VE MESLEK DANIMANLII ve meslek danmanl Trkiyede son yllarda nemi artan bir alan olarak dikkat ekmektedir.

. Konu bir dnem, daha ok i veya meslek hayatnn balangcnda yaplan tercihler erevesinde ele alnmtr. Gnmzde, isizlik, istihdamda yaanan zorluklar, kiisel beklentilerin deimesi gibi sebeplerle i hayatnn deiik evrelerinde de i ve meslek danmanl sz konusu olmaya balamtr. Geleneksel anlayta, i ve meslek bir defa seilen ve i veya meslek hayat boyunca kolay kolay deimeyen bir olgu olarak kabul edilmekteydi. Artk bu kabuln deimeye balad grlmektedir. Yine balangta i ve meslek seimi nemli olacak, ancak sonraki yllarda kiiler i ve meslek bakmndan yeni tercihlerle kar karya kalacak, gemie gre daha sk i ve meslek deitirmesi sz konusu olacaktr. Gnmzde i ve meslek danmanl yaklamlarnda i ve meslek seimi yerine, i ve meslek geliimine doru bir kay gzlemlenmektedir. Yani i ve meslek seimi yerine i ve meslek geliimi daha fazla ne kmaktadr. Kariyer hayatmz bir geliim sreci olarak ele alan bu yaklama gre, i ve meslek hayatnn btnn dikkate alan ve belli dnemlerde yeniden i ve meslek seiminin olaca bir yaklam benimsemi oluyoruz. Bu durum ise i ve meslek seimi ve geliimi konusunda daha fazla danmanlk ihtiyac ortaya karmaktadr. ve meslek seimi kiilerin hayatlarndaki en nemli tercihlerinden birisidir. Bu alandaki doru tercihler kiiler iin i ve meslek hayatnda tatmin ve baary getirirken, rgtler ve lkeler bakmndan ise kaynaklarn etkin ve verimli kullanlmas sonucunu dourmaktadr. Bu sonularn ortaya kmasnda, bilimsel ilkelere uygun ve sistemli bir biimde yrtlecek i ve meslek danmanl rol byk nem arz etmektedir. 1. ve Meslek Danmanlnn erevesi 1.1. ve Meslek Danmanlnn Tanm , meslek ve kariyer, gndelik dilde sk kullanlan kavramlar olmasna ramen, hala yeteri kadar ak bir biimde tanmlanabilmi deildir. Bu yzden bu kavramlar ve bu kavramlar tanmladktan sonra i ve meslek danmanl tanmn vermekte yarar grlmektedir. , belli bir iyerinde srdrlen benzer etkinlikler grubudur. mesleki bilgi ve becerilerin uygulamaya konulmasdr (Usluer, 2005, s. 6). Meslek, insanlara yararl mal ya da hizmet retmek ve karlnda para kazanmak iin yaplan, belli bir eitimle kazanlan, sistemli bilgi ve becerilere dayal, kurallar toplumca belirlenmi sistemli etkinlikler btndr (Kuzgun, 2003, s. 3). Dier bir tanmla meslek, belirli bir renim ve tecrbe sonunda kazanlan bilgi ve beceriler yoluyla, belirli alma kurallarna uyularak yaplan almalar olarak ifade edilebilir (enatalar, 1978). Kariyer, bireyin i yaamnda bulunduu pozisyonlar, bu pozisyonlarla ilgili tutum ve davranlar ile yapt ileri iermektedir (Ayta, 1997). , meslek ve kariyer kavramlarn ksaca tanmladktan sonra i ve meslek danmanl tanm verilebilir. ve meslek danmanl; bir bireyin kendisini tanmas, iler, meslekler ve i dnyas hakknda bilgi sahibi olmas; kendisi ile iler, meslekler ve rgtleri karlatrmas ve bir istihdam ve geliim plan oluturmas iin bireye yaplan profesyonel ve sistematik yardm etme ve destek srecidir. KURun Danman tanm ise u ekildedir: in gerektirdii zellikler ile iin gerektirdii nitelik ve artlar karlatrarak, bireyin istek ve durumuna en uygun ie ynlendirilmesi; gerektiinde kiinin mesleki niteliinin artrlmas iin ilgili eitim imkanlarndan yararlandrlmas, ie yerletirilmesi, ie uyumunun salanmas; iverenlerin beklentilerine uygun eletirmenin yaplmas esastr. Bu tanmda i kavram yannda meslek kavram da kullanld zaman i ve meslek danmanl tanm yaplm olmaktadr. ve meslek danmanl kavram yerine kariyer danmanl kavramnn daha uygun olaca dnlmektedir. nk, kariyer kavram meslek seimi bata olmak zere, rgtlerdeki

kariyer uygulamalar ve emeklilie hazrlk da dahil bireylerin tm i yaamlarn kapsayan daha kuatc bir kavramdr. Kariyer kavram iler ve meslekler yannda, rgtleri de kapsamaktadr. Ancak KUR belgelerinde i ve meslek danmanl kavram kullanld iin bu almada da i ve meslek danmanl kavram kullanlmas tercih edilmitir. Bu yaklam erevesinde i ve meslek danmanlnn tanmna geebiliriz. 1.2. ve Meslek Danmanlnn Amac ve meslek danmanlnn amac; bireylerin kendilerini ve i dnyasn tanmalarn salayarak; i yaamnn deiik evrelerinde bireylerin kar karya kaldklar i ve meslek seimi, i ve meslekte ilerleme, i ve meslek deitirme, i ve meslekte tatmin olma ve kendilerini gelitirme gibi konularda bireysel ve grup olarak yardmc olmak ve profesyonel destek vermektir. ve meslek danmanlnn amac; meslek seimi aamasndaki genler, i yaamna ilk defa katlan yeni mezunlar, kariyerinin ykselme aamasnda olanlar, kariyer dzlemesi sorunu yaayanlar, i ve meslek tatmini dk olanlar, i ve meslek deitirmek isteyenler, i yaamnda ayrmcla urayanlar, i yaamnda dezavantajl durumda olan gruplar ve emeklilii yaklaan kiilere, birey veya grup olarak kendilerini tanma, i dnyas ve meslekler hakknda bilgi verme, istihdam ve kendilerini gelitirme konularnda destek olmaktr. 1.3. ve Meslek Danmanlnn Hedef Kitlesi ve meslek danmanlnn hedef kitlesi, meslek seimi aamasnda olan genler, isizler ve i hayatnda kariyerlerinin deiik aamalarnda bulunan her seviyedeki kiiler olarak tanmlanabilir. KUR hedef kitleyi tanmlarken i danmanl ve meslek danmanl hizmetinden yararlanacak kiileri ayr olarak snflamtr. Pratik ve uygulamaya dnk bu snflamaya gre (http://www.iskur.gov.tr): danmanl hizmetlerinden; lk defa i piyasasna giren ve henz meslei olmayan genler ve yetikinler, Uzun sre isiz kalanlar, verene drt ya da drtten fazla gnderildii halde ie giremeyenler, zelletirme, iyeri kapanmas veya ekonomik durgunluk nedeniyle iini kaybetmi olan ve bu nedenle isizlik denei alan, becerilerini gelitirmek isteyen, yeni bir i bulmada ya da mesleini deitirme ve uyum salamada zorluu olanlar, Mevcut mesleki eitim imkanlar hakknda bilgi isteyenler, Gncelliini yitirmeye balayan mesleklerde istihdam edilen ve istihdam edilebilirliini artrmak iin ek bir mesleki eitime ihtiyac olabilecek kiiler (sz konusu ek eitimin seilmesi konusunda), Herhangi bir meslei olmayp, igc yetitirme kursuna katlmak isteyenler, alabilecekleri potansiyel ilerin nasl bulunaca hakknda bilgi isteyenler, aramada ynlendirmeye ihtiya duyan ve bu nedenle i arama becerileri eitiminden yararlanabilecek kiiler, Kendi iini kurmak isteyenler yararlanabilirler.

