1

YNETCLER N ANAHTAR
KEY FOR MANAGERS

KONU : LDERLK VE YNETM

BEHET N. TANKUT
LDERLK ZELLKLER MAJ TOPLANTI YNETM BEDEN DL MESAJ VERME

ETKL LETM RAPOR YAZMA

FNANS KARAR VERME Her hakk sakldr.

ZAMAN YNETM HEDEFLERLE YNETM

nsz

Baz yneticilerin , lkeleri ve kurumlar krizlere veya iflaslara gtrdkleri , ya da olmas gereken noktalara tayamadklar grlmektedir... nce kendime yle sordum ; iyi bir ynetici veya lider olmak iin neler bilinmelidir ? te bu soruya cevap vererek , hazrladm bu kitapk , sizlere Lider veya iyi bir ynetici olmann anahtarn sunuyor. Amacm , imaj , iletiim , karar verme , finans ve eitli ynetim teknikleri ile ilgili bilgileri szlm olarak vererek , etkili bir ynetici olmanza yardmc olmak ve geni vizyon kazandrmaktr. Zamann deerini bildiim iin , ierik olarak zl ve sade olarak hazrladm bu kitap , ksa srede inceleyerek fayda salayacanz tahmin ediyorum. Kolay gelsin ...

Behet N . TANKUT Eyll, 2005 stanbul

NDEKLER:
KONULAR
LDERLKTE G FAKTRLER LDERLK ZELLKLER MAJ BEDEN DL ETKL LETM SUNUM MESAJ VERME TELEFON LE LETM TOPLANTI YNETM RAPOR YAZMA ZAMAN YNETM KARAR VERME HEDEFLERLE YNETM SRE YNETM HIZ-MALYET-KALTE KOLUK FNANS RNEKLER

SAYFA 4 5 6 6 7 8 9 9 10 11 13 16 18 18 20 20 24

Yneticiler iin anahtar.Key for managers.Her hakk sakldr.

LDERLKTE G FAKTRLER : Liderlik , toplumun veya kurumun karlar iin , nemli deiime nderlik yapmaktr.Atatrk gibi liderler ok az yetimektedir. Liderler , insanlara moral ve heyecan veren bir vizyona sahip olmal ,ncelik koyabilmeli ve amaca ulamay salayacak yapy kurabilmelidir. 1-KLK GC : Kiilik gc , hem fiziksel hem de zihinsel zellikleri ierir.Kiilik gc liderler iin en nemli g faktrdr.Eer bakalarn etkilemek istiyorsanz kiilik gcnz gelitirin ve uygulayn. a-Fiziksel zelliklerinizi Kullann: GZLER SA BAKIM BOY VCUT EKL SMA GLME BEDEN DL SES TONU ...................

b-Zihinsel zelliklerinizi Kullann : DRSTLK TUTARLILIK SABIR CESARET KARARLILIK KNA KABLYET OLUMLU OLMAK RSK ALMAK ZORLUKLARA DAYANMAK Y LETM NAN VZYON ................

Kiilik , bir kiinin bakalarna imajlar halinde yanstt fiziksel ve zihinsel zelliklerden oluur.Karizma ise bir-iki byleyici zelliin belli bir sinerji oluturmasdr.Liderlerin ounun karizmalar yoktur.Fakat kiiliklerinden olduka iyi yaralanrlar.En iyi fiziksel ve zihinsel zelliklerini ortaya koyarlar. 2-BLG GC :Bu da kiilik gcnden sonra gelen nemli bir faktrdr.Yaptmz ile ilgili bilgi ve beceri dzeyimiz yksek olmaldr. 3-YETK GC :Bulunduumuz pozisyonun salad gtr.G faktrleri arasda nem derecesi en dk olandr.Ktye kullanlmamaldr.

LDERLK ZELLKLER : VZYON :Uza grerek deiimi ngrmektir.Bu inandrabilmelidir. hayallerini bakalarna

RSK ALMAK :Risk analizi yaparak , vizyonu yakalamak iin cesaretle ikna edip eyleme gemeyi balatmaktr.Riski paylap yardm edebileceklerle etkin iletiim kurulmaldr. SEBAT :Her aamada meydana gelebilecek glkleri ylmadan yenmektir. BTNSEL BAKI :Btn dnerek , paralar arasndaki sebep-sonu ilikilerini ve sonularn kestirebilmektir. LETM :ok iyi bir dinleyici ve konumac olmaktr.Ayn zamanda mteriler , tedarikiler, ilgili kurulular ve toplum ile ilikileri dengeli bir ekilde yrtmektir . OLUMLU DNCE :Olumlu iseniz , etrafnz da bundan olumlu olarak etkilenecektir. TUTARLILIK :Yar yolda brakmayarak , gven verebilmektir. RENMEK :Hatalardan ders karmak ve srekli aratrarak bilgi edinmektir. PROBLEM ZMEK :Olaylar eitli alardan yaklaarak ve farkl fikirleri deerlendirerek zm bulabilme kabiliyetidir. ODAKLAMAK :nemli ileri ayrp , ncelik koyarak sonuca gitmektir. DELEGE ETMEK :Ayrntlarla boulmamak iin , baz ileri astlara inisiyatif vererek devretmektir. KOLUK :Astlarn geliimine katk salamak ve ynlendirmektir.

