You are on page 1of 69

UZAKTAN EĞİTİMDE

ÖĞRETİM TASARIMI
Orijinal Metin
Instructional Design in Distance Education (IDDE)
http://ide.ed.psu.edu/IDDE/tree/treef.asp?start=-1

Amy M. Carr (amcarr7@hotmail.com)


ve
Chad S. Carr (carr_chad@hotmail.com)
tarafından hazırlanmıştır.
Türkçe’ye Çeviri: Dr. Serçin KARATAŞ
Öğretim Bağlamı
 Dikkati Çekme
 Öğrenciyi
Uyandırmak
Tanımı: Değişik ya da
şok edici bir şeyler
göstermek, öğrencinin
dikkatini çekmeye
yardımcı olur.

Örnek: Dolaşım sistemini anlatan bir öğretmen, web temelli bir


derste atan bir kalp resmi kullanmıştır.
Öğretim Bağlamı
 Dikkati Çekme
 Öğretmenin
öğrenciye Soru
Sorması
Tanımı: Öğrencilere
cevaplandıracakları
sorular sormak, onların
bilgi ve becerileri
sorgulamalarına
yardımcı olur.

Örnek: Bir felsefe öğretmeni, nesnelik ile göreceliğin


karşılaştırılmasını tartışmayı kolaylaştırmak için “Gerçek Nedir?”
sorusunu yöneltmek için bilgisayar yönetimli konferansı
kullanmıştır.
Öğretim Bağlamı
 Dikkati Çekme
 Öğrencinin Soru sorması
Tanımı: Öğrencilerin kendi
sorularını türetmeleri
derste neyin önemli
olduğuna karar vermelerine
yardımcı olur ve öğretmen
öğrencilerin beklentilerinin
neler olduğu hakkında fikir
sahibi olur.

Örnek: Eğitim psikolojisi öğretmeni, web temelli öğretimde,


öğrencilerinin “Kendi çalışmamda istatistikleri nasıl
uygulayacağım?” gibi sorular sormalarını sağlamak için e-sohbet
odası kullanmıştır.
Öğretim Bağlamı
 Öğrencileri
Hedeflerden Haberdar
Etme
Öğrencilere İçeriğin

