You are on page 1of 40

T.C.

BAŞBAKANLIK
DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI
MÜSTEŞARLIĞI

MALİ PİYASALARDA GELİŞMELER

YILLIK PROGRAMLAR VE KONJONKTÜR DEĞERLENDİRME


GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ŞUBAT 2007
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

İÇİNDEKİLER
ÖZET ..............................................................................................................iii
I. PARA PROGRAMINDAKİ GELİŞMELER.........................................................1
a. Merkez Bankası Analitik Bilançosu ve Faiz Oranlarındaki Gelişmeler ...1
b. Temel Parasal Büyüklüklerdeki Gelişmeler ...........................................3
c. Merkez Bankası Döviz Alım-Satımları....................................................5
II. BORÇLANMA PROGRAMINDAKİ GELİŞMELER.............................................6
III. SERMAYE PİYASASINDA GELİŞMELER ......................................................11
a. Yatırım Fonları ve Bireysel Emeklilik Fonları .......................................11
b. İMKB Hisse Senedi Piyasası.................................................................12
c. Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım-Satım Pazarı ................................15
d. Tahvil ve Bono Piyasası Repo-Ters Repo Pazarı..................................15
e. Takasbank Borsa Para Piyasası ve Ödünç Pay Senedi Piyasası...........16
f. Altın Borsası .........................................................................................17
g. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası..........................................................18
IV. BANKACILIK SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER..................................................20
a. Mevduatlar ...........................................................................................20
b. Krediler ................................................................................................22
c. Menkul Kıymetler.................................................................................25
d. Yabancı Para Pozisyonu.......................................................................26
V. KATILIM BANKALARI .................................................................................28
VI. PORTFÖY TERCİHLERİ ...............................................................................29
VII. ULUSLAR ARASI PİYASALARDA GELİŞMELER ...........................................32
VIII. HUKUKİ VE KURUMSAL DÜZENLEMELER ..................................................34

EKLER

1. Merkez Bankası Analitik Bilançosu : http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02/tcmb.xls

2. İç Borçlanma Faiz Oranları : http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02/icborc.xls

3. Mali Tasarruf Araçları Faiz Oranları ve Menkul : http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02/maliarac.xls


Kıymetler Borsasında Çeşitli Göstergeler

4. Bankacılık Sektörü Mevduat Hacmi : http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02/mevduat.xls

5. Bankacılık Sektörü Kredi Hacmi : http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02/kredi.xls

6. Bankacılık Sektörü Menkul Kıymetler Portföyü : http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02/menkulde.xls

Rapor hakkındaki görüş, öneri ve değerlendirmelerinizi abakdur@dpt.gov.tr, adincer@dpt.gov.tr,


cavdaroglu@dpt.gov.tr, bgumrah@dpt.gov.tr e-posta adreslerine bildirebilirsiniz.

DPT-YPKDGM i http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

TABLOLAR
Tablo 1. Merkez Bankası Net Döviz Pozisyonu............................................................................ 1
Tablo 2. Merkez Bankası Analitik Bilançosu................................................................................ 2
Tablo 3. Merkez Bankası Faiz Oranlarında Gelişmeler ................................................................. 3
Tablo 4. Parasal Büyüklüklerdeki Gelişmeler .............................................................................. 4
Tablo 5. TCMB Döviz Alımları-Satımları ..................................................................................... 5
Tablo 6. Hazine YTL Cinsi İç Borç İhaleleri ................................................................................ 6
Tablo 7. İç Borç Stokunun Vade Yapısı...................................................................................... 7
Tablo 8. İç Borç Stoku Döviz-Faiz Yapısı.................................................................................... 8
Tablo 9. İç Borç Stokunun Alıcılara Göre Dağılımı....................................................................... 9
Tablo 10. Konsolide Bütçe Dış Borç Stoku ............................................................................... 10
Tablo 11. Sermaye Piyasalarına İlişkin Göstergeler................................................................... 11
Tablo 12. İMKB 100 Endeksinin Getirisi ................................................................................... 12
Tablo 13. İMKB’de Çeşitli Göstergeler ..................................................................................... 13
Tablo 14. İMKB 100 Endeksine İlişkin Göstergeler.................................................................... 14
Tablo 15. İMKB’de İşlem Gören Şirketlerin Piyasa Kapitalizasyonu ve Yabancı Portföy Oranı ........ 15
Tablo 16. Kamu Menkul Kıymetleri Kesin Alım-Satım ve Repo-Ters Repo Pazarı .......................... 16
Tablo 17. Takasbank Borsa Para Piyasası ve Ödünç Pay Senedi Piyasası .................................... 17
Tablo 18. Vadeli İşlemler Piyasası........................................................................................... 18
Tablo 19. Bankacılık Sektöründe Kredi ve Mevduatların Gelişimi ................................................ 20
Tablo 20. Mevduat Bankaları Yurtiçi Kredilerinin Türlerine Göre Dağılımı .................................... 22
Tablo 21. Tüketici Kredisi Faiz Oranları ................................................................................... 23
Tablo 22. Yabancı Para Pozisyonları........................................................................................ 27
Tablo 23. Katılım Bankalarının Seçilmiş Bilanço Büyüklükleri...................................................... 28
Tablo 24. Yurtiçi Yerleşiklerin Portföy Tercihlerinin Dağılımı ...................................................... 29
Tablo 25. Yurtdışı Yerleşiklerin Portföy Yatırım Stoku ............................................................... 31
Tablo 26. Uluslar Arası Piyasalarda Gelişmeler ......................................................................... 32

GRAFİKLER

Grafik 1. Merkez Bankası Net Rezervler ve Net Döviz Pozisyonu Gelişimi ...................................... 1
Grafik 2. Parasal Büyüklüklerdeki Reel Gelişmeler (2005 Aralık=100 Bazlı Endeks) ........................ 4
Grafik 3. Para Çarpanları ......................................................................................................... 4
Grafik 4. Borçlanma / İtfa Rasyosu ........................................................................................... 6
Grafik 5. Faiz Oranlarında Gelişmeler ........................................................................................ 7
Grafik 6. İç Borç Stokunun Döviz-Faiz Yapısı.............................................................................. 8
Grafik 9. İMKB 100 Bileşik Endeksi ......................................................................................... 14
Grafik 10. Altın Borsası İşlem Hacmi ve Uluslararası Altın Fiyatı ................................................. 17
Grafik 11. YP Mevduat/Toplam Mevduat ................................................................................. 20
Grafik 12. 3 Ay ve Daha Kısa Vadeli Mevduatların Payının Gelişimi............................................ 21
Grafik 13. YTL ve YP Mevduatların Ortalama Vadesi ................................................................. 21
Grafik 14. Tüketici Kredilerinin Türlerine Göre Reel Gelişimi (2002 yılı Fiyatlarıyla) ...................... 23
Grafik 15. Mevduat Bankaları Kredileri/Toplam Mevduatlar ....................................................... 24
Grafik 16. TGA/Krediler ......................................................................................................... 24
Grafik 17. Tasfiye Olunacak Kredi Kartları ve Tüketici Kredilerinin Gelişimi.................................. 25
Grafik 18. Banka Grupları Bazında Menkul Kıymetler Portföyü ................................................... 26
Grafik 19. Mevduat Bank. Menkul Değerleri/Toplam Mevduatlar ................................................ 26
Grafik 20. Yurtiçi Yerleşiklerin Başlıca YTL Portföy Tercihleri ..................................................... 30
Grafik 21. Yurtiçi Yerleşiklerin YP Portföy Tercihleri .................................................................. 30
Grafik 22. Gelişmekte Olan Ülkelerin Borsa Endekslerinin Gelişimi (02.05.2006=100) .................. 32
Grafik 23. Euro/Dolar Paritesi................................................................................................. 33

DPT-YPKDGM ii http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Mali Piyasalarda Gelişmeler


YILLIK PROGRAMLAR VE KONJONKTÜR DEĞERLENDİRME
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÖZET
• 2007 yılı Ocak ayında Merkez Bankası Net Döviz Pozisyonu 2 milyar dolar artarak
22,5 milyar dolara yükselmiştir.
• Net İç Varlıklar 2007 yılı Ocak ayında 0,6 milyar YTL artarak 13,5 milyar YTL’ye
yükselmiştir.
• 2007 yılı Ocak ayında Merkez Bankası Parası büyüklüğü, 3,2 milyar YTL artarak,
45,2 milyar YTL’ye yükselmiştir.
• Ocak ayında yapılan Para Politikası Kurulu toplantısında Merkez Bankası politika
faiz oranlarının sabit tutulmasına karar verilmiştir.
• 2007 yılı Ocak ayında; M1 para arzı reel olarak gerilerken, M2 para arzının reel
olarak artmış, M3 para arzının ise reel olarak sabit kalmıştır.
• Hazine iç borçlanma ihaleleri ortalama yıllık bileşik faiz oranı, 2007 yılı Ocak ayında
yüzde 20,3 düzeyinde gerçekleşmiştir.
• Ocak ayında Hazinenin iç borç stoku 5,9 milyar YTL artarak 257,4 milyar YTL’ye
yükselmiştir.
• İç borç stoku/M2Y oranı 2007 Ocak ayında bir önceki aya göre 1,4 puan artarak
89,2 puana ulaşmıştır.
• Ocak ayında yatırım fonları net aktif değerinde nisbi bir artış görülürken, bireysel
emeklilik fonları hızla gelişimini sürdürmüştür.
• 2007 yılı Ocak ayı sonu itibarıyla İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi aylık bazda yüzde
5,3 oranında artmıştır. Buna karşın, Endekste yüzde 7,6 oranında nominal kayıp
gerçekleşmiştir. Dolar bazında nominal kayıp ise yüzde 13,8 oranında
gerçekleşmiştir.
• Ocak ayında günlük ortalama işlem hacmi bir önceki ay sonuna göre yüzde 38
oranında artış göstermiştir.
• İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi risk göstergeleri olarak kullanılabilecek standart
sapma değerlerinden aylık standart sapma 6,79 değerine çıkarken yıllık standart
sapma değeri 28,76 değerine inmiştir.

DPT-YPKDGM iii http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf


Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

• Borsada işlem gören hisselerin piyasa değeri Ocak ayı sonunda 2006 yılı sonuna
göre yüzde 4,2 oranında artarak 78,7 milyar YTL’ye çıkmıştır. İMKB kotasyonundaki
hisselerde yabancı sahipliği oranı yüzde 68,6 ile en yüksek seviyesine çıkmıştır.
• Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım-Satım Pazarında günlük işlem hacmi yüzde 42,4
oranında artarak 2 milyar YTL seviyesinde gerçekleşmiştir. Ocak ayında piyasada
gerçekleşen ortalama basit faiz oranı 52 baz puan gerileyerek yüzde 21,37
seviyesinde gerçekleşmiştir.
• Repo-Ters Repo Pazarında Ocak ayında bir önceki aya göre günlük işlem hacmi
yüzde 7,3 oranında artmış ve 9,6 milyar YTL’ye yükselmiştir. Pazarda gerçekleşen
ortalama basit faiz oranı bir önceki ay ortalamasına göre 35 baz puan gerileyerek
yüzde 17,53 olmuştur.
• Takasbank Borsa Para Piyasasında O/N işlem hacmi yüzde 18 oranında gerileyerek
2,9 milyar YTL olmuştur. Piyasada gerçekleşen O/N işlemlerin faiz oranı bir önceki
aya göre 63 baz puan gerileyerek yüzde 17,05 olmuştur.
• Ödünç Pay Senedi Piyasası işlem hacmi bir önceki aya göre yüzde 39,8 oranında
artış göstererek 158 milyon YTL düzeyinde gerçekleşmiştir. Sözleşme sayısı 869
olurken, işlem gören pay senedi sayısı 96 olmuştur.
• Altın Borsasında işlem hacmi yüzde 39,6 oranında artarak 21,4 ton seviyesinde
gerçekleşmiştir. Uluslararası altın fiyatları yüzde 1,7 oranında gerileyerek 625,9
dolar/ons olmuştur.
• Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasında işlem hacmi Ocak ayında bir önceki aya göre
yüzde 37,9 oranında artarak 3 milyar YTL ile VOB’un kuruluşundan bu yana aylık
bazda en yüksek seviyesine çıkmıştır. Borsada sadece endeks ve döviz
sözleşmeleri işlem görmüştür.
• Açık pozisyon sayılarına bakıldığında bir önceki aya göre önemli artışlar
gerçekleştiği görülmektedir.
• Bankacılık sektörü mevduatları, 2007 yılı Ocak ayında YTL mevdutalardaki hızlı
yükselişin etkisiyle yüzde 2,7 oranında artarak 284,6 milyar YTL’ye yükselmiştir.
• 2007 yılı Ocak ayında bankacılık sektörü tarafından kullandırılan krediler, yüzde 0,7
oranında artarak artış eğiliminde yavaşlama göstermiştir.
• Kredilerin mevduatlara oranı, 2007 yılı Ocak ayında yüzde 62,2’ye yükselmiştir.
• Mevduat bankalarının tahsili gecikmiş alacaklarının (TGA) kredilere oranı, Ocak
ayında aynı seviyede kalarak yüzde 4,6 olarak gerçekleşmiştir.
• Mevduat bankalarının menkul kıymet portföyü, Ocak ayında yüzde 1,5 oranında
artarak 143,9 milyar YTL’ye yükselmiştir.

