AHMET MUHP DIRANASIN R

Oktay YVL

Eskiehir Osmangazi niversitesi Sosyal Bilimler Enstits

Trk Dili ve Edebiyat Anabilim Dal Yeni Trk Edebiyat Bilim Dal YKSEK LSANS TEZ

Eskiehir Eyll, 2005

NDEKLER

ZET ABSTRACT

i iii

N SZ

1. BLM: GR 1.1. Hayat, Kiilii ve Eserleri 1.1.1. Hayat 1.1.2. Kiilii 1.1.3. Eserleri 1.1.3.1. iirleri 1.1.3.2. Oyunlar 1.1.3.3. Yazlar 1.1.3.4. eviri, Uyarlama ve ncelemeleri 1 1 5 6 6 7 7 8

2. BLM: AHMET MUHP DIRANASIN R 2.1. iir Anlay 2.1.1. zerindeki etkiler 2.1.2. Onun etkisi 2.1.3. iirinin yaps 2.1.4. Dildeki tutumu 2.1.5. slp anlay 13 9 9 11 11 12

2.2. iirinin D Yap zellikleri 2.2.1. Nazm Birimi 2.2.2. Nazm ekli 2.3. iirinin Yap zellikleri 2.3.1. Ahenk geleri 2.3.1.1. Armoni 2.3.1.1.1. Aliterasyon (nsz uyum) 2.3.1.1.2. Asonans (nl uyum) 2.3.1.2. Ritm 2.3.1.2.1. l (vezin) 2.3.1.2.2. Uyak (kafiye) 2.3.1.2.2.1. Uya oluturan szckler 2.3.1.2.2.2. Uya oluturan sesler 2.3.1.2.3. Tekrarlar 2.3.1.3. Dize (msra) 2.3.1.4. Szck Daarc 2.3.2. erik geleri 2.3.2.1. Temalar 2.3.2.1.1. Ak 2.3.2.1.2. Doa ve doa sevgisi 2.3.2.1.3. lm 2.3.2.1.4. Hzn ve karamsarlk 2.3.2.1.5. Yallk 2.3.2.1.6. Sonsuzluk 2.3.2.1.7. Yaama sevinci

16 16 21 24 24 24 24 33 35 36 41 119 127 130 137 142 160 160 160 164 168 170 171 172 174

2.3.2.1.8. Yurt ve kahramanlk 2.3.2.1.9. Zaman 2.3.2.1.10. Umut 2.3.2.1.11. Yalnzlk 2.3.2.1.12. Dler 2.3.2.1.13. Erotizm 2.3.2.1.14. Gemie zlem 2.3.2.1.15. nsan sevgisi ve dostluk 2.3.2.1.16. Kadn 2.3.2.1.17. Tanr 2.3.2.1.18. Bilinmezlik 182 2.3.2.1.19. ocuk 2.3.2.1.20. Ka 2.3.2.1.21. Pimanlk 2.3.2.1.22. Sokak 2.3.2.1.23. Unutu 2.3.2.1.24. Tema tablosu 2.3.2.2. mgeler (majlar) 2.3.2.2.1. Yaam 2.3.2.2.2. Mor gagalarnda fecir bulutlar 2.3.2.2.3. Sevgili 188 2.3.2.2.4. Dler gl 2.3.2.2.5. Yallk

175 175 177 177 178 178 179 179 180 180

182 182 182 183 183 183 185 186 187

189 190

2.3.2.2.6. Gkyz kocaman iek 2.3.2.2.7. Gne! gne! 2.3.2.2.8. Hzn 2.3.2.2.9. Dalarn ah Ar 2.3.2.2.10. Gzellik 2.3.2.2.11. nsan 2.3.2.2.12. lm 2.3.2.2.13. Ak imi her ne var lemde 196 2.3.2.2.14. Genlik 2.3.2.2.15. Zaman 2.3.2.2.16. Bir yaprak yamuru gibi anlar 2.3.2.2.17. Bellek ve farkndalk 2.3.2.2.18. Gnl 2.3.2.2.19. Alfabetik imge listesi

191 191 192 193 194 194 195

196 197 197 198 199 199

3. BLM: SONU

216

KAYNAKA

221

EKLER 1. A. Muhip Dranasn Yabanc Dillere evrilmi iirleri 1.1. ngilizceye evrilmi iirleri 1.1. Franszcaya evrilmi iirleri

226 227 227 232

2. A. Muhip Dranasn Yabanc Dillerden evirdii iirler 237 3. A. Muhip Dranasn Kitabna Girmemi iirleri 239 4. A. Muhip Dranasn iirlerinin Yayn Tarihleri 241 ZET

AHMET MUHP DIRANASIN R

YVL, OKTAY Yksek Lisans - 2005 Trk Dili ve Edebiyat

Danman: Yard. Do. Dr. Saadettin Yldz

Tezimizin konusu, Ahmet Muhip Dranasn iirinin d ve i geler ynnden incelenmesidir. Tez blmden olumaktadr. Birinci blmde airin hayat, kiilii, eserleri; ikinci blmde iir anlay, iirinin d yap zellikleri ve iirinin i yap zellikleri stnde durulmu; nc blmde ise sonulara yer verilmitir. Birinci blmn amac, Ahmet Muhip Dranasn hayat, kiilii ve eserleri hakknda bilgi vermek ve bu bilgiler nda iirlerini aydnlatmak; ikinci blmn amac, Dranasn iir anlayn ve iirinin zelliklerini ortaya koymaktr. Bu

balamda iir anlay bal altnda Ahmet Muhip hakknda yaplan yorum ve deerlendirmelere yer verilmitir. iirinin d yap zellikleri bal altnda Dranasn iirlerinin nazm birimi ve nazm ekli irdelenmitir. iirinin i yap zellikleri bal altnda ise l, uyak, armoni, tekrarlar, dize, szck daarc, tema, imge konular stnde

durulmutur. nc blmde aratrma ve incelemeden elde edilen sonular ortaya konmutur. Tezimizin zn oluturan Dranasn iirinin i yap zelliklerinde l, uyak, dize, szck daarc, tema ve imge konular ayrntl olarak incelenmitir. Bu balamda Ahmet Muhipin lsz ve uyaksz iir yazmad, ancak bu konuda geleneksel kalplara uymayp yeni ekiller denedii saptanmtr. Dranas iirinin evresinde topland belli bal temalar; doa ve doa sevgisi, sonsuzluk, yallk, ak, erotizm, hzn ve karamsarlk, umut, yalnzlk, lm, zaman, yaama sevinci, Tanr, gemie zlem, insan sevgisi ve dostluk, yurt ve kahramanlk, bilinmezlik, sokak, unutu, ka, pimanlk, kadn, dler, ocuktur. Dranas iirinde karmza kan ana imgeler ise Ar, anlar, ak, bellek ve farkndalk, bulutlar, dler, genlik, gkyz, gnl, gne, gzellik, hzn, insan, lm, sevgili, yaam, yallk, zaman kavramlar evresinde beklenmektedir. ncelememizin sonucunda, Ahmet Muhip Dranasn; gelenekte pek

kullanlmayan kalplar kullanarak ya da kalplardaki duraklar kaldrarak hece iirinde bir dnm meydana getirdiini; farkl uyak kullanmlaryla, yeni dize yaplaryla iirde zgn bir ses ve ritm yakaladn; sevdii temalar etrafnda kendine zg bir imge dnyas kurarak Trk iir tarihinde zel bir yer elde ettiini tespit ettik.

ABSTRACT AHMET MUHP DIRANASS POETRY

YIVLI, OKTAY Master Thesis - 2005 Turkish Language and Literature

Advisor: Saadettin Yldz, Assistant Professor

The subject of our thesis is an interior and exterior study of the poem by Ahmet Muhip Dranas. The thesis consists three parts. In the first part, the poets life, his personality and works are emphasized. In the second part, the poets view of poems, the characteristics of the interior and exterior structures of his poem are pointed out and in the third part the results are stated. The aim of the first part is to give information about Ahmet Muhip Dranas life, personality and works and int the light of this information to lighten his

poems. The aim of the second part is to put forth Dranas view of poems and the characteristics of his poem. Accordingly, under the title The view of poems some comments and evaluations on Ahmet Muhip are stated. Under the title The exterior stucture characteristics of his poem verse and the style of verse are studied thoroughly. On the other hand, under the tittle The interior structure characteristics of his poem the subjects -meausure, rhyme, harmony, repetitions, the line of poetry, vocabulary, thema and image- are dwelled on. In the third part, the results obtained from the study and the examination on the poem are put forth. In interior structure characteristics which froms the essence of our theis the subjects of meausure, rhyme, the line of the poetry, vocabulary, thema and image are examined detaily. Accordingly, its been identified that Ahmet Muhip didnt write his poems without meausure and rhyme but he didnt apply traditional patterns and tried new styles. The most common themas seen in Dranas poem are nature and the love of nature, eternity, aging, love, erotism, grief and pessimism, hope, loneliness, death, time, the joy of life, god, missing of the past, the love of people and friendsihp, homeland and heroism, being unknown, streets, forgetting, escaping, regretting, women, dreams and children. The main images weve encountered in Dranass poem are pain, memories, love, storage and awareness, clouds, dreams, youth, sky, heart, the sun, beauty, grief, people, lover, life, aging, and the terms of time. In the last part of our study, we determined that Ahmet Muhip Dranas used inconventional patterns or produced a different style by omitting the caesuras in

patterns and that he caught a new rhytm and brought a unique voice to the poem by using different rhymes and new line patterns and that he possessed a special place in Turkish poetry history by forming a self-image style around the themas he loved.

N SZ

Tezimizin konusu Ahmet Muhip Dranasn iiridir. Ahmet Muhipin ilk kez 1974te kendi salnda yaymlad iirler kitabnn Yap Kredi Yaynlar arasnda baslan 3. basm, almamz boyunca bize kaynaklk etmitir. Tekrardan kanmak iin tez boyunca kaynak kitap iin () ksaltmasn kullandk. ncelikle bir aratrma almas yaplm olup 1930-2005 arasnda yaymlanan birok nemli sanat ve edebiyat dergisi taranm; ilgili an ve inceleme kitaplar elden geirilmitir. Bu almann sonucunda Dranasn dergilerde yaymlanan iir ve yazlar; air hakknda yazlan eletiri, yorum ve anlar tespit edilmitir. ncelememize ereve olmas bakmndan airin hayat, kiilii, eserleri zerinde durulmu ve eitli edebiyat ve sanat adamlarnn Dranasn iiri hakknda yaptklar yorum ve deerlendirmelere yer verilmitir. Bu n almann ardndan Ahmet Muhipin iirleri yapsalc bir yntemle ele alnmtr. Sosyal artlar, sanatnn psikolojik durumu, tarihsel durum gibi etkenlerden ok eserin kendisi esas alnmtr. Sylenen sze anlam veren dil sistemi olduuna gre eseri yorumlamak iin sanatya deil, eserin anlamn reten, anlamlamay salayan yapya eilmemiz gerekir. (Moran, 2000, s. 214) Bu almada gdlen ama, Ahmet Muhip Dranas iirinin Trk iirine getirdiklerini saptamak, airin iir anlayn ortaya koymak ve Dranasn Trk iirindeki yerini belirgin hle getirmektir. alma srasnda ilgisini benden esirgemeyen, bilgisi ve deneyimiyle bana rehberlik eden hocam Yard. Do. Dr. Saadettin Yldza teekkr bir bor bilirim.

Eskiehir, 2005

Oktay YVL

1. BLM: GR 1.1. HAYATI, KL VE ESERLER 1.1.1. Hayat Galip Efendi, Sinopun Sal kynden kalkp stanbula gelir. stanbul itfaiye tekilatnda almaya balar. Anne tarafndan stanbullu olan Seniha Hanmla evlenir. Bu evliliin ilk ocuu olan Ahmet Muhip, 1908de stanbulda dnyaya gelir. Galip Efendi, Ahmet Muhip iki yandayken Balkan Savalarna, ardndan anakkale Savana katlr. Sava ktnda (1915) kz kardei Fehime, anakkalede dnyaya gelir. Babas apar topar onlar, bir vapurun ambarnda stanbula gnderir. Drt yl babadan ayr olarak stanbulda yaayan aile; anakkaleden, Kafkaslardan, llerden gnderilen be on mektupla avunur. (Dranas, 2000 B, s. 250) Galip Efendi, savan bitiminde stanbul yerine Sinopun Sal kyne dner. Orada yeniden evlenir. (Krc, 1997, s. 12) kinci evliliinden bir olu daha olur: Mustafa. Einin eve dnmemesi zerine Seniha Hanm, 1919 ylnda Sal kyne gider; kocasn ikinci einden ayrarak Sinopa yerleir.

Dokuz yandayken Sinopa gelen Ahmet Muhip, ilkokula burada balar. Yazlar ise ok sevdii Sal kynde her kyl ocuu gibi obanlk yapar, yalnayak gezip tozar. (Dranas, 2000 B, s. 296) ocukluk gnleri yokluk ve skntlarla geer. Dranas, Sinoptaki ilkokul gnlerinde retmeni Numan Beyin etkisinde kalr ve iirle, dille ilgilenmeye daha o gnlerde balar. (Krc, 1997, s. 14) Kurtulu Savann balamasyla Galip Efendi yeniden askere alnr. Aile, 1922 ylnn bahar aylarnda neboludan hareket ederek Ilgaz zerinden Ankaraya tanr. (Dranas, 2000 B, s. 557) Hamamnnde kk bir eve yerleirler. Ahmet Muhip, Ankara Sultanisinin ilk ksmna verilir. En yakn snf arkada Fuat Bayramolu (1912-1996)dur. (Ayvazolu, 1996, s. 43). Kurtulu Savann ardndan Galip Efendi, asker fabrikaya usta olarak girer. Ahmet Muhip, ortaokul ve lise renimini, Ta Mektep diye anlan Ankara Lisesinde tamamlar. Fuat Bayramolunun yan sra Samet Aaolu (1909-1982) da Ahmet Muhipin okul arkadadr. Samet Aaolu dokuzuncu snftayken Ahmet Muhip yedinci snftadr. Ortaokuldayken Faruk Nafiz amlbel (1898-1973), lisedeyken Ahmet Hamdi Tanpnar (1901-1962) onun retmeni olurlar. Dranas, Tanpnarla tanmasn yle anlatr: Hamdiyi ilk grdm gn daima hatrlayacam. Bundan otuz yl nceki belki daha eski Ankarann Ta Lisesinde, imdiki Yeniehirde, fakat o zamanki deve dikenli tarlaya bakan bir snf odasnda bize ilk dersini vermeye geldii gndr o gn. O ilk dersten u anda tek hatrladm krk be dakika mddetle bize sadece Jokondann ellerini anlatmasdr. Benim sanat tutkunluum

Jokondann ellerine o gn duyduum akla balar. Hamdi, gen bir adamd ve elleri durmadan plere bouluyormu gibi anlatyordu Onu ikinci defa lisenin tek binalarndan birindeki bekr odasnda grdm. Yerler geliigzel atlm kitaplarla bir kitap mezarl gibiydi: Bir yn Garpl yazar. Bunlardan bir tanesini elime tututurdu ve Bunu mutlaka okuyup anlamalsn. dedi: Baudelaire (1821-1867)in Ktlk iekleri. O akam yabanc dil renmeye baladm, kald ki Hamdi ile dostluumuz da balamt; asl bunu tercih ederim. Hamdi benim iin byk bir adamd. O bana, tabiatn bana verdiinden biraz daha fazlasn vermitir. Bana benden bakalarn vermitir. Bana tabiatst sevginin anahtarn vermitir. O anahtar lnceye kadar kullanacam. (Dranas, 2000 B, s. 538) Ankara Lisesi yllarnda Fuat Bayramolu ile Bizim Gazete adyla kardklar snf gazetesinde Dervi takma adyla iirler yaymlar. (Ayvazolu, 1996, s. 43) Dranas bu yllarda akamlar bir kitapda alr. Bir tesadf sonucu Abdullah Cevdet (1869-1932) ile tanr. Abdullah Cevdet, Ahmet Muhiple ilgilenir, yazd bir iiri tihad dergisinde yaymlar (z, 1980, s. 49). Lise renimini tamamladktan sonra ksa bir sre iin stanbula gider. Halit Fahri Ozansoy (1891-1971)la tanr. Ozansoyun banda bulunduu Uyan dergisine Muhip Atalay imzasyla iirler yazar (z, 1980, s. 50). Bununla birlikte ilk cidd iirlerini Gr dergisinde yaymlar. Bu dergiyle ilgili izlenimlerini yle anlatr Dranas: Ankarada Ahmet Hamdi, Ahmet Kutsiler (1901-1967) falan, Gr diye bir dergi yaymlamaya baladlar. Bu, bizdeki Avrupa dergilerden biridir. lk, yani benim iirlerim diyebileceim iirlerim orda yaymlanmaya balamtr. (z, 1980, s. 50)

Ahmet Muhip ve arkadalar, 1929 ylnda Gen Trk Edebiyat Birlii adyla iki yl yaayacak olan bir dernek kurarlar ve 1930 ylnda da say srecek olan Hep Genlik dergisini yaymlarlar. Dergiyi karanlar unlardr: Hamit Macit Selekler (1909-1974), Behet Kemal alar (1908-1969), Samet Aaolu, Sahir Kurutluolu, brahim Saffet Omay, Hfz Ouz Bekata (1911-1995), Stk Korkmaz, Attil Rt, Cevat Perin, Edip Alp ve Ahmet Muhip Dranas. (Geer, 1974, s. 15) Ahmet Muhip liseyi bitirdikten sonra (1930) iki yl Ankara Hukuk Fakltesine devam eder, ancak renimini yarda brakr. 1930-1935 yllar arasnda Ankarada Hakimiyet-i Milliyede gazetecilik yapar (Anabritannica, C. 10, stanbul 1994, s. 109). Ahmet Muhip, Tanpnarn ricasyla Ahmet Kutsi Tecer ve Nureddin Sevin (1900-1975)in giriimleriyle 1935 ylnda Gzel Sanatlar Akademisine ktphane mdr olarak atanr (Kerman, 1992, s. 15). Bu arada stanbul Edebiyat Fakltesi Felsefe Blmne yazlr. Reihenbahn rencisi olur. 1937-1938 yllarnda Dolmabahe Resim ve Heykel Mzesinde mdr yardmcl yapar. Atatrk ile ayn at altnda bir sre alr. Yine yksek renimini yarda brakarak 1938de Ankaraya dner. Bir kltr kenti olarak stanbul, Dranasn ruhunun eitlenmesine ve zenginlemesine ortam hazrlamtr. stanbulda yaad on yl Ahmet Muhipin edeb kiiliinin iyiden iyiye belirginletii ve kimlik kazand dnemdir. (etin, 1993 A, s. 18) 1938den 1942ye kadar Halkevleri kltr ve sanat yaynlarn ynetir. 1940 ylnda 32 yandayken 17 yandaki Mnire Hanmla evlenir. 1942-1945 yllar

arasnda Arnn Srbehan kynde yedek subay olarak askerlik grevini yerine getirir. Byk Ar ile Kk Ar arasnda kalan bir yerde karakol subayl yapar. 1946 ylnda babasn kaybeder. 1946-1949 yllar arasnda ocuk Esirgeme Kurumuna yayn mdr olarak atanr. Ulus, Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde yazlar yazar. 1 Mays 1949 tarihinden itibaren hem Zafer gazetesinde Gn Geerken bal altnda gnlk yazlar yazmaya balam, hem de politikann iine girmitir. 1950 ve 1958 seimlerinde DP adna Sinoptan milletvekili aday olursa da seilemez. 1951de Devlet Tiyatrosu edeb kurul yesi olur. Uzun yllar bu kurulda, Munis Faik Ozansoy (1911-1975)la birlikte alr. 1950li yllarda Ankara Radyosunda iir ve edebiyat zerine konumalar yapar, iirler okur. 1956 ylnda, merkezi svirede bulunan Uluslar Aras ocuk Koruma Birliinin icra komitesine alt yl sreyle seilir. 1957de ocuk Esirgeme Kurumu Bakanlna getirilir. 1960a kadar srasyla il genel meclisi yelii, belediye meclisi yelii, Anadolu Ajans ynetim kurulu bakanl, Devlet Tiyatrosu edeb heyet bakanl gibi grevlerde bulunur. Dranas, 1964 ylnda Trkiye Bankas ynetim kurulu yeliine getirilir. 1972de emekli olur. 1965 seimlerinde yeniden Sinoptan milletvekili aday olur, yine seilemez. Ankarada Yeniehirde, Fevzi akmak Sokakta ve lmnden biraz nce de ankayada oturur.

Uzun yllar iirlerini bir kitapta toplamay reddeder. Sonunda yakn arkadalarnn sraryla iirlerini yaymlamaya raz olsa da kimi kararszlklar vardr. Onu, bu konuda zendirenlerden birisi Rauf Mutluay (1925-1995)dr: ok dndm, diye cevap verdi, Bir Dranas semesi mi yapmalym sizce? Hayr dedim, btn yazdklarnz toplamalsnz. nk hemen hemen elli yllk bir emeiniz var ve zamann snavndan gemi olduunuzdan hi kukum yok. (Mutluay, 1977, s. 153) Karar izleyen gnlerde yayn aamasnn tatl heyecan balar: Sayn Ahmet Muhip Dranasn iirlerini toplayacak kitabn hazrlk almalarndan birine katldm gzel bir rastlantyla. Sanatna ve dostluuna byk nem veren mit Yaar Ouzcan (1926-1984), Said Maden (1932) ve ben, Dranasn mutluluuna katlmakla haz duyuyorduk. Birimiz dzelti yanllarn, birimiz sayfa dzenini, birimiz harf ve punto hatalarn izliyorduk. (Mutluay, 1977, s. 58) Sonunda tell gnler sona erer. Ve nihayet Dranasn, Saidin, benim ve matbaac dostum Bahattin Baturun zenli uramz sonucunda iirler kt. O gece bir kk davet verdim Boazda byk dostum erefine. Rauf Mutluay, Said Maden, Oktay Rifat (1914-1988), rahmetli Behet Necatigil (1916-1979), Fazl Hsn Dalarca (1914) hep birlikte olduk gecenin ge saatlerine kadar. Daha ok Dranas ve iiri zerine sohbet edildi. Eski stanbul anlarndan sz ald. Dranasn en mutlu gecelerinden biriydi o. (Ouzcan, 1980, s. 11) Ahmet Muhip, 21 Haziran 1980 Cumartesi gn saat 13.00te Ankarada lmtr (Tevfikolu, 1990, s. 37). Mnire, ben Sinopa gmlmek istiyorum. Ama sen de mezarn benim yanmda al, olur mu? biimindeki dramatik vasiyeti gereince Sinopa gmlmtr (etin, 1993 B, s. 18).

1.1.2. Kiilii Ahmet Muhip Dranas; uzun boylu, uzun parmakl, beyaz yzl, gr sal, yakkl biridir. Dranas, yakkll kadar k giyimiyle de dikkatleri zerine eker. Bu durum, arkadalar tarafndan beenilen bir zelliidir. Tok sesli, ar ar konuan, konumaktan ok dinlemeyi seven karizmatik bir kiiliktir. Trkeyi gzel konumasyla dinleyenleri etkiler. evresi tarafndan dost canls, cmert, yiit, kibar ve biraz da iddiac bulunur. ekingen, alngan, ie dnk ve hlyal bir yapya sahiptir. Realist deil hayalcidir. Ahmet Muhip Dranas, kendine zg bir d evreninde yaar. Gerek dnyadan ok, kendi yaratt dnya onun barnadr. D dnyasna ekilme onda hzn dourur. Melankoli deta Dranasn kiiliinin bir paras hline gelir. Gerek zel yaamnda gerekse iirlerinde hzn onun ayrlmaz bir paras hline gelir. Dranas, d grn ile i dnyas arasnda farkllklar tayan bir sanatdr. Sakin bir d grnnn aksine kaynayan, huzursuz, tatminsiz bir i dnyas vardr. Duygusal kiiliinin bir gerei olarak dakikas dakikasna uymayan bir ruh hline sahiptir.

Nargile ve sigara Dranasn tutkuyla sarld, bir anlamda sanat yalnzln paylat iki yoldatr. Yallk dneminde akcier rahatszl yaasa da sigaray bir trl brakamamtr. Edebiyatn dndaki sanat dallarna da ilgisiz kalmamtr. Mzik ve resme kar eilimi vardr. Kk yalarda resim yaparm ve bir ressamdan desen dersleri alm; gen yalarda ud almtr. Opera konserleri ve resim sergileri onun tarafndan sk sk gidilen urak yerleridir. iirinde de hemen grlebilecei gibi doa sevgisi, kiiliinin bir uzants olarak karmza kar. Yaz aylarnda zamannn byk blmn geirdii Sal kynde kk bir korusu ve bahesi vardr. Bu bahede eitli iekler yetitirir, onlara ayr bir zen ve sevgi gsterir.

1.1.3. Eserleri Ahmet Muhipin melnkolik kiiliinin glgesi eserlerine, zellikle iirlerine yansmtr. Einin deyimiyle mr boyu peini hibir yerde brakmayan hzn, iirlerine de elik etmitir. iirlerinde mutluluktan ok endie, sknt, yalnzlk ve keder vardr. Kiiliinin iddiac taraf; az yazmak, yazdklar zerinde ok almak ve kitabn geciktirerek yaymlamak konusundaki davranlarnda grlebilir. Ondaki doa sevgisi ise iirlerinin hemen hemen byk blmnde grlebilir. Ak anlatrken bile doay betimlemekten geri kalmamtr. Mzik ve resme duyduu ilgi ve sevgiyi yine onun dizelerinde bulmak mmkndr. Doay, evreyi anlatt dizelerde deta izlenimci (empresyonist) bir ressamn bak, gr var

gibidir. Uyak, l, tekrarlar; aliterasyon ve asonansla yaratt ritm ve armoni ise mzik duyarllnn bir kant gibidir. Dranas; iirin yan sra ke yazs, deneme, oyun, eviri, uyarlama ve inceleme trlerinde de eser vermi bir sanatdr. Ancak dier trlerde verdii eserler, onun airlii sayesinde ilgiye mazhar olabilecek trdendir.

1.1.3.1. iirleri Ahmet Muhip Dranas, iire lise yllarnda balar ve o sralarda Dervi takma adn kullanr. Bir Kadna iiri Muhip Atalay imzasyla ilk kez Mill Mecmuada yaymlanr (15 Eyll 1926). Ankara Lisesinden Muhip Atalay imzasyla Servet-i Fnnda iirleri baslr (1928). Ahmet Muhip, daha sonralar Dranas (kimi zaman da Dranas) imzasyla eitli dergilerde iirler yaymlar: Hep Genlik (1930), Gr (1930), Varlk (1933-1949), r (1934-1935), Aa (1936), Gndz (1936-1937), Ycel (1936-1941), Olu (1939), Tercme (1941, 1951, 1966), lk (1944-1945), Sanat ve Edebiyat Gazetesi (1947), adrvan (1949), Yeni nsan (1964) ve Hisar (1964-1971). iirleri, 1974 ylnda Bankas Kltr Yaynlar arasnda iirler adyla yaymlanmtr. Kitabn 2. basm ayn yayn evince 1982de yaplmtr. iirler kitab, Yap Kredi Yaynlar tarafndan 1999da yeniden baslm ve baslmaya devam edilmektedir.

1.1.3.2. Oyunlar Glgeler adl ilk oyunu 1946da stanbul Belediye ehir Tiyatrolarnda sahnelenir. 1947 ylnda CHP Piyes Yarmasnda ikincilik dl kazanr ve ayn yl baslr. O Byle stemezdi 1948de sahnelenir. Oyun, yazarn kendisi tarafndan 1977 ylnda kmaz adyla biim, blm ve z deiikliine uratlarak yeniletirilir. kmaz adyla ayn yl sahnelenir. Her iki oyunu Glgeler ve kmaz, Oyunlar adyla 1977 ylnda Bankas Kltr Yaynlar arasnda yaymlanr.

1.1.3.3. Yazlar (ke yazs, deneme) Ahmet Muhip Dranas ke yazs ve deneme trnde yazlar yazmtr. Yazlarn 1949dan 1962ye kadar gnlk bir gazetede yaymlamtr. lmnden hemen nce bu yazlardan bir seme yaparak zerinde almaya balamtr. Ancak bunlar yaymlamak ii lmnden sonra ei Mnire Dranas tarafndan gerekletirilmitir. Sanat, edebiyat, tarih, politika gibi eitli konular hakkndaki 241 yaz, Yazlar adyla bir araya getirilmi ve Adam Yaynlar arasndan 1994te baslmtr.

1.1.3.4. eviri, Uyarlama ve ncelemeleri Fransada Mstakil Resim: Adolphe Basler-Charles Kunstler (2 cilt, Cahit Stk Taranc ile, 1937)

 Abdal: Dostoyevski (oyun, 1940) Halkevleri Amatr Resim ve Fotoraf Sergileri (1941) Yaadmz Devir: Karel apek (oyun, 1942) Sukz (Ondine): Zean Giravdoux (oyun, baslmamtr) Anna Bolton: Louis Bromfild (roman, 1945) Ecinniler: Dostoyevski (roman, 4 cilt, 1958) nc Adam: Graham Green (roman, 1959) Size yle Geliyorsa yledir: Luici Pirandello (oyun, baslmamtr) Ecinniler: Dostoyevski-Albert Camus (oyun, baslmamtr) Finten: Abdlhak Hmit Tarhan (1959, uyarlama; 1950de sahnelenir) Krk Saz (1975, Tevfik Fikretin Rbab- ikeste ve Halkun Defterinden setii iirlerle Han- Yama ve Tarih-i Kadim iirlerinin gnmz Trkesine evirisi).

2. BLM: AHMET MUHP DIRANASIN R 2.1. iir Anlay 2.1.1. zerindeki etkiler Ahmet Muhip Dranas, ilk iir bilgisini Ahmet Hamdi Tanpnardan alm; onun araclyla Yahya Kemal Beyatlnn ve Ahmet Haimin poetik birikimlerine ulamtr. Tanpnar, hlihazrdaki Trk iir birikimini ona sunmakla kalmam, ayn zamanda Elem iekleri ile Dranasa Fransz iirinin kaplarn da aralamtr. Haim tesirinin yan sra burada, Dranasa gene Tanpnar ve tabi kendi neslinden intikal eden Baudelaire, Mallarm, Verlaine, Proust aktarmlarn da unutmamak gerekir. Fakat bu etkileniler evreden dinleme, varsa tercme rneklerden okuma ile snrldr. nk Dranas yabanc dili ok sonralar, iiri iyice olgunlatktan sonra renme imkn bulacaktr. Burada, Dranas iirinin msra, vezin ve her trl yapsal zellikler asndan Haim iirinden ayrlmasnda

ve daha yeni niteliklerle ortaya kmasnda Tanpnarn rol bir kere daha belirir (Turinay, 1990, s. 24) Trk iirinin modernleme srecine denk gelen bu dnemde birok batl akm sanatlarmz tarafndan renilmi ve benimsenmitir. Dranas, devrinin btn felsefe ve sanat akmlarna ainadr. Onun iirinde romantizm ve sembolizmden gelme unsurlar, egzistansiyalizmin ktmser tavr ve srrealizmi hatrlatan bir ifade grlr. (Ercilasun, 1990, s. 14) Onun simgeci yan zellikle biraz daha ar basar. Diyebiliriz ki Trk iirinde, her manada, sembolist grleri btn renk ve havasile yaatan, ona olduka derinlik ve yerlilik veren A. Muhip Dranas oldu. (Doan, 1956 A, s. 4) Doadan, hayattan, insandan ald izlenimlere yeniden biim verir; gerek d dnyadan ald unsurlar, gerekse iledii konuyu deitirir, btn bu malzemeyi byl, mphem bir hle koyar ve kendisine mahsus bir sembolizmle ifade eder. (Ercilasun, 1990 B, s. 31) Ahmet Muhip, simgeciliin bir gerei olarak yaam olduu gibi anlatmam, yaamn, olaylarn bizim zerimizde brakt etkileri, izlenimleri yanstmtr. Bu nedenle iirleri simgelerle doludur. zel bir iir dili yaratt, iledii temalar bu dille yanstt iin ou iirleri kapaldr. (Kklgiller, 1980, s.4) Dranas, iire balad ilk yllarda kimi airlerin etkisinde kalmtr. O, sanat hayatnn ilk dneminde Ahmet Hamdi ve Necip Fazln msra tekniini, kelime ve imaj servetini benimser grnr. Ancak tabiat btn boyutlaryla nefsinde yaamaya hazr bu insanda, var olan iirin imknlaryla ifade arzusu, onu yeni imajlara ve ayr bir syleyi tarzna sevk eder. (Akta, 2002, s. 123)

eitli bilim adamlar tarafndan Dranas zerindeki Bat iiri etkisinin alt izilmitir. Yahya Kemalin rencileri olan Ahmet Hamdi Tanpnar ve Ahmet Muhip Dranas, Valrynin tesiri ve Ahmet Haimin uyandrd zevk ile iiri hayatlarnn meselesi hline getirirler. (Enginn, 1992, s. 591) Hocas Tanpnarn cmlelerinde Dranas doru tespit edilmi olarak grrz. Ahmet Muhip Dranas msra zevkinin byk bir yer tuttuu sensuelle ve taze bir lyrismele iire balad. Baudelairele Verlainein k tuttuu bir yolda kendisine asl ahsiyetini bulduracak iklimler arad. Ar da iin yazd byk manzumede belki de asl istedii eye, geni dile ve aydnla kavutu. Trk iirinde daima tesirini greceimiz modern resim bu aire ilhamnda yardm eder. (Tanpnar, 2002, s. 153) Kimi eletirmenler, Dranas stndeki Fransz airlerinin etkisini zgn bir adan bakarak yorumlarlar. airin, ncelikle Baudelaire, sonralar ise ksmen Paul Valry ile Arthur Rimbaud gibi Fransz Simgecileri ve Romantiklerinin etkisinde kal, genellikle tek bir yn, biem merak ya da slp dknl asndan vurgulanr. Nedense, bunun modernlikle, daha ak syleyeceksek Trk modernlemesiyle balants zerinde durulmaz. Oysa Dranas, bunun o kadar farkndadr ki kendini Trkiyenin bamszlk, hrriyet, adalk mcadelesine bal bir idealist olarak grr (Yan, 2002, s. 40) Fransz airleri Baudelaire, Rimbaud, Verlainein yan sra Ahmet Muhip Dranas zerindeki Apollinaire, Grard de Nerval, Jean Pellerin ve Aragon etkilerinden de sz edilir (Alkan, 1995, s. 465-474). aret edilen btn bu etkilere, yerli ve yabanc etkilenilere ramen Dranas zaman iinde kendi iirini kurmu; hibir toplulukla aklanamayacak bir iir

meydana getirmi bir airdir. Trk iir birikiminden yararlanmakla birlikte kendine zg bir tarz da ortaya koymasn bilmitir. Ahmet Muhip Dranas, gerek muhteva ve gerekse ekil bakmndan iirimize yeni teklifler getiren bir airdir. Onu ne be hececilerle balayan iir ananesi iinde, ne Nzm Hikmet, ne de Orhan Veli ve arkadalar evresinde ele almak mmkndr. Dranas; Necip FazlAhmet Hamdi Tanpnar ve Cahit Stk Tarancy zaman zaman hatrlatsa da o iirinin mimarsini kendisi kuran bir airdir. Ancak Ahmet Muhip, tema, syleyi tarz ve imaj bakmnlarndan 1960 sonras Trk iirini hazrlayan airlerden biridir. O; Fazl Hsn Dalarca gibi kendi iir iklimi iinde ele alnp deerlendirilecek airlerdendir. (Akta, 2002, s. 125)

2.1.2. Onun etkisi Ahmet Muhip Dranas genel olarak az iir yazmakla, 1949dan sonra ok nadir yazmakla birlikte btn kuaklar zerinde etkili olmu bir airdir. En etkili iirlerini yazp yaymlad 1933-1949 yllarn idrak eden airler zerinde Garipiler hari- doal bir etkisi vardr. Birinci Yeninin etkin olduu yllarda Dranas unutulur gibi olsa da kinci Yeniyle birlikte tekrar hatrlanp sayg grm bir isimdir. Hececilerin son kua denilebilecek airler arasnda Ahmet Muhip Dranas acl Bat iirine (Baudelaire, Verlaine) en yakn, kendinden bir iki kuak sonras airler zerinde, az sayda iirle bile olsa, uzun sre etkili olan bir airdir. (M. H. Doan, 1998, s. 88) Ahmet Muhip Dranas, iirimize kazandrd yeni betim, ses, tonlama ve tema geleriyle, iirsel biimde ulat salam dengeyle, hece airlerinden farkl

ve st bir dzeyin airidir. Dranas iirinin etkileri de kendi dneminin ve bir sonraki dnemin iirinden gnmze kadar uzanr. (Behramolu, 2001, s. 8)

2.1.3. iirinin yaps Dranas btn iirlerinde hece lsn kullanr, ancak yarm kafiye ve ses benzerlikleri, parmak hesabna pek yz vermeyen bir anlatmla; adamakll grgl, saydamlatrlm bir Trkeyle hececilerden, zellikle ilk hececilerden ayrlr. (Cemal Sreya, 1992, s. 77) O, yalnz nc hececilerden ayrlmakla kalmaz, 1900-1950 yllar arasnda hece ile yazan airlerin en baarls saylr (Fethi Naci, 1994, s. 17). A. Muhip Dranas, iirlerinde hece veznini kullanmakla beraber, duraklar kaldrmak ve anjambmana bavurmak suretiyle, yeni bir iir cmlesi yaratmtr. Haim gibi o da iirlerinde ahenge, hayale ve mphemiyete nem verir. (Kaplan, 1980, s. 3) Onun iirinde ses ve mzik neredeyse tema kadar nemlidir. Dranasta sesi yaratan veznin baarl kullanlardr. zenginliini ise kuvvetli imaj sistemlerinde buluruz. (Doan, 1956 B, s. 5). l ve uyak onun iin ok nemlidir. Kafiyeleri tam ve dolgundur. Bunlar onun iirine kuvvetli bir ahenk verirler. (Kaplan, 1990, s. 84). Hecenin ikinci kua iinde yer alan Dranas, Hecenin Be airinden belirgin olarak ayrlr. Hece veznini kullanmakla birlikte, Be Hececilerin s manzumeciliini aarak saf iire ynelmitir. (Sazyek, 1999, s. 296).

Kimi eletirmenlerce heceyi kullanan balantsz airler beine dahil edilir. Balantsz airlerin zellikleri yle sralanr: Onlar iin l, iirde kurucu bir unsur olarak grlm ve poetik dzlemde deerlendirilmeye allmtr. Bunu sylerken nerilen modele sahip kldn gz ard etmek de mmkn deildir; ama, her ne olursa olsun, hece, ilk temsilcilerinin ykledikleri anlamlardan tesini ifade etmektedir bu airler iin. (M.C. Doan, 2000, s. 81) Biimi kullan bakmndan dnemi iin zgl bir yere sahiptir. Ahmet Muhip Dranas, gerek muhteva ve gerekse ekil bakmndan iirimize yeni teklifler getiren bir airdir. Onu ne be hececilerle balayan iir ananesi iinde, ne Nazm Hikmet, ne de Orhan Veli ve arkadalar evresinde ele almak mmkndr. Dranas; Necip Fazl-Ahmet Hamdi Tanpnar ve Cahit Stky zaman zaman hatrlatsa da o iirinin mimarisini kendisi kuran bir airdir. Ancak Ahmet Muhip, tema, syleyi tarz ve imaj bakmndan 1960 sonras Trk iirini hazrlayan airlerden biridir. (Akta, 2002, s. 125)

2.1.4. Dildeki tutumu Ahmet Muhip, Arapa ve Farsa kkenli szcklerin ve tamlamalarn dilimizde kullanlmasna karyd. Beklenti, doa, d, doygun, gnce,

gnendirmek, grkem, zge gibi dnemi iin yeni ya da taze szckleri dizelerine almaktan ekinmemitir. Dil konusunda gsterdii titizlik ve ustalkla deta bir dil dkn idi; ama kullanlan szcklerle kullanlmayan szler kurmaya deil, dil denilen konuma aracndaki tad yaratmaya bakard. Bu adan, Cahit Stk Taranc ondan ayrlr, Cahit Stk Tarancda duygular ar basmtr hep; oysa Ahmet Muhip Dranas

yalnzca deyii aramtr; neyi sylediine deil, nasl sylediine bakmtr (Anday, 1980, s. 2) Ahmet Muhipin anlatmnda bir dzen bir uyum bilinci sezilir hep. iirinde i eki var, nlem var, edim gsteren szcklerde tutumlu olma var Bir znn (iirin) rgsne gerekli her ge var. Ha, sfatlar var, ama sfatlar furyas yok. Her ge yeterince ve yerli yerince. Ozan btn geleri ustalkla kullanarak ite o vazgeilmez bileime, btne, kompozisyona eriiyor. (Baranus, 1976, s. 190) Dranasn dile yaklamndaki tavrnda bir yapmacklk yoktur. Hemen ekleyelim, onun dil ustalna, kurmaca bir airane-dilden ya da artc sz oyunculuundan farkl olarak, bir syleyi leni denebilir. Bir eit trensel arnma. O, Trk dilini btn syleyi zenginlikleriyle, ses ve anlam incelikleriyle kullanr. Trkeyi tazeleyerek salamlatran dizeler yazar. (Yan, 2002, s. 34)

2.1.5 slp anlay Ahmet Muhip, dneminin dier airlerinden farkl bir slba sahiptir. Szck seimi, ifade zgnl, ses ve anlam rtmesi onda dikkati eken zelliklerdir. Dranasn iirleri muhteva bakmndan zengin, syleyi bakmndan tamamen yeni ve orijinaldir. Onun iirlerini okurken Yahya Kemalin iir kelimelerle yazlr hkmn hatrlamamak mmkn deildir. (Ercilasun, 1990, s. 11) Konu zenginlii, konular kendine zg ele al, imgeletirme biimi farkl bir slp yaratmasn salayan gelerdir. lham ufuklar geni bir airimiz. Orijinal bir teknikle her airden ayr bir zellii var. Doyum olmaz iirlerine. Bir bakyorsun,

smsk hayata ve tabiata baldr, bir bakyorsun, maveraya dalmtr. yle anlarnda fanilik duygusu yakyor iini. (Ozansoy, 1970, s. 214) Doa, Dranas iirinde nemli bir kozay oluturur. Hemen hemen doann btn geleri onun iirinde yer bulabilmitir. iirlerinde kuvvetli bir tabiat sevgisi ve ak duygusunu ileyerek bir boluu doldurmak ister. (Enginn, 2001, s. 70). Onun iirinde panteist bir koku vardr. Hatta buna panteizm yerine, yerli bir ifadeyle vahdet-i vcut dememiz belki daha doru olur. Dranas iirinin geneli itibaryla tabiattan yola kan veya tabiata snmaya, onunla neredeyse panteizmi hatrlatan bir btnlemeye dayandn belirtmek gerekir. Cenap ve Haim iirinin en belirgin zellii (Turinay, 1990, s. 25) Hatta Dranas, bu konuda daha da ileri giderek ak ve tabiat sevgisini deta bir din hline getirmitir. Hayatn korkun boluk ve dramn sevgili ve gzellik duygusu doldurur. Dranasn iirlerinde eski alardan kalma derin bir saadet ve bar zlemi, ada dnyann boluk ve hilik duygusu arasndan gizlenmek istenilen bir hikrk gibi kalbe dolar. Tabiatn ulvlik ve ihtiam ona, insanolunun yaad dram daha derinden hissettirir. (Kaplan, 1974, s. 6) Bu balamda doa, onun kiisel mitosunun en nemli gesi olarak kabul edilebilir. Resim, onun iirinde nemli bir yer tutar. Dranas iirinde resim neredeyse kurucu bir gedir. iirlerinde kelimelerle izilmi insan figrleri, tabiat manzaralar, sokak ve ev resimleri vardr. Bir bakma dncenin ve hayalin resimleridir onlar. (Turinay, 1990, s. 33) Ahmet Muhip yklemeden ok betimlemeyi yelemitir. nk iirden yky, anlaty uzaklatrmak, dizeyi gerein anlatcs olmaktan kararak,

gerein kendisi yapmaktr. Batda on dokuzuncu yzyln sonuna doru oluan yeni iir atlmlarnn ilkesi de bu eksende toplanmaktadr. (Aksal, 1975, s. 6) Dranas daha ok bireycidir. toplumcu bir air deildir. D leme ak olduu kadar da onda tarih, masalms ve felsef derinlikler arayan bir sanatdr. iirine setii ulu ve yce dekorlar, baz timsallerle yorumlamak, akn, lmn, bykln srrn vermek istemitir. (Kabakl, 1966, s. 253) Malzemesini yaamdan, gndelik olaylardan ok yine iirden alr. Denebilirse o, korkun bir iir gzlemcisidir. Objesi hayat deildir, iirdir; btn airlerin gemiidir, iirleridir. (Uyar, 1983, s. 93) Ahmet Muhipin anlatm sade ve inandrcdr. Kendi iir dnyasn kurabilmesinde, sadelik ile sahicilik i iedir. Yalnlktan korkmaz, tersine yalnlamay amalar. (Yan, 2002, s. 39) Biim zerine ar titizlendii; msralarnda bol bol mecazlara, yepyeni kavramlara oka yer verdii hlde, slbunda yapmacklk yoktur. Samim, scak ve rahat bir syleyie sahiptir. (Geer, 1981, s. 20).

