YENLENEBLR ENERJ Kaynaklar

ODT Mezunlar Dernei

10 Ekim 2009
Sadk Kaka
TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi TBA eref yesi

Program
Yenilenebilir Enerji Kaynaklar Gnmzdeki Durum lkemizdeki Uygulamalar Srdrlebilirlik Sonular Tartma

Prof. Dr. Sadk KAKA

Giri
Tarih boyunca, insanlar tabiatn hediye ettii kaynaklar kullanp gelimeler yaparak bugn iinde bulunduumuz ilerlemi toplumlar yaratmlardr. Dnya nfusu hzla artmaktadr. nsanlar artan nfusu beslemek, gerekli enerjiyi salamak, evreyi korumak ve hayat standardn gelitirmek gibi nemli sorunlar zmek zorunda kalmaktadrlar.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Giri
lkeler, dengeli-srdrlebilir bir gelimeyi temin etmek ve rahat bir yaam standardn devam ettirebilmek iin uzun vadeli ve emniyetli enerji temini ve bunun iin dengeli bir enerji stratejisi izlemek zorundadrlar.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Giri
Yz milyonlarca senede meydana gelmi ve tabiatn ok deerli bir hediyesi olan fosil yaktlar, ancak onlarn yerine geecek baka bir enerji kayna olmadka kullanlmal ve bu yaktn kullanm azaltlmaldr. Bu yaktlarn evreye negatif etkileri (yer krenin snmas, insan saln bozan gazlarn olumas vb.) vardr.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Giri
Bugn insanlarn sorumluluu, bu kaynaklar mmkn olduka az kullanmak ve kullanmaktan ekinmek, bunlar gelecek nesillerin de kullanmasna imkan salamaktr. Srdrlebilir gelime!

Prof. Dr. Sadk KAKA

Yenilenebilir Enerji Kaynaklar

Yenilenebilir Enerji Kaynaklar balca:

Biyoktle Enerji Gne Enerjisi Rzgar Enerjisi Hidrolik Potansiyel Med-Cezir (Gel-Git) Hidrojen ve Yakt Pilleri

ana balklar altnda incelenebilir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyoktle Enerji
Her trl yeil bitkilerden (bitki ve aalardan) ve hayvan artklarndan oluan organik rnlerdir. Aslnda bu, dier bir gne enerjisi ekli olup, bu enerji fotosentez yolu ile yeil bitkilerde kimyasal enerji olarak depolanmtr. Yaklarak sl enerjiye ve elektrik enerjisine evrilebilir veya kat yakt, sv ve gaz halinde enerji taycs olarak da kullanlabilir.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyoktle
Enerji retiminde kullanlabilecek biyoktle kaynaklarn; bitkisel kaynaklar, bitkisel yalar, hayvansal atklar, ehir ve endstri atklar eklinde snflandrabiliriz.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyoktle Enerji
Dnyada birincil enerji ihtiyacnn % 4-17si, gelimekte olan lkelerde % 30-40, bazlarnda ise % 90 bu kaynaktan temin edilir. Biyoktle, baz ilemlerle etanol, metan ve biyodizel yaktlarna dntrlebilir. Bunlar modern biyoktle olarak adlandrlr.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyoktle
Dnyada 28 lkede biyodizel retimi ve bu yaktlarn dizel motorlarnda kullanm ile ilgili almalar youn olarak srmektedir. Fransa ve Almanya, bu lkeler arasnda Avrupadaki en byk reticilerdir. 2000 ylnda Fransada 2.5x105 ton, Almanyada 2.3x105 tondan fazla biyodizel retimi gerekletirilmitir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyodizel
Bugn Trkiyenin eitli blgelerinde 25 irketin biyodizel retim kapasitesi bulunmaktadr. Bu irketlerin biyodizel retim kapasitesi son yllardaki hzl artla ylda 450 bin tona ulaarak Avrupada nc sraya yerlemitir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyodizel
u gnlerde biyodizelle ilgili dzenlemeleri ieren Enerjinin Verimlilii Kanun Tasars hakkndaki almalar tamamlanmtr. Ancak bu srete biyodizelin tm boyutlaryla ele alnp alnamamas durumunu AB lkelerine bakarak incelemek gerekir.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyoktle
Gnmzde dnya lkelerinin birou biyodizel retimini tevik etmekte ve buna uygun politikalar yrtmektedir. 2010 ylna kadar Avrupa Birlii lkeleri bu rnlerin kullanm orann yzde 5e ykseltmeyi hedeflemilerdir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyoktle Enerji
Biyoktlenin gazlatrlmas ile elde edilen metan gaz(CH4), geni lde doal gaza paralel olarak kullanlr. lkemizde hammadde ve teknoloji maliyetlerinde hatr saylr dzeyde indirimler gerekleene kadar, biyoyaktlar, ancak tevikler sayesinde piyasa koullarnda rekabet edebilir ve alternatif yakt haline gelebilir.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyodizel
% 100 biyodizel, slfr emisyonunu ortadan kaldrr, fakat azot oksit (NOx) emisyonunu arttrr. Biyodizel dorudan saf olarak kullanld gibi, dizel yakt ile de kartrlabilir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyoktle Enerji - Etanol

