VELLER NASIL TEBYE EDER

Kaynaka ................................................................................................................................................................. 1 SOHBET BALII ...................................................................................................................................................... 2 Mukaddime ............................................................................................................................................................. 3 Veliler nasl terbiye eder ......................................................................................................................................... 3 Ebubekir ibli........................................................................................................................................................... 6 El ulema-u veresetl enbiya.................................................................................................................................... 9 brahim a.s. n terbiye edilmesi ......................................................................................................................... 10 Znnn-i Msri Hz. Lerinin kssas ...................................................................................................................... 12 Mridi kamil imana nasl kefil olur? ................................................................................................................ 13 Kuran kime cennet garantisi verir? .............................................................................................................. 14 Mrid cennetin yolunu tarif eder. ............................................................................................................... 14 Velileri sevmenin asl meyvesi ahirettedir. ....................................................................................................... 15 mana kefil olmann gerek anlam ................................................................................................................... 15 Temiz ruhlara verilen yetkiler ........................................................................................................................... 16 lene kadar delil olan, lrken kefil olur. ......................................................................................................... 16 lmden sonra devam eden vefa ..................................................................................................................... 18 Bir Kissa ingene Ali .......................................................................................................................................... 19 Mridle tvbeye mecbur muyuz? ....................................................................................................................... 22 Affeden Allahtr (c.c.) ....................................................................................................................................... 23

Kaynaka
Veliler nasl terbiye eder : Mehmed Ildrar Kaynaklar ile Tasavvuf : Dr. Dilaver selvi 17-09-1998 Afyon sohbeti : Gavs sani Seyyid Abdulbaki hazretlerinin Semerkand dergisi Ocak 2013

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 1 of 25

SOHBET BALII
Elhamdlillahillezi hedana li haza ve ma knna li nehtediye lev la en hedanellah le kad caet rusl rabbina bil hakk. Araf Suresi (7/43)
(Cennette) onlarn altlarndan rmaklar akarken, kalplerinde kinden ne varsa hepsini karp atarz. Ve onlar derler ki: "Hidayetiyle bizi (bu nimete) kavuturan Allah'a hamdolsun! Allah bizi doru yola iletmeseydi kendiliimizden doru yolu bulacak deildik. Hakikaten Rabbimizin elileri gerei getirmiler." Onlara: te size cennet; yapm olduunuz iyi amellere karlk ona vris klndnz diye seslenilir.

Sallu ala Resulina Muhammed, Sallu ala efii zunubina Muhammed, Sallu ala tabibi gulubina Muhammed, Ol menbai bai belaat ol glizari fazl saadet Hz. Muhammed Mustafa Selavat. Allahumme salli ala seyyidina Muhammedin ve Ademe ve Nuhin ve brahime ve Musa ve sa vema beynehume minennebiyyine vel mrselin selavatullahi ve selamuhu aleyhim ecmain. El evvel Allah, El hiru Allah. Ez-zahiru Allah. El-btnu Allah Hayrihi ve errihi min Allah, men kne-fi kalbihi Allah, Fe Muinuh ve nsiruhu fiddareyni Allah. Sbhaneke l ilme lena illa ma allemtena inneke entel ali- ml-hakim. Sbhaneke la fehmelena ill ma fehhemtena inneke entel cevvadl kerim. Euzubillahissemiil_alimi_mineeydanirracim bismillahirrahmanirrahim. Rabbi euzu bike min hemezatieyadin. Ve auzubike Rabbi en yehdurun.
Muminun Suresi (23/97.98)

97. Ve de ki: Rabbim! eytanlarn kkrtmalarndan sana snrm! 98. Onlarn yanmda bulunmalarndan da sana snrm, Rabbim!

Rabbirahli sadri ve yessirli emri vehlul ugdeten min lisani yefgehu gavli. Taha suresi (20/25..28) Ve ufevvidu emri ilallah innallahe basirun bil ibad. Mumin Suresi (40/44). 20/25. Musa: Rabbim! dedi, yreime genilik ver. 20/26. imi bana kolaylatr. 20/27. Dilimden (u) ba z. 20/28. Ki szm anlasnlar. Size sylediklerimi yaknda hatrlayacaksnz. Ben iimi Allah'a havale ediyorum. phesiz Allah, kullarn ok iyi grendir. Allahmmenfana bil Kuranil azim ve bariklana fi velhamdulillahi Rabbil alemin. Estafirullah el hayyel gayyum. Hassantkm bil hayyl gayyumillezi la yemutu ebeda ve deftu ankmussue vela havle vela guvvete illa billahil aliyyil azim. Bizleri yoktan var eden, varlndan haberdar eden, Habibiyet iltifat ile zatn dost edindii, iki cihan serveri sevgili Peygamber efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v)e mmet, evladi Resul (s.a.v), sahibuzzaman, Gavsi sani Seyyid Abdlbaki Hz. Lerine manevi evlat eden, yediren, iiren, doyuran, eitli nimetlerle, rzklarla donatan, alemlerin Rabbi Allah (c.c.) ya hamd senalar olsun. Onun habibi edibi Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) efendimize, her birisi birer hidayet gnei olan Onun aline, ehli beytine, ashabna ve etbana da, selat ve selam olsun. Allahu teala, habibinin yolundan giden sadat nakibendinin cmlesinin nurlarn ta kdis eylesin. Bizleri onlarn yolundan ayrmasn ve habibinin efaatinden mahrum etmesin.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 2 of 25

Mukaddime
Bir velinin kapsna gelenler ve onu tasdik edenler asla mahrum olmazlar. Ama Allah dostlarn tannyabilmek iin mcevherden anlyan sarraf olmak gere k. Asl mesele biat edilen kmil insan vesilesiyle, Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.) Efendimizi tanmaktr. O'nu kabul etmekten maksat ise Allah Teala'ya itaattir. Bu tevhide uzanan yoldur. Tevhiddeki incelii anlamak iin, bir mridin terbiyesi altnda bulu nmak gerekir

Veliler nasl terbiye eder

Allahu Tela Bakara sure-i celilesi 269. Ayeti kerimesinde yle buyuruyor: "Allah hikmeti dilediine verir. Kime hikmet verilirse, ona pek ok hayr verilmi demektir. Ancak akl sahipleri dnp ibret alrlar.1 Hikmetin ne olduu hakknda limlerin u grleri bildirmilerdir, yle demilerdir: Szde ve fiillerde isabetli davranmak, Bilmek ve bildii ile amel etmek, Derin ve yararl bilgiye sahip olmak, Varlklarn zndeki manalar anlayabilmek, Allah'n emrindeki anlam kavrayabilmek, Gzel ve doru ilere ynelmek, Allahu Telnn ahlak ile ahlaklanmak, Vesveseyi ayrt edecek gerek ilme sahip olmak, Niin ve neden diye sormaya ihtiya brakmayacak ilme sahip olmak, Lednni ilme sahip olmak, Hayret verici bir vahdet srrnn kendisini gsterdii kalptir."2 limlerimiz, btn bu zelliklerin ilim ad altnda toplandn aklamlar, meselenin sadece bilmek deil amel olduunu, amelden maksadn ise marifet ile salatn aklamlar ve yle demilerdir: Btn bunlardan sonra iki ey ortaya kyor: 1- Hakikati gsteren ilim 2- Eyann asln retecek marifet ilmi 3 Hikmet verilen kiiye Hakim denir. Lokman (a.s) kendisine hikmet verilen bir zat idi. Peygamber olduunu syleyen alimler var ise de hakm bir veli olduu gr daha yaygndr. Rabbimiz Tela "Andolsun biz Lokman'a hikmeti verdik...4 buyurur. Biz dersimize Lokman (a.s.) n velilik sfat zerinden hareketle velilerin nasl terbiye ettiine misal oluturmas bakmndan bakacaz.

