You are on page 1of 26

Trang 1

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC


0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

Chuyn
TCH PHN


I. I BIN S
1. i bin s dng 2
2. i bin s dng 1
3. Cc dng c bit
3.1. Dng lng gic
3.2. Dng lin kt
3.3. Cc kt qu cn nh
II. TCH PHN TNG PHN
1. Cng thc
2. Phng php gii ton
III. TCH PHN MT S HM S THNG GP
1. Tch phn hm s phn thc
2. Tch phn cc hm lng gic
2.1.Dng 1: Bin i v tch phn c bn
2.2.Dng 2: i bin s hu t ha tch phn hm lng gic
3.Tch phn hm v t
3.1 .Dng 1: Bin i v tch phn v t c bn
3.2.Dng 2: Bin i lm mt cn
4.Tch phn hm cha tr tuyt i
4.1 .Dng 1:
4.2. Dng 2
4.3. Dng 3
IV. BT NG THC TCH PHN
Phng php gii ton
1. Dng 1
2. Dng 2
3. Dng 3
4. Dng 4 (tham kho)
V. NG DNG CA TCH PHN
A. TNH DIN TCH HNH PHNG
1. Din tch hnh thang cong
2. Din tch hnh phng
B. TNH TH TCH KHI TRN XOAY
1. Trng hp 1.
2. Trng hp 2.
3. Trng hp 3.
4. Trng hp 4.
VI. TCH PHN CHA T HP




Trang 2

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

CNG THC
Bng nguyn hm
Nguyn hm ca nhng
hm s s cp thng gp
Nguyn hm ca nhng hm s
thng gp
Nguyn hm ca nhng
hm s hp
C x dx + =
}

( ) 1
1
1
= +
+
=
+
}

C
x
dx x
( ) 0 ln = + =
}
x C x
x
dx

C e dx e
x x
+ =
}

( ) 1 0
ln
= < + =
}
a C
a
a
dx a
x
x

C x xdx + =
}
sin cos
C x xdx + =
}
cos sin
C x dx
x
+ =
}
tan
cos
1
2

C x dx
x
+ =
}
cot
sin
1
2

( ) ( ) C b ax
a
b ax d + + = +
}
1

( )
( )
( ) 1
1
1
1
= +
+
+
= +
+
}

C
b ax
a
dx b ax
( ) 0 ln
1
= + + =
+
}
x C b ax
a b ax
dx

C e
a
dx e
b ax b ax
+ =
+ +
}
1

( ) ( ) C b ax
a
dx b ax + + = +
}
sin
1
cos
( ) ( ) C b ax
a
dx b ax + + = +
}
cos
1
sin
( )
( ) C b ax
a
dx
b ax
+ + =
+
}
tan
1
cos
1
2

( )
( ) C b ax
a
dx
b ax
+ + =
+
}
cot
1
sin
1
2

C u du + =
}

( ) 1
1
1
= +
+
=
+
}

C
u
du u
( ) 0 ln = + =
}
u C u
u
du

C e du e
u u
+ =
}

( ) 1 0
ln
= < + =
}
a C
a
a
dx a
u
u
C u udu + =
}
sin cos
C u udu + =
}
cos sin
C u du
u
+ =
}
tan
cos
1
2

C u du
u
+ =
}
cot
sin
1
2



I. I BIN S

1. i bin s dng 2
tnh tch phn
b
/
a
f[u(x)]u (x)dx
]
ta thc hin cc bc sau:
Bc 1. t t = u(x) v tnh
/
dt u (x)dx = .
Bc 2. i cn: x a t u(a) , x b t u(b) = = = = o = = = = .
Bc 3.
b
/
a
f[u(x)]u (x)dx f(t)dt

o
=
] ]
.

