Professional Documents
Culture Documents
=
'
= ' hesaplanr.
Kenar dzeltilir ve poligon hesab yeniden yaplr.
rnek: Aada ekli ve lleri verilen poligon hesabn yapnz.
61
ekil 5.2: Kaba kenar hatas bulunan poligon gekisi
Verilenler:
m X
m Y
m X
m Y
C
B
C
C
B
B
g
g
00 , 761
09 , 717
68 , 744
14 , 584
3971 , 62 ) 3 (
3210 , 167 ) 1 (
=
=
=
=
=
=
4820 , 188
5332 , 196
5793 , 101
4750 , 208
4
3
2
1
g
g
g
g
=
=
=
=
|
|
|
|
m S
m S
m S
92 , 64
66 , 44
49 , 34
3
2
1
=
=
=
stenenler: Yukardaki verilenlere gre 1 ve 2 numaral poligon noktasnn
koordinatlarn hesaplaynz.
zm:
| | 0695 , 695
g
= |
| |
g
n f 200
0
- + = | o
|
=
g g g
200 4 0695 , 695 3210 , 167 - +
3905 , 62
g
f =
|
66 0066 , 0 3971 , 62 3905 , 62 = = =
g g g
F
|
saniyedir.
Bu hata miktar hata snr iinde ise eit olacak ekilde krlma alarna datlmas
gerekir. Hatann, hata snr iinde olup olmadn aadaki formlle anlayabiliriz.
| |
n n
S
F
c
- - + = ) 1 (
150
1
|
(ynetmelikteki forml)
| | S =Kenarlarn toplam | | S =144,07 m
| |
n n
S
F
c
- - + = ) 1 (
150
1
|
| |
4 ) 1 4 (
07 . 144
150
1 - - + =
m
F
c
|
25 , 6 1
c c
F + =
|
cc c
F 725 25 , 7 = =
|
| |
F f ( olur. O zaman llen deerler hata snr iindedir.
62
17
4
66
=
saniye her krlma asna datlr. n iaretinin tersi olacak ekilde +17
ve +16 saniye olarak datma ilemi yaplr.
Poligon Krlma Alar Dzeltilmi Poligon Krlma Alar
4820 , 188
5332 , 196
5793 , 101
4750 , 208
4
3
2
1
g
g
g
g
=
=
=
=
|
|
|
|
4837 , 188
5349 , 196
5809 , 101
4766 , 208
4
3
2
1
g
g
g
g
=
=
=
=
|
|
|
|
Aadaki gibi tablo zerinde Y A ve X A ler hesaplanr.
G.
NU
.
Nokt
a NU.
Krlma
Alar
g
Semt
Alar
g
Kena
r S
(m)
Y=Sxsin
X=Sxcos
Y(m) X(m)
Nokt
a NU.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
38
A
+16
167,3210
34,49
584,14 744,68 B B 208,4750
175,7976
1
+16 12,80 -32,03
596,94 712,65 1 101,5793
77,3785 44,66
2
+17 41,87 15,54
638,81 728,19 2 196,5332
73,9134 64,92
C
+17
59,55 25,86
698,36 754,05 C 188,4820
62,3971
D
(717,09
)
(761,00
)
D
Tablo 5.1: rnein zm
Hatal: | | m Y 95 , 132 + = A | | m X 32 , 16 + = A
Doru: | | m Y 22 , 114 + = A | | m X 37 , 9 + = A
63
3800 , 77 ) (
95 , 6
73 , 18
) ( ) (
/
/
g
C C
C C
C C
m
m
C C tg
X X
Y Y
C C tg = '
+
+
= '
= '
Hata 12 kenarndadr. m m m 66 , 44 98 , 19 64 , 64 12 = = olmaldr.
64
UYGULAMA FAALYET
Aadaki lleri verilen bal (dayal) poligon hesabn yapnz. Yaplan lmde
kaba kenar hatasn (varsa) tespit ediniz.