Meslek danmanl hizmetlerinden; Meslek seme aamasnda olanlar, Mesleki becerilerini gelitirmek isteyenler, Mesleini deitirmek isteyenler, Genel lisede alan, meslek lisesinde meslek alan ve dal seiminde, lise sonras eitim program tercihlerinde bilgi ve yardma ihtiyac olan renciler, Yaygn eitim programlarna katlmak isteyen (Kurum igc yetitirme kursu, mesleki eitim merkezi, halk eitim merkezi vb.), bir meslek alan ve eitim programn semede yardma ihtiya duyan kiiler ile bir st eitim kurumuna ynelmek isteyen temel retim rencileri yararlanabilirler.

Ksaca zetlemek gerekirse, i ve meslek danmanl; sadece kariyer sorunlar yaayan kii ve gruplara deil, i yaamnn tm evrelerindeki tm birey ve gruplara, kendilerine uygun, isteyerek yaptklar, verimli ve retken olarak alabildikleri bir i ve meslek sahibi olmalarna destek vermeyi ve bunun srekliliini salamay amalar. 1.4. ve Meslek Danmanlnn Yasal Dayanaklar ve meslek danmanlnn nasl yrtlecei hakknda ulusal ve uluslararas baz dzenlemeler bulunmaktadr. ve meslek danmanl faaliyetlerinin nasl yrtleceini dzenleyen dayanaklar aadaki gibi sralanmaktadr (http://statik.iskur.gov.tr): Ulusal Dayanaklar: 4904 sayl Trkiye Kurumu Kanununun 3/c ve 9/b maddesi, 4447 sayl sizlik Sigortas Kanununun 48inci maddesinin yedinci fkras, Trkiye Kurumu Grev Yetki ve Sorumluluk Ynetmeliinin 11/d., 11/e.ve 11/f. maddesi, Grev Yetki ve Sorumluluk Ynetmeliinin 23/f. maddesi, Trkiye Kurumu gc Uyum Hizmetleri Ynetmeliinin 30. Maddesi. Uluslararas Dayanaklar: Uluslararas alma Tekilat (ILO) tarafndan onaylanm olan ve i Bulma Servisi Kurulmas Hakkndaki 88 sayl szlemenin 6. maddesinin a/i fkras, Uluslararas alma Tekilat (ILO) tarafndan onaylanm olan nsan Kaynaklarnn Deerlendirilmesinde Mesleki Eitim ve Ynlendirmenin Yeri Hakkndaki 142 sayl szlemenin 3/1 maddesi, Uluslararas alma Tekilat (ILO) tarafndan onaylanm olan nsan Kaynaklarnn Deerlendirilmesinde Mesleki Eitim ve Ynlendirmenin Yeri Hakkndaki 142 sayl szlemenin 3/2 maddesi Avrupa Sosyal artnn 1.Blmnn9. maddesi ve 2. Blmnn 1/4. maddesi. 2. ve Meslek Danmannn Sahip Olmas Gereken zellikler ve meslek danmanl profesyonel bir meslek olarak kabul edilmelidir. ve meslek danmanl sadece destek olmak ve yardmc olmak faaliyeti deildir. Destek ve yardmn, sistematik, belli ilke ve yntemlere uygun yaplmas gerekmektedir. Bu bakmdan i ve meslek danmanl yapacak bir kiinin sahip olmas gereken baz asgari yetkinlikler vardr. Bu yetkinlikler bir mesleki rgt tarafndan yle sralanmaktadr (National Career Development Association, 2011): Kariyer gelitirme kuram bilgisi,

Bireysel ve grup danmanl yapabilme becerisi, Bireysel ve grup olarak lme ve deerlendirme becerisi, Alanyla ilgili doru ve gncel bilgi ve kaynaklara ulaabilme, Kariyer gelitirme program oluturma, ynetme ve uygulama becerisi, Koluk, danma, ve performans iyiletirme becerisi, Farkl kltr ve gruplar anlama ve onlarla alabilme becerisi, Yaplan faaliyetleri denetleme becerisi, Etik ve yasal konularda hassasiyet gsterme ve uyma, Aratrma ve deerlendirme yapabilme becerisi, Alanyla ilgili teknolojiyi kullanma becerisi.

ve meslek danmanlarnn mesleki yetkinlikleri/yeterlilikleri hakknda Mesleki Yeterlilikler Kurumunun (MYK) yapt almalar sonucunda bu meslein standartlar tanmlanm bulunmaktadr. Mesleki Yeterlilikler Kurumunun hazrlad i ve meslek danman meslek standardnda i ve meslek danman u ekilde tanmlanmaktadr (MYK, 2011, s. 6): ve Meslek Danman (Seviye 6); meslek seimi aamasnda bulunan, i bulmada/semede glkleri olan, mesleki uyumsuzluk problemleri bulunan, mesleki becerilerini gelitirmek, mesleini veya iini deitirmek isteyenlere ynelik olarak; kiisel zellikler ile mesleklerin gerektirdii nitelikleri, artlar ve i piyasasnn gereksinim duyduu i/meslekleri karlatrarak, bireyin istek ve durumuna en uygun i/meslei semesi, setii i/meslekle ilgili eitim imknlarndan yararlanmas, ie yerletirilmesi ve ie uyumunun salanmas ile ilgili sorunlarn zmne sistemli olarak yardm eden kiidir. ve meslek danman, bu almalarn i sal ve gvenlii ile evreye ilikin nlemleri alarak, kalite sistemleri erevesinde yrtr ve mesleki geliim faaliyetlerinde bulunur Mesleki Yeterlilikler Kurumunun hazrlad belgede i ve meslek danmannn sahip olmas gereken bilgi ve beceriler u ekilde listelenmektedir (MYK, 2011, s. 29): Bilgi ve Beceriler 1. Analitik dnme yetenei 2. Anket deerlendirme bilgisi 3. Ara, gere ve ekipman bilgisi 4. Bilgisayar programlar bilgisi 5. evre dzenlemeleri bilgisi 6. Dezavantajl gruplarn zelliklerine ilikin bilgi 7. Dinleme becerisi 8. Ekip iinde alma yetenei 9. Empati kurma becerisi 10. Genel eitim, retim ve snav sistemleri bilgisi 11. Genel i sal ve gvenlii bilgisi

