DESTEKL KAZILAR

1
DESTEKL KAZILAR
Gnmzde kent nfusunun hzla artmas, konut,
iyeri ve otopark gibi yaplara gereksinimi arttrmtr.
Kent merkezlerindeki bo parsellerin giderek
azalmas ve maliyetlerin artmas, dier taraftan imar
ynetmeliklerinin zemin stndeki yap hacimlerini
snrlamas, mevcut arazileri daha verimli halde
kullanmaya itmi, bu amala yaplan inaatlarda derin
kazlarn yaplmasn zorunlu hale getirmitir.
2
DESTEKLEME TPLER
Derin kaz gerektiren yaplarn inaas boyunca,
kaz sahalar iinde kaznn dey olarak tekilini
salamak ve kaz evresinde bulunan bina, yol ve
mevcut dier yaplarda oluabilecek hasarlar
nlemek iin kaz destekleme sistemlerinin yaplmas
gerekmektedir.


3
DESTEKLEME TPLER
ksal destekleme sistemleri
stinat tr destekleme sistemleri


Bu sistemlerin arasndaki tek fark servis sreleridir.
Genelde, destekleme sistemi iki yl ve daha az sre ile
hizmet verecek ise o zaman iksal, iki yldan daha fazla
sre ile hizmet verecek ise istinat sistemleri olarak
adlandrlr.

4
DESTEKLEME TPLER

5
Destekleme Sistem Tipleri
Arlk istinat Sistemleri (Ta duvar vb.),
Donatl Konsol stinat Sistemleri,
Kazkl stinat sistemleri,
Ankrajl stinat Sistemleri,
Diyafram duvarlar, (Kesien kazk veya elik)
Palplanlar,
Zemin ivisi
Geotekstil, geosentetikli istinat duvarlar,
6
Destekleme Sistem Tipleri
Destekleme sitemlerinin baarya ulamas iin
detayl geoteknik aratrma, uygun ve gvenli bir
destekleme sistemi seilmesi, iin mmkn olan en ksa
srede bitirilmesi gerekmektedir.
7
Destekleme Sistem Tipleri
Yaplacak sondajlar uygun aralkta seilmeli ve kaz
seviyesinin yeteri kadar altna inilmelidir. Sondaj
sonularna gre kaz sahasnn profillerini aksonometrik
tarzda gsteren bir panel diyagram hazrlanmaldr.

Ankrajl destekleme sistemi uygulanacaksa ankraj
kklerinin denk gelecei muhtemel blgeler de sondajlar
yaplmak suretiyle incelenmelidir.
8
Destekleme Sistem Tipleri
Genelde sondaj aralklarnn 20 myi gememesi
nerilmekte olup, uzun bir karayolu cephesinde inceleme
yaplacak ise bu mesafenin 50 myi gememesi, bunlarn
arasnda da jeofizik yntemlerle aratrma yaplmas
tavsiye edilmektedir.

Kaz seviyesinde varsa yeralt suyunun seviyesi ve
zellikleri ayrntl olarak incelenmelidir.
9
Destekleme Sistem Tipleri
Komu yaplarn tayc sistemleri, yalar,
temel derinlikleri, komu yaplarda msaade
edilen oturma miktarlar belirlenmelidir.

Blgedeki ime suyu, havagaz, elektrik,
telefon ve kanalizasyon hatlarnn yerleri tam
olarak belirlenmelidir.
10
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
11
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
12
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
Burada en nemli husus yatay yk katsaysnn ne
alnacadr.

-As
As
Ka
K
p
K
0
13
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
Eer dz bir zeminde duvarla zemin arasndaki
srtnmeyi de ihmal edecek olursak ( Bu durum Rankine hali
olarak da bilinir.)
14
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
Ka oluabilmesi iin duvarda H/500lk bir almann
olumas gerekmektedir. rnein 5 m yksekliindeki bir
duvarda aktif yanal basncn olumas iin 1 cmlik bir
duvar almnn kabul edilmesi gerekecektir.
Bu deformasyonun fazla olduu durumlarda Ka
yerine K
0
kullanlmas gerekecektir.
K
p
olumas iin duvarn olduka byk bir
deplasmanla (yaklak olarak H/50) ieri doru kapanmas
gerekir ki bu tip bir ar deformasyona ou zaman izin
verilmez. Hesaplarda genelde K
p
deeri tercih edilir.