Var olmayan kaynaklar , ortaya karanlar lider , olan kaynaklar etkin ekilde idare edenler ise iyi yneticilerdir. Eer baarl ve gl insanlarn hayatlarna bakarsanz , onlarn byk engellerle karlatklarn grerek , hayrete dersiniz.Onlar bu zorluklar yenerek , baarl olmular ve bunun kendilerine kazandrd zgvenle gelecekte ok fazla baarlar kazanmlardr.

MAJ : Hepimizin var olan kiisel imaj , hakkmzda nasl dnleceini ve nasl hissedileceini belirliyor.lk izlenimler karlalan ilk 30 saniye ile 3 dakika gibi ok ksa bir srede oluuyor. Etkileyici Grn Oluturun : Enerjik bir insan gibi canl ve heyecanl durun , baklarnz canl olsun. Giydiklerinizin temiz olmasna ve yakmasna dikkat edin.Sa , sakal , trnak, di , ayakkab temizliini de nemseyin. Uuk hareketlerden kann , genel grnmnz ve duruunuz arbal olsun.

BEDEN DL :

letiimde beden dili % 60 , ses tonu % 30 , kelimeler % 10 nem tar.

1- YZ : Canl olun.Mmkn olduunca gln . 2- GZ : nsanlarn yzne bakn.Konuurken gzlerinizi karmayn . 3- JESTLER : Ellerin kenetlenmesi , kollarn kavuturulmas , ellerinizin ene hizasnda olmas durumlarndan kann.Arya kamadan jestlerinizi kullann. 4- BA HAREKETLER : Karnzdaki konuurken banz ara sra aa yukar hareket ettirerek onu dinlediinizi ve anladnz belli edin. 5- DURU : Sizinle konuan insanlara bakn.Mmkn olduu kadar ok kiiye ara sra da olsa bakmaya aln . 6- TEMAS : Baz durumlarda ya kklerle , ayn cins ve sizden daha alt statde olanlarla bedensel temas kurun. 7- KONUMA : Ses tonu ok nemlidir.ok fazla konumayn.Toplulukta eit miktarda konuun..

ETKL LETM : 1-Uyumlu iletiim yetenei : Duygularnzla szleriniz arasndaki uyumu salayn. Jestlerinizin ( el , kol vs. kullanm ) szlerinizle ayn mesajlar vermesini salamalsnz. Mimiklerinizle ( yz , gz vs. ) mesajlarn yaps uyumlu olmaldr. Not : Boy aynasnda aln. 2- Duygular coturun : Doru ve samimi iltifatlar her frsatta kullann. Dinleyenlerin stn olduu ynleri kefetmelerini salayn. Her sznz kalbinizden sevgiyle ksn. 3-Olumsuz duygular nleyin : Konutuunuz insanlar eletirmeyin ve tartmayn. Hatalarnz kabul ederek onur kazann. Kendinizi bakalarnn nnde fazla bytmeyin. Karnzdakinin yanstt kiilii kabul edin.Utandrmayn Karnzdakine seme ans tanyn. Karnzdakine doru bilgiler vererek , gereki ve doal davrann. Karnzdakini iyi dinleyin. Katlmadnz fikre direk Hayr yerine sayg duyup , bildiiniz farkl fikirleri aklayn. likilerinizi bozmak istiyorsanz , hatalarn yzlerine syleyin ve deimelerini isteyin. Karnzdaki kiiler vg ve onay isterler. Baz durumlarda karnzdakinin size yardm etmesine izin verin. Karnzdakine ismi ile hitap edin. likide olduunuz insanlarla kar karya oturmak, bir rekabet ortam yaratabilir.Mmknse kiinin yanna oturun. 4-Geribildirimde bulunun : Geribildirim : letiim iinde olan iki tarafn dndklerini kar tarafa aktarmasdr. Aklamal tekrarlardan yararlanlmal Yardm istenmeli ( ltfen daha yava konuur musunuz ? ) Uyarlmal 5-zme odaklann : Kiiselletirmekten kann ve zmn nerede yattna bakmaya odaklann. Olaylara karnzdakinin gzyle bakmaya aln . ( empati )

Israrclar karsnda ne yaplabileceini ona sorun. Mantksz insanlara fazla yaklamayn.

SUNUM : A- Diksiyon :Konumann seyrine gre ses tonunda ini ve klar yaplarak dinleyicilerin dikkati canl tutulmaldr. Vurgulama :Vurgulamada fikir n plandadr.Ne kadar iyi vurgulama yaparsak o kadar iyi anlalr. Tonlama : Tonlama konumaya duygu katmak iin yaplr. Etkili konuma iin , diksiyon kursu alnmas ok iyi olur. B-Konumaya giri : Espri , teekkr ile giriler hataldr.Giri gl olmal ve dorudan konuya geilmelidir. C-Konumacnn sorumluluklar : Amac tanmlama ve konuyu sunma ( mesaj verilmelidir. ) Katlm zendirme ( ters sorularda azarlamayn ) Kontrol elde tutma D-Grsel aralardan faydalann: Tepe gz , ekran vs. MESAJ VERME : Mesajn amac : 1-Bilgi vermek 2-kna etmek 3-Moral vermek 4-Davran deiimi salamak Dikkat edilmesi gerekenler : yi hazrlann. Kullandnz ifadelerle topluluu dikkate alarak dosta yaklan. nce esas mesaj sonra ayrnty anlatn. Gznz dinleyiciden ayrmayn. Kukulu davranmayn.Emin olun. Beden dilinizi kullann. Ayrntlara girip boulmayn.