DPT-YPKDGM iv http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

• Bankacılık sektörünün yabancı para açık pozisyonu özel ve yabancı bankaların


pozisyon açmaları nedeniyle yaklaşık 1 milyar dolar yükselmiştir.
• Ocak ayında katılım bankalarının kullandırdıkları fonlar yükselirken topladıkları
fonlar düşüş göstermiştir.
• Ocak ayında yurtiçi yerleşiklerin portföy tercihleri arasında en büyük artışlar YTL ve
YP mevduatlarda gerçekleşmiştir.
• Ocak ayında yurtdışı yerleşiklerin ülkemize yönelik portföyleri önemli ölçüde artış
göstermiştir.
• Ocak ayında ABD, Avrupa ve Japon Merkez Bankası faiz oranlarını değiştirmemiştir.
• Ocak ayında euro/dolar paritesi dolar lehine gelişim göstermiştir.

DPT-YPKDGM v http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

I. PARA PROGRAMINDAKİ GELİŞMELER

a. Merkez Bankası Analitik Bilançosu ve Faiz Oranlarındaki Gelişmeler

2007 yılı Ocak ayında Merkez Bankası Net Döviz Pozisyonu 2 milyar dolar artarak
22,5 milyar dolara yükselmiştir.

Grafik 1. Merkez Bankası Net Rezervler ve Net Döviz Pozisyonu Gelişimi

(Milyar Dolar) 30
28
60 53 45 38 30 23 15 8

26
24
22
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
0

2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
-1

-1

-1
2004

2005

2006
Net Rezervler (Sol Eksen) Net Döviz Pozisyonu (Sağ Eksen)

Ocak ayında, Net Dış Varlıkların 0,8 milyar dolar artması ve İç Döviz
Yükümlülüklerinin 1,2 milyar azalmasıyla, Merkez Bankası Net Döviz Pozisyonu 2 milyar
dolar artarak, 22,5 milyar dolara yükselmiştir. Net Döviz Pozisyonundaki söz konusu artış,
Aralık ayında piyasadan düzenli ihaleler yoluyla gerçekleştirilen 0,6 milyar dolarlık döviz
alımından ve Hazineden gerçekleştirilen YTL karşılığı döviz alımından kaynaklanmıştır. Bu
dönemde Merkez Bankası Net Rezervleri 0,5 milyar dolar artmıştır. Net Rezervlerdeki artış
temelde Hazinenin döviz mevduatındaki artıştan kaynaklanmıştır.

Tablo 1. Merkez Bankası Net Döviz Pozisyonu


(Milyon Dolar)
2005 2006 2007
Aralık Ekim Kasım Aralık Ocak

Net Döviz Pozisyonu (NDP) 15.499,1 20.452,9 19.331,6 20.541,9 22.498,6


- Net Dış Varlıklar 36.843,1 42.677,4 44.288,8 47.510,0 48.271,0
Net Rezervler 49.371,8 54.729,0 57.395,7 59.717,6 60.245,6
KMDTH ve SDMH(-) 15.576,4 15.535,2 15.756,5 15.837,9 15.586,3
Diğer 3.047,6 3.483,6 2.649,6 3.630,3 3.611,7
- İç Döv. Yük. 21.344,0 22.224,4 24.957,2 26.968,0 25.772,5
Döv. Olarak T.Mev. 10.331,0 11.017,5 13.129,9 13.226,8 13.739,0
Hazine Mevduatı 8.735,2 10.325,7 12.481,9 12.516,3 12.899,8
Bankaların Döviz Mev. 11.013,0 11.207,0 11.827,3 13.741,3 12.033,5
Kaynak: TCMB günlük vaziyet
* Rakamlar ayın son cuma günü itibarıyladır. Toplamlar yuvarlama sonucu tutmayabilir.

Net İç Varlıklar 2007 yılı Ocak ayında 0,6 milyar YTL artarak 13,5 milyar YTL’ye
yükselmiştir.

DPT-YPKDGM 1 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Ocak ayında Merkez Bankası Net İç Varlıkları 0,6 milyar YTL artmıştır. Bu dönemde
Diğer İç Varlıklar kaleminde önemli bir değişim gözlenmezken Net İç varlıklardaki artış
temelde Toplam İç Kredilerdeki atıştan kaynaklanmıştır. Toplam İç Kredilerdeki artış ise
döviz kurlarında görülen gerileme sonucu Değerleme kaleminde gerçekleşen artıştan
kaynaklanmıştır.

Tablo 2. Merkez Bankası Analitik Bilançosu


(Milyon YTL)
2005 2006 2007
Aralık Ekim Kasım Aralık Ocak
Net Döviz Pozisyonu+Net İç Varlıklar =
38.547,7 42.788,3 41.078,8 41.915,6 45.164,7
MBP
Net Döviz Pozisyonu(NDP) 20.815,3 29.548,3 28.423,2 29.027,8 31.693,7
- Net Dış Varlıklar 49.480,2 61.656,0 65.117,8 67.136,3 67.999,4
- İç Döviz Yükümlülükleri 28.664,9 32.107,6 36.694,6 38.108,5 36.305,7
Net İç Varlıklar (I+II) 17.732,4 13.240,0 12.655,6 12.887,8 13.470,9
I- Top. İç Kred. (1+2+3+4+5) 21.440,2 17.020,0 18.540,8 19.421,2 19.976,1
1- Hazinenin Borçları 19.429,1 18.302,9 18.756,0 18.774,8 18.745,5
a. DİBS 19.470,0 18.339,7 18.784,8 18.811,9 18.773,9
b. Dövize Endeksli DİBS 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
c. Diğer -40,9 -36,7 -28,8 -37,0 -28,3
2- Değerleme Hesabı 2.009,6 -1.283,4 -215,7 645,6 1.229,8
3- IMF Acil Yardımı 0,0 0,0 0,0 0,0
4 - Bankalara Açılan Krd. 1,4 0,4 0,6 0,8 0,8
5- TMSF'na Kullan. Krd. 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
II- Diğer -3.707,8 -3.780,0 -5.885,2 -6.533,4 -6.505,2

REZERV PARA 32.696,4 37.837,2 35.694,6 41.398,5 37.848,2


Emisyon 19.612,0 24.529,1 22.834,4 26.815,2 22.054,8
Bankalar Zor. Karş. 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Bankalar Serbest Mevduat 12.898,9 13.227,4 12.776,5 14.419,9 15.640,4
Diğer 185,5 80,6 83,7 163,4 153,0
PARASAL TABAN 37.679,4 41.314,6 38.892,4 40.300,1 44.549,9
APİ’den Borçlar 4.983,0 3.477,5 3.197,8 -1.098,4 6.701,8
MERKEZ BANKASI PARASI 38.547,7 42.788,3 41.078,9 41.915,6 45.164,7
Kamu Mevduatı 868,3 1.473,7 2.186,6 1.615,5 614,8
Kaynak: TCMB günlük vaziyet
* Rakamlar ayın son cuma günü itibarıyladır. Toplamlar yuvarlama sonucu tutmayabilir

2007 yılı Ocak ayında Merkez Bankası Parası büyüklüğü, 3,2 milyar YTL artarak,
45,2 milyar YTL’ye yükselmiştir.

Bilançonun pasif kalemleri incelendiğinde, Ocak ayında Merkez Bankası Parasının


3,2 milyar YTL artarak, 45,2 milyar YTL’ye yükseldiği görülmektedir. Emisyonun 4,8 milyar
YTL azalırken, Bankalar Mevduatının 1,2 milyar YTL artmasıyla Rezerv Para bu dönemde
3,6 milyar YTL gerilemiştir. Ocak ayı sonunda bir önceki ay sonuna göre Emisyonda
görülen gerileme Kurban Bayramı ve yılbaşı nedeniyle artan para talebinin normale
dönmesinden kaynaklanmıştır. Bu dönemde, APİ’den Borçlar 7,8 milyar YTL artarak 6,7
milyar YTL’ye yükselirken, Kamu Mevduatı 1 milyar YTL azalarak 0,6 milyar YTL’ye
gerilemiştir.
DPT-YPKDGM 2 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Ocak ayında yapılan Para Politikası Kurulu toplantısında Merkez Bankası politika faiz
oranlarının sabit tutulmasına karar verilmiştir.

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu 16 Ocak 2007 tarihli toplantısında, özel kesim
tüketim talebindeki yavaşlama ve enflasyon beklentilerindeki kısmi iyileşme devam
ederken, orta vadeli enflasyon beklentilerinin henüz hedeflerle uyumlu olmaması ve
hizmet fiyat enflasyonuna ilişkin riskler ile küresel ekonomideki belirsizliklerden hareketle
bünyesindeki Bankalararası Para Piyasası ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Repo–Ters
Repo Pazarı’nda uygulanmakta olduğu kısa vadeli faiz oranlarının sabit tutulmasına karar
vermiştir.

Tablo 3. Merkez Bankası Faiz Oranlarında Gelişmeler


(Yüzde, Basit)
2006
Basit Faiz 02.Oca 27.Nis 07.Haz 25.Haz 28.Haz 20.Tem
Gecelik Borç Alma 13,50 13,25 15,00 17,25 17,25 17,50
Gecelik Borç Verme 16,50 16,25 18,00 20,25 22,25 22,50

Haftalık Piy. Yap. Bankalar REPO 15,50 15,25 17,00 19,25 21,25 21,50
Geç Lik. Pen. Borç Verme 19,50 19,25 21,00 23,25 25,25 25,50

Geç Lik. Pen. Borç Alma 9,50 9,25 11,00 13,25 13,25 13,50
Kaynak: TCMB

b. Temel Parasal Büyüklüklerdeki Gelişmeler

2007 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre M1 para arzı reel olarak gerilerken, M2
para arzının reel olarak artmış, M3 para arzının ise reel olarak sabit kalmıştır.

2007 yılı başında, Avrupa Merkez Bankası istatistik tanım ve standartlarına uyum
çalışmaları çerçevesinde Merkez Bankası tarafından para arzı tanımlarında değişiklik
yapılmıştır. Daha önce M2Y para arzında gösterilmekte olan yabancı para mevduatlar ve
M3 para arzı tanımı içinde yer alan diğer resmi mevduatlar vadelerine göre M1 ve M2
içerisinde gösterilmiştir. Böylece, M2Y para arzı tanımı ortadan kalkmış ve M1 ve M2 para
arzlarının kapsamı genişlemiştir.

Yeni para arzı tanımları dikkate alındığında; 2007 yılı Ocak ayında M1 para arzı
yüzde 10,5 oranında azalarak 64,6 milyar YTL’ye gerilerken; M2 para arzı yüzde 1,1
oranında artarak 300,9 milyar YTL’ye, M3 para arzı ise yüzde 1 oranında artarak 323,1
milyar YTL’ye yükselmiştir. Ocak ayında TÜFE’nin yüzde 1 oranında arttığı göz önüne
alındığında M1 para arzının reel olarak gerilerken, M2 para arzının reel olarak arttığı, M3
para arzının ise reel olarak sabit kaldığı görülmektedir.

DPT-YPKDGM 3 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Tablo 4. Parasal Büyüklüklerdeki Gelişmeler


(Milyon YTL)
2005 2006 2007 Aylık
Aralık Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak % Değişme
Dolasimdaki Para 18.203 21.951 23.104 21.638 24.590 20.723 -15,7
TL Vadesiz Mevduat 24.531 23.759 21.648 21.640 23.967 21.150 -11,8
YP Vadesiz Mevduat 19.202 22.460 23.450 22.910 23.605 22.729 -3,7
M1 61.937 68.171 68.202 66.188 72.163 64.602 -10,5
TL Vadeli Mevduat 114.790 136.376 138.393 142.579 141.745 150.156 5,9
YP Vadeli Mevduat 61.222 75.333 76.993 81.745 83.574 86.141 3,1
M2 237.949 279.880 283.588 290.513 297.481 300.899 1,1
Repo 2.904 3.391 3.871 4.081 3.539 3.952 11,7
Para Piyasasi Fonlari 19.762 18.930 18.595 18.371 18.816 18.255 -3,0
M3 260.614 302.201 306.054 312.965 319.836 323.105 1,0
TÜFE 122,7 135,2 136,2 137,2 138,2 139,2 0,7
Kaynak: Merkez Bankası, TÜİK

Grafik 2. Parasal Büyüklüklerdeki Reel Gelişmeler (2005 Aralık=100 Bazlı


Endeks)

120
115
110
105
100
95
90
10

11

12
2

9
-1

-1
-1

06

07
05

20

20
M1 M2 M3
20

Para çarpanlarının 2007 yılı Ocak ayındaki seyri incelendiğinde; rezerv para yüzde
8,6 oranında azalırken, eski gösterime göre hesaplanan M2’nin sabit kalması ve M2Y’nin
yüzde 0,7 oranında artmasıyla M2/RP para çarpanının 4,5’ten 4,9 puana, M2Y/RP
çarpanının ise 6,9’dan, 7,6 puana yükseldiği görülmektedir.

