Professional Documents
Culture Documents
ii
TABLOLAR
Tablo 1.1 Blgedeki Nfus Verileri................................................................................................................... 1
Tablo 1.2 Kii bana su ihtiyac ....................................................................................................................... 8
Tablo 2.1 Hesaplanan deerler. ....................................................................................................................... 12
Tablo 2.2 Sopt deerleri ..................................................................................................................................... 13
Tablo 2.3 Sg deerleri ...................................................................................................................................... 14
Tablo 3.1 Hazne iin yangn hacimleri ........................................................................................................... 15
Tablo 3.2 Yuvarlatma oranlar ......................................................................................................................... 16
Tablo 3.3 hf uzunluklar ................................................................................................................................... 16
Tablo 3.4 ebekeye ekilen hacim yzdesi ..................................................................................................... 17
Tablo 3.5 Cazibeli akm durumu iin hesaplar ................................................................................................ 18
Tablo 3.6 Terfiliakm hesaplamalar ................................................................................................................ 20
Tablo 4.1 Moody Diyagram............................................................................................................................ 23
Tablo 4.2 C katsay deerleri ........................................................................................................................... 23
Tablo 4.3 sale hatt verileri ............................................................................................................................. 25
Tablo 5.1 ebeke Kriterleri .............................................................................................................................. 30
Tablo 5.1 ebeke verileri ................................................................................................................................. 32
Tablo 5.2 ebeke sesab sonucu yk kayp tablosu ......................................................................................... 33
Tablo 5.3 Statik Basn ve Su Basnc snamalar ........................................................................................... 34
EKLLER
ekil 1.1 ki nokta yntemi nfus dalm grafii ........................................................................................................... 2
ekil 1.2 Regresyon yntemi nfus dalm grafii ...................................................................................................... 3
ekil 1.3 ki nokta yntemi nfus dalm grafii .......................................................................................................... 4
ekil 1.4 Regresyon yntemi nfus dalm grafii ...................................................................................................... 5
ekil 1.5 ller bankas ynetmelii nfus dalm .......................................................................................................... 6
ekil 2.1 Akifer kesiti .............................................................................................................................................................. 10
ekil 2.2 Qm ileQd arasndaki iliki ..................................................................................................................................... 11
ekil 3.1 Tek gzl hazne ...................................................................................................................................................... 16
ekil 3.2 Cazibeli durum iin eklenik farklar ................................................................................................................. 19
ekil 3.3 Terfili akm eklenik farklar ............................................................................................................................... 21
ekil 4.1 Vantuz rnei ........................................................................................................................................................... 24
ekil 4.2 sale hatt ................................................................................................................................................................... 25
ekil 4.3 Maslan yeri ............................................................................................................................................................ 26
ekil 5.1 ebeke Tipleri .......................................................................................................................................................... 28
ekil 5.2 Qba hesab ................................................................................................................................................................. 30
ekil 6.1 Kanalizasyon Plan ................................................................................................................................................. 38
iii
EKLER
EK-1
Ek-2
Ek-3
Ek-4
Ek-5
Ek-6
Ek-7
Ek-8
Ek-9
Ek-10
Ek-11
iv
1990
401
1995
1279
2000
1558
2005
1986
2010
2314
2049
?
Ns Ni
ts ti
(1.1)
Ns Ni 2314 401
=
=95,65
ts ti 2010 1990
ka =
Ns Ni
? 401
=
=95,65
ts ti 2049 1990
ki Nokta analizi
7000
6000
R = 0.9946
5000
4000
3000
2000
1000
0
1980
2000
2020
2040
2060
(1.2)
(1.2) formlne gre projenin hazrland yla gre ilerdeki nfus tahmini yaplabilir.
