Alp Bugdaycl

Kan Slcak Akacak

Kan Sleak Akaeak
Alp BugdaycI
Alp BugdaycI, 21 Temmuz 1964'te Di
yarbakIr'da dogdu. 1980'de ailesiyIe
birlikte istanbuI'a geIdi. Degiik iIer
de ~ a l l t I : ' Kan Slcak Akacak,yazarm
yaymIanan ilk kitab,dlr.
Kan Slcak Akacak
Alp BugdaycI
Kapak
Mete 6ZGENCiL
Dizgi
Asi Dizgi
Baskl
YaylaClk MatbaaSl
Miicellit
Ornek Mticellithanesi

Papirlis Dagltlm
52856 15-5270153
MIKNATIS YAYINLARI
ADRESI:
MBE 139
80096
Fax: (0212) 256 68 18
TAKSIM-lsTANBUL
ALP
Boliik pon;iik bir hikilye bu, pargah bulutlu ve karamsar...
Ashnda yorgunum; gonliim bo, kalbim kmk, sinirlerim ha-
rap, cebim delik. .. Gene de anlatrnak istiyor camm. Birkag sa-
attir diiiiniiyordum, az once de baladlm.
Giinlerden perembe, aylardan mart, vakitlerden ogleden
soma. Her yerde gegebilir, herkesin her giin bama gelebilir,
her an balayabilirdi. '<;;imdiki Zaman'l ve istanbul'u segtim.
Biter mi bitmez mi, bilemem.
Hikilyenin bal sonn belli, ancak biraz karllk. Mihnet do-
lu yalanh hayattaki g ~ p l a g m pudralanml hallerini anlatan ke-
derli hakikiltlerin iililsl, yiizde yiiz gergek bir hikilye bu.
Zalim kader, kahramanlarlml kilh giildiirdii, kah aglattl.
Felegin .sillesini hep birlikte yedik. Bazl insanlar var, hayatta-
lar. BazI1an oldii. Bazilarlyla hig kafllamadlffi. bnemli olan
u: boyle bir hikilye var: Aynca ben varlm, kilgldlm, kalemim
var.
Garip, sert, aClmaSlZ, kanh ve neresinden baklhrsa bakll-
sm tnhaf bir hikilye bu. Anlatacak mlYlm, gosterecek rniyim?
Gosterilenleri gostereni dillendirenler kendilerini anlatlrken
ufkumuzu geniletip pmltllarla giizellikler yaratabilecekler
mi? Kimin kirne neyi ne kadar aruattlgl tartllllI. Ben de son
zamanlarda kimseye anlatamaz oldum. Aslmda herkes kendi-
ni anlatlIken bir bakasml da anlatlr.
Tahta masamm bamda kUfunkalemlerimin ucunu blgak-
la sivriltirken kiiler derbeder mhumda hikilyelerini gogaltlp,
aynntllara bogacaklar; miithi olacaklar; kimse tutamayacak
onlan, almyazllarl neyse onn yaayacaklar.
ite hikilye boyle baladl. Aylardan mart, giinlerden per-
embe, tntkulardan yazl. ite bOyle baladJ.
7
OOAN
Beni yakalaylp hapise attJlar. Hakime, "Komploydu efen-
dim!" dedim ama tutukladl. Anmda paket postanesi yaptllar
beni. ikinci defa mahkOmiyet olayma boyle girdim. Once ka-
rantina, soma hUcre. Aglr bir hayat baladl, mahrumiyetlerle
dolu gUnler. 09 ayn davadan on be sene ceza istiyorlardl.
ikili hlicrelerde kahyorduk. Hlrslzhga ben de hlrslzdlm ama
zordu. DIarda liikse, karlya, IGza allmltlm. Kuduruyordum.
Geceleri 90ken sessizlikte fareler ciyakhyordu. Bazilarl mal-
tada volta atlyordu. Allahm bile siktir ettIgi ipten kazlktan
kurtulmu tiplerle, filifoto'dan, hlrslzhktan, papik9ilikten,
darptan ve gasptan dUmli herifIerle i9inde bocekler ylizen
yemekleri kalklamak mecburiyetindeydim. Koelerden biri-
ne yerletim. Ahmaya 9ahlrken planlar yaplyordum. Yaat-
mazlar yoksa adami, yaarsm da esasmda olUsUndUr. Kogu-
un en kuvvetlisi mUmessildi, mazmlarl inclirip hesapta gari-
banlara dagltlyordu; daha ikinci gUn tek dal sigaraya muhta9-
lardan birine 9amalrlanml ylkatlp beni yamna 9aglrdl, ayak-
bastl parasml aId!. Pis pis bakiyordu. Balml sayglyla one eg-
dim. Kendimi korumasaychm her saniye got altma gidebilir-
dim. Ya oglam olursun bazl tiplerin veya ayak91Sl. Bu yUzden
tetik durup etrafl kestim. Onlar hareket etsinler. Ettiler de.
funci gUn lavugun biri hi9 yoktan yUznumaramn onUnde
omuz atmca girdik birbirimize. Filifoto'dan gelmi 0 dag gibi
<;:etin olmasaych, hayatta kalamazdlm. BaclSlm siktigimin ye-
rine yeni gelmitim, Uzerimde emanet falan yoktu. <;:etin'le
avluda voltaladlk, "Gel yemek ortaj5;! 01," dedi, "Peki," dedim.
Sertti, fazla konumuyordu, kafa dengi gibiycli. Sulandlgml,
hi9 saklamlyordu pezevenk. Araya mesafe koyduysam da mu-
habbeti kesmedim, yaamak i9in savaacaksm. Somaki glin-
leri koemde ge9irdirn, sustum. Durmadan dUlinUyordum.
8
<;ETiN
Kafarmzda gizli sabit fikirdir, anstlr, babttlr, kagmak zor-
dur. BazJ1an kagabilmitir, kagamayanlar vurulmutur. Sene-
leri hesap etmeye kalksan kafayl iiiitebilirsin. insan diyor be-
him omriim dort duvann arasmda giiriiyecekti? Saysan saat-
leT, giinler gegmiyor. Putlar,pezeYenkIer, katilIer, ibneler
vardl koguta, her geitten adam yardl arna kagmak deyince
dikiyordu antenini herkes. Tiinel kazanlardan, ziyaretgisiyle
Jayafet degitirip kaybolanlardan bahsediyorIardl; deri mont-
Ian birbirine dikerek paraiit yaplp uganlann hikayelerini din-
Iiyorduk. Geceler 0 zaman biraz ho oluyordu.
Din9 bazen gozleri gelik gibi sertleerek, askeri cezaeYle,
rinde ikenceden OIdiiriilen arkadalarlm anlallyordu. Diyor-
dun bu kadatlm kimse yapamaz, insanolan boyle kotiiliikleri
akIma getirmez, biz bile tetikleri boyle gekmiyorduk, bizim
pile kendimize gorehassas adaletimiz Yard!. Ama Ding diyor-
du <;etin ka9 arkadalml sakatladllar, pencerelerden atlllar,
elektrik verdiler, kediyle aym guYala soktular, itiraf9l ettiler.
Susuyordum. Diyorduin sen adi mabkQmsun, gektirdikleri
hi9tir.
Cemal araYlp soruyordu onceleri, soma kesildi. Babam
geliyordu bazen oglumdur diye, kesildi. Hadi babamm parasl
yoktur, giicii kuyveti yoktur, zabltalarm kovaladlgl seyyar sa-
llcl1ardan biridir; peki bir yakitler aym parmaktan kanadlgl-
.mlZ Cemal nerededir? Babamm hayaline bakarken istiyordum
benim de ziyaret9im olsaydl, ben de sevinseydim.Babamla
yag gibi kayan asfaltta son kilo meyvalarla eve kouyorduk,
erkek ellerimizle hazrrladlglffilz tencerede piirdigimiz yeme-
gi yiyorduk. Gecedir; kadmslz, anaSlZ iki adam; kirIi, terli ...
zabltalar beni 90cukIuktan beri koyahyorlar.
9
niN<;
Sokak iiniversitelerini birincilikle bitirenlerle okuma yaz-
rna bilmeyen su<; kalelerinin, haplamp peygamberlqen adliye
dervilerinin arasmda miiebbetimin giinlerini sayacaglml say-
leselerdi inanmazdlm. Sofra duasl etmedigimiz, riitbesiz erle-
re 'komutamm' demedigimiz, resmiletirilmi tek tip insan ya-
ratl!masma kar1 durup a<;hk grevlerine gittigimizde maltada
gezdirilen kOfteekmek<;iler'e ve hiicrelere sinen aliim kokusu-
na dayanmaya <;aht1glmlz, "Tiirkiyem" arlclSI qliginde usta
ikencelerden, incelikli kant1r-barltu'lardan ge<;tigimiz YII-
lardan sonra ger<;ekten inanamazdlm. Ama t1pkJ politik tutuk-
lulugumdaki gibi aht1m, allt1rdllar. Altm kiinyeli sonradan
garme ikinci kuak mafya babalanndan <;ocuk hlrSlzlara, fili-
foto'dan ceza yedigi Mlde Mia inkiir eden kazlk kadar oto bo-
yaCilanndan ii<; milyon i<;in taksici gaspedip 24 yll yiyen geri-
zekahlara kadar bir dolu insanla halr nqir oldum.
Politik su<;luyken cezamm bitmesine <;ok az kala iledi-
gim ciiriim nedeniyle Eyiip 2. Agu Ceza'da 450'den miiebbet
yiyip bir Ylhm da hiicrede ge<;irmemse apayn bir vukuattlr.
A<;hk grevlerine dayanamaymca kendimi dilek<;eledigim Ba-
glmslzlar'da ne de, olsa boyun egdigimiz i<;in ikram. edilmi
haklar yard!. Buradaysa kir pas i<;jnde oturuyoruz. Son Ylllar-
da su<;lu ya1 da 0 kadar diitii ki giiriiltiide diiiinmek nere-
deyse olanakslz. Abdo kendini "Saddam 2" ilan ediyor, <;etin
roman <;ocuklarma su bidonlarlyla darbuka <;almalarml emre-
diyor, irfan verdigim ,kitaplan okuyor. Egitim yok; bilgi yok;
hayat yok; zaman yok; gakyiizii yok; i<;imizdeki ve dllmlz-
daki duvarlar var; teli:irgiiler var; i:ilmeye mahkfim bizler va-
nz; duvar var; duvar, duvar, duvar ve baka hi<;bir ey yok.
Siyasi agbi dedikleri ben'dogrusu hi<; bu kadar 1lkslz hisset-
memitirn kendirni.
10
iRFAN
Babam ay soma geldi. Daha lahmacun
sattlg,m falan anlattl durdu. Sonunda, "Senin gibi evladIm
olacagma olmasaydm daha iyiydi!" dedi, gitti. Anam, babam-
dan gizli biriktirdigi paralarla bana sigara, yiyecek
. getiriyordu. Kuru bakliyat, makarna, yag gibi eyler. Babam-
dan gene dayak yiyormu. "Beni boVer oglum!" dedi, "haya-
hm bOyle boVer." Anamm her ziyaretinden soma agla-
mamak iki saat miicadele ediyordum. Sessizdim, ke-
narda duruyordum. diye bir cins vardl, ktpndamaz,
avluda top oynamaya bile devamh televizyon seyre-
der. Yemek ortagnmzdl, haliyle bir iki ho be ediyorduk. Es-
kiden komiinistmi, oyle diyorlard!. Okke agbimi kurunla-
Yip bnakanlar da komiinistti. Once uzak durdum, soma
yava yavamuhabbet geliti. Konuup beni
sol adaml oldum. Sekizinci aym sonunda verdigi
biitiin kitaplan okumutum. "Sen yetenekli ve zekisin," diyor-
dq qana. <;etin'le de ortak noktalarlmlzla menfaatlerimizi ke-
fettik. Irza ge9meden gelen on be yamdaki bir oglam degie
degie pompalamaya baladlk. Esasmda miimessilin mahydl,
herif ogrense bizi kestirirdi. Oglan yiiznumarada veriyordu,
iyi maid!. Giinler arka arkaya eklendi. Zaylfladlm. On be se-
neyi diiiinmekten uyuyamlyordum. Oglam ele
ce otuzbire aSlhyordum banyo suyunda ama kesmiyordu. Ka-
n sikmek istedim. Sulu, Islak, boll<iml bir am degil de; iri
memelerde yaslamp uyumak, lSlrmak istedi camm. <;:etin ya-
ktn olmak ne desem i!gileniyordu. "Gardiyanlar ca-
hi!, istesek biz onlardan zekiyiz," dedim, akll yatma-
d!. On ay doldu, tahliyeyi vermediler. Az veya ceza geli-
yordu. Plamml kesinletirince mevzuyu <;:etin'le
Biri ilgilendi, digeri hmnad!.
11
l;:ETiN
Jandarmalar bir ay once Adliyeden donerken ka9maya 9a-
han Agnh iki kardei vunnulardl, yol kenarmda su doker-
ken komaya balaymca kUfunlanmllar.Hemerim Abdo
tildiiriilmekten korktugu i9in devamh 46 ayagma yaliyordu,
Dinl; de alGI veriyordu buna. Diyordu bak BalGrkoy'e gittigin-
de deli doktorundan daha deli hareketler yapacaksm, yoksa
hayatta 46'YI alamazsm. Din9'e diyordum yay abi eglenme
garibanla, ama 0 soyliiyordu Abdo lirniIklanm kesmesin,
u9aklanm nerede diye baglIsm, hamm babakam yamna 9a-
glIsm da giilelim. Kendimize gore eglencelerimiz yard\. Kor-
kuyorlardl benden, diyorlardl AYI <;eto adaml ikiye aymr; di
ge9iremezlerdi.
. Ka911 alGI eden irfan'dlr. Parlak 90cuk, harbi 90cuk, yigit
90cuk, cin fikirli ibne. Oyle bir akrl 91karttl ki duyan derdi bu
ne bi9im i? Ama ka9tlk. Sonunda ka9lik Akil almayacak bir
ekilde ka9lik
irfan'm 0 giin ogleden soma Eyiip 2. AglI'da mahkemesi
yard\. Kii.gltlara yazlp 9izerdi devamh kim ne kadar ceza al-
ml, mahkemesi ne zaman, kim ka9 defa gitmi gelmi? Bir-
den dedi tabliye olmak isteyenler adilli yazdlrsm. Kaglttan
domino oynayan amclk aglzhlar giildiiler. irfan alli kiinin
adml beyaz kagrda yazdi, altma Cumhuriyet SavcIsl diye im-
za atli, katlaylp cebine koydu. Arkasmdan dediler yiirii anca
9lkryorsun. irfan dort saat soma ii9 plrplIh bagardiyanla ige-
ri girdi, smliyor. isimlerimiz okundu, dedi altl tahliye. Eya-
larlml toplarken kafam ahyor veriyordu. Diyordum imdi ala-
caklar bizi falakaya yatmp tek tek'lere kilitleyecekler. Oyle
olmad\. On dakika soma aglr kapmm oniindeydik. Kapldaki
askerler ge9mi olsun dediler, sagol dedikHavada hafif bulut
yard\. .
12
DiNe;
Nisamn sogugu, yagmura benzemeyen bir yagmur, yerler
9amur, ama yadsmamaz. Gortintirdeki duvann
ote yanmda duruyoruz rtizgar kanath atlIlann
yolda kesme sivrisine 9arparak kanattlkla-
n ve daha. sarsmtISI ge9meden her yammlZa stirekli yeniden
ortiltiveren duvarm ote yamnda. Duvann yeni ytiztine bakma-
y, ogrenmeliyiz. Ufuk 9izgisiyle gokytiztintin kesintisizce bir-
boz tarlalara bakarken otemde akIp giden kesikbeyaz,
par9ahttitk, noktalImtisltiman asfalt yola serpeleyen damlalarl
adlmlanmla saniyeleyerek saylyordum. Ne. yinnisekiz ayn
politik hareketin bitmedigi hayatIma, ne de da-
ha sonrakine iuamyorum nicedir. odalarlyla, beton
hticrelerle, havalandlrma delikleriyle, tek tip elbise
riyle gegen yillardan sonra bu noktaya degildim. Dil-
lerden halk turkiilerine iltifat etInemem ve bir def-
ter edinip amatOrce yazmamam da kurtarmadI beni. Varh-
glm mevcudiyetinden timidini kesmeliydi. Muhbir Selim Ba-
glmslzlar'da Ylkamrken ISltIcmm kablosunu soyup banyo su-
lanmn slzd,gl yalaga elektrigi bu ytizden olabilirim.
Yeni su9 yeni itiraflar, muhbirler, kahramanlar ve yeni sU9lu-
lar dogurdu. Beni bu tiretirni asia
anlayamadIiar. Selim atarak ve
eger vticudum bizzat Cezaevi SavclSl'mn ytirtitttigti sorguda
90ztilmeseydi su9u ikrar etmeyecektim. Umudu Oldtirdtigtim
i9in artlk hayiH kmkllg,na ugramam. SIZlill ve kederim, dal
gibi bU9uk Yllda de-
gil; kafesimin artIk a9lk havada ve telOrgtistiz olabilecegine
sevinemiyorum da ondan. Bu durUllU ilgin9 bulanlar ya da
bilgi9ge diye niteleyenler 9lkacaktIr; ama biliyor
musunuz ki hi9 de oyle degil.
13
iRFAN
Rezaletti, komploydu, hakimdi, efendimdi, uza ge,meydi,
ogland" hlrSlzhktl, iti, emanetti, su,um yoktu, metalikti,
maltaydl, voltaydl geride kaidL Saylm i,erdeydi, kaynayan
demlikti, lSlnml banyo suyuydu, ka,maktl, indirmekti, pat-
latmaktL .. hepsini i,erde blraklIk. Koaradlm ka'lyorduk.
Bunun adl firar. Din, arkarmidakalmllI, bizimle gelmek
istemedi.
Kala gozle iaretleiyorduk, 0 anda bunlan konumamlZa
imkan yoktu. <;etin'le yan yanaydlk.
Asfaltta taksi durdurup bindik. Taksici, "KarJ!amaya
kimse gehnedi mi agbi?" diye glClk glclk sonmca <;etin gayet
sakin iki elini herifin gutlagma doladL Dikiz aynasmda taksi-
cinin korkan gozlerini gordiim.
Ormanhk araziye kIvnlan kavaktan toprak yola girdik.
Taksicinin agzmdan agbi'den baka soz ,lkJmyordu imdi;
agbi ne olur beni oldiirmeyin, agbi ne olm beni oldiirmeyin.
<;etin arabadan inip ,evreyi kola,an etli. Kulann otiilerin-
den, yapraklarm hlulIlanndan baka ses duyulmuyordu. ~ e
hir uzaktaydL
<;ukurlara diie kalka biraz daha gittik. <;etin bana bakl-
yordu, ben <;etin'e. Nereye gidecegimizi bilmiyorduk. Ceketi-
min cebindeki sustahyl okadlm. Aga,lann ortasmdaki a,lk-
hkta durduk. in diye iaret etlim taksiciye. Yalvaran gozlerle
baklyordu. "Oyle otm aga, dibinde, kIplrdama," dedim.
<;etin bizimle ilgilenmiyordu. KafaSllll gokyiiziine kaldl-
np havayl derin derin cigerlerine gektL Soma ,omeldi, naslrh
elleriyle topragl avu,ladl, kokladL
14
<;:ETiN
orada, nemli topraglll tisttinde uyurdum. Giizle-
rimin hizasilldan bir kelebek kanatlan rengiirenkti. Dal-
Ian yapraklanm ovaladnn, elim yeil oldu, parmak-
lanml kokladlm. Gtizel kokuyor; orman kokuyor; toprak,
kokuyor.
<;:ocuk korkmutur, renginden belli. Zannediyor ki kesece-
giz kendisini. Irfan buna diyordu efendi gibi otur yamuk yap-
rna. Malboralan yaktlk.
Irfan bilhassa siiyliiyordu ki haberlqebilmemiz lazlm, be-
raber olmamlz lazlm, i giirecegiz. Ahyordum, veriyordum,
yollanrmz Giirecegimiz hesaplar aynydl. Bu-
rasl artlk hapishane degildiL DIarldaYlz. Belki bizi hemen
yakalarlar. Yakalanana kadar mticadele verecegiz, arttlr.
Sustahnlll sesiyle dalglllhktan slynldlm. Irfan ayakta tak-
sicinin tepesine dikilmiti. glrtlagilla dayadl, dedi ki:
istesem seni iildtittirum!
Oglan korkuyor: Niye? Ne yaptlm ki ben sana?
irfan sakindir: Yapmadill ama yapabilirsin!
Tavuk gibi herifin ytiztine yumrugu giimtince
burnunu SU/itu.
Toprakta oturdum, topragl sevdim. KaranlIk basillca gel-
digimiz yollardan geri diindtik, ehrin llklanm giirdtik.
Mantlglmla hareket etmem lazlmdl, kalbimi Irfan'a blra-
kIp kulaglml yola verdim. Vedalatlk. Giirtimeye
glZ, hayatta kalacaglz, diye siizler verdik.
indim, karanhga karltlm.
15
DiNe
Yiiriimek eski derimdeki anlardan biridir. Yantoprak yol-
daki yoz nereden bilsin? adlmlany-
la sertlemi yolda yiiriiyordum. Adlmlarlffil yavalattlm ve
bir yerde durdum. Burasmm neresi oldugunu bilmiyordum.
Geriye bakmlyordum, bakamazdlm. Hatlrhyordum. Geriye
ilerleyemezdin, tutkunun sonmeyenine gil.
Baglmslzlar'da beynimi tiimiiyle diimdiizletirmeye
lrlarken onlara oynadlglm oyunu koylii devrimcilerim anla-
yamazlardl bu ancak gosterebilece-'
gi bir performanstl. Cezaevi yonetimi, iistegmen iiniformah
dandik psikologlann ve "Allahlffi! Seni seviyorum!" ki-
taplarml dagltlp duran miiftiilerin de yardlmlarlyla beni.itiraf-
etkilerine maruz blrakmaya uzak hamleleri gor-
meyi gerektiren karmalk bir probleminin bizzat iize-
rinde oynandlgl piyonlu, ath, ahh ve vezirlibir tahta olarak
tutlnaya kendimi. Beni, hayatla devamh tartl-
inadlm, besleyip biiyiittiigiim
slzhglm kurtanyordu.
Yiiriimeye balamadan onceyse adlarlffilZ1 listeye yazan
irfan'm tarifsiz bir hinlikle smtllm, gaynmerudaki karanh-
gmdan ve onlara pek yiiz vermeyiinden dolayl di bileyip
ilemek firs at kolladlklan dag adaml<;::etin'in sllalml
yumruklarlm; aynca yiizlerini egerek kahkahalanm gizleme-
ye oteki mahkfimlarl gordiim. Daha on dakika once
televizyonda Sinbad'm Maceralan filminin tekrarlmiz-
liyordum. $imdiyse nereye gidecegimi bilmiyorum. Tahliye
olsaydlm da bilmeyecektim. Beni bekleyen ve karJ1ayacak
kimsem kalmarmtl yeryiiziinde.
Dogrusu bu, dedim kendi kendime; hatlrlaya-
bildigim tlpla boyle diiiindiim.
16
YUSUF
Hava da karanyordu zaten eve geldigimde, kann da aClk-
Mide, babanm diikkamnda her giin kebap labmacun ye-
mekten slklldl. Viicut, aglrhklan parplayacak enerji istiyor.
besinler almak istiyor ki ylkJlmaz gii<;lerin sabibi ola-
bilsin.
Baba lokantaCl ama beslenme tek tip. Vii cut antrenman
giinlerinde 9-10 bin kalori kaybederse gideni getirmek i<;in
glinde altl ogiin yemek lazlm, onu da onunbaba mutfaga sok-
maz, goziinii oyar adamm.
Haftanm bqinci giiniindeki son antrenman en yorucusu-
dur ki 0 da bugiin bitti. Damblh al, kaldrr, defalarca kaldlr ve
haykJr: Tlirkliigiin kahrolsun. iki giin dinlenme.
Gaz, yemekteki nohutlan pilavm iistiine koyup pirincin
nohutu halter gibi indirip kaldlrdlttm hayaI etti. Salonda Sl-
rayla aglfhk miktarlanm al<;iiyordu kafa bir yandan
da.
Haberleri beklenen televizyona ve tabaktaki soganlara gaz
ucuyla bakarken baba resmen <;izgi filmlerdeki gibi burundan
dumanlar <;Ikanp hepsini tek tek siizerek yedi yemegini. Kim
bilir nelere sinirlendi?
HoplaYlp duruyordu televizyondaki spiker. Televizyon
Vljjjjtt diye sesler <;lkarlyordu. Dalgalamp duruyorlardl tele-
vizyonun i<;indekiler.
Ka<;anlar Resimlerini gasterecegiz biraz soura se-
yircilere diye giiliimseyip duruyordu devamh oyna-
tarak giizel bayan spiker.
Anayla bir televizyona, bir O'na, bir babaya an-
lamadan baktIlar. Baba susuyordu gilzii haberlerde.
17
iRFAN
KaC;Ilmlza ancak akam saYlmmda uyanacaklar, bomba-
mlz 0 zaman patlayacak. Tam bu saatlerdir. Aglr aglr mahal-
leye stirdtik. Niyetim anaml garmek, c;ekip gitmekti soma.
Durduk evin antinde. Tehlikenin gec;tigini zannetli taksici
herhaJde ki yl!IIP "Agbicigim para!" diyecek oldu, dayana-
madlm artlk, sust1hyl C;lkarlp karmna dayadlm, "Camna ml
susadm ibne?" dedlm, ikiledi.
Duvara sinip geleni gec;eni gazledim biraz. Sokak lamba-
Ian eskiden oldugu gibi gene yanmlyordu. Kavak agac;larmm
pamuklan yerlerde uc;uuyordu. Ta basamaklan alp tahta
kaplyl c;aldlm.
iyi bildigim bir kapl bu. Baba evinin kapIs!. C;:ocukken bl-
kIp usanmadan "anne, anne" diye bagndlglm, komu c;ocuk-
lanndan dayak yedikten soma otump agladlgnll yer. Evimi-
zin kapIslmn anti.
Hepsi, hlZla, arka arkaya oldu. Kac;makla hayatlml hlzla
ileriye sardlm. Belki tutuklanmam da bu iin parc;aslyd!. Ka-
rarh davranmam laZlmdl. Hlzla C;lktlm basamaklardan, zili
c;ahnca aC;lldl kap!. Yusuf, kardeim. AgzI bir kan aC;lk ylizti-
me bakiyor. Sanlmca iyice fark etlim, kaslan hayvan gibi 01-
mu.
Girdik ic;eri. Hapiste televizyon seyrettigimiz yere benze-
yen, pis sarI Ilkh oturma odaslnm ortasma bomba gibi dli-
tiim. Hepsiyle goz gaze geldim.
o andan itibaren btitlin zamanlar hlZh gec;ecekti artlk; hlz-
11, hlZh, anladlm. Artlk konumalar, selamlamalar; bakima-
lar, eve giriim hep hlzh.
Adnlllanmla beraber kafamm ic;indeki tilkileri de dandUr-
dUm.
18
Yollarda ylllardlr hayli sert adlmlar atum. Eskiden yollar
bu kadar kalabahk, kalabahk bu kadar heyecanslz degildi.
Kimse boyle deli gibi degildi.
. Adlmlarllll ekran kutucugundan izledigim halklll yaklll ge-
kim yiizii beni hIZiI aklllhklardan iirkiitiicii dehetlere gotii-
ren yola soktu.
Otobiislere bindim, trenlerden indim; kalabahkla birlikte
yiiriidiim, Bakrrkoy tren istasyomma geldim. Merdivenleri
9lktlm, meydandan ara sokaklara kIvnldlm; Ziibeyir'in mobil-
yacI diikkamm arandlm.
Diikkfin yerli yerinde duruyordu; iki kalfa, boyanffil kol-
tuklarl yaurmllar vernikliyorlardl. Ziibeyir diye birinden ha-
berleri yoktu. igerden kIsa boyIu, kIsa sa9h, gobekli bir adam
9lktl,mutlaka patrondu. Bana kukuyia bakIyordu.
Asker arkadaIYlm, dedim, gormem Iazlm. Aynlah sene-
ler ollllu, Ziibeyir imdi baka iin sahibiymi.
Yirmi dakika yiiriidiikten, banliyoniin gtiriiltiisiinii ardlm-
da blraktlktan sonra mandlraya benzeyen bir yere geldim. Bi-
rileri paket paket peynir talyorlardl, kaplda kamyonetler dizi-
liydi.
. Ziibeyir, a91kllk alanlll ortasllla kule gibi oturtulmu bir
yiikseltinin tahta basamaklanndan koaradlm indi, kollanm
a9arak bana dogru geldi. ikimiz de imanlamltlk. Beni Upkl
dart yll once askerden 'Yoldalma sevgiler!' diye kartpostal
atugl giinlerdeki resmine gomliJii slmslcak giiWiiyle kaflla-
dl. brgiitteki eski, onemsiz sempatizanlardan biriydi.
~ i m d i k i tehlikeli zamanda polisin beni onun yamnda ara-
mayacaglm diiiinerek Ziibeyir'e gitme fikrinden dogrusu aZI-
clk utandlm.
19
YUSUF
Baba yemegi Ana, ogulun tistiine atlar. da
anamn elini iiptti. Pis pis bakIyor Baba.
Eldeki havada diindti, diindii, diindti. Diintip geldi
gene bumerang gibi.
Nohut iindeki tabaklardan yeniyor, pilav da ortadaki
naklarda gidiyor mideye. iki kIzla ana itahslzlar,
yemezler, stirtiyorlar iine tabaklan.
irfan agbi de sofrada. iki dakika iince yoktu. Kalk
ellerde, tabak iinlerde, televizyon giizlerde, ytizler gtiltilerde.
Yemek yemek gtizel. irfan agbi diiktti diiktti yedi yemegi.
Herkes ana bakarken baba giiztinti televizyondan aYlrma-
dl. Anamn ytizti sevindirik olrnutu, gtiltiyordu. Gene de iki
bardak kmh; polisler gelirler mi? Soruyor. Baba onu evlathk-
tan reddetti ama diyor gene de: it gibi gebertecekler. Vah. Po-
lis dinler mi? Ana iirttistinli baghyor yeni-
den. Ondeid ayram O'nun iinline koydu.
Gtildii a zaman. Kash enseyi tutup sikh. iki kii iiyle dur-
du.
Soma 0, "Firarbenim icadlm Yusuf kardeim, ben
akII ettim, arhk diinmek yak," dedi. Ama her ey her za-
man olmaz; papaz her zaman pilav yemez.
Ana, etinde talYlp canmdan uzak evladl-
na bakIyordu. Herkes onun evladldu.
iki kIz karde, Ana, Baba, Agbi, bir de Yusuf ve kim-
sede hs yokken dut dlt dl dl dl du duut diyen televizyonda
reklam arasmdan soma yeniden haberlerin sesi han11ll giirti-
ntince Evin Kumandam sesini ytikseltip bagda kItrdugu diva-
na gene giiztinti televizyondan ayumadan.
20
BEKiR
Mesaiyi halkm arasmda ge<;irmenin gozlemi gelitirici et-
kileri yamnda kanahmlZln yedigi kiifiirleri bizzat kulaklanma
duyurmasl gibi bir yararl da var.
Haber biiltenini Zeytinburnu taraflarmdaki sala, dokiik,
yI!(lk, harap, viran birahanede izlemeye karar verip arabaYI
park ettikten soma i<;eri girdigimde beni <;erez kabuklanyla
sigara izmaritlerini ayaklanyla ezerken fl<;1 biralanm fondip-
leyen kalabahk bir erkek kitlesi karlladl.
Biralarl arka arkaya devirirken ufuktaki belirsiz bir nokta-
ya diktikleri sabit nazarlarllll arada Slrada yoldan ge<;en vatan-
dalara <;evirip yallllzca bakan, asia izlemeyen ve gormeyen
halkImlzm bu kesitini medyatik ve toplumbilimsel a<;I!ardan
incelemeye daldlm:
Bira bardaklarml kulplarmdan slkIca lutarken dirseklerini
daylvari tavlrlarla masaya daYlyorlar ve yeryiiziindeki liim
varolu sorunlarlm <;ozdiiklerini zanneltiren hararetli konu-
malara dahyorlar, mutlular..
izlemesi i<;in yirmi dart saat haber iirettigimiz kitlenin
fertleri burada ger<;eklerin aClmaslz diinyasmdan bir an once
uzaklalp uyuabilmek ve yaadlklarl ISlIraph cehennem ha-
yatlarml unutabilmek i<;in hkIr IIkIr bira i<;erlerken modem,
Ik, bakImlI, giizel ve prezantabl goriiniimiiyle birahanenin di-
bindeki renkli ekranda beliriveren JET-TV'mizin haber spike-
ri Serpil Hamm acar muhabirlerirnizden Yaar'a baglamyor
ve goziinii merakla monitCire dikerek en etkili vurgularlyla az
soma izleyecegimiz ger<;ege hazuhyor bizi, soz Yaar'm.
21
<;:ETiN
~ e h i r eskiden beri kalabahktlf. Karanhga yiiriiriim, i9im
titrerse de korkrnam. Bildigim korkmamaktlf, aglaYlp slzla-
mamaktlr, 9arpllp hayatta kalmaktlI.
Karilarla beraber mal sal1lan Aksaray'dl buras!. Diirt sene
sonra daha da kalabaliklaml. Ugultu, giiriilti.i, baglrma, 9a-
glIma... fazla ses iyi degildir.
Yeni. istanbulluyken zorn bihnezmiim. Hi9mi hilldeki
karpuzlar, koea kamyondaki karpuzlarl boaltmalar, kavgalar,
silahlar, kanlar i9inde yere yuvarlanmalar, kanla Ylkanma-
lar ...
Tok ses 91karanlarl olgun zannedenler elleyip "Bunu ver!"
derlerdi; "Adanadlr abe," derdik, "kesmecedir, klrmlzldlr!"
Yeil yamnca ge9tim, yiiriiyordum.
Eskiden zorn bilmiyormuum. Nereden bileeektim? <;:em-
ber atqmi, ate Oliim, iilllm cehennem... Gen9ken kendirne
diyememiim: Ula oglurn, sade bilegini degil, akhm da kul-
lan, yazlktlI sana!
Lokantalarda yernek yiyenleri, 9arpa 9arpa yammdan ge-
genleri, karanhk sokaklara ktvnlan kiiebalannda tesbih sal-
laYlp raeon kesen delikanhlan giinniiyordum. Ustiinde trenin
uguldadlgl alt ge9itteki telefona gelen ses uzaktl, soguktu.
Dedim: Cernal yok?
Dediler: Yok. Sen kimsin?
Dedim: Ben <;:etin'irn.
Dediler: Tamrnlyornz <;:etin'i.
Dedim: Cemal? Cernal? Oradasm?
Dediler: Yok, yok, yok, yok hal
Sesler aceleyle kayboldular.
22
BEKiR
Meslek jargonundaki yaygm deyimle Yaar ve Kamera-
man Arkadal her zaman oldugu gibi hlzla olay yerine ulalp
kendisi olide kameraman arkadal arkada cezaevini ,evrele-
yen mahalleyi, cezaevinin kaplSlndan balayarak i,ini, koe-
krini, kogulanm tek tek gezerek kamerayla yiiriirken gene!
ve aynntIh ,ekimler yaptIlar, ufak tefek notlar aldllar ve biil-
ten saatini beklemeye baladilar.
Ybnetmen yaymdan once Serpil Hamm'la uzun uzun soh-
bet etme olanagml btildugu i,in az soma hattln bteki ucunda-
ki Yaar'a ge,i SlTasmda neler yapilacagl; once onun otekine
ne diyecegi ve otekinin de hangi sazle ona karlhk verecegi
aynntlli bi,imde saptandl.
Cezaevi parmakliklanm, tel brgiileri, fondaki gecekondu
mahallelerinin dlardan bakildlgmda bile belli olan i,ler aClSl
yoksullugunu tarama ,ekimle ger,ekletiren kamera, giri ka-
plSlmn anunde taklm elbise ve havatla ayakta dikilmi durur-
ken heyecandan elindeki mihofona yaplml Yaar'clgumn
bel plan gbriintiisiine sabitlendi ve ezberlenmi "ite bu kapl-
dan ellerini kollarml sallayarak ,1kIp gittiler saym seyirciler.
Tam altl kii. Yetkililer ortada yok, a,lklama yok, bilgi veril-
miyor. inamlmaz bir fJrar. insanm akhna u som geliyor: Ma-
dem ka,mak bu kadar kolay, 0 hill de yetkililer a,smlar kapl-
Ian sonuna kadar, bari rezil olmasmlar," ciimleleri ehandan
yiiziiihiize yagdl.
Yaar, rriesajml da oturtturmu olduguna inanmamn yiiz
kaslarma yanslyan giiveniyle giiliimsedi.
23
<;ETiN
Eski tezgahm kaplSI kapali. Cemal olsaydl? Olsaydl? Bir
zamanlar yard!.
Alemde kimseye giivenilmez. Put hain
kal Die di, giice <;atlacaksm, savaacaksm,
vuruacaksm, diimanlanna tetik duracaksm, babana bile gii-
venrneyeceksin.
Gaynrnerunun karanligmda tetik itaat ettim, sus
tum, bekledim. Hepsi bir iki sene beni unuttular, yar-
dlrnlar bitti.
DIandayken cammn hymeti olmayamn ne hiikrnii
olur ki?
Bir kere girdin mi bittin, Oldiin, artlk senden kimseye
haYli yok.
yetin tehlikelidir, rnadern de girmitir; 0 halde
olsa da bir, olrnasa da bir. yiinkii yetin haa huzurdan hay-
vandlr; kalir dayamr; doverler susar; vur derler vurur; 01
derler oliir; ileri bitince de derler ki: Kaybol yetin, kaybol,
goziirniize goriinme!
Biiyiirken talar kafarnl yarrnltlr, kan ak-
rnltli. Cevaplanm aym ekilde verernerniirn.
Kerhanede, kurnarhanede, karanhkta ilerini gordiiklerirn
filirn gibi gazlerirnin aniinde rengarenk oynuyorlar. Filirnde 0
kadar ahsiyet var, fakat 0 kadar kirnse yok.
Kirndir ki ona gidilse 0 yakalatrnaz? Kimdir 0 rnenfaat
beklerneden, camm tehlikeye koyarak yardlrn edecek? Bayle-
si kalrnadlysa eger benirn bu diinyada ne iirn vardlr?
24
BEKiR
Haberi canh girdigi i,in hilliyle arada Slfada tekleyen ve
bunlan izIeyicilerle canh yaymm cilveleri diyerek paylama
YlhIkhgml da giisteren Yaar, yaymm bundan sonrasml ez-
ber etmeye ugraligl metni aajp yukarl bir makine gibi tonIa-
yarak sunarken ufak tefek bir esmer glizeli olan Serpil Ha-
mm'm haber masasmdaki ahmh giirlinlilinli, ekram dolduran
oturuunu ve.ylizlinde hep bulunmasma iizen giisterdigi 0 iil-
,lilli, mesafeli, muhteem gtillimseyiini bizim giirdliglimliz
gibi giiremiyordu elbette ama gene de haberi bizlere degil de
sanki arkada1 Serpil Hamm'a anlatlyormu,asma rahatml
gibi giirlinmeye ,ahlyordu.
H.attm iiteki ucunda bekleyen Serpil Hamm gtillimseyerek,
"Teekklirler Yaar!" deyince, Yaar olanca sempatikligini ta-
kimrken aym zamanda haberci ciddiyetini bozmamaya da
iizen giistererek siki sikiya yapItlgl mikrofondan kopmadan
kameraman arkadalmn omuzladlgl aletin gerisinde smtan
kelledeki densizce gtilmeye zorlaylci fmldak giizlere bakma-
maya ,ahlp ~ ' y e basa basa aym kahpla "Tqekklirler Serpil!"
diye cevap verdi; giizlerini yanslttlgl ger,ekleri bize nesn"l
bi,imde, a\,lk,a, yanslzca, tarafslzca ve ,lplak,a giisterdigini
iddia eden 0 kara delige odaklaml olmahydl, "Ben ve kame-
raman arkadalm. JET-TV haber!"
25
YUSUF
Sert sert kJzlara balclI sofraYI toplasmlar diye. M ~ b i tistlin-
de durmadl ama Ana ikayet etti. Ktzlan diiviiyormu.
Haber bittiginde giilmekten yorulmulardl ki sigara tuttu
ama itti elle. Dogruyu siiylemesini istedi. 0 da anlattl. Vlicut
gelitirme nasll bir spor? Zararlt eyler neden i<;ilmez? Okke
agbinin intikamwI iilkticti agbiler nasI! alaeak?
Kahveleri hiiptirdetirken Baba ayaga kalklp i<;eri <;aglrdl
Anayl. Konutular gtirtilttilti gtiriiltiilti. Sakin sakin Baba, te-
lah telalt Ana geldi. Baba bir ey demedi Agbinin yaktlgl
sigaraya kiitli kiitli bakarken. Ana meyva getirdi.
Baba dayanamaylp patladl 0 zaman ite: Serseri, serseri!
Ka<;ak! Polisler ha imdi, ha biraz sonra gelirler; niye bawa
bela yaralIyorsun? Agbi juijitsu sava<;llan gibi sogukkanlt:
Degil baba, degil.
Baba yanardag gibi yaklyor: Sen niye herkes gibi degilsin
oglum, niye hlrslzhk ediyorsun, niye hapise giriyorsun, niye
ka<;lyorsun? Hesap edemiyor musun bunlar beni iki giinde ya-
kalar diye?
Agbi bildiginden amayan bir adam: Yakalanmayaca-
giro.
Ana hava girsin diye apnea peneereleri kapatsm diye ba-
glrdl Baba.
Haberler bittiginde Bir Baka Geee'deki mlizikli eglence-
ler baladl. Ferdi Tayfur <;Iktl, sevilen sanat<;llardan biri. Ag-
lama Anne Benim I<;in Aglama'YI duyunca tutamadl Ana giiz-
yalanm.
Baba baklI ki Ana aghyor hala, fulatlI fincam ytiztine.
Duvar fincana <;arplp kJrdl. Sus kadm, dedi; <;ekip kaplYI <;lklI
gitti soma kahveye diye Baba.
26
<;ETiN
Ben de Cemil'in oteline gittim. senedir sesi
m1 CernaI'm. isteseydi haber ederdi.
Evvelden unutmazd1 beni, adam ganderirdi, hillirni halJn-
m1 sordururdu; masraf1ml, sigaram1, hereyi diiiiniiyordu. Bir
kere kendi de geldi. Tel argiilerin arasmdan iaret parrnaklan-
m1Z1 uzatt1k; akJtt1g1m1z kanlan halJrladlk, birbirimize deg-
dik; giildiik. Giilmiitiik. isteseydi haber ederdi.
YJlanda ses vard1, Cemal'da yoktil. Kabaday1 Cernal, kan
kardeim Cemal, hayatta en sevdigim adam, yigit, mert Ce-
mal belki de almiitii.
Ben de Cemil'e gittim, orospu bile olamayan fahie Ce-
mil'e gittim. CernaI'm yanh1JgllU Cemil kanc1gma aulatacak-
deseler inanmazd1m, akl1ma da getirmezdim. Cernil kim-
dir, Cemal kimdir? Biri kenanndayd1, ateki yala-
mayd1, ikisini aym terazide tartmak miimkiin mii? Aradan
dart sene sazlerimin hiikmii kalmam1t1r.
Ranzalarda yatt1g1m senelerde Cemil gibi 1rZ1 kmklar ne-
ler yaplJlar, topragm neresine baSlJlar, havamn hangi deligin-
den kokladJlar, bu zenginligi, kudreti, bu paralar1 nereden bul-
dular?
Bilenler vard1r bunu. Akhmdan benirn dart du-
vanmd1; ta, soguk, sessiz duvar.
Ben gene de Cemil'e gittim. Paras1 var, giicii var,
var, hiikiimette adamlan var ... Eskiden bol keseden alJp tutu-
yordun oglum, bakalun imdi karmda beni gariince ne diye-
ceksin? C;:etin llklan gaz kJrpan koca ehirde yapayalmzd1r.
Akamd1, karan1JklJ, bir iki damla yagmur diitii.
,
27
BEKiR
Basm yaym kuvvetleri 0 firardan tam be saat son-
ra biiyiik ballg1 yakaladlklarma inamp "AkIlalmaz firar" diye
nitelendirdikleri hikil.yeyi Cuma akammdan balaYlp kapam-
a kadar tiim haber biiltenlerinde yaymlamadan once telsizde-
ki VlzlltIlardan sonucu dikkate alarak siiratle Bay-
rampaa Merkez Polis Karakolu'na yoneldim. Ortada gazeteci
kokusu yoktu, ilk varan bendim.
Her zaman oldugu gibi arabamn kapIsml kapatii kapatmaz
Video Hi-8'in kaylt diigmesirie bastiglmda sonradan VHS'e
aktaracaglm Betakam kayltta goreceklerimin unlar olacagml
bilmiyordum:
Elim, bir iiniformahmn elini slkIyor, galiba komiser bu.
Koede Tiirk bayragl, ortada makam masaSI, sehpada daktilo
var. Masanm yanmdaki koltukta, iri YarI, yallca, iman, bl-
ylklan iist dudaglyla burun arasmda kalan bOlgeye ip gibi in-
cecik yerlemi, heyecandan soluyan, ellerini kenetleyerek
hafif egik oturup makama saygl yapan biri duruyor.
Adami bq on dakika sonra yaka yok edeceklerini
bildigimden kameraYI yiiziine dayadlm, iizgiindii:
"Oglumun iyiligi oglum!" dedi, "AllahmlZl seviyorsa-
mz gidin aIm irfan'l, olmazsa cezasml git-
sin... Yaasm olmazsa!"
Bir iki soru daha soracaktim ama babanm ifadelerini dik-
katie izleyen eski, agii ve okkah devlet memuru komiserin
odasma yelek gi ymi timler, bazl iist diizey amirler ve
galiba Emniyet Amiri de, dolutular. Komiserin az onceki ba-
bayani tavnndan eser kalmamlti, "ifadesini imdi aldlk efen-
dim... " diye tIrallyordu.
28
t
f
f
i
I
!
I
i
DiN<;:
Hava alacaydI. Kendimi Ziibeyir'e brrakllm. TelOrgiilii ka-
feslerin arasillda tavuklarla birlikte seyahat ediyordum. Ya-
Olmda yoremde tavuklar grdakhyoriardI, zor nefes ahyordum,
yerim dardI. Arabayl Ziibeyir kuliamyordu. Diinyayl bir
kamyonetin kasasilldan algIlamaya tuhaftI. Kafes
tellerinin arasilldan gorebildigim yeryiiziine bakI-
yor ve hallriadIklanmla televizyondan seyrettiklerim araslllda
benzerlik var mI, diye diiiiniiyordum. Nereye gittigimin one-
mi yok gibiydi.
SIktIk trafikteki klakson seslerinden, geni asfalt yollar-
dan, yabancI dillerde yazIimI IIkh tabelalardan, ktrmIzI ve
yeilIIklardan, hIZ kontrollerinden, Bogaz Kopriisii'ndeki de-
nizden hIzla
Asfalt yollar dakikalar yerini toza, topraga,
kurlu oselere, inek bogiirtiileriyle koyun melemelerine,
cuklann giiriiltiilii haykrrIlanna, kokusuna
brraktI.
Bir saattir yoldaymIIz. Sonunda bir yerde durduk. Ziibe-
yir'e inamyordum; beni giivenilir, saglalIl bir yerde saklayaca-
gma soz vermiti.
Kamyonet titreyerek durdu. Ziibeyir kasayl ne-
lerle karIlaacagImI bilmiyordum. insan bunca ylldan soma
paranoyak olmaz mI? Halbuki ehirden uzaklamItIk, teWike

Bakllm ki Ilklar arllk olmu, ilerdeyse tek bir
kuvvetli IIk var. <;::evrede bizden baka kimse yoktu, ses yok-
tu. Otlarla talarlll birletigi yeilliklere iedik.
Temiz havayl cigerlerime
29
CEMiL
Kahvenin bugulu cammdan goremeyip, hrzla dlan <;rka-
mayrp, sessizce omuzuna dokunamayrp, otelin arkasmda
a<;rkta ytikselen yangm merdiveninden gizlice binaya soka-
mayrp da tersi olsaydr; lobideki mtiteriler gortip, haberlerde-
ki resimlerinden tamyrp, polise ihbar edip oteli bastrrtsalardr
hiilimiz ne olurdu? Buraya gelmesi iyi degildir.
Beni korkutuyordu efendim, hakikilten oyle. Dogrudur,
adamlarrm vardlf, ama ben baba degilim ki.
Nedir yerin all!, bo bunlar; ytlanlar, <;ryanlar, tosbagalar,
fareler yaar yeraltmda; biz ne yapryoruz, kan mr satryoruz,
eroin mi, nedir babalrk efendim, yoktur. Anlatryorum.
En tistteki, beinci kattaki iki kiilik odalardan birinde
oturduk. <;:etin, sa<;mdaki bamdaki damlalan ikebana Otel
yazrh havlularrmrza sildikten soma yrkanacaktl.
Yakmaya <;ahtlgr sigaralar rslamnca gergin gergin gtilti-
yorduk ikimiz de. Elimi srkl!gmda gene sarsl! beni, gti"lii
kuvvetli, dort sene Ayr <;:eto'yu degitirmemi, gortintiii aym
kalmr.
Gozlerigozlerime kocaman kocaman bakryordu efendim.
Niye oraya geldigini sorma dummum yoktu, hukukumuz
vardr; ticarete girmeden once, eskiden.
Bana dedi ki: Cemil! Sen nasrl zengin oldun boyle ani-
den? Bilmiyor ki ticareti, paradrr parayr kazanan.
Sustum; anlatmm, dedim. Hele bir uyu bawemrn, dedim,
hele bir sabah olsun, konuuruz. Aagrdan kebap getirttim,
ihtiya"larrm getirttirn.
Gozlerinin bakrr insam korkntuyordu efendim.
30
<;:ETiN
~ i m a n l a m l epeyce. Tersi de davranabilirdi ama samimi
davramyor, giiliiyor devamh.
Rahal! yerindedir, belli.
Kurulandlm.
Dedim: Ite boyle Cemil karda.
Dedi: Hele bir clgara yak.
Bo konuuyoruz, a<;o!k vermerneye <;oahlYoruZ.
Goziim goziiniin hizasmdan balayarak aagdara kadar ta-
nyor.
Demlik, Ince belli bardagm slcagl, NaSlfh ellerimi lsilan
kalorifer petekleri, Sigaralanmlzm dumam.
Ne 0 bir ey soruyor, ne ben bir ey anlatlyorum.
Diyor: Su hep slcak ak:Iyor, Ylkandm?
Diyorum: Ylkandlm. Burasl tamamlyla sana ait?
Diyor: He, ge<;oen sene aldlm hepsini.
Diyorum: HaYlrh ugurlu olsun abe.
Diyor: Sagolasm bawemm.
Otel odasma, yatak 6rtiilerine, formika sehpaya, tavana,
banyonun kaplsllla, duvarda aSlh duran plllardan su i<;oiyorken
<;oizilmi ceylan resmine bakiyonlz.
Ikimiz iki yataglll kenarlllda oturmuuz, birbirimize baki-
yoruz.
Diyor ki: E hele anlat, nedir, nasddlf, hillin keyfin iyidir?
31
YUSUF
Baba soma Agbiyle oturdu. Ana yanlannda dur-
mak istiyordu ama Agbi gonderdi onu tathhkla. Ana ara-
da mada girdi, ortahgl toplar gibi yapt!. Hep onlara bakiyor.
Agbi, Taksici Hayri'yi bul, dedi. Babamn hlyarhk etme-
sinden korkuluyor. Agbinin yiizii gerilmi, elleri titriyor, ren-
gi sapsan. Aglz niyetlenildiginde kalmamltl giilii
falan.
Hayri agbiyi okey tesadiifiinde yakaladI. ite de olabilirdi.
Kahvedeki hava futbo!. Televizyon Milletten bir iklsi
tuhaf tuhaf baktl Yusufa.
FlSIldaanlar Futbol Pazan'm seyrediyorlard!. ;>ampiyon-
luk miicadelesi veren takimlann performanslarl iistiine bilip
bilmeden fikir yiiriitiiyorlar. Beikta ml ampiyoil olur, Ga-
latasaray m!? Biiyilk Cumartesi yann. Hayri agbi
koyu Bqiktah oldligU eliyle kolllyla sustllruyordu hot
zot diyenleri.
Mahallede giililyorlar Hayri'ye, seviyorlar da, ne-
dense korkuyorlar. Kulagma egilip agbinin dedikleri-
ni ilettikten soma renk vermeden kalkip smh yaplYor. "inee
iler be diye konutu.
Evde Agbiyle kucaklalp bir koede flSlr flslr konutukla-
nndan iki dakika soma kontagm motorun
homurtusunu duydular Anayla.
Az once Agbi, Bana yardlm edeceksin, dedi. Nasll? 0 bi-
liyor. Peki, dedi yurmuklar slkih. Taksi uzaklalrken Yusuf 0
sinirle elektrik diregine Oliimiine vurdu, eli kanad!. Eve girdi,
feryadl bash ana.
Erkek adam aglamazml, yanh. Odaya kapanana kadar
tuttu gozyalanm.
32
BEKiR
Akm akm gazeteci ve televizyoncu gelirken rakip kanal-
lardan biri seyyar naklen yaym arabaslyla portatif uydudan
canh yaym bile yapt!.
Programm admdaki iki C harfini marla J diye telaffuz et-
tiginden paket kahkahah efektler eliginde kiloyla komedi di-
zisi bulunmaz bir malzeme olmaya devam eden
aktor sunucusuyla Slcagl Slcagma ekibi de oradaydl; ortahk
reality show'cudan
Basit kameramm goriintiilerini biiltene yetitirene kadar
biitiin Tiirkiye oiaYI iigrenecek, atafattan parlayan televizyo-
numuzun canh yaym kapasitesinin Smlrlarl bilindiginden flr-
yemeyecektim; neticede Bekir haberi yine once bulacak,
fakat yine atlayacakt1; bu da onun kaderiydi.
Ekipler veyaymcilar, kalabahk bir giimh, firari-
nin saklandlgl eve yoneldik.
Polisler bu arada medya mensubunun diini kirdl-
lar. Belki biraz da hakllydilar kalabahk yaymcl ordusu-
nun er ve neferlerinin adedi kendilerini canh yayma hazula-
yan giivenlik kuvvetlerininkinden zaten bu, saniye sa-
niye yanSlt1lan canh yaym kayltlarmda da gOriilebili-
yordu.
33
DiN<;:
Bizi sakallan yeni terleyen bir delikanlI karrladr, a1f1
saygrlIydr; tek bir ampulle aydmlatrlmr, duvarlanna Yrlmaz
Giiney'in yam sua Hiilya Avar, yabancr dergilerden kesilmi
c;rplak kadm resimleri, Diyarbakrr surlarrm gosteren karpuzlu
bir kartpostal da yaprtmlmr odasma aldr; elektrikli rsrtrcr
havayr kurutmutu..
Adr Medeni, dedi Ziibeyir.
Pencereden goz alabildigince uzanan kiimesleri seyredi-
yordum. Medeni sessizce c;alIryordu; duvardaki tahta raftan
giimii tabakayr aldr, ac;tr, iki sigara sardr acele acele, dudak-
lanyla rslatrp yaprtrrdr, tellendirdik. Koeye gitti, srrtr bize
doniiktii. Ziibeyir'le divanda sessizce oturduk.
Medeni, masaya gazete kagrtlarr serdi, muhtemelen man-
drramn iiriinlerinden olan yogurdu, beyaz peyniri, taze kaan
ve nar gibi krzarmr rzgara tavuk gogiislerini dizdi; "Buyrun,"
dedi otuz iki diiyle giilerek.
Derken koarak bir kez daha gitti koeye ve dumanlarr tii-
ten bir menemen koydu oniimiize; yanma da domates, ekmek,
zeytin, kuru sogan ve yeil biber.
o yemekteki tadr unutamam.
Ne babamm memur evindeki annemin yemeklerinde, ne
Haydarpaa Lisesi'ndeyken hiicre c;alImalan yiiriittiigiimi.iz
Yeldegirmeni'ndeki esnaf lokantalarmda paramrz oldugunda
yedigimiz nohutla pirinc; pilavmda, ne hapishane komtiniinde
besin degeri hesaplanmr yemeklerde, ne de profesyonel dev-
rimcilik yrllarmda zorunlu olarak bulundugum tertemiz resto-
ranlarda, bu lezzet, bu srcakhk yoktu.
34
CEMiL
Recai'yi <;agmp elimi omuzuna koyarken gozlerimi gozle-
rine diktim ki rahat olsun. 401'deki adanun her ne tiir ihtiyacl
varsa temin etmesini, soru sormamasml, merakh davranma-
ritasml, adamm isteklerini amnda yerine getirerek hizmet et-
mesini emrettikten soma herhangi bir farkh zan-
nedilmemesi i<;in daba da <;ok dikkat etmesini tembihledim Sl-
]a. slk1ya.
Bizi kameraya <;ekselerdi, koridorun
duvarm dibinde dururduk; ayakta, tam bir inan<;la, <;eli!< gibi
gozlerinin kapaklarlm indirip kaldlrarak emrime itaat edece-
gini sinyalledikten soma kedi gibi sessizce giizden kaybolan,
sakallan yeni ytirtimeye bu delikanhnm ardmdan
merdivenleri inerdim agrr aglr, korka
korka.
Resepsiyonda yarm i<;in bekleyen ele alma zamanly-
dl. Otelimiz fazla dolu degilse de gtizel
<;ahmaktadlr.
Ellerimi arkama ayakta durarak mtiessesenin
saghkh i<;in yapl1masl lazlm gelenlerin talimat-
lanm Recai'ye tek tek verdim.
Ben bOyle yaptlm. olsaydl benim yerimde acaba
nasll Bilinmez ki! Insanoglu bu.
Geceyar1Sl; eve gitmeyi istemek, istemek...
35
HAYRi
Gaza bastIm, konumadtk Tenha yollarda gidiyorduk.
iyiydi ileri, muhabbeti baldan tathydl, ibneligine yakalandl.
Stiper Sinirliydi arabada haliyle. Ben olsam ben de.
"Yedi,lt dedim, "gardiyanlar,1l dedim, 1tyarragl oglum,l1 de-
dim, gene yumuamadl, gtildtiremedirn.
"Hapishane mtidtirtinii," dedirn, "gorevi," dedim, "ihmal-
den," dedim, "anasmm yogurtlu amclgmdan sikme hesabl,"
dedim, laprrdatamadlm oglam.
Sudan bahk gibiymi. Eve donemezmi, babasl po-
lise teslim edermi. Yani tipheli, yani gtiven duygusu tama-
mlyla yok olmu.
Pml pmldl E-5. Halkall yontine gazladlk. Ulmbalar ortah-
j;l bOyle gtindtiz gibi yapml anhyor musunuz degerli konuk"
lanmbenim.
Gtimrtige doj;ru yaklatIglmlzda arayola sapnk. Offf, ka-
ranhk. Uzun farlarm llgmda gittik biraz. iIerde bloklar var,
Emlak Bankasl ml yapffi1 ne, oyle bir ey.
Mtiterinin biri anlatmltl, tamamlanamaml, kaZlgl kol
gibi sokmular. Dev inaatlar yani her taraf.
karanhk. Eyler kibrit kutusu gibi altalta tisttiste dizilmiler
ama deyrilmiyorlar, gayet enteresandlr bu.
i kan dtitirdtigtimde arka koltukta baglra mala vu-
rurken kullandlglm battaniyeyi bagajdan. 0 gece
bence en gtiyenli yer oraslydl. Terk edilmi inaatlarda
irfan biraderimi aramaYI hangi polis alaI edecek?
irfan'm da durum degerlendirmeleri okeyi vermiti zaten.
El fenerinin yardlmlyla, sandlklar mandildar, bir koe yaptIk.
Sigara da brraktIm yamna.
Sesirni duysun diye arabaYI patiyle kaldmp lastikleri ot-
ttirdtim.
36
BEKiR
Ev sanldlgmda Emniyet Miidiirii Tuncay Soylu ne de olsa
canh yaymda oldugu iyin biraz abartarak Man'a megafonla
teslim 01 yagnsmda bulundu. Cevap gelmeyince yagnYI bu
kez babaya yinelettiklerinde bazl anlallmaz sesler dlmda ev-
den yine karlhk gelmedi.
0y dakika soma yelik yelekli timler babalannm mahm sa-
vurur gibi once ses bombalanm soma goz yaartlcl bombalarl
frrlattllar. Makinall tiifekler tarafmdan taranmaktan kalbura
donmii ve ayakucuyla dokunuldugunda devriliveren kaplyl
lararak eve girdiler ardmdan.
Silah sesleri kesildikten lasa bir siiresoma mahalle bir an-
da sessizleti, civardakiler don gomlek balkonlara ylkmllar
operasyonu izliyorlardl. iyerden yelik yeleklilerden baka
kimse ylkmazken polis tekilatl hlzla toparlandl.
Canh yaymm akbabalanysa kayan kayak nasll kaytI diye
Emniyet Miidiiriinii soru yagmuruna tuttular. Kameralar baba-
ya yoneldiginde bir an duraksadl; sanki hayat dehlizlerinde
yitirdigi oglunu anyordu gozleriyle; ama toplum adma izleme
gozciiliigii yapanlann karlsmda fazla direnemedi:
"Vatanm milletin selameti iyin," dedi, "ben ihbar ettirn og-
lumu gitsin cezaSlm yeksin diye, evden ylktlglmda evdey-
di ...
11
Acar muhabirler dokunakh diziler hazrrlamak iyin yoktan
eve girip ailenin hayatma ait mahrem ayrmtllan didiklemeye
balamlken ve naklen yaym arabalarmm baglantl kablolarl
toparlanrrken Video Hi-8'irni kapatlp arabama binerek kou-
turan kalabahgm tozunu dumamm geride blralap uzaklatrrn.
,
37
niN<;
Yemekten soma Medeni bu kez sigara sardl. Ziibeyir
Medeni'yle uzun uzun. Azmi Duran'lll prog-
ramlarmda vatam biilmeye gerillalar hakkmda izahat-
larda bulunan kiiy koruculanm dikkatlice olacaglm
lei, "ware", "heye", "av" gibi sozciikleri aylft edebildim. Ke-
konumaya ben de katl1mak istiyordum, "Biji
arkadalar!" dedim, "biji, biji, biji!" Bana iiyle gtildiiler ki
zorlandlk.
Medeni, Silvan'da anaslyla babasml buaklp
diger dart kardeten ikisi faili cinayetlere
kurban gitmi, ikisiyse dagdaYffil; Diyarbaklr'da iki ay dura-
bilmi, imdi tavuklann baklmml saghyonnu.
Elektrikli lSltlCl kor gibi yamyordu, tellere Se-
lim'i hatlrhyordum, resmen adam.
Yemegin rehaveti iistiimiizdeydi. ZUbeyir eski tamdlglm
Ziibeyir gibi gtilUyor, saze fazla karlmak istemiyor, politik
meselelerde saygldan ve korkudan agzlm daha
bana bakarak, benden bekleyerek, nereye oldugunu
aynntl1anyla istiyordu.
Hfrlbi.lki garUmeyeli neler olmu, ihanetle
ml ve Baglmslzlar'da kas kas otururken devrimin ne oldugu-
nu yeniden, batan sona, sondan baa yeniden dUUnmeye ko-
yulmutu.
Medeni, karl1ayacaktl. Saat on ikiye geli-
yordu, Ziibeyir sabah gelecekti. 0 gece orada, Medeni'nin
elektrikle yumuaclk lman slcak odasmda, bana verdigi dae-
ginde yattlm; deliksiz, huzurlu, azgiir bir uyku.
38
HAYIU
Tekvandocu Bedri'yle iirniz var. KonutukIarlrnlzl duy-
rnasmlar diye arabaya atiaYlp turaladJk.
Televizyoncu bir herif varnu, Bedri'ye harbi para teklif
etrni, gizli karnerayla sokak diiviiii
"Ne dersin agbi?" diye fikrirni soruyor. "iyi diiiineceksin
dedirn, "ben agbiligi yapanm, giiz kulak olma hesa-
bl, fakat giit altma gitrne yani, tamr herkes birbirini bu lllem-
de...
ll
Bedri viicut karatede siyah kuak hesabl. Bir iki se-
nedir zenginlerde moda oldu, eroin kokain kesrniyor herifleri,
yeni zevkIer aramaca hesabl.
ill gizIi yerlerde iiliirniine vuruuyorlar. Kim ki-
nii yenerse. Bin dolar, iki bin dolar iistiinden hesap giiriiIiiyor.
Yenemezsen iilebilirsin, sakat kalabilirsin. Seyirciler iiyle
istiyor Bok yoluna gitrne hesabl.
Bedri on be diiviiten soma birini iildiirrnek zorunda kal-
dIg! diiviiii buaklI, bir senedir elini etegini du-
rumda, bota geziyor.
Gergindi, slIanlIhydl, "Paraya ihtiyaclm var agbi," dedi,
"iiyle kurulu bir diizenirn olsun istiyorum. Adam cevap bek-
liyor on bq bin dolar ... "
Eger bizirn organize ettigirnizi ogrenirlerse ha-
vaya izimiz bile kalmaz.