12. kna yetenei 13. nsan psikolojisi bilgisi 14. arama teknikleri bilgisi 15. gc piyasas bilgisi 16. yeri alma prosedrleri bilgisi 17. Kalite standartlar bilgisi 18. Karar verme yetenei 19. Kiilik tipleri ve davran tarzlar bilgisi 20. Meslee ilikin yasal dzenlemeler bilgisi 21. Mesleki teknolojik gelimelere ilikin bilgi 22. Mesleki terim bilgisi 23. Meslekler hakknda bilgi 24. renme ve rendiini aktarabilme yetenei 25. lme ve deerlendirme aralar kullanm ve analiz bilgisi 26. Planlama ve organizasyon becerisi 27. Problem zme yetenei 28. Raporlama bilgisi 29. Soru sorma becerisi 30. Szl ve yazl iletiim yetenei 31. Sunum becerisi 32. Temel alma mevzuat bilgisi 33. Temsil yetenei 34. Ulusal meslek standartlar ve ulusal yeterliliklere ilikin bilgi 35. Zaman ynetimi bilgisi 36. Mesleki Yeterlilikler Kurumunun hazrlad belgede i ve meslek danmannn sahip olmas gereken tutum ve davranlar ise u ekilde listelenmektedir (MYK, 2011, s. 30): Tutum ve Davranlar 1. Bilgi, tecrbe ve yetkisi dahilinde karar vermek 2. alma zamann etkili ve verimli kullanmak 3. almalarnda planl, organize ve disiplinli olmak 4. evre korumaya kar duyarl olmak 5. evre, kalite ve SG mevzuatnda yer alan dzenlemelere uymak 6. Deiime ak olmak ve deien koullara uyum salamak 7. Deneyimlerini i arkadalarna aktarmak 8. Din, dil, rk, mezhep, siyasi gr, cinsiyet gibi konularda ayrmclk yapmamak 9. Ekip ierisinde uyumlu almak 10. Grup toplantlarna zamannda, hazrlkl ve aktif ekilde katlmak 11. Hizmet ii eitim ve seminerlere katlma konusunda istekli olmak 12. Hizmeti iyiletirici ve gelitirici nerilerde bulunmak 13. Hogrl olmak 14. leri grl olmak 15. letiim kurduu kiilere kar gler yzl ve nazik davranmak 16. letiim kurduu kiilerle etkili ve gzel konumak 17. yerine ait ara, gere ve donanmn kullanmna zen gstermek

18. Kiisel bakm ve hijyenine dikkat etmek 19. Kurum kltrn benimsemek ve yaygnlatrlmasn salamak 20. Meslek etiine uygun davranmak 21. Mesleki bilgilerini gelitirmeye ve gncel olaylar takip etmeye nem vermek 22. Sakin ve sabrl olmak ve sorunlara zm retebilmek 23. Sorumluluklarn bilmek ve yerine getirmek 24. Sre kalitesine zen gstermek 25. Temizlik, dzen ve iyeri tertibine zen gstermek MYK tarafndan oluturulan ve yukarda verilen i ve meslek danmann sahip olmas gereken bilgi ve beceriler ile tutum ve davranlar listesi bir balang olarak kabul edilmelidir.Bundan sonraki aamada u almalara ihtiya vardr: ve meslek danmanl iin gerekli renim durumu, tecrbe, sertifikalar, yabanc dil, bilgisayar gibi i gerekleri ile bunlarn zorunlu olma veya tercih edilme durumuna gre tanmlanmas gerekmektedir. ve meslek danmanl iin gerekli olan bilgi ve beceri ile tutum ve davranlarn hangi dzeyde olaca belirlenmelidir. Yani bilgi ve beceri ile tutum ve davranlarn derecelendirilmesi ve bu meslek iin gerekli seviyenin belirlenmesi gerekmektedir. ve meslek danmanl iin gerekli olan bilgi ve beceri ile tutum ve davranlarn nasl llecei belirlenmelidir. ve meslek danman adaylarnn, i ve meslek danmanlna uygunluk dzeylerini belirlemeye ynelik yaplacak lme ve deerlendirme yntem ve aralarnn belirlenmesi gerekmektedir.

Bu konular, meslee en uygun zelliklere sahip, yksek performans ve verimlilikle alacak i ve meslek danmanlarnn objektif olarak seimi sz konusu olduu zaman daha da nemli hale gelecektir. Bu almalardan elde edilecek bilgiler ayn zamanda i ve meslek danmanlarnn performanslarnn deerlendirilmesi ve mesleki geliimlerinin salanmas iin de gerekli olacak altyapya ynelik bilgiler olacaktr.zetle; yukarda bahsedilen konuda yaplmas gereken detay almalar, i ve meslek danmanlarnn seimi, eitimi ve geliimi, performans deerlemesi, kariyer geliimi gibi ilemlerde gerekli olacaktr. 3. ve Meslek Danmanl lkeleri ve meslek danmanl hizmeti sunulurken belli ilkelere uygun hareket edilmesi gerekmektedir. Genel rehberlik ve danmanlk ilkelerinin i ve meslek danmanl iin de byk lde geerli olduu sylenebilir. Bu erevede i ve meslek danmanl srecinde uyulmas gereken ilkeler, genel rehberlik ve danmanlk ilkelerini aklayan (Kepeolu, 1999, s. 14; zolu, 2007; Kuzgun, 1992; Danman El Kitab, 2008) bu almalardan uyarlanarak aadaki gibi zetlenebilir: Her birey seme zgrlne sahiptir Bireyin kendi hayat hakknda karar verme zgrlne sahip olduu ve karar verebilmesi iinde yeteneklerini, kapasitesini tanyp, evresindeki olanaklar bilmesi gerektii kabulnden hareketle; ive meslek danman, bireyin seme zgrln kullanabilmesi iin seenekleri alglayabilmesine ve doru tercihler yapmasna yardmc olmaya almaldr. nsan saygya deer bir varlktr

