You are on page 1of 27

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

PRIMERA DECLINACIN 1- Agricola aquilas nigras et magnas vulnerat.

2345678910-

Agricola terram arat, poetae vitam rusticam laudant. Agricolae nautas sagittis vulnerant. Agricolae silvam amant, poeta musas cantat. Agricolae terram arant et saepe casis habitant. Antonia puella est, beata est. Antonia puella beata est. Aquila alis volat. Aquila nigra est. Columbae albae sunt et erant. Aquilae magnae sunt, columba parva est.

Diana erat dea. Agricolae deam Dianam amabant et laudabant. 11- Diana, lunae silvarumque dea, sagittas portat atque sagittis feras vulnerat.

12- Est vita rustica beata? Est vita urbana odiosa?

13- Fabius1 in provinciam ex Italia copias ducebat.


14- Filiam dominae videmus.
15- Fortuna adversa virum magnae sapientiae non terret. 16- Iniurias fortunae patientia superamus.

1718192021222324252627-

Musae multae et beatae erant. Poeta multas musas cantabat. Musae poetis famam et gloriam dant. Octavia domina est, pulchra est. Octavia domina pulchra erat. Octavia, domina pulchra, Antoniam, puellam beatam, amabat. Poetae vitam rusticam laudabant et vitam urbanam vituperant. Prudentiam dominae laudatis. Puella pulchra columbas albas amabat et amat. Puellae impigrae dominas et magistras amant. Puellae pulchrae vitam beatam et rusticam amabant. Regina bona servas impigras laudat et laudabat. Rosa est pulchra. Puellae pulchrae sunt.

28- Verae amicitiae sempiternae sunt.


29- Veram amicitiam in adversa fortuna videmus.

30- Vita rustica beata est, vita urbana odiosa erat.


SEGUNDA DECLINACIN 31- Aeneas, deae filius, trans terras navigat et ad Italiam venit. In Latio, Italiae terra, in matrimonio Laviniam habet et contra Turno bellum facit.

32- Agricola frumenta servat. 33- Agricola in silvis lupos gladio vulnerabat.

34- Belli causa inter Romam et Albam2 minima erat.


35- Bonum vinum virorum animos laetificabat. 36- Brutus ad amicum epistulam ex Asia misit.

37- Caesar Pompeii socer erat, sed socer generum non amabat. 38- Clare Vergili, tua gloria magna est et semper erit.
1 2

Fabius-i = Fabio, general ayudante de Csar. Alba-ae = Alba (Longa), ciudad que fund Rmulo.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

39- Clarorum virorum pulchra monumenta in Italia fuerunt.


40- Deorum dearumque aras rosis ornabant ibique columbas et capras sacrificabant.

41424344-

Dominus servos amabat. Dominus servos bonos liberabat. Eloquentiae fundamentum sapientia sit.

Equus erat albus; asinus ater in taetro stabulo est; alba stella strenuis nautis veram viam monstrat; albas rosas in horto amoeno vidistis; in pueris teneris non sunt albi capilli; albi capilli vir erat, nam albos capillos iam habebat.

45- Forum Romanum plenum pulchris statuis erat. 46- Frater meus omnes litteras de nostrae patriae moribus scribet.
47- Graeci gladiis Troiae incolas necabunt.

48- Graeci pueri non saepe adulescentiam sine crudeli bello agebant. 49- Hannibal per loca alta, per silvas incertisque itineribus exercitum
51- In castris viri magna diligentia arma parabant.

ducebat. Postea Romani magnam cladem acceperunt. (Anbal puso en jaque a Roma en la batalla) 50- Hispania liberorum virorum patria est.

52- In civitate mea, pueros multos et multas puellas docent litterae Romanae antiquae.
53- In Italia multae villae multique horti erant.

54- In templo Minervae3 Fidias4 auream et eburneam statuam sculpebat.


5556575859606162Ira initium insaniae erit. Legatus ab insula magnas copias in Sardiniam5 mittebat. Libri boni sint muti magistri. Ludus discipulorum animos delectabat. Medicus servorum morbos curabat. Miser puer oculos nigros habebat. Numantia, Hispaniae parvum oppidum, magna et diuturna bella cum Romanis gessit. Nuntiavit fumus incendium.

63- Propter nostra infelicia tempora, nostri mores mali erunt. 64- Propter nostra vitia, nostra tempora felicia non sunt. 65- Puellae deae crepundia dabant.
66- Pueris et puellis magistrae boni sapientiam dare debent, sed in belli tempore non
possunt.

67- Rex noster ducet copias magnas et virtutes magnas semper populo demonstrabit. 68- Rex noster e terra nostra ducet copias magnas et novas victorias habebit.
69- Romani castra oppidumque expugnaverunt.
70- Romani copias in Graeciam duxerant.

71- Romani magna templa et monumenta in foro erigebant.


72- Romanorum copiae Roma discesserunt et in Galliam venerunt. 73- Romanorum imperium a Romulo initium habet.

74- Scopulos periti nautae vitabant.


Minerva-ae = Minerva, diosa romana. Fidias = nominativo singular masculino de una declinacin greco-latina; Fidias fue el escultor ms famoso de Grecia. 5 Sardinia-ae = Cerdea, nombre de la isla.
3 4

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

75- Servi validi lecticam portant. 76- Servus litteras domino suo tradit.
77- Servus rivi aqua hortum rigabat.

78- Uxores Sabinae inter tela pacem petiverunt humilibus verbis. (La lucha entre romanos
y sabinos tiene su fin gracias a las mujeres)

79- Venti agricolarum casas nocebant.


TERCERA DECLINACIN 80- Auctoritas ducum magna erat inter equites peditesque.

818283848586-

Carmina tua magna delectatione legimus. Celeritas virtusque saepe militibus victoriam dat. Cervus velocium canum turbam vitabit. Crudelitatis mater est avaritia. Fortitudo est dolorum laborumque contemptio. Fratres pares in amore sunt.

87- Graeci scriptores de multorum hominum laboribus scribebant.


88- Hieme Caesar legiones in hiberna reducit; aestate agmen legionum ad
oppugnationem munitionum ducit. 89- Homo brevi corpore est.

90- Homo homini saepe lupus est. 91- Homo loquax fictas fabulas imprudenti ore narrabat.

92- Hostes

iam ad ripam Tiberis appropinquabant et Urbs in periculo magno erat nam pons iter hostibus dabat. (Tiberis, Tiberis = ro Tber, el ro de Roma. Urbs = se refiere a la ciudad por antonomasia, es decir, a Roma). 93- Hostium magna pars celeriter pervenerat ac fortiter proelium commiserat. 94- Humum gravi aratro agricolae laborant.

95- In belli temporibus terra habet magnum numerum corporum. 96- In pace leo, in proelio cervus est. 97- Inter densas arbores venatores multi erant. 98- Ira furor brevis est. 99- Iudices, inter arma silent leges. 100Iustitia virtutum regina fuerat.

101-

Magnus terror senatores populumque Romanum invadit; agricolae ex agris in urbem properant, milites urbem praesidiis saepiunt. (Hay mucho miedo en Roma al ver que la plebe se retira de Roma y que vienen los agricultores: los soldados tienen que actuar dando proteccin). 102Mala iuventus miseram senectutem gignit.

103104-

Menenius Agrippa, vir insignis et patribus ac plebi carus, concordiam inter patres plebemque restituit. (Menenio Agripa Menenius Agrippa es el que logra pacificar a la plebe y los senadores. Patres = aqu senadores). Milites audaces fortiter pugnant.

105- Milites magna audacia pugnaverunt locumque defenderunt. 106Militum duces leges pacemque defenderunt atque ducum vox ad victoriam milites saepe duxit. 107- Multa itinera in oppidum ducebant.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

Multi reges antiqui malos mores habebant et saepe homines multos necabant sine rationibus veris. 109- Multis aedificiis antiquum romanum forum ornabatur. In illo loco, Vestae templum est. Huius templi Virgenes Vestales lumen semper aluerunt. Civium multitudo in istis foris laborabant et animum delectabant.