"Diiiinmemiz lazun decIirn, "kelege gelmernek
lazlrn, tartmak hesabl, hesabl ... "
39
AzMinuRAN
US! diizey yoneticilik baka sorumluluklar gerektiriyordu.
o giinlerde yonetim gmbunun yeniden yapilanmasl sozkonu-
suydu. Murahhas aza olmak i9in gekien bazl zatlann kulisle-
ri yiiziinden aman kaplml ortmek ve rakip kanallarla aramlZ-
daki izlenme oram farktmlzl artlk patronun ikazma liizum
kalmadan kapatrnak istiyordum. Yeni ritrnik jimnastik hare-
ketlerine ve haber perendelerine ihtiyaciffilZ vardl. Zor giin-
lerdi.
Diger kanallarda cam gibi resimler Vardl, biz Bekir'in
amator sekizine kalmltlk. Bence, Haber Merkezine gereken
onem verilmiyordu; ornegin naklen yaym arabalanmlz yeter-
sizdi. Ama yine de seyirci patlamasl istiyorlardl. Serpil Ha-
mm'la kafa kafaya verip bu ii hil.lledebilirdim.
Video sekizde, "firarm perde arkasl" gibi ne idiigii belir-
siz, temelden yoksun goriintiiler vardl. Monitordeki baba za-
valh bir adamdl. irfan kimdi? Siyasi biri de vardl. Ka9l hika-
yesi neydi? Camm kardeim Bekir bunlarl diiiiniiyordu, de-
gil mi? Balyla evet diyordu.
Bu 90cugun garip fikirleri vardl. Sistemle ilgili ilgisiz so-
mlar somyordu. Goriiniiii de biraz salak9aydl. Yeni haberler
yaratamazsa atacaglml soylemitim.
Cezaevi Miidiirii'ne gore ka9ll idare eden irfan'm siyasi
. ge9mii var rmydl, olay ideolojik falan mlydl? Bilmiyordu.
Sanki bilmeyince sorumluluktan kurtuluyordu.
Burnuma firardan pis eyler 9lkacagl kokusu geliyordu.
ii Bekir'e veriyordum. <;:altsm, 9abalasm, biraz hammalltk
yaplp ie yarasmdl.
Dl, dum, mll1k, du, dim ve mitim idi.
40
HAYRi
Patates bzartmasl kokusu. Birahane hesabl, arjantinler,
efesler, tuborglar, sosisler, patatesler. Racona uygun ekiller-
de girdik. Kostakh yiiriiyoruz haliyle. ayie olunca oyle olu-
yor. Herif biiziilmii oturuyor. Ulan oyle gogsiinii gere gere
otursana, yavak! Tabm elbiseli, dortgoz.
"Selamun aleykiim bilader," deyip 90ktiik. Geyik muhab-
betine girmesine engel oldum resmen. Direkman, kilt diye
sordum:
"Ne i bilader, durum nedir, olaYlmlzl bilelim!" "Size,"
dedi, "hi9bir," dedi, "zarar," dedi, "gelmeyecek," dedi, "ma-
<;1, II dedi, II gizli, It dedi, rtkameraya, n d ~ d i , 11 alacaglID, 11 dedi.
Devamh diyordu.
Cebinden bOyle acayip bir Zippo 9akmak 91kardl, trralan-
rna hesabl, pml pml parlama hesabl, Zippo. "$imdilik," dedi,
"be," dedi, "bin," dedi, "dolar," dedi. Uzattlgl parayl aldlk.
Zippo, kamerayml.
Vay anaSlnl saYIn seyirciler!
Bedri diiuniiyor, taln1yor, kaln1yor, bana bakIyor. Agbi
olma hesabl. Akh fikri benim vermem lazlm. Sakslyl 9allt1r-
rna hesabl.
Mevzuu oyle oluyor saYIn seyirciler. Bu televizyoncu
orospu 90cugu, adl Yaar, be bin dolar verdi ya, doviiten
sonra on kaglt daha verecek, on bee tamamlanml olacak,
onu bizim oraya getirdigimizi de kimseye soylemeyecek.
Kendim gittim buldum hesabl diyecek. ayle oluyor. ayle
olunca bOyle oluyor. Sahte mi, degil mi diye bakIyorum. Har-
bi Amerikan paras!.
Egildim kulagma Bedri'nin, "biT," dedim, "sikim," dedim,
"
o
l
maz
,lt dedim, "koc;um,11 dedim, "devirir," dedim, "gec;er-
sin, II dedim.
41
<;ETiN
Madem ki dlarldaYIZ babo, deneyecegiz.
Ya olecegiz, ya deneyecegiz.
Cehennemden S;lkacaglz.
~ a h s e n hayatta iimidimiz hiS; yoktu, olmamll1, olmadL
Tetige uzanan ellerimizi niye kullandlglmlzl diiiinmeye
balasak tetigi s;ekemez, tab:1ncanm glirliltiisiinden lirker,
ehir degirrueninde unufak olurduk, yaayamazdlk.
Kader bize daha dogarkenden giilmemiti, gene giilmii-
yor.
Ama imdi dlandaYlz babo, yiizden deneyecegiz; gere-
kirse Olecegiz; atqi slcaga kilitleyip baglarm serininde yata-
caglz; cehennemden S;lkacaglz.
Belki bir glin, verimli toprakta, su kenarmda, hep hayaIini
kurup ozledigimiz can sevgiliyle oturacaglz; keyfi keyfimiz
olacak.
Topragl avus;larlmlzda ufalaylp akan suyun sesini dinler-
ken, aIemin kor karanlIk pis ilerinden iyi ki de kas;mllz kur-
tulmuuz; ite buraya gelmiiz huzuru bulmuuz, diyecegiz.
ikimizden baka insamn sesi olmayacak; bir de, rlizgarla
sallanan dallarm hlUtISl, boceklerin iitlileri ve yakIlml, yl-
kllml, talan edilmi, ta ta listiinde blrakllmaml, tanklarla
ezilip us;aklarla bombalanrm; bebeleri, seken asked kurun-
larla can vermi; davarlan bogazlamp kedi kopek lqleri ibret
olsun diye meydana Ylgllml kiiyiimiizde s;elik s;omak oyna-
mak is;in kestigimiz dallarm feryatlan.
42
AZMiDURAN
Yorgun olunca dUiinceler hIZlamyordu, duo 0 gUnlerde
fazla 9ahmaktan aile saadetimi ihmal ediyordum. Gecenin
sessizliginde geni ve rahat odamd&ydlm ite, teo
AyakIanml masaya uzatJp notbukumu a9tlm, yakmdaki
se9im sonu91anna gore evirip gevirebilecegim ozel haber
program i9in eklemeler yaptlm. <;ahmaml, on dart yamdaki
laZlln Sinem'in cep telefonundan gelen sesi bOldU, dU. Babasl-
na Imanyor ve ozIliyordu. Beni beklemesindi, uyumahydl.
Babasl onu 90k seviyordu, ama sosyal hayatml da ihmal et-
memeliydi, geceleri hazlr bulundugu yemekler onun iinin bir
par9aslydl. Annesine de saylesindi, kendisini beklemesinIer-
di. ii ihmale gelmezdi.
Haber Merkezi'nde gece sorumlusu tembel Haluk'la salak
Bekir oturmular, gene 9ahyorlardl. Aglr aglr yanlarma yUrU-
dUm, dUm.
Kaylaldlklan sandalyelerde toparIamrIarken ylizlerine so-
raicasma balanltlm ama bir ey sormamllardl. Camm karde-
im Haluk, firarl ve basklm sabah bUItenierinde de slk slk ve-
relim mi, diye sormayacak mlydl? ikisi de seslerini 9lkarma-
ymca kalaYI bastlm: Haberciligi hala agrenemediniz camm
kardqlerim. Firarl yeniden kurgulaym, tekrar tekrar, sJlov
movm, sllov movm... ogle biiltenine kadar yaYlnIaym. Spi-
kere de soyleyin, vurgulasm.
Arabamn kapIslm korumam ve 6zel of6riim Hasan a9tl.
TJrnaklarl uzarnltl ve i91eri kir doluydu. GozUmden ka9madl,
ancak hillim yoktu, sesimi 9lkarmadlm. Santraldeki laz i9in
Yaym MiidUrii'nUn korumaslyla kavga ettigini de duymu-
tum. Bu iki olayl kurgulaylp hesabl1ll ertesi giin sormaya ka-
rar verdim, dim.
43
HAyRi
Bindik gidiyoruz. Rerif dort "Miidiiriim once inan-
madl," diyor, "halbuki Bedri'yhi miikemmel
bir konu'
De amma koydugumun eviam, de! kes, caz yapma!
Sen mi HUe! c;ekeceksin; sonrada, saym
seyirciler, goriin bilin besabl, Gazl kokledim.
Silivri taraflannda ISSIZ bir Karanhk. bir
siirii amerikan arabasl var, liiks.
Kimsiniz nesiniz besabl once, kimlik sormaca filan, sonra
da buyrun
Tlk tlk tlk tlk iniyoruz merdivenleri; 000, nerdesiniz yav,
sizi goren bacI oluyor muhabbeti; bunlar, hazlrhklar
mazlfhklar.
Tanlmasalar hayatta giremezsin. Bodrum katl, Gor-
meyeli aIem biraz Dandik slralar yerleri
yabancI resimler
Boks ringi filan aym, ipler mipler, Raki filmi besabL Do-
iistlerinde atlet, altlannda pantolon.
ilerilerden miizik sesleri duyuyoruz, millet egleniyor, iile-
min keyfi yerinde, riizgiir bize kadar
Sabra hhkll yer SICak, havaslz, yiikselen sigara du-
manlarl da oksijeni yiyip bitiriyor hiiliyle, daba SICak olunca
da terliyor insan.
Millet bagmyor. Kelli felli adamlar. Giizel amclklar da
var bacaklan meydanda. Karmm biri giilmem sanki
gibi obiir yana
Bizim herif elinde tutuyor devamh.
44
DiNt;:
Evet, anlatmah, riiyalara girmeliyiz.
ve devamh devrim yapmahyIz, devamh devrim
yapmahylZ, Uyku bizi bir bayrak gibi ortsiin, rii-
yalara giriyoruz. Polislerle geldiginde korkuyu
ne kadar hissetmezsen polisleri 0 kadar aldatrrdm. Kor-
ku hayatma egemen boynunu ilmikleyen sicimin g6l-
gesinden kurtulamazsm. riiyadaki 0 ata biniyoruz ve
uyuyoruz terkisinde, korkmuyoruz.
Eskiden beri biliyor ve deniyordum. panik ve
korku. duygularlll111 yoniinii Mesela mezarhk-
lardan tray lay lay 10m gibi mmldanarak se-
de hissetuIeye oliisever kopekler havlayamI-
yordu sana; gozlerini gozlerine dikiyor, helki bir iki hIrhyor,
ama odiinii koparacak 0 hay hav'lm yaparmyorlardl. Riiya-
mIZ iyi gidiyordu; telekler ve tiiyler, yumurtalar ve ibikler
araslllda uyuyorduk; devrim, devrim, devrim.
YIIlar coplu polisler ya da kravatlI
Ie Kapah ve cezaevlerinde devleti ve
diizeni koruyan cunIlmriyetin savcIlm ve hakimle-
riyle sIk sIk geliyorduk. Giizel atlm, al gotiir be-
ni, beni, yamnda beni.
Diizenlere neden oldugumu, neden diizenleri Ylkmak
gerektiginde neden banka soymak sHah
temin etuIemiz gerektigini eskiden de bilirdim ama bugiinkii
kadar adlandlramazdIm. SIkIdiizenin ve devrimsizligin
ne oldugu oyle bir kazlh ki beynime, anlatuIaya kalksam dili-
niz damagllllz denizler kurur, ejderhalar dille-
rini yutar. '
45
AzMinuRAN
Dart gecedir dogru diiriist uyuyamlyordum. trike giinde-
mindeki haberler can ahclydl. Sinem'e bile vakit aYlramaml-
tim. Haber Mtidiirti olmanm zorluklanm diger seksiyonlann
mtidiirlerine anlatabilmek iqin herhalde hikllyeyi en can ahcI
yerinden yakalaylp gozler oniine seren qarpici bir haber dos-
yasl hazlrlamak gerekirdi. Hlllbuki 0 mtidiirler imdi ya liiks
otellerde metresleriyle seviiyorlar veya Bogaz'daki bahk res-
toranlarmda keyif qatlyorlardl. A.lemin delisi tek Azmi Duran
ffilydl? Onun da bir yuvasl yok muydu? Kanslm neden ihmal
ediyordu, du? Firar iyi ki olmutu, renklemnitik biraz. 0
gtinlerde seqimlerde adayhglm koyan politikacI1arm demeqle-
rinden geqilmeyen btiltenler hazulamamn dlmda izlenmeyi
arlmci parlak haberlere vakit yoktu. Tabii bu, Azmi Duran'm
haberi yoktan vareden tartlllmaz yaratlci zeklls1 iqin engel
tqkil etmiyordu. Haber gerekirse akan kamn iizerine bile ku-
rulabilirdi. DIke ise rezaletti. Ekonomi en kotii, en kara gtin-
lerini yalyordu, Ttirk lirasmm degeri slfua yakmdl. Bir yan-
da eriat isteyen sarlklI1ar, diger yanda baglmslzhk isteyen
Ktirtler vardl. Medya olarak zor bir sorumluluk tistlenmi du-
rumdaydlk, dlk. oy oranlarml artlrmamalarl i<;in
elimizden geleni yaplyorduk. Atattirk'e hakaret eden milletve-
kilinin demecini iyi ki de biiytiterek vennitik. Halk galeyana
gelmiti, Amtkabir'i her giin yiiz elli bin kii tavaf ediyordu.
Diger yanda Ktirtler aynhk<;l rtizgarlar estiriyorlar, halla te-
rorle yI1dlrmaya qahlyorlardl, dl. Ancak Hanlm Babakam-
mlzm ve degerli yah komumun da belirttigi gibi, TBMM'yi
PKK golgesinden temizlemitik; iyi de olmutu, tu. Genel-
kurmay Bakammlz da devamh ifade ediyordu. Vatamn bO-
ltinmezligi ve iilkenin biitiinliigii iqin elimizden geleni yap-
mallydtk; dIk.
46
HAyRi
. Bedri teknigini iyi bilir. 09 tiiriinii de miikem-
mel kullamr isterse. Etkisiz haJe getirme bir, sakatlama iki,
iildiirme ii9. Millet horoz gibi kendini kaybetmiti.
Oyle oluyor. Bahis de oynamyor. Bizim herif 9akrnak kamera
hesabl sigara i9iyor devamh.
ikisi de iyi diivti9ii, rakip Kayseri'den getirtilmi. Diivii
denkti, iiyle bir hiHe geldi ki Bedri yenemezse iilecegini anla-
dl, bildigi buydu. Sonlara dogru millet iyice galeyana geldi:
Ol-diir! Ol-dtir! Ol-dtir!
Bedri yerde yatIyordu yan baygm, giigsii kiiriikgibi inip
kalkJyordu. Rakip, Bedri'nin kollanm slrtma kanlrtlp bastlrdl,
kollarlm kJrdl. Havalara flrladl millet. Nedir ulan bu hesap?
Bedri'nin agzmdan kan slZlyordu. Rakip, seyircilerin teza-
htiratma karlhk verdikten soma Bedri'nin kafasml bacaklarl-
mn arasma aldl, var giiciiyle gevirdi bal, 9at diye bir ses du-
yuldu 0 giiriiltiide, agzmdan kan
Bahiste kazananlar havalara zlphyorlardl sevin9ten, karl-
lar da. Bizim televizyoncu 9akmagma oldugu yere
biiziilmii, oturuyor. Korka korka flslldadl: "Gergekten iildti
mii, rol mii yaplyor?"
ileriden, KJyma bu nikaJu nikah memuru, diye bir
gelip duruyordu hilla. Piyanistant6r1e giibek atanlar bizi .na-
sll bilsin? Alemin keyfi miikemmel bir performans giisteri-
yor. Riizgar iiiittii, ruh gibiydim.
Yavak arkadan geldi, tek ayak tistiinde dikildi, dizine da-
yayarak on bin dolar daha uzattl. Yerler 9amurdu. Arabaya
bindim.
geri giitiirmeye siiz vermitiniz ama," dedi, "Siizii-
mii tutmuyorum," dedim. <;amura bata 91ka vites atarken glrt-
laglm diigiimlendi.
47
YUSUF
Susuyordu diimanlanm bekleyen KlZllderili reisi Oturan
Boga gibi, Tom Braks'la gelsinler de kellele-
rini; umn desin, Osmanll'yla oyun oynamak neymi, nmn,
- sultan padiah hazretlerinin fermamdu.
Pencere tIklaymca siiziildii dlan. Taksid Hayri, Agbinin
yerini tarif edip "Bil," dedi. <;aktmlmayacak, kerizlige devam
edilecek.
Mahalle sessizdi. Taksici Hayri elleri SlktI, gozler ofke

AltI yedi saat onceki kalabahk yok. Somlar MIa beyinde
ugulduyor. Polisler once, televizyoncular da soma sorguya

Saat geldi? gitti? Uzerine ne giymiti? Nereye
gittigini biliyor musun? Nerede saklanabilir? Baba vicdan
azabl hissetInedi mi? Tekrar tekrar sorduklannda soyledi Ba-
ba: Ailemizde ugursuz yok!
Sorarlar. Yusufun sadece viicudu gelitigi ama kafasl az
susar oyle, adamm gozlerine bakar.
Hayri agbiye gore biitiin 1lklar insanlan kor eder, herkes
dogarken olmiitiir. Boyle televizyona faydasIz oh-
ret.
Diikkanlarm kepenkleri inmi. AgIzm kupkum. Her
yer kapah, yerler yagmur damiaiarlyia lslak.
Birden iiiime gelir. ipek taklidi naylon gomlegin
titredi.
Bir ekip otosu agu agIr, agIr. Yaipaiaylp kusar
gibi yapmca sarho samp hlZlandIlar. Kedi gibi sessizce eve
girip iistii bile soymadan yataga uzanm.
Ona tekvandonnn, savunma ve 61diirme sanatmm incelik-
lerini ogretecek kii artIk yok.
48
iRFAN
Beton hticrelerde ot bitrniyordu, 9imento adamm ayaklan-
m gekiyordu.
~ i m d i bu sabah glinein doguunu ilk defa dlardan gor-
dtim.,. ~ a f a g m ahaneliginin yamnda Hayri solgimdu, bitrniti.
Bedrl'yi uzaktan tamrdlm.
Tofa'1 aha kaldmrken neredeyse vites kolunu koparlyor-
duo Eskiden de vardl onda bu salak9a sinirlenmeler, ofkeler.
"Gelin de yakalaym anaS1ll1 siktiklerim!': diye bagmyordu.
TEM otoyolunda'sanm bir flsligm kullandlgl BMW'ye
yol vermemekte Israr etti kadm devamh sinyal verip kornaya .
basligl hinde. Orta eride ge9tik. Gtiltiyorduk.
Hayri sol eliyle kibarca "buyrun" yapt!. Boyah dudakla-
nndan koplikler sa91yordu kadm; gtine gozltigti takmltJ;
ktifrediyordu amclk.
BMW'yle tam yan yanayken Hayri direksiyonu sola krrdl
aniden. Kamn akmhktan agzml kapatamad!. Biraz daha zor-
lasakkorkuluklara 9arpiP takla atacak. Gostergeye baklim,
180'e vuruyoruz. Tofa uguldamaya, zlplamaya baladl; daya-
namaz ki bu hlza.
Kanmn tirkekligi tabii, bir bassa ezer bizi. byle yan yaM
giderken Hayri dilini 91kanp aklatarak "yalanm" iareti yap-
li. Deli gibi gtiltiyorduk.
Derken kadm pes edip hlZ kesti, gerilerde kald!. Demek
hayat biraz da buymu dedim, gazlayallill. TEM'den E-5'e
inip incirli'deki kola fabrikaslmn oralardan sahile baSlik. Sir-
keci, Karakoy, Beikta.
Hayri'ye gore hayat 90k degimi, "Alemi gar bi! tam bi-
raz,1I dedi.
49
DiN<;
Ogleye dogru uyandlm. Evreni tavuk gldaklamalan kapla-
Toprak... YJllardan sonra ilk kez topraga degdim. Gii-
gozlerimi Gobegimi slvazladlktan sonra
mutluluktan gevrek gevrek giilecegimi biliyardum.
Medeni geldi kaplya goriince. Gene
sessizce kahvaltl hazlrladl, giiliiyordu. Cezaevi
bir demlik ufak tele:,iz-
yondan sabah programlarml seyrederek kahvaltlyl agH,
sindire sindire yedim; azar azar. Firardan haber yok-
gibiydi.
Bu tuhaf 0 an giivencede goriiniiyordum ama bir
sabun kopiigii dizisinde ve roliimiin onceden
verilmediginin de dank etmesi gerekiyordu kafama. Eger Zii-
beyir agzmdan bir ya da Medeni siyasi polis
degilse sarun yoktu.
Diyorum ya, aglr hasarlarla, Yillar in-
sam biraz yaplY0r.
Ziibeyir gece saat onda geldi. Tahmin ettigim gibi orgiitle
herhangi bir baglantlsl kuracak kimseleri de bil-
miyardu. Bana sadece yatakhk yapabilir ve para verebilirdi.
Orada kalabilirdim ama neye yarardl bu? Zaman klSlthy-
dl, bir an once orgiitle baglantl kurmam gerekiyordu. Dogru-
su orgiitten geriye bir kaldlysa demek daha dogru olacak.
Medeni, bana, "Gitme abe," dedi; televizyon-
dan
C;:ocugun hali dokundu, burnumun diregi slzladl bir an,
ama tuttum kendirni; sarJldlk,
50
(,:ETiN
Cemil girdi odaya, soma da Recai girdi elinde tepsiyle.
Tepside dumam tiiten demlik vardl, bardaklar vardl, eker
vardl ... insamn camm istetiyor.
Malborayl igerken yere balayordu Cemil, boyle pis pis su-
suyordu, bir pislik 91kacaktl bu susmasilldan. Anlalliyordu ki
<;:etin karlsilla 91lanca eski giinlerde camm bir iki defa Azrai-
lin elinden almaslllill hatIralarl Cemil'i eziyor.
Ben yiiziine balayordum, 0 susuyordu. KafamlZln i9inden
gegenleri birbirimize soylemiyorduk.
Biz kelimesiz konumaYI da biliriz, okumamlz yazmarmz
zaylftlr ama harfsiz de diyeceklerimizi deriz.
Sigara 9ay i9iyorduk. Cemil'in gozlerine direk bakIyor-
dum; tlralidlr, pml pml; reklarulara 91kan adamlar gibi giyi-
niyor,pantolonu jilet gibi iitiilenmi.
Bir vakit soma' konutu, 90k konutu, devamli. Sagdan
soldan anlattl. Filankesin durumu nedir, filankes nerdedir?
Vaziyeti kelimelere bogacak ki soracaglm sorulan engellesin.
Diyorum ki: Bir iki giin daha buradaylm xalo.
Diyor: Biliyorum iki goziim. Yani ite burada sana oda
vermiiz, degil mi? Kal burada tabii de, bana sorarsan hata et-
misin ka9makla... Misal, hadi imdi yammdaslll, izini kay-
bettirdin, peki soma ne yapacakslll?
Diyorum: <;:iiriirdiim.
Diyor: Buralar da 9iiriik.
TepsiRecai 91ktl.
51
BEKiR
'<;iftetelli Baslnl' diye de adlandmlan ikitelli semtindeki
bu yiizde yiiz tarafll haberin eyfel kulelerinde sigara
yasak oldugundan asansorle kat araslnda 'Gaz OdaSl' ta-
bir edilen ve diinkii firar muhabbe-
tinin ortasmda beyaz dumanla ayllmaya ki iri
yan bir kazma oniimde dikilip haberleri Azmi Du-
ran'a ozel venneye Bayan bula-
madlglm ve binamn hangi olabilecegini sordu; ile-
rileri ettim.
Gaz Odasmda televizyonumuzun nabZlnl tutmak miim-
kiindii.
Dumanlt pusuya kurtlar birbirleri-
ne gostermeden sessizce hlrlarlarken kadmlardan
birinin yanmaya devam eden izmariti eline altp "Ne dikkatsiz
insanlar var, fabrikaYl yakacaklar!" diye yakmmasl beni ken-
dime getirip montaj setlerinde hayatm gorlinttilii anclklanm
kesip bir bmiin elde etmeye tuvalete
bile gitmeye flrsat bulamayan ama hep yammda dunna gayre-
tini top on listelerindeki pop klipleri ktzlanna benzemeye
Selma'mn diinyayl neredeyse unut-
tugunu vurgulayarak "Kentte neler oluyor? TEM'den gi-
dip gelirken viyadiiklerden bir gormiiyoruz!" sozii-
ne insort yapmama ve tiirlii bir goziimiin
oniinde canlanmaya yardlmcl
52
iRFAN
hayat elimizden ka)'lp gidiyordu. Hlzla yollar-
dan Firann ikihci giinii bugiin. Kurtulmam lazun. Bii-
tiin bilgilerimi kullanmam lazlm. Tekrar hapishaneye donmek
istemiyorum. Hayri lak lak edipduruyor sadece.
Sonra pml pml 1lkh bir yere soktu beni. Acayip kalaba-
hktl. Cumartesi allveriiymi. Millet buz pateni sahasmda
kaylp duruyordu. Bovling oynayanlann yamndan
bir iki kenar mahalle tazesiyle kesitik. Kalabahkta kimsenin
bizi fark etmesine imkan yoktu ama gene de kapana kisilml
gibi hissediyordum kendimi. <;ekip gitsek diyordum Hayri'ye.
Hesaplarl Hayri odiiyordu. Firari olan bendim. Kola ham-
burger yedik.
Acayip bir ekline girdim 0 ara. Biraz sonra polis-
ler gelecek, "Tamam irfan'lm. Gel amma kodugumun
gotiirelim de siktirelirn anam," deyip takacaklar,
hapishaneye geri donecegim. Ustiine bir de firar ceza; tek
tek'lere ukacaklar, aylarca ekmegimi farelerle paylaacaglm.
bu ekil, bir korku sanyordu yiiregimi. Kapah
devre radyo yaymmdan banglI banglI sozlii pop miizik
yiikseliyordu. Zaten hepsini ezbere bilirim. Koguta televiz-
yon yirmi dart saat uyumak isteyenler uyuyamazlardl.
Katiller ve pisikopatlarm oturup efendiden televizyon seyret-
meleri komikti zaten; arkilarl ezberlemitik. Burada da
ler aym hapishane modellerinde oturarak veya ayakta tempo
tutuyorlardl: Baglamaz beni / Beni baglamaz.
Hayri de mmldamyordu. Mutlulugundan ml? Degil tabii.
Hayatm aglrhgmdan..
Bolukta ohnadan dolalI gibiydik.
53

Toprak yola yanm saat yiiriidiim. Hamlamlhk bsa
siirede yere serdi beni, bir tam iistiine otump soluklandlm.
Her yer yemyeildi, uzaktan uzaktan kentin giiriiltiileri duyu-
luyordu. Sonunda caddeye ulatun, san bir taksi durdu oniim-
de. Haydarpaa Lisemin oniinden Kadlkoy nhtullinda
indim.
Kurtulma aJ].slm olaslhklardaydl. Elimdeki bazl telefon
numaralanlll deneyecektim. iskelenin oniindeki polisler tara-
fmdan hemen imdi bile yakalanabilirdim, aptalca enselene-
bilirdim. Beni K. Arkada'a ulat1racak bir baglantmm izini
siirmeye kararhydlm, onu tek anslm olarak goriiyordum.
Snn'yla telefonda konutuk. Goriime olanagl yaratmaya
gazetelerden okumu.
Telefonun bamda kararSlZhJdar, ikircikler se-
sinin belli belirsiz titremesinden sezebiliyordum, ama galiba
eski giinlerin hatmna yiikselen vicdanuun sesine yenildi ki
beni bara
Verdigi aynntllara gore hareket ettim. Be yl1dlr
ehirden aynydlm, yollan, izleri bilmiyordum. Fakat yine de
aina gibi geliyordu her yer. Televizyon haber programlanmn
mahkilmlarm dl diinyadan kopmamalarml saglamak gibi bir
ilevi de vardl demek ki.
Taksiye binip barm adresini verdigimde
asfaltlardan ilerledik.
Gordiiklerim hlzlandlrilml bir filmin kareleri gibiydi, ye-
ni bir ehir. Tarlabal Bulvan, oradan da Beyoglu'nun arka
sokaklan. Slrn'llln Yeri.
Kaplda bu levha aSlhydl.
54
HAYRi
Maslak'taki ormanhk bolgelere dogru siirdiim. irfan
biraz tuhaflaml. Yani degimi eskisine gore. Tabii oyle
olacak. Eskiden daha giizel eek muhabbetleri yapardlk,
geyigin allah!. Karmlanmlz defa giilmekten
lOr kurtardlk.
Kankamn imdi sesi solugu Bunu izah ettim
kendisine, "Dogru," dedi. Devamii ikilleniyordu. Sordu, an-
lattlm. Dinledi, gene sordu. Zula yerlerimi ogrenrne hesabl.
Soyledim tabii.
"Kafamlzl," dedi, "bir bilgisayar gibi Hayri," dedi,
tlrmahylz," dedi. Bagladlm mevzuuyu hemen: "Ya," dedim,
"Pl," dedim, "lIr," dedim. "Neyle?" dedi cevaben.
Geri zekilh mlYlm ben neyim yaa? Nelerden bahsediyo-
rum? Kardeimin cam am istemez mi? On aydlr degdirmemi
kimseye, kazlk gibidir alimallah.
Am mam diyordum, iplemiyordu. Bilgisayan
ayagl, iyi.
Muhabbetin direksiyonunu aynen baka bir yone
Gene benim iyiniyetimden faydalanma olayma giriyor. "Ola-
YIn," dedi, "ciddiyetinden," dedi, "uzaktasln," dedi, "Hayri,"
dedi, "ne amI?" Bakrlf1z oyle.
"Oglum," dedi, "benim ama degil," dedi, "polisin," dedi,
"bulamayacagl bir yere," dedi, "ihtiyaclm var," dedi, "diiiin."
Diiiin diiiin boktur iin,
Bilgisayar nihayetinde neticeleri verdi, databank'tan bir
yer "Bu uygundur Hayri!" dedi, planladl aynen, uy-
dumhemen.
Deliyiz ya, tak, kanunsuz biro U doniiii, tak; ikinci koprii.
55
l;ETiN
Korkardl, korktugunu saklardl; yalan siiylerdi, yalamm
saklardl; yiiziine vursan, ben demedim, derdi; hrrsml, zaafla-
nm gizliyordu. .
Cemil hep ka9m1tlr, gene ka91yor. Ailesinden, kiiklerin-
den, dogdugu topraklardan, bi9imsiz giivdesinden, gaynme-
rudaki arkadalarmdan, hayattan, kendinden, hereyden...
Korkusundan sakal uzattm, hacl olmu, zengin olmu, es-
ki defterleri kapatml, imdi cemaatin adarm olmu.
Giizleri hilla gutlagma usturaYI dayaml herifin elinden
aldiglm zamanki gibidir bana bakarken; korkaktlr ve yalva-
randlr.
Diyor: Biliyorsun, evliligim var, 90cuklanm var. Zengi-
nim. AIDa zenginlikle emniyet olmuyor. Yeraltl vukuatlarl-
mm gadrine ugrarnllar bUgiin degilse yarm 91k:iyor, geliyor-
lar, haklanm istiyorlar, intikarn almak istiyorlar, korkuyorum.
Biri gelip kahpelik etmesin diye on sekizden kii9iik silahh de-
likanhlar besliyorum, tetik9iler, iyi bilirsin. Onlarl da bak1l-
larl satin almasm diye baka adamlar besliyorum. Para kiitii-
liik getiriyor, para lanet talyor, bu yiizden birbirini bogazla-
yacak adarnlan yan yana besliyorum; sorumluluklanm var,
benden en az altml kii ekinek yiyor.
Diyecegim: Ula Cemo, ben senin cigerini biliyorum og-
lum, bu yaadigm hayattlr? Sen kendini adarndan saylyorsun?
Demiyorum.
Daldlktan soma diyor ki: Cema!'l giirdiin?
Sustuktan soma diyorum k:i: Cemal iildii, cenazesi kalktl.
56
Diiten diinersem yala 9lkIlml anlatacaglm.
gittim. gekti, aldl, sarmaladl, eritti.
belirlenmi bir naktaya gidiyardum. Be bU9uk
yl1dlr dlmda kurulmu bir yapmm i9indeydim. 0 yapl
alsun diye degildi, kiitliliikler i9in kiitlillik
taplama eviydi; kiitiiliik yaplsl kiitliydli.
Yapldayken hatuladIklarlmdan uzaklalp yaplsl degien
girdim, baktlm, giizlemledim:
Burasl baka yer, artlk baka insamYlm; heniiz
kimse yerlqmedi, kurulma fikri bile kimsenin kafasmda yak;
belki biiyle bir Kent; Ozgiir bir yer.
Oysa igerde birlikte yaadlklarlm ve dlarlda blraktlklanm
hayvandan farkslz.
Yapllar, Hiyerarik Biillimlenmeler Biitiinli, Aile
Evleri, YaantIlarl Ortalamalatlnp Tekletiren Yapl1ardan
Kurulu ..
Yapldayken hatlrladlglffi Slffi iiyle biri:
Eskiden tamnm, yoldalmdl. Cezaevinde bir siire beraber,
dik, en son be altl yIl iince. Cezasml gektirdiler, tahliye oldu.
Zenginleyip paraya boguldugunu, kendinden on ya kii9iik
bir kIzla evlendigini; olmulara ve olmamllara, kanmllara
ve kamnamllara, susayanlara, unutamadlklarl ge9milerini
unutmak, i9ki denizinde bogulmak ve a1dml kaybetmek iste-
yenlere bandlra bandlra alkol sattlgml duymutum.
Sml'yla giirliI)1em bu artlar altmda oldu.
57
HAYRi
Ciddi gibi gortinsem de oyle degilim. gez-
melerimiz filim degil saym seyirciler, aynen hakikiil. irfan'l
timitsiz hayiillerini Filim degil, dizi de-
gil, televizyon degil. yani.
t'Ben," dedi, llbaba," dedi, "zor," dedi, "
zeng
in rniyirn,l1
dedi, "ne bokum," dedi, "hayatlma dtiz kontak
dedi, "iilemde siirtmekten ne sikime yanyorum," dedi,
"amlma dedi.
Umitsiz. Fakat gozlerindeki tam sondti derken, tak,
yamyor gene.
Moral yaptlm aCltmadan. "Serin gel toprak," dedim,
,t!<;lkmayan," dedim, "candan," dedim, "limit," dedim, "kesil-
mez,'1 .dedim.
Ogle oldu olacaktl. Gazladlk. \
Erenkoy tist Ankara Yolu'na Bostan-
CI, Kartal, Pendik, Tuzla, Yalova.
\=marclk'm oralarda kere getirdigimacayip
meil1ik koyler var. polu arap, ytizde ytiz arap. Ara-
balara bile yer yak anasml siktigimin araplanndan. Petrol
karmaca, paralan YIgmaca, otel odalarmda piknik tiipleriyle
pilav elle yemece hesabl. Bok gibi paralarl var, gene
de pisler pis herifler.
Muhittin'in oteline gittik. Rerifte hizmette smlr yoktur, te-
Ie bankalar gibi. Araplara el aItmdan, gtildtireninden
tertemiz sanm karllar, ve aynca eli ytizti dtizgiin temiz
pak oglanlar buluyor.
Yani noktalarlm biliyorum ibnenin, yaparsa
stilalesini matkapla delerim.
58
BEKiR
Flslldamalara gore Yaar'da tesirli, zaman ayarh,
tahrip giicii yiiksek bir bomba varml; canh canh Oliim goriin-
tiilemi; "Dagbalydl, sabaha kadar yiiriidiim!" diyormu, ya-
ymlanmasmda lsrarhyml; Azmi Duran ise once
yaymlamrsa tepe yapmadan burnunun aagl klvnlabilecegini
ve daha diizeltme balamadan destek diizeyini yitirip
noktasmm altma inebilecegini soylemi.
Ki her zaman bilir iini Haber MiidiiriiAzmi Duran: Men-
i Hiikiimet Etkili Olucusu, Bakan
Degitiricisi, <;:ekicisi; AkIl Verici, ihalelerden Komis-
yon AhcI, Jet HlZlndaki ikitelli Medya Koyiimiiziin Hiikii-
metle ve Jandarmayla Arasl iyi ibilir Muhtarl. .. ne portre di-
ye diiiiniirken yiiziinden diien bin ama pahah ve Ik
giysilerle
Gaz Odasl'ndan donerken karllahglm montajcl Selma
her fmat buldugunda yaptlgl gibi dudaklarlma en yakm bOl-
gedeki yanak goziine kestirip optiikten soma slkmh-
lanyla iki dakikaml ederken iistiine bir de "Ay spor yap-
mam lazlm imanladim!" deyince dayanamaylp, "Seks yap
aym ey!" lafml soktum sakin sakin.
Selma'Yl bir reklam filmi karesi siniriyle balm camlardan
"Eruh" diye adlandlrdlglmlz gecekondu mahallelerine
ken brraktnn ve tam yaymcl ahp otoyola 9-
karak Aksaray iizerinden cangI1m klYllanna; meliil mahzun
televizyonculan bekleyen, unutulmaktan bitap diimii ehrin
dip koelerine gitmeye, firarilerden irfan'm izini siirmeye ka-
rar verdim.
59
YUSUF
Ana anlatIp dururken dinleme yaplY0r. Baba erkenden 10-
kantaya gitmi, liilimacun kebap malzemeleri alacakml. Ben
niye bu saatlere kadar yatlyormu? Palan filan. Anneye, Ok-
ke agbiyle Baba 0 diikkana yeter de fazla gelir, dedi. Anne
gevrede doniiyordu. Ben esniyordu. Ktz kardeler aSlk suratll
beni goriince korkudan igeri ka9tllar sanki dovecekmi gibi.
Baba diikkanda kebap liilimacun satIyor; Okke agbi kasa-
da paralarl saYlyor, tekerlekli sandalyeyle gidip gelirken mo-
torunun sesinden durulmuyor; Baba lahmacun ustalanm kont-
rol ediyor; vakit ogleye geliyor; son hazlrhklar yaplhyor.
iyi degil, en fazla 1500 kalorilik Snurll kahvaltl indi mide"
ye, 2 YUli1Urta, 100 gram zeytin, 100 gram beyaz peynir. ite
o kadar. Gerisi Sana yaglyla ekmek, biraz 9ay, biraz da kava-
noz dibi okella. Kotii beslenme 90kertir viicudu. I
Vakkas Baba evlat orta okuldan soma okumadl diye cim-
rilik yaplY0r. Halbuki iyi degildi okul. Yusufa har9hk yok,
mutfaga da masraf yok. Antrenmanda kilo kaybedilir, evdeki
yemeklerden dengeli beslenilemez, mecburen diikkana gidilip
kebap liilimacunla midenin boluklarl doldurulur.
Salonda aglrhk 9ahan iilkiicii agbilerin kaldlrdlklari dam-
billarm yanlanndan ge9ip boy aynasmda gomlegi zorlayan
pazulara bakl yaptl.
Mahalledeki konu.Bedri. Annesi aghyormu.
Televizyondan bir adam geldi, kel. Tatll dil doktii. Sigara
tutunca, i9miyorum, dedi. Evlerin bitip klflann baladlgl yere
kadar yiiriiyii yaplldl. Hava giizelim diyor. Tepedeki mezar-
talanrun yanmdaki otlar ezildi pantolonlarla. ~ e h i r giinein
altmda tabak gibi parhyor.
60
Slffi'yla aramda gegenler a ana kadarki bas-
makahpslhgma cuk oturabilirdi. esnasmda
dramatik gerginlik, tiykiiniin sl9rarna evrelerinden
birine de ediyordu.
Tlp!asl tlp!asma tiyle oldu. Sanki ben de dlin
geceki sert minderde yatarken gtirdiiglim riiya-
gibi; hiilyalarlmm devrirnindeki rliyalarda oldu-
gu gibi sanki gene ben degildim de biriydim.
Sanki ben degildim, sanki iyi degildi, sanki ktitiiydii,
sanki riiyaydl da ben a riiyada at tiniimde-
ki engin 9ayrra, 90cukluktan beri karasmda
rastladlglm a siyah yeleli ata zlphyor, biniyor ve do-
Ill, dolu, doludizgin; ovalara, !adara, patikalardan gegerek va-
dilere dolamp cografya atlasmda basl1madlk toprak, gezilme-
dikyer, gtiriilmedik nokta blralanayarak; araya, oraya
hep. varmak istedigim ve tarn olarak hi9 tammlayamachglm
riiyalann a biiyiilii, rengiirenk, masalsl, bugulu, yergekimsiz,
hlZh, tammslZ hiilyalarma dogru sanki bir rii-
yaydl da ben sizlere onu anlatlyordum.
;>ehirdeki hayat bu dili kesintisizce kullanrnama
izin vermeyecek, biliyorum; kimse riiya isterniyor, onu da bi-
Iiyorum. Gergeklerden Ka911maz ciimlelede konu-
0 dilden kurtuldurn; hem de ta ne zaman once.
Daha biz hepimiz kendimizden ka9arken gergeklere nasll do-
kunabilecektik?
Bir belki dili kapamaz, a9ardl; gergekleri 91plak9a
sunardl; bilerniyorum.
61
AzMinuRAN
Se9imler nedeniyle Hamm Babakan'lml slk slk kabul et-
mek zorunda kaldlglm glinlerdi. <;:ok 9ahmaktan kafaml to-
parlayamlyordum. Aynca lilkenin gidiatl da sinirlerimi bo-
zuyordu. Onlimlizdeki glinlerde izlenmeyi ylikseltmezsem li-
se sondan beri yamnda 9ahtlglm patronumun lJrnaklanmla
kazlyarak kazandlglm bu yerden beni ittirivennesi ve kapl
online konmam iten bile degildi, di. Hal bOyleyken gazetenin
Genel Yaym Yiinetmenligi ve Bakiie'ye her gun huklimeti
destekleyen yazI!ar yazmak, haber bultenlerini zirvelerde tut-
mak veya televizyondaki yorum kiiemde kIssadan hisseler
91karmak kolay degildi. Kendimle zerrece ilgilenemiyordum.
a glin biri cici, digeri moral bozucu iki olay oldu. KIZlm
Sinem'in okuluna davet edilmitim. Ulkeyi emanet edecegi-
miz gen9lere, basmm objektif habercilik yapmasl ve siyasi
erkten korkmamasl gerektigini anlattnn. Turk Basmmdaki
Sanslir bahgmdan ise gayet dokunakh bahsettim. Klirsudey-
ken kIzlmla goz giize geldim; benimle gurur duyuyordu, duo
Arkadalan O'na ve babasma iizeniyordu. Resimlerimiz geki-
lirken boynuma sanldl. Annesi ortalarda giirunmiiyordu, ara-
bada bekliyormu.
Ogleden soura ise saYlslz konuma gen;eklqtirdigim Sa-
ym Babakan'lm konuglimdu. Ulke iyi olmah dediysek man-
zara 0 kadar da toz pembe degildi. Akam halk eve gelince
bultende ozetliyordum. Sordum: "Ekonomideki bozuk durum
ne olacak?" Sakindi: soma dlizelecek." Sinir"
lenmitim: "Peki ama uygulayacagmlz politikalar nelerdir?"
Glildli: "Kafamm i9inde." Glildlim: "NasI! yani?" Elindeki
kalemi giizlime sokacaktl neredeyse: "Kafamda ite, glinliik
politika uygulayacaglm." Dilerimin arasmdan, "Ama Saym
Babakan, halk kafayl yedi," di, di, di diye lJsIadlm.
62
HAYRi
irfan Muhittin'e bu vaziyette teslim edildi.
Muhittin, gozleri, kat kat yag ensesi,
iki metrelik gobegiyle terlerken devamh "Nema problema!"
diyordu.
Pazarhgl yapuk, irfan'l olarak kabul ede-
cek, yok!
Menfaatle teWikenin gelir gider hesabml ki nema
,problema diyor:
Tam ibneydi bu;toptu, yuvarlaku, gotlekti. ilerde kelek
bir durum olursa, tammlyorum bilmiyorum hesabl diyebilmek
irfan'm yiiziine bile bakmadl.
Paralan sayarken yagh ensesinden tutup smtarak "Ne
herifsin!" diye arielmatik hesabl da
"Nema problema"dan laf bundan gene.
Otel, otel gibi degil, pansiyon hesabl. kat. ada
diizglin, manzara, yeillik, mqillik.
irfan'a biraz para blrakum..
Plam bana bir kere daha tekrarlattl, "Tamam de-
dim, "yat uyu dinlen sen, yann sabah, aynen, canavarlar gibi
burdaYlm!"
Sanldlk, helaIletik.
Kardqim zaten inceydi, iyice incelmi.
Neier oluyor dlinyada degil mi saym seyirciler?
Ulan hayat, amma koyaylm senin!
63
AZMiDURAN
Karlhkh diyaloglardaki polemigin dozu arttlk<;a saym
Babakan kademe kademe sinirleniyordu ve genellikle 0 nok-
talarda kaydl durduruyorduk.
"Rica ederim Azmi Bey," diyordu, gozlerini k:ISlP tebes-
siim ederek; "boyle sorular sormaym. Teroriin bitmesine az
kaldl, inanm. Komando kamplannda devamh ozel vurucu
timler yetitirip daglara sahyoruz. iki ay soma 10 bin vurucu
ozel tim daglara meseleyi kokUnden hftlledecek. Za-
ten pekaka 0 kadar. Ekonomide de tedbirlerimizin neticelerini
yava yava almaya bahyoruz. Biraz sablr liitfen. Neden
yapuklanmlZl gormiiyorsunuz Baslll olmak demek de-
vamh muhalefet etmek demek midir?"
Ve ister istemez bu yeni zeminde, anlama noktasmda
mutablk kalarak, yeniden kamera kaYlt aiigmesine baslhyor-
duo
Susup dinliyardum. Sabretmesini bildigim buralara
kadar yiikselmitim. Yiiziimde belirebilecek tikleri karlmda-
kine belli etmemeye
trike kritik giinler dikkatli olmak laZlmdl.
Denge, denge, dengeydi; orta yol, arta yol, orta yoldu. Ordu-
yu destekliyorduk, Genelkurmay'a 1Medemiyorduk.
Babakan'lm orneklerle aynnuh rakamlarla an-
lattIklanm zenginletiriyordu.
Hammefendi'nin kulaglma flslldadlkt, "Ordu olmasa hftli-
miz harap!" fikrine bir noktada tamamlyla kattlmak zorunda
kaldlm.
Yoksa gelecek, Kiirtler memleketi bOlecek;
cek, cuk, cak, cek; n'olcek?
64
YUSUF
Agbi, kadar guzel bir insandIr. Ogrettikleri 0 kadar faz-
la ki. Televizyonculara guven olur mu? Yalan soyltiyorlar.
Ana, kadar seyredip aghyor. Dizilerdeki yabancl in-
sanlara SlCak.
Televizyoncu, Agbiyle istiyor, elde kamera, ku-
,uk bir Anlallyor eliyle' koluyla devamh.
vucut,u da, 0 da kendine gore dunyasmdan
bahsediyor. Agbi iyi bir insandlr. 0 heqeyden ,ok sevilir.
Ozel sorulara gerek yok aslmda. zamanlarda ne yapl-
hyor? Hazlrhk. Neye? intikam alma-
ya. Neyin? Her her her
I Soz veriyor. Zarar yerini .
a'lklamayacak. Onda polisle yapan bir adam tipi var
ml? Bilinmez ki.
Boyle durumlarda derin derin susarsan ,ok biliyor-
da gibi olur. Onu vucudu kadar
kafasl da bir delikanhya benzetmelerinden
maz. Ama dinledi. Anlatsm.
Sadece roportaj yapllacak. Nasll ka,lIlar? Plam kim yaplI?
i,erden ya da yardlm eden oldu mu? neler ya-
plyorlar? Beraberber mi? Kamuoyuna ilelIneyi bir
mesaj var ml?
Belli dakikahk bir haberle olabilir,
gun gelip serbest kaldlgmda Denilenle-
rin soyleneceginden emin.
Bilmiyor ki demiri bukse eger. yakmaya
Ezilen otlar rahat bIrakIldl.
65
<;ETiN
YorganCi Muharrem yorgaularmm KaranlIktI
karanlIk adamm lanet diikkfull. <;Iraklar kor
iplikleri ignelere gee;irmeye
Diyordum ulan ne yorgan AgnlI? Diyordu
giie; bitmiyor agam, ekmek paras!. Diyordum sen ekmek para-
m C;lkarana kadar ben iki yorgan diker, bir de kan sikerim, ne
diyorsun bu Agzmm yaymI siktigim adam diyardu git
eglen agam.
iki e;Irak kafaiarl onlerinde igne saplIyorlardl. Birinin ke-
soma gene geyik muhabbetiyle
dIm. Muharrem bolmenin kaplSlm kapaltl. goziiyle
dedi ie;erde lazIm.
Elimi uzatlIglffida kifi miktarda sIkmad!. SIklIm omuzla-
nm ki giiveni tazelensin. Yiikliiklerin altmdan bir Bele;ika on-
lusu e;IkardI, dokuz kUfun bir yuvada. Kur-
var, kufun yok?
Dedim yerli malI istemem. Dedi yok agam, Avrupa;
lar da pqin. Dedim ne paraSI AgnlI, bilmiyor musun duru-
mumu? KaC;Iyor muyuz oglum, giivenmiyor musun bana? De-
di giiven meselesi degil agam, biz usuliine uygun yapak .
Dedim sen ue;urumun ne oldugunu biliyor musun AgnlI?
Seni hie; uc;urumun kenanna gotiiriip atanz dediler? Via og-
lum, sen hayaltan hie; tiksindin? Benim adll11 <;:etin ceviz,
daglarm ogluyum, isyancmm allahIyIm, anlIyorsun?
mektup yazdmlIr mI ula qIbrax; kefen alacak adam yiiziinden
belli olur.
Dedim ki: Benim adIm <;:eto, bende yak.
66
DiNe,;
Burasl Hayatm Dibi, yerin yedi kat altl; kir, pas, ciiruf,
orada; ve SlIT! iIe ben orada, barm arkasmdaki kirli,
dar sokakta durduk, slrtIarlmlzl duvara verdik; gozlerimiz
gozlerimize degmemeye ..
"Orglitle baglantm var ml?" dedim, yutkundu. "Bazllarlm
goriiyorum, bazilarl bara da geliyor; bazilarma yardlm ettim,
para mara."
Solugumu yiiziine
"Benim kalacak yerim yok."
Suskuniukturuyordu.
Agzmdan kerpetenle 9lkan adlar, ZuhaI'Ie Erhan'dl; ara-
mah, ancak Slrn'yla ilgili fazla bilgi
a gibileri biliyordum; evleniyorlardl, devrimciliklerini
gen91ik 9aglannda haylazhklar olarak
degerlendirme egilimi aglr baslyordu; sonra
aym yastlkta kocuyor ve gevrelerindeki diger giizelinsanlarla
geberip gidiyorlardr diizenin ogiitiicii arasmda.
Telefonla ses iIetilir; ben ilettigimde tarafta sessizlik
olacagml biIiyordum.
Aile imparatorluklarrm sarsabiIecek biri oldugumu, bulun-
dugum yerlere bomba gibi dagltlp par9alama ve
yeniden kurma yetenegine sahip oldugumu ama kendimi
mahvetmekten SJra gelmedigi i9in gi-
bi goriindiiglimli galiba hi9 kimse anlamlyordu.
67
<;ETiN
siyah birbulut yiikseliyor, damarlanmda
kan oInk oluk beynime aklyor, yarlm saniye gozlerimi kapali-
yorum.
. Diyorum: beraber iki bin dolar
degil Agnh? Borcum param yok.
Yiiziimdeki boz renkli sahte tebessiimii bozmadan gozleri-
ne baklnaya devam Silah elindedir. Bana dogrultul-
gibi degildi ama tetikteydi eli, gormesem de hissediyor-
dum. iyice.
Sag elirni ceketimin cebine soktum, sol elimle ta-
bancaYI tutan eline kesme indirdim, onlusu yere
til, sag bacaglmla oyle tekme savurdum ki bogii-
rerek yere yuvarlandl. Nefes nefese soluyordu, silahl ahp be-
lime taktlm. Muharrem'in gozbebekleri nefretle
bakli; on senedir tanmm bu ibneyi ama ilk defa boyle kindar
bakli.
Dedim ki: istesem seni vururum Agnh ama vurmam. Be-
nim de kendime gore olmah, iyilige kotiiliik et-
mek benim kitablmda yazmaz. Tohumumuz degildir,
bizi kotil eden hayattlr, elimizde imkful olsa bu yola girer
miydik keko? Ne oldum deme. Bakarsm seneye cezaevin-
de iki dal sigarama kuvvetli kollanmdan
medet belli mi olur?
Odadan geri geri <;lraklann durumdan ha-
berleri yoktu, onlerinde elektrikli makina gibi sokup
igneleri. Diikkamn tahta kaplsml ittim.
Bazen boyle tepeye vardlgmda ruhsal veya daha
kotii bir insan.
68
niN<;
SIRRI'mn BAR'1 levhasmdan i,eri siizi.ildiik. iki duble ra-
la, ozledigim i,ki. Ne kadar eski, unutulmupevgililerin eti-
nin tadma yakm, kekremsi, terk edilmi bir tad; rala.
SlID, Neskafe'den Votka-Kola'ya ge,ti. Ve konutu ,are-
sizce paramn zavalhlallrdlgl iimitsiz bir tonla:
"Ne giinlerdi, degil mi?"
"Neydi giin olanlar, degiller ne?" dedim hemen.
Sustukruklaylp duruyordu.
Kansl geldi sahna, oynaya; lanta ve gi.ilerek, tamllk; ge-
,en yIl evlenmiler iki ytlhk nianhhktan soma. Yirmi yala-
nnda, hamm hanlmclk dedikleri cinsten; yiiziinde devamh gii-
liimseyi var, herkese hogeldin begitlin diyor laz. Sol litera-
tiiriin tek kelimesini anlamadlgmdan, siirekli, hep ve hi, dur-
madan agzl kulaklannda giiliimseyerek dinledi ve ilikimizin
yalanhk derecesini ol,meye, kocasma zarat gelip gehneyece-
gini bi,meye ,altt!. Benden rahatslz olmutu ttimiiyle diilik
i,giidiileriyle hareket eden barcmm kans!.
Okiiz gibi i,meye balayan Slffl muhabbeti giinliik olan-
dan sozde Marksist-Leninist olana, iistelik ezberlenilmi, ya-
ratlclhktan yoksun, didaktik, statik, Judanovcu-Stalinci totali-
ter manllkla ilerleyen sosyalist teoriye dogru ,elaniti.
Kansl ,evreye giiliimsiiyordu hliHi ve birden, i,imden,
oniimdeki rakl bardagml lanp kannm glrtlagma dayaytp bo-
gazml kesmek geldi; ytllardlr bu duygunun yaklmm bile his-
setmedigim i,in kendime ne kadar alrdlm desem, anlata-
mam gene de.
Gene Selim, gene Selim; zavalh, oyuncak Selim; seni iyi
ki geberttim. '
69
BEKiR
Akamiistti Taksim-AKM'nin oralarda sotalamp geJeni
gegeni seyrederken The Marmara Oteli'nin yambamda, "Ha-
dii, slcagl slcagma bunlar!" diye baglfan simi19iyle selamla-
lp gevrek bir simidi diledim. Hal halIr soruma, biitiin b
dondugunu, allahtan ki yaz geldigini, bir kl9mda telsiz, dige-
rinde silah, iiniinde mavi iinliikle SlCak simit satarken memur-
lugu siirdiirmenin gii9liiklerinden, meakkatinden, kimseye
de yaramlamadlgmdan dem vurarak karllIk verdi ve tayinini
masabal bir giireve isteyecegini siiyledi.
Kararslz, utanga9, korkak ve aagI11k Tiirkiye Cumhuriye-
ti vatandalanna bakar ve simidi 91lIrdan yerken kulaglml
meydandaki metro 9ukurundan yiikselen hayvansl vahl ugul-
tuya vermitim. Acaba 9ukur, meydan yeni kitle giisterilerin-
de kullamlmasm diye de tasarlanml olabilir miydi?
Simit9i bu olasllIk iistiine kafa yoracak zeka bvraklIgma
sabip degildi, sekiz saatini doldurmaya bakiyordu.
Goriinttiyii hlzla geriye sardlglfllda meydanm devrimcile-
rin katledildigi 1977'den beri kii9iiltiiliip kullamm alammn
azaltI1dlglm, yani asr1 zamanlarda kitlesel tepkiler hala devle-
ti ve diizeni tehdit edici gosterilere doniime egilimi gosterir-
se gostericiler iistiine metro goriintiisii verilmi ve fakat gizli
istihbarat kurmaylannca slogan atanlan 9ukura diiiirecek e-
kilde planlanml biiyiik dipsiz delige yuvarlanabilirler'i gor-
diim.
Simit9i bunu gizli emniyet9i j argonunda canlandlfSaydl,
"Tekilat oray 91kmamasl i9in her tiirlii tedbiri alIr; giisterici-
ler metro 9ukuruna ittirilebilir, iizerlerine su slblabilir, gozal-
lInda kaylp edilebilir ve hayatlarl karartllabilir ... " derdi.
70
AZMiDURAN
Sinirlerim dinlenmem laZlln; tilkenin durumu den-
gemi bozuyor; tilkeme hasta oluyomm; tatile ihtiya-
ClffiVa,. ( ...) Gene de bu tilkeyi, bu insanlan seviyorum. Bu-
rada dogduk, btiytidtik, burada olecegiz; Birinci sayfanlll
maneti bu anafikirden ite: GIDECEK TUR-
KiYE YOK! de, HAYDi TURKiYE! diye seslenmek
istiyorum. (... ) Aynen tekrarhyorum, yorgunum. Gene de ii1-
kern tizerine mutluluk sozleri sarfediyorum. Haritayl
rum ve 21. ytizYlla "Btiytik Devlet" olarak girmeye hazlrlanan
tilkeme bakIyomm. Yeni yetien soyler-
sek, HASTAYIM SANA!
(... ) <;tinkti ok gibi flrhyorlar yaylarllldan, daha
yolun ballldalar, oynuyorlar lkIdlm lkIdlm, a acayipler, laz-
lar erkeklere.kazak ortiyor ama erkekler de smlfl bilmeli yok-
sa. kIzlar optiirmezler vallahi, "bakasl olma kendin 01" diye-
cekkadar olgunlar, aynlamlyorlar birbirlerinden, bandmp
kandmp sanhyorlar, ne gtizel, dtinya ne glizel, hayat
ne gtizel,konuuyor aruk ite Tlirkiye, arkI soylliyor, dans
ediyor, sesini ylikseltiyor, hakkITIl anyor, susmuyor, hesap so-
myor politikacldan, radyolar haykInyor, televizyon gi-
bi, canII tolk ovlarda kopan, koparan sunuculanyla en aykm
dlilinceler bile dile getirilebiliyor, bir zamanlar silahlara san-
Ian eller imdi bilgisayarlarm tularllla dokunllyor, geleneksel
degerleri de rencide etmeden birbirlerine temas edebiliyorlar,
eger seviyorlarsa birbirlerini hemen evleniyorlar ve hereyiyle .
bu cennet vatan kafadan koparlyor beni, kafadan kOpllyor bu
tilke, ve dlitintin ki bir za1j1anlarbirbirinin kafaSlTIl
koparlrken imdi bll ho. bir glinllik soylemin (diskur)
malzemesi olabiliyor, fark etmiyor mllsunllZ, yeni bir tilke ve
yeni insanlar dOgllp yqeriyor bu topraklarda.
71
yETiN
<;:Iktlm geziyordum kardalm. Yay ne plam, plan falan
yapmamltlm kafamda, plan yapaeak kafa ml var bende? Si-
lah belimdeydi, fakat tam manaslyla guvenemiyordum Ce-
mil'e, beni teslim eder mi etmez mi bilmiyordum.
Vallahi billahi tillahi dolatlm aynen oyle manyaklar gibi.
Millet durmadan ahveri ediyordu. HavaYI kokladlm. Hlzh
alayordu hayat iilum miilum duunmeden. Hayatta u<; ey var
derdi Cemal gUlerdik: et, ekmek, eti ete durtmek.
Beikta'ta Uskudar motorlanmn kalktlgl yerde <;ay i<;ti-
gim dogrudur. Diyordum dolarlar marklar olsa, eebimiz dolu
olsa. Gen<;ten pir oglan tomar tomar para saYlyordu elinde,
para sayan makinalann gurulWsu duyuluyordu her yerden,
hangi dlikkana baksan i<;inde boydan boya cam gorliyordun.
lklr lkJr trnnnkkk etti makina. Cemil'in verdigi pa-
ramn yansma 150 dolar almltlm. Dlilineeek kafa, yoktu,
onun i<;in bir tek vurmak kJrmak diyordun, kafa gidiyordu ge-
Iiyordu, vurmaktan baka yol bulamlyordu.
Silah insana emniyet telkin ediyor. Diyorsun zaten kimse-
nin glieli kuvveti yetmezdi, imdi karlma bir ordu <;Iksa yerle
bir ederim.
Ceketimin yakalarlm kaldlrdlm, omuzlanml yamuk yu-
muk kenarlara attlm, yolu adlmladlm. Yagmur <;iseledi,
dIm. Daglmk fikirlerimi bir Wrlli toplayamadlm.
Daha <;ok silah i<;in para, para i<;in silah lazlmdlr. Kuyum-
eu muyumeu soymakla olmaz, bize laZlm olan kuru paradlI.
irfan'la yapabiliriz, ama irfan nerededir, nerededir?
72
BEKiR
gazeteci-televizyoncu olarak araba hlZlyla dolaJI-
dlglllda goriiliip hissedilenler slradan ortalama vatandalll
yoldan alglladJldanndan farkh.
<;:iinkii bizim patlamaya ham el bombalan gibi kullandlgl-
mlZ mikrofonlarlmlz, anlllda narnlulanm iizerlerinize
cegimiz silahlara doniitiirebildigimiz karneralarlmlz, renkli
gazetelerimizde boaltlp kitleye posaslm sundugumuz
toplumsal sorunlarlmlzl uzun uzun tefrika ettigimiz yazl dizi-
lerimiz var. KIsacasl iktidardaylz biz, iktidann kendisiyiz biz-
zat, iktidanz.
E boyle olunca da hiiliyle sokaktaki insan ozeniyor bize,
hatta korkup biraz, bizi karlsmda beklemezken
silahlanmlzl ana da bir giin belli mi olur? Ve 0
da kendi sorunlarlyla yiizyiize geldigimizde duyargalarlmlzm
fitillerini de ateledigimize inanarak eski dertli Mline gore bi-
raz daha huzurlu biraz daha sakinlemi yani biraz daha uyu-
tulmu ve uyuturulmu olarak evindeki giivenli aile
imparatorluguna geri doner; kapam haberlerini de izledikten
soma keyfine diyecek yoktur arlIk, kimse tutamaz onu. Diin-
yada ne belalar olurken SICak rahat yataglllda, huzurlu yuva-
smda mlI!dayabildigi allahma peygamberine ya da kime
inamyorsa ite ana yatlp duasml ederek uykusllna
Perdeleri indirilmi pencerenin oniine yerletirdigim VHi-
8'imle dertleirken gevi getirip kaykIlml kitlenin fertlerinin
imdi kimbilir neler yaadlklarlm gene de diitinmeden ede-
miyorum biriktirdigim ttim toplumsal nefretime ve kinime
ragmen biliyor musunllz?
73
DiN<;:
Barda gozlemlediklerimi anlatIrsam gtiliin9 olur. Gi.illin9
dlimekten korktugum i9in degil; oradakiler zaYlf, habis, has-
ta, clhz olduklan i9in.
Ama dogrusunu istiyor musunuz? Onlara asIa aClmadlm.
<;:tinkti ruhlarl kalitesiz ve ikinci slmftI, duyarhk ytizol9timle-
ri zaylftI; dtinya onlara ntifuz edemiyor, onlar yerytiztine de-
gemiyorlardl; etlerine hi9bir aCI ilemiyordu. igtinti koleleri-
nin aCimaSlZ ve acmasl kaderlerine mahkilm zavalh yaratIk-
lardl ve akillanm alkole banarak tava olmu beyinlerinin ha-
lama suyunu i9iyorlard!.
Bar, gergekten de, bu kadar.
SlIT! buraya gelenlerin 90gunun eski solcu oldugunu flSll-
dad!.
Kamu gorevlilerinden biri duysa resmen su9 kapsamma
girecek eski olaylan ancak i9ki igerken konuabiliyorlarml,
ka9amak9a; .amati:irler eskiden de boyle amatorce otururlardI:
seslerini kisarak, govdelerini masaya egip kti9tilterek; slzla-
yan vicdanlarl ancak igerken kamyor ve mtizik qliginde ba-
glrarak yamyorlarml ge9mie: arka arkaya bir iki kuak, i-
kence tezgilhlanndan sonra, i9kinin tornasmdan ge9iyordu.
HaIbuki ne i9ki, ne ana, ne yar; devrim yoksa i9inde hi9 hep-
si, heplerin hi9i.