Etanol, fermantasyonla msr ve eker kamndan (atk-melas) elde edilir (C2H6O). ABDde retim, ithal edilen etanoln % 2.6s kadardr. Etanol dorudan doruya, benzine veya dizel yaktna kartrlarak yanmay arttrmay ve tat emisyonunu azaltmay salar ( CO, % 25-35 azalabilir).
Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyoktle Enerji - Etanol

Bu gn biyoyaktlarn %40 Gney Amerika lkelerinde retilmektedir. Brezilya, eker kamndan etanol retiminde en ileri lkedir. Brezilya, 2007 ylnda 900 milyar galon etanol retmi olup, bunun yaklak yars ABDne yaplmtr.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Biyoktle Enerji - Etanol

ABDnde 2000 ylnda etanol retimi 1.6 milyar galon iken, 2007 ylnda 5 milyar galon olmutur. Bu miktar, 110 etanol retim tesisinde yaplmaktadr. ABDnde 2009 ylnda etanol retiminin 11.4 milyar galon olaca ilan edilmitir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Etanol
lkemizde biyoetanol arlkl olarak eker fabrikalarnda melastan retilmektedir. lkemizde yllk benzin tketimi 4.5 milyon m3tr. TSE standartlarnda kabul edildii gibi % 10 karm esas alnarak hesaplandnda yllk 450.000 m3 etanole ihtiya vardr.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Etanol
1 litre biyoetanol iin 2.5 kg buday kullanlmas gerekir. lkemizde biyoetanol retimi iin en uygun hammaddeler msr ve budaydr. lkemiz eker kamna sahip deildir ama, lkemiz eker pancarndan ve atklarndan etanol retme kapasitesine sahiptir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Etanol
Konya eker A.. 2007 ylnn sonunda biyoetanol fabrikas amtr. lkemizde u an toplam retim kapasitesi 132.000 m3 olup, Konya eker, etanol retimi 84.000 m3 kapasitesine sahiptir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Enerjisi
Gne Enerjisi, yer krenin her kesinde var olup, byk bir enerji potansiyeline sahiptir.

Asrlardan beri kullanlmakta olup, yenilenebilir btn enerji kaynaklarnn kayna da gne enerjisidir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Enerjisi
Fakat gne enerjisinin gne kolektrleri ile gerekli miktarda bir yerde toplanmas ve depolanmas bir problemdir. Yzey alanlarnn gne kolektrleri ile kaplanmas dnlemez.
Prof. Dr. Sadk KAKA

anak Oluklu Kollektrler

Prof. Dr. Sadk KAKA

Nevada Solar 2 - Nevada, Amerika

Kullanlan Akkan Scakl: 1000 F = 537 C Normal Gc : 64 MW Maksimum Kapasite: 75 MW Yatrm : 266 milyon $ Tahmin Edilen Elektrik retimi: 134 milyon kWh/yl
Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Enerjisi
Solar enerji kulesine sahip dier bir konsantre Gne Enerjisi tesisi 11 MWe kapasiteli spanyann Seville ehrinde kurulan PS 10 dur. Her biri 120 m2lik 625 tane ayna, 115 m yksekliinde enerji kulesine yanstr. 2013e kadar, kapasiteyi 300 MWe ykseltecek planlar yaplmtr.

