Röportaj

İbrahim YARIŞ

Kişisel Gelişim Uzmanı Sıtkı Aslanhan:

“L İDERLİK
DÜNYADAKİ DİĞER
ROLLERDEN BİRİDİR”
60 Temmuz 2008
 Lider ne demektir?
İngilizce’den dilimize geçen
“lider” sözcüğü, bir kuruluşun
en üst düzeyde yönetimiyle gö-
revli önder veya şef demektir.
Liderlik nedir, kim
liderdir?
Şöyle söyleyelim; lider hem
doğru iş yapar, hem de yaptığı
işi doğru yapar. Bütün liderler
pozitif insanlardır. Hayatların-
da karamsarlık yoktur, gerçek-
çilik vardır.
İnsanlar niçin bir lidere
ihtiyaç duyarlar?
biçimlendirmiştir. Bakın şunu
açık bir şekilde ifade etmekte
yarar var: Stratejik düşünen li-
derler hiçbir zaman yok olmaz-
lar.
Lider diğer insanların gör-
mediğini görebilen, uygulayabi-
len ve uygulatabilendir. Sadece
görmek yetmeyebilir. Harekete
geçmek ve ikna ederek hareke-
te geçirmek de liderliğin önemli
unsurlarından biridir. Peygam-
ber Efendimiz başta olmak üze-
re bütün veli zatlar inandıkları
doğruya insanları ikna ederek
çekmişlerdir. Ve hepsi tutar-
lıdır. Sözleri başka, eylemleri
başka değildir.
bir aile şirketinin ortaklarının
arası bozulduğunda firmayı da-
ğıtmadan götüren liderin duru-
mu da farklıdır. Zor koşullara
hâkim olmak da liderliğin te-
mel unsurlarındandır.
Lider, “Aynı zamanda
hem yöneten hem de
yönetilen kişidir” derler…
Evet, kesinlikle liderlerin ça-
buk öğrenme mecburiyeti var-
dır. O zemin ve sorun için gerek-

İnsanlar yaşamak için, üret- Liderlik öğrenilebilir

mek için öyle veya böyle grup
halinde hareket etmeye mec-
burdur. Bu durumda da bir li-
dere ihtiyaç duyarlar. İşlerin
daha düzgün ve planlı bir şekil-
de yürüyebilmesi, zamanın ve-
rimli kullanılması ve bütün fi-
kirlerin dağılmadan düzgün
yönetilmesi, sıralamasının ve
zamanlamanın doğru yapılma-
sı için lider gereklidir.
Liderleri diğer
insanlardan ayıran en
temel özellik nedir?
Lider diğer insanları yönlen-
diren, onları bir amaç etrafında
toplayan kişidir. Lider sürece
hakim olur, planlayarak uygu-
lamaya koyar. Örneğin tekstil
firması olan ilkokul mezunu
bir iş adamı, eğer son teknolo-
ji ürünü olan bir makine alabi-
liyorsa vizyon sahibidir. Kendi-
sini ve firmasını geleceğe göre
mi?
Evet, liderlik öğrenilebile-
cek bir süreçtir. Liderlik öğre-
tilemez ama öğrenilebilir. Li-
derlik ancak sergilenebilir. Bir
liderin ölmesi fikirlerinin kay-
bolacağı anlamına gelmiyor.
Shakespaere’nin Julius Cae-
ser oyununda Brutus şöyle der:
“Ah, ne olurdu, Caeser’in canı-
Sıtkı Aslanhan Kimdir?
na kıymadan Caeser’in düşün-
celerini al aşağı edebilseydik...” 1976 yılında Malatya’da
doğdu. Lise çağlarından iti-
Niçin öğretilemez? baren kişisel gelişim ve des-
tekleyici eğitim alanında ça-
Çünkü her liderin şartları lışıyor. İlahiyat eğitimi aldı.
kendine özgüdür. Fatih Sultan Halen psikoloji disiplininde
Mehmet ile oğlu İkinci Beyazıt akademik çalışmaları devam
birbirinden farklıydı. Milyon ediyor. “ Hayata Gülüm-
dolarlarca borcu olan firmanın se” adlı bir kitabı var. Yak-
lideri ile yatırım için milyon- laşık on yıldır, Türkiye’de ve
larca doları olan lider aynı mı- dünyanın çeşitli ülkelerinde
dır? Başka bir örnek verelim; konferanslar veriyor. Akra
kurumsallaşmasını tamamla- Fm ve Radyo 7’de program
mış ve her şeyi ile mükemmel yapıyor.