2.2. RNN DI YAPI ZELLKLER

2.1.1. Nazm Birimi Ahmet Muhip Dranas iirlerinde, eitli dize saylarna sahip bentler kullanm olmakla birlikte daha ok drtlk, beyit, lk ve dize nazm birimlerini yelemitir. Biimdeki yeni araylarna karn nazm birimi balamnda Dranasn iirinde aka gelenein kokusu duyulur. Aada Ahmet Muhipin btn iirlerinin nazm birimleri ve ilgili nazm birimlerinin o iirde hangi sklkla kullanld bir dzen iinde ve sra hlinde verilmitir.

iirin Ad: Son Bulut Syrlnca Selm Her Gnk arkm eme Banda Portre Serenad Hatra Bahar arks Ben ve O

Nazm Birimi: Bent (3l) Drtlk Drtlk Bent (3l) Drtlk Drtlk Drtlk Drtlk

Adedi: 4 7 4 2 4 5 5 5

Karma: drtlk+dize+3lk+ 3lk+dize+beyit+beyit 7 2 3 4 3 1 3 5 4 1 8 8 2 7 4

Son Ak O ark lkerin Gzleri Esmer I Esmer II Ayrl Balad Devri Dilray Cum. Yaz Gecesi Esenlik Size Parkta Serenad hanet Olvido Sereler

Karma: drtlk + dize Drtlk Bent (3lk) Bent (3lk) Bent (11li)

Karma: drtlk+Belik+dize Balad (4 x 6l bent + 1 dize) Drtlk Bent (8li) Drtlk Drtlk Bent (5lik) Bent (7lik) Beyit

Kpk Masal Her ey Uzaktadr Gece Grn Yamur Bir Geceydi Gller Kan Alyordu Geceye Kk . I- IV Ay Yaz G Ediyor Yeni Bir Yaz Umudu Sonbahar Sonbahar II Kar Bahar Gkleri nar Rzgr

Bent (8li) Bent (6l) Karma: drtlk+beyit Karma: drtlkx4 + dizex4 Bent (22lik) Drtlk Drtlk Bent (3lk) Bent (5lik) Karma: drtlkx3 + dize Drtlk Drtlk Sone (4+4+3+3= 14) Terza-rima (3+3+3 +1 dize) bent (5lik) Karma: 7li+dize+10lu Drtlk 1 2 4 3

1 1 2 8 1 2 3 2 4 4 3 3 4 4 4

Karma: drtlk+dize Bent (3lk) 1 4 2 1

Yamur, Gl ve Eller Hi Fahriye Abla Evii Byk Olsun Kezban Uyku Bent (5lik)

Bent (7lik) Karma (8li+10lu) Bent (10lu) Drtlk Bent (3lk) 3 4

Sen ve Gkyz Tutsak Bir Zamanda Geen Gnler Atlkarnca

Bent (7li) Karma (5lik+7lik) Bent (3lk)

2 2 3 4

Karma (3lk+5lik+8lik+8lik) Bent (7li) 1

Denizi zleyen ocuklar Karma: 6l+6l+beyit ehrin stnden G. B. Drtlk Ve Byle Biteviye Bulutlar Ve Bulutlar Yaarken Rya Heyhat Sabahn lm Dalara Ar Gven Beyit Drtlk Drtlk Drtlk 5 6 Drtlk 6 3 3 5 3

Karma: bent (3lk)x2 + beyitx4 Bent (3lk) 6 4

Drtlk

Bent (30lu+52li+42li+45li+9lu) 5 Drtlk 1 2

Dan Ardnda Gne Batt Bent (3lk) Elif Drtlk 4

Osman Binba Dadan Aa

Karma: drtlkx2 + dizex2 Drtlk Beyit 2 4 3 5

Her eyin Uzaklat Saat

Bitmez Tkenmez Can S. Drtlk Bezginlik Aynalar

Karma: drtlkx2 + dizex2 Bent (8li) 1

Bir Kavsin Altnda ehir Drtlk Bir Sokak Adamlar Ayaklar Melodi Sone: 4+4+3+3= 14 Drtlk Beyit Drtlk 2 7 5 Bent (5li)

4 4

Dnyaya ve nsanlara Dair Testi Sofra Gerek Sokak

2 3

Karma: drtlk+drtlk+beyit Karma: beyitx5 + dize Bent (3l) Beyit Bent (3l) 3 4 6 5 6 5 5 11 8 6 6 6

Saat, Zaman ve Kii 1939 Gkyz Yamur Maar Da Mektup Tatl Zaman At Akar eme Yemin Atllar Bayrak Yurt Step

Bent (3l) Bent (3l) Beyit Drtlk Bent (3l) Beyit Drtlk Beyit

Karma: drtlk+drtlk+beyit Drtlk Drtlk Sone: 4+4+3+3= 14 Karma: drtlkx2 + dize Drtlk 3 2 5 4 3

ki Yalnz Aa

Kadavra Kargalar

Bent: 6l+14l+15li+10lu Drtlk Beyit 3 12

Bir Tren Yolculuu Daraac

Karma: 9lu+8li+18li+beyit+ 8li+6l+drtlk 7 3 6 3 21 2

Ben Bir Yldzm Evreni Sevmek ki Syle Yama Biraz Daha Kendimle ar Paralar I Paralar II Paralar III Paralar IV

Drtlk Drtlk

Bent (7li) Drtlk Drtlk

Sone: 4(ksa dize ile)+4+3+3= 14 4 Bent (8li) Bent: 10lu+7li Bent: 15li+14l Bent: 63l+5li Bent: 8li+10lu 1 2 2 2 2

Dranasn iirlerinde kullanlan nazm birimlerinin toplu deerlendirilmesi u ekildedir: Nazm Birimi: Dize Beyit Drtlk Bent: 3lk 19 80 200 73 Adedi: 4.2 17.9 44.6 16.3 Oran (%):

Bent: 5lik Bent: 6lk Bent: 7lik Bent: 8lik Bent: 9luk Bent: 10lu Bent: 11lik Bent: 14lk Bent: 15lik Bent: 18lik Bent: 22lik Bent: 30luk Bent: 42lik Bent: 45lik Bent: 52lik Bent: 63lk Bentlerin toplam

17 9 20 10 2 6 1 2 2 1 1 1 1 1 1 1

3.8 2.0 4.5 2.2 0.4 1.3 0.2 0.4 0.4 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 33.3 100

149

Toplam nazm birimi says 448 Toplam dize says 1.976 -

2.2.2. Nazm ekli Ahmet Muhip Dranas, bilinen sabit nazm ekillerinden ok, serbest ve zgn biimler kullanmtr. eitli nazm birimlerini bir araya getirerek zgn

ekiller oluturmaya almtr. Ahmet Muhip gelenekten gelen ekle ahslik katmasn bilen biridir. Koma ve mesnevi tarz Ahmet Muhip iin hareket noktas durumundadr. Onda asl olan, ekle ait zelliklerle uyuan ritmdir. (Akta, 2002, s. 125) Onda koma, gazel, mesnevi, msebba, muhammes gibi halk ve divan iirinin kimi nazm ekilleri grlr. Ancak anlan ekillerin btn zellikleri bir arada kullanlmam; uyak rgs, l, nazm birimi ya da konu gibi gelerden herhangi birisiyle yetinilmitir. Karma nazm biimlerinin yan sra kimi iirlerinde sistem oluturan denemelere girimitir. Gece (s. 46) iirinde drtlk ve dize birimleri 4 kez dnml olarak yinelenmitir. Bir Geceydide (s. 49) yryen uyak rgs diyebileceimiz bir rgyle bent birbirine balanmtr (abcd, dcba, abcd). Heyhat (s. 84) iiri lkle balayp bitmekle birlikte gvdeyi 4 beyit oluturmutur. Yemini (s. 128) meydana getiren bent ise aama aama azalmtr (belik-drtlk-lk). Sone, terza-rima, balad gibi talyan ve Fransz edebiyat kkenli nazm ekilleri de Dranasta grlmektedir. Terza-rima 1, balad 1 ve sone 4 iirde kullanlmtr. Btn bu saptamalar gsteriyor ki Ahmet Muhip Trk ve Bat iirinden aynen ya da deitirerek ald biimlerle bir taraftan gelenee yaslanrken; gerek onlar bozarak gerekse yeni araylara girerek yenilik hevesini de ortaya koymaktadr. air, modern iir arayn srdrrken gelenek dairesinden tamamen klmayacan da anlamtr.

Batl nazm ekilleri ya da geleneksel Trk iirinin nazm ekillerine benzer yapda oluturulan iirler unlardr: Terza-rima (ounlukla talyan edebiyatnda kullanlan bir nazm eklidir. er dizelik bentlerden ve son ln orta dizesinin uyayla uyaklanan ayr bir dizeden oluur. Uyaklan: aba, bcb, cdc, d biimindedir.) Sonbahar II. Balad (3 bent ve bir arlama dizesinden oluan Fransz iirinin bir nazm eklidir.) Balad. Sone (Avrupa edebiyatnda klasik bir nazm eklidir. ki drtlk ve ardndan iki lkten meydana gelir. Konusu yalnzca aktr. Uyaklan: abba, abba, ccd, ededir.) Sonbahar, Bir Sokak, Yurt, Kendimle. Koma (Halk iirimizin bir nazm ekli olup 3-6 drtlkten oluur. 11li hece lsyle dzenlenir (4+4+3 ya da 6+5). Uyak rgs: Birinci drtlk abcb ya da abab, dier drtlkler cccb, dddb Ak, sevgi, doa ve gzellik konularn iler.) Bahar arks, Yamur Ve Bulutlar, Yaarken, Melodi, Evreni Sevmek ki. Mesnevi (ran edebiyatndan divan edebiyatmza gemi olup her beyiti ayr uyaklanr. Uyak rgs: aa, bb, cc, dd, ee, ff) Ayaklar, Sokak, Yamur, Bir Tren Yolculuu.

Gazel (Arap edebiyatndan divan edebiyatmza gemi olan gazel, 5-15 beyitten oluur. lk beyit kendi iinde, dier beyitlerin ikinci dizesi birinci beyitle uyaklanr. Ak ve gzellik konularnda yazlr.) Sereler, Bulutlar, Tatl Zaman, Akar eme. Muhammes (Be dizeli bentlerden oluan divan edebiyat nazm eklidir. Uyaklan yledir: aaaaa, bbbba, cccca.) hanet, Kar, Osman Binba, Dnyaya ve nsanlara Dair. Msebba (Her bendi yedi dizeden meydana gelen divan edebiyat eklidir.) Olvido, Fahriye Abla, Sen ve Gkyz.

Nazm birimlerinin eitli biimlerde bekleerek oluturduklar sabit ve sabit olmayan nazm ekilleri yledir: Nazm ekilleri Beyitlerle kurulan iirler lklerden oluan iirler Drtlklerden oluan iirler Beliklerden oluan iirler Yediliklerden oluan iirler 4 4 Adedi 9 15 39 8 13.3 34.5 3.5 3.5 0.9 3.5 0.9 0.9 1.8 Oran (%):

Karma iirler: 1 Drtlk + 1 Beyit 1 Karma iirler: 1 Drtlk + 1 Dize 4 Karma iirler: Altlkx2 + 1 Beyit 1 Karma iirler: Beyitx5 + 1 Dize 1 Karma iirler: Drtlkx2 + 1 Beyit 2

Karma iirler: Drtlkx2 + 1 Dize 1 Karma iirler: Drtlkx3 + 1 Dize 1 Karma iirler: Drtlkx4 + Dizex4 1 Karma iirler: lkx2 + Beyitx4 1 eitli saydaki bentlerden olu. 13 Tek paradan oluan iirler Sone Terza-rima Balad 1 4 1 3.5 0.9 0.9 113 100 10

0.9 0.9 0.9 0.9 11.5 8.8

Toplam iir says

113 iirden 7sinde, sola dayal dize yazmndan farkl olarak girintili dize diyebileceimiz, ieriden balatlan dizelerin yazmna yer verilmitir.

2.3. iirinin Yap zellikleri 2.3.1. Ahenk geleri iir, anlamdan nce ahenk zerine kurulan bir sanattr. Bu ynyle dier edebiyat trlerinden, zellikle dz yazdan kesin snrlarla ayrlr. Byle sylemekle iirin anlam ve dnceyle alverii olmadn savunmuyoruz tabi ki. Paul Valrynin fikir manzumede, bir meyvenin gda hassas gibi gizli bulunmaldr. (Tanpnar, 2000, s. 473) sznde belirtildii zere anlam ve dnce, iirin kalbine sinmi olup onda ncelikle dikkatimizi eken kendine zg mziidir.

iir bu zgn mzii; birer ahenk gesi olan aliterasyon, asonans, l, uyak ve tekrarlarla salar. Bunlardan ilk ikisi armoniyi; l, uyak ve tekrarlar ise ritmi oluturur. Aliterasyon, asonans, uyak ve tekrarlar; ses, hece, szck ve szck beklerinin yinelenmesine; l de hecelerin belli esaslara gre dzenlenmesine dayanr (Yldz, 1997, s. 260).

2.3.1.1. Armoni iirde armoni bir veya birka msradaki seslerin, aralarnda uyumas demektir. Bu, nszler arasnda olursa alliterasyon, nller arasnda olunca asonans adn alr. (Haceminolu, Akt. Yldz, 1997, s. 260) Bunun yan sra kendi aralarnda uyumlu olarak tekrarlanan hecelerin de armoni iine alnabilecei deerlendirilmektedir (Yldz, 1997, s. 261).

2.3.1.1.1. Aliterasyon (nsz uyum) nszlerin yinelenmesiyle oluturulan armoni uygulamas, Ahmet Muhip Dranasn iirlerinde sklkla karmza kmaktadr. Ancak aliterasyonun her nszle yaplmam olmas, bu konuda belli nszlerin yelenmesi dikkat ekicidir. Armoniyi kuran 14 nsz ve dize saylar u ekildedir: r (65), n (36), z (20), k (12), g (11), s (11), y (10), (9), l (8), b (5), d (4), m (4), (2) ve t (1). Dize sklklarna baktmz zaman en fazla r, n ve z nszlerinin aliterasyon olarak kullanld grlmektedir. b, d ve g aliterasyonlar ise Aprn or Tiginin ak

iirlerinde, Uygur Budist metinlerinde ve Dede Korkut yklerinin manzum paralarnda rastlanan ve Talat Tekin tarafndan ba uyak veya drtlk alliterasyonu olarak adlandrlan ahenk uygulamasn artrmaktadr. Aprn or Tiginin Yaruk tengriler / Yarlkazunn / Yavam birle / Yakpan adrlmalm (Tekin, 1986, s. 14-15) drtlnde dize balarnda yinelenen nszler; Gzyam Gzden Gizli Gizli silenim (124) dizesinde grld gibi Ahmet Muhip Dranas tarafndan szck balarna tanarak kullanlmtr. Buna benzer bir uygulama, UzansaydK yaaraK ipliK ipliK (78) dizesinde bu kez k sesleri szck sonuna getirilerek yaplmtr. Ancak bu kullanm, zgl bir rnek olarak yalnzca bu dizeyle snrl kalmtr. B Verdi Bir Baka renk, Baka Biim hasndan (, 18) Ellerim; Beyaz, Bo ve Bencil (, 61) Birden Bir anda Bittik (, 72) Ar Bana Boz Bulutlar inmede. (, 93) niyor Arnn Bana Boz Bulutlar (, 95) Garip bir su kenarnda iki aa; Gen, din, ana (, 135) D Szmaz Damla Damla DuDaklara (, 39) OraDaym hep ben, oraDa, DerinDe (, 43)

 AlDrma Doruuna Dzne (, 121) Dost, Dost Diye Deli Dervi gezDiim (, 124) G Glmek Grevin ben Glnce (, 16) Gesin Geceleri kn, Gnleri yazn (, 18) Gzleri Geceler Gibi derindi (, 20) Bir Gn Gelir Geer bu Geceler (, 39) Gnler Geiyor, Gnler Pimanla srGnler Gibi Geiyor Gnler. (, 73) Gslerini yelken Gibi Gere Gere (, 77) Gz alan bir Gne doard GkeGelin Gibi Ardan. (, 123) Gzyam Gzden Gizli Gizli silenim (, 124) K Meltem mi Ki bu esen, renK mi Ki, arK m Ki? u dadan aa aK bir bulut salKm Ki ime bir buruKsu sarholuK aKtmada. Dler mi Ki u burcu burcu KoKan havada, RenK mi Ki zerimden aKaduran bu nehir?

KorK! Bahar seni bir al gle dndrebilir Bir daha gstermemeK zere gKyzn. (, 58) Hava KesKin bir Kmr KoKusuyla dolar (, 65) UzansaydK yaaraK ipliK ipliK (, 78) Ve ben rhtmnda beKleyen teK yolcu Dncemizin en haKsz, en KorKuncu (, 90). EKmeK, KaK ve Ksesiyle bu aK. (, 115) L AkLar uup gitmi oLmaL bir yazLa HaLay eken kzLar misaLi koL koLa. (, 37) SoLmam bir gL eLinde, iLk baheden aLnma, bir krmz gL (, 71) BuLutlar binLerce ve dizi dizi Bat uLarnda dikiLmi putLar. (, 80) LLer doLayor brLerinde eLLeri (, 106) ALaLan tavana asLm saLar KoLLarn saLLyordu aaLar. (, 139) M UzatsaM eliMi, alnn tutsaM, Uyan, kardeiM! deseM, bu uykudan (, 141) Bir okuM vard attM. Melei vurMuuM.

HeM AhMediM, heM MehMediM, heM de DurMuuM. (, 159) N Bir ku sesi gelir dudaklarNdaN; GzleriN, gNlmde aaN Nergisler. DeN plerdir dudaklarNdaN Mor akasyalarda rpereN seher. (, 19) iNe bamN her aN dt Avular sudaN daha seriNdi. (, 20) GeerkeN dN yoldaN ruhumu saraN (, 20) Mutlu, eseN ve hokeN ve glerkeN glerkeN NerdeN gelir biliNmez zgNlklerle birdeN SolaN gzleriNize km, BayaN lker! (, 25) Ebed N dNN bekler YalaN yemiNleriN taN iekler (, 38) Ya seN! ey seN! eseN dallar arasNdaN (, 38) SoNbahar teNha yoluN, bo dallarN arasNdaN SeNiN gzelliiNi gsterecek ayNasNdaN. (, 55) GNl verdiN derlerdi o delikaNlya, EN soNuNda varmsN bir ErzincaNlya. (, 65) SeN ceNNetine deiN ryalarmzN (, 77)

 Bakp imreNiyorum akNNa ehriN stNdeN geeN bulutlarN. Belki gidiyorlardr yakNNa Ryamz kuataN hudutlarN. (, 78) DuruN, gemesiN zamaN, duruN (, 84) SoyuN, ehriN saNa giydirdii gmlekteN (, 89) Ar iirinin tamamnda 443 adet N nsz bulunmaktadr (, 90-94). Bu rakam, en yakn nszlerden iki kat daha fazla bir orana denk gelmektedir. Vardm eteiNe, secdeye kapaNdm; Koup bir koluNa smsk abaNdm. Karl baN yce dedikleyiN yce, SkN iiNdeki heybetiN gNlmce. (, 90) GNle bahtN arsNa koaN kii. (, 91) SeN ey, oyuNuNu eN gzel oyNayaN! (, 93) BizdeN gideNleriN bir gN eN yakN (, 93) NiNNidir tteN bacalardaN (, 96) SeN bu doyulmaz evreNdesiN; Ama NerdesiN? HaNgi pNar BaNda, haNgi ormaNdasN? Nerde baheNdeN uaN kular? (, 123) R

 SeveRdi, alaRd, gleR ve hatRlarRd (, 18) BiR masal hatRlatyoRsun. BulutlaR tabaka tabaka duRsun, Gne aalaRdan saRkaduRsun, Geceden yldzlaR bakaduRsun, Bembeyaz gemileR kalkaduRsun, ki gz iki eme akaduRsun (, 44) Meltem mi ki bu esen, Renk mi ki, aRk m ki? u dadan aa ak biR bulut salkm ki ime biR buRuksu saRholuk aktmada. DleR mi ki u buRcu buRcu kokan havada, Renk mi ki zeRimden akaduRan bu nehiR? KoRk! BahaR seni biR al gle dndRebiliR BiR daha gsteRmemek zeRe gkyzn. (, 58) RpeRiR, canlanR sanki ve gleR iekleRi sulaRken akamst (, 66) Vakit daR olsa geRek, -Hep iim RpeReRek DiyoRumVakit daR olsa geRek.

BeliRsiz biR lemde, -EkseRi penceRemde BekliyoRumBiR bahaR olsa geRek. (, 79) zeRimizde biR kanat sesidiR Geceyi saRaRken feciR, bulutlaR; Hangi biR diyaRa gideR, kimbiliR Hangi iklimleRden geliR bulutlaR?

SRR salaRndan onlaR RzgR, DkeRleR topRaa tohum ve bahaR; Solgun yzmz unutmayan yR Ve alnmzdaki eldiR bulutlaR.

Gkyz biR sonsuz Rya denizi; Besleyen onlaRdR dleRimizi. HeR akam peinde gtRR bizi, AaRken dalaR biR biR, bulutlaR. (, 81) GeceleR biR nehiR gibi akyoR. (, 82)

 BiR Rya varRd masamdaki glleRde; TomurcuklanyoRdu bahaR dallaRda (, 83) KRolu gibi hR yaaRm oRda ben. Ne istekleRime vuRulmu pRanga Ne de akn sonu vaRdR o dalaRda; Sen vaR, aalaR gibi heR yl yemilen! (, 89) GzleRinde kalR seRab biR mR HeR ey bu lt aRdndan gRnR (, 94) TteRek MeRyemin piiRdii oRba Ah, omuzlaRma uRba aR geliR. (, 105) SeRp onlaRa ambaRdan biR avu aRpa KulaRm geliyoR kanat aRpa aRpa (, 105) lleR dolayoR bRleRinde elleRi (, 106) SndRp yRyoR biR biR aynalaR kadn. (, 106) DaR daR sokaklaRn penceReleRinde BiReR ku otuRmu ihtiyaR kzlaRdan, SabRla, zenle Ruhun kedeRinde ReRleR biR kaRa kefen yldzlaRdan. (, 107) BiR nehiR. Bu nehiR heR akam akaR DeRinden RuhlaR aRan sese. (, 109)

 NeRde meRcan teRlikleR (, 111) GeeR gnleR, aylaR, yllaR Ve yzyllaR, ben duRuRum; GeeR gnleR, aylaR, yllaR (, 117) ORaya buRaya, heR yeRe yayoR (, 122) KaRgalaR biR gaRip oRg almadalaR. (, 138) Ac biR gn! kaRga alanR duRuR, Adam daRaacnda sallanR duRuR (, 142) S Son bulut Syrlnca Stnden (, 11) Ne aSnz artk ne SuSuz SizSiniz ben de SuSuz kalrdm (, 32) Sk, Siyah Salarnn arkaSndayd yz; Dalgal deniz gibi SarSlyordu gS (, 36) Sonra SaySz tutSaklarm ve ordum (, 83) Snm Salarnda Son damla k (, 109) SuSaynca aldak Sular SeSi (, 124) OdSuz ocakSz, aklSz, ayvazSz. (, 124) Yaklamada SinSi, SeSSiz, SonSuz. Biliyorum; her eySiz, SenSiz, benSiz (, 152)

 Iktan kular akam seherinin (, 15) Ba bir gne gibi den bahadr (, 83) Teneir banda oynaan irkinler (, 91) Ardndan lme den ban ki karde bakakalm akn (, 110) Bam deilmi dnen meer (, 110) Ey, n boand gerek d! (, 115) Ne ifalym eme, Gelmi gemii unuttum. (, 127) T BTn Tasalar arTan bir yamur (, 122) Y Yad baheme bir Yaprak Yamuru. (, 53) BYk suYu zleYen ocuklar, YalnaYak (, 77) Binmiim bir gemiYe -Ve bYle biteviYe GidiYorumBir diYar olsa gerek. AYn eYi araYan akraba haYalleri. (, 106)

 Yalnz aYaklar kalm YaaYan (, 110) OraYa buraYa, her Yere YaYor (, 122) Yet bu Yana! avaraYm, Yet, Yr! (, 124) Z Alnnda o yaman lmeZliin Zaferi; UZak bir ryada yZer gibi gZleri (, 18) UZaktadr her ey; gkyZ, deniZ, Her an peimiZden koan glgemiZ, Zlenen limanlar, yanan yldZlar. UZaktadr her ey; anneler, kZlar

UZaktadr her ey, hep yalnZ lm, Her yerde, her an yaknmZ, lm. (, 45) Ve deniZde bir temiZ, yldZl gkyz (, 77) Ve gZlerimiZe dolup da baZan Dken iimiZe Zehir, bulutlar! (, 80) GkyZ bir sonsuZ rya deniZi (, 81) stmZde deniZ gibi bir gkyZ (, 92) Ne kadar gZelsin Elif, dan kZ! Derin ssZln kokusuZ iei! (, 97)

 Bin dokuZ yZ otuZ dokuZ (, 118) OdsuZ ocaksZ, aklsZ, ayvaZsZ. (, 124) Yaklamada sinsi, sessiZ, sonsuZ. Biliyorum; her eysiZ, sensiZ, bensiZ (, 152) OdsuZ ocaksZ, yolsuZ yordamsZ, dermansZ (, 157)

2.3.1.1.2. Asonans (nl uyum) Az ya da ok olmak zere Trkenin btn nlleri Dranas iirinde asonans olarak kullanlmtr. e (11), (9), a (8), i (7), u (7), (2), o (1) ve (1) dizede armonik ge olarak deerlendirilmitir. Bu uygulamada kullanm skl bakmndan ne kan nller; e, , a, i ve udur. Bu tablo incelendii zaman ince nllerin ak stnln gstermek mmkndr. Bu da yumuak ve ince bir sesi elde etmek isteyen bir airin tercihi olmaldr. nlsnden iki rnekte, o ve nllerinden ise ancak birer rnekte asonans olarak yararlanlmtr. A Ay ihtiyAr nAr AAlArndAn (, 34) SzmAz dAmlA dAmlA dudAklArA (, 39) AynAlArA bAkmA, AynAlAr fenAlk (, 43) HAydi yolA Artk tAvlAdA (, 84) YAlnz AyAklAr kAlm yAAyAn (, 110)

 AynAlAr dA uup kAAr hAlkA hAlkA. (, 137) AlAlAn tAvAnA Aslm sAlAr (, 139) nsAn, hAyvAn ne vArsA uzAktAn yAkndAn (, 161) E SEsin pErdE pErdE gEnilEdikE (, 21) DE bana EsmEr, dE bana, nEylEyim? (, 26) BilEmEm. KEdEr dE yEl gibi EsEr (, 27) SEvgilim gEl GEcE bahEyE, Ah, gEl gEcEyE; Daha gzEl GEcEdE yzn, salarn tEl tEl. (, 51) NE Ektik bylE glncEyEdEk Eh, Eniz itE hEp bu dndE! (, 74) BEni dE hEp kEndi kEndimin izindE (, 94) I Gr ki, gn batInca yIldIzlara karI SalInII (, 135) ark da blrsn,

Syleyeblrsn, Gzelsn, belsn; Doldur elm! (, 30) y m ettnz yan (, 113) Sevdn ytrenn hl nce olur bell. (, 126) nsan nsan dye sevmm, hep severm (, 146) O Odsuz Ocaksz, yOlsuz yOrdamsz, dermansz (, 157) lm deinde; nledim. (, 33) U Ah, UmUtsUzlUkta bUlUtUUmUz (, 31) Gzlerinin daha UykU UcUnda; En serin sU bUhar olUr avcUnda. (, 66) UyUmU; bU UykU, UykUsU ikiz (, 69) BU kUtlU anlarnda yaamamn SolUmay bile UnUtUyorUm (, 70) BUlUtlar aan, dUrU, Uzak (, 121) Ve o stanbUllUlar doygUn, UUk (, 150)

 Gl gl mrmn penceresi (, 24) Gkyzm gndzyle, gecesiyle (, 70) Fkrd bir pnar gibi dnya yzne Iltlar gzellik gzellik stne Btn yaam saracak gibi gmraht. (, 85) Gkyzne doru yryen yeryz (, 94) lm o, ayr dm srden (, 110) Gnlk ekmeklerini blrler, Glrler (, 114)

2.3.1.2. Ritm iirde musiki yaratabilmek iin airin en ok sahip olmas gereken eyler, ritm anlay ve bu ritmik yapy iirle kaynatrabilme gcdr. diyen Eliot, bir iir veya iirin bir paras nce ritmik bir yap olarak gerekleir, sonra bu ritmik yap, kelimelerde ifade bulur ve fikir ve imajlar da dourur. szyle iirin ritmden doduunun altn izer (Eliot, 1983, s. 147). k noktas ritm olan iir; sonra szcklerle, dncelerle, imgelerle kendisini ifade eder. Ritmin gesi l, uyak ve tekrarlardr.

2.3.1.2.1. l (vezin) Ahmet Muhip, iirlerinin tmnde heceyi kullanmtr. iirlerini 7liden 15liye kadar tamamyla ve 20li lyle dzenlemitir. Dzenli kalplarn yan sra kimi

iirlerinde karma hece lsn de denemitir. Bu uygulamayla ayn iirde farkl hece kalplarn kullanabilmitir. Yine de 11li, 12li ve 9lu kalplar dierlerine oranla daha sk kullanlmtr. Dranas, bu kalplar daha ok duraksz kullanmaya almtr. Bu tavr ve krk alt kez srarla yaplan l aksakl; airin, hecenin allan sesine yeni olanaklar ekleme gayreti olarak kaydedilmelidir.

iirin Ad: Hece ls: Son Bulut Syrlnca 10lu Selm 13l

Her Gnk arkm 9lu (aksak; ilk dize: 10lu) eme Banda 12li Portre 13l

Serenad 11li (6+5) Hatra 11li (6+5)

Bahar arks 11li (6+5) Ben ve O 12li (aksak; 8. dize: 9lu + 9. dize: 3 = 12li) Son Ak 10lu (6+4) O ark 9lu lkerin Gzleri 14l (7+7) Esmer I 11li

Esmer II 11li (aksak; son dize: 3l) Ayrl 8li (aksak; 6. dize: 9lu) Balad Karma: (1: 8li, 2: 4l, 3: 7li, 4: 8li, 5: 4l, 6: 7li; 7: 8li, 8: 4l, 9: 7li, 10: 8li, 11: 4l, 12: 7li; 13: 8li, 14: 4l, 15: 7li, 16: 8li, 17: 4l, 18: 7li; 19: 8li, 20: 4l, 21: 7li, 22: 8li, 23: 4l, 24: 7li; 25: 8li) Devri Dilray Cumhuriyet Karma: (1: 5li, 2: 6l, 3: 6l, 4: 5li; 5: 6l, 6:

6l, 7: 6l, 8: 5li; 9: 5li, 10: 6l, 11: 6l, 12: 5li); II: (1: 5li, 2: 5li, 3: 6l, 4: 6l) Yaz Gecesi 11li Esenlik Size 9lu (aksak; 5. dize: 10lu) Parkta Serenad hanet 14l + 8li (Dnml olarak kullanlm.)

14l (7+7)

Olvido 12li Sereler 10lu Kpk 12li (aksak; 5. dize: 13l) Masal 10lu (aksak; 2. ve 6. dize: 11li)

Her ey Uzaktadr 11li Gece 11li Grn 8li (aksak; 11. dize: 9lu) Yamur 11li (6+5) Bir Geceydi 8li (aksak; 6. dize: 9lu)

Gller Kan Alyordu 12li Geceye Kk ark I, II, III, IV Karma: I (1:4, 2: 5, 3: 5, 4: 4, 5: 10); II (1:4, 2: 5, 3: 5, 4: 4, 5: 10); III (1:4, 2: 5, 3: 5, 4: 4, 5: 10); IV (1:4, 2: 5, 3: 5, 4: 4, 5: 10) Ay 12li Yaz G Ediyor 11li Yeni Bir Yaz Umudu 13l (aksak; 10. dize: 14l) Sonbahar 15li (7+8) Sonbahar II 15li Kar 11li (aksak; 9. dize: 12li, 20. dize: 10lu) Bahar Gkleri 14l (aksak; son dize: 15li) nar 14l (7+7) Rzgr 15li Yamur, Gl ve Eller 9lu Hi 15li (7+8) Fahriye Abla 13l Evii 11li (aksak; 6. ve 15. dizeler: 12li) Byk Olsun 14l (aksak; 5. dize: 15li) Kezban 9lu Uyku 11li Sen ve Gkyz 11li Tutsak 20li

Bir Zamanda Karma: Uzun dizeler; 12li, ksa dizeler; 7li Geen Gnler 7li Atlkarnca 10lu (aksak; 5. dize: 11li) Denizi zleyen ocuklar 13l (7+6) aksak; 8. dize: 12li ehrin stnden Geen Bulutlar 11li

Ve Byle Biteviye 7li (aksak; 3. dize: 3l, 7. ve 11. dizeler: 4l) Bulutlar 11li Ve Bulutlar 11li (6+5) Yaarken 11li Rya 12li Heyhat 9lu (aksak; ilk ve son dize: 4l, 10. dize: 10lu) Sabahn lm 13l (aksak; 1. ve 10. dizeler: 14l) Dalara 12li (aksak; 18. dize: 13l, 19. ve 20. dizeler: 11li) Ar 12li (aksak; 165. dize: 13l) Gven 13l (6+7) Dan Ardnda Gne Batt 9lu (aksak; 3. dize: 10lu) Elif 12li (aksak; 6. dize: 13l) Osman Binba 11li (aksak; 2 ksa dize: 5li) Dadan Aa 9lu (aksak; 5. dize: 10lu) Her eyin Uzaklat Saat 9lu

Bitmez Tkenmez Can Sknts 10lu (aksak; 6. ve 7. dizeler: 11li) Bezginlik 12li (aksak; 1. dize: 13l) Aynalar 14l (aksak; 2. ve 3. dizeler: 15li) Bir Kavsin Altnda ehir 12li Bir Sokak 14l (7+7) Adamlar 11li (6+5) Ayaklar 10lu Melodi 7li Dnyaya ve nsanlara Dair 12li (aksak; 2 ksa dize: 3l)

Testi 8li (aksak; 2. ve 6. dizeler: 9lu) Sofra 10lu (aksak; 3. ve 10. dizeler: 11li, 11. dize: 4l) Gerek 11li Sokak 9lu (aksak; 10. dize: 10lu)

Saat, Zaman ve Kii 8li (4+4) 1939 8li Gkyz 9lu (aksak; 6. dize: 10lu)

Yamur 12li Maar Da 9lu (aksak; 12. ve 19. dizeler: 10lu) Mektup 11li Tatl Zaman 12li

At 15li (aksak; 2. dize: 16l) Akar eme 8li Yemin 11li (aksak; son dize: 12li) Atllar 14l (7+7) Bayrak 8li (aksak; 14. ve son dizeler: 9lu) Yurt 12li Step 12li ki Yalnz Aa 12li (aksak; 2, 6 ve 10. dizeler: 4l) Kadavra 12li (aksak; 2. dize: 13l) Kargalar 11li (6+5) Bir Tren Yolculuu 11li Daraac 11li (aksak; 6. dize: 10lu, 29. ve son dizeler: 12li)

Ben Bir Yldzm 12li Evreni Sevmek ki 14l (7+7)

Syle 11li (aksak; 19. dize: 12li) Yama 11li (aksak; 20. ve 39. dizeler: 12li) Biraz Daha 11li Kendimle 11li (2. dize: 2 hece + 3. dize: 9 hece = 11 hece) ar 11li Paralar I 13l (aksak; 11. ve 15. dizeler: 12li)

Paralar II 13l (aksak; 16. dize: 12li) Paralar III 13l (aksak; 12. ve 44. dizeler: 12li, 15. ve 46. dizeler: 6l, 19, 41 ve 43. dizeler: 14l, 42. dize: 4l, 54. dize: 8li, 55. dize: 7li) Paralar IV 13l (aksak; 3. dize: 14l)

Ahmet Muhip Dranasn kulland llerin istatistii u ekildedir: Hece lsnn Ad: Dura: Adedi: 7li - 3 8li - 7 8li 4+4 1 9lu - 12 10lu - 7 10lu 6+4 1

11li - 24 11li 6+5 7 12li - 20 13l - 9 13l 6+7 1 13l 7+6 1 14l - 3 14l 7+7 6

15li - 3 15li 7+8 2 20li - 1 karma hece ls lde aksaklk 46 5

2.3.1.2.2. Uyak (kafiye) Ahmet Muhip Dranas; yarm, tam, zengin, tun ve cinasl uyak olmak zere btn uyak eitlerini kullanm; ancak daha ok tam uya tercih etmitir. Tam uya 501 kez, yarm uya 187 kez, zengin uya 124 kez, tun uya 18 kez ve cinasl uya 3 kez kullanmtr. Dranasta dii uyak diye adlandrabileceimiz bir uyak olgusu grlmtr. Dii uyak uygulamasnda orta dizedeki bir szck, alt ve st dizelerle farkl ses ya da ses bekleriyle uyak kurmaktadr. d dilerin in

e prldar ki l dar ki d grneceksin in/n e ldar ki l dar ki

dd - arnacaksn n acaksn Balad (, 29) iirinin 2. bendinde grneceksin szc, st dizedeki dilerin szcyle in sesleriyle; alt dizede bulunan arnacaksn szcyle n sesiyle uyaklanmtr. Bu kullanm Ahmet Muhipte ska grmekteyiz. Dranas; dz uyak (aaaa; aaab), apraz uyak (abab) ve sarmal uyak (abba) rglerinin yan sra yeni bir deneme olan dnml uyak rgsn de iirinde kullanmtr (abcd, dcba, abcd ). Bu rg, tekil bir rnek olsa da iirimizde -belki de- ilk kez kullanld iin altnn izilmesi gereklidir. Trk iirinde 19. yzyln sonunda ortaya kan kulak uya Dranas tarafndan 61 kez kullanlmtr. Bu ok kullanmn altnda bilinli bir yeleme yatmaktadr. Kulak uya olarak kullanlan ses eletirmeleri unlardr: i/iy, i/iy, nu/no, ce/e, ol/ul, it/id, el/er, la/le, am/em, ad/at/et, an/en, ce/e, uz/us, r/r, iz/is, a/ac, z/s, he/ha, ce/e, as/az, ad/at, c/ce, e/ce, a/as, s/z, iz/is, z/si, z/s, c/, ah/ak, de/te, ci/ce, e/ce, siz/sis, /c, ca/cu, kin/kn, uyu/y, s/z, ba/pa, ut/ud, ce/ca, um/m, c/, ru/r, a/e, ri/ru, /c, d/t, l/lu, li/l, ayna/ayn, z/s, /c, ce/a, di/ti, endi/enti, as/az, sa/sa, d/t.

