UNIVERSITETI I PRISHTINS FAKULTETI I FILOZOFIS Semestri veror 2013 DEPARTAMENTI I SHKENCS POLITIKE

Prof. Asoc. Dr. Arben Hajrullahu (arben.hajrullahu@uni-pr.edu) Asis. Mr. Lundrim Aliu ( lundrimaliu@yahoo.com ) Ligjrata: t hneve 17:30-19:00, ndryshimet eventuale t orarit do t njoftohen paraprakisht Ushtrimet: sipas orarit t shpallur Ora e bisedimeve: Pas/para ligjratave/ushtrimeve dhe sipas marrveshjes

Lnda: Politika Botrore

POLITIKA BOTRORE PREJ THEMELIMIT T SHTETIT MODERN DERI M SOT
Fenomene dhe procese n kontekst t krijimit t shtetit ligjor dhe proceset integruese n kohn e globalizimit Objektivat e lnds Qllimi i ksaj lnde sht q t ngrit njohurit e prgjithshme mbi zhvillimet dhe trendet politike n rrafshin global. Pas nj pasqyre hyrse mbi konceptet dhe teorit kye, origjinn e shtetit modern dhe pas diskutimeve mbi zhvillimet m me rndsi n rrafshin global gjat shekullit XX, ne do t fokusohemi n zhvillimet bashkkohore si jan fenomenet e konflikteve, (des-)integrimit dhe globalizmit. Me prfundimin e lnds pjesmarrsit duhet t ken njohuri m t thella mbi: teorit dhe qasjet n studimet e politiks ndrkombtare; origjinn dhe zhvillimin e shtetit modern; rolin dhe domethnien e fenomeneve si: sovraniteti, konfliktet, (des-)integrimi dhe globalizimi n shekullin XXI. Metodologjia Ligjrata, diskutime, ushtrime, test.

Pr kalimin e provimit me sukses n lndn Politika Botrore nevojitet: Angazhim n ligjrata dhe ushtrime Recension (rreth 1.000 fjal, i obligueshm pr tu dorzuar mes javs IV dhe VI gjat ligjratave) Fukuyama, Francis. State-Building: Governance and World Order in the 21st Century, London, 2005 Test Ushtrimet Gjithsej Notimi: Prqindja M pak se 50 pik 50 59 pik 60 69 pik 70 79 pik 80 89 pik 90 100 pik ME RNDSI: N rast t mos prfundimit t detyrave studentt rekomandohen q t mos i nnshtrohen provimit final pr deri sa t prfundohen t gjitha detyrat dhe t mbizotrohen temat e lnds. Pa prjashtim t gjitha notat (510) do t shnohen jo vetm n protokollet e administrats po edhe n Index. M shum se tri mungesa gjat ligjratave dhe ushtrimeve nota prfundimtare do t zbritet automatikisht pr nj shkall. T gjitha detyrat e dorzuara me shkrim duhet t jen t formatuara si vijon: Madhsia e shkronjave n tituj 16, nntituj 14, tekst 12. Hapsira mes rreshtave duhet t jet 2 (Double Space). Punimet q nuk respektojn kto rregulla t formatimit nuk do t pranohen! Nota 5 (pes) jo kaluese 6 (gjasht) 7 (shtat) 8 (tet) 9 (nnt) 10 (dhjet) 10 pik 20 pik

50 pik 20 pik 100 pik

Plagjiarizmi: T gjitha punimet e dorzuara duhet t jen rezultat i puns suaj. Plagjiarizm konsiderohet kopjimi i puns s br nga t tjert dhe paraqitja e saj si pun e juaja. do rast i plagjiarizmit rezulton automatikisht me not negative dhe do t pasojn masa disiplinore q mund t shpien deri te marrja e s drejts pr t qen student/e n Universitetin e Prishtins.