108-

110111112113-

Nomina carminum magnorum et antiquorum in libro nostro scribit discipula. Nubes montium cacumina saepe occultant. Omnes cives magistratibus parebunt. Pastores Romani uxores non habebant, sed mulieres vicinarum civitatum

rapuerunt. 114- Romani milites in oppidi oppugnatione magnos labores toleraverunt.

115116117118119120121122123-

Sidera caelum illustrant. Sub dulci melle impia venena latent. Tempus breve erit. Tempus delet urbium moenia et hominum stirpem. Utilitas saepe cum honestate certat. Veritas temporis filia est. Virorum sapientium consilia utilia sunt. Virtutem militum laudamus, nam pedites equitesque strenue pugnant. Voluptas est inimica virtutis.

CUARTA DECLINACIN 124Aestate agricolae ab ortu solis usque ad occasum laborabunt.

125126127128129130-

Discordiarum inter cives exitus est aut omnium interitus aut victoris dominatus. Genua flectamus. In dextro cornu exercitus equitatum collocabis. Peditatus equitatusque hostium impetus frangent. Senatus magnos honores tribuet exercitui post reditum in urbem. Senatus magnum exercitum in hostes mittet.

QUINTA DECLINACIN 131Annus est longa series dierum et noctium.

132133-

Catilina fuit homo sine re familiari, sine fide, sine spe.

Cives impii perniciem rei publicae paraverunt atque ea re multi boni cives cum magna rei publicae pernicie in acie ceciderunt. 134Diebus festis res asperas non agemus.

135136137138139140PREDICATIVO

Fatum est inmutabilis ordo seriesque rerum. Res humanae fragiles et caducae sunt. Res publica est res populi. Senatus rem publicam consulis fidei commisit. Spes et fides magnae virtutes semper fuerunt. Thucydides res gestas Graecorum narravit.

141142-

Avaros homines non solum malos, sed etiam miseros iudicamus. Ennius sanctos appellat poetas.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

143-

Epaminondas omnem civilem victoriam funestam putabat.

LOCATIVO Y COMPLEMENTOS CIRCUNSTANCIALES DE LUGAR Y TIEMPO 144Agamemno longo amplexu filiam suam tenet. Pater et filia lacrimas effundunt; filia gaudio lacrimat; pater imminentem filiae mortem cogitat. Tamdem sacrificii tempus appropinquat. Sed Diana, magna misericordia mota, cervam per aera traxit et Iphigeniae in sacrificio supponit; deinde Iphigeniam per nubes in terram tauricam abripuit ibique Dianae templi Iphigenia sacerdos fuit. 145Caesar Romam milites duxit.

146147148149-

Caesar totam noctem ad exercitum manere decrevit. Castra hostium duo milia passuum a nobis aberant. Domi multi servi ancillaeque laborant.

Heri pater meus paucos amicos ad cenam vocavit. Occasu solis domum venerunt paterque eos in triclinium duxit. Mensam servus inter lectos posuerat; in mensa panis erat, et lac et optimum mel multique alii cibi. 150Hic locus ab hoste circiter passus sexcentos aberat.

151153154155-

Multos dies domi permansi. Punico bello duodecimum annum Italia urebatur. Ruri servi sunt.

152- Populus Romanus domi militiaeque magnam patientiam habebat.

Villa abundat porco, gallina, agno, caseo. Servi terram aratro arant, vites aut oliveta curant; pastor oves pascit. Ver flores praebet; vere omnia ruri rident, prata et arbores florent.

COMPARATIVOS Y SUPERLATIVOS 156Aestate, noctes breviores sunt quam dies; hieme, longiores.

157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176-

Amicus magis necessarius quam ignis et aqua est. Avarus miserior est paupere. Caesar quam maximum potest militum numerum imperat. Cato severior fuit. Cicero acerrimus defensor libertatis fuit. Consilia minus utilia sunt quam exempla. Curatio vulneris gravior vulnere saepe est.

Decimo anno postquam Hannibal in Italiam venerat, (Hannibal) metu prope urbem accessit. Fortissimum militem omnis exercitus misit ad Caesarem. Dolor animi gravior est quam corporis dolor. Ex omnibus floribus pulcherrima rosa est. Ex omnibus Gallis fortissimi et bellicosissimi sunt Belgae. Ferrum durius et utilius est auro; aurum pretiosius est ferro. Firmissima est inter pares amicitia. Graviora quaedam sunt periculis remedia. Hercules ab infantia firmissimus fortissimusque fuit. Hieme dies brevissimi sunt, aestate longissimi. Leo est nobilissima ferarum. Luce sunt clariora nobis omnia tua consilia. Mea Terentia, fidissima et optima uxor, et mea carissima filiola, valete. Melior est canis vivus leone mortuo.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

177178179180181182virtute.

Meliores, prudentiores, constantiores nos tempus faciet. Melle dulci dulcior es. Mens hominis omnium rerum cellerrima est. Mors servitute potior est. Nam risu inepto res ineptior nulla est. Nihil est homini dulcius libertate; nihil carius quam patria; nihil est amabilius Nihil est in homine divinius ratione. Nihil peius est dedecore. Nullum malum gravius est quam bellum civile. Omium ferarum callidissima est vulpes. Omnium Gallorum fortissimi sunt Belgae. Pacis dulcissimum et pulcherrimum est nomen. Platonis oratio melle dulcior est. Pulcherrima carmina scripsit Horatius. Romae plurima aedificia pulcherrima erant. Romani magnificentiores in suppliciis deorum quam domi fuerunt. Saepe remedium malo peius est. Saepe utilior est homo silens quam loquax orator. Saturnus, saevissimus patrum, filios suos vorabat. Senectus est loquacior. Socrates est omnium sapientissimus oraculo Apollinis iudicatus. Socrates omnium hominum sapientissimus fuit. Solon sapientissimus fuit ex septem et legum scriptor solus ex septem. Taurus est minus velox cane; canis est velocior tauro. Terra maior est quam luna, sed minor quam sol. Turpis fuga mortis omni est morte peior. Vergilius poeta tam clarus est quam Homerus. Virtus magis necessaria est quam doctrina.

183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204NUMERALES

205206207208-

Amicitia est unus animus in duobus corporibus. Dies est tempus quattuor et viginti horarum. Roma sub regibus fuit prope per annos ducentos quinquaginta.

Romulus Romam condidit septingentesimo quinquagesimo tertio anno ante Christum natum. 209Seneca mortem invenit anno sexagesimo quinto post Christum.

210211-

Septem sunt colles Romani. Triginta quinque erant tribus populi Romani.

PRONOMBRES PERSONALES 212Consul sibi domum aedificavit.

213214215-

De suis laudibus homines libenter praedicant. Dominus vobiscum sit. Dux cum exercitu suo urbem cepit, sed eius incolis veniam dedit.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

216217218219220221222223224225226227228-

Ego reges eieci, vos tyrannum introduxistis. Fili, tu semper mecum eris et omnia mea tua erunt. Hostes se nobis tradiderunt. In nobis est innata erga patriam caritas. Libri colore rubro picti mihi placent. Magister nos ad se vocabit. Mater mecum veniet, postea vobiscum manebit. Matres non sibi vivunt, sed liberis suis. Melior pars nostri est animus. Multi nostrum felices sunt, multi vestrum infelices. Nobis fabulam narravit. Nobis ob merita tua carus es.

Praesidia mea tu possides,ego aliena misericordia vivo;mea domus tibi patet, mihi clausa est. 229Stulti se laudant; Antonius se laudat, nos eum vituperamus; Antonius sibi nocet.

230231232233-

Tibi salutem meam committo. Tu rides, ego fleo; tu scelere vicisti, ego virtute vincam. Unus vestrum me tradet. Vobiscum bellum faciemus.

PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS 234Bello troiano dei ipsi pugnaverunt; eidem dei semper eidem populo favebant; Venus ipsa Hectorem ipsum in proelio adiuvit. 235Eodem die equitum magnam partem trans flumen traiecit.

