Professional Documents
Culture Documents
BAŞBAKANLIK
DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI
MÜSTEŞARLIĞI
ŞUBAT 2007
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
İÇİNDEKİLER
ÖZET ..............................................................................................................iii
I. PARA PROGRAMINDAKİ GELİŞMELER.........................................................1
a. Merkez Bankası Analitik Bilançosu ve Faiz Oranlarındaki Gelişmeler ...1
b. Temel Parasal Büyüklüklerdeki Gelişmeler ...........................................3
c. Merkez Bankası Döviz Alım-Satımları....................................................5
II. BORÇLANMA PROGRAMINDAKİ GELİŞMELER.............................................6
III. SERMAYE PİYASASINDA GELİŞMELER ......................................................11
a. Yatırım Fonları ve Bireysel Emeklilik Fonları .......................................11
b. İMKB Hisse Senedi Piyasası.................................................................12
c. Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım-Satım Pazarı ................................15
d. Tahvil ve Bono Piyasası Repo-Ters Repo Pazarı..................................15
e. Takasbank Borsa Para Piyasası ve Ödünç Pay Senedi Piyasası...........16
f. Altın Borsası .........................................................................................17
g. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası..........................................................18
IV. BANKACILIK SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER..................................................20
a. Mevduatlar ...........................................................................................20
b. Krediler ................................................................................................22
c. Menkul Kıymetler.................................................................................25
d. Yabancı Para Pozisyonu.......................................................................26
V. KATILIM BANKALARI .................................................................................28
VI. PORTFÖY TERCİHLERİ ...............................................................................29
VII. ULUSLAR ARASI PİYASALARDA GELİŞMELER ...........................................32
VIII. HUKUKİ VE KURUMSAL DÜZENLEMELER ..................................................34
EKLER
DPT-YPKDGM i http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
TABLOLAR
Tablo 1. Merkez Bankası Net Döviz Pozisyonu............................................................................ 1
Tablo 2. Merkez Bankası Analitik Bilançosu................................................................................ 2
Tablo 3. Merkez Bankası Faiz Oranlarında Gelişmeler ................................................................. 3
Tablo 4. Parasal Büyüklüklerdeki Gelişmeler .............................................................................. 4
Tablo 5. TCMB Döviz Alımları-Satımları ..................................................................................... 5
Tablo 6. Hazine YTL Cinsi İç Borç İhaleleri ................................................................................ 6
Tablo 7. İç Borç Stokunun Vade Yapısı...................................................................................... 7
Tablo 8. İç Borç Stoku Döviz-Faiz Yapısı.................................................................................... 8
Tablo 9. İç Borç Stokunun Alıcılara Göre Dağılımı....................................................................... 9
Tablo 10. Konsolide Bütçe Dış Borç Stoku ............................................................................... 10
Tablo 11. Sermaye Piyasalarına İlişkin Göstergeler................................................................... 11
Tablo 12. İMKB 100 Endeksinin Getirisi ................................................................................... 12
Tablo 13. İMKB’de Çeşitli Göstergeler ..................................................................................... 13
Tablo 14. İMKB 100 Endeksine İlişkin Göstergeler.................................................................... 14
Tablo 15. İMKB’de İşlem Gören Şirketlerin Piyasa Kapitalizasyonu ve Yabancı Portföy Oranı ........ 15
Tablo 16. Kamu Menkul Kıymetleri Kesin Alım-Satım ve Repo-Ters Repo Pazarı .......................... 16
Tablo 17. Takasbank Borsa Para Piyasası ve Ödünç Pay Senedi Piyasası .................................... 17
Tablo 18. Vadeli İşlemler Piyasası........................................................................................... 18
Tablo 19. Bankacılık Sektöründe Kredi ve Mevduatların Gelişimi ................................................ 20
Tablo 20. Mevduat Bankaları Yurtiçi Kredilerinin Türlerine Göre Dağılımı .................................... 22
Tablo 21. Tüketici Kredisi Faiz Oranları ................................................................................... 23
Tablo 22. Yabancı Para Pozisyonları........................................................................................ 27
Tablo 23. Katılım Bankalarının Seçilmiş Bilanço Büyüklükleri...................................................... 28
Tablo 24. Yurtiçi Yerleşiklerin Portföy Tercihlerinin Dağılımı ...................................................... 29
Tablo 25. Yurtdışı Yerleşiklerin Portföy Yatırım Stoku ............................................................... 31
Tablo 26. Uluslar Arası Piyasalarda Gelişmeler ......................................................................... 32
GRAFİKLER
Grafik 1. Merkez Bankası Net Rezervler ve Net Döviz Pozisyonu Gelişimi ...................................... 1
Grafik 2. Parasal Büyüklüklerdeki Reel Gelişmeler (2005 Aralık=100 Bazlı Endeks) ........................ 4
Grafik 3. Para Çarpanları ......................................................................................................... 4
Grafik 4. Borçlanma / İtfa Rasyosu ........................................................................................... 6
Grafik 5. Faiz Oranlarında Gelişmeler ........................................................................................ 7
Grafik 6. İç Borç Stokunun Döviz-Faiz Yapısı.............................................................................. 8
Grafik 9. İMKB 100 Bileşik Endeksi ......................................................................................... 14
Grafik 10. Altın Borsası İşlem Hacmi ve Uluslararası Altın Fiyatı ................................................. 17
Grafik 11. YP Mevduat/Toplam Mevduat ................................................................................. 20
Grafik 12. 3 Ay ve Daha Kısa Vadeli Mevduatların Payının Gelişimi............................................ 21
Grafik 13. YTL ve YP Mevduatların Ortalama Vadesi ................................................................. 21
Grafik 14. Tüketici Kredilerinin Türlerine Göre Reel Gelişimi (2002 yılı Fiyatlarıyla) ...................... 23
Grafik 15. Mevduat Bankaları Kredileri/Toplam Mevduatlar ....................................................... 24
Grafik 16. TGA/Krediler ......................................................................................................... 24
Grafik 17. Tasfiye Olunacak Kredi Kartları ve Tüketici Kredilerinin Gelişimi.................................. 25
Grafik 18. Banka Grupları Bazında Menkul Kıymetler Portföyü ................................................... 26
Grafik 19. Mevduat Bank. Menkul Değerleri/Toplam Mevduatlar ................................................ 26
Grafik 20. Yurtiçi Yerleşiklerin Başlıca YTL Portföy Tercihleri ..................................................... 30
Grafik 21. Yurtiçi Yerleşiklerin YP Portföy Tercihleri .................................................................. 30
Grafik 22. Gelişmekte Olan Ülkelerin Borsa Endekslerinin Gelişimi (02.05.2006=100) .................. 32
Grafik 23. Euro/Dolar Paritesi................................................................................................. 33
DPT-YPKDGM ii http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
ÖZET
• 2007 yılı Ocak ayında Merkez Bankası Net Döviz Pozisyonu 2 milyar dolar artarak
22,5 milyar dolara yükselmiştir.
• Net İç Varlıklar 2007 yılı Ocak ayında 0,6 milyar YTL artarak 13,5 milyar YTL’ye
yükselmiştir.