Gr kesinse bunu tartmayn. Savunmaya gemeyin. Etkiyi arttrmak iin , mesaj verirken duraklamalardan yararlann. Grsel aralardan faydalann. (tepegz vs. ) Otoritelere dayanarak kantlar kullann.

TELEFON LE LETM : Her telefonun yannda yazan bir kalem ve kat olmaldr. lk siz olarak cevap veriyorsanz , nce irketinizin ismi sonra kendi isminizi syleyin. Arayann neden aradn renin . Beklerken ahizeyi kapatarak bakalaryla konumayn. Konutuunuz kiiye ismi ile hitap edin. Scak ve canl davrann . Tekrarlama ile doru anladnzdan emin olun.( Kontrol ) nemli konular not edin. Kzgnlnz sesinize yanstmayn. Soukkanl olun.Hatalysanz , zr dileyin. Cevap veremiyorsanz , konuyu iyi bilen birine ynlendirin ya da bilgi edinip geri dneceinizi syleyin. TOPLANTI YNETM : Toplant ncesi konu , yer , saat ve katlacak kiiler yazl olarak ilgililere bildirilir. Toplant ncesi, kulis yaparak kendi fikirlerinize yanda toplama giriiminde bulunabilirsiniz. Toplantya bir kii bakanlk eder. Toplant banda gndem hatrlatlp , konular nem srasna konur. Gereksiz kiiler toplantya arlmamaldr. Katlan herkes konular ile ilgili fikirlerini belirtir. Konu harici konumalara girilmeyip , srelere dikkat edilir. Karlkl tartmalara izin verilmez. Grsel aralar kullanlr. Grler saysal ve gerek olarak kantlara dayanmaldr. Sorun tamamen belirlenmeden zmlere geilmemelidir. Toplant sonunda ; tm katlanlar neyi , nasl ve ne zaman yapacaklarn bilmeleri gerekir Toplant sonular ilgililere yazl olarak verilir.

10

RAPOR YAZMA : Raporu kim okuyacak ? Verilmek istenen mesaj nedir ? Veriler yeterli midir ? Dncelerde zayflk var mdr ? Ne gibi sorular gelebilir ? erik : 1-Kapsanacak konular belirle. 2-Balk ve alt balklar bul. 3-Tablo , liste , grafik gibi verileri kullan. Dikkat edilmesi gerekenler : Raporun banda vermek istediiniz mesaj ksa ifadelerle verilmelidir. Uzun cmlelerden kann. Basit ve bilinen kelimeleri kullann. fadelerin argo veya irkin olmamasna dikkat edin . Olumlu ifadeler kullann. Edilgen yap kullann.( uyguland ) mla ve yazm kurallarna uyun. Kesin olan saylar rakam ile yazn. Sonu ksm mesaj ierir ve burada sonu deerlerinin tablo ve grafiklerle verilmesi etkili olacaktr.
35 30 25 20 15 10 5 0 1 2 yl 3

Yorumlanmas g grafikleri kullanmayn. Rapor sonunda veya kapak yazsnda (uzun raporlarda ) ; Astlara hitaben ise gerei iin / bilgilerinizi rica ederim. stlere hitaben ise bilgilerinize arz ederim. Eit ise gerei iin / bilgilerinizi arz ve rica ederim. Yazlr.

ton

11

Tek imza ise ; sol tarafta imzann altnda isim ve unvan . ift imza ise ; st kademe sada imzalarn altnda isim ve unvan. Bulunur. Raporda , sadece gemie ynelik deil , sonu ve neriler de bulunmaldr. Olumsuz konular yaz ile deil , konuma ile iletilmelidir. Yaplmasn istediiniz eyleri sonu ksmnda aka ifade edin.

LDER

LETM Beden dili , szl , yazl

Personel , Mteri, lgili Kurulular,Toplum

ZAMAN YNETM :

Sen hayat sevmez misin ? yleyse zamann boa harcama , zira hayat ondan yaplmtr Benjamin Franklin Zaman geri dndrlmesi mmkn olmayan bir kaynaktr.Bu nedenle zamanmz ok iyi kullanmalyz. A-Zaman engelleri : 1-ncelikleri belirleyememek :Pareto tarafndan bulunan 80 / 20 kuraln hatrlatalm. te harcadnz zamann % 20 si , sonularn % 80 nini oluturur.Bunu dikkate alarak nemli ilere ncelik vererek , daha fazla zaman ayrmalyz . 2-alma alan ve dzenleme : Masanz ve evrenizi temizleyin.e yaramayan evraklar kaldrn.Dosyalama yapn ve dzenli olun.Bylece aranan evrak veya eya kolaylkla bulunabilir . 3-Baz alkanlklarmzdan kurtulmalyz :Zaman kaybettiren alkanlklar deitirmek ok nemlidir . Nasl bir deiiklik istediinize karar verin ve hemen balayn.Bu i zaman ve aba gerektirir. 4-Unutkanlk : Hatrlatc notlar aln . Baz zet notlar alarak anahtar kelimelerle ya da resim , ekil izerek hatrlama salanabilir.Bunlar bize konuyla ilgili birok ayrnty anmsatrlar. 5-Erteleme ve kurtulma yollar : Byk ve holanmadnz ileri nce yapn.Kk blmlere ayrn ( molalar verin ) ve kendinizi dllendirin.Bir fincan kahve , mzik dinlemek gibi .Bylelikle iler daha kolaylar . 6-Gereinden fazla i yapmayn : Yetki ve sorumluluklarnz tanmlayn Yetki ve sorumluluklarnz tanmlayn.Yetki devri yapn.Etkili grevlendirme , nemli ilere daha ok zaman ayrmay salayacak , bylece etkinlik artacak , performans ykselecektir. 7-Hayr diyememek : Yardm isteyenlere srekli evet demeyin.Onlara sorunlarn zecek seenekler sunun .