1 2

Bakara, 269 Elmall, Hak Dini Kur'an Dili, II, 205-215 3 Er-Razi, M. Gayb. VII, 67; Hzin, Tefsir, I, 377 4 Lokman, 12

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 3 of 25

"Lokman (a.s) kendisi aslen Habeli idi. Davud (a.s)n muasr idi (yani ayn asrda yaamlard). srailoullar arasnda bulunmu, hakm, lim bir mbarek zat idi. Kur-an Kerim'de Lokman suresinde zikr edilmitir. Mevlna Celaleddin-i Rumi Hazretleri Lokman (a.s.) hakknda yle buyuruyor: " Lokman, pak ve tertemiz kalpli biriydi. Evvelce o kleydi. Efendisi onu, kendi oullarndan bile deerli grrd. Onun iin nemli ilerde ona grev verirdi. nk Lokman, kle olmakla beraber nefsinn heva ve hevesinden kurtulmutu. Hani padiahn biri vard. Konutuu bir veliye ihsan ve ikram etmek iin bir gn yle demiti: - Dle benden ne dilersen!.. Ama veli, padiaha: - Padiahm!. Bana yle bir teklifte bulunmaya utanmyor musun? Bundan vazge. Zira senin iki hakir klen var. Onlar sana zaten emir vermektedirler deyince padiah arm yle sormutu: - Bana emir verebilen o iki kle kimdir? Syle de bileyim. Zira bu benim iin bir zillettir. Bunun zerine veli yle dedi: - Biri gazap, deri ise ehvettir. Onun iin padiahlktan, saltanattan, hkmetmekten vazgemi olan ki, hakikatin padiahdr. Onun nuru ay ve gne olmadan da parlar. Kendisi manev bir hazine olan zatn, hazinesi zaten vardr. Hakikatte varlk, varla dman olan kimsenindir. Lokman (a.s)'n efendisi, d grne baklrsa efendi idi. Ama hakikatte efendi Lokman (a.s) kle de onun efendisi idi. Ters grnen u lemde bu gibi haller oktur: Bir grubu tantan elbisedir. Avam kyafetinde bulunan bir veliye de 'o avamdandr' derler. Aslnda cahil olsa da gzel elbisler giyse ona 'hoca, eyh, efendi, mrid, alim' gzyle bakarlar. Ama onda yalanc bir zhd hayat vardr. Oysa hakiki zhd ile tannmak gerekir. Bunu anlayabilmek iin basiret nuru ile bakmaldr. Taklitten ve ireti olmaktan arnm bir nur olmak gerek. yle ki insan, bir kimseyi fiili szn iitmeden tanyabilsin. Basiret sahibi olan arifler, akl yolu ile kalplere grerler. Orada ne olduuna bakarlar. Mahede ederek kalpte olan bilirler. Bunun lafn yapmakla kalmazlar. Byle gizli eyleri bilen Allah'n has kullar, can leminde kalplerin casusudurlar. Onlar bir baklar ile hayal gibi kalbn derinliklerine griverirler, insann kalbindeki srlar kef ederler. Serenin bedenindeki tertip nedir ki doann aklna gizli kalsn. Allah'n srlarn bilen kmil velilere kar avamn ne srr olabilir? Lokman (a.s.) efendisine her yemek getirdiinde, efendsi hemen Lokman (a.s.)' arar buldururdu. Ta ki Lokman (a.s) o yemee el uzatsn, bir lokma alsn da efendisi onun artn yesin diye. Lokman (a.s.)'n efendisi, onun artn yer, ier ve neelenirdi, Onun yemedii eyleri ise dkerdi. Lokman (a.s) olmadan bir ey yiyecek olsa itah olmazd.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 4 of 25

Bir gn efendiye hediye olarak bir kavun getirmilerdi. Efendi klelerden birine: - Git, olum Lokman' (a.s) ar, dedi. Lokman (a.s) yanna gelince, kavundan bir dilim kesip ona verdiler. O da eker ve bal yer gibi onu itahla yedi. Yedii yedi dilime ulat. Onun byle itahl olarak yemes, efendisinin de cann ektirdi. Efendisi, Lokman (a.s.)'a: - Bir para kalnca onu da ben yiyeyim ne kadar tatl kavun olduunu anlayaym, dedi. Ama efendi azna lokmay alnca adeta gzlerinden ate kt, d ili kabard, boaz yand. Kavunun aclnda kendinden geti. Bir mddet sonra Lokman (a.s.)'a yle dedi: -Ey cihann cn!. Zehir gibi ac kavunu nasl yedin? Byle bir kahr nasl lutufsandn? Bu nasl sabrdr? Bunu nasl elde ettin? Bu kadar acy ben yiyemem, artk bu kadarn yeterli gr, niye demedin? Lokman (a.s.) efendisine yle dedi: Ben senin nimet veren elinden o kadar ok yedim ki, onlara kar utancmdan iki kat oldum. Bir defalk ac bir ey grdm, onu tatdm. Bunun iin de sana sylemekten hay ettim. Mademki vcudumun her bir paras senin nimetlerin sayesinde olgunlat. Eer ben bir acdan dolay feryat edecek olursam yzlerce yolun topra vcudumun zerine olsun!... eker veren elinin lezzeti, bu kavunda nasl aclk brakr? Aclar muhabbetten saflar. Dertler sevgiden ifaya dnr. Bakrlar onun iin altn olur. Muhabbetten ly diriltirler. Nice padiah kul ederler. Bu muhabbet irfann neticesidir. rfansz birisi, muhabbet tahtna nasl oturabiir? " 5 Kardelerim! Onun iin Allahu Tel bir cahili kendisine dost edinmez. Eer edinecek olursa onu terbiye eder. Ona ilim verir. Bu ilim marifet lmidir. Btn ilimlerin sonu da budur. Allah' tanmak ve bilmek asl marifettir. Lokman (a.s)'n efendisine muhabbeti vard. Ondan dolay, o zehir gibi kavun dlimlerin yemiti. Ak ve muhabbet yle bir kudret vardr ki btn akllar ona hayran olur. te Allah'n dostlar Hak a zatlardr. Muhabbetleri olmaynca kendilerini eksik grrler, naks bulurlar. Kulluklarn yapamadklarna inanrlar. Onlar, kullar ok severler. nk kullar, velileri Alahu Telya ulatran bir kprdr. Hakikata kullarn arasndan szlp giderler. "Allahu Tela Nebileri ve velileri lemlere rahmet olarak zere dnyaya getirmitir. Allah'n velileri insan Cenab- Hakk'n derghna davet ederler. Allah'a: - Ya Rabbi. Bunlar sen kurtar, diye dua ederler. Dier taraftan da insanlara nasihat ederler. Bu uurda ok gayrette bulunurlar. Nasihatlar insanlara tesir etmeyince de vazgemezler, yine Allahu Teala'ya ynelirler ve yle derler:
5

Tahirl Mevlev, erhi Mesnevi, VII, 470 (B. No:5416-5486)

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 5 of 25

- lhi, ya Rabbi!..Rahmet kapn kapama!.. Halkn ounda ok az merhamet vardr. -Himmet sahibi olan mridi kmil zatlarda ok merhamet bulunur. Allah'n czi rahmetine mazhar olan kul, Rabbl lemin'e ularsa rahmet deniz gibi olur. Herkese yol gsterir. Onun iin: - Ey slik!. Sen Allah'n czi rahmetine mazhar olmusun. Rahmetin tamamn. Rahmet sahibi Allahu Teldan alm olan bir mride tabi ol. Onun izinde yr!..6

Ebubekir ibli
Ebubekir ibl, Devamend emri idi. Rey emiri vastasyla Badat'tan kendisine bir mektup geldi. Bunun zerine Rey emiriyle beraber bir grup, Badat'taki halfenin huzuruna gittiler. Orada Rey emirine hil'at 7 verildi. Oradan geri dndkten sonra bir gn Rey emiri, aksraca tutunca burnunu sultann hediye etti hil'ate silmek zorunda kald. Bu durum, halfenin kulana gitt. Dalkavuk sfatl kiiler, o emirin halifeye hakaret olsun dye byle davrandn sylediler. Gerei bilmeyen halife, 'Rey emirinin hil'atn karn, emirlik grevinden aln' dedi. Devamend emiri Ebubekir ibl, arkadann bana gelenleri grnce kendine gel di. 'Bir mahlukun kaftann, hil'atn mendil yerine kullanmaktan dolay insan azledilirse, o insann hali nicedir, diye dnd. Derhal halifenin huzuruna vard. Grevinden istifa etmek istediini syledi. Halife bu duruma ard. Gerekesinin ne olduunu sorunca, Ebubekir ibl ona yle dedi: - Ey Halife. Sen bir kul olduun halde, kymeti nemsiz olan bir hil'ate yaplan saygszl ho karlamazken. lemlerin Sultan olan Allahu Tela, ihsan etti marifet ve muhabbet elbisesini, bir kulun hizmetinde mendil olarak kullanmam hi ho karlar m?!..dedi. Ve...Ben Allah'a kul olacam, padiahn klesi olmaktan vazgeiyorum diyerek, vazifeden ayrld. Asla kovulmas muhtemel olmayan Alah'n (c.c.) azametine snd. Muhteremler! u halde ehvet ve gazap kuvvetini Allah'n emrettii derecesinde kullanmadka, insann aziz olmas mmkn deildir. Kendisi cihan padiah olsa bile... Bu iki kuvvet kime hakimse, o kii aslnda kledir. Nitekim bu konuda mam Gazali Hz.leri yle buyuruyor. Bil ki, Allah' Tel'y tanmann anahtar, kiinin kendini tanyp bilmesidir. Bu yzdendir ki, yle buyrulmutur: Nefsini bilen, rabbini bilir. Nitekim Hz. Mevlana (k.s.a) bu konuda yle buyuruyor. Yarabbi! Bildir de ben, beni bileyim... Beni bilen ben, ile kendime geleyim. Benim bensizliim ile ben, seni bileyim... Seni bilmeyen beni, ben neyleyeyim.

