleyen insanlar var bu memlekette! eriat'n a dlklarna isyan etmeyen, hayr demeyen mnevverlerin ihanet inin neticesidir irtica!' O yamda elbette bamdan byk hkmlerdi bunlar benim. Belleimdeki kaytlarnn silinmemi olmasn, daymn yllar iinde defalarca tekrarlam olmasna borluyum. Bir buna, bir de yobazlna. Kenan Kadzade'nin evet-hayrlar vard, akkaralar vard, krllar yoktu. Bireysel yoruma geit vermeyen tavizsiz bir fundamentalist pozitvstti. Namk Kemal, emsettin Sami, Ahmet Rza, Ziya Gkalp gibi Tanzimat ve Merutiyet aydnlarn Kur'an' esirgemek, lkemiz insannn madden ve manen geri kalm olmasnn nedenini Kuran'n yanl yorumlanm olmasna balayarak meselenin asln rtmekle sulard. Harfi tariften, seslendirilen veya yazya dklen her eyin hibir deiiklie uramadan deerlendirilmesinden yanayd. Mesel, 'slm dnyasnda kadnn erkein klesi durumunda braklmasnn gerek nedeni, slm dininin yanl yorumu, yanl uygulanmas filn deil, sadece ve sadece eriat'n kapsad dini esaslardr. Bunun asl sorumlusu da slm dininin kurucusu, Muhammed'dir,' der, iin iinden kard.. 'Bu nedenledir ki, benim Kelime-i Tevhidim, 'Lilhe illal-lah'ta biter. Bana, 'Muhammedn Resul-ullah' dedirtemezsiniz!' Byle derdi. Daymn bizi bylece eitirken ykledii ykn farknda olmadn dnmem mmkn deildir. Ne var ki, kendisini lkeyi dzene koymaya adam, bu yce ama uruna ban vermeye hazr bir ideacnn yeenlerini saknmas beklenemezdi. Bizleri en kanl ideolojik atmalara 'Vatan sa olsun!' diyerek srebil eceini daha o zamandan hissedebiliyordum. Bundan olacak, boaz dokuz boumdur ilkesi uyarnca ben sustum. Daym afie etmedim. Ondan kaynaklanan bilgilerimi kimselerle paylamadm; ne okulda ne de baka yerde. Tecrit olmaktan byle kurtuldum. Tecrit olmamay zellikle nemsiyordum, nk izlemesi mukadder mcadelede yer alacam saffa ilikin aklm ve gnlm kapsayacak, pheye yer brakmayan bilgi ve inanc edinebilmi deildim. Hal buyken, bakalarnn bilgi/inan sistemlerini tayin ve tespit etmeye, dayatmaya, cret edemezdim. phe, her iki taraf da keskin bir bakt benim iin; ne Ca Hinnom'u ne de Cehennemi btnyle reddedebiliyordum. Geldik, Saakl Dnceye! dedi Savc V. Claudia Roth, Jri yelerine, Her ey bir derece mesel esidir. Fuzzy itiraf ediyorsunuz, deil mi Talip mre? itiraz ediyorum! Mvekkilem, saakl olduunu ne imdi ne de daha nce saklamtr! Kendisi, sa akllktan arnabilmek iin, kendi isteiyle TSVHR'ye bavurmutur! Kabul edildi, dedi V Levin. 'Yoksa siz Kitab'n bir ksmna inanp bir ksmn inkr m ediyorsunuz?' Bakara, 85 dedi Talip Kadz ade, yle grnyordu ki, evet! Bir ksmna inanyordum, bir ksmna inanmyordum. Hem, cezalandrlm aktan dm kopuyordu -bilirsiniz, ayetin geri kalannda, 'Sizden yle davrananlarn cezas dnya hayatnda ancak rsvaylk, kyamet gnnde en iddetli azaba itilmektir' der- hem de inanrm gibi yapmaktan korkuy ordum! 'Allah sizin yapmakta 'olduklarnzdan asla gafil deildir Havann karardn o anda fark etmi gibi, gzlerini Klk Dersane'nin pencerelerine dikti, gkyzn inceledi. Bulutsuz gecenin yldzlar ortaya kmaya balamlard. Boazna bir eyler taklm gibi ksrd. 3 Krkuyu'da yegne mz, yldzlard, dedi yine. Bozkrn vahi gzelliini takdir edecek yata deildim. Benim gzellik anlaymn unsurlar, aa, iek, deniz, k, ky yaamnda yoktu. Ky yaam nda uzun k aylarnn kayg ve kasveti vard. Souklarn koca dnyaya iniini duymakta korku vard. Bazen tarla san dehetini yenip kapya ktmda, yolun bandaki iki azman kayay seyreder, birbirlerine meng ene gibi kapandklarn, geit vermediklerini hayal ederdim. Osman Amca'nn evi bir hykt. ok uzaklardan geen kyllerin burada yaayan bizleri hayaletler gibi grdklerini dnr, gmldm bu buzdan mezardan dar kp onlara yaadm haykrmak isteine kaplrdm. Bu ruh haline girdiimde, bedenimi epeevre sardn hissettiim gerekdlk emberini hibir ey kramazd. Osman Amca - Hatice Yenge ikilisi, hayal gcmn bu biricik dopingini, yldzlar, katran karas bir zemine yapk kaba saba kaya paralarna indirgeyip elimden aldlar. Yldzlar, siyah ipek kadife zerinde parlayan prlantalar olmaktan kt, eytanlar recmetmekte kullanlan kesici aletlere dnt. 'blis, Isa aleyhisselmn doumundan nce gklere szyordu,' diye anlattlar, 'O doduunda sem adan men edildi. Muhammed, sellaallah aleyhi vesellem dounca, blis yldzlarla taland, btn semalardan kovuldu.' Hemen her ocuk gibi, ben de oban Yldz benimdir sanrdm. Meer, kyamet gstergesiymi diye hayflandm. Kyamet, eytan, oban Yldz'yla talandnda kopacakm. Osman Amca byle anlatp rzgr, tasdik ettiinde, kendimi fena halde aldatlm, ihanete uram hissettim. Gn yzne bakamaz oldum. Bylece derinlik hissim de kayboldu. Uzay stme kapanan bir tabak gibi alglamaya balamtm. Aslnda bu yldzlar yle yaknlar ki yere, bam dorultsam alnma arparlar diyordum. Beni Krkuyu'nn

83

semasn delme fikrine getiren dnce budur. Kimseler bakmazken, ayak parmaklarmn zerinde ykselm eyi, bam taban br tarafndan karmay denerdim. 'Yapma!' derlerdi, 'eytan szverir ieriye!' Nitekim, gn batmnda kpkrmz kesildiinde dalar, talar, 'eytann kan buland ite!' Le gibi kokan helnn kuburundan gece yars dar kan cinlerle, ambitleriyle savamaktan ve korkmaktan yorgun derdim. Hatice Yenge'nin bitlerin, pirelerin, tahtakurularnn kanlarnn er'an temiz sayldn sylemi olmas beni rahatlatmaya yetmezdi. det kannn pis, bit kannn temiz olmasna o zaman da aklm ermemiti. Hatice Yenge'nin eltisi -Devrim'in anneannesi- erife'yle 'hafif necaset, galiz nec aset' sohbetlerini dayanlamayacak kadar skc bulurdum. Hafif necasetlerde lnn, er'i pisliin bulat yerin drtte birini kaplamas olduunu, kan lekesi alvarn drtte birini kaplamamsa giysinin temiz sayld n bin defa, yz bin defa renmitim. Koyun dksnn, koyun idrarnn hafif pislik sayldm, katrnkinin tartmal olduunu, buna mukabil kedi salyasnn temiz, kolonya veya ispirto tarafndan slatlm yerlerin ise mutlaka ykanmas gerektiini, nk alkoln pis olduunu da biliyordum. Hatice Yenge'nin o feci heldan ktktan sonra ellerimi kanatncaya ykamam istemesi kadn idrarnn zellikle pis olmasndand. Sal-lallahu aleyhivesellem Efendimiz, 'Birinizin zerine kadn idrar srarsa orasn iyice ykayn, erkek idrar srarsa silkelemek yeterlidir, ykamaya gerek yoktur,' demimi. yle derlerdi! Bunlara inanmam mmkn deildi, ama Allah'tan vazgemeye de niyetim yoktu. Bir ocuun bir kere 'cahil' olduklarna karar verdii byklerinden bir eyler renmesi ne zordur! Sayg yitmeye grsn, artk azlaryla ku tutsalar da olmaz bykler. 4 ok sonralar Dr. Irvin Yalom diye bir hocam oldu. Dini btn bir Museviydi. Hinnom pln anl atmakla daymn bize ne yaptn bu Dr. Yalom, 'Gerein souuna dayanamayacak hastay rlplak soymaktan saknn. Ve dinin bysyle ak atmaya kalkp kendinizi tketmeyin,' diye tembih edince idrak ettim. 'Dinin dengi deilsiniz,' demiti adam, 'Dine olan susuzluk ok iddetli, kkleri fazla derin, kltrel pek itirilmesi fazla gldr. Sunacak daha iyi bir eyiniz yoksa hibir zaman eldekini almayn.' Daymn sunacak daha iyi bir eyi yoktu. Trkiye Cumhuriyeti eitimi de daha iyi bir ey sunamad. Trkiye Cumhuriy eti eitimi Arz'n Gne'ten koptuu yerde durmutu! Meer bilimin syledii bu deilmi. Mekteplerde yanl okutuluyormu! Kinat, geliigzel deilmi! Kinat, babo hi deilmi! Bir adm daha derinine, kuantum seviyesine inildiinde rastlantsal olduu sanlann rastlantsal olmad anlalyormu! Kinat, saakl ama deterministikmi. Kaos kavramna ayp oluyormu, nk kaos dediin, dinamik sistemlerin eitli zamanl arda kurduklar dengelermi! Hibir denge geliigzel deilmi. Matematik forml varm. O forml biliy orsan, kaotik gidiatn hangi noktada gelieceini bilirmisin! Ne bunu anlattlar ne de bizi rlplak soym aktan geri durdular! Sayn Jri yeleri, beni din ile bilim arasndaki BYK AYRIMA'da ayakta tutan Saakl Dnce oldu. Bir cmle, vahiy gibi gelen bir cmle: 'Nasl ki, dnyaya dair olup da yzde yz doru ya da yzde yz yanl olduu kantlanm tek bir olgu yoktur, slmiyete ilikin her trl bilgiyi eksiksiz topladn durumda bile, kimin Mslman olup kimin olmadna yzde yz karar veremezsin!' Matematikten yola kmtm. Ehed en la ilahe vaz- fuzzy riyaziyat ve ehed en la fuzzy ulumun resul vaz- riyaziyat! 'Nasl ki, matematik kanunlar gerei yansttklar srece Kesin deildirler, kesin olduklarnda gerei yanstmazlar, Islmi ltler de gerei yansttklar srece kesin deillerdir, kesin olduklarnda da gerei yanstmazlar!' 'Allah faktr!' diyordum, 'Schrdinger'in Kedisi!' Azmdan kana kendim de inanamayarak! 'Hani, nasl herkes birtakm hesaplar yapar, 'u yle olursa, bu byle olur,' gibi hesaplar. Birtakm mantk yrtmeleriyle bir yerlere varmaya alr. Ama sonu hibir zaman tam dnld gibi olmaz, ist enildii kadar hesap yaplsn, 'her eyi bilen ve gren' Allah'n, bu hesaplarn stnde ve onlardan bamsz, kendi hesab vardr. Nasl ki, fotonun ne zaman dalga ne zaman cisim gibi hareket edeceini olaslk hesapl aryla kestiremezsin, bu da yle. 'Anlamyor musun, kimin Mslman olduu, kimin olmad da asla bilemeyeceimizi kesin olarak bildiimiz eylerden biridir. Mslman olmak da bir derece meselesi. Organize slm, ilmihalli slm, eylemli slm, siyasi slm da, tpk bir ideoloji gibi, matematik gibi, akkaradr. Tertipli, dzenlidir! Oysa sahici Msl man, krl! Sahici Mslman, saakl! Mslman, siyah-beyaz slmla, Allah inanc arasnda bir yerde! Werner Heisenberg, 'Lisanmzn tek bir atomun iinde oluan sreleri betimleyemiyor olmas art c deildir, nk lisan gnlk hayata dair deneyimlerimizi tasvir etmek iin icat edilmitir ve bu deneyimler sadece ok sayda atomun birlikte oluturduu sreleri ierir' demiti. 'Sorun burada!' diye bardm hat rlyorum! Arapa, Trke, Franszca, ngilizce ya da baka bir dil, insan tarafndan, insan yaamnn bu dnyadaki deneyimlerini aktarmak iin icat edilmitir, Allah'a dair prosesleri tasvir etmeye yetmez! Hazreti Muhammed insandr. Hazreti Muhammed, Vahiy'i insan yapm bir dille aktarmak zorunda kalmtr. Krl bir

84

Mslman anlatmak iin iinde krll kelime olmayan bir dili kullanyoruz! stelik Arapann paradigmalar, doru-yanl cetvelleri Aristo'nun etkisi altndadr. Salih Hoca gibi din limleri, 'Bir adam ya Mslmandr ya deildir,' derken, ikili sistem, 0/1, yaya da! Dorusal mantk, putperest Aristo mant erevesinde dnyor. 'Biz namusumuza dknz, haysiyet imize dknz, erefimize, imanmza, Kur'an'mza dknz. rf detimize dknz. Bizim iin kymetli olann bunlar asndan hibir deeri yok. Karmzdaki insanlar, bu deerlerin hepsine dman!' derken siyah-beyaz keskin mantn lisann kullanyorlar! Oysa namus, haysiyet, eref, iman, rf det, hatta Kur'an krl! Ayetler bile tefsire muhta. Referansa muhta, nk insan yapm bir dile dklmler! Birtakm adamlarn parantez iindeki aklamalar da olmasa, ne demek istendiini anlayamazsn. 'Sonra kirlerini gid ersinler!' diyor Kur'an. Birtakm adamlar aklyor: 'Haclarn kirlerini gidermelerinden maksat, zelikle tra olmalar, trnaklarn kesmeleri, koltuk altlarn ve kasklarn temizlemeleridir.' Neden? nk 'temizlik' kavr amnn insan yapm Arapadaki karl bu. Ama Allah'n niyetinin bu olup olmadndan asla emin olam azsn. Ama eminmi gibi, kelimeler kesinmi gibi davranyoruz. Meselelerin stn rtmek, saaklar sakl amak iimize geliyor. Hazreti Muhammed'in, dil meselesinin farknda olduunu dnyordum. Nitekim, hadislere ilikin bir emri vardr, 'Benim bir szm duydunuz mu, benim sylediimi bildirerek size bir sz sylediler mi, o sz gnlnz tasdik ederse, o sz kalbinizi yumuatrsa, o sz kendinize yakn bulur, benimserseniz, bilin ki, o sze sizden daha yaknm ben. Fakat size bir szm sylenince, gnlnz inkr ederse o sz, iinizde bir beenmezlik, bir nefret duygusu uyanrsa, o sz kendinizden uzak bulursanz, bilin ki, o sze sizden de uzam ben.' Hazreti Muhammed, 'O sz gnlnz tasdik ederse, o sz kalbinizi yumuatrsa, o sz kendinize yakn bulur, benimserseniz' demekle 'akla uygun bulursanz' demek istemiti. nk, bir ey, akla uygunsa dorudur! okdeikenli, Saakl Mantn birinci kural budur! Potinba hipotezinin mant okde-ikenl idir. nk kinat rl olaylarn devingen a. 5 Sayn Jri yeleri, Bayanlar Baylar! Savc V Roth, dayanamyormu gibi hmla ayaa kalkt, Sizl eri, Saakl Dncenin kurban Devrim Kuran'la ba baa brakyorum! Saakl Mantn yreklendirdii Thanatos'un dehet verici gcne tank olun! Kadnn tizleen sesi Klk Dersanenin ta duvarlarnda nlarken, Devrim'in hologram belirdi, mre Kadzade'nin gen kz son grd hali gerekten de dehet vericiydi. Bakmsz bir otelin beinci katnda, pis, kk odann hemen tamamm kaplam olan ift kiilik yatakta, kollan iki yana ak, aprazlamasna yatyordu. zerinde her zamanki siyah kotu, siyah tirt, bileklerinde ve boynunda deri sicimlere dizili siyah boncuklar vard. Ba omzuna devrilmiti. Kehribar prltl gr siyah salar, yzn kapatmt. Yz gr lmyordu. Enjektr, yatan dna uzanan sol koluna saplanm kalmt, inenin girdii yer mosmordu. Madurlar, topluca Ah! ekerlerken, mre Kadzade ayaa kalkt. Sapsar olmutu. Titriyordu. Saakl Devrime ihanet etmi olmamn nedeni bu! diye bard, KUTSAL KOALSYON'a snm olmamn, bugn burada olmamn nedeni bu! Bu, birden fazla gerein, derece derece gerekliklerin kahrett ii yeenim, Devrim Kuran! Ah, ama o gn oradan bile apak grnyordu! Daha o ylba gecesi sandalyeler umalym! O ylba gecesi yreimize inmeliymi! O ylba gecesi dnyann her yerindeki mehul asker antlar dile gelmeli, Spartaks'ten Gandi'ye, Albert Einstein'dan Pastr'e, Bertrand Russell'dan, Bart Kosko'ya, Vasf Bin Ata'dan, Hallac Mansur'a, kefenli kefensiz tm velileri insanolunun, mezarlarnda dikilip, yalar dkmelil ermiler olmayan gzlerinden! Madem ki, kiinin rettiine lyk olduuna inanrdm, zor kotarlm KOALSYON'un artklaryla ge inmeyi seenlerin Madurlar horlamalarna izin vermeyecektim! Smrlmezlii yceltmelerine izin vermey ecektim! Bir kuru yufkann bir insan bedeniyle takas edildii, Lnetlilerin cesetlerinin buram buram ttt o gnlerde, kplerini serum ielerine yerletirdikleri ceninlerle, organlar dar frlam kadnlarla, kurdeleli ocuk apkalarnn yzd kara kan glleriyle ssleyenleri adam yerine koymayacaktm! Ne heavy-metalc ilar ne Mslmcler ne de rengrenk yobazlar sindirememeliydiler bizi! Dnyay bok ukuruna benzetenleri, meydanlar dolusu alklayanlarn kendi tufeyliliklerini mazur gst erme gayreti iinde olduklarn dnebilmeliydim! Salikun'a ovenlerin, Madurlar batan karttklarn, akllarn kartrdklarn, paralize ettiklerini fark edebilmeliydim! Aklm bama toplamal, hemen daha o gece, kbusa kar ryalarn, gn aan lklerin, hakkn, doruluun, saduyunun savunmasna gemel iydim! Filozoflar ne derlerse desinler, bizi mahva srkleyen nihilizmin egemenliini kracak yollarn peine debilmeliydim! Thanatos'u kovup, Eros'un yanma koabilmeliydim! lm kovalayp yaama gidebilmel iydim! Devrim'i, kendisini umutsuzlua yneltenin sadece ve sadece ideiime duyduu diren olduuna, dnyann biz onu ne yaparsak o olacana ikna edebilmeliydim! Hi deilse, beynimde alarm zilleri almal, teyakkuza gemeliydim!

85

Sayn Yarg, bunlarn hibiri olmad! Bunlarn hibiri olmad! Gerek'in peinde komaktan kendim lesiye yorgundum, onun iin olmad. Eski Trkiye'de, 'kendisi muhta bir dede, nerede bakalarna himmet ede' diye bir sz vard, iin z buydu! Dncelerini toparlamak ister gibi duralad, Bayan Roth, dedi, Benim ocukluum 'Bir varm bir yokmu,' diye balad Sayn Savc, 'Bir varm, bir yokmu. Delikli para harlk, Paa Reisicumhur, ahenk incesaz iken, gnein Issz' narieine boyad, zamann oban Yldz'ndan sorulduu madur bir lkede, beikteki annesine zincirlenmi tngr mngr sallayan bir kk kz yaarm!' Ben, buydum. Ben, zgrln masumiyeti ile bilerek, isteyerek takas eden Revolucion! kadar yr ekli deildim. Hatta masumiyetimi yitirmemek iin aptal yerine konma, aalanma pahasna direndim! Ben, yitirdiim yaamsal yap talarnn peindeydim: Gnah, merhamet, haysiyet, daha sonralar emek, aln-teri, retim! Baskn gibi gelen o dnemin ardndan, bunlar tpk bir zamanlarn valyelik kurumu gibi, ad var kendisi yok ad nasihatlere dntler. Ne zaman ki, sra canh-cansz, l-diri, var-yok gibi bilincimi dorudan tehdit eden szcklere geldi, ite o zaman korkudan anadilimi yuttum! Beynim tamamyla dalm adysa, baka bir dile, yabanc bir dile, tutunduum iindir! Ama, ihtill! htill!, farklyd, htill!, evvellin zamann iinde olmasn yadrgamayan kuantumu bilmiyordu! Bu seb eple, geceleri kovalayan gndzlerden birinde isyan ile byklere bavurdu. Onlardan iradesini tescil edip uygun bir fidye bimelerini istedi. Takdir edecekleri azad akesini deyecek, zincirinden kurtulacakt. Bykler toplandlar, Allah'n blis'e bile frsat verdii bir lemde bize dmez deyip, ihtillin dileini kabul ettiler, 'zgrln bedeli masumiyettir. Ver masumiyetini, al zgrln!' Byle dediler, bir de yarm az bir uyar getirdiler, 'Ama hakknda bilgin bulunmayan eyin ardna dmeden iyi dn! Masumiyetini yitirenin dili lal olur. Kurtlar, kular anlatrlar da dertlerini, sen anlatamazsn! Kantladn dnyaya uymaz. Dnyaya uyan sen kantlayamazsn!' Bykler de tasavvufun fenni terminolojisini bilmiyorlard. Onlarn bu szleri zerine kzcaz ban edi, 'Her insann ameli boynuna balanmtr,' dedi, 'Grelim Mevlm neyler, neyler ise muhakkak ki gzel eyler.' Byklerini selmlad, ardna bakmadan yrd, nur gibi ldayan o ters piramidin iinde gzden kayboldu. Bu, bizim kz en son grmz oldu. Onunla bir daha iliki kuramadk. Sayn Yarg, Jrinin Sayn yeleri, hastanedeki o gn, Devrim'i uzand kanepeden kalkm, aman dansna benzettiim hareketlerle kvrlr seyrederken, Anglo-Saxon folklorunun kadim trksn duyuyor olmam bouna deildi. Tek bir mh yitirdikti, naldan olduk, Tek bir nal yitirdikti, attan olduk, Tek bir at yitirdikti, atldan olduk, Tek bir atl yitirdikti, zaferden olduk, Tek bir zafer yitirdikti, lkeden olduk! imdi artk slah olma amacyla sndm Islahane'nizde yeenim Devrim'in mnferit bir vaka deil, lkenin kk bir modeli olduunu grebiliyorum! Ama o yllarda, ben de geitirmeyi semitim. Badan man V Mikail Ansoy'a akladm gibi, dilimize pelesenk ettiimiz bir ka vard, 'Konuuyor ite!' Sylen enlerden asla etkilenmemeye niyetli olduumuzda bunun arkasna snrdk: 'Konuuyor ite!' Kar tarafn ahmak olduunu, bo konutuunu ima ederdi bu, 'Konuuyor ite!' 'Kar taraf diye bir ey vard, tabii! Modernizm ite! Modernizm gerei ben de ihtilli geitirmeye kalktydm: 'Konuuyor ite!' detti, babalar ocuklarn, ocuklar babalarn, renciler hocalarn, avukatlar hkimleri, milletvekilleri bakanlar, muhalefet iktidar, doktorlar hastalar, hepimiz hepimizi byle geitirirdik: 'Konuuyor, ite!' 'Konuuyor ite!' Bizi gemiimizin hslatndan yaltan, barbar Avarlar'dan bu yana en masum vaheti gle oynaya benimseten fesadn parolas oldu! 'Konuuyor ite!' sizin KOALSYON YOLU'ndaki medeni dnyanzdan srlmemizle sonulanan toplumsal cinnetin iki kelimelik zetiydi. Oysa, 1990'h yllarda pekl da iyi bir psikoterapist saylrdm. 'Konuuyor ite!'nin aphasia denen konuma yitimi hastalnn balangc olduunu grmem gerekirdi! stelik, Erkni de vard. Schrdinger'in Kedisi'nden de haberliydim, saakl mantktan da. Felsefenin ve bilimin sahici dnyaya ilikin birtakm iddial ardan ibaret olduunu biliyordum. Bilimden, dinden, sanattan, nihilistlerden trsacamza, biz de 'Konuuy orlar ite!' diye onlar geitirebilir, kendi yaam projemizi pekl da hayata geirebilirdik. Ne ki, en ateli iht illcimiz bile, yerine daha iyisini koyacandan emin olmadan, var olan elden karmama taraftaryd; Ebu Hanife gelenei! Elde bir ey kalmam olduunu anlamamz iin koca bir sllenin akln kardn grmemiz gerekti! Hlbuki, bir yerinden balasaydk! Eer bir yerinden balasaydk, kervan KOALSYON YOLU'nda da dzeb ilirdik belki! Christmas, diye hatrlatt Salik Urallar, Kervan dzmeye o Christmas balanabilirdi. Mahkeme Heyetini oluturanlar anlamaya alarak birbirlerine baktlar, 'Christmas'm, dedi? Parlak renkli toplar, Almanya'dan kaln krmz mumlar, Atatrk iekleri Urallar, iini ekti, Nedeni zerinde genel mutabakat olmayan neeyi pheyle karlayan slmi yaam biimimize hareket getiren cilv

86

eli klara hangimiz dayanabilirdik ki, Sayn Yarg? Adn 'Ylba'na evirdik, Christmas'n. Mvekkilemin amcaoullarnn 'vitrin sslemesidir' diyerek iyerlerine aldklar amlar, evlere tandlar! Her halkrda birlikte geirmek gibi bir detimiz de yoktu, diye ekledi mre Kadzade, Otuz biri sab ah, Bekir'in 'Gltepe'ye, Fatma Ablamlar'a geerken sana urayacaz, evde misin?' demesine kulak asm am olmam bundandr. Yanlmm. Akamzeriydi, kp geldiler. Kime ekmiti bilmiyorum ama hayatmda Devrim kadar gzel bir kz grmediimi bugn bile rahatlkla syleyebilirim. 6 mre Kadzade'nin Asitane'deki dairesinin kapsnda oluan Holo-Devrim bir yetmi be boylarnda, taz bedenli bir kzd. Ortadan ayrp, yznn yansn saklayacak ekilde omuzlarna dkt siyah kvrck salar otomatn zayf nda kehribar gibi prltlar sayordu. Hafif ekik haleli gzleri, hokka burnu, oval ehresiyle mkemmel bir uyum iindeydi. Kapnn sahanlnda, baba-kz ndeydiler. Mjgn'la Ekim, onlarn arkasnda, Toprak, en geride. Sahici deil gibiydi, diye mrldand, beynindeki imajn seyreden teyzesi, Usta bir oyuncaknn bebek firmas iin hazrlad modele benziyordu. Gzlerimi glmseyen yznden alamamtm. Bekir'le el ele tutumu olduklarn neden sonra fark ettim. Allmam bir gezmeye-km-aile sralamasyd ama yad rgamayabilirim de. Sanrm Bekir'in geri ekilip Devrim'i bana doru ne karmasnda hissettiim bir ey kkrtt, emmiolumu gzellii ile vnd sevgilisini tantran damat adayna benzetmi, irkilmitim. Mjgn'la gz gze gelmitik. Mjgn ban evirince, bu defa alc gzyle baktm. Holo-Devrim, siyahlar iindeydi. Siyah kot, siyah ipek badi, siyah kovboy botlar, boynunda, kollarnda siyah deri sicimlere dizili siyah Bodrum boncuklar. Kadzade, Siyahtan baka bir renk giymediini, bu kyaf etini de asla deitirmediini henz bilmiyordum, diye mrldand, dikkatini Bekir'de toplad. Amcaolu, o yll arda krk yalarndayd, kumral salar akaklarnda hafife krlamt, izleyenler, Holo-Bekir'in ipeksi kum atan gri-mavi bir takm elbise giydiini, inci grisi gmleini tamamlayan mavi-bej kravatnn kusursuz oldu unu grdler, ince iskarpinleri ithal olmalyd. Bekir'in pekl da, mesel, lks bir otomobilin reklm kampanyasnda rol alabileceini dnmtm, diye glmsedi Talip mre, Bundan sonras daha da garipti. Dar koridorda yanmdan geer salona yrrken, tra losyonunu kokladm, iimden ykselen nlemi zor zaptettiimi hatrlyorum, 'Aman yarabbim! Bu, manikrc Mnevver'in Cin'i! Mnevver'in Cini, Bekir! Ama beynimin bana oynad oyunun farkndaydm. Bekir'in, Ayla'nn bahsettii Zehra isimli sevgilisinin Mnevver'in arkada olduunu hatrlam, hibir kanta dayanmayan bir balant kurarak, manikrc kadnn arkadann Bekir'le olan macerasna zenmi, kendi 'Cin'ini bizimkini model alarak dzenlemi olduuna karar vermitim! Derhal aklmdan kovdum. Mjgn'a dndm. Sann belleindeki Mjgn, kt rlm nariei kaza, siyah devlet memuresi etei, altn bilez ikleriyle hali vakti yerinde gecekondu kadn grnmndeydi. Kadzade'nin Bu da Devrim'in k Ekim, diye tantrd kznn yannda, huzursuz duruyordu. Ekim de byleydi, dedi kadn, Genlerde hi moda olmadn benim bile bildiim kuma pantolon, beyaz gmlek, el rgs hrka dzeni. Ablasnn radikal derbederliinin yannda fazlasyla taral! Bu da Toprak. Bu sa kesimi, kulak stleri kaznm, tepesi su terazisinden gemi kadar dz bu kesim, beyzbolcu kasketi, zerindeki kolsuz anorak - rnek bir Amerikan sutopu oyuncusu imaj. Kendisine yle bir imaj uygun grmt. Holo-Mjgn'n, Badiye gidiyor, diye aklad duyuldu. Oturuldu, Holo-Kadzade, kimin ne imek istediini sordu. Holo-Bekir, Rakn var m? dedi, leden beri iiyoruz, deitirmeyelim! Siz, ocuklar? ' Kola varsa! dediler. Ama Devrim arap istedi, diye hatrlad Kadzade, imdi, buradan baknca, kz cretkr bulmu, hatta beni snam olduunu dnm olmam da tuhaf geliyor, ama yleydi. O yata bir ocua arap serv isi yapmay iime sindirememitim. Gz ucuyla Mjgn'a baktm, onun tepkisizliine sinirlendiimi hatrly orum. Bekir'in itiraz edeceini zaten ummamtm. Reddetmenin bana dmeyeceini dnp, mutfaa yollanrken, isteksizliimin tutuculuuma dellet edip etmediini, tutumumun ocuklarn bydn yani yalandm kabul etmek istemeyiimle balantl olup olmadn tartyordum. Mjgn'n arkamdan sesl endiini duydum, 'yleyse ben de bir arap alaym!' Byle balad. Yarm saat iinde, Devrim, bizlerden tam amen kopmutu. Klk Dersaneyi saran mzik, Yirminci Yzyln son eyreine hkim olan aresizliin davurumuydu. Neo-faizmin bunaltt insanlar, feryatlarn boan yksek volmlerin altna snr, dnmekten kurtulmaya alrlard. O ylba gecesi Talip Kadzade'nin kitaplnn nndeki televizyondan geliyordu. Holo-Devrim'i ayaa kalkmaya, dans etmeye zorlad. Ancak, kz kardei etkilenmemi gibiydi, ban pencereden dar evirmi aadaki caddeyi seyretmeye koyulmutu. En kkleri Toprak, ba nnde, gzleri yerde, dirs ekleri dizlerine dayal oturuyor, kollarn, bacaklarn nereye koyacan bilemiyormu gibi skntyla kmray ordu. Geldiklerinden beri Ekim gibi onun da azndan tek kelime kmamt. Mjgn, Devrim orada deilmi

87

gibi yapyor, evresine ksa baklar atyordu. Bekir'in tepkisi hepsinden farklyd, Bekir'in gzlerinin ii gly ordu. Genliinin cokusuna verebileceim bir dans deildi, dedi Kadzade, Neeli hi deildi! Gzlerini kendi iine dikmi, kvranyordu ocuk. Giderek garipsediim bir biimde erotikleti. Hareketleri, yznn Madurlara zg masumiyetiyle rktc bir tezat tekil ediyordu. Onu bir diskotekte hayal ettiimi, grd mden holanmadm iyi hatrlyorum. Nasl bir insan olduunu karabilmek iin odaklandmda, gzlerinin koyu karanlnn meydan okurmuasna zerime dikilmi olduunu grdm. Gzlerinin koyu kar anlnda Ouz'dan bir eyler vard. 'Akrabadrlar, benzerler' diye geitiremeyeceim, onun ok tesinde bir eyler. Efkr. Devrim'in gzlerindeki efkr ayrtrabiliyordum. Ama beni bundan daha ok artan, efkrn benden bir eyler talep ediyor olduunu duyumsamamd. Devrim, sanki benden srarla bir eyler talep ediy ordu ve ben, neler olduunu bulup karmakla ykmlydm. O kadar uzun, ylesine kararl baktk ki, son unda, 'Dnyay deitirmek bana gre anlamsz bir aba,' dedi ocuk, omuzlarn silkerek. Daha sonra hast anede tekrarlayaca nihilist sylemi ilk kez, o ylba duydum. Dnyay deitirmek bana gre anlamsz bir aba, nk dnyay deitirmek sonusuz bir aba, nk dnyada hibir ey hibir zaman devrilmiyor, nk yzeyde farkllasa bile tm dzenler, tm uluslar, tm insanlar birbirinin ayn, nk dnya zn deil gmleini deitiriyor, nk gl olan her zaman kazanyor, gsz olan kaybediyor. Bu komnizmde de byle, kapitalizmde de byle, feodalizmde de byle. Stalin, burjuvalar yok etmeye alrken, en iyi modaevlerinden giyiniyordu. ngiltere'den getirttii ay yud umluyordu. Atatrk, Dolmabahe Saray'nda ld. nn'nn beyaz treni vard. Gl olanlar devrimi yaptktan sonra burjuvazinin saraylarna yerleiveriyorlar. Ben, komnist bir dnyann oluabileceine kesinl ikle inanmyorum! Ben Mslman bir dnyann oluabileceine de kesinlikle inanmyorum! nk insanlar doutan bencil, egoist ve kapitalist, nk eit olmalar mmkn deil, nk eitlik bilimd! Herkes, hep imiz, binlerce yl nce yazlm bir senaryodaki rollerimizi sadece klk deitirerek oynayan oyuncularz. Bir boka yaramayacak hayaller iin leceime, keyfime bakarm daha iyi! Elenmek de mhim bir ey yani. El enmek bir kltr sorunsal. Uzand, kitaplkta duran ereveli fotoraf ald, uzun uzun bakt, gsne bast rd, Ailemizin yz karas abimiz bu, deil mi? Kadzade'nin, Ouz'un resmi, evet, dedii duyuldu. Ksa bir sessizlik oldu. Devrim, arap iesinin durduu masaya yrd, kadehini yemden doldurdu. Bana dikti, ok dert etmeyin, mre Teyze, diye akd, Kim, ne cretle diyebilir ki, hayat denen ey gzeldir? Ya da herkes iin gzeldir? Ouz Day, normal yaam yaamak istememi ite! ocuklar skntyla kprdandlar, Bekir'in yz asld, ban pencereden yana evirdi. Mjgn, Yine deli deli konuuyor bu! diye sinirli sinirli gld. Devrim, ok ciddi olduunu, teyzesini bir tr snavdan geird iini anlatmak ister gibi, Kadzade'nin gzlerinin iine bakmay srdrd. Ouz, ok genti, dedi Holo-Kadzade, yznden acsna hkim olmaya alt belli oluyordu, Genler hava bir yerde kapalyken, baka bir yerde gnein parladn dnemezler. Klk Dersanedekiler, Bekir'in bir Talip mre'ye, bir de kzna gz attn, susmay tercih ettiini grd ler. Ouz, kiisel karanln mutlak sand, diye ekledi, Talip mre, Baka bir mekna ve zamana geeb ileceini dnemedi. Varsa bir hatas, budur. Bunu herkes yapamaz! dedi Devrim, dik dik bakmay srdrerek, Herkes zaman ve mekn deitir emez. Kendisinden sz ettii akt. Bu doru, diye onaylad teyzesi, O yzdendir ki 'o' bazlar halihazr zaman ve mekn balantlar ndan birtakm maddeler kullanarak kurtulmaya ynelirler. 'Bunun gibi!' diye karlad Devrim, elindeki barda iaret ederek. Teyzesinin ak saldrsn geit irmeye tenezzl etmemiti. Bunun gibi maddeler, zaman ve mekn arlnn altndan syrlmay kolaylatr rlar, yle mi baba? Mjgn'n atld grld, Aman! Sen babana ne bakyorsun! Bizim yaantmzla seninki bir mi? Biz neler geirdik! yle deil mi, Imr'anm? Kendi hayatnzn konularndan ve sonularndan kp, bakalar iin hkm vermeyin! diye kestirip att, Devrim. Sizinkine gelinceye kadar, dzenin horlad daha ne durumlar var! mre Kadzade derin bir nefes ald, Ecinsellikten mi bahsediyorsun? Ecinsellikten, sokakta yaamaktan, dknlkten, daha baka eylerden! Altolmuluktan, dlanm lktan yani! Hayatla ilgili bilgiler ille de sizlerin bizlere verdiiniz bilgiler deil! Hi kukusuz yle. Fakat, az nce sylediim yine de geerli Hava bir yerde kapalyken, dnyann baka bir yerinde gne mutlaka parlyordur. Mesele, bunun ayrmna varmakta. Yani siz diyorsunuz ki, Ouz Abi, bir ecinsel olarak bu toplumda yaayamadysa baka bir toplumda yaamay dnmeliydi? Evet, tabii. New York'ta mesel. Mutlu olabilirdi. Yani siz ona kar deildiniz?

88

Kendisini egemen dzenin horlad bir durumda bulmamasn elbette tercih ederdim, kendi rahatl iin. Onun mutsuzluunu dert edinen bizler iin. Ama olmadysa, olmad yle deil mi? Kald ki, Ouz Abi'nin cinsel tercihlerinden te baka nitelikleri de vard. Kendisini onlarla da tanmlayabilirdi. Ama onun o dier niteliklerini de horlad dzen! Kendisini sosyalist olarak tanmlamasn filn. Doru, inanlyd, cesurdu. Daha senin yandayken Trkiye'yi ve dnyay yoksul braklanlar lehine deitirmek istedi. Ama baarszlkla halleecek donanm yoktu. O da intihar seti. Paray ok nemsiyormu, dedi Devrim, Ouz'un resmine doru dudak bkerek, Parann kimde olduunu yani. Yoksa, yoksulluu bu kadar ciddiye almazd. ocuk ite! Konuuyor! diye yine araya girdi Mjgn, Paraszlk nedir bilmez ki bunlar! Yoksulluu seenler de var, dedi Devrim, annesini muhatap almadn kadnn yzne bakmayarak ima ederek. Kendilerini dzenin dna isteyerek brakanlar var. Sizin normal dediiniz yaam yaamak ist emeyenler, geimlerini yasad yollardan kazanmay seenler, sokakta yaayanlar Bunca karklk iinde, kimin iin, ne iin ldmz nasl bilebiliriz ki? Bekir, bu defa dayanamad,.imdi, samalyorsun ama! diye terslendi, Ouz, onurlu bir lm seti! Ezilenler iin, devrim iin! Kadzade'ye dnd, Sen de intihan nereden kardn? diye kt, Ouz'u faist cunta katletti! Dnyay deitirmek bana gre anlamsz bir aba,dedi Devrim yine, nk, dnyay deitirmek sonusuz bir aba, nk dnyada hibir ey hibir zaman devrilmiyor, nk yzeyde farkllasa bile tm dzenler, tm uluslar, tm insanlar birbirinin ayn, nk gl olan kazanyor, gsz olan kaybediyor. Bu komnizmde de byle, kapitalizmde de byle, feodalizmde de, islmiyet'te de byle! G, bizatihi olumsuz bir ey deildir. Niye kazanmasn ki, gl olan? Mesele, gcn hangi amala kullanldnda, yle deil mi? Rzgr, elektrik enerjisi de retebilir, felket de. Su da yle. Ama damla damla su deil. Damla damla su ancak balk retir. Gen kz, bunu beklemiyormu gibi bir an sarsld ancak hemen toparland, sylemini tekrarlad, Ama pratikte yle ilemiyor. Stalin, burjuvalar yok etmeye alrken, en iyi moda evlerinden giyiniy ordu, ingiltere'den getirttii ay yudumluyordu. Atatrk Dolmabahe Saray'nda ld, inn'nn beyaz treni vard. Gl olanlar devrimi yaptktan sonra burjuvazinin saraylarna yerleiveriyorlar.' Bekir, mest olmutu, Kadzade'ye gz krpmaya alrken Devrim'e yakaland, 'Aman Bekir!' dedi Devrim, ama babasnn hayranln kazanmaktan mutlu olduunu mahkeme hissetti. Ben, ne komnist ne de Mslman bir dnyann oluabileceine inanyorum!' diye srdrd, boalan kadehini doldururken. Bu defa izin istemek lzumunu hissetmemiti. Kadehini odadakilerin erefine kaldrd, Ve nk tanrlar, krallar, cumhurbakanlar, politbro yeleri, haclar, hocalar! dedi, gld, ac ac bir Yeah! ekti. Ve nk iiler, kleler, dnyay deitirmeye ant imi iyi kalpli alk Ouz Abiler ve dier ehitler, yeah! Ve nk midelerinin bulanmasn nlemek iin sabahlara kadar kan ien cellatlar! Yeah! Ve nk evvelki gece yine eve ikili geldii iin karsyla kavga eden ve bunu hatrladka karsnda tir tir titreyen Yusuf Abi'ye daha fazla elektrik veren ikenceciler! Yeah! Ve eve biraz gecikmi kzn bir gzel dvdkten sonra yorgun dp ikisini yudumlayan Trk, Arap ya da Alman kk burjuva Bekirleri: Babalarmz! Bek ir'i selmlad, Ve faizi kr ortakl yapan rantiyeci mmin Osmanlar! Yeah! Silhl devrim muhafzlar, Tamu gerillal ar ve yeryznden silinen Seberler, Lapityahlar, Babilliler, Romallar, Osmanllar ve hibir zaman kendileri olamadan yksek zekl hamambcei gibi yaayan milyonlar, milyarlar! Yeah! Kimsenin doru drst d nmedii, ktlelemi kitle! Byklerim, sizler! Sizleri ne anlamak ne de deitirmek istiyorum! Bir bacan dierinin arkasna alp, dizlerini krarak selm vermek istedi, dengesini kaybetti, halnn zerine oturdu, kald. Disko mzii, arap kokusu, sigara kokusu, erotizm, dans, ylbadr diye kapc Bayram'n fayrap ett ii kaloriferlerden yaylan bayltc scaklk ve akrkeyif kkrdamalardan oluan bu tablonun yanna zihnim getirdi, sabahn alacakaranlnda beton avlu, daraac, souk, boynu bkk Ouz'un iine bakan koyu renkli gzlerini oturttu, dedi Kadzade, Grdnz gibi rengim atm da atm, Sayn Jri yeleri. Mjgn, Sen onun kusuruna bakma, Imr'anm,' diyordu, Bunlar zal kua! O kr olasca zal, bunlar byle yapt! Ks kz u televizyonun sesini, ks! Bam tuttu! Ailemiz, hayatmn her zaman bir paras olmutu. Gelmiimizi gemiimizi bilirdim. ok sayda olm alarna karn uzak hsmlarn ocuklarn dahi takip eder, hi deilse dirsek temasn srdrrdm. yle sanyordum. Anladm ki, kalabalklar stnkr tarayan ldaklar gibiymi gzlerim, bireylerin zerinde hi sabitlememiler. 'Ne yapt zal bunlara?' diye sordum. Ama dorudan soru sorulmaya hi gelemezdi, Mjg ncn yanaklar pembeleti, gzlerinden anlam boald. Btnleme snavlarnn kaplarnda teltan bnl etiini hatrladm, iim cz etti. Ama unuttuum bir ey vard. Mjgn, artk oluk ocuk sahibiydi, yani etraf nda skntsn transfer edebilecei ocuklar vard. Kadzade konuurken, Holo-Mjgn dnm, yannda oturan Toprak'n omzuna hi yoktan bir aplak indirmi, ocuu sratmt.

89

Bu domuz da lkclere taklyor! Kik Boks yapyor. lkclerle birlikte. Marlar bile var! Dirseiyle drtt, Hadi, sylesene marnz mre Teyzen'e! Holo-Toprak, skntyla kprdand, ban daha da edi, neredeyse dizlerinin arasna soktu. HoloBekir, yzn buruturdu. Holo-Ekim bakt olmayacak, araya girdi, 'Aln ak yz ak Trk Full Contactlaryz biz!' Trk 'neyiyiz' dedin, biz? 'Full Contactlar' mre Teyze. Neymi, ocuum, 'full contactlar'? Kick Box'ta birbirlerine vuruyorlar ya bunlar, o vurulardan birisinin ad 'full contact'. Full Contact Mar diye bir mar yazm lkcler. Annem onu sylyor. Tam temas ha? Ne i Bekir bu? lkcler artk ngilizce marlar m besteliyorlar? Onlar hep Amerikancdr zaten. Baksana, unun apkasna! Sen de baba ol da, gtr stne bana bir eyler alver! Holo-Mjgn, frsat karmad, 'yle deil mi mr'anm? Banda rnek olacak erkek yoksa ne olacak? Sen bunlara bakma, Toprak, tiki deildir, mre Teyze, dedi yine Ekim, O, Cuma namazlarn bile ka rmyor. Kadzade tikiin ne demek olduu soracakken, Bekir'in Beyzbol apkal islamc! dedii duyuldu, tiksintiyle, 'Krkuyu'ya gndereceim bunu, dedesinin yanna. Biraz kazma krek sallasn, akl bana gelir.' 'Bu da konuuyor ite! Olann kursu var, nereye Krkuyu'ya gndereceksin? Hem bakalm Hatanm ister mi? yle deil mi ama?' Holo-Kadzade, sohbetin ynlendii mecradan hazzetmemiti, lf deitirdi, Eee Ekim, sen neler yapyorsun? Ekim, ailemizin evrecisi! dedi Devrim, oturduu yerden, Doal Hayat Koruma Dernei'ne ye. Dnya denilen bu bok ukurunun kapitalistlerin gznden kam kelerini koruyor ki, gelip iine ssnlar! Kendilerinkini bitirdiler, imdi de yoksullarnkilere dadanacaklar! Kzm, sen iyi misin? Fazla geldi, galiba? Holo-Kadzade arap iesini iaret ediyordu. Ablam, dnyada korunacak bir ey olmadn sylyor, dedi Ekim, sakin sakin, Dnya denilen uk urda mutlu olmak iin fare olmak gerekirmi, onun da fare olmaya niyeti yokmu. Kadzade, yeniden Devrim'de younlatnda gen kzn gzlerinin akmak akmak olduu grld. Yanaklarna arabn ah vurmu, kusursuz cildini incecik ter taneleri nemlendirmiti. Yere dmemi de istey erek oturmu kadar rahatt, Niye dorusunu sylemiyoruz, sanki? Hayvanz ite! diye sylendi, stesek de istemesek de hayvanz! Tpk hayvanlar gibi igdlerimizle yayoruz. Yemek ve iftlemek iin! Madurlar alklamaya baladlar! iyi insan, a ve e yarnda birinci gelen insandr! diye baryorl ard. Sayn Yarg, bunlar, sahici insanlard, diye aklad Talip mre, Ouz, Devrim ve Sarp. Bunlar, benl iklerini tmyle adayamayacaklar yaplanmalara iltifat etmeyecek kadar onurlu ocuklard. Varolu sanclar iinde geen yaamlarn anlaml klacak verileri de Eski Trkiye sunamad. Keskin zeklar, resmi, gayriresmi ama her zaman itenliksiz ve sarsak nerilerilerimizin tmn deldi geti. Sonunda canlarn yzm ze tkrdler. Sesi, Siz, saygdeer byklerim, niye okudunuz? Niye alyorsunuz? diye sorgulayan Revolucio n'unkine karmt. Helsinkili, holo-formeri geri ald. Niye okudunuz? Niye alyorsunuz? Karnnz doyurabilmek, gzel bir kar cinsle beraber olabilmek iin, deil mi? yle deil mi, mre Teyze? Bekir? Byklerden ses kmaynca kz kardeine dnd, Seni bilmem ama hayat konusunda ahkm kesen okbilmi byklerimiz beni ilgilendirmiyor! Btn o dolby stereo sesli kltrl adamlarn sylediklerinin hepsi bo! kence, asimilasyon! Trkiye berbat bir halde! Bir boka yaramayacak iler iin zrvalayacama hi konumam daha iyi! Aman, iyi ite, sus! Sus da, iki ift lf da biz edelim! dedi Mjgn. Bana uyar! Edecek lfnz kaldysa, edin! Kalkmaya alt, olmad. Ekim, yardmna kotu. Dikilmeye alrken, konumay srdryordu, Bu anam da byc! Falclardan kmyor! 'Toplumcu gerekiymiler ya bunlar, Bekir'le ikisi, Mjgn beni falclara izletiyor! Seni deil, beni izletiyor, dedi Bekir. Aman, sen kendine bak! dedi annesi de, Bana sylyor, kendisi rocku oldu, Imr'anm! Btn gn byle kvranp duruyor ite! En azndan rockularda sahtekrlk yoktur! Tamam, toplumcu deildirler ama tm deerlere kfred ecek kadar gerekidirler. Toplumcu gereki kelimelerini kfreder gibi vurguluyordu. Babas terslendi, Komnist Manifesto'yla, analarnn fistosunu ayramayacak kadar cahildirler de ondan! Kopyac! dedi Ekim babasna, O, lyas Abi'nin lf! Kadzade, lyas Abi de kim? diye sordu, ama Devrim, babasna lf yetitiriyordu, cevap alamad.

90

Olabilir! rmln nesini renecekler ki, zaten? Teyzesine dnd, Ne kahraman ne korkak! Pulsuz bir dnya! Ne inanacak ne inanlmayacak hibir deerin olmad bir dnya! Beynini solucanlara kar korumaya alan bir dnya! te, bizim dnyamz! te, en gereki dnya!' 'Solucanlar,' zlerini kendilerinden bile gizleyenlerdi, diye aklad, Mahkeme Heyetine sahici Kadz ade, Efendilik taslayanlar. Kvrtanlar, ilerinden geleni sylemeyenler. Solucanlar. Az nceki sorusuna Ekim cevap verdi, Ilyas Basoy, mre Teyze. Hani var ya, 'Anneme hibir ey sylemeyin. Ve o beni hibir ey sanmasn' ite o Basoy. Dilerinin ne kadar muntazam olduuna bakyordum, dedi kadn, Bilmiyorum, ocuum, hi duym adm. Holo- Mjgn, iini ekiyordu, Boaz dokuz boumdur kzm. Herkes her dndn sylese, geim mi olur? Dnya birbirine girer. yle deil mi, Imr'anm? Herhalde. Dnya birbirine girer tabii ki! Yer yerinden oynar! Fransz Devrimi, Sovyet Devrimi, Atatrk Devrimi, bunlar drstlk devriminin yannda solda sfr kalr! Ne ok kelle uar ama! Bu arada bizimki de gider tabii! Onun iin, bu, hep yalan sylyor ite! Mjgncn niyeti taklmakt aslnda, dedi Kadzade, Taklmak ve kznn susmasn salamak. Ancak, Devrim'in aka kaldracak hali yoktu. Doruyu syleyelim de, yreinize insin, hepiniz ln, deil mi! Bekir'le Mjgn mezara, Devrim mahpusa! Doruyu sylersek, siz, ya kendinizi ldrrsnz ya da bizi! Holo-Devrim'n saptamasna onu ayakta tutmaya alan Ekim de katld, Bizim ailemizi bir arada tutan, yalann yaptrcldr, mre Teyze! Kadnn hayretle baktn grd, Ablam, yle sylyor, dedi sakin ve ocuksu. Yeah! Ailemizi bir arada tutma abamzda en byk desteimiz yalandr! Yeah! Bizde herkes herkese yalan syler! Yeah! Bekir Mjgn'a, Mjgn Ekim'e, Toprak'a, bana! Biz Osman Dedeme! Yeah! Osman Dedem bize! Yeah! Asl dndmz hi sylemeyiz, hi hi hi sylemeyiz! Yeah! Biraz cam asam iyi olacak, dedi Holo-Kadzade, Sana gelince ocuum, sen yle pek lfn saknan birine de benzemiyorsun. Sanmam ki, birinin duygularm incitmeyeyim diye susasn! Bana ne bakalarndan? No More Mr. Nice Guy! Ekim, ablasn tercme etti, 'Artk Efendilik Yok!' Megadeth'in arks. Magadeth diye bir heavy-metal grubu var da. Hadi abla! Kalk, banyoya gidelim! Banyonun kapsnda Kt olmaktan korkmuyorum! diye barmay srdryordu Devrim. Ktlk! iyilik! Bunlar, greceli kavramlardr ve kiiden kiiye deiir! Son zmlemede herkes kendi egosunu tatmin etmek peindedir! Siz de ylesiniz! Madurlar, yine alklamaya baladlar. Yarg V Levin, maktul duyamadn syledi, kendilerine hkim olmalarm istedi. Helsinkli Ingrid, holo-formen tekrar geri ald. Ktlk! iyilik! Bunlar, greceli kavramlardr ve kiiden kiiye deiirler! Son zmlemede herkes kendi egosunu tatmin etmek peindedir! Siz de ylesiniz! Ouz Abi'nin lm bilinaltnda yer eden silikliine isyannn gstergesidir. Kurtarlm blgelerde arpan militann tek lks ii snfnn gneli, gzel gnl eridir! Militan alamaz! k olmaz! Korkmaz! Uyuturucu kaakl yapmaz! Bok yapmaz! Hadi ocuum! Hadi! Sen git yzn yka! yle bir kendine gel! Aaaa! Holo-Kadzade'nin ziyaretin sona erdiini bildiriyormu gibi ayaa kalkmas, Holo-Devrim'den hol anm olan Madurlarn houna gitmemiti. Ancak, Talip'in belleinde de baka imaj kalmamt. Bekir'i de kaldrd. Biz de gidelim artk ablacm, diyordu Holo-Bekir, Yemee bekliyorlar. Mjgn'n Ekim, dikkat et, kusar filansa, ortal batrmasn,' diye banyoya seslendiini duydular, Sen de kusura bakma Imr'anm! arap bana vurdu. Ekim, imdi temizler oralar. Epey bir sre birbirimize ne diyeceimi bilemiyormuuz gibi gzlerimizi kararak ayakta dikildik, Devrim'in banyodan kmasn bekledik, diye anlatt sahici Kadzade, Toprak'n yay gibi gerilmi olduunu hatrlyorum. Dokunsam yerinden frlayacak gibiydi. Bu kkrtmayla herhalde jimnastik salonuna kadar hi durmadan koar diye dnmtm. Sular ald, kapand, sifonlar st ste ekildi, Devrim neden sonra gr nd. Tertazeydi, prl prl parlyordu yine. Her ey iin teekkr ederim mre Teyze, dedi ceketini giyerken. Tamamen toparlanm olduu bell iydi. 'Yine buyur kzm,' dedim. Mjgn'la, Bekir, Devrim'le ksmm de barmm gibi rahatladlar. Toprak, yumruklarn skp brakmaktan vazgeti. Ekim, hibirine fark ettirmeden hepsini kolluyordu. Benim amacm, farkl dnenleri kk drmek deil, farkl dnenleri kk drmek isteyenl eri kk drmek, dedi Holo-Devrim, kmak zereyken, Bizim kimseye bir zararmz yok. Sadece rahat braklmak istiyoruz. Siz bunu anlarsnz. Biliyorum. Hadi, hadi! Sonra konuursunuz! dedi annesi, 'Millet sofrada bekliyor. ok ge kaldk.

91

Ben sana bu hafta iinde gelecem abla, dedi Holo-Bekir, arkasndan Devrim'i iaret ederek, yle ba baa bir konualm, istersen dar karz. Talip mre, elini kaldrd, Ingrid Skaal holo-formen kapatt. 7 Ne o geldi ne de ben onu ardm, diye itiraf etti Kadzade, Ancak, Af rgt'nn Adrianople Islah anesi'yle sonulanan servenimin balangcnn o ylba gecesi olduu hususunda Salik Urallar'a katlmy orum. nk, evvelliyat vard. On on drt yalarndayd. Gece yarsna doru Bekir arad. 'mre, yav, Devrim eve gelmedi! Yav, Ablacm, ben ok kt durumdaym. Moralim ok bozuk. Trafii filn sen arar msn?' 'Neredesin sen?' 'Evdeyim. Bu kadn daha imdi syledi. Arkadalarla dardaydk. Yeni haberim oldu.' Dili dolanyordu. 'Neredeydi? Nerede olabilir?' diye sormutum, Bekir, Mjgn'a dndyd, 'Neredeydi? Nerede olabilir?' O bir eyler syledi, baktm uzuyor, 'Mjgn' versene sen bana!' Mjgn'n telefona gelmesi asrlar srmt! Neden sonra, ben-acnmak iin-domu-biriyim sesi, 'Merabaaa! Naslsn, mr'anm?' diye konuyu sundurdu. Mjgn'n arlndan ve cefay kimselere brakmayan agzllnden tiksindiimi hatrlyorum. Kznn nerede olabileceine dair akl yrtecekken, uygun bir al mteakip merakndan lmek zere old uunu anlatmaya hazrlanyordu. Kesmitim, 'Brak, imdi benim nasl olduumu! Nerede olabilir bu kz, bir dn bakaym!' 'Okuldan sonra kursa gidiyor. Oradan Bekir Bey'in ofisine gidiyor. Bazen Akter Pasaj'na taklyor. Bugn babasna gitmemi. Babas, arkadalaryla imeye gitmi.'Arkasndan Bekir'in bardn duyuyordum, 'Hay, Allahm! Ne alkas var imdi benim imeye gittiimin!' Mjgn, beni brakm, ona lf yetitiriyordu, 'Ne var ite! mre Abla soruyor ben de anlatyorum!' 'Mjgn, orda msn? Cevap ver! Bugn okula gitmi mi Devrim? Biliyor musun?' 'Ekim, okuldan karken grm,' dedi nihayet. 'Kata?' 'te. Ekim eve gelmi, Ablas kursa gitmi.' 'Nereden biliyor? Kursa gittiini kendisi mi sylemi?' 'Bir dakka!' dedi Mjgn, ieriye bir yere bard, 'Ekim! Ablan sana kursa gidiyorum dedi mi kz? Ekim, sana sylyorum!' Yine uzun bir bekleyi oldu, 'Kendisi sylememi de, Ekim, onun o yne yrd n grm.' , Peki, kursa birlikte gittii birileri yok mu? Arkadalar filn?' 'Var. Sema diye bir arkada var, Filiz var.' 'Onlar aradnz m?' 'Telefon numaralarm bilmiyorum,' dedi Mjgn. 'Ekim'e sordun mu, belki o biliyordur. Ya da bilen biril erini biliyordur, belki.' Ekim de bilmiyordu. Peki, soyadlarn biliyor musunuz? stihbarattan tarayalm. Okula yakn bir yerlerde oturuyorlardr herhalde.' 'Bilmem ki,' dedi Mjgn, bu defa Ekim'i armaya gnlsz. 'arsana Ekim'i telefona! Ne yapyor o?' 'Banyoda, ykanyor.' 'knca beni arasn. Ben de bu arada Trafii arayaym.' 'mre Hanm, senin telefonun neydi?' 'Bekir'de var!' dedim kapattm. Polise yaklak bir gzergh verebilmek iin dersanenin nerede olduunu bilmem gerekirdi, sormad m hatrladm, tekrar evirdim, meguld. Belki bir yarm saat megul kald. ocuk, Bekir'in ilk aradnda kaza geirmi olsa, bu sre zarfnda kan kaybndan lebilir diye dnyordum. Ayla'nn bilebilecei aklma geldi, onu aradm. Onun telefonu da meguld. Polisi, aresiz, yarm yamalak bilgiyle evirdim, 'Memur Bey, Kozyata'ndaki ileri Koleji'nin hangi ana caddeye yakn olduunu bilir misiniz acaba?' zel okul armnn byle bir gecede nbeti ve kim bilir ka saatin yorgunu gariban devlet memur unu fkelendirebileceini, bu fkenin 'Zengin pileri! Kim bilir hangi deliktedirler' umursamazln kkrtac an hesaba katarak, 'Kozyata Erkek Meslek Lisesi'nin oras' diye ekledim. 'Oras' szcn, Memur'un aklnda kalan Meslek Lisesi olsun diye bilhassa azmda yuvarlamtm. Meslek Lisesi'nin telefonun ucund aki adamla aramzda snf birlii ima edeceini umuyor, ky kkenli olduunu kuvvetle tahmin ettiim iin de, dikkatsizliine, batan kolej demi olduumu atlam olmasna gveniyordum. 'Yeenim o okulda okuyor. Bu saat oldu, eve gelmedi. Babas alyor. Annesi baygnlk geiriyor. En yakn belediye otobs gzerghn bulabilirsek, aramaya kacaz.' 'Delikanlnn ad ne?' 'Ah, sormayn Memur Bey, olan ocuu bile deil, kz ocuu! Bu zamanda stanbul'da kz ocuu bytmek' falan filn ,

92

O yllarda bizim meslekte buna eitlenme denirdi. Karnzdakine ilikin deerlendirmeniz ne olursa olsun, zerinde birlikte alabileceiniz ortak bir mesele bulur, oradan hareket ederdiniz. Nitekim, Komiser Muavini Halit Bey, parlad o gece. E-5 Karayolunu bir batan bir baa tarad. Haydarpaa'dan Beykoz'a kadar Konstantiniye'de ne kadar hastane varsa hepsinin acillerine telefon etti, Devrim Kuran diye bir gen kz arad. Sabahn beine kadar. Ve ben, Bekir'in beni aramasndan krk be dakika kadar sonra Devrim'in bulunduunu Halit Bey'e sylemedim. Aptal yerine konulduunu hissetmesindense adamcazn, elinden geleni yapt halde baarsz olduunu dnmesinin daha yapc olduuna karar vermitim! 'Hakikati talep edip de yanlan adamn hali, btl talep edip de ona nail olann haline benzemez' syleminin mre versiyonu! Bugn burada devlet memurunu fuzuli igal babnda kendimi savunmak iin mahkemeye syleyebileceim tek ey, onun nbetini paylam, ok almln huzurunu hissetmesine yardmc olmu olmamdr. Devrim, oktan yatana girmi uyuyordu ve Halit Komiserle ben, onu aryormu gibi yapyorduk. Bizimkilere gelince, Bekir, Gl ve Yusuf da dhil olmak zere, bana geleni bildirmedii kimseyi br akmamt. Mjgn'n aradklarna eklendiinde elli ksur dost ve akrabadan oluan bu sempatizan kalabal , tel yanl yerde yaptlar. nce, telefonu kilitlediler. Sonra, Devrim'i her birine teker teker hesap verm eye, yani yalan sylemeye zorladlar. Azarlana azarlana yalama oldu, ocuk. Ouz'un idamndan bilirim. Dostlarmn terli elleri cellatn grtlanda olacak yerde benim srtmdaydlar. Benim srtm okuyorlard, sanki boynu krlacak olan bendim de, onlar, br tarafa geii kolaylatracaklard. 'Ban sa olsun,' diyenl erin kendilerine nasl bir iyiletiriciri g vehmetmi olduklar hep merak etmiimdir. Telefonlarn nihayet drebildiimde ikiyi geiyordu. Uykulu Mjgn'm, 'mre Hanm, sen misin?' tonlamas, ikinci geldiimi, Devrim'in bulunduunu sylyordu, 'Geldi, Devrim geldi. Teyzesindeymi.' Teyz esi dedii Ayla'yd. 'Ne yapm orada bu saate kadar?' 'ki, bir eyler imi, uyumu kalm. Uyannca teyzesi eve gndermi.' Bu kadar basitti. Bekir'e gelince, o oktan yatmt. zel biri olduumu dndm gnleri oktan geride brakm olmama ramen, maruz kaldm saygszlklar fark etmeyecek kadar yabanclam deildim bu insanlara. Yine de, Bekir'le Mjgn'm, Devr im'i bulma grevini elli kiiye tevdi etmelerinin nedeninin farfaralktan ok gvensizlikten kaynaklandn anl amam biraz zamanm ald. Emniyet tekilatnn bile m gibi yapt bir lkede ortal velveleye vermenin yarataca etkinin toplamndan medet umuyorlard. Ayaklandrdktan insanlarn gece vakti kaan rahatlarn geri getirmek iin bir eyler yapmak zorunda kalacaklarn biliyorlard. Bir tr antaj. Kyl kurnazl. Ancak, konumann nafile olduunun, sylenenlerin hibir anlam tamadnn ispatland gece, o Christmas gecesiydi. Bu doru. Devrim'in onca lf, onca tahriki, harekete geirememiti beni. Anas, bab as, ben, kzn anlattklarn birtakm ses nanslarna indirgiyorduk: 'Konuuyor ite!' Ama artk biliyorum ki, dncelerini yazsa da fark etmeyecekti, resmini yapsa da, mzie dkse de. Ne onun yazl, izili ya da sesli anlattklarnn bizde karl vard ne bizimkilerin onda. Devrim'in derdini anlatabilmesinin tek yolu eyl emdi. O da onu seti -bir pis enjektrle. Biz, o zaman da aymadk. ocuun lmne ok zldk, ok sul andk ama mnferit bir olaym gibi algladk. Deildi! Drt bir yanmzda trmalyor, pene atyorlard insanlar. Kentlerin sesleri bile bir tuhaf olm utu: Avlanmaya km milyonlarn uultusu! Arkalarndan kapy kapattm, az sonra da otomat snd. Kapc Bayram'n televizyonundan oyun havalan geliyordu. Alt ve dokuz numaralarda parti vard. Nevzat Hanmlar, Yalova'daki iftliklerine gitmil erdi. Karkiler, znur'un bir arkadanda toplanyorlard. eyma Hanmlar, nce karya, annelerine geec ekler, daha sonra Hotel Mvenpick'teki Ylba Partisi ne katlacaklard. Camdan bizimkilerin Bekir'in Hyundai'sine, Devrim, babasnn yannda, dierlerinin arkada skmalar n seyrettim. Yamur yayordu. Bykdere Caddesi'nde otomobiller tampon tampona baryorlard. Bekir'in arabas gbel onlarn arasndaki yerini ald. Braktm, geri dndm. Televizyonda Nirvana'nn klib ine rastladm. Serum iesi iinde bir cenin, organlar darda koan bir kadn, sonra kurdeleli apkas kan glne den, simsiyah kesilen kk bir kz. Uyuturucuyla intihar ettiini ilerde reneceim solistleri, serum iesinin iindeki cenindi, kulaklarnda maggotlarn kvr kvr oynad, yar rm bir bedene dn t. Aslnda grdklerim, Devrim'e ilikin bir uyaryd. Gelecei resimliyordu. Ama afazik Trkiye'de byk bir konfizyonal boluu, konuma ve anlama bozukluu ile sonulanan o byk karmaay yayorduk. Bu karmaa, dnp syleyememekten, her trl sesi alglayp anlayamamaktan ibaret deildi. Bundan da te, evreden gelen sesli ve yazl uyaranlarn kiide hibir izlenim uyandrmad bir boluk, bir silinmilikti. Bu karmaa ve bellek kayb iinde her ey uar gibi cereyan ediyordu, bir ey yakalayp uyaranlara ilikin dnce oluturamyorduk. Ayrca, duygusal adan da kararsz, hatta kntdeydik. Nitekim, Nirvana'nn ardndan Zeki Mren'in kacan anons ettiler. Sanat Gnei, elektrik mavisi tyler iinde kvrm kvrmd. Gz szyordu. Kerih olduunu dnm, '.kerih' kelimesinin aklma geldiine arm, hatta rkmtm. 'Biz' toplumunun bir ferdi olarak, halkmzn beenilerine bylesine ters dmekten holanmyordum. Alelac ele kanal deitirdiimi hatrlyorum; kanal ve kanallar. Hemen hepsinde siyah dudak boyal gencecik kzlar,

93

baklar sabit, yzleri fkeyle kaslm, bedenlerini gzlerine gzlerine sokar, azarlarlarken erkeklerini, ft ursuzdular. Biri elinde krba, 'Hadi, yr yavrum!' anca gidersin diyor, bir bakas 'Dn gece seni aldattm na'ber!' diye nispet veriyor, tekisi sevgilisini 'yaka paa' sokaa atmakla tehdit ediyordu. Bu sonuncusu retmendi. Snfta ocuklara ne anlattn merak ettim. Tekine baknca tmn grdm, birine kulak verince hepsini duyduumu fark etmi, sayca bu kadar ok, nitelike bu kadar yeknesak olmay baarabilmelerine amtm. Yine de orada yle oturup, en ufak bir keyif almakszn ama hibirini de karmadan seyrettiimi hatrlyorum. imdi anlyorum ki, kendimi akranlarna altrmak suretiyle Devrim'i azmsamaya almm, iim yorulmu, akl banda birileriyle konuma ihtiyac dayanlmaz olmutu. En olmayacak birisini, daym aram tm. Benim gibi onun da hcresine kapanm oturduunu biliyordum. Ne kadar nemsemese de, sarho narasdr diye kmsese de, byle bir gecede oradan buradan ykselen en kahkahalara imrenmemesi mmkn deildir diye umduumdan, uygun bir giri yapmtm, 'Yeni ylnz kutlu olsun, daycm!' 'Ne? Ne dedin?' 'Yeni ylnz kutlu olsun, dedim.' 'Ben de ilacm alm, yatmtm,' dedi daym, 'Saat 10'u geti.' 'Ah, uyandrdm o zaman! ok affedersiniz!' 'On bir'de uyumu olmam lzm. On bir'de uyumu olmazsam, ertesi sabah zamannda kalkamyorum, btn dzenim bozuluyor. Bu ilaca bamllk gelitirirsem diye de korkuyorum. Byle mnas ebetsiz bir durum.' 'Merak etmeyin, bir ey olmaz. Gerekirse ilac deitiriverirsiniz. Bu arada turuyu kurdum. Bakalm nasl olacak. Neyse, ben sizi tutmayaym, uykunuz almasn. Allah rahatlk versin.' 'Sana da,' dedi, kapatt. Daymn rutinini kimse iin bozmayacan da unutmay yelemitim. enm emeye, o saatten sonra giyinip sokaa kmaya kendimi ikna etmemin nedeni de aynyd, duygularna kap lmayan birileri tarafndan Devrim'in marjinal olduuna inandrlmak ihtiyaca. Yahudi zrtleyince eski defterleri kartrrm. Benim eski defterlerim her eye ramen solculard. Kuam icab, Ouz icab, kar daireye tanan yeni komular icab, gemi aklar icab. Onlara gittim. Bu da at. dedi General, At, ideoloji! Tek bir mh yitirdikti, naldan olduk. Tek bir nal yitirdikti, attan olduk. Tekbir at yitirdikti, savatanduralad, Krat Urallar'a dnd, Yoksa, ideolojiyi daha sonra m yitird iydi? S. Urallar, ideolojiden nce cinselliini yitirdi, dedi, Ama pek de nemli deil. Evreler i ie. Srama yok. Kesin bir sralama yok. Talip mre Kadzade, ne dediklerini anlamak iin bir ona bir tekine bakyordu. Yarg V Levin, dur umaya ertesi sabah devam edileceini syledi.

94

THE AT nsanolunun Yegne Evrensel Merkezi SEKS l Seks, kendisini Krkuyu damgasndan hi kurtaramad. 'Kent kkenliler,' Bekir'e, mer'e ve son z mlemede hepsi 'akrabam' olan bizimkilere, 'devrimcilii ahlaksal bir dzlemde deerlendirdikleri, ahlk kon usunu bakalatrdk iin atmlard. 'Kimi tepkilerin oun gen kzlara ynelik olduu' eklindeki dolamb al ifadelerle, bizimkilerin kzlarn iffetini gzetme abalarm knarlard. Oysa 'tepki koymak!' sahiplenmek, o zamanlar bizimkilerin bildikleri tek kar cinsle iliki kurma yntemiydi, cinsel kkrtmalarnn sonucuydu. Ama o zamanlar! Ne zaman ki, EKONOMK AKLIN YOLU'yla tantlar, bunlarn hepsi deiti. Bekir Kuran, kadnlar istihdam etmeye balad, iyerinde her zaman be niversiteli kadn bulundururdu. Karma ekon ominin mas edemedii, ihtiya fazlas bu diplomallar, antiye mhendisliinden, bankaya para yatrmaya, yemek piirmeye, viski servisine kadar her ii yaparlard. Devrim, annesinin bu durumdan hi holanmad n, Bekir'den hep phelendiini sylerdi. Aslnda anamn yazhaneye gitmesi yasaktr. Bekir, ocuk sahibi, evli bir adam olduunun yzne vurulmasn istemez nk. rnein, yzk takmaz. Aile ziyaretlerinin dnda Mjgn'la birlikte grnmez. Boyunca ocuklar, hele de bir olu olduunu, kimse bilmez. Bir yere gidilecekse, benimle eleir, karsyla deil. Bunu siz de fark ettinizdi, deil mi? Bekir'in arkadalar da yannda altrd kzlar gibidir. Hepsi kendinden gen. ou benimle akran. Tepesinden bakan Toprak' bir grseler, Bekir'i amca snfna sokacaklar kesin! Oysa, babam, amca olmaya hazr deil! Genlerden birisi olmak, her eye yeniden balamak istiyor. Yannda alan kzlarn ak hayatlaryla ilgilenmesi de bundan. Onlarla dertleiyor. Sevgilisi terk etmi olanl ar teselli ediyor, yemee karyor. Ankara asfaltnn br yan, Maltepe'den Kartal'a kadar, piyanist antrl erin ald lokallerle doldu. Bunlarn byk bir ksmnn sahibini tanyor. nk ruhsat almalarna yardmc olmu. Kzlarn doum gnlerinde buralara gidiyorlar. Bekir, kapda karlanyor, yemekten sonra kahvenin yannda messeseden lokum, nane likr ikram ediliyor. Aka ktr, Bekir. Julio Iglesias dinler. En boktan filmlerde gzleri dolar. Arabasnn torpido gz arabesk kasetlerle doludur. Kasetlerin ounu kzlar almtr. Yollarda dinlerler. Srlsklam k olmak iin vermeyecei yoktur babamn. Ama olamaz. nk gnlndeki kadn, tatillerini kayak yaparak geiren, otom obil kullanan, Bekir'in dilinin dnmedii Avrupa parfmler sknan, sar sal, kolejlidir. O tipler de Ankara asf altnn bu yanna dmezler. Bekir, bulduuyla idare etmek durumundadr. Mjgn'n Gl'den phelenmesi, Osman'la Hatice'nin Krkuyu'dan habersiz kagelmi olduklarn sylemek iin Bekir'i mesai saati dnda ofisinden arad bir gn telefona kp, 'Bir dakka!' dedikten sonra alcy avucuyla tkamay unutup, 'Bekir, karn aryor' diye patronuna ilk ismiyle seslenmi olmasndandr. Mjgn, Bekir'in evrak dolabna saklad viskisini bu saatlerde karm iiyor olduunu bilir. Bunu bilince, servisi kadna yaptrdn, bir bardak da ona doldurduunu da bilir. Ama bu konuda ne yapmas gerektiini bilmez. Bilmedii iin de kendisini yan sokaktaki kuafre atp, salarn me yaptrdyd! Gl, sarn ya, o da sarn olacak, kocay eve balayacak! Gelin grn ki, babam da, 'Th, Allah seni kahretsin! Yoluk horoza dnmsn!' derken, objektif bir doruyu dile getirmekteydi. nk, me, izzet Kuafre ayda ylda bir ancak der. Mnevver Abla'y tanrsn, zzet'in kars. Hani, u iniyle sevien kadn. Sana anlatmlar da, sen de onlara Stephen Hawking'le kark bir nutuk atmsn. 'Ukala' dediydi Mjgn. izzet de, ocuklar da bilmezler me iini. Bilmedikleri iin Mjgn'n kmr karas kalar Nataa ans per emlere karp boktan bir durum meydana getirdi. O halde eve gelince, Ekim, glmekten patlayacak gibi oldu, helaya kat. Toprak, 'Ben, seninle dnyada sokaa kmam!' dedi. Bekir de ite byle: 'Yoluk horoz!' Gene de, Mjgn gidip salarn eski rengine boyatmad. Salar uzayp da kendi kendine kayboluncaya kadar meten vazgemedi. yle inattr. Bunlar bastnda, Gl, babamn yazhanesindeki kanepenin stnde szmm. Anneme gre ikisi de sarhomu. Etraf mezbelelikmi, iki bardaklar, erezler, kl tablalar ortala dalmm. Seninki ieri dalnca Gl'n d patlam, stn ban toparlayp kendisini zor dar atm. Osman evde olmasa amcaolunu basmaya cesaret edemezdi ya. Neyse. Mustafa Daym'a bir num ara ekmi, 'Osman Amcam, Bekir'i istiyor. Ofisi aryorum, cevap vermiyor. Bana bir hal gelmi olmasn, gidip bakalm,' demi. Aslnda, Mustafa Kuran yutmaz bu numaray. Enitesinin ofis anahtarn vermez abl asna. Babamdan geindii iin ters dmekten korkard nk. 'Sen dur, ben bakarm,' filn diye idare etm esi gerekirken etmemi. Baka bir dmeni vard herhalde, 'Ben seni gtreyim,' demi. Gitmiler, zina olay na birlikte tank olmular. Mjgn, bir fasl baygnlk geirmi. Alamaktan ii dna km. Bekir, ne yaac an arm. Mustafa Daym, 'Ayp oluyor ama enite,' diyerek namus taslam. Alm Mjgn' eve

95

getirmi, Bekir'i de Osman Kuran'n insafna terk etmi. Amcalarnn evli erkein zina yapmasn kabul etm eyeceini bilirmi, yani o zaman ylemi, Natalia daha ortada yok ya! Aynen dnd gibi de oldu. Osman, olay renince Hatice'ye, 'Hadi kadn, toplan gidiyoruz,' dedi. Gece yans bizim evi terk ettiler, Bostanc'ya, mer Amcamlar'a getiler. Mustafa arabasyla gtrd bunlar. Bekir, onlar gittikten bir saat kadar sonra geldi, ikembe filn imi, aylm, dedemlerin bizden gittiklerini renince Mjgn' 'Bana bunu da m yapacaktn,' diye ayann altna ald. Beynine beynine vurdu. Annem bir ara kurtuldu, pencereye kotu, cam at, 'stme gelme, atarm kendimi!' diye haykrd. Bekir, 'At, ulan! At, geber de kurtulaym!' diye bard ama korktu da. Biz ocuklar da bunu frsat bilip, 'Yapma baba, annem ize kyma!' diye bir azdan alamaya baladk. Adamn yz bembeyaz oldu. Gerisin geri dnd, sokak kapsn vurdu' kt. Gecenin karanlnda kayboldu. Sonraki on gn, Bekir'den haber almadk. Mjgn, iki gn yataktan kmad. nc gn, 'ocuklar, babanz arayn, bana bir ey gelmi olm asn,' demeye balad. Biz, 'Biz aramayz, o kadar istiyorsan sen kendin ara!'lar oynadk. Bayram zeriydi. Annem de maan almamt. Toprak'n kurs paras denemiyordu. Ekim'in de denmesi gereken bir eyleri vard. Sonu olarak, Bekir'in gnahlarna bir de bizi parasz pulsuz koyup gitmek eklendi. Birinci haftann sonunda bir gece Mjgn nmze bir tencere tatsz tuzsuz makama koydu. Vallahi, tuzunu bile atmam iyice kt olsun diye! yle sinsi bir kadn! 'Sen bilmiyor musun, be! Ben makarna yemem!' diye baran Topr ak'a da, 'Babanz eve para m gnderiyor da, yemek piireyim?' dedi. 'Bundan sonra byle!' ocuun 'Ben de gider amcamlarda yerim!' diye masadan kalkmasna itiraz etmeyince anladm ki, aslnda durumu onlara duyurmak istiyor. Ekim'in, taksitinin parasn mer'den istemesine de ses karmad, 'iste de, al boyunun l sn!' demekle yetindi. Mjgn'a gre biz Bekir'in sorumluluundaydk. O yaad srece aileden kimse kapmz almaz, bir eye ihtiyacnz var m diye sormazd. Evde yemek filn bulundurmayarak aklnca biz ocuklara antaj yap yor, bizi Bekir'i aramaya zorluyordu ama biz hayatmzdan memnunduk. Hi deilse gecelerimiz sakin geiy ordu. Zaten Toprak daha ocuktu, o arayamazd. Bekir'in Ekim'le hi aras yoktu. Babam, kzcazn yaad nn farknda bile deilmi gibi davranrd, ileri bozulduunda zel okuldan alnp, devlet okuluna verilen Ekim'di rnein. stelik Ekim her zaman benden daha iyi bir renci olmutur. imdilerde artk kz kardeimin tek kusurunun istemesini bilmemek olduunu dnyorum. Sonu olarak, Bekir'i bulmann bana dtnn farkndaydm da, nasl yapacam bilmiyordum. O gnlerden bir gn okul k, arkadalarla kapda laflyoruz, baktm, Bekir'in Hyundai'si kaldrma yanayor. Kendime eki dzen vereyim de kzmasn demeye kalmad, arabann kaps ald, iinden uzun sar sal seksi bir kadn kt. Benimkinden dar bir kot giymiti. Dizlerine kadar uzun izmeleri vard. Herh alde yanl grdm, bu Bekir'in arabas deil derken, kadn, dnd bize doru geldi, benim nmde durdu, 'Ben, Devrim Kuran' aryorum. Tanyor musunuz, acaba?' Ben olduumu renince elini uzatt, 'Tantmza memnun oldum. Benim adm Gl, Bekir Bey'in il etme mdrym. Sana babandan bir mesaj getirdim. Seni ok zlemi, yazhaneye gelmeni istiyor. Benden seni almam rica etti.' iimden 'Havan batsn!' diyorum ama o zamanlar ocuum, heyecandan elim ayama dolamad deil. ocuklara bay bay dedim, kadnla arabaya bindim. Direksiyona geti, 'Grup Yorum'u sever misin?' diyerek, teybe bir kaset srd, arabay zp diye parktan kard. Babamdan daha iyi sryordu. Zaten o zamanlar, Bekir ehliyetini yeni almt. nce otomobil sonra ehliyet vaziyetleri. Ya tayin etmekte pek iyi deilimdir ama galiba otuz yandan biraz kkt. Kirpikleri takmayd, popu makyaj yapmt. Arabann ii parfm kokuyordu. En ok ardm da parmanda alyans olmas yd. Dayanamadm, 'Siz, evli misiniz?' diye sordum. Kadn yle bir doallkla 'Tabii, evliyim canm. ya nda bir olum var,' dedi ki, babamla basldn bilmediimi sandn anladm. Bana uzun uzun olunu anl att, ne kadar zekiymi de, kime ekmi de, onu ne kadar ok seviyormu da, bunlar anlatt, sonra da, 'Sen neler yapyorsun, bakalm? Boy-friend'in var m? Babann anlattndan daha da gzelmisin!' Ne cevap ver eceimi bilemediimi anlad iin gld. Bir boy-friend' imin olmasndan daha doal bir ey olmadn, kendi olunun daha imdiden k olduunu, hangi ada yaadmz filn syledi. Babamn yazhanesinin nne geldiimizde, arabay durdurdu, 'Bak, Devrim, imdi senden bir ey isteyeceim,' dedi, 'Babann morali ok bozuk. Sal da iyi deil. Senden ona anlay gstermeni, ona iyi davranman istiyorum. Bekir Bey'le ben ok iyi arkadaz. Bu dur umu beni ok zyor. Onu sana emanet etmek istiyorum. Baban sana emanet edebilirim, deil mi?' Ne diy eceimi ben yine bilemedim. 'Haydi, sen in, babana git. Ben arabay park eder gelirim,' dedi, beni kaldrmda brakt, gazlad gitti. Bekir Kuran'n o yllardaki ofisi bir pasajn iindeydi, dedi Kadzade, holo-formen iletmelerini iaret ederek, iki dkkn birletirmi, cameknlarna jaluzi taktrmt. Kendi odas arkada, eskiden depo olarak kullanlan yerdeydi. Duvarlar batan aa o dnemde stat sembol saylan lambriyle kaplyd. Masasnn karsna gelen keye bir de havuz yaptrmt. Havuzun ortasnda talar ylyd. Talarn arasna renkli klar yerletirilmiti. Ortadaki fskiyeden sular akyordu. Devrim, byle bir dzenlemeyi ilk kez grmt.

96

ok armtm, gzlerimi fskiyeden alamyordum. Bekir, su sesinin sinirlerine iyi geldiini syledi. Traszd. Gzleri kan ana gibiydi. st ba bumburuuktu. Baktm grnce kanepeyi iaret etti, 'On gndr burada yatyorum,' dedi, 'Bir kebap yeriz, deil mi?' Masasnn zerindeki zile bast. Gelen giden olmaynca bir daha, bir daha bast. Dardaki o kadar kzdan bir tanesi grnmeyince, datt! Yerinden frlad, kapya kt, 'Ulan, eolueekler! Neredesiniz? Essek mi osuruyor, burada zil alyoruz ulan!' diye bard. Kapy arpt, masasna dnd. Aradan birka saniye geti gemedi, kap tklad, araland. Gl, ban ieri uzatt, 'Ben yardmc olabilir miyim, Bekir Bey?' diye cilveleti. Babam, 'Gl Hanm, syle unlara kebap getirsinler!' dedikten sonra isteklerini sralamaya balaynca, kadn yine krtt, szn kesti, 'Siz bana brakn, ben hallederim, dedi. Babamn ne sevdiini bildiini hatrl atyordu. Bekir, bir ie de arap smarlad. Gl kt, 'Kardeim, olmaz ki byle! letme byle yrmez ki!' diye birilerini azarladn duyduk. Onun arkasndan az nce santralde telefonlara cevap verirken grdm kz girdi. Elinde bir bez tutuyordu. Yz bir kar askt. 'Gl Hanm, sofranz hazrlamam syledi.' Yzmze bile bakmadan kanepenin nndeki masaya yneldi. stndekileri kaldrd, tozunu sildi. Btn sandm lambrilerden birisi gizli dolapm, onu at iinden beyaz bir rtyle, o gne kadar grmediim beyazlkta tabaklar, bir de mumluk kard. Sofray kurdu. Kadehleri yerletirdi. Mumu bile yakt! 'Baka istediin yoksa ben kyorum Bekir Bey,' dedi. O, babamn cevabn beklerken, kebaplarla beraber Gl girdi, 'Sen k. Ben yemek servisini yaparm,' diye kz gnderdi. 'Burada bizim bir aacamz olacakt!' diyerek arand, kanatl bir Avrupa tirbuon buldu. ieyi at, bana arap, Bekir'e viski doldurdu. 'Yemekte iyi gider' diyerek teybe kaset srd. Ben bylenmi gibi seyrederken, 'Ben artk sizi ba baa brakyorum, afiyet olsun' dedi ve kt. Devrim, Ne cinsel ne de tinsel tacizin ikisiz olmayacan sylemiti, dedi Talip Kadzade. Bekir'in konumaya balayabilmesi iin pe pee bardak viski yuvarlamas gerekti. Ne zaman ki viski etkiledi, kendisini krmayp geldiim iin teekkr edebildi. Kzgn olduum iin gelmeyeceimi, onu cezalandracam sanyormu. Onu cezalandrabileceim dncesi de benim ok houma gitti! 'Gelmeyec eim deseydim, sen salarmdan srkler getirirdin,' dedim, 'Rezalet ksn istemedim.' Ters cevap verdiim iin fkelenecek sanrken, hi beklemediim bir ey oldu! Kemer'deki gecenin provas gibi bir ey. Bekir, ban nne edi, 'Beni byle bir adam olarak gryorsun, deil mi?' diye mrldand, 'ocuklarn, karsn dven bir maganda. yle gryorsun, deil mi?' Aslnda hi byle dnmemitim. Daha dorusu byle dnmeyi akl etmemitim. Hafiften titremeye baladm. Psikologuluk oyunu da bundan sonra geliti zaten. Babam, benim kendisini anlamam istediini syledi. Bu onun iin her eyden daha nemliymi. Onu anlarsam, onu affedebilir, hatta 'Kim bilir?' diyordu, belki de biraz olsun sevebilirmiim. Hayatta en ok istedii buymu, nk ben onun dnyada en ok sevdii varlkmm. Hayatndaki biricik tutkuymuum. Adm 'Devrim' koymu, neden? nk, ben bir zlemmiim! Kimsenin kimseyi smrmeyecei, insanca yaanacak onurlu gnlerin zlemiymiim! Beni gerekletirmek iin, gvenliimi salamak iin, yapmayaca yokmu! Ben, Revolucionmuum yani! Hi byle dnmemitim! Nitekim, Mjgn'la sevgisiz, onursuz bir evl ilie tahamml ediyor olmas da zlemine paralanm aile azab yaatmamak iinmi! 'Birini sevememek kabahat olabilir mi? Bireye, falancay deil filancay sevmek zorundasn diye srar etmenin mant olabilir mi?' diyordu. 'Olamaz tabii!' dedim ve nedendir bilmem alamaya baladm. 'imdi alamay brak da seninle bir anlama yapalm,' dedi babam, 'Sen bana sorular sor. stediin her konuda, her soruyu sor. Ben de btn ak yrekliliimle, senden hibir ey saklamadan yantlayaym. Sen benim psikologum ol. Beni tedavi et.' 'stediim her soruyu soracam ama!' 'Her soruyu!' dedi babam. Yerinden kalkt, gitti kanepeye uzand, 'u sndr, sen de bir sandalye ek. Masann stnde ktlar var. Not almak istersen, al.' Dediklerini yaptm. Holo-Devrim, lacivert okul ceketi, gri etei, beyaz oraplaryla babasnn uzand ekyatn yanndaki sandalyeye oturdu. Okul antasn dizlerine alm, stne birka sayfa kt koymutu. Kaleminin ucunu kontrol etti. Ben hazrm. Ben de hazrm, Doktor Hanm, dedi Bekir Kuran. Birinci sorum: Mjgn Hanmla, ilk kez nerede ne zaman karlatnz? Mjgn Hanm, Ahmet Amca'mn kz olur. Kendisini doduundan beri tanrm. Peki. Mjgn Hanm, bir gen kz olarak ilk kez ne zaman ilginizi ekti? ankr lkretmen okulunu bitirmi, Ankara'ya gelmiti. Halamlarda kalyordu. Ben de smestir tatili iin gelmitim. O zaman dikkatimi ekti. Mjgn Hanm gzel miydi? Bakn, Doktor Hanm, biz kyl ocuuyuz. Estetik kavramlarmz gelimemitir. Ben, Krkuyu'lu Osman'n oluyum. Zaten o zamanlar byle eylerin zerinde pek durmazdk. Deil elini tutmak bir kadnn,

97

yzne bile bakamazdk. Cinsel iliki olarak keilerden bakasn bilmezdik. Bu bakmdan, btn istememe ramen bu sorunuza verecek cevabm yoktur. Peki, baba, yani Bekir Bey, siz hi keiyle yaptnz m? Hayr, Doktor Hanm. Benim babamn byk amcas Muzaffer Efendi nl bir eyhdir. Babam koyu taassup derecesinde dindardr. Kendimin hatim indirmilii vardr. Cinsel adan btn yapabildiim kend imle oynamak olmutur. Anam yakalam, babama sylemi, babam bir daha yaparsam penisimi kopartm akla tehdit etmitir. Bildiiniz gibi, idi edilme korkusu erkeklerin cinsel yaamlarnn ileride izleyecei dor ultuyu saptamaktadr. Siz, hi Freud okudunuz mu, Doktor Hanm? Okumadm efendim. Ben daha ada yaptlar okudum. Ama kim olduunu biliyorsunuz? Biliyorum baba. Freud, erkek ocuklarnda ska rastlanan korkulardan birisinin babalar tarafndan yenilip yutulmak olduunu syler. Bu korku, cinsel yaamn davurumlar arasndadr. Size aldm mitologya kitabndan anmsarsnz belki. Hani, kendi ocuklarn yutan bir Tanr Kronos vardr. Tanr Kronos, aslnda evrensel bir figrdr. Bu Kronos, babas Uranos'u da idi etmi, yaptnn cezasn olu Zeus tarafndan idi edilerek demitir. Zeus'a bu eyleminde annesi, yani Kronos'un kars yardmc olmutur. Benim dnceme gre, Uranos, benim babamdr. Ben, Osman Kuran' idi etmi bulunuyorum. Bunun cezasn bana verecek olan da kendi olumdur. Toprak'a da anas Mjgn yardmc olacaktr. nk, Freud'un dedii gibi, Mjgn'da ocukluundan beri apak bir penis kskanl vardr. Bendekine edeer bir cinsel organdan yoksun olmasnn ezikliini stnden atamamtr. Benim baarlarm kskanm, yolumu kesmek iin elinden geleni yapmtr, iki tabamdan birini krmaya azmetmitir. Asabm bozmak iin rnein, drdnc katta, imdi oturduumuz daireyi satn almtr. Bunu, ykseklik korkum olduunu bile bile, apartmanda oturmaktan nefret ettiimi bile bile yapmtr. Benim evim yoktur, Doktor Hanm. Hibir zaman olmamtr. nk, 'evim' olduu sylenen yerleri benimseyememiimdir. Evime konuk davet etme ans hibir zaman verilmemitir bana. Plastik tabaklardan nefret ederim. Bana hapishane gnlerimi hatrlatr. Siz benim 12 Eyll'de tutuklandm biliyorsunuz, deil mi?' Biliyordum, dedi Holo-Devrim, Holo-Kadzade'ye, Tutuklandn ve ona Mjgn'n baktn. Zaten okulda da Mjgn bakm, ilkokul retmeni ya annem, bu daha renciyken annem almaya balam. Devrimcilik yaptklar iin Osman kzm, paralarn kesmi bunlarn. Kar tarafta, Gltepe'de bir gecekond uya snmlar. Bekir, ili'de bir inaatta almaya balam, mteaahitin defterlerini tutuyormu, inaat iini de oradan renmi zaten. Halamlar hl Gltepe'de. Ben, ilkokulu onlarn yannda okudum. Annem, bizim bu tarafa Gzelyal ilkokuluna atannca beni orada braktlar. Devrim'in 'Hala' dedii, bizi Ilca'ya gtren Fatma'yd,' diye aklad sahici Kadzade, Bekir'in en k Ahmet ile evliydi, ocuu olmamt. Hep sylememe ramen Mjgn Hanm pratik olduklar gerekesiyle melaminden bakasn kullanmaz, diye ikyet ediyordu, Holo-Bekir, Bu onu bakalarnn gznde alakgnll, tutumlu bir ev hanm yapabilir ama benim gzmde asla! Kimse benden Mjgn Hanm'n nme orbadr diye koyduu o amur gibi svya kretmemi isteyemez. Benim mrm, kazan peinde kouum, hep daha iyisine kav umak iindir. Viski ienden solcu olmaz diye dndmz gnler ok geride kald, Doktor Hanm. Nesn elere, ie yarayan, anlam olan, zevk veren nesnelere k olduumu sylemekten artk utanmyorum. Bunu artk devrimci arkadalarm da kabul ediyorlar. Proletarya diktatrl iin cann feda etmeye hazr olmak, bir bakma da scak, canl, sevecen odalar, yumuak yastklar iin cann feda etmeye hazr olmak demektir. Bana gre, insanlarn nesneler zerinde etkin olabilmesi, onlardan cannn istedii gibi yararlanmas, haz duymas, deiiklik isteyebilmesi, gelimilik gstergesidir. Devrimcilik bizden kendimizi gelitirmemizi, ilkell iimizi yok etmemizi ister. Senin babann trajedisi, iindeki anneni yok edemeyecek kadar sorumluluk sahibi olmasdr. Mjgn Hanm, beni her zaman evreye dnyann en rezil erkei olarak tantmtr. Hep benden ikyet etmitir. nne gelene beni ekitirmitir. Kime sorarsanz sorun, bir koca, bir baba, bir erkek olarak benden daha kts olmadn syleyecektir. Sizi de aleyhime evirmitir. Bana kar sizi kullanmaktan hi ekinmemitir. Kendii, ailesi iin san sprge eden bir anne rolndedir. Ben onun bir ayda ald maa bir gecede harcayacak durumdayken retmenlikten istifa etmemesi de bu sebeptendir. zellikle de Toprak doduu zaman ayrlp, evde, ocuklarnn banda oturmas iin yalvarmmdr kendisine, ama kabul etm emitir. Kendisi bana emekliliini almad iin ayrlmadn syledi. Size doru sylemiyor. Mjgn Hanm'n ilkokul retmeni olarak alaca emeklilik maa bir zel doktorun iki vizitesini karlamaz Doktor Hanm! Bunu kendisi de bilmektedir. Mesele bakadr. Mesele, penis kskanldr. Mesele, benden aa kalmamaktr. Bu yarta kazanmas mmkn deildir ama bu tut umu ocuklarm bana kar evirmeye yetmitir. Toprak tehlikededir. Ailemizde maalesef rnei de vardr. mre'nin kardei Ouz, ecinsel olarak lmtr. Freud, ocuklarn cinsel isteklerini ncelikle anne ve babal arna ynelttiklerini ok iyi anlatr. Erkek ocuklarnn annelerine dkn olduklar, babalarn rakip olarak

98

grdkleri, babalarna kar dmanlk besledikleri bilimsel bir gerektir. Mjgn, Toprak'n bu doal eilimini bilerek veya bilmeyerek smrmektedir. Bunun sonucunda erkek kardeinizin ecinsel olma tehlikesi de vardr. Bu gerekleirse, eyh Muzaffer'in bu talihsiz torununa ikisini birden ldrmekten baka are de kalmayacaktr. Bu konuda da yardmnz istiyorum Doktor Hanm. Daha baka eyler de anlatmt ama Devrim, btn anladnn Bekir'in annesini sevmedii, ondan kurtulmak istedii olduunu syledi, bir de, ailede idam edilen karanlk birisinin olduu. Kadnn beynine beynine vurmas gzmn nnden gitmiyordu. Mjgn' ldrp, Gl'le evlenmek istediinden kukulandm. Korkudan kalbim arpmaya balad. Bekir fark etti, bu saatlerde hann kaloriferler ini sndrdkleri iin dm, ceketimi omzuma almam syledi. 'Biraz da arap iin Doktor Hanm. arap sizi str.' ilk sarho oluum da o gndr. Art arda iki bardak arap gtrdm. Yanaklarm yanmaya, bam garip bir umursamazlk sarmaya balad. Babam bana eitlik duygusu vermeyi baarmt. Cesaretim biraz da ondand. 'Gl Hanm sizin sevgiliniz, yle deil mi? Doru syleyin ama. Doru syleyeceinize sz vermitiniz.' Bekir, yle bir dnd, 'Gl Hanm beni istemez, Doktor Hanm.' 'Kaytarmayn ama imdi! Sevgiliniz mi, deil mi?' 'Sizi kaybetmek istemiyorum, Doktor Hanm,' dedi babam, 'Kendime sz verdim. Ne pahasna olursa olsun, size kar drst olacam. Sizinle baba-kz deil, ok yakn iki arkada olacaz. Onun iin doruyu syleyeceim. 'Gl sizin sevgiliniz mi?' derken, 'Glle birlikte oldunuz mu?' diyorsunuz. Ben onu anlyorum. Evet, olduk. Ara sra oluyoruz. Ama bu nemli deil. Birlikte oluyoruz nk bir kadn olarak onun da ihtiyal ar var, benim de var. Birlikte oluyoruz ama sevgili olamyoruz.' Devrim, 'Ama zaten o evli bir kadn!' diye itiraz etmi, 'Kt bir evlilik yapm,' demiti babas, 'ie yar amaz bir serseriyle evliymi. Adam, habire i deitiriyormu. En son elektrikli ev aletleri satan bir maaza am. Onu da batrm. Dnya kadar borlar varm. Hepsini Gl dyormu. Gl'e ka para maa verdi ini sordum, 'Ben vermiyorum, o kendi alyor,' dedi babam, 'i balyor, balad iten komisyonu var. Yzde on.' Azm. Az olur mu? Milyarlk iler balyor. imdi belediyede bir i var. Onu balarsa bir kalemde iki yz milyonu cebine indirecek. Sana ne kalacak? Anana bir araba alacak kadar kalacak ite. Bereket versin. Gl olmasa, anann arabas olmazd. Anneme araba m alacaksn? ocuun nasl ardn btn mahkeme grd. Evet, dedi HoloBekir, Gl Hanm kendisine araba alyor. Personeli otomobil kullanrken, Bekir karsn ie otobsle gnder iyor dedirtmem. Bir soru daha sorabilir miyim? stediiniz kadar sorabilirsiniz, Doktor Hanm. 'Gl, beni istemez,' dediniz. Neden istemez? ok hrsl bir kadndr. Gz yukarlardadr. Krkuyu'lu Osman'n olunu ne yapsn? Benimle ii, bu irketi eline geirdikten sonra bitecektir. irketi eline mi geirecek? Bakalm, greceiz. Madem bunu biliyorsun, niye tutuyorsun burada'? ocuk, kalemi elinden brakm, not tutmaktan vazgemiti. 'Etrafta olmas houma gidiyor, Doktor Hanm,' dedi Bekir, gz krparak, 'Anlarsnz ya!' Sonra bana Gl'le yattn sylediine piman olmu gibi, lf deitirmeye kalkt, 'Hadi, Doktor Hanm, viskimi tazeleyin bakalm!' istediini yaptm. Kendime de arap doldurdum. ieyi kusmadan bitirmi olmaktan gurur duymutum. Bekir, ilk geldiime kyasla ok daha iyi grnyordu gzme. Alp eve gtreb ilirim belki diye dnmeye baladm anda saatin ka olduunun farkna vardm. Saatin ka olduunun ve annemin burada olduumu bilmediinin. 'Annem beni ldrecek!' diye frladm. Babam da bundan byle en byk yandamn kendisi olduunu syledi. Ben yaadm srece klna bile dokunamaz! ikilerimizi bitirdik. Kalktk, diye anlatyordu, Holo-Devrim, Holo-Kadzade'ye 'Ne ileri var, kzlar temizlesinler!' dedii iin ortal olduu gibi braktk. Beni bindirecek dnecek diye dnrken, Bekir de taksiye girdi. Eve geldiimizde vakit gece yansn bulmutu. Bizim dairenin klar yanyordu. Penceredeki glge, Ekim'di. Ben el sallaynca ieriye haber vermeye kotu. Babam arabadan indi. Kollarn kaldrd, koltuk altlarn koklad, 'Le gibi kokuyorum. kaym da bir gzel ykanaym! ' dedi. Bylece, Mjgn'n byk kz babasn eve getirmi olmann avantasn toplad! yle toplad ki, kzmak yle dursun, neden bir telefon etmediimi bile sormad, annem! arap kokuyor olmalydm, onu da fark etmedi. Elinde temiz amarlar, Bekir'in arkasndan banyoya seyirtti!