PASQYRA BAZ E LNDS: Pjesa I: Hyrje n zhvillimet politike n rrafshin global; Formimi i shteteve moderne; Konceptet dhe qasjet kye n studimin e politiks; Nivelet e analizs; Mendimi politik. Pjesa II: Aktort dhe zhvillimet ky n politikn botrore; Siguria kombtare dhe siguria ndrkombtare; Lufta e Ftoht; Identitetet dhe konfliktet; Institucionet ndrkombtare dhe kooperimi; Unioni Evropian dhe Ballkani. Pjesa III: Globalizmi; Aktort shtetror dhe aktort jo shtetror; E ardhmja e shteteve, perspektiva dhe sfida n mijvjearin e ri. PASQYRA E DETAJUAR E LNDS: JAVA TEMA I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
DHE DISA NGA BURIMET E SUGJERUARA PR LEXIM

Njoftim me studentt, modalitetet teknike, qllimi i lnds dhe prezantimi i temave Aktort dhe zhvillimet n politikn botrore: Ideja dhe zhvillimi i shtetit ligjor. Konceptet dhe qasjet kye n studimin e politiks; Nivelet e analizs; Mendimi politik Paraqitje dhe krahasim i sistemeve politike dhe politikave t disa aktorve m me rndsi n politikn botrore Pasqyr e zhvillimeve ndrkombtare 1945 - 1989 dhe konfliktet pas Lufts s Dyt Botrore Paraqitje dhe krahasim i disa modeleve t zgjedhura n politikn e siguris. Teoria dhe praktika Ndryshimet e mdha politike rreth vitit 1989 ,,lufta e civilizimeve apo ,,fundi i historis? Organizatat Ndrkombtare. Rritja e rndsis s organizatave (ndr-) qeveritare dhe joqeveritare. Funksionet dhe roli i UE-s Globalizimi, shanset dhe sfidat pr shtetin ligjor dhe t drejtat universale t njeriut Terrorizmi, shtetet e brishta dhe sfidat globale E ardhmja e shteteve kombtare n shekullin e 21t, perspektiva dhe sfidat n mijvjearin e ri Prmbledhje dhe prsritje e lnds
DISKUTIMI FINAL / TESTI

LITERATURA:
Burimet e shnuara me yllz (*) jan t prkthyera n gjuhn shqipe dhe shumica e tyre mund t gjinden n librarit e qytetit Burimet e shnuara me ngjyr t theksuar si dhe t gjitha materialet e diskutuara gjat ligjratave dhe ushtrimeve jan lexime baz pr kt lnd

-- Ash, Timothy Garton. Free World: Why a Crisis of the West Reveals the Opportunity of Our Time. London: Penguin Books, 2005 3

-- *Brzezinski, Zbigniew. The Choice: Global Domination or Global Leadership, New York: Basic Books, 2004 -- Dinan, Desmond. Ever Closer Union: An Introduction to European Integration. 3rd ed. New York: Palgrave, 2005. -- *Fukuyama, Francis. The End of History and the Last Man. New York: Free Press, 1992 -- *Fukuyama, Francis. State-Building: Governance and World Order in the 21st Century. London: Profile Books, 2005 --*Goldstein, Joshua. International Relations. New York: Longman, 1992 (8th edition 2008) -- Hajrullahu, Arben: Prmbledhje materialesh dhe artikuj nga lndt: Politika Botrore; Institucionet dhe Politikat e Unionit Evropian, Universiteti i Prishtins, 2005 -- Heywood, Andrew. Global Politics. London: Palgrave Macmillian, 2011 -- *Huntington, Samuel. The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order. London: Free Press (Simon & Schuster), 1996, 2002 -- *Kagan, Robert. Of Paradise and Power: America and Europe in the New World Order , London: Atlantic Books, 2003 -- *Kalevi J, Holsti. The State, War and the State of War. Cambridge, UK.: Cambridge University Press, 1996 -- * Kegley W. Charles Jr (2009): Politikat Botrore - Tendenca dhe Transformimi, UFO Press, Tiran -- Kennedy, Paul. The Parliament of Man: The United Nations and the Quest for World Government. London: Penguin Books, 2007 -- *Kissinger, Henry. Diplomacy. New York: Touchstone Book, 1994 -- Lewis, Bernard. The Crisis of Islam: Holy War and Unholy Terror. New York: The Modern Library, 2003 -- Peterson, John. Europe and America: The prospects for partnership. London: Routledge, 2003 -- *Partos, Gabriel. The World that Came in from the Cold: Perspectives from East and West on the Cold War. London: Royal Institute of International Affairs/BBC World Service, 1993 -- Rourke, John T., Boyer, Mark A.: World Politics, University of Connecticut, 2000 -- *Stiglitz, Joseph. Globalization and its discontents. London: Penguin Books, 2002 -- Sophie Meunier (2000, July/August). The French Exception. Foreign Affairs. Vol 79, No.4. Ju ftoheni po ashtu q ti shfrytzoni t gjitha burimet tjera akademike q trajtojn temat e parapara n kt lnd. N internet mund t gjeni po ashtu materiale relevante pr lndn. N vijim disa nga adresat:

http://www.polsci.wvu.edu/PolyCy (My Guide to Political Science on the Internet) http://www.psr.keele.ac.uk (Political Science Resources, by Richard Kimber) http://www.psqonline.org/ (Political Science Quarterly) http://www.cengage.com/cengage/discipline.do?disciplinenumber=20 (References) http://www.cdt.org/ (Centre for Democracy & Technology) http://www.isn.ethz.ch/ (International Security Network, The Center for Security Studies and Conflict Research) https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/index.html (CIA World Factbook) http://www.etown.edu/vl/index.html (Virtual Library of International Affairs Resources) www.internationalrelations.net (Companion Website for International Relations) http://www.un.org (UN homepage) 4

http://www.nato.int (NATO homepage) http://www.iiss.org (International Institute for Strategic Studies) http://www.csis.org (Centre for Strategic and International Studies) CSIS Global Strategy Institute web page: o http://www.csis.org/gsi/ o http://7revs.csis.org/sevenrevs_content.html (Seven Revolutions) o http://7futures.csis.org/ (Seven Futures) http://europa.eu (European Union's server) http://www.humansecurityreport.info (Human Security Report Project) http://www.fpa.org (Foreign Policy Association) http://www.foreignaffairs.com/ (Foreign Affairs) http://www.lib.utexas.edu/maps/ (Map Collection) http://www.state.gov/g/drl/rls/hrrpt/2007/index.htm (US Department of State, 2007 Country Reports on Human Rights Practices) http://www.un.org/popin (United Nations Population Information Network) http://www.ibiblio.org/lunarbin/worldpop (World Population) http://william-king.www.drexel.edu/top/eco/game/game.html (What is Game Theory) http://polisci.ucsd.edu/~bslantch/courses/ps247b/ (Formal Models in International Relations) http://www.clubofrome.org/ dhe http://www.clubofrome.org/?p=703 (Club of Rome)

DHE Ju rekomandoj q t lexoni gazeta/revista kualitative lidhur me zhvillimet politike n bot, si p.sh.: The Economist The Guardian The International Herald Tribune The New York Times The Times The Washington Post http://www.economist.com http://www.guardian.co.uk/ http://www.iht.com http://www.nytimes.com http://www.thetimes.co.uk/ http://www.washingtonpost.com

Nse dshironi t identifikoni lajme nga mediat n nj vend te caktuar mund t shikoni n: My Virtual Reference Desk My Virtual Newspaper http://www.refdesk.com http://www.refdesk.com/paper.html

Aneks: Temat pr Ushtrime pr lndn Politika Botrore Viti akademik 2012/2013, Msimdhnsi: MSc Lundrim Aliu
Java 1 Hyrje n Politikn Botrore Java 2 Konteksti historik Rast studimor: Rnia e murit t Berlinit Java 3 Teorit e politiks botrore Rast studimor: Konferenca e Paqes n Paris 1919-1920 Java 4 Shteti dhe Politika e Jashtme n epokn globale Rast studimor: Java 5 Identiteti, kultura dhe nacionalizmi n epokn globale Rast studimor: Shtetet e tashme dhe t dikurshme federale Java 6 Fuqia dhe rregulli botror i shekullit 21 Java 7 Lufta dhe Paqja Java 8 Siguria ndrkombtare Java 9 T drejtat e njeriut dhe intervenimi humanitar Rast studimor: Intervenimi n Timorin Lindor Java 10 E drejta ndrkombtare Java 11 Ekonomia globale dhe qeverisja globale ekonomike Rast studimor: Kriza financiare globale 2007-2009 Java 12 shtje globale ambientaliste Rast studimor: Konferencat e OKB-s n Kopenhag dhe n Durban Java 13 Organizatat ndrkombtare, OKB dhe qeverisja globale Rast studimor: OKB dhe Siria Java 14 Rajonalizmi dhe politika botrore Rast studimor: Zgjerimi i Bashkimit Evropian Java 15 Ardhmria globale