SlIT! hayat hikayesine ge9ti. Belki bir saattiroturuyor ola-
bilirdim. Kansl, alkol kokan degirmenin diplerinde bir yerler-
de kaybolmutu.
<;:evremdeki sesleri duymuyordum. Bir tek, Slm'nm kork-
mu, al9ak9a bile diyemeyecegim kadar 9apSlZ hayatlm anI at-
tlgl, hi9 susmayan, sinek VlZlltlSI sesi.
74
SIRRI
Hayat ne kadar ilgin<;, Benim bafCl olabilecegim aklma
gelir miydi? 1kenceden sag <;lkmam bile mucizeyken imdi
baka bir hayat yalyorum, Bu duruma kimler ne demiyor, bir
bilsen,
Kaldlr kadehini, giil biraz, gozlerime bak,
Sosyalizme alan inanc1il1 kaybetmi gibi konuuyorsun,
Benim de i<;eride yillanm ge<;ti. Kim elimden tuttu samyor-
sun? HiI' kimse, ';;u gordiiklerin, hepsi, kendi <;abamla oldu,
Yalmzdlm, evet, <;aresizdim; iim, meslegim yoktu. Sosyaliz-
me hilla inamyorum, bir giin gelecek. Miicadelemiz bouna
degildi.
Duydum. A. Arkada ile K. Arkada epeyi siirttittiler, i
silaha dayandl. Sonunda, A. Arkada ara, telefonunu fazla
kullandlgl i,in polis izlerini buldu veorgiitiin bir kanadl ta-
mamlyla ,oklii.
Niye giiliiyorsun? Ger,ekten mi, dogru mu soyliiyorsun?
Beni gordiigiinii ve tamdlj;lm unutmak zorundasm. Soz, seni
bulacaglm, yardlm etmeye ,allacaglm. ';;u paralan al. C;ok
zengin oldum, artlk para benim i,in bir anlarn talmIYor. Pa-
ramn <;oklugu devrimciligime engeldegil. Boyle i<;ince kanm
hep oflaylp puflar.
Slkildlm, ,ok slkIidlm. 1<;elim. Sen de i<; giizelim. Yann
ban satlp paraYI orgiite veriyorum. Blrak imdi yurtdllm. Sa-
na bir ey soracaj;lm; 1ngiltere, Hollanda, Italya, Almanya, 1s-
ve, ve Portekiz Komiinist Partileri (Marksist-Leninist) :riirki-
ye'yi emperyalist bir iilke olarak ilan etmiler, ne diyorsun bu
tespite? Buak kolumu, devrilmem.
Olur, vedalaahm, gene goriiecegiz. Bizim kimsemiz 01-
madl, hep yalmzdlk.
75
Yl1lanm Sanki giivenli miydi? Niye bu kadar
kalabahk?
Her zaman srradan bir militandlm, Merkez Komitesine se-
ansl olmayanlardan; 0 ahin tepesine yiikselemeyece-
gimi anlamam zaman aId!. Sol orgiitlenme modelleri holding-
lerin hiyerari emalanna benziyor. yonetenlerin inisiya-
tifinde, yaklal1amlyor; ama alttakiler yiikselme ansl da
var deniyor: Amerikan toplumu gibi. Gerici bir model bu, ya-
PlYI donuklatmp duraganlatmyor.
Aferin, iyi Heh heh, nazar etme ne olur,
senin de olur, gibi yani. Ama olsun, piman degilim, ben bun-
larl zaten am olsun diye yaadlm, gibi mi? Bunlar televizyon
poplan, arla klipleri. Durumuna uymadlglm nereden
yorsun?

iadaml kariyeri ha? Sizler sosyalizmi de donii-
tiirdiiniiz. Devrim'e deo kadar besleseydin, en azmdan
devrim Olmez, ruhun devrilmezdi; benligin sakatlan-
madan ileriye, yeniye yonelebilirdin.
yirmili yalarlmdayken, faist darbenin balyozu
tepemize inmemiken ve devrimin pek yalanda
gini diiiiniir, haykmr ve yayarken, orgiitteki konumumun
onemli olmadlgml, gelecek giizel giinlerden soma oneminin
kalmayacagml Ve var giiciimle gorevlerimi ek-
siksiz yerine getiriyordum.
Paralarlm cebine koy, ciimlesini bir tavlrla
soyleyip banknotlarl yiiziine flrlataylm ml, giilelim mi biraz?
Sen anshydm, .
76
SIRRI
<;ok giiriiltii var, duymakta zorlamyorum, egil biraz, ya-
na. Yurtdlma ka<;maktan baka <;arem yok ne demek yahu?
Our biraz diiiinelim, dinle beni.
KlZIm i<;kimi ver.
Baka adreslere ve telefonlara bavuraltm, <;evrem geni,
onlara soraltm. Ne? Barclhga fena kaptrrdlglml diiiiniiyorsan
yarnhyorsun. Eski baglantIlara ulaamlyorum, ulatIklanm da
ya bu ileri blrakmllar veya benimle konumuyorlar.
~ u n u soyliiyorum, dink Zor durumdasm, biliyorum, ama
ne yapabilirim? Azamisini yaplyorum ite, ne demek ama
yapmlyorsun? Yapmaya <;alllyorum, hareket hiUinde olmah-
Ylm, bOyle oturup i<;memeliyim, evet. Yaa sen sadece kendi-
nin mi aCI <;ektigini samyorsun?
Tazele u i<;kiyi klZlm, hadi <;abuk.
Evet, ben de dort yll i<;eride kaldlm, en giizel zamanlanm
upede veya hapishanede ge<;ti. Tamam, bugiin adlm var, pa-
ram var, istedigim eyi satm alabiliyorum ama u an bu ii ya-
plyorsam tamamlyla kendi <;abamla oldu, kimse gelip de yar-
dIm etmedi... veya bir ihtiyacm var ml demedi.
Ne kadar duygusal tepkiler veriyorsun hereye Din<;; kt-
Zlm i<;ki, eve!.
Anlayamlyorum seni; bar kalabahklamaya baladl, cu-
martesi geceleri hep boyle. Aslmda buraSl bir laboratuvar, <;e-
it <;eit insan geliyor, <;ogu sanat<;l, sinemadan tiyatrodan,
evet; numaraYl yaz, mecburen boyle kafa kafaya konumak
zorundaYlz, barm giiriiltiisiinden camm,giiriiltiiden zor anla-
IYOruZ.
77
DiN<;
Davalar eskidi, orgiit daglldl, dagllmayanlar sindirildi, ka-
lanlar OIdliriildii, kamuoyu bizi unuttu, ilgilenmez oldu; me-
dar-l maiet motorunun donmesi gerekiyordu tabii, herkesin
<;oeugu vardl; l;1ayat insam zorluyordu; haber dergile-
riude ikenceci polislerin itiraflarl yaymlamyor ve onlarm da
oldugunun iistiine baslhyordu; oluyordu bitiyordu,
hayat hep imdiki zarnamn masal kipine indirgenerek
tiiketi-LiYORDU.
Derken derken, Merkez Komitesi de bizi unuttu. Beni bir
de ihanete gomdiiler.
Yere bakma, barml gozle, gelenlerle se1amla; ozgiirsiin
ya.
Hayatlmm en sapan am U an. Sen, sen misin? Ba-
na yardlm edecek misin?
Yaamak ve demirlerin ardmda ge<;irdigim Yll1ann giinah-
lanyla sevaplarml kagltlara aktarmak istiyorum, parada pulda
goziim yok. Aynen oyle.
Hallrlarsm, Erzincan Kapah'dayken, A. Arkada ve kurye-
leri bizimle siirekli haberleirlerdi: tavsiyeler, moralIer, des-
tekler, ...
Soma, A. ve K. arkadalar aynhnca, benim gibi ne 0 ya-
na, ne bu yana mensup oldugll sorulmaya bile tenezziil edil-
meyenler ortada ku;dl.
Niye aynldlklarml imdi bu barda ml konuacaglz? Gii-
Wn<; olma. Ve aradan yll1ar, Yillar ge<;ti; ben adi mahkfim 01-
dum ve firan adi mahkfimlarla yaptlm, niye a1flyorsun?
Yurtdlma beni imdilik kurtarlr, ge<;ici <;oziim.
Vedala benimle SIIT1, vedala. Hepimizden daha oliisOn,
sen ve kann.
78
BEKiR
Biitiin ogleden telefonumun bekle-
yerek, telsizden duydugum vlZlltilan dinleyerek, insan yapli,;p
ie benzer diye diiiiniirsek arlik bir anlamda meslekta saYl-
labilecegimiz aynaslzlarla ehrin bir 0 koesinde uyuturucu
operasyonuna, bir oteki tarafmda gecekondulann Ylki-
ml esnasmda vuku bulabilecek niimayilerden oyle oturakli
resimler, enstantaneler elde edebihne i<;inde otomobi-
limleturlar atarak; olay mahallerinde karJ1aliglmlz ttirdele-
rimizle yaym ve miidiirlerinden, yiiksek maalanndan,
<;aliliglmlz kurulularm haberimiz bile olmadan bir baka ba-
sm yaym agasl tarafmdan salin alimp kimin yanamasl, hangi
voyvodamn marabasl oldugnmuzu bile bilemeyebilecegimiz-
den konuup havadan sudan <;alarak; buldugum her
sigara i<;erek; kiliglmlzl kiyafetimizi titrimizi etvan-
mlZI goriip bizi adam zannedenlerin ellerimizde kamera olup
olmadlgma bile bakinadan <;ok onemli olduguna ytizde ytiz
inandlklan ahsi meselelerini; haber biiltenlerine, ardllkla-
lik<;a karekokti kadar katlanan programlara, ger<;egin ovlan-
na, gladyatorlerin arenalarma ilelinemizi talep edip hayat hi-
kftyelerinin en giz dolu koelerini sergilemelerini aCl aCI siiz-
mek zorunda kaldlktan sonra dertlerine deva, yaralanna ifa,
hastaliklarma ila<; olmamlZI isteyenlere bile sabrederek; bizi
Tiirk toplumunun en aagllik iini yapan yaratlklar olarak
damgalaylp diinya medyasmdaki benzerlerimizle karllatmr-
ken yalancl slfatml yaplkan bir balgam gibi suralimlzm orta-
sma flrlatlverenleri de sineye <;ekinek zorunda kalarak ve <;ok
fazla saylda insan gormekten, konuup dertlemekten, slcakta
pimekten yorulup dilim damaglma yaplarak ge<;irdim.
79
HASRET
Gozleri. En etkilendigim, gozleriydi. tid masa ilerimde
oturmu, gozlerini dikmi bakIyordu. Gozlerini fark ediyor-
dum ama goz goze gelmiyordum. Israrhyc:h. diirttti,
balml yava9a ona gevirdim ve... kaldlm oyle.
Giineliydi 0 giin hava. Otelin tara9asmda oturmu, tem-
bellik ediyordum. Kliplerde oynayan klzlar gibiydim: goziim-
de giinq gozliigii, simsiyah; oniimdekoca bir bardakta slkma
portakal suyu, agzlmda kaml; elimde bol resimli, kalmca bir
moda dergisi. . . .
Bana marla 0 slralarda fark ettim.
Gozlerine 9arptlmltlm. Uzun uzun bakltlk. 0 adamgoz-
lerime niye oyle giizel baktI acaba?
Masama diimen klrdlgmda memnuniyetimi gizlemeye.
kahkahalarlml karmma gommeye 9ahlyordum. Gozlerimi
yere indirdim. Ama 0 dogrudan dibime bakt!. Adml soyledi.
BEN- Ne i yaplyorsun sen?
0- Ticaret. bylesine geldim, kafa dinlemeye.
inanmadlffi, iizerinde durmadlm. Ne soyledigini dinleme
dim ki! KOllllurken kulaglma egildi, yiizii yiiziime yakIndl
klklrdadlm.
0- Odamda sana miihim bir ey gosterecegim.
BEN- Peki.
Otelin glclrdayan ahap zemininde klvlrtIp 9alkaiayaraJ
yiiriidiim, odanm kaplsllll kapatIr kapatmaz dudaklanma yu
mllidu.
Ayaktaydlk. Dizlerim titredi. Kendimi alamlyordllm.
BEN- Senden para almam".
Beni yataga aU!.
80
BEKiR
Ne diyordum? Hava kararmak tizereydi. ArabaYI
AKM'nin arkasmdaki parah otoparka Bostancl-
Taksim selamlatlktan soma haber btilteni,
otodalei portatif TV'de baladl. Serpil Hamm, yerytizti ve gak-
ytizti hakikatlerinin hiikimiymi, dtinyalan ve dtinyalarm iite-
sindeki dtinyalan yaratan sonsuzluk efendilerinin iizgtirce ya-
n taklhp ata binen uzun siyah klzlyml gibi tavlr-
lar ekrandan ytiztimtize halka halka flrlat-
tl: Genel politik gidiat, siyaset, Ankara, Ekonomi, Ktirtler,
Yakilan kayler, Genelkurmaym sava taktikleri, ve tabii firar.
Yaar ortada yoktu. Dtinkti gartinttilerden hlzh bir azet ve
soru iaretleri yalmzca. Cezaevi Mtidtirtimtiztin gerdamm ki-
rarak kurdugu uzun, anlamslz, anla!lmaz, ba! sonu belirsiz
ctimleleri; ktiflii, sari kamu kagldl kokan btirokratik
lar!:. Cektir, Caktlr, Cegiz, Caglz. Ardmdan Emniyet Mtidtirti,
daha sert ve otoriter ayaklarmda. Birlikte basm topiantisl dti-
zenleyerek Devletin huzuru bozan kar1 gasterecegi
tutumu canlandmyorlar.
Merhaba, iyi dinleyin, ben Bekir \=ahkan. Olaylarl derler,
toplar, paketlerim, haberciyim. Firariler bilerek mi yaptllar
belli degil ama zamanlamasl ayle tuhaf top-
lumsal huzursuzlugun had safhasmdaki noktaya oturdu lei in-
samn akhna, acaba bu iin de arkasmda tilkemizi bi:ilmek iste-
yen yabanci ideolojili dtimanlarm ml parmagl var, sorusu is-
ter istemez geliyor saym seyirciler. ite size bir Azmi Duran
ctimlesi.
AnslZln uyku bastlrdl. Geceki olacak. Telsiz
dtigmelerini kontrol ettim, camlan'indirdim, koltugu yatmp
kendimi karanhk geceye hazu hissedebilmek
bir tavan uykusuna daldlm.
81
DiN<;
Haykmlanlarla piiskiirtiilenlerin dlmda konutuklanrmz
da oldu, siizciiklerimiz bolnkta yiizUyorlardc
Hapishane, Merkez Komite, Ya Da Ba-
anlamanu Banka Soygunlan, Ulkenin Durumu, Objektif
$artlar, Genellikle Devam Ettigi Bu Barda Ve
Diger Barlarda Eski Diye Nitelendirilenler
Degil De Agladlklarl Devrimci Degiller Yakllir-
masml Hak Ediyorlar MI, Sol Niye Daglldl, Tanntammazlik
Neden Giderek Yaygmlamlyor Da Kille Geriei Bir islam
ideolojisinin Peinden Koarak Kendi Hakiki Kimligini Bul-
dugunu Samyor, Tiirkiye Smlfl Nerede Ve De
Smlf MI, Halk Devrim Yaplhr Ama Halkla Beraber Ya-
p!lmaz MI, Halkt Sevmek Heqeyden Once Halka Dii-
man Olmak Gerekir Fikri Dogru Mu?
Birbirimize iki farkh diinyayl -0 bana DIan'YI, benona
naklettiysek de, ikisi arasmda pek fark belirmiyor gi-
biydi.
Aym duvarlar ve aym kanlar.
Hangimizin yillardlr tutsak oldugu tartllhr. Benim ruhum
bendeydi, O'nun ruhu eytanda bile degildi.
kanatlarlml dilimi iizgUrlqtirdi,
beni devrimeiletirdi.
intiharm, karanhglmm, enerjimin, kiitiiliigiimUn ve iilii-
mUn smmndaylm; iizgiirliigiime ve devrimime yaktmm.
82
BEKiR
Geceyansma dogru telsizden yanm kulak dinledigim is-
tihbaratla gittigim Pasha Disco'nun aniinde, olaym kavgayla
sonue;lanmasmdan soma eger badyguard'larm saldmsmdan
korunmasaydlm VHi-8'im ve sae;SIZ kel balmm altmda otuz
iki yama, on dart yllhk meslek hayatma ragmen hilla titri 01-
mayan Ul1vanSlZ kiinin yiiziinii talyan gavdenin kemikleri
,
kmlabilir ve bir daha kanamayabilirdi.
Havadan kazamlml kara paralarla fiitursuzca eglenilen
gecelerde dallenen pie;lerle; onlara azenen, orta alglh, slghkta
yiizde yiiz qit, derinlikyoksunlugunu erdem sayan, yeryiizli-
niin her kaesine dagilml akranlarl gibi elleri kollan sallanan
kafalanyla bir ileri bIT geri gidip gelerek vahi denilen Afrika
ilkelleriniukindeo bile daha az karmalk ritmler ve melodiler-
Ie dans .denen bliyiiyii icra ettiklerini sanan, dermanslzlaliran
bir hlza, saglrlaliran bir giiriiltiiye, saSI bir boyutsuzluga,
yagma ve talamn genetik bilgisiyle desteklenmi vicdanslz bir
yiizeysellige teslim olmu e;agda gene;lik, devlete-aileye-azel
miilkiyete-kurumlara-yerlqik sistemlere karl birlik olup ide-
olojik-elqtirel baki ae;lslm agrenme anslyla belki de hie; ta-
mmaml bu apolitik kitle, dunnakslzm tiirettigi karabasanh
e;lghklanm Bogazie;i'nin kafl kiyilarma bile tecaviizkarca ya-
yan sae;ma sapan giiriiltii fabrikasmlll diplerinde kaybolmaya
baladl; ortahk yava .yava duruldu; badyguard'lardan biri ki-
barca, "Hadi kardeim. Bitti. Tamam," deyip agrr eliyle hay-
van gibi itti beni.
83
<;ETiN
Tepsi Recai hizmetimi gorlirken sorgulad1ill. si-
vilceli, kara kuru bir oglan. Devamh para dergileri var elinin
altmda fakat sorunca diyor ben liniversiteye gidiyorum. Cins'
ti. Korkutuyordum bunu sozlerimle devamh. Diyordum ben
baglamasmi bilmiyorum, hele diigiim et u kravatl. FiliI olu-
yordu.
Odamdan gordiiklerim degildi dertlerime;
giinesizligime, frranma, karanhgIma, hapishaneme, mezan-
ma degildi.
Kar1 caddedeki okulun talebelerini seyrederken diiiinli-
yordum ki firar edeli tam Imk be saat olmu, hala netice ala-
mamlIZ.
Pencerenin altmda, yangm merdiveniyle birleen otopark-
ta, deli tipli biri hem tiirkU soyliiyordu, hem de araba ylklyor-
duo Deli'ye, talebelere, yangm merdivenine bakarak oylece,
kaskall oturdum.
Benim kimsenin hesap defterinde yazdI degildi
ki ... Tek bildigim adam Cem.al'dl, 0 da cehennemin dibinde
kaybolmutu, hayatta olup olmadigim bile bilmiyordum. Ce-
mal'daninlikam almayla, intikam almaya yemin ellne fikirleri
arasmda gidip geliyordum.
Diyordum irian nerededir? Onu ozliiyordum.
Gaynmerunun karanhgmda birbirimizi kll paYI s,y,rarak
defa yakm1illIZdan ileriye gillniiz, geriye
donmliiiz.
Far)<h yollardan aym insanlara gidip derman aramllz
dertlerimize, aym k,s,r dairenin hamambOcekleri gibi
doniip durmuuz durmadan, rastlaamarmlz. Soma karllal-
nz belki, cesedirniz yak1lkll olur karda?
84
Gittigim yer Goztepe'de Hiks bir daireydi. Fazlaca yakm-
hk gormediysem de 0 gece orada kaldlm. Zuhal-Erhan 9ifti-
nin; la9lanna kot pantolan giyip gecekondu mahallelerindeki
cahil halk! bilin9lendirme 9ahmalan yiiriittiikleri, pullama-
afileme-yazllama yaptJklan, onsekiz yirmi deli
enerjilerini ttimiiyle dengesizce parti aktardlkla-
n kor yillardan soma bir hayaIetin gOlge-
si gibiydim, kara bir heyulaydlm ben; yeniden karJ1anna 91-
kacak ve gevek barikatlanm ylklp kurduklan diizenleri bazu-
ka gibi dagltacaktJm.
Burumu 9arafa benzettikleri yiizleriyle Erhan-Zuhal
9ifti firarlffil, bedenimi, giindiiziimii, yillarlml, gozlerim a9lk-
ken uykuya ge9me riiyalarlml dikkate almadlysalar da yanm
saat kadar sohbet etmeyi mecburiyetten saydllar.
Yapay bir ilgiyle davrandlklarl a9lktJ; "Ne ahrdm?" mese-
lao Ya da, "Sandalyede rahat mlsm, istersen kanepelere gege-
lim!" Hantallaml govdem yan yayli, deriyle kapli, metal
aglrlJ1d1 sandalyeden diiecegini sanlrken, oldugu yerde sez-
dirmeden yaylanarak hafifligi usulca hissetmeye 9alilyordu.
Evlerine konukluga gelen herhangi biri degildim; sozciik-
ler bu yiizden havada aSlh kahyor, kavramlar yerli yerine
oturmuyordu. Esas konulara ne onlar girdi, ne de ben. igeri-
den, orgiitten, firardan hi9 soz etmedik. Bu kiilerle konuula-
cak fazlaca bir eyin kalmadlgl ortadaydL
Biz de bOylece sa9ma sapan bir kii9iikburjuva hayatmm
aynntJlarma daldlk ve televizyonun mavi Ilglyla aydmlanan
odadaki omiirleri seyre kalktlk.
85
BEKiR
Karl kaldrnmdan gizliee diskotek aynntllanm
da VHS'e aktarlp dolablma kilitledikten soma iki giindiir bur-
numun bir tiirlii uzaklamayan kokunun yerinde
durup dunnadlgim denetlemek yiiziimiin
havaYl derin derin pislik uzaymm ortasmda
kaldtglml gordiim.
bugiine kadarki kokulardan fla, vurueu, ses
getiriei, miithi bir habere ulalp kamuoyunu giinleree megul
ederek sarsarnanutlm ama gizli bir edebiyat devi yat-
llgma inanan muhabir gibi ben de ileride bu ve benzeri
olaylardan hareketle tadmdan yenrneyeeek lezzette bir polisi-
ye-gerilim romammn temel talanm doeyebileeegimi diiii-
niiyordum hin hin. Muhabirlige baladlglmdan bu yana hep
oldugu gibi gonliim, ruhum ve bir 0 yana bir bu yana gi-
dip geliyordu. Birinei sesim, yamlsarnalar diinyasmm orta ye-
rinde, iistelik de.en adisinden bir polis muhabiri olarak yiiriit-
tiigiim.iimin bounahgml ve anlamslzlIgml hay-
kmyordu kulaklarlma; ikinci sesse yerli yerine oturtulamaml
bir kiiligi; ham, ozelliklerini tespit etmede alll kalml
kili bir karakteri heeeliyordu durmadan.
Oyunu kurallanna gore oynaYlp ben de artlk bu yalmdan
soma diger yalaka meslektalanm gibi miidiirlerimin verdigi
ernirlere harfiyen riayet edip itiraza yeltenmemeli, yapaeaglm
haberin yam Slra slmrlanm da saptayan holding gii-
diimlii eflerimle ieab ettiginde sosyal gece etkinliklerine bile
katJ.larak uzlamaYl ogrenmeli ve yahhk giinlerinde gereke-
eek giiveneeler yaymellara toplu konut iireten kooperatif-
lerden birinin taksitlerini odemeye balarnah mlydlm artlk
bilmiyordum.
86
DiN<;
Evlerinin i<;ini, oturduklan apartmaUl (dlandan bakIldl-
gmda iist iiste dizili kibrit kutularl gibi goriiniiyormu ama te-
mel hizmetler a<;llanndan vazge<;ilmez nimetlere sahipmi),
komulanm (sitelerde dogal olarak zaYlfinl komuluk iliki-
leri), ilerini (aym bilgisayar irketinde programClhk yaplyor-
larffil; hatta Zuhal, borsa irketleri i<;in gelitirrneye <;ahttgl
bir yazlhmdan bile soz etti),evlenmeye nasI! karar verdikleri-
ni (anSIZm), nikilh torenlerini (kalabahkml <;ok), aile biiyiik-
lerini (bizleri <;ok iizdiiler arna nihayet hayata toz pernbe bak-
maktan vazge<;ip ger<;ekleri gordiiler, ciimleleri dolalyormu
ortahkta), balayllanm (rniikemmelmi) nikah torenlerinin re-
simlerini gostererek ve ,oeuk biiyiitmenin zorluklarl konu-
sunda akalar yaparak anlattI!ar.
Gii wn<; tiik.
Onlar televizyondaki dizilerde gosterilen giindelik hayat
diinyasmm insanlan olrnulardl. Yeni evli ve eski soleu genii
<;iftler onlardl, aranan azgm firari (haberlerde oyle denmi)
bendim.
Ev fazlaslyla diizenliydi: Oturma odasl tabml, kanepeler,
. biife, hahlar, geni minderler, alacah bulacah kilirnler, birka<;
folklorik heybe, CD'li rniizik setinin iistiinde rnasumca bakan
bir Deniz Gezmi takvimi, banyoda kaplar i<;inde dizi dizi ko-
kulu sabunlar yard!. Eve, pul pmlhgm llltIh kokusu sinmiti.
Ben Din, Akoglu, altt yedi yll i<;inde damlaylp gol ola ola kn-
rulan bu diizenli hayatm huzurunu ka<;lran adamdlm. Kos kos
oturuyorlard!.
Yatak gosterdiler ve uyudurn. ;;;aten ge<; vakitti. Onlar
uyudular ml bilerneyeeegirn.
87
BEKiR
o gece de aqivimi zenginlqtirmek i<;in gecenin kiir bir
vaktinde haber merkezine gittigimde, bombo mekanda dola-
Irken ayagma tak1lan uluslararasl haber ajanslarmm teleks
tomarlarllll tekmeleyerek uzaklatJran, fakstan <;Ikan kagltlan
az ilerideki <;iip sepetine buruturup atarak basket kaydetme-
ye <;ahan ya da ytiziinde tarifsiz bir aldmnazhkla ve sinir bo-
zan bir stikunetle Anadolu Ajansl'llln didaktik haberlerini cut
diye ortadan ikiye ayuan tek tabanca gece sorumlusu Haluk
ge<;en gtinlerden birinde bana benim hala timit ettigimi, bir
gtin mtithi bir haber yakalayacaglma inandlglml, belki de bu
hayiilden dolaYI geceleri uykumun ka<;tJgIlli siiylemi ve SIZ-
lanmalarlml dikkate almayarak insanm eninde sonunda yaptJ-
gl ie benzeyecegi giirtitinii savunmutu.
Monitiirtin bamda giinliik avlarlml istiflerken geceleri
bOyle tek bama <;allmaktan slk1hp slkllmadlgllll sordugum-
da, "Benim iim artJk memuriyet," dedi, soma da goriinme-
yen birine seslenir gibi ekledi: "Yok, ahtJm, takozdaylm,
boyle iyi."
Bo koridorlardan aglr aglr ge<;ip otomattan plastik tadl
sinmi Cappucinolan aldlktan soma dok1neden getirmeye <;a-
hirken Haluk'un meslegini yorumlaYIlna ait bir izi ilk kez
dile getirdigini dtitiniiyordum.
Aslmda aCI konuuyor ve dogru soyliiyordu. iimde, <;ev-
remin bekledigi mesleki baarlYI gosteremememe ve IVlr Zl-
vu haberlerin dlmda onemli bir olaya imzaml atarnamama
ragmen, annemle konumalarlmda, k1zkardelerim ve kocala-
nyla usulen yenilen akarn yemeklerinde biittin bu hakikatleri
diiiindiigtim gibi dile getirmedigimi ve telaffuz etmedigimi
biliyordum.
88
DiNe;:
Hep riiya gormeli ve hayatl denemeliyiz, komahYlz. Rii-
yalann yollannda belledigim gidiyordum. Deneyebi-
lirdim, olebilir ya da Oldiirebilirdim, farketmez. Cani mi-
yim ben, kan abtmayl ml seviyorum? HaylI, kouyorum. De-
vamh riiya gonneliyiz, devamh. Hedef degil ki onemli olan,
oraya ulamak degil ki. Kendim, bedenim ve ruhum te-
miz kalmayl, riiyalann renklerine huzurla girebilmeyi
yordum. Arkadalanm gizlenme egilimindeydiler, otuzbir
riiyalarml anlatmlyorlardl.
idare ise bizi pasifize etmek videodan porno film oy-
natlyordu. pornolara koydugu yasaga itiraz edilince
Merkez Komite geri adlm atmak zorunda kaldl, son karar uy-
c\u: Diizeyli erotik ornekler izlenebilir. Duvarlar oriiyor ve rii-
yalarlmlzl gomiiyorduk. CammlZ birini istiyordu ve yok:tu.
Otuzbirden veya birbirimizden baka yoktu. Diizeyli
erotik orneklerin ne oldugunu bilmiyordum, haHl da bilmiyo-
rum. Riiyalarda giizelim, tlra olmuum, koku-
lara bogulmuum. Yan yana yatarken govdeleri birbirine deg-
digi cezalandmlan kii oldu; boyle diye diye kii-
yi aagl!adllar. Televizyon erotizminin klkJ.rtabilecegi hayal
giiciinden baka anslmlz kalmamltl. Basamaklarl tlrmamyo-
rum imdi, atlm gotiirsiin beni, yamnda kogayrrn, sanlaylm,
polis kopekleri kokumu almasmlar, yoksa Odiimii patlatmcaya
kadar havlayacaklar. Korkarsak iistiimiizii
caklar ve geriye dlkJ.larlmlza bulanml kemiklerirniz bile kal-
mayacak. Korkmayahm diimandan, yok edelim onu. Biz onu
oldiirmezsek 0 bizi dileriyle yiyecek. Oliimden
korkanlan sevmez Oliim, peinden Siiriikler. Hayatl dibine ka-
dar yaamaktan korkarsak ya da dlarlda zaman
biitiiniimiiz olamaylz, riiyalarda riiya goremeyiz.
89
HASRET
Parmaklan tenime dokunuyordu. Elleri dimdik gogiisleri-
mi hafif<;e okamaya baladL Dili sanki agzlml ey yaplyor
gibiydi. KadmhglIrun lslandlgml hissettim. Soyuyordu. bnce
gomlegim elveda dedi, soma etekligim. irfan'm elleri slkIlma-
dtk yer, okanmadlk taraf blrakmIyordu. Ben de bo durma-
yIp gomlegini, pantolonunu ve nihayet son par<;asml da indir-
digimde erkekligi ortaya <;IkmltL
. Arada bir memelerimi diliyor, eamml yakJyordu. Belim-
den kaldlrdlgl gibi koltuga yatlrdL Diz <;oktii oniimde. Ayakta
durabilmem i<;in destek olurken ba parmaklanm orgamma
sokmu, iki yana aylrarak yahyordu. Dili miithiti, inlemeye
baladlm.
69 pozisyonuna ge<;tik, heybetlisi agzImm hizasmda dur-
mutu. Yataktaydlk. Alev alev yamyordllm. Bal <;omagma ya-
pltJm. Baml ak ii<;genime sokup yalarken direneimin top-
tan bittigini anladlm. Gozlerini a<;lp bana bakan armut gibi
imi sopamn kafasIm kadmhgImm iizerine hafif<;e bastlra-
rak siirtmeye baladLMuZll nallanml demire donmiitU.
Eliyle biraz daha kurealaylp erkekligini yerletirdi. KJzgm de-
mir soguk suya degmiti. bliiyorum sandlm. Sanki i<;ime ko-
ea bir blc;ak saplanmltJ. Sanki i<;imde kara bir tren ilerliyor-
duo Sanki girdigi yer daha once boluktu. Durmadan yaplYor-
du. KadmhglImn tiiysiiz olmasl onu daha da azdlrmltJ. Boa-
hyor, bq on dakika soma yeniden kaldmyordu. KaldIrmakta
zorluk <;ekinee agzlma verip emdiriyor, yeniden bahyordu.
Her dedigini yaplyor, ara Slra biiyiikliigiinden ikayet edi-
yordum. 0 zaman heyeeanlamp yeniden batmyordu. Porno
filmlerde seyrettigim zenei bir adammki gibi biiyiiktii. Soma-
dan ol<;mek nasip oldu, 22 em. kadardL Taml dere gibi ab-
yordu.
90
BEKiR
Kimsiniz? Bu kaydl izleyecek misiniz? Neden anlatlhyor
bunlar, niye? Kimse dinlemedigi mi, birilerine anlatmak
istedigim mi? Bekir neden bekiir evinin mahrem
geceyansmda kor kara delige konllllyor? Kim Bekir? Konll-
an kim? Bu kaYltlar beni nereye gotiirecek? iyi akamlar sa-
ym seyirciler desem anlamh bir giri yapml olur muyum?
amaclm defter yerine goriintiileri kullanmak de-
gil miydi? Eylem zamanla sapmadl ml? aglr
kadife perdelerini sIb slbya kapattIglm dart duvanmda delir-
mez miyim? Az auce alIclyl sabitletirip bacak bacak iistiine
atarak antika koltuguma oturmadlm ml? Bu iktidarm efendisi
nasIlsa ben degil miyim, geceler ve kameralar benim degil
mi? istedigim gibi konuamam ml? Meslekte nereye gelece-
gim, hayatta ne olacaglm? AnacIglml garmeyeli giin 01-
madl ml, kadm da ekrana yaplml "JET-TV haber, ben Bekir
dememi beklemiyor mu?
Saym seyirciler, izledim, aratlrdlm, belgeler topladlm ve
sonunda firarilerin izini buldum diyebilmeyi istiyorum? Aca-
ba Azmi Duran gibi tane tane, giivenli, hatta aZlclk
ml komlsam? Yoksa Serpil Hamm gibi kalml goziimii oyna-
tip vurgulanacak yerlerin altml ml Ya da Tugberk gi-
bi sokaklarda gece serseriligi yaparak toplumsal sorunlara
parmak basar gibi mi yapsam?
Yapamaz mlYlm? bzcinseliliki mi kuruyorum kendimle,
goriintiisevici miyim ben? Bll Azmi Duran degil
mi? Kendiyle doyuma ulamlyor mu, kendini seyredip sureti-
ne tapmlYor mu? Durumundan rahatslz olmayan bir medya
niye degilim peki?
Karlmda kimse var ml, dinliyor musunllz?
91
HASRET
Paramt veren arabun muhakkak beni artyordu. Morluklan
ve di izlerini nastl a<;tklayacagtmt bilmiyordum. Kaffiltm
zevkli deligime soktuk<;a derin ohlar <;ekiyordum.
Darbelerle giriyordu. Bacaklartm dimdikti, her vuruta fU-
ze gibi memelerim yerinden sokiiltiyordu. Dayanamtyordum.
Sarstlarak boaldtm. SlVllartmm olduk<;a bol ve iddetli geldi-
gini goriince agZll;l orgamma dayaylp hepsini yaladl yuttu.
Sonra .elini ve orgamm yaglad!. Parmaklarlm birer birer
i<;ime sokup <;lkartmaya balad!. iki parmak, ii<;, dort, derken
elini bilegine kadar soktu. Zevkten <;tldlracakttm, ytlan gibi
ktvranlyordum. Dudaklarlm emiliyor, memelerim avu<;lann-
daeriyordu
Avazlm <;lktlgl kadar baglrdlm. Duyacaklar diye korku-
yordum.
Patlama noktasma geldigimizde ara verdik. irfan Slftiistii
yatmca ata biner gibi iistiine <;lktlm. Diinya tatllSl pathcamm
elimle kavraYlp soba gibi yanan kadmhglma dayadlm, son
milimine kadar sapland!. Kalktun, tekrar oturdum; harikaydl,
zevkin en doyulmazlyd!. Sulu eftalim, kiraz dudaklarlm\ill-
dlrtlyordu onu.
FlSlldadlm: Arka delik paslandl, ktr kilitlerini! Domaltlp
kokletecektim kendimi. Ama once agzlma dayadl. Glrtlaglma
kadar girmiti. Sa<;larlmdan slktca tutup bastlrdl; <;lrpmmala-
nm sonu<; venniyordu. Sanki ne kadar nefessiz kalabilecegi-
mi ol<;iiyordu.
HayiUanm yakalaytp stktlm, okadlm. Yagh kremi arka
kaplma siirdii. Popoma vurdugu tokatla biraz gevedim; kal-
<;alarundan tutup yiiklendi; a<;lldlgml hissettim; ucu girmiti.
Her yamm zonkluyordu.
92
BEKiR
Niye Mia polis muhabirligine devam ediyorum? Haluk
hakhydl belki de. Harbi slkidrr, ilerde roman yazar-
sam onu ve 0 binadaki tiplerin oykiilerini anIatacagrrn. :?imdi-
lik yalmzca bu video kayltlarlyla idare ediyorum. Niye herkes
gibi davranmlyorum? Oysa kisa Camel'imi iyi evde otu-
rur, polis dostlarlm sayesinde i yiiriitiir, giderdim. Jet
medya koyiindeki duvanmda aSlh Che ve Yilmaz Giiney re-
simlerini indirip yerine Michael Jackson ya da Galatasaray
posterleri assam mutlu olabilir miyim acaba?
Merhaba, merhaba. Kime? Size. Kimsiniz? Var mlsmlz?
Bab-I Ali'ye 80'lerin bamda yazar olmak geldim. Klasik
ve boktan bir hayii.!, biliyorum. C;:allmam gerekiyordu, ben
de olmazsa gazetecilikyapaylm, demitim. iyi yazdlglml
biliyordum, yazmayl seviyordum. Bab-I Ali'nin eski ustalarl
Mia ibamdalardl, "Kalemin kuvvetli, derlerdi
karmakanlk haber taslaklarml oniime siiriip diizelterek yeni-
den yazmaml isterlerken.
Kurt gazetecilere gore iyi bir muhabir ya spordan ya Adli-
ye'den yetiirdi. Bir iki kere gidip resim resirn
altl yazdlm, sarmadl; Adliye'lerdeki dosyalarda gizli hayata
takilmaya baladlm. c;:opliik. On altl yamdaydlm. Cinayetler,
namus ve miras meseleleri; kah savcilar, yayvan ai\Izh
miibairler, tertemiz katiller, satilml hakimler, haylaz
duygusuz muhbir avukatlar, san gazeteci-
ler. .. hepsini gordiim. Toplumsal tabut! Zamanla polise kay-
dim. Sirkeci'deki 2. .sube Binasmdan her sabah ":?ehrimizde
Vuku Bulan Hadiseler" bahkh polis biiltenini alrr, iki satrr-
clkta ozetlenmi vak'alann aynntllarim aratmp yazardrrn.
Hayatl haberletiriyordum.
93
iRFAN
Hayatlmda bOyle bir eyi hi9 gormedim. <;llgmdl, deliydi,
konumalanmlz acayip giizeldi:
0- Amlml sevdin mi?
BEN- <;ak sevdim.
0- Ne kadar?
BEN-<;ak.
Oc Yala beni, ez beni.
BEN- Memelerini veL
0- Hepsi senin alsun.
BEN- Amml dagltacaglm senin.
0- Sik beni Irfan, yap beni.
BEN- Delecegim, imdi.
0- Eek, qek, eek.
BEN- Evet.
0- Ylrtlyorsun, hayvan.
BEN- AmclP;:tlll yiyeyim senin.
0- Ye beni, ne aim, oldiir beni.
BEN- Sabaha kadar sikecegim seni.
0- Yapmazsan adisin.
BEN- Ben hapisten ka9tlm.
0- iyi.
Ben hayatlmda boyle bir ey gormedim.
94
HASRET
Bacaklanmm arasmda sanki bir kalp allyordu. Boylesine
uzun, diizgiin, ipekten bile temiz bir 91rpmmaYI daha once hi9
hisse!lnemitim.
Ate topu, arahglml ylftarcasma saplamyordu. Aman Tan-
nm! Ne zevk, ne haz, ne ehvet! Hi9 durmasm istiyordum, az-
dmci sozler soyliiyordum. Hayvan gibi sikiyordu; arna 90k
giizel sikiyordu; 0 gune kadar hi9 olmadlgl kadar giizel. 0
acmm giizelligini ancak yiyen bilir.
Arada bir, buruml1, toplanml 9araflan diizeltiyor, yas-
tiki an duvara dayaylp konuuyor, sigara i9iyorduk. Kulak
memelerimden opiiyor, ensemden kokluyordu beni. Koltu-
kaltlanm koklaYlp kedi gibi kIvnhyordum. Gogsiindeki kIlla-
n opiiyordum, tek tek. Hayatta hi9 fenahk yokInu9asma opu-
yorduk birbirimizi, gliliiyorduk. .
Aagldan yemekler istetip yedik yatagm iistiinde. Mutluy-
dum, mutluluktan gogsiinde biraz uyudum.
Hayatlmda hi9 kimse bu kadar slkI saqlmarnlll bana, hi9,
ben hi9 kirnseye bu kadar 9abuk lsmmamlllm. irfan'a biitiin
hayallml anlatmak istiyordum, dunnadan sevimek ve konu-
mak istiyordum.
Saatlerdir boyleyiz; giinq pencerelerden yava yava ge-
kildi, karanhk basll; ogleden beri biitiin zamammlz bu odada,
bu yatakta ge9ti.
Hii.lil nefes nefeseydik. Bu adama illk olabilecegimi daha
ilk gordiigiim anda anlamlllm.
Gogsiine kIvnldlm, ensemden optii.
95
BEKiR
Arada vakit bulduk<;a onlarca roman, ytizlerce iir ve hi-
kaye yazmaYl denedim. Bir tlirlii istedigim kivaml tutturaml-
yordum. Zamanla ruhunu, evkini yitiriyorsun. Yazarkenki
hayat yokoluyor ve yerine yeni kelimeler koyamaylp giinde-
lik hayhuyun ortasmda kayboluyorsun. Epeydir yazmlyorum.
ilerde sanat aheserlerine dontitlirebilecegime artlk inanma-
dlglm h<.:i1eri devamh kaybettigim kU<;iik kagltlara kaydedi-
yorum bazen. Gtindiizki iim hayatl 30'ar saniyelik ekerli ve
ernilebilir tabletlere, uyutucu haplara dontitiirerek ylgmlarm
bilgilendiklerini sanmalarml saglamak. Geceleriyse, kaylt ya-
plhp <;izilmeye, ylpranlmaya ugranlmazlarsa teorik olarak
sonsuza kadar saklanabilecek video kasetlere hayatlml, hayal-
lerimi, arzularlml anlanyorum. Tersi durumda ozelliklerini
yitirip hani Kurtulu Saval filmlerindeki titreyerek koan as-
kerli ya da Atatiirk'iin onuncu yll nutkundaki gibi boguk sesli
filmlere doniiebilecek bu kasetler belki de beni bakalarma
anlanp benden bakalarma kalacak tek ey olacak. Ne kadar
aCI, hazin, boktan bir hayat! Yeni geldigimde Bab-I Ali tadla-
n, renkleri, holuklarl olan bir yerdi. Her nfll gibi akm, ace-
mi ve <;aylaktill1. ~ e v r e m d e hatalar1 ve sevaplarlyla insanlm
vardl; ozel tivilerle medya koylerinde egitilerek ttiketmeyE
koullandmlml angutlar heniiz tasarlanmamln. ~ i m d i esk
gazete binalan i<; slzlancI motor bayiilerine, tuhaf banka ube.
lerine, ISSIZ hah saraylarma doniimti. Artlk Kuntakinte'lerir
Bab-I Ali'si gitti; yerine Yuppie'lerin ikitelli'si geldi. Ustelil
en igrenci ger<;egi gosterici izlencelerdeki ger<;ek<;i polis mu
habirligi. Korkakhglmdan <;akthp kaldlm. ite boyle. Ne uya
bildim, ne terk edebildim. Video kameranm ontinde kend
kendime konuarak kaylttaki muhtemel goriinttime kikin]
otuzbir <;ekiyorum. Hapisharlemdeyim.
96
SIRRI
Mikrofonla her koeye uzayabiliriz; Cumartesi gecesi ate-
i canh yaymmda Tugberkkose Sizlerle programl bu akam
Srrn'mn banndan, yani benim mekammdan sunuluyor sevgili
JET-PM dinleyicileri. BagllaYlp katlamn artlk benim amat6r
sunuculuguma iki til( dakika mecburen.
Evet, Beyoglu barlan, sosyolojik al(ldan bakarsak, heh
heh, Slkamaylz il(inden, pazartesi sah biraz dtitik ama cou-
yor mtiteri hafta sonlan,tifff. Beyoglu'nun tam merkezinde-
yiz, biraz da ondan. Eskiden buralar sazdl pavyondu, it kopuk
yataglydl, yeni hayat bil(imleri kenti avucunun il(ine aldl, bu-
luup iki tek atmak yaygmlatl.
dinleyecegiz, evet. Resimdeki Gozyalarl'm istiyo-
rum ben, mtizik onemli degi!... maksat gtirtiltti olsun, zaten
kimse dinlemiyor, kimse kimseyle ytizlernek istemiyor, mti-
zigin gtirtilttisti gizledikleri isyanm kapah i1etiimini bastm-
yor, iyi boyle, anlamh mtizige gerek yak. Tamam gtizelim,
eim il(memi istemiyor, goz kJrplyorum kendisine, gormtiyor-
sunuz tabii. Aramlzda on ya olmasma ragmen oyle mutluyuz
ki. Gnun deyimiyle biz dans etmesini bilmeyen bir knaktlk;
imdi farkh yalar ve ktilttirler barlarda kafelerde buluuyor,
belki de yeni sentezler l(lkacak sevgili JET-FM'dler.
Azrni Duran da deginmiti buna, siyasi gortitine katil-
mam, a ayn. Ama ne djyor adam, artlk konuuyor Ttirkiye di-
yor. Yeni duyarhhklar ve farkh bir tilke, evet.
Buranm ambiyansl iyi, havasl. Mtiteri kaliteli, hepsi sa-
natl(l, aydmlar gelir, burasl Beyoglu Cumhuriyeti, Cumhuri-
yet Tlirkiyesi'nin bir ylizti. Barlarm aynalarmdan toplumcu
gerl(ekl(i romanlar gibi tabii canh yaymdaylz.
Tugberk, Jetefem, Tugberk, Tugberkkose, ala, uyamn, canh
yaymdaYlz.
97
HASRET
Yatakta, gariindiigiimiiz aynamn aniinde, koltukta, hahda
oturduk; pencerede dikildik. Zaman ISlflmaktan yorul-
mutuk. Giine ta ne zamandlr
<;:lplakken yataga diziistii irfan banyodaydl; hav-
luyu beline sarml, yamma geldi; 0 da diziistii
balm bacaklanma yasladl, iistiine kapandlm; uyuduk, oyle-
ce.
<;:izip giistermek isterdim.
Biliyorum ki bir daha ne 0 birinin dizine ters yaslamp
uyuyabilecek, ne de ben birini samp uzun siyah
gavdesine iirtebilecegim. Herey geride kalacak;
iiliimliiyiiz, iilecegiz.
Kadm pezevenk araptan, istanbul'daki hayahmdan siiz
ederken dinliyor, sigarasmdan derin nefesler Og-
lum sigara iqmiyor ama irfan ogluma benziyoL
oglun yani?" dedi, salak!
"Tabii sahtesi olur mu oglun?" Yatakta ititik.
Elindeki kiil tablasml duvara flrlathktan sonra iistiime
oynalyorduk
Dudaklanml biiziip, "Ayy," dedim, "Sikecek misin beni,
yoksa sermaye TIli yapacaksm?"
Sikiyle yiiziime vurup emretti: "Em!" Severek.
Televizyonda haberleri seyrediyorduk. Sesi seksi bir
spiker var, "Begeniyorum ben bu dedim, Wan bo
bo bakh, saqlarlmdan tutup yashga giimdii; zamamnda
meseydi giilerken bogulacaktlm.
Aniden yerinden flrlaylp sus iareti yaph.
98
BEKiR
Gece mekfmlanna, paparazzi diskolanna, top secret gece
kuWplerine, ozel ilikilere taJahp hayatm tadml
imkamm da var iistelik. Uniii olmak isteyen kuzu etii ilikgibi .
Jazlan ohret yapma vaadiyle yemek miimkiin. Ama
o binadayken kalbimde yaprak JamI1damlyor, Oldiiriiyor
oraSl: iiretim ahm, siit sagma merkezi, ozsuyunu emip peynir-
Ietiren mandua.
Oysa benim de ideallerim yard!. Daha iyi bir diinya isti-
yordum. Sol hareketin sempatizamydlm. Kurumlara, diizene,
parlamentoya karlydlm. Gene byle ama allah kahretsin ki dli-
zene eklemlenmi baanslz bir polis muhabiriyim. Degerleri-
mi yitirdim. Solu yalillzca gazetelerin diplerinde tek siitun ve-
rilen haberciklerden izliyorum.
Sava siirliyor haIbuki, slirecek. Gecelerden haIil
sesleri geliyor, Devletin kurunlarl isyancllarla reddiyecileri
avhyor. Gecenin sert sesleri ihaneti ve kam sak!lyor, iistiinli
ortiiyor; sesler yagmurlu havalarda birbirlerine iize-
rimize aghyor. Bu geceki dort oW. Kan akt!. Onlarla
biraz ben de Oldiim.
Tersi olsam, Tugberk Aga'mn programmda polise
yalakahk yaparak, demokrat izleyiciyi uyandlrmadan nabza
gore erbet vererek, sozde eletiriyormu gibi gorlinerek tay-
falardan biri olabilir, polis otolanna gizlenip kaptamn direk-
tiflerine uygun gece baskmlan yapabilir, Kemancl'dan
larl goriintiiIeyip topluma ahlak dersleri verebilirdim. Yapa-
mlyorum.
Video karneralara, tamabilir mikrofonlara, hissetmeden
kaydedilen hayata, hlzla akarken soian goriintiilere ve bu kor
karanhklara bakarak doymaya
99
HASRET
Kamera sallamp duruyordu; televizyon patlrtI giiriiltiiyle
aagl yukan gidip geliyordu sanki. irfan'l buraya getiren
sici oldiiriilmii. Odada volta atIyordu; hapishmie' ahkanh-
glyml.
Yattlg,.m yerde diiz san kemikli zaylf yiiziine,
gozlerine, sert parmaklarma, karmna, ayaklarma
baktIm. byle baktyordum ki sanki 0 Olmii de ben onu kttr-
tarmak baktyormuum gibi. Ona kimseye bakmadl-
glm kadar giizel baktyordum. Yamma gelip okadl;
kendini bana blraktl. Yiiziimii goziimii optii yatakta bagda
kurup. Odada yok. DOyallladlm. Dudaklarulli IS1ITI1Ilm.
<;:iktlm.
. Geceyansl arablmm koynundan sessizce siiziiliip ,yeniden
Man'a geldim. G6zleri tavandaydl. Gece sessizlqiyordu; dis-
kodan kopabilenler yataklarma Muhittin'i tam-
Yip tanlmadlgmu sordu. Haberi olmumudur, televizyon sey-
retInimidir? Ben de ilk kez geliyordum. Bilmiyordum. Ne
diiiiniiyormuum? Muhittin duyarsa kesin satarml. Onu dii-
iiniiyormuum, cammml, cammml. Balm memelerime
gomdii, allahslZln ktzlymllm. Ne mlr mlr konuuyormu ir-
fan 6yle? Konumuyormu, yallyormu. Bacaklarlml kafasl-
na doladlm. Biraz soma beni kucag,na ahp ayaga kalktI; so-
paslmn ucunda hoplatmaya baladl. Dans eder gibiydim.
Kendinden buram buralll terledi. Hayvan! Hayvan! di-
ye bagmyordum. Yatmp var giiciiyle ta dibime kadar sokm'.
AkttInadl, tuttu, biiziildii, dinlendi; nefesi
diizene girince yeniden yiiklendi. Tlrnaklarlml slrtma
dim 0 zaman ite. Yl1llk diskoculann son sesleri de iyice du-
yulmaz hale gelinceye kadar devalll ettik, bitkindik. <;:ok gii-
zel giiliiyormuum. Deliyrniiz.
100
CEMiL
Geceyansml geqmiti; sabah ezanma az kalmltl. Kristal
avizeler sondtiriildtikten sonraki sessizlikte evdekiler, qocuk-
lar yatllUtl. Korumalanm, VUruCII timlerim, yaglz delikanhla-
nm; kapldalar, bahqedeler, her yerdeler. Beni koruyorlar. Ben
de kol kanat germi oillyorum. Bunu neden yaplYo-
rum? Niye kendimi rizikoya atIyorum? .
MantIkh kafayla dtitinsem binlerce soru var. NasI! firar
ettiler? Firarm arkasmda kimler var, neler var? Var ml?
CernaI'm kan kardei degil miydi eskiden; iqtikleri su ayn gi-
diyor muydu? Yok. Ben qlkmllm gaynmerudan, bil-
miyor.
Koltugumdan kalksam, seyyar bar arabasmdan viski ahp
kristal kadehlere doldursam, iki buz atsam, yere kadar inen
silme cam pencerelerin ontinden yarl yarlya 1lklaIidmlml,
bodur agaqlarl jilet gibi budanml bahqeye baksam, iqkimi
yudumlarken kendi kendime dtitinsem...
'Yatacak yeri yok. Bende yatakqok. Eskiden, qok eskiden
serhJ1dan olmaYI hayiil ederdim; geqti. Sokaklarm gerillasl 01-
maya niyetlendim; SlktI; yemedi.
Sonra beynimle orgiitqti haraqql oldum; senet tahsildarly-
dIm; zorbahga qahlf, klfallarahizmet ederdim; kanundllh-
gm ciniydim ben, gaynmerunun putu; beraber yola qlktJgl-
mlz insanlar arasmda mali mtiavir, avukat ve genel mtidtir
dostlarl olup i gordtirtebilen tek adam, Cemil. iqkim bittigin-
de dtitincelerim billii devam etse...
iadamlYlm. Arllk yak eski taraklarda bezim. ArtIk
i, Menfaat, Para ve Politika var.
tOl
iRFAN
ilk dayagl babamdan yedim; ilk tokadlml ogretmenime at-
tim; on bq yalmda hereyden nefret ettim. ite
Ben, irfan Satuoglu. 8 Agustos 1968'de istanbul BakIrkoy'de
dogdum. <;::ok korktum. <;::ocllkken korkllyordum. ite bugUn
bu yUzden 0 kadar korkmam. Kim gelirse gelsin karlma; dii-
iiniiriim, hesaplarlm, siper almm; pusu atanlara pusu atanm;
kafamdaki kIrk tilkinin her birini severim, dinlerim, degerlen-
diririm; oyle karar veririm. Korktugum cesllrum, korktu-
gum korkmam. <;::iinkii yaarnamn ve korkmanm ne de-
mek oldugunu biliyorum. Bunlarl babarn Vakkas'm Hihmacun
fmmnda degil, hayatm gizli kapakh yollannda kendim ogren-
dim. Lokantacl rahatlmlz iyiydi. Babam, daha
ben dogmadan geldigi Antep gUnlerindeki gibi ezik degildi,
aZlclk biiyUk ehir hayatml ogrenmiti; lahmacun Ismarlayan
siislii ev kadmlanna karl egilip biikiilmeyi, telefonda onemli
saydlgl biriyle konuurken saygllar hiirmetler ederim demeyi
biliyordu. .
Babama ve kendime, bile bile aCl isyan
etmeseydim bilemezdim; nefret etmesem ogrenemezdim. Ha-
yatta istemediklerimi yapmayarak ne istedigimi ogrendim,
bakaldlrarak da istemediklerimi tarif ettim; ikisi birbirini ta-
mamladl.
<;::ocllklugumu hatularnak istemiyorum. <;::ok aglardlm,
korkardlm. Babamm durumu her giin daha iyiye gidi-
yordu; temiz lahmac'un yapardl. 1976'da Okke agbim komli-
nistlerin kurlmlanyla kahnca babam dengesizlqti, tu-
haflatL Hem seviyordu bizi; hem nefret ediyordu biz-
den. <;::ocuklugumu anlatmak istemiyorum; hayu, soma
bulatJm; diyorum ya, niye inanmlyorsun? On bq yalmda
hereyden nefret ettim.
102
BEKiR
Geceyansmdan sourasl demek korkusuz ruhlann balbo
sokaklarda, karanhk ve ucu bucagl bilinmeyen ,lkmaz yollar-
da, habis tehlikelerde, riziko kapasitesi yliksek egrilerde do-
lamaSI anlamma geliyordu benim sozlliglimde ve hemen he-
men haftamn dort be gecesi yaptIglm gibi, yine, geceyansm-
dan soura, tek balma, arabayla, bazen arabadan inip bir bara
girerek, tek bir bira i,erek, IstiklaI Caddesi ya da Ortakoy De-
reboyu Caddesi'ndeki kokore"ilerden kokore, yiyerek gece-
mi degerlendirir, ylirlir, dolalrken hayatta ne acayip, ne ka-
dar glizel, ne kadar derin, ne kadar biricik, tekran imkllnslz
doga,lamalar yaandlgml dUiiniiyor ve gozlerimden uyku
akmasma ragmen, hemen, bir an once, imdi sabah olsun da,
anlamaya ,ahuken sagma soluna dokundugumuz, ,ogunluk-
la d ~ g e m e d e n ge,tigimiz, san, silinmi, soluk hayata, sabah-
larl balayan hayata, ilerine giden insanlarla okullarma yeti-
meki,in kouturan ,ocuklarlyla balayan kirli, gri, pis, la-
glmll ve serin eluin prangah esaretlerle dolu hayatma karla-
Ylm istiyordum.
Geceler hi, bilmedigimiz canhllklarla ve ger,ekletirilme-
lerle dolu hayatlarl bagnna allyor, sakllyordu ve kim bilir
kimler, gizlerini kapaklanm goremedigimiz kapi arkalarmda,
sib SIb ortlilmii perdelerin kuytulannda davullu, climbiilu
ve kudretli zannetmeye topyekun inandmldlglmlz gayya ku-
yusu bir hayatlll nelerini nasI! yalyorlardl? Otomdaki a,lk
duran telsizden polis milletinin akalamalarml dinliyor ve
hep boyle eyler duliniiyordum.
- ,
103
HASRET
Yiiziikoyun uzandl. Sirtma yattlm. Yanm yamalak uyu-
duk biraz. Sigara i<;tik. Biraz daha uyuduk. Gozlerimin altl
torbalanmltl. Bizi bize gosteren aynamn oniinde makyajlml
tazeledim. irfan beni seyrediyordu. Diiiinemiyormu. Diiiin-
miiyormu. Beni seviyormu, oyle dedi. Adlml soyledi, has-
retim dedi, hasret, hasretim. Yiiziinii, gozlerini optiim; 0 da
beni ensemden optii. Optiik<;e kedilqiyordum. <;:Iplaktlk.
Boluklarl sigarayla, beyaz susularla doldurarak canlandlr-
dlk. Ilk, uykusuzluktan gozlerimizi karnatmyordu. KIZlY-
dim.
Kollarlmdayken, Muhittin polislerle beraber kaplyl <;oala-
cak, "Hadi irfan, bugiinliik de bu kadar, gidiyoruz!" diyecek-
mi. SI<;oradl. Bu adama sirlanmi kilitledigim biitiin anahtarla-
nml verebilirdim. Ayaklanmm ucuna basarak koridorlardan
ge<;otim. Opiip sicakhk verince arabun uykusunda doniip me-
melerimi ellemek istedi; uyuttum. Giy, dedim irfan'a unlarl.
Sustu, baktl; yiiziinii goziinli Ylkadlktan soma giyindi. Du-
daklanmdaki lSIYl yiizline iifledim; Slcaklasm, iiiimesin.
Kefiyeyi bama doladlm. Perdeleri a<;omca giinq hiicum etti.
Odadaki ikimiz 0 kadar <;ooktuk ki... sanki ciimle mahlukat
korkudan sus pus olmu, el pen<;oe divan, emirlerimizi bekli
yorlardl.
Otel uykudaydl. Ki'itip, burnuna konan sinekleri kovah
yordu. <;:antamdan orospu ii kocaman gline gozliigiimii <;01
karlp irfan'a taktlm. Biraz da iko olsa tam araptl,azlClk sa
nm bir arap. Taksinin camml tlklattlk. Herif amnda uyamI
hemen oraClkta sikmek ister gibi baktl. Yalova, dedim. irfan
bacaklarml aYlrml, petrol eyhleri gibi bobiirlenerek oturu
yordu; once gegirdi; soma da agzml aplrdatarak, "Elhamdii
lillah!" dedi.
104
DiNe;:
Uyandlglmda, "Zuhal'in annesine gidiyoruz, altlda evde-
yiz," yazlh notu mutfaktaki agzma kadar dolu buzdolabmm
anUnde okuduktan sonra bulundugum yUkseklikteki kattan bu
temiz, iyi ve nezih semtteki kizh erkekli gruplann apartman
aniindeki betonlarda akalamalarml garUnce algllarlm giin-
delik hayata dogru segirtti.
AClkrnltlm, ,ay demleyip kahvallJ ettim. Mutfakta ve ev-
de tek balmaydlm. Aynaslz mutfaktaki buzdolabmm emaye-
sinde kendi kaybolmu yiiziimU garmeye ,ahlJm.
Ogleden sonra saat U,e kadar evin i,inde bir aagl bir yu-
kan gezindim durdum,
SIkintlhydlm. Ne yapacaglml, ne yapmam gerektigini, ne-
reye gidecegimi, ne yana danecegimi bilmiyordum, diiUne-
miyordum da.
Sanki kafam durmutu; sanki ka,mamllJm da, i,eridey-
ken.. ka,ma hayiHleri kurdugum, kendimi dlandayml gibi
dUUndiigUm sa,ma sapan diilerden birinin ortasmda dolu-
dizgin koturuyordum; sanki aynen ayleydi, sanki ben ger,ek
degildim.
Ama ite burayl, bu evi, reklamlardaki ,agda ve modern
anlaYIa gore daenmi evin eyalanm elle tutabiliyor, gazle
garebiliyor ve dokunabiliyordum.
Bunu kendime kim bilir ka, kez yiiksek sesle sayledim
durdum ki, orada, 0 evde olduguma, en azmdan bedenimin
orada bulunduguna inanabileyim; ruhum gelir yerleir sonra-
dan nasll olsa, diye.
105
HASRET
Serindi. Hlrkama sanndlm. Deniz Otobtisti iskelesine ya-
km <;ay bah<;elerinden birine oturduk. Kimsecikler yoktu.
Dalgalar klylya doktilmti betonlan dovtiyordu. Derken, bl<;-
km itin biri kesikler atarak geldi: "Buyrun hallimefendi, emn-
niz?" i<;ime dtiecekti. yay yeni demleniyormu; saate bak-
tim, yedi. Az ilerideki pastaneden poga<;alarla sandvi<;ler al-
dim. yay, dumalll ttiten semaverle geldi; sahillerdeki fuhu
sekt6rti bu ayJiarl biraz yontmu hi<; olmazsa.
irfan sesini <;Ikarmlyordu; bacaklanm aYI gibi, oktiz gibi
iki yana aYlrml oturuyordu. Kuytudaki masalardan birindey-
dik. Bir polis otosunun aCl freniyle yerimden sl<;radlm. iki
polis memUfl1 <;ay ocagma ytirtidtiler. Ocak<;lyla konutlilar;
bl<;km, polislerden birinin verdigi kokakola iesini suyla dol-
dump getirdi; gtiltittiler, gittiler. Yoldan ge<;en iki delikanh
aralarmda "armudun iyisini ayllar yiyor" diye akalatllar.
Belleri btikiilmti bir teyzeyle amca pazar arabasllll aglr aglr
siirtiyerek ytirtidtiler oniimiizden.
Ben de anamm kizlydlm, ben de nazhydlm. Babam hasre-
tinin geeeleri <;ahmaktan gtinei <;ok ozleyeeegini, Ilgl kana
kana i<;mek isteyeeegini diitintir mtiydti hi<;? Hasret hayata
hasret kaldl, gurbet ellerde yetim kaldl.
irfan'm ellerini tuttum, sleaktl. Parmaklarml slklim. iyi ral
yaplyordu. Gtine gozliigti gozlerindeydi. Uzaklara bakiyor-
du: ciddi, oktiz, tam para babasl amp! Gezmeye gelenler gti-
ltitiyorlardl.
Bakirkoy iskelesinde inip taksiye bindik. Atakoy, 5. KI-
Slm, A Blok, Kat S,Daire 32. Yiiregim eve girip kaplyl orte-
ne kadar gtimbtir gtimbiir vurdu.
106
<;ETiN
Hayat bizi istemeden ihanete zorluyordu keko.
Cemil beni 9aglrm1, berbat bir i vermi. Demi ortadan
kaldmlacak birisi var. Ne cevap verecegimi bilemeyince 0
dedi hazlrhklar tamam, hizmetininkarlhglm goreceksin.
Diyecegim gavur paraslyla bq kuru etmeyen Cemo, a91k
a91k diyorsun lei, ben seni kullamyorum.
Demiyorum.