236237238239240241242243244245246247-

Equites nostri in duas partes se distribuunt. Hae causae aperuerunt Alpes Hasdrubali. Hic canit gallus, illic gemit turtur. Hic me dolor frangit, haec cura sollicitat. Illi subito se ex silvis eiecerunt. Ipse Caesar milites ad proelium duxit. Ista audacia punita erit. Iste homo ceteris hominibus saepe mera mendacia narrat. Maxima pars istius turbae patria caret. Muta iam istam mentem, crede mihi! Non egeo medicina: me ipse consolor.

Prima luce hostium equitatus ad castra accedit et proelium cum nostris equitibus committit. 248Redittae mihi sunt a Caesare litterae.

249250-

Romulus et Numa fuerunt primi Romanorum reges; hic fuit pius, ille belicosus. Unam cohortem nostri circumveniunt atque interficiunt.

PRONOMBRE RELATIVO 251Beatus ille qui procul negotiis paterna rura bobus (de bos, bovis) exercet suis.

252253-

Bis miser est ille, qui ante felix fuit. Bis vincit, qui se vincit in victoria.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279-

Civitas popularis est illa, in qua omnia in populo sunt. Clementes simus erga eos, a quibus iniurias accepimus. Diligens agricola serit arbores, quarum fructus ipse numquam aspiciet. Ea sunt his ipsis malis, in quibus sumus, miseriora. Eget semper, qui est avarus. Fere homines id, quod volunt, libenter credunt. Hic puer idem est, de quo tibi dixi. Hoc illis narro, qui me non intelligunt. Homini natura addidit rationem, qua regerentur animi appetitus. Homo, cuius filius sum, meus pater est. Ille dolet vere, qui sine teste dolet. Is, qui non propulsat iniuriam, improbe facit. Levis est Fortuna: cito reposcit quod dedit. Libri, quos lego, mihi placent. Mihi gratior est is, qui verum dicit, quam is, cuius verba dulcia sed infida sunt. Milites progrediuntur ad oppidum quibus in monte positum erat. Miserrimus est qui, quod edat, non habet. Multis timere debet, quem multi timent. Navis, quae in flumine magna est, in mari parvula est. Nemo est tam agrestis, quem non contumelia moveat. Non qui parum habet, sed qui magis cupit quam habet, pauper est. Nulla acies humani ingeniii tanta est, quae penetrare in caelum possit. Nullus dolor est, quem non longinquitas temporis minuat ac molliat. Nusquam est, qui ubique est. Omnes homines, quicumque sunt, fratres sunt nostri.

Omnes principes qui aderant magno fletu auxilium a Caesare petere coeperunt. 280Peccatum extenuat, qui celeriter corrigit.

281-

Phidias Minervae simulacrum fecit, quo ornavit templum, quod Athenienses illi deae sacraverant. 282Quos invitaverat, interfecit.

283284-

Res, quas dicis, bene scio. Urbs, quam videtis, pulcherrima Italiae est.

PRONOMBRES INTERROGATIVOS 285Cuius sunt istae domus?

286287288289-

Quae est maxima egestas? Avaritia. Quid est in homine ratione divinius? Quid est optabilius sapientia? Uter est insanior horum?

OTROS PRONOMBRES 290Etiam capillus unus habet umbram suam.

291292-

Nemo sine vitio est. Nihil est utilius sale et sole.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

293294295296297298299300301-

Nihil tibi deest praeter voluntatem. Nullius vita supra leges est. Nullum est animal praeter hominem quod habeat notitiam aliquam Dei. Qauedam bestiolae unum diem vivunt. Quisque suae fortunae faber est. Si quam iniuriam ab aliquo accepero, ei ignoscam. Sibi quisque confidat. Unis moribus vivunt. Unum atque idem sentiunt.

TIEMPOS VERBALES 302Accipe nunc Danaum insidias, et crimine ab uno disce omnes.

303304305306307308ducebat.

Aemilius Scaurus, avidus potentiae et divitiarum, vitia Iugurthae silebat. Alba, Latii oppidum, contra Romam bellum fecit. Catilina per montes asperos magnis itineribus Romam suas copias adduxit. Cernes urbem et promissa Lavinii moenia. Fortunate senex, ergo tua rura manebunt. Mercurius, Maiae filius, deorum nuntius erat; animas mortuorum ad inferos Multorum oculi te custodient. Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas regumque turres.

309310311-

Prima luce puer e lecto surgit; togam praetextam propere induit atque ad ludum cotidie venit. 312Roscius cum Caesare Capuam pervenit.

313314315-

Sensus interpretes ac nuntii rerum sunt. Solvite corde metum, Teucri, secludite curas.

Succedit Romulo Numa Pompilius. Ille sacra et caerimonias omnemque cultum deorum inmortalium docuit; ille Pontifices, Augures, Salios, ceteraque populi Romani sacerdotia instituit. 316Villam urbanam aedificate pro copia. USOS DEL SUBJUNTIVO 317Amemus patriam, posteritatis gloriae serviamus. 318Cautus sis.

pareamus

senatui,

praesentes

fructus

neglegamus,

319320321PASIVAS

Gratias deis agamus. Sit tibi terra levis. Utinam veros amicos habeat.

322323324325326327-

A falso amico accusabar. A perito patrono defendebaris. Ad arma concurritur. Ancus Martius a populo rex creatus est. Auxilia in Hispaniam mittentur. Bellum adversus hostes gerebatur.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

328329330331332333334335336337338339340-

Bellum crudelissimum a me sedabitur. Camillus dictator dictus est. Carmina poetarum a pueris lecta erant. Classis a praedonibus capitur. Deae Minervae magna templa aedificata sunt. Dei providentia mundus administratur. Dolores mitigantur vetustate. Eo libro a nobis Philosophia defenditur. Frangar, non flectar. Haec improbantur a Peripateticis, a Stoicis defenduntur. Honestissimus inter suos numerabatur. Hostes a duce exercitus Romani victi sunt.

Hostium exercitus Romanorum impetum non tulerunt, regressi sunt et pacem deprecati sunt. 341Hostium impetus tempestate retentus est.

342343344345346347348349350351352353354355356357358359360361362363364365366367368369-

Idibus Martiis Caesar mortus est. Iesus Christus aetate Augusti natus est et aetate Tiberii mortus est. Iudicabor, sed non damnabor a iudicibus. Laudaris carmine nostro. Legati Romani a duce Helvetiorum auditi sunt.

Lucius Catilina, nobili genere natus, fuit magna vi et animi et corporis sed ingenio malo pravoque. Ludi Olympici a Graecis instituti sunt. Multae litterae familiaribus a Cicerone scriptae sunt. Multae res ab exploratoribus confirmatae erant. Multi dei et multae deae a populo Romano colebantur. Multi pontes a militibus facti sunt. Ne audiantur improbi cives. Nemo nascitur dives. Nihil sine magno labore in vita mortalibus datur. Nostri milites a duce et a fortuna deserebantur. Occasu solis pastor cum grege a monte revertit. Oppidum validis munitionibus muniebatur. Pares cum paribus confringentur. Poetae audiuntur, leguntur, ediscuntur. Pons interruptus tempestate erat; sed a militibus refectus fuit. Qui erant cum Aristotele, Peripatetici dicti sunt. Rex atque amicus appellatus erat. Roma a strenuis militibus defendebatur. Senes a iuventute honorentur. Studio gloriae omnes trahimur. Templum in media urbe aedificatur. Theseus rex creatus est et a populo laudatus est. Urbs validis munitionibus atque natura loci muniebatur.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

370-

Urbs hostium magnis praesidiis saepta erat.

INTERROGATIVAS DIRECTAS 371Cui dedit? Per quem dedit? Quantum dedit? Nihil fingi potest, et tamen Roscius incusatur. 372Cuius ea culpa fuit? Militum an imperatorum?

373374375376377-

Novistine hominem? Novi. Num eloquentia Platonem superare possumus? Quam rem publicam habemus? In qua urbe vivimus? Romamne venio, an hic maneo, an Arpinum fugio? Vir bonus est quis?