• 2007 yılı Ocak ayında Merkez Bankası Parası büyüklüğü, 3,2 milyar YTL artarak,
45,2 milyar YTL’ye yükselmiştir.
• Ocak ayında yapılan Para Politikası Kurulu toplantısında Merkez Bankası politika
faiz oranlarının sabit tutulmasına karar verilmiştir.
• 2007 yılı Ocak ayında; M1 para arzı reel olarak gerilerken, M2 para arzının reel
olarak artmış, M3 para arzının ise reel olarak sabit kalmıştır.
• Hazine iç borçlanma ihaleleri ortalama yıllık bileşik faiz oranı, 2007 yılı Ocak ayında
yüzde 20,3 düzeyinde gerçekleşmiştir.
• Ocak ayında Hazinenin iç borç stoku 5,9 milyar YTL artarak 257,4 milyar YTL’ye
yükselmiştir.
• İç borç stoku/M2Y oranı 2007 Ocak ayında bir önceki aya göre 1,4 puan artarak
89,2 puana ulaşmıştır.
• Ocak ayında yatırım fonları net aktif değerinde nisbi bir artış görülürken, bireysel
emeklilik fonları hızla gelişimini sürdürmüştür.
• 2007 yılı Ocak ayı sonu itibarıyla İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi aylık bazda yüzde
5,3 oranında artmıştır. Buna karşın, Endekste yüzde 7,6 oranında nominal kayıp
gerçekleşmiştir. Dolar bazında nominal kayıp ise yüzde 13,8 oranında
gerçekleşmiştir.
• Ocak ayında günlük ortalama işlem hacmi bir önceki ay sonuna göre yüzde 38
oranında artış göstermiştir.
• İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi risk göstergeleri olarak kullanılabilecek standart
sapma değerlerinden aylık standart sapma 6,79 değerine çıkarken yıllık standart
sapma değeri 28,76 değerine inmiştir.
• Borsada işlem gören hisselerin piyasa değeri Ocak ayı sonunda 2006 yılı sonuna
göre yüzde 4,2 oranında artarak 78,7 milyar YTL’ye çıkmıştır. İMKB kotasyonundaki
hisselerde yabancı sahipliği oranı yüzde 68,6 ile en yüksek seviyesine çıkmıştır.
• Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım-Satım Pazarında günlük işlem hacmi yüzde 42,4
oranında artarak 2 milyar YTL seviyesinde gerçekleşmiştir. Ocak ayında piyasada
gerçekleşen ortalama basit faiz oranı 52 baz puan gerileyerek yüzde 21,37
seviyesinde gerçekleşmiştir.
• Repo-Ters Repo Pazarında Ocak ayında bir önceki aya göre günlük işlem hacmi
yüzde 7,3 oranında artmış ve 9,6 milyar YTL’ye yükselmiştir. Pazarda gerçekleşen
ortalama basit faiz oranı bir önceki ay ortalamasına göre 35 baz puan gerileyerek
yüzde 17,53 olmuştur.
• Takasbank Borsa Para Piyasasında O/N işlem hacmi yüzde 18 oranında gerileyerek
2,9 milyar YTL olmuştur. Piyasada gerçekleşen O/N işlemlerin faiz oranı bir önceki
aya göre 63 baz puan gerileyerek yüzde 17,05 olmuştur.
• Ödünç Pay Senedi Piyasası işlem hacmi bir önceki aya göre yüzde 39,8 oranında
artış göstererek 158 milyon YTL düzeyinde gerçekleşmiştir. Sözleşme sayısı 869
olurken, işlem gören pay senedi sayısı 96 olmuştur.
• Altın Borsasında işlem hacmi yüzde 39,6 oranında artarak 21,4 ton seviyesinde
gerçekleşmiştir. Uluslararası altın fiyatları yüzde 1,7 oranında gerileyerek 625,9
dolar/ons olmuştur.
• Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasında işlem hacmi Ocak ayında bir önceki aya göre
yüzde 37,9 oranında artarak 3 milyar YTL ile VOB’un kuruluşundan bu yana aylık
bazda en yüksek seviyesine çıkmıştır. Borsada sadece endeks ve döviz
sözleşmeleri işlem görmüştür.
• Açık pozisyon sayılarına bakıldığında bir önceki aya göre önemli artışlar
gerçekleştiği görülmektedir.
• Bankacılık sektörü mevduatları, 2007 yılı Ocak ayında YTL mevdutalardaki hızlı
yükselişin etkisiyle yüzde 2,7 oranında artarak 284,6 milyar YTL’ye yükselmiştir.
• 2007 yılı Ocak ayında bankacılık sektörü tarafından kullandırılan krediler, yüzde 0,7
oranında artarak artış eğiliminde yavaşlama göstermiştir.
• Kredilerin mevduatlara oranı, 2007 yılı Ocak ayında yüzde 62,2’ye yükselmiştir.
• Mevduat bankalarının tahsili gecikmiş alacaklarının (TGA) kredilere oranı, Ocak
ayında aynı seviyede kalarak yüzde 4,6 olarak gerçekleşmiştir.
• Mevduat bankalarının menkul kıymet portföyü, Ocak ayında yüzde 1,5 oranında
artarak 143,9 milyar YTL’ye yükselmiştir.
DPT-YPKDGM iv http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
DPT-YPKDGM v http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
2007 yılı Ocak ayında Merkez Bankası Net Döviz Pozisyonu 2 milyar dolar artarak
22,5 milyar dolara yükselmiştir.
(Milyar Dolar) 30
28
60 53 45 38 30 23 15 8
26
24
22
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
0
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
-1
-1
-1
2004
2005
2006
Net Rezervler (Sol Eksen) Net Döviz Pozisyonu (Sağ Eksen)
Ocak ayında, Net Dış Varlıkların 0,8 milyar dolar artması ve İç Döviz
Yükümlülüklerinin 1,2 milyar azalmasıyla, Merkez Bankası Net Döviz Pozisyonu 2 milyar
dolar artarak, 22,5 milyar dolara yükselmiştir. Net Döviz Pozisyonundaki söz konusu artış,
Aralık ayında piyasadan düzenli ihaleler yoluyla gerçekleştirilen 0,6 milyar dolarlık döviz
alımından ve Hazineden gerçekleştirilen YTL karşılığı döviz alımından kaynaklanmıştır. Bu
dönemde Merkez Bankası Net Rezervleri 0,5 milyar dolar artmıştır. Net Rezervlerdeki artış
temelde Hazinenin döviz mevduatındaki artıştan kaynaklanmıştır.
Net İç Varlıklar 2007 yılı Ocak ayında 0,6 milyar YTL artarak 13,5 milyar YTL’ye
yükselmiştir.
DPT-YPKDGM 1 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Ocak ayında Merkez Bankası Net İç Varlıkları 0,6 milyar YTL artmıştır. Bu dönemde
Diğer İç Varlıklar kaleminde önemli bir değişim gözlenmezken Net İç varlıklardaki artış
temelde Toplam İç Kredilerdeki atıştan kaynaklanmıştır. Toplam İç Kredilerdeki artış ise
döviz kurlarında görülen gerileme sonucu Değerleme kaleminde gerçekleşen artıştan
kaynaklanmıştır.