SON BULUT SIYRILINCA uyak redif(uyaka) a stnden a sen en en

b daha ah/daha a

c uykuya u ya c suya u ya b sabaha ah a

d kprdama ki d belki ki b Allaha ah

ki

e gzelliinle e sevginle i nle

i nle

b bir daha ah/daha a SELM a havasnda a snda b seherinin er inin

a noktasnda a snda b eteklerinin er inin

c gl rengi d devir ir c gzellii i d iir ir

e bahesinden f evvele el e

en

e dklen en

f gzele

el e

g zredir ir h ryalar ar g emzir ir h bahar ar

dolduracak m ak i emeler uzak m ak i geceler e ler e ler m

j karasevdalar a () lar k zamanlar an lar

j ryalar a () lar k anlar an lar

l dklen en m sevgiliye l - ye

bahesinden en

m teye - ye

HER GNK ARKIM a blrsn rsn b sofrasnda ra snda a rsn rsn

b arasnda ra snda

c yaram

d glnce l nce c alar m m d dklnce l nce

e strapl ap f ryam ym

e sevapl ap f dnyam ym

g dudan a h kokusu su g topan a h su su

EME BAINDA a gelirdi el irdi

b dolu testilerinden u testilerinden b su testilerinden u testilerinden

a delirdi

el irdi

c kotum ayklarna tum ayklarna c kartm ayklarna tm ayklarna

PORTRE a penceresinde e sinde b arar ar

a sanatkr ar b glgesinde e sinde

c hasndan d yaasn sn c yazn zn

as ndan

d aynasndan as ndan

e hatrlard f frasnda

lar

s nda

e Rnesansnda s nda f anlard lar d

g yaamaktadr a maktadr h zaferi er i g gzleri er i

h alamaktadr a maktadr

SERENAD a bana na

b ii i a kapna na b iy iy

c yaprak yaprak ak d bahar getirdim sana ar getirdim sana c uzak ak d arklar getirdim sana ar getirdim sana e ar r f her sak ak e tr r

f zambak ak

g gelir dudaklarndan ir dudaklarndan h nergisler er g plerdir dudaklarndan ir dudaklarndan h seher er

zaman an i ii i kapndan i iy iy an

HATIRA a yanmdan an

b onu nu a konan an

b den o no

c rzgr r d odama am c bahar r d cama am a a

e iz iz f gecelerdi e sessiziz f giderdi er di er di

g yz h derindi erin di g dt h serindi erin di

saran an i ar r zamanlardan an i hatradr r

BAHAR ARKISI

a sevincin in b yapraklarnda ak larnda a iin in b dudaklarnda ak larnda

c rgler gler cc gller ler c gler gler/ler b parmaklarnda ak larnda

d zgn d yzn d gn n

n n

b ayaklarnda ak larnda

e geniledike e e gece ce e ince ce b uzaklarnda ak larnda

f akam am f olsam am

f gam am b yanaklarnda ak larnda BEN VE O

a her yer er b kadehimi a gider er b gemi mi mi

a dler

er

c sylemek ek d emelerden e lerden x stnde -

c demek ek d gecelerden e lerden c sndrecek ek

c gerek ek

e yldzlarda ar da e yukarda ar da

f dediim de diim f istediim te diim

SON AK

a ile le b artk k b aralk k a elbisenle le

c yaamak k

O ARKI a oynamm m b uyuyor uyu yor a bam m

b duyuyor uyu yor

c stnde de d perdesi e si c rlmede de d penceresi e si

e durmadan an f seste es te e tekrarlanan an f nefeste es te

LKERN GZLER a ssz z

a yldz z b olan lker ol an gzlerinize lker

c glerken en c birden en b solan lkerol an gzlerinize lker

d buu uu d yorgunluu uu b dolan lker ol an gzlerinize lker

e parltcklarn r n e srrn r n ul an gzlerinize lker

b bulan lker

ESMER I a bitiyor it iyor a gidiyor id iyor b yaprak yaprak ak

c duymaktaym aym c gne saraym aym b nolacak ak

d neyleyim ey leyim

d eyleyim ey leyim b taklarak ak

ESMER II a ister niin er niin b gzelsin el sin b glersin er sin a keder niin er niin c eser er c gemiler er a gider niin er niin d seni en i d beni en i a eder niin er niin x bilemem -

AYRILI a Gn batyor, gn batyor - (nakarat) b hepinize niz b denize niz c braksam e e

- sam

Gn batyor, gn batyor - (nakarat)

d param a m e bir an an

e duman an d hafzam a m

c kosam - sam

BALAD a dindii zaman n dii zaman b geleceksin l eceksin c ki karanlk lmdr - (nakarat) a snd zaman n d zaman b gleceksin l eceksin c ki karanlk lmdr - (nakarat)

d dilerin in e prldar ki l dar ki d grneceksin in/n e ldar ki l dar ki

dd - arnacaksn n acaksn

f elbette ete g geliini n i h yaamak baka nedir f kyamete g seni n i ete k baka nedir

h ak baka nedir k baka nedir

onunla la i geti ti j aras aras yle le i utu tu j yalvaras aras

kula la

DEVR DLRYI CUMHURYET a bayram am a mahrem em a barem em b doldur ielim - (nakarat)

c bilirsin li rsin c syleyebilirsin li rsin c belisin li sin b doldur ielim - (nakarat)

d ad

ad

d kat at d cumhuriyet et

b doldur ielim - (nakarat)

e donand n d e dnendi n di e yand n d a lem em

YAZ GECES a gecesinde ce sinde b havuz uz uz

b ruhumuz

a bahesinde e sinde b bulutuumuz uz b mahsus us a ncesinde ce sinde b vcutsuz uz

ESENLK SZE a zendim n dim b deniz iz b gkteyseniz a indimn dim iz

c tattrdm r dm d sarhosunuz uz

d susuz uz c kalrdm r dm

e rettim et tim f oaldnz z f yalnz z

e rettim et tim

g uykuyla ku yla h tr r h ileri ri g tutkuyla ku yla

ardm i titriyerek

dm ek

i tkeninceyedek ek adm dm

j perinledim k scak ak k rlplak ak

n ledim

j nledim n ledim l sundum un dum m m gzelletiniz iz pis is

l yundum un dum

n gibi i o ey ey ey

o dzey n belki i

PARKTA SERENAD a salarndan a larndan b mordu or du a aalarndan a larndan b dyordu or du

c yapraklar ak lar d kuytularda u larda c dudaklar ak lar d sularda u larda

e doru u f kesin in e bu u f serserilerin in

g kokusu usu h ah ah

g pusu usu h kah kah kah ah

okasn istiyoruma sn istiyorum i salarm a larm

yaasn istiyorum a sn istiyorum i alarm a larm

j atan an k sevimenin me j dallardan k memenin an me nin nin

l sarma dola m sabah sabah ah ah

l tkenmi m

kah kah kah

n kvrak ak o gzlerine n scak ak o derine erin e erin e

HANET

a yz z a gs s

b alarken ar ken b varken ar ken c ocuk uk

d gibi bi d kalbi bi e aresiz iz e biz iz uk

c dnyorduk

OLVDO A daima

a defa b her yeri er i c bahemizden he mizden c bohamzdan ha mzdan b kederleri A er i

Hoyrattr daima (nakarat)

d pimanlklar lar d zorlarlar e delik deik eik

f birden en f merdiven en e beik eik d mahzunlar lar (2. dizeyle)

g gzelliiyledir ir g iir ir

h kar atn tn utuunu h ta g gzelliiyledir ir (2. dizeyle) tuunu

i yazla la/az i kol kola la j etekleri ek leri k bahelerden k giden en j erkekleri ii nazla az la ek leri en

l bekler

ekler

ll iekler ekler iekler m baharlar iinde ar iinde

n aldan

n k m

kar iinde ar iinde iekler

ll iekler

o arasndan an o kaybolan an

saatinde t inde p kadn n p akn n vaktinde t inde o sen esen dallar arasndan - sen esen dallar arasndan

r pencereni en i rr beni en i/beni s dnya a er den

kederden

eylerden er den s yanma a rr beni en i

SERELER a geceler ce ler b yapraklara ak lara

b dudaklara ak lara

a heceler ce ler

a dnceler ce ler b zambaklara ak lara b baaklara ak lara a sereler e ler

KPK a buldu l du a oldu l du b fenalk k b artk k c ancak ak c plak ak

d derinde erin de d kpklerinde erin de

MASAL a hatrlyorsun r sun a tabaka dursun r/ka sun/dursun aa sarkadursun ka dursun aa bakadursun ka dursun aa kalkadursun ka dursun aa akadursun ka dursun

HER EY UZAKTADIR a deniz eniz a glgemiz emiz

b yldzlar z lar b kzlar z lar

c yalnz lm

z lm

c yaknmz lm z lm

GECE a olan l an b uyku u b uyu u a kalan l/an

aa liman an/man

b korku u c kurmadan ur madan c durmadan ur madan b sonsuzluu u

b kuyu u

aa zaman an/man

b dolu u b su u aa umman an/man

a volkan an

b koku u a oban an

aa yaman an/man b bu u

puhu u

GRN a adam am a akam am b temizlenen en b stnden c bakmada en ak mada

c akmada ak mada d semadan madan d bozmadan madan e kular e kadar ar f uzanan an ar

f ndan g hlinde de g inmede de h duaya h gya ya a adam am a gam am geni i dikmi i ya

an

i ebediyete te i iinde de

YAMUR a gecelerinde er inde B(b) Szarken yamur a yerinde er inde b doludur ur ur

c tasla as la c nazla az la c hazla az la B(b) Szarken yamur - (nakarat)

BR GECEYD a belirsiz iz

b balad - lad (2. drtlkle) c imdi i d uykularn n d uyanrsn n

c uykudan ki i b aralad /ad lad a giz iz

a sis is b kat at (st drtln 3. dizesiyle) c belki i d anszn n

GLLER KAN ALIYORDU a tekmil il a deil il x ldrc -

c kanatlarn at larn c atlarn at larn x gece -

GECEYE KK ARKI I a gzden z den b dkt k t

b skt k t a gndzden z den

GECEYE KK ARKI II a kanat at b geliyor el iyor b ykseliyor el iyor a tat at a hayat at

GECEYE KK ARKI III a gel el

b baheye e ye b geceye ce ye a gzel el a tel tel el

GECEYE KK ARKI IV a ayda kald ayd(a) kal d b sdn n b rtn n a kayd kald kayd() kal d aa ald al d

AYIII a mor or a sylyor or/l yor aa dklyor l yor b berraklnda - lnda

c salarn a larn c aalarn a larn c yamalarn a larn b krlnda - lnda

d ekti bir el el/i d sel el d gzel el b aynda - nda

dd gizli bir el

i bir el

YAZ G EDYOR a gz z b doru ru a henz z

b yamuru ru

c kalbimde e d bceksin c ve e d besleneceksin ek sin ek sin

e gibi i f salarn da da e perdelerini i f odalarnda da

YEN BR YAZ UMUDU a gemisi is i b lmn lm n a denizi iz i lm n

b glmn

c kald l d d dnmekten baka n mekten baka d enmekten baka n mekten baka c geldi l di

e sal al f peinde e inde e al al f gneinde e inde

SONBAHAR a gmlmekteyiz iz b daha a b uzaklara a a deniz iz

a rtleceiz iz b ruhumuza a b damla a sessiziz a

c ban

a n

d bakp gideceksin ak p gideceksin d akp gideceksin ak p gideceksin

c tasn as n e arasndan a sndan e aynasndan a sndan

SONBAHAR II a rzgr ar a asmalar ar b muttasl l

b kzl l c yaslyor s lyor c zlyor z lyor

d giyerek iy erek d srkliyerek iy erek e stnde nde

e dnnde nde KAR a geceden ce den a dnceden b birlikte lik te b mavilikte lik te a inceden ce den ce den

c sesin in c iin in d yoldan ol dan d Anadoludan ol(u) dan c iindesin in

e akam am e uyanamam am

f sevdiklerimiz akna

iz akna

f deniz akna iz akna e buram buram am

g aynann a nn g ryann a nn h kam h k a nn

g dnyann

BAHAR GKLER a ark m ki km ki a salkm ki km ki b aktmada ada

b havada ada c nehir ir c dndrebilir ir d gkyzn n

d hzn

e zaman an e uan an f ahlar r f ayr r

g var

ar

g kadar ar h evreni ni ni

h gzlerini

mavi gkyznden i gkyznden ebed gkyznden i gkyznden

INAR a narn ar n a kularn ar n b sende n de b glgesinde n de

RZGR a yolumuzda l umuzda b krlar ar

b rzgr ar a gnlmzde l mzde

a dilimizde l imizde

YAMUR, GL VE ELLER a savurur ur b rtl l

a yamur ur c uykusuzluk uk b gl l c soyunuk uk

d dnce arasnda ce arasnda e bencil il

d gece arasnda ce arasnda

f dallarmdan e deil il

l larmdan

f ellerimden l lerimden

H a ovalar ar

b (bb) kulara /ara lara b gnelere lere a var bb ar

avara ara

FAHRYE ABLA a dolar ar a kaplar ar b mahalleden en b sen en

b glen en c gerdannla la C abla la

d kck bir evdi k bir evdi d rtk bir evdi k bir evdi e saatlerde - de de de

e derede ere

e pencerede ere c baharla la

C abla la (nakarat)

f vard ar d f kadard ar d g erkeklerin ek lerin g bileklerin ek lerin g eteklerin ek lerin c en fazla la C abla la (nakarat)

h delikanlya an lya h Erzincanlya an lya kocanda msn an da msn () Erzincanda msn an/n da msn hatrlasn n

c zamanla la C abla la (nakarat)

EV a erken en a glen en b ucunda c unda b avcunda c unda a yrrken a yrekten en c odamda a mda c eyamda a mda en

d sesinden es inden d glgesinden e eyler e gler er f st t f rt t g sryerekten en g neden en er es inden

h mendilim ili m h sevgilim ili m

BYK OLSUN

a -lar severim olsun un lar severim byk olsun a(aa) gibi mahzun un/i her ey ve b gnlmce ce b ece ce

c beni n i c gn n a -lar severim olsun un lar severim byk olsun a(aa) hepsi mahzun d yanmal an mal d uyanmal an mal un/i her ey ve

KEZBAN a zaman an b hasadn n a Kezban an b darmadann

c onu n u d kala a c oyunu d rya a n u

e uyku u f bakratan a tan e Krolu u

f aatan a tan UYKU a ba a kar b glmek uyumu k uyumu

c ikiz iz c akis is b terk uyumu k uyumu

d lkesinde e sinde d tesinde e sinde b kelebek uyumu ek uyumu

e masaln sal n e bir saln sal n b melek uyumu ek uyumu

SEN VE GKYZ x gkyz x hepsi a gecesiyle a neesiyle b ikiniz in iz b bildirirsiniz in iz e siyle e siyle

c akamn am

c yaamamn am d unutuyorum

ut uyorum

d tutuyorum ut uyorum e mavi i e ebed i f gerek ek f iek ek TUTSAK a tesinden (t)e sinden a gzdesinden (d)e sinden b ell b hl l c gl l

c eskil l d hisarn ar n d tutsaklarn ar n e aramas a s e arabas a s f hep p f p p

BR ZAMANDA

a yok ok a ook ok b gittik it tik

c sevgiler gi ler c ezgiler gi ler b bittik it/ik tik

d serven en d sen bb yitik en ik

GEEN GNLER a geiyor gnler gn ler a srgnler gn ler aa geiyor gnler - geiyor gnler

B(b) - birbiri ard sra ra b yollara ra/a B(b) birbiri ard sra - birbiri ard sra bb pimanla a aa gnler - gnler

bb ruhumuza - a c sevgilerini i

aa gnler - gnler cc kardeler gibi i/e ler gibi

cc Batan gneler gibi e ler gibi d orman an dd ortasndan an/a sndan

dd Birbiri arkasndan a sndan

dd Birbiri arkasndan an/

(nakarat)

cc Batan gneler gibi bi/ (nakarat) ccc akrebi bi ddd durmadan an x kampanalarla a gnler gn ler/gnler a srgnler gn ler aa gnler - gnler

ATLIKARINCA a glnceyedek l nceyedek b dnde n de b evinde n de b Vanda n da b stnde n de b srtnda n da a lnceyedek l nceyedek

DENZ ZLEYEN OCUKLAR a on on a madalyon on b gere gere c aarak ak c yalnayak b yere ere ak ere

d gllerimizi iz i e rzgr ar e ocuklar ar f dnyalarmzn f ryalarmzn d denizi iz i

g gkyz yz g yz yz

EHRN STNDEN GEEN BULUTLAR A aknna akn na

b geen bulutlarn ut larn A yaknna akn na

b hudutlarn ut larn

c bu an an

d akyoruz ak yoruz c uyaraktan an d bakyoruz ak yoruz

e rzgrdan an f kervannda an nda e koan an f yannda an nda g ovalara a lara h iplik iplik ik g tarlalara a lara h gtrseydik ik

Bakp imreniyorum aknna akn na/(nakarat) ut larn

b uan bulutlarn

A yaknna akn na B Ryamz kuatan hudutlarn ut larn/(nakarat)

BTEVYE a Vakit dar olsa gerek ek/ar a rpererek ek b diyorum - yorum A Vakit dar olsa gerek - (nakarat)

c lemde em

de

c penceremde

em

de

b bekliyorum - yorum aa bahar olsa gerek ar olsa gerek

d gemiye iye d biteviye iye b gidiyorum - yorum aa diyar olsa gerek ar olsa gerek

BULUTLAR a rengi i b fecir bulutlar ir bulutlar

a gibi i b gelir bulutlar ir/ut bulutlar

a dizi dizi i/izi bb putlar ut lar

aa denizi izi bb mabutlar ut lar

c dalarndanan bb mamutlar ut lar

c bazan an b zehir bulutlar ir/ut bulutlar

VE BULUTLAR a sesidir ir b fecir bulutlar ir bulutlar a kim bilir ir b gelir bulutlar ir bulutlar

c rzgr r c bahar r c yr r

b eldir bulutlar ir bulutlar

d denizi

iz i

d dlerimizi iz i d bizi iz i b bir bir bulutlar ir bulutlar

YAARKEN a bahelerde er de b sarkyor k yor a yerde er de b akyor k yor

c yana na/an

c ayna na cc limana an a b kalkyor k yor

d saat at d kanat at d at at b yakyor k yor

RYA a gllerde l lerde a dallarda l larda a illerde l lerde b gidiyordum ordum

c saray ay c ay ay c alay alayay b ordum ordum

d adr r d satr r d bahadr r bb duyduum - um

e tren ren/tiren e gtren ren/t ee getiren tiren/t iren

bb umudum - um

f dizinde z inde f yznde z nde f esinde s inde bb ediyordum - yordum

HEYHAT A Neden sonra - neden sonra

x gelin b anlar n lar

x mezarlarnzdan b gnler n ler

x durun c saatler t ler

x tavlada c atlar t lar

x alm -

d memeler me

ler

x ey d gemiler mi ler A Neden sonra - (nakarat)

SABAHIN LM a sabaht ah t b sevincinden c inden

b iinden inden

c yzne ne c stne ne a gmraht ah t

a baht ah t b gvercinden c inden a akacakt ak t

b bilincinden c inden d yerde er de d yerlerde er de

DALARA a kalm lm

b e e b gne e a iklim lim

c ben en d pranga a d dalarda a c yemilen en

e kollarm l larm f pmde de f kente te e oullarm l larm

g kalm k alm h akn ak n h bakn ak n g yakalm k alm

aklm lm i gmlekten ek ten i lmekten ek ten

kaalm lm j ak ak k tanrlar ar

k tekrar ar j uarak ak

ARI a kapandm aban dm a abandm aban dm b yce ce b gnlmce ce c duydum dum c yudum dum d rpnlarn d rzgrn ar n e sihirliir li e demirli ir li f yolcu cu f korkuncu cu g delilikte lik te g birlikte lik te h yemii i h atei i yanan an an ar n

balkonlarndan

i manzaray aray i saray aray

j hzyle z yle

j avazyle z yle k onlar n lar k dursunlar n lar l rengi eng i l hevengi eng i m m gecedir ce dir incedir ce dir

n kadar ar n uykular ar

o tanrsal sal o masal sal yaya aya bulmaya aya p bencileyin ci leyin p geceleyin ce leyin r kii ii r ii ii s bahede e de s gecede ce de bana na ayna na t gemii mii t imii u pnar ar mii

u rzgrlar ary y ky y v delik lik v ahretlik lik y habersiz siz y sis sis

ar

z gryorum rum z uurum rum a1 araland ara land land

a1 avaraland ara b1 kaderince ce b1 ece ce c1 benim en im c1 gelenim en im d1 beni n i d1 ini n i e1 gir ir e1 kibir ir

f1 ikence ce f1 gece ce g1 irkinler in ler g1 gelinler in ler

h1 nbet nbet et h1 iskelet et

1 1 i1 i1 j1 j1

baharda ar da kucaklarda ar da biimde iim de iimde iim de sabah ah gmrah ah

k1 varlm m k1 taptm m l1 l1 m1 m1 iimde imde sevincimde c imde ufku ku korku ku

n1 gnesiz iz n1 yitirmiiz iz o1 manzaradan ara o1 aradan ara 1 yara ara 1 karanlklara ara p1 ak k p1 ark r1 eski ki r1 belki ki k dan dan

s1 gkyz z s1 gndz z

1 var ar 1 bulutlar ar

t1 glgesini sini t1 sini sini u1 kamaan an u1 an an 1 altnda da 1 ada da v1 kenar ar v1 meyvalar ar y1 demek emek y1 yemek emek z1 yenmede n mede z1 inmede n mede a2 sonsuzluk suz luk

a2 susuzluk suz b2 boyunca c(a) b2 avcu c(u) c2 srm m c2 dm m d2 kam am d2 aram am

luk

e2 afaklar ak lar e2 ocaklar ak lar f2 uyandmz yan dmz

f2 yandmz yan dmz g2 vakitler er g2 eer er h2 giren lm ir en lm h2 eviren lm ir en lm 2 oynayan an 2 ruhundan an i2 kutsal atei ei i2 hayatn kardei ei j2 tekrar ar j2 kadar ar k2 srgnlerini gn lerini k2 gnlerini gn lerini l2 kardelerin e lerin l2 atelerin e lerin m2 gl l m2 tahayyl l i

n2 evkini kin n2 yakn kn o2 neeyi e yi o2 sevmeyi e yi 2 ay 2 beii ii

p2 dallar iinden l lar iinden p2 yollar iinden l lar iinden

r2 kadn n r2 anlarnn n s2 kalbi bi s2 gibi bi 2 denizinde iz inde 2 izinde iz inde t2 aydnlatarak rak t2 brak rak u2 grevin ev in

u2 alevin ev in 2 zaman an 2 kitaptan an v2 rzgr ar v2 kamlar ar y2 boyunca nca y2 uyannca nca z2 mr r z2 grnr r a3 lm m a3 elim m b3 anda an da b3 insanda an da c3 kader er c3 geceler er

d3 testisi i si

d3 gemisi i si e3 engin in e3 nihayetsizliin in f3 ucu c u f3 korkuncu c u g3 yeryz z g3 gndz z h3 gelen dael en da h3 ykselen da el en da

GVEN a bulutlar t lar b ieri er i a kurtlar t lar b geceleri er i

DAIN ARDINDA GNE BATTI a batt t b eiinde ei inde a vakt t c bacalardan an b beiinde ei inde c kahraman an

ELF a yayor a yor b atei e i b gnei e i a tayor a yor

c destanlardan an lardan d uyumu uyu mu c zamanlardan an lardan d bym y m

e kz z f iei e i

f gelecei e i e kmz z

g kaderin er in h alnnda a g cennetlerin er in h tanra a

OSMAN BNBAI a ba a binba

a kar b aman aman man c dinlesin in lesin

d hall l d yaral l d vebal l man

b Osman Osman c inlesin in lesin

DADAN AAI a insansz bir da an sz bir da b bulutlu t lu a eytansz bir da an sz bir da b kstl t l

c baktmda da d ccesiniz c hurda da d kaderincesiniz ce siniz ce siniz

e salncanda a f deli deli eli e ona a f gzeli eli

HER EYN UZAKLATII SAAT x evlerin a damlar am lar

x damlarda

am lar

a Soluk, uzun yzl adamlar

x yumuaklyle a akamlar am lar

x dalm a camlar am lar

x arkasnda A Soluk, uzun yzl, adamlar - (nakarat)

BTMEZ TKENMEZ CAN SIKINTISI a gsnde s nde b bo o b ko o a gkyznde z nde

x siyah -

c ayn - ayn x ey -

c ayn - ayn

BEZGNLK a kilitlidir ir a iir ir

a fecir ir b orba ba

a gelir ir

b arpa pa b arpa pa b sapa pa a Mezamir ir

b kapa pa

AYNALAR a odalarda a larda a aynalarda a larda b elleri el leri b hayalleri el leri

c aryor

ar yor

c yalvaryor ar yor d aynalarn d kadn n n

BR KAVSN ALTINDA EHR a kentin in

b tyler y ler a mandolin in b syler y ler

c pencerelerinde er inde d kzlardan z lardan

c kederinde er inde d yldzlardan z lardan

e mahrutunda f havay va y

ut unda

e hududunda ud unda f meyvay va y

g kolu lu h ederler erler g korkulu lu

h ilerler

erler

BR SOKAK a iinde b geer er a glge e b fener er e

c yzlerinde erin de d eser er c derinde erin de d yer yer er

e diyordu - yordu f karn ar n f akamlarn ar n

e glyordu - yordu g gzelim! gzelim

g Zelihadan gzelim gzelim

ADAMLAR a k k

b akam am a dank k b adam am

c bak k d dudaklarnda ak larnda c k k

d sokaklarnda ak larnda

e onlar ar f vesvese ese e akar ar f sese ese

AYAKLAR a srden den a rtden den

b insan an b yaayan an

c ban n c akn n

d kam

d brakm m

e grenler er e meer er

f uz gide de f peinde de

g hr

g dnr r

MELOD a ocuk uk u sesler

b korku sesler a bouk uk

b bu sesleru sesler

c derinden in den c iinden in den c teninden in den b dupduru sesler u sesler

d akseder gel er gel dd dd aksederler gel er/el gel el el

b vurgu sesler

u sesler

e ter er ee terlikler er/ik ler ee kirpikler ik ler b tutku sesler u sesler

f kederini - ini ff kirpiklerini ni/ ini ff seni ni b kuru sesler u sesler

DNYAYA VE NSANLARA DAR a rzgrla la a kafile kafile b glgesini b dalgasn le

ge sini ga sn

c bulutlar ut lar

d uzaktakiler i ler d gemiler i ler e denizden iz den

e kardelerinizden iz den c umutlar ut lar

TEST a(aa) ben en b beni ni a derken en b yani ni

c iimde mde d iyilikler er c hem de mde d beter er

aa ben - ben x bombo -

SOFRA a alnnda n da a yangnda n da

b dayad a d b uyanmad a d

c ezan n c kapsn n

d gibi i d konumayverdi i

e buluurlar l uurlar e blrler l rler e glrler l rler

GEREK a yldzlar ar a var ar

b afak ak/k

c aas as c uas as b alamak ak/k

d zamanda

an da

d ummanda an da b bayrak ak/k

e zek a e orba a

bb

ak

f bu olum um f demoluyum um b hatrlayarak ak/k

g d g p b toprak ak/k

SOKAK a gece ce a karnca ca

b vehimlerim m lerim b bayramlarm m larm

c sakatlar t lar c tabutlar t lar

d glnr l nr d lnr l nr

e st t

e bytt t

f gelin in f haberlerinin in

g seslerini s lerini g kavislerini s lerini

h koarak ak h sokak ak

SAAT, ZAMAN VE K A Saat alar, zaman yrr b otururum ur urum

A Saat alar, zaman yrr - (nakarat)

C Geen gnler, aylar, yllar b dururum ur urum C Geen gnler, aylar, yllar - (nakarat)

D Zaman kesin; balamaz bb lrm l rm

D Zaman kesin; balamaz - (nakarat)

E Sarka gelir, sarka gider -

bb

molurum l/um urum

E Sarka gelir, sarka gider - (nakarat) f tutsak, tutsak - tutsak bb lm m

f her ey tutsak - tutsak

g gecelere er e bb birmrm m

g yere er e

1939 a dokuz x iinde uz -

a yayoruz uz

b kurt t x gkyzn b bulut t

c zaman an x zincirlerini c duran an

GKYZ a kiisi is i

a gidii i i b gzne z ne

c ycedir ir c evir ir b dzne z ne

d bak ak d uzak ak b gkyzne z/ne ne e susuzluunu suz e sonsuzluunu suz bb anne ne luunu luunu

YAMUR a boanrcasna br yamur r a bana yayor r

b Tanr r b yamurlar r

c denizden

iz den

c sizden iz den

d olur ur

d huzur ur

a artan bir yamur r a her yere yayor r

e avucunda c unda e iinde inde

MAAR DAI a bahard ar d b dere dere a vard ar d b dzlere ere ere

c doard ard d Ardan c ard ard d Tanrdan r dan e esersin in f ku ola l a e iin in f aa sala l a r dan

g evrendesin n desin h pnar ar

g ormandasn n dasn h kular ar

aryor i yanda

r yor an da r yor

baryor

i insanda an da

MEKTUP a gezdiim z diim

a gleyazdm z dm a taa kazdm z() dm

b nuru ru b uru ru b tr r

c(cc) glgesi e/es si/i c mayas a s c(cc) sesi es i

d canm d yenim

n m n im

d silenim n im

e ssz z e ayvazsz z e tez z

f beri ri f yoru ru f yr r

TATLI ZAMAN a kamsn msn a imisin misin

x akamla a gemisin misin

x gzlerime a semisin misin

x kargaasna a amsn msn

x baheden a umusun musun

AIT

a evrenden vazgeti b belli i b netmeli i

en den vazgeti

a benden vazgeti en den vazgeti

c ereim re d yerle er le d bitkilerle

im

er le im

c direim re

e esen yeller l ler f dert deil t deil f elbet deil t deil e bu iller l ler

g hli midir al imidir h uzand an d h kskand an d g vebali midir al imidir

dul mahzunul mahzun i gzellerin has s i yavuklusu s u melul mahzun ul mahzun

AKAR EME x vardm a yudum d um

x eme

um

a unuttum t(t)

x ykl a amarlarm yudum d um

x idi a dururdum d um

x en

a bahtm t m

x sla a avurdum d um

x karncadan a hududum d um

x yolda a budum d um

x beni a taptuum t(u) um

x derim a bulutum t um

YEMN a lm lm a glm lm b ceylnm var n m var b peymanm var n m var b zamanm var n m var

c sultanm n m b kheylanm var n var b zamanm var n var c peymanm n m

c kheylanm n m d Ardr (a)r dr d sardr (a)r dr

ATLILAR a yer er

a biniciler er

a eer er b kllarnda larnda

c uar ar c rzgr ar c atllarar b hnlarnda larnda

BAYRAK a ehirlere r e b haber er a fecre r e b yer er

c step ep d ayaklar altndaak lar altnda d bayraklar altnda ak lar altnda c hep ep

e kurun un f ikinci nci f genci nci e yokuun un

g bir defa a h dal l g olsa a h vurulu lu

gmlmektedir l mektedir i tenden en i glerekten en lmektedir l mektedir

YURT a ozanlarn an larn

b akrts s b arks s a kahramanlarn an larn

a hanlarn an larn b yalks s b parlts s a zamanlarn an larn

c zaman an d yan yanana d akna na

e yldzda z da e kmzda z da c kahraman an

STEP a memleket t b sarp p a serhat b kalp p t

c rts

c gkyz z c trks s b step ep

b hep ep

K YALNIZ AA a aa a a ana a b Diyecekleri varsa daa b sa a

c kar

c saln b varsa a b sa a

d hli li d mhl l B Diyecekleri varsa daa b sa a

KADAVRA a maviliinde li inde

a dirliinde li inde b bir gn gn b zgn gn

c eyll m l m c gl m l m

d anlatamam am d adam am e kabirden irden e birden irden f ne barka ka f baraka ka f mutlaka ka f arka ka

f Anka ka f arka ka ff aka aka k a ff korka korka f baka ka f ufka ka k a

g rten en g ben en h olumda lum da h lmde lm de f ben baka ka f arka ka f benden baka ka f aka ka f ettiine bak a ka f de kalka ka f gk yuka f hrka ka f culka ka f aka ka f halka ka ka

diri i iyi i

i bir gn n i dn n j btn n j o gn n k gneler er k gider er l kadavray l ayr

KARGALAR a Gzlerinde yas as a Okuyaraktan duas as b alalmadalar almadalar b almadalar almadalar

c koldadr ol dadr c yoldadr ol dadr d bulutlar ut lar d putlarut lar

A Okuyaraktan duas as A Gzlerinde yas as e alalmadalar a lar e kargalar a lar

BR TREN YOLCULUU a akama am a cama am a a

b kin

in

b tedirgin in

c dnce nce c ikence nce

d salar a lar d aalar a lar e anlarda a e arta a

f angrt f atlamasyd

g damla beynimde la beynimde g saa sola beynimde la beynimde

h ylan an h ucundan an

gibi ibi

 garibi ibi

i bir gn n i ptn n

j muttasl asl j nasl asl

k derken en k tren en

DARAACI a erken erken a terken erken b daraac c b yabanc c x alnndan c gecede e de c dnmede e de d kadar ar d ayaklar ar

e adam am e cam am

f garibi ibi f gibi ibi e adam am e tutsam am g uykudan ku dan g korkudan ku dan

h doru u h ruhu u domada a da

sehpada a da i eller l ler i yollar l lar j bittiini it tiini j yittiini it tiini k bakp p k hep p l ayak ak l barnmak ak m aynas mym ayn(a) m ayns mym ayn() n daarc n daraac o dal o hl al al smym smym

 akamdan am idamdan am p gece e p seyirci de e r gkyz z r srs s s erkek ek s dnerek ek ara a nebbaa a

dan

dan

t ldren l dren t bulduran u yalva u yalanc c() hrsz rsz arsz rsz l duran

v kabaryor ar yor v aaryor ar yor y alanr durur la nr durur y sallanr durur la nr durur

BEN BR YILDIZIM a yldzm yldzlar ortasnda b eyvah ah z m yldzlar ortasnda

a yapayalnzm yl ortasnda z m yldzlar ortasnda b sabah ah

c al - al d evreni c al - al d nedeni en i en i

e yldzlkta z lkta f sana Tanrm ana Tanrm e yalnzlkta z lkta f bana Tanrm ana Tanrm

EVREN SEVMEK K a blelim elim b doyuramam ki y uramam ki a elim elim b buyuramam ki y uramam ki

c severim v erim c verim v/rim erim cc terim rim

b ayramam ki y ramam ki

d geliim bu im bu d neem bu em bu d iim bu im bu b kayramam ki y ramam ki

e almn n/al e karn n

ee dalmn al mn b uyaramam ki y aramam ki

f akamda a f ya da a f ama a b syramam ki y ramam ki

g dnyann g aramann gg kalkn n

a nn a/n nn

b duyuramam ki y uramam ki

SYLE a baheden e den a pencereden e den

b gryorum rum b uurum rum c dolutuu tuu c dolat t d skntlar iinde nt lar iinde

e aalarda () larda e balarda larda b gryorum rum b uurum rum c bulutuu tuu c dolat t d ykntlar iinde nt lar iinde

f kez z f yaz z

g bahede e de g bohada a da h insann san h nisann san n n nt lar iinde

d alkantlar iinde

YAMA a aydnlk k b yolu l u

a kaldk

b stanbulu l u c gemilerle i lerle d sokaklarla a c gibilerle i lerle d dnya a

e stanbuldu bul f imdi di e buldu bul f kenti ti du

du

g kendi endi h kutlu lu g kenti enti h dolu lu

stne n e i ejder er yne n e i pler er

j sonra ra f gibi i j uzaklara ra

f belki i

i rker er k kork k i gnler er k yok k

l ufak ak m ite te l bak ak m dte te

n gmlmek ek o mezarlara ara n Bebek ek

o farfara ara

ortasnda p sakn kn

a snda

havasnda a snda p akn kn

r yama a s Itri ri

r la a s ayakzeri ri

hayat t t ortada tut t t taaa a

u bile le ehir ir u hzla la olabilir ir

v yallar y beyaz az

al lar

v sevdallar al lar y yaz az

z uuk uk i haber er z ocuk uk er

i gitmiler

a1 yl l b1 el ele le

a1 hayal meyal b1 bile le

c1 dnsen d1 yitirdik ik

en

c1 len en d1 yenik ik

f vakti ti c1 verilen en f imdi di c1 ben en

e1 gzelim el im f neydi di e1 elim el im f cenneti ti

f1 yerde er de g1 umursamadan an

f1 pencerelerde er de g1 zaman an

h1

tabu bu

1 bir giz iz h1 stanbul bu bu

1 kalbimiz iz

BRAZ DAHA a gece e b sonsuz n suz b sensiz a iinde n siz e

c har neir ir d bilimemiz iz c bir ir d deniz iz

KENDMLE a Dranas as x otur b gryor musun a olmaz az sun

b sun sun

a saz

az/z n

c hzn aa ans s

c n n

d Dranasn n a yas as

a biraz az/z

d alasn n d aldrmakszn n aa son kez z ARI a daln ucunda al n ucunda a kavaln ucunda b usanmyor or b kor or al in ucunda al n ucunda

a hayalin ucunda b mor or

a aln ucunda al n ucunda aa uyanmyor or

PARALAR I a Durmuum urmuum

a oturmuum urmuum b yapyalnz z b dermansz z c silik k

c ilk k d denizlerden z lerden d azlardan z lardan e l l l

e rtl

f yerde er de f gnlerde er de g balklar lar g bu yky avlar lar h Ahmetler iin hmet ler iin h Mehmetler iin hmet ler iin

PARALAR II a durmuum urmuum a Durmuum b kelimelerde urmuum me lerde

b lmelerde me x garip c kaburga a c doa a

lerde

d aynalardan a lardan d maralardan a lardan e ara ara ra e aldatmalara ra

f benim

en im

f kefenim en im g zor or

g yryor or

h bcekler cek ler h rmcekler cek ler ackan ck kan k i acc i usanc c j oyuncaklarz cak larz j krlacaklarz cak larz k kafiyede ye de k ilnihayede ye de l Durmu mu l vurulmu mu m ikence nce m gnce nce an an

PARALAR III a gnlerden en a ben en b elenmedeydi le nmedeydi b elenmedeydi le nmedeydi

c ordu ordu c istiyordu d seyre r e d lmelere r e ordu

e stanbul ul e pul pul ul f ykanm f okunmu k anm k unmu

g avlanan la nan g ulanan la nan

h uzatarak ak h salak ak alad a lad

balad a lad i vurmuum urmuum i Durmuum j yerde e j yrmekte e k yz z k yaz z urmuum

l dnt t l dt t x uuyorum -

m yok ok m ok ok x ruhuma n hakan an

n dalgalanan an o yzl z l o gndzl x savaa x aa zgrlkler r lkler krlkler r lkler z l

r akar ar p yaptk ettik (e)t tk tik p krdk attk (a)t dk tk rr alklar ar/lk lar rr taknlklar lk lar x iindi s sen s yenen en en

canlar an lar kanlar an lar t zgrlmze z e t bize z e

u dalara a lara u sehpalara lara x gibi

x gkyznde x znt sa sa

olsa sa v gerek ek v tek ek

y dolusu su y su su

z Durmular urmu z vurmular urmu a1 aramak mak a1 suvarmak mak

lar lar

PARALAR IV a Durmuum urmuum

a oturmuum urmuum b zgrm r m

b yrrm r m c gndz z

c yz z d ne kadar byk ne kadar byk d bitene kadar byk ne kadar byk

e stmzde z de e gzde z de

f orman an f yakndan g ld d g akamst t f dnyamdan an f zaman an h olu u h Durmu u an

2.3.1.2.2.1. Uya Oluturan Szckler Ahmet Muhip Dranas, iirlerinde uyak dzenini olutururken toplam 1877 szckten yararlanmtr. Uyaklarda birbirinden farkl 1340 eit szck kullanlmtr. Saym srasnda ikilemeler tek szck olarak kabul edilmitir. Uya oluturan szcklerin trleri, adetleri ve oranlar yledir: Tr Ad Eylem Sfat Adedi 964 422 191 Oran (%) 51.4 22.4 10.2

Zarf Zamir Edat Bala nlem

211 43 37 9 5

11.2 2.3 2 0.5 0.3

Genel szck daarcnda olduu gibi szcklerin byk ounluunu yine adlar oluturuyor. Ancak genel tablonun aksine eylemler sfatlarn iki kat, zarflarn oran da ok yakn durumdadr. Zarflarn sras ve oran ise deiiklik gstermiyor. Tablodan kan sonu, Dranasn uya eylemlerden ok adlarla kurduu gereidir. cmleyi yelemitir. a! aba abla (4) ac ackmak a amak (4) ada adam (7) demolu adm aa (5) aarmak ar (2) az alamak (5) alanmak ar Ar (2) ah (2) Ahmet ahretlik ak aka aka akadurmak akl akn (3) akis ak aktmak akmak (6) akrep aksetmek (2) Demek ki Dranas, iirinde kurall cmleden ok devrik

akam (10) akamst al alay alay alalmak (2) aldan aldatma aldrmamak lem (2) alev aln (2) Allah almak (3) alt ama aman an (5) ana ancak an (3) a.)

anka anlatmamak anne anszn ara (5) araba aralamak aralanmak aralk arama (2) aramak (5) ard sra arnmak arka (2) arpa arsz art artk (2) artmak asma(zm

aa ak (6) at (3) ate (4) atl atmak (2) avara avaralanmak avaz avlamak avlanmak avu (3) avurt ayak (4) ayakzeri aydnlatmak aydnlk ayrmamak ay (2) ayna (9)

ayn ayr (2) ayvaz baca ba (bahe) barmak balamak bahadr bahar (9) bahe (10) baht (2) bakadurmak bak (2) bakmak (9) bakra balk balkon bana (3) baraka barnmak

bark ba (5) baak baka (2) balamak batmak bayrak (2) bayram (2) bazan Bebek beklemek bel belirsiz belki (5) belli ben (17) bencil bencileyin beri berraklk

beslenmek beik (3) beter beyaz bare biim bildirmek bile (2) bilek bilin bilimek bilmek binba binici bir bir bir brakmak (2) biraz birden (3) birlikte (2)

biteviye bitki bitmek (4) biz (3) bouk boha (2) bo boyunca (2) bozmamak bcek (2) blmek (3) bu (4) buu buldurmak bulmak (4) bulumak (3) bulut (8) bulutlu buram buram but (2)

buyurmamak

ark arpmak

btn bymek bytmek cam (4) can (2) cennet (2) ceyln culka cumhuriyet cce adr ara ara armak alamak armak alk alkant almak aresiz

atlama ay ekmek eme (2) evirmek (2) iek (3) lk kmak (3) ile nar plak rlplak irkin rpn iy (2) oban ocuk (4) oalmak

ook orba (2) p da/de (5) da (3) daarck dank daha (3) daima dal (7) dalga dalgalanmak dalmak dam damla (2) dar daraac (2) darmadan dayamak defa (2)

deil (2) dek deli deli delik delik deik delikanl delilik delirmek demek (3) demirli deniz (1)4 dere dere (dererek) derin (5) derken (2) dermansz dert destan devir dikmek dere

dil dinlemek dinmek Dranas (2) direk diri dirlik di diyar diz dizi dizi doa domak (2) doru (3) dokuz dolamak (2) doldurmak dolmak (2 dolu (5) dolumak

donanmak doyurmamak dkmek dklmek (4) dndrmek dnenmek dnmek (2) dnmek dua (3) dudak (5) dul duman dupduru durmak (6) durmamak (3) Durmu (7) duymak (4) duyurmamak dm (4)

dn (3) dnya (7) d (4) de kalka dmek (4) dnce (4) dnmek

elbise elenmek emzirmek engin erek erkek (3) erken (2) Erzincan

dz (2) dzey ebed (2) ebediyet ece (3) eer (2) elenmek ejder el ele el (8) el elbet elbette