12

8-evresel zaman engelleri :Kesinti yaparsak yaplacak i 2-3 kat daha fazla zaman alyor. Telefonlar : Mmknse sekreter veya telesekreter kullanlmal. Toplantlar :Srelere uyulmal.(Toplant ynetimine bak.) Belenmeyen misafirler :Kapy bazen kilitleyebilirsiniz.Ya da gelen misafire daha sonra ilgileneceinizi syleyebilirsiniz. 9-Karaszlk :Kararszlk , yanl bir karadan daha ktdr.Problemleri tanmlayarak hedefleri belirleyin.zm seeneklerini tespit ettikten sonra en iyi seenei sein. 10-Salk ve Stres :Bu ikisi zaman boa harcamamza neden olur. Dzenli Doktor kontrolleri yaptrarak , gerekenleri yapp salmz korumalyz.Egzersizler bedende biriken toksinleri atmamz ve .din kalmamz salar.Stresden mmkn olduunca kanmalyz.nsan dostluu mkemmel bir geveticidir. B-Zamann etkin kullanm : .1-Hedefe ulamak iin plan yapn. Bu hedefe ulamay engelleyen durumlarn listesini yapp , zayflatmaya ya da yok etmeye aln. Hedefe ulamay destekleyen durumlardan da yararlanmaya aln. 2-Verimli alma saatlerinizi tespit ederek , zor ileri bu saatlerde yapabilirsiniz. ZAMAN LDREN EYLER : KESNTLER TOPLANTILAR HATALI ALETLER ULAIM TELEFON ERTELEMEK DAINIKLIK KT DOSYALAMA YAVA OKUMA UNUTMAK KT ZAMANLAMA HAYIR DYEMEMEK PLAN YAPMAMAK DNLEMEMEK OK KONUMAK UZUN RAPORLAR KARARSIZLIK GVENSZLK UZUN ALIMA SAATLER YORULMAK

13

KARAR VERME : 1-RSKLERE BAKMA : Sat riski : Satamama riskidir. Tedarik riski :Tedarik planlanmam ise mal bulamama riskidir. Stok riski : alnma , hasarlanma , sigortalama maliyeti , depolama maliyeti , demode olma , raf mrnn ksalmas faktrlerini ierir. Kur riski : Dvizin artmas. Enflasyon riski : Fiyatlarn ykselmesi. Tahsilat riski :Mteri kredi limitlerinin belirlenmesi gerekir. Finans riski : Riski yksek ilerin getirisi de fazla olur.Getiriden az fedakarlk yapmak , riski byk oranda drecektir. Yatrm yapmama riski : Pazar pay ok miktarda kaybedilebilir. Eleman kaybetme riski : Deerli elemanlarn firmadan ayrlmas. Karar verirken , bu risk faktrlerine ok dikkat etmek gerekir. 2-BEKLENEN DEER YNTEM : rnein iki alternatif olsun ; 1. Alternatif : Gerekleme olasl % 70 , kazanlacak para 100000 YTL 2. Alternatif : Gerekleme olasl % 30 , kazanlacak para 200000 YTL B1 = 0.70 x 100000 = 70000 B2 = 0.30 x 200000 = 60000 1. Alternatif daha uygundur. 3-BEYN FIRTINASI : almay yapan grup yeleri , neden sonu ilikisini kullanarak beyin frtnas ile en nemli nedenleri / kararlar belirler. Burada iki tur oylama yaplr. -METOT -MAKNA -NSAN -MALZEME B1 > B2

Beyin frtnas

Problem tespiti / problem zm

Bu drt konu iindeki hatalar bulunup , giderilmeye allr.Beyin frtnasnda her trl personelden faydalna bilinir.

