BEYAZ APKALAR

FNAL RAPORU ubat 2012 Ocak 2013

Raporu Hazrlayan Hamit Levent Evci Proje Koordinatr

1

NDEKLER

Ynetici zeti ................................................................................................................... 3 Proje zeti ........................................................................................................................ 5 Projenin Ama ve Hedefleri .................................................................................. 5 Saylarla Okul almalar ....................................................................................... 7 Proje Etkinlikleri ............................................................................................................... 7 Hazrlk Sreci ........................................................................................................ 8 Proje Eitimi .......................................................................................................... 8 Yerel Proje Ekiplerinin Glendirilmesi .................................................................. 10 Okul almalar .................................................................................................... 10 Dnem Sonu enlikleri .......................................................................................... 13 Bar Zaman Eitsel Kutu Oyunu .................................................................... 14 Janssen Trkiye alanlarnn Katlm ............................................................................. 19 Proje Ekibi ....................................................................................................................... 19 Basn Yansmalar............................................................................................................. 20 zleme&Deerlendirme Final Raporu ............................................................................... 23

BEYAZ APKALAR FNAL RAPOR

Projenin Ad Proje Ortaklar Finansal Desteki Proje Sresi Raporlama Sresi Beyaz apkalar Janssen Trkiye & Toplum Gnllleri Vakf (TOG) Janssen Trkiye 01.02.2012 31.01.2012 01.02.2012 31.01.2012

Ynetici zeti
Beyaz apkalar projesi, 2007 ylnda Toplum Gnlls genler tarafndan balatlan, 2009 Aralk 2010 Aralk ve ubat 2012 Ocak 2013 aylarnda ise Janssen Trkiye ortaklyla devam eden bir bar projesidir. Beyaz apkalar; uyguland ilk yllarda toplumda grlen iddet olaylarnn, sorunun kaynana inerek nne geilebilmesi iin gelitirilen, aktif eitim metoduyla tasarlanm, hedef kitlesini Toplum Gnlls genlerin ve ilkretim rencilerinin oluturduu ve toplumsal fayday birinci planda tutan srdrlebilir bir proje idi. 2012 ylnda ise, zleme & Deerlendirme Uzmanndan ve projeyi daha nceden uygulayan Toplum Gnlls genlerden gelen geribildirimlerle bir bar projesine dnt. Projenin 2012 ylnn ubat aynda balayan ilk dnemi Haziran aynn ortasnda okullarda gerekletirilen dnem sonu enlikleriyle sona erdi. kinci dnemi ise proje kapsamnda gelitirilen bar temal eitsel kutu oyunun tasarlanmas ve yaygnlatrlmas ile sona erdi. Bar Zaman kutu oyunu Trkiyenin bilinen ilk bar temal eitsel kutu oyunu oldu. lk dneminde 5 il, 7 okulda toplamda 1200 civar renci ile gerekletirilen projeden, dorudan veya dolayl olarak 5000 kii faydaland. kinci dneminde ise 20 ilde yaygnlatrlan kutu oyunu 1248 ocua, 900 gence ulat. Kutu oyunu Kasm Aralk aynda 4000 civarnda oynand. Proje faaliyetlerinden bir yl boyunca toplamda 2448 ocuk faydaland. 185 Toplum Gnlls gencin gnlllk yapt projeden 2012 ylnda dolayl olarak 10000 kii faydaland. Okul faaliyetleri iin, ubat aynda alan ak arya 33 TOG rgtlenmesi projeyi uygulamak zere bavuru formu araclyla bavurdu. Bu 33 rgtlenmenin 7siyle proje gerekletirildi. Projenin okul faaliyetleri blmnde toplamda 95 Toplum Gnlls gen projede gnlllk yapt. Kutu oyunu oynatc eitimi iin ise, Ekim aynda alan ak arya 255 Toplum Gnlls gen bavuru yapt. Bavurularn deerlendirilmesi sonucunda 20 ilden 30 Toplum Gnlls gen eitime katld. Oynatc eitiminden sonra oynatclar kendi yerellerine dnerek yerel oynatc ekipleri de kurunca, oyunu yaygnlatran Toplum Gnlls gen says 90 oldu.
3

Projenin temel uygulamalarndan nce almalara katlacak genlerin glendirilmesi iin eitimler dzenlendi. Mart aynda Beyaz apkalar Proje Eitimi, Kasm aynda ise Bar Zaman Kutu Oyunu Oynatc Eitimi dzenlenerek ocuklarla alacak genlerin glendirilmesi hedeflendi. Okul almalarnda 6 hafta boyunca bar, hakszlk, ayrmclk, toplumsal cinsiyet eitlii, ideal dnya, ideal dnyaya ulamak iin yapmamz gerekenler, ideal dnya iin iletiim konularnda almalar yapld. Bar Zaman Kutu Oyununu isedayanma ve birlikte hareket etmeyaklamlarn amalanarak kurguland. Oyunun amalar, temas, grseller ve oyunun mekaniini bu yaklamlarla ilgili bir sr ipucu verdiinden dolay ocuklar tarafndan da ok ilgi grd. Projenin btn sreleri proje koordinatr tarafndan raporland. Ayrca projenin izlemedeerlendirme uzman da projenin btn srecini analiz etti. Final raporunun ikinci blmnde analizler ve deerlendirmeler de mevcuttur. Proje toplamda 60 farkl sosyal medya aracnda haber olarak paylald. Haziran aynda ise Fortuna Trkiye ile gerekletirilen rportaj, derginin Austos saysnda yaymland. Beyaz apkalar Projesi, genlerle birlikte bar mesajlar tamaya devam ediyor. Projenin, vizyonu genlerin nclnde toplumsal bar olan Toplum Gnllleri Vakf sahasnda yllarca deierek, gelierek ve daha ok kiiye ulaarak devam etmesini temenni ediyoruz.

Proje zeti
Okul almalarnn Gerekletirildii ller: Bandrma (Balkesir), Erzurum, zmir, Kilis ve Trabzon Okul almalarn Gerekletiren TOG rgtlenmeleri: Balkesir niversitesi Bandrma Toplum Gnllleri, Atatrk niversitesi Toplum Gnllleri, zmir niversitesi Toplum Gnllleri, Ege niversitesi Toplum Gnllleri, Dokuz Eyll niversitesi Toplum Gnllleri, Yedi Aralk niversitesi Toplum Gnllleri ve Karadeniz niversitesi Toplum Gnllleri Okul almalarnn Gerekletirildii lkretim Okullar: Ticaret Borsas lkretim Okulu ( Balkesir Bandrma ) Ticaret Odas lkretim Okulu ( Balkesir Bandrma ) Yavuz Selim lkretim Yatl Blge Okulu ( Erzurum ) Evin Leblebiciolu lkretim Okulu ( zmir ) Trk Birlii lkretim Okulu ( zmir ) Osman Altnta lkretim Okulu ( Trabzon ) Bar ZamanKutu Oyununun Yaygnlatrld ller: Afyon, Ankara, Balkesir (Bandrma), Bolu, Edirne, Erzurum, Isparta, stanbul, zmir, Kahramanmara, Kilis, Konya, Mardin, Mersin, Mula, Nide, Sakarya, Samsun, Sivas ve Trabzon. Hedef Kitle: Belirlenen ilkretim okullarndaki 4.,5.,6. ve 7. snflarda okuyan 11 14 ya aras ilkretim rencileri, Belirlenen TOG rgtlenmelerindeki 17 25 ya aras Toplum Gnlls genler

Beyaz apkalar Projesinin ana amac: Geleceimizi oluturan ocuklar iddetsiz bir hayat yaayabilmeleri konusunda glendirilerek, duyarllklarnn artrlmas ve bu sayede toplumsal barn salanmas, sevgi, sayg, gven, hogr ve ibirlii temeline dayal toplumsal ilikilerin kurulmas ve gelitirilmesidir.

Beyaz apkalar Projesinin hedefleri: rencileri bar konusunda bilgilendirme; rencilerin kendi yaam evrelerini daha barl bir hale dntrmelerini katk salamak; rencilerin kendilerinin ve evrelerindeki dier ocuklarn haklarnn olduunun farkna varmalarn salamak; rencileri toplumsal cinsiyet eitsizlii ve ayrmclk konularnda bilgilendirerek, bu konularda ayrmclk yapmamalarna dair duyarllklarn arttrmak; rencilerin haklar, birlikte yaam, gven ve niyet gibi kavramlarn zerinde dnmelerine arac olmak; rencilerle, birlikte yaama kltrnn, hak temelli yaklamlarla mmkn olduunun genlerle birlikte deneyimlenmesini salamak; Baka trl bir dnyada yaamann mmkn olduunu, buna katk salayacak kiilerin de ocuklarn kendilerinin olduunu fark etmelerine katk salamak; rencilere bar dili ile iletiim kurabilme yetenei kazandrmak; rencilerin farkllklara sayg bilinlerinin gelimesine yardmc olmak; rencilerin sosyal geliimlerine katkda bulunmak; Toplumsal Bar temal kutu oyunu tasarlanmas ve yaygnlatrlmasdr.

Ayrca, Beyaz apkalar Projesi; Halk arasnda iddetin bir iletiim yolu olarak alglanmas problemine dikkat ekmeyi; lkretim andaki ocuklara gnlll tantarak onlara gnlllk bilincini alamay; ocuklarda kendi sosyal haklar konusunda farkndalk yaratmay; Gnlllerin, proje dahilinde iletiim kurduklar ocuklarla ve toplumla olan ilikilerini gelitirmeyi; ve Gnlllerin projeyi gerekletirirken aldklar eitimler aracl ile kendi kiisel geliimlerini desteklemeyi

hedefler. Projeden Beklenen ktlar: Beyaz apkalar Projesi kapsamnda yaplacak etkinliklerle: 5 ilde 5 okulda 2000 ocua ulalmas; 5 okulda her 2 dnemde 6 hafta boyunca srecek 2er saatlik bir programla ocuklara toplam 120 saat eitim verilmesi; Kutu oyunu araclyla 20 okulda ocuklarn genler ile birlikte kutu oyununu oynamasn salamak ve kutu oyunu arac ile 20 okul 75 ocuk 1875 ocua ulalmas; Proje hakknda yerel ve ulusal medyada en az 5 haberin yaymlanmas;

5 Toplum Gnlls rgtlenmenin ocuk haklar, ocuklarla almak, bar eitimi konularnda kapasitesinin gelitirilmesi; En az 100 Toplum Gnlls gencin bir sosyal sorumluluk projesinde gnlllk yapmasnn salanmas

planlanmaktadr. Saylarla Projenin lk 5 Ay:

lin Ad ( 5 l ) Okulun Ad ( 7 Okul ) Ticaret Borsas lkretim Okulu & Ticaret Odas lkretim Okulu renci Says ( 1117 ) 155 ocuk ( Toplamda 5 Snf ) Ekip Says ( 85+10) 10 Toplum Gnlls Gen

Bandrma

Erzurum

Yavuz Selim Yatl Blge Okulu

80 ocuk ( Toplamda 4 Snf )

13 Toplum Gnlls Gen

zmir

Evin Leblebiciolu lkretim Okulu & Trk Birlii lkretim Okulu

330 ocuk ( Toplamda 13 Snf )

25 Toplum Gnlls Gen

Kilis

Nihat Baolu lkretim Okulu

320 ocuk ( Toplamda 12 Snf ) 232 ocuk ( Toplamda 8 Snf )

21 Toplum Gnlls Gen

Trabzon

Osman Altnba lkretim Okulu

16 Toplum Gnlls Gen

Proje Etkinlikleri
Hazrlk Sreci
1) Genlik Konseyine Katlm: Toplum Gnllleri Vakfnn en byk paylam alan olan ve bu yl 2 5 ubat tarihlerinde Gaziantepte gerekletirilen 19. Genlik Konseyinde Beyaz apkalar stand kuruldu ve konseye gelen TOG rgtlenmelerine proje tantld.

2) Proje llerinin Belirlenmesi in Genel ar: Toplum Gnllleri Vakfnn kulland toplu iletiim gruplar ve sosyal medya aralar aracl ile projenin gerekleecei duyurusu yapld. 3) Proje llerinin Belirlenmesi: Yaplan 33 bavuru arasndan eitli kriterlere gre yaplan deerlendirmede proje illeri Bandrma (Balkesir), Erzurum, zmir, Kilis ve Trabzon olarak belirlenmitir. 4) Proje Ekibinin Oluturulmas: Projenin zleme & Deerlendirme almalarn ve proje eitimini gerekletirecek ekip oluturuldu. Proje eitiminde eitmen olarak 1 erkek, 3 kadn eitmen yer ald. Projeler departman yneticisi, proje koordinatr ve izleme&deerlendirme uzman ile birlikte proje eitimi 7 kiilik bir ekip tarafndan gerekletirildi. 5) Eitim Programnn Gncellenmesi: Okullarda 6 hafta boyunca srecek almalar, bir nceki dnemden gelen geri bildirimler ve uygulama zaman gz nnde bulundurularak revize edildi. 6) Gnll Klavuzunun Gncellenmesi: Daha nceki yllarda kullanlan gnll klavuzu alnan geri bildirimlerle daha uygulanabilir bir hale getirilerek gelitirildi, oaltld ve proje gnlllerine ulatrld. Toplamda 100 adet gnll klavuzu basm gerekletirildi. 7) Grsellerin Baslmas: Proje gnllleri iin buff (bandana), projeye katlan ocuklar iin ise beyaz apka basm yapld. Toplamda 150 adet buff (bandana), 1500 adet beyaz apka basm gerekletirildi.

Proje Eitimi
1) Proje Eitimi Hazrlk Toplantlar: Proje eitiminin gerekletirilmesi iin 5 hazrlk toplants gerekletirildi. 2) Proje Eitimi: 14 18 Mart tarihleri arasnda stanbul / Silivri mevkiindeki Family Otelde gerekletirildi. Eitime 5 farkl ilden 20 Toplum Gnlls gen katlm gsterdi. 5 gn sren eitimde nsan haklar, hak ihlalleri, ayrmclk, birlikte yaam, ocuk haklar ve toplumsal cinsiyet gibi tematik konular ile birlikte ocuklarla alma, ocuklarla iletiim, iletiim, atma ve atma zm konularnda oturumlar gerekletirildi.

Fotoraf 1: Proje Eitimi / Silivri-stanbul

Beyaz apkalar Projesi Proje Eitim Program (14-18 Mart 2012-Silivri, stanbul) 14 Mart 2012 aramba 09:30 11:00 11:00 11:30 11:30 13:00 13:00 14:30 14:30 16:00 16:00 16:30 16:30 18:30 19:00 20:30 20:30 22:00 - Al - ntest -Tanma -Uuyoruz! 15 Mart 2012 Perembe - Program Sunumu - Beklentiler Haksz Myz? 16 Mart 2012 Cuma Dnyann Hali 17 Mart 2012 Cumartesi Proje Orta ve Genel Mdr Ziyareti Ara Neler Oluyor Hayatta Kokteyl Dnyann Hali: Tematik Atlyeler Bugn Gnlerden ocuk! Konuuyoruz Ama Nece Konuuyoruz! Proje Hakknda Teknik Bilgilendirme 18 Mart 2012 Pazar Su Yolu!

le Yemei Ho Geliler! Deniz Koydum Adn deal Dnya Deerlendirme ve Kapan

Tom ve Jerry!

Ara Beyaz Yol! Peki ya ocuk Haksz M? Gnlk Deerlendirme Bar Bozan Davranlar Gnlk Deerlendirme - Sunum Teknikleri - Formel Olmayan Eitim Yntemleri Gnlk Deerlendirme

Sahada Grrzler!

Akam Yemei

TOG lkeler

Disko Disko Partizani!

Yerel Proje Ekiplerin Glendirilmesi

1) Yerel Aktarmlar: Proje eitiminden sonra yerellere dnen proje ekipleri, kurduklar proje ekiplerine eitimdeki edindikleri bilgileri aktardlar. 2) Yerel Atlyeler: Btn proje illerinde, okullarda alt hafta boyunca uygulanacak atlyeler ile ocuklara yaklam konularnn ieriini oluturduu tek gnlk yerel atlyeler gerekletirildi. Sra No 1 2 3 4 5 Atlye Tarihi 31.03.2012 07.04.2012 08.04.2012 14.04.2012 21.04.2012 Atlyenin Gerekletirildii l Kilis zmir Trabzon Bandrma (Balkesir) Erzurum

3) Okullarn Belirlenmesi: Projenin uyguland lk retim Okullar, l ve le Milli Eitim Mdrlklerinin rehberlii ile proje ekipleri tarafndan belirlendi. zin sreleriyle ilgili TOG ofisten yerel proje ekiplerine destek verildi.

Okul almalar
Btn illerde 16 Nisan Pazartesi gn ile balayan hafta itibariyle okullarda almalara baland. 6 hafta sren almalar sresince elde edilen grsel almalar, 6 haftann sonunda gerekletirilen dnem sonu enliklerinde sergilendi.