Erzincanl eser esin eski eskil esmek e eik eya etek (3) etmek (4) ev

evren (3) evvel eylemek (2) eyll eyvah ezan ezgi farfara fazla fecir (4) fenalk fener fra gam (2) garip (2) gece (21) geceleyin gemek (3) gemi gelecek

gelin (2) geli (2) gelmek (11) gemi (8) gen geni genilemek gerek gerdan gere gere gerek (3) getirmek gezmek gibi (11) gidi girmek (2) gitmek (9) giymek giz (2) gizli (2) (3)

gs (2) gk gkyz (8) glge (8) gmlek gmlmek

gnl (3) grev grmek (5) grnmek

gtrmek (2) gz (3) gzde gl (9) gleyazmak glmek (12) glmek gmrah (2) gn (13)

gnce gndz (4) gndzl gne (6) gnesiz gvercin gya gz (4) gzel (8) gzellemek gzellik (4) haber (3) habersiz hafza hakan hl (4) hl halka hall han (4)

has (2) hasat har neir hatra hatrlamak

hrsz hisar hz (2) hudut (4) hurda huzur

hava (4) havuz hayal meyal hayal (2) hayat (2) haz hece hem henz hep (4) hepiniz hepsi heveng hn hrka

hr hzn (2) ssz (2) strapl k (2) ldamak tr Itri i (12) ieri iin (3) imek (2) idam iki

ikinci ikiz iklim ili (2) ilnihaye ileri ilerlemek ilk in ince (3) inlemek inmek (3) insan (4) insansz iplik iplik iskelet stanbul (3) istemek (3) i (2) ikence (3) (2)

ite iyi iyilik iz (2) kabarmak kabir kaburga kamak (2) kadar (6) kadavra kadeh kader (2) kaderince (2) kadn (3) kafile kafile kafiye kah kah kah

kalkmak (2) kalmak (5) kalp (5) kamamak kam (4) kan kanat (3) kapamak kapanmak kap (4) kar karanlk karasevda karde (4) karga kar karnca karmak

kahraman (3) kala kalkadurmak

kar (4) karn

kat kaval kavis kayakalmak kaybolmak kayrmamak kazmak keder (4) kefen kelebek kelime kenar kendi kent (4) kervan kesin kez (2) Kezban ki (2) kibir

kl kilitli kim bilir kmz (2) kin kr krlmak krlk kirpik (2) kstl kskanmak k (3) kii (2) kitap kvrak kyamet ky kz (3) kzl koca

koku (3) kol kola kol (3) konmak konumamak kor korka korka korkmak korku (4) korkulu korkun (2) komak (4) kpk (2) Krolu kucak kul kurmamak kurun kurt (2) kuru

ku (4) kutlu kuytu kuyu kck kheylan (2) kat liman (2) mabut madalyon maara mahalle mahrem mahrut mahsus mahzun (3) mamut mandolin manzara (2) masal (2)

mavi (2) mavilik (2) maya meer Mehmet melek melul meme (2) memleket mendil merdiven meyva (2) Mezamir mezar m/mi (3) mhl mor (3) mutlaka muttasl (2) nasl

naz (2) ne (2) nebba neden (2) nefes nehir nergis nee (3) nihayetsizlik nisan nokta nbet nbet nur o (7) ocak oda (4) oul ok okamak okunmak

olmak (13) olmamak olum (2) olu on ordu (2) orman (3) orta (3) Osman oturmak (3) ova (2) oynamak (2) oyun oyuncak ozan retmek ldrmek ldrc lmek (8) l

lm (5) mr (2) nce nlemek pmek p (3) pmek rg rtmek (2) rt (3) rtk rtlmek rtl (2) rlmek rmcek te (3) tmek tr (2) vmek yle

zenmek zgr zgrlk (2) zlemek para parlt parltck parmak pencere (8) perinlemek perde (2) pe (2) peyman (2) pnar (2) prldamak pis pimanlk (2) pranga puhu pul pul

pusu put (2) renk (3) Rnesans ruh (4) rya (6) rzgr (11) saat (4) sabah sabah sabah (4) sa (5) sa (4) saa sola sak sakat saknmak sal salak salncak saln

salkm sallanmak salmak (2) sana sanatkr sapa saray (3) sarho sar sarkadurmak sarkmak sarmak sarma dola sarp satr savurmak saz semek seher (2) sehpa (2)

sel sema sen (8) sensiz sere serhat serin sermek serseri serven ses (7) sessiz (2) sevapl sevdal sevgi (3) sevgili (2) sevin (3) sevimek sevmek (3) seyir

scak (2) sihirli sknt silik silmek sini sr srt sis (2) syrmak siz sofra sokak (3) solmak sonra sonsuz sonsuzluk (3) soyunuk st skmek

sndrmek snmek sylemek (4) step (2) su (6) sultan sunmak (2) susuz susuzluk (2) suvarmak srgn (3) sr (2) srklemek srm srmek st ad afak (2) aka akrt

an angrt ans ark ark (4) akn ehir (2) evk ey (3) eytansz iir (3) imdi (3) len taa tabaka tabu tabut tahayyl taklmak Tanr (2)

tanra tanrlar tanrsal tapmak taptuk tarla tas (2) ta tamak taknlk tat tatmak tedirgin tek tekmil tekrar (2) tekrarlanmak tel tel temizlenmek ten (2)

ter (2) terk terlik testi tez titremek topak (2) tren (2) tutku (2) tutmak (3) tutsak tkenmek trk ty u (3) umak (7) uuk uurum (3) ufak ufuk (2) (3) k

uru ulanmak umman (2) umursamama

umut unutmak (2) usan usanmak uyanmak (3) uyanmamak

uyku (7) uykusuzluk uymak uyumak (3) uz gide uzak (7) uzanmak (2) uzatmak lke

n retmek rkmek rpermek st (9) enmek mek zgn (2) zre vakit (4) Van var (9) varlk ve vebal (2) vehim verilmek vesvese volkan vurgu (2)

vurmak (2) vurulmak vurulu vcutsuz ya da yabanc yama yamak (2) yamur (6) yakn (5) yakmak (2) yalanc yal yalk yalnayak yalnz (2) yalnzlk yalva yalvarmak

yaman yan yana yan (5) yanak yangn yani yanmak (3) yapayalnz yapyalnz yaprak yaprak (2) yaprak (3) yr yara (2) yaral yas (3) yaslamak yaamak (9) yavuklu yaya yaz (4)

yama

yazn

yel yemek yemi (2) yen yenik yenmek (2) yer yer yer (14) yeryz ykanmak yknt yl ylan yldz (7)

yldzlk yitik yitirmek (2) yitmek yok (3) yoku yol (6) yolcu yorgunluk yormak yn yudum (2) yuka yukar (2)

yu-mak yunmak yce (2) ykselmek

yrek yrmek (5) yz (10) zafer zaman (17) zambak (2) zehir zek zor zorlamak

2.3.1.2.2.2. Uya Oluturan Sesler Toplam uyak, 1.874+ 29 adet -iki taraftan uyakl, dii uyak, ifte uyak-. Toplam 1976 dize iinde 55i uyaksz redifli olmak zere 103 dize uyakszdr. 252 eit uyak kullanlmtr.

Kimi ses ve ses bekleri ok sk kullanlmtr. an (89), a (74), ar (74), ak (61), am (31), ka (24), la (20); er (73), en (56), e (33), ce (25), ek (25), el (21); n (24), z (20); i (38), ir (37), iz (34), in (28); u (29); (20), k (22), l (45), n (45), (17), t (26), z (23) ses ve ses bekleri bu anlamda hemen dikkati ekmektedir. Burada altn izmemiz gereken nokta, bu seslerin uya oluturan eleman deil; bilhassa uya kuran geler olmasdr. Bu adan baktmz zaman bu nicelikler daha fazla anlam kazanr. Tabloya uyak kurucu nller asndan baktmz zaman 787 kez kullanlan dz nllerin (a, e, , i) stnln grrz. Yuvarlak nller yalnzca 29 kez yinelenen u ile temsil edilmektedir. Dz nller iinde de geni-dz (a, e) nllerin egemenlii aka grlmektedir. Nicelik bakmndan dikkati eken nszler ise n (242), r (184), k (108), l (106) ve z (7)dir. ok yinelenen nszlerin ortak zellii hepsinin yumuak nsz olmas ve akc niteliklere sahip olmasdr.

a (75) (4) aban (2) a (13) ad/at (2) ada (2) a (8) ah (15)

ak (61) akn (4) al (19) al (2) am (31) am (2) an (91) n (8)

ana (2) ap (2) ar (72) r (5) ara (10) aras (2) aray (2) ard (2)

as (10) asl (2) a (3) at (8) at/ad (2) ay (3) aya (2) aym (2) ayn(a)/ayn() (2) az (9) bi (6) bu (2) bul (2) c (12) ca (2) cak (2) ce (27) cek (2) c (4) ci/ce (2) ifte)

ck/k (2) cu (3) (18) a/e (2) e (5) i/iy (2) i/iy (2) mii (2) d (7) da (6) de (7) di (3) du(ordu ile

el (21) eli (2) elim (2) em (5) emek (2) en (57) endi/enti (2) eng (2) ep (2) er (73) ere (6) erin (8) erken (2) erler (2)

dm (2) dum (2) d/t (2) e (35) e (2) ek (25) ekler (2)

es (4) ese (2) e (10) ei (2) ei (2) eik (2)

et (5) ev (2) ey (4) ga/ge (2) gi (2) gler (2) gn (8) gzelim (2) (2) ha/he (2) hmet (2) (10) (2) k (8) l (4) n (24) r (9) (4) y (2) z (20)

i (37) ibi (4) iim (2) id/it (2) ik (8) il (6) in (28) ir (37) irden (2) is (5) i (3) ii (2) it (5) iy (2) iye (2) iz (36) izi (2) k (22) ka (24) k (2)

ki (4) km (2) kn (2) kin/kn (2) k (2) ku (6) l (45) la (20) l (2) lar (7) le (9) ler (2) l (5) li (4) li (2) lk (2) lik (3) likte (2) lm (2) lim/lm (2)

lu (5) lum/lm (2) l (6) lm (4) m (4) madan (2) mak (2) man (2) mde (2) me (5) m (2) mi (3) m (2) mu (2) n (42) na (8) nca (2) nce (4) nci (2) ne (4)

ni (6) niz (2) no/nu (2) nt (3) n (2) ok (4) ol (5) on (2) or (10) ordu (2) ordum (2) o (2) k (2) p (8) pa/ba (2) pa (3) r (12) ra (8) rak (2) re (2)

ren (2) r (12) ri (4) rim (2) rsz (2) ru (5) rum (6) r (3) s (10) sa/sa (2) sal (2) san (2) si/z (2) sini (2) sis/siz (2) su (4) sun (2) suz (4) s/z (2) (17)

a (2) an (2) (9) /ii (2) m (2) n (2) te (2) un (2) t (26) te (3) t (2) ti (3) tiren (2) t (4) u (29) ud/ut (2) uu (2)

uk (8) ul (5) um (3) un (6) ur (10) urmu (2) urmuum (8) us/uz (2) usu (2) u (2) ut (15) uy (2) uyu/y (2) uz (7) (11) k (2) l (6)

m (4) n (13) r (6) s/z (2) (6) z (13) z (4) v (2) va (2 y (9) ya (2) y (2) yan (2) ye (2) yz (2) z (23)

2.3.1.2.3. Tekrarlar

l ve uyan yan sra tekrarlar da bir ritm gesidir. Tekrarlarn iine szck, szck bei ve cmle dzeyindeki birimler alnm olup uyak ya da redif olarak kullanlan szck ve szck beklerinden -ilgili blmde ele alnd iinelden geldiince uzak durulmutur. Dranasn iirlerinde 56 szck, 14 szck bei ve 4 cmle tekrara konu olmutur. Szckler 164 kez, szck bekleri 32 kez, cmleler 9 kez tekrar edilmi olup toplam 207 tekrarla karlayoruz. Ayn birim -szck-, bir iir boyunca 9 kez yinelenebilmitir. Bu tablodan anlald zere Ahmet Muhip Dranas

tekrarlardan, dier ritm geleri gibi bilinle yararlanm; bu arala iirinin mzikal yapsn glendirmitir. air kimileyin ses ve anlam, szck ve ruh hlini o kadar etkili bir ekilde kaynatrmtr ki iirdeki her bir tekrar ayn zamanda temaya da hizmet eder hle gelmitir. Bitmez Tkenmez Can Sknts iirininin ikinci drtl buna iyi bir rnektir: Ayn siyah gne, ayn siyah, Ayn susay, ayn kou, ayn Of hep ayn ey, ayn ey, ayn ey, Ayn, ayn, ayn, ayn, ayn (, 104) Ahmet Muhip Dranasn iirinde saptadmz tekrarlara konu olan szck ve szck beklerinin alt izilerek gzler nne serilmitir. Dirilmek bir, bir daha, bir daha (, 11) Selm, sonsuzluun aydnlk bahesinden Selm, senelerce, senelerce evvele (, 15)

 Verdi bir baka renk, baka biim hasndan (, 18) Son akmdr bu -sen- ve son ile, Gnmn son fecri, sonu artk (, 23) Her grntde ve her seste Kendi kendine tekrarlanan O ark Ve de her nefeste. (, 24) Gn batyor, gn batyor, Veda etsem hepinize. (, 28) Kaybetsem kara bir duman Arkasnda hafzam, Kosam, kosam, kosam, kosam (, 28) Yamurlar dindii zaman Geleceksin Ki karanlk lmdr. Im snd zaman Gleceksin Ki karanlk lmdr. (, 29) Darda bayram; Bayram bize mahrem. (, 30) ardm, ardm, ardm

Bir bcek gibi titriyerek. Kotunuz tkeninceyedek Ha bir adm, daha bir adm. (, 32) imi gcklyor bu hlamur kokusu, Bu hlamur kokusu, ah! Ya grnmez gllerin kokular! Hep pusu, Hep pusu bana, kah kah kah (, 34) Yalnz ateimle snacak ve Yalnz vcudumla besleneceksin. (, 53) Sesin nerde kald, her gnk sesin, Unutulmu gzel arklar iin Bu kar gecesinde uzaktan, yoldan, Rzgr gibi t eski Anadoludan Sesin nerde kald? Kar iindesin! (, 57) Uulda, uulda, uulda sonbahar rzgr, Bir dal krabilir misin bakalm, gnlmzde? (, 60) Ben byk arklar severim; byk olsun, Deniz gibi, gkyz gibi her ey ve mahzun. (, 67) Ya o gkyz, ylesine mavi stmzde, ylesine ebed

O gkyz ve ylesine gerek; Byk, byk, byk, kocaman iek. (, 70) Gnler geiyor, gnler; Pimanla srgnler Gibi geiyor gnler. (, 73) Birbiri ard sra Dizilmiler yollara, Birbiri ard sra (, 73) Geiyor btn gnler, Pimanla srgnler Gibi gnler ve gnler (, 73) Bu bahar toplaynca son gllerimizi, Coalm, coalm, coalm! Ve rzgr (, 77)

BULUTLAR

Yeil gzlerinde akamn rengi Mor gagalarnda fecir, bulutlar.

Bitmez tkenmez ku srs gibi

Dalar arkasndan gelir bulutlar.

Bulutlar binlerce ve dizi dizi Bat ularnda dikilmi putlar.

Bulutlar her akam iip denizi Gkkubbede len kuran mabutlar. Bulutlar kuzeyin buz dalarndan Scak vadilere inen mamutlar.

Ve gzlerimize dolup da bazan Dken iimize zehir, bulutlar! (, 80) Baksan bir uzaklk var hangi yana, Hangi eyaya dnsen bo bir ayna (, 82) Durun, gemesin zaman, durun Elimle kurduum saatler! (, 84) Fkrd bir pnar gibi dnya yzne Iltlar gzellik gzellik stne (, 85) Gel! Seninle yce dalara kalm; Yalnz yce dalar benim akma e.

O dalar, hani her gn doar ya gne, Orada. Orada egemen o iklim. (, 89) Yakn dostlarna bahs a lmekten Ve gel benimle, kaalm kaalm (, 89) Karl ban yce dedikleyin yce (, 90) Bulutlar ne gzel bulutlardr onlar (, 90) Yansn o yldzlar, bitinceye kadar En derin uykular, en tatl uykular. (, 90) Gne! gne! gne! ey, lmsz ece! (, 91) Ne ki bu cendere, ne ki bu sonsuzluk (, 93) Ayn siyah gne, ayn siyah, Ayn susay, ayn kou, ayn Of hep ayn ey, ayn ey, ayn ey, Ayn, ayn, ayn, ayn, ayn (, 104) Yalnz taze bir kadn yall aryor; Yallm! yallm! diye yalvaryor. (, 106) Soyarlar, soyarlar bir siyah meyvay. (, 107) Bir nehir. Bu nehir her akam akar (, 109) lm o, ayr dm srden, Ayaklar darda rtden.

lm herkes gibi len insan, Yalnz ayaklar kalm yaayan. Ayaklarm, az gide uz gide, Ayaklarm, mitler peinde!

Yolcu lm; ite ayaklar hr! Yolcu lm; ayaklar dnr (, 110) Nabzn tutar bir el, Nabznda vurgu sesler. (, 111) Sevgiler vard iimde Ezgiler vard, iyilikler (, 113) Sokakta gn, sokakta gece, Ben sen o biz ku ve karnca.

Sokaktan gelir vehimlerim, Sokakta geer bayramlarm.

Sokakta kibarlar, sakatlar,

Alaylar, dnler, tabutlar.

Sokakta alanr, glnr, Hayal kurulur ve lnr. Memelerinde keder st, airi sokak anne bytt.

Sokaktan iitti her gelin Seferberlik haberlerinin Ay, gne, yldzlar, koarak, Unutu da sendedir, sokak! (, 116) Zaman kesin; balamaz! Bulur beni; ben lrm. (, 117) Tutsak, tutsak, tutsak, tutsak Her ey tutsak ve de lm; Ve de lm, her ey tutsak. (, 117) Burada salt gkyzne bak Bulutlar aan, duru, uzak Gkyzne, dost gkyzne. (, 121)

 Benim varmd o, benim tadm, benim ereim (, 126) Gel sevdiim, gel gzelim, gel glm, gel direim! (, 126) Sabr, sabr, sabr, al kheylanm! (, 128) Yr! bayraklar altnda, Yr! davullar alsn hep. (, 130) lm, lm, glerekten Bir bayrak altnda lmektir. (, 130) Ah, sonsuz Anadolum, sen! Sen, sen, sen hep! (, 132) Eyvah, eyvah! yerlerden, gklerden ayr. (, 137) Ya bu yzler ne yzler, maske gibi Yzler; gzeli, irkini, garibi (, 139) Tuh! bu ne maherdir, ne iren!.. derken Geldi geldi geldi, geti bir tren. (, 140) Ben miyim bu! ben mi, bu ba, bu eller Bu ayaklar? ya hani nerde yollar? (, 141) te len, ama ite ldren, te Bulan, ama ite Bulduran (, 142) Syle, tatl akna gzel Nisann Syle, haz alkantlar iinde! (, 147) Hani o masal dnyas yallar,

Hani o kayklar ki kzca beyaz, Hani o kadnlar ki sevdallar (, 150) Biraz daha her eyle har neir, Biraz daha kendimle bilimemiz, Biraz daha seninle ba baa, bir Biraz daha gk, biraz daha deniz. (, 152) Yorulmuum. Yorulmuum, kelimelerde, Sevmelerde, kanlarda, haksz lmelerde Yorulmu. Bir yoksunlukta bitkin ve garip (, 158) Dnecek, dnecek, dnecek bu ikence Son buluyor benim iin yazlm gnce. (, 158) Nedir bu bel, yarabbi, bu sen ben, ben sen. (, 160)

2.3.1.3. Dize Tabloya bir dizeden fazla hacim tutan cmleler alnm olup cmlenin ka dize boyunca srd iir adnn karsnda belirtilmitir. Tek dizede biten cmleler ise tabloda gsterilmemitir. Divan iiri ve halk iirinde 1 dizelik cmlelerle iir kurulurken Hecenin ilk kuayla birlikte iki dizelik cmlelerle karlamaya balarz. Ancak Dranas,

geleneksel dize yapsn krarak ahenkteki bu monotonluun nne gemi ve 2 dizeden 9 dizeye kadar uzanan cmleler kurmutur. 2, 3 ve 4 dizelik cmleler younluk kazanmaktadr. lk kez Servet-i Fnn ile tantmz -Fransz iirinden aktarlan- anjambman teknii Dranas iirinde bol bir ekilde ve sere serpe kullanlmtr. Bu zellik de ona yeni bir ritm, yeni bir akkanlk, yeni bir ses kazandrmtr.

iirin Ad: Cmlenin Uzunluu (Bir cmlenin devam ettii dize says) Son Bulut Syrlnca 6, 3, 2 Selm 2(5 adet), 4(3 adet)

Her Gnk arkm 2(3), 4(2) eme Banda 2 Portre 4, 2(3)

Serenad 2(4) Hatra 2(4), 3

Bahar arks 2(3), 3, 4(2) Ben ve O 2(2), 3(2) Son Ak 2 O ark 2(2), 4 lkerin Gzleri 3(4) Esmer I 2(3)

Esmer II 2, 3 Ayrl 2(2), 4 Balad 3(5), 2(2), 4 Devri Dilray Cumhuriyet Yaz Gecesi 2(3) Esenlik Size 2 (9) Parkta Serenad hanet 3, 2(2) 2 (12), 4 2

Olvido 5(2), 2(8), 4, 3(2) Sereler 2(3) Kpk 2 Masal -

Her ey Uzaktadr 3, 2 Gece 2(2), 3 Grn 5, 2(4), 3(2) Yamur 3, 2(3) Bir Geceydi 2(2), 4

Gller Kan Alyordu 2(2) Geceye Kk ark I, II, III, IV 2(6), 3(2) Ay 2(3)

Yaz G Ediyor 2(5) Yeni Bir Yaz Umudu 2(4), 3 Sonbahar 2(3), 3 Sonbahar II 2(2), 4 Kar 4, 4, 3, 5 Bahar Gkleri 2(3), 3(2) nar 2 Rzgr 2 Yamur, Gl ve Eller 2(2), 4 Hi 2 Fahriye Abla 2(3), 3 Evii 4, 2(4), 3 Byk Olsun 2(3) Kezban 2(5) Uyku 2, 3 Sen ve Gkyz 5, 2, 4 Tutsak 2(2), 3 Bir Zamanda 2(3) Geen Gnler 2(2), 3, 8(2) Atlkarnca -

Denizi zleyen ocuklar 6, 2(4) ehrin stnden Geen Bulutlar Ve Byle Biteviye 4, 3, 2 Bulutlar 2(5) Ve Bulutlar 2(2) Yaarken 2(3) Rya 2(6) Heyhat 3(2), 2(4) Sabahn lm 2(2) Dalara 2(5) Ar 2(30), 3(12), 4(4), 5, 6, 8, 9 Gven 2 Dan Ardnda Gne Batt 2(2) Elif 2(2), 4(2) Osman Binba 3 Dadan Aa 2(3), 4 Her eyin Uzaklat Saat 2(2), 4 2(8), 3

Bitmez Tkenmez Can Sknts 2 Bezginlik 2 Aynalar 3

Bir Kavsin Altnda ehir 2(6), 4 Bir Sokak 4, 2(2), 3 Adamlar 3, 2(2) Ayaklar 2(3) Melodi 2(6) Dnyaya ve nsanlara Dair Testi Sofra 2(2) Gerek 2(3), 3(3) Sokak 2(3), 3(2) 5, 2, 3

Saat, Zaman ve Kii 2 1939 2(2), 3 Gkyz 2(2), 3

Yamur 2(5) Maar Da 2(7) Mektup 6, 7, 3 Tatl Zaman At Akar eme 2(4) Yemin 2(4)

Atllar 2, 3 Bayrak 2(8) Yurt 3, 2(3) Step 9 ki Yalnz Aa 4(3) Kadavra 2(7), 3(3) Kargalar 3, 4 Bir Tren Yolculuu 2(4), 4 Daraac 3(4), 2(5), 4, 5

Ben Bir Yldzm 2 Evreni Sevmek ki 2(4)

Syle 3(2), 4(2), 2(2) Yama 3(2), 4(6), 2(10) Biraz Daha Kendimle 4, 3 ar 2 Paralar I 2(4), 3 Paralar II 2(5), 6, 7 Paralar III 2(9), 3(5), 4(2) Paralar IV 5, 2

Sreen dize diyebileceimiz dize yapsnn toplu sonucu yledir: 2 dizelik cmle 345 adet 3 dizelik cmle 85 adet 4 dizelik cmle 48 adet 5 dizelik cmle 9 adet 6 dizelik cmle 5 adet 7 dizelik cmle 2 adet 8 dizelik cmle 3 adet 9 dizelik cmle 2 adet Toplam 499 1 dizelik cmle 757 adet

2.3.1.4. Szck Daarc Ahmet Muhip Dranasn iirler kitabnda yer alan 113 iirde toplam 9.369 szck kullanlmtr. Bunlardan 2.126s farkl szck olarak saptanmtr. Ayn szcn iki kez yinelenmesinden oluan ikilemeler ve bitiik yazlan birleik szckler, tek szck olarak kabul edilmitir.

Dranas, saf iir noktasnda rtt Ahmet Haim ve Ahmet Hamdi Tanpnar ile karlatrrsak yle bir tablo ortaya kar. Ahmet Haim, iirlerinde toplam 8.338 szck ve 1.878 farkl szck kullanmtr. Ahmet Hamdi Tanpnar, 541 dizeden ibaret olan iirlerinde toplam 2.358 szck ve 820 farkl szck kullanmtr. Farkl szck eitlerinin btn szckler iindeki oranlarna baktmzda; Dranasta % 22.7, Haimde % 23, Tanpnarda % 34.7 rakamlarn grrz. Bu oranlar, Dranas ve Haimin iirlerini belli szckler etrafnda kurduklarn gsterir. Dranasn iirine ahenk salamak iin bavurduu nemli bir zellik de kelimeleri aynen, msralar da bazen aynen, bazan kk deiikliklerle tekrarlamasdr bylece iirinde, kimseninkine benzemeyen bir ses yakalamay baarmtr (Bakrcolu, 1980, s. 7). Dranasn szck daarc aada alfabetik olarak verilmi olup szcn hangi sklkta kullanld da ayra iinde belirtilmitir. 1939 a (nlem) abajur abanmak abla (5) ac (5) ackmak acmak a (sfat, 7) ak (4) ak sak almak (7) alk (3) amak (16) ad (2) ada adak adam (13) demolu adm (3) afyon a aa (15) aal aarmak aart ar (6)

ar ar at (2) az (2) alamak (12) alanp durmak alanmak amak ar Ar (8) aulu austos ah (15) Ahmet (9) A. Dranas ahretlik ak (6) ak pak aka aka akadurmak (2) akasya (3) aka akl akl (2) aklsz Muhip

akm akn (3) aknt akis (2) ak aktmak (2) akmak (20) akraba akrep aksetmek (2) akam (28) akamst (6) al (krmz, 4) ala (renk) alan (saha) alay (topluluk) alay alay alalmak (5) aldan aldan (3) aldanmak (2) aldatlmak aldatma aldrmak (2) lem (2)

alev (2) aln (12) aln teri alnmak (2) Allah (5) Allahl Allahsz almak (32) alt (14) altn (9) altn rengi altst ama (23) aman (3) amansz (2) ambar ampul an (ad, 13) ana (2) ana Anadolu (2) ancak andrmak an (5) Anka

anlamak anlamsz anlalmak anlatmak (2) anmak anne (6) anszn (2) apak apartman ara (14) araba aralamak aralanmak aralk aramak (12) ard sra (2) ark arnmak artmak ark arka (8) arpa arsz (2) art (6) artk (25)

artmak arz (yeryz) aslmak (6) asma (zm) asmak aa (6) k (8) ak (40) amak (2) at (hayvan, 12) ate (13) atlmak (2) atl (3) atlkarnca atmak (7) avara (2) avaralanmak avaz avlamak avlanmak (2) avlu (2) avu (8) avuntu avunu avurt

ay (sre, 4) ay (uydu, 10) ay (11) ay kl ayak (22) ayakst ayakzeri aydn aydnlatmak aydnlk (7) ayrmak (2) ayrt edilmek ayna (19) ayn (21) ayr (3) ayr ayr ayrlk ayrl ayrlmak (2) aysz ayvazsz az azap baba baca

bacak ba (bahe) barmak ba balamak (3) balamak (3) barmak bahadr bahar (20) bahe (19) bahs baht (5) bahtiyarlk bakadurmak (2) bakakalmak (2) bakp bakp bakr bak (4) bakmak (32) bakra balad balk balk (2) balkon (3) baraka

bardak (2) barnmak bar (3) barmak bartrmak bark baskn basmak (2) ba (35) ba aa ba baa (4) ba ucu baak (2) babo (3) baka (13) balamak (12) batan aa batan baa bayast bat (5) batk batmak (19) bayan (4) baygn bayltmak

bayrak (10) bayram (5) bazan (2) baz (2) be (2) Bebek beklemek (6) beklenti bekletmek bel bel bel (evet) belirmek (2) belirsiz (2) belki (14) belli (2) bembeyaz ben (118) bencil bencileyin bengi (2) bengilik beniz benzemek (2) benzemez (sfat)

beri berraklk beslemek beslenmek besli beste (2) be beik (4) beter beton bey beyaz (9) beyin (4) bezemek bezginlik bak bare biilmek biim (4) bimek bkmak bile (16) bilek bilezik bilin

bilinmek (2) bilinmez (sfat, 2) bilimek bilmek (13) bin (say, 7) bin bir binba (3) binde bir Bindokuzyzotuz dokuz binici binlerce (4) binmek (3) bir (482) bir (bir olmak, 5) bir bir (3) braklmak brakmak (9) biraz (8) birbiri (8) birden (7) birdenbire birer (4) biri (8) birlemek

birlikte (3) birtakm (2) bit biteviye (4) bitki (2) bitkin bitmek (15) bitmez (sfat, 2) bitmezlik biz (27) Boaz (2) Boazii bouk bouk boha (2) bol (3) bolluk (2) bombo bo (13) boalvermek boalmak boaltvermek boaltmak boanmak (2) bolamak boluk (4)

bouna (2) boy (4) boyun (3) boyunca (zarf, 4) boyuncaz boz (2) bozkr (2) bozkurt bozmak bcek (4) bcekli br (2) blmek (3) byle (10) bu (160) bugn budays buu buulanmak buhar buldurmak bulmak (13) bulunmak bulumak (6) bulut (47)

bulutlu bunca (3) bura (5) buram buram burcu burcu bur buruksu burumak but buyurmak buz (2) bkmek bklmek bkl blbl btn (22) by byk (16) Byksu (2) byl bymek (4) bytmek Cafo cam (9) can (11)

canlanmak cehennem (2) cendere cennet (4) cenup cep ceset (2) ceyln (2) cokun comak (3) cmert (2) culka cumhuriyet (2) cce (2) cmb cmle abuk adr aldak ara ara armak (7) alamak (2) ar (3) ar akal

alk alkant almak (9) amar apkn aresiz (3) ark (3) armh arpa arpa at (2) atlamak (3) ay ekilmek (3) ekitirmek ekmek (9) elimsiz ereve eit eme (10) etin evirmek (2) evre iek (11) ift iftlemek

lk (3) lk la r karmak (3) kn (2) kmak (6) kmaz (2) ile (5) imen nar (4) ngrak ini plak (3) ra rplak rlplak (3) irkin (5) rpn rpnmak isenti isil isil iy (2) izgi (2) izmek (2) oban (2)

ocuk (9) ocukluk oalmak ok (5) oktan (3) oluk ocuk orba (2) kmek (3) melmek p zmek da/de (24+44: 68) dad da (43) daarck dalmak (4) dank datmak daha (29) daima (2) dair dal (19) dalck dalga (2) dalga dalga

dalgalanmak (3) dalgal (2) dalgn dalmak (3) dam (4) damar damla (9) damla damla (2) damlamak (2) dans etmek dar (4) dar dar daraac (5) darmadan (2) davet (2) davul (2) dayamak (2) dayanlmak deccal defa (2) deil (16) dein (2) deimek (3) demek dek (7)

deli (2) deli deli delice delik delik deik delikanl delilik delirmek delmek demek (37) demirli deniz (33) denli dere dere (dererek) derin (12) derinlik (2) dermansz dert (3) dertli dervi destan dev (2) devir (3) dere

dikilmek (2) dikmek dil (3) dilr dilemek dilsiz din dindirmek dinlemek dinmek dip dipsiz Dranas (2) direk (2) diri dirilmek diriltmek dirlik di (2) dar (3) dii (2) diyar (2) diz (2) dizi dizi dizilmek (3)

dizst doa (5) domak (13) doru (16) dorucu dorulmak dou (2) dourmak doku dokunmak (3) dolanmak (2) dolamak (7) doldurmak (8) dolmak (8) dolu (10) dolumak domuz donanma donanmak donuk doru doruk (2) dost (6) dostluk doygun 2)

doymak doyulmak (2) doyulmam (sfat) doyulmaz (sfat,

duman (6) duman duman (2) dupduru durak durgun durmak (28)

doyunmak doyurmak (2) dkmek (6) dklmek (7) dndrmek dndrc dnenmek (2) dng dnmek (14) dn (3) dnmek drt (3) drt bir drtnal (3) dek (2) dua (6) dudak (13) dul dulda

Durmu (9) duru (2) duvar duygu duymak (4) duyulmak (2) duyurmak (2) dm (2) dn (4) dmdz dn (5) dnya (13) d (17) de kalka dmanlk dmek (17) dsel dnce (8) dnmek (10)

drmek (2) dz (4) dzelik dzen dzey ebed (5) ebediyet ebet ece (2) edal eemen (2) eer (3) eilmek eirmek elenmek (2) eh (2) ejder ekmek (ad, 9) ekmek (fiil) ekseri (2) eksik eksilmek el (37) el ele (3) el

elbet (6) elbette elbise elenmek Elif (6) elli (rakam) elma emmek emzirmek (4) en (30) engerek engin (4) erek ergen erimek (3) erkek (4) erken (2) ermek (2) Erzincan Erzincanl esenlik (3) eser (iz, iaret) esgin esin (ilham) esintili

eski (13) eskil esmek (14) esmer (4) esrarl esrik esrimek e (3) eik einmek ekya eya (4) et etek (9) etmek (19) ev (12) evren (12) evrensel (2) evvel ey (34) eyi (iyi) eyitmek eylemek (2) eyll Eyp

eyvah (4) ezan ezgi (4) Fahriye (5) fakat (2) fakir fare farfara fazla (2) fecir (6) fena fenalk fener (2) ferah fidan filozof fra frlamak (2) frtna fsl fsl fslt fkrmak fkrtmak gaga gam (4)

gaml garip (15) garipe garipsi garp gayr (2) gebe (3) gece (82) geceleyin geceli gndzl gei gemek (42) gemez (sfat) gemi (4) gelecek (2) gelin (6) gelinlik geli (2) gelmek (48) gemi (16) gemici gen (3) genlik (3) gene geni (3)

genilemek gerek (6) gerdan gere gere gerek (8) geri (5) getirmek (6) geyikli gezdirmek gezinmek (2) gezmek (2) gibi (101) gcklamak (2) gcrdamak gidermek gidi (4) girivermek girmek (6) gitar gitmek (47) giydirmek giymek (2) giysi giz (3) gizlemek

gizli (5) gizli gizli gizlice g (4) gebe gmek gs (5) gk 32) gk (mavi) gke gkdelen gkkubbe gkkua gkperde gksel (2) gkyz (35) glck glek glge (16) gmlek gmmek gmk gmlmek (3) gnendirmek (gkyz,

gnlmce (2) gnl (11) grev (3) grke grkem grkemli grmek (20) grmez (sfat) gr grlmek grnmek (5) grnmez (sfat) grnt grn gstermek (5) gtrmek (6) gvde (5) gz (52) gzde gzya (6) gurbet g (kuvvet) g (zor) gl gl (29)

gl rengi gldrmek gle gleyazmak glmek (26) glmsemek (2) glmseyi glnmek gl (3) glmek gmrah (2) gm (3) gn (84) gnah (7) gnahl gnce gndz (5) gne (40) gnesiz gnlk gr gtmek gven gvenmek gvercin (3)

gveysiz gya gz (9) gzel (47) gzellemek gzellik (11) ha (2) haber (4) haberci habersiz hafif hafza (3) hakan (2) hak hakl haksz (2) hl (9) hl (4) halay (2) hlis halk halka halka hall ham han

haner hangi (15) hani (5) hanm har vurmak harcamak has (2) hasat haset (2) har neir hatra (6) hatrlamak (6) hatrlatmak hava (14) havuz hayal (10) hayal meyal hayalet hayat (4) haydi haydut hayr (nlem, 3) hayrl haykrmak hayret (2)

hayvan (4) haz (2) hece hem (12) hemen (3) hemire henz hep (28) hepiniz hepsi (7) her (96) herkes (3) heveng heves hey (2) heybet heyhat hi (14) hibir (3) hkrmak hh hn (2) hippi hrka hrsz

hisar hz (5) ho (9) hoa hoyrat (2) hudut (4) hurda huzur hcum hlya (2) hr (2) hzn (4) hznl hlamur (2) rak rgat rmak snmak srmak slak (2) slk ssz (3) sszlk (2) strapl k (22)

kl ksz ldamak lt (2) tr (2) Itri i (51) ieri (2) iin (14) iki (3) ikici imek (16) idam iren ihanet ihtiyar (5) iki (16) ikinci ikiz (2) iklim (3) il (2) ilnihaye ileni ilenmek ileri (2)

ilerlemek iletmek ilham ilk (12) ilkbahar (2) ilke ilkin (3) imdi i-mek (4) imrenmek (2) in (maara) inan ince (5) incecik indirmek (2) inek inilti (2) inlemek inmek (12) insan (24) insanlk (2) insanolu (3) insansz iplik iplik irilmek

irin (2) iskelet (2) stanbul (4) stanbullu istek (2) istemek (8) ister (edat, 4) i (2) iaret iitmek (2) ikence (3) ilemek (4) ilenmek ite (23) itmek iyi (5) iyilik iz (3) kaba kabarmak kabir kaburga ka (sfat, 2) kamak (5) kadar (22)

kadavra (4) kadeh (5) kader (2) kaderince kadn (10) kafa kafatas kafes kafile kafile kafiye kt kah kah kah (2) kahraman (3) kala kaldrm kaldrmak kalm kalkadurmak kalkmak (5) kalmak (25) kalp (30) kamamak kam (4) kampana kan (15)

kan rengi (2) kan ter kanat (11) kanatl kandrmak kanl (2) kanmazlk Kapalar kapamak (5) kapanmak (4) kapatmak (2) kap (14) kaplamak (2) kapmak kar (10) kara (siyah, 5) karabaht karanfil karanlk (11) kararmak karasevda (2) karasz (topraksz) karde (9) karde kardee

karga (7) kargaa kar (3) karn (3) karnca (3) karnca kaderince karmak (2) karl (3) kar (10) karn kartal (2) kse kasrga kak (2) kat katk katmak kaval kavis (2) kavramak kavumak (5) kaybetmek (3) kaybolmak (3) kayg kayk

kayp (2) kayrmak kaymak (2) kaynak kazazede (2) kazmak kee keder (9) kedi kefen (2) kehle (bit) kekre kelebek (2) kelime kenar (3) kendi (9) kendi kendine kent (5) Kerem kerpi kertenkele kervan Kervankran kesik (2) kesin (3)

keskin kesmek kez (6) Kezban (2) ki (bala, 60) kibar kibir kl (2) kilit kilitli (2) kim (zamir, 8) kim bilir (5) kimi kmz (2) kimse kn kin (5) kprdamak kprtsz kr (3) krbalamak krlmak (4) kirli krlk krmak (4)

krmz (3) kirpik (2) ks ks ksa ksaca kstl kskan (2) kskanmak ksmet k (6) k yaz kii (12) kn kitap kvlcm kvrak kyamet ky (12) kymak kz (9) kzl (7) kzolankz koca kocaman (3) koklamak k

kokmak (4) koku (9) kokusuz kol (7) kol kola kolan kolay kollamak komak komu (4) konca (2) konmak (3) konumak konumayverme

komak (23) koumak koy (2) koymak (5) koyun kmr Kpr kpr kpk (2) kprmek (3) kr (2) krelmek krlk Krolu (2) ke

koparmak kopmak (5) kor korka korka korkmak (3) korku (8) korkulu korkun (3) koro korumak

ktlk ky (6) kucak kucaklamak (2) kucaklamak kul (2) kule kulluk kum (2) kuraklk

kurban kurmak (4) kurun (3) kurt (hayvan, 3) kurt (lrva) kurtarc kurtarmak (2) kurtlamak kuru kurulmak (2) kurulu kusursuzluk ku (21) kuatmak (2) kuku kuluk (2) kutlu (5) kutsal kutu kuytu (4) kuyu kuzey (2) kck kk (5) kheyln (3)

kl krs kat lhit lle lmba (3) lvanta Leyla lezzet lk lk lk liman (3) mabut macera madalyon ma(a)ra (4) malp mahalle mahpus mahrem (2) mahrut mahsus maher (2) mahur mahzun (7) makas

makina mamut mandolin manto manzara (3) masa (2) masal (7) masallk maske (2) masmavi Maar Da (2) mavi (8) mavilik (3) maya mays mazi meer Mehmet (9) mektup melek (2) melodi meltem melul meme (6) memleket

mendil meneke rengi mercan merdiven merhamet Meryem Mevln mevsim (6) meydan meyva (3) Mezamir mezar (4) mezarlk m/mi (61) mide mhl milyonlarca minare (2) misal (3) miyop mola mor (6) mucize (3) musik mutulamak

mut mutlaka mutlu (6) mutluluk (3) muttasl (2) mjde mmkn mzik nabz (2) name nal (3) namtenahi nra nasl (18) naz (2) nazl (4) ne (103) ne yazk nebba neden (5) nefes nefret nehir (7) nem nerde (9)