Amacını ya da İlgisini
Açıklama
Tanımı: Öğrencilerin
motivasyonunu artırmanın
yollarından birisi de
öğrenciye öğretim
hedeflerini ya da
Örnek: Öğretmen Pepsi’deki tamircinin materyalin neden
(öğrenciler) neden satış otomatı tamiri kullanıldığını açıklamaktır.
eğitimine katılmaları gerektiğini açıklamak
için video konferans kullanmıştır.
Öğretim Bağlamı
 Öğrencileri
Hedeflerden Haberdar
Etme
 Öğrencilerin Kendi
Hedeflerini
Seçmelerine İzin
Verme
Tanımı: Öğrencilere, öğretim
hedeflerini belirlemeye
yardımcı olmaya izin
Örnek: Şiire Giriş dersi öğretmeni, vermek, onlara sahiplik
öğrencilere çalıştaydan ne elde etmek duygusu verir ve onların
istediklerini sormak için ses konferansı kendi ihtiyaçları ile ilgisi
kullanmıştır. olan öğretimi almalarını
sağlar
Öğretim Bağlamı
 Öğretim Sonuçlarını
Belirtmek
 Beklenen
Performansı
Tanımlamak
Tanımı: Beklenen
performansı tanımlamak,
öğrencilere dersle ilgili
beklentileri saptamada
yardımcı olur. Beklentiler
Örnek: Uzaktan eğitim öğretmeni,
açık bir biçimde
dersin bitiminde öğrencilerin
gerçekleştirmeleri gereken becerileri tanımlanmalı, öğrencinin
basılı materyal kullanarak sunmuştur. anlayacağı biçimde
yazılmalıdır.
Öğretim Bağlamı
 Öğretim Sonuçlarını
Belirtmek
 Standart Performans
için Değerlendirme
Kriterlerini Belirleme
Tanımı: Her ne kadar
öğretmenler başarılı bir
performans hakkında fikir
sahibi olsalar da, başarıyı
neyin oluşturduğunu
Örnek: Pazarlama dersi öğretmeni, tanımlayan kriterleri
öğrencilerin görevlerini başarılı bir belirlemek, öğrencilere
şekilde tamamlayabilmeleri için “başarılı performans”
pazarlama stratejilerinin karşılaması mefhumu oluşturmada
gereken kriterleri sunmak için sesli
yardımcı olur.
konferansı kullanmıştır.
Öğretim Bağlamı
 Gözden Geçirme ve
Düzenleyicilerin
Sunumu
 Öğretimin Yazılı Olarak
Gözden Geçirilmesi
Tanımı: Öğrencilere,
öğretimin birer parçası olan
bilgi ve etkinliklerin
listesinin verilmesi, onların
bağlamı oluşturmalarına
Örnek: Eğitimciler için Teknoloji 403 yardımcı olur.
dersinin öğretmeni derste neler olup
bittiğini öğrencilerine göstermek için
dersin içerik listesini vermede web-
temelli öğretim kullanmıştır.
Öğretim Bağlamı
 Gözden Geçirme ve
Düzenleyicilerin
Sunumu
 Öğretimin Sözel Olarak
Gözden Geçirilmesi
Tanımı: İçeriği sunmada
farklı yollar kullanmak,
öğretmenin daha çok
sayıda öğrenme stilini
hedeflemesini sağlar.
Örnek: Bir biyoloji öğretmeni, insan
anatomisi grafiğini sunmak için
bilgisayar yönetimli konferansta beyaz
tahta kullanmıştır ve dersin metin
temelli gündemi e-posta ile
göndermiştir.
Öğretim Bağlamı
 Gözden Geçirme ve
Düzenleyicilerin
Sunumu
 İçeriği Öğrenciye Aşina
Hale Getirme
Tanımı: Yeni bilgiyi
öğrencinin öğrenmesini
sağlamadaki yöntemlerden
birisi de onu zaten bildiği
ya da deneyim yaşadığı bir
Örnek: Sağlık dersi öğretmeni, şeyle ilişkilendirmektir.
beslenme dersi ile içeriği
ilişkilendirmek için öğrencilere ağır bir
akşam yemeğinden sonra ne
hissettiklerini sormak için sesli
konferans kullanmıştır.
Öğretim Bağlamı
 İçeriğin Uyarlanması
 Öğretim İçeriğinin
Öğrenci Tercihlerine
Uyarlanması
Tanımı: Öğretim bağlamını
saptamanın stratejilerinden
birisi de, dersi gerçekten
öğrencilerin hedefleri ya da
tercihlerine bağlı olarak
uyarlamaktır.
Örnek: Resim dersi öğretmeni, ders
esnasında hangi tür sanatı işlemek ya
da tartışmak istediklerini sormak için
sesli konferans kullanmıştır.
Öğretim Bağlamı
 İçeriğin Uyarlanması
 Öğretim İçeriğinin
Öğrencinin Önceden
Bildiklerine Göre
Uyarlanması
Tanımı: Öğrencilerin bilgi ve
deneyim düzeylerini
belirlemek, öğretmene
ihtiyaçlarını karşılamak
üzere öğretimi yeniden
Örnek: Microsoft Word Çalıştayı düzenlemede yardımcı olur.
öğretmeni, uygulamadaki önceki
deneyimlerine bağlı olarak görevleri
yeniden düzenlediği ile ilgili olarak
bilgilendirmek üzere bilgisayar
yönetimli konferans kullanmıştır.
Öğretim Bağlamı
 İlgili Durumlar
Sağlama
 Benzer Temalarla ilgili
Durumlar Sağlama
Tanımı:Öğretilenlere benzer
durum örnekleri kullanmak
öğrencilere, sunulan
bilginin genel özelliklerini
anlamada yardımcı olur.

Örnek: Sosyal Bilgiler dersi öğretmeni, insan haklarına özgü özgürlükle


ilgili bir derste Martin Luther King ile karşılaştırma yapılan bir çok
etkinlik için bilgisayar temelli öğretim kullanmıştır.
Öğretim Bağlamı
 İlgili Durumlar
Sağlama
 Alternatif Bakış Açıları
ile ilgili Durumlar
Sağlama
Tanımı: Belirli bir durum ya
da bağlam üzerinde çeşitli
bakış açıları ve düşünceler
sağlama, öğrencilere
gerçek dünya sorunlarının
karmaşıklığını sunmada
Örnek: Öğretmen, Amerika’da batıya yardımcı olur.
doğru büyüme ile ilgili olarak farklı
bireylerin ne hissettikleri ile ilgili bakış
açılarını sunmada video konferans
kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 Yeni Kelimelerin
sunumu
 Yeni Terimlerin
Tanımları ile Birlikte
Sunumu
Tanımı:Yeni terimlerin
yanında terimleri ile birlikte
sunma, öğrencilerin
tanımları anlamalarını
sağlar.