Fotoraf 2: Trabzon'da Projeye Katlan ocuklardan Biri Tarafndan Yazlan Yaz

10

Okullardaki Eitim Program

Proje kapsamnda, ocuklara sunulacak eitimler aadaki gibidir: Tanma ve Kaynama Etkinlikleri: ocuklarn birbirlerini daha nce hi tanmadklar ynleriyle tanmalaryla birlikte, gnll genlerin ocuklarla tanmas ve almalara balamadan nce renme ikliminin olumasna katk salayacak etkinliklerdir. Ekip almas Uygulamalar: Yaplacak olan uygulama, bir sonraki admda Snf Kurallarnn oluturulmasna kolaylk salayacaktr. Gven Uygulamalar: ocuklarn kendi ve gnll abi/ablalaryla gven ortam salamalar, bylelikle gven ortam oluturarak gvenilir bir renme ortam olumasna katk salayacak etkinliklerdir. Program Tantm: 6 haftalk program erevesinde ocuklarla birlikte yaplacak faaliyetlerin genel hatlaryla anlatlaca ve 6 hafta boyunca birlikte allacann nden bilgilendirilecei blmdr. Szleme: 6 haftalk programda ocuklarla birlikte alabilmeyi kolaylatrmak iin, ocuklarn kendi yarglar ile dolduracaklar kurallar btn, bir nevi szlemedir. Bar Hakknda Beyin Frtnas: ocuklarn kendilerince Bar nedir?i ortaya koyacaklar etkinliktir. Hakszlk Kavram Kolaj almas: ocuklarn yapacaklar kolaj almalaryla, hakszlk kavram zerine konuabilecekleri etkinliktir. Toplumsal Cinsiyet Yarma Yapyoruz: ocuklarn toplumsal cinsiyet rolleri ve bunun etkileri zerine yarma uygulamasyla konuabilecekleri etkinliktir. Ayrmclk Yaz Kamp: ocuklarn ayrmclk konusunu konuabilecekleri etkinliktir. deal Dnyann Resmini Yapyoruz: ocuklar iin deal Dnya denilince akllarna gelen her eyi ortaya koyabilecekleri etkinliktir. Nasl Davranalm Brorn Hazrlyoruz: stediimiz gibi bir dnyada yaamak iin hangi davranlarn sergilenmesi gerektii zerine beyin jimnastii yapabilecekleri etkinliktir. Bar in letiim: ocuklarn daha barl bir dnya iin iletiim kurarken dikkat edilmesi gereken noktalar ile ilgili konuabilecekleri etkinliktir. Kendimize Szl Mektup: ocuklarn daha barl bir dnya iin kendilerine den sorumluluklar ile ilgili kendi kendilerine verdikleri szlerin yer ald ve sadece kendilerinin okuyacaklar bir mektup yazma etkinliidir.

Fotoraf 3-4: Proje Etkinliklerinden Kareler / Kilis-Bandrma

11

Proje kapsamnda okullarda sunulmas planlanan 6 haftalk programn rnek ierii aadaki gibidir: Tanma Konumas Tanma-Kaynama Etkinlikleri Ekip almas Uygulamalar Gven Uygulamalar Program Tantm Szlememizi Hazrlyoruz Dnyann Hali: Bar Hakknda Beyin Frtnas Hakszlk Kavram Kolaj almas Bitirme ve Deerlendirme Dnyann Hali Tematik Atlyeler: Toplumsal Cinsiyet Yarma Yapyoruz Ayrmclk Yaz Kamp Bitirme ve Deerlendirme deal Dnya: deal Dnyann Resmini Yapyoruz Nasl Davranalmn Brorn Hazrlyoruz Bitirme ve Deerlendirme Bar Bozan Davranlar: 5. Hafta Bar in letiim Kendimize Szl Mektup Bitirme ve Deerlendirme 5 Haftann Tekrar Hatrlatma Sunumu Davran Deiiklii Uygulamas 6. Hafta Slogan Bulma ve Sembol izme Krmz Koltuk enlik Hazrlklar

1. Hafta

2. Hafta

3. Hafta

4. Hafta

12

Dnem Sonu enlikleri

Okullarda gerekletirilen 6 haftalk programn sonrasnda dnem sonu enlikleri dzenlendi. Sra No 1 2 3 4 5 enlik Tarihi 31.05.2012 01.06.2012 01.06.2012 04.06.2012 21.04.2012 enliin Gerekletirildii l ve Okul Erzurum - Yavuz Selim Yatl Blge Okulu Kilis - Nihat Baolu lkretim Okulu Trabzon Osman Altnta lkretim Okulu Bandrma (Balkesir) Ticaret Odas lkretim Okulu Erzurum Yavuz Selim Yatl lkretim Blge Okulu

Fotoraf 5: Projenin Dnem Sonu enliklerinden Bir Kare / zmir

13

Bar Zaman Eitsel Kutu Oyunu

Proje kapsamnda gelitirilen bar temal bir kutu oyunu bulunmaktadr. Trkiyenin ilk bar temal kutu oyunu olan Bar Zaman 8 aylk bir srete gelitirildi. 500 adet kutu oyunu basm gerekletirildi. Kasm Aralk aylarnda 1248 ocuk, 900 gen oyunu oynamtr. Oyun iki ay ierisinde 4000 civarnda oynanmtr. Oyunun Fikri Beyaz apkalar Projesi, 2007 ylndan beri birok TOG rgtlenmesinde uyguland. Bu uygulama srelerinde hem zleme & Deerlendirme raporlar, hem de proje gnlllerinin geri dntlerinden yola klarak; projenin atlyeleri ve eitim programyla birlikte ocuklara ynelik bir ara ihtiyacnn olduu fark edildi. ocuklarn oyun yoluyla birbirlerinden renmesi yaklam ve projenin temel kavram olan bar kavramlarnn bir arada olaca bir ara gelitirilmesi iin almalar baland. Kutu oyunu fikri bu ekilde olgunlam oldu. Oyunun Hazrlk Sreleri Koordinasyon Ekibi: Oyun, Tekne Eitim-Oyun-Toplant ekibi tarafndan gelitirildi. Nisan ay ierisinde ilk defa bir araya gelinen ekibe proje hakknda detayl bilgilendirme yapld. Projenin amalar, sreleri ve proje koordinasyon ekibinin oyundan beklentileri oyun tasarm ekibine aktarld. Oyun Tasarm Ekibi: ncelikle oyunun, oyunu oynayacak kiilere verecei mesaj zerinden ilerleyerek, oyunla ilgili kavramlar zerinde alt. Oyunun ileyii ve ileyie yerletirilen kavramlar uzun sren almalar sonucunda ortaya bir taslak oyun kt. lk taslak oyun Haziran aynn banda hazrland. Oyunun Pilot Uygulamalar Oyunun bir takm pilot uygulamalar yapld. Sra No 1 2 3 Oyunun Pilot Uygulamasna Katlanlar Pembe Ev Genlik Merkezinden Hizmet Alan ocuklar Kavack Trkiye Eitim Gnllleri Vakf Zeyrek renim Biriminden Hizmet Alan ocuklar Zeyrek Akademisyenler ve STK alanlar
14

ocuklarla yaplan pilot uygulamalar hem 10-12 ya, hem de 12-15 ya aralklarndaki ocuklarla birlikte gerekletirildi. Kavacktaki Pembe Ev Genlik Merkezinde Haziran aynda, Zeyrekdeki Trkiye Eitim Gnllleri Zeyrek renim Biriminde ise Temmuz aynda pilot uygulamalar yapld. Oyun tasarm ekibi ise, oyunun btn srelerinde oyun deneyimi olan akademisyen ve sivil toplum kuruluu alanlaryla eitli pilot uygulamalar gerekletirdi. Son olarak proje koordinasyon ekibi ve projenin izleme&deerlendirme uzman ile birlikte gerekletirilen pilot uygulamalar, oyun tasarm ekibine birok geri dnt verdi. Pilot uygulamalardan sonra, oyun tasarm ekibi Eyll ay ortasnda oyunun son halini oluturdu.

Fotoraf 7: Oyunun pilot uygulamalarndan bir kare. / Zeyrek-stanbul

Oyunun Tasarlanmas Oyun gelitirildikten sonra, oyun tasarm ekibi tarafndan oyunun grsellerini hazrlayacak olan illstratr iin bilgi notlar hazrland. Bu bilgi notlar ile birlikte illstratr oyunun btn grsellerini hazrlad. Hazrlanan grseller, proje koordinasyon ekibi tarafndan onaylandktan sonra oyunlar baskya hazr hale getirildi. Oyunun Basm Oyun 500 adet basld. Oyunun Amac Oyun ibirliine dayanmaktadr. Oyuncular, oyuna kar beraber oynarlar. Oyunun sonunda ya oyuncular kazanr ve oyun kaybeder; ya da oyun kazanr ve oyuncular kaybeder. Oyunun temel amac vardr: Bir yerde sava varsa, bu hepimizi etkileyen bir durumdur. Bara ulamak iin, birlikte mcadele etmek gerekir. Bar halini korumak iin de birlikte mcadele etmek gerekir.
15

Oyuncularn ortak amac ise, oyunun kar hamleleri bittiinde tm piyonlar sava alan dnda tutmay baarmaktr. Oyunun kar hamleleri bittiinde, herhangi bir oyuncunun bir piyonu sava alanndaysa oyun kazanr, oyuncular kaybeder. Oyun Kutusunun erii Oyun kutusunun iindeki malzemeler unlardr: 4 adet Oyun Tahtas 16 adet Piyon ( 4 farkl renkten 4er tane ) 3 deste Oyun Kad ( 16 adet Gvercin Destesi, 24 adet Kabus Destesi, 48 adet Gkkua Destesi ) Oyun Kurallar Kitap

Fotoraf 8: Bar Zaman Eitsel Kutu Oyununun erii

16

Oynatc Eitimi Bar Zaman kutu oyununun yaygnlatrlmas iin 2-4 Kasm tarihleri arasnda bir oynatc eitimi dzenlendi. Oynatc Eitimine 20 ilden 18i kadn, 12si erkek toplam 30 kii katld. Sra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 l Afyon Ankara Bandrma Bolu Edirne Erzurum Isparta stanbul zmir Kahramanmara Kilis Konya Mardin Mersin Mula Nide Sakarya Samsun Sivas Trabzon TOPLAM Kadn Katlmc Says 1 2 2 1 0 0 1 1 2 0 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 18 Erkek Katlmc Says 0 0 0 0 2 2 0 1 0 1 1 1 0 0 0 1 1 1 0 1 12 Toplam Katlmc 1 2 2 1 2 2 1 2 2 1 2 2 1 1 1 1 2 1 1 2 30

Eitim Program 2 Kasm Cuma 3 Kasm Cumartesi 4 Kasm Pazar Teknik Bilgilendirme Bundan Sonra Ne Yapyoruz? Deerlendirme Kapan

Oyun Oynamaya Devam Geliler Oyun le lgili Kavramlar Oyun le lgili Kavramlar Ho geldiniz Videosu Tanma Aktiviteleri Oyunlarla lk Kez Karlama ve lk Oyun ocuklarla alma

Gidiler Elence Gecesi

17

Bar Zaman Kutu Oyunu Oynatc Eitimini, oyun ile ilgili kavramlar zerine konuulacak alanlar yaratlarak oyunun adm adm renildii ve retildii bir kurgu zerine ekillendirildi. Bununla birlikte ocuklarla alma konusunda gerekletirilen oturumla, ocuklarla almadan nce genlerin glendirilmesi hedeflendi.

Fotoraf 9: Kutu Oyunu Oynatc Eitiminden Bir Kare / Silivri - stanbul

Oyunun Yaygnlatrlmas Oynatc eitiminden sonra kendi yerellerine dnen Toplum Gnlls genler, oyunu nerede, nasl, kimlerle birlikte oynatacaklar ile ilgili planlarn hazrladlar. Baz oynatclar bireysel olarak oyunu oynatmay tercih ederken, baz yerellerde daha ok ocua ulamak iin yerel oynatc ekipleri kuruldu. Ekip kuran oynatclar, bu ekiplerle atlye almalar yaptlar. Atlye almalarnda hem oyun ile ilgili kavramlar konuuldu, hem de oyun defalarca oynanarak renildi. Baz yerel rgtlenmeler Bar Zaman kutu oyununu srekli bir etkinlik haline getirdiler. En az 10 ildeki oynatclar Bar Zaman proje ekipleri kurarak, ubat sonu itibariyle oyun oynatmaya devam edecekler. Yerellerde oynatclar oyunu ilkretim okullarnda, liselerde, genlik merkezlerinde, mahallelerde ve ocuklara ulaabildikleri birok farkl alanda oynattlar.

18

Janssen Trkiye alanlarnn Katlm

Proje srecinde Janssen Trkiye alanlarnn katlm da saland. Janssen Trkiye alanlar projeye u ekillerde katlm gsterdiler: Proje eitimine katlm gsterme, Projenin dnem sonu enliklerine katlm gsterme. Janssen Trkiye alanlarndan 7 kii dnem sonu enliklerine katlm gsterdi.

Proje Ekibi
Hamit Levent Evci, Proje Koordinatr Projenin genel koordinasyonunu yrtmektedir. Ayn zamanda proje faaliyetleri, projeyi yerellerde gerekletiren proje ekiplerinin koordinasyonu, projenin bte takibi, raporlama ve srdrlebilirliinden sorumludur. Uur Elhan, zleme&Deerlendirme Uzman Projenin btn srelerinin etkilerini izleme ve deerlendirmekle sorumludur. Jlide Erdoan, Projeler Departman Yneticisi Proje koordinatryle birlikte alr ve projenin srdrlebilirliinden sorumludur. Alper Serdar, Merve Seda evik, zge Snmez ve Zeynep Baaran, Proje Eitimi Eitmenleri Proje eitiminin eitim modllerini tasarlamak ve proje eitimini gerekletirmekten sorumludurlar. Tekne Oyun-Toplant-Eitim Oyunun gelitirilmesi, tasarlanmas, izimlerinin hazrlanmas, basm ve oynatc eitiminden sorumludur. Grev dalm aadaki gibidir: Glesin Nemutlu nal, Tekne Ekibinin Koordinatr Oyunun genel koordinasyonundan ve ieriinden sorumludur. Hakan Kahraman, Oyun Tasarm Ekip yesi Glesin Nemutlu nal ile birlikte oyunun ierii ve mekaniinin hazrlanmasndan sorumludur. Ouz Demir, llstratr Oyunun grsellerinin hazrlanmasndan sorumludur. Pelin Telyak, Grsel Tasarmc Grsel tasarmlarn hazrlanmas ve yerletirilmesinden sorumludur. Eray Basm Hizmetleri, Basm leri - Oyunlarn basmndan sorumludur.

19

Basn Yansmalar
Beyaz apkalar Projesi 10a yakn sayda yazl basnda, 50ye yakn web sitesinde yer ald. Web Siteleri: http://www.haberciniz.biz/beyaz-sapkalar-projesi-1484503h.htm http://www.erzurumhabergazetesi.com/33569-beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru http://www.bandirmamanset.com/haber/beyaz-sapkalar-projesi--11967.html http://www.doguturk.com/guncel/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-h3641.html http://www.gercekbandirma.com/guncel/326-jannsen-turkiye-ve-tog-un-ortak-etkinligi-beyazsapkalar-projesi-4-mayista.html http://www.medyaerzurum.com/haber/2-beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru http://www.erzurumgazetesi.com.tr/haber/Siddete-beyaz-sapkali-tepki/64260 http://www.haberler.com/erzurum-da-beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-projesi-3670939haberi/ http://www.beyazgazete.com/haber/%202012/5/31/erzurum-da-beyaz-sapkalar-ile-barisadogru-projesi-1231886.html http://www.kastamonudanhaber.com/erzurum/--beyaz-sapkalar--ile-barisa-dogru-h53052.html http://yurthaber.mynet.com/detay/balikesir-haberleri/beyaz-sapkalar-projesi/259633 http://www.haberler.com/balikesir/gundemi/beyaz-sapkalar-projesi.htm http://www.erzurumgundem.com/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru/HaberDetay/1038 http://www.sondakika.com/haber/haber-beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-3670960/ http://www.kiliskentgazetesi.page.tl/ http://www.haberler.com/beyaz-sapkalar-projesi-3683124-haberi/ http://www.haber3.com/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-1362212h.htm http://www.medya73.com/nazilli-belediyespor-satranc-takimi-il-ikincisi-oldu-haberi955629.html http://www.beyazgazete.com/haber/2012/5/31/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-1231772.html http://www.pirsushaber.com/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-388509n.html http://www.gazeteguncel.com/haber-Beyaz-Sapka-Ile-Barisa-Dogru-28915/ http://www.haberyurdum.com/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-123587n/ http://www.formedya.com/21181_Beyaz-Sapkalar-Ile-Barisa-Dogru.html http://www.haberfx.net/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-haberi-514376/ http://www.haber50.com/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-808795h.htm http://www.haber01.com/-h230891.html http://haberpan.com/haber/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru http://www.milletinsesi.com.tr/haber/erzurum-1/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru http://www.fezahaber.com/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-137935n.html http://www.nevsehirgazete.com/HD184595_-beyaz-sapkalar--ile-barisa-dogru.html http://www.iha.com.tr/%E2%80%9Cbeyaz-sapkalar%E2%80%9D-ile-barisa-dogru20120531AW000737-erzurum-haberi http://www.medya73.com/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-haberi-962573.html http://www.haberfx.net/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-haberi-521029/ http://www.haberler.com/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-3691853-haberi/ http://www.haberciniz.biz/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-1489496h.htm http://www.kilispostasi.com/haber/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru.html http://www.haberler.com/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-3691853-haberi/
20

http://www.haberx.com/beyaz_sapkalar_ile_barisa_dogru%2817,n,10998641,189%29.aspx http://www.haberizci.com/kilis/-beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru--h14283.html http://www.sondakika.com/haber/haber-beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-3691853/ http://www.haberyurdum.com/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru-130500n/ http://www.beyazgazete.com/haber/%202012/5/31/beyaz-sapkalar-ile-barisa-dogru1231772.html http://www.anayurtgazetesi.com/default.asp?page=haber&id=405479 http://www.farmaskop.com.tr/siddetsiz-bir-hayat-icin-oyun/ Yazl Basndan rnekler:

Ayrca; projenin TOG tarafndan duyurular ise, www.tog.org.tr adresinden projenin ana faaliyetlerinin dzenli haberler eklinde yaynlanmas eklinde gerekletirildi. Ayrca projenin tantm http://tog.org.tr/beyaz-sapkalar_191 adresinden gerekletirildi. Genlerin en sk kullandklar sosyal paylam sitelerinden biri olan Facebookda ise https://www.facebook.com/BeyazSapkalardan projenin gncel duyurular takipileri ile paylald.

