You are on page 1of 57

EHMB

ELEKTROMANYETK UYUMLULUK
Levent SEVG Elektronik-Haberleme Mhendislii Blm, DOU niversitesi, Zeamet Sokak, No 21, Acbadem / KADIKY lsevgi@dogus.edu.tr levent.sevgi@ttnet.net.tr http: //www3.dogus.edu.tr/lsevgi

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

erik
EHMB

Tanmlar, Kurulular, Standartlar

EMC Kavramlar ller, Testler ve Ortamlar Korunma Yntemleri (topraklama, ekranlama ve filtreleme) Bina ii kablo deme ve EMC

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

EMC / EMI Mhendislii


EHMB

EM Alan ve Dalga Teorisi Devre Teorisi ve Transmisyon Hatt Ed. Anten Teorisi ve Dalga Propagasyonu Frekans Analizi (FT, FS, DFT, FFT) Elektronik Elemanlar ve Frekansla Davranlar Stokastik Modelleme ve Grlt Analizi aret leme Yntemleri Sistem Analizi
ETMD 14 Aralk 2002

L. Sevgi

Sk Kullanlan Szckler
EHMB

Radiation Propagation Emission Broadcast Compatibility Immunity Scattering Diffraction


L. Sevgi

: Imm : Yaylm (letim) : Yaynm (Sznt) : Yayn (?) : Uyumluluk : Baklk : Salma : Krnm
ETMD 14 Aralk 2002

Susceptibility : Alnganlk

Gndelik yaantmzda sk karlatmz


EHMB

Den bir yldrmn telefon sistemlerini, evlerdeki elektronik cihazlar alamaz duruma getirmesi, Evdeki ya da ofisteki bilgisayarn FM dalga radyo yaynlarn bozmas, Elektrik sprgesinin TVlerde karlanmaya neden olmas, Floresan lambalar yandnda bilgisayar ekrannn krpmas, Klima her devreye girdiinde video cihaznn saatinin sfrlanmas, Radyo dinlerken polis telsizlerinin araya girmesi, Havaalan radarlarnn diz-st bilgisayardan etkilenmesi, Cep telefonlar ya da bilgisayarlarn aralarn ABS fren sistemini kilitlemesi, Radyo kulesi yaknnda uan bir helikopterin kontrolden kabilmesi, Bilgisayar ana kartna eklenen ilave bir kartn ya da bellek elemannn daha takarken yanmas,

benzeri olaylar EMC mhendisliinin konularndan bir kadr.


L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

Tipik EMC / EMI Problemleri


EHMB

ehir ebekesi

Grlt Akmlar

Dier Binalara ebekedeki Akmlardan Ima

Motor Grlts ebeke Dalga ekli Motor, Rle, Anahtar Tra Makinasndan Dorudan Ima Motor Grlts

letkenlik EMI

EMI Kurban TV zleyicisi


ETMD 14 Aralk 2002

L. Sevgi

EM Giriim Kaynaklar
EHMB
rnekler: Elektrik Makineleri Fluoresant Aydnlatma Endksiyon stmas Ark ocaklar Eviriciler (inverter) Enerji hatlar Lokal osilatrler Gerek Spektum Kullanclar Bilgisayarlar (PC) ve dierleri

DOAL
Gne Inlar Yldrm

NSAN YAPISI
Elektromagnetik Darbe (EMP)

Kozmik Kaynaklar

Elektrik ve Elektronik Sistemler (ESD) Elektrostatik Dearj L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

EMC Fizii ve Felsefesi


EHMB

EMC problemi genelde zordur, ancak karmak deildir ! EMC problemi kurallara ya da yasalara uymayan ayrntlarla ilgilenir ! EMC problemine genelde ilgilenilmesi zorunlu olan bir angarya gzyle baklr ! EMC problemiyle genel EM mant dnda bakarak ilgilenmek gerekir ! Sistemler -biz beensek de beenmesek de- gerek dnyada almak zorunda !
ETMD 14 Aralk 2002

L. Sevgi

Bir EMC Probleminde


EHMB

CHAZ - CHAZ ETKLEM

EMC MHENDSL
CHAZ - CANLI (DOKU) ETKLEM

BEM MHENDSL
olarak anlr.