Grafik 3. Para Çarpanları

10

2
-1
-1
-1

-1

2
3
4
5
6
7
8
9
2
3
4
5
6

2
7

3
8

4
9

5
6
7
8
9

10
11
12
10
11
12

10
11
12

2007
2006
2004

2005

M2/RP M2Y/RP

DPT-YPKDGM 4 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

c. Merkez Bankası Döviz Alım-Satımları

Merkez Bankası, Mayıs-Haziran aylarında mali piyasalarda yaşanan dalgalanmanın


etkilerinin kaybolmasıyla döviz piyasasının istikrar kazanması ve küresel likidite
koşullarında görülen düzelme eğiliminden hareketle, 15 Mayıs 2006 tarihinde durdurduğu
döviz alım ihalelerine 10 Kasım 2006 tarihinden itibaren tekrar başlamıştır. Bu çerçevede
günlük alım limiti 15 milyon ABD doları ihale, 30 milyon ABD doları opsiyon hakkı olmak
üzere en fazla 45 milyon ABD doları olarak belirlenmiştir. 2007 yılı Ocak ayında yapılan 19
adet ihalede 285 milyon doları ihale, 297 milyon doları opsiyon olmak üzere toplamda 582
milyon dolarlık döviz alımı yapılmıştır.

Tablo 5. TCMB Döviz Alımları-Satımları*


(Milyon Dolar)
Döviz Alım-Satım İhaleleri
Günlük Teklifin Karşılanma Döviz Alım- Doğrudan TOPLAM
Ortalama Oranı (%) Satım Döviz Müda.
Teklif Miktarı
2003 Top. - - 5.653 4.808 10.461
2004 Top. - - 4.104 1.283 5.387
2005 Top. - - 7.443 14.565 22.008
2006- Ocak 80,1 57,0 692 0 692
Şubat 80,7 47,5 690 5.441 6.131
Mart 82,8 47,2 899 0 899
Nisan 92,7 38,8 699 0 699
Mayıs 81,5 37,7 338 0 338
Haziran -1.000 -2.105 -3.105
Kasım 67,6 42,2 371 0 371
Aralık 57,8 48,7 563 0 563
2007 – Ocak 64,9 46,4 582 0 582
Kaynak: TCMB
* Pozitif değerler alımları, negatif değerler satımları göstermektedir. Merkez Bankası tarafından henüz
miktarları açıklanmayan doğrudan döviz alımları Merkez Bankası günlük vaziyetlerinden türetilen net döviz
pozisyonu verileri kullanılarak ve bu büyüklüğü etkileyebilecek diğer döviz işlemleri de göz önüne alınarak
hesaplanmıştır.

DPT-YPKDGM 5 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

II. BORÇLANMA PROGRAMINDAKİ GELİŞMELER

Hazine iç borçlanma ihaleleri ortalama yıllık bileşik faiz oranı, 2007 yılı Ocak ayında
yüzde 20,3 düzeyinde gerçekleşmiştir.

Tablo 6. Hazine YTL Cinsi İç Borç İhaleleri


Net 12 Aylık
Borç.(1) İtfa(2) Bileşik TÜFE
Vade (Mil. (Mil. Borç/İtfa Faiz Beklentisi Reel Faiz
(Gün) YTL) YTL) Oranı (Yüzde) (3) (Yüzde)
2005-Aralık 890 12.428 13.516 91,9 14,1 5,8 7,8
2006-Ocak 1.070 10.512 11.603 90,6 14,5 5,5 8,5
Şubat 873 12.810 15.026 85,3 14,5 5,5 8,5
Mart 792 7.629 9.249 82,5 14,2 5,4 8,3
Nisan 810 11.243 11.896 94,5 14,1 5,5 8,2
Mayıs 941 6.990 10.350 67,5 15,0 5,8 8,6
Haziran 558 5.123 6.630 72,3 17,6 7,9 9,0
Temmuz 422 12.731 13.864 91,8 22,8 8,1 13,6
Ağustos 427 10.583 12.024 88,0 21,3 7,9 12,3
Eylül 617 12.844 16.932 75,9 21,6 7,5 13,5
Ekim 973 7.057 7.529 93,7 22,0 7,3 13,7
Kasım 1088 10.280 12.030 85,5 22,1 7,2 14,0
Aralık 550 4.514 5.607 80,5 22,5 7,1 14,4
2007-Ocak 495 13.372 16.189 82,6 20,3 6,8 12,7
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı, DPT
(1) Net borçlanma piyasadan yapılan YTL cinsi borçlanmayı göstermekte olup, döviz cinsinden ihale tutarları
dahil edilmemiştir.
(2) İtfa rakamları, ÇTTH dahil edilerek piyasaya yapılan YTL cinsi ödemeleri göstermektedir.
(3) Merkez Bankası tarafından ayda iki defa yayınlanan ve ekonomik birimlerin ekonomik değişkenlere yönelik
tahminlerini içeren geniş katılımlı “Beklenti Anketi”nden alınmıştır. 12 aylık TÜFE beklentisi, söz konusu ayın
üçüncü haftası itibariyle piyasa katılımcıları tarafından tahmin edilen değerlerin uygun ortalamasıdır.

2007 yılı Ocak ayında Hazine ihalelerinde oluşan ağırlıklı ortalama bileşik faiz oranı,
bir önceki aya göre 2,2 puan azalarak, yüzde 20,3 düzeyinde gerçekleşmiştir. Aynı
dönemde ihalelerde oluşan ortalama vade 495 gün olmuştur. Ocak ayında piyasaya YTL
bazında 16,2 milyar YTL itfası bulunan Hazinenin, piyasadan net olarak 13,4 milyar YTL
borçlanmasıyla, borçlanma/itfa rasyosu 82,6 puan düzeyinde gerçekleşmiştir.
Grafik 4. Borçlanma / İtfa Rasyosu

16.500 120

14.500
100
Milyon YTL

12.500
80
10.500
Yüzde

8.500 60
6.500
40
4.500

2.500 20
2005- 2006- 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2007-
12 1 1
İTFA BORÇLANMA BORÇLANMA/İTFA

DPT-YPKDGM 6 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Ocak ayında Hazinenin yüklendiği reel faiz oranı azalmıştır. Nitekim Merkez Bankası
beklenti anketinde yer alan 12 aylık TÜFE beklentisi kullanılarak hesaplanan gelecek
döneme yönelik reel faiz oranı Ocak ayında bir önceki aya göre 1,7 puan azalarak yüzde
14,4’ten yüzde 12,7’ye gerilemiştir.
Grafik 5. Faiz Oranlarında Gelişmeler
(Bileşik, Yüzde)
25

20

15

10

10

11

12
02

03

04

05

06

07

08

09
2

1
-1

-0
6-
05

00

07
20

'2

20
ihale DIBS interbank TÜFE Beklentisi

Ocak ayında Hazinenin iç borç stoku 5,9 milyar YTL artarak 257,4 milyar YTL’ye
yükselmiştir.

2006 yılı sonuyla karşılaştırıldığında, 2007 Ocak ayında Hazinenin iç borç stoku yüzde
2,3 oranında artarak 251,5 milyar YTL’den 257,4 milyar YTL’ye yükselmiştir. Bu dönemde
nakit dışı borç stoku 0,9 milyar YTL azalırken, nakit iç borç stoku 6,7 milyar YTL artmıştır.

Tablo 7. İç Borç Stokunun Vade Yapısı


Miktar Yüzde Ort. Vadeye Kalan
(Milyon YTL) Dağılım Süre (Ay)
2005
Genel Top. 244.782 100,0 23,5
Nakit 194.153 79,3 19,6
-Tahvil 176.335 72,0 21,2
-Bono 17.818 7,3 3,7
Nakit Dışı 50.629 20,7 38,7
2006 Aralık
Genel Top. 251.470 100,0 24,0
Nakit 208.376 82,9 22,3
-Tahvil 198.783 79,0 23,3
-Bono 9.594 3,8 2,6
Nakit Dışı 43.094 17,1 32,0
2007 Ocak
Genel Top. 257.350 100,0 23,9
Nakit 215.113 83,6 22,4
-Tahvil 204.379 79,4 23,5
-Bono 10.734 4,2 3,1
Nakit Dışı 42.237 16,4 31,6
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

2007 Ocak ayında YTL cinsi sabit faizli tahvil ve bonoların Hazine iç borç stokundaki
oranı, 2006 Aralık ayına göre yüzde 44,3’ten yüzde 44,7’ye yükselirken, değişken faizli

DPT-YPKDGM 7 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

kağıtların oranı yüzde 41,8’den yüzde 40,6’ya gerilemiştir. Bu dönemde döviz cinsi
kağıtların oranı ise yüzde 13,1’den yüzde 14’e yükselmiştir.

Tablo 8. İç Borç Stoku Döviz-Faiz Yapısı


(Milyon YTL, Yüzde)

2005 Yüzde Aralık 2006 Yüzde Ocak 2007 Yüzde


Nakit 194.153 79,3 208.376 82,9 215.113 83,6
Sabit getirili 101.444 41,4 111.457 44,3 115.089 44,7
Değişken faizli 57.907 23,7 63.993 25,4 63.993 24,9
Döviz cinsinden 30.762 12,6 32.927 13,1 36.031 14,0
Dövize endeksli 4.040 1,7 - - - -
-IMF kredisi - 0,0 - - - -
-Takas 4.040 1,7 - - - -
-Diğer - 0,0 - - - -
Nakit Dışı 50.629 20,7 43.094 17,1 42.237 16,4
Sabit getirili - 0,0 - - - -
Değişken faizli 47.501 19,4 41.350 16,4 40.495 15,7
Döviz cinsinden 1.598 0,7 0 0,0 0 0,0
Dövize endeksli 1.530 0,6 1.744 0,7 1.742 0,7
Toplam Stok 244.782 100,0 251.470 100,0 257.350 100,0
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Grafik 6. İç Borç Stokunun Döviz-Faiz Yapısı

Döviz 2006 Döviz 2007 Ocak


Cinsi - Cinsi -
Dövize Dövize
Endeksli Endeksli
%13,8 %14,7

Sabit Sabit
Faizli Faizli
%44,3 %44,7

Değişken Değişken
Faizli Faizli
%41,8 %40,6

2007 Ocak ayında 2006 yıl sonuna göre, iç borç stokunun ilk satışta alıcılara göre
dağılımı incelendiğinde, piyasanın payının yüzde 71,6’dan yüzde 72,1’e yükseldiği,
kamunun payının ise yüzde 28,4’ten yüzde 27,9’a gerilediği görülmektedir.

DPT-YPKDGM 8 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Tablo 9. İç Borç Stokunun Alıcılara Göre Dağılımı


YTL Miktarı USD Miktarı Yüzde Pay
(Milyon YTL) (Milyon Dolar) (Yüzde)
2005
Genel Top. 244.782 182,4 100,0
Kamu 75.468 56,2 30,8
Merkez Bankası 18.427 13,7 7,5
Kamu Bankaları 25.037 18,7 10,2
TMSF 4.496 3,4 1,8
Diğer Kamu 27.508 20,5 11,2
Piyasa 169.314 126,2 69,2
2006 Kasım
Genel Top. 251.470 178,9 100,0
Kamu 71.410 50,8 28,4
Merkez Bankası 17.778 12,6 7,1
Kamu Bankaları 19.865 14,1 7,9
TMSF 4.499 3,2 1,8
Diğer Kamu 29.267 20,8 11,6
Piyasa 180.060 128,1 71,6
2007 Ocak
Genel Top. 257.350 181,0 100,0
Kamu 71.724 50,4 27,9
Merkez Bankası 17.778 12,5 6,9
Kamu Bankaları 19.865 14,0 7,7
TMSF 4.497 3,2 1,7
Diğer Kamu 29.584 20,8 11,5
Piyasa 185.625 130,5 72,1
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

İç borç stoku/M2Y oranı 2007 Ocak ayında bir önceki aya göre 1,4 puan artarak
89,2 puana ulaşmıştır.

Grafik 8. Mali Baskınlık (İç Borç Stoku/M2, Nakit İç Borç Stoku/M2)


Yüzde

110

100

90

80

70

60

-1
2 -1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 -0
1
05 06 07
20 20 20
İç Borç/M2 Nakit İç Borç/M2

2007 Ocak ayında bir önceki aya göre, M2 para arzı yüzde 1,15 oranında artarken, iç
borç stokundaki artışın yüzde 2,3 düzeyinde olması nedeniyle, mali baskınlık oranı
artmıştır. Kamunun mali piyasalardaki ağırlığının bir göstergesi olan iç borç stokunun
M2Y’ye oranı bu dönemde 1 puan artarak 85,5 puana ulaşmıştır. 2001 Şubat krizinden
sonra kamu bankaları, Merkez Bankası ve TMSF’ye uzun vadeli olarak verilen nakit dışı

DPT-YPKDGM 9 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

borç stokunun hesaplamaya katılmadığı nakit iç borç stokunun M2’ye oranı ise 2007 Ocak
ayında 1,4 puan artarak 71,5 puan düzeyinde gerçekleşmiştir.