Örnek: Matematik öğretmeni


paralelkenarın tanımı bir öğrenciye
vermek için bilgisayar yönetimli
konferans kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 Yeni Kelimelerin
sunumu
Öğrencinin Yeni

Terimleri Araması
Tanımı: Öğrencilerin yeni
kelimelere bakması ve
kaydetmesine izin vermek,
onlara anlamını
söylemekten daha fazla
zaman alır, ama bu, onların
hatırlamasına yardımcı
Örnek: Fransızca öğretmeni, öğrencilerin olur.
bazı Fransızca kelimelerin anlamalarını
yazmaları için web-temelli öğretim
kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 Yeni Kelimelerin
sunumu
 Kural Tanımı, Kavram ya
da İlkenin Özelliklerinin
Sunumu
Tanımı: Yeni bir terimin
özelliklerini vurgulamak,
yeni terimi anlamasını,
tanımlamasını ve benzer
terimlerle birlikte
sınıflamasını sağlar.
Örnek: Fen dersi öğretmeni doğal
seleksiyon kavramı ile ilgili özelliklerin
sunumunda basılı materyal kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 Yeni Kelimelerin
sunumu
Tanımları Başka

Sözcüklerle Açıklamak,
Eşanlamlıları Vermek
Tanımı: Her öğrenci aynı
terminolojiyi anlamayabilir.
Başka sözcüklerle
açıklamak ve
eşanlamlılarını vermek,
öğretmenlerin daha çok
Örnek: Ev ekonomisi dersi öğretmeni öğrenciye ulaşmasını
“bölme” kavramını daha iyi tanımlamak
sağlar.
için eşanlamlısı “ayırma” yı sunmada
video konferansı kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 Örnek Sağlama
 Prototip Örnekler
Sağlama
Tanımı:Göze çarpan ve genel
örneklerin kullanımı,
öğrencilerin sunulan
kavram ya da bilgiyi daha
iyi anlamalarını sağlar.

Örnek: Sınıf öğretmeni öğrencilerine


mevsimleri öğretmek için bir video kaset
kullanır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 Örnek Sağlama
 Eş Örnek/Eşsiz Örnek
Çiftleri Sağlama
Tanımı:Örnek olanları ve
olmayanları göstermek,
öğrencilerin ortak özellikleri
tanımlamalarını sağlar.

Örnek: Bir sınıf öğretmeni öğrencilerine


çember ve çember olmayan şekilleri
göstermede basılı materyal kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 Örnek Sağlama
 Çeşitli Örnekler Sağlama
Tanımı: Çok sayıda örnek
kullanımı, öğrencilerin o
bilgiyi sunmada başka
örneklerin de
kullanılabileceğini
anlamalarını sağlar.

Örnek: Tarih dersi öğretmeni,


öğrencilerine tekne, tren, uçak gibi
taşımanın farklı örneklerini göstermede
bilgisayar temelli öğretim kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 Örnek Sağlama
 Uygun Davranışları
Modelleme
Tanımı: Bir öğretmenin,
öğrencisinin başarmasını
isteyeceği beceri ya da
davranışı göstermek,
onların beklentileri ve
davranış içindeki
hareketleri iyice
anlamalarını sağlar.
Örnek: Müşteri ilişkileri dersinde,
müşterilerle uygun bir şekilde nasıl
selamlaşılacağını gösteren video klip
sunmak için web temelli öğretim
kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 İpucu Programlarını
Kullanma
 Grafik İpuçları Sağlama
Tanımı: Görseller kullanarak
öğrencilerin dikkatini
çekmek, öğrencilerin
önemli noktalarla
ilgilenmelerini sağlar.

Örnek: Sağlık dersi öğretmeni, besin


gruplarını, benzer besinleri aynı kutuda
sınıflandırarak düzenleyen basılı bir
materyal kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 İpucu Programlarını
Kullanma
 Sözel İpuçları Sağlama
Tanımı: Öğrencilere, açık
sözel direktifler vermek,
onların ne beklenildiğini
anlamalarını sağlar.