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

Eik Deerler
EHMB

Temel snrlamalar: Dorudan salk etkileri yaratan


ve zamanla deien elektrik, manyetik ve elektromanyetik alanlar. Temel snrlamalar iin kullanlan parametreler frekansa gre Akm younluu (J) zgl sourma oran (SAR) G younluu (S) dur. Bunlardan sadece ortamda bulunan (insan vcudunun dndaki) g younluu kolayca llebilir.
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

Eik Deerler
EHMB

Temel byklkler: Snrlamalarda frekansa ve dalga


ekillerine gre u parametreler kullanlmakta: ! 10 MHz frekansa kadar temel byklk J, akm younluudur. ! 110 MHz frekansa kadar ise I, akm ele alnr. ! 100 kHz ile 10 GHz arasnda SAR, zgl sourma oranndan sz edilebilir. ! 300 MHz ile 10 GHz arasnda darbesel iaretler iin SA, zgl sourma kullanlr. ! 10 GHz ile 300 GHz arasnda ise g younluundan sz edilebilir.
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

BEM Snr Deerler


EHMB

ICNIRP : International Committe on Non-Ionizing Radiation Protection ICNIRP Guidelines for Limiting Exposure to time-varying electric, magnetic, and electromagnetic fields (up to 300GHz), Health Physics, 74, 4494-522, 1998

TEMEL LMTLER

Ortalama kan dolamnda 4 W/kg SAR deeri vct scakln 1 arttrr.

zel durumlarda 10 kat gvenlik pay Genel durumda 50 kat gvenlik pay
L. Sevgi

0.4 W/kg SAR 0.08 W/kg SAR


ETMD 14 Aralk 2002

BEM Snr Deerler


EHMB

TEMEL LMT

Ortalama kan dolamnda 4W/kg SAR deeri vct scakln 1 arttrr.


TRETLM LMTLER
El. Alan iddeti
0.4 W/kg SAR

1.5kV/m 300V/m 61V/m 27.5V/m

137V/m 61V/m
0.08 W/kg SAR

42 V/m
1MHz
L. Sevgi

Frekans

10MHz

400MHz

2GHz
ETMD 14 Aralk 2002

BEM Eik Deerler (ebeke frekanslar)


EHMB
(1) alglama Akma kaplma zaman (3) adale kaslmas (2) rahatszlk (4) kalp kaslmas

Eik seviyesi

15 - 100 Hz AC gerilim L. Sevgi

Vcuttan akan akm ETMD 14 Aralk 2002

Tanmlar
EHMB

Elektromanyetik Uyumluluk; Bir sistem veya cihazn iinde bulunduu elektromanyetik ortamda fonksiyonlarn, bu ortamda telafi edilemez bir bozulma yapmakszn yerine getirebilme yetenei olarak tanmlanmaktadr.

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

EMI Ortam
EHMB

KAYNAKLAR KUPLAJ YOLLARI KURBANLAR


letkenlik Yollu Yaynm (CE) letkenlik yollu Baklk/Alnganlk (CS) Inm Yollu Yaynm (RE) --Kaynaklar-L. Sevgi

Inm yollu Baklk/Alnganlk (RS) -- Kurbanlar -ETMD 14 Aralk 2002

EMI Problemi
EHMB

EMC

YAYINIM

BAIIKLIK

LETKENLK

IINIM

LETKENLK

IINIM

AIRI GERLM

ESD

HIZLI GE

ELEKT. YK
ETMD 14 Aralk 2002

L. Sevgi

Yaynm
EHMB

(1) letkenlik (Conduction) Farksal (differential mode) ya da ortak (common mode) modda
olabilir.

Toprak iletkenlikleri, iaret kablolar, anten srcleri vs. (dk


empedansl yollar) zerinden gider.

ounlukla 30 MHzin altndaki frekanslarda etkilidir. nk 30


MHz zerinde zayflama hzla artar.

