Sayn Rektrm, Deerli Misafirler, geleceimizin teminat kymetli genler. anakkale Zaferinin 98.

Yln sizlerle beraber kutlarken orada ehit olan btn askerlerimize Allahtan rahmet dileyerek szlerime balamak istiyorum. Tarih bir milletin hafzasdr. Nasl ki bir insan hafzasz yaayamaz ise milletler de hafzasz yaayamaz. Gemiini bilmeyenin geleceini bakalar izer sz anakkale Zaferinin anlam kazanmasnda deerli bir zdeyitir. anakkale Muharebeleri, dnya tarihinde ender rastlanan deniz ve kara savalarndan biridir. Siyas adan, birok emelin, ihtirasn, idealin dmlendii; asker adan, insan gcnn, azminin, inancnn yansra, let, edevat ve tehizatnn yeterince denge kuramad; vatann savunanlarla istilya gelenlerin birbirlerini boazlamak, yok etmek zere yarm milyonun zerinde insann hayatlarn kaybettii veya sakat kald ve sonular itibariyle de, gemite olduu gibi, birok yanl hesabn suya dt bir savatr. Bugn burada kutladmz anakkale Savann Deniz Harekatnda elde ettiimiz zaferdir. anakkale Zaferi tarihsel adan btn dnya toplumlarn etkilemi destans bir zaferdir. Trk askerleri anakkale Savanda olaanst bir mcadele rnei sergileyerek her ne pahasna olursa olsun dmana geit vermemitir. Bu byk zafer, Mili Mcadele ruhunun btn yurtta artmasna sebep olduu gibi, smrge altnda bulunan dnya toplumlarnn bile milli kurtulu fikri tamasna sebep olmutur. Bu fikir, ileriki yllarda smrge altnda bulunan lkelerin bamszlk mcadelesine girmelerini salam, smrgeci devletlerin iini zora sokmutur. Deerli konuklar, anakkale Savalar, ondan daha bir iki yl nce Balkan Savayla ken motivasyon, kaybolan dirliin, yeniden bu lkenin gemiine dnnn, tarihinin diriliinin bir addr. Geen 98 yllk zaman dilimi ierisinde anakkale yeterince zerinde durulan bugnk genlere bugnk nesillere ulatrlmas gereken anlamn verilemedii bir dnem olmutur. Dolaysyla biz niversite olarak, bugn anakkale Savalarn, anakkale Zaferini her yl programlarmz ierisinde mutlaka anmak zorundayz. Takriben 500 bin kiinin hayatn kaybettii 250 bin kiinin ehit olduu; ama 286 ya da 290 bin civarndada kar tarafn mttefik gcnn zayiat verdii bir savatan geriye kalan, belki bizim genlerimizin zerinde durmas gereken, ok gen yataki insanlarn, rencilerimizin yandaki kadrolarn, o savaa hi bir tereddt gstermeden katlmalardr. 1

Genlerimizin o hadiseyi mutlaka gzlerinin nne getirmeleri ve kendilerini onlarla birlikte dnmeleri gerekir. 1923 ylnda ngiliz gazetecileri Savunma Bakan Churchille sorarlar: anakkale savan biz mi kazandk, Osmanllar m kazand? Cevaben der ki, Biz kazandk tabiki. Neden diye soran gazetecilere? nk Osmanlnn gencecik 250 bin insann ldrdk, yani tabiri caizse- Osmanlnn sandalyesini altndan ektik, gen beyinlerini ldrdk. Onun iin eklen onlar, hakikatte biz kazandk. der. Beyin kayb ok nemli bir eydir. Dnsenize o dnemde tp fakltesinde yanl bilmiyorsam 100 kadar renci cepheye bir blk halinde gitmi ve iki saat ierisinde ehit olmutur. O bakmdan, sevgili genler, bu vatan, bu millet bize mirastr, genlerimizin bunlara bu adan bakmas, o tarihi bu ekilde deerlendirmesi nemlidir. imdi vereceim rnein, anakkale ruhunun, anakkale Zaferinin siz deerli genlerin zihinlerinde daha somut bir ekilde yer etmesini salayaca kansndaym. rneimiz stanbulun Vefa Lisesinde gereklemitir. Olayn kahraman Ahmet Hulusi Efendidir. anakkale savunmasnn karanlk gnlerinde Anadoluda neredeyse btn genler, gnll yazlarak savaa gitmek istemektedirler. anakkale Deniz Savalar yaanrken, tarih retmeni Ahmet Hulusi Efendi derse girer, ocuklarn genlerin hepsinin gzleri yaldr. Heyecandan ocuklar retmenlerine sorarlar: Hocam askere gnll olarak yazlp gidiyor arkadalar, siz ne dnyorsunuz? Ahmet Hulusi Efendi bu sual karsnda utanarak cevap veremez. Zil aldktan sonra bu utan ierisinde snftan kan Hulusi Efendi, doruca askerlik ubesine gider. Orada anakkale sava iin gnll olarak yazlr. Ondan sonra mahalle bakkalna gelip der ki Mehmet Efendi, benim dul bir annem, bir de kz kardeim var onlar sizlere emanet! Bakkaldan ne lazmsa alsnlar benim hesabma yazn ben anakkaleye gidiyorum, dndmde hesabnz kapatrm. Aradan gnler geer ve Ahmet Hulusi Efendinin anakkalede ehit olduu haberi mahalleye ular. Ahmet Hulusi Efendi ehit olmutur; nesi var nesi yoksa bir hak ettii maa ile birlikte annesine teslim edilir. Annesi gz yal olarak bakkal Mehmet Efendinin yanna gelir Mehmet Efendi, u birikmi borlarmz ocuumun gnderdii parayla deyeyim! Bakkal Mehmet Efendi yal teyzeye dnerek, Teyze senin okuman yazman yok mu? Aye Teyze cevap verir. Hayr evladm. Mehmet Efendi Aye teyzeye dnerek! Teyze, Git o kk kzn getir, ben ona hesap vereyim. der. Yal teyze eve gidip kzn da alarak tekrar Bakkal Mehmet Efendiye gelir. Bunun zerine bakkal Mehmet Efendi veresiye 2