Örnek: Öğretmen zamanlama ve iletişim


telefon numaraları gibi ipuçlarını
sağlamak için sesli konferans
kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 İpucu Programlarını
Kullanma
 İşitsel İpuçları (müzik,
ses efektleri, ses
şiddetinin değişimi)
Sağlama
Tanımı: Belli bir tepki ile
ilişkilendirilmiş ses, bu
tepkiyle ilgili bir ipucu
olabilir.

Örnek: Pazarlama dersi öğretmeni, belli


cevaplarda, öğrencilerine işletim
sisteminin sağladığı “bip” sesi ile ipucu
vermede bilgisayar temelli öğretim
kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 Öğrenciye Tavsiyede
Bulunma
 İhtiyaç duyulunca
Öğretimsel Destek
Sağlama: Örnekler,
Alıştırmalar, Araçlar,
Materyaller, Kaynaklar
Tanımı: Öğretimsel destek
sunmak (örnekler,
alıştırmalar, araçlar,
materyaller, kaynaklar,
Örnek: Pazarlama dersi öğretmeni, vb.) öğrencilere yeni beceri
danışmanlara (öğrencilere) müşteri
ya da bilgileri öğrenmede
risklerini değerlendirme görevlerinde
yardımcı olmak için bilgisayar temelli yardımcı olur.
öğretim kullanmıştır.
Ders İçeriğinin Sunumu
 Öğrenciye Tavsiyede
Bulunma
 Öğrenme Stratejileri
Sağlama
Tanımı: Öğrencilerin, not
alma, altını çizme, görseller
oluşturma ya ana hatlarını
çıkarma gibi stratejileri
geliştirmelerine yarım
etme, onların bilgileri daha
iyi hatırlamalarına imkan
Örnek: Öğretmen Microsoft Office tanır.
Çalıştayında öğrencilere not alma
stratejisinden bahsetmek için bilgisayar
yönetimli konferans kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Öğrenme Etkinliklerini
Ortaya Çıkarmak
 Ön Bilgi ve Becerilerin
Gözden Geçirilmesi
Tanımı: Öğrencilerin
hafızalarını tazelemelerine
ve sizin onların ne
bildiklerini bulmanıza
yardım etmek için bazı
şeyleri gözden geçirin.

Örnek: Kağıt temelli matematik dersinde,


önceki derste öğrendikleri matematik
eşitliğini hatırlatıyor.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Öğrenme Etkinliklerini
Ortaya Çıkarmak
 Öğrencilerin Kaynakları
Seçimlerine İzin verme
Tanımı: Öğrencilerin farklı
bakış açıları ve anladıklarını
ilişkilendirdikleri farklı
şeyler vardır.
Yapabilirseniz, onların
kendi kaynaklarını
seçmelerine izin verin.
Örnek: Yazma dersinde “kahramanlık”
ödevini tamamlamada öğrencilerin
istedikleri kişi ya da hikayeyi
seçebileceklerini açıklamak için sesli
konferans kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Öğrenme Etkinliklerini
Ortaya Çıkarmak
 Öğrencilerin Anlamı
İzlemelerine Yardım
Etme
Tanımı: Öğrencilerin kendi
düşünceleri üzerinde
düşünmelerine yardım
etmek, onların bağımsız ve
daha iyi öğreneler
olmalarına yardımcı olur.
Örnek: Web-temelli bir öğretimde
öğretmen, öğrencilerin uygun beceri
düzeyini seçerek mühendislik bilgilerini
anlamalarını tanımlamalarını istiyor.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Öğrenme Etkinliklerini
Ortaya Çıkarmak
 Öğrencilerin Sorularla
Öğretim Hedeflerini
İlişkilendirmelerine
Yardım Etme
Tanımı:Öğrencilerin
hatırlamalarını sağlamak
için, ders için
düzenlediğiniz
hedeflerle soruları
Örnek: Psikoloji öğretmeni, öğretim ilişkilendirin.
hedeflerinde kişisel beslenme ile yaş
arasında nasıl bir korelasyon olduğunu
sorarken sesli konferans kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Öğrenme Etkinliklerini
Ortaya Çıkarmak
 Öğrencinin Bilginin
Anlamlılığını
Değerlendirmesine
Yardımcı Olma
Tanımı: Internet, öğrencilere
bilgi kaynaklarının
güvenilirliğini sorgulamaya
yardımcı olur.