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

Yaynm
EHMB

(2) Inm (radiated) Farksal (differential mode) ya da ortak (common mode) modda
olabilir.

Toprak iletkenlikleri, iaret kablolar, anten srcleri vs. (dk


empedansl yollar) zerinden gider.

ounlukla 30 MHzin stndeki frekanslarda etkilidir. nk 30


MHz altnda ma ihmal edilebilir dzeydedir.

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

EMC ve Kurulular
EHMB

IEC CISPR

CENELEC

AVRUPA KARMA STANDARTLARI EN xxxxx

Ulusal Komiteler
(AB) Almanya Ingiltere talya Portekiz sve Trkiye
L. Sevgi

DIN/VDE BSI/BEAK CEI IPQ/CEP SIS/SEK TSE

Aktarlm Ulusal Stn. DIN EN xxxxx BS EN xxxxx CE EN xxxxx NP EN xxxxx SS EN xxxxx TSE xxxxx
ETMD 14 Aralk 2002

AB EMC Direktifi (89/336/EU-3 MAYIS 1989)


EHMB

retilen cihaz;
(a) Oluturduu Elektromanyetik karmaa, haberleme ve dier cihazlarn tasarlandklar ekilde almas iin belirlenen limitleri amamaldr. (b) Tasarland seviyelerdeki elektromanyetik karmaaya elverili olmaldr.

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

AB EMC Kurulular
EHMB

Uzman Otorite (Competent Authority): ye lkelerin Uzman Kurulu (Competent Body): EMC Direktifleri Annex IIyi

ykmllklerini yerine getirmek iin oluturduklar mekanizmadr.

salar. EN45001 uyumluluunu denetler. Atanm kurulu (notified) olmasna gerek yoktur. Teknik raporlarn onaylanmas ve belgelenmesinden sorumludur. Yeterlilii, uzman otorite veya ye lke uzman otoritesini temsil eden akreditasyon kuruluunca tannr. Test merkezi olmas gerekli deildir.

Atanm Kurulu (Notified Body): ye lkelerin uzman kurulular

tarafndan seilir ve AB Komisyonuna ve dier ye lkelere bildirilir. AB tipi uygunluk belgelerini ve teknik raporlar onaylar. ye lkelerin Atanm Kurulu oluturmalar zorunlu deildir.

Akreditasyon ve Akredite Laboratuarlar: lgili EMC standartlarna

L. Sevgi

(EN 45000 serisi) uygun olarak oluturulmu yasal uzman kurululardr. Yanlzca AB lkelerinde yer alrlar, lme laboratuar ve belge dzenleme kurululardr. ETMD 14 Aralk 2002

AB EMC Standartlar
EHMB

Temel

Standartlar (Basic Standards):Belirli bir EMC oluumunu

L. Sevgi

belirleyici zelliktedir. Bakla ilikin Temel EMC tandartlar IEC, yaynma ilikin Temel EMC standartlar CISPR tarafndan dzenlenmektedir. rnein: IEC 1000-4-2 Elektrostatik Dearj Standarddr. Genel Standartlar (Generic Standards):Belirli bir ortama zgdr. Minimum temel gereksinimleri ve test yntemlerini belirtir. Ortamda alan tm rn ve sistemlere uygulanabilir. rn, rn ailesi, sistem ya da kurulum standartlarnda ikinci dereceden nemlidir. Temel EMC Standartlarna kaynak oluturur. Yaynm ve bakl ilgilendiren test ve gereksinimleri ierir. Teknik/ekonomik olarak en az sayda testleri ve snrl saydaki gereksinimleri belirler. rn Ailesi Standardlar (Product Familiy Standards):Bir grup rn ailesi iin tanmlanan EMC standartlardr. rnein CISPR 22, Bilgi Teknolojisi Cihazlar iin yaynm standarddr. rn Ailesi standard bir ok temel standard ierebilir. rne zel Standart (Product Specific Standard):zel bir rn iin tanmlanan standartlardr. rnein prEN50220 iitme cihazlar iin baklk standarddr. ETMD 14 Aralk 2002