V d 7. Tnh tch phn
2
e
e
dx
I
x ln x
=
]
.
Gii
t
dx
t ln x dt
x
= = =
2
x e t 1, x e t 2 = = = = = =
2
2
1
1
dt
I ln t ln2
t
= = = =
]
.
Vy I ln 2 = .
V d 8. Tnh tch phn
4
3
0
cos x
I dx
(sin x cos x)
t
=

]
.
Hng dn:



Trang 3

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

4 4
3 3 2
0 0
cos x 1 dx
I dx .
(sin x cos x) (tan x 1) cos x
t t
= =

] ]
. t t tan x 1 =
S:
3
I
8
= .
V d 9. Tnh tch phn
3
1
2
dx
I
(1 x) 2x 3
=

]
.
Hng dn:
t t 2x 3 =
S:
3
I ln
2
= .
V d 10. Tnh tch phn
1
0
3 x
I dx
1 x

]
.
Hng dn:
t
3
2
2 2
1
3 x t dt
t 8
1 x (t 1)

= =

]
; t t tan u =
S: I 3 2
3
t
= .
Ch :
Phn tch
1
0
3 x
I dx
1 x

]
, ri t t 1 x = s tnh nhanh hn.
2. i bin s dng 1
Cho hm s f(x) lin tc trn on [a;b], tnh ( )
b
a
f x dx
}
ta thc hin cc bc sau:
Bc 1. t x = u(t) v tnh
/
( ) dx u t dt = .
Bc 2. i cn: , x a t x b t = = = = .
Bc 3.
/
( ) [ ( )] ( ) ( )
b
a
f x dx f u t u t dt g t dt


= =
} } }
.
V d 1. Tnh tch phn
1
2
2
0
1
I dx
1 x
=

]
.
Gii
t x sin t, t ; dx cos tdt
2 2
t t
l
= = =
l
l

1
x 0 t 0, x t
2 6
t
= = = = = =
6 6
2
0 0
cos t cos t
I dt dt
cos t
1 sin t
t t
= = =

] ]
6
6
0
0
dt t 0
6 6
t
t
t t
= = = =
]
.
Vy I
6
t
= .
V d 2. Tnh tch phn
2
2
0
I 4 x dx =
]
.
Hng dn:



Trang 4

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

t x 2 sin t =
S: I = t .
V d 3. Tnh tch phn
1
2
0
dx
I
1 x
=

]
.
Gii
t
2
x tan t, t ; dx (tan x 1)dt
2 2
1
t t

= = =



( )

x 0 t 0, x 1 t
4
t
= = = = = =
4 4
2
2
0 0
tan t 1
I dt dt
4 1 tan t
t t
t
= = = =

] ]
.
Vy I
4
t
= .
V d 4. Tnh tch phn
3 1
2
0
dx
I
x 2x 2

=

]
.
Hng dn:
3 1 3 1
2 2
0 0
dx dx
I
x 2x 2 1 (x 1)

= =

] ]
.
t x 1 tan t =
S: I
12
t
= .
V d 5. Tnh tch phn
2
2
0
dx
I
4 x
=

]
.
S: I
2
t
= .
V d 6. Tnh tch phn
3 1
2
0
dx
I
x 2x 2

=

]
.
S: I
12
t
= .
3. Cc dng c bit
3.1. Dng lng gic
V d 11 (bc sin l). Tnh tch phn
2
2 3
0
I cos x sin xdx
t
=
]
.
Hng dn:
t t cos x =
S:
2
I
15
= .
V d 12 (bc cosin l). Tnh tch phn
2
5
0
I cos xdx
t
=
]
.
Hng dn:
t t sin x =
S:
8
I
15
= .



Trang 5

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

V d 13 (bc sin v cosin chn). Tnh tch phn
2
4 2
0
I cos x sin xdx
t
=
]
.
Gii
2 2
4 2 2 2
0 0
1
I cos x sin xdx cos x sin 2xdx
4
t t
= =
] ]
2 2
2
0 0
1 1
(1 cos 4x)dx cos 2x sin 2xdx
16 4
t t
=
] ]

2 2
2
0 0
1 1
(1 cos 4x)dx sin 2xd(sin2x)
16 8
t t
=
] ]
3
2
0
x 1 sin 2x
sin 4x
16 64 24 32
t
1 t

= =


( )
.
Vy I
32
t
= .
V d 14. Tnh tch phn
2
0
dx
I
cos x sin x 1
t
=

]
.
Hng dn:
t
x
t tan
2
= .
S: I ln 2 = .
Biu din cc hm s LG theo tan
2
a
t = :
2
2 2 2
2 1 2
sin ; cos ; tan .
1 1 1
t t t
a a a
t t t

= = =
+ +

3.2. Dng lin kt
V d 15. Tnh tch phn
0
xdx
I
sin x 1
t
=

]
.
Gii
t x t dx dt = t = =
x 0 t , x t 0 = = = t = t = =
( )
0
0
( t)dt t
I dt
sin( t) 1 sin t 1 sin t 1
t
t
t t
= = =
t
] ]
0 0
dt dt
I I
sin t 1 2 sin t 1
t t
t
= t = =

] ]

( )
( )
2
2
0 0
dt dt
t
t t 2 4
cos
sin cos
2 4
2 2
t t
t t
= =
t

] ]
2 0 0
t
d
2 4 t
tan
2 t 2 2 4
cos
2 4
t t
1
t



1
( ) t t t

= = = t


1
( ) t



( )
]
.
Vy I = t .