14

4-VERLERN TOPLANMASI VE ANALZ EDLMES : Mteri , rakiplerin durumu , hatal retim vs. her trl verinin toplanmas ve analiz edilmesi , karar verirken ok nem tamaktadr.( Histogramlar,Kontrol izelgeleri gibi )
35 30 25 20 15 10 5 0 1 2 gn 3 4

5-ALTERNATF SEM TABLOSU : Karar verirken mmkn olduu kadar fazla alternatif toplamalyz.Bunun iin de benzer olaylardan , danmanlardan vb. yararlanp ok iyi aratrma yapmalyz. rnek : ALTERNATFLER
AIRLIK NOTU ZAMAN 8 6 10 5 KALTE 7 10 8 3 HEDEFE KATKI 10 10 9 6 MALYET 10 5 6 10

ALTERNATF 1 ALTERNATF 2 ALTERNATF 3

Kriterler : zaman ,kalite , hedefe katk , maliyet . Kriterlere 1-10 aras arlk notlar verilir.Alternatiflere de kriterler gz nne alnarak 1-10 aras puanlar verilir.Ve her bir puan arlk notu ile arplarak toplanr. A1 = 6x8+10x7+10x10+5x10 = 268 A2 =10x8+8x7+9x10+6x10 = 286 A3 =5x8+3x7+6x10+10x10 = 131 A2 yani alternatif 2 en iyi seimdir. A2 > A1 > A3

hatal rn says

15

6-NET MDK DEER YNTEM : n F=(1+i)xP P : Bugnk deer F : Sonraki deer i : Faiz n : Yl A : Taksit deeri rnek 1 ) Balang yatrm 5000 YTL olan bir iten ; 1.yl sonu 2000 YTL 2.yl sonu 3000 YTL 3. yl sonu 5000 YTL Net kazanlar elde edilecei tahmin ediliyor . Buna gre bugnk net kazancmz Balang yatrmn karladktan sonra ( Yllk faiz %10 ) ;
2 3

n n P = Ax [ (1 +i ) 1] / [i x (1 + i ) ]

P= - 5000 + 2000 / ( 1 + 0.10 ) + 3000 / (1 + 0.10 ) + 5000 / (1 + 0.10 ) P = 3053 YTL ( Bugnk net deer ) rnek 2 ) Bir makine projesi Balang yatrm : 1 milyon $ Yatrm mr : 10 yl Yllk kazan : 200 000 $ / yl ( 10 yl boyunca her yl 200 000 $ kazanacamz biliyoruz.) Hurda deeri :100 000$ ( 10 yl sonraki deeri ) Yllk faiz : % 10 P : imdiki deer
10 10 10

P = - 1000 000 + 200 000 [(1 + 0.10 ) 1 ] / [ 0.10x (1 + 0.10 ) ] + 100 000 / (1 + 0.10 ) P = 266 895 $

16

HEDEFLERLE YNETM : SWOT : S : STRENGHT - Kuvvetli Ynler ; stnlkler nelerdir ? W : WEAKNESS - Zayf ; Neler kt yaplmaktadr ? Neleri iyiletirebiliriz ? O : OPPORTUNTY - Frsatlar ; Deien teknoloji, yeni olanaklar nelerdir ? T : THREAT Tehditler ; Rakiplerin durumu ? MSYON : Kuruluun var olu nedenidir. VZYON : Kuruluun gelecekte var olmak istedii nokta . STRATEJ : hedefini gerekletirmek iin izlenecek temel rota . HEDEF :Kurulu , ynetici veya bireylerin ulamak istedikleri amatr. HEDEF KOYMA :

SMART-c
1- Belirgin olmaldr.( Specific ) 2- llebilir olmaldr.( Measurable ) 3- Ulalabilir olmaldr. ( Achevable ) 4- Sonuca ynelik olmaldr.( Result oriented ) 5- Zaman belli olmaldr. ( Timeliness ) 6 -Mteri odakl olmaldr. ( Costumer focus ) SWOT analizi yapldktan sonra , kuruluun misyonu, vizyonu, stratejileri ve hedefleri belirlenir.Hedef koyarken , nemli problemlerin zmne veya ilere ncelik verilir( Pareto prensibi ).Daha sonra da eylem planlar tespit edilir. HEDEFLERLE YNETMN YARARLARI : Hedefler , astn da katlm ve ibirlii ile konduu iin , i tatmini ve motivasyon artar. Hedefler , birlik ruhunu ve dayanmay tevik eder. Kiiler kendilerini gelitirmeye alr. Astlarn alt hedefler gelitirmelerini tevik eder. Bilgi paylalr ve yetki devretme cesaretlendirilerek arttrlr. Baarl olma duygusu salanr. Performans deerlendirmek iin , kriter oluturur. Performans astlarla birlikte deerlendirilerek , baar veya gelitirilmesi gereken alanlar saptanr. ve d mterilerden srekli geri bildirim alarak , hedefleri ve sonularn belirleyebiliriz. Belirlenen hedeflerin izlenmesine , gerektii zaman revizyonuna olanak salar.

17

HEDEF TPLER : 1- hedefleri :Grevleri , projeleri ve sonular tanmlar. 2-Sre gelitirme : Srelerin nasl gelitirilecei ile ilgili hedeflerdir. 3-Birey / Ekip gelitirme : Bilgi ve yetenek gelitirmeye ynelik hedeflerdir. rnek hedefler : 1-X rnnde fire orann bir yl iinde , % 10 dan , % 5 e drmek. 2-Showroom ubat sonu dzenlenmi olacak. EYLEM PLANI : HEDEF :............... BLM:............... EYLEMLER 123BTE / KAYNAK : ONAY K ZAMAN BRL /YARDIM

Mdr

Genel Mdr

Hedef koyarken birbirlerini tamamlamas , desteklemesi gerekir.Vizyon ve i-d Mteri beklentileriyle elimemesi gerekir. Hedefler , baarlabilir , gereki ve zorlayc olmaldr. nce uzun vadeli irket hedefleri , sonra buna bal blm hedefleri ve en altta kiisel hedeflere kadar iner. Hedefler ve sonular irket alanlarna anlatlmaldr. Hedeflerle ynetim srecinde Deming dngs kullanlr.