Danmanln temelinde, insan hak ve sorumluluklar ile yakndan ilgili demokratik ve insancl bir anlay vardr. Bu yzden i ve meslek danmannn kendisine bavuran kiileri deerli bir varlk olarak alglamas ve onlarn ihtiyalarna kar duyarl olmas gerekir. ve meslek danmanlarnn sayg gstergesi olarak, dananlar ilgi ile dinleyerek onlarn ihtiyalarn anlamaya almas, gerekli grd bilgi ve destei vermesi ve bireyin yaad sorunlarn yine kendilerinin zmelerine yardmc olmasdr. ve meslek danmanl hizmetlerinden yararlanmak istee baldr ve meslek danmann hedefi bireyin i dnyas ve ihtiyalarn anlamak ve bireyin yaad sorunlarn kendisinin zmesine yardmc olmaktr. Bu nedenle bireyin bu yardm almada gnll ve istekli olmas gerekmektedir. Hi kimseye zorla yardm edilemez, ancak yaplacak yardm ya da faaliyette danann isteini uyandrmak iin ortam hazrlanabilir. ve meslek danmanl hayat boyu yararlanlabilecek bir hizmettir Bireyin geliimi ve kendini gerekletirmesi hayat boyu srer. Bu srete danmanlk sadece problemli durumlarda ya da meslek seimi srasnda gerekli olan bir ihtiya olarak grlmesi yerine, hayatn tm evrelerinde yararlanlacak bir hizmet olarak grlmesi gerekmektedir. ve meslek danmanl hizmetlerinde gizlilik esastr ve mesleki danmanl hizmeti verilirken bireyin mahremiyetine sayg duyulmal ve bireyin izni olmadan hibir srr darya tanmamaldr. Bu ilkeye uyulmadnda, dananlarn danmana kar gveni yok olur ve danmanln en temel ilkelerden olan bireye sayg ortadan kalkm olur. ve meslek danmanl tm bireylere ak bir hizmettir ve meslek danmanl hizmeti, sadece isiz olanlar, iini kaybedenler ve meslek semek durumunda olanlar kapsamaz; ayn zamanda, normal iine devam ederken iiyle ilgili yeni beceriler kazanmak veya farkl alanlarda kendini gelitirmek isteyen bireyler de, belli dnemleri daha etkili geirebilmek iin de bu hizmetlerden yararlanabilir. ve meslek danmanl hizmetleri ilgili taraflarn ibirlii ile yrtlmelidir ve meslek danmanl uygulamalarnda hizmet verilen birey ile ilgili herkesin ortak bir anlay ve ibirlii iinde almas gereklidir. Bu hizmet sadece uzman kiilerle etkili bir ekilde yrtlemez. rgtler, yneticiler, alanlar, niversiteler, mesleki kurulular ve hatta ailelerin ortak bir amac gerekletirmek iin uzman kiinin nderliinde ibirlii yapmalar gerekir. Bu sayede kiiler daha rahat bir ortamda alma imkan bulabilirler, yneticiler alanlarla daha iyi iletiim kurabilir, aile yeleri de birbirlerini daha iyi anlayarak yaklamlarn daha iyi dzenleyebilirler. ve meslek danmanl hizmetlerinde bireysel farklara sayg esastr Her birey kendine zg bir varlktr; ilgi, yetenek, deer ve tutumlar ile bakalarndan farkllk gsterir. Farkl ortamlarda yetimi bireylerin ihtiyalar da farkldr. Bireysel farklara gre hazrlanm programlarda eitlilik ve bireylere seme zgrl salayan bir i ve eitim verimi artrabilir. ve meslek danmanlnda verilecek hizmet bireysel ihtiyalara gre ayarland lde etkili olur. ve meslek danmanlar hem bireye hem de topluma kar sorumludur Birey danmana bireysel ihtiyalar ile alma ortamnn ihtiyalar arasnda uyumazlk problemiyle geldiinde, danman bireyi ortam kurallarna uymaya zorlamad gibi, topluma ramen isteklerini gerekletirebileceini, toplumsal kurallarn yanl ya da gereksiz olduunu syleyerek toplum ile bireyi de kar karya getirmez. Danmanln amac bireyin, topluma ve bulunduu ortama dinamik bir uyum gsterebilmesi iin gerekli duyarll ve beceriyi kazanmasna yardmc olmaktr. ve meslek danmanl hizmetleri i yaamnn ayrlmaz bir parasdr ve meslek danmanl her bireyin ve kurumun ama ve ihtiyalarna uygun alanlarda younlatrlmaldr. Uygun bir i ve meslek danmanl program, evre koullar ve zellikleri ile bireyin nitelikleri ve ihtiyalarnn dzenli ve sistemli olarak deerlendirilmesi temeline dayandrlmaldr. 4. ve Meslek Danmanlnn Temel Aamalar

 ve meslek danmanl srecinin temel aamalarn drt balkta toplamak mmkndr. Bunlar (Erdomu, 2003); Birey hakknda bilgi toplama, tanma ve analiz etmek, dnyas, iler ve meslekler hakknda bilgi toplama ve analiz etmek, Bireyin zelliklerini, i dnyas, iler ve mesleklerin gereklilikleriyle karlatrmak, Birey iin bir geliim ve eylem plan hazrlanmas olarak sralanabilir. Aada i ve meslek danmanl srecinin temel aamalar aklanmaktadr.

4.1. Birey Hakknda Bilgi Toplama, Tanma ve Analiz Etme Bireyi tanmak, bireylerin eitli nitelikleri hakknda bilgi toplamay gerektirir. ve meslek danmanl yapmak amacyla birey hakknda toplanacak bilgileri yle sralanabilir: Bireyin benlik algs: Benlik, bireyin kendini nasl grddr. rnein, bir alan kendisini iinde baarl biri olarak grrken, dier yandan kendisini dzensiz veya insan ilikilerinde baarsz olarak tanmlayabilir. Bireyin gelitirdii benlik algs onun ruh sal, meslek seimi ve i baars ile anlaml olarak ilikilidir. Bireyin kiilik zellikleri: Bireyin mizac, duygusal yaam, alkanlklar, deerleri, liderlik zellikleri, bamsz davranabilme, duygusal kararllk, bakalaryla ibirlii yapabilme gibi zellikler kiilik zellikleri arasndadr. Bireyin ilgileri: lgi, bireyin bir eyden holanp holanmama derecesini ifade etmektedir. Bireyin ilgisinin bilinmesi, o kiinin bir alan ya da meslee ynlendirilebilmesi iin gereklidir. Bireyin yetenekleri: Yetenek, bireyin renebilme gcdr. Baka deyile yetenek bireyin gelecekte neler yapacan deil; eitim araclyla neler kazanabileceini, neler yaplabileceini gstermektedir. Bylece bireyin yetenekleri hakknda bilgi edinerek o bireyin gelecekteki baarsn kestirebilmek mmkn olabilmektedir. Bireyleri kendi potansiyelleri dorultusunda ynlendirebilmek iin ncelikle yeteneklerini tanmak gerekir. Bireyin bedensel ve biyolojik zellikleri: zellikle fiziksel almann veya yaplan ite fiziksel zelliklerin nemli olduu ilerde bireyin fiziksel yap, duyu organlar, boy, kilo vb. bedensel zelliklerini bilmek gerekmektedir.

