Bati Muzigi Koro

T.C.
MLL ETM BAKANLII Ortaretim Genel Mdrl
GZEL SANATLAR VE SPOR LSES BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI (9, 10, 11 VE 12. SINIFLAR)
2009
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI PROGRAM GELTRME ZEL HTSAS KOMSYONU KOMSYON YELER Levent Sezgin Mzik retmeni ule Nurdan Caf Mzik retmeni Mevlt KAIKI Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl Program Gelitirme Uzman GENEL KOORDNATR Medine KARAPINAR Ortaretim Genel Mdrl Program ve Ders Kitaplar ube Mdr Ensar MANAV Bursa l Mill Eitim Mdrl l Mill Eitim Mdr Yardmcs
1. GR Sanat iin bir duygunun, bir tasarnn veya bir gzelliin ifadesinde kullanlan metotlarn tm (Meydan Larousse 1972 C.10 s.907) gibi genel ifadelerle benzer tanmlar yaplsa da tarih boyunca neyin sanat olarak adlandrlacana dair fikirler srekli deimi, bu geni kavrama zaman iinde deiik kstlamalar getirilip yeni tanmlar yaratlmtr. Tanmlarda ak olan nokta ise sanatn insanln evrensel bir deeri olduu, kstl veya deiik ekillerde bile olsa her kltrde grlddr (http://tr.wikipedia.org/wiki/Sanat). Sanat retimi bir uygarln var olduu her yere yaylmtr. Tarih boyunca her toplumun sanat olmutur. En ilkel toplumlar bile kimi zaman olaanst zenle sanat yaratmlardr. Bu bakmdan sanat evrenseldir. Dnen ve duygusal bir varlk olan insann engellenemeyen bir etkinliidir, sreklidir. stn yaptlar tarihsel sre iinde yerini koruduu iin de kalcdr (Artut, 2001, s.21). Sanat dallar toplum yaps iinde birbirinden bamsz dnlemez. Tek bana hibir sanat tarz, hibir yer ve zamanda var olmamtr. Tm sanat dallar ierisinde mzik, soyut olarak grlse de insann tm duyularna hitap ederek etkisini gsterir ve somut bir sanat dal olduunu ispat eder. Mzik sanat evrensel bir dildir. Tm dnyada hibir evirisi olmadan ve buna gereksinim duyulmadan konuulan, dnlen, duyulan, hissedilen, dinlenen, belki de en nemlisi, yaanan ortak tek dildir. Mziin insandan insana uzanan evrensel bir dil olmas, dili ve dini farkl insanlar ayn ezgide birletirecek gce sahip olmas ona, dier sanat dallar ierisinde farkl bir yer ve ayrcalk salamtr. nl orkestra efi Charles Munch Mzik szle anlatlamayan anlatma sanatdr. Szcklerin anlatabildii, zeknn kavrayabildii eylerin ok telerine gidebilir. Mziin alan belirsizliin, elle tutulamayann, dlerin alandr. nsanlarn bu dili konuabilmelerini, Tanrnn bizlere verdii en byk zenginliklerden biri olarak grrm. szleri ile mziin insan yaamndaki nemini vurgulamtr (Munch, 1990 s.18). in filozofu Konfys kiiler ve toplumlar zerinde mziin etkisini yle tarif etmitir: Bir milletin mutlu ve ahlakl bir ekilde idare edilip edilmediini anlamak isterseniz o memleketin mziini dinleyiniz. Mzik devlet kurar, devlet ykar (li, 1988, s.221222). Mzik insan yaamnn her dneminde insanla birlikte var olarak toplumlar dorudan etkiler. Bu nedenle doru bir mzik kltrnn ve salkl toplumlarn olumasnda mzik eitiminin nemi byktr. nl Macar mzik eitimcisi Kodaly Eskiden ocuun mzik eitimi, doumundan dokuz ay nce balamal diye dnrdm. imdi ayn dncede deilim. ocuklarn mzik eitimi annenin doumundan dokuz ay nce balamal. diyerek iyi bir mzik kltrnn olumas iin toplumdaki her bireyin mzik eitimi grmesinin gerekliliini vurgulamtr (Kamacolu, 1993). Yaln ve zl anlamyla mzik eitimi, bireye, kendi yaants yoluyla amal olarak belirli mziksel davranlar kazandrma ya da bireyin mziksel davrannda kendi yaants yoluyla amal olarak belirli deiiklikler oluturma srecidir (Uan, 1993).
Mzik eitimi, temelde, genel, zengen (amatr) ve mesleki (profesyonel) olmak zere, ana amaca ynelik dzenlenip gerekletirilir. Bu ana amatan daha ok hangisine ynelik ise, ona gre bir nitelik kazanr. Genel mzik eitimi, i-meslek, okul, blm, kol-dal ve program ayrm gzetmeksizin, her dzeyde, her aamada, herkese ynelik olup salkl ve dengeli bir insanca yaam iin gerekli asgari-ortak genel mzik kltrn kazandrmay amalar. zengen mzik eitimi, mzie ya da mziin belli bir dalnda zengence (amatrce) ilgili, istekli ve yatkn olanlara ynelik olup etkin bir mziksel katlm, sevk ve doyum salamak ve bunu olabildiince srdrp gelitirmek iin gerekli mziksel davranlar kazandrmay amalar. Mesleki mzik eitimi, mzik alannn btnn, bir kolunu ya da daln, o btn, kol ya da dal ile ilgili bir ii meslek olarak seen, semek isteyen, seme olasl bulunan ya da yle grnen, mzie belli dzeyde yetenekli kiilere ynelik olup, daln, iin ya da meslein gerektirdii sanatsal davranlar ve birikimi kazandrmay amalar (Uan 1994, s.27). 2. BATI MZ KORO ETM nsan yaamnda sesin, konumak ve mzik yapmak gibi iki nemli yeri vardr. Mzik yapmaya yarayan dier aralarn tek bana oluturamad eitli renklerin tmn ieren insan sesi, dilden ald gle de etkinliini bir kat daha artrm, kendine zg teknik ve yntemleriyle de mzik yapmaya yarayan dier aralarn yanndaki deerli ve tutarl yerini almtr (Egz, 1999). nsan sesi ve ses organ, mzik yapma ve yaratmada en doal, en kullanl, en yetkin ve en etkili aratr (Uan, 1994 ). Ses, insanlarn iletiim kurma ve anlama aracdr. Doann insanoluna verdii en nemli armaanlardan biridir. Sesin eitilmesi, ister konumada ister daha etkili konuma diyebileceimiz ark sylemede byk nem tar. nala (1989) gre ses eitimi insann sesini, doru, etkili ve gzel konumasn ve bunu yaam boyu kullanabilmesini salar. Egze (1999) gre ses eitimi denince aklmza iki tr eitim gelmesi gerekmektedir. Bunlardan ilki, seslerin tek tek eitilmesi (solo ses eitimi) ikincisi de seslerin bir arada toplu bir biimde eitilmesi (toplu ses eitimi) yani koro eitimidir. Yunanca khoros, Latince chorus, talyaca coro szckleri ile ifade edilen ve dilimize de koro olarak yerleen bu terim, tek ve ok sesli mzik yaptlarn seslendirmek zere bir araya gelen seslendirici-yorumcu (icrac) topluluu anlamnda kullanlmaktadr (evik, 1997 s.47). Ksa ve zl bir tanmla koro; saysal oluum, ses tr, ses kapasitesi ve tn bakmndan dengeli, nceden belirlenen bir modele uygun olarak tek ya da ok sesli mzik yaptlarn seslendirme-yorumlama amacyla oluturulan, etkinlikleriyle toplumun kltr ve sanat yaamna katkda bulunan ses topluluklardr (evik, 1997 s.47). Kiliselerde, birlikte tek sesli ilahiler syleyerek balayan Bat mzii koro tarihi, temel sese (cantus firmus) drtl, beli ve oktav eklenerek ok sesli hle dnt. Bu ok seslilik
din d mzie de yansyarak yeni trlerin domasna ve gelimesine neden oldu. Bat mziinin tarihsel srecinde koro mzii nemli bir yer tutarak geliimini srdrd. lkemizde Bat mzii koro temelleri Osmanl Dneminde Muzka-i Hmayunun kuruluuyla yaplan opera denemeleri ve koro almalaryla balad. Atatrk'n yeni kltr politikalar kapsamnda hzla kurumsallamaya gidilmesi dncesi erevesinde 1924'te kurulan Musiki Muallim Mektebinde ve sonradan stanbul Belediyesine balanan konservatuvarda (Darlelhann devam) mzik eitimi daha ok algsal arlkl idi. nsan sesine belli teknikleri kazandran koro eitimine, ilk defa Trk mzik yaamnn kalknmas konusunda grlerinden yararlanlmak zere yurda davet edilen Paul Hindemith'in nerilerini kapsayan raporunda bir yksek mzik okulu kurulmasna ve Musiki Muallimin ise seminer niteliiyle bu okula balanmas dncesinden hareketle kurulan konservatuvar (1936) ve Zuckmayerin bakanlnda eitime balayan G.E.E. Mzik Blm (1938) ders programlarnda yer verildi. Ky enstitlerine mzik retmeni yetitirme amacyla alan Hasanolan Ky Enstits Gzel Sanatlar Kolu'nda zellikle birlikte ark sylemeye nem verildi (evik, 1997). 1944te Ankara Radyosunda bir mandolin orkestras ve drt sesli karma koro kuruldu ve yaynlara balad. Konservatuvar tatbikat sahnesinin Ankara Devlet Operasna dntrlmesiyle profesyonel anlamda bir koronun da kurulmas saland. Bu kuruluu stanbul Devlet Opera ve Balesi (1969-1970) ile zmir Devlet Opera ve Balesi (1982), Mersin Devlet Opera ve Balesi (1992) izledi. 1971de stanbul Devlet Konservatuvar ve korosu ile TRT Ankara Radyosu ok Sesli Korosu kuruldu. Kltr Bakanl bnyesinde Ankarada Devlet ok Sesli Korosu (1989) kuruldu (evik, 1997). Saip Egze (1981) gre toplumda mzik kltrnn olumasnda yaygn bir mzik eitimi uygulamalarna gereksinim vardr. Mzik dier sanat dallarna oranla ok sayda insann birlikte eitilmesine en elverili olandr. nsan sesi ve insan sesinden oluan korolar bu tr almalar daha yaygn ve etkin hle getirirler. Koroda bireylerin geliimleri srerken konserlerde sunulan rnler toplumun mzik kltr dzeyini olumlu etkiler. Bat mzii koro eitimi dersi araclyla gzel sanatlar ve spor liselerinde lkemizin, Trkemize uygun den syleme biiminin domasna, geliimine ve geleneksellemesine yardmc olmak, adalama dorultusunda Bat mzii koro eserlerini ve ok sesli koro iin yazlm Trk mzii eserlerini genel zelliklerine dikkat ederek seslendirme ve bu seslendirme iini koro bilinci iinde gerekletirme amalanmaktadr. 3. PROGRAMIN UYGULANMASINA LKN LKE VE AIKLAMALAR 1. Bat Mzii Koro Eitimi Dersi retim Program renme alanlar ve niteler birbirinden bamsz renme sreleri gibi gzkse de gerek duyulduunda her renme alan ve nitenin bir bakas ile e gdml, yardmlaarak yrtld esnek bir planlama yaplmaldr. rnein, Ses retme ve Yayma nitesinde markato ses retme allrken, eser seslendirme nitesinden yararlanlarak marlar allmal, markato ses retme almalar desteklenmelidir. 2. Bat Mzii Koro Eitimi Dersi retim Programnda retmen, kazanmlar gerekletirirken evre zelliklerini, renci grubunun ilgilerini, ihtiyalarn, beklentilerini, hazr bulunuluk dzeylerini ve dolaysyla da n bilgilerini dikkate almaldr.
3. retim programnda, aratrma ve sorgulama, bilgi teknolojilerini kullanma, eletirel dnme, yaratc dnme, iletiim, problem zme, giriimcilik ve Trkeyi doru, etkili ve gzel kullanma becerisi gibi ortak becerilerin yan sra, doru soluk alma, doru ses retme ve yayma, ses saln koruma, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, koro trlerini inceleme-yorumlama, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme, sahne ve performans becerileri de yer almaktadr. 4. retmen dersi planlarken hazrlad retimsel ilerin tmnde yukarda belirtilen becerilerin bir veya uygun olan birka tanesinin kullanlabilecei ortamlar oluturmaldr. retmen snf ii ve snf d etkinlikler ile gelitirecei becerileri pekitirmek iin dev veya projeler verebilir. 6. Program, koroda ses eitimi, koro mziinde dnemler, koro kltr ve eser uygulamalarn kapsamaktadr. 7. Eser almalarnda aamalarn srasyla uygulanmas zerinde nemle durulmaldr. Koroya belli davranlarn ve alkanlklarn kazandrlmas bakmndan tek seslilik aamas ok nemlidir. Eser seslendirirken birlikte balama, bitirme, nanslar uygulayabilme, boumlama, ses btnl ve entonasyon gibi koroyu koro yapan zellikler tek seslilik aamasnda verilmeye balanmaldr ve her aamada kontrol edilmelidir. ok seslilie gei iin kanonlar kullanlabilir ancak seilecek kanonlarn ses geniliine dikkat edilmelidir. ok sesli eserler iki sesli, sesli ve drt sesli sralamasyla ilenmelidir. 8. Tm snflarda snfn dzeyine ve znel koullara uygun tek sesli, iki sesli, sesli, drt sesli, sololu, alg-alg grubu elikli, orkestra elikli, a capella (eliksiz), Bat mzii dnemlerini ve bu dnemlerde ortaya kan tr ve biimleri rnekleyen eserler ve ok sesli koro iin yazlm Trk mzii eserleri allmaldr. 9. Seste olan deiim ve geliim sreci rencilere iyi aklanmaldr. Bu dnemde rencilere seslerine zen gstermeleri gerektii ve yaplacak yanllklarn sesine kalc zararlar verebilecei hatrlatlmaldr. 10. Sesin deiim ve geliim sreci ses zelliklerine uygun register geilerine ynelik almalar zerinde nemle durulmaldr. 11. Bu yataki rencilerin seslerinin geliim ve deiim srecinde olduu gz nne alnarak ses trlerinin tespitinde acele edilmemeli, belirli aralklarla kontrol edilerek sesin geliimi takip edilmeli. 12. allacak eserlerin ve egzersizlerin seiminde rencilerin seslerinin geliim ve deiim srecinde olduu ve ses trlerinin tam olarak ayrmad gz ard edilmemelidir. 13. rencilerde sesin geliimi takip edilirken Trk mzii koro, bireysel ses eitimi ve mziksel iitme-okuma-yazma ders retmenleri ile ortak hareket edilmelidir. 14. Dil ve Konuma nitesinin insan yaamnda ve ark sylemedeki nemi ayrca aklanmaldr.
15. retmen koro dersinde belirlenen kazanmlarn, renciler tarafndan gnlk hayatta da kullanlabilmesine ynelik uyar ve nerilerini srekli klarak bu kazanmlarn edinilmesinde gereken devamll ve i disiplini salayacaktr. 16. Okulun bulunduu evre ve imknlar dikkate alnarak programda rnek olarak verilen etkinlikler aynen uygulanabilir ya da yeni etkinlikler gelitirilebilir. Yeni etkinlikler gelitirilirken kazanmlar ve farkl renme stil ve zek trlerine sahip rencilerin ilgi, yetenek ve ihtiyalar gz nne alnarak aktif renmeye dayal etkinlikler hazrlanmaldr. retmen bilgi datc rol yerine, rencilerinin anlam kurmalarna yardmc roln benimsemelidir. 17. Programda yer alan deerleri, retmenler yeri geldiinde etkinlikler iinde vurgulayan blmler oluturarak pekitirmelidir 18. Program ile rencilere nefesini, sesini ve Trkeyi doru kullanma, koro kltr, disiplini ve bilinci kazandrlr. 19. retmen rencilerinin, her aamas zenle planlanan ve deerlendirilen konser, tiyatro, opera, mzikal oyunlar vb. etkinlikleri izlemelerine nem vermelidir. Bu balamda, renciler iin alma ktlar hazrlanmal sonu raporlar istenmelidir. Bu etkinlikler aracl ile rencilerin sanat zevki ve estetik duygularn gelitirmeleri amalanr. 20. retmen, rencileri mill, ahlaki, insani, manevi, kltrel deerler bakmndan besleyici; demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Trkiye Cumhuriyetine kar grev ve sorumluluklarn yerine getirmede yol gsterici olmaldr. 21. Mill ve din bayramlar, mahalli kurtulu ve kutlama gnleri, nemli olaylar, belirli gn ve haftalardan yararlanlarak rencilerin mill duyarll gelitirilmelidir. 22. rencilerin, retim srecinde sahne ve performans becerilerini gelitirmelerine olanak salayan etkinliklere ynlendirilmeleri salanmaldr. 23. retmen, kazanmlarn yapsna uygun olan deerlendirme ara ve yntemlerini semelidir. Deerlendirme, renmenin ayrlmaz bir parasdr. retmen sadece renme rnn deil, renme srecini de deerlendirmelidir. Deerlendirmede geleneksel yntemlerle, alternatif deerlendirme yntemleri birlikte kullanlmaldr. Bu deerlendirme yntemleri ve aralar; dinleme, gzlem, performans, grmeler, z deerlendirme formlar vb.dir. 24. lme ve deerlendirme srecinde kullanlmak amacyla gelitirilen, rnek formlar, yeri geldike retmen ve renciler tarafndan uygulanr. rnek formlar aynen kullanlabilecei gibi retmen tarafndan etkinlie zg yeni formlar da gelitirilebilir. 25. renme-retme etkinliklerinde, kazanmlarn edinilmesine yardmc olabilecek uygun grsel, iitsel ve yaymlanm materyallerden yararlanlr. Eitim ortamnda zellikle, piyano ve CD/DVD gibi kayt zellii bulunan aralarn bulunmas gerekir. 26. Etkinlikler planlanrken bir sonraki haftann etkinlikleri dikkate alnarak planlama yaplmas retmenin ve rencilerin hazrl asndan nemlidir.
4. PROGRAMIN TEMEL YAKLAIMI Bilgide meydana gelen anlay deiiklii ve younluk, rencilerin ilgilerini, isteklerini, becerilerini ve ihtiyalarn dikkate alacak biimde retim hayatlarnn dzenlenmesini zorunlu hle getirmitir. Bu anlay deiiklii ile eitim kurumlarnda renci merkezli eitim dorultusunda uygulamalar balamtr. renci merkezli eitim; Bireysel zellikler dikkate alnarak bilimsel dnme ve iletiim kurma becerisine sahip, renmeyi renmi, retken, bilgiye ulap kullanabilen, evrensel deerleri benimsemi, teknolojiyi etkin kullanan ve kendini gerekletirmi bireyler iin, eitim srecinin, her aamada birey katlmn salayacak biimde yaplandrlmasdr (MEB, 2004). Gemite bilgili insan, her eyi bilen ya da bakalarnn rettii bilgileri beyninde depolayan kiiydi. Bu nedenle gemi yzyllarda eitim, daha ok var olan bilgi birikiminin, kltrel deerlerin ve yaamsal becerilerin yeni yetien kuaklara aktarlmas olarak grlmtr. Bugn ise bilgili insan; bilginin farknda olan, bu bilgiye ulamann yollarn bilen, ulat bilgiyi anlamlandrarak renen, renmi olduu bilgilerden yeni bilgiler retebilen ve rettii bilgileri sorun zmede kullanabilen kiidir. Bu anlayla gelitirilen Bat mzii koro eitimi dersinde renci merkezli eitimin ilkelerini aadaki balklar altnda sralayabiliriz: 1. renmeyi renmek esastr. renme srecinin doas olarak renme, bireyin kendi alglar, dnceleri ve duygularndan szerek edindii bilgi ve deneyimlerden anlam kefetmesi ve yaplandrmas srecidir. Bat mzii koro eitimi dersinde rencilere arklar ezberletmek yerine doru nefes ve ses kullanarak, kendi yorumlarn katarak sylemeleri istenmeli, mzik yaantsnda ve gnlk yaantsnda ark sylerken nasl doru ark syleyeceinin bilincine varmas beklenmelidir. Bunun iin, hedef belirleme yoluyla kendilerinin neleri ve nasl reneceklerine karar vermelerine yardmc olunmaldr. rencilerin kendi bilgi ve becerilerindeki eksiklikleri fark etmeleri ve bu eksiklikleri giderebilmeleri iin bireysel hedefler belirlemeleri salanmaldr. 2. Her renci renebilir. Her renci, elde ettii verilerden bir anlam yaratmak, bunu gzden geirmek ve dierleri iin anlalr hle getirmek zere aba gsterir. Bu nedenle renci merkezli eitimde her renci renebilir kabul edilir. Her renci ark syleyebilir. Her rencinin kendine zg bir ses rengi ve alan vardr. Bat mzii koro eitimi dersinin grevi farkl sesleri ortak ses alannda birletirerek ark syletmektir. 3. Her renci renirken eski ve yeni bilgiler arasnda zgn balantlar kurar. Bilginin yaps gerei her renci daha derin bir anlama etkinliini yaplandrmak iin eski ve yeni bilgileri arasnda zgn balantlar kurar. Bu nedenle, renci merkezli eitimde her rencinin yeni bilgi ile eski bilgileri arasnda balantlar kurmasna nem verilir. rnein ses retme ve yayma almalarnda yapm olduu cmleleme almalar ile eser uygulamalar yaplrken balant kurdurulmaldr. 4. Dnmeyi renmek sorgulayc ve yaratc dnceyi gelitirir. renci, nasl dneceini planlayp, gzlemleyip, deerlendirerek sorgulayc ve yaratc dnme becerilerini gelitirir. Bu nedenle, renci merkezli eitimde her rencinin,