Örnek: Bir öğretmen, internetteki bir


bilgiyi değerlendirme ödevi hakkında
bilgilendirmek bilgisayar yönetimli
konferans kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Hatırlama Stratejilerini
Ortaya Çıkarmak
 İlgili Materyalin Altını
Çizme
Tanımı: Öğrencilerin
dikkatlerini önemli
kavramlara, tanımlara ya
da diğer bilgilere
çekmelerini altını çizerek
yardım edin.

Örnek: İş danışmanlığı ile ilgili bir web


sayfasının tasarımcısı, öğrencilerin
müşteri mesajındaki dağıtımla ilgili bilgiyi
seçmelerine ve altını çizmelerine izin
vermiştir.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Hatırlama Stratejilerini
Ortaya Çıkarmak
 Belletme Stratejileri
Tanımı: Öğrencilerin, benzer
olmayan terim setlerinin
belleme stratejileri ile
ezberlemelerine yardım
eder.

Örnek: Öğretmen, yaşam taksonomisinin


sınıflandırılmasını öğrencilerin
hatırlamalarını sağlamada basılı materyal
kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Hatırlama Stratejilerini
Ortaya Çıkarmak
 Hiyerarşik Özetler
Tanımı: Yeni kavramların
anlaşılması için, öğrenciler
birbirleriyle nasıl ilişkili
olduğuna karar vermeleri
gerekir. Öğrencilere bu
konuda yardım etmek için
bir ana hat çıkarın.

Örnek: Sosyal bilgiler öğretmeni II.


Dünya Savaşı’ndaki olayların ana hatlarını
göstermek için basılı bir broşür
kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Hatırlama Stratejilerini
Ortaya Çıkarmak
 Özetleme
Tanımı: Öğrencinin
özetlemesi için yeni bilgileri
gözden geçirerek neyin
önemli olduğuna karar
vermesini gerektirir.

Örnek: Etik dersinde öğretmen,


öğrencilerinin humanism ile ilgili okuma
parçasını özetlemelerini istemek için
video konferans kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Hatırlama Stratejilerini
Ortaya Çıkarmak
 Zihin Haritaları
Tanımı: Önemli kavramları,
birbirleri ile ilişkilerini
tanımlayarak bağlantılarını
kuran bir harita oluşturun.

Örnek: Sağlık dersi öğretmeni


öğrencilerin beslenme ile ilgili bir zihin
haritası oluşturmalarını istemede video
konferans kullanmıştır. Öğrencilere
yardımcı olmak adına bir de örnek
sunmuştur.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Ayrıntılandırmayı
Kolaylaştırma
 Görüntüler Oluşturma
Tanımı: Öğrencilerin bildikleri
ile ilgili resimler oluşturma
ve bunları paylaşmalarını
sağlayın.

Örnek: Psikoloji öğretmeni öğrencilerin


“çocuk suiistimali” ile ilgili bir resim
çizmelerini sağlamak için bilgisayar
yönetimli konferans kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Ayrıntılandırmayı
Kolaylaştırma
 Çıkarılan Sonuçların
Çizimi
Tanımı: İnsanlar, gördükleri
ya da yaptıkları her şey ile
ilgili çıkarımlarda
bulunurlar. Daha
derinlemesine anlamak için
bunların ortaya çıkmasına
yardımcı olun.
Örnek: Fen bilgisi öğretmeni, sunulan
durum ile ilgili olarak öğrencilerin sonuç
ve sebep türetmelerini sağlamak için
basılı materyal kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Ayrıntılandırmayı
Kolaylaştırma
 Benzerlik (Anoloji)
Oluşturma
Tanımı: Benzerlik oluşturma
öğrencilerin çok aşina
olduğu şeyler ve yeni
öğrendiği özellikler
arasında bağlantı
kurmalarına yardımcı olur.