99

Ertesi gn okula gitmedim. Uyandmda lene geliyordu. Evde yalnzdm, istediimi yapabilirdim. zgrlk duygusu ok houma gitti. Bulutsuzluk zlemi'nin yeni kaseti kmt, 'Acil Demokrasi.' Bekir'in yeni ald Sony'ye taktm, sonuna kadar atm. Babam, o gnden sonra bir daha beni dvmedi. Ara sra Toprak'a att tokatlar dnda ar dayak sahneleri yaamadk. Bana artk kesinlikle yetikin gibi davranyordu. Okuldan sonra sk sk ofise gidiyordum. Kokteyl saatinde birlikte oluyorduk. Eve sekiz-dokuzdan nce dnmyordum. Dndmde kardelerimle annem yemeklerini yemi oluyorlard. Mjgn, bu duruma sesini karmyordu. 'Babamdaydm, ' yant yeterli bir yantt. Bir sre sonra Gl'e ilikin olarak azm aramaktan da vazgeti. Bana yeni bir sfat yaktrmt, 'Babasnn kz!'Yzm ykarken yerleri slarsam, 'Babasnn kz!' orba imesem, 'Babasnn kz!' 3 Babamla olduum zamanlarda Gl ounlukla bize katlyordu. mz birlikte yemee kyorduk. Bekir, bize 'Gzellerim,' diyor, iki gzel kadnla birlikte olmaktan ok mutlu olduunu sylyordu. Bir gn, Gl, getirip babamla tantrmak istedii bir grup ngiliz'den sz etti. ubuklu civarnda byk bir arazi alyorl arm, i balayana ykl komisyon vereceklermi. 'Fstk gibi i!' diyordu kadn. Bekir de adamlara 'yle bir stanbul gecesi!' yaatmann i asndan yararl olacan syledi, 'Tercmanmz da artk siz olacaksnz, Devrim Hanm,' dedi. ', O zamanlar ileri Koleji'ne gidiyordum ya, babam ngilizce eitimimin bu i iin yeterli olduunu sanyordu. Bu konuda yle gvenliydi ki, kar k amadm. Giyecek bir eyim yoktu. 'kn, alveri yapn,' diye, Gl'e bir tomar para uzatt. Gl, paraya bakt, 'Yetmezse ben stn tamamlarm,' dedi. Tezghtar kzlardan birisi arkadaym. Kadky'deki Vakko'ya gittik. Oradaki kzlar, manken gibi olduumu sylediler. 'Bay Vitali grse sizi hemen ie alr!' dediler. Gl, kendisine nden yrtmal, srt ak siyah bir elbise beendi. Bana da ayn ekilde ama rengi koyu krmz bir elbise aldk. Srtmdaki sivilceleri kapatmak iin bir de krem verdiler. Gl, beni cadde stndeki izzet Kua for'n nnde brakt, 'zzet'in kars Mnevver arkadamdr, benden selm syle, sana iyi bir fn eksinler. Bu paray da verirsin,' dedi. Elime dnya kadar para tututurdu. Salarm o zaman da uzundu. zel olduu iin bizim okulda sa toplamak mecburiyeti yoktu ama haddinden fazla gr ve kvrck olduu iin ben toplardm. Fnle dzletirildii zaman daha da uzun olurdu. Salarmn gzel olduunu arkadalarm da sylerlerdi. Syledikleri iin ben de urar, kendim fn ekmeye alrdm ama berber kadar gzel ekemezdim, iim bitti, elbiseyi, topuklu ayakkablar aldm, fonlu salar mla eve geldim. Kapy Ekim at. Daha bana bir ey sylemeden, 'Anne, gel bak, buna ne olmu,' diye odaya seslendi. Mjgn'n holnde kpkrmz Vakko paketleriyle eve bomba girmi gibi olmutu. Annemin rengi kat, surat asld. 'Babamla bir i yemeine gideceim, giyecek bir eyim yoktu, bunlar aldm,' diye aklamaya altm. Annem, dolabmda bir sr ey olduunu syleyince, 'Resmi bir akam yemei, o elbiseler olmaz,' dedim. Bu arada Ekim paketleri ayordu, 'Aaaa! Bunu mu giyeceksin!' diye bard. 'ngilizler gelecek, babama tercmanlk yapacam.' Hava basmak istememitim. Kendimi savunmaya alyordum ama parasz dnemimizde kolejden alnm olan Ekim tekrar paralandmzda o okula bir daha dnmek istememiti; iin de ukde kaldn biliy ordum, 'ngilizcem yeterli deil, bakalm ne olacak!' gibi bir eyler mrldandm. Kardeim, iyi kzdr, 'Merak etme, sen halledersin,' dedi. Bunun zerine Mjgn, ona yanat, elini kznn omuzuna att, 'Biz de seninle kebapya gideriz, olur mu, kzm?' Ekim, 'Sen git, benim dersim var,' deyince bozuldu. Banyoda giyinip ktmda Toprak gelmiti. Beni grnce slk ald, 'Anne, artist gibi olmu bu be!' dedi, 'Taksi tutalm da, sokaa byle kmasn!' 'Giysin stne okul pardssn yrsn,' dedi annem de, 'iki adm yere ne taksisi imdi?' ngilizler, hi de filmlerdeki ngilizlere benzemiyorlard. Biri, benden ksa, sska, salar dkk, yal bir adamd. ekerci dkkanndaki tezghtara benziyordu. teki daha genti. O da retmene benziyordu. Babam, bize Belv'de yer ayrtmt. Orada program vard. Trk mzii de dinlesinler istemiti. Masay don atmt. Rak iirtecekti ama adamlar istemediler. 'arap?' dedi, onu da istemediler. Viski, cin, votka hepsini sayd ama adamlar kola istediler. Alkol kullanmazlarm. Kahveyle likr bile imediler. Bekir'in keyfi kat ama nedense bana bir gven geldi, balkla beyaz arap istedim, iki kadehten sonra dilim zld. Adamlarla resmen ngilizce konumaya baladm. Bekir'in kz olduumu filn syledim. Babamn az kulaklarna vard. Benimle sahiden gurur duyuyordu. 'My daughter, yes? Good? English?' gibi lflar etti. ilk solist mikrof ona kncaya kadar her ey iyi gitti. ark balaynca adamlar yzlerini buruturdular, parmaklarn kulaklar na gtrdler, tkar gibi yaptlar. Babama ok bardn anlatmak istiyorlard. Aslnda ikyet etmiyorlar, aka taklyorlard ama ikinci solist arabeske girip bunlar yine yzlerini buruturunca babam bozuldu. Hele de Richard, 'm m m' diye alar gibi sesler karp arkcy taklit etmeye kalknca basbaya kt oldu. Richard'a 'm, m, m, yes, yes!' dedi ama dilerinin arasndan Gl'e 'Nereden bulursun bunlar!' diye syl endi. Gl de bozulmutu zaten adamlarn onun orada olduunun farknda deilmi gibi davranmalarna, 'Bo ge! O kadar para vereceiz madem, biz elenmemize bakalm,' dedi, arkcya kadeh kaldrd. Dnd, Bek

100

ir'in bardana da vurdu, balad arabeskyle birlikte sylemeye. Bir yandan da babam ittiriyordu, o da kat lsn diye. Babam bata nazland, sonra o da balad. Babamn sesi antrnknden daha gzeldi. n mas ada olduumuz iin solist bunlar duyuyordu. Yrd, bizim masaya geldi, mikrofonu bunlara uzatt. birl ikte sylemeye baladlar. Bunun zerine Melvin bana 'Sen neden katlmyorsun?' diye sordu. 'Ben rock mzik severim,' deyince ok sevindi. 'Richard'la ben gitar alarz. Beatles, Rolling Stones,' dedi. Ayn zamanda gitar alma taklidi yapt iin Bekir grd, 'Ne diyor?' diye sordu. 'Rockymlar, gitar alarlarm,' dedim. Trkiye'de daha kimse Megadeth'i bilmezken, Melvin bana en son kasetlerim gndermeye sz verdi. Sonra Trkiye'de rockun dur umunu sordu. Ben, Moollar'dan, Cem Karaca'dan bahsettim. 'Bizde rock-city stanbul deil, Bursa,' dedim. Bugnlerde ne dinlediimi sordular, 'Acil Demokrasi,' dedim. Bir yerden Bulutsuzluk zlemi'nin adlarn Deniz Gezmi'lerin idamndan sonra yazlan bir iirden aldklarn duymutum, onu da syledim. Yalnz o arada solistin arks pat diye bittiinden, ben de Richard'a sesimi duyurmak iin baryor olduumdan, Deniz Gezmi'in ad ortada kald, herkesle birlikte Bekir de duydu. Gl' brakt, bize dnd, eildi, 'Ne olmu Deniz Gezmi'e?' diye sordu. Ben de anlattm. Utu adam! 'Syle onlara, Deniz Gezmi, bizim ehidimizdir!' dedi. Elini, pat pat! kalbinin stne vurdu, 68 renci hareketleri! Biz, rock mzii dinlemezdik! Rock mzii emperyalizmin kltrel istilasdr nk! Bizim zamanmzda kitle ruhu vard, anlyor musunuz? Biz, hep birlikte kardelik trkleri sylerdik! Saz alardk! Saz, you know? Balama? Trk halk trkleri sylerdik! Anlat onlara!' 'Emperyalizmin kltrel istilas ngilizce nasl denir, bilmiyorum,' dedim. Ama Bekir comutu bir kere! Anlayp anlamadklarna bakmadan esip kprd. '12 Eyll'den sonra genlik apolitize oldu! Askeri cunta bunlar sindirdi! Bilinsiz bir kuak yetiti. Bug nn genlii smrye, asimilasyona kar toplu tavr almyor. Rock mzii, egemen glerin genlii pasif ize etmek iin destekledikleri bir mzik tr oluyor. Amalan, ben-merkezci genler yaratp kitle hareketlerini blmek! Bugnn genleri bireysel isyanlar ne karyorlar. Bireysel isyanlar toplumsal hareketlerin olum asn nlyor. Bu durum kapitalistlerin iine yaryor. Anlyor musunuz? Dirseklerini masaya dayam, ban omuzlarna gmm, heyecanlar oynuyordu. Gzleri hassastr, sigara dumanndan rahatsz olduu iin kzarm, sulanyordu. Biraz da kafay bulmu olduundan, an kzgn gibi grnyordu. Bu durum da ngilizleri tellandrd, yanl bir ey syleyip sylemediklerini sordular. evirebildiim kadarn evirdim. 'I, me, anti-kapitalist!' dedi babam, 'Vershtehen sie? Marksist. Revolucion!' Beni gsterdi, 'Her name ist Revolucion!' Adamlar atlar, 'Is that right? Is your name really Revolucion?' Bunlan syledikten sonra rahatlam gibi geri ekildi, elini Gl'n omzuna att, Gl diklenince toparl and. Geldiklerinden beri ilk kez ngilizler Gl'e dndler, 'Mr. Kuran is a businessman, right? He has a running business, has he?' 'Yes, yes, of course. He is businessman,' dedi Gl, 'Big businessman. efik Bey is very good friend.' 'efik also Marksist,' dedi babam. efik Amca, arsa iini balayacak olan Belediye Bakan Yardmcs arkadayd. Ayn zamanda da fabrikadaki orta Said Mutaharri'nin kaynbiraderi. 'Demek yle?' dedi ngil izler. Arsa ii yatt. Arsa iinin yatmasyla birlikte Gl de ortadan kayboldu. Birka kez st ste gremeyince sordum, 'iten ayrld,' dedi Bekir. Nedenini de, 'iyi oldu, biliyorsun pek salam deildi,' diye geitirdi. Birka ay sonra da Gl' sokakta grdm. 'Baban bana iyi bir kazk att, ekerim,' dedi, 'ubuklu'daki o yz on dairelik sitenin pazarlamasn almtk ya, babanla yzde on zerinden anlatk. Daireleri satmam karlnda bana oradan bir daire ver ecekti. Ben iimi yaptm, hepsini sattm. Sra kendi dairemin tapusunu almaya gelince, baban bugn yarn diye savsaklad, sonra da bana bir deme emri gndertti, borcun u kadar diye. Ben bir milyar liray nereden bulaym, yle deil mi?' 'Neden byle yapt?' diye sordum, 'Vermedim de ondan!' diye gld Gl, 'Kulana kpe olsun, bu memlekette erkeklerle i yapyorsan, adam gibi para kazanmak istiyorsan, ya vereceksin ya da verecekmi gibi yapacaksn! Ben vermedim, nk babann bana bir metres olarak ver ecei bir eyi yok! Yine ben i reteceim, ben kouacam, ben yiyeceim! Ne gerek var? Gerek yok! nk, hibir ey deimeyecek, admn metrese ktyla kalacam. Ben kazandktan, ben yorulduktan sonra niye adm metrese kartaym? yle deil mi? Haksz mym?' 'Bekir'e syledin mi, byle?' 'Syledim, tabii. 'Senden korkulur,' dedi. Korksun! Bu memlekette adamlar karlarna Suzuki jip almak iin klarn yrtarlarken kimse onlar 'hrsl' diye ayplamyor. Biz altmza bir araba ekelim diye didinirsek, hrsl kar, cad! Kendisi olsa komisyonunun peini brakr myd? Ben niye brakaym? Vallahi, bak yalan sylyorsam olumun lsn greyim, Mjgn Abla'ya, sizlere acmasam, btn ilerini elinden alrdm onun! Soyup soana evirirdim, ruhu duymazd. Hadi ben gl kadnm, nerede olsa alr kazanrm, benden bulmasn, dedim! Naslsa soyan ok onun! O cahil kzlarla gnl elendirirken,

101

millet altn oyuyor farknda deil. Bana da ondan dman oldular zaten. O Hadi Usta, o efik! Hadi Usta, bunu dolandrd ite! Ald paray memleketine gitti, kayboldu, ii yrtelim diye tefecilerden bor almak zor unda kaldk. efik, babana zrnk koklatmad, ngilizlerle ii kendi adna yapyor. Baban da diyemedi ki, 'Bu ii kotaran Gl'dr, bu ite onun da hakk var!' Hadi, kendi menfaatini almyorsun, bari benim hakkm al!' Bekir'in efik Amca'ya niye bir ey diyemediini de, 'Neden olacak, arkadana kar metresi Gl' tut uyor durumuna dmemek iin!' diye aklad. 'Ben, efik gibilere kar adamn iletmesini korumaya alyorum, onlar bana aptal sarn muamel esi ekiyorlar. Yzme kar 'Peki, deme yapacaz,' diyorlar, arkamdan gidip baban kandryorlar. Baban bana nce imza yetkisi veriyor sonra da zorla karlksz ek imzalatyor. Bir ey olsa, ieri ben gireceim! Sonra en byk kaz da yine ondan yiyorum. Tefeciden para aldk, ii bitirmek iin, Bekir kalkt o parayla Mjgn Abla'ya otomobil ald. Eidir, alr. Bir ey demiyorum. Alsn, hell olsun. O kadn onun yllarca kahrn ekmitir. Hizmetini grmtr. Gle gle kullansn. Ama tefeciden para alp, l yatrm yaplmaz ki! Ben il etme mezunuyum. Bize okulda bunu byle retmediler.' Devrim, Gl'e, Bekir'le evlenmeyi dnp dnmediini de sormu, 'Babanla evlenecek olduktan sonra kendi kocam var benim,' cevabn almt, dedi Kadzade, 'stelik onun Bekir gibi kar-kz ileri yoktur, ikisi yoktur. oluuna ocuuna dkndr. Bak, u saatte evdedir mesel. Mjgn Ablaya da syledim, 'Allah size kolaylk versin!' dedim. Benimkinin bir kusuru varsa, o da i bilmez. Senin baban da bilmez. Birinin iini kurtaracaksam, bari olumun babasnn iini kurtarrm, yle deil mi? Yanl anlama, sizleri sev erim ama insann kendi ocuu baka. Hani, yle olur, Bekir'de hem size hem bana yetecek kadar para olur da, o zaman dnlebilir, belki. Ama yok. Sonra Bekir'le evlenmek bir adamla evlenmek gibi de deil. Bak, benimkinin kimi kimsesi yok. Ne kazanrsak, kendimize kazanyoruz. Babanla evlenmeye kalsam, amc akzlarna da ben bakacam. Kardeine de, bacanana da, Osman Amca'ya da, say artk, hepsine ben bak acam! Etim ne budum ne benim? Bunu Mjgn Abla'ya da syledim. Hak verdi.' Annemle grtklerini bilmiyordum, ardm kaldydm, diye srdrd, Holo-Devrim, 'Gryoruz. Ben iten ayrldktan sonra daha sk gryoruz,' dedi, 'Mjgn Abla bana diyor, 'Tek sen orada kalsaydn!' Ben kalsaydm, o Zehra filn giremezdi oraya. O Mnevver de az orospu deil! Dpedz pezevenkliini yapyor bunlarn! zzet'ten dayaklar yiyor oturuyor sonra da. Babana sylyorum, ne sokuy orsun elin orospularn iyerine diyorum, yapacaksan baka yerde yap. yle deil mi? Zehra kars ortalarda gezinirken, mteriler iletmeyi ciddiye alr m? Mjgn Abla da diyor, 'Aman sen de! Bekir'in mterileri de Bekir gibidir.' O da doru sylyor. Onun iin hep dedim, u irketi o pasajdan karalm, Badat Caddesine tayalm. Badat Caddesine tarsak, oraya gelemezler bu adamlar. Sen de kurtulursun. Ama istemiyor. Mjgn Abla da istemiyor. 'ok pahal, geinemeyiz orada,' diyor. 'Vallahi, abla artk sen bilirsin,' dedim. 'Kocan kurtarmak istiyorsan, bu lzm,' dedim ama o da 'Benim btn muhitim burada' diyor. Hl, 'tek sen orada kalsaydn,' diye alyor ama olmuyor ki! Ben varken Bekir bu kadar imiyordu mesel. Ge de olsa, evine gidiyordu, sizi gryordu. imdi, toptan datm. Yazk, ileri de kt. Ona deil, Mjgn Abla'ya yazk. Kadn, neler ekmi. Polisler, hapisler, yoksulluk. Tam biraz rahat edecek, imdi de bunlar.' Annemin kendini andrdn anlamtm. Onun yntemi de buydu, acndrmak. Bunu o zaman da biliyordum. Konuyu komuyu, okuldaki arkad alarn, Osman Dede'yi kendine acndrrd ama bunu babamn sevgililerine de yaptn yeni reniyordum, iimde bir eyler krld gibi olduydu. Sahildeki o akam nmde diz kp Bekir'in namusuna nikhna!' yemin etmesine gerek yoktu yani. Mjgn'n arandna inanmamazlk etmezdim. Ama Bekir'in nikhn nemsemesi komikti! Hi de deil, dedii duyuldu Holo-Kadzade'nin, Bizimki ad konmam Katolik nikhyd. 4 'Hariciyecilere lyk!' Bekir, Mehin'i byle tarif etmiti Sayn Savc, 'Hariciyecilere lyk!' '70'li yllarn Trkiyesi'nin en gpta edilen mesleklerindendi, byl diyarlarn velileriymilercesine sayg grrd hariciy eciler! Yan yl tatilinde gittii Ankara'dan 'Kader beni onunla imtihan odasnn nnde kar karya getirdi,' diye yazmt. 'Uzun at kuyruu salar, hafif ekik, siyah haleli gzleri var. Zengince ve yksek dereceli bir memurun kz. Ortaokul ve liseyi Dame de Sion'da okumu. Nazl bytlm olmasna ramen sanlaca kadar mark deil. Gzelliinin uuruna vard iin kendine gveni tam ve gururlu. Piyano dersi de alm. Sanat ve edebiyata dkn olmas sebebiyle, Trkoloji blmn semi. Babas stanbul dna tayin edild ii iin yatl okuyor. Gayet serbest ve samimi. Hayat, ili ile Harbiye arasnda getii iin, bu semte bizim kadar yabanc. Hatta diyebilirim ki, stanbul'un bu fakir muhiti Anadolu kasabalarna ok benzediinden bizim intibakmz daha kolay oldu ama Mehin bir trl alamad.' Bir bakasnda; 'Her geen gn hayranlm daha da artyor. Hayranlmn sebebi, sadece gzellik deil,' diyordu, 'Mehin'in baka meziyetleri de var. Zeki ve ahsiyet sahibi. Zamane kzlaryla mukayese edildiinde, onlara nispetle zarif, ciddi ve efkatli. Herkesle arkadalk yapmyor ama araya mesafe koyduu kimseleri de dierl

102

eri gibi kmsemiyor. stelik de bu okulda benim ilk tantm ve hayatmda ilk defa elini sktm kz. Buna 'ilk gz ars' demek bile mmkn, ite btn bunlar bir araya gelince, 'Bir ak oluverdi ainalk. Yine bir bakasnda; 'Aslnda ayn otobse binmek ve ayn at altnda bulunmaktan baka aramzda hibir mterek nokta yok. Duygu, dnce, grg ve zevklerimiz tamamiyle ayr. Deer llerimiz, hayattan istediklerimiz, yetit iimiz evre ve alkanlklarmz birbirinin ztt. Baka baka diyarlardan gelmi gibiyiz. Mehin, bana gre fazla modern ve serbest. O, ilk bakta, Trkeyi iyi konuan bir Fransz kz sanlabilir. Trkiye'nin gerekler inden, milli kltrden ve Trk cemiyetinden o kadar uzak, o kadar habersiz ki! Burada domam, bu toprakl ardan beslenmemie benziyor. Onun nazarnda da ben fazla muhafazakr ve basitim. Birok ey rendim ama ufku dar, grgs kt bir kylym. an istedii aydn olamam. renciler kzl erkekli gruplar halinde oturup sohbet ettikleri zaman bu durum daha ak bir ekilde ortaya kyor, ideolojik konularla ilgilenen ark adalar dnda kalan byk kitle dersten arta kalan saatlerini Edebiyat Fakltesi' nin hretli kantininde, haftasonlarn da ya sinema veya mata yahut da her faklte ve blmn yapmay det edindii aylarda geiriyorlar. Biz ciddi konularla megul olan kk gruba, Mehin de kantin ve ay elencelerini karmayan byk kitleye dahil. Biz, cumartesi ve pazar gnlerini mze, saray ve camileri gezerek, Mehin Hanm da ya bir arkadana evci kmak veya bir ay partisine gitmek suretiyle geiriyor. Gittiim yerlere onu da gtrmek istiyorum fakat onda byle bir temayl grmyorum. Brakmaya da gnlm raz deil. Mehin'i sevdiimiz iin her trl fedak rl yapmaya karar verdik. Biz de kantine gittik. Mehin ve arkadalar birbirlerinin kahve falna bakyorlar sonra da haftann filmlerini konuuyorlard. Gruptaki bir ksm delikanl da gayet terbiyesizce oturup, bir yandan sohbetlere katlyor, bir yandan da futbol malarnn tenkidini yapyorlard. Ara sra da hangi kzn ka erkek deitirdii bahis konusu ediliyordu. Her gidiimde ayn eyleri dinledik ve tek kelime sylemeden baston yutmu gibi oturduk. Hem kendimiz skldk hem de varlmzdan dierlerinin rahatsz olduunu hiss ettik. Hatta bazen manl glmeler ve fsldamalar da oluyor. Herkes bu gzel ve alml kzn etrafnda pervane gibi dnyor. Okulda ve fakltede erkekler hep onun masasna oturuyorlar. Her hafta srayla evci kt kz arkadalarnn erkek kardeleri var. Cumartesi gnleri leden sonra bir erkekle bir kz otomobile bindirip gtryorlar onu. O andan itibaren dnya zindan oluyor. mer olmasa delirebilirim. kp saatlerce stanbul'un fakir semtlerini geziyoruz. Oralarn zdraba alm mtevekkil insanlarn grnce biraz olsun rahatlayabiliyorum.' Ve son mektup; 'Geri nmde daha yldan fazla zaman var. Bu mddet iinde ona yava yava nfuz edip hkim olabilirim. Aslca kendime ok gveniyorum. Beklemesini bilen, sabrl ve temkinli biriyim. Fakat istiyorum ki, fazla zerine dmeden, gnln kazanmak iin eilip bklmeden, tabii bir ekilde beni sevsin. Meziyetler imi normal bir arkadalk hayat iinde takdir etsin. Onun doru karar vereceinden eminim. Bizi huzursuz eden bakalarnn mevcudiyeti. Tamamiyle elimden kamas ihtimali de kuvvetli. On sekiz yann baharnda bir rkek ceylan andran bu uar kz bunca avcdan drt yl boyunca nasl koruyacam? Her an onu bir bakasyla el ele grme ihtimalinin dehetiyle titriyorum. Tabii, byle bir eyi bir defa grsem onu kalbimden deil fakat defterden ebediyyen silerim. O halde ge kalmamal, ona kendisini sevdiimizi sylemeliyiz. Ter eddt, endie ve bekleyi daha byk bir ikence oluyor, mre.' Gerisini mer anlatmt, dedi Talip Kadz ade, 'Smestir tatilinden bir gn nce, ertesi sabah da biletlerimizi almz, erkenden Ankara'ya gideceiz, akam mtalaasndan kp yatmaya giderlerken, abim, kz merdivenin banda durduruyor ve derdini anlat yor. Mehin Hanm, abimin bekledii tepkilerden hibirini vermiyor! Ne kzyor ne seviniyor ne tellanyor! Hi! Kollarn gsnn zerinde kavuturmu, bakkaldan ekmek istiyormu gibi, ok tabii bir sesle, 'Hakk mdaki dncelerinize ok teekkr ederim,' diyor, 'Siz, sadece snf arkadamsnz. Hep yle kalacaksnz, iyi geceler.'Allahsz kar! Okulun hademesi evlenme teklif etse ancak byle davranlr! Adam yerine koymam abimi! Erkekten saymam! Gecenin saat onunda kendisine iln ak edilen bir gen kz, nasl byle soukkanl davranabilir? Ykt arslan gibi delikanly!' 5 Yznz buruturduunuzu gryorum Vasl Roth, ama aile ii evliliin garipsenecek bir yan yoktu, Sayn Savc. Aile ii evlilii ben o zaman anlyordum. Bugn daha da iyi anlyorum. Bakn, madem ki, eski Trkiye toplumu, soyutlama yetisi gelimemi ninsanlardan ibaretti, yleyse sekse reme igds olmann tesinde birtakm anlamlar yklemeyeceklerdi. Madem ki, ninsann ihtiyalarn gidermekte ailesi gibisi yoktu, yleyse eski Trkiye toplumunda akraba evlilii en ilevsel birleim olmalyd. Ve herhalde, ne kadar yakndysa akrabalk o kadar iyiydi nk bylece birlik beraberlik garanti altna alnyor, ortak savunma stratejisi gelitirilebiliniyordu. Mehin'in onu reddettii yaryl tatilinde Ankara'da bulduu amcakz Mjgn' huyunu suyunu bildii Issz' kucaklar gibi kucakladyd Bekir. Mjgn'a gelince, onun Bekir Aabeyini hor gren el kzna kinlenm esi zde venizmindendi de, Mehin hezimetinin tarumar ettii gen adama iyi geldiini, onu ayaa dikebild iini grm olmas analk duygularn kkrtt. Ben, bunu da yadrgamamtm. Trkiye kadnnda analk duygusundan btnyle kurtulmu bir aka hi rastlanmadn dnrdm.

103

te yandan, Bekir iin o yllarda hayati nem arz eden 'ideolojik birliktelik'in grnrdeki artlarn da Mjgn'n ankr ilkretim Okulunu bitirmi olmas saladyd. zleyen yllarda Devrim'in babas devrimci dncelerini Mjgn'da snar, kstl eylemlerinde onun desteini talep eder ve alrd. Bu alveri, Mjgn'la evliliini aklamaya yetmi ve artmt bile. Kadnlarla konumaya tenezzl etmeyen bir babann olu old uu hatrlandnda, Bekir'in evlilii ilerici bir eylem bile saylabilirdi. Kald ki, Issz'n oluturduu altyapnn zerine, bireysel ilikileri hor grmeyi erdem belleten toplumcu reti de yerlemi, Bekir, ideolojik bir has mla yaplmad srece evlilii yle pek ince elenip sk dokunacak bir mesele olarak da alglamamt. Bekir Kuran, cinselliin dava arkadalarnn arasna girdii, yoldalar birbirinden ve davadan uzakl atrd dnlen, gcnden rklen bir dnemin ocuuydu. Yoldalarn bireysel alanlarnn alabildiine kltld, birlikteliklerin rgt iznine baland bir dnemdi bu. Ak kk drnce gnll perhizin kendiliinden gelecei hesaplanmt. Daha da iyisi oldu. 60'h yllarn sonlarnda cinsel ahlk, devrimcilerin hasmlarna kar kullandklar bir silh haline geldi. te yandan, deplasmandaki devrimci baclardan birisi olarak, Mjgn da iffetini Mehin gibi kentli bir kzdan 'stnl' olarak sunmaktan kanmad. Bylece, sr adan fizii de avantaja evrilmi, ayal-boyal burjuva kzlarna tepeden bakabilmesi mmkn olabilmiti. Ayr ca devrimcilik Mjgn'n bata babas olmak zere, muhtelif amcalarn ve amcaoullarm da zabtrapt alt na alabilmesini salad. Gen kz, erkek kardelerinden devrimcilik sayesinde anlay ve yardm grd. Akl kt Mslman kadnlndan Trkiye Cumhuriyeti Devletini ykmaya yetkili militanla geii idevrimi ierm ediinden, alabildiine sarsntsz bir sreti. Mjgn, kimlik paralanmas sanclar da ekmedi. Dorusunu isterseniz, eski Trkiye Devleti'nin, Devrimci Hareketi pskrtmedeki baarsn, devrimcil erin muhtelif sszlarnn ahlki deerlerine skca sahip kmalarna, devrimcilii ahlaksal dzlemde deerl endirmelerine borlu olduunu dnyordum. Bence Devrim'in anne babasnn evlilikleri devrimci soluklar nn ok abuk tkendiinin de iaretidir. Bekir, Mehin'i, statkoyu bozmayacak, kendisini zorlamayacak Mjgn'la ikme etmiti. Mehin tarafndan reddedilmek gibi minimal bir deiiklik, amcaolumu savurmu, balang noktasnn da gerisine atmt. Bu nokta, Osman Kuran'n 'Erkek, kadna ar muhabbet gsterm emelidir,' noktasyd Holo-former, Talip Kadzade'nin belleine aklm olduu anlalan Osman Kuran imajn oluturdu: Krkuyu'daki evinde pasl odun sobasnn yanndaki kerevete bir dizini altna alarak oturmu, srtn Kabe desenli ucuz halya dayam, kuru ceviz yzl, elimsiz ihtiyar. Erkek, sevgi arzusuna mptel olsa bile, son kertede sevilmeyi istese de, gizlemelidir,' diyordu, 'Kadn, kocasnn muhabbetine vakf olunca, naz ve cilv eye meylederek, ne dilerse yaplacan anlad ve istedii anda, bu ok naz onun dklne sebep olur. Mjgn, okumutur emme mhim ve byk ilerde onunla asla istiarede bulunmamaldr. Btn gizliliklerine ve srlarna kadn muttali olmamaldr. Bekir'in Mehin'i gibi, mer'in de bir Safranbolulu Melek'i vard, diye anlatt Sank mre, Mesele Hat ice vastasyla Osman Kuran'a duyurulmu, yal adam, o zaman da 'Bilinmez ki, memleketinde kimin kz ve hangi rkn sllesi idi,' diye kyametleri kopartmt. Bilinmez ki, memleketinde kimin kz ve hangi rkn sllesi idi. Belki de insanlarn en rezili ve rklarn en aas olabilir. Sakn d gzellik ilgisi seni temiz denklik isteinden men etmesin ve ehvet stnl akll hareketten uzak durmaya tabi klmasn ki, ho olmayan nikh nesebinden olan erefi giderir. Gzellik tasviri ile yerlere kadar eilenler, ok olur ki bir irkini Zheyl diye satarlar, ihtiyar bir kadn irin diye ortaya atarlar, ihtiyarn irkinlii, sar yz grnp naz souk kaldktan sonra esef iinde 'Yetiin! Bu ne biim yz ve burun? Git, benden baka kime grnrsen grn!' diye feryat edersin. Sonunda, mer'i de teyze kz Ayla ile evlendirdiler, dedi Kadzade, Ve bizler, 'ailemiz, cemaatimiz, mmetimiz, zehir yeili rzgr, tarla sanlar, birbirine mengene gibi kapanan azman kayalar, buzdan mez arlar, lem ve kinat, Biz hepimiz, birbirimizden hibir surette ayr dnlmeyecek bir btn olarak, ayn kudret, tutum, emir ve kanun uyarnca' bir arada kaldk. Sayn Yarg, benim i ie evli ailemde boanma yoktu. Bir amcaolumun boayaca oluk ocua bir baka amcaolumun sahip kmas gerekeceinden, anlamsz bir dei toku olur, zahmetine demezdi. Bir Kuran ya da Kadzade erkei, amcasna, daysna ya da teyzesine, kzlarnn nesini beenmediini de kolay anlatamazd. 'Sen ne gne duruyorsun? Beenmiyorsan, dzelt!' deyiverirlerdi adama. Aile fertleri, kt nn iyisinin birleik cephede gedik amayacak ekilde hareket etmek olduunu bilirlerdi. Sonu, hemen her zaman iyi-kt ama mezara kadar sren evliliklerdi. Cann cehenneme! dedi, Devrim'in aniden oluan hologram. Yine hastane odasndayd. Yatandan yan dorulmu, baryordu, Cann cehenneme, mre Kadzade! Ben ldm gittim, sen hl yalan syly orsun! Bekir'le Mjgn'nki 'evlilik' miydi sanki! 6 Savc V Claudia Roth, Helsinkili'den sesi amasn rica etti. Yan dolu bir mehtabn aydnlatt usuz bucakszm gibi duran bir kumsald. Kadzade'nin bellei nce dizlerinin stne km, ellerini yzne kapatm sarsla sarsla alayan amcaolu Bekir'de younl at.

104

Ben sana ne yaptm? Bu szleri hak etmek iin ne yaptm ben sana? Alkol bundan sevmem, dedi, yan bandaki babasn tiksintiyle seyreden Holo-Devrim, nce vahiletirir sonra da byle salya smk alatr bunlar. Tikiler byledir. Levi's blucinler, oduncu gmlekleri, Ray-Ban gzlkler. Keyi dnm babalarn kymetli ocuklar. Her taraflarndan domuz gibi salk fkrr onlarn. Altlarnda Hyundailer, Suzukiler, ellerinde bira ieleri, viski ieleri, sahil yolunda vzr vzr. arpk kapitalizmin rnleri. ok ada grnrler ya, aslnda bizim Osman'dan beterdir hepsi. Kzlarla sohbet etmezler. Kendilerini elletmeyen kzlara ok kt davranrlar. Tutuculukla sularlar. Aalarlar. Alay ederler. Frsatn bulurlarsa tecavze kalkarlar. Perian ederler yani. Hele de ecinselleri, travestileri! Onlara ok pis davranrlar. Kendi stlerine gidildi mi de byle alarlar! Buras Attelia Country, Kemer, diye aklad sahici Kadzade, Klk Dersane'de nefeslerini tutmu seyreden kalabala, boulur gibi Babas evden kovunca, Devrim oraya gitmiti. Uzun sre bulunamadyd. Sonunda, Yusuf'un adamlar izini srdler. Bekir, alp getirmeye gittiydi. Ycel'in teknesinde hosteslik yapyordum. Bekir, ngiliz kasap raklarna hizmet etmeme bozulmu, gitti kapatt tekneyi! Ycel Kaptan, koca bir hafta Bekir'le bize alt. O gece. Kei Koy'a aldk. Bir de coni almz yanmza, sahilde el ele yryoruz. Bekir, dedi, retmen Okulu'nda renci lideri seildiinde, Osman bunu kenara ekmi, 'Artk ef oldun, kzlardan uzak dur' diye kulan bkm, 'Asayii salamann yolu, kadn erkein emrine vermektir.' Kuran'da iki sure varm. Birinde ancak iki kadnn tanklnn bir erk ein tanklna eit olduu yazyormu, tekisinde de regliyken namazn, orucun yasak olduu yazlym. Osman, 'Bunlardan ilki kadnlar yarm akll mansna gelir, ikincisi de kadnlar yarm dinli demektir,' dermi. 'Mjgn'la evlenmeye kalknca da kenara ekti,' dedi, Sakn ha kadn szyle hareket etmeyesin,' diye tembihledi. 'Kadn szyle hareket etmek, zm tanesi kadar kk beyinli Habe'in szn tutmaktan daha ktdr!' 'Adi herif! Pis seksist!' dediydim, Bekir omuzlarmdan tuttu, kendisine evirdi beni. Uzun uzun gzler imin iine bakt. 'Bu szlerim sana deil!' dedi. 'Sen ok zeki bir gen kadnsn. ok zeki ve ok gzel bir gen kadnsn. Seninle gurur duyuyorum!' Sonra da eilip pt beni. Ay yzne vuruyor, o kadar gen, o kadar yakkl grnyordu ki! Bir de elleri! niversite yllarnda inaatta alrken snmemi kire kuyusuna dm, elleri yanm ya, ay nda ellerinin derileri parlyordu, iimden alamak geldi! Sylediklerine inanmak istiyordum, biliyor mus unuz? inanyordum da. Ama sadece bir an inanyordum. Sonra hemen geiyordu. Ben de, dedim, 'Gurur duyacak olan birisi varsa o da benim. Esas ben seninle gurur duyuyorum, nk gururunu ayaklarnn altna aldn bana geldin.' Tam byle mi syledim pek hatrlamyorum ama iirsel bir eylerdi. Evden katm iin kendimi kt hissediyordum, anlyor musun, Kuuk? 'Ben sana ihanet ettim,' diye srdrdm, 'Ama yine de sen buradasn. ocuklarn yannda beni onurlandrdn. Ycel bile anlad teki kzlar gibi olmadm. Pansiyoncu btn millete viski smarlamana at. ocuklara sylemi, hayatnda byle ey grmemi!' 'Bana hayat ihanet etti,' dedi Bekir, ac bir sesle, 'Ben, diisi olmayan yalnz bir erkeim! Anam var, kadnm yok! Beni anlyorsun, deil mi? ocuk deilsin artk.' Babamn baklarnn vcudumda duralad yerlerden, 'Diisin!' dediini anladm, 'Diisin, diiliinle para kazanyorsun.' Fahielik yaptm hatrlaty ordu! Kt kt glmeye balad, 'Aslnda seninle ben, baba-kz deiliz, bunu biliyor musun? Mjgn, ikimizin de anas! Anamz bir!' nceleri ksk ksk glyordu ya, sonra bu saptamas ok yerindeymi gibi, kendisiyle vnerek glmeye koyuldu, 'ki tane anam var benim. Hatice Kuran dourdu, Mjgn Kuran'a verdi. Mjgn Kuran, yeniden dourmaya kalkt' Dayanamadm, biliyor musun! 'Byk kzn Devrim'e verdi!' deyiverdim! 'Aslnda senin anan var, hatta belki de drt! Hatice, Mjgn, ben, Ekim, biz hepimiz analk ediyoruz sana!' Sinirden titriyordum. 'yi bok yiyorsunuz!' diye svd babam, 'Elleri plesi, kutsal karlar! Yceltilmeye doymazsnz!' Mjg n'n sesini taklit etti, 'Bana iyi davran ki, sana iyi muamele edeyim! Beni ycelt ki, ltufta bulunaym!' Varsa yoksa ocuklarnz! Onlara taparsnz! Erkeklerinize gelince, ne yersiniz ne de yedirirsiniz! Kadn olarak drdnz st ste koysam bir Rus, bir Romen diisi etmezsiniz be! Gerisiniz! Az gelimisiniz! Diilik konusunda da gerisiniz! Hep byleydiniz! Tarih boyunca da byleydiniz! Ne oldu! Osmanl Sarayna giremediniz Padiahlara e olamadnz! Padiahlar Trk kadnna dadlk ettirdiler, hizmetilik ettirdiler. Koy unlarna Batl dilberleri aldlar! Hem korkuyorsunuz cinsel bilgiden, bilgili olmaktan hem zgr olmaktan bahsediyorsunuz. zgrlk bilgidir, anlamak istemiyorsunuz! Kendinize asnz! Kendinize susuzsunuz! Asla kitap okumuyorsunuz, gazete bile okumuyorsunuz! stemiyorsunuz! Bilgili olmaktan korkuyorsunuz! Anana bak! Aslnda tarihte olmam dzeyde zgr, zerk, bamsz, balantsz, eit hatta egemen! Paras var, meslei var ama yine de ikyeti! Bakyorum, ben yapabileceimin on kat fazlasn yapmm! Kyme, dinime, tarihime gre kat ve kat stnlenmiim. Ama anan azarlyor, paylyor, istiyor, istiyor! Doyumsuz! Dipsiz kuyu! Daha ne vereceimi ardm, ayarn bilemiyorum! Ana olmaktan kaynaklanan, namuslu olm akla desteklenen kutlu bilinmek, yceltilmek istei tamam, kabul! Ama bu istek, diilik ilevi ile karyor! Cinsel namusu neden bana kar da uyguluyor? Neden vur deyince ldryor? Dier kadnlarmla ba

105

edemiyorsa niye kendisini sorgulamyor, niye suu kendisinde hi aramyor? Ahlksz, namussuz ben, iffetli kutsal o! stnde hayvan gibi debelenen ben, gzleri tavanda, trnaklaryla oynayan o! Kendimi hayvan gibi hissetmeme neden oluyor! Nefret ediyorum bundan! Kadn taraf niye hi sulanmyor? Sen bile beni sul amaya gelince varsn, nedenlerini anlamaya gelince kvrtyorsun! Anan baml da ben deil miyim? Anan tutsak da ben deil miyim?' Holo-Devrim, babasnn bana dikilmi, Allah cezan versin, baba! diye baryordu, Kalk ayaa, Allah akna! Kalk! Utanmadan bir de aklanma talep ediyorsun! stelik Mjgn'n kendi kzndan! Kadzade'nin dnceleri hastaneye kayd, On dokuz yanda, az lf yapan bir fahie karsnda erkeklerin yle bir aciz kalmalar vardr, dedi Devrim, yine yatandan, Korkulu bir hayranlktan vardr. Babamn gzlerinde grdm bunu! renti! Kuuk, Kuuk, Kuuk! Safinaz, Safinaz, Safinaz! Syle bana, ben Mehin'e mi benziyorum? Bunu da nereden karttn? Uzun salar, hafif ekik, siyah haleli gzleri varm da! Zengince bir iadamnn kz. Ortaokul ve lis eyi kolejde okumu. Gitar dersi de alm. Ne dersiniz, Bekir, beni ilk aknn yerine mi koyuyor? Hadi, yle bakmayn! Samalama! Samalamayaym, okey. Babama da yle dedim, okey. 'Okey, baba! Psikologuluk oyununa var msn? Romen diileriyle benim nasl ba ettiimi anlataym m sana? Ha? ster misin? Geri kalmlk emb erini nasl krdm anlataym m? Hadi! Seninle baba-kz deil, ok yakn iki arkada olacaz! Ne pahasna olursa olsun sana kar drst olacam! stediini sorabilirsin, sana doruyu syleyeceim! Seni kaybetmek istemiyorum, baba!' Keye skmt, oyun bozanlk etmesine izin vermedim, 'Yusuf Abi,' diye bastrdm, 'mre'nin Yusuf'u, yabanclamadan bahsederdi. Bedene yabanclama falan filn. Sonra o film. Kzarm Yeil Domatesler. Senin Devrim Anan rendi ki, dzme alanndaki gel imilik dzeyimiz telekomnikasyon alanndankinden de, bilgisayar alannkinden de daha geri! Dzme eyleminin ne alt ne de styapsnn anadilimizde karl yok, bunu biliyor musun? Vajinann Trke karl yok, vulvann yok, testisin, penetrasyonun, penisin karl yok! Az gelimilikten kurtulaym, Batl kadnlar gibi dzeyim dedim, erotika reetelerini Mjgn'n doum kontrol haplarnn pros-pektsn okur gibi okudum! Toprak'n bilgisayarnn kullanm tarifnamesini okur gibi okudum! Korktum da biliyor musun? Ya mre doru sylyorsa, dilde karl olmayan eylerin sahici hayatta da karl yoksa? Bu hesapa, bende ne vajina var, ne vulva! Bu yatan sonra, kuku, pipi de sbyanclk gibi oluyor. E, ne olacak? Sekssiz mi, kalacaz? Sekssiz kalrsak nasl ba edeceiz, Osman'n Zozulyas'yla? Ne yapalm, ben de vurdum kendimi, am, sik, yaraa! Azm kulaklarna dayayp fsl fsl svnce bayld sen inkiler! 'Kocacm, de! Kocacm de bana!' diye yalvaryorlard! Sen zampara adamsn baba, nasl olduunu iyi bilirsin! Sen bilirsin de, garibim Mjgn, seni nasl kkrtacakt yatakta? 'Vulvam penetrasyona tabi tut koc acm,' diye cilveleecek miydi? Benim gibi kolejli de deil ki, prospektsten ngilizcesini sksn amnn! Skse de azna alamaz, utanr! Dilsiz be yahu kadn! Dili olmaynca da diilii yaamaz! Hadm etmiiniz Trk kadnlarn! imdi de karma gemi, az gelimisiniz diyorsun! Kemer'e gelen turist kanlara benziy orsun, az gelimi, maz gelimi komileri atveriyorlar ama yataa! Anamda ocuk be krtaj var, ne haber!' 'Mjgn arand' da demedi mi! Anam iin aladm! Besbelli ki, yere yapm duran bu herifle iliki kurmaya alyormu zavall! 'Senin gerekten orada olduunu duyumsamaya alyormutur,' dedim, 'Seninle iliki kurmaya al yormutur! Umutsuzca! Aptalca! ok akll bir kadn olduu sylenemez, deil mi?' Bunu dedim ama babamn yznden ona kesinlikle amalamadm bir koz vermi olduumu fark ettim, Mjgn'n yeterince akll olmadnn tarafmdan da onaylanm olduu kozu! 'Annen, hibir zaman beni anlamad!' diye balad nk 'Benimle sahici iliki kurmak iin aba sarf etmedi!' 'Mjgn'a kamndan baka ne sundun iliki kuracak?' Holo-Devrim, babasnn pantolonunun nn iaret ediyordu, zerk bir varlk olmasna izin vermediiniz bir kadn, toplumsal bir varlk olarak bile kabul etmediiniz bir kadn, kamndan baka neyinle 'sahici' iliki kurabilirdi ki? Hi kendini kandrma, sana olan dknl, sana olan sevgisinden filn deil, kor-ku-sun-dan! Yanndan ayrlmayasn, yalnz kalmasn diye kamna tut unuyor, anlamyor musun? ocuk gibi! Holo-Mjgn, banda kurdelesi, sokakta, bir eliyle kocasnn kamn tutmu, tekinde bir balon, sekerek ve neeyle yryordu. Seninki sarho kafayla Mjgn' yapnca, Mjgn da her eye karn bunun hayatnda bir yeri oldu unu sanyordu, salak! Var ya hani o lf, erkekler sevince seks yaparlar lf, belli ki anam oradan yola ky ordu. Bu kadar lf ettim ya, Bekir, hibir ey anlamad, 'Ben o kadar korkun biri miyim?' diye, soruyor! 'Ben sana ne yaptm?' diye soruyor.

106

'Anlasana, Mjgn zerk olmaktan korkuyor, senden deil!' diye yineledim, 'Kendi bilincine varmaktan korkuyor kadn! Kendi bilincine varrsa, varlnn sorumluluunu da yklenmek zorunda kalacak. Bu sorumluk onu korkutuyor. Doduu gnden beri ailesinin arac olmad tek bir ey yapmam. Hamama gitmeye kalksa peine ananz takmsnz. Kadn doktoruna bile tek bana brakmamsnz. Doru mu? 'Sahip kmak' demisiniz, buna. Kadn, yle yutmu ki, bu sahiplenilme geyiini, bir gn refaktisiz kalsa, dz yolda yryemez olmu. Bir gn yalnz kalsa kendisini ihmal edilmi, gzden karlm saym. Sevilm iyor ya artk, lmeye yatsa yeri diye dnyor.' Bn bn bakmay srdryordu babam. 'Bamsz bir zne deil, zavall! O bir Yutulmu!' dedim. O gnlerde Ursula Le Guinn okuyordum. 'Size besin olmu. Metabolizmanzn yakt olmu. Evliliini bile kendi aranzda halletmisiniz. Kadn, kendi bedenine bile sahip kamam, bedenini kiiselletirmesine bile izin vermemisiniz. Bedeni bile, sen varsan var, sen yoksan yok! Smrye baksana! Sonra, gelsin sosyalizm, insanca yaam, kimsenin kimseyi smrmedii bir dnya filan lflar!' 7 Kuuk, canm! diye seslendi, 'Yeil Kzarm Domatesleri' filmini anmsyor musun? Ynetmeni kadnd. Bir oda dolusu kadnn ellerine aynalar vermi, bacaklarn ayrtm, Oralarn seyrettiriyordu? Holo-Devrim, yatandan aa atlad, karateciler gibi zplad, kollarn uzatt, Bizi bedenlerimizden koparamayacaklar! Towamba! Iklar snd, yand, tekrar snd yand, bu defa uzunca salar epeydir ykanmam gibi duran, sak al birka gnlk ama boynuna, k ceketinin iine balad fular parlayan, krk yalarnda bir adam belirdi. 'R'lere dili dnmyordu. Erdoan Olgun, diye tantrd mre Kadzade, Mahkeme Heyetine, Fransa'da retim yesi, anarist. Sarp'n aabeyi. Laisizmle cinsel zgrlk arasndaki ban faknda deil misiniz? slmi dzene ilikin itiazlarn temelinde gnlnce dzmekten alkoyulmak kaygsnn yattn grmyor musunuz? Gnmzde slmi dnya gnn bunca iddetle reddediliyor olmasnn temel nedeni, kozmolojik, sosyolojik, ekonomik filn deil, 'seksolojik'ti, efendim, insanolunun reme igds, bilumum kitapl dinlerin yumuak karnlad. Adam gibi dzmek isteyip de, ine doduu coafya icab kitapl dinlee atann, laik olmaktan baka aesi yoktu. Ongun, Kitap Kulbnn konferans salonu gibi dzenlenmi, byke bir odasnda genlerle konu uyordu. Dinleyicilerin arasndaki Yusuf Eraln'n kfretmesine aldrmad gibi, lkemizin ileici glei y ekleini rahat tutmaldla, diye alay da etti, Demokasiyi lkemize halkmzn ksnll getiecekti. Bu aamada yaplacak i, ulusal oganl amzn basn yayn yoluyla uyalmasna aktif destek vemek olmald. Sivil toplum gtleri bu ama doultusunda eylem koymaldla. nerdii eylemlerden birisi de okullarda snf duvarlarna kadn cinsel organlarnn byk fotoraflarn asmakt. Kadnlamzn bedenleine yabanclama sounsallan zebilisek geisi gelecekti. Bedenine yabanc olan, topluma da yabancd. Manyak bu herifi Sapk! dedi Holo-Yusuf. ule'yle ben, Erdoan Abi'ye bayldk! Bize Mefaret'i cezalandrmann yolunu gstermiti. Bizim Mef aret retmen vard. Trkeci. Ayla'nn arkada. Tanr msn? Tanrm. O kadn da Atatrk'e ktr! Byle nal gibi Atatrk rozetleri takard, Allah'n manya! Lise birdeyken bize 'ada Trk kadn nasl olmaldr?' diye Atatrk'ten bir para ezberletmiti. Tahtaya kaldrr, 'Syle bakalm, ocuum, ada Trk kadn nasl olmaldr?' derdi, biz de balardk, 'ada Trk kadn, dnyann en aydn, en erdemli ve en ar kadn olmaldr. Ar siklette deil, ahl kta ve erdemde ar, onurlu bir kadn olmaldr. Trk kadnnn grevi Trk' zihniyetiyle, pazusu ile, azmi ile koruyacak ve savunacak gte kuaklar yetitirmektir. Andmz byk Trk kadnn almalarmza ortak yapmak, yaammz onunla birlikte yrtmek, Trk kadnn bilimsel, ahlaksal, toplumsal ve ekonomik hayatta erkein orta, arkada, yardmcs yapmaktr.' 'Ulan, bunlarn alay kt,' demiti ule, 'Bu Mefaret de bir bokun farknda deil' iki yl snfta kald iin ule bizlerden bykt. Snf bakanyd. Babas Krt mafyasndan olduu iin okuldan atamad klar sylenirdi. Kendisi o zamanlar solcuydu, sonra feminist oldu. 'Skmabalara o kadar kar ya bu Mefaret gya, ocuklarna iyi anne, kocasna fedakr e ayanda kendisi de Mslman kadn istiyor, farknda deil, manyak! Bunun kadnnn okumas-yazmas da olacak ki, darda da alabilsin! Darda alacak, eli para tutacak ki, tketim ekonomisini pompalasn. Kayla azna verip, sapyla gzn karacaklar. ifte smr! Ball brek! Anam gibi salak karlar, ha babam

107

evde, ite alacaklar, burjuvazi bunlarn srtlarn 'ada Trk Kadn' diye svazlayacak, bunlar da aval aval yavarken, mallarn kakalayacak! ada Trk Kadn1 ipleri dzenin elinde kukla kadn!' Meer ule'nin annesi de retmenmi, yeni emekli olmu. Onun babas da Bekir gibi eve gelmiyor filn ama, ule'nin babas, ule'yle konumuyor. Bekir'le benim gibi arkada deillerdi yani. ule, okuldan sonra Kitap Kulb'ne taklyordu. Bir gn beni de gtrd. Belediye Bakan yardmc s, efik Amca, genlik kollarna eski bir ev vermi, Osmanl. Onu restore etmiler, kulp yapmlard. Birinci katta kafeterya, ikinci katta ktphane, nc katta da idarecilerin odalar vard. Kafeteryada mzik aly ordu. Bazen de genler 'live-music' yapyorlard. Yneticilii Birgen Abla yapyordu. Yusuf Abi de ierden yeni kmt. Babam, onu ie yerletirmeye alyordu. Yusuf 'un iki lfndan birisi: 'Marksizm daha son sz n sylemedi!' ule, beni tantrp Mefaret retmen'in ezberini de anlatnca Yusuf da devrimci geyie baladyd, 'Trkiye'de burjuva demokratik devrimini gerekletiren Mustafa Kemal, kadn konusunda kurnazla bav urmu, gerek isteklerini saklamtr.' Oysa bunlar, kendileri, devrimciler yani, kadnn bamszlndan sz edebilmek iin, kadnn i dny asnda bir devrim olmas gereini savunurlarm. nce, kadnn i dnyas yle bir altst olmalym. Kadn, yeryz mutluluklarndan kendisine den pay almak istediini yrekli bir ekilde itiraf etmeli, cinsel isteklerini saklamamal, bekret maskesinin arkasna snmamalym. Bu ikiyzllk olurmu. Halk aras nda 'iffet' olarak bilinen cinsel safln kadnn deerini bien lek olmas, aalk bir olaym. Kadnn bir insan olarak deeri, burjuva mlkiyeti ahlkn kadndan istedii dii deerlere baklarak llemezmi. Sen inkinin aslnda syledii, 'seks yapmak senin hakkn, istersen benimle yatabilirsin'di ama tabii byle ak ak syleyemiyordu. Bunun yerine, 'Kadn, erkein glgesi, erkein klesi olan bir dii deil, bir kiilik olmal,' filn diyerek kzlar kkrtyordu. 'Babalarnza ya da gelecekteki kocalarnza baml olmaktan kurtulmal, kendi ayaklarnzn zerinde durmaya bakmalsnz.' Bizim Kolej, Kozyata Erkek Meslek Lisesiyle yan yana ya, iki okulun arasnda sadece bir bahe duv ar var. imdi, bu Mefaret, Meslek Lisesi rencilerini kmsyor, bizim gibi 'Kolejli Hanm kzlarn' bu hayt alarla iliki kurmasn kesinlikle istemiyor. Karnn ne manyak olduunu bildiimiz iin biz aldrmazdk, ama Berrin'in intihar etmesine neden oldu. Berrin'in anne babas Almanya'da iiydi. Trkiye'den kopmasn, Alman toplumunun kt ahlkndan etkilenmesin diye Berrin'i, ortaokulu stanbul'da anneannesinin yannda okumaya gndermilerdi. Zayf, ezik bir kzd, Trkeyi doru drst konuamazken, ngilizce eitimden bunalyordu. Almanya'da gymnasium rencisiymi, burada zgveni sarslmt, kayplar oynuyordu. Bu Mefaret'in Almanclara zel bir kini vard. Onlarn, Trklklerini unuttuklarm, paraya taptklarn sylerdi. apkalarna taktklar tavuk tylerine filn sinir oluyordu. Berrin'e zellikle dilbilgisinde takard, 'ismin -e hali! Sizin akuzatifiniz, Berrin Hanm! ismin -i hali, sizin genetiviniz, Berrin Hanm!' Berrincik, akusatifi de bilmediinden, her defasnda al al moru mor, perian olurdu. Sonra bir gn, Mefaret bunu Meslek Lisei'nden bir olandan mektup alrken yakalyor teneffste. Olan, mektubu taa sarm, duvardan atm. Berrin de bunun bahede nbeti olduunun farknda deil, eilmi alm. Mefaret, kz kolundan tuttuu gibi snfa getirdi. Kzcaz, yalvaryor, alyor, 'Ne olur, Hocam! Ltfen, yapmayn Hocam!' Bu, kz ekitiriyor, 'Yr!' Getirdi, snfn ortasna dikti! 'Ananz babanz, orada gvura uaklk etsin, sizi kolejlerde okutsun, hanmefendiler olasnz diye, siz burada elin nalbantlaryla oynan! ffetsiz kzlar! Sizi o haytalarla oynan diye mi yetitiriyoruz? Sizlere sosyetik orospular olasnz diye mi Ingilizceler, Almancalar retiyoruz! Lyk m o nalbantlar, yakrlar m ileri Koleji kzlarna! Yazklar olsun size!' Hzn alamad, bas bas baryor, 'Sizler, burada byk Atatrk'n ilkeleri dorultusunda ahlkta ve erdemde ar, onurlu Trk kzlar olarak yetimeyecekseniz, bu kutsal yuv ann adn kirletecekseniz, gidin arkc olun! Tornac kocalarnzn altna yatn, bir dzine smkl ocuk dourun! Bu fakir ama onurlu milletin parasn ziyan etmeyin!' Neler neler demedi! Ne erkek deliliimiz ne fahieliimiz kald! Yine de, szde kalsa, Mefaret'tir ne yapsa yeridir, der, yaadmz onca iddet iinde bunu da eritir, unuturduk ama kadn, ii burada brakmam aya kararlyd. Berrin'i disipline vereceini, okuldan attracan syledi. Bylece, Almanya'daki ii babasnn paras da cebine kalacakt. Babasnn olanlarla oynat iin okuldan atldn duymas halinde bana geleceklerden yle korktu ki Berrin, bir sonraki teneffste kendisini okulun drdnc katndan aa atverdi. Beyin st dt, komaya girdi. Ailesi Almanya'dan geldi, kzlarn o haliyle uaa atp, Dsseldorf'a gtr rken, duyduk, yolda lm. Mefaret'in cezasn vermek art olmutu. Ne yapalm, nasl yapalm diye dnrken, Sarp'in aabey inin konumasn dinledik. Towamba! ule, babasnn dergilerini nerede sakladn biliyordu, ald iki tane geldi. Alman dergileriydi. rlplak zenci kadn ak makas gibi yatm, orasndan sular szlyor. Bileim kalnlnda, mosmor bir erkek organ, kzl kllar iinde ters dnm. Kadnlar birbirlerinin stnde. Daha neler neler. Ter bastyd. Terler gzlerimin nnden akyor, burnumun ucundan damlyordu. Bam dnyordu. ule kpkrmzyd. Karnna arlar girmiti. 'Tamam, ite bunlar koyalm, bitsin,' dedik, bamz te yana evirip sayfalan hzl hzl yrttk, kopardk. yle pisti yrttmz resimler, bakamyorduk bile. Onon be sayfa koparnca, dergileri

108

buruturduk, iskelenin yanndan denize attk. Ya batmaz da yzerlerse diye katk oradan. Mjgn hep ant am kartrd iin ben alamadm resimleri. O gece ule saklad. Ertesi gn, ikinci saat Mefaret'in dersiydi. Kadnn, siyah imitasyon deri bir torba antas vard. ule, resimleri rulo yapp, dersten karken antasnn iine itti. Ben de koridora kadndan nce frlayp, arkasna dolandm, Mdr Muavini Muzo'nun yannda ge erken, 'Hocam, bunlar drdnz diye bardm. Zaten elimi yakyordu ya resimler, bir de yaptmz iin heyecan, altst olmuum, titriyorum, braktm yalarm aksn, ok geiren kz renci kompozisyonunu kolay izdim. Mefaret, 'Nedir?' diye dnd, ben de elimdekini sallyorum herkes grsn. Muzo da grsn. Mefaret, nce anlamad sonra bir daha bakt kocaman bir erkek organ. Muzo, erkek tabii, ilk bakta anlad, gzlerine inanamad. Yaklat. Ben de diyorum, 'antanzdan dt!' Kadn elini antasna att o aknlkla, rulo zaten ylesine tklm, o da yere dt, yrtk sayfalar koridora yayld. Mefaret'in dili tutuldu! Zaten hay atnda grmemi byle resimler, bir de antasndan kp dalnca, ocuklarn nnde, Muzo da orada, y ld kald! Muavin, kotu ama bilemedi nce resimleri mi toplasn, Mefaret'i mi ayltsn. Bir resimlere bir Mef aret'e hamle yapt, 'Hademeyi arn!' diye bard. ocuklar kotular, Recep Efendi'yi armak iin. Muzo, 'Geri durun! Bakmayn!' diye ktlara hamle etti, besbelli korkuyor, olanlar i edecekler diye! Bir yandan da bana soruyor, 'Ka taneydi bunlar?' Recep Efendi, Tarihi, Fiziki kotular, Mefaret'i kaldrdlar. Baktm, kadn sahiden baylm, kazk gibi. iman da olduundan, baca knn altnda kalnca kaval kemii atlam. Rapor ald, sonra da naklini istedi, bir daha da grmedik Mefaret'i. Bize gelince, ule yrtt, ben bir hafta okuldan uzaklatrma cezas aldm ama niyet zerine. Yani, bir ey bildiklerinden deil, beni sevmedikleri iin, birisinin cezalandrlmas gerektii iin. Biz de gittik uleler'e. Evde kimse yoktu. Babasnn araplarn atk, mzii koyduk, baladk imeye. Lfa dalmz, bir baktm saat on. Bekir'i aradm, ofis cevap vermedi. Anladm ki, o da bir yerde imektedir. Amcamlara getim ben de. ule'nin evine yakn onlarnki. mer Amcam da evde yoktu, Ayla vard. Sonra geldi, beni eve brakt. Bunlar da herkesi ayaa kaldrmlar. Siz de polisi aramsnz! 8 Yusuf, Mefaret'i duyunca, pek bir knad bizi! O zaman anladm ki, seninki grsel malzemeye kardr! Porno yazl olunca iyi edebiyat oluyordu, resimli olunca 'pislik! Kk burjuva ahlk dedii bir eye takmt, 'Sosyalizm bir erkeklik ideolojisi deildir,' diyordu. Genler olarak kendi bedenimizi tanmadmz, kendi bedenimizi sevmediimizi sylyordu. Bu byle olduu srece bir bakasnn bedeni nasl mutlu edilir, bilem ezmiiz. Bir bakasnn bedenini mutlu etmeyi bilmemek ok byk bir eksiklikmi. Sonra bir gn, Kosinski'den bir gen kzn bekretini kaybettii blm okudu bize. Gen kz, babas yandaki adama 'Ben artk bakire olmak istemiyorum, diyordu, adam, 'Peki, ne istiyorsun?' diye soruyor, kz 'Seni!' diyor, bankn zerine uzanyordu. Adam da mr boyunca zaten onu sevmi olduunu sylyor. Bunun zerine kz, 'yl eyse, sev imdi!' diyor. Adam, elini kzn aparasna gtryor. Vajinasnn dudaklarn aralyor. Sonra gzl erinin iine baka baka parmaklarn kzn orasna sokuyor. Ilk lk kan geliyor. Adam, uzun uzun kanamay seyrediyor. Sonra kan kamna bulatryor, kamn kzn yzne gzne sryor, sonra da diliyle yalaya yalaya temizliyor. Kz, bylece ondan ve kendisinden zgrlemi oluyordu. Yusuf, 'Cinsellik btn dnyann gndeminde bugn,' diyordu, 'Seks, insanolunun yegne evrensel merkezi. Kadn ve erkek kimlii yeniden sorgulanyor. Bunu en iyi yapanlardan birisi de Jerzy Kosinski'dir. Bu adam ikinci Dnya Sava'nn Nazi kamplarnn kymn yaam bir Polonya Yahudisi'dir. Sovyetler tarafndan kurtarldktan sonra Stalinist bir niversitede sosyal psikoloji doktoras yapt. Birok eseri yabanc dillere evrildi. ada edebiyatta Hemingway ve Tolstoy'la bir tutulur.' Yusuf, beni korkutuyordu. Sevgilimin oramdan fkran kanlar yalayp yutmas dncesi iimi gckl yordu. Eer insan zevkten anrtan bir ey vardysa seks diye, onu sevdiime deil, aksine hi sevmediim, ay gibi bir adama ceza olsun diye yaptrtmak isterim, diye dnyordum. yle hayvan gibi birisi olmalyd ki, boktan bile irenmesin. ule, baz kadnlarn seks yaparken heyecandan ilerini tutamadklarn, adaml arn stne iediklerini sylemiti. Byle bir eyi sadece bir daha grmeyeceim bir yabanc ile yapabilirim diyordum, insan sevdii ile gzellikleri paylar, pislikleri deil diye dnyordum. Birgen de diyordu, 'Bir ocua verilebilecek cezalarn en acmasz ocuun kendisini sonsuza dek sulu hissetmesidir. Oysa, kiinin kendi bedenini hibir sululuk ve gnah duygusuna kaplmadan kullanmas gerekir.' Freud da diyordu ki, gt, cinsel hazzn kaynaklarndan birisidir. Birgen, Freud'a takmt, Yusuf ne dese, onu Freud'dan bir alnt ile destekliyordu. Yusuf, 'babalarn za, kocalarnza baml olmaktan kurtulmalsnz' m dedi, Birgen, 'Freud, ocuun anne ve babasndan kopuu kanlmaz bir devdir, der,' diye hemen bilimsel aklamasn getiriyordu, 'Genler, anne babalarndan kopup, yabanc kiilere ynetmezlerse, toplumsal yaamlar tehlikeye girer.' Bana da 'Kitle Psikolojisi ve Psikanaliz zerine' isimli kitabn nerdiler. Kitab eve getirdiim zaman en ok da Bekir memnun oldu. Herkese ufkumu geniletecek, ok nemli bir bilimsel yapt okuduumu syl edi. Psikologculuk oyunumuzun stnden bir yl gemiti ama bu kitab eve getirmi olmam, kendisinin benim zerindeki olumlu etkisi diye yorumluyordu.

109

'ocuklardaki cinsel hazzn ana kaynaklar zellikle uyarlmaya yatkn belli blgelerin yan sra, az, makat ve idrar yolu girileriyle, cilt ve br duyusal organlardr.' Bunlarn youn biimde uyarlmas olaynda, ocuklar cinsel hazz kendi bedenlerinde bulduklar iin bakalarna ynelmezlermi. Anladm ki, Bekir'in, 'btn yapabildiim kendimle oynamakt' dedii buydu. Krkuyu'dayken kamn mastrbasyon yoluyla uyaryormu. Kitapta 'mastrbasyon dneminin birok kii tarafndan bsbtn alp geride braklmad grlr' yazd iin, babamn hl kendisiyle oynayp oynamadn merak ediyordum. ule, 'Kesinlikle oyn uyordur,' dedi, nk kendi babasn yakalamt, 'Almanya'dan miki kaseti getirtmi, vidyoya takm seyred iyordu. Elini de orasna sokmutu. Yz ter iinde, kpkrmzyd. Ben, odaya girince ldrd. Ben de hibir ey anlamam numaras yaptm. Sonra, Hale'yle biz bulduk o kaseti, birazn seyrettik. Byle kll kll eyler vard, uu! Alman karlar oralarndaki kllar kesmiyorlar, biliyor musun? ok pisler! Midemiz buland, hemen kapattk, katk!' Pencereye, kafesin yanna yrd, Kuuk! Kuuk! Rusuk! Safinaaaz, Safinaaz, gzel Safinaaz! Biz, Ekim'le bile konumayz byle eyleri! Ama burada herkes ok zgr Safinaz! Bak, burada, herkes, her eyi konuuyor, Kuuk! ibneler gtten yapyorlar ya, Freud da bilimsel aklamasn getirmi, ite! Kuu brakt, Holo-Kadzade'ye dnd, Divan Edebiyatna merak sarmamz da byle. Yusuf, bize 'Divan iirinde Sapk Sevgi' diye bir kitap vermiti, okuyup okuyup Mefaret'i deli ediyorduk. Mefaret'i tany orsun, deil mi? Trkeci. Ayla'nn arkada? Tanrm. Onu ite, deli ediyorduk. 'Zenne meyi eyleyemem, kaht- rical olsa bile,'sonra, 'Mutaf dkknna dnm her azas' muhabbeti buradan kt. Solcular, Osmanl'dan nefret ediyor ya, Yusuf her frsatta bir yol unu bulup giydiriyordu, 'Osmanl'da civeleklerin hali Amerikan lolitalarndan da beterdir. Orada Brook Shields gibi metalar yine on sekizine kadar idare ederler. Garip civeleklerde sakal kt m, gemi olsun! O zamanlar, ne diyorsunuz ona, 'epilasyon' mu? Ondan da yok!' 'Civelek' dedii de Yenieri Ocana yeni girmi ya da girmeye aday olanlarm. Bunlar, yakkl genlerden seilir, sokaa karken yzlerini pee ile rterlermi! Babam, Adil'i civeleklerle bir tutunca ldrdm! Ben buna teekkr diyorum ya, Kemer'de beni ycelten iler yapt diye, Adil'in tezghn da tmden satn alm, 'Ona gerek yoktu, Adil dierlerine benzemez. Otlak deildir,' ded iydim. O da demez mi ki, 'Adil, dediin adam o iportac ibne mi?' Sinir oldum! Adil ok iyidir! Sanatdr, iyi gitar alar. Bana da retmitir. Kotumu daraltmama da yardm etmiti. Yan dikilerinden ieri almt. Ayakta dururken iyiydi de, Krkuyu'da yer sofrasna otururken zor oluyordu. Bir de imanladm. Senin zamannda Kadir bakkal var myd? Krkuyu'da? Hatrlamyorum. Boma rak satyordu. atal kayann dibine zulalamtk. Yatsdan sonra orada buluup kafay buluy orduk. Sabaha doru eve gidip yatyorduk. Hatice'ye de grip filan olduumu sylyordum. Btn gn yataktan kmyordum. Ye, i, yat. Domuz gibi olmutum. Bu hale sonradan geldim. Bekir, bedenimi yoklad, kemiklerim eline geldi. Ne anlatyordum ben? Bekir'in Adil'in tezghn satn aldn anlatyordun. 'Adile ibne deme! bne deme gay de! Cinsel tercihi stne vazifeyse ecinsel de!' Babama bardm ama ses tellerimi denetlemiyordum, crtlak crtlak kyordu. Kendimi ok kt hissettim. Fark etti mi, diye yan gzle Bekir'e baktm, aptal aptal srtyor! Pis, seksi, mao srtmas! Bu ikiyzl boklar iyi tanrm ben. Adile gidenler hep byle glerlerdi. Ben de Bekir'e dedim, 'Bouna heveslenme baba, Adil yaland artk! Grmedin mi, mutaf dkknna dnm btn azas, kllanm!' Kt kt srtyordu ya, yz dondu. fke moduna gemeden bir nceki aamaya, ahmakla dnd. Dudaklarn sarktm bn bn bakyordu, 'imdi sen mutaf nedir onu da bilmezsin,' diye bastrdm, 'Kei kl ndan yaplm eya demektir mutaf. Ne demi nl Divan airimiz, 'Bize meyl eyleyen dilber kr grdk sakallanm; mutaf dkkanna dnm btn azas, kllanm!'Eskiden iyi paraym Adil. Delikanlyken. yle yaman bir dilbermi ki, o Abdlbaki Glpnarl, Reat Ekrem Kou filn, eski stanbul efendileri, o byk adamlar, peinden koarlarm. Hani var ya, Pera, Degustasyon, yayl tambur, karafaki muhabetti, ite o geyik. Ne zaman ki, kllanm sokaa atmlar garibi. imdilerde kpekler gibi yalnz, ihtiyarlad ya, koynuna girecek adam bulamyor. Sen, et bir iyilik, be baba! Filmde, Zorba, bin yandaki Fransz koketle yatmt ya, bir Yunanl kadar olamyor musun?' Coninin yarsn gtrmt. Eskiden byle zamanlarda en ufak bir eyden ldrrd. Bundan ok ok daha kk eylerden ldrrd. Yok, Toprak antasn toplamam, Mjgn elektrik faturasn yatrmam, zincirinden boanrd. Kudurur, az kprr, stmze atlar, gece olsa, uyuyor olsak yataklarmzdan sr kleyip eek sudan gelinceye kadar dverdi bizi. Uyku sersemi, ne olduunu anlamaz, ldrecek sanrdk. Hemen her zaman da gece dverdi zaten. nk ya eve gelmez ya da ge gelir ve ikilidir. Mjgn, stne sratmasn bunu diye uyku taklidi yapar. Ama kadn sabahyd, alt-buukta evden kmas, Bostanc serv isine yetimesi gerekirdi Bekir, uykuya dalmadysa ya da grltden uyandysa, kyametler kopard. Sizi dvdn bilmiyordum!

110

Sen bir bok bilmiyordun! dedi Devrim, yatana dnerken, Birgen'le Yusuf'un sana dengesiz dedikl erini biliyor muydun? ip iip samalyormusun! Yusuf, seni ondan brakm Toprak'n bar bast o ylba gecesini hatrlyor musun? Ertesi sabah bize gelmilerdi. Bekir'le konuurlarken duydum. Sen, Ouz Daym intihar etti sanyorsun. Yusuf'un Ouz Abi'yi ecinsel olduu iin kurtarmadn da bilmiyorsun! Krt Mevlud'un sevgilisi olduu ortaya kmasn diye kantlrn sakladklarn da bilmiyorsun! Biliyorum. Hem onu hem de tekini biliyorum. Ama konumuz ben deilim. Hadi Doktor! Kvrtma! O akam da kvrtmtn. 'Genler hava bir yerde kapalyken, baka bir yerde gnein parladn dnemezler!' Hatrlyor musun, yle demitin, 'Ouz, kiisel karanln mutlak sand. Baka bir mekna ve zamana geebileceini dnemedi! Oysa Yusuf seni terk ettiinde intihara kalktn ben biliyordum! Mjgn anlatmt. Yanl anlama! Seni sulamyorum. Kim, ne cretle diyebilir ki, hayat denen ey gzeldir! Ya da herkes iin gzeldir? Normal yaam yaamak istememiiniz ite! Konumuz ben deilim, konumuz sensin! Seni irdelersek, otoriten sarslr diye korkuyorsun, deil mi? Hayr, neden o deil. Kendi ban balayamayan, gelin ba balar diye bir sz vardr. Kendi bam balayamayabilirim ama seninkini balamaya yardmc olabilirim. Birgen, senin seanslarnn birinin dierinden daha dertli iki insann sohbetine dntn sylyor. Hastalarnn akln kartrr, brakrmsn. Bunun cevabn sana veremem. Neden? Kmsyor musun beni? Hayr. Ortak dilimiz yok da ondan. En azndan henz yok. O zaman burada ne aryorsun? Yabanc dilde psikoterapi yaplr m? Yabanc dilde fizik bile yaplmaz. Burada olma nedenime gelince, birlikte bir dil gelitirebilir miyiz diye bakyorum. Ne de olsa, teyzen saylrm. Paylatmz dnyalar var. Krkuyu, mesel. Osman. Hatice. Bir ansmz olabilir. Holo-Devrim, buna cevap vermedi. Ben, dedim ya buna, diye balad, Ben dedim ya buna, 'Anthony Quinn kadar olamadn,' eli elimden kayd. kt, oturdu, kumun stne. Birimizi dvmekten yorulup tekimizi ele almadan nce de dinlenmek iin sandalyeye kerdi byle. Dejavu gibi bir ey oldu, yine yle yapyor sandm, kolunun eriemeyecei mesafeye ekildim. Yanlmtm. Beni dvmeye niyeti yoktu. Ellerini yzne kapatt, alamaya balad. Ayaklarmn dibinde hngrdyordu ya, irendim babamdan. Ondan da, kendimde kefettiim gten de ir endim. Adama stnlk taslamann ne lemi vard? Ukalln ne lemi vard? Hepimiz ayn bokun soyu deil miydik? 'Kalk, hadi, kalk baba!' dedim, 'Mutaf dkkn hikyesi, senin Mjgn'a, 'Yzn gtme dnd' dedi ini anmsatt da ona bozuldum. Ama senin de kabahatin yok. Kltrn byle. Hep dersin ya, 'Krkuyu'lu Hac Osman'n oluyum, benden bu kadar!'diye ite, bu!' 'Gel, otur yanma biraz, ne olur!' diye yalvard Bekir, 'Moralim ok bozuk. Kendimi ok kr hissediyorum.' Oturdum. Ben oturunca kaykld, ban dizime koydu. Burnunu karnma gmd. ok zayfladm syledi, sarld. Ayn altnda, smsk sarld, yine balamad m, 'Anan sevmediimi biliyorsun!' diye! 'Sevmek istiyorum ama olmuyor. Sevemiyorum. Dokunmak bile istemiyorum. Erkekliim lyor.' Bana diyor, 'Daha nce de anlattm sana. Hani, seninle psikologuluk oynamtk, hatrlyor musun?' 'Hatrlamaz mym, ondan sonra Mjgn iki kez krtaj oldu! O da benim bildiim!' dedim, 'ok sarhotum, ondan oldu! Namusuma nikhma yemin ederim, aramzda bir ey yok!' dedi. 'Syle bana, Doktor, ben, Mehin'e mi benziyorum?'

111

THE ATLI Molekjer Dzeyde ideolojiler yoktur. BR ZAPPNG USTASI 1 Zrtleyince eski defterleri kantran tek Yahudi'nin ben olmadm kantlayacam sizlere, dedi mre Kadzade, Tersine, eski Trkiye'nin zrtleyen kuaklar, benden ncekiler, sonrakiler ve daha sonr akiler biz hepimiz, eski defterlere dndk, onlar kartrdk. Hasretini ekmeyi uygun grdmz dnem ne kadar mulksa o kadar iyiydi, bylece kendi efsanelerimizi yaratabiliyorduk nk. En kmz Toprak, Asr- Saadetten, ortancalarmz 1917 Devrimi'nden, en bymz 1789 Fransz ihtilli'nden, ittihat Terakki'den, Kuvay Milliye'den medet umdu. Gnmze ilikin yle byk boluklarla doluydu beyinlerimiz, uruna can verip can aldmz, lkeyi kana boyadmz muhtelif davalarmzn bir ucundan dierine tkezlemeden, ukurlara, tuzaklara dmeden yryemediimiz gibi, duygusal adan da kararszdk. Btnyle edilgendik, kendilerini iyiletir ecek tbbi ya da cerrahi bir giriim beklemekten baka areleri olmayan hastalar gibiydik biz. O ylba gecesi dayma iyi yllar dileyip, telefonu kapattktan sonra yalnzlk dayanlmaz oldu. Hzla giyindim, ktm. Gideceim adresi sylediimde yal ofrn 'La havle!' ektiini hatrlyorum. Kck bir yerdi, Safinaz. Adn bir baka solcu arkadan, Yavuz'un, cezaevinde besledii, Safinaz adn takt muhabbet kuundan almt. Tarlaba'ndan Dolapdere'ye sarkan berbat sokaklardan birinde, oto tamirhanelerinin arasndayd. Sokaa taan Trke-Krte devrimci ezgilerden olmasa batakhane sanlr, girmeye korkard insan. Oysa Pera'nn Pera olduu zamanlar, 'Kirkor'un Meyhanesi' diye pek nl olduunu sylerlerdi. Kirkor Efendi lnce, Hamdi'nin annesine kalm. Matild Teyze, yrtmeye alm, fakat Tarlaba ykmlar, Hamdi'nin tutuklanmas derken, olmam, kapatmak zorunda kalm. Matild Teyze de vefat edince Hamdi'ye kald. Cezaevinden kp, iki yl bota gezdikten sonra Hamdi, Yavuz'u ikna etmi, byk Sarp' da aralarna almlar, bor har yeniden amlard. Yoldalarn bulutuklar bir lokal haline gel irse, kendisini kurtarr diye umuyorlard. Ben vardmda barda bir iki kii vard. Masalarn hemen tamam botu, ama Yusuf Eraln, o, oradayd. Holo-former, sadaki en dip masada, yzn duvara vermi, hareketsiz oturan kr sal erkei arkas ndan grd. Eraln, ne alan kapnn sesine ne de ieri dolan soua tepki vermiti. Talip Kadzade'nin, adnn Halil olduunu syledii bagarsonun, Oooo, ho geldiniz! eklindeki abartl tezahratna da tepki vermedi. Mesaj akt, Kimseyi istemiyorum, beni rahat brakn! Holo-Kadzade'nin Nerede millet? diye sorduu duyuldu. Yusuf Bey burada, diye atld eski Oleyis'li Halil, dkknn boluunu telfi etmek ister gibi, Onu grdm, dierleri nerede? Daha erken abla. Birazdan burada olurlar. Nereye oturursunuz? Yusuf Abi'nin masasna geer misiniz? Orada rahat edersiniz. Birgen Abla yolda, az sonra o da gelir. Sor bakalm, dedi Holo-Kadzade, Yusuf Bey beni kabul eder mi? Hi olur mu, abla! Buyur! Sen gene de bir sor! Halil, istemeye istemeye gitti, ben kenara ekildim, diye anlatt, Talip Kadzade, Bardaki genlerden salar omuzlarnda olann bardan kaldrdn, selm verdiini hatrlyorum. Karanlkta kim olduunu k aramam, elimi sallamtm. Sonra onun yanndaki de sallad. Yusuf'un, kulana eilmi fsldayan Halil'e, 'Ayp ettin, ef.' dediini duydum. Holo-Eraln, sandalyesinde dnd, Kadzade'ye bakt, gzlklerinin kaln camlar bir an donuk donuk parlad, Ne dikiliyorsun orada? Gelsene! dedi, kaba bir sesle. Kadnn yerleebilmesi iin masay eken bagarson, Ne alaym abla, size? diye soruyordu, Rak ieriz. Baka? Holo-Kadzade, Bilmem? Ne alab ilirsin? derken, Yusuf Eraln araya girdi, Bana bak, burada yle bonfile, balk yok, haberin olsun! stersen bir omlet yapsnlar. Yumurtamz var, deil mi ef? Beyaz peynir de var? Var abi! Bu akam balk da var. Lfer. Ooooo! Hanmefendi rezervasyon mu yaptrdlar, yoksa? Yok abi! Ylba diye Cumhur Abla biraz geni tuttu. Ortaya yaptraym, beraber yersiniz? Bildiin gibi yaptr canm. Tamam. dedi Kadzade, skldn belli eden bir sesle. Holo-Yusuf, Halil'in uzaklamasn bekledi, Evinizde otursanz olmaz deil mi? diye att, lle de yeni yl kutlayacaksnz! Kutlanacak ne varsa! Kadnn bellei, tavanda, adamn bann tam stnde, ularndan birbirlerine bal balonlarn ortas ndan Yusuf'un salarna deecek gibi sarkan yaldzl eytan merdiveni eklindeki ylba ssnde younl at, gzlerini o noktaya dikti. Tepkisini bekleyen Yusuf Eraln ban kaldrp baktnda alminyumdan yap lma sert yaldzn geni alnn yalad grld.

112

Dekor gzel, dedi Kadzade, alaysz olmayan bir sesle, Noel Baba hanginiz olacak? Kendisi buradayken ben evimde oturmadm diye sylenmesinin tuhaflna iaret etmeye almtm, diye aklad Mahkeme Heyetine, O ise ters ters yzme bakt, ban pencereye evirdi, d ary inceliyormu gibi yapt. Sokak bombotu. Birgen'in yolunu gzlediini dndm. Birgen nasl? Nasl olsun, gidip geliyor ite, dedi Eraln, Kadzade'nin yzne bakmyordu. 'Hl ileri Kolejinde rehberlik yapyor mu?' Or'da. Seninkiler bir Kitap Kulb amlar. Okuldan sonra da oraya taklyor. Kim benimkiler? Sanki bilmiyorsun! Hayr, bilmiyorum. efik'le Bekir. Genleri bilinlendiriyorlarm. Holo-Kadzade gld, ok komik! Arada ben de taklyorum. 'iyi!' demitim, ben de. Ancak, onayladmdan deildi, Sayn Yarg. Kt bir gnnde olduu bell iydi, stne varmak istemediydim. Yanl yapmm. Orada ne ii olduunu sormal, kendisini aklamasna frsat vermeliymiim. 'iyi!' deyip de geitirince ben, onun da Bekir gibi dneklerle taklyor olmasna arm am gibi olduydum. Cini tepesine kt. irkinleti. 'iyi!' deil mi? 'iyi!' dersin! Houna gitti! diye tslad. Saniyeler iinde, dmanca bir havaya girmiti. 'Yeni sa oluumlar! Kltrmze ok ftursuzca saldryorsunuz siz! Hayaszca, asalaka dadany orsunuz!' Yusuf'un ruh hallerindeki ani deiikliklere alktm. Buna ramen sarsldm. Ne oluyorsun, Yusuf? 'Ne oluyorsun, Yusuf?' Holo-Eraln, Kadzade'nin taklidini yapt, 'Yusuf, ne oluyorsun?' Sana syleyeyim, ne oluyorum! Trkiye tarihinin en nemli terminolojisini biz sosyalistler oluturduk! Sizin gibiler bizim kavramlarmz elimizden alyorsunuz! Kirletiyorsunuz! Kendinize mal ediyorsunuz! Ylana bakyormu gibi bir ifade taknm olmas, bunun sradan bir saldr olmadn sylyordu, dedi Kadzade, aknlm attm, toparlandm ben de. Adrenalinin damarlarma hcum ettiini hissedebil iyordum. Nerelerime vurabileceini, sadmeyi nasl hafifletebileceimi kestirmeye altm. Bir yandan da saldrya urayan sokak kpeklerinin byle yaptklarn dnyordum. Darbenin gelecei istikamet bellidir aslnda ama zavallcklar kafalarn toplayamaz, drt bir tarafa havlarlar. Aynen onlar gibi, ben de bir o kelim eye, bir bu tmceye atlamak, tekmeleri savuturmak abasndaydm. Sylediklerini tartmaya hatta dinlem eye vaktim yoktu, igdlerime teslim oldum, onu en ok actacan umduum biimde kar saldrya getim. Siz de enmeyi brakn, gidin bir notere, sosyalist kltrnz tasdik ettiverin kardeim artk! Tasdik ettirin kavramlarnz, btn haklar sizde sakl kalsn! Sosyalizm uruna akcierlerinin yarsn muhtelif cezaevlerinde brakmt Yusuf, ama erkekliini deil. Kar klmaktan, hele de hazrcevap kadnlardan nefret ederdi. Bunu iyi bildiim iin yllar yl alttan almtm Alk olduu zere, 'Akolsun, Yusuf! Sen nasl beni yeni sa oluumlarla ayn kefeye koyarsn?' gibisinden bir eyler geveleseydim, alaklk, hayaszlk sulamalarnn bir kalemde silineceini, hi sylenm emi gibi olacan biliyordum. Bu durumda bana bir duyan oldu mu diye etrafa baknmak kalacakt. Duyan olduysa ayet, ki o gece vard, Safinaz'daki herkes bizi dinliyordu, tanklarn gzlerinin iine bakacak, hog r glckleri saacaktm 'Siz, ona aldrmayn! Konuuyor ite!' Ama o gece havamda deildim. Satr aralarn okumak, Yusuf'un sulamalarnn bana ynelmediini, baka bir eylere cannn skldn, hrsn her eye ramen yakn olduum iin benden aldn anlam olmak istemiyordum. 'Siz' diye baladnda 'Siz'in muhayyel olduunu, beni iermediini varsayabilecekken, yapmadm. Tersine, Yusuf'un muhatabnn tm armlanyla 'Ben, mre!' olduuna kesinlik get irdim. 'Kardeim' kelimesini de ayn nedenle, aramzdaki snr belirginletirmek iin kullandm. Biz ayrlal epeyce bir zaman olmutu. Kendisi artk Birgen'le beraberdi ama bana bac demeye raz olmadn biliyordum. 'Kardeim' demek suretiyle palamar atm, ona el olduumu iln etmi oluyordum. imdi, buradan baknca, utan verici bir aresizlik olduunu teslim ediyorum! nsanlk tarihinin en nemli dillerinden birisinin yaayakalmasm noter tastikine indirgemek, adam lfazanlkla sersemletip, d nmeye zorlamaya almak! Oysa 'konuuyor' olsaydk, konuabilseydik, ne Yusuf bana saldracak ne de ben onun sylediklerini yle alglayacaktm. Bir kere, 'yeni sa oluumlar' dedii neydi, onu bilmiyordum. Tanm benim zihnimde POSTMODERNSTLER'e naho bir gndermeden ibaretti. POSTMODERNZM neydi ne deildi, bunu da biliyor deildim. Kendilerine POSTMODERNSTLER diyen birilerinin varlna, bu biriler inin devrim yoluna birlikte ktklar Yusuf'a ihanet eden eski arkadalar olduuna dair kulama bir eyler alnmt, hepsi o kadar. Buna karn, bu kadarck bir sylenti, POSTMODERNZM karsnda tavr almam salamaya yetmi, Yusuf beni bunlarla bir tuttu diye kalbim krlmt! Kald ki, sosyalist ya da deil, herhangi

113

bir kltrn kavramlarna, Yusuf'un dedii gibi, dadanlyorduysa ayet, o kltr gldr diye dnrdm. Serbest piyasaclarn, POSTMODERNSTLER'in, kim ihtiya duyuyorduysa artk, sosyalist kavramlara bav uruyor olmalar, toplumcu deerlerin yaygnlatn mjdeledii iin beni zellikle memnun ederdi nk itiraf etmeliyim ki, 90'h yllardaki genel kannn aksine, YEN DNYA DZENl'nin sosyalist dnceyi merul atraca inancndaydm. Smrlmezlerin ve Madurlarn ortak hareket edebileceklerini dnyordum! Ayrca, sosyalist kltr kimsenin tapulu mal deildi. Elimizden alnyor kaygs samayd. Yusuf'un tavr bana eski yaznn bysyle tanan imam Hatip birinci snf rencisinin, Kur'an' devlet okuluna giden akranndan kskanmasn anmsatmt. yle syledim. Ama yine de didimekten vazgemedim. Sonradan yadsyamasn, tevil edemesin diye sylediklerini birer birer kayda geirdim. Hayaszca, yle mi? Alaka! Aynen, canm! diyordu Holo-Yusuf, Hayaszca alaka ve asalaka! Siz yaamyorsunuz, kzm! Alaynz kurmacasnz! Temelsiz, duygu youn! Hayattan aldnz verileri kendinizi dorulamak iin kullany orsunuz! Oysa en derli toplu kltr tasarm sosyalistlere aittir! Kltr tasarmym! Mahkeme salonunu dolduran Madurlar, glmeye yuhalamaya koyuldular! Haklsnz! dedi Kadzade, Raknn bana km iki koskoca insan, birimiz ciddi ciddi 'kltr tas arlamaktan bahsediyor, dierimiz, bu namevcut srecin dnda olmadn kabul ettirmek iin rpnyordu! Acklyd, rezillikti ama eski defterlerimden olmak istemiyorduysam, tartmay reddedip, Yusuf'la aramzdaki son kprleri de atamazdm, bunu anlamalsnz. Krkuyumda Osman Amca neydiyse, solculukta da Yusuf oydu nk slmn tek karlnn Osman Amca, Osman Amca'nn tek karlnn Mslman olmas gibi, sosyalizmin tek karl Yusuf, Yusuf'un tek karl da 'devrimci'ydi. Solun sayl duayenlerindendi. Yusuf'a muhalif sosyalist olunamazd. Yusuf, hata da yapsa, yanl da sylese bu byleydi. slmn 'Hakikati talep edip de yanlan adamn hali, btl talep edip de ona nail olann haline benzemez' hkm, Safinaz Bar'da da geerliydi. Yusuf'a ters dmek, en hafifinden yeni sa oluumlara, 'btla' meyletmek anlamna gelir, ilikiler sorguya alr, gizli amalardan kukulanlr, kesine yakn bir olaslkla da yle olduuna hkmedilirdi. Muhal ifin mahkm edilmesi mesel, MT mensubu olduuna karar verilmesi, iin tek bir cmle yeterli olurdu. Say sz rnekleri vard. En ar sulama da buydu zaten, istihbaratn 'milli'sinin halka ynelik bir fesat olduundan hepimiz emindik. Alaynz air! diye baryordu, Holo-Eraln, Alaynz kurmaca! Alaynz tekil kimliinizi bir bok zann ediyorsunuz! Kendiniz iin yeniden dnce kuruyorsunuz! Dncelerinizi srekli yeniliyorsunuz! Kendinizi teori karsnda snamak yerine, hayattan aldnz verilerle dorulamaya kalkyorsunuz! Sonra gelsin halka hibir ey sylemeyen, ok ayrcalkl, ok ayrks bireysel vicdan imgeleri! Yalan m? Hadi, syle! Cevap ver! Ayrks, imge gibi szckler kullanmaya balaynca rahatladm, nefesimi braktm hatrlyorum, dedi mre Kadzade, Sosyalist ilmihalin 'kltr sanat' sayfalarna gemiti Yusuf ve ben bu balk altndaki formadan iyi bilirdim. Ben de toplumcu sorumluluumun bilincinde olduumu belirten tavrm takndm, yan tlarm otomatie baladm.' Yaptn saptamalara katlyorum,' dedim ciddiyetle, 'Bugn kltrel paralanmay dilsel bir kargaayla birlikte yayoruz. Kavramlarmz yeniden diriltmek, onlara bizim yklediimiz anlamlar yeniden hatrlatmak, var olan anlamlar yeniden aa kartmakla yk ml olduumuz kanlmaz bir olgu.' Holo-Eraln, dnr gibi duraklad, Gemi deneyimlerimiz bu konuda uyarcdr,' dedi, Yanl anl ama, yeterlidir demiyorum. Yeterli deildir ama uyarcdr. Bugnn gereksinimlerine bal olarak yeni bir sosyalist ahlk oluturmalyz. Holo-Kadzade'nin Sence bu biraz ayrks bir tavr olma tehlikesini de beraberinde getirmez mi? ded ii duyuldu, Bu saatten sonra yeni bir sosyalist ahlk oluturmak, yani! Yeniden dnce kuruyorsunuz, kendinizi hayattan aldnz verilerle dorulamaya kalkyorsunuz, dncenizi srekli yeniliyorsunuz diye sulad iin bu son cmlenin bir tuzak olmasndan kukulanmtm, diye aklad. 'Aklna estii gibi dnp, aklna estii gibi taklanlar bidat ve kendiliinden ihdas edicidirler.' Biz byle retilmitik. Ortodoks bir tavr almamn m, revizyonist taklmamn m daha doru olacan kestirmeye alyordum. Akas, benden hangisini bekliyorduysa ona gre devam edecektim. Pohpohlamay denedim. 'Sen mesel. Sen, hayattan aldn verileri kendini dorulamak iin bir olanak olarak asla kullanmam sndr, yanlyor muyum? Hep teoriye kar snarsn kendini, hayatn gerekliine kar deil.' Byle dndme memnun oldu. Memnunluu alakgnll davranmasn kolaylatrd, 'Herkes yaadmz babozukluun, paralanmln sorumlusudur,' dedi. 'Biri kyor, 'Ben zgrm, canm ne ist erse sylerim,' diyor, teki kyor, 'istediimi savlarm' diyor' Bu izgiyi srdrmeye devam ederse, argmannn 'ama olmaz, herkes her istediini syleyemez' eklinde anti-demokratik bir karsama ile sonulanacann farkna vard, duralad. Yardmna kotum,

114

'stediini konuamazsn' diyemeyiz insanlara ama Sassure'nin o saptamasn hatrlamak lzm, 'ifad enin hibir maddi snrlayan olmad iin szckler zgrdr. retim maliyeti yoktur. Anlam kurallar iinde arzuya gre oaltlp, kullanlabilirler.' 'Sassure' kimdi, hatta byle birisi var myd onu da bilmiyordum. Bir zamanlar Gkhan adl bir arkad atan duymutum, hepsi buydu. Formatlarn retim maliyetlerinin, olmadna katlmam mmkn deildi. Tersine, formatlarn insanlk tarihinin rnleri olduklar iin ok kymetli olmalarndan te 'veri' olduklarn dnrdm. Ne ki, Yusuf beni onaylamt, ban sallyordu. Bunu grnce bir uzlama daha patlattydm, 'POSTMODERNSTLER de bu lfa balklama atlyorlar! Oysa ben 'istediim gibi dnr, istediim gibi yazarm' diyenlerin gerekte zgr olmadklarn dnyorum. Bunlar dzenin verili edebiyatn yapy orlar!' Dilin maddi belirleyeni olduunu anlayabilmek iin toplumsal kaynana yakn olmak gerekir. Ama dili kendi iinde bir yap olarak alrsan, belirleyeni yoktur. Ne demek istediini anlayabilmi deildim, dedi Kadzade, Buna karn, 'Aslnda edebiyat da bir devrim bekliyor,' diye iimi ektim, 'Sorun, sadece mevcut dzeni ykmak deil, verili edebiyata ilikin bir i savam da verilmeli.' 'Tanklktan mdahillie geilmesi art!' dedi Yusuf da, 'Bize verili insan tasarmn ykan, yeni insann oluumuna ilikin ipular veren yazarlar lzm. Bugn yazar olmann ilk eii ana mdahale etmektir.' 'Yazar ann tandr vgs de hikye,' diye destekledim, 'Bu, tanklk sorunsal Ondokuzuncu Yzyl burjuva gerekiliine zg bir kavram. Zola, Balzac filn iin geerli. aa tanklk yapmak, gnmz yazar iin olsa olsa bir svg olur. Ben byle dnyorum.' Bu saptamalarna katlyorum! dedi Yusuf. Sayn Yarg, hangimiz daha adiydik bilemiyorum! Bileik kaplar gibi, birimizin riyakrl tekimizde nksediyor, oalyor, ekil deitiriyordu. Bu rezilne uzlama gsterisinde Yusuf'la hemfikir olduum tek bir nokta vard, o da hepimizin onun deyiiyle 'kurmaca' olduumuz. Hepimiz 'kurmaca'ydk, ama kendimizi hay attan aldmz verilerle doruladmz iin deil. Tam tersine, hayattan veri almadmz, almay reddetti imiz, muhtelif kurgusal dnyalarda yaamakta srar ettiimiz iip, 'kurmaca'ydk. Gelip geleceime piman olmaya balamken Tevabil geldi. Holo-Tevabil, ba omuzlarna gml, ksa boylu, otuzlu yalarnn balarnda, esmer bir adamd. Bel ars ekiyormu gibi bir hali vard. Durmadan sigara iiyordu. Onu gren Yusuf, grltyle kalkt, Birgen'in yannda dikilen Tevabil'e sarld, Vay, Can, ho geldin! Ge otur yle, ge otur!' Birgen Cebi'ye dnd, Nereden buldun bunu? Kulbe uramt, aldm geldim, dedi Holo-Birgen. Niye bu kadar ge kaldnz? Az daha yeni yl karacaktnz! Kahkahay patlatt, yle deil mi, Tev abil? mre Kadzade'ye sergiledii nemrutluundan eser kalmamt. yle, Yusuf Abi, dedi Tevabil. Birgen'i bile deil, Tevabil'i kskandm hatrlyorum, dedi Kadzade, Kalkm, yerimi vermitim. Sizi de yerinizden ettik, diye mrldand, Tevabil, dilerinin arasndan. Aldrma, onlar bir yer bulurlar kendilerine. E, anlat bakalm nasl gidiyor? Yusuf, Halil'e servis yapm as iin iaret etti. Ta Kmr iletmeleri'nin zelletirilmesine kar alma yrtyoruz. Ocaklarmza yatrm yaplm as, ii alnmas iin mcadele veriyoruz. Tarm ve hayvanclkla geimini salayan kyllerimizin tarm ak elerini kaldrma giriimlerine kar onlarla birlikte direniyoruz. Duydun mu, bak? Yusuf'un, mre'ye lf att duyuldu. ok iyi! dedi kadn. Alay m, ediyorsun? Kt kt bakyordu ama ben alay etmiyordum. Sayn Yarg, ben kendimi fenomenci saydmdan, her olgunun kendi koullar iinde deerlendirilmesini savunurdum. Ne piyasa serbest olacak diye kategorik olarak zelletirmeye ne de sosyalist kalacak diye kategorik olarak zelletirmemeye yanardm. Yusuf'a, 'Hesap kitap meselesi,' demem bundand, ama grdnz gibi bsbtn hrsland. Benimle ilikisini kesti, Tevabil'e dnd. Trkiye'deki son siyasi tabloyu nasl gryorsun? Trkiye, ABD patentli hizmet eden IMF ve Dnya Bankas'nn dayatt politikalar hayata geiren hkmetler dnemine girmitir. Dayatlm politikalar nelerdir? zelletirme, SSK'nin kertilmesi, hayvancln ve tarmn kertilmesi. Ocaklarn son durumu nedir? Daha nce elli bin alanmz vard, u anda ise bin sekiz yz mevcudumuz var. Bunun sekiz yz ocak iisi, iki yz gvenlik grevlisi, dierleri ise memur statsnde elemanlarmzdr. Bu arada Mustafa Kuran gibi taeronluk yapanlar ANAP ve MHP destekli kaak ocaklar altrmak istediler. Biz buna sendika olarak mdahale ettik. Daha sonra iilerimizi toplayarak ekmeimizi, amz elimizden almak isteyen mafy aya kar mcadele ettik.

115

Mustafa Kuran'n mafya ilikileri ne dzeyde? Soruyor musun, abi! Adam, mafyann Allah! Ayrca yeil sermayenin beki kpekliini yapyor. Bu mcadelemize katkda bulunan yerel televizyon bata olmak zere, yerel basnn katklaryla, sendika bak anmz emsi Denizer'in mdahalesiyle baarya ulatk. leriki dnemlerde daha byk saldrlarla kar karya kalacamz biliyoruz. Yusuf'un Arkadalarla biz Trkiye'nin 1919'lar yaadn tahlil ediyoruz, dedii duyuldu, Bu deerl endirmeye ne diyorsun? Madurlar, glmekten yerlere yatar gibi yaptlar. Ayaklarn yerlere vuruyor, ellerini rpyorlard. Yarg V Levin'in uyanlarn dahi dinlemediler, Yusuf Eraln'n deerlendirmesi o kadar komiklerine gitmiti. Trkiye'nin 1919lar yaad tahlili dorudur diyorum, diyordu Tevabil, lkemiz kreselleme ve YEN DNYA DZEN altnda smrlmek istenmektedir. Parlamentoda Trkiye'yi temsil eden dzen partil eri zmszlk retmektedir. Bamszlk sorunu tm emeki halkn sorunudur. Bu anlamda evrensel d nmeliyiz, nk evrensel boyutlu dnya emekilerine saldr vardr. Holo-Yusuf, Snf olarak oklarmz nereye evirmeliyiz? diye sordu. Oklarmz emperyalizme evirmeliyiz, dedi Tevabil, nk tm sorunun arkasnda Amerikan emp eryalizmi var. 2 Birgen Cebi, otuz yalarnda, orta-boylu, kumral bir kadnd. Karadenizliydi. Buuluymu gibi duran ala yeili gzlerinin, ensesinde toplad salarnn vurgulad mkemmel yz kemiklerini klandran duru beyaz teninin gzellii, mre Kadzade'yi her zamankinden daha ok etkiledi. Gel, biz urada oturalm, diyordu, Bunlar eskilerden konuurlar imdi! Holo-Kadzade, Birgen'e Devrim'i tanyp tanmadn sordu. A, tanmaz mym? diye nledi gen kadn, ok eker kzdr! Kulbe geliyor. Kitap kurdu! Ne oldu, bir ey mi var? Bu akam bendelerdi, ailecek. Dndmden farkl grdm. Amaaan! Sen katsndr, ondan yle grmsndr! dedi Birgen Cebi, Biraz delimen bir ocuk, o kadar. imdi artk hepsi yle. Ben bu gece neden ge kaldm, biliyor musun? smaille seansm vard. Uzad, kurtulamadm. smail, Gazi Mahallesi olaylarnda -Birgen, 'bozgununda!' diyordu- polisten kaarken bir eve dalm, hane halkn sekiz saat sreyle rehin tutmu olan ocuktu. On drt yandayd. Gazetelerde boy boy resiml eri kmt. 'Greceksin, nasl yrekli bir ocuk!' diye balad meslektam. Bize alt ay nce geldi. Devrimci olmak mcadele etmek istiyordu. Ortaokulu bitirmesine bir yl kala brakm, gelmi. Ne ailesi ne arkadalar durdurabilmiler! Burada birok korsan eyleme katld. Kiminde rgt pankart altnda, kiminde maskeli. Kimse sormuyordu hangi rgtten olduunu, nereden geldiini. Mutluydu. Dler lemine bir yerinden katlmt. Cezaevlerindeki lm orularna destek eylemi doruk nokt ayd smail iin. Devrimcilerin kurtarlm blgesiydi, dlerindeki Gazi Mahallesi. Eylem baladn duyar duymaz kotu gitti. Televizyonlardan izlemi, gazetelerden okumu. 'te!' diyordu, 'Mcadele bu! Polislerle atyorlar, panzerlerin zerine kyorlar, lyorlar, illegal al ma yaparlar, silh kullanrlar, barikat kurarlar, polisler korkar giremez. Gazi halk, rgtlerin denetiminde her zaman ayaklanmaya hazrdr!' Ama eylemden sonra morali bozuldu. Kulbe geldi, bizi buldu, psikolojik problemleri olduunu syledi. Tedavi olmak istediini syledi. Sayn Jri yeleri, devrik cmle oldum olas kkrtc gelmitir bana. Bir olayn devrik cmle ile anlat ldn duyduumda, birtakm duygularn dayatlmaya alldn hisseder, teyakkuza geerdim. O defa da yle oldu. Hatrlyorum, Birgen'in smail'e ilikin cokusunu tepkisiz brakmamak iin kendimi zorlam, ama 'yle mi?' demeyi ancak baarabilmitim. kinci gecenin sonunda polis panzerlerle ve kariyerlerle barikatlarn eze eze geti, bunlarn hepsi dald, diye anlatyordu Holo-Birgen, Elinde silh olan da brakp kat ya, ismail iki elinde iki molotof kokt eyli, cebinde akmak, bir eve giriyor, 'Oturun kimse yerinden kprdamasn, yoksa yakanm!' Sekiz saat ylece tutuyor insanlar, buna inanabiliyor musun? Ne diyor, biliyor musun? 'Gazi Mahall esinde polisten kaarken istediin eve girersin,' diyor, 'nk seni ihbar ettiklerinde balarna neler geleceini bilirler, seslerini karmazlar. Evleri havaya uabilir, yaralanabilirler. O nedenle kapsn alp girersin.' Holo-Kadzade'nin, On drt, dedin, deil mi? diye sorduu duyuldu, ismail henz on drt yanda! Barikat ocuklarnn hepsi o yalarda! dedi Birgen, cokuyla, On sekiz yana gelenleri polis gzalt na alyor, ismail, 'Esas militan onlar,' diyor, 'Nerede savaacan, nerede geri kaacan, nasl yakalanm ayacan biliyor onlar!' Tutuklu ailelerinin balatt alk grevinin ikinci gn Cem Evi'nde toplanm bunlar. Ziyarete gelen mahallelinin dnda hepsi maskeliymi. ounun elinde molotof kokteylleri varm.

116

Yollan kesmiler, ismail, 'Benim iim kpr kprd,' dedi, 'u insanlara bak!' diyormu kendi kendine, 'Poliste burun buruna-lar! Her an atma kabilir!' Ama be gn beklediler, atma kmad, biliyorsun. Bu arada eylemcilerin arasnda iki kii yakalanp, sivil polis olduktan anlalnca bunlarn morali iyice bozulmu. Polis barikatlar ezip geince de yklm tabii. Tabii, diye mrldand Kadzade. Aslnda, btn rgtler aray iinde. Hepsi ses getirecek eylem aryorlar. Gazi eylemine kadar olanlar ufak tefek eylemlerdi. Otobs yakma filn gibi eylemleri kimse tutmuyor artk. Bunlar, cezaevindeki lm orucu eylemini bir st aamaya sratacak byk bir eylemin de ancak Gazi Mahallesi'nde mmkn olduunu saptamlar. Halkn gelebilecei, atma kabilecei, basnn ncekiler gibi basayfadan verebil ecei bir eylem planlamlar. Barikatlar bu amala kurmular. Arabalan ekmiler, tpleri toplamlar, kerest eleri ymlar, lastikleri getirmiler. Molotofkokteyli iin malzeme hazrlamlar, ismail, heyecandan lecek gibi olmu, ilk gece on be kiiyle birlikte nbet tutmu. 'Barikatn bandayz. Bekliyorum evlerden insanlar kacak, barikatlara ylacak. Polisle atlacak. Ama bakyorum kimse yok!' diyor. 'Herhalde duymaml ardr, polisler bask yapmlardr. Mutlaka ikinci gn gelirler,' diye umuyormu. ikinci gn olmu, eylemcilerin says otuza ykselmi, daha kalabalk grnsnler diye, Komite, her tarafa ate yaklmas iin emir vermi. Halk, yine gelmemi. Ama basn geliyor. 'Burjuva basn bizi destekledi,' dedi ismail. Fotoraf ekecekleri zaman bunlara yzlerini maskeyle kapatmalarn sylyorlarm. Aslnda Alevi sorunsalnda burjuva basn duyarl hareket ediyor. Eylemcilerin yanndan hi aynlmamlar. Bunlar da, gece boyunca atei krklemiler. Slogan atmlar. Tek sra yry yapmlar. Gazi halk yine grnmemi. Alk grevi tutuklu yakmlarn ziyaret ediyorlarm ama barikata uramyorlarm. Bu arada halktan biri yaklap, 'Yanl yapy orsunuz!' dememi mi, ismail atlam adamn stne, 'Kafasn gzn kracaktm!' diyor. Zor ekmi almlar. Bakmlar olmuyor, kimse gelmiyor, birka kii, ellerinde sopalar, balamlar esnaf dolamaya. Tehdit ediyorlarm ama esnaf aldrmyor, elinin tersiyle koyuyormu bunlar. Kahvede konumaya kalkmlar, yine kovulmular. Sonunda, mahalleden birisi kalkm, 'Buraya geldiinizde devrimcisiniz dedik, sayg gsterdik. Ama artk iin bokunu kardnz,' demi bunlara, 'Sizin yznzden ocuklarmz ikence gryor, lyor. Eskiden polis Gazi Mahallesi'nde byle terr estirmiyordu. Siz terk edin buray, biz bamzn aresine bakarz.' Yklm ocuk! Erzak almak iin bakkala girmi, bakm bir kadn alyor. Kadn, ismail'i grnce st ne yrm, 'Terk edin buray, gidin baka yerde yapn eyleminizi!' diye barm, 'Sizin yznzden ie giremiyorum. Gazi'de oturduumu sylediim an kap nne atlyorum.' Sonunda da polisler ezmi gemiler zaten. Bu da bir eve girmi. Hane halkn tam sekiz saat rehin tutmu. yle bilinli ki yeni genlik, aarsn! Ne diyor biliyor musun, 'Halk rgtlerden bkt, Hocam,' diyor. Doru sylyor. Eskiden ismet Paa Caddesi'nde bir slogan attmz zaman, o mahallenin her tarafndan insanlar barikata gelirlerdi. imdi, bunlar bir slogan atyorlar, sokaktaki adam dnp bakmyor bileT 'Konu uyorlar ite!' Byle diyorlarm. Buna karn, ismail'in devrime olan inanc dimdik ayakta. Gazi halknn duy arl bir halk olduuna inanyor. 'Senin eylemine gelmez ama devrimciler hakknda kt konuanlar da sust urur,' diyor. 'Yayn organlarn alr okur. Gazi halk, yarn kendine ynelik bir ey olduunda yine isyan eder. Ama bu rgtler orada byle davranmaya devam ederse, on be yanda gen de kalmayacak Gazi'de, bu rgtler de kalmayacak.' Holo-Birgen, ismail'in dleri dalm! diye iini ekti. ocuk, elikiler iinde! Bir yandan da filmi geri saryor, eylem srasnda fark etmedii grntler bir bir gznn nne geliyor. 'Devrimcilerin kurtarlm mahallesinden kovulduk,' diyor bir kez, 'Polisler genleri gzaltna alrken, kadn evinin balkonundan halsn silkeledi arkadalarn zerine. Neredeyse her evden bir k var ierde. Devlete en byk nefreti duymas gerekenler onlar ama gelmediler ite.' Tipik bir Vietnam sendromu yayor anlayacan. 3 Sayn Yarg, Sayn Jri yeleri skutumun ikrardan geldiini dnmemelidirler. Aklmdan geenleri kendime saklam olmamn iki nedeni vard. Bunlardan birincisi, Birgen ebi'nin benim rencim ve ayn zamanda Yusuf'un sevgilisi olarak selefim olmasdr. Birgen ebi'nin meslek ve ak hayatnn kkeninde ben vardm. Birgen'in meslek ahlkna ilikin ok hakl da olsa bir eletirimin hatta nerimin bile cinsel kskanlk olarak yansyacan biliyordum. Bu benim iin kabul edilemez bir durum olurdu, ikincisi, ben militanlarla al maktan hibir zaman holanmammdr. Militanlarla ve klarla almaktan uzak durmuumdur, Sayn Yarg, nk ikisinin de ayn kapya ktn, akn psikoterapi ile temelde uyumadn dnrdm. Biz, psikologlar, karanlkla savar, aydnl anmay arardk. Oysa militanlarn ideolojilerine duyduklar ak gizemle beslenir, irdelendiinde ufa-lp, dal rd. Kitlelerin alklad, bazen de btn midini balad birisini, bir 'kahraman' zmlemek netameli bir

117

iti. Bilimin icaplarn yerine getireyim derken kendisini ailesine, lkesine, snfna ihanet iinde bulabilirdi bir psikoterapist. Eski Trkiye'de zellikle de Anadolu Devletikleri Hareketi srasnda, tedavi ettii militann sorunlar terapistin kendisi iin de cevaplamas gereken kiisel sorunlara dnyor, bylece, biri gzlemci dieri kat lmc olmak zere iki ayr rol stlenmek durumunda kalyordu insan, iyi gzlem yapabilmek iin nesnelliim izi korumak zorundaydk ama katlmc olarak, karmzdakinin yaamna girer, bu karlamadan etkilenir hatta deiime urardk, nk hastamzn meseleleri ayn zamanda bizim meselelerimizdi. itiraf etmeliyim ki, cinsel sakatlma karn, hatta belki de ondan dolay, romantik ya da ideolojik akn bysne kaplmay ok istemiliim olmutur. Ancak, tam o noktada gzlemci kimliim mdahale etmi, nedir, niin, acaba m, tek yol bu mu, hem o hem de bu olamaz m, derken tutkumun nesnesini deifre etmi imdir ve gizem kaybolmutur. Sayn Jri yeleri, Sayn Madurlar, benden ne k ne de militan olabilmitir! Oysa Birgen Cebi, mesleini ideolojisi dorultusunda srdrebilmi bir arkadamzd. Ben yalpalar, doalama yapar, el yord amyla yn bulmaya alrken, kendisi, verili bir terapi sistemi uygulayarak kesinlie ulard. Onun yntem ine insan ruhunu zayflatt, ynlendirdii gerekesiyle kar kardm ama kendisinin Devrim'e syledikleri doruydu: Benim seanslarm biri dierinden daha dertli iki insannn sohbetine dnrd. Hastann ya da toplumun sorularna kesin cevaplar getirmek yerine, onlarn znesi ve nesnesiymiim gibi itirak ederdim. Bu tutumum, hrpalanmay batan kabul etmem demekti. Buna karn, Osman Amca'y ldren yeenimi, Topr ak' bile bilinlendirmek adna glendirici ve avutucu bir yiitlik yanlsamasndan yoksun brakamammdr! Ne yazk ki, ayn tutum, z kardeim Ouz'un durumunda da geerli olmutu. mr boyu sakat kalaca ak bir militana 'Sen kendi kurmaca dnyann kurban oldun!' diyememimdir. Bunu diyemediim iindir ki, her hadiseyi kendi koullarnda iyiletirmeye alm, eklektik olmakla hakl olarak sulanmmdr. Eski Trkiye'nin belirleyici nitelii, ideoloji yokluuydu, Sayn Yarg. Eski Trkiye'nin ideolojisi yoktu. Siyasi ilkeleri, teorileri, idealleri, felsefesi yoktu. Yn, hedefi, pusulas, ngr ler olmad gibi, liderliinin entelektel unsurlar da yoktu. Eski Trkiye kltr, duygularn egemenlii altndayd. Baat duygu da kork uydu. Ben, siyasi felsefesi olmayan, anti-ideolojiyi ideoloji edinmi bir lkenin vatanda olarak, okyanusun ortasnda, rzgrn merhametine snm, rastgele yol alan bir sandalda gibiydim. Sandal sarsarsam bat acandan korkmu olmam ihtimal dahilindedir. Bu nedenle uzlama yolunu semi de olabilirim. Naho olaylar geitiren bir zapping ustas hviyetindeydim. 4 Bir zapping ustas, bu bendim! evremde insanlarn birbirlerini boazladklar dnemlerde bile, benim lmcl farkllklarnn Trklerin ideolojilerinden deil, psikolojilerinden kaynaklandn dnm old uum dorudur! Osman Kuran'n, Kenan Kadzade'nin, Yusuf Akaln'n, daha sonra Toprak Kuran'n grtlakl amalarn her zamanki mnasebetsizlikler listesine ekleyip, uykumu karmamay yelediim de dorudur! Her Trk gibi ben de ylesine tecrbeli, ylesine idmanlydm ki, zapping eyleminde, beni oluturan unsurlardan yola kp, ben bile bulamazdm beni! Bilincim, her eyin ortaya kaca yanna, yani KOALSYON'a, kurgulanm gibiydi. Ne kin tutabiliy ordum ne aile fotoraflar ne de gnlk! Nitekim, o ylba gecesi Devrim daha kapdan karken dudaklar ma yerleen duann hayli aklayc olduunu dnyorum: 'Tanrm, bana deitirilebilecekleri deitirecek cesaret, deitirilemeyecekleri sineye ekecek sabr, ikisini birbirinden ayracak akl ver, amin!' Besbelli ki, dnyay dzene kovmaya adanm bir devrimcinin duas deildir bu! Bir Talip'in duas hi deil! Katolik irlanda'dan dn alm olmam tuhaf karlayabilirsiniz. Ama ben duam mam Azam Ebu Hanife'nin de onaylayacandan emindim, 'Onlarnkinden daha iyi bir dzen kuramayacaksanz ynel ticiler inizi haletmeyin,' diyen kendisiydi. Bir dier hocamn, Doktor Irvin Yalom'un tembihini de syledim mahkem enize, 'Sunacak daha iyi bir eyiniz yoksa hibir zaman eldekini almayn!' deolojileri, akln deil, akla uydurmann rnleri kurmaca-lar olarak grdmden, Dr. Yalom'um dnn dnyaya dair inanlarda da geerli olduunu dnrdm. Toplumlarn felsefi temelleri kadar salam olduklarn, ninsan dnemini arkada brakm, 'us'lanm birey ve toplumlarn ideolojisiz yaayam ayacaklarn dnmemitim. Ben, Anadolu Devletikleri Hareketini izleyen felketlerin en karanlk gnlerine, gnein parlad baka bir yerlerin var olduu bilgisiyle tahamml ettim! Kuantum fiziine de bundan dolay drt elle sarlm olduumu anlyorum. Kuantum fizii, Yusuf'u mesel, bir tarih hatas olarak grebilmemi salyor, Yeni Sa Oluumlar sulamasna esneyecek kadar kaytsz kalabilmemi mmkn klabiliyordu! 'Molekler dzeyde cinler, periler yoktur,' derdi Erkn Key-man, 'iyi ki de yoktur, zira cinler, periler fizik yasalarna itaat etmezler ama molekller eder. Molekl mhendisleri inanl insanlardr, kanunlara riayet ederler, fiziin ve kimyann kanunlarna.' Ben, molekler dzeyde ideolojilerin de olmadn biliyordum. Tek bir doru vard: Her eye karn canl kalmak isteyen gen. Tayc bedeni yemee, sevimeye, ocuk by tmeye zorlayan gen. Genlerin yaayakalmas iin bedenlerin hayatta kalmalar salanmalyd. Bir grevim vardysa benim, o, yaayakalmak ve yaayakaldrmakt. yle dnyordum.