6 7

Tahirl Mevlev, erhi Mesnev, X, 473 |B. No:9499-9504) Hil'at: Padiahn, sevip beendii kiiye hediye olarak verdii ssl elbise, kaftan

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 6 of 25

Hulsa, sana senden yakn hibir ey yoktur. Kendini bilmezsen, bakasn nasl bilirsin? O hlde senin, hakikatini araman lzmdr. Meleklerin gdas ve saadeti, Allah' Tel'nn cemalini mahededir. Hrs ve tasallut, hayvan sfatlardr, meleklie kan yol deildir. Eer sen aslnda melek cevheri isen, Allah Tel'y tanmaya ura ve kendini o cemali mahede edecek hle getir. Kendini ehvet ve gazap elinden kurtar ve bu hayvan ve canavar sfatlarnn sende niin yaratldn anlamaya al. Onlar, seni kendilerine esir etmek, kendi hizmetlerinde altrmak, gece - gndz bedava hizmet ettirmek iin mi yaratlmlardr? Yoksa senin onlar esir etmen, ilerde vaki olacak yolculukta onlar kendi emrine alman, birinden binek hayvan, dierinden silh yapman iin mi yaratldlar? Bu dnyada kaldn birka gn iinde onlardan faydalan. Ancak bylece kendi saadet tohumunu elde edebilirsin. Saadet tohumunu elde ettikten sonra, onlar ayaklarnn altna al ve yzn saadetinin bulunduu tarafa dn. Oras havas (seilmi kullar) iin Allah Tel'nn zat, avam iin ise cennet diye tabir olunur. (mam- Gazali) Ebubekir ibl kurtuluu, hrriyetini elde etmi olan Allah dostlarna bavurmakla elde edeceine artk inanmt. Onun iin tasavvufi ahlaka talip oldu. Bir mrid -i kamilin dergahna varmak istedi. Badat'taki halifenin emrinde terbiye grmek yerine, yine Badat'taki iki cihan gnl sultan Cneyd-i Badadi Hazretleri'nin terbiyesini tercih etti. Hemde vali iken ve drtyz hocadan ilim renmi, drt bin hadis ezberlemiken!.. Cneydi Badadi Hazretleri'nin derghna geldi. Zamann mrid-i kmili olan bu zat, onun geliinden hastalnn ne olduunu, ifasnn nerede bulunduunu marifet ilmi ile bildi. Ebubekir iblinin derdini, daha o bir ey demeden anlad. Onun kalbindeki srlara ina oldu. Onun derdinin dermannn ne olduunu kendisine syledi: - Sende bir cevher var!.. Ya bunu bana hediye et veya sat!.. - Efendim! Ne yapmam gerek? - arya git, bir yl boyunca kibrit sat.. Ebubekir ibl Hazretleri, bir sene kibrit sattktan sonra. Cneyd-i Badadi Hazretleri ona: bu hret ve ticaret kapsdr, imdi git bir sene kap kap dola, dilenclik yap dedi. mam ibli mridine asla itiraz etmedi. Kardelerim! Demek ki Cneyd-i Badadi Hazretleri'nin, Ebubekir iblinin gnlnde grd manev illet, dnyada izzet ve kymet kazanmaya dair bir hret duygusu idi. Dnyadaki izzet ve ikbal beklentisi iindeki nefsin azgnl, Cneydi Badadi Hazretleri'nin terbiyesiyle giderilecekti. Bu ise meakkat demektir. Hem izzet sahibi nefsi beslemek hem de arifibillah olmak bu yolda olmaz. Allah yolunda byle bir terbiye usul grlmemitir. Onun iin Ebubekir ibl Hazretleri, adm adm Badat'ta dolamadk yer brakmad. ar Pazar dolat, ra satt. Nefsi yeterli terbiyeye ulamaynca mridi onu kap kap dolatrd.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 7 of 25

Muhteremler! Mrid-i Kamil insana zulm etmez, insann nefsine zulm ettirir ki o nefis sahibi ifa bulsun, Gnl leminde nice srlara sahip olsun. Tarih boyunca bir kmil mridin dediklerine itaat eden, onun terbiyesinde yetien ama bunun sonucunda rezil kepaze olan hibir kimse olmamtr. Ama hepsi izzet ve kerem sahibi byk zatlar olmulardr. Nefsini slah edemeyenler ise zelil olmutur. Ebubekir ibl Hazretleri aylarca nefsini slah etmekle urat. yle bir hale geldi ki artk kimse kendisine bir ey vermez oldu. Evvelce kendisine para yardmnda bulunanlar imdi kaplarn kapatr oldular. Kendisini knamaya baladlar. Yaptklar yardmlar da kestiler. Ama o b tn bunlara sabretti. Bu arada asl mridinden ayr kalmad. Ne zaman kadar? Mridi kendisine aka bir iaret verinceye kadar!... Bir gn Ebubekir ibl Hazretleri durumunu mridine arz etti. Ne yapmas gerektiini sordu. Mridi kendisine yle dedi: - imdi kendi kymetini bildin mi? Hani sen valiydin, emirdin, hani yllarca ilim okumutun. Grdn m imdi kymetin bir metelik etmiyor! nsanlar sana bir kuru bile vermiyorlar! -Evet, efendim. -O halde, bu dnyaya bel balama, insanlara gvenme. Kullardan gelen hi bir izzet devaml olmaz. Ama Allah'u Tela'dan sana ikram edilen takva, izzet ve ubuiyet devamldr. Hakikatte varlk ve kendine gvenmek, nefsine sevmek ona itaat etmek, eytana uymak insann balca dmandr. Allahu Tela'dan bakasna gvenmek asla Allah'a itaat deildir. Herkes 'Ben Allah'a gveniyorum' der ama yaptklar busz tasdik etmez. Bunu sadece dil ile herkes syler. nemli olan tabii haliyle syleyebilmektir. Onun iin Mevlna Celaleddin Hazretleri yle diyor: - Horozun birisi plkte einirken, bir inci ile yakut buldu. Gld. Dedi ki 'ey inci, ey yakut! aarm, senin neyine insanlar itibar ediyor? Vallahi ikinizin yerine iki arpa tanesi olsayd, benm iin daha kymetliydi. u halde kymet ihtiyaca gre belli olur. Kimimizin Kymet verdii, dierimizin yannda be kuru para etmez. O halde ebedi inci olan ihtiyacmz Allah' tanmaktr. Bundan Daha byk bir deer yoktur. Allah (c.c.) tanmak ise Resulullah (s.a.v) tanmaktan geer. Allahu Tela'y tanma ihtiyac en fazla, velilerde grlr. nk onlar en ok buna itibar ederker. Yanna gelen mritlerden de bunu isterler. Bunun ad irfan ilmidir. Bir eyler bilenin ad alimdir. Eyay tanyan ve bilenin ad ise ariftir. Gerek limler arifi billh olan zatlardr. Arif olmayan mrit olamaz, insan tanmayan onu irat edemez. Zira kendini bilen Rabbini bilir

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 8 of 25

El ulema-u veresetl enbiya

El ulema-u veresetl enbiya srrnn gerei. Peygamberlerin mucizeleri ile ehlullahn kerametleri arasnda artc bir benzerlik vardr. nce Kuranl azimanda Kaf sure-i celilesinde Rabbimiz bizlere ne ferman buyuruyor, onun nda ibrahim (a.s.) n bir mucizesine daha sonra Zinnuni Msri Hz,lerinin bir kerametine bakalm.
1, 2. Kf. erefli Kur'n'a andolsun ki kfirler, aralarndan bir uyarcnn gelmesine atlar ve yle dediler: "Bu tuhaf bir eydir!" 3. "ldmz ve toprak olduumuz zaman m (dirilecekmiiz)? Bu, akla uzak (imkansz) bir dntr!"

4. 4.
5. 6.

Kad alimna ma tenkusul erdu minhum ve ndena kitabun hafyz phesiz biz, topran; onlardan neleri eksilttiini bilmekteyiz. Yanmzda (o bilgileri) koruyan bir kitap vardr.

Hatta gerek kendilerine gelince onu yalanladlar. Artk onlar kararsz bir haldedirler. stlerindeki ge bakmazlar m? Onu nasl bina ettik, nasl donattk! Onda hibir dzensizlik ve eksiklik yoktur. 7. Yeryzn de yaydk ve orada sabit dalar yerletirdik. Orada her trden i ac ift bitkiler bitirdik. 8. Btn bunlar, itenlikle Allah'a ynelen her kulun gnl gzn amak ve ona t ve ibret vermek iindir. 9, 10, 11. Gkten de bereketli bir su indirip onunla kullar iin rzk olarak baheler ve biilecek taneler (ekinler), birbirine girmi kat kat tomurcuklar olan yksek hurma aalar bitirdi k ve bylece onunla l bir beldeye hayat verdik. te (dirilip kabirlerden) k da byledir.

Sizleri yoktan var edip yaratan, sizlere rzk veren, zerinizde duran g ve sizi zerinde tayan yeri yaratan Allah; yerin, sizin etlerinizden ve kemiklerinizden yedii miktar da katyyetle bilmektedir. Vcudunuzdan kopup saa sola ve evreye dalan paralar da bilmektedir. O, gklerle yerdeki mevcudat ilmi ile kapsamaktadr. O'nun yannda hereyin detayn anlatan ve muhafaza eden bir kitap vardr. Bu cmledeki kitaptan kast; O'nun klliyat, cz'iyat, ekilleri, trleri, renkleri ve hereyi bildiinin bir temsilidir. "Yaratan bilmez mi?"8[5] Hibir insan nerde leceini nereye gmleceini, hatta kabrinin olup olmayacan bilemez. Mesela suda boulma v.s. gibi durumlarda insana kabir bile nasip olmayabilir. te Rabbi teala Hz. Leri her halukarda insann hangi para ve hcresinin nerede olacan daha yaratlmazdan evvel, levhi mahfuz da belirtip muhafa ettiini beyan buyuruyor.