Prof. Dr. Sadk KAKA

PS 10 Seville, Gney spanya

Prof. Dr. Sadk KAKA

PS 10 Seville, Gney spanya

Prof. Dr. Sadk KAKA

Parabolik Oluklu Kollektr Kullanlarak Elektrik Enerjisi Elde Etme

Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Enerjisi
Enerji dalm merkezlerinden uzak, kk yaam alanlarnda, gne enerjisi kullanlarak 1-2 MW gcnde kk

santraller yaplabilir.
Yeni, gvenilir, ekonomik teknolojiler gelitirilmedike, gne enerjisinin bir lkenin elektrik enerjisi gereksinimine nemli katks olanak ddr.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Kollektrleri ve eitleri

Gne Kollektrleri temelde 2 eittir:
1- Dzlemsel Gne Kollektrleri 2- Younlatrc Gne Kollektrleri 2-a) Parabolik Oluklu Kollektrler (Dorusal Younlatrc) 2-b) anak Sistemleri (Noktasal Younlatrc)

Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Kollektrleri
En sk rastlanan, ekonomik ve basit olan genelde konutlarda scak su elde etme ve snmada tercih edilen kollektr eididir. Gneten radyasyonla ald sy yzeydeki emicilii yksek olan plakalarla ekerek, plaka altlarndaki borularda bulunan akkana iletirler.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Pilleri - Fotovoltaik

Gne enerjisini, direkt elektrik enerjisine evirebilen fotovoltaik (PV) piller gelitirilmektedir. Bu piller, zerine den gne enerjisinin %10-20sini direkt olarak elektrik enerjisine dntrr.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Pilleri (PV)

Gne pilleri, gne nlar radyasyonuna maruz kalnca elektrik retir. zerlerine den enerjinin bir ksmn (%15-20) elektrik gce evirirler. Esas kuantum mekanie dayanr. Gne nlar elektromanyetik dalgalar halinde gelen fotonlar olup, her biri E=hc/ enerjisine sahiptir. Burada h Plancks sabiti olup, c ise k hzdr. gne nn dalga boyudur ( 0.3-25 m).
Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Pilleri
Yllk tesis art, %43 ile Japonya, AB lkeleri zellikle Almanya yllk %43 artla ikinci sradadr. Japonyada 1990 ylndan balayarak, yllk %43 artla 2010 ylnda 4820 MWe fotoelektrik sistemi kurulmu olacaktr. Yine Japonyada, kurulu masraflar $5500/kWe dmtr.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Pilleri
Tam ekonomik olursa, dnya elektrik ihtiyacnn % 10-15 fotovoltaik-elektrik sistemlerinden elde edilebilecei, belki 2050 ylna kadar, tahmin edilmektedir. Halihazrda fosil yakt santralleri, doal gaz, nkleer enerji ve rzgar trbinleri ile ekonomik bakmndan yarmas mmkn deildir.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Gne Pilleri
Amerika ve ABnde bu sistemleri kullanclara, hkmet byk sspansiyonlar vermektedir. u aamada bu piller, pahal sistemlerdir (~ 20 cent / kW-saat). Yaplan aratrmalar nda PV destekleyici kurulular, 2020 ylnda enerji fiyatn 6 cent / kW-saat olarak hedeflemektedirler.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Jeotermal Enerji
Jeotermal enerji, jeotermal kaynaklardan gelen scak su, su-buhar, buhar s enerjisinden istifade etmektir. Dk scaklk : 20 C-70 C Orta scaklk : 70C-150C Yksek scaklk : 150Cden yksek

Prof. Dr. Sadk KAKA

Jeotermal
Jeotermal enerji dnyada uzun senelerdir kullanlmaktadr. Dnyada; Elektrik enerjisi toplam gc : 9.700 MWe Elektrik d kullanma : 33.000 MWt Dnyada jeotermal s ve kaplca uygulamalarnda ilk be: in, Japonya, ABD, zlanda ve Trkiye
Prof. Dr. Sadk KAKA