118

Saakl Mantklar kesin bir zafer kazanncaya kadar, kendim de dahil olmak zere zaafiyet saydydk bu tutumumu. Kariyerimi de aynca zedelemitir. Birgen'i kskanmsam, ideolojisini ve mesleini uyum iinde yrtyor olduundan kskan-mtm, yoksa Yusuf'u oktan hell etmitim kendisine. O gece, ismail'in Thanatos'la randevulamasn anlatrkenki cokusu rpertmiti beni. Ama Birgen'le konuurken, dncelerimi mesleki jargonun arkasna saklam, ocuun polis ve devlete ilikin duygularn tek noktada odaklanan nefretin ima ettii saplant ihtimali ile ilikilendirmitim. Nefret, adanmln belirleyici kant deildir, dedii duyuldu, karsnda oturan Holo-Birgen ebi'ye, Byle her eyi darda brakarak bir kapsle hapsedilen, kendi kendisiyle beslenen nefret, kendi zerine kmeye mahkmdur. Bilirsin ite, ak gibi. Ak saplants gibi, nefret saplants da kiinin yapc enerjisini tmyle tketir.' Sen de bir tuhaf oldun! Ne yani! Polis bu! Nefret edilmez mi? Polisten kategorik olarak nefret edilmez, hayr. Senin benim polisten nefret etmek iin yeterli neden imiz var tabii de, bu ocuun var m? Sence ismail'e polisten nefret etmemesini mi telkin etmeliyim? Tizleen sesi uyarm, 'Evet,' diyememitim, diye hatrlad Talip mre, 'Evet, bence sen bu ocuun igdsel ynelilerinin kkenlerini aratrmalydn. Evden kamak, macera aramak, polisle atmay yc eltmek, hatta gpta etmek Bunlarn kkenlerini aratrmalydn.'Diyememitim, nk Birgen'in ideolojis inde bu davranlar normal hatta istenir kiilik zellikleriydi. Tpk tekdzeliin, dgcnden yoksunluun, tutuculuun, an dzenliliin matematikilerin olmazsa olmaz kiilik zellikleri olduu gibi. Soft ya da hard, bir bilim yoktu ki, erevesini bir ideoloji izmesin! Birini eletirmek, tekinden yana olduunun ikran sayl rd, Modernizm, bize bunu byle retmiti. Nitekim, susmu, konumam olmama ramen, Birgen ne d ndm zamann ruhu araclyla anlad. Keyfi kat. Yusuf'un orada olduundan emin olmak ister gibi, ondan tarafa hzla gz attn fark ettim, izin istedim. Memnun oldu. Sayn Yarg, kimsenin, kimsenin kapsn almayaca, sahici dnyaya ilikin gerekliini duymak ist emeyecei Trkiye'nin gecikmi bir provasyd o gece. Devrim'i hakkyla deerlendirebilmek iin yardm dil enmeye gelmitim ama gryordum ki, mdahil olmak yle dursun, onunki gibi bir hayatn bir vaka, bir gereklik olduunu teslim etmeye bile yanamayacaklard. Gelmekle hata yapmtm. Biraz dnseydim, Yusuf'un modelinde 'hasta' olmayacan hatrlardm. Nasl ki, cenneti pisleten barsaklar bozuk bir huri, mesel, dnlemez bir eydir, eroinman bir proleter de yleydi. Davran bozukluklar denilen meselelerin kapitalizmde sakl olduuna, sosyalizmin byle sorunlar olmayacana inanlrd. Gnahlaryla futures-trading yapan daym gibi, Yusuf da tm duyarllklarn askya alm, devrimi beklemekteydi. O mutlu gne kadar ne kendisinin ne de muhatabnn psikolojik sorunlarn -buna 'ak' da dahild-nemseyecekti. 'Fasuly eden ileri' bir yana brakp, solculuk yaplmasn isterdi. Genlerin grevleri -Yusuf, 'sorumluluklar!' derdibuydu. Salkl bir topluma baka trl ulalamayacana iman etmiti. 5 Yusuf, lisann varolu demek olduunu bilirdi. Varolu'\m lisan ile e tutulan bir soyutlama ve semb olletirme ile mmkn olduunu, formatlan olmayan hibir eyin var olamayacan bilirdi. Trkiye tarihinin en nemli terminolojisi olduuna inand sosyalist formatlan gz gibi saknmas bundand. Kendisi ok sk kurallarla bah bir dilbilgisi uzman gibi alr, nndeki metnin gramatik btnln tehdit edecek gibi duran en ufak bir kural ihlline dman kesilirdi. Ben yle deildim. Ben, fizyolojik, ekolojik, genetik, psikolojik, ekonomik, sosyolojik hatta doalama olmak zere daarcmdaki tm imknlar, bazen birini, bazen dierini ya da birkan birden kullanarak evremdeki dnyadan anlam karmaya alrdm. Sayn Savc, Yusuf Eraln iin tek tarik olan, benim iin sadece olas yntemlerden birisiydi. Hasm olmayan bir seyirci, bu bendim. Bakn, bilimsel sosyalist olduunu iddia etmeseydi, Yusuf'un tutuculuunu hogrebilirdim belki. 'Yaam fiziktir, yasalar var!' diye kibirlenmeseydi, Newton'a svp bsbtn hr-nl atrmazdm adam! Benim iin fizik yasalar, hem bir tehdit hem de bir gvence unsuruydu. Ne var ki, insan topluluklarn teoriler biiminde idealize eder, proletarya diktatrl ile sonulanan hayali dzenlemeler yap lrken, fizikilerin deil, matematikilerin tarikinde olunduunu fark etmitim. Fizikiler, matematii kullanrlar, matematie gvenirler. Matematii lgnca isterler ama kendi iler inde matematiin mantksal kesinliine asla eriemezler. Bazlarnn mr dnyaya en iyi uyan matematii aramakla geer, dier bazlarnn mr de matematie en iyi uyan dnyay. Ben kendimi dnyaya en iyi uyan sosyalizmi arayanlar grubunda gryordum. Oysa, Yusuf, fizii brakp matematie geenlerdendi. Ben, sahici dnyadan yola kyordum, o fikirlerden! Akl erdiremediim, onun beni idealistlikle suluyor, kendisinin maddeci olduunu iddia ediyor olmasyd. Sayn Jri yelerinden fizikle ilgilenenler bilirler, elle tutulur nesneler zerindeki kontrolmz, matem atiksel olgular zerindeki kontrolmzden daha azdr. Bilim tarihi, ura konularn mutlak kontrolleri altna alamyor olmaya dayanamadklar iin fizii brakp matematie geenlerle doludur. Yusuf Eraln, bu adaml arn hamurundand. Kavramlardan kalkar, uzun uzun karsamalar dner dolar, sonra yine kavramlara konard. Tr-blans mesel, yllar yl yok saydklar gibi matematikilerin, tmyle denetleyemedii, teoriye

119

oturtamad Devrim gibi, Toprak'n kz arkada Gnl gibi sosyal olgular grmezden gelirdi. Kskanlkla koruduu sosyalist terminolojisinin, dnme biiminin, lkenin gncel gerekliinde karl olmamas onu rahatsz etmezdi. O, btn dnyalarda geerli olan dorularn peindeydi. Bu dnyann gereklerinin, olas dorularn deil! Derdimi anlatamadm zamanlar, kendisine, 'Kabul et, sen, ilhiyatlarn hamurundansn. Biriniz All ah'n, dieriniz proletarya leminin bilgisinin, ftri ve vastasz olduuna inanr, tm dier bilgileri bu esas zerine yaplandrrsnz,' der, hem onu hem de Toprak' ileden karrdm. 'Sizin argmanlarnz ontolojiktir. Oysa ben bir fenomenolistim. Sizin ftridir, vastaszdr dediiniz a priori bilgiden deil, gerek paracklarndan yola karm. Fenomenlerin tesinde bilgi varsa bile, bu bilginin insanoluna kapal olduuna inananlardanm. Fizikiler, her eyi ayn anda ve birden anlamaya kalkmazlar. Fenomenleri, tek tek, birer birer incelerler. Belli bir gerek parasn alr, bir matematik teorisinin yardmyla tanmlamaya alrlar. Kullandklar teoriler ou zaman birbiriyle uyumaz bile. Nkl eer fizii dnn. Shell modeli deiik ktle numaral ekirdekler iin farkl seim kurallar ngrr. Bu demek deildir ki, blgeler iinde eliir. Ya da kuantum fizii ile klasik fizik, mikroskopik ve makroskopik fizik, farkl modeller kullanr. Bu demek deildir ki modeller eliir. Alanlar farkldr, o kadar. Bizde de byledir. Psikoterapinin fenomenleri insanlardr. Hastalarm tek bir teoriye, Marksist teoriye, dayanarak inc eleyemem. Cinlerden gebe kalan Mnevver'i de Asiye Hocanm'a devredip brakamam. Sosyal olaylar da tek bir teoriye dayanarak inceleyemem. mamlar var, askerler var, tiyatrocular var. Bunlarn davranlar sad ece 'snfsallk'la aklanamaz.' Devrim meselesini Yusuf'a ve Birgen'e aarsam, Kafkaslar zerinden Avrupa'ya CIA destekli uyutur ucu ticaretini dinleyeceimin idrakma ge de olsa vardm. ocuu emperyalizmin bir baka kurban olarak sunacaklar, i orada bitecekti. Anlatacaklarna katlyor olmamm da Devrim'e bir yaran olmayacakt. Bencil ya da boverci deil, iyi bir militand Yusuf, iyi bir militann yapmas gerektii gibi, kendi dny asnda yer almayan formatlar zihninden baanyla silmi, temizlemiti. Tpk, Daym Kenan Kadzade gibi. Kenan Kadzade'ye de Toprak'n ei Gnl Ylmazer'in bartsne ilikin sorunlarn anlatamamtm. 'Sahte meseleler bunlar, efendim! Sahte meseleler!' demiti, August Comte Kenan! Yusuf, 'mesele' demez de 'sorunsal' derdi. Aralarndaki tek fark da bundan ibaretti. Hayatlarmz bilebildiimiz kelimelerle ina ediyorduk. Gerekliimizi bilebildiimiz kelimelerle snyor, bilebildiimiz kelimelerle snrlyorduk. Buraya kadar doald, hatta kanlmazd ama biz tanmadmz kavramlara kar da tuhaf bir diren gelitirmitik. Yusuf gibi bir adam bile zfraksiyonunun terminolojisiyle rd duvarlarn dna kmaktan korkar olmutu. Kaos yorgunuydu belki. Belki de nefsine daha fazla zulmetmek istemiyordu. lml bir insan, ka defa beyaz sayfa aabilir ki ksack hayatnda? Bir bilgisayarn belleini bile aleti ypratmadan boaltp dolduramazsanz. Yusuf'u anlyordum. Yusuf'u seviyordum ama 'Hayatta tek doru benim kurguladm dnyamdr,' diyen birine, 'Dnya Aristo'ya kalmad, sana ne oluyor?' demekten baka arem kalmadnn da farkndaydm. 6 Eve dndmde kapda misafirlerini geiren Bayram'la karlatm. Ylbana kaytsz kalma gelen eini bana emanet etmiti kapcmz, beni o saatte sokaktan geliyor grmekten holanmad. D krklna urad akt. 'Ekyann ne yapaca belli olmaz, Bayram', dedim. Ne sylediimi hemen anlamt, 'Ne ekyas?' diye sormad bile! 'yle, abla,' dedi, ban nne edi, 'iyi geceler.' Dayanamad, arkamdan seslendi, 'iyi seneler!' 'Size de!' dedim, bodrumdaki dairesinden gelen elence seslerini iaret ederek. Bayram, builer byle der gibi omuzlarn silkti. Ben de silktim. Yukar karken, manikrc Mnevver'in ne yaptn, cininin bu ylba gelip gelmediini merak ederken buldum kendimi. Mnevver de nereden aklma geldi imdi derken, asansr kabininin aynasna yap trlm kartmay fark ettim: Noel Baba, elinde altn yaldzl bir Ayet-l Krsi, glyordu, 'Ho Ho Ho!' Szmadan nce televizyonda seyrettiim son elence programn hatrlyorum. Yar plak iki gen kadnn arasnda, boyu kasklarna ancak gelen metalik sesli bir cce, bir o sarnn bir bu esmerin bacakl arna yumulurken, 'Ben sizin babanzm, ben ne dersem o olur!' sarkyd. Kzlar da, babalar yandaki cc eye, 'Ha! Ha! Ha! Ayol, ne eker eysin sen!' diyorlard. Bam daha yasta koyarken uyumuum. Ryamda kendimi fizikilerin uzay-zaman ilikisini gst ermek iin izdikleri bir diyagramn iinde bulduydum. Zaman, dikey eksende iaretlenmiti. Uzay gsteren yatay eksenin bir noktasndan yzeyini k nlarnn oluturduu ters bir piramit ykseliyordu. Ben, bu pir amitin dibinde bir yerlerde saksofon alyordum. Yapayalnzdm. Belirli bir zaman srecinde hibir cismin n ulatndan daha uzak bir noktaya ulaamayacan bildiimden, mziimin k piramitinin dna kamayaca dncesiyle krgn, flyor, flyordum.

120

Krkuyu'daymm. Yusuf'u, Stephen Hawking'in tekerlekli iskemlesini kar ynlarnn stnden iterek bata ka yaklarken grdm. Bilinaltmdaki Hawking, oktan gmlm olmas gereken bir zombiydi. Yus uf'un bu korkun biyonik acubeyi beni mahvetsin diye getirdii belliydi. Kamak istedim. Beceremedim. Yusuf, gzlerini gzlerime dikmi, beni etkisizletirmiti. Kprdayamyordum. Fiziki, geri zekl bir eytan gibi, sadece kendisinin bildii bir akaya srtyordu. Bal olduu bilgisayardan ykselen kahkaha cayrtlar k piramitinin yzeylerinde yanklanyor, byyor, Issz' karayelin homurtularndan da rkn seslere bo uyordu. Solumdaki kar ynnn tepesine ulatklarnda, Yusuf, son bir kez daha bana bakt, ellerini brakt, tekerlekli iskemleyi stme yuvarlad. Benim gibi Havvking'i de ldrmeye niyetliydi. Ba annemin diktii bez bebeinki gibi sallanrken adamn hastalkl bir cenin gibi 'Mommy! Mommy!' diye vzldanan sesi, kula mn derinliklerinde kendisine yer buldu, oturdu, irenme, korku, yaama istei arasnda kollarm istemsiz havaland, ellerim sandalyenin metal aksamna yapt. Dondurucu souk gl bir yaptrc gibi kavrad, avucumun derisi bir batan bir baa soyuldu, kalkt. Etlerim pespembe ortaya karken, inceden bir kan akt, kar boyad. Sandalye yana devrilmi, Hawking, sol kula karn stnde, hareketsiz yatyordu. Onu orada ylece, yolun bandaki azman kayalarn doruklarnda olumaya balayan tipinin altnda brakmay, Osman Amca'nn hyne gmmeyi dndm. imdi, buradan baktmda, ne tuhaf. O yllarda biz henz kendimizi uzay cisimlerinden biri olarak alg lamyormuuz. Uzay, bizim dmzda bir meknm da, sanki ona varmak iin dnyadan dar adm atm amz gerekiyormu! Hawking'in bir hareketi uyarm olmal, ryamda bizim Issz'n, Uzay'n ta kendisi olduunu birden idrak ettiimi hatrlyorum. Iksal Yzeyin kapal bir kresel kabuk biiminde kara-deliklerin etrafn evreled ii, iine den hibir eyi geri vermedii anlatlrd. Bundan yola karak, Osman Amca'nn hynn iinde normal fizik kurallarnn ilemedii tekillii saklayan bir karadelik olduuna karar vermitim. Hawking'i oraya atabilirsem, bir daha asla geri gelmeyecei gibi, tekillik, adama dair tm bilgileri de yutacak, kaybed ecek, hi olmam gibi olacakt. Bayram sabahlan ehrin grlts ge kalr, eve varmas neredeyse leni bulurdu. Kendimi yan uyank, 'Niye Hawking'di de zerime devirdii, bir bakas deildi?' diye dnrken buldum. Bilinalt bana ait olduuna gre, Yusuf'u azmettiren de, Havvking'le alp veremedii olan da ben olmalydm. Derken, bir baka resim olutu, cin gibi glen bir baka adamn resmi: Roger Penrose. Sinema salonu gibi, halkn tklm tklm doldurduu bir yerdeydik. Cambridge niversitesiymi. Sahn ede, birinde Penrose, dierinde Hawking'in yer ald karlkl iki krs vard. Hawking, nndeki amplifikatr sonuna kadar am, o korkun sesiyle, 'Bu konferans Roger'la benim dncelerim arasndaki farkll aka gsterdi,' diye hrlyordu, 'Penrose, bir Eflatuncu, ben bir positivistim! O, Schrdinger'in Kedisi'nin yar l-yar canl bir kuantum dur umunda bulunmasndan kayg duyuyor. Bunun gereklikle badamayacan hissediyor. Ama bu benim umurumda deil. Ben, bir kuramn gereklikle denkliini beklemiyorum; nk gerekliin ne olduunu bil emiyorum. Gereklik bir turnusol kadyla snanamaz. Benim ilgi duyduum tek ey kuramn lm sonul arn ngrebilmesidir. Kuantum kuram bunu baaryla gerekletiriyor.' Bu defa da Penrose, 'Hawking'n positivist oluuna itirazm yoksa da, burada nemli olan benim bir gereki oluum. Ayrca bu tartmay bir zamanlarn nl Bohr-Einstein tartmasyla karlatrmak gerek irse, onun Bohr'un, benim Einstein'in rollerini stlendiimizi belirtmek yerinde olur. Einstein, ille de dalga fonksiyonuyla ifade edilmesi gerekmeyen gerek bir dnyann varln savunurken, Bohr, bir dalga fonksiy onunun gerek mikrodnyay deil, sadece yararl tahminlerde bulunmak iin gerekli bilgiyi ifade ettiini sav unuyordu.' Ne diyorlar, btn bunlarn anlam nedir diye bunalmken, Erkni belirdi, ona ikyet etmeye baladm. Erkni, tam anlatmaya balamt ki, cevab caddeden ykselen bir melodiyle kesildi, 'Ipragaaaz!' Akabinde kendi sesimi duyduydum. aresizliin kkrtt alayl, ackl, mnsz bir k, bir reklmc oyuncu, 'A, tamam o zaman Ipragaz Amca!' Sonra da Devrim'in annesiyle, teyzesi geldiler ve 1996 yl, Toprak'n 'muhteem eylemi'yle ald.

121

MUSKALI MAFYA (Komuluk Treni) BR TABAK AYVA REEL l Ayba bezleri reklmlara kmadan nce, dedi mre Kadzade, Eski Trkiye'nin Byk Yalan hev esle srdrd zamanlar. Ne tuhaf! Ben, herkesle beraber -m gibi, inanyormu gibi, seviyormu gibi, sayyormu gibi, aldry ormu gibi, kzyor-mu, isyan ediyormu gibi yaparken daha masumdum, Sayn Yarg. Trenler lkesinde bana ayrlan rol oynamaya alrken daha masumdum. 'Bir Trk dnyaya bed eldir,' derken, daha masumdum, stanbul, dnyann en gzel ehridir, derken daha masumdum. 'Kendine zg, ei menendi olmayan bir ulusum var' derken, daha masumdum, 'imtiyazsz, snfsz, kaynam bir kitl eyiz' derken daha masumdum. Saklla, gizlilie, kol krlr yen iindeye, kan kusup kzlck erbeti itime, incili Kaftan aldatmacasna burun kvrrm gibi yaparken, daha masumdum. Politikadan irenir, basna, aydnlara su yklerken, daha masumdum. Her trl musibetin hesabn KOALSYON'dan sorarken, daha masumdum. Masumiyeti yceltmediim, masumiyete kar uyank davrandm zaman bile daha masumdum. Sonra bir gn ekya indi. Kendimi kanunsuzlarla ayn at altnda, komuluk ederken buldum. Ayakk ab imalats kar komum, vergi borcunu deyebilmek iin dairesini yok pahasna satmak zorunda kald yd. Yeni gelenler, derhal tadilata giritiler. Tam bir yl srd. Bir yl, sabahn krnden akamlara kadar ya bir yeri deldiler ya bir yeri krdlar. Gece gndz, cumartesi, pazar, hasta m var, ocuk mu var demeden, koca apartman inlettiler. Deprem oluyor diye kaplara frladmz oldu. 'Olum, ne yapyorlar bunlar bu kadar?' diye Bayram'a soruyordum, 'Bir ben mi rahatsz oluyorum? Baka kimsenin sesi kmyor mu? Alt kattakiler ne durumdalar?' Bayram boynunu bkyor, gzlerini yere indiriyordu, 'Bilmem, Abla.' 'Gel, bizde kal! Dayanlr gibi deil bu grlt!' diyorlard dostlarm. Ya da, 'Git Belediye Bakanna! ikyet et, bir eyler yap!' diyorlard. Ben de bunun abesle itigal olacan, nk bu defa da zabtalarla uraacam sylyordum. Dev kepelerle girip ocuk parkn yerle bir ettiklerinde bir ey yapamamtk. narlarn kklerini kkrdettiklerinde de lklarn duyamayacamz mesafelere ekilmekten baka bir ey yapamamtk. Yeil alann yerine dikilen dev bina aczimizi yzmze haykran iktidarn caml kromajl tezahryd. Perdemi her atmda, her sabah, karma dikilir, yeniden, yeniden ezerdi beni. Arszla isyan eden yoktu. Kurbanlarna acma yoktu, merhamet yoktu. Koca bir yl, evimden koparlp, srgnde yaamaya mahkm edilmemi hi deilse yadrgayan komularm bile yoktu. Kime yak nmaya kalksam, 'ekeceiz artk, ne yapalm! Biz de yaptk!' diyorlard ki, iin asl buydu. Ayn suu payla yorduk; arszlk konusunda kimsenin kimseden alaca yoktu. Yeni gelenlerin yerleim srelerinin bir yl tutmu olmas, benim zel talihsizliimdi, o kadar. iler, koca koca imento torbalarn yklyorlar, asansr bozuluyor, sekiz kat merdiven trmanmak zorunda kalyordum. Kalp krizi geirsem, belli ki, o da zel talihsizliim saylacakt. Kimse ama kimse o asansrn sahiplerinden birinin de ben olduumu, asansr hizmetinin dairemin olmazsa olmaz bir paras olduunu teslim etmeye yanamyordu, iilerin mesken masuniyetime alenen tecavz ettiklerini, hoyratlkl arnn yaamm dorudan etkilediini dnmek bile istemiyorlard. Dikkatle dengelemek zorunda olduum btemi altst eden, beni borlanmak zorunda brakan tamir masraflarn da umursamyorlard. 'Olum, Bayramcm, bak, bu asansr iki yz krk kilodan fazla kaldrmaz, ocuum. Ltfen, syleyin u adamlara ar tamasnlar.' Yakaryordum ama hibir yaptrmm yoktu. Bu meyanda, duvarlar zmparaladklarnda macun tozu, mermerleri parlatk-larnda mermer tozu cierlerimi paralyordu. Sokak kapsnn, pencerelerin kenarlarna sktrdm gazete ktlar kr etmiyor, antiyeye dnen evim batp batp kyordu. Mermer tozunun sl anmas halinde al hamuruna dntn bilmezdim. Masamn zerini slak bezle almaya kalktmda, cil ann mahfolduunu grdm. Uydu anteni takacaz diye atya ktlar, kiremitler krld, yatak odam akmaya balad. 'Olum, bari krdklar kiremitleri tamir etsinler!' diye bouna yalvaryordum. 'Sylyorum, dinlemiyorlar,' diyordu Bayram. Fakat, iki lfndan birisinin, 'Esas imdi greceksin, abla, ok gzel oldu! Yerden stma yaptlar, byle hallarn altndan scak borular dediler' olduuna baklrsa, azmn suyu akyordu olann. 'Merdiven aral klarn da boyayacaklarm. Apartmann deeri de artar, deil mi?' Kapclkta baarnn ls hizmet edilen apartman sakinlerinin servetleriydi. Baheehir kapclarnn statleri, Halkal Belediye Sitesi'nin kapclaryla bir deildi, phesiz. Bayram'in yeni gelenlerle

122

ibirlii yapmasnn kanlmaz olduunu anlamyor da deildim. Yine de, neredeyse elimde bymt Bayram. Onlarn yannda saf tuttuunu grmenin ihanete uramla benzer bir yan vard, actyordu. 'Bayram, kim bu insanlar?' 'Ev sahibi sabah erkenden geliyor, biraz duruyor, gidiyor. zel ofr getiriyor. Siyah bir Mercedes'i var.' Ei yok mu diye sorduumda, 'O bir defa geldi, ev bitinceye kadar gelrneye-cekmi.' Ban ne ei biiminden gzndeki prlty saklamaya alt belliydi. Kadn, onda cinsel istek uyandrmt. Sonra bir gn mutfak duvarma bir balyoz indirdiler, dolap kaplarm menteelerinden frlad. Baharat kavanozlar da yere dp, tuzla buz olunca kendimi kaybettim. Evden nasl ktm, kar kapy ne zaman yumrukladm hl bilmiyorum. 'An unu!' diye tepmiyordum ki, karma dev gibi bir Krt kt. Kalfaym. 'Siz yettiniz artk! Bu ne terbiyesizlik!' diye bir avaza barr, kendilerini ldreceimi beyan ederken, adamn belindeki tabancay grdm. Tabancay ve cep telefonunu. Birisini bir taraftan dierini teki taraftan kemerine sokmutu. Kalfaln tesinde, fedai ya da koruma olduunu anladm. Dier iilerin eitli odalardan kp, etrafmda bir halka oluturmalar daha da ok kanma dokundu. Deli cesareti gelmi olmal, adamn stne yrdm. ngr ngr banyordum, 'Siz yettiniz artk! Nerede senin patronun? ar, derhal gelsin karma! imdi!' Fakat, Bayram'n dedii kadar vard. Komumun evini tanyamadm. Eskisi de ok para harcanm bir evdi. Duvarlar batan aa ceviz lambiriydi. Kadn, mutfan daha geen sene batan aa yenilemiti. Baktm, bunlar hepsini skm atmlar. Duvardan duvara dedikleri hal bembeyazd. Giriteki pudra pembesi mermerlerin arasna bronz derzler dklmt. Batan baa granit rdkleri kar duvarn ortas nda kocaman yeim bir mine vard. Tavandaki kartonpiyere gizli k uygulanmt. Toplam etkisi buzbey az, film seti bir ev olmutu. Mutfakta, banyoda neler yapm olabileceklerini dnemiyordum bile. Dnd m tek ey, eski komuma dediklerinin be misli fazlasn tadilta harcam olduklaryd. Bu, bana, karaparann bizim buralara kadar geldiini, bizlere yol grndn sylyordu. Mahallenin rezilliini biz ekmitik, iyi zamanlarnn keyfini belli ki bunlar karacaklard. Silhl adam bana ramen sabrl, hatta beni idare etmeye niyetliydi. Teyze, sizi ok rahatsz ettik!' diye efendi uslu konuuyor olmas, artt, dengemi bozdu. O arada cep telefonu ald. Ba parman iaret parmann ortasna, 'Yarm dakika!' diye srtp, salonun br ucuna, mrl mrl konumaya yry nce, iiler daldlar. Bir anda kendimi lemin salonunda dikilir buldum. Birisi gelse, 'Ne aryorsun kadn sen burada?' dese, anlaml cevabm olmayacakt. incelenmeye deer bir yeteneiydi eski Trkiye toplumunun, en byk fkelerimizden annda vazgeebilir, facialar bile kk tersliklere indirger, geitirebil irdik. Prototip bir Trk vatanda olarak, ben de yle yaptm. Protestomu kapy arkamdan vurmakla belirtm eye altm ama elikti kap. Belli belirsiz bir pt'tan baka ses vermediydi. 2 Evin hanmn bahara doru grmtk. Metalik boncuk mavisi, benim nedense topa benzettiim, otomobillerden birinden ktyd. Eskiden uzun yol ofr olan Bayram, Japon arabas olduunu syledi. Henz otuzunu bulmam, rp bacakl bir kadnd yeni komu. Darack bir pantolon giymi, dizlerini iine alan svari izmeleri ekmiti. Krk-deri karm ceketinin srtndan aa pembeli-morlu hurcu andran bir anta sarkyordu. Arabasn kilitlerken uzun sar salarn savuru eklinden artistlie duyduu hevesi sezdim. Artistlie ya da o yllarda gen kadnlarn pek bir rabet ettikleri magazin-show sunuculuuna. Bu sa rengini iyi tanrdm. Parann lkemizin esmer kadnlarna verdii bir tr icazet, bir tr sarnlk lisans, stat sembolyd. O gnlerde kocalar keyi dnen kadnlar salarn bu renge boyarlard. Baarl mtea hhitlerin, ykl transferler yapan nl futbolcularn elerinin salar bu renk ve uzun olurdu. K ortasnda gne yan da ayn fasldand, 'Ben modern bir kadnm, spor yaparm,' anlamna geliyordu. 'ocuklar yar yl tatilinde Uluda'a gtrdm,' demek de olabilirdi. Mamafih, bu kadnnki daha ok solaryum yanna benziyordu. Bu da makbuld nk solaryumun yirmi dakikalk bir seans elli dolar civanndayd. ocuk, henz kayak yapacak gibi deildi. Iki- yalarnda, her an haykrmaya hazr bir oland, izleyen aylarda tadiltn grltsnn yerini onun alamas ald. Btn gn etinden et koparlyormu gibi baryor, sesi sekiz kat aada nlyordu. Bu edepsizliin de parayla yakn ilikisi olduunu dnmtm. Paray bulan erkeklerin veliahtlarnn, ortadirek varislerine kyasla fazladan bir kymet arz ettiklerini gzleml emitim nk. Para, bu ocuklarda garip bir dokunulmazlk gelitiriyordu. Btn istekleri bir eylerin kefaret ini dermicesine hevesli bykler tarafndan annda yerine getirilen; on beini bulmadan cep telefonu, yirm isini bulmadan otomobil sahibi edilen kuakt bu. Hayatn hemen hibir alannda emek kavramyla tanmal arna izin verilmeyen, fevkalade korunakl ocuklar. Buna renim de dahildi. Kendileri iin ngrlm ruhsal ve fiziki dengeleri bozmayacak, onlar beklenmedik taleplerle yormayacak ekilde tertiplenmi kolejl erde, zel retmenlerin ve kurslarn draje halinde sunduklar formllerle ekillendiler. Sayn Yarg, Madur Trkiye Cumhuriyeti, sermaye birikimi meselesini fazla abartt. Srf lkede tut abilmek iin sermayenin veliahtlarn, ate pahas zel okullar kuruldu. Karteller, dev-irdikleri ocuklar bu okullara kapatp, kendilerine ynetici yetitirirlerdi. Bylece, karaparaya da yeni bir k yolu bulunduydu. Babalar aklanrken, mahdumlar yasal diplomalar edindiler. Rahmetli Mefaret'in zel ileri Koleji'nde cep telef

123

onlarndan yakndn hatrlarm: 'Dersin ortasnda trilink trilink birileri aryor bunlar, lfmz kesmek zor unda kalyoruz.' Mefaret, Devrim'in yok ettiklerindendi. znur'un, ismi buydu, arabadan indii o gn arkada, ocuun yannda, bir baka kadn daha vard. Banda earb, elinde naylon poetiyle sradan bir ev kadn grnmndeki hanm, znur'un hizmetisi sanmtm. Annesiymi. Adam pek bir huysz olup, yatl hizmeti barndrmadndan, ocua kaynvalidesi bakarm. Sylenen buydu ama ksa srede iin aslnn baka olduuna dair iaretler ortaya kt. rnein, geldiklerinden alt ay kadar sonra bir sabah erkenden polisler geldi bunlara. Metalik bir kadn sesinin 'Ding, dong! Misafiriniz geldi, ltfen kapy an!' dedii yeni moda zillerinin uzun uzun alnmasyla uyandm. Mem urlar st ste basyorlar ama zildeki kadn istifini bozmuyordu, 'Misafiriniz geldi, ltfen kapy an!' Sonunda misafirleri skldlar. Zili braktlar, kapy dvmeye koyuldular. Gzetleme deliinden baktmda grdm onl ar. Kapya vurmular, vurmular, znur'un sesi neden sonra kmt. Gelenlerin fsltyla konumaya al malarna karn, kadnn sesinin gldr gldr geldiine baklrsa, komularn duymu olmalarn nems emiyordu. 'Ama, evde erkek yoook!' dediini duydum, Alo Hatlar gibi bir ses tonuyla, 'Ama erkek yok! Yalnz bir bayan olarak ben nasl ieri alaym sizi? Alamam ki!' ADH henz toprak altndayd, Polis, benim iin her eye karn kurumsal bir otorite, bir tzel kiilik olma vasfn koruyordu. Bir polis memurunun cinselliine hitap edilebilineceini asla dnemezdim, hayretler iinde kaldydm! Usta bir konumacyd znur. 'Bayan, yleyse biz imdi gidelim. Siz tam sekizde mahkemede olun,' dedirtti, hatta teekkr bile ettirttiydi memurlara. Ekmek getirdiinde Bayram'a sordum, evin beyinin italya'da olduunu syledi. Dviz brolarn kapatm, kam. yle sylyorlarm. 'Elektrii yatrmak iin gittiimde gryorum. Tabelalar duruyor ama dkknlar kapal.' Bense adamn Trkiye'de olduundan neredeyse emindim. nk, her gece sularnda asansr il iyor, benim bir alt katmda duruyor, birisi merdivenlerden usul usul kyor, kar dairenin kapsn anahtar ile ayor, sessizce ieri szlyordu. Uykum ok hafif olduundan duyuyor, uyanyor ancak otomat yakmad iin merdivenlerden kann kim olduunu gremiyordum. Bayram'Ia konutuktan sonra gece ziyaretisinin evin beyi olduuna bsbtn ikna oldum. Bama i amamak iin sustum, bildiimi kendime sakladm. Yeni gelenlere kar Bayram'da hissettiim merak kark hayranln dier komularm iin de geerli olduu ortaya kt. Yneticinin Hanm, toplanp ho geldine gitmemiz iin haber gnderdi, iim olduu bah anesiyle reddettim. Ancak, izleyen haftalarda asansrn btn gn alyor olmas, kapmn nnde nlayan en kahkahalar, znur'un apartmandaki btn kadnlar avucunun iine aldn gsteriyordu. Nitekim, az birlii yapm gibi, yeni komumuzun 'ok iyi bir kadn' olduunu sylemeye baladlar. Nevzat Hanm, kendisi apartmanmzn lke apnda zengini ve kdemlisiydi, urad, znur'un benimle komuluk yapamad iin ok zldn, beni ziyaret etmek istediini syledi. Ayn eyi yneticinin hanm da tekrar etti ki, o da faklte mezunu, akl banda bir kadnd. eyma Hanm'n kzlarnn ikisi de niversitede okuyorl ard. znur'la nasl ahbap olduklarna armtm. Geinmenin bir yolunun da kiinin karsndakinin inanlarn didiklememesi olduunun bilincindeydim elbet. Ancak, insanlar olduklar gibi kabul etmek, benim yabanc olduum hatta sahtekrlk olduunu d ndm iin knadm bir tarzd. Birlik-beraberlik oyununu ayn at altndaki komularmla bile oynamaya raz deildim. znurlar'dan uzak durmak iin adamakll direndim. Kaplarnn kapal olduundan emin olm adan veyahut koridordan sesleri geliyorsa, kendi kapm rtl tuttum. Lf almasn diye sabah, ekmei, kendimi gstermeden, elimi kapnn aralndan karp aldm. Onlar dardalarsa ben kmadm, ierdelerse ben girmedim ve saire. Onca tedbire karn, kalkanm delen bir tabak ayva reeli oldu. 3 Aylardaydk, sanrm Mira Kandili'ydi. Bir akamst kap alnd, Bayram servise geldi sandm. Atm, znur'du. Boyanm, sslenmi, elinde bir tabak irmik helvas, 'Hocam, Kandiliniz mbarek olsun!' diyordu. Kapcy da grevlendirmemi, bizzat kendisi datyor, tren davetiyesini kendi elleriyle sunuyordu. Onun hakknda ne dnrsem dneyim, Kandil trenini reddetmediim srece, sunduu helvay almak zorundaydm ve aldm. Bununla kalmad. Tabak bo gnderilmez adab gerei ben de ayva reeliyle doldur arak iade ettim ki, bu da bir baka ritele hizmetti ve ilikinin kapsn aralad. Sayn Vasl Roth, Sayn Savc, ben, bara baslmaya alk deildim. Keza, yle koklanp plmeye de alk deildim. artrd beni. Anlam veremez, mahcup olurdum. Bu znur, kapy ap da karsnda beni bulunca, bunlarn hepsi oldu. Kadn, 'Ah, canm! diye sarldnda soluk borusuna kaacam sandm. Gafil avlanm olmam beni hi tanmadm birisi tarafndan plm olmaktan daha da ok rahatsz etti, silkindim. Ben silkinince o geri ekildi ama en ufak bir bozulma emaresi gstermeksizin geri ekildi. Sanki kapsn kim alsa kucaklarm, kendime atfettiim nem yersizmi gibi edayla ekildi. Bir yandan da ieri seslenmiti, 'Anne bak, komumuz geldi!' 'Buyurun komum, buyurun! Efendim, ayaklarnza scak su mu dksek, souk su mu dksek!' Annesi ellerini kurulayarak geldi, bir fasl da o pt. Bir anda kendimi buzbeyaz salonda oturuyor buldum. 'Zahir,

124

Krt Idrisler'le, Drej Aliler'le filn byle ahbap olunuyor,' diye dnyordum, 'Ne iim var benim elin ekyas nn evinde! Ne malm ierdeki odann esrar deposu olmad! imdi bunlar PKK'ya da silh salyorlardr.' Sylediim gibi o zamanlar masumdum. Dnebildiim 'terristler' de PKK'llardan ibaretti! Ne gaflet! Her neyse. Kalkma gayretlerim nafileydi. Kahve imeden brakmayacaklarna yemin ettiler, aresiz kaldm. Oturdum. Kahve geldi, bir yudum aldm. Kolonya kokuyordu, braktm. 'Beenmedinizse tekrar pir elim!' diye atldlar. Midemi, lserimi bahane ettim, bu defa ay da deil, 'midevi kekik suyu' nerdiler. 'Kalk, Hoca'nma kekik demle!' dedi annesi znur'a. O da, 'Hemen demlerim!' diye davrand. Oyunu daha helvay kabul ettiim anda kaybettiimin bilin-cindeydim. rmiinden ekerine yana kadar haram rn olduuna emin olduum helvay ya batan kabul etmeyecek ya da hi deilse kahveden sonra bir de ay yapmalarn beklemeyecek-tim. Eski Trkiye'nin trenlerine sadakati uzatmasaydm, bunlarn hibiri olmayacakt. Onca isteksizliime ramen, beni orada tutan Mevlna sendromuna lanet ettim. 'Ne olursan ol, gel' arsnn, kemiksizlii aklamaya yarayan rezil bir davetiye olduunu dnyordum, 'Ne hacet, ekya olsan da gel, kerhane iletsen de gel bari!' Gelmilerdi zaten. Dahas, ben geim olsun diye tevik edilen hogrnn sahtekrla katlma kk rtclndan ibaret olduunu da dnrdm. Geimde sevgi yoktu, birileriyle iyi geiniyor olmak birilerini sevmek deildi. Ayn ekilde, hogrde onay yoktu, anlama yoktu, anlama yoktu, mutabakat yoktu. Bunlar olmaynca, kiinin kendisi dnda birileriyle btnlemesi sz konusu olamyordu. Olsa olsa tahammlden sz edilebilirdi. Onun da nasl bir tuzak olduunu hissedebiliyordum. Tahamml, kendi iine bakmann, sor umsuzluun teki adyd. Yabanclamann teki adyd. Ve ben ok iyi biliyordum ki, benim yeni komular m anlamaya, yzeyin altnda kalan kavramaya, gerekliklerinin zn bulmaya niyetim yoktu. Sevgi ilikisi gelitirmeyi aklmn ucundan geirmiyordum. O gn, oka da yal kadna, znur'un annesine, acdm iin oturmutum. yle olduuna inanyordum. znur, ay demlemeye kalktnda, kadnn kznn arkasndan yle hzn dolu bir bak vard. Sesinin duyulmayacandan emin olunca yakas n silkisi, buzbeyaz salonu iaret edii vard. 'Ben torunun hatrna geldim, buralara! Krk yllk dostlar br aktk, srnyoruz, ite!' diye fsldamt, 'Aslnda batan znur da ok alad ama o alt imdi. Ben alamadm. Hi alamadm.' Barts n ekitirmi, dudaklarn bir ocuk gibi bkm, 'Saray gibi evi braktk, geldik buralara!' diye szlanmt. Acdydm, kadna. Nereli olduklarn sordum, 'stanbulluyuz,' dedi. Ondan ncesi de stanbul'du. 'Hep stanbulluyuz. Dedem, onun dedesi, hep Beyaztl.' Brakp geldikleri ev, Karagmrk'teymi. iki katlym, bahesini ekermi. ieklerini merak ediyormu, dondular m acaba diye. Komular bakarm ama ne de olsa mehur szm, el elin merkebini slk alarak ararm. Anlatrken anlatrken, 'Ama, Ramazan'da gidecem!' diye celllenmiti birden, 'Arefede gide-cem. Bayram'da bunlar bir yere gitmezlerse, ikinci gn gelirim. Damata da syledim, bir ay bensiz idare edecekler artk' Sesini neden birden ykselttiini merak ederken, znur'un ayla ieri geldiini fark ettim. Ona duyur uyordu. Gen kadn, 'Annemi burada tutamyoruz, Hoca'nm, gidecem diye tutturdu. Nuh diyor, peygamber demiyor,' diye yaknd, 'Gidecek, hasta olacak. Buz gibi ev. Kalorifer yok. Soba yakacak.' Benden medet umduunu, bir de, beni annesine komu setiini, ahbaplk ederiz, kadn da sklmaz diye dndn anladm. Mbeccel Hanm, 'Sz verdim, Ramazan'da komulara hatim indireceim,' diye yineliyordu ki, tekrar kalktm. 'Vallahi olmaz, imdi frna brek attm!' diye yeniden ayakland znur. 'Nevzat Hanm da gelecek, hep beraber brek yiyeceiz. Dnyada brakmam!' Misafirim gelecek, yeenim gelecek mazeretleri, adeta fiziki engellemelere att. 'Sizin kap buradan duyuluyor, alnca aarz,' diyordu. 'Hazrlk yapmam lzm' gerekesi, 'iki tepsi yaptm, birisini size veririm. Brek sevmezler mi?' ile ortadan kaldrlyordu. Makul mazeretlerimi birer birer rtyor olmas bunaltt, az daha oyalannca da Nevzat Hanm'a yakalandm. 4 Nevzat Hanm, ben on be yl nce tandmda oradayd. O zamanlar oralar ilek baheleriydi. Otobs ilemezdi, Bykdere Caddesi'nden ieri bahelerin arasndan yayan yrrdk. Ama o gnlerde artk nmz Badat Caddesi gibi olmu, butikler, bankalar almt. Ziraat Bankas bile ayamza geldiydi. Trafik, tkanacak kadar arttndan, klar koymulard. Nevzat Hanmlar geldiklerinde, yandaki Mart apartman da yokmu. Bizimki ina halindeymi. Nevzat Hanm'n beyi, Hava Kuvvetlerinin ilk jet plotlarndanm. Eitimini Amerika'da yapm. Daha sonra ayrlm, kendisine i kurmu. Nevzat Hanm, einin muhasebesini tutarm. Aralarndaki ya farkna ramen sevimi, evlenmiler. Ben tandmda Cell Bey yeni vefat etmiti. kran ilkokuldayd, olan Robert'i kazanmt. Babalan lnce, Nevzat Hanm kocasnn iinin bana geti, bytt, koca bir holding yapt. ocuklar, Iletme'yi bitirdiler, idareyi devraldlar, isimleri televizyonlardaki mavi bantlarn zerine yazld, halka almlard. Onca zenginlie karn 'Babamzn hatrasdr' dedikleri bu apartmanda yaamaya devam etmelerini takdirle karlar, Mslmanca bir tutum olduunu dnrdm. lm babalarnn ansna hrmeten, binaya

125

da bakarlar, d boya, kazan tamiri gibi byk iler iin kat maliklerinden yeterli para toplanamad zamanl arda stn tamamlamaktan kanmazlard. znur'un kocasyla kapmalar da bu sebepleydi. Bunlar tadilt yaptklar bir yllk srede aidatlarn demediklerinden, Nevzat Hanm, adama, 'Beyefendi, u kadar borcunuz birikti,' diye telefon amak gafletinde bulunmu, 'Hanm, ben, o apartman da satn alrm, seni de!' eklinde hi beklemedii bir tepki ile karlanca, adama ayp ettiini sylemi, ayrca Kat Mlkiyeti Kanun u'nu izah etmiti ki, ticaret burjuvazisinin, ehir ekyasna yol yordam rettii bu durumu ben ahsen ok manidar bulmutum. Yaanan irkinlikten sonra Nevzat Hanm'n elinde Divan'dan ald pastas ile gelip oturmasnn ar esizlikten olduunu o anda bilemezdim. Nitekim yasak savar gibi tamamlad pme fasldan sonra 'Hoca'nm geliyor, deil mi?' diye sordu. Bana da, 'Siz deil, bu baka Hoca'nm,' diye aklad, 'Bu Hoca'nm ok iyi fal bakyormu. Nefesi de ok kuvvetliymi. znur Hanmn halas oluyor.' 'Bildiiniz gibi deil,' diye atld znur da, 'ok bilgilidir. Yldz fal bakar. Vallahi, gelmiinizi gemiin izi her eyinizi syler! Bizim bey, halama danmadan uradan uraya adm atmaz. yle her yerlere de gitmez, bize bile zorla gelir.' 'Bizim kran, iki ay geti, uyku uyuyamyor,' diye aklad Nevzat Hanm, 'Aile doktorumuz Hasan Bey var, o bakt, bir ey bulamad. Amerikan Hastanesi'ne gtrdm, ek-ap yaptrdm. Onlar da bir ey bul amadlar. zcan Bey'e gtrdm, o birtakm illar verdi, fayda etmedi. Mbeccel Hanm, sa olsun, gr mcesini salk verdi. Bir de onunla konualm, dedim. Eee? Siz naslsnz? Seimler de geliyor. Ne diyorsunuz, Refah iktidar olacak m?' O gnlerin bu en nemli sorusu, cevap istemeyen bir soruydu zaten. Nitekim, benim yerime, 'Hayrl s, Allah'tan! Kim gelecekse hayrls olsun. Allah, fakir fukarann yzne glsn, inallah!' dedi Mbeccel Hanm. Az nce koltuun ucunda ereti oturan o kadn gitmi yerine srtn koltuuna rahata yaslam, gzl erini kapatm, dua eden bir kadn gelmiti. Grmcesinin gndeme gelmesiyle birlikte mod deitirdiini, buzbeyaz salonu terk edip baka bir yerlere gittiini dnmtm. Dileklerine, Nevzat Hanm, 'inallah!' znur, 'Amin!' diye katldlar. Metalik kadn sesinin 'Misafiriniz geldi, ltfen kapy an!' uyarsyla Hocanm' karlamaya hazrlandk. Elli yalarnda, nurani Bonak yzl, incecik bir kadnd. zerinde gri bir pards, earbnn altnda geleneksel beyaz yemeni, harmanisinin stnde el rgs hrkas vard. Glsuyu kokuyordu. El pme fasl na katlmamak iin geri durduumda stme varmamak nezaketini gsterdi. nceden grmlm hal hatr sorulurken hatrladm: izzet Kuafr, Kadky. Ciniyle sevien kadn! Kuafr Izzet'in manikrc ei, Mn evver! Bir de, Iblis'in akaldan doma olu Damien'in hikyesi gibi bir hikye! Melek yzl minicik bir ocuun evresinde gerekleen korkun cinayetlerden sorumlu olduu hikyesi ne kadar ciddiye alnabil irse, Mnevver'in hikyesi de ancak o kadar ciddiye alnabilirdi. Mjgn'n Bekir'i Gl'le bast gecenin ertesi gn bu Mnevver, ada yapmak zere Ayla'ya gelm iti, Sayn Jri yeleri. Ayla, 'kadn grnce aklm kt,' diye anlatmt, 'rk iindeydi, zzet, her zaman dvyor bunu ama bu kadar ktsn grmemitim!' Bekir'in baslma hadisesini mteakip, Osman Amcayla Hatice Yenge de Aylalar'a tanm olduklarndan, ilerini yapamamlar ama oturup dertlemilerdi. Mn evver, bir kpek edinmimi, Boncuk. Kocas izzet, kpei evden atmaya kalkmm. Kadn, adamn, Salih Hoca'ya dantn, Salih Hoca'nn ona Boncuk'un kendisine uursuzluk getirdiini, borsada ilerinin kt gitmesine bu itin neden olduunu sylediini anlatmm. Bir de hayvan tekmelemeye kalknca koc as, Mnevver kendisini araya atm, Boncuk'u kurtarm ama kendisi de o hale gelmi. 'Levent'in evine gittik, orada kalyoruz,' demiti Ayla'ya. Ayla, hayvanlar ok severdi. Hatta, Ekim'le ikisi bu nedenle vejetaryen olmulard. 'Sakn ha! Sakn ha Boncuk'u sokaa atma' diye Ayla da alamaya balam. merli ormanlarnda grdkleri arabalarn arkas ndan koan kpekler aklndan kmyormu. Sahiplerinin bakmaktan bkp, ormana attktan kpekler. Yavrucaklar terk edildiklerini bilmiyorlard. Geen her arabay, sahiplerinin arabalar sanyor, kendiler ini almaya geldiler diye seviniyor, peinden kouyorlard. Yrekler ayd. Hoca Efendi ne derse desin, Allah buna raz gelmez! Bundan byk gnah olamaz! demi Mnevver'e. Fakat, kaynpederinin orada old uunu, kendilerini dinlediini unutmu. 'Sen ne biim konuuyorsun, Gelin Hanm!' diye grlemi, Osman Amca, 'Sen bilmez misin ki, kpek beslenen eve melekler girmez! Kpein bast yerde namaz klnmaz! Abdest alnmaz! Fesuphanallah! Fesuphanallah!' Kapy arpm, sokaa km. Hatice Yenge de bir o kadar kzgn, kendisini banyoya kapatm. Ayla, ben sebep oldum diye zlr sanrken, Mnevver, arkalar ndan, 'Boverrr!' iareti yapm, 'Ne derlerse desinler! Izzet'i brakrm, Boncuk'u brakmam! Cinim de yle syledi, zaten. Tam sylem edi ama ben anladm.' Ayla, doru duyduuna ihtimal vermemi, Cinim mi, dedin? Senin Cin'in mi var?' 'Var, bir tane,' demi Mnevver, znur'u grdnde nasl kzaryorduysa bizim Bayram, o da yle kzarm, 'Geliyor, ite,' diye mrldanm. 'Nasl geliyor, nereye geliyor?'

126

'Geliyor, Izzet'in yanndaki koltua oturuyor. Boncuk'u kucana alyor, onu okuyor byle. Boncuk da uzanyor onun yzn yalyor. Boncuk'u sevmese, yalatr m yzn? Yalatmaz. Deil mi, ama?' Ayla, ne diyeceini bilememi, 'zzet de gryor mu?' diye sormu olmak iin sormu. 'zzet grse, ldrr beni! Oullarndan kskanan adam, Cin'den kskanmaz m? Ben gryorum, o grmyor. Ama ona syledim. 'Bak, yannda oturuyor,' dedim. 'Sen hayal gryorsun!' dedi.' 'Ne zaman oldu bu?' ' yldr geliyor!' demi Mnevver, sevinle, ilk geldiinde bir ylba gecesiymi. ocuklar yokmu, zzet rak iiyormu. Bu da oyalansn diye bir bira almm. Cin, gelmi, Izzet'in yanndaki koltua oturmu. Mnevver'i seyredermi. 'Hamama girerken Tuba'y yanma alyorum, Ayla Abla,' diye fsldam, 'Almazsam, ieri girip beni seyrediyor. Enseme, kulaklarma fryor byle. Fena oluyorum.' 'Kime benziyor? Nasl bir ey bu?' 'Bilmem. Krk yalarnda var herhalde. Kumral. Beyaz yzl. Orta boylu. akaklar krlam, zzet'in olan evden kovduu gece koridorda karlatk. Arkamdan yatak odama kadar geldi. Omuzlarm, srtm okad. Ben de soyunmadan, olduum gibi yataa girdim. Yorgan da burama kadar ektim, beni grmesin diye.' 'Ne yani? Koynuna girecek deil ya bu Cin'!' 'yle deme, Ayla Abla! Yakack'ta bir gelin var, kocas askerde, onun Cin'i onu hamile brakt. Kadn yedi aylk oldu! Vallahi de billahi de! Bana inanmazsan, araym kaynvalidesine sor! Hocalar getirttiler, hocalar gn gece okudular da, yle gitti. Yoksa her gece kadnn koynuna giriyordu!' 'Kadn da bundan hamile kald?' 'Kald ya! Byle eyler olur. Kur'an'da yeri var.' Parmaklarn tahtaya vurmu, kulan ekmi, 'Allah korusun! Bu yatan sonra gebe kalmak da var!' 'Yatmazsan gebe kalmazsn!' demi Ayla, yine bir ey sylemi olmak iin. Fakat, Mnevver'in kz armasndan kukulanm. Ona da delilik gibi bir ey gelmi olmal ki, 'Bana bak kz, yoksa Cin'in koynuna m girdin?' Mnevver, utanm sklm, 'Ne yapaym, zzet sokaa kar kmaz geliyor!' diye fsldam, 'Eve girer girmez pyor beni. Yavaa yatak odasna doru ekiyor' ve saire. Gerisini, Devrim sylediydi zaten. O gn kuafrde Mnevver'le konuurken grdm Hoca'nm, onu cininden kurtarmaya alyormu. Amcakzmn bunca ayrnty aklnda tutmas artcyd, 'Ayla! Sen bu kadna inanyorsun!' dedim, inkr etmedi, 'Bir eyler olduu kesin! Sonra, zaten Kur'an'da yazyor cinlerin var olduu. Mslmansak ki Mslm anz elhamdlillah, Kur'an'n bir ksmna inanmak, bir ksmna inanmamak olmaz, deil mi? Cinler, kadnlarla cinsel ilikiye girebilirler. Rahman suresinin elli altnc ayetinde 'Cennette gzlerini yalnz elerine evirmi gzeller vardr ki, bunlardan nce onlara ne insan ne de cin dokunmutur,' buyrulmutur. Zaten, otuz drd nc ayet, 'Ey cin ve insan topluluklar!' diye balar, 'Ey insan ve cin, sizin hesabnz ele alacaz.' Mslm ansak, Allann bizi balktan, cinleri z ateten yarattna iman etmek zorundayz. Maherde insan ve cinlerin birlikte olacana inanmak zorundayz. Sonra, Hazreti Peygamberin, Taif seferi srasnda, bir sabah Nahl Vadisi'nde namaz kldrrken, Kur'an' duyup, dinlemeye koyulan Nasibin'li yedi cinin hikyesi var' Osman Amca'nn bunlarn hepsine hatim indirttiini unutmuum, 'Eee, ne olacak, imdi?' demiim. Hayretler iinde! 5 Amcakzlarmla aile gibi olmulard, 'Kzlar moda salar bilmedii iin beenmiyorlar ama biz iki karde gzelliimizle uramaktan vazgeeli yllar oldu,' diye anlatrd Ayla, 'Salarmz okanmayal da yle!' Bu nedenle zzet'in, seyrek tellerini uzun uzun, zenle kabartp, yap yap spreylemesine ses k artmaz, dokunup parmaklarn bulatrmamaya, tepelerinde olduklarn unutmaya gayret ederler, olup bitermi. Olanlar da kuafrl bunlarn banda renmiler, bilhassa da k Levent. Levent, Devrim'in kardei Toprak'la akran olanyd. 'Ama herkes bizim gibi deil!' demiti Ayla, 'Senin oralar gibi bizim buralar da paray bulanlarn istil asna urad. evrede ptrak gibi alan barlarda arkclk yapan gen kadnlarla doldu. Bunlar, kuafre byk paralar brakmaya hazrlar ama karlnda da hakl olarak haylanmak istiyorlar. Konumak, dertl emek, iltifat grmek istiyorlar. Oysa, bizim zzet dnyann en nemrut adamdr, ilerini bir an nce bitirsinler de bandan gitsin kadnlar diye drt bakyor. Neskafe isteyen bir kadn, 'Sen burasn Marina Kafeterya sandn galiba!' diye azarladn bilirim. Zavall Mnevver, onun nemrutluunu kapatmak iin rpnr durur. Mteriler, Mnevver var diye gelirler zaten. O olmasa zzet hi ekilmez. Mnevver de bunu bilir, adam fark na varacak diye d kopar, nk adam dver bunlar. ocuklar da, Mnevver'i de dver. Bir defasnda da bak ekmi, olanlar alm elinden.' Bir iki derken, mteriler azalm, kuafr dkkn olanlara braklacak miras olmaktan kmt. nce Blent, sonra da Levent balarnn aresine bakmak zorunda kaldlar. Blent, bell-boy olarak balad Hilt on'da, krupiyerlie ykseldi, Harbiye'de bir ev tuttu, bir kadnla yaamaya balad. Levent, Maltepe'de bir

127

kuafrn yanna kalfa girdi, Iktisat'ta okuyan bir kz arkada edindi. O da onunla oturmaya balad. Tuba, yurda tand. Dkkn kapattlar. Mnevver bir bez bavul edindi, mterilerine evlerinde hizmet vermeye balad. Ada ve manikre ilveten sa da yapyordu. 'lk randevuyu sabahn sekizinde veriyor, gnde en az yirmi dolar kazanyor. Evinin tm masraflarn karlad gibi, ocuklarn taksitlerine de yetiiyor. Kocasna borsada oynamas iin para veriyor.' 'Adam kazanyor mu bari?' diye sormutum. 'Nerde!' demiti Ayla, 'Mnevver'in arabasn satt, yedi. atalca'daki arsa gitti. Kadn, olanlardan ayn bir kooperatife girmiti, onu da ald. Yetmedi, Blent'in So anlk'taki dairesine gz dikti. ocuk vermeyince, 'Gznze dizinize dursun nankrler!' diye hepsini sradan geirdi.' Kadnn ilk baylmalar o gnlerdeydi. Durup dururken kendinden geer, yere ylr olmutu. Bir def asnda otomobil kullanrken baylm, elektrik direine bindirmi, zzet, bunu bahane etmi, arabay da satm. Mnevver, mterilerine otobsle gitmek zorunda kalm. Boncuk isimli kpei de o gnlerde edinmi. Durup durup onu permi. 6 Hocanm'a bakyor, onunla ayn at altnda tekrar karlam olmam aklddr diye kulak ard ett iim duyumlarn intikam olarak alglyordum, Sayn Yarg, 'Molekler dzeyde cinler, periler yoktur' dem ekle yok olmuyorlard, cinler! Nitekim daha kahveler bitmemiti ki, Hocanm, gzlerini Nevzat Hanm'a dikti, 'Senin bir olun bir de kzn var,' dedi. 'Kznn gnlnde evlenme hissi uyanm. Kznn gnlnde evlenme hissi uyand iin uyku tutmuyor. Kzn, ins veya cin birisini seviyor. Ya senden gizliyor veyahut kendisi kararsz, ins ile cin arasnda bocalyor. Sevdiinin hangisi olduunu bilemiyor.' 'Hi erkek arkada da yok ama' dediydi Nevzat Hanm da, bir-iki saniye dndkten sonra. Bu arada ben de kendisinin yzn incelemitim, ama hayr! Otomotiv endstrisinin yedek para patroniesi de yardrgamamt Boazii mezunu kznn bir cine sevdalanm olabilecei fikrini! Beni artan, Hocanm'n da fevkalade kendinden emin olarak, 'yleyse, muhakkak cindir,' demesi deil, Nevzat'n tutumuydu. 'Cinin insanoluna arpmas bazen ehvet ve aktan doar, Nevzat Hanmcm,' diye anlatyordu Hocanm, 'Baz insanlarla cinler arasnda sevime hasl olup, evlenirler ve onlardan ocuklar doar. Bu maruf olan bir eydir. Alimler bu bapta ok eyler zikretmilerdir. Allahmme inni euz bike minelhubsi velhabais!' 'Amin! Allahmme inni euz bike minelhubsi velhabais! Amin! Vah, vah, komum! Grdn m, bak! Allah'tan nmz Ramazan. Ramazan'n ilk gecesi cinlerin azgnlar zincire vurulur. Deil mi, Asiye Abla?' Grmcesi, Mbeccel Hanm'a, onu horgrdn apak belli eden bir bakla bakmt, 'Bakalm kzmza talip olan Cin, kfir midir?' 'yle ya! Kim bilir, belki de Mslman cinlerdendir!' znur, 'Anne, girmesene araya!' diye azarlaynca, Mbeccel Hanm'a elimde olmayarak bir kere daha acdydm. Hoca'nm, Nevzat Hanma dnm, aklamalarna devam etmiti, 'Cinlerin arasnda hem Mslmanlar hem kfirler vardr. Saffan bin Muharras, gece teheccd namazna kalkt zaman evindeki cinler de onunla beraber kalkar, kendisi ile namaz klp, Kur'an dinlerlerdi. Cinlerin hareketlerine kar nsiyet kes-betmek lzmdr, Nevzat Hanmcm, nk onlar da amellerine gre hem sevap alrlar hem de cezalandrlrlar. Cinlerin mm inleri Cennet'e gireceklerdir. Zulm edenlerine gelince, onlar Cehennem'e odun oldular.' 'Allah!' 'Cinlerin aralarnda salihlerin dnda kalanlar olduu gibi, Yahudisi, Nasranisi de vardr. Hatta Mecusi ve putperestleri de mevcuttur. Salihleri de vardr. Rivayet edilir ki, Resulullah, sal-lallahu aleyhi ve sellem, 'Sizden hibiri yoktur ki, onun cinlerden bir arkada ve melaikeden de bir arkada olmasn,' buyurmulardr. Kendisine, 'Senin de cinin var m, ey Allah'n Resul?' diye sormulardr. Efendimiz de, 'Benim de var ama Allah bana yardm etti de o Mslman oldu ve daima bana hayr emrediyor, buyurmulardr. Cinler hakknda kendisinden bilgi isteyenlere, Vehb bin Mnebbih, 'Onlardan bir ksm yer, ier, evlenir ve nesil retir. Bazlar da sihirbaz ve azgn cinlerdir,' demitir. Sahihan'da da yle varid olmutur: Cinler, Allah'n Elisinden yemek istediler. Allah Resul, 'zerine Allah'n ismi zikr edilmi her kemik ve her saman art sizin yemeinizdir,' buyurdu. Ibni Selm Hazretleri de 'Alaf art onlar iin yemyeil bir ot oluverir' demitir. Bu sebeple Peyg amber, sallallahu aleyhi vesellem, kemik veya tezekle teharetlenmeyi yasaklamtr: 'Bu ikisi ile teharetlenm eyiniz; nk bunlar kardelerinizin yiyecekleridir.' Bu sz, cinler yemez-imez diyenlere kar kesin bir cev aptr. 'Cinler yemez-imezler' sz sahih hadislerle att iin btldr. Cinler, sofraya gelir. Mslman evl erinin tavanlarnda Mslman cinler bulunur. len sofralar kurulduunda cinler inip Mslmanlarla yemek yerler. Akam sofralarnda da inip onlarla birlikte yemek yer. Allah, onlara Mslmanlar mdafaa ettirir.' 'Artk bizim soframza cinler inmiyorlar, Asiye Abla! Buraya tanal beri inmiyorlar!' Mbeccel Hanm, boncuk boncuk gzya dkyordu. 'Ben bunlara syledim cinler yksek apartmanlardan hazzetmezler diye. Dinlemediler!'

128

'Haberde varid olduuna gre, bir kimse evini alt zira'dan fazla kaldrsa, gkteki melekler 'Nereye gid iyorsun ey melun?' derler. Apartmanda oturmak snnet deildir, ihtiya varsa oturulur. Yalnz, bereketi olmaz. Mutfanza, kilerinize dikkat edin, cinler erzanzdan almasnlar. Rivayet ederler ki, Muaz bin Cebel, Msl man zekt maln alan Nusaybin'li cini yakaladnda, Cin Hazretin elinden 'Ben, oluk ocuklu fakir bir cinim. Siz gelmeden nce bu ky bizimdi. Siz gelince bizi buradan kardnz, biz a kaldk,' diye yakarmak suretiyle kurtulmutur. Fakat, bunlar tvbe tutmazlar. Ibni Teymiye, radyallahu anh, der ki, frkler ve sihirbazlar, cinlere kendilerine yardmc olmalar iin yemin ettirirler. Lakin, murat edilen cine sz geiremed ikleri iin onlar kh yeminlerini tutup yardmc olurlar, kh yeminlerini bozup yardmc olmazlar. Demek oluyor ki, cinlerin hali tpk insanlarn haline benzemektedir. Ne var ki, insanolu daha sadk, daha vefakrdr. Cinler daha cahil, daha yalanc, daha zalimdir.' Sayn Savc, 'Kuafr izzet kadar olmasnlar,' diye iimden geirdiimi hatrlyorum, 'Kadn rklk yap yor.' 'Bazen de insanolu bilmeyerek onlara zulm eder. zerlerine iemek, scak su dkmek gibi zulmler yaplrsa, cinler insanlan arpar. Ama kast olmad iin cinlerin byle yapmamalar gerekir, insanolu, cinl eri incitecek hareketi ayet evinin iinde yapmsa, cin bilmelidir ki, ev insin evidir; ins, evini istedii gibi tas arruf edebilir. imdi, siz onlara diyeceksiniz ki, 'Ey cinler! Bu ev, bizim evimizdir. Sizin bizim evimizde barnmaya hakknz yoktur. Biz izin vermeden evimizde bir dakika bile duramazsnz! Siz ancak kimsesiz evlerde, harabelerde ve bozkrlarda barnabilirsiniz. Sizin yeriniz harabeler, bo araziler, mezbelelikler, necaset yerleri ve kabristanlardr. Oralara gidiniz!' diyeceksiniz. En iyisi, sabah akam Ayetelkrsi'yi okumaktr. Bakara suresinin sonunu okursanz, evinize giremezler. Her kim bu ayeti okursa cinlerin errinden kurtulur. En iyi bilen hi phe yok ki, Allah'tr. Amin.' 'Amin!' 'Sealibi der ki, insanlarla cinler arasnda evlenmek ve oluk ocuk sahibi olmak mmkndr nk Cenab Allah Isra suresinde onlarn 'mallarna, evladlarna ortak ol!' buyurmutur. Allah'n Resul, sallallahu aleyhi vessellem efendimizin, cinlerle evlenmeyi yasaklam olmas, byle bir eyin mmkn olduunu gst erir. nk, mmkn olmayan bir eyin cevazna veya ademi meruiyetine hkmedilmez. El Ezher niversit esi mensubu Muhammed Eref Hazretleri mam Malik'ten naklen anlatrlar ki, Yemen'den bir cemaat kendil erine bir mektup yazp sordular: Burada bir Cin var. Bizden kz istiyor. Hell evlenmek arzu ettiini ileri sryor. Ne dersiniz? Malik bin Enes, radiyallah anh da cevaben demitir ki, 'er'an bir mahzuru yoktur. Lakin, ben bunu ho karlamam.' nk, farz mahal kran Hanm kzmz cinden gebe kald zurnan; muhannese gebe kalacaktr. Muhannesler cin ocuklardr. Malumunuz, 'muhannes' namert, kalle erkek demektir.' Komularm parmaklarn vuracak tahtalar aranp, kulak memelerine aslrken, ben Mnevverin 'ins' kocasn dnyordum, 'zzet kadar muhannes olmasn!' Asiye Hoca, tam bu noktada saldrdyd. Azn Nevzat Hanm'la konuacak gibi am, ani bir kararla vazgemi, bana dnmt, 'Senin gzlerini beenmiyorum, hanm! vey baban Osman Efendi mbarek bir zattr ama sen ona hi ekmemisin. Sarih kfr sylemiyorsun ama mnafksn.' 7 'Mnafk,' grnte Mslman olup, hakikatte kfir ve dman anlamndayd! Tp patlam, trafo yanm, yksek gerilim hatlar tepemize dmt sanki! Mbeccel Hanm yerinden sram, znur'la, Nevzat ta kesmilerdi, 'Allahmme inni euz bike minelhubsi velhabais!' 'Allahm, beni dii erkek btn eytanlardan koru!' Krkuyu, erke, Ilca, ambitleri, annem, daym, herkes, unutmaya altm ne varsa hepsi, bama tler! Asiye Hocanm'n gzleri gzlerime kenetliydi. Delici baklarn incelerken bir yandan da o geldiinden beri hi konumadm dnyordum. Ne manikrc Mnevver'e ne hayatma damgasn vuran kl olayna ne de cinlere dair tek sz etmitim. Bana mnafk derken btnyle nyarglanyla hareket etmekten ekinmemiti. nyargnn bir dier adnn da gman olduunu dndmde, 'hoca' payesiyle taltif edilmi birisinin byle bir lks olduunu teslim etmek zorundaydm. Cumandan gayb, gayb'tan gaybaina, gayb--bin derken, kadn, bakalarnn bilmediini feraseti ile hissedip bilenlerden olduu mesajn baaryla iletmiti. Sava iln ediyordu. Meydan okuyordu. Tabancal kalfann ilevini devralm, buzbeyaz salonda bir kez daha tecrit edilmemi salyordu. Ne ki, bu evin bende simgeledii ktlkten srlmeye gnllyken hatta srgn onur sayacakken, komularmn Islmi ses veren teberinin ardna saklanarak, benim srtmdan aklanmalarna da ben raz deildim. Gzlerim Asiye'nin gzlerine kilitli, 'Nedir benim bu Mslmanlardan ektiim!' diye dnyordum, 'Tezekle beslenen cinler, seksi cinler, tavan aralarnda gezen, soan patates alan cinler. Karapara, Islmi ses veren formatlarn arkasna saklan

129

arak m ibra edecek kendisini? Allahmme inni euz bike minelhubsi velhabais-mi\ Bu bir dua deil. Bu kadn yakarmyor, bu kadn kkrtyor.' Konumamn, kendimi savunmamn beklendiini gryordum. Mnafklk gibi galiz bir sulama ile kar karyayken, bir de 'skut ikrardan gelir' safsatasn gsleyebileceime ihtimal vermiyorlard. Oysa, oldum olas susmann kabullenme anlamna geldii iddiasnn kullanl olmasna karn, pek kaba saba old uunu dnmmdr. Muhatabn terbiyesini -ya da yavaln!- suistimali esas ald iin, sulanann sussa da barsa da kaybedecei aktr. Sayn Savc, gereklerin silahszlandrlmas diye bir ey vardr nk. Bir kelime, bir el hareketi, bir bakla bile silhlarndan arndrabilirsinz gerei. Arndrrsnz ve gerek, kurmacaya teslim olur. Asiye Hocanm'n kck ayaklarnn znur'un eker pembesi ponponlu terliklerinin iinde, beyaz halnn uzun tylerinin zerine iliivermi kelebek kadar zarif olduu bir vakayd. Mbeccel'in hemen arkas nda, duvarda, bu zarif ayaklan zenle yaylayan halnn altnda uzanan bronz derzli italyan mermerlerinin ssn ayarlayan Alman Bosch termostat da eker pembesiydi. Karayel, znur'un hermetik pimapen pencer elerine yenik dm, malubiyetinin fkesini kim bilir hangi gecekondudan karyordu. Devasa mine, cehennem ateinin hatr saylr bir parasn yamalayp eve getirmi olmakla marurdu. Heladaki Olympos adl ithal klozetin giderini ap evi igal edebilmeleri iin cinlerin, SAT komandolarnn eitimini almalar ger ekirdi. Sanki krk yl ncesinin o yabanl bozkrna inen uzayllar, Osman Amca'nn evini ykm, yerine uan dairelerinin bir benzerini ina etmi, bizimkileri de iine oturtmulard. Mbeccel, Hatice Yenge'nin biraz rtu grm haliydi. znur, Ayla'nn sinema yldzlna heveslenmii. Nevzat, uzayllarn adam olmalyd, bizim ailede patronielie ykselebilmi kadn yoktu. Tarihi gzlemin byk yanlgs: lkemizdeki radikal deiim hamamlardayd, tellaklarda deil. 1990'lar itibariyle tellaklar yine ayn tellaklard da artk jakuzilerde keselen iyorlard, kurna balarnda deil! 'Yoksul ve zavall bu zenginlik! Yoksul ve zavall bu kane! Yoksul ve zavall bu insanlar! Yoksul ve zavall!' Cinci Hocanm'n baklarn karlamtm, 'Evet, hanm, nerede kalmtk?' Dedim ve bu kadn gsleyecek enerjim olmadn fark ettim. Gnlm yorgundu. Ruhum kar kar esniyordu, Sayn Yarg, tpk u anda sizin de esnediiniz gibi! 'Sen yanlyorsun,' demekle yetindim, 'Osman Kuran, benim vey babam deil, annemin ilk kaynped eridir. Ben, Murat Kadzade'nin kzym. O mbarek filan deil, sradan bir biyokim-yacyd.' Arkamdan vurmaya kalktmda da yine 'pt!' etmi kalmt, elik kap.' 8 O elik kap benimle ktlk arasnda dikili bir simgeydi ama ktl koruyordu. Ylba ertesi, amc akzlarm Mjgn ve Ayla'y elik kapnn nnde dikilir bulduumda anladm bunu. Ne drtmt de durup dururken kalkm, kapy amtm? Gazeteleri almak iindi belki de, hatrlamyordum. Kar komunun zilini almaya hazrlanan Mjgn', onun arkasndaki Ayla'y grm, 'Kapy ardnz!' demitim. Meer gerekten de znur-lar'a gelmiler. Parmaklarnn ucuna basarak, sessizce merdivenlerden km, bana yakalanmamak iin otomat da yakma-mlard. Biraz mahcup, biraz rkek, oka da savunmada bir Mjgn, Devrim'in benden ktktan sonra Fatm alar'a gitmeyi reddedip, Klarnet Bar'daki arkadalaryla bulutuunu, Toprak'n, Bekir'le kendisini uyuttuktan sonra manikrc Mnevver'in Levent'e kotuunu, Levent'in de abilerini toplayp, Klarnet'i bastn anlatt, 'Az nce de Nizam lemciler ayn yerde Noel Baba kuklas yakmlar. 'Nerde hareket orda bereket!' diyor Toprak.' Pemerge parkalarn hatrlatan gocuklar giyinmi, balarna sar anmsatan bir eyler dolam, yzleri kakollarn arkasnda sakl, kollar havada, parmaklarn Churchil'in 'victory'isinin V'si ile elif-lamn ters L'si arasnda bir iarete bkm -nedense ben bunu pek manidar bulmutum!- sabah ezannn eliinde 'Bandra bandra ye beni!' arksnn ortasna Tekbirrr! Allah Ekber!' diye dmlerdi, 'Tekbirrr! Allah Ekber! islm geliyor!' 'Danszc, arap ayya noelciler, laik dinsiz Kemalist igalciler ve onlarn medyas, iledikleri katliamlar, yargsz infazlar, gzalt kayplarn, ikenceleri, sustur ucular, kumarcl, kerhanecilii, meyhanecilii, yiyicilii, soygunu, vurgunu, talan, manukyancl, uyut urucu ticaretini, Allahszl, ahlkszl unutturamazlar! Meyhaneler, kerhaneler, diskotekler rejiminin bekil iini stlenenler! Gelen islm'n kahrna ve efkatine, adaletine ve iddetine, merhametine ve gazabna, nim etlerine ve klfetlerine hazr olun! Yaayanlar grecek!' 'Ya Mntakim, yaklaan byk intikam gnne doru bizi ehitlerin yolundan ayrma! Amin! ntikam hissimiz daim olsun! Amin!' 'Sonra?' 'Toprak, Devrim'in koluna yapm ekitire ekitire eve getirmi. Sonras, bu! Levent'i ieriye almlar. O, eski bir eylemden aranyormu.'

130

'Kimse de azn ap bir ey dememi bunlara! ilerici kazanmalarmz birer birer elimizden gidiyor! Bu gidile yaknda sokaa kamaz olacaz! Kadzadeler hortlad!' Ayla'nn benzetmesi Devrim'in annesinin cann skt, alnd, 'Akam siz anlamadnz, krolas Devrim yle ileri geri konuunca tabii delirdi, olan! Bir de iti ya abl as, o da, o hrsla gitti, datt bar. Pek de gz pek! nanmazsn, Imr'anm, Ekim'le gittik nezaretten almaya, komiserin nnde 'iki hayay kaldrr, ehveti kamlar!' diye hl baryor! 'steyene verecek, orospu olacak bu!' diyor ablas iin. Bekir duysa ilk akna orospu dediini! ldrr bunu!' . 'Ben de bunlar anlamyorum!' dedi Ayla. Bana dnd, 'Horul horul uyumular bunlarn ikisi de! Dnya yklsa haberleri olmayacak!' 'Ama uyuyann sorumluluu yoktur, yle deil mi, mr'anm?' Claudia Hanm, Sayn Savc, Ilyasolu Mercimek Ahmed'in, Em'ir Unsur'l-Mali Keykvus b.tskender b.Kbus b.Vermgr b. Ziyr'dan derledii 'Kbusname'de byle der, 'Uyuyann sorumluluu yoktur Ne ki, Mercimek, isa'dan sonraki ikinci bin yln balarndayd, Mjgn, nc bin yln! 'Kltr dedikl eri bu ite!' diye dndm hatrlyorum, 'Formatlar bir girdiler mi, Wernic-ke'ye, bir daha kmyorlar!' Ayla, her zaman daha ak szl olmutur, 'Uyumayacaksn bacm!' deyiverdi Devrim'in annesine, 'st anbul gibi bir ehirde ocuk yetitiriyorsun, kolay m? Uyumayacaksn, tabii!' 'Aman! Bu da hep bana syler! Ben uyudum da, babalar ne yapt? O uyumad m? Bekir hi ilgileniyor mu, oluyla! Onun iin varsa yoksa, Devrim!' Devrim'in nasl olduunu sorduumda da, 'iyi iyi. ok iyi, dediydi, Mjgn, 'Hayatn yayor! yi de ediyor! Vallahi karmyorum! Biz yaamadk da ne oldu? nce baba basks, sonra koca basks, imdi de oul basks. Baba da evde yok ya, olan her eyime karyor, artk.' 'Gene sende kabahat,' dedi Ayla, 'Kedi bokunu rter gibi rtyorsun olann herzelerini. Geen gn ne yapm biliyor musun, geen cuma, gelmi buna, 'Camiye giderken dnp Cuma'ya gelmeyenlerin evini yak aym, dedim,' demi. Bunun da akl km, am telefonu, 'Yapar m dersin?' diye bana soruyor! Ben ne bil eyim, yapar m!' Spontane apulculuk henz gndemimizde deildi, ardydm, 'Niye yakacakm lemin evini? Ne diyor yani?' 'Byle bir hadis varm,' dedi Mjgn, 'Peygamber Efendimiz'in, 'Hutbe okumaya giderken, dnp Cuma'ya gelmeyenlerin evini yakaym diye dndm' eklinde bir hadisleri varm.' 'Hadi ordan!' 'Varm gerekten!' diye onayladyd Ayla da, 'Cemaatle ibadette vahdet ekli ortaya kar, Hakiki Bir'e yakn ve kabule ayan olunur ya, Cuma ok nemliymi.' 'Canm anladk da, ev yakmak nesi?' 'Efendim, muhabbet ve sadakat, bir araya gelmekle olurmu. Cuma namaznn mescidde bir arada klnmasnn emredilmesin-deki sebep ve hikmeti, mahalle halknn birbiriyle kaynamas ve aralarndaki kin ve dmanln ortadan kalkmasym. Peygamberimiz Efendimizin, 'Hutbe okumaya giderken, dnp Cum a'ya gelmeyenlerin evini yakaym, diye dndm' eklindeki buyurmalar bu toplumsal sebebe balym. Salih Hoca anlatt.' 'Birilerinin evi yanarken amma da muhabbet ve sadakat olur ya hani mahallede! Demek Peygamber Efendimiz amalarn aan bir kelmda bulunmular. Olabilir. Nihayet kuldurlar kendileri,' derken aydydm. 'Bu Salih Hoca da kim?' imam olduunu sylediler, imam ve Toprak'n kick-box hocas. Topuklarnn stnde dnerek milletin yzn tekmeleyen imam dncesi, cbbesinin eteklerine dolaacan dnd mde, komikti, sonra korkutucu geldi. 'Mjgn, Ayla hakl galiba, bu senin bir bana halledecein birine benzemiyor,' dedim, 'Belki de Bekir'le konumalsn!' Garip bir sessizlik olutu. Bekir'e ilikin bir sorun olduunu dnrken, amcakzlanmn Peygamber Efendimiz'in hata yapm olabilecei beyanmdan rahatsz olduklarn sezinledim. Gzlerini karm, Hazret'in kul olduu bilgisinin hata yapma ihtimalini ierip iermeyeceini tartyorlard.' Sayn Yarg, dn verilmeyen deerlerin, karma ekonomilerin dman olduklarn, ben, burada, KUTSAL KOALSYON'un ats altnda rendim, o zamanlar dnememitim. Bu nedenledir ki, Kemalist idealizm ile maneviyat kiiliklerinde birletirmek gayreti iinde olduklarn idrak edemedim, itiraf etmeliyim ki, o yllarda normal yaamlarnda alkolden saknmayanlarn Ramazan'da yeilayc kesilmelerini ya da mesel kumar kesmelerini ikiyzllk olarak deerlendirir, kmserdim. Eski Trkiye'nin son yllarnda milyonlarn 'light islm' denilen aranjmana bel baladn grememitim. Ayla'nn btn o koumasnn, insan, kadn, hayvan haklar, Atatrk Dnce, Ky Okullarna Yardm, evre Koruma, Darlaceze, hatta Lioness derneklerinde canla bala almasnn aslnda Mslm anlktan sadr olan bir sosyo-dini projeler btnn hedeflediini de gremedim. Haysiyetli bir iman dnem inde yayor olsaydk, her biri birer Bezmi Alem olacak kadar cokulu olan bu kadnlarn, Cumhuriyet kadnl arnn, bireysel enerjilerini ortak bir ulusal d, 'maneviyat laiklii' gerekletirmeye adadklarn da gr emedim. Oysa, onlar, hane ile 'Hakikat Medresesi' arasndaki o incecik ba itenlikle korumaya alyorl ard, ama formatlarmz kurumutu.

131

O ylba itibariyle gelinmi olan noktada, amcakzlarm, ne Mslmanlara ne de laik liberallere yaran abilmeklerdi. Ramazan'da iki imedikleri iin Devrim, sair gnlerde itikleri iin Toprak aalad. Sonra, onlar, yani laik liberallerle Mslmanlar, yani Devrim ile Toprak, 'TC'ye kar ortak bir cephe oluturdular, bunlar, bir kere daha dladlar. O sabah amcakzlarm, Peygamber'in hata yapp yapamayacana ilikin dncelerinin sonucunu bana ak etmediler. Ayla, meseleyi kafasndan atmay seti, Mjgn, akln kartrdm iin bana duyduu kzgnl kocasna ynlendirerek bastrmaya alt, 'Hadi, git! Git or'dan!' dedi kuzenine, 'Bekir mi sahip kaakm! O kendine sahip ksn, yeter!.Tutt urdu zaten, olan askeri okula vereceim diye. Onu da Kenan Abim sokmu aklna! 'Askeri okula ver, ask erler adam ederler' demi buna. Zaten, drt bakyor olan bandan atsn diye, bir de bunu duysun, tamam artk!' 'Kye gndereceim diyordu, vaz m geti?' 'Gitmez, gider mi ki? Salih Hoca brakr m, gitsin?' 'O kadar m etkili bu adam?' 'Babasym Salih Hoca onun, Toprak yle diyor,' dedi Mjgn, 'Salih Hoca'nn faydas babasnn faydasndan daha km. Sevgisi daha nemliymi, nk diyor, nimetlerin en by olan din nimeti Salih Hoca gibilerin telkin ve retmeleriyle hasl olmutur. O, hem babay hem ocuu idare ve terbiye eder. 'Sizden biriniz beni kendinden ve ailesinden ok sevmedike mmin olmaz,' diyormu adam.' Nereden bulduuna gelince Toprak'n Salih Hoca'y, 'O krolas Levent gtrd bunu! Hani, manik rc Mnevver'in, Levent'i var ya, o. Babasyla kavga edip, evi terk etti, kendine yer tuttuydu Maltepe'de. Sakal falan brakm, molla olmu, ktisat'ta okuyan bir kzla da evlendi gya ama Kitap'ta yazmyor diye resmi nikh yapmyor. Kzn ailesi ldrrz diye tehdit ediyorlarm.' 'Bunlar nemli deil! Genlikte oluyor byle eyler!' diye kmsemti Ayla da, 'Hatrlasanza, bizim de 'ehitlerimiz vard. 'Muta' nikhmz vard. Devrim nikh dediimiz, neydi yani? Muta nikh deil miydi? Bunlarn 'gnlda' lf bile 'yolda'tan alnt. Ayn sloganlar atyorlar, 'Omuz omuza dayanmak kalelerine emperyalizmin,' filn. Biz de bayrak tamazdk, bunlar da tamyor. Ay yldzl bayraa laik-kfir sistem sahip kt iin, TC bayra bunlarn olduu yerde dalgalanamazm. Fabrikada gnderden indirmiler.' 'Levent, ne diyormu, kza, biliyor musunuz, 'Erkek galip durumda bulunan kadna malup olursa, karkocalk ileri tersine dner!' diyormu. Bak, uyana! Kz faklte mezunu, bu Orta'dan terk ya, hemen byle sylyor. Erkekler kadnlarn zerlerine hkim ve galiptirler nazminin mans altst olur, evin idaresi bozulurmu!' 'E, Toprak da yle!' dedi Mjgn, 'Bizim uyank da, 'Seven sevilene asi olur mu? k sevgilisinin arz usunu terk eder mi?' diyerek, rtrtt ite kz arkadann ban! Babas da subay kzn! Bizim efik'in amc as oluyor. Kz babasndan habersiz, kaak rtnyor! Adam evden knca rtnyor, eve gelince ayormu ban! Bir defasnda yakalanm, eek sudan gelinceye kadar dayak yemi! Adam, ordudan atl acak diye korkuyor. Hakl.' 'Daha ok kk deil mi, Toprak bu iler iin?' diye sormutum, 'Ya kk ama ok abuk geliti,' dediydi Mjgn, 'Bu kime ekti, bilmiyorum. Babas devrimciydi, ben devrimciydim, yle deil mi, Imr'anm? Biz, solcu insanlanz. Bu, kadnlar kle gibi gryor. 'Zincirlerle cennete gtrlen bir kavim, Cenab Hak'kn houna gider,' diye, hadis mi, ayet mi bilmem, ona takm. Bu kz, kfir Kemalist diyarndan islm diyarna getirilen esire gibiymi, bizim olan sayesinde imann erefine kavuacakm. Ekim'e anlatyor bunlar byle! Ekim de alay ediyor kardeiyle, 'Bu da dinsiz Kemalistlerden kz alp, Mslman edecek, sevap olsun diye.' Toprak'tan iki ya da byk, kz.' 'Neden bilmiyorum acaba ben bunlarn hibirini?' diye hayflanmtm. 'lgilenmiyorsun ki! ok koptun sen!' dediler. Haklydlar, iimde bir eylerin szladn hissetmitim, 'Doru.' 'Kz, lisede beklemeli. Bilgisayar kursuna gidiyor,' diye srdryordu Mjgn, 'Toprak'a k! Yapl ocuk ya bizimkisi, kzlar baylyorlar. Bu da yapmadn brakmyor onlara. Terbiyeli maymuna evirmi koca kz!' 'Aman, vnme, vnme!' demiti Ayla, 'vnecek bir ey yok bunda!' 'Niye vneyim canm!' 'Bal gibi de vnyorsun abla! Yapma unu! Erkek anal taslama! Bir de cariye satn alacam diye tutturursa grrz gnmz! Bak bana, Kenan Abm belki de doru sylyor, acaba bir sre askeri okula gndersek mi bunu?' 'Yok kz. Sen bakma onun atp tuttuuna! Bekir de raz olmaz. Bir gnderecem diyor, bir 'Devnmci adamn olu asker mi olurmu' diyor. Ama gndermez, biliyorum.' 'Bekir'in devrimcilii kalm mym?' 'Sen Mjgn'a bakma! Bizimki, 'light devrimcilik' abla! 'Lght Sosyalizm!' Geceyansndan sonra ortaya kar, biraz gezinir. Sabaha inine ekilir, kaybolur.' 'yle demeyin, vallahi askeriye bize ters gelir! Bizim de kendimize gre bir muhitimiz var. 'Kuranlar'n olu askeriyede okuyor' dedirtmeyiz! Allah'a kr, kazanyor babas. Burada okuyamazsa yurtdna gnd

132

erir, orada okutur. yle deil mi ama Imr'anm?' ' Kardeine dnm, 'Sen Fatih'i gnderir misin?' diye sorm utu, 'Hele de bu zamanda!' 'Saffet Hoca ne der buna?' 'Salih Hoca. Bu konularda uyank o! Bir ey demez. Askeriyeye girsin ister ama yurtdna gnderirse babas, bir ey demez.' 'Demez olur mu? Ayol, kendisine ordu kuruyor adam! Brakr m, Toprak' gitsin?' 'Ne ordusu?' 'Salihun Komandolar,' dedi Ayla, 'Geen ay bizim dernei bombaladlar, haberin yok mu? Birka ay nce de izmit'teki ADD binasna yangn bombas koymulard. Sekreter kz var, Bihter, onu balayp bany oya kitlediler. Krp dktler ortal.' 'Onlar olduu kesin mi?' 'Gnlda,' diyorlar bunlara,' dedi Ayla, 'izmit'teki bombalamann sanklar yakalandnda Salih Hoc a'nn bir dans edip oynamad kalm, laik-kfr, igalci gruhu panie kapld diye. '10 Kasm ve Noel sebebiyle korumalar artrrlar, dikkat edin!' diye talimat vermi. 'Harp, hiledir' dist urunca kendinizi kamufle edin. Amcakzmn ayrntl bilgi sahibi olmasn yadrgamtm. 'Herkes biliyor, ayol!' dedi Ayla, ama bir tuh aft! Mjgn'a baktm, 'Nedir?' 'Sylesene unun dorusunu! Naslsa duyulacak!' dedi Mjgn, Ayla'ya. Israr ettim, 'Ne oluyor, size yahu? Sylesenize?' 'mer'in fabrikasn,' dedi Ayla, sonunda, istemeye istemeye, 'Bunlar koruyorlar.' 'Kimler, neden koruyor? Konusana, kzm!' 'mer Abim, Salih Hoca'nn kik-boksularyla anlat,' dedi Mjgn, 'Fabrikay koruyorlar. Mnevver, Levent'e syledi, Levent ayarlad.' Sayn Yarg, ne hissettiimi ne dneceimi bilemediydim. Ayla'ya dndmde, dudaklarn bzm, belirsiz bir noktaya baktn grdm. Mjgn, daha bir rahatt, hatta glmsyordu. Derken hatrl adm, birka yl nce mer'in bir kurunlanma olay vard. Geitirilmi, zerinde durulmasna meydan ver ilmemiti ya da ve ok daha byk bir ihtimalle, ben duymaktan kamtm -o ktan piramitin iine, tek ba ma saksofon almaya! Yine ayn ey olmak zereydi, 'Keke hi sylemeseydiniz bunlar bana!' diyecekken kendime geldim, vazgetim, 'Toprak da m, korumaclk yapyor?' diye sordum. 'Yok canm, o, ara sra taklyor, o kadar,' dedi Mjgn, 'Amcasnn yeri, merak ediyor tabii, ite, byle mr'anm, bizi ktr ktr doramasnlar diye adamlara para veriyoruz!' Bir ona bir dierine bakyordum. Sulayarak deil, anlamak iin, ama Ayla'nn sinirine dokundum. 'Senin haberin var m, bizim neler ektiimizden?' diye patlad kz, 'mer'in neler geirdiini biliyor musun? Bir gn ap sordun mu, a msnz, tok musunuz, nasl gidiyor ileriniz diye?' 'Hayr. Dorusu, ne mer'e ne de Bekir'e. Sormadm,' diye itiraf ettim. O sralarda Lorenz'in garip ek erleriyle uratm syleyemezdim Sayn Yarg. Kaos Teorisi ile uratm syleyemezdim. Sylemedim. 'Sorsaydn, neden bunlar tutmak zorunda kaldn anlardn!' dedi Ayla, bana krlm olduunu belirten bir sesle, 'Sulamak kolay byle!' 'Suluyor muyum, sulamyor muyum, bilmiyorum, Ayla-cm,' dedirn, 'ok uzun zamandr evremde olup bitenleri anlayamyorum. Ne o fabrikann nasl kurulduunu anlyorum ne sonradan olanlar anlyorum, inan bana, hayatm kltmeye, mrm idrak etmeye alyorum. Vargcmle bunun iin urayorum. Sen de bunu anlamaya al!' renmekten korktuumun da bilincindeydim. Paray bulmu olduklarn gryordum, nasl kazandkl arn renip phenin avantajn da kaybedince, onlardan tamamen kopmaktan korkuyordum. Benzerlerine gsterdiim anlay aileme de gsterebilecek kadar yabanclamamtm henz. Yaamlarna bir iletmenin ya da sosyolojik oluumun hammaddesi gibi de bakamyordum. 1980 sonrasnda binlerce benzeri olan, sradan bir hikyeydi anlattktan ama beni altst etmeye yett iydi. 9 1980'lerdeki ihracat seferberliinden etkilenen mer Kuran, Pilavcba Ailesi'nin hkim olduu donmu gda iine girdi. Marshall Yardm zenginlerinden olan Pilavcbalar, sektrde kendilerine ait olmayan firmalarn faaliyetine izin vermezlerdi. Anatolia Gda tek istisnayd. Bursa'nn Mim Kemal Paa Azatl Ky'nn rnnn tamamn sahte mstahsil makbuzlaryla kap atm olan Anatolia Gda, kyly de asgari cretten ama haftada altm saat almak kaydyla istihdam etmi olduundan, adamakll fiyat krm, Pilavcbalar'a bel olaca mesajn iletmiti. Kk bir firmayd, normal koullarda Pilavcbalar'n halleemeyecei bir durum yaratm deildi. Ancak, olay Pilavcba Holding'in halka almak zere olduu bir dneme rastlamt. Kt publisitenin sras olmadna karar veren, Pilavcba aile meclisi, Anatolia'y ezmek yerine, 'Yeni bir retim hatt amamalar, pazar paylarn yzde on bein zerine karmamalar' kaydyla almalarna izin vermelerinin daha doru olacana karar

133

verdi. Karar tebli edildi. Anatolia, faaliyetini yeil fasulye, bezelye gibi sradan sebzelerin dna kmamaya zen gstererek srdrd. mer Kuran'in akln elen, yerlemi olduu Almanya'da benzeri bir fabrikada tekniker olarak alan kk kardeleri Ahmet oldu. Ahmet, aabeyleri mer ve Bekir'e, Pilavcba rnlerinin Alman etiketleri alt nda nasl yeniden ve fahi fiyatlarla Avrupa lkelerine pazarlandn uzun uzun anlatt. Donmu gda ret imindeki en yeni teknolojiyi biliyordu. Pilavcbalar'n kulland teknolojiyi biliyordu, 'Biz, yeni teknolojiyle pazara girersek, bunlara nefes aldrmayz!' dedi. Bekir Kuran yanamad, mer Kuran ikna oldu. Krkuyu'daki tarlalar, Ayla'nn retmenler Kooperatif i'ndeki hissesi, taklar satld. Krediler alnd, iznik'teki fabrika kuruldu. Ahmet izin ald geldi, makinelern montajn bizzat kendisi yapt. retime getiler ve hemen akabinde nce Pilavcbalar, arkasndan Anatolia clar kaplarnda bittiler, 'Ne i?' Ahmet'in yanlmad, 'Artemis'in, -irketlerinin ad buydu-teknolojisinin rakiplerini korkuttuu ortaya kt. Ayrca, Kuran'lar, asgari creti bir buuk aylk mesaiye denk drme iinde de Anatoliaclar kadar ba arlydlar. Anatoliaclar'n Azatl Ky varsa Kadzade-Kuranlar'n da Krkuyusu vard. 'Serde devrimcilik de olunca, pazar paylama gibi dnler vermek bsbtn zor geldi. Bir de mer, coup, 'Bizde tekelci sermayeye boyun eecek gz var m?' diye Pilavclar'n Ameri kan eitimli yneticiler ine babalannca, uzlama zemini toptan ortadan kalkt. Adamlar, mer'e, 'Sen ldn, arkada!' dediler, ekip gittiler. Onlarn emrinde byk reklm acentalar var. PR irketleri var. Basn var. Her dakika bir ke yazar yla ya yemekteler ya yattalar. Baladlar, 'Artemis'in ambalaj kanserojen' diye haber gemeye. evrecileri de ayaa kaldrdlar. Tekzip gnderiyoruz, yurtii, yurtd niversitelerden temiz raporlar alyoruz, mmkn deil yaymlatamyoruz. Derken, Anatolia da ie kart. Belli ki, Pilavcbalar pis ilerini bunlara ihale etmiler. Bir bakyoruz Hereke civannda, bir bakyoruz Gebze'de, bizim frigofirikler arza yapyor, ofrler kayor. Ambalajlarn iine sinek mi atmadlar, alterleri indirip buzlar m zmediler! Byle byle tonlarca mal gitti. Etraftan duyuyoruz, bize sekiz ay mr bimiler.' Koruma tutmalar ilk o zamand. lk aamada emekli komiserleri istihdam etmiler, bir sre bunlarla gtrmeye almlard. 'Geldi iller Krizi. Biz ie baladmzda dvize narh konmutu. Anormal artna izin verilmiyordu. Dvizle borlanmak, Trk Lirasyla borlanmaktan daha ucuzdu. Devletimize gvenerek dviz kredisi aldk. Kadn bir devalasyon yapt, mer, diyelim, be yz milyon Trk liras olarak biliyorduysa borcunu, bir gece iinde be milyar borlu kt! Maliyet hesaplar, deme sralamas darmadan oldu! Tam bir karabasan, tam bir kbus!' 'Zulm!' dedi Mjgn. Dviz kredisiyle ev alan dar gelirlilerin pe pee intihar ettiklerini ben de hatrlyordum. Mahkemenizi dinleyen arkadalar da hatrlayacaklardr. Pilavcbalar, keyifle ellerini ovutururken, Kuran'lar ne kadar vadeli ek, senet varsa ellerinde heps ini krdrmlar ancak toparlayabildikleri para, a kapatmaya yetmemiti. Bylece, korumalarnn aracl ile bulunan tefecilere borlanld ve korumalarndan korunmak iin koruma tuttuklar aamaya girildi. mer, vadesinde deyemedii bir bortan dolay gzda mahiyetinde kurunlannca, emekli polislerin yerini tefecileri beklemeye ikna edebilecekleri sylenen lkc Babalar ald. Biraz nefes alr gibi olmular, bu defa da lkc Babalar tarafndan dolandrlmlard. Makine aldklar Almanya'daki fabrikaya deme yapmalar lzmd. Paray hacizler yznden yasal kanallarla gnderemediklerinden, Babalar'dan bir ine nakit teslim etmiler, adam marklarla birlikte ortadan kaybolmutu. Bu defa, lkc Babalar'n hakkndan gelse gelse Krt mafyas gelir deyip, ii onlara havale etmilerdi. 'PKK'llar, Avrupa kazan bunlar kepe, adamn peine dtler. 'Avrupa dediin ne kadarck yer!' diy orlard ama bulamadlar ya da buldular da sylemediler,' diye anlatt Ayla, 'Bu arada, bizim fabrika orada ne ii olduu belirsiz bir dzine Krt'n yiyip iip oturduu bir heim'a dnt. Yine bu arada, mer'in resimleri, yok 'vergi yzsz,' yok 'SSK kakn ii dman' diye gazetelerde kt. Fabrika igal altnda, lk Ocakl ar le Bakan tepemizde, koruma gerekiyorsa bunu kendilerinin deruhte edeceini, yabanclarn ile halk n tedirgin ettiini anlatyor! Sonuta, bir gece birileri geldi, Krtleri kovdu, fabrikaya kendileri yerleti. Uncul ar'n talip olmalar aa yukan bu zamanlar.' 'Uncular, yeil sermaye?' yleydi. Trkiye'nin en byk unlu gdalar ve dier birtakm sanayi kurulularn bnyesinde toplayan Hac Bey'in holdin-giyle hisselerinin yzde seksenini devretmek zere anlamaya varmlard. 'Allah raz olsun onlardan!' dedi Mjgn, 'Onlar almasayd, makineler bunlarn ellerinde kalacakt! Bil iyor musun, Anatolia Gda da haber gnderdi bunlara, 'Biz alrdk ama pazar paymz artrrsak Pilavcbalar bizi de siler,' diye!' 'yleyse, bundan byle Pilavcbalar'la Uncular uraacaklar!' dediydim. 'Pilavclar, Uncularla ura amazlar,' dedi Ayla,

