Professional Documents
Culture Documents
NDEKLER
Rusa Alfabe........................................................................................................................................... 5
Harflerin Okunularyla lgili Ek Bilgiler Ve stisnalar .................................................................... 5
1 - Ders 1....................................................................................................................................... 7
- Rusada simler....................................................................................... 7
2 - Ders 2....................................................................................................................................... 9
............................................................................. 9
simlerin Yaln Hal oullar ............................................................................................................... 9
1. ...................................................................................................16
Tamamlanmam Fiiler.........................................................................................................16
A. - imdiki Zaman...........................................................................17
B. - Gemi Zaman..........................................................................17
C. - Bileik Gemi Zaman ..............................................17
2. ......................................................................................................18
Tamamlanm Eylem Biimi ................................................................................................18
6 - Ders 6..................................................................................................................................... 20
....................................................................... 20
imdiki Ve Gemi Zaman ekimleri ............................................................................................... 20
1. ...............................................................................................24
Bileik Gelecek Zaman.........................................................................................................24
2. ...............................................................................................25
Basit Gelcek Zaman............................................................................................................25
9 - Ders 9.................................................................................................................................... 27
- smin Halleri ..................................................................................................................... 27
-n Halinin Kullanl.......................................................................................................................... 40
.........................................................51
-E Halinin Edatsz Kullanlmas ...........................................................................................51
..................................52
znesiz Cmlelerde -E Halinin Kullanlmas ......................................................................52
...................................54
Ya Sylemede -E Halinin Kullanlmas..............................................................................54
..........................................................54
-E Halinin Edatlarla Kullanlmas ........................................................................................54
A. K(Ko) Edatnn Kullanlmas.......................................................................................54
B. Edatnn Kullanlmas ...........................................................................................55
Edatnn Kullanlmas....................................................................................57
Edatnn Kullanlmas ......................................................................................57
Edatnn Kullanlmas ...................................................................................58
Edatnn Kullanlmas ......................................................................................58
14 - Ders 14................................................................................................................................ 59
............................................................................................... 59
- Halinin Kullanlmas........................................................................................................................ 59
.......................................................59
-n Halinin Edatsz ekilde Kullanlmas .............................................................................59
. ................................................................................59
Yer Gsteren Edatlar ........................................................................................................59
. .....................................................................60
. ............................................................................61
D. ..................................................................................63
15 - Ders 15................................................................................................................................ 64
.......................................................................................... 64
-le Halinin Kullanlmas..................................................................................................................... 64
....................................................66
-le Halinin Edatlarla Kullanlmas.......................................................................................66
. ................................................................................67
Zaman Bildiren Edatlar ........................................................................................................67
. ......................................................................................68
Ama Bildiren Edatlar ..........................................................................................................68
Rusa Hikayeler ................................................................................................................................... 69
....................................................................................................................69
................................................................................................................70
......................................................................................................................70
Testler ................................................................................................................................................... 71
RUSA ALFABE
01.
02.
03.
04.
05.
06.
07.
08.
09.
10.
11.
A a*
*
*
(a)
(b)
(ve)
(ge)
(de)
(ye)
(y)
(je)
(ze)
(i)
(iyot)
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
(ka)
(el)
(em)
(en)
* (o)
(pe)
(er)
(es)
(te)
(u)
(fe)
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
(ha)
(tse)
(a)
(e)
(a)
(sertleme)
* ()
(yumuatma)
* (e)
* (yu)
* (ya)
* Sesli harfler
** Yumuatma ve sertletirme harfleri cmlede okunmaz.
Bu rnekte grld gibi harfi kelimenin banda [ye] olarak telafuz edilmi ama
kelimenin ortasnda [e] olarak okunmutur. harfinin kelime balarnda [ye] olarak
telafuz edildiini sylemek mmkndr. ki sessiz harf arasnda kald zamanlarda
ise [e] olarak telafuz edilebilir diyebiliriz fakat bunun iin kesin bir kural yoktur ,
istisnalar olabilir.
Yukardaki iki rnekte grld gibi harfi baka bir sesli harfle yan yana
gelmitir ve [ye] olarak telafuz edilmitir.
Burada ise kelime iinde tek sesli harf olarak geen harfi [ye] olarak telafuz
edilmektedir.
harfinin bir baka telafuz ekli ise yukarda grld gibi [i] ve ya [yi] olarak
okunmasdr. Bunun iin her hangi bir kural yoktur, dolaysyla Rusa dil yaps
hakknda daha ok ey okuyup rendike sizlerde artk okurken kolayca
harfinin nerde nasl okunmas gerektiini anlayacaksnz.
harfi Rusada bazen [f] olarak telafuz edilebilir. Bununla ilgili olarak u rneklere
gz atabilirsiniz :
Rusadaki bir baka farkl okuma ekli ise harflerinin yan yana gelmesiyle olur.
Bu iki harf bir arada [] sesini verir :
Rusada harfi ise sadece vurgusu olduu zaman [o] olarak okunmasdr ,
vurgusuz olduu yerlerde o harfi her zaman [a] olarak telafuz edilir:
1 - DERS 1
- RUSADA SMLER
Rusada isimler cinsiyetlerine gre birbirinden ayrlr, say ve cinsiyete gre ekilir.
simlerin Cinsiyeti
(eril cins)
(dii cins)
(ntr cins)
olmak zere cinse ayrlrlar. simlerin cinsiyeti son harflerine gre tayin edilir. Ancak canl
insan ve hayvan isimlerinin cinsiyeti onlarn gerek fiziki cinsiyetlerine gre belirlenir.
