CANLILARDA BESLENME EKLLER A)Ototroflar: htiyac olan organik besinleri kendileri sentezleyebilen canllardr.

Besin sentezlerken kullandklar enerjinin ekline gre iki tip ototrof canl vardr: a) Fotoototroflar: Klorofilleri sayesinde k enerjisi kullanarak organik besin sentezleyenler. Klorofilli bakteriler,Mavi-yeil algler, Kloroplast tayan protistalar ve bitkiler bu gruptan canllardr. b) Kemoototroflar: Kuvvetli oksidasyon enzimleri sayesinde oksitledikleri inorganik maddelerden (H,Fe,NH3,nitrit vb.) elde ettikleri kimyasal enerjiyi kullanan bakteriler bu gruptur. B) Hetotroflar: htiyac olan organik besinleri dier canllarn vcudundan karlarlar. Besinlerini almalar bakmndan gruba ayrlrlar. a) Holojoik beslenme: Besinlerini kat paralar halinde alrlar Sindirim sistemleri ve enzimleri gelikindir Hareket sistemleri gelikindir Gelikin duyulara sahiptirler Holojoik canllar kullandklar besinin zelliklerine gre sindirim sistemleri ve beslenme davranlara sahiptir. 1) Herbivorlar: Bitkisel besinlerle beslenenler tc diler gelikindir Sindirim kanallar gelikindir Mide gelikin ve blmelidir Bitkisel besinlerin besleyici deeri az olduundan fazla besin alrlar Beslenmeleri uzun srer Bitkisel besinlerden yararlanma azdr Baz gruplar sindirim sistemlerinde selloz sindiren enzimlere sahip bakteri vb. canllara simbiyoz yaarlar. 2) Karnivorlar: Hayvansal besinlerle beslenenler Paralayc(Kpek) diler gelikindir Sindirim kanal ksadr Hareket ve duyu sistemleri gelikindir Etin besleyici deeri fazla olduundan beslenmeleri ksa srer Uzun sre a kalabilirler 3) Omnivorlar:Hem hayvansal hemde bitkisel besinlerle beslenebilenler Sindirim zellikleri ile karnivorlara benzerler Selloz hari dier bitkisel besinlerden faydalanacak enzimlere sahiptirler Tohum,meyve ve hcre z sular bitkisel besinlerini oluturur b) Saprofit beslenme Sindirim sistemleri yoktur Sindirim enzimleri vardr Hcre d sindirim vardr l bitki ve hayvan artklar zerinden beslenir Doada madde dngs iin nemli canllardr Baz bakteriler ve mantarlar bu gruptandr zerinde yaadklar canlya zarar verirler c) Parazit beslenme Hayvansal parazitler endo ve ekto olmak zere ikiye ayrlr -Ekto parazitler: Sindirim sistemleri ve enzimleri vardr . Hareket sistemleri ve duyular gelimitir Konaknn vcudu zerinden besinlerini karlarlar -Endo parazitler: Sindirim sistemleri yoktur Sindirim enzimleri yoktur reme sistemleri hari dier sistemleri krelmitir Parazit canllarn konaa olan bamll bakmndan ikiye ayrlrlar:

1) Yar parazitlik: Belirli besinler iin konaa balanan canllar rnek:kseotu Fotosentez yapmalarna kar su ve mineralleri baka bitkilerin iletim demetlerinden emeleri ile alrlar 2) Tam parazitlik: Btn besinlerini konakdan alan parazitlerdir Bu parazitlerde reme hari dier sistemler krelmitir Baz zel parazitlik durumlar: -Parazit-patojen:Konuku canlda hastalk ve lmlere neden olurlar -Obligat parazitler:Yaamsal evrelerinin ounu konuku vcudunda geirirler. Baz yaamsal olaylar ancak konuku vcudunda gerekletirebilir. C) Hem ototrof hem hetotrof beslenme: Baz ototrof canllar fotosentezle besinlerini retebilirler ancak ihtiya duyduklarnda dier canllarda besin olarak kullanabilirler. rnekler: a)Protistalarda EUGLENA Tek hcreli Hcre azlarndan aldklar besinlerle hetotrof beslenirle htiya duyduklarnda kloroplastlar ile fotosentez yaparak ototrof beslenirler Gz lekeleri bulunur Hcre ii sindirim grlr rnek: b)Bitkilerden Dionea,Drosera,Nephentes gibi insektivorlar Kloroplastlar vardr ve fotosentez yaparlar Azota fakir sulak topraklarda yaarlar Yapraklar metamorfozla bcek kapan haline gelmitir Azot ihtiyalarn yapraklar ile yakaladklar bcekleri, yapraklarnda sindirerek salarlar Hcre d sindirim grlr CANLILAR ARASINDAK BESLENME BAINTILARI Baz canl trleri yaamsal olaylarn devam ettire bilmek iin dier canllarla beraber yaamak zorundadrlar. Canllar beslenme, reme,barnma,hareket,korunma gibi yaamsal olaylarda baka canllara ihtiya duyarlar. Bu iliki yarar zarar ilikisine gre ekilde gerekleir. 1) Kommensalizm: Birlikte yaayan trlerden biri birliktelikten yarar salarken dier tr yarar veya zarar grmez. 2) Mutualizm: Birlikte yaayan iki ayr trde birliktelikten yarar salarlar. 3) Parazitizm: Birlikte yaayan iki ayr tr bireylerinden biri bu durumdan faydalanrken dieri bundan zarar grr. BESN ZNCR VE BESN PRAMTLER Besin zincirleri Doada canllar baka bir canly besin olarak kullanrken kendileride baka canllarn besini olurlar. Canllarn birbirlerini tketmelerine gre sralanmalar ile oluan zincire besin zinciri denir. Zincirin her halkas ayr bir tr tarafndan oluturulur. Ancak hibir zaman doada tek sral zincire rastlanmaz. Bir canl besin olarak birden fazla tr besin olarak kullanrken kendiside birden ok trn besini olur. Bu durum zincirlerin birbirine karp beslenme alar oluturmasna neden olur.

Besin zincirleri ile canllar arasnda organik madde ve enerji ak gerekleir. Zincir ne kadar ksa ise madde ve enerji o kadar ekonomik kullanlr. lk halkada ototroflar bulunur

 Son halkada 3.tketiciler (Yrtclar) bulunur Zincirdeki canllar fonksiyonlarna gre tiptir 1) reticiler 2) Tketiciler: a) Birincil tketiciler (Herbivorlar) b) kincil tketiciler (Karnivorlar) c) ncl tketiciler (Karnivorlar) 3) Ayrtrclar Ayrtrclar zincire her halkadan katlabilir Her halkada nceki halkadan alnan organik madde ve enerjinin %90 canlnn yaamsal olaylarnda tketilirken , canl vcudunda sakl tutulan % 10 u besini olduu sonraki halkaya geer. Bu duruma % 10 yasas denir