134

'Uramaya kalkarlarsa balarna i alrlar. TSAD filn da kurtaramaz bundan byle. mer, o kadar urat haksz rekabeti anlatsn diye, TSAD'lar bizim yzmze bile bakmadlar. Srf televizyona kalm, derdimizi anlatalm diye Genel Kurulda rezalet kardk, magazin haberi dahi olmad. yle birbirlerini tutar onlar!' mer MSAD'a girmiti zaten. 'Mslman i Adamlar Dernei,' dedi Ayla, 'Ne yapalm, ksmet byleymi.' 'Bu kick-boxu imam da Uncular'dan sonra geldi herhalde?' 'Hayr, kick-boxu imam geldiinde hisseleri henz devret-memitik. Zaten daha yeni, ylbandan birka gn nce devrettik. Paramz bile alamadk.' Ta gibi bir kayayd, kt oturduydu gsme, dedi mre Kadzade, Mahkeme Heyetine, Btn syleyebildiim: 'Ne deyim, Bacm! Ne deyim!' 'Ne var yani?' dediler, 'Uncular Holding, Ko'tan, Saban-c'dan daha m kt? Kartelse onlar da kartel bunlar da! Yalan m?' Yalan deildi tabii, stelik EKONOMK AKLIN YOLU'na girdiklerinin bir gstergesi de olabilirdi ama Sayn Yarg, biz tm hatalarmza karn zel bir kuaktk. Hkm giymi dnyann son valyeleri, onlar bizdik! 10 Viet-nam, Bosna, eenistan, Filistin, Somali, Azerbeycan, Afganistan, Iran, Ruanda derken, diye sralad Talip mre Kadzade, Hazreti Musa Aleyhisselm'n On Emri'nin de, islm'n Evamiri Aere'sinin de tuvalet kad kadar deeri olmadnn yaayan tanklar biz! Deli General'in ve Krat Urallar'n, kalarn attklarn grd, aldrmad, Biz, Nazi gettolarnn o yumuak bakl mazlumlarnn, krdm edilmi bedenlerini Polonya'nn, Rusya'nn ot bitmeyen steplerine terk etmi o ileke Yahudilerinin, teleolojik bir 'vaat edilmi topraklar' fikrinin yedeinde siyonistlemelerini dehetler iinde izlediydik! '68 kua, solcusuyla, sacsyla, Filistin'in kayp ve kederiyle byd, Sayn Yarg! Hibir lkenin kaderi bizi Filistininki kadar dorudan ve uzun sreli yaralamadyd! '67'de Bat Yakas'nn, Gazze eridinin, 78'de Lbnan'n igalini grdk! Sabra ve atill katliamlarnn, suikastlarn, ocuk lmlerinin dehetini paylatk! Robocop klkl Yahudi yiitlerinin un ufak ettii raitik Filistinli kemiklerin sesi aylarca iimizi ezdi! Begin gibi aalk bir terristin saygn bir 'devlet adam'na dntrlmesine, hukuk doktoras ile taltif edilmesine, bir de stelik Nobel Bar dl'n almas na cidden inanamadk! aresizlikten kabullenilen otonominin edepsizce, arszca ihll edilmesi, 'hak' kavr ammz paavra etti, ayaklar altna ald. yle yalama olduk ki, kendi lkemizde, Gney Dou'da olan bitene nasrlanm gzlerle baktk! Sayn Yarg, biz, Yunan isavana yetimediydik ama faizmin grnen grnmeyen tm unsurlar na kar lkenin gelmi gemi en duyarl kua olarak, komu Yunanistan'da, Tann'nn ve Rum Ortodoks Kilisesi'nin safranda yer almayanlara' reva grlenleri - 'sonra zerime gazya dktler, beni atee verdiler; sonra bana bir hendek kazdrdlar iine gmdler, sadece bam ve sa kolumu darda braktlar; sonra ifademi yazaym diye yanma kalem, kt braktlar; sonra kolumu azma gtrmeyi baardm, damarlarm dilerimle kopardm; sonra ayamdan baladlar, uurumdan ba aa sallandrdlar; sonra dalgalar dvy ordu, bouluyordum; sonra vcudumda yzlerce sigara sndrdler; sonra ldrsnler diye yalvardm; sonra hastanedeydim, herkes lklar atyordu, delirmiim '- ezbere bilirdik! Bunlar ve dier dnya ilerini, Sezar'a terk edip, kendilerini nefsni zevk ve arzudan da ekerek, Isa aleyhiselm yolunda ibadete adanm, benliklerini eyh Muzaffer misali ama seccade zerinde deil de at kl hrka altnda erimeye brakm zhd ehli Ortodoks piskoposlarnn ikiyzllklerini tanrdk - 'Evltlarm, Tanr 'ya dnn! Tanr 'nn yeryzndeki temsilcisi, Mak-ronisos Kamp Komutan erdemli Vasilopulos'un izdii erdem yolundan yryn!' Sayn Jri yeleri, 'yeni bir dnya yaratmak zere' Allah adna yola kanlarn, her zaman birbirlerinin sylemlerinden iktibas ettiklerinin farkndaydk. Aralarnda kilometreler de, asrlar da olsa, bunlar, birlikte uzun uzun prova etmiler gibi, hep ayn tonda tslarlar: 'Dinsizler, fahieler, ylanlar, solucanlar, hainler, pisl ikler, namussuzlar, a gzller ve saire.' Hep ayn tehditleri savururlar: 'cmz alacaz! Acma, insaniyet, hogr yok! Ya tvbe edecek ya da leceksiniz!' Bu nedenledir ki, o ylba ertesi, Toprak'n, 'Gelen islm'n kahnna ve efkatine, adaletine ve iddet ine, merhametine ve gazabna, nimetlerine ve klfetlerine hazr olun!' syleminde Trikeri Piskoposu'nun yanksn duyuyordum. 11

135

Trikeri Piskoposu ya da Salih Hoca, her ikisininki de zde Modernist sylemlerdi. Toprak'n 'Yeni bir dnya iin, yeni insan iin, zaman gelmi fikir' olarak lanse ettii islm', fetih ve iktidar kelimelerinden ayr dnemiyordum! Yeni dnyalar, yeni insanlar, yeni toplum projeleri, despotizm, faizm, smrgecilik artryorlar, tylerim diken diken oluyordu. O gnlerden bir gn duysaydm eer, insanlarn dayanlmaz aclarnn altnda her zaman bir 'fikir'in yatt bilgisi ontolojik bir bilgidir ve genlerime kaytldr, inann, armazdm. nk, her yeni toplum projesinin arkasnda bir 'fikir 'vard ve bu 'fikir'nnde eilinecek, yaratt trajediden daha ok nemsenecek, kymlar kltecek, kurbanlar -bilimzede kpecikler misali- esef verici kayplardan ibaret saylacak bir 'fikir' olurdu! ekilenleri yenir yutulur hale getirebilmesi iin 'fikir 'in reddedilemeyecek bir dnsel ve ahlki syl emin stne bina edilmesinin art olduu aktr! Yiitlik trklerinin eliinde sunulmas kanlmazdr! Nit ekim, Toprak'n bar bast gece, full-contact mar da dahil olmak zere, bu unsurlarn hepsi vard. Ekolayz rlar inler, amfileri haykrrken hayal edebiliyordum! Bence, ne eriati ne radikal ne de fundamentalist, sad ece ve sadece mutsuzdu bu ocuklar! Deersizlik, iktidarszlk, keder, mutsuzluk, umutsuzluk ilerine ilemiti. Hepsinden ayn yeniyetme lk ykseliyordu, 'stiyorum! stiyorum! ktidar istiyorum, hayat ynlendirmek istiyorum!' Olan biteni, genlerin positivizmden, sosyalizmden sonra, Allah'tan da umudu kesiyor olmalarnn somut belirtilerini gryordum. Gryordum ki, bundan byle mazlumlarn islm' deil, firavunlarn hevesleri dayatlacaktr. Televizyon programlarnda Salih Hocalar, ekonomi-politik konuuyorlard, ilahiyat deil! 'Bu bir devlet bakannn ifadesi,' derdim onlar seyrederken, 'islm liminin deil!' slm'n, uzatmalar oynadn dnyordum ve itiraf edeyim ki, dzenin bozulacandan deil, boz ulmayacandan korkuyordum! Bu nedenledir ki, fikir deil, yeni dnyalar, yeni insanlar, yeni toplum projeleri hi deil, Mslmanlardan, inan istiyordum. inan: Vastasz ve ftri ve ezeli ve matematiksel bilgisi Allah'n! Sra gelmediydi. O gnlerde esaslara dair hibir eye sra gelemezdi zaten! Filozoflarn sustuu bir asrn ocuklarydk, Sayn Yarg. Bilim, Allah' yaadmz lemin dna srm, hkmn baka lemlerde srdrmeye zorlam gibi duruyordu. Hal buyken, islm limlerinden beklediim, 'Gerek nedir?'in cevabyd, iktisadi kalknma program deil! Evren'in nereden geldiinin aklanmasyd, 'leasing'in neden mubah olduunun deil! Maddesel dnyann bir anlam tayp tamadn bilmek istiyordum ve neden hibir eyin olmayp da bir eyin var olduunu! Hawking'le barmak istiyordum anlayacanz. Hawking'le, Penrose'la ve Schrdinger'le, Kuzey ufk unda salnan islm hillinin altnda barmak istiyordum. Kald ki, eyh Muzaffer'e sunulan mekanize feza da yoktu artk. Nesnel dnya, bundan milyarlarca yl nce byk bir kaos iinde yzen kinatta serseri mayn misali dolanan Samanyolu'nun babo Gne'inden kopan ate ktlesinin souyarak oluturduu bir top da deildi! ada fizik, Evren'i, artk devasa bir makineye deil, ok geni bir dnceye benzetir olmutu. Basit fenomenlerin hem parack hem de dalga zellikleri gsterdiklerinin kefi, ruhla madde arasndaki sn rlar zorlarken, Dnya'ya ne id belirsiz bir g tarafndan frlatlm kksz, kkensiz, dayanaksz, ahir etsiz, ebedsiz, Allah'sz insan dncesi, bizzat bilim tarafndan yeniden sorgulanyordu! Yaratl, bir kurgu, bir masal da deildi! Mutlak hilikten yaratlan Evren'in bilimsel olarak saptanm bir balangc vard: Byk Patlama. Saniyenin krk sfrdan sonra bir paracnda, bolukta bir kvlcmdan patlayan Evren. Sfr zaman. Planck duvan, gayb. Sizinkiler gayb matematik formllerine dkm lerdi bile! Yarg V Levin, ellerini yukar kaldrd, Klk Dersaneyi dolduran dinleyici Madurlar, Jri yeleri, Mahkeme Heyeti, Islahane Grevlileri, Avukatlar, hep birlikte ayaa kalktlar. 'Zikr!' dedi Vasl Levin. Dava baladndan beri ilk kez byle bir ey oluyordu. Talip, herkesle birlikte tekrarlarken, buna hangi szlerinin neden olduunu anlamaya alyordu. Bilimsel, Bilimsel, Bilimsel, Bilimsel, Bilimsel, Bilimsel, Bilimsel Maneviyat, Maneviyat, Maneviy at, Maneviyat, Maneviyat, Maneviyat Aklc, Aklc. Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc, Aklc zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk, zgrlk Bireyci, Bar, Kapitalist, Ahlkl, Bireyci, Bar, Kapitalist, Ahlkl, Bireyci, Bar, Kapitalist, Ahlkl, Bireyci, Bar, Kapitalist, Ahlkl, Bireyci, Bar, Kapitalist, Ahlkl, Bireyci, Bar. Kapitalist, Ahlkl Eitliki, insanc. Katlmc, Demokratik, ilerici. Eitliki, insanc, Katlmc, Demokratik, ilerici, Eitliki, insanc. Katlmc, Dem okratik, ilerici, Eitliki, insanc, Katlmc, Demokratik, ilerici, Eitliki, insanc, Katlmc, Demokratik, ilerici, Eitliki, insanc, Katlmc, Demokratik, ilerici Yaratc, Laik, alkan, retici, Kindar, Bencil, Esirgeyici, Saygl, Artistik, Gelimi. Kmil, Yaratc, Laik, alkan, retici, Kindar, Bencil, Esirgeyici, Saygl. Artistik, Gelimi, Kmil, Uygar, Adil. Merhametli, Yardmsever, Affedici, Kurtarc, Asude, Varlkl, Batl, Erotik, Seksi, Avrupal mre Kadzade, gever, gzleri kapanrken, kendi sesini duyuyordu,

136

'Bata kendim, sonra amino asitlerini topraa verip dalan annern ve kardeim, sonra hastalanm, biz, hepimiz A, tok, proleter ya da komprador. Hr ya da kle. Biz, hep ayn tek bir acy paylatk diye dnyordum. Tek bir ortak acmz, kader acsyd. Varolu acsyd. Madurluk ya da Vuslat, Smrlmezlik ya da Saliklik hatta Lnetlilik gibi insan hallerine karn, hep orada olan, aputlarn ya da altn simli ipeklerin altnda srekli uuldayan ac, lmd. Sradan bir gndoumu, birka dakikalk dnce, bir sanat eseri, bir mzik paras, bir koku, bir ezan, bir kayp, bize en derindeki isteimizin hibir zaman gereklemeyeceini tekrarl ard: lmszlk ve kaybettiklerimizin geri dnmeleri. lsn gmen, kendi lmn dnen tek hayvan bizdik. Takldmz tek sahici sorun, yaamn ve lmn anlamyd! Temel kayglarmz, yaamn acmasz gerekleriyle, varoluun verileriyle baa kmak iin harcadmz bilinli bilinsiz abalarn btnyd. lme uyum salamak, karanlklar iindeki yolumuzu aydnlatabilmek iin sadece iki ktan medet umabilirdik, din ve bilim! Ne ki, o kuduruk Yirminci Yzylda iman ve fikri birlikte teminat altna alan, almaya gayret eden, hibir gelime olmadyd! imdi buradan baktmda byle bir gelime beklemenin de abes olduunu grm olmam gerektiini anlyorum. Ondoku-zuncu Yzyl zihniyetini tandm zannederdim nk. zellikle de sosyalistlerin Hrist iyanln ideallerini kilise dnda gerekletirmek zorunda kaldklarn hatrlasaydm, olacaklara daha bir hazrlkl olabilirdim. Ama, dediim gibi, Yirminci Yzyln glgesi dt, yapamadm! Bunun yerine, Toprak', 'sahici' islm'a davet etmenin yeterli olacan dnmek gafletine dtm. Dnmedim ki, 'sahici' islm sylemi, dneme zg bir baka ideolojik kurmacadr! 12 Sayn Yarg, Toprak ile ba edebileceimi dnm olmam, militan rgtleri besleyen coku ve dehet yumam kmsemi olduum anlamna gelmiyor! Meseleyi, 'Canm, hepimiz Mslmanz, elhamd rillah'la balayan bir durum deerlendirmesiyle, polisin halletmesi gereken asayi sorununa indirgemediim gibi, 'cehalet' ya da 'takyye' gibi sulamalarla da rahatlamyordum. Aksine, islm dnyasndaki hareketlerin Mslmanlar nezdindeki gcnn gerek anlamn, aydn liberaller iin ne demek olduunu en azndan kavr ayabildiimi sanyordum. Ancak, baka eyleri de grp hissedebiliyordum. Hissettiklerim beni ister istemez all yeilli frtnann ardndaki kfrde odaklamaya itiyordu. Ne ki, aydn liberaller kfr olgusunu akl almaz bir ksa grllkle kendi lehlerine bir gelime olarak yorumlarken, iftiraya erbetli olan Mslmanlar da kulak tkyorlard. Semavi dinlerdeki rmenin idraknda olan dnyal says pek azd. Allah'larna sahip kmalar bal amnda Mslmanlara duyulan gvenin objektif koullarnn olmadn, ille de iyimser olunacaksa nikbinliin boyutlarnn Yahudi ya da Hristiyanlarn Tanr'larn yeniden diriltebileceklerine dair umutlar amamas ger ektiini kendilerine olsun itiraf edebilenlerimizin says daha da az. Buna ramen, Toprak' karma aldm, nk slm'dan kurtulmak gibi bir amacmz yoktu, sadece ikna edilmek istiyorduk. 'Allah'n isimlerinden birisi de 'mntakim,' intikamc, deil mi? Cehennemden te neyin intikamn alac akmnz siz?' diye sordum, 'Allah'nkinden daha m kt olacak sizin intikamnz? Allah'a irk mi kouyors unuz?' En byk gnah olduu iin Allah'a ortak komak, korkudan dudaklarnn uuklayacam sanm olm alym. Oysa, kl kprdamadyd ocuun. Allah'n dinine yardmc olduklarndan kukusu yoktu, buz gibi bakmakla yetindi. 'Hak ve hakikat kanunlarnn mutlak olduklarn bilmez misiniz?' diye bastrdm, 'Siz kim oluyorsunuz da Allah'a 'yardm' ediyorsunuz? Pi saysna m 'yardm' edeceksiniz, yoksa n hzna m? Yoksa saniy ede yz seksen alt bin mili, yz seksen yedi bin mile mi karacaksnz?' Omuzlarn silkti, demagoji yaptm syledi. Kendilerinin 'Mslmanlarn kurtuluu' gibi bir davalar vard. Benim buna tepkim daha da iddetli oldu. 'Mslmann kurtuluu da ne demek?' dedim, 'Allah'a teslim olan zaten kurtulmutur. Baz Mslmanl arn kurtulmak durumunda olduklar birtakm dnyevi skntlar olabilir. Bu skntlarn giderilmesinden bahs edilebilir. Para, din iin gerekmez, dnya iin gerekir. Nasl elde edilecei de ideolojik bir sorundur, dnyevi yntemler gerektirir. Mslmanlar kurtarmak iin Allah'tan umudu kesip paradan medet umuluyorsa, bu irktir.' Toprak, bu defa da pragmatizm yaptm, pragmatik tutumun Mslmanlar iin nemli bir zaaf oldu unu syledi. 'Pragmatizm, zafere giden yolda dayatan reel artlar aabilmek iin ilkelerden dn vermek anlamna geldiinden, bireysel ve toplumsal planda tslmi kimliin netlemesi srecinde aylmas gereken engellerden birisi oluyor,' dedi, 'Pragmatik tutum, sahih ilkelerin belirledii Islmi kimlie ulalmamln bir ifadesidir. Modern dnyann karsnda btnyle Kur'an temelinde yeni bir dnya kurmadka ilikilerimizi pragmatik yaklamlarn bountusundan kurtarmamz sz konusu olamaz. Modernizme kar Kur'an'dan beslenen bt ncl bir tavr konulamad, hayatn btnn kuatan bir arnma gerekletirilemedii taktirde gerek kiisel

137

ilikilerimizde gerekse slmi gruplar olarak rejime kar tutumumuzda karc bir ilkesizlie dmekten kurt ulamayz.' Modernizme kar Kuran 'dan beslenen btncl tavr! Dnebiliyor musunuz? Aynen byle syledi! Modernizm modernizme kar,' diye inledim. Toprak'a ne diyeceimi bilemedim. Ama yreim, yreim lk lkt! 'Btn diye bir ey yok! Hayatn btn diye bir kesinlik yok! lke diye bir kesinlik de yok. islmiyet'e ilikin her trl bilgiyi eksiksiz topladn durumda bile, karndakinin Mslman olup olmadna dair yzde yz karar veremezsin! Fizik ilkeleri bile ancak belirli bir yere kadar dorudur. Matematik kanunlar gerei yansttktan srece kesin deildir. Kesin olduklarnda da gerei yanstmaz, slmi ller de, gerei yans ttklar srece kesin deildir. Kesin olduklarnda da gerei yanstmaz. Allah faktr diye bir ey var!'

138

THE MIH, THE NAL, THE AT & THE ATLI RUHUN CENKLERl 1 Nedendir bilmem, ama ou dnceleri uyku ile uyanklk arasnda geirdiim alacakaranlk kua nda bulurdum ben. Osman Amca'nn parasn MMZ Holding'e kaptrd gnlerdendi. Bir rya grdm. Dergh gibi bir yerde, dizlerimin stne oturmu, Salih Hoca'y bekliyormuum. Epey bir sre bekliy orum. Sonra ieri Mslm Gndz'e benzeyen uzun sakall biri giriyor. Mslm Gndz, 90'l yllarda Aczim endi nderi olarak kt hret yapm bir adamd. Ryamdaki Salih Hoca, oymu. Hoca Efendi'nin elinde bir kitap var, kitab rahleye yerletirmeden nce kapan gsteriyor bana, 'Gayemiz ismini okuyorum. Kitab rahleye dikkatle yerletiriyor, meliyor, sayfalan birer birer, acele etmeden, evirmeye balyor. Hatim ind irmeye hazrlanyormu gibi genzini temizliyor. 'Ezibillahimineeytanirracim, Bismillahirahmanirrahim!' Gzlerini gzlerime dikiyor, 'Ey M'minler, Allah'n dinine yardmc olunuz!' diye balyor, 'Keselerimizin azlarn amal, saflarmz sk ve muntazam tutmalyz. Maln Allah yolunda hayrlara sarf eylemeliyiz. Her kim ki, niyeti ahiret olur, Allah onun dankln toparlar, gnlne zenginlik verir, dnyalk da .peinden burnu srte srte mecburen gelir, ular. Aksine, her kimin ki, niyeti dnya olur, Allah onun iler ini datr, fakirlii iki gz arasna getirir, dnyalktan da ona ezelde ne takdir etmise ancak o gelir.' Bunlan bana niye anlatyor diye aryor, merak ediyorum. Salih Hoca, beni arttnn farknda ama aldrmyor, 'Mali ibadetler zerimize farz klnmtr,' diye srdryor, 'Mslmanlarn toplu refah, ilerleme ve savunulmas ve korunmas, mtecavizin ve dmann kovulmas, imann retilmesi ve yaylmas islm'n gelimesi ve ycelmesi hep paraya ve mali fedakrlklara baldr. Bu Hazreti Peygamberimiz zamannda da byle idi. islm'n gelimesi iin, Hazreti Ebubekir, Hazreti Osman gibi yce sahabilerin btn maddi varlkl arn nasl hizmete tahsis ettiklerini tarihlerden takdir ve ibretle okuyoruz. amzda da mazlum ve madur Mslmanlarn kurtuluu yine bir ynyle paraya bal olup byk zahmet ve masraflarla baarlacak bir itir. ' Genzini temizliyor, 'O halde, din iin para sarf ve maddi yardm konusunda ihmal ve tembellik gsteren Mslmanlar ok byk veballer yklenmektedirler. Kur'an Kerim mali mkellefiyetlerini ifadan kanan Mslmanlara ok sert ve ac bir ekilde ihtar eder,' diyor, 'Altn ve gm biriktiren ve onlar Allah yolunda sarf etmeyenleri elim bir azaba uramakla tekdir ve tehdit eyle; yle bir gnde ki o paralar cehennem ateinde kdrlacak ve alnlar, yanlar srtlan o paralarla dalanacak da kendilerine, 'Dnyada biriktirip kendinize sakladnz ite budur, tadn biriktirdiklerinizin azabn!' denilecek.' Duraksyor, yannda peydah olan bardaktan birka yudum su iiyor. 'Naiz bir kardeiniz olarak, Mslmanlarn problemlerine bakyor, ounun zmn maddi fedak rla bal gryorum. Bu problemlerin zmn incelemek ve ilmi usullerle incelemek zre, el ele mess eseler kurduk. Aksiyon ve teebbslerimiz baaryla geliip yaylyor, istiyoruz ki, bu messeseler vastasyla aramzdaki kkl kardelik balarn canl tutalm, el ele verelim, maddi ve mali glerimizi birletirelim. Canla bala alalm ki, dnyada huzur ve refaha, ahirette fevz felaha ermek myesser olsun. Amin.' Kendimi, 'Amin,' derken buluyorum. Salih Hoca ayaa kalkyor, cppesinin ceplerinden rengrenk brorler karyor, 'Mevlamz, altn, gm istifleyerek biriktiren, onlar Allah yolunda sarf etmeyenleri elim bir azap ile mjdele buyurmutur' diyerek bana uzatyor. lk brorn Selva Tabldot ve Yemek Hizmetleri adl bir kurulua ait olduunu gryorum, iinde bir men, bir de fiyat listesi var. ikincisi, Deha Grafik ve Reprodksiyon Anonim irke-ti'nin bror. Onu arkas ndan, Hadra Boru, Vefa Yaynclk, Ispa Turizm, Tomar Kat rnleri, Nema Organizasyon brorleri. Hoc a'ya belli etmeden sayyorum, krktan fazla firma var. Hepsi de Server Holding isimli bir kuruluun yan kurul ular. Bunlar bana niye verdiini sormaya niyetleniyorum, bam kaldrp Salih Hoca'ya baktmda, adamn balnn tepesinin uzadn gryorum. Aczimendi bal, Ortodoks papazlarnn balklarna benzer bir ekle dnyor. Bu arada Hoca'nn yeil cppesi de kararm. Cepleri kaybolmu. Sakallan daha da uzarken, gsnde zincirle boynuna asl el kadar bir ha beliriyor. Gl bir rzgrn esmeye baladn hissediyorum. Derghn penceresi mi ald diye bakmrken, Dergh kayboluyor, kendimi bir adada buluyorum. Ada, dkme demir karas bir denizin ortasnda. Simsiyah bulutlar yere inmi. Korkun bir karayel esiyor. Tutunacak bir ey ararken, souktan ve nemden kemiklerim szlyor. Yunanistan'n Trikeri Adas'nda olduumu anlyorum. Rzgr Pagasitikon Krfezi'nden estii iin o kadar soukmu. Sayn Yarg, hatrlayacaksnz, Trikeri Adas, Yunan Savanda partizanlarla alan kadnlarn hapsedildii adayd. 1945 ylndaymz ve ben adrsz, deksiz, battaniyesiz, atesiz, ksz, tek elbisesi

139

pis ve yrtk, ayaklan plak, avulan yark, kaba, kambur, yar deli, be bin kyl kadndan birisiymiim. Benim suum Devrim'le ibirlii yapmamm. Tutunduum kayadan kalkp, etrafa bakmak istiyorum. Grdm, suyu ekilmi kuyular, paslanm bozuk pompalar, inleyen hasta kadnlar. Sar humma, ishal, dizanteri, tifs. K olmasna karn, sinek bulutlan var, ak yaralara konup kalkyorlar. Kadnlarn sinekleri kovmaya mecalleri yok. ocuklar var, kan ve pislik iinde. Alktan benizleri solmu, korkun bakl, panik iinde ocuklar. Baran, feryat eden, gslerini dven, salarn yolan, bir keye yar l atlana dek yemeyen, imeyen kadnlar. Muhafzlarn ak yapmaya kalktklar be bin Ln etli. lerde, ykseke bir yere km, cbbesi rzgrda savrulan din adamn gryor, seviniyorum. Ona doru yrmeye alyorum. Piskopos, Salih Hoca'nn yzn taknm, vaaz veriyor. 'Baclarm, biz buraya milletimizi temsilen geldik. Ne kadar ac ektiinizi gryoruz. Bu size yakm yor, baclarm, inandnz ideallerin yanl olduu kantland. Komnist Rusya'daki durumu ok iyi biliyoruz; dinleri, aileleri kayboldu. Ruslar, sokaklarda a, sefil dolayorlar. Neden? nk eitlik istediler. Eitlik diye bir ey yok, kzkardelerim. Sizin idealleriniz bir topyadan ibaret. evrenize, doaya, kendinize bir bakn. Eitlik hakkndaki bu tuhaf dncelerinizi brakn ve isa'ya dnn. Tek gerek, Yunan Milleti ve isa'nn yard myla barbarlar yenen Milli Ordumuzdur!' Kambur iskeletlerimizin zerine kar yayor, kirden keele-mi salarmzda tepeleniyor, lm kadar souk, lm kadar sessiz, lm kadar tepkisiziz. Salih Hoca'nn yzn taknm olan Piskopos, 'hanetinizi kannzla deyeceksiniz,' diyor, 'Srgnnz uzatanlar, aranzdaki provokatrler, aranzd aki demagoglardr. Profesyonel rencilerin, sahte sanatlarn, entellerin yer yznden bir daha geri gelm emek zere silinmelerine az kald. unu kafanza sokun: Bunlarn dnyay kertebilecekleri zaman geti. Piman olduunuzu syleyin, kzkardelerim! Aziz Yunanistan'n banna dnn! Doru yolu bulun!' Gzler imi krpmaya cesaret edemeden hazrolda duruyor, Salih Hocayla aramdaki buzlu sis perdesinin ardn grmeye alyorum ama olmuyor nk gzlerim ta heykellerin gzleri gibi. Sonra, ceketli, tabancal, kaml, kurt kpekli bir adam beliriyor. Adam, yle bir baryor ki, sesi din adam ile aramzdaki buzlu sis perdesini yrtyor, her eyi olduu gibi gryorum. 'Soyunun! imdi dans edeceksiniz!' Kurt kpekli adam, krbacn aklatyor, 'Kilisenin evresinde dol an! Mziin ritmine uyun!' Piskopos Salih Hoca, 'Baclarm, Tann'ya dnn! Tann'nn yeryzndeki temsilcisi Kamp Komutan Antoni Inopulos'un izdii erdem yolundan ayrlmayn!' diye vzldanyor, 'ok yaa ruhlarn kurtarcs, byk slahat, Aziz Komutanmz, ok yaa!' Etrafnda komamz emredilen kilisenin nerede olduuna bakmyorum ama btn grebildiim Sultan Ahmet taklidi, Laz kalfa isi bir cami. Meer, Meryem aleyhisselmn kilisesi aslnda bir camiymi. Caminin evresinde kouturmaya balyoruz, bu arada Inopulos, amurlu izmelerini kartmadan camiye giriyor, mihrabn nnde duaya durduunu gryorum. Inopulos'un yz, Ouz'un ikencecisinin yz. Ouz'un ik encecisinin de kurt kpei vard. Ouz'un ikencecisi de kaml gezerdi. Ouz'un ikencecisi Cuma'y da karmazd. Duasn bitiren Inopulos, 'Burada Allah yok, Peygamber'i de izine yolladk!' diye haykryor, 'cmz alacaz! Acma, insaniyet, hogr yok! Ya tvbe edecek ya da leceksiniz!' Salih Hoca, yanklyor, 'Gelen islm'n kahrna ve efkatine, adaletine ve iddetine, merhametine ve gazabna, nimetlerine ve klfetlerine hazr olun! evre bir kez daha deiiyor, kendimi tekrar Dergh'ta buluyorum. Salih Hoca, olaan klnda, rahl enin banda, 'Kullanmadmz imknlar!' dedii eye aklk getiriyor, 'Asya'da, Afrika'da, Avrupa ve Amerika'da saylan yz milyonlarla ifade edilen din kardelerimizin tabii zenginlikleri yabanclar tarafndan doymak bilmez bir itah ile smrlrken, kendileri a kalyorlar, kle gibi yaayp, haerat gibi lme terk ediliyorlar. Bana orap rlmemi, dertsiz, belsz ka islm lkesi gster ebilirsin?' Hoca'nn arkasndaki duvardan bir kap alyor, kapdan ieri elinde yeil beyaz bayrak, baseball apkas ve kolsuz anora ile Toprak giriyor, 'Yeni bir dnya iin, yeni insan iin! Zaman gelmi fikir! Anadolu'nun bin drt yz ksur yllk gerei islm! TC'yi sarsan Anadolu! Sarslan Trkiye, sarslan TC! Sarslan dnya!' diye baryor.' 'Yerde istemem! Allah' yerde istemem!' diye haykrarak uyanmtm. 'Bu din deil, bu ideoloji! Allah' yerde istemem!' 2 Allah' yerde istemem! dedi Talip Kadzade yeni uyanm gibi mahmur, grmeyen gzleri Klk Ders ane'yi dolduran Madurlar, Jri yeleri, Mahkeme Heyeti zerinde gezindi. nk, vahiyin dili yok! insan diliyle ideoloji vaaz eden Allah, antropomorfik Tanr'dr. Insanlatnlm Tanr, yanlgya aktr, nk bu dnyada insanolunun asla bilemeyeceini kesin olarak bildii eyler vardr!..

140

Antropomorfik Tanr limi mutlak olamaz nk bu dnyaya dair olup da, yzde yz doru ya da yzde yz yanl olduu kantlanm tek bir veri yoktur. Bu dnyaya dair btn hkmler, btn dzenlemeler, btn ideolojiler krldr, derece meselesidir. Oysa, Allah zar atmaz! Zar atan ya insandr ya da insanlatnlm Tanr. nsanlk tarihi, sahici dnyann fenomenleriyle halleeme-dikleri iin ideolojik teorisyenliine soyunanl arla doludur. Bilim tarihi, ura konularn mutlak kontrolleri altna alamyor olmaktan holanmadklar iin fiz ii brakp, matematie geenlerle doludur. Kurgusal olgular zerindeki kontrolmzn elle tutulur nesneler zerindeki kontrolmzden daha fazla olduu dorudur ama bu kontrol dahi bir derece meselesidir. Teoriye oturtamadklar iin trblans, kaosu grmezden geldiler, yllarca yok saydlar matematikiler. Siyasi islm'n Allah', antropomorfik bir Tanr olarak, kimi zaman bir holding koodinatr, kimi zaman bir istihbarat bakan gibi davranmak zorundadr. Siyasi islm'n Tanrs, 'Ya zgrlk ya lm!' trnden 0/1, siyah-beyaz, sloganlara iltifat etmeli, hatta gerektiinde Tevrat'n Yahovas gibi Yakup'la gre tutabilrnelidir. Siyasi islm'in Tanrs, suretinde kurguland insan gibi, akkaray tutturmak iin gerek fenomenleri grm ezden gelmeli, geri basmal, gerekirse samalamal, uydurmal, geitirmeli, abartmal hatta dpedz yalan syleyebilmelidir. Siyas islm'n Tanrs, tpk bir insan gibi, bir ideolog gibi, bir matematiki gibi, tertipledii kurgusuna uymayan fenomenleri yok saymal, krpmal, dzenlemeli, tanmlar durumu kurtaracak ekilde saptrabilmelidir. Siyasi islm'n Tanrs, baka trlsn yapamaz nk insan suretindedir. Siyasi islm'n Allah kurgusu, irktir. Nasl ki, yeterince yakndan bakldnda bir hcre nerede balar nerede biter grlemez, nasl ki, dalarn nerede balad, ovalarn nerede bittii grlemez, yeterince yakndan bakldnda kimin Mslman olup kimin olmad da grlemez! Kfir, mmine elin bilee, bilein kola, beden atomlarnn dnyann atmosferine, atmosferin atomlarnn, uzaya getii gibi geer. man bir derece meselesidir, kfr bir derece meselesidir. Ama bu gerek yok sayld, nk siyasi Islm, islm dncesini Aristo mant, Aristo bilimi ynlendirdi! Yahova alamadysa, Aristo alamad iindir. Putperest Yunan'a dn, Rnesans, sadece Hristiyan dnyasnda olmad, islm'n da rnesans var. islm'n Helenlemesi var. Yunan, islm medeniyetinin kkeninde de var. 830'da, Badat'ta kurulan Hikmet Evi, Beyt-l Hikmet, bilimler akademisi, yirmi yl iinde Aristo'nun, Eflatun'un, klid'in, Hipokrat'n, dierlerinin, neleri var neleri yok evirdi. Mslman aydnlar, Yunan felsefesini Kur'an'la uzlatrmaya davr andlar. Aristo'nun Organon'u Yunan mantnn zdr. Mslmanlar, Organon'u sular seller gibi rendiler. Mute'zile mezhebi, daha 700'l yllarn ortalarnda oradayd. Mute'zile, akla ters den ayet ve hadisl eri mantk yoluyla yorumlayanlar. Aklla iman uzlatranlar. Kelm bilimcileri. Mute'zile, insan aklnn Allah'n gerek tabiatn ya da niteliklerini bilemeyeceini savunanlar. Mute'zile, baz eylerin ilkesel olarak bilinemez olduunu matematik formunda kantlayan Heisenberg'in ncleri! Mut e'zile, Harun Reid'in ve olu Memun'un Mslmanlar Helenletiren mezhebi. Sonra, Feylesof-l Arab, el Kindi. Pitagoras matematiini btn bilimlerin temeli olarak benimseyen adam. Matematik bilmeyenin felsefe yapamayaca konusunda Eflatun'la ayn fikirde olan adam. Tp, ecza ve mzii matematie dken adam. Aristo ilahiyatn Arapa'ya eviren adam. Aristo'yu, Eflatun'la uzlatrm aya alan adam. klid geometrisiyle yatp kalkan adam. Roger Bacon'a, Optik konusundaki dncelerini veren adam. Sonra, dnya felsefe tarihinde isim yapan ilk Trk. Trkistanl Farabi. Aristo'nun Fizikini 'krk kere!' De Anma, Ruha Dair'i, 'iki yz kere!' okuyan adam. FalsafaAristotalis'in yazar. Geride brakt otuz dokuz kit abnda Aristo'yu anlatan adam. Sonra, byk mantk, bni Sina. Aristo'nun Metafizikti ile bydn syleyen adam. Kanun adl kit abnda, Aristo'dan Hace-i Evvel, diye bahseden adam. Aristo'ya, Aziz Thomas Acquinas da yle derdi: The Filozof! Dante de yle: Bilenlerin Ustas! El Biruni var. Ortaan en byk matematikisi olarak bilinen, dnyaya cebiri armaan eden Muh ammed bni Musa el Harizmi var. Ne tuhaf! Harizmi, 780, Hive doumlu. O, Hazar Denizi'nin dousundan, Ltfi Askerzade, batsndan. Tesadf olabilir mi?' 3 Garibim Toprak! diye ban sallad, Babas kadar bile okumazd ki, tek kelime anlasn! Kald ki, Afazi salgnnn orta-sndaydk, gayret etse de anlamazd! Ama ben yine de bastrdm, Sayn Yarg, 'Bat, Bat deyip durma! Ortadou, en az Bat kadar gnahkrdr! Ortadou, en az Bat Avrupa kadar Batldr, slm dncesi, Hristiyan Suriye aracl ile putperest Yunan'in felsefi mirasn ald, Mslman spanya yoluyla Hristiyan Avrupa'ya yeniden takdim etti. Kindi, Farabi, Ibni Sina, Ibni Rt, Ibni Haldun, Aristo'nun dncesiyle yoruldu. 'Orient' diye, ark diye bir ey varsa, o Hint! O, in! arkl kafa diye farkl bir ileyi varsa, o Hint'in kafas, in'in kafas, Zen Budist'in kafas! slmiyet, bir Bat dinidir! Mslmanlar, Batl Hristiyanlarn bilime giden yolda tkezlemi, yoksul akrabalar!

141

Siyasi slmn dnyay kertebilecei zaman geti. Modernizme kar kmak, yoksullua davetiye karmaktan ibarettir. 4 Bir yandan bunlan sylyor, bir yandan da 'Ne yazk ki, biz oktan Batllatk,' diye hayflanyordum Sayn Yarg. 'Kendini beenmilik, kibir, narsisizm, iddete yatknlk, yaya da anlaynn, ikili sistemin, dorusal mantn, O/l 'in kt hretli rnleri, bizim hayatmza da girmi durumda. Dorusal mantk, yaya da anlay, matematiksel kesinlik, nekrofliyay, lseviciliini douran kurg ulardr. Ya ben-ya o! anlay, iddeti, kycl douracaktr, nk zne ve nesnenin bir arada olamayaca n syler. Bir arada olamayacaksak, hem sen hem de ben olamayacaksak, birimizin yaayabilmesi iin di erinin yok olmas gerekir. Birinin bencil geni, Kzl Kraliesi, devreye girer, dierini yok etmek iin elinden gel eni yapar. Nekrofiliya, Aristo biliminin dnyaya hediyesidir! lsevicilik, kurgunun yceltilmesi. Yapayn, soyutun, mekanik olann ekicilii. lsevicilik, sahici dnyann, sahici insann yerini kurgularn almas. lsevicilik insann ve hayatn kurgulatrlmas. lsevici, dikkatini sahiciden kurguya, teoriye, giderek eyalara, dogmalara kaydran. Ritellerde ve mutlak dorularda younlatran. Gncel gereklie deer vermeyen. Kurgusal dnyasn tehdit eden her trl deiimi, doa yasalarn ihll eden bir su gren! lsevici, Salih Hoca. Anadolu Devletikleri Hareketi ncesi, eski Trkiye'nin anacl, biz toplumunun anti-tezi! Sayn Mahkeme Heyeti! Nasl bir lanetti bu, anlayabiliyor musunuz? Matematik yeteneinin libidonun geliimini anal-sadistik aamada durdurduunu bilirsiniz, matemat ikilerin orada taklp kaldklarn da. Yaanan gerekle hibir ilikisi olmayan, yaayan insann gerei ile akmayan, ona dorudan hizmet etmeyen uzun ilem zincirlerini, insan yaps 'kesin' karsama kurallar ve yine insan yaps 'kesin' aksiyomlar dorultusunda bkmadan usanmadan ancak anal-sadistik aamada kalm olan saplantl nevrotikler srdrebilirler. Tekdzelik, dgcnden yoksunluk, yobazlk, inatlk, ar dzenlilik. Gerek olmayan bir dnyay srdrmek iin art olan, olmazsa olmaz zellikler, matematikilerin kiilik zellikleri. Bu psikolojik yapdr ki, matematiin kurgusal dnyasn, matematiksel dnceyi, olabildi ince yaln, olabildiince dzenli klar. Ne mutlu bize ki, bir matematiki, merkezdeki bir noktadan kp eit uzaklklar iaretleyerek oluturd uu dairenin kendi ussal tasavvuru olduunu, sahici dnyada byle bir eklin bulunmadn bilir! Doay tasavvurlar dorultusunda yeniden dzenlemeye kalkan bir matematiki grlmemitir. Aa gvdelerini sil indirler, papatyalar ya da insan yzlerini mkemmel daireler eklinde yontmaya kalkan bir matematiki de grlmemitir. Tersine matematikiler, krallklarnn dnda yaayamazlar. Kurt Gdel, sahici insanlarla kar latnda yle rkmt ki, onlarn kendisini zehirlemek istediklerini sand. Yiyeceklere el srmedi, alktan ld. Boltzmann, Turing, canlarna kydlar. Canlarna kyamayan birka byk matematiki var ki, onlar har eket kabiliyetlerini btnyle kaybetmi insanlard. Sokakta refaktisiz yryemeyen, tek bana yolculuk edemeyen, gekin olan ocuklar, sahici dnyay tehdit edemezler. Bu iyi bir eydir. Canllarn dnyas iin bir tehdit oluturamyor olmalar kredecek bir eydir. Ama insan topluluklarn teoriler biiminde idealize eden baka birileri de vard; kurgu ile gerei kar trp, hayat bizzat ve mutlak surette kontrol altnda tutabileceklerine inananlar! Yusuf Eraln, proletarya diktatrln dayatrken en az bir matematiki kadar kurgusald. Daym, itt ihat Terakki'yi, Bekir, serbest piyasa ekonomisini, ne Kur'an, ne de Hadis belirli bir model ngrmedii halde, Salih Hoca kumandasnda 'islm Devleti'ni dayatan Salihunlar da yle. Tek bir ortak yanlar vard, o da ya-ya da. Ya kendilerinin kurgulan ya da lm! Ve ben, 'Bunlar, Allah faktrn, Schrdinger'in Kedisi'ni, unutuyorlar,' diye hayflanyordum! 'Hayatn btnn kuatan bir arnma' ancak ve ancak bir kurgu olabilir. Buna karn bunlar kurgularn gerekletirmek iin ldrmekten, lmekten ekinmeyeceklerdir, 'Ya Mntakim, yaklaan byk intikam gn ne doru bizi ehitlerin yolundan ayrma! Amin! intikam hissimiz daim olsun! Amin!' Sayn Yarg, bugn buradan baktmda, kmn ne denli zavall olduunu gryorum! 'Bu bir dua deil, bu nekrofilik bir haykr,' demitim, Toprak'a, 'Nekrofiller, hem - hem deyi kaldramazlar. nk, Onlar tek olmak durumundadrlar. Her eyi bilen, tek doru olmak durumundadrlar. Onlar, Allah'a bizzat kendi egolarn ortak koarlar da, farkna varmazlar. yle saplantldrlar ki, hem sen hem de ben saakll, narsizmlerini yaralar. 'Heva ve heveslerini ilah edinenler,' bunlardr, intikam hissi gibi 'kt duygularn tanr edinenler'de bunlardr. Putperestlik ile tek tanrl dinler arasndaki fark, kiinin kendi heva ve hevesine tapyor, heva ve hevesi dorultusundaki eylemini put ediniyor, var olma nedeni olarak gryor olmasdr. Salihun Komandolarnn hayat, 'laik kfirler' dedii, 'zalimler' dedii, 'Allahszlar' dedii birilerine kar 'bu hrs, bu fkeyi, bu kini, bu nefreti' asla eksik etmemek zerine kurulmutur. Kadn talayanlar, Ehli

142

Beyt'in adna kendilerini krbalayanlar, uralarna buralarna i sokanlar, 'mntakim' sfatn kendilerince yorumlayp Allah adna adam ldrenler, bunlar matematik kafal nekrofillerdir! Aristo putperestliinin izlerini grmyor olabilir misin? 5 Olum, dnya ve insanlara Buda gibi de yaklaabilirsin, Aristo gibi de. Anadolu Feneri'nin dibindeki kayalara oturmu, usuz bucakszm gibi grnen Karadeniz'e iaret ediyordu. Toprak, ban nne emiti. Elindeki otu parmaklarnn arasnda sktryor, eziyordu. Dnya ve insanlara Buda gibi yaklarsan, deimeyen tek eyin deiim olduunu grr, hayatn bir ak olduunun farkna varrsn. Hcre hcre, molekl molekl deitiimizi, kendi-miz-olandan kendimiz-olm ayana getiimizi izlersin. Molekllerin, kuarklarn, cz'i asgar adrita'larn toplanp dalrken canl cansz milyonlarca yarata dntn grdnde, ahlki ve psikolojik bireysellik iddiasnn nasl bir samalk olduunu kavrarsn. Huzursuz nefislerimizin btnn dnda, btnden farkl varlklar veya gler deil, hayat rmann aynasnda oluan geici yakamozlardan ibaret olduklarn idrak edersin. Nefsini btnn bir paras olarak alglar, heva ve heveslerini btnn esenlii dorultusunda slah edebilirsen, kiisel d krklklarn, yenilgilerin, aclarn ve kanlmaz lm, ebediyetin byklnde eriyec ei iin sana eskisi kadar ac veremez olacaktr. Ahimsa, Budizmin hibir canlya zarar vermemek ilkesidir. Dnya ve insanlara Buda gibi yaklarsan, hibir canlya zarar vermez, hibir canly ldrmezsin. Kabalktan nefret eder, yaratklara kar duygudalk ve merhamet dolu olursun, iftiradan, bhtandan uzak durur, canllar arasnda tefrika yaratmaktan kanr, birletirici, uzlatrc, bartrc olursun. Temel ktln, btnn esenliini gzard eden bireysel heva ve heves olduunu bilirsin. Sadece bireysel hayatn deil, btn insanlar ve canl varlklar sevmeyi renirsen, huzura ereceini bilirsin. Ahimsa, Allah'n detidir, islm'daki karl silm'dir. Silm, Allah'la, tabiatla ve dier insanlarla bar ve uyum iinde yaamaktr. Olum, akl Buda'dr, zek Aristo. mre Kadzade dnd, Asitane tarafnda, eski Maslak ormanlarn karartan gkdelenlere bakt. ehrin uultusu duyulur gibi oldu. Ama hayata Aristo gibi bakarsan, dnyay akkara'ya, doru-yanl'a indirgersin. Elinde satr, insanlan bizdendir-onlar-dandr, Batldr-Douludur, mmindir-kfirdir diye blersin. Ne kadar iyi kullanrsan ayrmc satr, o kadar iyi Modernist saylrsn. Hatrlasana, 'Uzay Yolu' dizisinin pr mantk Doktor Spock'u bir kahramand, EQ'su dk bir sakat deil! Aristo gibi bakarsan insanla, aristokrasiyi ve klelii meru sayar, hatta kleler edinirsin. Sava esirl erinin galip gelenlerinin mal olduunu, alnp satlmalarnn doal olduunu savunursun. Kendini 'zgr' ins anlarn 'kleler' zerindeki hkimiyetlerinin doutan geldiine de inandrrsn. Aristo gibi bakarsan dnyaya, akl ve bilgelik tanras, Athena'y ilah edinir, saplantl nevrotik Ulysse'ye taparsn. Nasl ki, matematik teoremleri ahlkl ya da ahlksz diye snflandnlamaz, Truva'nn fethi yolundaki eylemler de yle. Matematik teoremlerinin tek amac vardr: Sonuca ulamak. Savalarn da yle. Bu yolda hile mubahtr. Sava hiledir. Bunu bize kadim Yunan retti. Olum, Aristo kelimedir, Buda kader. Aristo bencilliktir, Buda dierkmlk. Aristo zekdr, Buda akl. Elma, mavi, elik, logaritma, Pi says. Kelimeler, matematik terimleri, kurgular. Kurgular bencil amal ar dorultusunda ekillendiren zek. Kzl Kralie'nin, bencil genin kulu klesi zek, laahlktr. Kural tanmaz. Kader tanmaz. Kelimelerin ardndakini anlamaya, gerein zn bulmaya alan, akl. Ksa vadeli bir amac olmayan, btn kapsamaya ynelen, akl. Kanlmaz kaderimizle, lmle bar an, akl. Zek bilimdir olum, akl din. Dnya ve insanlara Buda gibi de yaklaabilirsin, Aristo gibi de. Buda gibi yaklarsan, yaam heva ve heves ve korkularn dorultusunda arptmaz, onunla farklln bozmakszn btnleirsin. Aristo gibi yakl arsan, yaam kendine uydurmaya alrsn ki, bu tahakkm ilikisidir. Buda yaam-severdir, Aristo l-sevici. 6 Toprak' byle byle kaybettim Sayn Yarg, diye mrldand. '84 doumlu delikanlnn neo-faizmin, rn olduuna ayamadm iin kaybettim. Siyah-beyaz isl m'a adanmasnn, nefis mdaafasnn, akln koruma igdsnn doal sonucu olduunu gremediim iin kaybettim.

143

Toprak Kuran, zgrlkler ve denetimler karmaas iine domutu. Daha ilk gnden kendisini Osman Amca'nn, Kenan Daym'n, Bekir'in, Devrim'in dnyalarndan/dorularndan oluan lnetli karenin iinde buldu. ocuun karsna dikilen bu dnyalarn drd de kanl canl, drd de sahiciydi. Ayn at altnda, bir kol boyu uzakta ama birbirlerine dmandlar. Tek ortak paydalar, birbirlerine srgit yalan sylemeleri, tak yye yapmalaryd. Yaayakalmalar ancak birbirlerine yalan sylemeleri halinde mmkn oluyordu. Aileyi oluturan kutuplarn her birisinin Toprak'tan zel bir talebi vard. Her birisi onu kendi yannda grmek istiyordu. Ne ki, istekler de aklkla iletilemiyordu nk dilimizi kaybetmitik! Sylediim gibi, me'um bir salgn, afazi salgn kol geziyordu. Toprak, lnetli kareyi oluturan dnyalardan birine istese de duhul edemezdi. Bugn buradan baktmda, delikanlnn kendisini iinde bulduu zgrlkler/denetimler karmaasnn bizzat bizler, Kadzade-Kuran yetikinleri tarafndan bilerek ve isteyerek beslendiini gryorum. ocuklar mza zgrlkleri ve denetimleri tanmlayacak tutarl ilkeler, kurallar ya da kuramlar vermekten kanyorduk. nk lkemizi kasp kavuran neo-faizme karn ayakta kalmalarnn, hibir eyin salam, kesin ve kafi kalmasna izin verilmemesine bal olduunu hissediyorduk. ocuklarmzn yaayakalabilmel eri iin ilkeler, kurallar, kuramlar, ideolojiler, inanlar, her ey, akc, esnek, kararsz ve 'yaklak' kalmak zor undayd. Onlara davranlarn ynlendirecek standartlar dayatsaydk, yaamsal karlarn dahi koruyamay acak hale getireceimizi, adeta sakatlayacamz hissediyorduk. dn verilmeyen deerler, erdemler ya da dncelerin, hayatlarn kaydracan, onlar baarszl a, toplumun eperinde yaamaya mahkm edeceini hissediyorduk. dn vermeyen bireyler, grup ya da eylemlerin nasl da aalandklarn, onur krc yoksunlua srklendiklerini gryorduk. Hibir hsm akrab amz, hibir komumuz yoktu ki, idealist olduu iin bir kenara itilmi olmasn. Dillendirilmeyen bir mutabakat uyarnca ilkelilik, tutuculuk, ukalalk, aksilik, huysuzluk, zaaf hatta blclk saylyordu. Onca karmaann arasnda tutunabilecei, iki kere ikinin drt olduu kadar tartmasz bir doru, bir yol aramt Toprak. Bu yoldan karsa, nihai doruyu, Allah'n nizamn, gzden karacana inanmt. Bu balamda, 'dorusal mantk olmazsa uzayda uydular kaybederiz, fzeler hedefi bulamaz,' diyen Rudolf Kalman gibiydi. Dini metodolojide en ufak bir sapmaya yanamayacakt. Kalman, fuzzy'ye, okdeikenli manta, 'Bilim disiplin, sabr, sahih dnce gerektirir, saakl d nce oynaklktr, bilimin altn oyar,' diye kar kmt. Saakl Mantn, 'bamza onca dert aan' dank dnceyi geri getirecei hususunda uyaryordu. Ancak, Sayn Yarg, Kalman'n 'bamz' dedii, sizlerin, yani Aristo'yu, Newton'u tannlatran Batllarn balandr, bizim balarmz deil diye dnyordum. Eski Trkiye'de, biz, Kalman'n 'dank dnce' dedii okdeikenli mantktan kopmamtk ki, geri gelsin! Mute'zi-le'nin, Nasreddin Hoca'nn, islm tasavvufunun dnce yapmzn oluumunda belirleyici rol vard. 'Uyulmas zorunlu esaslardr' diye siyah-beyaz kural koyanlarla okulda, devrimcilikte, milliyetilikte, askerlikte, i hayatnda, politikada, trafikte, kurallarla karlatmz her yerde, alenen ya da sinsice mcad ele eden, bizdik! Siyah-beyaz kurallar olabildiince ihll eden de bizdik, fakihleri sevmeyen de biz. Arabi'nin 'fakihler, milletin firavunlardr' saptamasna btn kalpleriyle katlanlar da, biz. Biz deil miydik, halifeleri mason olan? Biz deil miydik, biri hari, hibir halifesi Hacca gitmeyen? Hal byle olunca, bana yle geliyordu ki, Schrdinger'in Kedisi'nin, Allah faktr olduunu, kuantum fiziinin, okdeikenli mantn Allah'a iaret ettiini en abuk, en kolay anlayanlar da bizler olacaktk. Postmodernizme en abuk uyum salayanlar da bizler olacaktk. Sanki tarih ayamza gelmiti ve btn yapacamz topu havalandrmakt! Madem ki diyordum, foton, hem dalga hem de parack gibi hareket etmektedir. Biz, onu ister dalga, ister parack kabul edebiliriz. Schrdinger'in Kedisi'nin l ya da diri olmas, bizim onu nasl grmek istedi imize bal. Canl olmasn istiyorsak, btn yapacamz lm aletlerimizi ona gre ayarlamaktr. Schrdinger'in Kedisi bana iinde lm ve hayat ayn anda barndran insan anmsatyordu -lm ile hayat, Eros ile Thanatos'u, nekrofiliya ile biyofiliyay, kt ile iyiyi barndran insan. lm aletlerimizi hayata, Eros'a ayarlarsak, Schrdinger'in Kedisi hi lmeyecekti. Biyofiliyaya ayarlanrsak, iyiye ayarlanrsak, lm yeryznden kalkacakt, insann lm aletini semekte, kendi dnyasn kurmakta zgr olduunu kantlayan kuantum fizii, din ile bilimin kesitii noktayd. Bu noktann varlnn kantlanm olm as, kendi lm aletinin mutlak gerei saptayacan syleyenin mutlak yanlgsna da iaret ediyordu. 7 Btn yollar, kuantum toplumuna, fuzzy manta, post-modernizme kyordu Sayn Yarg! Saakllk, 1990'larn banda Uzak Dou'nn teknolojik ve kltrel amblemi olarak ortaya kmt. Japonya, yksek teknoloji tketim rnleri imalatnda Saakl Devrim'in bayraktaryd. Japon mhendislerinin, yzlerce tketim rnnn ve sistemlerin IQ'sunu artrmak iin Saakl Mant kullandklarn biliyordum. Japon Hk meti iki byk aratrma laboratuvan kurmutu ve bu laboratuvarlar, her yl Saakllk Konferanslar tertip

144

ediyorlard. Japonlar metrolarda Saakl Mantn nasl bir ey olduunu anlatan popler bilim kitaplan okuy orlard. Japon televizyonu, prime-time'da saakl mhendislik belgeselleri yaymlyordu. Japon Parlamentos u'nda Siyasi Saakl Mantn Anlam tartlyordu. i, para, teknoloji, bunlar matematik demekti. Japonya ile Amerika Birleik Devletleri i hayatnda ve teknolojide iki dnya lideriydi. Her ikisinin kltrleri de dier baka lkelerden tretilmiti; ABD ve Avrupa iin eski Yunan neyse, Japonya iin de, Hindistan ve in oydu. Bu iki kltr, Aristo ve Buda'nn kiiliklerinde cismanileiyordu. Hindistan doumlu Buda, in'e hi gitmemiti ama sylemi gitmiti. in Taoizminin szgecinden geen Budizm, Japonya'da Zen Budizmine dnm, Japonl arn kltrn, tarihini, i pratiini belirlemiti. ada Bat kafasn ekillendiren, Aristo tarafndan belirlenen akl ve kainat modeline katklarda bul unagelm kuaklard. Bu adamlar, ister bilimsel ister gndelik ve hazrlksz olsun, her dncenin birtakm 'ilemlere' dayandndan yola karlar, bu 'ilemlerin' doru olarak yrtlebilmeleri ve geerli olabilmeleri iin uyulmas zorunlu birtakm kurallar koyarlar, sonra da gerein dncenin ta kendisi ile sahici dnyay oluturan eylerle koyduklar bu kurallar dorultusundaki uyumu olduunu sylerlerdi! Bununla da kalmaz, sahici dnyann her trl somut belirleniinden bamsz olan, gndelik bilgiyi aan mantn, bilimsel bilgiyi dzeltmeyi de mmkn klacan iddia ederlerdi! Sayn Yarg, btn bunlar bana, benim gzlemlediim ne olursa olsun, sonularn onlarn kalplar nda ifade etmem, onlarn kurallaryla yorumlamam ve sonuca varmam gerektiini sylyordu ve ben bu zor unluluktan nefret ediyordum! nk benim gzlemlediklerim onlarn gzlemledikleriyle akmamt, ak myordu! ocuktum, 'gneten daha scak' bir Cehennem, sahici gnele akmad; gen kz oldum? nfus kadmdaki cinsiyetim kadnlmla akmad; bydm, ailem lemle akmad, ideolojim matemat ikle akmad! Buna karn, syleneni kabullenmem yani mantkl olmam gerekiyordu! Metodoloji, bilimlere zg mantk diye tanmlanyor, bununla da kalnmyor, metodolojinin sonulardan daha nemli olduu dayatly ordu! Adam ldrme nedeni len adamdan nasl daha nemli olabilirdi! Dnebiliyor musunuz, Ouz'un aslmasnn, mantki olduu iin doru olduu bile sylenmiti. Anayasa'nn 146. Maddesi, Trkiye Cumhuriyeti Tekilat Esasiye Kanunu'nn tamamn tayir ve tedbil ve ilgaya ve bu kanun ile teekkl etmi olan Byk Millet Meclisini skata ve vazifesini yapmaktan men'e cebren teebbs edenlerin cezasnn idam olduunu belirtir. Ouz, Trkiye Cumhuriyeti Tekilat Esasiye Kanunu'nn tamamn tayir ve tedbil ve ilgaya ve bu kanun ile teekkl etmi olan Byk Millet Meclisini skata ve vazifesini yapmaktan men'e cebren teebbs etmitir. u halde, Ouz'un idam edilmesi zorunludur. A+B=C kadar doal! Ouz'a dair dier btn veriler, yuvarlanacak, yok saylacak ve can alnabilec ektir. Bu mant hi mi hi arlamyordum! Nitekim Ouz ld, ben Matematik Faklte-si'ni braktm. Esas meselenin Aristo mantn ve dolaysyla matematii iime sindirememem, eksikli kalmam olduunu inkr etmiyorum. Osman Amca'nn iddia ettii gibi 'akl ve dinde' eksik olmam -o, 'dun!' derdi- kabul ediyordum. Evet, bir kadn olarak ben ne Kenan Kadzade'nin pozitivist kurallarna ne matematiin ne de siyah-beyaz slmn bitmez tkenmez karsama zincirlerine iltifat edebilirdim. Ouz'u asanlarn, asld iin kahraman sayanlarn, ecinselliini saklayanlarn yobazlklarm kabullenmem mmkn deildi. Yusuf Eralnn, 'Yaam fiziktir, yasalar var,' diye balayp, 'Trkiye'nin bilimsel kaderi yolunda ilerlem esinin nlenemeyeceinden' ve 'uzlamaz elikilerden yola karak, Ouz'un idamna getirdii mantkl aklamay kabullenmem de mmkn deildi! Siyasi kltrmzn deimez hkm, 'hem maneviyat hem liberal hem demokrat hem baskc hem tarikat hem de Atatrk olunmaz. Olunursa, bunun adna yzszlk denir' trnden bir akkara snflandrmay izleyen sulamay kabullenmem de mmkn deildi! Ne ki, saylan sfatlarn hepsinin derece derece geerli olabilecei yzlerce durumu dnebiliyor olmam da rahatlatmyordu beni. ok gentim, ok toydum. 'Yzszlk', 'kafa kankl gibi sulamalar beni sindiriyor, susturuyor, daha da nemlisi yldrabiliyordu. nsana zg niteliklerin byle yuvarlanmas, kaba izgilere indirgenmesi, nedenini aklayamadm bir hzn veriyordu. Hatrlyorum, 'Ya sev ya terk et!' diye bir slogan vard. Her duyduumda irkilirdim. Bilirdim ki, lkemin her bir eyini sevmem de mmkn deildi, terk etmeyi dnecek kadar hibir eyini sevmemem de! Kararsz, uuk kak bir tip olarak tannyor olmam, insanlar benden uzaklatrd. evremde 68 kuandan kimse kalmad. Liberallerin slna da ben dayanamadm. Kendimi 'kararl' biri olmaya zorladm, olmad. Demokrat olmaya yellendim, lkeye demokratik yollardan 'eriat ynetimi' dedikleri kurguyu getireceklerin zerinde bask oluturulmasn knayamadm. Maneviyat tmyle reddedemediim iin, liberallerle birlikte hareket ettiim oldu. Bektai Tarikatna duyduum sempati muarzlarn etkisizletiren Atatrk' minnetle yd etmemle sonuland. Allah'n kitab old uu nclnden yola karak Kuran'in klelie ya da aklma uymayan baka bir eye, cinlere mesel, inanma zorunluluunu kabullenmem mmkn olmad iin, Allah'n varln sorgulayan bir mmin olmann dehetini de yaadm. Saakl bir sosyalist! Saakl bir Mslman! Saakl bir kapitalist! Saakl bir kadn! Saakl bir erkek! Saakl bir Doulu! Saakl bir Batl! Saakl bir Trk! Saakl matematiki! Saakl psikot erapist! Saakl biz! Saakl ben!

145

Sayn Yarg, beni etkisizletiren bir durumdu bu. Buna karn, siyah-beyaz bilimin yanl olduunu rendiim o gne kadar, kabahati her an her eyi deitirmeye, eklemeye, bezemeye, btn bildiklerini unutmaya, yeniden balamaya tene yapmn, hibir dnce biiminin egemenlii altna giremeyen disipl insizliinde buluyordum. 'Bu topraklarn ocuuyum, Trk'm,' diye dnrdm, 'Doru veya yanl cevaplarn olmad, kabahatsiz bir ortamda hi yaamadm. Tepkim buna!' Oyun oynamaya bile alk deildim ki, bilimin tmyle ahlakd, tmyle sorumsuz olduu gereini iime sindirebileyim! Ekonomik zgrlm yoktu ki, gnlk yaantm iyiletirecek hibir sonu alamayabil ecemi bile bile matematikle oynamay srdrebileyim! Bilim adamlarnn genliklerinde ya elenceli kimya deneyleri yapanlar ya da elektrie, mekanie ilgi duyup bo zamanlarnda evdeki radyolar skp birletir enlerden olutuu sylenirdi. Meer ki, lahana turusu yaplyor olsun, ben - tuz ziyan olmasn diye - suyu bile tuzlayamazdm nerede kald kimyasal deney saylabilecek karmlara karmak! Ne almayan alar saati ne de bozuk prizi elleyebilirdim. Bir gn ie yarar diye pasl vidalar ayakk ab kutularnda saklard, msriflik sulamasndan bizar annem. stelik kzdm. Sakla-yamadm tornavidann resmettii durumun ad belliydi, 'kl Aye!' Hatice'nin takt, annemin kolayca benimsedii lakabm! stelik, matematik renmemi ben deil, daym istemi, babamn ruhu talep etmi, tandm hibir yere benzemeyen, kendisine zg kavramlar, balantlar olan bir dier, br, dnyaya, srgn gnderilm itim. Erkni'ye sylediim gibi, ktlk olsun diye deil, Hac Amca'nn 'gkler ve yerkre arasndaki grnen ve grnmeyen saysz kk-byk lemlerinin gereim renmem iin. imdi bakyorum da, daym da bebekler kadar masummu gerekten! 'Bir de Poincare'n raslant ve determinizmin uzun dnemde bilinmezlikte bulutuklar iddiasnn iinden kabilseydim, ne biim bir cinsel sapklkla sulanrdm kim bilir?' demi, gldrmtm Erkni'yi. Bildiiniz gibi, aslnda hi de uuk bir balant deildi kurduum. Yirminci Yzyln sonuna gelmitik ve benim meslektalarm hl insanolunu bilime ynelten tutkunun kkeninde cinsellie duyulan merakn yatt n iddia ediyorlard: 'Bebeklerin nereden geldiini sormakla ie balarsnz, bu baka sorulara yol aar ve bir anda kendinizi nitrogliserin imal ederken ya da diferansiyel denklemler yazarken bulursunuz.' Freud, yle dolamt ki dnrlerin bacaklarna, Moder-nizm kadn-erkek, ben-teki ayrmnda yle kat, onlar yle erkektiler ki, byle diyorlard. Ben bunu da iime sindiremiyordum. Bana sorarsanz, btn bu bilimsel abann ardndaki drt, seks meks deil, fenafillh olmak itiyakyd. Bu saatten sonra Kutsal Kitaplar dar geliyordu ama bilim adamlar ilhi bir dzenin varlna inanmaktan vazgeemiyorlar, bu nedenle de, kinatn anlalabilir olduu nkabulnden yola kyorlard. Baka da areleri yoktu. 'nemli deil,' derdi Erkn de, 'Neyi neden yaptklar, psikolojik sorunlar o kadar nemli deil. Soft bilimlerle uraanlarn yanlgs bu. Matematikiler ve fizikiler, kendine zg yasalara sahip, nemsiz psikol ojik sorunlarn ok tesinde, garip, tutkulu ve bir bakma ok gzel bir gerekle uratklarnn bilincindedirler.' 'nemli deil olur mu, canm! diye itiraz ederdim, 'Dnyada varoluu sorunlar zmekten daha nemli ne olabilir? Sizin 'gzel' gereinizin biz sradan insanlara ne yarar var? Weyl erisinin neresine dtm syleyebilir misin, bana? Ya da Schrdinger'in Kutusu'nun iindeki o kedi deil de ben olsaydm, hem var hem de yok olan ben, insanolu olsaydm, 'nemsiz bir psikolojik sorun' dediin akl salm nasl korumam nerirdin? Yoksa, ldrmam da m nemli deil?' 'Kendi hazinesinin dilencisi olmak buna denir!' derdi Erk-ni, 'Ne yapt, srlarn beraberinde mi gt rd, eyh Muzaffer? Matematiin ok byk bir krallk olduunu, ona ancak matematiksel sezgi ile kutsanmlarn, grebil enlerin, sahip olabileceini anlatan Kenan Daymn ne denli dindar olduunun, aslnda aradnn, Alimimutlak, her eyi bilen Allah'n katna varmak, Bir'de yok olmak olduunun farknda olmadn ok ge anladm. Anladm ki, Kenan Daym, Mslman olduunu sylerken samimidir. Kelime-i Tevhidin ikinci yans n atp, 'Ehe-d en La ilahe illllah'ta kalrken de yle. Btn yapt, gnah kavramn, kinatn yaps ve fizik yasalarnn doasna dair bildiklerimizin nda kabul edilebilir olmaktan km astroloji ve yldz fallar gibi, btl bir inan olarak Krkuyu'ya gmm, orada brakm olmasdr. Ne yani? mam Gazali bile dem emi midir ki, eriatla ters dtnde bilimin tarafn tutacaksnz!' Anlyorsunuz deil mi? Oppenheimer, Hawking, Penrose, Osman Kuran ya da Yusuf Eraln, evreni/ kinat aklamaya alan herkese kar isyan duygulan ile doluymuum. En bata da kinata dair her eyin insann kafasnda neler dndn aratrarak anlalabileceine inanan Immanuel Kant'a! 'nsan kafas yle mi? Biare Ortadoulu beynim benim!' Kuantum gibi fevkalde mzikal, tlsml kel imeler! Parack fizii, zamann ynn belirleyen eri, kinatn birbirinden farkl iki ucu, evrenin birbirine benzemeyen ba ve sonu derken, lemler, eflk, kinat, mekn, feza, uzay! Koyun yapa benzeri birbirine dolak, umutsuzca ayrmay bekleen kavramlar! Taranp alacaklar yerde alacakaranln souk terler dktren bilinmezliine dolanan bilgi krntlar! Canhra bir gayretle Big Bang'in, sonlu sonsuzluun, evvelin iindeki zamann iinden kmaya alan beynim. Eziklik, eziklik, eziklik!

146

'Kahpe felek' diyerek Trkeletirirken Arjantin tangolanm, felekiyyatn 'astronomi ' demek olduunu nereden bilebilirdim ki? Hangisi daha acmaszd? Gkyznn o en parlak yldz Sirius'u, blis'i recmetm ekte kullanlan kaba saba bir kaya parasna indirgeyen Osman Amca m, basit sonlu gruplarn snfland nlmasna dair nl teoremin be bin ksur sayfalk kantn bama kakan matematiki mi? Sayn Yarg, bir Trk olarak, yllar yl Kenan Daymn ahfad olduumuzu syledii, meer yanld, bir dier Kadza-de'nin, III. Murat'n eyhlislm Ahmet emsettin Efendi'nin, 'Rasat icrasnn feleklerin srl arn renmeye teebbs mahiyetinde bir kstahlk' olduu ve 'rasathane tesis eden devletlerin zeval buld uu' gerekesiyle Takiyddin Efendi'nin Cihangir srtlarnda kurduu gzlemevini Donanma Kumandan Kl Ali Paa'ya topa tutturmu olmasnn utancn iimde tadm! emsettin yobazsa, Takiyddin de mnecc imbayd, tamam. Adamn drt yz yl sonra apartman yneticimiz Nevzat Hanm'n kolejli kzna yldz fal aan Asiye Hocanm'dan fark yoktu, bu da tamam. Diyanet ileri Bakan olarak, btl inanlara kar Deniz Kuvvetleri'nden yardm istemi olmasnn '90'l yllarn Trkiyesi'nde yadrganacak bir yan da yoktu, bu da tamam. Velkin, kuantum mekaniinin Schrdinger'inden, Beyaz Ccelerin i yapsn ortaya dken Eddingt on'a kadar, fiziki/matematiki herkes, Hristiyan azizlerinin, Augustine'nin, Thomas Aquinas'n, Jean Calvin'in nnde eiliyorlard. Bu da beni beynimin kalitesine ilikin derin bir yeise srklyordu nk ne kadar urarsam uraaym, 'kader yoktur, iler o anda oluverir' diyerek, kulun Allah'ndan bamsz bir irad esi olduunu, insann tm fiillerinin yine insana ait olduunu ne sren Mu'tezile mderrisleriyle Gdel'in eksiklik teoremi arasndaki ilintiyi bir trl kavrayamyordum! ok mu nemliydi kavramam? Evet, ok nemliydi! nk insan rendikleri arasnda balant arayan, anlam kovalayan bir yaratktr. Oysa ben, ne erke'in Krkuyu Ky'nn sszn ne de oraya dair yanl da olsa ipularn, TBTAK'n zenle sadeletirdii mesel 'Uzay ve Zamann doas' gibi makalel erde bile bulamyordum! Sayn Yarg, bilimin peini brakmaya niyetim yoktu ama Krkuyu'dan da vazgemi deildim. Bu nedenledir ki, tam buuk yl, hayatla ilikisi olmayan birtakm rakamsal trenlere ciddiyetle katldktan sonra alt ay yataktan kamadm bir depresyona girdim. Beni kurtaran okdeikenli mantk oldu. Ne zaman ki, Isaac Nevvton'un beyaz n renkli klarn karm olduuna dair teorisiyle biirlikte bilimin, Aristo'nun kinat grnn peinden gitmekten vazgetiini rendim, adamn akla dair iddialarn sorgulamaya baladm. Saakl Devrim ortaya knca, onlara katldm. Aristo'nun yanllk yaptna, sylediklerinin o gnlerin popler kltrn yanstan bir kapris olduuna inanmtm. Akkara mantn kabulnn apak bir mantk zorunluluu deil de, gnmze zg bir beeni, bir kapris, bir kltrel artlanma rn olduuna inanmtm. 'Kuantum fizii, Aristo felsefesini reddettiine gre, akl yrtrken ya da bilgisayarlarmz tasarlarken biz neden kullanmak zorundayz?' diye soruyordum. 'Aristo'nun koyduu snrlarn dnda kalan dorular ne olacak?' diye soruyordum. 'ok deisk enli veya Saakl Mant ve rnlerini nasl aklayacaz?' diye soruyordum. Hepsinden ok, 'Trk dnc esine szan Saakll nasl aklayacaz? Saakl Mantk Trk inan sisteminin neresine oturuyor?' diye soruyordum. Ne ki, dorusal mantn, ikili sistemin lkemiz insanlarnn kanndaki orann saptamakta hata yapm tm. Batllama orann ciddi biimde kmsemitim. Toprak'a, trblans, kaosu, dorusal manta oturt amadklar iin yllarca grmezden gelen, yllarca yok sayan matematikilerden daha ok prim vermekle -dil erseniz, daha az prim vermekle- hata yapmtm. Madem bilim tarihinin ura konularn mutlak kontrolleri altna alamyor olmaktan holanmadklar iin, fizii brakp matematie geenlerle dolu olduunu biliyordum, Toprak iin lnetli karenin oluturduu dnyann en az bilim kadar srprizlerle dolu, bilim kadar anlalmaz olduunu idrak edebilmeliydim! Delikanl nn Lnetli Kare'yi terk edip, cevaplan matematiksel bir tutarllkla sunan mridi, Salih Hoca'ya snmas nda anlalmayacak bir ey yoktu! Oysa, ben kalktm, ocuun tek dayanan elinden almaya altm. st elik, insann sinir sisteminin beynin kendisine gelen uyarlar belli bir dzen iinde ve otomatik olarak anlaml andrmas esas zerine kurulmu olduunu, bu srecin herhangi bir nedenle kesintiye urad durumlarda, kendisine ulaan uyaranlar btnlkl tasarmlar halinde formatlayamayacam bile bile! Benim Toprak'a yaptmn, Bekir'in Devrim'e yaptndan fark olmadn da ok ge fark ettim. Bekir, Devrim'i yazhanesine getirttii o gece kendisine sahip olamam, ona, onun masum ruhunun kaldramayac a yk yklemiti. Ben de yle. Ben de, Zozulya meselesinden dolay Osman Amca'nn bana gelebilec eklerden duyduum dehetle Toprak' iinden kamayaca bir felsefi girdaba sokmaktan geri durmamtm! Oysa, mehur szdr, 'ok servet haramsz, ok lf yalansz olmaz!' Eski Trkiye'de byle derlerdi. Sayn Yarg, biz baz dorularn Talipler, baz dorularn Mridler, bazlarnn Salikler, dier bazlarnn Vasllar iin olduu eklindeki kadim snflandrmay da unutturulmutuk! Modernizm, bizi sfr noktasnda bir sistemin, mesel, sivri ucunda dik duran bir kalemin ya da lnetli karenin gbeinde tutunm aya alan bir ocuun durumunda meydana gelen ok kk bir deiikliin, kendisinden sonra gelen ve zamanla stel biimde byyen bir deiiklie yol atn grmeme yolunda artlad. Buna karn, kaos yas as hkmn icra etti ve benim balang durumuna yani '90'l yllarn Trkiyesi'ne, pamuk iplii ile bal olan Toprak'a bu mdahalem cinayetleri hzlandrd.

147

Ben, ocuun tekini anlamasn, tekine, Osman Amca'ya, Devrim'e, Sarp'a zne payesi vermesini hedeflemitim; Toprak, beni kfre taviz vermekle sulad. 'Bir mcahit iin uzlamayla, ihanetle kazanlacak gnahkr bir yaam, lmden beterdir,' dedi, 'Gnahkr bir yaamn be paralk deeri yoktur.' Bilmiyorum, Ayla! Dnmem lzm,' dedim, 'Ne var yani! Uncular Holding, Ko'tan, Sabanc'dan daha m kt? Kartelse onlar da kartel, bunlar da!' diyen amcakzma. 8 Amcakzlarmn sebebi ziyaretlerinin ne olabileceini merak etmeyi de ancak ondan sonra akl ettim. Sabahn o saatinde Toprak'n dedikodusunu yapmaya gelmemi olsalar gerekti. Birbirlerine baktlar, biraz da sylenmemi bir ey kalmam olmasnn etkisiyle sanrm, itiraf etmeye karar verdiler, 'Aslnda biz sana gelmediydik. Karya geldiydik. Yakaladn bizi. Ama sonra da sana urayac aktk! Vallahi! Akl sormak iin, Toprak' nasl yapalm diye! Kardaki ilerine gelince, Toprak'in datt bar, znur'un kocasna aitti. Mjgn, hasar Bekir'e duy urmadan demek istiyordu. Adam, mahkemeye gitmesin diye ricaya gelmiti. 'Barn onlara ait olduunu da m Mnevver'den rendin?' diye sorduumda, Toprak'in annesi boyn unu bkt, 'Asiye Hocanm syledi. Mnevver, tanmaz Mehmet Beyleri.' Yine bir ey drt, 'Anlattn o Krt korumalar da m tanmazlard Mehmet Beyi?' diye sordum, amc akzlarm balarn nlerine ediler. 'Bana bakn, yoksa siz mi?' diye baladm ve evet, kar dairenin satlk olduunu da onlar sylemil erdi, znurlar'a. Evet, Mehmet Bey Krt't ama Adyamanl eyh Rait'in mridlerin-dendi. Doru, dviz ii yapyordu ama islm'da dviz speklasyonu mubaht. eyh, yle fetva vermiti. Ayaa kalkm, 'Hadi anam, siz gidin de ne konuacaksanz, konuun,' demitim. 'Kovuyor musun bizi?' Omuzlarm silktim, arkam dndm. Oysa, alamamak iin kendimi zor tutuyordum. 'ok kzdn, deil mi?' diye sordular, 'Yoo' demitim. 'Sadece dnyordum. Kadzadeler'e hakszlk ettiimi dnyordum. Onlarn hi deilse dnya nimetlerinde gzleri yoktu. Ne tuhaf. Anlattklarnz, Osman Kuran' bile gnn aan kayglarn adam olarak yceltiyor vicdanmda. Kim derdi ki, eyh Muzaffer'in torunu, baseball apkal, yumru pazulu bir balyoz ocuk, islm' bir fi kire indirgeyerek, kar konulamaz bir sreci, Allah'n islm'dan koparlmas srecini bal atacak? En iyisi sen bunu gtr de bir okut bacm.' 'Asiye Hocanm' bulabilseydim!' Yakalandnn farkna varm, kpkrmz kesilmiti, Mj-gn. Ayla'nn, 'insan fani, kapital baki, hemire!' dediini duydum, 'Vakit, nakittir, kalk, hadi! Kalk, gidelim!' lene doru da daym urad. 'Yry yaparken, turun grdm. Reel yapmak istersin diye aldm sana. Be kilo. Yeter mi?' 'Aman, daycm, neden tadnz bu kadar arl!' elinden poeti dar kapmtm. Annemle beni kartrm, heyecanlanm, yalnz yaayan bir kadnn be kilo reeli ne yapacan dnmemiti. 'Ne bileyim ite, sen seversin diye dndm, aldm.' 'Bayrlm tabii de,' diye yalan syledim, 'Siz zorlandnz diye canm skld.' Hatayd! Yallktan nefret ederdi daym. 'Ben arslan markaym! ' diye vnd. aka yapt izlenimini vermeye zen gstererek, pat pat midesine vurdu, 'Demir gibi bak! Yamur amur dinlemiyorum. Gnde asgari alt kilometre yryorum. Gdana da dikkat edersen, byle oluyor ite.' 'iyi yapyorsunuz, vallahi,' dedim. 'Bizimkileri gryor musun?' diye sordu, 'Pek seyrek' dedim, 'Dn akam yle bir uradlar, o kadar. Ne oldu? Bir ey mi var?' 'Devrim'in halini beenmiyorum. Bizim orada Akter Pasaj diye bir yer var. Hep orada gryorum. Sa sakal birbirine karm, esrarke klkl olanlarla beraber. Kendi de bir tuhaf olmu. Son zamanlarda grdn m hi?' Grmediimi syledim. 'Ddk gibi dar pantolonlar giyiyor. Arkadan knn arasna kayor, yle dar. Ayaklarnda asker post allar. Bluzu vcuduna yapm, gbek delii ortada. Bileklerine adi boncuklar takm. Sa bir tarafta ba bir tarafta. Btn gn o Pasaj'dan kmyor.' 'Ne varm o Pasaj'da?' 'Birahane gibi bir yer var' dedi daym, 'Kadky'n btn itleri orada. Bangr bangr mzik alyorlar. Esnaf yaka silkiyor, kapattrmak istiyorlar ama kapattramyorlar. Babalardan birinin yeriymi. Uyuturucu mafyas.' 'Kar komu olmasn? Adamn ad belli mi?' 'Adn bilmiyorum,' dedi daym, 'Ka yana geldi Devrim imdi?' 'On drt var herhalde!' 'Mjgn gz kulak olmuyor mu buna?'

148

'Btn gn okulda Mjgn. alyor. Ne bileyim?' 'Sonu iyi deil o kzn,' dedi daym, 'Liseyi bitirmesi bile benim iin srpriz olur.' Canm acmt, 'Daycm! Konumayn byle!' 'Tamam tamam! Konumayalm! Biz hibir ey konumayalm! Biz konumazsak her ey yoluna girer!' 'Onu demek istemedim!' Ama kzmt, durmas mmkn deildi. Tipik tavryla trmandrmaya balad meseleyi, 'Ben senin ne demek istediini bilirim! Bilirim ben senin ne demek istediini! ok iyi bilirim! Sen burada oturur byle, akl nca drt taraf idare edersin! Anan da byleydi! Drt bir taraf idare ettiini sanrd! Ne haliniz varsa grn diyebilsem! Kaba, duyarsz bir adam olsam, olabilsem, hi mesele yok! Ama ben gryorum ilerin nereye doru gittiini! Gryorum ve kahroluyorum! uraya geliyorum, seni uyaraym, sen de anasn-babasn uyar diye, takndn tavra bak!' 'Daycm, yanl anlyorsunuz, tavr filn takndm yok! Nereden kartyorsunuz bunlar? Neden tavr taknaym!' Bouna konuuyordum. 'Takmyorsun efendim! Grmyor muyum ben? Kr mym?' diye bary ordu, 'Onun yanna getin, savunmaya baladn hemen! Ben de kabahat ki, lf atm! Ne iin var senin be adam! Brak ne halleri varsa grsnler! Ka gnlk mrm kalm zaten urada! Senelerdir ty bitti dilimde! Su iradi deildir efendim! Deildir! Ferdi sua tevik eden evresidir! Kt muh ittir! Kltrszlktr! Bu kz o itlerle birlikte olduu srece bataa saplanmamas mucize olur! Sonra kimse gelip alamasn bana!' 'zmeyin kendinizi bu kadar! Belki o kadar kt olmaz!' Yine hata! Daym dorularndan asla phe duymazd ki, yanlg ihtimaliyle rahatlayabilsin! Aslnda o aamada sylenecek sz, 'Merak buyurmayn, kimse size gelip alamaz!' olmalyd, 'Kimse size gelip alamaz, nk siz teselli etmeyi bilmezsiniz. Oluumdaki hatalarn birer birer sayp, dvmekten beter edersiniz, size geldiine geleceine piman olur insan. Bu bir gizli hiledir aslnda. Asl amacnz acya bulamamaktr. Kendi den alamaza snp, acdan uzak durursunuz.' Bunlar syleseydim, hncm alacaktm ama pek de doru sylemiyor olacaktm dorusu. mrn dnyay dzeltmeye adam bir adamn ac ekmemesi mmkn myd? Deildi elbet. Hatta, tam tersine, daym mr boyunca mutluluk perhizi yapmt. Keyif perhizi yapmt. Aclar, onu ykamazd, nk daymn kendisi her an peindeydi aclarn, beklemedii bir anda yakalanmas mmkn deildi. Kronik ktmserlii a gibiydi. Yaamsal dozlarda olmayan aclarnn sreklilii onu nihai darbenin ykclndan korudular. Bu nedenledir ki, ne Ouz'un idam ne annemin izleyen lm ne Devrim ne de dier ulusal felketler yreine indiremedi. Yatanda o gnlerde pek az kfire nasip olan sakin bir lmle gitti. Ne ki, beni evden karan da daymn bu becerisiydi. Her gn lecek gibi olmaktansa, bir defa lmeyi tercih ettiime karar vermitim. Ama tabii ok gentim. Kendi bildiim canm kurtarmann yolunu ben de Kenan Kadzade'nin kapsama alan dna kmakta bulduydum. 'Acaba, Bekir'le siz mi konusanz?' En byk hata! 'Ne mnasebet, efendim! Devrim meselesinin muhatab ben deilim! Konuacaksanz, siz kendi aranzda konuursunuz! Ne konuacam ben o sarho herifle!' detim olduu zere, bir uzlama patlattm, 'te bunda haklsnz! Bekir'le konumak ok zor. Karak olda doru syleyip mahkemede aan bir tip oldu, kt!' Fakat daym uzlamaya hazr deildi. 'Dnyann parasn kazand ama ne haber!' dedi, 'Sarho marho ama iini biliyor. Mjgn'n altna Japon arabasn ekmi byle. Kim bilir ka bin lira!' Ne o sesindeki haseti saklamay becerebilmiti ne ben daymn Japon arabasna heves ettiini anlam olmaktan duyduum aknl! 'Aman daycm, eksik olsun! Ne diyorsunuz siz, Bekir'inki de hayat m?' 'Canm, efendim, alacak elbet. Hepimiz altk.' 'Onunki alma deil ki, kt! kt yapmaya raz olduktan sonras kolay. Siz isteseydiniz neler gtrrdnz!' 'Ben enayilik etmiim' dedi daym, byk bir itenlikle, 'Daha 61'de, Toprak Mahsulleri'ne traktr aln rken, Harvetion firmas komisyon teklif etmiti de adamlar kovmutuk! Ne akl ama! Ben komisyon almadm diye devlet daha m ucuza ithal etti traktrleri? Fiyatlar m dt? Yooo! Paralan heriflerin cebine kald, hepsi bu! Enayilik deil mi, bu?' 'Ben yle grmyorum,' dedim, EKONOMK AKLIN YOLU'n benden nce fark etmiti daym, daha da sinirlendi. 'Brakn canm bunlar! Hem serbest piyasa ekonomisi diyeceksiniz hem de komisyon alan adam sulayacaksnz. Olmaz yle ey!' 'Yani, imdi, serbest piyasa ekonomisidir diye her ey mubah m olacak?' 'Mubah efendim,' dedi daym, 'Kendinizi kandrmaynz. Serbest piyasa ekonomisini benimsediyseniz, sonularna katlanacaksnz. Bal tutann parman yalamasn istemiyorsanz, o zaman bal ortadan kaldr

149

acaksnz. Adama on be bin lira maa vereceksiniz, nnden milyonlar geecek de almayacak! Neden alm asn? Benim gibi enayiler almaz. 'Estafurullah!' 'Brak imdi, brak,' dedi daym, yine, 'Baban sigortal olmasayd, kmz satsak annenin hastane masraflarn deyemezdik. Bekir'e kt diyorsun, ne hakkn var kt demeye? stanbul'a geldiinde knda donu yoktu olann, ne haber! Babas olacak adam da be kuru gndermedi. Gene de batac ediyor, Osman Efendiyi, o baka. Burada inaat amelelii yapt da yle bitirdi okulu. Bak, imdi kzn kolejl erde okutuyor. Hi sanmam ya, inallah, o da kymetini bilir babasnn. Bizim kymetimiz bilinmedi, inallah Bekir'inki bilinir.' Aniden kalkt, 'Hadi, ben gidiyorum!' 'Yemee kalsaydnz daycm! Bir eyler yeseydik!' 'Yok, perhizdeyim,' dedi daym, 'Size afiyet olsun.' Kt gitmesin diye kendimi glmeye zorladm, 'lhi daycm! Benden baka kim var ki, 'size' diyorsunuz?' 'Ne bileyim ben, belki vardr,' dedi ceketine uzand. 'Siz' dediinin ona kar olan dnya olduunu dnmtm. Ne yapp edip beni dnm, turun getirmi olmasn takdir etmediime inandrmt kendisini. Kt oldum. Geitirmeye altm, 'Bekir bu hafta bana gelecek, onunla konuurum.' 'Bekir gelemez,' dedi daym, 'Osman burada. Salih Hoca diye bir dzenbazn tevikiyle MMZ'ye be yz milyon kaptrm, kurtarmak iin kap kap dolayorlar!' Gzleri kindar klarla parlyordu, yz kurt yz gibi uzamt, 'Mslman tarrarlar geirdiler ite!' dedi, eliyle mstehcen bir iaret yaparak, 'Hac Efendi, 'Namusu asgarm gitti!' diye dolamyormu.' 'MMZ,' Mslman Marketler Zinciri anlamna geliyordu. Tarrar,' birisinin maln mlkn dolandrp kendi katna getirene deniyordu: 'Ulu tarrarlk ise budur ki, halk gvenip kendi eliyle nesi varsa saklamas iin buna verir. ahit yok, tezkiye yok. Eer gittii yerde lrse emanet kald gvenilene, Allah' ile kendisi bilir. Gvenilir olmak hem dnyaya hem ahirete yarar.' 'Ne diyeyim daycm, ne diyeyim!' Geirirken kapda Nevzat Hanm'la karlatk. Apartman, ylbadr diye ssledii, sahte Atatrk i eklerini topluyordu. Daymn kadn selmlama biiminde paraya duyduu saygy bir daha grdm sandm, bir daha kt oldum. Nevzat Hanm, tatszl fark etti, 'Birka dakikalna urayaym demitim, rahatsz etmiyorum ya?' Daym gndermi, onu buyur etmitim. nceki gnn mnasebetsizliini iyiletirmeye gelmiti, Nevzat Hanm, 'Siz onlarn kusuruna bakmayn, mre Hanmcm. Ne de olsa cahil insanlar bunlar. Fakat, Asiye Hocanm, bir fal bakyor, inanamazsnz ne kadar iyi bakyor! Sizden sonra bir yldz fal at, bizim ol ann sevgilisine vanncaya kadar bildi! Aslnda sizi de ok iyi tanyor. Yeeninize de o okuyormu. Devrim diye bir yeeniniz yok mu yoksa sizin? Bakasyla m kartrd, acaba? ok gzel bir kzm, deil mi? Ona da nazar duas yaptrmlar.' Lf deitirmitim, 'kran'n nesi varm, belli oldu mu, bari?' 'Yldzna bakt ite,' dedi Nevzat Hanm, 'Ama bir sevgi belirtisi bulamad. Fakat diyor ki, bu aldatc bir olaym. Muhtemelen gizli sevdadr diyor. kran'in tand delikanllarn bir listesini istedi benden.' ant asn gsterdi, 'Dnebildiim kim varsa yazdm, gtryorum, inallah, birilerini unutmadm. Muska iin lazmm. Sevdii birisi varsa nce onu ortaya karacak. Sonra da muska yazacak. Bu liste ie yarar, inallah!' 'nallah!' 'Bu da baka bir tarif!' diye sylenerek, drde katlanm bir kt paras kard, 'brahim Efendi Hazr etlerinin tarifi, ite burada yazyor: 'Kzn evresinde bulunan delikanllarn saysnca aklta alnr, bir tast aki nceden okunmu suyun iine atlr. Kur'an'dan ksa bir sure okunur, suya flenir, sonra talar sudan bir bir alnr, her alnta bir besmele ekilir. Sudaki btn talar alndktan sonra, bir ta da kz iin tasa atlr, karlr. Daha sonra her tan zerine mrekkeple birer harf yazlr, kurumaya braklr Harfler kuruyunca kzn adna atlan ta da o talara katlr, talar kk bir elee konur, sallanr, havaya frlatlr. Elek altlarndan ekilir. Talar yere dnce, her biri yoklanr. Kzn ta hangi tan yaknnda ise, kz onu seviyor demektir. O tala kzn ta alnr, bir muambaya sarlr, yetmi bir 'ya, Alim' sylenip, muambaya flenir. Bu muamba o delikanlnn getii yolda bir yere gmlr. Daha sonra delikanlnn adn oluturan harflerin i ie getii bir muska yazlr. Harfleri bir daire iine alp, dairenin evresini 'Bismillah, ya ilah' szleriyle ev irmek gerekir. Bundan sonra kat muamba sarlr. Muambay da kat bezle sarmak, kzla olann adl arn oluturan harflerin saysnca diki vurup dikmek gerekir. Muska kzn boynuna alrsa, yirmi sekiz gn iinde olan kza yaklamaya balar, kzn da uykusuzluu gider.' 'Ya cinse ne olacak?' diye sorduydum, 'Hani, dediydi ya Asiye Hanm, 'Ya instir ya da cindir' diye?' 'Onu da dnecek herhalde!' dedi Nevzat Hanm. Gitmesini zor beklemitim, telefona yapmtm, 'Ayla! Yahu, siz ne yapyorsunuz bu Devrim'e?'

150

'Vallahi, ben bir ey yapmadm abla! O gece bana geldiinde sarhotu. Snav m kt gemi, ne olmu, kafas bozulmu. Okuldan sonra bir arkada var ule diye, onun evine gitmiler. arap imiler, fena olmu tabii. mer evde yoktu, o haliyle de ben gnderemedim. Gelir gelmez de uyudu kald zaten. mer gelince uyandrdk, amcas ald gtrd!' Bence bu muska meselesinden daha vahim bir bilgiydi ama kapt rmtm bir kere, 'Eeee? Cinci hocalara m tedavi ettiriyorsunuz?' 'Ne hocas abla? Benim hocadan filn haberim yok! Mjgn gtrmtr. O, Mnevver'i benden daha iyi tanr. Hani, Bekir Abi'nin Zehra diye bir sevgilisi vard ya bir zamanlar. O Zehra, bizim Mnevver'in arkad ayd. Mjgn o zamanlar ok tan-dyd bu Mnevver'e. Mnevver'i de Asiye Hoca okuduu iin, ondan renmitir de gitmitir. Gene de ben bir sorarm, sen merak etme.' 'Akter Pasaj diye bir yer varm, oraya taklyormu, doru mu? Orada bir birahane mi ne varm?' 'Genlerin hepsi oraya taklyor, sadece Devrim deil ki! Mzik dinliyorlar, dans ediyorlar, dearj oluy orlar, ne yapsnlar? Mjgn' bilirsin, bann etini yer ocuklarn. Bekir Abim de eve ya hi gelmiyor ya ok ge geliyor. Bunalyor ocuk, ne yapsn? Bir gezdiren yok, bir yere gtren yok. 'Vukuat adiyeden diyorsun imdi yani sen?' 'Eskisi gibi deil ki abla imdi! Devrim'in yandaki btn ocuklar iiyor. Okulda hademeler gnde hi toplamazlarsa yirmi tane bira iesi topluyorlar. Ama sen yine de Mjgn'la bir konu istersen.' 'Fatih nasl?' 'Aman maallah o ok iyi! Kuzu gibi evldm! Resme merak sard teyzesi. Ne gzel resimler yapyor bir bilsen! Rahmetli Ouz'a ekmi!' Dedi ve telland! 'Kaderi benzemesin!' Ouz'a benzeyen ynnn sanata yatknl ile snrl kalmasna dua ettiini duyabiliyordum. Kardeimin soluk fotorafn grebileceim bir yere oturmu, gnein batn seyredermi gibi, uzun uzun bakmtm. Darda trafik artmt. Ani fren yapan otomobillerin slak asfaltn zerindeki cayrtlar duy uluyordu. znurlarn eve dnd ocuun lklarndan belliydi. Televizyonda fasl vard. Barda taran damla gibiydi. Ne tuhaf. Severdim oysa. 'Biliyor musun, ben ok skldm!' demitim Ouz'a, 'Artk kimselerle mek etmek istemiyorum. Ne daymla ne Bekir'le ne Yusuf'la ne Osman Amca'yla. Hibiriyle! Artk, bir bama alaym diyorum. Tertemiz bir saksofon solo. O ters piramitin iinde. Kimseler duymadan.' 9 Efkrl gzleri gzlerimdeydi ve ben dnyordum, 'Kim homoseksel bir devrimciden daha ok tiks inti uyandrabilir? Kim, arkadalarn daha ok mahcup edebilir, kim daha ok aalanabilir? Hi kimse!' Nitekim, Ouz'un cinsel kimliinin stnn rtlmesi, yoldalarn mahkeme heyetiyle yapt yegne ibirlii olduydu, Sayn Yarg. Ad konmu bir ibirlii deildi. Bizimkilerin zihninde 'yiit ibne' diye bir tasarm yoktu, mahkeme heyeti, 'kar gibi adam' asmaktan rahatszd. areyi Ouz'un bu niteliini elbirli iyle inkr etmekte buldular. Kardeim, -bedeninden bir eyler hari tutularak asld. Kadnlar, halamak zere tencereye koyarlarken tavuu, kuyruunun stndeki knty keserler. Onun gibi, bunlar da Ouz'un popos undaki morluklar kesip atsalard temiz temiz asabilmek iin ocuu, armayacaktm. Nitekim, lekeli idam gmleklerini de hogrmezlerdi. Drt drtlk bir idam olmad iin, rgtn yldnmlerinde de ad gemezdi Ouz'un. Asla bir Deniz Gezmi olamad, nk annemin erkek versiyonuydu. Twiggy moda oluncaya kadar hibirimiz farknda bile deildik ama annem imand. Ne zaman ki, frlam kemiklerin estetii kefedildi, annem, dul bedeninin imanlndan, ben de onun yana yaktrmadm gzellik kaygsndan sklr olduydum. Yana yakt rmadm gzellik kaygs, yle mi? Garibim, elli bile deildi! Seneler sonra bir gn televizyonda Vehbi Ko'un, mezarnda rm bedenini gsterdiler. Kay gibi, kupkuru kalmt. Annemin 'Aydede gibi!' diye ikyet ettii yuvarlack yznn asln grdm; kk elmack kemikleri, kk avurtlar -fotoraflarn ideal modeli, kuru kafa. Fotorafna bakyordum, aka paka bedeni, tombul yanaklanyla gen kzlarn ryalarn ssleyecek, 'yiidimiz daraacnda' gzellemesine uygun decek bir tip deildi, Ouz. Bunu kendisi de biliyordu. Cannn karlnda hatrlanma olsun talep etmeyecek kadar gereki, lmnn idamlar iin ngrlen kot ay sradaki hkmller lehine dolduraca umuduyla neelenebilecek kadar halis bir dierkmd. Nitekim Cumhur, kendi kardei Hrriyet'in ipten dnm olmasn, Ouz'un infazna balard ki, bence de haklyd. Kardeim, lmyle de saknmt yoldalarn. Yusuf asla kabul etmedi, ama kendisinin Ouz'un ecinsel olduuna dair en ufak bir imaya iddetle kar kmas tiksinti-sindendi. Bedensel hazlarn ussal boalmalar lehine aaland bir srecin zirvedeki nderiydi. Bana buyruk toplumsal projelerinde bedene gnderme yoktu. '68 kuann dnekleri, ancak onlar kanl canl aileler kurabildiler. Dierlerimiz masa bandan kalkmad. Kd kalemi elinden brakmad. Gazeteci ya da air olamayanlarmz olabilenlerimizin kitaplarn basarlard. Yzyln sonlarnda ne atlye ne de tarlada fiilen reten bir sosyaliste rastlanabiliyordu. Tarmsal retim zaten Mslmanlarn iiydi, on be yldan ksa bir srede endstriyi de onlar devraldlar. Silicon Vadisi deneyimini bilirdik ama alma saatlerinin namaza gre ayarlanmasn, iilerle patronlarn ayn safta durmalarn sanayi kar-devrimi gibi

151

algladk, iyerinde Mevlit'in verimlilii arttrdn grnce daha da rktk. Amele pazarlar kalabalklatka sendikalarn kartelleen yz iyice belirginleti. Dardakiler ierdekileri, iverenleri smrmekle suladklar nda karlarnda sosyalistleri buldular. Trkiye tarihinin 'en nemli' terminolojisine kyamadydk. Ne tuhaf. Biz ki, emei robotlatran yabanclama nedir bilir, var gcmzle kar kardk, dua ile alan, dua ile kapanan fabrikalar, hakkn hell edilmesi artyla alnan boaz tokluuna yeterli cretleri, kfr gibi algladk. Giriimcilerin cinselliklerinin niteliini saptamak, toplumsal projelerini sorgulamaktan daha kolayd. Ayla'nn demesiyle 'Mslmanlara k tuzaklar' kurduk; apknlarn afie edelim derken kadn haklan uruna, kadnlar rezil ettiimizle kaldk. Ve Ouz, 'insanlar gerekten ecinsellik diye ayr bir ey var sanyorlar. Oysa ecinsellik yalnzca bir eylemin addr. Ve 'snfl toplum' gibi tarihsel geici bir kategoridir, insanlarn birbirlerini dil, din, rk, snf ayr m gzetmeksizin sevebildikleri gibi cinsiyet ayrm gzetmeksizin de sevebilecekleri gnlerin gelebileceine inanyorum,' demekteydi. 'yleyse kal bizimle!' diye yalvarrdm, 'Yaayanlarla kal! Konu! Seni ortadan kaldrmalarna izin verme! Bu yapay bir kader! Deitirebilirsin! Bak, sen nasl bilirsen yle hayat! Osman'a bak, dayma bak, anneme bak nasl da eminler dorularndan! anslar da varsa biraz, her eyi bildikleri gvencesi iinde, huzur iinde, sralarn savacaklar. Mezarlarndan karp, 'Sen yanltn, ben doruydum!' diye kavga edecek halimiz var m, atalarmzla? Kalmsa kemikleri kalmtr, ne utandrabilir ne de intikam alabiliriz! Kaderini deitirebilirsin! Deitirmelisin, nk ecinsellik bile seninle kaim! Bizi dnmyorsun, sevgilini dn!' Parmam iple Ouz'un boynu arasna sokamamak, bir yan yumuack ten, bir yan dalayc, hain halat arasnda aresiz kalmak, halat gevetememek, kementten kurtarp kardeimin canm bedenine sarl amamak. Ve pekl da bilmek ki, Ouz'unki sun'i bir kaderdir! nsan yapm kaderdir! Ve bizler, ben, Yusuf, Kenan, anam, Osman, sevgilisi olduu sylenen Zeki, znesi ve nesnesi deildiysek Ouz'un yapay kader inin, neydik biz? Hikmeti vcudumuz neydi? Cezaevine her gidiimde Osman Amca'nn Issz'daki evine girmi gibi olurdum. O ev gibi, bu cezaevi de bir hykt. Demir kaplarn yolun bandaki azman kayalar gibi geit vermediklerini, birbirlerine mengene gibi kapandklarn hayal ederdm. Darda, gneli caddelerde yryen, atkestanelerinin glgelerinde, banklarda soluklanan, otobslerde, otomobillerde cokuyla itien insanlarn bu duvarlarn ardndakileri hay aletler gibi grdklerim dnr, mazgallardan bam karp, iportaclara, pazardan dnen ev hanmlarna, lacivert ceketli Alman Lisesi rencilerine, Ouz'un bir hayalet olmadn haykrdm, kazma, krek ne bul urlarsa kapp gelmelerini, dikenli telleri kesmelerini, betonu krmalarn, kardeimi cinnet gibi bir yanllkla diri diri gmld bu mezardan karmama yardm etmelerini istediimi hayal ederdim. Bana yle gelirdi ki, gerekd olan benim hayallerim deildi. Gerekd olan bu hapishaneydi! Tpk, durduum yerden Krkuy u'nun gerekd olduu gibi gerekd. Durduum yerden Himalayalar'n, Alpler'in, Katmandu'nun, New York'un, Borneo Adas'nn gerekd olduu gibi gerekd. Ama onlar vardlar ve oradaydlar. Ouz'un da oralarda olmas pekl mmknd. Yusuf da, Yavuz da, Hamdi de idamla yarglandlar. Ama o ylba gecesi Safnaz Bar'da nefes alyorl ard. Ouz da orada olabilirdi. Yusuf'a tepesi atyor, Birgen'i dinliyor, bardaki uzun sal delikanlyla sohbet ediyor olabilirdi. Vardysa da poposunda yasak morluklar, iman yanaklar gibi yok olmayacaklar myd mezarda, nitekim. Ouz, yolda ve aabeysi Bekir'in kz Devrim'i, kendi ablasnn evinde, fotoraftaki gz nn iine bakarak, Megadeth'e ba sallarken ngrebilseydi, kendisini onca evkle atar myd bilinmeyene? Ya da 1985'ten sonra ecinsellerin 'ezilen halklar' kategorisine dahil edilip, Af rgt'nn korumas altna alndklarn? Ya da eteklikle yakalandn yiit travesti Ekrem'in? Cezaevinden aresizlikten bitap dm kardm. 'Bir uval tohumluk buday gibidiysek, rastgele asfalta salan ya da uvaln kvrmlar arasna taklp kflenen, Ouz gibi k, Yusuf gibi by olan, uygun tav bulup da yeeren kimdi?' diye sorardm. 'Ve ne diye Tanrm, ne diye? leni de ldreni de stag eldiyse gnein, yaamak istememekle aptallk eden Ouz deil, taraf tutmayan doann ta kendisi olmasn? Dayma fkem, Yusuf'a husumetim aptallk olmasn?' Hykten iyice uzaklatmdan emin olduumda ancak kendime gelirdim. O zaman da bir ate basar, fkem boazma dolanrd, 'Hayr! Yusuf deil miydi, Ouz'a kendisini battal saydran? Bo, hkmsz, metruk saydran! e yar amaz saydran!' Edebiyat en sevdii dersti, Ouz'un. Bekir'le Yusuf onun duygusalln horlar, ne zaman elinde bir iir kitabyla grseler, 'airiz glge drr anmza/giremez fahie divanmza' diye edepsizleirlerdi. 'Benimle bir gececik yataa girme misin/ Yeter gnahma girdin sevaba girme misin/ Sanla gl yz n gece gndz ne rtersin/ Gelince kara sakallarn hicaba girme misin/ Beim vcudunun gzelliini grmek olmaz m/Peri isen n 'ola mrnde suya girme misin?' Bekir'in krtarak yaklap, Ouz'un yanandan makas aldn ok iyi hatrlyordum. Amalar Divan iirinin sapklnda Osmanl dnya grn yermekti aslnda. Osmanl dnya grn ve faistlerin yuv aland Trkolojiyi.

