5 .

1 TANIM

iisteme ait herhangi bir buyiiklu&n (kesit tesirleri herhangi bir m kesitinde veya mesnet reaksiyonlan) tesir ~ i z g i s i diyagram~diye, sistem iizerinde I ton h w e t hareket ettigi zaman bu 1 tonluk yiikten dolayi s6z konusu biiyilklwn degerini 1 tonluk kuwetin hizasina ordinat olarak almak suretiyle elde edilen diyagrsm1n.a denir, Sekil.5.1.

Sekil.5.1 m Kesitine Ait Tesir Cizgisi Diyagram~

i.2 T E S @ ~G ~ , E F ~ N ~ J KULLANILMASI

resir qizgileri iki amaq iqin kullanilir.

- Verilmig bir kesitte sabit yiiklerden meydana gelen bir kesit tesirinin tayini b- Verilmig bir kesitteki kesit tesirini maksimum veya minimum yapana kadar durumunun tayini.
$ekiI 5.2'de m kesitine ait bir kesit tesirinin tesir qizgisi . ile sabit yiikler goriilmektedir.

4
7

pz
v
m ,
t

p n

.f

++++ +

rQ

M kesitinde tekil yiiklerden meydana gelen kesit tesirinin degeri tekil yiik ile tekil yiikiin hizasinda, 1 tonluk tekil yiikten dolayi qizilen tesir qizgisi diyagramlndaki 1 tesir qizgisi ordinati ile qarpimlna, iiniform yayili yiikten dolayi meydana gelen kesit tesirinin degeri, iiniform yay111 yiik q ile, iinifoxm yay111 yiikiin hizaslndaki F tesir qizgisi alaninin qarpimina egittir. Dolayisiyla, Sekil 5.2'de m kesitindeki tesir qizgisinin degeri;

olarak bulunur.

$ekil 5.3'te verilen basit mesnetli bir kirigin A, B ve m kesitine ait moment ve kesme kuweti tesir qizgisi diyagramlann~ qiziniz. ,

COZUM.~.~ 1 tonluk tekil yiik A-B arasinda dolagmaktadir, Sekil5.4

mesnet reaksiyonlari;

A ve B tesir gizgileri x'e 0 ile L de9erle1-iverilerek ~izilebilir.

m mesnetine ait M ve T tesir gizgileri agag~daki gibi gizilebilir.

1 tonluk kuwet I bolgesinde : 0 5 x n

sistem dengede oldugundan sag tarafin dengesi g6z 6nilne ahn~r. x degeri 0 ile a arawnda (0 < x 5 a ) deger almaktadlr.

II

$ekiI 5.5'te goriildu@ gibi sistem 11. bolgesinden kesiierek denge denklem~en yardrmlyla kesit tesirleri;
1

Z Y =o,

T =--

' " L
X '

MB = 0, M , =

(b) ,

bulunur.

x'e 0 ve a degerlerini vererek I. bolgenin tesir qizgileri degerler x=O, Tm=O ve M , = O

x=a,

a ve Mm=- , olarak bulunmu~ olur. L L I tonluk kuwet 11. bolgesinde : a s x I L , Sekil5.6

T , = -

7t
$

iekil 5.7'de gbriildii@ gibi sistem dengede olduslndan I. bdlgesinden kesilerek denge denklemleri yazllirsa;

M . =

(1 -

) a, olarak bulunur. x'e a ve L degerleri verilerek

degerleri bulunur. Bulunan tesir qizgisi dejjerleri diyagramda qizilerek tesir ~izgileri diyagraml elde edilir ( $ekl 5.8). m A I B * I I1

Sekil5.8 Basit Mesnetli Bir Kirigin Tesir Cizgisi Diyagramlan

~RNEK.~.~ $ekil 5.9'da verilen basit mesneth bir kirigin A, B, ve M,, T, tesir ~izgilerini qiziniz.

Sekil5.9 6mek.5.2 -

~6201.5.1 Basit mesnetli bir kirigin tesir ~izgisidegerleri Onceki Ornekte hesaplanm~gtl. Buradan,

Bulunan bu d@elere g6re tesir qizgisi diyagramlm $ekil5.10'da gizilmiqtir.

~RNEK.~.~ $ekil 5.11'de verilen sistemin m noktastndaki moment degerini tesir ~izgisi yardrmtyla bulunuz. 2 t/m

,-

'

c~zuM.~.~
Omege dikkat edilirse, bu tirnekteki sistem tinceki orneklerle aynl olup uzerine 2tlrn' lik bir iiniforrn yiik ilave edilmiqtir. Dolayisiyla bu sistemin mesnet tesir qizgisi Seki15.12'de olduj$ gibidir. r" / m

m noktasindaki momentin degeri M , tesir Gizgisi diyagramindaki iiniform yay111 yiikiin altindaki alan ile uniform yayili yiikiin Carpimina egittir. Buradan,

olarak bulunur.

ORNEK.S.J
$ekil 5.13'te verilen sistemin M1 ve T 1 tesir qizgilerini Giziniz, 1 kesitindeki moment degerini bulunuz.

I'

,-

4 L/m

~6~0hl.5.4 Mesnet reaksiyonlarl (sistem iizerinde sadece 1 tonluk tekil viik w

I d - . A r
1t

A = ] - -X
9'

B = - olarak bulunur. 9
X

1 tonluk kuwet l'in solunda : M, = -(4) 0 5 x _< 5 9

@ tarafin dengesinden,

M,=9(4),

7;=-

bulunur. x'e 0-5 degerleri verilerek 1 kesitinin 0-5

degerleri iqin MI ve TI tesir qizgileri gizilir. 1 tonluk kuwet l'in sagmda 5 I x l 1 0 sol tarafin dengesinden(Sekil5.16).
Mf w
l

9 1 0 degerleri igin MI ve TI tesir qizgileri qizilir, Sekil 5.17.

R

(5),

7; = I - 5 bulunur. x'e 5 ve 10 degerleri verilerek I kesitinin

$ekil 5.17 2 kesitindeki MI degeri benzer ii~genler yardlml ile

I
X=

3(2.222)
5

= 1.333 olarak bulunur.

1 kesitindeki momentin degeri ise;

olarak bulunur.

6 ~ ~ ~ l L 5 . 5 Sekil 5.18'de verilen sistemin A, B, M, M2, M3, TI, T2, T3 tesir gizgi qiziniz. (1 tonluk kuwet C-Faraslnda dolaglyor). . a!

1"

3 kesitlerine ait tesir gizgileri ayr~ ayrr qizilecektir.

Osx, 1 1 2
M I t

kil 5.19'dan A=]-- xl

10 . 10 ngesinden $ekil 5.20 (Coscc=0.8, Sina=0.6)

bulunur. 1 kesitinden keserek sol tarafin

2 kesiti 0 S x,

2 ;4,

$ekil 5.21

3 kesiti
1 tonluk kuvvet 3'iin solunda : 0 I x, I7 sag tarafin dengesinden, $ekil 5.22

x3=7, M3=Z. I ,

T3=-0.7 bulunur.

I tontuk kuwet 3'un saginda : 7 r x, 1 1 2 $eklr 5 . ~ 3

x=7,
X=

M3=2.1, M3=-1.4,

T3=0.3 T~=-o. 2

12,

degerleri bulunur. Bu degerler Sekil5.24'de verilmi~tir.