(yeni ev)
Novy dom
(benim masam)
Moy stol
(ikinci ders)
ftoroy urok
(abi gitti)
Ushol brat
(yeni kitap)
novaya kniga
(benim arabam)
maya maina
(ikinci kalem)
ftaraya ruka
(kz karde gitti)
ushla sestra
(yeni palto)
novoye palto
(benim mektubum)
mayo pismo
(ikinci i)
ftaroye dela
(ocuk gitti)
ushla ditya
- cins
Eril cins
Dii cins
1. Grup
2.Grup
3.Grup
Sonu sesiz
harf
Sonu -
-
, ,
Sonu -
Sonu -
-
-
, ,
Sonu -
-
-
, ,
Sonu -
Sonu - Harfi
Ntr cins
Sonu - harfi
Sonu -
Sonu - ( ) ile biten isimlerin belli bir kural yoktur. Bu tr isimler ya erkek cins
ya da dii cinstir. Bu tr szckler mnferit olarak renilmelidir.
2 - DERS 2
SMLERN YALIN HAL OULLARI
ERKEK CNS -
Sonu sessiz harfle biten isimler - , - seslilerinden birisini alarak oul olurlar. Bunun ayrt
edici kural, kelimenin son seslisinin yedi istisna harften biriyle bitmesi halinde -
seslisinin eklenerek yaln hal oul yaplmasdr.
Bu harfler ,,,,,, dir
-
-
-
-
-
-
bak-baklar
doktor-doktorlar
yamurluk-yamurluklar
kurun kalem-kurun kalemler
ruh-ruhlar
dman dmanlar
ses-sesler
Bu yedi sessizin dndaki dier btn sessiz harflerden sonra - ilave edilerek yaln hal
oul ekli elde edilir.
-
-
-
-
-
-
masa -masalar
deme- demeler
fabrika- fabrikalar
gar- garlar
otobs-otobsler
uak- uaklar
yamur- yamurlar
yol- yollar
szlk- szlkler
ruble- rubleler
D CNS -
Sonu -a le Biten simler: Bu harf atldktan sonra yerine, yedi harf kuralna uymak artyla,
- ve - eklenerek oul ekil elde edilir.
-
-
lke-lkeler
lamba-lambalar
-
-
-
-
-
-
sokak-sokaklar
oda-odalar
deri- deriler
ayak-ayaklar
yazlk ev- yazlk evler
yal kadn- yal kadnlar
Son drt szckte grld gibi ,,,,,, harflerinden sonraki -a dmekte , bunun
yerine - eklenmektedir.
Sonu - ile biten dii cins isimlerde bu harf der yerine - taks gelir.
- ky- kyler
-
yer- yerler
-
makale- makaleler
-
aile-aileler
Sonu - ile biten diil cins isimlerde sondaki yumuak iaretin yerine - taks getirilerek
oul yaplr.
-
haber-haberler
-
-
-
step- stepler
gece-geceler
yatak- yataklar
defter- defterler
NTR CNS -
Sonu -o ile biten isimler, oul yaplrken bu harfin yerine -a harfi alrlar.
-
-
-
-
pencere- pencereler
mektup- mektuplar
i- iler
sz- szler
Sonu - - ve - ekleriyle biten isimler oul yaplrken son harfin yerine - taks alr.
-
deniz- denizler
saha- sahalar
Kelimelerin oul yapmndaki genel kurallar bunlar olmakla beraber baz istisna haller de
mnferit olarak renilmelidir.
3 - DERS 3
AHIS ZAMRLER
(ya) (ben)
(ben renciyim)
(m) (biz)
(biz renciyiz)
Ya studyent
Mi studenty
(ben okuyorum)
Ya itayu
(biz okuyoruz)
M itaem
(t) (sen)
(sen doktorsun)
(sen yazyorsun)
(v) (siz)
(siz doktorsunuz)
(siz yazyorsunuz)
Rusada canl ve cansz isimleri eril, diil ve ntr cins olarak gruplandrdmz iin nc
tekil ahs zamiri her cins iin ayrdr.
Onlar
( cins iinde)
O mhendistir
O masadr
O bayan retmendir
O arabadr
O aatr
O gnetir
Onlar mhendistir
Onlar masalardr
Onlar bayan retmenlerdir
Onlar aalardr
4 - DERS 4
YALIN HALDE SIFATLAR
Rusada sfatlar, tpk isimlerde olduu gibi, cinse ayrlmtr. Niteledikleri ismin cinsine
gre kendi cinsleri belirlenir.
Eril sfatlar sonlarna - - ve o
Diil sfatlar sonlarna -a ;
Ntr sfatlar sonlarna - ,ee
oul sfatlar ise sonlarna -e ve -e
eklerini alrlar..
(novy tiatr)
(ruskiy saldat)
(yeni tiyatro)
(rus askeri)
(yeni kitap)
(gen kz)
(yarnki gazete)
(rusa szck)
(kt i)
(son i)
(kt evler)
(taze ekmekler)
(byk filler)
(mavi kitaplar)
(byk pencereler)
5 - DERS 5
- FLLER
Dier dillerde pek grlmeyen bir zellik Rusada arlkl olarak yer tutmaktadr. Rusada
fiillerin grn zellii vardr. Daha ak tanmyla ayn anlama gelen bir fiilin farkl
yazlmas sonucu ifade ettii anlamn tekrar, sreklilii ve zaman deimektedir. Bu iki
grubu tamamlanmam ve tamamlanm fiiller olarak ikiye ayryoruz.
