Chip - Ocak 2013 PDF

AYLIK YAYINDIR ISSN:1300-9419 112415 YIL:17 OCAK 2013 7.
00 TL
01
2013
E
N

W
I
N
D
O
W
S

8

U
Y
G
U
L
A
M
A
L
A
R
I

D
O
N
A
N
I
M
L
A
R
A

D
E
A
L

A
Y
A
R
L
A
R

K
U
R
M
A
D
A
N

A
L
I
A
N

Y
A
Z
I
L
I
M
L
A
R

S
S
D

T
E
S
T

T
E
L
E
F
O
N
U
N
U
Z

N
E

K
A
D
A
R

G
V
E
N
D
E
?
Herkese ACTIONSCrIPT 3
PROFesYONeL UYGULAMALAr ETM
Donanmlara ideal ayarlar
Standart ayarlar deitirin, %80 fazla performans aln!
Kablosuz alara dopng: 450 Mbit'E ulaiN!
Test: 30 devasa SSD
250 GB snfnda en hzl SSD belli oldu!
ATLYE: NASIL YAPILIR?
ESK TaraYiCniZi YEn
SSTEMlE bariTirin
YaZiliMlarin FarKli
Sstem alTErnaTFlEr
TilT SHiFT EFEKTn
KEndnZ oluTurun
Farkl kategorlerde oNlarca pucu
Kurmadan alan yazlmlar
Popler yazlmlar USB bellekten alr hale dntrn
Telefonunuz tehlikede!
Gvenlik yazlmlar yeterli koruma salyor mu?
rYeni sisteminizin olmazsa olmaz yazlmlar rWindows 7, Vista ve XP iin uygulama maazalar
WindoWS STorE'un
En iyi Windows 8
uygulamalar
S
izin
iin
setik
!
9 7 7 1 3 0 0 9 4 1 0 0 3
0 1
Kbrs fiyat: 8.50 TL
8 GB DVD 01/2013 TEKNOLOJ KLTR WWW.CHIP.COM.TR
KAPAK SON.indd 1 26.12.2012 22:02
S E Y R D E F T E R
3
01
uyaman@chip.com.tr
Yeni Yldan beklentiler
UFUK YAMANKILIOLU
CHIP Yaz leri Mdr
Akll telefonlar ve tabletler dijital hayatmz domine ettiinden beri insann
yeni yldan beklentileri de deiiyor ve alkanlklar zerinde sz sahibi ol-
mak istiyor. Mesela CDden MP3e binbir zahmetle dntrdm ve etiket-
lediim mzik arivimi istediim ekilde MP3 oynatabilen dier cihazlara
aktarabilmek istiyorum. Yani iTunes gibi dolambal yollarla uramak iste-
miyorum. Bu hizmetler DRM (dijital haklar ynetimi) nedeniyle sahip oldu-
um arivden faydalanmamda bana bin trl engel kartyorlar. Sadece al-
bmleri yeniden sralasalar iyi, ayn zamanda baz dizinleri grmezden geli-
yor veya sanat bilgilerini de bozabiliyorlar.
Biliyorum, streaming diye bir ey var ve ktphanemde halen CDlerin
durmas da demode olabilir. Nedense gemiten kalan eyalar daha ok ilgi-
mi ekiyor ve bunlar daha deerli buluyorum. Hatta CDlerin yannda mzik
arivimde ok eski kasetler de duruyor. Bunlar alacak bir kasetalarm yok
ama insan yine de bu eski hazineleri atmaya kyamyor. Benzer ekilde tozlu
raflardan birinde de babamn emektar daktilosu duruyor. Bu saatten sonra
daktilo kullanacak halim yok, ama bu daktilonun benim iin manevi deeri
kullandm bilgisayar, akll telefon veya tabletten ok daha yksek.
Byk ihtimalle yaknda piyasadan kalkacak iPod Classic dnda 64
GBtan daha fazla disk alan sunan bir MP3 oynatc kalmayacak. Grnen o
ki, benden baka kimse bu kadar yksek bir kapasiteye ihtiya duymuyor. Ay-
n ekilde aygtn belleini SD kart ile geniletebilmeyi benden baka isteyen
de yok sanrm. Asus Nexus 7 gibi Android cihazlar bile SD kart yuvas olma-
dan satlyor, deitirilebilir pilleri zaten yok. Ancak bunda en azndan USB ile
istediiniz paray cihaza kopyalayabiliyorsunuz.
Bunlarn dnda baka eyleri de can skc buluyorum, mesela dokunma-
tik ekranlarda sk bir PC kullancs olarak hep imle oklarnn ve silme tuu-
nun eksikliini hissediyorum. Bunlar belki artk demode oldu ama Arkada-
larm bana ok fazla ve uzun yazlar yazyorsun diye taklyorlar. Ayrca ya-
zm hatalarn dzeltmek de cool bir durum deilmi. Bununla kim urar-
m. Yaz gitsinmi. Durumun bu noktaya geldiini gerekten bilmiyordum
Dzgn filtreleme yapabilen veya iie gemi IMAP dizinlerini destekle-
yen mail programlar gibi isteklerimden bahsetmiyorum bile. Kim artk ileti-
im kurmak iin e-posta gnderir ki? 12 yandaki yeenimin dedii gibi:
Whatsapp, moruk!
Grdnz gibi yeni yldan gereklemesi imkansz beklentilerim var.
Peki, siz yeni yldan neler bekliyorsunuz? Ltfen bize yazn. Tm CHIP ailesi
olarak yeni ylnz kutluyor, beklentilerinizin gereklemesini diliyoruz.
AYIN TAVSYES
LEVEL OCAK 2013 SAYISI
Oyuncular bambaka dnyalara gtr-
mek konusunda olduka baarl olan ve
ilk iki oyunuyla byk beeni toplayan
BioShock serisi, yeni yesi BioShock
Infinitee kavumak iin geri saym hz-
landrd. Gkyzndeki bir ehirde,
Elizabethi kurtarmak iin yol alacamz
maceramzda neler olup biteceini mer-
cek altna alan LEVEL, yeni yln ilk say-
snn kapan bu oyuna ayrd. Siz de Bi-
oShock Infinitei bekleyen oyunculardan-
sanz, LEVELn Ocak saysn sakn ka-
rmayn.
LEVELn Ocak saysnn ieriinde yer
alan nemli konular yle: BioShock In-
finite, Dv Oyunlar, Yln Oyunlar
2012 dosya konular; Dark Souls II, God
of War: Ascension (Test), Metal Gear Ri-
sing: Revengeance (Test) ilk baklar;
Assassins Creed III (PC), Baldurs Gate:
Enhanced Edition, Battlefield 3: After-
math, Chivalry: Medieval Warfare, Epic
Mickey 2: The Power of Two, Family Guy:
Back to the Multiverse, Guardians of
Middle-earth, LEGO The Lord of the
Rings, Natural Selection 2, PlayStation
All-Stars Battle Royale, Sonic & All-
Stars Racing Transformed, Wonderbook:
Book of Spells incelemeleri...
Trkiyenin ilk ve en ok okunan onli-
ne oyun dergisi Online Oyun, 32 sayfalk
dolu dolu ierii ve Point Blank kapak
konusu ile takipi-
lerinin karsna
karken, 2013
Takvimi ve Far Cry
3 posteri duvarlar-
nz sslemek iin
hazr bekliyor.
LEVELn bir dier
hediyesiyse Point
Blank iin toplam
deeri 20 TLyi bu-
lan be farkl pro-
mosyon kodu.
01/2013 www.chip.cOM.TR 4
TEST
8 Facebookparalolacak!
Spam iletiler sonunda gerek oldu
10 Gncel haberler
Buaydikkatekennemligelimeler
23 Gvenlik raporu
Bu ay dikkat edilmesi gereken kritik
gvenlikaklarvezmler
24 10ey:Cepaksesuarlar
Sradanrnlerkadarilginbulular
dakendinigsterebiliyor
26 Uygulamarehberi
Applersadeceaklltelefonlariin
deil,Windowsiindevar.
Rehberimizgerektenieyarayan
uygulamalargsteriyor
34 MicrosoftLabs
Veriynlarndeerlendirebilir
bilgiyedntryorlar.Bilgigtr.
38 Yazlmservisleri
Bulutbiliimartkkullanclarn
hizmetinde.SoftwareasaService
bunubiradmileriyetayor
40 ITolimpiyatlar
leriteknolojivegizlibirikizmerkez
canlyaynlargvenceyeald.
44 CHIPHaritalar:Patent
dnyas
Dorupatentleresahipolanlar,IT
dnyasndaszsahibioluyor
46 ZamanTneli:
Maniplasyonlar
Artkfotoraflarmanipleetmekok
dahakolayvetamdabusebepten,
birokyerdeyasak
3 SeyirDefteri
6OkurYorumlar
82 Tam srmler
84DVDierii
86 Eniyicretsizaralar
90 Aynwebsiteleri
128 AboneFormu
130 Geleceksayda
Blmler
48 DevasaSSDler
250GBlk30adetSSDyitest
ediyoruz:Gerektenekadar
hzllar,hangileridahaiyi?
52 Aklltelefonlara
gvenlik
6milyonceptelefonugetiimiz
ylAndroidvirslerininsaldrsna
urad.Mobilgvenlikyazlmlar
testte
56 GigabitW-LANgeliyor
SperhzlWLAN802.11ac:
Teknoloji,ilkynlendiriciler,yeni
standardaterfi
64 Yeni rnler
Yenidonanmveyazlmrnleri
incelemede
72 Donanmgnl
Donanmdnyasndabuayki
arpcgelimelerveyenirnler
74 CHIPTOP10
Farklkategorilerdeeniyi
donanmlar
78 CHIPCPUveGPU
rehberi
Piyasayagncelbak:PCve
dizstleriineniyibileenler
80 CHIPfiyatbarometresi
EniyidizstvePCtavsiyeleri,7
aygttriinfiyattahminleri
92 TmprogramlarUSBde
500programhemenkullann:
pularmzlauygulamalarUSB
bellektenveyabuluttanaltrabilirsiniz
96 Yeniaygtkurulumu
Standartayarlaradikkat!Fabrikak
aklltelefon,dizstPCveTVlere
%80ekadarhzdopingi
102 3kanalWLAN:450MBithz
Yenikanallynlendiricilerevanza
dahafazlaperformanskazandryor
106 Kendiniiyiletiren
materyaller
Ekrandaiziklergelecektekendikendini
tamiredecek.PCdonanmlarotomobil
teknolojilerindenfaydalanyor
110 Efsaneavcs
Efsanemi,gerekmi:Altnulukablolar
gerektendahaiyigrntsalarm?
112Yazlmgnl
Yazlmdnyasndabuaykiarpc
gelimelerveyenirnler
114 TeknikSzlk:Qistandard
Prizvekablolarason:Yeninesilmobil
aygtlarkablosuzolarakarjedilebiliyor
118 Pratikipular
Windows,uygulamalar,iletiimve
internet,donanmiineniyiipular
116 CoolTech
Yeniveilginteknolojirnleri
TEKNOLOJ
250 GBLIK DEV
SSDLER 48
TM PROGRAMLAR
USB BELLEKTE 92
96
YEN AYGITLARA
MKEMMEL KURULUM
MICROSOFT LABS 34
TREND
26
WINDOWS N
EN Y APPLER
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
iPhone5 210x297.pdf 1 18.12.2012 18:06
CHI P
P O S T A K U T U S U
Cep telefonu tuzaklar
33 tehlikeli cep uygulamas
CHIP 12/2012 Sayfa 44
Sahtekar uygulamalar ve reticilerini ifa et-
meniz ok gzel. Yaznz okuyunca bir kez
daha dolandrclarn yeni bir platforma da-
dandklarn ve bunlara kar henz yeterli
gvenlik nlemlerinin alnamadn anladm.
Ksa bir sre nce Galaxy S3 cep telefonu al-
dm ve telefonu kurcalayp deiik uygulama-
lar yklyorum. Aslnda uygulama yklerken
olduka dikkatliyimdir, ancak baz uygulama-
larn haberimiz olmadan arkaplanda neler
yaptklarn elbette ki bilemiyoruz. Ayrca ba-
zen gizli cretler de sonradan karmza -
kabiliyor. Kullanclarn bu yzden cihazlar
zerindeki hakimiyetlerini kaybetmemesi ve
olur olmaz her uygulamay yklememesi ge-
rekiyor. Yeni cep telefonu tuzaklarna kar
bizi uyardnz iin teekkr ederim.
OrKun SOYdAn
Test: iPhone 5
Sihir artk sona m eriyor?
Haber-yorumunuzda da yazarnzn belirttii
gibi Steve Jobsun lmnden sonra piyasaya
kan Apple rnlerinin hibiri devrimsel bir
yenilik sunmuyor. Bunlar daha ok teknolojik
gncelleme gibiler. Bence Jobsun lm
Apple iin ok byk bir kayp oldu. zellikle
de Jobsun hayattayken kesinlikle kar kt-
iPad Miniyi grnce kendisine hak verme-
mek mmkn deil. Bu anlamda Jobs ile
birlikte Applen sihri sona erdi denilebilir.
Apple sadece ticari kayglarla bu ekilde ha-
reket ederse ve gerekten r aan rnler
karamazsa, bu firma bir anda tepetaklak
olabilir. Steve Jobsun son byk projesi olan
Apple iTVyi umarm yzlerine gzlerine bu-
latrmazlar.
durSun KArA
Mekanik hep frenliyor
Manyetik disklerin dn
BLG Ve YArdIM
Okur mektuplar
CHIP yaz ileri
Trump Towers, Kule2, Kat 21-24 34387
ili / STAnBuL
Tel: (212) 478 03 00,
Faks: (212) 410 32 16
Dergi ve DVD ile
ilgili sorular
okurhizmetleri@doganburda.com
Abonelik, Eski say
siparii ve zel saylar
Tel: (212) 478 0 300,

Faks: (212) 410 35 12 - 13
abone@doganburda.com
www.doganburda.com
dier gerekli tm bilgileri Knyede
bulabilirsiniz. ( S. 130)
Cep tehlikeleri
ok beendiim yaznzda yeni teknolojiler
insan ne kadar heyecanlandrsa da, SSd ile
yaptnz karlatrmay ok da doru bul-
muyorum. SSdlerin gnmzdeki en
nemli avantajn dikkate almamsnz: I/O
ilem says. SSdlerde hibir mekanik par-
a olmad iin bu deer sabit disklere g-
re yaklak 100 kat daha fazla. Sistemime
ykl olan Linux iletim sistemi bu sayede
normal bir sabit diske gre yar yarya daha
hzl alyor, yine fotoraf karlatrmas
iin kk thumbnail dosyalarnn okunma-
s da sadece 10 kat daha hzl deil, ayn za-
manda bu esnada diskten tuhaf grltler
de kmyor. Sabit diskler okuma hz olarak
SSdlere yaklasa da, bunlarn sahip oldu-
u mekanik paralar ok daha ksa bir eri-
im sresine engel oluyor.
HALL AIK
steinize gre PC
Hayallerinizin PCsi
PC toplama ile ilgili yazlarnz byk bir il-
giyle takip ediyorum. Her ay yaynladnz
TOP10 listeleriniz, CPu ve GPu rehberleri-
niz ve PC tavsiyelerinden de mmkn oldu-
unca faydalanmaya alyorum. Yeni tek-
nolojileri ve donanm bileenlerini takip et-
mek zor oluyor. reticiler birbiri ardna yeni
modeller karyor ve bunlarn hangisi han-
gisiyle uyumlu, bunu renmek byk u-
ra istiyor. neyse ki bu yazlarnz ihtiyac-
mz olan bilgiyi zet bir ekilde veriyor ve
tercih edilmesi gereken bileenler hakkn-
da fikir sahibi olmamz salyor. dergide
emei geen herkese teekkr ediyor, yeni
ylnz kutluyorum.
BrAHM YAMAn
MediaMarkt hizmeti
Aralk 2012 saynzn 56. Sayfasnda Media-
Markt ile ilgili blmde 14 gn iinde ko-
ulsuz iade hizmeti bulunan
MediaMarkttan satn aldnz bir rn
beenmememiz durumunda iade edip pa-
ramz geri alabiliyormuuz. Bu yaz zerine
9 Aralkta Ankara Optimumda bulunan Me-
dia Markttan bir televizyon aldm. Bunu sy-
lediimde bana satn alnan rnn bozul-
mas durumunda kutusunu teslim aldklarn
sylediler. Ayrca para iadesi iinse kutunun
almam olmasn gerektiini sylediler. Ya-
ni sizin yazdnzla uyumuyor beenmeme-
miz durumunda iade kabul edilmiyormu. Bu
hatay bir sonraki saynzda dzeltme olarak
duyurursanz memnun olurum. Sayglarmla.
TMur GKMen
CHIP: lgili maazadaki grevliler, vermeleri
gereken hizmetin farknda olmayabilirler. Zi-
ra yaadnz durum tm MediaMarkt zinci-
rinden ziyade Optimum maazasna zg gi-
bi. Aldnz rn kullanmadnz ve amba-
lajna zarar vermediiniz srece 14 gn iin-
de sorunsuz olarak iade edebilmeniz gereki-
yor. Gerekirse aadaki linki onlara gste-
rebilirsiniz.
PClerden sonra
hackerlarn yeni hedefi
cep telefonlar
HSAn Bulut
Vestel Smart Center Ilan Ozellikli_210X297MM.indd 1 24.12.2012 13:58
01/2013 WWW.CHIP.COM.TR 8
G N C E L
TREND / / TEST / / TEKNOLOJ
P
osta kutusuna yle spam iletiler dmeyen herhalde kimse
yoktur: Eer MSNin paral olmasn istemiyorsan, bu
e-postay en az 10 kiiye forward et!
Neredeyse 15 yldr e-posta kutularna gelip duran, sosyal
medya yaygnlatktan sonraysa, sosyal medya iletisi olarak
dnp duran benzer metinleri sk sk gryoruz. Bu iletilerde, ya
MSN Messengern, ya ICQnun, ya da Twitter veya Facebook gibi
popler servislerin kullanm iin cret isteyeceinden, ancak bu-
nu engellemek iin o metni 15-20 kiiye forward etmenin yeterli
olaca yazard.
te, ou zaman dalga konusu olan bu spam iletiler artk ger-
ek olabilir nk Facebook yeni duyurduu bir zellii ile kullan-
clardan cret almay planladn resmen kabul etti. Buna gre, u
anda test aamasnda olan yeni zellik eer devreye girerse, Face-
book kullanclar, arkada listesinde olmayan kiilere mesaj at-
mak iin mesaj bana 1 dolar demek zorunda kalacak.
Bu haber elbette Facebook zerinde sosyallemeyi ve tanmad-
insanlara srekli Mrb! Nslsn? gibi mesajlar atarak sohbet a-
may mit eden ou gencimiz iin rktc bir gelime nk
her ay yzlerce, hatta belki de binlerce insana gnderilen bu me-
sajlarn maliyeti artk karlanamayacak boyutlara ulaacak.
Oysa, Facebookun plan, insanlarn Facebook zerinden yrt-
meye balad profesyonel ilikilerinden komisyon almay hedef-
liyor. Zira, pek ok sektrde, alanlar, profesyoneller, birbirleriyle
Facebook zerinden iletiim kurmaya balad. Reklam, iletiim,
basn yayn, halka ilikiler, pazarlama gibi pek ok sektrde, sektr
alanlar hem kendi aralarnda hem de mterilerle Facebook
zerinden haberlemeyi alkanlk haline getirdi.
Facebook da buradan kendine de ekmek karmak istiyor ve r-
nein, i deitirmek isteyen birinin, rakip firmann genel md-
rne tanmak iin att mesajdan 1 dolar almay uygun gryor.
Zira, Facebook artk, Zuckerbergin niversite yurdundaki renci
odasnda kodlarken amaladnn aksine, sadece sevgili arayan
ergenlere deil, profesyonel dnyaya hitap eden bir platform oldu-
Facebook paral ol acak!
E-posta kutularn sk sk megul eden, Bu maili u kadar kiiye forward
etmezsiniz u servis paral olacak! spam iletiler sonunda gerek oldu ve
Facebook kullanclardan cret istemeye hazrlanyor.
CEM ANCI
Bu yazy 40 kiiye okutmazsanz...
9
01/2013 WWW.CHIP.COM.TR
unun farknda.
Teorik olarak, bu gelime kullanclarn Facebook deneyimini
zenginletirecek bir frsat yaratyor. Hatrlayacaksnz, daha nce
ABDli bir psikolog, 10 yanda bir gen kz fotorafyla fake bir he-
sap aarak Facebook gruplarna bir ka yemleme mesaj attktan
sonra, yetikin ve ileri yal pek ok erkein bu 10 yandaki kk
kza uygunsuz mesajlar attn tespit ederek, kk ocuklarn
veya kadnlarn Facebook zerinde nasl tacizlere maruz kaldn
ispatlamt.
Arkada listesinde olmayan kiilere atlan mesajlardan cret
alnacak olmas, Facebooktaki bu rahatsz edici probleme de b-
yk oranda zm olabilir. stelik sadece kk ocuklar iin de-
il, yetikinler de ou kez, arkada listesinde olmayan yabanc in-
sanlar tarafndan taciz boyutuna varan mesajlarla rahatsz edil-
diklerinden ikayeti olduklarndan, onlar iin de Facebook artk
ok daha temiz bir sosyal ajanda haline gelecek gibi grnyor.
Sosyal alar cretli olmal m?
Kredi kartlar online mecralarda tek deme aracyken, kredi kart-
na sahip olmayan kullanclar iin online alveri veya online
demelerin byk bir sknt olduunu biliyoruz. Ancak, Paypal,
sanal kart, Trkiyede yeni devreye giren online deme servisi
Bankalararas Kart Merkezi (bkm.com.tr), sanal czdan, yaygnla-
maya balayan NFC uygulamalar ve donanmlar hatta Ultrabook
gibi teknolojiler, artk online demeleri ok daha basit ve pratik
hale getiriyor. Bu sayede, internet zerinde gittike daha ok say-
da servisin cretli hale geldiini grmek artk artc olmayacak.
Daha kaliteli hizmet almak isteyenler iin czi cretlerin istenebi-
lecei bir alma sistemi online dnyann yeni trendi olabilir zira
Facebookun Instagram satn almasnn ardndan, Instagram
kullanclarnn zel verilerinin ve hatta paylatklar fotoraflarn
reklam amacyla kullanlabileceinin aklanmasyla beraber
Instagramda ortaya kan isyan dalgas, Kim Kardashian gibi n-
llerin Instagram hesaplarn sileceklerini aklamalar gibi tepki-
ler, kullanclarn online dnyada reklam konusuna baz noktalar-
da ok scak bakmadnn gzel bir rnei oldu. Bu, yol ayrmn-
da, kullanclara artk cretli ve reklamsz bir servis veya cretsiz
ve reklaml bir servis sunmak gibi seeneklerin ortaya kacan
tahmin etmek zor deil ki yazlm dnyas bu sistemi uzun za-
mandr kullanyor. rnein Microsoft, yeni laptoplarla bundle
olarak verdii cretsiz ofis yazlmn, kullanc cretli versiyona
ykseltmedii srece, pencerenin sanda reklam gstererek fi-
nanse ediyor. Benzer sistemlerin imdi sosyal medya iinde geer-
li olmamas iin hibir sebep yok. stelik, artk deme aralar ok
daha yaygn ve pratik olarak kullanlabiliyor. Yaknda Facebook
veya Twittern, aylk abonelik demesiyle alan premium yelik
sistemine de getiini grebiliriz.
cemsanci@chip.com.tr
BKM: Trkiyede yeni devreye giren
Bankalararas Kart Merkezi deme
sistemi, sisteme tanmladnz kart
bilgileriniz sayesinde, deme isteyen web
sitelerine, BKMnin verdii verileri
girmeniz mant ile alyor. Gvenli ve
pratik online alverii mmkn klan bu
sistem de u anda reklamlar yardmyla
halka tantlmak isteniyor.
Alternatif Online deme
Sistemleri
Paypal: Dnya apnda yaygn ve
geerli olan Paypal sistemi, kullancy
deme sayfasndan kendi web sitesine
ynlendirip, deme talebinin gerek
olup olmadn onaylamasn istiyor.
NFC: Yakn Alan letiimi anlamna
gelen NFC sistemi, kredi kart
bilgilerinizin gvenli bir sunucuda
kaydedilmesinin ardndan,
telefonunuzu veya ilgili donanmnz,
deme noktasna yaklatrarak onay
vermeniz zerine alyor.
Elektronik czdan uygulamalarnn
temelini oluturan bu teknoloji
Ultrabook gibi konseptler sayesinde
evde de geerli bir deme sistemi
haline geldi.
Sanal Kart: Bankalarn web siteleri
zerinden tanmlanan bu kartlar,
hesap sahibinin karta diledii kadar
miktar yklemesi ve dilerse alveri
ileminden sonra kart iptal etmesi
mant ile alyor. Kullanc her
alveri srasnda yeni kart
tanmlayabildii gibi, karta da
sadece izin verdii miktarda limit
yklendii iin kartn izinsiz
kullanm halinde, karttan yksek
miktarda para ekilmesinin de
nne geiliyor.
H A B E R L E R H A B E R L E R
10
TWEET AR VLER AI LDI
Tpk Facebookun
yapt gibi, Twit-
ter kullanclar-
nn da paylatk-
lar arivi indirme
istei sonunda
gerekleiyor.
Baz kullanclarn bildirimlerine gre;
Twitter hesabnzdan zellikler ksm-
na tkladnzda, Hesap sayfasnn en
altnda Twitter ariviniz isimli bir ba-
lant bulunuyor. Balantya tkladnzda
indirme talebiniz Twittera iletiliyor ve .
zip dosyas halindeki ariviniz hazr oldu-
unda tekrar Twitter tarafndan e-posta
yoluyla bilgilendiriliyorsunuz. Twitter
uzun sredir beklenen zelliini resmi
olarak henz duyurmasa da sz konusu
zelliin yaknda kullanma girecei d-
nlyor.
THQ FLAS ETT !
Uzun sredir finansal sorunlarla bouan
oyun devi THQ, iflas bavurusu yapt. 2012
boyunca srekli olarak iten karmalarla
gndeme gelen firmann sonunda mahke-
meye gitmek dnda seenei kalmamt.
Ama firma iin her ey bitmi deil. Clear-
lake Capital Group isimli yatrm firmas
THQyla ilgilendiini ve firmay datmadan
bir arada tutup ileri yoluna koymay plan-
ladklarn duyurdu. THQdan CEO Brian
Farrelln Tweeter zerinde yapt akla-
malar, iki firmann anlamaya varmak ze-
re olduunu gsteriyor. Bu gelime, oyun
severler iin ok iyi bir haber. nk yeni
ortann ellerinde Company of Heroes 2,
Metro: Last Light, South Park: The Stick of
Truth, Saints Row 4, ve Homefront 2 gibi...
Duracellin yeni Duracell 1150 mAh ve Duracell
1800 mAh tanabilir arj aletleri, akll telefon-
lardan tanabilir mzik dinleme cihazlarna
kadar micro ve mini USB girileri ile arj edile-
bilen tm cihazlara yedek enerji salyor. Yeni
Duracell 1150 mAh ve Duracell 1800 mAh Ta-
nabilir arj Aletleri, herhangi bir USB giriin-
den arj edilebiliyor. Ayrca Duracellin en g-
l USB arj aleti niteliindeki 1800 mAh Ta-
nabilir arj Aleti, herhangi bir elektrik prizin-
den de basite arj edilebiliyor. Duracellin en
gl tanabilir arj aleti Duracell 1800 mAh,
akll telefonlarda, 5 saate kadar ekstra konu-
ma sresi salyor. Duracell 1800 mAh, Black-
berry ve iPhone gibi akll telefonlarn yan sra
tanabilir mzik alar ve Bluetoothlu kulaklk
cihazlarnda da kullanlabiliyor. Duracellin ta-
nabilir arj aletleri, Trkiye genelindeki cep
MSI, yeni Dragon Edition
oyun makinasn sunuyor. Pa-
zardaki en yeni grafik ilemciye
sahip laptopta Nvidia Geforce
GTX675MX ekran kart kullanlm. ar-
pc grnts ile dikkat eken GT70 Dra-
gon Edition, kapan altnda da ok yksek
bir donanma sahip. Intelin 3. nesil i7 i-
lemcisi ve en yeni Nvidia Geforce
GTX675MX ekran kart ile oyun profesyo-
nellerine daha heyecanl bir macera yaat-
maya aday. Intelin en yeni 3. nesil i7 i-
lemcisi ve Nvidia Geforce GTX675MX harici
ekran kartna sahip olan cihaz 16GB RAM
bellek, zellikle oyuncular iin tasarlanm
olan SteelSeries klavye, ve Killer Gaming
Networking a kartnn yannda mSATA
arayzne sahip ift SSD Super RAID disk
mimarisi ile geliyor. Dizst bilgisayarlar
iin u anda en iyi ses zm olan Audio
Boost destei, tmleik amplifikatr yon-
gas (AMP) ve altn kaplama kulaklk jak,
iyi bir sinyal iletimi ile st seviyede ses de-
neyimi sunuyor.
MSI GT70
Dragon
Edition
Buffalo Technology yeni rnlerini tantt
Ev ve kk iletmeler iin yeniliki depolama,
multimedya ve kablosuz a rnleri alannda Ja-
ponya merkezli global bir retici olan Buffalo
Technology rnlerini Trkiyede de sata kard.
Dnyann USB 3.0 ift arayzl ilk Thunderbolt
harici diski MiniStation Thunderbolt, Wi-Fi zellik-
li USB 3.0 harici diski MiniStation Air, KOBler iin
birinci snf veri depolama zellikleri sunan TeraS-
tation 5400 NAS cihaz ile 802.11ac kablosuz a
teknolojisini destekleyen AirStation 1750 ve AirS-
tation 1350 de artk pazarda bulunabilecek.
3 BOYUTLU PAR S TE YOLCULUA
VAR MI SI NI Z?
Avrupann en byk ikinci yazlm irketi olan
Dassault Systemes, sanal gereklik uygula-
mas Paris 3DExperience projesini duyurdu.
Paris 3DExperience; Parisin gemiten bu-
gne 5000 yllk tarihinin, Dassault
Systemesin Sanal Gereklik teknolojisi kulla-
nlarak canlandrlmas zerine kurulmu bir
uygulama. nteraktif bir deneyim yaatacak
bu etkinlikte, Dassault Systemesin Pariste
bulunan Virtual Reality Center katlmclar da
ovun iine girerek Parisin tarihini, Louvre ve
Eyfel Kulesi gibi deerlerinin tarihsel ve mi-
mari oluumunu, adeta iindeymi gibi hisse-
derek yaayabiliyorlar. Dassault Systemes,
ayrca hazrlad web sitesinde bu sanal yol-
culua herkesi davet ediyor. Sitedeki 3DVIA
Player adl dosyay yklemeniz, sizi Paristeki
sanal gezintiye karacak ilk adm. iPad kulla-
nclar ise Paris 3D Saga adl uygulamay in-
dirip bu keyifli tura katlabilir.
telefonu sat noktalar ve e-ticaret sitelerin-
de tketicilere sunuluyor. rnlerin tavsiye
edilen KDV hari sat fiyatlar; Duracell
1150 mAh iin 53,3 TL, Duracell 1800 mAh
iin 81,18 TL.
Duracellden tanabilir
arj aleti!
H A B E R L E R
ASUS, 27 in ve 23 inlik MX279H ve
MX239H ekranlarn piyasaya srdn
duyurdu. erevesiz tasarml ve 178 derece
geni asyla Gelimi Yksek Performans
Dzlem in Anahtarlamal (AH-IPS) ekran-
lar olaanst grseller sunmakla
kalmyor, Bang & Olufsen ICE-
power ile glendirilmi ift
3W stereo hoparlrler ve
ASUS SonicMaster teknolojisi-
yle esiz bir iitsel kalite
salyor. En ince noktasnda
14,5 mm olan MX239H ve 17,5
mm ile ondan biraz daha geni
olan MX279H ekranlarla ASUS
Designo MX Serisinin ultra-
ince profilleri gz dolduruyor.
Masastnde en az yeri kapla-
yacak ekilde tasarlanan MX
Serisinin tamamen erevesiz
ekranlarnn kenar kalnl
yalnzca 0,8 cm. Bu sade fakat
zarif tasarm ayrca gne saatinden esin-
lenen salam ve dayankl bir ayak zerine
oturtulmu. MX Serisinin tasarm, 2012
Good Design dlne layk grlmesiyle de
dikkat ekiyor.
ASUS erevesiz Designo
ekranlarn tantyor
Microsoftun hayali
gerek mi olacak?
2004 ylnda birka nl saat reticisi irketle anlaan
Microsoft, akll kiisel cihazlar teknolojisiyle (SPOT) rettii
akll saatlerini piyasaya srmt. FM radyo sinyalleriyle
haberler, hava durumu gibi bilgi ak salayan saatler ok
fazla tutmam ve akll telefonlarn da ykselmesinin
ardndan, 2008 ylnda projeye son verilmiti. imdilerde ise
Moskova kkenli bir grup, ayn projeyi daha gelitirilmi
haliyle yeniden gndeme tad. Windows 7 iletim sistemi-
yle alacak saatler, Bluetooth yoluyla Windows 8 mobil
iletim sistemine sahip akll telefonlarla da balant kura-
cak ekilde gelitirilmi. 270 MHz hza sahip olacak saatle-
rin ARM ilemci kullanaca konuuluyor. Gnomio saatlerin
nce kan dier zellikleri ise; 64 MB RAM, 8 GB dahili bel-
lek ve 240x240 znrlndeki 1,54 in dokunmatik ek-
ran. Saatleri 2012 Mart aynda gelitirmeye baladklarn
syleyen grup, donanm ksmnn tamamen bittiini, yazlm
srecinin ise devam ettiini belirtti. Moskoval grup yeterli
fona ulatnda, Gnomio saatlerin datmna 2013 Nisan
aynda balayacaklarn sylyor.
Facebook chat sistemini
deitiriyor mu?
Facebook, sylentilere gre mesajlarnz
cihaznz zerine kaydetmeyen, onlar be-
lirli bir sre sonra otomatik olarak silen ye-
ni bir sohbet uygulamas zerinde alyor.
Yeni sohbet uygulamasnn aktarlan
mesajlar, fotoraflar ve videolar bir sre
sonra sildii ve eriilmez hale getirdii sy-
leniyor. Yeni uygulama, ayn Messenger
ve Camera uygulamalar gibi cihaznzda
ayr bir simge olarak grnecek. Geen se-
ne popler hale gelen Snapchat, herhangi
bir arkadanza rnein bir fotoraf gn-
derirken, bu fotorafn ne kadar sre
grntlenebileceini semenize (rnein
saniye veya dakika cinsinden) izin veriyor-
du. Belirlediiniz sre dolduunda fotoraf,
alcnn cihazndan ve sunuculardan siliniy-
ordu. Facebookun yeni ilevinin de bu
ekilde alaca dnlyor. Yeni uygu-
lama, Facebookta gizlilik konusunda ken-
dini rahat hissetmeyen kullanclara gven-
li bir sohbet platformu salayacak gibi g-
rnyor. Tabi, tm bu sylentilerin doru
kmas halinde.
Windows Blue ortaya
kyor!
Microsoft henz ismi onaylamad ancak
Windows Bluenun Windows 8 iin sunu-
lacak byk bir gncelleme olaca bili-
niyor. eitli raporlar, kod ad Windows
Blue olan gncellemenin 2013 ortasnda
ortaya kacan, arayze, tm platfo-
ma ve fiyatlara deiiklikler getireceini
sylyor. Windows Bluenun bir baka
hedefi de 7 inlik tabletler, bunun
yannda tabletlere ynelik dier optimiz-
asyonlar olabilir. u anki Windows RTli
ve Windows 8li tabletler, 10 inlik boyut-
larda tketiciye sunuluyor.

UBUNTU YA SULAMA
En nl Linux datmla-
rndan Ubuntu, bilgisaya-
rnzda yaptnz yerel
aramalar Canonicala
(Ubuntunun arkasndaki
irket) gnderiyor. Cano-
nical ise bu bilgileri
Amazona yolluyor. Gn-
derilen bilgilerin kime ait
olduu anlalmad
syleniyor, ancak bu yine
de bazlarmz iin rahat-
sz edici bir durum. Free
Software Foundationn
kurucusu Richard Stall-
man, Canonicaln bu po-
litikasna kar mcadele
verenlerden biri.
Stallmana gre Canoni-
cal buradan gelir elde
ediyor ve cretsiz yaz-
lmlara yatryor bile olsa
bu yanl. Free Software
Foundation, cretsiz ya-
zlmn bir sosyal hareket
olduunu dnyor ve
byle davranlardan
uzak durulmasn bekli-
yor. Linux Slashdot foru-
munda ise Ubuntunun
bu ilevine alternatifler
neriliyor. eriliyor.
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
superdepo 21 x 29.7 cm.pdf 1 23.10.2012 10:31
H A B E R L E R
RE AD ME
TRANSCEND DEN WI -FI
ZELL KL SD KART!
Transcend, yeni Wi-Fi SD haf-
za kart ile kablosuz paylam
yeteneini SDHC uyumlu ka-
meralara getiriyor. Wi-Fi SD
kart ve zel Wi-Fi SD uygula-
mas ile kullanclar dijital ka-
meralar ile ektikleri yksek
znrlkl fotoraflar, akll
telefon ve tablet gibi cihazlarla
annda ve kablosuz iletiim
zerinden kolayca paylama,
inceleme ve dzenleme rahat-
l yaayacaklar.
Wi-Fi SD kart 2 ekilde al-
yor: Direk Paylam ya da In-
ternet Modu. D ekimlerde ve
tatillerde kullanmak iin ok
ideal olan direk paylam modu
otomatik olarak kamera ald-
nda aktif hale geliyor ve ka-
mera ile mobil cihaz arasnda
direk balant salyor. Wi-Fi
SD kart uygulamas zerinden
internet moduna geildiinde
ise kullanclar dorudan bir
internet eriim noktasna veya
akll cihaz ya da tablet zerin-
deki kiisel internet eriim
noktasna balanabiliyorlar.
Eriim noktas zerinden inter-
nete direkt balant kuran kul-
lanclar, Wi-Fi SD cardtan fo-
toraflarn indirebilir veya
e-posta olarak paylaabilir ya
da sosyal a profillerine annda
aktarabilirler.
MAHMUT KARSLIOLU,
CHIP Yayn Ynetmeni
mkars@chip.com.tr
Mahmut Karslolununblogundaki
dier yazlar iin
TikTagleyin
ABBYY, Apple iOS iin zel ta-
sarlanm yeniliki bir karakter
tanma (OCR) uygulamas olan
FineReader Touch for iPhone
kullanma sunduunu duyurdu.
iPhone iin ABBYY FineReader
Touch, kullanclarn kat bel-
gelerin fotorafn cihazlarnn
kamerasyla ekip ABBYY Bulut
OCR hizmetine ykleyerek bel-
gelerin tanma ve dntrl-
me ilemlerini gerekletirme-
lerine ve sonrasnda ktlarn
yaygn olarak tercih edilen d-
zenlenebilir ve aranabilir for-
matlarda kaydedip paylamala-
rna imkn tanyor. Kompakt bir
kullanc uygulamas olan Fine-
Reader Touch, mobil cihazlarda
ok az kaynak tketmesine kar-
lk bulut tabanl OCR kapasi-
tesinden tam olarak faydalana-
rak belge dntrme ilemini
stn bir doruluk oranyla
gerekletiriyor.
KODAK KARDEL
Patent davalar nedeniyle bir-
birlerinin ensesinde olan Micro-
soft, Google ve Apple, fotoraf
devi Kodakn patentleri iin kol
kola verebilirler. Kodak, Ocak
aynda iflasn ilan etmiti. ir-
ket dijital fotoraflk patentle-
rinin deerinin bugn 2 milyar
dolar bulduunu tahmin ediyor.
Bloomberge gre Apple, Micro-
soft ve eski Microsoft alan
Nathan Myhrvoldun irketi In-
tellectual Ventures, Kodaka 500
milyon dolarlk bir teklif yapma-
ya hazrlanyorlar. Google ise
Asyadaki telefon reticileriyle
ve patent firmas RTX ile bir
araya gelerek benzer miktarda
bir teklif yapma hazrlnda.
Ayrca Apple da Google ile mas-
raflar paylamak zere bir ara-
ya gelip Kodaka teklif gtrme-
yi gryorlar. Sfr tketen
Kodak ise bu sattan elde ede-
cei gelirle dijital bask ve pa-
ketleme hizmeti veren bir irket
olarak yeniden dirilmeyi umut
ediyor.
FineReader Touch OCR
uygulamas iPhoneda!
Kemi hazrladm sralarda 21 Aralk oktan geride brak-
mtk. Yani Maya takvimini yanl yorumladmz ortaya kt-
na ve kyamet de kopmadna gre artk 2012yi gnl rahatl
ile geride brakp nmzdeki yllara bakabiliriz. 2012, biliim
dnyas adna gerekten de etkileyici bir yl oldu. Ancak artk ge-
ride kald. Eminim bir ounuz yaadmz gelimelerden yola
karak 2013de bunlarn zerine daha neler konulabileceini
merak ediyordur.
lk olarak u ana kadar olan gidiattan yola karak nmz-
deki 12 ay boyunca tam anlam ile ikincil ekran devrimi yaaya-
camz syleyebilirim. Firmalarn rn yelpazelerindeki tablet,
telefon ve hatta televizyonlarn birlikte alt bu sistemde, bi-
rinde bir ey izlerken dier cihazda onla ilgili ek bilgilere ulala-
biliyor. Aslnda Microsoftun SmartGlass rneinde olduu gibi
bu trdeki sistemleri halihazrda grmeye baladk bile. Yaplan
istatistiklerde, kullanclarn tv banda tablet ve akll cihazlar
zerinden izledikleri ile ilgili yaptklar sosyal paylam oranlar-
nn yksekliini de gz nne alndnda buna hazr olan kulla-
nclarn etkisi ile nmzdeki yl her yerde bu teknolojiyi grebi-
leceinize emin olabilirsiniz.
Mobil teknolojilerin ve uygulamalarn cazibesi onlar kullan-
mak iin bir ok kiisel bilgiyi gz gre gre paylamamza ne-
den oluyor. Bu sosyal paylamlarn oluturduu dev veri okya-
nusu yava yava kullanclarn sosyodemografik zellikleri ze-
rinde gvenilir bir veritaban da oluturmaya balad. Bundan
yola karak bu verileri kullanan firmalarn 2013 ylnda sunduk-
lar servislerde sizinle ilgili daha kesin tahminlerde bulunaca
da sylenebilir. Tabii ki hakkmzda bu kadar kesin tahminler ya-
plmas nmzdeki yllarda kiisel mahremiyet konusunda da
tekrar bir aydnlanma yaanmasna neden olabilir.
Dier taraftan eer 2013 yl masast PClerin resmi olarak
ld yl olarak kaytlara geerse de ok armam. Windows 8
lansmanndaki dev cihaz yelpazesi iinde bir tane bile masast
PC olmamas bunun ilk sinyaliydi. statistiklerdeki d de gz
nne alndnda masast PCler iin son 2013de gelebilir. Bu
biti hikayesinin tersine 2013n bir ok teknolojinin de ykselie
geecei bir yl olacan syleyebilirim. Bunlar arasnda fiyatlar
derek cazibesi artan 3B yazclar, zellikle ekranlardaki kar-
mza kacak bklebilen esnek cihazlar ve ev kullanclarnn
hizmetindeki robotlar yldz parlayacaklar arasnda gibi duruyor.
Ne yazk ki gnlmzde yatan aslanlar iPhone 5s, Xbox 720 ve
PS4 hakknda tahminde bulunmak iin ise henz ok erken.
2013n teknoloji falna birlikte
gz atmak ister misiniz?
2013 ylnda sizi teknolojik alveriler bekliyor.
Ayrca biri sizi takip ediyor olabilir. Aman
dikkat!
PC_MORFARE.indd1 12/22/124:39PM
H A B E R L E R
Facebookta yaplan her deiiklikten sonra, insanlarn mahremiyetini
gz gre gre riske atan yeni deiiklikleri grnce aryorum, nk
borsada 100 milyar dolar piyasa deerine kadar ykselebilen, dnya
apnda 1 milyar kullancs olan bir irketin daha profesyonelce, daha
dikkatlice ynetilmesini bekliyorum. Ama grdklerim ve duyduklarm
beni benden alyor. Zira Facebook imdi de mesaj penceresi akken,
browser sekmesinde, yeni gelen mesajn kimden geldiini duyuran bir
akl almaz uygulamaya imza atm durumda. Ekrannza bakas ba-
karken, zel mesajlarnzn veya kimlerle mesajlatnzn grnme-
mesi iin internet taraycs zerinde baka bir sekme asanz da, mo-
nitrdeki sekme bann zerinde o anda kimle mesajlatnz ve daha
kts, size kimden yeni mesaj geldiini kabak gibi gsteren aklama-
lar yanp snmeye balyor. Hatta daha kts, ekranda Facebook ak-
ken, sol alt keden size mesaj atan kiinin kimlii ve att mesajn ilk
cmleleri grnyor.
imdi yle dnelim, i deitirmek iin rakip firmann yneticile-
ri ile yaztnz srada patronunuzun monitrnzn nnden geme-
si durumunda, sekmeyi deitirmek istemeniz ok doal bir refleks
olacaktr, zira i dnyasnda pek ok profesyonelin artk Facebook ze-
rinden mesajlatn biliyoruz. Ancak siz bu transfer ileminizi gizli
tutmaya alsanz da Facebook sizin bu gizli ilikinizi ak etmek iin
her yolu deniyor. Patronunuzun, rakip firmann mdr ile mesajlat-
nz grmesi de, iten atlmanz ve avantajl transfer frsatn karp,
on binlerce lira zarar etmeniz iin yeterlidir. Ya da, irketinizin Facebo-
ok sayfas iin bir proje iin Facebook ekran zerinde i arkadalar-
nzla tartrken, ekrann sol altnda, kz arkadanzn att mahrem
bir mesajn yine araf araf belirdiini ve herkesin bunu okuyabildii-
ni dnn...
Bu da bana Facebookun annesinden azar iite iite web sitesi kur-
maya alan ergenler tarafndan ynetildii hissini veriyor. Ortaya -
k nedeni kz tavlamak olsa da Facebook artk bir patan sitesi de-
il, nemli bir pazarlama ve iletiim platformu haline gelmi durumda.
Dolaysyla Facebookun daha profesyonelce, daha dikkatlice yentil-
mesini bekliyoruz. Hadi, yneticilerin hayat gr ve deneyimi, bu ka-
dar basit mahremiyet problemlerini anlamaya yetmiyor... Onlarca mil-
yar dolar kazanan bir web sitesi, yeni yapsal deiiklikleri danmak
iin kuru verip bir avukat, bir sosyolog, bir psikolog tutup, yenilikle-
rin yaratabilecei olas sosyal etkiler hakknda bir rapor hazrlatamyor
mu? Yaknda Facebookun mahremiyeti umursamayan mark ergen
tavrlar yznden zarar gren insanlar tazminat davalar amaya ba-
larsa, armayn.
Facebookta mahremiyet
kabusu!
HABE R N Z O L S U N
Facebookun, henz hayat tanmayamam
hayalperest ergenler tarafndan ynetildiini
dnyorum zira, akla manta smayan, son
derece gz nndeki gvenlik ve mahremiyet
aklar insanlar zor durumda brakyor.
CEM ANCI, CHIP yazar
cemsanci@chip.com.tr, twitter.com/cem_sanci
Cemancnnblogundaki dier
yazlar iin
TikTagleyin
Windows 8 uygulamas
gelitirmek
Windows 8 iin uygulama gelitirmek iin programlama
bilmeniz gerekiyor. Ancak Microsoftun yaynlad yeni
TouchDevelop web uygulamas sayesinde artk web taraycs
zerinden de uygulama gelitirmek mmkn. Microsoftun
Research blogda resmen duyurduu TouchDevelop web
uygulamas, daha nceden Windows Phone iin sunulan Touch-
Develop Appn bir devam niteliinde. Blog, yeni arac yle
aklyor: TouchDevelopu yaynladmzdan beri onu tablet
form faktrne getirmeyi dnyorduk ve bir web taraycs
srm zerinde alyorduk. TouchDevelop Web Appn
yaynlanmasyla beraber bu bekleyi sona erdi.TouchDevelop
web uygulamasn kullanabilmek iin ncelikle Windows Live,
Facebook veya Google hesabnzla oturum amanz gerekiyor.
Bunun ardndan gelitirme aralarn nasl kullanacanz
gsteren eitim videolarn izleyerek ie balayabiliyorsunuz.
TouchDevelop web uygulamas, dokunmatik ekranlar-
da kullanlmak zere tasarlanm, ancak fare ve klavyeyle
PCnizden kullanmanz da mmkn. TouchDevelop web
uygulamasna https://www.touchdevelop.com/app adresinden
ulalabiliyor.
Android ile alan Polaroid
Polaroidin deitirilebilir lensli ve Android
kullanan bir kamera zerinde alt sy-
lentileri bir sredir internette dolayordu.
Polaroidden gelen aklama sylentilerin
doru olduu ynnde. Polaroid CEOsu
Scott Hardy, Imaging Resource sitesine
yazd mailde, sz konusu kamera zerinde
almaya devam ettiklerini ve CES 2013de
tantmn yapacaklar belirtiliyor.
Firmadan yaplan aklamada kamerayla
ilgili baka ayrntya yer verilmezken yeni
sylentiler internette yaylmaya balad bile.
ddia edildiine gre kamera IM1836 adn tayacak ve Polaroid
iin Sakar tarafndan retilecek. 18.1 milyon piksel alglaycya
sahip olaca sylenen kamerann grn olarak Nikon J1/
J2ye benzeyecei de iddialar arasnda. Android kullanld
iin kameraya mail, Facebook ve Twitter uygulamalarnn
indirilebilecei dnlyor.
CHIP_MW.indd1 12/21/128:57PM
H A B E R L E R
TE KNO L O J N N G R DE D
Hrriyet Teknoloji Editr
SelimZTRKnblogundaki dier
yazlar iin
TikTagleyin
SELM ZTRK, CHIP Online yazar
seozturk@hurriyet.com.tr
Microsoft, 18 yan stnde kullanclara hitap eden PEGI 18 eti-
ketli oyunlar Windows Store zerinden satmaya balad. Avrupa
sunucularnda aktif olarak alacak olan sistem, firma iin bir
ilk anlamna da geliyor. Windows zerinde bulunan zengin oyun
yelpazesi iin atlm ok nemli bir adm daha diyen firma Win-
dows Storeun Avrupa sunucularnda; Take Twonun bombas
olan Grand Theft Auto IV ve CD Project REDin ok ses getiren
oyunlarndan bir tanesi olan The Witcher 2 gibi yapmlar sat-
maya balad. Her iki oyun da PEGI 18 damgasna sahip ve bug-
ne kadar herhangi bir ekilde Windows Store zerinden sata
sunulmamlard. Pek tabi ailelerin konu hakknda endie
edilecei de dnlm durumda. Dileyenler, Windows Store
zerinden yetikin ierikli oyunlara ulam rahata engelleyebili-
yor, kk yataki ocuklar istemedikleri yapmlardan uzak tuta-
biliyor.
IBMe gre 5 sene iinde akll ceplerimiz yoluyla uzaktaki nesne-
lere dokunup, onlar hissetmeye balayacaz. Buna gre, tele-
fonlar yakn bir zamanda alan titreimleri verebilecek. Ekrandan
sadece birka milimetre uzaklkta. Bu titreimler yumuak ola-
caklar. Telefonunuz elinizde titremeyecek ama fark edilir bir his
verecek. Bir telefon veya tabletle gelinlik aldnz, saten elbiseyi,
zerindeki boncuklar ve dmeleri veya duvaktaki danteli
hissedebildiinizi dnn. Bunun yannda IBMe gre PCler
birka sene iinde grsellerdeki bir takm grntleri
alglayabilecek. rnein bir kiinin fotoraflarna bakarak cilt
kanserine dnebilecek iaretler arayacak. IBM, akll ceplerin
duymay kolaylatracak teknolojilerle donatlacan da tahmin
ediyor. Ayrca akll telefonlara eklenecek yeni sensrler sayesin-
de, telefonlarn kokular analiz etmesi de mmkn olacak. Yani,
telefonlar birka seneye kadar koklamay renecek.
Microsofttan +18 ierik!
Koklayan PCler geliyor!
2012nin kanmca en nemli gelimelerini maddeler halinde zetleye-
cek olursak:
Whatsapp artk tartmasz bir numaral anlk mesajlama yazlm...
Operatrler, SMS alkanln kaybeden kullanclarn bu tip program-
lar kulland iin dnya genelinde 14 milyar dolar zarar akladlar.
Facebookun Instagram alm da ok konuuldu. 1 milyar dolara
Facebookun olan uygulama bylece sosyal a portalnn fotoraf uygu-
lamas baznda elinin glenmesini salad.
2012ye damgasn vuran gelimelerden biri de patent savalaryd.
zellikle Apple ile Samsung arasnda patent ihlali gerekesiyle birok
lkede saysz patent davas ald. Kimi davalarda taraflar birbirlerinin
rnlerinin satna yasak getirmeyi hedeflerken kimi zaman da ykl
tazminatlar almaya alt.
Yahooya eski bir Google alan olan Marisa Mayer, CEO olarak atan-
d. Bylece Yahoonun ynetimdeki karkl da son buldu. CEO oldu-
unda 6 aylk hamile olan Mayer Googleda ie balayan ilk kadn m-
hendis olma zelliini tayor.
iPhone 5, Galaxy SIII, Lumia 920, HTC 8X, Galaxy Note II ile telefon pa-
zar bu yl bir hayli kzrken, iPad mini ve Galaxy Note 10.1 gibi cihazlar
da tablet pazarn hareketlendirdi.
Google Motorolay 12,5 milyar dolara satn ald. Motorola Mobility b-
lm altnda 17 bin patentin tek bana sahibi olan Googlen ylsonuna
doru X Phone isimli zel bir telefon zerinde alt haberleri basna
szd.
Anlk mesajlama uygulamalar da deiim geiriyor. Whatsapp ipi
gslerken, Live Messenger ise eski gnleri aramaktan bitap dm
durumda. Bunun farknda olan Microsoft ise Live Messenger defterini
tamamen kapatp Skype ile yeni bir balang yapmak istiyor. Bunun
iin ilk adm olarak Skype satn alan irket, Windows 8e de bu yazlm
dahil etmi durumda.
Bir dier Microsoft servisi olan Hotmail de isim deitiriyor. Artk kul-
lanclar Hotmail yerine Outlook hesab kullanacak. Microsoft, mevcut
Hotmail kullanclarnn Outlooka gemesi iin bir sre daha tavsiyeler-
de bulunmay srdrecek.
Applen bu ylki en byk hatas belki de iOS 6 ile birlikte kendi harita
uygulamasn gereinden erken yayna almasyd. Haritalar uygulamas
daha ilk dakikalarda kullanclar canndan bezdirirken, Applen iki y-
neticisi de sz konusu uygulama nedeniyle iinden oldu. Google Mapsin
App Storea 3 aylk bir arann ardndan dnmesiyle uygulamann mil-
yonlarca kii tarafndan indirilmesi ise Applea kullanclarndan gelen
bir tokat oldu.
Telefon, tablet, notebook ve masast bilgisayarlar bir araya getiren
Windows 8, yeni arabirimiyle kullanclar iin kayda deer bir gelimey-
di. Ksa srede milyonlarca kullancya ulamay baaran Windows 8in
kaderini ise 2013 yl tayin edecek.
Bu yl neler oldu
Teknoloji dnyasnn en hareketli yllarndan birini geride
braktk. Windows 8 ile yepyeni bir iletim sistemiyle
tanrken, patent savalar ald ban yrd.
H A B E R L E R
Baz insanlarda mthi gelimi bir yer-yn duygusu bulunurken, nispeten
anssz ounluk diyeceim benim de iinde yer aldm bir dier grup ise
ellerimizden haritay drmesek bile tanmadmz yollarda kaybolabili-
riz. Yurt dna zellikle bilmediim bir yere gittiimde henz bu dijital alt-
yap da tam olumamken, her bir anta ve cebe birer harita koyup kaldm
yeri de referans noktas olarak iaretlerdim. ehir ii yol tarifi alrken gidece-
im yerin sa-solu-n-arkasnda ne varsa bilmek ister, bildiim halde de
yolda birka kere durup taksi dura, bakkal, simiti gibi yerleik noktalara
adres sorardm. Derken akll telefonlar hayatmza girdike birok ey kolay-
lat gibi, benim de yol bulmam kolaylat, kaybolmalarm azald ve her-
cebe-bir-harita ihtiyacm ortadan kalkt nk elime alp alabileceim en
detayl haritadan daha gelimi bir sistem zaten benimleydi, hem de GPS sa-
yesinde statik de deildi. Kii bir eye alt m, onu brakmas ve eksikliini
hissetmemesi ok zor. Akll telefonlarmzla Google Maps hayatmza girdi,
yollarda gzmz kulamz, kimi zaman skldmzda elencemiz, merakl
kaifler iin tm dnyay avu iine yerletirebilen bir sihirbaz, arabalarda
neredeyse bir otomatik pilot, tnelin sonundaki k oldu. Benim gibi Google
Mapsa alanlar ve iPhone kullananlar, telefonlarnda gncelleme yapp da
iOS 6ya getiklerinde o eski tandk ama hi de ho olmayan eyvah kaybol-
dum hissini tekrar yaamlardr diye dnyorum. Birka ay yaadmz
Applea kzgnlk, Google Maps ve dolaysyla gvenli yolculuk hissinin ek-
siklii ve iOS 6ya keke gemeseydim gel-gitleri sonrasnda beklediimiz
haber geldi ve Google, cihazdan ayr bir uygulama olarak haritasnn lansma-
nn yapt. Henz Trkiye iin Google Maps uygulama maazasnda yerini al-
mam olsa da, yurt dnda birka saat ierisinde en ok yklenen cretsiz
uygulama olarak liste bana oturdu. Apple, Google Maps lansman ile birkez
daha Google karsnda boynunu emi oldu. Google Maps ieriin dorulu-
u, tariflerin incelii, boyutlu ieriin doygunluu, sesli komut sayesinde
Siri zerinden adres arayabilme, toplu tama yollar ve aralarn gsterme,
eksik girilen adresleri bile bulabilme ve daha birok ince ayar sayesinde
hem muhteem uygulama nasl yaplr bir kez daha tm dnyaya gsterdi,
hem de harita/uydu konusunda bu iin en yetkini olduunu tekrar kantlad.
Amac girdii her ite en iyi deneyimi salamak olan Google, harita konusun-
da da en iyi olduunu unutan varsa da hatrlatm oldu. Google Maps sadece
Google kullanclarn sevindirmekle kalmad, sadece haritalar yznden iOS
6ya gei yapmayan birok iPhone kullancsnn da telefon sistemlerini gn-
cellemesini salad. Download rakamlarna baktmzda, Google Maps lans-
man ile ikinci bir iOS 6 ykleme patlamas yaanm. Android ve Motorola
markalarn bnyesinde bulunduran Google, neden iPhoneun en popler
cihaz olmasna yardmc oluyor derseniz, yine Googlen kullanc deneyimi
misyonunu rekabetin nne koyduunu syleyebiliriz. Geriye kalan tek sorun,
benim gibi neredesin diye sorulduunda kolaya kap Whatsapp zerinden
konum payla yaparak olduu yeri anlatan kiilerin hala Applen haritala-
rndan kurtulamyor olmas. Cihaza gml olan Apple haritalar zerinden
konum paylaan Whatsapp bir ekilde anlama yapp bizleri Applen harita
uygulamasndan kurtarrsa hepimizin iine su serpecektir.
Yollarda kaybolmak m,
o da ne?!
S O C I AL I Z E R
Sosyal MedyaUzman
IrmakzkakcnnTwitterna
ulamakiin
TikTagleyin
Google, Maps uygulamas lansman ile
bir kez daha Applea dersini verdi
IRMAK ZKAIKI,
irmak.ozkasikci@gmail.com
twitter: irmak_ozkasikci
Fujitsu, Windows 8 iletim sistemiyle uyumlu yeni cihazlarn
tantt. Fujitsu cihazlar arasnda STYLISTIC Q702 hibrid tablet de
yer alyor. 11 inlik ekrana sahip olan STYLISTIC Q572, gelimi
performansn yan sra parmak izi sensr, SmartCard okuyucu-
su, Full Disk Encryption (FDE) gibi zellikler de sunuyor. Buna ek
olarak pili de tm gn alma iin yeterli oluyor ve rnn
sreklilii ek bir pille destekleniyor. Fujitsunun yeniliki STYLI-
STIC Q702 hibrid tableti ve Windows 8i destekliyor. STYLISTIC
Q702, seyahat srasnda tablet PC olarak kullanlabiliyor. Opsiyo-
nel klavyenin eklenmesiyle de geleneksel bir dizst bilgisayara
dnyor.
Microsoft, rnleri iin gncellemelerini her ayn
ikinci Sal gn yaynlyor. Adobe da getiimiz
ay Flash iin Microsoftun bu planna uyma
kararn almt. Sal yamalar geleneine son
katlan ise Google oldu. Yazlm devlerini bir
araya getiren neden, Microsoftun Flash
Windows 8 ve Windows RT ile bir araya getir-
mesi... Adobe, Flash Player Microsoftun
yamalar yaynlad ayn gnde yaynlyor. Flash
Player Chromea entegre eden Googlen da
taraycsn Flash gncellemeleriyle ayn anda gn-
cellemesi gerekiyor. Bu nedenle Microsoft ve Adobe gncelleme-
lerini artk Google da izleyecek. Bununla birlikte Googlen bu
karar, Chromeu gncellemek iin Sal yamalarn bekleyecei
anlamna gelmiyor. Dzenli olarak gncellenen Chrome, ayn
ikinci Sal gnleri haricinde herhangi bir takvime bal
kalnmadan ykseltilmeye devam edilecek.
Android cihazlarn uygulama marketi Google Playde yaanan bir
olay, dnya apnda bir skandala dnt. Google Playin En ok
indirilen cretsiz uygulamalar bal altnda listenin en tepesin-
de, ne yazk ki hibir denetimden gememi, bedava porno film-
ler sunan bir uygulama olan Bedava Porno uygulamas yerleti.
Trke olarak hazrlanm olan uygulama, Googlen
uygulamalar denetimsiz olarak yaynlamaya izin veren politikas
nedeniyle sisteme girebilen uygulama, uzun sre en ok indirilen
uygulama olarak liste banda durduktan sonra, ikayetleri fark
eden Google, uygulamay marketten sildi. En byk para
kaynaklarndan olan Adsense sisteminde, en ufak bir pheli
tklamada dahi kullanclarn hesaplarn silecek kadar sk dene-
tim uygulayan Googlen, para kazanmad cretsiz uygulamalar
zerinde denetim uygulamak iin aba harcamyor oluu
kullanclar rahatsz ediyor.
Fujitsudan Windows 8li
dokunmatik cihazlar
Sal gn download yapmayn!
Googleda Bedava Porno skandal!
H A B E R L E R H A B E R L E R
ICONIA A211 ile tablette 3G key
nternet mzesi ziyaretilere ald
Applea dokunmatik oku!
Imperator Pro
XEROX VE SAMSUNG
NEY N PE NDE?
Xeroxun dnyaca nl aratrma
merkezi PARC (Palo Alto Research
Center Palo Alto Aratrma Mer-
kezi) ile Samsungun grup irket-
lerinden Samsung Fine Chemicals
ortak alma yapmaya karar ver-
di. Xeroxun gelitirdii boyutlu
yzeylerin zerine elektronik dev-
re basmay salayan Gm M-
rekkep buluu Samsung rn ve
zmleri zerinde denenecek.
Xerox; gelitirdii zel Gm M-
rekkep ile plastik, cam ve dokuma
gibi boyutlu farkl yzeyler ze-
rine nano elektronik devreler ba-
slarak veya yerletirilerek srad
elektronik uygulamalar yaplabile-
ceini sylyor. Xeroxun buluu,
150 derece gibi dk bir sda eri-
yebilen plastik ham maddesinin
zerine, plastiin formunu boz-
madan 140 derece gibi daha d-
k bir sda iletken elektronik
devrelerin baslmasn salyor.
Xeroxun bu buluu; elektronik
giysiler, katlanabilir ekranlar, PV
gne pilleri, dk maliyetli RFID
etiketleri gibi uygulama alanlar
sektrden sektre deiebilecek
saysz sra d uygulamann ge-
litirilmesine imkn verecek.
Applen sahip olduu en nemli patent olan ve Steve Jobs Patenti
olarak da bilinen 949 multi-touch patenti, USPTO (Birleik Devletler
Patent ve Marka Ofisi) tarafndan geici olarak iptal edildi. ptal kara-
rnda, bavuruda yer verilen 20 hak iddias deerlendirildi ve tm iddi-
alar geersiz kabul edildi. Karar geici dahi olsa, Applen en nemli
patentinde baz atlaklar olabileceini akla getiriyor. 949 patentiyle
zerinde hak iddia edilenler arasnda dokunmatik ekranl cihaz, me-
tot ve bulusal yntemler kullanarak komutlar alglayan grafik kulla-
nc arabirimi bulunuyor. Patentin kesin olarak geersiz klnmasnn,
Apple - Samsung davasnda alnan karar etkileyecei ak.
Yeni ICONIA TAB A211in arkas zarif bir desenle hafife sslenmi
2 rengi var: Metalik Gri ve nci Beyaz. almanz gereken durum-
larda ICONIA TAB A211 kullanclarn MS Office belgelerini grnt-
leme ve dzenlemelerini salayan Polaris office sayesinde zengin
fonksiyonellik ve kolay dosya ynetimi sunarak mobil ofisinizin g-
cn ikiye katlayabilir. Ve alrken ayn zamanda AUPEO ile erie-
bileceiniz 120den fazla radyo istasyonundan birini dinleyebilirsi-
niz. Veya, cannz bir eyler okumak istiyorsa gncel kitaplar veya
favori dergilerinizi indirmek iin online kitaplar gzden geirebi-
lirsiniz. NVIDIA Tegra 3 drt ekirdekli ilemci ile alan ICONIA
TAB A211, 3G zellii de sunuyor. Arkadalarnzla canl sohbetler
iin 2MP n kamerasna sahip. Ayrca, cihazn gvenliini arttrmak
ve tamamen size ait olduundan emin olmanz iin yz tanma zel-
lii sayesinde kamera tableti kilitlemek ve amak iin kullanlabilir.
Hollanda merkezli reklam kuruluu TBWA\Nebokonun alan
tarafndan meydana getirilen web sitesi, Usenet, HTML, Altavista,
JennyCam gibi internetin bir zamanlar nemli sitelerini ve bunun
yannda sosyal medya, oyunlar, yz simgeleri gibi dier konular
ele alyor ve hepsini tarih srasyla ziyaretilere sunuyor. Ziyareti
olarak siteye ierik gnderebiliyorsunuz. eriiniz oylamay
gemeyi baarrsa sitede kalc olabiliyor. Sanal mzeyi
www.thebiginternetmuseum.com adresinden ziyaret edebilirsiniz.
Dokunmatik ekran ve
tombul parmak problemi!
Cep telefonu ya da tableti-
mizde internette gezinirken
ilgilenmediimiz reklamlara
yanllkla tklamak ok can
skc bir ey. Bu durumdan
sadece tombul parmakl
kullanclar deil, reklam veren-
ler de ikayeti. nk sonuta
herhangi bir sat getirmeyen
tklamalar iin gereksiz yere
para demi oluyorlar. Google,
herkesi rahatsz eden bu sorunu
zmeye kararl. Googlen
stnde alt zm ok
basit bir gzleme dayanyor:
ou yanl tklama, reklamlarn
kelerine dokunulmasyla
gerekleiyor. Gelitirilen -
zmle bundan byle bir reklamn
tam ortasna dokunulmas
halinde reklam tklanm kabul
edilecek. Kenarlara dokunulmas
halinde kullancya reklam
balantsna gitmek isteyip
istemedii sorulacak.
GX Gaming ailesinin en yeni
yesi olan Imperator Pro,
MMORPG ve RTS oyuncular iin
zel olarak tasarlanm. Arka
k iin 16 milyon tam renk
RGB kullanan Imperator Pro,
karanlkta tular daha rahat
grebilmeniz iin drt seviyeli
parlaklk ayar tuuna sahip.
Klavyenin solunda bulunan alt
makro tuuna, 18e kadar mak-
ro atamak mmkn. Farkl oyun
kategorileri iin farkl profili
bulunan klavye, profiller arasn-
da annda gei yapabilme zel-
liine de sahip. Programlanabi-
lir makrolar sayesinde eriimi
kolay komutlarn saysn artt-
ran Imperator Pro, Oyun Modu
seenei ile oyun srasnda Win-
dows tuunun dikkatinizi dat-
masn engelliyor. Oyun srasn-
da donmay engellemek iin da-
hili bellii bulunan oyun klavye-
si, daha hzl ve iyi bir oyun per-
formans salamak iin 1000
Hze kadar bildirim ve 1 ms tep-
ki hzna sahip. Imperator
Pronun dier zellikleri arasn-
da iki USB girii, tam hz sala-
yan altn kaplama USB 2,0 kon-
nektr, 1,8 metre kablo, bileklik
destei ve hzl eriim salayan
alt multimedya tuu bulunuyor.
23
AKI LLI TELEV ZYONLAR
KI RI LAB L R M ?
nternete girme, sosyal alara balanma,
evrimii alveri yapma gibi imkanlar su-
nan ve gittike daha ok bilgisayarlara ben-
zeyen yeni nesil akll televizyonlarn da g-
venlik aklar barndrdklar iddia ediliyor.
Merkezi Maltada bulunan ReVuln gvenlik
irketi, Samsung Smart TVleri, etkileyen bir
gvenlik a kefettiklerini, bu a istis-
mar ederek kullanc bilgilerine ulamann
mmkn olduunu iddia ediyor. Bu durumda
o an televizyona bal USB srclerdeki bil-
giler de tehlikeye girmi oluyor. Firma, ilk in-
celeme iin Samsung televizyonlar tercih et-
melerinin nedeninin Samsungun u an pa-
zar lideri konumunda olmas olduunu, sz
konusu an byk ihtimalle tm akll tele-
vizyonlarda ve set st cihazlarda bulunabi-
leceini de ekliyor. Ocak aynda, bir dier g-
venlik firmas Security Explorations, set st
cihazlara malware yklemeye olanak sala-
yan bir ak kefetmiti. Ksacas artk virs-
ler ve zararllar, televizyonlarmza kadar gir-
mi durumda. ok yaknda akll televizyonlar
iin de antivirs yazlmlar grrseniz ar-
mayn...
PCniz zombi olabilir mi?
Zombi bilgisayar, nc taraflarn deneti-
mini ele geirdii bilgisayar tanmlamakta
kullanlan bir terim. Bu ele geirme ii ise
genellikle zararllar yoluyla yaplmakta.
Bilgisayarnzn zombi hale gelmesi,
onun bir veya daha ok kii tarafndan sizin
haberiniz olmadan kontrol edilmesi, rne-
in istenmeyen e-postalarn gnderilmesi
veya internetteki dier PClere saldrlar
dzenlenmesi anlamna geliyor. Bir kii,
emri altnda zombi PClerden oluan bir
orduya sahipse bu orduya botnet ad veri-
lir. ou durumda zombi olmak, bir
hackern hedefi olduunuz anlamna gel-
mez. Zararl ieren bir balantya tklam
olmak veya virsl bir e-postay altr-
mak, PCnizin zombiye dnmesi iin ye-
terli olabilir.
Zombi PCnin belirtileri
Zararllar, onlar bulmanz istemezler; do-
laysyla ilk bakta PCnizin bir
zombi olup olmadn sylemek g
olabilir. PCnizde aadaki belirtile-
rin olup olmadn kontrol edin.
Zombi ilemler, bilgisayarnzn
ilemci gcnden ve a balantsn-
dan faydalanrlar. Eer PCnizin a-
lmasnda veya a balantsnda
yavalamalar varsa, PCniz zombiye
dnm olabilir. E-posta hesapla-
rnzn giden ve gnderilmi eler
kutularn kontrol edin. Botnetler,
yaylabilmek iin e-posta hesabnz-
dan e-postalar gndermeyi deneye-
bilirler. Zombi IP adresleri, genellikle kara
listelere eklenirler. PCnizin zombi olduun-
dan pheleniyorsanz, aadaki adresi
web taraycnza yaptrarak IP adresinizin
kara listelere eklenip eklenmediini grebi-
lirsiniz.
http://www.robtex.com/ip/xxx.xxx.xxx.xxx.
html#blacklists
(xxx.xxx.xxx.xxx blmn IP adresinizle
deitirin.)
PCnizin zombiye dntnden endi-
eleniyorsanz, yapabileceiniz en iyi ey
onu Malwarebytes Anti-Malware gibi bir
anti-zararl veya anti-virs yazlmyla tara-
maktr.
PCnizin zombiye dnmesine engel ol-
mak iin yazlmlarnz gncel tutmanz,
anti-virs yazlmnzla diskinizi dzenli
olarak taramanz, zaman zaman uyarlary-
la cannz sksa da bir gvenlik duvar kul-
lanmanz yerinde olacaktr.
iPhonedaki Instagramda
ak bulundu
ESET Trkiye Genel Mdr Yardmcs Alev Akkoyunluya gre
Trkiyede bilgisayar yazlmlarnda lisanssz rn kullanma oran
yzde 50yi geiyor. Gvenlik yazlmlar konusunda da durum farkl
deil. Bu nedenle Trkiye, zararl yazlmlarn en hzl yayld lke-
lerin banda geliyor. Alev Akkoyunlu, bilgisayardan indirilen lisans-
sz yani korsan yazlmlarn siber sululara, zararl yazlmlar bu-
latrmak iin esiz bir imkan tandn belirtti. zellikle korsan
antivirs programlar koruma salamad gibi byk zararlar da
verebilir diyen Akkoyunlu, korsan yazlmlarn veri hrszlndan
bilgisayar kullanlamaz hale getirmeye kadar pek ok zarar verebi-
len virsleri de beraberinde getirdiklerinin altn izdi.
Facebookun Instag-
ram fotoraf payla-
ma hizmetinde bir
ak bulan gvenlik
aratrmacs, bir kur-
bann hesabn nasl
ele geirebildiini
gsterdi. Carlos Re-
ventlov, Kasm ortala-
rnda bulduu saldr
yntemini Instagrama
bildirmesine ramen
ak henz kapatlmam. Reventlov, iPhone iin yaynlanan Instag-
ram 3.1.2nin oturum ama bilgileri, profil bilgileri gibi bilgilerin
Instagrama gnderilirken ifrelense de, dier verilerin ifrelenme-
diini fark etmi. Reventlov, a yle aklyor: Kurban Instagram
uygulamasn balattnda Instagram sunucusuna bir dz metin e-
rez gnderiliyor. Saldrgan erezi ele geirdiinde zel HTTP istek-
leri meydana getirerek verileri ele geirebiliyor ve fotoraflar silebi-
liyor. Dz metin erezin ele geirilebilmesi iin hackern kurbanla
ayn a zerinde bulunmas gerekiyor. Ak, ARP (Adres zmleme
Protokol) ad verilen bir yntemden faydalanyor. Hacker, erezi el-
de ettikten sonra kurbann fotoraflarna ve onun arkadalarnn fo-
toraflarna eriebiliyor.
mi mi du duru rumd mdaa. ok ok yyak akn nda da aak kll ll te tele levi vizy zyon onla larr
iin de antivirs yazlmlar grrseniz ar-
mayn...
ESET, korsan
yazlmn
zararlarn
sralad
O N E Y
artc
TELEFON AKSESUARI
Aksesuar pazar son derece geni. Bu sektrde, sradan rnler kadar son derece ilgin
bulular da kendini gsterebiliyor. Onlara bir gz atalm.
CEM ANCI / AH
1
TELEFON ELD VEN
Souk k gnlerinde telefon kullanmak
iin eldivenlerini karmak istemeyenler
iin icat edilen bu aksesuar ok ilgin. Eldivenin zerinde
Bluetooth balants bulunuyor. Baparmak zerinde hopar-
lr, iaret parma zerinde ise mikrofon bulunuyor ve kulla-
nc parmaklarn yzne gtrerek telefonla konuabiliyor.
Eldiven Amazonda 55 Euro fiyatla satlyor.
2
SANAL KLAVYE
Magic Box isimli bu klavye, hem PClerle hem de telefon ve
tabletlerle uyumlu. Dz bir yzey zerine lazer projektrle
bir klavye imgesi yanstan cihaz, kablosuz olarak bilgisayara
balanyor ve tam bir klavye gibi ilev gryor.
3
UAN MESAJLAR
iXP3 Internet Messenger isimli bu kk cihaz,
ilgin bir ilev gerekletiriyor. Setiiniz konu-
lardaki mesajlar, havada akan holografik bir
grnt olarak gsteriyor. Bu mesajlarn iine, gnlk hava
durumu, saat veya telefonunuza gelen mesajlar gibi konular
ekleyebiliyorsunuz. Bylece telefonunuza bir mesaj geldiin-
de, kimden geldiini havada akan metinler eklinde grebili-
yorsunuz. Cihazn fiyat ise 120 Euro.
4
FT S M KABI
iPhone 4 iin retilen bu ift sim kab sayesinde, kullanclar,
iki sim kartn birden telefonda kullanabiliyorlar. Mesela, bir
hattn i iin, bir hattn zel grmeler iin telefona takabili-
yorlar. Bu iPhone kapa, orijinal kapaa benziyor ancak iin-
de iki sim barndryor. Kapak, Amazonda 25 Euroya satlyor.
5
D J TAL NOT DEFTER
Kat tketmeyi sevmeyenler iin bu minik dijital not defteri
ilgin bir zm. E-ink (elektronik mrekkep) teknolojisi ile
alan cihazn zerine el yazs ile not almak mmkn. Bir
kere not alnnca da, zerindeki silme tuuna basncaya ka-
dar notlar silinmiyor zira cihaz notu gstermek iin enerji
harcamyor. Sadece not alma annda kk bir enerji tketimi
oluyor. Cihaz yurt dnda, 40 euro fiyatla bulmak mmkn.
6
OTOMOB L PAD
Otomobillerin konsollar zerine yaptrlan bu kk
padler, telefonlarn kaymasn engelliyor ve cihazn oto-
mobilde saa sola savrulmasnn, dmesinin nne gei-
yor. Tabi ayn zamanda, telefonu ara iinde rahata kul-
lanmaya da izin veriyor.
7
OK FONKSYONLU ARJ CHAZI
Anker Astro isimli bu arj cihaz, 5600 mAh kapasitesiyle,
cep telefonlar iin gnlerce dayanacak bir enerji kayna
sunuyor. USB zerinden ar edilebilen cihaz, bir laptopu
bile saatlerce altrabilecek kapasiteye sahip.
8
TV S MLATR
Evinize boken hrsz girmesinden mi korkuyorsunuz? Bu
kk cihaz, siz evde deilken, televizyonun duvardan
yansyan klarn simle ederek, evde sanki karanlkta
televizyon seyreden birisi varm izlenimi yaratyor. By-
lece soyacak ev arayan akal hrszlarn eve girme cesa-
reti en batan krlm oluyor.
9
USB AKMAK
Yolculuklar srasnda biten bir akmak ok sinir bozucu
olabilir. Ama neyse ki USB teknolojisi var. Bu akmak sa-
yesinde USB ile balanabildiiniz her cihazdan akma-
nz arj edebiliyorsunuz.
10
I -WOOD MY FI RST LAPTOP
Tahtadan yaplan bu lap-
top, aslnda teknolojiyi
seven ocuklar iin re-
tilmi bir kara tahta.
Tebeirlerini de iinde
saklayabildiiniz aletin
zerinde dilediinizce
not alp, yazp, izip sile-
bilirsiniz. Hem ocuk
odalar iin ho bir akse-
suar hem de kullanl
bir yaz-boz tahtas. Ma-
tematik alrken yararl olabilir.
CHIP_.indd 1 25.12.2012 20:27:17
F
O
T
O
:

X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Artk uygulamalar yalnzca akll
telefonlar iin deil, Windows
platformu iin de hazrlanyor.
Windows 8, Windows Maazas ile
byyor.
ERCAN UURLU
WI N D O WS
U Y G U L A MA R E H B E R
H
zla byyen Windows 8, kendisine ait maazasyla da konu-
uluyor. Akll telefon ve tablet kullanclarnn yan sra Win-
dows 8 iletim sistemli masast ve dizst bilgisayar sahip-
lerinin de yararlanabilecekleri bir uygulama cenneti olan
Windows Maazas, masast uygulamalarn da ieriyor. Bir
rehber nitelii tayan bu yazmzda Windows Maazasnda kulla-
nclara sunulan uygulamalar bulabileceiniz gibi, ayn zamanda
eski Windows versiyonlar iin Intel ve AMD tarafndan sunulan
kullanl uygulamalara da yer veriyoruz.
U Y G U L A MA L A R
27
GVENL K
1-abc. net Password Generator (cretsi z)
Uzun ve gvenli ifreler retir
Sadece tek bir tklamayla 25 karakterden daha uzun rastgele ifre
retebilen bu uygulama ile zel veri gvenliinizi salayabilir ve
tm ifrelerinizi tek bir ifrenin ardna depolayabilirsiniz. Saysal
veya alfabe dzeninde karakter seimi yapabilen uygulama, Use
all seeneini semeniz durumunda kombinasyonlara zel karak-
terleri de ekleyebiliyor.
Code Vaul t (1, 19 Euro)
Giri bilgilerinizi tek bir noktadan ynetin
Code Vault ile web sitelerine, e-posta ve banka hesaplar-
nza erimek iin kullandnz tm giri bilgilerini tek bir noktada
gvenle tutabilirsiniz. 30 gnlk deneme sresi sunan uygulama,
bu zaman iinde kullanm kolay ve gvenli olmasyla size kendini
sevdirecektir.
LockIt (1, 69 Euro)
ifrelerinizi Windows 8 cihazlar ile senkronize edin
ifrelerinizi ve gizli belgelerinizi saklamak iin rahatlkla
kullanabileceiniz baarl bir uygulama olan LockIt, veri gvenlii-
ni st dzeyde tutuyor. 256-bit AES ifre kombinasyonu ile ana bir
ifre altnda tm ifre bilgilerinizi tutabilen LockIt, bu bilgileri tm
Windows 8li cihazlar arasnda senkronize edebilmenize de imkan
tanyor. LockIt ayrca, 1Password, LastPass, KeePass ve eWallet gibi
popler ifre yazlmlarndan bilgi alabiliyor.
MASAST UYGULAMALARI
mSecure (15,00 Euro)
mSecure ile ifrelerinizin bir bakasnn eline gemesini ke-
sinlikle engelleyebilirsiniz. mSecure de tpk LockIt gibi Win
8 cihazlar arasnda senkronizasyon salyor.
Kaspersky Now (cretsiz)
Eer cihaznza herhangi bir Kaspersky yazlm yklediyse-
niz, bu uygulama ile anlk gvenlik durumunuzu Metro ara-
yznde grntleyebilirsiniz.
Norton Studio (cretsiz)
Norton Studio ile cihaznzn durumunu bal olduunuz
a zerinden anlk olarak takip edebilir ve bir sorun duru-
munda uzaktan mdahalede bulunabilirsiniz.
Code Vault ile tm giri bilgilerinizi
gven altnda tutabilirsiniz.
Tm ifrelerinizi tek bir ifre altnda
barndran LockIt, senkronizasyon
seenei de sunuyor.
Windows Maazasnda bulunan uygulamalar cretsiz olarak in-
dirmek veya satn almak iin ncelikle bir Microsoft hesabna sa-
hip olmanz gerekiyor. Eer hala bir Microsoft hesabnz yoksa
Windows 8 Charms Bar zerinden Settings | Change PC Settings
yolunu izleyebilir ve Add user ksmndan yeni hesap yaratabi-
lirsiniz. Bu noktada Microsoft sizden isim, e-posta gibi kiisel bil-
gilerinizi isteyecek.
1 Microsoft hesabnz yaratldktan sonra giri yapn ve ardn-
dan da Store admn takip edin.
2 Bu ksmda bir uygulamay satn almak istiyorsanz yine ayn
isimli butonuna tklayn.
3 Bu admdan sonra yaptnz ilemi onaylamanz gerekiyor.
Bylelikle Microsoft yanllkla yaplan satn alma ilemlerinin
nne geiyor. Eer deme koullar ile ilgili alanlar grnt-
lenmezse, Charms Bardan Settings | Your Account yolunu izleye-
rek Add payment method seeneine tklayn.
4 Evet, imdi ister kredi kartnzla, ister PayPal hesabnzla de-
meyi gerekletirebilir ve ilemi tamamlayabilirsiniz.
1
3
2
4
NASI L UYGULAMA SATI N ALI RI M?
FOTORAF
Photobucket (cretsi z)
Fotoraflarn grntle, gncelle ve payla
Facebook ve Twitter kullanclar tarafndan
youn ilgi gsterilen Photobucket yazlmnn Windows 8 uygulama-
s da ayn mantkla alyor. Uygulama, profilinize giri yaptktan
sonra yklediiniz fotoraflara eitli efektler uygulamanza ve ar-
kadalarnzla paylamanza olanak tanyor.
Photo Monkey (cretsi z)
Fotoraflarnz zel efektlerle yenileyin
Instagram benzeri bir uygulama olan Photo Monkey ile
fotoraflarnza pek ok kullanl efekt ekleyerek yeni bir grnm
kazandrabiliyorsunuz. Yalnzca Windows ktphanesindeki Re-
simler klasrnde kaytl resimleri bulabilen uygulama, online
balant destei sunmamasyla da pek avantaj salayamyor. Ins-
tagram kullanyorsanz Photo Monkeye bulamamanz en iyisi.
Snapyx (cretsi z)
Birka tkla Slide ovlar hazrlayabilirsiniz
Slide ov hazrlamak Snapyx ile olduka kolay.
Tek yapmanz gereken resimleri semek ve Play butonuna tkla-
mak. Snapyx, Slide ovunuz iin otomatik olarak gei efektleri ha-
zrlyor, size yalnzca resimlerinizin doygunluk ve k ayarlarn
yaplandrmanz brakyor. Dilerseniz mzik de ekleyebiliyorsu-
nuz.
MASAST UYGULAMALARI
Instagrille (cretsiz)
Instagrille ile Instagram zerindeki resimleri yorumlaya-
bilir veya indirebilirsiniz. Ancak entegrasyonu ok iyi
olmadndan yklediiniz resimlerde sorun
yaayabilirsiniz.
Ashampoo Photo Commander 10 (49,99 Euro)
Photo Commander 10, fotoraf ve videolarnz Facebook ve
Picasa zerine yklemenize imkan tanyor. Ancak resimleri
zerinde gncelleme yapmak isteyenlerin tm beklentilerini
karlayamyor.
Photoshop Lightroom 4.1 (129,71 Euro)
RAW imaj dosyalar zerinde alabilen en iyi profesyonel
ara olarak kabul edilen Lightroom, yazdrlmaya hazr
fotoraf albmleri de oluturabiliyor.
Photobucket ile
fotoraflarnz
arkadalarnzla
paylaabilirsiniz.
Instagram benzeri
Photo Monkey ile
fotoraflara efektler
ekleyin.
S STEM
PCWakeUp! (cretsi z)
Bilgisayarnz ve telefonunuzu uzaktan altrr
Wake on LAN ve Wake on WAN BIOS fonksiyonlarnn yardmy-
la cihazlara uzaktan mdahalede bulunabilen bu uygulama ile
masast ve dizst bilgisayarlarnz, akll telefonlarnz ve ir-
ket alarnz rahatlkla kontrol edebilirsiniz. Kurulum iin yalnz-
ca MAC ve DNS adres bilgileri yeterli olacaktr.
Di sk Fal con (cretsi z)
Sabit diskinizdeki boa harcanan alan bulun!
Tasarm ve alma ekliyle tpk bir bilgisayar oyununu andran Disk Fal-
con ile hzla ve kolayca bilgisayarnzda boa yer kaplayan dosyalar tespit
edebilirsiniz. Sabit disk seiminden sonra almaya balaya uygulama,
bir grafik zerinde sabit diskiniz zerinde yapt tarama sonularyla be-
raber tutulan veri tr ve miktarlarn da gzler nne seriyor.
Pi ng (cretsi z)
Kullandnz internet hznz lmleyin
TCP/IP balants araclyla setiiniz sunucular zerinden veri
paketleri gndererek sahip olduunuz internet hzn lmleye-
bilen Ping uygulamas, eriim hzn aka grntleyebiliyor.
MASAST UYGULAMALARI
Duplicate File Detective 4 (30,00 Euro)
Bilgisayarnzda bulunan e dosyalar ortaya karan bu
kullanl uygulama; isme, boyuta, dosya trne gre arama
yapabiliyor.
SyMon (77,00 Euro)
SyMon uygulamasn satn almanz kesinlikle tavsiye etmiy-
oruz. Zira uygulama Windows Grev Yneticisi ile tam olarak
ayn ii yapyor.
Ashampoo WinOptimizer 9 (40,00 Euro)
Windowsunuza eki dzen vermek iin kullanabileceiniz
WinOptimizer 9 uygulamas ile tek bir arayz zerinden on-
larca ince ayar aracna ulaabiliyorsunuz.
Disk Falcon ile diskinizdeki
veri miktarn
grntleyerek alan
hesaplamas yapabilirsiniz.
Ping ile internet
hznz
lmleyebilirsiniz.
YK Siz Neredeyseniz ilanlar.indd 1 22.06.2012 15:33
V DEO
VMetro (cretsi z)
Alternatif video taraycnz
Eer bir video avcsysanz, VMetro ile
internet zerindeki farkl kategorilerdeki en son ve en nemli vide-
olar rahatlkla aratabilir ve sonulara ulaabilirsiniz. Videonun ni-
teliine gre farkl isimde ve sayda kategoriler sunan Vmetro, vide-
olar tekrar oynatmanz mmkn klsa da bilgisayarnza indirme-
nize ne yazk ki msaade etmiyor.
Gi vi t (cretsi z)
Filmleri online veya zel yollarla datr
Givit uygulamasna kayt olduktan sonra telif
haklar ile korunmayan filmleri video ktphanenizden tm dn-
yaya aabilirsiniz. Filmleri, ister Facebook ve YouTube zerinden
paylaabilir, isterseniz de zel olarak iaretleyerek setiiniz bir
kiiye direkt olarak internet yoluyla ulatrabilirsiniz.
PowerDVD Mobi l e (12, 49 Euro)
Video, fotoraf ve mzikleriniz iin medya merkezi
Baarl bir Windows 8 uygulamas olan Po-
werDVD, yalnzca video oynatmakla kalmyor, ayrca resim ve m-
zik dosyalarnz da altrabiliyor. Windows Media Centern yerini
rahatlkla tutabilen PowerDVD, istediiniz takdirde Facebook, Flickr
ve YouTube hesaplarnzdaki ieriklere de eriim salayabiliyor.
MASAST UYGULAMALARI
Leawo Video Converter (22,80 Euro)
Popler video ve mzik formatlarn evirebilen Leawo Video
Converter, ne yazk ki Windows SmartScreen fonksiyonu ta-
rafndan tehlikeli olarak tanmlanyor.
PPT to Video Converter (38,00 Euro)
PowerPoint sunumunuzu videoya dntrebilen PPT to Vi-
deo Convertern en nemli avantaj, PowerPoint kurulu ol-
mayan PClerde bile sunum hazrlamanza imkan tanmas.
DVD Creator (23,15 Euro)
DVD Creator ile Full HD kalitede 3D filmler yaratabiliyorsu-
nuz. Ancak imdiden uyaralm; eer bilgisayarnzn sistem
zellikleri iyi durumda deilse hi bulamayn.
VMetro ile nemli
haber videolarn
karmayacaksnz.
Videolarnz
Facebook ve
YouTubea
ykleyin.
E T M
Pons Onl i ne Di cti onary (cretsi z)
Tam 12 dili evirebilen evirmen
zellikle renciler tarafndan beeniyle kullanlacan
dndmz Pons Online Dictionary uygulamas, nemli Avru-
pa dillerinde eviri yaparken, zellikle uzun metinlerde byk ba-
ar kaydediyor. Ayrca Latince ve Yzklerin Efendisi filmindeki
Elf diline de destek veren Pons Online Dictionary bu sayede ilgi e-
kiyor.
Di cti onary (cretsi z)
Dnyann en kapsaml szl
Dnyann en kapsaml szl olarak lanse edilen Dictio-
nary uygulamas, birden fazla ngiliz szlnde ayn anda arama
yapabiliyor ve olduka gvenilir sonular veriyor. ngilizce, span-
yolca ve dier 12 dilde szlk destei veren uygulama, 40 dile kadar
kelime evirisi yapabiliyor. Uygulama kapsad tm dillerin yann-
da Trke dil destei de gsteriyor.
Ki ndl e (cretsi z)
Kitaplarnz Windows 8li tabletinizde tayn
Hem grsellii hem de kullanmyla kitaplarnz her da-
im yannzda tamanza imkan tanyan Kindle uygulamas ile 1
milyonun zerinde kitaba ulaabilir ve bylece kendinizi istedii-
niz alanda kolaylkla gelitirebilirsiniz. Tek yapmanz gereken iste-
inize ynelik kitab indirmek ve istediiniz yerde okumak.
MASAST UYGULAMALARI
Gmail Notifier Pro (cretsiz)
Windows 8li tabletinizden veya Windows akll
telefonunuzdan ulaabileceiniz bir uygulama olan Evernote
ile tm notlarnz rahatlkla ynetebilirsiniz.
National Zoo (cretsiz)
Doal yaam ile ilgili bilgi almak iin muhteem bir platform
olan National Zoo uygulamas, Windows Phonedaki
uygulama temel alnarak Windows 8e aktarlm.
Astronomy Picture of the Day (cretsiz)
Popler PDF grntleyici Adobe Reader Xin son srm
ile gelen bu uygulamayla PDF dosyalarn rahatlkla
grntleyebilirsiniz.
Pons Online ile
tam 12 dilde eviri
yapabilirsiniz.
Dnyann en
kapsaml szl
i banda.
31
OF S
OneNote MX (cretsi z)
Notlarnz Buluta kaydedin
Aklnza bir fikir mi geldi? Hemen OneNote uygulamas-
n altrn ve fikrinize Yeni nternet Projesi rnei gibi bir isim
verin. imdi uygulamann Bulut entegrasyonu ile fikrinizi tablo-
lar, resimler ve ieriklerle her bilgisayarda rahatlkla ekillendire-
bilirsiniz.
doo (cretsi z)
Dokmanlarnz belgeler ve arivler
ok fazla dokman ok fazla karklk demek. Ka-
tegori sistemiyle kolay bir kullanm sunan doo uygulamas ile do-
kmanlarnz etiketleyerek bu durumu dzeltebilir ve istediiniz
dokmana istediiniz an hzla ulaabilirsiniz.
anfesi to Fi nanzmanager (cretsi z)
Finans ynetimini ona brakn
Baarl grafikleri ve kolay kullanlabilirliiyle
ne kan ofis uygulamalar arasndaki yerini alan Finance, Mic-
rosoft tarafndan tasarlanm bir uygulama. Bing ile glendiri-
len Finance uygulamas, finansal kararlar verirken kullanmanz
dahilinde size iyi geri dnler salayacaktr. Finans haberleriyle
piyasa hakknda bilgilendirme de salayan uygulama, hesapla-
ma tablolaryla da olduka kullanl.
MASAST UYGULAMALARI
Gmail Notifier Pro (cretsiz)
Uygulama, e-posta kutunuza gelen son e-postalar, Twitter,
Facebook ve Google+ ile Google Calendar ile Dokmanlar
gibi servislerdeki gncellemelerini sunuyor.
eDoc Organizer (91,51 Euro)
Not defterlerine veda edin. eDoc Organizer ile nemli
dokmanlarnz tarayabilir ve onlar iaretleyerek belli bir
sralamayla arivleyebilirsiniz.
Adobe Reader X (cretsiz)
Popler PDF grntleyici Adobe Reader Xin son srm
ile gelen bu uygulamayla PDF dosyalarn rahatlkla
grntleyebilirsiniz.
Fikirlerinizi geree
dntrmenizde en
byk yardmcnz.
Finansal
uygulamalarn
banda geliyor.
MZ K
Soundri vi n (cretsi z)
Buluttan DJ mixlerine eriin
Soundrivin ile mzisyenlerin kaytlarn kullanclara
sunduu soundcloud.coma ulaabiliyorsunuz. Paralar dinleme-
nize izin veren uygulama, paralara yorum yapmanz ve DJleri ta-
kip etmenizi de salyor.
Red Karaoke (cretsi z)
nternet zerinden online karaoke heyecan
Milyonlarn nnde karaoke performans ser-
gilemenize imkan tanyan bamllk yaratc bir uygulama olan
Red Karaoke, byk elence vadediyor. cretsiz olan uygulama,
kullanclara her ay 20 yeni ark sunuyor. VIP kullanclarn erie-
bilecekleri ark says ise 45 bin.
Soundtracker (cretsi z)
Kendi radyo istasyonunuzu kurun
ster kendi radyo istasyonunuzu kurmanza, is-
terseniz de baka kullanclarn radyo istasyonlarn dinlemenize
frsat veren Soundtracker, Facebook ve Twitter entegrasyonu da
sunuyor. Bylece favori radyo istasyonlarnz arkadalarnzla
paylaabilmenize imkan tanyan Soundtracker ile birka admda
hemen kendi online radyo istasyonunuzun sahibi olabilirsiniz.
Uygulama cretsiz olmasyla da avantaj yaratyor.
CRETL UYGULAMALAR
Concerts (1,19 Euro)
Favori grup veya sanatnz belirttiinizde onu takibe alan
Concerts, ilgili grup veya sanatnn bulunduunuz yere ya-
kn bir yerde konser vermesi halinde sizi bilgilendiriyor.
Baby Soothers (1,99 Euro)
zerinizdeki stresten kurtulmak istediiniz anlarda yardm-
nza koacak olan bu gzel uygulama, size deniz sesleri ve
ku cvltlar gibi sakinletirici melodiler alyor.
Internet Radio (1,19 Euro)
Mzik dinlemenin yeni yolu olan TuneIn Radio, 60.000in
zerinde radyo istasyonu sunuyor. TuneIn Radio; mzik, spor
ve haber kategorilerinde yayn yapyor.
nl DJlerin
paralarna
ulamak artk ok
kolay.
Milyonlarn
nnde karaoke
elencesi
yaamak
isteyenlere zel.
SOSYAL ALAR
Gl eek (cretsi z)
Twitter hesabnza zel fonksiyonlarla eriin
Grsellii ve fonksiyonlaryla baarl bir Twitter
uygulamas olarak kullanclar tarafndan rabet gren ve Win-
dows Phone platformundan tandmz Gleek, imdi Windows
8de de boy gsteriyor. Twitter hesaplar arasnda derinlemesine
arama yapabilen uygulama, attnz Tweetlere zel efektler ekle-
yebildii gibi TwitLonger ile Shrink Urls destei de sunuyor. Byle-
ce 140 karakterle snrlanmak zorunda kalmakszn Tweet atabilir
ve uzun balantlar ksaltabilirsiniz.
TLVstagramm (cretsi z)
nstagram fotoraflarn arama servisi
TLVstagramm sayesinde artk Instagram kullanc-
s olmasanz da Instagramda bulunan fotoraflar grntleyebi-
lecek ve bilgisayarnza indirebileceksiniz. Uygulama ile belirli bir
kiinin fotoraflarn alabileceiniz gibi, istee bal arama da ya-
pabiliyorsunuz.
Al pha (cretsi z)
Soru tabanl rastgele sohbet
Eer spesifik sorulara hzla cevaplar almak istiyorsanz
Alpha tam size gre bir uygulama. Sorduunuz sorulara anlk hzl
yantlar veren Alpha, ne yazk ki yalnzca ngilizce dil destei gs-
teriyor.
Gleek ile Twitter
deneyimine snf atlatn.
Televizyon izlerken
tartmann keyfine
varacaksnz.
Couchfunk (cretsi z)
Televizyon programlar hakknda tartma
platformu
zlediiniz herhangi bir televizyon programn Twitter zerinden
Hashtagler vastasyla dier izleyicilerle tartma olanan zel
bir yapya brndren Couchfunk, ayn mant zel odalara ta-
yor.
OYUNLAR
Vendetta onl i ne (cretsi z)
Uzay korsan olabilir, ortal birbirine katabilirsiniz
nternet zerinden online olarak oynayabileceiniz ke-
yifli ve tamamen cretsiz bir oyun olan Vendetta Onlineda ister
uzay istasyonlar arasnda ticaret yapan bir tccar olun, isterseniz
de tccarlar yamalayan bir korsan; seim sizin. Hangi yolu seer-
seniz sein, baarl olduunuz takdirde pozisyonunuzu ykselte-
bilir ve daha hzl gemilere ya da saldr gcne sahip olabilirsiniz.
Pi nbal l FX 2 (cretsi z)
Muhteem masalarda pinball keyfini karmayn
Pinball oyunlarndan keyif alyorsanz muhte-
em elenceyi karmayn; Pinball FX 2yi hemen indirin. Pinball
FX 2nin birbirinden zorlu rengarenk pinball masalarnda internet
zerinden farkl kullanclara da meydan okuyabiliyorsunuz.
The Ghosts of Mapl e Creek (8, 49 Euro)
Grsellii zengin korkun bir serven
Zekice bulmacalardan olumu muhteem bir
oyun olan The Ghost of Maple Creek, zellikle zengin grselliiyle
ilgi topluyor. Bir dedektifi canlandrdmz oyunda, ipularn ta-
kip ederek gizemleri zmeye alarak karanlklar iinde yol alyo-
ruz. Oyun 12 ya st oyunseverlere zg.
MASAST UYGULAMALARI
Age of Empires online (cretsiz)
Age of Empires lgnl Windows 8de de devam ediyor. M-
sr, Pers ve Kelt uygarlklarna hayat verdiimiz oyunda, tica-
ret ve sava yollarnda dolayoruz.
Out of the Park Baseball (30,61 Euro)
Beyzboldan keyif alyorsanz lige bir de menajer olarak ko-
nuk olun. Transferler ve taktik ynetimleriyle keyifli bir de-
neyim sizleri bekliyor.
Vendetta da
online tccar
veya korsan
olarak
kariyer
yapabilirsiniz
Maple Creek
ehrinde gizemli
bilmeceler zn
33
I NTEL APP UP
SysOpti mi zer (cretsi z)
Sistem kaynaklarn takip altna aln
Sistem ubuunda alan bu uygulama ile bilgisayarnz-
da aktif durumda olan yazlmlarn sistem kaynaklarn ne lde
kullandn anlk olarak grebilir ve dilerseniz istediiniz ilemi
hemen sonlandrabilirsiniz.
MenuTab for Facebook (cretsi z)
Facebooku taraycdan kurtarn
Facebooku web taraycnzdan kartarak tm fonksiyon-
laryla birlikte zel bir masast uygulamas olarak kullanabilirsi-
niz; hesabnza giri yapmanz yeterli.
Angry Bi rds (3, 99 Euro)
Bamllk yapmas muhtemel agresif kularn oyunu
Akll telefon kullanclar tarafndan sklmakszn oyna-
nan Angry Birds oyunu, artk Windows kullanclar tarafndan da
zgrce oynanabiliyor. Tam 255 blm sizi bekliyor.
AMD APPZONE
Evernote (cretsi z)
Notlarnz kategorileyin
nemli notlarnz tutabilmenizi ve onlar kate-
gorilemenizi salayan Evernote, akll telefonlarla olan uyumu
sayesinde bilgilerinizi yannzda tamanza imkan tanyor.
Wi ki Mobi l e 2 (cretsi z)
Online ansiklopedi Wikipediann multimedya versiyonu
Her trl bilgiyi barndran ve spesifik arama yapa-
bilmenize izin veren Wikipediann multimedya versiyonu olan
WikiMobile 2, istediiniz bilgiye annda eriebilmenizi salyor.
Al chemy (4, 95 USD)
Ate, su, toprak ve hava. Bu drt elementle neler
yaplabilir?
Elementlerle eitli oluumlar yaratmaya altnz keyifli bir
oyun olan Alchemy, rnein amur oluturabilmek iin sizden
su ve topra birletirmenizi istiyor. Yaplan oluumlar iin 380
farkl kombinasyon sunan Alchemy, bylece ilgiyi zerinde tut-
may baaryor.
Di nosaur War (cretsi z)
Dinozorlarla strateji oluturma zaman
lgin bir strateji oyunu olan Dinosaur War, sahip ol-
duu zelliklerle tre yepyeni bir bak as kazandryor. Di-
nozorlar kullanarak kendimize strateji belirlediimiz oyunda,
arenalardan sa kmay hedefliyoruz.
Pul se (cretsi z)
Haberleri arkadalarnzla paylan
Birbirinden farkl kategorilerde haberler sunan
bir servis olan Pulse, gndemin nabzn tutuyor. Facebook ve
Twitter entegrasyonu sunan uygulama, haberleri arkadalarnz-
la paylamanza olanak tanyor.
Baarl bir haber
servisi olan Pulse
ile her eyden
haberiniz olacak.
Kzgn kular
domuzcuklara doru
gnderirken, saatlerin
nasl akp gittiini
anlamayacaksnz.
Snapseed (15, 99 Euro)
Dijital fotoraflarnz dzenleyin
Fotoraflarnz dzenleyebilmeniz iin harika bir uygu-
lama olan Snapseed, ortaya yksek kalitede sonular kartabili-
yor. Windows 7 ve XP kullanclar tarafndan kullanlabilecek uy-
gulama, pek ok akll araca ev sahiplii yapyor.
Wunderl i st (cretsi z)
Grevlerinizi Bulut araclyla senkronize edin
Baarl bir grev yneticisi olan Wunderlist, ieriinde
yapmanz gerekenlerin bulunduu grev listesi oluturmanz
salamasnn yan sra, bu grev listesini Bulut Biliimi kullanarak
masast ve dizst bilgisayarlar ile iPhone ve Android akll tele-
fonlarla senkronize edebilmenizi de salyor. Uygulama, 2010 yl-
nn en baarl 10 uygulamas arasnda bulunmasyla da baarsn
kantlyor.
Windows 7, Vsta ve XP uygulamalar
nceki Windows versiyonlar uygulama ve oyunlar iin iki farkl uygulama maazasndan destek
gryordu. Hangisini semeniz gerektiine ilemcinize bakarak karar verebilirsiniz.
Intel AppUp uygulama merkezinde 19 ana balk altnda tam 3.506
adet etkileyici uygulama kullanclar bekliyor. Java, Adobe AIR ve
HTML 5 tabanl olarak gelitirilen bu uygulamalara appup.com ad-
resinden eriebilirsiniz. Bu alanda hem cretli hem de cretsiz uy-
gulamalar bir arada bulabilirsiniz.
AMDnin Windows kullanclarna ynelik yeni uygulama maaza-
s u an iin 5 farkl kategori altnda 180 uygulamaya ev sahiplii
yapyor. AMD AppZone Player yazlmn indirerek bilgisayarnzla
uyumlu haldeki uygulamalardan her daim haberdar olabilecei-
niz gibi, Android oyunlar da indirebilirsiniz.

ATL EuropE
Kurulu tari hi : : 2003
YEri : aachen
BtEsi : *: 7, 3 Mi l yar Eur o
alI aN: 40
EN GZDE KONu: ak l l al ar
* Microsoft Dnya apinDa
01/2013 www.chip.coM.tr 34
Y K S E K T E K N O L O J
B
ilgi eittir g. Bilgi ann anlamn Microsofttan daha iyi
anlayan firma bulmak zor. Yazlm irketi Microsoft Research
(MSR) laboratuvarlarnda yeni teknolojilerin aratrlmas ve
gelitirilmesine ylda 9 milyar dolar harcyor. Bir dzine ku-
rumda alan aratrmaclarn says 1.000 civarnda. Bu sa-
yede MSR, dnyann en byk aratrma kurulularndan biri. Al-
manya ok nemli bir pazar olduundan, bu laboratuvarlardan
biri Aachenda, dnyaca nl Rhenish-Westphalian Teknoloji
Enstitsnn hemen yaknnda. leri Avrupa Teknoloji
Laboratuvarlarnda (dier adyla ATL Europeda ) 40 aratrmac
veri toplumunun geleceini belirliyor. ATLnin mdr yardmcs
Wolfgang Manousekin CHIPe aka belirttii gibi grevleri: Al-
man ve Avrupal mterilerin Bulut rnlerine olan ilgisini artr-
mak, onlarn ibirliini salamak; firmalar, yetkililer ve aratrma
enstitleri iin bilgi topluluu uzmanlar olarak alarak
Microsoftun ilerini yrtmek.
Aachendaki aratrmaclarn gl bir dayana var: Bugn
gl olmak istiyorsanz sadece bilgi yetmiyor, bilginin bilgisayar
kullanlarak veri ynlarndan nasl elde edildiini de bilmek zo-
rundasnz. Microsoft bunun iin pratik aralar biliyor.
Mi c r o s o f T L A B s :
Bilgiyi retenler
Bir veri yn nasl ie yarar bilgiye dnr? Bulut merkezli akll alar Avrupa
leri Teknoloji Laboratuvarlarnda gelitiriliyor. Aachendaki bu ofsin alanlar
projelerini CHIPe at. FK / Bar EmrE aLK m
35
01/2013 www.chip.coM.tr
Duyularn yerine alglayclar, beynin

yerine bulut
Wolfgang Manousek bunlar anlatrken srekli kahkahalar at-
yor. Beyaz sal programc bir yandan gzlemesini yiyip kahve-
sini ierken bir yandan da internetten, mekanik renmeden,
akll yongalardan ve veri birletirmeden sz ediyor. Ayrca uy-
ku bozukluklaryla tuvalet ziyaretlerini ayrt eden yatak alglay-
clarndan, internet balantl navigasyon aletlerinin trafik
planlayclarn iini nasl zorlatrdndan sz ediyor. Adeta
gelecek senaryolarnn resmigeidi gibi. Bilgi a, bo bo du-
ran, kullanlmayan onca bilgiyi birbirine balaynca gerekten
balayacak. Manousek en akrak bir tavrla Aachendaki ATL
Europeda ilerin nasl yrdn, yani aygtlardan ve algla-
yclardan oluan, bir bilgisayar merkezi (yani bulut) araclyla
birbirleriyle iletiim kuran adalelerin ve alglayc hcrelerin bir
beyinle iletiime getii akll bir a dlediklerini anlatyor.
Bulut biliim onun ve ekibinin zerinde alt birok yeni
projeden sadece biri. Ama belki de en nemlisi. Sektrde yeni
mteriler bulmak iin en byk ansa sahip olanlar yetkililer
ve aratrmaclar. Ksa sre nce aratrmaclarla sektrn
iinden isimleri bir araya getirdik, diyor Manousek, ve
Microsoftu enformatik alannda en st firma olarak konum-
landrdk. Asl soru u: Aratrmalarmz mterilerimizin so-
runlarn zmek iin kullanabilir miyiz? Durum daha ok BT
gvenlii ve veri analiziyle ilgili. Son olarak, Microsoftun deer-
lendirilmemi veri varlklarn gelitirmek zere bakalarn na-
sl ikna edeceiyle de balantl.Manousek ve ekibinin dledii
gelecekte o kadar ok veri var ki, sadece algoritmalar ve makine-
ler tarafndan zmlenebiliyor. Alglayclarn dnyay her bir
adan tarad, otomatikman ayak uyduran programlarn, de-
iiklikleri daha gereklemeden sezdii bir gelecek. Manousek
gibi insanlarn, zellikle de buna uygun rnler reten irketle-
rin arand bir gelecek.
renen ve otomatikman uyum salayan
rzgr trbinleri
ATL Europeun ba programcsnn bir Akll ebeke
Simlatrne az nce balad rzgr deirmeni modeli, bu
gelecein bilimkurgudan ibaret olmadn kantlyor. te b-
yk an: Ba programc Marcel Tilly bir dokunmatik ekrann kar-
snda sunumunu yapyor. Hava durumu simlasyonu yeni
verileri gsteriyor, endstriyel bilgisayarn stnde bir ift k
yanp snyor ve gerekten de iki trbin birden hafife hareket
ediyor, bylece simlasyonun endstriyel kontrol bilgisayarlar
iin rettii sanal rzgra uyum salyor. Kontrol komutlar bu-
luttan, ya da daha dorusu bulutun (simle edilmi) tketicile-
rin farkl veri aklarndan oluturduu eyden, enerji reticile-
rinden ve altyapdan geliyor.
Rzgr trbini simlatryle ATL Europeun ba programcs
makinelerin ve alglayclarn azck zek kazansa bile neler ya-
pabileceini kantlamak istiyor. Altnda yatan dnce u: Her
bir rzgr trbininin alglayc bilgisi ve performans verisi (ka-
pasite kullanm, hava basnc, scaklk, motor titreimi) hava
durumu verileriyle, ulusal g tketim alkanlklaryla ve
mmkn olduunca fazla veriyle harmanlanabilir; bugne dek
fark edilmemi ortak noktalar ya da farklar tespit etmede kulla-
nlabilir. Microsoft bunun iin gerek zamanl veri aklarnda
ve tarihsel veri rntlerinde grlebilen makine renimi
yntemlerini ve istatistiksel sreleri birletirmi. Veri ynla-
rndan bu ekilde szlen bilgi, bulut tarafndan kontrol bilgisa-
Mi c r o s o f T L A B s :
Bilgiyi retenler
aTL mdr yardmcs Wolfgang manousek ve ba programc
marcel Tilly (nde, solda) veri ynlarn gerek zamanl analiz
etmek istiyor.
Gelecee dnk Nesnelerin interneti vizyonunda Buluttaki
alglayclar ve kontrol aygtlar, akll alar oluturuyor.
Bir aTL gelitiricisi bulut kontroll motoru dengeleyecek bir
sarkac hazrlyor
01/2013 www.chip.coM.tr 36
Y K S E K T E K N O L O J
yarlarna yeni ve gelitirilmi alma talimatlar olarak yollan-
yor; deien rzgra ayak uyduruyor, g talebini artryor ya da
bakm hizmetlerini altryor. Eer parametreler artk optimal
deilse sistemler otomatikman bunun da farkna varyor. Sz
gelimi hi kimsenin temel eitim srasnda aklna gelmeyen bir
ey, yln hep ayn zamannda meydana gelen souklar olabilir.
Temelde bu, her sibernetikinin ryas: kendini dzelten bir
sistemin sonsuz geribildirim dngs. Her eyi makinelerin
yapmasna izin verirseniz her ey daha iyi olur. Bununla bera-
ber, rzgr trbini simlatr sadece bir rnek. Tillyye gre bu
senaryo, iletmenin farkl veri aklarndan elde edilebildii da-
ha birok endstriyel, bilimsel ve zel sre iin uygulanabilir.
Bu, pratikte ne ie yaryor? StreamInsight sistemimiz sayesin-
de bir irket artklar azaltmak amacyla retim toleranslarn
gelitirebiliyor. Buluttan nce, sistemler hatal bileenleri gz-
den karmama konusunda ar temkinliydi. imdiyse iyi ile
hatal arasndaki izgi ok daha ince ve retim sistemlerinin
verimi ok daha yksek. Microsoftun StreamInsight bulut hiz-
metine bu konuda teekkr etmek lazm. Bilgisayar merkezin-
deki sabit diskleri mikrofonla dinleyen program baka nerede
grlm! Tilly yle diyor: Bulut uygulamamz mrnn so-
nuna yaklaan disklerin hangi sesleri kardn buldu ve artk
diskleri ne zaman deitirmemiz gerektiini ok iyi biliyoruz.
Bununla beraber bu bulut yaklamnn asl potansiyeli ba-
ka veriler de iin iine kartnda ortaya kyor: alanlarn
tatil planlar ya da sunucunun sabit diskindeki hangi videolar
kullancnn arka arkaya izleyeceini tahmin etmek iin sosyal
alara bavurma. Sistem iin tm veriler ayn: ilgin birer girdi.
Bu rnekler ortaya koyuyor ki, bulutta veri madenciliiyle
sektrde, aratrma ve ynetimde, enerji retiminin mikro
kontrolnden tutun da retim srelerinin iyiletirilmesine ka-
dar birok alanda gelime potansiyeli var. Elbette Microsoftun
sistem zmlerine gveniyorsunuz. Ba programc Tilly,
Rzgr enerjisi santrali modelimiz, denetiden buluta birok
Microsoft teknolojisinin kullanmn gsteriyor.
Tek bir hata sistemi ykyor
ATL Europeun mdr yardmcs Wolfgang Manousek bu me-
sajn anlald grnde: Birok kk ve orta byklkte
iyeriyle konutuk ve nde gelen ilgi alanlarn saptadk. Micro-
soft teknolojileri onlara retimde daha fazla verim ve kontrol
salayabilir. retimlerini gzlemleyip kontrol edebilecekleri en-
dstriyel bilgisayarlarn birounda zaten hafif bir iletim siste-
mi olan Windows Embedded alyor. Bylece, gvenlik sorun-
lar olmasa buluta doru giden bir adm daha atlm saylabilir.
Mterilerin aklnda u soru var: Birinin verilerimi okumas-
n, onlar deitirmesini nasl nlerim ve verinin aktarm hatas
sonucu deimediini nereden anlayabilirim? Manousek tek
bir hatann ya da kt amal mdahalenin tm sistemi mah-
vedebileceini sylyor. Sektr endstriyel casusluktan ve
hakl olarak- tantld kadar akll kmayan yazlmlarn yol
at retim hatalarndan korkuyor. Gnlk hayattan bir r-
nek: Navigasyon aygtlar ve cep telefonlar bugn mevcut tra-
fik durumunu renmek amacyla kullanlyor. Bizim amac-
mz sabrsz srclerin verileri maniple ederek trafikteki di-
er herkesi devre d brakmasn nlemek, diyor Manousek.
Hatta bu, anlam en youn yolda bile trafik skmas olmaya-
ca anlamna gelse de!
Bu yzden de Aachendaki aratrmaclardan biri, veri trafii-
ni dardan eriime kar koruyan, sistemin hatalara kar daya-
marcel Tilly simlatrde rzgr ynn deitirince trbinler kendilerini
ayarlyor ve g ebekesi yeni arz durumuna ayak uyduruyor.
Bir model, rzgr enerjisi santrallerinin, mterilerin ve ebekenin
nasl akll bir a oluturacan gsteriyor.
Bir aTL teknisyeni Windowslu sistemlerin gerek zamanl alma
becerisini top sralama makinesi stnde gsteriyor: Top bana
sadece 2 milisaniye!
37
01/2013 www.chip.coM.tr
nkl olmasn salayan gvenlik nlemlerinden sorumlu.
Microsoftun Almanya ubesinin yapmas gereken bir dier ey
de insanlarn gvenini kazanmak ve irketi yeni teknolojilere
hazrlamak. Zira en byk devrim hl gereklemedi.
Aachenda, Bulutun ok gemeden hayatmzn her safhasna
gireceine, evlerde internet balantl buzdolaplarnn, akll
elektrik saatlerinin olacana, internet televizyonunun karsn-
da ve alglayclarla donatlm yatak rtsnn altnda yer ala-
cana inanlyor. Bunun yan sra tehlikeli yaklaan ofrlere
kar uyarda bulunan ve bo park yerlerini syleyen otomobil-
lerle yol alrken ve onlar kontrol ederken de Bulutla yz yze
olacaz. Giderek daha fazla bilgi el deitirecek, diyor Manou-
sek, bu sayede daha isabetli kararlar verebileceiz.
Bulut, tm bu senaryolarn ortasndaki organizasyon ve ana-
liz unsuru. Elektronik sinirlerden, alg hcrelerinden ve adale-
lerden olumu bir sistemin beyni saylabilir. Ne kadar ok veri
verirseniz, o denli gleniyor. Eer Ramin Rezai Radn syledii
gibi olursa, Bulut uygulamas ok yaknda bilimde de yerini ala-
cak. ATL programcs, bilgisayar merkezlerinin gcn aratr-
maclara sunarak, onlarn ellerinde aratrma programlarnn
kaynak kodu olmadan ya da ofislerinden kmalar gerekmeksi-
zin almalarn salamak istiyor. Tamamlanm olan Venus C
projesinde Rezai Rad Avrupal aratrmaclara ve irketlere
kompleks hesaplamalarn yerini Bulutun nasl alabileceini
gsteriyor. arya kulak veren 30 aratrmac ekibi protein kat-
lama, binalarn deprem testini yapma ya da Yunanistandaki or-
man yangn riskini analiz etme gibi ilemleri artk Buluttan
yapyor. Eskiden saatler sren hesaplamalar bu sayede dakikala-
ra iniyor. stelik hi kimsenin dost canls olmamakla bilinen
bilgisayar merkezi alanlaryla muhatap olmas da gerekmi-
yor. Bulut sayesinde herkesin elinin altnda bir sper bilgisayar
var. Rezai Rad, hobi amal kiilere bile sper bilgisayar kullan-
drmay hedefleyen bir program zerinde alyor. Generic
Worker adl yazlm Venus C proje sayfasndan cretsiz indirile-
biliyor. Onun bu sayede neyi amalad ortada: Veri ann
balangcn hzlandrmak iin daha ok insann Bulutla ilgilen-
mesini salamak.
Bilginin verimli kullanm, g demek
Bilginin fazlal da ayr bir dert. Manousek, u anda Byk
Veriden sz ediyoruz, diyor. Yani devasa veri kmeleri ve veri
kaynaklar. Muazzam bir veri miktar var. Ancak iinden gerek-
li bilgiyi karmak bal bana bir sanat. ATL aratrmacs,
miktarn ve eitliliin verinin potansiyelini artrdn biliyor.
Verilerin ve eitli kaynaklarn kombinasyonu daha isabetli,
hatta yeni sonular dourabilir. Veri akl almaz bir hzla by-
dke, daha verimli kullanlmas bir zorunlulua dnyor.
2015 ylna kadar internete bal gml aygt says 15 milyar
aacak. 2020de ise bu rakam 40 milyar olacak. Akll telefonla-
rn ve tanabilir bilgisayarlarn (daha imdiden aa bal algla-
yc bankalar oluturuyorlar) says artacak. Aygtlar zerindeki
hesaplamalar azalacak, Buluttaki uygulamalarla akll iletiim
gerekleecek. Peki, nasl olacak bu? ATL aratrmaclar daha
imdiden buna basit bir zm bulmu. Aygtlar verileri nce-
den sralyor, topluyor ve sonucu sadece acil durumlarda gn-
deriyor. Bulut kesin parametreleri geri bildirim kanalnda belir-
liyor. Aygtlar sadece iin basit ksmn yapyor, hassas ksmn
ise bilgisayar merkezleri. Belki de yeni veri ann en byk
zorluu u: Bilgi ne kadar artarsa, neyi bilmemiz gerekmediini
bilmek, nem kazanyor.
Gerekirse ekstra hesaplama gc Buluttan satn alnabiliyor ve
byk veri miktarlarna yerel olarak eriilebiliyor
Venus C projesi sayesinde aratrmaclar ofis bilgisayarlarndan,
bilgisayar merkezlerindeki bilgisayarlar stnde deprem simlasyonu
gibi programlar altrabiliyor.
Bilimi i modeline dntrmek bir sanattr. ama microsoftta
hepimiz sanatyz, diyor Wolfgang manousek. balkim@chip.com.tr
B U L U T B L M
Bulut biliim artk
teknolojinin gnlk
bir rutini haline geldi.
imdi ise sra yazlm
servislerinde. Yaknda,
yazlmlar bilgisayara
kurmadan, internet
zerinden altracaz.
CEM ANCI /JB