2007 yılı Ocak ayında Merkez Bankası Parası büyüklüğü, 3,2 milyar YTL artarak,
45,2 milyar YTL’ye yükselmiştir.
Ocak ayında yapılan Para Politikası Kurulu toplantısında Merkez Bankası politika faiz
oranlarının sabit tutulmasına karar verilmiştir.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu 16 Ocak 2007 tarihli toplantısında, özel kesim
tüketim talebindeki yavaşlama ve enflasyon beklentilerindeki kısmi iyileşme devam
ederken, orta vadeli enflasyon beklentilerinin henüz hedeflerle uyumlu olmaması ve
hizmet fiyat enflasyonuna ilişkin riskler ile küresel ekonomideki belirsizliklerden hareketle
bünyesindeki Bankalararası Para Piyasası ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Repo–Ters
Repo Pazarı’nda uygulanmakta olduğu kısa vadeli faiz oranlarının sabit tutulmasına karar
vermiştir.
Haftalık Piy. Yap. Bankalar REPO 15,50 15,25 17,00 19,25 21,25 21,50
Geç Lik. Pen. Borç Verme 19,50 19,25 21,00 23,25 25,25 25,50
Geç Lik. Pen. Borç Alma 9,50 9,25 11,00 13,25 13,25 13,50
Kaynak: TCMB
2007 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre M1 para arzı reel olarak gerilerken, M2
para arzının reel olarak artmış, M3 para arzının ise reel olarak sabit kalmıştır.
2007 yılı başında, Avrupa Merkez Bankası istatistik tanım ve standartlarına uyum
çalışmaları çerçevesinde Merkez Bankası tarafından para arzı tanımlarında değişiklik
yapılmıştır. Daha önce M2Y para arzında gösterilmekte olan yabancı para mevduatlar ve
M3 para arzı tanımı içinde yer alan diğer resmi mevduatlar vadelerine göre M1 ve M2
içerisinde gösterilmiştir. Böylece, M2Y para arzı tanımı ortadan kalkmış ve M1 ve M2 para
arzlarının kapsamı genişlemiştir.
Yeni para arzı tanımları dikkate alındığında; 2007 yılı Ocak ayında M1 para arzı
yüzde 10,5 oranında azalarak 64,6 milyar YTL’ye gerilerken; M2 para arzı yüzde 1,1
oranında artarak 300,9 milyar YTL’ye, M3 para arzı ise yüzde 1 oranında artarak 323,1
milyar YTL’ye yükselmiştir. Ocak ayında TÜFE’nin yüzde 1 oranında arttığı göz önüne
alındığında M1 para arzının reel olarak gerilerken, M2 para arzının reel olarak arttığı, M3
para arzının ise reel olarak sabit kaldığı görülmektedir.
DPT-YPKDGM 3 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
120
115
110
105
100
95
90
10
11
12
2
9
-1
-1
-1
06
07
05
20
20
M1 M2 M3
20
Para çarpanlarının 2007 yılı Ocak ayındaki seyri incelendiğinde; rezerv para yüzde
8,6 oranında azalırken, eski gösterime göre hesaplanan M2’nin sabit kalması ve M2Y’nin
yüzde 0,7 oranında artmasıyla M2/RP para çarpanının 4,5’ten 4,9 puana, M2Y/RP
çarpanının ise 6,9’dan, 7,6 puana yükseldiği görülmektedir.
10
2
-1
-1
-1
-1
2
3
4
5
6
7
8
9
2
3
4
5
6
2
7
3
8
4
9
5
6
7
8
9
10
11
12
10
11
12
10
11
12
2007
2006
2004
2005
M2/RP M2Y/RP
DPT-YPKDGM 4 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
DPT-YPKDGM 5 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Hazine iç borçlanma ihaleleri ortalama yıllık bileşik faiz oranı, 2007 yılı Ocak ayında
yüzde 20,3 düzeyinde gerçekleşmiştir.
2007 yılı Ocak ayında Hazine ihalelerinde oluşan ağırlıklı ortalama bileşik faiz oranı,
bir önceki aya göre 2,2 puan azalarak, yüzde 20,3 düzeyinde gerçekleşmiştir. Aynı
dönemde ihalelerde oluşan ortalama vade 495 gün olmuştur. Ocak ayında piyasaya YTL
bazında 16,2 milyar YTL itfası bulunan Hazinenin, piyasadan net olarak 13,4 milyar YTL
borçlanmasıyla, borçlanma/itfa rasyosu 82,6 puan düzeyinde gerçekleşmiştir.
Grafik 4. Borçlanma / İtfa Rasyosu
16.500 120
14.500
100
Milyon YTL
12.500
80
10.500
Yüzde
8.500 60
6.500
40
4.500
2.500 20
2005- 2006- 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2007-
12 1 1
İTFA BORÇLANMA BORÇLANMA/İTFA
DPT-YPKDGM 6 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Ocak ayında Hazinenin yüklendiği reel faiz oranı azalmıştır. Nitekim Merkez Bankası
beklenti anketinde yer alan 12 aylık TÜFE beklentisi kullanılarak hesaplanan gelecek
döneme yönelik reel faiz oranı Ocak ayında bir önceki aya göre 1,7 puan azalarak yüzde
14,4’ten yüzde 12,7’ye gerilemiştir.
Grafik 5. Faiz Oranlarında Gelişmeler
(Bileşik, Yüzde)
25
20
15
10
10
11
12
02
03
04
05
06
07
08
09
2
1
-1
-0
6-
05
00
07
20
'2
20
ihale DIBS interbank TÜFE Beklentisi
Ocak ayında Hazinenin iç borç stoku 5,9 milyar YTL artarak 257,4 milyar YTL’ye
yükselmiştir.
2006 yılı sonuyla karşılaştırıldığında, 2007 Ocak ayında Hazinenin iç borç stoku yüzde
2,3 oranında artarak 251,5 milyar YTL’den 257,4 milyar YTL’ye yükselmiştir. Bu dönemde
nakit dışı borç stoku 0,9 milyar YTL azalırken, nakit iç borç stoku 6,7 milyar YTL artmıştır.
2007 Ocak ayında YTL cinsi sabit faizli tahvil ve bonoların Hazine iç borç stokundaki
oranı, 2006 Aralık ayına göre yüzde 44,3’ten yüzde 44,7’ye yükselirken, değişken faizli
DPT-YPKDGM 7 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
kağıtların oranı yüzde 41,8’den yüzde 40,6’ya gerilemiştir. Bu dönemde döviz cinsi
kağıtların oranı ise yüzde 13,1’den yüzde 14’e yükselmiştir.
Sabit Sabit
Faizli Faizli
%44,3 %44,7
Değişken Değişken
Faizli Faizli
%41,8 %40,6
2007 Ocak ayında 2006 yıl sonuna göre, iç borç stokunun ilk satışta alıcılara göre
dağılımı incelendiğinde, piyasanın payının yüzde 71,6’dan yüzde 72,1’e yükseldiği,
kamunun payının ise yüzde 28,4’ten yüzde 27,9’a gerilediği görülmektedir.
DPT-YPKDGM 8 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
İç borç stoku/M2Y oranı 2007 Ocak ayında bir önceki aya göre 1,4 puan artarak
89,2 puana ulaşmıştır.