Bireyin baars: Bireylerin baar durumunun, stn ve zayf olduklar alanlarn bilinmesi baarszlk nedenlerinin bulunup ortadan kaldrlmasna ve daha iyi olduklar alanlara ynelmelerine yardm edebilir. Bireylerin gemi ve mevcut baarsnn bilinmesi, bireyin gelecekteki baarsnn kestirilmesine, uygun bir alana ve meslee ynlendirilmesine yardm edebilir. Bireyin evresi ve sosyal destek sistemi: Aile evresinin ve yakn evrenin bireyin kiisel tutum ve deer yarglar ile alkanlklarnn geliiminde ok nemli etkileri olduu bilinmektedir. Sosyal destek

sistemi, bireyin nasl bir evrede yaadn, aile evresini, ailesi dndaki dier evreyi; ailesi, arkadalar, retmenleri, akrabalar, komular ve bireyin yaamnda nemli olan dier kimselerle olan ilikilerinin niteliini; bu kimselerden ne derecede destek aldn gstermektedir. Kiinin bulunduu yakn evreye ait kltrel ve sosyal nitelikteki bilgiler de bireyin geliim ve uyum zellikleri hakknda tamamlayc bilgiler verirler. Bu bilgiler bireyin gzlenen davranlarnn nedenlerinin anlalmasnda ve bilinli olarak bireye yardm edilmesinde kullanlr. Bireyin evresi ve sosyal destek sistemi hakknda bilgi toplanrken danmanlk ilkelerine uygun davranmak gereklidir. Salk durumu: Bireyin beden sal onun ie uygunluu ve i baarsn da etkilemektedir. Salk durumu i sal ve gvenlii bakmndan da gerekli bir bilgidir. Bireyin, salk, gelime, baar, ilgiler, yetiklikler, yetenekler, davran sorunlar, istekleri, dnceleri ve tutumlarnn llmesiyle ve deerlendirilmesiyle tannmas sz konusudur. Bu tanma ve deerlendirme ynteminde kullanlan ara ve gereler ise salk raporlar, eitmen/iveren gzlemleri, yetkinlik, yetenek ve baar test sonulan, envanterler, sralama lekleri, otobiyografiler, mlakatlar vb. ara ve gereler olmaktadr (zolu, 2007, s. 144-146). 4.2. Dnyas, ler ve Meslekler Hakknda Bilgi Toplama ve Analiz Etme ve meslek danmanl srecinde ikinci aama, i dnyas, iler ve meslekler hakknda bilgi toplama ve analiz etmektir. ve meslek danmanl srecinde i ve meslekler hakknda aadaki temel balklarda bilgi toplanr: veya meslekteki temel grevler nelerdir? veya meslekte yaplrken kullanlan ara-gere ve malzemeler nelerdir? veya meslekte alma ortam ve koullar nelerdir? veya meslek iin gerekli nitelikler nelerdir? veya meslekte i bulma olana nasldr? veya meslekteki gelir dzeyi nasldr? veya meslein cret d salad dier olanaklar nelerdir? veya meslee giri ncesi hazrlk gerekmekte midir? veya meslekte ilerleme imkanlar ve koullar nelerdir? veya meslek yelerinin bal olduu oda, meslek rgt ve sendika vb. nelerdir?

ve meslek danmanl srecinde ncelikle i ve mesleklerin gncel durumu hakknda bilgi toplamak gerekli ama yeterli olmayacaktr. ve mesleklerin mevcut durumu yannda, i ve mesleklerde gelecekte ortaya kabilecek deiimler ve trendler (eilimler) hakknda da bilgi toplanmaldr. ve meslek danmanl srecinde, i ve meslekler hakknda bilgi kadar, i ve mesleklerin nereye doru gittii konusunda da danana bilgi verilmelidir. Daha spesifik olarak sektrel ve meslekler anlamnda evre faktrlerinin izlenmesi, hatta bu konuda alt uzmanlklarn

olmas gerekmektedir. Yoksa ok geni bir alan olan i dnyas, meslekler ve bu alanlardaki deiim ve trendleri yakalamak zor olmaktadr. Bu durum i ve meslek danmanlarnn dnyadaki ve lkedeki ekonomik, sosyal, kltrel ve teknolojik gelimeler ve bunlarn i ve mesleklere etkisini yakndan izlemesini ve bu konuda bilgi sahibi olmasn gerekli klmaktadr. ve meslek danmanln geliimsel bir yaklamla ele aldmz zaman, i ve mesleklerdeki deiim ve trendlerin izlenmesi hayati neme sahip grnmektedir. Gnmzde i dnyasnn sektrel ve meslekler alannda analizi olduka glemektedir. Bir yanda rgtsel deiimler, dier yanda mesleklerin gerektirdii niteliklerdeki hzl deiimler karar verme ve tercihte bulunmay zorlatrmaktadr. Bugn cazip grlen baz sektr ve mesleklerin bu cazibesinin ne kadar sreceini tahmin etmek kolay olmamaktadr. zellikle niversiteye giri aamasnda bu ciddi bir sorun olabilmektedir. rencinin cazip grp tercihte bulunduu bir blm, kii okulunu bitirinceye kadar ayni cazibeyi srdrememekte, o alandaki talep azalabilmektedir. Aslnda ayni durum u an alan ve bir meslei olan kiiler iin de geerlidir. O yzden u an bir meslee sahip olmann yetmedii, meslein geleceinin de yakndan izlenmesi gerei unutulmamaldr. Meslek seimi aamasnda meslekler hakknda bilgi toplarken, meslekler hakknda basl malzemelerin derlenmesi, iyerlerine geziler, staj ve ksa sureli alma, mesleki konferanslar, meslek inceleme almalar ve eski mezunlarn incelenmesi gibi yollardan yararlanlabilir (Kuzgun, 1995, s. 89-92). hayatnda alma deneyimi olan kiiler iin de yukardaki yollar bilgi toplamak iin kullanlabilir. Bu kiiler iin igc piyasasnn arad nitelikleri takip etmek ve i ve meslein gelecei hakknda bilgi toplamak daha nemlidir.Bilgi toplama srecinde i/meslek tanm ve i/meslek gerekleri formlar nemli bir bilgi kaynadr. Bu balklar hakknda i analizi ve meslek analizi almalarnda kapsaml olarak bilgi toplanmakta, analiz edilmekte ve bu bilgiler standart formlar haline getirilmektedir. Kurumlar eleman ihtiyac olduu zaman bu formlardaki bilgilere gre eleman aramakta, semekte ve ie yerletirmektedir. 4.3. Bireyin zelliklerinin, Dnyas, ler ve Mesleklerin Gereklilikleriyle Karlatrlmas ve meslek danmanl srecinde elde edilen bilgiler kadar bilgi ileme becerileri de etkili olmaktadr. Kariyer karar verme ve problem zme srecinde kiinin ncelikle, dardan gelen ya da kendi duygusal ve davransal durumundan kaynaklanan talepleri veya iaretleri alnmaldr. Bireyin olmas gereken durum ile mevcut durum arasndaki a alglamas salanmaldr. Bireyin kendisi ve i dnyas/mesleki dnya hakkndaki bilgiler analiz edilir ve bu ikisi karlatrlr. Daha sonraki aamada uygulanabilir kariyer alternatifleri oluturulmaya allr. Kii kiisel deerleri, ilgileri ve kiilii yannda, sosyal balam, toplumsal deer yarglarn dikkate alr, alternatifleri bu bakmdan deerlendirir. Son aamada ise kii bilisel seviyede devam eden sreci uygulamaya tar ve eyleme dntrr (Peterson, Sampson ve Reardon, 1991, s. 32-36). Bireylerin kiisel zellikleri ile i ve mesleklerin karlatrlmas ileminin sistematik yrtlmesinde yarar var. Hem bireyin kendisi, hem de meslekler hakknda eksik bilgi ile karlatrma yapmak salkl olmayacaktr. Danann bilgi, beceri, eitim ve mesleki zellikleri ile i pozisyonu zelliklerinin karlatrlmasnda ncelikle Tablo 1de Bu uygulamay nasl ve neden yapmalyz?

