23.10.

2011

BtanolBtanol-Aseton Fermentasyonu
Bu fermentasyonda ama btanol elde edilmesidir. Ancak btanolun yannda bir miktar asetonda oluur. Anaerobik bir fermentasyondur. Bu fermentasyonda zclerin oluumunu gsteren bir biyosentez yol izinde glikoz Embden-Meyerhof-Parnas Embden-Meyerhofyolundan geerek pirvata yklr ve hidrojen gaz oluur oluur. Pirvat, asetil-CoA + CO2 ve hidrojene dnr. asetilAsetilAsetil-CoA nn bir ksm dorudan doruya asetik aside dnr. Asetil CoA nn bir ksm ise ek bir asetil CoA ile birleerek aseto asetil CoA oluturur. Bu madde srasyla -hidroksibtirik asit, krotonik asit ve btirik aside dnr.

Btirik asit n-btanole indirgenir. btanole Bir ksm asetoasetil CoA oluan asetik asitle birleerek asetoasetik asit ve asetil CoA oluturur. Asetoasetik asit ise aseton retmek zere dekarboksillenir. Aseton btanol fermentasyonunda izopropil alkol da olumaktadr. zopropil alkol oluumu iin iki mekanizma nerilmitir.
Bunlardan birinde aseton bir dehidrojenaz enzimiyle dorudan doruya izopropil alkole redklenir. Dier mekanizma ise -hidroksibtirik asidin bu alkole dekarboksilasyonu eklinde aklanmtr.

AsetonAseton-btanol fermentasyonu aseton ve btanole ek olarak birka rn daha retir. Bu fazladan rnler;
izopropanol, etanol, formik asit, asetik asit, btirik asit, asetil metilkarbinol, karbondioksit, hidrojen, yksek alkoller, yksek asitler ve esterlerin

Fermantasyonun Mekanizmas
Mikroorganizmalar nce glikozu EMP yoluyla piruvik aside dntrr.

EMP Yolu Glukoz H 3C C O

O C H 3C OH + O Asetil-CoA CoA

Piruvik asid

O H 3C

O CH2 CoA H 3C CH3 O Aseton H 3C

2

Asetoasetil-CoA OH H 3C CH O

CO CH2 CoA

CH OH

CH3

-hidroksibutiril-CoA

H H 3C C C H Krotonil-CoA

O C CoA

kompleks bir karmndan oluan sar ya halindedir. Bununla birlikte btanol, aseton ve etanol genellikle ba rnler olarak dnlr. Btanol reten baz Clostridium sular ise asetonun bir ksm ya da tm yerine izopropil alkol retirler.
H 3C

O C Butiril-CoA CoA

O H 3C C OH + CoA

Butirik Asid

H 3C Butanol

OH

Fermentasyon
Anaerobik fermantasyondur. Aseton ve btanoln ticari fermentasyonunda rn eldesi bakmndan birbirinden fazla fark olmayan iki Clostridium tr dnlr. Bunlar msrl besiyerinde kullanlan Clostridium acetobutylicum ile melas besiyerinde kullanlan Clostridium saccharoacetobutylicum' dur. nokulum remesi ve zclerin fermentatif retiminde
Clostridium saccharoacetobutylicum iin 31-32C, 31 32 Clostridium acetobutylicum iin ise 37C lk 37

Besi Yeri Olarak Melas ve Msr/Niasta Kullanlr

Melas;
Clostridium saccharoacetobutylicum, saccharoacetobutylicum, Fermentr scakl 31-32 C 31-32

Msr Unu veya Niasta;

Clostridium acetobutylicum, acetobutylicum, Fermentr scakl 37 C 37

scaklklarda allr.

23.10.2011

Mikroorganizmalar zamanla bozulurlar ve butanol retme yeteneklerini kaybederler. Bu mikroorganizmalarn eski ekline dntrlmesi iin s oku uygulanr. Bunun iin mikroorganizma sspansiyon haline getirilir. 90 sn kaynar suda tutulup derhal souk suya daldrlr. Bu srada sya dayanamayan mikroorganizmalar lr. Bu ilem 5-6 kez tekrarlanr. 5Sonuta sya dayankl, aktivitesi yksek mikroorganizmalar elde edilmi olur.