110
100
90
80
70
60
-1
2 -1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 -0
1
05 06 07
20 20 20
İç Borç/M2 Nakit İç Borç/M2
2007 Ocak ayında bir önceki aya göre, M2 para arzı yüzde 1,15 oranında artarken, iç
borç stokundaki artışın yüzde 2,3 düzeyinde olması nedeniyle, mali baskınlık oranı
artmıştır. Kamunun mali piyasalardaki ağırlığının bir göstergesi olan iç borç stokunun
M2Y’ye oranı bu dönemde 1 puan artarak 85,5 puana ulaşmıştır. 2001 Şubat krizinden
sonra kamu bankaları, Merkez Bankası ve TMSF’ye uzun vadeli olarak verilen nakit dışı
DPT-YPKDGM 9 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
borç stokunun hesaplamaya katılmadığı nakit iç borç stokunun M2’ye oranı ise 2007 Ocak
ayında 1,4 puan artarak 71,5 puan düzeyinde gerçekleşmiştir.
2006 yılı sonunda 66,4 milyar dolar düzeyinde bulunan konsolide bütçe dış borç
stoku 2007 Ocak ayında yüzde 0,7 oranında artarak 66,9 milyar dolara yükselmiştir. Söz
konusu dönemde, konsolide bütçe dış borç stokunun vade kompozisyonunda, uzun vadeli
borçların oranı yüzde 96,6, orta vadeli borçların oranı ise yüzde 3,4 düzeyinde
gerçekleşmiştir.
DPT-YPKDGM 10 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Derecelendirme Kuruluşları 5 5 6 7
Kaynak: SPK, Merkezi Kayıt Kuruluşu, Emeklilik Gözetim Merkezi, TÜİK
(1) Eylül 2006 sonu itibarıyla
(2) Piyasa değeri, piyasa kapitalizasyonu ve net aktif değerler Milyon YTL olarak verilmektedir. Şirketlere ait
bilgiler şirket sayılarını göstermektedir. Yabancı payı ve Piyasa Kapitalizasyonu/GSYİH yüzde olarak verilmiştir.
Ocak ayında yatırım fonları net aktif değerinde nisbi bir artış görülürken, bireysel
emeklilik fonları hızla gelişimini sürdürmüştür.
DPT-YPKDGM 11 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
2006 yılı sonunda ortalama vadesi 72 gün olan yatırım fonlarının vadesi 2007 yılı
Ocak ayında 84 güne yükselmiştir. Bu dönem itibarıyla yatırım fonlarının net aktif değeri
22,1 milyar YTL olmuştur.
Bireysel emeklilik fonlarında 2006 yılı sonu itibarıyla 513 gün olan ortalama vade
2007 yılı Ocak ayı itibarıyla 529 gün olarak gerçekleşmiştir. Emeklilik fonlarının net aktif
değeri Ocak ayı itibarıyla 2.946 milyon YTL düzeyine çıkmıştır.
2007 yılı Ocak ayı sonu itibarıyla İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi aylık bazda yüzde
5,3 oranında artmıştır. Buna karşın, Endekste yüzde 7,6 oranında nominal kayıp
gerçekleşmiştir. Dolar bazında nominal kayıp ise yüzde 13,8 oranında gerçekleşmiştir.
2007 yılı Ocak ayında aylık bazda İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi yüzde 5,3
oranında artış göstermiştir. Buna karşın, geçen yılın aynı ayında gerçekleşen daha yüksek
artışın yıllık değerlendirmeden çıkmasıyla bir önceki ay sonuna göre yıllık bazda kayıp daha
da belirginleşmiştir. Buna göre, İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksinde yıllık bazda nominal
kayıp yüzde 7,6 olmuşken, TÜFE’ye göre hesaplanan reel kayıp yüzde 16 seviyesinde
gerçekleşmiştir. Benzer şekilde, dolar bazında aylık nominal getiri yüzde 4,7 iken, yıllık
bazda nominal kayıp yüzde 13,8 olmuştur.
DPT-YPKDGM 12 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Ocak ayında günlük ortalama işlem hacmi bir önceki ay sonuna göre yüzde 38
oranında artış göstermiştir.
Ocak ayında İMKB Hisse Senedi Piyasası günlük ortalama işlem hacmi bir önceki ay
sonuna göre yüzde 38 oranında artarak 1.392 milyon YTL seviyesine yükselmiştir. Buna
paralel olarak aynı dönemlerde aylık işlem hacmi 22 milyar YTL’den 27,8 milyar YTL’ye
çıkmıştır.
Dönemler Dönem Sonu 30 Günlük HO. İşlem Hacmi (1) sayısı İşlem Hacmi
2004 Aralık 24.972 23.546 20.706 21 986
2005 Aralık 39.778 37.991 28.671 22 1.303
2006 Ocak 44.590 41.329 27.654 17 1.627
Şubat 47.016 45.089 33.553 20 1.678
Mart 42.911 44.639 37.028 23 1.610
Nisan 43.880 43.567 28.129 20 1.406
Mayıs 38.132 41.904 32.824 22 1.492
Haziran 35.453 35.494 31.259 22 1.421
Temmuz 36.068 34.804 21.627 21 1.030
Ağustos 37.286 36.604 21.505 22 978
Eylül 36.925 37.340 23.391 21 1.114
Ekim 40.582 38.066 23.711 19 1.248
Kasım 38.169 39.202 23.275 22 1.058
Aralık 39.117 38.704 21.195 21 1.009
2007 Ocak 41.183 39.510 27.837 20 1.392
05 Ocak 38.435 38.724 3.758 2 1.879
12 Ocak 38.138 38.674 5.714 5 1.143
19 Ocak 40.201 38.920 7.000 5 1.400
26 Ocak 41.846 39.335 8.024 5 1.605
Kaynak: İMKB Aylık Bülten
(1) Borsaya kote olan şirketlere ait hisselerde tüm piyasalarda gerçekleştirilen işlem hacmidir. Böylece bu
değer; Ulusal, İkinci Ulusal, Yeni Ekonomi ve Gözaltı Pazarlarına ait işlemleri kapsamaktadır.
(*) İMKB 100 Endeks Değerleri, 30 günlük Hareketli Ortalama; İşlem Hacimleri, Milyon YTL
(**) HO: Hareketli Ortalama
2007 yılı Ocak ayı sonu itibarıyla İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksinde aylık (20
günlük) yüzde 5,3 oranında getiri gerçekleşmişken, yıllık (250 günlük) kayıp yüzde 6,9
oranında gerçekleşmiştir. Bu dönemde, aylık standart sapma değerinde artış görülürken,
yıllık standart sapma değerinde gerileme görülmüştür. Nitekim, Ocak ayında bir önceki ay
sonu değerine göre aylık standart sapma değeri 6,47’den 6,79’a yükselmişken, yıllık
standart sapma değeri 29,13’ten 28,76’ya inmiştir. İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi ile
uluslararası korelasyon katsayıları incelendiğinde, FTSE-100 endeksiyle 0,56, Nikkei-225
DPT-YPKDGM 13 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
50.000 2.200
45.000 2.000
40.000 1.800 Dolar
YTL
35.000 1.600
30.000 1.400
25.000 1.200
20.000 1.000
5
-1
2
-1
10
11
12
-1
07
06
05
20
20
20
Borsada işlem gören hisselerin piyasa değeri Ocak ayı sonunda 2006 yılı sonuna göre
yüzde 4,2 oranında artarak 78,7 milyar YTL’ye çıkmıştır. İMKB kotasyonundaki hisselerde
yabancı sahipliği oranı yüzde 68,6 ile en yüksek seviyesine çıkmıştır.