15
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
GUDEHUS YNTEMNE GRE
Duvarn arkasndaki aktif kuvvet:
Ea = x x h
2
x Ka + q
h
x Ka 2 c x h \Ka
Duvarn arkasndaki pasif kuvvet:
Ep = x x h
2
x Kp + q
h
x Kp + 2 c x h \Kp
Buradan killer iin desteksiz kritik ykseklik (Sraj yk yokken)
16
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
Kohesif zeminlerde ksa sreli kayma parametreleri;
c =0, |=0

Kohesif zeminlerde ok uzun sreli kayma parametreleri;
c=0, |=0

yleyse bize ara bir zamandaki kayma parametreleri
gerekmekte
c =0, |=0

17
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
( )
( )
( ) ( )
( ) ( )
2
2
2
cos cos
sin sin
1 cos cos
cos
(

+
+
+ +

=
o o o
| o |
o o o
o |
i
i
K
a
( )
( )
( ) ( )
( ) ( )
2
2
2
cos cos
sin sin
1 cos cos
cos
(

+ +

+
=
o o o
| o |
o o o
o |
i
i
K
p
Deprem kuvvetleri dikkate alnmakszn yatay
basn katsaylar;
18
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
Deprem kuvvetleri dikkate alndnda yatay basn
katsaylar ;
( ) ( )
( )
( ) ( )
( ) ( )
2 2
2
cos cos
sin sin
1
1
cos cos cos
cos 1
(

+ +
+
+
-
+ + - -
-
=
o o o
| o |
o o o
o |
i
i
C
K
v
at
( ) ( )
( )
( ) ( )
( ) ( )
2 2
2
cos cos
sin sin
1
1
cos cos cos
cos 1
(

+
+ +

-
+ - -
+ -
=
o o o
| o |
o o o
o |
i
i
C
K
v
pt
19
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
Kuru zeminlerde;

( )
(

=
v
h
C
C
1
arctan

Su seviyesinin altnda;

( )
(

- =
v
h
b
s
C
C
1
arctan

o=o/2
Deyde serbest konsol istinat yaplarnda; C
h
= 0,2*( I+1 ) A
0

Yatayda ankrajlarla mesnetlenmi istinat yaplar;
C
h
= 0,3*( I+1 ) A
0

20
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
C
v
= 2/3 * C
h

Dey dorultuda serbest konsol duvarda I =1,0 ; i = 0 ; o = 0 ; o = 0 kabul ile
baz | deerleri iin K
at
ile K
pt
deerleri ;
21
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
Depremde oluan aktif ve Pasif Basn katsays;
K
ad
= K
at
- K
a
K
pd
= K
pt
K
p

Statik zemin basncna ek olarak oluan dinamik basncn
ykseklik boyunca deiimi ;
P
ad
(z) = 3 K
ad
( 1- z / H ) z P
pd
(z) = 3 K
pd
(1- z / H ) z
Bu kuvvetlerin bilekeleri ise;
P
ad
= 0,5 K
ad
H
2
P
pd
= 0,5 K
pd
H
2

22
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
Srarj yknn deeri;
Q
ad
= K
ad
q
0
H cos o / cos ( o - i ) Q
pd
= K
pd
q
0
H cos o / cos ( o - i )
Tabakal zemin durumunda; her bir tabakaya ait K deerleri
kullanlacaktr.
23
STNAT DUVARINA ETKYEN YKLER
|
45+|/2
|
45+|/2
q x Ka
q
24
KAZIKLI STNAT DUVARLARI
Kayma gerilmelerinin ald, zemin tama gcnn
yenildii, dnme momentlerinin gvenle yenilemedii
durumlarda konsol istinat duvarlarnn kazkl istinat
duvarlar ile hatta ankrajl olarak birlikte yaplmas
mmkndr.
Kazkla birlikte alacak olan istinat duvarnn sonlu
elemanlar yntemleri ile zmlenebilmesi iin bilinmesi
gereken en nemli husus kazn ve ankrajlarn oturduu
formasyondaki yataklanma katsaylardr.
25
DESTEKL KAZILARDA GERLME
DAILIMI
26
DESTEKL DAR DERN KAZILAR
27
DESTEKL DERN KAZILAR
28
DESTEKL DERN KAZILAR
29
DESTEKL DERN KAZILAR
30
DESTEKL DERN KAZILAR
31
DESTEKL DERN KAZILAR
32
DESTEKL DERN KAZILAR
33
DESTEKL DERN KAZILAR
34
KAZIKLI STNAT DUVARLARI
Bu durumda yatay yataklanma katsays (x,y
dorultularnda; ki genelde izotropik yap kabul ile
bunlar birbirine eit kabul edilir) ve srtnme iin
kullanlacak olan dey yataklanma katsaysnn (z yn)
tespit edilmesi nem kazanmaktadr.