INTERROGATIVAS INDIRECTAS 378Iamdiu ignoro quid agas: quo mitterem litteras aut cui darem, nesciebam. Cupio scire quid agas et ubi sis hiematurus. 379Mone eum quo statu sit res.

380381-

Quid sit futurum cras, fuge quaerere. Scribam quid sentiam.

VERBOS DEPONENTES 382Alexander militibus suis Persarum divitias pollicitus est.

383384385386387388389390391392393adeptus.

Bellum ex iniuria ortum erat. Deis inmortalibus confisi sumus. Egredere ex urbe, Catilina; proficiscere. Gloria virtutem tamquam umbra sequitur. Imitamur eos, quos admiramur. Lamentabantur omnes deosque precabantur. Maria montesque pollicitus est. Mens divina hominibus est largita rationem. Miserere mei. Naturam sequamur ducem. Nemo, qui fortitudinis nomen consecutus est insidiis et malitia, laudem est Quod natum est, moritur. Quos sequebantur non adepti sunt. Stultus suis divitiis gloriatur. Turpe est aliud loqui, aliud sentire. Veremur vos, Romani, sed plus veremur deos.

394395396397398-

COMPUESTOS DE SUM 399Adeste, cives; adeste, commilitones.

400401402403-

Bona exempla tibi profuerunt. Desunt nunc nobis consilia vestra. Ex ea pugna pauci milites superfuerunt. Hasdrubal exercitui Carthaginiensium apud Metaurum praeerat.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

404405406407408409410411412413414415416417-

Homines hominibus plurimum et prosunt et obsunt. Homines plurimum hominibus et prosunt et obsunt. Hominis natura longe abest a ferarum natura. Huic homini non minor vanitas inerat quam audacia. Neque animus neque corpus a vobis aberit. Non deerunt nobis res necessariae. Non possum tibi prodesse. Omnibus druidibus unus praeest. Praeterita mutare non possumus. Pugnae adfueram; a patria numquam affuero. Quis est divitior quam is, cui nihil deest? Rosae non deerant in horto. Tuis nuptiis adesse non potero. Verba tibi supersunt.

VERBOS IRREGULARES 418Fit ut nemo esse possit beatus.

419420421422423424425PARTICIPIOS

Gladiatores accipere plagam malunt quam turpiter vitare. I, lictor, summove turbam. Leve fit, quod bene fertur, onus. Magnas it Fama per urbes. Potest ex casa vir magnus exire. Quoniam non potest id fieri, quod vis, id velis quod possit. Speremus quae volumus, sed quod acciderit, feramus.

426427428capillum.

Audentes fortuna iuvat. Damnati in carcerem ducti sunt. Dionysius tyrannus, cultros tonsorios timens, candenti carbone sibi adurebat Duci morienti victoria nuntiata est. Et praeterita et futura delectant nos. Graecia capta ferum victorem cepit. Hominibus laborantibus fortuna favet. Hostes territos nostri milites fugaverunt. Illum exercitum contemno, collectum ex senibus desperatis. Interdiu stellas non conspicimus, solis luce obscuratas. Legati a Saguntinis Romam missi sunt auxilium orantes. Legati venerunt pacem petentes. Legati veniunt auxilium implorantes. Nihil puero nascente debilius est. Nostris neque terra neque mari effugium dabatur victis. Omne malum nascens facile opprimitur. Platonem scribentem mors oppressit. Risus ita repente erumpit, ut eum cupientes tenere nequeamus.

429430431432433434435436437438439440441442443-

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

444-

Tandem L.Catilinam, furentem audacia, scelus anhelantem, pestem patriae nefarie molientem, vobis atque huic ferro flammaque minitantem, ex urbe eiecimus. 445Ut oculus sic animus, se non videns, alia cernit. 446- Video fratrem in horto legentem. ABLATIVOS ABSOLUTOS 447Acceptis mandatis, Roscius cum L.Caesare Capuam pervenit.

448449450451-

Anco Marcio rege, Ostia ad ostium Tiberis condita est. Ariovistus, cognito Caesaris adventu, legatos misit. C.Flaminium Caelius, neglecta religione, cecidisse apud Trasumenum scribit.

Caesar, cognito consilio eorum, ad flumen Tamesim in fines Casivelauni exercitum ducit. 452Caesar, exploratis regionibus, albente caelo, omnes copias castris educit.

453-

Caesar, exposito exercitu et loco castris idoneo capto, cohortibus X ad mare relictis et equitibus CCC, de tertia vigilia ad hostes contendit. 454Caesare duce, Romani Galliam subegerunt.

455456457458459460461462463-

Catone censore, severa fuit Romae morum disciplina. Cicerone consule, coniuratio Catilina patefacta est.

Circumitis (del verbo circumeo) omnibus hibernis, naues longas XXVIII instructas inuenit. Circumitis6 omnibus hibernis, naues longas XXVIII instructas inuenit. Consule appellato, omnes in silentio manserunt. Cotta et Torquato consulibus, multa prodigia fuerunt. Domitiano principe, Stoici Roma pulsi sunt. Dux, oriente sole, e castris copias eduxit.

Galba, secundis aliquot proeliis factis castellisque compluribus expugnatis, missis ad eum undique legatis obsidibusque datis et pace facta, constituit in finibus hostium hiemare. 464Hac oratione habita, in modum mirum conversae sunt omnium mentes summaque alacritas et cupiditas belli gerendi innatae sunt.

465466467468-

Hac pugna pugnata, Hannibal Romam profectus est, nullo resistente. Hannibal, L.Cornelio Q.Minucio consulibus, cum V navibus Africam accessit. His confectis rebus conuentibusque peractis, in citeriorem Galliam revertitur.

His rebus cognitis, exploratores centurionesque praemittit, qui locum idoneum castris deligant. 469His rebus constitutis, Caesar ad portum Itium cum legionibus pervenit.

4704714724734744754764774786

Igitur, comitiis habitis, consules declarantur M.Tullius et C.Antonius. Incensis domis et aedificiis, omnes oppidum reliquerunt. L. Domitio Ap. Claudio consulibus, discedit ab hibernis Caesar in Italiam. M.Messala M.Pisone consulibus, coniurationem nobilitatis fecit. Maximae virtutes, voluptate dominante, pereunt. Mortuo Cicerone, forum siluit. Mortuo Numa, Tullus Hostilius creatus est rex. Mortuo rege, magna erat omnium maestitia. Multis obsistentibus, hoc impetravi.

Viene de circumeo.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

479480481482483484485486487488489490traiecit.

Nemo erit, qui credat, te invito, provinciam tibi esse decretam. Omnia summa consecutus est, virtute duce, comite fortuna. Orta luce, profecti sumus. Percepta oratione eorum, Caesar obsides imperat. Perditis omnibus rebus, tamen ipsa virtus se sustentare potest. Portis clausis, iam nemo intrare potuit. Re nuntiata, Caesar magnam partem equitatus mittit. Re nuntiata, Pirustae legatos ad eum mittunt. Regibus expulsis, Romae consules creati sunt. Regnante Tarquinio Prisco, Pythagoras in Italiam venit. Romulo rege, Romani multa bella gesserunt. Scipio, pace terra marique parta, exercitu in naves imposito, in Siciliam Te praetore, populi Romani classis a piratis victa est.

491-

ORACIONES DE INFINITIVO 492Abesse a periculo videbantur.

493494495496497498499500-

Accipere quam facere iniuriam melius est. Agri vastari, oppida expugnari a vobis non debuerunt. Anaxagoras, nuntiata filii morte, dixit eum esse mortalem. Aristaeus inventor olei esse dicitur. Atlas dicebatur caelum humeris sustinere. Audivi te consulem factum esse. Caesar a Gergovia discessise audiebatur.

Caesar animum advertit ad alteram fluminis ripam magnas esse copias hostium instructas. 501Caesar bellum cum Germanis gerere constituit.

502503504505506-

Caesar cognovit Helvetios castra movisse. Caesar discessisse audiebatur. Caesar iussit milites in urbem intrare et urbem capi. Caesar non solet mentiri.