gsterilen aadaki aamalarn izlenmesi gerekmektedir (Milli Eitim Bakanl, http://okulweb.meb.gov.tr/65/06/807155/otm g.htm). Tablo 1:Danan Eletirme ve Ynlendirme Sreteki Aamalar 1. z deerlendirme Danann sahip olduu yeterliklerin farkna varmas ve kendini gelitirecei yeterlik alanlarnn tespit edilebilmesi iin z deerlendirme yapmas faydal olacaktr. (Aama 1) Setiiniz yeterlik alanna ilikin danann sahip olduu gl ve zayf ynleri belirlemek iin KEFE Analizini kullannz. Bu yntemi danann ailesi, arkadalar, varsa meslektalaryla grerek yapmasna izin verebilirsiniz. Bu uygulama danan asndan "u anda neredeyim?" sorusunu cevaplamanza yardmc olacaktr. (Aama 2) Bu aama danann alma sonunda "nerede olmak istiyorsunuz?" sorusunu cevaplandrmasna yardmc olacaktr. (Aama 3) Bu aamada ncelikli alanlar, dananla birlikte belirlenecektir. (Aama 4) Bu aamada danann nceliklendirdii sorunlarn nedenlerinin anlalmasna yardmc olacak ve birlikte olas zmler retilmesini salayacaktr.(Aama 5) Belirlenen sorunlar zmlemek iin dananla birlikte stratejiler oluturulacaktr. (Aama 6) Danann ailesi, arkadalar, yakn evresi ile yaplacak grmeler, salkl verilerin elde edilmesini salayacaktr. (Aama 7) Elde edilen veriler incelenerek sonular karlr ve bu dorultuda eylem plan hazrlanr. (Aama 8) Danann hedeflerinin sralanmas, yaplacak ilerin neler olacann belirlenmesi ve ihtiyalar dorultusunda nceliklendirilmesi iin detayl

2. Yeterlik alanna ilikin gl ve zayf ynleri belirleme. (KEFE Analizi)

3. Vizyon oluturma

4. Gelitirmek istediiniz ncelikli alanlar belirleme. 5. Sorunlara ilikin olas nedenleri ve zm nerilerini oluturma.

6. zmler iin Stratejiler Gelitirme

7. Veri Toplama Aralarn Hazrlama

8. Bulgular ve neriler

9. "Eylem Planlarn" gelitirme

eylem plan hazrlanr. (Aama 9) Nerede olmak istiyorum? Gelecekte severek yaplabilecek faaliyetler ve hangi ilerin bu faaliyetleri yapmaya imkan verecei spesifik olarak belirlenmelidir. Yine i ve meslek hedeflerine ulap ulalamadnn nasl lecei belirlenmelidir. Bu hedefler, 1 yllk, 3 yllk ve 5 yllk vb. olarak hazrlanabilir. Hedefler belirlenirken, kiisel amalar, aile ve iinde bulunulan toplum dikkate alnmaldr. imdi neredeyim? Hedeflerle ilikili olarak, deneyimler ve kiinin u anda nerede olduu belirlenir. Kiinin olduu yer ile olmak istediiniz yer arasndaki fark ortaya konur. Gelitirilmesi gereken beceriler listelenir. Kiisel gl ynlerim ve kaynaklarm nelerdir? Bunlar hedeflerime ulatrabilir mi? Kiinin imdiye kadarki hayatnda ortaya koyduu becerileri ve gl ynleri listelenir. Sahip olduu dnlen ama test edilmeyen beceriler iin ayr bir liste oluturulur. Hedefime ulamay kstlayan zayf ynlerim nelerdir? Kii iyi yapamad faaliyetleri sralar. u anda sahip olmad ama gelecekte kiiye gerekli olacak becerileri belirler. Zayf ynlerimi nasl gelitirebilirim? Kiinin gelecekte gerekli olacak becerileri nasl kazanaca planlanr. Hayattaki dier meguliyetler de dikkate alnarak geliim planlar olduka spesifik hale getirilir. Zayf ynlerimi gelitirmek iin kimlerden yardm alabilirim? Kariyer hedeflerine ulaabilmek ve geliim salayabilmek iin kariyer danmanl ve bilgi yardm alnabilecek kiiler belirlenir. Hedefime ulamay kstlayan d engeller nelerdir? Kiinin hedeflerine ulamay engelleyecek, iinde bulunduunuz rgt, toplum vb. engeller belirlenir. Bunlar, n tkanm kariyer yollar, nyarglar veya rgtsel uygulamalar olabilir. Bunlardan hangisinin daha fazla engel oluturaca tespit edilir. rgt ii ve dnda ne tr frsat ve kaynaklar mevcuttur? Kiinin rgtteki kariyerine olumlu katk salayacak, i, kii ve proje gibi frsatlar aratrlr. Yine rgt d frsatlar aratrlr ve listelenir. Etrafmdaki d engellerin stesinden nasl gelebilirim? Yz yze gelinen engellerin nasl alaca planlanr. Ulaabileceim frsat ve kaynaklar nasl avantaja evirebilirim? Frsat ve kaynaklarn nasl avantaja evrilebilecei hakknda bir plan hazrlanr. D engelleri ortadan kaldrmak iin kimlerden yardm alabilirim? D engelleri ortadan kaldrabilmek iin, bilgi ve yardm alnabilecek kiiler belirlenir. Birey bu deerlendirmeleri yaptktan sonra zgemi hazrlama, i bavurusu yapma, i grmelerine hazrlk gibi dier almalara geer. 5.Danmanlk Grmelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Tutum ve Davranlar ve meslek danmanl grmesinin baars iin danman baz noktalara dikkat etmelidir. Grme srasnda; danann gereki olarak kendisini deerlendirmesini ve danann karar vermesini salamaldr. Danmanlk grmesinde hedef belirlerken hedeflerin; ak, spesifik,

llebilir, gereki, ulalabilir, danann deerleri ile uyumlu, isel ve zaman plan yaplm olmaldr. Danmanlk grmelerinin profesyonelce yrtlebilmesi iin, danmanlarn grme srecinde aada belirtilen tutum ve davranlar sergilemeleri tavsiye edilmektedir (KUR, 2008, s. 9-10):