61
li çözümü bulur. Bunun için de
kendini ifade edebilmek, için-
deki sese kulak vermek, doğru
kimselerin tavsiyelerini dinle-
mek zorundadır. Lider kendine
hiçbir zaman yalan söylemez.
Kendi günah ve sevaplarını söy-
lemekten asla çekinmez. Çünkü
bilir ki, gerçekle yüzleşmek en
büyük sermayedir.
Lider ile yönetici
arasında ne fark vardır?
Lider koşullara, zamana
hakim olur, diğer yöneticiler
teslim olur.Yönetici stotüko-
yu kabul eder, lider ise yeni-
likçidir.
Korku ve hatalar
ilahî bir fırsattır
Lider gerçekle
yüzleşebilendir değil mi?
Evet, liderler korkularıyla
hatalarını enerjiye dönüştüre-
bilirler. Örneğin, karanlık kor-
kusu Edison’a ampülü icad et-
tirmiştir. Liderler, hatalar ve
yanlış adımların da vizyonla-
rını gerçekleştirmek için ge-
rekli adımlar olduğunu en iyi
bilenlerdir. Gerçekten hatalar
yeni bilgiler öğrenmemiz için
sunulmuş ilahî fırsatlardır. Li-
derler de hataları böyle görür-
ler. Şayet bu hatalardan dolayı
para kaybına uğruyorsa bunu
da eğitim masrafı olarak gör-
melidir. Örneğin, dünyanın
en zengin adamı Bill Gates’in
elemanlarına çok büyük değer
verdiğini ve hissedar yapma-
ya özen gösterdiğini biliyoruz.
Gates’in işten ayrılan eleman-
62 Temmuz 2008
ların mutlaka gerekçelerini
öğrendiği söylenir.
Liderler tek başına
hareket etmezler, bunun
için nasıl davranmaları
gerekir?
Bakın bu sorunuza çarpı-
cı bir örnek vereyim: Büyük İs-
kender, ordusuyla çölden geç-
mek üzereyken su stoklarının
tükendiği bir zamanda kendisi-
ne ikram edilen suyu içmeyerek,
“Siz susuzluktan kıvranırken
ben bu suyu içmem” demiş ve
büyük bir motivasyon sağlamış-
tır. Bunun karşılığında ordusu-
nu fedakarlık için hazır hale ge-
tirmiştir.
Liderler insanları çekmeyi,
onları harekete geçirmeyi çok
iyi bilirler. Bu işin ustasıdırlar.
İnsanları çok iyi tanırlar. Ayrı-
ca, insanlara karşı merhametli
olmayan, nezaket ve zarafet sa-
hibi olmayan kişi de lider ola-
mamıştır. Lider, tolerans sahibi,
esnek davranan ve zaman tanı-
yan bir yapıya sahip olmalıdır.
Büyük liderlerin
özellikleri nelerdir?
Liderlik üzerine çok araştır-
ma yapılmış ve büyük liderlerin
dört özelliği tespit edilmiştir.
Zayıf yanlarını açığa vurma-
ları, uygun zamanlamayı ve ha-
reket tarzını kestirmede büyük
ölçüde sezgiye dayanmaları ve
çalışanlarına katı empati (ken-
dini onun yerine koyma) ile yö-
netmeleri. Bir de farklılıkların-
dan yararlanmaları…
Hazreti Ömer
iki odalı bir evde
yaşadı
Liderler özgün bir
kişilik yapısına da
sahiptirler değil mi?
Tabi ki, mutlaka özgün kişi-
likleri de vardır. Bilgisiyle, ah-
lakıyla, karakteri ve ilgi alan-
ları ile özgün olmalıdırlar aynı
zamanda. Ama bu kendi doğal
seyrinde olmalıdır. Farklı gö-
rünmek budalalık yapmayı ge-
rektirmez. Çok sade davranışlar
da lideri özgün kılar. Örneğin
Hazreti Ömer, beş milyon kilo-
metrekarelik bir ülkenin başka-
nıyken kendi çağındaki krallar-
dan farklı olarak Medine’nin bir
mahallesinde iki odalı bir evde
yaşıyordu. Hizmetçi ve köleler-
le birlikte yemek yiyordu. Öğlen
uykusunu yalnız başına ve bir
ağacın gölgesinde toprak üze-
rinde yapıyordu.
Son söz olarak ne
söylemek istersiniz?
Liderlik öğrenilebilecek bir
süreçtir. Liderlik kumaşı olan-
lar da işe yarar bu özellikler.
Eğer kişide bu kumaş yok-
sa söz konusu vasıflar hiçbir işe
yarayamayacağı gibi işi büsbü-
tün berbat eder. Altı milyar in-
sanın lider olması gerekli de-
ğildir. Böyle bir şekilde dünya
hareket edemez zaten. Bir fab-
rikada patron da önemlidir, şef
de, kalfa da usta da, çaycı da.
Dünyadaki bütün roller gerekli
ve önemlidir. Liderlik de bu rol-
lerden biridir.
GİDEN
GELMEZ
Aşk derdiyle yansa bu can;
Gülşen olur iki cihân!..
Şerh etmeğe kalksa lisan;
Koca devrân, almaz olur!..

Geçtim bu gam diyârından;

Hayat yüklü baharından!..
Âb-ı hayat pınarından;
İçip kanan ölmez olur!..

Ne güzeldir senden gelen;

Varda yokta hikmet bulan!..
Bu âlemden ibret alan;
Ezel, ebet solmaz olur!..

Mecnûn ile birdir adım;

Kerem eyle yandı odum!..
Riyâzette her maksûdum;
Menzil, makam bilmez olur!..

Ben’dir, bana ben’lik veren;

Heva eken, heves deren!..
Hâl içinde hâla giren;
Ağlar ağlar gülmez olur!..

Ehl-i irfân anlar sözü;

Ezel tütmüş gönül közü!..
Özden geçmiş aşkın izi;
Bulan geri gelmez olur!..

Rıfat ARAZ

63