8[5]

Mlk sresi: 14.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 9 of 25

brahim a.s. n terbiye edilmesi

Baknz Rabbi teala Hz. leri Hz. brahime bu mesele ile ilgili ayetlerini nasl gsteriyor ve Hz. brahimi nasl terbiye ediyor: Hz brahim (a.s) bir denizin kysnda gezinirken, bir habeli klenin cesedini grr. Rabbi teala Hz. Leri Hz. brahimi eitmek ve Ona ayetlerini gstermek iin Ona u halleri gsterir. Denizin sular ykseldii zaman, su cesedi denizin iine doru ekiyor, o anda binlerce irili ufakl balklar cesedin etrafn saryor ve ne koparabilirlerse her balk cesedden bir para alyor. Sular ekilince balklar su ile birlikte ekiliyor bu sefer gkyznden yrtc kular inie geiyor ve her biri ne koparabilirse cesedden para alyor. Tekrar su ykselince balklar geliyor ve koparyor. Su ekilince bu sefer karadan yrtc hayvanlar, kurtlar v.s. geliyor ve onlar birer para koparyor, tekrar balklar, kular, balklar, yrtc kara hayvanlar, balklar, derken cesed yok oluyor. Bunu gren Hz. brahim (a.s.), hayretler ierisinde: Ya rabbel alemin, sen elbet bu kulunu maherde tekrar dirilteceksin, sen bunun paralarn, hcrelerini nasl toplayacaksn, bana bir delil gster. Bana llerin nasl dirildiklerini gster yarabbi diye demi niyazda bulunmutu. Rabbimiz, Hz. brahime (a.s) seslenmiti; - Ya brahim, Yoksa inanmyor musun benim lleri diriltebileceime. - nandm Rabbim hem de ok inandm amma Kalbim huzura ersin istedim. Kudretini yakndan grmek onunla mesrur olmak, Beni daha ok yaklatracaktr sana. Ben senin kudretini kullarna anlatmakta bunu delil edeceim yarabbi diye yalvarmt. Bu bir dostun ricasyd samimiyet doluydu. Art niyet ve sahtekrlk yoktu. Samimi ve iten istekler karlksz braklmazd. Bunun zerine, Rabbimiz kulunu duydu ve ona cevap verdi; Ey brahim yanna drt tane ku al. Onlar evir evir iyice bak ve hasletlerini tan. Sonra onlar boazla, kafalarn yannda muhafaza et ve gvdelerini, tyn kanadn kemiini hamur yap birbirine kartr. Sonra bu hamuru drt paraya bl ve drt ayr tepenin zerine dat. Sonra da onlar kendine ar, dedi.

Denilenleri can kulayla dinlemiti. Bir bir yerine getirdi sylenenleri. Sonra da ard kular kendisine. Bir de ne grsn Hz. brahim! Kestii kularn her biri, nce kafalar olmakszn birer tepete toparlanyor. Yani kyma olmu, hamur olmu etler, hcreler nce drt tepeden toplanarak her bir ku bir tepenin zerinde mevcut oluyor. Sonra uarak kendisine doru geliyordu. Her ku gelerek Hz. brahimin yannda mevcut bulunan kendi kafasna giriyor ve btnleiyordu. Bunu gren Hz. brahim, hemen secdeye kapand ve yle dedi: - Sen Aziz ve Hakimsin Rabbim. Senin kudretin her eye yeter Ve sen hkmedenlerin en iyisisin, diyerek Rabbini ycelterek noksanlklardan Ve de eksikliklerden tenzih etti.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 10 of 25

Bu kssa Kur-an l aziman, Bakara suresi 260. ayeti kerime yle anlatld: 2/260. Ve iz kale ibrahm rabbi erin keyfe tuhyil mevta* Hani brahim: "Rabbim, bana lleri nasl dirilttiini gster" demiti. kale e ve lem t'min* (Allah ona:) "nanmyor musun?" deyince kale bela ve lakil li yatmeinne kalb* "Hayr (inandm), ancak kalbimin tatmin olmas iin" dedi kale fe huz erbeatem minet tayri fe surhnne ileyke smmec'al ala klli cebelim minhnne cz'en smmed'uhnne ye'tneke sa'ya* "yleyse, drt ku tut. Onlar kendine altr, sonra onlar (paralayp) her bir parasn bir dan zerine brak, sonra da onlar ar. Sana koarak gelirler. va'lem ennellahe azzn hakm Bil ki, phesiz Allah, stn ve gl olandr, hkm ve hikmet sahibidir." Velhsl: Bu olay, insanlk iin bir ibret dersidir. Bu kular ve benzerlerini balangta byle hayat sahibi, eitli snflara, muhtelif zelliklere sahip bir halde yaratm olan bir Yce Yaratcnn bunlar ldrdkten sonra tekrar diriltmeye kadir olaca da son derece aktr. Herhalde diriltme lk yaratmadan daha kolaydr. Kinat Yaratann varlna inanan bir insan byle harikulade grlen bir olayn meydana gelmesini inkr edemez. Artk yle bir Yce Yaratcnn btn emirlerine, yasaklarna gre harekette bulunmak, onun dini urunda her trl fedakrl bir nimet telkki etmek, onun yolunda ml ve bedenle hizmette bulunmay bir selmet vesilesi ve saadet bilmek lzm gelir, nsan o sayede karanlklardan kurtulup nura kar. te bunun iindir ki, Cenb - Allah, bizlere mallarmz hak yolunda harcamay, fedakrlkta bulunmay emrediyor.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 11 of 25

Znnn-i Msri Hz. Lerinin kssas

Znnn-i Msri (v.245/859) Hazretleri'nin dergahna bir gn ok zengin bir delikanl geldi. Bu kiiye yz bin altn miras kalmt. Mirasn balamak zere Znnun - Msr Hazretlerine: - Ben bunu sizin hizmetinizde harcamak istiyorum, dedi. Mbarek sordu - Ergenlik ana ulatn m? - Hayr. - O halde, senin maln harcamak doru olmaz. Ergenlik dnemine gelince, kendi kendine hayr ve erri ayrt edebildiin zaman, gel ben seni mridle kabul edeyim. Bunun zerine gen geriye dnd. Aradan yllar geti. ocuk delikanllk dnemine geldi. Znnuni Msri Hazretleri'nin dergah tekrar geld. O'nun elinde Allahu Tela'ya tvbe etti. Kamil bir mridi bu tvbesine ahit tuttu. Znnuni Msr Hazretleri de bu mridinin balad altnlar fakirlere datt. Derken bir gn bu gen, mridine: - Yz bin altnm daha olsayd da size balasaydm. Bylelikle daha fazla hizmet etmi olurdum, dedi. Mridin bu sznden Znnun- Msr Hazretleri honut olmad. Mridinin hla gnlnde para sevgisi olduuna kanaat etti. Gence yle sordu: -Sofi!..Sana gre dnya nedir? -Efendim! Hibir kymeti yoktur. Adeta topran iinde kum tanesi gibidir!.. -Pek yleyse, filan attara git, u u otlar al gel. Dervi denilenleri attardan alp geldi. Znnn-i Msri Hazretleri dervie, 'getirdiklerini ez' dedi o da ezdi; Yaa batr' dedi, batrd; 'Hamur yap'dedi, yapt. Znnun-i Msri Hazretleri bu hamurdan tane boncuk yaptktan sonra dervie, imdide herbirine ineyle delik a dedi. Sofi delikleri deldi. Sonra onlara frmesini istedi. Dervi onlara frnce Allah'n kudretlye tane yakut meydana geldi. Derviin akl bandan gitti. Subhanallah, kendi eli getirdii otlar kendi gznun nnde kendi elinde yakuta dnmt. Bunun sonunda Znnun- Msr Hazretleri dervie: - imdi bunlar al, pazara gtr, deerini ren geriye getir, dedi. Gen pazara gitti. Yakutun her birine yzbin altn deer bitiler. Sonra dervi tekkeye geriye dnp olanlar anlatt. Bunun zerine Znnun- Msr Hazretleri dervie: - te grdn m, Allahu Tel otlar mcevhere dntrd. Allah dostlarnn gznde bu mcevherler topraktaki bir kum tanesi gibidir, buyurdu.

Muhteremler!