1.
TAMAMLANMAMI FLER
okumak
yazmak
almak
uyumak
yapmak
Ben gazete okuyorum (okurum)
Ben mektup yazyorum (yazarm)
Ben Rusa alyorum (alrm)
Ben ev devimi yapyorum (yaparm)
A. - MDK ZAMAN
imdi ben kitab okuyorum (eylemin ne zaman tamamlanaca belli deil)
B. - GEM ZAMAN
Dn kitab okuyordum (eylemin ne zaman tamamlanaca belli deil)
C.
Her zaman
Sk sk
Ara sra
Nadiren
Ben her sabah gazete okurum
Ben her ay iki kitap satn alrm
Ben her zaman ona yardm ederim.
2.
TAMAMLANMI EYLEM BM
Okumak
Yazmak
Ben bu kitab okuyacam.(kitap mutlaka okunup bitirilmi olacak)
Ben bu kitab okudum. (kitab okuyup bitirdim)
Bu tip fiiller iki zamanda kullanlr. Tamamlama, bir sonu alma sz konusu olduundan
gemi ve gelecek zamanda kullanlrlar. Eer cmlede belli bir zaman belirtiliyorsa fiiller bu
tip kullanlr. Dn, nmzdeki hafta, yarn, geen ay gibi zaman zarflaryla hep bu tr fiiller
kullanlr..
Yarn sabah bir mektup yazacam (mektup mutlaka yazlm bitirilmi olacak)
Dn akam kz kardeim bir mektup yazd (mektup yazld bitirildi)
Bu tip fiiller, yaplan i ve hareketin bitirilmesi ile sonulandrlmasnn yannda, hareketin bir
kez yapldn ve anlk olduunu da vurgulamak iin kullanlr. Yani hareket bir kez
yaplm, bir anda bitmi ve son bulmutur.
Anszn
Beklenmeksizin
Hemen
,
Garson birden masay itti. (bir hamlede yapld bitti)
(Bir anda barmaya balad)
6 - DERS 6
MDK VE GEM ZAMAN EKMLER
Rusa eklerle tretilmi ekimli bir dil olduundan, fiiller de sonuna ahs ve cins ekleri
alarak ekilirler. Rusada zaman zarflar ok fazla deildir.
fiili
-
-
-
-
-
-
Ben okuyorum
Sen okuyorsun
O okuyor
Biz okuyoruz
Siz okuyorsunuz
Onlar okuyorlar
Baz fiillerde 1. tekil ahs ile 3. oul ahs ekim ekleri - ve - olarak deiir ve ekim
eki (yo) ile balar.
-
-
-
Ben gidiyorum
Sen gidiyorsun
O gidiyor
-
-
-
Biz gidiyoruz
Siz gidiyorsunuz
Onlar gidiyorlar
Ben konuuyorum
Sen konuuyorsun
O konuuyor
-
-
-
Biz konuuyoruz
Siz konuuyorsunuz
Onlar konuuyorlar
kinci tip eklerle ekilen fiillerin 1. tekil ile 3. oul ahslar -y ve - a eklinde olanlar da
vardr.
-
-
-
Ben vuruyorum
Sen vuruyorsun
O vuruyor
- Biz vuruyoruz
- Siz vuruyorsunuz
Onlar vuruyorlar
-
Rusada imdiki zaman ekim kurallarnn temeli yukarda gsterildii gibidir. Ancak baz
istisna ekimli fiillerde vardr. Bu tr fiillerin ekimleri tek balarna renilmelidir.
7 - DERS 7
- GEM ZAMAN
Rusada hem tamamlanm hem de tamamlanmam eylem bildiren fiillerin gemi zaman
ekilleri ayn yolla yaplr, ancak bu fiiller farkl anlamlar karlar.
Her iki tip fiilin de gemi zaman ekim ekleri cins ve sayya gredir. Btn cinslerin oulu
iin ise tek tak vardr.
ERL CNS
D CNS
NTR CNS
OUL CNS
1. Sonu - ile biten fiillerin gemi zaman ekli tretilirken, mastar taks - atldktan sonra
geriye kalan kke gemi zaman ekleri eklenir
( )
(, )
-
-
-
-
okumak
ben okuyordum
ben okuyordum
o okuyordu
onlar okuyordu
(gtrmek)
-
-
-
(gtrmek arala)
-
-
-
3. Sonu - ile biten fiillerin gemi zaman ekiminde mastar taks atldktan ve kalan kkn
sonunda sessiz harf deiimi ya da ilavesi olduktan sonra cins ve sayya gre - a - o -
taklar alrlar. Eril cinste - kullanlmaz.
yapabilmek
yardm etmek
8 - DERS 8
- GELECEK ZAMAN
Rusada fiillerin bileik ve basit olmak zere iki trl gelecek zaman ekli vardr.
1.
BLEK GELECEK ZAMAN
Bu gelecek zaman ekli, tamamlanmam eylem bildiren fiillerin ncesinde (olmak)
fiilinin ahslara gre ekimi ile birlikte kullanlmas nedeniyle, bileik gelecek zaman olarak
adlandrlr.