EMC Limitleri
EHMB

Baklk Seviyesi Baklk Limiti


rn Tasarm Marjini

EMC Marjini

EMC seviyesi Emisyon Limiti Emisyon Seviyesi frekans


ETMD 14 Aralk 2002

L. Sevgi

CE Markas
EHMB

Hangi direktif uygulanyor ? rne ait yeni bir direktif ufukta grnyor mu ? Uygunluk iin hangi yollar geerli ? Uygunlua giden yollardan hangisi bu rne daha uygun ? rnn kullanlaca ortam neresidir ? rne hangi standartlar uygulanyor ? rn etkileyebilecek rne zel standart var m ? Pazar tarafndan talep edilen zel bir standart var m ? rne ilikin olarak direktiflerin ve standartlarn aydnlatlmas gereken alt balklar var m ?
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

CE Sreci
EHMB

Uygulanabilir Standart mevcut deil zel Koullar var veya Onayl standartlardan sapmalar var Teknik Standartlara gre Teknik Yaplanma bamsz sertifikasyon Dosyas (Technical Construction File -TCF) & Uzman Kurulu onay Genel Standartlar ve rn Ailesi Standartlar Mevcut

RF verici cihazlar

Atanm Kurulu (Notified Body) onay (Test Sertifikal)

CE MARKASI
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

CE Markas
EHMB

Kendi Bana Belgelenmek: (Self Certification)


- rne uygulanacak karma standart belirlenir, - Bu standartlara gre rn test edilir, - rne zel standart yoksa genel standartlar kullanlr, - Uyumluluk Deklere edilir, - CE markas baslr. - Mevcut merkezde ya da harici laboratuvarlarda test edilebilir - Basittir ve ucuzdur, karmak cihazlara uygulanamayabilir. Standartlar deitii takdirde test tekrarlanmaldr.
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

CE Markas
EHMB

Teknik Yaplanma Dosyas: (Technical Construction File) - Uzman Kurulula temasa geilir, - Bir TCF dzenlenerek, - Cihazlarn tanm yaplr, - Test plan hazrlanr, - rne zel standart mevcut deilse genel standartlar kullanlr, - TCFde belirlenen test planna uygun olarak test edilir.
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

CE Markas
EHMB

Teknik Yaplanma Dosyas (2) : (Technical Construction File) - Uzman Kurulu sonular kontrol eder, - Uzman Kurulu yeterlilik belgesini verir, - retici ya da temsilcisi DEKLERASYONU mzalar, - CE markas baslr. Daha pahal ve karmaktr, karmak cihazlara uygulanr. Standartlarn deimesi durumunda yeniden test edilmesi zorunluluu daha azdr.
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

EMC Problemleriyle ilgilenirken


EHMB

Frekans

aret Genlii

Zaman

Empedans

Geometri
ilikileri gz nne alnmaldr !

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

EMC Problemleriyle ilgilenirken


EHMB

Zaman

- Frekans

Frekans - Geometri Frekans - Empedans


eklindeki ilikiye baklmaldr !

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

Zaman - Frekans likisi


EHMB

EM Giriim srekli (frekans domeni) ya da geici (zaman domeni) olabilir. EMI problemiyle frekans domeninde daha kolay ilgilenilebilmektedir. Bilgisayar saatleri gibi darbesel ve srekli iaretlerin bir ok frekans bileeni vardr. Fourier Analizi ile hemen btn EMI problemleri frekans domeninde ele alnabilmektedir.

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

Zaman - Frekans likisi


EHMB

RF iareti
Dar band zaman

Frekans

Yldrm iareti

Geni band

zaman
L. Sevgi

Frekans
ETMD 14 Aralk 2002

Darbe ve Spektrumu
EHMB

Genlik

tr

A T1 T
20dB/Dec 40dB/Dec Zaman

2 AT1 T
Genlik

1 f1 = T1

1 fk = tr

Frekans

Fourier katsaylar
L. Sevgi

2 AT1 T1 T1 An = Si n Si n T T Tr
ETMD 14 Aralk 2002

Zaman - Frekans likisi


EHMB

tr

EM sznt ykselme zaman ve darbe tekrarlama frekans ile, baklk ise sadece ykselme zaman ile ilgilidir.