Tablo 10. Konsolide Bütçe Dış Borç Stoku


(Milyon Dolar)
2004 2005 2006 2007
Haz. Tem. Ağu. Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak
Toplam 68.473 64.161 64.643 64.763 65.961 65.932 65.970 65.443 66.428 66.876
Vade Yapısı
Kısa Vade 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Orta Vade 6.123 2.513 2.322 2.566 2.484 2.387 2.250 2.274 2.188 2.261
Uzun Vade 62.350 61.648 62.321 62.197 63.477 63.545 63.721 63.170 64.240 64.615
Alacaklıya Göre
Kredi 38.781 30.226 33.082 30.184 31.256 30.928 30.276 29.109 30.081 29.727
Uluslararası Kuruluşlar 26.211 19.303 22.098 19.183 20.154 20.040 19.484 18.261 19.337 18.787
(IMF Sağlanan
Krediler) 18.445 11.398 (14.647) 11.232 11.623 11.539 11.169 9.806 10.759 (10.257)
Hükümet Kuruluşları 6.534 5.059 5.237 5.071 5.042 4.939 4.922 4.958 4.826 4.804
Ticari Bankalar 6.036 5.864 5.747 5.931 6.060 5.948 5.870 5.890 5.918 6.135
Tahvil 29.692 33.935 31.560 34.578 34.705 35.004 35.694 36.335 36.347 37.149
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

2006 yılı sonunda 66,4 milyar dolar düzeyinde bulunan konsolide bütçe dış borç
stoku 2007 Ocak ayında yüzde 0,7 oranında artarak 66,9 milyar dolara yükselmiştir. Söz
konusu dönemde, konsolide bütçe dış borç stokunun vade kompozisyonunda, uzun vadeli
borçların oranı yüzde 96,6, orta vadeli borçların oranı ise yüzde 3,4 düzeyinde
gerçekleşmiştir.

DPT-YPKDGM 10 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

III. SERMAYE PİYASASINDA GELİŞMELER

Tablo 11. Sermaye Piyasalarına İlişkin Göstergeler


2004 2005 2006 2007 Ocak
Kurul Kaydındaki Şirketler 625 614 605 604
İMKB Şirketleri 307 316 329 329
İMKB'de İşlem Gören Şirketler 297 304 316 316
İMKB Dışında İşlem Gören Şirketler 10 12 13 13

Piyasa Değeri (Halka Açık Kısım) 37.641 68.389 75.569 78.713


Yabancı Payı (Halka Açık Kısım) 54,94 66,34 65,26 68,62

Piyasa Kapitalizasyonu 132.556 218.318 230.038 243.118


Piyasa Kapitalizasyonu/GSYİH 30,79 44,81 38,90(1) -

Aracı Kuruluşlar 154 149 146 146


Aracı Kurumlar 112 108 106 106
Bankalar 42 41 40 40

Yatırım Fonları 254 278 289 289


Net Aktif Değer 24.444 29.176 22.012 22.115

Bireysel Emeklilik Fonları 81 96 102 103


Şirket Sayısı 11 11 11 11
Sözleşme Sayısı 334.557 714.146 1.128.280 1.173.378
Fon Katılımcı Sayısı 314.257 672.696 1.060.273 1.100.870
Net Aktif Değer 296 1.219 2.793 2.946

Yabancı Yatırım Fonları 47 53 60 60


Net Aktif Değer 27 34 71 74

Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları 23 26 30 30


Net Aktif Değer 314 452 555 574

Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları 9 10 11 11


Net Aktif Değer 1.382 2.209 2.481 2.481

Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları 2 2 2 2


Net Aktif Değer 104 110 127 127

Portföy Yönetim Şirketleri 21 19 19 18


Net Aktif Değer 24.453 30.226 25.267 25.964

Bağımsız Denetim Şirketleri 83 91 93 94

Gayrimenkul Değerleme Şirketleri 6 9 13 13

Derecelendirme Kuruluşları 5 5 6 7
Kaynak: SPK, Merkezi Kayıt Kuruluşu, Emeklilik Gözetim Merkezi, TÜİK
(1) Eylül 2006 sonu itibarıyla
(2) Piyasa değeri, piyasa kapitalizasyonu ve net aktif değerler Milyon YTL olarak verilmektedir. Şirketlere ait
bilgiler şirket sayılarını göstermektedir. Yabancı payı ve Piyasa Kapitalizasyonu/GSYİH yüzde olarak verilmiştir.

a. Yatırım Fonları ve Bireysel Emeklilik Fonları

Ocak ayında yatırım fonları net aktif değerinde nisbi bir artış görülürken, bireysel
emeklilik fonları hızla gelişimini sürdürmüştür.

DPT-YPKDGM 11 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

2006 yılı sonunda ortalama vadesi 72 gün olan yatırım fonlarının vadesi 2007 yılı
Ocak ayında 84 güne yükselmiştir. Bu dönem itibarıyla yatırım fonlarının net aktif değeri
22,1 milyar YTL olmuştur.

Bireysel emeklilik fonlarında 2006 yılı sonu itibarıyla 513 gün olan ortalama vade
2007 yılı Ocak ayı itibarıyla 529 gün olarak gerçekleşmiştir. Emeklilik fonlarının net aktif
değeri Ocak ayı itibarıyla 2.946 milyon YTL düzeyine çıkmıştır.

Tablo 12. İMKB 100 Endeksinin Getirisi


(Yüzde)
Aylık Bazda Yıllık Bazda Dolar Bazında
Nominal Reel Getiri Nominal Reel Getiri Nominal Getiri
Getiri ÜFE TÜFE Getiri ÜFE TÜFE Aylık Yıllık
2004 Aralık 11,1 12,3 10,7 34,7 16,8 23,2 17,1 38,1
2005 Aralık 4,4 4,5 4,0 59,3 55,2 47,9 5,1 60,6
2006 Ocak 12,1 9,9 11,3 63,2 55,2 51,2 14,0 64,3
Şubat 5,4 5,2 5,2 65,6 57,3 53,1 6,6 62,1
Mart -8,7 -9,0 -9,0 67,9 61,1 55,2 -11,2 68,5
Nisan 2,3 0,3 0,9 86,0 77,2 70,9 4,3 95,7
Mayıs -13,1 -15,4 -14,7 51,1 40,4 37,5 -26,7 31,2
Haziran -7,0 -10,6 -7,3 31,5 16,9 19,4 -7,6 11,7
Temmuz 1,7 0,9 0,9 21,8 6,5 9,0 7,8 8,6
Ağustos 3,4 4,2 3,8 20,6 7,4 9,4 5,8 12,3
Eylül -1,0 -0,7 -2,2 10,8 -0,4 0,2 -4,2 -0,7
Ekim 9,9 9,4 8,5 27,0 14,4 15,4 13,2 17,2
Kasım -5,9 -5,7 -7,1 0,2 -10,3 -8,8 -5,4 -6,4
Aralık 2,5 2,6 2,2 -1,7 -11,9 -10,3 5,4 -6,1
2007 Ocak 5,3 5,3 4,2 -7,6 -15,6 -16,0 4,7 -13,8
Kaynak: TÜİK, İMKB
(*) Getiri, dönem sonu itibarıyla bir önceki dönem sonuna göre hesaplanmaktadır.

b. İMKB Hisse Senedi Piyasası

2007 yılı Ocak ayı sonu itibarıyla İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi aylık bazda yüzde
5,3 oranında artmıştır. Buna karşın, Endekste yüzde 7,6 oranında nominal kayıp
gerçekleşmiştir. Dolar bazında nominal kayıp ise yüzde 13,8 oranında gerçekleşmiştir.

2007 yılı Ocak ayında aylık bazda İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi yüzde 5,3
oranında artış göstermiştir. Buna karşın, geçen yılın aynı ayında gerçekleşen daha yüksek
artışın yıllık değerlendirmeden çıkmasıyla bir önceki ay sonuna göre yıllık bazda kayıp daha
da belirginleşmiştir. Buna göre, İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksinde yıllık bazda nominal
kayıp yüzde 7,6 olmuşken, TÜFE’ye göre hesaplanan reel kayıp yüzde 16 seviyesinde
gerçekleşmiştir. Benzer şekilde, dolar bazında aylık nominal getiri yüzde 4,7 iken, yıllık
bazda nominal kayıp yüzde 13,8 olmuştur.

DPT-YPKDGM 12 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Ocak ayında günlük ortalama işlem hacmi bir önceki ay sonuna göre yüzde 38
oranında artış göstermiştir.

Ocak ayında İMKB Hisse Senedi Piyasası günlük ortalama işlem hacmi bir önceki ay
sonuna göre yüzde 38 oranında artarak 1.392 milyon YTL seviyesine yükselmiştir. Buna
paralel olarak aynı dönemlerde aylık işlem hacmi 22 milyar YTL’den 27,8 milyar YTL’ye
çıkmıştır.

Tablo 13. İMKB’de Çeşitli Göstergeler


İMKB 100 İMKB 100 İMKB İş günü Günlük Ort.

Dönemler Dönem Sonu 30 Günlük HO. İşlem Hacmi (1) sayısı İşlem Hacmi
2004 Aralık 24.972 23.546 20.706 21 986
2005 Aralık 39.778 37.991 28.671 22 1.303
2006 Ocak 44.590 41.329 27.654 17 1.627
Şubat 47.016 45.089 33.553 20 1.678
Mart 42.911 44.639 37.028 23 1.610
Nisan 43.880 43.567 28.129 20 1.406
Mayıs 38.132 41.904 32.824 22 1.492
Haziran 35.453 35.494 31.259 22 1.421
Temmuz 36.068 34.804 21.627 21 1.030
Ağustos 37.286 36.604 21.505 22 978
Eylül 36.925 37.340 23.391 21 1.114
Ekim 40.582 38.066 23.711 19 1.248
Kasım 38.169 39.202 23.275 22 1.058
Aralık 39.117 38.704 21.195 21 1.009
2007 Ocak 41.183 39.510 27.837 20 1.392
05 Ocak 38.435 38.724 3.758 2 1.879
12 Ocak 38.138 38.674 5.714 5 1.143
19 Ocak 40.201 38.920 7.000 5 1.400
26 Ocak 41.846 39.335 8.024 5 1.605
Kaynak: İMKB Aylık Bülten
(1) Borsaya kote olan şirketlere ait hisselerde tüm piyasalarda gerçekleştirilen işlem hacmidir. Böylece bu
değer; Ulusal, İkinci Ulusal, Yeni Ekonomi ve Gözaltı Pazarlarına ait işlemleri kapsamaktadır.
(*) İMKB 100 Endeks Değerleri, 30 günlük Hareketli Ortalama; İşlem Hacimleri, Milyon YTL
(**) HO: Hareketli Ortalama

İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi risk göstergeleri olarak kullanılabilecek standart


sapma değerlerinden aylık standart sapma 6,79 değerine çıkarken yıllık standart sapma
değeri 28,76 değerine inmiştir.

2007 yılı Ocak ayı sonu itibarıyla İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksinde aylık (20
günlük) yüzde 5,3 oranında getiri gerçekleşmişken, yıllık (250 günlük) kayıp yüzde 6,9
oranında gerçekleşmiştir. Bu dönemde, aylık standart sapma değerinde artış görülürken,
yıllık standart sapma değerinde gerileme görülmüştür. Nitekim, Ocak ayında bir önceki ay
sonu değerine göre aylık standart sapma değeri 6,47’den 6,79’a yükselmişken, yıllık
standart sapma değeri 29,13’ten 28,76’ya inmiştir. İMKB Ulusal 100-Bileşik Endeksi ile
uluslararası korelasyon katsayıları incelendiğinde, FTSE-100 endeksiyle 0,56, Nikkei-225
DPT-YPKDGM 13 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

endeksiyle 0,46 ve Dow Jones Industrial endeksiyle 0,09 olarak gerçekleştiği


görülmektedir.

Tablo 14. İMKB 100 Endeksine İlişkin Göstergeler


Nominal Getiri Standart Sapma (2) Korelasyon Katsayıları (3)
Dönemler Aylık (1) Yıllık (1) Aylık Yıllık FTSE 100 Nikkei 225 Dow Jones
2004 Aralık 10,69 36,51 6,16 28,10 0,41 0,12 -0,00
2005 Aralık 3,12 61,95 5,13 24,30 0,27 0,22 -0,09
2006 Ocak 14,29 59,61 7,61 24,93 0,37 0,18 -0,14
Şubat 5,44 72,69 6,56 24,72 0,36 0,11 0,16
Mart -7,45 68,64 9,65 24,36 0,49 0,48 -0,02
Nisan 2,26 80,93 6,86 23,89 0,21 0,23 0,14
Mayıs -14,14 47,80 12,99 26,41 0,74 0,22 0,31
Haziran -9,76 27,98 12,11 28,74 0,54 0,66 0,32
Temmuz 1,72 22,08 10,08 30,08 0,31 0,38 0,10
Ağustos 4,38 17,62 5,53 29,78 0,46 0,57 -0,26
Eylül -1,31 7,65 5,81 29,75 0,65 0,36 0,54
Ekim 8,89 30,75 5,78 29,01 0,53 0,56 0,16
Kasım -3,38 -0,34 6,26 28,89 0,34 0,46 0,09
Aralık 2,41 -1,66 6,47 29,13 0,43 0,42 -0,13
2007 Ocak 5,28 -6,89 6,79 28,76 0,56 0,46 0,09
Kaynak: İMKB Aylık Bülten, Reuters
(1) Aylık ve yıllık getiri, sırasıyla dönem sonu itibarıyla 20 ve 250 işgünü öncesine göre nominal getiridir.
(2) Aylık standart sapma, dönem sonu itibarıyla son 20 işgününe ait günlük getirinin 20 işgünü üzerinden
aylıklandırılmasıyla hesaplanmıştır. Yıllık hesaplamalar 250 işgünü üzerinden yapılmıştır.
(3) Endeksler yerel para cinsindendir. Ay içinde herhangi bir işgününde her iki endeks için de veri bulunması
durumunda hesaplamalara dahil edilmektedir.