21

22

BEYAZ APKALAR
ZLEME-DEERLENDRME RAPORU
UBAT 2012 - OCAK 2013

Uur Elhan
Beyaz apkalar Projesi zleme & Deerlendirme Uzman

23

indekiler
GR ...................................................................................................................................................... 26 PROJE ETM ....................................................................................................................................... 27 Ama .................................................................................................................................................. 27 Hedefler ............................................................................................................................................. 27 Eitimin erevesi ............................................................................................................................. 28 Deerlendirme Sreci ve Aralar ...................................................................................................... 29 Eitim ntest-Sontest Formlar ..................................................................................................... 29 Eitim Deerlendirme Formu ........................................................................................................ 29 Gnlk Deerlendirme Toplantlar ............................................................................................... 29 Gnlk Ekip Toplantlar ................................................................................................................ 30 Eitim Deerlendirme Toplants ................................................................................................... 30 Bulgular.............................................................................................................................................. 30 ATLYE ALIMALARI ............................................................................................................................ 36 Atlye Deerlendirme Sreci ............................................................................................................ 36 Bulgular.............................................................................................................................................. 37 SAHA ZYARETLER ................................................................................................................................. 40 Odak Grup Grmeleri .................................................................................................................... 40 Gnlllerin Srdrlebilir Proje Deneyimi .................................................................................. 41 Gnlllerin Beyaz apkalar Projesinde Yer Alma Nedeni ............................................................ 41 Atlye almalar .......................................................................................................................... 42 Proje Eitimi .................................................................................................................................. 43 Beyaz apkalar Projesini Uygulayan rgtlenmeler Arasndaki letiim ....................................... 44 Gnlllerin Beyaz apkalar Projesinden Beklentileri .................................................................. 45 BARI ZAMANI ETSEL KUTU OYUNU OYNATICI ETM................................................................. 46 Hedefler ............................................................................................................................................. 46 Bulgular.............................................................................................................................................. 47 BARI ZAMANI ETSEL KUTU OYUNU YAYGINLATIRMA ALIMALARI .......................................... 49 Bulgular.............................................................................................................................................. 50 SONU ................................................................................................................................................... 56 Proje Eitimi Sonular....................................................................................................................... 56 Atlye almalar Sonular .............................................................................................................. 60 Bar Zaman Eitsel Kutu Oyunu Sonular ................................................................................... 62

NERLER ............................................................................................................................................... 64 Proje Eitimi ...................................................................................................................................... 64 Atlye almalar .............................................................................................................................. 64 Bar Zaman Eitsel Kutu Oyunu ................................................................................................... 66 Proje Koordinasyon ........................................................................................................................... 66 zleme & Deerlendirme ................................................................................................................... 67 EKLER ..................................................................................................................................................... 68

GR
Janssen ve Toplum Gnllleri Vakf ortaklnda gerekletirilen Beyaz apkalar projesi zleme-Deerlendirme (&D) sreci, projenin amalarna ne lde ulaldnn ve faaliyetlerinin hedefleri dorultusunda ne kadar gerekletirildiinin saptanabilmesi iin tasarlanm bir sretir ve projenin bandan son etkinliine kadar eitli yntemler ve aralarla aktif bir ekilde devam eden bir yapya sahiptir. Beyaz apkalar projesi kapsamnda &D sreci iki dnem olarak ele alnabilir. lki, projenin balang tarihi olan ubat 2012 ile Temmuz 2012 tarihleri arasn kapsayan ve bu srete gerekletirilen Proje Eitimi, Atlye almalar ve Saha Ziyaretlerini, ikinci dnem ise proje kapsamnda tasarlanan ve yaygnlatrlan Bar Zaman isimli eitsel kutu oyununun Oynatc Eitimini ve Yaygnlatrma almalarn kapsamaktadr. &D srecinin bu etkinliklerin etkilerini deerlendirirken kulland aralar ise her biri iin ayr olarak raporun devamnda aklanmaktadr.

26

PROJE ETM
Ama
Beyaz apkalar projesi Proje Eitimiyle genel olarak, ocuk haklar, bar ve birlikte yaam kltrnn tartlmas ve bu konular hakknda farkndalk yaratmak amalanmaktadr. Proje Eitimi ile ulalmak istenen, atlye almalarn gerekletirecek olan gnlllerin ocuk haklar, bar, birlikte yaam, toplumsal cinsiyet, ayrmclk konularyla ilgili olarak farkndalk kazanmalarnn ve sunum teknikleri, kolaylatrclk, formel-olmayan renme ve ocuklarla alma hakknda donanmlarnn ve yetkinliklerinin artrlmasnn salanmasdr.

Hedefler
Bu ama dorultusunda Proje Eitiminin renme hedefleri u ekilde belirlenmitir: nsan haklarnn zellikleri hakknda bilgi edinilmesi nsan haklaryla ilgili kavramlarn renilmesi ve bunlarn birbirleriyle

ilikilendirilebilmesi Beyaz apkalar projesi ile insan haklar arasnda iliki kurulmas Ayrmcln nereden kaynakland hakknda fikir edinilmesi Toplumdaki frsat eitsizliklerinin nerelerden kaynaklanabileceinin fark edilmesi Toplumsal cinsiyet kavramnn ne anlama geldii hakknda bilgi edinilmesi Cinsiyet kavramnn ne anlama geldii hakknda bilgi edinilmesi Toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili kavramlarn renilmesi ve bunlarn tartlabilmesi Birlikte yaam ve bar kavramlarnn renilmesi ve bunlarn tartlabilmesi Yaanlan dnyann neden barl olmadnn fark edilmesi Barl bir dnyaya nasl ulalabilecei hakknda tartlabilmesi Barl bir dnya nndeki engellerin nasl kaldrlabilecei hakknda fikir edinilmesi ocuk haklarnn hangi ihtiyatan kaynakland hakknda bilgi edinilmesi ocuk haklarnn drt temel ilkesi hakknda bilgi edinilmesi ocuk haklar ile insan haklar arasndaki ilikinin fark edilmesi ocuk haklar ile ocuk almalar arasndaki iliki hakknda bilgi edinilmesi Hakszlk kavramnn ne anlama geldii hakknda bilgi edinilmesi Gnlk hayatn her alannda insanlarn hakszla uradnn fark edilmesi
27

letiim kurmada insanlarn davranlarnn nemi hakknda fikir edinilmesi Barl bir dnyaya ulamak iin iletiimin neminin fark edilmesi Toplum Gnllleri Vakf lkeleri hakknda bilgi edinilmesi atma kavramnn ne anlama geldii hakknda bilgi edinilmesi Bir projede hangi aktrler arasnda atma yaanabileceinin fark edilmesi atmann evreleri hakknda bilgi edinilmesi atmann nasl zmlenebilecei hakknda bilgi edinilmesi ocuklarla alrken dikkat edilmesi gerekenler hakknda bilgi edinilmesi Snf ynetimi hakknda bilgi edinilmesi letiim becerilerinin gelitirilmesi Formel-olmayan renme, kolaylatrclk ve sunum teknikleri hakknda bilgi edinilmesi

Atlye almalar iin formel-olmayan renme temelli bir yaklam gelitirilmesi Atlye almalarnda uygun bir renme ortam salamak iin gereken unsurlar hakknda bilgi edinilmesi

Proje Eitimine katlmayan gnlllere nasl aktarm yaplaca hakknda bilgi edinilmesi

Aktarm yaplabilmesi iin gerekli olan aralar hakknda bilgi edinilmesi Beyaz apkalar projesinin tm ileyi sreci hakknda bilgi edinilmesi

Eitimin erevesi
Tek kez dzenlenen Beyaz apkalar projesi Proje Eitimi, 14-18 Mart 2012 tarihleri arasnda 4 tam gn sreyle Selimpaa, stanbulda gerekletirilmitir. Eitim, sivil toplum, gnlllk, insan haklar, ocuk haklar, birlikte yaam, formel-olmayan renme, deneyimsel renme konular hakknda deneyimli olan 3 kadn ve 1 erkek 4 eitmen tarafndan tasarlanm ve uygulanmtr. Proje Ekibi de eitimde hazr bulunmu ve gerekli lojistik destei salamtr. Eitmen Ekibi ve Proje Ekibi eitimden iki gn nce eitimin gerekletirilecei mekanda yer alarak bir hazrlk sreci geirmilerdir. zleme-Deerlendirme Uzman ilk oturumdan son oturuma kadar eitimde yer alarak gzlem ve uygulamalarn gerekletirmitir.

28

Eitime farkl yerleim birimlerindeki 5 TOG rgtlenmesinden 4er kii olmak zere toplam 20 kii katlmtr. 20 katlmcnn %75i kadn, %25i ise erkektir. Katlmclarn ya ortalamas 20,9dur. En gen katlmc 18, en yal katlmc ise 23 yandadr.

Deerlendirme Sreci ve Aralar

Proje Eitimini bir btn olarak ve detayl bir ekilde deerlendirebilmek iin eitimin tasarlanma aamasndan eitimin sonunda gerekletirilen ekip ii deerlendirme toplantsna kadar tm sreler eitim deerlendirme planna dahil edilmitir. Bu sreler, katlmclarn eitim balarken ve biterken doldurduklar ntest-Sontest formlarn, eitim deerlendirme formunu, katlmclarla birlikte gnlk deerlendirme toplantlarn, gnlk ekip toplantlarn ve eitimden sonra eitmen ekibi ve proje ekibinin dahil olduu eitim deerlendirme toplantsn iermektedir. Eitim ntest-Sontest Formlar Eitim ntest-Sontest Formlar, eitimin hedefleri dorultusunda hazrlanan 65 maddeyi katlmclarn eitimin banda ve sonunda 1den 5e kadar puanladklar Likert tipi formdur (bkz. Ek 1). Form, her bir madde ve her bir katlmc asndan gerekleen deiiklikleri tespit etmek amacyla hazrlanmtr. Ayrca eitime katlanlar bir grup olarak ele alp deiiklii genel olarak belirlemeye de imkan vermektedir. Eitim Deerlendirme Formu Eitim Deerlendirme Formu, eitim sonunda katlmclar tarafndan doldurulan ve oturumlar, teknik koullar, eitmenler, eitim srecine kendilerinin ve grubun katklar hakknda katlmclarn deerlendirme yapabilmelerini salayan formdur (bkz. Ek 2). Eitim Deerlendirme Formundan elde edilen geribildirimler hem niceliksel hem de niteliksel olarak ele alnmaktadr. Gnlk Deerlendirme Toplantlar Eitim sresince her gnn sonunda katlmclarla birlikte tek grup haline birer Gnlk Deerlendirme Toplants gerekletirilmitir. Bu toplantlar, katlmclarn gn ierisindeki oturumlara ve genel olarak ayn gn ierisindeki dier tm srelere dair dncelerini, duygularn ve geribildirimlerini paylaabilmeleri iin hazrlanmtr. Ayrca bu toplantlarn bir dier ilevi de, Eitmen Ekibinin ihtiya duyduu takdirde katlmclar tarafndan ifade edilen ihtiyalar, talepler ve sorunlar dorultusunda -yine eitimin hedefleriyle ilikili olmak zere29

programda veya kullanlan yntemlerde deiiklik yapabilmelerinin salanmasdr. zlemeDeerlendirme Uzman da bu oturumlara katlm ve gzlemlerini gerekletirmitir. Gnlk Ekip Toplantlar Gnlk Ekip Toplantlar, zleme-Deerlendirme Uzmannn da katlmyla Eitmen Ekibi tarafndan eitim gnlerinin akamnda gerekletirilen ve, o gn uygulanan oturumlar hakknda ekip ii deerlendirme yapabilmelerine ve ertesi gnn program akn gzden geirebilmelerine olanak salayan toplantlardr. Eitim Deerlendirme Toplants Eitim Deerlendirme Toplants, eitim bittikten hemen sonra dzenlenen ve Eitmen Ekibi ile zleme-Deerlendirme Uzmannn katld, genel olarak eitimin deerlendirildii toplantlardr. Toplant, eitim programnn ak, teknik koullar ve Eitmen Ekibinin birbiri hakknda geribildirimde bulunmasna ve eitimden sonraki sre hakknda fikirlerin paylalmasna olanak salamaktadr.

Bulgular
Bulgular blmnde ncelikle Eitim ntest-Sontest Formlarndan ve sonra da Eitim Deerlendirme Formundan elde edilen bulgular sunulmaktadr. Grafik 1de, katlmclarn eitimin banda ve sonunda doldurduklar Eitim ntest-Sontest Formlar puanlar grlmektedir. Katlmclarn elde edilen puan ortalamalarna uygulanan Eletirilmi rneklemli Wilcoxon Testi sonularna gre Proje Eitimi bir btn olarak deerlendirildiinde, belirlenen proje hedefleri dorultusunda ileri dzeyde anlaml bir renme gerekletii grlmektedir (Asymp. Sig. (2-tailed) = 0,0001, p < 0,05).

30

Grafik 1: Katlmclarn ntest-Sontest Ortalamalar

Grafik 2de ise, Proje Eitiminin renme hedefleri dorultusunda hazrlanan maddelerin her biri iin eitimden nce ve sonra verilen puan ortalamalar yer almaktadr.
Grafik 2: Soru temelinde ntest-Sontest Ortalamalar

Tablo 1de, Wilcoxon testi sonularna gre 20 numaral madde dndaki dier tm maddelerde anlaml dzeyde farkllk bulunmutur.
Tablo 1: Eitim ntest-Sontest Formlar Form Maddeleri
No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Maddeler nsan haklarnn zelliklerini biliyorum Ayrmcln nereden kaynaklandn biliyorum Toplumsal cinsiyet kavramnn ne anlama geldiini biliyorum ocuklarla iletiim kurarken nelere dikkat etmem gerektiini biliyorum Birlikte yaam ve bar ilikisini tartabilirim letiimin elerini biliyorum atmann ne olduunu biliyorum Formel ve formel-olmayan eitim yntemleri arasndaki farklar biliyorum Aktarmn ne demek olduunu biliyorum ntest 3,15 3,40 3,65 3,95 3,63 3,65 3,50 3,50 4,00 Sontest 4,60 4,60 4,60 4,60 4,70 4,85 4,75 4,80 4,75 p deerleri 0,0004 0,0004 0,0006 0,0196 0,0021 0,0019 0,0003 0,0003 0,0032