Örnek: Hayat Bilgisi dersinde


öğretmen,öğrencilerin kalbin çalışmasını
anlamalarına yardım etmek için, bir
bilgisayar pompası ile benzerlik kurmada
sesli konferans kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Yeni Bilginin
Bütünleştirilmesine
Yardımcı Olmak
 İçeriği Başka
Sözcüklerle Açıklama
Tanımı: Öğrencilerden
öğrendiklerini olduğu gibi
tekrarlamalarını istemek
yerine onların kendi
cümleleri ile ifade
etmelerine izin verin.
Örnek: Sosyal Bilgiler dersi öğretmeni
öğrencilere sfenkslerle ilgili bir video
göstermiş ve onlardan hikayeyi kendi
kelimeleri ile yazmalarını istemiştir.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Yeni Bilginin
Bütünleştirilmesine
Yardımcı Olmak
 Metafor Kullanımı ve
Öğrencilerin Metafor
Türetmeleri
Tanımı: Öğrencilerin bir
durumu tarif etmeleri
yerine duruma uygun
daha aşina bir örnek
oluşturmalarına izin
Örnek: Organizasyonel Değişim ile ilgili
Bilgisayar temelli bir derste, danışmanlar verin. (ör. Masaüstü,
(öğrenciler) “değişim ile ilgili bir metafor Macintosh ve Windows
türetmeleri üzerine işletim sistemi için bir
bilgilendirilmektedirler. metafordur.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Yeni Bilginin
Bütünleştirilmesine
Yardımcı Olmak
 Örnek Türetme
Tanımı: Bir kavram, kural,
ilke ya da tanımı anlamak
için öğrencilerin her biri ile
ilgili örnek türetmelerini
sağlayın.

Örnek: Sınıf öğretmeni, öğrencilerin


hayvanlarını çizmeleri için basılı materyal
kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Yeni Bilginin
Bütünleştirilmesine
Yardımcı Olmak
 Not Tutma
Tanımı: Not alma ile sadece
kayıt tutulmaz aynı
zamanda öğrenci bunları
düzenleme olanağını
yakalar.

Örnek: Etkili Röportaj dersinde öğretmen


öğrencilerin sunulan bilgi ile ilgili not
alması gerektiğini önermek için sesli
konferans kullanmıştır.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Yeni Bilginin
Bütünleştirilmesine
Yardımcı Olmak
Kavram Haritaları

Oluşturma
Tanımı: Öğrencilerin farklı
bileşenler arasındaki
ilişkileri anlamalarını
sağlamak için kavram
haritaları ya da ana hat
listesi oluşturmalarına
Örnek: Web temelli ekonomi dersinde
öğretmen, öğrencilerden mikroekonomi yardımcı olun.
bağlamının bir ana hat listesini
oluşturmalarını istemiştir.
Öğrenme Sürecini Etkin
Kılma
 Yeni Bilginin
Bütünleştirilmesine
Yardımcı Olmak
 Elemanları Sınıflandırma
Tanımı: Öğrencilerin farklı
özellikleri nesneleri
(yumuşak şeyler, yeşil
şeyler, vb.) sorgulamalarını
sağlayın. Veritabanı
programları bunun için
uygundur.
Örnek: Fen bilgisi öğretmeni bilgisayar
yönetimli konferansta beyaz tahtayı
kullanarak öğrencilerden özelliklerine
göre bakterileri sınıflandırmalarını
istemiştir.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Geri Bildirim Sağlama
 Doğru Cevabı Sağlama
ve Onaylama
Tanımı: Öğrencilere cevabın
doğruluğu hakkında bilgi
verin ve doğru cevabı
gösterin.

Örnek: Sanat tarihi öğretmeni


öğrencilerin kübizm ile ilgili verdikleri
cevapların doğruluğu hakkında bilgi
vermek için web temelli öğretim
kullanmıştır.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Geri Bildirim Sağlama
 Düzeltici Geri Bildirim
Sağlama
Tanımı: Öğrencilerin doğruya
da tercih edilen cevaba ne
kadar yaklaştıklarını
gösteren geri bildirim
verin.

Örnek: Sosyal bilimler dersi öğretmeni


öğrencilerin bir savaş ile ilgili verdikleri
cevapla ilgili geri bildirim sağlamak için
video konferans kullanmıştır.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Geri Bildirim Sağlama
 Bilgilendirici Geri
Bildirim Sağlama
Tanımı: Öğrencilerin
öğrenmelerini
derinleştirmelerini
sağlamada ek bilgi ya da
ilgili kaynak sağlayın.

Örnek: İngilizce öğretmeni, literatürü


gözden geçirmede öğrencilere geri
bildirim vermek için sesli konferans
kullanmıştır.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Geri Bildirim Sağlama
 Analitik Geri Bildirim
Sağlama
Tanımı: Öğrencilerin
cevaplarını daha doğru
yapabilmeleri için
cevaplarının bir parçasını
nasıl düzeltebilecekleri ile
ilgili bilgilendirecek geri
bildirim sağlayın.

