You are on page 1of 8

SNEMA KTAPLII

BRAKHAGEIN SESL SNEMAYA SESSZ MRASI

Bu eser http://genclikcephesi.blogspot.com tarafndan yaynlanmaktadr.

http://genclikcephesi.blogspot.com

BRAKHAGEIN SESL SNEMAYA SESSZ MRASI


Stan Brakhage, dnyaya bizlerin asla tam olarak anlayamayaca bir miras brakmtr. Bir kii Stan Brakhagen yapt ileri sonsuz ve bir emsiye altnda toplanmasn zor bulabilir. Ama yine de filmleri arasnda bir sra, bir ba vardr. Brakhage, insanlardan yeniden grmeyi renmelerini istemiti. Bizden zincirlerimizden kurtulmamz, bize zorla retilen rnesans perspektif kurallarndan kurtulmamz ve fark etmeden kaybettiimiz keskin, anlaml, berrak ve detayl yksek grme kltrn aratrmamz ve yeniden ina etmemizi istemiti. AS. P. Adams Sitney, Brakhage film yapmaya karar verdiinde gzlklerini karp atmtr diye yazar. Bu not her eyi zetliyor. Brakhage grnen mzii yaratmay hedefledi. Zorla kafay kartran iitsel karmdan uzak, grntlerin mzikal kalitesini vurgulayan sessiz film. Brakhage, bizlerin yeniden grmeyi ve ayn miktarda yeniden duymay renmemizi dilersinemadaki kurumsallam, gergin ses/grnt senkronizasyonu tarafndan bozulmam ama Cagen perspektifinin bizi evreleyen dnyada grlt ve daha kabul edilebilir sesler arasndaki sosyal snrn reddederek duymak. En nemlisi, bizden duymann snrl blgesinde ses ve mzik hakknda ne dndmz anlamamz istedi, beyin btn dnceler arasndan duyular ayramaz. Bu dncede Brakhagein yeniden birleen duyularn bir btne doru yaklamasnn ilerledii fikrinin insanln sinema deneyimine olan yardmn vurgulamak istiyorum. Brakhagein almalar duyularn 19. yzyl bilimsel kategorilerine gre izole ediliine dayanmayan bir bak savunur. Bu yzden, grme duyusuna dayanan sinemada, sesi grntye ait olarak alglaymzn deimesinde Brakhagein mirasnn byk bir deiiklik yarattn dnyorum, bu yzden de ok mutluyum. Montrealdaki 2001 Cinmathque Qubequoise gsterimleri boyunca Brakhage, bir eyi senkronize edersen batarsn aklamasn yapt. Ses- grnt ilikisinin, anadalga filmlerde sebep etki senkronizasyonunun birletirilmi temsilinin paralar gibi kavranmasnn banalliine gnderme yapt. Brakhhage, Ronna Pagee yazd mzik hakkndaki bir mektupta, mziin genel havas ve szde gereki soundu iin, filmlerdeki grntlerle salt ounluk gibi geleneksel tarzda kullanmndan duyduu iddetli tatminsizlikten sz etmitir. John Cage ve Edgar Varese ile almtr. lk olarak grnt ve ses arasnda yeni bir iliki zerinde alrken, soundtrackte yeni bir boyut kefetmitir. (Brakhage 1978:134) u ekilde devam ediyor: Sesin estetii zerine bilgilendike, grntye elik eden sese daha az ihtiyacm kald. Yaratc fikirlerim sessizce oluurken, fotoraf estetiim ve dzenlenmi gerek snrlarm, mzikten ilham alarak olutu.Bir sanat filmindeki grme ve duyma arasndaki felsefik iliki ortaya kt. Byle bir balangla Brakhage, gzlerimizle anladmz bir eyin anlamn sadece grsel bilgi olarak deneyimlemediimizi, ses ve grnt arasndaki snrlarmzn yksek znrlkl snrlarn kefetmeye yneldi. Sonunda (kendisinin) mzik anlay olarak sesin aktif bir beyine eit olduunu

http://genclikcephesi.blogspot.com

daha iyi anlatmak istedi. Bence Brakhagein aktif beyin konsepti krukslamasdr. te sebebi bu.