1. Danan dinlemek, konumasna izin vermek, dinlediimizi hissettirmek, itiraz ve eletiri geldiinde heyecanlanmamak ve kzmamak gerekir. Danan dinlemek, danan hakknda bilgi edinmemizi salad gibi kzgnln ve endielerini yok eder. 2. Danana kar n yargl olmamak, anlayl ve ilgili olmak, hogr gstermek, olas bir gerginlik karsnda soukkanl davranmak, danann olumsuz tepkisini kiiselletirmemek gerekir. Bylece destek ve anlay bekleyen danann bu beklentisi karlanm olur. 3. Danann her sylediini ve salksz deerlendirmelerini onaylamamak, gereki olmayan beklentilerini desteklememek gerekir. Aksi halde danann gereki olmas salanamaz. 4. Danana konuyla ilgili ak ulu sorular sormak tercih edilmeli, sorular danann anlayaca ekilde ifade edilmeli, ortam gerginletirecek sorular sorulmamal. Grme srasnda uygun sorularn sorulmas sreci iyi ynlendirmeyi ve kontrol altnda tutmay salar. 5. Danmanlk srecinin tkand noktada; grmeyi karlkl anlaarak sonlandrmaya aba gsterilmesi, baka bir danman ile grmesinin teklif edilmesi (karlkl onay gerekli), uzmanlk alannza girmeyen konularda ilgili kiilere ynlendirilmesi, baka bir gne randevu verilmesi (karlkl onay gerekli) gibi yollar kullanlmal. Bu seenekler o anki gerginlii yok eder, bir sonraki grmenin daha salkl olmasn salar. 6. Danmann gereki olmas, danann sorularna tam ve doru cevaplar verilmesi, cevabndan emin olunmayan sorular not alarak daha sonra cevap verileceinin belirtilmesi, kurumca ve/veya danan tarafndan gerekletirilemeyecek vaatlerde bulunulmamas gerekir. Aksi halde bu davran danann beklentilerini artracaktr. 7. Karar verme srelerine danann katlmas, srete izlenecek yolun karlkl belirlenmesi, danana zerinde anlamaya varlan konularn teyit ettirilmesi gerekir. Bu yaklam danann srece aktif katlmn salayacaktr. 6. ve Meslek Danmanl Sreci ve Uygulamas ve meslek danmanl sreci, danan tanma, eitim ve istihdam eylem plan hazrlanmas, uygulanmas ve gzden geirilmesi aamalarndan oluur. ve meslek danmanl sreci ve uygulamas, KUR tarafndan 2008 ylnda hazrlanan Danman El Kitabnda detayl olarak tanmlanmaktadr. almann bu blmnde detaya girmeden genel hatlaryla ve Danman El Kitab ile uyumlu bir biimde i ve meslek danmanl sreci ve uygulamas ele alnmaktadr. Detaylar iin KURun hazrlad Danman El Kitabna baklabilir. ve meslek danmanl srecinde danann; Kendisini tanmas,

alma hayat, igc piyasas ve meslekler hakknda bilgi sahibi olmas, ve meslek edinmesi, ve mesleini gelitirmesi ve/veya deitirmesi, ve meslek eitimi frsatlar hakknda bilgilendirilmesi, aramas, bulmas ile i, meslek ve iyerine uyum salamasna yardmc olunur.

6.1. Danan Tanma ve meslek danman, danan tanma srecinde danan hakknda baz bilgilere sahip olur. Danann deerleri, ilgileri ve kiilii hakknda bilgi toplanr. Kiiyi tanma bakmndan deerler, ilgiler ve kiilik ok nemli olmasna ramen, genellikle zerinde durulmayan bir konu olarak dikkat ekmektedir. ve meslek danmanlarnn somut konular kadar, kiilerin kolay fark edilemeyen bu zellikleri hakknda gvenilir bilgi toplamalar gerekmektedir. Daha sonra danann renim durumu, tecrbesi, becerileri, mesleki eitim ve sertifikalar, yabanc dil ve bilgisayar becerileri gibi genellikle zgemilerde yer alan bilgileri toplanr. Sonraki aamada danann i yaamnda yapt iler, i deitirme sebepleri, i arama abalar ve sreleri, i grmeleri ve sonular hakknda bilgi elde edilir. Son olarak ta danann i ve meslek hedefi, ekonomik ve sosyal beklentileri belirlenir. Danan tanma srecinde danann; Deer, ilgi ve kiilii, Mesleki beceri ve nitelikleri, gc piyasasndaki konumu, htiya ve beklentileri, bulmak iin motivasyonu belirlenir.

Bu bilgilerin toplanmas ve analizi yapldktan sonra istihdam ve eitim eylem plan hazrlanmas aamasna geilir. 6.2.stihdam ve Eitim Eylem Plan Hazrlanmas stihdam ve eitim eylem plannn amac; danann nitelikleri ile igc piyasasnn ihtiyalarn dikkate alarak, danann en uygun ie en ksa srede yerlemesini salamak iin takvime dayal, somut, sonu odakl, uygulanabilir ve danman ile danann sorumluluklarn belirleyen bir plan hazrlamaktr. Daha nce de belirtildii gibi istihdam ve eitim eylem plannn hazrlanmasnda KUR tarafndan 2008 ylnda hazrlanan Danman El Kitabndan yararlanlabilir. stihdam ve eitim eylem plan, i danmanl hizmetlerinde standardizasyonu salayarak etkinlik ve verimlilii artrmak amacyla Drtl Gruplandrma Modelini esas alarak hazrlanmaldr. Danman El Kitabnda, dananlar drt gruba ayrlmakta ve her grubun tanmlanmas ve bu gruplara sunulacak hizmetler yer almaktadr. Gruplar, gruplarn zellikleri ve sunulan hizmetler aada yer almaktadr: Drtl

Gruplandrma Modeli Modelde gruplandrma, i arayanlarn nitelikleri, igc piyasasndaki durumlar, i arama becerileri konusundaki yetkinlikleri, sosyo-psikolojik durumlar gibi kriterler gz nnde bulundurularak yaplr. Drtl gruplandrma modeli aada yer almaktadr (KUR, 2008, s. 15-16): Birinci Grup: gc piyasasndaki durumu iyi, ie girmeye hazr olanlar gc piyasasndan uzak kalmam, Mesleki yeterlilie ve ek donanmlara sahip, Motivasyonu yksek, Sosyal, psikolojik ve fiziksel sorunu olmayan, Danman desteine daha az ihtiyac olan kiilerdir.