47
Yazlmlarn bir servis olarak internet zerinden altrl-
mas hizmetleri, 2012de yzde 47 art gsterdi. Firmalar
da altyap almas srasnda, yazlm servislerine odak-
lanmay tercih ediyorlar. Burada bir kullancnn ihtiyac olan tek
ey, internete bal bir PC sahibi olmak. Bylece yazlmlara istedi-
i gibi ulaabilir. Ayrca ev kullanclar da, uzun zamandr yazlm
servisleri sayesinde, mevcut donanmlarnn snrlarnn tesinde
depolama imkanna sahip olabiliyorlar. Dropbox, Google Drive ve
Microsoft SkyDrive hizmetleri bu imkan tanyorlar.
66
Avrupada PC kullanclarnn byk blm, bir yazlm
servisi kullandklarnn farknda bile deiller. rnein,
Gmail, Hotmail gibi web mail servisleri, cretli veya cret-
siz e-posta yazlmlarnn yerini alm durumdalar. Yazlm servis-
leri cretsiz olabildii gibi, kullanc bana den minik bir de-
meyle, profesyonel bir servis almak da mmkn oluyor. Profesyo-
nel kalitede bir ofis yazlm sahibi olmak iin Microsoftun Office
yazlmna PC bana birka yz dolar demek gerekirken, ayn ya-
zlmn online versiyonunu kullanmak iin kullanc bana aylk 4
dolar gibi kk cretler demek yeterli olabiliyor. Elbette, iin ih-
tiyalarna gre, daha fazla zellik ve yetenee sahip olmak isteyen
firma, kullanc bana 6, 8 veya 20 dolarlk aylk abonelik seenek-
lerini de tercih edebilir. Bu da, firmalarn bir yazlmn ihtiya duy-
mad zellikleri iin para demesini engellemi oluyor. Firmalar,
sadece ihtiya duyan alanlar iin yazlmn daha gelimi abo-
neliklerine ye olarak, maliyetlerinde ince ayar da yapabiliyorlar.
Bu yntem hi phesiz, bir kurumdaki tm alanlarn ayn for-
mattaki ofis yazlmna sahip olmas iin her PC bana yzlerce
dolarlk yazlm satn alnmasndan ok daha uygun zm sunu-
yor. Ayrca, daha amatr kullanclar veya profesyonel amalar iin
yazlma ihtiya duymayanlar, cretsiz online yazlmlar da tercih
edebilirler. Bu yazlmlar ayr ayr firmalarn rnleri olabilecei
gibi, profesyonel yazlmlarn, ticari amalar dnda kullanm
iin sadeletirilmi cretsiz versiyonlar da olabilir. Oysa, eer on-
line yazlm servisleri olmasayd, kullanclar ev kullanm iin da-
hi olsa, bu yazlmn cretli versiyonunu satn almak durumunda
kalacakt. stelik, yazlm servisleri sadece ofis uygulamalar veya
teknik yazlmlarla da snrl kalmyor. Artk dev oyun pazar da
online yazlm servislerinin cazibesine kaplm durumda.
380
Gaikai oyun networkn satn almak iin Sonynin
dedii bedel, tam 380 milyon dolar. Bu rakam, online
oyun servislerinin potansiyelini ortaya koymak iin
yeterli. Bu servis sayesinde, en son oyunlar, internet balants
olan bir TV veya monitr zerinde oynamak mmkn. stelik,
oyunu altracak bir PC de gerekmiyor. Oyunun almas iin
gereken tm ilemci gcn, tm depolama ihtiyacn, servis
salayc barndryor. Oyuncu sadece internet zerinden, sunu-
cuya, gerekli komutlar gnderip oyununu ynetiyor, oyunun
grntleri de internet zerinden TV ekranna ulayor. nternet
tarayc altrmak iin bir PC dahi gerekli deil. Bu sistemde
imdilik tek sorun, ok byk talep halinde oyunlarn gerektirdi-
i ilemci gcnn yetmeyebilme ihtimali. Ancak, donanm re-
ticilerinin inanlmaz glerde ilemciler tasarlamas ile beraber,
milyonlarca insann televizyonlarndan, PC gerekmeksizin ayn
anda oyun oynamas mmkn olabiliyor. Bu sre nemli bir ya-
trm gerektiriyor olsa da, getirisi de ok byk olaca iin dev
firmalarn itahn kabartyor.
YAZ I L I M
S ERV S L ER
39
SOFTWARE AS A SERV CE ( SAAS) BU EK LDE ALI I YOR
Klasik PC alma ortam gemi yllarda byk deiime urad. Donanm, yazlm ve ynetim sistemlerinde byk deiimler yaand.
SaaS gibi bulut biliim zmleri de operasyonlarn basitletirmek ve maliyetlerini drmek isteyenlerin gzdesi haline geldi. Ancak
SaaS zmlerinin tek bir sorunu var. Kullanclarn ok hzl bir internet balantsna sahip olmas gerekiyor.
SAAS OLMADAN SAAS LE
KULLANICIDA KULLANICIDA
BULUTTA
VERLER
PROGRAMLAR
SUNUCU
YNETC
LETM SSTEM
VERLER
PROGRAMLAR
SUNUCU
YNETC
LETM SSTEM
BULUTTA
VER
Bulut biliim kavram, Dropbox, SkyDrive veya
Google Drive ile daha da bilinir hale geldi. Bu servislerin en
byk avantajlar verinin sadece bir bilgisayara baml
olmamas ve her yerden eriilebilir olmas.
PROGRAM
PC zerine kurulan klasik yazlmlar ok byk bir
zaman ve emek yatrm ister. Oysa yazlmlar bulut biliim
iinde saklandnda, kullancnn tek ihtiyac olan,
internete bal bir PC.
SUNUCU
Artk, verileri kaydetmek iin, dev bir veri depolama
operasyonu yrtmek gerekmiyor. Bulut iinde saklanan
veriler, enerji ve donanm maliyetlerinden olduu kadar
bakm ve onarm masraflarndan da tasarruf salyor.
LETM SSTEM
Bir tarayc altrabilen tm PCler artk SaaS
altrmak iin de yeterli oluyor. letim sistemleri
eskiden yazlmlar altrmak iin anahtar rol stleniyordu
ancak artk internete balanan her iletim sistemi yeterli.
YNETC
Yazlmlar kurmak veya bakmn yapmak iin irket
iinde bir uzman bulundurmak gerekmiyor. Uzmanlar, servis
salaycnn ofisinde, yazlm kontrol ediyor. Eer irketler sorun
yaarsa, yazlm yneticileri telefon zerinden yardmc olabiliyor.
KSEL BLGSAYARLAR N SAAS
Software as a Service (SAAS), yani bir servis olarak yazlm, veya ksacas,
yazlm servisleri sadece dev firmalarn profesyonel ihtiyalar iin deil,
sradan ev kullanclar iin de nemli bir frsat. Bu sayede ev kullanclar
kk maliyetlerle, hzl ekilde, ihtiya duyduklar yazlmlara ulaabiliyor.
ADOBE PHOTOSHOP EXPRESS
Photoshop, en nl ve popler imaj dzenleme yazlmlarn-
dan biri. Ancak, profesyonel yazlmn fiyat ve elbette zel-
likleri, sradan bir ev kullancs iin biraz fazla kayor olabi-
lir. Ama, Facebookta kk fotoraf paylamlar yapmak
iin bir imaj editrne ihtiya duyan ya da dev hazrlamak
iin bu yazlma eriebilme arzusundaki bir renci iin Express versiyo-
nu ok daha dk fiyata, gayet yeterli olanaklarla yeni bir frsat sunuyor.
Baz ok profesyonel yetenekleri kstlanm olsa da, Express versiyon te-
mel dzenleme ihtiyalar iin yeterli oluyor.
MICROSOFT OFFICE WEB APPS
Microsoft, bilindik ofis uygulamalarnn fonksiyonlarn
ksarak, online edisyonunu kullanclara sunuyor. Ancak,
Word, Excel, Powerpoint ve OneNote kullanmak isteyen ev
kullanclar iin son derece yeterli olan bu yazlm ayrca
dosyalar online olarak depolayp, istendii zaman, istenilen
yerden ulalmay da garantiliyor. Uygulamay altrabilmek
iin tek istenen, bir Outlook.com hesab sahibi olmak.
GOOGLE DOCS
Google Docs, Microsoftun online ofis uygulamalarna hzl bir
zm sunuyor. Ayn ihtiyaca ynelik olarak tasarlanm olan
bu rekabeti servis ile, kelime ilem editr, tablo editr,
sunum editr kullanabilmek mmkn. Ayn zamanda, do-
syalar online olarak da depolanp dzenlenebiliyor.
RPORTAJ
DR. MATHIAS WEBER,
SAAS GELTRME KONUSUNDA
HZMET VEREN TCAR
ORGANZASYON BTKOMUN
YNETCS
Bay Weber, bulut sistemleri endstriyel biliim alannda hz-
la ykseliyor. SaaS sistemlerinin temel zellikleri nedir?
Internet zerinden alacak ekilde salanan yazlmlar temel
olarak, eriim bana cretlendirilir. Bu da yazlmlarn kullan-
c bana lisanslanarak satld klasik sistemden farkl bir ya-
pdr.
Avantajlar ve dezavantajlar nedir?
SaaS rneini verecek olursak, tm mteriler ayn uygulama-
y kullanr. Tm kullanclar iin servis salaycnn dzenledii
bir altyap vardr. Bunun sonucunda da yazlm gncellemeleri
gibi, kullanclarn cann skan pek ok sre sunucu zerinde
tek seferde gereklemi olur. Maliyetler de drlm olur.
-Avrupadaki trendleri ve frsatlar nasl deerlendiriyorsunuz?
Son yedi, sekiz senedir, daha ok kullancnn bu servislere ilgi
duyduu gzmze arpyor. Kurumlar da maliyetlerini dr-
mek iin gittike daha fazla bulut biliime odaklanyor. 2000
veya daha fazla alan olan firmalarn yarsnn, bulut biliimi
tercih ettiini syleyebilirim.
I T O L MP Y AT L A R I
2012 Olimpiyatlar
VER OYUNLARI
3B, Ultra HDTV, ayn anda birok kanaldan yayn. Londrada Olimpiyat oyunlarnda
en son teknolojiyi grdk. Peki ya BT sistemine bir saldr dzenlenirse?
BARI EMRE ALKI M
SU SPORLARI MERKEZ
Yzme yarmalar pahal
altyap gerektiriyor. Bura-
da dzenlenen msaba-
kalarn okluu, su
sporlar merkezini tek-
nolojinin odak noktasna
dntrd.
OLMPYAT KY
Burada madalyalarn
krtsndan geilmi-
yor. 17.000den fazla
insann internete ve
dhili bilgi sistemine
eriimi var.
FBER OPTK EBEKE
Olimpiyat kompleksine
bir fiber optik ebeke
deli ve oyun saha-
lar birbirine 20 Gbps
hznda bal
41
O
n milyon izleyici, 4,8 milyar TV ve internet izleyicisi, 800
msabakada madalya iin yaran 15.000 atlet. Dnyann
en byk spor etkinlii olan 2012 Olimpiyatlarnn prz-
sz bir ekilde tamamlanmas iin bu oyunlarn ardndaki
teknolojinin yzde yz gvenli olmas gerekiyor. ngilte-
redeki yarma salonlarndaki sonularn annda raporlanabilme-
si iin dnyann nde gelen lkelerindeki muhabirlere annda ak-
tarlmas gerekiyor. Yorumcu Bilgi Sistemi, yani CIS veri ilemenin
adeta kalbi. Buras dokunmatik ekranlar araclyla dnyann
drt bir kesindeki muhabirlere canl verileri sunuyor. Bu veriler
ise spor dallarna uygun hale getiriliyor. Kiisel aygtlarla manip-
lasyonu nlemek iin, kaytsz bir PC baland anda teknoloji
merkezinde alarmlar alyor. Dier yandan, muhabirler myinfo+
adl portala kendi donanmlaryla eriebiliyor. Oyunlar srasnda
aygtlaryla kayt yaptran akredite alanlar Olimpiyat oyunlary-
la ilgili kurallar, tyolar, hava durumu tahminlerini, kurallar ve
biyografileri grebiliyor. Teknoloji merkezinde her vardiyada
150den fazla personel alyor ve bilgi kanallarna en son haberle-
ri yklyor.
Gizli ikiz komuta merkezi
Organizasyon ekibinin bu kadar byk lekli bir etkinlikteki veri
akn kontrol edebilmek iin her eyi en kk ayrntsna kadar
planlamas gerekiyor. O yzden de, adna Teknoloji Operasyon
Merkezi (TOC) denilen komuta merkezi, Londrann bankaclk
merkezine kurulmu. Saniyenin te birinden ksa srede yarma
sonular bu mekndan 21.000 radyo ve TV muhabirinin bilgi sis-
temine ulayor. Tek bir ansmz var, o yzden hazrlkl olmal-
yz. ayet teknoloji baarsz olursa tm dnya buna tank olur,
diyor BT hizmet salaycs Atostan Michele Hyron. Entegrasyon
Mdr olan kadn, oyunlarn teknoloji partnerlerinin koordinas-
yonundan sorumlu. LOCOG (Olimpiyatlar ve Paralimpik Oyunlar
iin Londra Organizasyon Komitesi) de birka yldr yaz ve k
oyunlarn koordine eden Atosla ibirlii iinde Olimpiyat tekno-
lojisi zerinde alyor.
Bunun iin ngiliz Telekom ve Cisco, Olimpiyat parkna yeni bir
fiber optik ebeke dediler.
Bu ebeke 11.000 masast PCsini, 1.100 dizstn ve 900 sunu-
cuyu destekliyor. Gvenlik uzmanlar giderek poplerlik kazanan
Bulut hizmetinden zellikle uzak durmular, zira TOCde uzun sre-
dir test edilen teknolojilerin (ksmen Pekinde de bunlar kullanlm-
OLMPK STADYUM
Al ve kapan sere-
monisi, atletizm merke-
zi, ksacas Olimpiyatla-
rn kalbi. Buradaki veri-
lerin annda aktarlma-
s en nemli ey
IBC/MPC
Basn merkezi, yaync-
lara grnt ve ses
salyor. Haberler
dnyann drt bir ta-
rafndan ilgili basn
organlarna gerek
zamanl aktarlyor.
200.000 saatten fazla testin yapld TOCde yaklak 150 grevli
oyunlarn canl verilerini ilemden geiriyor.
Normal spor etkinliklerinde gerekleen sunucu hatas gibi teknik
sorunlar gerek hayat koullarnda test ediliyor.
I T O L MP Y AT L A R I
t) daha gvenli olduu anlalm. Atosun teknoloji ekibi getiimiz
yaz oyunlar srasnda gvenlikle ilgili iki milyon olay saptamlar ve
savunma oran %100. Ayn gvenlii Londrada da salamak iin, eri-
imin kesinlikle snrl olduu hassas veriler hibir dorudan inter-
net balants olmayan, ayr bir intranet zerinden tanyor. Yar-
ma ncesinde LOCOG ve Atos 200.000 saat boyunca, bazen de ks-
men gerek koullar altnda, BT sistemlerine ynelik saldrlar, bom-
ba tehditlerini ve sunucu kazalarn test etti. Donanm sorunu sz
konusu olduunda etkilenen PCnin yerine hemen benzer biimde
yaplandrlm bir dier makine konuyor. Eer TOC operasyona ha-
zr deilse, acil durumda oyunu durdurmak yerine, tpk sunucu
odalarnn yeri gibi, yeri gizli olan ikiz bir TOCye geilebiliyor.
Gnde 60 saatten fazla canl yayn
IOCnin ynettikleri arasnda, TV ve radyo muhabirlerinin medya
merkezi olan yayn merkezi IBC de var. Buras Olimpik park iinde
kendine ait bir binaya sahip. OBSL (Londra Olimpik Yayn Hizmetle-
ri) uluslararas yaynclara ses ve grnt materyali salyor. Sonra
bu materyaller msabaka mekannda ya da stdyolarda yorumcula-
rn yorumlaryla zenginletirilerek izleyiciye ulatrlyor. Yaklak
260 saatlik spor grnts ieren dzenli TV programnn yan sra
internetten alt farkl canl ak yaplyor. Bu da her gn, kimi yorum
iermeyen 60 saatlik ek materyal demek.
OBSLnin sunduu 3B grntler her lkede izlenemiyor. Uydu
araclyla BBC HDye bakmak bunun bir zm. ngilterede de
hsran yaanyor zira yayn haklarnn sahibi BBC, Olimpiyatlarn
byk ksmnn 3B yaynlanaca vaadinde bulunmutu. Fakat sade-
ce al ve kapan seremonileri ve tm olimpiyatlarn odak noktas
olan 100 metre erkekler kousunun finali 3B yaynland. Buna sebep
olarak da yaymcnn dier kanallarnda izleyicilerin kabul etmek zo-
runda olduu kstlamalar gsterildi.
BBC bu oyunlarda bir dier byk olaya daha imza att: Maksi-
mum 7.680 x 4.320 piksel znrl destekleyen Ultra HDTVnin
gelitirilmesi. talyan televizyon kanal Rai ile Japonyadaki tek yayn
firmas olan NHK, ngilizlerin bu konuda i orta. Spor fanlar gele-
cein teknolojisine halka ak yerde, Londrada, Glasgowda ve
Bradfordda tank olabildi. BBC Olimpiyatlarda ayn anda 24 kanal-
dan birden yayn yapacan aklaynca, internet hizmet salaycs
ISPAnn ngiltere temsilcisi bu yzden Olimpik oyunlar srasnda
bant genilii kaybnn yaanaca duyurusunu yapt.
A hizmet salaycs O2, Westminsterda, Chelseade,
Kensingtonda ve bir de fast food zincirinde cretsiz WLAN eriim
noktalar at. O2, bu sayede Avrupann en byk WLAN an kur-
duunu ne sryor. Virgin Media gibi operatrler ise metro istas-
yonlarn ve tramvay duraklarn Olimpiyatlar sresince cretsiz a
eriimiyle donatt. Olimpiyatlar balamadan nce O2nin bir tekel
halinde cep telefonu hizmeti veren tek irket olaca sylentileri
epey bir kyamet koparmt. yle ya da byle, tm Olimpiyat grev-
lilerinin arasndaki bilgi ak normal hat kullanan 16.500 adet tele-
fonla salanyor.
Sfr hata tolerans ie yaryor mu?
Olimpiyatlarn ve hemen peinden yaplacak olan Paralimpiklerin
ardndan hi kimseye nefes alma frsat kalmayacak zira 2014 Sochi
k olimpiyatlarnn hazrl iki senedir sryor. Oyunlar balayana
kadar, oradaki ekirdek kadro da sayca artacak. Londra 2012de per-
de arkasnda olanlar bu sefer Rio de Janeiroya giderek 2016 Olimpi-
yatlarnn hazrln yapacak. Michele Hyron da 2012 Olimpiyatlar-
nn katt deneyimle orada olacak ve Atosun Sfr hata tolerans
politikasna bal kalp kalamadn hep beraber greceiz.
balkim@chip.com.tr
3B VE H OLMADII KADAR NET
Olimpiyatlar en bandan
beri nc teknolojilerin g-
rcye kt bir platform
olmutur. rnein HDTV ilk
olarak 1988de Seul ve
1992de Barselona
Olimpiyatlarnda tantl-
mt. Kimi kanallar Vanco-
uver 2010dan dzenli ola-
rak yksek znrlkl
yayn yaptlar. Londrada
ise evlerimizin salonlar iin ksmen nem ifade eden iki adet b-
yk lekli gelimeye imza atld. Bunlardan biri al / kapan
seremonilerinin ve erkekler 100 metre kousunun 3B olarak ya-
ymlanmasyd. kincisi ise BBCnin ve Japon NHKnin ngilterede
sadece noktada olsa da, Ultra HDTV grnty halkla bulutur-
masyd. Londrada, Glasgowda ve Bradfordda bu yeni biim 15
metrelik perdelerde, 7.680 x 4.320 piksel znrlkte ve 22.2
evresel sesle oynatld.
OLMPK TESTLER
Olimpiyat msabakalarnn dzenlenecei yerler tm ngiltereye
yaylmt ve 42 farkl dala ait bilgi sistemlerinin test slogan Londra
hazrlanyor idi. Sonular LOCOGda sistem gvenlik
deerlendirmesinden geerek sorunlar gidermekte kullanld.
KARILATIRMALI OLMPYATLAR
Sadece oyunlar deil, oyunlarla ilgili teknoloji de Daha yksee,
daha hzl, daha uzaa! sloganna uyuyor. Londrada 1.000 civar
kamera ve 33 adet 3B kamera kullanlyor. 400den fazla yayn ve
aktarm arabas var. Dnyada 4,8 milyardan fazla izleyici ekranla-
rnn bana ivilenip kalm durumda. Londra Olimpiyatlarndaki
bilgi miktarnn Pekin Olimpiyatlarna kyasla %30 fazla olduu
tahmin ediliyor. LOCOGun orta Atosa gre Gney Afrikada
2010da gerekleen futbol dnya ampiyonasna kyasla teknoloji
harcamalar on kat artt. Her bir ma iin 29 kamera kullanlyor-
du. Trkiye 1. futbol liginde ise man ilginliine gre stadyum
bana 10 ila 25 kamera dyor.
Gsteri malar skor tahtasn
denemek iin. Elbiselerdeki
alglayclar vurular saptyor.
Londra Olimpiyatlarnda yaklak
1.000 film kameras ve 3B ekimler
iin 33 kamera kullanld.
RPORTAJ
TM BU OYUNLARIN BEYNYZ. BTN BLG
BZE GELYOR.
Bayan Hyron, Fransadaki evinize en son ne zaman gittiniz?
Bir dneyim. Sanrm kran Gnnden nceydi. Bu Olimpiyatla-
rn ardndan dosdoru Rioya gideceim (Yaz Olimpiyatlar 2016).
Olimpiyat hazrlklar drt yl nceden balyor.
Bu ylki Olimpiyatlar kendinden ncekilerden teknik bakmdan
farkl myd?
ncelikle bu yl tm bilgiyi gerek zamanl sunuyoruz. zellikle de
byk msabaka alanlarndan Yorumcu Bilgi Sistemi CIS sayesinde
byk veri ak oluyor.
Yorumcu sisteminin zel yan nedir?
Sporun trne bal olarak tm ilgili bilgi habercilerin dokunmatik
ekranlarndan eriilebiliyor. lgin yan, bu sisteme tm dnyadan eri-
ilebiliyor. Pekin Olimpiyatlarndan bu yana, bilgi dei tokuunu ko-
laylatrmak iin Olympic Data Feed adn verdiimiz kendi bilgi bi-
imimizi gelitirdik.
200.000den fazla test gerekletirdiniz. Bu kapsaml testlerle
neyi hedefliyordunuz?
Farkl spor trlerinde karlamalar dzenleyerek sistemlerin karar-
lln ve gvenilirliini ltk. Aynsn donanm kazalar ve bomba
tehdidi iin de yaptk. Bylece ekibimizin benzer acil durumlara nasl
mdahale etmesinin gerektiini grebildik.
Teknoloji Operasyon Merkezinin ilevini tarif etmeniz istense ne
derdiniz?
(Glyor) Bu oyunlarn ardndaki beyin derdim nk tm bilgi bizde
birikiyor ve tekrar datlyor.
CHIP, Atostan
Michele Hyronu
(sada) ziyaret etti.
Entegrasyon
Mdr olan
Hyron, tm
Olimpiyatlarn BT
sisteminden
sorumlu. Hyron
son on yldr yaz ve
k olimpiyatlarn
da koordine ediyor.
BU RPORTAJ BAKA GAZETECLERN DE BULUNDUU BR BASIN
KONFERANSINDAN DERLENMTR.
43
Getty Images olimpiyatlarn resmi fotoraf ajansyd ve 3D fotoraf
aparatlar da kulland
nk CHIP okurlarnn
doru karar vermesi iin en
bamsz en gvenilir ve en
tarafsz testler CHIP test
merkezinde uygulanr.
www.chip.com.tr
H A R T A L A R
W W
W
W B
W B
W
W
W
W
W
W
W
W
W
Yeni para bi ri mi :
Patentler
Doru patentlere sahip
olanlar, IT dnyasnda sz
sahibi oluyor. Deerli haklar
alabilmek iin sadece telefon
reticileri ylda yaklak
20 milyar dolar dyorlar.
Patent devlerinin nerede
bulunduklarn gsteriyoruz
UFUK YAMANKI LI OLU - FVK
MOB L LET M PAZARI PATENTLER
Zorlu sava: Sadece BlackBerry reticisi RIM 2011 ylnda
3.000den fazla yeni patent bavurusunda bulundu veya sahibi oldu
RIM 3.134
NOKIA 2.655
MICROSOFT 2.594
QUALCOMM 2.593
AT 1.867
SAMSUNG 1.529
IBM 1.073
SONY 1.055
MOTOROLA
SOLUTIONS
1.019
HP 892
INTEL 806
MOTOROLA-
MOBILITY
706
ALCATEL-
LUCENT
680
YER: PALO ALTO, ABD
Patent says: 23.904
Yeni patentler 2011: 1.308
I NTEL
YER: SANTA CLARA, ABD
Patent says: 21.153
CI SCO
YER: SAN JOS, ABD
Patent says: 7.208
Yeni patentler 2011: 980
YER: MOUNTAIN VIEW, ABD
Patent says: 1.124
YER: SEATTLE, ABD
Patent says: 448
Yeni patentler 2011:
Belli deil
APPLE
YER: CUPERTINO, ABD
Patent says: 4.649
45

4.000
3.200
LA 4.000
2.400
LA 3.200
1.600
LA 2.400
1.600
2011 YEN
PATENT
K
A
Y
N
A
K
L
A
R
:

B
U
S
I
N
E
S
S

I
N
S
I
D
E
R
,

L
E
X

M
A
C
H
I
N
A
,

N
Y

T
I
M
E
S
,

M
D
B

C
A
P
I
T
A
L

G
R
O
U
P
,

U
S

P
A
T
E
N
T

A
N
D

T
R
A
D
E
M
A
R
K

O
F
F
I
C
E
,

I
F
I

C
L
A
I
M
S

P
A
T
E
N
T

S
E
R
V
I
C
E
S
,

D
T
.

T
E
L
E
K
O
M
PATENTSAVALARI
Byk oyunculardan hangi-
lerinin u anda kiminle pa-
tentler konusunda daval
olduunu oklar gsteriyor.
Sadece Apple 148 patent
davas ile urayor.
CANON
YER: TOKYO, JAPONYA
Patent says: 46.322
MICROSOFT
YER: REDMOND, ABD
Patent says: 19.800
NOKI A
YER: ESPOO, FNLANDYA
Patent says: 9.615
SONY
YER: TOKYO, JAPONYA
Patent says: 36.508
DELL
YER: ROUND ROCK, ABD
Patent says: 2.489
Yeni patentler 2011: Belli deil
ALCATEL-LUCENT
YER: NEW JERSEY, ABD
Patent says: 11.713
RESEARCH
I N MOTI ON
104
TECHNOLOGY
PATENTS I NC
87
LG
99
SAMSUNG
127
SONY
86
HTC
121
E.ON
109
NOKI A
106
MOTOROLA
127
APPLE
148
DEUTSCHE TELEKOM
YER: BONN, DEUTSCHLAND
Patent says: 7.500
Yeni patentler 2011: Belli deil
SAMSUNG
YER: SEUL, GNEY KORE
Patent says: 47.855
BELL DE L
E KADAR
ST
Z A MA N T N E L
Doktor Robert Wilson, Loch Ness canavarn
grntledi. Bunun daha sonra bir oyuncak
denizaltnn fotoraf olduu ortaya kt.
1 934
Nessie
Abraham Lincoln kahramanca bir pozda gsteren
fotoraf gerekti ancak ABD bakannn kafas, bir
bakasnn bedenine oturtulmutu.
1 860
Lincoln
srailde Mart 2012den bu yana
modellerin rtulanm fotoraflarn
iaretle belirtmek zorunlu.
Modeller
Joseph Nicphore Niepce ofis
penceresinin manzarasn ekerek
fotoraf sanatn balatt.
1 826
Fotoraflk
2. Dnya Sava sonunda Berlindeki
Reichstagn atsnda duran Sovyet
askeri, ikona dnecek bir fotoraf
sahtekrlyd.
1 945
2. Dnya Sava
Sony, fotoraflar karlabilir ortama
elektronik olarak kaydeden ilk fotoraf
makinesini piyasaya srd.
1 981
Mavica
Bavarian Broadcasting, Angela Merkeli
Bayreuth Festivalinde gsteren bir
fotoraftaki ter lekelerini sildi.
2003
Leke
Propaganda amal rtu. Tpk dier
diktatrler gibi Stalin de fotoraflar
sistematik biimde maniple ediyordu.
1 930
Stalin
Quantelin rettii bilgisayarlarda alan
Paintbox, fotoraflarn ve filmlerin dijital
olarak ilenmesinde bir r at.
1 981
Paintbox
Logitechin Fotomani yeni dijital
fotoraflk ann simgesi. Kodakn
DCS-100 de ayn yl piyasaya kt.
1 991
Fotoman
Adobe, Photoshopun yeni srm CS6y
kard. Bylece grnt maniplasyonu
eskisinden de kolay olacak.
Yaz 201 2
CS6
sveli Blick gazetesi Luxordaki
Hatshepsut mabedinin nndeki su
birikintisini kana dntrd.
1 997
Luxor
Adobe Photoshopun ilk srm piyasaya
kt. Program, gnmzde grnt
ileme arac deyince akla gelen ilk ey.
1 990
Photoshop
47
G R N T Manpilasyonu
T
arihler ve basl szckler de er ya da ge unutulur gider, fa-
kat grntler kalcdr. zellikle de etkileyici poz veren in-
sanlarn fotoraflar. Byle fotoraflardan biri 1860larda
ekilmi bir Abraham Lincoln fotorafyd. Amerikan baka-
n ofisinde dimdik duruyordu, srtn geriye atm, bir elini
alma masasna koymutu.
Ne var ki fotoraf sadece bir montaj deil, ayn zamanda tarihin
byk cilvelerinden biriydi. Fotoraf, Lincolnun ba John
Calhounun vcuduna oturtularak hazrlanmt. Dahas, Abra-
ham Lincolnn aksine Calhoun ok ateli bir klelik savunucusuy-
du. Belli ki o sralar Lincolnn kahramanca duru sergiledii bir
fotoraf bulunamam, bylece tarihteki ilk fotoraftan 35 yl son-
ra byle bir hileye bavurulmutu.
Gnmzdeyse rtulu fotoraflar drt bir yanmzda. Hem
reklmlarda hem de dergilerde karmza kyor. Fotoraflk ta-
rihi maniplasyonlarla, modifikasyonlarla ve dpedz kandrma-
calarla dolup tayor. Sebebi de ortada: Fotoraflar dnya algmz
belirliyor ve bu algy deitirme becerisine sahip olanlar, byk
bir gc elinde tutuyor. Bu alg ister politika ya da savala ilgili ol-
sun, ister kozmetik satlaryla.
Fotorafln ilk gnlerinde, hi mevcut olmam durumlarn
fotoraflarn hazrlamada rtu fralar, neterler ve makaslar
kullanlyordu. rnein Sovyet diktatr Josef Stalin, ann en
verimli fotoraf hilecilerindendi. Bir seferinde iki rakibini, yani
Leo Trokiyi ve Lev Kamenevi, Stalinden nceki ynetici olan
Lenine yakn gsteren bir fotoraftan sildirmiti. nce fotorafn
sadece bir ksm yaymlanm, daha sonra iki devrimcinin yerine
birer tahta paras konmutu. Bu moda sonralar ok tutuldu ve
Dou Almanyada Walter Ulbricht gzden den tm parti yeleri-
ni fotoraflardan kaldrtt. Adolf Hitler de aynsn propaganda ba-
kan Joseph Goebbelse yapt. Goebbelsin 1937 tarihli bu fotoraf-
tan neden silindii hl mehul.
Sava fotoraflar bandan beri ok maniplasyona maruz kal-
mtr nk dramatik pozlar gerektirir ve dorulanmas olanak-
szdr. Bir Sovyet askerini 1945te Berlindeki Reichstagn atsnda
gsteren poz da byleydi, nk askerin iki koluna da yamalad
kol saatleri diziliydi. Ayrca orijinal fotoraftaki bayrak da daha
sonralar, daha arpc biimde dalgalanan bir bayrakla deitiril-
miti. 1972de ekilmi olan ve Gney Vietnamdaki bir napalm sal-
drsndan kaan Kim Phuc adl kk, plak kz gsteren foto-
raf Pulitzer dln ald ama o da rtulanm ve zerinde oy-
nanmt. Yaymlanm olan fotorafta, kza yardm elini uzatma-
dan bakan fotoraflar grnmyordu. Hatta fotoraf ekildiin-
de fotoraflardan biri, kamerasndaki filmi deitirmekteydi.
Irakta 2003te ekilmi, etraf birok insanla sarl olan, kucanda
bir ocuk tayan asker fotorafnn da zerinde oynanmt.
Dijital fotoraflk 1990larda dnyay ele geirmeye balad-
ndan beri fotoraflar maniple etmenin farkl yntemleri yay-
gn olarak kullanlyor. Fotoraflar elektronik olarak saklayp ze-
rinde dijital deiiklik yapmak mmkn hale geldiinden bu yana,
piyasaya srekli gl grafik yazlmlar giriyor. Gnmzn diji-
tal dnyasnda Adobenin Photoshopunu ya da ak kaynakl klo-
nu diyebileceimiz Gimpi kullanarak nesneleri silmek, eklemek,
ortama koyu ve dramatik bir duman yaymak, renkleri deitirmek,
suratlardan sivilceleri yok etmek, gsleri bytmek, yalar al-
drmak, burunlar ufaltmak, salar renklendirmek ve babakanla-
rn koltukaltndan ter lekelerini silmek kolaylat. te Angela
Merkeli 2003te Bayreuth Festivalini ziyaret ederken gsteren fo-
torafa yaplan da tastamam buydu.
Rtulanm Julia Roberts m? Almayaym!
Fotoraflarn ve fotoraflar rtulayanlarn yakay ele vermesi
utan verici sorunlara yol aabiliyor. Fakat bu her zaman ok da
bariz olmuyor. Mesela baz basn organlar Prenses Stephanienin
kucanda bebeiyle ekilmi fotorafn doumdan aylar nce ya-
ynladklarnda, hile olduu ortadayd. Baz firmalar da bu konuda
Siemens gibi beceriksiz olabiliyor: Firma, o zamanki yeni patronu
Klaus Kleinfeldin fotorafn yaynladnda adamn kolunda pa-
hal bir Rolex saat vard. Fotorafn sonraki versiyonunda bu kol
saati phe uyandracak ekilde kayboldu.
Gnmzde niversite profesrleri bile yazlmlarn fotoraf-
lardaki maniplasyonu saptamas iin pozlama deerinden nasl
faydalanabileceklerini aratryor. ngiltere ve srail, mankenlerin
fotoraflar zerinde oynanmasn nlemeye alyor. rnein ge-
en yl LOral, Julia Robertsn rol ald reklam kampanyasn
ngilterede geri ekmek zorunda kald nk oyuncu fotoraf hile-
leriyle gereinden fazla gzelletirilmiti. srail ise sadece ar za-
yf mankenlerin kullanlmasn yasaklamakla kalmyor, manken-
ler grafik programlaryla zayflatldysa bunun reklamlarda belir-
tilmesini art kouyor.
Kimi fotoraflar ise internete akaclar tarafndan maniple
edildikten sonra ykleniyor. Bunlardan biri eski Amerikan bakan
George W. Bushu bir okulda, ters tuttuu bir kitab okurken gste-
riyordu. Kimi fotoraflar ise asla gereklememi durumlar res-
mediyor. rnein, Abraham Lincolnn suikasta uramasnn ar-
dndan, l bakan szde tabutta gsteren bir fotoraf dolamt.
Ne var ki aslnda apayr birine aitti.
balkim@chip.com.tr
Fotoraar gereklik algmz belirler, zaten bu yzden de genelde
zerlerinde oynanr. Artk fotoraar maniple etmek ok daha kolay
ve tam da bu sebepten, birok yerde yasak.
PS / BARI EMRE ALKI M
CHIP Almanya yazar Daniel Wolff
SSDlerin fiyatndaki dten
memnun. Eer u ana kadar bir
SSD edinmediyseniz bilgisayarnz
hzlandrmak iin hi tereddt
etmeden almann zamandr.
PCnizde mthi hz: CHIP, 30 adet 250 GB kapasiteli SSDyi
test edip yeni ampiyonu belirledi
DW / BARI EMRE ALKI M
F
acebookun hisse senedi fiyatlarndan daha hzl den
bir ey varsa, o da SSD fiyatlar. SSDlerin fiyat son alt
ayda yar yarya dt. Bu da demek oluyor ki ayn fiyata
bugn iki kat byk kapasiteli bir SSD alabilirsiniz. Dola-
ysyla 250 GBlk sabit diskler (240, 250 ve 256 GB) gn-
mzn en iyi fiyat / performans orann sunuyor. Dier yandan,
120 GBlk kardelerinin retimi artk sona eriyor.
Byk kapasitenin avantajlar ortada. Birden ok iletim siste-
minin yan sra video ve grnt dosyalar ve oyunlar da 250
GBlk bir SSDye rahata syor. Fazladan kapasite gz karmyor
zira kat hal diskleri (SSD) kapasitelerinin tamamnn kullanlma-
sndan pek holanmyor.
250 GBlk bir SSD, depolama alanna ihtiya duyan ve bu i iin
zaten harici manyetik diskleri bulunan kullanclarn dahili man-
yetik disk kullanmasna gerek brakmyor. Fakat bu yeni kapasite
zellikle SSDye gemeyi dnen dizst kullanclar iin ekici.
Test alan: Koreden gelen son dakika
diskleri
u anda kat hal diski piyasasnda bir mulaklk hakim zira bir yan-
dan reticiler mteri uruna kapyor, bir yandan da farkl depo-
lama trlerine ve farkl denetilere sahip modellerini piyasaya s-
rp duruyor. Yeni modeller ou zaman daha eskileri piyasadan
tkenmeden kyor ve yepyeni zellikler getiriyor. Sonu: Hem
dkkanlar hem de evrimii maazalar ou zaman ayn retici-
nin birden ok rn neslini ayn anda satyor.
EKSTRA GEN
SSDLER 250 GB testi
S S D D S K L E R
49
LABORATUVAR SONULARI
Teste katlan SSDler iin elbette en nemli lt hz. Bu da
kullanlan NAND bellee ve SSD denetiye gre deiiyor.
Samsung sz konusu olduunda, bunlarn ikisi de ayn irkete ait
ve ortaya kazanan bir kombinasyon kyor.
AKTARIM HIZLARI: YKSEK HIZLI YAZMA DA ARTIK MMKN
Listenin zirvesindeki neredeyse tm SSDler SATA-3 arabirimini kullanyor ve saniyede 500
MB aan okuma hz artk standart. Ne var ki, yazma sz konusu olduunda ciddi uurumlar
sz konusu. Samsungun yeni 840 Prosu 469 MB/s ile zirvede.
ERM SRES: SAMSUNGDAN YEN REKORLAR
Tm SSDlerin klasik lt olan eriim sresi ciddi farklar gsteriyor. Yeni lider Samsung 840
Pro zirveye yerleirken peinden Marvell denetili Plextor M5 Pro geliyor.
FYAT D: 6 AYDA %50 UCUZLAMA
SSD fiyatlarndaki ciddi d popler Samsung 830 rneinde de grlyor. u anda en iyi fiyat
/ performans orann 250 GBlk SSDlerde gryoruz. Ancak 2013 yaz balarnda 500 GBlk
SSDler de yaklak 200 avroya decek.
Size genel bir fikir vermek iin karlatrmal testimizde
son dakikaya kadar rnleri test ettik. Testin bitmesine az kala
hem Plextorun M5 Prosu hem de Koreden ekspres kargoyla
bir paket ulat. Piyasa lideri Samsung, en popler Samsung
830 serisinin devam olan 840 ve 840 Pro modellerini gnder-
miti. Bu disklerin yolunu gzlyorduk zira Samsung tm bile-
enleri (deneti, flash ve DRAM bellek) kendi reten ve her eyi
en iyi biimde koordine edebilen tek irket. Dahas, Koreli dev
yksek retim kapasitesi sayesinde SSDlerini ok makul fiyat-
larla satabiliyor. Ancak maalesef lkemizde henz resmi ola-
rak Samsung SSDlerin sat yaplmyor. Yine de bu diskleri
yurtdndaki online alveri sitelerinden sipari etmek mm-
kn.
Test sonular: Samsung tm rakiplere
nal toplatyor
Beklediimize de dedi dorusu. 840 Pro modeli neredeyse
tm katlmclar gibi SATA-3 arabiriminin snrlarn yaklak
500 MB okuma hzyla zorladysa da, asl gcn sktrlabilir
ve sktrlamaz veri yazma hzlarnn ortalamas olan 469
MB/s ile gsterdi. Corsairin yeni Neutron modeli SSDsi ondan
0,1 puan fazla alarak aktarm hz birincisi oldu, ama bu deer
lm hata pay iinde kalyor. Test ettiimiz 30 SSDden
24nn deerleri birbirine yaknd. Sadece eski SSDler (rne-
in Crucialn sadece SATA-2 arabirimini destekleyen dk fi-
yatl V4) ciddi halde geride kalyor.
Yeni Samsung 840 Pro eriim sresi testinde ise byk fark
att. adet ARM ekirdei ieren yeni MDX denetisi okuma
isteine 0,04 milisaniye, yazmaya 0,025 milisaniye iinde tep-
ki veriyor. Bu rakamlar dier tm rakiplere ciddi bir fark atyor.
Buna bal olarak, diskin hem farkl blok boyutlarnda hem de
depolama hz testlerinde IOPS (saniyede gerekleen giri / -
k ilemi) deeri muhteem kyor. 840 Pro ok bariz biimde
en st deerleri elde ediyor ve testi tartmasz kazanyor.
Gm kazanan da yine Kore. 840 Pronun kk kardei
840, nispeten daha dk aktarm hzna sahip olsa da m-
kemmel eriim sresi sayesinde ikinci sray elde ediyor. Sam-
sung bu seriye birka GB daha fazla alan kazandrmay baar-
m (buna Over provisioning diyor) o yzden test adaynn
nominal 250 GB kapasitesi var. Plextorun yeni bir Marvell de-
netisi kullanan yepyeni st modeli M5 Pro ise 3. sraya yerlei-
yor. Sandforce 2xxx denetili (yakn zamana kadar SSD denet-
ilerinde lider model buydu) birka SSD ise ilk ten yava olsa
da, ortalama SSDler arasndan syrlmay baaryor.
Terfi: SATA-3e getiinize deiyor
Eer sadece SATA-2ye sahip eski dizstnz ya da bilgisayar-
nz terfi ettirmeyi dnyorsanz, Crucialn ucuz SSD
V4yle bunu gayet gzel yapabilirsiniz. Modelin fiyat sadece
130 avro. Ancak SATA-3 SSDleri eski sistemlere de tavsiye edi-
yoruz zira genellikle eriim sreleri daha dk. Eer yeni bir
bilgisayara gemek isterseniz skp yeni makineye takabilir ve
potansiyelini sonuna kadar kullanabilirsiniz. G tketimi ise
ayr bir konu. Dizst bilgisayarlarda 1 watt bile CPU ya da ek-
ran gibi pil canavarlar hesaba katlrsa alma mrnde daki-
ka cinsinden fark yaratabiliyor.
Disklerin beraberinde gelen tanma yazlm ou zaman
son derece pratik. Bunu diskinizin sistem blmn yeni
SSDye birka dakikada tamak iin kullanabilirsiniz. Sonuta
vakit kazanmak istiyorsunuz, kaybetmek deil.
SAMSUNG SSD 840 PRO (SAMSUNG MDX) PLEXTOR M5 PRO (MARVELL 88SS9187)
SAMSUNG 830 (SAMSUNG MCX) KINGSTON SSDNOW KC100 (SANDFORCE SF-2281)
W
517 MB/S OKUMA
W
469 MB /S YAZMA
W
504 MB/S OKUMA
W
436 MB/S YAZMA
W
505 MB/S OKUMA
W
387 MB/S YAZMA
W
522 MB/S OKUMA
W
402 MB/S YAZMA
(DAHA DK DAHA Y)
AKTARIM HIZI (SIKITIRILMI VE SIKITIRILMAMI VERNN ORTALAMASI)
W
0,040 MS OKUMA
W
0,025 MS YAZMA
W
0,053 MS OKUMA
W
0,038 MS YAZMA
W
0,063 MS OKUMA
W
0,027 MS YAZMA
W
0,074 MS OKUMA
W W
0,136 MS YAZMA
(DAHA DK DAHA Y)
ERM SRES
512 GB 256 GB 128 GB
EURO (PAZAR FYATI)
800
700
600
500
400
300
200
100
0
03/
2012
04/
2012
05/
2012
06/
2012
07/
2012
08/
2012
09/
2012
10/
2012
SAMSUNG 830
S S D D S K L E R
TEST SONUCU
Kazanan 250 GB snfnn galibi tartmasz biimde Samsungun
yeni 840 Pro serisi. Tutarl yksek hz, ortalamann stndeki eri-
im deeri ve pratik hz testlerinde en st sralara oturmas, rnn
en yakn rakibine neredeyse 10 puan fark atarak birincilik ipini g-
slemesini salad. Bu, CHIP testlerinde pek grldk ey deil.
Rekabet Samsungun testteki rakibi Plextorun yeni M5 Prosu. Ba-
tan aa optimize edilmi yeni Marvell denetisiyle Plextor mkem-
mel performans hedefliyor. Ksa sre ncesine kadar gl saylan
Sandforce 2281 denetili ortalama SSDlerin (mesela OCZ Vertex 3
ya da Crucial M4) performans bunun yannda dk kalyor.
Fiyat galibi Samsungun eski 830 serisi bir sre daha fiyat-perfor-
mans konusunda galip kalacak. 256 GBlk model 150 avrodan ucuz.
Bununla birlikte testin 5. srasnda ve ok da dayankl. Ne var ki
Samsung bu modeli Pro olmayan 840 serisiyle deitirecek. Koreli
elektronik devi SSD fiyatlarn nmzdeki sonbaharda dreceini
aklad bile.
CHIP, kat hal disklerini
nasl test etti?
Hz, hz ve hz. Kat hal disklerinin veriyi hzl bir ekilde iletmesi
gerekiyor. O yzden de toplam puann %90n hz zerinden
belirledik. Geri kalan %10 ise g tketimi.
Aktarm hz (%40) Burada SSDnin sktrlabilir ve
sktrlamaz veri okuma ve yazmadaki hzn MB/s cinsinden
ltk.
Eriim sresi / IOPS (%25) Bu kategoride bir yandan SSDnin
okuma yazma srasnda bellee eriimi iin geen sreyi, dier
yandan farkl blok boyutlarnda (4 KB ve 512 KB) mmkn olan
IOPSu (saniyede gerekleen giri / k ilemini) ltk.
Uygulama performans (%25) SSDnin gerek zaman
performansn PCMark 7 hz testiyle ltk.
G tketimi (%10) Disklerin g tketimini okuma, yazma ve
atl konumunda 6:3:1 arlyla deerlendirdik.
+ + + +0
Samsungla beraber yeni SSDye birka dakika iinde gemenizi
salayan bir veri tama arac geliyor.
Tartmasz
ampiyon: Samsung
840 Pro drt
kategorinin nde
lider oldu ve tm
rakiplerine fark att.
S
r
a
l
a
m
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
Y
a
k
l
a
k
f
iy
a
t
(
a
v
r
o
)
K
a
p
a
s
it
e
(
n
o
m
in
a
l
,
G
B
)
G
B
b
a
n
a
m
a
l
iy
e
t
(
a
v
r
o
)
S
A
T
A
3
(
6
0
0
M
B
/
s
)
A
k
t
a
r
m
o
r
a
n
(
%
4
0
)
E
r
i
im
z
a
m
a
n
/
I
O
P
S
(
%
2
5
)
P
r
a
t
ik
t
e
s
t
(
%
2
5
)
E
n
e
r
ji t
k
e
t
im
i (
%
1
0
)
O
k
u
m
a
h
z
(
M
B
/
s
)

(
s
k
t
r
l
a
b
il
ir
v
e
r
i)
Y
a
z
m
a
h
z
(
M
B
/
s
)

(
s
k
t
r
l
a
b
il
ir
v
e
r
i)
O
k
u
m
a
h
z
(
M
B
/
s
)

(
s
k
t
r
l
a
m
a
y
a
n
v
e
r
i)
Y
a
z
m
a
h
z
(
M
B
/
s
)

(
s
k
t
r
l
a
m
a
y
a
n
v
e
r
i)
O
k
u
m
a
e
r
i
im
s
r
e
s
i (
m
s
)
Y
a
z
m
a
e
r
i
im
s
r
e
s
i (
m
s
)
O
k
u
m
a
I
O
P
S
(
5
1
2
K
B
)
Y
a
z
m
a
I
O
P
S
(
5
1
2
K
B
)
O
k
u
m
a
I
O
P
S
(
4
K
B
)
Y
a
z
m
a
I
O
P
S
(
4
K
B
)
P
C
M
a
r
k
7
(
d
e
p
o
l
a
m
a
)
O
r
t
a
l
a
m
a
g
k
e
t
im
i
(
W
a
t
t
c
in
s
in
d
e
n
)
1 Samsung 840 Pro (MZ-7PD256) 95,9 250 256 0,98 99,9 100 100 59,8 520 443 513 494 0,04 0,025 25.213 40.531 17.768 31.797 5.621 1,23
2 Samsung 840 (MZ-7TD250) 86,3 190 250 0,76 90,7 85,4 93,8 52,0 521 247 506 249 0,048 0,026 20.961 38.530 14.110 29.701 5.270 1,33
3 Plextor M5 Pro (PX-256M5P) 85,5 240 256 0,94 96,6 72,5 97,2 44,3 507 437 500 434 0,053 0,038 18.986 26.510 13.767 19.455 5.466 1,43
4 Plextor M3 (PX-256M3) 83,5 250 256 0,98 88,9 55,6 96,1 100 480 343 477 342 0,073 0,050 13.627 20.190 11.062 16.758 5.400 0,71
5 Samsung SSD 830 (MZ-7PC256) 82,8 170 256 0,66 94,8 70,5 95,1 34,6 511 387 499 387 0,063 0,027 15.975 36.520 10.555 29.578 5.345 1,55
6 Kingston SSDNow KC100 (SKC100S3B/240G) 81,3 240 240 1,00 98,1 40,1 97,4 77,1 522 501 521 303 0,074 0,136 13.430 7.355 7.450 6.968 5.474 1,00
7 Plextor M5S (PX-256M5S) 78,9 200 256 0,78 93,2 51,9 96,2 46,3 503 379 492 374 0,079 0,054 12.641 18.406 10.714 15.003 5.408 1,40
8 Corsair Neutron (CSSD-N240GB3-BK) 78,9 180 240 0,75 94,3 66,2 95,3 8,2 514 349 508 347 0,059 0,040 16.860 25.086 12.559 18.995 5.355 1,89
9 OCZ Vertex 3 (VTX3-25SAT3-240G) 78,9 170 240 0,71 97,7 39,1 96,9 58,1 523 501 520 290 0,076 0,138 13.081 7.262 7.267 6.787 5.444 1,25
10 Corsair Neutron GTX (CSSD-N240GBGTX-BK) 75,8 250 240 1,04 100 49,7 92,5 2,3 514 476 516 481 0,088 0,044 11.370 22.516 9.096 16.900 5.200 2,00
11 OCZ Vertex 4 (VTX4-25SAT3-256G) 75,3 180 256 0,70 91,2 57,1 94,4 9,2 473 450 453 478 0,120 0,022 8.312 45.074 6.598 34.860 5.309 1,88
12 Kingston HyperX 3K (SH103S3B/240G) 75,1 190 240 0,79 98,2 27,6 97,4 45,7 521 504 520 318 0,133 0,161 7.534 6.226 6.208 6.124 5.475 1,41
13 Patriot WildFire 240GB (PW240GS25SSDR) 74,9 310 240 1,29 97,3 24,6 97,7 54,2 522 499 522 268 0,142 0,183 7.028 5.465 5.290 5.409 5.490 1,30
14 takeMS UTX-2200 (992901) 74,6 190 240 0,79 97,7 27,5 97,4 42,9 518 501 520 311 0,133 0,161 7.530 6.216 6.213 6.090 5.473 1,45
15 Intel SSD 520 (SSDSC2CW240A3K5) 74,3 230 240 0,96 96,4 30,8 97,5 36,5 520 501 507 286 0,119 0,144 8.397 6.946 7.008 6.656 5.478 1,53
16 Crucial M4 (CT256M4SSD2) 73,9 170 256 0,66 87,4 49,5 92,7 33,5 482 251 499 263 0,065 0,405 15.457 2.468 13.560 2.303 5.212 1,57
17 Adata XPG SX910 (ASX910S3-256GM-C) 73,7 220 256 0,86 97,2 26,0 96,1 43,0 517 501 513 316 0,151 0,163 6.641 6.118 6.212 6.063 5.399 1,45
18 SanDisk Extreme (SDSSDX-240G-G25) 73,6 170 240 0,71 97,5 27,6 97,5 32,9 520 503 522 282 0,132 0,162 7.566 6.178 6.210 6.038 5.482 1,58
19 Transcend SSD720 (TS256GSSD720) 73,5 190 256 0,74 97,6 27,8 98,4 28,9 520 503 524 277 0,130 0,162 7.706 6.178 6.219 6.032 5.529 1,63
20 Verbatim SSD240 (47379) 73,3 210 240 0,88 97,8 21,4 97,5 44,5 522 502 519 299 0,187 0,196 5.355 5.098 5.138 5.169 5.480 1,43
21 Adata S511 (AS511S3-240GM) 72,5 230 240 0,96 97,1 23,4 94,0 42,9 513 497 521 299 0,162 0,189 6.183 5.283 5.474 5.312 5.285 1,45
22 Corsair Force GS (CSSD-F240GBGS-BK) 70,5 180 240 0,75 96,6 27,3 95,4 11,7 517 500 516 274 0,133 0,164 7.497 6.101 6.138 5.965 5.361 1,85
23 Intel SSD 330 (SSDSC2CT240A3K5) 70,3 160 240 0,67 94,6 25,6 93,7 26,4 512 494 502 253 0,154 0,168 6.513 5.941 6.184 5.789 5.266 1,66
24 Corsair Force GT (CSSD-F240GBGT-BK) 69,7 180 240 0,75 97,9 27,0 95,0 0,0 518 501 521 317 0,135 0,164 7.389 6.093 6.085 5.984 5.342 2,09
25 OCZ Agility 3 (AGT3-25SAT3-240G) 66,4 140 240 0,58 71,4 28,4 88,8 85,6 509 501 212 239 0,136 0,156 7.365 6.414 6.820 6.121 4.994 0,90
26 Corsair Force 3 (CSSD-F240GB3-BK) 66,3 150 240 0,63 68,3 35,6 88,9 78,2 487 438 212 235 0,084 0,155 11.927 6.444 6.683 6.001 4.999 1,00
27 Kingston SSDNow V+200 (SVP200S3/240G) 63,8 160 240 0,67 71,4 25,7 89,2 65,3 508 500 214 240 0,141 0,175 7.087 5.710 5.826 5.526 5.012 1,16
28 Transcend SSD320 (TS256GSSD320) 62,3 160 256 0,63 70,9 24,9 86,4 60,7 506 496 208 245 0,144 0,182 6.932 5.481 5.597 5.318 4.857 1,22
29 OCZ Petrol (PTL1-25SAT3-256G) 59,3 170 256 0,66 56,4 50,5 78,8 43,8 306 227 302 208 0,072 0,065 13.804 15.414 10.021 12.600 4.431 1,44
30 Crucial V4 (CT256V4SSD2) 53,6 130 256 0,51 46,3 38,1 64,3 94,9 260 214 227 189 0,083 0,432 12.051 2.313 10.260 1.622 3.616 0,78
KATI HAL DSKLER
(250 GB SINIFI)
ZRVE SINIFI (100-90) ST SINIF (89-75) ORTA SINIF (74-45) TAVSYE EDLMEZ (44-0) TM DEERLER PUANLANMITIR (MAKS. 100)
51
1 TBlk SSD
Daha fazlas yok
1.000 GBlk SSD: yi kir ama art deil

OCZ maksimum kapasiteli SSDyi arayanlara OCZ Octane 1.000
GB modelini sunuyor (resimde). Diskin 2,5 inlik ka-
sasnda 1 Terabyte veri saklayabiliyorsunuz. Ancak
fiyatnn 2.000 avronun stnde olduu d-
nlrse hi de pratik deil. Dahas, Indilinx
denetisi yznden ok hzl da sayl-
maz. Oysa daha imdiden 300 avro-
nun altna 500 GBlk SSD almak
mmkn. Piyasann en hzl
SSDsi olan 512 GBlk Sam-
sung 840 Pro bile 600
avrodan ucuz. Du-
rum byleyken ke-
sesinin azn
amak isteyen
bir kullanc iki
adet 512 MBlk Sam-
sung 840 Pro SSD alp
bunlar RAID-0 ile balayarak
terabytelk bir ryay elde edebi-
lir.
mSATA SSD
nce standart
Ultrabooklar iin incecik bir alternatif.
mSATA SSDler tam gaz alyor

Bilgisayarlarda her milimetrenin nemi olduundan SSDlerin
de klmesi gerekiyor. O yzden de Ultrabooklarda yeni
mSATA (mini standard) kullanlyor. Mini PCI Express balan-
tsna benzeyen bu arabirim SATA sinyallerini kullanyor, bu
yzden de mSATA SSDler tpk
standart SATA kardeleri kadar
hzl. SSD fiyatlarndaki d
ve hzlarndaki art dn-
lrse, bir ila iki yandaki di-
zst PClerde bir mSATA-SSD
almak daha mantkl olabilir
(resimde grnen Crucial M4
mSATA). Ne yazk ki kimi reti-
ciler mSATA yuvalarn kafala-
rna gre deitiriyor. Bu yz-
den yeni bir SSD almadan nce
reticinin internet sitesinden
bilgisayarnzla tamamen
uyumlu olup olmadn re-
nin.
SSD-RAID
ki kat hzl
Hz ikiye katlayn: ki SSD ile
bilgisayarnz kanatlanp uuyor

Intelin src gncellemesiyle SSD-RAID de mmkn.
11. srmden itibaren Rapid Storage Technology (RST)
srcs TRIMS ilevini RAID 0 dzeneinde de altra-
biliyor. Bunun iin yeni 7 serisi (2000/3000 nesli Core i
CPUlar) anakart gerekiyor. Demek oluyor ki, artk iki ya
da daha fazla SSD uzun vadede bile yazma ilevinde per-
formans d yaamyor. Bunu dorulamak iin bir
nceki SSD karlatrma testimizin galibi Samsung S830
128 GB modelinden iki adet alp baladk. Sonular orta-
da: Samsung 830 RAID dzenei saniyede 1.000 MB
aan okuma ve 600 MB geen yazma hzna sahip. Yeni
anakartnz varsa tek bir pahal SSD yerine iki adet makul
fiyatl SSD daha iyi olabilir.
AS SSD testinde
ift Samsung 830dan
oluan SSD RAID
adeta ryalardan
kma bir performans
sunuyor. RAID iin
TRIM komutunun
yaknda baka
anakartlarda da
kullanlmasn
umuyoruz.
Getiimiz yl alt milyon insan Android virslerinin kurban oldu. Gvenlik
yazlmlarnn akll telefonlar szde korumas gerekiyor. Testimiz, onlarn bu
szlerini tutup tutmadn aratryor.
JG / Bar EmrE aLK m
A
pple hayranlar yeni iPhone uruna sokaklarda yata-
dursun, akll telefonlarn asl kral Android. Yeni tarihli
aratrmalar her akll telefondan ikisinin Googlen
iletim sistemiyle altn gsteriyor. Ne var ki ma-
dalyonun bir de br yz var. Android zararllarnn
saldrlar gibi byyor. Gvenlik uzmanlar piyasada u an yak-
lak 30.000 virs olduunu sylyor. Halbuki bundan daha bir yl
nce bu rakam 250 civarndayd (
S. 53e baknz). Getiimiz yl

neredeyse alt milyon kullanc bu zararllara hedef oldu. Virs koru-
ma, artk Android kullanclar iin standart bir zellie dnt.
Peki, bu programlardan hangisini seeceksiniz? AV Comparatives
bamsz test firmasnn yardmyla, gvenlik yazlmlar arasnda
kapsaml bir test yaptk. Virs laboratuvar fiyatlar 0 ile 30 avro ara-
snda deien 12 gvenlik paketini test etti. Uygulamalarn byk
ounluu almak iin en azndan Android 2.1 ya da 2.2 gerektiri-
yor ve son srm olan 4.1de almalar bekleniyor. Bu da popler
Android srmlerinin neredeyse tamamna denk dyor. Eer bir
retici daha pahal bir srm sunuyorsa, cretsiz srmlerden da-
ha ok zellik ierdikleri iin onu tercih ettik.
Bu arada, Googlen Play maazasnda yer alan, anti virs oldu-
unu iddia eden ancak tek bir virs bulmayan sahte yazlmlar dik-
kate almadk. Tavsiyemiz, sadece PC iin de gvenlik yazlm geliti-
ren byk firmalar tercih etmeniz.
Windows dzeyinde virse kar koruma
Zararl kodlar, Android iin hazrlanm bir gvenlik yazlmnn sa-
knmas gereken tehditlerden sadece biri. kinci byk grev, Andro-
id aygtn kaybolmas ya da bozulmas olaslna kar verileri g-
venceye almak. CHIP testinde virs saptama puanlamada yalnzca
%20 arlk sahibi nk Android virsleriyle baa kmak Windows
virslerinde olduundan ok daha kolay. Buna ramen, uygulama-
larn yaklak 18.000 virsl uygulamay tanmas ve silmesi gereki-
yordu. AV Comparatives testi Austos 2012 tarihinde Android iin
en son zararllar kullanarak gerekletirdi.
Geen ylki teste kyasla, Android virs tarayclarnn saptama
oranlarnn Windows dzeyine ktn grdk. Sekiz gvenlik pa-
keti, nemli virslerin %98inden fazlasn saptad ve geri kalan drt
uygulamann saptama oran %93n altna dmedi. Test katlmc-
Akll Telefonunuzu
koruyun
MO B L G V E N L K
53
01/2013 www.chip.cOM.TR
Gvenlik durumu
Geliimi gsteren rakamlar mkemmel. mobil internet kullanm
hatr saylr miktarda arttka, mobil zararllarn says da gibi
byyor. yle ki, en kk enfeksiyon bile gz ap kapayana dek
salgn halini alyor. Bu yzden cep telefonu gvenlik zmlerinin
nemi ok byk.
EnfEksiyon oranlar risklEri gizliyor
Lookout yazlm kullanclar arasnda geen sene enfeksiyon oran daha dkt. Ancak ayda
bir milyon virs, etkinletirilen Android aygtlarnn saysna denk dyor.
lar arasnda en gl virs saptama F-Secureun ancak cretsiz
virs tarayclarn en gls olan TrustGo da ondan aa kal-
myor. ki yazlm da bilinmeyen virsleri reticinin Android vi-
rs veri tabanyla karlatrmak zere Bulut taramas yapabili-
yor. Bu ok nemli zira mevcut Android virs tarayclar sadece
yerel olarak alyor, yani zararllar ancak imzalar araclyla
saptayabiliyor. PClerde grdmz, yaygn virsleri ve virsle-
re zg davranlar saptamada kullanlan heuristics (bulusal)
yntem ise henz Androidde bulunmuyor. Zararllar saptama-
da ne kan uygulamalar virs saptama testinden 100 puan al-
d. F-Secure ve TrustGonun yan sra Bitdefender ve Trend Micro
gibi baarl programlar da var.
Uygulamalar sunduklar ekstra ilevlerden de puan ald. r-
nein Avast! ve Sophos Mobile Security, dzenli virs taramalar
iin bir planlama ilevine sahip. Bu zellik, Eset ve Trend Micro
gibi baz paral uygulamalarda bile yok. Dier yandan, baz srp-
rizlerle de karlatk: Avast! Tm sistemi ve bellek kartlarn ta-
rayabilse de, baz dosyalar taramadan geiyor. Program, virs
silme konusunda da sorun yaad. yi bir virs taraycnn SMS
ve MMS mesajlarn, daha da nemlisi, web sitelerini virs var m
diye taramas gerekiyor. F-Secure, McAfee ve Avast!, tpk Sophos
ve Ikarus gibi programlar bu i iin ideal. Uygulamalarn yle ol-
mad halde virs olarak alglanmas anlamna gelen yanl so-
nular Android virs tarayclarnda sorun deil. AV Comparati-
ves 200 test uygulamasn tarad ve ilerinden bir tanesinde bile
yanl alarmla karlamad.
Virs tarayclar sistemi yavalatyor mu?
Kaynak kullanmna virs saptama performansndan daha ok
puan veriyoruz. Sebebi u: Eer bir uyulama sistemi yavalatr-
sa annda kaldrlr. Bir dier nokta: Virs tarayclar arka plan-
da CPU zamannn ne kadarn alyor? Pili ne kadar tketiyor
ve depolama alannzda ne kadar yer kaplyor? Mobil telefon
sistemi kullancy rahatsz etmeden, gerek zamanl olarak ko-
runabilir mi? CHIP, cep telefonu kullanmn tipik bir senaryoy-
la lyor. Bunun iin, baz uygulamalar (Google+, n-tv, Face-
book, Whatsapp) ezamanl olarak altrdk, sonra bir anti vi-
rs uygulamasn balattk ve bir dier uygulamayla sistem y-
kn ltk. Sonular yzmz gldrd. reticiler eski ha-
talarndan ders alm. Avast! ve Sophos CPU zamannn sadece
%1 2sini harcarken testin nde giden uygulamalar McAfee ve
F-Secureda bile CPU yk srekli %10da kald. Ancak Lookout
ve Ikarus gibi neredeyse %20 kaynak smren uygulamalar da
vard. Test edilen uygulamalarn hepsi de toplam pil mrn
%3ten az drd. Avast! ve Sophos gibi cretsiz uygulamalar
bu listede de ba ekerken, Ikarus ve Webroot adeta birer pil
canavaryd.
Windows PClerinden farkl olarak, telefonun bana bir kaza
gelmesi ihtimaline karlk veri koruma tm Android koruma
paketlerinin ayrlmaz bir paras. Teste katlan tm rnler te-
lefonlarn yerini uzaktan saptayabiliyor, eriimi engelleyebili-
yor ve bilgileri silebiliyor. Bunun iin kullanlan genelde iki
yntem var. Avast! ve Kasperskyde kullanclar SMS komutla-
ryla akll telefonu uzaktan ynetebiliyor. Bitfinder ve
Webrootta ise bunun iin bir web sitesinden yararlanlyor.
Akll telefon hrsz bu gvenlik uygulamalarn kolayca kal-
akll tElEfonlar vE ntErnEt aygtlar
Eer bir akll telefonunuz varsa, internette dolayorsunuz demektir. Aramalar ve dier cep
telefonu ilevleri geri planda, internet balants ise en sk, en ok kullanlan zellik. O
yzden de bu kk aygtlar ii gc webe zararl kodlar salmak olan hackerlarn bir
numaral hedefi.
9=
7=
7=
4=
2=
%95 CEp tElEfonuyla intErnEttE gEzEn vE
E-posta alp gndErEnlErin oran
2/3 tElEfonu Evrimii mzik dinlEmEk ya da
vidEo izlEmEk iin kullananlar
%70 CEp tElEfonunu hi kapatmayan
kullanClarn oran
%41 CEp tElEfonunu konumak iin gndE
sadECE 1-10 dakika kullananlar
%29 tElEfonla gndE bir saattEn fazla
intErnEttE gEzEnlEr
kAYnAk: Av CompArATvesn nsAn 2012 TArhl kAmuoYu ArATrmAs
CEp tElEfonu zararllarnda hzl yksEl
Cep telefonlarna ynelik zararl ailelerinin says bir yl iinde birka yzden neredeyse
30.000e srad. Bu on katlk art, zararl kod yazarlarnn cep telefonlarna odaklandnn
gstergesi.
k
A
Y
n
A
k
:

l
o
o
k
o
u
T
0,2 %
0,4 %
0,6 %
0,8 %
0 %
8/11 9/11 10/11 11/11 12/11 1/12 3/12 5/12 4/12 2/12 6/12 7/11
dnYA ApndA enfeksiYon orAn
8/11 9/11 10/11 11/11 12/11 1/12 3/12 5/12 4/12 2/12 6/12
30.000
20.000
10.000
0
7/11
k
A
Y
n
A
k
:

l
o
o
k
o
u
T
zArArl kod Ailesi
MO B L G V E N L K
drabileceinden, kullanclarn zel bir korumaya ihtiyac var.
On iki adaydan dokuzu bu zel korumay sunuyor. Test gali-
bi F-Secure, Android zerinde ifrelenmi halde ve birka basit
ayar deitirerek program kaldrmanz olanaksz. Onun yeri-
ne, kurulum srasnda bir kod belirliyor ve ancak tekrar bu kodu
girerek uygulamay kaldrabiliyorsunuz. Kasperskyde ise virs
tarayc kendini bir PIN koduyla koruyor. Bu kodu bilmiyorsanz
virs tarama ayarlarn deitiremiyorsunuz. Avast! ise kendini
farkl bir ad ile gizliyor. stenmeyen sistemden kaldrmalara
kar parolayla koruma Sophosta ve Lookoutta yer almyor.
Testte, gvenlik uygulamalarnn silme ilevinin iyi almas
gerektiini de grdk. Bu, bir hackern Androidle alan bir ay-
gt tamamen silebilecei ve verilerin zel aralarla bile geri ge-
tirilemeyecei anlamna geliyor. Sonu: Neredeyse tm uygula-
malarda silinen verileri, veri kurtarma aralaryla geri getirmek
mmkn oldu. Sadece cep telefonlarn Eset ile temizleyenlerin
bu verilerin yanl ellere gemesinden phe etmesi gerekmi-
yor.
En byk tehdit sahte yazlmlar
Gnmzde Androidli aygtlara ynelik en byk tehdit, adres
listesinden internet balantsna, SMS gndermeye kadar ok
geni kapsaml yetki isteyen uygulamalar. Ne yazk ki F-Secure
uygulama haklarn denetleyemiyor ama hi deilse tehlikeli
yetkileri gsteriyor. TrustGo, tpk Sophos, Lookout ya da Bitde-
fender gibi, uygulama haklarn kontrol edebiliyor. Eer akll
telefonunuzu ocuklara kar korumak istiyorsanz sadece
F-Securedaki bir zellikle kilitleyebilirsiniz. Ne var ki test galibi
daha nce ziyaret edilmi siteleri bloklayamyor. Bunu sadece
Trend Microyla yapabiliyorsunuz. Yedeklerde ek bir koruma i-
levi ancak henz standarda dnmedi. Sadece rn yedek-
leme ilevi sunuyor ve Lookout SMSleri, sohbetleri ve kiileri
de yedekleyebiliyor.
Uygulamalar bir veri taban zerinden kontrol etmek, Win-
dowstaki klasik virs tarayclar kullanmaktan daha kolay. Bir
yandan uygulamalar genelde daha az ileve ve seenee sahip.
Dier yandan, reticiler kullanc arabirimi gelitirmede bir
hayli yol almlar. Fakat bunun da istisnalar var. F-Secureun
kullanm biraz hantal. Uygulamay Google Play maazasndan
indiremiyor, F-Secure web sitesine gitmek zorunda kalyorsu-
nuz. Halbuki uygulamalarn yalnzca Play Storedan indirilebil-
mesi, dier kaynaklarn engellenmesi pratik bir gvenlik nle-
mi. Dier yandan, Lookout baz bakmlardan kusursuz. Ana i-
levler admda aklanm ve kullanc dokunarak her eyi
kontrol edebiliyor. Bitdefenderda ise taraycnn etkinletirile-
bilmesi iin ncelikle bir hesap amalsnz. Zira uygulama, Bu-
lut zerindeki n sorgularyla (reputation query) alyor ve
internete bal deilseniz hibir ie yaramyor. Sophos ise bu
iin nasl yaplacan gsteriyor. IT, Bulut taramasn internet
kullanm masrafnzn artmamas iin, siz yoldayken kapatyor.
Bu artk virs taramasnn otomatikman gvenlik yazlmnn
kurulmasndan hemen sonra yapld uygulamalarda bir stan-
dart halini ald ve kullanc tarama konusunda arpc alr
pencerelerle uyarlyor. Tavsiye: Siz siz olun, virs taramasn
hemen WLANa balanabileceiniz bir yerde yapn.
Kilit Gvenlik ayarlarnda tpk

model / pn ayarlar gibi
ayarlamanz gerektiren bir de
kilitleme zellii bulunuyor. Aygtn
kilidini zmek iin bir pn, parola
ya da model kullanabilirsiniz.
dikkat: Bu zellii devre d
brakmak iin aygt fabrika
ayarlarna dndrmeniz gerekiyor.
Yedekleme Testteki en iyi
gvenlik aralarnn
yedekleme modl var.
isterseniz baka Android
aralaryla da (mesela
cretsiz ultimate Backup
Tool) yedekleme ilemini
gerekletirebilirsiniz.
PN ya da model korumasn
anAyarlar / Gvenlik
mensnden ekran kilidine
gidin. en iyi sonu iin model
kilidini an ve parmanzla
ekrandaki noktalar
birletirecek bir desen izin.
korumann bekleme kipinde
de almas iin otomatik kilit
seeneini etkinletirin.
aa sadece gerektiinde balann
Bilgisayarnzn maniple edilmi internet
balant noktalarna otomatikman
balanmamas iin, Wifi seeneini
sadece gerektiinde etkinletirin.
Ayarlar mensne gidip WlAn ve
Bluetooth ayarlarn etkisiz hale getirin.
Yetkileri kontrol edin Teste katlan
gvenlik aralarndan bazlar
gereinden fazla yetki isteyen
uygulamalar tanyabiliyor.
isterseniz Ayarlar / uygulamalar
ksmna gidip her uygulama iin
istedikleri yetki ne olursa olsun,
kendi vereceiniz yetkileri
belirleyebilirsiniz.
Androdi 5 AdmdA
Gvenli hAle GeTirin
Chp, Android kullanan aygtlarnzda daima bir gvenlik yazlm
bulundurmanz neriyor. Bu uygulamann yan sra sisteminizi
gvenceye alacak baka admlar da var. Aklamalar Androidin
son srm olan 4.1e gre yapyoruz.
1
4
5
2
3
55
TesT sonuCu
Android iin virs tarayc aryorsanz bunlardan piyasada bir hayli
fazla var. Testin en pahal iki yazlmlar olan f-secure ve mcAfee
testin ilk sralarn paylat. eer bu programlara 30 avro demek
istemiyorsanz play storedaki indirimleri kollayabilirsiniz. eer hi
para vermek istemiyorsanz Avast! ya da TrustGo, listemizin nc
ve drdnc sralarnda yer alyor. eset hari tm reticilerin silme
ilevi de iyi ve kayp verileri kurtarabiliyorlar.
Test galiba f-secure en eksiksiz paketi, en st dzey zararl sapta-
ma oranna ve harika zelliklere sahip olduu halde ok az batarya
harcyor. Tek eletirimiz, program f-secure web sitesinden indir-
menin gerekmesi. Bu da bir hayli kullansz.
Rakip mcAfee testte daha ok kolay kullanmyla ne kt. dikkat,
sm kartlar nce uygulamadan kaydettirmek gerekiyor ve nexus 7
gibi tabletlerde almyor.
Fiyat nerisi zararl saptamada TrustGo, f-secureun ok da geri-
sinde deil. kullanm daha kolay, ancak test galibi kadar da iyi de-
il. Yine cretsiz olan rakibi Avast!a kar en byk avantaj yedek-
leme ilevi.
hrszla kar koruma da
en az virs taramas kadar
nemli
Avusturyal Av Comparatives test laboratuar Temmuz ve Austos
2012de samsungun Galaxy s serisi telefonlar kullanarak Android
2.3 zerinde bir test yapt. sistem yk iin test laboratuvarmzda
Android 4.0.4 ykl bir samsung Galaxy s kullandk. Ayrca gven-
lik uygulamalarnn Android tableti Asus nexus 7ye kurulup kuru-
lamadn da test ettik (yukardaki pasta grafiine ve aadaki
renklere baknz).
Saptama performans (%20) Testte 75 farkl aileye ait 18.021
Android zararls ve virs yer alyordu.
Sistem yk (%30) virs tarama aktifken ne kadar Cpu zama-
n, pil kapasitesi ve depolama alan harcyor? iki farkl test aracy-
la bunu ltk.
zellikler (%30) virs korumas yetmez. Acaba uygulamalar
telefonun kmesi durumunda kullancnn verilerini kurtarabili-
yor mu? Telefonun yerini saptama, kilitleme, silme ve yedekleme
zellikleri de bu kategoride puanland.
Kullanm (%20) uygulamann kullanm ne kadar rahat? kulla-
nm mantna kurulumdan zelliklerin ayarlanmasna kadar e-
itli aamalarda puan verdik.
3+ 3 + 2 + 2 + 0
s
r
a
l
a
m
a
n
t
e
s
t
e
d
il
e
n
s
m
t
o
p
l
a
m
p
u
a
n
y
l
l
k
l
is
a
n
s

c
r
e
t
i (
a
v
r
o
)
a
n
d
r
o
id
v
ir
s
t
a
r
a
m
a
p
e
r
f
o
r
m
a
n
s
s
is
t
e
m
y
z
e
l
l
ik
l
e
r
k
u
l
l
a
n
m
z
a
r
a
r
l
s
a
p
t
a
m
a
1
r
e
k
l
a
m
y
a
z
l
m
s
a
p
t
a
m
a
s
is
t
e
m
y