biskvinin

Yapmc ve film teorisyeni Michel Chion, sinemada ses ve grnty anlamak zere yapt almasyla sesini en ok duyuran kiidir. Duyulan grnt: ekrandaki ses, duyumsalyol konseptini ileri srer: duyumsalyol modelinde; balangta ayrlm veya snrlanm hibir duyu yoktur. Duyular, birer otoyol, kanal olmaktan ziyade , bir arazitopraktrlar. Ritmi, sinemada bulunan iitsel veya grsel bir unsur olarak verir. Ritmik bir fenomen bize bir duyu yolu ile ulatnda bu yol gz ya da kulak, belki de bize bu ritmi ulatran kanaldan baka bir ey deildir.Fenomen, bir kere kulak veya gze ulatnda beynin herhangi bir blgesine ulap motor fonksiyonlara balanrsa, sadece bu dzeyde bir ritm olarak alglanr. (Chion 1994:136) Sinema deneyimini duyumsal yol modeli ile anlamann nerdii ey; sinemada grnt ve sesten daha temel dzeyler olduu, grme ve iitme duyular tarafndan ayrlamayacak ama ikisini de ortadan kesen bir anlayn deneyimidir. Brakhage dnrsek bu ok nemli bir neridir. Brakhage, mzik iin aktif beyine eit ses benzetmesini yapmt, beynin dnyay alglayndaki en iyi anlama dncenin hareketidir. Bu hareket snrlanmam , grme ya da iitme kanallarna ayrlmamtr ama eit olarak hem grnt hem sesle anlalabilir, tasvir edilebilir. (dier duyulara iaret edilmiyor.) Bu Brakhagein film mziklerinin hibir soundtracka ihtiya duymad fikri ile rneklendirilebilir: Beyin kulaklar duymasa bile mzii anlar. William C. Wees Zaman inde Hareket Ikta Brakhagein beynin byk detaylarnn btnl iddas zerine dnyor. Dorusu, ben burada bu konuyu anlatmak iin daha iyi szler bulamadm. Dnce bilginin gz ya da kulak yoluyla geldiini umursamaz. Bu basite, sunum teknolojilerimizin ilemez hale gelemeyeceine btn deneyimlerimizin bizi inandrmasdr. imdi Tom Gunningn sesli sinema hakkndaki fikrini tartalm; aslnda 19. yzyl teknolojilerinin ortaya kmas ve sunumu yolu ile birbirlerinden ayrlan grme ve duyma duyularnn yeniden birleme ihtimali domutur. Edisonun favori dncesi, fonograf kulak iin ne ise, kineteskopunda gz iin o olmasn istemiti.Gunning fonograf ve hareketli resim arasndaki ilikide her ikisinin de duyular ayrmann bir yntemi olduunu, 19. yzyl temel alg aratrmalarnda ve bileenlerin yeniden ayrlmasnda bir endieden sz eder(Gunning 2001:16). Spiritalist geleneklerin yaad zamanlar, Gunning insan sesinin vcudundan ayrln doal olmayan bir ey olarak grr ve ruhani bir dnyann kant ile yeni teknolojilerle kontak kurabildiimiz konularn olduundan bahseder. Bu yzden bu i eytann ii gibidir ve kar koyabilmek iin baz onarmlar talep etmektedir. Fonografik lgnln balangcnda popler dncede , Gunning, grnt taklit makinelerinin hemen ortaya atldn syledi. phesiz ki sesli sinemann geliimini tartrken gz nne alnmas gereken bir ok faktr vardr. Benim dncem , burada ana konu, duyular birbirinden ayrmann doal olmad anlalm bu idrak ses ve grnt boyutlarnn anlalmasn etkilemitir. Gunning makalesini, ses ve grnty doruca birletirebilecek bir sinemay baarmaktan henz uzakta olduumuzu syleyerek bitiriyor. Bunun sebebinin de, duyularn birbirinden ayrlna doru devam eden eilim olduunu sylyor.
http://genclikcephesi.blogspot.com