Jeotermal - Trkiye
Merkezi stma: 117.000 konut (983MWt) 215 Kaplca (edeeri 402 MWt) Elektrik retimi : 20 MWe (Denizli-Kzldere) Aydn Salavatl : 10 MWe Proje aamasnda : 55 MWe Toplam Elektrik : 85 MWe

Prof. Dr. Sadk KAKA

Jeotermal - Trkiye
2007-2013 hedefleri: Jeotermal elektrik, stma, sera stma, kurutma iin: Elektrik retimi: 550 MWe Istma : 500.000 konut (400MWt) Sera Istma : 5000 dnm (1700MWt) DPTna gre toplam yatrm: 3.25Milyar $
Prof. Dr. Sadk KAKA

Rzgar Enerjisi
Rzgar enerjisi de gne enerjisinin bir sonucudur. Gne enerjisi sonucu atmosferde meydana gelen scaklk farklar, yerkrenin yzey yapsnn deiik formlarda oluu, scaklk farklar ve yer krenin dnmesi rzgarlar dourur.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Rzgar Enerjisi
nsanlar yzyllardan beri, bu enerjiden de eitli amalar iin yararlanmaktadrlar. imdi nemli olan elektrik enerjisinin de rzgar enerjisinden retilebilmesidir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Rzgar Enerjisi
Rzgar enerjisi, mekanik g (yel deirmeni, su pompalar vb.) olarak kullanld gibi, bir jeneratr aracl ile rzgarn mekanik enerjisi elektrik enerjisine de dntrlebilir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Rzgar Enerjisi
11inci asrda, Ortadouda insanlar yeldeirmenlerini kullanmlardr. Yeldeirmenleri, Ortadoudan Avrupaya, ticaret yapan kiiler ve hallarla gemitir. 1890 ylnda Danimarka, rzgarn kinetik enerjisini, bir jeneratr ile elektrik enerjisine dntrm, ve bu sistem rzgar trbini olarak adlandrmtr.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Rzgar Enerjisi
Bugn, dnyada elektrik dalm hatlarna bal olan toplam rzgar trbinlerinin kapasitesi 40.000 MWe dr. Geen 25 ylda, ABDde rzgar enerjisi kullanm artm olup, 1980 ylnda 80 cent / kW-saat enerji fiyat, 2005 ylnda 4 cent / kW-saate dmtr.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Rzgar Enerjisi
Fakat bu fiyatlar, ok eitli yerel artlara bal olup, her lke iin ayr bir analizi gerektirir. Bununla beraber, enerji datm hatlarndan (interkonnekte) uzak yerleme blgelerinde (rnein, adalarda) 30 kW 2 MW nite gleri ile, istenilen gce gre nite saylar arttrlarak ok faydal enerji kayna olmaktadr.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Rzgar Enerjisi
nite saylar arttrlarak g arttrlabilir ve enerji fiyat, kurulu gce bal olarak 3.5-9.5 cent / kW-saat arasnda deitirilebilir. Rzgar trbinleri gelimektedir. rnein, Hollandada toplam rzgar trbini kapasitesi 2005de 1000 MW, lkemizde ise 20 MW olmutur.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Rzgar Enerjisi -Trkiye

Trkiye toplam rzgar enerjisi potansiyelinin karasal alanlarda 37.386 MWe, denizlerde ise 10.463MWe olarak tespit edilmitir. letmedeki toplam kapasite:333 MWe na halinde: 142 MWe Trbin tedarik szlemesi imzalanm:1.076 MWe

Genel toplam: 1.546 MWe

Prof. Dr. Sadk KAKA

UK Rzgar Enerjisi
Iskocyada,Avrupanin en buyuk ruzgar energy santrali( wind farm ) kuruluyor.Bu sistem 322 MWe gucunde olup 2009 yilinda tamamlanacak ve 200 000 evin elektrik enerjisi ihtiyacini karsiliyacaktir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

UK-Rzgar Enerjisi
Sistem 140 adet ruzgar turbini ihtiva edecek. Her sene 650 000 ton kabon dioksit yayilmasini onliyecektir. 234 turbinli diger iki ruzgar ciftligi de projelendirilmistir.Fakat binlerce karsi gruplar, cevredeki yabani hayvan ve kus varlikalari ve araziye zarar verecegini soyliyerek karsi koymaktadirlar