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 12 of 25

u halde insan iki kanatl olacak. Bir kanadnda Allah korkusu, dier kanadnda Allah' n rahmet ve yardmndan umut olacak. Allah'n azabndan korkacak ama O'nun yardmna da layk olmaya gayret edecek. Kulluunu asla unutmayacak. Allah dostlar bizim tamah ettiimiz eylere nasl oyuncak muamelesi yapyor, gryorsunuz deil mi? te Allah yolcusu bu iki kanad sayesinde Allahu Tela'nn yolunda muhabbet eder, hzl yol alr. Eer bu iki kanatta Allah korkusu olmazsa, kul Allah'a yaklaamaz. Eer bu iki kanatta, Allah'n rahmet ve midiyle yardmna gvenmek olmazsa, kul yine Allah'a ulaam az. Mrid-i Kamil olan Allah dostlar bu ekilde hem zahir ilimlerini hem de batn iiimlerini tamamlamlardr. Onlar rendikleri ilimleri kitaplarda brakmadlar. Hayatlarna aktardlar. Onlarn hayatnda ilmi bu ekilde muhabbetle yaanabilir grenler, onlara gpta ile baktlar. Ellerine edeple sarldlar. Zorlama ile deil muhabbetle sevdiler. Gnlden onlara balandlar. Onun iin kimse onlarn muhabbetine akl ile ulaamad. Baknz Bediuzzaman Said Nurs Hazretleri ne diyor: "Hilafet merkezi olan stanbul'u, be yz elli sene Hiristiyanlk alemine kar slam'n nurunu sndrmek iin yaplan saldrlar karsnda koruyan, stanbul'da be yz yerde fkran tevhid nurlar ve slam'n merkezi konumundaki mminlerin dayanak noktalar, o byk camilerin arkalarndaki tekkelerde, dergahlarda 'Allah.. .Allah...' diyenlerin iman kuvvetleri ve ilhi marifetten meydana gelen ruhan muhabbetleri ve cokular olmutur. 9 Allah'n dostlar veliler bildiklerini yaadklar iin bulunduklan yerlerde insanlar toplandlar. lhi muhabbetin ne olduunu onlarn hayatlarnda grdler. Gittikleri yola gven duydular. Terbiyelerine iman ettiler, iratlarna teslim oldular lim ile arifin farkn, marifet ilmindeki halleri ile grdler Allah rzas ile hrs birbirinden ayrt etmeyi onlarda rendiler.

Mridi kamil imana nasl kefil olur?

Bir mridin mridlerinin imann kurtarma meselesi, ok tartlan konulardan biridir. Gerekten de bu konuyla ilgili cevaplanmas gereken birok soru var. Son nefesin nasl verileceini Allahtan bakas bilebilir mi? Allahtan baka kim cennet garantisi verebilir? Bir mridin kendi iman garanti altnda m ki, bakalarna kefil olsun? nsanolunun byle bir yetkisi var m? lm annda yannda olmad birine mrid uzaklardan nasl yardmc olabilir? Mrid eli tutan herkesin iman garanti altnda olabilir mi? Cevaplanmas gereken sorulardan sadece birka bunlar... Hepimiz inanyoruz ki, sonumuzun ne olacan ancak Allahu Teal bilir. Hkm Onun elindedir. Cennet ve cehennem Onun emrindedir. Cenab- Hak, Kuran- Kerimde cehennemi eytana uyanlarla dolduracan, insan ve cinlerden pek ounun da eytana uyup bu sonuca gideceini bildirir (Araf/179; Sad/84-85).

Bediuzzaman, Mektubat, s.421 (29. Mektup)

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 13 of 25

Bununla beraber, hi bir ayette isim verilerek falan kimse iman zere lp cennete gidecektir eklinde bir haber yoktur. Ancak bata peygamberler olmak zere, Allaha iman ve itaat eden btn mminlerin ebed saadete erecekleri, cennete girecekleri bildirilir (Bakara/25, 82; Nisa/57, 122,
124).

Kuran kime cennet garantisi verir?

Demek ki Allahu Teal, salih amel ileyen erkek-kadn btn mminlere cennet garantisi vermitir. Hatta, Rasulullah (s.a.v) Efendimizin mjdesine gre, Allahu Teal kalbinde ze rre kadar iman tayarak huzuruna gelen herkesi, geici bir sre affedilmeyen gnahlar sebebiyle cehenneme atsa da sonuta oradan karp cennete koyacaktr (Buhar, Mslim, Tirmiz). Allahu Teal, inananlar, kalplerine yerleen kelime-i tevhid zerinde dnya ve ahirette sabit tutacan bildirmitir (brahim/27). Ayrca, kendisine dost olan mttakilerin, dnyada, lm annda ve lm tesinde emniyette olduklarn, hibir korku ve hzn yaamayacaklarn mjdelemitir (Yunus/62-64). Yine Kuranda, Allah yolunda ehit olanlarn Cennetteki gzel halleri anlatlmtr.

Bunlarn yan sra, Rasulullah (s.a.v) Efendimiz de sahabeden bazlarnn ismini vererek, onlarn cennetlik olduklarn bildirmitir. Ayrca, kendisine tabi olup yolundan giden btn mmetinin Cennete gireceini de haber vermitir (Buhar, Ahmed). Dilini ve edep yerini haramdan koruyanlarn cennete gireceine kefil olmutur (Buhar) Buna benzer ok sayda hadis ve haberler bulunur. Btn bunlardan unu anlyoruz: Kuran ve hadiste cennetliklerin isim listesi deil, sfatlar yani halleri zikredilmitir. Kimde o sfatlar bulunuyorsa, Allah ve Rasulnn mjdesine ular. Btn peygamberler insanlar Allahn rahmetiyle buluturmak iin rpnmlardr. Kendilerinin Allah yolunda bir daveti olduklarn sylemilerdir. Davetleri, vaadleri, mjdeleri, tehditleri kendilerine ait deildir. Hepsi lemlerin Rabbine aittir. Onlar, ilah emaneti yerine getirmek, rahmet ve nurdan nasibi olanlar nasipleri ile buluturmakla grevlidirler. Peygamber vrisi kmil mridlerin, derecelerine gre yaptklar da ayndr.
Mrid cennetin yolunu tarif eder.

Kmil mrid, kimseye cennet bileti datmaz. Sadece herkesi cennete giden yola davet eder. Elinden tutann artk btn tehlikelerden kurtulduunu sylemez; elimden sk tut! der ve onu Allah rzasna giden yolda koturur. Onlar, Allahn hkmn ve hukukunu, iyi bilir. Allah rasulnn yolunu bana ta, gnlne ila yapar. Allah ve Rasulnn hkmlerine teslim olur. Vaatlerine hi phesiz inanr ve gvenir. Kendisine tabi olanlar da bu mjde ve rahmetle buluturmak i in gayret eder. Talebelerini edeple terbiye edip Allaha teslim etmek ister. Onlara iman dersi verir. Salih ameli retir. hlsa yaptrr. Bu yolda sadk ve sabrl olmalarn tavsiye eder. lene kadar

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 14 of 25

balarn bekler, nlerinde rnek olur, yolu gsterir, engelleri geirir. eytana kar uyarr, nefsin hileleri karsnda uyandrr. Devaml zikir ve fikir ile megul eder, Allah sevgisini kalplere iyice yerletirir. Bunu kalbi bo kuruntu ve korkulardan kurtarmak iin yapar. lrken ve lmden sonra kula fayda verecek ve ondan istenecek tek eyin kalb-i selim olduunu bilir. Kalb-i selim, Allah ile huzur bulan kalp demektir. Mridin btn hedefi kalbi bu hale getirmektir. Bu ekilde Allaha balanan kalbin sahibine Yce Mevlmzn hediyesi iman selameti, cennet ve Cemalullah nimetidir
(brahim/27; Kaf/31-33; Yunus/26).

Kmil mridin kendi elinde bir fayda ve zarar verme yetkisi yoktur. Fayda ve zarar Yce Allahn takdiri ve yaratmasyla olur. Mrid, ilhi nimetlerin kula ulamasnda bir vastadr.

Velileri sevmenin asl meyvesi ahirettedir.

Hemen unu belirtelim ki, bir velinin Allah iin sevilmesi byk bir saadettir. Onun terbiyesine girilmesi ayr bir nimettir. Bu nimetin ahirette de fayda vermesi iin : ilk art samimiyettir. kinci art, lene kadar bu yolda sabr gstermektir. hlssz ve sabrsz olanlar hayrl sonutan mahrum olurlar. Allah yolunda kurulan bir dostluun fayda vermesi iin, onun lene kadar muhafazas arttr. Bir nemli art da, g yetebildii nisbette amel etmek ve sevginin hakkn vermektir. Allah yolunda rehber olan kmil mride ve hak yola muhabbetini koruyan, bunda samimi olan, mnkirlik yapmayan herkes, bu sevgisinin faydasn mutlaka grecektir u hadiseden paymza deni alalm: Hz. Enes R.A. anlatyor: Bir adam Hz. Rasulullah (s.a.v)a yedi sene hizmet eder. Efendimiz (s.a.v) bir gn: Onun bizim zerimizde hakk vardr; arn da bir ihtiyac varsa bize bildirsin, yerine getirelim. buyurur. Adam arrlar. Efendimiz (s.a.v): htiyacn bize syle yerine getirelim. buyurur. Adam: Ya Rasulallah! Bana sabaha kadar msaade buyurun; benim iin hayrl olan nasip etmesi iin Allahu Tealya yalvaraym. der. Sabah olunca, Efendimizin yanna gelir ve: Ya Rasulallah! Sizden kyamet gn bana efaat etmenizi ve sizinle cennette beraber olmay istiyorum. der. Rasulallah (s.a.v), Allah mminleri dnya ve ahirette salam ve sabit sz (kelime-i tevhid) zere sabit tutar. ayetini okur ve peinden: O halde bu isteinin gereklemesi iin okca secde ederek, kendi adna bana yardmc ol! buyurur. (Mslim, Ebu Davud, Nesa)

mana kefil olmann gerek anlam

te bir mridin mridine diyecei de aynen budur. nce iman, itaat, hizmet. Sonra istifar, peinden dua ve mit. Bundan sonras lemlerin Rabbinin hkm ve rahmetine kalmtr. O dilerse kulunu rahmetiyle kuatr, lm halinde onu melekleriyle destekler, gzel ruhlarla enlendirir; eytann hilelerinden kurtarr, hesabn kolaylatrr.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 15 of 25