defterini aar. Aye teyzenin sayfasnda devrilmi her ey altna bir izgi ekilmi. Aynen altna u szler yazlmtr. Aye teyzenin borcu ehidimizin kanyla denmitir!. O gnlerde sadece Mehmetikler deil sadece gnlller deil herkes kahramand. Dnebiliyor musunuz? 57nci Alay bir tek kii kalmamacasna komutanlaryla birlikte ehit dmlerdir. anakkaleye gidenleriniz bilirler. 57nci Alay ehitliini ve orada dikkat edilirse imparatorluun drt bir tarafndan, Karstan, Erzurumdan, Manisadan, zmirden, Mardinden, Diyarbakrdan, Bosnadan, vatan kurtarmaya gelenler orada koyun koyuna birlikte yatyorlar. Bu bize bir ders olarak veriliyor diyor ki Bu millet blnmez, bu lke paralanmaz size rnek olarak biz burada kanmz feda ettik. diyorlar. Allah hepsine gani gani rahmet etsin. Allah bir daha milletimize byle eyler gstermesin. Ama ben diyorum ki btn genlerimiz anakkaleyi mutlaka grmelidirler. anakkalede yazlan destan mutlaka gezerek grmelidirler. Bu bir grev olmaldr.

Grlyor ki Trk tarihindeki birok zafere ramen anakkale Zaferi hem bizim zaferlerimiz ierisinde hem tarihimiz ierisinde hem de gnmzn o olaylara bak asndan son derece nem arz ettii bir cephedir. Bir defa anakkale sava mill ruhun mill bilincin ve Trkiye Cumhuriyeti Devletinin mill mcadeleden sonra kurulmasnn en nemli sebeplerinden bir tanesidir. Sebep ise udur: 1699 Karlofa Anlamasndan bu tarafa biz zafere hasret kalmtk. Yl 1986 ve Rahmetli Turgut zal, o dnem babakand. Milli Eitim Bakan Vehbi Dinerler bir kltrel mbadele erevesinde Mill Eitim Bakanlnda toplant yaparak; daire bakanlarna unlar syler: Japonlar Anadolunun her tarafn gezecekler; fakat gezdikten sonrada bizim mill eitim bakanlna bir rapor sunacaklar. Yaklak 30 gn sresince Anadoludaki okullar gezerler ve sonucunda raporlaryla beraber Ankaraya dnerler. Mill Eitim Bakanlnda yaplan toplantda Sayn Bakan Japonlar uzmanlara dnerek: Anadoludaki Trk rencilerinde neyi tespit ettiniz, yani nasl bir duyguya sahipsiniz? diye sorar. Japonlar hi beklenmedik bir cevap verirler: Sizin rencilerde mill uur ok zayftr. derler. Sayn Bakan Neden? diye sorar. Efendim, bizim yaptmz teftite veya grmede, izahlarda biz bunu tespit ettik. Milli Eitim Bakanmz hemen sorar: Peki siz rencilerinize nasl mill uur alyorsunuz? Japon heyeti cevap vermeye balar. Efendim biz ilkokula balamadan nce anaokulundayken rencileri alrz, nce bir hzl trene bindiririz. Ki biliyorsunuz yaklak 250 -300 3