Bu yapdaki cmleler gelecek anlam vermektedir; ancak bu yap eylemin sonuna kadar kesin
olarak tamamlanacan belirtmez.
?
Akam ne yapacaksn?
Akam gitar alacam.
?
Siz kulpte ne yapacaksnz?
Biz kulpte yemek yiyeceiz.
?
niversiteyi bitirdiiniz zaman ne yapacaksnz?
Ne yapacam henz bilmiyorum.
Bu kalpta, (olmak) fiilinin ahslara gre yaplan ekiminden sonra, ikinci fiilin mastar
hali kullanlr.
2.
BAST GELCEK ZAMAN
ahs ekim eklerinin ana fiile eklenmesi suretiyle yaplan gelecek zaman eklidir. ekim
ekleri fiillerin imdiki ve geni zaman ekim eklerinin aynsdr. Tamamlanm eylem bildiren
fiiller ekim yapsna uygun olarak (1) birinci ve ya (2) ikinci grup eklerinden birisiyle
ekilirler. Gelecekte kesin olarak sonuna kadar yaplp bitirilecek anlam verirler.
Tamamlanmam
Tamamlanm Eylem
Eylem
Yukardaki rnekte de grld gibi (okumak) fiilinin nne - neki gelmi ve
fiili yine okumak anlamnda ancak imdiki ve Geni zamandan Gelecek zamana
dnmtr. Her iki fiilde ayn eklerle ekilmektir. Dier baz fiillerde bu ekilde - olur
Ancak btn fiiller nek almak suretiyle (tamamlanm fiil) olmazlar. Fiillerin byk
bir ksm mastar taksndan geriye kalan kk ksmnda deiiklie urayarak olur
dolaysyla her iki fiilin ekimi deiik ekilde olur.
Baz fiillerin ise her hangi bir kurala bal olmakszn kendilerine gre iki farkl hali
vardr. Bu fiillerin herhangi bir kural yoktur. Bu fiillerden bazlar aadaki gibidir.
( konumak)
( bir eyi bir yere koymak )
9 - DERS 9
- SMN HALLER
Rus dilinde tpk Trke' de olduu gibi ismin halleri vardr. Yaln halini de sayacak
olursak Rusa'daki hal says 6dr. simler bu hallerde tekil ve oul olarak ekilirler.
ncelikle aada isimlerin bu 6 halde nasl ekildiklerini greceiz; daha sonra da ismin
hallerini ayr ayr ele alacaz. smin hallerinin Rusalar ve Trke karlklar yledir.
smin Yaln
Hali
smin -in Hali
smin -e Hali
smin -i Hali
smin ile Hali
smin -de Hali
. ( \)
.. ( \)
. (\ )
. ( \)
. ( \)
. ( \
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
renci
rencinin
renciye
renciyi
renci ile
renci
hakknda
Fil
Filin
File
Fili
Fil ile
Fil hakknda
ehir
ehrin
ehre
ehri
ehir ile
ehir
hakknda
CANSIZ
SM
-
-
-
-
HALLER
. (\)
. (\ )
. (\ )
. (\ )
. ( \ )
. ( )
-
-
-
-
-
-
CANSIZ SM
-
-
-
-
-
-
Yukardaki Trke karlklar oul olarak dnp yazacak olursak bu isimlerin anlamlarn
karm oluruz.
(retmen)
-
-
-
-
-
HALLER
.
.
.
.
.
.
(ate)
-
-
-
-
CANLI VARLIK
(kahraman)
-
-
-
-
-
CANSIZ VARLIK
(mze)
-
-
-
-
HALLER
.
.
.
.
.
.
CANLI VARLIK
-
-
-
-
-
CANLI VARLIK
-
-
-
-
CANSIZ VARLIK
-
-
-
-
-
CANSIZ VARLIK
-
-
-
-
Sonu -e ve -o ile biten Ntr cins isimlerin de ekimi birinci tip ekimler gibi olur. Szcklerin
sonundaki -e ve -o atldnda geriye kalan kkn sonundaki harfin yumuak ya da sert
oluuna bal olarak Eril isimler gibi ekilir.
HALLER
.
.
.
.
.
.
-O LE BTEN SM -E LE BTEN SM
(yz)
-
-
-
-
(tabanca)
-
-
-
-
-O LE BTEN SM -E LE BTEN SM
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Sonu - ile biten Eril ve sonu - ile biten Ntr cins isimlerini hal taklar
HALLER
.
.
.
.
.
.
- LE BTEN SM
(senatorya)
-
-
-
-
- LE BTEN SM
(bina)
-
-
-
-
- LE BTEN SM
(lke)
-
-
-
-
-
(fiyat)
-
-
-
-
-
-a atldktan sonra geriye kalan kkn sonunda -,-,-, harflerinden birisi olursa - yerine -
gelir
-
-
-
-
- LE BTEN SM
-
-
-
-
-
-
-
-
HALLER
.
.
.
.
.
.
- LE BTEN SM
(makale)
-
-
-
-
-
(ky
-
-
-
-
-
- LE BTEN SM
(izgi)
-
-
-
-
-
(istasyon)
-
-
-
-
-
- LE BTEN SM
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
3. nc Tip ekim
Bu tip ekim sonu - ile biten diil cins isimler iin geerlidir.