Diiiinsem derdim demek tetigi bu sefer de senin i9in ge-
kecegim Cemil, kurunlar tammadlglm bir adamm akaklann-
dan girip beynini par9alayacak; bu gene boyle olacak? Biraz
diiiindiikten soma diyorum lei eger soziinde durrnazsan
bawemm, diinyanm neresine gidersen git, doner gelir delik
deikederimseni; ziirriyetinikuruturum.
Demek isterdim bu benim kendime son ihanetim olacak
kekOrn, bir daha son diyecegimi bu olacak; Cernil, tetik9ileri
tek kurunla mlhlayacak baka tetik9ilerin planlarlm muhak-
kak yaprnltlr, ona karl benirn de plan yaprnam lazlm, yoksa
ilerine yarayaeak son kUfundan. soma bir baka tabanea
atqlenir, bedenimi yere serer.
Sordugumda, beni se9rnesine sebep, iin tehlikesiyle usta-
hglml gosterdi; bir de usturadan kurtardlglrn i9in vefa bor-
eu...
Sahip 91k1p firanrnda banndmnasaydl. yalamm yiiziine
9arpardrm. Minnet boreurn kalmayacak. Eger hayattaki bu ku-
mar da tutmazsa son kurunumu Cemil'e slkaeagrrn; leini kii-
pekler yiyecek.
Hiilbuki derneliydim kendime lei ihanet yoluna giren geri
donernez; bilmiyordum, diyordun beni bellei son defa kullana-
eaklar; istiyordurn ki zar bir defa da benirn i9in donsiin.
107
HASRET
Usttindekileri C;lkard!. Yiiziimiiz goziimiiz, iti; benimki,
oglunun gozyalarma aglayan bir ana gibi; onunki, aglaml
bir c;oeuk gibi.
Boyle olmaz. Tehlikeli bir yoldaylz. Bu tutku bizekJyar.
Durmazsak tutkumuzdanc;atlayaeaglz.
o an bir giine parlad!. Suretlerimize bakarak gozleriruiz-
de birbirimizi resmederken artlk geri donemeyeeegirniz yolun
c;atalmda bulundugumuzu anladlk. ASlh kopriiler uc;mutu ha-
vaya. Diinkii geee ve 0 glinkii giin, hayatlmlzl ortak kihp bizi
bize yaklat1raeak, bir ve biittin yapaeak, bahtlmlza yeni yol-
lar ac;aeak, fal ormanlannda oniimlize taptaze c;ic;ekler sere-
eek, kaderimizi degitirip ikimizi de akllmlza bile getirmedi-
gimiz yerlere savuraeak bir zamanml.
irfan evi geziyordu ben telesekreteri dinlerken. Mutfagl,
tuvaleti, banyoyu kontrol etmi. ~ i m d i peneereleri kapatan
dey bloklara, ufka, bana, yeniden peneerelere bakIyordu.
Aylin, beni ara, demi; annem ogluma, "Anne, numalalayl
ben c;eviydim," dedirtmi, beraber gUlmiiler; sarho peze-
venk Ali var her zamanki gibi, kotii kotti, boguk boguk konu-
arak felsefe yumurtlaml; grup takJlmak isteyen Yaar diye
televizyoneu bir c;oeuk var, kibar bir sesle isteklerini kabul
edip etmeyeeegimi sormu.
irfan,oglumu sordu, sarhou sordu;kJkJr kJkIr giilmeme
anlam veremedi. Onunla konuurken onda kayboluyordum.
Sanldlk Peneerenin oniinde dndak dudaga opiittik. Ne glizel
giin, ne giizel giin. iskeleden aldlglmlz gazeteleri masaya ser-
di, okumaya baladl; daha bir siirii.iimiz varml; planyapa-
eakmllz.
108
DiN.;:
Erhan'la Znhal allJda degil, dort bU9ukta geldiler. Geceki
mesafeli, hatta korkak denebilecek tavlf, aym gerginlikle, ay-
m tedirginlikle devam ediyordu. Usttine bir de huzursuzluk
eklenmiti.
Evin i9inde birbirinden ayn diimii tuhaf giine sistemi
yaralJklan gibi dolamyorduk; hem yan yauaydlk ii9iimiiz,
hem 90k uzaktaydlk birbirimizden.
BaglanlJ kurmada bana yardlmcl olamayacaklardl; a9lk9a-
Sl, cezaevi Ylllanndau soma, hele son Ylllarda, orgiitle orga-
nik baglarl da kalmamlti; bunu anhyor muydum?
Anhyordum elbette. ~ u miiddeti omriimde goriip anladl-
glm nice gergegin yanmda onlarm bu soluk silik hakikiitleri
neydi.ki?
Benim anlaYIlm geniti; hogormeyi ve hayall oldugu gi-
bi kabullenmeyi ge9 yata da olsa ogrenmilerdendim; hem
benim hapishanemin ufku onlann a91khavalanndan daha en
gindi.
Sustum; sesimi 9lkarmadau yiizlerine, evlerine ve ruhlan-
na bakllm oylece.
Zorlamamn ve tarlJmanm yeri degildi; orada kajamaz-
dIm.
Arna nedense, biitiin bunlan konuurken, bu gen9, sevim-
Ii, baarlh ve -hadi soyleyeyirn- ornek evli 9ift gibi goriinen
eski dava arkadalanmlz, ciimleleri dogru diiriist kuramadllar,
ezilip biiziildiiler, sa9ma sapan turlar atarak yiiz kirk metreka-
relik apartman dairesinin parlak marleylerini ve ozenle doen-
rni hahlarm desenlerini adlrnladllar; hi9 geregi yoktu oysa.
,
109
<;ETiN
Cemil bana Kartal'da bir adres verdi, dedi gideceksin bu
adresteki bulacaksm, bir soz demeyeceksin,
mus sana bazl emanetler verecek, iini onunla goreceksin,
imdi durma burada, git, dediklerimi unutma; beni tamdlgml,
beni gordii.giinii unut, kafamn sil siipiir, slflrla kafamn
taksimetresini, SakSlyl niye yola unutma; as-
Ia ve kat'a yakalanma, unutma, yamma, buraya donmeyecek-
sin, belki bir daha birbirimizi gormeyecegiz, tespit ettigim
yollan takip edeceksin; gel helalleelim, hakkJm helal et, iini
temiz gor bawemm. Bunlan dedi.
Son bir defa daha goz diktim Cemil'e. ya-
naklanna bakarken marla istiyordum eski Cemil'i goreyim,
eski Cemil'i hatrrlayamlyordum. devir degiiktir. Barra
emir vermeye cesaret edemeyecek Cemil'i goremiyordum.
Yola boyle keko. Yolda beni nelerin bekledigini
bilmiyordum.
Diyordu gideceksin, diyordu Kartal'da emlak-
yaplyor, diyordu sana baZI emanetler verecek.
Yolda yoluma devIer, ciiceler, yamyamlar atq-
lerde yanacakum, kuyulara diiecektim? <;::eto ne olacaktl?
Olecekti, kalacaklJ .
Odadaki duvarda asI11 duran ceylanlar pmardan
ken gozlerinden tlpkJ benim gibi gizli gizli kanh yalar ak1l1-
yorlardl da ceylanhklarma soz getirmek istemiyorlar, sakll-
yorlardl.
Cehennemden kurtulmak yola destam
boyle babo.
110
BEKiR
Hayatllmn hatJrladlglm ilk amndan beri bana slkmtJyla IS-
tJraptan pazar sabahlanndan birinde aCI
aCI telefon adlna kan bagl dendigi nedense kesilip
sokiiltip zannedilen baglantJlarlmdan sevecen-
kocasl ve iki aman pek mutluy-
de 0 yiizden bu sesleri gibi
goriinen kii<;iik ablamm anaml da iyiniyetli pazar
yemegi davetiy.te noktalandl.
Demek aCI aCI plmasmm nedeni buydu diye
sem de ylkamp giyinirken akhma gelenler son iki giindiir
hissettigim pis kokular ve gelecegini zannetti-
gim belalarla ilgiliydi.
i<;in elzem olan ulu onder resimli banknotlardan
<;ektigimde bankamatigin hesap saatler 14.53'ii gos-
teriyordu.
Mtiteveffa toplumdaki numunelik benliklerini iz-
zet-ii ikbal ile slvazlarken vicdanlarlmlza huzurdan ta-
vuk gotii izleri blrakIp hayatl tJpkI bir pazar gtinti
olmasl gereken hiile sokan ve i<;lerinde bir bok var samlarak
para verilip alman gazetelerin tomar tomar kagltlara gomdiik-
leri keyifli pazar eklerini dtizgiince katlaYlp okumaya
destursuz actemogullanmn beyhude gayretlerini gordtik<;e
i<;im memlekete ait kanatJcl bir doldu dolmasma fa-
kat gene de bu topragm kamu kurum ve bagh
bir birey oldugumu unutturmayan rezil hayatm kaosuna dal-
dim ve eline bir demet <;i<;ek bir paket pasta ahp ablasmm
evine gitmekten umar bulamayan Bekir facia-
sma hazin hazin tebesstim ettim.
III
iRFAN
<;:lkrnadan once sanldlbana, gitmek istemiyormu, git de-
dim. Pazarlan pek mtiteri olmadlgml ben de biliyordum. Kl-
nmp doktintip girmi i<;eri. Rumen ve Rus Iazlarla optimti.
Hayatmm hlzlandlgul1 dtitintiyonnu; kafasl kanlkrnl; kor
bir fikir h1i.linde ben varmllm aklmda. Iri yarl, iman bir
adam kesip duruyormu bunu; gelip elini opmti. ~ l P diye
damlaml anlamalI garson. ~ i k o , balyla, tabii demi, giirtil-
ttiltiymti ortam.
Dinlemekten sllalmlyordum. Parasl <;oktur nasllsa, diyor-
mu Hasret. Adam zombi vaziyetinde Hasret'e kilitlenmi;
sarhomu; diskonun llklarl bir yanlp bir soniiyormu. i<;er-
lerken sllantldan bacaklanm sallamaya balaml Hasret;
adam itahla kendisine balayonnu.
Ara verip uzun uzun optii beni; benim dudaklarlmdan ba-
ka ey diiiinmtiyormu. Adam fiyata itiraz edince Hasret'in
umuru olmaml; gitse de ben de evime, Irfan'lma donsem, di-
yormu. 0 slrada garson gelmi, yeni ieyi dayaml, dortle
birini i<;ip kalkmllar. Konukanml adam, ama cevaplara a-
lrml.
Hasret alallI Iaz, tiniversiteli orospu, dizginleri elinealdl-
gmt anlaymca iistline gitmi; adam da sermi ipleri iyice. Evi
Arnavutkoy taraflarmdayml.
Girmiler; anahtar kilitte donmti, adam paraYl vermi, ce-
ketini <;lkarml. Hasret uzamp gozlerini. kapaml; gene beni
dtitinmti; adam iyice sarhomu, iki dakika soma tistline yl-
gI1ml. Birer sigara yakrnllar. Hasret, <;lfll<;lplak, gozleri ta-
Yanda, yallyormu. Giyinmeyi bile aklma getiremedigi 0 an-
da beni araml;ben yokrnuum.
Diskoya geri donmti.
112
Vedalalp ,tkarken de, merdivenleri, kaldmmlan, cadde-
leri adlmlarken de ve soma da, ne yapacagImdan tam olarak
emin degildim.
Gene yiiriiyordum, korkmadan. Eskiden, gen,ken, bitime
kadar gitmekten ,ekinir, sonuna kadar yaamaktan iirkerdim.
Devrimciletik,e korkudan anndIm; )llllar ge,ti; devrimi-
mi taze tutarak ayakta kaldlm; yoksa yaayamazdlm.
Elimde sadece aranacak bir iki telefon numaraSI yard!.
Giirdiigiim diinyaysa ufuksuz bir diinyaydi ve diinya giiriiiim
giizlerime yanslyaniara isyan ediyordu.
Kaldmmlardaki talann ,izgilerine basmamaya iizen giis-
tereyim, sayarken de dudaklanmi kiprrdatmayaYlm ki paran.o'
yak siiriikleyeyim hantal giivdemi kaldmm-
larda,kaldlflmlarda; yatabilecek bir yer bulabilecek miyim
bakaltm otel odalannda, otel odalannda?
Hqyatlanm televizyon belgesellerinde "bir kuagm temsil-
cisi" Slfatlyla berhava eden kogu arkadaIanm, barcl dostla"
nm, evliler, evlenemeyenler, hayata kanlp hayatl sineye ,e-
kenler. .. hepsi, hayat hikayemi nakletseler, bu biiliimleri hlZ-
la ge,er, i,erdeyken de miicadeleden tlfSarak "Baglmslzlar"
koguuna g8,tigimi iinbilgi olarak yayarlard!.
Tohumum mubozuktu, karakterim mi? <;::ok, ama ,ok,
ama ,ok mu yalmzdlm yoksa? Eger iiyle degilse niye 0 kadar
yalmzdlm; niye imdiki kadar yalmzdlm?
Gerekirse bu hayatt terk etmekten hi, korkmadlm; hayatl
yiiriiyorsun Din" diyordum kendi kendime; diren ve almyazl-
moku.
113
(:ETiN
Goziimde bulut Yardl, kalaba1lg1 sec;emiyordum. Camh
seyyardaki kedi etinden, bol soganh, ac[1I Hihmacun aldlm
dort tane; suyu da Yeriyorlardl; ie; ie;e sardlr-
dIm.
Uzerimde Cemil'in kalorifercisinden getirttigi mayi rengi
kahn bir gocuk yardl; kafamda kasket varddl; haberler-
de re.smim yardl; ayaklarlmda kundura. Biletlerimi on koltu-
gun iplerine hareketi bekledim.
izmitcGebze diye baglran muaYinin sesi duyuluyordu; bi-
let kontrollerinden soma .otobiis kama c;alarak hareket etti.
Sol taraflmda bir kadm Yardl bagh; deyamh euzzi-
diyoc. Oniimde kel, gozliiklii bir adam ga-
zete okuyordu;doniip saati sordu. Saatyok oglllm, saat yok.
Haya griydi, (:eto gergindi; gece. yagan yagmur asfalt yol-
Ian Trafikten zor c;lktlk.
MecidiyekoY'den soma Bogaz KopriisU'nden gec;erken de-
dim polislerden kac;arken bu kopriide atlamak
mecburiyetinde kalsam, acaba ben de onlar gibi oliirUrn? Di-
yordun dimdik ayaklanmm iistiine atlarsam kurtulabilirim,
suya bir daha bakIyordun; diyordum 0 yiikseklikten atla\san
betondur suo
Ankara Asfaltl'ndaki binalan gec;tikten soma gene; deli-
kanhlann c;itt kale mac; ettikleri direkli toprak
sahalara geldik. Bazl toprakla!' yagmllru f[rsat bilip tiliz Yer-
meye
Kartal Sapagl'ndan indim; istasyon yoniine giden mini-
biislere biridim; meydandan soja iki yiiz metre yiiriiyiince ley-
ha $eyhmus Emlak.
114
BEKiR
Evde ilk karJ1atrgrm ey'kapImn a9rlmasryla birlikte tis-
ttime panter gibi 9ullanan ve yani imdi ben bu yaratrklann
daylSl nu oluyorum djye diiiinmek zorunda kaldIgrm sevim-
siz ve selimsiz iki veletinvarlrgroldu, Salouda, kli9iigiinden
biraz daha topluea ve yalrea olan bliytik ablam, anacIgIm ve
. pek hryar iki kocacrk, tolk ov dlizeninde oturuyorlardr.
Beni goriinee sanki programlarma yeni bir konuk katrlmI
ya da esas o ~ l a n gelmi gibi pozlarda, televizyonlardan o g ~
rendikleri kalrplarla giiliimseyerek kalkIp ellerimi srktrlar, ya-
naklarrmdan optiiler. AnacIgrm bile epey zamandIr gosteri
diinyasrmn elementleriyle fazlaca haIr neir oldugundan san-
ki Y'lmbamdaki kameralar ogluyla hasret gideren bir ahayl
kaydederken azrcIk ozen gosterip toparlanah ve arada bir do-
nlipkameraya bakan bir anne-kadm gibi karJlaYIp sanlarak
yanaklanmdan optti. Oysa geleneksel kIstas ve degerlere gore
once bana elini optlirmesi gerekiyordu. Neyse.
Aile efradmm hi9' de saygIduyulmayacak liyeleri btitiin .
bir pazar akamiistiinli televizyonun nasII bir yer olduguna,
Azmi Duran'a, diger iinliilere, Tugberk Aga'mn gemisine ili-
kin sorularlyla beni bunaltarak ge9irdiler. Hele 0 enitelerin
orta srmf iadamhgmdanedindikleri yanm yamalak, kInk db-
klik, bbliik por9lik bilgilerle; hayata, mutlllluga, yaamaya da-
ir akrlfikirler diye sunduklarr kI9rkrnk ogreti ve nasihatleri
dinlemek bendenizin ahsmda nasl1 tarifsiz bir i ~ ge9irmeye,
bayglhhga yol a9t1 bilemezsiniz. Kocalarmm yamnda ailele-
rinden birinin ue televizyonda 9alrmasmdan dolaYl mandaca
bir mutlllluk duvdllklan her hilllerinden belli olan zavalh ab-
~ .
lalar da muhabbete gerezdi.
115
HASRET
Sakin Mugla ehrinde cinayet <;Ikacakti; giinlerce agla-
dIm; bileklerimi kesmeye kalktlm... okumak istiyordum. Dc;
Ylrtlcl kardqle iki zalim amca babam iildiikten bir sene soma
on altl yamdaki beni dokuz ya biiyiik bir adamla evlendir-
meye kalktilar. inadlmda hakhymllm. Durmadan ders c;ah- .
Irsam zuliimden kurtulabilirdim. Bir yJ! soma psikolojidey-
dim. Konu komu, amcalanmla kardqlerime, Hasret'iniz gi-
decek, orospu olacak, demi. Anamm kucagma slgmlf, oku-
yacaglm, diye kanh gozyalan dokerdim.
~ e h i r d e Vezneciler Ktz Yurdu'na yerletim. Kaplda bizle:
re yalanan bir iki bek<;i dlmda her taraf kJzdl. Derslerim
iyiydi; para durumum kotiiydii. Tek bir kadife pantolonla ge-
<;irdim koca bir seneyi. Kanlanml bile pamukla temizliyor-
dum; reklamlardakileri alacak giiciim yoktu.
Agabeylerimden kii<;iigii iki sefer geldi; elimden tutup 10-
kantaya gotiirdii; kendinibagllatm'ak ister gibiydi; herhalde
kulagma flslldamllar. Oku baclm, diyordu, ailemizden de bir
doktor <;Iksm. Delilere doktorluk yapacaglfll, deyip giildiim
kJklr klkJr.
Felsefe'den bir <;ocuk takJhyordu, saatlerce yurdun kapl-
smda beklerdi. Ali ho <;ocuktu. Ya da 0 zamanki akhmla ba-
na oyle geliyordu. Ak yeminleri ediyor, beni ka<;lracagml
soyliiyordu. Beraber ~ a y bah<;elerinde otururduk. Giizeldi.
Ali olmadlgl zamanlar da yurttaki en yakm arkadalm Ay-
lin'le <;ene, <;ene, <;ene. Ali'nin aslmda felsefeden falan anladl-
gl yoktu; babasl agayml, puam buraYI kazanmasma yettigi
i<;in kaydolmu, memleketine donmek istiyormu. Toyluk i-
te, akJna inandim; kIzhglml verdim; haftada birkEl<;giin
Ali'de kalmaya baladlm. Sozde felsefeci Ali'nin babamm
hasretini bogmaya <;ahacagml nereden bilebilirdim?
116
YUrUrken, rliyalanmdan kazldlgJrn harfler geliyor, klVll-
clmlar sa9arak yahyorlar yiiregimi. Adlmlar, yollar, ufuklar,
duvarlar ve kanlar; kan, kan, kan; ne kadar yogun aCI var top-
rakta, ne 90k kan ahyor.
Neresi burasl? Benim iilkem. Kimim? Halh i9in camm or-
taya koyarak devrimci, onca ylhm dart duvara go-
menlerden biri. Peki iilkem televizyondan seyreUigim yer mi?
Halhm canh gakgakgubarak yapan sunucularla iki
kelimecik muhabbet edebilmek i9in h91m ytrlan yalaka in-
sanlar ml?
Benim ve herkesin uzim yillarl ml harcandl? Ekra-
mn deliginde ge9irdigim son dart Ylhmda gotdUgiim
ve modern Tiirkiye'nin ve uygar in-
sanlan, hayatm standart konu mankenleri mi halk? Dinden
soma en etkili afyon olan ekrana bakarken
rna ideolojilerini ogrenip, benimsedigi degerleri Kendi Ba-
glmslz sanarak savunan algi yetisi
yaral1klar ml? Uzerlerine alii topragl konut koope-
ratifi taksitleri ya da emeklilik giinlerinin rahatmdan
insanlar ml?
Bunlar ml halklm? Bunlar i9in herhangi bir yapmaya
deger mi? Halhn kendisi i9in gektiklerimizden haberi var ml
ya da umurunda ml?
- Ekrana bakarak soyleyecek olursak bu soruyabiiyUk harf-
lerle haylr yaml1m veriyoruz.
sonsuz ilhamlar veren parke kaldmm
adlmlarken bogazlmdan aCl bir h19kmk yiikseldi ve gorUnme-
yen izleyerek topraga
117
<;ETiN
rabelaya karldan bakmca altm gibi harflerle parhyordu
babo. Bahk<;Jiar <;:arlsl'mn orada durmutum; bakJyordum.
Sebze meyvaci seyyarlar da vardl, kalabahktl. Gorevim ses-
sizlik gerektiriyordu; diyordtim ortalarda fazladolamayaca-
glm. Yiiriirken omuzlanml i<;eri <;ekmesem bana
n miimkiin degil keko, anhyorsun?
. <;:ocukken <;:eto boyle alikJranbakesen degildi; zaylftl, bir
tane koydun mu devriliyordu; kuru bulguru yagslz kofte etti-
gimiz giinler. .. unu kahvaltJda yiyorduk, lezzetliydi. Curun-
larda <;imdik, biliyor musun? Allalun ii, biiyiidiik<;e kuvvet-
1endim; bilmiyonJm nasJi oldu?
Emlak'taki iki kii <;lkJnca iri adlmlarla m'esafeyi
katettim. Camh kapldan net goriiniiyordu: gobekli, iriyan bir
adarnkoltuga" otl1rmu, pala blylklanm buruyordu; tlk tlk ya-
pip girdim. Dedim Bey siz misiniz abe? Dedi he be-
nem, ne istiyorsun? iareti verdlm: Ger to ji h gel me bay, ey
Aydm! Gozleri parladl, dedi otur. <;:ekmeceden fotograflar <;1-
kanp parmag,.yla bastl: bu adama ziyaret yapacaksm, adam
. budur, Aytemiz Petrol'a gelecek, siyah Tempra'dlr arabalafl.
Susuyor. Diyor araba u, plakasl U, birisi ona emanet getire-
cek. Soma dedi git, beni gotmedin duymadm.
Kebap House be yiiz metre ilerideydL Kasada-
ki adam!iaretten sonTa bana aglr bir siyah naylon torba verdi.
Gene Ankara Asfaltl'na <;lktlk; ofOre demiim beni Aytg-
miz Petrol'da indireeeksin. Havada berbat bir hava vardl ke-
ko, diyordlln heqey niye boyle kolay oluyor <;:etin, oglum,
neden etrafta kimse olmllyor, niye hili terslik <;lkmlyor? Yani
ki bu sessizlik hayra alamet degildi babo, bu sessizligin arka-
smdan kaSlfga patlayabilirdi. '
118
DiNe,::
Yiirii, yara, yiirii, kabuk, yiirii, kan.
BounalIgma inanmak istemeyerek yiiriiyordum. ie;ine ka-
panml yaprlardaki insanlar biitiinii tamamlatmlyordu.
Antep BaklavaClsl.. Camm tath istedi. Girdim yedim.
Camdan, onumde aklp giden caddeyi gorebiliyordl1m: Gene;-
ler en akrak, ev kadmlan .ahveriten doniiyor, yahlat ak:
sak adlmlar atmaya hazlrlamyor.
Goztepe Tren istasyonu. BuraYl biliyorum. <;:evresi degi'
.mi, ama Yapl aym, banliyo trenlerinin istasyona girerken ve
e;lkarkene;lkardlklan,ses aym.
Biz eskiden ayn yonlere giden trenlerde bull1uyordl1k;'
birbirimizi boylece daha iyi anhyorduk. Biri, bankm iizerine
paketi'blraklr; gelen trene biner, gider; oteki, banktan kalkIp
kaI1 yone gee;er; gelecek treni bekler, gider.
Paromen kagltlanna e;ogaltrlrm "Halklffilza" bahkh bil-
dirileri kahn kemerle pautolon arasmda sakladlglmlz e;ocnk
ylllar.
C;ocuktuk, buyiidiik; 'savatlk; kanla Ylkandlk;geldigimiz
yere don de bir bak. Eskiden istiyorduk; bugiin istemek yet-
miyor; artIk ylkmahylz, Ylkacaglz; istek kiplerinden kurtulup
eylem koyacaglz.
$imdi canhlarlm gordiigiim nesne ve ozneleri daha iki iie;
gun oncesine kadar sabah ve akam canh yaymlannda seyre-
diyordum. Bir siirii .hayat oniimden akIp gidiyor omriin gee;ti-
ginin farkInda olmadan.
Diizenli hayatlann sahibiler; Devletleri var, Okullarl var,
ileri var, Aileleri var; goriiniite her yer, herey sakin, diizen'
,
Ii.
t19
AZMiDURAN
Jenerikti, Bendi, Stiidyoydu, Canlandlrma Mizanseniydi
ve konuuyordum seyireilerime. hakikflt olmasml herkesin is-
tedigi hakikfltleri onlarla paylalyordum, dum, dum, dum.
Mizansen ayleydi: Sayle, sayle, hadi itiraf et, mutsuz 01-
dugunu sayle, mutsuzsun degil mi? Planladlgm eylemleri ka-
muoyunun huzurunda a<;lkla.
Aynritllar ise' bOyle, Ie, Ie, Ie: Sorgulama esnasmda yiizii-
. nebagladlgl mendili indiriyorum mikrofonu tutmayan diger
elimle; 0 ise yiiziinii kapamaya, tamnmamaya <;ahIYor; bay-
Ieee, elim, habere bizzat miidahale edip inandmelhk kazandl-
nyor. Peki bu nasll bir gezintiydi degerli izleyiciler?
Haberin dogrusunu bulabilmek i<;in 0 giinkii ge)imelere
kisaea gaz atahm. Azgm firari Din<; Akoglu, sazii edilen gii-
niin akamUstii, saat 18.00 sulannda, Gaztepe Tren Istasyonu
eivarmda ama<;slzea geziniyor gibi gariiniiyordu. Insan1ar
giinliik giinqlik giizel bir pazar giiniiniin keyfine, dinginligi-
ne blrakmllardl kendilerini, olup biteeeklerden habersizdiler.
Nereden bilebilirlerdi ki?
Din<; Akoglu, dikkat <;ekeeek davramlardan azellikle ka-
<;Imyor, pazar giiniinii degerlendiren sakin, Slfadan bir vatan-
daml gibi gariinmeye <;ahlyordu. Gargii tamklanmn ifade-
1erine gore, Tren Istasyonuna be yiiz metre uzakhktaki AN-
TEP BAKLAVACISI'na girip oturdu. Istihbarat raporlarl,
asinin, Bagdat Caddesi'ne kadar yiiriiyiip telefonlar ettikten
sonra geri danerek BAKLAVACI'ya iki yiiz metre mesafede-
ki BENZINCI duragmda EVVELDEN takip edilmekte olan
bir baka ARANAN ~ A H I S ile bulutugunu sayliiyor.ister-
seniz imdi de azgm firarinin iirgiit arkada1anyla nasJl bulu-
tuguna ve hiicre evinde neler yaptlklanna bakahm.
120
Sadlk yarim televizyondan bildigim yerlerde yabanClydlm
gezinirken. Miizik-eglence programlanndaki komik ske9ler-
den ve giildUriicii dizilerden kapuglm argolan yeni girenlerin
anlatuklanyla parmakhklan bize kadar.
son moda flkralardan, politika kulislerinde
donen ikiyiizliiliiklerden, yeni 91kan yazarlardan haberdardlm.
Reklamlardaki iiriinleri tiiketemiyorduysam da, Haberleri,
Ma9lan, Pembe Dizileri, Hayvanlar ve Sualtlan Belgeselleri-
ni, Gergegin Sovlanm, A91k Otufllmlarl, Sabahlara Kadar Sii-
ren Programlanm, C;::ocuk Saatlerini, Hamm Hamma
saatlerini, yapan ya da ciddi takllan sunucularl,
Bilirrikurgu Dizilerini, Korku ve Macera Filmleriui, Siyah Bee
yaz Tiirk Filmlerini, Inonii Stadmdaki Konserleri, Motosiklet
Olimpiyatlarl, Plastip Sovu, Fal Saatlerini, .Ibra-
him Tathses'i, Bol Alfonso'lu Meksika Dizilerini, Yerli ve
Yabancl Pop kliplerini izledim iyice, dikkatlice; yeni a91lan
-sanal gergeklik makinalannm da bulundugu- mer-
kezlerini, Etiler barlannda kutlanan sosyetenin 91lgm dogum
giinii partilerini, Adliyelerde goriilen davalan, Sivas'm koy-
liiklerinde Kangal kopeklerinin getirildiklerin-
de psikolojik rahatslz1Jklanm biliyordum; halkm yeni
dini televizyonun estetigi hakimdi sokaklardaki ama
bunun gorsel bombardlmana tutulan haflzaslz halka nasl1 etki-
yecegini bilemiyordum.
Oyalaylcl, aldatlcl ve giiliin9tii igerde durmadan ekrana
bakmam, fakat son yll1arda diinyaylakurabildigim tek ha-
kiki televizyon sayesindeydi; liiksiim, volta tarafmdan
serin bir yel eserken televizyonu .lnaltaya gekip ayaklarlfm
uzarak izleyebilmekti. Anlaulanlann benimle ilgisi yok, inan-
maym; kurgulamp degil sokaklara bakln.
121
<;:ETiN
122
HASRET
Alkum ya, alk oldugumusamyordum ya, ne dese yapl-
yordum. Ka'm yaylalarmda koyleri varml; yaz tatilindegit-
meyi teklif etti. Filimlerini sonradan gordiik.
Birinci yilm sonundaydlk. iki dersten beklemeliydim. As-
hnda durumu fenasayJlmazdl. Ali siirekli, evlene1im; koyii-
miizde kendimizi bilime, sanata adayahm; okulublraklp is-
tanblil'u terk ede1im, diyordu.
Cahildim, bilgisizdim, duygu terbiyem hi9 yoktu. Sa9ma
sapan oldugunu sonralan anladlglm bir siirii felsefe ZlrvaSI
yumurtiar, "Hi9lik boluktur I Boluk orgazm I SevdigimI
Can... " gibi iirler doktiiriirdii.
ZamanaihtiyaCi oldugunu ve koye yerlememiz gerektigi-
ni tekrarhyordu. Siyasi ';;ubede ge9irdigi giinlerini anlatacagl
Ve Anadolu insammn psikolojik kokenlerini deecegi iki ro-
man yazmak istiyormu. Dengesizliklerini fark edemeyecek
kadar korlemitim.
Aylin uyardl, "Bundansana yar olmaz!" dedi amainanma-
dim. i9ince ne. dedigini bilmiyordu. Sevitigimiz kadar kavga
da ediyorduk arkadalarmm anahtarlanyla girdigimiz evlerde.
Haziranm sonlannda Antalyaotobiisiine bindik. Kendi 01-
mak istiyordum; koyden iki giillde slklldllll. Zaten pisti de.
Boylece klYllardaki bunaltici eglencelere bifakuk kendimizi.
Bir gece zil zurna geldi sabaha karl. Kusuyor, bogiiriiyor-
du; kiifrediyordu. Bir tiirlii sakinlemedi. Bogutllk alt alta iist
iiste. Yere. yatmp tecaviiz etti, evet. Bir yandan da doviiyordu.
Kumarda biitiin parasml kaybetmi. Anadolu halkl listiine bir
eyler zlrvahyordu gene. Ertesi giin oziirler diledi, barltlk;
tatil devam etti. amaAIi'nin dengesizlikleri arttl. Kumar, i9ki,
dayak, tecaviiz, ozlir dileme, sonra gene sil batan.
123
BEKiR
Haluk bu topraklarda tarihin hi<;bir doneminde boylesine
kopeksi bir kayltSlzhk i<;inde olmu olan ye
hatta olacak olanlar paketlenerek zorbalann dey cehennem
ekranlarlyla bir zamanlar ugruna olmeyi gaze alacaglmlzl
soyledigimiz ebesini siktigimin halkma Ylgmla-
nn killanm bile kiplrdatmaylp oktiz gibi seyrettiginden onla-
ra oyle dediklerimize peki dediginden yeni stilin dti-
tince bi<;imin hayat idealin dtinya. U dedigimizde
boyun egdiginden bahisle yurgu <;eker i<;ini doker
ve i<;imi, kimin kimi nerede bl<;akladlgmdan artIk ha-
berdar olan stirtilerin bilgilenmeyi haber sandlklanm tumtu-
raklaYlp stisleyerek gtizelce yalan soyleyip ekranlan
oturan kitleleri aldattlglmlzl biz epey zamandlr tam gobegin-
de oturdugumuzdan artlk oltimleri katliamlan kamksadlglml-
Zl <;iinkti zaylfladlgml be-
yinlerimizin peltelqtigini etlerimize acmm akan
kanlardan etkilenmedigimizi duvarlatIglmlzl
yammlZda yoremizde ne <;ok kan aktIgl ne <;ok can almdlf;!
hiilde bu topraklarda ne kadar yogun acI1ar ya-
hiilde bu insanlannhi<; gortilmedigi kadar gtiltip egle-
nip oynadlklanm ve bizim de burada sanal ger<;eklikli camh
yamlsamalar imparatorlugu plazalannda otump ogrendigimi-
zi ve ilettigimizi sanma yalanganhgmm ortasmda git-
tigimizi yaaz ettigi nutkunu kam<;lh bir yagmur gibi
yordu VHi-8'in kolece tepkisizligine suratImda.
124
AZMiDURAN
Yiiriiyor, diiiiniiyor, <;evresine baklyor; hayiH aleminde
gibi. Yiiziindeki ifadelerin aynntllan yakm <;ekimde berrakla-
lyor; kim bilir kafasmdan neIer, neler ge<;iriyor?
Azgm firari Din<; Akoglu, beraber,
yine herhangi Slradan bir vatanda gibi, sari taksilerden birine
bindi.
BostanCl'ya kadar gittikten soma inip bu defa geldikleri
yonii otobiisle katetmeye baladl1ar.
Kubak:11 bakllsa,. sekiz on kilometrekarelik bir alan i<;in-
de doniip durduklan anlallabili,di -izlediginiz temsili harita-
da goriildiigii gibi.
Din<; Akoglu yamndaki mein ceketli, sakallJ gen<;le do-
nerken yoJ un ortalarmda indio
Bir ara kaybolmulardl. Zeki teroristler bu defa Kii<;iik-
bakkalkoy yoniine giden minibiislerden birine binerken tespit
edildiler.- Minibiis tlkhm tlkltl; alt gelir grubu insanlanmn
sarlmsakh nefesleri havaYl kirletiyordu.
Gittiler, soma geri dondiiler; bizlerin ve polisJerin kafala-
nm karmakanlk ettiJer.Sonunda, on dort kath bir sitenin
dordiincii katmdaki 56 numaralJ dairenin kapIslm <;alJp i<;eri
girdiJer.
istihbarat raporlarl, takibin burada sonaerdigini,evin <;ev-
resine degiik meslek gruplanndan klhklarla (simit<;i, kazl-
kazancI, sucu, kOfte-ekmek<;i) kamufle edilmi tekiJat men-
SUplarll11n karakoJ kurdugunu, giren <;lkanm kaydedildigini ve
uygun operasyon amnm kollandlgml soyliiyor.
Devaml klsa biqJara arasmdan soma degerli seyirciler.
125
<;:ETiN
Once mavi Anadol kamyonet, soma da siyah Tempra gir-
dL Uzakllglmlz on metre vardl yoktu. Adam Tempra'mn ar-
kasmda otumyordu; camml indirmiti dlarl bakJyordu. Kam-
yonetten bir oglan indi, hafJf bir tahta kasayl Tempra'mn
bagajma yerlqtirirken yerimden kalkJp sallana sallana' iki
adlm attlm. Baka varsa onlan da atlatmam laZlmdl.
Kulaklarull tertemizdi, kimseyi duymuyordum; siyah tor-
baYl sol elimde salhyordum.
Adamla bir saniye gaz gaze geldik; gariiyordum; bana ba-
kJyordu. Ceketli iIG vatanda tetikteydiler; biri'arabamn oniin-
de benim taraflmda, digeri ters tarafta arabanm arka tampo-
nuna yaslanml. 0 kadar sakin yiiruduyordum ki adamm dl-
mda beni fark eden olmadl.
Naylon torbadan yan otomatigi gaz-
leri buyudii, elleri bellerine gitti; tereddiit gastermeden yanm
daire <;izerek taradlm. iki saniyede arabadakiadam, gerideki, ,
bir de andeki, kanlara bulandJlar, tavuk gibi, glkdiyemediler.
Dedim ne 6lur ne olrnaz, tersten baa bir defa daha taradlrn..
Baktlrn bagaja sandlk yerlqtiren delikanh yiizukoyun yere
yaplrnl korkak korkak kekeleyerek bana baklyor, elimle ,de-
dim siktir ulan. Deyinee kalktJ kotu; mavi Anadol tozlar
kararak gazladL
Millet susmutu, sinmiti, ii giicii blrakml bize baklyor-
duo Benzinci elinde pompayla bir Audi'nin anunde donmutu.
Dart bq adlmda ulatlm; arabayl ofariiyle beraber gaspet-
tim.
Otuz yalannda, taklm elbiselibir adamdl; iki eliyle di-
reksiyona yaplml kJplrdamlyordu, tir tir titriyordu; dedim
yuru.
126
DiN<;
Sonunda$inasi'ye ulatlracak biriyle bulutum. izlenme-
mek i<;in diinduk durduk. Yammdaki yoldalm pek konuma-
dl, slhnitllydl; eve teslim etti; vedalatlk, i<;eri girdim.
Terden smlslklamdlm, yorulmutum; h<; Yllm giibegiydi
midemdeki yuvarlakhk, ka<; koguta topladlglm komun ya-
glydL. Sporn degil, oturup tefekkure dalmaYlse<;mitim; i-
mitim ve hlzh hareket ectemezdim. $inasi hiilime bakJp gUl-
duo
Burasl tivi dilinip "tipik" diye tanllulayacagl bir hiicre
eviydi. Liiks bir daire. Her tiirHi konfor var: Video, 2 Adet 72
Ekran TV, Faks, biri tamabilir, digeri sabit iki adet bilgisa-
yar; aynca: uyku tulumlan, konserveler, iirgiitun bayraklan,
ondiiitliiler, kalanikoflar, el bombalan, kamu binalanmn kro-
kileri, aynntlh kent haritalan... yani haberlerde slk Slk giiste-
rilen iirglitsel diikumanlann tumii.
Telefo
n
slk slk <;ahyor ve $inasi, K.' Arkada'a ulamaya
<;ahlyordu; ses getirici bireyleme hazlrlamhyormu, tetikte
olmahymllz.
Dogrusu, eylemin bu tiiruguHin<; goruniiyordu gozume.
Tipik bir lumpen diye niteJenen 0 sarlm velet olmasaydl hala
i<;erdeydim. Ne eylemi, neyin eylemi, kimin i<;in ve nasI! ey-
lem?
Bunlann cevabl biraz oevdeydi, biraz da degildi. Bitkitl-
dim; tartlacak hiilim yoktu, Biziburada bulurlarsa kurtula-
mayacaglmlzl biliyordum. .;::aresiz bekledim.
Ne yapahm ki gidecek baka hi<;bir yerim ve hi<;bir kim-
sem yoktu.
127
<;:ETiN
Aytemiz Petrol'dan dedim ki adama adm ne-
dir ulan? Dedi ismet. Dedim allahlUl kitablm sikerim,
yapma. Aghyor, diyor agbi beni oldlirecek misin? Silahlm
kucaglmdaydl, seviyordum; diyordum ulan lrZl
kmk, kahpenin oglu, seni vursam elime ne gegecek, hele slir
daha karar vennedim, neredcn bileyim kanClkhk yap-
mayacagml, oyle deliil? Peki Cemil'in tetik9ileri neredeydi?
Yoksa Tempra'dakilerinoblir onlarl
di? ondan kolay .
Gozleri diyor agbi benim size ne kotliliigiim dokuna-
bilir, yeni evliyim, kanm hamile, dediklerini yapanm,
yi, beni Oldiirme. Dedim evlenmeseydin, bana sordun? Kadl-
koy levhasmdan soma akh 0 veriyor, elleri titrerken diyor
agbi Bogaz Koprtisti'nden gidersek bizi gevirebilirleI. Esasm-
da glrtlaglm dligtimleniyor, tetik9ilerin ellerini silahlanna
atarkenki online geliyor;Cemil bir
ii9 vurdum. ismet 0 kadar korkuyordu ki inan-
dim.
Harem'den arabah vapura bilet aldlk. Polise gidecekti? El-
lerime dedi vallahi billabi haylI. Naylon torba elim-
deydi. Anladlm ki polise gidecek cesareti yoktur, korkak bir
istanbulluduI. Vapurda a9lga 91k:1P bakum Mlii gozleri yerde,
arabasl ilerde, dtiruyor, yerinden bile klplrdamlyoI. Kasketim
kafamdadlr; igerisi slcaktlI. l;:ay i9iyordum, sigara i9iyordum.
Dalgalan yara yara gidiyorduk. Vapur, sudaki sogiitdah gibi
nazli nazh kaYlYor, karaya sag salim ayak baslp basamayaca-
glmlzl bilmeden yol yaplYoruz. Sirkeci'de inince taksi durdu-
rup dedim beni ikebana Otel'e gotiir. Tepsi Recai tezgiihta
oturuyordu. Avucumu uzaup dik dik gozlerine bakum; anah-
tarl verdi, odaya 9lktlm.
128
BEKiR
. MeslektalanmlZlll yazlh basmda kazanamadIldan parayl,
ohreti, rahatl televizyonda goriip dellgelerini yitirdiklerini
anlallyordu Haluk ve Tiirkiye Muhabirlik Gelenegindeki
Davram ve Kahplan ile Yoneten ve Hakim Smlfm
Gobek Bagl ilikileri iizerinde duruyordu lsrarla. Mevzuuyu
bilerek ve isteyerek polis muhabirligine daha evvel
de slk slk ifade buyurdugu gibi sozii polis muhabirlerinin so-
nunda polis ya da muhbir olacagma getirecegini polislerle
ha polisleilecegine oturtturacagml anlamltlm ki aya-
ga kalklP kollar1lll peygamberler gibi havaya Haluk'un
iri sozleri indi tepeme:
"Emekli olunca bir tabanca takIp mi
oynayacaksm? Yoksa bir hipermarket zincirinin giivenlik so-
rumlulugunu mu iistleneceksin?"
Cevaben acemi muhabirken morga belediyeotobusliyle
gidip geldigimi, az once olup hemen imdi getirilenlerin; bui-
lukta bekletilenlerin; eceIiyle, kurunla, tornavidayla olmiile-
rin ya da olmli diye getirilen fakat MIa nefes alanlann resim-
lerin.i arkadalarla 5 N+K ogelerini toplaYlp glillip
eglenerek akalaarak gazetelerimize geri dondligiimlizu, glil-
mesek kanh fotograflarm ylikiinii ta!yamayacaglmIZl ve
morg mllhabirligi ylllanmm sonunda artlk kan gordiigiimde
refleksle kustugumu parlakbeyaz llkh flore-
sanlann bizi bu sabaha yakm gece vaktinde neredeyse kor
edecek aydmhgmda oturdugumuzu da fark ettik ve Haluk,
"yok kan akIyor Bekir," dedi, kan akIyor ve artlk kimse-
nin midesi bulanmlyor, 0 ylizden gecedeyim."
, -,
129
CEMiL
o giin de benim i,in herhangi bir giindii. Sabah <;:etin'le
konuup gonderdikten soma saatlerim her zamanki gibi ge,ti.
Recai'nin gonliinii aldlm; iki ,ift 1Mettik. Miidiiriyetin telefo-
nuna sanldlm; ii, saatkalkamadlm: Partiyle ilikiler, maddi
yardlmlar, Bankayla gorlimeler, Borsa oyunlan, ziyaret,i-
Ier... vakitler ge,ti.
Yemekten soma odalardan birinde yanm saat kestirsem,
sahibi bulundugum otelde. bir kerecik uyusam, aglr aglr aagl
insem, mliterilerden biri olup tasaSlZ kafayla demli ,ay i,-
sem, gazeteleri okusam, dart senedir balmm belasl hamm te-
lefon edipbitmek tiikenmek bilmeyen istekierini dile getir-
mese, televizyoncular ge,en sefer yaptlklarl gibi caddenin
karlsmdan otelin tabelasml, camekanlanm uzun uzun ,ek-
meseler, uyanmasam...
Dogru hatuladljpmdan emin degilim. Miidliriyet odasmda
televizyon seyrediyordum; yani televizyon l1.30'dan beri
a,lktI; neler olacagml merakla bekliyor, sigara iistline sigara
i,iyordum. Korkuyordum. Haberlerde yenigelimeler olma-
dl; saat bal aym haberleri verdiler, veriyoriardl ki 0 slrada
Recai girdi; JET-TV'de ge,meye balayan altyazlyl zap yapa-
rak yakaladlm: "izmit yakmlarmda kanh mafya hesalama-
81. .. Unlii Kilrt iadamlanndan Aydm Sarlglil ve iki korumasl
Oldiiriildii ... Az soma." ' .
Demek ki i tamam edildi demitim ki Recai sapsan bir
suratla <;:etin'in geldigini haber etti; tam derin bir oh ,ekecek-
ken fmat bile bulamadan gaziimii gene televizyona dikmek
mecburiyetinde kaldlm.
Adamlanma haber salacak vaktim yoktu. Bir miiddet i,in
<;:etin'e mahkumdum.
130
<;ETiN
Cemil'in iini tamam ettikten soma nasll dondiim, yola ml
bakIyordum, riiyaya ml girmitim, asfalt yolda 180'le mi gidi-
yorduk; diyordum yammdaki adam kim, diyordun imdi beni
yakalasalar ne hale koyacaklar? istiyordum otele ulaaYlrn
tek, SICak yatakta uyuyaYlm. Kabpelik parayla degil; belki de
ate], benim mezanm olacak.
. Cemil o t e l d e d ~ r . Yalmzdlr. Kendisini eskiden tamyorurn.
Bekledigim riizgarlar esmedi; yagacak dedigim yagmurlar
yagrnad!. Cemal'a ne oldu? Cernal yak de/llediler? Cernal'm
dururn artlarml bile ogrenemiyorum. Ben diiiiniiyorum Ce-
mal hayattadu fakat bana yardun etmiyor. Peki ya Cemal di-
yorsa ben sana haber edecek durumda olsaydlm hi9 yalmz bl-
rakIrdlrn?
Cemal'lm, Cemal'lm, oy Cemal'lm... al kanlara boyandm
belki de Cernal'lm; yoksa hakkInda toplamp karar verdiler,
pusuya diiiirdiiler? Ben sana hem ana, hem baba olrnadlrn?
Nankor Cernal, yigit Cernal, kurban oldugurn Cerna!. Sensiz
ben irndi ne yapacaglm? Haram sulardan atlayarnlyorum, ya-
arnaya sabnm kalmadl; beklernekten goziim 9atlad!. Feryadl-
rna kar1 aksi seda yak; uyandlm ki yerirnde soguk kiil var.
Arabadayken a vicdanslza bakIyordurn; a bana bakmlyor-
du; siiriiyordu devamh; diyordum gaza bas; gaza bas. Diiiin-
miiyordurn. Bir tek diyordl1rn bl1 arabadan kurtulaylm. Yol
bitrniyordu, iz bitmiyordu, kan bitmiyordl1; git git bitmiyordl1;
ne kadar akarsan ak bitrniyordl1.
Diyordurn belki bir daha donernern otele, bir daha otele
donecek zamamm olrnayabilir, bir daha hayatta kalacak za-
rnamrn olrnayabilir. . . '
131
HASRET
o yaz oyle sinirle Babasmdan sUrekli para istiyor-
duo BUtUn Ege'yi gezdik; birinci smlf tati! koylerinde konak-
ladlk. ve Kavgalarla, sus-
kunluklarla, giinlerdi. Eger oyle bir
arlIk istemiyordum.
Giinlerimizi ayn Belki de biterken boy-
le olur. Birbirimizden hemen slkrhyorduk. Ne yapsak oteki-
mize dokunuyordu. Plajlarda dalgm dalgm sigara ki-
barca yakan erkeklerle vakit oldUrUyordum. Erkekle-
rin goz)eriyle beni soyduklanm hissediyordum. Arada slrada
yUzUm gozUm pml pmldlm. Ali ka-.
dar uyurdu. da kumara gomerdi kendini. .
malIyordu artIk. Bazen yazdlgl okuturdu: "Black Jack
masasl/ Sevgilim benim tDuygulann hasl / Attlkafamm ta-
Sl!" Yatakta artlk sadece sokuyordu. Sadece sokuyordu. Bu
olUmden de beterdi, bitmesinden de. Donmeme izin
vermiyordu. 0 yaz giinqinde yandl. Ali resmen delir-
meye ,.
Y:wuz'la Bodrum'da tamtlk; ilk gece verdim kendimi. At
kuyrugu deli dolu bir oglandl. Gotiir beni buradan, de-
dim Yavuz'a. Bir iki giin takI1dlk, son paralanmlz bile-
tine yetti. Ali'yi .kumar makinelerinin blraktlm. Ya-
vuz'la firs at buldugumuz her yerde Bazen Aylin de
bize katlhyor, birlikte uyuyorduk. Okulun
na
Soma Ali geldi. Tek kelime etmedim.
... sabahlara kadar yurdun kapIsmda bekliyordu. So-
nunda ortadan kayboldu. soguktu, kar yaglyordu.
Ali'nin okulu blraklIgml ve kendini felsefeye adamak iizere
Antalya'ya geri dlindiigiinii sliylediler.
132
CEMiL
KapISlm hafif,e tlklattlrn, iirkerek, ,ekinerek; yiiz kaslan-
rna hakirn olrnarn gerekiyordu.
Durdugurn yerden biri baksa, kaplyl; i,eriden biri baksa,
rnurna danrnii yiiziirnii gariirdii; gaziirn?e bir tek Aydm Siffi-
giil'iin iki giin once Hilton'daki diigiinde geline dolarlar sa,an
yiizij yard!.
A,tl; girdirn, elirni uzattlrn, elirn bolukta kaldl; soma eli
isteksizce uzandl, tokalatlk; sarst!. -
Oturdurn.
Dedirn ki: <;etin karda, anlarnarnlz vardl, unuttun?
Dedi: Hatlnrndadu, biliyorurn.
Dedirn: Peki niye ihlal ediyorsun bawernm?
Dedi: Sen dedin tetikten ,soma tedariklerin sana ulatmla-
cak; kirnse gelrnedi, kirnse bir ey verrnedi, saziinii yedin.
Zannediyorurn ki iistiirne ,akallan salacaktm.
Alttan alrnahydlrn; 0 imda beni orada aldiirse, onca ada-
rna, onca paraya ragmen hi,bir ey yaparnazdlrn.
Dedirn: BaZI terslikler oldu <;etin karda, sana saz veriyo-
rum, elirnden gelen en lasa siirede halledecegirn.
Bir ey dernedi; aCl aCl yiiziirne baktl.
Dedirn: Karda, bana yirmi dart saat rniihlet ver. Burasl
ernniyetlidir; kirnse bularnaz, allahl gelse teslirn etrnern, kuv-
vetli baglantllarlrn vardlr.
Gazleri alii gazii gibiydi; yiizii aagl akmltl; balnl elleri-
nin arasma aIdl, evet rnanasmda salladL Bir ey diyecek diye
bekledirn; sustu, sesini ,lkarrnadl, yatagm iistiinde aylece kal-
dl.
inamn ki her hali beni alrtlyordu.
133
HASRET
Aylin masaj salonunda saat ikiye kadar bu-
lumamlz ertesi giine kahnca Aksaray'daki Malibu diskoya
gittim. Murat agbi kapldaydl; yanaklanmdan optii. Pistte dans
ediyordum. Her zamau paraYl diiiinen kafam imdi ayaklarl-
ITn eve, sanllllmlll koynuna gotiirmek istiyordu. Karanhk ve
tehlikeli gonliimkendine uygun adaml buldu belki de, belki.
Man'ni i harfi bile ayaklarl1l11 yerden kesmeye yetiyordu.
bir adam masaSllla davet etti.
Miizik sonuna kadar Kimsenin kimseyi duymasllllll im-
kfull yok. Ilklar pisti aydmlatlp karartlyor. Adam erefime
kadehler kaldlrdl, iltifatlar etti. Giilmemek zor tutuyor-
dum kendimi. Murat agbinin smtan gOigesini am-
panyalan yuvarhyordum.
Adam terledi de terledi; dudaklanm aplrdattl: "<;::ok gii-
zelsin giizelim, giizelligine "<;::lkahm ml
giizelim?" Olabilir. olabilir?" iki yiiz dolar. "Diger klZ-
lar yiiz diyor." Sen bilirsin, serbest piyasa. Garson, "Beyefen-
di bir ey arzu ederler mi?" diye sorunca sinirle evet
dedi iko. Ay, arabasl giizel, filan.
Yolda, durmadan iileme nasI! diitiigiimii sordu. Nefret
ederim; biitiin adamlar aym eyi sorar. "byle mi?" di-
yor salak. "C;akI gibiyim giijelim, yatakta gar beni!" C;ok gor-
diim. Arnavutkoy'de liiks bir evde indik. Her taraf beyaz, ev
irketinmi. Yatak odasma "Gel kocaclm," dedim; pa-
raYl aldlm; agu aglr soyundum. Siki bamya kadardl. "Sakso-
fon?" Mecburen aldlm, agzlmda kayboldu. Gitti geldi, gitti
geldi. "Sik beni kocaclm, sik beni!" Ustiime Ylglldl. "Muhte-
em bir erkeksin!" dedim, "Tabii," dedi.
Belki bir miiteri daha diye Malibu'ya geri dondiim.
134
YUSUF
Hereyin intikaml almacak. Boyle dedi kahvede toplanml
can askerlerdell biri. SJla hayali yok, bir gor Mehmet9ik'teki
kiikremi haJi. Gor komando, yJldlzlann sarardlgl akamlarda
gordligiin gibi.
Dogru dedi 0 da, almacak heqeyin intikaml.
Taksici esnafl bunlar. Gtekiler diskodalar, onlar burada.
Diskoyu basacaklar. Gece olsun, disko dolsun diye bekliyor-
lar. Sinirler gergin. Goz gozii gormliyor sigara dumanlann-
dan. <;ltlatlhyor el parmaklan. Nece konuuluyot acaba? Ka,
kii daha toparlanabilir? Kotii olabilir i sonu. Yiiz kii olsa
orada ne olacak? Kimse bilmiyor. Bekliyorlar.
Gece onda altmla yakm taksi 91kt1 yola. Baslyorlardl kor-
nalara. Arabalann cammdan 91kanp kafalan bagmyorlardl,
En Btiytik Tiirkiye Baka Biiytik Yok! diye anlalhyor mu,
baglrmak istiyorlardl. Dolu kollar, beller dolll, vurmak dov-
mek istiyorlar; intikam almak istiyorlar. NasJl oldtirebilirler
ulan, diye bagmyor agbilerden biri, bizim mahalledeki can ar-
kadalmlzJ! Kimdir ulan onlar 0 anasma soktugumun orospu
evlatlarl!
Ve baslyorlar gaza. Gaz, gaza, gaza gaza gidiyorlar. Dizi-
liyorlar diskonun karl kaldmmma. Kiplrtllar var demir kapl-
da; birtakrm zaylflar flsrldalyorlar. Daha gran tuvalet bir he-
rif var gevresindekilere el kol hareketleri yapan. iaretleiyor
oncti!i.igii yapan agbiler. Polis mtidahale edemezmi, iki ti,
dakikada bitecekmi i.
Ytiriiyorlardl dort koldan demir kaplya moha9 meydan
muharebesindeki kanuni yenigerileri gibi. Onlardan birini 01-
dlirmtilii bunlar, onlar, orada eglenenler. Gnemsiz arllk kim-
ligi, biri ite. Veya da hepsi birden. Yiiklendiler kaplya elle-
rinde ne var ne yoksa ite.
135
iRFAN
Gece piyasaya Yaar denen televizyoncu
haftadansonraikinci geliiymi. Azmi Duran'm yarunda've
Tugberk Kaptan'in Gemisi'nde
dilik geri plandayml; ama yaklllda bombalarlml patlata-
caglm, diyormu; Hasret inanmarnl, tipi oyle gostermiyor-
mu.
Yanmdaki arkadal da Nataalardan birini begenince evle-
rine gitmiler adamlann. Evde bir herif daha'varml; don
gomlek katmdalarml.
Grup takilmak arzusunda bulunduklannda Hasret dudak-
lanm bUzUp iaret parmaglm yUzUnde gezdirerek, "HaYllm!"
demi, "kesinlikle olmaz, asia."
Ben de pezevenk olmu dinliyordum. Geldiginde yataga
kivnlml yatlyormuum. YUziim bebekler gibi masummu;
Yanaklanmdan opmU. .
bpucuge yerimden; gUldU, ap diye optii dudak-
lanmdan. Banyoya gotUrUp ylkadlm onu sonra; ellerimle, me-
melerini sabunlaya sabunlaya; kollanm, parmaklarml ope
ope.
Yan yana yataga uzamrken "Sevgilim," dedi bana mml-
tlyla, "sevgilimsin sen benim, degil miT' Ne evet, ne haylr
dedim. Bir ses bogazlmdan yalmzca. <;:lkan sese ben de
alrdlm. Hmltlh, aClh, boguk bir ses.
Burnumu lSlfdl; uzun uzun opii!Uk. Memelerini dileyip
kokladlm; dilimi kulagma sokup dondUrdUm.
Ikimiz de yorgunuz, ikimiz de bu sefer hlZliYIZ. Balm
gogsUme yasladl; sarma dola olduk. Kollanmlboynuna sar-
dIm, bacaklarlml karmma uyuduk.
136
YUSUF
Kuru slkl gibi bir iki el silah sesi duyuldu havaya. KInldl
ml kapl yoksa kendiliginden mi bilemedi kimse. Terli-
lerdi, bagmyorlardl, sinirlilerdi. Vurun, vurun,koruyun ken-
dinizi, vurun diye. Die di. Sopalar indi kafalara, onlara. Da-
ha ama onlar veya silahlarl iqerden iiniformall
polisler bq tane.
Agbiler bagmyorlardl biz ulan vurulur mu
iilkiiciilere diye polislere ama dinlemiyordu allahslz komiinist
polisler. Onlar tekvqndo bilmeselerdi gebertilmilerdi it gibi.
Gosteriyorlardl hiinerlerini salondaki arkadalarlyla. Filim gi-
bi. Bruce Lee gibikedi ve sessizliginde safdll
blrak rakiplerini. Hnaaayyt, ha, ha, ha, vurdu oniine gelene
. oliimline. Neresine gelirse ite, kafasllla goziine kollanna. Bir
iki darbe aldl. Yiiziine degil, ouemsiz. Vuruyordu allahllllll
peygamberinin akllla kollarllldaki biitiin kuvvetlerle.
Agbilerden birinin sesini duydular tam kendilerini kaybet-
milerken. Oldiirmeyin lan, diyorlardl, sakln Oldiirmeyin, kol-
lanm klnn, kollanm kmn. Durdu 0 zaman tabii ve hatlrladl
bu laflll kahvede yola once de soylendigini. Sakat-
lamak serbest, oldiirmek yasak.
Diidiik siren sesleriyle iaretlemeler arttl. ylkl kapIsllla
yonelmilerdi. Yiiz elli kii vardllar herhalde. Dlardaki polis
ordusu saldlrdl coplarla. DermanSlZ kalan bir iki kii ekip oto-
ya atildl. Maher gibi. Trafik yok. Koma sesleri. Yaya
Jar da oldu. Altl yedi kii arabada gazladl; sirenler arkalann-
daydl hili\.
SaYIildl kahvede; sekiz kiiyi gotlirmii polis, ufak darbe
alanlar miihim kaylp yok.
Sadece 0 degil, herkes vurmu oliimline.
137
AZMinURAN
Annesi dogal olarak irfan'm aklbetini merak ediyordu.
Gozleri yah elbette, uzliluyor. Baba bal onde yuruyor, kim-
seciklerle konumuyor. Yusuf suskun kaylt1ara gore, annesi-
nin sorulanna karlhk vermiyor. En <;arplcl sahne 0 geceyan-
Sl ger<;eklqti, dan!
Ev karanhk. Baba zilzurna sarho, dut gibi adeta. Halbuki
ka<; Ylldlr i<;kiye tiivbe etmiti, namazmda niyazmdaydL Yu-
sufun odasma gitti; yorgamn ustundenhm<;la yumrukladl<;o-
cugu. Yusuf ellerini yuzune kapaml, dertop olmutu; babam-
dlr diye dUiiniip sesini <;lkarmlyordu. Yakln plan .';)eytan Yu-
sufa flstldadr: Kalk oturt suratma. .';)eytan Yusufu altedeme-
di. Babaya el kalkmaz, babaya el kalkmaz. Babanm haykm-
larl Yusufunkulagmdaydl: "Sen de agbin gibi mi olacaksm
anaSlmn babasmm kabrine Sl<;tlglmm evladl?"
cekti baba eger annesi yetimeseydi. Ah anneler, 0 kutsal in-
sanlar.
D<; kii yataklannda sabahl dar eltiler. Mahalle kahvesin-
de polisin baskm yapacagl soylentisi dolalyordu. Dun geceki
ek:J.yahgl ger<;eklqtirenler sopalan, ileri, demir <;ubuklan
<;oktan bo arsalara, kent <;oplliklerine atmllardl oysa. Taksi-
cinin arkadalan sokaklann bilgisine vahflIlar; yuziinde darp
izleri olanlann birka<; gun ortahkta gorunmemesini ahl et-
milerdi.
Yakm plandaki Yusufun kafasmdan ge<;enlerse oyleydi:
"intikam almdl, kana kan!" Dliiinelim; iki badyguardm olli-
muyle sonu<;lanan vahim ve terorist.olaYl taptaze bir beynin
boyle degerlendirebilmesi i<;in kafasmm kim bilirkimler tara-
fmdan nasll Ylkanml olmasl gerekir? Gen<;ler neden boyle
sahipsiz, neden boyle balbo; onlara dogru yolu gostermek
gorevimiz degil mi; ueden, neden?
138
Evde llklar sabaha kadar yandl; durmadan telefonlar yal-
dl ve durmadan gliriiltii yard!.
Bana tek kiilik bir oda vermiierdi ama dogrusu uyudu-
gumu soyleyemeyecegim; karabasanh, huzursuz, ikide bir
uyamlan, yatakta doniip durdugum garip ve karmakarllk uy-
1m.
Arada bir salona ya da tU\:alete yooyordum. t;i sesi siire-
. since tekrar tekrar giiriiltiileri dinliyor ve klozetin tiim santi-
metrekarelerini suluYWdum farkmda olmadan. '
Odadakiler sanki bana korku filmlerinde az soma olecegi
dan dun dan diye mliziklerle bildirilen bulalcl hastahk mik-
roplan tarafmdan k:1stmlml adamlara bakar gibi bakiyorlar-
ill; sanki bir Tugberk Aga programmda canh canh soz alan te-
roristlerin canlandmlmllarl gibiydik. Araya reklamlar girin-
ce ben de agrr yekimde liitfedi1en odama doniiyordum.
;>inasi, K. Arkada'a ulamaya yahlyordu; bunu anlayabi-
1iyordum, tamam. Ama bunun iyin neden bu kadar yok tele-
fon goriimesi yaptlgma aktl erdiremiyordum. Ortada bir tu-
hafhk yard!.
illegal orgiit evi neden belediye otobiisleri kadar kalaba-
hktl ve neden herkes ahHa girer gibi kaplyl yalmadan iyeri da-
hyordu?
Bu sorulann cevaplanm Tiirkiye hapishanesinin hlzmdan
kamaml beynim veremiyordu dogru diiriist ve sabahki afa-
ga ilerleyen her saniyede giderek giiysiizletigimi, savunma-
Slzlatlglml, yaresizletigimi hissediyordum.
Sabah bir olsa, ah bir sabah olsa.
139
BEKiR
Diskodan aynldlktan soma ya da a esnada oralarda devam
eden olaylann netieesini alamadlgIm ve boyIeee haberi atla-
dlglm gerekgesiyle sabah sabah Azmi Duran'm odasma 9ag-
nlmama bozuldum ashndaama belli etmemeye 9aharak ge-
lebileeek saldmlara hazfrlandlm.
Azmi Duran her zaman takmmaya 9ahtIgI ve kamuoyu-
nun da iyi bildigi a babaean, koruyueu, anlaYIh, olaylarm tis-
tiine gidiei surat ifadesiyle bana habereilikte fikri takip diye
bir ilkeden haberdar olup olmadIglmI sorduktan soma e1im-
den tutup Haber Merkezine gotiirdii ve orada bata Yaar 01-
mak iizere bilumum miidiir yalakalan biiyiik birkeyifleposa-
mm 9Ikanhml izlediler.
