Eðitim

Ýnanç - Ýkna ve
Motivasyon
Mustafa AKYOL

“Evet zorlukla beraber bir kolaylýk vardýr. O halde boþ kaldý mý

yine kalk baþka bir iþ ve ibadetle yorul.” (Ýnþrah Süresi 6-7)

Tüm psikolog ve sosyologlara göre yapacaðý iþin kendisine ne kazandýracaðý-

“Ýnancýn ve ikna insanlara iþ yaptýrabilmenin üç temel yo- ný anlatarak görev ve sorumluluk ver-
lu vardýr. Bunlar: mek gerekir.
etmenin sonucunda
1- Ýnandýrmak
oluþan motivasyon Ýnsaný yapacaðý iþe inandýrmak ve ik-
2- Ýkna etmek na etmek onun motivasyon düzeyini ar-
duygusu insanýn kendine
3- Para ile satýn almak týrýr ve iç disiplini saðlayarak baþarýya ge-
olan güven duygusunu tirir.
Tabiî ki bu üç yoldan öncelikle ilk iki
artýrarak olmayacak ya yolun denenmesi gerekiyor. Bu iki yolla Burada sizlere yaþanmýþ örnek olay
da imkansýz denilen sonuca ulaþýlamazsa para ile satýn alma anlatmak istiyorum:
yolunun denenmesi gerekir.
þeylerin kýsa zaman Osman isimli öðrencimle ilk tanýþtý-
dilimi içinde Bugün iþ yaptýrmak istediðimiz kiþiler ðýmda bana ilginç yaþam öyküsünü an-
ister personelimiz, ister öðrencimiz ol- latmýþtý. Osman, Endüstri Meslek Lisesi
gerçekleþmesini saðlar.
sun hiçbir zaman onu psikolojik olarak Elektrik bölümü mezunu ve üniversite
Kýsacasý baþarýlar hazýrlamadan, iþe baþlatmamalýyýz. Ýn- sýnavýna hazýrlanýyor. Osman ayný za-
kendiliðinden oluþmaz. sanlarý iþe baþlatmak için öncelikli olarak manda haftanýn üç günü de çobanlýk ya-
görev ve sorumluluk verilmeden önce pýyor. Osman eðer okuyamazsa çoban-
Belli bir çalýþmanýn, sermayesi olmayan tatlý dili, güler yüzü lýktan kurtulamayacaðýný, yaþantýsýnda
gayretin, inancýn ön plana çýkartarak ve o insana güveni- deðiþen hiçbir þey olmayacaðýný, anlatý-
ürünüdür.” mizi dile getirerek daha sonra da yapa- yor ve eðitim açýsýndan durumunun çok
caðý iþe inandýrarak, onu ikna ederek, zayýf olduðunu belirtiyor. Osman girmiþ