31

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64

Beyaz apkalar projesinin tm sreleri hakknda yeterli bilgim var Toplum Gnllleri Vakfnn ilkelerinin ne anlama geldiini biliyorum ocuk haklarnn hangi ihtiyatan kaynaklandn biliyorum Bar kavramn tartabilirim Toplumsal cinsiyet rolleri eitsizlik yaratarak bar engeller Barl bir dnyaya ulamak iin nasl davranmam gerektiini biliyorum letiim kurmada kiilerinin davranlarnn nemini biliyorum nsan haklar ile ilgili kavramlar birbirleriyle ilikilendirebilirim Toplumda farkl sosyal/kltrel aznlklara mensup olmann ne anlama geldiini biliyorum Cinsiyet kavramnn ne anlama geldiini biliyorum Bir grup ocua bildiim bir konuyu rahatlkla aktarabilirim Yaadmz dnyann neden barl olmadn biliyorum Etkili iletiim kurabilmek iin neler yaplmas gerektiini biliyorum Bir projede hangi aktrler arasnda atma yaanabileceini biliyorum Formel-olmayan eitim ynteminin zelliklerini biliyorum Aktarmn nasl yaplmas gerektiini biliyorum Beyaz apkalar projesinde nasl allacan biliyorum Toplum Gnllleri Vakfnn ilkelerini aktarabilirim ocuk haklarnn drt temel ilkesini biliyorum Barn nasl gerekleebileceini biliyorum Toplumsal cinsiyet rolleri zerinden yaplan ayrmclk eitsizlik yaratarak bar engeller Farkllklara sayg kavramnn ne anlama geldiini biliyorum letiim kurmada kiilerin yaklamlarnn nemini biliyorum Beyaz apkalar Projesi ile insan haklar arasndaki ilikiyi biliyorum Toplumdaki frsat eitsizliklerinin nereden kaynaklandn biliyorum Toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili kavramlar tartabilirim Snf ynetiminin ne anlama geldiini biliyorum Barl bir dnyaya nasl ulaabileceimizi biliyorum letiim yntemlerinin nasl kullanlmas gerektiini biliyorum Bir atmada neler yaanabileceinin farkndaym Etkili bir sunum yapabilmek iin hangi aralar kullanmam gerektiini biliyorum Aktarm yapabilirim ocuk haklar ile insan haklar kavramlarn birbirleriyle ilikilendirebilirim Bar engelleyen durumlar biliyorum Bar kavramnn ne anlama geldiini biliyorum Bar salamak iin neler yapabileceimin farkndaym Toplumda farkl olanlarla rahatlkla iletiim kurabilirim Barl bir dnyaya ulamak iin neler yapabileceimi biliyorum nsanlar arasndaki iletiimde kiilerin rollerini ayrt edebiliyorum atmann evrelerini biliyorum yi bir grup ynetimi iin nelere dikkat etmem gerektiini biliyorum Aktarm yapabilmek iin ne tr aralar kullanlmas gerektiini biliyorum ocuk haklar ile ocuk almalar arasndaki ilikiyi biliyorum Hakszlk kavramnn ne anlama geldiini biliyorum Olumlu iletiim kurabilmek barl bir dnyaya ulamay salar Barl bir dnyaya ulamak nndeki engelleri nasl kaldrabileceimi biliyorum atmann nasl olutuunu biliyorum Adil bir grup moderasyonu/kolaylatrcl yapabilirim Gnlk hayatn her alannda insanlarn hakszla uradklarnn farkndaym Birlikte iyi bir yaam srerek barl bir dnyaya ulaabiliriz Etkili bir sunum yapabilmek iin sesimi nasl kullanmam gerektiini biliyorum Kolaylatrclk yapabilirim Bir atmann nasl zmlenebileceini biliyorum Sunum yaparken mevcut mekan doru bir ekilde kullanmay biliyorum Farknda olarak ya da olmayarak hakszlk yapyorum

2,65 3,80 3,50 3,90 3,40 3,75 4,25 3,30 3,70 3,90 4,35 4,00 3,80 2,90 3,35 3,35 2,90 3,45 1,90 3,05 3,60 4,10 4,10 3,30 3,40 3,40 3,25 3,60 3,40 3,30 3,45 3,70 3,40 3,50 3,55 3,55 4,00 3,45 3,75 2,45 3,15 3,15 2,85 3,45 4,10 3,40 2,90 3,40 4,05 4,05 3,65 3,60 3,15 3,35 3,10

4,60 4,80 4,55 4,65 4,65 4,60 4,85 4,25 4,60 4,70 4,75 4,55 4,70 4,65 4,75 4,70 4,80 4,80 4,65 4,35 4,70 4,75 4,80 4,70 4,60 4,55 4,85 4,50 4,70 4,70 4,75 4,90 4,60 4,70 4,60 4,50 4,70 4,70 4,60 4,50 4,60 4,80 4,60 4,70 4,75 4,70 4,65 4,80 4,90 4,85 4,70 4,70 4,60 4,85 4,15

0,0002 0,0002 0,0007 0,0171 0,0018 0,0013 0,0117 0,0078 0,0021 0,0015 0,1035 0,0347 0,0017 0,0001 0,0005 0,0003 0,0002 0,0002 0,0001 0,0004 0,0029 0,0077 0,0021 0,0005 0,0009 0,0014 0,0005 0,0021 0,0003 0,0002 0,0008 0,0008 0,0012 0,0007 0,0079 0,0118 0,0415 0,0003 0,0077 0,0002 0,0007 0,0005 0,0001 0,0003 0,0185 0,0005 0,0002 0,0005 0,0032 0,0015 0,0158 0,0022 0,0003 0,0003 0,0109

32

65

Etkili bir sunum yapabilmek iin bedenimi nasl kullanmam gerektiini biliyorum

3,55

4,70

0,0061

Anlamllk Dzeyi p < 0,05 olarak kabul edilmitir.

Grafik 3te, eitimin hedefleri dorultusunda hazrlanan maddelerin oturumlara gre dzenlenmi ntest ve sontest ortalamalar grlmektedir.
Grafik 3: Oturumlara gre ntest-Sontest Ortalamalar

Grafik 4te, Eitim Deerlendirme Formundan elde edilen verilere gre, eitime katlan 20 katlmcnn eitim sonunda kendilerinde gerekletiini dndkleri renme dzeyleri gsterilmektedir. Ortalama renme puan 5 zerinden 4,61dir. Katlmclarn eitim sonundaki en dk renme dzeyi puan 3,48 ve en yksek renme dzeyi puan da 5,00 olarak ortaya kmaktadr.

33

Grafik 4: Alglanan renme Dzeyi

Grafik 5te, eitimin oturumlarna gre alglanan renme dzeyi gsterilmektedir. Oturumlara gre alglanan renme dzeyi puanlar 4,10 ile 4,85 arasnda deimektedir.
Grafik 5: Oturumlara gre Alglanan renme Dzeyi

Grafik 6da, eitimin gerekletirildii Teknik Koullar asndan katlmclarn verdikleri puanlar grlmektedir. Katlmclar gre Teknik Koullarn ortalama puan 4,25tir. Bu da katlmclar asndan eitimin teknik koullarnn uygun olduunu gstermektedir.

34

Grafik 6: Teknik Koullar

35

ATLYE ALIMALARI
Atlye almalar, Proje Eitimine katlan gnlllerin kolaylatrclnda yrtlen 6 haftalk bir programdan olumaktadr. Gnlller, Proje Eitiminden hemen sonra kendi rgtlenmelerindeki Beyaz apkalar projesinin dier gnlllerine eitim ve proje hakknda bir aktarma yapm, ve akabinde atlye almalarnda yer alacak gnlllerle ekipler oluturulmulardr. 6 haftalk Atlye almalarnn projeye katlan 5 TOG rgtlenmesindeki program ayndr ve temalar u ekildedir: Ekip almas Bar Hakszlk Toplumsal Cinsiyet Ayrmclk Bar iin letiim

Atlye Deerlendirme Sreci

&D sreci kapsamnda, Atlye almalarnn projeye katlan renciler zerindeki etkisini lebilmek iin Atlye ntest-Sontest Formlar hazrlanmtr. Projeye katlan renciler, gnlller araclyla Atlye almalarnn ilk haftasnn banda ve son haftann bitiminde bu formlar doldurmulardr. Atlye almalarna toplam 1117 renci ve 85 gnll katlmtr. Elde edilen formlardan deerlendirilmeye uygun olan toplam 405 form ele alnm ve bunlardan da 210 Atlye ntest-Sontest Formu deerlendirmeye tabi tutulmutur. Atlye ntest-Sontest Formu, atlye almalarnn hedefleri dorultusunda hazrlanm 25 maddeden oluan Likert tipi formdur (bkz. Ek 3). Deerlendirmeye alnan 210 Atlye ntest-Sontest Formunun profili u ekildedir:

36

Tablo 2: Deerlendirmeye alnan Atlye ntest-Sontest Formlarnn Profili

TRABZON
Erkek 5. Snf 6. Snf 7. Snf 11 7 16 34 Kadn 10 6 20 36

ZMR
Erkek 10 13 14 37 Kadn 13 10 10 33

KLS
Erkek 15 15 5 35 Kadn 11 19 5 35

TOPLAM
70 70 70

TOPLAM

70

70

70

210

Deerlendirilmeye alnan formlarn cinsiyet dalm 106 erkek ve 104 kadndr. En kk ya 10, en byk ya 14tr ve ya ortalamas da 12,19dur. Bandrma ve zmir rgtlenmelerinden gelmesi gereken Atlye ntest-Sontest Formlarnn byk bir ksm gelmemi ve gelenler iinde de Sontest Fromlar olmad iin bu rgtlenmelerin formlar deerlendirmeye alnmamtr. Bu durumla ilgili neriler neriler ksmnda ele alnacaktr.

Bulgular
Grafik 7de, Atlye almalarnn hedefleri dorultusunda hazrlanan maddelerin her biri iin Atlye almalarndan nce ve sonra verilen puan ortalamalar yer almaktadr. Formlardan elde edilen puan ortalamalarna uygulanan Eletirilmi rneklemli Testi T-Testi sonularna gre Atlye almalar bir btn olarak ele alndnda, belirlenen hedefler temelinde anlaml bir renme gerekletii grlmektedir (t(209) = -10,191, p = 0,0000).

37

Grafik 7: Soru temelinde ntest-Sontest Ortalamalar

Tablo 3te, T-Testi sonularna gre 3, 8, 11, 18 ve 25 numaral maddeler dndaki dier tm maddelerde anlaml dzeyde farkllk bulunmutur.
Tablo 3: Atlye ntest-Sontest Formlar Form Maddeleri
No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Maddeler Barl bir dnyaya ulamak iin ekip almasna ihtiyacmz var Bar kavramnn ne demek olduunu biliyorum Hakszlk kavramnn ne anlama geldiini biliyorum Kz ocuklar annelerine erkek ocuklar babalarna yardm eder Birlikte alrsak barl bir dnya yaratabiliriz nsanlarn davranlarnn iletiim kurmak iin nemli olduunu biliyorum Ayrmcln nerelerden kaynaklandn biliyorum Bakalarna ihtiya duymadan insan tek bana da barl bir ekilde yaayabilir Arkadalarmla bar kavram hakknda tartabilirim Gnlk hayatta insanlarn hakszla uradn biliyorum Kz renciler erkek rencilere gre daha alkandr Barl bir dnyaya ulamak iin neler yapmam gerektiini biliyorum Olumlu iletiim kurmak barl bir dnyaya ulamay salar Ayrmclk kavramnn ne anlama geldiini biliyorum Bir enlik hazrlamak iin ekip almas gerekir Bar engelleyen durumlar biliyorum Farknda olarak ya da olmayarak ben de hakszlk yapyorum retmenlik kadnlara daha uygun bir meslektir Barl bir dnyada neler olmas gerektiini biliyorum evremde ortaya kan olumsuz bir tartmay iletiim yntemlerini kullanarak engelleyebilirim Toplumda benden farkl olanlarla rahatlkla iletiim kurabilirim Beyaz apkalar projesi kapsamnda neler yapacamz biliyorum Toplumsal cinsiyetin ne demek olduunu biliyorum Ayrmclk toplumda eitsizlik yaratarak bar engeller Erkek renciler kz rencilere gre ok daha asidirler ntest 4,09 4,24 4,54 2,97 4,38 4,21 3,63 2,61 3,84 4,16 3,65 3,96 4,20 4,16 4,36 3,92 3,27 3,38 4,00 3,64 3,63 2,82 3,05 4,19 2,89 Sontest 4,56 4,55 4,59 3,40 4,53 4,44 4,26 2,82 4,13 4,44 3,57 4,38 4,52 4,46 4,56 4,14 3,69 3,20 4,34 4,06 4,08 4,28 4,14 4,39 2,96 p deerleri 0,0000 0,0005 0,3721 0,0031 0,0298 0,0088 0,0000 0,0864 0,0118 0,0037 0,4875 0,0000 0,0002 0,0034 0,0266 0,0310 0,0006 0,1175 0,0020 0,0000 0,0001 0,0000 0,0000 0,0306 0,5297

Anlamllk Dzeyi p < 0,05 olarak kabul edilmitir.

Grafik 8de, Atlye almalarnn hedefleri dorultusunda hazrlanan maddelerin temalara gre dzenlenmi ntest ve sontest ortalamalar grlmektedir.

38

Grafik 8: Temalara gre ntest-Sontest Ortalamalar

39

SAHA ZYARETLER
Proje Eitiminden sonra zleme-Deerlendirme Uzman, projenin ileyiini izleyebilmek adna Beyaz apkalar projesini uygulayan 5 TOG rgtlenmesini ziyaret etmitir. Bu ziyaretler srasnda gnlllerden projenin ileyiiyle ilgili olarak, bilgi, duygu ve dncelerini alabilmek iin odak grup grmeleri gerekletirilmitir.

Odak Grup Grmeleri

Odak grup grmeleri, projeyi uygulayan rgtlenmelerdeki hem Proje Eitimine katlan gnlllerle hem de eitime katlmayan gnlllerle ayr ayr gerekletirilmitir. Odak grup grmelerinin amac, hem Proje Eitiminin etkilerini incelemek hem de eitime katlmayan proje gnlllerinin projeyi alglayn renebilmektir. 5 TOG rgtlenmesinde gnlllerle gerekletirilen odak grup grmelerinin profili u ekildedir:
Tablo 4: Gnlllerle Odak Grup Grmeleri Profili

Proje Eitimi Alanlar

Kadn Kilis
(28.04.2012)

Proje Eitimi Almayanlar

Kadn 2 1 4 4 1 12 Erkek 3 5 1 1 3 13

TOPLAM
8 9 9 9 7

Erkek 1 2 1 1 5

2 1 3 3 3 12

Erzurum
(05.05.2012)

Bandrma
(13.05.2012)

zmir
(20.05.2012)

Trabzon
(26.05.2012)

TOPLAM

42

Odak grup grmelerine katlan gnlllerin cinsiyet dam 24 kadn ve 18 erkektir. Proje Eitimine katlan ve katlmayan gnlller olarak bakldnda ise, Proje Eitimine katlan 17 kii ve Proje Eitimine katlmayan 25 kii olarak grlmektedir. Odak grup grmelerinden elde edilen sonular aada detayl olarak sunulmaktadr.

40

Gnlllerin Srdrlebilir Proje Deneyimi Odak grup grmelerine katlan toplam 42 gnllnn 15inin daha nce TOG Vakf ats altnda elde ettii baka bir deneyim bulunmaktadr. Bu 15 gnll daha nce srdrlebilir bir projede yer alm ve proje uygulamasyla ilgili olarak halihazrda deneyimi bulunan kiilerdir. Odak grup grmelerine katlan ve daha nce baka bir projede yer alarak deneyim sahibi olan bu 15 gnllnn cinsiyet dalm, 7 kadn ve 8 erkektir. Beyaz apkalar projesinde yer alan tm deneyimli gnlller deneyimlerini bu projeye tamakta ve ilk defa bu deneyimi yaayan ekip arkadalarna da destek olmaktadrlar. Projenin uygulanaca okullar bulmak iin grmeler gerekletirmekten ocuklarla iletiime kadar tm srelerde bu deneyim, projenin sorunsuz bir ekilde uygulanabilmesi iin olumlu bir kazanm olarak grlmektedir. Gnlllerin Beyaz apkalar Projesinde Yer Alma Nedeni Gnlllerin Beyaz apkalar projesinde yer alma nedenleri projenin konusundan kiisel geliime kadar birok farkl beklentiyi iermektedir. Fakat genel olarak bu nedenler incelendiinde, Beyaz apkalar projesinin konusunun bar olmas, birok gnllnn bu projede yer almas iin byk bir motivasyon kayna oluturuyor. Odak grup grmelerinden kan sonulara gre gnlllerin neden Beyaz apkalar projesinde yer aldklar u ekilde sralanabilir: Toplumsal bar adna byle bir projeye ihtiya olduu iin iddetin nedenlerini ve bar konumaya ihtiya olduu iin ocuklarn birbirlerini daha iyi anlayabilmeleri ve birlikte yaayabilmeleri iin Projenin temas bar olduu iin Beyaz apkalar projesi ocuklara farkl bir bak as kazandrabilir nitelikte olduu iin ocuklar evreden ve aileden dolay iddete eilimli olduklar iin Proje ocuk odakl olduu iin ocuklarla almada deneyim kazanmak iin Sosyal sorumluluk alannda kiisel geliimi artrmak iin ocuklarla almak keyifli olduu iin

41

Atlye almalar Odak grup grmeleri art arda be hafta sonu gerekletirildii iin, her bir rgtlenmeyle yaplan grmeler atlye almalarnn farkl bir haftasna denk gelmitir. Bu da yaplan grmeleri atlyelerin temas asndan zenginletirmitir. ncelikle, gnlller atlye almalarndan her ne kadar baz aksaklklar yaansa da- genel olarak memnunlar. zellikle projenin odakland tema ve ocuklarla almak gnllleri memnun eden ncelikli konular. Gnlller, atlye almalar sayesinde iyi bir deneyim elde ettiklerini ve toplumsal bara katkda bulunduklarn dnyorlar. Bununla birlikte, atlye almalarnda baz eksikliklerin olduunu ve aksaklklarn yaandn da dile getiriyorlar. Bunlardan belki de en nplana kan -5 TOG rgtlenmesinde de bu durum ortaya kyoratlye almalar srasnda kz-erkek renci ilikileri. Gnlller, yaplan almalar srasnda kz ve erkek rencilerin yan yana bile oturmak istemediklerini, kendi aralarnda gruplatklarn ve bu durumun da almalar zorlatrdn belirtiyorlar. 5 TOG rgtlenmesi (Bandrma, Kilis, Erzurum, Trabzon, zmir) asndan dnldnde, bu sorun projenin ileyiiyle ilgili olmaktan ziyade, genel bir sorun olarak grlmektedir. Ayrca rencilerin iinde bulunduklar ya itibariyle (ya ortalamas 12,19, bkz. s. 14) geirdikleri evre de bu durumun ortaya kmasnda bir rol oynayabilir. Atlye almalar srasnda yaanan dier iki aksaklk da yine bu durumla ilikili olarak ele alnabilir. Bunlar, gnlllerin snf ynetimi konusunda yaadklar sorunlar ve toplumsal cinsiyet konusunda yaptklar almalar. Bu durumlar ortadan kaldrabilmek iin gnlllerden bazlar, retmenlerden destek istediklerini ancak retmenlerin ve genel olarak okul ynetiminin kendilerine yeteri kadar destek olmadklarn ifade etmilerdir. Ayrca, bu durumu ortadan kaldramamalarnda gnlllere gre atlye almalarnn sresi de etkili bir rol oynamaktadr. Tasarladklar oturumlarn ders saatiyle rtmemesi ve okul ynetiminin de ek sre tanmamas yine gnlller asndan bir aksaklk oluturmaktadr. Fakat buna ramen yine de gnlller tasarladklar oturumlar dntrerek ders saatine uygun hale getirip uygulamlardr. Gnlller yaad bir dier sorun da, iki resmi tatilin (23 Nisan ve 1 Mays) art arda atlye almalarna denk gelmesi ve rencilerle kurduklar ilikilerin bir sreliine kesintiye uramas. Gnlllerin bu bahsedilen sorunlarla ilgili olarak ve genel olarak projenin ileyiine dair nerileri NERLER blmnde ele alnacaktr.