Tng qut:



Trang 6

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

0 0
xf(sin x)dx f(sin x)dx
2
t t
t
=
] ]
.
V d 16. Tnh tch phn
2
2007
2007 2007
0
sin x
I dx
sin x cos x
t
=

]
.
Gii
t x t dx dt
2
t
= = =
x 0 t , x t 0
2 2
t t
= = = = = =
( )
( ) ( )
2007
0
2007 2007
2
sin t
2
I dx
sin t cos t
2 2
t
t

= =
t t

]
2
2007
2007 2007
0
cos t
dx J
sin t cos t
t
= =

]
(1).
Mt khc
2
0
I J dx
2
t
t
= =
]
(2). T (1) v (2) suy ra I
4
t
= .
Tng qut:
2 2
n n
n n n n
0 0
sin x cos x
dx dx , n
sin x cos x sin x cos x 4
t t

t
= =

] ]
.
V d 17. Tnh tch phn
6
2
0
sin x
I dx
sin x 3 cos x
t
=

]
v
6
2
0
cos x
J dx
sin x 3 cos x
t
=

]
.
Gii
I 3J 1 3 = (1).
( )
6 6
0 0
dx 1 dx
I J dx
2 sin x 3 cos x
sin x
3
t t
= =
t

] ]

t t x dt dx
3
t
= = =
1
I J ln 3
4
= (2).
T (1) v (2)
3 1 3 1 1 3
I ln 3 , J ln 3
16 4 16 4

= = .
V d 18. Tnh tch phn
1
2
0
ln(1 x)
I dx
1 x

]
.
Gii
t
2
x tan t dx (1 tan t)dt = = =
x 0 t 0, x 1 t
4
t
= = = = = =
( )
4 4
2
2
0 0
ln(1 tan t)
I 1 tan t dt ln(1 tan t)dt
1 tan t
t t

= = =

] ]
.
t t u dt du
4
t
= = =
t 0 u , t u 0
4 4
t t
= = = = = =



Trang 7

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

0
4
0
4
I ln(1 tan t)dt ln 1 tan u du
4
t
t
1l
t

l
= = =


l
( )
l
] ]

4 4
0 0
1 tan u 2
ln 1 du ln du
1 tan u 1 tan u
t t
1 1


= =



( ) ( )
] ]

( )
4 4
0 0
ln2du ln 1 tan u du ln2 I
4
t t
t
= =
] ]
.
Vy I ln2
8
t
= .
V d 19. Tnh tch phn
4
x
4
cos x
I dx
2007 1
t
t

]
.
Hng dn:
t x t =
S:
2
I
2
= .

Tng qut:
Vi a > 0 , 0 o , hm s f(x) chn v lin tc trn on [ [ ; o o th
x
0
f(x)
dx f(x)dx
a 1
o o
o
=

] ]
.
V d 20. Cho hm s f(x) lin tc trn v tha f( x) 2f(x) cos x = .Tnh tch phn
2
2
I f(x)dx
t
t

=
]
. Giit
2
2
J f( x)dx
t
t

=
]
, x t dx dt = = =
x t , x t
2 2 2 2
t t t t
= = = = = =
[ [
2 2
2 2
I f( t)dt J 3I J 2I f( x) 2f(x) dx
t t
t t

= = = = = =
] ]

2 2
0
2
cos xdx 2 cos xdx 2
t t
t

= = =
] ]
.Vy
2
I
3
= .
3.3. Cc kt qu cn nh
i/ Vi a > 0 , hm s f(x) l v lin tc trn on [a; a] th
a
a
f(x)dx 0

=
]
.
ii/ Vi a > 0 , hm s f(x) chn v lin tc trn on [a; a] th
a a
a 0
f(x)dx 2 f(x)dx

=
] ]
.