nasl dneceini planlayp, gzlemleyip, algda seicilik yann kullanarak sorgulayc ve yaratc dnme becerilerini gelitirmesine ncelik verilir. allan bir eserin nanslar zerine yorumlar istenir, farkl nanslar gelitirmeye ynlendirilir ve gelitirilen nanslar snfta uygulanr. zerine nans iaretleri konulmayan bir eseri yorumlamalar istenir. 5. Baarabilme duygusu isel gdlenmeyi salar. rencinin kontrol dzeyi, sorumluluk duygusu, hedefleri, ilgi alanlar, yeterlilikleri ve beklentileri baarma gdsn besleyen etmenlerdir ve gdleme renmeyi etkiler. Bu nedenle, renci merkezli eitimde her rencinin motivasyonuna nem verilir. rencilere belirli aralklarla konserler dzenlenerek motivasyon salanmal ve baarma duygusu tattrlmaldr. 6. renme olumsuz deneyimlerle engellendiinde zorlar. Her renci doal bir renme eilimine sahiptir. Bu eilim olumsuz deneyimlerle engellendiinde renme zorlamaya balar. Bat mzii koro eitimi dersinde renciler ara-gere, yntem ve teknikte, ders ortamnda, renme seviyelerine uygun olmayan konularda olumsuz deneyimlerle engellendiinde renme zorlar. Bu ders toplu olarak yapldndan bireysel farkllklardan dolay baarszlklarn olabilecei gz ard edilmemelidir. Bu nedenle her rencinin baarabilme deneyimini yaamas iin onlarn bireysel farkllklarn dikkate alan frsatlar yaratlr. 7. Yaratc dnmeyi harekete geiren devler renciyi baarabilmeye gdler. Merak, yaratclk ve kompleks dnmeyi harekete geiren, gd artrc ve renmeyi gelitiren devler renciyi giderek zorlaan devler yapmaya gdler. Bu nedenle, renci merkezli eitimde devler her rencinin baarabilme deneyimini yaamas iin yaratlacak frsatlardan biri olarak grlr. Yalnzca derslerde yaplan almalarla doru syleme ve koro bilincinin kazanlamayaca aklanmal, okul d etkinlikler takip ettirilmeli ve etkinlik raporlarnn snfta sunulmas istenmelidir. 8. Her renci farkl zamanda, farkl trde ve farkl hzda ilerleyerek geliir. renmenin geliimsel doasna bal olarak her renci farkl zamanlarda, farkl geliim admlar boyunca ilerleyerek geliir. rencinin ilgi alanlar ve retme yntemteknikleri renme hzn etkiler. Bu nedenle, retim etkinliklerinin ve ortamlarnn planlanmasnda farkl renme trleri ve hzlar dikkate alnr. Bat Mzii Koro Eitimi dersinin temelini insan sesinin oluturduu, insan sesi geliiminin her bireyde farkl bir srete olduu gz ard edilmemeli, bireysel farkllklarn nda retim yntemleri zenginletirilmelidir. 9. Farkl zelliklerdeki rencilerin birbirleri ile etkileimi renmeyi kolaylatrr. Farkl zgemi, ilgi ve deerlere sahip bireylerin birbirleri ile etkileimi, renmeyi kolaylatrr. Bu nedenle, renci merkezli eitimde ibirliine dayal renme gibi grup almalarn n plana karan retim stratejilerine arlk verilir. renciler, bu dersin yaps gerei birlikte yaplan almalar snf dna da tayarak vokal gruplar oluturmaya ynlendirilmelidir. 10. renciler arasndaki olumlu ilikiler renmeyi artrr. rencilerin birbirine destek olmas, ilgi ve sayg gstermesi gibi olumlu ilikiler renmeyi artrr. rencilerin estetik duyarllk iinde birbirine yardmc ve destek olmas, birbirlerinin almalarn grerek eletirmeleri yeni fikirlerin domasna ve grup almalarna destek olacandan renmeyi arttrr. Bu nedenle, grup almalar ve sosyal
etkinlikler renciler arasnda olumlu ilikilerin gelitirilebilmesi iin yaratlacak frsatlar olarak grlr. Bat Mzii Koro Eitimi dersi birlikte yaplan bir derstir. renciler, dersin doas gerei kurulan olumlu ilikileri ders dna tayarak birlikte opera, mzikal ve koro konserlerine ynlendirilerek farkl paylamlarn yaanmas salanmaldr. 11. Her renci renmeye kar farkl yetenek ve eilime sahiptir. Her renci kaltsal olarak tad genler ve evresel etmenlerin bir araya gelmesi ile ekillenir ve bu nedenle renciler renmeye kar farkl yetenek, tercih ve eilimlere sahiptir. Bat Mzii Koro Eitimi dersinde bu farkllklar dikkate alnarak retim etkinlikleri eitlendirilir ve teknoloji ile desteklenir. rnein, eser allrken dinleme, izletme gibi destekleyici almalar yannda eserin zelliine gre motiften tm esere ulama gibi yntemler denenmelidir. 12. Her renci yeni bilgileri kendine gre kavrayp benzersiz bir anlam yaratr. Her renci yeni fikirleri inan, anlama, yorumlama ve tutum szgelerinden geirerek iler ve benzersiz bir anlam yaratr. Bu nedenle, renci merkezli eitimde lme ve deerlendirme almalarnda her rencinin geliiminde gsterdii ilerleme dikkate alnr. renciler gstermi olduu bireysel geliimlerinin yannda koro ve efle uyum iinde, allan eseri yorumlama ve ifade etmesindeki gelime dzeyine gre de deerlendirilmelidir. renci merkezli eitim yaklamn temel alan etkili bir renmenin gereklemesi sonucu rencilerde; merak uyandrma ve planlama, aratrma ve kefetme, zmleme ve derinletirme, paylama ve yaantya uygulama basamaklarn zmseyerek yaamlarnn her aamasnda bilgiyi kullanma becerilerinin gelimesi beklenmektedir. retmenler btn rencilerin renmesini kolaylatrmak iin gerekli koullar oluturmaldr. Nitekim retmenin oluturduu snf ortamnn rencinin renmeye kar tutumunda ve gdlenmesinde etkisi byktr. Ayn ekilde renci merkezli eitimde ynetici, retmen, renci, aile, okul alanlar ve evre sre ierisinde nemli bir yer alr. Eitim ile ilgili sorunlarn zmlenmesi iin okul yneticilerinin, retmenlerin, rencilerin, ailenin eitim ierisinde etkin biimde grev almas beklenmektedir. Ailenin, ocuun eitimine katlm; okula giderek, okulda yaplan etkinliklere aktif olarak katlarak, ocua zihinsel olarak uyarc ortamlar hazrlayarak ve bilisel geliimi iin anlaml materyaller salayarak gerekletirilir. Gelitirilen Bat Mzii Koro Eitimi Dersi retim Programnda konular, rencilerde toplu syleme bilinci oluturacak nitelikte ele alnm, program renme alanlar, kazanmlar ve retim etkinliklerine dayal olarak dzenlenmitir. Program sadece snf ii deil snf d etkinlikleri de kapsamaktadr. Program yaklam; renme-retme sreleri, lme-deerlendirme metotlar ile retmen ve rencinin rolne bak asndan ve ortaya koyduu aktif snf kltryle yeni bir yaklam kapsamaktadr.
5. PROGRAMIN YAPISI Bat Mzii Koro Eitimi Dersi retim Program, genel amalar, temel beceriler, deerler ve tutumlar, renme alanlar, kazanmlar, etkinlik rnekleri ve aklamalardan olumaktadr. 5.1. Genel Amalar Bu program rencilerin; Doru soluk alma, doru ses retme ve yayma, ses saln koruma, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, koro trlerini inceleme-yorumlama, koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme, sahne ve performans becerisi kazanmalarn, Doru sesi reterek, gzel konumalarn ve ark sylemelerini, efle uyum ve toplu syleme becerisi gelitirmelerini, Dzeylerine uygun eserleri mzikal duyarllkla seslendirmelerini, Koro almalar aracl ile birlikte dnme, birlikte hareket etme ve paylama duygular kazanmalarn, Koro kltr ve disiplini kazanmalarn, Bat mzii koro eserlerini ve ok sesli koro iin yazlm Trk mzii eserlerini genel ve karakteristik zelliklerine uygun seslendirmelerini, Mziksel duyarllk, dnme, yorumlama ve yaratclk becerisi gelitirmelerini, Mzik eitimi yoluyla Trk toplumunun sosyal ve kltrel geliimine katkda bulunmalarn, almalarnda zaman verimli kullanma alkanl kazanmalarn, Bireysel ve grup almalarnda sorumluluk bilinci gelitirmelerini ve mzik yoluyla disiplinli almay alkanlk hline getirmelerini, Bilinli bir mzik dinleyicisi olmalarn, lkemizi ulusal ve uluslararas mzik etkinliklerinde temsil etmelerini, Atatrkn ada Trk mziine ilikin gr ve dncelerini yorumlamalarn amalamaktadr. 5.2. Temel Beceriler Beceri, rencilerde, renme srecinde kazanlmas, gelitirilmesi ve yaama aktarlmas tasarlanan kabiliyetlerdir. Bu program ortak becerileri kazandrmann yannda, alana zg olarak gelitirilen becerileri kazandrmay da amalamaktadr. Bu beceriler aada gsterilmitir. Bu becerilere, niteler gz nnde bulundurularak, dorudan verilecek beceri olarak programda yer verilmektedir. Bat Mzii Koro Eitimi Dersi retim Programnda yer verilen ortak becerilerin yannda derse zg becerilerin kazandrlmas da esas amalardan biridir. Bu beceriler doru soluk alma, doru ses retme ve yayma, ses saln koruma, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, koro trlerini inceleme-yorumlama, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme, sahne ve performans becerileri Bat mzii koro eitimi dersi konularnn hemen hemen hepsinde farkl dzeylerde kullanlabilen bu beceriler, renme alanlarnda kazanmlarn ieriinin gerektirdii ekilde, kazanmlara entegre edilerek verilmitir. Bu ekli ile retim srecinde kazanmn gerektirdii beceriler, kazanmla birlikte verilmelidir.
Programla ulalmas beklenen ortak beceriler unlardr: Eletirel Dnme Yaratc Dnme letiim Aratrma-Sorgulama Problem zme Becerisi Bilgi Teknolojilerini Kullanma Giriimcilik Trkeyi Doru, Etkili ve Gzel Kullanma
Programla ulalmas beklenen alana zg beceriler ise unlardr: Doru Soluk Alma, Doru Ses retme ve Yayma Becerisi Doru soluk alma, doru ses retme ve yayma becerisi, bireyin tek bana veya topluluk iinde doru, temiz seslerle ve mzikal duyarllkla etkili ekilde ark syleyerek mziksel evresi ile salkl ilikiler kurmasn, hem yorumlayc hem dinleyici olarak mzie bilinli bir ekilde katlmasn ve ona mzik alannda kltrel bir kimlik kazandrmay amalamaktadr. Doru soluk alma, doru ses retme ve yayma becerisi ierisinde bedensel ve zihinsel rahatlama-geveme, sesi uygun rezonans blgelerine gndererek bytme, zenginletirme, armoniklerini gelitirme ve sesini koro ile btnletirme-kaynatrma, Trkemizi doru boumlama, telaffuz etme, anlamna uygun tonlama ve vurgulama alt becerilerini kapsamaktadr. Ses Saln Koruma Becerisi Ses eitiminde bilinli bir ekilde ses oluturulmas ve kullanlmas, insanda ses sistem ve mekanizmasnn tannarak alglanmas ile mmkndr. letiim ve etkileim arac olarak yaamn her alannda insann sesini srekli kullanma zorunluluu vardr. Ses eitiminin genel amac bireyin ses saln koruyarak sesini kullanmay retmektir. Bu balamda Bat mzii koro eitimi retim srecinde rencilere, seslerine olumsuz etki yapan ortam ve durumlardan korunma ve bunu yaamlarnn her annda uygulama becerisi kazandrlmas amalanmaktadr. Bu beceri ile rencilerde, ses bozukluuna sebep olan etkenleri tanyabilme ve bu etkenlerden kanma bilinci gelitirilir. Eserlerin Dnem zelliklerini Belirleme Becerisi Duyduu ya da seslendirdii eserin mziksel zelliklerini ve bu zelliklerden yola karak hangi dneme ait olduunu fark etme becerisi, her dnemin kendine zg niteliklere sahip olduu bilincinin geliimine katkda bulunur. Tarihsel geliim srecinde, her dnemin mziksel zelliklerinin ayrmna vararak dierlerinden ayrlan noktalar fark edebilme, bu farkllklarn nedenlerini ve sonularn deerlendirebilme ve bu erevede bir tarih bilinci kazanabilme becerisidir. Koro Trlerini nceleme-Yorumlama Becerisi zledii ya da dinledii koronun trn belirleyebilme, koronun seslendirdii eserlerin dnemine, stil ve yorum zelliklerine uygun seslendirilip seslendirilmediini yorumlama, diksiyon ve artiklasyon asndan deerlendirme, ritmik beraberlik, ses teknikleri, entonasyon, koro tns ve homojenlii asndan yorumlama, koro disiplinini, sahne hkimiyetini, grnmn ve koro-ef uyumunu deerlendirme alt becerilerini iermektedir.
Bat Mzii Koro Eserlerini Gzel ve Etkili Seslendirme Becerisi Ses eitimi, her tr arky gzel ve etkili syleyebilmek iin gereken davranlar kazandrmay amalar. Her mzik tr ve dnemi bir dierinden farkl mziksel zelliklere ve sluba sahiptir. Gzel ark sylemek; arky tr, dnem, slup ve karakter zelliklerine uygun seslendirebilmektir. Bu durum ise kazanlan mzik tarihi bilincinin gelimesi ve sesi doru kullanmakla mmkndr. rnein; tr olarak okul arklarnn, marlarn ve opera aryalarnn seslendirilme biimleri ve teknikleri ne kadar farkl ise klasik dneme ait bir opera aryas ile romantik dneme ait bir aryann seslendirilmesi de nemli lde farkldr. Eserin yorumu bu farkllklardan kaynaklanmaktadr. Sahne ve Performans Becerisi Sahne ve performans becerisi, teknik ve mzikal anlamda tamamen olgunlam bir eseri, rencilerin hayal gcn ve kendi performans gcn birletirerek toplum nnde sergileyebilme becerisidir. Bu beceri, toplu syleme eitimi gren kiilerin ulamay hedefledikleri doruk noktasdr. Sahne ve performans becerisini kullanarak mzikal geliimine yeni boyutlar katabilen renciler iin bir st seviye, sahne performans srasnda daha zor ve daha teknik eserlerin icras olabilmelidir. Sahne ve performans becerisinin elde edilebilmesi iin eserin anlam bakmndan imgede yaatlabilmesi, ezgilerin duyulmas ve gz nne getirilebilmesi, pasajlardaki dinamizmin, nans ve renklere gre uygulanacak jestlerin ayrntl olarak imgeye yerletirilebilmesi almalar yaplmaldr. Bu almalar yllarla llen ok uzun ve geni sreleri gerektirir. Bu sreci tamamlayarak sahne ve performans becerisini mkemmelletiren renci profilinde, d grnm sakin ve hareketler esnek olmaldr. Nee ve canllk yitirilmemi olmal, doal kalnabilmeli, umursamazlk ve korkakln yaanmamas iin gven duygusunun gelitirilmesine zen gsterilmelidir. 5.3. Deerler ve Tutumlar Deer, toplumun varln, ileyiini, devamn salamak ve srdrmek iin doru ve gerekli olduu kabul edilen ortak dnce, ahlaki ilke ve inanlardr. Bat Mzii Koro Eitimi Dersi retim Programnn dier nemli unsurunu da tutumlar ve deerler oluturmaktadr. Program, eitim-retim srecinde aadaki deer ve tutumlar da kazandrmay nemsemektedir: 9 9 9 9 9 9 9 Dayanma Hogr Sabr Sevgi Sayg Duyarllk Vatanseverlik 9 9 9 9 9 9 9 Bar Estetik Sorumluluk Azim z gven Disiplin Motivasyon
5.4. renme Alanlar renme alan; birbiri ile ilikili beceri, tema, kavram ve deerlerin bir btn olarak grlebildii, renmeyi organize eden yapdr. Bat Mzii Koro Eitimi Dersi retim Program renme alan ad altnda organize edilmi yaplardan olumaktadr. renme alanlar, programda ngrlen bilgi, beceri, kavram, deerler ve tutumlarn sistematik bir ekilde ilikilendirildii konu alanlarndan olumaktadr. Bu anlamda renme alanlarna