42

Gnlller, bu bahsedilen aksaklklara ramen atlye almalarn yine de iyi bir ekilde uygulayabilmelerinde kendilerine datlan Gnll Klavuzunun nemli bir rol olduunu dnyorlar. Gnll Klavuzu, gnlllere adm adm atlye almalarnn her bir haftasnda neler uygulayacaklarn, baz alternatif uygulamalar ve ocuklarla iletiim konusunda baz destekleyici bilgileri iermektedir. Genel olarak atlye almalarna bakldnda gnlller bu sreten memnun ve ocuklarla birlikte almann hem kendilerini hem de ocuklar gelitirdiini dnyorlar. Proje Eitimi Odak grup grmelerinde gnlllerle Proje Eitimi hakknda da grlm ve eitimin atlye almalarna etkisi izlenmeye allmtr. Beyaz apkalar projesinde yer alan 85 gnllden -her bir rgtlenmeden 4er kii olmak zere- toplam 20 gnll Proje Eitimine katlmtr. Dier 65 gnll ise eitime katlan 20 gnllnn gerekletirdii Aktarm araclyla eitimde ilenen konulara dair bilgi edinmilerdir. Bu sre ise Proje Eitimine katlan ve katlmayan olmak zere gnlllerin iki farkl grup olarak ele alnmasna olanak salamaktadr. Tabii eitime katlmayan fakat daha nceden benzer eitim deneyimi olan gnlller de mevcuttur. Bu da, Proje Eitimine katlan ve katlmayan gnlller arasnda byk bir farkn olumasn engellemitir. Ayrca, Proje Koordinatrnn sk gerekletirdii saha ziyaretleri ve gnlllerle iletiimi de bu srece olumlu katkda bulunmutur. Fakat yine de, Proje Eitiminde 4 youn gn geiren gnlller ile eitime katlamayan gnlller asndan baz farkl ihtiyalar doduu gzlenmitir. Proje Eitimine katlamayan gnlller, eer eitime katlm olsalard daha tecrbeli olabileceklerini ve atlye almalaryla ilgili olarak bahsettikleri sorunlarn ounu belki de yaamayacaklarn ifade etmektedirler. Ayrca kendilerini eitime katlan gnlllere oranla projenin ileyiiyle ilgili olarak daha pasif hissettiklerini ve eitime katlanlarn daha fazla sorumluluk aldklarn dillendirmektedirler. Fakat bu durumun, atlye almalarnda aktif olmalarna engel olmadn da eklemektedirler. zellikle, 4 gnlk bir eitimden her ne kadar kendileri iin yararl olsa da- aktarm araclyla haber olmalarnn baz eksiklikler yarattn da dile getirmektedirler. Proje Eitimine katlamayan gnlller, zellikle toplumsal cinsiyet ve ayrmclk gibi konular hakknda deneyim sahibi olmann aktarm

43

araclyla bu konulardan haberdar olmaya oranla daha anlaml olduunu ifade etmektedirler. Proje Eitimine katlan gnlller de, katlamayan gnlllerin aklamalarn destekler nitelikte bu sreten bahsetmektedirler. Onlara greyse 4 gnlk bir eitimi birka saatte aktarmak hem eitimin konular, hem eitim ortamndaki atmosfer hem de dier gnlllerin motivasyonu asndan zor bir sre. Proje Eitiminin deerlendirme sonularna bakldnda da (bkz. s. 7) elde edilen deneyim asndan belirgin bir farkn olumas muhtemel grnyor. Projede yer alan gnlllerin drtte birinin Proje Eitimine katlm olmasna ramen, projede yer alan dier gnlllerin bazlarnn TOG Vakf ats altnda benzer bir deneyim yaam olmalar ve tabii ki eitime katlan gnlllerin gerekletirdii aktarmlar da projenin beklentileri dorultusunda uygulanmasnda nemli bir rol oynam olarak grnmektedir. Beyaz apkalar Projesini Uygulayan rgtlenmeler Arasndaki letiim Beyaz apkalar projesini uygulayan ekiplerin iletiim kurmas iin online bir iletiim a kurulmutur. Gnlller bu iletiim a zerinden deneyimlerini, duygularn, dncelerini ve sorularn birbirleriyle paylamaktadr. Odak grup grmelerinde ortaya kan bir konu olarak, Beyaz apkalar projesini uygulayan 5 TOG rgtlenmesi arasndaki iletiim iki farkl ekilde deerlendirilebilir. Online iletiim an kullanan gnlller genellikle Proje Eitimine katlan gnlller olmakla birlikte, eitime katlamayan gnlller de bu a

kullanmaktadrlar. Ayrca her rgtlenme kendi iinde de bir iletiim ana sahiptir. Fakat gnlllerden gelen geribildirimler dorultusunda sylenebilir ki, online iletiim an kullananlar, dolaysyla dier rgtlenmelerden gnlllerle iletiim kuranlar daha ok Proje Eitimine katlan gnlllerdir. Eitime katlmayan gnlllere neden bu iletiim an az kullandklarn veya kullanmadklar sorulduunda, her rgtlenmeden benzer cevaplar alnmtr. Ayn ama dorultusunda bir projenin paras olsalar da, birbirlerini tanmadklar iin birbirleriyle youn bir iletiim kurmay tercih etmedikleri sylenebilir. Bu da projenin yapsnn, eitime katlan gnlller tarafndan ulusal, eitime katlamayan gnlller tarafndan da yerel olarak alglandn gstermektedir. Her ne kadar tm gnlller Beyaz apkalar projesinin ulusal bir proje olduu bilse de, rgtlenmeler asndan bakldnda bu durum gnlllerin bir ksm iin geerli olmamaktadr. Gnlller bu durumun olumasn,
44

projede yer alan baz gnlllerin eitime katlamamasna balamaktadrlar. Aslnda akladklar bu sebep uygun grnmektedir. nk projeyi uygulayan ekiplerin birbirleriyle temas edebilecekleri tek etkinlik Proje Eitimidir. Dier taraftan, eitime katlan gnlller asndan bakldnda, bu gnlllerin arasnda youn bir iletiim ve dayanma nplana kmaktadr. Tm bu yorumlar nda rgtlenmeler arasnda iki farkl iletiim modeli olduu sylenebilir. Bu durum projenin ileyii asndan herhangi bir sorun yaratmamakla birlikte, projede yer alan gnlller arasndaki etkileimi snrl oranda tutmaktadr. Gnlllerin Beyaz apkalar Projesinden Beklentileri Odak grup grmelerinin sonunda gnlllere Beyaz apkalar projesinden ne bekledikleri ve ne renmeyi diledikleri de sorulmutur. Bu beklentiler ve dilekler, dorudan gnlller tarafndan u ekilde aktarlmtr: ocuklarla alyoruz. Yarn bizler de anne-baba olacaz. Bir nevi ocuklarla nasl iletiim kurulacan da reniyoruz. ocuklarla iletiim kurmak iin sadece retmen olmaya gerek yok. Bu projenin aile hayatna bile faydal olabileceini dnyorum ocuklarla iletiim kurarak yaadklar sorunlarn zm iin onlara destek olmay istiyoruz Beyaz apkalar projesinin zgvenimizi artrdn dnyorum letiim konusunda, zellikle hitabet konusunda faydal olacan dnyorum Biz de ocuklardan reniyoruz, ancak bu ekilde bar salayabiliriz ocuklarn kendilerine yaplan hakszlklar sorgulayabilmelerini istiyorum ocuklar hakszln ne olduunu bildiklerinde, bunu nlemek iin ynetim mekanizmalarna etki edecekler ocuklara kar yaklammzn deimesini bekliyorum Onlarn (ocuklarn) bak alar daha farkl olduu iin onlardan baz eyler renmek istiyorum ocuklarla nasl iletiim kurulabileceini renmek istiyorum Bu neslin kendisini daha iyi gelitirebilmesini istiyorum

45

BARI ZAMANI ETSEL KUTU OYUNU OYNATICI ETM

Beyaz apkalar projesi yaygnlatrma arac olan Bar Zaman eitsel kutu oyununun proje sahasnda hedef kitle tarafndan daha verimli bir ekilde uygulanabilmesi iin ncelikle bir Oynatc Eitimi dzenlenmitir. smi Bar Zaman Kutu Oyunu Oynatc Eitimi olan bu eitime TOG Vakfnn farkl rgtlenmelerinde faaliyet gsteren 18 kadn ve 12 erkek olmak zere toplam 30 gen gnll katlmtr. 2-4 Kasm 2012 tarihleri arasnda 2 tam gn olarak Selimpaada gerekletirilen eitim, ayn zamanda eitsel kutu oyununu da ortaya karan iki deneyimli eitmen tarafndan tasarlanmtr.

Hedefler
Bar Zaman Oynatc Eitiminin oturumlar dorultusundaki hedefleri u ekilde belirlenmitir: Bar Zaman oyununun katlmclara neler dndrdnn tartlmas Katlmclarn, ocuklarla neden bar oyunu oynadklar konusunda fikir edinmesi nsan haklarnn tarihsel geliimi ve zellikleriyle ilgili temel bilgilerin edinilmesi nsan haklar ve Bar Zaman oyunundaki temel kavramlarn birbirleriyle ilikilendirilmesi Genlerin ocuklarla alma konusunda temel prensipleri renmeleri Oynatclarn oyunu sahiplenmeleri Katlmclarn ocuklarla Bar Zaman oyunu oynarken dikkat etmeleri gerektiini dndkleri olaylar listelemeleri Beyaz apkalar projesinin devam ve katlmclarn bu projede alacaklar rol hakknda bilgilendirilmeleri Eitim sonras kullanlacak iletiim aralar hakknda bilgi edinilmesi

Eitimin deerlendirilmesi eitim sonunda hem szel olarak hem de Eitim Deerlendirme Formu (bkz. Ek 4) araclyla gerekletirilmitir.

46

Bulgular
Oynatc Eitiminin bulgular Katlmc Temelinde Alglanan renme Dzeyi, Oturumlara Gre Alglanan renme Dzeyi ve Teknik Koullar olarak aada sunulmutur.
Grafik 9: Katlmc Temelinde Alglanan renme Dzeyi

Grafik 9da, Eitim Deerlendirme Formundan elde edilen verilere gre, eitime katlan 30 katlmcnn eitim sonunda kendilerinde gerekletiini dndkleri renme dzeyleri gsterilmektedir. Ortalama renme puan 5 zerinden 4,37dir. Katlmclarn eitim sonundaki en dk renme dzeyi puan 3,00 ve en yksek renme dzeyi puan da 5,00 olarak ortaya kmaktadr.
Grafik 10: Oturumlara Gre Alglanan renme Dzeyi

47

Grafik 10da, eitimin oturumlarna gre alglanan renme dzeyi gsterilmektedir. Oturumlara gre alglanan renme dzeyi puanlar 4,07 ile 4,60 arasnda deimektedir.
Grafik 11: Teknik Koullar

Teknik Koullar
005
004 004 005 004 005

004 003 002 001 000 Eitimden nce yaplan bilgilendirme Yemekler Eitim Salonunun Fiziksel artlar

Ulam

Konaklama

Grafik 11de, eitimin gerekletirildii Teknik Koullar asndan katlmclarn verdikleri puanlar grlmektedir. Katlmclara gre Teknik Koullarn ortalama puan 4,29dur. Bu da katlmclar asndan eitimin teknik koullarnn uygun olduunu gstermektedir.

48

BARI ZAMANI KUTU OYUNU YAYGINLATIRMA ALIMALARI

Oynatc Eitiminden sonra Bar Zaman eitsel kutu oyunu, TOG Vakf rgtlenmelerinin faaliyet gsterdii alma alanlarnda TOG Vakf gnllleri tarafndan yaygnlatrlmtr. Oynatc Eitimine katlan gen gnlller ilkretim rencilerinin oyunu oynamasn salamak iin her oynanan oyuna Oynatc rolyle rehberlik etmilerdir. Bar Zaman eitsel kutu oyununun etkisini deerlendirebilmek iin hem Oynatclar hem de Oyuncular iin birer deerlendirme formu hazrlanmtr. Her ne kadar bir oyunun etkisini ksa zamanda veya birka kez oynamayla deerlendirebilmenin nnde engeller olsa da, hem oynatclardan hem de oyunculardan oyunla ilgili olarak bilgi toplamak ve etkisini grebilmek adna farkl projelerdeki oyunlarn deerlendirme formlar da kullanlmtr. Oynatclar iin hazrlanan Bar Zaman Kutu Oyunu Oynatc Deerlendirme Formu (bkz. Ek 5) sorular oluturulurken Klinik Psikolog Erhan Okak tarafndan TOG Vakfnn Demokrasi ve Haklarmz projesi iin tasarlanan Rengarenk isimli oyunun deerlendirme formundan, Bar Zaman Kutu Oyunu Oyuncu Deerlendirme Formu (bkz. Ek 6) hazrlanrken de ODT Psikoloji blm Aratrma Grevlisi Nilfer Ercan tarafndan stanbul Bilgi niversitesi ocuk almalar Birimi iin hazrlanan Neden Olmasn isimli oyunun deerlendirme formundan yararlanlmtr. Belirtilen kaynaklardan uygun olduu dnlen sorular Bar Zaman eitsel kutu oyununun hedefleri ve hedef kitlesi gzetilerek deitirilerek kullanlmtr.

49

Bulgular
Oynatc Deerlendirme Formlarndan geerli olan 50si kadn 50si erkek olmak zere toplam 100 form deerlendirmeye dahil edilmitir.
Grafik 12: Oynatc Kiisel Deerlendirme

Tablo 5: Oynatc Kiisel Deerlendirme Yarglar

1 2 3 4 5 6

Oyunu oynatrken hi zorlanmadm Oyunun kurallaryla ilgili kendime tamamen gvendim Oyunu iyi bir ekilde gzlemleyebildim Oyun srasnda herhangi bir sorun yaamadm Oyuncularn sorularna cevap verebildim Oyunu bir dahaki sefere daha iyi oynatabilirim

Grafik 12de, Oynatclarn kendi performanslarn deerlendirmek iin verdikleri puanlar grlmektedir. Oynatclara gre kiisel deerlendirme ortalama puan 4,62dir. Bu da oynatclarn oyunu oynatrken ok fazla zorlanmadklarn, iyi bir sre geirdiklerini gstermektedir. Grafik 13te grlen Oynatc Tarafndan Oyuncu Deerlendirme puanlarn oluturan deerler Oynatc Deerlendirme Formunda 10lu skaladan elde edilmi, fakat oyuncularn puanlaryla karlatrma yaplabilmesi iin deerlendirme srecinde 5li skalaya

dntrlmtr.

50

Grafik 13: Oynatc Tarafndan Oyuncu Deerlendirme

Tablo 6: Oynatc Tarafndan Oyuncu Deerlendirme Sorular

1A 1B 1C 2 3 4 5

Sava alannda bir kii dahi varsa, bu durumun herkesi etkilediinin farkndalar m? Sava alanndan kmak iin birlikte mcadele ediyorlar m? Kalc Bar salamak iin ortak bir strateji gelitirmeye alyorlar m? Oyunun kurallar oyuncular asndan anlalr myd? Oyunun 4 temel temas renciler asndan anlalr myd? Oyuncular Bar ve Sava kavramlar hakknda konuuyorlar m? Oyuncular oyunun malzemelerini nasl buldular?

Grafik 13te, Oynatclarn Oyuncularn performanslarn deerlendirmek iin verdikleri puanlar grlmektedir. Oynatclara gre Oyuncularn performanslarnn ortalama puan 4,22dir. Oyuncu Deerlendirme Formlarndan geerli olan 120si kadn 120si erkek toplam 240 ilkretim rencisinin formu deerlendirmeye dahil edilmitir. Bu formlar dolduran oyuncularn 80i 1 kez, 80i 2 kez, 60 3 kez ve 20si de 4 kez Bar Zaman oyununu oynamlardr.