Trang 8

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com


II. TCH PHN TNG PHN
1. Cng thc
Cho hai hm s u(x), v(x) lin tc v c o hm trn on [a; b]. Ta c
( ) ( )
/ / / /
/ /
uv u v uv uv dx u vdx uv dx = = =
( )
b b b
a a a
d uv vdu udv d(uv) vdu udv = = = =
] ] ]

b b b b
b b
a a
a a a a
uv vdu udv udv uv vdu = = = =
] ] ] ]
.
Cng thc:
b b
b
a
a a
udv uv vdu =
] ]
(1).
Cng thc (1) cn c vit di dng:
b b
b
/ /
a
a a
f(x)g (x)dx f(x)g(x) f (x)g(x)dx =
] ]
(2).
2. Phng php gii ton
Gi s cn tnh tch phn
b
a
f(x)g(x)dx
]
ta thc hin
Cch 1.
Bc 1. t u f(x), dv g(x)dx = = (hoc ngc li) sao cho d tm nguyn hm v(x) v vi
phn
/
du u (x)dx = khng qu phc tp. Hn na, tch phn
b
a
vdu
]
phi tnh c.
Bc 2. Thay vo cng thc (1) tnh kt qu.
c bit:
i/ Nu gp
b b b
ax
a a a
P(x) sin axdx, P(x) cos axdx, e .P(x)dx
] ] ]
vi P(x) l a thc th t
u P(x) = .
ii/ Nu gp
b
a
P(x) ln xdx
]
th t u ln x = .
Cch 2.
Vit li tch phn
b b
/
a a
f(x)g(x)dx f(x)G (x)dx =
] ]
v s dng trc tip cng thc (2).
* Cch t u, dv

( )
b
x
a
P x e dx
}
( )ln
b
a
P x xdx
}
( ) cos
b
a
P x xdx
}
cos
b
x
a
e xdx
}

u P(x) lnx P(x)
x
e
dv
x
e dx
P(x)dx cosxdx cosxdx



Trang 9

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

V d 1. Tnh tch phn
1
x
0
I xe dx =
]
.
Gii
t
x
x
u x
du dx
dv e dx
v e
=
= ' ' 1
1
1 1
=
! !
=
1 1 =
1 1 +
+
(chn C 0 = )
1 1
1 1 x x x x
0 0
0 0
xe dx xe e dx (x 1)e 1 = = = =
] ]
.
V d 2. Tnh tch phn
e
1
I x ln xdx =
]
.
Gii
t
2
dx
du
u ln x
x
dv xdx x
v
2
'
1
= 1
= '
1 1
1 1
=
! !
1 1 =
1 1
+
=
1
1
+

e e
e
2 2
1
1 1
x 1 e 1
x ln xdx ln x xdx
2 2 4

= = =
] ]
.
V d 3. Tnh tch phn
2
x
0
I e sin xdx
t
=
]
.
Gii
t
x x
u sin x du cos xdx
dv e dx v e
= = ' '
1 1
1 1
=
! !
1 1 = =
1 1
+ +

2 2
x x x
2 2
0
0 0
I e sin xdx e sin x e cos xdx e J
t t
t t
= = = =
] ]
.
t
x
x
u cos x
du sin xdx
dv e dx
v e
=
= ' ' 1
1
1 1
=
! !
=
1 1 =
1 1 +
+

2 2
x x x
2
0
0 0
J e cos xdx e cos x e sin xdx 1 I
t t
t
= = = =
] ]

2
2
e 1
I e ( 1 I) I
2
t
t

= = = = .


V d 7. Tnh tch phn
2
4
0
I cos xdx
t
=
]
.
Hng dn:
t t x =
2
0
I 2 t cos tdt 2
t
= = = = t
]
.
V d 8. Tnh tch phn
e
1
I sin(ln x)dx =
]
. S:
(sin1 cos1)e 1
I
2

= .