fadedeki;
y..ilerideki tahmini nfus
x. Nfus tahmini yaplan yl
Ni ti 2 - ti Ni ti
2
n ti 2 -( ti )
(1.3)
b=
(1.4)
(1.5)
b=
a=
2
n ti 2 -( ti )
=>
Ni ti 2 - ti Ni ti
=>
2
n ti 2 -( ti )
b=90,66
a=-17982
tg =2049 iin
N2049 =-179812 90,66 2049=5951 bulunur
2
(n Ni ti - Ni ti )
2
2 =>
(n ti 2 -( ti ) ) (n Ni 2 -( Ni ) )
R=
R=0,997
Nfus dalmn gsteren ekil ve korelasyon katsays aadaki grafikte verilmitir. (ekil 1.2)
7000
Regresyon analizi
y = 90.667x - 17982
R = 0.9944
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
1980
2000
2020
2040
2060
ln Ns ln Ni
ts ti
(1.6)
ln Ns ln Ni ln 2314 ln 401
=
=0,0876
ts ti
2010 1990
ki Nokta Yntemi
80000
R = 0.9006
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
1980
2000
2020
2040
2060
(1.7)
(1.7) formlne gre projenin hazrland yla gre ilerdeki nfus tahmini yaplabilir.
N..lerideki nfus tahmini
tNfus tahmini yaplacak yl
1
b
ln a= ln Ni ti
n
n
(1.8)
n ln Ni
ti ln Ni ti
(1.9)
2
n ti ( ti )
2
n ln Ni
ti ln Ni ti
2
n ti 2 ( ti )
=0,07891
1
b
ln a= ln Ni ti ise a= 150,656
n
n
lnN=lna+b.t ise lnN=11,0346 N=59929 bulunur.
Nfus dalmn gsteren ekil ve korelasyon katsays aadaki grafikte verilmitir. (ekil 1.4)
Regresyon yntemi
70000
R = 0.9025
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
1980
2000
2020
2040
2060
tn 1 tn
Nn
1] 100
Nn 1
1.1
Pn < 1
Pn> 3
Art hz sabiti belirlendikten sonra gelecekteki nfus, Ng, projenin hazrland yl ile tahmin yl
arasnda bu bant tekrar kullanlr.
tn 1 tn
Nn
1] 100
Nn 1
P1=26,11
P2=4,03
P3=4,97
P4=3,10
Port=9.55>3 ise Port=3 alnr.
N2049=2314.(1+3/100)39=7329 bulunur.
Nfus dalmn gsteren ekil ve korelasyon katsays aadaki grafikte verilmitir. (ekil 1.5)
ller Bankas
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
1980
R = 0.9908
2000
2020
2040
2060
Nd
1 mb
(1.11)
2 Ni Na Ns Na 2
Ni Ns
(1.12)
Ni Ns Na 2
Nd Ni
Ni
(1.13)
b=
(1.14)
t=ta ti
(1.15) ifadesiyle buluna sene farkdr.
Lojistik eri modeli ile 2049 yl iin nfus tahmini aada verilmitir.
Nd =
m=
b=
2467 401
=5,16
401
=2466,85 2467
t=10
1
401 2467 1558
ln *
+ = 0,218
10
1558 2467 401
Ng =
2467
1 5,16 0,218
10 =2399,36
2400 bulunur.
Nd N i
[1 e k
(tg ti )
(1.16)
(1.17)
N -Ns
ln( d )
Nd -Ni
ts -ti
Ng =Ni
Nd N i
2467-2314
)
2467-401
ln(
2010-1990
[1 e k
13
(tg ti )
]
(2049-1990)
+=2467 bulunur.
1.7 SU HTYACI
1.7.1 NSAN SU HTYACI
Beldenin gelecekteki nfusuna bal olarak kii bana gnde aadaki miktarda su esas alnacaktr.
Bu deerler Tablo1.2 de verilmitir.
ebeke su kayplar deerlere dahildir.
Bu deerlere bal olarak insan suyu iin gerekli su miktar (1.18) bantsnda verilmitir.
QHy =
qHy Ng
1.18
86400
qHy. ller bankasna gre hesaplanan nfus deerine karlk gelen kii ba su
ihtiyacdr.
qHy Ng 80 7329
=
=6,79 l/s bulunur.
86400
86400
Bykba hayvanlar iin hayvan bana gnde 50 L, kkba hayvanlar iin ise gnde 15 L su
ihtiyac dnlr. zel hallerde hayvanclktaki gelime imkan gz nne alnr. Kuyu, dere veya glden
hayvan su ihtiyacnn karlanabilmesi hallerinde hesaplarda hayvan ihtiyac dikkate alnmayabilir.