L. Sevgi

Saat hzn 3 misli arttrmak 10 dB fazla sznt yaratmakta !


ETMD 14 Aralk 2002

Frekans - Geometri likisi


EHMB

letim hatlar ve anten etkileri sz konusudur. letim hatt frekansa bal olarak anten gibi davranabilir.

letim Hatt
L. Sevgi

Anten

ereve Anten
ETMD 14 Aralk 2002

letim hatlar
EHMB

E H Koaksiyel hat l erit hat

ki iletkenli hat Mikroerit hat


L. Sevgi

Asl erit hat


ETMD 14 Aralk 2002

Sonlandrlm Hat
EHMB

Gerilim

Zo

R
Sonu AD Hat

Sonu KD Sonu KD

Sonu KD Hat

R>Zo R<Zo
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

Hat empedans
EHMB

Zo

Zi
Im {Z}

ZL

Z L + jZ o tan( !) Zi = Zo Z o + jZ L tan( !)
AD

[ ]
KD

Endktif Endktif

Kapasitif
L. Sevgi

Kapasitif
ETMD 14 Aralk 2002

Frekans - Geometri likisi


EHMB

Eit ve zt akmlar EM may azaltr. Geometri, yani boyutlar (uzunluk ya da alan) anahtar parametredir. EM ma frekansla, akm iddeti ile ve boyutlarla deiir. ereve anten etkisine tipik bir rnek PCBlerdir. Dipol anten etkisine tipik bir rnek kablolar ve balantlardr. Slot antenler dipol antenler gibidir. Yarklar ve delikler slot anten gibi davranrlar (/2 de baskn, /20 de hala etkili) Daima PCB alanlarn kltnz ve kablo boyutlarn azaltnz.
ETMD 14 Aralk 2002

L. Sevgi

Frekans - Empedans likisi


EHMB

stenen fonksiyonun nndeki genel engel empedanstr. Lehim yerleri endktans etkisi yaratr ve iletim hattn bloke eder. Balant ve sznt kapasiteleri alternatif iletim yollar oluturur. Elektronik elemanlarn empedans davranlar da farkldr.
ETMD 14 Aralk 2002

L. Sevgi

Frekans - Empedans likisi


EHMB

Empedans

Basit iletken tel

c
Topraklama levhas

Frekans Topraklama empedans

alak frekanslarda diren etkisi orta frekanslarda endktif etki yksek frekanslarda anten etkisi yaratr.
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

Frekans - Empedans likisi


EHMB

Endktans deeri 7-8 nH /cm olarak dnlebilir. rnein 100 MHzde 2.5cm uzunluklu bir toprak iletkeni

Z = 2 fL = 12

empedans yaratr.

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

Frekans - Empedans likisi


EHMB

ki iletken levha arasndaki kapasite deeri rnein 0.3m2 iki plaka 0.02m aralkl ise

C =0 A/d = 40 pF

deer oluur.

Bu ise 100 MHzde Xc = -13 empedans yaratr. Xc = XL Rezonans ?


ETMD 14 Aralk 2002

L. Sevgi

Inm Mekanizmas
EHMB

Manyetik Dipol (Farksal mod nm) Kapal bir evrimden akan akm Dk gerilim / Yksek Akm (Dk empedans) Yaknnda magnetik alan baskn Elektrik Dipol (Ortak mod nm) Dipol ya da dzlem zerindeki monopol yap Yksek gerilim / Dk akm (Yksek empedans) Yaknnda elektrik alan baskn

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

EMI Kaynaklar
EHMB

E dipol

Empedans ()

Yakn Alan Uzak Alan

H dipol

Dalga Boyu cinsinden Uzaklk (/2)


Her iki kaynaktan da 3-5 dalga boyu tede ayn dzlem dalga etkisi oluur.
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

Inm Mekanizmas
EHMB

Manyetik dipol Akm I = 1mA Kesit alan A = 50 mm x 5 mm Elektrik Dipol Akm I = 5A Monopol boyu L = 100 mm
Uzaklk R = 3m Frekans MHz 30 50 100 200 300