Bir mrid, mridine: Benim imanma kefil olur musunuz? diye sorunca, mrid u cevab vermitir: Eer sen lene kadar Allah ve Rasulnn yolunda gidersen ve bizim tavsiyelerimize uyarsan, senin imanla leceine kefil olurum! te herkese vaad edilen iman emniyeti budur. Mridin kefil olmas da byledir. Mrid-i kmilin elinden tutup hak yolunda yryen insan, aslnda bir cemaat desteinde imann ve edebini korumaya alyor. nk, kendisiyle ayn hedefi paylaan mminlerin en mhim ii, iyilik ve takva yoluyla birbirlerine yardmc olmaktr. lm anna kadar bu niyetini koruyan, Allah iin sevdii mridinden ve kardelerinden ayrlmayan, bu evk ve sevgi destei ile ibadete devam eden, hizmeti terketmeyen, zikir, kr, sabr ve ilhi takdire rza iinde mrn tamamlayan bir insan, inaallah iman selametiyle ahirete gecektir. Bu bizim tahminimiz deil, Yce Rabbimizin vaadi ve mjdesidir.

Temiz ruhlara verilen yetkiler

Ruhlar, Allahu Tealnn emrinde ve hkmndedirler. Ruhlar, melekler leminin zelliklerine sahiptirler. Allahn nuru ile nurlanm, boyas ile sslenmi ruhlar, zel yetkilerle donatlmlardr. Allah onlar sevmi, meleklerine sevdirmi, kendilerine bizim bilemediimiz nice kerametler vermitir. Allahu Teal bir kudsi hadiste, sevdii salih kullarnn zel bir nur ve d estekle gren gz, iiten kula, konuan dili, tutan eli, yryen aya olacan; onlarn gzne, kulana, diline, eline, ayana bakalarna vermedii zellikler ve tasarruf gc vereceini mjdelemitir
(Buhar, bnu Mace, Beav).

te Allah dostlarnn, Allahn izniyle insanlar ve eya zerindeki tasarrufu, uzaktaki insanlara yardm etmesi, bu hadiste belirtilen yetkiye girmektedir. Bu bir keramettir; Allahu Tealnn kuluna verdii zel bir nimettir. Byk veli Mevlna Halid Badad (k.s.a), velilerin, lm halindeki mridlerine yardmlarnn ruh vastas ile olduunu belirtmitir. Ruhlar nurla hareket ettiklerinden, Allahn izniyle bir anda gkleri ve yerleri dolama ve grme imknlar vardr. kinci bin yln mceddidi mam- Rabban (k.s.a) Mektubat isimle eserinde, Allahu Tealnn, bu stn kabiliyetli ruha sahip irad kutbu dostu vastasyla, diledii kullarna pek ok yardmlarda bulunacan, bazen bu yardmdan o ruhun sahibi velinin haberinin olmadn, olmasnn da gerekmediini bil dirir.

lene kadar delil olan, lrken kefil olur.

Kmil mrid, yeryznde Allahn ahididir; insanlarn haline ahitlik yapar. Hidayet yolunun rehberidir, kendisine tabi olanlar hak zere terbiye eder, kalpleri dnyadan zp Allaha balar. Onlarn iyiliine sevinir, kusurlarna zlr. Sevgisi ve kzmas Allah iindir. Glmesi ve alamas Allah iindir. Allah dostlarndan birine sormular ne i yaparsnz: Buyurmu zeriz ve balarz, neyi zer neyi balasnz. nsanlarn kalplerini dnyadan zer ahrete balarz. te mridi kmillerin ii budur.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 16 of 25

Kmil veli, iman, ihlas, takva ve edeb yolunun imamdr. Kim onlar lene kadar bu yolda klavuz yaparsa, onlar da o kiinin imanna ahitlik yaparlar. Allahu Tel bu ahitlii kabul eder. Bir mr sren bu dostluk lmle bitmez, lmden sonra daha tatl, daha menfaatli olur. Allah iin yaplan dostluun asl faydas lmden sonra ortaya kar. Niteki Gavs- Sani Hz.leri buyuruyorlarki: Mminler kardetir. Sofi kardeiniz ise size z kardeinizden daha sevimlidir. Manevi baba dnya babasndan daha kymetlidir. Manevi baba sizi cennete gtrr, mannz kurtarmaya alr. Manevi baba ise sizi kolay kolay brakmaz. Mmin vefat ederken, lm melei cann almaya geldinde yalnz gelmez. Yannda yardmclar vardr. Ayrca vefat eden mminin ruhunu karlamak, onu sevindirmek, yeni yurdunda rahat ettirmek, endie ve korkusunu gidermek iin Allahu Tel birok meleini gnderir. Melekler vefat eden salih mmine: Korkma, sana vaad edilen cennetle sevin. Biz senin dnyada dostun idik, ahirette de dostunuz. Sana Allahn vaadi ve hediyesi olan cenneti mjdelemeye geldik, gzn aydn olsun! derler. (Fussilet/30-32) Melekler Allahn ordusudur. Veliler de Allahn dostu ve ordusudur. Onlarla diledii kimselere yardm eder, zayf annda destekler. Bir mmine yardm edilecek en nazik an ise lm andr.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 17 of 25

lmden sonra devam eden vefa

Allah dostlar merttir, vefaldr. Sevdiklerini dnya ve ahirette unutup ihmal etmezler. Onlar, lene kadar terbiyesi ile megul olduklar bir talebesinin lmden sonra da haklarn en gzel ekilde korurlar. Onu kabirde yalnz, duasz ve hediyesiz brakmazlar. Sadk dostlarn dua, istifar ve gzya ile desteklerler. Bu, Yce Peygamberimiz (s.a.v)n ahlk ve emridir. Kabirdeki kimseye, kabrin dndakilerin yardm ve faydas olur. Kabrin dnda yaplan dua ve istifar, Allah iin dklen gzyalar, mminin hesabnn kolay olmasna, hatta kabir azabnn kalkmasna vesile olur. Allah Rasul (S.A.V) Efendimiz bir mmini kabre koyduktan sonra, oradakileri onun yardmna davet ederek yle buyurmutur: Kardeinizin aff iin yakarn. Allahu Tealdan onu imannda sabit klmasn is teyin. nk u anda ona sual sorulmaktadr. (Ebu Davud, Hakim) Vefat eden bir mmini anne-babas, ocuklar ve ei unutabilir. Ona dua etmekten, onun iin gzya dkmekten usanabilir. Onu desteksiz ve hediyesiz brakabilir. Ancak, bu mmini peygamberi unutmaz. Bulunduu makamda devaml dua, istifar ve efaatyla onu destekler. Hepsi cennete girene kadar, kendisini seven mmetinin derdine der. te peygamber vrisi kmil mridler de bu ahlk zeredirler. Bir mrid, her gn yapmakta olduu zikirlerin, hayrlarn sevabn vefat eden mrid ve sevenlerinin ruhlarna hediye eder. Onlar Allah iin sevenlerin gz aydn olsun.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 18 of 25