Bu tr devaml eilimler ayn zamanda, mziin neden her zaman dier duyulara nazaran duyma ve dinlemeyle badatrld kadar , mziin ne olmas gerektii anlaymz da etkiliyor. lk olarak oumuzun halen ses ve mzik arasnda yapt ayrm vardr. John Cage gibi besteciler tm seslerin mzik gibi gz nnde bulundurulmas gerektiini ve hangi seslerin gzel olmasnn beklendii ve hangilerinin ho karlanmasnn beklenmesi gibi sosyallikle birlikte olumu mefhumlarmzdan saknmamz gerektii fikrini benimsemitir. Brackhagein sessiz filmlerinde uzun sre boyunca sessiz ekilde oturan bir seyirciye sahip olmann sebep olduu, ve bu yzden normalde filmin mziiyle kendinden gemi olmas beklenen bir tiyatro dolusu insann Cagean n bir yan oluumu sz konusudur. Bu Cagen kesin etkinin peinde olduu 433yle ve Michael Snowun bunu gelitirdii filmi u anlar/Hediyeler (1981) ile karlatrlabilir. Fakat bu etkiler Brakhagein sessiz film yaratmasnda ana ama deildi. Daha ok Brakhagein arzusu olan deneyimin alanlarn kefetme, ounlukla tasarm amalarna ters den bir teknoloji kullanmyla birleerek genel olarak sinemada temsil edilmemitir. Bu yzden Brakhagein deneyimlememizi istedii mzik seyircinin grlts deil filmin kendi iindeki grsel elerle birlikte bulunan mzikti. Mzik konseptinin bizi gtrebilecei baka bir nokta daha var. David Bordwell Mzikal Analoji de Bat mzik pratiinin standartlaryla uymayan ses kompozisyonunu anlamak iin ok az aba gsterildiinden, Bat mzik teorisinden olan konseptlerin, tekrar tekrar film sounduyla ilgili olarak kullanldn belirtir. Buna mukabil, Bordwellin syledii ey mzik fikrinin bir btn olarak filme uyarlanmasnn yaral bir yolu olduudur. Mzii sistemlerin bir sisteminden baka bir ey olmayan , birbirleriyle ardk olarak alan ok sayda unsurun bir dzenlenme yolu olarak tanmlar. Bat kompozisyonunda bu, mziin bireyler alet gruplar arasndaki tm eitli etkileimler olduu kadar, ayn zamanda ritm, melodi ve harmoni sistemlerini de dzenleyen hakim vcuttur. Bordwell, bu fikrin filme uyarlanabileceini , bu sayede filmin kendisinin hem grnt hem de ses sitemlerinin etkileimlerini btn ikin unsurlaryla beraber yneten mzikal sistemler olarak anlaldn belirtir. Bu fikirdeki nemli nokta, bu tarz kapsayc bir sistemde, hibir element dier bir elementi ynetemez. Bildiimiz gibi medyann douuyla filmdeki grnt, diyaloglar ve soundtrackler tarafndan domine edilmitir. Sesin ve grntnn birlikte olduu formda da anlatc domine edilmitir. Bordwell btn unsurlarn eit olarak kullanld, etkilendii bir medyann, daha btncl bir bakn film analistleri ve yapmclar iin karl olduunu syler. Bnrakhagein sessiz almas da tam da bu noktay kabullenir. Ses ve grntnn eit neme sahip olduu bir dzeye henz ulaamadk, Brakhage ise, filmlerinde sesle ilgili eleri kullanmamaya almtr. Demek ki, sesle birlikte gelen grntdeki bilgi duyma duyumuzdan hibir ey eksiltmez ama herhangi bir ileme de ihtiya duymaz.Yani filmler, ses ve grntnn hiyerarik stnlnde bir dengeye iaret eder , beyine kalan ise bu dengeyi bulup anlamaktr. Kulaklar kullanmadan duyma deneyimi , Brakhagein gzleri kullanamadan grme konseptine ok yakndr. Bu Celluloiddeki via direct kamera lenslerini kullanmama kefi ile balamtr.