Biri monitOr", bantsiirerek rakip kanalm logosunun altm-
da bize disko kavgasulln i9yiiztinii, perdearkasmI seyrettir-
dikten ve olaylann ardmdaki gergekler{n nasI! haberlqtirile:
eegini iyiee anlamamlzI sagladlktan sonra sIra Azmi Duran'm
yaymCIhktaki aynntIlarm onemini vurgulayan kapam konu-
masma geldi. Beni atmak istedigini bildigim ve siirekli ba-
Imla evetledigim A.D. (47) homurdanarak gitt!.
Dogrusu benim gibi deneyimli bir muhabirin haberi boyle
atlayabilmesi tuhaftt ama diin geee ve ka9 giindiir yaadlklarl-
mm yogunlugubeni oylesine sersemletmi, hayatIma oyle to-
katlar atmItI ki tiifi! geeemi disko kavgasmm i9yiiziinii ara-
tIrmak yerine kilh evimde oturup video kameraya hayatImI
anlatarak, kilh otQmobilime binip kentte tuhafturlar atarak
ge9irmi olmam i9imde giderek biiyiiyenmedya eletirisi fIr-
tmalanmn sIkhgl diiiiniildiigiinde aslmd.,a 90k da alraeagnll
bir gergek olmamahydI.
.140
- '\
DiN!;:
Geceki slkmlldan erken uyandnn; digerleri uykudaydl.
Bv, konum itibanyla Zuhal'lerinkini andmyordu.
Sitenin pencerelerinden bakJldlgmda kenti kapatan
diger bloklann darnlanndaki uydu <;anak antenlerden
bir gariinmiiyordu; bir,de, kaloriferlerin kesif dumanlany-
la otomobil eksozlannm kirlettigi pis, san <;arnur renginde,
puslu bir hava.
elini omuzuma koydugunda demledigim <;aYI ince
belli bardaga dolduruyordum 9zene bezene; irkilmedim ama
dondum bir an nedense. Mutfakta, havadan sudan
kahvaltl ettik. Sigara paketleri ve kibritler olmasa vakit belki
de ge<;meyecekti. '
ikimiz de gergindik; yJllann birikimleri, tortularl; sorul-
maSI gerekirken sorulmaYlp es dolaylSlyla cevabr
ve belki de hi<; sorular, brgmhk-
lar, saga ya da sola sapma iddialan, <;ocukluk hastallklarl; ki-
milerimiz i<;in sakatlaYlcl ve aldiiriicii ge<;en, dengelerimizi
yitirdigimiz uzun hapishane Ylllan... biitOn bunlar,
dart duvara kendi ellerimizle kapattlglmlz bedenlerimizi ve
ruhlanmlzl ikimiz de her saziin altmda buza-
gl, her altmda hayallmlzm gariintii yanetmenligini ya-
pan el bombalanmanyorduk,
sanki ayle gibiydik. .
Kahvaltl bittiginde slbcr filmlerdeki gibi bilmem ka<;mcI
sigaralarlmlzl gerginlik ayle bir hill aldl ki
dayanamaylp yiiziinii allak bullak eden soruyu sordum biitiin
cesaretimi toplayarak:
"Orgiit ger<;ekten var ml
141
YUSUF
Hamm hammClk, temiz pak, earp baglaml, gozleri yer-
de, edepli ev kJZl gibiydi. Neier yapacagml tek tek
Agbi; ona gtivenmese bOyle bir ile gorevlendirmezmi; soy-
ltiyor.
Ktz sanki ajanh filimlerdeki gibi kJslk seslekonuuyor:
balm egmi, gozlerini btizmti, elleriyle tlrnaklanm yoluyor.
Agbi gazeteleri okumu; hereyden haberdar, kagltlara bazl
notlar alml; Hasret'i gekip anlatml. Ktz da taksiye binerek c
eve geldi. Saga sola bakJyormu devamh izleniyor mu izlen
miyor mu diye.
Sanki anlayabilecek misin, diye sorunca gen9 delikanll
sert sert, cevap veremedi kJz. Ana balkondan egilip sokaktf
oynayan ytizlerce 90cuktan birine seslenince, 0 da O'nu bula
maYlp kahvenin koesindeki seyyarmda kiifte-ekmek9ilik ya
pan Yllmaz'a haber verince 9aresiz, ta 0 Yllmaz'm yanma gi
dinceye kadar haberleemediler tabii.
Uzun duvann hemen yambamda Yllmaz'm tezgahl
O'ndan iki ya btiytik. Konuuyorlar sagdan soldan. Ama me
seleye ait bir ey sormadl 90cuk allah i9in, tek baktIO'na; C
da zamam var hereyin deyince, daha demedi baka bir ey.
Gtizel kJz. ifadesini aid!. Kimsin? .Nesin? yapmcf
a91klamak zorunda kaidJ. "Benim evimde irfan, adresi verme
se nasll bulacaglm?" "Adres poliste de var."
devam. Riziko. Yusufun-kaybedecegi bir ey kalmamll1 ar
tlk.
Aaa, 0 ne, Anamn elini optiyor; gozyalan, romantizmE
gitdiler; Ana da onu yanaklarmdan optti, agladl1ar, aghyorlal
ve 0 da kesin karanm verdi Mylece.
142
iRFAN
Beni kotii yollara kotii sevkettiler; babamm
korkulan, dogru Delikanliydlm, glclr glclrdlm;
hefeye saldmyordum. Kimseyi dinlemedim. Giyin-
mek giderdi. Arzu Okay ve Zerrin Egeliler'i alb yedi
Bir kadmm etine ancak on alb ya-
dokunabildim. Ondan once sinemada otuzbir sadece;
et, kII, dudak,
Slk slk evden Sagda solda siirtiiyor, hafif
mqrep fingirdek karllarla, yollu klZ,
larla takIliyordum, bela olmayacak, kIzliglml boz-
dun, evjen, demeyecek kIzlar arakliyorduk. Elimin altmda her
zaman sokacak bir delik bulundurdum. Gezdik tozduk.
Keyfimize araba hlrslzligl
ogrendim. Oto teybi, IIliicevher, pencereleri birinci kat
eyler, yaz giizellikleri, sebzeleri. <;:ingeneler gibi
dum; giiuii giiuiine hayat. Kazandlgm parayl 0 giin mutlaka
bitir Irfan. Diskolar, meyhaneler,gece kuliipleri, kumarhane-
Jer, her yer. Sabahlan gene amatertemiz kalkI-
yordum. Her yeni giinde
Askere gidene kadar boyle hemen hemen
ugramlyordum. Babam kendi ruh hastaslydl. Kendi
hayatl elinden bana saldmrdl. Omriinii
iyi evlat olsaydlm? Degildim. Kavga,
giirlillii. Mahalle ayaga kalklyotdu. Beni adam edecegini zan-
nediyordu. En lOok, bogaz tokluguna yamn-
da bozulurdum, eskiden. Hayri'yle
birlikte Sanyer civanndaki tavernalarda gezdik epeyce. Haya-
. b seviyorduk. Tabii kendimize gore, kendimizce. Bir yol tut-
gidiyordum. Serseriligin allahl.
o belalt askerden dondiigiimde tosladlm.
143
BEKm
Sinirlerimi yatltlran ey Azmi Duran gittikten ve onun
goremeyecegine iyiee emin olduktan soma yanaan taraf-
h miisait casus ruhlu yalakalann iiziilmememi soy-
lemeleri degil, kiil tablalanmn bile italya'dan getirtildigi dil-
lerde dolaan liiks tuvalette klozet kapagma oturarak sardl-
glm inee bir tekkagItholdu. .
Samnm arada mada hayalImm yiiriirliigiine soktugum bu
keyif de Azmi Duran ve yandalan tarafmdan miiptela-
hk ya da esrarkelik olarak degerlendirilip aleyhime kullamh-
yordu ama bir yandan bu ve benzeri sinirlenmelerin u kosko-
caman haber .iireten fabrikadaki ileyii degitirme-
ye, etkiJemeye yonelik herhangi bir don.iiiime yol
yacagml da sormadan edemiyordum.
diye dii.iiniiyordum kafam dumanhyken, muhabir-
ler haber kouturuyor, makyozler makyaj malzemelerini
. tazeliyor, miidiirciikler toplantllar yaplyor, haber aktanel ay-
gItlar sinir bozan ufak tefek giiriiltiilerle ve sessiz
sedaslz giindeJik hayatml yaayan kitle 0 giin yurtta ve diin-
yada nelerin haber olarak kendisine sunulacagml bileme-
den akamki kallavi haber biiltenlerini bekliyordu.
Giiliimseyerek dlan ve gOlgesi devlqerek iizeri-
me yiirliyen Selma'mn siluetinin iirkiitiiciiliigli karlsmda an-
Slzm zmk diye durdum.
Selma, siyah Levi's mahmuzlanm spagetti
westernlerdeki ketum kovboylar gibi aklfdatIrken Nazi.
kamplanndaki SSsubayJarml canlimdIran Amerikahm.iizikal
aktrislerine de benzediginin farkma bile varmadan koridoru
sert adImlarla ar1l11ayarak bana dogru geliyordu.
144
YUSUF
Evden git dedi klza Anayla aglalrlarken. Aksaray'da uKi
binaslmn oniinde buluup gazlayacaklar Atakoy'e.
irfan agbi gayet iyi, goriiniite a n ~ r m a l l i k yok. Emirlerini
dinlemeye hazlrlandr.
Akllll 01 akhm almm yoksa, diyor. Giiliiyorlar. Ne isterse
yapar halbuki, tekvandoyu kullarm. istemiyor. Pazulan ii-
yor durup dururken, fark etrniyor.
Sigara i9miyordu, i9medi, i9mez. Odamn dumam tiitiiyor
paso klzllderili dumam gibi. Evi, Anayl, Babayl, mahalleye
gelip gideni, akrabalann hal ve hareketlerini, Hayri'yi anlatl-
yordu. Bastllar diskoyu.
K1z lpldlk IPldlk yiiriiyordu terlikleriyle; 9ay kahve tal"
yordu onlar masada dimdik otururlarken. <;oktii yanlarma.
Agbiye acayip baklyordu; deli gibi, manyak gibi. Yollu karl,
i kan, sipari, mal, maL .. diiiindiiklerini anladl. ml derken
pisikopatlar gibi aCI baktl; oldiiriicii darbeyi yiyen hasmm yii-
zii gibi oldu yiizii. Agbinin de klza benzemi gozleri, birbirle-
rine bakIyorlar; birbirlerini gozlerinden su gibi i9iyorlar.
o anda 0 bilemiyor ki iin esaSlm. Nedir bu? Ne soylesin?
Bu nasll ortam? Talimatlarl maladl, yolu yontemi tekrarlattl..
ie yarayabilirmi Yusuf, oyle diyor. Soma susuyorlar, oturu-
yorlar.
Zengindi 0 karl, parasl 90ktu. 0 evde oturabilir mi yoksa?
Onun bunun altlna yatlp kazanmak erefli i mi? Fahielik bu
ite. Deyince bunlan Agbiye kaplda, sinirlenip avurtlarml slk-
tl; sus dedi.
istese Agbiyi de demir gibi eger ama yapar mt? Giiliimse-
yip 9lktl; kollannda biriken giicii asansorden inince kalorifer-
de kullandl haayyyyttt diye. '
145
iRFAN
Evden 9lktlglmda Hasret uyuyordu. Sevdigini uykuda
seyretmekten bu kadar zevk alacaksm deseler akhma bile ge-
tirmezdim.
Aylin'in telefonuna uyanml; gene 9alanz, deyince, tien-
memi gitmi. <;marClk'ta olanlan anlatml ama kararlatlrdl-
g11IllZ gibi benim haberlerdeki irfan oldugumdan soz etme-
mi; belki de etmitir. Yalmz, kadmhk i9gtidtisti mti ne, Aylin
buna, "KIzlm, gozlerinin i9i parhyor, i'llk ml oldun yoksa?"
diye sormu; Hasret kIkIrdaml bir tek, cevap vermemi. Eski
arkadalarml, tiniversiteden. iyi para kazamyormu Aylin,
Etiler'de oturuyormu, Pentaus'ta filan 9lplak resimleri 91k-
ml.
Benim bilmedigimi soyli.iyordu Hasret, Tiirkiye artlk 90k
degimi; mesela masaj salonlanndan haberim var mlyml?
Aylin, bu yiizden, aslhp duran Yaar'm iyi av oldugunu kakIp
duruyormu kafasma.
Tamdlklarmdan ml ne bulduklan bir telefonu aramllar,
adamlar hemen gelin, buyrun demiler; siislenmiler gitmi-
ler; yetkili oldugu anlallan yakIIkhca bir adam tane tane ko-
nuarak, " ~ o h r e t olmak zannettiginiz kadar zor degil," demi;
"ajanslm bugtine kadar spikerlik, sunuculuk, mankenlik hu-
suslarmda bir90k gen9 ve yetenekli kIZlmlza ve delikanlImlza
degiik ve gtizel irnkilnlar saglaml, ortamlar yaratmltll'!" Bu
kadar tumturakh konuunca giivenleri kaybolmu adama, is-
tenilen kayll parasml vermeden 9Ikmllar; adam ikisine de yi-
yecek gibi bakIyormu.
<;lktlklannda Hasret, "Goriiyorsun ite, btiytik oynamak
lawn, bu gerizeki'lh ml biti obret yapacak?" demi. Anlaa-
mamllar. Aylin, "Ben onu demek istemiyorum ki ... " diyor-
mu.
146
Ytizti ktnu. Pencereden seyrediyordu. Sanki cevap dtarl-
da rruydl "Grgtit var," dedi, "senin gibi ilkesiz ve gii<;-
siizlere ragmen var ama sen ger<;ekten var mlsm acaba?" Sert
<;Iktlm biiyle ger<;ekletirdi.
Susacagml, kademe kademe sakinleecegini ve ktzmak
yerine iknaya <;ahacaglm iyi biliyorduID. Yumuak bir sesle,
bu yarglya, adi mahkumlarm arasmda yata yata ml ulat1g1ml
sordu. Beni barmdlrma ltitfunu giisteriyordu ve ben onu tesa-
diifen buluyordum. Siizciikler artIk camn:1daki etimden piis-
kiirdii.
Senin iin hi<; tesadtiflere kalmlyor hi<; mahpusa
diimiiyorsun. "Glme riskini senden daha <;ok ahyorum da on-
dan Din<;." Olabilir, ama btiyiik olaslhkla sahte pasaportun ce-
binde imdi, biiyiik olaslhkla iiyle.
Bu siizleri ben, zavalh iko, faist cezaevlerinde koama-
dlgl i<;in komutanlardan durmadan cop yiyen Din<; siiyltiyor
ha? Mlzraklar gibi siiz fulatmaya eskiden cesaretim
olamazdl; hayiil dahi edemezdim. Ama artlk yolun sonunday-
dim ya, artlk yaamak ve iilmek hi<; fark etlneidi ya, camm-
dan baka kaybedecek hi<;bir eyim yok ya; artlk yoktu ya,
ondan konuabiliyordum.
dedim; yillardir yok sayIldlm, yeri ve zamam hep
efler belirledi; bizim duygularlmlzl, kii1iklerimizi ve korku-
larlmlzl kimse hesaba katmadl, sadece uygulamarnlzl istedi-
ler; sen de, K. Arkada da, A. Arkada da, biiWn arkadalar.
Blini masaya vurup baglrdI: ''Yeter Din<;, konumam iste-
miyorum.1!
Yani emrediyordu, <;iinkti efti 0; hereye ragmen, 0 amn
ve 0 evin de efiydi.
147
BEKiR
Hayrettir; govdem ve ruhum iizerinde, etim ve dudaklanm
iizerinde kurmaya mlitecavizce tahakkiim istegiyle,
cinsellige odaklanml arzusuyla ve sohbet talepleriyle genel
olarak buhrana slirlikleyen Selma beni 0 anda teselli edip sa-
kinletirmeyi baardl.
Devasa goriiniiline, esmer tenine yayJlml dane dane iri
benlerine, yagh cildine, birer balon iriligindeki memelerine,
degdigi yeri ogiiten ta1 niteligi rahathkla
soylenebilecek koca sanki ozel1ikle terletsinler diye
samlan rengarenk nayIon kumalann orttiigii bir
metre seksen santimlik govdesine ve ful makyajh yliziinlin in-
san lizerinde blraktJgl irkiltici, korkutucu, hatta iirkiitlicli etki-
ye ragmen Selma 0 giin her zamankinin tersine i ve meslekte
ylikselme hlrslanndan biraz anmk, her zamankinin tersine
alabildigine sevecen, efkatli ve iyi niyetliydi.
Dokunsalar aglayacaktJm. Dakikalarlml etmesine bu
sefer ses
Uzattlgl sigarayl yaktJjttm pencerenin onlindeki camla, ni-
kotin piiskiirten yanardag biiyiikliigiinde bir aglzla ve yagh,
bmgll bmgrl etlerle kIstmldlglmlayrrt ettigimde i iten
tan "Eruh"u seyretme ayagma geriye donmem ola-
nakslzlaml ve Selma'mn teriyle parflimiiniin karlarak mlit-
hi bir senteze eritigi aglr kokusunu derin derin
mekten baka anslmm olmadlgml anlayarak aCI aCI
glillims.emeye balamltJm.
148
parmagml salhyordu. Pasifize giinlerimden ve Ba-
glmslzlar'a soz ediyordu devamli. Ona gore; Cun-
ta tarafmdan suyu eskimi, limon! militanlardan biri
oldugum ve politik gereksiz yere ranza
etmeyeyim diye adi mahkilmlarm yanma
Devrimci disiplinim zaten yoktu; korkakliglmdan tiinel
kazmaya katilmadlm; ama bak!)m ki tereyagmdan kil gi-
bi olaslhgl var, son anda iki torbaclk kumu tuva-
let suyunda azar azar eritip, arasmda olmaYl talep
ettim. Dogru mu soyliiyordu? komitenin karar-
lanna uymuyor, koguun disiplinini bozuyordum; dogru mu?
Hereye ragmen unutamlyor ve dinliyordum.
Kar; kere ranzalanmlzda kaykilmlken ilkokul mezunu bazl
yoldalann yarlSldogru, yansl uydurulmu amlanm dinledik;
kar; kere jandarmalarm sopalarl kafalan-
mlzda patladl. istiyorduk, olmallydl. Dalgala-
nan ruhumun gelgitlerini ne ne de kimseye ar;lkla-
yabilirdim. brgiite biitiin verdigirn dogruydu; sa-
dece bunun ir;in bile yardlm isteyebilirdim. Bizim enerjileri-
mizden ve el konulan bir vardl; onun birazml da
ben istiyordum. ikimiz de farkmda olmadan ba-
Ion gibi sondiik. Kaderlerimiz ortaktl; herey yarm belli ola-
cak, dedi bana, hatlrlayabildigirn son siizii bu oldu.
Benimle daha faz)a gereksiz saylyordu, iiyle de-
di. kiifiirlii benirnle va-
kit Analiz zamanl degil, dedi, devrimci
tin zamam; giirmiiyor musun; artlk bekleyecek vakit kalmadl.
Hiicre evinde i gorrnezsem orada da barmarnayacakt1lll. Oy-
sa hayatlrnm 0 amnda, hir; rni sevrnedigirn silahlan kul-
lanrnak istemiyordurn.
149
iRFAN
Canlan sllalmca Niantal'nda gezinmiler biraz, vitrinle-
re bakmllar; herkes deli gibi ahVeri yaplyormu; hafif hafif
yagmur. Biliyordum; a saatlerde ben de tJpla
Hasret gibi yollarda bir oraya bir buraya toslaylp duruyor-
dum. yiiriiyiip Viyana Kahvesi'nde pasta
yemiler, pahah bir yermi; ama Hasret diyormu ki, ne kadar
aglr talahrsak hayatlmlzm kalitesi de 0 kadar artar, biz kiiltiir-
iii lazlarlz, artist olmak tlltllan kenar mahalle lazlan de-
giliz ki; hak veriYOnTIll Aylin, Hasret'e giivemyormll, hatta
Hasret'i seviyormu.
Uykusuyla riiyasmm arasma karlan Aylin'le ilgili bazl
ciimleleri sormak istedigimde tersledi beni; ne vannl, birbiri-
ni seven iki arkada sogllk gecelerde aym yatakta yatarnaz
rnlyml?
soyiiiyormu Aylin, amaClm ohret olmak, di-
yormll; kafaYl takml, sinirleniyormll: "Ay kirnler
televizyona yaa, hani adl neydi, bir manken var... hani silikon
filan yaptlfdl... camm ham filan ay a bile su-
nllculuk yaplyor,
Hasret, Aylin'i aVlltmak zorunda kalml; ans demi, rast-
lantl herey, hayatta balmlza ne gelecegini bilebilir miyiz
Eve geldiginde K1zml. insan bir not
blfaklf, demi. Evde hllzursuz huzursuz gezinmi. Annesinin
Mllgla'dan gonderdigi, oglllnlln son renkli resimlerine batan
sana, sondan baa bakrnl; aglarnl. Uterine bir aglrhk
runce minderlerden birini bamm altma kOYllP elbiseleriyle
hahya llzanml.
Hasret'i herhiUde bir daha bulamam, kendim de onllnla
beraber kaybolurum.
150
HASRET
ikinci yJlm bamdaydl, okulu bitirmekten baka ey dii-
iinmezken annem Oldii; cenazesine yetiebildim ancak. Za-
lim kardeler evde kalmaml istediler; evlenin de kanlanmz
etsin size, diye bagmp Onca rag-
men on dokuz yamda bir tazeydim.
Aylin'le bazen koyun koyuna yatarken sanhp aglalyor-
duk. Lukse dulciindu flstIkpglm; arabasl olmayanlarla
maz, parah zengin yerlerden aaglsma gitInez. AltI yil once
<;::emberlita Muhallebicisi'nde otururken orta yah bir hamm
yaklatI yanl1mza. Oziir dileyerek kendini tamttI; teklif bekle-
meden de masamlza oturdu: Okan Hamm. Siz bu giizellikle
niye tek balmza oturursunuz a yavrum, diye girdi soze. Yol-
lar kendiliginden Onceleri tuhaf geldi birinin parayla
ustUme didinmesi, bana sahip olmasl. .. Bir yandan oku-
la, haftada bir iki de Okan Hanl1ll'm verdigi adreslerdeki
"bey"lere gidiyorduk. Para tathydl. Okulu savsakllyorduk ar-
tlk. Birbirimiz olmasa ikimiz de dayanamazdlk.
!;>imdi profesyonel saYlhyoruz. Okan Hamm'a komisyon
vermeyi blraktIk; kendimiz Biz ve liiks
orospularlz. Yapllacak i degil ashnda. Olduriilebilirsin her
an; biri gelir dograr, bilemezsin. <;::ogu hayvandlr; karilanna
yaptIramadlklarml senden isterler. Emme basma
arkadan vermeni, amma hlyar, kabak
sokmayl, ayak tabanlarlm yalamayl, tokatlanmayl, yapay or-
ganlarla kendini siktirmeyi ister; saplkhgm sonu yok. Gecey-
Ie giinduz karll1. Ylldlr gun llgmda uyumadlm, hasre-
tim. Ben de cici okullu kiz olarak ka)saydlm anlayamazdlffi.
Insafslz, kiY1CI yonlerim ortaya Heqeyi bekliyorum
imdi kendimden. Aylin de oyle diyor, kendimizi paspas his-
settigimizde aym yorgam balmlza.
151
AzMinuRAN
Gen9 kuagm incelikli hayat tarzml yakalamayl baarml
kiilerine yonelik olarak yaymlanan aylik erkek dergilerinden
birinde, haklmnda "Azmi Duran'm alr1Icl insaniistii enerji-
sine ve eriilmezligine katktlarl inkiir edilemeyen... " diye ya-
ztlan kocaman memeli, bumu havada, zavalli sekreter ktzlar-
dan biriyle ozel a91m Nizam'l 9agmmadan once Saym Ba-
bakan'l kabul ettigim odamdaki gizli bolineden ozel daireme
ge9ip jakuzide llik du almca stresimi attverdim.
Nizam'm kulaklanndan, gogsiinden, parmaklanndan flkt-
ran ktllara baktyor ve Tiirkiye'm insam iizerine derin diiiin-
celere dahyorum. Bu sabah TEM'de gelirken sebze yiiklii iki
kamyonun devriliini, eritleri hem zikz'ak yaparak, hem de
slalom teknigiyle katederken oniindeki Mazda'ya 9arplp tuzla
buz alan sari taksinin aforiinii gordiigiimde de benzer diiiin-
celere dalmltml. insan yoruluyor.
"Ne yiyecegiz Nizam?" sorusunu sormaYI baardlm gene
de. "Pekin ordegi efendim," dedi, "beyaz arapta dinlendiril-
mi." Balml memnuniyetle salhyordum. Derken, Nizam'm
dudaklarlyla burnu arasma yerlemi ktl yumaglnl yaran u
sesler kulaklanma degdi: "Size hizmet etrnek ereftir efen-
dim, sadece size." Aferin Nizam. Beni anhyordu. Adl, kill an
ve zaman zaman insam slkan iilke insanmm a sorgusuz sual-
siz itaatkiirhgl dlmda tek kelimeyle muhteemdi".
Yemekteri sonra ozel oforiim ve korumam Hasan'l 9agl-
np diinkii olaylmn hesabml sordum. Kendini dizginlemeye
9ahttysa da pantolonunun iitii 9izgisine yapItlrdlgl ellerini
hakslzhga ugramllann itirazclhglyla kaldmnca dayanamaylp
tokatladlm: "Bir daha diger korumalarla kavga etmeyecek,
asIa muhatap olmayacaksm."
152
BEKiR
Ogleden sonraki glpgri kurdeenlerim kamu diizenini bo-
zucu olaylan nezleli burun sesiyle ileten devamh aglk telsiz
tarafmdan oyalandlrtl1arak yatltlnldl.
Muhtemelen vatanperver genglik tekilatlan iiyesi; demiri
biikse egecek, pazularml iirerek oviinen, gogsiinii tahtalatl-
rarak gezinen; yakmda askere aIllUP komando ya da-iizel tim
elemaru olarak Kiirt kulagl koleksiyonu yapmaya heves ede-
cek, sahipsizse SImI karakoIlarmdan birinde gerilla kurunla- '
nyla haklan rahmetini boylayacak, sahipIiyse Tu-
gay Komutanmm himayesi aItmda giinlerini bOlgeden sunu-
Ian canh yaymlarda, "Hema ben Kiird'iim, fekkat Tiirk'iim!"
dedirttirilen ahaliye cam slkl1dlkga havan topIan ve mermiler
yagdlrarak gegirecek; biitiin bunlardan sonra askerlik bittigin-
de billa beyninden ve ruhundan birkag gram saglam kalmysa
o zaman da toplumca yaamlan ve adma toplumsal hayat de-
nen cinnet dairesinden delirmeden glkmamn yoIlarlm araya-
cak viicutgu YusurIa iki gene galabilmek maksadlyla bir ara
gevre yolundan Vatan Caddesi'ne saplp polisimizin maharet-
lerini sergiledigi canll yaym operasyonu alamna, \Oocuklarm
mermi kovanlanm ekIeyerek fiekIik gibi boyunlanna astlkIa-
n ehrin 0 yoksul, gamurIu, aIlahtan bile iimidini kesmi aClh
cografyasma girdim; mahalleye gelen otomobilli, yabanCl
geng adamm ilgi \Oekmeyip gocuklar tarafmdan aracmm \Oev-
resinde anlamSlZ hayklfllar \Olkarllarak kouturulmamasl
i\Oedoniik zamammda oLsa beni yiizde yiiz yeise, bedbinlige
siiriiklerdi ama huzursuz kIplr kIplrhglml gaz pedahna yanslt-
maYlp mahalleyi boydan boya, aglr aglr gegtim; goriiniirde
resmi ya da sivilpolis yoktu.
153
DiNe;
Uzun uzun banyo kazamm inceledim; slcakl1gm ince aya-
fl, amnda slcak SU, dikkat kampanya var! rekIammdaki of-
ben bu; sabunlar durn ve eneren kadar giildiiriicii, musluk-
lar kapa artema, yataklar yata, ortiiler orta, havlular ha-
va! hepsi aym k6kten tiiriiyor; reklamm, tiiketimin ve iireti-
min kokleri aym; ii1keye sunulan yeni insan tipinin kokleri
aym.
Puflanml yumuak klozette oturmutum; gozlerim fayans
kim bilir neyi diiiinerek izliyordu ve kIsa Ca-
meI'imi Sonunda, sertIemi sikimi ba ve
iaret parmakIarlmla tutarak kokiinden aagl bastrrdlm; Ca-
mel'in lslanml filtresini suya atIp cos sesini bekledim. Sifon
haykIrarak boaldl.
Oturdugum yerde tiikiiriikleyip baladlm; yerieri
kirietmeyeyim diye sag elimle sol avucuma abttlm, el-
lerimi Ylkarlm soma nasI! olsa diye. kiivete. gir-
dim; 15-20 dakika soma gevemitim; yataga uzamp yattIm
soma biraz.
Uyandlglmda vakit ogleye geliyordu; ev sessizdi,
giuniti, bir tek MiisIiim vardl: kaba saba, esmer, kahn ve kiit
bacakh, tIknaz bir Rizeli.
Amcasmm oglu orgiitte diye bize katIlmltI yanh hatIrla- .
mlyorsam; bunlar eski hikayeler; ama her seferinde bir pun-
duna getirip kurtulmaYI baarmltl.
Duygusuz ama siniriendirip klkIrtan bir sesIe, "Dlarlda
hayat giizel degil mi MiisIiim?" dedim. Anlamallli gibi yaptI;
neskafe isteyip istemedigimi sordn; keyifte klasik tad olan
neskafeyi
154
ARZU
Sus. "Bir senedir neredeydin Man?" Susma. "ite burada-
Ylm." Yalancl. "Niye geldin?" Ktrmlzl yalanlar. "Seni ozle-
dim." Yerin dibine girsem. "Niye imdi geldin?" Sor, Siyah.
"Hapisteydim, ka,tlm." Karanhk. "Sen deli misin, giindiiz go-
ziiyle buraya geliyorsun!" Uzak bulutlar.
"Seni gormeden olmek istemedim." Gozlerin. "Sus, oliimii
anma... " Ellerinle ellerimden tutsaydm, Siyah. "Hi, degime-
misin, biliyor musun, hatta imdi daha giizelsin." Git, Siyah,
Sus.
"Yirmi ii, yamdaYlm, biiyiidiim." Gel. "i,erde seni ,ok
diiiindiim." Gitme, ne olursun. "Ya dlarldayken?" Ozleme-
din. Ozlemedin.
"Gene sen... " Tersine yiiriiyii. "0 zaI1]an niye gelme-
din?" Siyah Bah,e, Kara Gokyiizii. "Tam karar verdim, gele-
cektim... kayboldun, aradlm, bulamadlm." Aga,lar. "Yalan
soyliiyorsun." Eve!. "HaYlr." Eve!.
"Soziinde durmadm, anlamamlzl bozdun... " Dallar.
"Yaptlglm hesaba gorde karda yiiriiyecek, izimi belli etmeye-
cektim... " Kokii havada aga,lar.
"Ama oyle olmadl." Soguk Hastane, Merakh Hemireler,
Olii Hastalar, HastabakrcI Ktyafetli iyilemeyen Arzu'lar.
"Tersi oldu. Sen de kocana geri dondiin. Biz serseriyiz
ya... SICak yuvana dondiin, aile maile... " Allahlm, Yanan
Dallar. "Gene ,ok sinirlendiriyorsun Man beni, hi, anlama-
mlsm... " Donerek Uzaklaan Diiilya.
"Belki, Arzu... " Yakm. "Biz... " Sus. "HaYlr." Siyah.
"Belki beni Oldiiriirler." Dallar.
"Seni ,ok ozledim... " Sen. "Ben... " Dayak, Kara, Kotii,
Bulalk, Siyah. '
"Ozledim." Belki. "irfan... "
155
iRFAN
o belali aka tosladlm. <;:arplldlm. Eridim. Bittim. Geber-
dim. Kendimi anlayamadlm. Onu ilk gordiigiimde yolda yii-
riiyordu. Mahallenin sokaklarl acaba daha once boyle temiz,
tertemiz, bembeyaz bir kadm gordii mii? Ay kadar parlaktl.
Onu bir giin mahallede gordiim.
Tahmin et irfan deseler hayatta tahmin edemezdim. Onu
divammda, kahvede, riiyalarlmda gordiim. Aklimdan pkrm-
yordu. <;:IIgm gibi oldum. Aptal gibi alk oldum. Akm adml
bile bilmiyordum, inan. 0 giine kadar hayahmda anamdan
bakasuu hakikaten sevmemitim ki. Akt nereden bilecek-
tim?
Kovaladljp.m ilerden sogudum. Eve kapandlm. Bazen tek
tabanca yiiriiyordum. bakasl rahatlatnuyordu; 0 da
giildiireninden olursa, aglatamndan degil.
Delikanli yiiregimi Sevdim. Seviyordum. Kader.
Hayat. Pislik. Rezalet.
o giinlerde silah yakalatmca tutuklandlm. Tam pis hika-
yeo Pisi pisine paket postanesi oldum. Mahkeme iki sefer ath.
iki ay soma belanm allahl olarak Arzu yoktu daha.
Ak yoktu. istiyordum Arzu'yu. Arhk mahpus yatml adarn-
dIm. Diinyayl daha iyi anliyordum. Ulan irfan dedim, ne ka-
dar giizelleiyorsun.
Hiicrede zorluklarla savamaYI, kahpeligi, arkadaligl,
kardeligi, aklim kullanmayl, hayatta kalmayl ogrendim; 0 da
biraz. Arzu'yu diiiine diiiine kapandlm, suskuclahm.
Mutlaka konuacaktJrn onunla. Pamuga benzeyen yiiziine
mutlaka dokunacakhm. Ortarnl, kocasl VIZ geliyordu. 0 mut-
laka benim olacakh; sonu oliim de olsa Arzu'yla mutlaka bir-
Ieecektik, birlemeliydik.
Adlmlarlml bu hislerle attim.
156
BEKiR
Firarinin. ilk duragl olan evi ve mahallesine ilikin tiili ve
teknik izlemeleri baglanllian kuracak zekallln
en azmdan son polis kuagma kadar gelimeyii ya da siste-
min dur dedigini temel onerme olarak ele
ahrsak rahathkla memleketimizde neden zekaya dayah cina-
yet ilenmiyor da yallllzca hnnharca, zorbaca, al-
katller, ciiriimler vuku buluyor sorusunu sorabiliriz. im-
paratorluk ayaktayken de, Cumhuriyet kurulduktan soma da
yaaYl ve iktisadl durum Uzerine tonlarca eser verip
yaralara parmak basmaya azimli muharrir ve ediplerin cinal
diizyazl gelenegini neden kuramadlklan sorusunun cevabl
belki de bu iaretlerin arasmda bostan karpuzu gibi yatan
gizlidir.
Ornegin u mahallede oyle hmzlrca, en baba polisiyeciye
bile parmak lSlrttlrttrracak cinayet ilenebilir mi, sorarlm ken-
dime. Daha dUn Bagcl1ar-Esenler kenar mahallesinde komu
kansmm kolunda .Slram mam dizili altmclklara goz koyan
D.K.'nin (26) haberini yapllm: Geceyansl balkondan ginni,
yataga yanallgmda uyalllp bagrrmaya balayan kan kocayl
panikle adam her nasllsa balkona ulalp can hav-
liyle bagmnca Wm mahalle uyanml, D.K. daha da panikleyip
kadmm bileklerini keserek bilezikleri ahp sessizce evine
mi, hemen yatml; sabah, yatagm altma gizlenen kanh elbi-
seleri goren zanhnm oz agabeyi kardeini polise delil1e-
riyle teslilll etllli, iki kiinin katili bu genci rnahal1eli et-
mek istemi, vesaire. Peki nerede cinayetin iiri, kahm esteti-
gi, zekallln eriilmezligi? Bunca yl1m polis muhabiri iir-
sel cinayetten, efendice sapkmhktan soz edebilir? Sadece
lman altmlar, sandlga ya da bagaja gizlenen cesetler, ya da
gene kor ama sokaklardaki yalm iddet.,.
157
ARZU
Denizsiz bah,e. "Nereden buldun bu bemeyevi'?" Giilii.
gider diye ,aldlm." Huzursuz Bir Rahatlama. "Senin

Nefes, lSI, Soluk. "Benim i:;in araba ,aldm!" "Sen
deli misin'?" Yo!. "Bir yerlerde oturahm ml?" Uzun, Uzun,
Uzun Bir Yo!. "Olur." '
Kahve. "Eskiden de bOyle gezerdik." Ses, Araba. "HatJrh-
yorum... " "Eski giinlerin hatmna vmlayahm bakahm."
SarI, SarI, SarI.
"Nereye gidiyoruz irian?" Cevabma itiraz edemeyecegin
sorularl sorma. "Bir evine." Siyah. "Gitmek istemi-
yorum, dur." "Sa,malama." Sus. "Daha rahat ederiz."
"Ev bombo!"
Dallar, Yollar, Ak1ar. "Ger,ekten gitmek istemiyorum."
Yo!. "Ama gotiiriiyorum ite." Aptalhk. "Suratma bir tokat..."
SUS. "Koymak istiyorum biliyor musun? Gebertebilirim se-
. "
m.
KiplrtJlar. Vites Eller. "Eve gidelim, anam... "
Siyah. "Sikecegim senin... " Riiya. "Bir bok yapamazsm, geri-
zekilh."
Danelllastiklerin sessizligi. "Vmnnnnn.. ." Yollar
"Sillirden giiliiyorum, farkmdasm degil mi'?" Beyaz. "Farkm-
daylm, farkmdaYlm... "
Ses, SHah, bfk:e, "Salak, aptal, manyak. .." Deli-
lik. "Salaglm, evet." GazIer, Eller, Ayaklat, irfanlar... "Bu
evin sahibi .. ." Sesler. "Erkek degil herhillde."
Ellseler, YJllar, YJllar, Ylllar. "HaYlf." Susu.
"Kim?" Dokunu; bpii, "Tammazsm."
158
Yufka yiirekli bir koyliiydii ite, aklmca beni teselli ede-
cekti. Hepimiz kurtuluruz, merak etme, dedi, onemli olan mii-
cadelemiz. giiveniyordu; eyleme ilikinse bilgisi
yoktu. itaat duygusunu doyurabilmek i9in emre gereksinen
tiplerdendi. Devrimci Egitirn ile Devrimci Ahlak'm yazan Ca-
linin'i anlattlm ona. istiyordum. Sonunda koyiinde-
ki eek maceralanm soylettirdim. Ankara'da Egitim Enstitii-
sii'nde kendini egitmi, oyle diyordu. Dalgaya saldm da katln-
ca oportiinistlikle sU9lad!. Ne biliyorsun hakkimda? dedim;
hereyi, dedi. Lise ikimi anlattlm ben de. Bir arkadalmm 14
yamdaki klzkardeine hunharca tecaviiz edilmiti.. <;:ocuk
demokrat biriydi; bir daba toparlanamad!. Ofkeme slgamlYor-
dum; arkadalmm hlrslm kimden alacag,ml bilemiyordum.
Fazla ciddiye alman bir tip sayilmazdlm; sivri degildim. Biri
bir giin okuldan 91karmam i9in bir 14'lii verdi. 14'e takilml-
tim; 14, 14, 14. Nereye gittigimi bilmeden yiiriiyordum. Bir-
den kendimi Ulkiicii Gen9lik Dernegi'nin kaplSlnda buldum,
bir i hammn birinci kat!. Ogle vaktiydi, ortahkta kimse yok-
tu. Kaplda bir an durdum; banglr banglr phyordu: Neslin de-
den / Neslin baban / Hep kabraman Tiirk milleti / Ak ile sev
milliyeti / Kabret vatan diimamm / <;:eksin 0 mehm zilleti.
Zili 9aldlm; biri a9t1, giildii: "Komiinistlikten vaz rm ge9tin
Ian?" Giildiim. Kii9iik yer, tamlflz. 0 da giiliip igeri seslendi.
Onlar da giildiiler; biri ayakta, ii9ii masada. 14'lliyii 9ikardlm;
tak, tak, tak, tak, kafalarma. Dordii birden yere serildi. Nasil?
Bilemiyorum. Elime ilk kez silab aldlm, ilk kez siktlm. Mar-
tan baka bir ey duyulmuyordu hilla: Neslin deden, neslin
baban. Selpakla tabancayl sildim, mdsaya blraktlm. Girerken
ve 91karken beni kimse gormedi; faistler bile i9 hesaplama
deyip olayl kapatlilar; aydmlanmad!.
159
BEKiR
Arabayl kahvehanecamlanyla otoblis duragl levhasmm
dirsek yaptlgl yerin tam karlsmda her nasllsa hala yaayan
ceviz agacmm geni yapraklarma emanet edip VHi-8'im belli
olmasm diye parkamda iyice kamburlaarak agrr fakat kararh
adlmlarla krraathaneye yoneldigimde beni sigara dumamyla
bulutlanml bir atmosfer ve yeil kaph masa ortiilerine
egilmi mahalle profesyonellerinin yillann tecrlibesini yansl-
tan ustaca aklattIklart okey ta1 sesleri karlladL
Bu tlir yerlerde hep oldugu gibi yeni gelen yabanclya once
ayakkabllarmdan diplerine kadar pis pis slizerek bakan
yerli mah halkImm geniz yakan baharatlara benzeyen aC1ll1tl-
rak merakl yerini giderek salrra tipi gazeteci yelegimin cep-
kenlerinin ardma gizlemeye seyyar el kameraslyla
kimin adma ne Wr bir yapacaglml ogrenme sevdasma
donliW.
Kuralm aym pis ve sert bakIlarla cevap vermek oldugunu
bildigim diklenmi tavnml bozmaylp herhangi bir es-
tetik duygusuyla donanmadlklm:mdan akillara seza sefil bir
panorama arzeden kahvehanelerinde kInk sandalyelere
dortte birini ilitirerek otururken demir ayaklarm
lizerinde ylikselen koruma kapaklart iki yana te-
levizyona aglzlarmda gozliken dilleriyle dudaklartm yalaya-
rak oklizlin trene baktlgl gibi bakan bu godo kitleye dogru
ilerledim.
Beni kmmzl-beyaz benekli yerletirdikleri
ince belli bardaklarmda mgrrdatllarak fml fml
ka1klarm glirliltiisiinden rahatslzhk duymadan inceledi-
leI.
Sonunda zamanm aglr bu karartici meka-
mn masalarmdan birine oturdum ve selamlama fash baladL
160
ARZU
Konuma. "Senden iimidi kesince nianlandlm." Yalan.
"Goriiyorum." Thanet. "Terk ettin, yok oldun, gittin!" Ayakka-
bl. "Bir sene... " Dudak. " ~ i m d i de gelip nian yiiziigiinii so-
ruyorsun. Niye gittin? Aradlgml buldun mu?" Sal'lar.
"Bir ey aramlyordumkil" Sorgu. "Sevseydin iiyle dav-
ranmazdm." Siyah. "Ama seni sevdigimi biliyordun!" Siyah,
Dayak, Sus. "Sen hayallerle avunup meyhanelerde siirter-
ken... " Sus. "Gecenin yarlsmda uyandmhp... " Siyah. "Sorgu-
ya I'ekildim; kocam hayvam tarafmdan kemerle diiviildiim... "
Dallar.
"Sen de hatam anlaylp kocana geri diindiin... " Giikyiizii.
"0 am nasI! anlamazsm?" Bulutlar. "Soma?" Yagmur. "His-
settigim tek ey sana kar1 duydugum sonsuz iifke... " Siyah
Yagmur. "Balmdaki belalardan... " Sus. "Bana ne!" Gel.
"Haberin bile yoktu, 0 dedigin giinlerde sazlarda I'engi I'ahp
kiil'ek oynatmlyorduk herhil.lde... " Elbisem. "Bahane arama .
irian... " Dayak.
"Seni aradlm ama yoktun!" Allahlm. "Baka ne olsaydlm?
Sel)inle konumaml mlydlk? ill ay bekleseydin herey I'iizii-
lecekti." ikence.
. "0 kadar kolay olmayacaktl, kendini kandrrma!" izmarit.
"Olacaktl!" Memelerim.
"Aki bilseydin 0 kadar kolay vazgel'mezdin!" Susuzluk.
"Kocamdan nefret ediyordum, sana deli gibi alktlm!" Yag-
mUf.
"Peki 0 zaman Diye?" Dallar. "Korku. Kor-kul" <;:ocuklu-
gum. "ikence yaptl; bir senemi yedi. Ve hep seni bekledim."
Sus. "Yoktun." Siyah.
"il'erideydim." Susuzluk. "Arzu!" Susuzluk, Siyah. "Biraz
konuahm, n'olur!"
161
DiN<;
Miisliim, agzi a<;lk dinliyordu. Piman olmadlglml soyle-
dim; bugiin olsa bugiin de yapardlm. Sirlanml cinayetlerden
ve zeki ciiriimlerden holamyorctum. Devamh cinayet ileme-
liyiz, devamh. Askerde bile hep tam isabet atlim. Komutan,
ali1 nerede ogrendigimi sorup duruyordu. On altl yalmda tu-
valette gizli gizli otuzbir <;eker, Marksist literatiirii hattneder
ve babamm memur evinde kitap yutarken de nereye ate etti-
gimi bilmiyordum. Miisliim, gozlerini yere dikmiti; kullandl-
glm sozciikler tarafmdan itilmiti. Nutkumu siirdiirdiim: 0
zamanki akI1; bak, Stalin ne kadar iradeliymi, Papaz okuluna
giderken geceleri teori <;ahml; a<;hga, soguga, dayaga diren-
mi; sen Stalin olamayacaksm; sosyalist teori okuyup banyo-
da otuzbir <;ekiyorsun, iyi bir devrimci olmaz senden. Ve su<;-
luluk duygusuyla, erotik sayfalarl olan romanlardan bir iki
paragraf okuyup bir kez daha otuzbir <;ekiyordum.
Miisliim, usul bir sesle, "Sen hilHi. Marksist-Leninist mi-
sin?" diye sordu. "Galiba yalmzca devrimciyim," dedinf, "bir
zamanlar aagI1anan devrimin mazlumlanm, mesela Tro<;ki,
severim; anaristleri ogrendim, kalbim onlardan yana. Kro-
potkin, Bakunin, Kronstadt. i<;indeki anariden baka diinyaYI
degitirecek teori yok. Devrim sensin yani. Kendini yak, hlr-
pala, saml; meclisini, tapu kayltlarml yak; bakanlan, agalarl,
kapitalistleri Oldiir, en iyisi budur. Ve soma da oldiir i<;indeki
koleyi; bu, her zaman en devrimci olandu. Hemen imdi or-
giitlen. Ve soma, agu <;ekimde, Alain Delon, baltaYI Tro<;-
ki'nin kafasma indiriyor." "0 filmi seyrettim," dedi Miisliim.
Viicuduma bir kamli yayildl. "Yaama anslmlz sence yiizde
ka<;?" diye sordum, "Her zaman ne kadardlysa imdi de 0 ka-
dar," dedi. Miisliim bir tek oliimiin, acmm ve yoksullugun ke-
sinligini biliyordu. Neskafenin soguk dibini i<;ip kalklim.
162
iRFAN
intihar edecegim; sevdigime gidecegim. Yapmamahylm
ama yapacaglm. V111nnnn, bas gaza. Hastanenin bahgesinde
yiiriirken baktlm ona. Parmagmdaki nipn yiiziigii
parhyordu. Bahar var, akasyalar var. Kokulara boguluyoruz.
igerde, gitmeyecegim, Arzu'yu gormeyecegim,
Beceremiyorum, ona gidiyorum. Yiiksek perdeden
personelden bakanlar oldu. Ayakiistii vldl vldl
yaptlk. yapraklarl kopadlk. Siiriiklemeye Nere-
ye gotiirecegimi biliniyordum; ne hissettigimi bilmiyordum.
Bu kadar zamandan soma hi9. duygular. Bagmyordu.
midemi yumrukladl. Gergindik.
Gittik.
:Bv Isslzdl. Bir saat oturduk. Birbirimize dokunmadan. Ya-
mna yiiziine egildim soma. Eskiden de dayanamadl-
gl ensesinden kii9iik kii9iik opmemdi. Once itti; soma
sustuk. Put gibi sessizce koyamaz hale gelme-
liydi.
Yataga gotiirdiim kucaglma ahp. Soyuyordum. itiraz et-
medi. Oda Pantolonumun diigmelerine saldumasl i9in
epey ugratlm. Deli gibi sevimeye baladik. Kollarlm boynu-
rna doladl; kendini bana blraktl. Durulduk. Nefes nefeseyiz.
Sa9larlml karltmyordu durmadan.
yammda, yataglmda. OnunlaYlm. Bir yll soma
onunla aym yataktaYlm. Firanml diiiinmiiyordum. iyiydim
. boyle. Kurtulma planlarl yapmam lazlmdl, yapmlyordum. Ar-
zu'yu sadece, opiiyordum onu. Eger kurtulur-
sam uzaklara gidecegim, dedim. 91karmadl. Yeniden
kokladlm onu.
Bu kIzla aym yatakta yatmak 90k giizel.
163
ARZU
Ev. "Eee?" Sus. "Daha bardak meyva suyu
Susma. "AnIa!. " Sus. "Konumak isteyen sendin, sen anla!."
Siyah, Dayak, ikence.
"Herey niye boka sardl Arzu?" Boluk. "irfan, n'olur
yapma!" Simsiyahhk. "Kotii eyler olacak." Sorular.
ey olmayacak." Allahllll.
"Opme!" Sessizlik. "Seni ozledim." <;:araflar. "Bir sa-
at once crr, Clr, crr ... konusana... " Kararslzhk. "Seni opmek
istiyorum sadece." Tiiller. mi?" Giine.
"Evet. .. " Blrakl. "Kokunu, koltukaltlarmm kokusunu oz-
lemiim." Blrakl. "Deli gibi sevielim Arzu." Yatak.
"Hep yalan soylemiiz irfan." Sigara. "llikimiz yalanla
baladl; yalan iistiine kuruldu; yalanla devam etli." Riizgar,
Gokyiizii, Yagmur. "Belki de herkes en bamdan hereyi bil-
seydi, daha iyi olurdu. Ama bilemeyiz ki ... hayat..." Lamba,
irian, Tavan.
"Yalanlarl sonradan bahaneler kullandlk; yalan ihanet
getirdi degil mi irfan?" <;:ocuk.
"Eve!." Ilk. "Elektrikler gitliginde, karanhkta kalmca, ha-
la gibi aghyorum biliyor musun?" Siyah dallar. "Agla-
rna." igne. "Aglama, belki heqeye yeniden balanz... " Anne,
Anne.
"Akh havada bir kizdlm. Kocama yalan soyledim, kendi-
me, sana... balayamaYlz... hep ihanet. .. " Riizgar, Ilk, Ha-
valam.
yanyanaYlz." Siyahhk. "Neye yarar, ne yaplYoruz
ki biz burada?" Tiil, Dallar, San. "Seni ozliiyorum Arzu... "
Brrakl, Opii, Dallar, Yagmur, igne, Boyun. "Gel, gel koy-
numa... "
164
AzMiDURAN
(... ) Biz renkler mozayigiyiz. Toplumsal barl her
yurtta titekine saygill, sevgili olmak zorunda. Ktirdti, Alevi-
si, Lazl, <;::erkezi, hepimiz bu topraklarda yaamaya mahku-
muz; gidecek baka Ttirkiye yok. Elbirligiyle demokrasiyi
yerletirmeli ve hogtirtiyti tigrenmeliyiz.
(... ) Nizam'm elleriyle hardal katkih Yeni Ze-
landa bahgl bugulamaslm yuttuktan soma Haber Merke-
zi'ne Bekir karakterini inceledim. Bu garip tavlfh solcu
bozuntusunu u ana kadar atmadlysam sebebi bu tip kapah
kutulann bazen olmadlk ilet
Halkta huzursuz kiplrdanmalar balaml. "Gecekondu
Halkimn Birligi" adh grup az tince burada, ikitelli Sanayi Ma-
halIesi'nde ytirtimti; jandarmalar dagltml.
(... ) Mozayikteki diger tigelere bakiyorum: Gtineydo-
gu'da, onlann deyiiyle Pekeke ile sava stirtiyor; ordumuz
baarlh. tehlikesi de bertaraf edilirse halk rahatlayacak-
tIr; polemikler yarar saglamlyor.
(... ) geceki solcu meslekta-
1ll, "Serun demokrasinin olmaYII, siz sadece belli ztinuelere
tizgtirltik istiyorsunuz!" diyerek beni sokmaya
masl Cevablm okkalIydl: "Misak-I Milll slmrlanmlz
belli beyefendi, bu vatam btildtirmeyiz, kimse heveslenme-
sin, II
(... ) Giin sahte peygamberlerin gtinti. Halk koyun gibi,
kim ne yana stirtiklerse gidiyor. eylemlerinden, kardein
kardei vurmasmdan, kan dtiktilmesinden U1us-
dikkatli olahm. Fakat bunu telaffuz etmeyip gtiven sahk
veriyorum. <;::aresini kim bulacak? Bilmiyorum. Patron
dl, gitmem lazlm.
165
BEKiR
Ara<; gerecimden dolayl mtihim bir oldnguma
htikmettikleri andan sonradlr ki garson olmak tizere bir-
<;ogu ve mevkiilerine gore hitaplarla
dediklerinde aym cevap verdim.
Gereksiz genel bir dikkat gostermekten benlikleri- .
ni sakmmayan bu sefil gtiruhun kuaathanedeki ya da hayatm
diger alanlanndaki baktlgmlzda aynntilan kay-
detmenin, <;oztimlemenin; saat-zaman-stire bilincine
kavramlatmlml bir dikkatin ve soyutlama yeteneginin geli-
. medigini amnda <;akar ve bu tilkede bir kez daha neden bildik
anlamdaki polisiyelerin yazllamayacagml kavrardmlz. Neyse.
HalkImlz televizyondaki ger<;eklerle yaamaYl kamksadl-
gmdan herkesi ekranda gortinrne olaslhgma ya da slkhgma
gore yticeltip payelendiriyordu. Tugberk Aga'mn hayat-l ha-
kikiye sahnelerini oya gibi iledigi programm <;ekimlerinde
kameraya konuabilmek i<;in kakIma deneyiminden
sonra benim gibi ohretsiz birini an, debdebe, ihtiam ve te-
zahtiratla kafllamamalanna alrmadlm. Ger<;i beni de, "Ag-
bi, hani siz 0 eroin ytiklti gemideki yangmda kahramanca <;e-
kim yapmltlmz degil mi?" diye ammsayanlar <;lktl ama bu,
firann iizerinden onca gazeteci bir giizel ge<;tikten sonra ne-
den oralarda tek dolandlglm sorusunu akillarlmn
ucundan bile mazur gostermiyordu.
Derken gen<;ten, tlkuaz, blyIkh, kendini "Bana koytimiiz-
de Kadir inamr diye hitap ederlerdi!" diye tamtan bir herif
musaliat oldu. Tolkovlardaki susmak bilmeyen konuklar gi-
biydi; haberlerden, pembe dizilerden, cumartesi eglencelerin-
den, a<;lkoturumlardan kaptlgl ne kadar ktiltiir kmntlclgl var-
sa iizerime kusuyordu.
166
KADm
Agbi siz orda ne bi<;im kanlar gotiiriiyorsunuz di mi; ye-
misindir sen 0 Nurseli idiz'i, Hiilya Avar'l falan; ne bi<;im
memeleri var karllann, ne got, ne bacaklar oyle; tabii ama<;la-
n baka, karl1arm hatmna baka kanala zaplamayahm, yer
miyim; benim tamdlglm bir <;ocuk vardl agbi terete'de spiker,
<;ocuga kafaYI takmllar, ekrana <;Ikarmlyorlarml, adl Biilent,
esasmda <;ok baba sesi var ama dolaplar dondiiriip tezgah ku-
ruyorlarml, anlarsm ite; seviyoruz tabii agbi slcagl slcagma-
Yl, adamlar her tiirlli ger<;egi gosteriyorlar; yapsana Ian teveci
agbiye <;ay; Nurseli idiz veriyor mu agbi; eskiden olaylardan
haberdar olamlyorduk, iyi lei de <;oldar televizyon kanallan,
neler neler iigreniyoruz sayelerinde; ama gene giitiiren giitii-
riiyor di mi agbi, <;lkarlyor teveye yolsuzluk yaplp riivet ye-
mi adamI, soma nerden bilecegim ben onun ceza yedigini,
oyle oldugunu, biiyle oldugunu, di mi agbi, orada iiyle diyor
ama bakahm dogru mu; Azmi Duran <;ok oturtturan adam ger-
<;ekleri kiit diye; gece on ikiden soma da pornonun allahl var
bu arada, hi<; seyrettirir miyim yatm diyorum karlyla <;oculda-
ra; Tugberk Aga da sib herif, geldi <;ekti gitti buralan hep;
anlatsana neler oluyor sizin orada agbi, siz de iyi para gotiirii-
yorsunuz di mi, gii<;lii onlar tabii, istedilderini babakan bile
se<;tirebilir yalan ml agbi, istemediginin de anasml siker yalan
ml, iki giin aleyhinde yaym, soma kiit, ger<;eklerin er meyda-
mnda yagh giire tiripleri; eskiden ne bileyim valla tek terete
varken ne yaplyorduk, erkenden yatlyorduk herhiilde; imdi
Wan'l filan blrak agbi, televizyonda hereyi anlattIlar; beni
dinle.
167
BEKiR
KIraathanede iki saat oyalanmama, okeye dordli'ncii olma
onerisini ciddiye almama, iaretlemelerle oyunun iistiime
kaimasllla, 9ay ve saat paralanm odernerne ragmen; ne firara
ilikin bilgi toplayabildim, ne de 0 viicut9u giizeliyle kaqlla-
abildirn. Tatslz siikunette ortam, bir grup gencin suratl ter-
den ktzarml bir arkadalanm ellerinin iizerinde talyarak ige-
ri girrnesiyle birden hareketlendi. <;ocugu havalara atip t ~ t a r
larken askerlikte baa gelebilecegini akayla kanlk soyledik-
leri "kayma-sokma-atlanma-komutamn kansl-olme-ehit 01-
rna-va-tan hainleri" kavramlanm yan yana kullanrnakta sa-
ktnca gormiiyorlardl. SI9ratllan oglan birtaktrn anlamslz ses-
ler 91karlr ve giderek daha da ktzanrken sakin sakin 9ay dol-
duran elli yalanndaki ocak91 birden gen91ere kotu, gozleri
nernlenrniti; "Evlatlar! Evlatlar!" dedi, "Ben Tiirk'iim evlat-
lar!" Kendini tutarnaylp ltiingiir hiingiir aglarnaya baladl.
Oglu Tendiirek'te oldiiriilrnii. Bunu duyan gen9ler yurnrukla-
nm slkarak daha yiiksek sesle bagrrdtlar. Kahvenin oniinde
park eden otornobillerden de birileri 9lkti, birletiler; delikan-
hYI eller iizerinde tutmaYI siirdiirerek mar soylerneye bala-
dllar. Hlll9lanm, diiman diye belletilen soyut bir canavardan
alrnaya 9ahlyorlardl: "<;Irplmrdl Karadeniz / Baktp Tiirk'iin
bayragilla / Ah olmeden bir gorseydirn / Diiebilsem ayagl-
na." Arabalar koma 9altyordu; oglamn suratl pancar ktrmlzl-
sma diinmiitii, terden her an olebilirrni gibiydi. Talimlerde
soyletilen bir arklYI aylrdettim: "Komu ktzlm zapteyle /
Yaylalar yaylalar." Yeni faist dalga, halk tiirkiilerinin iizerin-
de yiikseliyordu. ~ o f o r tek kiilik tolk ovunun ikinci bolii-
miine balamak i9in sablrslzlamyordu. Mahalledeki giiriiltii
sloganlara doniimiitii: "Kahrolsun pekaka / Kahrolsun peka-
ka / En biiyiik asker / Bizirn asker."
168
KADiR
Azmi Duran ne diyor agbi, kelle koltukta tek balma eeza
sahasma kadar girip abyorum goltimu diyor; bak bizim ir-
fan'm olayml bile ne guzel eanlandlra eanlandlra, par9a par9a, .
ogiitler yerletirerek veriyor, toplum ibret alsm diye yaplYo-
rum diyor, gergegin dort yamm onden de gosteriyorum diyor
arkadan da gosteriyorum diyor; karlhkh ahane
lardan soma kamtla diyor, kamtla diyor, biz de boyIeee olay-
larm perde arkalanm ogreniyoruz; seviyoruz agbi, memnunuz
televizyondan, heqeyi gosteriyorlar, ben tUrk milletinin bir
ferdi degil miyim agbi, reytingler bizim seyretmemize gore
tespit edilmiyor mu, butun programlar bizim begenmemiz
i9in yaprlmlyor mu, 0 zaman ben ister istemez tUrk milletini
temsileden bir tip olmuyor muyum; para vermiyorsun, sine-
rna evine oluyor, ieabmda gazino, ieabmda taverna;
egitim falan da veriyor tabii, deniz altmdaki olaylar, uzayda
neleroluyor falan, hepsi var; televizyondaki teknolojik iistUn-
ltigumuzun klymetini bilmemiz lazlm, avrupada bile
bu kadar kanal, hi9 olmazsa bir konuda ileriyiz; agbi pe ola-
eak bu politik meseleler, bayan hali filan; orada
heqeyi goruyor duyuyor gitmenize bile gerek
yok gergekler ayaglmza geliyor, 90k tath para var, giizel i;
bizim kJz da sizin Serpil hamma ozeniyor, her gozunii
kJrpmadan seyreder, altl yamda daha, ediyoruz tabii
hammla, okusa ne olaeak ki, sesi 90k giizel, ya olsun
veyahutta sunueu; bu kiirtler nereden 91ktllar be agbi, eskiden
yoktu ,boyle kurt laz filan, nereden 91ktllar, niye 9lkhlar,
memleketin niye bela oldular agbi; Nurseli idiz veri-
yor mu agbi?
169
AZMiDURAN
Hikaye oyle karllklalp abuk sabuklali, sa9malalp ba1
sonu belirsizleti, ipleri oyle elden ka9li ve geniledi ki, tele-
vizyon haberlerindeki gergegin gosterileri bile olup bitenleri
anlatmaya yetmeyecek.
Batan beri ama9, biitiinletirilmi gergegin kesintisiz go-
rtintiilerini sunabilmekti. Canlandlrma, gergege yalandl; dl.
Herkes hikayesini kendi agzmdan naklederse saf gergege
yaklailabilirdi. Bilinebilen tUm anlatlm tekniklerinden yarar-
lamlarak karmakanlkken diizenlenen izleyegeldiginiz malze-
me YIgmmda kaybolmadan diize manlikhca 91lap olaylarl
baglamak ancak boyle miimkiin oldu.
Zordu. Senaryolar, gekimler. .. yordu; zamau aldl elbette,
amadegdi.
Yaar'm 9abalan goz yaarliclydl. Kotu, gortitti, terledi,
kurguya yardlm etti ve... kendini oynadl; ilk oyunculuk dene-
yimi.
Sozlerimi makyajla bana benzetilen biri canlandmrkeu
sette izlemek keyifliydi; 0 Emre'ydi, ben Azmi Duran'dlm
ama ne fark ederdi? el SllaIP halira fotografl gektir-
diler.
Niyetimiz biraz da memleketimizden insan manzaralarl
sunan bir belgeselken ortaya neredeyse destana yalan par9ah
bulutlu bir lirlin 91ktl. Hikayenin hem imdiki, hem de gele-
cek kuaklar i9in egitici, ibret verici ve ogretici olduguna Him
ekip arkadalarlmla birlikte yiirekten inamyoruz. Biiliin 9aba-
mlz gergege bagh kalmaktl, sadece gergege. Baarabildiysek
mutlu sayacagiZ kendimizi. rahat koltuklanmza oyle
glizelce bir yaslamn ve bizi izlemeye devam edin sevgili se-
yirciler.
Dm, dm, dm, dm, dm... dmdl.
170
EMRE
Umiuuu, CIS taka CIS taka CIS, UUUU, dl dl dl dIm, taka CIS
uuu dIm CIS taka... SIcagI Slcagma'dan hepinize iyi akamlar
saym seyirciler, gosterdiginiz yakm ilgiden dolay, ekip arka-
dalanm adma hepinize sonsuz teekkiirler. Bu akamm ilk
dosyasl: Baba katili on dort yamdaki Siileyman, cinayeti na-
sll iledigini anlattyor! Tliyler lirperten itiraflar! Az soma!
KadlllI degil, kendini seven erkegin dergisi! Arllk
eygizli kalmayacak! Mutfakta biri mi var? Siitlin 0 leziz ta-
ill, al beni gottir doga)',a! BankacIlIkta devrim: Tele ilem!
. kapa, amnda sIcak su!
Slcagl SIcagma kendini yenilemeye devam ediyor. Az
soma canlI bir operasyonla karImzda olacagIz! Babam...
anaml doviiyordu; sinirleniyordum, hele bir biiyiiyeyim dove-
rim diyordum; anam bir giin dedi ki, git bu adaml vur, he mi,
he dedim; aldlm satm, ahlfln orasmda kafasml koparlp leine
itleri saldIm...