HALLER
.
.
.
.
.
.
- LE BTEN SMLER
(fikir)
-
-
-
-
(yaam)
-
-
-
-
- LE BTEN SMLER
-
-
-
-
-
-
-
-
-
10 - DERS 10
C
AHIS ZAMRLERNN SMN HALLERNE GRE EKM
Birinci Tekil ve oul ahs Zamirlerinin ekimleri
TEKL(. )
HALLER
()
.
(yaln)
. (-in
hali)
. (-e
hali)
. (-i
hali)
. (ile
hali)
OUL(. .)
Biz
Beni(m)
Bizi(m)
Bana
Bize
Beni
Bizi
Benim le
Benim
Hakkmda
Bizim le
Bizim
Hakkmzda
Ben
. (-de
hali)
10
Ben retmenim
Benim adm Mehmet
Benim 10 rublem var
HALLER
()
OUL(. .)
. (yaln)
Sen
Siz
. (-in hali)
Seni(n)
Sizi(n)
. (-e hali)
Sana
Size
. (-i hali)
Seni
Sizi
. (ile hali)
Senin le
Sizin le
. (-de hali)
Senin
Hakknda
, ?
Sizin
Hakknzda
HALLER
()
.
(yaln)
. (-in
hali)
. (-e
hali)
. (-i
hali)
. (ile
hali)
. (-de
hali)
TEKL(. )
TEKL(. )
/ O
(
)
( Onu(n)
)
Ona
(
) Onu
Onu(n)
Ona
(
)
Onu
Onun le
(
)
Onun
( Onun
Hakknda ) Hakknda
Onun le
Onun ba aryor
HALLER
()
. (yaln)
Onlar
. (-in hali) (
)
. (-e hali)
(
. (-i hali) )
Onlar(n)
. (ile hali)
Onlar le
. (-de
hali)
(
)
Onlara
Onlar
Onlar
Hakknda
Kitaplar onlara verdim
Biz onlar hakknda sohbet ettik
Biz pastay onlarla hazrladk
Onlar onlar grmedi
ve NUN EKMLER
HALLER
()
. (yaln)
Kim
Ne
. (-in hali)
Kimi(n)
Neyi(n)
. (-e hali)
Kime
Neye
. (-i hali)
Kim
Neyi
. (ile hali)
()
Kim le
() Ne le
. (-de hali)
Kim Hakknda
?
Kimin hakknda konuuyorsunuz?
?
antanz kime verdiniz?
?
Kimi grmek istiyorsunuz?
Ne
Hakknda
11 - DERS 11
-DE HALNN KULLANILMASI
A. -- ( f ) edat bir yerin, bir eyin iinde olma durumu iin kullanlr.
?
Herkes nerede idi?
.
Herkes snfta idi
Eyalarnz nerede?
Benim eyalarm dolaptadr
Ayrca ne giymiti sorusu ( f iyom) bu kalpla kullanlr.
B ?
Ne giymiti?
Beyaz bir gmlek giymiti
B. - -(na) edat bir yerin bir eyin stnde olma ya da kalp halinde baz szcklerle
kullanlr
Kitap nerede duruyor?
Kitap rafta duruyor
Ayrca - - edat bir arala gitme eylemini belirtirken de kullanlr. Hangi arala sorusu
sorulurken - - (na iyom ) kalb kullanlr
?
Onlar ne ile gittiler?
Onlar araba ile gittiler.
C. Bir canl ya da cansz nesnenin hakknda sorusu sorulurken ismin de hali - - (a kom)
kalbyla birlikte kullanlr. Cevapta ise yalnzca -o- edat kullanlr ve edatn nne gelen
isim de bu halde ekilir.
?
Kim hakknda konuuyorsunuz?
Basketbolcu hakknda konuuyorum.
Balangcnda
(fi kantse)
Sonunda
Gezinin banda her ey hazrd
Buradan bu ayn ortasnda ayrlacaz.
Dersin sonunda her ey anlalmt
12 - DERS 12
-N HALNN KULLANILII
Kullanlan eylemin getii nesneyi gstermek iin isimler -in halinde kullanlr. Bu tip
durumlarda fiillerden tremi isimler kullanlr.
Kitabn okunmas
Milli marn sylenmesi
Dersin dinlenmesi
okluk azlk bildiren zarflardan sonra genel olarak -in hali oul kullanlr.
pek ok
pek ok kitap
pek ok bilgi
biraz
biraz eya
biraz su
az
az insan
Ne kadar?
Ne kadar insan
Rusa'da (2) (3) ve (4) ve sonu bu rakamlarla biten saylardan sonra gelen
isimler -in hali tekil kullanlr.
33
24
ki insan
Otuz szck
Yirmi drt kitap
rneklerde grld gibi Eril ve Ntr Cins iin , diil cins iin kullanlmaktadr.
Rusa'da 1 ve 2 rakamlarnda cinsiyet sz konusudur. Dier rakamlar btn cinsler iin tek
tiptir.
renci
Yz iki kelime
103
Yz kitap
Krk drt kz renci
5 -20 rakamlarndan sonra gelen isimler ve isim soylu szckler -in hali oul olur.
.
12 renci ehirde geziyorlard
18
Ben on sekiz kitap okudum
.