Borsada işlem gören hisselerin piyasa değeri Ocak ayı sonunda 2006 yılı sonuna göre
yüzde 4,2 oranında artarak 78,7 milyar YTL’ye çıkmıştır. Buna paralel olarak, hisseleri
DPT-YPKDGM 14 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
borsada işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri (piyasa kapitalizasyonu) 13 milyar
YTL artışla 243,1 milyar YTL’ye çıkmıştır. Ocak ayı itibarıyla İMKB kotasyonundaki
hisselerde yabancı sahipliği oranı yüzde 68,6 ile en yüksek seviyesine çıkmıştır.
Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım-Satım Pazarında günlük işlem hacmi yüzde 42,4
oranında artarak 2 milyar YTL seviyesinde gerçekleşmiştir. Ocak ayında piyasada
gerçekleşen ortalama basit faiz oranı 52 baz puan gerileyerek yüzde 21,37 seviyesinde
gerçekleşmiştir.
Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım-Satım Pazarında günlük işlem hacmi Ocak ayında
bir önceki aya göre yüzde 42,4 oranında artarak 2 milyar YTL seviyesinde gerçekleşmiştir.
Buna paralel olarak aynı dönemde aylık işlem hacmi 10,4 milyar YTL artarak 39,8 milyar
YTL olmuştur. Ocak ayında basit faiz oranı bir önceki ay ortalamasına göre 52 baz puan
gerileyerek yüzde 21,37 olmuştur.
Repo-Ters Repo Pazarında Ocak ayında bir önceki aya göre günlük işlem hacmi
yüzde 7,3 oranında artmış ve 9,6 milyar YTL’ye yükselmiştir. Pazarda gerçekleşen
ortalama basit faiz oranı bir önceki ay ortalamasına göre 35 baz puan gerileyerek yüzde
17,53 olmuştur.
DPT-YPKDGM 15 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Tahvil ve Bono Piyasası Repo-Ters Repo Pazarı günlük ortalama işlem hacmi bir
önceki ay ortalamasına göre yüzde 7,3 artışla 9,6 milyar YTL’ye çıkmıştır. Böylece, Ocak
ayı aylık işlem hacmi 191,3 milyar YTL seviyesinde gerçekleşmiştir. Repo-Ters Repo Pazarı
basit faiz oranı ise bir önceki aya göre 35 baz puan gerileyerek yüzde 17,53 olmuştur.
Tablo 16. Kamu Menkul Kıymetleri Kesin Alım-Satım ve Repo-Ters Repo Pazarı
Kamu Men. Kıy. Kesin Alım-Satım Pazarı Repo-Ters Repo Pazarı
İşlem Hacmi Günlük Ort. Faiz Oranı İşlem Hacmi Günlük Ort. Faiz Oranı
İşl. Hacmi İşl. Hacmi
Dönemler (Milyon YTL) (Milyon YTL) (Yüzde) (Milyon YTL) (Milyon YTL) (Yüzde)
2004 Aralık 41.453 1.974 22,53 154.463 7.355 19,68
2005 Aralık 40.966 1.862 14,24 172.957 7.862 13,79
2006 Ocak 29.862 1.757 13,85 137.537 8.090 13,51
Şubat 30.063 1.503 13,97 159.303 7.965 13,56
Mart 53.493 2.326 13,94 213.089 9.265 13,50
Nisan 40.184 2.009 13,99 211.970 10.598 13,49
Mayıs 42.747 1.943 15,12 243.219 11.055 13,25
Haziran 33.103 1.505 19,06 270.464 12.294 15,13
Temmuz 29.447 1.402 20,10 240.543 11.454 17,60
Ağustos 31.384 1.427 20,04 222.489 10.113 17,65
Eylül 39.035 1.859 21,10 222.932 10.616 17,92
Ekim 32.752 1.724 22,25 213.885 11.257 17,54
Kasım 43.804 1.991 21,88 216.256 9.830 17,61
Aralık 29.369 1.399 21,89 187.117 8.910 17,88
2007 Ocak 39.835 1.992 21,37 191.277 9.564 17,53
Kaynak: İMKB Aylık Bülteni
Takasbank Borsa Para Piyasasında O/N işlem hacmi yüzde 18 oranında gerileyerek
2,9 milyar YTL olmuştur. Piyasada gerçekleşen O/N işlemlerin faiz oranı bir önceki aya
göre 63 baz puan gerileyerek yüzde 17,05 olmuştur.
Takasbank Borsa Para Piyasasında (TBPP) gecelik işlemlerin tüm işlemlere oranı
yüzde 88,8 düzeyinde gerçekleşmiştir. Gecelik işlemlerin toplam işlem hacmi bir önceki
aya göre yüzde 18 oranında gerileyerek 2,9 milyar YTL’ye inmiştir. Piyasada gerçekleşen
O/N işlemlerin faiz oranı ise bir önceki aya göre 63 baz puan gerileyerek yüzde 17,05
olmuştur.
Ödünç Pay Senedi Piyasası işlem hacmi bir önceki aya göre yüzde 39,8 oranında
artış göstererek 158 milyon YTL düzeyinde gerçekleşmiştir. Sözleşme sayısı 869 olurken,
işlem gören pay senedi sayısı 96 olmuştur.
DPT-YPKDGM 16 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Ödünç Pay Senedi Piyasası Ocak ayı işlem hacmi bir önceki aya göre yüzde 39,8
oranında artarak 158 milyon YTL’ye çıkmıştır. Piyasada gerçekleşen sözleşme sayısı 869
olurken, işlem gören pay senedi sayısı 96 olmuştur.
Tablo 17. Takasbank Borsa Para Piyasası ve Ödünç Pay Senedi Piyasası
Dönemler (Milyon YTL) (Yüzde) (Yüzde) (Milyon YTL) (Adet) (Adet) (Adet)
2004 Tüm Yıl 84.172 338 89,13 21,45 - - - - -
2005 Tüm Yıl 60.354 238 63,62 14,42 27 1,1 128 5 49
2006 Tüm Yıl 36.609 146 81,38 15,26 769 3,1 8.949 36 220
2006 Ocak 2.284 134 70,19 12,88 23 1,4 331 19 57
Şubat 2.977 149 72,27 12,91 27 1,3 348 17 63
Mart 3.320 144 73,78 12,87 61 2,7 1.065 46 84
Nisan 2.776 139 76,84 12,74 41 2,1 729 36 77
Mayıs 3.241 147 77,12 12,42 82 3,7 1.298 59 82
Haziran 3.113 141 81,80 14,51 58 2,6 1.121 51 83
Temmuz 2.943 140 92,76 17,02 42 2,0 443 21 80
Ağustos 2.812 128 89,46 17,10 54 2,4 589 27 69
Eylül 3.220 153 84,11 17,71 74 3,5 711 34 87
Ekim 3.076 162 85,10 17,11 87 4,6 809 43 97
Kasım 3.341 152 88,23 17,22 107 4,8 729 33 94
Aralık 3.505 167 88,90 17,68 113 5,4 776 37 102
2007 Ocak 2.874 144 88,78 17,05 158 7,9 869 43 96
Kaynak: Takasbank, İMKB
1000
800
600
400
200
0
1
2
10
11
12
-0
-1
-0
07
05
06
20
20
20
f. Altın Borsası
Altın Borsasında işlem hacmi yüzde 39,6 oranında artarak 21,4 ton seviyesinde
gerçekleşmiştir. Uluslararası altın fiyatları yüzde 1,7 oranında gerileyerek 625,9 dolar/ons
olmuştur.