Trang 10

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

IV. BT NG THC TCH PHN
Phng php gii ton
1. Dng 1
chng minh
b
a
f(x)dx 0 _
]
(hoc
b
a
f(x)dx 0 _
]
) ta chng minh f(x) 0 _ (hoc f(x) 0 _ )
vi [ [ x a; b \ .
V d 14. Chng minh
1
3 6
0
1 x dx 0 _
]
.
Gii
Vi [ [
1
3 3 6 6 6
0
x 0; 1 : x 1 1 x 0 1 x dx 0 \ _ = _ = _
]
.
2. Dng 2
chng minh
b b
a a
f(x)dx g(x)dx _
] ]
ta chng minh f(x) g(x) _ vi [ [ x a; b \ .
V d 15. Chng minh
2 2
10 11
0 0
dx dx
1 sin x 1 sin x
t t
_

] ]
.
Gii
Vi
11 10
x 0; : 0 sin x 1 0 sin x sin x
2
t
l
\ _ _ = _ _
l
l

10 11
10 11
1 1
1 sin x 1 sin x 0
1 sin x 1 sin x
= _ = _

.
Vy
2 2
10 11
0 0
dx dx
1 sin x 1 sin x
t t
_

] ]
.
3. Dng 3
chng minh
b
a
A f(x)dx B _ _
]
ta thc hin cc bc sau
Bc 1. Tm gi tr ln nht v nh nht ca f(x) trn on [a; b] ta c m f(x) M _ _ .
Bc 2. Ly tch phn
b
a
A m(b a) f(x)dx M(b a) B = _ _ =
]
.
V d 16. Chng minh
1
2
0
2 4 x dx 5 _ _
]
.
Gii
Vi [ [
2 2
x 0; 1 : 4 4 x 5 2 4 x 5 \ _ _ = _ _ .
Vy
1
2
0
2 4 x dx 5 _ _
]
.
V d 17. Chng minh
3
4
2
4
dx
4 2 3 2 sin x
t
t
t t
_ _

]
.
Gii
Vi
2
3 2 1
x ; : sin x 1 sin x 1
4 4 2 2
t t l
\ _ _ = _ _
l
l




Trang 11

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

2
2
1 1
1 3 2 sin x 2 1
2 3 2 sin x
= _ _ = _ _


( ) ( )
3
4
2
4
1 3 dx 3
1
2 4 4 4 4 3 2 sin x
t
t
t t t t
= _ _

]
.
Vy
3
4
2
4
dx
4 2 3 2 sin x
t
t
t t
_ _

]
.
V d 18. Chng minh
3
4
3 cotx 1
dx
12 x 3
t
t
_ _
]
.
Gii
Xt hm s
cotx
f(x) , x ;
x 4 3
l
t t
l
=
l
l
ta c
2
/
2
x
cotx
sin x
f (x) 0 x ;
4 3 x

l
t t
l = < \
l
l

( ) ( )
f f(x) f x ;
3 4 4 3
t t t t
l
= _ _ \
l
l

3 cotx 4
x ;
x 4 3
l
t t
l
= _ _ \
l
t t
l

3
4
3 cotx 4
dx
3 4 x 3 4
t
t
1 1
t t t t

= _ _



( ) ( ) t t
]
.
Vy
3
4
3 cotx 1
dx
12 x 3
t
t
_ _
]
.
4. Dng 4
chng minh
b
a
A f(x)dx B _ _
]
(m dng 3 khng lm c) ta thc hin
Bc 1. Tm hm s g(x) sao cho
[ [
b
b
a
a
f(x) g(x) x a; b
f(x)dx B
g(x)dx B
' _ \
1
1
1
1
= _
!
1
=
1
1
1
+
]
]
.
Bc 2. Tm hm s h(x) sao cho
[ [
b
b
a
a
h(x) f(x) x a; b
A f(x)dx
h(x)dx A
' _ \
1
1
1
1
= _
!
1
=
1
1
1
+
]
]
.
V d 19. Chng minh
2
2
2007
0
2 dx
2 4
1 x
t
_ _

]
.
Gii



Trang 12

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

Vi
2007 2
2 1
x 0; : 0 x x
2 2
l
\ _ _ _ l
l
l

2 2007
2007 2
1 1 1
1 x 1 x 1 1
2
1 x 1 x
= _ _ _ = _ _


2 2 2
2 2 2
2007 2
0 0 0
dx dx
dx
1 x 1 x
= _ _

] ] ]
.
t x sin t dx cos tdt = = =
2
x 0 t 0, x t
2 4
t
= = = = = =
2
2 4
2
0 0
dx cos tdt
cos t 4
1 x
t
t
= = =

] ]
.
Vy
2
2
2007
0
2 dx
2 4
1 x
t
_ _

]
.
V d 20. Chng minh
1
2
0
3 1 xdx 2 1
4 2
x 2 1

_ _

]
.
Gii
Vi [ [
2
x 0; 1 : 2 1 x 2 1 3 1 \ _ _
2
x x x
3 1 2 1
x 2 1
= _ _



1 1 1
2
0 0 0
xdx xdx xdx
3 1 2 1
x 2 1
= _ _


] ] ]
.
Vy
1
2
0
3 1 xdx 2 1
4 2
x 2 1

_ _

]
.