Ve; ve merhaba saym seyirciler! Ekibimiz U anda Gozte-
pe'de. Saat yirmi iki yirmi ve hep birlikte operasyonu bekliyo-
ruz. iki ylize yakm yelekli anti-leror timi goreve hazlr,
kameramIz tarlyor, usta niancllar yerleti-
rilmi.
Polisten aldlgImlz bilgiye gore burasl yasadI1 sol bir or-
giitlin beyin takrrmmn barmdlgl orgiit evi, hiicre evi. Bu arada
belirtelim, iilkemizde ilk kez bOyle bir naklen yaym
ecek. Biz yaklalk iki saattir buradaYIz, heyecanla yayma
bekliyoruz. Polis, operasyonu seyretmek isteyen
sakinlerini hedef olabilecekleri noktalardan
uzaklatlflYor. Ev saat once sarlldl ve teslim
01 yaplldl.
171
BEKiR
Telsizden anonsu duyup gittigimde baglantl kablolanlli
asfaltm iizerinden ge9irerek diieyen deneyimli canh yaym
ekibi slcak9J!arla olay yerine aym anda ulaml oldum. iim
degildi orada olmak ama aynntI1ardan kendimi alamadlm.
Sirenler 90ktan batml ve dibe 9iikehneye balaml bir iil-
kenin cenaze tiirenini haber verircesine aCI aCI iitiiyor, kurun
sesleri kan ve katliam iizerine kurulu bilmem ka9 yiiz yllhk
anlI anh baslacl bir devlet geleneginin kocaman larmlzl ba-
harflerini berrak giikyiiziine kazlf gibi havada zikzaklar 9ize-
rek ugulduyordu. Flrlatllan bombalann tarihten gelen giiriiltii-
siiyle, futbol ma91 izler gibi olaYI seyretmeye hazlrlanan ve
adma kitle denen kara kutunun salyalar sa9arak 9Ikardlgl vah-
i homurtular birbirine karllyordu. Genlerinde yer etmi kam
bizzat giizleriyle giirmek istiyorlardl hasll yaadlklanm akI1-
larma getirmeden kiir topal yuvarlamp kendilerinden bile ha-
berdar olamadan iimiirlerini tiiketen halklfllm kadmlarl ve er-
kekleri.
Baka zaman olsa anlamslz gibi duran kalabahktaki insan
yiizlerini belirgin bir ama9 giitmeden tek tek gekmenin hayatI
biiylesine anlalhr lalacak bir deneyime diiniiecegini tahmin
edemezdim. Hallan siiriiden farkl yoktu, kim ne yana gekerse
o yiine gidiyordu; kolayca siiz dinliyor, karmm kim doyurur-
sa ona itaat ediyordu;
Agzl a91k kel bir adamI, giizlerini lasml bir delikanhyl,
blue jeanli bir gen9 klZln giizyalanm, mml mml dua okuyan
bal baghbir kadml, blylklanm gekitiren isimsiz bir halk
kahramamm, polis otolannm sinirden zlplayan tekerleklerini,
baglrarak emir veren bir sivilin yalmzca yiiziinii gektikten
soma naklen yaym arabasmm i9ine girdigimde birileri beni
iteleyip kamerayl sarsml.
172
EMRE
Burasl, 01duk9a yiiksek sitelerin i9 ige ge9tigi bir semt de-
gerli seyredenlerimiz. Bu sakin ve huzurlu aile yuvalanndan
birinde tehlikeli ve silahh insanlann bulundugunu soyleseler
herhiHde kimse inanmazdl, ama gergek. Silahh militanlar,
anaristler, u karldaki sitenin dordiincii katmdalar. Polis me-
gafonla binadakileri uyarlp <harl 9lkardl. Semt sakinleri ola-
. ya biiyiik ilgi gosteriyorlar, hemen herkes sokakta; polis gU9-
Wkle engel oluyor. Kalabahgm baglfllan kulaklarlD1Za kadar
geliyordur: En Buyiik Tiirkiye, Baka Buyuk Yok. Ardmdan
a1kllar. ~ i m d i de istikHi.! Marl'na baladl!ar. Ve: En Buyuk
Polis, Baka Buyuk Yok. Kalabahktaki ve Anti-Teror timle-
rindeki psikoloji toplu hii.lde batakllkta kurbaga avlamaya
benziyor. Sanki avcllar bl9aklarml gekip avlanmn derisini yu-
zeceklermi gibi. Herkes toplanml. Bu arada biz de gizli ba-
nnaklannda kJstmlan teroristlerin oW ya da sag ele ge<;irilme-
lerinibekliyoruz. Yammlzda Emniyet Miidfuu Tuncay Soylu
var: "NeIer diyeceksiniz efendim?" "Efendim, aldlglmlz du-
yumlar neticesinde orgutjjn beynini tespit ettik. Bu vatam so-
kakta bulmadlk biz, kimse heveslenmesin. Kimse devleti Ylk-
mak i<;in bOWcUluk yapamaz, baaramaz da zaten. Bize atele
karlhk verecekler. inin teslim olun efendim. U<; be silahla
ney\ degitirmeye kalkJlyorsunuz siz? Kendilerine Halk Kur-
tulu Ordusu diyorlar, Goruyorsunuz, halk burada, kurtarl!-
maya filan da niyeti yok. Teslim olun <;agnmlza cevap gel-
mezse operasyondan baka <;aremiz kalmayacak." Saym Tun-
cay Soylu'ya <;ok teekkur ediyoruz ve mikrofonlarumzl va-
tandalarlmlzdan birine uzallyoruz: "NasI! degerlendiriyorsu-
nuz?" "Valla bilemiyoruz ki agbi, arna<; nedir yani, biz polisi-
mizi seviyoruz, girsinler ne yaparlarsa yapsmlar, onlan des-
tekliyoruz yani."
173
BEKiR
Naklen yaym arabasmm kumanda masasmda ortama ha-
kim ,okama,h koltugunda piir dikkat almnda bon-
cuk boncuk terler biriken usta canh yaym yonetmeni her
emirde sag elinin ve orta parmagml
"U,e kes, dart, emniyet miidiirline zuhila, ,er,eveyi da-
ralt, altlya ge,!" diye komutlar verip goz hizasmda dizili mo-
nitOrden aynlmazken ben de uzun uzun parmak aynntlsl ,ek-
tim;
Yetenekli ve etkileyici sesli tiyatrocu Emre kendini yitir-
hiilde ogrendigi biitiin teatral numaralarl savururken mo-
nitOrdeki yiizii diyerek on yll suren sabun kopiigu
dizilerin jeneriklerindeki resimlergibi zincirlemelerle te-
klZgmhga ofkedenajitasyona siikiinetten
kadar sonsuzca gidip geldi; sonunda yonetmen ka-
meraYI Elllfe'nin yiiziine anSlZln ylldmm
Ie anti-teror timlerinin hiJzlfhklarml gostermeye bu
iki farkh resmi aym karede sabitleyerek upuzun bir kaydlrma
ger,eklqtirdi ve biiylece canh yaym alabildigine dramatik
bir hava kazandl.
Kalabahktan naklen yaym arabasmlll i,inde bi-
rilerinin beni itip baglrarak "<;:lksana ulan orospu ,ocugu!"
diye seslendigini aYlrdettigimde VHi-8'imi yer diizeyinde
dondurup sallanmayaylm diye ,oktan yere bile.
ayaklan giiriiyordum kameraya giiziimii daya-
dlglm yerden; ayaklarm hazlfhklan ayaklar
ayaklar bagmyordu; ayaklar ha-
yatll1 giirlintiilerini bize anmda i,in
didinip duruyorlardl.
174
EMRE
Sizlere yan blokun <;ausmdan sesleniyorum. Polisimizin
nyan ateine evden de atele kaflhk .verildi. Kurunlar VlZlr
VlZlr yaglYor. Semtte elektrikler kesildi, karanhk. KUfun ses-
leri geceyi deliyor; ortahgl silahlann klVllclmlan aydmlatI-
yor. Keskin niancllar evi kurun yagmuruna tutmaya devam
ediyorlar. Ozel Timler gizlendikleri mevzilerde kor bir kuru-
na hedef olmamak i<;in dikkatliler. iki taraf da oliimiine <;arpl-
IYr.
Bizim de yaralanma, hatta Olme riskitniz var; ama objektif
habercilige olan kesin inanclmlz oliim korkusunu galebe <;ah-
yor; amaClmlZ ger<;ekleri oldugu gibi, slcagl slcagma aktar-
mak. Ortallk barut kokuyor.
Semtte sesler bir an i<;in kesildi. Tuncay Soylu megafonla
bir kez daha teslim ohm <;agnslm yineliyor. Evden cevap geli-
yor: "Teslim olsak da oizi Oldiirecekler, Olene kadar <;arpla-
caglz! Yaasm halk, yaasm devrim!"
Yuhahyor halk. Ate! Atq! Kanh kanh, canll canll, SICak
slcak! Kan slcak akacak, kan SICak akacak!
Bir grup anti-teror timi gozyaartICllann ve sis bombalarl-
nm da yardmllyla dairenin kapIsma kadar geldiler. <;:elik ye-
lekli kameramammlz Steady-cam'iyle yiiriiyor, sallamyor ka-
mera; zor i, cesaret ii bunu <;ekmek. Az soma kim bilir ne-
lerle karllaacaglz?
Hayatlmda sundugum en heyecanh canh yaym bu, ruhum
hili boylesine <;elik bir tel gibi gerilmemiti. Kapl lanldl;
bombalar, duman, hi<;bir ey goriinmiiyor; evi hlzla adlmla-
yan postallar, dengede durmaya <;ahan kamera ve bitmek tii-
kenmek bilmeyen silah sesleri. '
175
BEKiR
Timler sa<;an mermiler ve duman bombalan eliginde
binaya girdiklerinde gartintti kamera 7'deydi, omuzda sallan-
madan hareket edebilen Stteady-cam'de. Merdivenler tlrmam-
larak apartman dairesinin kaplsma gti<;lti gavdeleriy-
Ie dayamp hayktran bu kapekler "A<;m!" diye baglf-
dlktan ktsa siire soma ayaklanyla kaplyl kudJiar, i<;eriye kar-
leme bir el bombasl savruldu ve kamera eve girdi. Kamera
eve girdi.
Cesur kameraman monitarden yansJtllan resmi
slcak yuvalarmdaki rahat koltuklarmda izleyen halka timlerin
korunakll yeleklerinin slrtlarml ve otomatik silahlarm namlu-
lanm gastererek ilerlerkeu salona a<;llan koridorda upuzun
canslz yatan kanlara bir gavdenin aniinde durdu;
yiiztinden ayaklanna kadar taradl ve plamn sonun-
da yanetmenin burnunda sallanan bir damla ter kumanda ma-
sasma damladl.
Gosteriyordu kamera bize hereyi, 0 ytirtiyordu ve biz ga-
riiyorduk. Koltuklar, masalar, buzdolabl, makinesi,
kitaplIk; yerdeydi; ortalIk darmadagmlktl. Derken banyoya
girdi Kamera 7, bir an durdu; ktplrdaYlp duran banyo perdesi-
ne yoneldiginde sarsmtlSIndan zlpladl;
biri klZ iki kii perdenin ardmdan kanlar i<;inde aglr aglr be-
yaz banyo fayanslarmm iizerine devrildiklerinde atmaca gibi
bindi tepelerine; gtirtiltti ve duman birbirine hafif ma-
kinalIlar bir kez daha taktrdadlgmda <;i<;ekli duvar kagltlan
klpktzlldl. Steady-cam'in evin i<;inde klip <;eker gibi hlzla ve
donerek yiiriirken yerde canSlZ yatan birine boaltllan taraka-
Ian tespit etti; yamndakinin yiizii aClyla ktvramrken boaltl-
Ian yeni bir adamm cesedini yerde zlplattl.
176
AZMinURAN
Oniimdeki faks 108 ortak imzayla gelmi: "Birlik olahm!
Merkez sag ve sol partilere sesleniyoruz! Giin; gaflet, delaJet
ve hatta hlyanet giinii degildir!" Seyirci ve okuyuculanmdan
slk slk arayanlar oluyor. tki giin once evlenmi, reklam ajansl
miiteri temsilciligi gorevini yiiriiten bir hamm klzlmlz, ulu-
sal birlik ve seferberlik cam goniilden uymu;
ambalajlanyla ilgili onleyici tedbirleri teklif edi-
yor. Diizce'den arayan bir seyirci ise unu onermi: Biitiin
herkes bir maalm devlete hibe etsin, ama herkes, Fehmi <;:ok
bile. Halkmllzm sagduyusu de gozyaartlcl bomba
gibi, sagan gibi, aglatlyor. Siz bir ey soyliiyorsunllz... hatta
... Ertesi giin Tiirk halkl bu iilkenin gelecegi hak"
klndasizden daha duyarh davraruyor.
(... ) Tiirkiye iizerinde hep oynanan ve oynanmakta alan
oyunlar eksik olmadl, gene var. DIke tehdidi
altlnda. Giineydogu'da yabancl ajanlar cirit atlyor; Diyarba-
klr'm ve Cizre'nin otellerinde yer yak, zaten Cizre'de de tek .
bir otel dortte isyanCl Kiirtler'e gidiyor. Ne
diyorum? Gelin birlik olahm. (... ) tadamlan Demegi de has-
sasiyetini ifade etmi. t diinyasmm duayeni Fehmi <;:ok Tiir-
kiye'ye tarihi bir yaptl. <;:ok'a gore ekonomideki kriz
Cumhuriyetin ilk giinlerine benziyor. Ve der: tasarruf et-
sin, pantolonunu hakkma raZl olsun. Halk der: Peki.
(... ) Bu akam alll list dlizey gazetecinin katllacagl canh ya-
ym tartlmasmda bliyiik efor sarfedecegimi hesaplayarak
hma odamdan kimsecikler gormeden jakuzili bolmeye
lhk suda bir saat dinlenmenin tadml pkardlm.
Ofisimin tam kaflsmdaki mezarhgm yaIl;lbamda her ge-
giin mantar gibi gecekondular manzaraml ve sini,
rimi bozarken... ken, ken, ken.
177
BEKiR
Yonetmenin ilek el!erinden rahatlayan ylizlinde boalltlgl
solugun bugusuna ve ak Emre'ye ak Kamera Tye yagdlrdlgl
komutlan dillendiren dudaklanna geqtim. Derken Emre taru-
mar olmu eve ,girip kanlann, dqilmi bagmaklann, kopmu
kollann, ezilmi kafataslannm, yerde eanSlz yatan kanh gov-
delerin lizerine basa basa heyecanla anlatmaya baladl. Yapll-
gl iin kahbma blirlinmlitii; olanea profesyonelligiyle sakin
gorlinmeyi baararak talar talar mahyordu diyeeeklerini. Ya-
km qekimde Emniyet Mlidlirline uzattl rnikrofonu: "Operas-
yon baanyla tamarnlandl efendim; orglit qokertildi!" Emre
kl1lakhgmdaki yonetrneninden bitir komutunu ahnca saatler-
dir sliren kanh qatlmaYl alaeah bulaeah kiigltlara paketleyip
evlerinde aglZlan aqlk televizyon seyreden kitleye armagan
olarak sundu: "Yasadll Halk Kurtulu Ordusu Orglitii'nlin
beyin tabmmm da iqlerinde bl1lnndl1gu hliere evinde, teslim
olmamakta direnen teroristlere kafl operasyon gerqekletiren
glivenlik gorevlileri baka ~ y l e m l e r d e n de aranansekiz samgl
oW ele geqirdiler. Polis Oldliriilenler arasmda iiq glin once fi-
rar eden mahkGmlardan Dinq Akoglu'nun da bulundugunu sa-
myor."
Emre; evlerde, daglarda, ovalarda, magara kovl1kIannda
programl dikkatle izIeyen gerqegin gosterilerine merakll hay-
rah kitlesine esenlikler, mutIuIuklar ve huzur dolu giinler di-
Ierken Yonetmen kesmelerle qmlayarak donen jenerigi, aagl-
daki tezahiirata balkona qlkJp makinahsmm arjoriinii boal-
tarak eevap veren Tim'in resmiyle zineirleyerek zlpkm gibi
bir televizyon diliyle tamamladl programllll. <;:lktlrn. Sevinq
q@lklarl allp cokuyla alkIIayan kalabahgl karnerarnla tara-
dIm; bir koeye gidip kustum ve hlZIa uzaklatlm oradan.
178
AZMiDURAN
Sabah on birde ttim haber ekibini toplaylp giinltik deger-
lendirmeleri yaptIktan soma on dakikalanm rica ettim; "ulus-
<;a ne kadar zor bir donemden ge<;tigimizi" vurguladlglmda
gozierinde yamp sonen onaylarna llklarl beni mutlu hid!.
"Ger<;egin de," diye baladlm, "iki yam vardlr. iyi, Kolli. Ya-
Ylllcmlll sorumlulugu objektif oluuyla kendini gosterir. Kri-
tik giinlerdeyiz. Herey olabilir. Ulkemizin ii<; yam suiarIa
kapildJr ve iilkemiz ilgin<;tir. Panik yaratmak yerine panigi
onlemeliyiz. "
(... ) Halkm son zamlardan soma akil u<;tu gitti. Kara <;:ar-
arnba'mn akabindeki aglr iktisadi paket ge<;en ay patlaYlllca
iilke yeniden <;alkalanmaya balad!. Ulkemizde hep boyle
olur. Dikkat etmezsek par<;alarlar bizi. (... ) Asllllda Sailydl,
ama <;:ararnba bOyle bir giine daha <;ok yakrlyordu; ses uyu-
mu ve kafiyesi yard!.
(... ) Bu sabahki komuluk ilikilerimiz iyiydi. Saym Ba-
bakan'a yahmm bah<;esinden "Gtinaydlll!" dedim. Aynen un-
Ian soyledi: "Halktan, tlpkl Kurtulu Savalmlzda oldugu gi-
bi, milli birlik ve beraberlik ruhu i<;inde, tekvticut hiilinde des-
tek istiyorum. Biri halkima bana giivenmesini soylemeli."
(... ) Bu sozleri iaret mi telakki etmeliydim? Elbette goriile-
rimi patronuma da ilettim. Biz bu Plaza'da hereyi bir tekstil
fabrikasl <;:ahtInyormu mantlgl i<;inde diiiiniiriiz. Yani, kar
ediyor muyuz, etmiyor muyuz? Patronun goriiii, Devlete des-
tek, ama artlk hiikiimete destek mi, emin degiliz. (... ) Size
giiveniyorum Azmi; ka<; Ylldlr yammdaslmz, belliydi bOyle
baanh olacaglmz. Aferim Azmi, aferin.
(... ) Konumamdaki akrlfikirleri genelletirip toplumsal
vurgulan seriletirdim. .
179
iRFAN
Siilaledeki akrabalann ogullan ornek gosteriliyordu. Ba-
bam iin ucundan tutmaml istiyordu; diikkam restore etmiti.
Onlar babalanna ne giizel destek oluyorlar oglum, derdi ba-
barn; agbin fel9 oglum, morali slflr, 9okmii, evlenemedim
diye iiziilciyor, kasada durmaktan baka i yapamlyor, sagda
solda siirtmeyi blrak, gel ii ogren, tezgahm bama ge9, imdi
diinya sana toz pembe, ilerde babamm sozlerini keke dinle-
seydim diyeceksin oglum.
Efendi olamlyordum. Asisin, derdi. Dogutan geleri bir is-
yarikarhk yard!. Asilik bende cenin halindeyken balarnl.
Anarnm 90cukken gogsiine yatmp uyutmaslm severdim.
Dersin bamda uyuklarken masaya gelir, hafiften balml ok-
ardl; sa9lanml, ensemi, sa9larlml, ensemi ... asla.n oglum,
derdi, oku da biiyiik adam 01, allah sana uslu alGI versin og-
lum. Ylrtlklarlmlzl, sokiiklerimizi dikiyordu, yemek yaplyor-
du, bulalk Ylkiyordu, 9amalf Ylkiyordu... hayatml bizlere
hizmet ederek ge9iren 9ileli anama acmm. 0 olmasa 90k on-
ceden ka9mltlm evden.
Babamm ne kendine, ne bize hayn dokundu. Yatsm kalk-
sm, o1U9, namaz ... vatana, millete, memleketin bir giin diize-
lecegine, Demirel'e hilla inamr. Belki benim onu sevdigirn gi-
bi 0 da beni gizliden gizliye seviyordur; oglu diye seviyordur;
bilemem ki, soylemedi ki. ..
Antep'ten gelen akrabalar kesilmiti; anam ba ortiisiiniin
yarlslm a9mlt!. Biz de istanbullu oluyorduk. Diinyamn saf
olmadlglm ogrenmitim. Zaten insamn hayall sonradan orta-
ya 9lkmaz. Bilenler daha dogutan balanna neler gelecegini
bilirler. Tehlikelerin iistiine bile bile giderler. Dogarken n e y ~
sek oliirken de oyuzdur. Bunu degitiremiyoruz. Hayat ite.
Geger hepsi, h e r ~ e y geger, hayat da geger.
180
ARZU
Annem iki ktz 90cugunu diki dikerek babaslz biiyiittii.
Biitiin 90cuklugum annemin orta parmagilla taktJgl igneligin,
ignenin batmasllll nasil onledigini diiiinmekle ge9ti. Diiz be-
yaz, tiiliimsii kilgltlara 9izilmimodellere gore kumalan ke- .
sip bi<;:iini seyreder, artlk kumalardan bana ve ablaina dikti"
gigiysileri denerdim. Elbise diktirmeye gelen mahallemizin
kadllllarlllill dedikodularllll ezberlemitim.
Babaml hi<;: gormedim; i<;:iymi, Bogaz Kopriisii'niin ina-
atillda <;:ahlyormu. )<J geceleri soguktu; sobamn <;:evtesine
biiziiiirdiik. Annem iki ktzlm dizinin dibine oturtur, anlatJr,
aglardl. Ben altl ayhkken payandalar <;:atrrdaml, babamla be-
raber ii<;: kii daha kopriiden soguk sulara u<;:mular; cesetleri
par<;:a par<;:a karaya vurmu. Sonra yatardik kUplk kuma ko-
kanodada, aym geni yatakta.
Irfan, ben on dokuz yallldayken annemin evlenmem i
9
in
zorladlgl, hayatm garantiolur diye balrrun etini yedigi rezil
bir herifle evliyken tamtJglm adam. HayatJrrun sonraki ii<;: yl-
hmigal eden, mahveden, berbat eden adam.
Kocaml hi<;: camm <;:ekmiyordu. Mecburen evlenmitim.
Artlk anneme dayanamlyordum. iki lafmdan biri namus, dige-
rini oliimdii. Huysuzlaml, cimrilqmiti.
Kocarn benden tarn on iki ya biiyiiklii. Yedek par<;:a diik-
kilm vardl; iyi para kazamyordu. Geceleri altilla aldlgmda go-
begiyle abamrdl. Karmma biitiin agrrhglyla <;:oken terli ve
yagh gobeginden baka bir ey yoktudiinyada sanki. Gobegi
<;:abahyor, nefes nefese kahyor, iini bitirince de yana devrilip
horlamaya bahyordu.
Gozlerimi tavandan hi<;: aylrmlyClrdum.
181
BEKiR
Sessizce VHi-8'in varhgml btitiin mevcudiyetimle
hissederken geceyanlanm epey tek oturdugum
bu yan odada hatIralarm
belli belirsiz hazmedemeden zorunda
kaldlglm gazetecilere ozgti, hlZh, ttiketici bir hayatm rutin ay-
beni ve slmslkI
tIglm koltuguma mlhlamp kahyordum.
Egitimsiz olmasma hayatm iizsuyunu olma-
smdan gelen farkmda olmadlgl tuhaf bir sarSlCI aynn,
Itlarla stisleyebilmeyi, etkili ktlmaYl ha-
yat hikllyesinin izlerken, 0 ince uzun sari ytize,
limsiz giivdeye bakarken hissettiklerim
Meslegimiz geregi 0 kadar olaYl gorlip, izleyip, kay-
dedip, kamuoyuna aktardlglmlz hlllde, algtlama ve sunma bi-
bize derinlemesine anlama fmatI ve olanagl Slln-
muyordu; hikllyelere nlifuz edemiyorduk; ellerimizle dokuna-
mlyorduk; varhklann ellerine tespit ediyor,
sozde yorumsuz ve nesnellige bagh kalarak gosteriyorduk
ama giisterme zaman belirlemede an-
latllandan daha iinemli konumlara blirliniiveriyordu.
Hlllbuki irfan'm hikayesinde hatalan se-
vaplan giinahlarlyla insana ozgii tuhaf yard!.
Bunlarl kamlloyuna sunmaYl gibi kimseye an-
latmayl akllmdan de itiraf edeyim. Sadece be-
nim biJdigim, Irfan ve
olarak Bekir tatihinde yer alacak bu anlatl-
lar belki gazetecinin de kendini bitaz anlamasml saglayacak;
en azmdan bu limidi
182
ARZU
Siirekli kavga ediyorduk. Ne yapsam kabahatti. Niye klsa
kollu giyiniyorum? Yemegin tuzu niye az? Neden Sik slk pen-
cereden baklyorum? istediginde neden yor-
gunum diyorum? SobaYI niye daha erkenden yaklp evi ISltml-
yorum? SU9tu. Sinirlendiginde makinesinin hortu-
muyla oldliresiye doviiyordu. Dayanamadlglmda ka9lyordum,
annem kocandlr diyerek elleriyle geri getiriyordu; 9aremiz
yok klZlm, diyordu, ytizlti 01, geger,
HaYlrh klsmet djye ablarnl daha once kocaya.
Adam <;:apa'da tahEI laboratuvannda sag bacagl
aksardl; namuslu adam, derdi annem. Bazen ablarna gidiyor-
dum; kti9tikken yaptlglmlz gibi sobanm divana
kIvnhp birbirimize sanlarak aghyorduk. 91kar 9lkrnaz
evedamlayan enite mahkeme duvarllla benzeyen surallyia
girdiginde ben de toparlamp 9lkardml. Ablarn kaplda gtiItim-
serdi ama banyoya kapamp gizlice agiayacagllli bilirdim. Soz
olmaslll diye balm yerde .eve doner, kocarnlll gelmesini bek-
lerdim. Yatslya dogru ancak 9alardl kaplyl.
Bir ara lIg iliyordum, soma dergilere merak saldlm. Ge-
celeri televizyon seyrederek oyalamrdlm. Yapayalmzdlm ite.
Televizyonda hereyi gosteriyorlardl. Kocasl OIdlikten soma
'mecburen evlendigi adaml on altl yallldaki kIzllla tecavtiz et-
tigi i9in satlrla dograyan kadllllll hapishanede ge9irdigi Yilla-
n, cezaSllll tamamlaylp 9lkrnasim, tecaviizden soma bir yll
akIl hastanesinde kalan klZlyla dizi film yapml-
lardl; seyredip seyredip agladlm. Saat ilerledikge korkum da
artar, iistlime pkIp debelenecek adaml mosmor
kesilirdim. iki elimi bacaglmlll arasllldan gekrniyor, kapam-
yordum.
183
iRFAN
Babamdan yedigim ilk dayaklarda diinyanm bize diiman
oldugunuagrendim. Yeryiizii saf degildi, insanlar temiz de-
gildi, sevgiyalandl, diinyayr menfaat yanetiyordu, babalar
ogullanm sevmiyordu
i
liilimacun lokantarmz iliyordu, agbim
Okke karara karara kasada oturmaya devamediyordu, Yusuf
biiyiiyordu.
Dardiincii slmftayken, okuldaki iyi aile
hkanlardan aynhp dikililerle, tembellerle arkada 01-
dum. <;ogu yetitirme yurdundan gelen kaylii
iri kIyun, bizlerden ya biiyiik, saz dinlemez tipler.
Ogretmenlere karl gelirler, slmfta kalrrlar, ceplerinde
talrlar... ayle.
Babam arkadalanml sevmiyor, gece adlarml amp kiifre-
diyordu. Bakaeye oturttugumuz televizyonu, minderine ku-
rularak "televizyonunuzu kapatmaYI unutmaYlmz" yazlSlyla
istiklfil MarI'na kadar seyrettigi giinler. insam aldiiren haya-
tIdlr baba. Kaderimiz dogarkenden belliydi. Ogullann seni
babahgmdan, yalann seni hayatmdan kurtaramaz. Hayat 01-
diiriir, ak siiriindiiriir.
Askerlikteki nabetlerde de televizyonun sesi gelirdi uzak-
tan. Bir ak isterdim; bir akIm olsun, beni dizlerinde uyut-
sun. gozlerimi uzaklara dikIniken kimse gelmezdi.
insan oldiirmek egitilmekten, askerlikten de kIsa siirede
nefret ettim. Okke agbimin iIiansam, vatan
millet sakarya der, 'rahatlardlm.
Daglara "Once Vatan" diye tek tek dizdigimiz talardan,
fmndan, lfihmacundan, ogretmenlerden, kebaplardan, babam-
dan, okuldan, ellerimize silah verip 0 silahlarla hayatImlZl
esir alanlaidan nefret ediyordum.
184
ARZU
irfan'l ilk gordiigiimde doniiyordum. Mahallenin
delikanlIlarmdan numaraya vurulmu sarlm biri
yammdau usulcaclk bana baktI. Bana fena bak-
tI.
Adlmlanml hlZlandIrdlm. Ustiinde durmadlm; kendi der-
. dimden baka ey goremiyordum ki. Bir sefer deotobiis dura-
gmda karI1atlk. Bana gene baktI. Adlmlanm havalandl ve
yiiriidiim.
Aradaniki giin telefon. Alo? Ses yok. Akamiislti
. telefon; ses yok. Bir hafta boyle siirdti. Sonunda; Arzu, dedi
barra. Anladlm; O'ydu. Kapat, dedim; ben evli bir kadlmm.
Kapattlm suratma ve onu dtiiindiim.
AYIP degil mi bOyle telefonla rahatslz etmek, dedim.
den geldi, konurnak istedim, dedi. Devam etti. Giinde on ke-
re,yirmi kere ariyordu. Kocamm korkusundarr dlan burnu-
,mu bile uzatamlyordum. Heraradlgmda kapat diyordum sa-
dece; arua 0 anlatlyordu.
Durmadanbeni diiiintiyormu. Hayattarr bahsediyordu.
Trabzon'da yedigi mlSlr ununa bulanml, tavaya dizili hamsi-
leri, Erzurum genelevindeki Alman Helga'YI, Antep'iu flSlIk
baglannda bir yaz gecesi ylldlzlan seyrederek nasI! uyudugu-
nu, askerlikte yedigidayakiarl anlalIyordu. Tek kelime etme-
yip dinliyordum.
Sonunda bir giin bulutuk Aksaray taraflannda bir pasta-
nede. Limomita pasta yedik. Bana alktI.
Sonraki gUnler hlZlI Alk oldum. Kocamdan kopma-
ya karar verdim. Hayatlmda alk oldugum birinci erkekti O.
irfan'l deli gibi seviyordum..
185
iRFAN
Ciimleyi az once ona kuran bendim. Yataga otunnn, ba-
na beni sevdigini soyltiyor. Bu Iaz bngiine kadar bana beni
sevdigini gelerek Hillbuki 0 kadar zor
giinler ne vartalar atlattlk; yalmz balmlza onca
ye dayandlk. Ak mek mllhabbetini hep ben Benim
onn sevdigim kadar onun da beni sevdigine tam inanamadlm.
hatIrliyor mnsnn, demitim. Ne dedi. Hani
agzlll kamyordu, dedim.
Gozleri gozlerimden kaydl, tavana dikildi; balm sallad!.
HatIrlamasma aIhltlm; unnttu samyordum. Sen .imdi be-
nim kocam gibi oldnn demitim sana, dedi.
Gizli bulumalanmlzdan birinde diinin agndlgul1 soyle-
di. Tlk, tlk. Gel yann doktora gotiireyim seni, demitim. Tlk.
Tnhaftlr. Ertesi sabah kahvaltlda yedigim elanekten flrlayan
bir ta kmlan diimin masaya serdi. ikimiz aym
doktora gittik.
Hatlrlarken sinirlendi. Rujlanm falan boyanmaya
balad!.
koltugllndan kalktlgmda konuamlyordll. AgZllll
gormek istedim, Ellerimle zorlaymca kenetlenmi
dileri araland!. Kanli pamllklarla dolllydll. ite 0 an ben bu
irin doln agzl, bn dndaklan hayatlmm sonnna kadar
opebilirim dedim. Yiizii yiiziime yakmdl. Klyarnam sana, de-
dim. Kokladlm. Halanml ynmurtanm kabnklarindan yayl-
Ian kokll gibiydi. Gozlerimi kapaYlp i9ime gektim.
Ama 0 Mlil elindeki aynaya bakarak ruju dudakla-
nna bastmyordn. Dayanamaylp aVUCllmun yiiziine bir
tane oturttum; elindekiler yere
186
ARZU
Kimin kimi sevdigini, kimin kimi ne kadar sevdigini kim
bilebilir? irian biliyor muydu? ~ a k m h k t a n dudaklanm! bo-
yuyordum. Insan sevdigi erkege gtivenmek istiyor, dayanmak
istiyar, kendini emanet etmek istiyor; bunu her kadm ister. Ir-
fan'! bekledim. 0 yokken onunla dolatlglmlz yerlerin oniin-
den ge9meye bile korkuyordum. Bence bana karl neler his-
settigini bilmiyordu; holanlyordu sadece. Sanki aradan yl1lar
ge9memi, sanki aramlzda olanlar hi9 olmaml gibi kaflma
ge9mi beni sevdigil)i soyltiyordu. Esldden de boyle derdi.
Sevseydi dediklerimi yapardl; mutlu yaard!k.
Irfan'a istegimden soz etmemitim ama kocamdan aynl-
maya kararhydlm. Annemle kocam ktilttir dtizeyi diitik in-
sanlar, anlaYIla karllarnazlardl; ikna olmazlarcjl. Her ikisini
de 9aresiz blrakarak meseleyi 90zebilirdim; yani kendimi Ir-
fan'a ka9lftacaktlm. Kocarnm haberi olsa OIdtirtirdti. Anneme
soylesem, namusumuza kara 9aldm, diye, ailenin erkeklerine,
dayl1arlma havale ederdi ii; onlar da OIdtirlirlerdi. Bakalan-
na 90zlim gibi goriinen eyler benim i9in olmek demekti. Giz-
Ii gizli buluup sevitigimiz glinlerin sonuna gelmitik. Karar
venne zamamydl.
Kocaml mahelle kahvesinde liphelendirnJ.iler; Irfan'l
kuytuda SOOtIrml; bak, demi, ikimiz de erkegiz, bir erkegi
ancak bir baka erkek anlar, erefli bir insansan soylersin, bu-
nu bilmek hakklm degil mi, gergegi soyle, beni bu oldiiren
azaptan knrtar.
irian da bunun koluna girip, Arzu zaten senden aynlmak
istiyor; demi; zorlarna, biz birbirimizi seviyoruz. Boylece Ir-
fan'm sayesinde kItlr kItlr dogranmaktan kIlpaYl kurtuldum.
Bana sonradan, boyle derse, kocasl da bu kadm orospu diye
karar verip aynhr diye aklmdan ge9irdigini soyledi gerizekah.
187
iRFAN
Dudaklan kIpkIrmlZI hi<; sesini <;lkamllyordu.
Goriinenler filim olsaydl klz bu sahnenin sonunda adaml lerk
ederdi. Beni ozledigini Eve gelrneden once de, ev-
deyken de. Gozlerine bakmca anladlm ki bir an once bu ev-
den <;ekip gilmek istiyor. Ondaki amlanmdan, varhgImdan
kurlulmaYI kafasma Ellerini slrlImda, gogsiimiin
kIllarmda beni yeniden hallilayabilirse belki bir-
<;ok eski islegin i<;inde yeniden uyanabilecegini fISlldlyordu
kulaglma. gibi kokladlm onu; dudaklanml dudakla-
nna degdirdim. Durdu. Dondii. Hi<;bir hissel-
medigini soyledi. Kiil, kaldlm oyle, kiil.
Aradan birka<; dakika ge<;li. Nasll oldu bihniyorum.
meye Dudaklarlmlz aynldlgmda i<;inde bana ait ba-
nndlrdlgl ne kadar duygu kInnlIsl varsa onlan da bu son ii<;
saal i<;inde bir daha halIriamamak iizere sonsuza kadar yerin
altma .gomdiigiinii anlaYlVerdim. Dan, dan, dan. Dedigimize
gore hala sahiplene-
aradan Ylllar ge<;liklen, amya uzun aynhklar girdik-
len sonra boyle rezil durumda olump

Dilimin dondiigii kadarlyla kaderin bazen bize hi<; hesapla
olmayanlarl kendisini <;ok sevdigimi, ama a za-
manki allmda bunun imkiinslz oldugunu bir sefer daha
soyledigimde lmmadl bile, hlZh hlZh boyamyordu. fa-
Ian yak,. dedi sonunda, kocamla bile ben seni
niiyordum, apIa!. DayanamadlID, egilip opliim dudaklanndan.
Elindekileri blraklI; yiiziindeki boyalarla gozlerinden akan ip
gibi birbirine sessiz sessiz hl<;kIrmaya
Gene birbirimizedegemeden aranalza
188
ARZU
A<; mlsm, dedim; cevap vermedi, televizyonun dUgmesini
<;evirmedi. Evlendigim adamm hangi karanhk yonlerini bili-
yordum ki zaten?
Kocam 0 gece tail1madlg1ffi biri gibiydi. Hi<; bOyle sessiz
durmazdl. YUzUme bakJyordu. Evin i<;inde dolaum durdum.
Bir an geldi, sinirden ,aglamaya ba:lad1ffi. Biraz soma nasJ!
patiayacagml bilmedigim bir flrtma kopacaktl. Uyumuum.
Geceyansl uyandlrdl; gozleri kan <;anaglydl. ince geceIi-
gimle titriyordum. Oturma odasma: siirUkiedi.
Hereyi biIiyorum, soyledigin sozlere dikkat et, dedi. AI-
lak buIIak olmutum. Ner,eden <;lkarlyorsun, dedim. Yalancl
durumuna dUme, dedi; elimde ispau var, imdi diinyada iki-
mizden baka kimse yok, ite, telefonun fiini de <;ektim; ba-
gllsan duymazlar, duysalar kaplyl vurmaya cesaret edemez-
leT, hadi anlat. Uykudan slynlmaya <;ahlyordum, darmadagl-
mkum.
Tamam, dedim, son duam et; bu saplk seni kesecek. inkilr
etmen bOlma, dedi; irian bana hereyi anlattl. Kalakaldlm.
FahieIik ruhumda vanm, oyle dedi; anamdan orospu dog-
muum, zaten babaslz evin ktzml almasl hatayml; kanclk
anamn orospu kJZl olur, dedi, siitiim bozukmu benim; bugUe
ne kadar, dedi, seni kontrol aItmda tutmasaydlm daha once de
yapardm, baka bir herifin koynuna girdin, orospusun sen;
boynuzladm, erkekligime leke siirmU oluyorsun, cezaSllll
kendi eIIerimle verecegim sana.
Tokatiamaya baladl. Yerde siiriiniiyordum. Gerileye geri-
leye mutfagm koesine kadar gittim. Fayansa yapllp kalml-
tIm. \
Deli gibi titriyordum.
189
iRFAN
Sevgimi gostermemiim; bilemezmi, kamtlarnaltymllm.
Bir kere hareket ettin, dedi, onda da heqeyi berbat ettin; ken-
di i9inde seviyorsun beni, kendine gore seviyorsun, kendince
seviyorsun, benim bundan haberim bile olmadl. ikimiz de
ge9miten soz ediyorduk; ikimiz de olaylan kendimize gore
degerlendiriyorduk. AglIyordu.
Annesinin dizinin dibinden yeni aynlan bir Jazdan ne bek-
lenebilirmi? Kocamlll mutlu dedigi yuvada diinyadan haber-
siz yalyordum, dedi, kabugumdaydlm,hayatl bilmiyordum.
Cinsellikle ilgisi yokmu, seks olaYllla benle girmi. Kocasl;
itahl kabardl.9nda yatmp 90kiiyordu tepesine bunun. Bili-
yordum bunlan. Orgazml kadlll dergilerindeki resimIerden
ogrendim, dedi, bir de seninle yaadlm. Onu sU91arnlyordum
ama 0, sU9luyorsun, diyordu. Hiilbllki beni 0 zaman serseri
olarak goriiyordu. Kocaslllm kendisini Jatlr Jatlr kesebilecegi-
ni diiiimnedigimden baka lat etmedi; eVliliginin garantisin-
den soma hayattan t1rsmlt1 esasmda.
Saatler ge9ti, saatler ge9ti. Bildigi dlinya kii9iiktii. Alk
oldllgum i9in davramlanm hogoriiyordum; goziime batml'
yordu. Sevdigim kIz degil de baka biri olsaydl bir dakika bi-
le tahammiil edemezdim, basardlm tekmeyi. incir gekirdegini
doldurmayan muhabbetlerden a9ardl. Bir giin ortaya 91kml-
Im, biitiin hayatllli altiist etmiim; bana hazlr degilmi. Kor-
kuyordu. 0rkiiyorum, diyordu. tkimiz de aJa tammadan iha-
nete bulat1k, dogru. Baaramadlk. Yaayamadan, yaatama-
dan kaybolup gittik.
Diinyam bu kadar, diyordu, elimden ne gelir; biri var,
bankada miidiir, beni sevdigini soyliiyor, giizel giiliiyor, beni
dinliyor, omriimiin geri kalamm herhalde onunla ge9irece-
gim. Diizenini kurmu. Anlatlyordu.
190
ARZU
Bir ara kayboldu. Yan Buzdolabl giiriiltUyle
sarsllarak durdu. <;:enelerim lakJrdlyordu. Elinde kahn iplerle
dondii. <;:Irpmmalanm vermiyordu. Sandalyeye olurlup
bagladl. Yiiziime dokunmuyordu. Eliyle ittirince kiil
diye yere diiliim. Bogriime lekmeler savurdu. Bir ara gene
kayboldu. Bu sefer elinde makinesinin horlumu var-
dl. Vurmaya baladl. Sakin gibi goriiniiyordu. Bit soz ettnedi.
Baylltmcaya kadar dovdii; sesim llshyordum.
AyJidlglmda gene iplerle bagllydlm. Olurma odasmdaki
kanepedeydim bu sefer; kumaa, agzlmm klylSlndan ince ince
kan slzlyordu. Bit lek ciimleye lakJimlll. SoyIe, diyordu, ben
seni giizel sikmedim mi ki boynuzluyorsun beni? Vuruyordu.
o seni daha ml giizel sikiyordu, sayle, diyordu; gene vuruyor-
duo ACI i<;indeydim.
Yorulunca karlmdaki kolluga ge<;li, sigara yakl1; lerle-
mili. .Bacak bacak iistlineallp biiyiik bir keyifle i<;li sigarasl-
m. Arada, durum nasll, deyip kahkahalarla giiliiyordu. Sabaha
az kalmlll. TulamaYlp blrakllm arllk <;iimi, kanepe san san
sulan emdi. Gordiin mii, dedi, sevdigin adam seni ne hiillere
diiiirdii? Arllk bitsin bu ikence, diyordum ki sigaralarml
memelerimde sondiirmeye baladl. Her cezaYI hakettin sen,
diyordu. Elimden Slzan kanlar hallyl boyamlll. Yere yallrdl.
Kim daha giizel sikiyormu gorelim, dedi; defalarca lecaviiz
elli. a anda bile irfan'l diiiiniiyordum, ama sevgiyle degil
nefretle ... ikenceyle Olmek iSlemiyordum.
Dayak ve lecaviiz giinlerce siirdii. On giin soma, hadi gil,
dedi, seni aldiirmeye degmez, anana gil.
yiiziimii, patlaml gozlerimi, ellerimigo-
ren annem sinir krizleri ge<;irip bayJidl.
191
iRFAN
Durup ytiztime bakll bir saniye kadar; yere dagllml boya-
lan, rimelleri, pudralarl topladl, divamn tisttine tek tek dizdi;
9atlaml aynada boyanmaya devam etti soma da.
Diirt sene on:, degitinni. Eskiden 90cuktu, imdi kadlll
olmu. AClmaslzlaml, aCl gektirmeyi iigrenrni. Yiiztindeki
bebek gitmi, yerini yetikin kanlarlll iini bilen ifadesi al-
ml.
Siiyledim bunlm; sesini 9lkarruadl. Eskiden de biiyle ya-
pardI. Zamamnda bana tek bir siiz siiylese gIrtlaglml kesmeye
hazlrdlm. BUTIU hi9 anlamadl. "Hayu" diyordu hillii, "senin
i9in ne fedakarhklara katlandlglml biliyor musun?" Belki
korkmutum biraz. Belki anaSllllll lanetlerine aldlnnadan giz-
lice penceresine yanalp boh9as1yla ka91nnam gerekirdi, ya-
pamadlm. Arzu kendisine duydugum akI anlamlyordu ki hi9.
Gene boyamyordu. Di vandan kalkamadlk. Gene "HaYlr"
dedi. Giizlerime bakarIuyordu; yalan siiyledigini biliyordum.
Anasl, sokaktan gelmeligimi, serseriligimi ytiztime 9arpllglll-
da sessiz kalmltl. Bunu hi9 a9mad1 ama biliyordum.
Yoksa anas! beni 9arlda giirdtigtinde, "Yezidin oglu, ey-
tan, k:!zlmlll hayatllll mahvettin, hlrslz, serseri!" diye bagua-
bilir miydi?
Tatmin edilmemi kadlllhgllllll aC1Sllll klZlndan 91karmak
isteyen bir kadllldl. K.1Z1 mutluluk adllla ne yapsa kar1 duru-
yordu a gtinlerde.
Kocasllldan ka91P eve geldikge tisttine birde 0 dovtiyor,
dayJiarllll 9agmp evinin kadllll olmaSI i9in nasihatler verdirti-
yordu. Benim gibi bir serseriden kopabilirse evliliginin kurtu-
labilecegini kakIyordu kafasllla. trstelik 0 zaman bana bunlan
anlatan Arzu'ydu.
192
<;;:ETiN
Hapishanede duvan seyrederdim keko. Derlerdi oglum
manzara ml var duvarda, kan ml var, filim mi oynu-
yor? Der, gizli gizli giilerlerdi. Diinyaya glClk oluyordum. Ba-
ZI an geliyordu, yaamak haramdlr diyordum, giinahtu. Baba
da oyle demedi? Dedi, he. Dedi ki yani bilmiyorum ki diinya-
ya niye boyle giinahkar gelmisin oglum? Her seferinde din-
lemiizdir babayl. 0 anlatmltlr, biz susl1!uuzdur, oyledir.
Diyordu ite sana tezgiih, ha ite araba, allah ne
verdiyse kanaat et, kmk ayaklarlrn blrak. Dinlemiyordum ki.
Duvara diyordum acaba bir daha havayl cigerlerime doya do-
ya miyim, yagmurlarla lslanabilecek miyim, so-
num ne olacak? Duvar cevap vermezse vermesin, ben konu-
uyordum.
Tek balmaylm, on sekiz yamdayIm, filinta gibi giyinip
. kuarnp silahl belime taklyorum. Diyarbekir'in pexas'l olama-
dlySak da istanbul'un klnglylz. ParamlZI cebimize koyuyor-
lar; istedigimizi yiyoruz, giyiniyoruz, Otelde kahyoruz. KarI-
hgmda tek bir and bize: soru sorma, emirlere ita-
at et, duygularma kapllmadan vazifeni yap. Tetik hayat hika-
yemi yazlyordu. Ama gaddarhgm santimi yoktur, bi-
len bilir.
Mesela babam bilirdi, soylemezdi. Babasmdan oyle gor-
diigii bir giine bir giin okamamlt1r.. Sevdalandl-
glm, ugruna oliimlere gidip gelecegim biri olsaydl bilirdi;
anlatmlt1m. istanbul'un gaynmqrusunda biiyiiyiip
kirlenmiizdir, yiiziimiizle iimiz tenekedeki pasa benzer, in-
san bize baksa kamu, pisizdir, hamamlar derilerimizdeki
klrtnaklan temizleyemez. Diinden beri diyorum <;;:eto utanma-
yIp blraksan kendini aglayacaksm; olur mu bOyle, yazlk degil
sana, giinah degil?
193
iRFAN
Kiz bana ge9miimi ve gelecegimi aym anda duundurtti-
yordu. Omuzlanna dokiilen siyah sa9lanna bakIyordum. 0
kim bilir akhndan ne fmldaklar ge9iriyotdu? Bol kazagmdan
bile belinin ince kIvnml belliydi. Kazagmm altmda durdugu-
nu bildigim diri memelerine, tiiyden temizlenmi bacaklarma,
slmslkI etine, kash baldlrlanna dokunmak istiyordum. Yerim-
de duramlyordum. Etekligine, salmlma bakarken, 90cukken
mahallede annemi ziyarete gelen komu kadmlann beni go-
guslerine bastmp sevmelerini, yanaklarlmdan ap up opule-
rini hatlrladlm. Arzu'nnn etlerine degdigimden soma ise goz-
lerim dam altmdaki duvarlarda badanaya 9izilmi giinleri say-
dl tek tek. Duvardan baka bir ey goremedim. Orada duvar-
lara baktlglmda, boa ge9irirken ogrenmeye baladlglma
inandlglm hayatlmm par9alarl gelirdi goziimiin onune. Hiil-
buki 0 gun tam karlmdaydl. Meyva suyu verdi; annesiyle ab-
lasml hikiiye etti uzun uzun. Gozii goziimdeydi ama goziimde
baka eyler gordiigiinii goriiyordum.
Ellerini tutsam bile botu; zamamnda yakalayamamltlm.
Karlmdaki Arzu'ydu. Ben babaml diiiiniiyordum. Babam.
Cahil, sert, aClmaS1Z, iyi yurekli babam. Iyiligi bile bana kotu-
llik olarak donen babam. 0 trene bile binemedi, hi9 oniinden
ge9medi ki ... AClsml bizden 91kardl, en 90k da benden. Ne-
den? Bilmem. Herhiilde dedigi yollardan saptlglm, it kopuga
bulatlglm, dogru diiriist bir i tutmadlglm i9in. Arzu'ya 0 gun
nedense tuttum Okke agbimi anlattlm. 0 da babamm istedigi
yola girmemiti. Gene de benden iyiydi babama gore. Ama de-
digi 91ktl. Okke agbim kotiirum kaldl. Tekerlekli sandalyeye
baglandl. Onu sokakta kurunlayan solcular beni hapishanede
egittiler. Arzu'nun ilgilendigi tek ey kendi dlinyaslydl, dogru
durust dinlemedi; sadece kendi dertlerini konumak istedi.
194
AZMiDURAN
Merhaba! iki gtin iinceki fIrar olaymdan hareketle tilke ge-
nelindeki gelimelere iaret edecek ve "arif olan anlar" misali
sizlere baZl kti<;tik anekdotlar anlatacaglm.
Gtizel tilkemizin, Padiahhk, Tek Parti, l;:ogulcu Demok-
rasi diinemlerinden soma, Anari ve Teriir bahglyla tarihteki
yerini alacak gtinlerden <;lbl unun urasmda daha ne kadar
oldu ki?
Peki, 80'lerdeki cesaretli ekonomi kararlan 90'larda yeni
Ttirkiye dtizenini yaratmada ne iil<;tide baanh olabildi? Ulke-
yi yiinetenler bu mirasl degerlendirebiliyorlar ml?
Ote yandan, gtinltik hayattaki yeni ahlil.km Ttirkiye'sinde
kapitalizm ve liberalizm, ister istemez, farkh yaama bi<;imle-
ri, davram kahplarl yaratIyor; cinayetler, soygunlar artIyor,
su<; oram ytikseliyor; insanlar Oguz Atay kahramanlan gibi
hayata tutunmaya <;ahlYor.
Firar iki a<;ldan ilgin<;ti. Bir: Devletingtivenligiyle birinci
dereceden ilgili hapishanelerin demek ki Mill. hastalarml kuy-
rukta bekleten ve la<;ka <;ahanSSK'dan farklarl yok. iki:
Mahkilmlardan birini bizzat babasl Devlete teslim etInek isti-
yor; belkidevatamm, oglunu feda edecek kadar seviyor. Bu-
radaki yeni insan tipine (Baba) ve yeni insan davramlna giiz-
lerimizi <;evirelim.
Bugtinkti hikayemiz iiyle: Tebdil-i byafet gezen padiah
bahk<;lya sormu: "Memleketiniz adil midir, htiktimdanmz
dtirtist mtidtir, sever misin?" Bahk<;l aglanm onarmaYl stirdti-
rerek balm bile kaldlrmadan, "Sevsem ona ne ki1" demi,
"oglumdan bile <;ok severim amma 0 bakalanna benden daha
<;ok bymet verir!" Devleti yiinetenler bu bssadan haberdar
mldlrlar acaba? Siiz Serpil Hamm'm, yann yine birlikteyiz.
195
BEKiR
Arabamla, Taksim Srraselviler Caddesi'nin ser-
pelemeye hafif lumpenimsi ve bohemvari kalabalI-
gmdan, yeraltmm kenarlara metro
larmdan, miihim illegal yuvalarl yerle bir edilerek elde
Bulvan'ndan, Belediyeleree deniz kenarla-
nnda geometrik diizenlenmeye bodur
ve soluk diizen parklanndan, son iitiieii tabelala-
nmn oniinden, kravatlI holdinglerin yiiriiyen merdivenlerin-
den, boya imalathanelerinden, suretlere cinnetler-
den, kebap lilhmaeun salonlanmn bol soganlI miikemmel ko-
kularmdan ve kilglt gibi inee inee kesilen doner tezgilhlanmn
UZUll diizensiz trafik Aksa-
ray'da fink atan kurtlar gibi
bulduklan yerde beeermek isteyen temiz ve saf Anadolu
euklanmn biiyiik kentlerdeki temsilcilerinin ki-
yiizlerinden ve tabuta benzeyen bekarhanele-
rinden, tarlalar boyunca uzanan biriket ge-
eekondulardan, mimarinin bittigi ve peysajm kalmadlgl miite-
ahhit binalardan, salkim yolculanyla kenti bir ueun-
dan otekine kateden raylardan ve tren istasyonla-
nndan, yll sonra dey siteleriyle uykukentler haIine ge-
tirileeek gokdelene miisait arazilerden, artlk
bin yl1lIk Olii kentlerinden ve yepyeni mezarlardan, te-
IOrgiilii cezaevlerinden, kaymak gibi asfalt yollanyla
otoyollardan, tarihteki Tiirk biiyiiklerinin adlan-
mn verildigi bir ueu Edirne'de bir ueu italya'da biteeek
TEM'de yol yapliii;Jrmzl bize ikide bir halirlatan .altlarl beton-
larla viyadiiklerden, sanayi siteleriyle yan yana
uzanan eamh dey medya sitelerinden
196
yETiN
Sabahlan slcak ekmege sanp yedigim kavurmaYl oz-
leyen lime lime olmu camm narnert sulara yazdlgl arzuhalle-
re cevap alarnlyor. Kurdun adl yarnan tilkiler vardlr
ba keser; ser <;:eto, ser
Sen de iyi 01, giinlerin ho allah anah babah biiyiit-
siin, sevsinler seni; sen de onlart sev, oku, ko, oyna. Yiizii-
niin mevsimleri benimki gibi mengenelere SlktIP biiziilme-
sin.
Dogarkenden bellisizdi ktblem keko, yalmzdlm, kimsesiz-
dim, sahiplenenim yoktu; Giinein altmdaki giin-
ler beni mutlu etmedi, etmeyecek. Kendime gaddarhgm olma"
dlgl minnetsiz bir diinya ararken buCakSIZ klra<; arazide
kefenimi ortecekler, bOylece diinyada bir yerim olacak.
Ellerim oynuyor, kouyor, zlphyorsun;
mevcudumdan haberdar degilsin. Zil slmfa ginne-
sen, gelsen yamma'; seni kendi gibi pazenle-
re sarsam, okasarn, opsem...
gor, yaradanma kurban olaylm, seni doguran ana-
ya; sartiaYlm, cigerim 01.
Ne gelen var buraya, ne giden. Bu otel odasmda, ileride
bana ait yaanacak giinler varsa diye, kuran hakkt ne ya-
pacaglml bilemeden oturuyorum. iki yatakll dikdortgen oda
tabuta benziyor. Kulaj?;Imda hapishane <;lghklarl, tlktrtl-
lan, horlarna sesleri ...
Gozlerimi onliigiine diktim, bekliyorum. Ge<;miim ve ge-
lecegim kor bir kuyu imdi, yerimin altmda ytlan var. Camma
katilim, kaderime hiikmedenim.
OlmahYlm, olacaglm, oluyorum: Korkusuzdum. Korkusu-
zum.
197
AzMinuRAN
Biiltene iki saat kala makyajnm tamamladlklannda glclr
glclfdlm. Yorgunluklanma ragmen gergin degil sakindim.
TakIm elbiseli ve Ikllm; llm, tim, llm. Hani bazen olur ya...
yiiriirken birden gazete, televizyon, haber merkezi... heqey
silindi giizlerimden.. ve iinlenemez bir diirtiiyle iizel mutfagl-
rna yiineldim.
Baharatlann yaydlgl koku ba diindiiriiciiydii. Duvarlar I-
klr Iklf fayansll. Nizam, intizamhydl. "Camm Istakoz istiyor
Nizam!" dedim arzudan bugulanml bir se&le.Baml yava9a
kaldmp sadlk bir kiipek gibi Islak giizlerle baktc "Duygularl-
mZI 0 kadar iyi anhyorum ki efendim!" Sesim zevkten titredi
o zaman: "Yarllyorlar Nizam, rekabet halindeler, hedefe ki-
litlenmiler; kazanmak zorunda olduklanm biliyorlar!" Ni-
zam bir an durdu, dudaklarmm kIylsma yerletirdigi hafif bir'
memnuniyet tebessiimiiyle tamamladl siizlerimi: "Gii9lii ve
gevik olanlar kazanacak efendim!" Balml salladIm ben de
dudaklarlml yalayarak:"Geride kalan kaybedecek. En iko-
Ian geride kalacak ve biz kaybedenleri piirip afiyetle yiyece-
.... ' I"
giZ.
Yogunlamltlk, giizlerimiz parhyordu, ellerini hararetle
slktlm. 0 muhteem Paris giinlerimde olgunlallrdlglm, imdi
de zaman zaman yat gezilerine 91ktlglmda doyunnaya 9allll-
glm, gaflet ve deJaiet i9indeki bazl rakiplerimin dillerine do-
ladlklan dinmeyen Istakoz iizlemim yarnn saat soma Nizam
tarafindan giderildi. Onlimdeki tabaga bakarken, "Beni sen
anhyorsun Nizam," dedim, sayglyla egilip gekildi.
Halk, seyretmediginde gergekleri ka91rdlgma inanabilsin
diye, binbir gece masah numaralarma bavurdugumuz renga-
renk bir haber biilteni haZiflayabilmek i9in kafaml hiZla bilgi-
sayarnna giimdiim ben de.
198
<;:ETiN
Camdan seyrediyordum mavi gozlii <;ocugu. Cam, <;ocugu
koparlIyordu iki par<;aya. Goziiniin birini kapallyordun ki ay-
nlanlan birletirebilesin. Altlll sarlsl sa<;larl vardl; istiyordun
elleyeyim. Ziplarken siyah onliigii buruuyordu; insan bekli-
yordu sanki beraber koacaglz...
Cam, gozlerimle <;enemin golgesini yiiziime vurduruyor-
du; zannediyordum ki onun yamndaYlm. Bacaklanmlll araslll-
daki kumatan sertlige balap diyordum ulan oglum c;eto ne
yaplyorsun, delirdin, .kafaYI yedin? Banyoda yiiziimii soguk
suyla <;arpa <;arpa Ylkamam 0 vakitlerdedir, Cemil'in gitme-
sinden yanm saat, bir saat soma. Dizlerimi kirdlm ki aynaya
slgmayan boyumu gorebileyim. Sa<;larlml taradlm; mintam-
ml, atletimi yerletirdim; diigmelerimi ilikledim. Ayaklann
iizerinde yiikselen kendime beyaz aynada bakiyordum. c;etin,
c;eto, Ayl c;eto, kiylCl, gaddar, namh c;eto; ho oldun; belki
seni de sevenler olacaktlf.
Kaplllill kilidini usulca <;evirip kafaYl koridora uzatlIm;
baklIm gelen giden yok. Dort be adlm yiiriidiim, ite dedim
aaglSl. Deli, bir kova suyla araba Ylkiyordu. Dili Ishkla karl-
Ik bir tiirkii tutturmutu; diyordu u daglardahan olsaydlm,
ylkik perian olsaydlm, arar bulur muydun beni .sahipsiz me-
zar olsaydlm, gene sever miydin beni simsiyah duman olsay-
dun? Giiliiyordu. Ona bakillca diyordun ulan bu adam deliyse
ben deliogludeliyim. Yangm merdiveninden aagl' sanki u<;-
tum. Deli beni gordii; balm egdi, gene kaldlrdl. Ben de ceva-
bml sert sert verdim. Gene giildii; sanki diyordu ben zaten de-
liyim, senden korkacaglm? Garajm betonumi ge<;tim, caddeyi
ge<;tim. Yava <;:eto, yava. <;:ocuklat bah<;ede kanncalar gibi
vlzlldalyorlardl. Mavi gozliiye bu kadar yalandan bakmca
her par<;asllli tamgoriiyordun.
199
BEKiR
Kmmzl renkli aglr kadife perdeler inikken kayltlarda izle-
digim gozleri incecik dal gibi oglamn yii-
zii diyeceklerini talaml bir suratla makinah tiifek gibi arka
arkaya sualarken tereddiit gostermiyordu fakat kIzla bulu-
masmm sonunu anlatlrken durgunlalp susarak sigarasmdan
derin nefesler
Kesik kesik konuurken bana ruhumu asia gizleyemeyen
gozbebeklerime giivenip giivenmemekte hata edip etmedigini
anlamak ister gibi son bir kez daha baktlgmda elini slkIp yii-
reklendirdim onu.
Tamamlyla kurtulduklarmda eger ikisi de isterlerse yepye-
ni bir hayatl deneyebileceklerini anlatlp ikIIa etmeye
ken belirgin bir cevap veremeyen kIz biitiin yaananlardan
sonra beraber olmalarmm giinahml allah nezdinde Odeyecek-
lerini, yaptlklarmm dogru olmadlgml savunuyormu ama ir-
fan siirekli ona besledigi derin akI dile dokerek karl durmu
ve kapl da 0 anda anSlzm
Yataktaki iki govdeyi goriince gozleri biiyiiyen di-
ger kIzm 0 iki saniye delirdigini anlayan irfan
aagl inmeye niyetlendigi slradayataktaki kIz da donuyla siit-
yenini toparlamaya
Balm haylr der gibi iddetle saga sola sallayan ayaktaki
kIz nasll olduysa masada kuzular gibi yatan silahl kaplp bun-
lara dogrultmu. irfan imek hlZlyla kaplan gibi kIzm iistline
atlayacakken duymu ilk ciuuv sesini.
Kurunlar yagmaya baladlktan sonraki saniyeleri ha-
tlrlamtyormu.
200
iRFAN
ilk ciuuv sesini 0 anda duydum ite. Aramlzda ii<; metre
ya var ya yoktu. Arzu sanki silahm farkmda bile degildi. Her-
Mlde Hasret'e aptal beyniyle 1M yetitirrneye <;ablyordu; tam
anlayamadlm. 0 anda bile iistiinii balfu diizeltmeye <;abl-
yordu.
Kurunlar yagmaya baladl, evet. ikimize birden sl1a.yor
veya tek bana korlemesine ate ediyor. Anlayacak vaktimiz
yok. Tabancayl niye ortaya koyduguma kJ.ZlYOrum. ibmalkfu-
bk yiiziinden bok yoluna geberinek var iin i<;inde. Tabanca
niye elimin altmda degil? Takla atl1m, hahlara diitiim. Ba-
caklanma<;ml ate eden Hasret'i gorebiliyordum. Ka<;mcl
kUfuna geldikbihniyorum.
Sonunda yakalaYlp yere ylkmayl baanyorum. Kaplan gi-
bi u<;mulum. Yiiziine binlerce <;izgi gomiiliiydii; yiizii aClyla
burumutu; gozleri slmslkJ. kapabydl MIiL KtskJ.vrak yakala-
mltlm; gene de ku gibi <;lrpllllyordu. Yiiziine bir kafa gom-
diim; kanlar i<;inde yere yuvarlandl. Acele giyindigim panto-
lonuma taktlm silahl.
Arzu ellerini apl arasma koymu, dilerini yastlga ge<;ir-
mi, canSlZ yatlyordu; <;ml<;lplakll. Sorar gibi bakan gozleri
a<;lkl1; agzmm kenarmdan kan slZlyordu. Nabzma bakJ.yorum;
haYlr, yaamIY0r. Hasret, <;uval gibi yal1yordu yapllIrdlglm
yerde. Geceyi kaybettim, giinler yabancl; kendi zulmiimden
ka<;mnIyorum.
Derin bir nefes aldlm. Tam giyindim. Masaya oturup bal-
ml ellerimin arasma aldlm, Hasret dizlerinin iistiine <;okmii,
sessiz sessiz hl<;kmyordu.
Evde ild kadm vardl, ikisi de yerde. Biri canb, biri canSlZ.
Evde iki kadm.