Verilenler:
m X
m Y
m X
m Y
CD
AB
C
C
B
B
g
g
14 , 4222
45 , 5187
04 , 4246
86 , 5044
2069 , 96 ) (
4213 , 166 ) (
=
=
=
=
=
=
3573 , 314
5862 , 104
8154 , 128
4235 , 75
6142 , 306
5
4
3
2
1
g
g
g
g
g
=
=
=
=
=
|
|
|
|
|
m S
m S
m S
m S
58 , 116
44 , 182
16 , 198
63 , 152
4
3
2
1
=
=
=
=
stenenler: Yukardaki verilenlere gre 1, 2 ve 3 nu.l poligon noktasnn
koordinatlarn hesaplaynz.
lem Basamaklar neriler
llm poligon deerlerini hesap
tablosuna yaznz.
Verilenleri dikkatlice inceleyiniz.
Poligon hesabn yapnz. Poligon hesab bilgilerinizi hatrlaynz.
Biti noktasnn semt as hesabn
tekrar yapnz.
Dier renim faaliyetlerindeki bilgileri
hatrlaynz.
Hesaplanan semt asnn hangi kenarn
aklk asna ait olduunu tespit ediniz.
Kaba Kenar Hatas ve rnekleri
konusundaki bilgilerden yararlannz.
Y A
ve
X A
koordinat farklarn
bulunuz.
Kaba Hatal Kenar Hesab ve
rnekleri konusundaki rnekleri
inceleyiniz.
stenen noktalarn koordinat deerlerini
bulunuz.
Kaba Hatal Kenar Hesab ve
rnekleri konusundaki rnekleri
inceleyiniz.
UYGULAMA FAALYET
65
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1. llm poligon deerlerini hesap tablosuna yazdnz m?
2. Poligon hesabn yaptnz m?
3. Biti noktasnn semt a hesabn tekrar yaptnz m?
4. Hesaplanan semt asnn hangi kenarn aklk asna ait olduunu
tespit ettiniz mi?
5. Y A ve X A koordinat farklarn buldunuz mu?
6. stenen noktalarn koordinat deerlerini buldunuz mu?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
66
LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatli okuyarak doru olan seenei iaretleyiniz.
1. Bir poligon gekisinde kaba kenar hatasnn olup olmad aadakilerden hangisi ile
anlalr?
A) Gidi dn poligon hesab yaplarak anlalr.
B) Aklk as (semt as) kontrol ile anlalr
C) Son noktann hesaplanan koordinat deerleri ile verilen noktann koordinat
deerlerinin farkl olmas ile anlalr.
D) Hibiri
2. Kaba kenar hatasn bulmak iin aadakilerden hangisini yapmalyz?
A) Poligon hesab yapmalyz.
B) Gidi dn poligon hesab yapmalyz.
C) Yaplan lmleri tekrarlamalyz.
D) Hibiri
3. Kaba kenar hatas (rnein) 12 kenarnda ise aadakilerden hangisi yaplr?
A) 1 B kenar tekrar llr.
B) 12 kenar tekrar llr.
C) 23 kenar tekrar llr.
D) Hibiri yaplmaz.
4. Kapal poligon hesabnda 12 dorusunun semt as (12)=39
g
,1881 ve bu doru ile
dier bir 23 dorusu arasndaki krlma as =54
g
,5338 olarak verildiine gre 23
dorusunun semt as (23) aadakilerden hangisidir?
A) (BP)=292
g
,7219
B) (BP)=292
g
,7230
C) (BP)=293
g
,7230
D) (BP)=293
g
,7219
5. Bal (dayal) poligon hesabnda semt as 1603 , 133
2
g
= o ve poligon kenar
m S 84 , 163
2
= olarak verildiine gre Y A koordinat fark aadakilerden hangisidir?
A) m Y 11 , 142 = A
B) m Y 11 , 152 = A
C) m Y 11 , 162 = A
D) m Y 11 , 172 = A
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.