(
C
p
u
/
p
il
/
d
e
p
o
l
a
m
a
)

g
e
r
e
k
z
a
m
a
n
l
/
is
t
e
k

z
e
r
in
e
t
a
r
a
m
a
b
u
l
u
t
t
a
r
a
m
a
s
v
ir
s
t
a
r
a
m
a
z
a
m
a
n
l
a
m
a
s
s
m
s
/
m
m
s
t
a
r
a
y
c

W
e
b
s
it
e
s
i k
o
n
t
r
o
l
k
u
r
u
l
u
y
a
z
l
m
l
a
r
d
e
n
e
t
l
e
m
e
s
p
a
m
s
m
s
/

a
r
l
a
r
a

k
a
r
k
o
r
u
m
a
u
y
g
u
l
a
m
a
l
a
r
t
y
l
e
e
n
g
e
l
l
e
m
e
z
iy
a
r
e
t
e
d
il
e
n
w
e
b

a
d
r
e
s
l
e
r
in
i k
a
y
d
e
t
m
e
t
e
l
e
f
o
n
u
s
a
p
t
a
m
a
/

k
il
it
l
e
m
e
/
s
il
m
e
y
e
d
e
k
l
e
m
e
i
l
e
v
i (
s
m
s

/
k
i
i l
is
t
e
s
i /
s
o
h
b
e
t
l
e
r

/
t
m
v
e
r
il
e
r
)
k
a
l
d
r
l
m
a
y

e
n
g
e
l
l
e
m
e
1 f-secure mobile security 7.6 81,4 30 2.2 100 65 85 82 >98 % iyi 8,9 %/1,11 %/32,57 MB / / / // ///
2 mcafee mobile security 2.1 80,2 30 2.1 85 75 75 91 >93 % ausreich. 8,72 %/1,5 %/17,21 MB / / / // ///
3 trustgo antivirus & mobile security 1.1 79,9 2.2 100 65 80 82 >98 % iyi 14,24 %/2,3 %/19,82 MB / / / // ///
4 avast! mobile security 1.0 79,5 2.1 88 95 50 92 >98 % ausreich. 0,48 %/0,09 %/6,21 MB / / / // ///
5 sophos mobile security 1.0 79,0 2.2 95 95 45 90 >93 % ausreich. 1,27 %/0,9 %/8,4 MB / / / // ///
6 kaspersky mobile security 9.4 77,7 15 2.2 98 80 55 88 >98 % ausreich. 7,82 %/1,32 %/14,56 MB / / / // ///
7 lookout security & antivirus prem. 7.4 75,6 25 2.1 93 65 65 90 >93 % nein 19,23 %/1,28 %/22,77 MB / / / // ///
8 bitdefender mob. secur. & antivirus 1.1 74,5 8 2.2 100 70 55 85 >98 % iyi 11,21 %/1,34 %/19,86 MB / / / // ///
9 Webroot sec. anywhere mob. prem. 2.9 72,7 15 2.1 88 60 65 88 >93 % iyi 15,2 %/2,74 %/18,52 MB / / / // ///
10 Eset mobile security 1.1 71,8 15 2.0 90 75 45 89 >98 % iyi 10,46 %/1,45 %/12,27 MB / / / // ///
11 trend micro mobile security pE 2.5 71,6 20 2.2 100 55 55 93 >98 % iyi 15,67 %/1,89 %/22,56 MB / / / // ///
12 karus mobile security 1.1 64,3 20 2.2 88 60 37,5 87 >98 % ausreich. 17,28 %/2,4 %/17,31 MB / / / // ///
aNdrod VrS TaraYcLar TESTTE
zirve snf (100-90) sT snf (89-75) orTA snf (74-45) TAvsiYe edilmez (44-0) Tm deerler puAnlAnmTr (mAks. 100)
1AV-COMPARATIVES MALWARE ALELERNDE SADECE TEK TEK TEMSLCLER TEST ETT VE SONUCU TM ALEYE AKTARDI. BU YZDEN TANIMA ORANLARINI SADECE KISMEN ALANLARDA VERYORUZ
Sryle zellik, hem
de cretsiz: avast!
mobile Security
Pek bir zaaf yok: mcafee
mobile Security ikinci
sraya yerleti
Test galibi: F-Secure en iyi virs
tarama zelliine ve en baarl
zelliklere sahip.
G I G A B I T - WL A N
HERKES N
PERFORMANS
AC Ynlendiriciler tm antenleri
MU-MIMO teknolojisiyle
kullanarak her bir istemciye en
yksek performans salyor. Bu
sayede kablosuz anzda ayn
anda birok HD video aktarm
yapabilirsiniz.
2,4 YERNE 5-GHZ
802.11ac-WLAN bugne
kadar sklkla kullanlm
olan 2,4-GHz band yerine,
daha yksek hzda aktarm
destekleyen ve sinyal
karklklarndan daha az
etkilenen 5-GHz bandn
kullanyor.
GERYE UYUMLU
Ynlendirici ac-WLAN gncel
standartlara ek olarak
sunuyor, bu balamda eski
aygtlar herhangi bir
snrlama olmakszn
kullanmaya devam etmek
mmkn. Ac-WLAN bu
durumdan etkilenmiyor.
DAHA GEN
KANALLAR
Standart WLAN balantlar
maksimum kanal genilii
olarak 40 MHz deerine
eriebilirken, 802.11ac bu
deeri 160Mhzye karyor.
57
nclnden kat daha hzl ve daha geni
bir kapsama alanna sahip. CHIP, yeni nesil
ynlendiricilerin ilkini test ediyor ve yeni
ac-WLANa nasl ter edebileceinizi gsteriyor.
SERDAR CEVHER
Gigabit
WL A N
K
ablosuz a kullanarak internette srf yapmak ve video izlemek kimi za-
man salam sinirler gerektirir. Gezdiiniz web sitesi ar ar yklenir-
ken saatinize veya donup kalm web taraycnza bakar, ya da izlemeye
altnz video nbellee alnrken sessizce ykleme ubuunu izler-
siniz. Ynlendirici ve istemci arasndaki uzaklk arttka bu durum daha
da vahim bir hl alr. Ancak yeni WLAN standard 802-11ac ile bu durum tarihe
karyor. Akll aktarm teknolojileri sayesinde artk hem daha geni kapsama
alanlar, hem de verilerin daha verimli bir ekilde tanmas mmkn olabil-
ecek. Daha geni aktarm kanallar ile teorik olarak saniyede 1,3 Gb (Gbps) veri
tamak olanakl. Bizim ideal koullarda yaptmz lmlere gre de, 553
Mbpslik 802.11ac, ayn anda birok HD videoyu kesintisiz bir ekilde aktarma-
ya olanak tanyan Gigabit a kablosuyla ayn konforu sunuyor.
Daha yksek hzlar mmkn klann hangi teknolojik gelimeler olduunu
anlatyor ve piyasaya srlen ilk AC ynlendiricinin performansn test ediy-
oruz. Ancak ksaca unu sylemeliyiz ki bu teknolojiyle arada iki duvar varken
bile daha yksek hz elde etmek mmkn. Dosyamzda ac-WLANa gemek
iin yapmanz gerekenleri, yeni standardn eski donanmlarla nasl uyum
iinde altn ve hangi ac aygtlarn yaknda piyasaya kacayla ilgili
ayrntlar bulabilirsiniz. Son olarak sizlere WiGig ve Visible Light Communi-
cation gibi farkl hz aralklarna ulaabilen, ancak dk kapsama
alanlarndan tr Gigabit WLANn alternatifi olmak yerine bu altyapyla bir-
likte kullanlabilecek teknolojileri tantyoruz.
AKILLI AKTARIM
802.11 ac ynlendirici, akll
modlasyon sreci
sayesinde her aktarm
dngs esnasnda daha
fazla veri paketliyor. Bu
sayede iyi sinyal kalitesi sz
konusu olduunda sonu
eski ynlendiricilere gre
daha iyi oluyor.
YKSEK FREKANS DAHA FAZLA HIZ DEMEK
Daha nceki standartlarn birou 2,4 GHz bandn kullanrken, yeni
802.11ac-WLAN 5 GHz bandnda alyor. Bilgiler her bir salnmda
aktarld iin, ac daha yksek veri oranlarna ulayor.
GEN KANALLAR = DAHA FAZLA VER
2,4 GHZ bandnda kablosuz a iin yaklak 80 MHz geniliinde bir
aralk bulunurken, 5 GHz bandnda bu deer 380 MHzye kyor. Bu
sayede veriyi daha hzl aktaran daha fazla ve daha geni kanallar
kullanmak olanakl klnyor.
BRDEN FAZLA STEMCYE DAHA Y DESTEK
n- teknolojisini kullanan ynlendiriciler veri orann artrmak iin
MIMO (oklu Giri, oklu k) teknolojisinden yararlanr. 802.11ac
ise birden fazla aygta MU-MIO (ok Kullancl MIMO) teknolojisiyle
destek veriyor.
A C T E K N O L O J S Y L E
kat daha fazla hz
Yeni standardn sunduu yksek performans
birok teknolojik yenilik sayesinde mmkn
oluyorken, geriye uyumluluktan da dn
verilmiyor
Kablosuz a standard IEEE 802.11acnin gelitirilmesi esnasnda
gdlen en nemli hedef, veri aktarm orann ykseltmekti.
Gigabit-WLANn gerekletirilebilmesi iin mhendislerin birok
hassas konu zerinde almas gerekti. 802.11nnin aksine, ac da-
ha yksek frekanslar ve daha geni radyo kanallar kullanyor;
bylelikle ayn anda daha fazla paral veri (yani daha fazla bit)
tayor. Bununla birlikte, zellikle ynlendiriciye ayn anda birden
fazla istemcinin bal olduu zamanlarda sinyallerin meknsal
adan daha iyi dzenlenmesine olanak tanyor. laveten, daha ve-
rimli bir modlasyon prosedr sayesinde ac-WLAN her bir akta-
rm dngsnde daha fazla veriyi paketliyor. Tm bu gelimeler
sayesinde teorik olarak saniyede 3.500 MB (Mbps) veri tamak
mmkn oluyor - 802.11nnin 600 Mbps olan teorik snrnn yak-
lak 6 kat. u sralarda piyasaya girmeye balayan ac zellikli
ynlendiricilerse teoride 1.300 Mbpslik bir hz sunarken, ayn an-
da kullanm esnasnda istemcilerin karlkl etkileime girmeden
450 Mbps hzna eriilmesine olanak tanyor.
2,4 yerine 5 GHz: Veri sinyalleri iin yol ak
Kablosuz transferde veri genellikle - u anki n-WLAN iin 2,4 GHz
olan - radyo dalgalar araclyla aktarlr. Buna karn, ac-WLAN 5
GHz bandn kullanarak hz artryor. Her salnm belli miktarda
verinin aktarlmasn salar ve saniye bana den salnm arttk-
a aktarlan veri miktar da artar.
5 GHz band daha kullanl kanallar ve daha yksek bant ge-
niliklerini kullanma sokuyor. En nemlisi de, bu bandn gnlk
hayatmzdaki ok daha az aygtla etkileime giriyor olmas. u an-
ki g- ve n- WLAN ynlendiricilerin yannda, kablosuz ev telefonlar
ve - yaltlm olsalar da - mikro dalga frnlar bile etkileime gire-
rek kablosuz iletiimi sekteye uratan unsurlar olarak ne kyor.
Etkileime sebep olan ok sayda farkl kaynaktan tr, 2,4 GHz
bandn kullanan aygtlar nadiren maksimum hza eriebiliyor,
genellikle de dk hzdaki aktarm kiplerini kullanyor.
Sonuta karlatrma yapmak gerekirse, ac standardn kulla-
nan aygtlar iin bota olan 5 GHz band sayesinde yolun ak ol-
duunu syleyebiliriz. lave olarak, bu aygtlarn ksa dalga sinyal-
lerinin 2,4 GHz dalgalara gre duvarlardan ve tavanlardan daha
rahat getiini de belirtelim. Bylece dtan gelen ve bozunuma
yol aan sinyaller de darda kalyor. Pratik testimizde de grece-
iniz gibi, ac aygtlar duvar vb. engeller sz konusu olduunda da-
hi sinyallerini istemciye iletmekte mkemmel sonular ortaya
koyuyor.
Her istemci iin hzl MIMO teknolojisi
5 GHz bandnn bir dier avantaj da 2,4 GHz bandna gre yaklak
10 kat daha geni bir frekans aral sunmas. Bu sayede ac-WLAN
iin daha fazla kanal kullanmak ve bylece belirli mesafelerde sabit
frekanslar elde etmek mmkn oluyor.
ZAMAN
GENLK
2,4 GHz
5 GHz
UPSTREAM DOWNSTREAM REAKTIONSZEIT
GHz
802.11ac olas kanal aral
19 x 20 MHz
9 x 40 MHz
4 x 80 MHz
2 x 160 MHz
0
0
2,4
1 2 3 4 NS
5
802.11N: MIMO 802.11AC: MU-MIMO
13 x 5 MHz
4 x 20 MHz
2 x 40 MHz
2
1
802.11n olas kanal aral
59
DNG BAINA DAHA FAZLA VER
Sinyalin amplitd (genlik) ve faz (iki paralel radyo dalgasnn konum
farkll) deerleri zmlenerek elde edilen veri (ac-WLAN iin 16
bite kadar ieren) bir sembole dntrlr.
Etkileime sebep olan sinyaller sz konusu olduunda, daha
fazla kanaln varl daha fazla alternatif olanak salar. Ayn za-
manda her ac kanal, 40 MHz sunan n kanallarn drde katlaya-
rak 160 MHzye varan genilik sunar. Ac kanallaryla 512 paral
veri ak salanabilirken, bu say 802.11n iin 128dir.
Ac standard ynlendirici ve birden fazla istemci arasndaki ile-
tiim iin daha fazla optimizasyon potansiyeli kullanr. u anki n-
ynlendiriciler odadaki tm istemciler iin her yne birleik tek
bir sinyal gnderiyor; bu nedenle de her bir yeni istemci ancak
belirli bir zaman aralnda ynlendiriciyle iletiim kurabiliyor ve
bu da veri akn sekteye uratyor. Ac ile birlikte sunulan MU-
MIMO teknolojisi (ok kullancl - oklu Giri, oklu k) saye-
sindeyse, ynlendirici hangi istemcilerin nerede konumlandn
biliyor ve birden fazla veri akn belirlenen hedeflere ayn anda
gnderebiliyor. Bu yap Beam-forming (n biimlendirme) ile
salanyor: Ynlendirici istemcilere gnderecei sinyalleri farkl
ekilde ayarlanm antenlerine blyor ve bylelikle sinyalin gn-
derilecei alana doru kuvvetlendirilmesini, dier alanlara doru
da zayflatlmasn salyor. Sekiz antene sahip olan bir Ac ynlen-
dirici bylelikle - her birine ikier anten decek ekilde - drt fark-
l istemciye maksimum dzeyde veri ak salayabiliyor. Aslnda
bu n biimlendirme teknolojisi 802.11n standard iin de sunul-
mutu, fakat standart haline gelemedii iin imdiye kadar yalnz-
ca ayn reticiden km olan ynlendirici ve istemciler arasnda
kullanlabildi.
Her dngde nasl daha fazla bit yollanyor
u ana kadar 802.11ac ile gelen yenilikler hep veri aknn hzlan-
drld ynnde tanmland. Buna karn, yeni standartla birlik-
te modlasyon prosedrnde gerekleen iyiletirmeler, WLAN
sinyalindeki veri younluunu artryor. Bu da dorudan radyo
dalgalaryla paketlenen veriyle alakal.
Radyo balants, vericinin bir radyo dalgasn belirli bir fre-
kans zerinden gndermesi ve alcnn da bu sinyale kilitlenme-
siyle kurulur. Bu noktadan itibaren veri, vericinin bu tayc sin-
yali srekli deitirmesi (modle etmesi) ile tanr. Alc sinyal-
deki bu deiimleri zmler ve sinyale tekabl eden bitleri olu-
turur. Birok modlasyon prosedr vardr - bunlarn arasnda
dik a genlik modlasyonu (16 QAM) g- ve n- WLAN iin kullan-
lan yntemdir. Bu yntemde verici veri akn drt bitten oluan
birden fazla paraya (sembollere) bler. Herhangi bir bit sekans
ierebilen 4 bitlik 16 farkl sembol kullanlr. Daha sonrasnda,
Faz ve Genlik (Amplitd) koordinatlarn ieren bir tabloya
bu semboller teker teker yerletirilir.
Sinyallerin gnderilebilmesi iin, kablosuz a vericisi ayn
genlie sahip iki radyo dalgas aktarr fakat bu dalgalar Faz deeri
asndan birbirinden farkldr. Alc her iki koordinat da tanm-
lar ve 16 semboln ne anlama geldiini zmledikten sonra bit
akna evirir - her dngde 4 bit. Eer bir semboln bilgi ierii-
ni 4ten 8 bite karmak isterseniz, daha keskin koordinatlarla i-
lem yapmanz gerekir. Bu balamda n-WLAN 64-QAM ile bir
sembolde 8 bit tayabilirken, ac sayesinde 156-QAM ile 16 bit ta-
nabilir. Eer uzak mesafeden tr kablosuz a sinyali zayflar-
sa, koordinatlar birbirlerinden keskin bir ekilde ayrlamaz. Test
mekanizmalar bu durumu kefettiinde aktarm daha sade bir
modlasyon prosedrn kullanmaya ve daha az sembolle al-
maya balar; bu sayede veri ak glenir fakat hz der.
Veri paketlerinin yapsnn da farkl olduunu belirtmeden
gemeyelim: Ac ynlendiricileri ayn anda hem a- hem de n-
WLAN kullandndan, n- veya a- paketleriyle oluabilecek ak-
malar nlemek iin eitli alanlar olutururlar. Tm bu iyiletir-
meler neticesinde ac-WLAN daha yksek performans elde edil-
mesine olanak tanr.
SEMBOL NO. FAZ GENLK ERK (4 BIT)
1 45 25 % 00000000
2 290 100 % 00000001
64 350 100 % 11111111
802.11N: 64-QAM
1 45 12,5 % 0000 0000 0000 0001
2 225 87,5 % 0000 0000 0000 0011
256 348 100 % 1111 1111 1111 1111
802.11AC: 256-QAM
1
16
1
1
2
2
2
64
256
FAZ (AI DERECES)
GENLK (%)
SEMBOLLER (=FAZ-GENLK)
FAZ (AI DERECES)
GENLK (%)
FAZ (AI DERECES)
GENLK (%)
1 45 25 % 0000
2 245 75 % 0001
16 330 75 % 1111
802.11G: 16-QAM
...
...
...
Yeni Standart
T E S T ME R K E Z N D E
lk rnlerin performans nasl?
Test sonular etkileyici - fakat bu
teknolojiyle daha fazlas da mmkn
CHIP Test Merkezinde bugne kadar hi bu denli hzl kablosuz
balant hzlar lmemitik; biri ynlendirici, dieri de istemci
olarak yaplandrlan iki D-Link DIR-865L arasnda 553 Mbps h-
znda veri aktarm gerekletirdik. Bu hz ayn anda 4-5 HD video
aktarm iin yeterli. 700 MB boyutunda bir CD yaklak 10 sani-
yede kopyalanabiliyor. Bu deerlere optimal koullarda ulatk:
Ynlendirici ve alc iki metre uzaklkta ve birbirlerini grecek e-
kilde yerletirilirken, test arac Iperf sekiz balant kulland. Bu
durum bir ynlendiriciye birden fazla istemcinin baland gn-
lk yaamamzda srekli oluan bir tablo. Balant says arttka
veri aktarm oran %20 ile %40 dt; bu da ac ynlendiricinin
MIMO prosedrn (
S. 58) daha iyi kullanabilecei anlamna

geliyor.
nceki nesille karlatrma yapmak amacyla kullandmz
802.11n standardndaki Trendnet TEW-692GR ise, ac ynlendirici-
lerle karlatrldnda, en iyi performansna yalnzca tek bir
balant kurulduunda ulat (102.2 Mbps). Bu deer ac ynlendi-
ricinin drtte birine denk geliyor.
Mesafe: ac nlar duvarlar ayor
20 metre zerindeki mesafeleri kapsayacak aktarm testini yap-
madan nce, zellikle aradaki beton duvar ve kartonpiyer gibi
trl engellerin yarataca sonular beklerken epey gergindik.
Bu hissimiz ac-WLANn yayd 5 GHz dalgalarn 2,4 GHz dalgala-
ra gre engellere daha fazla kaplaca ngrsnden kaynakla-
nyordu. Ac standardnn aral geniletmek iin sunduu iyile-
tirmeler (n biimlendirme, iyiletirilmi MIMO vb. (
S. 59)
bulunmasna karn, 2,4 GHz ile yayn yapan 802.11n WLAN ala-
rn acye gre duvarlar sz konusu olduunda daha iyi perfor-
mans vereceini dnyorduk. Ancak bu dncemizde haksz
ktk: N- ynlendirici olduka glk ekerek yalnzca 1 Mbps
hznda bir balant salayabilirken, Asus RT-AC66U duvarlarn
tesinden 374 Mbps hznda bir balant kurmay baard - n-
ynlendiricinin yakn mesafeden, istemciyle kar karyayken
salayabildii hzn katndan daha fazlas.
ac-WLANn mesafelerle ilgili byk baars baka bir testle
daha da netleti. 5 GHz bandnda yayn yapan - ayn bant genili-
ini fakat daha eski WLAN standardn kullanan - n-WLAN yn-
lendiricilerini iki duvarn arkasna koyarak test etmek istedik.
Hibiri herhangi bir balant salayamad. Bu mesafede n-WLAN
yalnzca 2,4 GHz bandnda ve ok dk performansta alabil-
di. Aygtlar aras lmler ayn zamanda olduka ilgin sonular
ortaya koydu. Asus, D-Link ve Netgear birbiriyle iyi anlarken,
Buffalonun rettii ynlendirici dier reticilerin rnleriyle -
kendi aralarnda salayabildiklerinden - daha hzl balant kura-
bildi. Bu balamda, yaklak 300 TLlik fiyatyla AirStation
AC1300n dier ynlendiricilere nazaran makul bir seenek ol-
duunu syleyebiliriz
ARAYZLER: MODERN GELENEKSELE KARI
Asus 1 Ynlendiricilerin kulland arayzler epey farkl. Asus
k ve 2 modern, Buffalo epey 3 gsterisiz. Netgear sade ama
kullanl, D-Link ise 4 asistanlara sahip.
2
4 3
UYUMLULUK TEST
VER ORANI,
AC-BRIDGE-MODUNDA
UYUMLULUK
ASUS RT-AC66U
BUFFALO AIR-
STATION 1750
D-LINK DIR-865L NETGEAR R6300
ASUS CLIENT 395,5 Mbps 334,0 Mbps 372,0 Mbps 364,5 Mbps
BUFFALO CLIENT 339,5 Mbps 327,0 Mbps 336,0 Mbps 348,0 Mbps
D-LINK CLIENT 379,0 Mbps 314,0 Mbps 354,0 Mbps 385,0 Mbps
NETGEAR CLIENT 374,0 Mbps 356,5 Mbps 370,0 Mbps 365,5 Mbps
BRBRLERYLE UYUMLULUKLARI
Bir ynlendirici birok farkl istemciyle alabilmeli. Bu nedenle
tm ynlendiricileri birbirlerine baladk ve test ettik.
Sonu: ac-WLAN tm reticilerle iyi anlayor.
AC KAT DAHA HIZLI
Ac ynlendiriciler, 2 metre mesafe ve karlkl gr salandnda
n- teknolojisine gre kat daha fazla hz sunuyor. Fakat ac
ynlendiricilerin kendi aralarnda da byk farklar var.
W
553,0 MBPS
W
526,5 MBPS
W
465,0 MBPS
W
447,5 MBPS
W
207,0 MBPS
D-LINK DIR-865L
ASUS RT-AC66U
BUFFALO AIRSTATION 1750
NETGEAR R6300
TRENDNET TEW-692GR
MESAFE TANIMAYAN G
Ac ynlendiricilerdeki gelimeler zellikle sinyalin bozulmasna
neden olan d kaynaklar ve iki farkl duvar sz konusu olduunda
etkileyici: Asus eski teknoloji n- ynlendiriciden tam 374 kat daha
yksek hza ulamay baard.
W
374,0 MBPS
W
202,0 MBPS
W
198,5 MBPS
W
96,2 MBPS

1,0 MBPS
ASUS RT-AC66U
D-LINK DIR-865L
NETGEAR R6300
BUFFALO AIRSTATION 1750
TRENDNET TEW-692GR
1
61
G TKETM
Ac ynlendirici botayken n- modellere gre daha fazla enerji
harcyor. Radyo aktarm durumu eitlese de, bu aygtlarn ou
zaman hareketsiz kald aklda tutulmal.
ASUS
RT-AC66U
BUFFALO AIR-
STATION 1750
D-LINK
DIR-865L
NETGEAR R6300
WIFI ROUTER
TRENDNET TEW-
692GR (802.11N)
WATT CNSNDEN G TKETM
0
10
5
ASUS RT-AC66U D-LINK DIR-865L NETGEAR R6300
WIFI ROUTER
BUFFALO AIRSTA-
TION 1750
TRENDNET TEW-
692GR (802.11N)
1. SIRA 2. SIRA 3. SIRA 4. SIRA KARILATIRMA N
AYGIT FYATI (KPR) ca. 180 Euro ca. 180 Euro ca. 155 Euro ca. 160 (130) Euro ca. 100 Euro
TOPLAM PUAN W 94,5 W 86,9 W 85,9 W 79,3 W 49
MAKSMUM PERFORMANS (%50) W 100 W 90 W 92 W 83 W 52
PERFORMANS (2 DUVAR) (%30) W 100 W 84 W 78 W 73 W 15
802.11N PERFORMANSI (%10) W 74 W 94 W 91 W 85 W 85
ENERJ TKETM (%10) W 71 W 73 W 74 W 74 W 100
LLEN DEERLER
MAKSMUM VER HIZI (MB/S)
8 BALANTI ( YNLENDRCLER
ARASINDA)
526,5 553,0 447,5 465,0 207,0
1 BALANTI ( YNLENDRCLER
ARASINDA)
395,5 354,0 365,5 327,0 198,0
YNLENDRCDEN 802.11N-
DZSTNE (2,4/5-GHZ)
110,5/120,7 141,0/152,5 123,5/194,0 119,5/168,5 130,5/128,9
12 M UZAKLIKTA, 2 DUVAR ARKASINDAN
YNLENDRCLER ARASINDA,
8 BALANTI
374,0 202,0 198,5 96,2
YNLENDRCDEN KPRYE,
1 BALANTI
307,0 182,5 145,5 119,0
YNLENDRCDEN 802.11N-
DZSTNE (2,4/5-GHZ)
6,1/0 4,3/0 18,4/0 4,1/0 1,0/0
G TKETM (BOTA/LEM SIRASINDA) 9,9/9,9 Watt 9,1/9,7 Watt 8,5/11,5 Watt 9,1/9,3 Watt 4,3/8,3 Watt
TEKNK DEERLER
LAN YUVASI/GBIT 4/ 4/ 4/ 4/ 4/
USB YUVASI 2 1 2 1
BOYUTLAR 207 x 36 x 149 mm 32 x 240 x 167 mm 255 x 205 x 77 mm 34 x 212 x 183 mm 163 x 26 x 156 mm
AIRLIK 450 g 550 g 654 g 510 g 175 g
TEST
SONULARI
BEKLEME AKTARIM
Ac ynlendiricilerdeki gvenlik ve ilave zellikler nclleriyle
neredeyse ayn seviyede. Hepsi mevcut ifreleme standard olan
WPA2yi destekliyor ve kendine zg bir WLAN anahtaryla birlikte
geliyor; web arayzne erimenin yolu da ayn. Drt adet Gigabit
LAN girii standart; ayrca birden drde kadar USB 2.0 girii de bu-
lunuyor ve bu sayede balanan USB bellek veya sabit disk gibi apa-
ratlarla NAS ilevleri devreye sokularak medya yayn yaplabiliyor.
Asus ve Netgearn rnleri kablosuz adaki USB yazclara da ba-
lanabiliyor.
Ac ynlendiriciler veri aktarm esnasnda g tketimi asn-
dan o kadar da kt bir tablo sunmuyor. Ynlendiricinin ak oldu-
u fakat veri aktarm yapmad bekleme kipindeyse, 2 ila 8 watt
harcayan n- ynlendiricilere gre yaklak 10 watt daha fazla tke-
tim sz konusu.
Ynlendiricilerin kullanc arayzlerinde byk farkllklar var:
Asusun tarayc penceresinde beliren arayz sabit diske kurul-
mu bir yazlm havas verirken, Netgear iki farkl grnm (basit
ve uzman) sunan sade bir tasarm kullanyor. Dikkat: Buffalonun
arayz yalnzca Internet Explorerda dzgn alyor ve dier ta-
rayclarla eriildiinde sizi uyarmyor. D-Link ise kullanc dostu
asistanlar kullanarak ileri kolaylatrmay amalyor
A C - WL A N A
Nasl geilir?
Tamamen geriye uyumlu olan ac
ynlendiriciler sayesinde mevcut ev anz
hzlandrmanz mmkn. Nasl olacan
renin
Eer ev anz hzl bir ac WLAN ynlendiricisiyle desteklemek is-
tiyorsanz, planl bir ekilde hareket etmelisiniz. u an iin piyasa-
da birka ynlendirici mevcut, fakat uzaktan kontrol aralar ha-
len eksik. Testlerimizi yaptmz esnada piyasada yalnzca
Buffalonun rnn bulmak mmknd. Dier bir reticiden
gelen ayn iki modeli - birini ynlendirici, dierini de istemci ola-
rak yaplandrarak dikkatlice test ettik. Bylesi bir kombinasyon
sayesinde hzl bir ac kpr yaratabilirsiniz. Szgelimi, salondaki
telefon hattna yakn ekilde konumlandrlan ynlendirici, yak-
nndaki aygtlara LAN ve WLAN ile veri aktarm yapmaya balar.
Sonrasnda, oturma odasnda bulunan bir kpr (veya kpr mo-
duna alnm ikinci bir ynlendirici) ac WLAN ana dhil edilir ve
bu aygt da televizyon ve HTPCye LAN araclyla balanr. Byle-
likle, salondan paylatrlan HD videolar oturma odasndaki tele-
vizyonda izleyebilir veya TVde yaptnz kaytlar bilgisayarnza
ac hznda aktarabilirsiniz. Bu takm oyunu iin zellikle uzak me-
safelerdeki yksek baarm oranndan tr Asus RT-AC66U iyi
bir tercih olacaktr. Dier WLAN aygtlar da ac-, n- veya g- modun-
da salondan yayn yapan merkezi ynlendiricinin sunduu para-
lele balanacaktr. Gelecekte ac standardn destekleyen bir dizs-
t veya baka bir mobil aygt satn alrsanz, o da ev anza en
yksek hzla balanacaktr.
Bu yl birok yeni rn geliyor
Testimizin merkezinde yer alan ynlendirici henz Trkiyede ol-
masa da hlihazrda piyasada. 802.11ac kademeli olarak n- stan-
dardnn yerini alacak; bu nedenle de reticilerden gelen alterna-
tiflerin says giderek artacaktr. Asusun testimizde yer alan RT-
AC66Unun hemen ardndan daha byk bir model olan AC67U,
PCIe arayzl PCE-AC66 ve USB-AC53 gibi rnlerin lansmann
yapmas da bu ngry dorular nitelikte. D-Link ise Eyll ayn-
da DIR-865Lnin ardndan 866 Mbps hz sunabilecek ift antenli
bir USB adaptrnn piyasaya gireceini belirtiyor. Ekim banda
Cisco EA6500 ynlendiricisinin yan sra, zellikle video aktarm
iin tasarlanm olan WUMC710Nyi tantacak. Yln nc eyre-
inde Trendnetten birer ynlendirici ve kpr, drdnc eyre-
indeyse Edimaxtan iki farkl ac ynlendirici ve USB adaptrler
gelecek. Alman piyasasnn lideri AVM de ac ynlendirici retme
niyetinde olsa da henz lanse edilen bir rn veya tarih yok.
Bahar aynda gelecek donanm gncellemesinin ardndan ac-
WLAN destekli ilk dizst Asusun oyuncular iin gelitirdii
G75VW modeli olacak. ac-WLAN destekli mobil aygtlarsa halen
birka ay uzaktalar. Atheros, Broadcam ve Marvell gibi yonga re-
ticileri yeni standard kullanan rnlerini tanttlar, ancak bu
rnlerin entegrasyonu biraz zaman alacak. 5 GHz yayn iin ge-
rekli antenlerin son derece kk olmasysa mobil aygtlarla en-
tegrasyonu kolaylatracak.
AC-WLAN > 500 MBPS LAN-KABLOSU = 1 GBPS N-WLAN 100 MBPS
KPR OLARAK TURBO W-LAN
ac-WLAN sayesinde salon ve oturma odas arasndaki uzak mesafe
aktarma engel olmuyor. Hatta birden fazla HD videoyu ayn anda
aktarmak mmkn.
NAS NOTEBOOK
AC-ROUTER
TABLET NOTEBOOK CEP YAZICI
AC-BRIDGE
TV HTPC UYDU ALICI
PC
Asus G75VW bahar ayndaki donanm
gncellemesinin ardndan ac-WLAN modlyle
birlikte gelen ilk dizst bilgisayar olacak.
63
Ac standardyla mevcut kablosuz alar iin
yksek hz sunulurken, paralel olarak ge-
litirilen ad standard da ev sinemas
dhilindeki aygtlarn iletiimini hzlandr-
may amalyor. Yakn mesafede duran ve
birbirini gren aygtlar bu sayede 7 Gbps gi-
bi bir hzla iletiim kurabiliyor. Ancak ilgili
rnlerin piyasaya kmas 2014 bulacak
gibi.
Ayn zamanda WiGig olarak adlandrlan
standart, Ethernet ve WLAN iin kullanlan
isimlerin bileimini barndryor olsa da, 60
GHz bandnda alyor. Bu hem 5 hem de
2,4 GHz bantlarna gre kullanlabilecek
ok daha fazla kanaln olmas anlamna ge-
liyor. WiGigin her drt kanal herhangi bir
802.11n kanalndan 50 kat daha geni bir
frekans aral sunuyor.
Bu sayede mmkn olan aktarm hzlar
sktrlmam Full-HD videolarn rahata
aktarlmasna, rnein telefonunuzla kay-
dettiiniz yksek znrlkl bir videoyu
TVnizde izleyebilmenize olanak tanyor.
Bu teknolojinin dezavantajysa ksa Wi-
Gig dalgalarnn engellerden fazlaca etki-
lenmesi. Bu durum 2,4, 5 veya 60 GHz ban-
dnda yayn yapan bantl aygtlarla telafi
edilmeye allyor. Bu nedenle cep telefo-
nunuz dosyalar gigabytel hzlarla ancak
masanzn zerindeyken eitleyebiliyor fa-
kat rnein oda uzaktayken ancak inter-
nette srf yapmaya yetecek bir hz sz ko-
nusu oluyor. 10 metreden fazla mesafeler-
de, fakat karlkl gr mmkn olduun-
da, WiGig de 802.11ac gibi n biimlendir-
me yntemlerini kullanyor (
S. 59).
Ac ile ayn modlasyon prosedrn
kullanan 7 Gbps yksek hzl veri transferi
mobil aygtlar iin ok fazla enerji tketimi
anlamna geliyor. Bu nedenle 802.11ad g
koruma kipiyle sarfiyat azaltyor ve buna
karn, tek taycl kipte 4,6 Gbpsye kadar
hz sunmay baaryor.
laveten tablet ve cep telefonlar bu sis-
temle haberleerek ne zaman a balants
kullanacaklarn bildiriyor ve tketimi d-
rmek iin ekstra bir nlem alnm olu-
yor. Bir baka etkileyici zellik de, WiGigin
farkl aktarm protokolleri iin de destek
sunuyor olmas.
Bylelikle bu teknolojiyi kullanan ve r-
nein ayn anda ses ve video sinyallerini ta-
yan yksek performansl yeni donanmla-
rn gelitirilmesi kolaylayor.
Yakn mesafede
daha da fazla hz
Yeni 802.11ad standard 7 Gbpsye kadar
hz vadediyor ancak sadece birka
metrelik mesafeler iin
Gelimi LTE ile mobil
Gigabit a destei
Trkiyede LTE (Uzun vadeli d-
nm - 4G) halen test aama-
sndayken, mobil veri aktarm
iin bir sonraki aamaya geili-
yor. Gelimi LTE sayesinde mo-
bil aygtlar operatr zerinden 1
Gbpsye kadar indirme ve 500
Mbpsye kadar ykleme hzna
sahip olacak. Tam olarak geriye
uyumlu olan yeni standarttaki
gelimeler ac-WLANdakine
benzer ekilde seyrediyor: Daha
geni kanallar ve MIMO teknolo-
jisi devreye giriyor. Altyapda da
eitli gelimeler var. Geleneksel
baz istasyonlarnn yan sra, daha ufak sinyal artrclarn ko-
numlandrlmasyla kapsama alan geniletiliyor. Bu yapdaki
mantk kablosuz alardaki sinyal artrclarla ayn. Buna ila-
veten, teknolojiyi destekleyen mobil aygtlar melez kipte al-
arak ayn anda birden fazla baz istasyonuyla balant kura-
bilecek. Bylece, bir kafe veya ofisteki WLAN gibi alan, be-
lirli bir alanda bulunan snrl sayda kullancya hitap eden
yerel baz istasyonlar kurulmu olacak ve bu da esas radyo
kulelerine ar yklenmeyi engelleyerek Gelimi LTE ann
genel performansn artracak. Mevcut LTE radyo istasyonlar
da yazlm gncellemeleriyle yeni standarda ayak uydurabile-
cek ancak alclarn bandan itibaren bu teknolojiyi destek-
lemesi gerekecek.
Tavan lambasyla
800 Mbpsye varan hz
Gzle grlr k aslnda 5
GHzlik WLAN sinyalinden ok
da farkl deil, fakat yz binler-
ce kat daha fazla frekansa sa-
hip. Sonu olarak k kullana-
rak kablosuz alardakine ben-
zer bir ekilde veri aktarm
yapmak mmkn. Berlin
Heinrich-Hertz Enstits ve Si-
emensteki aratrmaclar Visible Light
Communication (Grlr Ikla letiim) ad verilen bir sistemle
800 Mbps hza erimeyi baard. Modlatr fonksiyonu WLAN yn-
lendiricilerininkini andryor; sadece daha hzl. Tavandaki veya ze-
mindeki LED lambalar eriim noktas olarak grev yapyor; alclar
fotosensrlerle donatlyor ve aldklar zmlyor. LED lam-
balarn titreimi ylesine hzl ki insan gzyle alglanamyor. Tek-
nolojinin avantaj, k kolaylkla yanstlabildii iin aktarm engel-
leyen daha az d faktrle karlalacak olmas. Ancak VLC d et-
menlere greceli olarak daha duyarl diyebiliriz, nk alcnn
dorudan n ulat bir yerde olmas gerekiyor. Teknolojinin ilgi
ekici olmasnn sebeplerinden biri de, zellikle hastane, hava ala-
n vb. alanlarda eitli rahatszlklara sebep olabilen ve elektro-
manyetik alanlardan etkilenebilen radyo dalgalarna alternatif ge-
tirmesi. Evlerde de bu teknolojiyle rnein zeminden gelen kla
cep telefonlarn senkronize etmek mmkn olabilir.
R N N C E L E ME
M
icrosoftun yeni mobil iletim sistemi
olan Windows Phone 8li ilk Nokia akl-
l telefonlardan biri Lumia 920. Bu yeni
mobil iletim sisteminin yine getiimiz
aylarda PCler ve dizstler iin kan Win-
dows 8 ile ok sayda ortak zellii var, zel-
likle de ardnda deiik uygulamalar olan
canl demeler dikkati ekiyor. Bu siste-
min en belirgin avantaj, bununla aray-
zn dier mobil iletim sistemlerine gre
ok daha kolay kiiselletirilebilmesi. Her
program alnda karnza kan animas-
yonlar ise biraz sinir bozucu olabiliyor. Bu
durum mesela iOStan daha k bir ekilde
grnyor, ancak gereksiz yere program
allarn geciktiriyor ve pil harcyor.
Lumia 920 zellikle yapsyla dikkat e-
kiyor: Bu telefon ou rakibinden daha b-
yk ve daha ar, 188 gram arl ile test
ettiimiz en ar telefonlardan biri. Nokia
cihazn n yzn komple sadece ekran
iin kullanmam. Bunun yerine kullanm
elemanlar olan bir ubuk da n yzde yer
alyor. Yine de ekrana 4,5 inlik bir alan ay-
rlm ve bu ekran iPhonea gre daha yk-
sek bir piksel younluuna sahip. Yapt-
mz lmlerde ekran parlaklk ve kontrast
olarak ok iyi deerler elde etti. Sadece renk
gsterimi ideal deil, Lumia bunun iin ye-
terince renk nansna sahip deil. Buna
karn ekrann duyarll byk bir avan-
taj, hafif bir parmak hareketiyle bile istedi-
iniz ilemi uygulamaya koyabiliyorsunuz.
Bunun dnda da sistem bir iPhone kadar
akc tepki veriyor. Ekrann dnda 8,7 me-
gapiksellik kamera da dikkat ekici. Lumia
920, optik imaj sabitleyiciye sahip ilk akll
telefon kamerasna sahip. Bu da deiik du-
rumlarda pozitif bir etki salyor. Mesela
karanlk ortamlarda daha uzun bir klan-
drma sresi seilebildii iin, daha iyi e-
kimler mmkn oluyor. Cihazn donanm
zellikleri de teknolojik olarak aa uygun
ve LTE de dahil olmak zere tm yaygn
mobil iletiim standartlarn destekliyor.
TEST SONUCU
Nokiann Lumia 920si biraz elikili bir et-
ki brakyor. Cihazn boyutuna ve arlna
almak gerekiyor. Windows Phone 8 ile-
tim sistemi de biraz daha optimize edilebi-
lirmi etkisi brakyor.
Art tarafta ise girilere hemen cevap veren
ok kaliteli ve byk bir ekran, olduka et-
kileyici bir kamera ve ok zengin donanm
ve balant zellikleri bulunuyor.
+
Yksek kaliteli ekran, kapsaml
donanm zellikleri

Nispeten ar
TL
Fiyat: yaklak 1650
TEST MERKEZNDEN
Modern akll telefonlar sadece telefondan ok
daha fazlaslar. Bu yzden akustik testlerinin
yannda baka kapsaml testlerden de gemek
zorundalar, mesela srf sresi lm ve
kamera kalitesi.
RENGARENK FOTORAFLAR
Lumiann 8,7 megapiksel kameras geree yakn, canl
renkleriyle olduka etkileyici, hatta ortam nn yeterli
olmad koullarda bile ekimler olduka baarl.
AIR AKILLI TELEFON
Lumia 920 bugne kadar test ettiimiz modeller arasnda en
ar olanlardan biri. En hafif telefonlardan biri olan HTC One X+
ise zirve snf bir modelin ok da ar olmamas gerektiinin
NOKIA LUMIA 920 HTC ONE X+
AKILLI TELEFON ORTALAMASI
AIRLIK
W
188 GRAM
W
141 GRAM
W
130 GRAM
ZAYIF PL
Lumia 920 devaml srf yapanlar iin ideal deil, zira online sre-
si kendi snfndaki cihazlarn ortalamasnn bir saat gerisinde,
mesela HTC One X+ bu deere tam olarak ulaabiliyor. kant.
NOKIA LUMIA 920 HTC ONE X+
AKILLI TELEFON ORTALAMASI
ONLINE SRES
W
5:30 SAAT
W
6:39 SAAT
W
6:38 SAAT
TEKNK ZELLKLER
MOBIL LETM
STANDARTLARI
GSM-Quadband, Edge,
UMTS, LTE
PL SRES (KONUMA/
ONLINE)
7:28/5:30 h
SAR DEER (IIMA YK) 0,7 Watt/kg
ARABRMLER WLAN, microUSB 2.0,
Bluetooth
EKRAN (BOYUT/ZNRLK) 4,5 n/
768 x 1.280 Piksel
BELLEK (DAHL/GENLETME) 32 GB/
LETM SSTEM Windows Phone 8
LLER/AIRLIK 7,1 x 13,0 x 1,2 cm/188 g
DEGERLENDRME
TOPLAM PUAN W 85,7
KULLANIM (30 %) W 86
NTERNET (20 %) W 95
MULTIMEDYA (20 %) W 71
TELEFON LEVLER (20 %) W 92
APP-STORE (10 %) W 84
iyi (86)
NOKIA LUMIA 920
Mobil Windowslu
akll telefon
65
P
hilipsin TV rn gamnn yeni en st
modeli olan 46 inlik 46PFL8007K yak-
lak 1.850 avroya satlyor ve zellikleriyle
herkesi etkiliyor. Bu modelde HDMI giri-
lerinin yan sra bir dizi zel balant nok-
tas da var: tr tner (DVB-T/C/S2), CI
modl iin bir yuva ve HbbTV destei.
Kutudan, televizyonun stne yerletiri-
len bir kamera gibi donanmlar da kyor.
Bu kamera sayesinde koltuunuzdan kalk-
madan Skype grmesi yapabilirsiniz
ama balant biraz sorunlu. rnein Sam-
sung bunu zmek iin kameray TVnin
kasasna yerletirmi.
Bu fiyat aralndan beklenecei gibi,
grnt kalitesi muhteem. Ara sra mey-
dana gelen lekelenmeler hibir soruna yol
amyor ve TV snnca ortadan kaybolu-
yor. 3B grntlerdeki bozukluklar ho g-
rlebilir dzeyde. Ses konusunda grnt-
den daha yksek puan verdik zira hopar-
lrler incecik kasaya deil de, televizyonun
ayaklna yerletirilmi. Bu da daha derin
ve berrak ses veren yksek kaliteli hopar-
lrler kullanlmasna izin veriyor. TV prog-
ramlarnn yan sra DVDler, Blu-rayler ve
Smart TVde Philipsin ekrannda internet
ierii grntleyebiliyor. Bu zellikle de
uzaktan kumandayla ok iyi alyor zira
kumandann srtnda kk ve standart
bir klavye var.
zellikle de internet aramalarnda me-
tin girerken faydasn gryorsunuz. Bu-
nunla beraber, uzaktan kumandann dier
modellerdekine kyasla daha hantal, kulla-
nmnnsa daha g olduunu syleyebili-
riz. Eer akll bir kumanda istiyorsanz
TVnizi cep telefonunuzdan kontrol etme-
nizi salayan cretsiz uygulamay indire-
bilirsiniz. Men ise bir dier zayf nokta.
Ayarlar farkl sayfalara datlm ve bul-
mas zor. Yeni ve gsterili animasyonlar
bile olmas gerektii gibi akc almyor.
TEST SONUCU
ok da baarl olmayan iletim sistemi bir
kenara koyulursa yeni Philips, bir kullanc-
nn hayalini kurduu her zellie sahip:
Kusursuz grnt kalitesi, kaliteli ses, in-
ternet balants, ok sayda nceden ku-
rulmu uygulama ve zengin zellikler sa-
yesinde bu 46 inlik televizyon CHIPin Top
10 listesindeki en iyi televizyonlardan biri
ve ayn zamanda listedeki en pahal ikinci
televizyon.
+
Zengin zellikler, kusursuz grnt
kalitesi, muhteem ses

Nispeten pahal, kullanm optimal
deil

Fiyat: Yaklak 1.850 avro
DEERLENDRME
TOPLAM PUAN W 91,9
GRNT KALITESI (%47,5) W 92
ZELLIKLER (%25) W 96
ERGONOM (%15) W 88
G TKETM (%5) W 97
ENERJ TKETM (%5) W 81
3D KALTES (%2,5) W 87
ok iyi (92)
TEST MERKEZNDEN
TVlerde karar vermeyi salayan faktr
grnt kalitesi. Kontrast (satran tahtas
deseni), parlaklk, maksimum izleme as
ve homojen arka plan aydnlatmas bu
kategoride dikkate alnyor.
ORTALAMA G TKETM
Philipsin g tketimi 46 inlik TV kategorisindeki
ortalamann altnda, bu yzden de g canavar Samsung
UE46ES7090 geebiliyor.
PHILIPS 46PFL8007K SAMSUNG UE46ES7090
SINIF ORTALAMASI
NORMAL KPTE G TKETM
W
80,3 WATT
W
122,1 WATT
W
87,4 WATT
ETKLEYC PARLAKLIK
Philips TVnin grnts, parlaklk bakmndan modern
aygtlardan umulaca gibi mkemmel.
PHILIPS 46PFL8007K SINIF ORTALAMASI
MAKSIMUM PARLAKLIK
W
340 cd/m
2
W
334 cd/m
2
BAARISIZ FYAT PERFORMANS ORANI
Philipsin bu televizyonu 46 inlik TVler kategorisinde ortala-
ma fiyatn yukarsnda yer alyor. Rakiplerini geiyor, ama kl
pay. Sonynin KDL-46EX725i fiyat bakmndan ok daha cazip.
10 20 30 40 50 60 70 80 90 0 100
0
Euro
1.500
3.000
Toplam puan
PHILIPS 46PFL8007K
SONY KDL-46EX725
TEKNK ZELLKLER
MAKSMUM ZNRLK 1.920 x 1.080 Piksel
MAKSMUM KONTRAST
(SATRAN TAHTASI DESEN)
197:1
MAKSIMUM PARLAKLIK 340 cd/m
TUNER DVB-T/S2/C
MAKSMUM ZLEME AISI
(DKEY / YATAY)
176/176
BALANTILAR VGA, SCART, 5 x HDMI,
YUV, Composite,
Audio-in (analog/diJital)
G TKETM < 0,1/80,3 Watt
BOYUTLARI 104,0 x 66,5 x 20,5 cm
PHILIPS 46PFL8007K
Eksiksiz byk ekran 3D TV
R N N C E L E ME
inli retici Huaweinin Avrupa akll te-

lefon pazarnda poplerlik kazanma
abas, yaklak 250 TLden satlan ekono-
mik modellerle balamt. Ascend P1 ise
daha st snfa hitap ediyor ve bunda da
baarl oluyor. 900 TL fiyatl telefon, CHIP
Top 10 listesinin yukarlarnda kendine yer
buluyor. Telefon, byk boyutlu (4,3 in) ve
540 x 960 piksel znrlkl ekran saye-
sinde zengin kontrastl, renkleri canl ve
mkemmel grntler sunuyor.
lemci performans iin de aynsn
syleyebiliriz. Piyasada daha gl ilemci-
ler olsa da, 1,5 GHz hznda ift ekirdekli
ilemci, uygulamalarn hzl ve akc al-
masn salyor. Uzun men listelerinde
kaydrma yaparken taklmalar olabiliyor ve
bekleme kipinden ktktan sonra alma-
ya devam etme konusunda rakipleri kadar
baarl deil. Bununla beraber Huawei in-
ternet hz konusunda bizi artt. Test eki-
bimiz internet sitelerinin WLAN zerinden
alma sresini 1,4 saniye, HSPA zerinden
ise 2,6 saniye olarak ltler ki, bu iki per-
formans da muhteem.
Ne var ki testte 8 MP znrlkl ka-
mera ayn performans gsteremedi. deal
klandrmada telefon keskin ve yksek
kontrastl fotoraflar ekebildi ancak bun-
lar hep karanlkt. Fotoraflar yapay k-
landrmada ekildiinde ise bariz bir sarlk
grlyordu. Kalite kayb ok nemli deil-
se bile bu tr bir cep telefonu kameras iin
allmadk bir ey. Fla bile dzgn al-
myor. Fotorafn ortas ar aydnlk, ke-
narlarysa karanlk kyor.
Bununla beraber akustik testinde Hua-
wei yine iyi puan alyor. Sesler gzel, doal,
net ve sadece grmeler srasnda biraz
grlt var. Ancak hoparlrden grme
tam bir felaket. Buna ramen Ascend uzun
konumalar iin ideal. 5 saat 47 dakikalk
konuma sresi gayet iyi.
TEST SONUCU
Huawei Ascend P1 ok ciddi eksikleri olma-
yan, st snf bir telefon. Gzel ekran, orta-
lamann stndeki ilemcisi ve sper inter-
net balants sayesinde akc bir deneyim
vaat ediyor. Allmadk, drtgen tasarmy-
la da gz dolduruyor. inden ithal bu rn
gerekten salam ve bizi hayal krklna
uratan tek yan kameras.
+
Yksek kontrastl byk ekran, uzun
konuma sresi, akc kullanm

Dengesiz flaa sahip kt kamera,
eller serbest konuma zellii iyi
deil
TL
Fiyat: Yaklak 900
YAPAY IIKLANDIRMADA KT GRNT
8 MPlik kamerann grntleri ancak ideal aydnlatma artla-
rnda iyi gzkyor. Yapay klandrmada ise, test grntsn-
de de fark edeceiniz gibi sra d bir sarlk ortaya kyor.
UZUN NTERNET GEZNTLERNE UYGUN DEL
Huawei pil mr testlerinde baarl olamayp snf ortalamas-
nn aasna dt ve Xperia mini pro gibi uzun mrl tele-
fonlarn epey gerisinde kald
EVRM GEZNT SRES
W
5:56 SAAT
W
11:23 SAAT
W
6:11 SAAT
HUAWEI ASCEND P1 SONY ERICSSON XPERIA MINI PRO
SINIF ORTALAMASI
EKONOMK FYAT
Huaweinin bir zamanlar pahal olan akll telefonu imdilerde
en ekonomik fiyatl 15 telefon arasnda. Ondan ucuz tek model
Samsung i9070
10 20 30 40 50 60 70 80 90 0 100
SAMSUNG I9070
0
Euro
300
600
Toplam puan
HUAWEI ASCEND P1
TEKNK ZELLKLER
EBEKE STANDARTLARI GSM-Quadband, Edge,
UMTS
ALIMA SRES (KONUMA
SRES / NTERNET)
5:47/5:56 Saat
SAR DEER (RADYASYON) 1,2 W/kg
ARABRMLER WLAN, micro-USB,
Blue tooth
EKRAN (BOYUT / ZNRLK) 5,4 x 9,5 cm/
540 x 960 Piksel
DEPOLAMA (DAHL / HARC) 2,5 GB/microSD
LETM SSTEM: Android 4.0 Huawei
Android Platform 5.1
BOYUTLAR 6,4 x 12,9 x 1,0 cm/110 g
DEERLENDRME
TOPLAM PUAN W 88,2
KULLANIM (%30) W 87
NTERNET (%20) W 92
MULTIMEDYA (%20) W 84
TELEFON LEV / BATARYA (%20) W 88
UYGULAMA MAAZASI (%10) W 94
iyi (88)
TEST MERKEZNDEN
Modern akll telefonlara sadece telefon deyip
gememek lazm. O yzden ses kalitesinden
internette dolam sresine, kamera testine
kadar birok testten gemeleri gerekiyor.
HUAWEI ASCEND P1
inden gelen st snf
akll telefon
Hemen Abone Olun!
0 212 478 0 300
www. k e s f e t me k i c i n b a k . c o m
2013
T A K V M
FOTORAFLARLA TRKYE'DE
GRLMES GEREKEN
AT L A S ' TA N H E R K E S E HE D Y E !
365 YER
Gktrkn Toprak Ordusu
Yan yana dizili zgn erkek ve kadnlar; atl mzisyenler,
rktc mitolojik hayvanlar, dev parslar, alayan insanlar,
kutsal aalar... Moolistandaki Mayhan Uul Kurgan 7. yzylda
bu blgedeki Trklerin yaam tarz, sanat, mimarisi, gm
gelenei ve dnyaya bak hakknda esiz bilgiler veriyor.
ERVAN: Buzdann Ard
Dalnn zerinden 20 yl gemesine ramen Sovyet sosyalist
sistemin miras ile yeni dnya dzeninin arasnda kalan pembe
talardan bir kent Dalarn ardnda hem yakn, hem de uzak
Ermenistann bakenti Erivan.
orum Zaman
Gneyi bozkr, kuzeyi orman. Bir yan Kzlrmak, bir yan
Yeilrmak. eltik tarlalar ve ta kprler. Aslanl kaplar, yaln
kaleler. Doas, kltr rotalar, yemekleri, el sanatlaryla orum,
Anadolunun en nemli duraklarndan.
Dnya Gzeldir
Yeryznn uzaydan en grkemli manzaralar
Ocakta Atlas' ta
R N N C E L E ME
i
Phone 5in tasarm atas 4Sinkinden ok
farkl. Yeni telefon daha ince ve daha uzun.
4S ve nice rakip, 5in yannda hantal kalyor.
Yeni ve eski iPhoneun grnmleri arasn-
da dalar kadar fark var. Arlk da 140
gramdan 114 grama drlm. Bu kulaa
ok gibi gelmeyebilir ama kullanm ve ver-
dii his kesinlikle ok farkl. Appledan bek-
lendii zere, ilem hz doal olarak muaz-
zam. Yeni tasarm daha geni bir ekrana sa-
hip, tm tepkilerinize akc ekilde karlk
veriyor ve parlak grntler sunuyor. Sade-
ce kimi zamanlar kendine has bir siyah
olan AMOLEDin gerisinde kalyor.
Yeni iPhone, Applen yeni iletim siste-
mi iOS 6 ile alyor. Bunun size rnein
ma sonular konusunda bilgi verebilen
Siri konuma tanma yazlm gibi avantaj-
lar var. Google Mapsin yerini alan Apple
Maps ise maalesef hata dolu: Hatal konum
isimleri, yazm yanllar ve gidilemeyen
mekanlar telefonun yumuak karn. Face-
book entegrasyonunun artrlmas ise art-
lardan. Artk ana ekrandan ve ilgili yazlm-
dan ayrlmanz gerekmeden ierikleri bir-
ka tula paylaabilirsiniz.
IOS her eye ramen etkileyici bir ile-
tim sistemi. Eer eski iPhoneunuza veda
etmek istemiyorsanz yeni iletim sistemi-
ni internetten indirebilir, iPhoneunuza ku-
rabilirsiniz. Yeni iPhoneun fiyatna bakn-
ca bu mantkl gzkyor. Testimize katlan
64 GBlk srmn fiyat 2800 TLyi ayor
ve 16 GBlk model bile 2200 TL. Ne var ki
bu, Apple fanatiklerini yldrmayacaktr.
TEST SONUCU
iPhone 5 sayesinde Apple hala klt
mertebesinde rnler yapabildiini
kantlad. Yeni tasarm, neredeyse
kusursuz iletim sistemi gncellemesi,
daha byk ve gelitirilmi ekran Applen
yeni telefonunun gl yanlar. Bununla
beraber, el yakan fiyat bu harika
zelliklere glge dryor.
+
Mkemmel ilem hz, hafifliine
ramen harika performans