Bizim ehirde 11 tane sinema var
5
Be ekmek yedim
15
Orada 15 kpek vard
TAMLAYAN HALNN EDATLARLA KULLANILMASI
okulun yaknnda
evin yannda
kapnn yannda
ormann evresinde
rmak boyunca
garn nnde (geip gitme)
arkadalar arasnda
salonun ortasnda
kapnn karsnda
kapnn karsnda
dairenin iinde
bahenin dnda
?
Eviniz nerededir?
Evimiz okulun yannda bulunuyor
?
Nerede yayorsun?
Okulun yannda yayorum
?
retmeniniz nerededir?
retmenimiz kapnn yanndadr
Yukardaki rnek cmlede de grld gibi y edat bir eyann ya da ahsn baka bir eya
yannda bulunmas veya orada bir aktivitede bulunmas durumunu bildirir. ve
sorularna cevap verirken kullanlr.
?
Divan nerededir?
Divan rafn yannda duruyor
edatnn kullanlmas
Bu edat bir eyin evresinde olma anlam verir.
ocuklar parkn etrafnda futbol oynuyorlar
Sporcular gln evresinde alyorlar
edatnn kullanlmas
Bu edat bir ey boyunca anlam verir.
Kye orman yolu boyunca geldik
Edatnn Kullanlmas
Bu edatn yannda kysnda anlam vardr
Bir seferinde bizim evin yanndan geti.
Bu edat bir eyin ya da kiilerin arasnda olma anlamnda kullanlr.
imizde en gen benim
Kitab eyalarnn iinde ara
YN GSTEREN EDATLAR
/
?
renciler nereden ktlar?
renciler snftan ktlar
-den -dan
raftan
?
Gazeteyi nereden ald?
Gazeteyi raftan ald
-
-
arkasndan
dalarndan arkasndan
-
Gne dalarn arkasndan kt.
-
altndan
-
Kedi masann altndan frlad
Edatnn Kullanlmas
Bu edat bir canl kiiden dnmeyi uzaklamay ifade eder.
.
Annemden dndm
Arkadandan geldi.
ki yer arasndaki uzakl bildirmede edat (-e kadar) edat ile birlikte kullanlr.
451
Ankara stanbul aras 451 kilometredir (Ankara'dan stanbul'a 451 kilometre)
?
Dkkan ne zaman alyor?
Dkkan 8de alyor (Dkkan 8'den itibaren ak)
-e kadar
?
Her ey ne zaman hazr oldu?
Bakan gelene kadar her ey hazr oldu.
...
?
Ne zaman alyorsunuz?
Biz sabah 10 dan akam 10 a kadar alyoruz.
arkasnda
?
Ne zaman denize gidiyorlar?
Denize haziran ayndan sonra gidecekler
arifesinde, ncesinde
?
Bana ne zaman urayacaksnz
Size bayram arifesinde urayacam
?
Dn neden gelmedin?
-
Yamur yznden gelemedim
- , .
Annemin yznden gelemedim, bana izin vermedi
sebebiyle
?
Neden gitmeye karar verdi
Ona olan sevgisi yznden gitti.
?
Neden byle baryor?
O acdan baryor
?
Neden alad?
zntden alad
Bir hareketin bir ahs ya da eyin yararna olmas ifade edilirken bu edat
kullanlr. (kimin iin), (neyin iin) sorularna cevap verirken de bu edat
kullanlr.
?
Bu hediye kimin iin?
Bu hediye kocam iin
?
Gara ne iin gidiyorsun?
Gara annemi karlamaya gidiyorum
uruna
?
Ne uruna ii brakt?
i huzura kavumak uruna brakt
kar (soyut)
?
Bu ila ne ilacdr ( Bu ila neye kardr)
Bu ila grip ilacdr ( Bu ila gribe kardr)
Bu edat bir ahsn ya da bir eyin yoksunluu ve olmay ifade edilirken bu edat
kullanlr
Ben ay ekersiz imeyi severim
Tiyatroya biletsiz geldi
-
renci Rusa'y hatasz konutu
Yerine
Benim yerime sen git
Kurun kalem yerine tkenmez kalem alalm
13 - DERS 13
-E HALNN KULLANMASI
-E halinin edatsz kullanlmas
A. Bir grup fiil ile -e hali yaplan iin; bir ahsn ya da eyann yararna olmas bildirir. Bu
fiillerden bazlar aadakilerdir.
/
/
/
/
satn almak
vermek
yardm etmek
armaan etmek
Anne oluna kitap ald.
Arkadam bana yardm etti
Basketbol topunu arkadana verdi
Kz arkadama iek armaan ettim
,
Rehber turistlere gezinin bittiini syledi
Kz kardeini aramay unutma
retmen rencilere yeni kurallar anlatt
ZNESZ CMLELERDE -E HALNN KULLANILMASI
A. Aadaki fiillerden sonra, fiillerin mastar haliyle birlikte -e halinin kiilik zamirleri
kullanlr.
gereklidir, zorunludur
gereklidir
gereklidir
mmkndr
imkanszdr
rencilerin kampta dinlenmeleri gerekmektedir
Burada insanlarn yksek sesle konumalar yasaktr
Bakann Trkiye ye gitmesi gerekmektedir
Askerlik grevini yapmam lazm
Neelidir
Ayptr
zgndr
ilgintir
Skcdr/Skntldr
iyidir
Benim evde canm sklyor
yorum
Biz burada ok iyiyiz
Ben onlarn adna utan duyuyorum
Biz ok zgndk
C. Fiilin mastar ekli -e hali ile kullanldnda eylemin mecburiyetini ve ya kanlmazln
ifade edilmektir.