kilometrenin zerinde hz yapan trenlerimiz vardr. Bu trenle ocuklar bulunduu ehirde gzelce bir gezdiririz. ocuklar oka girer. Sadece dz yollarda deil iki katl katl kprlerde de bu trenler ocuklar gezdirir. O ocuk indiinde o trenin hzndan dolay ok olur. Bununla da kalmayz. 1945 ylnda Amerikann Hiroima ve Nagaz aki kentlerine att atom bombasnn izlerini gstermek zere ocuklar buraya gtrrz ki biliyorsunuz atom bombasnn dt yerde affedersiniz canl deil bitkiler bile uanda orada yetimez. Orada ocuklara bir ey syleriz. Bakn bizden fazla almazsanz dman gelir lkemizi bu hale getirir. ocuklara bunu syledikten sonra ocuklar okullarna dner. Bu ok mr boyu devam eder. te biz ocuklarmza milli uuru byle kazandrrz. Fakat yine de siz de mill uur kazandrmak iin bizimkinden kat kat stn silahlar vardr. Sayn Bakan, nedir? diye sorduunda: anakkale Zaferinde ve savan olduu Gelibolu yarmadasnda bir metrekarede alt bin kurun kmtr. Japonlarn tespiti alt bin kurun. Kilometre dahi sekiz bin asker ve siz sadece bir devletle deil dnyann btn sper gcyle savatnz. Olmaz oldurdunuz, galip gelmeniz imkn dahi deilken galip geldiniz. te siz metrekareye 6 bin kurun den bir sava kazandnz. Kendinize geldiniz daha dorusu kendinizi ispat ettiniz. Sizin burada yapacak bir tek eyiniz var. Ltfen btn rencilerinizi metrekareye alt bin kurunun dt byle bir alana getirin. diyor. anakkale Zaferindeki o ruh ocuklardaki mill uuru uyandracaktr. Eer bugn u salonda rahat bir ortamda emniyet ierisinde bir konferans verebiliyorsak ve sizler de konferans dinleyebiliyorsanz eer o gzel bayramzn dalgaland bir ortamda zgrce geziyorsak, be vakit ezan- Muhammed h ierisinde dinliyorsak bunun bedelini anakkaledekilere borluyuz. yleyse bize decek bir i vardr: onlara layk olmak, onlarn hakkn teslim etmek, onlar unutmamak, anakkale Zaferi byle ok basit bir zafer deildir. Dnya tarihinde ok nemli bir zaferdir. Mustafa Kemalin sylemiyle anakkale Sava : Bu milletin ocuklar anakkaledeki ecdadn tandka, ona sahip ktka yine ok byk iler yapacaktr. Medeniyet ufkunda yeni bir gne gibi parlayacak ve tarih sayfalarna yine byk zaferler ile yazacaktr. Deerli misafirler anakkale Savanda yaralanan bir askerin mektubundan ksa bir blm burada okumak istiyorum. Size arz edeceim mektup stanbulda tedavi edilen bir subaya ait. Mektubun bir blmnde yle yazyor: 2- 26 mart 331de dman deniz ve kara toplaryla iddetli bombardmandan sonra hcuma kalkt. Btn asker kum torbalar zerine karak gelen dmana ate etmeye 4

ve yaklaanlar snglemeye baladlar. O esnada idi ki bir avuum ileriye atlm: -Aman y Muhammed! Biz bugn sana kavumak ve ehid olmak istiyoruz. Ben o kadar gnahkr mym ki beni Cennetine almyorsun!... Feryadyla hem ate ediyor, hem ilerliyordu. Bu ifadeler askerin anakkalede hangi ruh haliyle savatn renmemize imkan vermesi bakmndan ok nemli olsa gerek. Bu bakmdan, o dnemi btn ynleriyle bilmek, o dnemi idrak etmek ve gelecek nesillere de o dnemi aktarmak hepimizin grevi olmaldr. anakkale Zaferi zor artlar altnda binlerce ehit verilerek kazanlm mukaddes bir zafer olarak tarihteki yerini almtr. Bizlere byle bir zaferin gururunu yaatan ehit ve gazilerimizi kranla anyorum. ehitlerimizin ruhlar ad olsun. Szlerimi onlara verilecek en gzel hediyeyi ok gzel bir ekilde dile getiren milli airimizin u dizeleriyle noktalamak istiyorum: Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsn. Gmelim gel, seni tarihe desem smazsn. Ey ehit olu ehit, isteme benden makber; Sana kucan am duruyor peygamber Ecdadmza bir kere daha saygyla minnetle kran duygularmz sunarken ehitlerimize Allahtan rahmet diliyorum ve o dnemin o anakkale Destannn lkemizin gelecek yllar iin, gelecei iin hayrlara vesile olmas inanc ierisinde herkese sayglar sunuyorum. Teekkr ederim