nerden nere nereye (2) nergis nesne nee (4) nice (5) niin (8) nihayetsizlik ninni (3) nisan niye nokta nbet nbet nur o (zamir, 106) oba ocak ocaksz oda (8) odsuz ocaksz (2) of oul ok (4) okamak

okumak (3) okunmak olanak olas olay olgun olmak (70) olmaz (ad) olmaz (sfat) olum (2) olu olvido (unutu) omuz on onmak onur (2) ora (15) orak ordu ordu ordu org orman (5) orta (6) ortalk Osman (4)

ot otlamak oturmak (6) ova (8) oynamak (5) oynamak oysa (3) oyulmak oyun (4) oyuncak (2) ozan br retmek tmek ldrmek (2) ldrc lme (2) lmek (24) lmezlik l (8) lck lm (33) lmsz (5) lmszlk (2) mr (15)

n (4) nce (5) nlemek pmek (4) p (6) rg rmek rnek (6) rtmek (3) rt (5) rtk rtlmek rtl (2) rlmek (2) rmcek te (9) teki tmek (3) tr (2) t vmek (2) vngen yk (2) yle (14) z (2)

zen zenmek zge zgr (2) zgrlk (7) zlem (5) zlemek (6) zsu (2) para para (2) parlt (3) parltck park parlak parmak (2) pay pazar pek pembe pencere (24) perinlemek perde (2) perde perde (2) perdelemek peri

perian pe (7) pey peyman (2) peynir pnar (3) pr pr pranga pire prldamak pis (2) piirmek pimanlk (6) portre (2) puhu pul pul puslu pusu (2) put (3) Rabb rahat (2) rahatlk rahmet renk (10) renk renk

rhtm Rnesans ruh (25) rya (15) rzgr (26) saat (9) sabah (16) sabah sabah sabr (6) sabrsz sa (17) sal (2) sadece (3) saf (5) sa (diri, 5) sa (yn) saa sola samak sak saka sakat saknmak saks sal salak

saldrmak salncak saln salnmak (2) salkm sallamak (5) sallanp durmak sallanmak (4) salmak salt (3) saltanat saman samur sanat sanatkr sanki (21) sanmak (2) sapa (2) sapl sararmak sarartmak saray (2) sarho (2) sarholuk sar (4)

sarka (4) sarkadurmak sarkmak (3) sarmak (9) sarma dola (3) sarmak sarp sarslmak satr satmak savatan savaa savurmak (2) saysz sayrlk saz (alg, 2) saz (ince kam) secde semek seferberlik seher (2) sehpa (2) sel (2) selm (7) selvi sema

sen (93) senelerce (4) sensizlik serap sere (2) serenad (2) serhat serin (8) serpmek (2) serseri serven (6) ses (27) seslenmek (3) sessiz (4) sessizlik sevap sevda sevdal (2) sevgi (7) sevgili (6) sevi (2) sevilmek sevin (8) sevinli sevimek (2)

sevmek (22) seyir (2) seyirci seyretmek (2) sezilmez (sfat) Sibirya scak (3) smak sihirli sk sknt (3) silh silik (2) silmek simit smsk (3) sine sini snr (2) Sinop sinsi sinsice sr arkas) sr (giz, 2) (aynann

sra sra sra sralanmak Sirenler srf srt sis (2) siyah (6) siyasa syrmak syrlmak (2) siz (zamir, 13) szmak (4) sofa sofra (5) sokak (16) sokak sokak sokulgan sol soldurmak solgun (2) solmak (4) soluk (nefes) soluk (solmu, 2) solumak

son (27) sonbahar (5) sonra (7) sonrasz sonsuz (10) sonsuzlamak sonsuzluk (11) sonu sormak soymak (3) soyunmak soyunuk st (2) skmek (3) sndrmek (3) snmek (7) sylemek (17) sylenmek (3) sz (5) step (3) su (41) sulamak sultan (3) sunmak (4) sunu

susamak (3) susamlk susay susmak (6) susuz (3) susuzluk (3) suvarmak skn (2) smbl (2) sre srgn (srlm, 4) srmek sr (5) srklemek (2) srklenmek (2) srm srmek (5) srsz ssl st (4) szgn (2) szlmek (5) ad afak (5)

ah ahlanmak (3) air airane aka akmak akrt an angrt ans ark ark (27) akn (2) effaf ehir (12) emsiye en (3) enlik (3) evk ey (39) eytanl eytansz ifa ifal iir (6)

imdi (20) irin (2) len (3) u (sfat, 20) urack phe ta (7) taa (3) tabaka tabaka tabu tabut (2) ta tahayyl tahta taklmak takip talih tam (2) tamamlanmak tamtakr tamusal tane (2) tank tanmak (2) Tanr (20)

tanra (3) tanrlar (4) tanrsal (3) tapnak (3) tapnmak tapmak (2) taraf tarih tarla tart tas (4) tasa tasal (2) taslak ta (9) tamak (4) taknlk tamak (3) tat (5) tatl (7) tatsz tattrmak tavan tavla (2) tayf

taze (5) tedirgin tek (14) tekerlek tekmil tekne (2) tekrar (5) tekrarlamak tekrarlanmak tel tel tel telll tembel temiz temizlenmek ten (4) teneke teneir tenha (3) tepsi ter terk terlik testi (6) tez (2)

tezgh t tiksinti tpk trmanmak (2) trtl titrek (3) titremek (2) tohum (2) tomurcuklanmak topal (4) toplamak toplum toprak (11) toprak rengi toz (3) tozlu tren (3) tufan (2) tula tuh tun turist tutamlk tutku (2)

tutmak (14) tutsak (12) tututurmak tuzsuz tkenmek (2) tkenmemek tkenmez (sfat) tm (4) tmcek trk (5) trklemek ttmek (3) ty (3) u (14) ukun umak (18) usuz bucaksz uuk uurmak uurum (4) uumak (3) ufack ufak (2) ufuk (10) uramaz (sfat, 2)

uru urun urun (2) uuldamak (3) uultu ulanmak ulatrmak ulu (2) ulus ulusa umman (2) umursamak umut (8) umutsuz umutsuzluk unutmak (6) unutulmak (2) unutulmaz (sfat) unutu (4) upuzun urba usan (2) usanmak usulca uyandrmak (2) uyank uyanvermek

uyanmak (11) uyarmak uygun (2) uyku (21) uykusuz uykusuzluk (2) uymak (2) uysal uyuklamak uyumak (15) uyumlu uz uzak (23) uzaklamak uzaklk uzank uzanmak (10) uzatmak (3) uzay uzun (6) (2) be (3) l flemek (2) lke (3)

lker (5) lk mit (4) mitsiz n retmek rkmek rpermek (3) st (37) enmek mek (2) mek tmek vey zere (3) zeri (5) zgn (2) zgnlk zre (4) znt vadi (2) vah vakit (12) vakitsiz Van

var (54) varlk varmak (8) vatan vazgeilmez (sfat) vazgemek (2) vazo ve (190) vebal (2) veda vefal vehim velkin verilmek vermek (11) vesvese virane volkan vurgu vurgun vurgunluk vurmak (11) vurulmak (4) vurulu

vcut (2) vcutsuz ya (29) ya da (11) yaban yabanc yd (anma) yamak (11) yamur (21) yamurlu (2) yahut yakamoz yakn (8) yaklamak (3) yakmak (4) yalan (6) yalanc yal yaln (3) yalk yalnayak yalnz (12) yalnzlk (5) yalva (2) yalvarmak (3)

yama yaman (3) yan (17) yan yana yanak (2) yangn (3) yani (2) yanlmak yank (2) yanklanmak (2) yanmak (11) yans yanstmak yapayalnz (2) yap yaplmak yapm yapkan yapma (2) yapmak (2) yaprak (14) yaprak yaprak yapyalnz yr (2) yara (2)

Yarabbi (2) yaral (2) yarasa yaratk yaratmak yardmc yarg yar yarm (2) yarmak yas (4) yasemin yaslmak yaslamak (2) yasl yastk (2) ya yaam (3) yaamak (24) yaant (2) yalanmak yallk (3) yatmak (5) yats yavaa

yavru yavuklu yaya yaylmak (3) yayl yayvan yaz (12) yaz k yaz yazk yazn (3) yazmak (5) yel (4) yele yelken (4) yelkovan yemek (ad) yemek (fiil, 2) Yemen yemin (2) yemi (ad, 3) yemilenmek yen yeni (7) yeniden (3)

yenik (malp) yenilgi yenilmek (malp ol-) yenmek (ye- f., 2) yer (45) yer yer yerli yeryz (8) yeil (8) yetimek (2) yetmek (2) yiit yiitlik ykanmak (2) yklmak yknt (2) yl (10) ylan (3) yldz (26) yldz yldz (2) yldzsal yllarca yine (8) yirmi

yrtc yitik (4) yitirmek (6) yitmek (5) yok (23) yoksun (sfat) yoksunluk yoku yol (28) yolcu (5) yolculuk (3) yolsuz yordamsz yorgan yorgun (4) yorgunluk (2) yoru yorulmak (3) yosma yn (2) yudum (5) yudumluk yuka yukar (2) yumuak (2) yumuaklk

yumuamak yunmak yurt (2) Yusuf yce (12) yceltmek yk ykl ykselmek (4) yn yrek yrmek (14) yz (ehre, 36) yzlerce (2) yzmek yzsz yzyl (3) zafer (7) zaman (43) zaman zaman zambak (3) zavall zehir (3) zehirli zek

Zeliha zengin (2) zevk zevkli

zeytin zifiri zina zincir (3)

zrh zor zorlamak

Ahmet Muhip Dranasn iirlerinde geen szcklerin trlerine gre dalm u ekildedir: Szck tr Ad Sfat Eylem Zarf Zamir Bala Edat nlem Adedi 3.835 1.807 1.756 789 420 418 266 78 Oran (%) 40.9 19.2 18.7 8.4 5.0 5.0 2.8 0.8

Genel tabloyu incelediimiz zaman Ahmet Muhipin ad trnden szcklere arlk verdiini grebiliyoruz. Ayn kaynaktan gelen szckleri

gruplatrdmzda bu durum daha aklkla ortaya kmaktadr. Ad, sfat ve zamirden oluan adlar grubunun oran % 65.1; eylem ve zarftan oluan eylemler grubunun oran % 27.1; edat, bala ve nlemden oluan edatlar grubunun oran ise % 8.6dr. Buna gre toplam szcklerin te ikisi ad cinsinden gelmektedir.

Bu oranlar dnyaya bak asna dair ipular tamaktadr. airin dnyay alglaynda hareketten ok nesneler nemli grlmektedir. Dranas iin varln kendisi daha deerlidir. Onun gz, eylemden ok varln ve varln ayrntlar zerinde odaklanmaktadr.

2.3.2. ERK GELER 2.3.2.1. Temalar Ahmet Muhip Dranas eitli temalarda iirler yazmtr. Bu eitlilii belli snflar altnda birletirmemiz mmkn olmutur. Bu balamda ak, doa ve doa sevgisi, zaman, yallk, lm, erotizm, hzn ve karamsarlk, umut, yalnzlk, yaama sevinci, Tanr, gemie zlem, insan sevgisi ve dostluk, bilinmezlik, sokak, unutu, ka, pimanlk, kadn, dler, ocuk, yurt ve kahramanlk gibi temalar ne kmaktadr.

2.3.2.1.1. Ak Dranasn kimi iirlerinde dsel bir sevgili vardr. Daha ok geceleri ayn ortaya kmasyla zihinde yaratlan bu sevgili, Benzedin odamda bir sabaha. dizesinde de grld gibi kozmik gelere dnme, onlarla btnleme eilimi gsterir. Evrenin bir paras hline gelen sevgilinin; Kusursuzluunda balar belki Kalbi ulatran yol, Allaha. dizelerinde belirtildii zere, kusursuzluk Allaha ulamann bir yoludur (, 11). Sonsuzsun bu ak gzelliinle!

lp, lp de her an sevginle Dirilmek bir, bir daha, bir daha dizeleri sevgilinin gzelliinin lp yeniden dirilmeye ve bir anlamda lmszle neden olacaktr (, 11). Ahmet Muhipin en tipik ak iirlerinden biri olan Serenadda ak, doa geleriyle birlikte verilir. Doa kimi zaman ona dekor olurken, kimi zaman da temayla birlikte akar. Geldim ite mevsim gibi kapna Gzlerimde bulut, salarmda i. dizelerinde n bir mevsim gibi sevgilinin karsna kmas; gzlerinde bulut, salarnda i tamas buna gzel bir rnektir. Ancak burada belirtilen sevgili soyut bir sevgilidir, dseldir. Verilen zellikleri bir araya getirdiimizde kanl canl bir kadn ortaya kmaz. Sevgili yaprak yaprak alan bir gldr, dudaklarndan bir ku sesi gelir, gzleri gnlde aan nergislerdir, seher dudaklarndan pler gibi der. iirde betimlenen sevgili, bu nitelikleriyle yalnzca dseldir (, 19). Serenad iirinde k, azla yetinen bir gnle sahiptir. Sevgili, penceresinden bir gl atsa, bir glck verse onun iin yeterli olacaktr. Akna yalnzca bir evetleme, bir onay bekler. Ben akmla bahar getirdim sana dizesinden anladmz kadaryla ak, bahar kadar zengindir. En gzel iekler sevgiliye adanmtr (, 19). Hatra iirinde yine soyut bir sevgilinin nitelikleri vardr. Ryalarda bir hayal gibi ortaya kan ve airin peine bir korku gibi den bir sevgiliden sz edilir. Bu kadn, n yannda bir glge gibi yaar, onun yanna geceleri gelir, bir mezardan kalkm gibidir. Yz ktan, gzleri geceler gibi derin, avular sudan serindir.

Geerken dn yoldan, ruhumu saran Bir glge halinde ve ar ar; Tandm; o, yd ho zamanlardan Seven ve yaayan bir hatradr. drtlnden anlyoruz ki btn iir boyunca sz edilen sevgili, aslnda bir andan ibarettir (, 20). Kimi iirlerde sevgili, nedensiz bir znt iindedir. Gzlerin kararan yollarda zgn Ve bir zambak kadar beyazdr yzn; Szlp akasya dallarnda gn Erir damla damla ayaklarnda. drtl, sevgilinin bir melankoli iinde olduunu gsterir. Bu karasevda hli kh airde, kh sevgilidedir. Bu motif O Belde airi Ahmet Haimi anmsatr. Sararm bir yz, kederli bir kalp, zgn ve solgun gzlerle gerekten malihulya iinde bir gzel tarif edilir iirde (, 21). Eer bir ak zaman varsa, bu Dranas iin te akam oldu, bizim artk her yer dizesinde belirttii gibi, daha ok akam ya da gecedir. Burada, yaamak ve lmek istei kendisi iin duyulan bir sevgili sz konusudur. k iin onsuz yaamn ve lmn bir anlam yoktur. Ancak onun iin yaanr ve onun iin lnr (, 22). Onu sevmekle ge, ey yaamak! dizesi de yaamn anlamn byle aklar. Yaam, ancak ak iin vardr ve yaadm diyebilmek iin sevmek gerekir (, 23). Akndr elbet hi durmadan Her grntde ve her seste Kendi kendine tekrarlanan

O ark Ve de her nefeste. drtl, aka btn hcrelerimizle, etimizle, ruhumuzla balandmz zaman her grntde, her seste sevgiliyi

grebileceimizi, duyabileceimizi bize mjdeler. Bylesi bir ak, mrmz boyunca sylenen, yinelenen bir arkya dnr (, 24). Dranasta gzler nemlidir. Onlar iki titrek yldzdr, bazen glerken zlp solar, bazen zlem yorgunudur, kalbin parltsn ate gibi gsterir. Gzler, sevgilinin her eyi demektir ve air, trl biimlere, hllere giren bu gzlere ktr (, 25). Parlak enlikler, eitli elenceler srerken sevgiliyle birlikte toplumdan uzak bir ie kapan yeler. Sevgilinin kadehini doldurduu, kendisine ark syledii, patrt ve grltden uzak bir ke, onun iin yeterlidir. Gzel bir sevgili ve ak onu mutlu etmeye yetecektir (, 30). Dnyalar ncesinde henz hibir ey yaratlmamken bile ukun ve vcutsuz var olan ruhlar iin ak vardr. Dranasta soyut ak motifi, burada daha bir bedensizleir. Geceleyin umutsuzlukta buluan iki sevgili deta

yaratlmamlardr. Ruhlar henz kelebek gibi umaktadr (, 31). Hem ge kabilen, hem yere inebilen bir sevgiliden sz edilir. Ne asnz artk ne susuz dizesinden onun beden ihtiyalardan muaf olduu dncesi ortaya kar. Size geceyi de rettim Onda dlerle oaldnz; Yaantda yorgun ve yalnz

Deilsiniz; sizi rettim. dizelerinde sevgilinin air tarafndan gecelerde ve dlerde retildii, oaltld dncesi vardr. Ancak bu akn olanakszln, kavumann bir trl olamayacan, Fuzlnin ak grne benzer pltonik bir akla karlatmz u drtlkten anlarz: ardm, ardm, ardm Bir bcek gibi titriyerek. Kotunuz tkeninceyedek Ha bir adm, daha bir adm. Bu iirde sevgili perek gzelleir. Kendisine gnah sunulur, nce irkinken rmak olup temizler. air, burada aktan hareket ederek var olmak ya da yok olmak diyalektiine ular. Duygudan dnceye, iirden felsefeye kayar (, 32). imdi olay, hep ya hi gibi, Vardan ve yoktan zge bir ey. Sevgiden de te bir dzey; Olmak ya da olmamak belki. (, 33) Akta aldatma temas da Dranas tarafndan ilenmitir. Ak her eyi affeder mi? bilinmez ama, burada kadn aldatmay alayla, hkrkla, gzyayla atlatmaya alr. nk bir yanda ak, bir yanda aldatma vardr. Bu ikilem byk bir znty beraberinde getirir (, 36). Doann iinde ayn klar, sevgiliyi deta yeniden yaratr ya da dsel bir sevgiliyi ortaya karr. Sevgilinin yz beyazdr. Her yann avularma dklyor

emeden akan suyun berraklnda. dizeleri, ilgin bir duruma iaret eder. Kadn, ktan yaratlm gibi n zerine dklr. Sevgilinin salarnda ayn dudaklar dolar. Gizli bir el, kadnn stnden bir rty ekince k, onun ruhunu seyre koyulur. Bu yeni durum yeni bir yarattr sanki (, 52). Zamann geii ve yallkla birlikte sevgiliye snma vardr. Hi kukum yok ki, sen imdi kalbimde Bir k uykusuna yatan bceksin; Yalnz ateimle snacak ve Yalnz vcudumla besleneceksin. dizelerinde kadn ve erkein birbirine balakl arpc biimde dile getiriliyor. Bu aidiyetin yan sra zamann acmasz geiinden korunmak iin sevgililer, kendi ilerine kapanyorlar. Tutsaksn kalbimin odalarnda. dizesinde belirtildii zere bu durum, ho bir esarettir (, 53). Fahriye Ablada pltonik bir akn ifadesi vardr. air, ocukluk dneminde kendisinden epeyce byk bir kadna k olur. Kavumann olmad, daha ok ruhsal olarak yaanan bir aktr bu. Burada romanc gibi Dranas, her eyi gereki biimde ve titizlikle betimler. Dier ak iirlerinin aksine burada kadn soyut deil; kanyla canyla somut olarak ifade edilir. Yerli bir ak temasdr bu iirde ilenen (, 65). Eviinde yine varl yokluu ok belli olmayan Bir rya gibi sessiz yryen bir d gibi, bir hayalet gibi evin iinde dolaan bir sevgili sz konusu edilir. Sevgilinin elinin dokunduu her ey rperir, canlanr, gler sanki. iekleri sularken akamst,

Bol sal banda tembel bir rt dizelerinde sevgili soyuttan somuta gei gsterir. Gr salaryla, banda bir rtyle ve iek sularken grnce onun yaadn anlarz (, 66). Ahmet Muhip iin sevmek, yce bir duygudur. Akn, alabildiine sevmek olduunu; kadn tanra, ece katna karmas gerektiini vurgular air. Ak gibi zlemin de byk olmas gerektii, ak uykusunda ancak maher gn uyanmak gerektiini dile getirir (, 67). Dranas, birok iirinde varla yok aras bir yerden, bir dnyadan sz eder. Byle bir ortamda yaanm mutluluk ve sevgilerden dem vurur. Yiten bu servenin ardndan bir ac duyarak onu anar (, 72). Yitirilen sevgili iin znt dile getirilir. Bu balamda sevgiliye doyamamazlk vardr. Benim varmd o, benim tadm, benim ereim; Direimdi, krld da ktm, bir oldum yerle. dizeleri sevgilinin, k iin bir varlk yokluk meselesi olduunu syler. Bu lm, zgn, krgn ve solgun brakmtr (, 126). Sevgili, btn zamanlar boyunca yalnzl blendir O, gnl yarasn balar; air gld zaman o da gler. Hem gnah, hem sevap ondan gelir. O, yenilen ekmek, iilen su gibi gerekli ve zorunludur (, 16).

2.3.2.1.2. Doa ve doa sevgisi Doa, Ahmet Muhip Dranasn iirinde eitli grnmleriyle ve trl aralaryla zengin biimde karmza kyor. Da, orman, iek, deniz, su,

gkyz, ay, ay , akam, gece, sabah, sonbahar hlleriyle doa hep vardr Dranasta. Ahmet Muhipte insan ve tabiatn asl tema olduu rahatlkla sylenebilir. Ancak taibat ve insan, ona has iirde iki ayr tema olmaktan ziyade, hayat evresinde kristalize edilmi bir btn hlinde karmza kar. Tabiat ve insan Ahmet Muhipe has bir sevgiyle birleir. (Akta, 2002, s. 125) Doa sevgisi onda o kadar youndur ki yaz aylarn Sinopun Sali kynde geirir. Burada kendisine ait kk bir orman, korusu bile vardr. Ahmet Muhipteki bir baka zellik tabiat dile getirirken de daima insan onunla birlikte ele almasdr. (Tevfikolu, 1989, s. 32) eme Banda (, 17), airlerin pek sevdii bir motif olan ay ileniyor. iirde ay ; insan kendinden geiren, insan deli eden bir byl su olarak gsteriliyor. Evrenin bir paras olmakla birlikte Ahmet Muhip Dranasn iirlerinde tabiat, fizik tesi duygular yanstan sembol olarak karmza kar. (Akengin, 1990, s. 29) Kozmik zamann nemli geleri olan akam, gece ve sabah ayr ayr temalar olarak Dranasn iirinde yer bulur. Akam, korku ve gamla birlikte kagelir. Akamn geliiyle beraber sokaklarda, evlerde korku filmlerinin dekorlarn andran bir deiiklik olur. Evlerin kan ekilir, damlar eriyip dklr, soluk yzl adamlar rya grrler, camlarn tasal baklar eliinde ieride bir uzun bekleyi balar (, 103). Gece, akamn aksine bir kurtarc olarak gzkr: Nasl da ald birden kanatlarn!

Drtnal geliyordu kprm atlarn Kurtarmaya bizi ileden, hey gece! Bahede gllerin kan alad; pis,

yapkan, kekre bir gnn sonunda; airin, byl bir zaman kesiti olarak anlatt sabah; bir pnardan fkrr gibi ltlarla doar. Olaanst bir gzelliktir ortaya kan. Yazgs gerei dourduu gn geceye yenilse de o yeniden, yeniden balayacaktr. Gece, airi bu skntl durumdan kurtarr (, 50). Karanln bastrmasndan sonra ay ykselir ve sevgili grnr. Gecenin geliiyle sevgili daha da gzelleir. Ancak gece biterken kendisinden sz edilen dsel sevgiliyi de yedeinde gtrr (, 53). Sabah da gzellii ve bitip her gn yeniden balamasyla Dranasn dizelerin yer bulan bir doa olay olaydr (, 85). Dranasn Ne yazk, yine gz! diye esef ederek karlad Sonbahar, youn hzn duygusuyla sarar insan. Karanlk, plak aalar, solan krlar, sessizlik, gnl yalnzl gzn entrmanlardr (, 55). Ahmet Muhipte grlen bir baka doa gesi gkyzdr. Kimileyin sevgiliyi gkyzyle zdeletirir Dranas. Sevgili de gkyz de el ele verip airi mutlu ederler. Byk, byk, byk, kocaman ieke benzetilen gkyz, bitimsizlii ve mavisiyle insana deta lmszl sunar (, 70). Burada salt gkyzne bak Bulutlar aan, duru, uzak Gkyzne, dost gkyzne. O giderir susuzluunu, Gkyz; o, sonsuzluunu

St gibi emziren anne. dizelerinde olduu gibi kimileyin gk; dost zelliinin yan sra bakan, byten, gzeten mfik bir anne olarak ilenmitir. Ayn zamanda gkyznn sonsuzluk nitelii yeniden karmza kar (, 121). Doa erevesi iine alabileceimiz ve Dranasta ska karmza kan bir tema da buluttur. ncelikle kendilerine imrenilen nesneler olarak beliriyor bulutlar. Bakp imreniyorum aknna ehrin stnden geen bulutlarn. Belki gidiyorlardr yaknna Ryamz kuatan hudutlarn. dizelerinden anlalaca zere bu imreniin nedeni, bulutlarn dlerimizin snrlarna doru yol almasdr. Bu zgrlnn yan sra bulut; bahar, glge ve yamur demektir (, 78). Ahmet Muhip, onlarn hangi iklimden gelip hangi diyara gittiini sorgular. Tohum ve bahar olarak grlen bulutlar, ayn zamanda vefal bir sevgilidir. Gkyz bir sonsuz rya denizi; Besleyen onlardr dlerimizi. Her akam peinde gtrr bizi, Aarken dalar bir bir, bulutlar. dizelerinde ise bulutlarn dlerimizi besleyen birer nesne olarak grlmesi ilgin bir yaklamdr (, 81). Da da Ahmet Muhip Dranasn iirlerinde ska ilenmitir. Dalara, Ar, Gven, Dan Ardnda Gne Batt, Dadan Aa, Yemin iirlerinde da temas kuvvetle ileniyor. Krolu gibi hr yaarm orda ben.

Ne isteklerime vurulmu pranga Ne de akn sonu vardr o dalarda; Sen var, aalar gibi her yl yemilen! dizelerinde de grlebilecei gibi air, dada yaamay bir eit zgrlk olarak kabul ediyor. Dranasn ileri srd baka bir dnce ise dalarn ak ve dourganl artracadr. Havada babo ty gibi uarak dizesi de dan insana zgrlk getirecei inancnn altn izmektedir (, 89). Dranas, Arda klsik da temasn aarak bu temann iine birok dnceyi sktrabilmitir. Ar da iin yazlan bu iir, bir anlamda Dranasn senfonisi gibidir. lk dizelerde Arnn insanst ycelii belirtilir. Bu ycelik, bu dev grnt ilgin biimde aire bir rahatlk verir. Ardndan kuku ve insanlk sorgulanr. Akln snrll zerinde durulur. Arda doann gzellii zellikle belirtilir. Pimanlk, i sknts, zevk, gnah, kirli gemi, inanszlk, Tanr gibi kavramlar imgelerin iine yedirilmi biimde iirde yer bulur. Gne, ilkel toplumlarda olduu gibi bir tanra gibi alglanyor. Korku ve umutsuzluk ruh hli anlatlr. Gnein yan sra atee ve aya sesleni vardr. Dnya maceras sorgulanr. Sonsuzluk, yine bu iirde de bir da ile birlikte yan yana sylenir. lm, yaam, yaama sevinci, mutluluk, d, bar, gam, sevmek, aldan, avunu gibi kavramlara hafif vurgular yaplyor. Arda da, gkyz ile yeryznn birletii bir yer ve Tanrya giden bir yol olarak belirtiliyor (, 90). Da temasn ileyen iirlerde dikkatimizi eken bir nokta da dan hem tanrsz, hem eytansz oluudur. Bu hliyle da, tek banadr (, 99). Daa kama,

orada yaama zlemini dile getirir zaman zaman air. Dranasa gre doa, insan kirinden, gnahndan arndrr. Orada esen ve en biimde yaayabilir insan. Ahmet Muhipte yamur da, bulutlar gibi doann bir gesi olarak yer alr. Yitik gnllerin yardmcs olur Bulutumdan isil isil inen huzur. dizelerinde grld gibi yamur, yitik gnllere yardm ederken ayn zamanda onlara huzuru da getirir (, 122). Kularla, rzgrla, gnle, geceyle, renklerle doa o kadar gzeldir ki kendine zg sesleriyle, gzelliiyle insan barna eker (, 154). airin dalara, gkyzne yneliinin bir baka sebebini de ehrin skc ve snrl yaayndan, ccelemi, hurdalam insanlarndan uzaklamak arzusu yannda Tanrya, snrszla, sonsuzlua kavumak ihtiyacnda aramak gerekir. (narl, 1980, s. 5)

2.3.2.1.3. lm Yalln bir uzants olarak lm zerinde vurgu yaplr. Severken iinde bir sz, bir keder duyar air. nk her ten ku, her akan su onu bilinmez bir yolculua arr (, 27). Ahmet Muhip, karanlkla lm, Ki karanlk lmdr. diyerek e deer iki kavram olarak kabul eder. lmden sonra yine grlmenin, dirilmenin olacan ve insann bylece arnacan dile getirir. Sevgiliye, br dnyada bulumak iin kyamete dek bekleyecei mesajn verir. lm gerei olduu iin aslnda mr, varla yok aras bir kavramdr (, 29).

Gkyz, deniz, zlenen limanlar, yanan yldzlar, anneler, kzlar; yani iyi ve gzel olan her ey uzaktayken yalnzca lm hep yaknmzda olarak gsterilmitir. Uzaktadr her ey, hep yalnz lm, Her yerde, her an yaknmz, lm. (, 45). lm duygusu karsnda deta uykuya bir sn vardr. Ruhum gemiler uramaz bir liman olduuna gre uyku, yalnzl da unutturacaktr bir sre iin. Zamann ileyii yalnzca korku getirmektedir. Artk sonsuzluk grlmez olur. Al beni rzgr! Kl et beni volkan! dizesinde her eyiyle sevilen bu evrene karmak istei vardr. lm karsnda belki bu durum, sonsuzlua erimek olacaktr. Bu yaman duygu lm karsnda, pimanlk duygusu devreye girer (, 46). Bir lnn ayaklarn gren air, ayaklarn canl olabilecei dncesine kaplr bir an. ki ayak, lme yenilen baa akn akn bakmaktadr. Umut peinde yryen bu ayaklar, imdi bir bakma zgr kalmtr. Bir anlamda lm zgrlk getirmitir (, 110). Korku, tedirginlik, keder duygular ve eitli yerlerden gelen bouk sesler kiiyi bir bilinmezlie arr. lmn bu karamsar duygular eliinde yakn olduu hissettirilir (, 111). lmn; gnlk, olaan ileri yaparken anszn, ancak doallkla geldii; llerin ise yaayanlarn hafzalarnda yaamaya devam ettikleri dncesi ilenmitir (, 114). Yaarken edindiimiz birikimler, ifade etmek istediimiz eyler lmle anlamsz hle gelecektir, dncesi savunulur (, 135).

Gk mavi, yer bolluk iindeyken kendi lmn dnr air. Bedeninin yere ge samayacak kadar bydn hayal eder. Can, geici bedenini brakarak bilinmeyen bir yerlere doru gider. lmden sonra beden ve ruh, iki ayr varlk gibi birbirinden uzaklar. Btn bunlara karn geride kalanlar iin yaam bir enlik olmaya devam eder (, 136). lm dncesi iindeki insan; bakt her yerde, att her admda lme dair bir belirti, bir iz grebilir. Gn bir mezarlktr sanki, bulutlar Kzl bir topraa dikilmi putlar. dizelerinde gn mezarla benzeten byle bir dncedir. Bu dnceler iinde iimizde sonsuz bir azap balar (, 138). lm dncesi bir karabasan gibidir. Bu dncenin eliinde insan; her eyi olumsuz, karamsar olarak grr. Korku, kin, kskanlk duygular boy verir. nsan iin bir ikencedir her ey. mr, bir tren yolculuu gibi bir gn bitince insan rahata kavuacaktr (, 139). Ahmet Muhip; lm konusunu bir acma, bir korkma duygusu ile deil, yaamann dndrc bir olay diye ele ald. lm deil, lmle insann ald yepyeni bir grn dile getirdi (Aaolu, 1978, s. 75-76).

2.3.2.1.4. Hzn ve karamsarlk Evrenin btn gzelliklerine karn Dranasta hzn vardr. Sevgili, bulutlar, gne, yldzlar, gemiler her ey hoken iki gzn iki eme olmasn, o nl nedensiz i skntsna balayabiliriz ancak. Ahmet Haimin mell dedii, Charles Baudelairein Franszca herhangi bir szc yeterli bulmayp ngilizce

spleen szcn yeledii ite bu duygudur. Edebiyatmzdaki baz incelemeciler, bu duygudan hareket ederek birok air gibi Dranas da srf bu gerekeden Boudelaireyan iln etmilerdir (, 44). Karm bana soruyor: Sana ne oldu? Neyin var? Hi diye susuyorum. Ama bir houm, avara. dizelerinde grld gibi Ahmet Muhip, bu duyguya avara adn takyor. Bu duygu; nedensiz bir i skntsn, hilii, baboluu da beraberinde tayor (, 62). Ahmet Muhipte ac, boluk ve karamsarlk youn biimde karmza kyor. Ei Mnire Dranasn Hzn bir mr boyu, her yerde, onun yakasn brakmamtr. (M. Dranas, 1990, s. 44) sz, Dranasn iirleri iin daha bir anlam kazanr. Ayn siyah gne, ayn siyah, Ayn susay, ayn kou, ayn Of hep ayn ey, ayn ey, ayn ey, Ayn, ayn, ayn, ayn, ayn ylesine youn ve bunaltc bir duygudur ki bu, gnei bile kapkara gsterir. Ve her eyi tekdzeletirir. Yaamn anlamn yok eder. Bu karamsarlk, her eyi olanaksz olarak gsterir insana, en kk ey omuzlara yktr (, 104). Bu duygudan kurtuluun ilc, Ey gece! kapn stmze kapa. diye seslendii gecenin koynunda sakldr (, 109). Hzn, biteviye iimizde arksn syler. htiyar kzlar, kara kefen, siyah meyva, korku kavramlar ayn duygunun bir uzants olarak ortaya karlar. Bu karamsarlk iindeyken Tanrya sn vardr (, 107).

Karamsarl yaratan kimi zaman yaamn kendisi olabiliyor. Yaam, insana bin bir gzellii sunarken ayn zamanda eitli zorluklar da karsna dikiyor. Yaam yolunun engelleri, insan yle yerlere gtryor ki ister istemez karamsarlk ve hzn onun yazgs oluyor. u ya da bu nedenle genelevde almak zorunda kalan kadnlar; Onlarn iki yana dizili yzlerinde Kalmam gibiydi bir damla ktan eser Ve krler gibi, sanki elleriyle derinde Yitmi hayallerini aryorlard yer yer. dizelerinde betimlendii gibi yaayan llerdir sanki (, 108). Sokakta bedbaht olan yalnzca dm kadnlar deildir. Adamlarda salar ksz ve yzleri dank biimde sokakta gzkrler. Umut gzlerinde l bir bak, lk bir bkl dudaklarnda; Bulamadklar nedir ki, yaz k Dolarlar ehrin sokaklarnda? drtl bize adamlarn gayesizliini anlatr. Belki bu amaszlk, bir umudun olmay karamsarl dourmutur (, 109). nsan, yaama balarken elbette umutlar tar; hayalleri, dleri vardr. Dnyay tozpembe grd yllar vardr. Ancak; Dolu bir testi idim ben, Ba aa ettiniz beni; Eh, boalverdim derken

yi mi ettiniz yani? drtlndeki gibi eitli d etkenlerle kiinin ii boaltlr ve anlamsz, gayesiz bir bolua der (, 113). Bu karanlk, bu ar ortamda bile air; Her ey uyuduu zaman Kracak zincirlerini Gecede uyank adam dizeleriyle bir umut olmasa bile, bir beklentiyi dile getirir (, 118).

2.3.2.1.5. Yallk Dranas, yazn geip gitmekte olduunu anlatrken gerekte genliin bitmekte, yalln balamakta olduunu vurgular. Yallkla birlikte umutlar, aklar, gzellikler de yok olacaktr. Ar ar gelmekte olan yallk karsnda Ahmet Muhip aresizdir ve skntldr (, 26). Yallkla birlikte kalbin eskisi gibi heyecanla arpmayaca, dudaklarn ak dolu, umut dolu szleri sylemeyecei; olumsuz dncelerin stmze ecei ve gzyamzn dklecei belirtilir (, 26). Yallk dncesi gzle skn edip gelir. Yaanan gnler blk prk hafzadadr, drt yan karamsarlk ve olumsuzluklarla donanmtr. Kafada uykusuzlua benzeyen garip bir hl, dnceler hkimdir. Bir gl dalndan kopmu gibidir air iin (, 61). Yallkla birlikte umutlar sarslsa; yalnzlk, terk edilmilik duygular kalbi sarsa da air; Gelmedi gn daha, almad saat,

Daha uurmuyor beni bu kanat; Sabrszlanma, ey kapmdaki at! Gne daha gzlerimi yakyor. dizelerinde hl gnei teninde, yaama isteini yreinde duyabildii iin teselli bulmaktadr (, 82). Genlik bouna bir aba olarak aynalarda aranr. Bu aray gereksizdir, artk yallk gelmitir. Yallar, elleri brlerinde ller gibi dolamaktadrlar (, 106). Yalandm; gneim batyor. Gece Yaklamada sinsi, sessiz ve sonsuz. Biliyorum; her eysiz, sensiz, bensiz Yiteceim, karanlklar iinde. dizelerinde balayan Ahmet Muhip Dranas, sonun sinsi ve sessiz biimde yaklatn grerek biraz daha evrene karmak, biraz daha kendini tanmak, biraz daha sevgiliyle ba baa olmak ereini duyar iinde (, 152).

2.3.2.1.6. Sonsuzluk Sonsuzluk duygusu, Dranasn btn iir evrenini deta sarp sarmalamtr. Ahmet Muhipin iirinin hemen tm blgelerinde bir sonsuzluk zlemini duyumsamak mmkndr. yle ki bu zlem giderek onu iirinin en hkim duyarl hline gelecektir. Yer yer bir coku ve gnl genilii iinde kendi snrlarndan tap bir sonsuzluk zlemiyle kanatlanmaktadr Dranas. (Ocaktan, 1990, s. 39)

Ahmet Muhip Dranas, sonsuzluu; gemi, imdi, gelecek ekseni stnde gelitirir. Sonsuzluk, gerek yaamda olabilecei gibi anmsamak ve dnmek eylemleriyle bilincimizde de kurulabilir. Onun varl, kimi zaman kart gelerle verilmeye allr. Aynalara bakma, aynalar fenalk; Denizi, sonsuz olan dn artk. dizelerinde Hilmi Yavuzun da belirttii gibi aynalar sonlu, deniz sonsuzdur (Yavuz, 1999, s. 178). Burada seilen iki simge stnden ve kartndan da g alnarak sonsuzluk yceltilmitir. Oradaym hep ben, orada, derinde dizesi de sonlu olmay, hep var oluu gsteren bir anlatm ierir (, 43). Resim; lmszl ve sonsuzluu elde etmenin bir yolu olarak gsterilir. ereveye alnan an, dondurulmu biimde de olsa gelecee aktarlm olur. imdi erevede mahpus yaamaktadr, Alnnda o yaman lmezliin zaferi; Uzak bir ryada yzer gibi gzleri, Artk ne glmekte ne alamaktadr. dizeleri bu lmezlii anlatr. Ancak bu lmezlik, ne glmenin ne alamann olduu, canllk iermeyen bir durumdur (, 18). Dranasta, doadan ve doann varlndan hareket ederek Tanrnn bir sonsuzluk duygusu uyandrdn saptyoruz. Penceresindeki adam, Yznde ne sevin, ne gam,

Alabildiine geni Gzlerini ufka dikmi Sanki bir ebediyete Bakmada hayret iinde. Kendiliinden oluan ya da insann dnda var olan bu sonsuzluk, insanda hayrete yol aacaktr (, 47). Sonsuzluk, kimileyin ayn zamanda tarihsel bir anlam ve deer tayan nar simgesi ile birlikte verilir. Gklerle kucaklaan dallarnda narn Yeil bir sonsuzluk ve sevinleri kularn Nedir bu yasl zlem, durup dururken, sende? Gel, vatan tutalm bu narn glgesinde. narn gklerle kucaklamas ve yeil bir sonsuzluk kavramyla doann kendiliinden sonsuzluu anlatt vurgusu yaplmtr (, 59). Dranasa gre sevgilinin gzelliinde bir eit sonsuzluk duygusu vardr. Bu sonsuzluk, lp dirilmelerle gerekleen bir tr tenashtr. Bedenler deise de canllk ve yaam hep srmektedir. Sonsuzsun bu ak gzelliinle! lp, lp de her an sevginle Dirilmek bir, bir daha, bir daha (, 11)

2.3.2.1.7. Yaama sevinci Doasyla, dleriyle, sarholuuyla yaamak; olaanst bir olgudur. Ancak btn bu gzelliklerin tek hzn kayna, bir daha onu grememek, yaayamamaktr. Yine de yaadmz srece evrenden, doadan, arklardan, danstan gnlmzce, doya doya yararlanmamz en iyisidir (, 58). Yeiliyle, mavisiyle, sarsyla; ieiyle, denizi, kryla doa; iimizde yaama sevgisi uyandrr. Yallk, lm dncesi bamzn stnde dnp dursa da iimizdeki yaama isteini yok edemez (, 60). Yaamn bin bir sknts, zorluu, engeli vardr. Ancak insan, bir yn engeli aarak, aamadklarn kanksayarak mutlu olmasn bilir. Bylece yaama sevincini elde eder (, 74) Kimi zaman en biimde, kimi zaman skntlar ekerek, var oluumuzu sorgulayarak, lmden korkarak yaam geer gider. Yine de eken insan, veren toprak olduu srece insan, dnyada var olacak ve yaama sevgisi bizi kavrayacaktr (, 115). Hznn yan sra gl, sz ve saz da vardr. Bu evren, bir yas evreni deildir. Yaama gzya ve ac katmamal; evreni bir enlik alanna dntrmelidir. lm, kalm dnmeden mutlu olmay bilmek gerekir (, 153). 2.3.2.1.8. Yurt ve kahramanlk Anadoluda da balar, ssz yerler pek tekin deildir. Dzene kar kanlar, haydutlar, ekyalar cirit atmaktadr orada. Ancak bylesi tehlikelerden bizi koruyan, gvencemiz olan askerimiz vardr. Askerin varl hayduta, ekyaya korku verir (, 98).