http://genclikcephesi.blogspot.com

Mzik olarak film fikri, ses ve mzii sadece iitsel olarak dnen mirasn cezasn halen ekmektedir. Bu kulaklar iin olan byk Bat kompozisyonlar ile karlatrlabilecek grnen saf mziin neden olmad sorusu zerine dnen Peter Kivy tarafndan aka iaret edilmitir. nerisi, btnyle soyut , temsil edilemeyen modeller ve renkler dizisi gzelce grsel mzik eklinde tarif edilebilir. Bu grsel mzik herhangi bir nemli uzunlua kadar devam ettiremez en azndan normal bir dinleyici iin. Granted, Brakhagein sevenlerinin fanatik snfna gireceini syler. Kivy u ekilde devam eder: Mzikal ehliyeti olmayan sadece mzii seven herhangi bir kii az yada ok kendini vermi bir dikkatle oda mziini iki saat kadar dinleyebilir. Bu dikkatin sresi grsel mzik iin mmkn olan sreye pek yaklaamaz.Bu neden byle? (Kivy 1990:2) Kivy sorusuna evrimsel perspektifte bir cevap verir: Kivy, Le Gros Clarkn almalarndan yola karak grntnn evrimlemi primatlarda birinci yaama gds olduunu ve beynin grme blmnn geliiminin insann bir tr oluunda byk rol oynadn savunur. Clark, ykselen grmenin keskinlemesinin duyma ve dier duyulardaki dle dengelendiini syler. Kivynin tahmini insann evrim boyunca savunarak programlanddr. Grme alglarmzn yorumunda gereki olmaya zorlanyoruz. Aklayan periyodik grmze uzun sre sahip olamayz nk grme duyumuz grdmze uyum salamada baarldr. Brakhage, Kivynin dnd anlamda grsel soyutlama almalar ve simgesel olmayan materyalleri tayan grsel mziin, dnyadaki uygulayc liderlerinden biridir. Gerekten de, yalnzca fanatiklerinin Brakhagenin uzun sreli akmlarn izledii ve keyif ald gerei, bizim, grsel malzememizi, yorumsuz bir grntnn tedarik edilebilecei bir sre kadar baki kalmayaca bir konuma dntrmek iin hazr olmadmz akla getirebilir. Brakhagenin pek ok durumda bizden baz eyler yapmamz istemesi, onun dnyaya grmeyi yeniden retme istei ile alakaldr. mgelemde Metaforlar adl kitabnn zsznde u soruyu sormaktadr: yeilden bihaber, emekleyen bir bebek iin imlerle dolu bir alanda ka tane renk vardr? (Sitney 1979:145) Gerekten, temsili bilginin taycs olan gzlerimizden sorumlu olan sregelen drtlerimizden kurtulabilirsek -ki bu drtler farkl olann deerinin artmas pahasna grsel dnyay hemen kategorize eder ve kullanlabilir gruplara snflandrr- farkl tipteki grsel deneyimlere daha ak olabiliriz. Belki de bu, gzlerimizi baki bir ara olarak kullanmaktan kurtulamadmz iindir. Bununla beraber, Brakhagen almasn -en soyutunda bilemutlaka temsili olmadn nermek birok ynden yanltr. El yapm filmleriyle kapal gz gr ve hipnogojik grte belli olan geni bir dizi grsel unsurlar temsil etme peinde koar. Brakhagein byk projesinin bir blm yaamsal igdlerimizin bizi grmezden gelmeye ynelttii vizyonun alt-temsil ekillerine bir ses getirmek olmutur. Dolaysyla sadece grsel algmz zne kadar renme deil, ok daha fazla ilgilendiimiz daha kesin nesneler olarak film zerine temsilin deeri gibi dnya iindeki vizyonun bulunan ekillerini tanmak bir sorun olur.