Bir Kissa ingene Ali

Bir ingene Ali vard, umutsuz bir biimde padiahn kzna k olmutu... yle ya ak olduu padiahn kz, kendisi ise bir ingene Ali... Olacak ey miydi?!! Ama k olmutu bir kere Ali, akl fikri padiahn kznda idi Kafasn bir oraya vuruyor olmuyor, bir bu yana vuruyor olmuyor... Onu sevenlerden biri " Sen bir de Abdulkdir Geyln kuddise srruhu'nun Halifesi olan Ali Heyt Hazretlerine git be Ali'm " der. Ali umutsuz, bare Ali Heyti Rahimehullah'a varr, meramn anlatr. Ali Heyt Hazretleri: -Ali, padiahn kzna ulaabilmek iin, ben ne dersem yapmaya raz msn? Buyurdu. ingene Ali gzlerini drt aarak: - Sen bana padiahn kzn getir; ne dilersen yaparm, uruna hereye hazrm. dedi. Ali Heyti Hazretleri ingene Ali'ye: -Ali ben ne dersem yapacaksan bu i olur; ama ok nemli art ne dersem yapacaksn, hem de itirazsz, dedi. Ali'nin ise canna minnet, derhal kabul etti bu art. Ali Heyti hazretleri, ingene Ali'yi bir dan tepesindeki maaraya gtrd. Issz bir yerdi oras ve ona: -imdi burada u kayann stne otur ve kim gelirse gelsin, ne olursa olsun kesinlikle umursamadan sadece "Allah" de bakada bir ey deme, dedi. Ali akn: -Allah demekle padiahn kznn ne alakas var. dedi. Ali Heyti Hazretleri cellenir: -Ali soru yok!! sen dediimi yap kz sana gelecek inaAllah. dedi. ingene Ali sylenene uydu: "Allah Allah Allah" demeye balad. Haftada bir Ali Heyti hazretleri geliyor ve ona yemek getiriyordu. ingene Ali, Ali Heyti hazretlerini her grdnde: - Hani, nerede? Padiahn kz ne oldu, niye gelmedi?!! diye soruyor; her defasnda "Sabret, soru sorma sadece Allah de" cevabn alyordu. Ali aknn tlsmndan bir denileni iki etmiyor, kza kavuma midiyle, gvendii, szne inand Ali Heyti hazretleri ne derse onu yapyor ve "Allah Allah" diyordu. Vakit geti, Ali'nin nam ehre yaylmaya balad, civardan geen kervanlarn haber vermesiyle ingene Ali, " Memleketin uzandan gelmi, ssz bir maaraya snm bir byk Allah dostu, hi durmadan Allah Allah diyen bir veli " olarak ehirde anlmaya balanld. yle ki , onun hakknda, nice kerametler sylendi, nice kiiler onun tlsml nefesinin kudretinden bahsetmeye baladlar.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 19 of 25

Bu arada Ali Heyti hazretleri yine adeti zere Ali'nin yanna haftada bir uruyor yemek getiriyordu. ingene Ali Onu her grdnde " Hani kz nerede, niye gelmedi hala?" diyordu. Ali Heyti hazretleri ise " Az kald, bekle, Allah de" diyordu. Bir gn geldi ki padiahn kz hastaland. Memleketin btn tabibleri aresiz kaldlar, hastalk karsnda.. Dediler ki padiaha: -Efendim memleketimizin byklerinden Allah dostu bir Ali Heyti Hazretleri var, bir de ona soralm; bu hastalk karsnda biz nar kaldk.... Padiah, Ali Heyti Hazretlerini davet etti huzuruna. Meramn anlatt. Ali Heyti Hazretleri: -Padiahm, memleketimizde n salan, bir dan tepesindeki maarada srekli Allah diyen bir kulunuz var belki o bir eyler yapabilir. dedi. Zaten padiah o sylenen kiinin namn oktan duymutu bile, derhal buyruk verdi daa doru gidilmesi ve o Hazretin! grnn alnmas iin.... Ali Heyti Hazretleri huzurdan ayrld ve ingene Ali'nin yanna geldi. Ona: -Evladm padiah maiyetiyle senin yanna geliyor. Sana ne teklif ederse etsin sakn kabul etme.. toprak, altn, makam.. hibirisine iltifat etme ancak kzn teklif ederse zevcelie, senin iin tamamdr, kabul et. Diye buyurdu. ingene Ali heyecanl, emelinin sarholuunda daha bir evkle "Allah" demeye balad.... Tam krk gn dolmutu o pasl maarada Allah demeye devam edeli, aklnda padiahn kzndan baka hi bir ey yok ve Allah diyordu Ali. Padiah maiyetiyle maaraya geldi. Grd manzara: Bir dervi.. hararetle Allah Allah diyor, imrendi ona, ne ho bir insan, dnya hi umurunda deil, dedikleri kadar varm, ah nice byle bir insanla srekli beraber olsaydm, diye dnd iinden... ingene Ali'ye, Ali Heyti Hazretleri padiahn meramn aktard, padiahn kznn rahatszlndan, btn halkn zntl olduundan ve ifann belki onun duas vesilesi ile Allah'tan gelebileceinden bahsetti Ali'ye.. Ali yrei yanm bir halde, sevdiinin zdrabn cierlerinde hissetmesine ramen, Ali Heyti Hazretlerine verdii sz unutmad ve sadece " Allah Allah " dedi. Ali Heyti Hazretleri padiaha dnerek: -Padiahm grdnz gibi, sadece Allah diyor, Ona hediye verseniz iltifatn celbetmek iin, bize yzn dnmesi iin. dedi. Padiah Ali'ye mlk hediye etmek istedi. "Memleketimin yars senin olsun ey Ulu Kii! "Ali " Allah" dedi... Padiah makam teklif etti " Benim veziri azam'm olmaz msnz ey Ulu Kii! " ... Ali " Allah" dedi. Padiah altn dedi " Ne kadar mal arzu ediyorsanz her istediinizi nnze yalm ey Ulu Kii! .... Ali " Allah" dedi....

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 20 of 25

Padiaha yaklaarak Ali Heyti Hazretleri: -Padiahm bir de kerimenizin izdivacn teklif etseniz dedi. Padiah dnd: " bu erenden daha layk kim olabilirdi ki zaten kz iin, srekli "Allah" diyen, dnyaya bel balamayan, altnda devlette gz olmayan bir Allah Dostu... zaten halk ta onu ok seviyor!!" - Kzmn, biricik kerimemin nikahn alr msnz?!! dedi. Ali okta... yanl m duymutu ki; padiah ona, kznn, nikahn teklif ediyor ha.. Hem de kime?.. ingene Ali'ye yle mi? Neden neden? Nasl bir hal bu aman ya Rabb! Bir ingene Ali, emeli iin krk gn Allah dedi ve emeline kavutu..... Ali dnd, ilice dnd, iine konutu, iinde kavruldu: - Ben ki bir kz iin, akm iin krk gn sadece Allah Allah dedim; emelime kavutum, padiahn kzna kavutum... Ya Rabb!! Ya Sen'in iin, ann iin, Sen Sen olduun iin, Sen alemlerin Rabbi lduun iin "Allah" deseydim... ... Sen her bir emelden te, en tede en yaknda hakiki hkmdar ve Sevgili'sin.. Ey an Yce... ingene Ali'nin de, padiahn da Rabb'i.... ingene Ali herkesin duyabilecei bir sesle "ALLAH" ..... dedi ve orackta can verdi.... Rivayet edilir ki son nefesiyle kutuplar arasnda yerini ald ingene Ali naml, Ali rahimehullah.... Allah Teala'ya hakiki manada kul olana, btn mahlukat esir olur!... Hatib ve imam Kueyr'nin tahric ettikleri bni Abbas'tan gelen bir rivayette Raslullah sallallhu aleyhi ve sellem yle buyurur: " Kim k olsa, iffetini korusa ve ( akn ) gizlese ve bundan dolay lse, ehid olduu halde lmtr. "

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 21 of 25

Mridle tvbeye mecbur muyuz?

"Bir mmin, dier mmin kardeine: Gel, bir Allah dostunun elinde tevbe et, istikamet bul. diye tavsiyede bulunduunda bazlar bu daveti ho grmekte. Bazlar ise: Ben tek bama tevbe edemez miyim? Tevbe iin bakasna ne hacet? Tevbe iin tekkeye-Mekkeye gitmenin ne gerei var? Ayrca mridle tevbe dinde var m? Allah ile kul arasna kimse giremez. diye itiraz ve tenkitte bulunmaktalar. lk bakta ok makul gzken bu itiraz ve tenkit gerekte ne kadar hakl?... Bir mridle tevbeye davet eden kimsenin davet ettii mrid kmil ve kendisi de samimi ise, bu davetiyle sevap kazanr. Davetine uyan ve tevbe edip istikamet bulan kimsenin iledii hayrlardan bir hisse de kendisi alr. tiraz ve tenkid edenin ise ona bir zarar olmaz. Byle bir daveti kabul etmeyenlerin bir ksm mazur, bir ksm sorumlu olurlar. Mazur olan kimse, tevbe etmeye kar kmaz, tevbenin farz olduunu bilir. Allah dostlarn sever, sevilmesi gerektiini syler ve onlarla beraber olmay ister. Fakat bu zamanda gerek mrid kalmad diye daveti ihtiyatla karlar. Bu kimsenin imandan deil, ihsandan zarar vardr. Yani kmil mridle elde edecei byk menfaatlar farkedemedii iin birok hayrdan mahrum kalr. Ancak gzel niyeti ve edebinin kendisini bir gn o cevherle buluturmas umulur. Sorumlu olan kimse ise ya cahil, ya da bilen birisidir. Cahil kimse, dinde olan bir eye yok demekle veya hayr er, erri hayr grmekle mesul olur. Bilenin ise benlik ve kibri kalbini ldrr. Bu kimse yalnzca kendi bildiini hak grr, bakasna hak vermez. nne konan ayeti kendince yorumlar, hadisi inkara gider, alimlerin szlerini kmser, hep ben bilirim der ve hayra ynelen kimsenin yolunu keser. Bundan dolay mesuldr. stifar ve tevbe ayn ey deil nce unu belirtelim ki, hepimiz Yce Allaha istifar ve tevbe etmekle mkellefiz. kisi de farzdr. stifar, Allahu Tealdan affn istemek, balanmay istirham etmektir. Bu dil ile yaplr, sonu Allaha braklr. Tevbe ise deimektir. Tevbe, l kalbi diriltmektir. Tevbe, bozuk hali ve kt arkada terketmektir. Tevbe, ktlklere iyilik diye sarlm nefsi slah etmektir. Tevbe, z, sz ve her ynyle Allaha dnmektir. Tevbe, nefis, eytan ve kt artlarla mcadele etmektir. Tevbe, Yce Allahn sevecei bir hale gelmektir. Bu ise hem dilin, hem kalbin, hem de bedenin iidir. stifar tek bana yaplabilir, fakat tek bana tevbe yapmak ve o tevbeyi korumak dnyann en zor iidir. Bunun iin Yce Rabbimiz:

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 22 of 25

Ey iman edenler! Hep birden Allaha tevbe ediniz ki, kurtulua eresiniz. bulunmutur.