DPT-YPKDGM 17 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Altın Borsasında işlem hacmi yüzde 39,6 oranında artarak 21,4 ton seviyesinde
gerçekleşmiştir. Bu hacimde ABD Doları cinsinden gerçekleştirilen işlem hacminin 272,2
milyon dolardan 385,2 milyon dolara yükselmiş olması etkili olmuştur. Uluslararası altın
fiyatı göstergesi olarak Londra Borsasında oluşan altının ons fiyatı yüzde 1,7 oranında
gerileyerek 625,9 dolar olmuştur.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasında işlem hacmi Ocak ayında bir önceki aya göre
yüzde 37,9 oranında artarak 3 milyar YTL ile VOB’un kuruluşundan bu yana aylık bazda
en yüksek seviyesine çıkmıştır. Borsada sadece endeks ve döviz sözleşmeleri işlem
görmüştür.
2005 yılının Şubat ayında faaliyete geçen Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB)
hızlı bir gelişme göstererek önemli işlem hacimlerine ulaşmıştır. Nitekim, Ocak ayında da
DPT-YPKDGM 18 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
bir önceki aya göre işlem hacmi yüzde 37,9 oranında artarak 3 milyar YTL olmuş ve
VOB’un kuruluşundan bu yana en yüksek seviyesine çıkmıştır. Buna karşın, işlem gören
sözleşmelere bakıldığında, endeks ve döviz işlemleri dışındaki sözleşmelerde herhangi bir
işlem gerçekleşmediği görülmektedir.
Açık pozisyon sayılarına bakıldığında bir önceki aya göre önemli artışlar gerçekleştiği
görülmektedir.
DPT-YPKDGM 19 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
a. Mevduatlar
Bankacılık sektörü mevduatları, 2007 yılı Ocak ayında YTL mevduatlardaki hızlı
yükselişin etkisiyle yüzde 2,7 oranında artarak 284,6 milyar YTL’ye yükselmiştir.
2006 yılı sonu itibariyle 276,9 milyar YTL olan mevduat bankalarının toplam
mevduatları, bir aylık süreçte yüzde 2,8 oranında artışla 2007 yılı Ocak ayında 284,6
milyar YTL seviyesine yükselmiştir. Aynı dönemde, YTL mevduatlarda yüzde 3,3 oranında
artış yaşanırken YP mevduatlarda bu oran YTL bazında yüzde 1,9 olmuştur. 2006 yılı
Haziran ayından itibaren YP mevduatların dolar değerindeki yükseliş eğilimi, Ocak ayında
da devam etmiştir. Nitekim, 2006 yılı sonunda 71,8 milyar dolar olan YP mevduatlar, Ocak
ayında yüzde 2,3 oranında artarak 73,4 milyar dolara yükselmiştir. Ancak, döviz kurlarında
yaşanan gerileme nedeniyle mevduatlar içindeki payı gerilemiştir. 2006 yılı Aralık ayında
yüzde 38 olan YP mevduatların toplam mevduatlara oranı 2007 yılı Ocak ayı itibariyle
yüzde 36,5 düzeyine gerilemiştir.
270.000 65
240.000 55
210.000 45
180.000
Milyon YTL
35
Yüzde
150.000
120.000 25
90.000 15
60.000
30.000 5
0 -5
7- 1
6- 1
2
10
11
12
2
9
4-1
5-1
200
200
200
200
DPT-YPKDGM 20 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
94
92
90
88
Yüzde
86
84
82
80
78
2
10
11
12
2
-1
-1
-1
06
04
05
20
20
20
3,4
3,2
3,0
Ay
2,8
2,6
2,4
2,2
2
10
11
12
2
1
-1
-1
-
06
04
05
20
20
20
DPT-YPKDGM 21 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
b. Krediler
2007 yılı Ocak ayında bankacılık sektörü tarafından kullandırılan krediler, yüzde 0,7
oranında artarak artış eğiliminde yavaşlama göstermiştir.
Bankacılık sektörü tarafından kullandırılan yurt içi kredi hacmi, Ocak ayında yüzde
0,7 oranında artarak 178,6 milyar YTL’ye yükselmiştir. Kredi stokunun alt kalmeleri içinde
YTL krediler artarken YP krediler azalmıştır. Nitekim, 2006 yılı sonunda 147,6 milyar YTL
olan YTL kredi hacmi Ocak ayında yüzde 0,9 oranında artarak 149 milyar YTL’ye, aynı
dönemde YP krediler 23 milyar YTL’den yüzde 0,4 oranında azalarak 22,9 milyar YTL’ye
düşmüştür. YP kredi stoku özellikle 2006 yılı Haziran ayından itibaren genel itibariyle
düşüş yönünde bir trend izlemiştir. YP kredi stokundaki bu düşüş eğiliminin kredi alanların
döviz kurlarında yaşanabilecek olası yükseliş riskine katlanmak istememelerinin etkisiyle
önümüzdeki dönemde de devam edeceği düşünülmektedir.
2006 yılı sonunda 67,4 milyar YTL olan tüketici kredileri ve kredi kartları toplamı
Ocak ayında yüzde 0,2 oranında azalarak 67,2 milyar YTL seviyesine gerilemiştir. Son üç
yıllık süreçte söz konusu krediler toplamında ilk defa azalış yaşanmıştır. Bu krediler içinde
ise tüketici kredileri yüzde 0,4 oranında artarken kredi kartları yüzde 1,5 oranında
azalmıştır. Tüketici kredilerinin alt kalemleri incelendiğinde; konut kredileri ve ihtiyaç
kredilerinin sırasıyla yüzde 0,5 ve yüzde 1,2 oranında arttığı ve buna karşın taşıt
kredilerinin ise yüzde 2,5 oranında düştüğü gözlenmektedir. Önümüzdeki dönemde gerek
enflasyonda gerekse temel fonlama faiz oranlarında yaşanacak düşüşlerle birlikte bu
kredilerde bir canlanma olması beklenmektedir.
DPT-YPKDGM 22 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Mevduat bankaları tarafından kullandırılan yurt içi krediler Ocak ayında yüzde 0,8
oranında artmıştır. Alt kalemler itibariyle en yüksek artış yüzde 10,3 ile küçük esnaf ve
sanatkar kredilerinde gerçekleşirken, ihtisas kredilerinin toplamdaki artışı ise yüzde 4,3
olmuştur. İkinci en büyük artış, yüzde 1,5 ile ticari kredilerde kaleminde yaşanmıştır.