Caesar omnes copias, quas habebat in castris reliquit; ipse cum equitibus ad flumen venit. 507Caesar per exploratoribus comperit Suebos se in silvas recepisse..

508509510511512513514515516517518-

Caesar pontem rescindi iussit. Caesar quartam legionem in Remis cum T. Labieno hiemare iussit. Caesar Rhenum transire decreverat. Caesar scit milites flumen transire posse. Caesar statuit classem exspectandam esse. Cato indignabatur matronas auro gemmisque exornari. Censeo mundum deorum providentia administrari. Certum est mundum a Deo creatum esse. Constat ad salutem civium inventas esse leges. Constituerunt frumentum comparare. Consul nuntiavit Romanos ab hostibus victos esse eosque Romam contendere

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

atque arcem obsesuros esse. Itque iussit omnes iuvenes cum armis in Capitolium ascendere. 519Contemnere omnia aliquis potest; omnia habere nemo potest.

520521522523524525526-

Creditur luporum visus esse noxius. Cupio me esse clementem. De futuris rebus difficile est dicere. Decemviri libros Sibyllinos adire atque inspicere iussi sunt. Decet populos omnia experiri prius quam arma. Dici non potest.

Dico mundum et omnes mundi partes constitutas esse et omni tempore administrari providentia deorum. 527Druidum disciplina in Britannia reperta atque inde in Galliam translata esse existimatur. 528Dulce et decorum pro patria mori.

529530531532533534535536537538539540541542543544545546547548549550551552553554555556557558-

Dux in his locis hostes Germanos esse sciebat. Dux iussit milites noctu pontem perficere. Dux omnes nos tacere iubet. Ea potestas maxima consulibus datur, bellum gerere. Epicurus omnes sensus veri nuntios dixit esse. Errare humanum est. Est proprium stultitiae aliorum vitia cernere, oblivisci suorum. Exercitui placuit castra defendere. Facilius est paupertatem laudare quam ferre. Galli statuerunt ex urbe profugere. Gratus debet esse qui accepit beneficium. Hannibal bellum suscipere non poterat. Helvetii cupiebant iter per provinciam facere. His rebus cognitis, Caesar legiones equitatumque revocari iubet. Id vos ignorare nolui. Incipe, parve puer, risu cognoscere matrem. Incipere non licet id quod perfici non potest. Laudari a bonis et vituperari a malis idem est. Legatos Caesar discedere vetuerat. Licet nemini contra patriam ducere exercitum. Maluit se diligi quam metui. Manlius regnum appetisse existimatus est.

Manlius Torquatus filium suum, quod (causal) is contra imperium pugnaverat, necari iussit. Melius est a sapiente corrigi quam stultorum adulatione decipi. Melius est habere quam habuisse; melius est flevisse quam flere. Melius est vitam amittere quam cedere. Mendacem memorem esse oportet. Milites flumen transire non possunt. Mortem timere videmur. Mos est Athenis laudari in contione eos, qui sint in proeliis interfecti.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

559560mundum.

Multum est inter amicos dare et accipere. Mundus hominum causa factus est. Fit credibile hominum causa factum esse Necesse est in rebus contrariis duabus alterum verum esse, alterum falsum. Nefas est clientem deserere patronum. Nemo potest omnia scire. Non est consuetudo populi Romani accipere ab hoste armato condicionem. Non possum te non accusare. Nostrum istud vivere triste. Omnes scimus Deum esse bonum. Omnibus bonis expedit salvam esse rem publicam. Oportet legibus obtemperare. Possumus esse beati, debemus esse boni. Ratio ipsa monet amicitias comparare. Res istas scire curavit. Ridiculum est quaerere ista quae habere non possumus. Scio te omnia facturum esse ut nobiscum sis.

561562563564565566567568569570571572573574575-

Scio te pugnare; sciebam te pugnare; scio te pugnavisse; scio te pugnaturum esse; sciebam te pugnaturum esse. 576Scire studeo.

577578579580581582583584585586587588589590591592593-

Senatus bellum gerere statuit. Sentimus calere ignem, nivem esse albam, dulce esse mel. Si amari cupis, ama. Sicca dixerat se mecum futurum esse, sed Brundisio discessit. Socrates dicere solebat paupertatem hominibus prodesse. Socrates dicere solebat se hoc unum scire, nihil se scire. Solemus dicere summum bonum esse secundum naturam vivere. Stoici censent sapientes sapientibus etiam ignotis esse amicos. Stoici negant quidquam esse bonum, nisi virtutem. Thales dixit aquam esse initium omnium rerum. Verres Minervae templum spoliare conatus est. Veteres credebant terrarum orbem flumine Oceano circumdari. Veteres Graeci et Romani putabant multos deos esse. Videor felix fuisse. Vincere est honestum, victos opprimere acerbum, pulchrum ignoscere victis. Vincere scis, Hannibal, victoria uti nescis. Virtus est vitium fugere et sapientia prima.

GERUNDIO Y GERUNDIVO 594Amicitiam colere debemus magis dandis quam accipiendis beneficiis.

595596597598599-

Ars dicendi scribendique. Audendo virtus crescit, tardando timor. Beate vivendi cupiditate omnes incensi sumus. Bello gerendo M.Catonem praefecisti. Bocchus se ob regnum tutandum arma cepisse respondit.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

600601602603604605606607608609610611612613614615616617618619620621622623624625626627628629630631632633634635636637638639640-

Caesar ad cohortandum milites accurrit. Caesar consilium urbis delendae cepit. Caesar finem loquendi fecit. Caesar misit legatos ad pacem petendam. Civitatum principes ad Caesarem salutatum venerant. Comitia magistratibus creandis indicta sunt. Consul placandis Romae dis habendoque dilectui operam dat. De bene beateque vivendo disputatur. Decemviri legibus scribendis lecti sunt. Dialectica est ars vera et falsa diudicandi. Dies is erat legitimus comitiis habendis. Dux milites signum dedit proelii incipiendi. Dux proelii committendi signum dedit. Ego sum cupidus discendi lectionem. Est flagitiosum ob rem iudicandam pecuniam accipere. Exercemus memoriam ediscendo scripta poetarum. Galli locum oppido condendo ceperunt. Galli sunt in capiendis consiliis mobiles. Germani in castra venerunt purgandi sui causa. Habemus exercitum bonum ferendo labori.

Hac oratione habita, in modum mirum conversae sunt omnium mentes summaque alacritas et cupiditas belli gerendi innatae sunt. Haec ad iudicandum sunt facillima. Haedui legatos ad Caesarem sui purgandi gratia mittunt. Homines bellandi cupidi. Hominis mens discendo alitur et cogitando. Imperator proconsules ad provincias administrandas misit. In iudicando est criminosa celeritas. Lex est recta ratio imperandi atque prohibendi Libertas est potestas vivendi ut velis. Locum oppido condendo ceperunt. Ludis faciendis praeerit praetor. Milites insequuntur hostes quos fugiunt. Milites parati erant ad omnia pericula subeunda. Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis. Naves ad navigandum paratae erant. Neque consilii habendi neque arma capiendi spatium datur. Non solum ad discendum propensi sumus, verum etiam ad docendum. Nulla causa iusta est arma capiendi contra patriam. Nulla materies tam facilis ad exardescendum est Nunc de erudiendis pueris loquimur.

Ob eam rem dux ex civitate profugit et Romam ad senatum venit auxilium postulatum. 641Omnibus hibernis Caesaris oppugnandis dictus erat dies.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

642643644invaserat.

Omnis loquendi elegantia augetur legendis oratoribus et poetis. Parsimonia est scientia vitandi sumptus supervacuos. Post dominationem Sullae Catilinam maxima libido reipublicae capiendae Prudentia est ars vivendi.

645646-

Ratio et oratio docendo, discendo, communicando, disceptando, iudicando, conciliat inter se homines. 647Rex legatos Carthaginem missit ad foedus faciendum cum Hannibale.

648649-

Scribere scribendo, dicendo dicere disces.