http://genclikcephesi.blogspot.com

Temsil sorusu ayn zamanda iitsel mzie ilikin olarak da sorulabilir. Kivynin argmanlar, bir dereceye kadar,saf mzikal deneyimin zorunlu olarak temsili olmadn belirtir. Bu yksek gerilimli bir alandr ve bir yazarn btn kitabm igal edebilir. Mzikte neyin temsil edilebildii sorusu bir konudur; belki de sunum algsnn dnyadaki nesnelerle snrlandrlmamaya ihtiyac vardr, bu fikir insann deneyimledii dier alanlara da geniletilmelidir, mesela duygular gibi. Bu byk olaslkla gereklik hakkndaki kesin bilimsel bilgi terbiyemizden kaynaklanr, duygularn ise , insan duygular bir sandalyenin sunumu gibi sunulabilecek bir ey deildir. Problemin bir blm, duygular gremez ya da duyamayz, byle bir eyi grsel ya da iitsel olarak nasl temsil edeceiz sorusundan kaynaklanr. Peter Kivynin sorduu gibi, mzik duygularmza nasl sahip olabilir? Bir ekilde sandalye resmi sandalyeye malik olabilir ve sandalyeyi resim ile idrak edebiliriz.Ama duygular* Duygular adreslenemeyecek, sisli , kasvetli topraklardr. mgesel tasvir ve sesin ne olduu hakkndaki fikirlerimizin nemini vurgulamak buradaki ana noktadr. Brakhage insan olmann nasl bir ey olduunu aklamak istemiti. Bunu bir ok ekilde, pek fazla temsil edilemeyen gelecein deneyiminin sunumu olarak yapmaya alt ama bu herhangi bir eyin temsiliyle eit nemde ve deerde dnlebilir. lgintir ki, sinemann imgesel olamayan mzik zerinde phesiz bir etkisi vardr. Grntyle birlikte gelen deiik sesler sesli sinemada yllardr var olan bir dzenden domulardr., beynimizde temsili imgeleri olan yeni bir repertuar yaratmlardr, bu belirli bir mzik veya sesin olduunu ve hatta imgenin yokluunda bile varolabilir. Bu artk Brakhageden mzikal kalitenin saf grsel sinema devrimini renemediimiz bir durumdur. Kivynin iitsel ve grsel duyular birbirinden tamamen ayrmasna ramen problem hala devam etmektedir. Brakhage, Chion ve geni bir kalabalk farketmitir ki , yararl, btncl deneyim alanlarnn tesinde, dncenin btnl ierisinde, duyularn karlkl dayanmasn itiraf etmek gerekir. phesiz ki, mzik deneyiminde alan sadece kulaklar deildir. Kivynin biriktirdii deneyimlerin sonucu aka, mzik becerisinin, bize sunum teknolojilerinin zorla kabul ettirdii izole edilmi duygu kategorilerinin dncenin btnyle harmanlamasdr. itsel olmayan terimlerle mzii anlama sorunumuza geri dnelim. Sergei Eisenstein grsel sinema ve bizim mzii alglaymz arasndaki ilikiyi aratran liderlerden biriydi. Kaytsz Olmayan Doa da sessiz devirlerde, sinema grntlerini ieren ve sinema grntleriyle ifade edilen bir mzik olan plastik mzik ten sz eder. Mzii grsel olarak ifade etme fikrinin manzara resimleriyle rtmekte olduunu syler, benzer duyguyu tayarak mzikal bir ge gibi ilevini yerine getiren bir manzara, benim kaytsz olmayan doa dediim eydir (Eisenstein 1987:216). Eisensteina gre: Bir manzarann mzikal akna bugnlerde temsilin montaj ve yapsyla karar verilmektedir. ses retmede en byk para manzaralara dmektedir. Manzara bir filmin en bamsz parasdr: Hikayeyi anlatma grevinin en az yklendii ve ruh hallerini, duygusal durumlar, ruhsal deneyimleri ifade etmede en esnek olan paradr. Sonu olarak, dnyada,