Sunulacak ve Ynlendirilecek Hizmetler: Portaldaki i ilanlarnn incelenmesi, arama kanallar hakknda bilgi verilmesi, zgemi hazrlanmas ve/veya gncellenmesi, Giriimcilik kurslarna ynlendirilmesi, Hak sahibi ise isizlik deneinden yararlandrlmas. kinci Grup: Yeterli mesleki bilgisi olan, ancak i arama becerisi eksik olanlar gc piyasasndan en fazla 6 ay uzak kalm, arama yntemi ve kanallar hakknda bilgi sahibi olmayan, zgemi hazrlamay bilmeyen, Grme tekniklerinde yetersiz kiilerdir.

Sunulacak ve Ynlendirilecek Hizmetler: stihdam ve Eitim Eylem Plannn hazrlanmas, arama becerileri seminerlerine (zgemi hazrlama, mlakat teknikleri, bavuru formu/mektubu hazrlama gibi konular ieren) katlmnn salanmas, arama kanallar hakknda bilgi verilmesi, gc piyasasndaki ak ilerin aratrlmas, Meslek gelitirme eitimlerine ve staj programlarna ynlendirilmesi.

nc Grup: Mesleki yeterlilii olmayan, mevcut donanmyla i gc piyasasna hazr olmayanlar gc piyasasndan 6-12 ay arasnda uzak kalm, Meslei gncelliini yitirmi, Meslek deitirmek isteyen, arama becerilerine sahip olmayan, Meslei ile ilgili ek becerilere ihtiyac olan, Geici fiziki, ekonomik, sosyal ve zel sorunlar olan kiilerdir.

Sunulacak ve Ynlendirilecek Hizmetler: stihdam Eylem Plannn hazrlanmas, gc yetitirme kurslarna, arama becerileri seminerlerine, Vasf gerektirmeyen ilere, SYDV, Belediyeler, SGK, Hastaneler, Dernekler, Meslek Odalar gibi dier kurumlara ynlendirme.

Drdnc Grup: gc piyasasndan uzak, meslei olmayan ve ie yerletirme konusunda kapsaml destee ihtiyac olanlar 1 yldan fazla igc piyasasndan uzak kalm, Bir meslei olmayan, kinci ve nc gruplarda sralanan sorunlarn tmn barndran, Ya, cinsiyet ve eitim asndan i bulma ans zayf, igc piyasasnda dezavantajl olan kiilerdir.

Sunulacak ve Ynlendirilecek Hizmetler: Eitim stihdam ve Eitim Eylem Plannn hazrlanmas, Kiiye zel olarak dier gruplarda belirtilen tm hizmetlerin sunulmas

6.3. Danann Aktif Olarak Arama Srecine Katlmas

stihdam ve eitim eylem plan hazrlandktan sonra, i arama srecinde asl sorumluluk danana dmektedir. Danan bu srete (KUR, 2008, s. 15-16); Ak i ilanlarn takip etmeli,

Hedefe uygun ilanlar iin i bavurusu yapmal, grmelerine (mlakatlara) katlmal, Yapt faaliyetler ve sonular hakknda danmana bilgi vermelidir. 6.4. stihdam ve Eitim Eylem Plannn zlenmesi ve Deerlendirilmesi Danann istihdam ve eitim eylem planna gre gerekletirdii aktif i arama srecine katlm deerlendirilir. Bu deerlendirmede danann (KUR, 2008, s. 15-16); Motivasyonu, arama srecinde harcad aba, bavurularna ilikin sonular, Plana ve danmann ynlendirmelerine uyup uymad deerlendirilir.

Plann hazrlanmasndan itibaren 6 ay iinde danan hala isiz ise eylem plan karlkl olarak deerlendirilerek, gerekiyorsa eylem plan revize edilir. 6.5. Danmanlk Grmesinin Deerlendirilmesi Danmann istihdam ve eitim eylem plan ve danann i arama srecini deerlendirme grmesi iki adan yararldr: Danmanlk srecinin etkinliini grmek ve bunu artrmak, Dananla sonradan yaplacak grmelerin planlanmas.

Danmanlk grmesinin deerlendirilmesinden elde edilecek veriler, sonraki grmeler iin nemli geri bildirimlerdir. Bu veriler danmanlk srecinin etkinliini ve baarsn grmek iin kullanlmaldr.

KAYNAKA Ayta, S. (1997). alma yaamnda kariyer ynetimi planlamas gelitirilmesi ynetimi. stanbul: Epsilon Yaynlar. Baird, L. (1992). Managing human resources: Integrating people and business strategy.Richard D. Irwin, Inc. Erdomu, N. (2003). Kariyer gelitirme: Kuram ve uygulama. Ankara: Nobel Yaynlar. KUR (2008). danman el kitab.http://statik.iskur.gov.tr/tr/ic kullanicilar/%C4%B0%C5%9F%20 Dan%C4%B1%C5%9Fman%C4%B1%20El%20Kitabi.pdf Kepeolu, M. (1999). Psikolojik danma ve rehberlik. Gelitirilmi 12. Bask. stanbul: Alkm Yaynevi. Kuzgun, Y. (1995). Rehberlik ve psikolojik danma.Ankara: SYM Yaynlar. Kuzgun, Y. (2003). Meslek rehberlii ve danmanlna giri. Ankara: Nobel Yaynlar. Milli Eitim Bakanl, http://okulweb.meb.gov.tr/65/06/807155/otmg.htm. MYK. (2011). Ulusal meslek standard i ve meslek danman. National Career Development Association. Career counseling competencies(Revised Version, 1997).http://associationdatabase.com/aws/NCDA. 20.06.2011. zgven, . E. (2000). ada eitimde psikolojik danma ve rehberlik. Ankara: Pdrem Yaynlar zolu, S. . (2007). Eitimde rehberlik ve psikolojik danma. Ankara: Ankara niversitesi Eitim Bilimleri Fakltesi Yaynlar. Peterson, G. W., Sampson, J. P., Jr., Reardon, R. C. (1991). Career development and services: A cognitive approach. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole. enatalar, F. (1978). Personel ynetimi ve beeri ilikiler. stanbul: niversite Kitabevi. Usluer, E. (2005). Meslek incelemeleri klavuzu. Ankara: Nobel Yaynclk. http://www.iskur.gov.tr. 26.06.2011. http://statik.iskur.gov.tr. 26.06.2011.