Sicut equus ad cursum, bos ad arandum, canis ad indagandum, sic homo ad agendum et laborandum natus est. 650Spes consequendi victoriam militum animos excitabat.

651652PERIFRSTICA

Vastando et urendo omnia Hannibal Romam pervenit. Vigilando, agendo, bene consulendo, prospera omnia cedunt.

653654655656657658659660661662663664665666667668669670671672673674675676677678679680venerunt.

Animi virtutes virtutibus corporis anteponendae sunt. Apes iam evolaturae sunt. Aurelia, signatura testamentum, sumpserat pulcherrimas tunicas. Ave, Caesar, qui morituri sunt te salutant! Bellum scripturus sum, quod populus Romanus cum Iugurtha gessit. Bellum scripturus sum, quod populus Romanus cum Iugurtha gessit. Captivi diligenter custodiendi sunt. Catilina urbem incensurus erat. Delenda est Carthago. Discipuli lecturi sunt historiam Graeciae. Dux moriturus in hostes se iniecit. Dux novas copias expectaturus erit. Hic vincendum aut moriendum est. Hoc est triclinium ubi Caesar ipse cenaturus erat. Hoc vobis providendum est. Hospites nobis benigne excipiendi sunt. Id quod iuratum est, vobis servandum est. Is, qui imperaturus est omnibus, eligi debet ex omnibus. Laudanda est militum virtus. Legendus est hic orator iuventuti. Ludos athletarum visuri sumus. Multae res discipulis discendae sunt. Nemo est casu bonus; discenda est virtus. Nihil petas, quod negaturus sis; nihil neges, quod petiturus sis. Nunc est bibendum. Omnia homini, dum vivit, speranda sunt. Quid nobis faciendum est? Romani bellum adversus finitimos sumpturi erant, cum legati de pace

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

681682683684685-

Scelesti homines puniendi sunt. Seniorum consilia semper audituri sumus. Si itura est, eat. Summa pietate colendi sunt parentes.

Themistocles, ad Salaminam pugnaturus, Graecos Persarum classem victuros esse existimabat. Ceteri autem duces, cum putarent se a Persis facile superandos esse, iam fugituri erant. 686Tibi, Caesar, haec vulnera sananda sunt.

687688SUPINO

Unicuique suum tribuendum est. Vigilate, milites; mox cum hoste pugnaturi sumus.

689690691692693694695696697698699-

Admonitum venimus te, non flagitatum. Agesilaus Ephesum hiematum exercitum reduxit. Bocchus legatos Romam miserat foedus et amicitiam petitum. Galliae legati ad Caesarem gratulatum convenerunt. Id factu facillimum erat. Imusne sessum? Lingua latina facilis lectu est, non intellectu. Nefas est dictu miseram fuisse talem senectutem. Nihil est dictu facilius. O rem non modo visu foedam, sed etiam auditu! Themistocles, e civitate eiectus, Argos habitatum concessit.

REPASO DE ALGUNAS DIFICULTADES 700Alexander dicebat se Iovis filium esse.

701702703704705706707708709710711712713714715716717718-

Brevitatem secutus sum, te magistro. Caesar per exploratores cognovit montem a suis teneri. Caesare trucidato, populus romanus libertatem speravit. Cum Rhodum venissem, Hortensii mortem cognovi. Ego amicum habere volo, ut amicitiam exerceam. Ego hoc non deesse volo. Galba, nullo hoste prohibente, legionem Roman salvam perduxit. Galli dicuntur in Italiam transisse. His rebus gestis, Caesar in Galliam profectus est. Hoc vobis dico, ut meae senectutis requiem noscatis. Legati Hannibalem obsides redditurum esse nuntiaverunt. Nemo tam imperitus est ut nesciat se aliquando morieundum esse. Nihil de hac re agi potest, salvis legibus. Nostri milites Gallos victos persequebantur. Omnes sciebant Romanos Carthaginem, Hannibalis urbem, delevisse. Oratorem irasci non decet. Roma locuta, causa finita est. Saepe, sanato vulnere, cicatrix manet.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

USOS DE ALGUNOS CASOS: ACUSATIVO 719Agesilaus Helespontum copias traiecit.

720721722723724725726727728729730731732733734735cepit.

Ancum Marcium regem populus creavit. Bonas preces precor. Catilina iuventutem mala facinora edocebat. Coloni omnes et socii vestri urbes suas finesque defendent. Dux arma ad caelum sustulit. Ecce manus iuvenem post terga revinctum pastores trahebant. Ego te haec hortor. Ex eo proelio circiter hominum milia CXXX superfuerunt. Exuvias indutus Achillis rediit. Faciem mutatus est et ora Cupido. Helvetii iam per angustias et fines Sequanorum suas copias traduxerant. Hostes ad Caesarem legatos miserunt. Hostes Rhenum transeunt. Id te usus docebit. Itque reditque viam. L.Murena magnas copias hostium fudit, urbem partim vi, partim obsidione Massiliam Pompeius omnia sua praesidia duxit. Me nunc nostri pudet. Me primum sententiam rogavit. Medicus mortem regis omnes celavit. Mirum somnavi somnium. Moenia trecentos pedes alta et sexaginta pedes lata erant. Moneo vos ego haec. Nos patriam fugimus et dulcia linquimus arva. O falsam spem! O volucrem fortunam! O caecam cupiditatem! O miserum senem, qui mortem contemnendam esse in tam longa aetate non O tempora! O mores! Omnes volunt beatam vitam vivere. Pueri patresque severi, fronde comas vincti, cenant et carmina dictant. Rex Romam legatos misit. Sacra canunt. Senatus Catilinam et Manlium hostes iudicat. Te tua fata docebo. Urbs abest mille passus a mari. Vultum demissa est.

736737738739740741742743744745viderit!

746747748749750751752753754GENITIVO

755756757-

Caelum extremum atque ultimum mundi est. Cuius auctoritas magni habebatur. Cuiusvis hominis est errare; nullius nisi insipientis in errore perseverare.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

758759760761762763764765766767768769770771772773774775776777778779DATIVO

Effectus eloquentiae est audientium approbatio. Eorum plerique inermes cadunt. Erat puer acris ingenii. Faciam ut huius diei locique meique semper meminerit. Feras catulorum amor in venabula impinguit. Fortitudo est dolorum laborumque contemptio. Gallia frugum hominumque fertilis fuit. Gloria nominis vestri, salus sociorum, fortunae civium defendentur. Gravitas morbi facit ut medicinae egeamus. Homo veteris prosapiae, multarum imaginum et nullius stipendi est. Implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae. Maximus apium labor est initio veris. Me desiderium tenet urbis. Mei loci atque ordinis homo ad me venit. Multae istarum arborum mea manu satae sunt. Multi sua parvi pendere, aliena cupere solent. Multitudine civium factiones valuere. Murena multae industriae et magni laboris fuit. Tua gratia magni aestimatur. Vita mortuorum in memoria posita est vivorum. Vivorum memini, nec tamen Epicuri licet oblivisci. Voluptatem virtus minimi facit.

780781782783784785786787788789790791792793794795796797798799-

An ille mihi liber, cui mulier imperat? Athenienses Timotheo publice statuam in foro posuerunt. Caesar modo stellae caelo it. Caesar omnem ex castris equitatum suis auxilio misit. Multis minatur, qui uni facit iniuriam? Murus defensoribus nudatus est. Nulla lex satis commoda omnibus est. Obscuritas terrori erat. Omnia haec praesidio adsunt. Omnibus rebus causa antecedit. Omnium rerum natura cognita, liberamur mortis metu. Oro te ut mihi ignoscas. Paucis pernicitas saluti fuit. Percussoribus Caesaris senatus favebat. Pompeius V legiones subsidio suis duxit. Sibi quisque peccat. Summittit cohortes equitibus subsidio. Sunt nobis mitia poma. Suus cuique mos est. Vacare culpa maximum est solatium.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

800ABLATIVO

Vos quibus est virtus, muliebrem tollite luctum.

801802803-

Archias, Antiochiae natus, est loco nobili. Ardeo incredibili quodam amore patriae.