LME VE DEERLENDRME
67
MODL DEERLENDRME
1. Aadaki ekilde grlen bal (dayal) poligon gekisindeki verilen deerleri dikkate
alarak istenen 111, 112 ve 105 numaral poligon noktalarnn koordinat deerlerini
bulunuz.
Dayal (bal) poligon gekisi
Verilenler:
2. Aadaki ekilde grlen kapal poligon gzerghndaki verilen deerleri dikkate
alarak istenen P2, P3, P4, P5 ve P6 numaral poligon noktalarnn koordinat
deerlerini bulunuz.
MODL DEERLENDRME
68
Kapal poligon gzergh
5200 , 4 ) (
00 , 500
00 , 500
2 1
1
1
g
P P
m X
m Y
=
=
=
3900 , 215
7500 , 291
5400 , 256
6900 , 281
3100 , 251
4300 , 303
6
5
4
3
2
1
g
g
g
g
g
g
=
=
=
=
=
=
|
|
|
|
|
|
m S
m S
m S
m S
m S
m S
94 , 91
44 , 68
19 , 115
44 , 79
85 , 95
63 , 111
6
5
4
3
2
1
=
=
=
=
=
=
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
69
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1. lm yaplacak noktalar arazide belirlediniz mi?
2. Poligon krlma alarn ve poligon kenar uzunluklarn ltnz
m?
3. Poligon krlma alarnda yaplan hatalar dattnz m?
4. Semt alar ve poligon kenarlar yardm ile koordinat farklarn
hesapladnz m?
5. Hesaplanan sonucun hata snrlar iinde olup olmadn kontrol
ettiniz mi?
6. Koordinat farklarn balang koordinatndan balamak zere
ekleyerek koordinatlar hesapladnz m?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise bir sonraki modle geiniz.
70
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET -1N CEVAP ANAHTARI
1 C
2 B
3 D
4 A
5 C
6 D
7 A
8 C
9 A
10 B
RENME FAALYET -2NN CEVAP ANAHTARI
1 C
2 A
3 D
4 C
5 B
6 A
7 C
8 D
9 B
10 A
RENME FAALYET -3N CEVAP ANAHTARI
1 A
2 B
3 C
4 D
5 C
6 A
7 D
8 A
9 C
10 B
11 B
CEVAP ANAHTARLARI
71
RENME FAALYET -4N CEVAP ANAHTARI
1 B
2 B
3 C
4 D
5 A
RENME FAALYET -5N CEVAP ANAHTARI
1 C
2 A
3 B
4 D
5 A
MODL DEERLENDRMENN CEVAP ANAHTARI
1.
72
| |
| | m S
g
27 , 585
7699 , 968
=
= |
8138 , 98
0505 , 130
0
g
n
g
=
=
o
o
cc
cc cc
F
F
329
66 0066 , 0
max
=
= =
|
|
| |
| | m X
m Y
70 , 65
62 , 530
= A
= A
m F
m F
x
y
67 , 65
70 , 530
=
=
cm f
cm f
x
y
3
8
=
=
2.
| |
0900 , 0
9100 , 1599
=
=
|
|
F
d
| |
| |
| | m X
m Y
m S
28 . 31
75 , 2
49 , 562
= A
= A
=
73
KAYNAKA
SONGU Celal, lme Bilgisi, Cilt 2, Birsen Yayn Evi, Ankara, 1981.
SARIBIYIK Tahsin, lme Bilgisi ve Uygulamas, MEB, stanbul, 2005.
KABASAKALOLU Sebahattin, lme Bilgisi, MEB, stanbul, 2002.
YERC Mehmet, Meslek Matematii, MEB, stanbul, 1988.
AYDIN mer, lme Bilgisi 1, Kurit Matbaas, stanbul, 1984.
SONGU Celal, lme Bilgisi, Cilt 1, Birsen Yayn Evi, Ankara, 1970.
KAYNAKA