Dranas, asker motifinden sonra dlere dalarak ordu geleneimiz iinde nemli bir yer tutan atllar anmsar. Ellerinde kllar, hzl atlaryla zaferi yurda hediye ederler (, 129). Eski zamanlar dledii Yurt iirinde at stnde len kahramanlarn nal seslerini iitiriz. Hanlklar dnemi, kllar, atllar, bozkr, dii kahramanlarla tam bir uzak gemi hayali kurulur (, 131). Ele bayrak alndnda, bu gidi, bu yry dne gider gibi yaplr. Savata bayraktarlar ldke dier askerler bunu stlenirler. Bir gn mutlaka leceimize gre bayrak eldeyken vurulup lmek, lmlerin en ycesidir (, 130). Atlar, vadileri, bayra, snrlar ile Anadolu, onun dizelerinde belirir. Batan baa uzanan gkyz, yayllar, sava trkleri ile Anadolu dram sezdirilir ve Anadolu, sonsuz bir duyguyla kucaklanr (, 132). Ahmet Muhipte yurt kavram somut bir corafya ile deil, daha ok soyut izgilerle oluturulmu dsel bir Anadolu ile ifade edilir. Bir masal yaar gibi, bir ryay anlatr gibi Orta Asyay, Osmanl Anadolusunu hatrlatan resimler akp akp sner. air, eski Trk yurtlarn mazi sevgisiyle, tarih duygusuyla, zlemle dile getirir. Cumhuriyet corafyasnn izgileri daha belirgin olmakla birlikte simgesel belli yer adlaryla yetinilir: Ar ve evresi, stanbul, Sinop gibi. Anadolu, belli bir korku, uzaklk ve yalnzlk duygularyla anlr. Her eye kar yurt ve bayrak uruna lmek erdemli bir davran olarak deerlendirilir.

2.3.2.1.9. Zaman

Dranasta, Bergsonun Yaanan zaman, yani an, ancak anmsanan zamanla bir kpr oluturduu iin nemlidir; aya batrlm bir madelaine, eer kiiyi gemiin gml esrarna tayabiliyorsa, yaanlan ann gereklii kantlanm olur. (Parla, 2001, s. 264-265) diye tanmlad duree/an, nemli bir zaman gstergesi olarak belirir (, 15). An, zellikle gndzn geceyle buluan noktasnda en fazla kendini gsterir. Bu, deta Tanpnarn Ka defa uzun ve babo bir gezintiden sonra otelime dnerken bilmediim bir tarafta ince bir zarn, sradan bir kubbenin birdenbire atlayacan ve bu altta birikmi duran zamann, etrafmdaki manzaraya, zihnimdeki hatralara ait zamann , bugne yabanc bin bir zellikle, bendini ykm byk sular gibi drt yan kasp kavuracan sanarak korktum. (Tanpnar, 1994, s. 108) szleriyle betimledii; iki ann arasnda kalan boluktan zaman tesine gemenin mmkn olabileceinin dnld bir noktadr. deta her ey durur, zaman ilemez, orada evrenden bir k, bir kara delik sz konusudur. mrn ve lmn gzelliinin sylendii bir altn devir balar. zellikle Selm iirinde yle sonsuz bir zamanla kar karya kalrz ki senelerce, senelerce evvele ve senelerce, senelerce teye gidip gelmek olasdr. Ancak bu, bilinte gerekleen zihinsel bir yolculuktur. Proust gibi gemi zaman ve gzelliklerine doyulmam zamanlar aranrken kalbimizde domu ve lm anlar dahi nemsenir. Bu saptamadan anlarz ki Ahmet Muhip Dranas, yitik zamann avcsdr. Hi gereklemeden yitirilmi, doarken lm, kk bir an iin grnp kaybolmu zamanlar onun yolculuunun nedenidir (, 15).

Geen zaman, pimanl yedeinde srkler. Burada ii yeterince iyi doldurulmam; kalbin heves ettii gibi yaanmam ve geri dnlmeyecek bir noktada pimanlkla anlan gnler sz konusudur (, 73). Zamann, acmasz bir ekilde hzla akp gidii Ahmet Muhipte belirtilen bir baka durumdur. Zaman gn, ay, yl, yzyl olarak blsek de o, aslnda bir rmak gibi sonsuzca akar durur. Hibir ad, hibir tanmlama, hibir betimleme onu duraan bir kalba sokamaz. nk onun karakterinde akclk, geicilik vardr. Acmaszln da bu karakterinden alr. Bu hliyle zaman balaycl olmayan yzyle belirir. Bu balamda sonsuz zamann iinde mr, lme kadar srecek olan bir tutsaklktr (, 117). Zaman, yallkla birlikte tatl anlar da geride brakmtr. Btn teselliler ortadan kalkm, btn umutlar yklmtr. Ve zaman, karamsar bir tablonun iine hapseder airi artk (, 125). 2.3.2.1.10. Umut Karamsarla, i skntsna, yalnzla ve lme karn az da olsa Dranasn dizelerinde umuda yer vardr. Binmiim bir gemiye -Ve byle biteviye GidiyorumBir diyar olsa gerek. dizelerinde bu beklentinin bir bahardan ok daha byk olan bir dnya zlemi olduu belirtilir. airde, her trl olumsuzlua karn daha iyi, daha mutlu, daha elenceli bir dnya umudu vardr (, 79). Bilir misiniz, bizden uzaktakiler

Neler tar size her gn u gemiler? Aarak binbir dadan, engin denizden, Bilmedik yerdeki kardelerinizden Umutlar. (. 112) dizelerinde aka grld gibi umut hep uzaktadr. Hatta deniz ar lkelerdeki bilmediimiz kardelerimiz bizim iin bu umudu saklamaktadr. Bu umut reel deil; daha ok bir dtr. Orada onun olup olmad belli deildir; ancak var olduu ngrlmektedir. Geri umudun doasna da uygundur bu durum. Umut, bir geree karlk gelmesi lsnde deil, hissedilen bir hedef olmasyla insan yaamnda vardr. zntnn, i skntsnn ilc umuttur. Dle birlikte gelen umut, hazla insan kucana alr.

2.3.2.1.11. Yalnzlk Yalnzlk Dranasta i sknts ve karamsarla yakn bir duygu olarak kendisini gsterir. Sosyal bir varlk olan insann tek katlanamad ey yalnzlktr. Bu duygu birok air tarafndan bu evrensel yn yznden ilenmitir. Buulandka yz her aynann Beyaz dokusunda bu saf ryann Ge uzanr -tek, tenha- bir kam Srf unutmak iin, unutmak ey k!

Byk yalnzln dnyann. drtlnde ilgin bir simge karmza kar: Kam. Pascal kam insan olarak kabul eder. Dranasn da Pascala gndermede bulunarak kulland bir eretilemedir bu. nsan, i dnyasna gre tek ve yalnzdr. Burada yalnz insann deil, dnyann yalnzlndan sz edilmektedir. Kam, dnyann yalnzln unutmak iin ge uzanr, yani insan yalnzlk duygusundan kamak iin Tanr dncesine snr (, 57). Mutluyum, bu gzel, bu tek yldzlkta; Milyonlarca sunu, adak sana, Tanrm! Ama kalbim atlayacak yalnzlkta, Hi olmazsa bir ayna ver bana, Tanrm! dizelerinde yalnzlk, kalbi atlatacak denli youndur. Dranas, burada insann tesinde bir nesnenin bile yalnzlk duyabileceini anlatr. Yalnzlk iin en azndan bir aynann istenmesi de anlamldr (, 145). Tanr ekip gitmi, koyup beni yapayalnz Odsuz ocaksz, yolsuz yordamsz, dermansz dizelerinde yarattktan sonra Tanrnn insan dnyada yapayalnz brakt sitemi vardr. Yalnzlk insan evsiz, gsz, yolsuz brakmtr (, 157).

2.3.2.1.12. Dler Artk bir pencerenin nnde, ne kald Oturup geen dn dnmekten baka Ne kald yaamaya enmekten baka?

Deme. O masallarn geceleri geldi. (, 54) Yallkla birlikte lm dncesi de kagelir. Ancak yallk ve lm karsnda mutsuz olmak deil, mutlu olmann yolunu bulmak gerekir. Bunun da tek yolu dlerdir. Genlii, gemii dlemek yallkta en iyi snaktr. Kurulmutu benim adma bir saray, evresini dolanm gmten bir ay; Ve alar geiyordu hep alay alay, Sonra saysz tutsaklarm ve ordum. (, 83) D, insana yle olanaklar sunar ki hayal ettiimiz baka lkelere kolaylkla gidebiliriz. Gemi bir zamanda saray, ordusu, iktidar olan bir padiah olabiliriz. Bozkrda kl adrlarda yaayabiliriz. Bir trenle ok uzaklara gidebilir ya da ocukluk gnlerimize geri dnebiliriz. nsanolunun en son umudu dlerdir.

2.3.2.1.13. Erotizm Parkta Serenad iirinde iddeti giderek artan bir erotizm vardr. Kadn ve erkek igdlerine boyun eerek istek ve akla birbirlerine doru srklenirler. Dudaklar ve yapraklar birbirine karr. ki bedenden kan ate, handiyse Sibiryay stacak denli youndur. Parkta balayan bu ak sahnesini hlamur, gl gibi iek kokular daha bir tahrik eder. Okamalarla ortaya kan bir alk sz konusudur. Bu iki beden doann iinde hazla ylesine btnleirler ki o anda lm bile gam deildir artk. Son drtlk erotizmin doruunu iaret eder:

Erkek susam ylan gibi sokulgan, kvrak Uzanyor gzlerine; Bir ey boalyor lk lk lk, kadnda scak Bir kan gibi ta derine. (, 34) iirin tamam olmasa da Fahriye Abla iirinde de kimi erotik geler vardr. Gzlerin, dilerin ve ak pak gerdannla dizesinde gerdan; Tenin budays, boyun bir baak kadard. dizesinde ten; Alrd rzgrda ksa eteklerin / Ak sak arklar sylerdin en fazla dizelerinde ksa etek ve ak sak arklar erotik geler olarak deerlendirilebilir (, 65).

2.3.2.1.14. Gemie zlem Gemie zlem, tamamyla bir iire egemen olmad durumlarda da kendini gsteren bir temadr. Gemite yaanm gzel gnler, mutlulukla geen zamanlar, yaanm aklar dnlp zlemle anmsanr. nk her ey deimitir, zlem gemii yeniden kurmann tek yoludur artk (, 147). Mutluluklar ehri bir stanbuldu, iirler, bulumalar, aklar imdi Akam olan bir gn gibi son buldu; Ne iir kald, ne ak, ne beklenti. (, 148) Kimi dizelerde Dranasn, ocukluunun stanbulunu zledii grlr. O zamanlar stanbul bir mutluluk ehridir. iir ve ak vardr o ehirde. Eskinin lmszlk ve zafer ehri, imdi yenilgiler ve yaslarla doludur. stanbula bal

olarak genlik gnleri anmsanr. Boazii, bir beton ynna dnmtr. Akn yerini, ayakst yar sevimeler almtr. Acmasz bir yaam mcadelesi vardr imdilerde. Masal dnyasna benzeyen stanbul deimi, yallar yklm, kayklar yok olmutur. Artk eski stanbulu, eski gzellikleri hayal etmek bile zordur (, 148-151).

2.3.2.1.15. nsan sevgisi ve dostluk Bir insanlk dram olan alk karsnda insan damar kabarr airin. Sonra insan, yalnzca insan olduu iin sevmek gerektiine inanr. nsan sevgisinden hareket ederek tm evreni sevmeye doru gider. nsanl gzellikle yceltmek gerektiine inanr. Kulluk, dncesinin ortadan kalkmasn ister. eitli aldanlar iin insanl uyarr. Bilgisizlii, kini, sava insan sevgisinin nnde duran engeller olarak grr (, 146). nsan sevgisinin bir gerei olarak dostluk kavram, Dranas iin nemlidir. O, gz nurudur, elimizdir, ayamzdr. Acmz da sevincimizi de ancak dostla paylaabiliriz. Onsuz insan ssz, yalnz ve aklsz kalr (, 124).

2.3.2.1.16. Kadn Yalnz uyku rterdi onu: rplak; meme, karn, kala. Kr perilerinin oyunu, Baucuna alalan rya; (, 68)

Bir Anadolu kz olan Kezban, Dranasn ele ald kadn tiplerinden biridir. Onu meme, karn, kala ile birlikte verir. Darmadank salaryla Kezban bir peri uykusunda anlatr. Kezban tarafndan sere serpe yaanan bu uyku Krolu tarafndan olduu kadar btn evren iin de sonsuz bir enliktir. Bu dizelerde anlatlan bir Anadolu kz olmakla birlikte kr perilerinin de ie karmasyla bir masal kzna dnr. Elif kara tatan bir kyde yayor, Bir damn saz, bir ocan atei; Her akam kanlarla batan bir gnei Banda ar bir ta gibi tayor. (, 97) drtlnde air, ky kz Elifi iler. Saz bir damda, ocak banda tasz bir kralie gibi yaamakta olan Elif; destanlarla, masallarla, ninnilerle bymtr. mknszlklar iinde yaamakta olan bu kz; ayn zamanda yarnn, aydnlk bir gelecein yap ta olacaktr.Arda, o derin sszlkta, bin yln geleneini ruhunda tayan ve sonsuza doru akan bir tanradr Elif.

2.3.2.1.17. Tanr Uyand zaman gkte yldzlar nsan dnr: belki de Allah var! Tanrsal bir ptr sken afak. Bu lkte; gece, yldzlar, afak gibi kozmik geler onda Tanr dncesini uyandrr (, 115). Tmcek, Doann elinde oyuncaklarz;

Tekrar yaplmak zre krlacaklarz. dizelerinde doa, Tanrnn bir kiilii olarak grlr. Bu szcn gerek yazmndan, gerekse stlendii kaderi ynlendiren rolnden bu durumu anlamak mmkndr (, 158). lk kum tanesinden son yldza ulanan Ulu toprakta dizeleri, doa-Tanr aynlatrmasnn bir uzants olarak kkten bye btn evreni bir tapnak olarak gren bir bak getirir. Bu anlay, gcn ve hzn semav dinlerden deil; serbest bir doa dininden alr (, 159). Hep Tanr m gerek, ey tapna dnyann zgrlkler stnde?.. Bir yce aramann dizeleri Tanrnn gerekli olup olmadn sorgular. Bu sorgulama aslnda, Tanry tm dnya ilerine sokan; bylece zgrle de bir anlamda tehdit oluturan bir dnya grne kar yaplr (, 146). Unutulmu Tanrnn dolat Byk can skntlar iinde dizeleri, son ada insanlarn Tanrdan uzaklatn, deta onu unuttuunu anlatr. Geen yzylda sanatta, felsefede ortaya kan yeni anlaylar; bilimde oluan gelimeler itilmi Tanryla atlm insann varln tehdit eder. Tanr, bir yana konmu; insan ise eski nemini yitirmitir (, 147). Btn bunlardan sonra insan Odsuz ocaksz, yolsuz yordamsz, dermansz biimde ve kendi yazgsyla ba baa brakarak Tanr ekip gitmitir. (, 157).

Dier iirlerinin aksine Maar Danda tamamyla Tanr temasna yer vermitir Dranas. Bu iirde panteizme yer vermeden, onu sorgulamadan, kukudan uzak; ancak semav dinlere de balanmadan Tanr sevgisini dile getirir. Ar ve Maar dalarnn bykl, Ve iki yce dan ard / Kzl bir lleydi Tanrdan. dizelerinin iaret ettii grnt, Tanr sevgisini dourur. Kii; gerek i dnyasnda, ruhunda; gerekse evrende onu arar. Evrenin bir yerinde onun olduunu bilir; ancak hangi pnar banda, hangi ormanda, hangi bahede olduunu bilemez. Kii, en ok bolukta onu bulmak ister ve Bir yaral hayvan baryor / Senden ayr den insanda. grn dillendirir (, 123). Ar iirinde Gnah kaplarnn araland ve inancn kayd bir dipsiz uurumda insann yerleik inanc sarslr ve eski alarn pagan anlaylar bilince yansr. air, Sana tapnanlar kardeimdi benim diye seslendii gnee, ilkel insann igdsyle Kucakla beni, tanra, sev, sar beni diyerek iindeki derin boluu doldurmaya alr. Bu arkaik tanra, sar salaryla airi saracak ve kendi taptn iinde tayabilecektir. Oysa, Ah ne yazk ki btn insanlk gnesiz / Ey ate, nasl da seni yitirmiiz! dizelerinin dile getirdii gibi, insanlk btnyle inancn yitirmi ve byk bir phe iindedir. Ki phe, ruhlarda bir engerek gibi reklendi mi (Dranas, 2000B, s. 195) onu ordan skp atmak zordur. Mevlnnn fledii rzgrdan esinlenerek air yeniden phesinden kurtulup Tanrya ular. Bir ucu Arda balayan sonsuzluun Bir ucu Allahta szyle inancn somutlatrr (, 91-94). Ve sular Tanrya varan yoldadr dizesinde zaman imgeleyen sular, nnde sonunda insan Tanrya gtrecek bir ara olarak grlr (, 138). 2.3.2.1.18. Bilinmezlik

Ortalk belli belirsiz; Gn aarts balad. Alacak st imdi, Nice nice uykularn. (, 49) Uykularn st alp evren, o byk giz kapsn aralarken bilinmezlik rts birdenbire ortaya kar. Gizin kendisini gsterir gibi yapt zamanlar geceleyin ve uyku hlindedir. Dranas belki de bu noktada Tanpnarn ok fazla sevdii ryann kapsn aralamaktadr. Her eye karn insan ne kadar abalasa, ne kadar yaknlasa da bir trl var oluun gizini zemez.

2.3.2.1.19. ocuk Bahar sabahlarnda bir, iki, , be, on, Altn rengi balar altn bir madalyon Gslerini yelken gibi gere gere Ve kollarn doan gnee aarak Byk suyu zleyen ocuklar, yalnayak Koarlar dalgalarn koutuu yere. (, 77) ocuu olmayan Ahmet Muhip; ocuk temasndan, ondan sz etmekten bir yarasnn deilmesinden saknr gibi kamtr. Bu temay tekil olarak iledii Denizi zleyen ocuklarda ocuu bir umut simgesi olarak grr. Yldzl bir gkyz kadar gzel olan ocuklarn yz; zlem ve cokuyu da beraberinde gezdirir.

2.3.2.1.20. Ka Gn batyor, gn batyor Evimi, eyam, param Nem varsa yaksam ve bir an Kaybetsem kara bir duman Arkasnda hafzam,

Kosam, kosam, kosam, kosam (, 28) dizelerinde ka duygusunu belirgin biimde grrz. Gnn batn izleyen bir zamanda air; ev, eya, para gibi insan bir yere balayan btn deerleri bir yana brakarak, hatta onlar yakarak bilinmeyen bir yne ve yere doru komak, komak ister.

2.3.2.1.21. Pimanlk Neden sonra Gelin bana, yeniden gelin Harvurup savurduum anlar!

Dorulun mezarlarnzdan Bo yere harcadm gnler!

Durun, gemesin zaman, durun Elimle kurduum saatler! (, 84) Har vurup harman savrulan, bo yere harcanan zamanlar bizde pimanlk duygusunu uyandrr. Ne kadar geen zamann yeniden gelmesini, akan zamann durmasn, beklettiimiz umutlarn gereklemesini istesek de bu bouna bir abadr. Gemi zaman ve gereklemeyen beklentilerin karl ancak pimanlktr.

2.3.2.1.22. Sokak Sokakta gn, sokakta gece, Ben sen o biz ku ve karnca.

Sokaktan gelir vehimlerim, Sokakta geer bayramlarm.

Sokakta kibarlar, sakatlar, Alaylar, dnler, tabutlar. (, 116) dizelerinde sokak, btn bir yaam olarak ortaya kar. Kuruntu ve enlik gibi birbirinden farkl duygular uyandran yine odur. Kibar da, sakat da; yaayan da len de oradadr. Glmek ve alamak gibi keder de sokaktan kaynaklanr. Ancak insana bir anne gibi kucak aan yine sokaktr. 2.3.2.1.23. Unutu

Ey unutu! kapat artk pencereni, oktan derinliine ekmi deniz beni; kmaz artk sular altndan o dnya. Bir duman ykselir gibidir kederden Maceras oktan bitmi o eylerden. Amansz gecenle yayl drt yanma Ey unutu! kurtar bu gamlardan beni. (, 38) Yalnzlk, keder, hoyratlklar, pimanlklar unutuun o tun kapsn zorlar. Gemi, susmu ninniler; ister istemez unutuu arr. Genlikte yaanan aklar bitmitir. Aldan, yaamn en gzel meyvesi olarak kabul edilir. Anlar, bize bir daha yaanmayacak gnleri anmsatp kederlendirir. Bu gamlardan kurtuluun tek yolu olvido (kurtulu)dur.

2.3.2.1.24. Tema tablosu Dranas, iirlerinde birbirinden farkl birok temay ilemekle birlikte belli temalar evresinde iirini younlatrmtr. Dranas iirinin bir zellii de kimi iirlerde tek bir temann deil; airin bal bulunduu saf iir okulunun bir nitelii olarak birka temann ayn iirde ilenmesi; temadan temaya geilerin olmasdr. Hatta ayn iirde kart duygularn yer ald bile grlr. Yeni Bir Yaz Umudunda hem lm duygusu hem de umudun yan yana yer almas bunun en tipik rneidir (, 54).

Sklk bakmndan temalar incelediimizde belli temalarn daha youn ele aldn gryoruz: Ak 22 % 19.46 Doa ve doa sevgisi 21 % 18.58 lm 12 % 10.61 Hzn ve karamsarlk 9 % 7.96 Yallk 6 % 5.30 Sonsuzluk 5 % 4.42 Yaama sevinci 5 % 4.42 Yurt ve kahramanlk Zaman 4 % 3.53 Umut 3 % 2.65 Yalnzlk 3 % 2.65 Dler 2 % 1.76 Erotizm 2 % 1.76 Gemie zlem 2 % 1.76 nsan sevgisi ve dostluk Kadn 2 % 1.76 2 % 1.76 5 % 4.42

Tanr 2 % 1.76 Bilinmezlik 1 % 0.88

ocuk 1 % 0.88 Ka 1 % 0.88 Pimanlk 1 % 0.88 Sokak 1 % 0.88

Unutu 1 % 0.88 toplam 113 % 100

2.3.2.2. mgeler (majlar) Bu blmn sonunda alfabetik bir listesini verdiimiz gibi, Dranasta onlarca imge vardr. Ancak biz, daha ok belli d odaklar oluturan imgeler zerinde duracaz. nk onlarca imgenin yannda bunlar, organik btn olarak ve ktleler hlinde karmza kmakta ve Dranas iirine hayat vermektedir. Birer doku oluturan imgeler ve kullanm sklklar yledir: Yaam (17), bulutlar (16), sevgili (14), dler (13), yallk (12), gkyz (10), gne (10), hzn (9), Ar da (8), gzellik (8), insan (8), lm (8), ak (7), genlik (7), zaman (7), anlar (6), bellek (6), gnl (6). Dranas imgelerini kurarken daha ok bir somutlatrma ihtiyacndan hareket etmitir. Bylece soyut, zgl durumlar elle tutulur hle getirilmitir. mgelerde bir kapallk, simgesel bir boyut hep gze arpar. Bu tutumda; i dnyasn anlatmay, gizlerini paylamay istemekle birlikte kendisini de ulu orta ele vermek istemeyen bir adamn ikilemi yatar. Dranas iirinde kimi kavramlarn imge kurucu ge olarak hatr saylr bir arl vardr. Su (39), insan (23), iek (21), ku (19), aydnlk (19) ve karanlk (15) kez imge kuran ge olarak saptanmaktadr. Burada dikkatimizi eken taraf, su ve aydnl yan yana getirdiimizde ortaya kan grlmeye deer k cmbdr. stersek, bunlarn arasna 7 kez yinelenen aynay da koyabiliriz.

Vurgulanmas gereken bir baka nokta ise karanlk ve aydnlk kavramlarnn niceliinin birbirini izlemesidir. Tabi olarak tablo aydnln lehine

sonulanmtr. Siyah zemin zerine k, motiflerini drmtr deta. mgelere yap bakmndan baktmzda bunlarn kltr gelerinden ok doal gelerle kurulduunu gryoruz. Zincir, gemi, saray, salncak, put gibi insan icad geler fazla bir oran oluturmazken yemi, serap, gece, deniz, ada, at, gl, baak, selvi, ku, k gibi doal geler byk bir nicelik oluturmaktadr. Ahmet Muhip; boyu selviye, fidana benzetmek gibi; gzyan yamura benzetmek gibi ok az sayda ypranm ya da anonimlemi imgeyi iirinde kullanmtr. mgelerinin ok byk bir blm; gn bir mezarlktr gibi, lm, gece ucundaki oban gibi, ylan azndaki elma gibi orijinal ve kendisine zgdr. Az saydaki imgede Bat mitolojisinin izlerini bulmak mmkndr.

Gkperdelere ahlanan tanrsal at (, 94) imgesinde Pegasos (kanatl at) motifi aka seilebilmektedir. Sirenler durmadan ark sylyor (, 158) dizesinde kandrmacay imgeletiren Sirenler (Seiren) Yunan mitolojisinde kadn gvdeli, ku kanatl ve gzel sesli olarak tanmlanr. (Sonradan) kanatl olmaktan km ve yar insan, yar balk biiminde denizkzlar diye canlandrlmtr. (Erhat, 1997, s. 268) Ya ala gzl grke yzn kimler kskand / zerine eildii sular vebali midir? (, 126) dizelerinde sular bir ayna gibi kendisini ona gsterir. Burada nergis ieine adn veren Narkissos efsanesi anlatlr. Bu ykde Ekhonun akna karlk vermeyen Narkissos, onun ilencine maruz kalarak rmaktaki kendi grntsne k olur, orada eriyip yok olur. Alnt yaplan dizelerde sevgilinin an lm nedeni, bu efsaneden esinlenerek sulara yorulmutur.

2.3.2.2.1. Yaam Yaam; zorluklaryla, glkleriyle, skntlaryla bir kan emesinden bizi iirip sadece kanla yenen bir ekmek sunsa da Tanrsal bir ra gibi yandmz (, 93) bu sre, insan iin yine de anlamldr. Dnya denen o deliler evinde, bu dnde insan her eye karn endir. Yaam, deliler evi ve dn imgelerinde baboluk, snrszlk ynleriyle anlatlmtr. Yaam en ok gkyznde bulur air. yle diyelim, Dranas iin yaamn en byk kant, stmzde mavi yzyle parldayan gkyzdr. Kork! Bahar seni bir al gle dndrebilir / Bir daha gstermemek zere gkyzn (, 58) dizelerinde lm; en ok gkyzn bir daha grememek konusunda tehdit oluturuyor. Yahya Kemal Beyatlnn Eyll Sonu iirinde lmek kaderde var, bize rknt vermiyor; / Lkin vatandan ayrln ztrb zor. (Beyatl, 1974, s. 59-60) dizelerinde vatandan ayrln acsnn ncelenmesi gibi, burada lmn korkunluundan ok gkyznden ayrlmann hzn anlatlyor. Ben byk arklar severim, byk olsun (, 67) dizesinde younlaan ve Byk Olsun iirinin tamamnda kendisini hissettiren tavr, yaamn idealize ediliidir. Burada byklkle hedeflenen; 1930-1950 dnemi boyunca Trk iirinde ska ilenen yaama istei, yaama sevincidir. Bu noktada bir aray ve bir snma da vardr. nsann byk deerlerine snma. Kahramanlk ya da ak, bayak bir tutku ve ycelik. Yaad, tan olduu an karmakl, onu byk deerlere itmitir. (Uyar, 1983, s. 96) Ancak yallkla birlikte libido (yaama gcnn btn) zayflar. Daha uurmuyor beni bu kanat (, 82) dizesindeki kanat imgesiyle belirtildii gibi

insan, yaama balanma isteini kaybetmeye balar. Kart snd son parlts glmn (, 54) dizesi, yaama sevincinin son krntlarna karlk gelir sanki. Sabrszlanma ey kapmdaki at / Gne daha gzlerimi yakyor. (, 82) dizelerinde yaam, gne imgesiyle verilir ve gne olduka, gzlerimiz gnei grdke yle ya da byle yaamn srecei ifade edilir. Bu noktadan geriye bakld zaman, yaam, airi Yarabbi, nasl gzeldi o serven (, 72) dedirtecek kadar macera dolu, heyecan verici bir sretir. Yaam, bir bakma oyundur. nsan her oyunu(u)u oynadktan sonra anlar bunu (, 14). Oyun bitti ve her ey yerini buldu. (, 43) dizesi oyun-yaam imgesini parltl biimde dile getirir. Yaamla ilgili imgelerin zeti Yaamak eken insan, veren toprak (, 115) dizesine sktrlmtr sanki. alan, aba sarf eden, emek harcayan insana; toprak, yeryz, evren gler yzle karlayacak, onu doyuracaktr. Bu iliki deimeden, dng biiminde yaam var olduu srece kuaktan kuaa devam edecektir.

2.3.2.2.2. Mor gagalarnda fecir bulutlar Dranasta bulutlar zengin bir imge oda oluturur. Duman, el, gemi, kadn, kervan, ku, mabut, put, sevgili, sr, zm, yelkenli, ehir gibi ok eitli ve birbirinden ok farkl imgeler bir btn oluturur. Solgun yzmz unutmayan yr / Ve alnmzdaki eldir bulutlar (, 81) dizelerinde vefal bir sevgili ve onun iimizi stan yumuak eli olarak karmza kar. Uzun sal sevgiliyi, anszn kan rzgr tutup srr salarndan.

Kimileyin bulutlar, Kzl bir topraa dikilmi putlar olarak grlr (, 138). Muhtemelen bir akam gnei altnda kzl, pembe ve beyaz renklerle olumu bir kozmik resimdir bu. Ve gzlerimize dolup da bazan / Dken iimize zehir (, 80) dizelerinde ayn bulutlar, hzn taycs olarak yeniden sunulur. Bulutlar, yaammzda yer alan eitli aralarla imgelere dntrlr. Kimileyin bize bir eyler tayan gemiye (, 112), kimi zaman iinde yer almaya can attmz bir kervana benzetilir (, 78). Bulut-ku imgesinde bir toplanma vardr. Uuculuk, baboluk ve zgrlk ilikisi, iki kavram daha fazla bir araya getirmitir sanyoruz. zerimizde bir kanat sesiyle (, 81), Mor gagalarnda fecirle (, 80) dalar arkasndan akn akn gelen Bitmez tkenmez bir ku srs gibidir bulutlar (, 80) . Bulut imge oda iinde yer alan en ilgin iki imge; sr ve zm imgeleridir. Sr bulutlar gece yamalarn / Otlayp yaylyor gk krlnda (, 52) dizelerinde bulutlar srye benzetilir. Ancak bu imge o kadar geni bir alana yaylm ve o kadar grsel bir boyuta sahiptir ki iki dize deta bir film enstantenesi ya da izlenimci bir ressamn elinden kan bir tablo gibi sz ok ok aan bir genilie ulamtr. ki dizede yer alan her szck kendi bana bir imgedir; ancak her biri btnn oluumu iin vardr yine de. Dadan aa szlen ak bir bulut salkm (, 58) ile zm salkmna benzetilen bulutlar, dn asndan zgnle sahiptir. Hem biim, hem ilev asndan olmak zere bu benzetme iki salam ayak zerine kurulmutur.

2.3.2.2.3. Sevgili

Sevgili, daha ok bir glle (, 126); tm gzelliklerini sergilemi, albenisiyle kendisine bakanlar etkileyen, yaprak yaprak alan bir glle (, 19) imgeletirilmitir. Gzelliin, baharn simgesiyle sevgilinin ifade edilmesi

anlamldr. nk sevgili getirdii gzellik ve taze bir akla n yaamn bahara evirir. Sevgilinin sesi, arzu nesnesi olmasndan tr bir ku sesini andrr (, 19). Baz bir yaprak, baz bir rzgr (, 20) olarak doal gelerle n karsna kar. Kimileyin bir k uykusuna yatan bceke (, 53), kimileyin bir sabaha benzer (, 11). Bir anlamda k bakt her yerde, doann her bir parasnda sevgiliyi grr. Bir ku, bir iek, bir bcek, bir dal doann birer enstrman olmaktan nce sevgiliyi artran varlklardr. Sevgili, ryalara tayf hlinde konarsa da; o, seven ve yaayan bir hatradr (, 20). Sevgili, gzelliiyle deta putu andrr. Divan edebiyatnda ska gndeme getirilen put-sevgili ilikisi hemen bu noktada hatrlanmal ve airin gelenee balanma istei kaydedilmelidir. Sevgili, n gnlnn sultandr. lgiyle takip edilen bir servendir ve sonu hayrl biten bir ryadr. Ve en nemlisi zlenen limanlar (, 45) gibi gvenli bir snaktr. Sevgiliden uzaklamak demek, frtnal bir denizde savunmasz kalmak demektir. Sevgilinin yresi, sevgilinin yan ancak tehlikesiz, frtnasz bir barnaktr.

2.3.2.2.4. Dler gl

Al bir at stnde drtnal gidiyordum (, 83), Sabrszlanma, ey kapmdaki at (, 82), Ben bir hayal atnn srtnda (, 74) ve Kimi zaman, alr onu bir gveysiz, gksel gelin arabas (, 71) dizelerinde dler; at ve gelin arabas kavramlaryla imgeletirilmitir. At, insan dnn en gzel rnlerinden biri olan masallarn kahramandr. Gemi zaman insanlar iin at, hem gnlk yaamn nemli bir oyuncusu hem de hayallerin vazgeilmez bir gesidir. Onun sayesinde bilinen ya da bilinmeyen her corafyaya gitmek mmkndr. Dlerinin durgun, mavi denizinde (, 94) dizesindeki denizle, O masallarn geceleri kald (, 54) dizesindeki geceyle, gksel gemilerine binip gitmiler (, 150) dizelerindeki gemiyle dler imgeletirilir. nsanolu iin her daim sonsuzluu artran deniz, elbette dleri de kkrtr. Ona alan, onda yolculuk yapan her gemi; bir bakma dler lkesine doru yelken amtr. Ne sabahtr bu mavilik, ne akam (, 57) dizesinde belirtilen, bilinen hibir eye benzemeyen bir mavilik yine dlerdir. Onun bnyesinde hem sabahn tazelii hem akamn belirsizlii vardr. Zira mavilik daha ok umudu, iyimserlii iinde barndrd iin beraberinde dleri de artrmas doaldr. Gzlerimizde bir mr kalan serab (, 94) ile dalda sarkan (, 82) yemileri ile bir dler gldr o (, 61). Doal olarak bel baladmz, zaman zaman kucana sndmz dlerin reel bir varl yoktur. Batan kartc, etkileyici bir grnme sahip olsa bile o gerekte bir seraptr. Rengiyle, albenisiyle davet eden bir yemi olsa bile o aslnda bir masal meyvesidir. Kokusuna, rengine, diriliine vurulduumuz bu gl, aslnda bir dten ibarettir. Ancak gerek olmadn bile bile ona kanmaya, onda teselli olmaya da mecburuz.

2.3.2.2.5. Yallk Ahmet Muhip Dranasta yall ifade eden imgeler; gz, yapraksz aa, sonbahar rzgr, sonbahar denizi, akam, akam saati, akamn kys, gece, kargaa ve son fecirdir. Yall anlatan imgelerin nicelik bakmndan akam ve gz zerinde toplanmas anlamldr. Gz-yallk ilikisinin Trk iir geleneindeki varl ok uzun bir gemie dayanr. Bu iftin birlikteliine, hem Divan iirinde hem de halk iirinde tank olmak mmkndr. Bu noktadan gelenek, Dranas iirine szmtr. Yaz g ediyor -Ne yazk, yine gz! (, 53) diyen air; genliin, orta yalln getiini, yalln kanlmaz olarak geldiini zlerek ifade ediyor. Gz, bir bakma bir gebe dn dr (, 56). Bir danklk, bir melnkoli iinde bu sre de tamamlanacaktr. nsan ruhunda uuldayan sonbahar rzgrnn (, 60) emeli, ondan bir dal olsun krmaktr. Burada rzgr gcn; genliini yitirmi, yalla teslim olmu insandan alr. plak kalan aalarn (, 55) bir karasevday sylemekten baka seenei yok gibidir. nk yeniden zaman tersin tersin yrtmek imknszdr. nsan, kzl yaprak dalgal sonbahar denizine (, 54) benzeyen anlarna snmak zorundadr artk. nk ruh bir rzgr, aa ve su kargaasna (, 125) brnmtr. Kaosta, kargaada yaplacak en iyi ey; salam bir dala, gemiimizin nemli bir paras olan anlara tutunmaktr. Ve r olgun baaklara / Akamn dallarndan sereler (, 39) dizelerinde yal beyinlerin bir yn dnceyle diditii, urat gerei dile getirilmektedir. Ne istersin benden akam saatinde? (, 38) diyen air, akam saatiyle mutlaka insann gcn yitirdii bu son aa vurgu yapmak isteindedir. Bu saatte, bu

ada artk insann elinden bir ey gelmemektedir. Artk bir akamn kysna gelinmitir (, 70). Bir sre sonra btn arlyla gece balar ve gece tm etin ve zor yzleriyle beklemektedir. nk kardr yaan stmze geceden (, 57). mrn sonu gelmitir. Bu son an iin gn()n son fecri, sonu artk (, 23) denebilir.

2.3.2.2.6. Gkyz kocaman iek Gkyz, Ahmet Muhip Dranasta nemli bir imge dokusu olarak yer alr. Gkyz; anne, ayna, deniz, rya denizi, mavi renk, iek, yayla, rmak, dilsizlik, dost gibi eitli imgelerle ifade edilmitir. Stn emziren anne ile gkyz; stn bitmezlii, gn sonsuzluu balamnda zletirilmitir. Anneye benzetilmitir; nk o dost gkyzdr (, 121). Billrluu, durgunluu, safl ile gk gzellii gsterecek aynayla (, 55) imgeletirilmitir. stmzde deniz gibi bir gkyz (, 91) dizesindeki gkyznn denizle aklanmasnn gerekesini Hzla dnen u mavi var ya stmzde (, 161) dizesi oluturur. Gkyz, deniz ve mavi; artrdklar sonsuzluk duygusuyla yan yana gelmitir. Renk mi ki zerimden akaduran bu nehir? (, 58) dizesinde mavi ortaklna rmak da katlr. O, stmzde dnenen sevimli yzyle kocaman iek (, 70); daha da tesi gkkrlnda (, 52) bulutlarn otlad bir yayladr. Bu iki imge de ierdii naiflik bakmndan ok hotur. Gkyzn kocaman bir iee, kocaman bir meraya benzetmek; ancak bir ocuk dnn ii gibidir.

Bulutsuz, dingin, sonsuz yzyle grmeye altmz gk; kimi zaman skntlanr, kararr. O zaman yer dilsiz gkyzyle kstl kalr (, 99). Mavi rengiyle birok duyguya karlk gelen gk; kararp yzn bizden evirdii zaman hibir ey anlatmaz; deta dilsizleir.

2.3.2.2.7. Gne! gne! Ahmet Hamdi Tanpnar, Ahmet Haimin airliininden sz ederken; zgnl ve tuhaf denebilecek hayranl bakmndan airin bak asn, primitif insannkine benzetir (Tanpnar, 2000, s. 297). Ayn ilkelin doaya bakn, Dranasn gne imgelerinde bulmak mmkndr. Dranas, ilkel insan gibi, lmsz ece olarak niteledii gnei, Kucakla beni, tanra, sev, sar beni diyerek tanra katna kartr (, 91) . Gne; kimi zaman sar salaryla n akln bandan alan bir sevgilidir (, 91). Kimi zaman mitolojik bir atmosfer iinde gkegelin gibi Ardan (, 123) doar. Kimileyin aalardan sarkaduran (, 44) meyveyle, kimileyin altn bir manto (, 56) ile imgeletirilir. Gnein klar ise bir k nehri (, 47) gibi, kanatlar altn kular (, 47) gibi ya da dalarn arasnda kzl bir lleydi Tanrdan (, 123) dedirtecek denli grnmler oluturur. Bu noktada dikkati eken ey, gnein altn rengiyle ve lle rengiyle ifade edilmesidir.

2.3.2.2.8. Hzn

Hzn duygusu Dranasta bak, burumu iek, kar, kara sevgi, siyah gne, siyah meyva, yamur, zehirli kak, bulut imgeleriyle verilmitir. Bu imgelerin iindeki kara rengin arl hznn temel dokusuna uygundur. Zira siyah, yasn ya da melankolinin iaretidir (Pastoureau, 2005, s. 108). Karlk bulup bulamayacan bilemeden sevgilisine gzleri(n)de bulut, salar(n)da iy (, 19) ile giden k; iinde bulunduu ruh durumundan tr hznldr. Sevgili tarafndan nasl karlanacan bilememekte, sevgisinin onaylanmas konusunda tedirginlikler yaamaktr. Bu endieli ruh durumu; sknt ve giderek kedere dnmektedir. Nedensiz bir bekleyi iindeki gzelin parmaklarnda burumu bir ieke dnr hzn (, 21). Godoyu Beklerkenin kahramanlar gibi burada bekleyen; neyi ve niin beklediinin farknda deildir. Yalanan ve zamann nnde ypranan insann drt yan yamurla rtlr (, 61). Hzn ifade eden bulut imgesi burada yamur olarak karmza kar. Kardr yaan stmze geceden dizesinde hzn kar olarak yaar yreimizin bana (, 57). Bulut, yamur ve kar deta bir imge oda oluturarak znty, acy dile getirir. Bilinmeyen, deta yazgmz ren eller soyarlar, soyarlar bir siyah meyvay (, 107). Kabuklarndan kurtulduka ortaya kan meyve hzndr. Kii, bu noktada unu sorgular; Soframza konan bu doyulmaz yemek / Niin bir zehirli kakla yenmede! (, 92). nmze konan yemek, insana sunulan yaam gzeldir; ancak zehirli kak, yani hzn olmasa... Ayn siyah gne gkyznde (, 104) sanki ruha kara sevgilerini (, 73) dker. yle kekremsi, yle zehir bir duygudur ki hzn, iine yerletii insann bir bak sapl durur gsnde (, 104). Ne yanna dnse karanlk ve kasvettir.