Btn elamanlarn saat bete toplanmalar lazm
?
Yarn nereye gitmen lazm
Ya Sylemede -E halinin Kullanlmas
?
Senin Yan ka?
?
Sizin Yanz ka?
?
Onun ya ka?
Rusada yl() kelimesi nne geldii sayya gre farkl ekilir. yle ki;
1 ve sonu bir ile biten saylardan sonra
2,3,4 ve sonu bu rakamlarla biten saylardan sonra
dier saylardan sonra ise
O 31 yandadr
24
Ben 24 yamdaym
78
Babaannem 78 yandadr
-E HALNN EDATLARLA KULLANILMASI
(kuda)
nereye
B. Edatnn Kullanlmas
Bu edat yalnz -e halinde deil ayn zamanda -de ve-i halinde de kullanlr.
a. Bu edat bir yzey stnde yaplan hareketi gstermede sorusuna cevap olarak
kullanlr.
?
Nerede dolayorlard?
.
Boaz kprs zerinde dolayorlard
Radyodan duymak
radyoda yayna kmak
telefon amak
d. Belli arlklarla yaplan bir hareketi gstermede bu edat kullanlr. sorusuna cevap
verilir
renciler Cuma gnleri snav oluyorlar
.
Cuma akamlar park gezeriz
Rusay geceleri alrm
e. Bir alanda ihtisas sahibi olma ya da alma yapma bildirirken bu edat kullanlr
Yarn fizik snavmz var
- .
Komum tarm alannda uzmandr
f. Akrabalk ya da baka bir nedenden dolay mevcut ilikiye iaret ederken bu edat kullanlr..
Okuldan arkadam ile tantm
Biz baba tarafndan akrabayz
g.
.
Plan mdrn isteine gre deitirdiler
Arkadamn fikrine gre yarn hava gzel olacak
EDATININ KULLANILMASI
Bir eyin sayesinde, yardmyla elde edilen olumlu sonucu belirtirken bu edat kullanlr
yi hava sayesinde gezimiz ok gzel geti
Sizin yardmnz sayesinde snav getim.
EDATININ KULLANILMASI
Bu edat -e ramen anlamn karlar
Doktorun tavsiyelerine ramen hasta yataktan kalkt.
Zorluklara ramen iimizin stesinden geldik
EDATININ KULLANILMASI
Birisinin karsna kma karsna rast gelme anlamlarnda hareket fiilleri kullanlr
Arkadalarmz bize doru yryorlard
Arkadam bana doru yryordu
EDATININ KULLANILMASI
Gereince anlamn karlayan bu edat hem -e hali hem de -in halinde kullanlr.
.
Mahkeme karar gereince hrszlar hapishaneye koyuldu.
8 .
Mdrn emri gereince dersler 8de balayacak.
14 - DERS 14
- HALNN KULLANILMASI
A. Bir hareketin gerekletirildii zaman dilimini belirtmede -i hali kullanlr.
Ne kadar sre
Ne kadar sre
Ne kadar sklkla
Gnde iki defa kahve ierim.
Annem tm hafta kitap okudu
Btn gn iddetlice yamur yad
-N HALNN EDATSIZ EKLDE KULLANILMASI
.
Yer gsteren edatlar
?
Nereden geiyordunuz?
Biz kprden geiyorduk
arasndan
?
Nereden geiyordunuz?
Kalabaln arasndan geiyorduk
.
Ynelme bildiren edatlar
(B)
iine
?
Nereye gidiyorsun?
Okula gidiyorum
stne
?
Kitab nereye koydun?
Kitab masann zerine koydum
arkasna
?
Gne nereye girdi?
Gne bulutlarn arkasna girdi
altna
?
Kedi nereye kotu?
Kedi masann altna kotu.
.
Zaman bildiren edatlar
(B)
?
Ne zaman geleceksiniz?
Sal gn saat 2de geleceim
?
Ev devini ne zaman iinde yapacaksn?
devimi bir hafta iinde yapacam.
Ne kadar zaman iinde bu kitab okudunuz?
Bu kitab bir hafta iinde okudum.
...
?
Kyden ne zaman dndnz?
Kyden dersler balamadan bir hafta nce dndk
?
Ne zaman Moskovaya gidiyorsun?
Moskovaya bir hafta sonra gidiyorum.
2
Onu iki hafta nce grdm
Drt gn nce onunla beraberdim
D.
Ama bildiren edatlar
iin
?
Ne iin mcadele ediyorlar?
Bar iin mcadele ediyorlar
Bu halde ayrca -- edat kullanlr. Bu edat bir ey hakknda anlam verir
?
Ne hakknda konuuyor?
.
Kendi ailesi hakknda konuuyor.
Bu tr eyler hakknda aka yaplmaz
15 - DERS 15
-LE HALNN KULLANILMASI
A. Hareketin hangi arala , malzemeyle yapldn gstermesinde -ile hali kullanlr
?
Siz u an ne ile yazyorsunuz?
Kurun kalemle yazyorum
Masay bez ile sildi.
Memnun, honut
(,,) Zengin
(,,)
Mehur, nl
retmen rencilerinden memnundu.