Caesar cum duabus legionibus in occulto restitit; reliquas copias cum omnibus impedimentis misit. 804Catilina fuit magna vi et animi et corporis, sed ingenio malo pravoque.

805806807-

Consul urbem vi, copiis, consilio, virtute cepit. Erat inter Labienum atque hostem difficili transitu flumen ripisque praeruptis.

Ex innocentia nascitur dignitas, ex dignitate honor, ex honore imperium, ex imperio libertas. 808Ex me hic natus non est, sed fratre.

809810811812813814815USOS DEL CUM

Iove nate, Hercules, salve. Lacrimo gaudio. Magno ubique pretio virtus aestimatur. Marcellus cum omni exercitu profectus est. Quis Carthaginiensium pluris fuit Hannibale consilio, virtute, rebus gestis? Quod huic debes, ego a te peto. Timore diffugere.

816817818819-

At barbari, cum consilium Romanorum cognovissent, nostros navibus egredi prohibebant. Caesar in Italiam pervenit cum militibus suis. Caesar, cum hostes in castris vidisset, proelium committi iubet. Cum Caesar in itinere cum militibus suis esset, magnis itineribus in Italiam Cum hostes numero praestarent, eos tamen exercitus noster profligavit. Cum hostibus pugnavimus. Cum hostis urbem nostram cepisset, eam delevit. Cum imbres et amnes auxissent, hostes citra flumen manserunt. Cum in Hispaniam venit, copias omnes in unum locum coegit. Cum lepores voces venatorum audiunt, e campo in silvam effugiunt.

pervenit.

820821822823824825826-

Cum nuntius venit, consul nuntiavit Romanos ab hostibus victos esse. Itaque iussit omnes iuvenes cum armis in Capitolium ascendere. 827Cum oppidum aggredi vellet, Caesar copias eduxit.

828829830831-

Cum Romani urbis muros ariete oppugnavissent, hostes urbem deseruerunt. Dux cum exercitu suo urbem cepit, sed eius incolis pepercit. Dux, cum milites urbem cepissent, eam delevit.

Equites nostri, cum funditioribus sagittariisque flumen transgressi, cum hostium equitatu proelium commiserunt. Interim legiones sex quae primae venerant, opere dimenso, castra munire coeperunt. 832Facile omnes, cum valemus, recta consilia aegrotis damus.

833-

Hieme Caesar, consuetudine sua, legiones in hiberna reduxit: cum ver appropinquabat, ad oppugnationem munitionum magnis itineribus duxit.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

834835836837838839exercitum.

Leonidas, cum victorias non speraret, tamen usque ad mortem pugnavit. Marius, cum victoriam non speraret, tamen usque ad mortem pugnavit. Nostri, cum equitatus perveniret, proelium redintegraverunt. Pater mecum veniet. Pugna a peditibus iam erat commissa, cum equites advenerunt. Romani, cum duas clades in Hispania accepissent, statuerunt augere Romulus eiusque socii, cum uxores non haberent, mulieres Sabinas rapere Utilitas saepe cum honestate certat.

840statuerunt.

841USOS DE UT

842reiecerent.

Caesar loquendi finem fecit suisque imperavit ne omnino telum in hostes Caesar T.Sextium legatum misit, ut cohortes ex castris celeriter educeret. Cato, ut M.Perpenna narrat, Romam demigravit. Crassum in Aquitaniam proficisci iubet ne ex his nationibus auxilia in Galliam

843844845mittantur.

846-

Cum solitudo et vita sine amicis insidiarum plena sit, ratio ipsa nos monet ut amicitias comparemus. 847Domitius hortatur suos ne animo deficiant quaeque ad defendendum oppidum parent. 848Dux milites hortatus erat ut hostes fugientes persequerentur.

849-

Epicurus discipulos hortabatur ut amicitiam omnibus anteponerent. 850Erat ita non superstitiosus, ut sacrificia et fana contemneret.

rebus

humanis

851852853854855856857-

Fabius, ut erat imperatum, praesidium ex saltu deiecit. Fuit Cimon tanta liberalitate ut nunquam in suis hortis custodem imposuerit. Imperator legatum misit ut cohortes ex castris educeret. Milites pugnant, ut suam patriam defendant. Pompeius suis praedixerat ut Caesaris impetum exciderent. Pompeius suis praedixerat ut Caesaris impetum exciperent.

Postea tamen, Galli, accepto etiam auro, ne Capitolium obsiderent recesserunt. 858Rutilium legatum cum expeditis cohortibus praemisit ad flumen ut locum castris antecaperet. 859Secundo anno iterum Tarquinius, ut reciperetur in regnum, bellum Romanis intulit. 860Sol efficit ut omnia floreant.

861862863864865866867-

Tanta vis probitatis est, ut eam etiam in hoste diligamus. Ut Antonius rediit, omnes crederunt pacem esse in magno periculo. Ut Hostius cecidit, confestim Romana inclinatur acies. Ut ignis aurum probat, sic miseria probat virtutem. Ut optavisti, ita est. Ut primum hostes urbem viderunt, ad arma concurrerunt. Ut rationem Plato nullam afferret, tamen ipsa auctoritate me frangeret.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

868869870871-

Ut venit filius, patrem salutavit. Vereor ut satis diligenter actum sit. Vis tempestatis ita obscurabat, ut vix proximum agnoscere posset. Vivis et vives ita ut nunc vivis.

QUOD, UT, NE, QUIN, QUOMINUS CUM, UBI, PRIUSQUAM, DUM, QUO, QUIA, QUOD, QUAMVIS, SI. 872Accedebat quod Galli suos ad se liberos abstractos obsidum nomine dolebant. 873Adiuta me, quo id facilius fiat.

874875876877-

Ager, cum multos annos quievit, uberiores efferre fruges solet. Caesar cum primum potuit, ad exercitum contendit. Caesar, priusquam se hostes reciperent, in fines Suessionum exercitum duxit.

Caesar, ubi ex captivis cognovit quo in loco hostium copiae consedissent, ad hostes contendit. 878Catilina voce supplici a patribus postulavit ne quid de se temere crederent.

879caperet.

Decrevit senatus ut L.Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti Deos precor ut his infinitis nostris malis contenti sint. Diu apparandum est bellum, ut vincas celerius. Dum haec geruntur, qui erant in agris reliqui, discesserunt. Ea erat sagatitate Alcibiades, ut decipi non posset. Epaminondas adeo veritatis amans erat, ut ne per iocum quidem mentiretur. Fabula non nunquam, etsi sit incredibilis, tamen homines commovet. Ferreus essem, si te non amarem. Fieri potest ut recte quis sentiat et id, quod sentit, polite eloqui non possit. Galli timebant ne Caesar veniret. Haec, sicut exposuit, ita gesta sunt. Hasdrubal metu, ne dederetur Scipioni, urbe excessit. Iam nona ferme diei hora erat, cum Romanus signum receptui dedit. Id eo scripsi, quo plus auctoritatis haberem. Invenerat homines, qui dicendo tempus consumerent. Lex permittit ut furem noctu liceat occidere. Nemo adeo ferus est, ut non mitescere possit. Nemo est tam fortis, quin rei novitate perturbetur. Nemo patriam quia magna est amat, sed quia sua. Nihil est in intellectu quin prius fuerit in sensu. Nihil impedit quominus id facere possimus. Noctu ambulabat in publico Themistocles, quod somnum capere non posset. Non dubitari debet quin fuerint ante Homerum poetae. Non dubito quin, si hoc dixisses, errares. Non possumus, quin alii a nobis dissentiant, recusare. Non vereor ne tua virtus hominum opinioni non respondeat. Oportet esse ut vivas, non vivere ut edas. Opto ut beatus sis .

880881882883884885886887888889890891892893894895896897898899900901902903904905906-

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

907908909910911912913914915916ignoscam.