2.3.2.2.9. Dalarn ah Ar Ar da, insan boyutlar aan byklyle, ezici yceliiyle Ahmet Muhip Dranasn zihninde birbirinden farkl, hatta birbirine kart diyebileceimiz dler uyandrr. Oras inancn kayd bir dipsiz uurumdur (, 91). nsan, onun karsnda yerleik inanlarn unutup ilkeller gibi onun yceliine tapnmay dnr. Vardm eteine, secdeye kapandm (, 90) szleri, byle bir ruh taknlnn sonucudur. Ar, sonsuzlua doru kalkacak sihirli bir gemi, gklere ahlanan tanrsaldr. nsandaki tapnma duygusunu uyandran ite, bu doast

grnmdr. Bu gemi sonsuzluk gemisidir. Onun sonsuzluunu, Dranasn en gzel imgelerinden birini oluturan gkyzne doru yryen yeryz (, 94) dizesi gerekesiyle aklar. Ulat bu dorukta yeryz sona ermez, deta gkyzne eklenip hayal edilemeyecek bir bykle eriir. Ar, yeryznn bir paras olmakla birlikte, sonsuz gkyzne doru kanatlanr. Arnn insanda yaratt ikilem, ylan azndaki elma (, 91) simgesiyle ortaya kan eytan ve lmden ok hayatn kardei (, 93) olan melek grnmlerinin ikisini birden tamasdr. Arnn saat saat deien grnmleri, airin ruhsal gel gitleriyle rtmektedir. Bir paradoks oluturan bu ifte imgelem, airin i atmasnn bir yansmas olarak deerlendirilmelidir. Burada Ar byk bir da olmaktan kar, mukadderatn bir sembol, bir baka deyimle, kendini bulmak, ksmet neyse ona kavumak, didinmek, rpnmak olan insan kaderinin hesaplamak zorunda kald yerdir. (Engin, 1980, s. 25)

Dranasn yapt tam da budur. Btn kart imgeler, atmalar, gerginlikler; hep bir byk hesaplamay yapan adamn icaddr.

2.3.2.2.10. Gzellik Ben akmla bahar getirdim sana (, 19) diyen k, sevgiliye, bahar kavramnn altnda yatan mutluluu vadetmektedir. Baharla birlikte gelen; doann yeniden uyan gibi, iekler, bcekler gibi, yeillik, mavilik gibi; iyi olan her ey, bu balamda gzellik olarak imgeletirilir. Dranasta gece de bir gzellik anlatcsdr (, 32). Hatta Behet Necatigilin Yldzlara Bakmak oyununda olduu gibi, gece herkese kaplarn amaz. Ona bakmay bilmek; bilinmiyorsa renmek gerektir. Gece, renilmesi gereken bir gzelliktir (, 32). O geceler ki dudaklar plerle doludur (, 15). Bir pn duyarlyla sarar insan. p nasl mfik bir gzellie sahipse, p nasl bir kabul edi ve benimsemeyse gece de ayn duygularla insana kucan aar. Kimi zaman gzellik, uzak iklimden getirilen arklar (, 19) kadar egzotiktir. Bilinmedik, allmadk tadlar, sesler gzellii oluturur. Dranasta gzellik glle (, 77), zellikle krmz gllerle (, 71) u vermitir. Sz edilen gl o kadar taze, o kadar el dememitir ki o ilk baheden alnma, bir krmz gldr (, 71). Ahmet Muhip tarafndan imgeletirilen gl cennetten karlm kadar tarifi imknsz bir gzellik tar. O, gecelerden gzel yldzlar almak gibi (, 22) ho ve yoldan kartcdr.

2.3.2.2.11. nsan

Dranas insan, dnen bir kamtr. (Dranas, 2000B, s. 209) diyen Pascaldan esinlenerek insan daha ok kam ile imgeletirmitir. Geri insankam ilikisi 13. yzyla, Mevlnya kadar uzanr. Mesnevinin 2. beytinde ney, kamlktan koparld iin ikyetidir ve bir kam olan asln arar (Hactahirolu, 1972, s. 22). Bu mesnevide neyin insan simgeledii dnlrse insan-kam benzetmesinin tarihesi ortaya kar. Ge uzanr -tek, tenha- bir kam (, 57) dizesinde ellerini Tanrya doru uzatm bir insann gszl ve yalnzl vardr. Korkun bir ezgide atlayan bu kam (, 93) ise yaam savanda rselenen, hrpalanan insan anlatr. Daha tesi, Dranas lm de kamn susmas (, 110) olarak kabul eder. Burada alt izilmesi gereken bir baka nokta; sesin, sylemenin, yani dncenin nemli bir yaamsal belirti olarak grlmesidir. Tanrdan uzaklam, ayr dm insan bir yaral hayvandr (, 123). O denli kederli, o denli strapl, o denli aresizdir. nsan, dnyaya yanllkla dm bir kazazede, bir yolcudur. Her kazazedenin mjdesi bir ada (, 92) olduuna gre dnya da insan iin bir adadr. Yolcu lm; ite ayaklar hr (, 110) dizesinin iaret ettii gibi lnceye kadar insan o adaya mahkmdur. Ancak insan lnce ayaklar zgr kalacaktr. lme deiik bir pencere amas bakmndan da bu imge ilgintir. Geri bu pencere kltrmz iin yeni deildir belki. Bu imgede de alt izildii gibi Sfiler iin lm bir kurtulutur.

2.3.2.2.12. lm

lm; krmz gl, oban, gece, gemi, karanlk, uyku, yolculuk szckleriyle imgeletirilmitir. Gece ve karanlk kavramlar; lm imge dokusunda arlkla kendilerini hissettirir. Bu durum geleneksel anlaya da uygundur. Yalandm, gneim batyor. Gece (, 152) dizesinde yallkla birlikte gne batar ve gece; lm insan karlar. Yalln geliinin korkuyla karlanmas, byk sonu hzlandrd iindir mutlaka. Bir yandan da karanlk lmdr (, 29). lm de karanlk gibi bilinmez, zlmez bir bilmecedir. Ve lm, gece ucundaki oban (, 46) gibi insan koynuna almak iin beklemektedir. Ondan ka yoktur. Yaam ,geceyle birlikte hep yinelediimiz biterdi belki bir uykuyla (, 32). Gece, karanlk ve uyku lm artrr hep. Yallk ve geceyle birlikte insan bir yolculua davet eder (, 27). Bu noktada yolculua dnen lm; bir gn ya bu yol ya u gemilerle (, 27) gelecektir. Artk insana lm tesinin mutlu tahayylnden (, 93) baka bir ey kalmamtr. Tek teselli, lm sonrasnda mutlu olabileceimizi dlemektir. 2.3.2.2.13. Ak imi her ne var lemde Ak trl hlleriyle, gzel yzleriyle karmza kar. Onun karsnda hep aldanmamz ve sonunda ac ekmemiz bundandr. Akn temel karakteri avc oluudur. O avc, insan ebed avdr. Ak, erkei oyuna getirmek iin kadn kullanr. Bu deta her iki tarafn bilerek oynad kanksanm, ok prova edilmi bir roldr (, 68).

Kimi zaman ak, ay dolu testilerinden (, 17) bir yudum olsun iirir. Artk o testiden iilen su deil, bir audur. Onu iin beden iin geri dn yoktur. Tek kurtulu onunla btnlemek, kendi varln ona balamaktr. Kimileyin ikiyi tattrr (, 32). Onu iki niyetine ien ne alk ne susuzluk hisseder artk. Bundan sonras k iin sonsuz bir sarholuktur. Ancak her iki taraf da mr boyu bu durumdan memnundur. Kadeh nara yanar (, 30). Mevlnnn Mesnevisinin 9. beytinde Oldu te syt- ney sanma hev (Hactahirolu, 1972, s. 23) dizesinde, nasl neyden kan eyin herhangi bir ses deil ate olduu syleniyorsa; Dranas tarafndan sz edilen ey de yalnzca bir iki deildir; gnl batan baa saran, yakan bir atetir. Btn tehlikelerine karn ekmek, kak ve ksesiyle (, 115) ona nimet gibi ihtiyacmz vardr. Ak hem aulu bir iek, hem de ab- hayattr k iin.

2.3.2.2.14. Genlik Genlik, ounlukla bahar ve yaz mevsimleriyle imgeletirilmitir. zellikle ilkbahar mevsimi doann yeniden uyana getii, deta yeniden doduu bir dnemdir. Masal ve pembe akamlar da yine o byl an imgeleri olarak kullanlmtr. Zira genlik, ba dndrc havasyla iinde bir masal edas tar. Pembe akamlar genliin iyimser, umutlu doas yaratr. Dler, ilkbaharlar vard, saf ezgiler (, 72) dizesinde grebildiimiz gibi ilkbaharn tad btn olumlu iletiler; tatl dler, sarho eden ezgi genliin nitelikleridir. Genlik nee mevsimidir (, 26). Baharn sunduu tm gzellikler iinde yaayp onlardan yararlanp insann sevince boulmamas iten deildir.

Yazn gp gitmesiyle birlikte (, 53) insan, ah ieren u sz fsldayacaktr: Aklar uup gitmi olmal bir yazla. (, 37). Genlikten, yani o masallarn gecelerinden (, 54) ve pembe akamlarn karasevdalarndan (, 15) geriye kalan yalnzca silik bir izdmdr. Genlik, hovardaca harcanp bitirilen dsel bir sre olarak geride kalmtr.

2.3.2.2.15. Zaman Zaman daha ok; akc kozmik gelerle ve hareket hlindeki gelerle verilmeye allmtr. Bu balamda; etek, gemi, gne, meme, su, yel, yol kavramlar zaman imgeletirilmek iin kullanlmtr. Yaklayor musikisi eteklerinin (, 15) dizesinde hareket hlindeki bir kadnn etekleri ho ve zevkli geecek bir an iaret etmektedir. Binmiim bir gemiye (, 79) dizesi de yine mutlu bir zaman imgeletirmitir. Bu deniz yolculuu, bu telere gidi, bu mavi iindeki hareket umut ve mutluluk kavramlaryla zetlenebilir. Bizim dmzda akp giden zaman batan gne (, 47) imgesiyle vurgulanr. Beraberinde nedensiz bir i sknts getirir. Ve zaman kprler altndan su gibi akar (, 160). Bakarsnz ki mrn sonuna gelinmi. Bu noktada vakitsiz sal(m) memeler (, 84) aranr. Ancak zaman gemi; erken kullanlan olanaklar ok geride kalmtr. Bunu anlayan air; Yel yapraklarm savurur / Drt yanm yamurla rtl (, 61) dizelerini syler. mrn sonbahar gelip atm, etrafta yalnzca rzgrn nnde drt bir yana uuan anlar vardr. Ve bir gn ya bu yol ya u gemiler (, 27) mrn tamamlayan insan alp gtrecektir. nsan ancak, u uzayp giden zaman sonsuzunda bir noktalk sre olarak kalacaktr.

2.3.2.2.16. Bir yaprak yamuru gibi anlar Dranasta anlar yaprak ve ok imgeleriyle yer bulur. Ve ruh, atlan oklarla delik deik (, 37) dizesinde aka grebildiimiz gibi, gemite yaanlanlar i dnyamz sarsar. Burada insan zen gemi deil, bir daha o gnlerin geri gelmeyecek olmasdr. Zira anlar gcn bu gerekten alr. Yaprakn simgeledii anlar, ok denli actc deildir. Genlik uup gitmi, yallk sanki kzl yaprakl sonbahar denizidir (, 54). Sonbahar anlaml klan, kzl yapraklar; yani gzel anlardr. Yel yapraklarm savurur / Drt yanm yamurla rtl (, 61) dizeleri; zamann geriye yalnz anlar brakt gereini dile getirir. Artk elimizde kalan, teselli olmak ve zlmek arasnda gidip geleceimiz kekremsi bir duygudur.

2.3.2.2.17. Bellek ve farkndalk iir, bir eit bilindnn meyvesi olsa da Dranas bellekle simgelenebilecek bir tr farkndalk iindedir. Bellek, deiik imgelerle Dranasn iirinde derin ve gizli yzn gsterir. Genliimizi kaybettim birtakm odalarda / Kaybolan genliimi aradm aynalarda (, 106) dizelerinde bellek; oda ve ayna olarak boy gsterir. Bu iki kavram da anlamldr. Oda gizlilii, rtnmeyi, ie kapanmay simgelerken ayna; almay, oaltmay, gstermeyi, gz nnde bulunmay ifade eder. Bu iki imge sanki bilinci ve bilin dn temsil etmektedir.

Bellei imgeleyen bir baka kavram bohadr (, 37, 147). Boha, gerekli gereksiz her tr pl prtnn sakland bir yerdir. Orada bulunan nemli nemsiz her ey, nasl ki bizim yaantmza rast gelen bir eyleri ieriyorsa bellekteki her trl ayrnt da yan yana gelince bizim yaammz oluturur. Yad baheme bir yaprak yamuru (, 53) dizesinde grebildiimiz gibi, bellek iinde barndrdklaryla bir tr bahedir. Bahenin cmert nitelii onda da bulunur. Kimi zaman o, dibine kadar inmek istediimiz bir kuyudur (, 46). Bu noktada air yalnzca kendisine, anlarna snmyor; ayn zamanda anneyi arama, ona geri dnme istei de duyuyor. Anne karn ya da anne kuca; henz dnyann ve yaamn kt ve irkin yzyle karlamadmz; saf mutluluu tattmz bir adr. mgelerin simgesel karlklar zerinde alan Gaston Bachelardn kuyunun ve odann anneyi sembolletirdiini belirtmesi bu dncemizi destekler niteliktedir. 2.3.2.2.18. Gnl Gnl; bir bahara ak duran (, 18) bir pencereyken, bir anlamda yaamn kendisiyken; sonbaharla, yani yallkla birlikte virane olacak gne sarayna dnr (, 26). Ayn gnl; genlikte ve yallkta baka baka grntlerle karmza kmaktadr. Aslnda deien gnl deil, zamandr. Doldur kutlu ellerinle kadehimi (, 22) ve kadeh nara yand (, 30) diyen air, bu kez gnl kadehle imgeletirir. Kadehi ve gnl badatran, paralel klan taraf; ikisinin de bir sunu iermesidir.

Kadeh; uzattmz bu tas dolduracak m (, 15) dizesinde tasa; iirdi bir yudum su testilerinden (, 17) dizesinde testiye dnr. Kadeh gibi tas ve testi de bir sunu aracdr. Doal olarak burada gnln, kadeh gibi sevgi ve dostluk iin insanla sunuluu vurgulanmaktadr.

2.3.2.2.19. Alfabetik imge listesi Adamlar: Dua, vesvese, nehir "Sanki yalvaran bir duadr onlar, / Belki tanrlara ak vesvese / Bir nehir. Bu nehir her akam akar" 109 Admlar: Yumuak zincir "Yumuak zincirini sryerekten" 66 Aa: Sa "Alalan tavana aslm salar / Kollarn sallyordu aalar" 139 Ar da: Dipsiz uurum "nancn kayd bir dipsiz uurum" 91 Ar da: Gemi "Sonsuzlua doru kalkacak sihirli / Bir gemi gibisin gklerde demirli" 90 Ar da: Gkyzne doru yryen yeryz "Gkyzne doru yryen yeryz" 94 Ar da: Hayatn kardei "Ey sen! lmden ok hayatn kardei" 93 Ar da: Kanatl at "Ey, gkperdelere ahlanan tanrsal!" 94 Ar da: Sonsuzluk gemisi "Rzgrlar balad. Sonsuzluk gemisi / nnde kprp ahlanmada engin" 94 Ar da: Tanr "Vardm eteine, secdeye kapandm" 90 Ar da: Volkan "Ylan azndaki elma Ey, atei / En derin yerinde gizli gizli yanan" 91 (Ar da, eski bir volkandr; gizli gizil yananla kastedilen budur.) Akl: Saray "Ve akln o usuz bucaksz saray" 90 Akam: Bakr gk "Yanp snyor bakr gkler kllarnda." 129

Akam: Ku "Bir kanat yumuaklyle / Gklerden indi mi akamlar" 103 Aldan: Dal "Aldan diye ne varsa bir insanda / O daldan tutuyor Byledir bu. Kader." 94 Aldan: Salncak "Kolan vurup salncanda / Bir aldann, deli deli" 99 An (olumsuz an): Ok "Ve ruh, atlan oklarla delik deik" 37 An: Yaprak "Artk solan krlarda yaprakla rtleceiz" 55 An: Yaprak "Yel yapraklarm savurur, / Drt yanm yamurla rtl" 61 Anlar: Kzl yaprak "Kzl yaprak dalgal sonbahar denizi" 54 Anlar: Yaprak nehri "Eteklerinde bir yaprak nehri srkleyerek" 56 Anlar: Yaprak yamuru "Yad baheme bir yaprak yamuru" 53 Asmalar: Kesik damar "Boaltyor topraa son zsuyunu asmalar / Kesik bir damardan kan damlyor gibi, muttasl." 56 k: Ay "Ay gler avluda bakratan" 68 Ak: Avc "Akn avland bir zaman" 68 Ak: Ay "Ay dolu testilerinden" 17 Ak: Bir yudum su "irdi bir yudum su testilerinden" 17 Ak: Ebed k "Ebed n dnn bekler" 38 Ak: ki "lkin size ikiyi tattrdm" 32 Ak: Nar "Kadeh nara yand" 30 Ak: yemek "Ekmek, kak ve ksesiyle bu ak" 115 Avu: Serin "Avular sudan daha serindi" 20 Avu: Scak "En serin su buhar olur avucunda." 66 Ay: Ku "Bir ift kanat / Sesi geliyor." 51 Ayaklar: ki karde "ki karde bakakalm akn." 110 Ay: Dad "Ey bo gecelerin dad ay" 93

Ay: Dudak "Dolaan bir dudak m var salarn" 52 Ay: St "sem u damlayan ayn dallardan / Ak sd sanki memenin." 34 Ayna: Sular Ya ala gzl grke yzn kimler kskand / zerine eidii sular vebali midir? 126 Ayrlk: Gemi "Bembeyaz gemiler kalkadursun" 44 Baca: Adam "imdi rya grr damlarda / Soluk, uzun yzl adamlar." 103 Bahar: Nee mevsimi "Nee mevsimi Gnlm! Yaz gidiyor" 26 Bak: Gvercin "Fidan boylum, gvercin baklm, imdi netmeli?" 126 Bal petei: Gn "Szlp akasya dallarnda gn / Erir damla damla ayaklarnda." 21 Bar: Kutsal ate "Bir gn sndrdmz kutsal atei" 93 Ba (yal ba): Olgun baak "Ve r olgun baaklara / Akamn dallarndan sereler" 39 Ba: Gne "Ba bir gne gibi den bahadr" 83 Ba: Madalyon "Altn rengi balar altn bir madalyon" 77 Bebek: Hippi kz, deccal "Bir hippi kz, bir deccal, imdi Bebek" 149 Beden: Ik "Her yann avularma dklyor" 52 Bellek: Ayna "Genliimi kaybettim birtakm odalarda / Kaybolan genliimi aradm aynalarda" 106 Bellek: Bahe "Yad baheme bir yaprak yamuru" 53 Bellek: Boha "Bir el karmaya balar bohamzdan" 37 Bellek: Boha "Var myd anlar bir bohada" 147 Bellek: Kuyu "Beni dibine eker misin kuyu!" 46

Bellek: Oda "Genliimi kaybettim birtakm odalarda / Kaybolan genliimi aradm aynalarda" 106 Ben: Esrik gemi "Senden esen rzgrla bu esrik gemi" 22 Bilin: Ayna "Aynalarda namtenahi bir akis" 69 Boazii: Beton mezar "Boazii, daha saken gmlmek / in dnm beton mezarlara" 149 Boy: Baak "Tenin budays, boyun bir baak kadard." 65 Boy: Fidan "Fidan boylum, gvercin baklm, imdi netmeli?" 126 Boy: Selvi "Yerleredek bir giyside, selvi boylu, samur sal, gzler el" 71 Bulut: Duman "Duman duman olmu Arnn ba" 98 Bulut: El "Solgun yzmz unutmayan yr / Ve alnmzdaki eldir bulutlar." 81 Bulut: Gemi "Neler tar size her gn u gemiler?" 112 Bulut: Kadn "Srr salarndan onlar rzgr" 81 Bulut: Kervan "Yer alsaydk u bulut kervannda" 78 Bulut: Ku "Mor gagalarnda fecir, bulutlar." 80 Bulut: Ku "zerimizde bir kanat sesidir" 81 Bulut: Ku srs "Bitmez tkenmez ku srs gibi / Dalar arkasnda gelir bulutlar." 80 Bulut: Mabut "Bulutlar her akam iip denizi / Gkkubbede len kuran mabutlar" 80 Bulut: Put "Bat ularnda dikilmi putlar" 80 Bulut: Put "Gn bir mezarlktr sanki, bulutlar / Kzl bir topraa dikilmi putlar." 138 Bulut: Sevgili "Solgun yzmz unutmayan yr / Ve alnmzdaki eldir bulutlar." 81

Bulut: Sr "Sr bulutlar gece yamalarn / Otlayp yaylyor gk krlnda" 52 Bulut: zm "u dadan aa ak bir bulut salkm ki" 58 Bulut: Yelkenli "Bizimdir, yelken am giden bulutlar" 92 Bulut: Zehir "Ve gzlerimize dolup da bazan / Dken iimize zehir, bulutlar!" 80 Cam: Gz "Tasal gzler olur camlar" 103 Cennet: Gl "Kalbimin o kadar sevdii o gl / lm tesinin mutlu tahayyl" 93 Coku: Rzgr "Gnlmzden esen bir uygun rzgrla" 112 lk: Bkl "lk bir bkl dudaklarnda" 109 izgi: Yaz "Bir yazlar vard annemin yznde" 83 Deniz: At "ahlanan bir at gibi srelim denizi" 77 Deniz: Byk su "Byk suyu zleyen ocuklar, yalnayak" 77 Doa: Ordu "Doa; gelip gelip stme ordu ordu." 159 Doa: Tanr "Tmcek, Doann elinde oyuncaklarz" 158 Dost: Maya, su sesi "Kara ekmeimin aka mayas, / Susaynca aldak sular sesi" 124 Dudak: Yaprak "Fsl fsl binlerce dudakt yapraklar" 34 Duman: Ninni "Ninnidir tten bacalardan" 96 Duygu: Kalp parltcklar "Kalbinizin sezilmez parltcklarn" 25 Dnya nimeti: Doyulmaz yemek "Soframza konulmu bu doyulmaz yemek / Niin bir zehirli kakla yenmede?" 92 Dnya nimeti: Taze meyve "Koparrken elin taze meyvalar" 94 Dnya: Ada "Her kazazedenin mjdesi bir ada" 92

Dnya: Beik "Salla, salla hzn uyuyan beii" 93 Dnya: Glek kenar "Her gle ayna bir glek kenar" 92 Dnya: Sini "Bizimdir bu koku, bu renk dolu sini" 91 D: At "Al bir at stnde drtnal gidiyordum." 83 D: At "Sabrszlanma, ey kapmdaki at! / Gne daha gzlerimi yakyor." 82 D: Deniz "Dlerinin durgun, mavi denizinde" 94 D: Gece "O masallarn geceleri kald." 54 D: Gemi "Koyda uyuklayan gemiler" 84 D: Gemi "Varmak istediim uzak limana / Gemiler beni almadan kalkyor." 82 D: Gksel gemi "Gksel gemilere binip gitmiler" 150 D: Gl "Ve masamda bir dler gl" 61 D: Serap "Gzlerinde kalr serab bir mr" 94 D: Yemi "Aalarn daha bu bahelerde / Btn yemileri dalda sarkyor" 82 Dler: Gelin arabas "Kimi zaman, alr onu bir gveysiz, gksel gelin arabas" 71 Dler: Hayat at "Ben bir hayal atnn srtnda" 74 Dler: Mavilik "Ne sabahtr bu mavilik, ne akam!" 57 Dnceler: Sereler "Ve r olgun baaklara / Akamn dallarndan sereler" 39 Elif (kadn): iek "Derin sszln kokusuz iei!" 97 Elif (kadn): ki "Ey, sevincinde bir byk gelecei / Mutulayan iki, bin yln kmz!" 97 Elif (kadn): Kmz "Ey, sevincinde bir byk gelecei / Mutulayan iki, bin yln kmz!" 97

Elif (kadn): Mutlu kylar "Mutlu kylar kayp cennetlerin" 97 Elif (kadn): Saz, ate "Bir damn saz, bir ocan atei" 97 Elif (kadn): Tanra "Elif! sonsuza gebe kz, tek tanra!" 97 Engel: Pranga "Ne isteklerime vurulmu bir pranga" 89 Engin: At "Rzgrlar balad. Sonsuzluk gemisi / nnde kprp ahlanmada engin" 94 Eser: ark " Hayr! Unutulmaz bir ark sylemek" 22 Eya: Ayna "Hangi eyaya dnsen bo bir ayna" 82 Ev: nsan "Kan ekiliyor evlerin" 103 Ev: Kutu "Eviniz kutu gibi kck bir evdi" 65 Evren: Tapnak "Ulu tapnakta " 159 Gece: At "Nasl da ald birden kanatlarn! / Drtnal geliyordu kprm atlarn / Kurtarmaya bizi ileden, hey gece!" 50 Gece: Ku "Nasl da ald birden kanatlarn! / Drtnal geliyordu kprm atlarn / Kurtarmaya bizi ileden, hey gece!" 50 Gece: Sel "Gece ayaklarndan akp giden sel" 52 Gemi: Ku "Akan suda ku gibi gemilerle" 148 Gen kz: iek "Yalan yeminlerin tan iekler" 38 Genlik: Bahar "Bu bahar toplaynca son gllerimizi" 77 Genlik: lkbahar "Dler, ilkbaharlar vard, saf ezgiler" 72 Genlik: Masal "O masallarn geceleri kald." 54 Genlik: Pembe akamlar "Ey, pembe akamlarn karasevdalar!" 15 Genlik: Yaz "Aklar uup gitmi olmal bir yazla" 37 Genlik-Olgunluk: Yaz "Nee mevsimi Gnlm! Yaz gidiyor" 26 Genlik-Olgunluk: Yaz "Yaz g ediyor -Ne yazk, yine gz!-" 53

Genelev: Sokak "Bir sokaa dtn ki her kede bir glge" 108 Gkyz: Anne "Gkyz; o, sonsuzluunu / St gibi emziren anne." 121 Gkyz: Ayna "Senin gzelliini gsterecek aynasnda" 55 Gkyz: Deniz "stmzde deniz gibi bir gkyz" 91 Gkyz: Dilsiz "Dilsiz gkyzyle kstl." 99 Gkyz: Dost "Gkyzne, dost gkyzne" 121 Gkyz: Kocaman iek "O gkyz ve ylesine gerek; / Byk, byk, byk, kocaman iek." 70 Gkyz: Mavi "Hzla dnen u mavi var ya stmzde" 161 Gkyz: Mera "Sr bulutlar gece yamalarn / Otlayp yaylyor gk krlnda" 52 Gkyz: Nehir "Renk mi ki zerimden akaduran bu nehir?" 58 Gkyz: Rya denizi "Gkyz bir sonsuz rya denizi" 81 Glge: Ekya "Glgeler uzanm ekya hall" 98 Gnl krklklar: Gz yaras "Balayansn her gz yaram" 16 Gnl: Gne saray "Virane olacak gne saraym" 26 Gnl: Kadeh "Doldur kutlu ellerinle kadehimi" 22 Gnl: Kadeh "Kadeh nara yand" 30 Gnl: Pencere "Bir bahara ak duran penceresinde" 18 Gnl: Tas "Uzattmz bu tas dolduracak m" 15 Gnl: Testi "irdi bir yudum su testilerinden" 17 Gz: Derin "Gzleri geceler gibi derindi" 20 Gz: Nergis "Gzlerin gnlmde aan nergisler" 19 Gz: mrn penceresi "Gl gl mrmn penceresi" 24

Gz: Yldz "Gkte diz km iki titrek kl yldz / Olan gzlerinize km, Bayan lker!" 25 Gzya: Yamur "Bulutlarla yamur olup alamak" 115 Gl: Gl "Bir ini vazodan dklen gller / Gibi hayalinde afaklar gler" 21 Gl: Gl "Yeil pencerenden bir gl at bana" 19 Gn (geen gn): l "Dorulun mezarlarnzdan / Bo yere harcadm gnler!" 84 Gn: Mezarlk "Gn bir mezarlktr sanki, bulutlar / Kzl bir topraa dikilmi putlar." 138 Gn: Padiah "Gn saltanatyla gitti mi bir defa" 37 Gn: Srgn "Pimanla srgnler / Gibi geiyor gnler" 73 Gndz: emsiye "Bir emsiye gibi at m gndz" 92 Gne : Kzl lle "Ve iki yce dan ard / Kzl bir lleydi Tanrdan." 123 Gne : Sar sa "Sar salarnla benim varlm" 91 (Gne, sarn bir sevgiliye benzetiliyor.) Gne klar: Kular "Kanatlar altn kular" 47 Gne: Ece "Gne! gne! gne! ey, lmsz ece!" 91 Gne: Gkegelin "Gz alan bir gne doard / Gkegelin gibi Ardan." 123 Gne: nsan "Gzlerinde len gnein yas" 138 Gne: Ik nehri "Bir k nehri akmada" 47 Gne: Manto "Ve sen, gnei altn bir manto gibi giyerek" 56 Gne: Meyve "Gne aalardan sarkadursun" 44 Gne: Tanra "Kucakla beni, tanra, sev, sar beni" 91 Gn-Zaman: Meyve "Her srdm meyvayla bitiyor" 26

Gzellik: Bahar "Ben akmla bahar getirdim sana" 19 Gzellik: Bahar "Bir bahara ak duran penceresinde" 18 Gzellik: Gece "Size geceyi de rettim" 32 Gzellik: Krmz gl "Solmam bir gl elinde, ilk baheden alnma, bir krmz gl" 71 Gzellik: Yldz "Gzel yldzlar almak gecelerden" 22 Gzellik-Mutluluk: Gl "Bu bahar toplaynca son gllerimizi" 77 Gzellik-Mutluluk: ark "klimden arklar getirdim sana" 19 Gzellik-Tutku: Gece "Yoksa, hi bulunmayacak kadar uzak m / Dudaklar plerle dolu geceler?" 15 Haber: Ku "Utu, ku gibi, bir haber" 130 Hayal: Sal "te beyaz yelkeni dten dokunmu sal" 54 Hayalet: Uyank duran "Kracak zincirlerini / Gecede uyank duran." 118 Hayat kadn: Glge "Bir sokaa dtn ki her kede bir glge" 108 Hilik: Karanlk "Yiteceim karanlklar iinde." 152 Hzn: Bak "Bir bak sapl durur gsnde" 104 Hzn: iek "Burumu bir iek, parmaklarnda" 21 Hzn: Kar "Kardr yaan stnze geceden" 57 Hzn: Kara sevgi "Dkerek ruhumuza / Kara sevgilerini" 73 Hzn: Siyah gne "Ayn siyah gne gkyznde." 104 Hzn: Siyah meyve "Soyarlar, soyarlar bir siyah meyvay!" 107 Hzn: Yamur "Yel yapraklarm savurur, / Drt yanm yamurla rtl" 61 Hzn: Zehirli kak "Soframza konulmu bu doyulmaz yemek / Niin bir zehirli kakla yenmede?" 92 Hzn-Kayg: Bulut "Gzlerimde bulut, salarmda iy" 19

htiyar kz: Ku "Birer ku oturmu ihtiyar kzlardan" 107 nan: Ate "Ey ate, nasl da seni yitirmiiz!" 91 nsan (inansz insan): Yaral hayvan "Bir yaral hayvan baryor / Senden ayr den insanda." 123 nsan: Anka "Sanki masallk bir ku; bir yeil Anka" 136 nsan: Kam "Ge uzanr -tek, tenha- bir kam" 57 nsan: Kam "Korkun bir ezgide atlayan bu kam" 93 nsan: Kazazede "Her kazazedenin mjdesi bir ada" 92 nsan: Yolcu "Yolcu lm; ite ayaklar hr!" 110 nsan-Ba-Can: Kam "Burada anszn susup kam" 110 nsanlar: Sr "lm o, ayr dm srden" 110 stanbul (eski stanbul): Cennet "Bulur muyuz yeniden o cenneti?" 150 stanbul (eski stanbul): len "Dalm bir sofra bu, bitti len." 150 stanbul (yeni stanbul): Dalm sofra "Dalm bir sofra bu, bitti len." 150 stanbul: Tanr ve tarih gzeli, tabu, mucize, giz "Bir Tanr ve tarih gzeli, tabu; / Gne ve sular mucizesi, bir giz" 151 stek: Ate "Bir ate yanyordu Sibiryalarnda bu" 34 stek: Rzgr "Al beni rzgr! Kl et beni volkan!" 46 Kadn: Etek "Ya sizler! ey gemi zaman etekleri" 37 Kadn: Ku "Beyaz bir kanat stnde saf ba" 69 Kalp: Gemi "Bir makina sesiyle ileyen kalbi / Alp gezdirsin onu bir gemi gibi" 94 Kanat: Rzgr ""Gl gibi bir glle dudaklarnda, rzgr / Kanatlaryle bize doru gelen atllar 129 Kandrmaca: Sirenler Ama, Sirenler durmadan ark sylyor. 158

Karanlk: rt "zerinden rty mu ekti bir el?" 52 Karklk: Puslu hava "Puslu havay sever kurt" 118 Keder: Ate-Yangn "Bir duman ykselir gibidir kederden" 38 Kin: Haner "Kini bir haner gibi kndan syramam ki" 146 Korku: Puhu "O derin gzlerin ne gzel, puhu!" 46 Kt insan: Kurt "Puslu havay sever kurt" 118 Ktlk: Kan "O nasl ekmek ki sadece kanla yenen?" 160 Ku: Atllar Kanatlaryle bize doru gelen atllar" 129 Ku sesi: Ate "Ate paras ses, aln ucunda" 154 Ku sesi: Den bir kor "Bir t deil sanki den bir kor" 154 Ku sesi: Kaval sesi "Bir hava, pr pr, kavaln ucunda" 154 Ku: Bat "Batlar susuz kalan boyunlarn ve kzl / Kanatlarn ark ovaya doru yaslyor" 56 Mahalle: Afyon ruhu "Bu, afyon ruhu gibi baygn mahalleden" 65 Masallar: Altn beik "Masallarn altn beiinde uyumu" 97 Melek: Ku "Nerde bahenden uan kular?" 123 Minare: Kol "Minarelerse bu ehrin kolu gibi" 107 Minare: T "T gibi minareleriyle, kendi" 148 Mutluluk: Dn "Evrende o binde bir olan dn" 137 Mutluluk: Gl "Her gle ayna bir glek kenar" 92 Nee: Saf ezgiler "Dler, ilkbaharlar vard, saf ezgiler" 72 Nee-Mutluluk: Kadeh "Sanki btn kadehlerimi imisin." 125 Nimet: Gm tas "Bazan ellerinde gm bir tasla" 48 Oda: avu ii "Avu ii kadar ufak odamda." 66 Oul: Bozkurt "Bir bozkurt srs gibi oullarm" 89

Olgunluk a: Yaz gemisi "Btn ykn alp kalkan yaz gemisi" 54 br dnya: Mutlu tahayyl "Kalbimin o kadar sevdii o gl / lm tesinin mutlu tahayyl" 93 lm: Al gl "Kork! Bahar seni bir al gle dndrebilir / Bir daha gstermemek zere gkyzn" 58 lm: oban "Ve lm, gece ucundaki oban." 46 lm: Gece "Yalandm; gneim batyor. Gece" 152 lm: Gemi "Ve bir gn ya bu yol ya u gemiler" 27 lm: Karanlk "Ki karanlk lmdr." 29 lm: Uyku "Biterdi belki bir uykuyla" 32 lm: Yolculuk "Bir yolculua davet eder, niin" 27 mr: Gn "Gnmn son fecri, sonu artk" 23 mr: Gnce "Son buluyor benim iin yazlm gnce." 158 mr: Ik "Im snd zaman" 29 mr: Tren "Kouyordu sonsuz dzlere bir tren" 83 mr: Gne "Yalandm; gneim batyor. Gece" 152 p: Seher "Den plerdir dudaklarndan / Mor akasyalarda rperen seher" 19 rt: Su "kmaz artk sular altndan o dnya" 38 zgrlk: Ty "Havada babo ty gibi umak" 89 zlenen yer: Uzak liman "Varmak istediim uzak limana / Gemiler beni almadan kalkyor." 82 Ruh: n "En yrtc, en a hayvanlarn ini" 91 Ruh: Kelebek "Ruhu uun bir kelebek uyumu" 69

Ruh: Liman "Ruhum gemiler uramaz bir liman" 46 (Yahya Kemalin Gemiler gemeyen bir ummanda dizesini artryor.) Ruh: Maara "Yanklanr derinden / Bo maralar iinden" 111 Rutinler: Oyuncaklar "Ah, bu her gnk oyuncaklar, bu dler!" 22 Sabah: Gvercin "Uan ty gibi bir vurulmu gvercinden / Darmadan, hemen geceye akacakt." 85 Sabah: Su "ki damlas olsun vardr, bir yerlerde." 85 Sa: Samur "Yerleredek bir giyside, selvi boylu, samur sal, gzler el" 71 Seven, duygulu insan: Dolu testi "Dolu bir testi idim ben" 113 Sevgi: Gl "Haykrmaksa, gr varm, bir gldr aan, ama" 146 Sevgili: Alan bir gl "Alan bir glsn sen yaprak yaprak" 19 Sevgili: Bcek "Bir ku uykusuna yatan bceksin" 53 Sevgili: Direk "Gel sevdiim, gel gzelim, gel glm, gel direim!" 126 Sevgili: Gl "Gel sevdiim, gel gzelim, gel glm, gel direim!" 126 Sevgili: Hatra "Seven ve yaayan bir hatradr" 20 Sevgili: Hayrl rya "Her dncemin strapl / Serveni, hayrl ryam." 16 Sevgili: Liman "zlenen limanlar, yanan yldzlar" 45 Sevgili: Put "Sen bile yoksun yanmda, ey put, gzel yz!" 161 (Divan iiri geleneinden alnan bir imge ile kar karyayz.) Sevgili: Sabah "Benzedin odamda bir sabaha" s. 11 Sevgili: Serven "Her dncemin strapl / Serveni, hayrl ryam." 16 Sevgili: Sultan, Bare "Sultanm, barem" 30 Sevgili: Tayf "Ryalarma tayf hlinde konan" 20 Sevgili: Yaprak, Rzgr "Baz bir yaprakt, baz bir rzgr." 20 Sevgilinin sesi: Ku sesi "Bir ku sesi gelir dudaklarndan" 19

Sevin: Damla "Titrek bir damladr aksi sevincin" 20 Souk beden: Sibirya "Bir ate yanyordu Sibiryalarnda bu" 34 Sokak: Anne "airi sokak anne bytt" 116 (Necip Fazln Ben sokaklarn emzirdii ocuum dizesini andryor.) Sonsuzluk: Ayna "Aynalara bakma, aynalar fenalk" 43 Sonsuzluk: Deniz "oktan derinliine ekmi deniz beni" 38 Sonsuzluk: Deniz "Karasevdalarn trklyor uzaklarda / plak kalan aalar, srsz oban ve deniz" 55 Sonsuzluk: Umman "Namesine vurgun olduum umman." 46 afak: p "Tanrsal bir ptr sken afak." 115 ehvet: Alar "Doyur btn alarm" 34 eytan: irkinler "Teneir banda oynaan irkinler" 91 eytan: Gelinler "Engerek dm douran gelinler" 91 eytan: skelet "Cehennem halay eken bir iskelet" 91 eytan: Topal "Bir topal geldi ellerini uzatarak" 159 phe: Aulu iek "Aan aulu iek delilikte" 90 phe: ilenin yemii "phe; o bin eit ilenin yemii" 90 phe: Sr "Giren sr mezara cesetle birlikte" 91 phe: Ylan azndaki elma "Ylan azndaki elma Ey, atei" 90 Tabut: Tahta tezgh "Babam tahta tezghnn stnde" 74 Tanr: Bahar "Kork! Bahar seni bir al gle dndrebilir / Bir daha gstermemek zere gkyzn" 58 Tanr: Gne "Ah, yazk ki btn insanlk gnesiz" 91 Tazelik-Genlik: iy "Gzlerimde bulut, salarmda iy" 19 Ten: Yaprak "Yznn sararm yapraklar" 21

Toplumsal kurallar: Gmlek "Soyun, ehrin sana giydirdii gmlekten" 89 Tutku: Byk rzgr "Ben byk rzgrlar severim; byk olsun" 67 Tutku: Volkan "Al beni rzgr! Kl et beni volkan!" 46 Ufuk: Deniz "Ufuk kanl bir denize" 28 Umut: At "oktandr beklettiim atlar!" 84 Umut: Dal "Uulda, uulda, uulda sonbahar rzgr, / Bir dal krabilir misin bakalm, gnlmzde?" 60 Umut: Dler "Dler, ilkbaharlar vard, saf ezgiler" 72 Umut: l bir bak "Umut gzlerinde l bir bak" 109 Umut-Gzellik: afak "Bir ini vazodan dklen gller / Gibi hayalinde afaklar gler" 21 Unutu: Duman "Kaybetsem kara bir duman / Arkasnda hafzam" 28 Uyku: rt, tl "Yalnz uyku rterdi onu:" 68 Uyku: lke "Uykunun bilinmeyen lkesinde" 69 Uzak: Deniz "Denizler yolculua arr durur da beni" 67 Yamur: Gzya tufan "Gzya tufanyla tap gidiyor ovalar." 62 Yamur: Heveng "Asl kalsn hep bu yamur hevengi" 90 Yamur: Huzur "Bulutumdan isil isil inen huzur" 122 Yalnz ruh: Srsz oban "Karasevdalarn trklyor uzaklarda / plak kalan aalar, srsz oban ve deniz" 55 Yalnzlk: Sofra "Her gn ekmeimi blrsn / Yalnzlmn sofrasnda" 16 Yanak-Yz: Zambak "Gzyalar der zambaklara" 39 Yaratlan: Oyuncak "Tmcek, Doann elinde oyuncaklarz" 158 Yaam (mutlu geen yaam): Tanrsal ra "Tanrsal bir ra gibi yandmz" 93 Yaam mcadelesi: Ekmek "O nasl ekmek ki sadece kanla yenen?" 160

Yaam zorluklar: Kan emesi "Bir kan emesine ak durup avcu" 93 Yaam: Deliler evi "Karm en bir deliler evinde" 74 Yaam: Dn "Eh, eniz ite hep bu dnde!" 74 Yaam: Dnya "kmaz artk sular altndan o dnya" 38 Yaam: Gkyz "Kork! Bahar seni bir al gle dndrebilir / Bir daha gstermemek zere gkyzn" 58 Yaam: Gne "Sabrszlanma, ey kapmdaki at! / Gne daha gzlerimi yakyor." 82 Yaam: Oyun "Oyun bitti ve her ey yerini buldu." 43 Yaam: Gl "Aarken gller duman duman son kez." 153 Yaama gc: Kanat "Daha uurmuyor beni bu kanat" 82 Yaama sevinci: Byk arklar "Ben byk arklar severim; byk olsun" 67 Yaama sevinci: Gl "Kart snd son parlts glmn." 54 Yaamak: Gerek d, p, eken insan-veren toprak "Ey, n boand gerek d! / Btn zaman kucaklayan p; / Yaamak eken insan, veren toprak" 115 Yaamak: Serven "Yarabbi, nasl gzeldi o serven!" 72 Yaam-Zaman: eme "Yine bol sularla akarak o emeler" 15 Yaant: Oyun "Her oyunumu oynamm" 24 Yal beden: plak kalan aa "Karasevdalarn trklyor uzaklarda / plak kalan aalar, srsz oban ve deniz" 55 Yallk a: Sonbahar rzgr "Uulda, uulda, uulda sonbahar rzgr, / Bir dal krabilir misin bakalm, gnlmzde?" 60 Yallk: Akam "Akamla ebed kzlar anne oldu." 43 Yallk: Akam "Ve r olgun baaklara / Akamn dallarndan sereler" 39

Yallk: Akam saati "Ne istersin benden akam saatinde?" 38 Yallk: Akamn kys "mrm, kysnda bir akamn." 70 Yallk: Gece "Kardr yaan stnze geceden" 57 Yallk: Gz "Yaz g ediyor -Ne yazk, yine gz!-" 53 Yallk: Kargaa "Bir rzgr, aa ve su kargaasna" 125 Yallk: Son fecir "Gnmn son fecri, sonu artk" 23 Yallk: Sonbahar denizi "Kzl yaprak dalgal sonbahar denizi" 54 Yallk-Gz: Gebe dn "Oynar gelin gibisin bu gebe dnnde" 56 Yldz: Ku "Uuuyor, duran bir nn havasnda / Iktan kular akam seherinin" 15 Yolculuk: Gemi "Gemilerin ihtiyar kpklerinde" 43 Yz (beyaz ve geni yz): Tepsi "Bir gm ve yayvan tepside glen / Gzlerinin daha uyku ucunda;" 66 Yz (sevgilinin yz): Ay "Ayda kald, / Yzn, sdn" 51 Yz: Ayna "Buulandka yz her aynann" 57 Yz: Can "Uykusuz yzleri donuk birer cam" 141 Yz: Duman "-Ve yzleri duman kadar dank-" 109 Yz: Gkyz "Ve denizde bir temiz, yldzl gkyz, / Byk suyu zleyen ocuklarn yz." 77 Yz: Ik "Bir avu kt incecik yz" 20 Yz: Zambak "Ve bir zambak kadar beyazdr yzn" 21 Zaman: Etek "Yaklayor musikisi eteklerinin" 15 Zaman: Gemi "Binmiim bir gemiye" 79 Zaman: Gne "Batan gnee bakmada" 47 Zaman: Meme "Vakitsiz sadm memeler" 84

Zaman: Su "Zaman kprler altndan su gibi akar" 160 Zaman: Yel "Yel yapraklarm savurur, / Drt yanm yamurla rtl" 61 Zaman: Yol "Ve bir gn ya bu yol ya u gemiler" 27 Zevk: Ay "Bir aresiz aydr sallanan aradan" 91 Zevk: Ayna "Yzm maskesiz gsteren ilk ayna" 91 Zevk: Byl kadehin zehri "Byl kadehin zehrinden imii" 91 Zevk: Gnah "Size yani gnah sundum" 32 Zevk: Yosma kadn "Zevk, o yosma kadn eski bir bahede" 91

3. BLM SONU Ahmet Muhip Dranas, ilk genlik yllarndan itibaren iirle ilgilenmeye, iir yazmaya balamtr. Lise renimi srasnda hocas Ahmet Hamdi Tanpnarn ynlendirmesiyle iire doru bir yerden adm atmtr. Tanpnar zerinden Ahmet Haimi, Yahya Kemal Beyatly ve modernist Fransz airlerini tanmtr. Liseyi bitirdikten sonra Ankarada ve stanbulda bulunduu evrelerde Necip Fazl Ksakrek, Cahit Stk Taranc, Orhan Veli Kank, Behet Necatigil, Fazl Hsn Dalarca gibi dnemin nemli airleriyle tanm, dostluk kurmu, etkileim iine girmitir.