ok pahal, Apple Maps tam bir
fiyasko

Fiyat: Yaklak 2850 TL
TEST MERKEZNDEN
Modern akll telefonlara sadece telefon deyip
gememek lazm. O yzden ses kalitesinden
internette dolam sresine, kamera testine
kadar birok testten gemeleri gerekiyor.
Ty skleT
Yeni iPhone, atas 4Sten hatr saylr miktarda hafif ve snf
ortalamasnn ciddi ekilde altnda
Apple iphone 5 APPle iPhone 4S
CeP telefonlAri ortAlAmA Airlii
AIRLIK
5=
114 g
7=
140 g
6=
130 g
KusuRsuz KAmeRA
Apple 8 mPlik kameray ok gelitirmi ve artk harika
ekimler yapyor
son deRece pAhALI
testimize katlan 64 GBlk iPhone yksek fiyatyla gze
arpyor. Ancak rakipler ok daha az depolama alan sunuyor.
rnein rakibi Samsungun depolama alan 16 GB.
10 20 30 40 50 60 70 80 90 0 100
SAMSung gALAxY S III
AppLe Iphone 5
0
Euro
500
1.000
Toplam puan
Teknk zeLLkLer
ebeke standartlar GSM-Quadband, Edge,
UMTS, LTE
alma sres (konuma
sres / nternet)
5:47/5:34 Saat
sar deer (radyasyon) 0,90 W/kg
arabrmler WLAN, USB 2.0,
Bluetooth
ekran (boyut / znrlk) 4 in/640 x 1.136 Piksel
depolama (dahl / harc) 64 GB/
letm sstem Apple iOS 6
boyutlar 5,9 x 12,4 x 0,8 cm/114 g
DeerLenDrMe
toplam puan 9= 93,0
kullanm (%30) 9= 94
nternet (%20) 9= 98
multmedya (%20) 8= 86
telefon lev /
batarya (%20)
9= 90
uygulama maazas (%10) 1= 100
ok iyi (93)
ApplE iphONE 5
sekin tasarm, keskin
grnt, astronomik fyat
69
SONY VAiO TAp 20
ei benzeri
bulunmayan tablet
TL
2.680
Tanabilir cihazlaryla adn ska duyu-
ran Sony, Microsoft'un Windows 8 iletim
sistemini de karmasyla birlikte VAIO
Tap 20 ile baarl bir almaya imza at-
m. 20 in geniliinde olduka byk
bir ekrana sahip olan VAIO Tap 20, kablo-
suz klavye ve fare ile birlikte geliyor. Ge-
ni dokunmatik ekran ile Windows 8in
Metro arabirimini dolamann byk ke-
yif sunduu VAIO Tap 20nin zerinde,
Intel Core i3 3217U ilemci ile 8 GBa kadar
arttrlabilen 4 GB hznda bellek bulunu-
yor. Intelin HD Graphics 4000 grafik i-
lemcisiyle beraber gelen VAIO Tap 20, 750
GBlk sabit diskin de sahibi. Sahip olduu
donanm zellikleri nedeniyle 2,5 3 saat
pil mr sunan VAIO Tap 20, ses siste-
miyle de beenimizi kazand. Ancak ciha-
zn grnt k sunmamas bizce b-
yk eksiklik. Ekran ve zellikleriyle u an
ei benzeri olmayan VAIO Tap 20nin,
zellikle oyunlarda byk keyif verdiini
ve fiyatnn sahip olduklar nedeniyle
yksek olduunu da syleyelim.
ASuS ZENbOOK pRiME uX31A
ultrabook artk
daha gl
TL
2.758
ncelii ve tanabilirliiyle Intelin mo-
biliteye gsterdii nemin ispat olan
Asus Zenbook Prime UX31A, Asusun Zen-
book Prime ailesinin en yeni ferdi. Yk-
sek performans beklentisi iinde olan
kullanclarn ihtiyalarna Intel Core i7
ailesinden bir ilemci tercih edilerek ce-
vap verilen cihazda, daha yksek perfor-
mans alnabilmesi iin SSDsinde de da-
ha iyi modelden yana gncelleme yapl-
m. zerinde daha az g tketen ve
yksek performans sunan 22 nmlik Ivy
Bridge ilemci bulunduran Asus UX31A,
1,9 GHz frekansta alsa da, 3,0 GHz hz-
na dek ulaabiliyor. Cihazn en etkileyici
yanysa IPS teknolojisine sahip, dokun-
matik zelliini destekleyen 13,3 in ge-
niliindeki ekran. Ekran parlaklkta so-
run yaatsa da, Full HD desteiyle birlik-
te performans muhteem. zerinde
Bang & Olufsen ICEpower ses sistemi ta-
yan UX31A, sadece 1,3 kilogram arl
ve 7 saate kadar alma sresiyle de faz-
lasyla beenimizi kazand.
SAMSuNg ATiV SMART pC pRO 700T
hem tablet, hem
bilgisayar
TL
3.399
Hem tablet hem tanabilir bilgisayar ro-
l stlenen Samsungun yeni tableti ATIV
Smart PC Pro 700T, teknik zellikleriyle
adeta dizst bilgisayarlarla yaryor.
Windows 8in 64 bitlik srmn kulla-
nan cihaz, 11,6 in geniliinde ekranyla
allagelmi tabletlerden biraz daha ge-
ni bir alma alan sunuyor. Ultrabo-
oklardan tandmz 1,70 GHz alma
frekansna ve 3 MB byklnde 3. sevi-
ye nbellee sahip Intel Core i5 3317U i-
lemcisini kalbinde tayan ATIV Smart PC
Pro 700T, ift ekirdekli ilemcisini 4
GBlk bellekle destekliyor. Bluetooth 4.0,
USB 2.0 ve USB 3.0 balantlar ile alt ks-
mndaki klavye soketleriyle balant see-
nekleriyle de gz dolduran cihaz,
QWERTY yapsndaki klavyesiyle beraber
geliyor. Arl 888 gram olan cihaz, klav-
yeyle kullanldnda arl 1 kilogram
ayor. Ayrca arka ksmnda 5 MP, n k-
smda ise 2 MPlik kameralar bulunduru-
yor. Cihazn bizce tek eksisi arka kamera-
nn flala desteklenmemi olmas.
DeerLenDrMe
kullanm (%40) 9= 98
ekran (%20) 7= 97
donanm zellk. (%15) 7= 95
tanablrlk (%15) 1= 80
balant sen. (%10) 3= 90
92 (ok iyi)
DeerLenDrMe
kullanm (%40) 8= 95
ekran (%20) 1= 95
balant sen. (%10) 7= 90
93 (ok iyi)
DeerLenDrMe
kullanm (%40) 9= 97
ekran (%20) 8= 95
balant sen. (%10) 8= 95
95 (ok iyi)
Teknk zeLLkLer
ekran 20 in / 1600 x 900
lemc Intel Core i3 3217U
letm sstem Windows 8
depolama 750 GB
arlk 5,3 kg
Teknk zeLLkLer
ekran 13,3 in / 1920 x 1080
depolama 128 GB SSD
arlk 1,3 kg
Teknk zeLLkLer
ekran 11,6 in / 1920 x 1080
depolama 128 GB SSD
arlk 888 gr
R N N C E L E ME
philips 221s3U
Kablo karmaasna
son!
TL
396
evreci rn kategorisini geniletme ni-
yetinde olan Philipsin bu kategoride sat-
a sunduu evreci monitr 221S3U, d-
k g tketimiyle ne kyor. G tke-
timi konusunda beklentileri karlayan
221S3U, grnt kalitesi ve kullanm ko-
laylyla da benzerlerinden syrlmay
baaryor. 21,5 in geniliinde bir ekrana
sahip olan 221S3U, dk g tketimi
iin LED aydnlatma kayna kullanyor.
Parlakl 150 kandela seviyesinde olan
monitrn, bilgisayara sadece USB arabi-
rimi zerinden balanabildiini de belirt-
meden gemeyelim. D-Sub, DVI ve HDMI
arabirimlerini kullanmayan 221S3U, by-
lece kablo karmaasna son veriyor. G
tketimine geri dnecek olursak, 22 ila 25
W seviyelerinde g tketen rakiplerine
oranla iki kat tasarruf imkan sunan
221S3U, bunu parlaklk deerinden biraz
feragat ederek yapm olsa da bu kabul
edilebilir bir lde. zelliklerinin yan
sra tasarm ve masa zerinde duruuyla
da beendiimiz 221S3U, sizi de memnun
brakacaktr.
KiNgSTON SSDNOw V+200
Yksek performans
iin ideal terf
TL
171
Bilgisayarnzn performansn arttrma-
nn pek ok yolu bulunuyor. Bunlar ara-
sndaki en etkili zm ise elbette dona-
nm gncellemesi yapmak. Gncelleme
yaparken, beklentinizin ne ynde oldu-
unu gz nnde bulundurmanz gerek-
li. Ancak daha hzl bir iletim sistemi,
oyun ve uygulamalarda da daha yksek
performans anlamna geliyor. Eer bek-
lentiniz bu yndeyse, SSDye terfi etme-
niz en iyisi. ncelediimiz en iyi seenek-
lerden biri de Kingston SSDNow V+200.
Sessiz almas ve yksek performans
sunmasyla beenimizi kazanan SSDNow
V+200, 60 GB kapasitenin yan sra 90
GB, 120 GB, 240 GB ve 480 GBlk seenek-
ler de sunuyor. SandForce SF-2281 kont-
rolcye sahip olan SSD, tanabilir bilgisa-
yarlarda kullanlmaya hazr durumda,
ancak masast bilgisayarlarda kullanm
iin 3,5 inlik yapya dntrmeniz gere-
kiyor. Bunu da beraberinde getirdii apa-
rat kullanarak halledebilirsiniz. CHIP
Test Merkezi olarak Kingston SSDNow
V+200'n en iyi zmlerden biri oldu-
unu dnyoruz.
MARShAll hEADphONES MAjOR
etkileyici ses kalitesi
TL
686
Mzikseverler tarafndan yakndan tan-
nan markalardan biri olan Marshall, bir
koleksiyon rn saylabilecek trde
zellikler ieren Marshall Headphones
Major kulaklyla test merkezimizdeydi.
Kafa bandnn iinde Yksek Sesin Baba-
s takma isimli Jim Marshalln imzasn
tayan Marshall Headphones Major, er-
gonomisiyle son derece rahat bir kulla-
nm sunuyor. Kulanzda saatlerce kalsa
bile rahatsz olmayacanz trde baar-
l bir tasarma sahip olan Marshall He-
adphones Major, kulaklk ksmnda kul-
lanlan kaliteli malzeme sayesinde terle-
me yaratmyor ve gvde malzemesiyle
ise olduka salam duruyor. 100 cm sevi-
yesinde kablo uzunluu ile ideal gr-
nen kulaklk, teknik zellikler ksmnda
belirttiimiz deerleri sunuyor. Sz ko-
nusu kulaklk olduunda deerleri oku-
maktan ziyade elbette bizzat deneyim
nem kazanyor. Biz kalitesini onaylyo-
ruz, ancak mzikteki detaylar yakndan
duymak isteyenler tarafndan da bizzat
denenmeli.
DeerLenDrMe
kullanm (%40) 9= 90
ekran (%20) 7= 90
balant sen. (%10) 3= 94
92 (ok iyi)
DeerLenDrMe
performans (%40) 8= 98
yazma hz (%20) 1= 95
okuma hz (%20) 8= 95
balant sen. (%10) 7= 98
96 (ok iyi)
DeerLenDrMe
tasarm (%20) 8= 98
kullanm (%20) 8= 96
aksesuar (%10) 9= 90
balant sen. (%10) 8= 95
95 (ok iyi)
Teknk zeLLkLer
ekran 21,5 in / 1920 x 1080
tepk sres 5 ms
statk kontrast 1000:1
parlaklk 150 cd/m
balant USB 2.0
Teknk zeLLkLer
kapaste 60 GB
arabrm SATA 6.0 Gbps
yap 2,5 in
boyutlar 70 x 100 x 7 mm
arlk 92,3 gr
Teknk zeLLkLer
tp Kulak st
empedans 32 ohm
frekans aral 20 Hz 20 kHz
ses basn sevyes 121 dB
balant 3,5 mm / 6,3 mm
71
SAMSuNg gAlAXY NOTE 10.1
en baarl
tabletlerden biri
TL
1.598
Tablet rekabetinde Applen korkulu r-
yas olmay baaran Samsung, Galaxy
Note 10.1 ile tablet ve telefon karmlar-
na noktay koyuyor ve bu defa tam anla-
myla bir tablet ile karmza kyor. Her
ne kadar zerinde SIM kart yuvas ve
stylus kalem barndrsa da, Galaxy Note
10.1i telefon olarak kullanamyorsunuz.
Google Android 4.1e gncellenebilir du-
rumda olan Android 4.0.4 iletim siste-
miyle gelen Galaxy Note 10.1de, ilemci
olarak 1.4 GHz hznda ve drt ekirdekli
Exynos tercih edilmi. 2 GB deerinde
sistem belleine sahip olan Galaxy Note
10.1, 16, 32 ve 64 GB depolama alanlaryla
da tercih edilebiliyor. Zarif tasarmn
performansna da yanstan Galaxy Note
10.1, 720p znrlkte video kayd da
yapabiliyor, ancak bu konuda Full HD
destei ne yazk ki vermiyor. Bir bilgisa-
yar gibi de kullanlabilen Galaxy Note
10.1, ekran ikiye blmenize ve bylece
daha geni bir alma alanna sahip ol-
manza da izin veriyor.
ASuS S400CA-CA020h
dokunmatik
ekranl ultrabook
TL
1.887
nce ve zarif tasarmyla gz kamatran
Asusun Ultrabook kategorisinde kullan-
clara sunduu S400CA-CA020H dizst
bilgisayarnn en nemli iki zellii, Mic-
rosoft Windows 8 iletim sistemini kul-
lanmas ve dokunmatik bir ekrana sahip
olmas. 14 in byklnde bir ekrana
sahip olan S400CA-CA020H, ilemci ola-
rak Intelin Core i5 ailesinden 3317Uyu
kullanyor. 6 GB bellek kapasitesiyle ideal
bir performans sunan cihaz, grnt
badatrc olarak da yine Intelin HD
Graphics 4000 grafik ilemcisini zerin-
de bulunduruyor. Depolama alan olarak
24 GBlk SSD ile birlikte 500 GB kapasite-
li sabit disk sunan cihazda, depolama t-
r olarak yalnzca SSD tercih edilse ve da-
ha geni alan sunulsa daha iyi olurdu di-
ye dnyoruz. Neyse ki telafisi zor bir
ilem deil. D-Sub, HDMI ve USB arabi-
rimleriyle balant seenekleri konusun-
da da sknt yaatmayan S400CA-
CA020H, tasarm ve performans olarak
Ultrabook fanlarnn beklentilerini kar-
lyor.
AOC 2757FM
monitr yeniden
tanmlanyor
TL
682
lkemizde uzun sredir sat yapan en
nemli monitr reticilerinden biri olma-
y baaran AOC, yeni monitr i2757FM ile
iddial bir grnm sunuyor. Bir monitr-
den hem tasarm, hem de teknolojik ola-
rak yksek beklentileri karlayabilen
i2757FM, n ksmnda alminyum gr-
nmde plastik bir malzemeye yer veriyor
ve arka ksmnda da piyano siyahyla biz-
leri selamlyor. Tm ayar tular iin mo-
nitrn altna denk gelen erevenin sa
ksmn uygun gren yetkililer, dokunma-
tik tularyla da kullanm kolayl sal-
yor. D-Sub ve iki adet HDMI balantsnn
kullanma sunulduu monitrde, bir
HDMI balantsnn MHL teknolojisine
sahip olduunu da belirtelim. Bylece Go-
ogle Android iletim sistemli akll telefo-
nunuzu AOC i2757FMe balayabiliyorsu-
nuz. 27 in geniliinde bir ekrann sahibi
olan monitr, Full HD znrle ve IPS
teknolojisine de tam destek veriyor. LED
arka aydnlatma teknolojisinin kullanld-
cihazda, bylece gereki grntler
retiliyor.
DeerLenDrMe
grlt (%20) 8= 90
g tketm (%20) 8= 95
zellkler (%10) 7= 96
95 (ok iyi)
DeerLenDrMe
kullanm (%40) 8= 85
ekran (%20) 1= 90
balant sen. (%10) 7= 90
86 (ok iyi)
DeerLenDrMe
kullanm (%40) 9= 98
ekran (%20) 8= 97
balant sen. (%10) 8= 95
95 (ok iyi)
Teknk zeLLkLer
ekran 10.1 in / 1280 x 800
slemc Exynos 1.4 GHz
letm sstem Android OS, v4.0
depolama 16 GB
arlk 600 gr
Teknk zeLLkLer
ekran 14 in / 1366 x 768
depolama 24 GB SSD / 500 GB SATA
arlk 1,8 kg
Teknk zeLLkLer
ekran 27 in / 1920 x 1080
tepk sres 5 ms
statk kontrast 1000:1
dnamk kontrast 20 Milyon: 1
grntleme oran 16:9
CHIP Test Editr ahin Ekiolu, donanm
dnyasnda dikkatini eken gelimeleri,
her ay gnlnde sizlerle paylayor.
Wi ndows 8 ve
Ultrabook lar
ncelik ve hafiflik gzel olmasna gzel zellikler. Fakat
yksek performans arayanlar hala minimum 2,5 kglk
dizst PClere mahkum.
esahin@chip.com.tr,
www.chip.com.tr/blog/sahin
esahin@chip.com.tr,
www.chip.com.tr/blog/sahin
SSDlerin fiyat zaman iinde d gs-
terdiyse de bu d, hibir zaman bek-
lendii oranda olmad. 512 GBlk SSDler
daha bir iki sene lks olarak kalacak. Dier
yandan harici ekran kartna sahip Ultra-
booklar 2013 ylnda raflarda grebilece-
iz fakat bunlarn genelde 256 GB SSD ile
donatlm olmas problem olabilir. SSD
demiken, Ultrabooklarda genelde 2,5 in
disklerin kullanlmamas ok can skc.
Ultrabooklar ounlukla mSATA (mini
PCI Express) denilen arabirime sahip
SSDleri kullandklar iin, kendiniz rne-
in 2,5 in 7200 RPM bir 500 GB alp de-
itiremiyorsunuz. Bu arada mSATA disk-
lerin u an iin maksimum 256 GB oldu-
unu da belirteyim.
iTunes nihayet
lkemizde
Eksiklik ya da yanllk olarak grlen bir
yaklam, eer Appledan geliyorsa kimse
azn ap tek sz etmiyor. Ge gelen
mutluluk: Bu kadar yldan sonra nihayet
iTunes dkkan zerinden istediimiz ar-
ky ya da filmi satn alabileceiz. Ayrca
mziklerinizi bulut zerinde saklamanz
salayan iTunes Match hizmeti de yllk
39,99 TL bir bedelle kullanclara sunul-
mu durumda. Bu hizmet sayesinde 25
bin adet 256 Kbit kalitesinde mzik, 10
adet farkl cihaz destekleyecek ekilde bu-
lutta saklanabiliyor. Ayrca 25 ve 50 TLlik
iTunes dkkan hediye kartlar da satta.
Ge olsun g olmasn diyelim, bardan
dolu tarafndan bakalm. ahsen bu geli-
me sayesinde, korsan kullanmn azalaca-
n dnyorum. Zaten iTunes dkka-
DONANI M GNL
72 01/2013 WWW.CHIP.COM.TR
Dizst bilgisayarlarda Ultrabooklardan
hemen nce 8 GB sistem belleini ska
grmeye balamtk. 4 GB bellek Windows
7 iin yeterli olsa da performansl bir kulla-
nm iin 8 GB tercih sebebiydi. Windows
8in nispeten dk donanm ihtiyac, pra-
tikte 4 GB Windows 7ye gre daha kullan-
labilir hale getiriyor. Fakat bellek canavar
uygulamalar (Adobe ya da DAW yazlmla-
r) ve oyunlar, hala 4 GBn zerinde bir sis-
tem belleinde daha mutlu. te yandan
Ultrabooklarda SSD kullanlyor olmas sa-
yesinde, bellek-sabit disk arasndaki dol-
dur-boalt srecini neredeyse hissetmiyo-
ruz. Bir anlamda sistem, SSDyi RAM gibi
kullanm oluyor. Bu ideal bir durum deil
ve dezavantajlar da var fakat hi olmama-
sndan iyidir. Dier yanda karmza iki
hatta problem kyor. ncelikle 8 GB
sistem bellei standartlamak zereyken 4
GB sistem belleinin tekrar standart olma-
s, baz kullanclarn houna gitmeyecek-
tir. kincisi ve bence en nemlisi ise dizst
PClerde 500 GB sabit disk oktan standart
olmuken, bir anda 120 GB kapasiteye (SSD
biiminde olsa da) dn yapmak, herkesin
internetten srekli bir eyler indirdii g-
nmzde, eitli yan etkiler dourabilir.
ncs de, her ne kadar 3. nesil Core i-
lemcilerinde bulunan Intel HD 4000 grafik
birimi ok baarl olsa da, nVidia ya da
AMD retimi bir GPU ile donatlm
Ultrabooklar, hala parmakla gsterilecek
kadar az. Uzun lafn ksas, paras neyse
vereyim deseniz bile 8 GB sistem bellekli,
harici ekran kart olan ve 512 GB SSDli bir
Ultrabook yok. Bu tr talepleriniz varsa
Notebooklar hala sizin iin tek adres.
Yeni diskler
Ultrabooklarda
depolama bileeni
olarak, mini PCI Express
arabirimini kullanan
mSATA disklerin )
kullanldn gryoruz.
73
ahin Ekiolunun
blogundaki dier
yazlar iin
TikTagleyin
nndan ark satn almak moda olmaya-
grsn, bu zamana kadar MP3 indir-
mekten gocunmayanlar, bir anda yayn
haklar savunucusu kesilecektir eminim.
GPS mi kablosuz mu?
Fotoraf makinelerinde ya da video ka-
meralarnda GPS grnce iim szlyor.
GPSli bir video kameram var ve bu zel-
likten hi memnun deilim. Dzgn a-
lmyor ve ok pil tketiyor. stelik a-
lsa bile salad katk tartlr. Ciha-
zn fiyatn gereksiz ekilde artrmasna
deinmiyorum bile. te yandan bu tr
cihazlarda Wi-Fi standart olsa ok daha
pratik ve faydal kullanm alanlar olur-
du. reticilerin bunu anlamas epey sr-
d fakat yeni modellerde GPS yerine
kablosuz balantya yer verildiini ska
gryorum.
Nikon D600le gelen
d
Milliyet gazetesindeki dostum Mende-
res zel, hazrlad 2012nin en teknolo-
jik rnleri sayfas iin hangi rnleri
nereceimi sorduu zaman aklma ilk
gelen rn Nikon D600 oldu. Gazete
iin hazrladm sekide 4 rn daha
var, fakat D600n yeri baka. Epeydir
amazon.comda zel bir indirimde olan bu
tam ereve makine, 24-85 kit objektifle bir-
likte 2000 dolarn altnda bir fiyata satl-
yor. Peki bu bizi neden ilgilendiriyor? yle
syleyeyim, tpk D90a video kayt zellii
eklemesiyle sektrdeki talar yerinden oy-
natt gibi Nikon, tam ereve makineler-
de fiyat tasn D600le dryor. Nite-
kim D600n duyurulmasnn hemen ar-
dndan Canon da gayet yaratclktan yok-
sun bir yaklamla, uygun fiyatl tam ere-
ve makinesi EOS 6Dyi duyurdu. Nikon
D600, Dxo Mark listesinde 3. sradayken,
Canon 6D 14. srada. Muhtemelen vergilerle
lkemizde 2. el otomobil fiyatna gelecek
olsa da, tam ereve makine fiyatlarnn bir
miktar decek olmas, nemli bir gelime.
Bu arada kk bir uyar: Nikon D600de
bir sre kullanmdan sonra alglayc ze-
rinde toz paracklar beliriyor. Nikon bu
konuda bir aklama yapmadysa da bir
retim hatas olduu kesin. Bu problemi
kabul etmek pahalya patlayacandan,
muhtemelen firma, yeni retimlerde bu
sorunu sessiz sedasz gidermi olacak. Bu
yzden D600 almak iin acele etmemekte
fayda var.
Nokia Lumia 920nin
video kayd
Benim iin 2012nin fla rnlerinden biri
olan Nokia Pureview 808, aslnda yeni bir
an habercisiydi zaten. Fotoraf ekimi
iin artk ou insan cep telefonu kullan-
yor. Cep telefonu reticileri, kullanclara,
fotoraf makinesi satn almak iin giderek
daha az sebep yaratyor. Nitekim Pureview
808, hakkndaki grlerimi geen ay bu
sayfalarda sizinle paylamtm. Lumia 920
ise dk k performans ve video kayd
asndan Pureview teknolojisinin hakkn
veriyor. Cebinizde tadnz tek bir cihazla
telefon, radyo, mzik alar, GPS, fotoraf
makinesi ve video kamera tamaktan kur-
tuluyorsunuz. stelik elde ettiiniz kalite,
sadece bu hizmetleri sunan cihazlardan
aa kalmyor. Cep telefonlar, fotoraf
makinesi ve video kamera satlarna b-
yk darbe vurdu. Fakat bu doal seleksiyon
iinde cep telefonlarnn gsterdii evrimi
ortaya koyabilen baka bir cihaz da yok. Bu
sre iinde Pureview teknolojisi, bence
nemli bir kilometre ta. Lumia 920nin
video kayd, tek kelimeyle mkemmel. Op-
tik imaj sabitleme zellii sayesinde, yrr-
ken bile video ekebiliyorsunuz. Sarsntla-
rn kompanze edilerek yumuatlmas so-
nucunda, 1080p znrlkte akc ve gz
yormayan videolar ekebiliyorsunuz. Da-
has geenlerde gittiim Jeff Loomis konse-
rinde VIP locasndan konseri izlerken tam
hoparlrn yanndaydm. Yksek volm
yznden kulaklarma pamuk tkamak zo-
runda kaldm. Fakat deneme ekimleri yap-
tm Lumia 920nin ses kaydnda artc
ekilde bozulma yoktu.
Gzel makine fakat Nikon D600n
olaanst zellikleri ve fiyat ok
cazipse de, alglaycda toz birikmesi
problemi yznden, bu hata
dzeltilinceye kadar beklemek en iyisi.
Kablosuz arj Nokia Lumia 920yi uygun aparatla kablosuz olarak arj etmek mmkn.
var, fakat D600 n yeri baka. Epeydir
Zrve snf (100-90) st snf (89-75) Orta snf (74-45) tavsye edlmeZ (44-0) tm deerler puanlanmtr (maks. 100)
01/2013 www.chp.cOm.tr 74
T O P 1 0
Ayn yeni rnleri
CHIP TOP 10
CHIP Test Merkezine her ay 100e yakn rn ulayor. 14 kategoriden en
ilgin olan yeni rnleri sizler iin bir araya getirdik. rnlerle ilgili
ayrntl bilgileri tablolarda veya www.chip.com.tr adresinde bulabilirsiniz
Hz, donanm zellikleri ve kullanm
kolaylnn yannda en nemli kriter
fotoraf kalitesi. Makinenin kalitesini
doru bir ekilde deerlendirebilmek iin
50den fazla lm deeri belirliyoruz,
bunlar noise davran, znrlk,
keskinlik, renk reprodksiyonu, noise
fltresi hakknda bilgi veriyorlar.
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
F
o
t
o
k
a
l
it
e
s
i
D
o
n
a
n
m
/
K
u
l
l
a
n
m

H
z
(
%
1
5
)
P
il
s
r
e
s
i (
m
in
.
/
m
a
x
.
k
a
r
e

s
a
y
s
)
D
e
k
l
a
n
r
g
e
c
ik
m
e
s
i
E
f
e
k
t
if
m
e
g
a
p
ik
s
e
l
E
k
r
a
n
b
o
y
u
t
u
(
in
)
S
e
n
s
r
t
e
m
iz
l
e
m
e
L
iv
e
V
ie
w
V
id
e
o
(
H
D
M
I
)
1 Sony Alpha 57 96 750 97 98 88 480/950 0.07 7,9/21 16 10025.600 3 921,600 SDXC/MS 630
2 Sony Alpha 65 95.2 850 92 100 91 430/860 0.08 10,0/14 24 10025.600 3 921,600 SDXC/MS 625
3 Pentax K-30 94.1 790 100 95 75 440/1.100 0.13 5,8/7 16.1 10025.600 3 921,000 SDXC 520
4 Sony Alpha 37 90 510 100 89 70 350/680 0.1 5,5/7 16 10016.000 2.7 230,400 SDXC/MS 420
5 Nikon D7000 89.9 890 90 93 82 1.520/2.240 0.07 6,0/10 16.1 10025.600 3 921,000 2 x SDXC 795
6 Samsung NX20* 89.9 990 98 88 71 280/570 0.12 6,7/8 20 10012.800 3 614,000 SDXC 395
7 Canon EOS 60D 87.7 910 87 91 82 1.680/3.110 0.08 5,1/18 17.9 10012.800 3 1,040,000 SDXC 755
8 Panas. Lumix DMC-G5* 87.6 650 93 86 78 290/580 0.09 6,3/9 15.9 16012.800 3 920,000 SDXC 580
9 Canon EOS 650D 87.4 730 95 82 78 580/1.140 0.11 5,0/6 17.9 10025.600 3 1,040,000 SDXC 740
10 Pentax K-5 87 790 80 98 78 730/1.980 0.13 6,3/8 16.1 8051.200 3 921,000 SDHC 560
* Sistem kameras
DijiTal SlR 1000 eurO'ya kadar
4+ 4+ 1=
% 45
FOTORAF KALTES
%15
HIZ
DONANIM/KULLANIM
%40
test krterler
Bu kategoriye 200 Euroya kadar olan
tm kameralar giriyor. Burada nemli
olan snapshot zellii. Hz lmnde
zel bir kronometre kullanyoruz, bu da
bize deklanr gecikmesi, alma sresi
veya seri ekim hz iin milisaniye
doruluunda sreler elde etmemizi
salyor
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
F
o
t
o
k
a
l
it
e
s
i (
%
4
5
)
D
o
n
a
n
m

z
e
l
l
ik
l
e
r
i (
%
4
0
)
H
z
(
%
1
5
)
P
il
s
r
e
s
i
(
m
in
.
/
m
a
x
.
k
a
r
e
s
a
y
s
)
D
e
k
l
a
n
r
g
e
c
ik
m
e
s
i (
s
)
S
e
r
i
e
k
im
h
z
(
k
a
r
e
/
s
)
/

m
a
k
s
.
K
a
r
e
E
f
e
k
t
if
m
e
g
a
p
ik
s
e
l
O
d
a
k
a
r
a
l
O
p
t
ik
z
o
o
m
m
a
j s
a
b
it
l
e
y
ic
i
B
e
l
l
e
k

A
r
l
k
(
g
)
1 Casio Exilim EX-ZR200 75.8 180 68 77 98 220/670 0.07 30,0 (30 kare) 15.9 24300 12,5x SDXC 205
2 Casio Exilim EX-ZR100 75.7 170 68 78 94 200/660 0.2 10,0 (30 kare) 12 24300 12,5x SDXC 205
3 Sony Cyber-shot DSC-WX50 73.4 170 69 74 87 130/430 0.37 10,0 (10 kare) 15.9 25125 5x SDXC/MS Duo 120
4 Sony Cyber-shot DSC-WX7 72.8 200 69 73 85 120/420 0.4 10,0 (10 kare) 15.9 25125 5x SDXC/MS Duo 120
5 Canon Ixus 125 HS 71.6 170 77 66 69 110/370 0.4 1.6 15.9 24120 5x SDXC 135
6 Casio Exilim EX-ZR10 71.3 150 63 73 93 140/500 0.23 10,0 (30 kare) 12 28196 7x SDXC 176
7 Fujifilm Finepix F550EXR 70.7 190 63 78 77 160/490 0.24 3,0 (8 kare) 15.9 24360 15x SDXC 220
8 Nikon Coolpix S8200 70.7 200 69 70 79 140/500 0.32 7,0 (5 kare) 15.9 25350 14x SDXC 215
9 Panasonic Lumix DMC-SZ7 70.5 170 69 69 78 120/400 0.31 9,7 (4 kare) 14 25250 10x SDXC 135
10 Canon Ixus 310 HS 70.4 200 71 70 70 110/410 0.43 2.1 12 24105 4,4x SDXC 185

DijiTal foToRaf Mak. Gr sevyes
4+ 4+ 1=
%45
FOTORAF KALTES
%15
HIZ
DONANIM/KULLANIM
%40
test krterler
E
k
r
a
n

r
l
(
p
ik
s
e
l
)
B
e
l
l
e
k
m
e
d
y
a
s
m
a
j s
a
b
it
l
e
y
ic
i
A
r
l
k
(
g
)
I
S
O
d
e
e
r
i
S
e
r
i
e
k
im
h
z

(
k
a
r
e
/
s
)
/
m
a
k
s
.
K
a
r
e
puanlar / test deerler
puanlar / test deerler teknk verler
teknk verler
INTEl aNakaRTlaR
sOckel 1155
6 S
I
R
A
DijiTal foToRaf
MakiNElERi
Genel Zm/stl
NikoN Coolpix p7700
7,1x zoom, alabilen ekran, gl fla ve lens,
bas ve ek uyumlu, ND filtresi; Ancak geni al
ekimde gzle grlr bozulmalar var
Toplam puan: 84,8 / Fiyat: yaklak 550
5 S
I
R
A YaZICI
Ok fOnk. mrekkep
20 S
I
R
A
TElEViZYoN
lcd/plaZma, 43 n Zer
18 S
I
R
A
CEP
TElEfoNU
andrOd
SoNy xperia ioN
Parlak ve keskin ekran, Android 4.0 ve Sony UI,
hzl ilemci; ancak kullanm zor softkey tular,
dk k koullarnda vasat kamera
23 S
I
R
A
MSi Z77 Mpower
Ucuz, ok iyi performans, CrossFire-/SLI destei,
WiFi kart, Bluetooth modl; Ancak eSATA ve
Firewire yok
Panasonic TX-L55WT50E
3D uyumlu, 2D/3D dntrc, DVB-C/T/S2
Tuner, 2 adet 3D gzlk, USB kaydedici, dk
g tketimi; ancak ama/kapama dmesi ve
iki oyuncu modu yok
Toplam puan: 86,8 / Fiyat: yaklak 2.200
CaNoN pixMa MG4250
ok iyi bask ve tarama iyi kopyalama kalitesi,
WLAN, kart okuyucu, Duplex, OCR yazlm; ancak
yava grafik basks, yksek bask masraflar
TaBlET
wndOws
Hp Slate 2
Dokunmatik ekran parmak ve kalemle kullanla-
bilir, docking station, Win Media oynatc; ancak
karanlk ekran, yava ekran evrimi, pahal
32 S
I
R
A
75
01/2013 www.chp.cOm.tr
200 Euro zeri genel zm kameralar
sadece fotoraf ekmekten daha fazlasn
baarmak zorunda. Fotoraf kalitesinin
yan sra, hareketli grntlerin kalitesini
de kontrol ediyoruz. znrlk ve
sktrmaya ek olarak zellikle yava bir
zoom ve srekli bir otomatik odaklama
video modu iin nemli zellikler.
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
F
o
t
o
k
a
l
it
e
s
i
D
o
n
a
n
m
/
K
u
l
l
a
n
m

H
z
P
il
s
r
e
s
i
(
m
in
.
/
m
a
x
.
k
a
r
e
s
a
y
s
)
D
e
k
l
a
n
r
g
e
c
ik
m
e
s
i
S
e
r
i
e
k
im
h
z

(
k
a
r
e
/
s
)
/
m
a
k
s
.
K
a
r
e
E
f
e
k
t
if
m
e
g
a
p
ik
s
e
l
O
d
a
k
a
r
a
l
(
m
m
)
O
p
t
ik
z
o
o
m
m
a
j s
a
b
it
l
e
y
ic
i
B
e
l
l
e
k
m
e
d
y
a
s
r
l
k
(
g
)
1 Canon PowerShot G1 X 91.2 720 100 90 67 120/400 0.54 4,5 (6 kare) 14.2 28112 4x SDXC 535
2 Panasonic Lumix DMC-LX7 90.2 530 86 94 95 310/950 0.27 11,1 (11 kare) 10 2490 3,8x SDXC 300
3 Sony Cybershot DSC-RX100 89.6 660 92 87 90 200/760 0.25 9,9 (10 kare) 20 28100 3,6x SDXC/MS Duo 240
4 Fujifilm Finepix X10 87.6 450 84 92 86 160/480 0.33 6,6 (7 kare) 12 28112 4x SDXC 360
5 Nikon Coolpix P7700 84.8 550 83 90 77 210/690 0.39 8,8 (6 kare) 12 28200 7,1x SDXC 395
6 Nikon Coolpix P7100 83.9 400 78 95 74 210/770 0.27 1.2 10 28200 7,1x SDXC 395
7 Canon PowerShot S100 83.4 380 84 84 81 120/430 0.37 9,1 (8 kare) 12 24120 5x SDXC 200
8 Panasonic Lumix DMC-LX5 80.6 400 78 88 69 190/620 0.41 2,5 (3 kare) 10 2490 3,8x SDXC 235
9 Canon PowerShot G12 79.2 410 74 89 69 210/1.970 0.45 2 10 28140 5x SDXC 400
10 Casio Exilim EX-ZR20 75.1 210 71 71 100 150/630 0.15 30,0 (30 kare) 15.9 25200 8x SDXC 170
DijiTal foToRaf Mak. Genel Zm/stl
4+ 4+ 1=
%45
FOTORAF KALTES
%15
HIZ
DONANIM/KULLANIM
%40
test krterler
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
K
u
l
l
a
n
m
I
n
t
e
r
n
e
t
M
u
l
t
im
e
d
y
a

T
e
l
e
f
o
n
f
o
n
k
s
iy
o
n
u
A
p
p
-
S
t
o
r
e

A
r
l
k
(
g
)
P
il
s
r
e
s
i (
s
a
a
t
)
l
e
t
im
s
is
t
e
m
i
E
k
r
a
n
t
r
l
U
M
T
S
(
M
B
it
/
s
)
K
a
m
e
r
a

r
l
(
m
p
)
W
L
A
N
(
8
0
2
.
1
1
)
1 Samsung Galaxy S III 94.3 520 93 97 94 93 96 133 6:10 Android 4.0.4 AMOLED, 720 x 1.280 21.1 8 n
2 HTC One XL 94.3 710 95 100 89 92 96 133 6:34 Android 4.0.4, HTC Sense 4.1 LCD, 720 x 1.280 21.1 8 n
3 HTC One S 93.2 420 100 96 88 84 96 121 4:55 Android 4.0.3 AMOLED, 540 x 960 21.1 8 n
4 LG Optimus 4X HD 93 370 93 96 89 93 96 142 5:16 Android 4.0.3 LCD, 720 x 1.280 21.1 8 n
5 Apple iPhone 5 (64 GB) 93 900 94 98 86 90 100 114 5:47 iOS 6.0 LCD, 640 x 1.136 42.2 8 n
6 HTC One X 92.3 480 94 95 91 87 96 135 5:20 Android 4.0.3 LCD, 720 x 1.280 21.1 8 n
7 Samsung Galaxy Nexus i9250 91.5 320 90 97 86 92 96 140 6:50 Android 4.0.1 AMOLED, 720 x 1.280 21.1 5 n
8 Samsung Galaxy S II i9100 90.7 390 89 95 88 89 96 116 7:00 Android 2.3.3 AMOLED plus, 480 x 800 21.1 8 n
9 HTC Sensation XL 90.5 370 91 94 85 89 96 163 5:55 Android 2.3.5 LCD, 480 x 800 14 8 n
10 Asus PadFone 90.5 700 90 94 86 89 96 130 4:30 Android 4.0.3 AMOLED, 540 x 960 21.1 8 n
CEP TElEfoNlaRI
nemli olan sadece kontrol ve kullanc
ynetimiyle birlikte kullanm kolayl
deil. Yksek hzl performans lmnn
yannda srf hzn da tespit ediyoruz. Pil
sresi, ekran veya fotoraf kalitesini de
puanlyoruz. Bal yazlm maazalarnda
uygulama says veya kullanm kolayl
da art puanlar kazandryor.
3+ 2+ 2+ 2+ 1=
%30
KULLANIM
%20
TELEFON FONKSYONU
NTERNET
%20 MULTIMEDYA
%20
test krterler
APP-STORE
%10
ok byk optik zoomlu bu kk
kameralarda lensin baarsna zellikle
nem veriyoruz. Fotorafn kenarlarnda
ska oluan bozulmalar ve
vinyetlenmeyi geni a ve telezoom
ayarlarda lyoruz. Tele modunda
znrlk lmnde kenarlardaki
dler belirleyici oluyor.
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
F
o
t
o
k
a
l
it
e
s
i
D
o
n
a
n
m
/
K
u
l
l
a
n
m

H
z
P
il
s
r
e
s
i
(
m
in
.
/
m
a
x
.
k
a
r
e
s
a
y
s
)
D
e
k
l
a
n
r
g
e
c
ik
m
e
s
i
S
e
r
i
e
k
im
h
z

(
k
a
r
e
/
s
)
/
m
a
k
s
.
K
a
r
e
E
f
e
k
t
if
m
e
g
a
p
ik
s
e
l
O
d
a
k
a
r
a
l
(
m
m
)
O
p
t
ik
z
o
o
m
m
a
j s
a
b
it
l
e
y
ic
i
B
e
l
l
e
k
m
e
d
y
a
s
r
l
k
(
g
)
1 Panasonic Lumix DMC-FZ200 85.8 620 73 100 86 280/970 0.42 12,1 (12 kare) 12 25600 24x SDXC 595
3 Leica V-Lux 3 85.2 750 75 96 86 210/730 0.33 10,0 (12 kare) 12 25600 24x SDXC 510
4 Fujifilm Finepix X-S1 83.8 650 76 92 85 220/700 0.24 6,6 (8 kare) 12 24624 26x SDXC 945
5 Sony Cyber-shot DSC-HX200V 82.6 400 74 91 87 260/900 0.2 10,0 (10 kare) 18 27810 30x SDXC/MS Duo 585
6 Panasonic Lumix DMC-FZ62 82.3 350 77 90 80 250/1.000 0.2 10,0 (3 kare) 15.9 25600 24x SDXC 495
7 Sony Cyber-shot DSC- 80.6 430 72 90 82 260/880 0.33 10,0 (10 kare) 15.9 27810 30x SDXC/MS Duo 580
8 Canon PowerShot SX40 HS 79.4 360 77 87 68 230/740 0.44 2.1 12 24840 35x SDXC 600
9 Fujifilm Finepix HS30EXR 77.8 330 64 93 82 230/690 0.23 7,1 (8 kare) 15.9 24720 30x SDXC 690
DijiTal foToRaf Mak. meGa-ZOOm
4+ 4+ 1=
%45
FOTORAF KALTES
%15
HIZ
DONANIM/KULLANIM
%40
test krterler
teknk verler
teknk verler
teknk verler
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
K
u
l
l
a
n
m
E
k
r
a
n

T
a
n
a
b
il
ir
l
ik

D
o
n
a
n
m

z
e
l
l
ik
l
e
r
i
P
il
s
r
e
s
i (
in
t
e
r
n
e
t
, s
a
a
t
)
E
k
r
a
n
p
a
r
l
a
k
l
(
c
d
/
m
)
/

k
o
n
t
r
a
s
t
l
e
t
im
s
is
t
e
m
i
C
P
U
F
l
a
s
h
b
e
l
l
e
k
(
G
B
)
E
k
r
a
n
b
o
y
u
t
u
(
in
)
K
a
m
e
r
a
(
a
r
k
a
d
a
,
M
p
ik
s
e
l
)
B
e
l
l
e
k
k
a
r
t
y
u
v
a
s
/
H
D
M
I
W
L
A
N
(
8
0
2
.
1
1
)
/
H
S
P
A
l
e
r
(
G
x
Y
x
D
, c
m
)
A
r
l
k
1 Apple iPad 3 64 GB 4G 92.2 780 100 97 72 85 8:01 397/147:1 iOS 5.1 Apple A5X 64 9,7 5,0 /* n/+ 24 x 0,9 x 19 665
2 Apple iPad 2 64 GB 3G 88.8 600 99 82 74 82 6:39 364/150:1 iOS 4.3 Apple A5 64 9,7 0,7 /* n/ 24 x 0,9 x 19 600
3 Asus Google Nexus 7 86.9 200 89 80 100 65 7:14 300/147:1 Andr. 4.1 Tegra 3 8 7,0 / n/ 20 x 1,1 x 12 335
4 Toshiba AT300-101 86.3 390 93 98 62 78 5:09 409/139:1 Andr. 4.0 Tegra 3 16 10,1 5,0 / n/ 26 x 0,9 x 18 590
5 Acer Iconia Tab A510 86.3 400 92 83 80 79 7:05 360/145:1 Andr. 4.0 Tegra 3 32 10,1 5,0 / n/ 26 x 1,1 x 18 680
6 Samsung Galaxy Tab 7.0 Plus N 85.4 370 88 73 88 91 7:01 282/133:1 Andr. 3.2 Cortex-A9 16 7,0 3,1 /* n/+ 19 x 1,0 x 12 345
7 S. Galaxy Note 10.1 (GT-N8000) 85.4 620 86 100 65 96 6:22 400/169:1 Andr. 4.0 Cortex-A9 16 10,1 4,9 /* n/+ 26 x 1,0 x 18 600
8 Fujitsu Stylistic M532 85.1 550 92 98 56 83 3:48 634/142:1 Andr. 4.0 Tegra 3 32 10,1 8,0 /* n/ 26 x 0,9 x 18 555
9 S. Galaxy Tab 2 7.0 (GT-P3100) 83.6 340 88 79 76 85 5:26 366/133:1 Andr. 4.0 Cortex-A9 16 7,0 3,1 / n/+ 19 x 1,1 x 12 345
10 RIM BlackBerry PlayBook 83.1 210 87 86 77 69 5:46 449/169:1 TOS 1.0 Cortex-A9 16 7,0 3,8 / n/ 19 x 1,1 x 13 430
* Ayr, adaptr birlikte verilmiyor
TaBlETlER
Ana kriterler multimedya ieriklerinin
gsterimi ve konforlu srf. Ekranda
yansma, parlaklk, kontrast ve bak
asn deerlendiriyoruz. Tanabilirlikte
ise arlk, hacim ve pil sresi nemli.
Flash bellek, kamera veya bellek kart
yuvasna donanm zelliklerinde dikkat
ediyoruz.
5+ 2+ 2+ 1=
%50
KULLANIM
%20
TAINABLRLK
EKRAN
%20
test krterler
DONANIM ZELL.
%10
01/2013 www.chp.cOm.tr 76
T O P 1 0
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
G
n
t
k
a
l
it
e
s
i
D
o
n
a
n
m

z
e
l
l
ik
l
e
r
i
E
r
g
o
n
o
m
i
S
e
s
k
a
l
it
e
s
i
E
n
e
r
ji t
k
e
t
im
i
3
D
k
a
l
it
e
s
i
K
o
n
t
r
a
s
t
(
s
a
t
r
a
n
t
a
h
t
a
s
)
P
a
r
l
a
k
l
k
(
c
d
/
m
2
)
S
t
a
n
d
-
b
y
t
k
e
t
im
(
W
a
t
t
)
r
l
k
(
P
ix
e
l
)
l
e
r
(
G
x
Y
x
D
c
m
)
H
D
M
I
S
C
A
R
T
Y
U
V
S
-
V
id
e
o
V
G
A
1 Sony KDL-40HX755 96 930 99 93 100 94 76 92 187:1 335 0.3 1.920 x 1.080 94 x 60 x 24 4 1 1 1
2 Samsung UE40ES6300 94.5 730 96 99 98 83 65 84 183:1 204 < 0,1 1.920 x 1.080 92 x 62 x 24 3 1 1
3 Samsung UE40D6500 94.4 820 96 100 82 94 92 80 180:1 376 < 0,1 1.920 x 1.080 94 x 61 x 25 4 1 1 1
4 Philips 40PFL5507K 93.4 670 94 99 87 92 87 79 178:1 346 < 0,1 1.920 x 1.080 92 x 60 x 24 4 1 1 1
5 Philips 40PFL6606K 92.1 750 98 92 84 99 100 0 211:1 450 < 0,1 1.920 x 1.080 94 x 63 x 24 3 1 1 1
6 LG 42LW659S 91.5 700 92 99 82 92 74 98 173:1 279 < 0,1 1.920 x 1.080 101 x 62 x 26 4 1 1 1
7 LG 42LW650S 90.8 870 96 87 84 100 71 86 189:1 288 < 0,1 1.920 x 1.080 101 x 69 x 26 4 1 1 1
8 Toshiba 42VL863G 90.2 610 94 94 82 88 59 93 164:1 348 < 0,1 1.920 x 1.080 102 x 68 x 28 4 1 1 1
9 LG 42LV375S 89 600 100 89 75 88 68 0 185:1 292 < 0,1 1.920 x 1.080 100 x 68 x 26 3 1 1 1
10 LG 42LW579S 88.6 750 90 97 81 83 61 100 158:1 332 < 0,1 1.920 x 1.080 100 x 68 x 26 4 1 1 1
4+ 2+ 1+ 5+ 5+ 2=
47,5 %
GRNT KALTES
15 %
ERGONOM
5 %
ENERJ
DONANIM ZELLKLER
25 %
test krterler
SES KALTES
5 %
3D
2,5 %
TElEViZYoN lCD/PlaZMa 40/42 n
Televizyonlarn deerlendirmesinde
yaklak 470 farkl parametre
kullanyoruz. Video-fotometre cihazmz
LMK 98-3 ile farkl bak alarndaki
kontrast ve gamma erisi deiimleri gibi
komplike panel zelliklerini lyoruz. TV
ve video kalitesini ise setiimiz TV ve
flm sekanslaryla deerlendiriyoruz.
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
G
n
t
k
a
l
it
e
s
i
D
o
n
a
n
m

z
e
l
l
ik
l
e
r
i
E
r
g
o
n
o
m
i
S
e
s
k
a
l
it
e
s
i
E
n
e
r
ji t
k
e
t
im
i
3
D
k
a
l
it
e
s
i
K
o
n
t
r
a
s
t
(
s
a
t
r
a
n
t
a
h
t
a
s
)
P
a
r
l
a
k
l
k
(
c
d
/
m
2
)
S
t
a
n
d
-
b
y
t
k
e
t
im
(
W
a
t
t
)
r
l
k
(
P
ix
e
l
)
l
e
r
(
G
x
Y
x
D
c
m
)
H
D
M
I
S
C
A
R
T
Y
U
V
S
-
V
id
e
o
V
G
A
1 Samsung UE55ES8090 92.2 2.400 91 99 96 93 59 83 185:1 296 < 0,1 1.920 x 1.080 123 x 76 x 21 3 1 1
2 Philips 46PFL8007K 91.9 1.850 92 96 88 97 81 87 197:1 340 < 0,1 1.920 x 1.080 104 x 66 x 20 5 1 1 1
3 LG 55LM960V 91.7 3.050 90 98 100 88 54 100 156:1 483 < 0,1 1.920 x 1.080 122 x 78 x 37 4 1 1 1
4 Toshiba 55ZL1G 91.6 3.000 100 96 73 97 50 73 222:1 468 0.4 1.920 x 1.080 129 x 91 x 36 4 1 1 1
5 Samsung UE46ES7090 91.1 1.650 89 99 99 83 61 87 175:1 376 < 0,1 1.920 x 1.080 104 x 68 x 28 3 1 1
6 Toshiba 55ZL2G 90.9 8.000 100 93 80 81 53 61 218:1 357 < 0,1 3.840 x 2.160 126 x 84 x 36 4 1 1 1
7 Sony KDL-46HX755 90.2 1.100 94 88 90 93 71 80 196:1 334 < 0,1 1.920 x 1.080 108 x 68 x 24 4 1 1 1
8 Sony KDL-46HX855 90.2 1.600 92 92 78 94 100 83 190:1 269 0.2 1.920 x 1.080 108 x 68 x 19 4 1 1 1
9 Panasonic TX-P50VT50E* 89.9 1.700 100 93 70 80 41 99 215:1 ** 0.2 1.920 x 1.080 117 x 76 x 34 4 1 1
10 Philips 58PFL9956H 89.5 3.100 89 100 83 96 56 81 181:1 422 < 0,1 2.560 x 1.080 146 x 73 x 26 4 1 1 1
4+ 2+ 1+ 5+ 5+ 2=
%47,5
GRNT KALTES
%15
ERGONOM
%5
ENERJ
DONANIM ZELLKLER
%25
test krterler
SES KALTES
%5
3D
%2,5
TElEViZYoN lCD/PlaZMa 43 n Zer
Televizyonlarn deerlendirmesinde
yaklak 470 farkl parametre
kullanyoruz. Video-fotometre cihazmz
LMK 98-3 ile farkl bak alarndaki
kontrast ve gamma erisi deiimleri gibi
komplike panel zelliklerini lyoruz. TV
ve video kalitesini ise setiimiz TV ve
flm sekanslaryla deerlendiriyoruz.
puanlar / test deerler teknk verler * Cihaz plazma ** Karlatrma mmkn deil
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
D
o
n
a
n
m

z
e
l
l
ik
l
e
r
i
P
e
r
f
o
r
m
a
n
s
K
u
l
l
a
n
m
k
o
l
a
y
l
Y
o
n
g
a
s
e
t
i
R
A
M
/
P
C
I
y
u
v
a
s
E
k
r
a
n
k
a
r
t
y
u
v
a
s
G
B
it
-
L
A
N
S
A
T
A
I
I
(
d
a
h
il
i/
e
S
A
T
A
/
e
S
A
T
A
p
)
S
A
T
A
III (
d
a
h
il
i/
e
S
A
T
A
/
e
S
A
T
A
p
)
P
-
A
T
A
b
a
l
a
n
t
s
U
S
B
2
.
0
(
p
a
n
e
l
/
p
in
b
a
l
a
n
t
s
)
U
S
B
3
.
0
(
p
a
n
e
l
/
p
in
b
a
l
a
n
t
s
)
F
ir
e
w
ir
e
(
d
a
h
il
i/
h
a
r
ic
i)
S
e
s

k
1 Gigabyte GA-Z77X-UD5H 94.6 200 95 100 86 Intel Z77 4/1 2 2 4// 5/1/ 2/4 4/6 1/1 7.1
2 Gigabyte GA-Z77X-UD5H-WB 94.6 240 95 100 86 Intel Z77 4/1 2 2 4// 5/1/ 2/4 4/6 1/1 7.1
3 Gigabyte G1.Sniper 3 92.6 340 100 92 81 Intel Z77 4/1 4 2 4// 6// /4 6/4 2/ 7.1
4 Asus Maximus V Formula 91.9 280 95 99 78 Intel Z77 4/ 3 1 2/1/ 6// 4/4 4/2 / 7.1
5 MSI Z68A-GD80 B3 91 200 85 92 100 Intel Z68 4/2 3 2 4// 3/1/ 4/6 2/2 1/1 7.1
6 Asus Maximus IV Extreme 88.8 240 87 94 84 Intel P67 4/ 4 2 4/2/ 4// 1/8 8/2 / 7.1
7 Asrock Fatal1ty Z77 Professional 87.9 210 96 92 70 Intel Z77 4/2 2 2 4// 5/1/ 1 6/4 6/2 1/1 7.1
8 Asus P8P67 WS Revolution 86.7 250 89 91 77 Intel P67 + nVidia NF200 4/ 4 2 4// 4// 8/4 2/ 1/1 7.1
9 Asrock Fatal1ty P67 Professional 85 180 91 92 66 Intel P67 4/2 2 2 4// 5/1/ 1 4/8 4/2 1/1 7.1
10 Asrock Fatal1ty Z68 Prof. Gen3 84.8 180 90 90 69 Intel Z68 4/2 2 2 4// 3/1/ 1 4/4 4/2 1/1 7.1
INTEl aNakaRTlaR sOcket 1155
Bir anakartn kalitesini donanm
zellikleri (zerindeki bileenler, ok
sayda arabirim ve balant seenei) ile
performansn dikkate alarak tespit
ediyoruz. Bunlar da sentetik ve uygulama
benchmarklar ile lyoruz. BIOS,
deiik CPU, anabellek ve evrebirim
ayarlarna imkan tanmak zorunda.
4+ 3+ 2=
%40
DONANIM ZELLKLER
%25
KULLANIM KOLAYLII
PERFORMANS
%35
test krterler
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
K
a
l
it
e
*
E
r
g
o
n
o
m
i
B
a
s
k
m
a
s
r
a
f
l
a
r
H
z
D
o
n
a
n
m

z
e
l
l
ik
l
e
r
i
S
e
r
v
is

S
t
a
n
d
-
b
y
t
k
e
t
im
i (
w
a
t
t
)
A
4
s
a
y
f
a
m
a
l
iy
e
t
i,
m
e
t
in
(
c
e
n
t
)

A
4
s
a
y
f
a
m
a
l
iy
e
t
i,
f
o
t
o
(
a
v
r
o
)

M
a
k
s
im
u
m

r
l
k
(
d
p
i)
A
r
a
b
ir
im
l
e
r
F
a
k
s
1 Lexmark OfficeEdge Pro5500 84.3 360 74 77 98 93 95 76 3.6 1.8 0.7 4.800 x 3.600 USB 2.0, LAN, WLAN renkli
2 HP Officejet Pro 8600 Plus 80.5 260 75 78 97 62 94 86 1.5 1.6 0.92 4.800 x 1.200 USB 2.0, LAN, WLAN renkli
3 HP Officejet Pro 8500A Plus 80.1 230 76 75 100 54 96 91 2.5 1.7 0.83 4.800 x 1.200 USB 2.0, LAN, WLAN renkli
4 Canon Pixma MG8150 79.9 240 90 100 53 62 95 72 1.6 3 1.19 9.600 x 2.400 USB 2.0, LAN, WLAN
5 Canon Pixma MX715 78.8 180 96 91 51 59 100 57 2.8 3 1.38 9.600 x 2.400 USB 2.0, LAN, WLAN renkli
6 Canon Pixma MG8250 78.8 300 90 94 55 64 95 57 2.1 2.8 1.3 9.600 x 2.400 USB 2.0, LAN, WLAN
7 Canon Pixma MX885 78.7 200 92 91 57 62 95 57 3.1 2.9 1.18 9.600 x 2.400 USB 2.0, LAN, WLAN renkli
8 Epson WorkForce Pro WP-4595 78.7 730 84 100 73 53 74 71 1.4 1.7 1.32 4.800 x 1.200 USB 2.0, LAN renkli
9 Canon Pixma MG5250 78.4 100 92 100 53 60 79 72 1.3 3 1.22 9.600 x 2.400 USB 2.0, WLAN
10 Epson Stylus Photo PX830FWD 77.7 210 80 96 59 61 100 71 4.6 2.6 1.35 5.760 x 1.440 USB 2.0, LAN, WLAN renkli
* Yazc, tarama, kopyalama teknk verler
YaZICI Ok fOnksyOnlu mrekkep psk.
dokmanda (metin, grafk,
fotoraf) znrl, kenar
keskinliini, renk gerekiliini ve
ayrmn deerlendiriyoruz. Tarama
kalitesini kumlanma, derinlik
keskinlii ve interpolasyon hatalar
belirliyor. Ayrca g tketimi, bask
maliyetleri ve hz da nemli
3+ 2+ 2+ 1+ 1+ 5=
%30
BASKI KALTES
%20
BASKI MASRAFLARI
%10
DONANIM
ERGONOM
%20
test krterler
HIZ
%15
SERVS
%5
77
01/2013 www.chp.cOm.tr
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
D
o
n
a
n
m

z
e
l
l
ik
l
e
r
i
P
e
r
f
o
r
m
a
n
s
K
u
l
l
a
n
m
k
o
l
a
y
l
Y
o
n
g
a
s
e
t
i
R
A
M
/
P
C
I
y
u
v
a
s
P
C
I
e
y
u
v
a
s
/
g
r
a
f
ik
u
y
u
m
l
u
E
n
t
e
g
r
e
g
r
a
f
ik
G
B
it
-
L
A
N
S
A
T
A
I
I
(
d
a
h
il
i/
e
S
A
T
A
/
e
S
A
T
A
p
)
S
A
T
A
I
I
I
(
d
a
h
il
i/
e
S
A
T
A
/
e
S
A
T
A
p
)
P
A
T
A
b
a
l
a
n
t
l
a
r
U
S
B
2
.
0
(
p
a
n
e
l
/
p
in
b
a
l
a
n
t
s
)
U
S
B
3
.
0
(
p
a
n
e
l
/
p
in
b
a
l
a
n
t
s
)
F
ir
e
w
ir
e
(
d
a
h
il
i/
h
a
r
ic
i)
S
e
s

k
1 Asus Crosshair IV Extreme 98.4 170 100 95 100 AMD 890FX 4/1 4/4 1 2/2/ 6// 7/6 2/ 1/1 7.1
2 Gigabyte GA-990FXA-UD7 97 210 98 96 97 AMD 990FX 4/1 6/4 1 // 8/2/ 7/6 2/2 1/1 7.1
3 Asus Crosshair V Formula 95.5 200 94 97 96 AMD 990FX 4/1 5/3 1 // 7/1/ 8/4 4/2 / 7.1
4 Gigabyte GA-890FXA-UD7 95.3 200 95 96 95 AMD 890FX 4/1 6/4 2 2//2 6// 1 6/6 2/ 1/2 7.1
5 Asrock 990FX Extreme4 94.8 160 97 97 90 AMD 990FX 4/2 5/2 1 // 7/1/ 2 6/4 2/2 1/1 7.1
6 MSI 990FXA-GD80 94.3 180 93 99 91 AMD 990FX 4/1 6/3 1 /2/ 6// 4/4 2/2 1/1 7.1
7 Asus Crosshair IV Formula 93.6 150 92 93 96 AMD 890FX 4/2 4/4 1 1/1/ 6// 6/6 2/ 1/1 7.1
8 Asus M5A99X Evo 93.5 110 91 96 94 AMD 990X 4/1 5/2 1 2/1/ 6// 8/6 2/2 1/1 7.1
9 MSI 890FXA-GD70 93.3 180 89 97 95 AMD 890FX 4/1 6/4 2 // 6// 1 5/6 2/ 2/ 7.1
10 Gigabyte GA-990FXA-UD5 93.1 150 94 96 88 AMD 990FX 4/1 6/3 1 // 8/2/ 8/6 2/2 1/1 7.1
aMD aNakaRTlaR amd am3
4+ 3+ 2=
40 %
DONANIM ZELLKLER
%25
KULLANIM KOLAYLII
PERFORMANS
%35
test krterler
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
D
o
n
a
n
m

z
e
l
l
ik
l
e
r
i
P
e
r
f
o
r
m
a
n
s
K
u
l
l
a
n
m
k
o
l
a
y
l
Y
o
n
g
a
s
e
t
i
R
A
M
/
P
C
I
y
u
v
a
s
E
k
r
a
n
k
a
r
t
y
u
v
a
s
G
B
it
-
L
A
N
S
A
T
A
I
I
(
d
a
h
il
i/
e
S
A
T
A
/
e
S
A
T
A
p
)
S
A
T
A
III (
d
a
h
il
i/
e
S
A
T
A
/
e
S
A
T
A
p
)
P
-
A
T
A
b
a
l
a
n
t
s
U
S
B
2
.
0
(
p
a
n
e
l
/
p
in
b
a
l
a
n
t
s
)
U
S
B
3
.
0
(
p
a
n
e
l
/
p
in
b
a
l
a
n
t
s
)
F
ir
e
w
ir
e
(
d
a
h
il
i/
h
a
r
ic
i)
S
e
s

k
1 Gigabyte GA-Z77X-UD5H 94.6 200 95 100 86 Intel Z77 4/1 2 2 4// 5/1/ 2/4 4/6 1/1 7.1
2 Gigabyte GA-Z77X-UD5H-WB 94.6 240 95 100 86 Intel Z77 4/1 2 2 4// 5/1/ 2/4 4/6 1/1 7.1
3 Gigabyte G1.Sniper 3 92.6 340 100 92 81 Intel Z77 4/1 4 2 4// 6// /4 6/4 2/ 7.1
4 Asus Maximus V Formula 91.9 280 95 99 78 Intel Z77 4/ 3 1 2/1/ 6// 4/4 4/2 / 7.1
5 MSI Z68A-GD80 B3 91 200 85 92 100 Intel Z68 4/2 3 2 4// 3/1/ 4/6 2/2 1/1 7.1
6 MSI Z77 MPower 89.4 190 87 96 85 Intel Z77 4/ 3 1 4// 2// 2/6 6/2 / 7.1
7 Asus Maximus IV Extreme 88.8 260 87 94 84 Intel P67 4/ 4 2 4/2/ 4// 1/8 8/2 / 7.1
8 Asrock Fatal1ty Z77 Professional 87.9 210 96 92 70 Intel Z77 4/2 2 2 4// 5/1/ 1 6/4 6/2 1/1 7.1
9 Asus Sabertooth Z77 87.2 210 89 93 77 Intel Z77 4/ 2 1 4// 4/2/ 4/6 4/2 / 7.1
10 Asus P8P67 WS Revolution 86.7 240 89 91 77 Intel P67 + nVidia NF200 4/ 4 2 4// 4// 8/4 2/ 1/1 7.1
INTEl aNakaRTlaR sOcket 1155
4+ 3+ 2=
%40
DONANIM ZELLKLER
%25
KULLANIM KOLAYLII
PERFORMANS
%35
test krterler
SaBiT DiSklER ssd
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
F
iy
a
t
/
G
B
y
t
e
T
r
a
n
s
f
e
r
h
z
E
r
i
im
s
r
e
s
i
P
r
a
t
ik
t
e
s
t
G
k
e
t
im
i
S
k
t
r
lb
. v
e
r
i t
r
a
n
s
. h
z

o
k
u
m
a
/
y
a
z
m
a
(
M
B
/
s
)
S
k
t
r
l
m
z
v
e
r
i t
r
n
s
. h
. o
k
u
/
y
a
z
(
M
B
/
s
)
E
r
i
im
s
r
e
s
i o
k
u
m
a
/
y
a
z
m
a
(
m
s
)
P
C
M
a
r
k
7
S
e
c
o
n
d
a
r
y
S
t
o
r
a
g
e
G
k
e
t
im
i (
w
a
t
t
)
*
K
a
p
a
s
it
e
(
G
B
)
S
A
T
A
6
0
0
1 Plextor M3 Pro PX-256M3P 94.2 340 1.33 98 100 99 54 506/420 502/421 0,05/0,05 5443.00 1,1 256
2 Samsung SSD 830 (MZ-7PC256) 90.4 290 1.13 97 99 97 26 511/387 499/387 0,06/0,03 5345.00 1,6 256
3 Plextor M2P PX-256M2P 89.7 400 1.56 93 98 99 34 475/417 475/417 0,05/0,05 5405.00 1,4 256
4 Plextor M3 PX-256M3 87.8 330 1.29 91 78 98 74 480/343 477/342 0,07/0,05 5400.00 0,7 256
5 Samsung SSD 830 (MZ-7PC128) 87.2 160 1.25 95 82 97 46 510/308 516/314 0,08/0,03 5319.00 1,2 128
6 Samsung SSD 830 (MZ-7PC512) 87 640 1.25 97 90 97 15 510/388 503/390 0,07/0,03 5334.00 1,8 512
7 Plextor M3 PX-128M3 85.8 180 1.41 86 73 98 86 490/195 488/195 0,08/0,05 5363.00 0,5 128
8 Kingston SSDNow KC100 SKC100S3B/240G 84.7 310 1.29 100 57 100 57 522/501 521/303 0,07/0,14 5474.00 1,0 240
9 Plextor M3 Pro PX-128M3P 84.3 190 1.48 94 63 99 63 505/327 502/332 0,10/0,05 5416.00 0,9 128
10 OCZ Vertex 3 (VTX3-25SAT3-240G) 82.7 280 1.17 100 55 99 43 523/501 520/290 0,08/0,14 5444.00 1,3 240
* Arlkl ortalama deer
ok sayda benchmark ve deiik ierik-
lerle veri transfer hzlarn hem okuma-
da, hem de yazmada lyoruz. Tepki
sresi, eriim sreleri, saniyedeki oper-
asyon says (IOPS) ve g tketimi de
nemli. PCMark 7 ile pratik senaryolar
da lyoruz.
4+ 2+ 2+ 1=
%40
TRANSFER HIZI
%25
ERM SRES
PRATK TEST
%25
G TKETM
%10
test krterler
t. verler
ERM SRES
%15
S
r
a
n
T
o
p
l
a
m
p
u
a
n
F
iy
a
t
F
iy
a
t
/
G
B
G
k
e
t
im
i
G
l
t

