Hegelin Hukuk Felsefesinin Eletirisine Katkdan alnt (*)1

Karl Marx, Aralk 1843- Ocak 1844

Ldini eletirinin temeli udur: Dini insan oluturur, insan din oluturmaz. Din aslnda, ya henz kendinin idrakine varmam ya da artk kendinden vazgemi insann z-bilinci ve z-saygsdr. Ama insan dnyann dnda bolukta dolaan soyut bir varlk deildir. nsan, insann dnyasdr-devlettir, toplumdur. Dnyann ba aa evrilmi bilinci olan dini bu devlet ve bu toplum retir, nk bunlar -din ve devlet- ba aa evrilmi dnyadr. Din bu dnyann genel teorisi, onun ansiklopedik hlasas, popler bir biime brnm mant, onun izzet-i nefis mevzusu, evk ve heyecan, ahlaki meyyidesi, kutsiyetinin tamamlaycs, ve onun avuntusunun ve esbab mucibesinin evrensel dayanadr. nsann z hibir hakiki gereklie sahip olmadndan din, onun fantastik gereklemesidir. Dine kar mcadele, demek ki, dolayl olarak manevi aromas din olan bu dnyaya kar mcadeledir. Dinsel ile, ayn anda gerek ilenin de davurumu ve gerek ileye kar bir protestodur. Din ezilen mahlkun h, kalpsiz bir dnyann kalbi, ruhsuz koullarn ruhudur. Din halkn afyonudur. Dinin, halkn hayali mutluluu olarak ilgas halkn gerek mutluluunun talep ediliidir. Halka [iinde yaadklar] koullara dair hayalleri bir yana brakmalar arsnda bulunmak onlar hayallere dalmay gerektiren koullarda [yaamaktan] kurtulmaya armaktr. Dolaysyla din eletirisinin ekirdeinde, zeri dinin halesiyle rtlen bu ileli dnyann eletirisi vardr. Eletiri, zinciri ssleyen hayali iekleri, insan bu zinciri fantezilerinden ve avuntularndan yoksun olarak tamaya devam etsin diye deil, zinciri kaldrp atsn ve canl iei kendine alsn diye koparr. Dinin eletirisi insan, hayallerini bir yana brakp akln geri kazanm bir insan olarak kendi gereklii zerinde dnsn, eylemde bulunsun ve onu ekillendirsin ve bylece kendi kendisinin gerek gnei olarak kendi evresinde dnsn diye hayallerinden uyandrr. Din, ancak, insan kendi evresinde dnmedii srece insann evresinde dne duran hayali gnetir Dolaysyla, tarihin grevi, hakikatin teki-dnyas yitip gidince, bu dnyann hakikatini kurmaktr. Tarihin hizmetindeki felsefenin dolaysz grevi, insann zyabanclamasnn kutsal biimi zerindeki rt bir kez kaldrlnca, kutsal d biimlere brnm zyabanclamann peesini kartmaktr.

A Contribution to the Critique of Hegels Philosophy of Right , Introduction, (ngilizceden eviren E.K.) http://www.marxists.org/archive/marx/works/1843/critique-hpr/intro.htm