Örnek: Matematik öğretmeni,


öğrencilerin geometrik kanıtlamalarının
belirli parçaları ile ilgili olarak geri bildirim
sağlamada basılı materyal kullanmıştır.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Uygulama Sağlama
 Gerçek Dünya ya da
Benzetişimli Durumlarda
Uygulama (Yakın
Transfer)
Tanımı: Öğrencilere
karmaşık otantik bir
ortamda öğrendiklerini
uygulama olanağı tanıyın.

Örnek: İletişim öğrencileri ki işadamının


konuşmasını içeren bir video klip
izlemişlerdir. Daha sonra kişisel iletişim
hakkında sorulan sorulara uygun
cevapları seçmişlerdir.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Uygulama Sağlama
 Bağlam ya da Ortamda
Değişim (Uzak Transfer)
Tanımı: Öğrencilerin
becerilerini uygulayacakları
ortamı ya bağlamı
değiştirerek onların
materyalle ilgili körü
körüne bir anlamaları olup
olmadığını görün.

Örnek: Batı Virjinya’da 3,030 feet


uzunluğunda bir çeşit köprü verilmiş ve
Güney Kaliforniya’da farklı bir ortamda
yeni bir köprü tasarlamaları istenmiş
mühendislik dersinde.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Öğrenmeyi Test Etme
 Ön bilgi ya da beceriler
için öntest
Tanımı: Öğrencilerinize bir
öntest vererek onların
zaten neler biliyor
olduklarını tespit edin.

Örnek: Uzaktan Eğitim öğretmeni,


uzaktan eğitimle ilgili olarak öğrencilerin
neler bildiklerini test etmek için web
destekli öğretim kullanmıştır.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Öğrenmeyi Test Etme
 Derste Öğretilecek Bilgi
ya da Beceriler için
Öntest
Tanımı: Öğrencilerinizin sizin
öğrenme hedefleriniz zaten
başarıp
başaramayacaklarını test
edin.

Örnek: Pazarlama dersi öğretmeni


pazarlama ile ilgili öğrenme hedeflerini
öğrencilerinin bilip bilmediklerini ölçmek
için bilgisayar destekli öğretim
kullanmıştır.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Öğrenmeyi Test Etme
 Dersin İçine Soru
Ekleme
Tanımı: Öğrencilere sorular
sorarak onların iletişimde
olmalarını sağlayın.

Örnek: Fen bilgisi öğretmeni kuşlarla


ilgili bir video göstermiş, sonra
öğrencilerini bunun üzerinde
tartıştırmıştır.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Öğrenmeyi Test Etme
 Hedef-Temelli
Performans Testi
Sağlama
Tanımı: Öğretiminizin
etkililiğini test emek için
boş bir performansla
öğrencilerinizin
performansını karşılaştırın.

Örnek: Bir sınıf öğretmeni öğrencilerinin


kaç kelimeyi doğru yazdıklarını sınamak
için basılı materyal kullanmıştır.
Öğretimin Değerlendirilmesi
 Öğrenmeyi Test Etme
 Normatif-Temelli
Performans Testi
Sağlama
Tanımı: Öğretiminizin
etkililiğini test emek için
öğrencinizin performansını
sınıf arkadaşlarının
performansıyla karşılaştırın.

Örnek: Mekanik çizim dersi öğretmeni,


öğrencin çiziminin ne kadar başarılı
olduğunu ölçmek için arkadaşlarıyla
karşılaştırma yapmada sesli konferans
kullanmıştır.
Sıralı Öğretim
 Mantıksal Sırada
 Sonuç çıkarma sırası
(örnekle devam eden
kural)
Tanımı: Bir kuralı öğretim
ardından örnek vermek,
öğrencilerin kuralı diğer
durumlarda uygulamalarına
yardım eder.

Örnek: Ev ekonomisi dersi öğretmeni


dörtte bir galonun iki pinte (0,478 litre)
eşit olduğunu sunmak için bunun bir
reçetedeki uygulama örneğini basılı
materyal kullanarak göstermiştir.
Sıralı Öğretim
 Mantıksal Sırada
 Neden sırası (Kuralla
devam eden örnek)
Tanımı: Bir çok örnek
gösterip, bu örneklerden
kural çıkarmak, öğrencilerin
bu kuralı hatırlamalarına
yardım eder.