Fermantasyonda msr unu veya niastas kullanlacaksa ncelikle msr deirmenlerde tlr. Bu esnada embriyo (ya ieren) ksm ayrlm olur. Geriye kalan ksm ise un haline gelir. Elde edilen ksm %8-10 su ierecek kadar sulandrlr. %8Bu esnada jel oluur. Oluan jel %8,5 msr unu ierecek hale getirilir. getirilir Amonyum slfat ve sper fosfat ilave edilir. Scaklk 37 C ye getirilir. pH=6pH=6-6,5 'a ayarlanr. retilmi mikroorganizma, fermantasyon svsnn % 2 'si olacak ekilde ilave edilir. Fermantasyon sresi 2-2,5 gndr. 2-

Besi yeri olarak melas kullanlacaksa, eker ierii %6 olacak ekilde seyreltilir. (Melas, %50 evritik eker ierir). 100 C de 30 dk sterilize edilir. Soutulur, szlr. Amonyum slfat ve sper fosfat (P2O5) ilave edilir. pH=5,5pH=5,5-6,5 olacak ekilde CaCO3 ile ayarlanr. Scaklk 31-32 C ye ayarlanr. 31-32 retilmi mikroorganizma, fermantasyon svsnn %2' si olacak ekilde ilave edilir. Ortam anaerop olmasna ramen fermentrde kartrc istenir.

Fermantasyon Kademede Gerekletirilir I. Kademe: Birinci kademede hzl bir reme ile asetik ve btirik asit retimi ve byk miktarlarda karbondioksit ile hidrojen oluumu vardr. Hidrojen balangta ana gaz rndr. F Fermentasyonun pH d i balang olarak msr t H deeri b l l k besiyerinde 6-6.5, melas besiyerinde ise 5.5-6.5 65.5olup nce azalr, sonra fermentasyonun geri kalan sresinde deimeden kalr. Hidrolize alnm msr ya da dier proteinlerden oluturulan tamponlar ve besiyerinin dier tamponlar pH deerindeki deiiklikleri nler.

Fermantasyon baladktan 13-17 saat sonra rnek 13alnarak asitlii kontrol edilir, asitliin en yksek kademede olmas beklenir. Bu srada asidik rnleri ntral zclere dntren enzimler retilir. Titre edilebilir asitlik 10 cm3 fermentasyon svs numunesinde bulunan asitleri ntralize etmede gerekli olan 0.1 N alkali santimetre kp (NaOH ya da KOH) olarak belirlenir. Reaksiyon ok iddetlidir. CO2 k olur. Oluan CO2, fermentrn zerinde toplanarak anaerop ortam salar.

II. Kademe: Kademe: Fermentasyonun ikinci evresinde titre edilebilir asitlikte byk lde bir azalma vardr ve asitlerin ntral zclere hzl dnm balar. Bu dnmden ksa zaman sonra gaz oluumu hz en yksek deerine ular ve sonunda fermentasyon ilemleri gibi giderek yavalar. Bu kademede btirik asit btanole dnmtr.

23.10.2011

III. Kademe: Kademe: Fermentasyonun nc aamasnda zc retim hzndaki azalmayla birlikte gaz oluumu hz da belirli ekilde azalr. Titre edilebilir asitlik ise yavaa artar. Msr fermentasyonun son pH s yaklak 4 2-4 4 4.24.2 4.4, melas fermentasyonunki ise 5.2-6.2 olur. 5.2Asidin tamam btanole dnmtr. Fermantasyon svs szlr. Bu esnada svnn pH's msr unu kullanlmsa 4,24,2-4,4 arasndadr.

Melas kullanlmsa, pH 5-6 arasnda kalr. 5Bu esnada mikroorganizmalar inaktive olmulardr. Elde edilen svda %2 orannda zc karm vardr. zc karmn balca btanol, aseton ve az miktarda etanol, izopropil alkol oluturur. zc karm destilasyon kulelerine gnderilir. Su destilasyonu prensibine gre destillenir. Elde edilen zc %40 orannda btanol, aseton ok az miktarda da alkol ve izopropil alkol ierir.

rnn kazanlmas
Kat maddelerden arndrlan ve yaklak %2 orannda zc ieren fermentasyon svs zclerin arndrlmas iin 30 kadar delikli raf ieren damtma kulelerine gnderilir. Fermentasyon svs kuleye st ksmdan g y y girer. Kulenin alt ksmndan da buhar gnderilir. Buhar ve fermentasyon svs birbirlerine kar ynden akarlarken sv iinde bulunan zcler buharlarlar. Su ve zc buharlar kulenin st ksmnda toplanr, bir younlatrcda soutularak younlatrlrlar.

Bu younlatrlm svnn yaklak arlka %40 kark zc ierir. Karmdaki her bir zc daha sonra fraksiyonlu damtma ilemiyle birbirinden ayrlr. Bu ilemler srasnda aseton ve btanol ayr fraksiyonlar halinde toplanr. p Etanol ve izopropanol ise tek fraksiyon halinde bulunur ve genel zc olarak satlr. zopropanoln fermantasyonun ana rn olarak arzulanmad bilinmelidir. nk fermentasyon svsnn buharlamadan nce bekletilmesi srasnda bir miktar aseton izopropanole dnmektedir.