ilikin program tablosu, kazanmlar, etkinlik rnekleri ve gerekli aklamalarn yapld stunlar ieren ana blmden oluturulmutur. Programda ierii belirleyen genel ereve, toplu syleme eitiminin ierik ve amalarna uygun bir ekilde organize edilmitir. renme alanlarnda snf dzeyine gre belirlenen kazanmlar ardk ve bir btn oluturacak ekilde dzenlenmitir. Bat mzii koro eitimi dersi renme alan erevesinde yaplandrlmtr. 1. Koroda Ses Eitimi 2. Koro Mziinde Dnemler 3. Koro Kltr ve Eser Uygulamalar renme alanlarnn ierikleri aada yer almaktadr. 1) Koroda Ses Eitimi Koroda ses eitimi renme alannda her snfta birbirini tamamlayan ses eitiminde solunum, ses retme ve yayma, dil ve konuma nitelerinin yan sra insanda ses sistemi, sesin deiim ve geliim dnemi (mutasyon), ses sal, insan sesinin zellikleri niteleri yer almaktadr. Ses retme ve yaymada ilevsel olan organlarn tannmas ve organlar arasnda gerekletirilen i birliinin fark edilmesi salanr. Ses trleri ve zellikleri tantlarak ses saln koruma yollar aklanr. Soluk almalar ile doru soluk alma-verme, ses retme ve yayma almalar ile temiz ses elde etme, dil ve konuma almalar ile doru boumlama ve telaffuz, anlamna uygun vurgulama ve tonlama hedeflenmektedir. 2) Koro Mziinde Dnemler Bat mzii tarihi ile paralel ilerleyen Bat mzii koro tarihinde dnemler ilkalardaki vokal mziklerin ardndan Orta ada kiliselerde kurulan ilahi korolar ile balayarak Rnesans, barok, klasik, romantik ve yirminci yzyl olarak devam etmektedir. Koro mziinde dnemler renme alannda Bat mzii tarihi ierisinde koro mziinde olan gelimelerin fark edilmesi, dnem zellikleri ve dnem bestecilerinin tannmas, dnemlere ait mzik biimleri ve eser rnekleri dinlenerek ve seslendirilerek dnemlerin zelliklerinin kavranmas ve uygulanmas hedeflenmitir. Tm snflarda tm dnemlerden seviyeye uygun eser uygulamalar yaplabilir. Eserin dnem zelliklerine ilikin ayrntl bilgiler ise dnemin nitesi ilenirken aklanmaldr. 3) Koro Kltr ve Eser Uygulamalar Koro kltr ve eser uygulamalar renme alannda koro disiplini edinilmesi, rencilerin koro trlerini ve zelliklerini tanyarak bireyin ve toplumun sosyal yaamna etkisi zerine fikir sahibi olmas ve izledii-dinledii korolar pek ok adan deerlendirebilecek yeterlilie ulamalar hedeflenmitir. Eser uygulamalar srasnda takip edilecek sralama tm snflarda yinelenerek uygulamalarn zmsenmesi amalanmtr. Eser rneklerine zellikle yer verilmemi, snfn
dzeyi ve okulun bulunduu evre koullarna gre seilecek eserlerin seviyesi, tr vb. retmene braklmtr. Buna gre eser uygulamalarnda tek sesli, iki sesli, sesli, drt sesli, sololu, alg-alg grubu elikli, orkestra elikli, a capella (eliksiz), Bat mzii dnemlerini ve bu dnemlerde ortaya kan tr ve biimleri rnekleyen eserler ve ok sesli koro iin yazlm Trk mzii eserleri snrlama getirilmeden her snfta allabilir. 6. RENME-RETME SREC renci merkezli renme ortamlarnda retmenin rolnn geleneksel snflardaki rolnden fark; kendi kararlarn uygulamak yerine rencilere yol gstermek, nerilerde bulunmak, gerekli durumlarda aklama yapmak, fikir vermek, rehber olmak ve onlarn geliimlerini gzlemektir. rnein, retmen hangi retimsel iin yaplaca ya da hangi kaynaa baklaca konusunda fikri olmayan renciye eitli iler ya da kaynaklar nerebilir. rencinin gelimesinde sorunlarla karlaldnda nlem almak da retmenin sorumluluundadr. Burada sz konusu olan retmenin renciye kendi kararlarn kabul ettirmemesi, onun renmesi ile ilgili kararlar onun yerine almamasdr. retmen bilgi aktarc, karar verici olmak yerine rencilerin renme srecine etkin katlmn salayarak renmeyi kolaylatrmaldr. Bilgi ile renci arasnda arabuluculuk roln stlenmelidir. renci katlm salanarak gerekletirilecek renme-retme sreci, Bat mzii koro eitimi dersi retimine ynelik temel becerilerin kazanlmasnda ve renilenlerin kalclnn salanmasnda nemli rol oynayacaktr. retimde, rencinin retmen ve onun salad ortamla etkileimi nemlidir. Snf ortamnda renme-retme srecini daha etkili klma bakmndan retmen-renci etkileimi kadar, renci-renci etkileimine de nem verilmelidir. renme srecinde rencilerin birbirleriyle etkileimleri sonucunda z sayg duygusu ile kiiler aras ve grup becerileri gelierek toplumsal becerileri artacaktr. Bu da baary artrmada ok nemlidir. renme srelerinde rencilerin dnmelerini, aratrmalarn, sorun zmelerini ve edindikleri bilgi ve beceriyi yaplandrp hayata geirmelerini destekleyen yntem ve teknikler ie koulmaldr. Bir sorun zmek, bir deneyi sonulandrmak, konuyu renmek ya da retmek amacyla bilinli olarak seilen ve izlenen eitli yollara yntem; retim ynteminin uygulamaya koyma biimine ya da snf iinde yaplan ilemlerin btnne ise retim teknikleri denir (Ouzkan, 1974). retmen ne reteceinin ve nasl reteceinin bilincinde olarak kullanmay planlad retim tekniklerinin uygun olmasna dikkat etmelidir. Bu, renme-retme srecinde yaplacak uygulama iin bir zorunluluk olarak kabul edilmelidir. Yaratcln kullanarak gerekli retim yntemini iyi belirleyebilen bir retmen eitimin duyusal boyutuna ne kadar hizmet edebiliyorsa, rencisini renme etkinliine de o kadar yaklatryor denilebilir. Bat Mzii Koro Eitimi Dersi retim Programnn renme alanlar ve niteleri zmsenerek renme retme sreci ierisinde birbirini tamamlayan ve destekleyen planlama yaplmaldr. rnein eser seslendirme almasndan nce, Koroda Ses Eitimi renme alanna dnlerek Ses Eitiminde Solunum ve Ses retme-Yayma nitelerinde yaplan altrmalar tekrarlanmaldr. Kazanm tablolarnda yer alan aklamalar renme retme srecinde nemli yer tutmaktadr. Etkinlikleri uygularken ya da yeni etkinlikler gelitirilirken gz ard edilmemelidir.
Programda verilen etkinlikler birer neri niteliindedir. retmen, bu etkinlikleri aynen kullanabilir veya ekleme ve karmalar yapabilir. Bunun dnda baka etkinlikler de gelitirebilir. Etkinlikler, renci merkezli ve renme srecinde rencinin etkin bir rol stlenmesini salayacak ekilde dzenlenmelidir. rnein, rencinin snfta arkadalaryla tartarak, grlerini aklayarak, sorgulayarak, baka arkadalarna aktararak renme srecine etkin olarak katlmasn amalamaldr. rencilerin birbirleriyle ve retmenlerle karlkl iletiime ve etkileime girmelerini, birbirlerine ak ulu ve anlaml sorular sormalarn, aratrma yapmalarn salayc etkinliklere yer verilmelidir. 7. LME VE DEERLENDRME retim srecinde rencilerin baarlarn lmek, rencileri iyi bir ekilde ynlendirmek ve aldklar eitim programnda eksik ksmlarn belirlenmesi ve eitimde kalitenin artrlmas iin lme ve deerlendirme ara ve yntemleri kullanlmaktadr. lme; nesnelerde, olgularda ya da bireylerde bulunduu dnlen zelliklerin gzlemlenip gzlem sonularnn saylarla veya baka sembollerle gsterilmesidir (Turgut, 1987; Yldrm, 1999). lme, rencilerin neleri bildikleri, neleri yapabildikleri hakknda bilgi toplamak olarak da tanmlanabilir. Deerlendirme; gzlem sonularnn bir ltle veya ltler takmyla kyaslanp bir karara varlmas iidir (Baykul, 1999; Yldrm, 1999). En genel anlam ile lme, bir nesneye ilikin gzlemlerin say ve sembollerle ifade edilmesi, deerlendirme ise lme sonularn bir lte vurarak llen nitelik hakknda bir deer yargsna varma srecidir. Bat mzii koro eitimi dersinde, rencilerin baarsn deerlendirmede birka yntemin birlikte kullanlmas gerekir. Bu durum her renciye ne bildiini gsterme konusunda bir ans tanr. retmenin de birka arac birlikte kullanarak rencinin ne bildiini ve ne yapacan bilmesi bu konuda kendine daha fazla gven duymasn salayabilir. retim programnda deerlendirme ile sadece renme rn deil, rencilerin renme sreleri de izlenir ve bu sre deerlendirilerek gerektiinde kullanlan snf etkinlikleri deitirilir. Hazrlanm olan programda deerlendirme, rencilerin neyi bilmediini deil, ne bildiklerini belirlemeye yarayan bir aratr. Bu amala retmenler programda yer alan gzlem, grme, performans, z deerlendirme formlar, projeler, posterler vb. ara ve yntemleri kullanarak rencilerin bilgiyi nasl yaplandrdn ve st zihinsel becerilirinin ne kadar gelitiini renim sreci iinde deerlendirirler. retmenler programda verilen lme ve deerlendirme ara ve yntemlerini ya da bunlardan esinlenerek nitelerdeki kazanmlara uygun lme ve deerlendirme ara ve yntemleri gelitirerek kullanabilirler. retmenlerin etkinliklere ynelik kullanaca deerlendirme ara ve yntemleri rencilerin geliimlerini deerlendirmelerinde ve alacaklar kararlarda nemli ipular verecektir. Bat mzii koro eitimi dersinde retmen, renci gzlem formlar araclyla rencilerin derse hazrlk, renme srecindeki etkinliklere katlm ve renme sonrasndaki durumu ile ilgili fikir edinir. rnein, allacak eserle ilgili literatr taramas aratrma deviyle rencinin, bilgi kaynaklarna ulama ve bu kaynaklar nasl kullanacan bilme konusundaki renmilik dzeyi, renme srecinde etkinliklere katlma dzeyi, kendini ifade yeterlilii ve verilen devlerin yazl sunumu ya da uygulamal performanslar araclyla renmilik dzeyi hakknda bilgi sahibi olur.
retmen, yine ayn ekilde grup deerlendirme formlar araclyla, grup almalarnda grup yelerinin birbirleriyle yardmlama, iletiim, grup ierisindeki sorumluluklarn yerine getirme gruba aidiyeti hakknda bilgi edinir. z deerlendirme anketi ile de rencilerin, niteler sonunda, sre ierisinde hangi becerilere sahip olduklarn ve bunlara ne dzeyde ulaabildiklerini grebilmeleri iin kendilerini deerlendirmeleri salanr. rnein, solunum, ses retme ve yayma, eser seslendirme almalarnn sonunda, rencilerin bu almadan neler rendikleri, ne ekilde rendikleri, zorlandklar ve yapmaktan haz duyduklar etkinlikler ile daha baarl olmaya ynelik nerileri ile ilgili sorular sorulabilir. Programda, bireysel farkllklar dikkate alan renci merkezli retme ve renme stratejileri benimsenmi olduu iin, lme ve deerlendirmede de rencilerin bilgi, beceri ve tutumlarn sergilemeleri iin farkl deerlendirme aralarnn kullanmn gerektirir. Bu amala hazrlanan Bat Mzii Koro Eitimi Dersi retim Programnda eitimretim srecini destekleyici nitelikte eitli lme ve deerlendirme ara ve yntemlerine yer verilmitir. 8. BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANLARI, NTELER VE SRELER 9. SINIF renme Alanlar niteler nsanda Ses Sistemi, Sesin Geliimi ve Deiimi Ses Eitiminde Solunum Ses retme ve Yayma Dil ve Konuma Orta a Koro Disiplini Eser nceleme, zmleme ve Seslendirme Toplam Kazanm Saylar 9 9 3 4 5 7 28 65 Sre/ Ders Saati 4 1 1 1 2 2 25 36 Oran (%) 11 3 3 3 5.5 5.5 69 100
KORODA SES ETM KORO MZNDE DNEMLER KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI
10. SINIF renme Alanlar niteler Ses Sal Ses Eitiminde Solunum Ses retme ve Yayma Dil ve Konuma Rnesans Dnemi Barok Dnem Koro Trleri Eser nceleme, zmleme ve Seslendirme Toplam Kazanm Saylar 8 7 6 4 6 6 13 28 78 Sre/ Ders Saati 3 1 1 1 2 2 1 25 36 Oran (%) 8 3 3 3 5.5 5.5 3 69 100
KORODA SES ETM KORO MZNDE DNEMLER KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI
11. SINIF renme Alanlar KORODA SES ETM KORO MZNDE DNEMLER KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI niteler nsan Sesinin zellikleri Ses retme ve Yayma Dil ve Konuma Klasik Dnem Romantik Dnem Korolarn Sosyal Yaama Etkisi Eser nceleme, zmleme ve Seslendirme Toplam Kazanm Saylar 4 6 6 6 6 6 28 62 Sre/ Ders Saati 4 1 1 2 2 2 60 72 Oran (%) 6 1 1 3 3 3 83 100
12. SINIF renme Alanlar KORODA SES ETM KORO MZNDE DNEMLER KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI niteler Ses retme ve Yayma Dil ve Konuma Yirminci Yzyl Koro nceleme ve Yorumlama Eser nceleme, zmleme ve Seslendirme Toplam Kazanm Saylar 3 3 6 6 28 46 Sre/ Ders Saati 1 1 2 2 66 72 Oran (%) 1 1 3 3 92 100
BATI MZ KORO ETM DERS RENME ALANLARI, NTELER VE ALT AILIMLARI 9. SINIF RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE I: NSANDA SES SSTEM, SESN GELM VE DEM 1. Ses Sistemini Meydana Getiren geler a. Solunum Aygt b. Titreim Aygt c. Yank Aygt 2. Solunum Trleri a. Doal Solunum b. Konuma Solunumu c. ark Solunumu 3. Sesin Geliimi ve Deiimi (Mutasyon) Dnemi NTE II: SES ETMNDE SOLUNUM 1. Doru ark Solunumu a. Duru b. Bedensel ve Ruhsal Rahatlama c. Soluk Alma . Soluk Tutma d. Soluk Verme 2. Bal (legato) Soluk 3. Ksa-Kesik (staccato) Soluk 4. Hafif (piano) Soluk 5. Orta Kuvvette (mezzoforte) Soluk 6. Kuvvetli (forte) Soluk NTE III: SES RETME VE YAYMA 1. Bal (legato) Syleme 2. Basz (non legato) Syleme 3. Ksa-Kesik (staccato) Syleme NTE IV: DL VE KONUMA 1. Dil ve Konumann nemi 2. Doru Konuma Tonunu Kullanma RENME ALANI: KORO MZNDE DNEMLER NTE I: ORTA A 1. Orta a Dnemi Stil ve Yorum zellikleri 2. Orta a Dnemi Bestecileri 3. Orta a Dnemi Eserleri RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE I: KORO DSPLN NTE II: ESER NCELEME, ZMLEME VE SESLENDRME
10. SINIF RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE I: SES SALII 1. Ses Salnn nemi ve Korunmas 2. Ses Hastalklar Nedenleri NTE II: SES ETMNDE SOLUNUM 1. Gittike Kuvvetlenerek (kreendo) Soluk 2. Gittike Hafifleerek (dekreendo) Soluk 3. Dalgal Soluk 4. abuk Soluk Alma 5. Soluk Frlatma 6. Ritmik Soluk 7. Karma Soluk NTE III: SES RETME VE YAYMA 1. Markato 2. Aralk 3. Soluk Yenileme 4. Ses Deiimi 5. Sese Hz Kazandrma 6. Rezonans NTE IV: DL VE KONUMA 1. nl Seslerin Oluumu ve Boumlanmas (Artiklasyon-Eklemleme) 2. nsz Seslerin Oluumu ve Boumlanmas (Artiklasyon-Eklemleme) RENME ALANI: KORO MZNDE DNEMLER NTE I: RNESANS DNEM 1. Rnesans Dnemi Stil ve Yorum zellikleri 2. Rnesans Dnemi Bestecileri 3. Rnesans Dnemi Eserleri NTE II: BAROK DNEM 1. Barok Dnem Stil ve Yorum zellikleri 2. Barok Dnem Bestecileri 3. Barok Dnem Eserleri RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE I: KORO TRLER NTE II: ESER NCELEME, ZMLEME VE SESLENDRME
11. SINIF RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE I: NSAN SESNN ZELLKLER 1. Registerler 2. Ses Genilii 3. Ses Trleri ve zellikleri NTE II: SES RETME VE YAYMA 1. Register Birletirme 2. Oktav 3. ene Hareketlilii 4. Cmleleme 5. Entonasyon NTE III: DL VE KONUMA 1. Tonlama 2. Vurgulama 3. Duraklama RENME ALANI: KORO MZNDE DNEMLER NTE I: KLASK DNEM 1. Klasik Dnem Stil ve Yorum zellikleri 2. Klasik Dnem Bestecileri 3. Klasik Dnem Eserleri NTE II: ROMANTK DNEM 1. Romantik Dnem Stil ve Yorum zellikleri 2. Romantik Dnem Bestecileri 3. Romantik Dnem Eserleri RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE I: KOROLARIN SOSYAL YAAMA ETKS NTE II: ESER NCELEME, ZMLEME VE SESLENDRME
12. SINIF RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE I: SES RETME VE YAYMA 1. Ses Kalitesini Gelitirme a. Soprano b. Alto c. Tenor . Bas 2. Alt ve st Snrlar Geniletme NTE II: DL VE KONUMA 1. Dil ve Konuma Bozukluklarn Giderme, Kalitesini Gelitirme RENME ALANI: KORO MZNDE DNEMLER NTE I: YRMNC YZYIL 1. Yirminci Yzyl Stil ve Yorum zellikleri 2. Yirminci Yzyl Bestecileri 3. Yirminci Yzyl Eserleri RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE I: KORO NCELEME VE YORUMLAMA NTE II: ESER NCELEME, ZMLEME VE SESLENDRME
9. ORTARETM GZEL SANATLAR VE SPOR LSES BATI MZ KORO ETM DERS KTAP FORMA SAYILARI Snf 9 10 11 12 Kitap Boyutu 19,5 X 27,5 19,5 X 27,5 19,5 X 27,5 19,5 X 27,5 Forma Says 68 68 68 68
10. PROGRAMDA KULLANILAN SEMBOLLER
+ Snf-okul ii etkinlik
Bu sembol, ilgili etkinliklerin (grup almas, alma kd doldurma, grsel materyal okuma, sanal alan gezisi, slayt/film izleme, dinleti, alg alma, eser okuma, eser zmleme vb.) snf iinde yaplacan gsterir. Bu sembol, ilgili etkinliklerin (aratrma, grup almas, proje almalar, konser/sergi vb. etkinlikleri) tamamnn veya baz aamalarnn ev, ktphane ve konuyla ilgili kurum ve kurulularda yaplabileceini gsterir. Bu sembol, ilgili nitede dorudan verilecek beceri ve deer ifadelerini, ilenecek konularn snrlarn, kullanlmas nerilen ara-gere ve dikkat edilmesi gereken noktalar gsterir. Bu sembol, ilgili etkinliklerin okul dnda inceleme ve aratrma gezileriyle yaplabileceini gsterir. Bu sembol, ilgili niteyle ilikilendirilebilecek dier nitelerin adn, ilgili kazanmlarn ve konularn gsterir. Bu sembol, ilgili niteyle i birlii yaplabilecek dier derslerin adn gsterir. Bu sembol, eitim retim srecinde yaplabilecek lme ve deerlendirme etkinliklerini gstermektedir. Belirtilen lme ve deerlendirme etkinlikleri neri niteliindedir.
v Okul d etkinlik
[!] Uyar
Y nceleme gezisi
Ders ii ilikilendirme
C Dier derslerle ilikilendirme
lme ve deerlendirme
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR ETKNLK RNEKLER AIKLAMALAR [!] Doada insan kulann alglayamad seslerin olduu hatrlatlr. C 1. kazanmla ilgili olarak fizik dersi retmeniyle i birlii yaplr. C 2-5. kazanmlarla ilgili olarak biyoloji dersi retmeniyle i birlii yaplr. [!] ark solunumunda diyaframn etkinlii zerinde zellikle durulmaldr. 9. SINIF
NSANDA SES SSTEM, SESN GELM VE DEM
1. Doada sesin oluumunu aklar. + Doada sesin olumas iin gereken koullar aklanr. Snf ortamnda bir 2. nsanda sesin oluumunu aklar. kaynaktan ses elde edilerek sesin oluma 3. Solunum, titreim ve yank aamalar rneklendirilir. nsanda sesin sisteminde yer alan organlar oluumu konusuna balant kurulur (1. tanr. kazanm). 4. Solunum, titreim ve yank sisteminde yer alan organlarn sesin oluumunda oynad rol aklar. 5. Rezonans blgelerini tanr. 6. Doal solunum, konuma solunumu ve ark solunumunu ayrt eder. 7. Doru solunum eitlerini rneklendirir. + Grsel materyaller (DVD, VCD, CD, insan vcudu, solunum sistemi, ba, burun kesit levhalar ve modelleri) kullanlarak sesin oluumunda rol alan organlar ve grevleri fark edilir. Solunum, titreim ve yank sistemlerini oluturan organlarn alma prensipleri tartlr (2-5. kazanmlar).
YSes alannda uzman tp doktoru ile