Sibirya doa ynnden ok zengindir
talya araplaryla nldr
-LE HALNN EDATLARLA KULLANILMASI
stnde
?
Lamba nerededir?
Lamba masann zerinde asldr.
nnde
?
ocuk nerededir?
ocuk masann nndedir
Arasnda
?
Evin nerede?
Evim iki otobs durann arasnda
arkasnda
?
Neredeydin?
Masann arkasndaydm.
altnda
?
Top nerededir
Top masann altndadr
.
ZAMAN BLDREN EDATLAR
ncesinde
?
Okula ne zaman gidiceksin?
Okula le yemei ncesinde gideceim
Arasnda
?
Mdr ne zaman greceksin
Mdr iki ders arasnda greceim
srasnda
?
Ne zaman konuacaksnz?
Yemek srasnda konuacaz
.
AMA BLDREN EDATLAR
Ne iin
Ne iin ktphaneye gidiyorsun?
Kitap almak iin gidiyorum
() EDTINI KULLANILMASI
1.C edat bir iin kiminle yapldn sorulmas ve kiminle yaplyorsa o ahs gsteren isim ya
da zamirin bu edatla ile halinde kullanlmasdr.
?
Okula kiminle gidiyorsun?
Okula Ahmet ile gidiyorum.
Snavdan sonra retmenle uzun bir sre konutum.
2. Bir eylemin nasl yapldn bildirirken c edat ile -ile halinde kullanlr.
Onlar konferans dikkatlice dinliyorlard
O bunu memnuniyetle yapacaktr
ocuk elmay byk bir itahla yedi.
Benim yeni ylm kutlad
4. sorusuna cevap verirken bir nesnenin nesi ile nitelendirildiini bildirirken bu edat
kullanlr.
?
Nasl bir insandr
O karekterli bir insandr.
Onlar byk odalar olan bir evde yayorlar.
RUSA HKAYELER
- . .
, .
-
, - .
- . ,
. , .
. .
. .
: :
. ? :
- .
:
, , .
, .
.
- , , .
.
- .
! , , , , , ,
.
... .
. ,
, .
,
. , , ,
. .
, , ,
.
. ,
. , .
. , ,
, ,
, ,
, , . .
. . ,
. - ,
...
, .
-
,
. ,
. ,
.
TESTLER
2. _________
)
3. ______
)
4. ________
)
5. ________
)
6. ________
)
7. ______
)
8. -
)
__________
9. -
)
______
)
10. ______
)
1. )
2. )
3. )
4. )
5. )
6. )
7. )
8. )
9. )
10. )
2.
______.
)
4.
_________
)
3.
________.
)
5.
_______.
)
6. ________
)
7.
_______.
)
8.
______
)
9. _______.
)
10. ______
)
1. )
2. )
3. ) )
4. )
5. )
6. )
7. )
8. )
9. )
10. )
1. ______.
)
2. ______.
)
3. ______.
)
4. ______.
)
5. _____ ,
)
6. _____ . .
)
7. _____
)
8. ____
)
9. ____
)
10. . ____
)
1. )
2. )
3. )
4. )
5. )
6. )
7. )
8. )
9. )
10. )
____
2. _____
)
3. _____
)
4. _____ 2
)
5. _____ 10000
)
6. _____
)
7. _______
)
8. , _____
)
9. , ____
)
10. ____ .
)
1. )
2. )
3. )
4. )
5. )
6. )
7. )
8. )
9. )
10. )
1. _____
)
2. _____
)
3. ______
)
4. ______
)
5. - ______
)
6. ______
)
7. , , _____
)
8. _______
)
9. ______
)
10. ____ .
)
1. )
2. )
3. )
4. )
5. )
6. )
7. )
8. )
9. )
10. )
1. ? _____
)
2. ? ._________
)
3. ? ______
)
4. ? ________
)
5. ?
)
6. ? ________
)
7. ? ______
)
8. ? __________
)
9. ? ______
)
10. ? ______
)
1. )
2. )
3. )
4. )
5. )
6. )
7. )
8. )
9. )
10. )
1. -- ______
)
2. -- _________
)
3. -- ______.
)
4. -- ________.
)
5. -- _______.
)
6. -- ________
)
7. -- _______.
)
8. -- ______
)
9. -- _______.
)
10. -- ______.
)
1. )
2. )
3. )
4. )
5. )
6. )
7. )
8. )
9. )
10. )
1. ______.
)
2. ___ .
)
3. . ____ .
)
4. ____, .
)
5. - _____!
)
6. ____ .
)
7. ____ .
)
8. ____ , , .
)
9. ____ !
)
10. ____
.
)
1. )
2. )
3. )
4. )
5. )
6. )
7. )
8. )
9. )
10. )
2. _____ .
)
3. _____ !
)
4. ______ .
)
5. _____
)
6. ____ .
)
7. _______ .
)
8. _____ .
)
9. , _____, ?
)
10. _____ .
)
1. )
2. )
3. )
4. )
5. )
6. )
7. )
8. )
9. )
10. )
1. _____ .
)
2. _____ .
)
3. ______ .
)
4. _______ .
)
5. _____ .
)
6. ______ .
)
7. _____ .
)
8. _______ .
)
9. ______
)
10. ____
)
1. )
2. )
3. )
4. )
5. )
6. )
7. )
8. )
9. )
10. )
Faydal Kaynaklar