51

Grafik 14: Oyuncu Deerlendirme Genel Ortalamalar

Grafik 14ten de grld zere oyuncularn genel ortalamalar cinsiyet asndan neredeyse bir fark gstermemektedir. Buradan da Bar Zaman eitsel kutu oyununun her iki cinsiyet asndan da eit derecede bir etkiye sahip olduu sylenebilir. zellikle yaygn olarak bulunan sava temal kutu oyunlar dnldnde bar temal kutu oyunu bulmak neredeyse imkansz- Bar Zaman eitsel kutu oyununun her iki cinsiyeti de eit oranda dahil etmesi asndan art bir deeri olduu sylenebilir.
Grafik 15: Oyuncu Deerlendirme Kategorik Ortalamalar

Grafik 15te oyuncularn oyunu deerlendirmek iin verdikleri puanlar kategorik olarak gsterilmektedir. Buradan da grld zere oyuncularn oyunun temas, oyuna
52

adaptasyonlar, oyunun malzemeleri ve oyuna ilgileri hakkndaki grleri yksek derecede ortaya kmaktadr. Oyuncu Deerlendirme Formunda bu kategorileri oluturan maddeler aada Tablo 7de grlebilir.
Tablo 7: Oyuncu Deerlendirme Kategorik Yarglar

Tema Malzeme Adaptasyon lgi

Bir yerde sava varsa, bu hepimizi etkiler Sava halinin bitmesi iin hep birlikte mcadele etmek gerekir Kalc Bar salamak iin beraber almak gerekir Oyunun nasl oynanacan renmek kolayd Oyun gereinden uzun sryor Oyunun kurallar karmakt Bu oyunun nasl oynandn hatrlayamam Oyunu oynarken dier oyuncularla ibirlii yapmak nemliydi Kartlardaki resimler gzeldi Oyun alan anlalrd Bu oyunu sevdim Bu oyunu arkadalarma tavsiye ederim

Grafik 16: Yarg Baznda Oyuncu Deerlendirme Ortalamalar

53

Grafik 16da oyuncularn her bir soru iin verdikleri puanlar cinsiyete gre ve toplam olarak grlebilir. Oyuncularn verdikleri puanlardan hareketle en dk toplam deer 3,43 ve en yksek deer de 4,72 olarak ortaya kmtr. Her bir soru bazndaki deerlendirmeye gre de iki cinsiyet arasnda belirgin bir fark ortaya kmamtr. Bundan dolay buradaki sonular da Bar Zaman eitsel kutu oyununun her iki cinsiyet zerindeki eit etkisini desteklemektedir. Oyuncu Deerlendirme Yarglar aada Tablo 8de grlebilir.
Tablo 8: Oyuncu Deerlendirme Yarglar

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Oyunun nasl oynanacan renmek kolayd Kartlardaki resimler gzeldi Bir yerde sava varsa, bu hepimizi etkiler Oyun gereinden uzun sryor Oyunun kurallar karmakt Bu oyunu sevdim Sava halinin bitmesi iin hep birlikte mcadele etmek gerekir Oyun alan anlalrd Bu oyunun nasl oynandn hatrlayamam Bu oyun farkl konular hakknda dnmemi salad Oyunu oynarken dier oyuncularla ibirlii yapmak nemliydi Kalc Bar salamak iin beraber almak gerekir Bu oyunu arkadalarma tavsiye ederim

54

Grafik 17: Yarg Baznda Oyuncu Cevaplar ile Oynatc Gzlemleri Karlatrmas

Hem Oynatclar hem de Oyuncular iin deerlendirme formlarnda 5 ortak yarg kullanlmtr. Oynatclarn oyuncu performanslar hakkndaki gzlemleri ile oyuncularn oyun hakkndaki deerlendirmelerinin karlatrmal sonular Grafik 17de grlebilir. Grafikten de anlalaca zere iki farkl grubun puanlarnn birbirine yakn olmas, Oynatclar ve Oyuncularn Bar Zaman eitsel kutu oyununu ayn ynde ve olumlu bir ortalamayla anladklarn gstermektedir.

55

SONU
Beyaz apkalar projesinin ubat 2012 ile Temmuz 2012 tarihleri arasndaki srete temel iki etkinlii olarak ele alabileceimiz Proje Eitimi ve Atlye almalar, belirlenen hedeflerine bir btn olarak ulamtr (bkz. Proje Eitimi Bulgular s. 7 ve Atlye almalar Bulgular s. 14). Gerekletirilen analiz sonular bu durumu ak bir ekilde ortaya koymaktadr. Projede yer alan gnlller ve rencilerde gerekleen deiiklii anlayabilmek ve hem benzer projeler iin hem de eer yeniden uygulanacak olursa- Beyaz apkalar projesi iin elde edilen sonular detaylaryla incelemek daha faydal olacaktr.

Proje Eitimi Sonular

Proje Eitimini tematik olarak incelediimizde, katlmclar insan haklaryla ilgili olarak belli bir farkndalk kazanmlardr; insan haklarnn zellikleri hakknda bilgi edinmiler ve Beyaz apkalar projesi ile insan haklar arasnda anlaml bir iliki kurabilmilerdir. Genlerle birlikte gerekletirilen deneyimsel renmeye dayal bu tr eitimlerde, insan haklar gibi geni ve kavramsal boyutu nplanda olan konular katlmclar asndan bazen zorlayc olsa da, eitim programnn kurgulana gre katlmclar besleyici bir role brnebiliyor. Burada eitimin formel-olmayan yapsnn da byk bir katks bulunmaktadr. Katlmclar, eitim araclyla Birlikte Yaam konusu hakknda belirgin bir deneyim kazanmlar ve bu konuyu Bar ile ilikilendirebilmilerdir. Ayrca, mevcut dnyada barn nndeki engeller ve bunlarn ortadan kaldrlabilmesine dair yaptklar tartmalar kendi kiisel deneyimleriyle ilikilendirerek de konuyu btncl bir ekilde ele alabilmilerdir. zellikle, barn nndeki engellerin kaldrlabilmesi iin ncelikle kiinin kendinden ie balamas fikri zerinde mutabk olmalar yukarda bahsedilen durumu yanstmas asndan nemlidir. Katlmclar, birlikte yaama kltrnn bara ulamada nemli bir rol olduuna dair farkndalk kazanmladr. atma ve atma zm konusu hakknda katlmclar atmann evreleri ve aktrleriyle ilgili olarak bilgilerini artrmlar ve bu bilgiyi zellikle de Beyaz apkalar projesi sreciyle ilikilendirmeye almlardr. Ayrca atma srasnda neler yaanabilecei ve atmann nasl zmlenebilecei hakknda da anlaml bir deiiklik geirmilerdir. Bu oturum projenin uygulama aamasyla ilikili olarak dnldnde, elde edilen deneyim projenin sorunsuz
56

uygulanabilmesi iin nemli bir role sahiptir. Gnlllerle yaplan odak grup grmelerinde hem gnll-gnll hem gnll-renci ve hem de gnll-proje ekibi ilikileri asndan bir atmann yaanmam olmas da bu oturumla ilgili olarak gerekleen olumlu deiiklii yanstmaktadr. Ayrmclk konusunda katlmclarn elde ettikleri deneyimi daha da anlaml klan sre, katlmclarn oturum boyunca kendi nyarglar ve sorular zerinden hareket etmi olmalardr. Ayrmclk oturumu boyunca tarttklar kurumsal ve kiisel ayrmcl kendi kiisel deneyimleriyle ilikilendirmeleri, katlmclara hem Beyaz apkalar projesine hem de gnlk hayatlarna dair farkndalk kazanabilmeleri iin olanak salamtr. Katlmclar asndan olumlu ynde deiiklik yaratan bir dier konu olan letiim, hem iletiimin eleri asndan hem de bu elerin insanlar arasnda iletiimdeki kiilerin rolleriyle ilikisi asndan katlmclarda anlaml bir deiiklii mmkn klmtr. Katlmclarda gerekleen bu deiiklik proje uygulama sresince de etkisini gstermi, eitime katlan gnlller arasndaki dayanmay da olumlu ynde etkilemitir. Fakat projenin belli sayda gnlly eitime dahil eden kurgusu asndan dnldnde, elde edilen bu olumlu deiikliin yaygnlamas daha yava bir srece ve iki farkl iletiim tarznn ortaya kmasna neden olmutur (bkz. Beyaz apkalar Projesini Uygulayan rgtlenmeler Arasndaki letiim s. 21). Toplumsal Cinsiyet konusunda katlmclar baz bilgiler ve fikirler kazanmlardr. zellikle toplumsal cinsiyet ve cinsiyet kavramlarnn ne anlama geldikleri hakknda edindikleri bilgiler ile toplumsal cinsiyet rolleri hakknda edindikleri fikirler arasnda iliki kurmular ve bu ilikiyi de proje uygulamas aamasnda nasl kullanabileceklerini tartmlardr. Ayrca toplumsal cinsiyet ile ayrmclk kavramlarn birbirleriyle ilikilendirebilmilerdir. Fakat atlye almalarnda en ok zorlanlan konulardan biri de toplumsal cinsiyet konusudur (bkz. Atlye ntest-Sontest Formlar, 11, 18 ve 25 numaral maddeler s. 15). Tabii eitimde edinilen deneyim ve farkndaln atlye almalarndaki yansmasn etkileyen baz d faktrler de olabilir. rencilerin ya ve iinde bulunduklar geliim evreleri dikkate alndnda, toplumsal cinsiyet konusunda sadece gnlllerin farkndalk kazanmas yeterli olmayabilir (bkz. Odak Grup Grmeleri-Atlye almalar s. 19). Toplumsal cinsiyet gibi toplumsal ilikileri youn ekilde etkileyen bir faktr sadece gnlllerin eitimiyle deil, ayn
57

zamanda baka destekleyici almalarla birlikte ele almak proje ileyii asndan daha verimli olacaktr. TOG Vakf lkeleri hakknda katlmclar daha fazla bilgi elde etmilerdir. Katlmclar halihazrda TOG Vakfnda gnll olarak sosyal sorumluluk projelerinde yer aldklar iin TOG Vakf lkelerini daha nceden de bilmektedirler. Fakat yine de mevcut bilgilerini bu oturum araclyla artrmlardr. ocuk Haklar oturumu katlmclarn renme dzeylerini en ok artran oturumlarn banda gelmektedir. Katlmclar bu oturumda ocuk haklarnn drt temel ilkesi hakknda net bilgiler elde etmi ve ocuk haklarnn hangi ihtiyatan kaynaklandna dair fikirler edinmilerdir. Ayrca katlmclarn Beyaz apkalar projesinde yer alma nedenlerine bakldnda ocuklarla ilgili vurgular da, katlmclarn bu konu hakknda motivasyon sahibi olduklarn gstermektedir (bkz. Gnlllerin Beyaz apkalar Projesinde Yer Alma Nedeni s. 18). Bununla birlikte katlmclar bu oturumda ocuk haklar ile insan haklar kavramlarn birbirleriyle ilikilendirerek bir btn olarak ele alma konusunda da farkndalk kazanmlardr. Ayrca katlmclar, ocuk haklar ile ocuk almalar arasnda iliki kurmak adna da bilgi ve fikir edinmilerdir. ocuklarla Birlikte alma konusunda katlmclar birok bilgi edinmilerdir. zellikle snf ynetimi, ocuklarla iletiim ve ocuklara aktarm konusunda nemli fikirler kazanmlardr. Fakat bilinen bir konunun ocuklara aktarm konusunda, proje eitimi deerlendirildiinde, dier konulara oranla farkl bir deiiklik gzlenmektedir. Eitim ntest-Sontest Formlar incelendiinde, 20 numaral maddede yer alan bu konu hakknda gerekleen deiiklik yaplan Wilcoxon Testi analizine gre anlaml bir deiiklik deildir (bkz. Tablo 1: Eitim ntest-Sontest Formlar Form Maddeleri 20 numaral madde s. 8). Bu durumun nedenini anlamak iin zleme-Deerlendirme Uzmannn proje eitimi sresince gerekletirdii gzlemler ve notlardan hareketle ksmi oranda bir cevap bulunabilir. ocuklarla Birlikte alma oturumunun, proje eitiminin dier oturumlarna gre belirgin bir fark bulunmaktadr. Bu da, sadece bu oturumun ynteminin formel bir yapda uygulanm olmasdr. Formel yntemle anlatlmak istenen, oturumu uygulayan eitmenin aktif, katlmclarn ise daha pasif bir konumda olduu ve katlmclarn konuyla ilgili olarak deneyimleme alannn bulunmad bir yapdr. Formel eitim sisteminin iindeki retmen58

merkezli

yapyla

benzerlik

tayan

bu

tr

renme

yntemlerinin,

katlmcy

deneyimleyerek renme srecine dahil etmedii iin bu tr eitimlerde etkisi daha az olmaktadr. Katlmclar, Beyaz apkalar projesinin tm sreleri ile projede nasl allacana dair teknik anlamda da bilgi edinmilerdir. Bu oturum ayn zamanda eitim ierisinde renme dzeyini en ok artran oturumdur. Bunda oturumun net ve teknik bilgiler iermesinin nemli rol oynad sylenebilir. Atlye almalarnn beklentiler dorultusunda uygulanabilmesini mmkn klabilmek ve gnllleri bu konuda destekleyebilmek adna tasarlanan Sunum Teknikleri oturumunda katlmclar birok bilgi ve donanm kazanmlardr. Formel ve formel-olmayan eitim yntemleri arasndaki farklar ve formel-olmayan yntemin zelliklerini renmiler; etkili sunum yapabilmek iin ses, beden ve mekan kullanm hakknda donanm kazanmlardr. Ayrca katlmclar, iyi bir grup ynetimi iin gereken aralar ile adil moderasyon hakknda bilgi ve fikir edinerek kolaylatrclk iin donanm kazanmlardr. Teknik Koullar asndan eitim katlmclar tarafndan olumlu karlanmtr. Ulam, konaklama, yemekler, eitim mekannn fiziksel artlar (ses, s, k vb.) ve eitimden nce proje ekibi tarafndan yaplan bilgilendirme katlmclar iin olduka yeterli grnmektedir (bkz. Grafik 6: Teknik Koullar s. 12). Proje eitimini bir btn olarak deerlendirebilmek adna Eitim Deerlendirme Formunda yer alan ak-ulu sorulardan elde edilen yantlar incelemek de yerinde olacaktr. Katlmclara eitime katklar sorulduunda, herkesin heyecanl, samimi ve birbirine saygl olmas zellikle vurgulanmaktadr. Bununla birlikte, katlmclar sadece oturumlar srasnda deil, oturumlardan sonra da konular hakknda birbirleriyle tarttklarn ve bu srelerden de ok ey rendiklerini vurgulamaktadrlar. Ayrca, farkl grlerin ve yapc eletirilerin de kendilerini besledikleri yine katlmclar tarafndan dile getirilmektedir. Katlmclarn eitmenler hakkndaki dnceleri de birka farkl adan ele alnabilir. Katlmclar eitmenleri kendilerine davranlar asndan samimi, sevecen ve gleryzl bulmaktadrlar. Ayrca eitmenler katlmclara gre deneyimli, baarl ve konuya hakim olarak grnmektedir. Bunun yannda eitmenler, katlm eit saladklar, dikkati toplamay
59

baardklar, sorular cevapsz brakmadklar ve ellerinden geleni yaptklar iin katlmclar tarafndan olum karlanmaktadrlar. Eitmenlerle ilgili olumsuz olarak nitelendirilebilecek tek durum, katlmclara gre oturumlarda az sayda canlandrc yapm olmalardr. Fakat buna ramen eitmenler, katlmclar tarafndan olduka olumlu karlanmaktadrlar. Katlmclarn eitimden sonraki beklentileri de yine ak-ulu sorular araclyla renilmitir. Katlmclar eitimden sonraki sreler ilgili olarak zellikle iletiim konusuna iaret etmektedirler. Destee ihtiya duyduklarnda ve projenin uygulan srasnda herhangi bir eksiklik hissettiklerinde eitmen ekibi ve proje ekibiyle iletiim iinde olmak istediklerini ifade etmilerdir. Katlmclar tarafndan dile getirilen bir dier beklenti de, projeyi uygulayabilmek iin yeteri kadar baka gnlller bulabilmektir. Projenin uygulanna bakldnda katlmclarn bu iki beklentisi de yerine gelmi grnmektedir.