grme yaplr (2-5.kazanmlar). + Doal solunum, konuma solunumu ve ark solunumu rneklendirilir (6 ve 7. kazanm).
+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar
v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi
Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI
RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE NSANDA SES SSTEM, SESN GELM VE DEM KAZANIMLAR 8. nsan sesinin fizyolojik geliim ve deiim (mutasyon) srecini aklar. 9. Sesindeki geliim ve deiim srecini aklar. ETKNLK RNEKLER + rencilere kendi seslerindeki deiim ve geliim srecini fark edip etmedikleri sorulur. Bu srete olan deiiklikler, sesini koruma yollar tartlr ve genel bir sonuca ulalr (8 ve 9. kazanm). AIKLAMALAR
9. SINIF
[!] nsan sesinin fizyolojik geliim ve deiim srecindeki bir rencinin bu sreci tamamlam kiilere gre ok daha dikkatli olmas gerektii bu dnemde yaplacak yanllklarn sese kalc zararlar verebilecei aklanr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, ses saln koruma becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Doru ark solunumu iin gerekli olan evreleri tanr. 2. Ruhsal ve bedensel rahatlamann ark solunumundaki nemini aklar. 3. Doru solunum iin duru pozisyonunu gsterir. 4. Soluk alma, soluk tutma ve soluk verme altrmalar yapar. 5. Bal (legato) soluk altrmalar yapar. 6. Ksa ve kesik (staccato) soluk altrmalar yapar. 7. Hafif (piano) soluk altrmalar yapar. 8. Orta kuvvette (mezzoforte) soluk altrmalar yapar. 9. Kuvvetli (forte) soluk altrmalar yapar. ETKNLK RNEKLER + Doru ark solunumu iin gerekli olan evreler tantlr. Grsel gelerle desteklenerek duru (postr) pozisyonu vcut blmlerinde aamal olarak uygulanr; ruhsal ve bedensel rahatlama salanr, soluk alma, soluk tutma, soluk verme evreleri snfla birlikte gerekletirilir (14. kazanmlar). + Bal (legato) soluk almalar yaplr (5. kazanm). + Ksa ve kesik (staccato) soluk almalar yaplr (6. kazanm). + Hafif (piano) soluk almalar yaplr (7. kazanm). + Orta kuvvette (mezzoforte) soluk almalar yaplr (8. kazanm). + Kuvvetli (forte) soluk almalar yaplr (9. kazanm). AIKLAMALAR [!] Bedensel rahatlama hareketlerinde arya kalarak fiziksel rahatszla neden olunmamaldr. [!] Ruhsal rahatlamann dnce yoluyla sinir sistemini rahatlatmak olduu aklanr. [!] Duru (postr) pozisyonu iin ayna karsnda alma yaplabilir. [!] Soluk alma-verme almalarnda iek koklama, i ekme, hayret, korku, mum flemek gibi yanslamalar kullanlmaldr. [!] Soluk almalarna s,f,ts vb. sessizlerle balanmaldr. C Bal (legato), ksa ve kesik (staccato), hafif (piano), orta kuvvette (mezzoforte), kuvvetli (forte) soluk almalar yaplrken terimler mzie giri dersi retmeni ile i birliine gidilerek aklanr. [!] almalardaki ba dnmesi hlinin alnan fazla oksijenden kaynakland doru almalar sonucunda bu durumun yok olaca, yok olmamas durumunda doktora bavurmasnn gereklilii aklanmaldr. [!] Soluk almalar yaplrken kalbe getirecei yk dnlerek alma sresi iyi planlanmaldr. [!]Bu nitenin sonunda rencilerin, doru soluk alma becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme, grup deerlendirme ve renci gzlem formlarndan yararlanlabilir. 9. SINIF
SES ETMNDE SOLUNUM
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Bal (legato) ses retir. 2. Basz (non legato) ses retir. 3. Ksa ve kesik (staccato) ses retir. SES RETME VE YAYMA ETKNLK RNEKLER + Yu, ya, mi, mo, si, so, zi, za vb. hecelerle bal (legato) ses retme altrmalar yaplr (1. kazanm). + Ma, mo, m, no, n, di, d, l vb. hecelerle basz (non legato) ses retme altrmalar yaplr (2. kazanm). + Nah, hah, sih, hih, sah, hah vb. hecelerle ksa ve kesik (staccato) ses retme altrmalar yaplr (3. kazanm). AIKLAMALAR [!] Ses retme ve yayma altrmalarna orta tonlardan balanmal, zorlanmalar baladnda braklmaldr. [!] Bal (legato) ses retme altrmalarndan basz (non legoto), ksa ve kesik (staccato) altrmalarna geilirken teknie dikkat edilmelidir. Tekniin bozulduu durumlarda tekrar bal (legato) altrmalara dnlmelidir. [!] Ses retme ve yayma altrmalar inici ve kc ses dizileri ve aralk almalar eklinde yaplr. [!] Tm snflarda ses retme ve yayma almalar yaplrken rencilerin ses deiim ve geliim (mutasyon) srecinde olduklar gz nnde bulundurularak doru ses altrmalar ve srelerinin tespitine dikkat edilmelidir. [!]Bu nitenin sonunda rencilerin, doru ses retme ve yayma becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme, grup deerlendirme ve renci gzlem formlarndan yararlanlabilir. 9. SINIF
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Dil ve konumann toplumdaki nemini aklar. 2. Dilin mzie, mziin dile etkilerini aklar. DL VE KONUMA 3.Kendi konuma tonunu tanr. 4. Konuma tonunu yanl kullanmann zararlarn aklar. ETKNLK RNEKLER v /+ renciler Dil nedir? , Konuma nedir? sorularnn yantlarn bulmaya ve gzel konumann bireyin toplumda yer edinmesine ynelik etkileri konusunda aratrmaya ynlendirilir. Aratrma sonular snfla paylalr (1. kazanm). Y Tiyatro sanats ile dil ve konumann nemi zerine grme planlanabilir (1. kazanm). + Szl mziklerdeki szel ifadeler incelenerek dil mzik ilikisi tartlr (2. kazanm). + Sesini kayt cihazna kaydedip dinletme ve yorum yapma almalar yaplr (3. kazanm). + Konuma tonunu yanl kullanmann zararlar tartlr (4. kazanm). 9. SINIF AIKLAMALAR [!] Bu nitede sesli ve grntl (radyo ve televizyon vb.) yayn organlarnda kullanlan dil ve konumaya dikkat ekilmeli, olumlu ve olumsuz rnekler aktarlmal. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, Trkemizi doru boumlama, telaffuz etme, anlamna uygun tonlama ve vurgulama alt becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven , dayanma ve motivasyon deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme, grup deerlendirme ve renci gzlem formlarndan yararlanlabilir.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO MZNDE DNEMLER NTE KAZANIMLAR 1. Orta a koro mziklerinin genel karakteristik zelliklerini belirler. 2. Orta a koro mziinde n plana kan mzik biimleri ve trlerini tanr. ORTA A 3. Orta a koro mziinin stil ve yorum zelliklerini aklar. 4. Orta a koro mziinde nemli bestecileri tanr. 5. Dzeyine uygun Orta a koro mzii eserleri seslendirir. ETKNLK RNEKLER v /+ renciler Orta a koro mzii konusunda aratrmaya ynlendirilir. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (1. kazanm). + Orta a koro mzii zelliklerini yanstan eserler dinlenir. Orta a koro mziinde n plana kan mzik biimleri, trleri, stil ve yorum zellikleri tartlr (13. kazanmlar). v /+ Orta a koro mziinde nemli besteciler aratrlr. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (4. kazanm). + Orta a koro mzii zelliklerini rneklendiren dzeyine uygun eser/eserler seslendirilir (5. kazanm). 9. SINIF AIKLAMALAR [!] Orta a nitesine balamadan lk a uygarlklarnda vokal mziin geliimi aklanr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formlar, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 1. Koro disiplininin nemini aklar. 2. Koro yesi olarak korodaki varln sorgular. 3. Koro almalarnda devamszln sonularna ilikin tahminde bulunur. 4. Dier koro yelerine sayg duyarak zerine den grevleri yerine getirmeye istekli olur. 5. Koronun baars ve hedefe ulamas iin sorumluluk almaya istekli olur. 6. Koro yesi olarak ses saln korumaya zen gsterir. 7. Koro ve ef arasnda olmas gereken sk ba ve uyumu aklar. ETKNLK RNEKLER + nsan yaamnda disiplin, mzik ierisinde disiplin ve koroda disiplin kavramlar tartlr (1. kazanm). AIKLAMALAR [!] Koro yelerinin her birinin varlnn koro disiplini asndan nemli olduu bilinci kazandrlmaldr. 9. SINIF
[!] Bu nitenin sonunda rencilerin, doru soluk alma, doru ses retme ve yayma, ses saln koruma + Baarl bir koronun olumas iin becerileri ve Trkemizi doru boumlama, telaffuz koro yelerinde olmas gereken etme, anlamna uygun tonlama ve vurgulama alt temel davran, alkanlk, becerilerini kazanmalar beklenir. sorumluluklar tartlr (26. kazanmlar). [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, hogr, sevgi, sayg, duyarllk, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. + Koroda bir eser seslendirilirken koro ve ef arasnda olmas gereken Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme sk ba ve uyumun anlalmas iin almalarnda z deerlendirme ve grup sekin koro ve efler VCD, DVD deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem gibi kaynaklardan izletilir. Eser formlar, akran deerlendirme formlarndan seslendirme srasnda efin eline ve yararlanlabilir. mimiklerine dikkat ekilir, ders retmeni ynetimle ilgili rnekler sunar, rencilere eflik grevi verilerek bu uyumun nemini yaamalar salanr (7. kazanm).
KORO DSPLN
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 1. Eserin tr ve dnemini belirler. 2. Eserin stil ve yorum zelliklerini aklar. 3. Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, sesli, drt sesli, sololu, elikli ya da eliksiz oluunu saptar. 4. Eserin ton ve makam, l says ve usuln belirler. 5. Seslendirme teknii ile ilgili gerekli incelemeyi yapar. 6. Eserin blmlerini belirler. 7. Eserin blmlerinde mzikte verilmek istenen duyguyu yorumlar. 8. Yatay ya da dikey ok sesli oluunu saptar. 9. Eser ile ilgili literatr taramas yapar. 10. Eserin szlerinde verilmek istenen duygu ve dnceyi sorgular. ETKNLK RNEKLER + Eserin tr, dnemi, stil ve yorum zellikleri tartlr (1.ve 2. kazanm). + Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, sesli, drt sesli oluu, eliksiz (a capella), sololu, alg/alg grubu ya da orkestra elikli oluu incelenir (3. kazanm). + Eserin tonu-makam, l says-usul, rencileri zorlayabilecek mzik cmleleri, aralklar, tiz ve pes sesler, yryler, ilk akor, tempo, modlasyon ve gekiler, nans terim ve iaretleri, soluk alma yerleri incelenir, belirlenir ve nlem alnmas gereken yerler iaretlenir (4.ve 5. kazanm). + Eserin blmleri ve blmlerde verilmek istenen duygu tartlr (6.ve 7. kazanm). + Eserin ok seslilii incelenir yatay ya da dikey olma durumuna gre partisyonlar allr (8. kazanm). v /+ Eser ile ilgili literatr bilgileri (bestecisi, yresi, hikyesi vb.) renciler tarafndan aratrlr ve snfta sunulur (9. kazanm). v /+ Partilerin szleri okunur, szlerle verilmek istenen duygu ve dnce tartlr. Eser, yabanc szl ise renciler eserin Trkesinin ve telaffuzlarnn bulunmasna ynlendirilir (10. kazanm). AIKLAMALAR [!] Eser seiminde dzeye uygun olmasna dikkat edilmelidir. [!] Eser seiminde ve almalarda rencilerin sesin geliimi ve deiimi dneminde olduu gz nnde bulundurularak ses snrlarna dikkat edilmelidir. [!] Eser seiminde eitlilik salanmaldr. Hep ayn trde allan eserler rencilerde sklma yaratabilir. [!] Eser seimlerinde znel koullar dikkate alnmaldr. ok seslilikle yeni tanan blgelerde ar eserler seilmemelidir. Trke szl ve blge zelliklerini tayan eserler renciler ve evre tarafndan daha kolay benimsenecektir. [!] Eser seiminde rencilerin fikirlerini almak, eserin ve almalarn sahiplenilmesi asndan nemlidir. [!] nemli gn ve haftalarn kutlanmasnda sylenen eserler seilerek ilk yldan hazr bir repertuvar oluturulmal, renciler 9. snfta kk etkinliklerde grevlendirilerek sahne alkanl kazandrlmaldr. [!] Nans terim ve iaretleri, soluk alma yerleri olmayan eserler nceden retmen tarafndan iaretlenmelidir. 9. SINIF
ESER NCELEME, ZMLEME VE SESLENDRME
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 11. Eserin nota isimleri ile tartmn (bona) okur. 12. Eserin szlerini eserin nota srelerine uygun olarak okur. 13. Eserin notalarn seslendirerek solfejini yapar. 14. Eseri szleri ile seslendirir. 15. Kendi partisini doru seslendirir. 16. Dier partiler allrken zihinsel syleme yapar. 17. Gruplar birlikte sylediinde entonasyonuna dikkat eder. 18. Eseri elii ile birlikte seslendirir. 19. Eseri seslendirirken nanslarna dikkat eder. ETKNLK RNEKLER + Eserin nota isimleri ile tartm (bona) yaplr (11. kazanm). 9. SINIF AIKLAMALAR
Eseri almaya balamadan Ses Eitiminde
Soluk ve Ses retme Yayma nitesinde kazanlan beceriler dorultusunda snf doru ses retmeye hazr hle getirilmelidir. + Eserin szleri eserin nota srelerine uygun [!] Eser uygulamalarna tek sesli eserle olarak konuma korosu eklinde balanmal, doru seslendirmede istenilen boumlamaya dikkat edilerek okunur (12. hedeflere ulaldktan sonra kanonla ok seslilie kazanm). gei yaplarak iki sesli, sesli, drt sesli snf dzeyine uygun eserlerle devam edilmelidir. + Eserin notalar seslendirilerek solfej [!] Eser uygulamalarnda renciler ses yaplr. Solfejde temiz bir syleme gruplarna gre oturmaldr. salandktan sonra szleri eklenir (13 ve 14. [!] almalarda yaplan yanllklar o anda kazanm). yaplan aklamalarla dzeltilmeli sonraya braklmamaldr. Yanllklar yerletikten sonra + ok sesli eserde partiler ayr ayr allr. dzeltilmesi daha zor olacaktr. Ancak Bir parti ile allrken ilginin dalmamas aklamalar ksa, net ve anlalr olmal, uzun ve kendi partisini daha kolay kavramas iin aklamalar alma banda ya da sonunda dier partilerin zihinsel syleme ile elik yaplmaldr. etmeleri istenir (15 ve 16. kazanm). [!] Eserler her zaman ayn retim yntemleri ile allmayabilir. Eserin zelliine gre farkl + Eserin tamamnn bitmesi beklenmeden retim yntemleri gelitirilmelidir. uygun cmlelerde tm gruplar birletirilir (17. [!] Ayn sz ve tartmda olan eserler dnda kazanm). partilerin szleri ayr ayr allarak birletirilmelidir. + allan eser elikli ise elii ile [!] Eserin yalnzca belirli bir blmnde sorun birletirilir (18. kazanm). yaanyorsa tekrar tekrar baa dnmek yerine yalnzca o blm tekrar edilmelidir. + Eserin nanslarna dikkat edilerek [!] allacak eser dikey ok sesli ise cmle seslendirme gerekletirilir (19. kazanm). cmle alp birletirmekte yarar vardr.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 20. Sylerken kendi sesini dinler. 21. Sylerken grubu ile olan uyumunu dengeler. 22. Sylerken koro ile olan uyumuna dikkat eder. 23. Takm ruhunun, birlikte almann ve sylemenin gzelliini aklar. 24. Eserin seslendiriliini yorumlar. 25. allan eserin ses ya da grnt kaydndaki seslendirmeyi nans, tempo vb. zellikler asndan kendi korosu ile karlatrr. ETKNLK RNEKLER + rencilerin, syleme srecinde kendi grubu ve tm koro ile uyumlu badak (homojen) ses retmeleri iin kendi sesini, kendi grubunu ve tm koroyu dinlemeleri salanr (20 23.kazanmlar). + Eser allrken gruplardan rencilere eser dinlettirilir, yorumlar snfla paylalr (24. kazanm). + allan eserin ses ya da grnt kayd dinlenir/izlenir (25. kazanm). AIKLAMALAR
Eser uygulamalarnn her aamasnda doru
9. SINIF
duru, doru soluk, doru ses retme, boumlama ve entonasyon retmen tarafndan hatrlatlmal ve gzlenmelidir. [!] Tam olarak tamamlanm bir eseri ar tekrar yapmak zaman kaybdr, rencilerde sklmaya neden olabilir. [!] Entonasyonu gelitirmek iin eliksiz (a capella) koro almalarnda piyanodan ok fazla yararlanlmamaldr. Hatta elikli eserler bile zaman zaman eliksiz allmaldr.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 26. renme srecindeki geliimi sorgular. 27. allan eserleri sahne performans ile sergiler. 28. Koronun ve kendisinin sahne performansn deerlendirir. ETKNLK RNEKLER + mknlar lsnde eitli aralklarla eser kaydedilir, eserdeki geliim gzlemlenir (26. kazanm).
v /+ allan eserler eitli
9. SINIF AIKLAMALAR
etkinliklerde sergilenir (27. kazanm). + Kaydedilen sahne performans izlenerek snfta yorumlanr (28. kazanm).
[!] almalarda zindelii salamak iin arka arkaya allan eserler tempo ve ritmik adan farkl olmaldr. [!] Nans, stil ve yorum almalar eser doru seslendirilmeye balandktan sonra yaplmaldr. [!] Her ders sonu deerlendirme yaplmal bir sonraki ders yaplacak olan alma iin uyarlarda bulunup hazrlkl gelinmesi hatrlatlmaldr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, doru soluk alma, doru ses retme ve yayma, ses saln koruma, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, sahne ve performans becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, azim, hogr, sevgi, sayg, duyarllk, sabr, z gven, estetik, motivasyon ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda performans deerlendirme, z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formu, proje deerlendirme lei, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Ses salnn nemini aklar. 2. Sese zarar veren d etkenleri sorgular. 3. Sesine uygun konuma tonunu kullanr. SES SALII 4. Ses snrlarn zorlayc hareketlerden kanr. 5. Gereken sreden fazla yaplan ses altrmalarnn sese verdii zararlar aklar. 6. Psikolojik durumlarn sese yansmalarn aklar. ETKNLK RNEKLER + Ses sal iin beden salnda nelere dikkat edilmesi gerektii tartlr. D etkilerin ses organlar zerinde yapm olduu zararlar grsel materyallerle desteklenir (1. ve 2. kazanm).
v /+ Sese zarar veren d etkenler
10. SINIF AIKLAMALAR