Örnek: Sağlık dersi öğretmeni yüksek


kolesterol ile beraber kalp hastalıkları
olan bir çok insanı anlatmak ve bunlar
arasındaki ilişkiyi vurgulamak için sesli
konferans kullanmıştır.
Sıralı Öğretim
 Mantıksal Sırada
 Uygulamalı Neden
(Örnek, Kural, Örnek)
Tanımı: Bir kuralı
pekiştirmek için önce birkaç
örnek verilmeli, sonra kurla
sunulmalı, sonra
öğrencilerin bu kuralı
uygulayacakları birkaç
örnek daha verilmeli.

Örnek: Biyoloji dersi öğretmeni, memelilerle


ilgili örnekleri tartışmak, sonra bunların
bezelerinin olduğunu söylemek ve sonra da
öğrencilerden kendi örneklerini türetmelerini
istemek için bilgisayar yönetimli konferans
kullanmıştır.
Sıralı Öğretim
 Öncelik Sırası
 Hiyerarşik
Tanımı: Sunulan bilginin
mantıklı olduğundan emin
olmak için bu bilginin daha
sonra sunulacak beceri ve
bilgilerin ön gerekliliği
olmasına önem verin.

Örnek: Tıp öğrencilerinin bir hasta


üzerinde yarayı dikmelerinden önce
öğretmen konu ile ilgili bir video
göstermiştir.
Sıralı Öğretim
 Öncelik Sırası
 Kolaydan Zora
Tanımı: Öğrencilere bilginin
kolaydan zora doğru
verilmesi, onların
anlamadıkları bir şeyden
dolayı kaybolmalarını
engeller.

Örnek: Öğretmen DNA amino asitlerinin


kimyasal yapısına geçmeden önce
öğrencilere DNA hakkındaki temel bilgileri
vermek için web temelli öğretim
kullanmıştır.
Sıralı Öğretim
 Öncelik Sırası
 Somuttan Soyuta
Tanımı: Öğrencilere
somuttan (bir nesne gibi)
soyuta (temsiller gibi)
doğru bilgi sunumu, onların
daha soyut düşünmelerine
yardımcı olur.

Örnek: Tarih dersi öğretmeni önce


Amerikan bayrağını anlatmak sonra da
onun temsil ettiği anlamı vermek için
basılı materyal kullanmıştır.
Sıralı Öğretim
 İçerik Düzenine Göre
 Genelden Detaya
Tanımı: Öğrencilerin
ayrıntıları fark edebilmeleri
için onlara, önce genel
donra daha detaylı bilgiler
sunulmalıdır.

Örnek: Biyoloji dersi öğretmeni önce


dolaşım sisteminin fonksiyonunu tartışıp
sonra onun bileşenlerini ve kanı nasıl
pompaladığını sunmak için video
konferans kullanmıştır.
Sıralı Öğretim
 İçerik Düzenine Göre
 Yöntem, iş sırası
Tanımı: Bir süreç ya da
yöntemi sunarken,
yöntemin gerçek oluştuğu
sırada öğrencilere vermek
en mantıklısıdır.

Örnek: Öğretmen beysbolde topa nasıl


vurulması gerektiğini ve adımları sıralı
olarak öğrencilere sunmada web temelli
öğretim kullanmıştır.
Sıralı Öğretim
 İçerik Düzenine Göre
 Kavramsal
Ayrıntılandırma
Tanımı: Kavramın
ayrıntınlandırılması, bilgi
kavramla ilgili olduğu
sürece, öğrencilerin
kavramı
somutlaştırmalarına
yardımcı olur.

Örnek: Yönetim dersi öğretmeni


danışmanlara indirim kavramını daha
derinlemesine anlatmak için bilgisayar
destekli öğretim kullanmıştır.
Sıralı Öğretim
 İçerik Düzenine Göre
 Kuramsal
Ayrıntılandırma
Tanımı: Bu kuramı ve onun
uygulamasını sunmak için,
farklı kavramların
derinleştirilmesi gerekir ki
öğrenciler kuramı başka
durumlara transfer
edebilsinler.

Örnek: Pazarlama dersi öğretmeni


stoklama ve talep kuramını öğretmek ve
bunu hangi faktörlerin etkilediğini
göstererek detaylandırmak için web
temelli öğretim kullanmıştır.
 Kaynak:
http://ide.ed.psu.edu/IDDE/tree/treef.asp?start=-1

 Daha fazla ayrıntı için:


Instructional Design in Distance Education (IDDE): A Web-
based Performance Support System for Educators and
Designers, Chad S. Carr and Amy M. Carr.
http://www.infoagepub.com/www/products/product2/qrde/vol1.htm

You might also like