http://genclikcephesi.blogspot.com

ayrntl btnlk, puslu anlalabilirlii ve akc grntleriyle sadece mzikle anlalabilir. (Eisenstein 1987:217) Aka, mzik ve imgelemin film yapmclarnn duygular ve daha somut geleri ifade etme arzusu yznden birbirine nasl baland hakkndaki fikirler gibi sesin nasl saf grsellii ierdiini anlama hakkndaki fikirler de bir sre ortalkta dolamtr. Brakhagein filmlerinin hem i hem de d manzarayla ilgili olmasna armamaldr, ve manzarann bu kefi, dncenin btnn meydana karacak bir anahtar olarak grsellikteki mzikal nitelikleri incelemeye olan ilgisiyle ana gvde halinde ilerler. Eisensteinn akc grnt, puslu anlalabilirlii kapsayan mzik fikri benim Brakhagein hareket halindeki grsel dnce fikri zerine dnmeme sebep olmutur. Hareket halindeki grsel dnce, be duyu organnn snrlar arasnda hareket halinde olan insan bilincinin manzarasdr, deneyimin balangcnn igal ettii yerdir, onun tamamlaycs deil. Brakhage mzik ve doa hakknda ilikiler kurar. Ronna yazd mektupta: Pagee

ocukken, Kansasta gece yars bir msr tarlasnda ilk defa duyduum yer deitiren ahenkli seslerin karlkl etkileerek uyum saladn hatrlyorum. Krenin sesini duymama izin verebilecek kadar sessiz bir evrede ilk bulunuumdu ve bu grsellik benim iin yeterliydi. (Brakhage 1978:136-37) Brakhagein , benim bu noktaya kadar tartmaktan kasten uzak durduum sinesteziye olan ilgisi baz dzeylerde anlalabilir. Messiaenn sesleri grmeye abalad gibi Brakhagede renkleri duymaya abaladn sylyor, bu sinestezi fanatiklerinin klasik hedefidir. (Brakhage 1978:136) Anormal uur durumlar meydana getiren ila kltrnn negatif armlar ile devam edersek bu ,1968de snrlarn bulanklamasna duyulan arzunun belli olduu , duyularn Moody Blues atlar ile ileri geri gidip geldiini kabulleniin acayipliidir. Gerekten, yeni bir yolla dnyay grmenin yardmnda sanr yaratan maddelerin kullanm sk sk grlmektedir; ve birou yutulabilir, yenilebilir maddelere ihtiya olmakszn benzer blgeyi aratrmann, kefetmenin uygulanabilir bir yolu olarak sinemaya dndrldler.Alejandro Jodorowsky belki de bunu en iyi ekilde belirtmitir: Filmden birok Kuzey Amerikalnn sanr yaratan maddelerden ne istediini sordum. Bir kiinin sanr yaratan bir film ektii zamanki oluumun fark, bu kiinin hap alm kiinin grlerini yanstmaya ihtiyac olmad ; bundan ziyade hap imal etmeye, yapmaya ihtiyac olduudur. (Samuels 1983:33) lgin biimde; burada Jodorowskynin dnceleri, ayn zamanda deneyimi ifade etme problemini belirtmektedir. Aynen; Kivy heyecan, duyguyu anlama probleminin dinleyici iinde ilham verici, heyecanlandrc olmasndan ziyade mzik ierisinde kapsandn sylemek istediinde; burada Jodorowsky sanr yaratan bir tecrbeyi anlamay kolaylatracak en iyi yolun bunu kendi kendine ekranda yanstmaktan ziyade bunu izleyen, inceleyen kiiye yava yava alamak olduunu ileri srmtr. Tabii Brakhage ayrca kendi deneyimini beyaz perdede yanstt gibi deneyimi izleyiciye yava yava alamaya urat.u an itibariyle salam bir ekilde oluturulduu anda, mziin aratrlmas araclyla

http://genclikcephesi.blogspot.com

iitmenin hakimiyeti tesinde ileyebilen, yryebilen bir konsept aratrd.