Ses sal nitesine balamadan 9. snfta renilen nsanda Ses Sistemi, Sesin Geliimi ve deiimi nitesi hatrlatlmaldr. Sesine uygun den konuma tonu 9. snf Dil
ve Konuma nitesi ile ilikilendirilir. [!] D etkenler konusunda, sigara, alkol, s deiimleri, temiz olmayan hava, yiyecek-iecek seimi, dzenli uyku, boaz kaznmas gibi etkenlere dikkat ekilir. [!] Hasta iken sesini daha dikkatli kullanmas gerektii vurgulanr. [!] Sesin kondisyon kazanmas iin dzenli egzersiz yaplmas gerektii hatrlatlr.
aratrlr. Ailesinde ya da evresinde d etkiler nedeniyle sesi zarar grm kiilerle grme yaplr. Grme sonucu snfla paylalr (1. ve 2. kazanm). + Sesin yanl kullanlma durumlar, sese verebilecei zararlar ve sonular tartlr (35. kazanmlar). + Ruh sal ile ses sal arasndaki iliki tartlr (6. kazanm).
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR ETKNLK RNEKLER 10. SINIF AIKLAMALAR [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, ses saln koruma becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
7. Ses ve solunum organlar v /+ renciler, ses ve solunum hastalklarnn nedenlerini organlarnn hastalklar, nedenleri, sese aklar. verebilecei zararlar ve korunma yollar konusunda aratrmaya ynlendirilir. 8. Ses ve solunum organlar Aratrma sonular snf ortamnda hastalklarnn sese tartlr (7 ve 8. kazanm). verebilecei zararlar ve korunma yollarn aklar. v /+ rencilerin gruplara blnerek KBB uzman, konuma ve ses patalou, an retmeni, opera sanatlar ile grmeleri salanr. Grme sonular snf ortamnda tartlr (18. kazanmlar).
SES SALII
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Gittike kuvvetlenen (kreendo) soluk altrmalar yapar. 2. Gittike hafifleyen (dekreendo) soluk altrmalar yapar. 3. Dalgal soluk almalar yapar. 4. abuk soluk alma altrmalar yapar. 5. Soluk frlatma altrmalar yapar. 6. Ritmik soluk altrmalar yapar. 7. Karma soluk almalar yapar. ETKNLK RNEKLER + Gittike kuvvetlenen (kreendo) soluk almalar yaplr (1. kazanm). + Gittike hafifleyen (dekreendo) soluk almalar yaplr (2. kazanm). + Grlk terimlerinden yararlanlarak dalgal soluk almalar yaplr (3. kazanm). + Bal (legato) soluk verilirken iaretle abuk soluk alma almalar yaplr (4. kazanm). + Ts, koh, kh, hoh, s vb. hece ve harflerle soluk frlatma almalar yaplr (5. kazanm). + retmen tarafndan verilen ritim kalb soluk ile tekrar edilir. rencilerin birbirlerine ritim kalplar sormalar solukla tekrar etmeleri salanr (6. kazanm). + renilen tm soluk almalar kullanlarak karma soluk almalar yaplr (7. kazanm). 10. SINIF AIKLAMALAR
9. snf Ses Eitiminde Solunum nitesi ile
ilikilendirilir. [!] Soluk almalarnda yaplan grlk altrmalarnn eser uygulamalarn dorudan etkiledii aklanr. [!] Soluk almalarnda soluk kalitesinin bozulmamasna zen gsterilmelidir. [!] Altrmalar srasnda kk rahatlama ve yumuamalar salanmaldr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, doru soluk alma becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme, grup deerlendirme ve renci gzlem formlarndan yararlanlabilir.
SES ETMNDE SOLUNUM
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Markato ses retir. 2. Aralk altrmalarnda doru ses retir. 3. Mzik cmlesinde soluk yenileme altrmalar yapar. SES RETME VE YAYMA 4. Tutan seslerle sesli harf deiimi yapar. 5. Sese hz kazandrma altrmalar yapar. 6. Rezonans altrmalarnda doru sesi retir. ETKNLK RNEKLER + Non, mam, hah, sih, hih, sah vb. hecelerle markato ses retme altrmalar yaplr (1. kazanm). + Di, ya, vi, va, zi, za, yu, ya, a, e vb. hece ve harflerle aralk altrmalar yaplr (2. kazanm). + Uygun mzik cmleleri kullanlarak soluk yenileme almalar yaplr (3. kazanm). + Tutan seslerle a, e, o, , u, , , i, harf deiimi almalar yaplr (4. kazanm). + Sese hz kazandrmak iin hazrlanm almalar, temposu kademeli artrlarak yaplr (5. kazanm). + nce kapal azla, sonra dm, mam, non, nan, yu vb. hecelerle rezonans altrmalar yaplr (6. kazanm). 10. SINIF AIKLAMALAR
9. snf Ses retme Yayma nitesi ile
ilikilendirilir. [!] Markato ses retme almalarnda marlardan yararlanlr. [!] Aralklar tek tek ele alnmaldr. [!] Aralk altrmalarnda nota deiimi yaplrken ses kesintiye uratlmamaldr. [!] Soluk yenileme altrmalarnda 10. snfta allacak eserlerden mzik cmleleri seilebilir. [!] Tutan seslerde vibratosuz sylemeye zen gsterilmelidir. [!] Hz kazandrma almalarnda boumlamaya zen gsterilmelidir. [!] Rezonans altrmalarnda kendi sesini denetlemesi ve dier gruplar dinlemesi istenir. [!] Rezonans altrmalar yaplrken snf seviyesine gre iki sesli, sesli, drt sesli altrmalar seilmelidir. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, doru ses retme ve yayma becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme, grup deerlendirme ve renci gzlem formlarndan yararlanlabilir.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. nl seslerin oluumunu ve boumlanmasn aklar. 2. nl seslerin boumlanma altrmalarn yapar. 3. nsz seslerin oluumunu ve boumlanmasn aklar. DL VE KONUMA 4. nsz seslerin boumlanma altrmalarn yapar. ETKNLK RNEKLER
v /+ renciler nl ve nsz seslerin
10. SINIF AIKLAMALAR [!] nl ve nsz seslerin oluumu ve boumlanmas tablolar araclyla gsterilir. [!] nl ve nszlerle ilgili boumlama almalarnda ncelikle tekerlemeler kullanlmaldr. [!] Boumlama almalar ayna karsnda yaplabilir. [!] Boumlama kelimesinin artiklasyon ya da eklemleme olarak da kullanld hatrlatlmaldr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, Trkemizi doru boumlama alt becerisini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, azim, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme, grup deerlendirme ve renci gzlem formlarndan yararlanlabilir.
boumlanmasna rnek olacak tekerlemeler bulmaya ynlendirilir. Bulunan tekerlemeler kullanlarak snfta boumlama almalar yaplr (14. kazanmlar).
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO MZNDE DNEMLER NTE KAZANIMLAR 1. Rnesans Dnemi koro mziklerinin genel karakteristik zelliklerini belirler. 2. Rnesans Dnemi koro mziinde n plana kan mzik biimleri ve trlerini tanr. RNESANS DNEM 3. Rnesans Dnemi koro mziinin stil ve yorum zelliklerini aklar. 4. Orta a ve Rnesans Dnemi stil ve yorum zelliklerini ayrt eder. ETKNLK RNEKLER 10. SINIF AIKLAMALAR
[!] Bu nitenin sonunda rencilerin, eserlerin dnem v /+ renciler Rnesans Dnemi zelliklerini belirleme, Bat mzii koro eserlerini gzel koro mzii konusunda aratrmaya ve etkili seslendirme becerilerini kazanmalar beklenir. ynlendirilir. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (1. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, kazanm). z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. + Rnesans Dnemi mzii zelliklerini yanstan eserler dinlenir. Rnesans Dnemi koro mziinde n plana kan mzik biimleri, trleri, stil ve yorum zellikleri tartlr, Orta a stil ve yorum zellikleri ile karlatrma yaplr (14. kazanmlar). Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formlar, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
v /+ Rnesans Dnemi koro 5. Rnesans Dnemi koro mziinde nemli besteciler mziinde nemli bestecileri aratrlr. Aratrma sonular snf tanr. ortamnda tartlr (5. kazanm). 6. Dzeyine uygun Rnesans Dnemi koro mzii eserleri seslendirir. + Rnesans Dnemi koro mzii zelliklerini rneklendiren dzeyine uygun eser/eserler seslendirilir (6. kazanm).
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO MZNDE DNEMLER NTE KAZANIMLAR 1. Barok Dnem koro mziklerinin genel karakteristik zelliklerini belirler. 2. Barok Dnem koro mziinde n plana kan mzik biimleri ve trlerini tanr. BAROK DNEM 3. Barok Dnem koro mziinin stil ve yorum zelliklerini fark eder. 4. Orta a, Rnesans dnemi, Barok Dnem stil ve yorum zelliklerini ayrt eder. ETKNLK RNEKLER 10. SINIF AIKLAMALAR [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formlar, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
v /+ renciler Barok Dnem koro mzii konusunda aratrmaya ynlendirilir. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (1. kazanm). + Barok Dnem mzii zelliklerini yanstan eserler dinlenir. Barok Dnem koro mziinde n plana kan mzik biimleri, trleri, stil ve yorum zellikleri tartlr, Orta a, Rnesans Dnemi stil ve yorum zellikleri ile karlatrma yaplr (14. kazanmlar).
v /+ Barok Dnem koro mziinde nemli besteciler aratrlr. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (5. 5. Barok Dnem koro mziinde nemli bestecileri kazanm). tanr. + Barok Dnem koro mzii 6. Dzeyine uygun Barok zelliklerini rneklendiren dzeyine Dnem koro mzii eserleri uygun eser/eserler seslendirilir (6. seslendirir. kazanm).
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 1. Bireylerin ses trne gre korolar gruplandrr. 2. Bireylerin ses trne gre oluan korolarn zelliklerini belirler. 3. Seslendirilen eserin tek ya da ok sesli oluuna gre korolar gruplandrr. 4. Seslendirilen eserin tek ya da ok sesli oluuna gre oluan korolarn zelliklerini belirler. 5. Saysal oluumlarna gre korolar gruplandrr. 6. Saysal oluumlarna gre ayrlan korolarn zelliklerini belirler. 7. Seslendirilen eserin trne gre korolar gruplandrr. 8. Seslendirilen eserin trne gre oluan korolarn zelliklerini belirler. 9. Kurulu amacna gre korolar gruplandrr. 10. Kurulu amacna gre oluan korolarn zelliklerini belirler. 11. Koro yelerinin yana gre korolar gruplandrr. 12. Koro yelerinin yana gre oluan korolarn zelliklerini belirler. ETKNLK RNEKLER v /+ rencilere izledikleri, dinledikleri, bildikleri korolar sorulur. Hangi trde ve zellikte olduunu aklamalar istenir. Farkl trde korolarn olduu aklanarak aratrma yapmaya ynlendirilir. Aratrma sonucu elde edilen bilgiler snf ortamnda tartlarak tablo haline dntrlr (1 12. kazanmlar). 10. SINIF AIKLAMALAR [!] Birlikte sylemede saysal oluumlarn (duo-dette, trio-terzette) zellikleri ve aldklar isimler aklanmaldr.
KORO TRLER
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 13. zledii koronun trn ve zelliklerini saptar. ETKNLK RNEKLER Y /+ renciler koro trlerini rnekleyen konserlere gitmeye ynlendirilir. rencilerden izledikleri koronun zelliklerini ve farklklarn snfla paylamalar istenir (13.kazanm). AIKLAMALAR [!] Koro trlerini incelemeye ynelik gezi artlar oluturulamyorsa grsel ve iitsel kaytlardan yararlanlmaldr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, koro trlerini inceleme ve yorumlama becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin vatanseverlik, sorumluluk, disiplin, hogr, sevgi, sayg, duyarllk, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formlar, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir. 10. SINIF
KORO TRLER
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 1. Eserin tr ve dnemini belirler. 2. Eserin stil ve yorum zelliklerini aklar. 3. Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, sesli, drt sesli, sololu, elikli ya da eliksiz oluunu saptar. 4. Eserin ton ve makam, l says ve usuln belirler. 5. Seslendirme teknii ile ilgili gerekli incelemeyi yapar. 6. Eserin blmlerini belirler. 7. Eserin blmlerinde mzikte verilmek istenen duyguyu yorumlar. 8. Yatay ya da dikey ok sesli oluunu saptar. 9. Eser ile ilgili literatr taramas yapar. 10. Eserin szlerinde verilmek istenen duygu ve dnceyi sorgular. ETKNLK RNEKLER + Eserin tr, dnemi, stil ve yorum zellikleri tartlr (1.ve 2. kazanm). + Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, sesli, drt sesli oluu, eliksiz (a capella), sololu, alg/alg grubu ya da orkestra elikli oluu incelenir (3. kazanm). + Eserin tonu-makam, l says-usul, rencileri zorlayabilecek mzik cmleleri, aralklar, tiz ve pes sesler, yryler, ilk akor, tempo, modlasyon ve gekiler, nans terim ve iaretleri, soluk alma yerleri incelenir, belirlenir ve nlem alnmas gereken yerler iaretlenir (4. ve 5. kazanm). + Eserin blmleri ve blmlerde verilmek istenen duygu tartlr (6.ve 7. kazanm). + Eserin ok seslilii incelenir, yatay ya da dikey olma durumuna gre partisyonlar allr (8. kazanm). v /+ Eser ile ilgili literatr bilgileri (bestecisi, yresi, hikayesi vb.) renciler tarafndan aratrlr ve snfta tartlr (9. kazanm). v /+ Partilerin szleri okunur, szlerle verilmek istenen duygu ve dnce tartlr. Eser, yabanc szl ise renciler eserin Trkesinin ve telaffuzlarnn bulunmasna ynlendirilir (10. kazanm). 10. SINIF AIKLAMALAR [!] Eser seiminde dzeyine uygun olmasna dikkat edilmelidir. [!] Eser seiminde ve almalarda rencilerin seslerinin geliim ve deiim dneminde olduu gz nnde bulundurularak ses snrlarna dikkat edilmelidir. [!] Eser seiminde eitlilik salanmaldr. Hep ayn trde allan eserler rencilerde sklma yaratabilir. [!] Eser seimlerinde znel koullar dikkate alnmaldr. ok seslilikle yeni tanan blgelerde ar eserler seilmemelidir. Trke szl ve blge zelliklerini tayan eserler renciler ve evre tarafndan daha kolay benimsenecektir. [!] Eser seiminde rencilerin fikirlerini almak eserin ve almalarn sahiplenilmesi asndan nemlidir. [!] Nans terim ve iaretleri, soluk alma yerleri olmayan eserler nceden retmen tarafndan iaretlenmelidir.
Soluk ve Ses retme Yayma nitesinde kazanlan beceriler dorultusunda snf doru ses retmeye + Eserin szleri eserin nota srelerine uygun hazr hle getirilmelidir. [!] Eser uygulamalarna tek sesli eserle balanmal olarak konuma korosu eklinde doru seslendirmede istenilen hedeflere boumlamaya dikkat edilerek okunur (12. ulaldktan sonra kanonla ok seslilie gei kazanm). yaplarak iki sesli, sesli, drt sesli snf dzeyine uygun eserlerle devam edilmelidir. + Eserin notalar seslendirilerek solfej [!] Eser uygulamalarnda renciler ses gruplarna yaplr. Solfejde temiz bir syleme salandktan sonra szleri eklenir (13. ve 14. gre oturmaldr. [!] almalarda yaplan yanllklar o anda yaplan kazanm). aklamalarla dzeltilmeli sonraya + ok sesli eserde partiler ayr ayr allr. braklmamaldr yanllklar yerletikten sonra dzeltilmesi daha zor olacaktr. Ancak aklamalar Bir parti ile allrken ilginin dalmamas ksa, net ve anlalr olmal uzun aklamalar ve kendi partisini daha kolay kavramas iin alma banda ya da sonunda yaplmaldr. dier partilerin zihinsel syleme ile elik [!] Eserler her zaman ayn retim yntemleri ile etmeleri istenir (15. ve 16. kazanm). allmayabilir. Eserin zelliine gre farkl retim yntemleri gelitirilmelidir. + Eserin tamamnn bitmesi beklenmeden uygun cmlelerde tm gruplar birletirilir (17. [!] Ayn sz ve tartmda olan eserler dnda partilerin szleri ayr ayr allarak kazanm). birletirilmelidir. [!] Eserin yalnzca belirli bir blmnde sorun + allan eser elikli ise elii ile yaanyorsa tekrar tekrar baa dnmek yerine birletirilir (18. kazanm). yalnzca o blm tekrar edilmelidir. [!] allacak eser dikey ok sesli ise cmle cmle + Eserin nanslarna dikkat edilerek al p birletirmekte yarar vardr. seslendirme gerekletirilir (19. kazanm).
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 20. Sylerken kendi sesini dinler. 21. Sylerken grubu ile olan uyumunu dengeler. 22. Sylerken koro ile olan uyumuna dikkat eder. 23. Takm ruhunun, birlikte almann ve sylemenin gzelliini aklar. 24. Eserin seslendiriliini yorumlar. 25. allan eserin ses ya da grnt kaydndaki seslendirmeyi nans, tempo vb. zellikler asndan kendi korosu ile karlatrr. ETKNLK RNEKLER rencilerin, syleme srecinde kendi grubu ve tm koro ile uyumlu badak (homojen) ses retmeleri iin kendi sesini, kendi grubunu ve tm koroyu dinlemeleri salanr (2023. kazanmlar). + Eser allrken gruplardan rencilere eser dinlettirilir, yorumlar snfla paylalr (24. kazanm). + allan eserin ses ya da grnt kayd dinlenir/izlenir (25. kazanm). 10. SINIF AIKLAMALAR
duru, doru soluk, doru ses retme, boumlama ve entonasyon retmen tarafndan hatrlatlmal ve gzlenmelidir. [!] Tam olarak tamamlanm bir eseri ar tekrar yapmak zaman kaybdr, rencilerde sklmaya neden olabilir. [!] Entonasyonu gelitirmek iin eliksiz koro almalarnda piyanodan ok fazla yararlanlmamaldr. Hatta elikli eserler bile zaman zaman eliksiz allmaldr.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 26. renme srecindeki geliimi sorgular. 27. allan eserleri sahne performans ile sergiler. 28. Koronun ve kendisinin sahne performansn deerlendirir. ETKNLK RNEKLER + mknlar lsnde eitli aralklarla eser kaydedilir eserdeki geliim gzlemlenir (26. kazanm).
v /+ allan eserler eitli etkinliklerde sergilenir (27. kazanm).
[!] almalarda zindelii salamak iin arka arkaya allan eserler tempo ve ritmik adan farkl olmaldr. [!] Nans, stil ve yorum almalar eser doru seslendirilmeye balandktan sonra yaplmaldr. [!] Her ders sonu deerlendirme yaplmal bir sonraki ders yaplacak olan alma iin uyarlarda bulunularak hazrlkl gelinmesi hatrlatlmaldr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, doru soluk alma, doru ses retme ve yayma, ses saln koruma, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, sahne ve performans becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, azim, hogr, sevgi, sayg, duyarllk, sabr, z gven, estetik, motivasyon ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda performans deerlendirme, z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formu, proje deerlendirme lei, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
+ Kaydedilen sahne performans izlenerek snfta yorumlanr (28. kazanm).
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Kadn ve erkeklerde register blgelerini tanr. NSAN SESNN ZELLKLER 2. Kendi ses geniliini saptar. ETKNLK RNEKLER + Kadnlarda ve erkeklerde register blgeleri grsel materyallerle tantlr (1. kazanm). AIKLAMALAR [!] Gittikleri opera ve mzikallerde ses trlerine dikkat etmeleri gerektii hatrlatlr. [!] nemli baarlar kazanm opera sanatlarnn hayatlarn aratrmalar istenebilir. [!] Kadn ve erkek ses trlerinde sesin zelliine gre alt gruplarn olduu aklanmaldr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, ses saln koruma, doru soluk alma ve doru ses retme ve yayma becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme formlarndan yararlanlabilir. 11. SINIF
+ Her rencinin sesinde ulaabildii en tiz ve en pest ses, piyano yardmyla 3. Kadn ve erkeklerde bulunur. Arada kalan alann ses ses trlerini ayrt eder. genilii olduu aklanr (2. kazanm). 4. Kadn ve erkeklerde ses trlerinin + Kadn ve erkek seslerinin ayrm zelliklerini aklar. tablo yardm ile aklanr. Piyano klavyesi ve dizek zerinde ses trlerinin yaklak ses genilikleri gsterilir. Ses trlerini rnekleyen grnt ve ses kaytlar izlenir, ses trlerinin belirgin zellikleri fark edilir (3 ve 4. kazanm).
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Register birletirme altrmalar yapar. 2. Oktav altrmalar yapar. 3. eneye hareketlilik kazandrma altrmalar yapar. 4. Cmleleme altrmalar yapar. 5. Entonasyonu etkileyen unsurlar belirler. 6. Entonasyon gelitirici altrmalar yapar. ETKNLK RNEKLER + Dizi seslerle register birletirme almalar yaplr (1. kazanm). + Ses snrlar dikkate alnarak oktav almalar yaplr (2. kazanm). 11. SINIF AIKLAMALAR
9. snf ve 10. snf Ses retme Yayma nitesi
ile ilikilendirilir. [!] Register geilerinde seste renk deiiklii meydana gelecei, geilerin belirsiz hle gelmesinin uzun zaman alabilecei aklanmaldr.
SES RETME VE YAYMA
+ Bim, bom, dum, zum, mam, mom, non vb. hecelerle eneye hareketlilik [!] Oktav almalarnda sesin grlnden ok kazandrma almalar yaplr (3. kazanm). entonasyonu doru ve doal tnl ses hedeflenmelidir. + Seilen uygun eserlerde sz cmlesi ile mzik cmlesi arasndaki ba fark edilir. [!] eneye hareketlilik kazandrma almalarnda Solunumunu dengeli kullanarak cmleleme ene drlmesine ve boumlamaya dikkat almalar yaplr (4. kazanm). edilmelidir. v /+ Entonasyonu etkileyen unsurlar aratrmalar istenir. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (5. kazanm). + nceden renilmi eser zerinde Ses gruplarn toplu halde tutmayp birbirine kartrarak syleme, gerek tonundan yarm ton tiz syleme sonra tekrar tona dnme, eseri seslendirirken bir iaretle susarak iinden syleme ardndan iaretle dndan syleme vb. almalarla entonasyon gelitirici altrmalar yaplr (6. kazanm). [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, doru ses retme ve yayma becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme, grup deerlendirme ve renci gzlem formlarndan yararlanlabilir.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Tonlamann nemini aklar. 2. Tonlama altrmalar yapar. 3. Vurgulamann nemini aklar. 4. Dilimizdeki szcklerde vurgu noktalarn ayrt eder. 5. Vurgulama altrmalar yapar. 6. Konumay srdrmek ve konumaya anlam katmak iin duraklama yapar. ETKNLK RNEKLER + Tonlamaya uygun dil gereleri ncelikle tonlama yaplmadan ardndan anlamna uygun tonlama yaplarak okunur (1 ve 2. kazanm). + Dilimizdeki szcklerin hece vurgular incelenir. Hece vurgular dnda szck ve szck grubu vurgular olduu aklanr. Uygun dil gereleri ile vurgulama almalar yaplr (3-5. kazanmlar). + renicilerden yaz dilindeki duraklamalara (noktalama iaretleri) dikkat ederek verilen dil gerelerini okumalar istenir (6. kazanm). 11. SINIF AIKLAMALAR
C Trk edebiyat dersi retmenleri ile i birlii yaplr.