T
r
a
n
s
f
e
r
h
z
U
y
g
u
l
a
m
a
E
r
i
im
s
r
e
s
i
G
k
e
t
im
i (
w
a
t
t
)
*
G
l
t
(
s
o
n
e
)
*
T
r
a
n
s
f
e
r
h
z
(
M
B
/
s
)
*
E
r
i
im
s
r
e
s
i (
m
s
)
*
K
a
p
a
s
it
e
(
n
o
r
m
a
l
/
f
o
r
m
a
t
l
)
A
r
a
b
ir
im
D
h
z
(
r
p
m
)
1 WD VelociRaptor (WD1000DHTZ) 88.6 260 0.28 100 72 94 100 77 161,9 2.1 7,5 4.60 1.000/931,5 SATA 600 10,000
2 Hitachi Ultrastar 7K3000 (HUA723030ALA640) 76.6 300 0.11 92 71 100 60 38 148,1 2.1 7,1 9.30 3.000/2.794 SATA 600 7,200
3 Seagate 7200.14 (ST3000DM001) 76.4 150 0.05 97 84 45 62 62 157,0 1.5 15,5 5.70 3.000/2.794 SATA 600 7,200
4 WD Red (WD30EFRX) 73.1 170 0.06 69 100 33 58 88 111,5 0.7 21,7 4.00 3.000/2.794 SATA 600 5,400
5 Samsung SpinPoint F3R (HE103SJ) 71.9 130 0.14 72 84 67 59 63 116,0 1.5 10,7 5.60 1.000/931,5 SATA 300 7,200
6 Seagate XT (ST32000641AS) 70.4 210 0.11 67 94 53 63 48 108,8 1 13,3 7.30 2.000/1.863 SATA 600 7,200
7 Samsung SpinPoint F3 (HD103SJ) 70.2 80 0.09 69 94 47 52 65 111,0 1 15,1 5.40 1.000/931,5 SATA 300 7,200
8 HGST DeskStar 7K4000 (HDS724040ALE640) 69.6 270 0.07 83 83 46 57 45 133,8 1.5 15,4 7.80 4.000/3.725 SATA 600 7,200
9 Samsung SpinPoint F4EG (HD204UI) 69.3 95 0.05 65 92 48 44 86 105,2 1.2 15,0 4.10 2.000/1.863 SATA 300 5,400
10 Seagate Constellation ES (ST2000NM0011) 69.2 230 0.12 72 82 69 58 42 116,0 1.6 10,3 8.40 2.000/1.863 SATA 600 7,200
*Arlkl ortalama deer
SaBiT DiSklER sata 3,5 n, 1 tB Zer
Sabit disklerde okumada ve yazmada
tm disk zerinde minimum, maksi-
mum ve ortalama veri transfer hzlarn
lyoruz. Eriim sreleri, g tketimi
ve alma grlts de nemli.
PCMark ile gnlk kullanmda disk
performansn lyoruz.
3+ 3+ 1+ 1+ 1=
%30
TRANSFER HIZI
%15
UYGULAMA TEST
GRLT
%30
test krterler
G TKETM
%10
L E MC R E H B E R
S
r
a
1 Intel Core i7-3970X 1120 100,0 43.7 2011 6/12 3,50 4,00 6x256 15.360 32 150 10,76 4.172 324
2 Intel Core i7-3960X 1070 96,9 41.6 2011 6/12 3,30 3,90 6x256 15.360 32 130 10,43 4.144 302
3 Intel Core i7-990X XE 1090 86,2 28.8 1366 6/12 3,46 3,73 6x256 12.288 32 130 9,19 3.828 290
4 Intel Core i7-3770K 355 78,6 67.0 1155 4/8 3,50 3,90 4x256 8.192 22 77 7,50 3.497 228 67,9 HD4000 3960 38,4
5 Intel Core i7-3820 315 76,7 70.1 2011 4/8 3,60 3,90 4x256 10.240 32 130 7,23 3.529 206
6 AMD FX-8350 215 75,6 98.4 AM3+ 8/8 4,00 4,20 4x2048 8.192 32 125 6,95 4.702 259
7 Intel Core i7-2700K 365 73,0 52.2 1155 4/8 3,50 3,90 4x256 8.192 32 95 7,05 3.465 201 44,3 HD3000 2192 28,9
8 AMD FX-8320 185 72,3 100.0 AM3+ 8/8 3,50 4,00 4x2048 8.192 32 125 6,42 4.665 244
9 Intel Core i7-2600K 300 71,6 59.9 1155 4/8 3,40 3,80 4x256 8.192 32 95 6,84 3.427 196 44,2 HD3000 2191 28,8
10 Intel Core i5-3570K 240 68,0 63,4 1155 4/4 3,40 3,80 4x256 6.144 22 77 5,99 3.242 171 67,3 HD4000 3946 37,9
11 Intel Core i5-3550 215 66,8 64.1 115 4/4 3,30 3,70 4x256 6.144 22 77 5,48 3.213 170 37,1 HD2500 1992 22,7
12 AMD FX-8150 195 66,1 67.9 AM3+ 8/8 3,60 4,20 4x2048 8.192 32 125 5,98 4.103 223
13 Intel Core i5-3470 205 64,7 72.5 1155 4/4 3,20 3,60 4x256 6.144 22 77 5,67 3.054 161 34,9 HD2500 1873 21,3
14 Intel Core i5-2500K 225 61,3 64.7 1155 4/4 3,30 3,70 4x256 6.144 32 95 5,43 3.178 142 36,4 HD3000 1734 24,4
15 AMD FX-8120 160 58,8 50.1 AM3+ 8/8 3,10 4,00 4x2048 8.192 32 125 5,11 3.777 190
16 Intel Core i5-2400 215 58,2 62.2 1155 4/4 3,10 3,40 4x256 6.144 32 95 5,13 3.108 134 22,7 HD2000 1065 15,4
17 AMD FX-6100 120 50,3 44.9 AM3+ 6/6 3,30 3,90 3x2048 8.192 32 95 4,05 3.203 150
18 AMD Phenom II X4 965 BE 100 45,7 51.9 AM3 4/4 3,40 3,40 4x512 6.144 45 125 4,00 2.338 121
19 AMD A10-5800K 140 44,9 46.7 FM2 4/4 3,80 4,20 2x2048 0 32 100 3,31 2.554 127 100,0 HD7660D 5769 57,2
20 AMD FX-4100 110 41,6 31.6 AM3+ 4/4 3,60 3,80 2x2048 8.192 32 95 2,96 2.631 110
21 AMD A8-5600K 110 41,1 30.9 FM2 4/4 3,60 3,90 2x2048 0 32 100 3,17 2.152 113 87,6 HD7560D 4882 51,8
22 Intel Core i3-2100 115 40,6 28.5 1155 2/4 3,10 3,10 2x256 3.072 32 65 3,01 2.637 70 21,9 HD2000 1063 14,5
23 AMD A8-3870K 115 39,9 27.0 FM1 4/4 3,00 3,00 4x1024 0 32 100 3,58 1.802 109 72,4 HD6550D 3972 43,4
24 AMD A6-3670K 100 37,6 26.0 FM1 4/4 2,70 2,70 4x1024 0 32 100 3,24 1.777 99 56,0 HD6530D 2929 35
25 Intel Pentium G850 80 32,3 20.6 1155 2/2 2,90 2,90 2x256 3.072 32 65 2,27 1.656 50 20,9 HD1000 1045 13,5
26 Intel Celeron G540 60 28,3 18.5 1155 2/2 2,50 2,50 2x256 2.048 32 65 1,96 1.533 43 18,7 HD1000 898 12,5
27 AMD Athlon II X2 270 55 27,8 19.1 AM3 2/2 3,40 3,40 2x1024 0 45 65 1,96 1.293 61
28 Intel Celeron G530 50 27,4 20.1 1155 2/2 2,40 2,40 2x256 2.048 32 65 1,87 1.502 42 18,7 HD1000 896 12,5
29 AMD A6-3500 65 26,9 14.7 FM1 3/3 2,10 2,40 3x1024 0 32 65 1,93 1.357 60 54,6 HD6530D 2746 35,2
30 AMD A4-3300 40 22,0 13.0 FM1 2/2 2,50 2,50 2x512 0 32 65 1,42 1.012 46 32,9 HD6410D 1621 21,6
lemci rehberi
N
vidia gnmzde oyuncular iin en
hzl ekran kartn retiyor. ki adet
GPUya sahip Geforce GTX 690n, firma-
nn cirosuna ne kadar katkda bulunduu-
nu bir tarafa brakacak olursak, GPU reti-
cileri asl paray geni kitlelere hitap eden
rnlerden kazanyorlar. AMD byk ihti-
malle bu yzden imdiye kadar kendi
Radeon HD 7990 referans modelini he-
nz tantmad.
GRAFK YONGALARI: AMD, Nvidiaya ceva-
bn nc parti reticilere brakm gr-
nyor. Mesela Powercolor HD 7990 Devil 13
iki adet HD 7970 Tahiti XT grafik yongasn
temel alyor, bunlarn her biri 925 MHz h-
znda alyor. Toplamda 4.096 adet Unifi-
ed Shader ve 6 GB GDDR5 bellek bu grafik
canavarnn GTX 690a kafa tutmasn sa-
lyor. Ancak bu kartlarn g tketimi ve
grltleri ar yksek. Bunlarn hemen
ardndan AMDnin tek yongal HD 7970
modeli 6 GB VRAM ve 1.150 MHz yonga fre-
kansyla geliyor. Ayn tavsiyelerinden birini
ise Nvidiann GeForce GTX 660 modeli hak
ediyor: Bu kart iyi oyun performansn 260
dolarlk uygun bir fiyatla birletiriyor.
AMDnin Radeon HD 7850 2 GB modeline
ise ayn adda ama 1 GB grafik bellei olan
karde bir model geldi. 160 dolar fiyata sa-
hip ekran kart, giri seviyesinin zerinde,
orta seviyede bir performans sunuyor. Uy-
gun fiyatl 7700 ve 6800 serisi modellerin
performansn yeterli bulmayanlar iin bu
kart iyi bir seim olabilir. Ayrca eski PCleri
terfi etmek iin de bu model ok uygun, zi-
ra 6 pinli tek bir g balantsyla geliyor ve
eski g kaynaklar da ounlukla bundan
daha fazlasn sunamyorlar.
MASAST VE MOBL LEMCLER: Intel,
en iyiler listemize iki yeni masast ilem-
ciyle giriyor. Pahal Core i7-3970X modeli
alt ekirdeiyle yksek performansl
PClere gz krparken, i5-3550 ise salam bir
orta seviye performans sunuyor ve ayn za-
manda entegre HD2500 grafikle geliyor. Bu
entegre grafik gcne ihtiya duymayanlar
iin AMD modelleri FX-8320 ve FX-8350 ok
daha iyi bir fiyat-performans oran sunu-
yor. Mobil ilemciler listemizin zirvesinde
de yine Intel Core i7-3720QM modeliyle yer
alyor, hzl dizstler iin bu ilemci halen
en iyi fiyat ve performans orann sunuyor.
Core i7-2670QM ise zirve modelinden 100
dolar kadar daha ucuz, daha yaygn bulu-
nuyor ve yksek ilem gc gerektiren uy-
gulamalarda yeterince hzl.
uyaman@chip.com.tr
MASAST LEMCLER
6 AMD FX-8350 215 75,6 98.4 AM3+ 8/8 4,00 4,20 4x2048 8.192 32 125 6,95 4.702 259
8 AMD FX-8320 185 72,3 100.0 AM3+ 8/8 3,50 4,00 4x2048 8.192 32 125 6,42 4.665 244
TAVSYE
TAVSYE
* KB/s
Piyasada satlan ilemci ve grak yongalaryla ilgili
performans bilgilerini CHIP CPU-GPU rehberinde
bulabilirsiniz
UFUK YAMANKI LI OLU - ME
3
D
M
a
r
k
V
a
n
t
a
g
e
1
.
0
.
2

R
e
s
id
e
n
t
E
v
il
5
1
2
x
1
0
G
r
a
f
ik
y
o
n
g
a
s
G
P
U
p
e
r
f
o
r
m
a
n
s
p
u
a
n
T
r
u
e
C
r
y
p
t
7
.
1
A
E
S
-
T
w
o
f
is
h
W
in
R
A
R
x
6
4
4
.
0
1
(
K
B
/
s
)
C
in
e
b
e
n
c
h
R
1
1
.
5
6
4
b
it
M
a
k
s
.
G
k
e
t
im
i (
T
D
P
, W
)
r
e
t
im
m
im
a
r
is
i (
n
m
)
L
2
C
a
c
h
e
(
K
B
)
L
3
C
a
c
h
e
(
K
B
)
C
P
U
f
r
e
k
a
n
s
(
G
H
z
)
T
u
r
b
o
-
M
o
d
e
f
r
e
k
a
n
s
(
G
H
z
)
F
iy
a
t
(
y
a
k
l
a
k
, d
o
l
a
r
)
l
e
m
c
i
C
P
U
p
e
r
f
o
r
m
a
n
s
p
u
a
n
F
iy
a
t
-
p
e
r
f
o
r
m
a
n
s
p
u
a
n
S
o
k
e
t
t
ip
i
C
P
U

e
k
ir
d
e
k
/
T
h
r
e
a
d
s
a
y
s
ZRVE SINIFI (100-90) ST SINIF (89-75) ORTA SINIF (74-45) GR SINIFI (44-0) TM DEERLER PUANLANMITIR (MAKS. 100)
79
S
r
a
G
r
a
f
ik
y
o
n
g
a
s
B
e
l
l
e
k
b
k
l
M
B
v
e
t
r
l
Y
a
k
l
a
k
f
iy
a
t
(
$
+
K
D
V
)
P
e
r
f
o
r
m
a
n
s
p
u
a
n
F
iy
a
t
-
P
e
r
f
o
r
m
a
n
s
p
u
a
n
Y
o
n
g
a
f
r
e
k
a
n
s
(
M
H
z
)
S
h
a
d
e
r
f
r
e
k
a
n
s
(
M
H
z
)
B
e
l
l
e
k
b
a
l
a
n
t
s
(
B
it
)
U
n
if
ie
d
S
h
a
d
e
r
M
im
a
r
i (
n
m
)
T
r
a
n
s
is
t
r
s
a
y
s
(
M
il
y
o
n
)
S
.T
.A
.L
.K
.E
.R
. D
X
1
0
1
9
x
1
2
)
(
f
p
s
)
C
o
l
i
n
M
c
R
a
e
:
D
i
r
t
2
D
X
1
1

3
D
M
a
r
k
V
a
n
t
a
g
e
1 nVidia GeForce GTX 690 2 x 2.048/GDDR5 1125 100,0 32.6 915 6.008 2 x 256 2* 1536 28 2* 3540 300 79 73 104 27.851
2 AMD Radeon HD 7990 2 x 3.072/GDDR5 900 98,6 40.2 925 5.500 2 x 384 2* 2048 28 2* 4313 500 65 91 117 27.135
3 AMD Radeon HD 7970 6.144/GDDR5 680 86,8 46.8 1.150 6.400 384 2.048 28 4.313 230 80 53 90 21.487
4 nVidia GeForce GTX 590 2 x 1.536/GDDR5 850 81,4 35.1 608 1.215 3.416 2 x 384 1.024 40 6.000 375 78 38 102 19.296
6 nVidia GeForce GTX 680 2.048/GDDR5 560 78,4 51.4 1.006 6.008 256 1.536 28 3.540 195 77 38 92 18.547
7 nVidia GeForce GTX 660 Ti 2.048/GDDR5 325 68,9 77.8 1.033 6.008 192 1.344 28 3.540 150 69 31 84 16.035
8 AMD Radeon HD 7950 3.072/GDDR5 345 67,0 71.3 900 5.000 384 1.792 28 4.313 200 62 44 74 15.262
9 nVidia GeForce GTX 660 2.048/GDDR5 260 63,1 89.1 1.072 6.108 192 960 28 2.540 140 62 31 78 14.074
10 nVidia GeForce GTX 580 3.072/GDDR5 625 62,7 36.8 815 1.630 4.104 384 512 40 3.000 275 65 24 82 13.639
17 nVidia GeForce GTX 560 Ti 1.024/GDDR5 235 44,1 68.9 823 1.645 4.008 256 384 40 1.950 180 45 18 60 9.364
20 AMD Radeon HD 6870 1.024/GDDR5 170 42,3 86,8 900 4.200 256 1.120 40 1.700 151 42 29 51 7.809
22 AMD Radeon HD 6850 1.024/GDDR5 160 36,2 91.7 775 4.800 256 960 40 1.700 127 36 26 46 6.104
23 AMD Radeon HD 7770 1.024/GDDR5 150 29,8 88.6 1.000 4.500 128 640 28 1.500 80 31 19 26 6.482
26 nVidia GeForce GTX 550 Ti 1.024/GDDR5 110 26,1 88.1 930 1.860 4.200 192 192 40 1.170 110 27 10 36 5.297
28 nVidia GeForce GT 640 2.048/GDDR3 100 17,6 81.5 901 1.782 128 384 28 1.300 65 18 9 21 3.812
29 AMD Radeon HD 6570 512/GDDR5 100 13,3 64.6 650 4.000 128 480 40 716 60 14 9 13 2.621
30 nVidia GeForce GT 430 1.024/GDDR3 55 9,8 88.7 700 1.400 1.800 128 96 40 585 56 10 4 13 1.903
S
r
a
l
e
m
c
i
e
k
ir
d
e
k
k
o
d
u
Y
a
k
l
a
k
f
iy
a
t
(
$
+
K
D
V
)

1
P
e
r
f
o
r
m
a
n
s
p
u
a
n
F
iy
a
t
-
P
e
r
f
o
r
m
a
n
s
p
u
a
n
e
k
ir
d
e
k
s
a
y
s
l
e
m
c
i f
r
e
k
a
n
s
(
M
H
z
)
L
2

n
b
e
l
l
e
k
(
K
B
)
S
is
t
e
m
b
a
l
a
n
t
s
M
a
k
s
. G
k
e
t
im
i (
T
D
P
, w
a
t
t
)
6
0
W
h
p
il
le

a
l
m
a
s
r
e
s
i (
d
k
)

2
P
C
M
a
r
k
0
5
C
P
U
(
P
u
a
n
)
C
in
e
b
e
n
c
h
9
.
5
1
x
C
P
U

C
in
e
b
e
n
c
h
9
.5
x
C
P
U
(
p
u
a
n
)
3
D
M
a
r
k
0
1
o
n
b
o
a
r
d
-
G
r
a
f
ik
3
D
M
a
r
k
0
1
G
e
F
o
r
c
e
6
3
0
m
G
T
3
D
M
a
r
k
0
1
G
e
F
o
r
c
e
6
7
0
m
G
T
X
1 Intel Core i7-3720QM Ivy Bridge 420 100 100 4/8 2,60 3,60 6.144 45 120 12.998 921 3.158 32.452 21.500 32.000 51.500
2 Intel Core i7-2760QM Sandy Bridge 445 90,3 69,7 4/8 2,40 3,50 6.144 45 120 11.685 852 2.799 29.250 12.750 29.000 44.000
3 Intel Core i7-3610QM Ivy Bridge 420 87,4 66,8 4/8 2,30 3,30 6.144 45 120 11.837 848 2.897 24.568 21.000 31.500 51.000
6 Intel Core i5-3320M Ivy Bridge 250 73,3 65,6 2/4 2,60 3,30 3.072 35 154 10.223 858 1.745 23.095 15.000 30.000 48.000
8 Intel Core i7-2620M Sandy Bridge 385 69,3 36,4 2/4 2,70 3,40 3.072 35 154 9.762 833 1.708 20.420 11.400 26.500 38.000
10 Intel Core i7-3517U Ivy Bridge 350 61,6 23,4 2/4 1,90 3,00 4.096 17 318 8.787 783 1.425 18.031 17.000
12 Intel Core i5-3317U Ivy Bridge 215 56,4 27,9 2/4 1,70 2,60 3.072 17 318 8.203 668 1.308 17.312 16.500
13 Intel Core i7-2677M Sandy Bridge 270 50,1 13,8 2/4 1,80 2,90 4.096 17 318 6.512 693 1.336 12.803 13.000
14 Intel Core i5-520M Arrandale 385 47,9 20,2 2/4 2,40 2,93 3.072 35 154 6.803 576 1.187 13.851 8.300 19.000 32.000
16 Intel Core 2 Duo T9900 Penryn 120 44,0 5,6 2/2 3,06 3,06 6.144 35 154 6.922 558 1.034 11.487 7.900 17.500 29.000
17 AMD A10-4600M Trinity 635 43,9 11,8 4/4 2,30 3,20 4.096 35 154 6.606 445 1.178 13.114 22.500
18 Intel Core i5-2467M Sandy Bridge 300 43,2 11,3 2/4 1,60 2,30 3.072 17 318 6.164 537 1.028 12.537 12.500
19 Intel Core 2 Duo P8700 Penryn 300 37,1 8,9 2/2 2,53 2,53 3.072 25 216 5.866 469 836 10.075 5.400
20 AMD A8-3520M Llano 240 36,2 7,5 4/4 1,60 2,50 4.096 35 154 6.020 310 936 12.100 17.000
21 AMD A6-3420M Llano 240 34,7 7,3 4/4 1,50 2,40 4.096 35 154 5.433 305 905 11.900 16.500
22 Intel Core 2 Duo T6500 Penryn 105 28,2 8,7 2/2 2,10 2,10 2.048 35 154 4.401 369 695 6.889 4.900
23 AMD A6-4455M Trinity 180 26,4 4,3 2/2 2,10 2,60 2.048 17 318 3.578 385 503 8.543 10.500
24 Intel Core i5-520UM Arrandale 285 26,1 2,6 2/4 1,06 1,86 3.072 18 300 3.812 369 553 7.350 6.300
25 AMD E-450 Zacate 85 18,5 3,2 2/2 1,65 1,65 1.024 18 300 2.888 225 419 5.255 9.000
26 Intel Pentium SU4100 Penryn 105 17,4 2,0 2/2 1,30 1,30 2.048 10 480 3.121 234 410 3.715 4.300
27 AMD Athlon Neo MV-40 Huron 70 14,7 1,9 1/1 1,60 1,60 512 15 360 2.150 231 231 4.951 3.500
28 AMD C-60 Ontario 70 11,5 0,9 2/2 1,00 1,33 1.024 9 600 2.057 143 225 3.204 7.000
29 Intel Atom D525 Pineview 75 8,4 0,3 2/4 1,80 1,80 1.024 13 415 2.145 101 265 1.055 3.100
30 Intel Atom N550 Pineview 100 8,0 0,2 2/4 1,50 1,50 1.024 8,5 635 2.142 95 234 1.050 3.100
GRAFK LEMCLER
MOBL LEMCLER
1 Intel Core i7-3720QM Ivy Bridge y g 420 100 100 4/8 2,60 3,60 6.144 45 120 12.998 921 3.158 32.452 21.500 32.000 51.500
4 Intel Core i7-2670QM Sandy Bridge y g 285 81,5 78,9 4/8 2,20 3,10 6.144 45 120 10.343 765 2.604 26.266 12.250 28.000 42.000
9 nVidia GeForce GTX 660 2.048/GDDR5 260 63,1 89.1 1.072 6.108 192 960 28 2.540 140 62 31 78 14.074
TAVSYE
TAVSYE
TAVSYE
TAVSYE
1 ounlukla sadece bir dizst PC ile birlikte temin edilebilir
2 Shared Memory grafikte alma sresi, hzl grafik yongalar sreyi %40a kadar azaltabiliyor
M
a
k
s
im
u
m
g
k
e
t
im
i
(
T
D
P
, W
a
t
t
)

C
r
y
s
is
W
a
r
h
e
a
d
(
f
p
s
)

B
e
l
l
e
k
f
r
e
k
a
n
s
(
M
H
z
)
3
D
M
a
r
k
0
5
C
P
U
(
P
u
a
n
)
ZRVE SINIFI (100-90) ST SINIF (89-75) ORTA SINIF (74-45) GR SINIFI (44-0) TM DEERLER PUANLANMITIR (MAKS. 100)
B A R O ME T R E
CHIP yat barometresi
CHIP, her ay satn alma kararlarnzda faydalanabileceiniz dokuz aygt snf iin
yat tahminleri ve farkl yat snfndaki dizst tavsiyelerini yaynlyor
TAHMN: NMZDEK AY N FYAT TAHMN
MULTIMEDYA (YAKLAIK 2070 DOLAR)
lemci Core i7-3610QM (4 x 2,3 GHz)
RAM 16 GB (maksimum 32 GB)
Grafik yongas nVidia GeForce GTX 670M 3 GB
Ekran 15,6 in, 1.920 x 1080 piksel
letim sistemi Windows 7 Home Premium
Sabit disk 128 GB SSD + 750 GB HDD
Optik src Blu-ray kombo
Pil sresi * 1:14/2:45 saat
GR SEVYES (YAKLAIK 340 DOLAR)
lemci AMD E-450 (2 x 1,65 GHz)
RAM 2 GB (maks. 8 GB)
Grafik yongas AMD Radeon HD 6310
Ekran 15,6 in, 1.366 x 768 piksel
letim sistemi Windows 7 Starter
Sabit disk 320 GB
Optik src DVD yazc
GENEL ZM (YAKLAIK 1400 DOLAR)
lemci Intel Core i7-3615QM (4 x 2,3 GHz)
RAM 8 GB (maksimum 8 GB)
Grafik yongas nVidia GeForce GT 650M
Ekran 17,3 in, 1.920 x 1.080 Piksel
letim sistemi Windows 7 Professional
Sabit disk 1.008 GB
Optik src Blu-ray kombo
HP CQ57 (437ST)
SAMSUNG NP-700Z7C-S01TR
*Tam ykte/Ofce
B A R O ME T R E
IK 2070 DOLAR)
10QM (4 x 2,3 GHz)
ksimum 32 GB)
orce GTX 670M 3 GB
.920 x 1080 piksel
7 Home Premium
D + 750 GB HDD
mbo
saat at at t at
saat
MSI GT60 (0NC-067TR)
SABT DSK (SSD)
OCZ Vertex 2 (OCZSSD2-2VTX80G)
1/13 12/12 11/12 10/12
150
110
70
30
TAHMN
1/13 12/12 11/12 10/12
410
350
290
230
TAHMN
LCD MONTR (22/23 N)
Acer T231H
1/13 12/12 11/12 10/12
700
580
460
340
TAHMN
DJTAL SLR MAKNE
Nikon 1 V1
HARC SABT DSK (3,5 N)
Transcend StoreJet 25M3 (TS500GSJ25M3)
1/13 12/12 11/12 10/12
105
90
75
60
TAHMN
1/13 12/12 11/12 10/12
400
320
240
160
TAHMN
YAZICI (LAZER S/B)
Brother HL-5350DNLT
1/13 12/12 11/12 10/12
320
280
240
200
TAHMN
EKRAN KARTI (PCI-EXPRESS)
ASUS HD 7870 DirectCU II 2048MB GDDR5
BLU-RAY OYNATICI
Philips BDP3300
1/13 12/12 11/12 10/12
110
100
90
80
TAHMN
1/13 12/12 11/12 10/12
1.400
1.300
1.200
1.100
TAHMN
DZST PC
Hewlett-Packard EliteBook 2760p (LG680EA)
1/13 12/12 11/12 10/12
190
170
150
130
TAHMN
NAVGASYON SSTEM
TomTom Via 120 Europe Traffic
81
Kategori Bileen Fiyat ($)+KDV
CPU Pentium G645 65
CPU fan Intel stok fan 0
Anakart Asrock H71M-DGS 50
RAM G.SKILL Value DDR3-1333 4GB (2x2GB) 25
Ekran kart Tmleik (CPU'da) 0
Sabit disk Intel SSD330 60 GB SSD 75
Optik src 22x SATA DVD yazc 20
Kasa Cooler Master Elite RC-333 350 watt 55
Toplam 290
CPU AMD FX-6100 120
CPU fan AMD stok fan 0
Anakart Gigabyte GA-970A-D3 90
Ekran kart AMD Radeon HD 6670 65
Sabit disk OCZ Vertex 4 128 GB SSD 145
Toplam 520
CPU AMD E-350 (tmleik) 0
CPU fan Entegre pasif soutucu 0
Anakart MSI E350IA-E45 135
Ekran kart AMD HD 6310 (tmleik) 0
Sabit disk Seagate 1 TB ST1000DM003 80
Optik src Slim 8x DVD-RW 25
Kasa Dark Modern 150 watt 55
Toplam 320
CPU AMD Phenom II X4 965 100
CPU fan AMD stok fan 0
Anakart Gigabyte GA-970A-D3 90
Toplam 630
Ekonomik
(Os) PC
Genel
amal PC
Orta seviye
oyun PCsi
HTPC
(Ev sinemas)
Giri seviyesi
oyun PCsi
st seviye
oyun PCsi
CPU Core i5 3570K 240
CPU fan Thermalright HR-02 Macho* 55
Anakart Asrock Z77 Pro 3 105
RAM G.Skill F3-1600C8D 8 GB DDR3 50
Ekran kart nVidia GeForce GTX 660 260
Toplam 1095
*Overclock yaplmayacaksa stok fan yeterli
CPU Intel Core i7 3770K 355
CPU fan Thermalright Silver Arrow 90
Anakart MSI Z77A-GD65 185
RAM G.Skill F3-1600C8D 8 GB DDR3 50
Kasa Cooler Master HAF RC-912 750 watt 200
Toplam 1585
81
T A M S R ML E R
A
shampoonun baarl ve
popler sistem yazlm
olan WinOptimizer, yeni
ylla birlikte gncellenerek 2013
srmne kavutu. Yeni s-
rmle birlikte yepyeni zellikle-
re de kavuan WinOptimizer
2013, temelde yine en iyi yapt
ii yapmaya devam ediyor. Bil-
gisayarnzn uzman salk g-
revlisi olarak grev yapan Wi-
nOptimizer 2013, tek tula bilgi-
sayarnz dzenliyor ve iletim
sisteminizdeki var olan sorun-
lar ortadan kaldryor. Sistem
Bakm, Verim yiletir, Kiisel-
letir, Sistem nceleme, Dosya
Aralar ve Genel kategorilerin-
1. Ana ekran
Windows iletim sisteminizin
performansn kayda deer lde
arttrmak, program ve uygulamalar
daha hzl altrmak mmkn.
2. Sistem bakm
Sistem Bakm
bal altnda grecei-
niz Drive Cleaner ara-
cn kullanarak sabit
disklerinizdeki sorunla-
r hemen tespit edebilir
ve zme kavuturabi-
lirsiniz. imdi Sil bu-
tonuna tklayarak so-
runlar ortadan kaldra-
biliyorsunuz.
WinOptimizer 2013 ile
yaptnz tm ilem-
ler kayt altnda tutu-
luyor ve dilerseniz
bunlarn istatistiki ve-
rilerine de ulaabili-
yorsunuz. Bunun iin
statistikler bal-
na bakmanz yeterli
olacak.
4. statistikler
den oluan Modller sayfas-
na sahip olan WinOptimizer
2013, ayrca bunlar nemli
aralarn Bilgisayar, Sabit
Diskler, Pencereler, Gvenlik
ve nternet kategorileri altn-
da bulundurduu levler b-
lmyle de destekliyor. Byle-
ce performans almak istedii-
niz noktaya kesin mdahalede
bulunmanz mmkn klan
WinOptimizer 2013, bunlarn
yan sra yaptnz tm ilem-
leri kayt altna alyor. Bylece
bulunduunuz noktadan n-
ceki kaytlara dnmek isterse-
niz bunu rahatlkla gerekle-
tirebiliyorsunuz.
u an WinOptimizer
2013n ana ekranna
bakyorsunuz. Bu
blmde sistem
bilgilerinizi grebilir,
iletim sisteminize
hzl bakm yapabilir
ve performans analizi
yapabilirsiniz.
3. One-Click Optimizer
Tek tkla iletim
sisteminizi
dzenlemenize
imkan tanyan
WinOptimizer 2013,
bu ilemi One-Click
Optimizer arac ile
yerine getiriyor.
Ara; internet, disk
ve kayt defterine
hzla bir gz atyor.
S
ba
n
c
d
r
ve
li
to
ru
b
Te
s
d
im
W
b
O
ye
A
ve
h
W
ya
le
lu
bu
ril
yo
na
ol
Ashampoo
WinOptimizer
2013

83
T
m ifrelerinizi tek bir
noktada toplamanza ve
ynetmenize imkan tan-
yan gvenilir ifre bankas olan
Abelssoft SecuStar 2013, AES-
256 ifreleme algoritmasn kul-
lanarak gvenilirliini kantl-
yor. Ayrca Bulut Biliimi des-
tekleyen yazlm, ifrelerinize
her yerden annda eriebilme-
nize de imkan tanyor. Sahip ol-
duu rahat ve kullanl arabiri-
mi sayesinde tm ifrelerinizi
belirli bir isim ve ifre altnda
tutmanza olanak tanyan
Abelssoft SecuStar 2013, ayrca
hesaplarnz farkl kategorilere
atayabilmenize de izin veriyor.
Hesaplarnz dzenlediiniz k-
smda ifrelere ait aklamalar
yazmanz iin bir blm de ta-
nmlanan Abelssoft SecuStar
1. Balk oluturun
Sahip olduunuz tm ifreleri tek bir
noktada toplamak ve ayn yerden ynetmek
istiyorsanz en gvenilir yazlmlardan biri
Abelssoft SecuStar 2013.
2. Kategoriler
Oluturduunuz tm
kaytlar kategoriler
halinde grmek iin
sol meny kullana-
bilirsiniz. All Cate-
gories bal altn-
da tm kategoriler
listeleniyor. Her bir
kategoriye tklaya-
rak, altnda bulun-
durduu balklar
grebilirsiniz.
Bulut Biliime ba-
lanmak ve ifre bilgi-
lerinize her yerden
eriebilmek iin ilk
yapmanz gereken bir
Bulut hesab amak
olacak. Bu ilemi ta-
mamladktan sonra
SecuStar 2013 ile ve-
rilerinize her yerden
ulaabilirsiniz.
4. Bulut Biliim
2013de, birden ok kullanc
eklenmesi de mmkn. Abels-
soft SecuStar 2013 ile farkl if-
relerle tanmlanm kullanc
hesaplar altnda dilediiniz
kadar ifre depolamas yapabi-
lirsiniz.
eugurlu@chip.com.tr
Password-Catego-
ries sekmesini iz-
leyerek yeni kayt
oluturabilirsiniz.
Burada oluturdu-
unuz kaytlara,
Category ksmn-
dan bir kategori
atayabilir ve Com-
ment ksmn kul-
lanarak bir akla-
ma yazabilirsiniz.
3. Ayarlar
Gvenlik, Hzl Ana-
liz, Balang Prog-
ramlar, Kullanc
Modu, Bulut Biliim
ve Dil Seenekleri
ayarlarn Settings
mensn kullana-
rak yaplandrabilir-
siniz. Burada tm
ilemleri sekmeler
halinde bulabilirsi-
niz.
O
ka
h
so
b
g
da
li
ka
ra
d
g
G
li
ra
M
ve
ay
m
ra
s
i
h
n
Bu
la
le
er
ya
Bu
ol
m
Se
ril
ul
DVD YARDIM
CHIP-DVD ile ilgili en gncel
dzeltmeleri, bilgilendirme
ve yamalar ay iinde www.
chip.com.tr/blog/dvd adre-
sinden takip edebilirsiniz. Ek-
sik ya da fiziksel sorunu olan
DVDnizle ilgili yardm iin
ltfen okurhizmetleri@do-
ganburda.com adresine e-
posta ile bavurun.
Abelssoft
SecuStar 2013
D V D
M
utlu yllar! Koskoca bir yl daha
sizlerle birlikte geride brakmann
ve yepyeni bir yla yine birlikte bala-
mann mutluluu iindeyiz. Getiimiz
12 ay iinde yine yzlerce yazlm siz-
lerle paylatk ve paylamaya da devam
edeceiz. Yeni yln bu ilk aynda da
CHIP DVD hzndan hibir ey kaybet-
miyor. Bu yln ne kan isimlerinin
banda zellikle CHIP50 blmmz-
de yer verdiimiz 50 tam srm oyun
paketi geliyor. Yeni ylda bo zamanlar-
nz elenceli hale dntrmek iin
ideal olduunu dnyoruz. Elbette
yine tam srm yazlmlarmz da kal-
d yerden devam ediyor. Bu ay ifre
deposu Abelssoft Secustar 2013 SE ve
Windows dostu Ashampoo Winoptimi-
zer 2013 tam srm yazlmlarn CHIP
DVDde bulabilirsiniz. Ayrca video ei-
timlerine de bu ay Actionscript Profes-
yonel Uygulamalar 1 videolu eitimi
ile devam ettiimizi de hemen syleye-
lim. Bunlarn yan sra Freeware ve Kata-
log blmlerimizde yine birbirinden
kullanl yazlmlar bir arada bulabilir
ve Yeni Cihaz Kurulumu kategorisinde
de gz atmanz gereken programlarla
karlaabilirsiniz.
Bu ay CHIP 50 blm tam oyunse-
verlere gre. Tam 50 tam srm oyunu
bir araya topladmz CHIP 50 bl-
mnden taan Euro Truck Simulator 2,
Giana Sisters: Twisted Dreams ve Iron
Sky: Invasion demo oyunlarna ise CHIP
DVDde rastlayabilirsiniz.
Hepinize mutlu yllar dileriz! Daha nceki yllarda olduu gibi
2013te de muhteem ierikleri CHIP DVDde sizlere sunmaya
devam edeceiz. Bu ay yeni yl hediyesi olarak sizlere birbirinden
keyifli 50 tam srm oyun sunuyoruz. Elbette dahas da var!
D V D V DD
DVD
ER
Ashampoo Winoptimizer 2013
letim sisteminizi hzlandrmann vakti geldiyse...
Abelssoft Secustar
2013 SE
Unutmak istemediiniz tm
ifreler bir arada.
TAM SRM
Abelssoft Secustar 2013 SE
Ashampoo Winoptimizer 2013
VDEO ETM
Actionscript Profesyonel Uygulamalar - 1
FREEWARE
DVDVideoSoft Free Studio
Image Analyzer
ZipGenius
BEETmobile Hotspot
MailStore Home
GeekUninstaller
SoftPerfect Network Scanner
SlimCleaner
WinUtilities Free
Photivo
MusicBee
Avira Free Antivirus 2013
YEN CHAZ KURULUMU
CCleaner
HWiNFO32 (32-bit)
HWiNFO64 (64-bit)
PC Decrapifier
inSSIDer
TAINABLR ARALAR
Cameyo
KATALOG
Faststone Capture
Google Drive for Windows
Omnimo for Rainmeter
Rainmeter (Beta)
VueScan
OYUN
Euro Truck Simulator 2
Giana Sisters: Twisted Dreams
Iron Sky: Invasion
DVD
Actionscript Profesyonel
Uygulamalar 1
Actionscript renmek iin byk
frsat.
Abelssoft Secus
OCAK SAYISI BAYLERDE VE SPERMARKETLERDE
LEVEL_ilan_chip.indd 1 12/25/12 4:58 PM
F R E E WA R E
cretsiz yazlmlar
Tmyazlmlarnengncel
srmlerineulamakiin
TikTagleyin
Tm cretsiz: Sizlere her ay en baarl cretsiz yazlmlar ve
uygulamalar tantyoruz. Bu cretsiz aralarn hepsi DVDde.
Free Studio 5.8.0
Gerek fotoraf ve videolar zerinde ilem
yapmak, gerekse de YouTube zerinden fa-
vori videolar bilgisayarnza indirmek ve
daha pek ok ilem iin rahatlkla kullana-
bileceiniz bir yazlm olan Free Studio,
kullanl arabirimi ve Trke dil desteiy-
le ok fonksiyonlu bir multimedya arac
olarak hizmet sunuyor. YouTube, MP3 &
Ses, CD & DVD & Blu-ray, DVD & Video, Fo-
to & Grntler, Mobil, Apple Cihazlar ve
3D balklaryla tam 8 farkl kategoriye sa-
hip olan Free Studio, tm multimedya i-
leri iin komple bir zm paketi. zellikle
geni dntrme seenekleriyle ne -
kan yazlm, tm akll telefon, tablet ve
akll telefonlar iin format dntrme
ilemi gerekletirebiliyor. boyutlu vi-
deo ve fotoraf oluturmada da kullanc-
lara yararl seenekler sunan yazlm, CD,
DVD ve Blu-ray diskleri de yazdrabiliyor.
Sadece YouTubedan video indirmek ve bu
videolar YouTube ve Facebook hesabnza
yklemek iin de kullanabileceiniz yaz-
lm, sahip olduu yeteneklerle kullancla-
rn seeneklerini geniletiyor.
PUCU 1 YouTube videolar indirmek ve bu
videolar kendi YouTube hesabnza ykle-
mek iin izlemeniz gereken adm ana say-
fadaki YouTube bal.
PUCU 2 Akll telefon, tablet ve oyun kon-
sollarnz iin de dosya dntrme hiz-
meti sunan Free Studio, tm bunlar Mo-
bil kategorisinde bir arada sunuyor.
BEETmobile Hotspot 1.0.0
Basit bir ekilde internet servis salaycs
konumuna gelmenizi salayacak olan BEET-
mobile Hotspot, internet balantnz arka-
dalarnzla ve evrenizle paylaabilmenizi
salyor. Sizin zerinizden internete bala-
nanlarn transfer detaylarn da gsterebilen
yazlm, tasarmyla da olduka kullanl.
PUCU BEETmobile Hotspot iin yeni ifre ta-
nmlama ilemini Settings mens altn-
da Wireless Access Settings ksmndan ya-
plandrabilirsiniz.
nternet salayn
letim sistemi: Win 7
Dil: ngilizce
letim sistemi: Win XP / Vista / 7
Dil: Trke
letim sistemi: Win XP / Vista / 7 / 8
Dil: ngilizce
ZipGenius 6.3.2
ZIP formatndaki sktrlm dosyalar a-
ltrabilen WinZIP ve WinRARa alternatif
olarak kullanabileceiniz bir yazlm olan
ZipGenius, ayn zamanda bozuk ZIP dosya-
larn tamir edebilmesiyle ne kyor. Zip-
Genius, sahip olduu eklentileriyle de fark
yaratmay baaryor.
PUCU Onarmak istediiniz bozuk ZIP dosya-
larnz tamir edebilmek iin Home buto-
nunun yanndaki Repair a ZIP Archive ya-
zsna tklayabilirsiniz.
ZIP dahisi
letim sistemi: Win 2K / XP / Vista / 7 / 8
Dil: ngilizce
Image Analyzer 1.34
Resim dzenleme olarak grev yapan Image
Analyzer, resimlerinizin kontrast, k ve
doygunluk ayarlarn otomatik olarak yap-
landrabilmesinin yan sra sahip olduu r-
tu aralaryla resimlerinize kk doku-
nularda bulunabilmenize de yardmc olu-
yor. Yazlm, fotoraflarnzdaki krmz gz
sorununa da zm getiriyor.
PUCU Image Analyzera yklediiniz resim-
ler zerinde ilem yapabilmek iin Operati-
ons mensn kullanabilirsiniz.
maj analisti
Komple multimedya zm
F R E E WA R E
87
Dil: ngilizce
Photivo v2012-1006
Amatr kullanclara hitap ettii gibi ileri
seviyedeki kullanclarn da beenebile-
cei Photivo yeni srmn yaynlad.
cretsiz bir fotoraf dzenleme yazlm
olan Photivo ile RAW formatl dijital fo-
toraflarnz dzenleyebilirsiniz.
photivo.org
MusicBee 2.0.4663
Bilgisayarnzdaki ve tanabilir cihazlar-
nzdaki mzik arivinizi sunduu pratik
aralarla dzenleyebilmenize olanak ta-
nyan MusicBee, yeni srmyle birlikte
yeni zelliklere de kavutu elbette.
getmusicbee.com
AntiVir Avira Free Antivirus v13
Antivirs yazlmlar arasnda baarl bir
konuma sahip olan Avira Free Antivirus,
yeni srmyle birlikte bilgisayarnza
szmak iin bekleyen zararl yazlmlara
kar tam bir kalkan grevini stleniyor.
avira.com
Yeni
gncellemeler
MailStore Home 7.1.0
MailStore Home ile srekli ulalabilir kl-
mak istediiniz kiisel e-postalarnz istedi-
iniz zaman ierdikleri eklerle birlikte rahat-
lkla bilgisayarnza arivleyebilirsiniz. Ma-
ilStore Home; Microsoft Outlook, Google
Gmail ve Mozilla Thunderbird gibi e-posta
servislerini de destekliyor.
PUCU E-postalarnz arivlemek iin Archi-
ve E-mail ksmndan e-posta hesabnzn
ismini ve parolanz yazp Start tuuna tk-
layabilirsiniz.
E-postalarnz yedekler
Dil: ngilizce
GeekUninstaller 1.0.4
Bilgisayarnzdan bir program silmek iin
Windowsun standart program kaldrma
aracn kullandnzda arkasnda iz brakr.
GeekUninstaller ile buna bir son verebilir ve
derin bir tarama sonrasnda bilgisayarnz-
dan sildiiniz yazlmlarn arkasnda iz b-
rakmasn nleyebilirsiniz.
PUCU Sisteminizde ykl olan yazlmlar
listeleyen GeekUninstaller, kaldrma ilemi-
ni yazlmlarn zerine tkladnzda Kal-
dr butonu ile salyor.
SoftPerfect Network Scanner 5.4.8
Sistem yneticilerine olduu kadar bilgisa-
yar gvenliiyle ilgili kullanclara da fazla-
syla hitap eden SoftPerfect Network Scan-
ner, IP ve NetBIOS gibi a birimlerini taraya-
bilmeniz iin gelitirilmi bir uygulama. Ya-
zlm ile ak TCP portlarn bulabilir ve a
skntlarnzdan kurtulabilirsiniz.
PUCU Tarama ilemine balamak iin gerek-
li IP araln Range From ksmndan be-
lirttikten sonra Start Scanning butonuna
tklayabilirsiniz.
Ortadan kaldrn
Anz kontrol edin
Dil: Trke
SlimCleaner 4.0
Sisteminize bakm ilemi gerekletiren
SlimCleaner, sisteminizi en kararl hale ge-
tirmeye alr. Setiiniz kategorilerde ana-
liz ilemleri gerekletiren yazlm; sistem
dosyalarn, Windows gemiini, internet
aralarn, tarayclar ve balang elerini
temizleyerek PCnizi dzenler.
PUCU Sistem temizlii iin analiz ilemini
Cleaner bal altnda greceiniz Analy-
ze butonuna tklayarak gerekletirebilirsi-
niz.
cretsiz sistem bakm
Dil: ngilizce
WinUtilities Free 10.54
Sahip olduu birimleriyle ve zengin see-
nekleriyle bilgisayarnzn hzna hz katabi-
leceiniz cretsiz bir ara olan WinUtilities
Free; gerektiinde bir disk temizleyicisi, ge-
rektiinde bir balang yneticisi, gerekti-
inde ise bir kayt defteri uzman gibi davra-
nabiliyor.
PUCU Sisteminize tam teekkll bir temiz-
lik paketi uygulayabilen WinUtilities Free,
bunu 1-Click Maintenance sekmesinden
gerekletirebiliyor.
Performansnz arttracak
letim sistemi: Windows XP / Vista / 7
Dil: ngilizce
U Y G U L A MA R E H B E R
Gezisitesi
Mutlu tatil uygulamas
Geni rn yelpazesi, avantajl fiyatlar ve ko-
lay deme koullaryla tatili cebinize getiren
bir uygulama olan Gezisitesi uygulamas,
1000den fazla yurt ii ve yurt d turlaryla
tatil seeneklerinizi geniletiyor. Otel fotoraf-
larna ve zelliklerine bakabileceiniz, yaplan
yorumlar okuyabileceiniz ve harita zerinde
otelin yerini inceleyebileceiniz baarl bir uy-
gulama olan Gezisitesi, zel fiyat ve promos-
yonlaryla da olduka ilgi gryor. Uygulama,
Facebook ve Twitter entegrasyonu ile de pay-
lam imkan salyor.

PLATFORM: iOS 3.0 ve st
DL: TRKE
FYAT: CRETSZ
Sleep Cycle
Sabahlar din uyann
Sabahlar bir trl zinde uyanamayan ve bu
nedenle tm gn yorgun geen iPhone sahip-
lerinin mutlaka yakndan incelemesi gereken
baarl bir uygulama olan Sleep Cycle, tam an-
lamyla uykunuzu izleyen bir gzc. Akselero-
metre destei ile yatakta uyurken hareketleri-
nizi gzleyen Sleep Cycle, sabahlar uyandrma
ilemini uykunuzun en hafif evresinde yaparak
gne daha din uyanmanz salyor. Tek yap-
manz gereken Sleep Cycle uygulamasn yk-
ledikten sonra alarmnz kurmak ve yatarken
iPhoneunuzu yatanzn iine brakmak.

DL: NGLZCE
FYAT: 0.99 $
Fizy
Mzik uygulamanz
Popler mzik servisi Fizy.comun uygulamas
olan Fizy, internet zerinden sunduu servisi
akll telefonunuz zerinden salyor. Geni
mzik ktphanesi ile yerli ve yabanc mzik-
leri rahatlkla dinlemenize imkan tanyan uy-
gulama, tasarm ve kullanm kolaylyla da
gz dolduruyor. Arivinde bulundurduu m-
ziklerin tmnn legal olmasna fazlasyla dik-
kat eden Fizy, kullanclardan ise herhangi bir
cret talep etmiyor. Uygulamay kullanarak
kendi alma listenizi oluturabilir veya Fizynin
hazrlayaca listeye gvenebilirsiniz.

DL: TRKE
FYAT: CRETSZ
Minecraft
Minecraft lgnlna katln!
MineCraft, kitlesini her geen gn arttryor.
nceleri kulaktan kulaa yaylan MineCraft,
imdilerde ise insanlarn kendi ehirlerini ya-
ratp fotoraflarn arkadalaryla paylatklar
bir yap halini ald. nsanlar yaratcla iten
bir oyun olan MineCraft; su, toprak ve ta gibi
doann sunduu temel yaplar kullanarak ha-
yallerinizdeki dnyay yaratmanza olanak ta-
nyor. Topra kazp, elinizdeki paralar birle-
tirerek ilmek ilmek dnyanz kurduunuz
oyunda, teknolojinin yokluunda insanln ilk
antlarn dikebilirsiniz.

DL: NGLZCE
FYAT: 6.99 $
InstaCollage Pro
Fotoraf kombini
12 milyonu akn kullanc tarafndan kullan-
lan InstaCollage Pro ile fotoraflarnzla bir hi-
kaye yaratabilirsiniz. ektiiniz fotoraflar bir
araya getirerek, hikaye oluturacak ekilde tek
karede kombinleyebilmenizi salayan Insta-
Collage Pro, eklediiniz fotoraflarnza etkile-
yici efektler uygulamanza da izin veriyor. Ha-
zrladnz almalar arkadalarnzla rahat-
lkla paylamak isteyebileceinizi de dnen
uygulama gelitiriciler, InstaCollage Proya Ins-
tagram, Facebook ve Twitter entegrasyonu da
ilave etmiler.

DL: NGLZCE
FYAT: CRETSZ
Clear
Kiisel asistannz
Yalnzca i iin deil, gnlk hayatmzda da
basit iler iin aklmzda hep bir liste yaparz.
Ancak bazen yapacaklarmz o kadar artar ki,
bunlar bir yere yazma ihtiyac hissederiz. Cle-
ar uygulamas da bylesi bir ama iin geliti-
rilmi bir uygulama. Yapacaklarnz listeler
halinde tutabildiiniz uygulama, kiisel asista-
nnz gibi davranyor. iPhoneun dokunmatik
zelliini sonuna kadar kullanan uygulama ile
birka ufak jestle tabiri caizse hayatnz kont-
rol altna alabiliyor ve zihninizi biraz da olsa
gereksiz ayrntlardan arndrabiliyorsunuz.

DL: NGLZCE
FYAT: 1.99 $
89
Pixlr Express
Fotoraflarnza renk katar
Sunduu 600den fazla efektle fotoraflarnz
harika aheserlere dntrebilmenize imkan
tanyan Pixlr Express, cretsiz olmasna karn
sahip olduu aralarla cretli profesyonel uy-
gulamalara ta kartyor. Fotoraflarnz ke-
sip yeniden boyutlandrabilen uygulama, kr-
mz gz sorununu da ortadan kaldryor. Auto
Fix zellii ile ektiiniz fotoraflarn renk ve
k gibi temel zelliklerini otomatik olarak d-
zenleyen Pixlr Express, Facebook, Instagram
ve Twitter entegrasyonu ile de fotoraflarnz
arkadalarnzla paylaabilmenizi salyor.

PLATFORM: ANDROID 2.2 ve st
DL: NGLZCE
FYAT: CRETSZ
OfficeSuite Pro 6
Ofis ileriniz iin
Yaygn olarak kullanlan Word, Excel, Power-
Point ve PDF dokmanlarnz altrabilecei-
niz baarl bir uygulama olan OfficeSuite Pro
6, Android kullanclarna ofis ilerini ceplerin-
de tamalarna olanak tanyor. Dokmanlar-
nz grntleyebileceiniz, gncelleyebilece-
iniz ve yazc ile paylam platformlarn kul-
lanabileceiniz OfficeSuite Pro 6, Android ta-
banl telefonlarn yan sra tabletlerle de
uyumlu olarak alyor. Box, DropBox, Google
Drive, SkyDrive ve SugarSync entegrasyonuyla
da ne kan OfficeSuite Pro 6, pek ok format
destei de sunuyor.

DL: NGLZCE
FYAT: 14.99 $
Grsel Zeka Testi
Grsel zekanz test edin
u sralar Android uygulamalar arasnda po-
pler konuma gelen Grsel Zeka Testi uygula-
mas, kullanclarn nesneler arasndaki iliki-
lendirme yeteneklerini ve dikkatini lml-
yor. Elence amal olarak kullanlabilecek olan
uygulama, her biri grsel olmak zere 30 soru-
dan oluuyor. Puanlamay her soruya verdii-
niz cevap sresi baz alnarak hesapland uy-
gulama, test sonunda sizi puan tablosuyla ba
baa brakyor. Ciddi aratrmalar sonucu orta-
ya kmad lanse edilen uygulama elencelik
olarak kullanlabilir.

DL: TRKE
FYAT: CRETSZ
PowerAmp
Gl mzik uygulamas
Android platformunun gl mzik uygulamas
olan PowerAmp, tasarmsal kl ve kullanm
kolaylyla baar gsteriyor. Kendine has
ekolayzr mensyle dinlediiniz mziklerin
havasn deitirmeyi baaran PowerAmp, bu
konuda pek ok kullanl seenek sunuyor.
Mzik ktphanesi altnda mziklerinizi kla-
srler halinde tutan PowerAmp, tm popler
dosya formatlarn destekliyor. 15 gnlk de-
neme srmyle gelen uygulama, bu srenin
sonunda sizden yalnzca 2.50 $ karlnda
Poweramp Full Version Unlocker uygulamasn
satn almanz istiyor.

DL: NGLZCE
FYAT: CRETSZ
Lig TV
Futbol avucunuzun iinde
Dnya futbolunu avucunuzun iine almanz
salayacak ve sporseverler tarafndan beeni-
lecek olan Lig TV uygulamas, gncel futbol ha-
ber ve videolarn takip edebilmenize olanak
tanyor. Spor Toto Sper Lig, Fransa Ligi, ngil-
tere Ligi, Beko Basketbol Ligi ile ilgili bilgilere
eriebileceiniz ve ma zetlerini izleyebilece-
iniz Lig TV uygulamas, oynanmakta olan kar-
lamalarn canl skorlarn da sunuyor. Kulla-
nc dostu tasarmyla rahatlkla kullanabilece-
iniz Lig TV uygulamas ile takmnza her za-
mankinden daha yakn olacaksnz.

DL: TRKE
FYAT: CRETSZ
Hugo Retro Mania
Hugo geri dnd!
Bundan yllar ncesinde ocuklar ve oyun se-
verleri televizyon ekranna kilitleyen macera-
perest Hugo, Android platformunda yeniden
hayat buluyor. Orijinal Hugo oyunuyla birebir
grsellie ve anlaya sahip olan Hugo Retro
Mania, eminiz pek ok oyunseveri ocukluuna
dndrecektir. Yine tu kombinasyonlarn kul-
lanarak Hugonun ailesini cad Scyllann elin-
den kurtarmaya altmz oyunda, birbirin-
den zorlu haritalarda mcadele ediyoruz. Ol-
duka czi bir fiyata sahip olan Hugo Retro
Mania, tm ocuklara ve ocuk kalanlara tavsi-
yemizdir.