Grafik 7. İMKB 100 Bileşik Endeksi

50.000 2.200
45.000 2.000
40.000 1.800 Dolar
YTL

35.000 1.600
30.000 1.400
25.000 1.200
20.000 1.000
5

-1
2

-1

10

11

12
-1

07
06
05

20
20
20

İMKB-100 Endeks (YTL) 30 Günlük Har. Ort. (YTL)


İMKB-100 Endeks (Dolar)

Borsada işlem gören hisselerin piyasa değeri Ocak ayı sonunda 2006 yılı sonuna göre
yüzde 4,2 oranında artarak 78,7 milyar YTL’ye çıkmıştır. İMKB kotasyonundaki hisselerde
yabancı sahipliği oranı yüzde 68,6 ile en yüksek seviyesine çıkmıştır.

Borsada işlem gören hisselerin piyasa değeri Ocak ayı sonunda 2006 yılı sonuna göre
yüzde 4,2 oranında artarak 78,7 milyar YTL’ye çıkmıştır. Buna paralel olarak, hisseleri

DPT-YPKDGM 14 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

borsada işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri (piyasa kapitalizasyonu) 13 milyar
YTL artışla 243,1 milyar YTL’ye çıkmıştır. Ocak ayı itibarıyla İMKB kotasyonundaki
hisselerde yabancı sahipliği oranı yüzde 68,6 ile en yüksek seviyesine çıkmıştır.

Tablo 15. İMKB’de İşlem Gören Şirketlerin Piyasa Kapitalizasyonu ve Yabancı


Portföy Oranı
İMKB Kotasyonundaki İşlem Gören Şirketlerin Toplam Piyasa
Hisseler Kapitalizasyonu
Şirket
Piyasa Yabancı Toplam/GSMH
Sayısı
değeri Payı Oranı
Dönemler (Milyon YTL) (Yüzde) (Milyon YTL) (Milyon Dolar) (Yüzde)
2004 Aralık 297 37.641 54,9 132.556 98.073 30,9
2005 Aralık 304 68.389 66,3 218.318 162.814 44,9
2006 Ocak 304 76.789 67,7 242.766 184.053 -
Şubat 306 82.513 67,3 260.194 199.367 -
Mart 306 75.478 66,1 237.563 177.180 47,6
Nisan 308 76.396 66,1 244.414 185.923 -
Mayıs 311 69.760 65,1 216.525 138.896 -
Haziran 316 64.827 65,2 201.202 128.268 38,5
Temmuz 317 66.353 65,6 204.299 138.031 -
Ağustos 316 68.427 65,7 215.054 148.641 -
Eylül 316 68.416 66,3 213.525 142.721 38,9
Ekim 316 74.733 66,9 236.295 162.626 -
Kasım 316 72.131 66,4 222.364 153.906 -
Aralık 316 75.569 65,3 230.038 163.775 -
2007 Ocak 316 78.713 68,6 243.118 172.119 -
Kaynak: İMKB Aylık Bülteni, Merkezi Kayıt Kuruluşu, DPT

c. Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım-Satım Pazarı

Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım-Satım Pazarında günlük işlem hacmi yüzde 42,4
oranında artarak 2 milyar YTL seviyesinde gerçekleşmiştir. Ocak ayında piyasada
gerçekleşen ortalama basit faiz oranı 52 baz puan gerileyerek yüzde 21,37 seviyesinde
gerçekleşmiştir.

Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım-Satım Pazarında günlük işlem hacmi Ocak ayında
bir önceki aya göre yüzde 42,4 oranında artarak 2 milyar YTL seviyesinde gerçekleşmiştir.
Buna paralel olarak aynı dönemde aylık işlem hacmi 10,4 milyar YTL artarak 39,8 milyar
YTL olmuştur. Ocak ayında basit faiz oranı bir önceki ay ortalamasına göre 52 baz puan
gerileyerek yüzde 21,37 olmuştur.

d. Tahvil ve Bono Piyasası Repo-Ters Repo Pazarı

Repo-Ters Repo Pazarında Ocak ayında bir önceki aya göre günlük işlem hacmi
yüzde 7,3 oranında artmış ve 9,6 milyar YTL’ye yükselmiştir. Pazarda gerçekleşen
ortalama basit faiz oranı bir önceki ay ortalamasına göre 35 baz puan gerileyerek yüzde
17,53 olmuştur.
DPT-YPKDGM 15 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Tahvil ve Bono Piyasası Repo-Ters Repo Pazarı günlük ortalama işlem hacmi bir
önceki ay ortalamasına göre yüzde 7,3 artışla 9,6 milyar YTL’ye çıkmıştır. Böylece, Ocak
ayı aylık işlem hacmi 191,3 milyar YTL seviyesinde gerçekleşmiştir. Repo-Ters Repo Pazarı
basit faiz oranı ise bir önceki aya göre 35 baz puan gerileyerek yüzde 17,53 olmuştur.

Tablo 16. Kamu Menkul Kıymetleri Kesin Alım-Satım ve Repo-Ters Repo Pazarı
Kamu Men. Kıy. Kesin Alım-Satım Pazarı Repo-Ters Repo Pazarı
İşlem Hacmi Günlük Ort. Faiz Oranı İşlem Hacmi Günlük Ort. Faiz Oranı
İşl. Hacmi İşl. Hacmi
Dönemler (Milyon YTL) (Milyon YTL) (Yüzde) (Milyon YTL) (Milyon YTL) (Yüzde)
2004 Aralık 41.453 1.974 22,53 154.463 7.355 19,68
2005 Aralık 40.966 1.862 14,24 172.957 7.862 13,79
2006 Ocak 29.862 1.757 13,85 137.537 8.090 13,51
Şubat 30.063 1.503 13,97 159.303 7.965 13,56
Mart 53.493 2.326 13,94 213.089 9.265 13,50
Nisan 40.184 2.009 13,99 211.970 10.598 13,49
Mayıs 42.747 1.943 15,12 243.219 11.055 13,25
Haziran 33.103 1.505 19,06 270.464 12.294 15,13
Temmuz 29.447 1.402 20,10 240.543 11.454 17,60
Ağustos 31.384 1.427 20,04 222.489 10.113 17,65
Eylül 39.035 1.859 21,10 222.932 10.616 17,92
Ekim 32.752 1.724 22,25 213.885 11.257 17,54
Kasım 43.804 1.991 21,88 216.256 9.830 17,61
Aralık 29.369 1.399 21,89 187.117 8.910 17,88
2007 Ocak 39.835 1.992 21,37 191.277 9.564 17,53
Kaynak: İMKB Aylık Bülteni

e. Takasbank Borsa Para Piyasası ve Ödünç Pay Senedi Piyasası

Takasbank Borsa Para Piyasasında O/N işlem hacmi yüzde 18 oranında gerileyerek
2,9 milyar YTL olmuştur. Piyasada gerçekleşen O/N işlemlerin faiz oranı bir önceki aya
göre 63 baz puan gerileyerek yüzde 17,05 olmuştur.

Takasbank Borsa Para Piyasasında (TBPP) gecelik işlemlerin tüm işlemlere oranı
yüzde 88,8 düzeyinde gerçekleşmiştir. Gecelik işlemlerin toplam işlem hacmi bir önceki
aya göre yüzde 18 oranında gerileyerek 2,9 milyar YTL’ye inmiştir. Piyasada gerçekleşen
O/N işlemlerin faiz oranı ise bir önceki aya göre 63 baz puan gerileyerek yüzde 17,05
olmuştur.

Ödünç Pay Senedi Piyasası işlem hacmi bir önceki aya göre yüzde 39,8 oranında
artış göstererek 158 milyon YTL düzeyinde gerçekleşmiştir. Sözleşme sayısı 869 olurken,
işlem gören pay senedi sayısı 96 olmuştur.

DPT-YPKDGM 16 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Ödünç Pay Senedi Piyasası Ocak ayı işlem hacmi bir önceki aya göre yüzde 39,8
oranında artarak 158 milyon YTL’ye çıkmıştır. Piyasada gerçekleşen sözleşme sayısı 869
olurken, işlem gören pay senedi sayısı 96 olmuştur.

Tablo 17. Takasbank Borsa Para Piyasası ve Ödünç Pay Senedi Piyasası

Takasbank Borsa Para Piyasası Ödünç Pay Senedi Piyasası


O/N Günlük O/N Faiz İşlem Günlük Sözl. Günlük İşlem
İşlem Ort. O/N Toplam İşl. Oranı Hacmi İşlem Sayısı Sözl. Gören Pay
Hacmi İşl. Hac. Hac. Oranı Hacmi Say. Senedi

Dönemler (Milyon YTL) (Yüzde) (Yüzde) (Milyon YTL) (Adet) (Adet) (Adet)
2004 Tüm Yıl 84.172 338 89,13 21,45 - - - - -
2005 Tüm Yıl 60.354 238 63,62 14,42 27 1,1 128 5 49
2006 Tüm Yıl 36.609 146 81,38 15,26 769 3,1 8.949 36 220
2006 Ocak 2.284 134 70,19 12,88 23 1,4 331 19 57
Şubat 2.977 149 72,27 12,91 27 1,3 348 17 63
Mart 3.320 144 73,78 12,87 61 2,7 1.065 46 84
Nisan 2.776 139 76,84 12,74 41 2,1 729 36 77
Mayıs 3.241 147 77,12 12,42 82 3,7 1.298 59 82
Haziran 3.113 141 81,80 14,51 58 2,6 1.121 51 83
Temmuz 2.943 140 92,76 17,02 42 2,0 443 21 80
Ağustos 2.812 128 89,46 17,10 54 2,4 589 27 69
Eylül 3.220 153 84,11 17,71 74 3,5 711 34 87
Ekim 3.076 162 85,10 17,11 87 4,6 809 43 97
Kasım 3.341 152 88,23 17,22 107 4,8 729 33 94
Aralık 3.505 167 88,90 17,68 113 5,4 776 37 102
2007 Ocak 2.874 144 88,78 17,05 158 7,9 869 43 96
Kaynak: Takasbank, İMKB

Grafik 8. Altın Borsası İşlem Hacmi ve Uluslararası Altın Fiyatı

1000
800
600
400
200
0
1
2

10

11

12

-0
-1

-0

07
05

06

20
20

20

İşlem Hacmi İşlem Hacmi Londra Borsası


(Milyon YTL) (Milyon ABD Doları ) (ABD Doları/Ons)

f. Altın Borsası

Altın Borsasında işlem hacmi yüzde 39,6 oranında artarak 21,4 ton seviyesinde
gerçekleşmiştir. Uluslararası altın fiyatları yüzde 1,7 oranında gerileyerek 625,9 dolar/ons
olmuştur.

DPT-YPKDGM 17 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Altın Borsasında işlem hacmi yüzde 39,6 oranında artarak 21,4 ton seviyesinde
gerçekleşmiştir. Bu hacimde ABD Doları cinsinden gerçekleştirilen işlem hacminin 272,2
milyon dolardan 385,2 milyon dolara yükselmiş olması etkili olmuştur. Uluslararası altın
fiyatı göstergesi olarak Londra Borsasında oluşan altının ons fiyatı yüzde 1,7 oranında
gerileyerek 625,9 dolar olmuştur.

Tablo 18. Vadeli İşlemler Piyasası


Dönem Sonu
Hacim-Miktar Hacim İş Günü Günlük Hacim Mevcut Açık
(Adet) (Milyon YTL) (Gün) (Milyon YTL) Poz. (Adet)

2005 Tüm Yıl 1.771.308 2.919 232 12,6 140.159


2006 Tüm Yıl 6.628.503 17.386 250 69,5 198.074
2006 Ocak 162.177 421 17 24,8 161.639
Şubat 226.794 631 20 31,6 113.369
Mart 316.909 821 23 35,7 144.065
Nisan 321.867 817 20 40,9 67.725
Mayıs 634.942 1.487 22 67,6 80.319
Haziran 767.403 1.732 22 78,7 77.902
Temmuz 731.106 1.681 21 80,1 119.175
Ağustos 557.461 1.545 22 70,2 88.154
Eylül 616.201 1.694 21 80,7 146.223
Ekim 608.815 1.683 19 88,6 169.949
Kasım 889.565 2.684 22 122,0 234.114

Aralık 795.263 2.188 21 104,2 198.074


Endeks 296.109 1.460 69,5 27.639
Faiz 0 0 0,0 0
G-DİBS 0 0 0,0 0
Döviz 499.146 728 34,7 170.431
Emtia 0 0 0,0 0
Altın 8 0 0,0 4

2007 Ocak 892.129 3.018 20 150,9 257.383


Endeks 487.471 2.426 121,3 53.005
Faiz 0 0 0,0 0
G-DİBS 0 0 0,0 0
Döviz 404.658 592 29,6 204.378
Emtia 0 0 0,0 0
Altın 0 0 0,0 0
Kaynak: VOB

g. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası

Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasında işlem hacmi Ocak ayında bir önceki aya göre
yüzde 37,9 oranında artarak 3 milyar YTL ile VOB’un kuruluşundan bu yana aylık bazda
en yüksek seviyesine çıkmıştır. Borsada sadece endeks ve döviz sözleşmeleri işlem
görmüştür.