[!] Dil gereleri olarak tekerlemeler, ataszleri, iirler, ksa dz yazlar, fkralar kullanlabilir. [!] Vurgulamalarn her dilde farkl olduu aklanr. [!] Yaz dilindeki duraklarn (noktalama iaretleri) konuma dilinde her zaman yeterli olmayaca, yeni duraklar oluturmak gerekebilecei aklanr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, Trkemizi doru boumlama, telaffuz etme, anlamna uygun tonlama ve vurgulama alt becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven, azim, dayanma ve motivasyon deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme, grup deerlendirme ve renci gzlem formlarndan yararlanlabilir.
DL VE KONUMA
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO MZNDE DNEMLER NTE KAZANIMLAR 1. Klasik Dnem koro mziklerinin genel karakteristik zelliklerini belirler. 2. Klasik Dnem koro mziinde n plana kan mzik biimleri ve trlerini tanr. 3. Klasik Dnem koro mziinin stil ve yorum zelliklerini aklar. 4. Orta a, Rnesans Dnemi, Barok ve Klasik Dnem stil ve yorum zelliklerini ayrt eder. 5. Klasik Dnem koro mziinde nemli bestecileri tanr. 6. Dzeyine uygun Klasik Dnem koro mzii eserleri seslendirir. ETKNLK RNEKLER v /+ renciler Klasik Dnem koro mzii konusunda aratrmaya ynlendirilir. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (1. kazanm). + Klasik Dnem mzii zelliklerini yanstan eserler dinlenir. Klasik Dnem koro mziinde n plana kan mzik biimleri, trleri, stil ve yorum zellikleri tartlr. Orta a, Rnesans Dnemi, Barok Dnem stil ve yorum zellikleri ile karlatrma yaplr (14. kazanmlar). v /+ Klasik Dnem koro mziinde nemli besteciler aratrlr. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (5. kazanm). + Klasik Dnem koro mzii zelliklerini rneklendiren dzeyine uygun eser/eserler seslendirilir (6. kazanm). 11. SINIF AIKLAMALAR C nite, Bat mzii tarihi dersi ile ilikilendirilir. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formlar, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
KLASK DNEM
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO MZNDE DNEMLER NTE KAZANIMLAR 1. Romantik Dnem koro mziklerinin genel karakteristik zelliklerini belirler. 2. Romantik Dnem koro mziinde n plana kan mzik biimleri ve trlerini tanr. 3. Romantik Dnem koro mziinin stil ve yorum zelliklerini fark eder. 4. Orta a, Rnesans Dnemi, Barok, Klasik ve Romantik Dnem stil ve yorum zelliklerini ayrt eder. 5. Romantik Dnem koro mziinde nemli bestecileri tanr. 6. Dzeyine uygun Romantik Dnem koro mzii eserleri seslendirir. ETKNLK RNEKLER v /+ renciler Romantik Dnem koro mzii konusunda aratrmaya ynlendirilir. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (1. kazanm). + Romantik Dnem mzii zelliklerini yanstan eserler dinlenir. Romantik Dnem koro mziinde n plana kan mzik biimleri, trleri, stil ve yorum zellikleri tartlr. Orta a, Rnesans Dnemi, Barok, Klasik ve Romantik Dnem stil ve yorum zellikleri ile karlatrma yaplr (14. kazanmlar). v /+ Romantik Dnem koro mziinde nemli besteciler aratrlr. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (5. kazanm). + Romantik Dnem koro mzii zelliklerini rneklendiren dzeyine uygun eser/eserler seslendirilir (6. kazanm). 11. SINIF AIKLAMALAR C nite, Bat mzii tarihi dersi ile ilikilendirilir. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formlar, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
ROMANTK DNEM
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 1. Koronun kendisine kazandrd davran ve alkanlklar sorgular. 2. Kazanlan davran ve alkanlklarn topluma yansmalarn tespit eder. 3. Verdikleri konserlerle korolarn lkenin mzik kltrne etkilerini yorumlar. 4. Korolarn, Trkeye uygun den syleme biiminin domasna, geliimine ve geleneksellemesine yardmc olduunu savunur. 5. Korolarn ulusal ses birlii ve ark daarc oluumuna katklarn aklar. 6. Uluslararas mzik etkinliklerine (festival, enlik, yarma) katlan korolarn topluma katklarn sorgular. ETKNLK RNEKLER + Korolarn koro yelerine kazandrd davran ve alkanlklarn topluma yansmas tartlr (1ve 2. kazanm). + lkede mzik kltrnn olumasnda korolarn etkinlii tartlr (36. kazanmlar). 11. SINIF AIKLAMALAR [!] rencilerin, yakn evrelerindeki koro konserlerine ne kadar ilgi gsterdiklerine ynelik anket gelitirip uygulamalar planlanabilir. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, koro trlerini inceleme ve yorumlama becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin vatanseverlik, bar, sorumluluk, disiplin, hogr, sevgi, sayg, duyarllk, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formlar, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
KOROLARIN SOSYAL YAAMA ETKS
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 1. Eserin tr ve dnemini belirler. 2. Eserin stil ve yorum zelliklerini aklar. 3. Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, sesli, drt sesli, sololu, elikli ya da eliksiz oluunu saptar. 4. Eserin ton ve makam, l says ve usuln belirler. 5. Seslendirme teknii ile ilgili gerekli incelemeyi yapar. 6. Eserin blmlerini belirler. 7. Eserin blmlerinde mzikte verilmek istenen duyguyu yorumlar. 8. Yatay ya da dikey ok sesli oluunu saptar. 9. Eser ile ilgili literatr taramas yapar. 10. Eserin szlerinde verilmek istenen duygu ve dnceyi sorgular. ETKNLK RNEKLER + Eserin tr, dnemi, stil ve yorum zellikleri tartlr (1.ve 2. kazanm). + Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, sesli, drt sesli oluu, eliksiz (a capella), sololu, alg/alg grubu ya da orkestra elikli oluu incelenir (3. kazanm). + Eserin tonu-makam, l says-usul, rencileri zorlayabilecek mzik cmleleri, aralklar, tiz ve pes sesler, yryler, ilk akor, tempo, modlasyon ve gekiler, nans terim ve iaretleri, soluk alma yerleri incelenir, belirlenir ve nlem alnmas gereken yerler iaretlenir (4.ve 5. kazanm). + Eserin blmleri ve blmlerde verilmek istenen duygu tartlr (6.ve 7. kazanm). + Eserin ok seslilii incelenir yatay ya da dikey olma durumuna gre partisyonlar allr (8. kazanm). v /+ Eser ile ilgili literatr bilgileri (bestecisi, yresi, hikyesi vb.) renciler tarafndan aratrlr ve snfta tartlr (9. kazanm). v /+ Partilerin szleri okunur, szlerle verilmek istenen duygu ve dnce tartlr. Eser, yabanc szl ise renciler eserin Trkesinin ve telaffuzlarnn bulunmasna ynlendirilir (10. kazanm). 11. SINIF AIKLAMALAR [!] Eser seiminde dzeye uygun olmasna dikkat edilmelidir. [!] Eser seiminde ve almalarda rencilerin seslerinin geliim ve deiim dneminde olduu gz nnde bulundurularak ses snrlarna dikkat edilmelidir. [!] Eser seiminde eitlilik salanmaldr. Hep ayn trde allan eserler rencilerde sklma yaratabilir. [!] Eser seimlerinde znel koullar dikkate alnmaldr. ok seslilikle yeni tanan blgelerde ar eserler seilmemelidir. Trke szl ve blge zelliklerini tayan eserler renciler ve evre tarafndan daha kolay benimsenecektir. [!] Eser seiminde rencilerin fikirlerini almak, eserin ve almalarn sahiplenilmesi asndan nemlidir. [!] Nans terim ve iaretleri, soluk alma yerleri olmayan eserler nceden retmen tarafndan iaretlenmelidir.
Soluk ve Ses retme Yayma nitesinde kazanlan beceriler dorultusunda snf doru ses retmeye hazr hle getirilmelidir. + Eserin szleri eserin nota srelerine uygun [!] Eser uygulamalarna tek sesli eserle olarak konuma korosu eklinde balanmal doru seslendirmede istenilen boumlamaya dikkat edilerek okunur (12. hedeflere ulaldktan sonra kanonla ok seslilie kazanm). gei yaplarak iki sesli, sesli, drt sesli snf dzeyine uygun eserlerle devam edilmelidir. + Eserin notalar seslendirilerek solfej [!] Eser uygulamalarnda renciler ses yaplr. Solfejde temiz bir syleme gruplarna gre oturmaldr. salandktan sonra szleri eklenir (13. ve 14. [!] almalarda yaplan yanllklar o anda kazanm). yaplan aklamalarla dzeltilmeli sonraya braklmamaldr. Yanllklar yerletikten sonra + ok sesli eserde partiler ayr ayr allr. dzeltilmesi daha zor olacaktr. Ancak Bir parti ile allrken ilginin dalmamas aklamalar ksa, net ve anlalr olmal uzun ve kendi partisini daha kolay kavramas iin aklamalar alma banda ya da sonunda dier partilerin zihinsel syleme ile elik yaplmaldr. etmeleri istenir (15.ve 16. kazanm). [!] Eserler her zaman ayn retim yntemleri ile allmayabilir eserin zelliine gre farkl + Eserin tamamnn bitmesi beklenmeden retim yntemleri gelitirilmelidir. uygun cmlelerde tm gruplar birletirilir (17. [!] Ayn sz ve tartmda olan eserler dnda kazanm). partilerin szleri ayr ayr allarak birletirilmelidir. + allan eser elikli ise elii ile [!] Eserin yalnzca belirli bir blmnde sorun birletirilir (18. kazanm). yaanyorsa tekrar tekrar baa dnmek yerine yalnzca o blm tekrar edilmelidir. + Eserin nanslarna dikkat edilerek [!] allacak eser dikey ok sesli ise cmle seslendirme gerekletirilir (19. kazanm). cmle alp birletirmekte yarar vardr.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 20. Sylerken kendi sesini dinler. 21. Sylerken grubu ile olan uyumunu dengeler. 22. Sylerken koro ile olan uyumuna dikkat eder. 23. Takm ruhunun, birlikte almann ve sylemenin gzelliini aklar. 24. Eserin seslendiriliini yorumlar. 25. allan eserin ses ya da grnt kaydndaki seslendirmeyi nans, tempo vb. zellikler asndan kendi korosu ile karlatrr. ETKNLK RNEKLER + rencilerin, syleme srecinde kendi grubu ve tm koro ile uyumlu badak (homojen) ses retmeleri iin kendi sesini, kendi grubunu ve tm koroyu dinlemeleri salanr (2023. kazanmlar). + Eser allrken gruplardan rencilere eser dinlettirilir, yorumlar snfla paylalr (24. kazanm). + allan eserin ses ya da grnt kayd dinlenir/izlenir (25. kazanm). 11. SINIF AIKLAMALAR
duru, doru soluk, doru ses retme, boumlama ve entonasyon retmen tarafndan hatrlatlmal ve gzlenmelidir. [!] Tam olarak tamamlanm bir eseri ar tekrar yapmak zaman kaybdr, rencilerde sklmaya neden olabilir. [!] Entonasyonu gelitirmek iin eliksiz koro almalarnda piyanodan ok fazla yararlanlmamaldr. Hatta elikli eserler bile zaman zaman eliksiz allmaldr.
v /+ allan eserler eitli
[!] almalarda zindelii salamak iin arka arkaya allan eserler tempo ve ritmik adan farkl olmaldr. [!] Nans, stil ve yorum almalar eser doru seslendirilmeye balandktan sonra yaplmaldr. [!] Her ders sonu deerlendirme yaplmal bir sonraki ders yaplacak olan alma iin uyarlarda bulunup hazrlkl gelinmesi hatrlatlmaldr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, doru soluk alma, doru ses retme ve yayma, ses saln koruma, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, sahne ve performans becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, azim, hogr, sevgi, sayg, duyarllk, sabr, z gven, estetik, motivasyon ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda performans deerlendirme, z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formu, proje deerlendirme lei, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
etkinliklerde sergilenir (27. kazanm). + Kaydedilen sahne performans izlenerek snfta yorumlanr (28. kazanm).
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI
RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Kendi sesinin karakteristik zelliini tanr. 2. Kendi sesinin karakteristik zelliini gelitirici altrmalar yapar. 3. Kendi sesinin alt ve st snrlarn geniletme altrmalar yapar. ETKNLK RNEKLER + Ses trlerinin karakteristik zelikleri aklanr. Ses gruplar ile karakteristik zelliklerin kazandrlmasna ynelik almalar yaplr (1.ve 2. kazanm). + Dizi sesler ve sonu nl ile biten heceler kullanlarak alt ve st snrlar geniletme altrmalar yaplr (3. kazanm). AIKLAMALAR
12. SINIF
11.snf nsan Sesinin zellikleri nitesi hatrlatlr. [!] Ses snrlarn geniletme almalar zamana yaylmal genileyen her sesin doal tnsnn elde edilmesi beklenmelidir. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, doru ses retme ve yayma becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme, grup deerlendirme ve renci gzlem formlarndan yararlanlabilir.
SES RETME VE YAYMA
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORODA SES ETM NTE KAZANIMLAR 1. Kendi dil ve konuma bozukluklarn belirler. 2. Kendi dil ve konuma bozukluklarn gidermeye ynelik altrmalar yapar. ETKNLK RNEKLER + Dil gereleri ile rencilerin bireysel dil ve konuma bozukluklar tespit edilir (1- 3. kazanmlar). + Boumlamada karlalabilecek geveklik, atlama, harf deitirme, pelteklik ve tutukluk gibi bozukluklar giderici almalar yaplr (2. kazanm). 12. SINIF AIKLAMALAR [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, Trkemizi doru boumlama, telaffuz etme, anlamna uygun tonlama ve vurgulama alt becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven, dayanma ve motivasyon deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme, grup deerlendirme ve renci gzlem formlarndan yararlanlabilir.
DL VE KONUMA
3. Kendi dil ve konumasnn kalitesini + Yanl tonlama, vurgulama ve duraklamay gelitirmeye ynelik gidermeye ynelik almalar yaplr (2. altrmalar yapar. kazanm). + yi bir konumann iitilebilir, akc, ak, hoa gider, bkml vb. zellikleri tamas gerektii aklanr. Uygun dil gereleri ile bu zellikleri kazandrmaya ynelik almalar yaplr (3. kazanm).
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO MZNDE DNEMLER NTE KAZANIMLAR 1. Yirminci yzyl koro mziklerinin genel karakteristik zelliklerini belirler. 2. Yirminci yzyl koro mziinde n plana kan mzik akmlarn tanr. 3. Yirminci yzyl koro mziinin stil ve yorum zelliklerini aklar. 4. Yirminci yzyl koro mziinin gemi dnemlerle etkileimlerini aklar. 5. Yirminci yzyl koro mziinde nemli bestecileri tanr. 6. Dzeyine uygun yirminci yzyl koro mzii eserleri seslendirir. ETKNLK RNEKLER v /+ renciler yirminci yzyl koro mzii konusunda aratrmaya ynlendirilir. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (1. kazanm). + Yirminci yzyl koro mzii zelliklerini yanstan eserler dinlenir. Yirminci yzyl koro mziinde ortaya kan izlenimcilik (empresyonizm), anlatmclk (ekspresyonizm), neo-klasik (yeni klasikilik), caz mzii, halk mzii, popler mzik akmlarnn koro mziine etkileri aklanr. Gemi dnemlerle etkileimleri, stil ve yorum zellikleri tartlr (14. kazanmlar). v /+ Yirminci yzyl koro mziinde nemli besteciler aratrlr. Aratrma sonular snf ortamnda tartlr (5. kazanm). + Yirminci yzyl koro mzii zelliklerini rneklendiren dzeyine uygun eser/eserler seslendirilir (6. kazanm). 12. SINIF AIKLAMALAR C nite, 11. snf Bat mzii tarihi dersi ile ilikilendirilir. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formlar, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
YRMNC YZYIL
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 1. zledii koronun trn belirler. KORO NCELEME VE YORUMLAMA 2. Koronun seslendirdii eserlerin dnemine, stil ve yorum zelliklerine uygun seslendirilip seslendirilmediini sorgular. 3. Koroyu diksiyon ve artiklasyon asndan deerlendirir. 4. Koroyu ritmik beraberlik, ses teknikleri, entonasyon, koro tns ve homojenlii asndan deerlendirir. 5. Koro disiplinini, sahne hkimiyetini ve grnmn sorgular. 6. Koro-ef uyumunu sorgular. ETKNLK RNEKLER 12. SINIF AIKLAMALAR [!] Koro inceleme ve yorumlamaya ynelik gezi artlar oluturulamyorsa grsel ve iitsel kaytlardan yararlanlmaldr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, koro trlerini inceleme ve yorumlama becerisi kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin, sorumluluk, disiplin, hogr, sevgi, sayg, duyarllk, sabr, z gven ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formlar, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
Y /+ Koro inceleme ve
yorumlamaya ynelik konser etkinliine gidilir (16. kazanmlar).
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 1. Eserin tr ve dnemini belirler. 2. Eserin stil ve yorum zelliklerini aklar. 3. Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, sesli, drt sesli, sololu, elikli ya da eliksiz oluunu saptar. 4. Eserin ton ve makam, l says ve usuln belirler. 5. Seslendirme teknii ile ilgili gerekli incelemeyi yapar. 6. Eserin blmlerini belirler. 7. Eserin blmlerinde mzikte verilmek istenen duyguyu yorumlar. 8. Yatay ya da dikey ok sesli oluunu saptar. 9. Eser ile ilgili literatr taramas yapar. 10. Eserin szlerinde verilmek istenen duygu ve dnceyi sorgular ETKNLK RNEKLER + Eserin tr, dnemi, stil ve yorum zellikleri tartlr (1.ve 2. kazanm). + Eserin tek sesli, kanon, iki sesli, sesli, drt sesli oluu, eliksiz (a capella), sololu, alg/alg grubu ya da orkestra elikli oluu incelenir (3. kazanm). + Eserin tonu-makam, l says-usul, rencileri zorlayabilecek mzik cmleleri, aralklar, tiz ve pes sesler, yryler, ilk akor, tempo, modlasyon ve gekiler, nans terim ve iaretleri, soluk alma yerleri incelenir, belirlenir ve nlem alnmas gereken yerler iaretlenir (4.ve 5. kazanm). + Eserin blmleri ve blmlerde verilmek istenen duygu tartlr (6.ve 7. kazanm). + Eserin ok seslilii incelenir yatay ya da dikey olma durumuna gre partisyonlar allr (8. kazanm). v /+ Eser ile ilgili literatr bilgileri (bestecisi, yresi, hikyesi vb.) renciler tarafndan aratrlr ve snfta tartlr (9. kazanm). v /+ Partilerin szleri okunur, szlerle verilmek istenen duygu ve dnce tartlr. Eser, yabanc szl ise renciler eserin Trkesinin ve telaffuzlarnn bulunmasna ynlendirilir (10. kazanm). 12. SINIF AIKLAMALAR [!] Eser seiminde dzeye uygun olmasna dikkat edilmelidir. [!] Eser seiminde ve almalarda rencilerin seslerinin geliim ve deiim dneminde olduu gz nnde bulundurularak ses snrlarna dikkat edilmelidir. [!] Eser seiminde eitlilik salanmaldr. Hep ayn trde allan eserler rencilerde sklma yaratabilir. [!] Eser seimlerinde znel koullar dikkate alnmaldr. ok seslilikle yeni tanan blgelerde ar eserler seilmemelidir. Trke szl ve blge zelliklerini tayan eserler renciler ve evre tarafndan daha kolay benimsenecektir. [!] Eser seiminde rencilerin fikirlerini almak, eserin ve almalarn sahiplenilmesi asndan nemlidir. [!] nemli gn ve haftalarn kutlanmasnda sylenen eserler seilerek ilk yldan hazr bir repertuvar oluturulmal, renciler 9. snfta kk etkinliklerde grevlendirilerek sahne alkanl kazandrlmaldr. [!] Nans terim ve iaretleri, soluk alma yerleri olmayan eserler nceden retmen tarafndan iaretlenmelidir.
Soluk ve Ses retme Yayma nitesinde kazanlan beceriler dorultusunda snf doru ses retmeye hazr hale getirilmelidir. + Eserin szleri eserin nota srelerine uygun [!] Eser uygulamalarna tek sesli eserle olarak konuma korosu eklinde balanmal doru seslendirmede istenilen boumlamaya dikkat edilerek okunur (12. hedeflere ulaldktan sonra kanonla ok seslilie kazanm). gei yaplarak iki sesli, sesli, drt sesli snf dzeyine uygun eserlerle devam edilmelidir. + Eserin notalar seslendirilerek solfej [!] Eser uygulamalarnda renciler ses yaplr. Solfejde temiz bir syleme gruplarna gre oturmaldr. salandktan sonra szleri eklenir (13 ve 14. [!] almalarda yaplan yanllklar o anda kazanm). yaplan aklamalarla dzeltilmeli sonraya braklmamaldr. Yanllklar yerletikten sonra + ok sesli eserde partiler ayr ayr allr. dzeltilmesi daha zor olacaktr. Ancak Bir parti ile allrken ilginin dalmamas aklamalar ksa, net ve anlalr olmal uzun ve kendi partisini daha kolay kavramas iin aklamalar alma banda ya da sonunda dier partilerin zihinsel syleme ile elik yaplmaldr. etmeleri istenir (15 ve 16. kazanm). [!] Eserler her zaman ayn retim yntemleri ile allmayabilir. Eserin zelliine gre farkl + Eserin tamamnn bitmesi beklenmeden retim yntemleri gelitirilmelidir. uygun cmlelerde tm gruplar birletirilir (17. [!] Ayn sz ve tartmda olan eserler dnda kazanm). partilerin szleri ayr ayr allarak birletirilmelidir. + allan eser elikli ise elii ile [!] Eserin yalnzca belirli bir blmnde sorun birletirilir (18. kazanm). yaanyorsa tekrar tekrar baa dnmek yerine yalnzca o blm tekrar edilmelidir. + Eserin nanslarna dikkat edilerek [!] allacak eser dikey ok sesli ise cmle seslendirme gerekletirilir (19. kazanm). cmle alp birletirmekte yarar vardr.
BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI RENME ALANI: KORO KLTR VE ESER UYGULAMALARI NTE KAZANIMLAR 20. Sylerken kendi sesini dinler. 21. Sylerken grubu ile olan uyumunu dengeler. 22. Sylerken koro ile olan uyumuna dikkat eder. 23. Takm ruhunun, birlikte almann ve sylemenin gzelliini aklar. 24. Eserin seslendiriliini yorumlar. 25. allan eserin ses ya da grnt kaydndaki seslendirmeyi nans, tempo vb. zellikler asndan kendi korosu ile karlatrr. ETKNLK RNEKLER + rencilerin, syleme srecinde kendi grubu ve tm koro ile uyumlu badak (homojen) ses retmeleri iin kendi sesini, kendi grubunu ve tm koroyu dinlemeleri salanr (2023. kazanmlar). + Eser allrken gruplardan rencilere eser dinlettirilir, yorumlar snfla paylalr (24. kazanm). + allan eserin ses ya da grnt kayd dinlenir/izlenir (25. kazanm). 12. SINIF AIKLAMALAR
duru, doru soluk, doru ses retme, boumlama ve entonasyon hatrlatlmal ve gzlenmelidir. [!] Tam olarak tamamlanm bir eseri ar tekrar yapmak zaman kaybdr, rencilerde sklmaya neden olabilir. [!] Entonasyonu gelitirmek iin eliksiz koro almalarnda piyanodan ok fazla yararlanlmamaldr. Hatta elikli eserler bile zaman zaman eliksiz allmaldr.
v /+ allan eserler eitli etkinliklerde sergilenir (27. kazanm).
[!] almalarda zindelii salamak iin arka arkaya allan eserler tempo ve ritmik adan farkl olmaldr. [!] Nans, stil ve yorum almalar eser doru seslendirilmeye balandktan sonra yaplmaldr. [!] Her ders sonu deerlendirme yaplmal, bir sonraki ders yaplacak olan alma iin uyarlarda bulunularak hazrlkl gelinmesi hatrlatlmaldr. [!] Bu nitenin sonunda rencilerin, doru soluk alma, doru ses retme ve yayma, ses saln koruma, Bat mzii koro eserlerini gzel ve etkili seslendirme, eserlerin dnem zelliklerini belirleme, sahne ve performans becerilerini kazanmalar beklenir. [!] Bu nite ile rencilerin sorumluluk, disiplin, azim, hogr, sevgi, sayg, duyarllk, sabr, z gven, estetik, motivasyon ve dayanma deerlerine ulamas beklenir. Bu nite ile ilgili olarak lme ve deerlendirme almalarnda performans deerlendirme, z deerlendirme ve grup deerlendirme, grup z deerlendirme, renci gzlem formu, proje deerlendirme lei, akran deerlendirme formlarndan yararlanlabilir.
+ Kaydedilen sahne performans izlenerek snfta yorumlanr (28. kazanm).
LME VE DEERLENDRME FORM RNEKLER lme ve deerlendirme blmnde eitim-retim srecinde rencileri
deerlendirmek iin retmenlere yardmc olmak amacyla rnek formlar ve lekler verilmitir. rencilerin bilisel becerilerinin yannda duyusal ve psikomotor becerilerinin deerlendirilmesi iin bu formlar aynen kullanlabilecei gibi amaca uygun deiiklikler yaplarak da kullanlabilir. Bu formlara veya leklere gre rencileri deerlendirirken, ltlere gre hangi alanda yeterli, hangi alanlarda eksiklikleri olduu belirlenebilir. rencilerin eksiklikleri varsa bu eksiklikleri gidermeye ynelik gereken nlemler alnr. z deerlendirme, grup deerlendirme gibi formlarla rencileri deerlendirirken ama, puan vermekten ok, onlarn eksikliklerini belirlemek ve bu eksiklikleri gidermeye ynelik nlemler almak olmaldr.
ESER UYGULAMA ALIMASI DERECELENDRME LE Aklama: rencilerin eser uygulama almalar aamasnda, aada belirlenen ltleri gzlemeniz amacyla hazrlanmtr. Konu: . Ad-Soyad : renci Nu : ........ Snf : ....
DERECELER LTLER Eserin inceleme ve zmlemesini yapt (eserin tr, dnemi, bestecisi, ton-makam, l says-usul, blmler, yatay ya da dikey ok sesli vb.). Bedensel ve ruhsal rahatlama ile ark sylemeye hazr bulundu. Doru ark solunumu iin gerekli duru pozisyonunu ald. Doru solunumla rezonans blgelerini kullanarak ses zelliklerine uygun dolgun ve tnl ses retti. Entonasyon hatas yapmad. Kendi sesini kontrol ederek grubu ve tm koro ile uyumlu homojen ses elde etti. Artiklasyon (boumlama) hatas yapmad. Koro yesinde olmas gereken temel davran, alkanlk ve sorumluluklar gsterdi. TOPLAM Kt 1 Geer 2 Orta 3 yi 4 ok yi 5
Z DEERLENDRME Ad ve Soyad: Snf : Nu : Bu almada neler yaptm?