152

'Birok tanrlanmazn ldrldn, asldn, derisinin yzldn biliyoruz da sapk sevgi ile sarma dola olanlarn aslp kesildiini bilmiyoruz. Sodomi bir Osmanl anlaydr. Osmanlnn ahlk kurall ar buna pek yasaklayc yarglar koymam demektir. Kadnlar hakknda byle dnen ozanlarn iirleri, byle bir anlayn taycs olan Divan yazs okunmaz. Kadn haklarnn yurdumuza eyrek yzyldan beri girmeye balad bir ada, kadnn ktan yoksun, insanca yaamaktan uzak brakld bir grn ar basklar altndan yeni yeni kurtulmaya balad gnmzde, Divan yazs ile eitim-retim yaplmaz, smet Zeki arkadan dedii gibi, yaplacak en yararl i, sapk Divan iirinin zerine yal bir dul kadnn sandndaki gm ilemeli tozlu seccadeyi rtp bir daha hi mi hi amamaktr! ' Zavall kardeim! Biliyorum ki llemez derinliklerinde yreinin, diil ilke kanat rpard. On be ya nda bile yoktu, derinine dnm, kararl bir feministti. O, biz kadnlarn kaderimizi paylamay seti. Ks ack hayat bata annem, ailemiz kadnlarna dnyay dar eden Kenan, Osman, muhtelif dier Kuranlar, muhtelif Yusuflarla mcadeleyle geti. Ve hemen her zaman doal mttefikleri olmas gereken biz kadnlara ramen. 'lkemizin snflar, ideolojiler, inanlar st yegne mutabakat kadnlarn hayat skalasndaki yerleri stnedir derdi, 'Sz konusu annem olduunda, ayn kazanda kaynamalar imknsz Kenan Daym ile Osman Amca'nn aralarndan su szmaz, ikisi de kzlk zarn sokak kaps gibi alglarlar. Kapal olmamas durumunda umuma davetiye yerine kaim saylr, hele de dulsa kadn, han kaps benzetmesi daha uygun der!' Haklyd. Kadnlar gz altnda tutmalar, ev hapisleri, grme yasaklan, techir, srgn. Btn bunlar, bana, ailemiz erkeklerinin kadnlardan bunaldklarn sylyordu. lesiye bunaldklarn. Osman', Kenan', Bekir'i, Yusuf'u, sacs, solcusu, Mslman', hepsi, kendilerindeki kadns ilkeyi zaaf sayyor, ondan korkuyor, deruhte ettikleri erkekliklerinden eksilten dknlklerinin acsn ama farkl sluplarla yine bizden kadns ilkenin savunucularndan karyorlard. Sayn Savc, ocuktum, erkeklerin kronik huysuzlua yakalanm ocuklar olduklarn kefettim. By dm, arszlklarndan bezdim. Yetikin ilikilere hasret kaldm. Kadnlarla muhabbet kurabilir, bozuk ilere girebilir, lezbiyen olabilirdim. Olmadysam, husumetle sarl yaamann hayat daraltan kstlayclna raz olmadm iindir. Lezbiyen olmadm ama erkeklerden uzak durdum. k olduklanmla seviemedim. Sevit iklerim, sevdiklerim deildi. Ne zaman ki, cinsel fantezilerimi ancak bir daha asla karlamayacam adaml arla gerekletirebileceimi fark ettim, Ouz'u anladm. Erkekleri o da sevmemti. nl bir fahienin dedii gibi, sevmeyince daha kolay oluyordu. te yandan Bekir, ne istediini ve ne yapmas gerektiini tam olarak bildii halde, eyleme geemey enler snfndand. radesi felce uram vaziyette, karar kapsnn nnde bir aa bir yukan yryerek lmcl azap ekerdi. 'Akl banda' her insann Mjgn'la evliliini sona erdireceini 'biliyor' ama kendi yaam plannn yaratcs olmak korkusu onu fel ediyordu. Ne tuhaf! Bekir'in fuzzy'ye hepimizden nce aym olduunu daha yeni yeni gryorum! Emmiolum, her 'evet'in, bir 'hayr'la sonulanacan, her se imin birtakm dier seenekleri safd brakacan ve nihayet her kararn ayn zamanda baz eylerden fer agat anlamna geleceinin ok iyi farkndayd. Takva ehli bir kyaasnn itaatta kusur etmeyen olu, stanbul dukalna parmak srtan kurnazlkta bir i adam, cmert bir patron, zgrlk bir solcu, mankenler kadar gzel bir kolejli kzn anlayl babas, aka k bir entelektel. Bekir Kuran'n zor kazan lm bu kimliklerinin hibirinden vazgemeye niyeti yoktu. Zamanla dii olann Bekir, erkeksi olann ise soyutlamalarnn uruna lecek kadar erkek olan ecinsel kardeim olduunu anladm. Kadns zmlere itibar etmemesi asndan, Ouz hepsinden daha erkekti. 10 nce annemi, Ouz daha cezaevindeyken, kaybettik. Sonra, kardeim de lnce, ben evden ayrldm, daym Kzltoprak'ta yalnz yaamaya balad. Yaamaya devam etti demek daha uygun aslnda. Yaam birbanalk zerine kurulmutu. Biz, onun hayatna girdik ve ktk gibi olduydu. Ya da yle dnmek iime gelmiti. Misyon sahibi insanlarn eitecekleri birilerinin varlna duyduklar yaamsal ihtiy ac grmek istememitim. Ouz'un bana gelenlerden onu dorudan sulayacak halim elbette yoktu ama bir kadnn bu dny ada karlaabilecei tartmasz en byk acy tatm olan annemle halleme biimini hatrladmda, iimde buz gibi bir nefret uyanrd dayma kar. Ama geitirirdim nk yetmi yln yiite yok saymaya alan sinirkp bedeni, bende her eye ramen saygyla kark bir hzn uyandrrd. Bir de, kendime hat rlatrdm ki, bu adamn daarcnda positivizminkinden baka ilmihl yoktur. Bundan dolaydr ki, nc celseyi mteakip yataa dm annemin karsna geip, 'Ouz'un idamna hazrla kendini hemire,' diyeb ilmitir. 'Belli sonular, belli sebepler dourur. Bu hususta ne hkimin ne de baka bir kimsenin yapabilecei tek bir ey yoktur. Durum ferdin iradesini aan bir durumdur. Ouz, Devlet'e kar su ilemitir. Devlet iin tehlikeli kii durumundadr. Bu sebeple cezalandrlmas gerekecektir.'

153

Biare kadnn, 'Sus abi! Azndan yel alsn! Sus! Allah akna sus!' diye yalvaran sesi kulamdan gitmez! Ama o devam etmiti, 'Banz kuma gmmeyiniz efendim! Realist olunuz! Olacaklar grnz! Zaten hayatnz boyunca banz kumdan karmadnz! ' 'Abi, ben ne yaptm? Ne yaptm, ben, abi? Okusun adam olsun diye elimden geleni yapmadm m? Kap kap gezip, ihmal mi ettim ocuklarm? stlerine baba m getirdim? Ne yaptm?' Annem, tarif edilemez ekilde periand! 'Day! Grmyor musunuz, kadn kriz geiriyor! Ne yapmaya alyorsunuz? ldrecek misiniz, ann emi?' 'eriatn kestii parmak acmaz, efendim!* diye de bagrmad myd, terbiyeyi bir yana braktydun, 'Bok acmaz! Ne diyorsunuz siz!' stme yryeceini, beni dveceini beklerken yle olmadyd. Tersine, msbet hukuk, byle diy ordu, hakknda uzun bir syleve giriti. 'Hukuk, irade ve kaidelerden otuan bir aasa, Aacn gvdesi, Tekilat Esasiye Kamnu'nun zn oluturan iradeden neveder. Aacn kollar, gvdenin Anayasal zsuyunu en ince dallarna kadar ulatrmak durumundadr. Bir yasann geerli saylmas iin Anayasal zsuyunu ihtiva etmesi yeterlidir. Meruiyet, aacn kklerinden en u dallarna kadar ykselir. yi bir hkim, bir bilgisayar gibi alr. Btn yapaca, delilleri hukuk kaideleriyle karlatrmaktan ibarettir. Ouz, Trkiye Cumhuriyeti Tekilat Esasiye Kanunu'nun tamamn tayir ve tedbil ve ilgaya ve bu kanun ile teekkl etmi olan Byk Millet Meclisini skata ve vazifesini yapmaktan men'e cebren teebbs etmitir. Bunun cezas, maalesef, idamdr.' 'Mahkemeler, kural, kaide datr, adalet deil, yle mi? Ouz'un eyleminin ierii deil, biimi mahk eme edilir! Bu bilgi annemi rahatlatr m sanyorsunuz? Suri mantn kusursuz ileyecek olmas annemi rah atlatr m? Verilecek kararn meruiyeti rahatlatr m?' 'Ben de seni akll sanrdm! Yazklar olsun sana verdiim emeklere!' dediydi daym. Yzme benden ireniyormu gibi bakm, sonra da kapy vurup kmt. Bu defa da ardndan inleyen annem, 'Kzm, niye yle sert konutun daynla?' 'Sen de samalama anne! Az bile syledim!' lm emrini beyin verir derler. Btn kalbimle inanyorum ki, yledir. Annemin, Ouz'un asldn grmemeye karar verdiini biliyorum. Hep sral lm iin dua ederdi, o sefer talep etti. O, ld, ben evi, ard ndan da okulu terk ettim. Gerek denilenin, realite denilenin ne olup ne olmadn sorgulamaya baladm zaman, o zaman. Ouz, Trkiye'yi ve dnyay ezilenler lehine deitirmek istedii iin yarglanyordu. Bu bir gerekti. 146. Madde'nin ihll edilmesinin idamla sonulanaca da gerekti. Daym, Ouz'un bu gerei bilerek hareket etmi olmasyla teselli buluyordu. Toplumun bekas iin yasalara saygl olunmas gereini ben de inkr etm iyordum. Fakat dnyann ezilenler lehine deimesi gerektiinin doru olduunun da bir gerek olduunu savunuyordum. Nasrettin Hoca'ya dndmn farkndaydm. Davalya 'Sen haklsn,' davacya, 'Sen haklsn,' 'Hocam, hem o hem de tekisi hakl olamaz!' diyen mahkeme katibine, 'Sen de haklsn!' diyen Nasrettin Hoca'ya. Bana yle grnyordu ki, tek bir gerek vard, o da Ouz'un aslarak lecek olmas. Gereklem emesi doru olan tek gerek buydu. Gerei gerekletirmemek iin hkimi, savcy satn almak, yalan ifade vermek, belgeler zerinde tahrifat yapmak, yalvarmak, pimanlk bildirmek, olmad zor kullanmak, ne gerekiyor-duysa artk, hepsini yapmaya hazrdm. Karmda nce Yusuf Eraln', sonra da kardeimi buldum. Yusuf, Ouz'un efiydi. Ouz'un efi ve benim ilk akm. Yusuf, hukuun irade ve kaidelerden oluan bir aa olduu konusunda daymla hemfikirdi. Aac oluturan 'irade'yi deitirmek, faist iradenin yerine 'halkn' iradesini getirmek istediklerini, Ouz'un lmnn 'yoldalar ve halkta uyandraca infial' nedeniyle, bu deiimi kolaylatracan umduunu sakl amad. Bildik argman tekrarlad, 'lm insanolunun en teorik eylemidir. Bunu iradi olarak, iskemleyi tekm eleyerek yapmak bir yksek gelime izgisidir.' Hangi halk, ne iradesi? Tayir, tebdil, ilga nasl eylerdi? zerinde binlerce yl tartlabilecek bu kavr amlarn lm gibi mutlak bir sonuca gtrebileceine inanamyordum! Sonra bilim vard. 'Btn hayvanlar gibi bizler de genlerimizin yaratt makinelarz. Genlerimiz, mily onlarca yl sren kran krana bir rekabetin iinden baaryla kabildikleri iin buradayz. Baarl genlerin egemen nitelikleri acmasz bencillikleridir. Genin bencillii, bireyin davranlarndaki bencillii getirir. Evrensel sevgi, insanln esenlii gibi kavramlarn genler dnyasnda hibir anlam yoktur. Mamafih, bazen genlerin, bencil amalarn gerekletirmek iin kstl bir dierkmlk sergiledikleri de olur.' 'Yani Ouz'un iskemleyi tekmelemesi 'kstl bir digerkm-lk'tan ibaret! 'Yksek bir gelime izgisi' bile saylmayacak!' 'Bilim yle sylyor.'

154

Yusuf'a yalvarrdm, 'Ne olur, brakn Ouz, genlerinin sesini dinlesin! Brakn, genleri gibi bencil olsun! Siz, bilimsel maddecilersiniz, yle deil mi? Bilime ters dmek istemezsiniz!' Skntyla ban evirir, polislere bakar gibi yapard. Meer, Ouz'un lmnden bana sylediinden gayri bir fayda daha umuluyormu: Kardeimin cinsel kimliinin stnn rtlmesi! Annemin farkna bile varmad, daymn bir mr boyu inkr ettii, Yusuf'un 'cinsel tercihidir' diye omuz silkermi gibi yapt, beni nerede hata yaptk diye tp iliminin peinden koturan teki gerek, Ouz'un ecinsel olduu gerei. 'Altml yllara kadar homosekselliin tmyle yetitirilme biimiyle ilgili olduu sanlrd. Ama yle deil. Freud'un en acmasz tiksindirme terapileri bile ie yaramaynca, hormonlara dnld. Bu da ie yar amad. Homoseksellere erkeklik hormonu vermek onlar hetereseksel yapmyor, sadece cinsel glerini artryordu. imdi artk homosekselliin bulu ncesi, ocuk daha anne karnndayken olutuunu biliyoruz. Anne karnnda yeterli miktarda erkeklik hormonu alamayan embriyo, efemine oluyor. Efemine ocuklarn homoseksel olma oranlar dierlerinden ok daha yksek, ilgin bir bulgu da, ar stres altnda doum yapan annelerin erkek ocuklarnn homoseksel olma ihtimalinin ykseklii, ikinci Dnya Harbi'nde doan erkekler arasnda ecinsellik bar zamannda doanlardan ok daha yksek, mesel. Cortisol denilen stress hormonu ile testestron denilen erkeklik hormonunun hammaddesi ayn. yle sanyoruz ki, byle dur umlarda cortisol ortak hammaddenin ounu kullanyor, testestrona az bir ey brakyor.' 'Babam ldnde annem Ouz'a drt aylk hamileydi.' Erkni kalarm kaldrdyd, 'Yaaa!'

155

AKIL, AHLK, ADALET, ADAP AKLIN CENKLER 1 General Bora Demirolu, arldn kulak kllarnn dibine gml nano-vericinin vzldamasndan anlad. Yatanda doruldu, saatine bakt, geceyarsm gemi olduunu grd. Karanlkta giyindi, Klliyenin gney duvarnn dibinden, Balant Odas'na yrd. 2 Land of Knidos'ta, ad bilinmeyen bir koyda demirli Ukrayna bandral yatta Priz Ali, Uluslararas Af rgt, Adrianople Islahanesi ebekesine girdi, Kork-ma! sinyalini verdi, ekranda beliren Generale, beklem esini, Asitane ile konferans yapacan syledi. Birka saniye iinde Kara Kalpakl Adam, yannda 'Rahibe' kod isimli Fazla Denkta, 'Papaz' Gltekin Bekta ve 'Adrita' Mehmet Sarkaya ile beraber ekrandayd. Drtlnn etrafnda oturduklar kare masadan baka eyas olmayan bombo bir odadan konuuyordu. mre Hanm'n tutanaklarnn stnden geiyorduk, dedi Kara Kalpakl Adam, nndeki levhay iaret ederek, Mahkemenin gidiatndan pek memnun deiliz. Hatta, byle devam etmesi halinde hanmn srlaryla birlikte infaz edilmesini kanlmaz gryoruz. Yani! dedi General, serte. Yani, Mahkeme Heyetini afazi komplosunun varlna ikna etmeyi baaramadnz. Bunu baaramad nz iin, saaklln mre Hanm'in gemiine ait bir sapma olduuna ikna etmekten de uzaksnz. una bak. Elini uzatt, bir dmeye bast, mre Kadzade, Klk Dersanede, Mahkemeler, kural, kaide datr, adalet deil, yle mi? derken grnd. Ouz'un eyleminin ierii deil, biimi mahkeme edilir! Bu bilgi annemi rahatlatr m sanyorsunuz? Biimsel mantn kusursuz ileyecek olmas annemi rahatlatr m? Verilecek kararn meruiyeti rahatlatr m? Bir Vasl'n zihni kural, kaide ve ADALET arasndaki fark idrak etmeyecek ekilde artlanmtr, dedi Kara Kalpakl Adam, mre Kadzade'nin ileri srd bu ayrm, Vasllardan oluan Mahkeme Heyeti taraf ndan sann mahkemeye gven duymad eklinde yorumlanacaktr. Nitekim, Levin karmad, notunu ald. KOALSYON Mahkemelerine gvensizlik kfrdr, diye ekledi General. Kara Kalpakl Adam, szlerini bitirmediini iaret parman kaldrarak belirtti. unu da dinle, dedi, 'Aristo gibi bakarsan insanla, aristokrasiyi ve klelii meru sayar, hatta kleler edinirsin. Sava esirlerinin galip gelenlerin mal olduunu, alnp satlmalarnn doal olduunu savunursun. Kendini 'zgr' insanlarn 'kleler' zerindeki hkimiyetlerinin doutan geldiine de inandrrsn.' mre Hanm'n bu szleri, KUTSAL KOALSYON ahlknn 'En iyi insan, yarta birinci gelen insandr' ilkesini aka ihll ediyor! Davadan ekilmemi mi, istiyorsunuz? Hayr, dedi Kara Kalpakl Adam, Ancak size saptadmz savunma esaslarn aktaracaz. Yeni bir bileime kadar bu plan uygulamanz istiyoruz. Anlald, dedi General Demirolu, Ala geiyorum. Srtna yasland, gzlerini kapatt, beynini kulak klnn dibindeki nano-vericiden gelenleri kaydetmek zere serbest brakt. 2 Fransz VRD Uzman, arkiyat Louis Massignon'un 1962 ylnda Madurlara ilikin bir aklamas var, diye devrald Papaz, Vasl Massignon, bu aklamasnda, 'Onlarn nesi var, nesi yok hepsini aldk. Bundan byle ya cinnet geirecekler ya da intihar edecekler,' diye itiraf etmiti. ONARIMCILAR, VRD Uzm annn bu aklamasn, afazi salgnnn eski Trkiye'de mutlak baarya ulatnn iln olarak gryoruz. Bu balamda, Talip Kadzade davasna Trkiye'yi madur eden Komplo'nun ve onun feci sonularnn ilk kez bir KOALSYON Mahkemesi tarafndan teslim ve tescil edilmesini salayabilecek nemli bir frsat olarak bakyoruz. Bu deerlendirmeye katlyor musunuz? Herhalde! diye homurdand General. u halde, birinci greviniz Mahkeme Heyetini, ncelikle, Trk ruhunun belirleyici niteliini 'knt ya da depresyon' olarak tehis ve teslim etmeye ikna etmek olmaldr. Trk ruhunun, hibir eyin yakalanamayp her eyin uar gibi cereyan ettii bir uluslararas sanal ortamda, sesli ve yazl uyaranlarn hibir izlenim uyandrmad byk bir konfizyonal boluk iinde, aknlk, nafilelik, silinmilik ve hilemilik duygularnn kkrtt uzun sreli alama ve glme nbetleri geirerek, kendisini iyiletirecek bir oluumu veya lm bekleyerek gnlerini doldurma abas iinde olmu olduunu kabul ettirmelisiniz. Bunu baarab ilirseniz, kntnn nedeni olan bellek kayb ile bellek kaybnn nedeni olan afazi'nin varl inkr edilemey ecek ekilde ortaya kacaktr. Bylece, mre Hanm'n denetleyemediiniz gaflarna aklama getirebilirsiniz.

156

Holo-formeri altrn General. Ne yapabileceinizi birlikte grelim. Anlald. Birka saniye iinde Balant Odas, Mahkeme Salonu'na dnt, General, hologramn Mahkeme Heyeti'ne hitap ederken grd. Sann Devrim Kuran'n 'kendisine bir dnya kurmasn engellemek suret iyle intiharna yardmc olduu' iddias btnyle mesnetsizdir, diyordu, enerjik bir sesle. Mvekkilem, inasnda bulunmad, nedenini nasln kestiremedii bir dnemin kurbandr. Bu dnem baskn gibi gelmi, eski Trkiyeliler, zihinlerindeki tasarmlarn hemen tmnn sahici dnyadaki karlklarn kaybetmilerdir. Anadillerinin szckleri yaadklar hayatla aralarndaki kprleri atm gibidirler; yaama dair hibir olgu ile iletiim kuramamaktadrlar. Sayn Yarg, eski Trkiye'de byle bir dnem yaandna Sayn Jri yeleri ve mahkemenizi izleyen Madurlar tanktrlar. Eski Trkiye'de bu dnemde 'insan' kelimesinin anlam zerinde bile mutabakat yoktur! Bugn bu salonda bulunan herkes hatrlayacaktr. Bu dnemde, rnein, Salihun Camias mensuplarnn 'insan' format, evlerinde kpek besleyenleri dlarken, iHD Camias mensuplarnn 'insan' format, sol ideol ojileri benimsemeyen Krt kkenlileri dlamaktadr. Temel format zerinde dahi mutabakat salanamaynca her ey kopmu, byk konfizyonal bolua girilmitir. Eski Trkiye'nin 1970'li yllardaki nfusunun yzde yirmisinin afazik olduuna, bu orann 80'li yllardan itibaren hzla arttna Dr. Maria Evangelista tanktr. Ancak, bugn burada bulunan herkes de ahittir ki, o dnemi yaayan bizler, afazi salgnnn farknda deildik. Sapasalam grnl insanlarmzn konuulanl ar btnyle anlamadklarn, kelimeleri kullanma melekelerinin kaybolmu olduunu syleseler de inanm azdk! Madurlara dnd, Doru mu, arkadalar? Doru! dediler, davay izleyen Madurlar, hep bir azdan, Bu doru! Nitekim, afazik durumun bilincinde olmayan Salikun tayfas, HD'nin tutumunu kendisine kar bilerek isteyerek gelitirilmi bir tavr olarak alglam, nsan Haklarna iddetle kar kmtr. HD de Salikun Cam ias mensuplarn insan saymad iin onlarn en temel meselelerine kaytsz kalmtr, iki rakip camia, kendi zihinlerindeki insan formatn birbirlerine dayatmaya alm, bu mmkn olmaynca, bir sre birbirlerini yok saym, sonra aalam, sonra da dman kesilmilerdir. Sonu, malumunuzdur. Sayn Jri yeleri, neo-faizmin simgesi olan 'hogr' kelimesinin bu dnemde yaygnlam olmas hakllmzn bir baka kantdr. Afazi tehis edilemedii iin, hastaln sonularyla yaamay renmeye altmz bir dnem yaamzdr. Eski Trkiye'nin hemen her ehrinde onlarca 'hogr' dernei kurulmu ancak bu defa da ortaya, mesel, dolandrclkla kazanlm servetin mlkiyetini 'hak' grmeyenin, 'hak' greni hogrmesinin ya da tersinin gerektii gibi durumlar kmtr. Buna 'dolandrclk' ve 'hogr' kelimelerinin karlklarndaki kaymalar eklenmi, demokrasi kavramna 'kiinin dilediine inanma, dilediini yapma zgrl' olarak reva verilmitir. Birbirinden bamsz gelien bu uygulamalarn sonucunda bir kesim 'dolandrcl savunmay' ifade zgrl erevesinde 'hak' iln ederken, muhalif kesim, depresy ona girmi, korku iinde evlerine kapanmtr, iddiamz akla kavuturabilmek iin 'hak' format zerinde biraz daha dnelim. 'Hak' formatnn Krkuyu'daki karl, mutlak doru yani Allah, Kur'an ve islmiyet'ti. Kelime, Yksek retmen Oku-lu'nda, 'harcanm emein karl' olarak gereinde 'ske ske' alnacak ii cretleri olarak kullanlabilecek ekilde alaland, 'krsal kesimden gelen arkadalara yle takdim edildi. Serbest liberaller, 'hak' derlerken, sermaye sahiplerinin 'meru malikiyeti'nden bahsediyorlard. Kitap Kulb'nde Devrim Kuran, 'hak' formatyla tantnda, kelime, 'serbest seks' artracak ekilde yeniden alalanmt. Toprak Kuran'n 'hak'tan anlad, 'Cumaya gelmeyenlerin evlerini yakmak't. Ekim Kuran, 'hayvan haklar'ndan bahsederken, dnya nimetlerinden onlara dmesi gerektiini dnd 'pay'dan bahsediyordu. rneklerin, daha da oaltlabilecei aktr. Sayn Yarg, lisan diasporas, 20. Yzyln son yllarndaki Maduriyet'le sonulanm, dier binlerce kelime gibi, 'hak' kelimesi de, anlamna ilikin tm dier bilgi, dnce, tasarm ve tasavvurlarla birlikte, dm, bitmi, girmi, kaybolmutur! Eski Trkiye'nin, ideoloji, siyasi ilkeler, teoriler, idealler balamndaki zaafnn 'oulculuu' yreklend irmi olmasnn kanlmazln kabul edersiniz. Ancak, 'oulculuk,' afazinin zaten zayflatm olduu mut abakat araylarnn hzn kesmi, dilin szl ve yazl belirtilerinin zihinlerdeki tasarmlarnn farkllamasn hzlandrmtr. Sempozyumlar, kurultaylar, ak oturumlar hatrlayacaksnz, iyi niyetli olduklar kukusuz olan bu giriimlerin sonunda ortada kalmam konu yoktur. Sayn Yarg, biz iddia ediyoruz ki, eski Trkiye'de, bandan sonuna kadar konuulabilmi ve karara balanm tek bir konu yoktur! Btn konuulanlar katlmclarn mekn terk etmeleriyle birlikte belleklerden silinmilerdi. Silinmeye mahkmdular, nk, tartmada kullanlan formatlarn katlmclarn zihinlerinde karlklar yoktur! Btn yapabildiimiz, ekolali aamasndaki bebeklerde grld gibi, dzenli seslerin tekrar ve taklidinden ibarettir. Ayrca seslerin birou dzenli de deildir nk iki katlmcdan biri yabana dil kullanmaktadr.

157

Bunu Trklerin, konumann nafile olduuna karar verip, geri ekildikleri dnem izlemitir. Trkiyeli Madurlar aras diyalog zorlatka, konumann nafile olduu duygusu bsbtn yaylm, giderek btn btn imknszlam, her trl diyalogun iptal olduu, insanlarn evlerine kapandklar aamaya gelinmitir. Bu aamada zel kanallarn ak oturumlarda konuturmak iin parala katlmc toplamak zorunda kaldklar hatrlardadr. Sayn Jri yeleri, Mvekkilemin, 'ben ev glgesi insana serputur diyerek, evime kapanm oturuy ordum,' dedii dnem bu dnemdir. Bu dnemde evine kapanm oturann sadece Mvekkilem olmadn teslim edersiniz! Eski Trkiye'de siz, ben, herkes, hepimiz, formatlarnn bizimkinden farkl olduunu sezdiimiz insanl ardan uzak durmaya alyor, sadece ayn kodlama sistemini paylatklarna inandklarmzla birlikte oluy orduk! Dnrseniz, '80li yllarda cemaat, tarikat, airet, sivil toplum rgtleri gibi eski ve yeni adlar altnda baveren topluluklarn, afaziden korunma abalarmzn rnleri olduunu grrsnz. Eski Trkiye'nin blnmesi, Trklerin akllarn koruma abalarnn sonucudur! O topraklarda yaayan bizler, dilimizi, yani varolu bilincimizi savunuyorduk! Periyod Katlamal Kaska-dn KUTSAL KOALSYON YOLU'na girmemizle sonulanmasndan nceki dnemde Anadolu Devletikleri'nin akl salmzn yegne teminat olduunu kabul etmek zorundayz. in dorusu udur: Periyod Katlamal Kaskad'la, KAOS'la ba edemeyeceklerini kesin olarak hissed enlerimiz, ayn dili konutuklar insanlara snmak, onlarla ittifak yapmak durumunda kaldlar. Aile, snf ark ada, i arkada, kahve-cami-cemevi-internet arkada, yanda-yolda-rkda-dinda gibi kendilerini yakn hissettikleri, HFS puanlar arasnda byk farkllklar olmayan ve hak, hukuk, adalet, eitim gibi konulardaki tasarmlarn paylatklar insanlarla birletiler. 80'li yllarda bylece baveren rgtlenmeler, YEN DNYA DZEN'nin tevikiyle glenmi, Anadolu Devletiklerine dnmlerdir. Bugn, onlarca resmi, gayri-resmi Anadolu Devleti, jrili, kadl, yargl mahkemeleri; zel hapishan eleri, devlet hapishaneleri, uluslararas slahane ve tutukevleri; medrese, Kontinental, Anglo-Sakson hatta Uzakdou kl retim kurumlar; bakanlk sisteminden, Islmi ralara, halifelikten, politbroya kadar deien ynetim biimleriyle var olabildilerse, bunu diyalogu ortadan kaldran afazi salgnna borluyuz. Afazi, eski Trkiye'de, POSTMODERNZM'in ok ben'li, ok paral, ok zneli, eitliki sylemiyle kartlm olduu iin gl kalabilmitir. Oysa, afazi, teki'ndeki zne'nin tehisini zorlatrd hatta ortadan kaldrd iin POSTMODERNZM'in dmandr. Bizler, ibirlii ve dayanmann ortadan kalkm olmasnn her alanda yoksulluk getirdii kanlmaz yllar yaadk. Eski Antalya'da toplayacak insan bulunamadndan portakallar aalarn dibinde rmeye terk edilmiken, stanbul'da isiz Madurlarn Darphane'yi yamaladklarn hatrlayacaksnz. zleyen kitlesel lmler afazinin mutlak zaferiydi. Geen yzyln balarndaki dil devrimden de byk bir zaferdi bu. Eski Trkiyeliler konumadmz iin deil, konuturulmadmz iin deil, azlarmzdan kan sesleri zihinler imize anlaml tasarmlar olarak kaydedemediimiz iin tm inanlarmz kaybettik ve insanlktan ktk. Daha '50'li yllarda, kendi oylarmzla bamza getirdiimiz yneticilerimizin hakkmzda verdikleri kararlar okuy amyor, anlayamyorduk. Periyot Katlamal Kaskad srecinin ortalarnda doru, yanl, sahi, yalan gibi kavr amlarn karlklarn arasak da bulamyorduk. Sayn Jri yeleri, hatrlaynz. Belediyenin itfa memurlarna kuyruksallayan kpeciklerden, bakclar nn elini kopartan timsahlardan farkmzn olmad bir dnemden ktk. Kpecikler ve timsahlar kadar iyi niyetli, incinebilir, ilkel ve cretkrdk! Sylemek istediim zetle udur: Talip mre Kadzade, Devrim Kuran' zmleyebilmek iin meakk atli bir ura vermitir. Ancak, dnemin ruhu itibariyle, bu ura, 'konumann nafile olduunun, sylenenlerin hibir anlam tamadnn' ispatndan teye gidememitir. Devrim Kuran'n yazl, izili ya da sesli anlattklarnn o dnemde 'teyze' mre Kadzade'de karl yoktur. mre Kadzade formatlarnn karl da 'yeen' Devrim Kuran'da yoktur. Revolucion! isimli bu gen Trkiyeli kzn davasn anlatabilmesinin tek yolu, 'eylem'dir. O da bu yolu semi, bir pis enjektrle hayatna son vermitir. Bundan daha trajik olan, Kuran ve Kadzade ailelerinin afaziye o zaman da uyanamam olmalardr. ocuun lmne ok zlmler, ok sulanmlar ama mnferit bir olaym gibi alglamlardr. Oysa, Per iyot Katlamal Kaskad'n rzgrlarnn esmeye balam olduu o yllarda, drt bir yanmzda trmalamakta, pene atmaktadr eski Trkiye'nin insanlar. Jri yeleri hatrlayacaklardr, kentlerin sesleri bile bir tuhaf olm utu: Avlanmaya km milyonlarn uultusu! Sayn Yarg, defatle itiraf ettii gibi, Talip Kadzade, Devrim Kuran' zmlerken kendi bilincini ina ettiinin farkndadr ve en ok da bundan korkmutur. 'Devrim'le uzlamak benim iin lmd, uzlamamak onun iin,' demektedir. Kendi znelliini kendi dna yanstarak nesnelletirmesi anlamna gelen bu tutumu, Saakl deil, aka ve mkemmelen Modernisttir! Bu nedenle, savunma makam olarak bu davann dm esini, Talip mre Kadzade'nin TSVHR ve HEAD START programlan erevesinde balad slahat srecine devam etmesine izin verilmesini talep ediyoruz. YCE PR'in izniyle, KOALSYON YOLU'nn mutlakiyetine teslim olmu bir TALP, saakl srdr emez! Mutluluu EKONOMK AKLIN YOLU'na girmekte bulan bir TALP, nihilist olamaz! Talip mre Kadzade,

158

KOALSYON YOLU'nda, YCE PR'in zat ve sfatnda fani olmay byk bir heyecan ve hevesle beklemekt edir! Yolculuu srasnda hedefledii, YOL'un sonunda kendisinde tadn fark edecei beceri, onu, herk esin tek bir 'BEN olduu SON HAKKAT'e kavuturacaktr. SON HAKKAT, mre Kadzade'nin kendi sfatn yeeni Devrim Kuran'a atfetmek suretiyle onunla btnlemesidir. Hakkn yerini bulmas byle mmkn olacaktr. Holo-formen kapatan General, drtlye dnd, Nasldm? Al konumas iin fena deil, dedi Papaz, Ancak, YEN DNYA DZEN'nin PR'inin zat ve sfat nda fani olmakla, fenafillah olmak arasndaki balanty vurgulamalsn. KOALSYON YOLU'na talip olmu Mslman bir Madurun kaydettii aamay gstermesi asndan nemlidir bu. 'Herkesin tek bir 'BEN' old uu SON HAKKAT' saptamas, muhalefetin yeryznden tamamiyle silineceini ikrar etmesi bakmndan iyi. Mahkeme heyetini rahatlatacaktr. 4 Kaos trksn kullanmanz beendim, dedi Kara Kalpakl Adam, Lorenz'in Kelebek Etkisi Kuram ile eski Trkiye'nin srklendii kaos arasnda kurduunuz balanty beendim. Issz ' yitirdik, nizam lemden olduk; nizam lemi yitirdik, Hak'tan olduk; hakk yitirdik, benliimizden olduk; benliimizi yitirdik, ideolojilerimizden olduk! Ya da, akl yitirdik, ahlktan olduk; ahlk yitirdik, adaletten olduk; adaleti yitirdik, adaptan olduk, diye tamamlad Papaz. Her durumda, hayatta ve bilimde, olay zincirlerinin kk deiimleri devletirdii bir kriz noktas vardr. Kaos, bu kriz noktalarnn dini inanlar, ideolojileri, aile yaamn, adalet sistemini, her eyi istila etmi olduu durumdur. Bu bakmdan, Krat'la senin davay ele al biimlerinizi takdir etmekle birl ikte, kriz noktalar arasndaki balantlar yeterince aklamadnz kansndaym. nndeki levhay harek etlendirdi. rnein, Devrim'in babasndan bahsederken, Kadzade'nin Trkiye toplumuna ilikin bir saptamas oldu. 'Yaamay okumaya tercih etmek' eklinde bin drt yz yllk bir alkanlktan bahsetti. mre Hanm'n bu saptamasn eski Trkiye toplumunun kadns enin hkimiyeti altnda olduunun yeni bir kant olarak deerlendirmeli, anti-ideoloji ideolojisi ve afazi ile ilikisini vurgulamalydnz. Okumakla yaamak arasnda bir tercih sz konusu olduunda, yaamay dayatann kadns e olduuna iaref etmeliydiniz. Trn, ocan, ailenin, kkenin, var olann koruyucusu olan anne/kadn, her koul altnda, yaamay seecektir, dedi General, Her koul altnda yaamak Kural, budur. amur gibi, irkef gibi, bir Lnetli gibi de olsa, yaamay semek, yaayakal-may kurallara balayacak, manevra kabiliyetlerini kstlayacak Kart ezyen kurguyu reddetmek demektir! Bunu demek istiyorsun, yle deil mi? Devam edin General. Okumaktan ekinme, renmekten geri durma, temel mahiyeti itibariyle matematiksel olan Kartezyen kesinlii reddediyor olmann davurumlarndan birisidir. Her 'evet'in, bir 'hayr'la sonulanaca, her seimin birtakm dier seenekleri safd brakaca ve nihayet, her kararn ayn zamanda baz eylerden feragat anlamna gelecei bir dnya tertibine iyi gzle bakmayanlarn, konuyu hakk ile cevheri, z ile ayrntl delill eriyle bilenlerden kukulanmalar, uzak durmalar da doaldr. Gzel. Papaz, nndeki levhay ayarlad, imdi zabttan okuyorum, dedi, Takva ehli bir ky aas nn itaatta kusur etmeyen olu, stanbul dukalna parmak srtan kurnazlkta bir iadam, cmert bir patron, zgrlk bir solcu, mankenler kadar gzel bir kolejli kzn anlayl babas, aka k bir entelektel.' mre Hanm, amcaolunu byle tarif etmi. Ve eklemi, 'Bekir'in zor kazanlm bu kimliklerinin hibirinden vazg emeye niyeti yoktu.' Yine zabttan okuyorum, 'Ben, molekler dzeyde ideolojilerin de olmadn biliyordum. Tek bir doru vard; her eye karn canl kalmak isteyen gen. Tayc bedeni yemeye, sevimeye, ocuk bytmeye zorl ayan gen. Genlerin yaayakalmas iin bedenlerin hayatta kalmalar salanmalyd. Bir grevim vardysa benim, o, yaayakalmak ve yaayakaldrmakt.' Bu alntlar, gerek mre Hanm'n gerekse Bekir Bey'in, ister Descartes olsun ister imam Azam, hibir fakihin tertibinin yaayakalma durumlarnn nne gemesine, yaamlarn engellemesine izin vermemeye kurgulandklarn kantlyor. 'Cogito ergo sum!' Dnyorum, u halde vanm! Bir bedene sahip olduundan bile kukulanan Descartes'a kar, Osman'n trks: 'Ailemiz, cemaatmz, mmetimiz, zehir yeili rzgr, tarla sanlar, birbirlerine mengene gibi kapanan azman kayalar, buzdan mezarlar, lem ve kinat, ayn kudret, tutum, emir ve kanuna tabi, birbirimizden hibir surette ayr dnlmeyecek bir btn olarak, hepimiz, biz.' 'Biz,' doa/ anne. 'Biz' dlyata. 'Biz,' Kadzade-Kuran'larn gizli sevdas! Evet. Bekir Kuran, 'akl banda' her insann Mjgn'la evliliini sona erdireceini 'biliyor' olmasna karn, einden ayrlmak iin hibir ciddi teebbste bulunmamtr. Dayanlmaz skntlar ekmesine ramen kendi yaam plannn yaratcs olmak korkusunu yenememi, mao sylemine karn, var olann bekisi olarak kalmtr. te yandan, mre Kadzade, Tanrsna, 'deitirebilecekleri deitirecek cesaret, deitirem eyeceklerimi sineye ekecek sabr' vermesi iin dua etmekle yetinmektedir. Oysa, okumaktan/renmekten

159

ekinmenin bir dier telmihi de, erkeksi enin dlanmasdr. Babaclk eiini atlayamam, erkeksi eye ait yanslayarak canlandrma, soyutlama, maneviyat, ideoloji, bilim ve teknolojiye ynelme yetisi gdk kalm bu insanlk durumunu iyi biliyoruz. Trkler, hemen btn tarihleri boyunca, meselelerini soyut retileri daha da gelitirerek, daha ileri seviyelere tayarak zmek yerine ksa, pratik, elle tutulur, ihtiyaca hemen cevap veren kadns zmlere rabet etmi, kadns zmlere gvenmilerdir. Bizce, geen yzyln ikinci yansnda, komnizm, faizm gibi 'tehlikeler'e 'hele gelsin onu da kendimize benzetiriz' kaygszl ile yaklamalarnn temelinde kadns enin gcne duyduklar gven yatmaktadr! Trkler, her zaman dlyata ile birlikte olduklar trdeki beraberliklerini srdrmeyi istemiler, her zaman dlyata ile birlikte olmay ummulardr! diye araya girdi, Rahibe Fazla, Bu nedenledir ki, 1950'li yllarda Krkuyu'yu ve benzeri dl-yataklarn terk edip slaya giderlerken, formatlarn geride brakmamlar ancak onlara Yirminci Yzyl Modernizminin ruhuna uygun olarak laik, Kemalist, sosyalist, liberal hatta isl amc soundlar vererek alalamak yoluna gitmilerdir. Bu bakmdan, Paam, mre Kadzade Hanm'n, mahkemenin ilk gnnden beri, 'zihinlerimizdeki tas armlarn hemen hepsinin sahici dnyadaki karlklarn kaybetmitik. Anadilimizin szckleri, kurduklar hayatla aralarndaki kprleri atm gibiydiler, iletiim kuramyorduk,' yaknmasnn bu alalama faaliyeti ile dorudan ilikili olduu vurgulanmaldr. Formatlarn alalanmas, hzl kentlemeye de yeni bir boyut getirm itir: Lisann diasporas. Lisan diasporasnn, lkenin 'anti-ideoloji ideolojisi' gibi duran dankl ile paralel gittiine de ayrca ve iddetle dikkat ekilmelidir. imdi biz ok iyi biliyoruz ki, kinat, matematik kurar, topl umu ise lisan! Bir ey'den, Hibir ey'e gidi, fiziki bir olaydr. Bir ey, ya protondur ya da anti-proton, ya elektrondur ya da anti- elektron, ya kuarktr ya da anti-kuark. Hem proton hem de anti-proton olmaz. Hem elektron hem de anti-elektron olmaz. Hem kuark hem de anti-kuark olmaz. Birleince yok olurlar. Bu hem Aristo hem de Buda'nn ayn anda iledii noktadr. O noktada, kinat, son bir atom ierir, sonra da Hibir ey. Bu fizikte byle olduu gibi sahici hayatta da byledir. Bildik dnyann devam edebilmesi iin, dalaver enin, aldatmann, hyanetin, almann ya hak ya da anti-hak olmas gerekir. Cinayetin ya hak ya da anti-hak olmas gerekir. Yoksulluun, zenginliin, igalin, emperyalizmin ya hak ya da anti-hak olmas gerekir. Bunl ardan birisinin ayn anda hak ve anti-hak olma durumunda, toplum, son birformat ierir, sonra da Hibir ey. Sonu, Eski Trkiye'de yaananlardr. evreden gelen sesli ve yazl uyaranlarn Trkiyeli Madurlarda hibir izlenim uyandrmad bir boluk, silinmilik. Dardan izlendiinde eski Trkiye'de Tek Kutuplu Dn-ya'nn dilinden anlamamazlk sorunuymu gibi grnen suskunluk, aslnda byk bir aknlk ve amneziydi, bellek kaybyd. Bu karmaa ve bellek kayb, hzl kentlemeye ek olarak nfus art ile birlikte iinden klamaz bir hal ald. Alalama ustalarnn kuatmasndaki Gen Trkiyeli Madur, evresinde olup biten hibir eyi yakalayamamakta, her ey uar gibi cereyan ettii iin iinde bulunduu durum hakknda da dnce oluturamamaktayd. yle byk bol uklarla doluydu ki beyni, uruna can verip can ald davasnn bir ucundan dierine tkezlemeden, ukurl ara, tuzaklara dmeden yryemiyordu. Duygusal adan kararszd. Btnyle edilgendi. Kendisini, iyil emek iin tbbi ya da cerrahi bir giriim beklemekten baka aresi olmayan bir hasta gibi hissediyordu. Bu dava balayncaya kadar ONARIMCILAR, mre Kadza-de Hanm' tanmamtk, dedi Kara Kalp akl Adam, imdi gryoruz ki, kendisi durumunun farkna varan ender Madurlardan birisidir. zerinde tart lacak hibir deerin kalmad, KUTSAL KOALSYON YOLU'na talip olmu olmasnn nedeni de aknlk, nafilelik, silinmilik ve nihayet hilik duygularndan kurtulmak zere yeniden slah edilmektir! Kendisinin bu sreci semi olmas, ONARIMCILAR asndan imdilik bir kayp gibi grnmekle birlikte, mre hanm kaybetmemek iin Mahkeme Heyeti'ni kadnn YEN DNYA DZEN'nin formatlarn bellemek, yanl kodl ama sistemini yeniden dzenlemek yolundaki abalarnn vgye lyk olduuna ikna etmek durumundayz. General ksrd, genzini temizledi, Sayn Yarg, 'Her koul altnda yaamay, amur gibi, irkef gibi, bir Lnetli gibi de olsa yaamay' seen ve bunda muvaffak olan bir toplumdan gelen Talip'in slahnn KUTSAL KOALSYON YOLU'ndaki bizler iin zel bir nemi olduu aktr, dedi, Kendisinin zenle kor unmas gerekliliine bir kez daha iaretle, davann dmesini talep ediyoruz!' Papaz'a bakt, Nasl, bu iyi mi? diye sordu. 5 Cevap istemeyen bir soruydu, Rahibe'ye konuma srasnn kendisine geldiini dndrd. Ama, mre Kadzade ve Devrim Kuran' zmlemek sureciyle eski Trkiye'nin ruh haline aklk getirmek ve Mahkeme Heyeti tarafndan tescil edilmesini salamak olduuna gre, 'kinat, matematik kurar, toplumu ise lisan' saptamasnn ideolojik telmihini de vurgulamak gerekiyor. Bu konuyu nasl ele almay dnyorsunuz, Paam? Kadzade-Eraln ilikisini zmleyerek, diye cevap verdi General. Ayn iklimin ocuklar olan mre Kadzade ve Yusuf Eraln'n hatta Devrim'in, balang kavramlarnda mutabk olduklarn biliyoruz. Eski Trkiye'nin 'Madurlarn safhnda yer alnmas' gereini dayatan kltrel mirasn de paylar, de, ihtiras, tamah, ticaret ak, servet hrs, maraz tatminsizlik duygusu gibi kapitalist smrnn kkeninde

160

yattna inandklar unsurlarn yeryznden silinmesi gerektiini savunurlard. Ancak, Kadzade ile Eraln, slmi belleklerini muhtelif Krkuyularnda brakm slaclardan oluan bir kuaa mensuptular. Yaayakalm alar iin yeni bir lisann oluturulmas gereksinimi vard. Bu lisan, zamann ruhu uyannca kanlmaz olarak sosyalistti. Kadzade, kurulacak yeni dnyann siyah-beyaz kesinliine, kesinliin olmazsa olmaz iddetine dayanamad. Holo-formen at, Sayn Yarg, ne zaman ki Mvekkilem, 'Ne mutlu bize ki, bir matematiki, merk ezdeki bir noktadan kp eit uzaklklar iaretleyerek oluturduu dairenin kendi ussal tasavvuru olduunu, sahici dnyada byle bir eklin bulunmadn bilir! Doay tasavvurlar dorultusunda yeniden dzenlemeye kalkan bir matematiki grlmemitir! Ne mutlu biz sradan insanlara ki, aa gvdelerini silindirler, papatyal ar ya da insan yzlerini mkemmel daireler eklinde yontmaya kalkan bir matematiki de grlmemitir,' diye dnmeye balad, At, gitti! 'Ne mutlu bize ki, krallnn dna ktnda berhava olan matematiki, canllarn dnyas iin bir tehdit deildir. Sahici insanlarla karlatnda yle rktyd ki, garibim Kurt Gdel, mesel, kendisini zehirl emek istediklerini sand. Yiyeceklere el srmedi, acndan ld. Sonra Boltzmann, sonra Ouz'un kaderini paylaan Turing. Canlarna kyamayan matematikiler, hareket kabiliyetlerini kaybetmi olanlard. Sokakta refaktisiz yryemeyen, tek bana yolculuk edemeyen bu gekin olan ocuklar, evreyi tehdit edemezler!' diye sevindi, At, gitti! Ne zaman ki, bilimsel materyalistlerin, ne bilimsel ne de materyalist olan kurmacalarndan skld; Yusuf Eraln'in yreindeki yeri sourken, Bekir Kuran'a kzamaz, Mustafa Kuran' hogrr oldu, At gitti! gitmiti kald Sayn Yarg, gitmiti, kald! 6 Buna bir itirazm yok, dedi Rahibe Denkta, 'Ancak, ben, mre Kadzade'nin ideolojisiyle birlikte cins elliini de yitirmi olmasn ve bunun afazik balantsn hepsinden daha ok nemsiyorum. Bu balamda, Savc C. Roth'un mre Hanm' Devrim Kuran'a 'halis bir varolma cokusu ve enerjisi' sunmam olmakla sulamasn abes buluyorum. Kendisine mre Hanm'n, erkein kategorik olarak stn olduu hiyerarik dizge tarafndan sakatlanm olduunu anlatmalsnz. Her erkekte bir dii, her diide bir erkek gren Ibni Arabi'den farkl olarak, Modernist Mslmanlar, kadn erkekten keskin izgilerle ayrmlard. Kadn, erkekten bile daha istekli 'avc,' erkei kadn ehvetinin edilgen 'av' olarak gryorlard. 'Hak iin tabiat ne ise, erkek iin de kadn odur' diye dnldnden kad nn cinsel gereksinimleri onu mantkszlk simgesi, dzensiz, doann Tanrsal olmayan gc ve eytann rencisi yapmtr. Kadn cinselliinin toplum iin gerek bir tehlike olduuna inanlmtr. Kadnn cinselli ine ram olan erkeklerin, eriatten uzaklaacaklar ve topluluu bozacaklar, fitne denilen durumun oluaca dnlmtr. Bu nedenle kadn cinselliini bastrmak zere, kadnlar erkeklerden uzak tutacak, romantik ak engelleyecek, kadnlar gszletirecek bir dizi kurumsal dzenek gelitirilmiti. Sanda oturan Pap az'a dnd, Doru mu? Dorudur, dedi Papaz, Kadn ya da erkek, pek ok insan manevi yolculukta kadns eyi ayakba olarak grmtr. Her ne kadar byk islm dnr Ibni Arabi, 'Erkek btndr, kadn paradr. Btn dai ma parasn sever, esirger, ona zlem duyar. Para da btn sever, esirger. Onu zler, ona kavumak ister,' demise de, eski Trkiye'de hiyerarik bir dizgenin varl ve erkein kategorik stnl vurgulanmtr. mre Hanm'n yaam tecrbesini varlnn arptlm, bastrlm, saklanm z ile temas kurmak zere geri saracan syleyen Claudia Roth'a, Mvekkilenizin bedeninin dizleriyle beli arasndaki ksmnn bo olduunu, boluktan ibaret olduunu gstermelisiniz, Paam. Gstermelisiniz ki, mre Kadzade'nin bed eninin o blgesi karanlklara karmtr, yasakldr! Aradaki uzuvlarnn isimleri yoktur! simleri olmayan uzuvlar fiilen yoktur! Kadnn bedeni natamamdr. Kendisi sakattr ve Savc Roth'un mre Hanm'n bedenine ve yaama dair bastrdn syledii gerein asl budur! mre Kadzade'nin namevcut bir eyi sevmesine, namevcut bir eye duygudalk gelitirmesine, zen gstermesine, yaaya-kalmasn salamaya almasna imkn olmad ak, diye araya girdi, Papaz, Kendisinin ifadesini dinledik, kadn, insan klnn doal, scack ve gerekten de ok gzel olduu gereini tahayyl dahi edememektedir! Parmaklara taklan yzkleri, bileklere taklan bilezikleri, halhallar, hatta bur una geirilen hzmay anlayabilir ama Madam Bovary'nin kllarna dizilen iekleri asla! Bacaklarn am, Vens tepesini sevgilisine iekler taksn diye sunan kadn tasavvur etmesi bile imknszdr! Bu nedenle olacak, jinekolojik saln ihmal etmi olduunu saptadk. Anlalan, temizliini kerhen yapm, banyoya dklen kllarndan en ok da kendisi irenmitir. Orasna heves ettiklerini sezinledii erkekleri kmsemi, aalam olmas da bundandr. Oral seks gibi sradan nerileri dk tketimi talepleri olarak alglam, yab anclamtr. mre Kadzade'nin kendisindeki diiye duyduu tiksintiyle, erkeksiye ynelmi olmas doaldr. mre Hanm, erkeksiye ynelii, kendisini oluturabilmesinin tek yolu olarak grmtr. Oysa, oras vardr ve erk eksi kimliini oluturmasnn nndeki engeldir oras. mre Hanm, orasnn 'erkei dar tkren ve onu her an yeniden yutabilecek olan kara oyuk olduu' yargsnda erkeklerle hemfikirdir. Orasndan kurtulmas, oras

161

n denetim altna almas gerekmektedir. Bu nedenle, diiliinin doal yaratcln bastrma yoluna gitmitir. Kadns bilinci zerinde hkimiyet kurmu, erkeksi bilincini gelitirmeye durmutur. Kafasn zenginletirm eye, kafasn erkekletirmeye koyulmutur. Kendisinin bu yoldaki abalarn, hem islm retisi hem de eski Trkiye Cumhuriyeti'nin eitimi dest ekledi, diye ekledi Rahibe, Modernist deerleri esas alan resmi eitim sistemi, erkeksi ve kadns sembol izmin tayclnn karlklar olan cinsiyetlerin tekelinde olmadn sylyordu. 'Her kadn ve her erkek, farknda olunmasa da, hem erkeksi hem de kadns ilkelerin deiik arlklarda tayclardr,' deniyordu. Akln erkekliinin tam olarak ne cinsiyetten ne de toplumsal cinsiyetten gelen bir ey olduunu renen mre Kadzade, erkeksi bilincinde younlamt. Bir erkek kadn olarak, ncelikle beyninin takdir edilmesini, zek sna iltifat edilmesini istedi. Zek geliiminin doal mttefiklerinin erkekler olduu dncesiyle, kadnlardan mesafeli bir uzaklkta durdu, dostlarn erkeklerin arasnda arad. Sevdii erkeklerin kendisine bedenini aar bir deerlendirmeyle yaklaacaklarn ummutu, olmad. En ciddi erkeklerin dahi aklnn fikrinin orasnda old uunu sezdii durumlarda aaland duygusuna kapld, fkelendi, kat. Mvekkileniz, halis bir var olma cokusu ve enerjisi'nin ne olduunu bilmemektedir, diye ekledi Papaz da, Kendisi, k olduu erkeklerle, seviememi, sevitiklerinin sevgilisi olamamistir. zgr cinsell iini bir daha asla karlamayaca, kendisine orasna yenik dtn hatrlatamayacak adamlarla ger ekletirebileceini fark ettiinde, erkek milletini aslnda hi sevmemi, hi gvenmemi olduunu teslim etmek zorunda kalmt. Kendisi, dzmek sevmeyince daha kolaydr diyen nl fahie ile ayn kany payl amaktadr. zetle, mre Hanm, hayat boyunca btn malarn tek kale oynamtr. Eski Trkiye'nin Modernist kadnlar, bunlarn hepsi, erkeksi ilkenin yar sahasna dolumu, erkeklerin kaleleri nnde itiip kakyorl ard. mre Kadzade, Osman Kuran'n sevgilisi Zozulya'nn diiliini yaamaktaki coku ve enerjisine hayran kald durumda bile, zihinsel, ideolojik, etik birlikteliklerin peinde komaktan vazgeemedi. 1990'larn ortasnda eski Trkiye'nin nfus art binde ikilerin altna indiydi, nitekim, diye onaylad General Demirolu, lke tarihinde rastlanmam dklkte bir orand bu. Doum kontrol almalaryla aklanamayacak bir oran. Revolucion'un intikamn ald anlalyor! Mslman erkekler kadnlar hadm etmilerdi, Modernist kadnlar da erkekleri hadm ettiler. lke apnda cinsel iktidarszlk ortaya kt. Dr. Maria Evangelista'nn bahsettii Psikolojik Sava nitesinin eski Trkiyelilerin bilinaltna hkim olduunu syledii iki eyden, seks ve hkmranlktan, birincisinin asl budur. Hkmranlk, anaclln penesinde kvranan erkein doal zlemidir zaten! dedi, ban esefle sall ayan Papaz. - Bunlardan baka, benim Mvekkilem, ensest meselesini de anlamt, diye srdrd General, 'Ensest, diisi olmayan eski Trkiye erkeinin kendisine kadn yaratma abasyd' demekteydi. 'Trk erkeklerinin bu abalarndaki en byk ibirlikileri, kendilerindeki diiden kaan kadnlar. Kadns bil inleriyle zdeletirdikleri anneleriyle iletiim kuramayan, annelerini yeni yeni edindikleri erkeksi bilinleriyle deerlendiren kadnlar! Deerlendirme sonularnn her zaman eksikli brakt kadnlar. Annelerini sevdikleri kadar, annelerini kmseyen kadnlar. Ak-nefret ilikileri. Devrim, byle birisiydi. Ben de byle birisiydim.' Dorudur, dedi Rahibe, mre Kadzade'nn, annesinin kaderini paylamaktan bandan beri korkmu olduunu gryoruz. Kendisini diil dnyaya bakaldrtan oluumlar, diil ve eril alanlar arasnda arafta kalmasna neden olmutur. Yirmibirinci Yzyln arifesinde, 1996 ylnda dahi koullar deimi deildir. Modernizmin teki'ne, bu durumda kadna, tahakkm ilkesinin, Osman Kuran, Kenan Kadzade, Bekir Kuran'dan sonra drdnc kuakta, mntehir Devrim'in kardei Toprak'ta da hkm srdn gry ordu. Bekir olu Toprak Kuran henz on drt yanda bir kolej rencisiyken kz arkadann n kesmi emekli bir subayn kz olan Gnl Ylmazer, babasndan gizli rtnmek zorunda kalmtr. Toprak'n 'Seven sevilene asi olur mu? k sevgilisinin arzusunu terk eder mi?' syleminin aka bni Arabi'den alnma olm asna karn, Anne Mjgn'n 'Babas devrimciydi, ben devrimciydim, bu kime ekti?' eklinde ifade ettii aknlk, afazinin Yirminci Yzyln son on ylndaki yaygnln gstermektedir. Mjgn Kuran'n, 'Biz, solcu insanlarz. Bu, kadnlar kle gibi gryor. 'Zincirlerle cennete gtrlen bir kavim, Cenab Hak'kn houna gider,' diyor. Gnl, kfir Kemalist diyarndan islm diyarna getirilen esire gibiymi, bizim olan sayesinde imann erefine kavuacakm!' yaknmas, gerek sosyalist, gerekse slmi formatlarn kaybolmu, olduunun kantdr. Bu dnemde mre Kadzade sadece Devrim Kuran'la deil, ailesinin dier fertleriyle de iletiim kuramamaktadr. letiim kuramama balamnda en byk yanlgs da Kuafr Izzet'in ailesine ilikin deerlendirmeler idir, dedi Kara Kalpakl Adam, Bunu ok nemsiyorum, nk bu gaflet lkenin ban belya sokan gaflettir. Manikrc kadnn hikyesinin fantastik elerini pheyle karlamakla birlikte, Kadzade'nin bu ail enin enerjisinden, alkanlndan, ehre uyum yeteneinden, para bilgisinden etkilenmi olduu aktr! mre Hanm, lkenin iki ucundan, Kars-arky'den, ilkokul mezunu bile olmayan iki kylnn stanbul'da bul umu, kadn kuafrl gibi aina olmadktan bir estetikten ve on be yldan az bir zamanda ev, bir arsa, bir araba, bir yar at, bir niversite mezunu karm olmalarn aknlkla kark sevinle karlamtr. Dorudur, dedi General, Kuafr zzet'in borsada oynuyor olmas, Mnevver'in otomobil ehliyeti alm as, byk oullarnn krupiyerlikten kazandn yar at sahipliine yatrmas, kzlar Tuba'nn stilistlikten

162

tekstil mhendisliine giden serveni, mre Hanm tarafndan gecekondu burjuvazisinin ykselii olarak algl anmtr. Ailenin ekonomik kalknmasnn itici gcnn Mnevver olmasnn, kendisi iin ayr bir mutluluk kayna olduu da dorudur. Gerekten de, ocuklarn en baarl olabilecekleri mesleklere yerletiren, nadan kocasn slmi bir sadakatla destekleyen, ayakta tutan Mnevver'dir. Askerliini Gneydou'da kom ando olarak yapan oullarna uak biletleri gnderen de Mnevver'dir, Kadzade'nin dedii gibi, 'iki ada bir sa boyas arasnda atee paz sarmas koyan' da, Mnevver. mre Hanm'n en byk yanl, kadnn hayran olduu gcn lke kalknmasnn motoru olarak grm olmasdr. Bu yanl Mvekkilenize zg, mnferit bir yanl deildir. Para-retim ilikilerinin sorgul anmad bir dnem yaanmaktadr. Hemen herkes gibi mre Kadzade de, bu ailenin refahnn temelinde retimin deil, eski stanbul'u ekillendiren karaparadan aldklar pay olduunu gzden karmtr. KOAL SYON uzmanlar, bu konuda hakldrlar: Eski Trkiye'nin EKONOMK AKLIN YOLU'na girmekteki gecikmes inin en nemli nedeni de retim meselesini gzden karm olmasdr. Ama nihayet mre Kadzade bir psik oterapisttir, ekonomist deil. Mahkeme Heyeti'ne bunu byle aklamalsnz. Uygundur, dedi Kara Kalpakl Adam. Bir husus daha var, dedi Papaz, Modernizm. Moderniz-min Mvekkileniz zerindeki etkilerini unutmayalm. Modernist Trkiye'de insanlarn bakalarnn yaamlarn gzlemlemek, itenlikle katlmak gibi bir meseleleri olamyordu, Paam, mre Hanm, ne Mjgn ne de Bekir Kuran'in kendisinin hallerini merak ettiklerini, kendisi iin itenlikle kayglandklarn hatrlamaktadr. Telefonunun amca ocuklarnn defterler inde itfaiyenin, semt karakolunun numaralar gibi, acil durumlarda bavurulmak zere kaytl olduunu bilm ekte, bu bilginin kendisini incitebildii gnlerin geride kaldn sand iin kretmektedir. Diasporay izleyen ilk kuaktan olmasna karn kadn, kendisiyle aile fertleri arasndaki almaz boluklarla, varolusal yalnzlyla hallemeyi zor da olsa renmitir. Benzeri boluun, en derin ve en doyurucu dier baka ilik ilerinde bile ortaya kmasnn kanlmaz olduunun bilincindedir. Ayrca, kiinin kendi dnyasn oluturd uu srece, bakalarnn dnyasndan yaltlacan doal karlamas gerektiine de inanr. Ancak, afazinin farknda olmad iin, kendisi de 'istek tkankl' olduunu sand nevrozu yaayanlardan uzak durmutur. Ne hissettiklerini, ne istediklerini bilmeyen insanlar kendisine bkknlk vermektedirler. Kadzade, Devrim'in annesi, Mjgn', bu tipolojinin en iyi rneklerinden olarak grmektedir. Amcakznn, tartlm fikirleri, drtl eri, eilimleri olmadndan kocasnn arzularna tutunan bir asalak hviyetinde olduuna karar vermitir. Kaynvalidesi Hatice de dahil olmak zere, ailenin dier kadnlar, Mjgn Kuran'a irade ve d gc sal amaya almaktan usan getirmilerdi. Devrim'in tm kurallar ihll ediyor olmasn, annesini skc bulanlarn kervanna ocuun da katld eklinde yorumlamtr. mre Hanm'n iinde Devrim'e kar uyanan derin duygudalk, bir bakma days Kenan Kadzade'nin varolu sorunlaryla bunalm kendi ocukluunun yansmasdr. mre Kadzade, byklerin afazik dnyasyla hallemeye almann ne denli ykc olabileceini kardei Ouz'da yaayarak grmtr. Kendisini Saakl Devrim'e adamasnn bir nedeninin de amca ocuklarnn her zaman iyi-kt ama son tahlilde mezara kadar sren evliliklerini gzlemi olmas olduunun bilincindeyiz, dedi Kara Kalpakl Adam da, Bu 'iyi-kt' formlne Mahkeme Heyetinin dikkatini ekmelisiniz, Paam. Trke'ye zg bir kavr amdr bu, iyi-kt. Yani, hem - hem de. Eski Trkiyeliler, iyi-kt yaadklarn alglarlard, iyi-kt hayatlar, iyi-kt evlilikler, iyi-kt geim. Fuzzy. mre Kadzade marjinal bir Trk deildir. Tersine, kendisi zamannn ruhunun en iyi temsilcilerinden birisidir. Bu balamda, mahkm edilmesi gereken o deil, eski Trkiye'dir ki, o da cezasn ekmi ve ekmektedir. DNYA ANAYASASI'na gre ayn sutan iki kere mahkmiyet karan verilemez. Anlald, dedi General. Balantnn kesilmek zere olduunu drtlnn kendisini selmlamalarndan anlad. Sa ellerini kald rm, ak parmaklan ile Drt iareti veriyorlard. Akl, Ahlk, Adalet, Adap! diye mnldand General de, elini kaldrd.

163

ANNELER, BABALAR, OCUKLAR THE ZAFER 1 Sokakta her zaman kurumu kan vard; birka damla, bazen de kk bir glck. Ya ustasnn patlatt tokattan burnu kanayan bir ocuun ya bir anaristin ya da anaristle atmaya giren polisin kan. Kap ortac raklar, lastiki raklar, onlarca bakmsz pis ocuk, azlarnda sigaralar, azlarnda kfrleri, kapmzn nnde itiip dururlard, irice olanlar, kkleri dver, levyeler, jantlar havalarda uuur, balar, gzleri yarlrd. Geceler, pencerelerimizin dibinde atelenen silhlara, duvarlarmzn svalarn indiren bombalara aitti. En korkun olan da annemlerin yatak odasnn camn kran patlama: ndependenta. Ina uyanmtm. nce beyaz, sonra pembeleen, kan rengine dnen, oday kaplayan k, ardndan o ses. Onun ardndan da yatandan frlayan babamn uyku sersemi yorumu, 'Akaryakt depolarn bombaladlar!' Epeyce yaklamt, patlayan ham petrol ykl tankerdi. 'Depolar bombo, neyi bombalayacaklar!' Bu da, mum yakmak iin kibrit aranan Mjgn. 'Bu sabah termosifon iin bir ie gaz bulamadm!' Elektrik kesintisi vard. Zifiri karanlkt. Yata slattm syleyemedim, sidiimin iinde titredim durdum btn gece. O gece ve baka geceler. Elektrik kesintileri lm ihbarlar gibiydi. Grtla kesilmi taksi ofrnn imiinden ykselen hrlt, elleri ayaklan arkadan balanm adamn ensesindeki kapkara kurun delii, yataklarndan srklenip kuruna dizilen niversitelinin akn iniltileri. Elektrik kesintileri beni rp ertici bir korkuya srklyordu. Karanlkla muhabbetim daha o zamandan! Anladn m, Kuuk? Kuuk? Kuuk, orda msn? Birtanem! diye akd, Safinaz, Birtanem! Birtanem! Bir-tanem! Karanlk ve Chopin'in Cenaze Mar, diye srdrd hastane odasndaki Holo-Devrim, Namlular yere bakan tfekler. Robocop'larla e tuttuum askerlerin grmeden bakan gzleri, iki ev temizde, atm ada ldrlen jandarmann cenazesi. Sonra jandarmadan kaan anaristlerin bastklar evde rehin aldklar ocuklarn tiz lklar, annelerine seslenileri. Silh sesleri, haykrmalar, kfrler. Taze kan glckleri. Kuu brakt, teyzesine dnd, Bu grntlerden ve isel seslerden kurtulabilmek iin anneme bakardm. Btn grdm beni azarlayan bir yz olurdu. O zaman kayg, o delicesine korku, bsbtn ykselirdi. Karanlk ve lm burad ayd ama annem yoktu. Ona tutunduumu, giysilerine yaptm hayal ederdim. Ona snmay, gsne gizlenip beni giderek saran tyler rpertici korkudan kamay isterdim ama olanakszd nk annem gv ence vermezdi. Gndz, gece lmlerine hazrlk yapard. Yzlerini atklarla, kar maskeleriyle rtm adamlar gnd zden gelir, tamirhane sahipleriyle bir eyler konuur, az sonra da kepenkler kapanrd. yle zamanlarda ocuklar kaybolur, soka sessizlik kaplard, ii ocuklardan korkuyordum. Konutuklarn anlamyordum. Hep baryorlar, hep kavga ediyorlard. Bazen de glmeleri tutard. Durmadan glerlerdi, neye gldklerini karamazdm. Ortadan kaybolduklar zamanlarda sokaklar kefe kardm. Kedi llerinin, kpek llerinin de atld pler hi toplanmazd. Tamirhanelerin hemen hibirisinde tuvalet yoktu, ocuklar ilerini kuytu kelere yaparlard. Kat kat sidik kireleir, feci bir koku yayard. Oralardan geerken st kuru ii ya bokl ara basmamak, bira, koka kola ielerine dolanp tkezlememek iin ok dikkat etmek gerekirdi. Ama ben sokaklar kaar gibi yaamak durumda olduumdan, nme doru drst bakamaz, pisliklere basardm. Bir keresinde babamn geldiini grdm sandm. yle tellanmtm ki, ayakkablarma yapk pislii fark edemedim. Sokak kapsndan kanepeye kadar, muambann, halnn st boka buland. Vck vck eyi nasl temizleyeceimi bilemedim. Mjgn'n yer bezlerinin, toz bezlerinin, bulak bezlerinin hepsini kullandm. Arkaya, Melek Teyze'nin bahesindeki allarn arasna, sakladm. Mjgn, kokunun nereden geldiini anlayamad. Tuvaletten sand. Bezlerin nerede olduklarn sylemediim iin dayak yedim. Yazn rk domates, rk karpuz kokular durumu daha da feciletiriyordu. Kn p kokusu yoktu ama sokaa yank lastik kokusu gibi bir koku ker, burnumdan kurum olarak kard. Yamur, kar sulan il ere karr, sokaklardan sar, ar bir sv akard. yle gnlerde ii ocuklar, su birikintilerinde eski lastiklerden yaptklar kayklarn yzdrrlerdi. Onlarla oynamak istiyordum ama beni aralarna almyorlard. Zaten ustalar da kovuyordu beni, 'Git kz evine! Anan baban yok mu senin!' General, Holo-Devrim'in szn kesti, Sayn Yarg, devrimci harekete kartklar iin Osman Kuran gen evlilerin harlklarn kesmiti. Asitane'nin Gltepe mahallesinde, Oto Sanayi Sitesinin arkasnda, iki buuk gz bir gecekonduya snmak zorunda kaldlar. Mjgn'n maa o kadarna yetiyordu. Talip mre'ye devam etmesini iaret etti, kadn anlarna dnd.

164

Annem alyordu, diye srdrd, Holo-Devrim, Babam lene kadar evdeydi. lene kadar uyur, lenden sonra kendisine uygun bir i aramaya kard. Etraftaki babalarn hibirine benzemezdi. O koull arda bile ok kt. Anam kt hrkalar iinde gezerken, babam iGS'den aas kurtarmazd. Kavga nedenl erinden biri de hep buydu zaten. Elimiz para tuttuu zamanlarda bile, yamur, amur demez, her hafta ille de pazara giderdi, Mjgn. Her gittiinde tirt, kazak, penye gecelik, ille de bir giysi alrd. Bekir, bunlara 'paavra' der, nefret ederdi. Ona amak istedii hayat hatrlatrlard nk. Modas gemi, uyumsuz giysiler, kt desenler, kt renkler inatla dayatlan anlar gibiydiler. Ama Mjgn daha inatyd. Boynu bkk gibi dururdu ama kei gibi inatyd. lrd de vazgemezdi pazardan. Babamn evde olduu gecelerde, paradan baka bir lf konuulmazd Bekir, Mjgn'a ok para harc yor diye kzar, o da ona parann asl Bekir'in ikisine gittiini sylerdi. Bu lflar haftann en az drt gn tekr arlanr, ardndan byk kavgalar yaanrd. Kavga srasnda sylenecekler de belliydi Annem, babam, biz ocuklarn hakkn aramamakla sulard. Ona gre Osman, Krkuyu'daki mallarn stne oturmutu. Bekir, u kadarck erkek olsa, Osman'a kar durur, ne yapp eder, bir iki tarlann satlmasn salard. Ben, daha para lf alrken korkmaya balardm. Babam, sinir krizleri geirirdi nk. Byle zamanl arda her ey sorun olurdu. Banyoda yere su sratsam, kk bir eyi devirsem dayak yerdim. Srahiden su alp imekten bile korkardm. O kadar korkunca da bsbtn sakarlardm zaten. Ekim'in varl ileri daha da krletiriyordu. Babam, ocuun alamasna dayanamyordu. Annem, Ekim'i arabasnda uyutuyordu ki, alamaya baladnda odadan srp karabilsin. Bir keresinde ok al ad. Annem okuldayd. Ben oyalayp susturaym, babam kzmasn diye, bo sigara kutusunu aldm. Yeni Harman. Kapan ap kapatp Ekim'i gldrmeye alyordum. Kurunun iinde ttn paracklar varm, Ekim'in yzne dkld, gzne kat. ocuk bsbtn haykrmaya balad. Babam kalkmak zorunda kald. Geldi, bakt. ocuun yzndeki ttnleri grd. Beni kardeimin gzne ttn dkmekle sulad. Kskand m iin yle yapmmm. ok kt dvd. Hep dvd. O dvd, Mjgn, kapnn oralarda bir yerlerde durdu, alad. Bizi savunmaya cesaret edemezdi, nk o zaman kendisi de dayak yerdi. Ne tuhaf! Babam yine de seviyordum. Babamn bir baka olduunu dnyordum. nk onun i kokulu sokaklardan, ardnda limon kolonyasn brakarak bir szlmesi vard. Baksana Kuuk, amca ocuklar ya bunlar, sanki ayn aileden deiller! Zavall Mjgn! Boktan genler Mjgn'a, iyi genler Bekir'e! Boy, pos, yakkllk onda! Anam ne kadar silikse, babam o kadar gsterili! Parlak tyl Denizli horozuna kar suda sikilmi bir tavuk annem! Bekir'le psikologuluk oynamaya raz olduumdan beri uzun uzun konuuruz bunlar. O zamanlar bab amn etrafndakileri dvmesini de normal karlyordum. Sanayi'de herkes herkesi dvyordu nk. Ustalar raklarn, anneler ocuklarn, ocuklar birbirlerini, gc yeten yetmeyeni, hep dvyorlard. Alt yalanmd aydm, evde grdklerimi sokakta grdklerime katmaya baladm. Gl olmann bal bana bir erek old uunu anladm. Dayak yemek istemiyorsan, lmek istemiyorsan, gl olacaktn. Ezilmek istemiyorsan, gl olacak, onlar seni ezmeden sen onlar ezecektin. Oyunun bir kural buydu. teki kural da, asla kims eye gvenmeyeceksin, srrn sylemeyeceksin. 2 Bu konuda aldm ilk ders, Nurdan'dan. Nurdan'dan sonra bir daha asla srrn bilmediime srrm sylemedim. Nurdan, annem babam evde yokken bize gzkulak olan komu Melek Teyze'nin kz. Annemler yokken sokaa kamamz yasak olduundan, Nurdan bize gelir, evde oynardk. Bu Melek Teyze'nin de iine gelir, arada urar, bakard. Bir gn, misafircilik oynarken, birbirimize sigara ikram etmek istedik. Evde sigara bulamadk ama sokak izmarit doluydu. Ben sokaa szldm, birka tane topladm. Ularn dzeltip, ier gibi yapyorduk. Sonra neden olmasn deyip kendiminkini yaktm. En byk arzum, bir an nce bymekti, sigara imeyi baarnca bym gibi oldum. Nurdan kimseye sylemeyeceine sz verince, bir tane daha yaktm, sonra bir tane daha. Nurdan da denedi, ksrkten boulur gibi olunca o vazgeti, ben devam ettim. Sokaktan izmarit toplamak det haline geldi. Sonra bir gn, Nurdan satt beni. Annesine sigara itiimi sylemi, annesi de anneme haber vermi. Mjgn, okula gidiyormu gibi evden kt, meer saklanm. Ben her zamanki gibi sokaa szlp izmaritl eri topladm. Eve gelip yaktm ve annem ieri girdi. Tek bir sz sylemeden beni mutfaa srkledi. Bacakl arnn arasna sktrd. Rafta bir kavanoz pul biber duruyordu. Onu avucuna dkt, azma tkt. Azm paralanm, kanam gibi oldu. Bununla da yetinmedi, dik dursun diye deve tabann balad bir kam vard, onu skt, bacaklarma kanatncaya kadar kamla vurdu. Nurdan olanlar seyretti. Melek Teyze geldi, annemi ay isin de sinirleri yatsn diye kendi evine gtrd. Yalnz kalnca Nurdan'a izmarit oyununu niye sylediini sordum. Elini kalasna dayad, belini dansz gibi bkt, 'Azm torba deil ki, bzesin!' Aynen byle dedi, 'Azm torba deil ki, bzesin!' dedi ve seke seke evine, ay iip kurabiye yemee gitti. Babam o gece eve gelmesin diye dua ettim. Zaten ou geceler gelmez, arkadalaryla Beikta'ta 'Kahve dedikleri lokalde toplanr, iki ierlerdi. Ekim'le ben eve gelmediine ok sevinirdik. Hele de, annem eve televizyon aldktan sonra. O zamanlar bize hi misafir gelmezdi. Televizyonla eve misafir gelmi gibi

165

oluyordu. Ben televizyon hi kapanmasn, sohbet hi bitmesin isterdim. Babamn olmad akamlar huzurlu akamlard. Ama gece ge saatte geldiinde her an bir felket yaanabilirdi. Az ya da ok, her zaman imi olurdu. En kk bir dzensizlik zvanadan kmasna yeterdi. Dank duran oyuncaklar ya da elbiseler. Yat aklarmzdan srkler dverdi bizi. Bir defasnda, oyuncaklarmz toplamamz iin bize be dakika sre verdi, 'Be dakika sonra gelec eim, dank toplanm olacak!' Ekim bir yandan, ben bir yandan korkudan titreyereki toplamaya alyorduk ki, be dakika dolmu olmal, babam geri geldi, etrafna bakt, eli tokat patlatmak zere haval and, 'Ben size buralar toplayn demedim mi!' Ekim, keye bzlm, gzleri dolu dolu, 'Baba, nerde ama dank? Dan gster de toplayalm!' Kibrit kutularndan koltuklar, masalar yapm, ev yerletirmitik. Bize gre dzenli bir odayd, danklk yoktu. Babam elini indirdi, arkasn dnd, kt. Utanmt galiba. Bir defasnda da ellerine ne olduunu sorduum iin dayak yemitim. Derileri soyulmutu, kpkrmz yd, iren grnyordu. Sanrm, tiksindiimi de saklayamamtm. Meer, o sralarda ili'de bir inaatta avuluk yapyormu. Sabah evden iki dirhem bir ekirdek kt iin biz bilmiyormuuz ama yleymi. st n orada deitirirmi. Kire kuyusuna dm, feci ekilde yanm. Benim dayak yeme nedenim de ukal alm, ellerine dikkat ekmi olmamd. O gece de ikili geldi. Masann zerinde duran su faturasnn zamannn gemi, cezaya girmi oldu unu grd. Mjgn'a barmaya balad. Buna karn Mjgn, btn gn neler ektiini sralad. Bekir, bizim yzmzden rgat gibi altn syleyerek cevap verdi. Zaten hayat kaymt. Daha o yllarda, bizi ayakb a olarak gryor, bizden nefret ediyordu. Bu duygusu, hapisten ktktan sonra daha da artt. Her eye yeni balayan biri olma hayallerine kaplmt. tibar, mevki, para istiyordu. Baarl olmak istiyordu. Osman'n kendisini adam yerine koymasn istiyordu. Eli para tuttuunda da, bizi toptan reddetmi gibi oldu. Yzk takmazd, rnein. Hi takmad. Eve misafir armazd. Annemle devrimcilikten ortak dostlan vard. Onlar da armazd. Mjgn, reddedilmenin acsn, kendisine yaplan hakszlklar sayarak kartma yoluna gitti. Su fatur asn neden zamannda demediine ilikin savunmasn biz ocuklardan ektiklerinin zerine bina etmeye balaynca iim ekildiydi. Annemi kendisini kontrol edemeyecek, sigara itiimi istemeden de olsa babama syleyecek olduunu bilecek kadar tanyordum. Yorgann altnda bzldm, Bekir'in darbelerine hazrlandm. ldrm gibi bakyordu. Bard ve derhal vurdu. Durmadan vuruyordu. Beni hi byle dvmemiti. Dve dve ldreceini aklmdan geirdim. Robocop'lar, cenazemi hayal ettim. Kendimi saldm, braktm vursun. Ondan lerek intikam alabileceimi dnmtm. Ama ben kendimi skmay braknca, babam da beni dvmeyi brakt, Ekim'e dnd. Hibir kabahati olmayan ocua vurmaya balad. Tamamen datmt. Kendimden ok Ekim iin korkmaya baladm. Bu defa annem de dayanamad, araya girdi, babam yumrukl amaya balad. Babam, anneme tekmeler savurdu. Tekmelerden birisi karnna geldi, annem iki bklm katl and, banyoya kamaya alt. Babam onu kovalad. Banyoda leene baslm amarlar vard. Babam, anneme elme takt. Annem amarlarn zerine kapakland. Babam, bir an annemin ban suyun iine bastracakm gibi bir hareket yapt. Annemi boacak zannettim, srtna atladm, tekmelemeye baladm. Annem kendisi mi kurtuldu, babam m onu brakt, bilemiyorum. Mjgn, tek bir sz sylemeden kapya yr d, ividen mantosunu ald. Sokaa kt. Sk Ynetim vard. Sokaa kma yasa balamt. Bekir, saat ine bakt, 'Git de geber!' diye bard, arkasndan. Bize dnd, 'Defolun! Zbarn yatn siz de!' Dayaktan kurt ulmu olmann sevinci, bir dakika bile srmedi. Sokakta kalan annemin bana gelecekleri dnmeye bal adm. Kt. Darda kurunlar vzr vzrd, birisi mutlaka onu bulacakt. Ekim'i koynuma aldm, sarldm. Pij amasnn slak olduunu fark ettim. Ben de iimi koyuverdim. Bu kendimi daha da sulu hissetmeme neden oldu. Tyler rpertici bir sululuk duygusuna kapldm. Her eye ben sebep olmutum. Annemin dayak yem esine. Sokakta kalmasna. Paraszla. O gece, ryamda, kendimi dnyann ortasna atm tnelden ieri girip, topran kalbine bomba yerletirirken grdm. Portakal byklnde bir hidrojen bombasym bu. Patladnda herkesi yok edecek bir bomba, insanlardan nefret ediyormuum. Bununla hepsini ortadan kaldracak, intikamm alacakmm. Korkular iinde uyandm. Dnyay patlatmay dnebilecek kadar kt olduumu anlamtm. Korkun bir sululuk duydum. Sululuk duygum zamanla daha da oald. Bir an geldi, canl domak suretiyle de su il ediimi dnmeye baladm. Sabah kalktmzda babam evde yoktu. Kapy stmzden kitlemi gitmiti. Camdan kabileceimi dnnceye kadar, bu beni ok korkuttu. Cam dnnce sakinletim. Ekim'in stn deitirdim. Kahvalt sn verdim. ili araflar topladm. Leene bastm. Alamaya baladm. 2 Annem lene doru Mustafa Daym'la birlikte geldi. Babamn evde olmadn grnce bozuldular. Daym, ii gc olduundan bahsederek sylendi. Annem, dayma kendisini yalnz brakmamas iin yalv ard, ikisi de, bize bakmyorlard. Annem, amarlar suya basm olduumun farkna bile varmad. Daym, anneme,

166

'Mbalaa ediyorsun,' diyordu, 'ocuk edebi ubukla renir. Baba heybetini gsterecek ki, ocuk ondan korksun. Bunu dedikten sonra da, bana dnmt, 'Gel bakaym, daynn kucana!' Daym bana glmsyordu, ama iri, beyaz dilerini ortaya karan glmsemesi bende dehetli bir korku uyandrd. Kaln dudaklarn, Stalin byn, burnunu, yanan, sonra slak slak bakan sol gzn, sonra sa gzn birbirinden bamsz nesneler olarak alglyor gibiydim. Yzn oluturan unsurlar bir trl bir araya getirip, daym tanyamyordum. Korkudan elim ayam kesilmiti, yerimden kprdayamyordum. Daym, bana uzanmaya kalknca dehete kapldm, haykrmaya baladm. Daym, 'Ne banyorsun? Terbiyesiz!' deyince, dvecek diye daha da korktum. lklar attm. Beni duyan Ekim de kat ld, ikimiz birden katla katla alamaya koyulduk. Annem oradayd ama sanki heykellemiti. Bizi koruyabil eceini aklmzn ucundan bile geirmiyorduk. 'Bunlar byle ite! mr trpleri!' diyordu Mjgn, 'Ne olacak ite, armut uzaa dmez, armut dib ine der!' Ne kadar ok korkmuum ki, babam bile kurtarc gibi grndyd gzme. Kapy kendi anahtaryla sessize am, girmiti. Alveri yapmt, elleri doluydu. Koup bacana sarldmda, poetleri iki yanma brakt, dmeyeyim diye beni tuttu, 'Ne alyor bu ocuklar? Ne oluyor burda?' Annemi atlam, Mustafa'ya sormutu, 'Anlamadm ki, Bekir Abi' dedi daym, 'Sevmek istedim, kyam etleri kopartt!Tuhaf bir ekilde glmsyordu, bsbtn korktum, babama daha da sk yaptm. Scakl n, giysilerinden ykselen hafif kolonya kokusunu duyumsayarak, bacaklarnn arasna gizleniyordum. Babam bam hafife okuyordu. Kokusu, okay, yava yava etkisini gsterdi. Sakinletim, gzlerimi amaya, anneme bakmaya cesaret ettim. Annem Ekim'i kucana almt, ocuun omuzu zerinden kt kt bana bakyordu. Anneme ihanet etmi olduumu anladm. Bir de Ekim'le benim paylalm olduum uzu. Ben babamn, Ekim annemin ocuuydu. Mjgn'la Bekir, iki hasm, her biri kendi ocuunun arkasna saklanm, ylece dikiliyor, birbirlerine meydan okuyorlard. Babam, bana, 'Hadi, git bana bir bardak su getir, susadm,' deyinceye kadar, ylece, zlmeden kaldk. 'Ben de kaaym abi,' dedi daym, saatine bakarak. Ne yapm olduumu o zaman anladm. Daymn gitmesi, annemle babamn yalnz kalmas, geceki olaylarn tekrarlanmasyd. Bizde kalmad, annemi, bab amdan korumad iin ona ok kzdm. Gitme nedeninin benden kaynakladn dnnce, szcklere smayan bir sululuk duygusu yreimi sktrd. Kzgnlkla sululuk arasnda gidip geliyordum. Sululuk beraberinde korkuyu getiriyordu. Annemden, babamdan, daymdan, hatta Ekm'den korkuyordum nk o da iini yapyor, dayak yememize neden oluyordu. Artk evin iiyle d birlemi gibiydi. Duvarlar yok olmu, ierdekiler ve dardakiler, hepsi, herkes, birbirine girmiti. Hepsi, herkes, beni kzdryor, korkutuyordu. Onlardan kamak iin bam kollarmn aras na gizledim, helaya sndm. Annemin daym geirmem gerektiine dair arsn duymazlktan geldim. Mustafa kp, kap kapanncaya kadar yerimden kprdamadm. Babamn seslenmesini bekledim. Anneme gitmek, Onunla barmak istiyordum ama beni affetmeyeceini sezinliyordum. Aramz dzeltmek iin dn ebildiim tek ey, nme ne koyduysa yemek, sofray toplamasna yardm etmek oldu. Sofrada Bekir, ann eme, eve 'kerhen' ve biz ocuklar yznden dnm olduunu syledi. Bundan byle Mjgn'la ii bitmiti ve sadece bizim iin yaayacakt. Sonraki gnlerde gerekten de, Mjgn' hi grmyormu gibi davrand. Kadnn nnden orada yokmu gibi geiyor, camdan bir eyaym da Bekir'in baklar onun arkasnda bir yerlere dikiliymi gibi dur uyordu. Babamn bu davranndan Ekim de nasibini alyordu nk Ekim kkt, her eyini annem hall etmek zorunda olduundan elleri hep ocuun stnde olmak durumundayd. Bu, babam, annemi grmey eceine gre, Ekim'i de grmeyecek demek oluyordu. Eve eskisinden de daha ge, sadece uyumak iin geliyordu. Bana ettii bir iki sz dnda, tek lf kon umuyordu. Eskiden olsa bu durum bizi mutlu eder, sakin bir gece geirdiimiz iin sevinirdik ama bu defa yle deildi, nk Bekir artk bizim babamz deil gibiydi. Sadece dayak deil, kolonya kokular da bitmiti. ift kiilik yataklarnda birbirlerine demeden yatyorlard. Mjgn, her dakika alyordu. Gz Ekim'i bile grmez olmutu. ocuun gittike sessizletiini, ac ektiini fark etmiyordu. Benim tepkim daha farklyd. Ben, bulabildiim her frsatta evden kmay, sokaklarda dolamay det edindim. Annemle babam kendileri ile meguldler. Benim kaamaklarmn farkna varmyorlard. Zaten ben de akllanmtm. Ekim'i ieri kilitleyip, kyor, Mjgn gelmeden nce eve dnmeyi baaryordum. Yakal anmaktan eskisi gibi korkmuyordum da. Bekir hemen hi evde yoktu. Annemin de beni dvmekten kanac an hissediyordum. 4 Sokaktaki en byk meselem kendimi ii ocuklara kabul ettirmekti. Onlar, bym de klm gibiydiler. ambriyellerden, yanan motor yataklarndan, anlamadm bir dolu bir eylerden bahsediyor, hava atyorlard. Kendimi kabul ettirmenin tek yolunun onlar artmak olduunu kefettim. Birka toplanm bir

167

ey zerinde alrlarken ya da misket oynarlarken, balarna dikilir, elim Nurdan'dan rendiim gibi bel imde, karabildiim en gr sesle, 'N'oluyor, 'lan burda?' diye sorardm. Bam yeterince dik tuttuysam, sesim yeterince tiz ktysa, mutlaka bir cevap verirlerdi. O zaman da, 'Aln, bir de ben bakaym,' derdim. Alrlard. Dilimi kullanmay rendim. Ne kadar ok barabilirsem, sesim ne kadar gr karsa, o kadar baarl olduumu grdm. En byk arzum, bir an nce bymek, insanlarn zerinde hkimiyet kurmak, babam gibi 'ef olmakt. Bu frsat da elime Esnaf Dernekleri Birlii'nin kepenk atrma abalar srasnda geti. Devr imciler yine tamirhaneleri kapattrmlard, bu adamlar da tamirhane sahiplerini bayrak ekip dkknlarn amaya ikna etmeye alyorlard. Tamirhane sahipleri dkknlarn aarlarsa Devrimcilerin atee verecekl erinden korkuyorlard, 'Siz mi koruyacaksnz bizi?' diye kabul etmediler. Adamlar, sklm pklm giderken, ben de arkalarndan bardydm, 'Yrr ta arabas, anca gidersin!' Bir de ta frlatm olmam beni ocuklarn sayg duyduu biri yapt. Artk beni yok saymaya cesaret edemiyorlard. Yaz sonuydu, bir sabah, kaportac ekicinin durmuluuna uyandm. Rlanti ayarnn vnvn da yoktu, hava baslan lastiklerin fs da. Barmalar da yoktu, kfrler de. mrmde ilk kez byle bir sessizlik duyuy ordum. Dnyaya bir ey oldu sandm, ok korktum. Yataktan frladm, oturma odasna kotum. Annemle, babam koltuklara oturmu konuur grdm. Perdeleri amamlar, alacakaranlkta bir yandan da radyo dinl iyorlard. Televizyon da akt. Yusuf Abi'yi daha sonra fark ettim. Sakallar uzamt, hasta gibi bir hali vard. Annemle babam endieli grnyorlard ama barmlard. Btn gn evden kmadlar. Sokaa kma yas a konduu iin, bizi de brakmadlar. Annem, brek yapt. Babamla Yusuf Abi bir ara tavla bile oynadlar. Gece nce Yusuf Abi, sonra da babam kt. Babam karken, nce bizim, sonra da annemin yanaklarndan pt. 12 Eyll, byle mutlu bir gnd. 5 Mjgn, vazgeilemezliini perinlemek iin nc kez hamile kalmann dnda bir yol bulabilseydi ya da Kenan Evren, elini abuk tutup Mjgn'a o geceyi armaan etmeseydi ya da Bekir, tutuklanmasnn kanlmaz olduu bilgisinin arln amcakznn dlyoluna boalarak atmaya kalkmasayd, Devrim, kendisini o sevgisiz okulda bulmayabilirdi. Batan alalm, Sayn Yarg. Kocas cezaevine giren Mjgn, tamirhanelerin ortasndaki kadnbanal yla kardei Mustafa'y eve alarak hallemek yerine, Bekir'in istedii gibi ocuklarn toparlayp Osman Amca'nn evine yani bize, yani ayn kudret, tutum, emir ve kanun uyarnca bir arada olan btne gseydi, Devrim, paralanmayabilirdi. Ama byle yapmad. Mustafa Kuran' kendileriyle oturmaya zorlad, Bekir'i, kay nbiraderine mr boyu borlandrd. te yandan, daysnn Devrim'le halleemeyecein hesaplad, ocuu hazr olmad bir yata, o kt okula verdi. Devrim, daysndan da, okuldan da nefret etti. 6 Annem Mustafa'ya kendi yataklarn verdi, sedirde yatmaya balad. Bu durumdan nefret ettim. Must afa'nn babamn yerini aldn dnyordum. Bana lf etmesine izin vermek istemiyordum Ona hep sald rgan tepkiler gsteriyordum. Bazen de zorla kavga karyordum. rnein, antam toplamam syledii zaman. Televizyonun nnde almay sevdiim iin, oturma odasna yaylyor, insanlar, defterlerimin, kit aplarmn zerinden atlamaya mecbur ediyordum. Daym hakl olarak toparlanmam isteyince de deli oluy ordum. Bir defasnda, beni kolumdan tuttuu gibi kaldrd, kenara savurdu. Eyalarm antama tkmaya balad. Bana dokunmasndan nefret ediyordum, haykra haykra alamaya koyuldum. Byle zamanlarda, Mjgn, benim tarafm tutuyordu ama bu da kt bir eydi nk i iki kardein kavgasna dnyordu, bu defa da ben kendimi feci ekilde sulu hissediyordum. Asl kts, grnrde kavga olmad zamanlarda da kimsenin kimse ile konumamasyd. Hep birl ikte olduumuzda Mjgn, bir bize, bir Mustafa'ya dnp bir eyler sylyor ama hibirimizden evet-hayr'n dnda bir cevap alamyordu. Evimizde konuma tamamen bitmi gibiydi. Bu durumda, Ekim'le benim by klerle birlikte olmamzn anlam kalmyordu. nceleri kendi odamza kapanyorduk. Bahara doru, sokaa, kapnn nne kmaya baladk. Annem gittike arlaan bedeni ve babamn mahkemesi ile meguld. Para yetitirmeye alyordu. Durmadan alyordu. ocuklarnn giderek daha fazla sokakta kaldn, evden uzaklatklarn fark etmiyordu. O sralarda kedeki bisikletinin kendisine tamir iin braklan bisikletleri kiraladn kefettim. Mutl aka bisiklet binmeyi renmek istiyordum. Geceleri ryamda bisiklete biniyordum. Salarmn arasndan rzgr geiyordu. Bu duygu bana zgr olduum, istediim her yere gidebilec eim, her eyi yapabileceim hissini veriyordu. Ama bisiklet kiralamak iin para bulmam lzmd. Annemin verdii harlk yetmiyordu. Mustafa'nn bo bira ielerini bakkala geri verip, para almaya koyuldum. Bunu bana Gaffar retmiti. Gaffar, bisiklet tamircisinin rayd. Bisiklet zerinde inanlmaz numaralar yapar, bazen de amuda kalkard. Bana bisiklete binmeyi retti. Dmeyeyim diye seleyi tutarken, her defasnda elini kalalarmda gezdirirdi. Onun ellerinden kurtulabilmek iin bir an nce kendi bama dengede kalmam gerektiini

168

biliyordum, hzla rendim. Ama bisiklete binecek yer yoktu. Oysa Bykdere Caddesi'nin teki, Drdnc Levent taraf sakindi. Orada ensesi kalnlar otururlard. Onlarn yollar asfaltt. Aalyd. Glgelikti. O tarafa gemek iin drt gidi, drt dn sekiz eritli Maslak trafiini amak gerekiyordu. Trafik klar yoktu. Polis yoktu. Saryer istikametinden hzla gelen kamyonlarn, otobslerin arasndan szlmek tyler rpertici bir cesaret denemesiydi. Her defasnda lme meydan okuduumuzu hissediyorduk. Yakalanmak tehlikesi daha da korkutucuydu. Sanayi Mahallesindeki en yasak ii yaptmzn farkndaydk. Ama yasak olmayan bir oyun da yoktu. amurla oynamamz yasakt. Ate yakmamz yasakt. Komamz yasakt. Top oynamamz bile yasakt. Bizi herkes kovalyordu. Tamirhane sahipleri, kapclar, hademeler, komu teyzeler. Nerede topl ansak birisi kar, gidip baka bir yerde oynamamz sylerdi. O baka yer de yoktu. Bizi dkknlarda da istemezlerdi. Birimiz harlk aldnda ya da bir biimde para bulduunda ekirdek almaya bakkala koard, dierlerimiz de arkasndan seyirtirdik. Bu balbana bir servendi nk. Ama dkkn sahibi kuruluk ekirdek iin dkknna dolumamz istemez, kovard bizi. zellikle de bakkaldan nefret ediyordum. ocuklardan birisi onun dkknndan bir lolipop ya da baka bir ey yrtt nde dnyalar benim oluyordu. Yrtlen eyler genellikle bir avu leblebi, Golden jiklet gibi kk eylerdi. Bir tek Gaffar, Baylan ikolata gibi byk bir ey almaya cesaret ederdi. Gaffar bykt. Orhan Gencebay hayranyd, 'Bir teselli ver! Yarattn mecnuna bir teselli yer!' Kendilerine 'Mecnunlar' diyen bir grubu vard. Tamirhaneler kapandktan sonra p tepesinin arkasndaki teneke kulbede buluur bira ierlerdi: 'Bira bu kapan altndadr! Biz kkler Mecnunlarn ite olduklar saatlerde kulbeye gider, bo ieleri toplardk. Gaffar'n bira ielerini satp, bisiklet kiralamann ayr bir zevki vard. Cebine att zaten kendi paras oluy ordu. Bylece kalalarm ellemesinin bedelini ona detmi oluyordum. 7 Mdr Muavini Ayel retmen, Mjgn'n snf arkadayd, benim okula kabul edilmem iin o torpil yapmt. Snftakilerin hepsinden kktm ama onlar gzme bebek gibi grnyorlard. Ensesi kalnlarn, dnyann farknda olmayan ocuklarydlar. Oyak Sitesinde apartmanlarda oturuyorlard. Kaplarnda nbet iler vard. Nbetilerden biri bir gn Gaffar'la bisiklete binerken bizi kovalam, silhn dorultmutu. Anneleri okuldan kmazd bunlarn. Okul Aile Birlii'nde grevliydiler. retmenlerle zel dostluklar vard. Beni aralarna almyorlard. Mahalledeki reetemi burada da uygulamaya giritim. Bizim ocuklardan otomobiller hakknda ok ey renmitim, ie o bilgilerimi satarak baladm. Okulun nnden geen bir otomobil iin, 'Pervane kay gevemi!' diyordum, rnein. Ya da, 'Vites kutusu ayvay yemi bunun!' Ol anlar hayran kalyorlard. Kzlar dize getirmek iin baka bir yntem uyguladm, kendime nc snflardan bir kz arkada buldum. Zeynep. Onun hem annesi hem de babas ierdeydi. Babaannesinin yannda kaly ordu. 'Benim babam sava tutsa, faistlere esir dt,' diyordu. retmenine 'kk burjuva' diye burun kvryor, istikll Mar'n defterine yazmay reddediyordu. Annesiyle babasnn 'yurtsever' olduklarn sylyor, 'Krdistan' diye bir lkeden bahsediyordu. Cezaevi ile yurtseverlik arasnda bir balant olduunu fark edince, benimkilerin de yurtsever olduklar n syledim, inanmad nk benim annem retmenlik yapyordu. retmenler, faist cuntadan yanaydlar, cezaevlerinde tutsaklara zorla mar retiyorlard, bask ve ikence yapyorlard. Ama Zeynep'in anne bab as onurlu direnilerini srdryorlard. Sonra Zeynep bir gn, ikencecilerin babasnn kamna at kl sokt uklarn syledi. Annesinin kna da koka kola iesi tkmlar, onlar da lm orucuna balamlard. Hibir ey yemiyorlard. Gaffar'n, Mustafa Day'mn nlerindeki iliklerden haberdardm ama erkeklik organna byle dorudan gndermeyi ilk kez duyuyordum. Tuhaf bir biimde heyecanlandrd beni. Zeynep'in annesinin k na sokulan ie de yle. Sonra Bekir geldi gzlerimin nne. Bazen bizi dvmek iin arkamz dndrrd. Ellerimizi mutfak sandalyesinin oturana dayayarak eilir, kmz sopalanmak zere sunardk. Ayn eyi ikencecilerin de Bekir'e yaptklarn hayal ettim. Babamn pantolonunu indirmilerdi, k akt ve adamlarn elinde aile boyu koka kola iesi vard. Acnn ne olduunu bilecek yata deildim ama kola iesinin bab amn kn yrtacan anlamtm. nce tarif edilemez bir dehete dtm, ardndan mthi bir sululuk duygusuna kapldm. Zeynep'in anne babasna olanlardan yeterince etkilenmediimi, onlara yeterince acm adm dndm iin perian olmutum. Sululuk duygum, Bekir'in ikence grmediini rendiim zaman daha da artt. Mjgn, merak etm ememi, babamn akll adam olduunu, ikencecileri atlattn syledi. Kpry geinceye kadar ayya day diyecek, sa salim kacakt. Ben de Zeynep'e anlattm. Zeynep bana kt kt bakt, 'yleyse senin baban dnek,' dedi, 'Devrimciler, polisle konumazlar. Polisi ikna etmeye almazlar.' Ouz Day'dan haberim yoktu. Ailenin devrimci onurunu kurtarmak bana dm gibi oldu. Annem, okulda uslu olmam, retmenim ne derse yapmam tembihlemiti. Aslnda zengin ocuklarna lf geiren bir retmen fikri benim de houma gitmiti. retmenin beni de onlardan koruyacan dnyordum. Ama yle olmuyordu. Yal Nebihe Hanm, ocuklara lf dinletemiyordu. Derste herkes barp aryordu. Bazl

169

ar da sralarn stne kyorlard. retmen boyuna 'Oturun!' diye baryordu ama o bardka ocuklar daha da azyorlard. Bylece, doal olarak benim tahakkm edeceklerimin arasna retmen de girdi. u farkla ki, ben Nebihe Hanm'a devrimci sloganlar atyordum. Snftaki burjuva pileri ne sylediimi anlamy orlard ama kadn renkten renge giriyor, susaym diye yalvaryordu. iyi bir kadnd, beni ele vermek istemiy ordu. Mdrn duymasn da istemiyordu. Benimle ne yapacan armt. Birinci yaryln sonralarna doru karne notlarn belirleyecek snavlar yapyordu. Benim okuyamad m fark etti. Hafzam iyiydi. Tmceleri kolaylkla ezberleyebiliyordum ama szckleri tek tek okuyamyordum. Nebihe Hanm, defterden bir sayfa kopartt, ortasnda bir szcn sabilecei kadar kk bir delik at. Kad sayfann stne koydu, dier tmceleri kapatt, delikten grnen szc okum am istedi. Okuyamadm. Btn snf glmeye, benimle alay etmeye balad. Bylece benden intikam alm oluyorlard. Kanm beynime kt. Yzm ate gibi yanyordu. Yerimden kalktm, snfn kapsna kotum. Tam kacakken, aklma geldi, dndm, elimi Nurdan'n yapt gibi belime koydum, avazm kt kadar bardm, 'Zulm bir gn duracaktr/Halk zinciri kracaktr!' Kapy vurdum, Gaffar'n dkkna gittim. Bana bele bisiklet verdi. Akama kadar bindim. Bu arada onlar annemi aramlar. Olanlar anlatmlar. Mjgn ieri girer girmez, kulama yapt, koparacak gibi eke eke banyoya srkledi beni. Kapy stmden kilitl edi. kt, alamaya koyuldu. Ben alamyordum ama. Banyo taburesinin stne oturdum. Kurnann musluu bozuktu, su damlaty ordu, damlalar saymaya koyuldum. Bir yandan da devrimci dizeler syledim diye kzmamas gerektiini d nyordum. retmen snfn dzenini bozdum diye kzabilirdi ama Mjgn bu kadar kzmamalyd, nk devrimci olduunu sylyordu. Annem akam yemeinden nce kard beni. Mustafa Daym yemee gelmedi, biz yedik. Sonra annem okuma kitabm getirmemi istedi. Nebihe Hanm gibi, o da defterden bir sayfa kopartt, ortasnda kk bir delik at, kitabn stne koydu, delikten grnen szc okuyamadm grd. Bunu fi sistem ine balad. Anlattna gre okuma yazma retme yntemi eskiden byle deilmi. Eskiden, harflerin sesl erinden yola karak retirlermi sonra szckleri kalp halinde ezberleten Amerikan fi sistemini benims emiler ama bu Trke'ye uymuyor-mu. Onlarda szckler yazld gibi okunmad iin kalp halinde r etmek gerekirmi ama Trke'de buna gerek yokmu, iler kolaylaacana zorlam. Hakkn yememek lzm, Mjgn bana byk bir sabrla b harfinin sesinin olmadn, yanna gelen sesli harfe gre be, ba, b, bi, bo, b, bu, bu, okunduunu retti. P harfi ile b harfini kartryordum, onu da retti. Babam cezaevinden kp gelinceye kadar her gece yemekten sonra benimle urat ama birinci karnemin kt gelmesini engelleyemedi. Bekir, karneyi grnce ok kzd. Benim hrsl, alkan olmam, ok iyi mevkilere gelmemi istiyordu. Derslerimle bizzat ilgilenmeye karar verdi. Ama o gnlerde gene ok sinirliydi. Bir akam zellikle iyi hatrly orum. Bulgaristan'n Ege'de kys olduunu iddia ettiim iin tokat yemi, yataa gnderilmitim. Bylece, byklere soru sormamay, byklerden yardm istememeyi rendim, iyi ya da kt, okulda olanlar hi anl atmyordum. Zaten, hapisten ktktan .bir sre sonra babam kendisini i kurmaya adad. Benimle uraacak zaman kalmad. 9 Sz konusu i, kimyasal madde ticaretiydi. Bekir, inaatta alt yllarda tand perlit imalats -perliti binann s izolasyonunda kullanmlard- etin Ak'n dodezil benzen denilen deterjan hammaddes inden tonla para kazandna ahit olmutu. Dodezil benzen, '80 ncesinde Trkiye'ye kaak sokulur, birka saat iinde de elden karlrd. Kaak, araclara telefonla ulard: 'Mal drt saat sende.' Bu, 'drt saat iinde mteri buldun buldun, yoksa ben baka aracya vereceim,' anlamna gelirdi. Bir defasnda on dak ika ge kald iin Ak'n 1978'in parasyla yedi yz altm bin lira kaybettiine Bekir ahit olmutu. Kaak mal otuz dakikalna balamt ve etin Ak, izmir'deki mterisine krknc dakikada ulatnda ok geti, mal baka birine satlmt. Bekir, malla birlikte Ak'n kat ve yat hayallerinin suya dtn grm t. Cezaevinden ktktan sonra urad efik kendisinin ili'deki yazhanesini paylamasn teklif etti inde yapaca ii biliyordu: Kostik soda ticareti. Sermaye gerektirmiyordu. Bekir'in btn yapaca alclar saptamak, kaaklarla buluturmakt. Yrmedi, nk mal Romanya'dan gelmiti, iindeki demir oran yksekti, Bekir'in gda sektrnde bulduu alclar iin .uygun deildi. Buna karn, giriim, Devrim Kuran' dedesi Osman Kuran'la tantrd. Olunun akln bana devirip EKONOMK AKLIN YOLU'na girdiini renen yal adam, onlar aff etmekle kalmam, stanbul'a ziyaretlerine de gelmiti. Amac ticarete atlan oullarna nasihat etmek, o gne kadar grmedii torunlarna el ptrmekti. Devrim, dedesinin ticaret hayatna dair sylevini tam tamna izley emeyecek kadar kkt. Yllar iindeki tekrarlardan aklna yerleen, Mslmanlarn dinlerinin imanlarnn aslnda para olduu oldu. Ticaret, sanattr diyecein bir i deildir, emme, diye sitem etmiti Hac Osman Kuran, sedirde bada kurmu otururken. Bekir, mer ve Mustafa balarn ne emilerdi. Ticaret, sanattr diyecein bir i

170

deildir emme, gerek gzyle bakarsan, bezirgnln tresi, sanatkrln tresinin ayndr. Bir kii akas n artrmak iin tamah edip, dada, tata, dzde ve denizde cann ve maln eline alr, hrszdan ve haram iden, yrtc, adam yiyici hayvanlardan, dmanlktan ve rklecek eylerden ekinmezse cahil olmak gerekir. Bunca tehlikelerin var olduunu bilirken, tamah edip yola kann aklszlna ve deil bilgisizlik, gznn krlne delildir. Mjgn'la Ayla birbirlerini drtmlerdi, ili'de yrtc hayvan ne arar? Bekir'le mer, bir azdan, Dorudur baba. Tccarlk iki ksmdr, ikisi de tehlikesiz deildir. Bir ksm misafir olup, kazan iin ilden ile gezmektir. Bir ksm da bir yerde oturup i grmektir. yle ki, adam bir yerde oturur, deeri dm mal alr saklar, deeri artnca fazla fiyata sataym diye. Bu da tehlikelidir ama tehlike maladr. ok cesur, ok yrekli kii ger ekir ki, gemez kuma alsn zaman gelince sataym kr edeyim diye, sonra zarar edebileceini mhimsem esin. Anladn m, oul? Anladm baba. yi. mdi, iki trl tccarn da yiit olmas gerek. Korkmamal, ban ve maln nemsememeli. nk korkakl yznden geri zarar etmez ama kr da etmez. Nitekim erenler demilerdir, korkak bezirgn ne kr eder ne ziyan. Anladm baba. yi. Geldik tccarlk hayatna. Namazn, orucunu ihmal etmeyeceksin, doru olacaksn, yalanc olm ayacaksn, kendi kazancn iin bakasnn zararn istemeyeceksin. Biriyle alveri yaparsan, kendinden aa olanla yapacaksn. Ee kendinden byk kimseyle yaparsan, onun ululuu kadar dindarl ve insanl da olsun. Tamam baba. yi. Trl trl oyunlarla insan aldatanlardan sakn. Mal bilmekte hnerli ol. yisini, ktsn, hallisini, elverilisini se. Az az alp, ge ge satacak mal alma. ok ok alp, tez tez satlr mala arac ol. nk ge satlan maln ok krndan tez satlan kuman azck kr yedir. Yakn dostunla al ve sat yapma. Eer yaparsan dostundan kazan umma. Sermayesine raz ol ki, dostluun temelli harap olmasn ok dostluk azck yarara ve zarara katlanmadklar iin yele gitmitir. Tamam baba. yi. Fazla fiyata tamah edip veresiye mal almamaya da satmamaya da al nk ok tamah ziyan getirir. Eer aresiz kalrsan, hi deilse birka tayfa ile etme. Az sermayeli kiiyle, yeni denenmi kiiyle, Alevilerle, Danimentlerle, avukatlarla, mftlerle, hadmlarla ve tuzsuz olanlarla etme. Her kim bunlarla veresiye alveri ederse, kavgayla ban artp, zarardan, pimanlktan kurtulamaz. Her ne olursa olsun, 'Bu i kolaydr' deme. Sakn telefkr olma, paray bo yere rtme. Tccarn zevali savurganlktandr, seb at tasarruftandr. Tasarruf budur ki, kazancnn birazn harcasn, birazn sermayeye katsn. Byle olursa, tccarln sabit olur. Ne zaman kazan ve sermaye birlikte harcanrsa, mal tez gnde gider, zevale dersin. yleyse, telefkrlk iyi deildir, dorusu Allah msrifleri sevmez. Anladm baba. yi. Maln satmadan nce kimseye alp vermesi iin gitme. Pein paray da yele, nk bugn sere olan pein para, yarnki veresiye tavuktan iyidir. Muamelede hi utanma, fayda bulmaya al. Akll kiiler demilerdir ki, utanmak rzk engeller, el haya yemna'r rzka. yleyse alverite daima hrmet gzetme. Ortas hotur. Ticaretin asl hem tasarruftur hem de cmertlik. nce tasarruf et ki, zengin olasn, sonra cm ertlik et, bylece iyi hretli olasn. Tasarruf maln bekisidir, cmertlik yceliin ve ululuun bekisidir. Anladm baba. yi. Arkadalk edeceksen kiiyle edesin. nce onunla ki, civanmert ve ayyar pise olsun. Kurnazl arla arkada olmak hrszdan, hilekrdan korur kiiyi, ikinci olarak, ahsiyetli zenginlerle arkada ol, nk bunlarn arkadal skntl zamanda yardm salar. nc olarak yol, iz bilenlerle. Bunlarn arkadalndan rahdn olur. Sonra senin kendinin yapabilecei ii bakasna yaptrma. Grmemi kiileri iinin bana brakma, snanmam kiilere gvenme. Snanm kiiyi snanmam kiiye deime. nk zaman insan tez aldatr. Tamam baba. yi. Krn ve zararn daima yaz. nk iini hesap etmek, malnn hakkn vermektir. Hesap etmezsen maln telef olur. Kiinin krn ve zararn bilmemesi ok ayptr. Nitekim selde getirmilerdir, birisini yermek isteseler, ne krn bilir ne zararn bilir derler. Unutmayasn, vakti zamannda, tccarn mflisi, lde adr kurar, lm beklerdi. Hainlikten ok sakn. Sahtekr olma, halka gizlice kalplk etme, nk kalp, zar ar kendine eder. Sonra birisinden dn alp veresiye alveri edersen, zerine senet yazdrmamaya al, ta ki bir zaman inkr etmek istersen, edebilesin. Senet olunca edemezsin. Al veri zerine senet verecek ya da senet alacak olursan, ok uyank olmalsn nk ok kiiyi senetle aldatmlardr. Tamam baba. yi. Sonra, nereye gidersen orada gvenilir kii ile tanmak peinde ol. sim kartn al. Hep yannda ta. htiyacn olmasa da erefinin artmas iin iyidir, ikincisi, gittiin yerin ulular seni ho grrler ne iin

171

varsa ilgilenirler. Bilgisiz, yoksul ve aklsz kiilerle yolda olma. Ne demiler, er refik smm 't tarik. nce yolda, sonra yol. Anladm baba. yi. Tccarln hneri arbal ve oturakl olmaktr. Evinde dzeni bol et. Her cinsten ne alrsan, baldan, yadan, arpadan, budaydan ve buna benzer ne varsa, bir yldan bir yla hesapla ne kadar yetiyorsa sen iki mislim al. Her an pazarda narhn ne olduunu sora dur. Pahallanca yiyecein ok olan yarsn sat arsn krna, ev masraf sana kolay gelir. O yiyecek sana bedavaya yakn olur ki, byle bir ite ne gnah ne kt hret vardr. Hi kimse cimri dahi demez, kethdala mensuptur, iadamdr derler. Bu ite asla ayp edecek ey yoktur. Tamam baba. Sermayen azdr diye, ok sermayeye tamah etmen yznden hi kimse ile ortak olmayasn. Ancak gayet zengin, utanga ve cmert olursa ortak olmaya yarar. nk onun gibi kii zarara da katlanr. Madem sermayen azdr, masraf ok olan mal alma-yasn. Bilmediin mal iin talihimi deneyim diye sermayeciini datmayasn. Mektuplar da trl bel olur, kapal mektubu almayasn, ak mektuptan yz evirmeyesin. Rastladklarna ak yz ile selm veresin, kendini pejmrde ve gsz gstermeyesin. Tamam baba. Tarrar diye birine derler ki, birisinin maln mlkn dolandrp kendi katna getirsin. Ulu tarrarlk ise budur ki, halk gvenip kendi eliyle nesi varsa saklamas iin buna verir. ahit yok, tezkiye yok. Eer gittii yerde lrse emanet kald gvenilene, Allah' ile kendisi bilir. Gvenilir olmak hem dnyaya hem ahi-rete yarar. 10 Sayn Yarg, bunlar islm'n kadim ticaret kurallarydlar, diye aklad General Bora Demirolu, Bekir Kuran'n bunlara harfiyen riayet etmesine karn, elinin para tutmas iin Turgut zal'n sahneye km as gerekti. Turgut zal'dan nce para Ankara'da yenirdi. Trkiye Cumhuriyeti Sanayi Bakanl'nda, Planlama Tekilat'nda adam gerekirdi ki, Krkuyu'lu Bekir'in eriemeyecei yerlerdi oralar. zal, kayrmacl ademi merkeziyetletirdi. Bunu, yerel ynetimlerin devlet garantisi altnda ithalat yapmalarna, yurtdndan kredi bulmalarna imkn tanmak suretiyle yapt. Yerel Ynetim dediiniz zaman, alnacak ambulans vard, itfaiye arac vard, p kamyonu vard, p istasyonu vard. Geen yzyln sonlarna doru Eski Trkiye'nin ithalat nn otuz milyar dolar civarnda olduunu hatrlayn. Sayn Yarg, mmessillik yzde braksa, bu, ylda dokuz yz milyar dolarlk bir kazan demek oluyordu. Eski Trkiyeliler, bu kazanc paylamak iin birbirlerinin grtlana kmlerdi. Mesel, asfalt fabrik as gerekiyordu. O yllarda bu sahada en iyileri talya ve Almanya'yd, yaplacak i, o lkelerden mmessillik almakt. Fabrikay sattktan sonra montaj gerekecekti. Bu yerli montajclardan komisyon demekti. Fabrika almaya baladnda mcr, yani kaya krma tesisi kurulacakt, bu da mmessillik demekti. Sonra kayann kendisi vard, kayann tanmas vard. Bitum vard, Arnavutluk ya da Romanya'dan ithal ediliyordu. Sonra asfalt nakletmek iin stmal kamyon ithali gerekiyordu. Dkmek iin silindirden, spredere kadar ithal edilmek durumundayd. Eski stanbul'un yollarnn altyaps ktyd. Zamann Belediye Bakan Bedrettin Dalan diye birisi vard, o adam, steki asfalt kazmaya, altyapy iyiletirmeye karar vermiti. Kaznan asfaltn yeniden dn trlmesi, tekrar kullanlabilmesi iin, bir recycling fabrikasna ihtiya vard. Kazma makinas ihalesi, kaz nan asfalt recycle edecek fabrikann ihalesi, dntrlm asfalt tayacak stmal kamyon ihalesi derken Bekir, kouturdu durdu. En kk kardeleri Ahmet araclyla Alman Brown-Miller'in mmessilliini ald, ancak, ihaleyi italyan Marini'ye kaybetti. Kadzade, Devrim'i koleje gndermeyi aklna koymas da bu zaman, Sayn Yarg, diye araya girdi, haleyi kaybetmesinin asl nedenini Almanlarla dorudan konuamam olmasna balam, dil renmek iin kendi yann gemi olduuna hkmetmiti. Bekir, kzn ngilizce'yi anadili gibi konuur, kendisiyle birl ikte alr, byk iler baarr dledi. D uzad, uzand ilk ak Mehin'i buldu. Bekir, uzun siyah sal, hafif ekik, siyah haleli gzl gzeller gzeli kznn Mehin'in kopyas olduuna karar verdi. Sanki, Devrim'in annesi, Mjgn deil de, Mehin'di. Sanki, Bekir, Mehin'le ryalarnda deil, gerek hayatta birlikte olmutu ve Devrim bu birlikteliin meyvasyd. Zamanla Mehin'in Bekir'in hayalindeki yz bsbtn geriye ekildi, yerini Devrim'inkine brakt. Devrim'in ilk ak gibi 'gururlu, zgveni tam, zgr ve samimi' olmas iin gerekli tm nlemleri almaya yemin etti. ngilizce'nin Franszca'dan daha geerli olmas nedeniyle Dame de Sion'u, Robert Kolej'le ikame etmeyi, ne yapp edip kz Amerikan okuluna gndermeyi kararlatrd. Piyano, teki ocuklarnn elinde oyuncak olaca iin almak iine gelmedi, ama Devrim, daha gitar derken, en iyisini getirdi. Sanat ve edebiyat sevgisini gelitirebilmesi iin, konserler, konferanslar gibi etkinliklere katlmasn tevik etti. Sanayi Mahallesi'nden bir an nce tanma isteinin altnda da Devrim'in daha iyi bir muhitte bymesi arzusu vard.