Orationes Thicididis imitari neque possim, si velim, nec velim, si possim. Peto non ut aliquid novi decernatur, sed ne quid novi decernatur. Pompeius quo facilius impetum Caesaris tardaret, portas obruit. Praetereo quod uxor eam sibi domum sedemque delegit. Quamquam innocentissimus erat, damnatus est Socrates. Quid obstat quominus beatus sis? Quod turpe est, quamvis occultetur, tamen honestum fieri nullo modo potest. Restat ut doceam omnia hominum causa facta esse. Rufum laudo, non quia tu ut ita facerem petisti, sed quia est ille dignissimus. Si feceris id quod ostendis, magnam habebo gratiam; si non feceris, Si in hoc erro, qui animos hominum inmortales esse credam, libenter erro Si mihi bona re publica frui non licuerit, ego carebo mala. Si venisses ad exercitum, a tribunis militaribus vissus eses. Si vis pacem, cole iustitiam. Tantus fuit ardor animorum, ut motum terrae nemo pugnantium senserit. Te hortor ut maneas in sententia neve cuiusquam minas pertimescas. Timebam ne evenirent ea quae acciderunt.

917918919920921922923924-

Traianus rem publicam ita administravit, ut omnibus principibus merito praeferatur. 925Ut desint vires, tamen est laudanda voluntas.

926927-

Ut primum ex pueris excessit Achias, celeriter antecellere omnibus coepit. Vereor ne molestus sim vobis.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

TEXTOS FCILES

1.

Historia de Coriolano: un romano que se atrevi a ir contra Roma.

Octavo decimo anno postquam Romani reges eiecerunt, Q. Marcium Coriolanum7, ducem Romanorum, quia Coriolorum8 urbem ceperat, ex civitate expulerunt9. Q. Marcius Coriolanus auxilia contra Romanos accepit. Oppugnavit etiam cum legionibus patriam suam; ad eum10 mater Veturia11 et uxor Volumnia12 ex oppido venerunt, lacrimis et precibus superaverunt. Postea Q. Marcius Coriolanus copias Roma13 removit. 2. La educacin en Roma: cmo y qu estudiaban los alumnos de Roma. Romae parvi pueri ad magistrum veniebant; ibi, in ludo (sic magistri domum appellabant Romani) numeros et litteras discebant. Pueri tabellas ceratas stilumque in ludum portabant. Stilo litteras ac verba in tabellarum cera inscribebant. Postea ad grammaticum veniebant, ubi poetas Graecos et Latinos recitabant. Ita discipuli grammaticam, historiam, geographiam, physicam aliasque disciplinas discebant.

3. Tirana del emperador Tiberio.


Tiberius ingenti socorrida imperium gerebat, gravi crudelitate, avaritia, turpi libidine. Nam Tiberius numquam pugnabat, bella per legatos gerebat suos. Tiberius tertio et vigesimo imperii anno, aetatis septuagesimo octavo decedit in Campania. 4. Los romanos antiguos se dedicaban a cultivar el campo. Vita hominum rustica antiqua est. Antiquis temporibus, homines urbes non habuerunt. Hi felices sine bellis erant et in illis agrestibus locis terram arabant et feras magnas interficiebant. 5. Inicio de Roma: el mandato de Rmulo. Romanum imperium a Romulo exordium habet. Romulus, Vestalis virginis filius, cum Remo fratre uno partu editus est. Condita civitate, multitudinem finitimorum in civitatem recepit; centum ex senioribus elegit, quos Senatores nominavit propter senectutem. Tunc, quia uxores populus non habebat, invitavit ad spectaculum ludorum vicinas urbi nationes, atque virgines rapuit. 6. Sigue la historia de Roma: el rey Tarquinio Prisco. Deinde regnum Priscus Tarquinius accepit. Hic numerum senatorum duplicavit, circum Romae aedificavit, ludos Romanos instituit, qui ad nostram memoriam permanent. Vicit Sabinos et multos agros urbis Romae territorio adiunxit: primus triumphans urbem intravit. Muros fecit et cloacas, Capitolium inchoavit. Tricesimo octavo anno per Anci filios occisus est. 7. Marco tiene que recibir una buena educacin. Marcum parvum puerum mater domi educaveral; fabulas de praeclaris Romanis narraverat et ita mores conformaverat. Pater quoque filium saepe secum in agros duxerat et natare, equitare, pisces et feras captare docuerat. Ita Marcum audacem et 7 Q. Marcium Coriolanum se declina por la segunda (-us -i). Es el nombre del protagonista de la historia. 8 Corioli -orum: los coriolos, pueblo amigo de los romanos. 9 El sujeto es el mismo que el del verbo eiecerunt. 10 Es acusativo singular masculino. Ad eum = ante l. 11 Veturia -ae: madre de Quinto Marco Coriolano. 12 Volumnia -ae: mujer de Quinto Marco Coriolano. 13 Recuerda que los nombres de ciudad no llevan nunca preposicin.

LINGUA LATINA: ORACIONES SENCILLAS

robustum fecerat. Tandem pater Marcum iam septem annos natum14 ad se vocavit et inquit iam tempus est ad ludum ire. Audax enim et robustus es, sed scribere, legere, numerare nescis; cotidie paedagogus te ad ludum ducet et capsarius libros et ceras portabit; in ludo multa disces. Si bene laborabis, magister te laudabit. Si ignavus eris, te castigabit et fortasse verberabit. 8. Ulises y sus compaeros llegan a la isla de Circe la maga. Itaque cursum tenebant ad insulam qua Circe, filia Solis, habitabat. Ubi eo pervenerunt, omnes Ulixis15 socii cupiebant e nave exire et insulam explorare. Tandem Ulixes Eurylochum et socios viginti duos in terram exposuit et aquam et cibum ad navem reportare iussit. Post longum iter procul in valle magnam Circes domum conspexerunt et ante portam multas feras quas arte domuerat. In domo dea sedebat, quae simul pulchram telam texebat et voce cantabat dulcissima. Itaque portae appropinquaverunt omnes praeter Eurylochum, qui insidias timebat. Dea, ubi portam aperuit, eos intrare et cenare iussit. In sellis eos collocavit et vinum dedit, sed prius medicamenta infunderat. Ubi ea biberunt, dea viros virga tetigit et statim facti sunt porci. Nunc voce porcina grunniebant, sed mentem retinebant humanam. In haram inclusi sunt cum aliis quos dea ante iam mutaverat. Interea Eurylochus16 dubius ac perterritus ad navem festinavit et omnia Ulixi narravit; qui, quod mirabilem artem timebat, Eurylochum ad locum statim se ducere iussit, sed ille ad pedes Ulixis se provolvit et per omnes deos oravit: minime vero17, Ulixes, noli18 nos omnes obicere morti!. Ulixes ei respondit iratus: ad navem igitur tu manebis, Euryloche; ego periculum solus adibo. Haec ubi dixit, discessit solus et ad Circes domum iter fecit, sed dum intrat subito deterritus est specie iuvenis qui virgam auream manu tenebat. Mercurius, qui erat ille, ait: quo19 festinas, stulte? Hic habitat Circe, quae tuos socios in porcos mutavit et inclusit in haram sordidam. Visne20 eandem fortunam subire? Neque tamen verba neque numen Mercurii eum detinebat. Deus igitur, ubi hoc vidit, ei tradidit herbam cui nomen est moly21. Dixit: hanc tene manu et audacter per portam intra. Moly enim te defendet. Et ita res evenit. Ubi porta aperta est et Ulixes in regiam acceptus, Circe in solio eum collocavit et in poculum vinum et medicamentum infundit. Ubi ea Ulixis bibit, dea eum virga tetigit et magna voce inquit: ad haram, porce, ad socios abi. Sed moly eum servavit neque mutatum est eius corpus.

Literalmente nacido hace siete aos, es decir, de siete aos de edad. Declinacin grecolatina. Se enuncia Ulixes, Ulixis. 16 Uno de los compaeros de Ulises. 17 No, por Dios. 18 Forma de imperativo negativo: No . 19 Adverbio interrogativo: Adnde? 20 2 persona singular del verbo Volo: Quieres? 21 Cuimoly: cuyo nombre es moly.
14 15

You might also like