V. NG DNG CA TCH PHN

A. TNH DIN TCH HNH PHNG
1. Din tch hnh thang cong
Cho hm s f(x) lin tc trn on [a; b]. Din tch hnh thang cong gii hn bi cc ng
y f(x), x a, x b = = = v trc honh l
b
a
S f(x) dx =
]
.
Phng php gii ton
Bc 1. Lp bng xt du hm s f(x) trn on [a; b].
Bc 2. Da vo bng xt du tnh tch phn
b
a
f(x) dx
]
.
V d 1. Tnh din tch hnh phng gii hn bi y ln x, x 1, x e = = = v Ox.
Gii
Do [ [ ln x 0 x 1; e _ \ nn
( )
e e
e
1
1 1
S ln x dx ln xdx x ln x 1 1 = = = =
] ]
.
Vy S 1 = (vdt).
V d 2. Tnh din tch hnh phng gii hn bi
2
y x 4x 3, x 0, x 3 = = = v Ox.



Trang 13

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

Gii
Bng xt du
x 0 1 3
y 0 + 0
( ) ( )
1 3
2 2
0 1
S x 4x 3 dx x 4x 3 dx =
] ]

1 3
3 3
2 2
0 1
x x 8
2x 3x 2x 3x
3 3 3
1 1

= =



( ) ( )
.
Vy
8
S
3
= (vdt).
2. Din tch hnh phng
2.1. Trng hp 1.
Cho hai hm s f(x) v g(x) lin tc trn on [a; b]. Din tch hnh phng gii hn bi cc ng
y f(x), y g(x), x a, x b = = = = l
b
a
S f(x) g(x) dx =
]
.
Phng php gii ton
Bc 1. Lp bng xt du hm s f(x) g(x) trn on [a; b].
Bc 2. Da vo bng xt du tnh tch phn
b
a
f(x) g(x) dx
]
.
2.2. Trng hp 2.
Cho hai hm s f(x) v g(x) lin tc trn on [a; b]. Din tch hnh phng gii hn bi cc ng
y f(x), y g(x) = = l S f(x) g(x) dx

o
=
]
. Trong , o l nghim nh nht v ln nht
ca phng trnh f(x) g(x) = ( ) a b _ o < _ .
Phng php gii ton
Bc 1. Gii phng trnh f(x) g(x) = .
Bc 2. Lp bng xt du hm s f(x) g(x) trn on [ [ ; o .
Bc 3. Da vo bng xt du tnh tch phn f(x) g(x) dx

]
.

V d 3. Tnh din tch hnh phng gii hn bi cc ng
3 2
y x 11x 6, y 6x = = ,
x 0, x 2 = = .
Gii
t
3 2 3 2
h(x) (x 11x 6) 6x x 6x 11x 6 = =
h(x) 0 x 1 x 2 x 3 = = = . = . = (loi).
Bng xt du
x 0 1 2
h(x) 0 + 0

( ) ( )
1 2
3 2 3 2
0 1
S x 6x 11x 6 dx x 6x 11x 6 dx =
] ]

1 2
4 2 4 2
3 3
0 1
x 11x x 11x 5
2x 6x 2x 6x
4 2 4 2 2
1 1

= =



( ) ( )
.
Vy
5
S
2
= (vdt).
V d 4. Tnh din tch hnh phng gii hn bi cc ng
3 2
y x 11x 6, y 6x = = .