2005 yılının Şubat ayında faaliyete geçen Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB)
hızlı bir gelişme göstererek önemli işlem hacimlerine ulaşmıştır. Nitekim, Ocak ayında da
DPT-YPKDGM 18 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

bir önceki aya göre işlem hacmi yüzde 37,9 oranında artarak 3 milyar YTL olmuş ve
VOB’un kuruluşundan bu yana en yüksek seviyesine çıkmıştır. Buna karşın, işlem gören
sözleşmelere bakıldığında, endeks ve döviz işlemleri dışındaki sözleşmelerde herhangi bir
işlem gerçekleşmediği görülmektedir.

Söz konusu enstrümanlar içinde de işlem gören sözleşmeler açısından bir


yoğunlaşma görülmektedir. Nitekim, endeks sözleşmelerinde görülen 2.426 milyon YTL’lik
işlem hacminin 2.353 milyon YTL’si Şubat ayı İMKB-30 sözleşmesinde gerçekleşmiştir.
Benzer şekilde, 592 milyon YTL’lik döviz işlem hacminin 466 milyon YTL’si Şubat ayı dolar
sözleşmesinde gerçekleşmiştir.

Açık pozisyon sayılarına bakıldığında bir önceki aya göre önemli artışlar gerçekleştiği
görülmektedir.

Endeks ve döviz sözleşmeleri açık pozisyon sayılarında önemli seviyede artışlar


görülürken diğer enstrümanlarda işlem hacminin gerçekleşmemesi yanında Ocak ayı sonu
itibarıyla açık pozisyonlar da kapanmış bulunmaktadır. Böylece, Ocak ayı sonu itibarıyla
endeks sözleşmelerinde 53.005 adet ve döviz sözleşmelerinde 204.378 adet açık pozisyon
gerçekleşmiştir.

DPT-YPKDGM 19 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

IV. BANKACILIK SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER

a. Mevduatlar

Bankacılık sektörü mevduatları, 2007 yılı Ocak ayında YTL mevduatlardaki hızlı
yükselişin etkisiyle yüzde 2,7 oranında artarak 284,6 milyar YTL’ye yükselmiştir.

2006 yılı sonu itibariyle 276,9 milyar YTL olan mevduat bankalarının toplam
mevduatları, bir aylık süreçte yüzde 2,8 oranında artışla 2007 yılı Ocak ayında 284,6
milyar YTL seviyesine yükselmiştir. Aynı dönemde, YTL mevduatlarda yüzde 3,3 oranında
artış yaşanırken YP mevduatlarda bu oran YTL bazında yüzde 1,9 olmuştur. 2006 yılı
Haziran ayından itibaren YP mevduatların dolar değerindeki yükseliş eğilimi, Ocak ayında
da devam etmiştir. Nitekim, 2006 yılı sonunda 71,8 milyar dolar olan YP mevduatlar, Ocak
ayında yüzde 2,3 oranında artarak 73,4 milyar dolara yükselmiştir. Ancak, döviz kurlarında
yaşanan gerileme nedeniyle mevduatlar içindeki payı gerilemiştir. 2006 yılı Aralık ayında
yüzde 38 olan YP mevduatların toplam mevduatlara oranı 2007 yılı Ocak ayı itibariyle
yüzde 36,5 düzeyine gerilemiştir.

Tablo 19. Bankacılık Sektöründe Kredi ve Mevduatların Gelişimi


(Yüzde Değişim)
Haziran 06 Eylül 06/ Aralık 06 / Ocak 07/
/ Aralık 05 Aralık 05 Aralık 05 Aralık 06

Toplam Mevduat (Bankalar arası Hariç) 16,7 16,5 22,5 2,8


Yurtiçi Yerleşikler Toplam YTL Mevduat 14,6 13,7 17,4 3,3
Yurtiçi Yerleşikler Toplam YP Mevduat ($) 20,6 9,9 24,1 2,3

Toplam Krediler 26,9 31,6 39,8 0,7


Mevduat Bankaları Yurtiçi Kredileri 27,6 32,7 41,0 0,8
Mevduat Bankaları Yurtiçi YTL Kredileri 26,4 33,9 45,1 0,9
Mevduat Bankaları Yurtiçi YP Kredileri 33,9 26,1 19,0 -0,4
Kalkınma Yatırım Bankaları Kredileri 14,1 14,3 19,3 0,2
Kaynak: TCMB Haftalık Bültenleri

Grafik 9. YP Mevduat/Toplam Mevduat

270.000 65
240.000 55
210.000 45
180.000
Milyon YTL

35
Yüzde

150.000
120.000 25
90.000 15
60.000
30.000 5
0 -5
7- 1
6- 1
2

10

11

12
2

9
4-1

5-1

200
200
200

200

YP Mevduat Toplam Mevduat YP Mevduat/Toplam Mevduat

DPT-YPKDGM 20 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

2005 yılı sonunda YTL ve YP mevduatların ortalama vadesi 2,8 ay olarak


gerçekleşirken, söz konusu vadelerde 2006 yılının ikinci yarısında, özellikle YTL
mevduatlarda düşüş gözlenmiş ve ortalama vadeler sırasıyla 2,4 ay ve 2,7 ay olmuştur.
Vadelerdeki düşüşü açıklayan temel gelişme ise, 3 ay ve daha kısa vadeli mevduat
büyüklüğünün toplam mevduatlar içindeki payında yaşanan yükseliştir. Nitekim, YTL
mevduatlarda 3 ay ve daha kısa vadeli mevduatların toplam YTL mevduatlar içindeki payı,
bir yıllık süreçte yüzde 84,2’den yüzde 91,9’a; YP mevduatlarda yüzde 81,7’den yüzde
85,1’e yükselmiştir. Bankaların temel fon kaynağı olan mevduatların vadesinde yaşanan
kısalma, gerek yatırımları için uzun vadeli kredi almak isteyen ekonomik birimler gerekse
vade uyumsuzluğu riskiyle karşılaşabilecek bankalar için olumsuz bir gelişme olarak
değerlendirilmektedir.

Grafik 10. 3 Ay ve Daha Kısa Vadeli Mevduatların Payının Gelişimi

94
92
90
88
Yüzde

86
84
82
80
78
2

10

11

12
2

-1
-1

-1

06
04

05

20
20

20

Kısa Vadeli YTL Mevduat/Toplam YTL Mevduat


Kısa Vadeli YP Mevduat/Toplam YP Mevduat

Grafik 11. YTL ve YP Mevduatların Ortalama Vadesi

3,4

3,2

3,0
Ay

2,8

2,6

2,4

2,2
2

10

11

12
2

1
-1

-1

-
06
04

05

20
20

20

YTL Mevduatın Ortalama Vadesi YP Mevduatın Ortalama Vadesi

* 1 yıldan uzun vadeli olan mevduatların vadesi 1 yıl kabul edilmiştir.

DPT-YPKDGM 21 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

b. Krediler

2007 yılı Ocak ayında bankacılık sektörü tarafından kullandırılan krediler, yüzde 0,7
oranında artarak artış eğiliminde yavaşlama göstermiştir.

Bankacılık sektörü tarafından kullandırılan yurt içi kredi hacmi, Ocak ayında yüzde
0,7 oranında artarak 178,6 milyar YTL’ye yükselmiştir. Kredi stokunun alt kalmeleri içinde
YTL krediler artarken YP krediler azalmıştır. Nitekim, 2006 yılı sonunda 147,6 milyar YTL
olan YTL kredi hacmi Ocak ayında yüzde 0,9 oranında artarak 149 milyar YTL’ye, aynı
dönemde YP krediler 23 milyar YTL’den yüzde 0,4 oranında azalarak 22,9 milyar YTL’ye
düşmüştür. YP kredi stoku özellikle 2006 yılı Haziran ayından itibaren genel itibariyle
düşüş yönünde bir trend izlemiştir. YP kredi stokundaki bu düşüş eğiliminin kredi alanların
döviz kurlarında yaşanabilecek olası yükseliş riskine katlanmak istememelerinin etkisiyle
önümüzdeki dönemde de devam edeceği düşünülmektedir.

2006 yılı sonunda 67,4 milyar YTL olan tüketici kredileri ve kredi kartları toplamı
Ocak ayında yüzde 0,2 oranında azalarak 67,2 milyar YTL seviyesine gerilemiştir. Son üç
yıllık süreçte söz konusu krediler toplamında ilk defa azalış yaşanmıştır. Bu krediler içinde
ise tüketici kredileri yüzde 0,4 oranında artarken kredi kartları yüzde 1,5 oranında
azalmıştır. Tüketici kredilerinin alt kalemleri incelendiğinde; konut kredileri ve ihtiyaç
kredilerinin sırasıyla yüzde 0,5 ve yüzde 1,2 oranında arttığı ve buna karşın taşıt
kredilerinin ise yüzde 2,5 oranında düştüğü gözlenmektedir. Önümüzdeki dönemde gerek
enflasyonda gerekse temel fonlama faiz oranlarında yaşanacak düşüşlerle birlikte bu
kredilerde bir canlanma olması beklenmektedir.

Tablo 20. Mevduat Bankaları Yurtiçi Kredilerinin Türlerine Göre Dağılımı


Aralık 2006 Ocak 2007
Milyon Önceki yıla Milyon Önceki yıla
Yüzde Pay Yüzde Pay
YTL göre değ. YTL göre değ.
MEVD. B. YURTİÇİ KR. 170.578 41,0 100 171.861 0,8 100
Ticari Krediler 91.363 39,0 53,6 92.691 1,5 53,9
Tüketici Kre. ve Kre. K. 67.356 48,0 39,5 67.197 -0,2 39,1
-Tüketici Kredileri 46.151 62,1 27,1 46.315 0,4 26,9
-Konut Kredileri 22.162 79,3 13,0 22.272 0,5 13,0
-Taşıt Kredileri 6.365 4,5 3,7 6.204 -2,5 3,6
-Diğer Tüketici Kredileri 17.624 75,7 10,3 17.840 1,2 10,4
-Kredi Kartları 21.205 24,5 12,4 20.882 -1,5 12,2
İhtisas Kredileri 11.478 17,7 6,7 11.974 4,3 7,0
-Tarımsal Kredi 5.575 9,7 3,3 5.183 -7,0 3,0
-Küçük Esn. Sanat. Kredi. 4.522 37,8 2,7 4.978 10,1 2,9
-Diğer 637 -54,2 0,4 672 5,5 0,4
Kaynak: TCMB

DPT-YPKDGM 22 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Mevduat bankaları tarafından kullandırılan yurt içi krediler Ocak ayında yüzde 0,8
oranında artmıştır. Alt kalemler itibariyle en yüksek artış yüzde 10,3 ile küçük esnaf ve
sanatkar kredilerinde gerçekleşirken, ihtisas kredilerinin toplamdaki artışı ise yüzde 4,3
olmuştur. İkinci en büyük artış, yüzde 1,5 ile ticari kredilerde kaleminde yaşanmıştır.
Böylece, krediler içinde ticari kredilerin payı yükselmiş ve yüzde 53,6’dan yüzde 53,9’a
ulaşmıştır. Tüketici kredilerinin toplam krediler içindeki payı ise Ocak ayında 2006 yılı
Aralık ayına göre 0,4 puan düşerek yüzde 39,1 seviyesine gerilemiştir. Diğer yandan,
ihtisas kredilerinin payı 6,7’den yüzde 7’ye yükselmiştir.

Grafik 12. Tüketici Kredilerinin Türlerine Göre Reel Gelişimi (2002 yılı Fiyatlarıyla)

35.000

30.000

25.000
Milyon YTL

20.000

15.000

10.000

5.000

0
-1

-1
2

10

11

12
2

9
4-1

5-1

7
200

200
200

200

Konut Kredileri Taşıt Kredileri Diğer Tüketici Kredileri

Tablo 21. Tüketici Kredisi Faiz Oranları


(Yüzde)
İhtiyaç Taşıt Konut
Min. Max. Ort. Min. Max. Ort. Min. Max. Ort.
2004 Aralık 2,35 2,40 2,35 1,95 2,15 2,04 1,80 2,10 1,93
2005 Aralık 1,70 1,89 1,77 1,25 1,30 1,28 1,06 1,10 1,08
2006 Ocak 1,70 1,89 1,77 1,20 1,30 1,27 1,06 1,10 1,08
Şubat 1,70 1,89 1,76 1,25 1,30 1,28 1,06 1,10 1,08
Mart 1,60 1,89 1,71 1,15 1,30 1,24 1,06 1,10 1,08
Nisan 1,60 1,75 1,64 1,15 1,20 1,17 1,06 1,10 1,08
Mayıs 1,60 1,75 1,64 1,20 1,25 1,24 1,06 1,20 1,16
Haziran 2,10 2,45 2,30 1,90 2,05 2,00 1,90 2,00 1,94
Temmuz 2,10 2,45 2,30 1,90 2,05 2,00 1,90 2,00 1,94
Ağustos 2,10 2,19 2,15 1,90 2,05 1,94 1,80 1,90 1,86
Eylül 2,10 2,35 2,20 1,85 2,05 1,92 1,80 1,90 1,85
Ekim 1,89 2,19 2,09 1,85 1,90 1,88 1,80 1,85 1,81
Kasım 1,99 2,19 2,11 1,79 1,90 1,86 1,58 1,80 1,72
Aralık 1,94 2,19 2,12 1,74 1,90 1,84 1,58 1,80 1,75
2007 Ocak 1,94 2,19 2,01 1,74 1,90 1,77 1,53 1,64 1,57
Kaynak: Reuters, bankaların web siteleri
(*) Faiz oranlarının minimum, maksimum ve ortalama değerleri bulunurken, aktif büyüklüğü itibariyle en
büyük beş bankanın oranları esas alınmıştır.