201
<;:ETiN
Allah! gelse seyretmemi engelleyemez. Garajlll golgedeki
sotasllla geri dondiim. caddededir, kaglt helvac!slllIn
oniinde. inci gibi lsmyor. Vida degil, clVata degil; .
deliyor gozleri. Orospu anah pi<;lerin bag!rmalarl insam saglr
ediyordu, vallahi de, billahi de.
Golgelikten yolun giinqine <;JktIm; yamna gidip dedim
saat ka<;? Dedi dort, acele acele koluna baklp. Diinya giiriil-
tiiyle doniiyordu. Deli. araba y!klyordu. Helvacl bagmyordu.
Arabalar korna <;ahyordu.C;:ocuklar giiliiyor oynalyor kou-
yorlardL Mavi gozliiniin sa<;lanm savuran riizgar bana da de-
giyordu. Ben yerimde duramlyordum. Diinyayl onliiklerin hl-
kaphyordu.
Insan diyordu biiyiilendim, sihirin dairesine girdim; imdi
diinyayl tavuga, bimi de darlya <;evirecekler; erken zlplayan
lavuklar kurnazhk yaplp tam beni yiyeceklerken bir
olup tepelerine binecegim. Silkindim.
Hava haf!f hafif karanyordu. C;:op karnyonlan traflgi tIka-
dl; gozlerimi kor eUi; eksozlarwl yutuyordum. Kornaslyla ho-
rultusu iizerime <;oktii. Dedim ula oglum C;:etin, ne yaplyor-
sun, sen polisin arad!g! bir adamslll, olmek istiyorsun? C;:ocu-
gun dilleri helvamn ekerini yahyordu. Yamna iki kiz geldi.
Onlar ona bir dedi, 0 onlara ses verdi, giiliitiiler.
tektir. Okul kaplSlmn oralarda duruyor, uzaldara
bakiyordu. Balm! belimi mevcudumu
gozlerime yiiziimii aCllldrrml!m; du-
ruyorum.
Dedim bir adres anyorum, Ikebana Oteli'nin sokaglllday-
biliyorsun? Eliyle oteli gosterdi. Dedim okumarn yaz-
mam yok, allah seni anal! babah biiyiitsiin, gel de goster hele
ne olurslin.
202
iRFAN
Korkulanml kimseye belli etmemeyi c;oktan.
Sustum. Hasret'in yanitia gidip ayaglmm ucuyla diirttikledim;
ktplrdamadl. Bogriine var giiciimle bir tekme salladlm; gene
sesini C;lkarmadl. Ses versin istiyordum; ses vermiyordu. Ku-
lag1illn tozuna elimin ic;iyle kiit diye koydum, bir daha, bir da-
ha... Sonunda hayvanlar gibi C;lghk attp iistiime atladl.
.
KafaYl ml yedin, diyordum buna, yakanm seni. Sesi klSl-
lana kadar bagrrdl. Neyi yakacaksm ulan, diyordu, amlmm
ktllarlm bile yakaruazsm sen, neyi yakacaksm soyle orospu
c;ocugu? Niye buraya bir kadm getiriyorsun
ulan, sen kimsin ulaaan, sevgin bu mu it herif? Buldugum her
flrsattaneresine gelirse orasma bir yumruk gomiiyordum. Te-
pinirken sac;lan yerleri siipuriiyordu. Susmasaydl oldiiriirdiim.
SOlmnda durulduk. Biz orada iiC; manyaktlk. Kaldlrsana
kalbimdeki karayl ey kader, hadi.
Dlarda bazl llklar yandl sondii; gecenin siyahltgl aydm-
lamyordu. Evin ic;inde kan, ter ve birbirine kanmltl.
Arzu'nun az once sarlldlg,m SlCak viicudu buza kesmiti, can-
SlZ yattyordu. Evde bir ceset varHasret, dedim, sen oldiirdiin.
Ellerini yiiziine kapayarak aglamaya baladl. Goziim don-
dii, diyordu, ben kimseyi oldiirmek istemiyorum, katil miyim,
hapise girmek istemiyorum. Ayaklarlma kapanmltt; ;'alvan-
yordu, titriyordu. Ki111se isteyerek oldiirmez zaten, dedim,
kimse. suC;lu degildir, cezaevinde bile kimse suC;lu degil, hep
boyle olur, arua oldiirdiin ite. $imdi ne yapacaglz, diye soru-
yordu.
Bilmiyorum, demitim; evde esasmda iiC; ceset var ve ne
yapacaglml bilmiyorum.
203
<;ETiN
Otelin penceresinden gormekle olmuyormu. San
. vardl; dedim bundaki bu koku kalbinden geliyor? istiyordnn
biraz daha yakmdan bakaylm. 0 zaman sarmm san
oldugunu anlIyordun; ellere el diyordun; kemiklerini rontgen
gibi burnundaki deliklerden .girip kafasmda tabt
kuruyordun. Belki bir saniye belki iki saniye
cekti, zamanlan durdurmu olacaktJm. Caddelerdeki asfaltlar
konumaz, biz biliriz. .
i:ki adlm attlk. Sokakta tiip kamyonu durdu. Vakit 0 vakit-
ti. dagltan riizgar siitlii etinden bir ahr da geti-
rir bastJru burnuma diyordun. BaktJm. Dedim kalbin durdu
;:eto.
Tiip kamyonu bagmyordu. Trrnaklanm titredi. Birden bii-
tiin fikirlerim degiti. Kanrrn a1evleniyordu. Ya Allah ya set-
tar deyip yekindim. Birden ben ;:etin
bir adam oldum. Kanrm kaynadl beynime Etim hare-
ketleniyordu. Pazulanm kendi kendilerine itiler. Diyordum
ne oluyor; diyordum ne yaplyorsun? hlzlandlm.
Dedim ;:eto, hadi. Kararl imeklerden, flrtJnalardan, kasrrga-
lardan bile hlZh verdim.
Kokusunu ilk defa orada, 0 anda iaret
parmajpm otele dogru havaya kaldlflIken iki elimle belinden
kavraymca ku gibihavalandl. insan istiyordu hep bana kok-
sun. Tiip kamyonu zebellah gibiydi. bbiir elimle agzml ka-
patmltJm. Simdi okulun giiriiltiileri tam kulaglmdadlr. Ko-
tum. Deli, hala araba yIlayordu. Garajmbetonunu
dengem bozuluyordu. Yangm merdiveninden
Son basamaktan ayaglml uzatlrken
gordiim ki Deli bana baklyOr. Baktl; arabalanna dondii. Adl-
mrml atum. Yiiriiyiitiir, odadlr.
204
HASRET
Sorunca siiyledim. Sakin giiIiiniiyor imdi. Az iinceki Of-
keli adam gitmi, yeIini ifadesiz bir surat alml. Evin
bir aagl bir yukan gidip geldi. Kollanffil kavutunnu onu
seyIediyoIdurn. Duvara giimiilii dolaptan bavulu
Odamrr oItasma getiIip
Ne bakIyoIsul) iiyle, gel yardlffi. et, dedi. KIzm yamna git-
d; rlurdu, baku; bana diindii; yeniden kIza baku. irfan bam-
darrtuttu, ben ayaklarmdarr, viicudu hala SICaktl. Barryoya ka-
dar taulrk.. Sarrkiuyuyordu. KUfun gibi ailIIdl. Kiivete yer-
letiIdik. Giizlerimiz fal!a1 gibi birbirimize baklyordu. Teste-
revar ml, dedi soma. Yoktu. Bul, dedi. Nereden bulaylm, ge-
rizekah mlsm, dedim. Giizyalarlm dinmiyordu. Kaplya
yaslarrml
KIzm okamaYl blImp yamma geldi. Ellerini si-
yah gezdirdi. Beyaz kiivette kIz yauyordu
lak, hareketsiz. Kiiveti tlkadl, suyu agzma kadar suyla
doldurdu. HeIeyi unutacaksm, dedi. Balml salladlm. Ceset-
ten kurtulmamlz lazlmml. Biiyiik mudak getirdim.
Eline aldl. Havada biI iki defa bana dogru gibi salladl.
Giildii. Giilmedim. Kanlanan su kiivetin kenarlarmdan slzma-
ya baladl. Midem bularidl.Hemen oIaclkta fayanslara kus-
turn. GiizleIini kapamltl.
saplaymca kIzm gergin karm kaglt gibi ylIuldl. iki-
ye biilecekmi. Tam giibek deliginin altmdan kIur kItlI kesi-
yOIdu. keskindi ama ZOI iliyordu. Uzun siirdii. Belki
iki saat. irfan'm terli yiiziirrii havluyla kuruladlffi. Su kIzI1la-
mlu. Suda yiizen baglISaklarla et ve kemik eliyle
topladl; naylon poete koyduk. Tlpayl kanh su boal-
dl. Bezler, istedi. Gidip getirdim. Yardlm etmemi is-
tedi, ettim.
205
BEKiR
Her an saylSlz oliim kahm olaylanyla kimyevl reaksiyon"
lann ve hayatl faaliyetlerin cerayan ettigi gogiis
sol tarafmda yer alan kalbin kasI1masI sonucunda muntazam
arahklarla biitiin viicuda yayllan kan geri dondiigiinde sag ka-
nnclkla sag arasmdaki kapagm kapah oldugunu gor-
dii.
DI dI dI dm, dedi ve kapak sag karmcIga ge-
kan akcigere bagh bir atardamara dogru itildi. Fa-
kat! Hayret! Damarm kapak gene
ve kan akcigere hareket edemedi.
Oysa Iaz aym anda akcigerde olan
kan sol olacaklI ve buradan sol karmclga
aort darnan yoluyla biitiin viicuda yayI1acaktI. Kulak-
ve kannclklar dolup kalp atacaktI ama ga-
liba biiziilme esnasmda biraz
Kan giderek daha az geliyordu kannclklarla
yolunu giderek kaybediyordu kan; kalp giderek daha az atI-
yordu; kan giderek daha az devirdaim oluyordu; kalp durdu-
gu anda hayat da durur, kalp durdugu anda hayat da durur!
Ve kan can havliyle bagmyordu; damar yollan kesiliyor
ve hiicre duvarlanna tosluyordu. Gozle goriilemeyecek mil-
yonlarca hiicrenin golgeliklerinde ve nemli kuy-
tularmda beklerken alyuvarlarla ak-
yuvarlara ilerleyen kan, deriye, gozlere, dile, kulak
ve buruna, SaigI ve tiikliriik bezlerine, ve sol unum
organlanna, kaslara, iskeletteki kemiklere degerek ve govde-
nin her yamnda dans ederek oldiiriicii bir
hlzda beyinle kalp arasmda gidip geliyordu.
KIz beridir 'yerde canSlZ yatlyordu.
206
HASRET
ikiye bOltinee iki ayn par9a oldu. Parlak fayanstaki golge-
lerimizde kendimizi gorliyorduk. En kahnlarml serdim'bezle-
rin yere. KIz sanki nefes ahyor gibiydi. irfan az once gozleri-
ni kapatmltI, a9tl. Tik, tak, tik tak. Akreple yelkovan kou-
yordu. Govdeyi bezde yuvarlayarak iki li9 kat sardl. KIzm el
ve ayak tlrnaklan ojeliydi. Alt par9aslm da sarlp sarmalaymea
klivetin kenanna 90klip bir sigara yaktl. Bezlerden birini ben
aldlm, birini 0; igeri taldlk.
Sanki mutfakta beraber. yemek yaplyorduk; evet, buna
benzetiyorum.
iki par9ayl a9lk duran bavula list liste koyup yerletirdik.
Kenarlanm eski gazeteleri buruturup sllatlrarak destekledi,
saglamlatlrdl. Yataktan ve banyodan sIZankanlardan hahda
koeaman kIrmlzI bir kan golti olumutu.
Bavulu kapatmak i9in epey ugratlk. Hafif bir ikinlik di-
lin anahtara girmesini onltiyordu. Uzerine 9lkIp zlpladl; ka-
paklar birbirine ge9ince tlss diye bir ses 9lktl. Govdesiyle
abanmasa bavul a9lk kalaeaktl.
Elli bq kilo falandl, dedi, Soylerken bana bakIyordu. Ba-
. vulu kaldlrmamI istedi. Denedim, kaldlramadlffi. Beni eliyle
kenara itti, kaldlrdl. Bavul havalandl. Bazl evlerdehilla tek
tlik Ilklar vardl. Geeeden beri yanan lambalarl sondlirdlim.
irfan hahya uzanml tavam seyrediyordu.
Glin sessizee dogdu. Aaglda dizili arabalardan birinden
eksoz gazl flkIrdl. Ben tlrnaklanml yedim. Irfan, hamm kan
01, dedi. Earp bagladlm. Site sessizdi. Bavulu bagaja yerle-
tirdik. Caddeden polis otasu ge9ti.
Korkunea azarladI beni. Tam biheeekken flskiyeleri yer-
Iqtiren bah9Ivam gordiik. Uzaklaana kadar baktlk. Ne i
yaptlglml biliyor.
207
BEKiR
Sulanm dahi bilginlerin, onder devlet adamlanyla parlak
zekah sanat<;llannkileri inceleyerek dahi <;ozemedigimiz, ile-
yii kefedilemeyen beyindeki hiicrelerle sinir dokulannm
kurunlan yedigi anda, yani 0 goriinmez hlzda gelerek yakan
kii<;iik metal par<;asl sinir sistemine degdigi anda; her daim
amaz kesinlikle ileyip kalbe kan pompalanmasl emrini ve-
ren muazzarn makinamn 0 esnada neler hissettigini, neler soy-
lemek istedigini kim bilebilir? Hareketsiz govde az sonraki
par<;alanma ilemine hazlrlamrken kan da birkoede sessiz se-
daslz kuruyordu. biiimiin 0 uzak, soguk ve uak iilkesine gidip
de donmek olsaydl tabiatm baZilarma ermi olur-
duk belki ama iiliiler ne bir ey soyler ne bir haber getirirler.
KIzcaglzm gergin derisi, piiriizsiiz teni,sinir sisteminin
yapayalmz ve kmlgan evrencikleri, kara sa<;lan, diimdiiz kar-
m, bi<;imli bacaklan, iri gogiisleri, insana lSlnnak arzusu ve-
ren minnaclk burnu, narin parmaklan ve ebediyete kadar ka-
panml goz kapaklarl sanki gaipler aleminden, memnil akla-
nn bedbahtl aziz ve fakir ruhlarm ahap <;ilehanelerindenele
avuca gehnez goze goriinmez bir cin suretinde firlar da ne-
den? neden? diye sormak ister gibiydi. KIz, meyve dogra-
makta, tavuk etlerini didiklemekte, ekrnegi dilimlemekte kul-
lamlan mutfak bl<;agmm viicuduna degiini her hissettiginde
hayatmm 0 me'um hatiraSlm, mevsimsiz akimn hummali ve
muhterem nisyamm, hlyanetini ve vefaslzhglm kor alevlerle
per<;inleyen 0 ince, <;elimsiz, sarlm oglam ve oteki kiz kapl-
dan girmeden once sevdigi adama sanki balna gelecekleri
sezmi gibi baktlgl son amm hatlrhyor, hiiziinleniyor, lstlrap
i<;inde kahyor, aCI <;ekiyor, ruhu dertlere garkoJuyordu.
Sevdigi adam bir zarnanlar <;ok sevdigi 0 nazenin bedeni
tarn ortasmdan ikiye aymyordu.
208

Bedenimi mengene gibi kilitlemitim. Ko11anmda
duruyordu; yumruklanm SlkmltJ salhyordu boluga.Rahat
talyordum. Diyordum bu sanki yumurta kiifesidir, dik-
kat edilmezse yere diiiip kmlacaktJr, 0 yiizden insan diiiiiJii-
yordu parmaklanmm ucunda yiiriiyeyim. Odamn kapIslm ka-
pattlm.
1lklan yandl, karanhk okuldaki sesler du-
yulmaz oldu. Bir de baktlm ki biz ikimiz odamn bir top
1lk gibiyiz. Diyordun. memleketimiz uzaktJr, sandlr; baharda
mahzun mahzun tek bama kenger biziz, topragunlz klr-
mlZldlr bizim. Oyledir, oyledir. .
yatagm iizerine kendimizle beraber blraktJk. Elim
agzmda degildir. Dudaklarlmda sus iareti yapmca klzgm de-
mirle daglanml itgibi uludu.'Ensesindeki dibinden
tuttuUj; yaylanan yataga var giiciimle gomdiim. Anlattun. De-
dim sus sesini ses edersen seni burada keserim a11a-
hima kitablma, allah vekil keserim. Tekrarladlm durdum ki
anlasm.
Yiiziime bakmlyordu. Ellerimi yava yava gevettirn.
sesi. dedim sakm baglrmayasm. Yiiziikoyun yatJ-
yordu, zannediyordun aghyor. Bir yandan da diyordum kork-
masana bir kotiiliik yapmayacaglm. Balm, oku-
yordum.
KalktJ, slrtlm duvara yaslaYlp divanda oturdu. Toparlandl.
Gozleri korkmutu, kocaman. Yanmda oturuyordum.
yanyana iki adamlz.'
Divamn karlsmdaki koltuga Belimden s\lahlml
gozlerinin oniinde optum, alnlma degdirdim. Akama
kadaragladl.
209
SIRRI
Duygusalhk kotiidlir; Emre'den etkilendiysem de duygula-
nml aglga vurmadlm: O'nu dort yJldlr tamnm, hig boyle gor-
memitim; sarhotu, aghyordu.
Rastlanliyla programl ben de seyretmitim bardaki kiigiik
odada. Kanm balma dikilip mliterilerin yamna donmem ge-
rektigini soyleyince gok tepkisel davrandlm; vldl vldl vldl,
dedi ve topuklarml yere vurarak glktl.
Ding'in de 0 evdeolacagml tahmin ediyordum, igime dog-
mutu. Oldliriilenler arasmdaki K. Arkada'l da tamrdlm eski-
den.
. Emre'nin aglaYllm seyrederken bildiklerirnden hig soz et-
meditn, sustum; avurtlanml yiyordum.
Masada, devletin tiyatrosundan gocuklar da vardl, kimse-
den glt glkmlyordu; Emre, bir ynndan, gevresi tuzlanml teki-
la bardaklanm yuvarhyor, agzma bir dilim limon aliyor. .. ve
bir yandan da aghyordu:
"Sadece roldii yapliglm, kimseyi inandlfamlyorum. Arka-
dalanm 'Sunarken zevk mi ahyordun, Ollilerin iistiine basar-
ken?'diye soruyorlar. Ben de insamm, sanatglylm, boyle bir
eyden zevk ahnabilir mi?"
Tiyatrocu taklml kadar aagillk ve yalancl yaratlklar yok-
tIL Karllanndakini etkilemek igin her tiirlii numaraya bavu-
rabilirlerdi.Belki sunarken yaptlgl roldii; u anki aglamasl ral
mil degil rni, ona da emin olarnazdmlz.
Arkadalanndan"biri smtarak yalilirdl Emre'yi:
"Hocam, bunu bir street performing art olarak gor, ne ola-
cak yani? Bir geit happening, sokak gahmasl! Glinil gelir,
bu duyguyu sahnede kullamrsm!".
210
<;ETiN
Koltukta bacak bacak UstUne atmltIm; dllma
pantolonuma slgmlyordu. Diyordum adm ne? Cevap. vermi-
yordu. Bir ey demeyip sessiz sessiz aghyordu.
Yatagm koesine bUziilmii kalmltI. Hem gozlerini gozle-
rimden aYlrmaya kbrkuyordu, hem de korkuyordu gozlerime
bakmaya. Muhabbet etmek istiyordum.
Ayaga kallap aleti donun kaybettirdim. Mahcup-
tum, utamyordum. Susuyordu. Divana yanma oturdum.
Omuzlanmlz birbirine degiyordu. Slrtlml onun gibi duvara
verdim.
Yak:latlm. Saga Daha yaklatIm, gene Soma
bitti divan,
Et ete yaplmltIk. Solugumu usuldan aldlm. Sessizlikte
sanki konuuyorduk. Aym andanefes ahp vermeye baladlk
derin derin. Once anlamadl. Farkedince korkup daha hlzh ne-
fes verdi. Ben de cevabeiI aymsl.
Jamamen gece oldu. Sokaktan gelen sesler yok oldular.
Dedim aClktm oglum? HaYlr diyordu balyla. Telefonu kal-
dlfdlm, dedim Recai? Dedi buyrun abe. SilahISlkarmllm,
cugadogru Yiyecek istiyorum dedim, pas-
ta, borek, de olsun. Peki deyip kapattt. Demitim kapl-
mn online blrak.
Silaha baklyordu, soma bana baklyordli;
dedi amca blrak beni gideyim. Giildlim. Dedim yoook,
olur? getirmiim seni buraya kadar, yemek yemeden btrakI-
mn otur hele, yemek yiyelim, anana banana kendi elle-
rimle teslim edecegim seni, soz; bir iki gUn benim misafirim
01, ne olacak? ben senin agbin degilim? Degilsin dedi.
211
SIRRI
Masada film yiinetmeni, aktiir, gazeteci, tv sunucusu hz,
tv program yaplmclsl, 'medyanm yarattlgl en biiyiik iihret'
diye tahldlglm ben falan vardlk; 0 akam
. ri yoktu, vakitti, biz bizeydik, konuuyorduk; komi, yak-
laan
Yiinetmen: "Dinciler geIiyor, ne yapacaglz?" Gazeteci:
"Ne, ne?" Ben: "Bara gelip gidenleri kendi etkileme-
ye 0: oyvermedim, gene vermem!"
(UzatUglm sosyal demokrat rozeti atlyor.) Ben: "Blfak ulan'
bu medya ayaklanm!" 0: "Zavalh bir iilkenin zavalh aydmla- ,
nSlmz siz!" Masada topluca tepki: "Ne ilgisi var?" Yiinet-
men: "Peki, oy vermiyorsun, nasll mticadele ediyorsun?"
Ben: "Unlii haber spikeri medya karltl kitap yazlyor, yetmez
mi?" (Masada topluca kahkahalar.)
Aktiir: "Ben onu bunu bilmem agbi, ahnm rahml, daga
Yiin.etmen: "Karanhk bir diineme giriyoruz!" (Ma-
topluca onaylama, eski medya iihreti 0: "Sizsi-
niz karanhk!" (Tahlmak istiy()rum) Ben: "Senin 'iihret-
ken parasl vardl, imdi be kurusuz' diyorlar, dogru
mu?" 0: "Kendine yalan siiyleme; kapitalistletin, ruhunu sat-
tm; Wlagillk ve yeteneksizsin; 0 yiizden her zaman baanh
olacaksm". Yiinetmen: "insanlara saldlrmakla ne kazanabile-
cegini umuyorsun?"
Konuyu degitirmitlm; barlarda bu Wr tartl-
malarm sonunda kavga biliyordum.
Sunucu kiz anlamadan baklyordu; bar genelinde kii bal-
na diien alkol katsaylsl artmltl; eski medya iihreti gitmiti;
giiriiniite herey yolunda, herey sakindi.
212
t;:ETiN
KapI tildadl. Dedim tamam, gil. Tepsiyi siiriikleyerek <;:ek-
tim, divamn iistiine koydum; dedim hadi yeoglum. Elini bile
siirmedi. Bagda kurdum gene yamna oturdum. Gergin duru-
yordu; tedirgindi.
Sa<;:lanm okuyordum. Egilip kokladlffi. Yanagmdan iipef'
ken sl<;:radl. 0 zaman <;:ikardlm silaln yeniden karnma daya-
dim. Sakallanml yiiziine siirttiim. Yava yava, yava yava.
Yanaklarmdan iiptiim. Hotu. insan diyordu sanhp her tarafl-
m iipeyim. Biiziilmii,.dileri kenetlenmi. Elleriyle iinli.igiinii
slk:iyordu.
Kiitii davranmak istemiyordum; Adml siiylemiyordu. Di-
yordum <;etin peki getirdin l;m oglam odaya, imdi ne yapa-
caksm, geri nasll <;:lkaracaksm, senin sonun ne olacak? Bu so-
rulara Kur'an hakk! i<;:in cevap veremiyordum.
'Banyonun kapISrlll a<;:lp yiiznumaraya girdim. Divan tam
kaflmdaydl. Oglanadedim klplrdamayasm sakm.
. Tekelle kemerimi <;:iizdiim, donumu indirdim; klozete
oturdum. Silahl blrak!myordum. Zaten saatlerdir yerinde du-
ramlyordn; elime tiikiiriip malafatl slvazladlm. Dilim dama-
glm kuruyana kadar tiikiirdiim.
<;ocnk tam kaflmda iri giizlerle bana bak!yordll. Giizleri-
ni kapatll. Baglrdlm. Dedim a<;: ulan giizlerini, bana bakacak-
SIll.
i"im kavruluyordu', yamyordum. Pantolonumu'<;:lkanp sol
dizimi agzlma dayadlm, emmeye baladlm. <;etin,<;etin, <;e-
to.
Oglamn giizlerine baka baka abak <;:ekiyordum. Beyaz
bellerim banyo kapIsmdanflkmp hal\ya yagdl.
213
AZMiDURAN
HaYlr saYIn bakan, itiraz, evet, saptmhyor
Kiirt propagandasl ve Tiirk diimanhgl, ne istiyorsunuz vatan-
datan, gecenin beri Tiirkiye batu bauyor diyenlere
soziim var bir susmuyorum efendim, bu millet daha zor
giinleri atlalInayl da bilmitir; bulamk suda bahk avlamaya
gerek yok, burada herkese yetecek giizel ekmek var, ne, de-
mokratik isteyen ben mi diktaclYlm, basIn ozgiirliigii
var diye akhmza her eseni soyleyemezsiniz camm kardeim;
evet, askere arkIlar liirkiilerle ugurlananTiirk gu-
rurlandlm; slkIdiizen sadece gerekirse konulsun diyorl1m ben,
sizsiniz ve agzllllzl toplayIn, hiikiimete ya-
lakahk yapan kim, devam edersen ben de terbiye slmrlarml
ama camm kardqim; liitfen sayIn bakan ciimlemi
bitireyim verecegim mikrofonu; diinyada bile savunan kalma- .
dl ki bu fikirleri; bakm, onemli olan sag-sol degil diyorum,
onemli olan her liir fikrin ozgiirce dile getirilebilmesidir; ne-
reye varmaYl uml1yorsunuz yani, kara bl1lutlar var iilkede,
evet, tehlikeleri gormeyen herkes ama herkes soyliiyo-
rum haindir; buiilke toparlamr camm kardqim, begenmiyor-
san git, hadi git, liitfen git, allahakIna git; nereye elinizi
atsamz dinamitliyorsunl1z, sava tellalhgmdan vaz
misiniz siz, sizde zaten aZlclk aile terbiyesi olsaydl azimlevl1-
ran diye benim babadan dededen kalma malvarhglml dilinize
dolamazdm1Z; guzel ekmek var bu iilkede, giizel ekmek, gii-
zel ekmek, Tiirk evet, bu cl1inhl1riyet bizim, bOldur-
meyiz, bu vatan, bn ta, toprak.
214
<;:ETiN
Adm! hilHi saylerniyordu. Yemeklerden bir iki lokma ye-
dim. Anaslm, babasml, okulunu soruyordurn;tek kelime ce-
yap vetrniyordu. Aglamaktan gazleri yiizii imiti; qekitir-
rnekten onliigii km kmt!. Gazlerine baktlrn.
Birden silahl qlkanp almna dayadlrn. Dedirn son istegini
sayle oglurn, sabnrn buraya kadar,artIk yolcusun. Gazlerime
bakt!. Klplrdamlyordu.
Dedim son istegini sayle, anana babana sayjernek istedi-
gin bir ey var rnl? Renk verdi, ses verrnedi.
Horozu indirdirn, qlt. Dedirn altrnl saniyen var, geriye
dogru sayacaglrn. Elli dokuz, elli sekiz, elli yedi, iiq, iki, sade-
ce banyo yapacaglz oglum, katiiliik yoktur bunda; qlt, bir bu-
quk, az kaldl, qekecegim, Oleceksin; bir, qekiyorum...
Can havliyle ayle bit baglrdl ki ... Susturrnak mecburiye-
tinde kaldah; sus dedirn, sus.
Soyundum. Gamlegirni, atletimi, donumu,.qlkardlm. On-
liigiinii iaret etmitirn.
Agu aglr diigrnelerini qazdii. Altmda san triko kazak var-
d!. Gnu da. Fanila. Gnu da. Pantolon. Gnu da. En sonu kald!.
Dedim onu da.
t;:mlqlplak banyoya girdik. Cernil kiivetleri giizel yaptlr-
ml, genitir.
TabancaYI lavabo aynasmm oraya yerletirdirn; kiivetin
iqirlden aynaya bakmca garebiliyordurn. Su doluyordu. Terle-
meye baladlm. Terler burnumdan damhyordu.
t;:ocuga qok, qok, qok yumuak davramyordum, Diyordum
su yakmlyor degil? Bir ey demiyordu.
215
iRFAN
Mahallede gorunen diinyamn dlmda baka bir dunya da- .
ha yard!. Plastik k!h9larla sava9lhk oynayan 90cuklarla ina-
at demirlerini sivriltipkuaklannda talyanlar aym mahallede
oturuyorlard!.
Ortaokuldaki Fen Bilgisi hocasl bit tutmasm diye kendi
elleriyle sa9larlmlzI usturaya vurup ii9 etmiti, u9 numara, u9
numara... Iteo an onu oldiirmek istedim. l;ocukken 90k az
mutlu oldum; belki de. hi9... Aglamak isterdim aglayamaz-
dIm. Anam beni sarsm isterdim soyleyemezdim. Geceleri
kollarlml govdeme kilitleyip uyuyordum; sabahlarl kaskatl
kalk!yordum. Sertletikge kaslhymdum. Sertligim iddetimi
9i1gmyordu.
l;agnya yirmili yalanmda uydum.Goru ufkumukesen-
leri bir bir belledim. ~ i m d i k i akhm olsaydl okurdum derim.
Hayatlml renklendirmek i9in isterdim. Okuyanlarm da hepsi
bilmez, Slrf yaayanlann da. Okullarda ogrettikleri bilgiler
bo, faydaslz, fasa fiso. Sokaklara, kuytulara, hiicrelere gel-
sinler;belalara ugrasmlar;ogrenmek i9in iliklerine kadar tit-
resinler.
Ben de sevrim guzellikleri; beyaz patish ortiilii tahta
masalarda dostlarla beraber rak! i9meyi, sagdan soldan, ge9-.
miten gelecekten konumaYI; cam goniiIden, i9imden iste-
rim. Her zaman olmuyor. Trpkl ak gibi. Bir insan hakikaten
ka9 defa sevebilir ki? Bir? lki? Belki de u9. Ite hepsi a kadar.
Orta ikideyken babambeni neredeyse evlathktan silme
noktasma gelmiti. l;elikilerimiz her gegen gun buyuyordu;
9atlmalanmlz artlyordu. Ben babamlgiin ge9tikge daha ilz
seviyordum, babaru benden gun ge9tikge dahit90k nefret edi"
yordu. Belki de hepsinin tersi oluyordu. .
Buyuyunce de 90k az mutlu oldum ben.
216
<;ETiN
SICaktl. Kuvette dizlerimin tisliine qoktip dnduklanml qo-
cuglln omllzianna yanal1rdlm. YllvarlaktlI. Optum. Nefesimi
boynuna tifledim. Ttiylerini hissediyordum. Hadi <;::eto hadi.
Elma yanaklarma dokundum. Slcakhk vermiyordu. Buz
gibiydi. Ellerini qtikunde birletirmitikapatmltl. Dlldaklarl
slmslkl yaplml. Benimki hayvan gibi kalktl.
Dedim hiq otllzbir qekmedin? <;::ekmemi. Dedim qekmen
lazlm, kocaman adamsm. Sessizlik olmutu. .
Oturup bacaklanml iki yana aql1in. <;::ocugll kendime dog-
ru yanatlrdml zorla. Santim santim. Yaklallrdlm. Bacaklan-
mm arasmda nohut tanesi gibi ufak kahyordu..
Elimi vtieudunda gezdirdim: Memelerinin uqlanna doku-
nuyordllm; boynuna, kalqalanna, kollanmn altma... Pllosllyla
oynadlm biraz. Soma aldlm agzlma emmeye baladlm. Ne
gtizel plIo, ne gtizel plIo. Agzlmdadlr, ekerdir.
. Baeaklanmla sarmll1m vticudunll. Eliyle balml itiyordll.
Emdikqe yava yava kalktyordu. ipinceydi. Titreye titreye
kalkIyordll. Emmeyi blrakInea elimle oynuyordllm. UfaClktl.
Taze dal gibiydi. Avucumla kavraymea neredeyse kayboldu.
Dedim bak boyle yapaeaksm. Kazlk gibi olmll baHaya
ampuan stimp yukanaagl hareket ettirdim. indirip kaldlr-
dlkqa elim suya degip ap up ses qlkarlyordu. Diyordum soz
verdin unutrna, hadi qek.
Pllosuyla beeeriksiz beeeriksiz oynadl. Egilip emdim. Oy-
natlyordum agzlmda.
Buhar gozume perde qekiyordu. Sleak insam rehavete ge-
tiriyordu, diyordun yatlp uyuyaYlm. <;::oeuk imdi tam sut ko-
kuyordu:
217
HASRET
Arabayl Irfan kulland!. Ilklann arasmdan Topkapl
. Otobiis garajma girdik. Bavul bizim tekerlekle-
rinden siiriikleyerek yukan <;:ok bacakllk, eldik,
kandIk; ajp.rdlk.
Kalabahkh buras!. Bir ugultuduI gidiyordu. Bazilan yerIe-
re bazllarl da denklerinin iistlerine oturmu-
lard!. Ben de bu otobiislerle anarnm memleketine gidip
geldim. Koarak bavula Irfan ana
avrat kiifretti. Otobtis irketlerinin rengarenk llkIl tabelalarl-
mn altlanndan yiirtiyorduk. Aym yoldan geri diindtik.
man kolumdan tutup soJrtu; bavulu yere brraktl, ba-
vulla beraber, hep bavulla beraber.
Karldaki kaplsmda duran olobiisti giirebiliyorduk.
Duvarlarda Gazanfer Bilge Olobiisleri yazan ayylldlzh mayo-
lu resimleri yard!.
man, Adana'ya bir bilet dedi, yalmz bayan yam.
bana bakh yan giizle, aYlp ettin agbi, dedi, yengemiz mi?
Evel, dedi. Adl? Arzu Alata, dedi. Olobiis yanm saal s?nra
kalkacakrnl.
Girdigimiz kapldan dlan trfan ani den diiniip
adamm yamna gilti; bir eyler konutular, adam bavulu lezga-
hm gerisine aid!. Giizlerimi yerden aYlrmayacakrnllm. De-
diklerini yaplyordum.
Hava gtineliydi. Ilerde bir kafe giiriiniiyordu. Birer kola
. kalktlk. Once havula dogru, sonra lers yiille ytirtidtik.
Once aglr ajp.r, sonra h1Zlanarak. Merdivenleri koaradlm
man derin bir oh kurtulduk, dedi. Sevinecek
ohillca payladl, cesetten kurtulduk tek, dedi. gibi gidi-
yorduk. Uzamp iipliim dudaklarmdan. Operken giizlerimi ka"
pallp bavulu diitindiim.
218
<;ETiN
Hayat iyidir <;eto,hayat iyidir. Diyordum bunda kotu bir
ey yok, zarIa yapmam, eski tarihlerde de oluyordu,; okulda
size okutmadllar, normal degildir boyle eyler? Diyor senin
yaptlgm saplkhk. Buhardaki gozlerine bir kere daha baktIm.
$ak..
Yuzune tokat atmltIm. Soma dedim sen ne
erkeksin, otuzbir bile Gergin taaklanm
laylp taruyordum. Elimi daha da ileri ittirdim. Deliginegeldi-
gimde durdum. Orta parmaglml delik agzma dayamllm. Oy-
nauyordum. Parmaglml delige dogru pIlosu kllmldl-
yordu, dedim hadi beraber
Bu sefer sabunladlm mahml. Slvazhyordum. <;ocugun
elinden tutmutum, yardlm ediyordum. Emdim, parmakladlm,
opWm. Bir vakit ytizti kultl. Aym anda havaya flkuttIk.
daklarml agzlma aldlm, Balm kurtarmak ic;in
plmyordu, dudaklanm C;alllyordu. Daha kIllanma-
ml gogstine beyaz beyaz, parc;a akItlrken sanlmlum
slmslkL Derin nefesler aldlk. Dedim aferin imdi tam erkek.
. oldun hadi ylkanahm.
Buharh slcak su iizerimize yagdl. Doyamlyordum. Gobe-
gindeki bellerimi temizledim diJimle yalayarak. Su tepemiz-
den akIyordu. SutIm tersten kucaglma aldlm. Insan
dayanaffi1yordu. Diyordu itahla bu goWn deligini yalayaYIm,
istiyordun bitmesin.
Havlularla kuruladlm, okHdlm, yataga yatlrdlm.
Oda slcaktl. <;mlC;lplak uzandlk. Diyordum geviyorsun <;eto.
Silahim yaillbalmda, sehpamn tisWnde duruyordu. <;ocugu
kollarlma sanp sac;laimdan 'optiim; tavan gibi oka-
dIm.
219
SIRRI
Emre'ye, ekranda goriindiigii saldmldlgml, aslmda
hepimizin oldugunu soyledim. HaYlr, 0 geee barda ola-
ganiistii bir durum yoktu. Derken masa ve tar- .
Eski medya kIs kIs giilerek bizi dinli-
yordu, "Niye halkl kandlrdm, sen okumadm m! 0 haberleri?"
diyerek dalgaml. Bazl Emre'ye yaptlgl
mantlglm merak ettiklerini soylediler. Diger grup ise ola-
ya gerektigini savundu. Emre,
kIp gidemeyeeek kadar
"Gosteri dedim, "sorgulamadan,
den, teklif edilen her oneriyi kabul1enip sunuculuk yapmahlar
ml sizce? Bu de bir ahlii.kI yok mu Bu sozler,
tahmin ettigim gibi, dozu yiiksek masaYI
trrdl. Biz de boyle entel muhabbetler sayesinde yaplYoruz.
Sonunda, Genelkurmay oglu soze 0
da tiyatrocu: "Niye tek yonlii dedi, "Oldiiriilen-
Ier vatan hainiydi, kimbilir masum,insanm kanma
lerdir?" Emre, "Giizelim, sarun 0 degil" demeye sa-
da oglan susmadl: "0 tiplerden biri
sm, tereddiit etmem, ai:lmda vururum". Ve silahlm
masaya koydu; hava birdenbire gerginlqti. Bar sahibi olarak
duruma miidahale ettim: "Koy osilahl cebine, burada
hepiniz
Emre, ihtiyacl oldugunu soylilyordu, iizerime
ylkIlaeaktl; kapldakiler taksiye zorla bindirdiler. iki koruma-
smm qliginde ay<ikta durmaya G",nelkurmay Baka-
m'nm oglu son anda yamma gelip, "Oziir dileriin Sun agbi,"
dedi, "soziim sana degildi, n'olur anlama; biliyarsun,
ben de demokrat bir insamm." O'na da gozlerle bak-
mak zorunda kaldlm.
220
<;ETiN
Tetikteydim. Zaten uyumamltlm. Giln dogmamll1 kalktl-
glmda. Hii.lbuki gozlerim isyan ediyordu. Allahlma kitablma
ana .avrat gitmeyip tikretseydim belalar balma yagmazdl.
C;ocukkenki C;::eto dtitiyordu akhma.
Bir bakacaksm ka9acak gidecek, bir bakacaksm bogazma
90kecek, diyeceksin silahlgekecek. Kuzu gibi uyuyor. Hey-
kei gibidir, cildiayna gibi pml pmldlf. Uyandlg1ffida kollan-
mm arasmdaydl. Derin derin nefes ahp veriyordu. istiyordun
uyandlimayaylm. Tek bir sigara yakl1m' a9 karmna, kaltuga
aturdum. Diyordum bu 90cuksensin? Senin 90cugundl\f? Ev-
. lensen 90cugun olmayacaktl? C;::ocugun olsaydl okamayacak-
tm? Gtine odaya girdi. Bir bardak eftali suyu doldurup iki
uyku haplm erittim. Gozleri mahmurdu. Uyamnca dedim hay-
di canavar kahvaltl edelim. C;::ay, neskafe,lazartllml ekmek,
tereyagl, bal, beyaz peynir, kaar peyniri, zeytin, salam. De-
dim baka istedigin var? Yuztinti ylkaylp oturdu; agzmdaki
lokmaYI yuttu. Dedim benim gilinem'lazlm, gelene kadar uslu
aturacaksm? Diyordun sanki ben onun hizmet9isiyim, sanki a
diyardu ben senin klrahmm. Olmaz deniitim, misafirimsin.
ik:i gun soma seni ben teslim edecegim ailene. Hii.lbuki di-
yor blrak beni gideyim. ~ e f t a l i suyu bir iki lokma peynir ek-
mekle gidiyordu mideye. Biraz soma uykuya sanlacak. Yata-
ga uzandl. Diyardum yorulmusundur tabii, dinlen. Uzandl.
iyice savunmaslzdl. istesem istedigimi yapardlm. Dudaklarm-
dan opliim. Bir tek bunu yapl1m. Gozlerimi kapaYlp kakla
c
dim.
C;::tkl1g1mda derin uykudaydl.DlarlSI erkendi. Tepsi Recai
9apakh gozlerini kirpll1rarak baktl pis pis. Yakasmdan tut-
tum; dedim anahtarbende kalacak; ada temizdir, kimse gir-
mesin.
221
AZMinURAN
Kotii bir glin. Kara haberler bitmiyor. Hasan'l gonderdik-
ten sonta Yaym Mlidlirli Suat Bey'in ziyaretini kabul dtim.
Korkulu, kaygJ11 ve telaliydl.
Geyen haftaki haberlerden soma, Anaqistlerden ve ~ e r i a t
yllardan olUm tehditleti yaglyormu. Biliyordum, hep tehdit
ederler, ne yapahm yani, Olelim mi?
Sua! Bey'i yauurabilmek iyin Emniyet Mlidlirli'nli ara-
mak zorunda kaldlm; iyi arkadalzdlr. Evlerimize ve iyerle-
rimize ozel koruma isteyince, 'Hemen!' dedi adam, sagolsun.
. Alfam blilteninin son hazlrlik1arml denetlemek iizere ha-
bel' merkezine girdigimde spiker hamm klZlmlzl tavuskuu
tiiyleriyle ortalarda gezinirken gordlim.
"Haberleri deifre ettiniz mi, lilkede olanlarl biliyor musu-
nuz, canh yayma hazlr mlSlmz?" sorularlma Iakrrdayarak ce-
yap verdi:
"Beni izlemeye devam edin Azmi Bey!"
Bakakaldlglm yiizii stlidyo 1Ik1armm patlamamasl Iym
slirlilen kahn boya tabakaslyla kaphyd1.
Firarda yeni gelime yoktu; yakmda seyimler yapJiacaku,
seyimleri kim kazanacaktI; cekti, Caktl, cuktu; bu lilkenin so-
nu neolacaktl?
Babakamm kayltdlmdayken deginmiti ya: "Giineydo-
gu'da askerler dedektorle vurulacak Kiirt anyor.!" Matrak.
Klirt Partisi kapauldl; eriatyJ1ara ylikleniliyor, anaristler
avlamyor, ekonomi diizeliyor.., biitiin bunlar oluyor da, of al-
lahlm, ben neden giinlin yirmi dort saati bu iilkenin sorunlarl-
m diitinmek zorunda kalan megul bir adamlm; mlm?
222
iRFAN
Giinlerimi hatlrladlk9a yiiregim giimbiirdiiyordu. i9imdeki
zehirlerden temizlenemedim. Yarahyken kirlenmitim. Kap
kara bir duman bulutu 9okmlitii iistiime. Ne akrl kalmltl ne
mantlk. 0 giinlerde keudimi hi9 bilemiyordum. Yumaktl so-
runlar kafamda; diigumlenmiti, 9oi.emiyordum. Hapisteyken
sadeee dart duvardan kuitulmaYl diiiiniiyorsun. Esas i dla-
nda yaamakta, hayatta kalabilmekte;eanh eenazeye donme-,
den, efendi gibi, aglr aglr, tertemizyaayabilmekte.
Hasret'i eve blrakl1ktan soma 91kmamasl i9in SlkJ slkl tem-
bihledim. YorganClMuharrem'in verdigi adresteki adaml bul-
mam lazlmdl. Karanhk ilikiler bunlar, aeayip giivenilrnez
ayak oyunlarl, varyeteler. Aksaray'da Laleli tarafma diiiiyor:
Modem Doviz Biifesi.
Biifenin onii ka)abahktl. BirMereedes 500 SEL parket-
miti. Selaml iletinee yandaki kaplyl a9t1lar. Halis Bey hem
keldi, hem iman. Zorlukla nefes ahp verirken ,aeayip sesler
9lkar1yordu. Meseleyi sayglh bir ekilde a9l1m. Sahte kimlik,
pasaport, ineeden vmlama.
Karlhgml odeyebileeek rnisin, dedi hm hm nefes ahr-
ken., Tabii, dedim. Veunu gormek Bin dolar, iki
bin dolar, eanm ne kadar isterse at bakahm, dedi. Sonta goz-
lerini kJSlP okiiz gibi giiidii. Hasret'ten aldlglm iki bin dolan
rnasaya usiiliinee, efendiee blraktlm. Ellerim baghydl, balm
ondeydi, rnaheup duruyordurn. Sekiz adet binlik daha getire-
eegirne soz verip alfl sayglyla geri geri 9Ikl1m. Renk verrni-
yordurn.
igerinin aynnl11anm tek tek kafarna yerletirdirn; ne olur,
. ne olrnaz. ParaYI nasll bulaeaglz? Bl1yiik para. Hasret'te yok;
\=etin'de zaten yok; kimsede de yok. \=lktlrn.
223
HASRET
Pencerenin dibinde tiiliin ardmdaki diinyaya bakarak saba-
ha kadar .onu bekledim. Sabaha geldi. Geceligimin iize-
rine hlrka almltlm; ayaklanm Oturdum. Uiiyor-
dum. Titriyordum. Hahda dertop olmutum. Kiplrdayamlyor-
dum. Soguktu; akll baka yerdeydi.
Girer girmez iistiine atladnn. Pencerenin oniinde dikildi. .
pemligin.altlm yaktlm. Yatait! gosterdim, cevap vermedi. Si-
gara yaktl. Sessizce aghyordum: Sandalyeye oturdum. Yatak-
tan en uzak noktaYI ta dipte.
Pencereden baktyordu. Slkmtlmlz <;aym suyu'
kaynadl. Susuyordu. Bazen doniip bakiyordu. Gazlerime bak_
masml isteinezdim. Donuk donuk giiliimsedi. ilk giin de oyle
bakInltl. Odamn kendikendine kQnumaya, ileri geri
yiiriimeye baladl. Giinein ilk llklan eve doldu. Masayl kur-
dum. Diinden kalma ektnek, zeytin, beyaz peynir, bal, yeil
biber, halanml yumurta, Yedik. Sessizdik.
irfan, gazleri bendeyken, sebepsiz soL elini demlige
yapltlrdl. Gazleri biiyiidii; hmldadl, tlslayarak eiini.
Avucunun kor gibi ktpkiZlldL Kanamayl durdurmak
parfiimiimden baka ey bulamadlm. irfan, soyulan koca bir
deriyi kopardl. Keke yiizii kmlrken gozlerime
bakInasaydl.
Of, dedi; ah Hasret, dedi. SofraYI topladlm. Bir ortii bulup
serdim. Kuru yere uzandlk. Baml karmma yasladl. <;ocuk gi-
bi biiziilmii yatlyordu. Ogluma benziyordu.
Baml okadIID. Dudak dudaga opiitiik. Nefesleriiniz ka-
nuken ku sesleri duyduguma inandlm. Birbirimize yapllp
uyuduk; yan canevimizden terleyerek.
224
iRFAN
. Akama kadar avucumu kokladlm. Derisi soyulmlltll. As-
fait yollarda yiiriidiim, kalabahk meydanlardan ge<;tim, ipor-
ta tezgahlanndaki mallara dokundum, <;ay bah<;elerinde yalmz
balma <;ay i<;tim, parklarda otump insanlan seyrettim,agzl-
mm kJYIsma bir sigara ilitirip ucuca ekledim; avucumu kok-
laduh.
AvucumHasret kokuyordu. Yiiriidiik<;e koku azaldl. K o k ~
laylp yiiriidiik<;e koku biiyiidii. Ben de adlmlanml hlzlandir-
dUll. Koku azahr gibi olduk<;a adlmlanm kocamanlatl. Klzl-
mm peinden gitmeye kararhydlm.
Elimi yiiziimden aylfmlyordum hi<;. Silah temin edenlerle,
yeraltuun vatandalanyla goriitiim; berbat surath adamlann
altm yiiziiklii etli ellerini slktlm, sozler verdim, pazarhklar
yaptlm. Sol elimi havada aSlh tuttum, kullanmadlm.
Hayatlm sag elimde atlyordu; akJm solelimde, avucu-
mun lam i<;inde. .
Kokuyu .kalbimde hissettim. Govdemin kahbmdan <;Ik-
mak, Hasret'in kJhgma girmek, soyulmu derideki kap1yl a<;lp
yeni yollarda yiiriimek istiyordum. Avucumu kokladlm. KIZl-
.ml ozliiyordum. Yiiziim etime degdik<;e camm aClyordu; hi<;
onemli degil, aClSln.
Kokll gittik<;e azaldl. ileri 0 giin bitirmem lazlmdLiki el-
dim, iki kiiydim. Belalara ugramllann irfan'l: gor bak akJn-
dan lie hallere diitiin.
Hayat devam eder, aVll<;lar kanar, gozyalarl hi<;. dinmez.
Kan, elim, akJm, hasretim, camm... Koklamak istiyorum,
koklamak istiyorum... Bu koku hi<; gitmesin, hayatlmm sonu-
na kadar bu kokunun pqinden komak istiyorum.
225
<;ETiN
Normal tiplere benzemiiz. KafalanmlZl bira bardaklanna
gomiip dipliyoruz. Bir yudum, bir cIgara dumam; arada du-
man cilaIrsl iyidir.
iId birahane mtiterisiydik. Kalaballktl. Dontip dururken
zart eden bir llk aydmlauyordu bizi tepemizde aSIIr
duran lfunbadan.
ikimizden biri girii, digeri bitii gorebiliyordu. Arkamlzl
saglama almluk. iki iId televizyon vardl. Biri giriteId
glcrrdayan ahap kapmm tisttinde; digeri bititeId haydarile-
rin, cacrklarm, kOftelerin, zeytinyagh dolmalann, ciger kavur-
malarla muska boreklerinin Slra srra dizildigi camh buzdola-
bmm koesinde. Yani ucunda oltim de olsa arkamlz saglamdl.
Hangirniz i:ilse, olrnazsa bir iId saniye oteIdni kurtarml
olacaktl.
Herkes bir bardagma baklyor; kafasml televizyona kaldm-
yor, soma gene indiriyor. Televizyonda tutti furutti progra-
. mmdaki karllara seferber olmulu millet, kendini kay-
betmiti, oy.le bakryorlardi durmadan. Biz susuyorduk.
, .
Omuzlarl eski elbiseler giymi tipler parlak ipek ta-
krm elbiseli vatandalara karl egilip btikiiltiyorlar. Sinyal ve-
renler var. Sivillere benzeyen tipler var.
KafaYI bira kadehlerine soktuk. iIdmiz de korkuyorduk.
i9iyorduk. ikirniz de olmek istiyorduk. Onun gozlerinde ben
korku gortiyordum, benim gozlerimde O. Btittin birahanede-
Idleri oldtirmek istiyordum.
Bir arakuyumcu soymaYI konutuk. Bu yaldlzhkaranhk-
ta iIdmiz de yapayalmzdlk. Diyordum ki itiraz
edenlerin hepsini vuracaksm
irian tilkidir, gtildti. Tedbiri elden blrakmlyordu; diyordu
ipe gitmek istemiyorum.
226
Televizyondaki kendimi bir dikkatle izleme-
sem, tam tiinelin ucundaki llgl gormti gibiyken gelen belayl
hissedemeyecektim. ClllgJ! clllgll yaYllllann arasllldaki gizli
iaretleri deifre etmeyi, her zaman birinci Slfadaki firar. ha-
berlerinden ogrendim. Son anda trenlere bindirn; e-
hirde kendimi yokettirn.
Keke 0 anda evde olsaydlm; olseydim... ya da Olene ka-
dar kalsaydlm. Her saniye daha cezaevine
benzettigim bu evden de sinik bir kopek gibi gene
Olmek anSlll1 da kaybettim; beceremedim; imdi, gi-
debilecegim yer yok yurtsuzluktan baka.
Bir slife saklanmahyJrn. Belki geri doner, belki
de Cudi'deki girerim; belki inanacaglm, gtivenecegim
yeni insanlar oradadrrlar. Simdi daglardaYlm. Ormanlann
gtimbiirttisiinii dinleyecegim. kabuklanyla beslenece-
. gim. Ermiligimi baaramarrn olabilirim, olsun. Dervie do-
necegirn. Ben yamah hrrkalanml hayatlm boyunca sev-
dim. olmazsa ytirtidiim, yiirtiyorum. Ilgl hakedenlerden
biri oldugumu biliyorum. Yaamak en bizim haklamlZdl.
Bizi delirttiler.
Bir can yoldal bulmak ve kollarmda doya doya aglamak
istiyorum. Belki rastlarlm. Nerede? Ne zaman? Bilmiyorum.
Yiirtiyorum sadece. Can yoldalm, can yoldalm; akim, bir
tanem, Slfdalm, arkadalm. .. dinle: vecdile vecd ile...
Sarho olahm; Iftl olahm; dilirnizin kilidini biz yurahm; can
yoldalanmlz ehitlik erbetinden dtiman
neferlerini bozguna ugratahm.
Sehirlerin kitabllli bitirecegiz; stiyu daglardan
akl toprakta bulacaglz; her zaman vecd ile...
227
. HASRET
BEN - Camm? irfan? Neredesin?
o -Geldim ite.
BEN -. Seni bzledim.
0- Ben de.
BEN - Yani... bu saate kadar?
o -iim yard!.
BEN: <;:ok korktum.
0- Niye?
BEN - Biliyorsun ite, byle.
o -Sulamlyor musun sen bu
BEN - Suluyorum.
o -Kurumular.
BEN Niye konuyu degitiriyorsun?
0- Hangi konuyu?
BEN - Biliyorsun, yatak!
o -Ne sbylememi istiyorsun?
BEN - sen, daha di.in gece, buyatakta...
o -Aglama, sus camm, hadi, hadi...
BEN - Bir bardak su versene irfan.
0- Sen u niye su vermiyorsun?
BEN - Sever misin
o -l;ok hem de...
BEN - Bana niye almlyorsun?
o mi istiyorsun?
BEN - Evet.
o -Almm camm, heqey ahnm sana...
228
<;ETiN
Bir camrn var, baka neyi alacaklar? Bulutugurnuzda ir-
fan'a aynen saylernitirn. blrneye kadar gaze aldlk. 0 da oyle
diyordu tilkiligi elden blrakmadan.
Kafarnda esasmda istanbul'dan yard!. Bunu de-
rnitirn. Arna 0 diyor <;::etin agbi, ben de evvelden senin gibi
dtitintiyordurn, hatta bir orospu evladma avans bile verdirn;
arna bizi zaten arlyorlar, gitmerniz tehlikeli olur; firar stiresini
ne kadar uzatabilirsek, ortahktane kadar gaztikmezsek yaka-
lanma ihtimalimiz o' kadar azahr; kalabahgm olmak
daha iyidir; istanbul'da kalahm.
Dinliyordum, acayip akllhdlf. irfan uyanml. Diyor arllk
htikmti kalmaml, millet para yerine kredi karll
talyor, bize pratik bir soygun lazlm; gidecegiz, paralan ala-
caglz, gerisini sonra dtitinecegiz. Plamm anlatt!.
iki birahane miiterisiydik. Korkmuyoruz. Korkmuyorduk.
Kararlmlzl verdik.Bizi en fazla oldtirebilirler. Baka ne yapa-
caklar?
Hayata bakIyorduk. Uimbalar yamp santiyordu, bi-
ralar koptirtiyordu, televizyonda arkl Birahanenin
ugultusllnll dinliyordllk.
Bahtlmlzm flrtmalarlbizi nereye gotlirecek? Gidecegiz,
yiizlerimizi arttiikten sonra gibi dalacaglz. Silahlar
zaten dogrultulmll olacak. Korkacaklar. Diyecegiz verinpa-
. ralan, verin paralan. Ahp
TehlikelerJe sertlikleri konlluyoruz ama irfan parmaklan-
m kIzlar gibi san dolaml baka eyler dlitintiyor;
diyor bizesok aynntlh plan lazlm <;::,?tin agbi, dedigin gibi 01-
maz.
Diyorum irfan blrak ince eleyip slk dokumayl; gidelim,
vurahm, klrahm, dakelim.
229
Onnanm, dagm, hayatm yeni sesi ne giizel. Toprak ne gii-
zel kokuyor. toprakla kirletmeli, yeil yaprak-
larla silmeliyiz. Toprak olahm. ve dl hapishanelerden son-
ra orman kurtulutuI.
giindiir Masallardaki yolunu kaybetJni
Ian doyuran dutlarla bOgiirtlenleri aradlm. Kaynak sularmdan
taze filizleri yedim. Ve gordiim, inamh gordiim.
Devrimimden koarad1ffi Al ile 1m arasmda
yegni bir atm donuna girip iizengisine bastlm; eyerine sag-
lamca .yerletim.. <;:akallar gibi pavlannak, alevler gibi yan-
mak istiyorum. kavruluyor; yurdumu 61diiriiyorlar:
DaglardaYlz, yiiriiyoruz, uzaklat1k odumuzdan ocaglmlz-
dan. Kenti geride blraktlk. Ufk\lmuz oniimiiz yol,
ses. Oraya, eski yere, baladlglmlz ya da blraktlglmlz nokta-
ya yeniden geri donmek, yeniden yola yeryii-
zii ve hayat derslerine yeniden balayabilmek hereyi
yakmak zorundaydlk.
Tepeden aagl orgiitlenmeleri, aagldan yukanya yiikse-.
len kent apartmanlarml, sagdan sola yiiriiyen harfle-
rini ylkacaglz. Korkmayacaglz.
Yamnda kotur beni atlm, riiyalardan
Daglan su gibi ezberleyelim, balmlzl goge almya-
Z1ffiIZI okuyahm.
Devlqmeliyiz. Devirmeliyiz. DaglamallYlz. Vecd ile,
ile.. : Bir hil yerkatl sarslldJ.
Hil deyiler topragl yaksm, ademogullarl ayaga kalksm.
Ne giizel bir yere geldim, vecdden At, at..
ko... ko...
230
iRFAN
Beni allah kurtarsm Arl1k e;amur bile bana Sle;ra-
yamaz. Kirlendim. Kelimeler, sozler, silahlar, yollar.
ve cinayetler bana yardlm edemez..
Ne giyecegim yeni bir ceket, ne ie;ilecek giizel bir rakl, ne
ana, ne yar. YapayalnlZlm. Kimse degil. Hepsini
elimle oldiirdiim. ie;im yok..
Ranzadaki yataglm titretti beni. Artlk slrl1ml dayaCllglm
biitiin yerler bana yabancl. Ellerim boynumu SlktyOr. Bilekle-
rimijiletlemek istiyonlm. Kamm aksm.
<;:evremde ne zamandlr siirekli ollim var. Ollimle ie; ie;ey-
dim. Korku insarun karmndan yiikselir. Kendim ie;in oliimii
hie;
Yakm arkadalatlm vardl bir zamanlar; onlan Oldiirdiiler.
Bir sevgilim vardl eskiden; kendi ellerimle hane;erleyip ble;ak-
la dogradlm. Ben yaphm. Kendi ellerimle yapl1m.
Benim yiiziimden olecekler di-,.' korkardlm. Geceleri on-
lar ie;in iiziillip yorgamn altmda titredigimi bilmiyorlardl.
H;Jlii korkuyorum. Diin gece, kendi giden govdemi
gordiim riiyamda. Yqil ceketinin, siyah boy paltosunun ie;in-
de, bir adamdlm; yiiriiyordum.
Olmek istiyorum. Hemen olebilsem kuriulurum.
Yann sabah yataglIDdan olii kalksam kurtulurdum; haberim
bile olmazdl. Kan izi ellerimden slynhrdlm. Belki
biitiin bunlar olurdu; belki de yeniden kUfunlu makinalara
sarlhrdlm.
Bilmiyoruni Daha e;ok kelime bilseydim ani a-
l1rdlm.
231
HASRET
BEN - Baka ne oldu?
a - Ne, ne oldu?
BEN - Hani, kimlik filan?
a ~ Olacak, olur herhalde.
BEN -alacak ml, olmayacak ml?
a - Olacak, kolay m! zannediyorsun?
BEN: Niye klZlyorsun?
a - Firardaylm!
BEN - Biliyorum.
a - Sarma 0 zaman.
BEN - Nereye gideceksin?
a - Sen de mi geleceksin?
BEN - Gelmeyeyim mi?
a -Gel.
BEN - Seni seviyorum ben.
a - Unutmuum, dlarlda olmak dahazormu.
BEN - Hayatlmtzm ne farla var ki hapishaneden?
a - iteneve, evden ie yalyor millet.
BEN -Benim hapishanem de bu siteler ite.
a "Sen yiiksekten korkuyorsun bir de degil mi?
BEN - Akhm ~ l k a C a k , 6yle bakma.
a - Hasret, sen manyak mlsm da benimlesin?
BEN - Pisikopatlm.
a ; Ben demek bela demek, nereye elimi atsam bela.
BEN - Sanki ben ~ o k normalim.
a - Benimle gelirsen beladan kurtulamazsm.
BEN - alsun, yanmda olmak istiyorum.
232
BEKiR
Merak ettigim hayat hikayelerini; otomda so-
talanml yatarken mutlu, huzurlu, dingin yiizlerle, file yerine
renkli damgah naylon poetleri doldurup ilerinden evlerine
donen insanlara bakarken hissettiklerimi; onlarla konuup ha-
yatlannm gazabml anlatmak isteyiimi, bu duygulammlanm-
dan haberdar olamaYIlarlm; kotii hayatlan, ortalama hayatla-
n, rezalet hayatlan; yaanmaya balamadan solup gidenleri,
kuruyup kotiiriim olanlan, nasll yaanacagml bilmeyenleri;
tatllsularda omiir tiiketen alaballklarm fink attlgl gii-
riiltiilii, baglrsan bile sesini duyuramayacagm barlarda e-
liginde anlatlla anlallla bitirilemeyen hayatlan; diizenli taksit-
lerle ufak, ay ay, boa yazI1daml-
ml hayatlan; yiizlerde goriilmeyen giiliileri, yiiz-
lerin unuttugu yaama sevinqlerini; kirli, kirli,
kirli havalan, km unutmu kuaklan, 90-60-90'a tav olmu
koca bir kitlesinin Tiirk milletinin boy ortalamasml
hesaba katmaYIlm; slkI1maktan limona donmii hayatlarl;
radyo ve televizyon kanallan bamda zlplamall,
ramah, kurgulamah hayatlarl, alo! antalya! alo! antalya! canh
yaymdaylz, alo! diye konuulanlan seyrederek edilen
muhteem giizel geceleri; iten eve donii saatiyle yatl saati
arasma slkIllnlmaya sevime zamanlanm; polis mu-
habirligi yaptlgl farkmda olmadan polisleip hayatl suqla-
YICI bir gozlemcilige kendini kaptlran kendimi fazlaslyla an-
ladlglma fakat gene de hiq affedemeyecegime inamyor ve du-
mandan sonra kiiayi gosteren kafam giderek giizelleirken
VideoHi-8'ime ctaha sanlmak, uyumak istiyorum.
,
233
HASRET
BEN - Yaadlglm hayau istemiyorum.
a - Daha kotlileri de var.
BEN - alsun, seni istiyomm.
a - Sevmek baka, yol almak baka.
BEN - KIZI seviyor muydun?
a - Evet, herhlUde, biraz...
BEN - Demek cinayet boyle ileniyormu.
a - Hayat filim gibi zaten...
BEN -l;:ocukken de boyle miydin?
a - Bilmem. Ofkeliydim, isyankardlm.
BEN - Benim \,ocuklugum bile olmadl.
a - aglun var, iyi kotii iin var.
BEN - anun bunun alana yatmak i mi?
a - Ben see;tim demiyor muydun?
BEN - Ne bileyim, bir bok olacak samyordum.
a - Biiyiiyiince kurtulacagrm, derdim, e;ocukken.
BEN - Seksten nefret edeceksin deseler inanmazdlm.
a - arasllll karlarma imdi, siki, gotii...
BEN - Ne yani, yalan ml?
a - Esniyorsun.
BEN - a yatakta yatamam ben, yere sereyim.
a - Memelerini lsrracaglm senin.
BEN - l;:ok yorgunuum.
a - Hasre!.
BEN - Efendim.
a - Hayat ne kadar zalim.
BEN - Dogeu, sevinecek bir sevine; yak.
234
<;ETiN
Yagmur tavammlza <;arplyordu. Kafalanmiz bizimdi. Si-
garaYl arabamn koltuklarmda sondiiriiyordum. ArabaYl irfan
kullamyordu. Araba sanki kendi kendine gidiyordu keko.