Trang 14

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

Gii
t
3 2 3 2
h(x) (x 11x 6) 6x x 6x 11x 6 = =
h(x) 0 x 1 x 2 x 3 = = = . = . = .
Bng xt du
x 1 2 3
h(x) 0 + 0 0
( ) ( )
2 3
3 2 3 2
1 2
S x 6x 11x 6 dx x 6x 11x 6 dx =
] ]

2 3
4 2 4 2
3 3
1 2
x 11x x 11x 1
2x 6x 2x 6x
4 2 4 2 2
1 1

= =



( ) ( )
. Vy
1
S
2
= (vdt).
Ch :Nu trong on [ [ ; o phng trnh f(x) g(x) = khng cn nghim no na th ta c th
dng cng thc [ [ f(x) g(x) dx f(x) g(x) dx

o o
=
] ]
.
V d 5. Tnh din tch hnh phng gii hn bi
3
y x , y 4x = = .
Gii
Ta c
3
x 4x x 2 x 0 x 2 = = = . = . =
( ) ( )
0 2
3 3
2 0
S x 4x dx x 4x dx

= =
] ]
0 2
4 4
2 2
2 0
x x
2x 2x 8
4 4

1 1

= =



( ) ( )
.
Vy S 8 = (vdt).
V d 6. Tnh din tch hnh phng gii hn bi
2
y x 4 x 3 = v trc honh.
Gii
Ta c
2 2
x 4 x 3 0 t 4t 3 0, t x 0 = = = = _
t 1 x 1 x 1
t 3 x 3 x 3
= = =

= = =

= = =

3 3
2 2
3 0
S x 4 x 3 dx 2 x 4x 3 dx

= = =
] ]

( ) ( )
1 3
2 2
0 1
2 x 4x 3 dx x 4x 3 dx
l
l
=
l
l
l
] ]

1 3
3 3
2 2
0 1
x x 16
2 2x 3x 2x 3x
3 3 3
l
1 1
l
= =



l ( ) ( )
l
.
Vy
16
S
3
= (vdt).
V d 7. Tnh din tch hnh phng gii hn bi
2
y x 4x 3 = v y x 3 = .
Gii
Phng trnh honh giao im
2
x 4x 3 x 3 =
2
2
x 3 0
x 0
x 4x 3 x 3
x 5
x 4x 3 x 3
_ '
1
1
=
1
1
=
= =
!

= 1
1
1
=
1
+
.
Bng xt du
x 0 1 3 5
2
x 4x 3
+ 0 0 +



Trang 15

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

( ) ( ) ( )
1 3 5
2 2 2
0 1 3
S x 5x dx x 3x 6 dx x 5x dx = =
] ] ]

1 3 5
3 2 3 2 3 2
0 1 3
x 5x x 3x x 5x 109
6x
3 2 3 2 3 2 6
1 1 1

= =



( ) ( ) ( )
.
Vy
109
S
6
= (vdt).
V d 8. Tnh din tch hnh phng gii hn bi
2
y x 1 , y x 5 = = .
Gii
Phng trnh honh giao im
2 2
x 1 x 5 t 1 t 5, t x 0 = = = = _
2
2
t x 0
t x 0
t 1 t 5
x 3
t 3
t 1 t 5
= _ '
1
1
= _
' 1
1
1 1
=
= = = =
! !

= 1 1
1 1+
1
=
1
+
( ) ( )
3 3
2 2
3 0
S x 1 x 5 dx 2 x 1 x 5 dx

= = =
] ]

Bng xt du
( ) ( )
1 3
2 2
0 1
S 2 x x 4 dx x x 6 dx = =
] ]
1 3
3 2 3 2
0 1
x x x x 73
2 4x 6x
3 2 3 2 3
1 1

= =



( ) ( )
.Vy
73
S
3
= (vdt).

x 0 1 3
2
x 1
0 +



Trang 16

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

B. TNH TH TCH KHI TRN XOAY
1. Trng hp 1.
Th tch khi trn xoay do hnh phng gii hn bi cc ng [ [ y f(x) 0 x a; b = _ \ , y 0 = ,
x a = v x b (a b) = < quay quanh trc Ox l
b
2
a
V f (x)dx = t
]
.
V d 9. Tnh th tch hnh cu do hnh trn
2 2 2
(C) : x y R = quay quanh Ox.
Gii
Honh giao im ca (C) v Ox l
2 2
x R x R = = = .
Phng trnh
2 2 2 2 2 2
(C) : x y R y R x = = =
( ) ( )
R R
2 2 2 2
R 0
V R x dx 2 R x dx

= = t = t
] ]