Prof. Dr. Sadk KAKA

UK- Rzgar
Iki Ingiliz firmasi (Lunar Energy ve Rotech) 5MWe gucunde pilot guc santrali Orkney adalarinda deney icin kuracaklardir. Bosch satislarinin %6 sini yenilenebilir energy kaynaklarina safetmektedir.Firmalar, gelecek icin Green teknolojileri gelistirmektedirler.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrolik Potansiyel
Yenilenebilir enerji kaynaklarnn en nemlisi hidrolik potansiyeldir. Bu potansiyelin, bir ksm teknik bakmdan mmkn olmamakla beraber, yerel ekonomik yaplabilirlii bakmndan da snrldr.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrolik G -Trkiye
Trkiyenin teorik hidroelektrik potansiyeli dnya teorik potansiyelinin %1i, ekonomik potansiyeli ise Avrupa ekonomik potansiyelinin %16sdr.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrolik Potansiyel - Trkiye

TEA-Trkiye Elektrik Enerjisi retim Planlamas almas (2005-2020) gre: Potansiyel : 36.697 MWe (716 HES) letme : 13.395 MWe (150 HES) naat halinde: 3.497 MWe (40 HES) naa edilecek :19.805 MWe

Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrolik Potansiyel
ABD teknik hidroelektrik potansiyelinin % 86sn, Japonya % 78ini, Kanada % 56sn gelitirmitir. Ekonomik durgunluklar dikkate alnmaz ise, Trkiyede elektrik tketimi her yl % 6-8 orannda artmaktadr. Hidrolik santraller, lkemizde elektrik ihtiyacnn % 36sn karlamaktadr. (DS,TETA,TEA,EA,TEDA,ETKB)
Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

Hidrojen, bir proton ve bir elektrondan oluan en basit elementtir ve doada ok fazladr. Genelde baka elementlerle bileik yapm halde bulunur, rnein suyun ve bir ok yaktlarn (benzin, doal gaz, metanol ve propann) bir bileenidir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

Bazlarna gre fosil yaktlarn yerine geebilecek ok cazip bir alternatif olarak grnse de, doada hidrojen, enerji taycs olarak serbest halde mevcut deildir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

Yakt pilleri, benzin ve dizel yaktlar gibi, motorlu tatlar, konut ve fabrikalarda g kayna olarak kullanlabilir. Elektrik dalm alarndan uzak blgelerde faydal bir enerji kaynadr. Tat aralarnn okluundan hava kirliliinin artt ehir ve ehir blgelerinde tat aralar iin kullanlabilir; hibir zararl emisyonu yoktur.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Yakt Pili-alma prensibi

Anode reaction: 2H2+4OH-

4H2O + 4e-

Prof. Dr. Sadk KAKA

Yakt Pilleri
-Proton Exchange Membrane Fuel Cell(PEMFC) -Alkaline Fuel Cell (AFC) -Phosphoric Acid Fuel Cell (PAFC) -Solis Oxide Fuel Cell(SOFC) -Direct Methanol Fuel Cell(DMFC)

Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

H2,doal gazdan steam reforming yolu ile elde edilir ve dolays ile fosil yakt kullanmn azaltmaz; ayrca CO2 emisyonu vardr. Bu nedenle H2 ekonomisinin gerekletirilmesi, fosil yakt kullanmadan, zel nkleer reaktrler, gne enerjisi vb. kullanlarak, yksek scaklklarda (600o 700 C) suyu ayrtrp H2i ayrmakla mmkn olmaktadr.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

Bunun iin gerekli teknolojilerin gelitirilmesi gerekmektedir. Ancak, bu yntemi ticari hale getirebilmek iin almas gereken sorunlar olduundan, gerekli teknolojileri gelitirmeden, kullanclar iin bir seenek oluturduu sylenemez. H2 retimi pahaldr ve retim yntemleri snrldr.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

Emniyet asndan retim ve datm sorunlar vardr. Gaz halinde depolanmas, hacim bana dk enerji younluu dolays ile ok snrldr. Dier seenekler, kriyojenik (cyrogenic) sv veya kat halde depolanmasdr.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