172

11 Bekir, ilk parasn p iinden kazand. O yllarda Eski stanbul'un pleri nihai p sahalarna dklr, pn zenginliine gre, iki yz- yz milyar Trk Lirasna ihale edilirdi. Zeytinburnu'nun p rn ein, bizim oralarn pn tutmazd. Bizim pmz ambalajl pt, Zeytinburnu'nun p gibi ie yaramaz kl deil, ihaleyi kazanan, ple ingenelerini, daha sonra Gneydou'dan g eden Krtleri sokar, karton, plastik, alminyum gibi yeniden dntrlecek malzemeleri toplatrd. Ancak, pn nihai noktalara dklmesi demek, p kamyonlarnn gnde en ok iki sefer yapabilmel eri demekti ki, ekonomik deildi. Bylece, Avrupa'da olduu gibi ara istasyonlar kurulmas noktasna gelindi. Bekir, bu defa da Berliner Consult'n mmessilliini ald. Berliner Consult, belediyelere p konusunda danmanlk yapan firmayd, ihaleye Japon inmeyva ile birlikte girdiler ve kazandlar. Bunu ara istasyonl ardaki konveyorlarn ithali izledi. Kasmpaa yolundaki ara istasyonu Bekir yapt. Ancak, p iinden para kazanmay alaltc buluyordu, ilk frsatta brakmay kafasna koymutu. Bekledii frsat, iflas etmi bir fren debriyaj balata fabrikas halinde geldi. efik'in Suriyeli enitesi, Said Mutaharri ile iki yz bin lira sermayeli, yzde elli biri Bekir'in olan bir ortaklk kurdular, batk fabrikay aldlar. Bekir, ii snfyla sonralar en rahat paray kazandran ii olduunu syledii fabrikada tant ve kahroldu. Kahroldu, nk yz kere sylemi olmasna karn, 'mesai sonunda makinalar temizleyip, sabah almaya hazr halde brakmyorlard.' Akort alld iin tek bir makinann aksamas fabrikann tmyle durmas demekti ve Bekir meselenin nemini anlatamyordu. Fabrika durmu durmam, iilerin umurlar nda deildi, oysa bu iten ekmek yiyorlard ve sokaklar isiz insanlarla doluydu. 'Her sabah saat drt buuk dedin mi ayaktaym, bete evden kyorum,' diye anlatyordu, 'Sanayi'den Rami'ye iki saatte ancak gidiliyor. Yedide fabrikay kendim ayorum, bu beyler sekiz buukta terif ediyorlar.' Sayn Yarg, amcaolumun kendisini 'Trk cinsinden olan kuldan soyutlamasyla sonulanan srece tank oldum. Bekir, 'Trk cinsinden olan kulun ayb odur ki ounun yaradl kunttur,' diyordu. Daha da ilgin olan, Trklerin yzde doksannn budala olduunu iddia eden yolda Aziz Nesin'den deil, Mercimek Ahm et'ten alnt yapmasyd, 'Yani, Trk, bir eyi aklnda tutamaz, bilgisizdir. Kibirli, heybetli, kiiliksiz, ac dilli ve sarho olurlar. Bahanesiz savaanlardr. Gece ok korkak ve hem de yreksiz olurlar, gndzleri yaptklar yiitlii gece yapamazlar.' 'Eeee?' demitim, 'Eeee?' 'E'si,' dedi, 'Makinasn temizlemeden brakan annda kapnn nne koyuyorum.' 'Peki, Sendika ne diyor bu ie?' 'Ne sendikas? Benim anam alam, sendika sokar mym fabrikaya? Krkuyulularn tmn silhl andrrm da gene sokmam! Geen sabah duvarda bir yaz: 'Yaasn MPLNX.' Tuttuum gibi kulandan attm.' Sayn Yarg, Trklerin ahmak, budala olduklar saptamas, 90'l yllarda kt beslenme gibi bilimsel verilerle doruland, afazi desteinde glendi, yzyln sonunda tartmasz bir veri olarak kabul gryordu. Bu 'bilgi'yi Bekir, alanlarn, Devrim, kendisini hie saymasnn gerekesi olarak kullandlar. 12 Bunu iyi dinle Kuuk! Babamn en byk d, iinde saunas olan tripleks bir ev yapmakt. Evin at katnda benim kendime ait balkonlu bir odam olacakt. Balkonun demirlerine gller sarlacakt. Mahallenin delikanllar aadan bana gitarla serenad yapacaklard. Babam bana bunlar sabahlar okula giderken anlatyordu. Sonunda Sanayi Mahallesi'ndeki gecekondudan Kozyata'nda, drdnc kattaki apartman dairesine tandk. Tripleks deildi ama artk biz de bir ev sahibi olmutuk. Ekim'le bana ait by ke bir yatak odas vard. Toprak, henz annemlerle yatyordu ama onun olduu sylenen bir baka oda daha vard. Uzun bir sre, yeni evimizi Drdnc Leventtekiler'le karlatrdmda onlardan aa kalmad n dnp mutlu olmutum. Robert Kolej zaten hayaldi ama annemin btn gayretlerine karn, Anadolu liseleri snavlarn da kaz anamadm. efik Amca sahiplerini tanyormu, o araya girdi, zel leri Koleji'ne kabul edildim. Yedek listeler inin kmas geciktii iin, okula on gn ge baladm. O sre iinde arkada gruplar olumutu, ben yalnz oturuyordum. Daha kts, derslerde epeyce ilerlemilerdi. Yeni bir okuldu, n kazansn diye dersleri gere inden fazla sk tutuyorlard. Kredi sistemi uygulanyordu. tekilere ders semede yardm edilmiti. Bense yapayalnz ortada kalmtm, ilkokuldaki gibi snf retmeni de olmaynca, insann unu bunu yap diyen annesi, babas olmas gerekiyordu ama benimkiler hem ok meguldler hem de dayak yemek korkusundan ben onlar dlamtm. stenmediim duygusuna bu okulda da kapldm. stelik derslerde ileri olduklarndan, ne konutuklarn da anlamyordum. lkokuldaki reetemi burada da uygulamaya giritim. nceleri solcu tak lyor, retmenlerin szlerini birtakm sloganlarla kesiyordum. Hi glmyordum. Bir ey syleseler, bin misli cevap veriyordum. retmenler trsyorlard. Ama solculuk syleminin bu okuldaki ocuklar arasnda tutulm

173

adn ksa zamanda rendim. Bu okuldaki ocuklar bn bn bakyor, omuzlarm silkip uzaklayord. Oysa benim meselem de haftada bir birka saatliine grdm retmenlerle deil, bunlarlayd. Bu okuldaki ocuklarn olay mzikti. Mzikken hepsi ok iyi anlyordu. Rick Springfield, 'Born in the USA,' Madonna, 'Papa Don't Preach,' Lionel Richie, 'Hello,' bunlarn hepsini ezbere biliyorlard. Kasetilere gidip kank kaset dolduruyorlard. Teneffslerde volkmen dinliyorlard. Onlara kendimi kabul ettirmem iin mzik renmem gerektiini dnyordum ama nasl yapacam bilmiyordum. Sonra aklma herkesinkinden daha kaliteli bir volkrnenim olursa dikkatlerini ekebileceim geldi. Sony en tutulan markayd. Mjgn'a Sony marka bir volkmen istediimi syledim ok pahaldr diye kyameti kopartt. Ben de babamn bir fabrikatr olduunu, kzna bir volkmen alamyorsa ona yuh olmas gerektiini syledim, bardm, a rdm. Volkmen, birka gn sonra geldi. Babam iine bir de kaset koymutu, aykovski, 1812. ada Bat mziini renmem gerektiini syledi. Volkmeni alm, odama kapanmtm. Ekim'in dokunmasna bile izin vermemitim ama ertesi gn okula gtrdmde ule, 'Bu tam benim istediim ey!' deyip elimden ald. Babasna gstermek iin kendi evine gtrd. Gnlerce geri getirmedi, getirdiinde de kulaklklar kopmu, kaset kapa krlmt. Kaset de ortada yoktu. Buna karn, ule'yle iliki kurabilmi olmaktan mutluydum. ule, snf bakanyd. Kocaman gsleri vard. Bizlerden byk duruyordu. Tam olmas gerektii gibi giyiniyordu. Boazl, bol kazaklar, tirtler, gsnde tek harfli arma olan ceketler. Gmleinin yakalarn kaldryordu, ularn kazan altndan dar karyordu. Ayaklarnda krmz bilekli Converse'ler ya da Timb erland loaferler vard. oraplar da tam olmas gerektii gibi bol ve dkt. Salar kat kat kesilmi, tiftilm iti. Bazen mandal tokayla tutturuyordu. eit eit mandal tokas vard. Dokuzuncu snflardan Altan diye Rob Lowe'a ok benzeyen bir sevgilisi vard, bir tek gzleri renkli deildi. 501 Levis kotlar, sivri burunlu kovboy izmeleri giyiyordu. Teneffste Duran Duran dinliyordu. Amerikan sigaras iiyordu. Okula kendi mot osikleti ile geliyordu. Motosikleti turuncuydu. Otomobil ehliyeti de vard. Bazen ule'yi de arkasna bindiriy ordu. ule, onun beline sarlyordu. retmenler grm grmemi hi aldrmyordu. Kendisini herkese kabul ettirmiti. Vokmeni geri getirdii gn beni teneffste yanna ard, babasnn kendisine de bir tane alacan, benimkini Doubank'tan alp almadmz sordu. Bilmediim iin bir eyler geveledim. 'Doubank'taki mallar kaak, akllm,' dedi, 'Vergisiz olduu iin ok ucuz. Baka yerden almak enayilik.' Sonra da, 'Yannda ped var m?' diye sordu. Olanlar kkrdaynca, 'Ne glyorsunuz, lan? Aybayz ite!' diye terslendi. Cesaretine hayran oldum. Birlikte tuvaletlere yrdk. ule, bir sigara yakt, tuvalete yle girdi. Kapy kapatrken, 'ist ersen, al bir tane,' diye seslendi. Bu, ule'nn beni kabul ettiini, arkada olduumuzu gsteriyordu. 'Sa ol,' dedim, ilk kez kendime ait btn bir sigara yakyordum. O akam okuldan servise beraber yrdk. ule beni cumartesi leden sonra diskoya davet etti. Air-port'u, '54'ten daha ok seviyordu. 'Beenmezsek Disk oriyum'a geeriz,' dedi. te orada olmamz gerekiyordu, nk ule'nin akam sekizden sonra sokakta kalmas yasakt. Mjgn'n bana peki demeyeceini biliyordum. Mjgn, hibir eye peki demezdi. Hlyalar'a ngilizce almaya gideceimi syledim, yediden nce evde olacama sz verdim, ngilizce'yi yardm teklif edemesin diye zellikle semitim. Hayr diyemedi. McDonald's henz almamt, Kristal bfenin nnde bulutuk. ule'nin grubu tam kadro oradayd. Aralarna kabul edilmi olmak beni ok mutlu etti. ki taksi ev irdik, Haydarpaa'ya indik. Airport, Zincirlikuyu'dayd. Beikta'a vapurla getik. Oradan yine taksiye bindik. Evden bu kadar uzakta olmak ok houma gidiyordu, istesem stanbul'da beni kimsenin bulamayaca d ncesi zgrlk duygumu arttrd. Keyfimi karan tek ey giysilerimdi. Olanlarn stnde deri montlar vard. ule, fosforlu turuncu-yeil karm bir anorak giymiti. teki kzlarn giysileri de ok moderndi. Onlarn yan nda kendimi kt hissediyordum. Evden kar kmaz, salarm am, kendime esrarengiz bir hava verm eye almtm ama Mjgn'n pazardan ald 501'in sahte olduunu anladklarndan emindim. Tirt de beenmemitim. Giyim konusunda bir eyler yapmam gerektiine karar verdim.

13 Sarp' ilk kez o diskotekte grdm. Zayf, uzun boyluydu. Dz sar salar uzundu. Ban her eviri inde uuuyorlard. Trk'e benzemiyordu. Gzleri maviydi. Kucanda bir gitarla oturuyordu. Uzun parmakl elleri gitarn stndeydi ama almyordu. Dans da etmiyordu, konumuyordu da. ylece oturuyor, etrafna bile doru drst bakmyordu. Fenerbahe Lisesi'ndendi. Altan'n ocukluk arkadayd. ule, kzlara yz vermediini syledi, 'ibne galiba,' dedi. Ben inanmadm. ok gzel giyinmiti. ok temiz grnyordu. Anorann n cebinde kitap tayordu. Gz ucuyla baktmda, Krat Baar'in 'Konutuumuz gibi Uzaklara' isimli kitab olduunu grdm. Kalbim arpmaya balad. Kendimi Sarp'n kulland bir motosikletin arkasna binmi, onunla ok uzaklara giderken hayal ettim. Avrupa'ya, iskandinavya'ya, Amerika'ya giderken hayal ettim. Ne mthi bir ey olurdu bu! Gzlerimi kitaptan ayramyordum. Yanaklarm heyecandan yanyordu. Sarp, akl

174

mdan geenleri okuyacak diye korkuyordum. 'Okumadnsa al, ben bitirdim,' deyince, kpkrmz kesildim. Sesi ok gzeldi. Fsldar gibi, tane tane konuuyordu. Onca grlt iinde ne dediini duyurabilmesinin inanlmaz olduunu dndm. Sanki baka bir frekans kullanyordu. Heyecandan konumam ardm, 'istemem,' dedim. Sarp, omuzlarm silkti, 'Sen bilirsin.' evreyle ilgilenmeye balad. Ben ne yapacam bil emeden ylece dikiliyordum. Aklma oturmak bile gelmiyordu. Sonra nereden ktysa kt, Tun geldi, 'Hadi, dans edelim,' dedi. Tun, benden ksayd. ocuktu. Futbol hastasyd. Sarp'n nnde beni dansa kaldrd diye ok bozuldum. 'Ben dans etmem!' dedim. Tun, 'yleyse buraya neden geldin,' dedi, ki haklyd. Ama benim de kendimi Sarp'a kabul ettirmem gerekiyordu, 'Kk burjuva genlii nasl eleniyor, grmeye geldim,' dedim. Tun aknlap, Sarp glnce bu raundu kazandm anladm. Sarp'n dikkatini ekmeyi baarmtm. 'Dans etmeyi sevmiyor musun?' diye sordu, Tun uzaklatktan sonra. 'Anlamsz buluyorum,' dedim, 'Byle tepinmeyi anlamsz buluyorum.' 'Peki, sen ne seversin?' 'Ben, doay severim. Aalar, hayvanlar, iekleri severim.' Sarp'n yzne alayc bir ifade geldi, 'Demek, romantiksin!' dedi, 'Dikkat et, duygularn seni doldurua getirip, dengeni bozmasn.' 'Sen doay sevmez misin?' 'Doa sevilecek ya da sevilmeyecek bir ey deildir,' diye esnedi, 'Doa bir imalathanedir, insanlar da onun iileri.' Ne dediini anlamaya alyordum, 'istersen kitab al,' dedi tekrar. 'Ama sana geri veremem,' dedim, 'Bir daha ne zaman buraya gelirim belli olmaz.' Diskoya sk gelip gelmediini renmek istemitim, ya da baka bir yerde onu grp gremeyeceimi. Ama, 'Geri vermesen de olur,' dedi, 'Faydasz bir kitap zaten. Romantik. Bilim Teknik varken, bu zamanda byle eyler okunmaz.' 'Sen, fen bilimlerine mi meraklsn?' 'Fen bilimleri diye soyut bir ey yok. Bilimlerin adlar var. Hangisini soruyorsun?' 'Matematii soruyorum.' 'Matematiin de adlar var,' dedi Sarp, 'Aritmetik mi, geometri mi, cebir mi, kalkl m, hangisini soruy orsun?' 'Amma da ukalasn!' Omuzlarn silkti, 'nemli deil. Yaayacak olduum zaman paras sonsuzlua oranla o kadar marj inal ki, ukala olmuum olmamm nemli deil. Hibir ey nemli deil.' Ban evirdi, dans edenleri seyr etmeye koyuldu. Sesinde znt olduunu duyumsadm sandm, kalbim yepyeni bir enerjiyle arpmaya balad. Hasta olduuna, yaayacak pek az bir zaman olduuna karar vermitim. Dans etmemesinin nedeni de bu olmalyd. Yznn beyazl da iyi olmadn gsteriyordu. ule'nin bu gerein farkna varmam olmas belli belirsiz bir stnlk duygusu uyandrd. 'O kitaba bir bakmak istiyorum,' dedim, 'Cumartesi'ye getiririm.' 'Tamam,' dedi. Bylece, bir hafta sonra bulumak zere szlemi olduk. 14 Kitlelerin siyasi hayattan btnyle mahrum brakldklar bir dnemdi. Emeklerinin muhtelif hkm etler tarafndan yama edildii, bir lokma ekmek iin bask gruplarna, etelere snmak zorunda kaldklar bir dnem. Neo-faizmn her trl sorumluluk duygusundan uzak yandalar kiisel karlar hatta kaprisleri ur una lke insanlarn her an gzden karmaya hazrlardr. Devlet memurlar, 1860'larn arlk Rusyas'ndan bu yana hibir lkede, hibir dnemde grlmedik biimde alyor, nfuz ticareti yapyorlard. Sermayeyi halka yaymak gibi byk mitlerle kurulan Borsa, saylan bir elin parmaklarn gemeyen speklatrlerin tek elinde kk tasarrufuyu soyuyordu. Mafya, en kk retim birimlerine kadar szmt, hara vermeden sokak kftecileri bile alamyorlard. 'Nihilizm' kelimesini biz Turgenief'ten renmitik, Sayn Yarg, 'Babalar ve ocuklar'in Bazarof'undan renmitik. Nasl bir ykm olduunu ondan bir asr sonra, 1980'lerden itibaren yaadk. Rusya'daki gibi felsefi ve edebi bir hareket olarak balamad, hayr, i snfnn toprak kleliinden kurtulm as gibi istenir bir srecin sonucu da deildi. Nihilizm bizde dini, milli, ahlki, siyasi, sosyal hatta bilimsel inanlar defalarca yklan Trkiyeliler'in yeni aldatlmalardan korunabilmek iin ne kadar saygn olduklar iddia edilirse edilsin, tm otoriteleri, tm ilkeleri inkr etmeleri eklinde ortaya kt. Genler zihinlerini her trl bamllktan kurtarmaya alyorlard, bamllktan ve bamlln dayataca sorumluluktan. Bireys elleme, toplumun, aile hayatnn, dinin, dilin, ideolojinin dayatt manevi sorumluluklardan kurtulmann dier adyd. Trk nihilizmi, izleyecek byk drama, lkenin paralanmasna da nclk etti. Erdoan Olgun'u ismen tanrdm. Sarp'n onun kardei olduunu sonradan rendim. Babalarnn hariciyeci olmas nedeniyle ocukluktan yurtdnda gemiti. Erdoan, babas emekli olup aile Trkiye'ye

175

dndkten sonra da yurtdnda kalm, yksek renimini Fransa'da tamamlam, orada retim yesi olm utu. Sarp, henz on iki yandayd, onu beraberlerinde geri getirmek, stanbul'da okula vermek durumunda kalmlard. Nefret etmiti. Kabalktan, retmenlerinin resmi tavrlarndan, 'efendim'li konumak zorunlulu undan, atmosferin genel abuk-luundan. te yandan, grevleri gerei hemen her gece bir davette olan Bay ve Bayan Olgun'un ocuklarn muhtelif elilik grevlilerinin byttkleri de sylenebilirdi. ocuklar ile yeterli dorudan temaslar olamamt. Bu nedenle olacak, Sarp'n giderek suskunlatn, iine dndn gzl emleyemediler. yl kadar sren sessizlik dneminden sonra azn atnda oullarn tanyamamlard. O mahut ylbadan birka ay sonrayd, Sarp' bana Devrim getirdi. Ailesindeki okur-yazar kadnla vnmek istediini hissettim. Kitapl gsterdi. ay servisini kristal ve gmleri kullanarak kendi eliyle yapt. Delikanlnn etrafnda dneni biiminde Bekir'in Mehin'e duyduu hayranl hatrlatan bir eyler vard. Buna karn, Sarp, etkilendiini belirten en ufak bir tepki vermedi. Tersine, bu i-bitse-de-gitsek der gibi bir hali vard. Benimle atmas, nereli olduklarn sormamla balad, iyi hatrlyorum, omuzlarn silkmi, 'nemi yok,' diye terslenmiti, 'nsanlarn nerede domu olmalarnn bir nemi yok.' ylesine dnsz bir tavr taknmt ki, 'yle mi dnyorsun, olum,' demekten baka seeneim kalmamt. Bu defa da 'olum' kelimesine takt. Bir punduna getirdi, 'olum' hitabnn 'kiiliimdeki feodal unsurlarn sreklil iini' kantladn syledi. Olum olmayan birisine 'olum' demekle, kiiliimdeki gizli stnlk duygusunu ak ediyordum. Sarp'la aramzda oluan gerginlii trmandrmamak iin konuyu deitirmi, Devrim'e Bekir'in nasl olduunu sormutum ki, kzn, Sarp'a ortak bir espriyi paylar gibi glerek gz attn grdm, 'Hayrdr?' 'Fabrikadaki hali aklma geldi de, ona gldm,' dedi Devrim, 'Yan, pisliin iinde sinek kayd tra olmu, ipek takm elbiseleri ile geziniyor! Gecekondu sosyetesi! Sarp'a, Orhan Veli'den iirler okudu, deil mi Sarp?' 'Romantik bir adam,' dedi Sarp, gzlerini bu konunun kapanmasn istermi gibi kararak, 'Benim babam da byledir. iir okurken yle heyecan yapar ki, dengesi bozulur.' 'iir sevmiyorsun, anlalan?' 'Btn airleri st ste koysanz, bir ayakkab tamircisi etmezler,' dedi delikanl, kstaha, 'Neye yarar ki iir? Anlamszlk, romantizm, yozlama, gzel sanat denilen ey.' 'Gitar alyorsun ama?' 'Gitar almak mhendisliktir. Sanat deil. Mzik yapabilmek iin notalarn yksekliini, iddetini, tns n matematiksel olarak hesaplamak gerekir. Beni ilgilendiren de bu.' Materyalist olduunu anlatmaya altna hkmetmitim ki, fabrikadaki iiler hakknda beni artan bir aalamaya giriti, 'Kaarlanm tembellere benziyorlar. Ustabalar da ya geri zekl ya da ktnn allah. arkl erknharpler. Bekir Bey'i soyuyorlar, besbelli.' 'Gryorum ki, sen ii snf hakknda da olumlu dnmyorsun?' 'i snf kendi hakknda olumlu dnmyor ki, ben dneyim!' diye yaptrd, 'Kendilerine bakan setikleri adamlar grmyor musunuz?' 'Olumlu olduunu dndn bir ey var m?' 'Bu lkede mi? Hayr yok. Liberalizm, sosyalizm, ilericilik, gericilik bir sr bo lf! insanlarn akln kartrmaktan baka hibir eye yaramyorlar.' 'tyi de bunlar kendiliinden ortaya kmad, insan deneyiminin sonular olarak ortaya kan dzenl emeler bunlar.' 'Beni hi ilgilendirmiyorlar,' dedi Sarp, 'Yemek yemek, iftlemek iin bunlar bilmem gerekmiyor.' Devrim'in, ylba gecesi 'Niye dorusunu sylemiyoruz, sanki? Hayvanz ite!' diye haykrdn hatrlyordum: 'istesek de istemesek de, hayvanz! Yemek ve iftlemek iin yayoruz!' Danvin'i inkr edecek halim yoktu, ama 'Yemek ve iftlemek de emek ister,' diye hatrlattm, 'Ne ki, bakalarnn hazrlad bir sahnede, emek vermedikleri bir sahnede oynayanlar, kulisteki emein farkna varmazlar.' 'Yeni Dnya Dzeninde emek diye bir ey yok ki, mre Teyze,' diye araya girdi Devrim, 'insanlar para kazanmak iin aln teri dkmyorlar ki!' 'Ne yapyorlar? Hayatlarn nasl kazanyorlar peki?' 'Akllarna bir ey geliyor, onu yapp kazanyorlar. rnein, bir moda defilesinde giysinin kuan ur adan deil buradan balyorlar, milyarlarca dolar kazanyorlar. Sanal emek.' 'Ya da falanca lkede yerlilerin yemedikleri bir yarat kuru be paraya yine onlara toplatp, yiyen bir lkeye ithal ediyorlar. Mare diye bir italyan firmas var, amcam orada hukuk mavirlii yapyor. Adamlar kylleri topluyor, anakkale'deki btn kumsallar taratyor, tonlarca kum midyesini kaldrp italya'ya gtr yorlar. Kyllerin paralarn da vermiyorlar, vergi de vermiyorlar. Bu mu emek? Bu emekse, zengin tketicil ere jigololuk hizmeti sunmak da emek. Btn bu lzumsuzluklar, 'retim' saylyor.'

176

'Sizin retim dediiniz eylem biimleri tkendi teyze,'.diye ekledi Devrim, 'Sizin kuanzn 'retim' olarak ycelttii ey, anlamsz bir kouturma. Erdoan Abi'nin dedii gibi, mancnk imalat. Anlamsz bir ura.' 'Ya baban? Sence baban emeksiz mi kazanyor?' 'Bekir, emek verdii srete hibir ey kazanamad,' dedi Devrim, az ok beklediim gibi, 'inaatta amelelik yaparken at. Ama imdi bak, banka satn alyor.' 'Ne bankas?' Gerekten de ok armtm. 'Oceanic Bank Limited' dedi, beni hayretlere dren bir kesinlikle, 'Saint Vincent Adas, British West Indies'de.'West Indies'in neresi olduunu hatrlamaya alyordum, onu da aklad, 'Bat Hint Adalar. Var ya hani. Bahama, Bermuda, Jamaica, eytan geni, oralarda. Akl almaz bir iddiayd, buna karn, kzn yalan sylemediini hissediyordum. Bir eyleri yanl anl adn, biraz da Sarp' etkilemek iin belki, abarttn sanyordum. Oysa yle deildi. Olayn gelimesi de yle: Bekir, fabrikatrln yan sra para satmaya balamt, nfinansman paras. Kara paray ya da Alm anya'daki iilerin ak birikimlerini, Trkiye'de finansman ihtiyac olanlara pazarlyor, aradan komisyon aly ordu. Bu ite de btn yapt, alc ile satcy bir araya getirmekti. Satc, paray bir kuryenin bavuluna dold uruyor hava, deniz ya da kara yoluyla, alcya ulatryordu. Gnn birinde, 1990 Eyll'nde, bu i dolaysyla tant bir Pakistanl -Bekir, adama ngilizler gibi 'Paki' demeyi renmiti- Bekir'e Lahor'da ina edilecek be yldzl bir otel iin inaat malzemesi temin edip edemeyeceini sordu. Bekir, adamn teleksle getii listeyi aratrd, birka gn sonra da teklifini gnderdi. Teklifi kabul edilip, n yeterlilik lisansn alnca, sz konusu Paki'ye de mmessillik verdi. Bylece hem otel sahiplerinden hem de Bekir'den para alan Paki, ie daha sk sarld. Otel sahiplerini yzme havuzunun yan sra bir de Trk hamam ina etmeye ikna etti. Bekir, mermer temin etmeye girimiken, Paki, yeni bir teleksle bir de Trk hamam mimar istedi. Bir ay kadar sonra Bekir, antasnda Marmara mermeri rnekleri, Mimar Hamdiye Hanm'la birlikte Karai'ye utu. 'Nereden nereye!' demiti kendisine, 'Nereden nereye!' Afganistan'n Rus igalinden kurtulmak iin abalad yllard. Pakistan, Afgan direniilerine silh yardm yapyordu. Karai'de bulutuklarnda Paki, bu defa da Bekir'e Trkiye'de askerlerle ilikisi olup olm adn sordu. Bekir, tand subaylarn cezaevi grevlilerinden ibaret olduunu syleyecekken, kendisini tuttu. efik'in amcasnn subay olduunu hatrlamt, 'Olabilir,' gibisinden bir eyler geveledi. Adam bunun zerine Bekir'den Afganistan'a gnderilmek zere silh temin etmesini istedi. Bekir, konuyu aratracana sz verdi, stanbul'a dnd, efik'i buldu, meseleyi anlatt. milyon dolarlk bir deneme teklifiydi. Neresinden baklsa yedi-sekiz yz bin dolar brakacakt. Komisyonu paylamay kararlatrdlar. Emekli Albay Ylmazer'e lke karlarn ne karan bir konuma ile aldlar. Ylmazer, yetkili mercil erle temas etti. Acil durumlarda kullanlmak zere Trkiye'nin eitli yerlerinde toprak altna gml silhlarn o gnlerde yenilendiini, eskilerinin -ikinci Dnya Sava'ndan kalma G-l'lerin satlmasnda bir mahzur olm adn saptad. Ancak, Trkiye'nin Afganistan'a gnderilmek zere Pakistan'a silh satmas Rusya ile ilikil erini zora sokacandan, maln nc bir lke zerinden gnderilmesi gerekiyordu, stanbul'dan yklenen gemi bir nc lkeye gidiyormu gibi yola kacak, ak denizde dmen krp Pakistan'a ynelecekti. Bekir'in yardmna yine Almanya'daki kardei Ahmet kotu, ngiliz vatanda bir Kbrsl Trk bulundu, Esman Abdullah. Esman, Bat Hint Adalarnda satlk mflis banka saptad. Bunlardan altm be bin dol arlk Oceanic Bank en uygunuydu. Ahmet, be bin dolarlk depozitoyu Almanya'dan gnderdi, bankay kap attlar. Bekir, parann geri kalann orta Said Mutaharri ile birlikte denkletirebileceklerini dnyordu. Bylece, Paki'lere akreditif aabilecekler, deme Oceanic Bank'tan, Birleik isvire Bankas, UBS aracl ile Ziraat ya da i Bankas'na havale edilebilecekti. Bekir, banka sahibi olmann saysz yararlarn sayp dkyordu. 'Yurtd mteahhitlik patlad, bak,' dedi ortana, 'Herifler teminat mektubu bulamyorlar. On milyon dolarlk mektup versek, u kadar para yapar! Bankay batrsak ne yazar? Ha? 16 Devrim, 'Bekir, akln sikine kartrmamakla vnr,' diye aklad, 'Dost tuttuu karlara be kuru koklatmamakla vnr. Kendisi Mutaharri Efendi gibi cebi para grnce nce arabay sonra da kary deit irmezmi! Meer babam ingiltere'yle teleksleirken, Mutaharri andropozda, yirmilik sekreteriyle -kendisi ellinin stndeydi- ii piirmi! Suriye uyruklu olduu iin adamn irketteki hissesi karsnn zerinde. O da sevgilisini kz olarak tantp, bankalardaki ortak hesaplar boaltm. O zamann parasyla milyon sekiz yz bin lira! Annda kza bir kk, altna da bir araba! Bekir, deli danalar gibi bankalarda, 'Tek imza yetkisi bende! Nerede kae, nerede imza, nerede imza sirkleri! Bunlar yoksa ekler kellem yekun olur! Nasl deme yaparsnz!' diye baryormu, ama buras Trkiye, Trkiye'de hibir kuruma gvenilmez! At alan skdar' oktan gemi. Haydi, Adliye'ye, baro odasna dalyor, 'Hanginiz avukat?' iki yeni mezun kzn st ne yryor, 'ek iptal davas!' Kzlar tuvalete gidiyoruz diye kayorlar. O arada Graham Kitchener'den, Oceanic Bank' satan adam, teleks zerine teleks, ille de Trkiye'ye gelecek, ii balayacak. Bekir, bir kayor, iki kayor, sonunda, 'Batt balk yan gider, o da gelsin anasn sat

177

aym!' efik Amca'dan yz bin lira bor ald, adamn uak biletini gnderdi: TK 992. Carlton'da yer ayrtt, o da bor. Tam o srada eve haciz geldi, Mjgn kuduruyor, 'Altmzdan deimizi alyorlar, sen Carltonlar'da fink atyorsun!' Gittik, adam alandan aldk. Bekir akllanm, Graham' kydan, dosdoru Bebek Otel'e gtrd! Kah ire gibi, Riyad gibi bir yer beklerken adam, Nisan'da Boaziini grnce salaa dnd. Barda oturuldu. ikiler iildi, sonunda ngiliz antasna davrand, dosyay kard, at, 'Now we can proceed!' 'Syle ona, hibir eye balayamayz,' dedi babam, kafay bulmu, srtyor, 'nk benim be param yok!' Adamn az ak kald, Peki, beni niye davet ettiniz?' 'Tanmak istedim,' dedi Bekir, 'Kendisiyle tanmak da bir yatrm saylr.' Dnd, adamn dizine bir aplak att, 'Hadi, bo ver! Yemee gidelim!' Adam iyice apallamt, kuzu kuzu geldi bizimle Carlton'a. Haydi, yeniden ikiler derken adamakll kafay bulduk. Sabahn drdne kadar, bir sohbet, bir sohbet. Bekir, ngiliz'e sarld, fkra anlatyor, 'Kzlderili efinin olunun kars Tipi douruyor. Olu, babasnn adrna gidiyor, 'Baba, ocua ne isim vereceiz? Bu komik kzlderili isimlerini nereden bulacaz?' ef, piposunun dumann flyor, 'Olum, ne zaman ki sanc eken anne ocuk dourur, ilk grd ey neyse ocua onun adn verir. rnein, senin kz kardein doarken koan bir geyik grd, kz kardeinin ad 'Koan Geyik.' Ben doduumda gkyzn dev gibi siyah bulutlar kaplam. Benim adm da 'Byk ef Siyah Bulut' olmu. imdi anladn m olum, Dzen Kpekler?' Ben eviriyorum, Graham glmekten yerlere yatyor. 'Seni sevdim!' dedi Bekir'e, 'Bankay unut, gel seninle baka bir i yapalm.' 'Tamam,' dedi Bekir, 'Bir kadnlar bankas kuralm. alanlar, mudileri hepsi kadn olsun. Mekke, Medine, dolap para toplayalm. Sen ngilizsin, Araplar sana inanrlar.' 'Gel, sen bana baka bir ey yap,' dedi ngiliz de, 'Madem askerlerle yaknln var, bize Ar Da'nda aratrma izni al! Bak, ben Bat Hint Adalarnda kurulu drt yz bankann mali maviriyim. Amerika'da bir vakf var. Be byk A.B.D. niversitesi destekliyor. Vatikan destekliyor. Bat Hint Adalar Bankalar Birlii olarak biz de destekliyoruz. Vakfn iki ngiliz kurucusundan birisi benim. imdi biz, Trk hkmetine be milyon dolar verelim, bize Nuh'un Gemisi'ni arama izni versin, tstedii gibi de denetlesin bizi.' Geminin kalntlarn bulacaklarn, karbon 14 metodunu kullanarak analiz yapacaklarn filn anlatt. Dinledik. 'De ki, buldular Nuh'un Gemisi'ni, sor bakalm ne yapacaklarm?' dedi Bekir. Sordum, 'Siz bir dnn!' dedi adam, kurnaz kurnaz. Dnemedik. 'Biiir, Darvin lecek!' diye balad, 'Ikiii, biyoloji yeni batan yazlacak. , Allah yeniden doacak. Drt, Kilise glenecek! ' Bekir sersemlemiti, 'Peki, bu iten onlarn kazanc ne olacakm?' 'Alt yz milyon dolar!' dedi adam, 'Bankalar Birlii olarak biz alt yz milyon vergisiz dolar cebe indir eceiz! Dnsenize, Adem'in After Shave'i, Havva'nn parfm, tirtleri, kitaplarn, fotoraflarn telif haklan, filmler! Sen syle!' Babam kulaklarna inanamad, 'Duydun mu?' Bu kez onun az bir kar ak, 'Herifler minare biz maydanoz!' diye syleniyor. Graham devam ediyor: Tlayboy dergisiyle n anlama yaptk. Nuh'un Gemisi'nin paralarnn replika taklitlerini yapacaklar, Christmas zaman hediyelik eya olarak satlacak. Bir de Ar Da'nn talarn ambal ajlayp satabiliriz. Dnsene, tonlarca akl, tekini bir dolara versek, ne yapar!' 'Herifler minare biz maydanoz!' dedi yine babam, hayran hayran.'

16 Hacizciler ikinci kez gelip, buzdolabn da gtrnce, Mjgn, Bekir'i evden kovdu. Bana dokunmaya cesaret edemedi, Ekimi kolejden ald, 100. Yl Lisesi'ne verdi. Drdnc katta oturduumuz iin art hrszdan korkmuyordu, Mustafa'y da istemedi. Babam, yazhanesine tand. Ka doru, kiray deyemeyecek hale gelince tekstil ii yapan bir ark adann Mercan Yokuu'ndaki iyerine geti. nk orada teleks vard, kendi teleksi faturasn deyemedii iin kesilmiti. Teleks babamn eli ayayd, inaat malzemeleri iini de, yurtdndan para getirme iini de teleksle yapyordu. O arkada, sonradan ANAP'tan milletvekili oldu, iyerini ayn zamanda garsoniyer, olarak kullanyordu, ieriye kadn att geceler, Bekir, yazhanenin altndaki birahanede sabahlard. Dzensiz beslenme, uykusuzluk, iki derken, hastaland, sonradan tberkloz tehisi kondu. Sarp'la birlikte ziyaretine gittiimizde tanyamadm, o kadar zayflamt. Buna karn, Ar Da hay alleri kurmaktan geri kalmyordu. Arkadann Ankara'da olduunu, meseleyi zal'a amaya sz verdiini

178

anlatyordu. Turgut zal akll bir adamd, mutlaka yardm ederdi -ama etmedi, o da baka. 'Manyak msn, olum, bir de bana Trkiye'nin tan topran satt m dedirteceksin?' demi. .yle umutu ki, Sarp'la ikimize yeni kuraca irkette i teklif etti. Bir maden dedektr getirttiinden, Hali'te batk arayacandan bahsetti. Amerika'da, gnde otuz iki konut reten bir inaat irketi ile teleks yazmalarn gsterdi. Trkiye'nin konut sorununu zeceklerini syledi. Bu arada, halkn banazl yla ilgili bir vatan millet nutku atmaktan geri kalmad. Babama gre Gneydou sorununun altnda da bu yatyordu. Mustafa Kemal'in, 'Askeri zaferler iktisadi zaferlerle talandrlmadka baar mmkn deildir' szlerini hatrlatt. 'Siz bilmezsiniz, bizim zamanmzda Bal Mahmut diye sohbetleriyle nl bir adam vard. Konuurken dilinden bal damlarm, onun iin Bal Mahmut derlerdi. Bu Bal Mahmut bir gn Ankara'da, Kzlay'da Falih Rfk'ya rastlam, soruyor, 'Gazi Hazretleri nasl bir adam?' Falih Rfk da diyor, 'Adam minare biz maydanoz.' Doru sylyor, Mustafa Kemal minare biz maydanoz.' Atatrk iktisadi zafer demi diye, Bekir, ilerici liberal oldu. En azndan o gn yle oldu. Buna da Sarp dayanamad, 'Ben sizin yerinizde olsam yurtseverlik, kahramanlk gibi ie yaramaz, aptal kavramlara taklacama iime bakarm,' dedi, 'Trkiye'de tek bir dernek, tek bir giriim yok ki, kt olmasn. Rvet, adaletsizlik kol geziyor. KT'ler iflas ediyor nk ynetciler namussuz, iiler adi, kyller bedavac. ehre geldiler de grdk, Anadolu kylsnn ne mal olduunu. Soymaktan zevk alyorlar nk, bedava sirke baldan tatl. Devleti, olmazsa komularn, o da olmazsa, z babalarn soyuyorlar. Ha, bir de Blent Ersoy'u. Geen gn kadnlar matinesinde herifin memelerini atrdlar, daha da baryorlar, 'A! A!' Ameliyat yerini greceklermi. Bunlar kendilerine 'aile kadn' diyen gecekondu yosmalar. Aile denilen kurum batan aa ya kandrmaca. ktlk,' Son cmleyi sylerken, szlerinin kant olarak, Bekir'e yatt yeri gstermek ister gibi etrafna baknmt. Babamn Mjgn neyse ne de, kardelerimin nasl olduklarn sormam olduunun ayrdna vardm. Umurunda bile deildik. Hibirimiz. Aslnda Sarp' da dinlemiyordu. 'Bak, ne aldm,' dedi, Nilfer'in son kasetini gstererek, 'Kim arar seni kim arar? Vefasz olan kim arar? Seni bir gn grmesem Baylyorum bu kadnn sesine! Baka bir lkede domu olsayd milyarder olurdu.' 'Senin ihtiyar basbaya romantik! dedi Sarp, ktktan sonra. 'O kuan hepsi byle. Romantik bun aklar.' Sarp' ok akll buluyordum. Onunla ters dmek istemiyordum ama babama bunak demesinin haks zlk olduunu dnyordum. 'Bekir, senin sandn gibi birisi deil,' dedim, 'Herkes gibi onun da yamuklukl ar var ama geldii yeri dnrsen hak verirsin.' 'Osuruktan tayyare,' dedi Sarp, 'Geldii yer filn! Sonuta herkes bir yerden geliyor. Her insan kendis ini dntrmek zorunda. Takntlarn, anlamszlklarn yenmek durumunda. Her koyun kendinden sorumlu.' 'Bekir, kendisini dntrmeye gayret ediyor ama,' dedim, Gl'le basldktan sonra benimle psikolog uluk oyunu oynamasn anlattm. 'Freud kim biz kim?' dedi Sarp, 'nce okuma renelim de sonra. Gevezelik btn bunlar. Hibirine inanmyorum.' 17 Osman Amca kyden Bekir'i dt kuyudan karmaya geldi. Mslman Marketler Zinciri'ne kapt rd paray kurtarp, Bekir'e vermek niyetindeydi ancak aratrmadan, meselenin ban sonunu renmeden deil. Mjgn'n 'inim inim inletmek' diye nitelendirdii bu srete ounlukla Mustafa'nn Lalel i'de ortak olduu konfeksiyon maazasna takld. Minsk'li 'uitelnitsa,' anaokulu retmeni Natalia Valentina Zozulya ile burada tant. Nataa Valentina, o yllarda otuz be-krk ylarndayd. Yatalak anne, votka baml baba, kadn vargcyle para yapmaya alyordu. Osman Amca, Nataa'ya srlsklam k oldu. Sayn Savc, o k, ben hayran oldum, Rus kadna. Cmertliine hayran olmutum. Bedenine dair cmertliine, bedenini sofra banda yemek datyormu kadar rahat sunabiliyor olmasna. Haz vermekten duyduu mutlulua. En ufak bir utan, en ufak bir sululuk duymadan hayatnda hazlara yer ana. Saksd aki sardunyann sararan yapraklarn temizliyormucasna doallna. Osman Amca'ya gsterdii esprili zene. Onu gerekten sevebilmi olmasna hayran olmutum. Zozulya, Osman Kuran'n erkekliine ynelen ilk ve tek kadnd. 'ok iyi bir adam! ok nahif, ok terb iyeli, ocuk gibi!' diyordu, Osman Amca iin. Bana ihtiyarn yatakta yeni yetme bir delikanl kadar rkek, masum ve minnettar olabileceini dndrm, amcamn kran duygularn nasl gstereceini bilemeyip, aknlaacan tasavvur edince de yreim burkulmutu. imdi artk buradan, Edirne Islahanesi'nden baktmda, bata ben, kendi ailemin kadnlarndan ok daha gelimi olduu apak grnyor Nataa'nn. zellikle de hatrladm bir leden sonra var ki, kadnn sabrna, iyi niyetine, renme isteine hayran olmu, ona kyasla kendismi ukala, cad hissetmitim.

179

Mustafa'nn ortak olduu binlerce penyenin tklm tk sarkt o dkknlardan biriydi. Camla ayrlm ofis blmnde Osman Kuran, orta Ali Rza, onun Grc evirmeni, Natalia Valentina Zozulya ve ben otur uyorduk. Osman Amca'nn parasn kurtarmas iin tutmasn nerdiim avukat arkadala buluacaktk, rand evu saatine kadar zaman ldrmek iin uramtk. Ben yle sanyordum. Osman'n Zozulya'y grmek iin yanp tututuunu bilemezdim. O gn orada, yal adamn Nataa'ya duyduu ak bildii tek yntemle iln ediine tank oldum. Osman Amca, Grc evirmene dnd, 'Syle ona, ticaret, zanaattr diyecein bir i deildir, emme imalde olan nimeti Cenuba, Cenubta olan nimeti imale iletmek de iyidir,' diye balad, 'Gerek gzyle bakarsan, bezirgnln tresi, sanatkrl n tresinin ayndr. Bezirgnln bir ksm, Ali Rza gibi bir yerde oturup i grmektir. Bir yerde oturur, de eri dm mal alr saklar, deeri artnca fazla fiyata sataym diye. Bir ksm da, Madam Nataa gibi misafir olup, kazan iin ilden ile gezmektedir. Bir kii dada, tata, dzde ve denizde cann ve maln eline alr, hrszdan ve haramiden, yrtc, adam yiyici hayvanlardan, dmanlktan ve rklecek eylerden ekinmezse yiit olmas gerekir. Bunca tehlikelerin var olduunu bilirken madem ki, kmtr, syle Madam'a, sermayesi azdr diye, ok sermayeye tamah etmesi yznden hi kimse ile ortak olmasn. Ancak gayet zengin, utanga ve cmert olursa, ortak olmaya yarar. nk byleleri zarara da katlanr. Sermayesi az ise, masraf ok olan mal almasn. Bilmedii mal iin talihimi deneyim diye sermayeciini datmasn. Birinle alveri yapacaksa, kendinden aa olanla yapsn. Eer kendinden byk kimseyle yaparsa, i yapt adamn ululuu kadar dindarl ve insanl da olsun. Trl trl oyunlarla insan aldatanlardan saknsn.' Grc, evirebildii kadar evirmiti. 'Mal bilmekte hnerli olsun, iyisini, ktsn, hallisini, elverilisini sesin. Az az alp, ge ge satacak mal almasn. ok ok alp, tez tez satlr mala arac olsun. nk ge satlan maln ok krndan tez satlan kuman azck kr yedir. Fazla fiyata tamah edip veresiye mal almamaya da satmamaya da alsn nk ok tamah ziyan getirir. Bekir'e verdii nasihati tm itenlii ile Nataa'ya da veriyordu. 'Da, da!' diye onaylamt kadn, heyecanla, Travilna!' Ali Rza'nn can skldyd, 'Osman Amca yahu, sen kimden yanasn?' 19 Osman Kuran'in gnl maceras, Kadzade-Kuran Ailesini ileden kard. Devrim, 'Babamn derdi para,' diye yorumlad, 'MMZ'den kurtaraca paray Nataa'ya yedirmesinden korkuyor. Onun dnda bir itiraz yok. Hatta, kendi yedii haltlar bir anlamda aklad iin mutlu bile oldu. Pis pis srtyor. Mjgn da yle. Hatice, Bamza gelenler!' diye aladka annem ks ks glyor, Bekir'in yllardr kendisine ektirdiklerine seyirci kalan kaynatasndan intikam alyor! ocuklarnn olmas ihtimalini kimin ortaya attm hatrlamyorum. Ama Natalia Valentina Zozulya'y densizlik olmaktan karp kanlmaz gereklie dntren de bu olaslk oldu. mer Kuran'n gzlerindeki aknlk yerini kaygya brakrken, Ayla'nn kalar atld, 'Tarlalar!' Mjgn'n elenen yzne korkunun glgesi dt. Torunlar olabilecek yata yeni bir grmcenin, yar-Rus bir grmcenin, Krkuyu'nun varisi olacan dnyordu. Ekim, 'Belki Rusya'ya giderler!' diye ortaya bir lf att, 'Orada frn, pastane filn bir ey aarlar. Ne iyi olur! Ben de gider niversiteyi Moskova'da okurum. Hem de dedeme gz kulak olurum. Bebee de.' Babaannesi torununa beddua etti, 'Haram olsun sana verdiim emekler! Gavurun piine bakacakm!' 'Evlenirlerse pi olmaz ki, babaanne!' Ekim, bylece herkesin aklndakini ak etmi oluyordu. Osman Amca'yla Hatice'nin resmi nikh yoktu nk. Ben, Kuzeyden inen Kzl Kralie'nin, Issz'a yayldn, bozkrn Nataa'nn grkemli eteklerinin alt nda kaybolduunu grr gibi olduydum. Yllardr hatrlamadm ninni gelmi, konmutu dudaklarma, 'Allah'n, bize gkler ve yerkre arasndaki grnen ve grnmeyen saysz kk-byk lemlerin iinden uzatt kprnn salaml Hakikat Medresemiz'in 'muhafazasyla kaimdir.' Kendimi 'Bunlar bir an evvel evlendirmemiz lzm,' derken buldum. 'Osman Amca'nn Hatice Yenge'yi nikahlamasn salamamz lzm.' 'Yapmaz ki, yapar m?' 'Pazarlk ederiz,' dedim, 'Zozulya'y o artla kabul edeceimizi syleriz. Yengemi bir nikhlasn bakalm. Gerekirse boanrlar. Ama nce nikhlasn. Aksi taktirde, hepimizin kendisiyle btn ilikimizi kes eceimizi syleyelim. Sanmam ki, bunu gze alabilsin.' Toprak'n bir vaka olarak ortaya kmas da o gndr. 'Toprak, bunu asla kabul etmez!' demiti Ekim, 'Toprak, resmi nikh kabul etmez. 'Kitap'ta yazmyor,' der, kabul etmez.' 'Kabul etmez de ne yapar?' Soruyu Ayla cevaplad, 'Bence, onlar her eyi yaparlar! Bak, savc Levent'e idam istemi. Antalya'daki ADD'ye molotof att iin.'

180

Toprak da diyor, 'Hi adam ahbesin derneini molotoflad diye aslr m?' dedi Ekim, 'idam, islm dininin emridir. Devlet, islm devleti mi ki, eriat cezas uygulansn?' Laik devlete kar ilenmi sua eriat cezas verilemezmi. islm devletinin olmad yerde islm hukuku uygulanamazm. Bu i, boyutlu filmi gzlksz izlemek gibi olurmu. yle diyor.' Hatice, kendi derdindeydi, 'Yapsnlar! Assnlar!' diye inliyordu. Ekim, 'Toprak, dedemle babaannemin evlenmesini pragmatizm sayar, dnyada kabul etmez, mre Teyze,' diye beni uyarmaya alyordu, ancak ben ciddiye almadm. Toprak'n Islmi maoluunun dedesinin gnl macerasn mesele etmesine izin verm eyeceini sanmtm. Byk hatayd. Toprak, 'Kim, Allah'n hududunu geerse, kendisine yazk etmi olur. Allah'n dinini tatbik hususunda acyacanz tutmasn!' diye olanca iddetiyle kar kt. Aka sylemi olmasna karn, ngrd cezann Osman Amca'nn penisini kesmeye kadar gidebileceini ne ben ne de ailenin dier fertleri hayal edebildik! Toprak, iinin ehli olan bir doktorun, 'Bedenin dier yerlerini korumak iin, ktle sebep olan uzvu kesip atmas' gerektiini sylediinde de ciddiye almadk, 'Konuuyor ite!' Birka gn sonra da, mer Amcas'na gitti, bu rezalete o bir son vermezse, kendisinin vereceini kesin bir dille ifade etti delikanl. 'Kendisinin' kim olduunu da, fabrikasnn gvenliini 'onlara' teslim etmi olan mer Kuran 'iyi bilirdi!' mer'in bir kriz annda fabrikasnn gvenliini emanet etmek suretiyle merul atrd Salihun Komandolar, ilkinden tamamen bamsz bu ikinci kriz annda bylece tekrar karmza kt. Kaosa yuvarlandmz biz yine de fark etmedik. itirazlarn ana balk altnda toplamt, Toprak. Natalia Valentina'nn cesareti, gzellii ve milliyeti. 'Cesaret, erkeklerde fazilet kadnlarda rezalettir,' diye aklad, 'Erkek cesur olursa, dini, memleketi korur. Faydal olur. Kadn cesur olursa, kocasndan ve bakalarndan korkmad iin her yere girip kar. Geceleyin tenha yerlere gider ve kt ilerin meydana gelmesi olasl artar, ikincisi, herkes bilir ki, gzellik ve iffet bir arada bulunmaz. Gzel kadnn evresine erkekler doluur. Kadnlar da akl zayf olduklarndan bunlara kanarlar. Evin olsun, dinin ve dnyann olsun nizam bozulur, rezillik, kargaa doar. ncs, Kadn Rus'tur. Rus ve Avrupa ehirleri, kfr sapkl zerine kurulmutur. Herkes bilir ki, Rus kadnlar gz eldir ama Ruslar babozuk bir millettir. Dzensizlik ve dneklikleri ile tannmlardr. Nataalar, plkte bitmi yeil sebzeye benzerler. Asllar ve nesepleri dk ve ktdr. Zozulya kahpesi yeil sebzedir fakat bittii yer kt ve pistir. Asl, cinsi ve nesebi ayrca oktur. Ar ve hayadan kanmaz, penye ticaretini srdrr. Penye, Kuran kurslarnda yasaklanmtr, ince olduu iin kzlara penye amar giydirilmez. Pazen kuma alnr, bayan terziye uzun ve bol kyafetler diktirilir. Sonra, dede ihtiyardr. Kadn, tccardr. Mal ve akar oktur. Kadn, dedenin szn tutmaz. Dede hizmeti, kadn hizmet edilen duruma geer. Evin idaresi bozulur. Yaamdaki nizam noksan ve eksik olur. Peygamber Efendimiz, 'Sakn d gzellik sizi temiz denklik isteinden men etmesin ve ehvet stnl sizi akll hareketten uzak durmaya tabi klmasn,' buy urmutur, 'Ho olmayan nikh nesebinizden olan erefi giderir. Evlenmek isteyen kimsenin gayesi din, iffet, gzel ahlk ve gnahszlk olmaldr. Kim bir kadn gzelliinden dolay alrsa, Allah onun dknln arttrr.' 20 Bekir'den hayr yoktu, Osman Amca'yla konuma ii mer'e kald. Annesinin 'Ele gne maskara olduk!' yakarmalarndan bunalm olan emmiolumun babasyla konuabilmesi iin bir byk rak gtrmesi gerekti, 'Ben, farkna varacak da fralayacak diye, yzne kar nefes almamaya alyorum, babam demez mi ki, 'Olum, aznn buharn boa saklamaya alma. Bilirim ki, gensin, arap yoldalarn seni imem eye komazlar. Bakasnn szyle yiitlik fiilinden vazgemezler. Lakin, hi olmazsa tvbeyi gnlnden gid erme, her an gnahn anp yce Allah'tan tvbe ve yardm isteye dur ve her an ilediin gnahlardan piman oladur. Yce Allah fazlndan ve kereminden sana tvbeyi lyk grr.' mer, kulaklarna inanamam t! 'lle de ieceksen, dkknlarda ime, ta ki evine gelinceye kadar rezil olmayasn,' demiti Osman Amca, 'Eer sarho oluncaya kadar ieceksen, evinde i. nk kii ne yaparsa dam altnda, ota altnda yapt yedir. Gk altnda yapmaktansa, dam altnda, ota altnda yapmak yedir. nk ev glgesi insana serputur. Sokak, insan drt yanndan rezil eder.' 'Ey, ak! Sen nelere kadirsin!' Ayla, dayanamamt! mer, lf Zolzulya'ya getirinceye kadar bir hal olmutu, 'ten atm, Bekir'den getim, anamdan dok undurdum, bir trl syleyemedim!' dedi, 'Sonunda kendisi at, 'yle bilmi ol, olum, cima etmek dnyann lezzetlerinden bir ulu lezzettir,' deyiverdi! ilkbaharda cima etmek daha homu, hem de tabiata uygunmu! nk ilkbaharn tabiat lkm. Bahar havas lk olunca, emelerde ve pnarlarda ok su olur, lemde holuk ve rahatlk artarm. 'Ne zaman ki, kinat byle olur, lemi Kbra'da sular artarsa, bizim vc udumuzda da, kan artar ve kandan ehvet artar,' dedi. Bizim tenimiz lemi sugram, lemlerin k yani, ehvetin artt vakit cima safah olurmu, zararsz olurmu. Aynen byle dedi!' 'Adam kafay yedi!'

181

'Ya Bekir'e syledii? O neydi? Hani, Peygamber Efendimiz demimi, 'Bir kadn grp heves eden kimse, hemen ailesiyle mnasebette bulunsun' diye, kendisi neden Hatice'ye gitmiyormu?' mer boynunu bkt, 'Anam cilve bilmiyormu,' diye mrldand. 'Ne?' 'Vallahi! Anam iyimi, homu ama cilve bilmiyormu!' mer, ocuk gibi kzarmt. 'E, Bunu teneir paklar!' 'Teneir, meneir. Ben ciddi sylyorum, babam, basbaya k! 'klk, hibir belya benzemeyen bell bir itir,' diye szlanyor. Akln ayrl ve vuslat batan baa dert ve mihnetmi. Bir yllk kavuma rahat, bir gnlk ayrlk szsnn zahmetini karlamazm! Daha neler, neler! Ne diyeceimi, ne syleyece imi ardm!' 'Seksi Osman Dede!' Mjgn, Ekim'i payladyd, 'Sen sus, karma!' Kaynbiraderine dnm, 'Ayp oluyor filn demedin mi?' diye sormutu. 'Frsat brakt m ki! 'Yallar k olunca hibir surette mazur grlecek gibi deildir,' diye kendisi syl yor. Bir yandan bunu sylyor, bir yandan da 'Elinden gelip de yalnz yatan lden beter olsun' diyor. Bundan byle, yannda bir 'mldayanla' birlikte yatacakm! Bu yle birisi olacakm ki, mldamas canna can kalacakm. Hayatna hayat balayacakm! Diriliini taze tutacakm!' Ekim, ellerini rpmt, 'Babanneme kuma geliyor!' Onun gibi uyku nerede ele geer ki, yannda mlt olsun! Hele o dediim vasfta olursa, haramzade olaym eer onun gibi bir zamanda yerimden kalkmak istersem!' Allah arpsn, byle diyor!' Ve Devrim, Sayn Yarg. Devrim, 'Kimse kimseye karamaz! Kim ne yaparsa yapsn, zgrlkler kstlanamaz! Osman Dede'nin kimseyi takmamasna baylyorum!' 'k olmak herkes gibi onun da hakk!' Bu da Sarp. 'Akna bir ey demiyorum ama bu aamada ben ihtiyar bunan Zozulya'yla byle yaamasn hakl bulmuyorum!' 'Hakl bulmuyorsun nk yeni bir miras iinize gelmiyor, yle deil mi?' 'Akolsun!' demiti Devrim, 'Ben, Krkuyu'daki tarlaya deer verecek kz mym?' Ben Osman Ded e'nin Zozulya'yla resmen evlenmesi gerektiini dnyorum. Kadn kullanmasn!' Kendisinden beklenenin de bu olduunu bilmenin rahatl iinde gevemiti ki, delikanlya yaranamadn grd. 'Ne kadar tutucusun!' dedi Sarp, yzn ekiterek, 'Resmi nikh nemsemeni senden beklemezdim!' Devrim, kpkrmz kesilirken, Sarp, 'Bu i zaten batan sama,' diye ekledi, 'k olmak da ne demek? Tm hayatn bir kadna balamak ne demek? Akn ne demek olduunu biraz biyoloji bilgisi olan herkes bilir! Ak pataloglar mikroskopta gryorlar. Kandaki hormon oranna bakyorlar, artmsa adam k!' Devrim, yan gzle bana bakm, 'Onlar Kerem ile Asl, Ferhat ile irin kua,' demiti, 'Romeo ile Jlyet gibi intihar ediyorlar.' 'Aptallk,' dedi Sarp yine, 'Hormon seviyesi ykseldi mi yaplacak i, indirmeye almaktr. Biriyle olm uyorsa baka biriyle olur.' Devrim'in Hazreti Peygamber'in dn hatrladn grebiliyordum, sokaktaki kadn olmuyorsa, evdekine git. Karmakark olmutu. Ak savunmak istedi, nasl yapacan bilemedi, 'Yusuf kendisini terk ettiinde mre Teyzem de intihara teebbs etmiti,' deyiverdi. Benden medet umduunu, ak savunmam beklediini biliyordum. Ama yapamadm. Benim hikyem bana gre o kadar karmak ve uzun, onlar yle gentiler ki, neresinden balayacam bile bilemiyordum. Sarp, skutumu ikrar saymaya gecikmedi. 'Ak lnce arp kalan, tm yeteneklerini yitiren birinin salkl olduu sylenemez,' dedi, bana dnd, 'Siz, 'akl salm yerinde' diyebiliyor musunuz?' Saakl bir psikoterapiste sorulacak soru deildi, 'Derece meselesi,' demek zorunda kaldm. Bylece, Devrim'i ortada brakm oluyordum. Ancak, itiraf etmeliyim ki, Saakl dncemi aileme tamama neden olan, ncelikle Toprak'n durumuydu, Devrim'inki deil. Dnebiliyor musunuz, ben, 'Cenab Allah Isra Suresinde 'Zinaya yaklamayn, zira o bir hayaszlktr ve ok kt bir yoldur' buyurmutur,' diyen Toprak', Karadeniz'e gtrm, Anadolu Feneri'nin dibindeki kayalara oturtmu, ufuklara iaret edip, 'Olum, dnya ve insanlara Buda gibi de yaklaabilirsin Aristo gibi de,' diyerek, gnahn saakl bir kavram olduunu anlatmaya almtm! Aklm sra eitiyordum yeenimi. Byle yaparak yeni bir kriz noktas yarattmn, kaosa giden yolu hzlandrdmn farknda bile deildim! Ben adritalardan, nekrofiliyadan bahsederken, Toprak, iinden zinaya dair ayeti kerimeyi sraly ordu, 'Onlar ki Allah ile beraber baka bir tanrya yalvarmazlar, Allah 'in haram kld cana, haksz yere kymazlar ve zina etmezler.' Hadisin geleceini syledii deccaldan biri gibi grm olmal beni. Deccal, Sayn Yarg, 'Ahir zamanda gelecek ve Risaleti Ahmediyye'yi inkr edip, Islmiyeti ykmaya alacak, ok ktlkl ve mutlak kfr yolunda olan dehetli bir kfir' olarak tarif edilir, dnyay fesada ver ecei yani toplumsal anariye yani kaosa yol aaca sylenirdi. Ben zinay saakl bir kavrama indirgeyerek, gnahlarn en byn, kfirlik gnahn ilemi oluyordum, slm hukukuna gre bu had cez

182

as almam gerektirirdi. Allah hakkna ynelik olduklarndan had cezalarnn yerine getirilmeleri ibadet ve cihat nitelikli eylemler saylrd. Allah'n kullarna rahmeti anlamndayd. Had cezalarn devlet bakanlar, bu durumda Salih Hoca, uygulamak durumundayd ve su kfirlik olunca Toprak'n hocasna yardmc olmas, mmeti benim gibi bozgunculardan korumak iin arpmas gerekti. Sadece Osman Amca'y deil, beni temizlemesi de bir cihatt. Buna ramen ben kurtuldum, nk afazi iledi. Kullandm kelimelerin, Toprak'ta karl yoktu. Beni, 'Konuuyor ite!' diye geitirdi. Kald ki, Allah'a inanmazlk etmediim iin Mslmanlar dorudan tehdit etmiyordum. Hl byle olunca asgari mtereimize dayanarak ve zamann anti-ideoloji ideolojisinin dayatt hogrnn gerei olarak, beni kayrd, itiraf etmeliyim ki, lml davrannda korkunun da rol vard. Benim hakl olabileceime dair sakl korku. Son tahlilde Islmiyete ilikin bilgisi kulaktan dolmayd, uruna can alp can verdii davasnn bir ucundan dierine tkezlemeden, ukurlara, tuzaklara dmeden yrmesi mmkn deildi. Mridine smsk yapmas da bundand. Kendisinin bilmediini onun bildiini ummas, yaamsal bir gereklilikti. Polise, savcya gitmeliydik. Ama yapmadk. Osman Amca'y korumak iin hibir giriimde bulunmadk. nk, Toprak'n tehditlerini 'Konuuyor ite!' diye ciddiye almadk, nk Toprak, bizimdi, bizden birisi bizden olmayan birisine, polise, verilemezdi. Sonunda olan oldu. 22 ten ie Osman Amca'nn bir biimde cezalandrlmasn istemi de olabiliriz, diye ekledi, mre Kad zade, Parasn MMZ'den kurtardktan sonra ok ihtiyac olan Bekir'e vermek yerine, onunla Zozulya'ya ev at nk. engelky srtlarnda bir ev kiralad, kadn oraya kapatt. mer'in evine yerleen Hatice Yenge, aylarca kocasndan haber alamad. Bekir, paray alamamaktan duyduu dkrkl ve fkeden titreyerek kapsna gitti, kovuldu. Olay duyan Ahmet, izin ald, Almanya'dan geldi. Yalvar yakar oldu, o da kovuldu. En sonunda da mer'e, 'ekil oul yolumdan!' diye silh ekti. Kafay yedi, bunad, delirdi hkmlerinin arasnda benim dikkatimi eken Osman'n Toprak' delirten o sz oldu, 'Nenene sor bakalm, hi benim sikimi pm m? Nenen beni hi saymad ama, Nataa beni seviyor!' Bugn buradan baktmda apak gryorum ki, Osman Amca'nn bu szleri, 'plen sik,' 'erkeini sayma eylemi,' 'seviyor olma,' formatlarn afaziye, kurban vermiliimizin ispatdr. Bu formatlar dillendirmi olmas, bize Osman Amca'nn serencamn aklamaya o zaman da yetmemiti.

183

SALHUN DEVLETi LK KAN l Ben orada deildim, dedi Talip Kadzade, Holo-formenin yeniden yaplandraca sahnelerin eitimli tahmin zerine kurulduuna dikkatinizi ekerim. Anlatlanlar birletirmi, yle olmu olmas gerektiini d nmtm. Yarg Levin'in krssnn nnde beliren dank yataktaydlar. Uitelnitsa'nn tombul bedeninin kvrmlar, Osman Amca'nn suyu ekilmi teninin yannda prl prld. Yal adamn sarlndaki ala benzer tel, Klk Dersaneyi dolduran kalabal beklenmedik bir biimde duygulandrd, balarn nlerine ediler. Toprak'n o odaya nasl girdii belli olmad. Osman Amca'nn az dolusu kfr ile sarslan izleyiciler, delikanlnn yatan ayakucunda kolsuz anora ve beyzbol apkasndan oluan sokak giysileriyle dikildiini grdler. Natalia Valentina yorgan zerine ekip rtnmeye alrken, Osman Amca ayaa frlad. Delikanl, gzleri dedesinin ereksiyon halindeki organna dikili ta kesilmiken, yal adam, iltenin altnda saklad sil hna el att ve buldu. Toprak' kurunun namluya srlrken kard ses kendisine getirdi, izleyiciler, kollar n iki yanna ap, kendi evresinde hmla dndn, sol ayann topuunu dedesinin silh tutan elinin bileine yaptrdn grdler. Silh elinden frlayan yal adam, dengesini kaybetti, geriye, Zozulya'nn tuvalet masasna doru derken ban tahtann sivri kenarna arpt, hareketsiz yld, kald. Zamann durduu birka saniyeden sonra Zozulya yorgan tepti, memeleri karnna arparak ve lk la nn zerine kapand. Osman Amca'nn fersiz gzleri kadna son bir bak yneltti, ba elimsiz gs kafesinin stne dt. Kadn, canhra bir halde hayata dndrmek gayretiyle Osman Amca'nn bedenini per kokl arken, Toprak kusmaya balad. St, meni, kan, diye mrldand Kadzade, Yaamn suyu. Birbirine karm olmal. Natalia Val entina'nn bana anlattna gre ocuk altn da slatm olduunu fark edince kam. Sonradan basnda kt gibi soukkanllkla ldrp kama diye bir olay yok. 2 Salihun Camias'nn ilk kurtarlm blgesi Sakarya Nehri'nin gneyinde, Sndikenler zerinde, Hek imda mevkiindeydi. St' bakent iln etmeleri, Salihun Devleti'nin kurulmasndan sonradr. Toprak' Hekimda'a gtren Manikrc Mnevver'in Levent. Dedesinin engelky'deki evinden Maltepe'ye geen Toprak, Levent'i buldu. Dedesini ldrm olabileceini syledi, TC yasalarn tanmamas hasebiyle eriat mahkemesinde yarglanmak zere yardmn istedi. Ama islm eriatnda ana veya babasndan birini veya dedesini veya ninesini katleden birisi ksasen katlonulur! dedi sapsar kesilen Levent. Toprak, titriyordu, buna karn ban dik tutmay baard, eriatn kestii parmak acmaz. nemli olan Trk polisinin eline dmemek. Cep telefonundan bulduklar Salih Hoca, Toprak'n 'felketinin ve sonularnn hayrl bir eitim srec ine tahvil olunabileceini idrak etti,' gelmelerini istedi. Havann kararmasn beklediler, Pendik'e getiler. 3 Salihun Komandolar'nn hcre evi, ar meydanna alan sokaklardan birinde, yirmi drt saat ak ikembe salonunun arkasndayd. Ustann tezghnn gerisindeki dolap kapa boyutlarndaki kapdan girilen byke oda ykk bir hamamn soukluuydu. Gndz tepedeki mazgallardan, gece dkkndan kaak ek ilen elektrikle aydnlanrd. eriat mahkemesi tatbikat yaplacan bilen Salihun Komandolar, usulne uygun ekilde birlikte oturmulard. Levent, onlarn arasndaki yerini alrken Toprak, az aa geti. Biraz sonra da Salih Hoca geldi, ayaa kalkan genleri selmlad, halife postuna oturdu. Bismillahirahmanirrahim. Verdii bunca nimetlere ve beni muvaffak kld amellere kar yce Allah'a hamd ve btn lemlere rahmet olarak gnderilen mmi peygamber Hazreti Peygamber Mustafa sallallahu aleyhi veselleme salat selm ediyorum. O hayr ileyen kimselere gzel mkfatlar mjdeleyen, ktlk edenlere cezaya urayacaklar yolunda uyarda bulunan bir peygamberdi. Onun aline ve eriatn birer yld zlar olup ondan sonra eriatn nurlu yolunun hidayet nderleri olan erefli ashabna da salat selm olsun. Amin! erefli ashabnn Resulullah sallallahu aleyhi vesellemden naklettikleri ve onun nurlu yolunu izledikl eri hususlarda btn mminlerin sahabelere tabi olmak ve uymak boyunlarnn borcudur. Amin! imam Nesai'nin Hazreti mer bin el Hattab'dan rivayet ettiine, bn Mace'nin kitabna aldna gre, Resulullah, sallallahu aleyhi vesellem, 'Bir baba evld yznden katledilemez' buyurmutur. Evldn babas nn mlk olmas nedeniyle, babann evldn ldrme durumunda kendine ait bir mlk ortadan kaldrm

184

demektir. Mlkiyet ksasa mani olduundan, bir babann evld yznden ksas edilemeyecei hkm nass ile sabittir. Dedenin torununu ldrmesi halinde ksas edilemeyecei sonucuna ise kyas yoluyla vanlmtr. Bundan sonrasn sylenmekte zorlanyormu gibi genzini temizledi, Ancak, fruunun yani ocuun ve torunun, yaptklar saldrnn, usulden yani babadan ve dededen gelen saldr ile ayn nitelikte olmad kabul edilmektedir, islm ulemas ksas hkmnn ana veya babas ndan birini veya dedesini veya ninesini, katleden birisine tam uygulanacana dair gr birlii iindedirler. Sann lehine sz almak isteyen var m, arkadalar? Levent, elini kaldrd, Salihun Halifesi, ban konumasna izin verdiini belirtecek biimde sallad. Delikanl szlerine eriatn insanlarda gerekletirmek istedii amalar hatrlatarak balad, Be ama vardr, bunlar, insanlarn dinlerini, canlarn, akllarn, nesillerini ve mallarn korumak ve muhafaza altna almaktr. Bu sebeple, kfirlik, adam ldrmek, zina etmek, hrszlk yapmak, iki imek haram klnmtr. Bu sulardan birini ileyen Allah hakkn inemi olur. Allah hakkn inemenin cezas bizzat Yce Allah tarafndan belirlenmitir. Kur'an, adam ldrme fiilini zina fiili ile birlikte anarak yasaklar. Yce Allah, Furkan suresinde mminl erin niteliklerini sralarken, 'Onlar ki Allah ile beraber baka bir tanrya yalvarmazlar. Allah 'n haram kld cana haksz yere kymazlar ve zina etmezler,' buyurmaktadr. En'am suresinde, 'Ktlklerin ana da gizl isine de yanamayn ve Allah'n yasaklad cana haksz yere kymayn,' buyururken, Isra suresinde 'Zinaya yaklamayn, zira o bir hayaszlktr ve ok kt bir yoldur. Hakl bir sebep olmadka Allah 'in muhterem kld cana kymayn,' denmitir. Adam ldrme suunda bir kiiyi ldrme sz konusudur. Zina suu ise erefli bir hayat arzulayan birok nefsi ldrme ve onlara tecavz etme mahiyetindedir. Toprak gnldamzn dedesi Osman haddi zina ilemekteydi. Hazreti mer, 'Gerek erkek gerek kadn, yal kimseler zina ettikleri zaman onlar Allah'tan bir ibret olmak zere mutlaka recmediniz. Allah azizdir ve hkimdir,' buyurmutur. Sonra, Osman Dede, evlilik nimetini tatm, evlilik nedeniyle ehlilemi bir kimsedir. Zifaf yaamtr, muhs andr. eriat hukukunda evli olmayan kmselerin cezas sopa eklindeyken, evliler recm olunur. Osman Dede, zina crmn olunun ve torununun ikazlarna ramen alenen srdrmtr. Sadece bu tekerrr dahi cezasnn recmedilmek olduunun kantdr. ncs, islm aktan aa ilenmi sular, bir deil iki su kabul etmitir. Birincisi ileme, ikincisi iledii suu aa vurma suu. Resulullah, sallallahu aleyhi ves ellem, 'Ey insanlar! Bu kt eylerden birini her kim iler de gizlerse o Allah 'in rts, gizlemesi altndadr. Her kim de bunu aa vurursa kendisine seri ceza ne ise uygulaynz,' buyurmutur. Osman Dede, kapsn kapatmadan zina suu ilemi ve devam etmitir. Su perdesini abartarak ve byterek amak genlerimizi sua itmek mnsna gelir. Oysa Salihun Komandolar olarak bizler islm nasslar uyarnca, ruhi bakmdan uygun, faziletli bir kamuoyu oluturmak iin savamaktayz. Ahlki kntnn hkim olduu bir mmetin asla gc ve kuvveti olamaz, ierisinde emniyet, selmet ve huzur bulunamaz. Bundan da te, byle bir mmetin dmanlarla arpmaya imkn yoktur. Bir toplum ancak her trl bozgunculuktan uzaksa dmanlarla arpabilir, insanlar hakka armak ve dm anlar kovmak iin klcn kuanan kimse nasl mcahid oluyorsa, mmet iindeki er unsurlar savmak ve eriat klcm ekerek Yce Allann ahkm ile oynamak suretiyle yeryznde fesada koan kimseleri engell emek ve onlardan gelen dmanlklar savuturmak da cihattr. Had cezalarn yerine getirmesi ibadet ve cihat nitelikli bir fiildir. Yce Allah'n dininin sz konusu old uu durumlarda mmin, kesinlikle birilerinden korku duyup bu cezay bir yana brakamaz. Had cezalarn yerine getirmek, Yce Allah'n kullarna bir rahmeti demektir. Byle gibi durumlarda siz Halifemize yardmc olmak gerekir. Dmanlarn verecek olduklar zararlar nlemek ve milleti onlardan korumak iin sava meydanlarnda arpmak nasl cihat ise yine mmeti bozguncu unsurlardan temizlemek de bir cihattr. Yce Allah ayeti kerimede Andolsun ki biz elilerimizi apak delillerle gnderdik ve insanlarn kst', adaleti, ayakta tutmalar iin beraberlerinde de kitab ve mizan indirdik. Bir de kendisine hem etin bir sertlik ve insanlar iin menfaatler bulunan demiri indirdik, buyurmaktadr. Salihun Komandolar'nn demiri, bugn iin full-contact hakkyla gerekletirmek iin bedenlerine Yce Allah'n bir ltf olarak yerleik gleridir. Yarn, beden gcnn yerini inallah kurunlar alacaktr. Yce Allah ayeti kerimede adaletin yannda demirden de sz etmektedir. Bunun nedeni, gerek adaletin salanmas ve srekli olarak sabit ve deimez bir biimde var olmas iin, adaletin yan banda onu sertlii ile koruyacak demirin olmas gerektiine iaret etmektedir. nk had cezas uygulanrken iddetli olur. Toprak arkadamzn hareketi nizam lemin beksn salamaya yneliktir. nk, Yce Allah, Bak ara suresinde, Eer Allah insanlarn bir ksmn dier bir ksm ile nleyip savmasayd yeryz mutlaka fes ada urard. Bozulurdu. Fakat Allah lemlere kar byk ihsan sahibidir, buyurmutur. Hacc suresinde, 'Allah insanlarn bir ksmm dier bir ksm ile nleyip savmasayd ilerinde Allahn ad ok anlan manastrlar, kiliseler, havralar ve mescitler mutlaka yklp giderlerdi. Dinine yardm edenlere elbet Allah da yardm eder. Kukusuz Allah kuvvetlidir ve aziz olandr,' demektedir. Toprak arkadamz, Yce Allah'n ktl kleri savmakta kulland insanlardan birisidir. Dede katili deil, Allah'n yolunda bir mcahittir.

185

4 Salih Hoca, Levent konuurken gzlerini kapatmt. Delikanl, nefesi tkenmi gibi aniden sustuunda da amad. Bir sre ylece kald, Zina suu bir yerde vuku bulduu zaman o sutan dolay yeryz ve gkler tirtir titrer, diye onaylad, insanlarn nesillerini korumaya ilikin maslahat, lezzet ve ehvetle e anlaml deildir. Tersine, heves ve ehvetler geici olduklar iin, insann fikrinde bir sapma, ruhunda bir alkant meydana getirdikleri iin hed efleri bakmndan maslahatla ayn yerde bulunamazlar, insanlara ehvet hkim olduu zaman fesat meyd ana gelir. Allah hakk, toplumla ilgili olan haktr. Maktul, bir Nataa ile zina yapmakla Allah'n hakkna sald rmtr. Toprak'a dnd, Bu Nataa, hangi millettendir? Rus, dedi Toprak, Rus milletindendir. Kendisi muhsana mdr? Dul olduunu duymutum, dedi Toprak. yleyse muhsanadr. Fkh bilginleri recm cezasn hak eden muhsana kavramn meru bir evlilik yapan ve bu evlilii sonucu kocasyla zifafa giren kimse olarak tarif ederler. Kiinin evlilik hayatnn son bulmu olmas ya da olmamas fark etmez. Onlar meseleyi yle deerlendirirler: Bekr kimse henz evlilik nimetini tatmam, elde etmemi kimsedir ama evlilik nimetini tatm olan muhsanann cezas ar olacaktr. Hadisi erifte, 'seyyib seyyib ile yani evlilik geirmi kimse, evlilik geirmi birisiyle zina ederse, yz sopa ve recm cezas uygulanr,' denmektedir. Nitekim Hazreti Ali, radyallahu anh, zina eden bir kadn hakknda ayn uygulamay yapm, kadna yz sopa vurmu sonra da recm cezas uygulamtr. Bunun ardndan da, 'Yz sopa cezas Kitabn hkmne gre recm ise Resuluilah'n snnetine binaen uygulanmtr,' demitir. u halde, Madam Nataa'nn da cezalandrlmas gerekmektedir. Bu hususta sz almak isteyen var m? Levent, Uygundur, diye mrldanrken, gerilerden bir parmak kalkt. Kara sakal sana Karm, hrpani bir genti. Kelimeleri teker teker sylemeye gayret etmesine ramen, ar Alman aksan anlalmas n zorlatnyordu. Benim anladm kadar, bandan evlilik gemi fakat boanm olan kadnn muhsan saylacan ifade eden ak bir nass bulamyoruz Kitap'ta, dedi, Menar tefsirinde, muhsan kadn demek, kendisini kor uyan bir erkei olan kadn demektir. Yolcular gibi. Yolculua kanlar geri dndklerinde kendilerine artk yolcu demiyoruz. Hastalar iyiletikleri zaman onlara da artk hasta demiyoruz. yleyse daha nce evlilik ya am ama bitmi bir kadn da muhsan deildir. u halde dul olan ve zina yapan kadnlara verilecek ceza, evli olan kadnlara verilecek ceza kadar olmamaldr. Menar tefsirinde, bunlara bakirelerden daha hafif ve iddet itibariyle ancak bakireler kadar ceza verilmelidir, yazmaktadr. Ben yle okudum. Hans Gnlda, hakldr, dedi Salih Hoca, Menar tefsirinde byle denilmektedir. Nitekim, evlilik dol aysyla bakireliini yitirmi, sonra da kocasndan ayrlm olan kadnda ftratn ehvete iten gc kuvvetlidir. Dolaysyla, bu kadn mazur olmal, mazuriyetine binaen kendisine verilecek ceza, zina cezalar iinde en hafifi olmaldr. Bunu engelleyecek bir nass da yoktur. nk, recm cezas bu gibi durumlarda uygulanr diye bir rivayet yoktur. Genel kural da nass olmadan had cezas uygulanamaz eklindedir. Bir mesele daha var, diye ekledi Hans, Hariciler ve ia'nn baz kollar ve baz Mu'tezile bilginleri zina fiiline sopa cezasndan baka ceza olmadn sylyorlar. Salih Hoca, kesmesini ister gibi elini kaldrd, Ahad haberler her ne kadar amel etmeyi gerektiren haberler iseler de, bu haberlerle sabit olan hkmlerin zerinde phe olmayan kesin bir delil ile sabit olan hkmler olarak kabul edilmeleri mmkn deildir. Hanefi bilginleri szn ettiin ahad haberlerin iinde mehur olanlar bile almamlardr. Gen adam Affedersiniz, diye mrldanp, otururken, slm fkhn recm cezasna yer verdi diye ayplayan kimselerin bu cezann Tevrat'ta da yer aldn bilmeleri gerekir, azarlad. Ahdi Kadim'deki hkmde recm cezas vaciptir, Ahdi Cedide'de, yani incil'de de aykn bir hkm olm adna gre, recm cezas Hristiyanlar iin de geerli bir hkmdr. Bugn Hristiyanlarn ve Yahudilerin bu recm hkmn uygulamyor olmalar, onlarn nezdinde recm cezasnn delil olmasn ve uygulanmas vacip bir hkm olduunu ortadan kaldrmaz. Recm hkmnn Bat'da uygulanmyor olmas aydnlanma ann sonucudur, diye srdrd, nispeten daha yumuak, gnl al bir sesle, Mesela, Madam Nataa Rus milletindendir. Baz kimselerin, 'islm diyarnda oturan yabanclar kendi devletlerinin kanunlarna gre ve kendi hkimlerinin hkm ile cezalandrlrlar' biimdeki anlaylar dalaletl erinin sonucudur. Halbuki, 'islm blgesinde oturan bir kii isterse belli bir sre oturmak iin ticaret amacyla gelsin, su ilerse islm devleti vatanda gibi ceza grr.' Bunun aksi fikirler, Bat emperyalizminin gaflet ve dalalet iinde olan ibirliki yneticilere takt bir boyunduruktur. Salihun Camias smr ve emperyalizmin aldatmacalarnn farkndadr. Boynumuza taklmak istenen esaret zincirini Allah'n yardmyla kracaz, in allah! Hans, iki elini yakarr gibi at, nallah! 5

186

Sonunda, Nur ayetinin 'zina eden kadn ve zina eden erkekten her birine yz sopa vurun.' hkm ile Nisa'nn sava esiri cariyelere ilikin 'evlendikten sonra fuhu yapacak olurlarsa hr kadnlar zerindeki cez ann yarsn' uygulayan hkmleri birletirildi, Natalia Valentina'ya elli krba vurulmasna karar verildi, dedi Talip mre Kadzade. O anda zerinde olduklar topraklarn, yani Pendik'in, islm diyar olup olmad meselesinde mutab akat tamd: 'TC islm Devleti deildi!' TC hkmetlerinin getirdikleri cezalar, batl ve doulu insanlarn rf ve detlerinden alnma olup, Allah'n ngrd ilhi cezalardan ayrlrd. TC hkmetleri bir kanunu koyarken tpk islm ncesi hkmetlerinin yaptklar gibi bizzat kendi hkmetlerini korumaya yarayan kanunlar koy arlar, bazen de kendi kavimlerinin yararn veya savalarna hazr olabilecek eyleri gzetirlerdi. TC hkm etinin iradesi kanunun ta kendisi sayldndan, hkmetler kendilerine ve devletlerine kutsallk vehmederler, dokunulmazlk zrh ile kuanmay hak bilirlerdi. Oysa elbette ki Allah'n eriat, bu insanlarn rflerine, hayr ve er kabul ettikleri eylere deil, tersine, katksz gerek ne ise ona ynelirdi. Ezcmle, Natalia Valentina'nn zina cezasn ekmek zere, deniz yoluyla Gemlik'e oradan karayoluyla Hekimda Kurtarlm islm Blgesi'ne getirilmesine karar verilmesi, sadece krba cezasnn stanbul'da uygulanmasnn zorluu gibi pratik nedenlerle deil, eriat gereiydi. Toprak'a gelince, Salih Hoca, Toprak'n, engelky'deki eve, dedesini 'Allah'n hakkn inememesi amacyla uyarmak' iin gittiine ikna oldu. Ibn Kudame'nin, 'Muhsan olup da zina eden kimsenin kan mub ahtr, ldrlmesi kesinlik kazanmtr, onun iin harbi yani islm'a kar savaan dman gibi olmutur,' sz n Osman Amca delikanlya silh ekmi olmasyla dorulad. Toprak'n yal adamn silh tutan bileine vurmak zorunda kalm olmasn delikanlnn kendisini koruma zorunluluuna verdi. Osman Amca'nn fullcontact sonucu deil, ban masann kesine vurmak suretiyle lm olmasn Toprak'n dedesinin canna kast etmemi, onun lmne yanllkla neden olmu olduu eklinde yorumlad. u halde, meseleye, zina suuna son vermek gayesi ile ldrmek veya nefis mdafaas olarak ldrmek -Bakara suresinde Yce Allah 'Kim size saldrrsa siz de ona misilleme olacak kadar saldrn,' buyurmutu. Toprak, Yce Allah'n emrini yer ine getirmekteydi- veya kaza sonucu olarak da baklsa ksas artlarnn tutmad akt. Hepsi bir yana, Toprak, henz on be yan bitirmemiti, mmeyyiz deildi. Mmeyyiz olmayan, yani iyiyi kty fark edem eyen, ocuun cezai sorumluluu yoktu, ancak 'ceza olarak deil de terbiye edilmek iin tazir cezasyla cez alandrlr'di. Bylece Toprak, tvbe cezasna arptrld, 'pe pee iki ay orula kurtard. Osman Kuran'n vefatyla ortaya kan mirastan kendisine deni talep etme hakk dodu. 'ocukluk af ihtimali olan her trl haktan affa sebeptir,' dedi Salih Hoca, 'ocuk bir yaknn ldrd diye onun mirasndan mahrum olmaz hatta bir ocuk mirassn taammden veya yanllkla ldrse bile yine de onun mirasn hak eder.' 6 Bu son hkm yaraya tuz bast, diye anlatt mre Kadzade, Toprak, dedesinin mirasndan pay talep etti nk. Oysa, bata Bekir, amca ocuklarmn ve elerinin hemen hepsinin Osman Amca'dan kalanlarla yapacaklarna dair hayalleri vard. Daha da nemlisi, bylesi bir arszla akl erdiremediler. Afazi, diye araya girdi Deli General, Sayn Yarg, eriat kelimesi btn telmih ve tasavvurlar birl ikte dmt. Byle olunca, Toprak'n arptrld cezadan yola kp mesel, 'eriat arszlktr' demek pek l da mmkn olabiliyordu. Daha kts oldu, diye ekledi mvekkili, Toprak'n ceza niyetine iki ay oru gibi, hemen her gen kadnn uygulad bir zayflama rejimine mahkm edilmesi insanlar nce gldrd, sonra da eriat ve ek yalk kelimelerinin bir arada kullanmalarna neden oldu. Osman Amca'ya yaptna karn hibirimiz Toprak' demir parmaklklar arkasnda grmee istekli deildik. Hatta polisin eline dmemesi iin Salihun'un kurtar lm blgesine karlmas ile ferahladk bile. Buna karn, Toprak' ve onu koruyan Salihun Camias zihinler imizde uzak durulmas gereken ad bir edidl efkr ve vahetperver gruh olarak yer etti. Sonralar Sal ihun Devleti'nin dier Anadolu Devletikleri tarafndan tecrit edilmi olmasnn altnda yatan da bu duygudur. Ekim'in Hristiyan olmasnn da! diye hatrlatt Deli General. Belirleyici rol olduu muhakkak, diye cevap verdi, Kadzade, Ama Hristiyanlk daha nceleri bir zenti olarak balamt. Evvela, filmler. Kilise evliliklerinin ihtiamna baylmtk. Sonra Fergie'nin, Diana'nn dnleri, Monaco Prensesi Caroline'in muhteem gelinlikleri, iekler, mzik. Taraflarn birbirler ine taktklar yzkler ve ak szckleri. O kadar ki, papazlarn, 'iyi gnde, kt gnde, lm sizi ayrncaya kadar' forml, Trk filmlerine kadar girdiydi. Belediye evlendirme memurlar papazlar gibi konuur olmul ard Ekolal, dedi Deli General, Taklit ve tekrar! Evet. Sonra Beyolu'ndaki St. Antoine Kilisesi. Christmas, Paskalya ilhileri Medeni Hristiyanla kar vahetperver Salihun. Yaamay okumaya, renmeye tercih etmek alkanl burada da karmza kt. Hristiyanl bilseydik ondan islm eriatndan katmz gibi kaardk, bundan eminim. Ama bilmiy orduk. Bilecek donanmmz da yoktu. Sonra, Aziz'leri anma gnleri hotu. Sevgililer Gn, Cadlar Bayram.

187

Ekim'n Kilise'ye taklmasnn balca nedeni de bizden, hepimizden bkm olmasdr. 'Siyaset dinlemek istesem meclise, para konumak istersem bankere giderim,' demiti, 'Camiye deil!' O da Allah' yerde istemiyordu. Dedesini ldrp de, kollarn sallaya sallaya gezen birine arka kan Allah dncesi, ona gven vermiyordu. Toprak'n iki, daha sonra da eroin alan Devrim'i ldrmesinin/ld rtmesinin de an meselesi olduundan kukulanyordu. Allah adna sokaa atlan yavru kpeklerin dnc esine dayanamyordu. Ksas dncesini ilkel buluyor, tokat yediinde teki yanan eviren Hazreti isa'y Yaradan'a daha ok yaktryordu. Bir ara, evden kap srlerin yanna snmaktan bahsediyordu. Rahibe olacak, eski Trkiye'nin pisliklerinden kurtulacakt. Bu olmad ama Beyolu'nda rastlad sahici bir Romen prensiyle sessiz sedasz evlendi, Kont Drakula'nn memleketine yerleti. At yetitirmeye koyuldu. Amnesty International'n Atik Valide Kamps'ne gelip benim vesayetimi stleninceye kadar da grmemitik kendisini. Bugn burada olmam ona borluyum.

188

(Evvel Zamann, Alnyazs zgrln iinde) SONLU SONSUZLUK l Yalaaan! Dnyada lmden bakas yalan! Sahi'nin tersi 'yalan,' yani, 'kurmaca.' Saakl bana sorarsanz, 'lm' de yaland, ama o gn eng elky'e, Natalia Valentina'y yoklamaya giderken Issz'n bereketini dnyordum. Krkuyu atlam, iinden onlarca yenidnya, onlarca yeni kurmaca fkrmt. Sonuncusu ve belki de aramzda en trajik olan da Uitelnitsa Natalia Valentina'nnki. Gen kadn Minsk'de ki krete, bebelere Lenin nianlar datrken grebiliyordum. Lenin nianlar, yani 'son hakikat'a ulalmln belgeleri. Tepe sersemi olmu olmal diye dnyordum, onlarn Nasrettin Hocalar da yok ki, herkese hak datsn! Gariptir, Kurt Gdel'in nl teoremini de o gn o dolmuta zdm. Kendi danklm da dahil olmak zere evremdeki karmaann beni ne denli mutsuz ettiini dnyor, dnyann daha basit, daha tekdze olmasn arzuladm hissediyordum. 'Peki, hangisi doru? Teninin lemlerin k olduunu savunan, baharda kabaran rmaklar ehvet patlamas ile zdeletiren Osman m, cimay insan yapm kurallara sk tran Toprak m?' Nasl olduunu hl bilmiyorum, ama byk matematikinin bann da ayn sorunla dertte olduunu grverdim. Gdel, Eflatuncuydu. Mutlak dorulardan oluan bir dnyann varlna inanrd. mr, tm dorulan ieren bir matematik cmlesi, bir denklem, yazp yazamayacan, daha dorusu, gelmi gemi tm teoremlerin ispatlarn ieren bir matematiin gelitirilip gelitirilemeyeceini anlamaya almakla geti. Btn bu uran sonunda geldii noktada, insandan doan hibir matematikinin nihai hakikatin icmalini yapamayacan ve ifade edemeyeceini grd. Gdel Teoremi, insan dilinde, Trke, ngilizce ya da Japonca, herhangi bir insan dilinde, anlatlanlarn nihai dorunun sadece bir parasn akladn kantlamt. Bu, matematiin dilinde byle olduu gibi, Hristiyanln, Yahudiliin, Islmiyetin dilinde de byleydi. Allah 'in doksan dokuz ismi neden uzl amaz elikiler sergiler? Biz insanlar, hepimiz, bizlerden daha 'yce' ya da daha 'derin' ve son tahlilde ifade edilemeyen bir gerein bir paras, bir yz, olduumuzu iimize sindirmek zorundaydk. Bir yzmz cebbar, bir yzmz rahman. Bir yzmz ikili sistem, bir yzmz okdeikenli. Yeni fizik de bu durumu kantlyordu. Fizikiler, sadece sonlu llerle, miktar belli bir ktle, younluk, yerekimi ile hesap yapabiliyorlard. Kinat anlatmakta kullandklar genel grecelik teorisi, kinatn balangcn, Big Bang'i, aklamaya geldi inde ie yaramyordu nk sonsuz sayda olaslk ortaya kyordu ve insan beyni sonsuzluu hesaplyam yordu. insan beyni, bir eyin hem kendisi hem de bakas olduunu da alglayamyordu. Kuantum teorem inde de, ne zaman ki olaylarn grnlerini deil, grnn altna yatan, nihai gerein kendisini tarif etm eye kalksalar burunlarnn zerine dyorlard. Fizik, Mutlak'n yolunda krlyor, fizikiler de ksmi dorul arla almay ilerine sindirmek zorunda kalyorlard. engelky balklarnn, tuzlu badem sanclarnn arasndan geerken, Gdel Teoremi'nin ada felsefenin kalbinde attn iliklerimde hissediyordum. Gdel Teoremi'nin insan zihninin doasna, insan zihn inin nihai geree ilikin iddialarna getirecei almlarn neler olabileceini hissedebiliyordum. Almlarn neler olabileceini ve gelecein dnce/alglama dnyasndaki deiiklikleri! Dnyay ksmi gerekler manzumesi olarak alglyor olmamz, bireysel hayatlarmz yaama biimimizi, birbirimizle kurduumuz ilik ilerin eklini belirleyecekti. Kendimizin ve karmzdakilerin davranlarnn gerekelerini aklayacak, deer yarglarmz yaa ve yaat, sembiyosis dorultusunda deitirecekti! 2000'li yllara umutla bakabileceimi hissediyordum! Modernizm, nihai hakikatin izinde olunabileceine inand iin 'tekine tahakkm' eyleminin gerekel erine hak verebilmi, en azndan sessiz kalabilmiti. Kurt Gdel'le, Heisenberg'le, Kosko ile atelenen devrim, nihai hakikatin insan at bilinci, Modernizmn tahakkm dizgesini aacak, daha iyi bir znenesne, hatta, zne-zne ilikisine dntrecekti. Yeiller, 'ekolojik denge'den bahsediyorlard. Onlar anly ordum ama benim iin ekolojik dengenin bambaka bir telmihi daha vard: Dou ile Bat, anacl toplum ile babacl toplum, varsllarla yoksullar arasndaki denge. Yeili kurtarmann yolunun insanlar aras sosyo ekon omik denge ile mmkn olabileceini, gerisinin deirmene su tamaktan ibaret olduunu dnyordum. Postmodernizm'in 'ben'in dndaki, 'teki'ndeki, zneyi grecek olmasn Toprak'n, Natalia Valentina'y, Yusuf'un beni, benim Mjgn' grecek olmamz eklinde yorumluyordum. emberi daha genil ettiimde, Avrupa Birlii yelerinin Trkiye'yi, Trkiye'nin Sudan' mesel, grecek olmas eklinde yorumluy ordum. Franszlar ya da biz Trkler, Modernist dnya grmzden kaynaklanan dlamac, kullanmac tut umumuzun tersine, karmzdakine kendimize ait bir zellik olan 'zne 'payesini verirken, kendi sfatmz teki'ne atfetmek suretiyle o'nunla btnleecektik. nk teki'nin salt 'teki' kaldnda anlalamaz, bilin emez, tanmlanamaz ve kendisiyle sahici iliki kurulamaz olduunu bilecektik. Sudanl-ngiliz ya da Mslman-Hristiyan ayrm, teki insanlara zne payesi verilmesiyle ortadan kalkacakt.