Atlye almalar Sonular

Proje Eitiminden sonra gnlllerin rencilerle birlikte uyguladklar 6 haftalk Atlye almalar bir btn olarak deerlendirildiinde, Eletirilmi rneklemli T-Testi sonularna gre Atlye almalarnda anlaml bir renme gereklemitir (bkz. Grafik 7: Soru temelinde ntest-Sontest Ortalamalar s. 15). Bu anlaml renmenin gereklemesini salayan deiiklii daha iyi anlayabilmek, gl ve zayf yanlarn grebilmek adna daha detayl bir inceleme yerinde olacaktr. Bundan dolay da atlye almalarn hedefleri dorultusunda tematik olarak deerlendirmek, Beyaz apkalar projesinin sonraki aamalarna ve benzer projelerin kurgulanlarna katk salayacaktr. rencilerle uygulanan atlye almalarndaki oturumlardan biri olan Ayrmclk oturumunda, ayrmclk kavramnn ne anlama geldii hakknda ve ayrmcln nerelerden kaynaklandna dair renciler bilgi ve fikir edinmilerdir. Ayrca ayrmcln bar engelleyen durumlardan biri olduu ve toplumda eitsizlik yarattna dair de rencilerde belli bir fikir olumutur. Bar ve Hakszlk oturumunda renciler, bar kavramnn ne anlama geldii hakknda bilgi edinmiler ve bar engelleyen durumlar hakknda farkndalk kazanmlardr. Gnlk hayatta yaanan hakszlklarla ilgili olarak kendi deneyimlerinden hareketle zeletiride bulunmular ve bu konular bakalaryla tartabilmek adna bir fikir gelitirmilerdir. Bununla birlikte, hakszlk kavramnn ne anlama geldii konusunda rencilerdeki deiiklik, yaplan T-Testi
60

sonularna gre anlaml bir deiiklik olarak grnmemektedir (bkz. Tablo 3: Atlye ntestSontest Formlar Form Maddeleri 3 numaral madde s. 15). Bu durumun nedeni olarak gnlllerin odak grup grmelerinde bahsettii hakszlk kavramnn renciler iin soyut bir kavram olduu geribildirimi nem tamaktadr. Fakat Bar ve Hakszlk oturumu bir btn olarak deerlendirildiinde rencilerde anlaml bir deiiklik meydana gelmitir. deal boyutta deerlendirildiinde renciler barl bir dnyaya ulaabilmek iin ekip almasnn nemini kavramlar ve projeyle ilgili olarak somut anlamda da ekip almasnn nemini, birlikte bir enlik hazrlamak hakknda fikir edinerek vurgulamlardr. Ekip almasyla ilgili maddelerden sadece bir tanesinde uygulanan T-Testi sonularna gre anlaml bir deiiklik grlememi (bkz. Tablo 3: Atlye ntest-Sontest Formlar Form Maddeleri 8 numaral madde s. 15), fakat renciler ekip almas hakknda btncl bir olumlu deiiklik yaamlardr. renciler yine barl bir dnyaya ulaabilmede iletiimin gerekli olduu hakknda fikir edinmiler ve insanlarn davranlarnn olumlu bir iletiim kurmak iin nemli olduunu ifade etmilerdir. Ayrca renciler olumsuz bir durumu engelleyebilmek adna iletiim yntemlerinin kullanabilecei hakknda fikir edinmilerdir. renciler deal Dnya oturumunda, barl bir dnyada neler olmas gerektii hakknda farkndalk kazanmlar ve bu durumu yaratabilmek iin de birlikte almann nemiyle ilgili olarak fikir edinmilerdir. Ayrca renciler, ideal dnya ile ekip almas arasnda bir iliki olduuna dair de fikir edinmilerdir. Atlye almalarn deerlendirirken belki de en ok dikkat edilmesi gereken oturum Toplumsal Cinsiyet oturumudur. Bu oturumun hedefleri dorultusunda uygulanp uygulanmadn tespit etmek iin hazrlanan 5 maddeden 3nde T-Testi sonularna gre anlaml bir deiiklik gzlemlenmemitir (bkz. Tablo 3: Atlye ntest-Sontest Formlar Form Maddeleri 11, 18 ve 25 numaral maddeler s. 15). Projeyi uygulayan gnlller de odak grup grmelerinde toplumsal cinsiyet konusunun renciler asndan zor olduunu vurgulamlard (bkz. Odak Grup Grmeleri-Atlye almalar s. 19). Tabii bu durumu daha iyi anlayabilmek iin bahsedilen bu maddelere gz atmak faydal olacaktr: Madde 11: Kz renciler erkek rencilere gre daha alkandr
61

Madde 18: retmenlik kadnlara daha uygun bir meslektir Madde 25: Erkek renciler kz rencilere gre ok daha asidirler Bu maddeyi deerlendirirken gzden karlmamas gereken nemli bir nokta da udur: Bu tr yarglar sadece ya ortalamas 12,19 olan bir renci grubunda deil, genel olarak toplumun genelinde bulunmaktadr. rencilerin bu tr klie yarglarla okulda, aile ortamnda ya da dier sosyalizasyon alanlarnda ska karlayor olmas muhtemel. Bylesi yaygn ayrmc nyarglarn sadece iki ders saatinde zlmesini beklemek safdillik olacaktr. Dier taraftan, bu oturum sadece kendi iinde deil, dier oturumlarla birlikte ele alnarak deerlendirildiinde, ayrmclk ve hakszlk gibi temalarn da toplumsal cinsiyetle yakndan ilikili olduu grlmektedir. Bu denli byk ve yaygn nyarglarn farkna varmak uzun bir sre gerektirir, sadece ocuklarda deil yetikinlerde de. Ayrca bu durum sadece Beyaz apkalar projesi iin deil, benzer birok proje iin de sz konusu olabilmektedir. Buradan ortaya kan renme noktas ise, toplumsal cinsiyet konusu hakknda farkl yntem ve aralarla daha fazla destekleyici almalarn yaplmas ve belki de proje etkinliklerinin bazlarnn kurgulanrken toplumsal cinsiyet boyutunun nplana kartlmas olarak ele alnabilir. Beyaz apkalar projesinde 6 hafta boyunca uygulanan atlye almalar bir btn olarak deerlendirildiinde, atlye almalarnn hedefleri dorultusunda rencilerde anlaml bir deiiklik gzlenmitir.

Bar Zaman Eitsel Kutu Oyunu Sonular

Beyaz apkalar projesi kapsamnda tasarlanan ve yaygnlatrlan Bar Zaman eitsel kutu oyunu, dorudan bar hakknda bir sivil toplum rgt tarafndan tasarlanan ve yaygnlatrma arac olarak kullanlan bir oyun olmas asndan nem tamaktadr. Oyunun deerlendirme sonular incelendiinde hem cinsiyet hem de oynatc-oyuncu ilikisi asndan olumlu bir paralellik gzlenmekte ve bu durum da Bar Zamannn gl bir zelliini oluturmaktadr (bkz. Grafik 14: Oyuncu Deerlendirme Genel Ortalamalar ve Grafik 17: Yarg Baznda Oyuncu Cevaplar ile Oynatc Gzlemleri Karlatrmas). Oyunu oyuncular asndan deerlendirmek iin kullanlan formun yarglar kategorik olarak incelendiinde ise oyunun temas, oyuncularn oyuna adaptasyonu, oyunun malzemeleri ve
62

oyuncularn oyuna olan ilgisi de oyuncular zerinde olumlu bir etkiye sahiptir (bkz. Grafik 15: Oyuncu Deerlendirme Kategorik Ortalamalar). Bar Zaman hakknda sylenebilecek belki de en nemli zelliklerinden biri de, oyuncularn oyunun temasyla kurduklar ilikidir. Oyuncular sava, bar ve kalc bar hallerini oyun araclyla deneyimlerken bireysel olarak deil, bir ibirlii ierisinde hareket etmeyi benimsemi gzkmektedirler (bkz. Grafik 16: Yarg Baznda Oyuncu Deerlendirme Ortalamalar Maddeler: 3, 7 ve 12). Tabii bu durumu pekitiren etkenlerden biri de oyunun kurgusunun oyuncularn birbirine kar oynamas zerine deil, oyuncularn birlikte oyuna kar oynamas zerine kurulmu olmasdr. Sonu olarak Bar Zaman hakkndaki bu durum, ocuklarla alrken bir kutu oyununun, zellikle de bar temal eitsel bir kutu oyununun ocuklarn/rencilerin renme srecini nasl olumlu bir ekilde etkileyebileceini gstermektedir.

63

NERLER
Bu blm, zleme-Deerlendirme Uzmannn tm &D sreci ve analizlere dayanan yorumlar ile odak grup grmeleri srasnda gnlllerden alnan geribildirimlerden hareketle ele alnacaktr. Beyaz apkalar projesini bu Final Raporu araclyla deerlendirdiimizde, elde edilen veriler ve analiz sonular gstermektedir ki, Beyaz apkalar projesi hem gnlller hem de renciler asndan etkili bir projedir. Tabii bununla birlikte gelitirilmeye uygun taraflar da iinde barndrmaktadr.

Proje Eitimi
Genlerle birlikte gerekletirilen projelerin eitim programlar tasarlanrken ounlukla deneyimsel renme metodolojisi kullanlmaktadr. Bu da etkili bir renme sreci iin uygun bir tercihtir. Fakat eitimde baz temalar ilenirken bu metodolojinin daha ok nplana kartlmas gerekmektedir. Formel eitim yntemiyle uygulanan renme srecinde renen konumundakiler her ne kadar youn bir bilgiye maruz kalarak rendiklerini dnseler de, rendiklerini dndkleri bilgiler ksa sre iinde kaybolabilmektedir. Bu renme srecinin daha etkili klnmas iin renen kiinin maruz kald bilgiyi kendi kiisel deneyimiyle ilikilendirebilmesi ve bu sreci deneyimleyebilmesi gerekmektedir. Bundan dolay, eitim programnda kullanlan belki de tm yntemlerin formel-olmayan bir yapda sunulmas bu renme srecini daha kalc klacaktr. Proje eitiminde ocuklarla Birlikte alma konusu daha detayl ilenebilir Proje tekrar uygulandnda tm gnlller eitime davet edilebilir Proje eitimine sadece deneyimli gnlller deil, yeni gnlller de gidebilir

Atlye almalar
zellikle atlye almalarnda yer alan toplumsal cinsiyet konusu, zerine dnlmesi ve belki de yeniden kurgulanmas gereken bir konudur. Tabii toplumsal cinsiyet gibi zorlu bir konuyu hem ya ortalamas 12,19 olan rencilerle almak hem de atlye almalarnn yer verebildii srede almak, hedeflenen etkinin daha az ve yava gereklemesine neden
64

olmaktadr. Sadece renciler asndan deil, gnlller ve toplumdaki dier birok kesim iin de toplumsal cinsiyet konusunun anlalmas bir sre iidir. Bu sreci mmkn klabilmek adna, belki de sadece toplumsal cinsiyet konusuna odaklanan almalar gerekletirmek ya da gerekletirilecek almalara mutlaka toplumsal cinsiyet boyutu da eklemek yerinde olacaktr. Bu sayede, hedeflenen deiikliin grnr klnmas daha mmkn grnmektedir. ocuklarla birlikte gerekletirilen projelerde, gen gnlllerin ocuklarn bak alarn daha iyi kavrayabilmeleri adna yaplan almalar da, ayn toplumsal cinsiyet konusunda olduu gibi nplana kartlmaldr. rnein, ayrmclk, insan haklar, ekip almas vb. konular ilenirken bu konularn ocuklar asndan ne anlama geldii irdelenmeli ve buna gre bir program uygulanmaldr. Bu kurgulan, hem ocuklar asndan hem de gnlller asndan daha etkili bir renme srecine olanak tanyacaktr. renciler almalar srasnda kendi setikleri grupta olmak istiyorlar; kendi aralarndaki iletiimi artrmak iin farkl gruplar oluturulmal Farkl seviyelerdeki snflara (5., 6. ve 7. gibi) tek bir yntem uygulanmamal, hatta seviyelere gre farkl temalar da olmal Atlye almalar iin snflarda yaplan oturumlara 1 kadn ve 1 erkek gnll girmeli, ocuklarn her iki cinsiyetten gnllyle almalar nemli Atlye almalar srasnda daha fazla canlandrcnn olmas rencilerin dikkatlerini daha iyi toplayabilir Atlye almalar Cuma gn yaplamamal, rencilerde motivasyon eksiklii olabiliyor Bar ve Hakszlk gibi ocuklar iin soyut kalabilecek konular allrken yukarda bahsedilen neriler dikkate alnarak, yntemlerin farkllatrlmas ve alternatiflerinin oluturulmas gerekmektedir. Bar kavram tartlrken renciler konudan ok fazla uzaklaabiliyor, bu oturumda biraz daha dikkatli olmak gerekir

65

Bar Zaman Eitsel Kutu Oyunu

ncelikle belirtmek gerekir ki Bar Zaman daha fazla yaygnlatrlmay hak eden bir oyun. Bunu durumu oluturan en nemli iki kriter ise oyunun konusu ve deerlendirme srecinden de grld zere hedef kitle zerindeki etkisi. Bundan dolay Bar Zaman farkl ya gruplar, farkl corafi blgeler ve farkl sosyo-ekonomik ve kltrel yapya ait kiiler arasnda yaygnlatrlabilir. Bir dier nemli durum ise, oyunun etkisinin daha detayl anlalabilmesi iin hem oyuncularn daha fazla oynamasn salamak hem de bu oyuncularla farkl periyodlarda niteliksel almalar yrtmek olabilir. Bu ekilde Bar Zamannn etkisini daha detayl grebilmek mmkn olacaktr.

Proje Koordinasyon
Gerekletirilecek atlye almalarnn tarihi kurgulanrken her ne kadar milli eitim sistemi iindeki farkl okullarla birlikte allrken etkinlik takvimi konusundaki belirsizlikler resmi izinlere bal olarak deiiklik gsterse de- idari ve resmi tatiller bata olmak zere, okullara zg durumlardan kaynaklanan tatiller ve okullarn programlar gz nnde

bulundurulmaldr. Proje kapsamnda gnllleri glendirmek iin gerekletirilen eitimler kurgulanrken, projede yer alacak tm gnlllerin bu srece dahil olmalar nemli grnmektedir. Beyaz apkalar projesinde elde edilen deneyim gstermektedir ki, proje eitimine katlan ve katlmayan gnlller asndan hem atlye almalarna hakimiyet hem de iletiim konularnda farkl tarzlar ortaya kmakta ve bu da hedeflenen etkinin yaygnlamasn yavalatmaktadr. nk Beyaz apkalar projesinde gnlllerin birbirleriyle temas edebilecekleri tek yer proje eitimidir. Eitimin kurgusu buna izin vermese bile, gnlllerin birlikte hareket edebilecekleri baka alanlarn yaratlmas da dnlebilir. Hedef kitlenin (rencilerin) o ya dnemi gz nne alnmal Gnll Klavuzunda alternatif yntemler ve canlandrc saylar artrlabilir ve bunlar grsellerle desteklenebilir Bu proje lise rencileriyle uygulandnda da faydal olabilir Okullarn ayarlanmas iin Proje Ekibi tm rgtlenmeler iin tek bir izin alabilir Ders saatleri ile oturum sreli rtmedii iin oturum sreleri yeniden dzenlenebilir

66

Beyaz apkalar projesini uygulayan tm rgtlenmeler olarak da bir enlik dzenleyebiliriz

Oturumlar iin alternatif yntemler olmal 6 haftalk atlye almalarna baka oturumlar da eklenerek bu sre uzatlabilir iddet, fke kontrol, cinsel salk, reme sal gibi konular da atlye almalar programna alnabilir; belki bu sayede toplumsal cinsiyet konusunu konumak daha rahat olabilir

zleme & Deerlendirme

Projenin zleme-Deerlendirme srecinin eksiksiz ve verimli geebilmesi ve dolaysyla projenin etkisini anlayabilmek adna kullanlan aralarn, yani deerlendirme ve ntestSontest formlarnn mmkn olduu kadar doldurulmas nemli bir faktrdr. Elde edilen veri ne kadar geni ve eitli olursa, ortaya kacak etki de o oranda geerli ve anlalabilir olacaktr. Bundan dolay formlar doldurmas gerekenlerle kurulan iletiim nemli bir role sahiptir. Beyaz apkalar projesinde 2 rgtlenmeden eksik veri gelmesi izlemedeerlendirme srecini rgtlenmeler aras karlatrma anlamnda- olumsuz etkilemitir. Bu tr projelerde belki de bu formlarn doldurulmasnn salanmas bizzat proje ekibinin gzetiminde gerekletirilmelidir.