Kredilerin mevduatlara oranı, 2007 yılı Ocak ayında yüzde 62,2’ye yükselmiştir.

DPT-YPKDGM 23 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

2006 yılı Aralık ayında yüzde 62,2 seviyesinde olan kredilerin mevduatlara oranı,
kredilerde yaşanan yavaşlamayla birlikte 1,2 puan azalarak yüzde 61’e ulaşmıştır. Tüketici
kredilerinin mevduatlara oranı yüzde 24,3’lük seviyesinden yüzde 23,6’ya; üretim ve
yatırım faaliyetlerini temsil eden ticari kredilerin mevduatalara oranı ise yüzde 33’den
yüzde 32,5’e gerilemiştir.

Grafik 13. Mevduat Bankaları Kredileri/Toplam Mevduatlar

3 0 0 .0 0 0 70

2 5 0 .0 0 0 60

50
2 0 0 .0 0 0
Milyon YTL

40

Yüzde
1 5 0 .0 0 0
30
1 0 0 .0 0 0
20
5 0 .0 0 0 10

0 0

10

11

12
3

9
2

6-1

6-2

7-1
-1

-1
04

05

0
20

20

20
20

20

Yurtiçi Şubelerin Kredileri M e v d u a tla r K r e d ile r /M e v d u a tla r

Mevduat bankalarının tahsili gecikmiş alacaklarının (TGA) kredilere oranı, Ocak


ayında aynı seviyede kalarak yüzde 4,6 olarak gerçekleşmiştir.

Grafik 14. TGA/Krediler

15

10
Yüzde

0
-1

-1
2

10

11

12
-1

-1

06

07
04

05

20

20
20

20

M e v d u a t b a n k .T G A /k re d i K a m u m e v d u a t b a n k .T G A /k re d i
Ö z e l m e v d u a t b a n k . T G A / k r e d i ( T M S F d a h il) Yabancı bank.TGA/kredi

2006 yılı sonunda yüzde 4,6 seviyesinde olan mevduat bankaları TGA’larının
kredilere oranı 2007 Ocak ayında da değişmemiş ve yüzde 4,6 seviyesinde kalmıştır. Söz
konusu oran, kamu bankaları ve özel bankalarda sırasıyla yüzde 5,6 ve yüzde 4,7’lik
seviyelerini korurken, yabancı bankalarda yüzde 2,9’dan yüzde 2,8’e gerilemiştir.

DPT-YPKDGM 24 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Grafik 15. Tasfiye Olunacak Kredi Kartları ve Tüketici Kredilerinin Gelişimi

10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
-12

-12

-1

-1
10

11

12
2

9
06

07
04

05

20

20
20

20

Tasfiye Olunacak Kredi Kartları / Kredi Kartları Tasfiye Olunacak Tüketici Kredileri / Tüketici Kredileri

Tasfiye olunacak kredi kartlarının toplam kredi kartları alacaklarına oranı, bir aylık
süreçte yüzde 7,9’dan yüzde 8,1’e yükselmiştir. Ödenmeme riski en düşük kredi türü olan
tüketici kredilerinde ise tasfiye olunacak kredilerin bu kredilere oranı önceki aya göre
değişmemiş ve yüzde 0,8 olarak gerçekleşmiştir.

c. Menkul Kıymetler

Mevduat bankalarının menkul kıymet portföyü, Ocak ayında yüzde 1,5 oranında
artarak 143,9 milyar YTL’ye yükselmiştir.

2006 yılı sonunda 141,8 milyar YTL düzeyinde olan mevduat bankalarının menkul
kıymetler portföyü bir aylık süreçte yüzde 1,5 oranında artarak 143,9 milyar YTL’ye
yükselmiştir. Aynı dönemde mevduat bankalarının alım-satım amaçlı ve satılmaya hazır
menkul değerler portföyü (ticari portföy) yüzde 5,3 oranında artarak 100,4 milyar YTL’ye
yükselirken, vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetler portföyü ise yüzde 6,2
oranında azalarak 43,5 milyar YTL’ye gerilemiştir. Vadeye kadar elde tutulacak menkul
değerlerin azalışında, kamu bankalarının portföyünde bulunan bu özellikteki menkul
kıymetlerin yüzde 3,2, özel bankaların yüzde 10,8 oranında azalması etkili olmuştur.
Gruplar bazında alım satım amaçlı ve satılmaya hazır menkul değerler portföyü ise kamu
bankalarında yüzde 5,3, özel bankalarda yüzde 4,8 ve yabancı bankalarda yüzde 7,7
oranında artmıştır. Bankaların uzun vadeli menkul değerlerinin yer aldığı vadeye kadar
elde tutulacak portfoyün toplam menkul kıymet portföyüne oranı ise yüzde 2,5 oranında
azalarak yüzde 30,2’ye gerilemiştir.

DPT-YPKDGM 25 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Grafik 16. Banka Grupları Bazında Menkul Kıymetler Portföyü

80

70

60

50
Milyar YTL

40

30

20

10

0
-1

-1
2

10

11

12
-1

-1

06

07
04

05

20

20
20

20

Kamu Mevduat Bankaları Özel Mevduat Bankaları Yabancı Mevduat Bankaları

Grafik 17. Mevduat Bank. Menkul Değerleri/Toplam Mevduatlar

3 0 0 .0 0 0 6 5

6 3
2 5 0 .0 0 0
6 1

5 9
2 0 0 .0 0 0
5 7
Milyon YTL

Yüzde
1 5 0 .0 0 0 5 5

5 3
1 0 0 .0 0 0
5 1

4 9
5 0 .0 0 0
4 7

0 4 5
2

10

11

12
-12

-1

-1
5-1

06

07
04

20

20
20

20

Menkul Değerler M e v d u a t la r Menkul Değerler/Mevduatlar

Mevduat bankalarının menkul değerler portfoyündeki yavaş artışın bir yansıması


olarak, mevduat bankaları menkul kıymetlerinin mevduatlara oranı 2006 yılı sonundaki
yüzde 51,2 değerinden 2007 yılı Ocak ayı sonu itibariyle yüzde 50,6’ya gerilemiştir.
Önümüzdeki dönemde Dokuzuncu Kalkınma Planında yer aldığı üzere kamu borçlanma
gereğinin azalmaya devam etmesi, bu oranın düşeceğini ve bankacılık sektörünün
kaynaklarını daha çok reel sektöre aktaracağı ve böylece dışlama etkisinin daha da
azalacağını işaret etmektedir.

d. Yabancı Para Pozisyonu

Bankacılık sektörünün yabancı para açık pozisyonu özel ve yabancı bankaların


pozisyon açmaları nedeniyle yaklaşık 1 milyar dolar yükselmiştir.

2006 yılı sonunda 5.403 milyon dolar seviyesinde olan bankacılık sektörü bilanço içi
açık pozisyon tutarı, 2007 yılı Ocak ayı sonu itibariyle yaklaşık 1 milyar dolar artarak
6.437 milyon dolar olmuştur. Söz konusu artışın alt detayları incelendiğinde; özel ve
yabancı bankaların sırasıyla 600 ve 774 milyon dolar pozisyon açtıkları gözlenmektedir.
Kamu bankaları ve kalkınma ve yatırım bankaları pozisyonlarında ise aynı dönemde

DPT-YPKDGM 26 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

sırasıyla 93 ve 247 milyon dolar artış olmuştur. Bankaların bilanço içi açık pozisyondaki
yükselmeden kaynaklanan döviz kuru riski, bilanço dışı işlemlerle azaltıldığı görülmektedir.
Nitekim, sektörün toplam bilanço içi açık pozisyonu 6.437 milyon dolar iken, bilanço dışı
işlemlerin de katıldığı net genel pozisyonu ise, -174 milyon dolar seviyesine gerilemektedir.
Net genel döviz pozisyon, özel bankalar hariç diğer gruplarda pozitif bir değere sahiptir.

Tablo 22. Yabancı Para Pozisyonları

(Milyon Dolar)
2004-12 2005-12 2006-6 9 12 2007-1

Bilanço İçi Döviz Pozisyonu


Kamu B. (1) 382 183 40 -387 -444 -351
Özel Bank. -1.758 -2.538 -4.236 -3.533 -3.333 -3.933
Yabancı B. -98 49 -1.332 -2.255 -1.728 -2.502
KYB 88 -235 -268 -79 101 348
Toplam -1.386 -2.540 -5.796 -6.253 -5.403 -6.437

Net Genel Döviz Pozisyonu


Kamu B. (1) 382 182 -8 42 143 57
Özel Bank. -515 -365 -472 -51 -146 -393
Yabancı B. 20 -55 67 68 163 133
KYB 75 44 49 39 88 29
Toplam -38 -194 -363 97 248 -174
Kaynak: BDDK
(1) 12.11.2004 tarihinden itibaren TMSF bünyesindeki Pamukbank'ın Halkbank ile birleşmesi sonucu TMSF
bünyesinde bir banka kaldığından, TMSF grubundaki bankanın açık pozisyon verileri Kamu Bankaları grubuna
dahil edilmiştir.

DPT-YPKDGM 27 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

V. KATILIM BANKALARI

Ocak ayında katılım bankalarının kullandırdıkları fonlar yükselirken topladıkları fonlar


düşüş göstermiştir.

Katılım bankaları tarafından kullandırılan fonlar bir aylık süreçte yüzde 1,7 oranında
artarak 9,2 milyar YTL’den 9,4 milyar YTL’ye yükselmiştir. Katılım bankalarının topladıkları
fonlar ise bir önceki aya göre yüzde 0,6 oranında azalarak 11,2 milyar YTL’ye gerilemiştir.
Aynı dönemde katılım bankalarının kullanımları arasındaki likit değerler, yüzde 3,5
oranında azalarak 2,7 milyar YTL, finansal kiralamadan alacaklar yüzde 2,5 oranında
düşerek 0,8 milyar YTL olarak gerçekleşmiştir. Toplanan fonlar içinde vadeli sayılabilen
katılma hesapları, yüzde 1,5 oranında artarken vadesiz sayılabilen cari hesaplar ise 8
oranında azalmıştır. Katılım bankalarının kullandırdıkları fonların topladıkları fonlara oranı
ise bir önceki aya göre artarak yüzde 82,4’den yüzde 84,3’e yükselmiştir. Ocak ayında
katılım bankalarının bilanço içi açık pozisyonları olmasına rağmen net genel pozisyon tutarı
fazla vermektedir.

Tablo 23. Katılım Bankalarının Seçilmiş Bilanço Büyüklükleri


(Milyon YTL)
2004 2005 2006-6 9 12 2007-1

Kullanımlar
Likit Değerler 1.547 1.891 2.177 2.336 2.747 2.651
Kullandırılan Fon 4.255 6.062 8.016 8.510 9.240 9.397
Fin. Kir. Alac. 744 718 887 826 794 774
Sab. Kıym. (Net) 568 216 210 214 228 239

TGA (Net) 91 105 131 84 126 143

Kaynaklar
Cari Hesaplar 1.327 1.630 2.028 2.261 2.426 2.233
Katıl. Hesapları 4.707 6.348 8.061 8.164 8.787 8.917
Toplanan Fonlar 6.034 7.978 10.088 10.424 11.212 11.150
Açık Pozisyon
(Milyon $)
Bilanço İçi Poz. 21 33 6 7 -43 -22
Net Genel Poz. 1 65 340 212 276 121
Kaynak: BDDK

DPT-YPKDGM 28 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

VI. PORTFÖY TERCİHLERİ

Ocak ayında yurtiçi yerleşiklerin portföy tercihleri arasında en büyük artışlar YTL ve
YP mevduatlarda gerçekleşmiştir.

Ocak ayında yurtiçi yerleşiklerin portföy tercihleri içinde en büyük artışlar YTL ve YP
mevduatta görülürken, repo ve emeklilik yatırım fonları da artış gösteren diğer yatırım
araçları olmuştur. YTL DİBS ve hisse senedi başta olmak üzere yurtiçi yerleşiklerin diğer
yatırım araçlarında ise gerileme görülmüştür.