Planla Uygula Kontrol et Revize et

Hedeflerle ynetim srecinde , ast-st bu dngy srekli atlamadan uymaldr.

18

SRE YNETM : GRD TEDARK

FAALYET

IKTI MTER

Sre faaliyeti bir rn ya da hizmet salar.Girdi ve kt iin beklenen deerler vardr.ncelikle ,var olan srelerde gereksiz ileri ayklayp , iyi planlar yaparak sreleri ksaltmamz gerekir. 1-Srecin sahiplendirilmesi ( sahibi grevleri ) 2-Srecin tanmlanmas ( tarif-beklentiler ) 3-Srecin llmesi ( veri toplama-analizi ) 4-Srecin kontrol edilmesi ( girdi-kt sapmalar ) 5-Sre revizyonu ( dzeltici faaliyetleri uygulama ) HIZ MALYET KALTE LS :

1-HIZ ( ZAMAN ) : nceliklerin , kstlarn ( insan-makine-finans-mekan ) ve yaplmas gerekenlerin bilinmesi gerekir. Salkl tahminler yapmak iin gemi tecrbelerden yararlanlr ya da beyin frtnasnda en ok oyu alan tahmin , grup karar olarak kabul edilir. in doal sras ve belli kaynaklara gre eylemler sralanr.Ve birbirine bal olmayan Eylemler mmkn olduu kadar paralel yrtlerek , zaman ksaltlr. ncelikle gereksiz ileri ayklayp , iyi planlar yaparak sreleri ksaltmamz gerekir. rnein , 2 saatlik bir sreci 10 dakika ksaltrsak Srecin defalarca tekrarlandn dnrsek , ok byk enerji , iilik ve zaman kazanrz.Ayrca proje veya retim planlarna gre gerekli malzeme , tedarik sreleri dikkate alnarak sipari edilmelidir. ubuk diyagram eklinde bir takvim hazrlanr. Ve takip edilir. EYLEM 12341.HAFTA 2.HAFTA 3.HAFTA 4.HAFTA 5.HAFTA ///////////////////// ///////////////////// ///////////////////// ///////////////////// ///////////////////// /////////////////////

rnein ; 1. eylem , 1. hafta balayp , haftann sonunda tamamlanyor.Daha ayrntl zaman izelgeleri iin , bilgisayar programlar vardr.( Microsoft project )

19

2-MALYET : a-htiyalarn planlanmas :Hedef iin eylemlerin gerektirdii malzeme , ekipman ve igc ihtiyalarnn hesaplanmas iin , kaynaklar belirlenmeli ve her eylem iin bu kaynaklardan ne kadar gerektii tespit edilmelidir. b-Maliyetin Btelemesi : Yukardaki ihtiyalarn karlanmas iin gerekli mali kaynaklarn belirlenmesi ile bte ortaya kar. c-Maliyet Kontrol :Gerekleen ilerin bte deerleriyle maliyetlere dntrlmesi ve sapmalar kontrol edilmelidir. $ Mays Haziran Bteleen maliyet Gerekleen maliyet 5000 2000 3000 4000 Gerekleen iin bte karl 1700 2900

Mays ay , Maliyet Sapmas ( MS ) = 1700 2000 = - 300 $ Bte Sapmas ( BS ) = 1700 5000 = - 3200 $ 3-KALTE : stenen zelliklere uygunluktur. Mterilerin ( i-d ) beklentilerine gre Tedarikiden aldmz maldan balayarak , her aamada kaliteye nem vermeliyiz. Mterilerden geri bildirim alarak , srekli mteri memnuniyeti iin sistemde iyiletirme yapmalyz. a-Kalite planlama : Hedef / proje ile ilgili kalite tanmlanmaldr. rn / hizmet tanm , Hedeflerin tanm , lm noktalar ve metotlar , Standartlar , Srelerin tanmlar , dikkate alnmaldr. b-Kalite gvencesi : Hedef / proje kalite planlarna uygunluu , gvence altna alnmaldr. c-Kalite kontrol : Proje / hedef zaman izelgeleri , Maliyet kontrol raporlar ve baar hedef kyaslamalar yaplr. Baz kalite ilkeleri : -Mteri odakllk -Sre zerinde younlama -Srekli iyiletirme -lme -st ynetimin sorumluluu -Hata bulma deil , hata nleme -Katlmc ynetim -nce insan anlay

20

KOLUK : Ko ; renmeyi destekler. Motive eder. zler. Geri bildirim verir. Yol gsterir. Koluk Sreci ; 1-Geliim ihtiyacnn saptanmas / birlikte . 2-Geliim iin gerekli eitimin tasarlanmas ve retilmesi. 3-Tevik edilerek destek verilmesi. 4-Kontrol ederek , baary dllendirme veya tekrar etme. FNANS : Bilano : Bir iletmenin belirli bir tarihte sahip olduu varlklar ile bu varlklarn hangi Kaynaklarla salandn gsteren bir mali tablodur.

AKTF
DNEN VARLIKLAR NAKT STOK KISA VADEL ALACAKLAR DURAN VARLIKLAR BNA MAKNA UZUN VADEL ALACAKLAR

PASF
BORLAR KISA VADEL BORLAR UZUN VADEL BORLAR ZSERMAYE DENM SERMAYE YEDEKLER KAR

AKTF TOPLAMI = PASF TOPLAMI ( Varlklar ) ( Kaynaklar ) VARLIKLAR = BORLAR + ZSERMAYE DNEN VARLIKLAR :Bir yl iinde , nakde dnebilecek varlklardr. DURAN VARLIKLAR :Bir yln stnde , nakde evrilebilen varlklar gsterir.

21

Gelir Tablosu : letmenin belli bir dnemde elde ettii tm gelirler ile giderleri ve bunlarn sonucunda oluan kar veya zarar gsteren bir mali tablodur. * 1000 YTL A-Brt satlar 100 B-Sat indirimleri (-) (5) C-Net satlar 95 D-Satlarn maliyeti (-) (45) 50 Brt Sat Kar (zarar) E-Faaliyet giderleri (-) (20) 30 Esas Faaliyet Kar (zarar) F-Dier faaliyetlerden gelirler ve karlar 7 G-Dier faaliyetlerden giderler ve (4) zararlar(-) H-Finansman giderleri (-) (4) 29 Faaliyet Kar (zarar) I-Olaanst gelirler ve karlar 3 J-Olaanst giderler ve zararlar (-) (1) 31 Dnem Kar (zarar) K-denecek vergi ve dier yasal (10) ykmllkler (-) NET DNEM KARI (ZARARI) 21 B-Sat indirimleri :iade ,skonto , indirim . D-Satlarn maliyeti :Ortalama direk malzeme gideri + direk iilik gideri + genel retim gideri (bina / makine amortismanlar, enerji , yakt, bakm , onarm , dier.) Toplam bulunur.rnek 50,000 YTL Hesap dnemi bandaki mamul stok maliyeti : 20,000 YTL Hesap dnemi iindeki retilen mamul maliyeti : 50,000 YTL Hesap dnemi sonunda kalan mamul maliyeti (-): (25,000)YTL Hesap dnemi iinde satlan mamul maliyeti : 45,000 YTL E-Faaliyet Giderleri :Pazarlama-sat giderleri , Ar-Ge giderleri, Genel ynetim giderleri ( maa , kira , krtasiye vs. ). F-Dier faaliyetlerden gelirler ve karlar : Temett gelirleri, faiz , menkul deer sat kar vs. I-Olaanst gelirler ve karlar : Duran varlk sat kar vs.

22

Nakit Akm Tablosu :letmenin belli bir dnemdeki , Fon kaynaklar ve kullanmlar aktarlmtr. A-Dnem ba nakit B-Fon kaynaklar C-Fon kullanmlar D-Dnem ii yaratlan fon fazlas (B C ) E-Dnem sonu nakit bakiyesi (A + D ) Finansal Oranlar :

Cari oran =

Dnen varlklar ------------------------Ksa vadeli borlar

Bu orann hesaplanmasndaki ama , firmann ksa sreli borlarn deme gcn lmektir.Bu orann 2 civarnda olmas uygundur.lkemizde 1.5 a kadar dmtr. Net letme Sermayesi = Dnen varlklar Ksa Vadeli Borlar Gereinden fazla olmas da istenmez.nk kaynaklar etkin kullanamadmz ortaya kar . Net Kar Aktif Karllk = --------------------- , Yksek olmas iyidir. Toplam Aktif

Satlan Maln Maliyeti Stok Devir Hz = --------------------------------- , Yksek olmas iyidir. Ortalama Stok Net satlar Alacak Devir Hz = ---------------------------------- , Yksek olmas iyidir. Ortalama Ticari Alacaklar Satlan maln maliyeti Bor Devir Hz = -------------------------------- , Borlarn yava denmesi istenir. Ortalama Ticari Borlar

23

Net Kar z sermayeye oranla Gelir = ---------------------z sermaye Net Kar Kar Marj = ---------------------Net Satlar Brt Sat Kar Brt Sat Karll =------------------------Net Satlar

, ( ROE )

minimum % 4-5 olmal

Yedekler Toplam : Yedekler birikmi kar ve yeniden deerleme toplamn gsterir. irketin bedelsiz verme gcn gsterir. Toplam Hisse Adeti ve Piyasa Deeri :denmi sermaye olarak bilinen , toplam irketin ka adet hissesi olduunu gsterir. Gnlk fiyat ile toplam hisse adeti arplnca irketin toplam piyasa deeri bulunur. Piyasa Deeri ( PD ) / Defter Deeri ( DD ) :irketin piyasa deerinin z sermayesine orandr. Net bor / nakit : Toplam ksa vadeli ve uzun vadeli borlardan hazr deerler ve menkul kymetler kartlarak hesaplanr. Finansal borlar > nakitler + menkul kymetler Grld gibi finansal borlar bykse , firma net bor pozisyonundadr. RNEK : Dnen varlklar ( bilano ) 1200 $ Ksa vadeli Ticari Borlar ( bilano ) 950 $ Ksa vadeli Ticari Alacaklar ( bilano ) 300 $ Stoklar ( bilano ) 250 $ Satlarn Maliyeti ( gelir tablosu ) 500 $ Net satlar ( gelir tablosu ) 900 $ 1200 Cari oran = -------- = 1.26 950 900 Alacak devir hz = ----------- = 3 300 , Net iletme sermayesi = 1200 950 = 250

500 , Stok devir hz = ------------ = 2 250

24

Firmalarn faaliyet gsterdii sektr zellikleri ve genel ekonomik artlara gre ; yaplan oransal analizler sonucunda mali yap , likidite , karllk veya ( gemi dnem kyaslamalar ile ) byme politikalar yorumlanr. Dikkat ekici oranlarn nedenleri aratrlr. KRZ varsa ; Kar deil , ayakta kalmaya allr . 1-Masraflar drlmeli . 2-Az kar edilen mteriden vazgeilmeli . 3-Gl rnlerle alp , zayflar braklmal . 4-Fiyatlar indirilmeli veya kampanyalar yaplmal . 5-Mteri analizi yapp , verimli mterilere gre rn / hizmet sunulmal .

Normal artlarda en nemlisi ; Gelecee ait aratrmalar , analizler ve yorumlar nda ( risk analizleri , mteri ihtiya analizleri , AR-GE aratrmalar gibi ) rotay izip , buna gre firmamz ynetmeliyiz.
RNEKLER : 1-) Bankaya yatrm olduunuz 3 aylk mevduat iin aylk net % 60 faiz verilmektedir. Buna gre yatrm olduunuz 500 YTL yi ekmeyip , yine ayn faizden 3 ay daha Bankada brakrsanz 6 ay sonra ne kadar paranz olacaktr ? F =P x (1+r ) : dnem says r : dnemsel faiz oran P : Ana para F : Ana parann n dnem sonundaki deeri 12 Ay / 4 = 3 ay 0.60 / 4 = 0.15 2 F = 500 x ( 1+ 0.15 ) = 661.25 YTL 2-) Bir ses yarmasnda aadaki kriterler , arlk notlar ve puanlara gre en iyi yarmac hangisidir ? Kriterler Arlk notu AHMET AYE AL Ses 10 10 8 7 Fiziksel durum 9 6 8 10 Giyim 6 6 10 10 ark yorumu 10 9 8 8 Toplam 280 292 300

AHMET : 10x10 + 9x6 + 6x6 +10x9 = 100+54+36+90 = 280 AL 300 Toplam puan ile en iyi seilir.

25

3-) Baarszlk yoktur , yalnzca sonular vardr. Durumlar szkonusudur. nemli olan eksiklikleri ve hatalar grp , dzeltmeye almaktr. Abraham LNCOLN 31 yanda i hayatnda baarszla urad. 35 yanda sevgilisinin lmn grd. 36 yanda depresyondayd. 38 yanda seimlere girdi ve kaybetti. 43 yanda kongre seimlerine girdi ve kaybetti. 48 yanda kongre seimlerine girdi ve kaybetti. 55 yanda senatrlk seimlerine girdi ve kaybetti. 58 yanda senatrlk seimlerini kaybetti. 60 yanda ABD Bakan seildi.

nerilerim ;
Kitapn sonuna geldik.Verdiim bilgileri rneklerle de pekitirmeye altm. Dnyada rekabet gittike artyor.Bir adm ne geerek , avantaj yakalamak gerekiyor.Bunun iin , mterilerin ve alanlarnzn sesine kulak verin. Bilgi , Teknoloji ve yaratcla da nem verirseniz , fark yaratarak her zaman baar kazanabilirsiniz. Eksikliklerinizi tespit edin ve bunlar ncelik koyarak gidermeye aln. Ama en nemlisi , gl yanlarnz daha da gelitirip , mmkn olduunca faydalanmaya aln. Kitapkta verilen zl bilgiler , sizlerin Lider veya iyi bir ynetici olmanz iin , anahtar niteliindedir. Hemen uygulamaya balayn... BAARILAR DLERM ... Not : Uygulamal Grup almalar ve sorularnz iin , iletiim noktalar : e-mail : labuke@ e-kolay.net , GSM : 0535 6931394 Behet N . TANKUT Eyll , 2005 stanbul

26

KAYNAKA
1-Adams , J.S.: Inequity in social exchange , in L.Berkowitz.Advances in Experimental Social Psychology Newyork , 1965 . 2-Bass , B.M : Leadership and performance beyond Expectations , Newyork ,1985 . 3-Baykal , Adnan Nur : Mustafa Kemal Atatrk n Liderlik Srlar , 2004 . 4-Bozkurt , Rdvan : Kalite yiletirme Ara ve Yntemleri , MPM Yay .No : 630 , Ankara , 1998 . 5-Brealey Richard A- MYERS STEWARTC : Principles of Corporate Finance , Mc Grawhl , Inc , Fourth Edition , 1991 . 6-Cooper , K : Szsz letiim .lgi yaynevi , stanbul , 1989 . 7-Fast , J : Body Language . Pocket Books , Newyork , 1971 . 8- Fiedler , F.E : A Theory of Leadershp Effectiveness , Newyork . 1967 . 9-Gnenli , Atilla : letmelerde Finansal Ynetim . . letme Fak . G. Bas , stanbul, 1988 . 10-zer , Do. Dr. Kadir : letiimsizlik Becerisi , 2003 . 11-Sara , eyma : Hedeflerle Ynetim Teknii , Kosgeb , 2003 .