olarak

Ben bu kk maceraya Brakhagein dnya iin, tekrar grmeyi ve tekrar duymay renmek arzularnn el ele yrmesini istediini ne srerek baladm. Dncenin tmnn grselliin ne kadar tesine yayldn kefetmek iin, ses ve mzik anlaymz grsellik araclyla tekrar gzden geirilebilmemizin yollar aratrmtr. Benim grm, . Brakhagein ayn insan geliimindeki aamalarn ynn gsteren biri gibi baa klmas zor pratisyenlerden ve teoristlerden biri olduudur.dnya Sestir in ierisinde Joachim-Ernst Berendt ayet insanlkta yeni bir bilin ortaya karsa, bizim, grselliin zerindeki fazlalmz tarafndan engellenen duyular arasnda ki dengeyi tekrar ina edebilmek iin iitme zerindeki yinelenebilir, vurgular tarafndan idare edileceini ileri srmtr. O Gzler ne kadar iyiyse o kadar keskindir;keskinlik bak ve kesmek eylemi iin bir kalite, hangisi Yeni Bilin iin negatif,ykc,hatta belki de ldrc kalite anlamna gelmektedir. diye belirttiinde Brakhagein grsellie ait Rnesans fikirleri zerine bindirilen ykten,skntdan tr duyduu znty tekrar dile getirmitir. (Berendt 1983:5)Mantklln fazlal, analizin fazlal ve soyutlamann fazlal zerinden sevk ederek grmemizin zerinden nispetsiz vurgularyla beraber insan varlnn u anki ykmna tank olduumuzu yazar. (Berendt 1983:5) Hayatta kalmak iin grsellie olan bamllmzn, kulan gcn tanmlamann masrafndaki kolaylklardan biri olduunu syler. Neden kulaklarmzdan aldmz veriler gzlerimizden aldmz verilerden daha kusursuz? Neden ne iitebildiimizin genilii ne grebildiimizin geniliinden tamamen 10 kat geni ve neden bu kadar ok geni? Bu, bize neyin iaret ettii anlamna geliyor? (Berendt 1983:8). Berendte gre u an dikkatimizi bir kez daha iitmenin gcne yneltmenin zamandr. Ve tekrar iitmeyi renebilmek iin ayrca tekrar grmeyi de renmek zorunda olduumuzu doru bir biimde iaret etmitir; (Berendt 1983:7) ve bylece dier tm duyularn masrafndaki grselliin nemli ksmlarn almak iin kullandmz u anki eilimimiz, dncenin btnyle birbiri arkasna dizilmi ekilde altn grerek tekrar yerine konulabilir. Gillez Deleuze gibi baz kiiler, sinemann yalnzca insan varlnn dnmesini yanstmadn ayrca dnce srecinin tmn deitirme gcne sahip olduuna da inanrlar (Colebrook 2002:31) -Jodorowskynin sinematik ekilde imal ettii hap olan g.Ayrca Brakhage aka sinemann bu gcne inanmtr. Onun insan deneyimine olan akyla beraber sral ekilde alan filmin alana olan ak, ve o bu ikisinin arasndaki ilikinin normalden daha byk apta oluunu aratrmtr. Brakhagenin tekrar grmeyi renmek iin ayrca tekrar iitmeyi renmemiz iin yapt ar insanla brakt mirastr, ve bu iyi bir ekilde insan bilincinin geliimindeki bir sonraki aamann ekillendirilebilmesi iin gereken g olabilecek olan sinema aracl boyunca uygun bir ekilde yaplabilir.

http://genclikcephesi.blogspot.com

You might also like