R
3 3
2
0
x 4 R
2 R x
3 3
1 t

= t =


( )
.
Vy
3
4 R
V
3
t
= (vtt).
2. Trng hp 2.
Th tch khi trn xoay do hnh phng gii hn bi cc ng [ [ x g(y) 0 y c; d = _ \ , x 0 = ,
y c = v y d (c d) = < quay quanh trc Oy l
d
2
c
V g (y)dy = t
]
.
V d 10. Tnh th tch hnh khi do ellipse
2 2
2 2
x y
(E) : 1
a b
= quay quanh Oy.
Gii
Tung giao im ca (E) v Oy l
2
2
y
1 y b
b
= = = .
Phng trnh
2 2 2 2
2 2
2 2 2
x y a y
(E) : 1 x a
a b b
= = =
b b
2 2 2 2
2 2
2 2
b 0
a y a y
V a dy 2 a dy
b b

1 1

= = t = t



( ) ( )
] ]

R
2 3 2
2
2
0
a y 4 a b
2 a y
3 3b
1 t

= t =


( )
.
Vy
2
4 a b
V
3
t
= (vtt).
3. Trng hp 3.
Th tch khi trn xoay do hnh phng gii hn bi cc ng y f(x), y g(x) = = , x a = v
[ [ x b (a b, f(x) 0, g(x) 0 x a; b ) = < _ _ \ quay quanh trc Ox l
b
2 2
a
V f (x) g (x) dx = t
]
.
V d 11. Tnh th tch hnh khi do hnh phng gii hn bi cc ng
2
y x = ,
2
y x = quay
quanh Ox.
Gii
Honh giao im
4
x 0 x 0
x 1 x x
_ = '
1
1

=
!

= 1 =
1 +
.
( )
1 1
4 4
0 0
V x x dx x x dx = = t = t
] ]




Trang 17

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

( )
1
5 2
0
1 1 3
x x
5 2 10
t
= t = . Vy
3
V
10
t
= (vtt).
4. Trng hp 4.
Th tch khi trn xoay do hnh phng gii hn bi cc ng x f(y), x g(y) = = , y c = v
[ [ y d (c d, f(y) 0, g(y) 0 y c; d ) = < _ _ \ quay quanh trc Oy l
d
2 2
c
V f (y) g (y) dy = t
]
.
V d 12. Tnh th tch hnh khi do hnh phng gii hn bi cc ng
2
x y 5 = , x 3 y =
quay quanh Oy.
Gii
Tung giao im
2
y 1
y 5 3 y
y 2
=

= =

.
( ) ( )
2
2
2 2
1
V y 5 3 y dy

= = t
]

( )
2
4 2
1
y 11y 6y 16 dy

= t
]

2
5 3
2
1
y 11y 153
3y 16y
5 3 5

1
t

= t =



( )
.
Vy
153
V
5
t
= (vtt).
VI. TCH PHN CHA T HP
1. Tnh I= ( )
1
10
0
1
}
x dx p dng kt qu hy tnh tng sau:
1 2 10
10 10 10
1 1 1
1 ...
2 3 11
= + + S C C C
2. Tnh: ( )
1
19
0
1 I x x dx =
}
. p dng kt qu hy tnh tng sau:
0 1 2 18 19
19 19 19 19 19
1 1 1 1 1
...
2 3 4 20 21
S C C C C C = + + .
3. Chng minh rng:
1
1 2
1 1 1 2 1
1 ...
2 3 1 1
n
n
n n n
C C C
n n
+

+ + + + =
+ +





Trang 18

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

THI I HC

KHI D
D-2011

Gii





D-2010

Gii





D-2009

Gii




Trang 19

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com





D-2008

Gii

D-2007

Gii


D-2006

Gii


D-2005

Gii





Trang 20

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

D-2004

Gii


D-2003

Gii

KHI B
B-2011


Gii




B-2010




Trang 21

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

Gii




B-2009

Gii




B-2008

Gii



B-2007

Gii




Trang 22

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com





B-2006

Gii

B-2005

Gii

B-2004

Gii

B-2003




Trang 23

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

Gii

B-2002

Gii



Cch 2:



Trang 24

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

KHI A
A-2011

Gii:




A-2010

Gii:





A-2009

Gii:





Trang 25

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com



A-2008

Gii:

A-2007


Gii:




A-2006

Gii:


A-2005




Trang 26

CHUYN TON 12 LUYN THI I HC
0913.430 999Email: thienptc@gmail.com

Gii:


A-2004

Gii:


A-2003

A-2002

Gii:

You might also like