189

Nerede atladm biliyor musunuz, Sayn Yarg? Dilde atladm! Gdel Teoremi bize insan dilinde, Trke, ngilizce ya da Japonca, herhangi bir insan dilinde, syled iklerimizin nihai dorunun sadece bir parasn ifade edeceini kantlamt. Tamam. Bu, matematiin dilinde byle olduu gibi, Hristiyanln, Yahudiliin, Islmiyetin dilinde de byleydi. Bu da tamam. Ne ki, biz eski Trkiyelilerin dili de yoktu! Nihai dorudur diye bir iddiamz kalmamt ki, ksmi doruya raz olup olmamak gndemimize geleb ilsin! ideolojimiz yoktu ki, doruluunu yanlln greceliliini tartabilelim! Siz Batllar, postmodernseniz, biz ultra-postmoderndik! Post-modernizm, bizim iin bir anakronizmdi! Evvel zaman iinde! Mesnevi khn ememiken! Darlaceze'nin kapsnda ayyldz, altkeli yldz, ha, i ie parlarken. Erken ten horozun ban keserler derler, Maduriyet bizim alnyazmzd, ne denli zgr dnceli olduumuzun kant ise Kad zade-Kuran Ailesi'nin fertlerinin -ki onlar zamane toplumun prototipleriydiler-yeni kurmacalar yaratmaktaki sonsuz selhiyetleri! Sonlu sonsuzluk! 2 Gecekondudan bozma evde buldum onu. Emmioullarm babalarnn cenazesini alm gitmiler, Zoz ulya'ya arkalarndan bakmak dmt. Alamaktan gzleri imiti. Polislerden korkmutu. Periand Kzl Kralie! Paras olmadn tahmin edebiliyordum, nk eli skyd, ulufe datacak birisi deildi rahmetli. Kadnn Osman Amca ile kapand aylar zarfnda bavul ticareti de aksam olmalyd. Ne tuhaf! Natalia Valentina'ya bakarken, Yusuf Eraln' dnyordum, gz gibi saknd sosyalist formatlarn, kl krk yaran teorisyenliini, fahielik yapan bir proleterin var olabileceini asla kabul etmeyec eini! Sonra Darwin'in trlerin reme yntemlerine dair dncelerini insan topluluklar zerinde snayan Kal iforniyal antropolog Mildred Dickemann'. En yakn akrabalar maymunlar gibi, insanlarn da, en birinci yaam amalar geride mmkn olduunca ok sayda ocuk brakmakm gibi davrandklarn saptamt. Erkekler okelilik peindeyken, kadnlarn mevki sahibi paral koca aramalarnn nedeni buydu. 'Dzme bir alveritir,' diye karar vermiti, Dickemann, 'Erkein gcne ve kaynaklarna karn, kadnn dourganl . 'Aile servetinin erkek ocuklarda toplanma nedeni de buydu. Zengin bir erkek ocuk, zengin bir kz oc uktan daha fazla torun brakrd. 'nk, erkein birok kadndan ok sayda ocuu olabilir ama kadnn dourabilecei ocuk miktar ok sayda koca alsa da snrldr.' Sonra Laura Betzig'in nl aratrmas, 'Despotizm ve Seici reme: Tarihe Darwinci Bak.' Yz drt bamsz topluluun incelenmesinden kan sonu: Nihai ama gcn kendisi deildir, nihai ama gcn kolaylatrd cinsel tatmin ve dourganlktr. Haremin bykl gcn bykl ile doru orantldr. Zozulya'nn burnunun ucundan damlayan gzyalar demlii klpay syrrken -bana ay demlemee alyordu- ben, kadnn genlerini dnyordum. Kendisini kopyalamaya kurgulanm genlerini. Tayc bedeni beslenmeye, sevimeye, ocuk dourmaya zorlayan genlerini. Onun ve Osman Amca'nn genlerini. Zavall ihtiyar! Bekir, mer, Ahmet, sonra torunlar ona yetmemiti anlalan. Sular gibi alamak, kskn tohumlan yeertmek, bereketini samak istemiti. Ani bir karard. Zozulya'ya eyalarn toplamasn, benimle gelmesini syledim. Ne yapmaya karar verinceye kadar bende kalabilirdi. 'Bu kadna tek bir krba dokundurursam, ben de ne olaym!' Boynuma sarld, 'kran! kran!' Kendisine eki dzen verdiinde tam bir nataaya benzemiti, kabartlm salar, gzlerinin stnde masmavi boyalar, siklamen ruj. Kapal ar ii ucuz bavuluna az sayda eyasn dold urdu, birlikte karken antredeki boy aynasnda kendimi grdm. Pekl da bir Nataa pazarlaycs! Taksi ofr srtt, Kapc Bayram tuhaf tuhaf bakt. znur, 'A yoksa yeeniniz mi? Ho geldiniz!' diye, Devrim niy etine, sarlp pt. Bata Hatice, aile kadnlar kst. Amcaoullarm, kadna, 'Bize de i kar m?' diye bakt klarn, kendilerinden bile sakladlar. Daym, beni bsbtn gzden kard. Salih Hoca, Zozulya'y kendiler ine teslim olmaya ikna etmem gerektiine dair mesaj gnderdi. 'Psikoterapistler, romanclar ve dier bamsz kalemler gibidir, insanlar zmleme gayretleriniz gnahkrlara cesaret vermekte, sulular yreklendirmektedir. Sulunun tevbe etmemesini kolaylatrmakt adr. Halbuki, tevbe kapsnn ak olmasnda ok byk hayr ve iyilik, herkesi kuatan bir yarar vardr. Sul uya tevbe olana tanyacaksnz. Sevgili Peygamberimiz, 'Ben merhamet peygamberiyim, ben melhamet peygamberiyim' demitir. Melhamet, btla lyk olduu cezay vermek, btla sapanlar yakalarndan tutup doru yola iletmektir; bu da merhametin kurallarndandr. Tevbe etmeyen sulu ile yaad halk arasnda herhangi bir dostluk ve barklk meydana gelmemektedir. Oysa, su ileyen kimsenin sua itilme sebebi topluma kar kin duymas ve kendisini onunla balayacak merhamet ban vicdannda hissetmemesidir. ezzah, duyguca ve hisce insanlardan kopuk olan, topluluktan ayrlan, kaideye uymayandr. Komnistlerin vicdan terbiyesi yoktur. Oysa, mmin kendisiyle lfet edilen, ahbaplk, dostluk kurulan kiidir, insanlarla scak iliki kurmayan ve kendisi ile lfet edilemeyen kimsede sizin iin hibir hayr yoktur, vs.vs.' 'Rahmet adaletin, adalet de kanunun stndedir,' dediydim ben de. Cevabm Levent'i susturmaya yetmiti. Mahkemenin bandan bu yana anlatmaya altmz gibi Sayn Yarg, afazi o boyutlardayd ki, Salih Hoca'nn halifesi Levent bile kfre girdiimi fark etmemiti!

190

3 Babasnn lm Bekir'in eve dnmesini salad. Sal adamakll bozuktu, bundan da te, Osman Amca'nn kayb sanki lmle kendisi arasndaki maniay kaldrmt, sra kendisine gelmimi gibi rkekti. Buna karn, yaanan trajediden kendisini tamamen soyutlamay baard. Olanlardaki payn sorgulamad gibi, bir sre sonra Salhunlarn Kurtarlm Blgesine yerleen olunu belli belirsiz bir saygyla anmaya balad. Gnl, Toprak'n peinden Salihun'a gitti de ondan, Ku-uk! dedi Holo-Devrim, Holo-Safinaz'a, Bekir, bundan etkilendi. 'Ne kadnlar var dnyada!' Talip Kadzade, anlarndaki Devrim'i bir sre izledi, brakt, drt yl geriye gitti. Yeni ansnda HoloDevrim hastane odasnda deil, Kadzade'nin evindeydi. Natalia Valenina Zozulya'nn fasulye ayklamasn seyrediyordu. Bu, benimle sevimiyor, biliyor musun? dedi birdenbire, yannda oturan Sarp'n omuzuna vurarak. Mahkeme Heyeti, Kadzade'nin apak aknln grd. Holo-Devrim, Yanl anlama, ecinsel deil, diye ekledi, Seks olayn mantksz buluyor. yle mi? diye aznn iinden mrldand, Holo-Kadzade. Yeeninin yerlemi ve sorgulamaya bile balam olduu bu yeni dengeye uyum salamaya alyordu. remenin ok daha akla yakn yollar varm. Mikroskopik hayvanlar ikiye blnrm. Nzm'n salkm stleri daldrma yntemiyle oalrm. Kuzukulann tohumlar aslnn kopyasym. Bir dns ene, Mjgn tohum dkyor, her tohumdan tpksnn ayns bir Mjgn daha kyor! Sarp'a dnd, Daha ne dedindi? Ha, yeil sinekler! Bakire yeil sinekler, bakire yeil sineklere hamile olan bakire yeil sinekler doururlarm. Yani, seksin reme ile ilgisi yokmu. Yok tabii, dedi Holo-Sarp, dilerinin arasndan, aalayan bir ifadeyle, Bilimsel olarak seks, insanl n zmleyemedii bir sorunsal, yeryznden silinmesi gereken bir lkstr, savurganlktr. Ayn ekilde, cinsiyetin kadn ya da erkek olmakla ilgisi yoktur, flrtn kar cinsi sevimeye ikna etmekle ilgisi yoktur, modann gzellikle ilgisi yoktur, akn sevecenlikle ilgisi yoktur. Seks, yalnzca bir eylemin addr. Bir doa hatas, bir anakronizm olarak tarihsel geici -bir kategoridir. Kadn ve erkeklerin birbirlerini seks yapmadan sevebilecekleri gnler de gelecektir. Gzleri fasulye ayklamaya devam eden Zozulya'ya takld, Bunlarnki ilkellik,' dedi, 'ilkellikten ibaret. Holo-Kadzade'nin Genetik karm, dedii duyuldu, Erkein spermindeki yetmi be bin gen, kadnn yumurtasndaki yetmi bin genle harmanlanyor. Bilimsel gereklerden bahsediyorsak, seksin bilimsel nedeni bu harmanlanma sreci. Cinsiyet, e seimi, ensestin nlenmesi, okelilik, ak, kskanlk -bunlarn hepsi daha etkin bir harmanlamann gereklemesini salayan eyler. Seks o kadar da anlamsz deil. Bakar msnz u ie! diye nledi Holo-Devrim, Toprak, Dede'yi ldrmek suretiyle byk Kuran'larn genlerinin sefil Zozulya genlerine taklarak yozlamalarn nlemi! Da! Kendi adn duyan Natalia Valentina, ban kaldrm, rkek gzlerle bakyordu. Kadzade, kad n sakinletirdi, Yok bir ey, Madam! O sizin kendinizi beenmiliiniz! dedi Sarp, Devrim'e, ayn aalayan ifadeyle. Kadzade'ye dnd, Genetik karmn tek yolu da seks deil, dedi, Bakteriler gibi de yaplabilir. Bakteriler havada ikmal yapan uaklar gibi, birbirlerine bir hortum uzatr, birka gen aktarr, geer giderler. Sonra, oalmak istediklerinde ikiye blnr, oalrlar. Gn gelecek, insanlar seksten vazgeecekler. Kadn ya da erkek, gen kokteyli yapmay brakp, kendi gen'lerini sek olarak kullanacaklar. ocuklar sadece kendi genlerini tayacaklar. Erkekler de kadnlar da kendi ocuklarn douracaklar. Ak filmleri, ak arklar- btn bu tel mart kedil erinin cyaklamalar gibi olacak. Btn bunlar iyi de ocuum, sonu ne? Bakteri olamayacana gre, sen, Sarp Ongun olarak, sen ne yapacaksn? Mesele burada. Hi! Kesinlikle hibir ey yapmayacam! Ne bu dnyay deitirmek istiyorum ne de bu dnyaya bir katkda bulunmak istiyorum. Dnyaya katkda bulunmaya almak sonusuz bir aba. Ne kadar hzl ko arsa kosun, insanlk bir yere varmyor nk. Sanayi devrimine bakn, biliim devrimine bakn, sradan dnya vatandana ne katks oldu 'sanayi devrimi'nin? Daha m zengin yapt? Daha m salkl, daha m akll yapt? Evrime bakn. Evrim, trleri deitiriyor, ilerletmiyor. Basamak ktmz filn yok, yerimizde say yoruz. Onun iin, genlerim yaam, yaamam umurumda deil! Kuyruklu yldz arpm, kyamet kopmu ya da kopmam, hi nemli deil. Varsn uzay haritasndan bir gezegen de eksik olsun! Zaten yle nemli bir gezegen de deil! Onun iin, ben hibir ey yapmayacam. Hayat ne anlamak ne de deitirmek istiyorum. Anlamak, deitirmek, kahramanlk, militanlk, milliyetilik, bunlar beyinleri gelimemi geri zekll arn ii isterlerse urasnlar, onlara da karmam. 4

191

Hadi, itiraf et! dedi, hastane yatandaki Holo-Devrim, teyzesine, Sarp'in cinsel ilikiyi yadsmas nda seni rahatlatan bir ey vard! Namusumun kurtulduunu dnyordun! Eroin meretini tanmyordum, bu doru, dedi Holo-Kadzade, Madam Zozulya dikkatimi gzlerine ekmeseydi, Sarp'n kulland aklmn ucundan gemezdi. Eroin, seksel gdy ortadan kaldryor, Kuuk! Namusu korumakta bekret kemerinden daha iyi. Toprak bunu bilse, doru Gnl'e gider, 'Uzat kz kolunu!' Toprak'n yaatamad orgazm Eroin yaatr, Gnl'e! Sen bunun iin mi, baladn? Sarp'n sana yaatamad orgazm yaamak iin mi ine yaptn? Holo-Devrim, omuzunu silkti, Burnumdan ekmekten usanmtm. Talip Kadzade, holo-formerdan kt, ule'nin erkek arkada Altan'n o gnlerde motosiklet kazas nda lm olmasnn enjektre terfi etmesinde dahli vardysa da itiraf etmedi, diye aklad, Yreini lme kar nasrlatrma srecindeydi, hatta belki baarmt bile. Klk Dersane'nin gerekliine dnd, Jrinin Sayn yeleri, dedi, skntyla, O gnlerde o kadar sk yaanyordu, ylesine sradan bir ykyd ki! Tam bir mh yitirip naldan, nal yitirip attan, at yitirip atldan olma yks. Devrim'in mh', bata Bekir ile Mjgn, ailemizdi. Nal', retmenleri oldu; Nebihe Hanm, Mef aret Hanm, Yusuf, Birgen, Erdoan, Sarp, daha sonra ben. At'; masumiyetiydi. Masumiyet yitirilince atl da gitti. Alkole kamay Bekir'den, mzii, 'Baba, bana vaaz verme!' diye terslenen Madonna'y kolejdeyken r enmiti, Akter Pasaj'n yadrgamad. Tersine, ok sevdi nk oraya taklanlar, 'Birbirlerine barp arm ayan, kavga etmeyen, hava atmayan ocuklard. Aralarndaki iliki ok ekerdi. Kz-erkek ayrm yoktu, birb irlerini kardee perek karlyorlar, mzik dinliyorlard.' ule'nin turuncu motosikletli sevgilisi Altan da geliy ordu. Altan, birgn Sarp'la geldi. Sarp, srarlara dayanamad, ksa bir gitar resitali verdi. Resital, Devrim'in k olmasna yetti. Bekir'in arkadann ofisinde kald gnlerdi. Mjgn, eve yalnz girmeyi geciktirmek iin okulda habire i yaratyordu. Toprak, Salihun Komandolar'yla beraberdi, Ekim kendi havasndayd. nc gidileri filnd, Devrim, 'Hey, millet, biraz da bize gidelim mi? Evde kimse yok. Mzik filn dinleriz!' demeyi baard. Tahmin edilecei gibi, ule ile Altan dnden razydlar. 'Ne yapmam gerektiini biliyordum,' diye anlatt, 'Eve geldiimizde, buzdolabn atm, iecek bir eyin kalmam olduuna hayflanr gibi yaptm. Sarp, elini cebine att, 'Gidip bir eyler alalm!' dedi.' ule ile Altan' brakp, Migros'a inmilerdi. Devrim, yanl yapmamak iin oyalanrken, Sarp, kolalar gemi, doruca iki blmne yollanmt, 'Babamlar genliklerinde Gzel Marmara ierlermi, en ucuzu oymu. Ama burada yoktur imdi. Zppedir ya bu Kolar, ucuz arap satmazlar. Papas Karas da yoktur Bakalm Talay var m?' diye glmseyerek ihya etmiti kz. 'Eve dndmzde kapy aldk, hemen almad. Aldnda, ule'nin yz kpkrmzyd. Altan'n sakallar dalam. Sarp'la ben grmezlikten geldik. Mutfaa gittik, ieleri atk. Mzik dinleyip arap iiyorduk. Diyebilirim ki, o duvarlar o leden sonraki gibi skunete hibir zaman tank olmad. ok mutluydum! ok mutluydum, ta ki, arap bitip, Altan, cannn esrar istediini syleyinceye kadar! O zaman korktum. Sarp, farkna vard, gld. Bilimsel olarak esrarn ttnden daha az zararl olduunu syledi. Uygar lkelerde serbestmi esrar. O lkeler, sigaray yasaklamaya alyorlarm ama Bat kapitalizmi izin vermiy ormu nk Philip Morris gibi ttn irketleri bizim gibi nc dnya lkelerini ortadan kaldracak kadar glymler. 'Philip Morris'in cirosu bizim toplam gayri safi milli haslaya eit, bunu biliyor muydun?' diye soruyor. Ben, gayri safi milli haslann da ne olduunu bilmiyordum ama dehete dm gibi yaptm, 'Yok yav! Vay canna! Devrim, esrara kar olmann kk burjuva ahlk denilen sahtekrln bir paras olduunu o gn rendi. Narkotikilerin sermaye sahiplerinin bekileri olduunu da. Sarp'n anlattklar, eski devrimcilerin polislere ilikin anlattklaryla birleti, oradan retmenlerinin 'kk burjuva dangalaklklarna uzand,'Devr im'in yreindeki dier honutsuzluklarla -seksi dede, karanlk iler eviren baba, radikal Mslman karde, faist day, frsat anne, Atatrk ukala teyze, entel ukala teyze, kaypak Babakan, libo gazeteci, hrsz bakan- birleti. O zaman iin bu birleme mulak bir birleme, daha da mulak bir hayat icmaliydi ama gen kzn korkusunu yenmesine yetti, 'Bugn, benim de canm duman istiyor!' Eski Trkiye'de eylemleri uyaran psikolojiydi, ideoloji deil, diye araya girdi General, Bu olguyu Mahkemenin bamdan beri vurgulayageldik. lk ekite bir ey anlamad ama ksa srede her gece okuldan sonra ier olmutu, diye srdrd, Talip Kadzade, Evdeki, okuldaki skntlar byle geitirdiini syledi, 'Esrar iip, mzik dinlerken mutlak bir huzur hkm sryordu. Btn gn iinde yaadmz pislikleri bylece unutabiliyorduk. Trk olduumuzu, Trkiye gibi bir lkede yaadmz, Gneydou'daki i sava unutabiliyorduk. O ylba gecesi senden sonra da itik. Toprak, Klarnet Bar bastnda onunla kuzu kuzu gidebilmi olmamn nedeni de bu. Aptal bir olan ocuu gibi grnmt bana! Babama yknyordu. Kendisini bir ey sanyor, baryordu. Oysa biz, kendi lemimizdeydik. Kimseyle dalamazdk bile. Dayanma yapardk. Paras olanlar olmayanlara verirdi.' te yandan, Ekim her eyin farkndayd. Ablasnn esrar imenin kt bir ey olduunu artk aklndan bile geirmediini biliyordu. Esrar, Kitap Kulb'nde bile iiliyordu. 68 kuann vampirleri taze kan aryorl ard, mreTeyze!' diye halmn stne kustu.

192

5 Sayn Yarg, '68 kuann entelektel unsurlar yoktu. Heyecanlar vard, ryalar vard ama eski Trkiye toplumunun gereklerine dair murakabe edilmi, btnlkl tahlilleri yoktu. Bu nedenledir ki, kaplar nn nnde oluan hayata hep atlar, hep ardlar. ardka meyuslatlar, meyuslatka ikiye ve aka katlar. Devrim, ule ya da Sarp, ocuklar yalarndaki kua esrar ekerken bulduklarnda birtakm itenliksiz nasihatlar gevelemekten baka bir ey yapamadlar. Ekim, 'Daha lfn banda kendi esrar serv enlerini anlatyorlar,' diyordu, 'Onlar nerede, ne zaman, nasl imiler, filn. Bunu duyan gen, esrarn kt bir ey olduuna inanr m?' Sonralar benzer bir saptamay bir narkotik komiserinden duydum. Adam, uyut urucunun zararlarn anlatan yaynlarn artmasyla kullanm arasnda doru orant olduundan yakmyordu. 'Ne kadar ok korkutmaya almak, o kadar ok bulayorlar!' 'Gelin de, aktan aa ilenmi sular bir deil iki su kabul eden slm hukukunu reddedin imdi!' Kolej mezunu, gen bir komiserdi. Kt kt baktyd. Sayn Yarg, itiraf etmeliyim ki Devrim'n uyuturucu alabileceinin aklmdan bile gememi olmasn hibir zaman affedemedim. ok hzl zayfladn grebiliyordum, pantolonlarn daralttn sylemiti. Yz nn gen kz masumiyetini yitirdiini de grebiliyordum. Bunlara karn, beni ilgilendiren onda ve erkek ark adanda saptadm nihilizm kanseriydi. Ben, amaszlnn ve baboluunun lmcl olabileceini d nyordum. Ve bana sorarsanz, Trkiye, yeryznde amasz kalnabilecek son lkeydi. Demokrasiden, evreye, eitimden, sala o kadar ok sorunumuz vard ki, amaszlk ancak ve ancak tufeylilikle, dar gr l bencillikle aklanabilirdi. Baboluk, hayatn takvimine riayet etmemek, zaman ziyan konusunda Mjgn' uyarmaya altm. 'Sonuta onun hayat!' dediini duydum. Sayn Jri yeleri, bu hkm bana 'serbest piyasa ekonomisi' tanmn hatrlatyordu. 'Kim malna ne fiyat koymak isterse koyar, kim neyi ne fiyata almak isterse alr.' Ya da televizyon pornocularnn 'istemeyen seyretmez' tavrn. Hayr, hi kimse btn bir stanbul'u gezip elmann sahici fiyatn saptayamaz. Hayr, porno seyretmemek gibi bir irade, hibir ocuktan, ninsandan, beklenemez. Devrim'in eroine geri dnlemez biimde altnn yadsnamaz biimde ortaya kt gnlerde, Mjgn hayata alamt, 'Devrim'e bask yapmadm nk benim ocukluum bask altnda geti, Imr'anm! Bir pazar gn, Ayla ile yrye kmtk, peimize iki olan takld. O zamanlar, bilirsin, yz metre arkamzdan lf ata ata geliyorlard. Enitem arya kmm, o grd. Ayla'yla beni sokak ortasnda evire evire dvd! Koca kzlardk, ben on alt, Ayla on be! Aylarca mahallelinin yzne bakamadk! Srf bunlardan kurtulaym diye bulduum ilk adamla evlendim. Ne oldu? Yamurdan kaarken doluya tutuldum! Bekir Bey acemi, ben ondan acemi. Sonrasn biliyorsun. Bir de beyimin para hrs! Gz ykseklerde, hibir eyi beenmez! r etmen okulundayken bir para zgvenim vard, onu da Bekir ezip geti. Devrim doduunda kzm erkekl erin elinde benim gibi oyuncak olmayacak diye yemin ettim. ada kitaplarda sylenildii gibi zgr yetit irmeye gayret ettim. Bekir bilmez, Dr. Spock'un Trke evirisini bile okudum. Gz darda kalmasn, ona buna zenmesin, evden soumasn diye elimden geldii kadar her istediini yapmaya altm. retmenlik yapmay brakmadm, kzlar benim kendi ayaklarm zerinde durmam grr, rnek alrlar diye. Onlar evd eyken ben ite oluyordum ama alan annelerin ocuklar hep esrarke olur diye bir ey yok, yle deil mi? Herkesin ocuu Akter Pasaj'na gidiyordu. Kitap Kulb'nde Yusuf vard, Birgen vard. Bunlar solcu insanl ard. Bir zarar gelebileceini hi dnmedim!' 6 Mesele, solcu insanlardan zarar gelmesi meselesi deildi. Mesele, yarar gelmemesi meselesiydi. Sylediim gibi, '68 kuann Trkiye'ye ilikin btnlkl tanmlar yoktu, burunlarnn dibinde olan bitenin ayrdna varamadlar. Devrim iin Sarp, kesinlikle 'stn grup'tand. Eroin korkusuna karn, Sarp'n eroin alyor olmasn delikanlnn fikir-eylem tutarllnn kant olarak gryor, tartmasz olarak lmle sonulanacak bir grevi gnll olarak stlenen militana duyulan huu benzeri, ona 'mthi' sayg duyuyordu. Eroinmanlarn kendisi gibi esrarc ve haplar horgrmelerinde Yusuf'un beni, Toprak'n dedesini horgrmesi gibi adeta bir ideolojik yetersizlik sulamas vard. Sanki, gerek lem eroinmanlarn lemiydi ve eroin korkusunu yenip bu gruba duhul edememesi gereklerden kamak, daha da kts korkuya yenik d erek bu stn insanlar hayal krklna uratmak anlamna geliyordu. Sarp, Devrim'i eroine fiilen tevik etmedi, ancak Devrim onun eroin ald zamanlardaki mutlu dinginl iine, uzaklardan glmseyerek bakan stn tavrlarna hayrand. Byle zamanlarda kendisine yabanclayor olmas, kza, onu bsbtn kaybettiini dndryordu. Byle zamanlarda kskanlk krizlerine giriyor, Sarp'n yanna yaklaan, kz-erkek, herkese dman kesiliyor, sanki biri klla kalbini deiyor, Captagon, Ephedrin, ne bulursa, er beer alyordu. On yedi yana geldiinde, hayattan btn midini kesmiti, iki cmlesi vard, 'Hi bir ey olmuyor!' ve 'Otsuz, boksuz ekilmiyor!'

193

'Hibir ey olmuyor' dediinde, aile ve lke art arda depremlerle sarslyordu. 'Otsuz, boksuz ekilmiyor!' dedii de Michael Jackson'la balayan bir dizi konser - Metallica, Madonna, Rolling Stones. Stadyumu dolduranlarn yars, uyuturucu ile tepeleme dolu, delirme noktasndaydlar, Sayn Yarg. Ve eref tribnnde konser organizatr, zamann sac babakannn ei ve mahiyeti ile birlikte oturmu, medeni dnyann bu en byk sanatlarn eski Trkiye gibi teksesliliin egemen olduu Ortadoulu bir lk eye getirtmi, syletiyor olmann zaferini kutluyorlard. Konserler, Trkiye'nin birinci snf bir lke olduu kadar yneticilerinin adalnn da kantlaryd. Afazi ylesine yaygnd ki, sahnede tek deil, onlarca, her biri farkl bir mesaj veren Mick Jagger'lar kouuyordu. 'ule'nin babas gece sokaa kmasna izin vermemiti, o gn Altan konsere yalnz geldi,' diye anl att, 'Birka aydr grmyordum. Ona neden Ramses adn taktklarn o gece anladm. Eroinden bir deri bir kemik kalmt. Altan' severdim, ok akll bir ocuktu. Her eyden anlard. Motosikletini son vidasna kadar sker, yeniden birletirebilirdi. Kibirli deildi. Benim gibi nemsiz bir esrarcya bile iyi davranrd. Konsere herkes kafasna gre hazrlanmt. Ben, haplarm yutmutum. Burak'la Merve dumanlyd. Altan, arada dol ayor, kimde ne var soruyordu ama insanlar yanlarnda bir ey getirmemilerdi. Kapda arama vard, nk babakann ei gelecekti. Dikkat edince, ellerinin titrediini grdm. Ephedrin bile bulamaynca, sinirleri boz uldu. Bedenine hkim olamyor gibiydi. Bir eyler yapmam gerektiini dnrken, Sarp' grdm. Yannda hi tanmadm bir kz vard. ok gzel giyinmiti. Glmsyordu. Kalbim klla deiliyor gibi oldu. Cesaret imi topladm, yanlarna gittim. Sarp'a, Ramses iin bir eyler yapmamz gerektiini syledim. Sarp, konserden nce inesini yapmt, yannda bir ey olmadn syledi. 'enlikten sonra aresine bakarz,' dedi, 'Sen de para vardr.' Doru sylyordu, babama ek olarak, Mjgn da vermiti. Kzlarnn byle nemli bir konserde parasz kalmasn istememilerdi. Sarp'la kzn berisinde eski bir rock grubunun elemanlar vard. Kr salarn omuzlarna dkmlerdi, kulaklarndan kpeler sallanyordu. Konumay duymulard. Onlardan birisi yanat, benden para istedi. ok ardm. Korktum da. Altan'n yanna dndm, 'Konserin sonuna kadar dayan, senin arene bakarz. Ben de bok gibi para var!' dedim. Altan, elini omuzuma att, bana dayanarak ayakta durmaya alt. Titrediini hissediyordum. Bana ihtiyac vard. Ben de onun beline sarldm. Kardeliin ne anlama geldiini hissettim. Ayn anda kzla Sarp'n da benzer duygular iinde oldukl arn anladm. Kz da eroinmand.' Konserden sonra Klarnet'e gidildi. Devrim, Altan'a bir doz armaan etti, aklna Sarp geldi. Bir doz da onun iin saklad. Altan'n Bar'in tuvaletinde inesini yapp geri dndnde yzndeki mutluluun 'inanlmaz gzel' olduunu dnd, Sarp'a hediye etmek iin ald eroini denemek istediini iln etti. Bata Altan, Burak, Merve ve dierleri kar ktlar. Altan, 'Ramsesiye olacan' syledi. Devrim ld rd, ikiyzllk etmemelerini bard, 'Devrimcilik taslayp, falclardan kmayan anama benziyorsunuz!' Sustular. O gn burnundan ekti, Sayn Yarg. Burnundan ekti ve 'btn sululuk hissi kayboldu.' Kendisini yeni bir harika aile bulmu gibi hissediyordu. Eroin, onlar birbirleriyle eitliyor, karde yapyordu. Bu yeni ail esiyle en gizli dncelerini bile konuabileceini hissediyordu. Oysa Kadzade-Kuranlar'la bu hibir zaman mmkn olmamt. 7 Devrim'in bahsettii 'sululuk' hissinin nemini kavram deildim. Neden kaynaklandn anlamam da kolay olmad. Gen kz zmleyebilmem iin tarihinin zerinde biriktirdii saysz izleri birer birer aykl amam, incelemem gerekti. Meakkatli bir urat, nihayetinde tamamna yakn bir envantere ald. Verileri yeniden ina ettiimde Devrim'i deil ama Devrimimsi birini tanmlayabiliyordum. Ainayd, Sayn Yarg, hem de ok ainayd. Dorusu, Devrim'i zmlerken aslnda kendi bilincimi ina ettiimi dndrecek kadar ok! Benim gibi, o da Biz'den nefret ediyordu. Ailesinden, retmenlerinden, yakn evresinden ve giderek lkesinden. Benden farkl olarak, Devrim'in daha haysiyetli yllarmza ilikin anlar da yoktu. Nostalji ile avunamad gibi, onu gzel zamanlarn varlna ve geerliliine ikna edecek haysiyetli bir sa akm da yoktu. Devrim akl bali olduunda, sol bitmiti. zaln ateledii liberalizm fiyasko ile sona ererken, Trk ler mafyann taeronluuna soyunmulard. Son kalemiz Mslmanlard, onlar da Versage kravatl Erbakan, olunun altna spor Mercedes ekerek, para ile oynayarak ykt. Erbakan' izleyen Kutan'n yanna lkenin en aibeli ailesi Ilcaklar' almasyla birlikte son umudumuz da sndyd. Ne yazk ki, Devrim'e syleyecek lfm yoktu. Olan biteni aklayacak, hi deilse birtakm bahaneler bulacak halim yoktu. Pembe szcklerime kanmayacak kadar zekiydi ki, en korkutucu olan da buydu. Bu durumda Devrim'le uzlamak ancak onun evinde gerekleebilecei iin, benim iin de lm olacakt, itiraf etmeliyim ki, ek kuyruunu gitsin, bir ine de ben yapaym diye dndm oldu. te yandan, uzlamam amn onun lm anlamna geldiini de gryordum. Benden farkl olarak, Devrim, eroinmanlar da dhil olmak zere hepimizden hepsinden nefret ediyor olmasnn kendisinde uyandrd sululuk hissinden, 'nefretinde hakl olduu' bilgisine ramen kurtulamy ordu. Kurtulamad gibi, bu duygusundan dolay kendisine ceza da kesiyordu. Me'um bir cezayd bu: Sr ekli sululuk cezas. Hibir gerek ceza, ne Bekir'in olay fark ettiinde kestii ceza, ne polis ne nezarethane

194

ne hastane ne de eroin armaan ettii arkadalarnn gzlerinin nnde lmleri, kendisine verdii sululuk cezasnn eziyetiyle yeniemedi. Hibir gerek ceza, onu rahatlatamad, yolundan alkoyamad. Her ceza, eziyet karsndaki nasrlanmln perinleyip daha da fazla sulanmasna neden olurken, kendisini bu duruma drenin insanlar olduu bilgisi, nefretini ve korkusunu katlayarak artrd. Kmil Atik'in yatyla yapt o tatilden sonra bana bir mektup yazd. Mektubunda aclarnn yaratclar na - onlara 'ikenceciler' diyordu- ne gibi bir ktlk yaptn sylemem iin yalvanyordu. 'Ikenceciler'i en tepesinde zamann Cumhurbakan Demirel olan hiyerarik bir piramit olarak algladn sylyordu. Piram itin en dibinde de 'eroinman hatunlar gibi giyinmeye alan gecekondu kzlar' vard. 'Kitap Kulb'ne yanaan, Akter'de gbekleri ak dolaan, en byk hayalleri arkc ya da manken olmak olan bu rezil ocuklarn sonu mutlaka eroin!' Piramiti meydana getirenlerin hepsi onun kendisini sulu hissetmesi iin yanyorlard. 'Ancak, yine de en byk sulular piramitin tepesindekiler,' diyordu, 'Herkes herkesten sorumlu olduuna gre, byklerin eylemleri dier varlklara da yansyor olmal. Karlkl bamllmzn hepimizi sululuk damgas altnda birletiriyor olmas lzm. Hepimiz suluyuz ama yle olmuyor. Berbat bir ulus olduumuzun farknda olanlar mz az sayda. Farknda olanlar, benim gibi 'zgr' olanlar. zgrlk, hem bir onur hem de bir umutsuzluk. Sulu olup da, sululuun paras olmayanlar, suun bilincinde olmayan kle ruhlular Bu tipleri ok ksk anyorum. zgrlk, sululuun en yce cezas olan ve hibir dayana olmayan sululuk duygusu dnda her eye kar tam bir duyarszlama anlamna geliyor. Sulu olduumu biliyorum, iren derecede, dayan lmaz derecede suluyum. Olabilecek her trl cezaya, arptrlmaya hazrm. Ancak, cezalardan hibiri beni sulu olmaktan kurtaramaz. nk ben cezalarn en acmaszna, zgrlk cezasna arptrlmm. Sons uza dek ve evrensel olarak mahkmum. Bundan ayrca onur duyuyorum.' 8 portac Adil'le o gnlerde tanmt. 'Adil, homolara taklyordu,' diye anlatt, 'Moruklar soyup so ana eviriyor, topladklarn bizimle paylayordu. Esrar, eroin, hap, ne bulursa alrd ama galiba kendisini idare ediyordu nk btn arkadalar lmt, o ayaktayd. ok iyi bir insand. Cihangir'de evi vard. oc uklar orada toplanrlard. Sonradan, o eve gmenler de taklmaya baladlar. Gney Afrika'dan gelenler bile vard. Romenler, Ruslar. Turist olarak geliyorlar, bir daha gitmiyorlard. Adil, onlarn karnlarn doyurur, para verirdi. Hi kimseyi geri evirdiini grmedim. Benim ine yaptm duyunca ok can skld. Vazgemeyec eimi anlaynca bana en kaliteli mal salamaya balad. Bakasndan mal almamamz iin Sarp'la bana sk tembih geerdi. Biz eroinsiz kalmayalm, bakalarna muhta olmayalm diye gnde birden fazla mteri k ard oluyordu. Bir korktuu da benim o yola dmemdi. Bir defasnda beni Beikta'taki kz liselerinden bir isinin nne gtrd. Kzlarn kendilerini bekleyen lks arabalara binip gitmelerini gsterdi. Babalar yand aki adamlarla otellerde fuhu yapyorlard. Adil, bu adamlardan ireniyordu. Sanyorum onlar kendi mteril erine benzetiyordu. Ama Sarp'la ben farklydk. Biz, seksi ciddiye almyorduk ki, fuhuu ciddiye alalm. Bu adamlar bize gre toprak, su, madenler gibi retim aralarydlar. Onlardan para kazanlyordu.' Bizimkilerden harlk ald srece Devrim'in 'o yola' dmesine gerek yoktu. Dokuzuncu snfa geldi inde gnlk inesini eve gelmeden nce okulun ya da Kitap Kulb'nn tuvaletlerinde yapt bir dzen oturdu. Durumu bir tek ule biliyor, Devrim, ona, samalamamasn, baml olmadn, ne zaman isterse o zaman brakacan sylyor, susmasn salyordu. Yokluk kriziyle tanmad bu dnemde sakin bir ocuk olup kmt. Ne Mjgn'la ne de Toprak'la kavga ediyordu. Okulu da aksatmyordu. Sadece notlar iyi de ildi ama o da yle bir snft zaten. retmenler, tembel olduundan yaknyorlard. Bir sre sonra da umutl arn kestiler. Bizim gibi onlar da uyuturucu tanmyorlard. Srasndan ban kaldramayan ocuun eroin bamls olduunu dnemezlerdi. Meseleye ilk ayan Ekim oldu. Kitap Kulb'nde ve Pasaj'da yapt soruturma, kukularn dorulay nca, 23 Nisan sabah Mjgn'n evde olmamasndan yararlanarak ablasnn karsna dikildi, antasnn iindekileri yatan zerine boaltt, hesap sordu. Devrim nce enjektr takmnn kendisine ait olmadn syledi, Ekim ani bir hareketle geceliinin kolunu syrp ine deliklerini ortaya kannca kabul etmek zor unda kald. Ancak bir de hikye tertipledi. Sarp' ok seviyordu, o bamlyd, onu kurtarmak iin kendisi de bu ie bulamt, 'Ona kendisi brakmazsa benim de brakmayacam syledim. Sarp beni o kadar ok seviyor ki, srf ben brakaym diye o da brakacak!' Ekim, byklere sylemeyeceine sz verdi ancak bir art vard, 'Sarp ne yaparsa yapsn, sen vazgeeceksin!' Devrim, sz verdi. Kardeinin dehet iindeki gzlerinin nnde inesini yapt. 'Birdenbire kesersem lrm,' dedi. Ekim, yardm iin Sarp'a kotu.

195

7 Baharn ilk gnleriydi, stanbul her eye karn filiz yeiliydi. Erguvanlar, papatyalar amt. Serin rzgr denizi erinden pnden temizlemiti. Gkyz masmaviydi. 'Enite'si Ekim'i Cihangir'deki Cennet Bahesi'ne, ay imeye davet etti. Gen kz, aslnda Nietzche'yi dinlediini hi bilmedi. Sarp, ona Fransa'da retim yesi, anarist aabeyi Erdoan Olgun'dan da bahsetmedi. Sar salarn gnete parlatt, gzlerinin boncuk mavisini Ekim'e dikti, 'kle ahlk'ndan sz etmeye durdu. 'Hi dndn m, ahlk kurallarn kimler icat ediyor? Hadi, bir dn! Var m cesaretin? Ben sana syleyeyim: Korkaklar, canm! Ahlk kurallarm korkaklar icat ediyor! Dzenin klesi korkaklar yalan syly orlar. Korkaklklarn erdemmi gibi sunuyorlar! Yetersizliklerini, 'iyilik' diye sunuyorlar. Sradanlk-larna, 'masumiyet' diyorlar. Aslnda nefret ettiklerine boyun emenin ad 'itaat' oluyor. En bata da Tanr'ya itaat! Oysa en ok nefret ettikleri Tanr! Nasl nefret etmesinler ki Allah'tan, vahetin kural olduu bu dzeni yaratan O! nsan olup da bu dzenden nefret etmemek olas m? Fndk faresini kediye besin diye sunan acmasz bir Allah'tan nefret etmemek olas m? Kediyi sevdii iin byle yapmyor! Kediyi ylana yedirmek iin fareyle besliyor! Hibir yarata sevgi duymayan, en ufak bir acmas olmayan bir gaddar! Bu gaddar kendilerine bulamasn diye nnde el pene divan durup selmlyorlar! Aptalca olduu kadar da iren bir tutum bu! Ahmaka bir yalakalk! Bana dokunmayan ylan bin yaasn yalakal! Bir de alaka bir kurnazlk, Kur'an'n iimize gelmeyen yerlerinin saklanmas! Ne o, inkr edenleri atee sokacakm, derileri piip ac duymaz olunca baka derilerle deitirecekmi ki acy duymay srdrsnler! Allah'n bu dnyada yaptklar teki dnyada yapabileceklerinin kant zaten! Kim inkr ediyor ki? Varln inkr eden yok, onun ktln yzne vuran var! Ktln yzne vurmaktan ekinmeyen yrekli insanlar var! intikam atei ile yanan insanlar var! Onun ktl ile, gaddar dzeniyle ba etmenin, insanln intikamn almann tek bir yolu var: il etmesini ayakta tutan kurallarn tmne kar kmak! Allah'n ve onun yalakalarnn kurduklar dzene kar kmak! nce yollarn kesmek lzm ki, bizimle kedi fare oynamay srdremesin! lk adm olarak, seks yas aklanacak! Seks yaplmayacak, O'na yeni kurbanlar sunulmayacak! nk her yeni doan O'na sunulan yeni bir adak! Genler, onun ajanlar! Genler, Le Carre'nin kstebekleri gibi! Genler insana ihanet ediyorlar. Dnyaya yeni kurbanlar getirmeyi dayatyorlar. Bir beden ac duymaz hale gelince, o bedenin bir kn, bir kopyasn kullanma hazr hale getiriyorlar. Tpk adamn derisini deitirip yeniden yakmak gibi! Bunun biincinde oIan insan, ocuk dourmaz, Allah'a yeniden kurban vermez! Bilinsiz anneler ocuklarna duyd uklarn sevgi' sanrlar, 'sevgi' diye nitelerler. Oysa, bu, bayramda boazlamak iin beslenip bytlen kuz uya duyulan sevgi gibidir. Sahteciliktir! Anneyi uyandrsan, ocuuna olacaklar bir bir anlatsan, seni duym azdan gelir, tak tak parman tahtaya vurur, 'Allah korusun!' diye. Neden koruyacak Allah? Kendi nefsinden mi koruyacak? Koruyacak olsa, byle dzen kurmazd! Oullaryla vnen babalar, habire dourtan babalar! ren, ahmak yaratklar! Yaplacak i, genlerden kurtulmaktr! Bilince gvenilmeyecei iin, genlerini bozac aksn ki, ihaneti srdremesinler! Kendini bu dnyaya yeni birini getirip, kurban edemeyecek hale getirec eksin. Zehir, insanolunun en yce kefi! Eroin, bakaldrnn en bilinli biimi! Bedenin bilerek, hissederek yok edilmesi en yksek gelime izgisi! En yrekli bakaldr! Allah'a ve onun dzenini devralanlara, yreksiz ahmaklara bakaldr! 'Ben bu oyunu oynamyorum!' demenin tek gerek yolu! Ben bu oyunu oynamyorum! kinatn da, aptal galaksilerin de umurumda deil! Seni senin yntemlerinle yeneceim! Beni durduramayac aksn! Beni bo szlerinizle avutamayacaksnz! Ne sen ne de senin kifayetsiz muhteris peygamberlerin! ns anln sahte ilerlemeleri de beni oyalayamayacak! Her ilerlemenin okyanusa yazlan bir yaz olduunun bil incindeyim! Aptal bir meteorun arpmasna bakar! Binlerce yldr ayn umarsz oyun oynanyor! Dn baba dnelim! Her doan ocukla baladmz yere dnyoruz. Her doan ocuk bombo, on binlerce yl nceki vahi atasnn kopyas. Genler bilgi aktarmyor, sen bunu irkin gereini renemeyelim diye byle tezghl amsn! Yeni gelenleri de kandrabilesin diye byle tezghlamsn! Ve insanlk kalburla su tayor! Ama ben tamayacam! Ablana gelince, o, onun kendi bilecei i! Benden bilincime ihanet etmemi beklemeyin. Ne imdi ne de sonra Devrim'e karmayacam. stme gelirseniz, bir tek vurua bakar, bir altn vurua! Sonra Bing Bang! Byk Patlama ve boluk! Beni arayn ki bulanz!' 10 Eroinin duygulan tmyle krlettiini, doru-yanl, iyi-kt kavramlarn yok ettiini, korku denilen eyi ortadan kaldrdn bilmiyorduk, Sayn Yarg. Ahlkn, vicdannn, merhametin krntsn brakmadn bilmiyorduk. Dier insanlarla ilikileri yok ettiini, yokluk krizindeki bir bamlnn bir inelik doz kapabilmek iin karsndakinin ban ezebileceini bilmiyorduk. Devrim bize 'ikenceciler' derken haklyd. Hepimiz ama hepimiz yanl yaptk! Ekim, elinde 'Eroin' adl kitapla kageldi. '90 ylnda yaymlanm bir kitapt, iyi hatrlyorum, kapa nda bir kuru kafa resmi bir de enjektr vard. Kitabn halinden defalarca okunmu olduu belliydi. Christiane adnda eroinman bir kz ocuunun anlarndan oluuyordu. Ekim, kitaptaki karakterlerin, kzn annesinin,

196

babasnn, arkadalarnn, isimlerinin altn izmi, yanna Devrim'in hayatndaki karlklarn yazmt. Gropiusstadt'taki Protestan Merkezevi, mesel, bizdeki Kitap Kulb'nn karlyd. 'Sound' isimli diskotek, Kristal Bar'a tekabl ediyordu. Ekim, Christiane'nin Hessen civarnda bir kyde oturan ninesinin adnn yan na 'Hatice' yazmt. Christiane'nin Deflet isimli eroinman sevgilisinin adnn yannda 'Sarp' ibaresi vard. Bekir, 'Richard't, Helga, Mjgn! Bana kitab vermek suretiyle ablasnn durumunu renmemi istemiti. Ekim'in itenliinden kukum yoktu, dikkatle okudum. Benzetmelerindeki hakikat payn teslim ettim. Ne ki, bu kabuldr ki beni dehete drd! nk uyuturucu bamllnn Devrim'in ya da arkada Sarp'n mnferit meseleleri olarak grlemeyeceinin farkna varmtm. Dahas, o zamanlar adn koyamam olm akla birlikte, lkede doru-yanl, iyi-kt kavramlarnn bacaklarnn titrediini, ahlkn, vicdannn, merham etin derin yaralar aldn grebiliyor, rmenin izlerini vahetperver Kadzadeler'e kadar srebiliyordum. Eroin Devrim'i kemiriyorsa, baka bir eyler de bizi, hepimizi kemiriyordu yle ki, Sayn Yarg, insanlarmz eroin almadan da eroinman arazlar sergileyebiliyorlard; tpk beyin travmas geirmedikleri halde afazik old uklar gibi. unu anlamalsnz, ben, Devrim'in eroinden kurtulabilmesi iin Sarp'n kurduu dnyann geersiz olduunu idrak etmesi gerektiine karar vermitim. Sarp'n nihilist dnyasnn da bir o kadar kurmaca oldu una inanmas gerektiine inanmtm. Top-rak'nki, Yusuf'unki, Kenan Kadzade'ninki kadar kurmaca ve keyfe keder! Kemalist, sosyalist ya da nihilist -bunlar hep kendi kafamzn rnleriydi, kendi kafamzn abl onlaryd ve gerein sadece bir blmn yanstyorlard. Bunu anlamasn istemitim. Mutlak iyilik olmad gibi, mutlak ktlk de yoktu. Bunu anlamasn istemitim. Bardan yars bosa, yars da doluydu, bunu anlamasn istemitim Kendisine saakl mantkla yaklamamn nedeni buydu.

197

KURGUSAL DORULAR, OLGULARA KARI BLGi YERNE GEEN KURALLAR 1 lmden medet ummamasn salamann en arpc yolunun onu lmn olmadna ikna etmek olduuna karar verdim. Organize dinler, siyasal dinler, altlarn aldrmlard; br Dnya, Cennet'teki yaam gibi vaatlerden fayda yoktu. Ama bilim, biyoloji ve fizik, zellikle de kuantum fizii bilgi sanlan eylerin kurallardan ibaret olduunu kantlamt. Buralardan yola karak lmn de bilgi deil, insan yaps kural olduunu anlatabil irsem, nihilist heveslerini krabileceimi dndm. ister fen bilimlerinde, ister sosyal bilimlerde, ister topl umsal yaamda, bir eyi doru ya da yanl olarak nitelemenin gerek ile ilgisi olmadn, bu nitelemelerin nceden koyulan kurallarla ilgili olduunu idrak etmesini salamaya altm. Yanl, kurallara ters dendi, doru ise ters dmeyen. Bir oyun kurmutuk; bri gibi, satran gibi. Tabiatta olmayan bir ekil kurgulamtk, gen gibi, piramit gibi. iin matrak yan, genin alarnn toplamnn yz seksen derece olduunun saptanmasnn bilimsel bir zafer! olarak alglanmasyd, sanki baka trl olabilirmi gibi. Sanki, adna satran denilen olayda kalenin apraz gitmemesi artcym gibi. Bilim denilen ey, bilim adna yaplan her ey, koyduumuz kurallarn dier telmihlerini saptamaktan ibaretti. Kalesi apraz gitmeyen, at L eklinde hareket eden, fili ancak unu yapabilen, u kadar tal bir oyunun telmihleri nelerdir? Sayszdlar, tabii. Saysz kombinasyonlar mmknd ve insanlar bu kombinasy onlar ortaya dktklerinde etkileniyor, sevindirik oluyorlard -nk kurallar koyanlarn kendileri olduklarn unutmulard, sonularyla oyalanyorlard. Matematikiler bitmez tkenmez karsamalar yapyorlar, kurall ara ters dmedikleri iin de baarl oluyorlard! Baar, ou zaman mr boyu sren bir turu balanlan yerde bitirme becerisinden ibaretti. arpm ileminin salamasn yapmak, yani, ilk kurallara ters dmemek, baar buydu. Neresinden bakarsanz baknz, 'baar bir byk totolojiden ibaretti. O gnlerde en ok da borsadaki 'teknik analiz' denilen teknie glyordum. O yllarda 'teknik analiz' denilen bu yntem, hisse senedi hareketlerini kestirmek iin kullanlyordu, insanlar kendi koyduklar kurall ara kendilerinin nasl tepki vereceklerini tahmin etmeye alyorlard. Ne tuhaf! nce altndan bir buza yapp, o buzay tanr iln edip sonra da insanlarn bu tanrya tepkilerini incelemek ve bu tepkilerden 'bilim' retmek ve sonra dnp bu 'bilim'e de ayrca tapmak! inanla bilim arasndaki fark benim iin gittike k lyor, marjinalleiyordu. Ama yle grnyordu ki sadece benim iin! Oysa evrem inanla bilim arasndaki uurumu derinletirmek iin rpnanlarla doluydu. yle ki, az nzdan kan matematiksel olarak ya da laboratuvar bulgularyla ispatlayamyorsanz, size hi konumam anz gerektii bile syleniyordu. Witt-genstein denilen adam amza damgasn vurmutu. Wittgenstein, zerinde konuulan bir olgunun nedenleri aklanabilmelidir, nedenleri aklanamayan bir olgu zerinde kon uulmaz, susulur, buyurmutu. Grdm kadaryla kendisine samalama diyen de olmamtr. Btn bunlar bana hzn veriyor, daha da kts, zgvenimi sarst iin doru bildiim yolda ilerl ememi gletiriyordu. nk benim insani tecrbem, 'tanma' olaynn 'tariften; 'tarifin ise 'nedenlerinin sapt anmas'ndan nce baladn gsteriyordu. nce gryor, hissediyor, grdm ve hissettiimi daha sonra 'tarife yelteniyor, 'tarif etmeyi becerdikten sonradr ki 'matematiksel ya da bilimsel nedenler'ine -o da belki!- gelebiliyordum. Devrim iin ngrdm tedavi yntemini hibir meslektamla paylaamam olmamn nedeni de budur. Matematiksel ya da bilimsel 'tarifleri yle dursun, eroinman olmasnn nedenleri dkmlenemeyecek kadar ok sayda ve giriftti. Bir an iin zmlenip dkmlenebileceklerini var saysam bile, bu nedenlerin zerinde konuabilmem nedenlerin nedenlerinin de saptanabilir olmasn gerektiriyordu. Meerki Osman Amca'y 'tarif edeyim, Osman Amca'nn 'Osman Amca' olma nedenlerini hi deilse Kadzadeler'den bu yana matematiksel ya da bilimsel olarak 'tarif edeyim, 'Osman Amca' faktrnn Devrim'in nihilizmindeki payn dillendirmemem, yok saymam isteniyordu. Bunu da ben yapamazdm. Aklm ve yreim izin vermezdi. Oysa akl neyse de, 'yrek' faktrne meslektalarmn dudak bkmeleri kanlmazd. Bilimsel yntemin indirgemeci kabaln kabullenemedim, Sayn Yarg. Yaama sanat diyebileceim fuzzy dnce biiminden medet ummu olmam bundandr. Ancak, bu aamada holo-formerin devreye girm esini talep ediyorum. Bu aamada holo-formerin tanklna ihtiyacm olacak. Yarg V Levin, Helsinkili Ingrid'e iaret etti. Gen kadn ayaa kalkt, Klk Dersanenin klar kar ard, gz gz grmez oldu. Holo-former Talip mre Kadzade'nin oturma odasn yarg krssnn nnd eki bolukta kurdu. Devrim, pencerenin yanndaki koltukta oturuyordu. Krkuyu'dan yeni dnmt, diye hatrlad Talip mre Kadzade, nndeki sanal tertibe bakarak. Mjgn, geri dnn benim tedavimi kabul etmesi artna balad iin oradayd. Konunun uzman olm adm ortadayd ama meselenin aile arasnda kalmasn istiyordu. Uyuturucu Bamllk Merkezi'nden bir doktorun kontrol altnda kalmas kaydyla raz olmutum.

198

2 Devrim'i nihilist dorularndan pheye drebilirsem, urunda yaamaya deer yeni dorular bul abilir diye umuyordum. Bu dorultuda harekete getim ve daha ilk admmda Trke'ye attm: Doru/yanl, doru/yalan. Yanl'n kart olan doru ile, yalan'n kart olan doru birbirini tutmuyordu! ki kere iki drt eder, doru, iki kere iki be eder, yanl. Yamur yayor, doru, yamur yamyor, yalan. Oysa format, 'yamur yayor, gerek; yamur yamyor, yalan' eklinde olmalyd. Ne ki, 'sahi' kelimesi dilden dm, 'gerek' kelimesi de yerine oturmamt. Afazi. Devrim karmda somurtmu oturuyordu. Ben nereden balamam gerektiini dnyordum. ay iin smarladm keki getiren Bayram imdada yetiti. Parann stn yanl getirmiti. Mahkeme salonundakiler holo-formern ok daha gen duran Kadzade'ye zum yaptn grdler. Holo-Kadzade, kapcnn getirdii keki masaya koyup sat fiine bakarken, Sence Bayram Efendi yalan m sylyor, yanl m sylyor, ne dersin? diye sordu. Holo-Devrim, ters ters bakt, cevap vermedi. Holo-Kad zade, Parann st bu olmamal, diye steledi, Sence yanl m yapt, yalan m? Gen kz, omuzlarn silkti, Ne fark eder ki? Yalan sylyorsa, kekin fiyat bu deil, yanl sylyorsa hesap bilmiyor, dedi Holo-Kadzade, glerek, Biri olgu, dieri kurgusal doru. Devrim'in dik dik bakmay srdrdn grd, Sarp'n 'Zehir, insanolunun en yce kefi' iddias gibi, 'kurgusal doru ' diye ekledi, iki kere ikinin be etmesi yalan deil, yanltr. Kekin fiyatnn be yz bin deil, yedi yz elli bin lira olmas ise, yalan. Ne alakas var imdi? Kurgusal dorunun sahici dnyada ilerin nasl olduu ile ilgisi yoktur. Alakas bu, dedi Holo-Kadz ade, glmsemesini srdrerek, Kekin karl olan be yz ya da yedi yz elli bin lira sahici dnyaya ait bir olgu, buna dair yalan sylenebilir veya insan iyi niyetle yanlabilir. Ama bir milyon liradan yedi yz elli bin lira knca geriye yz bin lira kald yalan deil yanl olur, nk bu bir olgu deil, bu bir kurgusal doru! Ne malum? diye homurdand Holo-Devrim. Aritmetik kurallar deimez de ondan malum. Kekin fiyat deiir ama toplama karma kurallar de imez. Bak sen! Holo-Kadzade, gen kzn ak alayna aldrmad. Aristo, kekin fiyat gibi olgulara, yani sahici dnyaya dair dorulara, olas dorular derdi. Oysa, bir milyon eksi yedi yz elli bin eittir iki yz elli bin eklindeki kurgusal dorular, her durumda geerli, olmazsa olmaz, zaruri dorulardr. Mecburca dorular. Kurgunun ilemesi iin doru olmaya mecbur dorular! iini ekti, Hocalarn Hocas yle derdi. ayn nasl iersin? Ak? Koyu? Holo- Devrim'in ayaa kalkt grld, Ben yardm edeyim. Teyze, yeen bir sre mutfakta kayboldular. Geri dndklerinde Holo-Devrim ay tepsisini tayordu. Sehpann zerine yerletirirken, sordu, Sarp'tan sen de nefret ediyorsun, deil mi teyze? te sana sahici dnyaya dair bir soru! Sarp'tan nefret ediyor olmam, olas bir doru! Bu bir olgu olab ilir de, olmayabilir de. Ama ben sana 'Hayr canm, ben Sarp'tan nefret etmiyorum' diyeceim ve yanl deil, yalan sylememi olacam. Holo-Devrim, duyduklarn aklndan geiriyormu gibi duraklad, Peki, ya 'Evet, nefret ediyorum,' deseydiniz, ben, 'Teyze siz onu yanl tanyorsunuz' mu, diyecektim, 'Yalan tanyorsunuz' mu? Yalan tanmak diye bir ey var m? Herhalde 'Yanl tanyorsunuz,' diyecektin ve bu gnmz Trkesi'nin bir cilvesi olacakt! Kadzade tekrar gld, Yalann kart olan doru iin bir kelime olmal! dedi, 'Sahi' belki. 'Siz onu sahiden tanmy orsunuz,' demeliydin! Daha da iyisi, 'esasen tanmyorsunuz.' 'Aslnda* tanmyorsunuz, der gibi. Yamur yamyor ama ben 'yamur yayor' diyorum. Deyin ki, yanlyorum. O zaman yanl m syl emi oluyorum, yalan m? Gen kz, dilbilgisi oyununa katlmaya balamt. Holo-Kadzade biraz dnd, Yalan kelimesinin bir de ahlki arm var, dedi, O durumda 'hatalsn' demem gerekecek herhalde. Yalan deil, hata. Okulda test snavlarnda 'true, false' seenekleri oluyor, dedi Holo-Devrim, dnceli dnceli, Doru, yanl. Bu hkmleri hem onlar yanl kullanyor hem de biz yanl eviriyoruz, diye cevap verdi HoloTeyze, 'False' kelimesinin birinci karl 'sahte'dir. 'Sahte, yanl, hatal, aslsz, yalan, yapay, taklit, gven ilmez, esassz, geici' Bunlar hep 'false' kelimesinin karlklar. 'Yanl' daha ok 'wrong' gibi; yanl, haksz, ters, kusurlu, yalan. Peki, 'true'?

199

'True' kelimesi 'false' kelimesinin tam kart, 'hakiki, sahi, gerek, doru, halis, safi, sadk, tam, ayn' demek. Yani sizin matematik testlerini evirirken doru/yanl deil, hatal/hatasz diye evirseler daha iyi bir i yapm olurlard. Matematik bir kurgudur ya sonuta, 'hatal kurgu/hatasz kurgu' daha uygun derdi. Fiz ikte, kimyada da sahi ve aslsz kelimeleri kullanlabilirdi. 'Su iki H ve bir O'dan oluur- bu sylediimin asl var m, yok mu? Sahi mi, aslsz m? Byle bir ey ite! Ekim, sana Sarp'la konutuklarn anlatm. Syledikleri sahi mi, aslsz m, ne dndn? Asl var m, yok mu? Kimin? Ekim'in sylediklerinin mi, Sarp'n m? Sarp'n. Holo-Kadzade yine duralad, Sylemesi zor, dedi, Asln istersen, dounun ne olduuna dair benim bildiim iki teori var. Sarp'n szlerini o teoriler dorultusunda zmlemeye alabilirim. Allah Allah! Vallahi yle! Dorunun teorileri var. Modern dnyada dorunun peine denler, bu teorilere bavur uyorlar. Bir yama daha girdim! dedi Holo-Devrim. Yan seveyim senin! Biri, coherence yani iltisak ya da yapklk teorisi. Dieri, correspondence, yani tekabliyet ya da akklk. Kurgusal dorulara, yapklk teorisinin dorular deniyor, nk bu tip dorular matematik kurallarna iltisakl veya dilersen yapk. Ne gibi? ite, iki kere iki drt eder gibi, bir kab ulden oluan doru. Ya da senin Sarp'n, 'Bedenin bilerek, hissederek yok edilmesi en yksek gelime izg isidir. Zehir, insanolunun en yce kefidir' ahkamnn ierdii kabullerden oluan dorular gibi. Sarp'n syl emi kendi iinde birbirlerine iltisakl/yapk, kendi ilerinde tutarl ve mantkl dorulardan oluuyor. 'Bedenin bilerek, hissederek yok edilmesi en yksek gelime izgisi' hkm kabul ise, 'zehir, insanolunun en yce kefi' ahkam tutarl oluyor. yleyse Sarp'a siz de hak veriyorsunuz? Vetha! dedi Holo-Kadzade, Hem evet hem de hayr! Birtakm kabullerden oluan dorular olarak tutarl ama Sarp'n syleminin bir de bu kurgusal dorularn sahici dnyada karlklarnn olup olmad meselesi var. Byle durumlarda akklk teorisi devreye giriyor. O da diyor ki, bir iddiann doru olmas iin dnyaya dair bir veri ile akmas gerekir, aksi taktirde o iddia hataldr/doru deildir. 'Dnya dnyor' idd ias, mesel, eer dnya sahiden dnyorsa hataszdr/dorudur. Anlayacan, iddiann belirli bir zaman/mekndaki olaylarla akmas lzm; akklk Teorisi, fen, Yapklk Teorisi, matematik yani. akklk Teorisi veri ister, dorusu verilidir. Yapklk teorisinin dorusu ise zarurettir Doruyu sylemenin bu kadar karmak bir i olduunu bilmiyordum! dedi Holo-Devrim. Bu defa alay etmiyordu, dikkat kesilmiti. Ben de! dedi Holo-Teyzesi, Ben de bilmiyordum! nanr msn, varlk nedenimin doruyu bulmak old uuna iman ettiim gnlerim sahiden de vard benim! Tokgzl delikanllm mutlak bir cmertlik ve zver iyle doruyu bulmaya adadm sahici gnlerim. Doruyu ukurova temmuzunda klimal pamuk tarlas ile eletirdiim gnler! Kur'an'n 'zemininden rmaklar akar, yemileri, glgesi sreklidir' diye anlatt cennetin ada olduunu dndm gnler! Hak'kn hak, btln btl olduunu idrak edenlerin mutlu sonunu bildiim gnler! Karadan arndrlm ak! Siyahtan arndrlm beyaz! Bunlar, dorunun kutlu hkmranln iim titreyerek, gzlerimden yalar szlerek itiyakla beklediim etin ama huzurlu gnlerimdi. Ne airane deil mi? Biliyor musun, srf mahkeme sahnelerini yaayabileyim diye polisiye filmleri karmazdm. Tanklar Kutsal Kitap'a el basarlar, 'Doruyu, sadece doruyu syleyeceim, Tanr yardmcm olsun,' diye yemin ederlerdi, ben, ruhumun kanatlandn hissederdim! Dahas var. Gerei rmutlak yalnlna indirme kararll na duyduum hayranlk, burnumun direini szlatrd. Bylesine zorlu bir snavdan geirilme frsatn elde eden tan da basbaya kskanrdm. O tann yerinde olmak, kendimi snamak isterdim: 'Ya ben? Acaba ben de gerei haykrabilir miyim?' Bizimkilere, Osman'a, Hatice'ye, kendi anneme, senin annene, Kenan Day'na dair gerei haykrabilir miydim? Giderek, Cumhuriyete, Osmanl'ya, Mustafa Kemale, Devlet'e, Apo'ya, Ordu'ya, borsaya, Nzm Hikmet'e, Kuran'a, Big Bang'e, Bat'ya, Dou'ya, sanata, psikolojiye, ksacas, gzmn grd, elimin eritii her eye dair gerei sorgulamaya baladm: 'Ben, mre Kadzade, her eye ramen gerei, sadece gerei, haykrabilir miyim?' Peki ya sonu? dedi Holo-Devrim, Haykrabildiniz mi bari, gerei? Hayr, dedi mre Kadzade, Hibir zaman sahici bir haykr olamad. Korkak biri olduumdan deil, inan. ddialarma ilikin her trl bilgiyi eksiksiz topladm durumda bile yzde yz doru karar veremeyec eimi hissettiim eylerin saysnn okluundan! Kbistik bir dnyayd benimkisi. Matematiin dnyas, bil imin dnyas, Islmiyetin dnyas, sinemann, tiyatronun, mziin dnyas. Sonra uradan buradan fkran, birbirine giren kltr, politika, ideolojik yap ve iktidar odaklar. Benim kbistik dnyamda Lenin de tutarlyd, Alfred von Hayek de. Hazreti Muhammed de, Stephen Havvking de. Salih Hoca da, Yusuf Eraln da, Ouz

200

da, Kenan Evren de. Hepsinin gerekleri ilgimi istiyordu, hepsi sorumluluk talep ediyordu. Hepsi kendi iler inde anlaml, hepsi kendi ilerinde baarl grnyorlard. Ama bana yle grnyorlard, birbirlerine deil! Bir araya geldiklerinde birileri dierlerinin grtlana kyorlard. Buna karn, elimde tasm, dinden bilime, bilimden sanata, sanattan felsefeye kap kap dolap nihai gerei dilenmekten usanmyordum. ekilde gr ld gibi hl da usanmyorum! Holo-Kadzade, kendisine inanamyormu gibi buruk, glmsyordu. ayn tazeleyeyim mi, canm? Ben koyarm, dedi Holo-Devrim, aydanla uzanrken de, Teyze, galiba senin kafan karm! Talip mre, bunu annda reddetti. Yo, hayr! Kark deil, kompartmanl! Kimya deil, fizik! Devrim'n kendisine ay koymasn bekledi, Dnya kadar kurgu var, dedi, Dnya kadar kurgu, bir o kadar da kurgular ayakta tutan mecburcu doru! Milyonlarca! in kts, mecburcu dorularn yaama dair hibir ey sylemiyor olmalar, ileri bo. Devrim'in gzlerini kstn grd, Ne gibi? Mesel, Yusuf'un proleterya tanm gibi. Proleterya! Evet, proleterya. Bana geldiiniz o ylba gecesi siz gittikten sonra Safinaz'a gittiydim. Yusuf'u grmeye! Evet, Yusuf'u grmeye. Senin o akamki iddialarn beni dehete drmt. Bunalmtm. Yahudi zrtleyince eski defterleri kartrrm hesab, Yusuf'a gittim. Tam da adamna gitmisin! Elhak, doru! Seni tanyorlard ya bunlar, Kitap Kulb'nde beraberdiniz, aklm sra onlardan sana dair yeni bilgiler edinecektim. Ama Yusuf'un dorularnn kendi ideolojisinin dnya kurgusunu ayakta tutan dorular olduunu unutmuum. Ya da unutmay yelemiim. Onun dnya kurgusu uyuturucu bamllarn iermiyordu ki, bana yardmc olabilsin. Yusuf iin eroinman bir proleter dnlemez bir eydir. Ya proleters indir ya da eroinman gibi bir ey. Hem 'bir' hem de 'bir deil' olamadn gibi, hem bir proleter hem de eroi nman olamazsn. Eroinmansan, proleter deilsin, o halde Yusuf'un nazarnda yoksun. Kurgusal dorular, dorulandklarnda boturlar derken bunu sylemeye alyorum. Anlyorsun deil mi? Bu tr dorularla bir yere gidilmez, nk deimezdirler. Nasl ki, 'daha doru bir 'bir elde etmek gibi bir aba abestir, daha doru bir proleter tanm elde etmek de abestir. Bunu yaptn anda tanm der, Yusuf da kabul etmez. 'Kadnlar eksik aklldr' dediinde, Toprak'n fikrini de deitiremezsin. Hayr, deitiremezsin. nk, eksik akll olmayan bir kadn bulduunda 'o kadn deil' diyecektir. Tpk, eroinman proleter bulduunda, Yusuf'un o proleter deildir, diyecei gibi. Ama Rusya'nn tamam sarho! Maalesef bunu da iddia edemezsin. nk olgu dediimiz bir eyi, bu durumda sarholuu ve Rusy a'nn tamamn, ne yzde yz doru tanmlayabiliriz ne de yzde yz doru lebiliriz! akktk teorisi de baka bir lemdir, ekerim! Devrim'in sylendii duyuldu, E, n'oluyor o zaman? Hi! dedi teyzesi, Hibir ey olmuyor. Sahici dnyaya dair olup da, yzde yz doru ya da yzde yz aslsz olduu kantlanm tek bir olgu yok maalesef: Hataszlk mmkn deil. Ne fizikte ne kimyada ne de sosyal bilimlerde, hataszlk mmkn deil. Bunu kabullenmekten baka are yok. Ben buna inanmyorum! O senin bilecein i. Ama Galile'nin dedii gibi, 'Dnya yine de dnyor!' Gen kz, bir an tereddt etti, yleyse ben de yzde doksan doruya raz olurum! dedi. yle olsun! diye glmsedi, Holo-Kadzade, ite o yzde onluk yanlma pay var ya, iddiann olguya uymad o pay, o pay senin siyah-beyaz dnyann kapsn aralyor, ieriye Saakl Mant sokuyor. Drt kere drt on alt, hadi olsun on yedi, bilemedin on sekiz! dedi Holo-Devrim, dnceli dnceli. Eski bir Karadeniz fkrasn anmsyordu, Yirmi bei de nereden kard eolusu! Aynen, dedi teyzesi, bu defa anlalm olmaktan duyduu neeyle glyordu, Aynen! Sarp'in syl ediklerini akktk teorisine gre deerlendirirsek, sahici dnyada ne ahlk kurallarnn ne de onlar icat eden korkaklarn varln kantlayan olgularn yzde yz saptayamayacan grrz, 'insanln kalburla su tayor olmas' eklindeki ahkam da yzde yz doru deildir! Drt kere drt on alt, hadi olsun on yedi, bilemedin on sekiz, dedi Holo-Devrim yine, Bu kadar doruluk bana yeter! yleyse mesele yok! dedi teyzesi, hafife omuzlarn silkerek. Bir sre karlkl sustular. Yani, aslnda Sarp'n sylediklerine siz de kar kmyorsunuz! Dnyann bir bok ukuru olduunu kabul ediyorsunuz! Sarp'n mantnn tutarl olduunu kabul edebilirim. Dediim gibi, Sarp'n dnceleri matematik gibi kapal devre bir sistem. Insanlatrlm bir Allah'la balyor, iyinin ktnn tanmn yapyor, yeryznden setii birtakm olaylarla rnekliyor, bir sonuca varyor ise, iyi.

201

Yani onun dncelerini deitirmeye almayacaksnz! ikna etmeye filn, almayacaksnz! mre Kadzade ban sallad, Hayr. Holo-Devrim fkelendi birden, Libo musunuz, teyze siz? Herkes istediine inansn m, diyorsunuz? inanmaz gzlerle bakyordu. 'Btn anlatabildiim karmdakinin anlayabildii kadardr,' diyorum, kzm, dedi mre Kadzade, Mevlana'dan. Su geirmez 'dnce sistemleri' kuranlarn kendilerini neyin iine soktuklarn daha nce de grdm. Ouz'un kendisine ne yaptn grdm. Sonra, Toprak'n. Osman Amca'nn. Kenan Day'mn. imdi de Sarp'in. Sivrisinekleri ldrmek yetmiyor canm, batakl kurutmak lzm. Dorunun bir derece meselesi olduunu kafalara kazmak lzm. Yapklk Teorisine gre de olsa, akklk Teorisine gre de olsa bu byle. 'Kesindir' bildiin, bir derece meselesi. Fuzzy teori. Fuzzy teori doruyu kesinlii asndan deerlend iriyor. Fuzzy mantklar kesinlik derecelerini hesaba katan devasa bir matematik sistemi gelitirdiler. Kesinlik artk bir ar u olarak deerlendiriliyor. Revizyonistler kazand! Doum bir u, lm bir u. Sahici hayat ort alarda, lmle yaamn birbirine getii yerde. Bunu idrak eden kazanyor. Ama istersem ar ucu, lm seebilirim! Kimse de bana engel olamaz! istersen seebilirsin, tabii. Ama, ne! Siz bir ey diyorsunuz? Ama, 'Tek Yol lm!' diye slogan atamazsn! Hava basamazsn! Basarsan komik olursun nk aslsz bir iddia olur -hele de Sarp'nki gibi, birden fazla kabul ieren bir sylemle! Sarp'n sylemi, neresinden baksan, kurgusal iddialar olarak kalmaya mahkm. En basitinden, Allah' ne tanmlayabiliyorsun ne de laboratuvara sokabiliyorsun ki, niteliklerini lemeye kalkabilesin! Toprak da Allah' laboratuvara sokamaz. Kadzade iini ekti, Sokamaz, tabii. Sokabilse de lemez Byle de yaanmaz ki! dedi Holo-Devrim, Byle de yaanmaz ki! Hibir eye inanmadan! Kadzade, dudaklarn bkt, Niye? nan da kesin bir ey deil ki! Az inanrsn, ok inanrsn. Yamur gibi. iseler az slanrsn, bardaktan boanr, ok slanrsn. 'Yamur' kelimesi aslnda bir 'kme'yi ifade etmektedir nk, tek bir durumu deil, insan dilinde hibir kelime yok ki, karl bir kme olmasn. Tm ahkamlar, tm kelimeler saakl kmeler. Her birimiz iin farkl anlamlar tarlar. Byk, yava, lezzetli bu sfatlar bir ocuklar, bir de bykler asndan dn. Demokrasi, Atatrklk, liberalizm, bir de bunlar dn. Ne kadar farkl alglanrlar, yle deil mi? 'Btn anlatabildiim karmdakinin anlayabildii kadardr.' Hazretin dedii bu. 'lm' de byle, yle mi? yle! O zaman lsem de biraz yayor olacam? Evet. Yaamdan kurtulu yok, canm. Bu bir tuzak! Bana entel tuza kurdunuz! nan bana hi byle bir niyetim yok! istesem de yapamam, nk istesem de kelimeler akkara, kesin, belirginlermicesine davrananamam. Aristo'nun peinden gidemem. Byk iddialarda bulunamam. Byk szler veremem. Kenan Day gibi, dierleri gibi, iddialarmn ya da vaatlerimin iinde skp kalmak istemem nk. Hayat bir dans, canm. Olgularn ahengi dorultusunda kvrttn bir dans! Oysa hayata dair kesin saptamalar elik zrh! Sloganlar elik zrh giyip diskoya gitmeye kalkanlarn feryatlar gibi. 'Ne kahraman ne korkak, putsuz bir dnya! Ne inanacak ne inanlmayacak hibir deerin olmad bir dnya! Beynini solucanlara kar korumaya alan bir dnya! ite, bizim dnyamz! ite, en gereki dnya! ' Sevinle ellerini rpt, Bayan mre Kadzade, siz bir rock'csnz, teyze! Kadzade, holo-formenn kapanmasn iaret etti. 3 Sayn Yarg, Mahkemenin Sayn yeleri, bu konumalarn lkenin battnn sylendii bir zamana denk geldiini hatrlamanz rica ediyorum! Kayglarn kol gezdii, dnen kafalarn gelecek kaygsyla k ntye girdii zamanlara denk geldiini hatrlamanz rica ediyorum! Anadolu Devletikleri realite olmak yolundaydlar. Mantk, parampara olacamz gsteriyordu, bense, 'mantk, ya yzde yz doru ya da yzde yz yanl; lkeye dair veriler ise ksmen doru ya da ksmen yanl!' diyor, mantk ve olgu ikilisinin asla akmayacan iddia ediyordum. Kimseye inanmyordum, nk iinde bulunduumuz bu kinatta, kimsenin yzde yz doru bir ey sylemesinin fiilen mmkn olmadn biliyordum! Felket tellallarna da yzde yz inanmyordum, refah tellallarna da yzde yz inanmyor-. dum. Ve bu durum beni yzde yz rahatsz etmiyordu. Kimseyi bir eye ikna etmeye de almyordum nk syleyeceim hibir ey yzde yz doru olmayacakt. Beynim komp artmantalize derken, yaadm an servenini izlediimi, kendimi bu saakl servene braktm sylem eye alyordum. Kervan yolda dzlr -bin yllk bu saptama gereim olmutu; benim kiisel gereim.

202

Sizlerin filozoflarndan sklmtm. Metafizik olsun, ahlk olsun, bilgi bilim olsun, Bat dnce tarihi sonu itibariyle dnyaya dair birtakm mantki iddialarda bulunup, bunlar ussal yntemlerle kantlamaya day anyordu. Oysa ben kurgusal dorularn sahici karlklar bulma abalarn abesle itigal olarak gryordum. YCE PR akna, 'Dnya var m, yok mu?' ya da 'Dnya gerek mi, rya m?' gibi sorularn cavaplarn nasl kantlarsnz? 'Tek gerek fikirlerdir, benim de fikirlerim var,' diyen Eflatun'a cevabm 'iyi ya!'nn tesine geemiyordu. 'Dnebildiime gre varm!' diyen Descartes'e, Spinoza'ya, Leib-niz'e de yle. Sonra Rudolf Carnap -Allah', akl, ahlk ve metafizii reddeden, felsefeyi siyah-beyaz ikili manta indirgeyen Carnap. Positivist Carnap, felsefeyi kelime kullanmna indirgemiti. Bir de hikyesi vard ki, her aklma geldiinde adamdan intikamm aldm hissederdim. Belki de bilirsiniz, Carnap'n ok sevdii ei kendisini terk eder ve kaar. Carnap periandr, soluu psikologlarda alr. Kendisi yrrken etraf titreten bir adamdr. rencileri bylesi bir positivistin psikologlarda ne ii olduunu anlayamazlar. Sonunda birisi dayanamaz sorar, 'Sizin gibi bir adamn psikologlarda ne ii var?' El cevap: 'Aziz dostum, canglda yayorsan, bycye gidersin!' Ne ki, Sayn Yarg, 'cangl' realitenin ta kendisiydi! Siyah-beyaz dnya, siyahn ve beyazn tonlarnn varlnn reddedildii kurgusal dnyayd. Tonlar reddetmek 'eroinman proleter olmaz' rneindeki gibi meseleleri basitletiriyordu ama gerei ve adaleti yok ediyordu. Gerein ve adaletin birazck reddi ilk bakta nemsiz gibi duruyordu. Turgut zal, 80'li yllardaki nderimiz, 'Anayasa bir kez delinse ne olur?' da demiti. Sonra '90'l yllarn trban meselesi vard. Siyahbeyaz mantk erevesinde trban ya siyasi bir sembol ya da inan gerei olmak durumundayd. Birinden birini semeye zorlanyordunuz ve mmkn olmad iin sonu hem-hem de trnden bir matematiksel paradoks oluyordu. nk insanlarn birazck bir, birazck bir deil olmasna izin verilmiyordu. Bunalmtm!

203

nc Blm MRE KADIZADE'NN SEMi KELEBEK ETKS 1 Sayn Yarg, bizler kaosu grmemeye retilmitik! Evet, yle! retilmitik! Modernizm, eski Trk iye'de yaayan bizleri sfr noktasnda bir sistemin, mesel, sivri ucunda dik duran bir kalemin, bir ocuun durumunda meydana gelen ok kk bir deiikliin kendisinden sonra gelen ve zamanla stel biimde byyen bir deiiklie yol atn grmeme yolunda artlad! Deselerdi ki, 'nn Stad'nda penaltsn atm aya hazrlanrken Hakan, o dakikalarda A.B.D.'nin Arizona Eyaleti'nde yere den yapran atmosferik etkis ini gz nnde bulundurmak durumundadr,' hi kukusuz kfrederdik! Bizler, gaz kaaklarn kibrit aleviyle kontrol eden insanlardk. Ayrntlarn esas etkilemeyecei vars aym tartlmaz kabul grrd: 'Bir eycikler olmaz, abi!' Oysa, hayatn kendisi balang durumuna pamuk ipliiyle balyd. niter Devletimizin cumhuriyet ilkelerine pamuk iplii ile bal olduu gibi. Entelijensiyamzn demokrasiye pamuk iplii ile bal olduu gibi. Halkmzn Batl deerlere pamuk iplii ile bal olduu gibi. O gn Mustafa evden otuz saniye erken ksa, Mjgn onu bulamasa, Bekir'in yazhanesine gidem ese, kocasnn ihanetini tespit edemese, kzndan olmasyla sonulanan sre balamayabilir miydi? Ya da. Bekir, Devrim'i yazhanesine getirttii o gece kendisine sahip olup, ona onun masum ruhunun kaldramayac a yk yklemeseydi. Ya da. 'lkeyi bir kiraz aacna, bir kadn memesine satarm' diyen Erdoan Olgun, fantezilerini Kitap Kulb'nde tehir etmeseydi. Ya da. Divan iirini sapk iln edip, yaplacak en yararl iin stne bir seccade rtp bir daha hi mi hi amamak olduunu syleyen ismet Zeki, Osmanl nefretini sorgulayabilseydi. Ya da. Mefaret retmen Berrin'e, Yusuf devlete zne payesi verebilmi olsalar, sjelerinin ardndakini anlamaya, gerein zn bulmaya alabilselerdi. Ya da Gl. Gl, kocasyla yatmak suretiyle Mjgn'da yaratt acya bir de hakaret eklemese, vicdan azabn kadnla dostluk kurarak giderm ekten kanabilseydi. Ya da. Ben. Ben o ylba gecesi grdklerime sahip kabilseydim. Devrim'e zne payesi verebilseydim. Onu kendimden bilip, nihilizm tehisi koyabilseydim. Ya da. Ya da. Ya da. Her biri stel biimde byyen deiikliklere yol aan molekler etkiler, ayrntdrlar diye zerinde dur ulmayan elikiler olmasayd, Devrim'i ayakta tutacak, kendisine kuraca dnyann yap talar olarak kull anabilecei inanlar kalabilir miydi? Bunun cevabnn, 'Evet!' olduunu Devrim lnce anladm! Loienz'in balang durumuna hassas bamllk dedii haller, hayatn her almnda gizlenmilerdi nk. Kaos paradigmas, bize molekler deiikliklerin byk sonular dourabildiini sylyordu. Buna karn, biz, ne deiikliklerden geri durduk ne de deiiklikleri telafi etmekten. Bekir, Mjgn'la evlenmeye karar verirken, gerdek gecesini izleyecek sabah dnmeliydi. Sadece amcakznn bekretini bozmu omann arl altnda ezilmemek iin bile olsa, dnmeliydi. Bekir, varolu sosorunlarnn sosyalist kuramlarla ne denli rttn se dnmeliydi. Bunu da yapmad. nce kendi babasn kzdrd sonra da Devlet Baba'y. Gen evlilerin harlklarn kesip, onlar sanayi mahallesine mahkm eden Osman Amca, cinsel gdl erine kar dursayd. Toprak, Salih Hoca'nn siyah-beyaz dnyasn sorgulayabilseydi. Sarp, nihilist dorularn dnya dorularndan sadece birisi olduunu grebilseydi. Mjgn, ocuu iyilemesi iin Krkuy u'ya gndermeseydi. Bekir, 'Bana kz eroinman diyeceklerine, lm desinler, daha iyi!' demeseydi. ocuu cesaret testine tabi tutmasayd. Sonra yine ben! Ben, Saakl Mantk'ta srar etmeseydim! Kzn nihilist kurgularn ortadan kaldrrken, ona yeni bir kurgu vereceime, akln darmadaan etmeseydim! Kodlama sistemini kollasaydm, Wernicke'yi tarumar etmeseydim. ok gen ve ok donanmsz olduunu gremedim. Eski Trkiye toplumu gibi -iine dt Bat medeniyetinde ok gen ve ok donanmsz, acemi, olduunu gremedim! Zeksna gvendim, nk ok zekiydi ama ok gen ve ok donanmszd. Ehlilememi zeknn laneti olabileceini dnemedim. 2 YCE KOALSYON'un Sayn Batl Mahkeme Heyeti, sizler daha on dokuzuncu yzylda her eyi fen'e vuruyor, fen ile aklyordunuz. Kinat ve onun tamamlayc paralarn lp biiyordunuz. Kinat Ve onun tamamlayc paralarn lmleriniz dorultusunda anlamlandryor, kinata ve onun tamamlayc paralarna dair fikirlerinizi lmleriniz dorultusunda ekillendiriyordunuz. Ne ki, Einstein haklyd. lml

204

erinizin hassaslat lde hayatn btn belirsizleti. Bulgularnz bize de dayattnz. Dnyann bu taraf nda, bizde, bir eyi iyi ya da kt olarak nitelemek her geen gn biraz daha zorlar oldu.' Heyhat! Sizler, grudger kularnn varln kefetmeseydiniz, bizler Dou'da 'kin' denilen duygunun mutlaka kurtulunmas gereken kt bir alkanlk olduuna inanmaya devam edecektik! Engel oldunuz. lmler hassaslar, kesin izgiler kaybolurken, iyi ve kt st ste bindi. Fen, dinin ve felsefenin iini daha nceden boaltmtnz, sra tre ve ahlka gelmiti. Tre ve ahlk, can ekiiyordu, nk her ey gibi doru/yanl da bilimin kurgusal ya da verili dorularna indirgenmiti. Bu dorularn kesin bile olm adklan yle dursun, olmas gerekenin olandan tretilemedii gibi sorun her zaman vard, insanlar ahlki deerleri Allah'a deilse felsefeye dayandrmaya almlar, bunlarn ie yaramad zamanlarda toplum ya da devlet mantndan yani kaba kuvvetten medet ummulard. Gerek g, bir iddiann olgu ile desteklendii durumda oluuyor. Oysa ahlki iddialar hibir zaman sahici dnyaya dair verilerle desteklenemediler. Ben, eski Trkiye'de olas tm dayanak noktalarnn iflas ettiini, ahlki deerlerin altlarnn oyuldu unu grdm. Toprak, Osman Amca'y ldrd zaman bile Devrim'in etik bir pozisyon alamadna ahit oldum. Dersini yle iyi renmiti ki, karma gemi, 'Adam ldrmek, biz kt dediimiz iin kt, kt deil deseydik kt olmayacakt,' demiti, 'nk, sahici dnyada adam ldrmek kt olduu kadar iyi sonular da verebilir: Baknz, Hitler'in lm. lmn ne kt olduunu ne de olmadn ispat edebiliriz. Kt de diyorsak, iyi de diyorsak, 'Bir, bir'dir,' der gibi, bir kurgusal doru dillendiriyoruz. Her iki iddiann da ii bo. Zaten, 'kt' kelimesi de fuzzy.' Yetmedi, Devrim, iyi, kt, hakl, haksz gibi kelimelerin her birimiz iin ayr anlamlar ifade ettiini, dahas bu anlamlan iimize geldii gibi kullandmz syledi. Babasndan, Yusuf'tan rnekler verdi. Son unda tereciye tere satmaya kalkt, hipotalamusdan, limbik sistemimizden bahsetti. 'Hakszla, adam ldrmeye izin vermeyen vicdan, uzun bir evrimin sonucunda gelimi hormonal korunma sistemi. Ayn duygular hayvanlarda da var ama onlar konuamyorlar. Kpek yavrusuna yaklald nda itiraz ediyor, baryor, 'Yavruya zarar vermek ktdr!' diye havlyor. Doru mu sylyor, yalan m? Ne dersiniz teyzeciim? Hangi teori geerli?' Sylenecek hibir eyin kalmadn fark ettiimde ok geti. Devrim, byk bir konfizyonal boluu, konuma ve anlama bozukluu ile sonulanan o korkun karmaay yayordu. Bu karmaa ve bellek kayb iinde olan biten her ey uar gibi cereyan ediyor, kz, bir eyler yakalayp uyaranlara ilikin dnce olutur amyordu. Ona sylediimiz ya da yaptmz hibir eyin hibir izlenim uyandrmad bir boluk, bir silinm ilik iinde, kararsz ve kntdeydi. Mjgn rpnyordu ama iin vehametinin farknda deildi. Bekir'in kendisini sulayaca korkusundan olan biteni uzun bir sre saklad, bir bana halletmeye alt. Bu arada Sarp'n ailesini buldu. 3 Nianta'nda tablolar, antikalarla dolu bir evde oturuyor olmalarndan etkilenmiti. Sarp'a duyduu fkeye karn onlara kzamad nk 'Annesi ok hanmefendi bir kadn, babas kr Bey, tam bir stanbul beyefendisi'ydi. 'Sarp'n eroin alkanlna dair her eyi biliyorlar, onlar da ok zlyorlar. Kadncaz srekli alyor,' diye anlatt. Olgunlar'n meseleyi bildikleri halde neden kendisini uyarmadklarna gelince, 'Sarp'n bu halinden ok utanyorlar, onun iin sylememilerdir.' Mjgn, Devrim'in Ekim'e syledii 'Sarp beni o kadar ok seviyor ki, srf ben brakaym diye o da br akacaktr' yalanna kand iin delikanlnn ebeveylerine iki ocuun birden kurtarlmasnn zorunlu oldu unu syledi. O gnlerde, Toprak, Salihun komandolarnn kurtarlm blgesinde, Hekimda'da, eitim sem inerindeydi. Bekir, Lahor'daki otelde bir Trk hamam ina etmek zere, Mimar Hamdiye Hanm'la birlikte Pakistan'a gitmiti. Oradan oktan hak ettiini dnd tatil iin Maldiv Adalar'na geecekti. Ekim'le, Mjgn evde yalnzdlar. Sarp' misafir etmeleri zor olmad. Mjgn, okuldan bir hafta izin ald, eve kapandlar. lk geceyi Ekim'in eve komularn grmemesi iin okul antasnda gizleyerek tad araplarla idare ettiler. Ertesi gn, avu avu sakinletirici yutuyorlard. lene doru, adale arlaryla kvranmaya baladlar. Mide kramplar arttka kendilerini yerlere atyorlar, srekli terliyorlar, srekli kusuyorlard. Birka saat sonra kavga etmeye, birbirlerini tekmelemeye, kfrlemeye baladlar. Aza alnmaz szler sylyorl ard. Ekim, Mjgn'n araya girmesine engel oldu. Birbirlerine gerekten zarar veremeyecek kadar gsz olduklarn gryordu. Cehennem gibi bir krk sekiz saat geirdiler. Bu srede komular retmen Hanm'n perdelerinin hi almadn grdler. Nispeten sakinleyip birbirleriyle konumay becerebildiklerinde Sarp'n Devrim'e ilk sz, 'Kahretsin, bunu senin iin yaptm!' oldu. nc gn daha bir iyiydiler. arap imeyi ve diazem almay srdrmekle birlikte, Mjgn'n piirdii muhallebiyi midelerinde tutmay baardlar. Drdnc gn, Sarp, Devrim'le sevimek istediini belirtti. Eroinin seksel gdleri ortadan kaldrdn bilen Devrim, bunu kurtulularnn kant sand, delikanlnn ist eini sevinle karlad. Mjgn, kznn bekretinin kendi yatanda bozulduuna tank oldu,

205

'Nevresimde kan vard, mr'anm! Olan olmutu. Barp armann bir faydas yoktu. Zaten ada psikologlar cinselliin bask altna alnmamas gerektiini sylyorlard. Devrim, Sarp' seviyordu. Sarp da iyi bir ailenin ocuuydu. Eninde sonunda evleneceklerdi. Grdm belli etmedim. Babasna da bir ey syl emedim.' Alamaya balad, 'Ben istemez miydim, kzm telli duvakl gelin edeyim!' Bir hafta sonra ayaktaydlar. Sarp, Bekir Pakistan'dan dnnceye kadar onlarda kald. Bu zaman iinde hi evden kmad iin Mjgn ocuun temiz kaldndan emindi. ok mutluydu, kendisini zafer kazanm hissediyordu. Devrim'le ilk kez bir gizi paylayordu. Eroin, anne ile kzn hi olmad kadar yak nlatrmt. izleyen gnlerde, Ekim'in btn uyanlarna ramen, Devrim'i eskisinden de serbest brakt, Mjgn. Gen kz, artk gece Sarplar'da kalacan sylediinde itiraz etmiyor, Bekir'i bir kz arkadanda old uunu syleyerek idare ediyordu. Sarp'n eroine dnmesi drt hafta sonra, Kristal Bar'da gerekleti. O gn Merve ile Burak' grmeye giderken neden gittiini biliyordu. Bar'n kapsnda karlat Altan'n bolca tozu olduunu gzlerinden anl ad. Devrim iin yaptklarn hikye etti. Merve ile Burak, Sarp'n bedeninin birka hafta dinlenmi olmasnn iyi olduunu sylediler. Baml hale gelmedikten sonra arada bir ine yapmasndan zarar gelmeyecei hus usunda mutabktlar. Sarp, umurunda olmadn gsterircesine omuzlarn silkti, tuvaletlere yneldi. Onu birka gn sonra gren Devrim, yeniden baladn hemen anlad. Delikanlnn gzlerindeki prlt, brakmak iin ektiklerini annda unutturdu. Enjektre yeniden ve byk bir zevkle sarld. Mjgn, Devrim'in yeniden baladn uzun bir sre bilmedi. Fark ettii zaman, zor kazanlm gven ini btnyle kaybetti. Durumu Ayla'ya anlatt. Ayla, Devrim'in sarho geldii o geceden sonra bir eylerin yanl gittiinden kukulandn syledi, Mjgn' olay Bekir'e sylemesi konusunda zorlad. 'Sen sylem ezsen, ben sylerim,' dedi. Ayla'nn kestiremedii, Trk erkeklerinin ocuklar konusundaki acemilikleriydi. Bekir'in tepkisi kucana verilen yeni domu bebei bir an nce ait olduu yere, kadnlara teslim edip kurtulmaya alan gen babann tepkisiydi. Bekir, olanlar dinlemeye, kzn zmlemeye niyet dahi etm edi. Mthi bir dknklna uramt. Gururu krlmt. Tek dnebildii, Devrim'i gznn grmeyecei bir yere srmek oldu. Hemen ertesi sabah ofisinde getir gtr ilerini gren Hakk Efendi'yi ankr'ya iki otobs bileti almaya gnderdi. Adam, Devrim'in yanna katt, Krkuyu'ya yollad. Sarp'a gelince, kzn yoldan karan bu adam yaatmayacakt. Otobsn hareket ettii saatlerde efik'e gitti. 4 efik, yeni sevgilisi Sevil'i Belediye'nin Halkla likiler birimine 'Danman' olarak atamt. Bekir, zel kaleme geldiinde Sevil'in oradaki masalardan birine yerlemi olduunu grd. efik'in makam kaps kap alyd. Hologramn altrlmas iin iaret etti, Mahkeme Salonundakiler, yirmili yalarnn sonlarnda sarn bir gen kadnn, Bekir'i alayile karlamasn izlediler. Kadn, Bekir'i kendisini zlettii iin paylad, Patron ierde mi? sorusunun cevabn fsldamak iin kulana yaklat. efik Bey ierde ama yannda Yusuf Bey var. Bekir, Sevil'in ieri girmemesi gerektiini ima ettiini anlamad. Kadnn arkasndan Bir mesele var da diye seslendiini de duymad. Odaya dald. efik ile Yusuf Eraln, yuvarlak toplant masasnn iki kenarnda oturuyorlard. Yusuf'un arkas kapya dnkt, ieri girenin kim olduunu anlamak iin yana ekilip geriye baknca masann stne duran tabanca Bekir'in gr alanna girdi. Silhn namlusu efik'e evriliydi, emniyeti akt. Bekir'in yznde, tabancann oraya belirli bir nedenle konduunu derhal anlad belli oldu. mre Kadzade'nin emmiolu, bir birine, bir di erine bakt, Hayrdr! Yusuf, Sen miydin? derken, tabancay almak iin bir harekette bulunmad. efik, Gel, diye ard, Gel, otur! Holo-Bekir, bir sandalye ekerken, gzleri silhta, tekrar sordu, Hayrdr! ahitsin, deil mi? dedi Holo-efk, Arkada, devlet memurunu makamnda silhla tehdit ediyor! Olay akaya vurmaya alt belli oluyordu. Baka seenek brakmadn arkada, diye cevap verdi, Holo-Yusuf, buz gibi bir sesle. Bak, ne diyor, hl! efik, ellerini iki yana frlatt, Yav, arkada, ben padiah mym, yav! Bunun Bel ediye Meclisi var, ihale Komisyonu var! Benim 'Verin!' dememle veriliyor mu? Bir yolunu bulacaksn, dedi Yusuf, Arkadalarda dayanacak hal kalmad. Bu hl yoksa?.. . Otopark ii, dedi Holo-Yusuf. O i daha olmad m? O i, byk i! diye atld Holo-efik, Byk rant. Sar'nn adamlar da peinde. Geende, senin Mustafa'yla haber yollamlar, saydrrz diye. ef de sanyor ki, ii ben savsaklyorum. Adamlar her yerde. Az bir yan bassam, grevden aldrrlar namussuzum. Bakan da onlarn adam. mre Kadzade, 'Sar dedii, ilenin Karadenizli emniyet amiriydi, diye aklad, Bekir, Safnaz Bar'n kapandn da o sabah rendi. Hamdi, Yavuz, Cumhur, hepsi isiz kalmlard. smet Zeki, size ay ocan vermedi mi? diye soruyordu Bekir.

206

Yusuf, Bekir'e doru gzlerini devirdi, cevap vermedi. Silhna uzanrken, efik'e, Sana bir hafta msaade, arkada, dedi, Yaptn, yaptn. Yapmadn, yapmadn. Bizden bu kadar. smet Zeki de eski bir arkadalaryd, stanbul'un uzak ilelerinden birisine belediye bakan olmu, halk pazarndaki ay ocan altrsnlar diye yoldalara vermiti. ayclktan kazanlan para yle czi, yaplan i yle sevimsizdi ki, Bekir, bu sorusu ile efin yarasna tuz basm oluyordu. Yusuf'un kapy arpp kmas biraz da bu yzdendi. Ama zaman deimiti. Bekir de, efik de eski eflerini dnyadan bihaber olmakla suluyorlard. Mahkeme salonundakiler, Yusuf'un kmasyla birlikte Bekir'in de ayaklandn grdler. efik'e, Hadi, kalk, gidiyoruz, diyordu, Konuacaklarmz var. efik'in ii olduuna, o saatte kamayaca itirazlar na karn, Bekir, Moralim ok bozuk! dayatmasyla kar durdu. 5 Hologram, sahneyi karartp yeniden aydnlattnda, iki arkada, Belv'de rak iiyorlard. Belv, Bek ir'in Devrim'i birka yl nce birlikte i kurmay umduu ngilizlere tercmanlk yapmak zere getirdii yerdi. am lambrileri ssleyen plastik iekler de dahil olmak zere, dkknda hibir ey deimemi, hibir ey iyiletirilmemiti. le vakti olduundan, onlarnkinden baka tek bir masa doluydu. Holo-efik, O kolay! diyordu, O kolay! Sar'ya syleriz, bir gece alverirler, ieri. Sen, olann nerelere takldn tespit et, yeter. Ad Sarp demitin deil mi, Sarp Ongun? Taksim'de Kristal Bar diye bir yer varm. Bunlarn hepsi oraya taklyorlarm. Hatunun sylediine gre Altan diye biri daha varm. efik, yeni Cross kalemini karm Sarp'n adn not alrken duralad, Taksim deyince i deiti imdi. Taksim'e Beyolu bakyor. Hay, Allah! Elini alnna vurdu, Az nce efe syleseydin ya, yahu! ef, Taksim'i rgtledi, onun haberi olmadan orada ku umuyor! Polise, emniyete gerek yok. Onlar hallederler. 6 Mahkeme Heyeti'nin Sayn yeleri, i sava byle balad. Yanl sylyorum, i sava balamt hatta yaygnlaarak sryordu, balayan benim farkndalmd. nk, eski Trkiye'nin kaynaklar yamal anr, millet bir milyon lira iin birbirini boazlarken, 'ev glgesi insana serputur' diyerek kapanm evimde oturuyordum. 90'l yllar bu insanlar stme sratmamaya alarak idare etmeye alm, ate kapmn nne gelmeden bakmamtm. Utan verici bir gaflet ama ne yazk ki, bu byle! imdi, buradan, KOALSYON YOLU'ndan baktmda, olacaklar neden ngremediimi anlamakta zorlanyorum. Oysa, 90'l yllarn ortalarnda lke gelirinin .yzde altmnn nfusun yzde onu tarafndan paylaldn biliyordum. Nfusun yzde yetmi alts otuz yann altndayd. Ortalama eitim dzeyi sadece buuk yld! Hadi, diyelim bunlar istatistikler ve istatistikler yabanclatrc eylerdir. Rakamlarn derin aclar, derin farkndalklar yaratyor olmalar pek enderdir. Ama 'Trkiyeli' dediimizde tanmladmz kii, ilkokul ten terk, her trl tketime a, yoksul bir teen-ager'di. Kald ki, Yusuf ortadayd, ben onu pekl da gryor, geirdii metamorfozu pekl da izliyordum. Bakn, Marks' anlamak kolay deildi, hele de '70'li yllar yaayan bizler iin hi kolay deildi. Kltrel donan mmz yoktu, kaynak yoktu, yabanc dilimiz yoktu, zgrlmz hi yoktu. Buna karn Yusuf, eski Trkiye'de Marks'a akademisyen seviyesinde hakkn veren bir avu insandan birisi olmay baard. 'ef unvann sadece bilgisi ile deil bu uurda gsterdii zveriyle de hak etmiti. Sosyalizm uruna akcierler inin yarsn muhtelif cezaevlerinde brakr, gzleri her gn biraz daha bozulurken, en ufak bir yaknmas duy ulmadyd. Buna karn, henz cezaevindeyken, cann uruna seve seve verecei halknn ihanetine urad. 80'li yllar bir hm gibi inmi, ne mal bir ulus olduumuzu ortaya dkvermiti sanki! Dnn proleterya adaylar, gecekonducular, emekiler, genlik, dizginlerinden boalm, tketim sevdasna, rant yamasna dalm, nereden geldii belli olmayan paralar sayorlard. Bu omuzlar km, karn iine gm, kaln gzlkl adam banba olarak grdler. Her zamanki hikyeydi, Sayn Yarg, onurlarn yitiren insanlar kendilerine kadim erdemleri hatrlatanlara dayanamyorlard. Profesyonel bir devrimciydi. Emeiyle para kazanacak frsat hi olmam, az saydaki ihtiyalar rg t'n el koyduu fonlarla karlanagelmiti. Para konusunda bir ocuk kadar nahifti. lgnca artan fiyatlar, enflasyon, altst olan deerler serseme evirdi. Birka yl iinde, toplumun nderliinden safralna d yaad. Bilgi ve becerilerine serbest piyasa ekonomisinde talep yoktu. Hamallklar bile paylalmt. K msenme, acnma hatta alaya alnma yetmedi. Yusuf, derin bir yoksullua da gmld. '68 kuann dn ekleri, Bekir, efik gibi iadamlar, ismet Zeki gibi politikaclar, reklm irketlerinin solcu sahipleri hatta gazet eciler, yanndan BMW'ler, Mercedes'lerle geerlerken, Yusuf, kfte-ekmek parasn hesaplyordu. Evinde kald Birgen'in kk ama dzenli maa olmasa a kalaca muhakkakt. Safinaz Bar giriimi iflasla sonulandktan, ismet Zeki'nin yasak savmak iin verdii ay oca battktan sonra - ay demlemesini bile becerememilerdi - Cumhur, Hrriyet, Yavuz, Hamdi ve dierlerinden

207

oluan 'ailesi' bsbtn sefil oldu. ismet Zeki'nin belediyesinde zabta memuru olarak ie ald Hrriyet, kz na doktor paras bulamayp lmle bir kez daha yz yze gelince, Yusuf ldrd. Bir sre kendisini ar ik iye verdi. Gnn ancak bir-iki saatinde ayk oluyor, o saatleri de herkese, Trk milletine, orduya, yazar-izersanat takmna, hepimize, nefret kusarak geiriyordu. Hayvanlara bile. Sokak kpeklerini ok severdi, son zamanlarda onlar da tekmeler olmutu. Ac dolu, kaba, lanet bir adam. zellikle de, her trl olumsuzlua karn yaayakalmay beceriyormu gibi grnen bana kar. Fena halde sinirine dokunuyordum. Dayanam yor, bulduu her frsatta hakaretler yadryordu. Yusuf'un modas gemeyen tek emein silhorluk olduunu tam olarak ne zaman fark ettiini bilmiy orum. Belki de Safinaz Bar dneminde, Krt mafyasnn ileyiine tank olduu zaman. Eski arkadalarydlar, 12 Mart'tan nce yedikleri itikleri ayr gitmezdi. Ne ki, o tarihten sonra, Trk solunun zay flamasyla birlikte, Krt milliyetilii ykselen deer olmutu. 'Trk solu bizi kstlyor. Eer biz bir dnem Krt kimliimize sahip kamadysak, Trk solunun ideolojik basksndand,' diyenler ayrlyor, Yunan PASOK benzeri milliyeti-solcu Krt rgtleri ne geiyorlard. Bu rgtler de ayn eski yntemlerle, gasp ve harala, finanse edilirlerdi. Rusya'nn nl 'Gambino' ailesinin bunlara engel atmas da o zamanlar gerekleti. Krt solunun Rusya'ya zel bir yaknl her zaman vard. 'Sovyetler Birlii, kimi yanl uygulamalar olsa da Krtler'in nispeten zgr yaadklar bir lkedir,' diye bilinirdi. SSCB'nin dalmasndan sonra ortaya kan irili ufakl yz eteyi bir bayrak altnda toplamay baaran Gambino Ailesi, 12 Mart'tan itibaren Alm anya'ya iltica eden siyasi snmaclarla temasa geti, onlara i verdi: alnt olduunu henz bilmedikleri otomobilleri Rusya'ya getirmek ii. Bir tur iin bin mark alyorlard ki, Alman Hkmeti'nin ayda dedii alt yz markla kyaslannca iyi parayd. Macera, ryalarn ssleyen Rusya'y grmek de iin cabas oldu. Otomobil ii kk bir iti ama Gambino'ya snmac genler arasndan en iyilerini seme imkn salad. Bu genler daha sonraki yllarda, Kolombiyallarda ortak eroin iine giren Gambino'nun ekirdek kadrolarn oluturdular. 70'li yllarn ortalarndan itibaren Bat Alman genlerinin arasnda katlanarak artan eroin bamllarna mal veren ilk kademe araclar hemen tmyle onlardand. Duvarn yklmasyla birlikte faaliyet alanlarna Dou Almanya'y da.kattlar. Komnist genlik arasnda sfra yakn olan uyuturucu tket imi bir yl iinde tam on kat artt. 'Avrupallarn Kzlderililerin kkn alkolle kurutuklar gibi, arkllar da eroi nle Avrupallarn kkn kurutacaklar' deniyordu. Eski KGB efleri ile ili dl olmalar daha sonra geldi. Bir zamanlarn sper gc olan lkelerinin iine dt duruma kahrolan eski KGB'iler, uyuturucu ticaretinin kendilerine sunduu devasa olanaklarn farkna varmakta gecikmemilerdi. Bamsz Devletler Topluluu hkmetlerinin teknoloji transferi, tketim mallar ithali iin dviz gereksinimlerini bu yoldan kolayca karlayabileceklerini grdler. Eski gvenlik an uyuturucu ve para aklamakta kullanmaya koyuldular. Sayn Yarg, Mahkeme Heyetinizin ok iyi bildii gibi Trk ya da Krt, eski Trkiye toplumu bir biz toplumuydu. Bizler, bencil gen gerekliinin farknda olmayan insanlar olarak, bizin bireysel her eylemimizden yararlandrlmas gereini esas alr, hatta bireysel kendiliklerimizi bize adamak yolunda artl ardk. Nitekim, solcu/milliyeti Krt rgtlerinin en nlsnn ba da, 'zgrlk Yolu olsun, DDKD'si, Kavva's olsun, bunlar kendilerini ne kadar Marksist iln ederlerse etsinler, airet nderlerinin federasyonu gibi hareket ederler' gereini itiraf etmiti. Hal byle olunca, snmaclarn ve yaknlarnn faaliyetlerinden mensubu olduklar ya da sempati duyduklar rgtleri yararlandrmamalar dnlemezdi. Uyuturucu ka akl, zaman iinde 'ama arac meru klar' savunmasn da yrrle koydu, olas vicdanlar susturdu. te yandan, KGB, darmadank lkenin ayakta duran tek tekilat olarak, Rusya'nn d ilikilerinde fiilen sz sahibiydi. Doal bir ittifak olutu ve KGB ortakl Gambino, Krt kadrolarnn uygun grdkleri ayrlk rgtleri finanse etmelerine gz yummakla kalmayp, Rus-Trk ilikileri dorultusunda ynlendirici de oldu. PKK, bu ittifaktan en ok yararlandnlan rgtt. 90'l yllarda Gambino hesabna alanlar, net kazanlarn hesaplarlarken PKK'nn payn dmeyi det edindiler. PKK, bylece kazanlan karaparann aklanmas iin kurulan gazino, lokanta gibi iyerlerinin de doal orta iln edildi. Hara, muhasebe kaytlarnda maliyet unsurlarndan birisi olarak yerini ald. Yusuf Eraln katksz bir Marksist olarak, 'Kat, kaba, maddeci yaklam almal; ruhsal, ahlaksal deerlere arlk verilmelidir' diyen PKK'ya hi iyi bakmad. Tersine, PKK sempatiz anlarnn davaya ihanet eden dneklerden farkl olmadn dnyordu. Yanndan geerken zerine amur sratan BMW'li Bekir ne idiyse, onlar da oydu. Ancak, amcaoullarmn urat trden ilerin getirisiyle uyuturucudan kazananlarn arasndaki fark grmesi pek uzun srmedi. Tm agzllklerine, kural tanm azlklarna karn, bizimkiler bunlarn yannda nahif kalyorlard. Trilyonlarn telaffuz edildii bir dnemde, ismet Zeki'ye bir ay oca iin dil dkyor olmak da kanna dokundu. Tabancasn kuanp, stanbul gecel erine daldnda, Gambino'nun pazarda yalnz olmadn grd. 7 Gambino'nun pazarda yalnz olmadn ve yeralt dnyasnn yerst ilikilerinin tpk basm oldu unu. O yllarda KGB destekli Gambino'nun balca rakibi CIA'di. Ne ki, CIA, bu ite KGB'den ok daha esk iydi ve Kolombiyallardan, Sicilyallara, Polonyallara kadar byk ounluu birbirinden habersiz yzlerce deiik rgtle farkl amalar iin ibirlii yapyordu. Komnizmden itenlikle nefret eden inli 'Triadlar' bu

208

rgtlerden bir tanesiydi. Amerikallar, Triadlar' in Halk Cumhuriyeti'ni zabtrapt altnda tutmak iin kulland lar. Buna karn, 'Altn gen' olarak bilinen Laos, Tayland ve eski Burma blgesinin uyuturucu pazarnda sz sahibi olmalarna izin verdiler. O zamanlar Altn gen'in ylda altm ila yz yirmi ton eroin rettii hes aplanyordu. Datmn Triadlarn yapmasna izin verilen bu retimin toptan kilo fiyat drt yz ile alt yz bin dolar arasndayd. Katk maddeleriyle oaltldnda sokak fiyat alt ila on milyon dolara kadar ykseliyordu ki, bu hibir endstri ya da ticaretin retemeyecei muazzam bir krd. Triadlar, Lbnan, talya, Romanya ve Trkiye eteleriyle Yirminci Yzyln son yllarnda temas kurdular. Bu yllar ayn zamanda eski Trkiye'nin PPK terrnden ve Avrupallarn dmanca tutumundan bunalm olduu yllard. Triadlar, Orta Asya Trk Cumhuriyetleri'ndeki adamlar kanalyla Trk 'milliyetileri'ne yanatlar. Milliyetiliin o yllardaki parolas 'lkclk' ise, iareti dudaklarn iki yanndan aa sarktlan byklard. Birka yl iinde bu tanma tpatp uyan gruplar pazardan pay talep ediyorlard. Yusuf Eraln ban kaldrp sahici hayata baktnda, stanbul, KGB'sinden, CIA'sna, ngiliz M16'sndan, Alman BND'ye kadar, belli bal tm istihbarat tekilatlarnn ve onlarn yerel trevlerinin kran krana rekabet ettikleri bir ehirdi. Ne ki, tekilatlarn ilikileri ylesine girift, kamuflajlar ylesine mkellef, eski Trkiye'nin ninsan ylesine masumdu ki, ne Trk ne Krt ne de Laz 'babalar' kimlerin hizmetinde olduklarn bilebildiler. Buna karn, biz toplumunun kurallar saat gibi alyordu. Eski Trkiye, ekonomide, brokraside, siyasette, medyada, hatta sanatta, Dr. Evangelista'nn 'mafiyoza rgtlenme biimi' olarak tanmlad 'byk aileler' eklinde rgtlyd. 'Aile reisi'nin, 'Baba'nn, uyuturucu iine girmesi demek, koca bir sllenin, bir kyn, bir airetin tmden girmesi demekti. Aile fertleri ister polis, ister asker, ister gazeteci, ister yarg ols unlar, 'bizim ocuumuzdur, bizdendir' dediklerini kollamakla ykmlydler. Eski Trkiye'nin dalmasyla sonulanan isava bu bask gruplar arasndaki mcadelenin su yzne kmasndan ibarettir. Yusuf, o dnemde olacaklar ngremezdi. Onun grd, polisiyle, siyasisi ve brokratyla herkesin bu iin iinde olduuydu. 'Et kokarsa tuz basarsn, tuz kokarsa ne?' Toptan yozlama olarak nitelendirdii bu durumun boyutlarn kefettike dehete dt. Deheti, fk eye dnt. fkesi, genlik yllarnn gzpekliini geri getirdi. Devrim'in mezar banda onu son kez grd mde tanyamadm. 8 Devrim'i gznden uzaa, Krkuyu'ya gndermi olan Bekir'in bilinalt, kzn yllardr dnmedii Mehin'le eletirmekte gecikmedi. Zihnindeki Devrim, 'Dnya ehri' stanbul'un hayli ellenmi kz olmaktan kt, yirmi yl ncesinin kolonya kokulu kk hanmefendisi oldu, yreini efkat ve zlemle doldurdu. zl emi gemii drtt, Bekir'i nicedir semtine uramad Yksek retmen Okulu'na, genlik heyecanlarna, dostluklarna grrd. efik'in elini omuzuna atp, 'Skma cann, evlendiririz olur biter. Dn de benden!' demesi gzlerini yaartt, i dnyasnn yetimi, ana kucana dnm gibi oldu. Hesab dediler. efik, Sevil'e telefon etti, nemli bir ii ktn, Belediye'ye geri dnmeyeceini, gece urayacan syledi. Yusuf'u nerede bulabileceklerini renmek zere leri Koleji'ne, Birgen'e gittiler. Birgen, onlar bekliyormu gibiydi. Onlar azlarn aamadan, kendisi giriti, leri Koleji olarak ellerinden gel eni yaptklarn syledi 'Mjgn Abla'nn bavurusu zerine btn ocuklar sorgudan geirdik,' dedi, sinirli bir tavrla, 'Polisle ibirlii yapmak zorunda kaldk. Devrim'den baka baml olanlar var m diye baktk, iren herifler okulda kamp kurdular, gnlerce gitmediler! ' Bana bu ileri aan Bekir'e dik dik bakyordu, 'Burada yzlerce renci var,' diye srdrd, 'Hangi birisiyle ilgileneceksin? Onlarla elimden geldii kadar arkadaa konumaya altm. Seninki balangta akll davranyordu. Sorularma cevap vermeye alyordu. Sonra saptt. Konuyla ilgisi olmayan eylerden bahsetmeye balad. Onun yanda bir ocuktan beklenmeyecek kadar saygsz ve kstah oldu. Kabahat onun deil tabii, kabahat onu bu merete altranlarn! Kusura bakmayn Bekir Abi, ama siz de ok babo brakmsnz. 'Avrupa'nn en modern diskoteinde neler olup bittiini babam bilse oray yerle bir eder,' dedi bana, size o kadar da gveniyor! 'Uyuturucunun her trls satlyor. Muhabbet tellallar ortaokul kzlarn pazarlyorlar. Diskonun sahiplerinden birisi mimar, tekisi iktisat, bunlara kar en ufak bir ey yapmyor. Polis de biliyor ama onlar da karmyor nk haracn yiyorlar.' Kusura bakma Bekir Abi ama dost ac konuur. Devrim isterse brak abileceini sanyor ama bence brakamayacak. Ona gre nlemini al. Narkotikiler de sylyor, eroinmanl ara yardm etmek kesinlikle olanaksn. Bir kere, akllar bir kar havada, apolitik ocuklar bunlar. Paral oc uklar. Bu ie skntdan giriyorlar sonra da kamyorlar. Bence akllarn balarna toplamalarn salamann tek yolu uzun sreli sk bir ceza. Bu hapis de olabilir. Cezaevi koullarnn yarataca ok, iyilemeye yol aabilir. Dilerim yle olur. Bence Devrim'in iyilii iin Mjgn Abla da sen de bunu gze almalsnz.' Okuldan ktklarnda Bekir alyordu.