Böylece, krediler içinde ticari kredilerin payı yükselmiş ve yüzde 53,6’dan yüzde 53,9’a
ulaşmıştır. Tüketici kredilerinin toplam krediler içindeki payı ise Ocak ayında 2006 yılı
Aralık ayına göre 0,4 puan düşerek yüzde 39,1 seviyesine gerilemiştir. Diğer yandan,
ihtisas kredilerinin payı 6,7’den yüzde 7’ye yükselmiştir.
Grafik 12. Tüketici Kredilerinin Türlerine Göre Reel Gelişimi (2002 yılı Fiyatlarıyla)
35.000
30.000
25.000
Milyon YTL
20.000
15.000
10.000
5.000
0
-1
-1
2
10
11
12
2
9
4-1
5-1
7
200
200
200
200
Kredilerin mevduatlara oranı, 2007 yılı Ocak ayında yüzde 62,2’ye yükselmiştir.
DPT-YPKDGM 23 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
2006 yılı Aralık ayında yüzde 62,2 seviyesinde olan kredilerin mevduatlara oranı,
kredilerde yaşanan yavaşlamayla birlikte 1,2 puan azalarak yüzde 61’e ulaşmıştır. Tüketici
kredilerinin mevduatlara oranı yüzde 24,3’lük seviyesinden yüzde 23,6’ya; üretim ve
yatırım faaliyetlerini temsil eden ticari kredilerin mevduatalara oranı ise yüzde 33’den
yüzde 32,5’e gerilemiştir.
3 0 0 .0 0 0 70
2 5 0 .0 0 0 60
50
2 0 0 .0 0 0
Milyon YTL
40
Yüzde
1 5 0 .0 0 0
30
1 0 0 .0 0 0
20
5 0 .0 0 0 10
0 0
10
11
12
3
9
2
6-1
6-2
7-1
-1
-1
04
05
0
20
20
20
20
20
15
10
Yüzde
0
-1
-1
2
10
11
12
-1
-1
06
07
04
05
20
20
20
20
M e v d u a t b a n k .T G A /k re d i K a m u m e v d u a t b a n k .T G A /k re d i
Ö z e l m e v d u a t b a n k . T G A / k r e d i ( T M S F d a h il) Yabancı bank.TGA/kredi
2006 yılı sonunda yüzde 4,6 seviyesinde olan mevduat bankaları TGA’larının
kredilere oranı 2007 Ocak ayında da değişmemiş ve yüzde 4,6 seviyesinde kalmıştır. Söz
konusu oran, kamu bankaları ve özel bankalarda sırasıyla yüzde 5,6 ve yüzde 4,7’lik
seviyelerini korurken, yabancı bankalarda yüzde 2,9’dan yüzde 2,8’e gerilemiştir.
DPT-YPKDGM 24 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
-12
-12
-1
-1
10
11
12
2
9
06
07
04
05
20
20
20
20
Tasfiye Olunacak Kredi Kartları / Kredi Kartları Tasfiye Olunacak Tüketici Kredileri / Tüketici Kredileri
Tasfiye olunacak kredi kartlarının toplam kredi kartları alacaklarına oranı, bir aylık
süreçte yüzde 7,9’dan yüzde 8,1’e yükselmiştir. Ödenmeme riski en düşük kredi türü olan
tüketici kredilerinde ise tasfiye olunacak kredilerin bu kredilere oranı önceki aya göre
değişmemiş ve yüzde 0,8 olarak gerçekleşmiştir.
c. Menkul Kıymetler
Mevduat bankalarının menkul kıymet portföyü, Ocak ayında yüzde 1,5 oranında
artarak 143,9 milyar YTL’ye yükselmiştir.
2006 yılı sonunda 141,8 milyar YTL düzeyinde olan mevduat bankalarının menkul
kıymetler portföyü bir aylık süreçte yüzde 1,5 oranında artarak 143,9 milyar YTL’ye
yükselmiştir. Aynı dönemde mevduat bankalarının alım-satım amaçlı ve satılmaya hazır
menkul değerler portföyü (ticari portföy) yüzde 5,3 oranında artarak 100,4 milyar YTL’ye
yükselirken, vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetler portföyü ise yüzde 6,2
oranında azalarak 43,5 milyar YTL’ye gerilemiştir. Vadeye kadar elde tutulacak menkul
değerlerin azalışında, kamu bankalarının portföyünde bulunan bu özellikteki menkul
kıymetlerin yüzde 3,2, özel bankaların yüzde 10,8 oranında azalması etkili olmuştur.
Gruplar bazında alım satım amaçlı ve satılmaya hazır menkul değerler portföyü ise kamu
bankalarında yüzde 5,3, özel bankalarda yüzde 4,8 ve yabancı bankalarda yüzde 7,7
oranında artmıştır. Bankaların uzun vadeli menkul değerlerinin yer aldığı vadeye kadar
elde tutulacak portfoyün toplam menkul kıymet portföyüne oranı ise yüzde 2,5 oranında
azalarak yüzde 30,2’ye gerilemiştir.
DPT-YPKDGM 25 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
80
70
60
50
Milyar YTL
40
30
20
10
0
-1
-1
2
10
11
12
-1
-1
06
07
04
05
20
20
20
20
3 0 0 .0 0 0 6 5
6 3
2 5 0 .0 0 0
6 1
5 9
2 0 0 .0 0 0
5 7
Milyon YTL
Yüzde
1 5 0 .0 0 0 5 5
5 3
1 0 0 .0 0 0
5 1
4 9
5 0 .0 0 0
4 7
0 4 5
2
10
11
12
-12
-1
-1
5-1
06
07
04
20
20
20
20
2006 yılı sonunda 5.403 milyon dolar seviyesinde olan bankacılık sektörü bilanço içi
açık pozisyon tutarı, 2007 yılı Ocak ayı sonu itibariyle yaklaşık 1 milyar dolar artarak
6.437 milyon dolar olmuştur. Söz konusu artışın alt detayları incelendiğinde; özel ve
yabancı bankaların sırasıyla 600 ve 774 milyon dolar pozisyon açtıkları gözlenmektedir.
Kamu bankaları ve kalkınma ve yatırım bankaları pozisyonlarında ise aynı dönemde
DPT-YPKDGM 26 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
sırasıyla 93 ve 247 milyon dolar artış olmuştur. Bankaların bilanço içi açık pozisyondaki
yükselmeden kaynaklanan döviz kuru riski, bilanço dışı işlemlerle azaltıldığı görülmektedir.
Nitekim, sektörün toplam bilanço içi açık pozisyonu 6.437 milyon dolar iken, bilanço dışı
işlemlerin de katıldığı net genel pozisyonu ise, -174 milyon dolar seviyesine gerilemektedir.
Net genel döviz pozisyon, özel bankalar hariç diğer gruplarda pozitif bir değere sahiptir.