35
ZEMN YATAK KATSAYISI
Herhangi bir yk altnda oluan gerilme dolaysyla meydana gelen
oturma ile, bu oturmaya sebep olan gerilme arasndaki dorusal ilikiye Zemin
Yatak Katsays ad verilir. ( Winkler yay sabiti )
H
q
K
A
=
0
Bu denklemde;
K : Zemin Yatak Katsays ( t/m
3
, KN/m
3
)
q
0
: Yk altnda oluan gerilme
AH : Gerilme dolaysyla oluan toplam oturma
36
ZEMN YATAK KATSAYISI
Baz Zemin Snflar iin K deerleri
37
RNEK
yol
330
35
80
80
800
120
300
300
200 H/5
45+|/2
250
38
NGERMEL ANKRAJLAR
Ankraj teknikleri derin evlerin duraylln salamak
amac ile kullanlrlar.
ngermeli ankrajlar geici veya kalc olarak imal
edilebilirler.
ngermeli ankrajlarda germe uygulanarak sistem
stabilitesi salanr.


39
NGERMEL ANKRAJLAR
ngermeli ankrajlarn blmleri;
Ankraj kafas,
Serbest blge,
Kk blgesi

40
NGERMEL ANKRAJLAR
41
NGERMEL ANKRAJLAR
42
NGERMEL ANKRAJLAR
alma sahasnda uygun yzey drenaj sistemi tesis
edilerek platformun kuru kalmas salanacaktr.
Foraj malzemesi ve yer alt suyu srekli olarak sahadan
uzaklatrlarak alma sahasnn bozulmas nlenecektir.
Yer altnda ve stndeki delmeyi zorlatran beton ve elik
engeller, altyap kanallar resmi kurululara yazl tespit
yaptrlarak iveren tarafndan kaldrlmas salanacaktr.

43
NGERMEL ANKRAJLAR
Ankrajlarn zemine iaretlenmesi antiye sorumlusu
tarafndan tek tek yaplacaktr.
Ankrajlarn planda, deyde ve eimindeki
sapma miktarlar toleranslar aamaz.
Ankrajlarn yerletirme sras daha nce yaplm olan
ankrajlar yerlerinden yatay ve dey dorultularda
minimum derecede hareket ettirecek ekilde olacaktr.
Bir ankraj bitiminden en az 24 saat gemeden 1.5m
evresinde delgi yaplmayacak, hava basnc ile delgi
yaplyorsa ise imalat atlamal olarak srdrlecektir.

44
NGERMEL ANKRAJLAR
Ankraj Bal: Balk plakasyla beraber alan bu ksm
n germe kuvvetinin zemini tutan iksa yzeyine
aktarlmasn salar.
Ankraj balklar, tendonu oluturan sarmal elik
halatlarn tip ve adetlerine gre dizayn edilir.
Ankraj tendonlarnn balk plakasna sabitlenmelerinde
dili kska kelepeler-kama (grip) kullanlr.