209

'Analarn sikicem onlarn,' dedi efik'e, 'Kristal Bar denilen yerde ta stne ta brakmayacam! Kim olursa olsunlar, hepsini bir bir temizleyeceim! 'Arkada yattrd, 'Hele dur bakalm, kimler olduunu renelim de!' 9 Yllar sonra yeniden silh kuandnda ocuklar gibi endi, Bekir. efik ile Yusuf da tabancalarn yokladlar, hep birlikte Kristal Bar'a gittiler. Sayn Yarg, bizim dnyamz, inslerle cinlerin top oynad sonsuz bir bozkrd. Alakgnll ieklerin bir damla suya krettikleri, kk yapraklaryla yetinip seralara zenmedikleri bir bozkr. Bcekl erin onlarn miniskl tozlarn saygyla tkettikleri, deve dikenlerin zsularn zenle muhafaza ettikleri bir bozkr. Bahar, k incitmeden, usulca inerdi. Gz, altn gnlerini cmerte sunard. afaklar saba makamna skerdi. Gndzlerimizi cura ile uurlardk, Issz narieine boyanrd. Sonra o ninni. Allarna dnen mt evaz srlerimizin balattklar o ninni. oban Yldz batncaya kadar da devam ederdi. Srler miydi, kular myd, dalar talar myd, rzgr myd, kimler sylerdi, hangi dilden sylerdi bilmezdik. Ama kar durulamaz bir telkindi, bizlerin iine ilerdi. Issz'n trks, Allah'n, bize gkler ve yerkre arasndaki grnen ve grnmeyen saysz kk-byk lemlerin iinden uzatt kpr. Mahkeme Heyetinin Sayn yeleri, mziin 'evrensel' olduunu bize kim sylemiti bilmiyorum. De ildi. O kadar deildi ki, Bekir, o gece Kristal Bar'da tand tek bir nota, tek bir nota molekl olsun bulamad. Bateri, bir Alman SS subay gibi emirler yadryor, elektrogitar devasa bir matkap gibi cayrdyor, keyboard hiperaktif bir tela iinde tutan tua kendini paralyordu. Sanki kullarndan vazgeen Allah, Bekir'in tand dnyann stne madeni bir tas indirmi, iek, imen, tarla faresi, koyun, kei, inek, brt bcek, yaratt tm canllar zifiri karanlkta boulmaya mahkm etmiti. Scaktan ve havaszlktan akllar balarndan giden biare insler acyla haykrr, kendilerini oradan oraya atarlarken, elektronik notalar madeni duvarlardan kvlc mlar kararak sekiyor, bedenlerine gmlyor, kvrandryordu. 'Neonlarn boduu gibi mum n, synthesiser bodu ninnimizi.' Bekir, Nabolant'Ia arpp batan Dumlupnar denizaltsnn havaszlktan boulan mrettebatn d nyordu. Sonra da, Ismet Zeki'nin akcier kanserine yakalanm babasnn hasta yatann altnda gizledii konyak ielerini. En kt gnlerini zil-zurna sarho geitiriini. Bardana yumulurker, Dumlupnar'da iki olmu olmas iin dua etti. 'Orada, barn yannda gbei ack kvranan sarho on belik Devrim ise, benim kzm deil, benim kzm ise ben Bekir deilim.' Haklyd. Salihun Devleti'nin kuruluunda oradaydm, Sayn Yarg, stanbul Eyaleti'nin de. Mziin ideoloji olduunu biliyorum. Salihun, Yunus'un ilhisiyle kuruldu, 'smi sbhan virdin mi var'. stanbul, I am horny! ile. Salihun, lemlerin nefesini dinliyordu, stanbul maherin haykrlarn. Bilirsiniz, Apokolipsos, Thanatos'un masum Eros'u yok edii. 'Allahmme inni euz bike minelhubsi velhabais!' Holo-Bekir, mrldand. Ne tuhaf! Eski Trkiye'de biz arabeskten senfoniye, ilhiden popa, trkden teknoya, yzlerce eit mziin dinleniyor olmasini da 'zenginlik' sandk, 'isteyen istediini dinler derken, hogr davetlerimizin alt nda srtan 'Uzlama Ynetimi'ni, dn kltn gremedik. Uzlama Ynetimini ve ideolojisizlikle neticelenen durumumuzu. Bellerinde tabancalan, Kristal Bar'da otururlarken, ikilerini yudumlarlarken, uzlamann son kertes inde olduklarnn farknda deillerdi. Bekir, kzn Krkuyu'ya srgne gnderirken, efik, oto-park yasad yollarla Yusuf'a tahsis ederken, Yusuf, 'aalk' dedii efik'ten silh zoruyla nafaka talep ederken, Devrim'i kurtarmak amacyla nce Trk, onlar beceremeyince Krt mafyas ile ibirlii yaparken, narkotikilere Rolex saat armaan ederken nasl bir yozlama ile uzlayor olduklarn dnmek bile istemediler. Kenan Daym'n gnahlaryla futures-trading yapt gibi, bunlar da inanlaryla futures-trading yapyorlard; futurestrading, yani dorularn uygun ortam salanncaya kadar ertelenmesi, o mutlu gne kadar ayakta kalmak uruna yanllara gz yummak, dn vermek. Ne ki, her bir dn, Kelebek Etkisi'ne gebeydi, kck zorb alklar ise kasrgalar dourdu. 10 Sarp' hafta boyunca bouna aramalarn izleyen Narkotiki Asm, nce Bekir'in hediye ettii Rolex kol saatini iaret etti, 'Hell et, abi,' dedi, sonra da 'Seni byle dolandrmak delikanlla smaz,' diye insafa geldi, 'Siz, Sarp' iki dnya bir araya gelse bulamazsnz. Yusuf Abi Cihangir'de, sen burada byle nbet tut arken, Sarp, Kmil Atik'in Levent'teki villasnda gnn gn ediyor. Satclar, mal onun ayana gtryorlar. ' 'Kmil Atik' dedii, o zamanlarn en nl gazetelerinden birinin genel yayn ynetmeniydi. Ecinsel olduu sylenirdi, ama Bekir eski Trkiye'nin bata gelen bask gruplarndan birinin de, Narkotiki'nin deyi iyle, 'ibne mafyas' olduunu o gn rendi. ok sayda iadam, sanat, televizyoncu ve basn patronundan oluan bu bask gurubu, birbirlerine olan ikram ederler, bktklar sevgililerini bir vefa borcu olarak destekl erler, moda ya da sanat dnyasnda ykselmelerine yardmc olurlard.

210

'Alan raz, satan raz,' dedi gen polis, 'Sen ne yapacaksn ki? Arada bir maraza kt oluyorsa da, aralarnda hallediyorlar, biz duymuyoruz. Duysak ne yapacaz? Adamlar yle gl ki, ileri bakann yer inden oynatrlar, hkmet drrler namussuzum! Her trl yol var LSD, kokain. Dorudan babalardan alyorlar - babalar maln en temizini bunlara saklyor. Kmil Atik, Adyamanl Krt Mehmet'le i tutuyor.' 'u dviz ii yapan Krt Mehmet? Yurtdna kat sylenmiti?! 'Ta kendisi,' dedi Narkotiki, 'Bir gider bir gelir. Memleket memleket deil ki! Nasreddin Hoca'nn trb esi. Kapda kilit, duvarlar delik! Alnma abi ama senin damat da yumurta gibi ocuk. Rahmetli Ouz, 'insanlar gerekten ecinsellik diye ayr bir ey var sanyorlar. Oysa ecinsellik yaln zca bir eylemin addr. Ve 'snfl toplum' gibi tarihsel geici bir kategoridir,' demiti, 'insanlarn birbirlerini dil, din, rk, snf ayrm gzetmeksizin sevebildikleri gibi cinsiyet ayrm gzetmeksizin de sevebilecekleri gnlerin gelebileceine inanyorum.' Bekir olanlar anlattnda kardeimi hatrlamamak mmkn deildi. u erhle ki, Sarp' kimseye k olamayacan bilecek kadar iyi tanyordum. Nitekim, daha sonra yaadklarn 'Ne olmu?' diye savunmutu, 'Mevlana da ecinseldi, Sokrat da. Ecinsellie sadece hayvanlar gibi remeyi grev edinen budalalar kar kar!' Ak renk yakkll, zekice hazrcevapl, yol-iz bilmesi, maganda elerden usanm elit ecinsell ere ila gibi geldi Sarp. Baml olmas zabtrapt altnda tutulmasn kolaylatrdndan, yeterince ve en iyi cinsten uyuturucu ve paraya bodular. Bekir, delikanlnn ailesini nihayet ziyaret ettiinde, oullarnn yks elmesinden ok memnun olduklarn da grd. Kmil Atik'in ona gazetede i verdiini sanyorlard, 'Hayrls yla evlendirmekten' bahsettiler. Bekir, ne umduu kadar kzabildi onlara ne de sevgili kzn bir eroinmanla evlendirmek dncesi tahmin ettii kadar kt geldi. Devrim'i Krkuyu'dan geri ardlar. Devrim, Bekir'in kendisini karlay biiminden affedilmi oldu unu anlad. Hatta, babasnn meseleyi biliyor olmas kendisine hakllk kazandrm gibiydi. Utanma, sul anma gibi duygular kalkt, yerlerini, sarlmas gereken bir 'yara,' bir 'doal afet' duygusuna brakt. Birka hafta sonra Sarp'n evinde benim de davet edilmediim kk bir trenle nianlandlar. Kmil Atik, gen ifte nl teknesini tahsis etti. Yanlarnda bolca eroin, Mavi Yolculua ktlar. Kmil Atik'in yat, Devlet'in nl konuklarnn da arland sper lks bir tekneydi. Kamaralarn duv arlarnda misafir ettii Trk ve yabanc erkann resimleri aslyd. Beyaz eldivenli garsonlar, gm takmlardan servis yapyorlard. Bekir, bardaki yllanm viskilere, kristal bardaklara mrenerek bakt, iktidarla ilk kez bu kadar yakndan bir araya geliyordu, iktidar ve Mehin'e lyk grd ihtiamla. Devrim'e Vakko'dan deri bavullar ald, onun nicedir elini srmedii gitarn yata kendisi tad. Haleli zm gzl kzn, Kuzeyli bir ilah kadar yakkl nianlsyla birlikte yakamozlu lk sulara yollad. Atik'in grubunun Kemer'de onlara katld n duyduunda ilerin iyi gidiyor olmasnn mutluluundan te, gururland. Devrim'in 'ne mal olduunu' bir bakta anlayan 'deneyimli' grubun kzna neler rettiklerini hi bilmedi. Aslnda hibirimiz bilmedik. O gnl erden sadece bana yazd o mektup kald, 'ikenceciler' dedii bu insanlara ne gibi bir ktlk yaptn sylemem iin yalvard mektup. 'Ikenceciler'i en tepesinde Cumhurbakan Demirel olan hiyerarik bir piramit olarak alladn syl yordu -kamarada asl resimlerden birisi Kmil Atik'in Demirel'le birlikte grld 70'li yllardan kalma bir resimdi. En dibinde de 'eroinman hatunlar gibi giyinmeye alan gecekondu kzlar' vard. Bu insanlarn hepsi onun kendisini sulu hissetmesi iin yaryorlard. 'Ancak, yine de en byk sulular piramitin tepes indekiler,' diyordu, 'Herkes herkesten sorumlu olduuna gre, byklerin eylemleri dier varlklara da yansyor olmal. Karlkl bamllmzn hepimizi sululuk damgas altnda birletiriyor olmas lzm. Hep imiz suluyuz ama yle olmuyor. Berbat bir ulus olduumuzun farknda olanlarmz az sayda. Farknda olanlar, benim gibi 'zgr' olanlar. zgrlk, hem bir onur hem de bir umutsuzluk. Sulu olup da, sululuun paras olmayanlar, suun bilincinde olmayan kle ruhlular Bu tipleri ok kskanyorum. zgrlk, sulul uun en yce cezas olan ve hibir dayana olmayan sululuk duygusu dnda her eye kar tam bir duy arszlama anlamna geliyor. Sulu olduumu biliyorum, iren derecede, dayanlmaz derecede suluyum. Olabilecek her trl cezaya arptrlmaya hazrm. Ancak, cezalardan hibiri beni sulu olmaktan kurtaramaz. nk ben cezalarn en acmaszna, zgrlk cezasna arptrlmm. Sonsuza dek ve evr ensel olarak mahkmum. Bundan aynca onur duyuyorum.' Nianlsnn Kmil Atik'in yakn arkada, Makrobank'n 'ekonomi sihirbaz' olarak bilinen Genel Md r Kerem Aydn'la sevimesini izleyen Sarp da 'Ne szlanyorsun kzm, bu bir i!' diye terslemiti, 'u herifl ere bak! Bunlarn yaptklar bizim yaptmzdan daha m saygn?' Gezi bitip, karaya ayak bastktan sonra, kayboldu, Devrim. Hayatta en sevdii insan olan Sarp'n cinsel ihanetine dayanamamt. Yusuf, ondan haber verecek birini bulmak iin geceleri arnlad. efik'le Bekir, kt hretli barlardan kmadlar. Bu defa iportac Adil bile nerede olduu bilmiyordu. Alt hafta kadar sonra Narkotiki Asm izini Kemer'de buldu. 'Ycel isimli eski bir kaaknn gezi teknesinde yabanc turistlere hosteslik yapyordu. Bekir'e sylemeye gnl elvermedii iin efik'i kenara ekti, 'Kt yola dt syleniyor, Bakanm,' dedi, 'Nafakasn o yolla kanyormu.' Bekir, ald rvetin hakkn verdii iin 'drst ocuk' dedii Asm'in kardeine yeni yapt inaatn boya ilerini vermeyi kararlatrd.

211

Bekir'in, Kemer'e gidip Devrim'i bulduunda olanlar anlatmtm, Sayn Yarg. Geri getirdiinde bir sre bende kalmak istedi. Mjgn'la Bekir'i ok yorduunu, annesinin tatile kmas gerektiini sylyordu. Sevinerek kabul ettim. Uyuturucu Bamllk Merkezi'nin tavsiye ettii bir psikiyatristten randevu aldm. Birl ikte gitmeye baladk. Doktor, Devrim'e anti-depresyon tedavisi uygulamaya balad. Durumunun sandmz kadar kt olmadn, kurtulacan sylyordu. Gayretli, iyi niyetli bir adamd. Aramzda iyi bir iliki olum utu. Ta ki, bir gn stanbul Belediyesi'nde altn syledii mhendis arkada bizi muayenehanesinden kovuncaya kadar. Psikiyatristin de ecinsel olduunu, sevgilisinin Devrim'i kskandn bylece rendik. akaya vurmaya altk, bol bol gldk ama Devrim'in umutlarndan bir tanesinin daha yklmasna engel olamadk. Bu olaydan bir iki gn sonra kendisine koka kola almak iin apartmann karsndaki bakkala indi. Yanna antasn bile almad iin phelenmemitim, ama geri gelmedi, iki gn sonra bulduumda yara bere iindeydi. Kimi kabuk tutmu, kimi taze kanayan yzlerce yara. Belli ki, birden fazla saldrya uramt. Dvmler, sakatlamlar, isimler takmlar, nesi var nesi yok elinden almlar, bir Lnetli gibi yar plak lsn diye metropolmzn arka sokaklarna ylece brakmlard. Bulunduunda konumam, bana gel enlerin ayrdna varamyor olmasn da umursamamt. Balangta beni de tanmad. Yzme dik dik bakt, 'Revolucion! diye birini hi duydunuz mu, siz?' diye hrlad, 'Var m, ihtill! isminde bir tandnz? Bu isimde birinden ne beklenir? Sylesenize!' ok atei vard. Szckler erhem erhem dudaklarndan kaynar gibi frlam, buharlamlard. 'Rad ilsa bit Leninistom' demitim ben de, Radilsa bit Leninistom, Rusa, 'Leninist olmak iin domu,' demek. Sovyetler Birliinde bu temenniden retilmi kz isimleri vard. Roblen mesel. Ya ismin, 'ayanc olmak iin domu', ayod, olsayd? Otur kalk kret!' Gerisini biliyorsunuz. Akln elmek, dikkatini uyuturucunun olmad bir dnyaya evirmekti niyetim. imdi, buradan bakt mda, gryorum ki, 'isim, varolu demektir. Varolu, isim ile e tutulan bir soyutlama ve sembolletirme ile mmkndr, ismi olmayan hibir ey var olamaz. Var olmayan hibir eyin ismi yoktur' saptamasndan yola kmm. Uyuturucunun, eroinin, adn anmazsam, Wernicke'sinden decektir diye umuyordum. Tpk, Beytl-lahm'n, Eflak-Bodan'n dt gibi der. Ama tekrarlayp durursanz, krk kere deli dediiniz adamn deli olmas durumu meydana gelir ki, bu zendirmedir, insanlar iyiye de zendirebilirsiniz ktye de. islm adabnda ktnn gizlenir, konuulmaz olmasnn, aktan aa ilenmi sular, bir deil iki su kabul edilmesinin nedeni budur. Buna karn ona bilimden, mantktan bahsedip durursam dnyasn monadlardan, aklardan oluan yeni bir kinat tasavvuru ile deitirebilirim -diye umdum. Nerede atladm, biliyor musunuz, Sayn Yarg? Zamanlamada atladm! ok ge kalmtm! ok ge kalmtk! Bakmsz bir otelin beinci katnda, pis, kk odann hemen tamamn kaplam olan ift kiilik yat akta, kollar iki yana ak, aprazlamasna yatyordu. zerinde her zamanki siyah kotu, siyah tirt, bilekler inde ve boynunda deri sicimlere dizili siyah boncuklan vard. Ba omzuna devrilmiti. Kehribar prltl gr siyah salar, yzn kapatmt. Yz grlmyordu. Enjektr, yatan dna uzanan sol koluna saplanm kalmt, inenin girdii yer mosmordu. Yerde bana yazmaya balad ama bitiremedii bir mektup vard. lm hep zledim! Neden biliyor musun? Yaamn en byk korkusu olduu iin. Bu korkuyla genken, gl ve enerji doluyken yzlemek istedim. Hayata onursuzca aslmak, lm tarafndan aal anmak istemiyorum, svireli doksanlklar gibi kokumu, titrek ve aresiz teslim olmak istemiyorum. Ben, bir Trkiyeli gibi yaamn doruundayken diri diri lmek istiyorum. Hzl yaa, gen l, cesedin yakkl olsun! Yeah!

212

THE LKE (Silhl Sivil Toplum rgtleri) POSTMODERN FAZM 1 Mafya, Devrim'i lmnden sonra da rahat brakmad. nce ondan kalanlar gmebilmek iin hara verdik, sonra da ruhunu uurlayabilmek iin. Triadlar henz gayrimenkul ilerine girmemilerdi, belki de mezar rantlarnn farknda deillerdi. lm piyasasnn tek hakimi, stanbul Cenaze Mafyasyd. Fiyatlara ve kimin nereye gmleceine onlar karar ver iyorlard. Devrim'i Selvili Mezarla kabul ettirebilmek iin - Mjgn srarla yle istemiti - araya ricaclar koymak gerekti. efik, Belediye Bakanna syledi, Bakan devreye girdi. Kesin yetkilerle donatlm olduu anlalan Mezarlk Mdr, Bakan'n hatrn knamayacan, kimsesiz mezarlardan birisini boaltacan, Devrim'e -o, 'Sevgili Kzmza' diyordu- yer aacan syledi. Ama adam byk risk alyordu ve kabirin metr ekare fiyat bin iki yz Amerikan Dolarndan az olmayacakt. Bekir'in 'Bin iki yz dolara ben en alasndan drt metrekare inaat yaparm!' itirazn boynunu bkerek karlad, 'Haklsn hemerim! stersen gtr cenazeni memleketine gm!' Mjgn, 'Krkuyu'da yavrumun dirisine sahip kmadlar, lsne mi sahip kacaklar!' diye kendisini yerden yere att. Bin dolara anlatlar. Sra ruhunu uurlamaya geldi. Burada pazarlk daha da etin oldu, nk polisle ibirlii yapan Haber Mafyas, Devrim'in cesedini o pis otel odasnda, kolundan sarkan enjektryle uzun uzun grntlemi, kendi canna kydn 'Bakalm, Devrim'in cenazesini hangi yrekli imam kyacak?' kinayesi ile noktalayarak duyurmutu, 'Bildiiniz gibi sevgili izleyiciler, Mslmanlkta intihar edenin cenaze namaz klnmamaktadr.' lk bakta laik televizyoncularn gerici Mslmanlara olaan satamas gibi duran bu k, cenaze namazn hatr iin klacak bir imam bulmay mesele haline getirince -Diyanet'e bal hocalar Haber Mafyas ndan lesiye korkuyorlard!- Cenaze Mafyasndan bir kez daha ricac olundu. Selvili Mezarlk Mdr, 'bizim arkadalar' dedii kiilik bir hocalar heyeti temin etti. Hocalar, defin trenini ve izleyen duay icra etmekle kalmayp, Devrim Kuran'n lm tarihini bilgisayarlarna kaydettiler. Sonraki yllarda, kzn lm yldnm nden tam bir hafta nce, Mjgn' arayarak mevlit ve hatim duas iin gelecekleri saati tebli ediyorlard. Bu arada Devrim elbirlii ile yeniden oluturuldu. Kz gmt ama yaayanlarn karlarna en uygun biimde ekillendirebilecekleri 'ans' vard. Cenaze Mafyas Mezar Yapmclar Bekir'e mermer rnekl eri gsterirlerken, Haber Mafyas, kzn olaanst gzellikteki cesedinden en az gnlk haber malzem esi kacam fark etti. Takm elbiseleri iindeki Bekir'in bir reklm yldz kadar yakkl olmas trajik olaya ayn bir grsel boyut getirdi. Prodksiyon Mdr'nn, 'ite size cretsiz konu mankeni! Daha ne bekliyorsunuz?' uyarsyla koutular. Benim 'arsz,' kendilerinin 'profesyonel' dedikleri bir tavrla, mikrofonu Bekir'in azna dayadlar, 'Bize duygularnz anlatr msnz?' 'Benim kzm Devrim ok onurlu bir kzd,' dedi Bekir, 'Uyuturucuya yenik dmektense kendi canm kendi eliyle almay tercih etti. Ona Selvili Mezarlkta Ta Mahal gibi bir kabir yaptracam!' Gzyalarna bouldu, 'Onun kadar gzel bir insana ancak Ta Mahal yakr!' Yaklak bir hafta sreyle Devrim'in altn vuruunu artrmak zere Bekir'in altn kravat inesinden alan TV kameras, Emmiolumun slak kirpiklerinde odaklat. 'Onun kadar gzel bir insana ancak Ta Mahal yakr!' 'Onun kadar gzel bir insana ancak Ta Mahal yakr!' 'Onun kadar gzel bir insana ancak Ta Mahal yakr!' Bekir'in yal gzlerini Devrim'in ocukluk resimleri izledi. Birbirlerine geen resimler, Mjgn, 'Kzmz yaasayd byk bir sanat olacakt! ok gzel gitar alard!' dedii iin Rodrigo'nun gitar konertosu eli inde sunuldu. Arkadalarn televizyonda gren ileri Koleji rencileri Devrim'i son ikametghna alklarla uurlarl arken, mezarn krmz karanfillerle rttler. Akter Pasaj 'nn mdavimleri, Devrim'in ansna 'onun en sevd ii yer' olduu sylenen Kzkulesinde konser verdiler. 'Uyuturucu Dosyas' isimli 'Haber Program'n grnt ledii konserde, Devrim'in arkadalar Mjgn' bakeye oturtmulard. Mjgn, ban dizine koymu uyuklayan Merve'nin salarn okuyordu. Programn bilimsel blmnde yzleri karartlm gen bamllar, eroini kendilerine nasl enjekte ettiklerini ayrntlaryla gsterirken, Birgen Cebi, velileri uyuturucu konus unda duyarl olmaya davet etti. Ama Sarp. Sarp, ortada yoktu. Ne televizyon ne de gazete haberlerinde ismi geti. Kmil Atik, bizzat devreye girmi, Sarp'a ilikin haberleri bltenlerden kartmt. 2

213

Mahkeme Heyetinin Sayn yeleri, o zamanlar kuantum mekaniinin Potinba Hipotezini bilmiyordum, ama olaylarn temel olarak nitelendirebileceimiz bir nedeninin olmadn, nedenlerden birinin dierlerinden daha temel olmadnn farkndaydm. Devrim'in lmnn birbirleriyle rl nedenlerin dev ingen a olduunu bizzat yaayarak grmtm. Sarp'n nihilizminin bu nedenlerden sadece birisi olduunu bildiim iin delikanlnn Devrim'in hayatndaki rolnn sakl kalmasn mesele etmedim. Krkuyu'dan, leri Koleji'ne kadar sakl kalan o kadar ok olgu, o kadar ok neden vard ki, Sarp'n ne karlmas hakszlk bile saylabilirdi. Kmil Atik'in medyaya mdahalesini bu bakmdan nemsemedim. Ama Kmil Atik, bana bir eyi retti: Olaylarn aslnda namevcut temel nedeni konusunda insanlarn nasl yanltlp, ynlendirilebileceklerini! Bakn, Cumhuriyet Maarifi, bizi 'Hayatta en hakiki mrid ilimdir' dorultusunda eitirken, positivizmin gerei olarak dorusal neden-sonu ilikilerinde younlamt. Sistem, 'unu yle etkilersen, bu sonucu alrsn' eklindeki Kartezyen dnya grn ylesine byk baaryla dayatmt ki, 'Osmanl imparatorluu neden batt?' gibi canhra bir soruyu, 'Padiahlar zevk sefa lemine daldlar da ondan' diye fevkalade ind irgemeci bir neden ileri srerek mkemmelen cevaplyabiliyorduk. Ya da, ekonomik geri kalmlmz 'Msl man olmamz'la ya da, sosyal gvenlik sisteminin batyor olmasn 'emeklilik yayla' aklayp bitirebiliyorduk. Sayn Yarg, namevcut bir temel neden fikri tartmasz biimde kabul grdnde i hangi nedenin temel, hangisinin temel olmadnn tespitine geliyor ki, bu tespit, politik bir tespit ve tespiti yapanlarn karl ar dorultusunda ekilleniyor - Mj-gn'n Devrim'in bana gelenlerin temel nedeni olarak Bekir'in ikisini, Bekir'in, Sarp'n sorumsuzluunu, Yusuf'un kapitalizmi gstermi olmalar gibi nispeten kk, ya da Kmil Atik'in-ki gibi ok byk karlar. Evet, Kmil Atik'in kan ok bykt. Hatta belki de Devrim'in lmnden en ok etkilenen Kmil Atik olacakt, nk o dnem Trkiye elektrik datm zelletirme ihalelerinin yapld dnemdi ve Atik'in Genel Yayn Ynetmenliini yapt gazetenin Holding'i, Marmara Blgesi datmna talipti. Holding sahipleri, kend ilerini byle bir dnemde stelik uyuturucu balantl cinsel tercihleri ile aibe altnda brakacak bir yneticiyi kaldramazlard. Atik, gazete ve televizyon haber bltenlerinden Sarp'a ilikin satrlar silerken, Holding'in yz milyon dolarn gzetmiti. Kan koca Ongun'larn, oullarna byk iyilik yapan Kmil Atik'in ellerine nasl sarldklarn grebiliy ordum. Tpk, Holding sahiplerinin bu ok baanl Genel Yayn Ynetmenlerinin ellerine sarldklar, onu plak etlerle, emrine tahsis ettikleri zel uakla taltif ettiklerini grebildiim gibi grebiliyordum. Hak etmediini sylemek mmkn deildi, nk adam, 'Trkiye'nin enerji sorununun' temel nedeninin 'datmn devletin elinde olmas' olduu eklindeki kampanyay basn, televizyon, niversiteler ve aydnlar arasnda fevkalade baaryla koordine etmi, Holding'in lke retiminin bir byk parasna daha el koymasn salamt. Sayn Yarg, dorusal mantn temel neden safsatas, eski Trkiye'nin faistlemesinde ve paral anmasnn rasyoneli oldu 3 Afazik olduumuzu, her eyin uar gibi cereyan ettii, hibir eyi yakalayamadmz bir byk karm aa, bir byk konfzyonel boluk, aknlk iinde bitap dm ninsanlar hviyetinde olduumuzu biliy orsunuz.. Yeni Dnya Dzeninin, KUTSAL KOALSYON'unuzun ilkelerinden anlam karmamz o denli ya amsal, bizler yle masumduk ki, maduriyetimizi aklayan her bir sylemin peinden gitmemiz kanlm azd. Sylem, ne kadar kesin, ne kadar basit ve indirgemeci ise, o kadar inandrc, o kadar rahatlatcyd. Bizler byk sz dinleyen ninsanlardk, yeterince otoriteyle sylenen her eyi derhal uygulamaya artl anmtk. Sorunlarmzn temel nedeninin irtica olduu mu sylendi, mam Hatip okullarn annda kapaty orduk. Kltrszlmzn temel nedeni, yabanc dil bilmemek mi, anaokullarna ngilizce dersleri koyuy orduk, hemen. Krt sorununun temel nedeni, demokratik haklarn yetersizlii mi, af kanunu karyorduk, derhal. Devlet Demir Yollarnn kr yapmamasnn temel nedeni, alanlarnn maalarn devletten almalar m, zel sermayeye satyorduk. Ama dnya siyah-beyaz deildi ki! Dr. Evangelista'nn toplumumuzda baskn olan anaclkla aklad masumiyetimizi engin karlar dorultusunda ynlendiren 'us'lanm bireylerin belirmesi uzun srmedi. Bal angta ailelerimizin kara-koyunlar gibi grdmz, hatta ninsanln kadim deerlerinden sapyor olmal arndan utandmz Mustafa, efik gibi bu insanlar, eyrek yzyldan daha az zamanda bireyselliklerini gur urla tar, gncele tutunuyor olmaktaki baanlarn yzmze tkrr olmulard. Balang noktalar hemen hepsinin ayn idi: Toplumun iinde bulunduu karmaann temel nedeninin saptanmas. Saptadklar temel nedenin ne matematiksel ne de bilimsel doruluk teorilerine gre doru/ yanl ya da geerli/geersiz olduunun kantlanmas gerei yoktu. Kantlama talep eden de yoktu. Belirled ikleri gndemlerin lkenin sahici sorunlarn yanstp yanstmadn dnemiyorduk bile. Bize ne yaplmas gerektiini syleyenlerin yanlyor olmalarndan -Dr. Evangelista'nn dedii gibi, 'Kaptan kknn bo olm asndan'- ylesine korkuyorduk ki, onlar gndemi belirtiyorlard ve bizler bala kouan arlar gibi, onlarn

214

gndemlerini oaltmaya kouyorduk. Olas itirazlar, 'Oturun oturduunuz yerde, gemiyi sallamayn!' komut unun altnda eziliyor, snyordu. Peinden gittiklerimizin ulusal deil, oligarik gndemler olduuna, biz'den olduklarn, bizim olduunu sandmz 'us'lanm insanlanmzm biz'i gzden karttklarna aymamz iin 2000'leri amamz gerekti. Aslnda, irket, cemaat, airet, tarikat, holding, dernek, vakf, sendika, sivil toplum kurulutan, meslek odalar eklinde rgtlenen, lkenin temel sorunlarn kendilerince dile getiren bask gruplar 70'Ierde bile vard. Muhalefeti, iktidara dnmediklerini dndrtmek suretiyle toplam baary arttran vazgeilmez bir unsur olarak grdmz o yllarda bu bask gruplarn alklyorduk. Ama sonra adna serbest piyasa ekon omisi denilen o me'um yara start verildi. Sanki oralarda bir yerlerde talana ak bir hazine varm, start tabancasnn patlamasyla birlikte koca bir ulus eit artlarda koacak, yamadan paymza deni alacak, SALKUN'a duhul etmemizi salayacak HFS puanlarna kavuacakmz gibi bir durum yaratld. Ne tuhaf! Osmanlnn geride kaldn, yamalamann serbest olduu telkin edilen hazinenin bir baka ulusun birikimi deil, birbirimizin cebi olduunu anlamam olmamz, ne tuhaf! Ama belki de deil, nk biz ninsanlar, mtevaz harlklarmz devlet anamzda toplarken, onun ocuklarn eit lde sevdiinden, eit lde gzeteceinden, btnn esenlii iin harcayacandan hibir kuku duymazdk. Oysa, kapdaki milenyuma hrmeten 'neo' neki ile onurlandrlan 'faizm' yerlemekteydi. Sayn yarg, postmodern faizm ortamnda ananzla bile kader birlii yapamyorsunuz. Her ey satl a karlm oluyor nk. Satlk olmayan hibir deer, hibir inan, hibir ilke kalmam oluyor. Kendinizi kaldrmlarn, ormanlarn, tarihin, ilahiyatn, havann, suyun, tecrbenin, sanatn, bilginin, ideolojinin, onurun, bir toplumu toparlayan her eyin, kim daha ok verirse onda kald bir mzayedede buluyorsunuz. Ve bir de bakyorsunuz ki, alanlar ve satanlar, ninsanlktan kurtulmay, bireylemeyi baarabilmi zkardeleriniz. Eski Trkiye'de, kendilerini douran, besleyen, koruyan Anne/Devlet'e kar amansz sava aanlard, zkardelerimiz. YCE KOALSYON'un bilimsel etiini arkalarna almlar, 'salkl bir ninsan/ocuun kendisini anne/devletin kurallarndan kurtarmas gerekir' diyorlard. Trkiye insannn bireysellemesi, kiinin kendisini ninsan/ocuk dnemindeki tek referans kiisi olan anne/devletten ayrtrmas, anne/devleti snrl amas, anne/devletten farkl olduunu alglamas ile mmkndr. Bylece, anne/devletin inisiyatifi kaybolurken, yaratma iradesi ve hkmranlk hakk bireylerin eline geecektir.' Kukusuz, haklydlar. Ne ki, geri kalanlarmz, afazik'tik. Geri kalanlarmzn 'birey' kelimesi zerinde mutabakat olmad gibi, mutabakatmz olmadna dair bilgimiz bile yoktu. 1990'larn balarnda, her yedi yzmzden sadece birimiz meslek sahibiydik. Eski Trkiye Cumhuriy eti Maarifi, yedi yz gencimizden sadece bir tanesine kendi ekmeini kazanabilecek beceriyi vermeyi baar abilmiti. Bu durumun telmihi, anne/devletin retimden ekilmesinin ocuklarnn sokakta kalmasyla sonul anaca olmalyd. Ama gndeme bile gelmedi. lkenin bir Madurlar Cumhuriyeti olmasnn temel nedeninin anne/devletin basknl, 'zgrlkleri kstlamak suretiyle bireysellemeye izin vermemesi' olduu, 90'l yllarn en popler sylemi olmaya devam etti. KOALSYON uzmanlar iyi bilirler; bireyin, oca, memleketi brakp gitmeye, ufka yelken amaya duyduu zlem ile doa/annenin dlyatana dnme arzusu her zaman atmtr. Eski Trkiye istisna de ildi, orada da yle oldu. Anne/devletten kurtulmak isteyen 'us'lanm kardelerimiz, onsuz yapamadlar. Byl ece anne/devletin kendisinden kurtulmak isteyen ocuklar tarafndan ehvetle dzld uzun bir ensesi dnemine girildi. Anne/devletin tahakkmnden kurtulmak, zgrlemek ve 'daha ok demokrasi' iin mc adele verdiklerini syleyen bask gruplar, ellerini onun alvarndan ekmediler. Tersine, anne/devletin maddi manevi btn zenginliklerini, anne/devletle sorunlar olmayan ninsanlarn onun emanetine braktklar birik imlerini yamalamak zere birbirlerini yediler. Her birisinin amac aynyd: Anne/Devlet mekanizmasn ksa bir sre iin ele geirmek ve hkmeti kendilerine ninsanlarn ve dier bask gruplarnn srtndan kar salayacak kararnameler kartmaya zorl amak. Bu amala hemen hepsi birer ikier gazete, birer ikier televizyon edinmilerdi. En marjinal olanlarnn radyolar vard, oligarik gndemlerini bu araclar vastasyla dayattlar. Kolay i deildi, ama sadece aralar ndaki rekabet kran krana olduu iin deil, afazik ninsanlanmza laf anlatmann da kolay olmad iin. Mensup olduu grubun karn bir tilki uyankl ile kollayan, azn at zaman sokaktaki herhangi bir ninsandan ayrt edilemeyecek ekilde konuan Kmil Atik gibilerini bulmak hibir bask gurubu iin kolay deildi. zel uaklarla, SALHUN'un bile dnemeyecei yaam biimleriyle taltif edilmeleri de kanlm azd, kendilerini bu yaam biimlerine uygun ve lyk grmeleri de. Anne/Devlet'e egemen olma operasyonu, yirminci yzyln son eyreinde balad, son on yla girm eden tamamland. 90'larda lke fiilen bask gruplar tarafndan ynetiliyordu. Bask gruplar, kendilerinden olmayan, bu sapk ensest srecinde yer almaktan kananlara hayat hakk tanmyorlard. Buna karn, yama dzeninin srdrlebilmesi iin 'istikrar' artt. Kendilerini birbirlerinden korumak iin dzene benzer bir ey kurmak zorunluunu hissettiler. Ne yasal ne de ahlki ilkeleri olan dn klt byle ortaya kt. dn Klt, sendikalarn 'asgari cret'ten, reticilerin 'asgari kazan'tan, maliyenin 'asgari vergi'den, iverenlerin 'asgari mesai'den, niversitelerin 'asgari eitim'den, adliyenin 'asgari adalet'ten, polisin 'asgari gvenlik'ten, hastanelerin 'asgari bakm'dan, meslek odalarnn 'asgari hizmet'ten dn vermeden yaayak

215

almalarn imknsz klan dzenlemedir. dn Klt, ok ksa bir zamanda hayatn kltrel, entelektel, san atsal tm alanlarn da ele geirdi. Trkiye'nin maddi, manevi arivleri Oligarinin sandklarn doldururken, herkesin herkese dn verdii, herkesin herkesle pazarlk ettii, herkesin herkesle bir noktada uzlat dz enleme giderek daha ve daha derine kk sald. 2000 ylndayd, zamann Devlet Bakan Sleyman Demirel'i rahmetli annem gibi grmeye balam tm. Sanki byk bir masann banda ailecek yemek yiyorduk ve merhum Imran Kadzade, hepimizi, inanlar, ilkeleri, ama, hedef ve karlar itibariyle uzlamaz eliki iinde olmalar gereken Osman Amca'y, Devrim'i, Bekir'i, Mjgn', Ouz'u, beni, idare ediyordu - hr kmasn diye. Hibirimizden yana tavr almy ordu, hibirimize kar tavr koymuyordu. Anneydi, ne denli kt olursa olsun ocuunu severdi. Durumu idare ediyordu, hr kmasn diye. Hr kmasn. Btn mesele buydu. Hr kmasn. hracatlar alard, Anne/Devlet, Eximbank'n kayn aklarn artrma karar alrd. Hr kmasn. Tarm kesimi alard, Anne/Devlet, kredi borlarn ertelerdi Toprak Mahsulleri Ofisinin, Tarm Kredi Kooperatiflerinin, Ziraat Bankasnn srtndan. Hr kmasn. KOB'ler alard, Anne/Devlet, temerrt faizlerini yzde doksandan yzde yirmi bee drrd - Halk Bankasnn srtndan. Hr kmasn. Bankalar alard, Anne/Devlet, 279. Maddeyi kaldrrd - Hazine'nin srtndan. Bu defa da onlar szlanlard, 'Ya biz ne yapacaz?' Anne/Devlet, masann altndan ayaklarn drterdi, 'Biraz idare edin, sizin iin de bir eyler dnrz. imdi hr kmasn.' Sayn Yarg, Postmodern Faizmin tek bir ilkesi vard: Hi kimsenin, hibir bask grubunun gelece inin gvende olmamas ilkesi. Bu nedenledir ki, her grup ve her birey, btn eski Trkiye, hepimiz, gnbirlik yayorduk. Hi bir eyin izini srmyor, hibir eyin sonrasn dnmyorduk. Dn yaptklarmz, bize yap lanlar annda unutuyor, o gnk karmz neyi icap ettiriyorsa yle hareket ediyorduk. Hangimiz Anne/ Devlet zerinde daha iyi bask kurarsak, hangimiz daha iyi dalavere yapar, daha iyi yalvarr, rvet, dn verir, ihanet, tehdit eder, kazk atar, ibirlii yaparsak, o kazanyordu. Bir ahlksz isavat, kamufle etmek, alaklkta uzlamay 'istikrardr' diye alalamak grevini medya stlendi. Medya, dnce zgrl, Ramazan'n mbareklii, Silhl Kuvvetlerin vazgeilmezlii gibi asgari mterekleri ieren 'lml siyaset'e reva verir, toplumsal asabiyeti yattrrken, dn vermeyenlerin zerine hm gibi indi. Uzlamann herkesin leyhine olduunu savunurken, ilkelerinden dn vermeyenleri 'ar ular' olarak mahkm etti. Uzlamann sonu olmadn, asgarinin asgarisinin olamayacan savunanlar fanatizmle, vatana ihanetle sulad. Adna 'lmllk' dedii her koulda uzlama ilkesizlik ilkesini 'erdem' iln etti. Saylar haklarn, istatistikleri dorularn, oylar ilkelerin, poplariteyi ahlkn kantlar olarak kulland. Oligarinin SALKUN'u kskandran yaam biimini -o yllarda Byk Britanya Prensesi Margaret'i bile arl ayabilecek kvama gelmilerdi- lkedeki iyilemenin, KOALSYON YOLU'na kabulnn gstergesi olarak sundu. En popler meslek, 'Halkla ilikiler,' en popler haslet, 'hogr' oldu. Toplumcular bireycileri, milliy etiler mmetileri, liberaller cumhuriyetileri, legaller illegalleri ho grdler. Kendi aralarnda Madurlar dorudan tehdit etmemesine zen gsterdikleri protokollar yaptlar. Anne/Devlet'in smrlebilirlik potansiy elinin azalmamas iin gl klnmas artt, itahlarn kh PKK, kh d dmanlar perdesi altnda sakladlar, ideolojilerini Anne/Devlet'i zenginletirmek dorultusunda yonttular, birbirlerine uyum salayacak ekilde yeniden tertiplediler. Uzlama hkmetleri kuruldu. Bask gruplar, art arda kurulan bu uzlama hk metlerini vargleriyle desteklediler. Desteklerini politikaclara devlet ilerinde fiilen yardm etmek boyutlar na vardrdlar. 2000'li yllarn balarnda Anne/Devlet'e para bulan, bor veren, bor verilmesini salayan Oligariydi. Oligari, ekonomi, maliye, dileri gibi temel alanlarda yetitirdii uzmanlarn hkmetlerin emrine vererek karlarn salama almaya alt. Bu insanlar, medya aracl ile ya da dolaysz olarak hkmetleri ynl endirmeye koyuldular. Hibir bask grubu yoktu ki, ekonomiyi hkmetin bakanlarndan daha iyi bilmesin, hibir bask grubu yoktu ki, brokrasiyle, polisle i ie alyor olmasn. Oligari, hkmet byklerinin tm iae-ibade masraflarn da cmerte karlyor, Cumhurbakanlarn SALKUN'a lyk yatlarnda gezmelere bile karyordu. Zaman iinde, baarl bir iadam devletin herhangi bir bakanndan daha gvenilir, daha saygn grld. Sayn Yarg, arzu edilen, ensestin istikrar ve meruiyet iinde ilelebed mutlu srmesiydi, ama mmkn olmad. 2010 civarndayd, esas itibariyle ninsanlardan ibaret olan Madurlarn basit, dorusal, ilk elere olan talepleri Anne/Devlet-Oligari ittifakn adamakll rahatsz edici boyutlara vard. Yaamsal oldukl arn iddia ettikleri sorunlarna kesin ve kalc zmler talep eden milyonlar seslerini ykseltiyorlard. Postmodern faizmin srmesinin tek bir eyin salam, kesin ve kafi kalmamasna bal olduu mal munuzdur. Postmodern faizmde her ey, akc, esnek, kararsz ve yaklak kalmak zorundadr. Eski Trk iye Oligarisi, yaayakalmak iin kendi iinde de saakl olmaya mecburdu. Nitekim, o yllara kadar evrem izdeki her ey ak halindeydi. Herkes her an kimlik deitiriyordu. Kesinlik yoktu, snr yoktu. Tm ayrmlar saaklyd.

216

Sayn Yarg, tm ayrmlar saakl olunca tarih de saakl oluyor. Tarih de bir asrdan dierine sram yor. Anne/Devlet-Oligari ensestinin en ehvetli, en baskc olduu yllarda bile, Anne/Devlet'ten umudunu kesen, Anne/Devlet'in nfusundan kan Madurlar vard. Avrupa Birlii'nde yerleik kardelerimiz, daha o zamandan, geride braktklaryla 'siz-biz' terimlerinde konuur olmulard. Kaytsz Ekonominin Mcahitleri, KEM'ler, Anne/Devlet'e zrnk koklatmamaya kararlydlar. Toplam cirolar, Anne/Devlet'e dedikleri verginin birka yzbin katyd. Yz binlerce alan, Anne/ Devlet'in 'zamparasna peke ektiine' inandklar sosyal gvenlik kurumlarn ellerinin tersleriyle itmi, kendi zel sigorta kurulularna ve hastanelere ynelmilerdi. Anne/Devlet'te hibir kayd olmayan iverenl erle almay yeliyorlard. Hak arama ilerini, nsan Haklar Sivil Toplum rgtleri devralmt, infazlar, Sivil Toplum eteleri tar afndan gerekletiriliyordu. Cezaevleri epey bir sredir fiilen zelletirilmilerdi, asayi bizzat mahkmlar tarafndan salanyordu. Tevhidi Tedrisat Kanunu defalarca delinmi, eitim, Anne/Devlet'in denetiminden hemen tamamiyle kmt, zel niversiteler, zel yuvalar, zel ilkretim kurumlar, zel amalar iin bir eyler kurguluyorlard. 'Devlet' kavramnn iinin hzla boald akt. Oligarinin bu gelimelere cevab, evlerinin etrafn evirmek, Madurlarn yerleim blgelerinin ok uzana naklettikleri sitelerinin kaplarna zel gvenlik elemanlarn dikmek, dikenli tellere cereyan vermek oldu. Kendilerine zel bayraklar yaptrp, evlerinin nlerine diktikleri gnderlere ekenler bile vard. Sokakl arda yrmyor, genleri dinlemiyor, metropollerin arka sokaklarnda LANETLLER gibi kvrlm yatan ces etleri grmyorlard. Ulusal Medya'dan izledikleri kendilerinin kendilerine dair oluturduktan haberlerdi, ulusl araras Medya'dan izledikleri ise kendilerinin kendilerine dair verdikleri haberler. Sanat, edebiyat, mzik SALKUN'un merkezlerinden ithal ediliyordu. Giyim kuamlar, Saliklerin KOALSYON CHAZI'n aratmy ordu. ocuklarn bile yurtdnda dourur olmulard, vize problemleri yoktu. Kzl Kralie'yi, bencil geni, grudger kularn, molekler dzeyde ideolojilerin olmadn dndn zde fena bir hayat olmad gibi, KOALSYON etii dorultusunda savunulamaz bir yaam biimi deildi. Buna karn, srdrlemedi. Salihun Devleti'nin kurulmasndan bir yl kadar nce, 2011'de, retimden tam amen ekilmi, KEM'lerin de yz evirmi olduu Anne/Devlet, Oligariye olan borlarn deyemez hale geldiini resmen aklad, konkardato ilan etti. Yirmi drt saat iinde, tm alacakllar Anne/Devlet'in bana tler. Tek bir gece iinde, elektrik bir daha gelmemek zere gitti. Ardndan doal gaz kestiler, sonra da petrol. Tatlar durdu, telefonlar sustu. Frnlar ekmek karamaz, pompalar su basamaz oldu. lkemiz ded iimiz devasa mekanizmann gacur gucur sesler kardn, sonra da tamamen durduunu grdk. nanam adk! Her eyin tek bir merkezden emir alyormuasna bir anda durduuna inanamadk! Mflis Anne/Devl et'in yerini zaten Oligarinin alm olduunu, i leminin bu akll, eitimli insanlarnn hi deilse kendi fabr ikalarnn durmasna izin vermeyeceklerini sanyorduk. Byk holdingler ynetim kurullarn toplayacaklar, duruma mdahale edecekler, bir aresini bulacaklard, yle sanyorduk. Meer daha 2000 ylnda, Oligariye ait ekonomik birimlerin yarsndan fazlas retimi durdurmu, yzyl ncesinin, 1800'lerin, Galata bankerleri gibi faiz -ya da repo- gelirleriyle yayorlarm. Meer bu oran, izleyen yllarda -KOALSYON YOLU'na girmi olan sizlerin hemen her eyi bizim Oligariden daha kaliteli ve ucuz rettiinizin kullanmla sabit olduu yll arda- yzde doksanlara ykselmi. Meer, lkemizde retildiini sandmz rnlerin hemen hepsi aslnda ithalmi, retim birimleri sizlere satlmm. Meer, ie suyunu sizin pazarlama departmanlarnzn karar yla iiyor, Amasya elmasn KOALSYON'un Karadeniz plantasyonlarndan temin ediyormuuz. Liberya'nn petrol kuyularnn yannda benzinsizlikten terk edilmi otomobillerini 1900'l yllarda grm tk. Fildii sahillerinin balk kaynayan kylarnda protein yoksunluundan karn iik ocuklar da grmtk. Buna karn, ata yadigar yourdumuzun kaplarnda beliren yabanc markalar da alglaya-mad ydk, elmalarn zerindeki yuvarlak etiketleri de. Carrefour, Metro, Printemps geni, ferah ve kt. Yaptklar nn retim deil, Madurlarn mercimeini Madurlara geri satmaktan ibaret olduunu alglayamadk Topt anc piyasasn da ele geirmilerdi. Bilemedik. Afaziktik. Anlyorsunuz deil mi? Anne/Devletin Oligariye k olup sokaa att ocuklarnn Wernicke alanl ar dejenere olmutu. /Madurlarn kodlama sistemleri onlarca yl sren elikili mesajlarla ya altst edilmi ya da olumalar bsbtn engellenmiti. Beyinler formatlyamyorlard. Ekolali aamasndaki bebekler gibi olduumuzu biliyorsunuz. Oligari, YCE KOALSYON'la btnleebilmek iin edindii yabanc dil becerisini anadilimizde de uygulamaya koyduunda bilmediimiz bu ses kmelerini anlaml kelimeler deil de grlt gibi alglyor, zerinde dnmyorduk. ie suyunun etiket isminin 'Hayat' olduunu sandmz iin yan nda beliren 'Danone' szcn 'dannn' gibi bir konuma kusuru olarak alglyor, glyorduk. Elmann yuvarlak etiketindeki 'Dole' szcn basm hatas sanyor, hogryorduk. Bir sre sonra fark etmeden tekrarlar, taklit eder de olmutuk. Bylece, bilenlerin anlamlandrp stne kendi dnyalarn yaplandrd, bilmeyenlerin stnde bile durmad oluumlarn ortasnda kaldk. Ensest olsun, zelletirme, yabanc sermaye, gmrk birlii olsun, bu kavramlar Oligari'de yaptklar etkiyi Madurlarda yapamadlar. Bamza geleceklere hazrlkl olamadmz gibi, bamza gelenleri de deerlendiremedik. 5

217

Sayn Yarg, birey ne denli zavall olduunu bedeninin o andaki imknlaryla snrlandnda anlyor. Hayatn z su, deil mi? Sekizinci katta bir apartman dairesindesiniz ve elektrik bir daha gelmemek zere gidiyor. Hidrofor almad iin bir anda buzdolabnzdaki yarm srahi su ile kalyorsunuz. Bir de sifondaki var. Bir yudum su iin elinizde nasl kullanacanz bilmediiniz kazmayla kuyu amaktan baka areniz olmadn anladnz zamanki panii dnebiliyor musunuz? Gemiin tm birikiminin, btn arivlerin kaybolduu andr bu. Tanker filolarnn benzinsizlikten kprdanamad, artezyen makinalarnn sama hurd alara dnt an. nsann yaayakalmak iin gemiin birikimine ve kendisininkine g katan ellere muhta olduunu idrak ettii an. Efes'in hayalet ehire dnt, agoraya diken yrd an. Natalia Valentina Zozulya, Moskova dndaki daalarnn metrekarelik bahesinde algam yetit irdiklerini anlatrd. Drt kiilik ailelerinin tek sebzesi, haftada bir algam ve iki havu. Ekmesini biliyorsanz, toprak donmaz, kstebek dilemezse bir algam ve iki havu, i yana buladnz ta ekmeinize katk yaptnz bir algam ve iki havu. Bombo tezghlar, yz gram i ya iin bir kilometre kuyruk. Sonra savr ulan Nataa. Yaayakalabilmek iin, be bin kilometre teye, sevgisiz bir ehire, Krkuyu'lu Osman'n titrek kollarna, lekeli yatana. Sovyetler Birli'inin muhteem topraklar. Mnbit vadileri. Ormanlar. Sazanla, alabalkla kaynayan rmaklar, glleri. Trkiye'ye donsuz geldiini anlatrd. Donsuz geldiini ve ayp yerini rtecek bir tuman dikmeye amerikan bezi bulamadn. Anlatrd da, aklm almazd. Devasa retim gc, olaanst entelekt el birikimi, kltr, bilimsel potansiyeli ile uzayda drt dnen muhteem Sovyetlerin bu hale gelmi olmalar na inanamazdm. Ne gaflet! Yaamda olay zincirlerinin kk deiimleri devletirdii kriz noktalar var. Dou Avrupa'nn bams zlk isteyen yerli komnist liderlerinin, Gottvvald'n, Clementis'in, Groza'nn, Chervenkov'un ortadan kaldr lmalar gibi kriz noktalar. Politburo'ya inanl komnistler yerine Stalin yalakalarnn atanmalar gibi kriz noktalar. retimde kalitenin Bat standartlarn yakalyamamas gibi kriz noktalar. Votka tketiminin artyor, cezaevlerinin adam almyor olmas gibi kriz noktalar. Zamannda tamamlanamayan yatrmlar. ylda bir toplanmas gerekirken Molotov, Malenkov ve Beria aralarnda anlaamadklar iin tam on ki yl ertelenen SBKP kurultay gibi kriz noktalar. stelik, Sovyetler Birliinde yerel idareler, cemaat, dernek, sivil toplum rgtleri de yoktu. SBKP alternatifsizdi, lkenin ordu dndaki tek rgtl kurumuydu. Sonra liderleri konu urken insanlarn yznde beliren bkknlk, l topra serpilmicesine sessiz komsomollar, bitmez tkenmez fedakrlk taleplerinin yalama ettii proleteryann inanszl, umursamazl, kaytarcl. imdi anlyorum ki, Natalia'nn kendisini iinde bulduu kaos, birbirinden bamsz gibi duran kriz noktalarnn, ideolojiyi, aile yaamn, adalet sistemini, toplumu toplum yapan hemen her eyi istila etmi olduu durumdu. 6 Bize gelince. Biz, Issz ' yitirdik, nizam lemden olduk; nizam lemi yitirdik, Hak'tan olduk; hakk yit irdik, benliimizden olduk; benliimizi yitirdik, ideolojimizden olduk; ideolojimizi yitirdik, lkeden olduk. Bizim lkemizin paralanmas ile sonulanan kaosun kelebei elektrikti. Elektrik, Anne/Devlet'in konkordato iln ettii gnn gecesi sabaha kar gitti. Karanlk gzlerimi actm, uyanmtm. Balkon kaps ndan ehre baktm, stanbul'u bir kere daha, 1974 Kbrs kartmasnda, byle grmtm. Ay yoktu. Deniz gkyznden daha parlakt. Kara ise kapkara. Boaz kprlerinin klar da snmt. Karann karanl binalar tmyle yutmutu. Konstantiniye, meskun olmad tarih ncesi gnlere dnm gibiydi. lo'nun gm ms Bosfor'u koylara urayarak, girintili kntl uzanyordu. Bir an, gecenin bir saatinde Ayvalk'tan, eytan Masas'nn oralardan bir yerlerden, ssz Ege adalarn seyrediyorum gibi geldiydi. Ne tuhaf! Boaz'dan sandal olsun gemiyordu. Ama bu bir tesadf olmalyd. ok byk bir arza olduunu dnmtm, tamiri saatler srecek bir arza. Sonra da buzdolabnd aki baln kokacak olmasn. Daha sonra da asansrn almadn. Bu son sylediim bana gre en korkuncuydu. Gkdelenler, pencereleri almayan, havalandrmas bilgisayarlarla ynetilen binalar bana o zamanlar gayri insani ve klostrofobik gelirdi. Bykdere Caddesi'ndeki evim de byle bir binadayd, bir somun ekmek alabilmek, iki adm atabilmek iin elektrie muhta olduunuz bir binada. Elektrik olmad zaman Karadeniz da kyleri kadar meakkatli olurlar bu binalar. Nitekim, izleyen yllarda Oligarinin terk ettii plazalara evsizler yerletiklerinde, binalarn merdivenlerinden Kagarlar'a trm anr gibi trmanyorlard insanlar. Srtlarnda Belgrad ormanlarndan kestikleri odunlar, su bidonlar, kfeler. O k, al havai fieklerle kutlanan Continental Towers'larn krlmaz camlarndan soba borularnn ktn da grdk. Bilseydim sigara izmaritlerini atmazdm. Trk ttn severdim, birka hafta iinde tamamen ortadan kayboldu. Bayram, kaak Marlboro olduunu fsldad ama hem tadn sevmezdim hem de altn fiyatnayd. Oysa o gece sabaha kadar birini sndrm, birini yakmtm. Ne ziyan! Ezan bekliyordum ama ezan okunmad. Ya da belki de ben duymadm, nk hoparlrler almyordu. Transistorlu radyomu aramay gnele akl ettim. Trke yayn yapan tek bir istasyona rastlayamaynca, lkenin tmden karanla gmld n anladm. Yreim durdu. GAP'a bir eyler olmu olmalyd. Dnceyi hemen aklmdan kovdum, 'Samalama! GAP' ancak bir nanonkleer bomba durdurur.'

218

Sifonu da ekmemeliydim. lene doru avularm kirden yap yapt, tuvalet kdna dktm limon kolonyas ile silmek fayda etmediydi. Sonradan tuvalet kdn da yle harcamamalydm diye d ndm. Bire doru kap vuruldu. Atm, znur'du. Elinde byke bir el feneri vard. Dierinde de kk bir valiz. Arkasnda, annesi Mbeccel Hanm'la boyu boyuna ulam olu merdivenlerden inmeye hazrlanyorl ard. Grmeydi yllar olmutu, ardm, 'yi kt gnlerimiz oldu, ama unun urasnda komuyuz,' dedi kadn, 'Hakknz hell edin. Biz gidiyoruz.' 'Tanyor musunuz?' diye sordum, ne kt bir gne rastgeldiini dnerek. 'Evet, annemin ehzad eba'ndaki evine gidiyoruz,' dedi, bsbtn ardm, 'O ev hl duruyor mu?' Sesini alakt, 'Siz, bizi sevm ezsiniz ama ben sizi severim,' dedi, 'Beyim, yurtdndan telefon etti. Devlet, iflas etmi. Memur maalarn demeyecekmi. Elektrik gelmeyecekmi. ok kt gnler gelecekmi. Evden hemen kn!' dedi. 'Benden sylemesi, Hoca'nm, isterseniz siz de gidin. Bankada paranz varsa hemen ekin, altn aln. Buralar otur ulmaz olacakm.' 'imdiden oturulmaz zaten, baksanza su da yok!' demi, gndermitim. Ne gaflet! Belki de deil, nk gidecek yerim yoktu. Ve yorgundum. 7 Elektrii benzin ve akaryakt izledi. Bir hafta iinde bankalar ve devlet daireleri kaplarna kilit vurdular. Bakkallarn, marketlerin raflar tamamen boald, iki hafta iinde ekmek karaborsaya dt ve Madurlar sokaa dkldler. Balarna gelenlerin temel nedeni saydklarn yakp ykmaya, maduriyetler inin acsn karmaya altlar. Siyasiler ve basn, nde gelen iki hedefti, stanbul'da partilerin il, ile binalarna, basn plazalarna, tel evizyon stdyolarna kitleler halinde saldrmaya baladlar. Medya kurulularnn zel koruma birliklerinin sil hla kar koymalar zerine, ldrdlar. Plazalarn atlarndan helikopterle kamaya vakit bulamayan nl stun yazarlarndan, pazar magazin sayfalarnn arkc kalemlerine, sekreterlerden mankenlere talkshowculara kadar, nlerine geleni ldresiye dvmeye, sokaklarda srklemeye koyuldular. Orada olmaktan baka gnah olmayan oryantallerin azlarn burunlarn krdlar. Yaktszlk emniyet kuvvetlerini fel etmiti. Buna karn olay yerine gelebilenlerin kar koymalar da lgnca oldu. Daha ilk gnden polisin at ate sonunda yzden fazla l vard. Eski stanbul ayn zamanda bir renci ehriydi. lkenin en kalabalk niversiteleri de orada younl amt, taradan i bulmak iin gelen genlik de yle. Varn younu kendisinin okumas iin harcam, mutlak baar beklentisi iindeki ailesi ile mezuniyetten sonra i bulamama endiesi arasnda ezilen genlerin patlamak zere olduklar on yllardr syleniyordu. Snav geme notlarnn yksekliinden, ii cr etlerinin dklne, imar yasasndaki bir deiiklie kadar yerli yersiz birok nedenle sokaa dklme eilimindeydiler. Bu defa 'demokrat' olduuna inandklar bir gazetecinin polis tarafndan ldrlm olduu rivayeti ile kalkndlar, bir yandan 'lkedeki yasad elemanlarn rgtledikleri en byk ete' dedikleri polise, dier yandan niversite yneticilerine saldrdlar. Kendi cannn derdine den polisin karl, saldrdan ok daha iddetli oldu. Bu aamada hkmetin ve polisin olaylar bastrmakta yetersiz kaldn dnen bir ileri rencilere kar harekete geti. Bu 'birileri'nin kimlerden olutuklarn hibir zaman bilmedik. Kimileri, Gambinolar, kimileri CIA destekli Triadiar tarafndan rgtlendiklerini ileri srd. Her kimler idiyseler yzler inde maskeleri, ellerinde bayraklar, baseball sopalan ile bir yerlerden bitiverdiler. Bir hafta iinde kebal arn tutmular, frnlarn, hastanelerin nndeki kuyruklar dzenlemeye, asayii salamaya koyulmulard. Ahmet Bihar'n karldn drdnc gn rendim. Ankara'nn son koalisyon hkmeti, ileri ailenin ticari faaliyetleriymicesine yrten bir hkmetti. Bu hkmetin enerji bakanlarndan birisi olan Bihar, tor madeninin lisansn ok daha iyi fiyat verenler varken ok ucuz bir bedelle damadna satm, bununla da yet inmeyip bir de on senelik vergi muafiyeti tanmt. Bunun ne anlama geldiini hatrlatmama izin verin. 1990'da dnya petrol rezervleri bir trilyon varil kadard ve yllk tketim yirmi drt milyar varil civarndayd. Bugn bu rakam yardan da az, drt yz milyar varile dm durumda. nmzdeki on yl iinde yz milyar varile decei hesap ediliyor. 2035'te rezervin bitecei, okyanuslarn delinmesinin gerekeceini biliyoruz. Eski Trkiye'nin ne derin kara ne de okyanus sondajn gerekletirecek imknlar vard. Tor lkenin tek kurt uluu gibi grnyordu. Buna karn, Bihar, tor lisansn damadna devretmekten kanmamt. ok zor bir i de olmamt, nk medya 'tor'un nemini kmseyen yaynlaryla desteklemiti. Bal olduu Liberal Parti Bakannn olunun sahibi olduu holdingin iflas etmek zere olan benzinli otomobil fabrikasn devlet adna satn olan da oydu. O yllarda benzinin litre fiyat on be Koalisyon Dolarn bulmutu. Avrupa ve Japonya, benzinli otomobilleri oktan hurdaya kartmlar, sperkonduktif pilli arabalar kullanyorlard. Buna karn Bihar, fabrikay Anne/Devlet'e kakalamakla kalmam, koalisyon orta Sosyal Demokrat Partiyi yattrmak iin onlarn adamlarnn petrol ve petrol trevlerini karaborsada satmalarna da gz yummutu. ok karmak bir kar zincirinin ba olduundan Bihar'n karlmas, dostu-dman herk

219

esi tedirgin etti. Trkiye'de ilk kez, bir bakaldrma hareketi doru hedefini bulmu gibiydi. Polisin beceresine gvenemeyen Hkmetin Triadlar'dan yardm istedii sylendi. Nitekim, Bihar'n cesedini bulanlar da Triadl ard ama ortaya kmamlar, polise teslim etmilerdi. Bihar'nkiyle birlikte bir ceset daha vard, Bayndrlk Bakan Necdet Mee'nin cesedi. Bu adam da GAP blgesindeki tarm sulama kanallarndan sorumluydu. Bu hayati projenin bana kendi arkadalarn getirmi, inaat ihale bedellerinin ok yksek belirlenmesi iin alenen direktifler vermiti. Sonradan en byk projeler en dk fiyat teklif edene deil, en fazla rveti ver ene verildiydi. Mukavele artlar da yetersizdi. Kanallarn kenarlarna ina edilen setler, daha ilk gn ykld. Barajdan baslan su yz binlerce insan evsiz, tarlalarn sular altna brakt. Saygn Yarg, eski Trkiye, en ge 1950'den beri bu tr adamlara ve yolsuzluklara alkt. Hatta yal ama olduu dnlrd. Ancak, kaosun dzenle hemhudut olduu bir nokta var. Fiziki Per Bak'n 'Kaosun Kenar' dedii nokta. Kum tepecii ile aklad nokta. Bilirsiniz, kumdan oluturduunuz tepecii ykselteb ildiiniz bir nokta vardr. O noktaya vardnzda tek bir kum tanesi boyutlarn kestiremediiniz a neden olur. Devenin belini kran o tek saman p. Ban kemie dedii o nokta. Anne/Devlet'in toplumsal asab iyeti yattracak, durumu idare edecek halinin kalmad o nokta. Mahalli idareler, muhtarlar, kaymakamlar, belediye bakanlar, encmen yeleri hatta valiler canlarn kurtarma tel iinde, ortadan kaybolmulard. Yine de Oligarinin provokasyonundan olmasayd bence Madurlarn akllar dalabilir, kendilerini bu kadar tahrip etmeyebilirlerdi. Ama bask gruplar, yllardr devleti egemenlikleri altna almaya alan Sivil Toplum rgtleri harekete getiler. Her biri Madurlar kendi yanna ekmek, glenmek iin 'metropol mitleri' denilen trden sylentiler retmeye, insanlar korkutmaya, dehete salmaya koyuldular. Bu sylentilerin en yaygn olanlarndan biri, 'Hazreti Sleyman'n Savalar' isimli bir grubun 'kul hakkna tecavz etmi olan herkesi' kltan geirecei eklindeydi. Bunlara kar kendilerine 'Atatrk'n ocuklar' diyen birileri harekete geti. Kei sakalllar, top sakalllara saldrrlarken, Hekimda Kurtarlm Blgesinden gelen Salihun Komandolar hrslarn, banda 'Atatrk' olan her eyi tahrip ederek aldlar: Atatrk Kltr Merkezi, Atatrk Hava Liman, Atatrk Kprs, Atatrk antlar ve sonra Barbaros'unki de dahil olmak zere her trl ant ve heykel. Yirmi yl nce olsayd, ordu izin vermezdi ama 2010'lu yllarn ordusunun nitelii, 1990'Iarn ordusundan farklyd. Yanl hatrlamyorsam, 2005 ylndaydk, Avrupa Parl amentosundan bir karar ktyd. Kendilerine 'islamc' diyen birilerinin kkrtt, 'Liberal' diyenlerin omuzv erdii bu karara gre, Trkiye'nin Avrupa ile entegre olabilmesi iin Trk Silhl Kuvvetlerine Trkiye Cumh uriyetini sadece d deil, i dmanlara kar da 'korumak grevi'ni veren 'Anti-demokratik Hizmet Kanun u'nun iptali gerekiyordu. lkenin geleceim KOALSYON YOLU'nda gren Silhl Kuvvetler, kurtulu yolunun oulcu demokrasiden getiinin bilinciyle Milli Gvenlik Konseyine bavurarak kanunun iptalini talep ettil erdi. Bylece demokrasiyi koruma kollama ykmllnden kurtulmu oluyorlard. Bundan byle devletin dier kurumlar gibi sivil otoritenin verdii emirleri yerine getirmekle iktifa edeceklerdi. 'TSK'nn lkeyi dem okratikletirmek yolundaki byk fedakrl' olarak alklanan bu hareket, lkenin en ok ihtiyac olduu bir zamanda babo kalmasyla sonuland. Ac ac Zozulya'y hatrlyordum. Minskli Uitelnitsa, 'Rusya'nn tek br dostu vardr, o da Rus Ordusu'dur,' derdi. Mslman adabna uymadn dndkleri her eyi ykmaya yeminli Salihun Komandolarna kar, Atatrk'n ocuklar'nn yardmna kendilerine 'Etnik Aleviler' diyen birileri kotu. Etnik Aleviler, Hazreti Muh ammed'in adn dillerinden drmeyen 'Mslman Alevi'Ierden daha ada ve laik olmalar bakmndan ayrtklar iddiasndaydlar. Alevilik'in gzel trk yakmann tesinde ulvi bir inan olduunu iddia eden 'Mslman Aleviler,' Salihun'un 'Cihat' arlarna srtlarn dnemediler. Meydanlar, ayyldzl krmz bayrak, kelime-i tevhidli yeil bayrak, ayyldz rozetli Hazreti Ali flamas, kelime-i tevhid rozetli Hazreti Ali flamas alt nda vuruanlarla doldu. Trkiye Barolar Birlii'nin gen avukatlarnn nce bakan ve ynetim kurulu yelerini, sonra da Dan tay, Yargtay, Anayasa Mahkemesi mensuplarn enterne ettiklerini duyduk. Daha sonra da cezaevlerindeki mahkmlar serbest brakp, ceza infaz memurlarnn lin edilmesine gz yumduklarn. Gerekeleri, lkede gerek adaletin tecelli edemiyor olmasyd ki, haklydlar. Bu arada deftarlklar basld, vergi defterleri KEM' lerin organize ettikleri sylenen birileri tarafndan yok edildi. 'Gen Eczaclar' denilen bir grup, halkn sal yla oynadklarn iddia ettikleri ila fabrikalarna yrd, ila oligarisinin zel koruma birlikleri atele karlk verince, ecza depolarn yaktlar. Snr Tanmayan Doktorlarn kurduklar sahra hastaneleri ilasz kald. Paul Harrison, 'fukarann ok olduu yerlerde, zenginler adna fukaralara saldrmaya dnden raz y nla fukara bulabilirsiniz,' derdi, 'Aa iin kavga etmenin creti, aa iin almaktan daha yksektir. stelik sopa atmak yemee, ldrmek lmeye her zaman tercih edilmitir.' Hakl kt. Oligarinin yurtdna kam asyla birlikte ailelerindeki son iinin de akta kaldn gren Madurlar, nce sendikalarnn bakanlarna saldrdlar, sonra da dier isizlere. Dier isizler, sendikalarn el koyduklar fabrikalara dayanm i istiyorl ard nk. Laubalilik nefret dourur. 'Hogr' patladnda o ana kadar 'hogrlen' her kim ve ne vardysa, ba dman oldu kt. Yllarca sren eitsizliin ve maduriyetin neden olduu cinnet sonucu, Sivil Toplum rg tleri bir gnah keisi bulup, suu onun zerine yklemekte yaryor, Oligarinin rn olarak ortaya km

220

olan dzen dmanlarna kendi snflarndan olup olmadn dnmeksizin acmaszca saldryorlard. Afazi o boyutlardayd ki, ne kimin kim olduunu ne de kimin kimden yana olduunu kestirebiliyorduk. Birka ay iinde iletiim beden diline geriledi. Ayaklanma ve cinayet gibi zm araylar, Anadolu Devletikleriyle sonulanan ayrlk hareketlere dnt. Toprak yarlyor, hayatmz, Anadolu, ayaklarmzn altndan kayyordu. Buna karn, hibirimiz ne olan biteni idrak edebiliyor ne de en ufak bir sorumluluk hissedebiliyorduk. Kendimizi nasl savunabileceimize, nasl yaaya kalacamza dair akl yrtecek donanmmz kalmamt. Hali kpkrmz kesilip kan sinekler inden grnmez olduunda bile klmz kprdayamad. Biraz inledik, biraz uluduk, hepsi o kadar. Heyhat! nsan denilen mahlkun birbirleriyle rl niteliklerinin devingen andan ibaret olduunu bil ebilseydik! Kiinin 'zel' hayatnn 'genel' hayatndan ayr tutulamayacan bilebilseydik! Geceden gndze sranamayacan, gecenin irkefinin mutlaka gndze de szdn, gece kalle/gndz mert gibi bir tanmn bilim kurgudan ibaret olduunu idrak edebilseydik, nmze geleni ho grr mydk? Afazik olm asaydk, ayyadan baba, kokainmandan sanayici, yosmadan vekil biilemeyeceini bilmez miydik? Bilemedik. Hogrszlk dnyann en byk gnah olarak pazarlandyd, hrsza hrsz, fahieye fahie diyemez olmutuk. Kelimeler dilden dm, onlarn temsil ettikleri bilgi, dnce, arm, tasarm, tasavvur ve nlemler bir daha geri gelmemek zere kaybolmulard. Bihar, alyordu ama hrsz deildi. Kadn, kendisini satyordu, ama fahie deildi. Mustafa, Bekir'i gammazlyordu ama kalle deildi. Hangi szc, hangi kavram tutsak, elimizde kalyordu. Buna 'vatan, millet, Sakarya'da dhil. Bizler, 'vatan'n insann doduu yer deil, doyduu yer' olduunu bilmezdik. Vatan kavramnn Mad urlardaki kayd byle deildi. Vatan kavramnn YENDNYA DZEN'ndeki ieriini adamlar ceplerinde harlklarmz, ceplerinde arivlerimiz, bizleri terk edip KOALSYON YOLU'ndaki sizlere iltihak ettiklerinde bile idrak edemedik. Oysa dnya pazar eski Trkiye gibi lkeler iin her trl aleti hileli ve patronun kazanm asn salayacak tarzda dzenlenmi bir byk kumarhane gibiydi. Bu gazinonun mterileri Madurlar, patronu uluslararas Oligari 'ydi. Kan gvdeyi gtryordu ve bizler hl onlarn lerini yoluna koyup geri dneceklerini, adna 'plaza' dedikleri yksek binalarn klarnn tekrar yanacan, asansrlerin yeniden il eyeceini, baarlarn biz kardeleriyle paylaacaklarn sanyorduk. Tpk bir zamanlar Almanclarn geri dneceklerini sandmz gibi sanyorduk. Ama dnmediler. Sylediim gibi, boalan gkdelenlere evsizler yerletiler. Trkiye Byk Meclisi binasn, kendilerini 'Kurucu Meclis' ilan eden Sivil Toplum rgtleri dold urdu, kaplarda onlarn silhl militanlar nbet tuttu. Oligariyi var eden ilkesizlik, sadece Oligarinin lm ile sonulanmad, byk umutlarla kurulan sivil toplum rgtlerini de yozlatrd. Devrim'i var eden ilkesizliin ocuun lm ile sonulanacak yozlamay kkrtt gibi kkrtt. Mjgn', Bekir'i, beni, Kenan Daym', Salih Hoca'y, ocua kendi gndemlerini day atan ilkesiz bask gruplar gibi dnrseniz, ne demek istediimi anlarsnz. Mahkeme Heyetinin Sayn yeleri, Devrim ldnde ne yapacam, kime kar kp, kimi kime ik yet edeceimi, kar kp da nereden balayp, ne diyeceimi bilemediim bir boluktu dtm. Cenaz eye gitmediydim, izleyen dualara gitmediydim, mevluda gitmediydim. Syleyecek szm, paylalabilecek acm yoktu. Ya da, ve daha dorusu, acm o kadar bykt, syleyecek o kadar ok szm vard ki, mrme smayacan dnmtm. Kendime kapanmamn, hayata dair sitemlerimi iimde eritmeye almamn nedeni buydu. Ne mzik ne resim ne edebiyat ne sohbet ne de baka bedenler, hibir uyaran eleyemiyordu beni. Atletizmde dnya rekorlar kranlar, Vens'e, Mars'a gidenleri, yoksullar, Koalisyon Dolar triliyonerler ini, Avustralya yerlilerine uygulanan soykrm, lale bahelerini, Roma katedrallerini, mekik oyalarn, yaban kazlarnn glerini, kutup aylarnn nesillerinin yok oluunu aynalardan izler gibi, iselletirmeyerek izledim. Dnyaya ve yaama dair her ey zerimde en ufak bir iz brakmadan deviniyor ve kayboluyordu. Hayatm bedenimin asgari gereksinimleri ile snrlamtm. Gzlerimi, kulaklarm, azm kapatm, d dnya ile ilik imi hemen btnyle kesmi, bedenime dnmtm. Guruldayan barsaklarma, kalbimi sktran mideme, kanayan basuruma, o gne kadar varln fark etmediim arlarma. Buna karn, lm dnmediydim. lm dnmem, metropolmzn sokaklarnda kvrlm uzanan yurttalarmn bedenleri ile kendi bedenimin arasndaki fark sorgulamam ve anlamamdr ki, benim organlarm devinmededir onlarnki harek etsiz ve aradaki fark bundan ibaret olup, ok kolay giderilecek bir farktr. Keskince bir ban tek bir darbes ine bakar. lm umursamamam, lmden korkmamam Bundan sonra. arpanlar, birbirlerinin canna kyanlar seyrediyordum. Olaan iler gibi. armakszn. Hatta fkelenmeksizin. Ekmek kuyruundaki gibi, sabrla. Srann bana gelmesini sessizce bekleyerek. Adanm bir nihilistin zlemiyle, kollarm Thanatos'u kucaklamaya hazr. Kyametin kysnda konuma, sesinizin hl ktndan emin olmak iin yaptnz bir egzersizdir, nk iletiimin bir hayal olduunu renmisinizdir. Afazi, ayn zamanda umarsz umutsuzluun bir ifades idir, Sayn Yarg, iletiim kurmaktan umudun btnyle kesildiinin ifadesi. teki ile iletiim kurmaktan umudunu kesen ben'in link hatlarn, dilerseniz gbek ban kopartp atmas! Self-sufficiency! Kendi kendis ine yeten adam! Man for himself! Kendi ukurunu kendili balayan adam! ihtiamnn iinde dehetengiz yalnzlk.

221

KOALSYON YOLU'nun 'us'lanm insanlar, sizler, bu srece zgrleme diyordunuz, bireyselleme diyordunuz. ninsanlktan kurtulu, gelime diyor, alklyordunuz. Erich Fromm, zgrlkten kaanlar kn ard. Belki de baka bir eyler sylyordunuz da, bizler afaziktik, anlamadk. Mahkeme Heyetinin Sayn yeleri, Sayn Savc V Claudia Roth'un beni 'saakllk, nihilizm ve kendisine bir dnya kurmasn engellemek' suretiyle yeenim Devrim Kuran'in intiharna yardmc olmakla sulayan iddianamesini okuduu gnn zer inden bugn tam bir yl geti. Bu bir yl boyunca deersiz mrmn iine dt yerel dnya zamanndaki gelimeleri birlikte gzden geirdik. Trajedideki rolmn deerlendirmesini Jri'nin Sayn yelerinin en iyi ekilde yapacaklarndan hibir kukum yoktur. Her ne olursa olsun, verilecek cezay us'lanma srecime yardmc olacann bilinci iinde sevin ve minnetle karlayacak, VASILLAR MECLSl'ne asla bavurmay acam. Avukatlarma vereceim talimat da bu ynde olacaktr. Bir yl sonra bugn, KUTSAL KOALSYON YOLU nmde gmten bir rmak gibi prl prl, gzlerimi kamatrarak akmakta, YCE PR'in lemleri aydnlatan , sonsuz kudreti, iyilii, merhamet ve sevecenl ii ile gnlm doldurmaktadr. Yetmi yl akn mrmde hibir zaman bu kadar umutlu, bu kadar cokulu olmadm, hayatm en ince ayrntsna kadar gzlemleyen sizlerin tankl ile sabittir. iimdeki kadnn iimdeki erkekle ezeli kavgasna son vermek, Mutlak Bilin'te yeniden doabilmek, evrenle fenafillah olabilmek dncesi nefesimi kesiyor. Genlerim, Postmodernizm'in ok-ben'li, ok-paral, ok-zneli Eitl iki Birliktelik Doktrini'nin gezegenimizin tek kurtuluu olduunu haykryorlar. Gzlerim lemlere KUTSAL KOALSYON sayesinde ald. Trmzn gezegendeki varlna ilikin Son Hakikat'la onurlandrldm. Btn bunlar beni KUTSAL KOALSYON'un kurucu dehalarna bir milenyum daha gese deyemec eim kadar borlandrd. Ne ki, KUTSAL KOALSYON'un kurucularna bugne kadar itiraf etmediim bir borcum daha var. Bu bor hakikat borcudur. Sizlere hakikati borluyum. Ne yazk ki, hakikat, hakir benliimin KUTSAL KOALSYON'un iltifatna lyk olmad eklindedir. Ne yazk ki, burada, bu at altnda paylatmz dava sreci, Talip mre Kadzade'nin tarihin lanet olas bir hat as, bir mutasyon, bir ucube olduunu kantlamaktan ileri gidememitir. mre Kadzade, Modernizm kurbandr. Evini, ailesini, lkesini, lke sevgisini, bildiiinand her ey ini, Allah'n, Kitabn yitirmi hakir bir taliptir. 'Benimdir' diyebileceim gnah bile yoktur! Cinneti grmtr. Vaheti grmtr. Sivil toplum rgtlerinin elinde ikenceler ekmi, annesinin, kardeinin, daysnn, ded esinin, emmioullarnn, komusunun, sevgilisinin, yeenlerinin, Kadzadelerin, Kuranlarn lmlerini yaam, yz binlerce rkdan gmmtr. Btn bunlara karn, mre Kadzade'nin asla kurtulamad en byk, en dehet verici kbusu Mslman olduunu syleyen bir Trk'le bundan byle asla dayanamayacak, kader birlii yapamayacak olmasdr! Hakikat, maalesef budur. Sayn Yarg, bu dava YEN DNYA DZEN ANAYASA'snn ikinci Madde'sinden almalyd: 'Hik imse doruluu bilim tarafndan kantlanmam esaslara gre yaayamaz/yaamaya zorlanamaz.' Sayn Savc iddianamesini ANAYASA'mzn 'Bilimsel Yaama Hakk, en temel insan hakkdr' esas zerine bina etmeliydi. Byle yapsayd, mahkmiyetimi hzla, Heyetinizin deerli zamanlarn fazla igal etmeden saly abilirdi. Ben, 'doruluu bilim tarafndan kantlanmam esaslara' gre yaamak suretiyle anayasal su iledim. Hibir bilimsel mesnedi olmad halde, bireyin iine yeni'nin korkusunu salan, trl engellemeler ve yaptrmlarla sanal vicdann gerek azaplarna gark eden, o yerel tirana, 'kltr' denilen o yerel firavuna yenik dmekten suluyum. Gemiin ulusuma, inanlarma dair hurafelerine taklp kalmaktan, Yirmibirinci Yzyla gelememekten suluyum. Eski Trkiye paralanmam, eski Trkiye sadece ayrmt. Bunu benim de anlayabilmem iin sizlerin nezaretinden gemem gerekti. imdi artk eski Trkiye'nin Madurlarnn kendi zlerinde bulacaklar KUTSAL KOALSYON etiinin gezegenimiz camiasnn dier madurlarnn -tekilerinin- znde de var old uunu idrak etmeleri halinde tekilin tmellemesine katkda bulunacaklarnn bilincindeyim. Birbirlerine gerek tarih, corafya, gerekse kltrleri itibariyle yabanc 'ben'lerin bulutuklar KUTSAL KOALSYON'un Teklemi Varolu, Teklemi Dnya olduunun bilincindeyim. Teklemi Dnya aamasnda yerel despotlarn kkrtt ykc muhalefetin ortadan kalkmasnn gezegenimiz iin yaamsal olduunu, kurtuluun her eyin tek bir bilin, herkesin tek bir ben'den ibaret olduu Mutlak Bilin'e ulaabilenlerin olacan biliyorum. Buna karn, Mslman olduunu syleyen bir Trk'le dayanamayacak, kader birlii yapamayacak olmam bana ac veriyor. Bu acnn utanc iindeyim. Utancmn beni ldrecek olmas nemli deildir. Ben bu ilkel duyguyu teki madurlara bulatrmaktan, balamasna neden olabileceim yerelleme salgnndan korkarm. Mahkeme Heyetinin Sayn yeleri, ben YCE PR'e teslimim. KUTSAL KOALSYON'un siz Vasllarndan, beni slah etmenizi, beni modernizm art yerel duyarll klarmdan kurtarmanz talep ediyorum. Yirmibirinci Yzyl biliminin tm imknlarn kullanarak beynimi ykamanz, ulusal kimliime dair tm kodlardan arndrmanz talep ediyorum.

222

Hakir benliim 'Bir dnya, bir devlet, bir bayrak' iarna adanmtr. Her trl dini ve kltrel takntdan uzak, zgr bir YEN DNYA vatanda olarak yeniden yaratlmay talep ediyorum. Ben yeni bir dil, yeni bir din, yeni bir kimlik istiyorum. 8 krler olsun! Mahkemeyi dolduran Madurlar ayaa kalkmlar, alklyorlard, krler olsun! Iklar yand. mre Kadzade, gzyalarnn arasndan Savc V Clauda Roth'un Jri yelerine ayaa kalkmalarn iaret ettiini grd. Islahane ileri gelenleri Jri yelerine katld. Dinleyiciler onlar izledi. Hep birlikte Yarg V David Levin'nin krssne yrdler. Yarm ay oluturacak ekilde durdular. Yarg V Levin, yerlemelerini bekledi, bayla iaret verdi, Zikr! Savc Y Roth, YCE PR! diye haykrd, Mahkeme Heyeti cokuyla karlk verdi, krler olsun! YCE PR! Son Hakikattir! YCE PR! Mutlak Bilintir! YCE PR! Teklemi Varolutur! YCE PR! Teklemi Dnya'dr! YCE PR! KOALSYON'dur! YCE PR! YEN DNYA DZEN'dir! YCE PR! Ekonomik Akl'dr! YCE PR! Tek YOL'dur! YCE PR! Hocalarn Hocasdr! YCE PR! Mutlak Teslimiyyet'tir! Yarg V. Levin, ne kt, son zikredilen ismi kez daha tekrarlatt, YCE PR! Kalabalk hep bir azdan bard, Mutlak Teslimiyyet'tir! YCE PR! Mutlak Teslimiyyet'tir! YCE PR! Mutlak Teslimiyyet'tir! YCE PR! Mutlak Teslimiyyet'tir! Aklc, zgrlk, Bar, Eitliki, insanc. Katlmc, Demokratik, Maneviyat, Aklc, zgrlk, Bar, Eitliki, Laik, alkan, Kindar, Bencil, Esirgeyici, Saygl, Artistik, Gelimi, Kmil, Uygar, Adil, Merhametli, Yardmsever, Affedici, Kurtarc, Asude, Varlkl, Seksi, Batl. Avrupal, Aklc, zgrlk, Bar , Eitliki, Aklc, zgrlk, Bar, Eitliki, Katlmc, Demokratik Y David Levin, Jri'ye talimatlarn verirken, Talip Kadzade alyordu. 9 Gece hava birden soudu. Konstantiniye sahilindeki yal dairesinde Kara Kalpakl Adam, pencereden karayelin kabartt karanlk sulan izliyor, Adrianople'un dona ekeceini hesap ediyordu. Ayn dakikalarda Land of Knides'ta, ad bilinmeyen bir koyda demirli Ukrayna bandral yatta Priz Ali, Adrianople Islahanesi ebekesine girdi, Kork-ma! sinyalini verdi, ekranda beliren General'e Konstantiniye ile konferans yapacan syledi. Birka saniye iinde Kara Kalpakl Adam, yannda 'Rahibe' kod isimli Fazla Denkta, 'Papaz' Glt ekin Bekta ve 'Adrita' Mehmet Sarkaya ile beraber ekrandayd. Drtlnn etrafnda oturduklar kare mas adan baka eyas olmayan bir odadan konuuyordu. General, kulak kllarnn dibine gml nanoalcy al trd. Vakit tamam, dediini duydu, Kara Kalpakl Adam'n. Vakit tamam. Kadn aln.? Bu gece? Bu gece.

223

Anlald, dedi General. 10 Belli belirsiz bir ses, 'pt!' Daha ok 't!' Cama atlm bir kum tanesinin sesi kadar edepli ve berrak, hcresinin ta duvarlarnda usulcack, incecik yankland, mre Kadzade'yi uyandrmaya yetti. Kirpiklerini aralayan kadn, nce yatann zerine eilmi drt adam grd, sonra da uzakta nazl nazl akan Tunca'y. Hemen ardndan, Klliye, Klliye ile Tunca arasndaki allar, talipler mezarl, plak brtlenler iki yanndan byk bir hzla kaymaa baladlar. Rzgrlar yanaklarn keserken, incitmemeye alan bir elin yzn yumuak bir atkyla sarmaladn hissetti. Gzlerini kapatt, sakinlemeye, olanlar anlamlandrmaya alt. Uyku ile uyanklk arasnda gidip geliyordu. Akln toparlayabildii anlardan birinde drt adamn tad bir sedyede srklendiini anlad. Adamlarn yzleri kar maskeleriyle rtlyd. Silhlydlar. Dona ekmi topran zerinden byk bir hzla kayar gibi ilerliyorlard. Saniyeler iinde Islahane gerilerde kald. Koruluun dnemecinde hz kestikleri srada kendinden gememek iin verdii mcadeleye yenik dt. Kendine geldiinde Topkap Saray'ndaki Kubbe alt salonunu anmsatan byk bir odadayd. Grkemli aviz eden yaylan gl klarn actt gzlerini aralad, nce tavandaki drt yaprakl yonca freskosunu grd, sonra da yatrld divann baucuna ektii koltua oturmu, kendisini seyreden General'i. Beni d krklna urattn, mre Hanm! dedi, Deli General, Neydi o, 'Ben, PR'e teslimim' hiky esi? YCE PR'in dnyaya dair binbir gereklikten sadece bir tanesi olduunu, sen onu yle grmek istediin iin 'orada olduunu bilmiyor musun? Kadnn anlamaya alarak baktn grd, Canm, parack-dalga ikilemi ite, dedi, Schrdinger'in Kedisi. YCE PR canl, nk madurlar kutuyu ap iine bakmay akl etmiyorlar. Gzlemci olmaynca da czi asgarlarn dalga ilevi kmyor, tab ii. Her neyse. Mucizeler diyarna ho geldin! Neredeyim ben? Hmmm imdi bakalm. Cadrtepe Kk yukarda bu tarafta, dedi General, odann tavannn bir kesini gstererek, Buuktepe Kasr da urada. Demek ki, ikisinin arasnda bir yerde, yz metre derindeyiz. Yaknda hepsini reneceksin. Neden bahsediyorduk? Ah, evet! Mucizeler diyarna ho geldin diyordum. Burada olaylar yukardaki siyah-beyaz, mekanize dnyadaki gibi gelimezler. Burada her ey mmkndr. yle mi? inanmyorsun, deil mi? mre Kadzade, omuzlarn silkti, Bilmem. yleyse bir bardak ay i! dedi General, Senin iin yeni demledik. Arkasn dnd, kadnn yatt yerden gremedii bir yere doru seslendi, Remzi! mre Hanm'n ayn getir! Hemen, geldim! Kap gcrts gibi bir ses duyuldu, birileri on sekiz-yirmi yalarnda grnen bir delikanlya yol verdiler. Ama bu! Bu Remzi-X! diye bard mre Kadzade, divandan atlayarak. Ta kendisi! aynz nasl alrdnz, Hocam? diye sordu delikanl, kibarca. Remzi-X ve konuabiliyor! Grdne inanamyordu! Konuacak tabii! dedi General, Sana syledim. Burada birey evresiyle her an yaratc diyalog hal indedir. Mucizeler diyarnda insanlarn gereklikleri evrelerine gre deiir. Biz buna balamsallk diyoruz. Contexuality! dedi mre Kadzade, akn! Yeni fizik! Kuantum fizii! Elbette! Yirminci Yzyl devirdik, kzm! Bundan byle toplumu deitireceksen, dnce biimini deitireceksin. Tmyle! Ka defa deitirdim zaten! dedi, mre Kadzade, Yetmedi mi? Hayr, yetmedi! nk bugne kadar senin yaptn hamam sabit tutup, tellklar deitirmekti! Bundan byle hamam deiecek! Anladn m? Yapmayn, yahu! dedi, mre Kadzade, ok yorgunum! Kork-ma! General, eski Trkiye'nin istiklal Marnn ilk hecelerini mek etti, Korkma! Kuantum dny as bizim dnyamz! Kuantum dnyas ile kendini evinde hissedeceksin! Malazgirt'ten bu yana ilk kez top ayamza geldi, yavrum! nsanlk tarihinde ilk kez, o akl almaz sandmz kuantum fizikileri ile bizim sufi tayfas el ele! Birleik Cephe! Senin Yusuf iyi bilirdi bu 'Birleik Cephe durumlarn? No? Siz delisiniz! dedi mre Kadzade. yle derler, dedi General, birden mahsun. Ordu'dan da ayn gereke ile atmlard beni, biliyor musun? Birinci Cildin Sonu

224

Trkiye Bugn Okumazsa, Yarn Mutlaka Okuyacaktr. Kitap okuduunuzu, daha ok okumak istediinizi biliyoruz! Genel kltrnzn ve gnlk yaamn zorunlu kld bilgileri edinmek okumann yan sra dnce dnyanz zenginletirmek ve daha derin bir perspektif sahibi olmak iin okuyorsunuz. Ne okuyorsunuz? Okuduunuzu nasl seiyorsunuz? Hepimiz genel sohbetlerde Trkiye'nin durumunu konuuruz. Bazlarmz zgn, bazlarmz komplo teorilerine dayal, bazlarmz ie dnk, bazlarmz Bat grlerine paralel analiz ve sentezler yapar, yor umlar ileri srer. Bir yazar, Japonya'da, ABD'de yllarca tahsil yaparken, felsefeden psikolojiye, ekonomiden dilbilime, kltrn btn alanlarn kucaklarken hep lkesine bakt, lkesini dnd. Bu olaanst yazar Yaseminler Tter mi. Hl? , ikenceci, Aydn Despotizmi adl kitaplarn, onlarca makaleyi, evirileri, oyunlar ve tel evizyon senaryolarn yazarken, hep daha byk bir projeyi tasarlad. Aldoux Huxley'in, Cesur Yeni Dnyas, Dos Passos'un Amerika lemesi gibi kendi adalarna dnk arpc tezler ieren bir roman yazmak. Alev Alatl, Trk toplumundaki tehlikeli yabanclamann romann yazd. Dizi, roman slubuyla teknolojiden sanata, bilimden estetie, devletten aka kadar btnyle kendi dnda gelien ablonlara esir den Trkiye insannn lmcl yabanclamasnn hikayesi. Trkiye zerine derin ve sarsc analizler ieren, Trk insann kendi kltrel erozyonu ve kendi dnyasna yabanclamas zerine uyaran 4 dizilik bir roman, lkemizde yazlan ilk 'nehir roman' oldu. Or'da Kimse Var m? Or'da Kimse Var m? drtls, azgn itahlarn besledii cehaleti ehvetle barna basan Trkiye toplumunun kyd bir aydnn, Gnay Rodoplu'nun yks. Alev Alatl, Bu toplumda 'biliyor olmak mutlak surette bir hakszla maruz kalmak demektir. diyor, nk bilgi borlandrr', 'anlamak' zorunda brakr. Cahil, acma duygusu uyandrr. Ykcl balanr. Bu, onlarn lksdr. Oysa aydn, bilgilenmek gibi balanmaz bir sutan mebbeden mahkum edilmitir. Bast yerde ot brakmayan cahili vicdannn demir parmaklklar arasndan seyreder. Viva La Muerte Burada ncelikle aydnlarn zerine den sorumluluu vurgulayan Alatl, bilgisizliin, kabiliyetsizliin, yetersizliin kolland bir toplum haline geldiimizi, 'negatif seleksiyon'un pozitif seleksiyonun yerini aldn anlatyor ve sert uyarsn yapyor: Toplumsal cinnet halinde tyler rpertici lklarla 'Viva la Muerte' diyerek kendimizi lmn kucana atmayalm! Viva la Muarte! Yirminci yzyln son otuz ylnda Trkiye insannn ortak ruhunu zmleyen, yer yer belgesel nitelikli drtlnn ilk roman. Nuke Trkiye Trk aydn iki cephede savar. Sadece kendi toplumunun hoyratl ile deil, Bat'nn hemen her zaman iddetle sonulanan kendini beenmilii ile de uramak zorundadr. Bu bakmdan, sadece Trkiy e'de deil, Bat'da da haymatlostur! Dnya zerindeki iktidarn koruma gayreti iindeki Bat, cahilliyeyi yle bir hamiyetle dayatr ki, elvermemek, katledilmek demektir. Valla, Kurda Yedirdin Beni Bu toplumda 'biliyor olmak mutlak surette bir hakszla maruz kalmak demektir. nk, bilgi borl andrr, 'anlamak' zorunda brakr. Cahil, acma duygusu uyandrr. Ykcl balanr. Bu, onlarn lksdr. Oysa aydn, bilgilenmek gibi bir sutan mebbeten mahkm edilmitir. diyen Alev Alatl, nc Kitap, Valla, Kurda Yedirdin Benide, Trk solunun ve Krt meselesinin panoramasn izerken, yeni sorular ve sor unlar ortaya koyuyor. O.K. Musti, Trkiye Tamamdr. Or'da Kimse Var m? drtls, azgn tihalarn besledii cehaleti, ehvetle barna basan Trkiye toplumunun kyd bir aydnn, Gnay Rodoplu'nun yks. lkcler, devrimciler, sosyal demokratlar, mmetiler, Trkler, Krtler! Kaynayan ve kanayan bir Trkiye'de herkesle teet geen ama akmayan Gnay Rodoplu'nun serveni O.K. Musti, Trkiye Tam amdrla tamamlanyor. Yaseminler Tter mi Hl? Kbrs'taki iki toplumun kyd Eleni Klo Morias Naciye Arifin olaanst ama gerek yks.

225

kenceci Trkiye'de ikence gren ile ikenceci arasndaki fark, Birinci ube'de tutukluyu polis memurundan ayran, kt kontrplak kadar incedir. Mazlumla zalim her zaman yer deitirebilirler. nk bu lkenin insan mezalime tepki gsteremeyecek kadar zalim olabilir.

226

2020'li yllar Postniinde YCE PR in oturduu Yeni Dnya Dzeni tarikat iktidarn hzla glend irmektedir. Tarikat oluturan vasl, salik, mrid ve talipler, Son Hakikat dedikleri dnya grlerini gezegenin btnne tebli etmekle ykmldrler. Dnya halklar ya Teklemi Varoluta eriyecekler ya da genleri yok edilmek suretiyle mutlak bir biyolojik lmle kar karya braklan Smrlmezler'in ve Lanetlil erin kaderini paylaacaklardr. POSTMODERN FAZM, Tek bir dnya, tek bir devlet, tek bir bayrak! sloganyla zetlenen ada deerlerini, evrensel medyann tm olanaklarn kullanarak dayatr. YCE PR'in KUTSAL KOALSYONU ile ba edebilecek tek bir g vardr: Schrdinger'in Kedisi. Erwin Schrdinger'in kedisi, yeni fiziin maskotudur. Ayn anda l ve diri olabilmek gibi akl almaz bir bilimsel gereklii temsil eden Schrdinger'in Kedisi, YCE PR'in ve onun KUTSAL KOALSYON unun nndeki tek engeldir, Buna karn, SCHRDNGER'N KEDS bir bilim-kurgu roman deildir. Tersine, 19502035 yllar arasnda yaayan ankr doumlu psikoterapist mre Kadzade'nn yldzlarn iblisi recmetmekte kullanlan talar olarak grndkleri bir ortamdan 21 Yzy la, yeni fizie, kaos teorisine, saakl manta uzanan zihinsel cenkierinin hikyesidir. Alev Alatl'nn uzun yllardr zerinde alt dev roman, lkemiz edebiyatndaki ilk apl 'ANTTOPYA' zelliinin altn izdirecek bir tonlamayla okurun ve dnebilen Trk insannn ilgisine sunuluyor. Bir gerilim romannn tempo ve heyecann bir an bile elden karmadan, lke olarak neden ninsanlar aamasnda kaldmzn zmlemelerini yapyor, acmasz gerekleri birer tokat gibi yzmze arpyor.., SCHRDNGER'N KEDS'ni tokat yemekten bitap dm, yenik fakat dersler alm bir insann bilgelemi, klelemi, felsefeyle kutsanm arballyla bir kenara brakrken, kendi yaamnz ve lk enin acnacak hali zerine bin bir ant ierek yeni gnlerinize balyorsunuz. 20. yzyln aclarla dolu yaam nda yer alm her Trk aydnnn muhakkak okumas gereken grkemli bir yapt.

227