67

EKLER
Ek 1: Eitim ntest-Sontest Formu

BEYAZ APKALAR PROJES PROJE ETM DEERLENDRME FORMU 14-18 MART 2012, SELMPAA
Bu form, eitimin deerlendirmesini yapmak; eitimin, hedeflerine ne lde ulatn anlamak iin hazrlanmtr. Katklarnz eitimin gelitirilmesinde bizlere yardmc olacaktr. Vereceiniz samimi cevaplar iin imdiden teekkr ederiz. sim yazmanz gerekmemektedir

Eitim tarihi: ______________ Ya: ____________ Cinsiyet: _____________ Ltfen aadaki maddeleri 1den 5e kadar deerlendiriniz ve verdiiniz puann altndaki kutuyu iaretleyiniz. 1. Hi bilmiyorum/hi yapamam/hi katlmyorum 2. Biraz biliyorum/biraz yaparm/biraz katlyorum 3. Biliyorum/yaparm/katlyorum 4. yi biliyorum/iyi yaparm/ok katlyorum 5. Tamamen biliyorum/tamamen yaparm/tamamen katlyorum

1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 nsan haklarnn zelliklerini biliyorum Ayrmcln nereden kaynaklandn biliyorum Toplumsal cinsiyet kavramnn ne anlama geldiini biliyorum ocuklarla iletiim kurarken nelere dikkat etmem gerektiini biliyorum Birlikte yaam ve bar ilikisini tartabilirim letiimin elerini biliyorum atmann ne olduunu biliyorum Formel ve formel-olmayan eitim yntemleri arasndaki farklar biliyorum Aktarmn ne demek olduunu biliyorum Beyaz apkalar projesinin tm sreleri hakknda yeterli bilgim var Toplum Gnllleri Vakfnn ilkelerinin ne anlama geldiini biliyorum ocuk haklarnn hangi ihtiyatan kaynaklandn biliyorum Bar kavramn tartabilirim Toplumsal cinsiyet rolleri eitsizlik yaratarak bar engeller Barl bir dnyaya ulamak iin nasl davranmam gerektiini biliyorum letiim kurmada kiilerinin davranlarnn nemini biliyorum nsan haklar ile ilgili kavramlar birbirleriyle ilikilendirebilirim Toplumda farkl sosyal/kltrel aznlklara mensup olmann ne anlama geldiini biliyorum Cinsiyet kavramnn ne anlama geldiini biliyorum Bir grup ocua bildiim bir konuyu rahatlkla aktarabilirim Yaadmz dnyann neden barl olmadn biliyorum Etkili iletiim kurabilmek iin neler yaplmas gerektiini biliyorum Bir projede hangi aktrler arasnda atma yaanabileceini biliyorum Formel-olmayan eitim ynteminin zelliklerini biliyorum Aktarmn nasl yaplmas gerektiini biliyorum Beyaz apkalar projesinde nasl allacan biliyorum Toplum Gnllleri Vakfnn ilkelerini aktarabilirim ocuk haklarnn drt temel ilkesini biliyorum Barn nasl gerekleebileceini biliyorum Toplumsal cinsiyet rolleri zerinden yaplan ayrmclk eitsizlik yaratarak bar engeller Farkllklara sayg kavramnn ne anlama geldiini biliyorum letiim kurmada kiilerin yaklamlarnn nemini biliyorum Beyaz apkalar Projesi ile insan haklar arasndaki ilikiyi biliyorum Toplumdaki frsat eitsizliklerinin nereden kaynaklandn biliyorum Toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili kavramlar tartabilirim Snf ynetiminin ne anlama geldiini biliyorum Barl bir dnyaya nasl ulaabileceimizi biliyorum letiim yntemlerinin nasl kullanlmas gerektiini biliyorum

69

39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65

Bir atmada neler yaanabileceinin farkndaym Etkili bir sunum yapabilmek iin hangi aralar kullanmam gerektiini biliyorum Aktarm yapabilirim ocuk haklar ile insan haklar kavramlarn birbirleriyle ilikilendirebilirim Bar engelleyen durumlar biliyorum Bar kavramnn ne anlama geldiini biliyorum Bar salamak iin neler yapabileceimin farkndaym Toplumda farkl olanlarla rahatlkla iletiim kurabilirim Barl bir dnyaya ulamak iin neler yapabileceimi biliyorum nsanlar arasndaki iletiimde kiilerin rollerini ayrt edebiliyorum atmann evrelerini biliyorum yi bir grup ynetimi iin nelere dikkat etmem gerektiini biliyorum Aktarm yapabilmek iin ne tr aralar kullanlmas gerektiini biliyorum ocuk haklar ile ocuk almalar arasndaki ilikiyi biliyorum Hakszlk kavramnn ne anlama geldiini biliyorum Olumlu iletiim kurabilmek barl bir dnyaya ulamay salar Barl bir dnyaya ulamak nndeki engelleri nasl kaldrabileceimi biliyorum atmann nasl olutuunu biliyorum Adil bir grup moderasyonu/kolaylatrcl yapabilirim Gnlk hayatn her alannda insanlarn hakszla uradklarnn farkndaym Birlikte iyi bir yaam srerek barl bir dnyaya ulaabiliriz Etkili bir sunum yapabilmek iin sesimi nasl kullanmam gerektiini biliyorum Kolaylatrclk yapabilirim Bir atmann nasl zmlenebileceini biliyorum Sunum yaparken mevcut mekan doru bir ekilde kullanmay biliyorum Farknda olarak ya da olmayarak hakszlk yapyorum Etkili bir sunum yapabilmek iin bedenimi nasl kullanmam gerektiini biliyorum

70

Ek 2: Eitim Deerlendirme Formu

BEYAZ APKALAR PROJES PROJE ETM ETM DEERLENDRME FORMU 14-18 MART 2012, SELMPAA

Bu form, eitimin deerlendirmesini yapmak; eitimin, hedeflerine ne lde ulatn anlamak iin hazrlanmtr. Katklarnz eitimin gelitirilmesinde bizlere yardmc olacaktr. Vereceiniz samimi cevaplar iin imdiden teekkr ederiz. sim yazmanz gerekmemektedir

Eitim tarihi: ______________ Ya: ____________ Cinsiyet: _____________ Ltfen aadaki maddeleri 1den 5e kadar deerlendiriniz ve verdiiniz puann altndaki kutuyu iaretleyiniz. 1. Hi bilmiyorum/hi yapamam/hi katlmyorum 2. Biraz biliyorum/biraz yaparm/biraz katlyorum 3. Biliyorum/yaparm/katlyorum 4. yi biliyorum/iyi yaparm/ok katlyorum 5. Tamamen biliyorum/tamamen yaparm/tamamen katlyorum 71

1. Oturumlar

1 Tanma: sim Oyunu (Akrosti) Uan Hal Program Sunumu Beklentiler-Korkular (Uzay Mekikleri-Meteorlar) Haksz myz? (nsan Haklar Kavramlar) Kokteyl (Ayrmclk) Deniz Koydum Adn (Toplumsal Cinsiyet) Beyaz Yol (Birlikte Yaam ve Bar) Peki ya ocuk Haksz m? (ocuk Haklar) 1. Gn Deerlendirme Dnyann Hali (Bar ve Hakszlk) Dnyann Hali: Ayrmclk (Yaz Kamp) Dnyann Hali: Toplumsal Cinsiyet (Yarma) deal Dnya: Barl Bir Dnya (Resim ve Bror Hazrlama) Bara Nasl Ularz? (Bar iin letiim) Bara Nasl Ularz? (Kendine Mektup) 2. Gn Deerlendirme TOG lkeler Proje Orta Sunumu (Janssen) Bugn Gnlerden ocuk (ocuklarla Birlikte alma) Konuuyoruz Ama Nece Konuuyoruz! (ocuklarla letiim) letiim (Geribildirim, sen-dili/ben-dili, neriler, doru zamanlama) Tom ve Jerry (atma ve atma zm) Sunum Teknikleri ve Formel Olmayan Eitim 3. Gn Deerlendirme Su Yolu (Aktarm) Proje Hakknda Teknik Bilgilendirme Deerlendirme ve Kapan

Oturumlara dair paylamak istediiniz baka bir yorumunuz var m?

72

2. Teknik Koullar 1 Eitimden nce eitim hakknda yaplan bilgilendirme yeterliydi Yemekler lezzetliydi Eitim salonunun fiziksel artlar (ses, k, s vb.) yeterliydi Ulam Konaklama 2 3 4 5

3. Eitim alan grubun tamamnn ve kendinizin eitime katksn deerlendirir misiniz? Grubun Katks Benim Katkm

4. Eitmenler Hakkndaki Grleriniz

5. Bu eitimden sonras iin kendi rgtlenmelerinizde projede birlikte alacanz gnll arkadalarnzdan, eitmenlerden ve Beyaz apkalar Projesi ekibinden beklentileriniz var m? htiya ve nerilerinizi buraya yazabilirsiniz

73

6. Eitim ve sonras iin sylemek istediiniz baka bir ey var m?

Katklarnz iin teekkrler!..

74

Ek 3: Atlye ntest-Sontest Formu

BEYAZ APKALAR PROJES ATLYE ALIMALARI DEERLENDRME FORMU

Bu form, atlye almalarnn deerlendirmesini yapmak; atlyelerin, hedeflerine ne lde ulatn anlamak iin hazrlanmtr. Katklarnz Beyaz apkalar projesinin gelitirilmesinde bizlere yardmc olacaktr. Vereceiniz samimi cevaplar iin imdiden teekkr ederiz. sim yazmanz gerekmemektedir Okul Ad: ____________________________________ Snf: ___________ Numara: ___________ Ya: ________ Cinsiyet: ___________ Ltfen aadaki maddeleri 1den 5e kadar deerlendiriniz ve verdiiniz puann altndaki kutuyu iaretleyiniz. 1. Hi bilmiyorum/hi yapamam/hi katlmyorum 2. Biraz biliyorum/biraz yaparm/biraz katlyorum 3. Biliyorum/yaparm/katlyorum 4. yi biliyorum/iyi yaparm/ok katlyorum 5. Tamamen biliyorum/tamamen yaparm/tamamen katlyorum 75

1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Barl bir dnyaya ulamak iin ekip almasna ihtiyacmz var Bar kavramnn ne demek olduunu biliyorum Hakszlk kavramnn ne anlama geldiini biliyorum Kz ocuklar annelerine erkek ocuklar babalarna yardm eder Birlikte alrsak barl bir dnya yaratabiliriz nsanlarn davranlarnn iletiim kurmak iin nemli olduunu biliyorum Ayrmcln nerelerden kaynaklandn biliyorum Bakalarna ihtiya duymadan insan tek bana da barl bir ekilde yaayabilir Arkadalarmla bar kavram hakknda tartabilirim Gnlk hayatta insanlarn hakszla uradn biliyorum Kz renciler erkek rencilere gre daha alkandr Barl bir dnyaya ulamak iin neler yapmam gerektiini biliyorum Olumlu iletiim kurmak barl bir dnyaya ulamay salar Ayrmclk kavramnn ne anlama geldiini biliyorum Bir enlik hazrlamak iin ekip almas gerekir Bar engelleyen durumlar biliyorum Farknda olarak ya da olmayarak ben de hakszlk yapyorum retmenlik kadnlara daha uygun bir meslektir Barl bir dnyada neler olmas gerektiini biliyorum evremde ortaya kan olumsuz bir tartmay iletiim yntemlerini kullanarak engelleyebilirim Toplumda benden farkl olanlarla rahatlkla iletiim kurabilirim Beyaz apkalar projesi kapsamnda neler yapacamz biliyorum Toplumsal cinsiyetin ne demek olduunu biliyorum Ayrmclk toplumda eitsizlik yaratarak bar engeller Erkek renciler kz rencilere gre ok daha asidirler

76

Ek 4: Bar Zaman Kutu Oyunu Oynatc Eitimi

BEYAZ APKALAR PROJES BARI ZAMANI KUTU OYUNU OYNATICI ETM ETM DEERLENDRME FORMU 02-04 KASIM 2012, SELMPAA
Bu form, eitimin deerlendirmesini yapmak; eitimin, hedeflerine ne lde ulatn anlamak iin hazrlanmtr. Katklarnz eitimin gelitirilmesinde bizlere yardmc olacaktr. Vereceiniz samimi cevaplar iin imdiden teekkr ederiz. sim yazmanz gerekmemektedir

Ya: ____________ Cinsiyet: _____________ Ltfen oturumlar derecelendirerek aadaki tabloda deerlendiriniz

Hibir ey renmedim, bu oturum olmasa daha iyi olurdu. Bu oturum bana fazla bir ey katmad. Biraz rendim, fena deildi. rendim, iyiydi. ok ey rendim, iyi ki bu oturum vard.

77

Hogeldik (Tanma + Neden Beyaz apkalar) Bar Zaman Tanma (lk Oyun) Bar Zaman nce Konular (Sabah Oyunu) Sava/Bar/Kalc Bar Patikalar (Kartlar + Tanmlar) ocuklarla alrken I (Video + Sessiz Masa) ocuklarla alrken II (Canlandrma + Tartma) Eitimden Sonras Deerlendirme

Oturumlara dair paylamak istediiniz baka yorumunuz var m?

Teknik Koullar (1=ok kt, 2=kt, 3=fena deil, 4=iyi, 5=ok iyi) 1 Eitimden nce eitim hakknda yaplan bilgilendirme Yemekler Eitim salonunun fiziksel artlar (ses, k, s vb.) Ulam Konaklama Bu eitimden sonras iin Beyaz apkalar Projesi ekibinden beklentileriniz var m? htiya ve nerilerinizi buraya yazabilirsiniz 2 3 4 5

Eitim ve sonras iin sylemek istediiniz baka bir ey var m?

Teekkrler

78

Ek 5: Bar Zaman Oynatc Deerlendirme Formu

Beyaz apkalar Projesi

Bar Zaman
Kutu Oyunu Oynatc Deerlendirme Formu
Ad-Soyad: _______________________ rgtlenme: _____________________ Tarih: ____________ Oyunun Oynand Okul: _____________________ Oyunu kanc kez oynatyorsunuz? __________

Oyuncular oyunu oynarken ltfen bu formda yer alan sorular dnerek gzlemleyiniz
Aadaki sorular ltfen oyuncular oyunu oynadktan sonra 1 ile 10 arasnda deerlendiriniz. 1 sorulan sorunun hi salanamadn, 10 ise tamamen salandn ifade etmektedir. Saysal deerlendirmeyi yaptktan sonra, eer bu soruyla ilgili eklemek istediiniz bir ey varsa sorunun altndaki kutucukta bunu paylaabilirsiniz. Formu doldurduktan sonra, gzlemlediiniz oyundaki oyuncularn doldurduklar deerlendirme formlarn da bu forma ilitiriniz

1. Oyuncular oyunu ne dzeyde birlikte oynadlar? Ltfen her bir madde iin ayr ayr deerlendiriniz! (A) Sava alannda bir kii dahi varsa, bu durumun herkesi etkilediinin farkndalar m? (B) Sava alanndan kmak iin birlikte mcadele ediyorlar m? (C) Kalc Bar salamak iin ortak bir strateji gelitirmeye alyorlar m?

(A) (B) (C)

10

10

10

79

2. Oyunun kurallar oyuncular asndan anlalr myd? Oyunun kurallarna hemen aina oldular m? Kurallarla ilgili herhangi bir problem yaamadan oyunu srdrebildiler mi? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3. Oyunun 4 temel temas renciler asndan anlalr myd? (Ekolojik bilgelik/duyarszlk, Sosyal eitlik/ayrmclk, Toplumsal katlm/bask, iddet/iddetsizlik) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

4. Oyuncular Bar ve Sava kavramlar hakknda konuuyorlar m? Oyundaki sava, bar ve kalc bar hallerini somutlatrabildiler mi? rnein bu kavramlarla ilikili olarak gnlk hayattan rnekler verdiler mi? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

80

5. Oyuncular oyunun malzemelerini nasl buldular? Kartlar, oyun alann, piyonlar beendiler mi? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

6. Ltfen aadaki maddeleri kendi anzdan deerlendiriniz (1: Hi katlmyorum, 2: Katlmyorum, 3: Kararszm, 4: Katlyorum 5: Tamamen katlyorum) 1 1 2 3 4 5 6 Oyunu oynatrken hi zorlanmadm Oyunun kurallaryla ilgili kendime tamamen gvendim Oyunu iyi bir ekilde gzlemleyebildim Oyun srasnda herhangi bir sorun yaamadm Oyuncularn sorularna cevap verebildim Oyunu bir dahaki sefere daha iyi oynatabilirim 2 3 4 5

7. Eklemek istediiniz baka bir ey var m?

Teekkrler!..
81

Ek 6: Bar Zaman Oyuncu Deerlendirme Formu

Beyaz apkalar Projesi

Bar Zaman
Kutu Oyunu Oyuncu Deerlendirme Formu
Ya:_________ Cinsiyet:________ Okul:_______________________________________ Snf:__________ renci No: _________Tarih:__________

Oyunu Kanc Kez Oynuyorsun?______

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Oyunun nasl oynanacan renmek kolayd Kartlardaki resimler gzeldi Bir yerde sava varsa, bu hepimizi etkiler Oyun gereinden uzun sryor Oyunun kurallar karmakt Bu oyunu sevdim Sava halinin bitmesi iin hep birlikte mcadele etmek gerekir Oyun alan anlalrd Bu oyunun nasl oynandn hatrlayamam Bu oyun farkl konular hakknda dnmemi salad Oyunu oynarken dier oyuncularla ibirlii yapmak nemliydi Kalc Bar salamak iin beraber almak gerekir Bu oyunu arkadalarma tavsiye ederim
Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Hi katlmyorum Katlmyorum Katlmyorum Katlmyorum Katlmyorum Katlmyorum Katlmyorum Kararszm Kararszm Kararszm Kararszm Kararszm Kararszm Katlyorum Katlyorum Katlyorum Katlyorum Katlyorum Katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum Tamamen katlyorum

Katlmyorum

Kararszm

Katlyorum

Katlmyorum Katlmyorum Katlmyorum

Kararszm Kararszm Kararszm

Katlyorum Katlyorum Katlyorum

Katlmyorum

Kararszm

Katlyorum

Katlmyorum Katlmyorum

Kararszm Kararszm

Katlyorum Katlyorum

Eklemek istediin bir ey var m?

Teekkrler
82

83