Tarih:
Bu almada neler rendim?

Bu almada baarl olduum blmler

Bu almada en ok zorlandm blmler

almam yaparken beklemediim nelerle karlatm?

Bu almay tekrar yapsaydm u ekilde yapardm:

GRUP DEERLENDRME FORMU Ynerge: Aadaki form gruptaki her bir rencinin deerlendirilmesi iin gelitirilmitir. Puanlama Anahtar: 5= ok iyi almaya hazr olu (ara-gere vb.) 4= yi Bakalarn dinleme 3= Orta almalara katlma 2= Geer Grev almaya istekli olu 1= Zayf
Farkl grlere sayg duyma
Zaman verimli kullanma
Sorumluluklar paylama
Yorumlar

Toplam Puan
rencinin Ad ve Soyad:
devlerini saklama
devlerini zamannda getirme
Grup arkadalarn destekleme
GRUP Z DEERLENDRME FORMU Grubun Ad: Gruptaki rencilerin Adlar: Aklama: Aadaki tabloda grubunuzu en iyi ekilde ifade eden seenein altna (X) iareti koyunuz. DERECELER Her zaman 1. Aratrma plan yaptk. 2. Grev dalm yaptk. 3. Aratrmada eitli kaynaklardan yararlandk. 4. Etkinlikleri birlikte hazrladk. 5. Grlerimizi rahatlkla syledik. 6. Grupta uyum iinde altk. 7. Birbirimizin grlerini ve nerilerini dinledik. 8. Grupta birbirimize gvenerek altk. 9. Grupta birbirimizi takdir ettik. 10.almalarmz srasnda birbirimizi cesaretlendirdik. 11.Sorumluluklarmz tam anlamyla yerine getirdik. 12. almalarmz etkin bir biimde sunduk. TOPLAM Aadakileri grubunuza gre cevaplaynz. 1. almalar srasnda karlatmz en byk problem .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ........... 2. Problem nereden kaynaklanyordu? .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ........... 3. Grubumuzun en iyi olduu alan .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ........... 4. Grup olarak daha iyi olabilirdik. Fakat, .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................. Bazen Hibir zaman
BECERLER
RENC GZLEM FORMU Aklama: Bu form, etkinlik sresince rencilerin, yaplan almalara katlma dzeylerini gzlemeniz amacyla hazrlanmtr. nite Ad: . Ad-Soyad : renci Nu : ....... Snf : ...
DERECELER BECERLER Hibir zaman 1 I. DERSE HAZIRLIK 1. Derse notalaryla hazrlkl gelir. 2. Ders ncesinde eserin deifresini yapar. 3. Ders ncesi sesini yormamaya zen gsterir. 4. Grup arkadalar ile alr. Toplam II. ETKNLKLERE KATILMA 1. Koro yesi olarak bireysel sorumluluklarnn farkndadr. 2. efi dinler, sylediklerini uygular. 3. Tm koro ve kendi grubu ile uyumludur. Toplam III. NCELEME-ARATIRMA-GZLEM 1. Bilgi iin eitli kaynaklara bavurur. 2. nceleme ve aratrma devlerini zenerek yapar. 3. Konserleri takip ederek gzlemlerde bulunur. 4. Gzlemleri sonucunda mantksal karmlarda bulunur. 5. Aratrma ve inceleme sonucunda genellemeler yapar. Toplam GENEL TOPLAM Nadiren 2 Bazen 3 Sklkla 4 Her zaman 5
PROJE DEERLENDRME LE Projenin Ad: rencinin; Ad ve soyad: Snf: Nu: DERECELER BECERLER I. PROJE HAZIRLAMA SREC Projenin amacn belirleme Projeye uygun alma plan yapma Grup iinde grev dalm yapma htiyalar belirleme Farkl kaynaklardan bilgi toplama Projeyi plana gre gerekletirme TOPLAM II. PROJENN ER Trkeyi doru, etkili ve gzel kullanma Doru bilgileri kullanma Toplanan bilgileri analiz etme Toplanan bilgileri dzenlenme Elde edilen bilgilerden karmda bulunma Kritik dnme becerisini gsterme Yaratclk yeteneini kullanma TOPLAM III. SUNU YAPMA Trkeyi doru, etkili ve gzel konuma Sorulara cevap verebilme Konuyu dinleyicilerin ilgisini ekecek ekilde sunma Sunuyu hedefe ynelik materyalle destekleme Sunuda akc bir dil ve beden dilini kullanma Verilen srede sunuyu yapma Sunum srasndaki z gvene sahip olma Severek sunu yapma TOPLAM GENEL TOPLAM retmenin yorumu: . ... ...
Kt Geer Orta yi ok yi
AKRAN DEERLENDRME FORMU
Deerlendiren rencinin; Grup numaras: Ad soyad : Snf :
1. arkadann ad soyad: 2. arkadann ad soyad:
Grubumuzdaki renciler
Her zaman 1. arkadam 2. arkadam
Etkinliin banda 1. arkadam 2. arkadam
Etkinliin sonunda 1. arkadam 2. arkadam
Hibir zaman 1. arkadam 2.arkadam
Ben
Ben
Ben
Etkinlie katlmda gnlldr. Grevini zamannda yerine getirir. Farkl kaynaklardan bilgi toplayp sunar. Grup arkadalarnn grlerine saygldr. Arkadalarn uyarrken olumlu bir dil kullanr. Aletleri kullanrken dikkatli ve titizdir. Dzenli, disiplinli ve sorumluluk sahibidir. Temiz ve dzenli alr (Kulland aletleri yerine koyar, kirlettiklerini temizler vb. ). Sonular tartrken anlalr konuur, konuulanlar anlar.
Ben
RENC RN DOSYASI ALIMA TAKVM (RNEK)