CISPR 22 LIMITS (Radiated) at 10m Frequency 30 - 230 MHz 230 - 1000 MHz Class A 40 dB V/m 47 dB V/m Class B 30 dB V/m 37 dB V/m

CISPR 22 LIMITS (Conducted) Frequency 0.15 - 0.5 MHz 0.5 - 5 MHz 5 - 30 MHz Class A 66 dB V 60 dB V 60 dB V Class B 46-56 dB V 46 dB V 506 dB V

L. Sevgi

Manyetik Dipol Elektrik Dipol dBV/m 6 16 15 20 27 26 39 32 46 36

ETMD 14 Aralk 2002

Farksal ve Ortak Mod Akmlar


EHMB

Farksal mod akmlarnn yaratt EM sznt Yksek frekanslarda BASKIN

E ~ f2
Ortak mod akmlarnn yaratt EM sznt alak frekanslarda BASKIN

E~f
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

RF ve Parazitler
EHMB

EM dalga G kablosu EM dalgaya maruz kalan yzey aret kablosu

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

Grlt Spektrumu
EHMB

evre Gr . ( yerleim )

Alc Grlts

evre Gr . ( tara)

Kozmik Gr .

Patlamal Gne Atm . Grlt (gn ) Atm . Grlt (gece ) Frekans [Hz ]
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

Sakin Gne

Non-lineerlik Etkileri
EHMB

x
(f1;)

T= A + B(.) +

C(.)2

+D(.)3

+ ..

y
(2f1, 3f1, 4f1, 5f1)

Harmonik Oluumu

x1
T= A + B(.) + C(.)2 +D(.)3 + ..

y
(2f1, 3f1, 2f2, 3f2) (f1f2) (2f1 f2)

x2
arpm Oluumu
L. Sevgi

(mf1 nf2)
ETMD 14 Aralk 2002

arpma Devresi k
EHMB

40 30 Harmonik Gc [dBw] 20 10 2A-B 0 3A -10 -20 -30 0


L. Sevgi

2B-A

2A+B

2B+A 3B

A-B 2A 5

A+B 2B 15 20
ETMD 14 Aralk 2002

10 Frekans [MHz]

Kare Dalga ve Harmonikleri


EHMB

Kare Dalga Zaman Temel Harm.

3.

5. Zaman

1.+3.+5. Harm. Zaman

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

Temel iaretler ve Harmonikler


EHMB

Dalga ekli Sins Kare gen Darbe (%50) Darbe (%25) Darbe (% 1 0)

Birinci 1 1 .273 0.8 11 0.637 0.450 0.1 97

kinci 0 0.0 0.0 0.0 0.3 1 8 0.1 87

Harmonikler nc Drdnc 0 0 0.424 0.090 0.2 1 2 0.1 50 0.1 72 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 5 1

Be inci 0 0.255 0.032 0.1 27 0.090 0.1 27

Toplam Altnc (% 1 0) 0 1 0.0 0.0 0.0 0.1 05 0.1 0 1 9 3 9 14 26

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

Frekans Analizi
EHMB

Frekans analizinde temel bant ZAMAN BAND GENL = SABT eklindedir. Yani, " Zamanda sonsuz sreli iaretin (rn. sin(t)) enerjisi tek frekansta younlar. " Zamanda anlk iaretlerin (drt ya da ksa darbe) enerjisi neredeyse tm frekans eksenine yaylr. " Darbe eklindeki iaretler geni bandldr ve darbe sresi ksaldka frekans band geniler.
L. Sevgi ETMD 14 Aralk 2002

Frekans Analizi
EHMB

Sonu olarak, sonlu bir T zaman aralnda, t zaman aralklar ile N=T/t noktada gzlenen bir iaretin ayrk Fourier dnm ile alnan frekans spektrumunda u ilikiler vardr. Maksimum frekans: fmax = 1/2t

Frekans znrl: f = 1/T

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

EHMB

Teekkrler !

1. Ders sonu

L. Sevgi

ETMD 14 Aralk 2002

You might also like