Tablo 24. Yurtiçi Yerleşiklerin Portföy Tercihlerinin Dağılımı


(Milyon YTL)
Kat.
Yurtiçi Bank.
Yurtiçi Yer. YTL YP Euro Katılma Hisse Emeklilik
Yer. YTL DİBS DİBS bond Yat. ve Cari sen. Yatırım
Tarih DTH Mevd. Repo (1) (1) (1) Fonu Hesabı (2) Fonu Toplam
2004 Ara. 76.074 103.240 1.651 56.624 2.578 5.503 24.573 6.034 16.962 296 295.539
2005 Ara. 76.440 145.191 1.486 53.504 1.767 5.344 29.342 8.518 22.862 1.219 345.673
2006 Ocak 78.550 143.601 1.762 52.877 1.720 5.289 29.889 8.235 25.193 1.348 348.464
Şubat 79.574 145.129 2.032 51.985 1.691 5.232 29.804 8.196 26.857 1.475 351.975
Mart 78.818 153.442 2.145 51.854 1.759 5.331 29.589 8.555 25.612 1.570 358.675
Nisan 77.584 155.177 2.396 50.909 1.462 5.302 30.421 8.855 25.882 1.683 359.671
Mayıs 91.982 164.386 2.663 50.539 1.735 6.100 31.208 9.768 24.499 1.781 384.661
Haziran 92.665 166.422 3.456 54.097 1.718 6.299 25.991 10.088 21.762 1.883 382.282
Temmuz 89.127 160.408 3.179 56.960 1.619 6.314 24.437 9.905 22.667 2.041 376.657
Ağustos 91.113 161.868 3.144 57.279 1.629 6.168 24.026 9.962 23.195 2.203 380.587
Eylül 93.280 165.035 2.321 56.488 1.647 6.253 24.050 10.424 23.077 2.386 384.961
Ekim 95.424 166.180 2.600 55.937 1.387 6.013 22.875 10.746 24.953 2.616 388.731
Kasım 99.400 167.464 3.009 54.128 1.669 6.085 22.565 10.890 23.703 2.706 391.619
Aralık 101.399 170.774 2.202 53.988 1.761 5.412 23.020 11.212 26.256 2.821 398.845
2007 Ocak 103.367 176.091 2.607 51.488 1.824 5.318 22.314 11.150 24.883 2.958 402.000

(Toplam İçindeki Pay – Yüzde)


Yurtiçi ÖFK
Yurtiçi Yer. YTL YP Euro Katılma Hisse Emeklilik
Yer. YTL DİBS DİBS bond Yat. ve Cari sen. Yatırım
Tarih DTH Mevd. Repo (1) (1) (1) Fonu Hesabı (2) Fonu Toplam
2004 Ara. 25,7 34,9 0,6 19,2 0,9 1,9 8,3 2,0 5,7 0,1 100,0
2005 Ara. 22,1 42,0 0,4 15,5 0,5 1,5 8,5 2,5 6,6 0,4 100,0
2006 Ocak 22,5 41,2 0,5 15,2 0,5 1,5 8,6 2,4 7,2 0,4 100,0
Şubat 22,6 41,2 0,6 14,8 0,5 1,5 8,5 2,3 7,6 0,4 100,0
Mart 22,0 42,8 0,6 14,5 0,5 1,5 8,2 2,4 7,1 0,4 100,0
Nisan 21,6 43,1 0,7 14,2 0,4 1,5 8,5 2,5 7,2 0,5 100,0
Mayıs 23,9 42,7 0,7 13,1 0,5 1,6 8,1 2,5 6,4 0,5 100,0
Haziran 24,1 43,3 0,9 14,1 0,4 1,6 6,8 2,6 5,7 0,5 100,0
Temmuz 23,7 42,6 0,8 15,1 0,4 1,7 6,5 2,6 6,0 0,5 100,0
Ağustos 23,9 42,5 0,8 15,1 0,4 1,6 6,3 2,6 6,1 0,6 100,0
Eylül 24,2 42,9 0,6 14,7 0,4 1,6 6,2 2,7 6,0 0,6 100,0
Ekim 24,5 42,7 0,7 14,4 0,4 1,5 5,9 2,8 6,4 0,7 100,0
Kasım 25,4 42,8 0,8 13,8 0,4 1,6 5,8 2,8 6,1 0,7 100,0
Aralık 25,4 42,8 0,6 13,5 0,4 1,4 5,8 2,8 6,6 0,7 100,0
2007 Ocak 25,7 43,8 0,6 12,8 0,5 1,3 5,6 2,8 6,2 0,7 100,0
Kaynak: TCMB, BDDK, Takasbank, SPK
(1) Bankaların emanetinde yurtiçi yerleşikler adına tutulan kamu menkul kıymetlerinin piyasa değerleri.
(2) Hisse senedi değeri alt kalemler bazında ayrıştırılamadığından, tablodaki değer bankalar ve mali
kuruluşların portföyünde bulunan hisse senetlerinin piyasa değerini de içermektedir.

DPT-YPKDGM 29 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Grafik 18. Yurtiçi Yerleşiklerin Başlıca YTL Portföy Tercihleri

200000
180000
160000
140000
Milyon YTL

120000
100000
80000
60000
40000
20000
0
-12

-1 2

-1

-1
6

10

11

12
06

07
05
04

20

20
20
20

YTL Mevduat Banka Dışı Kesim YTL DİBS Yatırım Fonu Hisse Senedi

Grafik 19. Yurtiçi Yerleşiklerin YP Portföy Tercihleri

4.500 80.000
4.000 70.000
3.500 60.000
(Milyon Dolar)

(Milyon Dolar)
3.000
50.000
2.500
40.000
2.000
30.000
1.500
1.000 20.000
500 10.000
0 0
-1

1
2

9
12

12

10

11

12

7-
06
4-

5-

0
20
20
0

0
20

20

Banka Dışı Kesimin YP DİBS Portföyü (Sol Eksen)


Banka Dışı Kesimin Eurobond Portföyü (Sol Eksen)
Yurtiçi Yerleşiklerin DTH Hesapları (Sağ Eksen)

Ocak ayında yurtdışı yerleşiklerin ülkemize yönelik portföyleri önemli ölçüde artış
göstermiştir.

Ocak ayında yurtdışı yerleşiklerin ülkemize yönelik portföy yatırımları bir önceki aya
göre 7 milyar dolara artarak 73,4 milyar dolara yükselmiştir. Bu yükselişte hisse senedi ve
DİBS yatırımlarındaki artış belirleyici olmuştur.

DPT-YPKDGM 30 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Tablo 25. Yurtdışı Yerleşiklerin Portföy Yatırım Stoku


(Milyon Dolar)

Tarih Hisse Senedi DİBS Eurobond Mevduat TOPLAM

2004 Aralık 15.408 12.570 1.135 3.696 32.809


2005 Aralık 33.812 20.370 634 3.434 58.250
2006 Ocak 40.080 21.084 655 3.378 65.197
Şubat 41.777 21.383 628 3.311 67.099
Mart 37.166 21.443 638 3.339 62.586
Nisan 38.398 21.519 629 3.551 64.097
Mayıs 29.407 15.731 615 3.578 49.331
Haziran 26.361 13.798 727 3.646 44.532
Temmuz 28.486 15.547 783 3.488 48.304
Ağustos 30.913 17.527 750 3.740 52.930
Eylül 30.389 18.505 624 3.814 53.332
Ekim 34.701 22.367 621 3.824 61.513
Kasım 32.056 22.514 639 4.058 59.251
Aralık 34.774 26.019 555 4.073 66.421
2007 Ocak 39.418 29.137 619 4.236 73.410

(Toplam İçindeki Pay – Yüzde)


2004 Aralık 47,0 38,3 3,5 11,3 100,0
2005 Aralık 58,0 35,0 1,1 5,9 100,0
2006 Ocak 61,5 32,3 1,0 5,2 100,0
Şubat 62,3 31,9 0,9 4,9 100,0
Mart 59,4 34,3 1,0 5,3 100,0
Nisan 59,9 33,6 1,0 5,5 100,0
Mayıs 59,6 31,9 1,2 7,3 100,0
Haziran 59,2 31,0 1,6 8,2 100,0
Temmuz 59,0 32,2 1,6 7,2 100,0
Ağustos 58,4 33,1 1,4 7,1 100,0
Eylül 57,0 34,7 1,2 7,2 100,0
Ekim 56,4 36,4 1,0 6,2 100,0
Kasım 54,1 38,0 1,1 6,8 100,0
Aralık 52,4 39,2 0,8 7,6 100,0
2007 Ocak 53,7 39,7 0,8 5,8 100,0
Kaynak: Takasbank, TCMB Basın Bülteni, BDDK Haftalık Bülteni verileri

DPT-YPKDGM 31 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

VII. ULUSLAR ARASI PİYASALARDA GELİŞMELER

Tablo 26. Uluslar Arası Piyasalarda Gelişmeler

2004 2005 2006 2007

Aralık Aralık Mart Haz. Eylül Ara. Ocak

Faiz
Oranları
3 Ay Vadeli
Dolar Libor
Faiz Oranı 2,56 4,54 5,00 5,48 5,37 5,36 5,36
3 Ay Vadeli
Euro Libor
Faiz Oranı 2,17 2,49 2,82 3,06 3,42 3,72 3,78
Eurobn.
Spread (1)
(bps)
Türkiye 217 137 117 290 158 79 77
Arjantin 4.873 6.129 6.589 7.522 8.076 8.077 8.352
Brezilya 270 166 82 106 85 34 64
Rusya 110 43 63 103 90 69 77
Kaynak: BDDK, Reuters
(1) Ülkelerin 2009 veya 2009’a en yakın vadeli tahvillerinin ABD’nin 2009 vadeli Hazine kağıtlarına göre
spreadleri

Ocak ayında ABD, Avrupa ve Japon Merkez Bankası faiz oranlarını değiştirmemiştir.

Ocak ayında Avrupa Merkez Bankası, Japon Merkez Bankası ve ABD Merkez Bankası
faiz oranlarını değiştirmemiş ve sırasıyla yüzde 3,5, yüzde 0,25 ve yüzde 5,25 seviyesinde
bırakmışlardır. İngiltere Merkez Bankası ise 10-11 Ocak tarihindeki toplantısı sonrasında
beklenmedik bir şekilde faiz oranları 25 baz puan artırarak yüzde 5,25’e yükseltmiştir.

Grafik 20. Gelişmekte Olan Ülkelerin Borsa Endekslerinin Gelişimi


(02.05.2006=100)

1 2 0 ,0

1 1 0 ,0

1 0 0 ,0

9 0 ,0

8 0 ,0

7 0 ,0

6 0 ,0
02.05.2006

11.05.2006

22.05.2006

31.05.2006

09.06.2006

20.06.2006

29.06.2006

10.07.2006

18.07.2006

28.07.2006

08.08.2006

17.08.2006

28.08.2006

07.09.2006

18.09.2006

27.09.2006

06.10.2006

17.10.2006

31.10.2006

09.11.2006

20.11.2006

29.11.2006

08.12.2006

19.12.2006

28.12.2006

11.01.2007

22.01.2007

31.01.2007

T ü r k iy e İ M K B - 1 0 0 B r e z il y a B o v e s p a A r ja n t i n M e r v a l R usya

DPT-YPKDGM 32 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

Ocak ayının ilk haftalarında global risk algılamasının azalmasıyla birlikte gerileyen
gelişmekte olan ülkelerin risk primleri, ayın geri kalanında dalgalı bir seyir izlemiştir.

Ocak ayında euro/dolar paritesi dolar lehine gelişim göstermiştir.

2006 yılı sonunda 1,32 seviyesine kadar yükselen Euro/ ABD Doları paritesi, FED’in
yakın zamanda faiz indirimine gitmeyeceği beklentileri ile Ocak ayında ABD Doları lehine
gelişerek ay sonunda 1,30 seviyesine gerilemiştir.

Grafik 21. Euro/Dolar Paritesi

1,35

1,3

1,25

1,2

1,15

1,1
-12

-1

-2

-3

-4

-5

-10
-6

-11
-7

-12
-8

-9

-1
06

06

06

06

06

06

06

06

06

07
05

06

06

06
20

20

20

20

20

20

20

20

20

20
20

20

20

20
Euro/Dolar Paritesi

DPT-YPKDGM 33 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf
Mali Piyasalarda Gelişmeler Şubat 2007

VIII. HUKUKİ VE KURUMSAL DÜZENLEMELER

• 05.01.2007 tarihinde tarım sigortaları havuzu tarafından teminat altına alınacak


ürünler, riskler ve bölgeler ile prim desteği oranlarını belirleyen 2006/11425 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

• 10.01.2007 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan “Aracılık Faaliyetinde Belge ve


Kayıt Düzeni Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” ile tebliğin emir
iletim süreci ve sistemini uygulamayan aracı kurumlarla ilgili geçici madde
uygulamasının süresi 29.06.2007 tarihine kadar uzatılmışır.

• 17.01.2007 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti Ziraat


Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim
şirketi Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile Kanunda kamu bankalarının
hisse satış işlemlerinin tamamlanması gereken süreyi düzenleyen 2 nci maddenin
(2) numaralı fıkrasında yer alan “beş yıl” ibaresi “on yıl” olarak değiştirilmiştir.

• 17.01.2007 tarihinde Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin


Korunması Hakkında Kanuna ilişkin tebliğde değişiklik yapılarak bankaya ibraz
edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde muhatap bankanın sorumlu olacağı
tutar 375 YTL’den 410 YTL’ye yükseltilmiştir.

• 30.01.2007 tarihi Resmi Gazetede “TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklmalara İlişkin


Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS7) Hakkında Tebliğ Sıra No: 42”
yayımlanmıştır.

• 5569 sayılı “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Mali Sektöre Olan Borçlarının
Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun” uyarınca hazırlanan ve bu Kanun
kapsamında hazırlanacak finansal yeniden yapılandırma çerçeve anlaşmalarının
onaylanması, kabulü ve uygulanmasına ilişkin genel şartları belirleyen yönetmelik
31.01.2007 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

DPT-YPKDGM 34 http://ekutup.dpt.gov.tr/mpg/2007/02.pdf

You might also like