Gaz / sv depolanmas ve gaz olarak boru hatt ile uzak mesafelere pompalanmas sorunludur. Kat halde depolanma daha gvenli olup tat aralar iin, tat iinde depolanabilmesi asndan nemlidir. Dolaysyla, yksek basnl depolama tanklar teknolojileri gelitirilmelidir.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

Hidrojeni kat fazda depolama tekniklerinden birisi metal hidratlar, yani hidrojenin bir metal ile kimyasal olarak tutulmas ve belirli bir scaklkta veya ortamda hidrojenin aa kmasdr. Bu yntemde gvenlik nemli bir sorundur, bu nedenle emniyet kodlar ve standartlarnn gelitirilmesi ve kullanclar tarafndan iyi bilinmesi gerekir.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

ABDde enerji bakanl, 2030 ylnda ve daha sonra H2 ekonomisine gei iin almalarn srdrmektedir. Motorlu tatlar, kullanlan yakt pillerinin rettii elektrik enerjisi ile altrlrsa, yakt enerjisinin %40-60n kullanm olurlar. Ancak, yakt pilleri halen gelime srecindedir.
Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

Yakt pilleri hidrojeni, hava ile reaksiyonu sonucu elektrik enerjisine evirir ve H2O aa kar. Bugn 200 kW, 3 4 MW kapasitelerde yakt pilleri olup, bu yakt pilleri bir ak gibi alr, fakat ak gibi boalmaz. H2 yakt geldike, elektrik enerjisi retilir.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

Aratrmalar, ekonomik yoldan hidrojen retilmesi ve dk fiyatl, arl az olan depolama teknolojilerinin gelitirilmesi zerinde younlamtr; karbon nano tpleri ve metal hidratlar gibi. Depolama, tatlar iin nemli bir faktrdr.

Prof. Dr. Sadk KAKA

Hidrojen ve Yakt Pilleri

Yakt pillerinin gelitirilmesi ve kullanlmas iin nemli olan fiyattr. Yakt pilleri hzla gelimektedir. Baz yakt pil tasarm pahal ve kymetli metaller (katalizr), bazlar da yksek scakla dayankl zel metaller ister.

Prof. Dr. Sadk KAKA

ZET
Yenilenebilir enerji kaynaklar iin elektrik enerjisi retim teknolojileri gelitirilmitir. Pratik bakmdan, elektrik enerjisi retimi iin en uygun olanlar: Hidro Potansiyel Rzgar Jeotermal Gne Kolektr Sistemleri
Prof. Dr. Sadk KAKA

ZET
Fotovoltaik Gne pili Biyoktle Hidro, biyoktle, jeotermal hari, dierleri tam gvenilir kaynaklar deildir. Fosil yakt santralleri ile desteklenmelidir. lk yatrm masraflar fazladr, kapasite faktrleri dktr. evre sorunu yaratmayan enerji kayna yoktur. Enerji kaynaklarnn ceitlilii bir lke iin ok nemlidir.
Prof. Dr. Sadk KAKA

TEEKKR EDiYORUM

SORULAR?
Prof. Dr. Sadk KAKA

Wind Energy
Capital cost 1000-2000U $/kWe Construction time one-two years in most cases. Availability: 17-38 % for onshore plants 40-45 % for offshore plants Cost of energy: cent 3.5-9.5/kWh depending on the size of the plant
Prof. Dr. Sadk KAKA

Solar Generating Technologies

Construction costs: 5000-5500 $/kWe Bu rakam, Japonyada gemi yllarda $11000-16000/kWe idi! Availability factor: 9-24 % Energy costs: 15-20 cent/kWh Japonyada 11-15 cent/kWh

Prof. Dr. Sadk KAKA

Nuclear Power
Construction costs: 2000-3000 $/kW Availability: 80-90 % Generating costs: 3-5 cent/ kWh The share of the investment in total generation cost is 70 %, O&M 20% Fuel cost 10%

Prof. Dr. Sadk KAKA

Gas-Fired Stations
Construction costs: 400-800 $/KWe Lower than those of coal-fired and nuclear power plants. Availability: depends on Gas supply! Fuel cost: 80-90 % of the total cost Energy security remains main concern

Prof. Dr. Sadk KAKA