52 Somuncu Baba
olduðu ilk sýnavda toplamda 17 net býra-
kan bir öðrenci ve bana “ne olur hocam
ben çoban olmak istemiyorum bana
yardýmcý olun” diyor. Daha önceki eði-
tim hayatýnda ciddi bir eðitim almadýðý
için Osman'a þunlarý söyledim: Osman-
cýðým seni çok iyi anlýyorum. Eðer üni-
versiteli olmak istiyorsan yapacaðýn iþlere
inanmalýsýn ve rakiplerinle ayný seviyeye
gelmek için çok çalýþmalýsýn tabi çalýþýr-
ken de sadece elin, gözün deðil, vücu-
dundaki 15 milyar hücrede çalýþmalý ve
asla pes etmemelisin, diyerek ona bir
karikatür çizimi gösterdim. Osman'a
eðer pes ederse çobanlýktan kurtulama-
yacaðýný ve resimdeki ördeðin midesine
yem olacaðýný söyleyerek onu yapacaðý
iþe ikna ederek inandýrdým ve Osman
her gün dershaneye ilk gelen ve en son
çýkan öðrenci oldu. Disiplinden taviz
vermeden çalýþtý. Takýldýðý sorularý hoca-
larýna sordu. Haftanýn üç günü daðlarda
kayabaþlarýnda çalýþtý. Zaman zaman da
arkadaþlarýna niye boþ duruyorsunuz
derslerinize çalýþsanýza yoksa benim gibi
çoban mý olmak istiyorsunuz? diye de
nasihat verdi. Ben de Osman'ý her de-
nemeden sonra yanýma çaðýrarak belirli
baþarýlarýnda bir kitapla ödüllendirdim.
Osman kazandýðý motivasyon duygu-
suyla kendini geliþtirdi ve kendini daðlar-
da çobanlýk yapmaktan kurtardý. Bugün
Osman Teknik Eðitim Fakültesi Elektrik
Öðretmenliði 2. sýnýf öðrencisi.
Bu örnek olay gösteriyor ki insan ya-
pacaðý iþe inandýktan, ikna olduktan son-
ra yapamayacaðý, üstesinden gelemeye-
ceði hiçbir þey yok. Fakat insanlara iþ
yaptýracaðýz diye hiçbir zaman yapacaðý
iþi ona dikte ederek yaptýrmamalýyýz.
Çünkü yapýlacak iþi dikte ederek yaptýr-
maya çalýþmak insan motivasyonunu dü-
þürür ve baþarýsýzlýk denen durum orta-
ya çýkar. Baþarýsýzlýk ise hem insanýn ge-
leceðini hem de bir iþletmenin geleceði-
ni olumsuz yönde etkiler ve maddi-ma-
Eylül / 2005
nevi zararlara yol açar.
Ýnancýn ve ikna etmenin sonucunda
oluþan motivasyon duygusu insanýn ken-
dine olan güven duygusunu artýrarak ol-
mayacak ya da imkansýz denilen þeylerin
kýsa zaman dilimi içinde gerçekleþmesini
saðlar. Kýsacasý baþarýlar kendiliðinden
oluþmaz. Belli bir çalýþmanýn, gayretin,
inancýn ürünüdür.
Çalýþmanýn Sonucu
Bir sihirbaz, sultanýn huzurunda ka-
biliyetlerini sergiliyor, sultanýn ve seyirci-
lerin hayranlýðýný kazanýyormuþ. Sultan
da bu numaralar karþýsýnda þaþkýnlýk ve
hayranlýk içerisinde baðýrmýþ: "Allah'ým
bana yardýmcý ol, nasýl bir mucize, nasýl
bir cinlik!"
Fakat vezir söyledikleriyle sultanýn
düþüncelerini bölmüþ: "Sultaným, hiçbir
usta gökyüzünden zembille inmez. Si-
hirbazýn sanatý onun çalýþkanlýk ve prati-
ðinin sonucudur."
Sultan vezire kýzmýþ. Vezirin kendi-
sinden farklý görüþ söylemesi sultanýn
huzurunu kaçýrmýþ. Veziri hor görerek
ona baðýrmýþ; "Seni nankör adam. Bu
kadar yapýlan numaralarýn nasýl çalýþmay-
la, pratikle elde edildiðini iddia edebilir-
sin. Yeteneðin ya vardýr ya yoktur. Senin
zaten beraberinde zindana götüreceðin
hiçbir yeteneðin yok. Orada benim söz-
lerimi düþünmeye bol bol vaktin olacak.
Ama orada yalnýz olmayacaksýn, kendi
türünden bir hücre arkadaþýn olacak. Bir
danayla beraber zindanda kalacaksýn."
Muhafýzlar veziri hücresine götür-
müþ. Vezir birinci günden baþlayarak da-
nayý kaldýrýp zindanýn kulesinin merdi-
venlerini çýkmaya baþlamýþ. Bunu her
gün yapmýþ. Aradan aylar geçmiþ. Dana
büyüyüp güçlü bir öküz olmuþ ve her
gün alýþtýrma yapmaktan dolayý vezirin
de gücü artmýþ.
Bir gün sultanýn aklýna zindana attýr-
dýðý veziri gelmiþ. Gidip veziri görmek is-
temiþ ve gördükleri karþýsýnda þaþýrmýþ
ve haykýrmýþ: "Allah'ým bana yardýmcý ol,
nasýl bir mucize, nasýl bir cinlik!"
Öküzü kollarýnda taþýyan vezir daha
önce söylediði sözlerle cevap vermiþ:
"Sultaným, hiçbir usta gökyüzünden
zembille inmez. Baðýþlayýcýlýðýnýz ile bana
bu hayvaný verdiniz. Gücüm, çalýþkanlýðý-
mýn ve çalýþmalarýmýn sonucudur."
53