(Milyon Dolar)
2004-12 2005-12 2006-6 9 12 2007-1
DPT-YPKDGM 27 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
V. KATILIM BANKALARI
Katılım bankaları tarafından kullandırılan fonlar bir aylık süreçte yüzde 1,7 oranında
artarak 9,2 milyar YTL’den 9,4 milyar YTL’ye yükselmiştir. Katılım bankalarının topladıkları
fonlar ise bir önceki aya göre yüzde 0,6 oranında azalarak 11,2 milyar YTL’ye gerilemiştir.
Aynı dönemde katılım bankalarının kullanımları arasındaki likit değerler, yüzde 3,5
oranında azalarak 2,7 milyar YTL, finansal kiralamadan alacaklar yüzde 2,5 oranında
düşerek 0,8 milyar YTL olarak gerçekleşmiştir. Toplanan fonlar içinde vadeli sayılabilen
katılma hesapları, yüzde 1,5 oranında artarken vadesiz sayılabilen cari hesaplar ise 8
oranında azalmıştır. Katılım bankalarının kullandırdıkları fonların topladıkları fonlara oranı
ise bir önceki aya göre artarak yüzde 82,4’den yüzde 84,3’e yükselmiştir. Ocak ayında
katılım bankalarının bilanço içi açık pozisyonları olmasına rağmen net genel pozisyon tutarı
fazla vermektedir.
Kullanımlar
Likit Değerler 1.547 1.891 2.177 2.336 2.747 2.651
Kullandırılan Fon 4.255 6.062 8.016 8.510 9.240 9.397
Fin. Kir. Alac. 744 718 887 826 794 774
Sab. Kıym. (Net) 568 216 210 214 228 239
Kaynaklar
Cari Hesaplar 1.327 1.630 2.028 2.261 2.426 2.233
Katıl. Hesapları 4.707 6.348 8.061 8.164 8.787 8.917
Toplanan Fonlar 6.034 7.978 10.088 10.424 11.212 11.150
Açık Pozisyon
(Milyon $)
Bilanço İçi Poz. 21 33 6 7 -43 -22
Net Genel Poz. 1 65 340 212 276 121
Kaynak: BDDK
DPT-YPKDGM 28 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Ocak ayında yurtiçi yerleşiklerin portföy tercihleri arasında en büyük artışlar YTL ve
YP mevduatlarda gerçekleşmiştir.
Ocak ayında yurtiçi yerleşiklerin portföy tercihleri içinde en büyük artışlar YTL ve YP
mevduatta görülürken, repo ve emeklilik yatırım fonları da artış gösteren diğer yatırım
araçları olmuştur. YTL DİBS ve hisse senedi başta olmak üzere yurtiçi yerleşiklerin diğer
yatırım araçlarında ise gerileme görülmüştür.
DPT-YPKDGM 29 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
200000
180000
160000
140000
Milyon YTL
120000
100000
80000
60000
40000
20000
0
-12
-1 2
-1
-1
6
10
11
12
06
07
05
04
20
20
20
20
YTL Mevduat Banka Dışı Kesim YTL DİBS Yatırım Fonu Hisse Senedi
4.500 80.000
4.000 70.000
3.500 60.000
(Milyon Dolar)
(Milyon Dolar)
3.000
50.000
2.500
40.000
2.000
30.000
1.500
1.000 20.000
500 10.000
0 0
-1
1
2
9
12
12
10
11
12
7-
06
4-
5-
0
20
20
0
0
20
20
Ocak ayında yurtdışı yerleşiklerin ülkemize yönelik portföyleri önemli ölçüde artış
göstermiştir.
Ocak ayında yurtdışı yerleşiklerin ülkemize yönelik portföy yatırımları bir önceki aya
göre 7 milyar dolara artarak 73,4 milyar dolara yükselmiştir. Bu yükselişte hisse senedi ve
DİBS yatırımlarındaki artış belirleyici olmuştur.
DPT-YPKDGM 30 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
DPT-YPKDGM 31 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Faiz
Oranları
3 Ay Vadeli
Dolar Libor
Faiz Oranı 2,56 4,54 5,00 5,48 5,37 5,36 5,36
3 Ay Vadeli
Euro Libor
Faiz Oranı 2,17 2,49 2,82 3,06 3,42 3,72 3,78
Eurobn.
Spread (1)
(bps)
Türkiye 217 137 117 290 158 79 77
Arjantin 4.873 6.129 6.589 7.522 8.076 8.077 8.352
Brezilya 270 166 82 106 85 34 64
Rusya 110 43 63 103 90 69 77
Kaynak: BDDK, Reuters
(1) Ülkelerin 2009 veya 2009’a en yakın vadeli tahvillerinin ABD’nin 2009 vadeli Hazine kağıtlarına göre
spreadleri
Ocak ayında ABD, Avrupa ve Japon Merkez Bankası faiz oranlarını değiştirmemiştir.
Ocak ayında Avrupa Merkez Bankası, Japon Merkez Bankası ve ABD Merkez Bankası
faiz oranlarını değiştirmemiş ve sırasıyla yüzde 3,5, yüzde 0,25 ve yüzde 5,25 seviyesinde
bırakmışlardır. İngiltere Merkez Bankası ise 10-11 Ocak tarihindeki toplantısı sonrasında
beklenmedik bir şekilde faiz oranları 25 baz puan artırarak yüzde 5,25’e yükseltmiştir.
1 2 0 ,0
1 1 0 ,0
1 0 0 ,0
9 0 ,0
8 0 ,0
7 0 ,0
6 0 ,0
02.05.2006
11.05.2006
22.05.2006
31.05.2006
09.06.2006
20.06.2006
29.06.2006
10.07.2006
18.07.2006
28.07.2006
08.08.2006
17.08.2006
28.08.2006
07.09.2006
18.09.2006
27.09.2006
06.10.2006
17.10.2006
31.10.2006
09.11.2006
20.11.2006
29.11.2006
08.12.2006
19.12.2006
28.12.2006
11.01.2007
22.01.2007
31.01.2007
T ü r k iy e İ M K B - 1 0 0 B r e z il y a B o v e s p a A r ja n t i n M e r v a l R usya
DPT-YPKDGM 32 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
Ocak ayının ilk haftalarında global risk algılamasının azalmasıyla birlikte gerileyen
gelişmekte olan ülkelerin risk primleri, ayın geri kalanında dalgalı bir seyir izlemiştir.
2006 yılı sonunda 1,32 seviyesine kadar yükselen Euro/ ABD Doları paritesi, FED’in
yakın zamanda faiz indirimine gitmeyeceği beklentileri ile Ocak ayında ABD Doları lehine
gelişerek ay sonunda 1,30 seviyesine gerilemiştir.
1,35
1,3
1,25
1,2
1,15
1,1
-12
-1
-2
-3
-4
-5
-10
-6
-11
-7
-12
-8
-9
-1
06
06
06
06
06
06
06
06
06
07
05
06
06
06
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
Euro/Dolar Paritesi
DPT-YPKDGM 33 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007
• 5569 sayılı “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Mali Sektöre Olan Borçlarının
Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun” uyarınca hazırlanan ve bu Kanun
kapsamında hazırlanacak finansal yeniden yapılandırma çerçeve anlaşmalarının
onaylanması, kabulü ve uygulanmasına ilişkin genel şartları belirleyen yönetmelik
31.01.2007 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
DPT-YPKDGM 34 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf