You are on page 1of 41

Balarken Gnl Sohbetlerinin 1. ve 2. cildine gstermi olduunuz ilgi 3. cildin de baslmasna neden oldu.

Yurdun drt bir tarafndan mektuplarla, telefonlarla 3. cildi beklediinizi sylyor, beni tevik ediyordunuz. Nasip oldu, 3. ciltte de beraber olmann gzelliini yayoruz. krler olsun... Gsterdiiniz yakn ve scak ilgiye teekkrler ediyor; selm, sevgi ve sayglarm sunuyorum...

Ahlk Gzellii alma masamn zerindeki hat sanatnn en gzel rneklerinden biri olan, Peygamber Efendimizin Gzellerin gzeli, gzel ahlktr mealindeki hadis-i erifini okumaya doyamam. Yllardr beni rpertir. Her okuyuta ayr bir heyecan duyarm. imin ykandn hissederim. mnn kemli gzel ahlktr. nsan insan yapan, insan hazret-i insan durumuna getiren gzel ahlk deil midir? nsan o yce makamdan karp, dnya ve hiret musibetlerine uratan da, iini kt huylarla kirletmesinden baka nedir? lhi ahlkla gzelleen bir insanla beraber olmak, onunla sohbet etmek, onu rnek almak bizi de mutlu eder, huzurlu eder, iimizi artr, tertemiz yapar. nsan yaratl bakmndan kinattaki varlklarn en gzeli, en ereflisidir. nsanolu bu kymetini ancak, kulluunun bilincine varmak ve onun gereklerini yapmakla koruyabilir. nsan, ilhi gzelliklerin toplam halinde cihana geliyor. Hayat imtihanna tabi tutuluyor. yilie de, ktl de msait bir hrriyet iinde kendini buluyor. Tpk bir pusula gibi insan. radesinin ibresi iyilik ve ktlk kutuplarndan hangisine dnerse, ona gre bir hviyet ve kiilik kazanyor. lemde akllara smayan yle ince bir dzen var ki, yaplan incir ekirdei kadar bir iyilik ve ktlk, gzellik ve irkinlik karln buluyor. Buradaki ince bir nansa dikkatinizi ekerim. Bizler o iyiliin ya da ktln derhal karln bulmasn istiyoruz. Acele ediyoruz. Onun iin de hata ediyoruz. Oysa zaman kavram bize gre farkl, Allaha gre farkl. Her eyin bir zaman, kendine gre bir nizam var. ok ince iplikler halinde, binlerce, onbinlerce, bazen milyonlarca nedenden oluuyor minicik bir olay. Zekmz, kltrmz, deneyimlerimiz, onlarn izahna yetmeyince tesadf deyip kyoruz iin iinden. Evet bir tesadf var. O da lgatlerdeki tesadf kelimesi. te o kadar. Ne olur, u ok bilmiliimizi, akl- evvelliimizi braksak da, edeple, hay ile, sayg ile bamz ne eip sabr, kanaat, teslimiyet elbisesini bir giyebilsek, olaylara hayretle, hayranlkla, nyarglardan uzak bakabilsek, birok srlar ayan beyan gnlmze aikr olurdu. Fni nimetler karsnda bki lezzetleri unutmazdk. Ancak, nefsini temiz tutan kimseler mesut ve bahtiyar olmaya, huzur iinde yaamaya lyk oluyorlar. Mminlerin imanca en stn, ahlka en gzel olandr. Reslullah Efendimiz, Ben yksek ahlk kemle erdirmek iin gnderildim. buyuruyor. Bu, zerinde ok uzun zaman dnlmesi gereken bir Peygamber szdr. Hayatta kuru iddialarla bir yere varlmaz. Yal yiyen kpek, tynden belli olur, diye bir sz vardr. Bugn insanlar bakalarnn szne deil iine, yaantsna bakyorlar. Yunus,Hi kimse bilmez bizi, biz ne iin iindeyiz der. Asl t, szle deil, fiil ile gsterilendir. Ancak fiili ile t verene, yaants ile rnek olana uyunuz. Kuru lfa herkesin karn tok. Onlar ki lf ile verirler dnyaya nizamat Bin trl teseyyp bulunur hanelerinde... Kuran- Kerim bize, mhrl, kilitli, perdeli, kaba, kr, kat, hasta kalplerden bahsetmektedir. Mhrl kalplerin, hakka ve hayra kar kaplar kapanm, insan ve mnev hayat ile ilgileri kesilmitir. Kilitli kalpler, ya dnya nimetleri ile azgnlam, marm ya da bir gnl krarak hak nurundan mahrum kalmlardr. Pimanlk duyup, tvbe edip, zr dileyip, burnu srtlmedike o kilit almaz. lenen gnahlar, nyarglar, hayat ve insan hakkndaki yanl tespitler, kalbin perdeleridir.

Efendim, ben yalnz kazanacam paraya bakarm, hibir ey beni ilgilendirmez, bover gitsin diyenlerin, bana torba balayp, yeminden baka ey dnmeyenlerin kalpleri gittike kabalar. Kalbin krl, hilkat ve hayat tecellilerinden mahrumiyettir. Yunus, Ta gnlden ne biter der. Katlk, kalbin hastalklarndan biridir. yle katlar ki baz kalpler, ta onlarn yannda yumuak kalr. Byle kalpler itaat bilmez, irattan anlamaz, merhamet ve efktin zerresinden habersizdir. Kalbin katlk hastal, Allah hatrlamamak ve uzun bir zaman ilhi hakikatlerle nsiyetten mahrum kalmak neticesi gelir. Kalpler Hak nuruna dnmedike krelir. Kurn- Kerim okumak, ibdet, zikir, Hak sohbeti, doa gzellikleri kalbin en gzel gdalardr. Dnya ahiretin tarlasdr. Ne ekersek, onu bieceiz. Kuran- Kerimle daimi bir nsiyet ve beraberlik iinde olanlar, dnya hayatnda da, ahiret hayatnda da daimi kazanl karlar. Burada ne ekmise herkes orada onu biecektir. Herkes, yaad gibi lecek, ld gibi kabirden kalkacak, kalkt gibi Allahn huzuruna varacaktr. nsanolu, ok defa kendi huyu dolaysyla hasta oluyor, ok duygusuz bulunduu iin de, hastaln hissetmiyor. Gzel ahlkn izinde ve isteinde ol ki, gzel huylarla, gl yzllerle beraber olasn. Adam hamamda kille ykanyormu, bakm ki kilden mis gibi gl kokusu geliyor. Sormu; sen bir topraksn, nasl oluyor da byle mis gibi kokuyorsun. Evet demi kil. Doru, ben alelde bir topraktm ama yolum dt, Hak nasip etti gn gl ile arkadalk yaptm. Kokum ordan geliyor. Ahlk- hamde ve amel-i slihi det edinelim ki Allahn huzurunda mahcup olmayalm. Gzel ahlk Allahn, Reslnn ve bilcmle enbiya ve evliyann sfatdr. Bir hadis-i erifte Gzel ahlk yce Allahn ahlkdr buyruluyor. slmiyet, insanlk lemine, tevhidden sonra, gzel ahlkl olun, der. Kuran- Kerimde ResluIlah Efendimiz iin, Habibim, sen muhakkak, pek byk bir ahlk zerindesin buyruluyor. Hibir dinde ahlk bu kadar mkemmel olarak ele alnmam, zerinde durulmamtr. Sizden biriniz tam mmin olamaz. Ta ki kendi nefsi iin sevdiini, dier kardei iin de sevmedike, Hakiki mslman, insanlarn, elinden ve dilinden slim olduklar kimsedir buyuran bir Peygamber, sade mslmanlar iin deil, btn insanlar iin bir nur ve hidayet kayna olacak ve o nur kyamete kadar devam edecektir. nsanlar ResluIlah Efendimizi rnek ve rehber aldklar zaman, ileler, straplar, zulmler bitecek, btn kinat iyilik ve gzelliin, sevginin ve dostluun prI prl parlad bir cennet halini alacaktr. Nerede olursan ol, Allahtan kork. Bir gnah iledin mi arkasndan tvbe et, iyilikte bulun ki onu yok etsin. nsanlara da, daima gzel ahlk ile muamele et. Kinatn Efendisine bir gn sordular; Hangi kul Allaha daha sevgilidir diye. Ahlk en gzel olandr. buyurdular. nsanlar ekseri cennete koyan, Allah korkusu ve gzel ahlktr. Ekseri cehenneme srkleyen de dil ve fuhutur. Drt ey sende varsa korkma, kazanlarn, kayplarndan daha fazladr. Doru sz, emaneti muhafaza, gzel ahlk, hell lokma. Kim drt eyi yapmadan, drt eyi iddia ederse, o yalanclardan saylr: 1. Cenneti sevdiini syler, fakat Allaha itaat etmez. 2. Peygamberi sevdiini syler, Onun gzel ahlkna tbi olmaz.

3. Cehennemden korktuunu syler, fakat gnah ilemekten ekinmez. 4. Allah sevdiini syler, fakat mruz kald musibetlerden dolay szlanr. ResluIlah Efendimiz, Ben sizin iinize ancak sizin ahlknz tamamlamak iin gnderildim. buyuruyor. slmiyetin amac ahlk gzelliidir. Fahr-i lem Efendimiz, Hud suresi benim sam sakalm aartt. Bu surenin hangi emri diye soranlara Festekim kem mirte/ Habibim dosdoru istikamet zere ol diye aklamlardr. nsan mr kendini slaha ancak kfidir. Yaplacak i kendi gzelliklerimizin devamna almaktan baka ne olabilir? Biz gzel olduk mu, gzel olmadk bir ey kalmaz. Yzyllarca insanlar nefsi ldrmeye altlar. Bir sonuca varamadlar. Kapatlan bir delikten daha by ortaya kt. Peygamberimiz Nefsin senin binek hayvanndr. Onu slah et, terbiye et diyerek insanla ne gzel bir r at... nemli olan dengeyi, itidali muhafaza etmektir. Nefis lmez. imdiye kadar da kimse nefsini ldremedi. nemli olan onu muhafaza etmek, mslman etmek, en gzel kvam vermektir. En byk insanlar, her alanda en gzel dengeyi kurabilenlerdir. frat ve tefrite gitmek kolaydr. nemli olan, orta yolu, vasat, dengeyi bulabilmektir. Duygularn yok edilmesi bize ne kazandrr ki? Bazen evremizde duyarz. Efendim, ben byleyim, beni byle kabul edin. Ne kadar yanl bir dnce. Yani, ben eek geldim, eek gideceim demektir bunun mns. Huylar da deiir, kim ne derse desin. Hayvanlarn dahi huylarn eitimle deitirmek mmkn oluyor. Sirklerde grdklerimiz insan hayretler iinde brakyor... O koca koca fillere, o aslanlara, kaplanlara ne numaralar yaptryorlar. Hayvanlar bile terbiye ediliyorken, gzel huy zere yaratlm olan insan neden terbiye edilmesin? Peygamber Efendimiz, ahlknz gzelletirin derken, huylarn da deiebileceini, gayret ederse, aba harcarsa, insann her gn daha iyiye, daha gzele, daha doruya gidebileceine iaret buyuruyor. slma gre, her doan ocuk slm ftratnda yani slm ahlkn benimseyebilecek vasfta doar. Yeter ki slmi llere gre eitilsin. slm'n getirdii ller, btn zamanlar ve btn meknlar iin, yeryzndeki btn insanlar iin en gzel, en uygun, en mutluluk verici olandr. Peygamber Efendimiz, btn insanla szleriyle, hareketleriyle her zaman iin rnek ve rehber olacaktr. Peygamberimizi tanyp da onu sevmemek, ona gnl vermemek, ona hayran olmamak mmkn deildir. Hepimiz iin, yeryzndeki btn insanlar iin Peygamberimizin ahlk rnek olmaldr. Rehber alnmaldr. O yolda ne kadar yryebilirsek, krmz o olacaktr. Karncaya sormular: Nereye gidiyorsun? Kbeye demi. Bu ayaklarla m? Bu yryle mi? Evet demi karnca, bu yryle, Kbeye varamayacam ben de biliyorum. Ama nemli olan o yolda olmak. Gidebilecei kadar gidip, o yolda lmek. Merhamet etmeyene merhamet olunmaz. nsanlarn en fenas birine ayr, dierine de ayr grnen iki yzl insanlardr. ocuklarnza ho muamelede bulunun ve onlar gzel terbiye edin. Bedene kolay ve hafif gelen ibadeti size bildireyim mi ? Susmak ve gzel ahlk sahibi olmak. Bir kimse din kardeinin aybn rterse, Allah da kyamette onun aybn rter. Namaz, insan ile irk ve kfr arasnda bir perdedir. Namaz terketmek, bu perdeyi kaldrmaktr. Bize silh eken bizden deildir. Ya lim, ya renci, dinleyici ya da muhip ol. Beincisi olma, helk olursun. Hangi insan kardeini bir kusur ile ayplarsa, o kusuru ilemeden lmez. Cemaattan ayrlarak len kimse, cahiliyet zamannda lm gibi olur. Size ziyareti gelirse ona ikram ediniz. Nikhn hayrls, en kolay ve klfetsiz olandr. Sizin hayrlnz, kadnlarna ve kzlarna

hayrl olandr. Gelip geenlere ez verecek eyi yoldan uzaklatrmak da sadakadr. Kul, mmin kardeinin ihtiyacn gidermeye devam ettike, Allah da onun ihtiyacn giderir. Nerede olursan ol, Allahtan kork ve ktln peinden hemen iyilii yetitir ki onu silip yok etsin. Kolaylatrnz gletirmeyiniz, mjdeleyiniz nefret ettirmeyiniz. Kardeinin kt gnlerinde sevin gsterme; yoksa Allah ona rahmet eder, seni de o derde uratr. Sizin en hayrlnz, Kuran- Kerimi renen ve sonra retendir. nsan sevdii ile beraberdir. Gcn yettii kadar kalbinde kimseye kar kt bir ey olmakszn sabahlamaya, akamlamaya al. Her iyi i sadakadr. yilik, gzel huydur. Gnah; vicdan rahatsz eden, iinde sakladn ve insanlarn duymasndan holanmadn eydir. Kuvvetli kimse demek, grete bakalarn yenen deil, ancak hiddet annda kendine hkim olandr. Su buzu erittii gibi, gzel ahlk da gnahlar eritir. Bedene kolay ve hafif gelen ibadeti size bildireyim mi? Susmak ve gzel ahlk sahibi olmaktr. Allah, sizin kalbnza ve suretinize deil de, kalplerinize bakar. Gzel sz de sadakadr. Allaha ve hiret gnne iman eden ya hayr sylesin veya skt etsin. Mazlumun bedduasndan saknn. nk onun duasyla Allah arasnda bir perde yoktur. Dosdoru ol, ahlkn gzellesin. inde Allah zikredilen ev diri, iinde Allah zikrolunmayan ev l gibidir. Bir kimse, mslman kardeinin ihtiyacn yerine getirirse, Allah da ona yardm eder. ki kii gizli konuurlarken sen aralarna girme. Fitne uykudadr. Uyandrmaynz. Bir kimse din kardeini severse, sevdiini o kimseye haber versin. Anne babanza iyilik edin ve ihsanda bulunun ki, ocuklarnz da size itaat etsin ve sayg gstersin. Kardeini gler yzle karlamaktan ibaret bile olsa, hibir iyilii hor grme. Hiddetlendirilip de kzmayan, yumuaklk gsterip sabreden kimse, Allahn sevgisine mazhar olur. Fuhu bir eyde bulunursa mutlaka onu irkinletirir. Hay da bir eyde bulunursa onu mutlaka gzelletirir. Halkn sende grmelerinden holanmadn eyi, kendi bana kaldn zaman da yapma. Allahm, yaradlm gzel yaptn gibi, ahlkm da gzelletir, buyuruyor yce Resl. Olgun, kmil mslman denince, akla en bata ahlk gzel insan gelir. Ahlk gzel insan, gittii her yerde sevgi grr, sayg grr, itenlikle karlanr. Edeple uurlanr... nsana evrende ycelik kazandran, Allaha olan inanc ve akdr. Zriyt suresinin 56 nc yetinde belirtildii gibi, insann yaratlmasnn hikmeti Allah tanyp ona ibdet ve kulluk etmektir. Kul olabilmek, kul olabilmenin inceliklerini duyumsayabilmek en yce makamdr. Korkmayan, rpermeyen kalpten, kabul edilmeyen duadan, doymayan nefisten, fayda vermeyen ilimden Allaha snmak ne gzeldir. Yarabbi nasip et, gittiimiz her yere bar gtrelim. Blc deil birletirici olalm. Nefret olan yere sevgi, phe olan yere mit, karanlk olan yere k, dert olan yere sevin gtrelim. Kusurlar gren deil, kusurlar rtenlerden; teselli arayanlardan deil, teselli edenlerden; anlay bekleyenlerden deil, anlay gsterenlerden; sevilmeyi isteyenlerden deil, sevenlerden olmamz ltfeyle Yrabbi... min...

Bir Babann Kzna Mektuplar Sevgili kzm. Artk evlendin, senin iin yeni bir hayat balyor. nallah, bir mr boyu einle beraber, huzur dolu, mutluluk dolu, salk dolu gzel bir hayat yaarsnz. Btn gnleriniz hayrl almalar, devaml ibadetlerle birbirinden gzel gesin. Birbirinize sevgi, sayg duyun. Unutmayn ki iinizdeki sevgi kadar, sayg kadar var olacaksnz. Sevmek devam eden en gzel huyum, deyin. Kymetli yavrum, eine kar her zaman, her yerde, her durumda saygl ol. Dikkatli ol. Onu uurlarken, karlarken, bir hkmdara nasl davranlrsa yle yap. yle ince, yle edepli ol ki, senden ayrld zaman, ii en gzel, en nezih duygularla dolsun. Arkasndan hayr dualar et. yi dileklerde bulun. Allaha emanet et. Unutma ki bu ada insann tek umudu, bu adna hayat denilen frtnalarla do!u denizde, gidecei tek liman, kendi evi. ster minicik bir gecekonduda otur, ister muhteem bir sarayda, oray cennet haline getir. Edebinle, inceliinle, zarafetinle, temizliinle, hassasiyetinle evinde hep gzellikleri yaa. O gzellikleri einle payla. Mutluluu, huzuru parada, eyada, giyimde arayanlardan olma. Btn ycelikler senin iinde. Kinattaki yerini bil. eyh Galip, Hoa bak ztna kim, zbdei lemsin sen diyor. Kinatta bir ey kalmad da sen var oldun. Azndan kan her sze dikkat et. Her zaman, her yerde Yce Peygamberimizin buyruunu yerine getir. Ya hayr syle, yahut sus. Ltfen, elimde olmayarak diye, itiraza balama. Sen gzel dnrsen, gzel konuursun yavrum. Gzel gren, gzel dnr. Gzel dnen hayatndan zevk alr. Daima olumlu ol. Eksi elektrik retenlerden olma. Dncemiz neyse biz oyuz. Tek istisna olmadan btn insanlar iin hayr duada bulun. Onlar sev. Onlara sayg duy. Yaradlan ho gr, Yaradandan tr... nsanlarda mkemmellik arayan, sonra da hayal krklna urayan gaflet ehlinden olma. Unutma ki hi birimiz mkemmel deiliz. Her birimizin art ynlerimiz de var, eksi ynlerimiz de. deal insan bir soyutlamadr kzm. Gerek hayatta yoktur. nsanlar olduu gibi kabul et. Her nn deerli bir armaan gibi, her durumu, ei olmayan deerli bir ders gibi karla. Hayat, evremizdeki bir mucizedir her gn. Karlatn sorunlar karsnda taknlacak en kt tavr, panie kaplmak, kt kt sylenmektir. Bu ne biim i, neden benim bama geliyor? Bula bula beni mi buldu? Ben ne yaptm da byle oldu? Bu mu adlet? Bunlar gibi daha nice sama sapan szler... Arabeskin en kt rnekleri sralanr. Batsn bu dnya. lrsem kabrime gelme... Bunlar bizim kafamz bsbtn kartrr. Ortaya mariz, hasta ruhlu, salkl dnmeyen, hayattan korkan, mcadeleden kaan tipler kar. Hayat bir mcadeledir kzm. Unutma. nemli olan her gn sfr kilometreden balayabilmek, kavgay bara, karanl a, irkinlii gzellie dntrebilmek, kabul ettirebilmektir. En byk baar kendimizi dmanmza bile sevdirebilmek, saydrabilmek, ondan bir dost kazanabilmektir. Hayat, her eye ramen yryenlerindir yavrum. Hayat geriye adm atmaz. Amacmz, her gn daha iyiye, daha gzele gidebilmek, acy bal eylemek olmaldr. Zafer, zafer benimdir diyenlerindir. Yunus, Her dem taze doarz, bizden kim usanas der. Her gnn sabah taze bir balangtr. Her sabah dnya yeniden kurulur. Dn geip gitti; ama ac, ama tatl, yarnn neler getirecei bilinmiyor. Ama u an varz. Yayoruz. Seviyoruz. Seviliyoruz. Gzelliimiz bu yzden. O halde neden onu en gzel, en hayrl, en yararl ilerle doldurmayalm? Neden bugn bir frsat, en iyiye en gzele gidilecek bir frsat olarak karlamyoruz? Dn birtakm frsatlar karmsak, birtakm gzellikleri yaayamamsak, bugn onlar iin ah- vah etmekle ayn aptall srdrm olmuyor muyuz? Bugn nmze alan hayat sayfasna gcmz yettii kadar gzellikler, hayrlar yazmak varken, dvnmekle, alamakla elimize ne geecek? Bir dnsek... Baklan bakana baldr. Bakmasn bilen grr.

Her ey bir insan sevmekle balar. i sevgi dolu insanlarn dnyaya bak tarzlar da bambaka olur. Sabahleyin aynada kendi yzne bakarken glmse. Bu bir srdr. Zamanla anlarsn. Mutlu insan, baka insanlara ilikin yarglardan, beklentilerden ve endielerden uzak olan kimsedir. Balk denizde yaar ama, ne denizi ne kendisini bilir. Yaamak veya sahip olmak, bilmek, anlamak, idrak etmek demek deildir. Farkna varlamayan ey, bizim iin yok demektir. Kymetli yavrum, mutlu olan, bakalarn da mutlu eder. nsanlar ve durumlar, ancak, sen izin verdiin takdirde seni incitebilir. Olgun insan, ne incitir, ne incinir. Aman dikkatli ol, kendini huzursuz ve uyumsuz bulduun zaman, bir tkanklk var demektir. Onu kefet, ara, bul. Bu halin bir alrmdr. O anda Allahtan uzaklatn demektir. Fazl Hsn Dalarca ocuum dua et geceleri; insan uzaklaabilir Allahtan der. Hi phen olmasn, ya bir edep d hareket, dnce ya ilenen bir gnah ya bir kimseyi krmak, incitmek, onun hakkn yemek, ya da bencil, kaba bir davran bizi Yaradanmzdan uzaklatrmtr. Derhal, en ksa zamanda onu ortadan kaldr, kaldr ki, ilhi trafik alsn. Yine gl yznde ilhi tebessm dolasn. Eer o engeli kaldracak gcn yoksa, bir kmil insandan, bir Allah dostundan yardm iste. Onunla istiare et. Bakalarnn mutluluunu engellemesine izin verme. Dehr bir bazardr, herkes metan arzeder, diyor Fuzl. Bir gzellii grmek, bilmek ve deerlendirmek de bir kltr meselesidir. Hayatta, birisini sevmek ve onun tarafndan sevilmek kadar byk bir ey yoktur. Pein hkml olmak kadar, insan tekml yolundan alkoyan ne vardr? Onlar hayat hem kendilerine, hem evrelerine zehir ederler. Hele gnmzde, yaamn, nyarglara hi mi hi tahamml yok. Seni snrlayan her ne ise, bilinaltn ondan temizle. Temizle ki, duygusal tkanklklar alsn. kilikten ge. Tevhidi se. Her eyi birlediin zaman greceksin ki, btn mkller zlecek, btn sorular cevaplanacak. Karanlklar k iinde kalacak. Kendinle, dier insanlarla, Allahla bar ve bili iinde yaadn zaman, bu dnyan da, br dnyan da renk, k ve gzellikle dolacak. Cenneti yaayacaksn. Hi phen olmasn, btn doyumsuzluklarn nedeni tevhidden uzak yaamaktr. nsan ruh ve bedeni ile, zhiri ve btn ile, madde ve mns ile bir btndr. O btn paralamak, birini tutup dierine cephe almak bizi hsrana gtrr. Bugne kadar da yle oldu. Bundan sonra da yle olacak. Tevhidi yani insann gereini bozduumuz, paraladmz zaman huzurdan, mutluluktan, gzellikten de uzaklam oluyoruz. nsann kendine yapaca en byk ktlk, akl ile gnl arasna fesat sokmaktr. Akl ve gnl, birbirine zt deil, bilkis birbirini tamamlayan iki kuvvettir. ki ilhi cevherdir. Birini kabul edip dierine cephe aldmz zaman, tevhid dnceden uzaklayoruz demektir. Olaylar karsnda ar tepki gsterme. Her an hazrlkl ol. Her an, her ey olabilir. Allah her an yeni bir endedir. Unutma. Sknetle dn. Rahatlkla karar ver. Tel, panik, rahat dnmemizi nler. Acele eytandandr. Yeni bir durum karsnda kaldn zaman, en aklc, en gzel zm nedir diye dn. Karar ver ve uygula. O olay biter, geer, bakalar gelir, hayat ne bir dolu, ne bir boaltr. Hayat atnn eeri zerinde yumuak ve skin otur. Bu dnyadaki btn insanlarn bize anlatacaklar, retecekleri ok zel, ok ilgin bir eyleri vardr. Eer insanlarn arasnda iimiz sklyorsa, bu onlarn aslnda ilgin olmaylarndan tr deildir. Bu bizim her bir an iinde, bir ekicilik, bir byleyici yan bulma yeteneimizi

yitirmi olmamzdandr. Unutma yavrum, hayatta sevgilerin kadar varsn. Sevginin doldurduu bir kalp Allaha daha yakndr. Yunus, ta gnlden ne biter der. Ancak sevgi ve saygyla, edep ve incelikle dolu kalpler lemdeki ilhi rahmeti ve bereketi grebilirler. te o zaman hayat yaanmaya deer. Mutluluunu hibir arta balama. u yle olursa, ancak mutlu olabilirim deme. Dersen ne olur bilir misin? Mutluluk adna, huzur adna lnceye kadar avucunu yalarsn. Bu dnya bir misafirhane. Hepimiz misafiriz. Bir sre sonra hibirimiz olmayacaz. Unutmayalm. Misafir umduunu deil, bulduunu yer. artl mutluluk olmaz. Varolmak, grmek, iitmek dnmek, idrak etmek, konuabilmek, ibadet edebilmek, hayr yapabilmek mutluluk iin yeterli deil mi? Sabahattin Kudret Aksal, Kapmn nndeki aa, Trkenin gzellii, mutlu olmam iin yeterli der. Yavrum, insan hayatn berbat eden vehimleri, zntleri, endieleri, kuruntular kirli bir kat gibi buruturup pe at... Bir daha hatrlama. Ann yaa. Her an birbirinden gzeldir. Onu yakalamaya al. Gerilimden, stresten uzak kal. Sev. Daha ok sev. Yerdeki bir kum tanesinden gkyzndeki Samanyoluna kadar btn kinat sevgiyle kucakla. renci hazr olduunda, retmen gelir. nsan sevgiye lyk olur, sevilecek hale gelirse, muhakkak sevenleri olur. Ik yanmadan pervane gelmez. Seven, sevilir. nsan genlikte Allah terkeder, anmazsa, ihtiyarlkta da Allah onu anmaz, terkeder. Bu lem irfan sahibi olanlarn vuslat ve mahede yeridir. Rabbani ilhamlar bir ku gibidir. nmek iin temiz bir gnl, nurlu bir dima ister. Kulun sz ve ifade tasarrufuna giren her ey, Rabbani esrarn kaybeder. Cihan bir ibadethanedir. Cmle mevcudat, bilerek bilmeyerek Hakk zikretmektedir. Ne yana bakarsan bak, Allahn vechi oradadr. Zaman konusunda ok dikkatli ol. Dakikalarn bile deerlendir. Gazete ile, TV ile fazla zaman kaybetme. Unutma ki, kltr bir birikimdir, ancak kitap okuyarak, muhakeme, mukayese, idrk ederek ona ulalabilir. Aslann vcudu yediklerinden ibarettir. Kltr, beer tefekkrn btn zenginlii, btn nanslar ile tanmaktr. nsann iini tr. Onda yceItici, mutluluk verici bir k vardr. Yarm saat veya bir saat iin bir bakasnn hviyetine brnmek bizi dar benliimizden kurtarr. Bakalarn anlamaya almak, bizi anlayl klar. Sevgi, sayg, ilgi, efkat ve yumuaklk, insann iindeki ilhi tohumu atlatr, gzleri ve gnlleri kamatran harikulde gzellikler, ycelikler ve deerler karr. Her insann i varlnda, ruhunun derinliklerinde bir veli, bir lim, bir sanatkr gizlidir. onu ortaya karabilmekte... Eskiler, dncelerini, insana daha yakn gelen duygu ve hayal ykl szlerle sylyorlard. Szlerinde incelik, zarafet, edep, hay, sayg vard. Bugn ne yazk ki o nanslar kaybettik. Kabalatk. Bat geleneine uyarak, kuru ve soyut bir slpla konuuyoruz. Her an insanna, onlarn anlayabilecei, etkilenebilecei bir sesle hitap etmek lzmdr. Birok insan ne sylendiine deil, nasl sylendiine bakar. Bazen yumuak ve tatl bir syleyi, smscak bir ses tonu, dinleyen insann btn dnyasn deitirir. Onu gzellikler lkesine gtrr. Kuran- Kerimde Cenab- Hak, Hazreti Musay, Firavunu Hakka davetle grevlendirirken, Ya Musa, Firavunla konuurken, yumuak ve tatl syle buyurur. nsanlar dnrken, konuurken, adm atarken, btn insanl iinde tar. Btn insanlk, her insanda doar, yaar ve lr. nsana kolay gelen, en baya olandr. Kusur arayan, kimsenin hnerini gremez. Bir gn bir kimse, bir veliye gider. Efendim der, Kalbimizin korkulardan, vehimlerden, endielerden, vesveselerden kurtulmas iin ne yapmalyz? Cevap ok ksa, ok vecizdir. Dncenizi dzeltiniz, her ey dzelir der. Kalp korkuyu bilmedike, korku yoktur. Seni rahatsz eden dncelerden, duygulardan kurtulmak istiyorsan, kalbinde ve kafanda Kuran duygu ve dnceler egemen olsun. Ik gelince

karanlk gider yavrum. Hak gelince btl zil olur. Karanlk bir eve girince, sopayla, sprgeyle karanlklar datmaya almak, sadece zaman ve enerji kaybettirir. Hibir netice alnmaz. Elektriin dmesine dokunman yeter. Bir anda btn ev nurla, kla dolar. Kalbimiz ve kafamz da byledir. Negatif duygu ve dncelerle dolunca, onlardan kurtulmann en kestirme yolu, kalbimizi ve kafamz Nr-u Muhammed ile doldurmaktr. Keml ehli, kemlt sktta buldu hep. Konumak, insann akln kullanma sanatdr. Konumak bir ihtiya ise, susmak bir sanattr. Gzel konumann tek yolu vardr: Dinlemeyi renmek. Bir tek kitap yazmak iin, bir ktphanelik eser okunmaldr. Gzellik onu grenin gzndedir. nsann yz kafasnn iiyle gzelleir. Dnya bir pazardr. Herkes, metan arzeder. Hayat yalnz para, yalnz mal, mlk, makam, mevki olarak grenler iin, zevk- sefaya meyledenler iin hayat, deniz suyu imeye benzer. tike susar, susadka ier. Hibir eek, kt yolculuktan at olarak dnmez. Bir sknt m hissetin? Bil ki kt bir ey yapmsndr. Sylemisindir. Dnm ya da hayal etmisindir. Ltfen, tevil yoluna gitme. Ne olur kendini aldatma. Bil ki btn aldatmalar irkindir. Ama en kts, insann kendi kendini aldatmasdr. O sknty bir alrm kabul et. Derhal uyan. Derhal tavr al. Bahaneler arama. O anda Allahtan uzaklamsndr. Gzellikler leminden ayrlmsndr. Derhal tvbe ederek dn Rabbine. Gene iin sn. Renkle, kla, iirle dolsun... Nasl dnya hayatnda insan sevdiinin yannda rahat, huzur, mutluluk ve gzellik bulursa, sen de yle yap. Mn leminde, gnl yurdunda mutluluk her an, her yerde, her zaman Allahla beraber olmakla, her an Onun tecellilerini seyretmekle, onlar hayretle, hayranlkla, akla mahede etmekle mmkn olur. Yrrken, otururken, yan zerinde yatarken, konuurken, susarken, okurken, ibadet ederken, dua ederken, tespih ekerken hep Onunla beraber ol. En yakn arkadan, dostun, srdan seccden olsun. Seccde, btn gzelliklerin topland yerdir. Beni kimsecikler okamaz madem, p beni alnmdan, sen p seccdem Kuran- Kerimde Sen Ondan rz, O senden rz olarak gir cennetime buyruluyor. nemli bir nokta da kzm, bir mslman hanm olarak, her zaman tertipli, dzenli, dikkatli, uyank, gz ak, alkan, ama ok alkan bir insan olman. Her iini dikkatle, zenle, itina ile yap. Sanki btn hayatn devam o ie balym gibi. Sen de lgatndan, Japonlar gibi, kk, basit, nemsiz, sradan, alelde kelimelerini kar. Bulak ykarken bile, lboratuarnda deney yapan bir bilim adam ciddiyetinde ol. Japonlar, gzellik bir iin yaplndadr derler. Her i gzeldir. Yeter ki onu yaparken kendimizden, gnlmzden bir eyler katalm. imizi ak ile yapalm. tiimiz bir bardak suyu bile, ak ile ielim. Allah, ak ile yaplan ileri sever. Hibir kimseyi basit, nemsiz grme. Her insann ayr bir varolu nedeni vardr. Her insan kendi istidad alannda tek ve mkemmeldir. Yunus, Tehi grme kimesneyi, hi kimesne tehi deil der. nsana sayg duymayanlar eytana mensupturlar. Bilirsin, eytan deme secde etmedii iin, kibirli olduu iin cennetten kovuldu. Aman dikkatli ol yavrum. Hakkn dostlar binbir kisve iinde gizlidir. Herkese kar saygl, mesafeli, edepli ol. Hazreti Ali, dostlarnza, bir gn dmannz olacakm gibi, dmanlarnza bir gn dostunuz olacakm gibi hareket edin, itidalden ayrlmayn, ifrata gitmeyin der. Yarnn neler

getireceini kimse bilmez. Yunus, Hi kimse bilmez bizi, biz ne iin iindeyiz der. fratlarn sonucudur skntn. Bunu bil. Daima ll, itidal iinde, dengeli ol. Srrn kimseye syleme. ini kimseye ama. Yan, ama ttme. Allah ve Peygamber varken, neden srda aryoruz acaba. Niyazi, Ben tarada arar idim, ol can iinde can imi diyor. Sakn evrende grdn baz kimseler gibi pasif, ie dnk, mcadele gc olmayan, karamsar, tembel, hayata kskn olma. Gerek mslman, iradeli, gl, kendinden emin, her eye byk bir ilgi duyan, dnyay daha iyiye, daha gzele doru deitirmek isteyen, bilime, gzel sanatlara, doaya ak, hayat dolu, cvl cvl bir insandr. Her ocuk slm ftrat zere doar. nsanlar doutan iyi veya kt deillerdir. inde bulunduklar artlara gre, aldklar eitimin ekline gre, iyi veya kt olurlar. Hayat geriye adm atmaz. Bizden her gn, daha iyiye daha gzele doru bir fetih bekler. Kendini, ulv, ilh, estetik duygulardan koparan insanlar, yaamlarnn her ynnde skt ederler. Kuran- Kerimde Yiyiniz, iiniz ama israf etmeyiniz buyruluyor. mr boyu temiz ye, temiz giyin, temiz evde otur. Ama dikkat, sakn arya gitme, lkse, israfa daIma. Bunlar insan ahsiyetini kemiren gvelerdir. Gsteri, alm satmak insan insanlktan karr. Nefsin bataklklarna gtrr. Gzellik, tevzuda, incelikte, sadeliktedir. mkn nispetinde sade bir hayat yaa. Gnde bir eit yemek, salk bakmndan da en iyisidir. Asabi iken, hrn zamannda yemek yapma. Sendeki o hl, yemee de geer. O yemei yiyen, farkna varmadan hrnlar. nsan ruhen ve bedenen o kadar hassas ki... Akla hayale gelmeyen en ufak eyler bir insan incitebilir, yaralayabilir. Nefsine ve eyaya esir olmak kadar insan klten ne vardr? Yemein tadn getiren tuzdur. Ama tuz tadn kaybetmise ne olacak? ahsiyet, kendini ve artlarn olduu gibi benimseyerek ona derin ve gzel bir ekil vermektir. Gz yerde olann gnl sumana kar. nemli olan kendimizi ve bakalarn her an yeniden kefedebilmektir. Unutma ki en hain dman pein fikirdir. Her eit sz ve duygu, sahibinin kazan ve sermayesi olduundan, aynen kendisine geri dner. Kem syleyen, kem sz iitir. nsan ektiini bier. Her ne yzle baksa gz yinede kendin grr. Vechini pak eyle kim mirata bhtan olmasn. Yavrum, ltfen aceleci olma. Konuurken yava sesle konu. Allah yava sesle konuanlar sever. Seslerin en irkini eek anrmasdr. Sessizlik glln dile gelmesidir. Sessizlik kiiyi zgr klar, daraacndan bile. O kadar gzel, temiz, nezih yaa ki, senin gmldn toprak seninle iftihar etsin. nsann insanla karlamasndan doan canl diyaloun yerini hibir ey tutamaz. Bir insan kitap okuyarak ok ey renebilir. Fakat, bir karakter ve ahsiyet haline gelemez. Karakter ve ahsiyete, bilgi ykyle deil, ferd zelliklerin gelimesiyle ulalr. unu hi hatrdan karma yavrum, insan insan eden, yine insandr. Kimse tek bana ne hakikati bulabilir, ne mutlu olabilir. Bugn, psikologlar, diyalog ve dostluu bir tedavi metodu olarak kullanyorlar. nsan, ilkin kendini insanla ve cemiyete balayan temel gerekleri ve deerleri tanmaldr. Gzeli, iyiyi, doruyu bulmadan pislii, adilii, irkinlii renmeye kalkmak insanlar dejenere eder. Ancak temel deerleri ve gerekleri bulanlar, sosyal hayatn karmak yollarnda

gidecei istikameti bizzat bulabilirler. Bir meselenin ortaya konulmas, zlmesi kadar nemlidir. Bir mesele, ak ve seik olarak ortaya konulursa, zlmesi de kolaylar. Her meselenin anahtar kendi iindedir. Eer zlemiyorsa, doru olarak btn unsurlar ile ortaya konulamyor demektir. nsanolunu iyi kt, gzel irkin btn tezatlar ve karklklar ile bilmek, elikileri, bunalm ve skntlar ile tanmak, dnyann en zor iidir. Dnyada gerek insan kadar bilinmeye deer baka ne vardr? Varlk binbir srla doludur. Allah insana akl ve iradeyi bu srlar zmek iin vermitir. Bu mnda dnyay hakir grmek, gzelliklere srt evirmek, her eye bo vermek, her duruma bana ne demek, akl ve zeky gelitirmemek en byk gnahlardan deil midir? O zaman emanete ihanet etmi olmuyor muyuz? Buna hakkmz var m? Yaratln bir mns var. nsana den en byk grev bu mny aratrmak ve bulmaktr. Bu da hayat ve kinat karsnda aktif bir davran gerektirir. slmiyet, hayat ve kinata en derin mny vermitir. Onu anlayabildiimiz, farkna varabildiimiz gn, btn varlk prl prl aydnlk bir mbet haline gelecektir. Gren bir gz, iiten bir kulak, hisseden bir kalp, dnen bir insan iin, hayatn her n bir mucizedir. Her an dncelerini olumsuzdan olumluya evir. Istrap ekmekten vazge, seni zen, strap veren her ne varsa brak onlar. Kaytsz artsz Allaha teslim ol. Kader oluu altnda uyu. Mutlu olmak isteyen, daha ok kretsin. Mutluluk, iinde bulunduumuz koullarda deil, bizzat kendi iimizdedir. Allahtan gelen her eyin bir hikmeti vardr. Allah kimseye tayamayaca yk vermez. zm bekleyen bir sorunla karlatmzda, barp armak, zlp alamak bizim henz olgunlamadmzn, ham ve i olduumuzun en gzel gstergesidir. Sosyal statmz, ekonomik durumumuz ne olursa olsun... nemli olan karanla kfretmek deil, bir mum ile de olsa, o karanla aydnlk bir kap aabilmektir. Bazen bir tebessm dnyay dolaabilir, bir insan lmden dndrebilir. Sknetle iimize dndmz zaman yalnz olmadmz anlarz. Kmil insan, halktan biri iken hkmdar gibi olan, hkmdarken halktan biri gibi olandr. nsan gzdr, gerisi posttan ibarettir. Gz ise dostu grendir. Dostu gren gz iin hayatn yaamak byk bir aktr. Ban nereye evirse, Hakkn cemali ile yz yze gelir. ekil ve madde, n akislerine gre her an deiir. Allah bize yeter. O ne gzel vekildir. Yunus Cmle yerde Hak nazr, gz gerektir gresi der. Gzellik insann iini tr, aydnlatr. Onda yceltici, mutluluk verici bir k vardr. Seviyoruz. Hayatmzn gzellii bu yzden... Sevgi bedenimizdeki hcreleri yeniler ve bizleri dnyann kesafetinden karr. Letfet lemine gtrr. Yunus, sevgisi olmayan insanlara, ta gnlde ne biter diye seslenir. Kabahati kimsede aramayalm. d olmuyorsak nedenlerini dncelerimizde, yaantmzda bulmaya alalm. Her ey ok ince bir hesap stne kuruludur. Mesele her eyin yerini, deerini, roln kavramadadr. Her ey kk balanglarla olur. Da diye grnen, birleen atomlardr. Irmaklar, nehirler, barajlar da birleen su damlalar... Gerei insanlarn ls ile deil, insanlar gerein ls ile tan. lim l olsa bile diridir. Cahil diri olsa bile l... Hibir ey grnd gibi deildir. Bazen kurt en gzel meyvenin iinde gizlenir. Sabr acdr ama meyvesi gzeldir. nsan kr kapsndan gemeden, sabrda ykselemez. Ne yazk ki insanlarn ou, kretmenin sadece zann ile yayorlar. Kymetli yavrum, kini kinle deil, sevgi ile temizle.

En muktedir insan, eline frsat getii halde, kinIeri unutup balayc olandr. Yunus, Dmanmz kindir bizim der. Huzur, ite salanan dengenin meyvesidir. Dnebilmek iin ruh sknet ister. Gerei seyretmek isteyen kimse, ilk nce kendinde sknu tesis etmeli, zihni, bir gln durgun sular halini almaldr. Sessizlii gzelletirmedike konumamak gerektiini ren. Kartallar yalnz uar, kargalar sr halinde... Sana bir ktlk yapldnda verebilecein en gzel karlk unutmaktr. En gzel mn glleri, sessizlik iinde alr. Her gn en nemli gn olarak yaa. Her ii, yaplacak en iyi i olarak yap. Her insan, en deerli insan olarak karla. Sylediin her sz, en nemli sz olarak syle... Her gn daha iyiye, daha gzele gidebilmek iin, son nefesine kadar elinden gelen btn gayreti gster. ki gnn birbirine eit olmasn. Mutlu ve alkan ol yavrum...

Zikir Allah zikretmek her mmine farzdr. Bir ayet-i kerimede Allah- Telay ok zikrediniz(EI-Ahzap, 41) buyruluyor. Mminler yle kimselerdir ki, Hak Telay ayakta, otururken ve yasland halde zikrederler ve dnrler.(l-i mran, 191). Zikir mertebedir. 1- Dille yaplan zikir, 2- Gnlle yaplan zikir, 3- Hem dil, hem gnl, hem de btn z ile yaplan zikirdir. Dil ile yaplp da gnln haberi olmayan zikir iin, Gafillerden olmayn buyruluyor. (El Araf, 205) Gafletle Allah anmak insana ne kazandrr ki? Huzursuz klnan namazn, snnete uymadan getirilen salvatn, bize getirecei nedir? Vaktiyle, baz zevat, Sadece dil ile zikir laklakadr demilerse, zerinde dnmek gerekmez mi? ResluIlah Efendimiz, L ilhe illllah kelimesi azim ve kerim bir kelimedir. Kim muhlis olarak bu kelimeyi sylerse Allah- Tela o kimseyi mutlaka cennetine koyar buyuruyor. Gafil, dil ile sylediine, gnlden katlmayan, sadece papaan gibi birtakm kelimeleri bilinsizce tekrarlayandr. Ney, kendinden kan sesleri ne bilsin... man edenlerin kalpleri Hak Telann zikri ile mutmain olur. Dikkat ile, Hak Telann zikri, kalpleri mutmain mertebesine ykseltir.(Er-Rad 28) Zikretmek, gnl leminden, karanlklar giderir. Basiret gzn aar. Peygamberimiz, Her eyin bir parlatp cil edeni vardr. Gnllerin parlatcs ve cillaycs da L ilhe illllah, Muhammedn Reslullahdr. buyurur. Zikretmek, sadaka vermekten hayrldr diye ilve eder. Size yle bir hayrl iten bahsedeyim ki, o btn gnahlar eritir. Derecelerinizi yceltir. Altn gm sadaka olarak vermekten daha hayrldr. Kfirlerle karlap siz onlarn, onlarn da sizin boynunuzu vurmasndan daha hayrldr. O, Allah- Telay zikretmektir. Zikretmek insana yle sevap kazandrr ki, yazmaya ne mrekkep yeter, ne de kat. Vecde devaml zikir ile ulalr. Kuran- Kerimin zerinde srarla durduu konulardan biri de zikirdir. Allah ile kul arasnda btn perdelerin kalkt an zikir ndr. Hadis-i erifte Zikirle Allah arasnda perde yoktur buyruluyor. Tefekkr ve zikir daimi olunca insan ruhu arnr, temizlenir, gzelliklerle dolar. Mrifetullaha engel olan perdeler ortadan kalkar. Hakikatte zikir, kalbin her eyden temizlenerek Allah anmas ve bu anmayla huzura kavumasdr. Ancak huzurda olanlar huzuru tadabilirler. Kuds hadiste Kulum beni annca, zikredince, zikrimle dudaklar oynadka onunla beraberim buyruluyor. Kim cennet bahelerinde gezmek istiyorsa mutlaka Allah lezzetle zikretsin. - Ya Reslullah, amellerin hangisi daha faziletlidir? - Lisann Allahn zikriyle diri olduu halde lmendir. Zikir kelimesi iki trl hatrlamaya iaret eder: 1. Unutulan eyi hatrlamak. 2. Unutmamak iin srekli hatrda tutmak. Zikirde ulalmak istenen birinci mn olup, ikincisi buna yardm eden bir unsurdur. Misaktaki halimize dnmeye almak, zikrin esas unsurudur. Misakta Allaha verdiimiz sze, bu dnyada ters dmeye, Kuran, ahdi bozmak diyor. Bir gnl dostu diyor ki: zbenliinin Allah mahededen bir an sapmas bile, ahdi bozmak cmlesindendir. Elest gnn yani mi-

sak hatrlama, az veya ok btn insanlarda mevcuttur. Mnafklarda bile... O mnafklar Allah ok az anarlar(Nisa, 142). Kuran, btn insanlar eitli vesilelerle, esas kimliklerini hatrlamaya aryor. Hatrlat, zikre davet et. nk hatrlatma mminlere fayda verir.(Zriyt, 55). Zikrin gaye edindii hatrlatma veya zikirden gaye olan hatrlama gerekleince insan asl varl ile beraberlie ulayor. Kalp zikrin rayihasyla trlanr, nuruyla klanr, ateiyle yanar, hararetiyle pier, rengiyle ifadelenir, sfatyla sfatlanrsa, btn beden uzuvlar Allah Allah diye zikre koyulur. Yldrmlar, mmin, gayri mmin herkese isabet eder. Bunun tek istisnas Allah zikreden kimselerdir. Hadis-i erifte, Kii, lm annda olduu hal zre diriltilir buyrulmutur. Bu yzdendir ki srekli zikrederek lmn bizi o hal iinde yakalamasn salamak gerekir. O, gnl gz sahipleri yle insanlardr ki, ayakta iken, otururken, yanlar stne yatarken... Hep Allah zikrederler ve gkler ve yerin yaradl hakknda derin derin dnrler.(l-i mran 191). yle erler vardr ki, onlar ne bir ticaret, ne bir alveri Allah zikretmekten, namaz hakkyla klmaktan, zekt vermekten alkoymaz. Onlar kalplerle gzlerin dnecei gnden korkarlar.(Nur, 37). Ey iman edenler, sizi ne mallarnz, ne de evldnz Allahn zikrinden alkoymasn.(Mnafikun, 9). Gerek zikir, oklukta birlik, kalabalkta uzlet srrna ermi ulv insanlarn zikridir. Bizim nderimiz, rehberimiz ResluIlah Efendimizdir. O halde, Onu zikrine rnek alanlar, kalabalkta uzlet srrna ermek zorundadrlar. Da banda, evin bir odasna ekilerek, hayattan ve insanlardan kaarak zikre koyulmak, herkesin yapabilecei bir itir. Mesele, ayn ii hayata ve hadiselere kararak yapabilmektedir. Kuran- Kerim, kendisini bir zikir olarak tantr. te bu Kuran da bizim indirdiimiz, feyz kayna bir zikirdir. imdi siz mi bunu inkr etmektesiniz.(Enbiya 51). Zikirde en kestirme ve en erdirici yol Kurandr. Onu okuyup zerinde tefekkre dalmak en mkemmel zikirdir. Kuran- Kerim ayn zamanda bizi, sorunlarmz zmede zikir erbbna danmaya davet eder. Eer bilmiyorsanz zikir erbbna sorun.(Nahl 43, Enbiya 7). Zikir erbb, akl st bir bilme ve kavrama gc olan, ledn terbiyesi grm mn erleridir. Gnl sahipleridir. Her kim gnde yz kere Lilhe illallhu vahdehu l erike leh... Lehl mlk ve lehl hamd ve hve al klli eyin kadr (Allahtan baka mabud yoktur. Yalnz O vardr. Onun ei ve orta yoktur. Mlk Onundur. Hamd Onundur. O her eye kadirdir.) derse, bu dua, o kimse iin on kle azatlamak sevabna e deerde olur, yz iyilik sevab yazlr, yz musibet ondan giderilir. Akam eriinceye kadar eytan errinden emin olur. L ilhe illllah cmlesi ile eytan kalpten kovulur. Allah zikreden bir topluluu mutlaka melekler evreler, rahmet kuatr, onlarn zerine ilhi sekinet iner buyuruyor Reslullah Efendimiz. Zikir meclisleri gnllere ifadr. Abdlvahid b. Zeyd, lm deinde bana toplanan dostlarna dedi ki: - ki eye hasret duyacam. Zikir meclisleri ve o meclislerde zikredenler.

Allah an, gzler kapal, dilini damana bititirip hareketsiz kalarak kalben, Allah diye yaplr. Tpk gne n pertavszla bir noktada toplamak gibi, ruhsal melekeler bir noktada toplanr, zihin danklktan kurtulur. slm tasavvufunda Beyzid-i Bestamiden sessiz, Cneyt Badadiden sesli zikir usulleri intikal etmitir. Kalp ve lisan ile yaplan zikrin efdal olan, beraber yaplandr. Eer sadece biri ile zikredilmek isteniyorsa, kalp ile yaplmas efdaldir. Rabbini kendi iinde tazarru ile (titreyerek) ve korkarak zikret.(Araf, 205).Rabbinize tazarru ile ve gizli olarak dua ediniz.(Araf, 55).Ben kulumun zannna greyim. Beni zikrettii zaman onunla beraberim. Eer beni kendi iinde zikrederse, ben de onu kendi kendime zikrederim. Eer beni topluluk iinde zikrederse, ben de onu ondan daha hayrl bir topluluk iinde zikrederim buyruluyor. Zikrin hayrls haf olan, rzkn hayrls kifyet miktarnda olandr. Kulun yapaca en doru i, kalbini temizlemenin aresini aramaktr. Kalp tasfiyesinin yolu ise, zikre yapmak ve nsiyet peyda etmektir. Zikir kalplerin reyhandr. Mahbupla nsiyet, ancak zikrin devaml oluuna baldr. Kalpler ancak zikrullah ile huzura erer. Kalplerimiz, Cenab- Haktan gaflet etme tehlikesinden, ancak zikrullah ile korunabilir. Kalpleri zikrullah ile cillamak gerekir. nk oras Cenab- Hakkn nazarghdr. O slih olursa, btn vcut slih olur. Kul Allaha kalben balanmadka, mmin olamaz. Hangi ibadet olursa olsun, niyetsiz yaplamaz. Niyet ise, kalp ile yaplr. Kalbin itirak etmedii hangi amelin kymeti var? Btn ibadetlerin shhati, kalbe baldr. Kulun bana gelebilecek en byk dert, kalbin Allahtan kopmasdr. Kalp Allahtan irtibatn kestii anda oray gaflet kaplar. Her an Allahla ol. Gaflet sana yol bulamasn. Mevcdatn zikrini duymaya al. Kinatta hibir ey yok ki, onu zikretmesin.(sra, 44) Allahn zikri, kalplerin ifasdr. Hazreti Ali, Hazreti Muhammede sordu: - Allaha giden en yakn, kullar iin en kolay ve Allah indinde en efdal olan yol nedir? - Ya Ali, gizli ve ak olarak zikrullaha devam et. Benim ve benden nceki enbiyann syledikleri en hayrl kelime l ilhe illllah szdr. Allah anmak elbette en gzel ibadettir. Kalbin sarayn eyle pak ayet gele sultan sana Niyazi Ey Reslm, grmedin mi ki, gkte olanlar, yerdekiler, havada kanatlarn rparak uan kular, gerekte hep Allah tesbih ediyorlar. Bunlarn her biri duasn da, tesbihini de bilmitir. Allah da btn yaptklarn bilir.(Nur, 41) te, yaratl hikmetinin zikir srr ile

ifade edilii... Tevhidin akl boyutu, kelimenin tam anlamyla, olaylar Allaha balayarak izah eden tefekkr sistemidir. Buna akln zikri de diyebiliriz. bdet, zlarn zikridir. Zikir srr, kinatn, ftratn, hayatn ve hatta topyekn her eyin srrdr. Mahlkatn ortak lisan ve ifresidir. Bezm-i Elest, zikri anlatmaktadr. Ruh, yaps gerei, zikre ktr. Gdas Allah zikirdir. Gaflet, yaratln hikmet ve gayesine aykrdr. nsandaki buhran ve bunalmn asl sebebi, gaflet nedeniyle, insann Rabbinden uzaklamasdr. Dinle neyden kim hikyet etmede Ayrlklardan ikyet etmede Mevln Zikrin yerini gaflet alnca, ruh da safiyetini kaybediyor. Karanla, esarete srkleniyor. ocuum dua et geceleri nsan uzaklaabilir Allahtan Yaradln gayesi kulluk, kulluun esas da zikrullahtr. Eitimin amac, insan temiz ftr yaps istikametinde ynlendirmek ve onu nefsin egemenliinden kurtarmak olmaldr. Her an Allahla beraber olmak, Onun adna i yapmak, Onun adyla ie balamak. Onun rzasn kazanmaya almak... Varoluumuzun amac baka ne olabilir? Msiva, insan Allahtan uzaklatran, hakikate perde olup, ruhun safiyetine zarar veren her eydir. Hakk grmeye engel olan bir perdedir. Gayenin unutulmas, kulluk bilincinden uzaklalmas, en tehlikeli gaflettir. Gaflet msiva ile beraberdir. Zikir geldiinde msiva yok olur. nsan yaratl gayesinden uzaklatran msivann izlesi en nemli olaydr. Bu da zikrullah ile mmkndr. Zikir, msivay, gnah ve isyan kirlerini yakar, yok eder. Ruhu safiyetine, ilk ekline, temizliine, berraklna ulatrr. Her insan doutan temiz, masum, gnahlardan uzaktr. Peygamberimiz, Her ocuk slm ftrat zere doar. Sonra evrenin, ailenin etkisiyle mecsi, nasran, putperest olur. buyuruyor. Gnahlar ve olumsuz etkiler, ruhun safiyetini bozmakta, onu esarete srklemekte, gayesinden alkoymaktadr. mtihan dnyasnda yaayan biz insanlardan istenen kulluktur. Kulluun amac Hakka dntr. Bu dnn mutmain olmu bir kalp ile olmas istenmektedir. Sen Ondan raz, O senden raz olarak dn Rabbine. nsan eytandan her an Allaha snmal, Allah zikretmeli ki, kurtulu yolu alsn. AlIaha snmak ifadesi olan Ez Besmele ise, zikrin ta kendisidir. Arif, Allah bilen, eyann tabiatna vakf olan, hikmeti kavrayandr. Bir gnah ileyen kimsenin kalbinde, izi kaybolmayan bir leke oluur. Onu vakit kaybetmeden, derhal, bir hayra dntrmek gerekir. Kuranda zikirle tefekkr btnleiyor. Tefekkr eden zikreder, zikreden tefekkr eder. Zikirle Allah arasnda perde yoktur. Zikrullah gnlde sevin husule getirir. Allah zikir, zikirsiz olan her ibadetten stndr. Maln da, evldn da fayda

vermeyecei bir gnde, yalnzca Allah huzuruna tertemiz bir kalple gelenler kurtulacaktr.(uara, 81) Rabbimiz, nurumuzu sen tamamla. Bizi bala. Sen her eye kadirsin... Ufack bir tohumda koskoca bir aa gizlidir. Dnya bir ormandr. Grebilene, sezebilene... Bir tohum, bir ormana gebedir. Bir sz bir insan, bir toplumu bad da edebilir, berbat da... Skin ol. fkelenme. fke gelir gz kzarr. fke gider yz kzarr. nsan saf ve temiz yaratlmtr ve temiz olarak da mrn tamamlamas, emanete hyanet etmemesi gerekir. Allah cmlemize iman ile ene kapamay nasip etsin. kr, hamd, sabr, tevekkl, edep ve tevzu iinde yaayanlar, daha dnya hayatn yaarlarken cennet nimetlerini tatmaya balarlar. Kimsenin i lemine karma, kimseyi i lemine kartrma. Kimseye i lemini ama... Gizli tut. Yan ama ttme. Allahla senin aranda gizli kalsn. Nedenini sorma. Geen yllar nasl olsa retecek. Dost bildiine fazla alma. Dman bildiine fazla yklenme. Bir gn bakarsn, devran deiir. Dostlar dman, dmanlar dost olur. Her an, her yerde, uyank, dikkatli, tetikte ol. ler yolunda gidince marma. Burnun bymesin. Onu her an srtmeye memur gizli grevliler vardr. Tarih, ne oldum ben diyenlerin, bir sre sonra kopardklar lklarla, feryatlarla doludur. Her zaman saygl, efendi, ince, zarif ve edepli ol. Bugne kadar edepli olup da kaybeden kimse olmad. Hepimiz, her an, her yerde, snav iindeyiz. Varlkla, yoklukla, ikblle, idbarla, salkla, hastalkla... Aman dikkatli olalm. Dikkatsizce sarfedilen bir tek kelime, bir insann, bir ailenin, bir toplumun mahvna sebep olabilir. Aaca dayanma kurur, duvara dayanma yklr, insana dayanma lr. Allaha dayanan ne kurur, ne yklr. Her an, her ite Rabbiyle beraber olmak, her yerde onun cemlini mahede etmek, Onun varln vcudunun btn hcrelerinde duymak, her an daimi zikir iinde olmak ne gzeldir. Sevmek devam eden en gzel huyum diyenler ne bahtiyar insanlardr. Bedeni ile bu dnyada, gnl ile sonsuzlukta olanlar, her ikisinin de hakkn verenler, birbirine tecavz etmeden iki lemi de uyum, huzur ve mutluluk iinde gtrenler ne gzel insanlardr. Birinden birini ne karp, dierini hakir grenler, yok sayanlar, hibir zaman manev neeyi tadamayacak, tevhid leminin gllerini deremeyeceklerdir. Bir kuun iki kanad vardr. Birini koparrsanz, ku uamaz. Madde ve mn, ikisi de Allahn nurunun iki farkl tezahr ve tecellisidir. Madde nurun kesafet hali, mn nurun letfet halidir. kisi de birbirini tamamlar, tevhid eder. Madde ve mn, sonsuz gzellikteki nrun, birbirini tamamlayan iki unsurudur, ancak o zaman kompozisyon meydana geliyor. nsanolu tevhidi paralamaya altka, ban tatan taa vurdu. Aclar, straplar iinde kald. Ne olur, yetsin bu ile. nmzde yeni alm beyaz bir gl gibi duran gnler var. Ne olur, onlarn hakkn verelim. Hayat bir zsu gibi damarlarmzda hissedelim. Etrafmzdaki gzelliklerin farkna varalm. Ne yana bakarsan bak, Allahn vechi oradadr. Gzel, ok gzel, inanlmayacak kadar gzel, rya gibi bir dnyada yayoruz. imizde eer hayat irkin, karanlk ve korkun grenlerimiz varsa, n ve rengin ve sevginin deil, karamsarln trksn sylyorsak, kabahati biraz da kendimizde arayalm. Kimse grmek istemeyen kadar kr deildir. Suu hep aynada arayacamza biraz da kendimizde arayabilsek... Yunus gibi... Gelin tan olalm i kolay klalm

Sevelim sevilelim Dnya kimseye kalmaz, diyebilsek...

Dayanma Geenlerde bir ziyaretim geldi. Asabi bir ses tonuyla, size krldm dedi. Nedenini aklad. Siz dedi, TVdeki bir sohbetinizde, herkes kendine gre bakalarna yardm yapabilir dediniz. ok fkelendim. Ben emekli bir insanm. ok zor artlarda yayorum. Nasl bakalarna faydal olabilirim? Mmkn m? Ben ne Vehbi Ko, ne de Sakp Sabancym, dedi. Baktm szle olmayacak. Gelin dedim. Karda bir simiti var. Oraya gidelim. Gittik. Simit tablasnn iki yannda iki ocuk, itah dolu baklarla, gzlerini dikmiler, sanki kendilerinden gemilerdi. O fkeli zata dndm. Ltfen bir simit paras verir misiniz dedim. stemeyerek eli czdanna gitti. karp verdi. Simitiden o parayla aldm simidi ikiye bldm. Yarsn bir ocua, yarsn dier ocua verdim. ocuklar simidi grnce sevinten lgna dndler. Havaya sradlar. Gldler. Neelendiler. ylesine mutlu olmulard ki... Yan gzle emekli zata baktm. ki damla gzya, gz pnarlarndan yanaklarna szlyordu. Birden ellerini uzatt. Sabri Bey, ok teekkr ederim, hayatmda hi bu kadar mutlu olmamtm, dedi. Bir simitle nasl gzel sonular alnmt. Ben de o gn ok mutlu oldum. Tatl, scak bir heyecan yaadm. Demek ki dedim, insanlar sevindirmek, hayr ilemek iin ille Vehbi Ko, ya da Sakp Sabanc olmaya gerek yoktu. Bir simit alacak paramz olmasa dahi, bir scak tebessm, iten gelen, yrekten kopan bir selm, bir hatr sorma, sklm, bunalm, daralm bir insana gstereceimiz yaknlk da ayn ekilde sadaka hkmnde idi. lle byk eyler peinde komay braksak da minicik, kk yardmlarla birbirimize mnen ve maddeten destek olabilsek... Yardmc olabilsek... Ben, yerine gre, bir tebessmn bir insan intihardan dndrebileceine inanyorum. Bazen omzumuza konan smscak bir dost eli, bizi bedbinliin, karamsarln uurumlarndan kurtarabilir. Hepimiz, tek istisna olmadan hepimiz, itenlikli bir sevginin, saygnn, ilginin zlemi iinde deil miyiz? Glten Akn, bir iirinde yle der: Bir byk oyun karde yaamak dediin. Beni ya sevmeli, ya ldrmeli. Hassas, ince ruhlu insanlar iin sevilmemek, sayg grmemek lmle edeerdedir. Sevgisiz byyen ocuklarda eitli kiilik bozukluklar grlmektedir. Salkl bir ruh halinin grlebilmesi iin sevmek ve sevilmek, ekmek ve su kadar lzmdr. Gnl kaplar sevgi ile alr, sevgisizlikle kapanr. Sait Faik, her ey bir insan sevmekle balar der. nemli olan, o bir insanda balayan sevgiyi, btn kinat iine alacak kadar bytp geniletebilmektir. Hayatta her eye bir ilk admla balanr. Onu dierleri takip eder. Vehbi Koa sormular, bu kadar servete nasl sahip oldunuz demiler. Glm, ok basit demi. lk bir liray kazanarak. nemli olan ilk adm atmaktr. Arkasndan brleri kolayca, hatta koarak gelir. Her ey dier eylerle oluan bir btndr. Barajlar dolduran, o minicik su damlalardr. En byk dalar bile atom zerreciklerinin bir araya gelmesiyle oluur. Allah kimseye gstermesin, kanser hastal, bir tek hcredeki dejenerasyonla balar, dier hcrelere yaylr. Bnyeyi yer, bitirir. Her ey nce kktr. Aacn, o dallar gklere ykselen dev aacn balangc, bir kk tohumdur. Rahmetli Asaf Hlet elebi Koskoca bir aa gryorum, ufack bir tohumda diyordu. O ne aa, o ne tohum. Her ey her ey iin, her ey bir ey iin vardr. Bir ivi bir naI, bir nal bir at, bir at bir orduyu kurtarr. Bir kum tanesini kk grr, nem vermezseniz, o milyarlarca kumun bir araya gelmesiyle oluan kum olay olmadan inaatnz yrtemezsiniz. Her eyin her eyle ilgisi bilinirse, kk eylerin nemi daha ok anlalr. Hardal tanesi byklndeki insan bellei, beyinden koparlrsa

karanlklar iinde kalrz. Bir gram baln oluumunda binlerce iein katks vardr. Gnlerce a kalan bir insan iin bir dilim ekmek ve bir bardak su, ne byk nimettir. Sibiryada lme mahkum bir srgnd Dostoyevski. Uyuz bir kpekle, kanad krlm bir kartal yegne dostlaryd. Asl gr, kk eyin btnde ald yeri grmektir. Bir kimse ne iin yaratlmsa, o ey insana sevdirilir, kolaylatrlr. Mukayeseler ne kadar yanltr. Eyann tabiatn bilmemekten doan vahim bir hatadr. Bir ey yerini buldu mu, sonsuz deer kazanr. Gzellik, bir insann ne yaptnda deil, onu nasl yaptndadr. Dnyann her tarafndan Japonyadaki elmas ustalarna i gnderilir. lenmesi ar hassasiyet, dikkat ve incelik isteyen bu ii, dnyada en iyi Japon ustalar yapmaktadrlar. Sabr, dikkat ve itina bir Japon iin insan olmann en gzel vasflardr. Zaten bu gzelliklerle bezenmeyeni pek adamdan saymazlar. Bir insan bir ii en gzel ekilde yapyorsa, dan banda da olsa, onu arar bulurlar. Unutmayalm ki, daha yce bir yaam iin, bir n hazrlktr hayat. Hayatta her ey ince bir hesap, dikkatli bir denge ve ahenk zerine yaratlmtr. Hayatn her n, insan dengeye arr. Huzur, i dnyamzda salanan dengenin meyvesidir. nsan zihni, bir gln durgun sular gibi sessiz, skin ve rahat olmaynca, gnl iekleri almaz. iei fazla sularsak, rtr; ilc fazla verirsek hastay ldrrz. Ar tuz doldurulan orba iilmez. Her eyin bir ls vardr. Sz de il gibidir. Az faydal, ou zararldr. Reslullah Efendimiz, lerin hayrls vasat olandr buyuruyor. Bazen bir bak, bir jest, sevgi ve incelik dolu bir ses tonu, iimizde yllardr uyuyan gerekleri uyandrverir. Bazen bir simit, iki yavruca sevinten lgna dndrebilir. En uzun yolculuk kk bir admla balar. Japonlar, tasarruf terbiyesine girebilmek, edepli yaayabilmek iin, gelirleri ne kadar az olursa olsun, sembolik olarak, birka kuru tasarruf ederler. br aya intikal ettirirler. Kinatn Efendisi, Veren el, alan elden stndr, nsanlarn en hayrls, insanlara en ok faydal olandr. buyurur. Bu emirlerdeki incelii insanolu bir sezebilse, derhal koard iyilie, vermeye, yardma. En byk mutluluk, yoksul, aresiz, yardma, efkte, sevgiye muhta bir insana Allah rzas iin kotuumuz zaman, onun gzlerinde uyanan, o ilhi prlty duyumsayabilmektir. Ne gzel duygudur o. Ondan geleni, Onun kullarna vermek... Verebilmek... Haktan geleni Hak rzas iin halka databilmek. Bu gzeller gzeli iten Hak nasl raz olur, nasl memnun olur... nemli olan yaplan yardmn azl veya okluu deil, Allah rzas iin yaplp yaplmaddr. Herkes kendi imknlarna gre, kendi durumuna gre... Allah kimseye kaldramayaca yk yklemez. svireden gelen bir arkadam anlatt. Bir aile svireye gelir, yerlemek ister. ocuklarn okula yazdrr. ocuklar okuldan ok memnundur. Anne baba evreyi, artlar, dzeni, fiyatlardaki istikrar, asayii, doa gzelliklerini grr, beenirler. Resm makamlara mracaat ederler. Cevap olumsuzdur. Sizi derler, svireye kabul edemeyeceiz, kusura bakmayn. Ama isterseniz tahsildeki ocuklarnz kalabilir. Okullarna devam edebilirler. Ama sizi svire vatandalna almamz imknsz. Anne ve baba ok zlrler, nedenini sorarlar. Biz derler, hrsz deiliz, uursuz deiliz, casus deiliz. Neden bizi kabul etmiyorsunuz? Cevap ok ilgintir. Posta kutunuza gnderilen eitli vakflarn yardm mektuplarnn hibirine cevap vermediniz. Aldnz pe attnz. Oysa biz bilgisayarla hepsini tespit ediyoruz. Ne krlere, ne sarlara, ne elini ayan kaybedenlere, ne hastalara, ne yoksul kalmlara, ne okumak isteyenlere... Hibirine ama hibirine yardm etmediniz. El uzatmadnz.

Sembolik de olsa, minicik de olsa bir yardmda bulunmadnz. Bu kadar hodbin, egoist, duygusuz, yardmlama duygusundan uzak insanlarn svire topraklarnda yaamaya hakk yoktur. Ltfen lkemizi terk ediniz. Hepimizi uzun uzun dndrecek bir olay. Hepimiz iin bir ders... Evet bir adm, kck, minicik adm. Allah rzas iin zarfa konacak 3-5 kuru, o ailenin svirede kalmasna yetecekti. Ama ne yazk ki, onu da yapmadlar. Tekmeyi yediler. Allah cmlemizi esirgesin. Hibir eye rastlanmaz ki, onda renilecek bir ey bulunmasn. nsan isterse, herkesten, her eyden bir ey renebilir. Bir ders, bir ibret alabilir. Yuvasnda gzleri kapal yavrusuna yem tayan anne ku sanki merhamet edin, gszlere yardm edin, efkatli olun mesaj veriyor. nsanolu verdii kadar, var oluyor. Nefsaniyetinin dar snrlarndan kurtuluyor. Kalbi katlktan kurtuluyor. Yunus Ta gnlden ne biter der. Sevgi ve saygyla vermek, incelik ve yumuaklkla yaklamak, insan insan eden unsurlarn banda gelir. En sert, en kat, en kapal kalplere bile incelik, zarafet, efendilikle kap alabilir. Kuran- Kerimde Cenb- Hak, Hazreti Musay, Firavunu Hakka davetle grevlendirir.Ya Musa, Firavunla konuurken yumuak ve tatl syle buyurur. Sylenenden ok, nasl sylendiidir nemli olan. Her insann kalbi zorbala, hrnla kar direnir. Karmzdaki insana kar sertletiimiz, kabalatmz zaman, bilelim ki konuan Hak deil, nefistir. nemli olan kulaklarn duyduu deil, kalbin duyduudur. Bir kalbe ancak kalple girilebilir. Kalpten kalbe yol vardr. Anadoluda gzel bir sz vardr. ok anlamldr. Zorla bir eyi kabul edene, korku belas kabul edene, canm brak onu, o kl mslman derler. Frtnaya kar herkes penceresini kapar. Dmanca davranmak, kar tarafa da dmanca davranmak hakkn verir. Ne kadar bilirsen bil, sylediklerin, karndakinin anlayabildii kadardr. nsan gerekleri, her gn yeni bir biimde duyma ihtiyacndadr. Mevln ne gzel sylyor, Her gn bir yere konup, bir yerden gmek, akarsu gibi bulanmaktan, donmaktan kurtulmak ne ho. Dn de geti, dne ait sz de dn gibi gelip geti. Bugn yeni bir sz sylemek gerek. nemli olan insann uyan, kalbin diriliidir. nsan vasta deil, gayedir. nsana sayg duymayanlar eytana mensupturlar. eytan deme secde etmedii iin cennetten kovuldu. Yunus, Yaradlan hogr Yaradandan tr diyor. Bunlarn zerinde uzun sre dnmek gerektir. Mrifet, grlmeyenleri grlenlerden karmaktadr. Dikkatle, sayg ile, incelikle baklrsa her zerre bir eylerin habercisidir. Hibir ey grnd gibi deildir. En uzak ihtimaller birden yakna gelebilir. Zamann iinde oluan tohumlar nceden grmektir hner. Gerekler bazen konumadan haykrrlar. Huzur, ite salanan dengenin meyvesidir. nsan ykselip alalmasn kendi kalbinden anlayabilir. Kalp nefse mi ynelmi, yoksa mn iklimIerine kanat m am. Bunu kendi kalbini kontrol ederek anlayabilir insan. Olaylara ve eyaya iyi gzle bakmay, itiyat haline getirmek gerektir. Ruh cemle doymaz. Gzellerin en gzeli, gzel ahlktr. Allah gzeldir, gzellii sever. nsan demek, gz demektir. Gz, madde ve mn gzelliklerini gryorsa, ona gz denir. Yoksa gerisi et ve kemiktir. Kimden zuhur ederse etsin, hakikat hakikattir. Syleyene bakma, syletene bak. Bir kimseye er olarak, bir mslman kardeini kmsemesi yeter. imdiki zamanda bir insana neyi eksik diye deil, hl neyi kaybolmam diye bakmak gerek. Her fena hareket, her fena dnce, kalbe siyah bir nokta koyar. O nokta ihml edilip, gzelliklere dntrlmeyince btn kalbi sarar. Einstein ne gzel sylyor, Bir kum tanesinin srrn zmeyi baarsaydk, btn dnyann srrn renmi olurduk... Kk eylerdeki sanat, incelii, gizi grebilmek iin akla, heyecanla, sabrla aratrmak gerekir. Allah sevgisinin ispat insanlar sevmektir. Aa bile sevgiden iek aar.

Ey insan, biliyor musun neden skntn var? Yemin ederim, o anda Haktan uzaksn. Gnl pencereni Hakka a. Bak, bir eyin kalyor mu? Ancak Allahla beraber olanlar, huzuru bulurlar. Huzura varan, huzur iinde kalr. Huzurdan uzaklaann ii sknt ile doluyorsa, kime ne demeye hakk var? Yalnz ekilde kalan, kabukta kalan, z olana nasl ulaabilir? z, tevzu sahibinde parldar. lhi ihtim gsteren yalnz tevzudur. Teslim olmak, aslnda gnl nefisten teslim almaktr. Hayat bize zehir eden ne u ne budur. Sadece bizim noksan bakmzdr. Ne olur, kendimizi aldatmayalm. nsann en kolay aldatt kendi varldr. Gnlmz Hakkn tecelli yeri yapmadka tevhide ulaamayz. Teferruatta boulanlar, ze varamazlar. ki cihan serveri demek, madde ile mny en gzel, en mkemmel bir ekilde badatran demektir. ki lemi bir etmeyen, huzuru bulamaz. Hayrn k, by olmaz. nemli olan o hayrn, imknlarmz nispetinde Allah rzas iin yaplm olmasdr. nsan hayatnn en kk olaylar bile byk bir nem tarlar. nsann her davrannda, syledii her szde, att her admda son derece dikkatli, uyank, titiz ve ince olmas gerekmektedir. En kk bir zerre bile son derece nemli, hayati deeri haiz, onsuz yaplamayan bir varlktr. Bizi sayg ve takdir hislerine gtren, yaplan i deil, onun nasl yaplddr. nsan kendini ancak dnme yolu ile gerek klabilir. Gerein anlalmasnda en byk engel d ayrntlar, takntlar, nyarglardr. nemli olan bunlarn etkisinden syrlabilmek, ze varmay ak haline getirmektir. Sabrla, inanla beklemesini bilmelidir. En byk ak, insann kendi zn, asln, Allah bulmasdr. Behimi duygulardan en yce, en gzel, en kutsal olana kadar her ey zihinde doar, zihinde balar. Zihnimizi temizleyip, gzelletirdiimiz zaman, btn kinat prl prl aydnlk bir mbet halini alacaktr. In srryla aydnlanmadka, sesler yumuak deildir. Ik iinde yaayan, k iinde Hakka ger. Dnya gzlerimizin nne serilmi muhteem bir bilmecedir; srlar ancak akla zlr. Her yeni eskir, her doan lr, ebed olan aktr. ehveti ak sanmak, ayplarn en bydr. ehvetle yola kann sonu, rezillikle biter. Akn kaps ancak temizlik, asalet, incelik, edep, hay ve sabrla alr. Kalbi fethetmek iin kk bir menfez yeter. Kk ama etkili bir sz, ruhu fethedebilir. Bazen dev gibi inanlar, anlaml bir tebessm, yumuak bir ses tonu ile balar. Her kalbin zmnde anahtar ayrdr. Tek nemli vakit vardr. inde bulunulan an. En nemli i, hayr ve iyilik yapmaktr. nk biz bunun iin dnyaya geldik. Bunun iin yayoruz. nsanlarn en iyisi, en ok hayr ileyen, en ok iyilik yapandr. Kim zerre kadar hayr yaparsa, muhakkak lmeden nce karln grecek, kim zerre kadar ktlk yaparsa lmeden nce karln bulacaktr. Efendim, ben yaparm, ederim, kim grecek, kimin ne haberi olacak diyenler, devekuu gibi ban kuma gmenlerdir. Asr suresinde zamana yemin ediyor Allah. Kymetini iyi bil. Byk bir emanet, byk bir sorumluluktur zaman. Ama, byk grnen eyi yapmak deil, ne kadar az olursa olsun, onu Allah iin, Allah adna yapmaktr. Yaplan iyiliklerde kk ey yoktur. Kmseme alkanl, tepeden bakma, hor grme itiyad kazanm bir toplumda, bilimin verileri de dahil her uyar etkisiz kalmaya mahkmdur. Herkese idrk verilmez. Edebi, kanati, sabr, kr, tevzuu, incelii olana gider idrk... Abes ve noksanlk, insann eksik bakndadr. Ne yazk o kimseye ki, u madde lemine gzn drt aar, mn lemine smsk kapar. Seni sana gsterecek bir ayna ara. Bulunca kymetini bil. Unutma ki, ayna olmadan gzellik olmaz. Bazen bir anlk gaflet, bizi nerelere gtrr. Ya btn bir mr gafletle yaayanlara ne demeli? Hakka vuslat; kerem, tevzu ve gnl zenginlii ile olur. Hakkn velileri onlardr ki, grldklerinde Allah hatra gelir. Gnl aksn dolduran dinamo, Allah zikridir. - Ya Musa, gazab ettiim kimseye iki nian vururum.

- Ya Rabbi onlar nedir? - Ona zikrimi unuttururum. Ve nefsi ile babaa brakrm. Allah, btn ibadetlere bir vakit tayin etti ve bir miktar bildirdi. Ama Allah zikri iin bir vakit ve miktar tayin edilmedi. Ey iman edenler; Allah oka zikrediniz. Btn hallerde Allah zikrediniz buyruldu. nsan Allah zikredince eytana kar bir korunma iindedir. Zikir, masiyetlere engeldir. Kalbe dikkat verir. Her gzellik Hakkn gzle grlr bir aynasdr. nsanlarda ilk uyandrlacak ey, hu duygusudur. Her olay, arkasnda bir dnya gizler. Bilimin ve sanatn temelinde hep kk dikkatler yatar. Bilginleri ve gerek sanatkrlar dier insanlardan ayran en nemli fark, onlarn youn bir dikkate sahip olulardr. En byk baarlar, az, fakat devaml almalarla gelir. nsanlar yanllarndan vazgeirmek iin, onlara daha iyi bir eyi gstermek lzm. Ktlk insan yorar, iyilik huzur verir. yle bir toplum ki, bir frtna esiyor er ynnden, srekli olarak. Bir olumlu etkiyi, binbir olumsuz etki birden alp gtryor. Bu artlar iinde kimi nasl sulayacaz. Sadece sulamak neyi gsterir, neyi halleder? Devasn sunmadktan, rnek olmadktan sonra... Unutmayalm ki karanlk, n olmad yerdedir. Bu ada insanlarn gzel szlerden ok, gzel hareketlere, gzel rneklere ihtiyac var. Herkes onun susuzluu, onun zlemi iinde. Dili ile deil, fiili ile rnek olanlara uy. Kendine hayr olmayann, kendi nefsini mslman etmeyenin sana ne hayr olacak? Gerek, kimsenin tekelinde deildir. En kk ey dengeyi bozuyorsa, hassas bir insann kalbi nasl kaldrr bu kadar youn kiri? Vazife, byk ey yapmak deil, ne kadar kk olursa olsun, gerekeni yapmaktr. Her eyin bedeli vardr. Hibir ey gereini yle bir anda vermez. Hibir ey grnd gibi deildir. Kk eyler, daha byklerinin tohumlardr. Baklan eyden ok baktr nemli olan. Huzur ve mutluluk sabrn ac meyvesidir. ile ve inkisar insanlar ykar, temizler, ar duru hale getirir. O zaman insan gnl billr bir avize gibi parlar. Her gn yeni bir gl aar. Ikla dolan gnln, ktan fark kalmaz. Sevmek, devam eden en gzel huyum der. Gzelliin ve temizliin, inceliin klar, her zerreden tecelli etmeye balar. Sen Ondan raz, O senden raz olarak dn Rabbine emrine muhatap olanlar ne gzel insanlardr. Allah cmlemize nasip etsin. min...

Yunus Be yanda bir ocuktum. im iime smyordu. Hayata kar, insana kar, sorularla doluydum. 3,5 yamda okuma yazma renmitim. Eve gelen misafirlerin iinde okuyan, yazan, dnebilen insanlar seiyor, sonu gelmeyen sorularmla onlar geldiklerine piman ediyordum. Bunlardan biri, bir gn bana be kuru verdi. Be kuru o zaman iyi para idi. Gittim. Bir kitap aldm. Yunus Emre Divan yazyordu kitabn kapanda. O yata o kitab bana aldran nedeni hl bilmiyorum. Dnyor, bulamyorum. Ama bildiim bir ey var. O yata, Yunusu sevdim. Ona akla balandm. Yllar geti, akm her gn daha ok artt. Onu dnmeden, ondan iirler okumadan bir gnm gemedi. yle sevdim ki... Gn oldu anam oldu, beni barna bast, babam oldu, kardeim, arkadam, srdam oldu. Hocam, mrebbim, yol gstericim oldu. Nice sorunlarm zd. Nice karanlklardan aydnla, feraha, a, nura ulamada rehberim oldu. Trkenin eriilmez, doyumsuz gzelliini tattrd bana, konumalarm, yazlarm onun msralar ile zenginleti. Anlam kazand. Gzelleti. Allahm ne gzel bir dostluktu bu. Hayalden gzel, hakikatten gzel... Sevmek, devam eden en gzel huyum oldu, iim dm kla doldu... Yunusu sevmek, sevgilerin en gzeli idi. Yunusu dnmek, hayatn ta kendisi idi. Yunusu yaamak kt, estetikti, renkti, iirdi. Yalnzlktan, sevgiye susuzluktan barlar ahrem ahrem yarlan insanlara, bir hayat pnar oldu Yunus. Yunusun yaad zaman ve mekn ok ilgintir. 13. yzyln sonlaryla 14. yzyln balar, Anadolu tarihinin ok kark ve huzursuz bir dnemi idi. Mool aknlar insanlar perian etmi, kurulu dzen yklm, Seluklu mparatorluu iten km, ayaklanmalar, isyanlar, yamalar birbirini takip ediyordu. nsanlar ar vergilerden bunalmlar, yaama sevinlerini kaybetmilerdi. Btn bunlara kuraklk ve ktlklar da eklenince, hayat ekilmez olmutu. Bir bunalm a yaanyordu. te byle bir dnemde, Yunus ortaya kt. Umut oldu insanlara. Ik oldu. Kurtarc, yol gsterici oldu. Onlara k yolunu gsteren rehber oldu. Yklla dirili bir arada yaanyordu. Yunus, byle bir an ykln dirilie ynlendiren, k uygarla dndren gnl sultanlarndan biri idi. Onun btn abas, farkllklar anlayla karlamay, btnlemeyi, hogrmeyi, sevmeyi, affetmeyi, edebi, incelii, gzellii gnllere naketmekti. Gelin tan olalm i kolay klalm Sevelim sevilelim Dnya kimseye kalmaz, diyordu. Ak gelicek cmle eksikler biter, diyordu. nsanlara dnyada slmiyetin ngrd tarzda yaamay tlyor, kmil insana, olgun insana giden yollar anlatyordu. lhi hakikatlerin srlar ve incelikleri Yunusun iirlerinde en gzel yorumunu buluyordu. Halkna, anlayaca en saf ve duru Trke ile en gzel iman, ahlk, mit, sevgi ve bar iirini yazd. Trk insannn mnev yapsna en gzel, en ince, en derin ve mnl ekli veren byk ruh ve mneviyat mimarlarndan oldu. Ben gelmedim dv iin

Benim iim sevi ii Dostun evi gnllerdir Gnller yapmaya geldim diyerek insann yaradl nedenini veciz bir ekilde ne gzel belirtiyor. Gz, gzeli ve gzellii grmek iindir. nsana ve kinata gnl gzyle bakanlar, sonsuz gzellikler grrler. Kuran- Kerimde Nereye bakarsan bak, Allahn vechi oradadr buyrulmuyor mu? Sevgi daima gzeldir. Her gzel sevilmek ister. Kinat kt ve karanlk gryorsak, suu biraz da kendimizde aramak gerekir. Edep, sabr, kr ve kanat bir insann i dnyasnda egemen olunca, btn varlk l l parlamaya balar, gzleri ve gnlleri kamatrr. Bakalarn, toplumu sulamak kolaydr, kolaydr ama insana hibir ey kazandrmaz. Enerji ve zaman kaybndan baka nedir ki? Karanla kfredeceimize, bir mum yakmak, bir mum ile de olsa evreye k tutmak daha akllca bir davran deil midir? nemli olan bir nceki gne gre daha iyi, daha gzel bir insan olmak deil midir? Her dem taze doarz Bizden kim usanas, der Yunus. nemli olan her geen gnn hakkn verebilmektir. Kendi kendimizi yenilemek, amak, daha iyiye, daha gzele doru gitmek... nsanlar anlamak, onlarn ruh derinliklerine inmek, onlarn hallerini kendinde yaamak, btn insanl ve kinat kucaklayan bir ruh olgunluuna erimek... Kendini ne sanrsan, ayrua da onu san diye hedefi gsterir Yunus. Kendi iin istediini dier insanlar iin de istemeyen, henz hamdr, idir. O, Miskin Yunus sen seni bir adam m sanrsn. Halini, miktarn bil derlerse ne dersin diyecek kadar edep, tevzu ve incelik iinde yaamtr. nsan en byk sava, kendini, nefsine kle yapan egoya, ihtiraslara kar verir. nsanolunun asl zaferi nefsine kar kazand zaferdir. Ebed huzur ve mutluluk, nefsin klesi deil, efendisi olabilenlerindir. Nefis insan yceItmez. Drr. Zelil ve rezil eder. ki dnyasn da berbat eder. Hayata ve kinata gnl gzyle bakabilenler iin, gnl dostlar iin yaamak, bir muhteem senfoni, gzelliine doyum olmayan bir iirdir. Yunusa gre gnl adamlar ulu nazar sahipleridir. nsan madd varl ile deil, manev varl ile deer kazanr. Yunusu dikkatle, saygyla, edeple okuyanlar, okuduklar insann byk hakikatlerini kavrayacaklar, Taze civan oldum ben diyecekler. Bugnk modern felsefe ve psikolojinin temel fikirlerine Yunusun yzyllarca nce ulatn greceklerdir. Kendinde insanl, insanlkta kendini bulmaya gtrr Yunus. Herkes, her varlk, her zerre bir mazhariyetin aynasdr. nsanda grecek gz, iitecek kulak, hissedecek gnl varsa, her zerre Hakkn sesini duyuran, Hakkn emirlerini bildiren bir Cebrail olur. Tehi grme kimesneyi Hi kimesne tehi deil, der Yunus. Bo insan yoktur. Hi kimseyi bo grme diyor. Herkesin bir yaratl nedeni vardr, bir

fonksiyonu vardr. nsanlara tepeden bakanlar, kk grenler, hakir grenler daimi bir aldan iindedirler. Yunus onlar iin Ak ile gelen erenler er auyu n eder Topua kmayan sular Deniz ile sava eder, der. Nefislerini yenemeyenler, burnu byk, marur insanlar, i dnyalarnda kendileri ile daimi bir kavga iindedirler. Beni bende demen Bu ben deilim Bir ben vardr bende Benden ieri, der Yunus. Kendi iimizdeki z varla ulamadadr hner. varlk ile d varlk, zhir ile btn arasnda bir huzur, bir skn, bir gzellik kurulduu zaman insan gerek kiiliine ular. ekimelerden, elikilerden kurtulur. Ak gelicek cmle eksikler biter. Bu dnyaya kanmayalm Bir iken ayrlmayalm Gel dosta gidelim gnl, diyor Yunus. Hayat yolunda yrrken, karlat engelleri, mklleri, karsna kan sorunlar, yetimek iin, tekml etmek iin, bir ders gibi grenler, yava yava pierler, olgunlarlar. En gzel undan, yadan yaplm bir brek, pimedii srece, i kald srece ne ifade eder? nemli olan her durumu, her an yetimek iin bir vesile kabul ederek o yolda yrmektir. Taptuun tapsnda Kul olduk kapsnda Yunus miskin i idik Pitik elhamdlillah Bu yolda yrrken en ok dikkat edilecek nokta edeptir. Ancak edep ile, tevzu ile, incelik ile yryenler menzil-i maksda ularlar. nsanlar mn yolunda ne kadar ilerlerse, edep,

tevzu ve gzellikleri de o kadar artar. nsanlarn en by, Reslullah Efendimiz Tenzih ederim seni, seni sana lyk olacak tarzda tanyamadm, sana lyk olacak tarzda kulluk edemedim buyurur. Yunus sze byk nem verir. Sz, insanlar arasnda bar, sevgiyi, saygy temin etmeli, yaralara merhem olmaldr. Bazen susmak, cevap vermemek de en gzel cevaptr. Yeri gelince konumal, olumlu konumal, hayr sylemeli, yahut susmaldr. inin kirlerini, irkinliklerini dkmek iin konuanlar, kendilerine ve hayata kar ne byk bir ihanet iinde olduklarnn farkndalar m? Sz ola kese sava Sz ola kestre ba Sz ola aulu a Ya ile bal ide bir sz, diyor Yunus. nsanlara dnyay cehennem gibi gsteren, varlklarnn mnsn bilmeyileridir. nsanlar hakikati grmedikleri, gremedikleri iin yanl yollara sapyorlar. Bilgiyle, kuru bilgiyle her eyin halledilebileceini sanyorlar. Ama sanmakla i bitmiyor ki... Bu grn, insan nasl yanlttn grmek iin, amza yle bir gz atmak yeterli. Bakn evrenize, bakn dnyaya, huzuru, mutluluu, gzellii bulabilen ka kii var? Soruyorum size, bir yaama slbu olan, sevgiyi, , iiri, gzellii ve zarafeti gnlk hayatnda yakalayabilen ka kii grdnz? Ka kii tandnz? ikyet, ikyet, srekli ikyet gnmz insannn dilinin virdi olmu. Herkesten, her eyden ikyet, hep ikyet etmekle grevimizi yaptmz sanyoruz. Enerjimizi bou bouna sarfettiimizin farknda deiliz. Kimi kime ikyet ediyoruz. Elimize ne geiyor farknda deiliz. Karanla kfredeceimiz yerde, bir mum ile de olsa, evremize aydnlk vermenin daha yararl olacan ne zaman idrk edeceiz? Kalp berrak bir su, srl bir ayna gibidir. D lemdeki suretler oraya akseder. Bu su, bu ayna bulank, kirli olursa suretler orada grnmez. Eer hayat karanlk, kt gryorsak kabahati kendimizde arayalm. Mutlu deilsek, huzurlu deilsek, iimiz sevgi ile dolu deilse kabahat bizdedir. Bo yere onu bunu itham etmekle, suu ona buna atmakla vakit geirmeyelim. Kendimizi aldatmayalm. Hayatta en kt ilerden biri de insann kendi kendini aldatmasdr. Suu, kendimizde arayacamz, kendimizi dzelteceimiz yerde, bakalarnn zerine atmakla elimize ne geiyor? Kimden zuhur ederse etsin, hakikat hakikattir. Syleyene bakma, syletene bak. nsan demek, gz demektir. Gz, madde ve mn gzelliklerini gryorsa ona gz denir. Yoksa gerisi et ve kemiktir. Olaylara, insana, hayvana, bitkiye ve eyaya iyi gzle bakmay itiyat haline getirmek lzmdr. Kk eylerdeki sanatn inceliini, srrn grebilmek iin aratrmak gerekir. Einstein diyor ki, bir kum tanesinin srrn zmeyi baarsaydk, btn dnyann srrn renmi olurduk. Kimsenin yanln yzne vurmayn. Ktler her an bir baka biimde, durmadan can ekiir. Onlara merhamet edin. Tam bozulmamsa insandan mit kesilmez. Onun gerekle karla

ma saatini beklemek lzmdr. Onun hakikatle yzyze gelme, uyanma saatini beklemek gerekir. Allah sevgisinin ispat insanlar sevmek, saymak, Allah rzasn kazanmak iin onlara faydal olmaya almaktr. Varoluta her ey sevginin emrindedir. Aa bile sevgiden iek aar. Btn mevcudat her an, her yerde sevgi susuzluu, sevgi zlemi iinde. Ancak Allahla beraber olanlar huzura kavuurlar. Huzurdan uzaklaann ii sknt ile doluyorsa, kime ne demeye hakk var? ekilde kalan, kabukta kalan, z olana, ekilsize ulaamaz. eytan kendi dnda araman ne gaflet! Rahmaniyetinle eytaniyetini dengele. z, tevzu sahibinde parldar. lhi ihtiam gsteren yalnz tevzudur. Miskin Yunus, sen seni Bir adam m sanrsn Halini miktarn Bil derlerse ne dersin? Hakka teslim olmak iin, gnl nefsden teslim almak gerekir. Hayat bize zehir eden kendi noksan bakmzdr. Nefsi kul, gnl Hak eylemedike tevhide varlmaz. Varln tad andadr. Gzele varmak, btn kavramakla mmkn olur. Lezzet yediinde deil, ackmandadr. evrende olup biten teferruatta boulma. Gzn a, z olan al. Yoksa kendi zne varamazsn. ki cihan serveri demek, madde ile mny mkemmelen badatran demektir. ki lemi bir etmeyen huzura ulaamaz, gzele varamaz. Senin bedeninde hapsolmu bir dnya gzeli Yusuf var. Bedenin kafesinden o gzeli karsana, ne duruyorsun? karmadn srece senin, Yusufun kardelerinden farkn ne? yle yaa ki, btn dncelerin, btn davranlarn bir dua kadar gzel olsun. Yaama sanat ite budur. Dua bir byk, bir yce, bir gzel varla snmadr. Onunla her yer cennet, Onsuz her yer cehennem. Seni rahatsz eden, sevgiliden uzaklndr. Senin bedenin aslnda bir Kbe. Farknda msn? Ne olur o Kbeyi iindeki nefs putlarndan temizle. Gz odur ki, Hakk gre... Yunus iin, grmek olay, son derece nemliydi. Madem ki Kuran- Kerimde Ne yana bakarsan bak, Allahn vechi oradadr. buyrulmutu. O halde gz, Hakk grmedikten sonra neye yarard. Grme yetenei grende deil miydi? Gz esma, gzden bakan msemma deil miydi? Unutmayalm ki Allahn gzmze koyduu mercek ortadadr. Vasattr. Ar ynlerdeki mercekler ise mikroskop ve teleskoptur. O hibir insana mikrobu ya da uzay grecek mercek koymamtr. Yunus bir yerde u gzmden bakan nedir? diye sorar. Eer gzlmz kirlenmise, toz kir iinde ise neyi, nasl grebiliriz? Yaplacak i, o amuru temizlemek deil midir? Neyi, niin, ne zamana kadar bekleyeceiz? Baz kimselerin syledikleri gibi hayat kirli, kt, iren gryorsak niye kabahati kendimizde aramyoruz? Mutlu deilsek, huzurlu deilsek, iimiz sevgiyle, renkle, kla dolu deilse, kabahat bizdedir. Bir mr boyu bir i dnyas olduunun farkna bile varmayan, akl fikri yirmi drt saat parada, malda, ehvette, gsterite olan bir kimse pek tabi ki, hayata bakt zaman pislikten baka bir ey gremeyecektir.

Beni bende demen, bu ben deilim Bir ben vardr bende benden ieri Sleyman ku dilin bilir demiler Sleyman var, Sleymandan ieri, der Yunus Emre. Cennet canda cnn bulmaktr. Dnya bir daa benzer. Nasl seslenirsen yle cevabn alrsn. nemli olan her gn daha iyiye, daha gzele doru bir adm da olsa gidebilmektir. ki gn birbirine eit olan zarardadr buyuruyor Yce Peygamberimiz. Bir ey iyi balarsa zamanla daha iyiye, kt balarsa daha ktye varr. Ancak idrak edebilenler neden dnyaya gnderildiklerini biliyorlar. Varoluun amacnn yemek imek, yatp uyumak olmadn biliyorlar. Anadoluda byleleri iin, aman sen onu adamdan m sayyorsun? Ver yesin, rt uyusun derler. ki lemi bir etmeyen huzura varamaz... Kmr ne ilelerden geti de elmas oldu. Karna kan glklere neden itiraz ediyorsun? O glklerle mcadele etmeden, ile ekmeden, inkisar tatmadan nasl HAKKA varabiliriz? Gzel k cevrimizi ekemezsin demedim mi? Bu bir rza lokmasdr, yiyemezsin demedim mi? Allah cmlemizi eek gelip eek gitmekten muhafaza buyursun. Gnl aynas arnp temizlenirse, su ve topran dnda, bambaka lemler, naklar grrsn. Gnl uyank olan kimsenin ba gz uyusa bile, kalbinde yzlerce gz alr. Nice kimseler var ki, gz uyank ama gnl uyuyor. Kinat, lemin gznde pek eski, pek kuru grnse de, sen onlara bakma. O, her an yeni, her dem taze, her vakit gzeldir. Grene, kre ne? Yunus, her an tekrarladm harikulde msranda ne gzel sylyor; Her dem taze doarz, bizden kim usanas. Btn gzellikler ve ycelikler, gnlk yaamann iinde. Ne olur, onun her nn deerlendirelim. Her dakikamz ei olmayan bir mucize. Unutmayalm. Sevgi ile btn kaplar alr. Btn engeller yklr. Yunusun srarla belirttii gibi, insan hayatnda nemli olan gnldr. Gnl alabn tahtdr. Dnyaya hkmeden odur. Ne olur, hep ak iinde yaasak. Aksz bir nmz bile geirmesek. tiimiz bir yudum suyu, yediimiz bir lokma ekmei bile akla isek, akla yesek. Akla grsek, akla yrsek. nemli olan temiz grmek, temiz dnmek, temiz yaamaktr. Behim arzulardan en yce, en gzel, en temiz olana kadar her ey zihinde doar, zihinde balar. Zihnimizi tertemiz, nezih, gzel yaptmz zaman, btn kinat prl prl aydnlk bir mbet halini alacaktr. Ik iinde yaayan, k iinde lr. nsan her baktnda kendi i aydnlnn yanksn grebilmelidir. , grneni grmek deildir. Grnmeyeni, grnemeyeni grmededir hner. nsan kendini ancak dnme yolu ile gerek klabilir. Gerein anlalmasnda en byk engel d ayrntlar, takntlar, nyarglardr. nemli olan

bunlarn etkisinden syrlabilmek, ze varmay ak haline getirmektir. Sabrla, inanla beklemesini bilmektir. En byk ak insann kendi zn, asln, Allah bulmasdr. nsan hayatnn en kk olaylar bile byk nem tarlar. Hayat kuma her an bir ilmik atarak dokunur. Her ilmiin son derece dikkatli atlmas gerekmektedir. Her ey kk balanglarla olur. Dnya maraton ampiyonu, yara girmeden nce kk admlar atar. Fatihte Sinanaa Mahallesinde, Sanki Yedim Camii var. Bu cami, kk birikimlerin gcn gsteriyor. Camii yaptran Keeci Hayrettin Efendi, bundan 300 yl nce, can fazladan bir ey yemek istediinde, yemeyip bedelini biriktiriyor ve bu camii yapyor. Nefs zerindeki hkimiyetin zaferi. nsanolu, hayatn ve kinatn kendi etrafnda dnmesini istedii ve bekledii srece avucunu yalamak zorundadr. Byleleri bir sre sonra, hayat tarafndan, mahrekinin dna frlatlp atlr. Hayat kimsenin etrafnda dnmez. Herkesle beraber yrr. Yunus, iinden gelen ilhi sesi dinlemek iin susar. Yunus susunca O konumaya balar. Bundan dolay skt en derin konumadr. Yunusa gre sz, insanlar aras bar temin etmeli, yaralara merhem olmaldr. Sz syleyen, kelimelerini iyice tartmal, akllca konumaldr. Bu cihan cehennemini sekiz uma ide bir sz. Bazen skt en asil konuma olur. Bir gnl eri skt olsun sana tevhid der. Bazen cevap vermemek, en gzel cevap olur. nemli olan nerede susup, nerede konuulacan bilmektir. Yunus Emreye gre, ilmin mns ve amac, insann kendisini ve Allahn bilmesidir. lim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir Sen kendini bilmezsin ya nice okumaktr. Sz, insanda maddeyi aan bir varlk olduunu if eder. nsan hakikati bulunca, kendisini, dnyay ve insanlar bambaka bir gzle grr. Yunusa gre insan dosta gtren tevazudur. Kibir, insan kendinden ve Haktan uzaklatrr. Kibirli insanlar daimi bir huzursuzluk iindedirler. Kendilerini aamazlar. lerinde tadklar ulv varl gremezler. Onun iin de Allaha ulaamazlar. Onlar kendi kendilerinin dmandrlar. Yunus, cmert insanlar sever. Hasis olanlardan holanmaz. Duru kazan ye yedir bir gnl ele getir Hepisinden iyisi bir gnle girmektir. Akl fikri parada, malda olan insanlar iin; bunca varlk var iken gitmez gnl darl der. Bu tr insanlar, ne kendilerini, ne bakalarn, ne Allah tanrlar. dnyasn mal ve mlkn esaretinden kurtaran insan kinata baka bir gzle bakar. Hakim insan odur ki, lmn yapacan kendiliinden yapar. Zira o, lmn alacan pein olarak kendiliinden vermitir. Hakla beraber olmu, nefsin esaretinden kurtulmutur. nsann btn davranlarnda sevgi ve iyilik fikrini grmek ister Yunus. Gevezelik ve dedikodudan hi holanmaz. Kiinin hayzdr aznda gybet der. Ona gre, gybet her eyden nce insann dikkatini kendine deil de bakalarna evirmesi, kendi kusurlarn, hatalarn grerek dzeltecek yerde, bakalarn ktlemesidir. Bakalarnda srekli noksanlk arayanlar, kendilerini unuturlar. En byk

ktl de kendilerine yaparlar. Durmakszn ikyet etmek, ekimek, tartmak da insan kendinden uzaklatrr. Kendini kendine yabanc klar. Kakmak olayd ger Muhammed de kakrd Vara yoa kakrsn, sen dervi olamazsn, der Yunus... Bir muhteem teslimiyet; sabr, kanat, kr, edep ve incelikle birleince ortaya, adna Yunus dediimiz, yaradl mucizesi kar... Allahn rahmeti zerine olsun byk insan, Sana selm... Sana sevgi... Sana sayg...

Dini Yeniden Yaama Senelerce, senelerce evveldi. Bir Anadolu kasabasnda bir kundura tamircisi vard. Kendi halinde, efendi, yumuak, sessiz bir insand. Yalnz yaard. evredeki insanlar onu ok sever, sayarlard. Derdi olan, sknts olan, sorunu olan, hastal olan ona giderdi. Dert verip, derman alrlard. Bir gn kasabaya bir mndi gelir. Falanca gn, byk hadis limi gelecek, ders verecek. Duyduk duymadk demeyin, der. O gn gelir. Herkes akn akn camiye koar. Bizim kundura tamircisi de gelir. Namaz klnr. Namazdan sonra Hazret, camii terkeder. Herkesin nnden geerek dkknna gider. Hayret ki hayret. Kimse izahn yapamamakta. Byk hadis limi ta nerelerden kalksn gelsin. Sen camii terket. Olacak i mi bu. Her kafadan bir ses kyor. Birisi, arkadalar der. Hepimiz bu zatn iyiliini grdk. Arkasndan konuup gnahn alacamza en iyisi kendisine soralm. Dersten sonra birka arkada gidip sebebini soralm. yle yaparlar. Ders bitince giderler. Kundura tamircisi onlar saygyla dinler, sonra ah efendim der. Sizlere nasl anlatsam. Bu benim en byk strabm. Bundan yedi yl nceydi. Yine bu zat ders vermek iin kasabamza geldi. Gittim. En sonra, ey cemaat dedi. Size yedi hadis syleyeceim. Siz bunlar gnlk hayatnzda yaayacak, uygulayacaksnz. Byle yapmazsanz, hirette iki elim, iki yakanzda olsun. Ltfen sizden ncekilerin yaptn yapmayn. Bir kulanzdan girip, bir kulanzdan kmasn. Onlar her gn, her saat yaayn. Gnlk hayatnz iinde, ev hayatnda, i hayatnda yaayn. Szn burasnda yine derinden bir ah eker. Ben der, ne kabiliyetsiz, ne kt bir insanm ki, yedi yl geti aradan hl o yedi hadisi gerektii ekilde kemliyle yaayamadm. Uygulayamadm. Ben yanmaym da kimler yansn. Ne kadar zntlym. imdi hangi yzle mbarek limin huzuruna kp da ilim talep edeceim, der. Gelenler balarn nlerine eerler. Sessizce, mahcubiyet iinde karlar. Gnmzde sadece bilgide kalanlar, sadece renmekle, okumakla, dinlemekle yetinenler iin, bunu kfi grenler iin ibret verici bir anekdot. Efendim, ben onu da okudum, onu da biliyorum szlerini ne kadar ok iitiyoruz. Ne kadar ok tank oluyoruz bu tr iddialara. Byk Yunus ne diyor byle iddia sahiplerine; lim ilim demektir lim kendin bilmektir Sen kendini bilmezsin Ya nice okumaktr. Acaba bilinenler, renilenler, okunanlar, iitilenler gnlk hayatta uygulanmadka, yaanmadka neye yarar? Sadece satrda kalmak bize ne kazandrr? renilenler satrdan sadra intikal etmedike, bir kuru emekten baka nedir? Dinin ezel ve ebed gereklerini kendi i dnyalarnda yaamayanlarn, yaayamayanlarn bakalarna verecekleri ne vardr? Papaan gibi tekrarlar kime ne kazandrr? Bir yerde bu kendimize ve inancmza ihanet deil midir? Yenilenmeyen ey kabuk balar, katlar ve lr. Yunus; Her dem taze doarz / Bizden kim usanas diyor.

Hayat her an yeniden douyor, yeniden batyor. Hibir an birbirinin ayn deildir. Her an tekrarlanmayan yeni bir mucizedir. Yunuslar, Mevlnlar, Hac Bayramlar, Hac BektaIar, aban Veliler inanlarn btn nanslaryla, btn incelikleriyle yaayarak ahsiyet olmulardr. nanlarn yaayarak, uygulayarak daha derinlere, kaynaa, ze gidebilmilerdir. nanlar sadece dillerinde, sadece ekilde kalanlar hibir zaman bir papaan olmaktan teye gidemezler. slmiyet, derin bir hisle, akla, heyecanla yaanmadka, bir yaama slbu haline getirilmedike, ekilde kaldka, toplumumuzdaki kaos daha da artacak, daha da younlaacaktr. slmiyeti birtakm sloganlarn tekrar sananlar nasl aldanyorlar, bir bilseler. Siz, birka faklte bitirmi, birka dil bilen, Avrupay, Amerikay kap komusu yapm, binlerce kitap okumu, aratrm, incelemi insanlarn karsna tekrarn tekrar ile karsanz baarnz ne kadar olur? Bugnn gerek aydnlar satrla yetinmiyorlar, sadra inmek istiyorlar, karlarnda inanlarn samimiyetle, akla yaayan insanlar grmek istiyorlar. Kim ne derse desin, insan yanmadan yakamaz. Kendi i dnyas, mn leminin ile aydnlanmadka, nurla dolmadka bakalarn etkileyemez. Avaz avaz barmakla, saa sola atmakla, nne gelen her eyden ikyet etmekle, onu bunu ktlemekle kimse bir yerlere gelemez. Bu tr insanlar iyi bilsinler ki bu kafa ile gittike, evde kendi elerini, kendi ocuklarn bile etkileyemezler. Bugnn insan sz deil, z istiyor. Bugnn insan sz ile deil, fiili ile rnek olanlara sayg duyuyor. Artk hayat, insan, tarihi, kinat slm bir grle ele alan, aklayan, yorumlayan kiilik sahibi, inandn, sylediini herkesten evvel kendi yaayan insanlara ihtiyacmz var. Yunuslar, Mevlnlar neden hl yeni, neden hl prl prl yayorlar, bunu aratrmak lzm. slm btn hayatlarnda bir billr kesafeti ile yaamasalard bu mmkn olur muydu? O zaman Yunus, Sevdiimi demez isem, sevgi derdi boar beni diyebilir miydi? Bu dnyada her eyi canlandran, ona evk ve heyecan veren, ak ve dinamizm veren, ferdin ruh kudretidir. Kendisi bizzat mnen zengin ve kuvvetli olmayan, kltr en ince detaylara dal budak salmayan, btn kinat akla, heyecanla kucaklamayanlar hibir eyden faydalanamazlar. Sevgiden bakr altnlar, sevgi kinatn altn anahtardr. Bir insann, bir toplumun hayatn deitirmek isteyen kimselerin, nce kendilerini deitirmeleri, her gn daha iyiye, daha gzele gitmeleri gerekir. nsan mn leminin gzellikleriyle yle bezenmeli ki, yolda onu grenlerin aklna Allah gelmeli. Bir insann hayatnda devrim yapmak kolay i deildir. Ik yanmadan, pervane etrafnda dnmez. Makasta ekim kabiliyeti yoksa, evresi ine ile dolsa neye yarar. Belirli bir temizlik, arnmlk, gzellik izgisine gelmeden, belli bir kltre, yaama slbuna ulamadan, hl sahibi olmadan insan kimseyi etkileyemez; gidiini deitiremez. nsana hitap etmesini bilmek, yrekten konuabilmek, kendi nefsaniyetini aarak, kk hesaplarn stne ykselerek seslenebilmek ok nemlidir. Ancak gnlden gnle yol bulunur. Meydan hatipleri gibi ortal nlatmak, herkesi sar sanmak, kibirle, gururla bakmak sadece bizi sevimsiz klar. nsanlar bizden uzaklatrr. Unutmayalm, sevgi sevgiyi dourur. Sayg saygy dourur. nsann iindeki sevgi nce sesinde yansr. In srryla aydnlanmadka sesler yumuak deildir. nsanlar etkilemek, onlarn gidiini deitirmek isteyenler, yle tatl, yle yumuak, yle mtevz, edep ve incelik dolu olmallar ki, onlar grenlerin birden ileri aydnlanmal, sevin, ferah ve mutluluk duymallar. Eer konutuumuz szleri yaamyorsak, onlar sadece bizim dudaklarmzdan kyorsa, hi phe olmasn, kar tarafn da bir kulandan girer, bir kulandan kar. Ancak gnlden

sylenen szler, gnllerde yer eder. nsan insan eden yine insandr, ama herhangi bir insan deil, ii baka, d baka, syledii baka, yapt baka olan insan deil, Hazret-i insan, insanlar etkiler. Szn etki gc, kelimelerin klndan deil, yrekten sylenip sylenmediinden gelir. zden uzak, samimiyetsiz, orda yle, burda byle sylenen szler kimseyi etkilemedii gibi antipati de yaratr. Gzellik insann ftratnda vardr. Yapmacklk, yapaylk, alm satmalar onu rahatsz eder. Tedirgin eder. Huzursuz klar. ocukluumda bir trk vard. irkin ile bal yenmez, gzel ile ta ta, derlerdi. Ancak bir gzellii yaayabilenler, onu bakalarna da yaatabilirler. Her insan kendini stn klan, deerli klan, gzelletiren kltrel deerleri bilmeli, bulmal ve bunlar varlnn en yksek deeri olarak muhafazaya almaldr. Bu da yetmez, onlar ayn zamanda her gn daha da gelitirmeye btn gcyle gayret etmelidir. Yetimek, tekml etmek, adam olmak kolay i deildir. Beikten mezara kadar devam eder. Kltr bir birikimdir. nsan gnl kla dolunca ktan farkedilmez. Gzel bir szn, gzel bir davrann arkasnda bazen nice gzel insanlar hatt nesiller vardr. Btn insanlarn kader izgileri farkldr. nsan deerli klan, midesi deil kafas, yedikleri deil, dndkleri ve yaptklardr. nsan uzaktan, dardan deil, kendi iinden anlalr. Karanlklarda kalm bir insan a, aydnla, gzellie gtrmek, byk bir maharet, sabr, tahamml, bilgi ve her eyden nce sevgi ister. Bir insan ikn etmenin en iyi yolu, nce mterek noktalar tespit etmek, sonra onun fikirlerinden yola kmaktr. Yanl inanlarna, kanaatlerine smsk bal bir insana kar yaplacak ilk i ona dostluk, sevgi ve sayg gstermek olmaldr. Onu eletirerek, onu hor ve hakir grerek, ona daha batan hayr diyerek yola karsanz, sonu almak imknsz olur. Gnller arasnda kurulacak kpr ile btn engelleri aarsnz. Halk arasnda, gnlden gnle yol vardr derler. O kpr bir kurulsun, yanl fikirlerden dorulara gitmek her zaman ihtimal dahilindedir. Bir kimsenin bakalarna ruh zenginliini aktarabilmesi ancak kendisinde birtakm gzelliklerin olmas ile mmkndr. Ancak, varolan verilebilir. Bugnk psikoloji ve felsefe, d dnyay bizim kendi duygu ve dncemize gre yorumladmz ve anlamlandrdmz ortaya koyuyor. Kinat, kt, karanlk, pis ve iren buluyorsak, bunun sebebini kinattan ok kendimizde aramalyz. nsan kinatn en zengin muhteval varldr. imdiye kadar hibir ilim onun mnsn, hibir sanat onun gzelliini tketememitir. nsan hayatnda z deerler deimemekte fakat onlarn beyan, ifade ekilleri, anlatm, sunuluu, alara, devirlere, zamana, mekna gre deiim ve farkllk gstermektedir. Tarih, sosyoloji, felsefe insanlarn her devirde ve her yerde farkl ifade ekilleri olduunu gstermekte, btn delil ve vesikalaryla bu gerei ortaya koymaktadr. Kinat her an yeniden yaratlyor, yeniden varoluyor. Yeniden yok oluyor. Her an, her zaman dilimi yeni ve farkl. Daimi bir deiim sreci yayoruz. Hele, bu amzda ba dndrc bir hal alm. Rzgr gibi geiyor gnler, aylar, yllar... z deimiyor, hep ayn. Ama ekiller, ama grnler farkl. nsanlarn iinde yaadklar durum ve o durum karsnda alm olduklar tavr onlarn hayat izgisini meydana getiriyor. Hibir durum ve hibir seme tekine benzemiyor. nk her an ve her insan yeni ve farkl. nsanlk tarihinin ve kltrnn sonsuz zenginlii ve eitlilii byle ortaya kyor. Her insan kendi kiisel eilimlerine, yeteneklerine, ald eitime, almasna gre geliiyor. Hayatta iinde bulunduu, karlat artlara gre takip edecei yolu bizzat kendisi seiyor. ahsiyetini kazanmak, onu korumak ama ayn zamanda bakalarnn ahsiyetine kar saygl ve hogrl olmak. Sanrm en nemli

sorunlardan biri de budur. Gerek ahsiyet sahipleri ne kendi benliini bakalarna kle yapar, ne de bakalarn kle yapmaya kalkar. Bakalarnn ahsiyetine sayg duymayanlar, onlar ithama, aalamaya kalkanlar, mtehakkim, dar dnceli, kltrden nasibini almayan insanlardr. Yunus, tehi grme kimesneyi, hi kimesne tehi deil der. Yeryznde ne kadar insan varsa, o kadar ayr miza ve irde vardr. Bu farkl insanlar bir araya getirecek kuvvet sevgidir, saygdr, edeptir, inceliktir, zarafettir, z verili olmaktr. Yunus, Ak gelicek cmle eksikler biter der. Yunuslar, Mevlnlar, bugn bile, ok farkl lkelerin insanlarn bir araya getirebiliyorlar. Yunus, Biz kimseye kin tutmayz, kamu lem birdir bize der. Yetmi iki millete bir gz ile bakmayan, eran evliya olsa, hakikatte sidir der. Yzyllar tesinden gelen, o sevgi dolu, o tatl, o yumuak ses, bugn bile insan gnllerini rpertebiliyor. Sevgi ne byk hazine. Zaman ve mekn engellerini aarak ruhlar arasnda bir birlik kuruyor. Ve bu duygu ne kadar derin ve kuvvetli. ahsiyetleri gerekten kuvvetli insanlar, uzun yzyllar tesinden de olsa, insanlara gne arpmas gibi derhal tesir ediyorlar. Yunus, Sevdiimi demez isem, sevgi derdi boar beni diyor. Her ocuk slm ftrat zere doar ve her doan ocuun kalbinde Nr-u Muhammed gizlidir. nemli olan, edeplerin en gzeli ile onu gn na karmaktr. Allah btnden baka bir yerde aramak gaflet deil midir? Her varlk Allah iaret eder, lkin hibiri onu yn etmez. Allahtan baka tapacak yoktur. Allaha balan, insanolunu iinde babo dolat, yolunu ve kendisini kaybettii bu abes dnyadan kurtarr. Ne var ki bu balan iten gelmeli, samimi olmal. Din konusunda baz aydnlarn veya kendini aydn sananlarn alm olduklar tavr, ilm dnceden uzak, tarihi gereklerden uzak birtakm nyargIara dayanmaktadr. Bunlarn arasnda insanlk kltrnn en nemli olay olan din zerinde, aydn ve kltrl bir kimseye yarar ekilde ciddi olarak dnenler, okuyanlar, inceleme yapanlar yok denecek kadar azdr. Oysa din, dn olduu gibi bugn de insanln muhta olduu en ulv deerleri iinde tayan muhteem bir kaynaktr. Tevhid gneine dayanan slmiyet, gebelik devrinde birok paraya ayrlm, her paras tekine dman Trk airetlerini, aralarna baka kavimleri de katarak birletirmi, hepsini ayn potada yourmu, prl prl, iftihar edilecek bir millet haline getirmitir. Allaha olduu kadar insana, ahirete olduu kadar dnyaya, imana olduu kadar ilme de deer veriyordu bu inan. Nice gnl sultanlarn, ilim adamlarn, sanatkrlar, devlet adamlarn yldz yldz tarak, insanlk kltr tarihine armaan etti. Bir inan sistemi ne kadar mkemmel de olsa, onu yaayan, uygulayan, onun ieklerini deviren insanlar da o kadar gereklidir. Yzeyde kalan, ekilde kalan, ze inemeyen kimseler neticede istemeseler de inanlarna sz getirirler. nsanlarn inanlarn ele al, yaay, uygulay, anlay tarzlar ok nemlidir. nanlarna samimi olarak, yrekten bal insanlar, onu yle yaamallar ki, bu yaay yle gz kamatrc, hayranlk uyandrc olmal ki, kar olanlar bile yava yava yola gelmeli, o saflara dahil olmaldr. Bir inanca balanma, ona gnl verme, o yola ban koymada en nemli unsur, ona yaklam, onu ele al tarzdr. zerinde dnlr, ilham alnr, ilenir, derinletirilirse, madde ile mn, ruh ile beden, zhir ile btn, dnya ile hiret arasnda tevhidin nda bir sentez kurulursa, o inan, en yksek ve bereketli bir kltr kayna olabilir. Atalar sz bunu ne gzel anlatr. Bakarsan ba olur, bakmazsan da olur. Bir eyin gzellemesi, gzleri ve gnlleri kamatrmas, faydal, ie yarar hale gelmesi tamamen onu ele al tarzna baldr. Ona baka baldr. Sevgiyle, saygyla, edeple, incelikle yaklalan her ey sonunda gkteki yldzlar gibi parlamaya balar. Ellili yllarda egzistansiyalizm bir masal, bir rya gibi o gnn genliinin dilinden

dmyordu. Bize de srad. Nice yazlar, nice kitaplar yazld. eviriler yapld. Konferanslar verildi. Aslnda olay, Hristiyanln yeni bir tefsirinden baka bir ey deildi. Fransada Paul Claudel, ngilterede T.S. Eliot btn eserlerinde yeni an insanlarn etkileyecek bir tarz ve slpla hep kendi inanlarn ilediler. Ama tamamen yeni, ada bir slpla seslendiler insanlara. Nice insan da pelerinden srklediler. Bu z ve ekil meselesi sandmzdan ok nemli. z hep ayn kalyor, deimiyor ama, onun verilii, sunuluu, takdimi, zamana, mekna, duruma, artlara gre deiiyor. Kinatn Efendisi, nsanlara anlayacaklar kadar sz syleyiniz buyuruyor. Her insann, her toplumun, her an anlay farkl olduu gibi, onun yorumu da farkl. Nitekim, demin bahsettiim ellili yllarda, bir gence Hristiyanl anlatan bir din grevlisine srt evirenler, gel sana egzistansiyalizmi anlataym denildii zaman kendinden geiyor, rperiyor, akla, heyecanla dinliyorlard. Oysa kkene indiimiz zaman, onun, Danimarkal Sren Kirkegard isimli bir papazn, Hristiyanl, yeniden yeni bir slp ve ifade tarzyla yorumlamasndan baka bir ey olmadn gryorduk. Kirkegard, Kopenhagl zengin bir ailenin tek evld idi. ok alkand. Papaz okulunu birincilikle bitirdi. Mkfat olarak kendisini okulu bitirir bitirmez, Kopenhagn en byk kilisesine papaz olarak atadlar. Kirkegard orada birka yl grev yapt. Varlkl bir ailenin ocuu olduundan, yetiebilmek iin her trl imkna sahipti. Evde bir hafta kitaplarna gmlyor, okuyor, inceliyor, sonra gidip vaazn veriyordu. Bir gn bir hayat muhasebesi yapt. Ben dedi, kitaplardan okuduumu gidip kilisede anlatyorum. yi ama bundan bana ne, dedi. Kendini bir papaana benzetti. Aldn veriyor, iittiini tekrarlyordu. rperdi, utan duydu, alad. Ben dedi, anlattm hususlar kendim yaamyorum ki, nedir yaptm! Falanca unu dedi, filanca bunu dedi. Kendini, metnini ezberleyip sahnede tekrarlayan bir aktre benzetti. Yaanmayan, hl haline getirilmeyen bilgilerin tekrarnn da faydal olamayaca kanaatine vard. Ben dedi oraya kyorum, dudaklarmla konuuyorum. Onlar geliyorlar, kulaklaryla dinliyorlar. Ama gnlden gnle bir ey intikal etmiyor. Gnller titremiyor, rpermiyor. Kalpler akla, heyecanla arpmyor. irkin bir oyun oynanyor. Aslnda iki taraf da birbirini kandryor. Aldm, verdim oyunu oynanyor. Mdem ki, anlattm gzellikleri, ycelikleri yaamyorum, o halde o krsye kmaya da hakkm yok dedi. Durumu bir yaz ile kilise tekiltna bildirdi. Grevinden ayrld. Kendini, inanlarn derinletirmeye ve onlar yaamaya adad. te egzistansiyalizm bu almalar sonunda, Hristiyanln yeni bir yorumu olarak ortaya kt ve etkisi byk oldu. ahsiyet, bir btnlk arzeder. Bu sebeple normal hayat seyri iindeki elikiler insan ypratr, kertir. Kii, ancak hem kendi i dnyasnda, hem de sosyal evresinde uyum salayabildii, elikilerden kurtulabildii oranda normal ahsiyetini gelitirebilir, gzelletirebilir. Devaml bir ibadet, devaml bir kontrol salar. nemli olan, kiinin vicdannn sesine uyarak, kendi davranlarn kendisinin kontrol etmesidir. slm, btn hayat topyekn, en ince nanslaryla kucaklayan bir tarz, bir yoldur. Ama, dnyada ve hirette en iyi olana ulamaktr. Shakespeare, aklnzIa gnlnzn arasna fesat sokmaynz der. Akln alan ayr, gnln alan ayrdr. lmin gayesi ile dinin gayesi, iyi kavranld takdirde, ilimle dinin hem ilikileri hem de hayat iindeki yerleri daha iyi belirlenecektir. Bylece elikilerden kurtulmak, ilmi de, dini de, insann birini dierine tercih etmeksizin doyurulmas gereken ihtiyalar olarak grmek mmkn olacaktr. limle din bir kuun iki kanad gibidir. Birini yok saymak dierini tl hale getirir. Salkl bir kafada, salkl bir toplumda ikisi de kendi fonksiyonunu icra eder. O zaman bir denge, bir uyum, bir gzellik ortaya kar. O zaman insan, varoluunun sonsuz heyecann duyar, o zaman Seviyoruz, gzelliimiz bu yzden der. Hakikaten insan iin, kendi altndan bakas yoktur., Bilmiyorsanz,

bilenlere sorunuz., De ki, Rabbim, benim ilmimi artr diyen slm inancna gre din, Allahn gnderdii emir ve yasaklarn, ilim ise tabiat lemindeki deimez mnasebetlerin aklanmasdr. Vahiy ile akl yolu arasnda bir atma, bir eliki olmad gibi, bilkis onlar birbirini tamamlayan, btnleyen iki nurdur, Allahn nimetidir. nsan zbde-i lemdir. Tevhid dnce ile insan kendisini kinatla bir hissedince, varlnn dar hendesesinden kurtulur. Byle dnen bir insan, kendisini sadece dier insanlarla deil, bitkilerle, hayvanlarla, yldzlarla, bilcmle cemdatla akraba telkki eder. Btn varlk ayn sonsuz cevherin muayyen bir ekil iinde grnnden ibarettir. nsanda dier varlklarda bulunmayan bir zellik vardr ki, o da kendisini ve kinat grmesi ve anlamasdr. nsan bir gzdr. Kinatn kendi kendisini seyreden gz, gzbebeidir. Merdm-i dide-i ekvn dr. Bu zellik yalnz insanda vardr. nsan hem kendisini, hem de kinat anlamaya alan bir varlktr. Onu dier varlklardan ayran balca vasf da budur. Yunus, Bu gzmden bakan nedir? diye sorar. Gren, gz deil dncedir. nsanlar, ebed ve evrensel gerekleri anlayabilecek yetenekleri haiz olarak doarlar. Manev terbiyenin rol, tpk bir mikroskop veya teleskopun ayarlanmas gibi, insan, kinat ve kendisini grebilecek bir hale getirmesidir; gereklerin ve ilhi gzelliin farkna vardrmasdr. eyh Glip, Hoa bak zatna kim, zbde-i lemsin sen diyor. Btn insanlar ayn Yaradann kullardr. Bundan dolay btn insanlar birbirini sevmeli, birbirine yardm etmelidir. Bu ayn zamanda huzurun, mutluluun, salk ve baarnn da yoludur. Bir Amerikal psikolog, para kazanma hrs yznden ruh hastas olmu bir holding sahibini iyilik yaptrarak, insanlara madd mnev yardm yapmasn salayarak tedavi etmitir. Dinin krnda kalmayan, onun edebiyatn yaparak dedikodu iinde yaamayan hakiki dindarlarn hayatlarnda, davranlarnda, szlerinde, insana derin huzur veren bir muvazene, bir tatllk, bir yumuaklk vardr. Onlara malnz, cannz, namusunuzu, her eyinizi teslim edebilir, en gizli srlarnz syleyebilirsiniz. Btn mesele, gnmzde pek ok rnekte grld gibi kl sahibi deil, hl sahibi olabilmekte, olanca temizlii, asaleti, gzellii, itenlii ile dini yaayabilmektedir. Artk gnmz insanlar, din adna salbet sahibi, ii d bir, yalansz, riyasz, temiz insanlar, mert insanlar grmek istiyorlar. Kendine bile, ailesine, yaknlarna bile hayr olmayan din bezirgnlarna yeter artk diyorlar. Bakalarnn en temiz, en nezih duygularn smr kayna yapanlar iyi bilsinler ki, en byk ihaneti nce kendi zbenliklerine, sonra da inanlarna kar yapyorlar. Ve mutlaka bu dnyada da, br dnyada da cezalarn ekeceklerdir. Bundan kimsenin phesi olmasn. Bizi iinde bulunduumuz kaostan, karma karklktan ancak tevhid dnce kurtaracaktr. Ztlar, elikiler o zaman ahenk ve dengeye kavuacak, karanlklar o zaman aydnlanacaktr. Kendi zamanlarnda Yunuslar, Mevlnlar, Hac BektaIar, Hac Bayramlar bu dengeyi ne gzel kurmular, tevhidin rengine ne gzel boyanmlardr. Bir tek Yaradlan hogr Yaradandan tr msra bizi yeniden gerek hayata, a, nura, huzura ve mutlulua gtrebilir. Unutmayalm, inanlar da byten onlara akla balanan, onlar ykselten, ycelten insanlardr ve onlarn verdikleri anlam, getirdikleri yorum, ektikleri strap ve ilelerdir. Bir inan ona samimi olarak gnl verenlerce, urunda mcadele edenlerce, cann, maln, btn varln ortaya koyanlarca gzellik kazanr, gzleri ve gnlleri kamatrr. Aa kknden beslenmek suretiyle geliir, iek aar, meyve verir. Din ile ilim, kalp ile kafa, duygu ile akl bir uyum, bir ahenk, bir denge iinde olduklar zaman insanlar zlemini ektikleri huzur ve mutlulua kavuacaklar, tevhidin ats altnda birbirlerini kucaklayacaklardr.

Salk ve Huzura Giden Yollar Anadolu insan yzyllarca, dtan daha ok ie, ekilden ziyade ze, maddeden ok mnya nem verdii iin, hayatn getirdii btn zorluklara, ilelere, skntlara gs germi, nice etin snavlardan alnnn ak ile, salkl, gl, aydnlk prl prl kmtr. Ben saln, mutluluun, direnli olmann, madd artlar aan, bir gzel, bir ho, bir tertemiz gnln rn olduunu dnrm. Umutsuz olmak, karamsar yaamak, her eyi ikyet konusu yapmak, nne gelene dert yanarak karanlklarn yaycs olmak, bugne kadar kime ne kazandrmtr ki? Bunlar insann mcadele etme gcn azaltan durumlardr. nsanlk byle bir duygu ile yaayamaz. Yunus Her dem taze doarz, bizden kim usanas der. Bu tek msra nice yllardr dnr, zerinde kafa yorar, ondan her gn yepyeni gzellikler, incelikler, anlamlar karrm. Hepimiz, btn hayat her dem yeniden varoluyoruz. Yaradl ve varolu hayatn ilk ve en nemli zellii. Varolmak ve sevmek. Sevmek... Sevmek... Delicesine, deliler gibi sevmek. Btn kinat, yerdeki ottan, gkyzndeki Samanyoluna kadar sevgiyle, saygyla, hayret duygusuyla, edep ve incelikle kucaklayabilmek... Yaamann z bu deil mi? Sevdiimi demez isem, sevgi derdi boar beni der Yunus Emre. Sevgiyle dolmayan, sevgiyle kalbi arpmayan, Sevmek devam eden en gzel huyum diyemeyen insann, hayatn ve varoluun korkun gzellii, ihtiam karsnda Benim bir karncaya ulu nazarm vardr diye rpermeyen bir insann, salkl olabileceini dnebilir misiniz? Akln alamayaca kadar gzel, inanlmayacak kadar gzel bir dnyada; Allahn mucizelerinin her an, her yerde bitip tkenmeden, birbiri ard sra tecelli ettii bir evrende, her eye srtn eviren Yumma gzn kr gibi msrandaki hitab duymazlktan gelen gnmz insanlar, zamanlarn sigara dumanlaryla, alkolle, oyun katlaryla, dedikodu ile aptal kutusu ile ktlkleri, irkinlikleri, karanlklar birbirlerine yaymakla geiriyorlarsa, hasta olmayp da ne yapacaklar? Ne sanyorlar, ne bekliyorlar baka... Salk bir durumdur, bir gzelliktir, bir yaklamdr. Salk edeptir, saygdr, incelik ve zarfettir; salk Allaha yakn olmaktr. Salk, kinatn yz suyu hrmetine yaratld o en gzel, o en byk, o en yce insan akla sevmek, onun davranlarn, yaama sIbunu benimsemek, gc yettii kadar onun gibi olmaya almaktr. Bu sevgi zde olmal, ekilde kalmamaldr. O alar st, uygarlklar st Hak Peygamberin szleri, sadece dilimizde tekrarlanrsa neye yarar? Onlar sindirilmedike, gnlk yaantmza aksetmedike, papaandan ne farkmz kalr? Aldanlarn en acs insann kendini kandr deil midir? Bilgiler yaanmadka gnlk hayata yansmadka, sadece kafamzn bir kesinde tkl kaldka, ona buna caka satmak, ben uyum, ben buyum, falanca mevkideyim, filanca rtbedeyim deyip nefsimizin firavunlamasnda kullanldka, ruhen ve bedenen salkl kalabilmeyi, huzurlu olabilmeyi istemek, bo bir hayalden baka nedir? Krler krlere yol gsterirse, gidilecek yer, varlacak menzil uurumdan baka ne olabilir? Nefis daima ktl emredici deil midir? Salk, ruhla beden, i ile d, zhir ile btn, madde ile mn arasnda kurulan dengenin sonunda ortaya kan bir durumdur. Huzurdur, gzelliktir, mutluluktur. Dnyaya ve onun geici yaldzlarna hapsolan, mneviyatla ilgisini kesen, maddenin ve eyann esiri olan insan, Allah ile olan balarn koparm demektir. Birtakm lfzlar ve ekilleri tekrarlamak onu gittii uurumdan kurtaramaz. Allahn ipine smsk, candan ve samimi olarak sarlmayanlar iin hsran kanlmaz bir sonutur. Yunus Bunca varlk var iken, gitmez gnl darl der. amzn en byk, en trajik durumu insann kendisini ve kinat bombo hissediidir.

Alkanlklar, basmakalp tekrarlar en derin hakikatlerin mnsn, en gzel duygularn rpertisini unutturabilirler. bu dar kalplarn, gnlk basit yaamalarn stne kabilmek, sonsuz gzellikle, ebed gerekle, varoluun anlam ve ihtiam ile yz yze gelebilmektedir. Gnmzde nice insan, uygarlk ile teknolojiyi zde olarak grmekte, teknikte nde olann uygarlkta da nde olduunu sanmakta. Ne kadar yanl bir gr. Nasl da kendi kendimizi aldatyoruz farkna varmadan. lhi vahyin nda yolumuzu bulmadan, iyiye, gzele ve doruya ulaamayacamz hl renememisek, en byk yanlgya dm olmuyor muyuz? Kocaman bir tarlann minicik bir kesini ekip bimeye benzer bu. Tarlann btnyle ilgiliyiz biz. O tarlaysa hayattr. Hastala giden ilk yol olumsuzluklardan geiyor. Karamsarlk, sevgisizlik, hep ikyet, hep ikyet, her olaya, her insana olumsuz ynlerinden bakmak, gn geliyor ki, insanda bir kaos yaratyor. Ik tek, karanlk ve kaos oktur. nemli olan iyi ve gzel grmeye almaktr. Bu bir, bakma eitimi ve edebidir. Gzel grmek isteyen gzel grr. Gzel gren gzel dnr. Gzel dnen salkl, mutlu ve baarl olur, hayatndan zevk alr. Reslullah Efendimiz: Benden er hakknda soru sormayn. Hep hayrdan sorun bana buyuruyor. Ne olur her sze Hl katabilsek... Bir Veli zat Ben hsn zanna memurum diyor ve ilve ediyor, Ktye, irkine, baya olana davetiye yazmayn ki gelmesin... unu bilelim ki insan ne ktlenmekle klr, ne methedilmekle byr. Size dmanlk etmek isteyenlerin dahi hayrlarn isteyici olun. Tartma ve kavga yerine, tatl dili, gzellii, edep ve incelii tercih edelim. lim satrda, dilde deil; sadrda olmaldr. Hazreti Ali Rabbimi, isteklerimin olmamas ile bildim diyor. Bugn, ok insan istedikleri olmaynca hayata ksyor, kendine ksyor, bir olumsuzluklar yuma oluyor. Ruh, beden rahatszlklar bir bir ortaya kyor. Kendi yaamn bir karabasan haline getiriyor. Acaba o isteklerin olmamas kendisi iin daha hayrl mdr? Bir bunu dnse... Bir Hakka teslim olabilse... Mevl grelim neyler, neylerse gzel eyler diyebilse... nsann bilgisizlik, grgszlk nedeniyle kendi hayatnda mahpus kalmas ne acdr. Gnmz insanlarnn genel zaaf, lyk olmadan sevgi beklemeleridir. Bir bilseler ki sevgi vermektir. Almak deil. Vermeden almay istemek, Haktan gafil olmaktan baka nedir? Gnah seni Allahtan perdeleyen her eydir. Kyl misafirine Evinde imi gibi ye, ekingen olma, bizim rzkmz yiyecek deilsin demi. Bu incelii sezen ve anlayanlar ne kadar azalyor. nsan insan eden, insan deil midir? Edep olmadan, sayg olmadan, ihtiram olmadan, iyi niyet olmadan, bir insann baka bir insana yaklam ne ifade eder. Hakka giden yolu bilmeyenlerin, renmek istemeyenlerin, Ebu Cehillerin, Ebu Leheplerin torunlar iin yaplacak ne vardr? Bir zarara uradnzda hiddet gstermeyiniz. Allahn takdirine isyan etmeyiniz. Sedef bir damla yamura rza gsterdii iin, Allah onu inci yapar. En byk cehalet bilgi bilgisizlii iinde kalmaktr. Allah rzkn tekeffl etmi, daha ne istiyorsun? Korkma, sana ayrlan rzk bitmeden lmezsin. Nefsini terketmek, bir hi olduunu bilerek, Allahtan baka hibir eye rabet etmemek, kemldir, olgunluktur. Bilelim ki yaratlan her ey gzeldir. Gzellik gzle grlmez. Gnl ile grlr. Gren gz deil gnldr. Dn deil iini ssle. artlar ne olursa olsun, efendiliini kaybetme. Derdini kimseye ama. Hangi devirde yaadn anlamaya al. Gerekirse a kal, ama kimseye syleme. Dertlerini, straplarn, yoksulluklarn sakn sz haline getirme. Melekler bile duymasn. steklerini yalnz Allaha ve Reslne a. Allahn huzurunda secdeye varan ban, lm pahasna bile olsa kimsenin nnde eme. Mtevz fakat vakarl ol. Kimde kibir var ise, o gizli irk iindedir. Hakka asidir. Kibir insann kendi kkln gizlemek iin, gizlendii bir perdedir. kr ve sabr olmadan arnma, temizlenme olmaz. Cesedini ruhunun emri altna

You might also like

  • Sohbet 10
    Sohbet 10
    Document55 pages
    Sohbet 10
    harmankardon279
    No ratings yet
  • Sohbet 6
    Sohbet 6
    Document78 pages
    Sohbet 6
    harmankardon279
    No ratings yet
  • Sohbet 5
    Sohbet 5
    Document84 pages
    Sohbet 5
    harmankardon279
    No ratings yet
  • Sohbet 7
    Sohbet 7
    Document75 pages
    Sohbet 7
    harmankardon279
    No ratings yet
  • Sohbet 9
    Sohbet 9
    Document63 pages
    Sohbet 9
    harmankardon279
    No ratings yet
  • Sohbet 8
    Sohbet 8
    Document70 pages
    Sohbet 8
    harmankardon279
    No ratings yet
  • Sohbet 4
    Sohbet 4
    Document90 pages
    Sohbet 4
    harmankardon279
    No ratings yet
  • Sohbet 1
    Sohbet 1
    Document103 pages
    Sohbet 1
    harmankardon279
    No ratings yet
  • Sohbet 2
    Sohbet 2
    Document99 pages
    Sohbet 2
    harmankardon279
    No ratings yet
  • Sohbet 3
    Sohbet 3
    Document95 pages
    Sohbet 3
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan71
    S Tandoğan71
    Document36 pages
    S Tandoğan71
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan72
    S Tandoğan72
    Document33 pages
    S Tandoğan72
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan67
    S Tandoğan67
    Document48 pages
    S Tandoğan67
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan64
    S Tandoğan64
    Document58 pages
    S Tandoğan64
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan68
    S Tandoğan68
    Document45 pages
    S Tandoğan68
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan70
    S Tandoğan70
    Document38 pages
    S Tandoğan70
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan63
    S Tandoğan63
    Document61 pages
    S Tandoğan63
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan73
    S Tandoğan73
    Document28 pages
    S Tandoğan73
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan56
    S Tandoğan56
    Document2 pages
    S Tandoğan56
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan66
    S Tandoğan66
    Document50 pages
    S Tandoğan66
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan65
    S Tandoğan65
    Document54 pages
    S Tandoğan65
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan59
    S Tandoğan59
    Document74 pages
    S Tandoğan59
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan62
    S Tandoğan62
    Document65 pages
    S Tandoğan62
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan60
    S Tandoğan60
    Document71 pages
    S Tandoğan60
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan58
    S Tandoğan58
    Document78 pages
    S Tandoğan58
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan61
    S Tandoğan61
    Document68 pages
    S Tandoğan61
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan57
    S Tandoğan57
    Document80 pages
    S Tandoğan57
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan55
    S Tandoğan55
    Document3 pages
    S Tandoğan55
    harmankardon279
    No ratings yet
  • S Tandoğan54
    S Tandoğan54
    Document6 pages
    S Tandoğan54
    harmankardon279
    No ratings yet