DL: NGLZCE
FYAT: 1.05 $
Ayn web siteleri
www.geriver.com
Siz de kitapsz bir yaam d-
nemeyenlerdenseniz Geriver.
coma mutlaka bir gz atmal-
snz. Kapsaml kitap tantm-
larnn yer ald site, kullanc-
larn katlmyla yaplan oyla-
ma sistemi sayesinde, arad-
nz ierie en hzl ve en doru
biimde ulamanz salyor.
Gayet baarl ve kullanc dos-
tu bir arayze sahip olan geri-
ver.com, gncel haberleriyle de
edebiyat dnyasnn nabzn
tutmak iin ideal.
psikolojiblogu.blogspot.com
Herkes bazen psikolojik sorun-
lar yaar. Bu durumda yararla-
naca bir ortam bulmaya al-
r. te tam da bu noktada psi-
kolojiblogu.blogspot.com yar-
dmnza kouyor. Sitede psiko-
lojik sorunlarla ilgili kapsaml
yazlara yer verilmi. Kategori-
ler ksmndan ise dilediiniz
alandaki yazlara ulamanz
kolaylatrlm. Sade bir tasa-
rma sahip olan site, psikolojiy-
le ilgilenenler iin ilgi ekici
olabilir.
www.htmlkodlari.net
Gnmzde web siteleri snr-
sz bir okyanus gibi fakat bu
web sitelerini dzenlemek iin
html kodlarna hepimiz ihtiya
duyabiliyoruz. Eer kodlarn
bir arada olduu Trke ierikli
siteleri aratryorsanz
Htmlkodlari.nete mutlaka gz
atmalsnz. Sitenin nemli
avantajlarndan biri de kullan-
clarn sorunlarna site yneti-
cilerinin yardmc olmaya a-
lmas, kendilerine iletilen so-
rular yantlamas.
www.sozsende.net
Sozsende.net isimli internet si-
tesi, Trkiye'de en byk ark
listesi veri tabanna sahip site-
lerden biri. Site aracl ile bu-
lamayacanz ark sz nere-
deyse yok. Tm yerli ve yaban-
c sanatlarn btn arklar-
na dair szler, bu sitede ykl
durumda. Olduka kolay kulla-
nm arayz ve arama zelli-
iyle dilediiniz arknn szle-
rine kolaylkla ulaabiliyorsu-
nuz. Sitenin tasarm da olduk-
a baarl.
Kitap dnyas Psikolojik sorunlar cretsiz kodlar ark szleri
Kamu dnyas
www.memurin.net
Memur, retmen, eitim alanlarndaki haberler hakknda en
gncel bilgilere yer veren Memurin.net, kamu dnyasnn he-
men her alannda yer verdii kapsaml ierikle okurlaryla bu-
lumay uzun bir sredir devam ettiriyor. Hemen hemen tm
yazl ve grsel medyay tarayarak, kamu alanlarnn ilgisini
ekecek alanlarda ierie yer veren sitenin zellikle eitim
dnyasna arlk verdii gzlemleniyor. Benzeri sitelerin aksi-
ne dnyadaki gelimelere daha fazla yer verdiini tespit ettii-
miz memurin.net, gncel bir web sitesinden beklenen hemen
hemen tm kolay kullanm arayz zelliklerine sahip. Tasa-
rm bakmndan biraz gz yorsa da, youn ieriiyle ba ede-
bilmi. Siteye yorum girebilmek iinse cretsiz yelik formu-
nu doldurmanz gerekiyor. Ancak bylesine byk bir ierik
hacmine sahip olmasna ramen bir forum araclyla okur-
larnn sesini daha fazla duyurmamas bizi biraz yadrgatt
dorusu.
Beendiiniz web sitelerini CHIP okurlaryla paylamak istiyorsanz, adreslerini
yorum@chip.com.tr e-posta adresine gnderin.
BERK ERGN
M
g
m
l
y
d
n
m
h
r
b
n
h
l
d
WE B S T E L E R
www.babaminsiirdefteri.com
Trk ve dnya iiriyle ilgile-
nenlerin ilgisini ekeceini d-
ndmz bir gnce Baba-
mniirdefteri.com. Edebiyata
derin izler brakm airlerin
beenilen iirlerinden oluan
site, binlerce birbirinden se-
kin iiri bnyesinde barndr-
yor. Her ne kadar sitenin sosyal
paylam alar, forum, yorum-
lar gibi fazla artlar olmasa da,
sadece iir okumak isteyenle-
rin olduka houna gideceini
dnyoruz.
www.kucukmucit.com
catlar dnyasna dalmak isti-
yorsanz sizin iin doru adres
Kkmucit.com. Gnlk ya-
antmz pratik hale getiren
saysz buluun arka plannda
yatan keskin bulular tm p-
laklyla ortaya seren site, tek-
noloji retmenlerinin de u-
rak yeri olmaya aday. Gerek-
ten artc derecede geni bir
ierie sahip olan site, sundu-
u videolarla da ieriini gr-
sel bakmdan zenginletirme-
nin yolunu bulmu.
www.gezipgordum.com
Okurlarmzdan Sami
Altnayn gezi gncesini b-
yk bir titizlikle kayt altna al-
d Gezipgrdm.com, yaza-
rn yurt ii ve yurt d seyahat-
leri hakknda detayl bilgiler
vererek olas gezileriniz hak-
knda epey tecrbe kazandr-
yor. Arlkl olarak Avrupa l-
keleri hakknda bilgilere yer
verilen sitedeki resimler ve vi-
deolar, olas gezileriniz hakkn-
da daha canl fikirlere sahip ol-
manza yardmc oluyor.
www.testler.org
Dergilerin vazgeilmezlerin-
den olan ve hemen herkesin il-
gisini eken testler, testler.org
sitesinde olduka geni bir
kapsamla bir araya getirilmi.
Psikolojiden, kiilie, iqdan ka-
riyere kadar pek ok kategoride
saysz testin yer ald site,
test sonularnn okurlar tara-
fndan sosyal paylam a
olan Facebook hesabyla yo-
rumlanmasyla ok daha ilgin
bir hal alyor. Bir gz atmanz
tavsiye ederiz.
http://oyundili.com
nternet zerinde her geen
gn farkl bir oyun sitesi n
plana kmakta. Bu adreslerin
en byk ortak noktas ise ayn
zellikte oyunlar barndrma-
s. Belirli bir zaman sonra bu
oyun seenekleri skmaya ba-
lar. Bunun farknda olan Oyun-
dili.com, birbirinden farkl ve
kaliteli dv oyunlar arasn-
dan mutlaka ilginizi ekebile-
cek birine ev sahiplii yapyor.
Taraycdan oyun oynamann
avantajlar da cabas.
www.asgariucret.net
dnyasnn en temel nokta-
larndan biridir asgari cretler.
Bu alanda en gncel ve en kap-
saml bilgileri Asgaricret.net
adresinden bulmanz mm-
kn. Her trl tarife, maliyet
ve hesaplamann yaplabildii
site, onlarca kapsaml makale-
ye de ev sahiplii yapyor. Ta-
mamen alanna odaklanm
olan asgariucret.net web sitesi,
primleri hakknda kafasnda
phe duyanlarn mutlaka gz
atmas gereken bir portal.
www.pekiyi.com
On yldr web'de eitim siteleri-
nin rehberi niteliindeki yayn
hayatn srdren pekiyi.com
retmen ve renciler iin on-
larca kategoride binlerce gn-
cel, kaliteli ve gvenli dokma-
n bir araya getiriyor. Sitede b-
tn snflara ait, btn dersle-
rin 1.dnem, 2.dnem; 1.yazl,
2.yazl ve 3.yazl sorularna
ulamanz mmkn. Dzenli
olarak gncellenen sitede ol-
duka kaliteli ders notlar arivi
de var.
Trke iir
Her eyiyle iPhone
catlar dnyas
Gezi sitesi
Her testten
Dv oyunlar
Asgari cret
Eitim rehberi
www.iphone.biz
iPhonea dair hemen her eyi
bulabileceiniz bir site iPhone.
biz. iOS iletim sistemi hakkn-
da en gncel bilgiler, yamalar,
eklentiler sitede bulunuyor.
iPhonea dair tm pratik ipu-
lar, haberler, makaleler iPho-
ne.bizde hayli kapsaml bir ie-
rik olarak karmza kyor.
iPade de ayrca bir blm ha-
linde yer verilen sitede,
Soru&Cevap ksmndan me-
rak ettiiniz sorunlarn z-
mn bulabilirsiniz.
E
D
N
S
E
0
1
/ 201
3
91
T A I N A B L R U Y G U L A MA L A R
Y
azl tarih ncesinin puslu zamanlarnda, bilgisayarlarna
kurduklar yazlmlar nedeniyle ien Windows iletim sis-
temleri yznden yava bilgisayar kullanmak zorunda
olanlar vard. Bunun nedeni de kurulan yazlmlar nede-
niyle akna dnen Kayt Defteri ve virsler ile hackerlara
kaplar aan yeni DLL dosyalaryd. Kullanc bu yazlmlar bilgi-
sayarndan kaldrdnda bile geride artklar brakmaktaydlar. Bu
yzden bilgisayara kendileri de DLL dosyalar brakan temizlik
aralar kurmak gerekiyordu.
Bu ayki DVDmizde bulabileceiniz cretsiz yazlm Cameyo sa-
yesinde bu gnler artk geride kalyor. Bu harika yazlm, Windows
kurulu bilgisayarnzda tm uygulamalar paketleyerek bir .EXE
dosyas eklinde amanza olanak salyor. Yazlm neredeyse her
eyi sanallatryor. Sadece yazlm paketleri arasnda karmak
ba kuran uygulamalarda almyor. Eer Dropbox kullanyorsa-
nz, bu tarz uygulamalar Clouddan altrabilirsiniz. Sonu ola-
rak Windowsunuz temiz, gvenli, stabil ve hzl olacak.
500 yazlmla kullanlabiliyor
Cameyo, aralarnda CCleaner, Paint.Net ve iTunesun da bulundu-
u 500 popler yazlm destekliyor. stelik bu paketler, ktpha-
nesinde indirilip hemen altrlacak biimde bulunuyor.
almamzda size bu ktphaneyi tantyor ve TuneUp gibi ya-
zlmlar nasl sanallatrabileceinizi anlatyoruz.
TM YAZI LI MLAR
USB bellekte
Editrmz sanal
sistemlerde her trl
iletim sistemi ve yazlm
test ediyor.
Artk kurulum yok! Cameyo ile uygulamalar artk USB
bellekten, Clouddan ya da Windows PCden balatabileceksiniz
BERK ERG N / MH
93
500 YAZI LI MI
hemen kullann
Cameyonun ktphanesi hemen her i
iin uygun bir cretsiz yazlm sunuyor.
Sisteme kurulmadklarndan geride iz de
brakmyorlar.
1
CAMEYOYU ALITIRMAK DVDmizden bulabileceiniz Came-
yo cretsiz yazlmn, www.cameyo.com/download.aspx ad-
resinden de indirebilirsiniz. Sadece 10 MBlk olan kurulum dos-
yas bilgisayarnza indikten sonra irket politikas gerei hemen
altrlabiliyor. Yazlm altrdnzda ktphanesinde yer
alan cretsiz yazlmlarn simgelerini yklemek iin yazlm in-
ternetle balant kuruyor. Kayt ilemlerini tamamladktan son-
ra artk uygulamalarnz kaydetmek ya da dnyann her yerin-
den kullanabileceiniz biimde internet hafzasna erimek iin
Log ine tklayabilirsiniz.
2
TEMEL AYARLAR Kayt ilemini tamamladktan sonra uygula-
may altrn ve edindiiniz ifreyi buradaki ekrana da gi-
rin. Ortadaki ana beyaz erevenin sa alt kesinden, uygula-
mann ayarlarna ulaabileceksiniz. Buradaki minik kareye tkla-
yarak yazlm sistem tepsisine kilitleyebilir, ngiliz anahtar
simgesinden uygulama ayarlarna ulaabilirsiniz. Cameyonun
ngilizce varsaylan dil ayarlaryla geldiini belirtelim.
3
KTPHANEY TARAMAK Uygulamalarnz sanallatrmaya ba-
lamadan nce bu ii sizin yerinize bir bakasnn yapp yap-
madn aratrmaya balayabilirsiniz. Bunun iin Library
simgesinin altnda yeterince seenek bulunuyor. All Aps buto-
nuna tklayarak hazr olarak sanallatrlm yazlmlar listesine
kategoriyle ulaabilirsiniz. rnein dijital fotoraflarnz zerin-
de oynama yapmak istiyorsanz Photos & Graphicse tklayabi-
lirsiniz. Bakndnz belirli bir yazlm varsa, rnein Gimp gibi,
tek yapmanz gereken simgesine tklamak. Seenekler yeterli de-
ilse sa yn gsteren oku tklayarak dier yazlmlar da ince-
leyebilirsiniz.
4
KURULUMSUZ CRETSZ YAZILIM KULLANMAK Ktphanedeki
uygulamalardan nasl yararlanacanz gstermek iin r-
nek olarak CCleaner tuning aracn setik. Arama alanna CClea-
ner ifadesini girin ve yazlmn simgesine tklayn. Simgeye tk-
ladktan sonra yazlmn indirilme ilemi balatlyor. Hizmete
kaydolduktan sonra zerindeki art simgesine tklayarak, yazl-
m Cameyodaki CameyoBoxa yerletirebiliyorsunuz. Uygula-
ma indirilip kullanma hazr hale geldiinde simgesinde Ready
yazs kyor. Akabinde ift tklayarak CCleaner PCnizde al-
trabiliyorsunuz.
2
3
4
1
T A I N A B L R U Y G U L A MA L A R
TAI NAB L R
uygulamalar
TuneUp Utilities gibi ticari yazlmlar
Cameyo Studioya ekleyin ya da USB
bellekte veya Cloudda kullann
1
HAZIRLIK Olas tm hatalar batan engellemek iin arka
planda alan tm yazlmlar Cameyo hari olmak zere
kapatn. Bu yazlm sistem aralarn bile tanabilir hale geti-
riyor. Hazr srclerle gelen ya da almak iin ayrca sr-
clere ihtiya duymayan yazlmlar bu almamz iin en ide-
al olanlar. Burada popler TuneUp Utilities 2012 yazlmn
rnek olarak setik. Yazlmn kurulum DVDsini takn. Daha
sonra Cameyodan Studioya ve ardndan Capture app
locallyye tklayn. Daha sonraki admlarda size bir asistan yar-
dmc olacak.
2
UYGULAMAYI SANALLATIRMAK Cameyo sistem sabit diskinin
bir fotorafn ekecek. Bu ilem Windows blmnzn
byklyle orantl olarak zaman alabilir. Install the soft-
ware you wish to package mesaj belirdiinde, TuneUp
Utiliitiesi varsaylan konum olan C:\Programsa ykleyin. -
lem tamamlandnda Cameyo penceresinden Install donea
tklayn. Dikkat! Eer uygulama sistemi yeniden balatmak is-
terse Cameyo mesajn nceden onaylamalsnz nk uygu-
lama Windowsla birlikte almyor. Onayladktan sonra sa-
nallatrc ikinci bir sistem fotoraf ekecek ve uygulamay
bilgisayardan altrlabilecek ekilde tek bir .EXE dosyasna
dntrecek. Eer sanallatrma baaryla tamamlanrsa, son
olarak Package was successfully created in Documents\Came-
yo apps uyarsn alacaksnz.
3
ERM HAKLARINI AYARLAMAK Uygulamalar sanallatrmak
normalde izole bir evrede gerekleir ve harici bilgisayarlara
eriim hakkn getirmez. Bu kurulum ou durum iin geerlidir
ama TuneUp Utilities arkadalarnzn da bilgisayarlarn optimi-
ze etmek iin tam eriim hakk gerektirir. Bu yzden Cameyoyu
altrn ve Studiodan Package editor / Open existing virtual
appli sein. imdi Documents / Cameyo Apss klasrne gidin
ve TuneUp Utilitiesi buradan sein. General kaydndan uygula-
maya tam eriim iin Full Accessa tklayn. Deiiklikleri onay-
lamak iin son olarak menden File / Savee tklayn.
4
HARC BLGSAYARLARDA ALIMAK imdi Windows
Explorer an ve sanallatrlan uygulamay USB bellee ya
da evrimii hafzanza aktarn. TuneUp Utilitiesi harici bir bil-
gisayarda balattnz zaman ilkin bir Cameyo penceresi ala-
cak ve dzenleme aracnn eitli ieriini gsterecek. Diledii-
niz uygulamay sein ve OK ile onaylayn. Eer her ey yolun-
daysa TuneUp harici bilgisayarda da almaya balayacak.
berk@chip.com.tr
2
3
4
1
Bu simgeyi
grdnz
sayfalarda video
izleyebilirsiniz
SEYRET
PS
VDEO
Powered by
Aurasma
SADECE
3
,50
tl
PoPulAr ScIence ocAK SAyISIndA
ocAK SAyISInI
KAIrmAyIn!
inin gizli silahlar
Da Vincinin ifreleri
Denisova maarasnn srr
Uzaydan gelen hoparlrler
2013N BLM
GNDEM
POPSCI_CHIP.indd 5 21.12.2012 14:34
Y E N A Y G I T L A R
A
mbalaj a, bilgisayara bala, altr. Yeni aygtlarn ne ya-
zk ki pek az byle alyor. rnein akll telefonunuzun
nce eski telefonunuzdaki kaytlar okumas, gvenlik
ayarlarnn yaplmas ve bataryay tasarruflu biimde kul-
lanmas gerekli. Dizst bilgisayar ise ilk alta nceden
kurulmu sama sapan yazlmlar ve kan hzndaki manyetik
disk yznden resmen srnyor.
TVniz kanallar otomatikman taryor ama geliigzel ve kulla-
nsz biimde arka arkaya diziyor. Dahas, kt fabrika ayarlar
yznden grnt gznz alacak kadar parlak. rneklerimiz
hi de abartl deil, CHIP test merkezine her gn gelen nice yeni
aygtta karlatmz sorunlar.
Stressiz kurulum
Genelde, en uygun ayarlar bulmak ve mevcut verilerinizi aktara-
rak yeni aygtn potansiyelini sonuna kadar deerlendirmek iin
birka dakika yeterli. ok kullanlan baz yeni aygt trlerinde bu-
nu nasl baaracanz yazmzda anlatyoruz. Yeni aygtlarda yan-
l yaplandrmadan korkmanz gereksiz, eer bir ey yolunda git-
mezse sfrlayp fabrika ayarlarna dndrmeniz yeterli.
Yen aYg tlara
en iyi ayarlar
CHIP editr yeni aygtlarla
uramay seviyor ve ikide bir
gereksiz fabrika ayarlaryla
karlayor
Yeni donanmlar fabrika ayaryla m kullanyorsunuz? Hzl
atlyemiz yeni aygtlarda %80e varan oranda performans
art salyor
CS / BarI EmrE aLKI m
97
ak ll telefonunuzu
en verimli biimde
kullann
Eski bir cep telefonundan Androidli bir akll
telefona geerken, daha kutuyu atnz
anda karnza birok soru iareti dikiliyor.
te yapmanz gerekenler.
1
klernz aktarn Kiilerinizi aktarn: Cep telefonu ayn za-
manda rehberinizdir, o yzden de bir akll telefona geerken
tm numaralarnz tamanz gerekir. Bunu yapmak ok kolay.
Neredeyse tm cep telefonlarnn rehberinde telefon belleindeki
verileri SIM karta aktarmanz salayan bir seenek bulunur. Bilgi-
leri aktardnz SIM kart yeni telefonunuza yerletirin. Eer tele-
fonunuz Android iletim sistemiyle alyorsa ve ilk kurulumda
varsaylan ayarlar deitirmediyseniz telefonunuz SIM karttaki
kii bilgilerini Google hesabnza kaydedecek. Dolaysyla, Android
iletim sistemi kullanan dier aygtlarnzda da bu hesab kullana-
rak ayn kii bilgilerine eriebileceksiniz. Eer istemiyorsanz
Ayarlar / Hesaplar mensn an, Google hesabnz seip kii
senkronizasyonunu kapatn.
2
e-posta hesabnz ayarlayn. Hesaplar / Hesap Ekle men-
snden yeni hesaplar ekleyebilirsiniz. Web posta hizmetlerinde
genelde e-posta adresini ve parolay girmek yeterli oluyor. Eer ba-
arl olmazsa Elle ayar ksmna girin, hizmet salaycnzn yar-
dm sayfasndan renebileceiniz POP3 veya IMAP sunucusunu
sein. sterseniz bir Microsoft Exchange sunucusunun eriim bilgi-
lerini de girebilirsiniz.
3
gereksz yazlmlardan kurtulun Akll telefonunuzu ilk at-
nzda, web hizmetlerine ve maazalara ait bir sr nceden
kurulmu, gereksiz uygulamayla karlaabilirsiniz. Bunlar
Androidin 4 ve sonraki srmlerinde sistemden kaldrmak yerine
devre d brakmak mmkn. Ayarlar / Uygulamalar mensne
gidin, istediiniz uygulamay sein, sonra devre d brakn. Bu, uy-
gulamay ana ekrandan ve uygulamalar listesinden karacak.
4
Pl tasarrufu Bluetooth ya da WLAN gibi hizmetler gerekme-
diinde kapatlmal. Androidli telefonlarda ise widgetler ok
pil harcayabiliyor. Ayarlara girip ekrann parlakln Otomatik
Parlaklka getirin ve ekrann kapanma sresini ksa olarak belirle-
yin. Canl duvar kad kullanmaktan kann. Toplantlarda zaten
kullanamayacanz iin telefonunuzu uak kipine almak byk
pil tasarrufu salar.
5
ekran kld kullann Akll telefonunuzda hassas bilgiler bu-
lunabilir. Androidli telefonlarn ekran kilidi varsaylan ayarlar-
da etkin deil. n kameras bulunan, Android 4.0 st iletim sis-
temine sahip akll telefonlarda yer alan yz kilidi, bir PIN ya da
ekil (model) girmekten kolay. Ayarlar / Gvenlik / Ekran Kilidi
ksmndan bu seenei etkinletirebilirsiniz. Android 4.1 ve stn-
de ise yz tanma srasnda gzlerinizi ap kapamanz gerektiren
bir seenek daha bulunuyor. Akll telefonunuzun korunmasyla
ilgili bilgileri
S. 52.de bulabilirsiniz.
1
2
3
4
5
D zst
b lg saYar n z
gerekten
kullanma hazr
Dizst bilgisayarlar fabrikalardan azna
kadar sama sapan programla dolu ve kt
yaplandrlm halde kyor. Yeni bilgisaya-
rnzdan maksimum verim elde etmek iin
yapmanz gerekenler ite unlar:
1
Hazrlklar ncelikle bilgisayarnzda Windows 7nin ykl ol-
duundan emin olun nk 2-5 numaral admlar bu iletim
sisteminin yeniden kurulmasn ya da biraz hafifletilmesini gerek-
tiriyor. Btenizi ayorsa dorudan 6. adma atlayn. reticiler pa-
hal bir DVD vermek yerine iletim ya da geri kurtarma sistemini
genelde disk zerinde gizlediinden, bu sistemi acil durumlar iin
diske yazabilirsiniz. reticiler bunun iin genelde kurtarma siste-
mini iki ya da bo DVDye blen zel aralar sunuyor. Ayrca De-
netim Masasndan Aygt Yneticisine gidip LAN, WLAN, a ba-
datrcs, grafik ve ses kartlarnn isimlerini not edin ki sonradan
src bulabilesiniz.
2
ssDy kurun Yeni dizst bilgisayarlar zerlerine nceden ku-
rulu yazlmlar ve manyetik sabit diskler yznden yerde sr-
nyor. Testlerimizde, manyetik sabit disk yerine SSD kullanp
Windowsu yeniden kurmakla bilgisayarn alr hale gelme sresi-
nin %80 ksaldn grdk. Eer dizstnn nykleme yapabilen
bir mSATA portu varsa manyetik sabit diske ek olarak bir mSATA
SSD balayabilirsiniz. Dizst bilgisayarnz zaten hem manyetik
hem de SSD disk barndran bir modelse, gereken mini PCIe uyumlu
yuva var demektir. Srcnn BIOS seeneklerinde n ykleme s-
rcs olarak grnmesi art, aksi takdirde iletim sistemini zeri-
ne kuramazsnz.
3
bos ayarlarn kontrol edn Modern dizstlerin BIOSunda
deitirilmesi gereken ok az ey var. Yine de kimi reticiler
tembel. O yzden SATA denetinin IDE deil de AHCI kipinde al-
p almadna, ilemcinin g tasarruf ilevlerinin ve fan dene-
tim seeneklerinin etkinletirildiine emin olun.
4
Windowsu yenden kurun: letim sisteminin en iyi alan ha-
li, reticilerin hediye programlar olmakszn iletim sistemi-
nin yeniden kurulmu hali. Bunun iin, bilgisayarnzda gelenle
ayn Windows srmn (mesela Home Premium) bir arkada-
nzdan dn alp bilgisayarnza kurabilir, internetten indirebilir
ve bir ISO dosyas halinde yazabilirsiniz. Kurulum srasnda bilgi-
sayarnzn altndaki etiketten rn anahtarn girmeniz gereki-
yor.
1
2
3
4
5
5
Windowsu yenden balatn Normalde Windowsun yeniden
kurulmasnn ardndan LAN, WLAN ya da ses yongalar gibi
nemli sistem bileenlerinin srcleri genelde bulunmaz. Dizs-
t bilgisayarla birlikte bir DVD zerinde ya da bir disk blmnde
sunulan srcler ise sistem elinize getiinde oktan gncellii-
ni yitirmitir zaten. En son srcleri dorudan bileen reticileri-
nin sitelerinden (AMD, Atheros, Broadcom ya da Realtek gibi) indi-
rebilirsiniz. Intelin web sitesinde ise Intel Src Gncelleme
Aracn bulacaksnz. Bu ara, Intelin rettii yonga setleri,
GPUlar, a ve SATA badatrclar iin en son gncellemeleri oto-
matikman yapyor. Ancak bilgisayarnzda bu Intel bileenlerin-
den birinin bulunmas artyla.
6
alternatif: letim sistemini hafifletin. Eer 2-5 numaral
admlarda anlatlan her eyi sfrdan yapma yntemi gzn-
z korkuttuysa, bilgisayar reticisinin sunmu olduu deneme s-
rmlerinden ve gereksiz programlardan mmkn olduunca faz-
lasn silin. Dergimizin DVDsinde bulacanz PC Decrapifier adl
yazlm bu tarz Crapware tabir edilen yazlmlar tanyp hepsini
topluca siliyor. Ardndan otomatik balatlan programlar silmek
iin Balat mensnden msconfig yazarak yaplandrma aracn
altrn. Hizmetler sekmesinde gerekli kutuya tklayp tm
Microsoft hizmetlerini gizleyin. Sonra donanm bileenleriyle ya
da kullandnz anti virsle ilgili olmayan her eyi devre d bra-
kn ve Tamama basn. Sistem alyla ilgili sekmeden de nce
tm otomatik balatmalar devre d brakn, sadece donanmla
ve virs korumasyla ilgili olanlar brakn.
7
gncellemeler ve neml aralar kurun Windowsu ister s-
frdan kurun ister hafifletin, ncelikle Windows Updatei kulla-
narak tm gncellemeleri yapmanz, taraycnz, e-posta sunucu-
nuzu ve ofis yazlmlarnz gncellemeniz gerekiyor ki 9. adma
sa salim bir sistemle geebilesiniz.
8
g seeneklern optmze edn: G tasarrufuna ynelik fab-
rika ayarlar ou dizst iin olmas gerektii gibi deil. Balat
mensne g yazarak Denetim Masasn an ve Bir G Plan
Seme ksmna tklayn. Buradan Dengeli plan sein. Sonra
Plan Ayarlarn Deitirme ksmndan Gelimi G Ayarlarn
Deitire basn. G dmeleri ve kapak altnda G dmesi
eylemi olarak Kapat ayar ve Kapa kapatma eylemi iin
standart ilem ayar da Hazrda Beklet seili olmaldr.
9
Yen sstem yedekleyn u ana kadar verdiiniz onca emein
bir donanm kazasna ya da virs saldrsna kurban gitmemesi
iin, yeni sistemi bir harici diske balayp yedek aln. Balat men-
snden Denetim Masasna ulan, oradan da Yedekleme aracn
altrn. Sistem Grnts Olutura tklayp sihirbaz balatn.
10
raMi akllca geniletn Windows performans dizininden
RAMin en iyi ekilde taklp taklmadn kontrol edebilirsi-
niz. Balat mensnn arama alanna Performans yazarak Per-
formans Bilgileri ve Aralar sayfasn an. Dizst bilgisayarlarda
bile RAMin ift kanal kipinde, yani iki modln ezamanl alyor
olmas ok nemli. Eer performans dizininde belleiniz 5,9un al-
tnda bir puan alyorsa RAM ift kanal demektir. Eer tek bir bellek
modl varsa performans dizini 5,5 ve altna der. Bu durumda
DVDmizdeki HWiNFO aracn altrarak hangi RAMin takl oldu-
unu bulabilir, tamamen aynsn satn alabilirsiniz. Sonra da genel-
de dizstnn altnda (baz ender durumlarda klavyenin altnda)
bulunan kapa skn ve RAMi kontak noktalarna denk gelecek
ekilde yerletirip kilitler skca kapanana kadar itin.
6
7
8
9
10
99
D j tal fotoraf Mak nes :
Kaliteyi en iyi hale
getirin
1
temel ayarlar ncelikle zaman ve tarihi girin. Bu, ektiiniz fo-
toraflar izlerken karnza kacak. Fotoraf bilgisinin son de-
rece kalitesiz ekilde grnd dijital yaknlatrmay kapatn. G-
rnt ileme iin en st kaliteyi sein.
2
bm ve kaltey belrleyn Kimi fotoraf makineleri 16:9 ge-
ni ekran biimiyle gelir. Alglaycnn tam alann kullanmak
daima iyidir. Bunun iin, en yksek znrl belirleyin. Kom-
pakt makinelerde fotoraflar 4:3, DSLRlarda ise 3:2 grntlenir.
JPEG sktrmas ou zaman ok verimli. Sonradan yapacanz
dzenlemelerde daha fazla rahatla sahip olmak iin en st kalite-
yi tercih edin.
3
Dslr optmze edn DSLR fotoraf makinelerinin uzun pozla-
mal ekimlerde devreye giren etkili bir grlt nleme siste-
mi var. Ancak ou zaman otomatik olarak devreye girmiyor. Bu
yzden de grnt kalitesini yukarya eken ve ayakla ekilmi
fotoraflarn kalitesini hatr saylr oranda artran bu seenei et-
kinletirmelisiniz.
Wlan YnlenD r c n z
gvenli hale
getirin
1
gvenl br Wlan parolas sen FritzBox WLAN ynlendirici-
lerin her modeli farkl bir WLAN parolasyla geliyor. Ama yn-
lendiriciyi kaldrp altna bakan herkes bu parolaya eriebilir. O
yzden kendinize ait, en aa 12 karakter ya da rakamdan oluan,
kk byk harfler ve simgeler ieren bir parola belirlemeniz
gerekiyor.
2
en y kanal sen Tm WLAN ynlendiriciler gibi FritzBoxda
otomatik kanal arama seeneiyle geliyor ve civardaki
WLANlar, giriim kaynaklarn dikkate alarak en uygun kanal be-
lirliyor. Ne var ki bu otomatik seenekler genelde ok iyi almyor.
Onun yerine, dergi DVDmizde verdiimiz InSSIDer aracn kullan-
arak dizst bilgisayar civarndaki en az giriim bulunan kanal
seip bunu belirleyin.
3
zamanlaycy kullann Evdeki WLAN byk ihtimalle tm
gn boyunca kullanmyorsunuzdur. Kullanmadnz zaman-
larda kapatrsanz g tketimi azalr ve ynlendiricinin mr
boyunca ciddi bir g tasarrufu salanr. FritzBoxta System /
Night Service seeneklerinden bunu gnlk ve saatlik bazda be-
lirleyebilirsiniz.
1
1
2
2
3
3
teleV zYonu
aarken
1
stasyonlar keyfnzce belrleyn Kimi TV aygtlar otomatik
taramann ardndan yzlerce istasyonu rastgele dizer ve bunlarn
sralamasn uzaktan kumandayla deitirmek ok skc bir itir.
Samsung TVlerde bu i iyice arapsana dnyor zira Samsung
Channel List Editor adndaki ara (kanal listesinin TVden USB
bellee aktarlmasna, PCde rahata dzenlendikten sonra TVye
aktarlmasna izin veriyor) ancak ve ancak Google zerinden
yaplacak aratrmayla bulunabiliyor ve gayr resmi. Alternatif ola-
rak dergi DVDsindeki SamsChannelEditoru kullanabilirsiniz.
2
grnty ayarlayn Baz TVlerin grnts yapay, ar par-
lak ve gsterili. ou durumda yaplacak en iyi ey tm grn-
t iyiletirme seeneklerini kapatmak. Parlakl, kontrast ve rengi
dergi DVDsindeki Burosch test grntsyle ayarlayabilirsiniz.
3
smart tV zellin ayarlayn Modern televizyonlar YouTube
gibi web hizmetlerine kolay eriim salyor ancak sponsorlu
uygulamalar genelde uygulama listesinin tepesinde. Philipslerde
favori uygulamanz kumandann yeil tuuna basarak ilk sayfaya
tayabilirsiniz.
oYnat c n z
mkemmel hale
getirin
1
oynatcyla alcy balayn ster TV alcs, Blu-ray ya da me-
dya oynatc kullann, bu aygtlarn tm de dosyalarn ev a
zerinden aktarlmas, web balantsnn kullanm ve fotoraflarn
gsterilmesi salanrsa tm potansiyellerini deerlendirebilir. Bu
aygtlar bir LAN kablosuyla balamanz yeterli. WLAN ile balamak
iinse aygtla uyumlu bir WLAN USB adaptr ya da LAN kablosuyla
balanabileceiniz bir WLAN kprs gerekiyor.
2
tV kpn kontrol edn Doru TV kipinin seilip seilmediini
grmek iin alcnzn ya da oynatcnzn Ayar mensne girin.
Burada maksimum znrlk ve kare says seilmi olmal
(1.080p gibi).
3
g tasarrufu ou TV alglaycsnda hzl al kipi otoma-
tikman seilmitir. Bu sayede aygt bekleme kipinden ok hzl
kar. Fakat bu durumda, atl haldeyken ar g harcanr. Eer
hzl al seeneini kapatrsanz ylda 20 TLye varan elektrik
tasarrufu yapabilirsiniz. Sonra da reticinin Eco-mode dedii
tasarruf kipine gemeniz gerekiyor.
1
2
2
3
3
1
101
3 K A N A L L I WL A N
Yeni kanall ynlendiriciler ev anzn hzna hz katmak iin geliyor.
Vereceimiz tyolara bal kalrsanz, gerekten de bu hza eriebilirsiniz.
JG / Bar EmrE aLKm
D
izstyle internet gezintisi, PCden dosya indirme, TVde
HD film ak, tablet ve akll telefonda ise uygulamalar.
Eer multimedya aygtlarnz kablosuz kullanmak isti-
yorsanz, salam bir WLANa ihtiyacnz var demektir. H-
z 300 Mbpse ulaan ynlendiriciler ve aygtlar iddia et-
tikleri hza eriemiyorlar. Oysa gelecein WLAN ynlendirici nes-
li ev a iinde 450 Mbpsye varan hzlarda serbeste gezinme
vaadinde bulunuyor.
Bu hza ancak paralel veri ak alp gnderebilen adet
antenle eriilebiliyor. Paralellikten kast, her bir alm ve gnde-
rim biriminin, materyalin (rnein bir filmin) te birlik ksmn
yollamas. Buna meknsal mltipleks (spatial multiplex) deni-
yor. Her bir anten, parmak izine karlk den iletici bilgisini ak-
taryor. Bu bilgi, antenlerin meknsal durumunu bildiriyor ve bu
sayede alc, veri akn birbirinden ayrt edebiliyor. Bu
meknsal akn her biri saniyede brt 150 Mbit veri aktarabili-
yor ve bu sayede antenle 450 Mbps hza erimek olanakl oluyor.
Bununla beraber, net veri hz byk oranda u aygtlara ve ortama
bal. rnein Trendnetin TEW-692GR modeli ynlendiricisi (sa
ste baknz) test laboratuvarmzdaki en yksek hza kt. Bu da
292 Mbpsydi. Aygt bunu ift bant alma kipinde (her frekansta
bir u aygt varken 2,4 ve 5 GHz bantlarnda) sorunsuzca elde ede-
bildi. Arada duvar olduunda istemcinin 2,4 GHz bandnda alabildi-
i veri maksimum 179 Mbpse, ift duvar olduunda ise sadece 164,4
Mbpse iniyor. Bu rakamlar fena grnmese de, u an kullanlan
802.11n WLAN standard veri aktarm hzn 375 Mbps olarak belirli-
yor. u ana kadar test ettiimiz hibir ynlendirici bu rakama erie-
miyor. FritzBox WLAN 3370te bu deer sadece 176,6 Mbps.
Teknoloji eski, iletim gc yeni
300 Mbitlik atalarnn aksine, yeni WLAN ynlendiricileri hz po-
tansiyellerini deerlendiremiyorlar. kanall ynlendiricilerin a-
450 MBitlik
sper h zl WlAN
TEKnK zELLKLEr
Tahmini fiyaT 80 Euro
2,4 GHZ/5 GHZ/FT band //
WLanda ver akTarm 162,5 MBit/s
br duvarn ardndan 161,6 MBit/s
k duvarn ardndan 107,0 MBit/s
Lan yuvaLar / uSb porTLar 4/
TrendneT TeW-691Gr
TEKnK zELLKLEr
Tahmini fiyaT 150 Euro
Lan yuvaLar / uSb porTLar 4/2
neTGear n900 (Wndr4500)
TEKnK zELLKLEr
TaHmn FyaT 85 Euro
Belkin Play n750
TEKnK zELLKLEr
TaHmn FyaT 160 Euro
aVM FriTzBox Wlan 3370
TEKnK zELLKLEr
TaHmn FyaT 120 Euro
Lan yuvaLar / uSb porTLar 4/
TrendneT TeW-692Gr
TEKnK zELLKLEr
TaHmn FyaT 110 Euro
asus rT-n56u
103
lma ilkesi yeni deil ve mevcut 802.11n standard tarafndan da
destekleniyor. Ancak paralel veri iletimi (oklu giri oklu k, ya-
ni MIMO) ile nc antenden faydalanabiliyorsunuz. rn ta-
nmlarna baktnzda bu tr ynlendiricileri paralel ileticilerin
saysn gsteren 3x3MIMO gibi bir ibareden tanyabilirsiniz.
Dahas, yeni ynlendiriciler modlasyon teknolojisi olarak da op-
timize edilmi OFDM (dikal frekans blme mltipleks) ynte-
minden faydalanyorlar. Bir nceki standart olan 802.11n de bu
teknolojiyi kullanyor, ancak gnmzn aygtlarnda olduu ka-
dar akllca deil. O yzden de artk ynlendiriciler 48 yerine 52 ta-
yc sinyal kullanyor ve tek bir 40 MHzlik kanala iki adet 2 MHz
radyo kanaln sktran kanal birletirmeden yararlanyor. WLAN
standard dorudan komu olan kanallardan birinin kontrol kana-
l, dierinin ise seimlik geniletme kanal olarak kullanlmasna
olanak tanyor. Seimlik, nk eski WLAN aygtlarnn da ilevle-
rini srdrmeleri iin, uyumluluk adna bu zellikten vazgeilebi-
liyor ve WLAN destekli eski aygtlar da yeni bir ynlendiriciye ba-
lanabiliyor.
Veri hzn aktarmak iin yaplabilecek bir dier hile de iletilen
sinyaller arasndaki boluu azaltmak. Kaliteyi dren etkenleri
nlemek iin, standart uyarnca her bir WLAN sinyali havada 3,2
mikrosaniye kalyor ve ardndan 0,8 mikrosaniyelik bir boluk ge-
liyor. Bunlara sembol hzlar deniyor ve bylece veri aktarmyla
arann toplam uzunluu 4 mikrosaniye ediyor. 802.11n bu aray
ksaltarak sembol hzn 3,6 mikrosaniyeye dryor.
Teknik snrlara dayannca
Peki, neden reticiler 600 Mbit hz destekleyen, st anten do-
lu ynlendiriciler yapmyorlar? Yant basit, veri aktarmndaki ar-
t, eklenen her bir akla doru orantl azalyor. Anten says dr-
d getikten sonra, yeni anten eklediinize demiyor. Dahas, an-
tenleri artrmak hem baz istasyonlarnn hem de alclarn ilemci-
lerine yk bindiriyor. O yzden de 450 Mbit hzndaki ynlendiri-
ciler u anda st snr. Ancak bu rnler bile ev andaki darboa-
zn sona ereceinin garantisi deil, zira kablosuz anzn hzn
sadece baz istasyon belirlemiyor. Elde edilen veri aktarm hznn
artmas iin, alcnn da gndericinin de antene sahip olmas
lazm. antenli bir ynlendiriciye iki antenli bir aygtla balanr-
sanz en iyi olaslkla kapsama alan biraz geniliyor. USB WLAN
badatrclarn ise nermiyoruz nk dizst bilgisayarlardaki
WLAN yongalar bile daha yksek hz sunuyor. Zira dizst bilgisa-
yarlarda anten normalde ekran erevesine yerletiriliyor ve USB
badatrclarda olduu gibi ufack bir alana sktrlmyor. te
yandan, u anda antenli akll telefon ya da tablet bilgisayar bu-
lunmuyor ve bunlara yeni anten de eklenemiyor.
Kablosuz adaki veri trafiini hafifletin
Sadece WLANa balanan aygtlarn says deil, civardaki dier
kablosuz alar da ev anzn ileyiine darbe vuruyor. Ne yazk ki
2,4 GHz frekans band byk ehirlerde tamamen dolmu durum-
da. O yzden de 5 GHz aralnda alan yeni aygtlara gemeniz
faydal olabilir. WLANnz mmkn olan en iyi ekilde ayarlamak
iin
S. 105teki En iyi WLAN kanaln bulun balna bakabilir-

siniz.
Elbette 5 GHz frekans bandn tm aygtlarla, yani akll tele-
fonlarla, tabletlerle ve TVlerle kullanmak mmkn deil. Bununla
birlikte yeni ynlendiricilerin gerek 2,4 gerekse de 5 GHz frekans
bandnda 450 Mbit hza eriebilmesinin avantajlar olduu kesin.
Bu ift bantl aygtlar sayesinde dier cihazlar ezamanl olarak
iki frekans bandnda birden altrabiliyorsunuz. Bylece evde ay-
n anda iki WLAN kullanabiliyorsunuz; birisi iPhoneunuzla ya da
benzer aygtlarla internete girmek, dieriyse 5 GHz bandnda ke-
sintisiz ve hzl WLAN iin.
Veri hzyla hsran yaratyor, ift bant
destei yok
Hzl ve ok az araca sahip
Makul fiyatl ve hzl, ancak kullansz
Az donanml, ancak artc hzda
Hzl veri aktarm ve multimedya
uygulamalar iin birebir
Hzl, makul fiyatl, ancak ift bant
desteinden yoksun
3 K A N A L L I WL A N
Zahmetsiz
Fr tzbox kurulumu
1
FritzBoxun ayarlarna ern: FritzBox WLAN 3370 bir taray-
c araclyla kolayca yaplandrlabiliyor. Aygta IP adresiyle ya
da http://fritz.box adresinden ulaabilirsiniz. Aman, parola sapta-
may unutmayn, yoksa nne gelen herkes WLANnza girip
FritzBoxun ayarlarn deitirebilir.
2
Uzman grnme gen Varsaylan grnmde FritzBox size
450 Mbit iin gereken zel ayarlar gstermeyecektir. Bunun
iin uzman grnme gemeniz gerekiyor. FritzBox mensnn
sol stunundan nce System ardndan View seeneklerine tk-
layn. Ardndan ana pencereden uzman grnme gein. Artk
tm zellikleri deitirebilirsiniz.
3
450 Mbit etknletrn Aradnz zellikler WLAN / Radio
Channel bal altnda yer alyor. WLAN standard ve Radio
channel iin uygun ayarlar yandaki resimde grebilirsiniz.
FritzBoxta, ister 2,4 ister 5 GHz bandn sein, 450 Mbit hzdan
yararlanabilirsiniz. En hzl balant iin, Use suitable radio
channels for 450 Mbps seeneinin nne iaret koyun. Geni-
letilmi radyo kanallar byk oranda giriim yapt iin, not in
extremely populated WLAN environments seeneini iaretle-
menin de byk faydasn grebilirsiniz.
D zstnzDe
450 MBit
1
Dzst WLAn badatrclarna br gz atn Dizstnzdeki
Trendnet TEW-684UB gibi yongalar harici USB badatrcla-
rndan daha iyi aktarm hzlar sunuyor. Dizstnzn antene
sahip olup olmadn grmek iin WLAN kartlarnn yuvasn an
(klavyenin altnda). Eer sadece ikisi bal nokta grrseniz, hz
450 Mbite ykseltebilirsiniz. HP ve Lenovo dizstlerdeyse bir BI-
OS engeli karnza kabilir. HP ya da Lenovo dizstlerde, BIOS
engeli kurulumu nleyebilir.
2
WLAn KARtInI DetRn WLAN kartn (mini PCI express) yu-
vasndan dikkatlice karn. Ardndan elle anteni ekin. Mini
PCI Express yuvasna uygun WLAN kartlarnn tam ve yarm boy
olanlar var. Kk olanlar yuvaya rahata oturuyor. Biz Intel
Centrino Ultimate-N 6300 tavsiye ediyoruz (yaklak 25 avro).
yuvay da balayn, ardndan iyice oturana kadar kart yuvas-
na itin.
3
Anten sabtleyn Kurulum klavyenin altnda gerekleecein-
den anteni bir yerlere tkmak zor olabilir. nat anten kablolar-
na sz geirmek iin effaf bant kullanabilirsiniz.
1
2
3
2
3
1
105
eKstRA zeLL KLeR
Yazdrma sunucusu, NAS alternatif, DECT
WLAN an yaymak ve internete balamak,
tm ynlendiricilerin yapabildii bir ey. O
yzden de ou durumda son sz syle-
yen, aletlerin ek zellikleri oluyor. LAN
balants standart zelliklerden. Neredey-
se her WLAN ynlendiricide bunlardan drt
tane var. Tavsiyemiz, artk yava kalan Fast
Ethernet kipini deil de Gigabit Etherneti
destekleyen modelleri tercih etmeniz. A
balantlarnn haricinde, kablosuz a yaz-
drma sunucusuna dntrmenizi sala-
yan USB balantlar da byk nem ta-
yor. Ne var ki ynlendiricilerin USB balan-
tlar henz NASlara kafa tutmalarn sa-
lamaya yetmiyor.
Sabit diskler ya da USB bellekler bir de-
rece, ancak veri aktarm hz NAS sistemle-
rinin eline su dkemiyor. D-linkin DIR-
857si gibi modeller USB 3.0 destei sal-
yor ve harici sabit disk balayarak bir a
depolama aracna dntrebiliyorsunuz.
Bir dier rnek ise AVMnin FritzBoxlarnn
kablosuz telefonlar iin dahili DECT baz is-
tasyonu iermesi. Telefonla internet iin
birbirinden ayr iki kutu istemiyorsanz,
bir FritzBox tm iinizi gryor. Dier re-
ticiler multimedya alarna da byk ar-
lk veriyor, DLNA sertifikal medya sunucu
ilevleri sunuyorlar. Eer ofisiniz iin
WLAN ynlendirici aryorsanz VPN ve mi-
safir eriimlere dikkat etmelisiniz. Baz
reticiler bu ilevleri de sunuyorlar. Akll
bir ynlendirici seimiyle, baka aygtlar
satn almaktan kurtulabilirsiniz.
Eer ev anzda sorunlar yayorsanz, se-
beplerinden biri komularnzn kablosuz a-
lar olabilir. Kablosuz alarn ok byk bir
ksm 2,4 GHz bandnda alr. En ideal du-
rumda farkl ev alar 1, 6 ve 11. kanallarda
yer alrsa birbirini engellemiyor, ancak bu da
piyango kmas gibi bir ey. ou durumday-
sa WLAN ayn anda alyor ve hangisinin
hangi kanalda etkinlik gsterecei de nceden
belirlenemiyor. Bir baka sorun da gnmz
aygtlarnn kanallar birletirerek daha geni
alan kapsamas. Dergi DVDsinde yer alan inS-
SIDer adl cretsiz yazlm, komu WLANlar
ve kanal ayarlarn ak seik gsterebildii
iin ok faydal. 64 bitlik sistemleri de destek-
leyen yazlm, bilgisayara kurulu WLAN mo-
dllerini destekliyor. Kablosuz alar otoma-
tikman aratryor ve gsteriyor. WLANlarn
hangi kanallar igal ettiini Channel stu-
nunda grebilirsiniz. Kablosuz alarn etki
alanlar burada grafiksel olarak gsteriliyor.
Eer alar akyorsa, bu her iki ada da ke-
sinti olaca anlamna geliyor. 5 GHz Chan-
nels sekmesine bastnzdaysa durum farkl.
Orada sadece tek bir WLANn etkin olduunu
greceksiniz. Optimizasyon iin tavsiyemiz
WLANnz en az kablosuz ala akacak e-
kilde ayarlamanz.
WlAN ArAC Nss Der
En iyi WLAN kanaln bulun
GELECEiN WLAN
STANDARTLARI
Mevcut WLAN 802.11n standardnn yerini
alacak standartlar stnde allyor bile.
Ama, 802.11ac ve 802.11ad standartla-
ryla WLAN stnden Gigabit hzna erie-
bilmek. Gnmzde bile u kural geerli:
Eer anzn bant geniliini tam kapasi-
teyle ve kesintisiz kullanmak istiyorsanz,
kabloyu tercih etmelisiniz. Gigabit a ara-
birimleri dizst bilgisayarlarda ve yn-
lendiricilerde standart, ancak mevcut
WLAN standard 450 Mbit hznda kalyor.
Drtten fazla paralel veri ak ve 600
Mbpsten fazlas, urunda verdiiniz a-
baya demiyor.
802.11ac standard radyo kanallarnn ge-
niliini bir kez daha ikiye katlayarak 80
MHze ykseltecek. Bunlar da gelitirme-
nin ikinci safhasnda birletirilerek 160
MHz olacak ki, bugnk deerin drt ka-
tna denk geliyor. Doal olarak, MUMOyu
da hesaba katmak lazm. Standart, sekiz
ak destekleyecek ekilde tasarlanyor.
ikinci bir WLAN standard daha gelitirili-
yor: 802.11ad. Eski WLAN badatrclar-
la uyumlu olmayacak olan bu teknoloji, 60
GHzde iletim yapyor ve radyo kanal ge-
niliini 2 GHze karyor. Bir dier kanal
eriim protokol sayesinde, teorik olarak
7 Gbps aktarm mmkn olacak.
PRATiK TEST: ESKi
YNLENDiRiCiLER YENi
YNLENDiRiCiLERE KARI
450 Mbit, 300 Mbitten fazla. Peki, ya pra-
tikte? FritzBox WLAN 3370 modelini bir
nceki popler model olan 3270le kar-
latrdk. Sadece veri iletim hzna bakmak
bile yeni modelin eskisinden neredeyse
kat hzl olduunu gstermeye yetiyor. Fa-
kat ynlendiriciyle alc arasna bir ya da iki
duvar girdii anda hayaller suya dyor.
Durum byleyse, yeni FritzBoxn hz, eski-
sinden sadece te bir daha fazla. Bu da
demek oluyor ki, WLAN 3370in hz farkn
ancak aygtla ynlendirici ayn odadaysa
grebileceksiniz.
ver LeTm 61,9 mbit/s
br duvarn arkaSndan 60,9 mbit/s
k duvarn arkaSndan 36,3 mbit/s
ver LeTm 176,6 mbit/s
br duvarn arkaSndan 95,7 mbit/s
k duvarn arkaSndan 49,3 mbit/s
FriTzBox Wlan 3270
FriTzBox Wlan 3370
Y L E E N D O N A N I ML A R
E
er tam oturduunuz anda bir atrt duyduysanz bilin ki
ses yal kemiklerinizden deil, muhtemelen bir grup anah-
tarla naho bir buluma yaayan cep telefonunuzun ekra-
nndan geliyor. ou cep telefonu kullancs bu durumun
trajik sonucunu bilir: Ekrannzdaki izikler. Azck yksek-
likten dmek bile aygtn nn ya da arkasn izebilir. Teknik
aygt sigortas yapan firmalar, iPhone 4 ve 4Steki cam krlmas
vakalarnn nceki modellere gre ikiye katlandn sylyor.
Yeni materyallerin byle sorunlar zebileceinin en byk
kantn geen sene, otomobil reticisi Nissan gsterdi. Scratch
Shield (izik Kalkan) adl iPhone klf da Tokyo niversitesiyle
Advanced Softwarematerials firmasnn ortaklaa abas olarak or-
taya kt. Bu klf, Nissann yllardan beri otomobiller iin kullan-
d zel boyalardan ilham alyor. Bu kaplama izikleri kendi ken-
dine tamir edebiliyor. Altnda yatan ilke yle: Sradan boyann
stne effaf bir vernik uygulanyor. lgin olan, bu katmann ok
elastik olmas. Dardan gelen gl bir basn sayesinde izilirse
skyor ve d darbeyi emiyor. Zarar grdkten sonra cila tekrar
genleerek ilk konumuna dnyor. Bylece ince izikler saatler
iinde kaybolurken, daha derin izikler gnler ya da haftalar iin-
Gelecekte ekranlardaki izikler kendi kendilerini giderecek. Bilgisayar donanmlar
otomobil reticilerinin aratrmalarndan nasl faydalanyor?
JG / BARI EMRE ALKI M
KEND N TAM R
eden materyaller
Yksek teknolojili
materyaller
kendilerini burada
gsterilen trden,
tamir edici yapkanla
onaryor.
107
de ortadan kalkyor. Elbette ok derin izikleri bu ekilde gider-
mek mmkn deil. Nissan temelli iPhone korumas da Akrilo-
nitril btadiyen stiren kopolimer adl zel bir plastikten oluu-
yor ve son derece salam yzeyiyle ayrt ediliyor. Nissan, bu iP-
hone klfn ylbanda piyasaya srecek ama fiyat henz belli
deil.
u anda ise akll telefonlarnz iin izikleri nleyen koruyu-
cu filmlerden kullanabilirsiniz. Scosche adl bir firma bir dizi ek-
ran koruma filmi retiyor. Bunlardan recoverSkin ad verileni
silikondan yaplm. Bu materyal de ince izikleri saniyeler iin-
de ortadan kaldrabiliyor. Fakat derin izikler ve hoyrat kullanm
sz konusu olduunda filmler de para etmiyor ve bir sre sonra
yenilenmeleri gerekiyor. Koruyucu filmler doaldr ki dler-
de ekran camn korumuyor. Fakat aratrma laboratuvarlarna
yle bir bakmak bile, kendini onaran donanmlarn ok da
uzakta olmadn ispatlyor.
Uak sektrnden yeni plastikler
Birka yldr, ilerinde IBM ve Dellin de bulunduu bilgisayar
firmalar kendini onaran donanmlar gelitirmek iin milyon-
larca avro harcyor. Fakat bilgisayar sektr bu gelimelerin ba-
n ekmiyor. Nissan gibi otomobil reticilerinin yan sra, uzay
arac ve uak reten firmalar bu alann lideri. rnein Illinois
ve New York niversitelerinden materyal tasarmclar, uaklar-
daki atlaklar gidermesi beklenen plastikler zerine aratrma
yapyor. Bu zor bir alma zira uak kanatlarndaki sa teli ince-
liindeki klcal atlaklar insan mdahalesi olmadan gidermek
iin birka adm gerekli. ncelikle zararn tanmlanmas, ardn-
dan tamirin kendisi geliyor. Bundan 15 yl nce byle bir prob-
lem aratrmaclarn altndan kalkamayaca kadar karmakt.
imdi ise mikro ve makro teknolojideki gelimeler durumu ta-
mamen deitirdi. rnein NASA, biyolojik sistemlerin kendini
tamir zelliini plastie aktarmay hedefleyen bir aratrma bi-
rimini bundan on yl nce kurdu.
Illinoisde uygulamaya koyulan fikirler, mevcut paralarn
zerine harici olarak uygulanan bir ek koruma katmanna daya-
l. Bu koruma katman fiberle glendirilmi ve materyalin iin-
de, sv yaptrc ieren kk kapsller var. Plastikte bir atlak
meydana gelince kapsller de yrtlyor ve ilerindeki yaptrc
(genelde epoksi reine) meydana gelen hasar gidererek atlak-
lar dolduruyor ve ardndan sertleerek materyali onaryor.
Onarm tetikleyenler
Teoride basit grnebilir ancak gerek hayatta aratrmaclarn
karsna dikilen kimi sorunlar var. rnein yaptrc materyal
sadece hasar durumunda etkinlemeli ve bu kapsllerdeki sv
plastik hemen sertlememeli. Yoksa bir zarar geldiinde hibir
ie yaramaz. O yzden de bu sv plastik karm, sertlemesi
iin bir katalizr gerektirecek ekilde tasarlanm. Materyal ara-
trmaclarnn teknik jargonunda bunlara kimyasal tepkimeleri
gerekletiren reaktifler deniyor.
Materyaldeki kapsllerin iine hem katalizr hem de yapt-
rc koyma olana da var. Bylece bir zarar meydana geldiinde
plastik ve katalizr, istenen yerde kar karya gelecek. Bu konu-
da birok deney yrtlyor. rnein Rutenyum metali, plastik-
te polimerlemeyi tetikliyor.
SCRATCH SHIELD: ZKLER YOK EDYOR
Otomobil reticisi Nissan, zel bir ciladan oluan iPhone klfn
kard. Altnda, Nissann gelitirdii salam otomobil boyalar
bulunuyor.
MKRO KAPSLLER: PLASTN NDEK
YAPITIRICI
Illinois niversitesinden materyal aratrmaclar kk
kapslleri yaptrcyla plastie gmmeyi baardlar. Materyal
izilince kapsller alyor, aa kan yaptrc ise hasar
gideriyor.
RECOVERSKIN:
ZKLER
MHRLEME
Scosche adl firma iPhone iin
silikondan yaplm koruyucu
filmler satyor. Bu recoverSkin
filmi, atlaklar kapatarak ufak
izikleri gideriyor. Fakat ok
derin iziklere bir ey yapamyor
ve sk kullanmda kaybolup
gidiyor.
SCRATCH SHIELD LE
ok elastik bir plastik, tpk yatak yaylar gibi basnla karlanca
skyor, ardndan eski biimini alyor.
Sradan boya o kadar sert ki izilme srasnda
materyal atlyor ve ortaya tamiri olanaksz bir
hasar kyor.
SCRATCH SHIELD OLMADAN
iPhone klf
ylbanda
satta olacak.
EFFAF CILA
BAZ CLA
DOLDURUCU
EFFAF CLA
BAZ CLA
DOLDURUCU

Y L E E N D O N A N I ML A R
Yaptrc iin damar yollar
Bir baka yntem ise gnein UV radyasyonu gibi bir doal kata-
lizr kullanmak. Kapsldeki sv plastik gneten korunuyor.
Kapsl yrtlrsa yaptrc mortesi (UV) nlaryla tepkimeye
girerek sertleiyor. svireli Freiburg niversitesi ile ABD Cleve-
landdaki Case Western Reserve niversitesi bu konuda ilgin
bilgiler sunuyor. ki niversite, adna metalosupramolekler
polimerler denen, metal iyonlar ykl plastikten oluan, UV
radyasyonuna maruz kald anda hzla snan polimerleri ret-
ti. Tek soru, iyiletirme ileminin sresi. u anda aratrmalar
atlaklarn yaptrc teknolojisiyle giderilmesi iin hala birka
saate gerek olduunu ortaya koyuyor. Bu durum, iPhone klfn-
da belki sorun deil ama uak paralarnda kritik.
Yaptrc iin damar yollar
Mikro kapsllerle ilgili bu yaklam kulaa ok parlak gelse
de kendini onarma ilemi, hasar bir kez giderildi mi sona eriyor.
Zira yrtlan kapsller ie yaramaz hale geliyor ve yeni atlaklar
onaramyor. Aratrmaclar bunun iin de farkl zmler geli-
tirmi. rnein Illinoisde mikro vaskler alar (damar yollar)
zerinde duruluyor. Bylece kapsller yerine, plastiin iinde
incecik tplerden oluan bir a bulunacak. Tpk insan vcu-
dundaki kan damarlar gibi, tm plastik paralara onarm ile-
mi iin yaptrc materyal gndermek mmkn olacak.
Eer ayrntlara gmlmek istemiyorsanz, o zaman kendini
onaran plastiklerde dikkat edilmesi gereken iki gelime var. Bir
grup aratrmac mevcut materyallere eklenen koruyucu mater-
yaller zerinde alyor. Dierleri ise kendini onarma yetenei-
ne sahip materyalleri aratryor. Arizona Eyalet niversite-
sindeki aratrmaclar bu ikinci gruba katmak olanakl. Poli-
merlerin iine incecik fiber optik alar yerletirmiler ve byle-
ce alglayclar kullanarak materyaldeki zarar saptamak mm-
kn oluyor. Ardndan bir lazer, fiber optik ana kzl tesi k
gndererek onarm srecini balatyor.
Mevcut aratrmalarda hasar saptayan sistemler zellikle
sorgulanyor. Mikro kapsllerde buna gerek yok, zira kapsl
paralanrsa hasar olduu varsaylyor. Laboratuvarlarda, ma-
teryallerin hasar kendi kendine saptamas iin konsantrasyon
gradyanlar diye bir yntem kullanlyor. Bunun iin, malzeme-
ler metal ya da seramik zellii giderek artan ince yapraklar ha-
linde oluturuluyor. Eer seramik katman belirli bir noktada
atlarsa oksijen ieri giriyor. Bu da metali oksitleyerek hasar gi-
deren bir kimyasal tepkimeyi balatyor.
Kendini iyiletiren bilgisayar yongalar
Kendini onarmann uak paralarnda kullanlmas en azndan
on yl bulacak. Bu teknolojiyi bilgisayar sektrnn daha nce
kullanmas olanakl gzkyor. Bilgisayar alannda tek bir hata-
l balant bile bilgisayar yongalarnn p boylamasna yol
amakta. Oysa aratrmaclar ince yonga balantlarn yukar-
daki tarife uygun plastik kapsllerle kapladlar. Bunun ilgin
yan, kapsllerde ek metal bileenlerin de bulunmas. Eer ba-
lanty yapan tel koparsa metal, plastiin iinde kopma noktas-
na kadar akyor ve burada iletkenlii tekrar salyor. u noktada,
pratik kullanmn nnde iki engel var. Bunlardan biri, aygt
reticilerinin bu denli salam aygtlarla gerekten ilgilenip ilgi-
lenmedii. Ayrca kendini iyiletiren materyallerin retimi
daima daha pahal.
VASKLER A: DOLAIMDAKI YAPITIRICI
Bunlar henz hala laboratuvar aamasnda. Illinois niversitesinde
bir materyale mikro lekte yaptrc salayabilecek bir vaskler
a icat edildi. Bu yaptrcnn insan vcudundaki kan gibi dolam
yapmas bekleniyor.
Sadece 50
mikrometrelik
izik 1

izikten eser
yok
2
KATALZ: KONTROLL KEND KENDN ONARMA
indeki Jilin niversitesinden aratrmaclar, kendini iyiletirme
zelliini etkinletirmek iin stne su skmann yeterli olduu bir
plastii tantt. Dier materyaller ise kimyasal katalizr ya da UV
istiyor. in plastiinde ise su, hasar gideren molekllerin
hareketliliini artryor.
K
A
Y
N
A
K
:

J
U
N
Q
I

S
U
N
,

J
I
L
I
N

V
E
R
S
T
E
S
YONGALAR: LETM YOLLARININ TAMR

Laboratuvar deneylerinde aratrmaclar yonga balantlarn
yaptrc ve metal alam ieren kapsllerle donatt. Bir iziin ya
da yrtn ardndan alam tekrar iletkenlii salyor.
Bir yongada elektronlar
metal katmandan geiyor.
Metal katmandaki izik,
akmn gemesini
kesintiye uratyor.
Kapsllerdeki madeni
alam elektriksel
balantlar da onaryor.
109
KEND N ONARAN
yazlmlar
Gnmzde kendini tamir eden donanm bulmanz pek mmkn
deil ancak her PCde kendini tamir eden yazlmlar bulunuyor.
Gncellemeler Dalga gemiyoruz, Windows daha imdiden ken-
dini tamir becerisini kullanyor. rnek mi istiyorsunuz? Kullanc-
larn Windows Updateten sadece otomatik gncellemeleri etkin-
letirmesi yetiyor. Ardndan her ey kendi kendine alyor. Ya-
malar indiriliyor, kuruluyor, hatta gerekirse Windows bilgisayar
size sormadan yeniden balatmaktan bile ekinmiyor. Ciddi ile-
tim hatalar meydana gelirse Windows inisiyatifi ele alp bilgisa-
yarnz yeniden balatyor. Doaldr ki hata her zaman ortadan
kaybolmayabiliyor ama iletim sistemini yeniden balatmak ou
zaman sistem hizmetlerini ve aygtlar da yeniden balattndan
soruna zm olabiliyor.
Src Elbette ileyii ok otomatik saylmaz ama Windowsun
yanl src kurulduu vakit bunu tanmas ve sizi uygun bir s-
rc aramaya ynlendirmesi bile bu kategoriye girebilir. ou
durumda, src arama iini bile Windowsa brakabilirsiniz.
Dosya sistemi Bunun da iletim sisteminin ekirdek ilevleriyle
ilgisi var. rnein Windowsta NTFSin kendi tamir ilevleri var.
letim sistemi tm depolama aygtlarn sessizce gzlemliyor ve
dosya sistemi hatalarn tespit ediyor. Windows, sabit disk hatala-
rn gidermeye alyor ve bunda baarl olamazsa yeniden ba-
latmann ardndan CHKDSK arac devreye giriyor.
Bellek Windows 8in Storage Spaces adl ilevi birden ok sabit
diskin tek bir bellek halinde birletirilmesini salyor. Bu diskte
de bir tr acil durum bellei ayrlyor. Eer adaki disklerden biri
hata verirse bu acil durum bellei sayesinde tm verileri kurtar-
mak mmkn oluyor. Ardndan kullanc, hatal sabit diskin yeri-
ne yenisini takyor. Bu zellii kullanmak RAID sistemi kurmak-
tan ok daha kolay.
HATAYA DAYANI KLI
Donanmlar
Gelecein donanmlar kendini iyileti-
rebilir, bugnn donanmlarysa hataya
dayankl. Aradaki fark u: izikleri ya
da atlaklar gideremeyen gnmz
donanmlar, tm sistemin ald hasa-
ra ramen almasn salyor. Bunun
gncel bir rnei SSDler. Ypranma
Dengeleme denilen teknoloji sayesinde
kat hal diskleri tm bellek hcreleri-
nin eit derecede kullanlmasn sal-
yor. Fakat gerekletirilebilecek yazma
operasyonu sayl olduundan, bellek
hcreleri hata verebilir. Bu durumda
deneti hatal hcreleri bulup iaretli-
yor ve onlarn yerine, rezerve edilmi
bellek hcrelerini kullanyor.
KEND N OPT M ZE
EDEN
Sistemler
Dizstndeki izikleri gidermek Windowsun hatalarn gidermekten
daha kolay. Windowsunuz er ya da ge giderek yavalyor ya da t-
myle almaz hale geliyor. O yzden de kendini optimize eden sis-
temler kendini onaran sistemlerden daha ok ey vaat ediyor. Altnda
yatan dnce, sistemleri deien koullar karsnda bamsz bir
ekilde tepki vermelerini salayan ksmi bir zekayla donatmak. En ba-
sit haliyle, Windowsun al optimizasyon ilevini buna rnek gste-
rebiliriz. Bu ilev, gerekli dosyalar diskin en hzl blmlerinde tutu-
yor. A dnyasnda bu fikir bir adm ileri tanm. rnein LTEde tek
bir telsiz hcresini srekli kapsamak yerine bitiik telsiz hcreleri ka-
pasitelerini birden ok insann bulunduu yerlere younlatryor.
Kendini optimize eden sistemlerin temelinde makine reticilerinin,
bilgisayar bilimcilerinin ve matematikilerin ortak abas var. Mesela
Paderborn niversitesinde bir ortaklaa aratrma merkezinde yar-
nn kendini organize ve koordine edebilen zeki makineleri zerinde a-
llyor.
Windows 8 bile
kendini onarmak
iin ilk i olarak
bilgisayar
yeniden
balatyor
NTFS de kendini
onarma
zelliine sahip.
Bu zellik ie
yaramazsa
CHKDSK
devreye giriyor
Windows 8in
Storage Spaces
zellii birden
ok diski bir
araya getirerek
veri gvenliini
artryor
Paderborn niversitesinde gelitirilen BeBot adl robot,
kendini optimize eden sistemler iin bir test platformu.
SSDlerde hatalar telafi
etmek zere yedek bellek
hcreleri var
E F S A N E A V C I S I
ESK CEP
TELEFONLARI
Arlnca altn
eder mi?
Cep telefonlar hammadde bakmndan
bir hazine mi? Efsane avcs cep
telefonlarn paralayp bu iddiann
asln aratryor
EFSANE Cep telefonlarnda, tpk dier elektronik aygtlarda ol-
duu gibi, gm ya da altn gibi birok deerli maden yer al-
yor. Telefonu atmadan, iindeki altn almak iyi olmaz m?
GEREK Sadece cep telefonlar deil, neredeyse elektrikle alan
her ey seramik, deerli metal ya da nadir toprak elementleri
ieriyor. Fakat cep telefonu gibi nispeten kk aygtlarda
bunlarn miktar ok az. Cep telefonlarnda kullanlan metal-
lerin byk ksmn bakr oluturuyor. Ortalama bir cep tele-
fonunda Cu simgesiyle gsterilen bu elementten 8,75 gram
bulunabiliyor. Kimi u durumlarda bu rakam 15 grama kabi-
liyor.
Bir cep telefonu yaklak 3 gram baz metal demir (Fe) ve ge-
i metali kobalt (Co) ieriyor. Deerli metaller ise hi sanld
kadar fazla deil. Baskl devre kartlarnda ve telefonun kon-
taklarnda yaklak 0,25 gram gm (Ag) bulunuyor. letim
yollarnda ve yine kontaklarda 0,024 gram, yani 24 miligram
da altn var. Bu rakam, kenarlar 1 mm olan bir kpe denk geli-
yor. Gze kk grnse de, Ekim 2012 itibariyle 1 gram altn
44 avro olduundan, kullanlmayan bir cep telefonunda 1 av-
roluk altn bulunduunu syleyebiliriz. ayet altn madeninde
madenci olarak alsaydnz, 1 avroluk altn elde etmek iin 25
kilogram altn cevheri karmanz gerekecekti.
Sadece altn da deil, bir cep telefonundaki toplam deerli
materyaller 2 avrodan fazla ediyor. Bitkomun 2011de yapt
bir aratrma, gnmzde sadece Almanyada evlerde bir ke-
nara atlm, kullanlmayan cep telefonlarnn saysnn 83
milyon olduunu ortaya koyuyor. Bu akl almaz bir rakam ve
180 milyon avronun raflarda toz toplad anlamna geliyor.
Sadaki grafik, cep telefonunda hangi metalden ne kadar bu-
lunduunu gstermekte. Cep telefonu pe atlmadan nce,
altn ve gm ayklanabilir. Teorik olarak bu mmkn.
Ne var ki pratikte byle bir eye kendi banza kalkmamals-
nz. nk srf altn dier materyallerden ayrtrmak iin ge-
reken tersine galvanizasyon ilemi, 100 telefondakine edeer
hammadde tketiyor. Dahas, eski cep telefonlarn toplayp
geri dntren, hem ilerindeki hammaddeleri ayrtran
hem de evreyi koruyan zel istasyonlar var.
CEP TELEFONU ALTIN MADEN M?
Cep telefonunda dier deerli madenlerin yan sra 0,024 gram
da altn gizli. Yani 40 adet cep telefonunun ierdii altn elde
etmek iin 1 ton altn cevheri ilemek gerekiyor.
EKMECELERDEK CEPLER
Bitkomun 2011 tarihli aratrmasna gre sadece Almanyada
evlerde kullanlmayan 83 milyon cep telefonu var. Bunlardaki
hammaddelerin (2 ton altn dahil) deeri 180 milyon avroyu
buluyor.
8,75 g
3,81 g
3 g
1 g
0,4 g
0,25 g
0,024 g
0,009 g
ESK 1 TON ALTIN CEVHER
BR CEP TELEFONUNUN ERD
ORTALAMA MADENLER
47,5 cm
Almanyadaki kullanlmayan
cep telefonlarndaki
hammaddelerin ederi:
180 MLYON AVRO
726 t 316 t
BAKIR
KOBALT
21 t
GM
2 t
ALTIN
PALADYUM
0,7 t F
O
T
O
R
A
F
:

N
I
K
O
L
A
U
S

S
C
H
F
F
L
E
R
Bakr
Kobalt
Demir
Kalay
Tantal
Gm
Altn
Paladyum
CHIP Yayn Ynetmeni Mahmut Karslolu,
yazlm dnyasnda dikkatini eken
gelimeleri her ay gnlnde sizlerle
paylayor.
mkars@chip.com.tr
www.chip.com.tr/blog/mahmut
MaRk ZuCkErBeRgn gz
DoYmAk BLmYoR!
Instagramdaki kiisel bilgilerinize gz diken Facebook, haber
kaynanzda da reklam grntlmeye hazrlanyor.
Planlananlar arasnda zel mesajlardan cret almak da var!
Ayn TrAnSfEr Steven Sinofsky
niversiteye geri dnyor
Getiimiz ay ke yazmda Microsofttan
ayrl hikayesini yazdm eski Windows
blm bakan Steven Sinofsky, kendine
yeni bir ura bulmu gibi grnyor. Win-
dows 8in mucitlerinden biri olan Sinofsky,
artk Massachusettsdeki Harvard Business
Schoolda ders verecek.
Sinofskynin derslerde Windows 8deki
demeleri kullanp kullanmayacan
imdilik bilmiyoruz. Ancak haberi
Twitterdan paylaan Sinofsky, rn geli-
tirme konusunda ders vereceini not d-
m. Eski Windows bakan buna ek olarak
okul iin bir eyler yazabileceini de twe-
etine eklemi. Sinofsky, 1990larn sonla-
rnda da iki makaleye de katkda bulun-
mu. Bunlardan bir tanesinde Microsoft
Officein yapmndaki karar alma mekaniz-
masnn detaylar anlatlrken, dierinde
daha genel bir konu alan iletmelerin prog-
ram gelitirmesi ele alnm.
Sinofskynin Windowstan ayrlma se-
bebini hala tam olarak bilmiyoruz. Ancak
baz kesimler onun CEO Steve Ballmer ta-
rafndan ayrlmaya zorlandna inanyor.
Ayn PaRaGZ Gz doymayan
Zuckerbergin yeni plan
Facebook, sosyal medya kanal olduu ka-
dar, zel mesajlama iin de biilmi kaf-
tan. zellikle sosyal an son zamanlarda
zerine byk emek harcad
Messenger gnmzde milyonlar birbi-
rine balyor.
Facebook, tm bu mesajlamann yete-
rince aktif kullanlmadn dnd
iin yeni bir deneme program balatm
durumda ve arkada olmayan insanlarn
birbirlerine gnderecekleri mesajlar iin 1
dolar demelerini ngryor. Facebooka
gre sebep u:
u anda kullanlan sistem ierisinde, ar-
kadanz olmayan kiiler tarafndan gn-
derilen baz mesajlar Dier kutusuna d-
yor ve yksek ihtimalle gzden kayor.
Buradaki en byk sorunsa aslnda yine
Facebook tarafndan kaynakl zira bir kii-
ye gnderilen mesajn Gelen Kutusuna m
yoksa Dier ksmna m decei tama-
men arkada tarafndan gnderilen ya da
arkadan arkada tarafndan gnderilen
mesajlarn, kendi ierisinde algoritmik bir
ekilde hesaplanmas sonucu belirleniyor.
Facebook ise mesaj atan kiinin zellik-
le bir konferans esnasnda ya da bir i iin
bavurusu iin ataca mesajlarda, olas bir
demenin ok daha mantkl olacan dile
getirmi durumda. Peki, bu ak ara bir
spam alarm m? stemediimiz insanlar
para deyerek bize sonsuza kadar mesaj
Geen ay ke yazmda Steven Sinofskynin
iten ayrl hikayesini yazmtm. Ama
tekrar niversiteye dnecei ne yalan
syleyeyim hi aklma gelmemiti
Gelir elde etme konusunda ipin ucunu
karan Facebook kullanclarn zyor
YaZiLiM GNl
113
atabilecekler mi? imdilik Facebookun
bu durumu yeni bir pazar yaratmak iin
harika bir giriim olarak m, yoksa sade-
ce mesajlama servislerini daha iyi hale
getirme giriimi olarak m grd tam
bir muamma. Ama durum resmileirse,
Facebookun bir kez daha kullanclarn
fkesini zerine ekeceini tahmin et-
mek g deil.
Ayn WeB SeRvS ini yapan usta
bulmak bu kadar m zor?
ini doru drst yapan ustalar aln-
masn ltfen ama emin olun saynz ok
fazla deil. Aslnda zor olan iyi olanlara
ulamak, nk ara meslekler iin birini
aradnzda yapabileceiniz duvar ve
direklerdeki ilanlara bakmakla snrl.
nternet ilanlar da ok zm deil
nk ounun ya zaman gemi olu-
yor ya da gvenmek pek mmkn ol-
muyor. Peki evimizi kendimiz mi boya-
yacaz ya da bir zm var m?
www.isyapilir.com bulunduunuz bl-
gede hemen her i kolunda uzman ve
usta insanlara ulamanza imkan tan-
yor. verenlerin puanlamasn da gre-
bileceiniz iin ii sorunsuz teslim etme
konusunda sknt ekilmiyor. i doru-
dan birine teklif edebileceiniz gibi, ge-
nel bir i teklifi brakp, dnleri de
bekleyebilirsiniz. nanlmaz detayl bir
site, mutlaka bir gz atn.
Ayn HZmEt Dolma parmakl-
lar size sesleniyorum!
Cep telefonu ya da tabletimizde inter-
nette gezinirken ilgilenmediimiz rek-
lamlara yanllkla dokunmak ok can
skc bir ey. Bu durumdan sadece tombul
ya da halk deiiyle dolma parmakl kulla-
nclar deil, reklam verenler de ikayeti.
nk sonuta herhangi bir sat getirme-
yen tklamalar iin gereksiz yere para de-
mi oluyorlar. Google, herkesi rahatsz
eden bu sorunu zmeye kararl.
Googlen stnde alt zm ok
basit bir gzleme dayanyor: ou yanl
tklama, reklamlarn kelerine dokunul-
masyla gerekleiyor. Gelitirilen zmle
bundan byle bir reklamn tam ortasna
dokunulmas halinde reklam tklanm ka-
bul edilecek. Kenarlara dokunulmas halin-
de kullancya reklam balantsna gitmek
isteyip istemedii sorulacak.
Bu uygulama aslnda birka yl nce
devreye sokulan onaylanm tklama uygu-
lamasnn biraz gelitirilmi hali. Eski uy-
gulamada kullanc reklam balantsna
gitmek iin reklam zerindeki mavi bir oka
tklyordu. Mavi nokta dnda bir yere tk-
lannca kullancdan onay isteniyordu. Go-
ogle, yeni uygulamann tklanma orann-
da bir de yol aacan ama geri d-
nte art grleceini sylyor. Tklan-
ma oranndaki dn, Google asndan
hibir fark yaratmayaca dnlyor.
Ayn HeLaL STeS Sonunda ran
kendi Youtubeunu kendi yapt
Getiimiz aylarda Gmaili ve YouTubeu
tamamen engelleyen, ancak bir sre son-
ra Gmaili tekrar eriime aan rann in-
terneti ok sevmedii biliniyor. lke im-
di ise YouTubeun daha gvenli, ayn za-
manda yakndan denetlenen bir srm-
n meydana getirdi.
Mehr adndaki web sitesi, YouTubea k-
yasla daha kstl video paylama zellikle-
ri sunuyor. ran, YouTubeda yaynlanan
slam kart bir video nedeniyle Eyll ayn-
da Google arama motoruna eriimi ve
Gmaili engellemiti. rann temiz bir in-
ternet oluturmak zere alt iddia
edilse de ran hkmeti bu raporlar yalan-
lyor. ran medyas ise yerel bir internet sis-
teminin Mart 2013de tamamlanm olaca-
n sylyor. Bu internetten World Wide
Webe eriime izin verilip verilmeyecei ise
bilinmiyor.
Aralk 2012
Microsoft Yama Gnl
Microsoftun geleneksel, aylk sal gn ya-
malar kapsamnda 11 Aralkta yaynlanan
yamalar ayn geen senenin son aynda oldu-
u gibi bize 7 gncelleme sunuyor. Be tane-
si kritik, kalan iki tanesi ise nemli olarak
iaretlenmi yamalar arasndan 6 tanesi
Windows 8in 32-bit ve 64-bitlik srmleri
de dahil olmak zere tm Windows srmle-
rinde uzaktan izinsiz kod altrabilme a-
n kapatyor.
Dieri ise Internet Explorer, Office ve Exc-
hange ile SharePoint gibi sunucu yazlmlar-
n etkiliyor.