45
NGERMEL ANKRAJLAR
Serbest Tendon (Serbest Gerilme Uzunluu): Ankrajlarn
kk ksm ile balk ksmn balayan, yani n germe
kuvvetini kk blgesine aktaran ve artan gerilmeyle
beraber elastik uzama gsteren ksmdr.
Ankraj Kk (Yapma Uzunluu): Enjeksiyon yaplarak
oluturulan, enjeksiyon zemin aderansyla n germe
kuvvetinin salam zemine aktarlmasn salayan ksmdr.
46
NGERMEL ANKRAJLAR
ksa yzeyinde, zemin koullarna gre anolar halinde kaz
teknii uygulanr ve makinenin delgi yapabilmesi iin
ankraj kotundan daha derin hafriyat yaplmaldr
n germeli ankraj imalat iin projede belirtilen boyda,
apta ve eimde delik alacaktr.
Delgi ilemini mteakiben sahada hazrlanan ankraj
demeti, kuyu ierisine hibir ekilde kirlenmesine
(toz,toprak,amur vb.) izin verilmeden yerletirilir.
47
NGERMEL ANKRAJLAR
elik halatlar, temiz bir yzeyde proje boylarna 80cm
germe krikosu pay eklenerek kesilecektir.
Serbest blgenin imento ile balanmamas iin polietilen
enjeksiyon hortumlarnn ierisine geirilecektir.
Kk blgesinde halatlarn imento ile iyice balanabilmesi
iin datc ve ayralar kullanlarak ankraj demeti haline
getirilecektir.
Kalc ankrajlarn kk blgesi, spiral hortumlar veya yzey
koruyucular ile, serbest blgeleri ise ii gres yal plastik
klflar ile korozyona kar korunacaktr.

48
NGERMEL ANKRAJLAR
Ankraj demeti, gerektiinde basnl imento enjeksiyonu
ile ykanm ve temizlenmi deliklere, darda germe
krikosu pay kalacak ekilde, temizlenerek yerletirilir.
elik halat demetinin delik ekseni boyunca ortalanmas
ve bu ekilde enjeksiyonla oluturulacak ankraj kknn
ekseninde yer almas ankraj kk blgesine yerletirilecek
merkezleyicilerle salanacaktr.

49
NGERMEL ANKRAJLAR
Ankraj demeti deliklere yerletirilirken elik halatlar
birbirlerine gre burulmadan yerletirilerek, germe
esnasnda ankraj kafasnn dnmesine ve halatlara farkl
ykler gelerek kopmamalar iin; birbirlerine her metrede
telle balanacak ve betonun iinde kalan ksmlar tek bir
hortumun iinden geirilecektir.

50
NGERMEL ANKRAJLAR
Basnl enjeksiyon dar tarlarak ankraj kk blgesi
temiz ve yeterli mukavemette oluturulacaktr.
Ankrajn yklerini zemine aktaraca elik veya betonarme
iksa yzeyi imal edilir.
Ankraja n germe uygulanr. Enjeksiyon ileminden en
az 6 gn sonra germe ilemi yaplabilir.
Ankrajlar mutlaka atlamal germe ilemine tabi tutulur.
Kuak betonu dkldkten ve mukavemetini kazandktan
sonra, projeye uygun olarak hazrlanan elik plaka ve
balk halatlarn zerine yerletirilir, halatlar germe
krikosuna sabitlenerek germe ilemine balanr.

51
NGERMEL ANKRAJLAR
Geici ankrajlarda test amacyla uygulanan n germe
kuvveti, 0.1P-0.5P-0.75P-1.0P kademeleriyle alma
yknn 1.15 katna kadar kartlacaktr, kalc
ankrajlarda bu deer 1.25P dir.
Her yk kademesinde uzama durana kadar en az 1dak., en
son yk kademesinde 5dak. beklenip, okumalar
alnacaktr. En son kademede 0, , 1, 3 ve 5 dak okumalar
alnr, eer ve 5 dak okumalarnn fark 2mm den fazla
ise 5 dak sonra ek olarak 45 dak daha beklenmelidir.

52
NGERMEL ANKRAJLAR
Daha sonra projede hesaplanan alma ykne inilerek,
yk ankraja kilitlenir. Kilitleme yk mekanik kayplar ve
dier proje koullarn da gz nne alarak mhendis
tarafndan deitirilebilir (0,50 - 1,00P). Kilitlenme
yknde tendonlar, dili kska kelepeli kamalarla, ankraj
kafas ve plakaya sabitlenirler.
53