Gaddar olmazsan lider olamazsm. irfan silecekleri <;alllIr-
dl. Ya slkacaksm, ya sokacaksm. Siibyan kcguunda ikence
gormii, <;ile <;ekmi insan istiyordu bunlarl hatulamayaYlm, a
giinesiz giinler akhma diimesin.
Oksiirtiiyor; sigaraYl esrar, esrarl kabir soktiiriir. Emanet-
leri bellerimize yerletirdik.
KIymazsan layarlar. Gaynmeruda biiyiirken sokakta yat-
mllz, mukavvalara sanlmllz, dayak yemiiz, uyurken tek-
melenmiiz. i<;imden diyordnm allahl gelse bize bir ey yapa-
maz. KIYlclydlm.
irfan'a diyordum olmekle oldiirmek arasmdakikaglt kadar
ince <;izgiyi biliyorsun xalo? Balmsalhyordu. Yaamakla 01-
mek arasmdaki lal kadar ince <;izgiyi biliyorsun degil?
Gayet ciddi araba kullamyordu. Bize unutturulurken yeni-
ledikleri ehrin i<;inden ge<;iyorduk. Silecekler hallralarunlzi
silmiyordu. irfan balyla he diyordu fakat baka tilkiler don-
diiriiyordu kafasmda, belli.
Damdan ka<;ana kadar giivendigim bir adam degildi, di-
yordum bu korkaktlr. Gene diyorum. ArabaYl can havliyle
kullamyordu. Y a ~ a m a k zaaflm biliyordum.
Acayiptir bu oglan, taklacl giivercindir, allah vekildir ki
devamh ters perende atar. Tamdlglmda diyordum bu herif ilk
vukuatta ka<;ar gider. Fakat arabaYl kullanuken balayordun
aslanlar gibidir.
Gaddar ohuazsan lider olamazsm: layacakslll. <;:eto, <;:eto,
neredesin <;:eto? '
235
BEKm.
irfan'la <;etin ya da <;etin'le Man yaza dogru koar adlm
iIerIeyen a bahar mevsiminin son serin sabahlanndan birinde
daha gline bile dogmamlken deniz ktYIsmdaId titrek tahta
iskemleli sabah,1 kahvelerinden birinde bulutuklannda aglz-
lanndan ,lkan nefesler beyaz dumanlarhalinde denizden ge-
len iyotla karllrken ceketlerinin yakalarmt kaldmp kendileri
o
nl. adma toplum denen koyunumsu IdtIeden ve balanna ,0-
rap orebilecek meraklt gozlerden gizleyerek yaamak i,in
. olUmiine inandlk;lan bl,ak slrtmda cambazltkla ger,ekletire-
cekleri eylemlerini konuuyorIardL imzalarml kanla atacakla-
n pulsuz arzuhallerinde ,eIdnmeye, korkmaya, yalvarmaya
yer olmayacaklI ve heba etmeyeceklerdi asia dlimam hakla-
yacak son kUTunlanm. <;aylanm i,ip kalkttlar; dimdik yiirli-
dliler.
Ogleye dogru sahte kimlik ileriyle de ugraan Halis Gon-
ca'nm sahibi bulundugu Modern Doviz Biifesi'ne giden kafa-
darlar sessizce yliriirIerken evvelden baglanlI kurulan tipler
olduklarl i,in kasamn bulundugu dip tarafa Idmse kukulan-
madan rahatltkla ulamllardL Gorlime slirerken edilen lafla-
nn ardmdan yenikimlik sahibi olmanm imkanslz!Jjp kafalan-
na bir kez daha aClmaslzca dank ettiginde uygulamaya konan
planm neticesinde <;etin silahmJ sakince ,Jkanp ateleyerek
once ayakta diIdlenkorumayl ardmdan da agzlm a,lp baglr-
maya ,altan iko patrollu tek kurunla yere sermeyi baar-
dlktan sortra dlan "kIp kasadaki iId ktZI yere yatlrarak ba-
larma ,oktli. Paralan yanlannda getirdikleri un ,uvalllla dol-
dururlarken ,oktan , a l m ~ y a balaml alarm zillerindim medet
umarak baguan bir mliteriyi de irfan tek kurunla yereserdi-
ginde soygun tamamlanll1ltL
Firar sanki daha yeni baltyordu.
236
<;:ETiN
Yayhm ate baladl, bizi gafil avladllar. irfan diikkanda-
dlr. Ben arabadayken karl taraftan can ahcl domdom kurun-
Ian yagdl. Diyordun Oldiim; vurulduk vurulacaktlk, kurnazlar
pusuya yatmllardl. Kaplyl kendime slper ettim. Atee atele
kaflhk vereceksin. "
Neier oluyordu keko? Bilmiyorduk. Ate edenler kimler"
di? Gormiiyorduk. Bize pU5u atan polis miydi, bakasl ml?
Hepsi olabilir diyordun. insan yaamakla olmek arasmda bir
ey diiiinemiyordu; sadece ate ediyordun, ate, atq, ate.
Kafl tarafl susturana kadarate edecektim.
insan diiiindiigiinde diyordu bugiine kadar karldakileri
hep ben susturdum, fakat istiyordun bu kapana keke hig gir-
meseydim. <;:atlmada aymydlk keko, kim iyi mevziilenmise
o yaar, kim keskin nianclysa 0 yaar, kIyacaksm <;:eto.
Yaamakla" olmek 0 anda kumara benzer, insanm aklma
geceyarllarmdan soma gittigi akIn kumarhaneler diier;
okey talarml maya dizersin, yeil guha kaph masalarda bar-
but sallarsm; kInklar aleminin dayl1arl sitres atarlarken talm
dogru segeceksin.
~ a n s bazl giiler, zar bir kere doner.
Ate baladlgmda bizarmut gibi diikkanm oniindeydik.
Oniimiizden glghk glghga gegmeye ~ a h a n 0 kahpenin kansl
olmasaydl kUfunlar bizim cammlZI delecekti. KIymazsan kI-
yarlar. Tesadiife bak ki kurunlar karmm anasml sikti.
Diyordun bu karmm saglarljJiraz once san degildi? Bu ka-
dm sarlm degildi? insan diyorduben riiyadaylm? Kadmm
kabank san saglan ne zaman kan kIrmlZlsma boyandl?
237
iRFAN
Silahm kompetamydl, gal1mada ustayd!. Cesurdu, tiltim-
den korkmazd!. Olmek igin yalyordu, iiltimtine vuruuyordu,
<;;etin iilmek istiyordu. Giizlerimi kiSmll1m. Arabaya bir met-
re kala cehennem atqi b a ~ l a d l ; yere yapItlm, burnum kaldl-
nm talanna stirttti,kanadlm, stirtindtim. Tamponun altmdan
<;;etin'i giirebiliyordum. Ate edenlerle bizim aramlzda imha
olan bir arabaya dogru stirtintiyordu. Sessizdi. KurunlarvI-
zlldlyordu. Bir ara sesler kesildi. Dtinyaiildti zannettim. <;;e-
tin'in asfalta yaplml dey giivdesinin gtilgesini kurnazhkla
farkettim. Sessizligi bozmak igin iki tig el kiirleme kurun sal-
ladlm; kar1 ate gehnedi. Soma bir an <;;etin'i ayakta giirdtim.
Hayill gibi ytirtiyordu; sanki galima yoktu, sanki parkta ge,
zinti yaplyordu; ayaga kalkml, basbayagl ytirtiyordu. Giilge
bir ad1lll attJ, ayakkablslmn ucunu giirdtim. iki el boguk SHall
sesi duyuldu. Giilgeyle ayakkabl yere kapaklandl. Gerilerden
biri danalar gibi biigurdti. <;;etin gene kayboldu. Kaldmmdan
kIpudamlyordum, yerdeydim. Caddede baka arabalar da var-
d!. Kouturan ayaklann sesi duyuldu. Hillbuki hayattau gil
glkmlyordu, asIa ve asIa. Ardmdan saYllamayacak kadar gok
silah sesi geldi. Biri dalla biigtirdti.
ite 0 zaman direksiyona zipladlm.. Araba hillil gahlyor-
duo <;;etin'e, arabaya gel, diye bagudlm, duymadl. Vitesi bo-
tan bire gegirip varyeteyle gazi kiikledim. <;;etin, hda ilen
,aWan arabaya flrlattl kendini. Vites iki, vites tig. insanlar gil
yavrusu gibi daglldilar. Diindtik, kIvnldlk, asfalta dtittik,
otoyola glklik. Levent Oto Sanayiinin diplerindeki bir geme-
den akan sularla ytiztimtizti yikarken bizi seyreden tamirci gl-
raklarlyla bakIlik. Soma izimizi kaybettirmek igin arabayl
terkedip yollara vurduk, yayan. 0' cehennemden nasil sag glk-
lik? Nasil oldu? '
238
BEKiR
Sokaklann ihtiamh ptir meHiliyle nurani ruhlann gorkem-
Ii isyamm yansltan soygun televizyonlarda saat bal cazh tan-
tanalarla yayma giren haber btiltenlerindeki ciddiyete biirtin-
mti efendi gortintilti spikerlerin sababa kadar blCIf blclr ot-
mesiyle kamuya aktanld!. <;alimada vurulan ti9 polis, kml-
ml camlar, semt sakinlerinin maraz panigi, kevgire donmti
otomobiller gibi. aynntilan gostere gostere 0 lrak geceyansl
vaktinde bile ~ a l i n i n aCima hislerinigldlklamaYl baararak
ytiksek izlenme oranlarl tutturmulard!. Basmm 'firardaki go-
zii donmii caniiler' diye tammladlgl gazete stitunlanna yer-
lemi iki fiyakah resmin altmda ailelerin akam yemeklerin-
den sonra birbirlerine anlalip hayatlarmm saglamasml yapa-
bilmeleri i9in korkun9Iatlfilml figiirlerle destekli altyazill
terctime-i hillIer vard!..
Saygm bir koe yaZarJnllZm ifadeleriyle sU9a yatlan bu
toplumdll itIer cezalanm efendice gekecekleri yerde adalet
sisteminin a9lklanndan yararlanarak firar etmiIer, yetmiyor-
mu gibi geceleri yataklarlmlzda rabat uyuyabilmemizi sagla-
mak i9in serhat boylanndan gelen akmlara iman tabtalarlyla
cansiperane gogiis gererek vazife yapan ii9 polisimizi de ehit
etmilerdi. Aileler kizlanm ve ogullarml dikkatli olmalan i9in
uyarmah, gtivenlik gii9Ieri teyakkuzda olmall, caniiler bir an.
once yakalanmahyd!.
iffetini 90ktan yitirip mtistevlilerce iiliilmii bu rezil cemi-
yetin mtimessilleri yurdu bir oriimcek agl gibi saran iletiim
ebekelerini kullanlr ve taze bir av bulmamn hezeyamyla
agIZlarmdan salyalar sa9arken gosterdikleri gergeklikleri ger-
gekdli kilarak kafadarlarm sertivenlerini bizlere uzun uzun
anlatlilar.
239
iRFAN
Bir ara polis rninibiisiiniin tepesinde' donen llklan goste-
recek kadar yaklarnllardl. Ok,eli ayakkabllarlmlzla kotuk;
can havliyle. Kaflmlza kim gelse yarasa gibi par,alardlk.
Akan laglm sularmm sesleri duyulan parke tall sokaklarda
oniimiize geleni eze eze ka,tIk. Filimsanki bir ara koptu.
Klytmk, kohne bir eezanenin oniinde donduk kaldlk. Nefes
nefeseydik. Orta yah bir herif duruyordu i,erde. Girdik, sic
lahlan glrtlagma dayadlk. Peki, dedi, ne isterseniz. yaparlm,
peki. hal' mila, haZlfladlgl, igne falan yaptIgl bir yer var ar-
kada; bizi oraya alc!l. Polisler geldiginde gormedim diyeeek-
sin, dedik; peki dedi gene. Bir saat bekledik. Canavar diidiik-
leri kulaklanmlzdaydl. Eczacl kafaslm kaldlrmlyordu; perde-
den seyredjyordum her hareketini. Gelenlere gidenlere efendi
efendi ila,larlm veriyordu. Tam dudiik sesleri kesilmiti, tam
,lkrnayahazlrlamyorduk; esnaftan biri geldi, ,oktii oturdu.
Gitmiyor anaSlnl siktigimin herifi. Bekle,bekle, bekle... git-
niiyor; rnuhabbet ediyor, ,ay i,iyor... Tak, ,lktIk karlsma.
Ciuuuv! Dan! Kurun adamm kafasmdan girince sag gozu
yumurtamn sarlSl gibi marley zemine diitii. <;:etin, ka,maya
kalkrnasaydl vurrnayacaktIm, dedi bana. Korkturn, diien go-
ze iki el de benate ettim; canSlZ yatan herifin yiiziine ok,e-
lerimle 'estetik ameliyat yaptlm soma; ezdirn. EczacI yerinden
hi, klplrdamadl;' oyle, zekaslzlar gibi, yere bakryordu. Agzml
baglaylp perdenin arkasma attlk; ,1ktIk; ka,tlk.
ilk geee kaldlglm inaatlara benzer bir yet buldum; belki
de oraslydl. Tahta sandlga serili eski gazete1erin iisttinde para-
Ian saydlk: 42 bin dolar, 16 bin mark, ISO milyon da tiirk pa,
rasl. Bu para bizi kaybettirir <;:etin karde. Yakalanmayacaglz!
o gece orada kaldlk. Sabaha kadar birbirimize biitiin slrla-
nmlZI anlattIk. .
240
(ETiN
Yerin yedi kat dibindeyim keko. Beni buraya ne zaman
getirdiler bilmiyorum, hatlrlamlyorum da. Diyorum artlk ha-
yatdedikleri sonsiin, iki kapIlI hamn duvarlanndan
atlayaYlm; diinyadan biiyiik dertlerim bitsin, simsiyah bir du-
man olaylm. insan bazen istiyordu diinyaya hili gelmeyeyim,
analar dogurmasm, babalar sevmesin. Bizim gibilere
yok.
Bunlan irfan'a soyliiyordum; dinlemiyordu, diyordu tUne- .
lin ueunda goriiyorum. Bastlglmlz topraklar <;okiiyor, .bu
topraklar.da ot bitmiyor, buralar artlk <;orak arazidir irfari; bu-
ralarda adlm 'ataeak yer i<;in Oldiiriiyo-
ruz, bizi buna zorluyorlar. istiyorsun bitsin ama birbirimizi
oldiirdiik<;e kanlarlmlz daha <;ok abyor. Tetikteki parmaklan-
. mlz, dilimizdeki kelimelerimiz,damarlannda durmayankam-
mlz, derilerimizden ofkemiz bizi yerimizden kIplrdat-
mlyor; sanki diyorsun hap alIp papazl kendi etrafl-
mlzda doniiyoruz.
irfan'a diyorum yiiziinU ne kadar is-
tedigin kadar erketeye yat, pislikten kurtulamazsm; biz metro-
pol kInkIimylz, gobeginde i<;iyoruz. Uzak-
lara gidebilseydik, buralardan azglll haya-
tm bogueu girdabmdan kurtulabilseydik, belki ozarnan bela
yagmurlanyla ,lslanmaz; temiz kalIrdlk. Bizi artIk firar bile,
para bile, silah bile kurtaramayaeak.
<;oeuk1cen zannederdim ben bir kiiheylamm; ovada, mavi
gokyiiz(jniin a!tmda sonsuzil kadar Hayat hareadl
bizi keko, allahma kadar hareadl. $imdi riiyalanmda kesmeee
karpuzlardaki siyah <;ekirdekleri bile goremiyorum; diyorum
artlk bitti, sonuna geldin; kendi mezannm topraklarml kazl-
yorsun.
241
iRFAN
Burasl eskiden benim zulalanmdan biriydi. Tepemizde
lo pavyon 1lklanmn dondugu rezil kepaze gece kuliibtintin
kor aydm1Jgmda oturuyorduk. l;etin bir gecede san-
ki, bir gecede gozleri sanki 0 dag gibi adam
ufalml. Geldigimde l;etin'i beni bekler buldum, votka kola
beraber diplemeye baladlk.
Hikilyenin sonunu tuvaletin camslz.hava deli-
gindengorecegimi bilmiyordum. Daha gecenin bamdaydlk.
Koltukta peltelemiti l;etin, kendini bolamlt1. Anlamlyor-
dum bovermiligi, mucadele etmek lazlm. Umutlandlrmaya
p1Jt1m. dedim, harbiden. Damda iyiligini gormll-
Wm, dlanda hayatlml kurtarmltl; vefa borcum vardl. Yoksa
istesem bir alicengiz oyunu eder, naylonlara sanp inaata
gomdliglimtiz panilan ahp Wyerdim. Garsonun birini tokatla-
dl; kustu, bogulllf gibi Gozlerinin feri sonl11u-
W. Bir yere gitmek istemiyormll. Sahnede fosforlu elbiseler
giymi bir kadm, ikil11iz Bir Fidanm Gtiller Da1Jylz, di-
ye bir arkt soyltiyordu 'ardmdan Bir Teselli Ver'e
Bizi anlayan Orhan agbimizin erefine kadeh kaldudlk.
. Hayatl1111Z1 anlatlyordu 0; oltimtin, isyanm, lane-
tin, aagJlanmalann, inti harm ortasmdaki bizi anlatlyordu.
Silah seslerini yliznumarada kaYIlmr baglarken duydum:
DliWn tllzaga irfan, l;etin'i de slirlikledin. Dilerini Slkmltl
l;etin, krvramyordll, bagrrmlyordu. Alacah karanhkta polisle-
rin hayklfllarlm Dtinya sanki bir an dllrdu.,Koedeki
eski hJ1libeden Wyleri doktilmli; zaylf, binyamda, boz bir
kopek zor ayakta duruyordu; sadece hav, diyebildi; tit-
reyerek yere ylgJldl. Sivll giyimli iki hayvan arjorlerini l;e-
tin'in .ylkJlmaz govdesine boalttllar.
242
Komah, komah, komahYIZ. Kedilere alk olmaYl og-
renmeliyiz. Cinselligimiz, bedeni miz, tenimiz ve etimiz terte-
miz olana kadar Ylkanmahylz, komahYlz. Kedilerin diisi de,
erkegi de, fanilamm koltukaltlanndaki aym kokuya aym deli-
Iikle glldmrlardl.
Hereyi yapahm, yapmahylZ. Tavuklara alk olmahYlz;
ceylanlarla giftlemeli, bedenlerimizden korkmadan gmlglp-
lak soyunup ormanlarda ozgiiree koabilmeli, mee agaglan-
na can yoldalmlzml"gibi sanlmah, sincaplarla yatmahylz; ot
ile, boeek ile, kurd ile, ku ile, erkek ile ve kadm ile; utanma-
mahylz. Devrimkendi meveudiyetindedir.
Kogularda ortiikge birbirine siirtiinen delikanhlar gizle-
nirlerdi. Havalandmnada sapladlglmlz ileri yiyenler bizler-
dik. Halbuki siklerimize sI1almadan bakabilmeliyiz; am ama,
got gate, sik sike degmeli; ozgiirlemeliyiz.
Devrimimize koahm, t a m m l a ~ l bralOill, slmrlarl aahm.
Yatahm kalkahm, agaglara, kulara, acc;"re dua edelim;
inane! oldiiriip kendi allahlanmlzl bulahm, korkmayahm.
Bir giin geleeek, kadm ve erkek kalkaeak, galaksilerde
yergekimsiz ugaeaglz. Bunu bize biz sagla,yaeaglz. Biliyorum,
kadm ve erkek kalkaeak, yeryiizii bir ve biittin olacak. Herkes
insan olaeak. Gokgatrdakiler karde olaeak. Biz oniimiizdeki
gereksiz uzunluktan, onlar onlerindeki gereksiz delik1erden
imrtulaeaklar. Analanmlzl bizzat kendimiz sikecegiz ve ora-
dan dogacaglz yeniden. istedigimiz anda a ve bteki olabile-
cegiz.
Yeryiizti taze nane gibi kokacak; giillimseyecegiz, iyi in-
sanlar olacaglZ. Ne giizel olaeak, ne ghzel olacak.
243
iRFAN
Geceydi,karanltkll, ka,tlm. Mekam bitmesem kurtula-
mazdlm. CamslZ hava deligine Bah,e-
nin oteki duvanna on adlm yard!. Toparlamp kaplyl a,-
lim; bacaklanml govdem kadar a,arak irfan
KUfunlar kulaglmm dibinde vlZlldarlarken duvardan atlaylp
.ara bir sokaktan ge,tim, yerler parkeydi; dondlim, kIvnldlm,
soluklandlm, yeniden Sonunda kendimi ana caddede,
kuyumcu vitrinlerinin ontinde buldum. yti-
rUyordum. donmem lazlmdl, paralan almam lazlmdl,
yapacak ,ok yard!. Kafam adlmlanmm hlzmda
yordu. 0 gece dlinya glirtiltlilli ve bir yerdi, sanki her-
kes birlik olup kulaglma haykmyordu: Ka, irfan ka" ka, ir-
fan ka,. <;:etinde oldti, dedim kendi kendime. Bunuyoldan
ge,en tammadlglm bitine soylemek isterdim. Kim dinleyecek
ki? 0 ,ocukkenki lanethl,kmk gene bogazlmdan genzime,
burnuma dogru ytikselir gibi oldu; gene beni koktinden kopa-
nlml bir ,mar gibi yerimde oyle bir saUadl, genekendimi
tuttum. Araba gece kullibtintin orada hi, bu
kadar ,aresiz donUp
Cankurtaran'm arka sokaklarmda firketeyle bir Toyota'mn
kaplslm a,lp girdim. Blrakllm beni Hasret'e gottirstin. Evde,
,Ikarkenki gibi, aynen, oturuyordu. Pencerenindibindeki ha-
hya korkudan suratl mosmor, ...
.bir saga, bir sola sallamp duruyordu. Yanma ,oktiim,
madlk. Baba evinin telefonunu ,aldlrdlm soma uzun uzun.
Yedi sekiz defa ,aldl, sanki ,ok uzaktayd!. Sonunda biri a,tI,
sesini tamdlm. "Baba," dedim, "baba". Babam telefonun obtir
ucundan beddualar savurup kapatt!. Acaba soma ne yaptI?
Agladl illl? Aglayabildi mi? Hasret'in karnma yatllm; haJft bir
saga bir sola sallamp duruyordu.
244
CEMiL
<;olugum Vardl, yapmamahlardl Azmi Bey. Bu
bizim ti:iremizdir; savunmaSlZ bir hemehrin gelmi, koruya-
caksm. Aym yoredeniz biz; daglar, yeillikler, gtizel kokular,
devam edecegim mtisaade buyurun beyefendi. Bizim gibi ka-
nuna nizamasaygI!1 itaatkar bir tece vatandallla bu yaplhr
mlydl Soranm size. Allahlll nezdinde yann ate diinyada bu-
nun hesabml nasll verecekler? Vurmaylli agalar diye bagm-
yordum emniyette aahhh ki tamnm hepsini. diyeceksi-
niz ki kimde kaldl allah korkusu, televizyonda bunlan goster-
allahml unuttu herkes, U beyoglu'nun dili 01-
sa da konusa, ancak mankenlerin bacaklan afedersiniz me-
melerini gosterin, soziirn bitince mikrofonu verecegim efen-
dim miisaade buyurun. Haa huzurdan allahml unutmu her,
kes, inkar etmi; zaten pol is ytirtittiyor Beyoglu'nda her yerde
biitiin ileri, esran eroini karlsl klZl, listevardir ellerinde; si-
lah teminedenleri kontrol eder,hangi silahla kim ne yapml
bilinir, haracml paYllll ahr goz yumar, herkes boyle
alemde. Ben ticarethane iletiyordum haYIf, tamamlayacaglrn
efendim.
Peki kanun nasI! goz yummu Bari dedim bir
iki giin koruyaylm bakaylm, soma gider bamm ba-
karsm.<;etin dedim. Peki demiti; rizikosu vardl, a zaman me-
sele yak demitim; iistelik ben bunu eskiden' tamrdlm,
beraberce bara saza aleme giderdik; za-
ten polis <;etin'in bende oldugunu biliyordu. AClmaslz olacak-
sm diye bir kaide vardlr, ben a kaideyi unutup hissiyatlma
maglup oldum. Zor altmda ifademi aldllar, ikence gordtirn,
ortada somut yokken benim gibi namuslu bir iada-
mmin altmda blrakllmaslUl mlSlmz klymetli med-
ya mensllplarl?
245
iRFAN
Oglende odaya dolan giinele uyandIm. K!zIm mlII mlII
uyuyordu. Yiiziinii seyrederken gozlerini aytI yavaya; gerin-
di, ellerimituttu, yiiztinti avuylarlma gomdti, kJvnldl. <;::aqaf-
lar burumutu; gozlim nedense ikide bir de yataga taklhyor-
duo Kiiler kafamda birbirine karlmIlI, hangisini optiiglimli
bilemedenensesinden optiim. Kokluyordum. Balm dontiyor-
duo Hayallm bu kokulann arasmda kaybolmutu. Hiy konu-
madl; lIpkJ onceki glin gibi, tIpk! dlin gibi. Optilerime karI-
hk alamlyordum. 0 da herhillde aymsml diiiintiyordu.
1I, soguktu, sanki baka bir dlinyada.yalyormu gibiydi; hatta
yaalmyor bile diyebilirdim.
Zaten hayatta olan kimdi ki? Hepsi olmlitli, herkes: Hay- .
ri, <;::etin, Arzu, hly tammadlglm bazl polisler, kasada 9alIan
bazl klzlar... Ama ben ayaktaydlm hala, yalyordum hala;
Hasret'in yamndaydlm jte. Farkhydlm. Hayatl
geryekten de dinlenme tesislerinde ogrendim. Oyle blyak kul-
lanmak, 'racon kesmek degil ogrenmek dedigim. Hayat diyo-
rum, hayat. Mahpusta ben de ezgin insan oldum. ite boylece .
firar ettim, ite boylece firarm altmcl gliniinde hala hayatta-
Ylm, hayatla kalacagIm. Akhm kadar, gliclim kadar hareket
ederim. Riske girmesine girerim de kendimi kolay kolay 01-
dtirlInem.
Deniz dalgahydl, ufuktaki gemileri seyrediyorduk. Has-
ret'in omuzlanndan tUlInutum. Herey yok uzaklardaydl; de-
niz de, biz de, ak da, hayat da... olUm yakmdl bir tek; kamn
slcagI, dinmeyen kanm SIZISI... AvuylarImda haIa Hasret'in
kokusunun kokusu duruyordu; balml avucuma gomdlim, de-
rin derin iyime yektim, klZlmm kokusunu buldum: 0 koku-
yordu, O'nun gibi kokuyordu. Hasret bazen kendi kendine gli-
hiyordu. Sonunda, "iyi ki yaIyorsun," dedi. OJebilirdirn.
246
'.
Yeniden ehre diinmek zonmdaYlm. Biraz daha yiiriirsem
asfaJta ulalflm. <;:apalanml humuslu topraklarda balaban
ben mecalsizim. Hamlaml baldtrlanm beni talmlYor; balm
diiniiyor, gozlerim karanyor. Polislere yakalanmayacaglm,
pis iiniformahlar sizi.
Topraktan fidanlar flkmyordu. Solucanlarla kanncalar
cokuluydular. Yere qiikiip tabiatm sakahlll slvazladlm. Edep-
siz toplumun pespaye hOrgiiqlerinden inmitim. Artlk kam-
burlar yok. Toz gibi fnce ince yagan yagmurun altmda dirlik
diizenlik iqindeydim. Hissedileri unutanlarm, dokunmaktan
korkanlann, kilitleri saqlanndan yakalaYlp sarsamayanlann
belkemiklerini kIrmahYlz" Daglarda kalamam. Buraya kadar
gelmem bile mucize. Ince uzun patikaylgozlerimle taraymca
gorebiliyorum. Yeni bir yol var ileride. Kiikiinden kopmu bir
kiitlige oturup beni bekleyen sidikli par-
ke sokaklarl, perdahlanml kadm ve erkek yuzlerini, giizahcl
. .
diinya nimetleriyle dolu batan qlkarlcl eytan sofralarllll na-
sll hlzla terkedip boyle yapayalmzhga ve qokluga yol alabil-
digimi bilmiyonim. geri diiiJmeliyim. Mermilenmeli-
yim. Madem ki olUmiiri smlfllll qoktan geqmiiz, 0 halde ha-
yatr" kendimiz ve herkes iqin yeniden yaratabiliriz. Yogunlu-
gunu Olq Dinq, yogunlugunu Olq... Yaamal1ln ve olmenin
iitesinde bir yer bulmak zorundasm artIk.
Bugulu seraplar giirdiirten asfaltl cilalayan 0 kadar
giilgelikli agaqtan soma genzimi yakt!. Ilerde saman yiiklii bir
at arabasl giiriindii. Aglr agu ilerliyordu. Kiiyliiniin biri kas-
ketini yan Ylkml, kara diizen bir tiirkii tutturmutu. Durdum,
baktIm. Burasl da yeni bir yer. Samanlara gizlenerek kefeni-
mi ylftacak ve yeniden dogacaglm.
247
iRFAN
t;etin'in anlaltlklan akhmdan 9Ikml)'ordu. Ben bu adamla
ne Kadar zaman yanyana yiiriidiim. Seveni azdl. .Onu kimse
anlatamaz. 6fkeli ailenin ileye nasll karar verdigini da bil-
miyordu. Zaten sonunda hem yanh kiiyi bulmular, hem de
yapllklan yiiZiinden sU9Ianmllar. Kalabahk aile 90cuklanm
anyormu. <;:iinkii akam oldu, 9iinkii 90cuk gelmedi. a za-
man oraSI senin, burasl benim. Bekir, gazetecilik hayatmda
boyle bir vakaya rastlamaml. Pis hikaye. Amcalar, DaYllar,
Eniteler, Agbiler; lokantalan, umumi helalan, kahvehanele-
ri, otobiis garlarml, tren istasyonlarml, gizli kapakh koeleri,.
gaynmerunun karanhklarml, ara sokaklardaki bitirimhanele-
ri aramllar. $ehirde yirmidort saat donllp durmular. Bekir
onlara; 90plerin yakIldlgl, ortahglli dumana boguldugu bir an-
da; <;:arl'mn az ilerisinde, Eyiip Adliye Binasmm yakmlann-
da rastlaml. hi kiYlm bir adam, bir baka adanim pqinde,
"ite saplk bu" diyerek kouyormu, elinde makina, Karade-
niz yaplml bir 7.65. Silah sesleriniduyan ahali sinmi; diik-
kancllar kepenk.:lerinin gOlgelerine, 9akmak91lar kaldmm ta-
lanmn altma slgmmllar. Bekir, yerde siiriiklenen bal bagh
bir kadmla, sa9lanndan gekitirilen iki gen9 kiz gormii. Im-
dat, diye bagmyorlarml, <;:etin diy" bir kardeimiz yok bi-
zim; haykuma, 9lghk. Silahh adamm gozleri yuvalarmdan
ileride bir yerde, Kendi kendine konuuyormu: anasml yaka-
ladlk, anaSlmyakaladlk, sapigi elimizden ka9lrdlk. Ka91rdlk-
larim zannettikleri t;etin'le biz Slfada geziyorduk. 6fkeli ai-
le, ka9mlan 90cuklarmm aCISlm sebepsiz yere c ii9 kadmdan
9Ikarml. Eyiipadliyesinin onii kan gOlii. Polisler cesetlere
eski gazete ortiiyor. Miidahale edecek v;okit yok. Adliyeye ge-
tiri)ip gotiiriilen mahkumlar; jandarrnalar, hakimler ve saVCI-
. lar sessiz. Ortahk kan; ii9 kadm; Olii.
248
HASRET
Kimse tutmadl elimden bugiine kadar. Gel sen sev beni,
sar beni san doldur beni, ne olur sev beni. Sana
kalbimin biitiin slrlarlm istersen yiiregimin ortasma
zehirli bir Yllan gibi sok beni. istedigini yap; ez, da-
glt, ISlr; kullan, If:ullandlrt...
Bir alam olsun, adl irfan olsun, resimlerine ba-
kaYlm, tekrar ve tekrar alk olaYlm. AClyaylm ona, merhamet
edeyim; onun zalim iiziileyim. Gel alam 01. Ka-
til kam akar sevenlerin damarlannda, durmaz. Bana beni bii-
tiin terkedenler gibi, kamm artik bakasma slcakalayor sevgi-
lim, deme. N'olur deme. Diger erkekler gibi hayatlml isteme
benden; feda etmemi, baglanmaml, kolelememi, sevgimi
sende toplamaml hep benden isteme. Onlar hep isterler; insa-
na kendisini anlamaSl fmat bile vermezler. Bari sen iha-.
nete, aldatmaya, yalana dolana ginne. Girme n'olursun.
Ya delice sev, ya haince terket; ama asIa aldatma. Olur
mu? Aldatma. Ardundan aglama. Aglama. Deniz kadar mavi,
toprakkadar slcak, ak kadar giizel kal. Benim i,in agla-
rna.
Gozlerin neden masum balayor sevgilim, giizlerin neden
bazen goz gibi bakmlyor, gozlerin sanki giizlerimden bir ey-
ler mi sakhyor? Sana kendimi sunuyorum, hasretimi veri yo-
rum. Al beni, sar, oka, i,inde kaybet; bogulaYlffi sende. Deli-
o ce sev ya da haince terket; asIa aldatma.
Yoksa kIytclhglmla neIer, ne kiitiiliikler yapacaglml ben
bile bilemem. isteseydim klyardlm sana; ama susuyorum.
. :rekmelerine sessizce katlandlm. Susuyorum ki ilerde aklma
sahip soyleyebileyim. Ama ne olur irfan, ne olur bir
daha aldatma. Aglama. Aldatma. Deli gibi sev beni, deli gibi.
<;tldlrahm.
249
iRFAN
Ovakitler oyle ge,ti. Ellerimizi tutuyor, balanmlZl birbi-
rimize yashyorduk; opiiiiyorduk, kenetleniyorduk. Ne yapa-
hm, diye soruyorduk; hi, diyorduk. Sonra onu havalara atl-
yordum; 0 kendini bana blrakiyordu. Bunlann sa,ma oldugu
diiiiniilebilir ama bizim i,in 0 an oyleydi, 0 kadardl ite.
Hayat olmiitiL Ben olebilirdim; olii oJabilirdim, 0 anda
da olebiJirdim; silahlm hep yalllbalmdaych.
Hasret 0 zaman sa,lanlll diizeltiyordu. Pencereden denizi
seyrediyorduk. H a ~ r e t oglunu anlatlyordu; ,ok eker, diyor-
duo Sa,larlU1 geriye atJyordu.
Ona kendi hayatmdan biraz soylettirdim; istemedi once,
ama sonra ,oziildii dilL Para hlfSmdan' soz ediyordu. Bu ii
yapanlar daha ,ok giivence anyormu; pintilqmi; son za-
manlarda sigara bile almlyormu. Bana para venniti. Yana-
glmdan optii; beni ,ok giize! opiiyordu.
Birlikte gitmekten soz ediyorduk. Bunu ikimiz deistiyor-
duk. BirJikte bu ehirden, bu iilkeden, bu topraklardan git- .
mek, baka bir yerde yeni bir hayata balamak istiyorduk, ka-
rarhydlk. Ama gene de dalgahydl fikirlerimiz; diinyamlz bu-
lalllktl. Bu ugurda hereyi gaze almltlk, her fedakarhgl yap-
maya hazlrdlk, her tiirlii su,u ilemeye hazlrdlk; gerekirse her
tiirlii su,u. .
Hep bir ev bir araba, diye hesaplar yaparml; imdi, bo
bunlar, diyor. Beraber kahkahalarla giiliiyoruz. Sa,lanlll sa-
vuruyor. Hasret'i kucaglma aJrp yiiksege kaldmyordum, atlp
tutuyordum; erkekligimle oviiniiyordum. Kendimize giiveni-
yorduk, hayatJ seviyorduk, ikimizi seviyorduk.
250
HASRET
Oglumu imdi goremeyecegimi biliyordum. Planlanm!z
ona goreydi. Sabah bankadan anneme biraz para gonderdim;
Aylin'le lafJat1k telefonda. Oglumla telefonda konutum.
rinlikJer, yaramazhklar yapt!, nele: yapt!. ..
Kesin bir plamm!z yoktu ama imdilik polisten uzak dur-
mayl, izimizi belli etmemeyi kuruyorduk. Ben de ona benze-
mitim, biz diye bahsediyordum hereyden. Beni polisler ta-
mmlyorlar ki, ama olsun, biziz biz.
Anadolu'da bazl yerlerde kimsenin bizi bulamayac;agmdan
emindi irfan; yurtdlmagitmektense bu daha iyiymi. Olenler
olmii, ama biz hayattaymllz. Bu kara giinlerin bitecegine
ikimiz de inamyorduk. 0 giine de bu duygularla baladlk. ir-
fan bir ara karmmda yatarken; tutturdu annemi gorecegim di-
yeo Mantlks!zd!. Mantlkslz oldugnnu biliyormu ama gorme-
liymi. Baban, dedim; evet, babam... dedi, haYlr, bu sefer yap-
maz; hem zaten ruhu bile duymayacak. Arap ktyafetlerini ge-
yola sonunda.
Karanltk basmea mahalleye girdik, taksiyle. Kaplyl kJzlar-
dan biri tammadl once, bagmuaya baladl. irfan elinden
tutunea akJnltktan kaldl agz!. BabaSI kahvedeymi. An-
nesi Ogl!J hep dua ediyormu. irfan, bu gelinin
ana, dedi. Sarlltp elini optiim kadmm, balml okadl, "Meslid
olun yavrum" dedi, irfan'a dondii, "Ya bti hapislik ii ne ola-
cak: oglum?" dedi. dedi irfan, bizi
yakalayamayaeaklar". Aglamaya baladl kadllleaglz:
ne gene hasret kalaeaglZ, klZlll ad! da Hasret'mi, allah kimse-
ye evlat aelSl, kimseye hasretlik irfan kardeine
bir ara, et" dedi. 'Anasma dondii: "Agla-
rna anacaglm aglama, heqey diizelir, niye agltyorsun?" Veda-
lalyorduk. Hepirnizin gozleri dolmu!u.
251
BEKiR
<;:atlma sonrasmda polislere gidip, "Bizden kii oldii
agbi?" diye sorduklannda, "Siz kimsiniz Ian?" eevabmm a-
kmhglm, '.'ite... biz, hepimiz!" diye yamtlayan san basm
karth muhbir gazetecilerden birinin bamdan diger
anektodlarl da yata yata biiyiittiigiim dayadlglm oto-
mobilin koltugunda hatlrlamaya duydugum sinir-
lendiriei habere inanmak ama tepemde sailamp duran
demoklesim Azmi Duran'm da diirtiiklemesi VI' telsiz duyum-
lann'm siirprizlere oluuyla iyiee kopiirtiilen meraklm be-
ni firar geeesi de kuatl1an eve yoneltti.
Wan $atlroglu'nun babasmm evinde kIS\1nldlglm haykI_
ran telsiz haberini dinlerken aym mahallede, be giin sonra,
hemen hemen benzer moloz ylgmlanyla VI' aym emniyet mii-
diiriiyle karl1aaeaglmdan adlm gibi emindim.
Balkonlardan, kahvehanelerden, kapl onle-
rinden, yaadlklan deliklerden, fare yuvalanndan, dinibiitiin
dualanndan balanm kaldlrmaya muvaffak olmu halk kitle-
sinin fertleri kameralann VI' llklann eksiksiz yerlerini
aldlgl bu maheri, eehennem'i gosteriyi dort
goz, on sekiz kulak VI' yirmibir beyinolmular; bir yandan
kandillerde VI' bayram mesajlannda dih gOfevlileriyle devlet
biiyiiklerimizin "Balmlzdan eksik etmesin, amin!" diyerek
dua ettikleri yeni zamanlannzaptlraptl saglayan zuliimkiir ne-
ferlerini, devletin bOliinmez biitiinliigiinii kendirlerleslk.ilatl-
rip diigiimleyerek VI' dl diimanlara karl miieadele eden
kahraman kolluk kuvvetlerini alklhyorlar; bir yandan da
boyutlu rertkli sinemaskop filmin ne zaman balayaeagml
merakla birbirlerine soruyorlardl.
252
HASRET
Kendimi ve seni hi, affedemiyorum. Meebur muyduk?
Buraya niye geldik? Gelmeyebilirdik. <;:ekip gitseydik. .. gide-
medik. Kendi ayaklanmlzla bizim i,in haZlflanan kapana kJ-
slIdlk. Ne kadar ki:itii bir senaryo bu, ne sa,ma i alIahlm.
Buldugum her bOlukta sevdigimin yiiziine baklyorum.
Belki bir daha gi:irernem diye yiiziindeki ,izgileri tek tek hafl-
zama kaZlyorum. Bi,imli dudaklarl var, burnu ho, gi:izlerinin
altmdaki torbalan seviyorum. Giiliinee ,oeuk gibi oluyor. Di-
bime ilerlerken de bi:iyle ,oeuk gibi bakIyordu, ,I1dmyordum;
byle bakmea deIiler gibi bagmrdlrn. Hemen imdi herkesin
ortasmda beni yere yatlrsm istedim. Bu ak hi, bitmeseydi
kqke. .
$imdi ne olaeaglmlzl bilmiyoruz. Megafondan gelen sesi
dinliyoruz. Susuyoruz. Ben Irfan'Ia aktaki susuu ogrendim.
Adamnrt silahlyla oynarken kendisini seyrettigimi bilmiyor;
dudaklarl bebekler gibi biiziiliiyor.
Tiiliin ardmdaki diinyada makinah tiifekIer, siren sesleri,
patlarnaya hazlr bombalar, saldmya hazlrIanan polisler var.
Karanhk bir diinya dlarlsl, a,lk bir hapishane. Bizi yakala-
maya <;ahlyorlar. Irfan diyor ki yakalayamayaeaklar.
Benim kii<;:iik saflm bebegim, ben ii, giinIiik hayatlml ne-
den sana yatIrdlglml bilmiyorum. Ama ho.uma gidiyor. Irfan,
buraya naSII geldik? Biz bOyle mi oIaeaktIk? .
Bn evde biiyiimiisiin, bu kadm seni ,ok sevmi. Annene
baktlglmda seni gi:iriiyorum, sana baktIglmda kendimi, dlan-
. ya baktIgIrnda ki:itiiliigii. Ne kadar zalim bir diinya bu.
Annesi aghyordu; ben irfan'l seyrediyordurn. Bir sis bom-
basI eamlarl bugulandlfdl.
253
BEKiR
Polislerden birinin anlaWgllla gore babaSI 0 ana kadar
kurnazhgl ayakta kalabilen irfan'm bu bir
anhk insani zaafml tesadUfen ogrenip babahgm sagladlgl ayni
haklarla ve yemeden i<;:meden karakola
"Polis katili oglnm olaeagma olsiin daha iyi, assllllar!"
eiimlesini kurarak ihban iddia ediliyordn. ile-
riki giinlerde halka iletilen ortiilii slkidiizen bildirilerinde po-
lisin her zaman bu tarz bir bekledigini
\ bilhassa vurgulayaeak saglam bir onerme yaratabilecek ihba-
nn Uzerinden henUz yanm saat ve VideoHi-8'in diji-
tal ekram 21 :32'yi gosteriyordu.
Emniyet Miidiiru de tiim santim santim ogre-
tilip ezberletilen eanh yaym bilincinin bilineindeydi; takim
elbisesinin i<;:inde put gibi, giieUnU sopasmdan alan bir tiran
gibi dimdik, hareketsiz duruyor; imgesini onden, yandan, ar-
kadan, tepeden goriintUleyen giindelik hayatlmlzm haberei
polislerinin kaytt aygltlanyla kendiniseyreden halka miikem-
mel bir miidiirportresi sunmak ve politikaya atl1dlgl zamanki
muhtemel daha per<;:inlemek istiyordu.
Silahlarla saylda, eanli eanh kan i<;:en kargasl ka-
meralar eve <;elik yelekli ozel limier ve kes-
kin kiplrlislzea ve az sonra avlayacaklan kurbanla-
nmn burunlanmn uellnll gormek i<;:in sablrslzca beklerlerken
ikiyiizlii da pis sessizliklerine .
. Tuneay SOylli gizlendigi olanun arkasmdan megafonla
seslendi:
"irfan beni dinle. Ka<;:ma kalmadl. Efen-
dim?"
Evden herhangi bir eevap gelmedi.
254
HASRET
o -Bu gelinill ana.
A.."lNE - Yavrum...
BEN - Mesut oluruz anne, merak etme.
o -Bapis boVer anne, unut.
ANNE - Oglum, ne. olacak bu sonu? Bana evlat aClSl
gektirme...
o -Aglama anaClglm, aglama.
BEN - Babam hasretlik gekmeyeyim diye Hasret
adlml.
A.."lNE - Evladl olmayan bilmez yavrum, yavrum...
BEN - Benim de evladlm vaL..
o -Yusuf nerede?
BEN _ dtizelir.
0- Yusuf? Babam ITa ihbar etti Yusuf?
BEN - istiyorum.
0- Ben de.
ANNE - Teslim olsamz?
o -
ANNE -Niye?
o - Bize hayat yok anne, daha bu evdeyken
ben.
ANNE - Biz seni biiyiitiip beslemedik mi, niye oyle diyor-
- sun yavrum?
BEN - Ne yapacaglz? ,
0- Bilmiyorum, babam omriimiin sonunda bile ihanet et-
ti.
BEN - Seni 90k sevdim ben.
0- Ben de. .
BEN - Amaoyle bakma
255
BEKiR
Kameralann ahsma sabitlendigini bilen ve stiidyolannda-
ki haber masalannda canh yaymlara bekc;ilikeden Serpil Ha-
mm gibilerinin bu am seyircileriyle emin olan
Tuncay Soylu grrtlagml temizleyerek, "Etrafm sanldl irfan!
Bak biitun firar edenleri yakaladlk. Adaletten kaC;llmaz, ka-
nundan kae;tlmaz! Silahml at, teslim oli Sana iie; dakika muh-
let veriyorum" cumlelerini goruntu kutucuklarma dogru flr-
latl!.
Megafonu brraktlgmda basm mensuplarmm soru yagmu-
runun altmda Island!. Gerilerdeki daha guvenlikli bir bolgeye
, ilerlediler.
Canh yaymdakilerle can cana kenetlenen yetmi milyon-
luk Turkiye, karmakanlk cinayetler, dUgum olmu srrlar, ca-
nice katliamlar Ve akll almaz vahetler hakkmda fikir teatlleri
yapabilmek ie;in gereken hayati aynntllarla iammak; ogren-
mek, bilmek ve anlamak istiyordu.
VideoHi-8'imle uzun sure hie; blkmakslzm Turkiye Cum-
huriyeti vatandalannm portrelerini kaydeitim: govdelerini,
elbiselerini,akalarlm; kameraya gorunebilmek ie;in zlplaylp
el sallayanlanm, bir kere ama bir kerecik bile olsa televizyo-
na e;lkmak isteyenlerini, utamp baortiilerini duzeltenlerini,
e;aresizce ktstmlml irfan'la e;ocukluk arkadal oldllklanm ve
uygun bir fiyata amlanm satabileceklerini soyleyenlerini, Ka-
dir'i ve Hayri'nin kahvede inatla okeye devam eden arka-
dalanm c;ektim; bu basit goruntiilerin bir gun, ilerde bir gun,
hayatlmlzl daha iyi anlamamlza yardlmcl olacagma butiin yu-
regimle inanmak istiyordllm.
Aglamak istiyordum.
256.
YUSUF '
Evde kalabahk bunaltlyordu onu. Ana, KIzlar, Agbi, KIZ.
Onlar duydular siren seslerini. Agbi pencere-
den kesiyordu giizlerinde i\mit yoktu. Tiih, sarmllar
her yam. Wki\rdii.
KIz beEne, titriyordu. Korkuyomm irfan, diyor-
du Agbinin koltukaltma sokarken kafasml soruyordune yapa-
caglz diye, giizleri Yusuf kenarda duruyordu.
Kimse kimseyle hahya
Giizleri Agbideydi, aglzdan tek bir kelimeyi bek-
ledi: Olene kadar Demedi.
Baba AnaYl da ahp herkesi dlan saylemiti;
herhfrlde ama artlk.Yumruklarml artIk slktl
Yusuf. Agbiye gore, bir tek silahla 0 kadar adama
ne yapllabilir? Oyle. .
MantIkslz davranma, dedi ona. Kararlanm
mi, iiyle dedi. Ge)le de gidemedi komando adaYl Agbi
aldl bunu karlsma, bak, dedi; belki bu son giiri\memiz olur,
dinle.
0 ciimleden soma Agbi artIk aldii, almeye karar verdi-
gini anladl. Yusufa vasiyeti yokmu, aWrlerse kIzla beraber
gamiilmek istiyor. O'na da akhm topla, vurma klIma
dedi. pazulanm tekrar, Agbinin ve
intikaml almacak.
Giili\yordu; intikam hedef daha
yoksa kan akar Yusuf, diyor; hedefini
dogru yolu
Kan akacakkan, dedi 0 da. Sanldllar. Hayatmda ilk defa
herkesin giizii iini\nde agladl; yumru\dar slkIh dlarl
257
BEKiR
Tuncay Soylu'nun, entelekttiel gidasim fazlaca seyrettigi
Amerikan dizilerinden aldigi belliydi: iki bw;uk dakika dol-
dugunda megafonu yeniden eline aIde "Otuz saniyen kaldl ir-
fan," dedi, 11 saYlyorum. "
Bee geldigindeirfan 90cuklugunda yalmz bama hWkIr-
dIgr evin balkonuna 9rkll, bagrrd!. Yamnda ince, endamh, na-
rin bir kIz vard!., "Gelirseniz vururum kIZI!" Turrcay Soylu si-
, nematografik bir hareketle sag elini aagi sallaymca namlular
aym anda indio "Teslim 01 irfan, ka9man imkansIz!" trfan
haykIrch: '''Teslirnolmayacaglm! Beni yakalayamayacaksl-
nlz!"
irfan'm sozlerinin devami geceyarisl kiisel yaym istasyo-
numdaki dalga boyumdan vericilere aktardigim gamh video
kayltlanndayd!. Bazen insan kafasim duvara hIzla, ama bile-
rek hIzla 9arparsa birdenbire duvann ote yamndaki hem glizel
ve hem de kokumu hayall aym anda gorebiliyor, varhgl ta-
rifsiz bir nuda doluyordu; bu boyle olabiliyordu,
Gliltin9 bir vodvile dontitti birden heqey, Tuncay Soylu
ov yaplyordu, Elinde megafon; bir climle irfan, yliz ctimle
mlidlir. Tuncay Soylu sanki hayall boyunca bu fIrs all bekle-
mi gibi operasyonla ilgisiz bir takrrn aynnlllara giriyor, or-
nekler veriyor, karllatrrmalar yaplyor, slirekli konuuyordu;
kendini herhalde onemli a9rkoturumlardan birinde fikrine
bavurulan saygm bir konumaci zannediyordu: '
"Toplum uizami evladlm,onemlidir. Basm mensuplarlllm
ontilJde sana soz veriyorum, Birak silabl, kIZl birak, tesJim 01.
Seni bu topluma mutlaka kazandrracagim. Cezam gektikten
soma tabii.Efendim? Alo, alo; canh yaymdaylz irfan, alo?"
258
AZMiDURAN
Camm Bekir zannettigimden daha kirli
Dolabl bir hazine. Tiim VHS kayltlan, Haber Mii-
diirii olmamnayncahglyla el koyarak, seyrettim. Ama aSll ga-
nimet, Y sayesinde Bekir'in evinden ozel kasetler-
deydi. Hem hem Bekir, iyi bir ga-
zeteci ve diizensiz, ayktn bir
AZJ1l katil irian :;;atlroglu hayat hikilyesini, hapishane
lerini, ailesiyle ilgili askerlik amlanm ve aynca
duygulanm Kotii yala sevkolmasaydl aktlh bir
ti.
Bekir, Cezaevi miidiiriiyle ozel disko bas-
kmmdaki kapl resimlerine kadar fazla
biz bunlarl Hamm'm ekstra farkh yorumuyla ana biilte-
nimizden veremedik tabH.
canh Oliim kendini zaten resmen ka-
tam kapldan bacadan girenlerden, ko- I
pek adaml lsmnca degil adam kopegi lSlnnca haber olacagml'
bilenlerden. oniime kalm bir dosya koydu. Hayat
hikilyeleri, bazl resimler, voltada gidilip gelinirken fo-
tograflar, yaktnlarmm irfar;la ilgili
leri.
Ta ajctlglm koku beni yamltmadl. Bir dizi olaYl de
yonleriyle ele almah ve izleyenlerime bu temeli iize-
rinde bir oykii anlatlp yonleri vurgulama-
hydlm.Boylece iilkemizin son giinlerine (Bu ifade, 'iilkenin
sonu'nu hatlra getiriyor, ait ve ogretici
bir sonuca
Zor giinlerimde en biiyiik yardunclm elbette Nizam'dl. Is-
takoz bile di.
259
BEKiR
Slcakql'lar ve diger tlim teIevizyoncular qok keyifliydiler.
Daha dline kadar tek kanaI1l siyah beyaz deviet televizyonuy-
Ia idare eden memleketimizde bu kadar klsa slirede can1l can-
11 iiWm ovu yaymlama noktasllla geImi olmak iizel televiz-
yon patronlarml ve mesleklerinde emin adlmlarla ylikselmek
isteyen giirlintliclileripek mutlu ediyordu; haIkln ilgisi rekor
dlizeydeydi; raitingler patlamltI; ahaIi, ellerinde uzaktan ku-
mandalaria zap zup zlphyordu kanaldan kanaIa; heqey gayet
eglenceli geqiyordu.
TuncaySoylu elleri arkaslllda volta1lyordu. Timler silah-
Ianmn arjiirleriniaqlp kapatlyor, bir qok sunucu ve tabii Em-
re de durumu hlZh ve teatral ciimielerle iizetliyor; havaYl yu-
muatlUak iqin espriler bile yaplyoriardl.
BiiyIece anlamslz bir iki dakika geqti.
Polisler slkllmllardl bu teraneden. Biri, "Vursak u oros-
pu qocugunu da, qekip evimize gitsek geqe kalmadan!" dedi.
Wan balkondaydl, Video Hi-8'i ylizline darlatlrdlm; san-
ki 0 klza degil de klZ ona sanlml gibiydi, kenetlenmilerdi;
son siizli, "Bitti! Kanl Kanl" oldu.
Polisler mlidlirlerinin iaretini bekliyorlardl.
ite tam 0 esnada irfan silahl klZln kafasllldan qekip ken-
di agzma soktu sonuna kadar; yanakyanagaydllar; kIz iyice
sanidl irfan'a, ballll bamm biraz listlinde tuttu ve irfan tetigi
qekince ikisinin de beyinieri darmadaglll oidu.
Balkonlara birikmi insaniar qekirdek qitliyorlardl; yaz1lk
sinemada film izler gibiydiler. Diindlim.
260
AzMinuRAN
irfan Saiiroglu'yla yapllml ropartaj en iyi yardImcl dolgu
malzemesi oskanm kazanabilirdi. Herkesi kJsa kJsa konutu-
rup yaadlklarl gen;ekleri anlattlrdlm. Araya, tak, irfan: "Ya-
lma gore vukuabm ,oktur. Fjrardansonra bile ka, kiiyi 01-
dlirdlim, ama istemeden!" Tak! Yakm planda Azmi Duran:
"Bizler bu topraklarda huzur, guven, baflistiyoruz. Sw;, ce-
haletten kaynaklamr. BakJmz bu delikanh, ki imdi hayatta
degil, egitilmemi, modern degerlerden etkilenmemi ve sw;-
lu olmu!" Tak! i. Satlfoglu: "Beni yakJndan tamyanlar ,ok
duygusal bir karaktere sahip oldugumu soylerler!" Tak! Ben!
"Onun. da belki insanca duygulan yard!. 0 da yureginde bir
nebze de olsa insan sevgisi talyordu. Peki zaman neden
kanh bir katildi ve durmadan su, iliyordu?" Bu "Du"lar gu-
zel oldu. "Slrlardan biri de Otogar'a blrakllan bavuldu!"
Tak! Siyasi mahkum! Can-Ian-dlr'ma! "OWruz gerekirse dev-
rim i,in!" Boyle diye diye, yabancIideolojilerin maaSl ola-
rak nasll kll[]amldlklarml anlamadan bir hi, ugrllna gen,likle-
rini, omurlerini harcadllar. Onlar oldliler, peki kalanlara ne
faydalan dokundll? Hi,. Bakmlz imdinin i adamlarma, hep-
si bir zamanlann hlzh so!cusuydu!
Boylece devam ettim. Son ciimlem uydu: "Siz siz olun.
Ogu[]anmza, kIzlanmza, gen,lerinize sahip 'lkm. Hepsi bu
vatamn evlad!. Kurtulu Saval'nda batarya temizleyen gen,
klZ bugiin bilgisayarla oynuyor. Arpayla beslenirken ingiliz
domuzlanna kurun slkIp ka,lrtan Mehmet,ik bugun memle-
keti bolmek isteyenlere kaql gerekirse camm veriyor. Gelece-
gin teminatl gen,leri yanh yollara sapmamalan i,in koruya-
lIm, sevelim. Huzur dolu gunler diliyorum sevgili memleke-
tim."
261
BEKiR
Azmi Duran'm dirayetli ve azimkilr <;abalanyla Plazma
imparatorlugundan elektronik kartlm iptal edilerek Ve
boylece bir giin geldigimde keriz gibi otomatik kapI1an
zorlamaya bata Selma olmak iizere insanlar tara-
fmdan seyredilmek durumunda kalarak atIldIktan soma he,
men <;ar<;abuk eski meslegime, beni asIa blrakmayan'ha-
reketli dondiim.
hathndaki bu kararlml
yiiziime karl da a<;lk<;a belirttikleri gibi gerizekiihca veaptal-
ca buldular. insan bu devirde hili televizyondaki iini brraklr
. .
Onlara, artlkkan gonnekten blktlglml, kamn ticaretinden
para ka'zanarak yedigim lokmalapn bogazlmda dizili kaldlj:;I-
m,. kamn adml bile duymak istemedigimi, bunca Ylldlr <;ekti-
gim kanh resimlerin yiikiiniin bana yetecegini anlatarnayaca-
.' grrn i<;in huzurla susuyordum.
Editnekapl civannda tanrrgibi oldugum iri kiYlm bir deli-
kanhYI kenardan topladlktan iki dakika soma uyandrrn mese-
leye. Mah<;up ve iizgiindii; programlann hepsini gizliden giz-
liye benim yaptlj:;Iml durumu kisaca anlatrnak
zorunda kaldlm.
Son dtiraktaki <;ay ocagmdaiki <;ay hOpiirdetirken bana te-
levizyonda edildikten soma dl diinya, mahalle, a:kiaba-
lar tarafmdan epeyce hrrpalandlklanm; kimseciklerle
madlklanm; ailenin her Slfnmn didik didik edilip giinlerce
yaymlandlgml anlatlyordu ama evcegizimde VideoHi- 8'im-
den ve bir monitorden goriintii yansltan bir ayglt bulun-
durmadIglm i<;in bunlan goremedigimi bilmiyordu O.
262
YUSUF
Edirnekapl civannda binince minibiise tamdl hemen. 0
adam. Ama 0 direksiyon salllyor hiUi\ uzatlIgl bozuk parayl
ahrken, eli eline degerken. Motorun iistiine oturu. Giiliime-
ler, tammaIar, hatrrlamalar tamamlamnca
<;:ocugun ii yok, meslegi yok, okul okumadl. Kaslarl ve
viicudu var ama ne yapacaglm bilmiyor onlarla. Kaslan giis-
terince kirnse para vermiyor ki ona? agbisiyle babasl da
pisikolojikroan Yllalmc.a diikkan da peki nereden
gelecek para? Bilmiyor bunu. .
Illsanlarl seviyor esasmda. Ama bu toplumdan igreni-
yor. Adam ilgiyle dinliyor.
Akamiistii Otogar'rla Gazanfer Bilge'ye giitiirdii bunu.
Tiirk'un sesini diinyaya duyuran adamm resimleri vardl. du-
varda, allahslz ruslarm srrtlm hep yapllIrml yere.
<;:ocuk ertesi giin Ankara-Istanbul hattmda ve gerekirse
baka hatlarda da muavinlige balayacak, kaptanlanm tehlike-
den koruyacak, askere kadar memleketinin yollarlm tamya-
cak.
Kimseye olmamak insan. Giir ko-
mando 0 zaman Yusufun hayaIini.
Hayat insanl iildiiriir, diyoreski gazeteci. Keldi, iyice kel
olmu. Gaza gelme; dedi Yusufa ama Yusitf Tiirkiye'ye ina-
myor, vatanlm seviyor. Kafasl karllfU durumda.
Agbisini, agbisinin giivdesine Slkllan kurunlarl, son nefe-
sini verirkenki giizlerini unutmayacak. Ilerdeki kurunlarl-
m onun stkacak, slkacak.
263
BEKiR
Gaz bidonuna tiinemi birininbaglrtIsma dondii Oto-
gar'dakiler. Otuzbe yalannda, sakalr karlml, iistli ba1
perian bir adamdJ. Sanki bir zarnanlar dinledigimiz bir sese
benzeyen davudi, demli, muhteem bir sesi vardJ.
Kardeler, diyordu, iktidan incelten televizyonlara bak-
maktan yorulmadlmz ml? Bankalara slk slk 'gidip dolar mark
ml bozdumyorsunuz? Ylka ve yaparken suyunuz akIyor
mu? Margarininizin hafifliginden arabamz dump dururken
havalamyor mu? Ne zaman uyanacakslmz?
Ses giderek demlenip kan gibi ahalinin ilgisi
artIyor ve meczubun saflan slklalyordu. Oynuyorlar sizinle,'
diyordu, koyun gibi giitmediler mi, yetti demeyecek misiniz?
ikencelere, kaYlp edilenlere, zamlarla zuliimlere ses
madmlz, l?ek yakIndlr sizi birbirinize bogazlatlp akan kamm-
Zl gormiiyor musunuz?
Anadolu ve Trakya yolculanndan bir ikikii qekinerek al-
kIladl; denklerine yaplml biri de, "KafaYI yemi lan, tam-
yom ben bunu, eskiden haber neyim okurdu tevede" dedi.
Ses ise Kardeler, diyordu, bu dlizen Ylkrl-
malrdlr. Ylkmadan kuramazslnJz.Devrim ya da donliiim 01-
masrn diye dini kullandllar. $eriat tehlikesine karl birleme
palavralanna aldlrmayrn, dincileri doguran 12 Eyliil faistle-
ridir. Korkarsan YlkJlan duvann altmda kalacaksrn. 61lim ka-
dar kesin, siinnet kadar kokten, ak kadar keskin bir devrim
gerekir bize. Eu iilke bir fiskeye bakar. Finans kapi-
tal sizi kurtaramaz, gelin Ylkahm. Yetsin artlk bu hayat.
Derken iiq dort izbandut kalabalrgl yardl, adaml
bidonun iistiinden havalandmp yumruklayarak az ilerideki
ekip otosuna gotiirdiiler; kalabalrk da sessizce daglldl.
264
ALP
ite hepsi bu kadar, imdilik bu kadar. Sinirleri bozan feci \
hikilyenin sonundaylz.
Buralara kolay gelmedik. <;:atlaim topraklardan, suat
kiipriilerinden, suratlmlza qarpllml tokatlardan geqtik; Slcak
yaralanmlZdaki kammlzl dindirmeye qahlrken yedigimiz ye-
ni hanqer darbelerinden soma hakkm sancagm dikmeye gel-
dik; ite geldik, yeni bir menzile eritik.
Anlatiiacaklar iimriinii tamamladl. Hava hilla parqalt bu-
lutlu,hikayeler hilla' biiWk piirqiik; hayatlanmlzm nasI1de-
yam edecegini bilmiyoruz.
Bir daha biiyle bir hikaye yazar mlYlm, yazmaz mlylill,
bilmem. Giisterebildim mi biqeyler; yoksa anlattm1 ml sade
c
ce? Bunu da bi1emem.
Aslmda sen kendini anlattm, ben sana iitekini.Hikayeleri-
miz ortak; riiyalarumz ayiu, bizler aym hikilyenin kiileriyiz;
ayn ayn kiilikler olarakzuhur eden OItak kaderleriz.
Benim burnurna kan kokusu geliyor, can korkuSll geliyor,
iiWm uykusu geliyor.
Kan akacak. <;:ok kan akacak. Kan slcak akacak. Ve hepi- .
mizin kam iiteki yanilllz iqin akacak.
intikam. Bize hayatImlZl yaatmayanlardan ve hayattaki
herkesten intikam. En bata da kendinden intikam ve intika-
mm kam. Kendi kamn, slcak akan kanm.
.Benimkanum aklttIlar.
Yaladlm.
Tuzluydu.
Artlk anl ~ a n l aksa da kamm n ~ gam.
Kan, kan, kan ve intikam.
265
KAN SICAK AKACAK, 9 Mart 1994 ile 27 Arahk
1994 tarihleri arasmda yazilch; fakat yazarmm tutuk-
lamp cezaevine konmasl nedeniyle yaymlanamadl.
Sonrasmda, 10 Haziran 1995 ile 21 Temmuz 1995
. tarihleri arasmda yeniden dtizenlenip temize ~ e k i l d i .
267