(Nr/31)

uyarsnda

Ayrca Allahu Teal takvaya ulamak ve gzel edebi korumak iin yardmlamamz
(Maide/2),

kendi yolunda toplu halde, birlik ve dirlik iinde olmamz istiyor. (l-i mran/102-103) Takvaya ulamak ve istikameti korumak iin sadk kullar ile beraber olmamzn gerektiini belirtiyor. (Tevbe/119)

Tevbe, ancak cemaatle kolay Mrid deyince cemaat akla gelir. Mrid-i kmilin imam olduu cemaatin niyeti ve hedefi dinin ihyas ve Allahn rzasdr. Gel mrid elinde tevbe et! demek, gel eytana kar cemaat kalesine gir, nefsin hcumuna kar mminleri siper et, onlarn dua ve sevgisi ile kendini koruma altna al, Allah yolunda kardelerinle kuvvetlen, danklk ve yalnzlktan kurtul! demektir. Mminlerin en temel ii, gnahlardan temizlenmektir. Bu ortak bir vazifedir. Efendimiz ( s.a.v) bu vazifemizi u temsille belirtiyor: Mminler, iki el gibi devaml birbirlerini temizlerler. (Zebid,
thafus-Sde)

Ayrca, hadis-i eriflerde Allah yolunda birlik ve dirliin insan nasl dirilttii, yalnz kalann ise nasl felakete gittii yle anlatlmtr: Sizin cemaat halinde olmanz gerekir. Ayrlp tek bana kalmaktan saknn. phesiz eytan, tek kalanla beraberdir (onu kolayca etkileyip, kalbine vesvese verir). ki kiiden ise ok uzak durur. Kim iman selmeti ile lp cennetin tam ortasnda olmak istiyorsa, cemaate yapsn. Kimi iyilikler sevindiriyor, ktlkler zyorsa, o gerek bir mmindir. (Tirmiz, Ahmed, Hakim) phesiz Allahu Teal, mmetimi dallet (sapk fikir ve fitne) zerinde bir araya getirmez. Allahn eli (rahmet ve destei) cemaatle birliktedir. Kim cemaatten ayrlrsa atee gider.
(Tirmiz, Tabaran)

Hi phesiz eytan, cemaatten ayrlan kimseyle beraberdir. Onun iine yerleip, istedii yola eker. (Beyhak,Tabaran) phesiz mminlerin birbirlerine yaptklar dualar onlar destekler. (Ahmed, Darim)

Affeden Allahtr (c.c.)

Allahu Tealdan baka kimseye el alp gnahm affet denmez. Peygamberler dahil, kimsenin byle bir yetkisi ve grevi yoktur. Eer bir kimsenin ahsna kar bir kusur ilemisek kendisinden zr dileriz, bizi affetmesini istirham ederiz. Bu ahsla ilgili bir hak olduu iin byle yaplr. Bunun tesinde hi kimsenin Allaha kar yaplan kusurlar affetme, temizleme grevi ve yetkisi yoktur. Ancak, gnahkr bir insann tevbesine yardmc olmak vardr. Bu yardm, gnaha deni uyarmak, gyabnda hayr dua etmek, onun iin Allaha istifar ve gzya dkmek eklinde olur.

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 23 of 25

Cenab- Hak, gnahla nefsine zulmeden kullarna en gzel tevbe eklini yle tarif etmitir: Eer onlar kendilerine zulmettikleri zaman sana gelseler de Allahtan balanmay dileseler, Rasul de onlar iin istifar etseydi, Allah ziyadesiyle affedici ve esirgeyici bulurlard. (Nisa/64) Demek ki mmet iin en hayrl tevbe, Allahn Habibi Hz. Peygamberin ( s.a.v) huzurunda yaplan, onun da ahitlik yapt, ayrca dua ve istifarla destekledii tevbedir. Byk mfessir Fahruddin Razi (Rh.A.) bu ayetin tefsirinde der ki: Hz. Peygamber ile birlikte yaplan tevbenin bir faydas da, tevbe yapann istifarndaki gaflet ve kusurlarnn Hz. Peygamberin istifar ile giderilmesi ve ilh huzura sahih ve salam bir tevbe olarak ulamasdr. nk kendileri iin istifar eden Peygamberi Allahu Teal semi, onu vahyi ile ereflendirmi, kendisi ile kullar arasnda bir eli yapmtr. Bundan dolay, onun efaat ve vesilesiyle huzuruna gelen bir eyi geri evirmemektedir. (Tefsir-i Kebir) Bugn yeryznde Allahu Tealnn ahidi ve halifesi sfatn tayan, Rasulullahn (s.a.v) vrisi ve mmetinin terbiyecisi olan kmil mridler de, mmetle yaptklar tevbe ve istifarda Efendimizin ayette anlatlan sfatn temsil etmektedir. Kmil mridler, kullarn Allah Tealya ynelilerine ahid olmakta, tevbelerinin kabul iin ayrca yce huzurda yalvarmaktadrlar. Kmil mridler naz makamnda niyaz ettikleri iin, onlarla birlikte yaplan tevbeler Allah katnda daha sevimli ve daha temiz bir amel olarak kabul grmektedir. Bir Allah dostunu ahit tutarak yaplan tevbede, tevazu ve yakaran kalp vardr. Bu durumda insan, kibrini krm, nefsini zelil etmi, acizliini anlam, hiliini grm, ihtiyacn bilmi ve ilacna komu olmaktadr. Byle bir tevbeyi hafife almak mnafklarn sfatdr ve o kimsenin u ayette anlatlan kimselerden olmasndan korkulur: Onlara: Gelin, Allahn Peygamberi sizin iin mafiret dilesin. denildii zaman balarn evirip kaarlar ve sen onlarn kibir iinde uzaklatklarn grrsn. (Mnafikun/5) Hz. Rasulullahn vrisi kmil bir mridin nezaretinde Allaha yaplan tevbeyi hristiyanlarn papaz nnde gnah karma hezeyanna benzetenler, tevhid dinini, Kurann hedefini, Snnette uygulanan beyatlarn hikmetini ve tasavvufun edeb ini bilmiyorlar demektir. Tasavvuf bykleri, elinden tutan kimse ile u ekilde tevbe etmektedir: Ya Rabbi! Btn yapm olduum gnahlardan ben pimanm. Keke yapmasaydm. naallah bir daha ben yapmayacam. Takvaya ulamak ve marifetullah tahsil etmek iin kendisine beyat ve intisab edenlere mrid-i kmilin istifar etmesi, Kuran- Hakimin emri ve edebi gereidir. Cenab- Hak, Rasulullah (s.a.v) Efendimize yle emir vermitir: Ey Peygamber! nanm kadnlar beyat iin sana geldiklerinde beyatlarn kabul et ve onlar iin Allahtan mafiret dile. phesiz Allah, ok balayan, ok esirgeyendir. (Mmtehine/12) Rasulm! Hem kendi kusurun, hem de erkek ve kadn mminlerin gnahlar iin istifar et!
(Muhammed/19)

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 24 of 25

Hi bir mmin, intisab ve tevbe iin elini tuttuu bir kmil mride: Ben u u gnahlar iledim; beni affet, gnahlarm temizle, beni cehennemden kurtar, cennete koy! demez, diyemez. Ancak: Ben Rabbime dnmek, rzasna ynelmek istiyorum; seni bu yolda kendime delil ve imam seiyorum. Sen de bu amelime Yce Rabbim huzurunda ahit ol ve affm iin Ona yalvar da kalbime nur, gnlme srur versin, gnahm affetsin. Beni taatnda muvaffak etsin. der. Bakas iin yanmak ve alamak peygamber ahlkdr. Allah dostlarnn en gzel ahlk budur. Onlar kendileri iin yaamazlar. Onlar yce Allahn yoluna canlarn kurban etmilerdir. Onu tanmak, sevmek ve zikretmek isteyenlere her eylerini verirler. Bu, kalbi ihya olmu ariflerin mesleidir. Kendi perian haline bir damla gz ya dkemeyen gnmz insan, bakas iin nasl alasn ve niin alanacan ne bilsin? Bizim iin alayacak bir gz bulmaya mecbur deil miyiz?

derleyen: Tahsin Ocak

Veliler nasl terbiye eder

Page 25 of 25