Ayn gElTrcs Taraycnz ze-
rinden uygulama gelitirin
Eer herhangi bir programlama dili bilmi-
yor olsanz bile artk Windows 8 iin uygu-
lama gelitirebileceksiniz. Microsoftun ya-
ynlad yeni TouchDevelop web uygula-
mas sayesinde artk web taraycs zerin-
den de uygulama gelitirmek mmkn
oluyor.
Microsoftun Research blogda resmen
duyurduu TouchDevelop web uygulama-
s, daha nceden Windows Phone iin su-
nulan TouchDevelop Appn bir devam ni-
teliinde. Blog, yeni arac yle aklyor:
TouchDevelopu yaynladmzdan beri
onu tablet form faktrne getirmeyi d-
nyorduk ve bir web taraycs srm
zerinde alyorduk. TouchDevelop Web
Appn yaynlanmasyla beraber bu bekle-
yi sona erdi.
TouchDevelop web uygulamasn kulla-
nabilmek iin ncelikle Windows Live, Fa-
cebook veya Google hesabnzla oturum
amanz gerekiyor. Bunun ardndan geli-
tirme aralarn nasl kullanacanz gs-
teren eitim videolarn izleyerek ie bala-
yabiliyorsunuz. TouchDevelop web uygula-
mas, dokunmatik ekranlarda kullanlmak
zere tasarlanm, ancak fare ve klavyeyle
PCnizden kullanmanz da mmkn.
TouchDevelop web uygulamasna https://
www.touchdevelop.com/app adresinden
ulalabilirsiniz.
Mahmut Karslolunun
blogundaki dier
yazlar iin
TikTagleyin
inizi teslim etmeden kaan ustalardan
bktysanz gvenilir olan www.isyapilir.
com adresinde bulabilirsiniz
T E K N K S Z L K
1

VERC
ncelikle arj istasyonu bir Qi
aygtnn arj olmay beklediini
bildiriyor. Ardndan, vericinin
alternatif akm
dntrcsnde bir
alternatif akm oluturuyor.
Bylece bobinde gc
indksiyon ile aktaran bir
manyetik alan meydana geliyor.
ARJ BOBN
Optimum g transferini garantilemek
iin Qi aktarm bobininin boyutunu
belirliyor. u an kullanlan Standart A2
tipinde bu deer 43 mm.
2
LETM
Ping ileminden sonra deneti,
her iki aygttaki G Aktarm
Szlemesini birbirine
uydurarak gcn sorunsuz
aktarlmasn salyor. Bilgi,
manyetik alann faz
modlasyonuyla tanyor.
DORU AKIM
ALTERNATF AKIM
BLGLER
PL
POWER PICK-UP UNIT
VOLTAJ REGLATR
(voltaj dryor)
DORU AKIM
DNTRCS
(doru akm oluturuyor)
DENET
(g tketimini dzenliyor
ve iletici denetisiyle
iletiim kuruyor)
MOBL AYGIT
ALICI
ALICI BOBN
TEMEL BRM
VOLTAJ METRE
(voltaj denetliyor)
ALTERNATF AKIM
DNTRC
(alternatif akm yaratyor)
DENET
(g kaynan dzenliyor,
alcnn denetisiyle
iletiim kuruyor)
VERC
ARJ STASYONU

2
3
VERC BOBN 1
43 mm
11 mm
TEL SARGI
Sarm says da nceden
belirleniyor; A2de on adet var.
ORTADA MIKNATIS
Mknats, mobil aygtn arj
istasyonu stne en iyi biimde
oturmasn salyor.
G DNTRME BRM
3
ALICI
ndksiyon ile oluturulan
alternatif akm pilde
depolayabilmek iin alcnn
bunu nce doru akma
dntrp voltaj ayarlamas
gerekiyor. Sonunda alglayc
denetiye pilin tmyle dolup
dolmadn bildiriyor ve arj
istasyonu ilemi sona
erdiriyor.
QI LE CEP TELEFONU ARJI
Eer iki aygt da Qi standardn destekliyorsa akll telefon ve arj istasyonu, st ste koyduunuz
anda birbirini tanyor. G aktarm temel bilgi alveriinin hemen ardndan balyor. letici bobin
bir manyetik alan yaratyor, bu da indksiyon yoluyla alcya g aktarm yapyor.
115
QI STANDARDI
Kablosuz arj
Kablo salatasna son: Yeni nesil mobil cihazlar Qi standardna gre kablosuz
arj zelliine sahipler. Bunun nasl altn aklyoruz
UFUK YAMANKI LI OLU - MM
A
kll telefonlar, e-kitap okuyucular, tabletler: Gnmzde ok
sayda evde ayn anda birok mobil cihaz kullanlyor ve bun-
larn dzenli aralklarla arj edilmesi gerekiyor. arj ilemi bir
sre sonra can skc bir hal alyor ve zellikle akll telefonlarn
arj nadiren bir gnden fazla dayanyor. Bunun bir zm olma-
l, hem mobil aygtlarn g aln giderecek, hem de canmz
fazla skmayacak bir zm. Pilli bir di frasndaki gibi zerine
bir aygt yerletirildiinde otomatik ve kablosuz olarak arj eden
bir istasyon ideal olurdu. Ancak mobil aygtlar di fralarna gre
daha fazlasn talep ediyorlar: Daha ksa srede daha fazla g ak-
m istiyorlar ve bunu deiik reticilerin ok sayda farkl aygtn-
da yapmak mmkn olmal.
Bunu gerekletirmek iin Sony veya Panasonic gibi 100den
fazla IT firmas Wireless Power Consortium ats altnda bir araya
geldiler ve kablosuz arj iin ortak bir standart gelitirdiler. Ortaya
kan rne incede akc enerji anlamna gelen Qi adn verdiler.
lk srm 2010da tamamlansa da, bunun uygulamaya konmas
olduka gecikti. Amerikal servis salayc Verizon 2011in ortasn-
dan bu yana Qi desteine sahip akll telefonlar sunuyor, bunlarn
arasnda Samsungun Galaxy modelleri de var. Bu durum dei-
meye balad, zira Qi zellikli akll telefonlar Avrupa ktasna da
gelmeye balad. Nokia, zirve modeli Lumia 920yi dorudan Qi ile
donatm, Lumia 820 ise bir Qi arj klfna sahip. Nokia arj istas-
yonlarn ise padler, hoparlrler ve yastklar halinde sunuyor.
Akll telefonlar bir saatte arj oluyor
Qi standardna gre bir mobil cihaz en fazla be watt ile arj edile-
biliyor. Bu da bir tablet iin saatlerce, kk bir akll telefon pili
iinse bir saatten daha ksa bir arj sresi demek. Standart geri
transfer yntemini belirlemiyor, ancak u anda enerji transferi sa-
dece indksiyonla gerekleiyor: Hem verici (transmitter), hem de
alc (receiver) bir bobine sahipler. Alternatif (dalgal) akmla bes-
lenen vericinin bobininde manyetik bir dalga alan oluuyor. Al-
cnn bobini bu manyetik alana girdiinde bunda da ayn ekilde
bir alternatif akm oluuyor. Enerji transferi en verimli ekilde,
verici bobini manyetik alana mmkn olduunca iyi bir ekilde
bal olduunda gerekleiyor. Burada bobinin ap verici ve alc
arasndaki ideal mesafeyi belirliyor. Qi standardna gre ngr-
len iletici bobin bykl vericinin yapsna gre 30 ile 80 mili-
metre arasnda (sol tarafa baknz) deiebiliyor. Buna uygun me-
safe ise onda biri kadar, yani pratikte her iki cihazn st ste dur-
mas gerekiyor, zira ilgili klflar dnda bu mesafeye baka bir ey
smas mmkn deil. Mesafe bydke enerji transferinin ve-
rimlilii dramatik bir ekilde dyor. %70den tek basamakl sa-
ylara kadar bir d olabiliyor. deal transfer iin bobinlerin sa-
dece birbirine yakn durmas deil, hacimsel olarak da birbirinin
zerine gelmesi gerekiyor. Qiye gre bunu iletici bobinin merke-
zindeki bir mknats salamal, bu mknats alcdaki benzer bir
mknatsla yapyor.
letiim manyetik alan ile gerekleiyor
Manyetik alan enerjinin yannda bit ve byte olarak bilgi de taya-
biliyor, bunlar alann bir faz modlasyonuyla oluturuluyor. Verici
ve alc arasndaki iletiim, akll telefon gibi bir Qi cihaz arj yze-
yine yerletirildii anda balyor. Verici her 400 milisaniyede (ms)
bir darbe gnderiyor. Bu srada gerilim ayn kalrsa, enerji aktarl-
mayaca anlamna gelir. Gerilim azalrsa bir Qi alcs var demek-
tir. Verici imdi daha gl bir darbe gnderir ve bu darbe alcy
uyandrr. Alc bunun zerine vericiyle bir Power Transfer Cont-
ract gerekletirir ve ne kadar enerjiye ihtiyac olduunu ve bunun
hangi g ve frekansla transfer edileceini bildirir. Bundan sonra
transfer aamas balayabilir, bunun verimliliini alc, hata kont-
rol paketleriyle her 32 msde bir vericiye bildirir, bylece ihtiya
halinde iyiletirme yaplabilir. Pil tamamen arj olduunda alc
bir End Power Transfer paketi gnderir ve verici enerji transferi-
ni sonlandrr.
Qi standardnn 2012 Nisan aynda 1.1 srmne gncellenmesi
basit temel versiyona (sola baknz) gre daha performansl arj
istasyonlarn mmkn kld. Verici bana birden fazla bobine sa-
hip modeller, mobil aygtlarn arj yzeyinin herhangi bir yerine
yerletirilmesine izin veriyorlar; bu durumda en iyi konuma sahip
bobin transferi gerekletiriyor. arj istasyonlar ayrca artk ok
sayda vericiye sahip olabiliyorlar ve bu sayede ayn anda ok say-
da aygt arj edilebiliyor. reticiler yine alclar istedikleri gibi ge-
litirebiliyorlar, tek art Qi iletiimini desteklemeleri ve bobin b-
yklnn vericininkinden ok sapmamas, zira bu durum ener-
ji transferinin verimliliine darbe vuruyor.
1.1 srmyle Qi kendini kabul ettirebilmek iin iyi bir ansa sa-
hip, ancak her retici bu standarda katlmyor: Apple yok ve Sam-
sung da Qualcomm ile birlikte kendi standardn oturtmaya al-
yor. Intel 2013 yl iinde Ultrabooklara kablosuz arj zelliini ka-
zandrmak istiyor, bunun iin de indksiyondan fakl bir arj tek-
nii kullanyor ve bunun Qi standardyla uyumlu olup olmayaca
henz belli deil. Ancak Intel ve Samsungun Qi standardna katl-
mas daha mantkl olur, zira tm cihazlarla ve reticiden bam-
sz olarak uyumluluk kablosuz arjn yaygnlamasn salayacak-
tr.
uyaman@chip.com.tr
C O O LT E C H
USB flash srclerinde her trl animasyonu grmeye
alk olabilirsiniz ama yine de bu ahtapot bacaklar size
ilgin gelebilir nk bilgisayara taktnzda bu robotik
ahtapot baca oynamaya, kvranmaya, kpramaya balyor.
Sanki PCnizin iinde bir ahtapot varm da, bir bacan
dar karm gibi bir grnt oluuyor. Ofiste veya
fakltede herkesin dikkatini ekmek iin daha iyi bir
oyuncak olamaz.
Fiyat: 25 dolar
Bilgi iin: www.thinkgeek.com
CEM ANCI
CoOl TeCh
Gelien teknolojinin en ilgin rnekleri
116 01/2013 WWW.CHIP.COM.TR
Day of the Tentacles
USB Ahtapot Baca
Teknoloji ann en byk hastalklarndan biri
karpal tnel. Srekli fare ve klavye kullanmak
nedeniyle el eklemlerinde arya neden olan
Carpal Tunnelden korunmann bir yolu da
elinizdeki kaslar gelitirmekten geiyor. te
bu minik top da tam bu ie yaryor. stelik
zerindeki dijital sayatan ne kadarlk bir g
kullandnz grp kaslarnzdaki gelimeyi
de takip edebilirsiniz.
Fiyat: 33 Dolar
Bilgi iin: www.thinkgeek.com
DFX Gamer Gyroscopic
Powerball
Karpal Tneli yenebilirsiniz
117
Fit kalmak iin kouyor, yryor, atlyor, zplyor
olabilirsiniz ama spor aktivitelerinizin kaydn
tutuyor musunuz? Uzun vadedeki geliiminizi
grebilmek iin bu istatistikler size yardmc
olacaktr. Bu kk ve k cihaz tam olarak bu
ie yaryor. Akll telefonunuzla iletiim halinde
olan cihaz spor aktivitelerinizin kaydn otomatik
olarak tutuyor ve size rapor veriyor. stelik k
bir aksesuar gibi grnyor.
Fiyat: 79 dolar
Bilgi iin: www.misfitwearables.com
Misfit Shine
Egzersiz kayd da
nemlidir
Emniyet nce gelir
Motosiklet veya bisiklet kullanrken veya
doa sporlar ile urarken, kask
takmak elbette banza alacanz
darbelerde hayatnz kurtarabilir ama
darbe sonucu baygn yatarken acil
mdahaleye ihtiyacnz olduunda
kasknz bir de yardm sinyali gnderse
fena m olurdu? te ICEdot isimli acil
yardm servisinin gelitirdii bu kk
sar kapsl o ie yaryor. Kasknzn
zerine taktnz ICEdot, tehlikeli
boyutlarda ani bir sarsnt veya darbe
hissettiinde, akll telefonunuza uyar
gnderiyor ve akll telefonunuz da
nceden belirlediiniz yardm merkezine,
yaral olduunuz bilgisini, corafi
konumunuzla beraber bildiriyor. Elbette,
eer sarsnt sonucunda yara
almamsanz ve kendinizdeyseniz, belli
bir emniyet sresi iinde, telefonunuzu
ap, ar gnderilme ilemini iptal
edebiliyorsunuz. Hayat kurtaran bir icat.
Fakat henz sata kmad.
Bilgi iin: icedot.org
Lamborghininin yeni
modeli Aventador LP700-4
Roadster, tm
incelemelerden
Lamborghininin bugne
kadar rettii en etkileyici
otomobil yorumunu alyor.
6,5 litre V12 motoru olan bu
kendini avc ua sanan
otomobilin sfrdan yz
kilometre hza k sresi
ise 3 saniye. Otomobili
satn almak iinse sadece
para yeterli olmuyor. Ona
hayran olan mteriler
aryorlar.
Fiyat: 300 bin Euro
Bilgi iin:
www.lamborghini.com
Lamborghini
Aventador LP700-
4 Roadster
Otomobilini deitirmek
isteyen?
IcEdOt kAsK
sEnSR
P U L A R I
PRATK
PULARI
Sizlere sunduumuz ipularyla sisteminizi daha hzl ve
daha rahat kullanabilirsiniz. Dahas, Windows, Ofce,
Photoshop iin en iyi ipular da burada
WINDOWS
1 /WINDOWS 7/ Windowsu belirli bir
sre sonra otomatik kapatma
2/WINDOWS 7/ Windows alna kendi
mesajnz girin
3/WINDOWS VISTA/7/ Masastnz
trend elerle geniletin
4/WINDOWS XP/VISTA/7/8/ Google
Drive sisteminize dorudan dahil edin
5/WINDOWS XP/VISTA/7/ Ekran
grntsnn tamamn aln
6/WINDOWS XP/VISTA/7/ Geni
fotoraarn boyutunu hzlca ufaltn
7/WINDOWS XP/VISTA/7/Harici
bellekleri adlandrn
DONANIM
8 /SAMSUN SSD/SSDye terden sonra
sistem optimizasyonuyla daha uzun
kullanm mr
9/PROJEKSYON VE TV/HDMI giriine
birden ok yardmc cihaz balamak
10/STEREO EV SNEMA SSTEMLER/Ev
sinema sisteminde istenmeyen
uultulara son
11/SD KARTLAR VE USB BELLEKLER/
Geni yedekleme birimlerine FAT 32
biimlendirmesi
Profesyonel ipucu eski taraycnz
canlandrn
FOTORAFILIK
Profesyonel ipucu kendi minyatr
efektinizi yapn
MOBL
12/IPHONE/IPAD/ Google Chrome ile
iOSta kolay srf
13/ANDROID/Facebooktan iletileri
hzlca almak
14/NOKIA LUMIA 800/Windows Phone
7.5 ile
SOSYAL ALAR
15/GOOGLE+/ Parti davetlerini Google+
hesabnzla gnderin
16/FACEBOOK/Facebook balantnz
Twitterla ilikilendirin
17/ALAR/ Yazlmlara alternatier bulun
DVDde
lgili yazlmlar CHIP DVDde bulabilirsiniz.
119
1/WINdows 7/ Windowsu belirli bir sre sonra
otomatik kapatma
Otomatik ilemler srasnda uzun sreliine bilgisayarnz yalnz
brakyorsunuz. lemler tamamlandktan sonra bile sistem al-
maya devam ediyor ve muhtemelen bu geceleri oluyor. Oysa shut-
down.exeyi kullanarak bilgisayarnzn belirli bir sre sonra oto-
matik olarak kapanmasn salayabilirsiniz. Balat / Tm prog-
ramlar / Donatlar / Komut istemine gelin ve simgeye sa tklaya-
rak Ynetici olarak altra tklayn. Gelen uyar mesajn Evete
tklayarak gein. Bylelikle komut istemcisini ynetici haklaryla
altrm olacaksnz. Daha sonra istemciye shutdown.exe s f
t 3600 komutunu yazn ve [Enter] tuuna basn.
-s komutu Windowsun sistemi kapatmasna yaryor. -s ko-
mutunu -r komutu ile deitirdiinizde sistem otomatik olarak
yeniden alyor. -l komutu ile Windows sadece kullanc oturu-
mundan kyor. -f seenei uygulamalar kapatlmadan nce her-
hangi bir uyar verilmemesini salyor. -t komutu ile kapatma
sresini saniye cinsinden belirleyebiliyorsunuz. Bizim rneimiz-
de kullandmz 3600 deeri sistemin bir saat sonra kapanmasna
neden oluyor.
NOT Sistem kapatlmadan on dakika nce Windows kullancy bir
uyaryla ikaz ediyor. Daha sonra gerekirse kapatma ilemini shut-
down.exe a komutuyla iptal edebilirsiniz.
2/Windows 7/ Windows alna kendi
mesajnz girin
Ho geldin penceresinde size ait bir mesajn grntlenmesini is-
tiyorsunuz. Bunu salamak iin Kayt Defterinde baz deiiklikler
yapmanz gerekiyor. Balata bastktan sonra Programlar ve
dosyalar ara kutusuna regedit yazn ve gelen simgeye sa tkla-
yarak ynetici haklaryla altrn. Gerekli halde daha nceden
atadnz ynetici oturum ama ifresini bu ekranda girin.
Daha sonra Kayt Defteri aldnda HKEY_LOCAL_MACHI-
NE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\Curr entVersion\Policies\
System sekmesine gidin. Sa ksmda legalnoticecaption ve le-
galnoticetext simgelerini greceksiniz.
legalnoticecaptioni kullanarak mesajnzn alt metnini girebi-
2/
/
Kendi notunuz
Kayt Defteri
sayesinde Windows
alnda kendi
mesajlarnz
grntleyebilirsiniz
WI NDOWS
letim sisteminiz bu ipularyla
ilk gnk gibi olacak
lirsiniz. Asl metni ise legalnoticetext ksmna girebilirsiniz. File
/ End ile yaptnz deiiklikleri kaydederek Kayt Defteri dzen-
leyicisini kapatn.
3/WINdows VISTA/7/ Masastnz trend eler-
le geniletin
cretsiz yazlm Rainmeter sisteminize rainmeter.net/cms adre-
sinden indirebilir bylelikle masastnze zel temalar atayabi-
lirsiniz. rnein ekran saatinin yan sra o anki ilemci durumunu
ve sabit disk kullanmn grntleyebilirsiniz.
Siteyi atktan sonra download sekmesine tklayn ve ayn ad-
daki Rainmeter-2.3.3.exe dosyasn sisteminizdeki her hangi bir
klasre ykleyin. Kurulumu indirdiiniz dosyaya ift tklayarak
balatn ve gelen kurulum ynergelerini takip edin. Kurulumdan
sonra Rainmeter Balat / Tm programlar / Rainmeterdan a-
ltrn. Farenizin sa tuuyla bir skine tkladnzda, o skini yap-
landrabileceiniz balam mensne eriebiliyorsunuz.
Settingsi etkinletirerek Click-through sayesinde artk balam
mensne gerek kalmadan masastnzde dilediiniz deiiklik-
leri kolaylkla yapabileceksiniz. Ayrca yapacanz gncellemeler-
le Rainmetern sunduu deiik temalardan yararlanabileceksi-
niz. Rainmetern sunduu temalarn dnda daha fazla temay
internetten indirmeniz mmkn. Discovera tklayarak gncelle-
meleri rainmeter.net/cms adresinden bilgisayarnza indirebilirsi-
niz. Omnimo for Rainmeter 5.0 skini ile Windows Vista ve 7 ku-
rulu bilgisayarnzdan Windows 8 grnmn elde edebilirsiniz.
Bunun iin dergimizin DVDsinde yer alan omnimo_5_0_for_ra-
inmeter_by_fediafedia-d2mhn7l.zip dosyasn bilgisayarnza
ykleyin. ZIP dosyasn an ve SETUP.rmskine ift tklayarak ku-
rulumu balatn. Kurulumu tamamlamak iin sihirbazn ynerge-
lerini takip edin.
4/WINDOWS XP/VISTA/7/8/ Google Drive
sisteminize dorudan dahil edin
Eer Google Drivea kayt olduysanz ve 5 GBlk cretsiz yedekle-
me alanna sahipseniz tm belgelerinizi otomatik olarak Google
Docsa ykleyebilirsiniz. Hizmet taraycnza web arayz zerin-
1/
/
Otomatik
oturum
kapatma
Bilgisayarnzn ii
bittikten sonra
kapanmas iin artk
banda beklemenize
gerek yok
3/
/
Windows 8
butonlar
Rainmeter sayesinde
masastnze
Windows 8 ilevsellii
salayabilirsiniz
P U L A R I
den yerleiyor. Ancak daha konforlu kullanm iin Google Drive
for Windows ile yerel bilgisayarnz evirim ii yedekleme alany-
la dorudan eletirebilir ve Explorerdan kullanmaya balayabilir-
siniz. aret ettiimiz arac bu ayki DVDmizden bulabilirsiniz. Ku-
rulum iin ift tklayarak MSI dosyasn Windows Explorerda al-
trn. Kurulum iin Google hesabnzla giri yapmanz gerekiyor.
Daha sonra gelen penceredeki mobil cihaz numaranz atlayabilir-
siniz. Daha sonraki admda Gelimi ayarlara tklayarak yerel
klasrn Google Drive iin deitirilmesini salayan Deitir se-
eneini etkinletirin.
5/WINDOWS XP/VISTA/7/ Ekran grntsnn
tamamn aln
Bazen tm bir web sitesi gibi geni pencerelerin ekran grnts-
ne ihtiya duyabilirsiniz. Bunun iin ekrandaki grnty kl-
tebilirsiniz ancak bu defa da yazlar ya da grntler yeterince
okunakl olmaz. FastStone Capture bu ii kolaylkla gerekletiri-
yor. cretsiz yazlmn en gncel srmn dergimizin
DVDsinden edinebilirsiniz.
Yazlm altrdktan sonra ayarlar yapmak iin pencerenin
sa ksmnda bulunan Settingse tklayn. Kaydedeceiniz belge-
lerin konumunu belirlemek iin Output folderdan ve belgenin
biimi iin Output formattan gerekli dzenlemeleri yapn. Yine
bu alandan klavye ksayollar, fare imleci gibi ayarlamalar gerek-
letirmeniz mmkn. Oke tklayarak yaptnz deiiklikleri
onaylayn. To Editor seeneiyle sonular denetleyebilir zerin-
de oynamalar yapabilirsiniz. Bu zellikle fazla byk pencerelerle
alrken mutlaka ihtiya duyacanz bir zellik. Ekrana sma-
yan web sayfalarn JPEG olarak bilgisayarnza kaydetmek iin me-
nde yer alan Capture Scrolling Window simgesine tklayn. By-
lelikle taraycnzda grntlenen sayfann krmz bir ereveyle
iaretlendiini fark edeceksiniz. Bu alanda her hangi bir yere tkla-
dnzda sayfa aa doru kayarak kaydedilmeye balanyor. Ka-
yt esnasnda [Esc] tuuna basarsanz ilem o noktada kesiliyor;
aksi takdirde sayfann sonuna kadar iniliyor. Daha sonra tek yap-
manz gereken taranan sayfann nereye ve hangi biimde kaydedi-
leceini belirleyip, dosyaya bir isim girmek.
6/WINDOWS XP/VISTA/7/ Geni fotoraarn
boyutunu hzlca ufaltn
Eer fotoraflar bir web sayfasna ya da bir portala yklemek isti-
yorsanz ilkin boyutlarn ufaltmanz gerekiyor. Aksi takdirde veri-
nin kaplad alan ok fazla olacaktr. Bu sorunu grafik yazlmlarla
halledebilirsiniz ancak sz konusu birden ok fotoraf olduunda
hayli vaktinizi alaca kesin. Kurulumdan sonra TinyPicsi kullan-
manz ise ocuk oyunca. Optiondan daha nce belirlenmi bo-
yutlardan birini semeniz yeterli. Srkle brak yntemiyle Win-
dows Explorerdaki fotoraflarnz yazlmn penceresine srkle-
yin. Yeniden boyutlandrlan fotoraflar orijinal klasrne JPEG
biiminde yeniden boyutlandrlm adlaryla birlikte otomatik-
man kaydedilecektir.
7/WINDOWS XP/VISTA/7/ Harici bellekleri adlandrn
SD kartnz ya da USB bellekleri bilgisayarnza taktnzda otoma-
tikman tannyor ve Windows Explorerda gsteriliyor. Ancak adlar
genellikle tanabilir medya yedeklemesi ya da reticinin atad
isim olarak grnyor. Bu yapacanz aramalar ve src harfle-
rindeki dzeni karmak bir hale getiriyor. Her USB srcnn ayr
bir kimlii olduundan sistem bunu tanr ve cihaza yeni bir src
harfi atar. SD kartlarnza rnein Tatil 2012 gibi zel bir isim ata-
yarak ilerinizi daha basit bir hale getirebilir ve bylelikle Windows
Explorerda yapacanz aramalarda daha hzl sonu elde edebilir-
siniz. Tanabilir belleinizi bilgisayara baladktan sonra src
simgesine sa fare tuuyla tklayn ve balam mensnden
zelliklere gelin. Genel sekmesinden st ksma istediiniz ismi
girin. Gireceiniz yeni ad en fazla 11 karakter uzunluunda olabilir.
Yaptnz girii Uygula ve Tamama basarak onaylayn.
4/
/
Web alanna
dorudan eriim
Dergimizin DVDsinde
bulabileceiniz ara ile
Google Drive klasrn
PCnize tayabilir,
dilediinizde kolayca
eriebilirsiniz.
6/
/
Pratik ufaltma
Birden ok fotorafn
ayn anda ufaltlmas
gerekiyorsa TinyPics
aradnz yazlm
7/
/
sim atama
Tanabilir
srclerinize isim
atayarak Windows
Explorerda
almanz
kolaylatrabilirsiniz
5/
/
Uzun web
sayfalarn
kaydedin
FastStone Capture ile
aa kaydrmanz gere-
ken web sayfalarnn
tamamn PCnize
kaydedebilirsiniz.
121
8/Samsung-SSD/ SSDye terden sonra sistem
optimizasyonuyla daha uzun kullanm mr
Samsung SSD 830 serisi dayankl, hzl ve neredeyse en ideal fiyata
sahip. Perakende sat fiyatna Samsung Magician Softwarein yan
sra Norton Ghost 15 de dahil edilmi. Bylelikle sisteminizi tam bir
sistem testinden geirebiliyor, bilgi toplayabiliyor, SSD firmware
gncellemesine gidebiliyor ve alt bileenler sayesinde SSD diskini-
zin Windows ile en uygun biimde almasn salayabiliyorsu-
nuz. OS Optimization adndaki gerekli ara sayesinde Superfetchi
kapatabiliyor, disk birletirme, dizin hizmetinin yan sra SSD dis-
kinizin g ynetimine de eriebiliyorsunuz.
Bylelikle zellikle Windows 7 iletim sisteminde, en baarl so-
nulara ulaabiliyorsunuz. CHIP Test Merkezi olarak yaptmz
denemelerde, yukarda bahsettiimiz tm zelliklerin SSD diskle
etkin halde geldiini tespit ettik. Diski ngilizce arayznden kul-
lanmak ise hayli basit. Tm bunlara ilaveten internetten cretsiz
Magician Softwarei indirebilirsiniz.
9/PROJEKSYON VE TV/ HDMI giriine birden ok
yardmc cihaz balamak
Uydu alcs LCD ekranl televizyonunuzun sadece HDMI yuvasna
balanabiliyor. Oysa ayn yere yeni aldnz Blu-ray oynatcy da
balamak istiyorsunuz. Bunun iin baz reticiler basit Y-HDMI
kablosu veriyor. Ancak bazen bu aparatlar birden ok balantda
baarl sonular vermiyor. Sadece Vivanco marka gerek bir HDMI
dntrc talebinize ciddi anlamda yant verebiliyor (Yaklak
200 TL). rn HDMI 1.3 ile uyumlu ve televizyon ya da projeksiyon
gibi aletlere drt adet balant salayabiliyor. 720iden 1080pye
kadar tm grnt biimlerinin yan sra HDCP standardn da
destekliyor. Bal cihazlardan dilediinizi tek bir tua basmakla se-
ebiliyorsunuz.
10/STEREO EV SNEMA SSTEMLER/ Ev sinema
sisteminde istenmeyen uultulara son
Stereo sistemler ya da dier elence aralarnn oluturduu uul-
tu rnein farkl noktalarda topraklanm g kayna hat sinyal-
leri ya da birbirinden uzak konumlandrlm soketler gibi akm
farklarndan kaynaklanmaktadr. Klasik uultular arasnda kablo
TV sinyalleri ve stereo sistemleri yer almaktadr. Genellikle TV kab-
losu en son datm trafosuyla topraklanrken ayns stereo sis-
temler iin evdeki elektrik kayna iin de geerlidir. Eer toprakla-
mada potansiyel farkllklar sz konusuysa akm d yaanr.
Akm genellikle sigortalar tarafndan dengelenen 50 Hz civarnda-
dr.
Sz konusu uultudan kurtulmann farkl yollar bulunuyor.
Bunlardan ilki cihazlarn kablolarn oklu elektrik prizine art arda
takmaktan geiyor. Bylelikle uultuya neden olan faz bastrabi-
lirsiniz.
Eer bu etkili olmazsa bir anten kablosuyla topraklamay filtre-
leyici kaplamaya sahip anten kablosuyla ya da galvanizli kablolar
araclyla giderme yolunu tercih edebilirsiniz. Bu ekilde yapaca-
nz topraklamann genellikle olumlu sonu verdiini syleyebili-
riz. stelik sz konusu ilemi kendi banza, cihazlarnza herhan-
gi bir zarar vermeden yapabilirsiniz.
11/SD KARTLAR VE USB BELLEKLER/ Geni
yedekleme birimlerine FAT 32 biimlendirmesi
FAT 32nin genellikle en uygun dosya sistemi olduunu syleyebi-
liriz. SD ya da hatta Micro SD kartlar bile bu sistemle biimlendiri-
liyor, bylelikle her cihazda kolaylkla alabiliyorlar. 48 GBtan
balayan hafza kartlar SDXC adyla etiketleniyor. Ancak Windows
en yksek FAT32 biimlendirme hacmi olarak 32 GBla snrl oldu-
undan, bu kartlarn tm kapasitesini kullanamyorsunuz. Dier
taraftan akll telefonlar ya da dijital fotoraf makineleri genellikle
FAT32 sistemiyle biimlendirilmi yedekleme birimlerini kullan-
yor. Bir micro SDXC kart dijital fotoraf makinenizden akll tele-
fonunuza ya da tablet bilgisayarnza aktarmak durumunda kal-
manz olduka yksek bir ihtimal. Bunun iin kullanabileceiniz
aralarn banda da GParted ya da FAT32 format (GUI) geliyor. Her
iki yazlm da SDXC kartlarn FAT32 biiminde dilediiniz boyutlar-
da biimlendirilmesini salyor.
8/
/
Windows 7yi
SSD ile
altrmak
Samsungun Magician
arac tek tula
SSDnizden en
yksek verimi
almanz salyor
10/
/
Doru
topraklama
Galvaniz kablolar gibi
alternatif zmlerle
elence aralarnzn
neden olduu
uultuya bir son
verebilirsiniz
9/
/
TVnize oklu
balant
Bir HDMI anahtaryla
drt adede kadar vi-
deo kaynan TV ya
da projeksiyon
cihaznza
balayabilirsiniz
DONANI M
Tm donanm bileenlerine st
dzey performans salayn
1
P U L A R I
E
ski tarayclar kullanmaya almak genellikle skntldr
nk ne Windows iletim sistemi ne de reticiler srcle-
ri gncellemez. Oysa bu cihazlarn znrl ve kalitesi
ou zaman mkemmele yakndr. kinci bir sanal iletim
sistemi yerine VueScan yazlm burada bize ksmi zm
sunuyor. Yazlmn temel srm snrl zelliklerle geliyor. Dola-
ysyla eski taraycnz herhangi bir cret demeden tekrar hayata
dndrebiliyorsunuz. Dier taraftan 40 ya da 80 dolarlk profes-
yonel srmleri de tercih ederek yeni bir tarayc satn alma der-
dinden kurtulabilir ve kalibrasyon gibi uzman zelliklerden de ya-
rarlanabilirsiniz.
Ancak kuruluma balamadan nce VueScanin cihaznz des-
tekleyip desteklemediini renmeniz gerekiyor. Bunun iin ge-
rekli listeyi hamrick.com/vuescan/vuescan.htm#supported adre-
sinden denetleyebilirsiniz. Sayfadaki modellerde zellikleri de in-
celeyebilirsiniz. Cihaznz iin indirme balantlar yine bu sayfa-
da yer alyor. Kk de olsa gncellemeleri barndrdndan
VueScani, kendi sitesi olan hamrick.com/#downloaddan indir-
menizde yarar var. Daha sonra satn aldnz takdirde gireceiniz
lisans anahtaryla farkl srmleri kullanabiliyorsunuz.
VueScan, alan tarayclar otomatik olarak tanyor ve uygun
srcleri kullanyor. Eer yine de almazsa [Windows] + [Pause]
tu bileimini kullann ve buradan Aygt yneticisine tklayn.
Gelen listedeki Grnt badatrclarndan taraycnz bulun.
Akabinde simgesinin stne sa tklayarak Src yazlmn
gncelletir seeneini iaretleyin ve gelen pencereden Src
yazlm iin bilgisayarm taraya basn. Konum olarak C:\
VueScani belirleyin ve leriye tklayn. Src kullanm iin u
yolu takip etmelisiniz:
ncelikle eski srcnz kaldrn, Windowsu yeniden bala-
tn ve VueScan srcsn kurun. kinci ve nc admlarda size
VueScan ile nasl tarama yaplacan anlatyoruz.
Bu ekilde oluturduunuz belgelerde iaretleme bulunmaya-
cak ve kalite de yksek olacak. Parlaklk, kontrast ve renklere m-
dahaleyi daha sonra grafik dzenleme yazlmlarnda yapabilirsi-
niz.
Eski taraycnz yeni iletim sisteminizle almyor mu? Yenisini almaktansa
eskisini tekrar etkinletirin
BERK ERG N
ESK TARAYI CI NI ZI
canlandrn
2
7
3
4
5
6
123
NASI L YAPI LI R?
1
YEN SRC VueScan binlerce eski tarayc modelini des-
tekleyen srcyle uyumlu alyor; gerektiinde ciha-
zn kendi srcsn kullanyor ve sadece birka tkla iste-
nen sonular veriyor.
2
HIZLI YAPILANDIRMA Yazlm altrdktan sonra pencere-
nin hemen alt blmnde yer alan Daha fazla seenei-
ne tklayarak taramalarnz hakknda detayl menlere ulaa-
biliyorsunuz.
3
ESNEK TASARIM nizleme penceresindeki Giri sekme-
sinde yer alan Tarama znrl balnn yannda-
ki kayar ubua tkladnzda, hazr tarama seeneklerinin
iinizi hayli kolaylatrdn fark edeceksiniz.
4
GELM AYARLAR VueScanin Tercihler sekmesine gelip
pencerenin altnda yer alan Daha fazla seeneine tk-
ladnzda, yazlmn gelimi ayarlarna eriebiliyorsunuz.
5
YAZDIRMADAN NCE kt sekmesinde yer alan seenekler
sayesinde taradnz belgenin kayt biimini, kaydedile-
cek klasr ve yazdrma boyutlarn kolaylkla ayarlayabili-
yorsunuz.
6
RENK AYARLARI Taradnz grselin renk ayarlarn her-
hangi bir grafik dzenleyiciye gerek kalmadan, yazlmn
ana sayfasndaki Renk sekmesinden dzenleyebilirsiniz.
7
HAZIR RTULAR VueScan sadece eski taraycnzn src
sorununu gidermekle kalmyor, adeta profesyonel bir
grafik dzenleyici gibi taradnz grsellere mdahale etme-
nize olanak salyor. Yazlmn bu zellikleri o kadar gelimi
ki Filtreleme sekmesine gz attnzda Bozulmu renkleri
onar, Solmay onar, Keskinletir ve hatta kumlanma ora-
nn azaltacak Gren azaltmas gibi tek tkla sorunlarn ste-
sinden gelen seeneklere sahip olduunu gryorsunuz.
8
KABLOSUZ WLAN desteine sahip bir taraycs olanlar, Vu-
eScan Mobile App ile dorudan iPad veya iPhone ile tara-
ma yapabilirler. cretli srm daha fazla ayara ve formata,
ayn zamanda e-posta ile gnderim seeneine sahip.
P U L A R I
M
odelleyeceiniz manzara grnmnn filigran tarz
yaplandrlarak reklamvari bir stille yanstlmas u
gnlerde hayli popler ve hemen hemen artk dijital fo-
toraflk dnyasnn ayrlmaz bir parasna dn-
m durumda. Ancak bylesi kompozisyonlar olutur-
mada eer cihaznzda minyatr efekt modu yoksa, optik yanlsa-
ma iin teknolojinin sunduu olanaklarn ardna saklanmanz
gerekiyor. Bunun iin temelde iki farkl yaklam bulunuyor.
Profesyonel fotoraflarn Tilt-Shift olarak adlandrd bu
teknik iin retilmi zel lenslerden yararlanmanz bunun ilk yo-
lunu oluturuyor.
Ancak bu yolu tercih etmenizin nnde lenslerin hayli pahal
olmas gibi nemli bir engel bulunuyor. stelik bu lenslerin kulla-
nmnn da hayli snrl olmasn gz ard etmemelisiniz. Bunun
yerine Lensbaby olarak adlandrlan zel optik aratan yararla-
nabilirsiniz. Bu teknik dijital SLR fotoraf makinelerde lense tak-
lan aparat sayesinde optik odak noktasnn krlmasyla elde edili-
yor. Minyatr efektine ilaveten baka zel fotoraflk efektleri
de bu sayede elde edilebiliyor.
Ancak bu efekti salamanz iin en kolay ve en ucuz yol bilgisa-
yarnzdan geiyor. Bu efekti bilgisayarnzda salayabilmeniz
iin gereken tek ey fotorafn tepeden ekilmi olmas. Bu saye-
de ekiminizin odandaki motiflerin etkisini kaybetmeden, ev-
re birimlerin efekti gereki klan bir dekora dnmesi mmkn.
Sz konusu efekti hayata geirmeniz iin gereken tek ey Photo-
shop CS kurulu bir bilgisayar ve 15 dakika.
KEND M NYATR
efektinizi yapn
Sradan fotoraarnz 15 dakika iinde gz alc hale getirebilirsiniz
BERK ERG N/LG
1
3
4
5
2
125
NASI L YAPI LI R?
1
BRAZ BLUR UYGULAYALIM Kullanm iin bir basketbol fo-
torafn tercih ettik. Amatr bir karlamay kareleyen
bu fotoraf, yapay klandrma koullarna sahip nispeten
yeterli bir almayd. Siz de bu koullar az ok salayan bir
fotoraf Photoshop CSte an ve [Ctrl] + [j] tu bileimini
kullanarak bir arka plan katman oluturun. Daha sonra
menlerden Filter / Blur filter / Gaussian blura tklayarak
fotorafn tamamn netsizletirin. Netsizletirme ilemi
iin efekt penceresindeki kayar ubuktan yararlann. Yalnz
dikkat: Kiiler tamamen netsizlemeyecek, zor da olsa ayrt
edilebilecek durumda olmal.
2
LAYER MASK UYGULAMAK Yeterli dzeyde Blur efekti uy-
guladktan sonra, katmana mask eklememiz gerekiyor.
Bunun iin Layers paletinin alt ksmnda yer alan iinde
yuvarlak olan kare simgesine tklayn. Add Layer mask ko-
mutu olan bu simgeyle, katmann sa tarafna beyaz bir
maske uygulandn greceksiniz.
3
GRADIENT TOOL LE SEM Ara paletinden ya da basite
[G] tuuna basarak gradient tool aracn etkinletirin.
st ksmdaki menlerden Modeun hemen solunda yer
alan simgelerden Reflected Gradienti sein ve arkaplan
rengi olarak siyah atayn. Daha sonra gradyan fotorafnz-
da sol fare tuuyla uygulayn.
4
RENK DOYGUNLUU Minyatr efektine sahip fotoraflar
ou zaman yapay grnebilir. Bu yzden dikkatli d-
zenlemeler yapmak art. Bunun iin yine Layer paletinden
New filling or setting levela tklayn ve Hue/Saturation
sein. almamzda Saturation deerini +13, Ligh-
tness deerini ise -1 olarak ayarladk.
5
PARLAKLIK VE KONTRAST AYARLARI Bu defa kontrast iin
yeni bir katman oluturmamz gerekiyor. Yine paletteki
ayn konumdan bu defa Brightness/Contrasta tklayn.
Buradan gerekli ayarlar gz kararyla yapabilirsiniz. Biz
Brightnessa +14, Contrasta +18 deerlerini verdik.
DKkAt ou orta fiyat segmentine dahil kompakt fotoraf
makinesi minyatr efekt zelliini sunmaktadr. Bunun
avantaj, efektin etkisini fotoraflarnzda hemen grebil-
meniz ve bylelikle fotoraf ekimine daha fazla zaman
ayrabilmeniz. lem esnasnda baz cihazlar, orijinal foto-
rafn da bir kopyasn cihazda saklyor.
Fotoraf topluluu Instagram da bu efekti kullanclar-
na sunuyor. Bylelikle mobil cihazlarla ektiiniz fotoraf-
lara minyatr efekti uygulayabiliyorsunuz. Mobil cihazla-
rn dk znrlne karn baarl sonular alnabil-
diini syleyebiliriz.
P U L A R I
12/IPHONE/IPAD/ Google Chrome ile iOSta
kolay srf
Ofislerinde srf yapmak iin Firefox kullananlar Sk Kullanlanlar
ve hatta online sekmelerini evde kullanmak iin senkronize edebi-
lirler. Oysa hareket halindeyken srf iin iPad ya da iPhone kulla-
nanlar iin ayn durum sz konusu deil.
Artk Googlen taraycs Chrome bunun iin bir zm sunu-
yor. Bugnlerde iOS platformlarnda da kullanlmaya balayan ta-
rayc, tanabilir cihazlarda da hz bakmndan iddial. Yazlmn
cretsiz uygulamasn iTunes ile ya da dorudan APP Storedan te-
min edebilirsiniz. Uygulamay ilk kez balatrken Google hesabn-
za giri yapmalsnz. ifrenizi girdiiniz anda sekmeler ve sk kul-
lanlanlar otomatik olarak senkronize ediliyor. Bylelikle tm bu
bilgileri hem bilgisayarnzdan hem de tanabilir cihazlarnzdan
kullanabiliyorsunuz.
Yaptnz her deiiklii alglayan senkronizasyon ilemi arka
planda sessizce ve hzl bir biimde alyor. En abuk eriim iin
yeni alm bir sekmeyi kullanabiliyorsunuz. Kategorilere ilave-
ten en ok ziyaret edilenler ve iaretlenenler gibi zelliklere, Dier
aygtlardan ulalabiliyor. Buradan dier baka yerlerde alm
sekmeleri grebiliyor ve bunlara kolaylkla eriebiliyorsunuz.
13/ANDROID/ Facebooktan iletileri hzlca almak
Genellikle Androiddeki Facebook uygulamasnda yeni haberler gi-
bi iletileri bir gn gecikmeyle alyorsunuz. Sorun Facebooktan
kaynaklanyor. Blackberry ya da iOS platformlarn kullananlar
aka burada daha avantajl.
Facebooka bir Blackberry kullanarak giri yapn. Bylelikle
Androidde daha hzl iletileri aldnz greceksiniz. Dier taraf-
tan Blackberryniz yoksa bir simlatr ile bu sorunun stesinden
gelebilirsiniz. Gerekli yazlm internetten indirmek iin https://
developer.blackberry.com/themestudio/downloads/ adresini zi-
yaret edebilirsiniz. Sayfann alt ksmnda BlackBerry Smartphone
Simulators balnn altndaki Download here balantsna tk-
lamanz gerekiyor. Akabinde dilediiniz Blackberry srmn ter-
cih edin ve indirme prosedrne devam edin.
NoT En son Blackberry 10 simlatrleri VMWare adndaki sanal ma-
kineye ihtiya duyuyor. Bu yzden daha hzl kurulan eski srm-
leri tercih etmeni tavsiye ederiz. Daha sonra yazlm Research in
Motion alt klasrnde bulabilirsiniz. Cihaznzn almasn bek-
leyin ve daha sonra Social Networkinge kurulum ayarlarndan
tklayn. Buradan Facebooku sein ve bir sonraki diyalog pencere-
sinden hesabnza giri yapn. Daha sonraki seenekleri Savee
basarak kaydedin. Facebook profil sayfanz grntlendiinde ka-
patp simlatrden kabilirsiniz. Bir sre sonra iletilerin Android
cihaznzda daha hzl belirdiini greceksiniz.
14/NOKIA LUMIA 800/ Windows Phone 7.5 ile
kaybolan akll telefonunuzu bulun
Windowsphone.com adresinden akll telefonunuza uzaktan eri-
im iin akla hayale gelmeyecek yntemler bulabilirsiniz. Kefet
ksmndan Oturum Aa tklayarak akll telefonunuzda kulland-
nz Windows IDniz ile giri yapn. Daha sonra Telefonuma tk-
layn ve Kaybolan telefonu bula tklayn. Balangta sistem tele-
fonunuzun numarasn soracak. Buradan aldra tklayarak tele-
fonunuzun etrafta olup olmadn anlayabilirsiniz. Aadaki ha-
ritadan akll telefonunuzun uzakl metre cinsinden gsteriliyor.
Engelle ile telefonunuza eriimi iptal edebilirsiniz. Bunu yap-
maktan ekinmeyin nk daha sonra PIN numarasn girerek te-
lefonunuzu tekrar etkinletirebilirsiniz. Yaptnz aramalardan
sonu alamazsanz, en kt durum senaryosunu hayata geirebilir
ve Sile basarak akll telefonunuzun tm ieriini silebilirsiniz.
12/
/
Kapsaml
platform
iOSlarda kullanlabilen
Chrome ile taraycnz
Google hesabnz
sayesinde tanabilir
cihazlarnzda da senk-
ronize edebiliyorsunuz
14/
/
Uzaktan eriim
Windowsphone.com
sayesinde
telefonunuzu
haritadan arayabilir,
engelleyebilir hatta
tm ieriini
silebilirsiniz
13/
/
Daha hzl
Facebook
Android cihaznza
kuracanz
BlackBerry simlatr
ile Facebooku daha
hzl kullanabilirsiniz
MOB L
Mobil cihazlarnz daha etkin
ynetebilirsiniz
127
15/GOOGLE+/ Parti davetlerini Google+
hesabnzla gnderin
Her ne kadar Facebook tercih edilse de, sosyal paylamlarnzn
toplantsn Google+la da yapmanz mmkn. Hesabnza giri
yapn ve ekrann sol ksmndaki grev ubuundaki Etkinlikler
balantsna ve daha sonra da Etkinlik olutura tklayn. Alan
pencereden oluturacanz etkinliin temasn sa ve sol ok tula-
rn kullanarak deitirebilirsiniz. Bu ilemi tamamladktan sonra
etkinliinizin adn ve gerekli metni alttaki alana girin. Hemen sa
ksmda bulunan Etkinlik seenekleri bu penceredeki en nemli
bileenleri barndryor. Buradaki Temel ayarlardan etkinlie ka-
tlm seeneklerini belirleyebilirsiniz.
Ne var ki varsaylan ayarlar etkinlik davetiye seeneklerini snr-
landryor. Etkinlik tarih ve balang saatini de girdikten sonra et-
kinlik tanmn atayabilirsiniz. Dilerseniz etkinliin ne zaman son-
lanacan Biti tarihi ekleyine tklayarak belirleyebilirsiniz. Da-
ha sonra balantlarnzn ve evrelerinizin davetiyeyi alp alma-
yacan belirleme aamasna geebilirsiniz. Burada dikkatli dav-
ranmanz gerekiyor; etkinliinizin gereinden fazla insana ula-
mas ho olmayan durumlarla karlamanza neden olabilir. Son
olarak Davet ete tklayarak etkinlik arsn tamamlayabilirsi-
niz. Oluturduunuz ya da davet edildiiniz etkinlikleri Etkinlik-
ler sekmesindeki genel grnmden takip edebilirsiniz.
16/FACEBOOK/ Facebook balantnz Twitterla
ilikilendirin
Tm Tweetlerinizin Facebook hesabnzda da grntlenebilece-
ini biliyor muydunuz? Aslnda bu her zaman istenen bir durum
deil. Balantnn ayrca bir Facebook uygulamasyla denetlenerek
sadece iaretlenen Tweetlerin paylalmas salanabiliyor. Ayarlar
iin Facebook hesabnza giri yapn ve apps.facebook.com/selecti-
vetwitter adresine gidin. Giri yaplacak alan olan The one and
only stepe Twitter kullanc adnz girip Savee tklayn. Daha
sonra gelen diyalog pencerelerinden gerekli izinleri vererek uygu-
lama ynetimine kendi adyla yayn yapma hakkn tanyn. Bu-
nun iin Allowa tklayn. Daha sonra bu balanty Your profile
kaydnda grecek ve Clear ile silebileceksiniz. imdi web sitesin-
den Settingse tklayarak kayd etkinletirin. Bylelikle hangi Twe-
eter iletilerinin Facebookta grntlenmesini bu pencereden ya-
plandrabileceksiniz. Yaptnz deiiklikleri Save Changese
tklayarak daha sonraki kullanmlar iin profilinize kaydedin. By-
lelikle hazrladnz balant kullanm iin uygun olacak. Bundan
sonra Tweetera girdiiniz yeni Tweetlerin #fb eklentisiyle
Facebookta grnp grnmeyeceinin denetimini tamamen eli-
nize alacaksnz.
17/ALAR/ Yazlmlara alternatier bulun
rnein iPadinizde Excelin yerini tutabilecek tarzda yazlmlara
ihtiya duyuyorsunuz ya da kendi kendinize Blackberrynin taray-
csndan daha iyi bir alternatif olup olmadn dnp duruyor-
sunuz. Sizin iin ideal platform olan alternativeTo ile bu sonu gel-
mez uzun aramalardan bir rpda kurtulmanz mmkn. Belirli
bir yazlmn olas alternatiflerini farkl platformlarda gsteren
web sitesi pratik arama zelliiyle iinizi bir hayli kolaylatryor.
Alternativeto.net sitesini an ve st ksmda yer alan logonun he-
men altndan hedef platform olarak Allu, Windowsu ya da
Blackberryi sein. Daha sonra st ksmdaki arama alanna rne-
in safari yazn ve aramay balatn. lgili platform iin gereken
alternatifler hemen karnza listelenecek. Tek bir tklamadan son-
ra daha detayl bilgilere ulaabilecek ve ilgili platformun indirme
balantsna ulaabileceksiniz. Bylelikle rnein Google
Chromeun iPhoneda u sralar Safarinin en byk rakibi olduu-
nu grebileceksiniz. Eer siz de sisteme bir eyler eklemek istiyor-
sanz kendi hesabnz Create an accounta tklayarak oluturabi-
lirsiniz. Kaytl kullanclar ierii dzenleyebiliyor, alternatif ne-
rileri getirebiliyor ve uygun olmayan yazlmlar ynetime bildire-
biliyor.
15/
/
Google+da
parti
Tpk Facebookta
olduu gibi Google+ta
da gruplarnz birka
basit admla
etkinliklere davet
edebilirsiniz
17/
/
Akll yazlm
tarama
Kullandnz platform-
daki yazlmlara alter-
natif aryorsanz Alter-
nativeto.net ile inter-
netteki uzun aramalar-
dan kurtulabilirsiniz
16/
/
Sosyal paylam
denetimi
Twitter profilinizi Face-
book uygulamasyla e-
letirip hangi Tweetle-
rin dier sosyal payla-
m anda grleceini
belirleyebilirsiniz
SOSYAL ALAR
Gizlilik hakknzdan vazgemek
zorunda kalmadan tm dnyaya
balann
Firma Ad:
Ad Soyad:
Doum Tarihi Meslei (Grevi):
Adresi:
Posta Kodu: ehir:
Tel: Faks: Cep Tel:
E-Mail
Abonelik Bedelini
Kart Sahibini Ad Soyad:
Kart No:
Son Kullanma Tarihi: Gvenlik No:
Havale ile gnderiyorum Tek seferde kredi kartmdan ekiniz
Kredi kartmdan 3 taksitle ekiniz
Visa
Faturay Adma Kesiniz
V.Dairesi
Adres:
V.No:
Faturay Firma Adna Kesiniz
Master Card
Advantage Axess Bonus Maximum World
lk defa abone oluyorum Yenileme
Abonelik Seenekleri
Doan Burda Dergi Yaynclk A..
*Taksitli Abonelik (Sadece kredi kartyla yaplan demelerde geerlidir.)
Her ayn 20sine kadar ulaan abone bavurular, kacak ilk saydan itibaren
uygulanacaktr.
deme bilgileri
Trkiye bankas, stanbul Kurumsal ubesi*
IBAN: TR13 000 64 00000 11111 00 39936 Doan Burda Dergi Yaynclk ve Pazarlama A..
Not: Banka dekontunu form ile birlikte aadaki adrese posta veya faks yoluyla ulatrnz.
*Banka tarafndan Havale creti talep edilmektedir.
Hrriyet Medya Towers 34212 Gneli STANBUL
Tel: 0212 478 0 300
Faks: 0212 410 35 12-13
E-Posta: abone@doganburda.com
Web: www.doganburda.com
Kart Sahibinin imzas:
ABONE FORMU
A
B
O
N
E
O
L
M
A
K

N
0212 478 0 300
www.doganburda.com
CHIPE
A
B
O
N
E
O
L
U
N
10 SAYI FYATINA 12 SAYIYA SAHP OLUN N
}I0NtI y0fI00 0kf0 kftl k0II0l0
00'40kI f{If II0 FL'0ItI0 0ltl0l tNI0 kt ftlfl0| s
0Ik 00|0|I |k0 I||||| s
WWW.chp.cOm.tr TEKNOLOJl KLTR
Z009uh fark yaratah tm tekholojlk rhlerl s Z0009 Z uh fark yaratah tm tekholojlk rhlerl s
YIlIn r0nlerl Z009
CRlP donanIm ve yazIlIm d0llerl 8ahlplerlnl buluyor
804000t0 0tII 0tI0k
80fk0t0 I00.000 k0IIN0IIk 409 t0tI0k
r 0 k|||||0 0k000)|||0| 0|0||0 r t|0|I| k00|0, I|II0I000I0
0j||00|||0 r 000||| k|| 0j|t|j|0|I| j|0|k ||)I|||0... s
yflt: 0N t09Iy0I0f I{I0 k0NpI0 0IIItt0 4II 0ItIN t0tI
k
k
t|0|I| k 0 0| 00|0, I|II0I000I0
D
AYLlK YAYlNDlR - l55N:1300-9419 - 112415 - YlL:14 - 2009/12 - 6.50 TL
lk lnteleme: 0fflce Z010 8eta
Y1| O|||t p1K||1|1 A`111 l`) |T )1| ll|Kl|| s
12/2009
Z
Y
DVD
FLM
0tI|0 P0W|t
A1111K Aj11
YY
C V|00 j|I|
A||| E||t|! Ca4
TAM
SRM
Rerke8e 0tret8lz: En yenl 80r0m, 3. Jenera8yon
lk l
Y1| O
- L0
H|K! O|||t Z919 B|1 CD`!|
f0t0ff NkI00I0fI
K(K by|||| |[ lK K||||
b|| ||[|||y 1|[||| K||| s
9 7 7 1 3 0 0 9 4 1 0 0 3
1 2 Kbrs fiyat: 8.25 TL
0fI k0ftfN 90 y040kI0N0
IK ||K| y||y|. 0y| K|||,|| y1K| yl|||||| s
0h byK K|||, 1h h|l|| v 1h l
p|| h|ty 1|l!||| y||,|y| s
f0t
K( K( K|||, 1h h|l|| v 1h l K
00I 00tII NI0Ik
00t000k'If
k0|0|000 t00| l0 |kI||I
70TL
1 yllk abonelik (10 say fiyatna 12 say)
70.00 TL
Bu form 31 OCAK 2013 tarihine kadar geerlidir.
BLUEJEAN_PCNET_ILAN_06.indd 1 12/21/12 7:29 PM
craKuruluBakanMehmet Y. Y lmaz
Yay nDirektr Gkhun Sungurtekin
Yay nYnetmeniMahmut Karsl olu, mkars@chip.com.tr
SorumluYaz i leriMdrUfuk Yamank l olu, uyaman@chip.com.tr
GrselYnetmen Ebru Tiryaki, ebrutr@chip.com.tr
CHIPTestMerkezi ahin Ek iolu, esahin@chip.com.tr
Katk daBulunanlar Bar Emre Alk m, Berk Ergin, Cem anc , Ercan Uurlu,
Seluk slamolu, Serdar Cevher, Andy Ilmberger
(AI), Fabian von Keudell (FvK), Markus Hermanns-
dorfer (MH), Martin Jaeger (MJ), Nicole Ott (NO),
Thomas Littschwager (TL), Valentin Pletzer (VP)
MarkaMdr Asu Bozyayla, abozyayla@doganburda.com
AnkaraTemsilcisi Erdal peke en, 0 312 207 00 71 / 207 00 95
Web www.chip.com.tr

YNET M
GenelYay nKoordinatr Ye im Denizel
Ge.veProjelerDirektr
TzelKi iTemsilcisi Ferit zkak
Sat Direktr Orhan Ta k n
FinansDirektr Didem Kurucu
retimDirektr Servet Kavasolu

REKLAM
GrupBa kan Viki Habif
GrupBa kanYardmcs Koray Bilici
CHIPReklamSat Mdrleri Sevil Homan, shosman@doganburda.com
Tel: 0 212 336 53 17, Faks: 0 212 336 53 93
Hatice Tarhan, htarhan@doganburda.com
Tel: 0 212 336 53 37, Faks: 0 212 336 53 93
ReklamTeknikMdr Nusret K r ml olu
Tel: 0 212 336 53 60 (3 Hat), Faks: 0 212 336 53 90

REZERVASYON
RezervasyonTel. 0 212 336 53 00 - 57 - 59
RezervasyonFaks 0 212 336 53 92 - 93
AnkaraReklamTel. 0 312 207 00 72 - 73
HedefSayfalar Tel: 0 212 336 53 70, Faks: 0 212 336 53 91
YnetimYeri Trump Towers, Kule 2, Kat 21-24, 34387 ili-stanbul
Tel: 0 212 410 31 52, Faks: 0 212 410 32 16
Bask Doan Ofset Yaynclk ve Matbaaclk A.
Sanayi Mahallesi 1650.Sokak No:2
Doan Medya Tesisleri
34850 Esenyurt / STANBUL
Tel: 0 212 622 19 00
Datm Yaysat A. . Tel: 0 212 622 22 22
Yay nTr Yerel, sreli, ayl k
CHIP dergisi, Doan Burda Dergi Yay nc l k ve Pazarlama A. . taraf ndan Vogel
Burda Holding GmbH lisans yla T.C. yasalar na uygun olarak yay mlanmaktad r.
Dergide yay mlanan yaz , fotoraf, harita, illstrasyon ve konular n her hakk
sakl d r. izinsiz, kaynak gsterilerek dahi al nt yap lamaz.
DBOkurHizmetleriHatt 0 212 478 0 300
okurhizmetleri@doganburda.com
DBAboneHizmetleriHatt Tel: 0 212 478 0 300,
Faks: 0 212 410 35 12 - 13
abone@doganburda.com
www.doganburda.com
Pazar hari her gn saat 09.00 - 18.00 aras nda
hizmet verilmektedir.
Yakn zamanda kan Amazon Kindlle Fire ve Kindle Fire HD de
dahil olmak zere 300 dolarlk yeni tabletler testte. Nexus 7
karsnda ne kadar baarllar?
Windows 8 kt! Byk
kullanc rehberimiz, yeni
sistemi nasl kuracanz,
kullanacanz, Windows 7den
program ve verilerinizi nasl
aktarabileceinizi ve eksik
kodeklerle fonksiyonlara nasl
sahip olabileceinizi gsteriyor.
TEKNOLOJ
DER KONULAR

Tanabilir Turbo bellek
20 USB 3.0 bellek testte: Tam perfor-
mansla kullanmak iin neye ihtiya du-
yacanz aklyoruz
Gvenlik pakeTleri TesTTe
Daha iyi virs tanma ve performans:
Testimiz yeni kan gvenlik paketleri-
nin baarsn lyor
evimdeki dman
Evinizdeki web kameras ve fotoraf
makinesi yabanc sunuculara canl g-
rntler gnderecek ekilde hacklene-
bilir
Uyar: Yazlarda gncel gelimelerden
kaynaklanan deiiklikler olabilir.
TREND
G E L E C E K S A Y I
nternetin ardndaki gizli
gler kimler? Dnya
apndaki a kimler
ynetiyor? IP adreslerinin
verildii veya Top Level
Domainlerin ynetildii
kurumlarda ok gl
gruplarn parma var.
CHIPin raporu webi
aslnda kimlerin
ynettiini aklyor
yesidir
TEST
nternet
imparatorluu
Adan Zye Windows 8
Gl tabletler
CHIP_INCA.indd1 12/14/1211:00AM
- Akll cihazlarnzn (tv, tablet, telefon, receiver,
Media Player,...) merkezine yerletireceiniz TP-LINK
router ile tmn birbirine balayn, haberletirin.
-Harici depolama nitenizi evinizdeki/osinizdeki
tm cihazlara kolayca paylatrn.
- Yazcnz evinizde/osinizde dier bilgisayarlara
kolayca kablosuz paylatrn.
- ki farkl bandn ezamanl kullanm ayn anda
beraber altrlacak uygulamalarda maksimum
performans salar.
TL-WDR4300 N750;
- Ezamanl 300Mbps 2.4Ghz ve 450Mbps
5Ghz sinyal frekans
- Toplamda 750Mbps balant hz
- 5 adet 10/100/1000Mbps balant portu
- 2 adet kolay paylam zellikli USB portu
- 3 adet 5dBi Dual Band Anten

TL-WDR3600 N600;
5Ghz sinyal frekans
- 5 adet 10/100/1000Mbps balant portu

TL-WDR3500 N600;
5Ghz sinyal frekans
- 5 adet 10/100Mbps balant portu

ADSL od
Yazc paylam FTP Server
Veri paylam Medya Server
3
YIL
Garanti
TP-LINK Trkiye
www.tp-link.com.tr
N750 Kablosuz Dual Band Gigabit
TP-LINKden USB Paylaml Ezamanl
Dual Band Kablosuz Routerlar...
TL-WDR4300
ikiz USB Paylam Portlar
5GHz 2.4GHz
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
chip.pdf 1 24.12.2012 17:29:55

Chip - Ocak 2013 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chip - Ocak 2013 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

AYLIK YAYINDIR ISSN:1300-9419 112415 YIL:17 OCAK 2013 7.

Duyularn yerine alglayclar, beynin

S. 53e baknz). Getiimiz yl

Kilit Gvenlik ayarlarnda tpk

S. 58) daha iyi kullanabilecei anlamna

inli retici Huaweinin Avrupa akll te-

S. 105teki En iyi WLAN kanaln bulun balna bakabilir-

01/2013 WWW.CHIP.COM.TR 108

YONGALAR: LETM YOLLARININ TAMR

You might also like