Baudelaire, Verlaine, Rimbaud, Valry gibi Fransz airlerinin iirlerini nce evirilerinden, Franszcasn ilerlettikten sonra orijinallerinden okumu ve anlamtr. nceltilmi, fazlalklarndan arnm gelenei ustalarndan, Fransz iirini simgecilerden, yenilik isteini kendi kuandan alan Ahmet Muhip Dranas; halk iiri, klasik iir ve Fransz iirinden oluan rafine bir iire ulamtr. iirde bulduu zel bir dille hem kendi kuan, hem de kendisinden sonraki kuaklara mensup birok sanaty etkilemitir. Bir bakma her kuan airi olmutur. Yahya Kemal Beyatl ve Ahmet Hamdi Tanpnardan edindii mkemmellik tavrn o da srdrm; iir kitab yaymlamamak konusunda uzun sre direnmi; ancak 1974te yaymlanmasna raz olmutur. zerindeki etkileri de gz nne aldmzda onun iirinde simgeciliin nemli bir yeri vardr. D dnyadan ald izlenimleri deitirir, dntrr ve byl bir ekilde iirine yanstr. Ses ve mzik Dranas iirinde tema kadar nemli, birincil bir gedir. Dil konusunda byk titizlik gsterir; ypranm, eskimi szcklerden ok, yaayan bir szck daarcn benimsemitir. ekilde halk iiri ve divan iirinden yararlanmakla birlikte eski nazm biimlerinin allm dzenlerini deitirerek kullanm; onlar bir anlamda bozarak yeni biim denemelerine girimitir. Bu balamda koma, mesnevi, gazel, muhammes ve msebba nazm biimlerinden yararlanm; batl biimler olan sone, terza-rima ve balad ile iirler yazmtr. Ancak iirlerinin byk ounluu kendine zg biimlerle dzenlenmitir.

Nazm birimi olarak daha ok drtlk, beyit ve lk nazm birimlerini yelemitir. Bu birimle kurduu biimlerin yan sra bunlar sentezleyerek oluturduu yeni biimler de vardr. Bunlardan drtlk halk iirinden, beyit divan iirinden, lk Fransz iirinden Dranasa szan etkilerdir. iirinin armonisini kurarken aliterasyon (nsz uyum) ve asonans (nl uyum)tan byk lde yararlanmtr. Aliterasyon ve asonans konusunda belli sesler zerinde tercihini kullanmtr. Eski Trk iirinde ba uyak ya da drtlk aliterasyonu diye geen uygulama, aliterasyonlar szck balarna alnarak bir anlamda Dranas tarafnan yinelenmitir. Aliterasyon iin kullanlan sesler (sklk srasna gre); r, n, z, k, g, s, y, , l, b, d, m, ve tdir. Her nl sesle asonans yaplm olmakla birlikte sklk bakmndan e, , a, i ve u sesleri ne kmaktadr. Parnaslardaki ve Yahya Kemal Beyatldaki biim titizliinin yansmasn Ahmet Muhipin ldeki tavrnda bulabiliriz. Tm iirlerini hece lsyle yazmasnn nedenini burada arayabiliriz. Ancak hece iirinde deiimle birlikte dnm saylabilecek uygulamalar yapmtr. 7li lden 15li lye kadar her ly ve 20li ly kullanmasnn yan sra ou iirinde ldeki duraklar kaldrmtr. Karma hece ls diyebileceimiz bir uygulamayla ayn iirde farkl hece lleri kullanmtr. Biimi esnetmedeki bir baka tavr ise bilinli olarak yapt l aksaklklardr. Dranasn iir bilgisi ve bu aksakln skl, bizi byle dnmeye sevk etmektedir. Tam uya (501), yarm uya (187), zengin uya (124), tun uya (18) ve cinasl uya (3) kez olmak zere tm uyak eitlerini kullanmtr. Bununla birlikte uyak uygulamalarnn yardan fazlasnda tam uya yelemitir. Baka trl sylersek uyaklarnn % 80ine yakn bir ksm yarm deil, dolgun uyaktr.

19. yzyln sonundan itibaren byk tartmalardan sonra iirimizde varl kabul edilen kulak uya Ahmet Muhipte ska kullanlmtr. Dranas, tam uyaklarla dolgun ve gmbr gmbr bir ses elde ederken zaman zaman bu allm tonu, kulak uyaklaryla kesintiye uratp yabanl, aksak bir sesi araya sokmutur. Ahmet Muhip Dranasta dii uyak diye adlandrabileceimiz bir uyak olgusu daha grlmtr. Sz edilen bu uyak trnde orta dizedeki bir szck, alt ve st dizelerle farkl ses ya da ses bekleriyle uyak kurmaktadr (Balad iirinde geen grneceksin szc, st dizedeki dilerin szcyle in sesleriyle; alt dizede bulunan arnacaksn szcyle n sesiyle uyaklanmtr. Baknz s. 35). Dnemi iin yeni bir kullanm olan bu durum, Ahmet Muhipin iirini zenginletiren bir ritm olarak karmza kmaktadr. Dranas; dz uyak (aaaa; aaab), apraz uyak (abab) ve sarmal uyak (abba) rglerinin yan sra yeni bir deneme olan dnml uyak rgsn de iirinde kullanmtr (abcd, dcba, abcd ). Bu rg, tekil bir rnek olsa da ilk defa Ahmet Muhip tarafndan kullanld iin alt izilmesi gereken bir rnektir. Uya olutururken toplam 1877 szckten yararlanm olan airimiz, uyaklarnn kuruluunda eylemlerden ok adlardan yararlanmtr. Bu durum ise kurall cmle yapsndan ok devrik cmleyi kullanmasn gerektirmi; bylelikle cmle yaplaryla da farkl ritmler elde etmitir. 252 uyak eidinden kimilerini yineleyerek toplam 1903 uyak kullanmtr. 1976 dizeden 103 uyakszdr. Ancak bunlarn yarsndan ounda redif kullanmay ihmal etmemitir. Uyak kurucu ses ve ses beklerine baktmz zaman nller iinde dz nllerin (a, e, , i); nszler iinde yumuak ve akc nszlerin (k, l, n, z) ak bir stnln grrz.

Ahmet Muhip, iirinin ritmini olutururken yalnzca uyak ve lden deil; tekrarlardan da ustaca yararlanm; bylece iirinin mzikal ynn

glendirmesini bilmitir. Dranas, sreen dizelerle kurduu anjambmanlarla uyak ve ldeki gelenein ritmini deitirmitir. Divan iirinde ve halk iirinde dizeler birer cmlelik iken airimiz; iki dizeden dokuz dizeye kadar her uzunluktaki iir cmlesini kullanarak farkl bir ritm, deiik bir ses yakalamtr. Anjambman tekniinin iirimizde belki de ilk olarak, airin kimi iirlerinin dil ii evirisini yapt Tevfik Fikret tarafndan kullanldn belirtmeliyiz. Ahmet Muhip, iirlerde yer alan yz on iirinde toplam 9.369 szck kullanmtr. Bu toplam, 2.126 szcn deiik saylarda yinelenmesinden olumaktadr. Dranasn szck says, toplam szck saysnn % 22.7sidir. Bu oran Ahmet Haimde % 23, Tanpnarda % 34.7dir. Bu veriler, Ahmet Haimin ve Dranasn iirlerini olutururken belli szckler zerinde younlatklarn ifade etmektedir. Zira Ahmet Muhip, her szcn iire giremeyeceine, kimi szcklerin iire daha yatkn olduuna inanan bir airdir. iirlerde kullanlan szck trlerine baktmzda % 65.1lik bir oranla ad grubu szcklerin ba ektii grlmektedir. Ad grubunu, % 27.1lik oranla eylem grubu ve % 8.6lk oranla edat grubu izlemektedir. Szck trlerinin bu dalm, Dranasn hareketten ok nesneleri, varlklar ve onlarn niteliklerini nemsedii gereini anlatr. iirlerinde birbirinden farkl birok temay ilemekle birlikte ak ve doa temalarnn; -hatta kimi zaman bir arada- dier temalara oranla ok fazla ele alnd saptanmtr. Dranas iiri ak ve doa zerine kurulmutur dense yeridir.

nk bu iki temann, btne gre toplam oran % 38dir. Bu iki temadan daha az olmak zere sklk gsteren kimi temalar; lm, hzn, yallk, sonsuzluk, yaama sevinci, zaman, yurt ve kahramanlktr. Dranasta daha ok idealize edilmi bir ak ve sevgili vardr. Birka iirindeki sevgili ve kadn figr hari, onun iirine; varln sezdiimiz, ancak bedenini zihnimizde canlandramadmz soyut bir sevgili egemendir. Buna bal olarak ak, daha ok romantik boyutuyla anlatlr. Ahmet Muhipin iirinde doa btn geleriyle vardr. Doann her bir gesi airin ayr bir sevgisiyle dllendirilmitir. Onun doay ele alndaki yenilik, doaya bir eit panteist tavrla yaklamasnda yatar. Da, zellikle Ar; zerinde ok fazla durulan, dnlen bir temadr. Hatta da, onun iirinde bir problematik olarak ele alnmtr. Hayat, mr, lm ve Tanr hakknda ileri srlen fikirlerin ou da motifinin evresinde

younlamaktadr. Hzn, yaad srece nasl airi adm adm takip etmise iirinde de gerek tek bana bir tema olarak gerekse akn, doann ya da baka temalarn iine szlerek varln hep srdrmtr. Zira Dranas iirinin bir zellii, ayn iir iinde farkl temalarn yan yana ele alnmasdr. Ahmet Muhip Dranas dneminin airlerinden ayran bir husus da onun imge kullanmdr. mgeleri ylesine kiisel, ylesine gizemlidir ki onun imge ve simgelerini zmek ayr bir ura gerektirir. dnyasn ortaya koyarkan belirsiz imgeleri yeler. Su, insan, iek, ku, aydnlk ve karanlk kavramlarnn imge kurucu ge olarak byk arlklar vardr. oka yinelenen su ve aydnlk kavramlaryla Dranas iiri deta ktan ibaret hle gelmitir. mgeler yap

bakmndan, gemi, put, salncak, saray gibi kltr gelerinden ok; ada, deniz, gl, ku, k gibi doal gelerle kurulmutur. mgelerinin bir ksmnda Pegasos (kanatl at), Seirenler (denizkzlar), Narkissos (nergis) gibi Yunan mitolojisine gndermeler vardr. Bu ve buna benzer izdmler elbette Dranas iirini zenginletirmektedir. Da, Dranasta ok sk kullanlan bir imge olarak zgrl, sonsuzluu ifade eder. Oda, ayna, boha bellek olarak imgeletirilir. Bulutlar, uzaklara zlemi, zgrl, baboluu temsil eder. Yallkla Dranasta zaman, lm de yaam da iine almas bakmndan alt izilecek bir olgu olarak karmza kmaktadr. Dranas; srarla hece lsn kullanmakla birlikte gelenekte pek itibar edilmeyen hece kalplarn kullanarak, gelenein ok fazla kulland duraklar bir kenara brakarak; allm uyak eitlerinin yan sra kulak uya gibi, dii uyak gibi, yryen uyak rgs gibi iirimizde ya ok kullanlmayan ya da ilk defa kullanlan uygulamalara yer vererek; anjambman teknii ile uzun iir cmlelerini krarak kendine zg bir ses ve ritm yakalamtr. Onun Trk iirinde estirdii deiim havas, ayn zamanda hece iiri iin bir dnmdr de. Szck seimindeki titizlik ve zen, szck daarc, iirini etrafnda younlatrd belli temalar, yeledii imgeler ve onlar kurma biimleri Ahmet Muhipe zg bir slbun ve estetiin ortaya kmasn salamtr. Biim ve ierikle ilgili anlan bu zellikler, zel bir iiri dourmakla kalmam; ayn zamanda saf iir anlaynn birka airinden biri olarak Ahmet Muhip Dranasa hem Cumhuriyet dnemi Trk iiri iinde hem de Trk iirinin genel tarihi iinde saygn ve zel bir yer salamtr.

KAYNAKA Aaolu, Samet (1978). lk Ke, Ankara: (?) Akengin, Yahya (1990). Ahmet Muhip Dranasn iirinde Tabiat, Mill Kltr dergisi, Say: 73, s. 28-29. Aksal, Sabahattin Kudret (1975). Dranas in, Varlk, Say: 808, s. 6. Akta, erif (2002). Yenileme Dnemi Trk iiri ve Antolojisi 2 Ankara: Aka Basm Yaym. Akyz, Kenan (1958). Bat Tesirinde Trk iiri Antolojisi, Ankara: Dou Matbaas. Alkan, Erdoan (1995). iir Sanat, stanbul: Yn. Anabritannica (1994). Dranas, Ahmet Muhip, Cilt: 10, s. 109. 1920-1940,

Anday, Melih Cevdet (1980). Bir Ozan ld, Cumhuriyet gazetesi, 27 Haziran, s. 2. Ayvazolu, Beir (1996). Defterimde 40 Suret, stanbul: tken Neriyat. Bakrcolu, Ziya (1980). Sonsuzlua, Hisar dergisi, Say: 274, s. 6-8. Baranus, Osman Numan (1976). Dranasn znleri, Trk Dili, Say: 294, s. 189195. Baudelaire, Charles (1941). en l (Le Mort Joyeux), ev. A. Muhip Dranas, Tercme dergisi, Cilt: 2, Say: 8, s. 54-55. (1941). Dman (Lennemi), ev. A. Muhip Dranas, Tercme dergisi, Cilt: 2, Say: 8, s. 54-55. Bayrav, Sheyl (1998). Yapsal Dilbilim, stanbul: Multilingual. Behramolu, Ataol (2001). Son Yzyl Byk Trk iiri Antolojisi, C. I, 6. basm, stanbul: Sosyal Yaynlar. Beyatl, Yahya Kemal (1974). Kendi Gk Kubbemiz, 5. basm, stanbul: stanbul Fetih Cemiyeti Cemal Sreya (1992). Aydnlk Yazlar / Paal, stanbul: Kaynak Yaynlar. etin, zden (1993 A). Byk Bir airle Elli Yl -Ei Mnire Dranas, Ahmet Muhip Dranas Anlatyor-, Sabah gazetesi, 3 Nisan, s. 18. (1993 B). Byk Bir airle Elli Yl -Ei Mnire Dranas, Ahmet Muhip Dranas Anlatyor-, Sabah gazetesi, 8 Nisan, s. 18. narl, Mehmet (1980). Ahmet Muhip Dranas, Hisar dergisi, Say: 273, s. 5-10. Dranas, Ahmet Muhip (1951). Rve (Rya), ev. Nimet Boroval, Tercme dergisi, Cilt: 9, Say: 52, s. 228-229. (1966). Serenade (Serenad), ev. Tahsin Sara, Tercme dergisi, Cilt: 18, Say: 86, s. 84-85.

 (1966). Angoisse Interminable (Bitmez Tkenmez Sknts), ev. Tahsin Sara, Tercme dergisi, Cilt: 18, Say: 86, s. 84-85. (1966). Salut (Selm), ev. Tahsin Sara, Tercme dergisi, Cilt: 18, Say: 86, s. 86-87. (1971). Have And Have Not (Var-Yok), ev. Talt Sait Halman, Hisar dergisi, S. 87, Mart 1971, s. 20. (1974). iirler, ev. Talt Sait Halman, stanbul: Bankas Kltr Yaynlar. (1974). Oblivion (Olvido), ev. Talt Sait Halman, Tercme dergisi, C. 17, S. 83, Temmuz-Eyll 1965, s. 84-87. (1975). Sailing On And On (Ve Byle Biteviye), ev. Talt Sait Halman, Hisar dergisi, S. 141, Eyll 1975, s. 22. (1980). Foam (Kpk), ev. Talt Sait Halman, Tercme dergisi, C. 17, S. 83, Temmuz-Eyll 1965, s. 88-89. (1980). Afyon, Milliyet Sanat, Yeni Dizi: 7, s. 53. (1982). Her airin Sonu, Trk Kltr, Say: 227. (1995). Oyunlar (Glgeler-kmaz-Finten), stanbul: Adam Yaynlar. (2000 A). iirler, 3. basm, stanbul: Yap Kredi Yaynlar. (2000 B). Yazlar -Toplu Yazlar-, stanbul: Yap Kredi Y. Dranas, Mnire (1990). Sanatnn Kaderi, 1. Ahmet Muhip Dranas Sempozyumu (21 Haziran 1989), Sinop: Sinop Valilii Yayn. Doan, Ayhan (1956 A). Ahmet Muhip Dranas I, Trk Sanat, Say: 48, s. 4-5. (1956 B). Ahmet Muhip Dranas III, Trk Sanat, Say: 51, s. 4-5.

Doan, Mehmet H. (1998). iirde Yeni Almlar (Hececiler, z iirciler, Serbestiler), Cumhuriyet Dnemi Trk Edebiyat Sempozyumu, Ankara:

Edebiyatlar Dernei. Eliot, Thomas Stearns (1983). Edebiyat zerine Dnceler, Ankara: Kltr ve Turizm Bakanl Yaynlar. Engin, Sabahattin (1980). Ahmet Muhip Dranas ve Ar, Hisar dergisi, Say: 275, s. 25-27. Enginn, nci (1992). Cumhuriyet Dnemi Trk iiri, Trk iiri zel Says IV (ada Trk iiri), Trk Dili, Say: 481-482, s. 565-615. (2001). Cumhuriyet Dnemi Trk Edebiyat, stanbul: Dergh Yaynlar. Ercilasun, Bilge (1990 A). Muhteva Bakmndan Ahmet Muhip Dranasn iirleri, I. Ahmet Muhip Dranas Sempozyumu (21 Haziran 1989), Sinop: Sinop Valilii Yayn. (1990 B). Muhteva Bakmndan Ahmet Muhip Dranasn iirleri, Mill Kltr, Say: 73, s. 30-32. Erhat, Azra (1997). Mitoloji Szl, 7. basm, stanbul: Remzi Kitap Evi. Fethi Naci (1994). Ahmet Muhip Dranasn Yazlar, Adam Sanat, Say: 107, s. 1319. Geer, lhan (1974). Hamit Macit zerine Ahmet Muhiple Bir Konuma, Hisar dergisi, S. 124, Nisan 1974, s. 14-15. (1981). iirimizin Ustalarndan Ahmet Muhip Dranas, Mill Kltr, Say: 9, s. 20-22. Gzler, H. Fethi (1981). Yunustan Bugne Trk iiri, stanbul: nklp ve Aka Kitap Evleri.

Hactahirolu, Abdullah ztemiz (1972). Mesnev (ve) Mevln, stanbul: tken Yayn Evi. Kabakl, Ahmet (1966). Trk Edebiyat, C. 3, stanbul: Trkiye Yayn Evi. Kaplan, Mehmet (1974). Dranasn iirleri, Hisar dergisi, Say: 130, s. 5-6. (1980). Ayrl, Hisar dergisi, Say: 273, s. 3-4. (1990). Cumhuriyet Devri Trk iiri, Ankara: Kltr Bakanl. Karaaliolu, Seyit Kemal (1986). Resimli Motifli Trk Edebiyat Tarihi 5 (ada Edebiyat), stanbul: nklp Kitap Evi. Kerman, Zeynep (1992). Tanpnarn Mektuplar, 2. basm, stanbul: Dergh Yaynlar. Krc, Mustafa (1997). Ahmet Muhip Dranas Hayat, Fikirleri, His Dnyas, Ankara: Aka Yaynlar. Kklgiller, Ahmet (1980). Ahmet Muhip Dranas, Varlk, Say: 875, s. 4. Klebi, Cahit (1999). i Sevda Yolculuk, 2. basm, stanbul: Adam Yaynlar. Kurdakul, kran (1992). ada Trk Edebiyat 3, Cumhuriyet Dnemi / 1 -iir-, Ankara: Bilgi Yayn Evi. Moran, Berna (2000). Edebiyat Kuramlar ve Eletiri, 3. basm, stanbul: letiim Yaynlar. Mutluay, Rauf (1977). Bende Yaayanlar, stanbul: Bankas Yaynlar. Necatigil, Behet (1980). Edebiyatmzda simler Szl, stanbul: Varlk Yaynlar. Ocaktan, Mehmet (1990). Dranas Nerede Aramal, Yneliler, Say: 49, s. 39-40. Oktay, Ahmet (1993). Cumhuriyet Dnemi Edebiyat 1923-1950, Ankara: Kltr Bakanl.

Ozansoy, Halit Fahri (1970). Edebiyatlar evremde, Ankara: Smerbank Kltr Yaynlar. z, Erdal (1980). Dranasla 1962 Ylnda, Milliyet Sanat, Yeni Dizi: 7, s. 47-55. zcan, Hidayet (2001). 1901-1935 Yllar Arasnda Gelien Trk iiri, Hece dergisi, Trk iiri zel Says, Say: 53-55, s. 65-73. zdemir, Emin (1980). Trk ve Dnya Edebiyat, Ankara: A.. Siyasal Bilgiler Fakltesi Yaynlar. ztop, ener (1986). Ahmet Muhip Dranas zerine Sohbet, Trk Edebiyat, Say: 157, s. 63-67. (1988). Ahmet Muhip Dranas Anmak, Trk Edebiyat, Say: 178, s. 51-54. Parla, Jale (2001). Don Kiottan Bugne Roman, 3. basm, stanbul. Pastoureau, Michel (2005). Mavi, Bir Rengin Tarihi, ev. nci Malak Uysal, Ankara: mge. Sazyek, Hakan (1999). Cumhuriyet Dnemi Trk iirinde Garip Hareketi, 2. basm, Ankara: Trkiye Bankas Kltr Yaynlar. Sinop Valilii (1990). 1. Ahmet Muhip Dranas Sempozyumu (21 Haziran 1989), kitapk- , Sinop: Sinop Valilii Yayn. Tanpnar, Ahmet Hamdi (1994). Beehir, stanbul: MEB Yaynlar. (2000). Edebiyat zerine Makaleler, hzl. Zeynep Kerman, 6. basm, stanbul: Dergh Yaynlar. (2002). Trk Edebiyatnda Cereyanlar, Trkler, C. 18, Ankara: Yeni Trkiye Yaynlar. Tekin, Talt (1986). slm ncesi Trk iiri, Trk Dili, Say: 409, s. 3-42.

Tevfikolu, Muhtar (1990). Ahmet Muhip Dranas zerine, 1. Ahmet Muhip Dranas Sempozyumu (21 Haziran 1989), Sinop: Sinop Valilii Yayn. Tuncer, Hseyin (1996). Cumhuriyet Devri Trk Edebiyat I, zmir: Kanylmaz Mat. Turinay, Necmettin (1990). Haim Sosyal iir ve Dranas, I. Ahmet Muhip Dranas Sempozyumu (21 Haziran 1989), Sinop: Sinop Valilii Yayn. Uyar, Turgut (1983). Bir iirden, stanbul: Ada Yaynlar. nl, Mahir; zcan, mer (1988). 20. Yzyl Trk Edebiyat 2 (1923-1940), stanbul: nklp Kitap Evi. Yan, Mehmet (2002). Kozmopoetika, stanbul: Yap Kredi Yaynlar. Yldz, Saadettin (1997). Arif Nihat Asyann iir Dnyas, stanbul: MEB Yaynlar.

EKLER

1. A. Muhip Dranasn Yabanc Dillere evrilmi iirleri 1.1. ngilizceye evrilmi iirleri 1.2. Franszcaya evrilmi iirleri 2. A. Muhip Dranasn Yabanc Dillerden evirdii iirler 3. A. Muhip Dranasn Kitabna Girmemi iirleri 4. A. Muhip Dranasn iirlerinin Yayn Tarihleri

1. A. MUHP DIRANASIN YABANCI DLLERE EVRLM RLER 1.1. ngilizceye evrilmi iirleri

HAVE AND HAVE NOT (VAR-YOK*)

Two trees by an odd creek that flows alone Stand young strong full-grown; They have something to say, they do, and yet, Dead or alive, they always keep quiet.

After sunset, under the stars, see the way The trees sway, Whatever they have to hold back or declare, Dead or alive, it is all laid bare.

By the creek two desolate trees stand Pegged on to the ground; They have something to say, they do, and yet, Dead or alive, they have said it or not.

eviren: Talt Sait Halman (Hisar, S. 87, Mart 1971, s. 20) * iirler kitabnda ki Yalnz Aa adyla yaymlanmtr (s. 201-202). SAILING ON AND ON (VE BYLE BTEVYE)

Time must be running short, -With a shudder in my heart I say:Time must be running short.

In an uncertain climate -At my window I often sit Vaiting for the daySpring might break out.

I have boarded a galleon -And sailing on and on I go awaySomewhere there must be a port.

eviren: Talt Sait Halman (Hisar, S. 141, Eyll 1975, s. 22)

OBLIVION (OLVDO)

Twilight hours are always gruff and gory; When the day departs beyond its glory, Loneliness attacks and souls surrender As colors and shriek in the garden; Then a hand unloads our heavy burden Of dark despair that smells of lavender. Twilight hours are always gruff and gory.

Remorse assaults like waves that beat the shore To force and fell oblivions brass door; An arrow-riddled soul, without hope, dies. Youre home where you first saw the light of day Whose lamps and stairs now watch and ward your stay As cradles creak with muffled lullabies: Loved ones are lost or dead and hearts are sore.

So lovely is mute love in his true heart That the poet cuts his flaming lines short; With shutters now swung open on the breeze, The smell of rain along the rising sun,

The cloud at rest, the bird in gliht or gone, The rock you pick to eat your bread and cheese All come alive, for love invades your heart.

At summers end young lovers drift away Like girls in clusters in a dance of joy; Dragged along with the fugitive moonlight From lonely gardens of dead foliage, The merry skirts of some mad bygone age Condemn the weary ben to dreary night, Then again they flutters, woo and play coy. Deceived by false promises, the flower Waits in vain for her eternal lover Where spring will never dote upon the steppes. Now delusion sings lifes loveliest song. Give in! Forget that winter has come along Or that snow covers the lonely footsteps. Flowers dropped by lovers are gone forever.

Through twigs that sway or stir or twitter

You appear and vanish like a glitter. What is it you want of me at twilight? O woman dark and grim, without a smile, Looms deadthless in loves mirror all the while. Fierce memories prey on my mind tonight As you stalk the trees that cringe and flutter.

Come oblivion, come shut your window. The oceon drags me into its depths now; Drowning my world in its dark destiny. Where old loves and wild adventures languish Hearts are sore again, aflame with anguish. Oblivion, unfurl your mihgt on me, Redeem me from all this pain and sorrow

eviren: Talt Sait Halman (Tercme dergisi, C. 17, S. 83, Temmuz-Eyll 1965, s. 84-87; Hisar, S. 127, Temmuz 1974, s. 25) FOAM (KPK)

Our revels now are ended, and joy fades away; Eternal girls become mothers at the end of day. Dont look in the mirrors: they breed cruelty, Plunge your mind into the everlasting sea; And if some day you recall my face and my hove, Then I could strip you naked like a dove. Now in the ships wake and its age-old foam Towards the seas fathomless tepths I roam.

eviren: Talt Sait Halman (Tercme dergisi, C. 17, S. 83, Temmuz-Eyll 1965, s. 88-89; Hisar, S. 273, Austos 1980, s. 12)

1.2. Franszcaya evrilmi iirleri

RVE (RYA)

Les roses de ma table momnt inspir ce rve Les remeaux bourgeonnaient, on tait au printemps, On tait au printemps, dans un pays trange, Et sur un cheval brun, je galopais au vent.

Un palais mattendait, ctait un grand palais, Avec une rivire dargent tout autour. Ensuite, des lgions daffams dfilrent, Et puis mes esclaves, et enfin mes armes.

Puis je vis une tente, faite de laine drue: Une hache sanglante y projeta som ombre, La tte du hros roula comme un soleil, Et ce que jprouvais ntait pas de la peur.

Un train courait, courait vers les plaines immenses, Memportant, je ne sais en quels lieux inconnus.

Mon dernier espoir tait en une colombe, Qui ft venue vers moi des rives de la mort.

Puis je me vis enfant, tout auprs de ma mre: Des lignes apparurent, soudain sur son visage. Puis, au bord des flots, me trouvais genoux Le visage effleur par la brise marine.

eviren: Nimet Boroval (Tercme, Cilt: 9, Say: 52, Mays 1951, s. 229)

SERENADE (SERENAD)

Jette-moi une rose de ta fentre verte Que mon coeur se remplisse de clart Comine une saison me voil devant ta porte Des nuages dans mes yeux, sur mes cheveux des rosses.

Tu es une rose close en mille ptales De mon amour je tapporte le printemps vert Je tapporte des chansons des climats lointains Dont jai travers les routes en poussires.

La tige se courbe sous le bouton lourd Qui frissonne la voil en cristallines gouttelettes Pour toi lther sinfiltrant des branches Pour toi lle lis, le jasmin, la violette.

Cest un gazouillement qui sort de tes lvres Tes yeux, des narcisses ouverts dans les miens; Laube, frmissant sur des acacias violets, Dun baiser de tes lvres ne diffre en rien.

Quand tu me jettera sune rose de ta fentre

Mon coeur se remplira de clart Comme une saison me voil qui passe devant ta porte Des nuages dans mes yeux, sur mes cheveux des roses.

eviren: Tahsin Sara (Tercme, Cilt: 18, Say: 86, Nisan-Haziran 1966, s. 85)

ANGOISSE INTERMNABLE (BTMEZ TKENMEZ SIKINTISI)

Dans le cocur un poignard plant ternellement Vides, toutes les coupes o se tendent les mains Courir aux fentres; quoi bon, en vain Toujours le mme soleil noir au firmament.

Le mme soleil noir, le mme noir Toujours la mme soif, la mme course, la mme Cest toujours la mme histoire, le mme refrain, la mme chose Toujours la mme, la mme, la mme!..

eviren: Tahsin Sara (Tercme, Cilt: 18, Say: 86, Nisan-Haziran 1966, s. 85)

SALUT (SELM)

Les oiseaux de lumire dun crpucscule du soir

Volent dans lair dun immmobile instant Au point o la nuit se fusionne avec le jour Se fait alors entendre la musique de tes pans.

On dirait quun ge dor dploie ses ailes roses Sur mon horizon, tout mais tout largement Cest la beaut de la vie et de la mort qui commence Et le pome va chanter ses victories maintenant.

Salut, du jardin lumineux de linfini Salut, au del des annes et des annes Au plus aim, au meilleur, au plus beau Dont le souvenir remplit le coueur en mille clarts.

Jai le coeur prs de retrouver un temps pass Ne tarderont pas sachever les rves labandon O mmoire, allaite-moi ton sein fertile O printemps, verse tes couleurs riches mon horizon.

Coulant encore une fois grande eau, ces fontaines Vont-elles remplir par hasard cette coupe que lon tend? Et les nuits aux lvres dbordant de baisers Sapprochent, en dvoilant mon rve graduellement,

Et ces chimres-l des soirs de pourpres

Les temps dont les beauts laissent insatisfait Les rves de braise loreiller dun adolescent Les instants morts un jour dans notre coeur jamais.

Au plus beau, au meilleur, au plus aim Dont le souvenir remplit le coeur en mille clarts Salut, du jardin lumineux de linfini Salut, au del des annes et des annes.

eviren: Tahsin Sara (Tercme, Cilt: 18, Say: 86, Nisan-Haziran 1966, s. 87)

2. A. MUHP DIRANASIN YABANCI DLLERDEN EVRD RLER

EN L (LE MORT JOYEUX)

Kendim bir ukur kazmak istiyorum bir yanda, Smklbcek dolu cvk bir toprakta ki, Yayp rahata kocam kemiklerimi Uyuyaym, denizde balk gibi, nisyanda.

Vesiyetten de nefret ederim, mezardan da; lemden gzya dilenmekten daha iyi, Kargalar arp emdirmek iliklerimi ren gvdemin her ucundan, yaarken daha.

Bakn, nnzde hr ve memnun bir l var; Ey kurtlar! kulaksz ve gzsz kara yoldalar, Filozof hovardalar, rntler lemi,

Haydi, keder etmeden gezin u harabemi, Ve deyin bana, var m daha baka ikence Bu kart ve ller iinde l cesede!

Charles Baudelaire (Tercme, Cilt: 2, Say: 8, Temmuz 1941, s. 121) DMAN (LENNEM)

Genliim bir karanlk frtna oldu, Birka yerinde parlak gneler aan;

yle harap ktm ki bu frtnadan, Bahemde kzarm tek tk meyve kald.

te fikirlerin gzne ulatm, Suyun mezarlar gibi ukur at. Sel basm topraklar durmayp gayr, Krekler, trmklarla onarmam lzm.

Boy atacak m, srr gday bulup, Hayal ettiim yeni iekler acap Bu kumsal gibi ykanm topraklardan?

Ey ac! ey ac! Zaman mr yiyor Ve kalmizi kemiren sinsi dman Kaybettiimiz kanla iip byyor!

Charles Baudelaire (Tercme, Cilt: 2, Say: 8, Temmuz 1941, s. 127)

3. A. MUHP DIRANASIN KTABINA GRMEM RLER

AFYON

Keder beni ne zaman bir deniz gibi sarsa Ne zaman zehir aksa iimde her damardan erim bir teviye, boulmaktansa yasa Sararak cigaram cebimdeki esrardan.

Korkarmdr sedirinde gmlerek atlasa ubuk eken bir inli gibi ptrtlarla Her nefeste bir para daha uarken tasa Byk atolarm ykseltirim buhardan.

Ruhum bir kartal gibi esr stnde yzer ri kanatlarm akik renkli gneler Elmas uurumlarn zerinde srrm

Grrm tllerinden syrlan bir kadn Ak bilmeyen hoyrat sevgilimin grrm O zaman kollarmda bana tapndn.

(Milliyet Sanat, Yeni Dizi: 7, Austos 1980, s. 53)

Her airin Sonu*

Her airin sonu bu: Filozofluk, lm stne uslu deyiler

Gerek odur ki yol bitti. Eer Dinlenmek istiyorsan: te koltuk.

(Trk Kltr, Mart 1982, Say: 227)

* Son iiri olup 20 Kasm 1978de yazlm ve Trk Kltr dergisinin 227. saysnda Mart 1982de yaymlanmtr. 4. A. MUHP DIRANASIN RLERNN YAYIN TARHLER

Bir Kadna, Mill Mecmua, 15 Eyll 1926.

Kpek Ulumalar I, Benim Arkamdan, Serveti Fnn, C. 64, 4 Terini Evvel 1928, s. 203. Kpek Ulumalar II, Cenaze Bekleyen, Serveti Fnn, C. 64, 4 Terini Evvel 1928, s. 203. Hatra, Varlk, Say: 1, 15 Temmuz 1933, s. 9. Bulutlar, Varlk, Say: 2, 1 Austos 1933, s. 21. Denizi zleyen ocuklar, Varlk, Say: 3, 15 Austos 1933, s. 43. Portre, Varlk, Say: 6, 1 Ekim 1933, s. 86. Kargalar, Varlk, Say: 7, 15 Ekim 1933, s. 103. Ve Byle Biteviye, Varlk, Say: 9, 15 Kasm 1933, s. 133 Serenat, Varlk, Say: 18, 1 Nisan 1934, s. 12. Ay, Varlk, Say: 20, 1 Mays 1934, s. 312. Ayrl, Varlk, Say: 27, 15 Austos 1934, s. 39. Aydnlklar, Varlk, Say: 28, 1 Eyll 1934, s. 55. Tamamlanmam Portreler I, Varlk, Say: 29, 15 Eyll 1934, s. 67. Peyzaj, Varlk, Say: 30, 1 Ekim 1934, s. 83. Selm, Varlk, Say: 31, 15 Ekim 1934, s. 101. Sereler, Varlk, Say: 38, 1 ubat 1935, s. 210. Fahriye Abla, Varlk, Say: 39, 15 ubat 1935, s. 229. Rya, Varlk, Say: 51, 15 Austos 1935, s. 35. Adamlar, Varlk, Say: 53, 15 Eyll 1935, s. 71. Sesler, Varlk, Say: 54, 1 Ekim 1935, s. 81. Gece, Aa, Say: 13, 27 Haziran 1936, s. 6. Kpk, Varlk, Say: 200, 1 Kasm 1941, s. 177. Dadan Aa, Varlk, Say: 317, Aralk 1946, s. 3.

Her Gnk ark, Varlk, Say: 319, 1 ubat 1947, s. 4. Bitmez Tkenmez Can Sknts, Varlk, Say: 330, 1 Ocak 1948, s. 3. Devri Dilray Cumhuriyet I-II, Varlk, Say: 343, 1 ubat 1949, s. 3. Rve (Rya), ev. Nimet Boroval, Tercme dergisi, Cilt: 9, Say: 52, Mays 1951, s.229. Testi, Hisar, Say: 6, Haziran 1964, s. 5. Yamur, Gl ve Eller, Hisar, Say: 9, Eyll 1964, s. 5. Oblivion (Olvido), ev. T.S. Halman, Tercme dergisi, C. 17, S. 83, Temmuz-Eyll 1965, s. 84-87. Sailing On and On (Ve Byle Biteviye), ev. T.S. Halman, Hisar, S. 141, Eyll 1975, s. 22. Foam (Kpk), ev. T.S. Halman, Tercme dergisi, C. 17, S. 83, Temmuz-Eyll 1965, s. 88-89. Bir Zamand, Hisar, Say: 26, ubat 1966, s. 5. Gn Ucunda, Paralar, Hisar, Say: 28, Nisan 1966, s. 5. Serenade (Serenad), ev. Tahsin Sara, Tercme dergisi, Cilt: 18, Say: 86, NisanHaziran 1966, s. 85. Angoisse Interminable (Bitmez Tkenmez Sknts), ev. Tahsin Sara, Tercme dergisi, Cilt: 18, Say: 86, Nisan-Haziran 1966, s. 85. Salut (Selm), ev. Tahsin Sara, Tercme dergisi, Cilt: 18, Say: 86, Nisan-Haziran 1966, s. 87. Have and Have Not (Var-Yok), ev. T. S. Halman, Hisar, S. 87, Mart 1971, s. 20. Afyon, Milliyet Sanat, Yeni Dizi: 7, Austos 1980, s. 53. Her airin Sonu, Trk Kltr, Mart 1982, Say: 227.