SRE YAPILACAK LER rn dosyasn tanma RENCNN YAPACAI LER Velisi ve retmeniyle rn dosyasnn amalarn ve en iyi rnleri semek iin ltler belirler. Bu ltleri yazl olarak dosyaya koyar. RETMENN YAPACAI LER rn dosyasn ve alma takvimini tantr. renciye hedeflerini belirlemede yardmc olur. En iyi rnleri semek iin kullanlabilecek lt nerileri getirir. rencilere rn dosyasn deerlendirme ltlerini duyurur. Hafta hafta rnleri seer. rn biriktirme srecini izler. Seilen rnler zerinde eleme rencinin rn eleme, gelitirme ve gelitirme almalar yapar. almalarn koordine eder. rnlerin belirlenen ltlere uygun olarak seilmesine yardmc olur. VELNN YAPACAI LER rn dosyasyla ilgili bilgi edinir. rencilerin alma hedeflerini belirlemesinde katkda bulunur.
12 Eyll 30 Eyll
30 Eyll 30 Kasm
Dneme ait rnlerin biriktirilmesi
1 Aralk 5 Aralk
rn dosyasna konacak rnlerin seilmesi
6 Aralk 16 Aralk
rn dosyasnn tamamlanmas
rn dosyasnn sunumu 19 Aralk 23 Aralk
Dnem boyunca seilen rnler iinden son elemeyi yaparak iki, rn belirler. Bu rnler iin seme gerekelerini yazar. Seilen rnler iin rn kontrol listesini doldurur. rn dosyasnn kapan, iindekiler ksmn hazrlar. Dersiyle ilgili kendisini yanstaca bir z gemi yazar. alma srecini yanstan bir zet yazar. Sunum ynergesi dorultusunda dosyasn sunuma hazrlar. retmen ve velinin katlmyla sunumu yapar.
Dnem rnleri iin rencinin geliim srecini yanstacak en iyi rnleri semesinde ynlendirici rol oynar.
rencilerin rn eleme, gelitirme aamalarndan haberdar olur. rencilerin sreteki ihtiyalarn karlar. rnlerle ilgili renciye gr bildirir. rencilerin rnler zerinde yapaca son elemeye yardm eder.
Dosya tamamlama sresinde rencinin yapaca ileri hatrlatr. Bunlarla ilgili gerekli aklamalar yapar. Yaplmas gerekenler hakknda rnek bir dosya tantr. rn dosyas sunum ynergesini hazrlar ve rencilere hatrlatr. Sunum iin uygun yeri ve zaman belirler. Sunuma velinin de katlmasn salamak iin mektup yazar. rencinin dosyasn sunuma hazrlamasna yardm eder. Velinin sunuma katlmamas durumunda yazl grn almak iin dosyay veliye bir st yazyla gnderir. rn dosyasn bir deerlendirme leiyle deerlendirir. almalarla ilgili gl ve zayf yanlarn belirten bir mektupla geri bildirimde bulunur. Bu mektup rn dosyasna eklenir. Her renciyle gelime srecinin tartld ve gelecek iin hedeflerin saptand yz yze grmeler yapar. Bu grmelerde rn dosyasnn derecesine renciyle birlikte karar verir.
rencilerin yapaca iler iin uygun ortam hazrlayarak renciye ihtiya duyduu destei salar. Sunuma katlr. rn dosyasyla ilgili grlerini szl ve yazl olarak belirler. Geri bildirim formunu doldurur.
Deerlendirme ve geri bildirimlerin yaplmas 19 Aralk 23 Aralk
retmeniyle ald geri bildirimlerle ilgili grme yapar. rn dosyasnn derecesine retmeniyle birlikte karar verir.
ocuun en ok hangi rn beendiini, ocuun kendini hangi alanlarda gelitirmesi gerektiini ve ona nasl yardmc olabileceini belirten bir mektup yazar.
Not: Yukardaki alma takvimi rnek olarak verilmitir. Uygulamalara bal olarak sre ve ierikte deiiklikler yaplabilir.
RENC RN DOSYASI RNEK SAYFALARI
BATI MZ KORO ETM DERS RN DOSYAM
NDEKLER
Ad Soyad Numaras Snf
: .. : .. : .. : ..
BATI MZ KORO ESERLER SESLENDRME ALANINDAK Z GEMM

Anahtar Sorular Bat mzii eserlerini seslendirmeye ne zaman ilgi duymaya baladm? Bat mzii koro eitimi dersinde en ok ilgimi eken konu nedir? ( yarmalar, etkinlikler, projeler vb.) Okul dnda Bat mzii koro ile ilgili almalarm nelerdir? Bat mzii koro eitiminin holanmadm ynleri var m? Bat mzii koro eitimi dersinde baka nelerin olmasn isterdim? Gelecekle ilgili yapmak istediklerime bu dersin nasl bir katks olabilir?
RENC RN DOSYASININ GENEL DEERLENDRME LTLER Btnlk Dosyamda bulunmas gerekenlerin tm var. almam yaparken, dier derslerimden de yararlandm. Setiim rnleri yl boyunca edindiim becerileri yanstyor. Dosyamn kapan, kendimi en iyi biimde yanstacak ekilde hazrladm. Dzen Tm almalarm iin uygun balklar kullandm. almalarm iindekiler blmnde belirttiim sraya gre dosyaladm. Tm alma ktlarm temiz ve dzenli. Yanstma Setiim almalar gl yanlarm ve geliimimi yanstyor.
RN KONTROL LSTES
almalar almann taslan hazrladm. almay zenginletirecek tablo, resim, fotoraf vb. hazrladm. rencinin; almam gelitirme aamasnda retmenim, ailem ve arkadalarmn dncesinden yararlandm. Gerekli ekleme ve karmalar yaptm. almam yazm ve anlatm kurallarna uygunluu asndan gzden geirip gerekli dzeltmeleri yaptm. almam sunmaya hazr hle geldim.
Evet Hayr
RN BLGLER Bu almadaki hedefim: almamn aamalar: 1. 2. 3. 4. rnm seme gerekelerim: Bu almamda unlar ok iyi yaptm: .... almamn u alanlarnda biraz daha gayret gsterdim ve yardm alabildim: Belirlediim hedefe u kadar ulatm: Bu alma benim u zelliklerimin geliimini yanstyor: Bu almamla ilgili unlar da rn z deerlendirme formunda sylemek isterim: RENC RN DOSYASI RENC ZET FORMU
Ad Soyad: . Konu : . Balangtaki dosya almalarm nce nasld? ----------------------almalarm ne denli ak ve anlalrd? ----------------------Beklentilerim nedenli gerekiydi? ----------------------Gelitirmeye ak alanlar balangta nelerdi? ----------------------Tarih: Dosyann son hli imdi nasl gidiyor? ---------------------almalarm imdi ne denli ak ve anlalr? ----------------------Bu konuda imdi ne dnyorum? ----------------------imdi hangi alanlar gelitirilmeye ak? -----------------------
RENC RN DOSYASI SUNUM YNERGES 1. Sunumunuz iin velinizi snfa getiriniz. 2.Sunumunuzun ieriiyle ilgili velinizin de dncesini reniniz. 3.almada ok baarl olduunuzu dndnz alan belirleyiniz ve aklaynz. 4.Gelitirmeniz gereken alan aklaynz. 5.Gelecek dnem iin hedeflerinizi belirleyip aklaynz. 6.alma srecindeki geliim dzeyinizi ve hedefinize ulama derecenizi deerlendiriniz. 7.Velinizin dosyanzla ilgili yazl grlerini alnz.
RENC RN DOSYASIYLA LGL RETMENN KULLANABLECE RNEK FORMLAR

RENC RN DOSYASI RETMEN ZET FORMU Ad Soyad: Tarih: Konu: Tarih: Balangtaki dosya Dosyann son hli
VEL GER BLDRM FORMU ocuunuz rn dosyasn
sunduktan sonra, ltfen aadaki sorular yantlamaya zaman ayrnz. 1. Bu alma ocuunuzun geliim srecini daha iyi anlamanza yardmc oldu mu? ---------------------------------------------------------2. Bu almann sunumu sizce etkili olacak biimde dzenlenmi miydi? ---------------------------------------------------------3. Sizce bu sunum ocuunuz iin deerli bir deneyim oldu mu? ---------------------------------------------------------4. Belirtmek istediiniz dier grleriniz:
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gelitirmeye ak alanlar balangta nelerdi?
imdi hangi alanlar gelitirilmeye ak?
VELYE YAZILMI RNEK MEKTUP -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
RENC RN DOSYASI DEERLENDRME FORMU Ad : ....................... Soyad: ....................... Snf : .......................

Ynerge: Aadaki her bir ltn ne dzeyde yeterli olduunu gz nne alarak dosyay deerlendiriniz.
LTLER 1. almalarn ieriinin tam olmas 2. almalardaki eitlilik 3. almalarn amalar karlamas 4. almalarn amaca uygunluu 5. almalarn doruluu 6. Dosyann dzenlilii 7. Harcanan abalar gsterme 8. Kalitelilii gsterme. 9. Yaratcl gsterme 10. almalarn seiminde risk alma 11. rencinin geliimini gsterme 12. Kendini deerlendirme Yorumlar/neriler: Dereceler 1 2 3 4 5
Sunu Tarihi: Etkinlik Program:

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.ocuunuzun almalarndan en ok hangisini beendiniz? ---------------------------------------------------------2.ocuunuz sizce hangi alanlarda baarl? ---------------------------------------------------------3.ocuunuza hangi konularda ve nasl yardmc olabilirsiniz?
rencinin ad soyad: RENC RN DOSYAMIN NDEKLER almalarm
Tarih:
Bu almay neden sakladm?
1. ...... .......................................................................... ...... 2. ...... .......................................................................... .. 3. ...... .......................................................................... .. 4. ...... .......................................................................... .. 5. ...... .......................................................................... .. 6. ...... .......................................................................... .. 7. ...... .......................................................................... .. 8. ...... .......................................................................... .. 9. ...... .......................................................................... .. 10. .... ..........................................................................
rencinin Ad ve soyad:
Tarih:
BATI MZ KORO ETM DERS RENC RN DOSYASI Balk ............................................................................................................................................... Neden bu almay sakladm? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .................................................................................................................. Bu almay neden arkadalarmla paylatm? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .................................................................................................................. rendiklerim hakknda gsterebileceklerim nelerdir? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .................................................................................................................. Eer bu almay tekrar yapsaydm, u ekilde yapardm: .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .................................................................................................................. almam yaparken beklemediim nelerle karlatm? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .................................................................................................................. Benim iin bu almann anlam ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ..................................................................................................................
BATI MZ KORO ETM RENC GELM TAKP FORMU Form, Bat mzii koro eitimi dersinde drt yl boyunca rencinin geliim srecini takip etmek iin hazrlanmtr.
10. snf
11. snf
rencinin Ad Soyad
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Ya Boyu Kilosu Ses genilii Ses tr Ses grl Ses rengi Ses kalitesi Nefes kullanm
10. Dil - konuma 11. Solfej - deifre 12. Koroda ilikileri 13. Koroya devam 14. Fiziksel kusur 15. Ruhsal durum
16. alt eserler
17. Ald not 18. Dnceler
12. snf
9. snf
KAYNAKA AKBULUT, Yusuf, Anadolu Gzel Sanatlar Liseleri in Koro Ders Kitab (Hazrlk, Lise I, Lise II, Lise III ), MEB Devlet Kitaplar, 4. Akam Sanat Okulu Matbaas, Ankara, 2002. ARTUT, Kazm, Sanat Eitimi Kuramlar ve Yntemleri, An Yaynclk, Ankara, 2001. AYDOAN, Salih, Koro arklar ve Trkleri, Arkada Yaynevi, Ankara, 2005. BAYKUL, Yaar, lkretimde lme ve Deerlendirme, Mill Eitim Bakanl Yaynlar, Ankara, 1999. BBER Z, Nesrin, nsann Kltrel Geliiminde Mzik Eitiminin nemi, Uluda niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, Cilt, XIV, Say, 1, Bursa, 2001. EVK, Suna, Koro Albm, Yurtrenkleri Yaynevi, Ankara, 2000. EVK, Suna, Koro Eitimi ve Ynetim Teknikleri, Doruk Yaynclk, Ankara, 1997. DAVRAN, Yaln, ark Syleme Sanatnn yks, nder Matbaaclk Ltd. ti, Ankara, 1997. EGZ, Saip, Koro Eitimi ve Ynetimi, Ayyldz Matbaas, Ankara, 1981. EGZ, Saip, Toplu Ses Eitimi I Temel Konular, Dou Matbaaclk ve Tic. Ltd. ti, Ankara, 1999. FENMEN, Mithat, Mzikinin El Kitab, Mzik Ansiklopedisi Yaynlar, Ankara, 1991. GVENR, adan, Ses, Yapsal ve sel Bilincin Oluturulmas, Atadost Matbaaclk ve Yaynclk San, Tic. A, , zmir, 2004. L, Selahattin, nsann Vasf Dokusunun Gelitirilmesinde Mziin levi, 1.Mzik Kongresi Bildirisi Kltr Bakanl Gzel Sanatlar Genel Mdrl, Ankara, 1988. KAMACIOLU, Filiz, Eitim Mzii ve Kodaly Metodu, 1. Ulusal Mzik Eitimi Sempozyumu Bildirisi, Trabzon, 1993. KOLAK, Olcay, Ses Eitimi ve ark Sanat, Esin Yaynevi, stanbul, 1998. KTAHYALI, nder, ada Mzik Tarihi, Varol Matbaas, Ankara, 1981.
MEB, Anadolu Gzel Sanatlar Lisesi Mzik Blm Bireysel Ses Eitimi Dersi retim Program, Orta retim Genel Mdrl, Ankara, 2006. MEB, Anadolu Gzel Sanatlar Lisesi Mzik Blm Trk Mzii Koro Dersi retim Program, Orta retim Genel Mdrl, Ankara, 2006. MEB, renci Merkezli Eitim Uygulama Modeli, Mill Eitim Basmevi, 2004. Meydan Larousse, Meydan Gazetecilik ve Yaynclk, stanbul, 1972. MMAROLU, lhan, Mzik Tarihi, Varlk Yaynlar, stanbul, 1990. MUNCH, Charles, Ben Bir Orkestra efiyim, Afa Yaynlar, stanbul, 1990. OUZKAN, Ferhan, Eitim Terimleri Szl, Trk Dil Kurumu Yaynlar, Ankara, 1974. MR, Mehmet, Sesin Peinde, Pan Yaynclk, stanbul, 2001. Resm Gazete, Say 26378, 16.12.2006. SAY, Ahmet, Mziin Kitab, Mzik Ansiklopedisi Yaynlar (2. Basm), Ankara, 2002. SAY, Ahmet, Mzik Ansiklopedisi, Mzik Ansiklopedisi Yaynlar, Ankara, 2005. SAY, Ahmet, Mzik retimi, Mzik Ansiklopedisi Yaynlar, Alf Matbaas, Ankara, 1996. SAY, Ahmet, Mzik Tarihi, Mzik Ansiklopedisi Yaynlar, Ankara, 1994. TAER, Suat, Konuma Eitimi, Papirs Yaynevi, stanbul, 2000. TURGUT, Mehmet Fuat, Eitimde lme ve Deerlendirme Metotlar, Saydam Matbaaclk (5. Basm), Ankara, 1987. UAN, Ali, Mzik Eitimi, Mzik Ansiklopedisi Yaynlar, Ankara, 1994. Uluda niversitesi I. Ulusal Anadolu Gzel Sanatlar Liseleri Mzik Blmleri Sempozyumu Uluda niversitesi Yaynlar, Bursa, 1996. NAL, Sadettin, Ortaretim Kurumlarnda Mzik retimi ve Sorunlar Trk Eitim Dernei retim Dizisi No, 7, Ankara, 1989. ZEREN, Ayhan, Mzik Fizii, Basit Seslerin Alglanmas, Pan Yaynclk, stanbul, 1995.
NTERNET ADRESLER
(http://denizli.meb.gov.tr/mlokurs/). (http://earged.meb.gov.tr). (http://egitimbulteni.com/ sayi-2/ome.htm). (http://ogm.meb.gov.tr/gos_duyuru.asp?alno=88) (http://programlar.meb.gov.tr/program_giris/yaklasim_2.htm). (http://tr.wikipedia.org/wiki/Sanat). (http://ttkb.meb.gov.tr/indir/ttkb/programlar/anguzsanlis/Koro1.pdf). (http://ttkb.meb.gov.tr/indir/ttkb/programlar/anguzsanlis/Koro2.pdf). (http: //ttkb.meb.gov.tr/indir/ttkb/programlar/anguzsanlis/Koro3.pdf). (http://uretim.meb.gov.tr/EgitekHaber/s84/yazarlar/Oguz.htm). (http://www.mcsk12.net/admin/tlapages/curriculumguides/curr_music.asp). (http://www.schools.utah.gov/curr/FineArt/Core_Curriculum/Music/Music_Sec.htm). (http: //www.uen.org/core/core.do?courseNum=1620).

Bati Muzigi Koro

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bati Muzigi Koro

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

MLL ETM BAKANLII Ortaretim Genel Mdrl

10. PROGRAMDA KULLANILAN SEMBOLLER

C Dier derslerle ilikilendirme

NSANDA SES SSTEM, SESN GELM VE DEM

YSes alannda uzman tp doktoru ile

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

BATI MZ KORO ETM DERS RETM PROGRAMI

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

SES ETMNDE SOLUNUM

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

ESER NCELEME, ZMLEME VE SESLENDRME

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

ESER NCELEME, ZMLEME VE SESLENDRME

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

ESER NCELEME, ZMLEME VE SESLENDRME

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

ESER NCELEME, ZMLEME VE SESLENDRME

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

10. SINIF AIKLAMALAR

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

C Dier derslerle ilikilendirme

+ Snf-okul ii etkinlik [!]Uyar

v Okul d etkinlik Ynceleme gezisi

 Ders ii ilikilendirme  lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme

Ders ii ilikilendirme lme ve deerlendirme