Byk ba hayvan says nfusun 1/5 kkbahayvan nfusun 1/3 olara alnabilir. su ihtiyacn
veren bant (1.19) verilmitir.
Qhay =
qkb =
Ng
Ng
; qbb =
3
5
(1.19)
(1.20)
Suyun derlendii (topland) yerden hazneye kadar iletilen debidir. Bulunan btn insan, hayvansal,
sanayi suyu debilerinin toplamndan olumaktadr. Bants (1.21) aada verilmitir.
Qiletim=QHy+Qhay+Qsan+Qzel
(1.21)
KISIM II - SU TEMN
Serbest yzeyli ve sabit kalnlkta bir y.a.s akiferinde alm bir kuyu aada ematik olarak ekil
2.1 de verilmitir.
2.1 OPTMUM DEB, OPTMUM ALALMA DERNL, OPTMUM TESR YARIAPI HESAPLARI
h=H-S
Sichardt formlne gre etki yarap
R 3000.s.k (m)
(2.1)
olarak tanmlanr(2.1). Kararl akmn olduu serbest bir akiferde su ekimi yapld srece YAS
alalacaktr. Bu alalma kararl bir hale geldiinde ana kuyudaki alalma-debi ilikisi (2.2) bantsnda
verilmitir.
(H2 h2 ) 3
= .k
m /sn
R
ln (r )
0
(2.2)
eklinde yazlabilir.
Ayn denklem h yerine H S konarak dzenlenirse;
= .k
2
R
ln (r )
0
= (S)
(2.3)
2
2.4
15
Qm ile Qd arasndaki ilikiyi gsteren grafik ekil 2.2 de verilmitir.
11
Qd = Qm iin;
ln
15 2
2.5
(2.5) bants ile S deeri bulunur. Bu denklemin numerik zm kolayca yaplabilir. Belli bir hata
pay ile S eitliini salayan deer elde edilir. Buradan elde edilen Sem deeri kullanlarak Qd
hesaplanabilir ve Qm deerini veren bant ile eitlii kontrol edilir.
Blgeye yaplacak serbest yzey kuyusu iin veriler aada verilmitir
Qiletim=9.5 lt/sn
r=0.7 m
m=5 m
k=0.0036 m/sn
H=26 m
a=4 m verilmitir.
Qd , Qm, R, ve Sopt deerleri hesaplanarak aadaki Tablo 2.1 de verilmitir.
Tablo 2.1 Hesaplanan deerler.
Qd(m3/sn)
0.104
0.250
0.343
0.366
0.369
0.370
0.370
Qm(m3/sn)
0.440
0.405
0.378
0.371
0.370
0.370
0.370
R(m)
180
540
810
882
892.8
894.6
896.4
Sopt(m)
1.00
3.00
4.50
4.90
4.96
4.97
4.98
Qd=Qm=0.370 m3/sn=Qopt
Sopt=4.98 m
Ropt=896.4 m bulunur.
Ayn Sopt deerleri iterasyon yntemiylede bulunabilir. Bunun iin (2.5) bantsn kullanarak Sopt
deerini deneyerek buluruz. Bulunan deerler Tablo 2.2 de verilmitir.
12
S
1
4.23
4.96
4.98
2.6
0.0095
1 1.02 ise n=2 adet (1 1) bulunur
0.0370
2.3 GEREK DEB, GEREK ALALMA DERNL, GEREK TESR YARIAPI HESAPLARI
Gerekli kuyu says ender olarak bir tamsay kar. Bu nedenle genellikle bir kuyudan ekilecek gerek
ihtiya (Qg) (2.7) bantsyla bulunur ve Qopt deerinden kk olur.
2.7
Qg debisinin ekilmesi sonucu kuyuda oluacak Sg seviye alalmas, Qg bilindiinden Q genel debi
denklemi zlerek (2.8) bants elde edilir.
Sg ilk olarak Sopt eitlenerek iterasyona balanr; 2-3 adm sonra eitlii gerekleyen Sg deerine
eriilir.
Projemizdeki gerek deerleri hesaplamak iin Qg deeri hesaplanr.
n=1 1
kuyu iin
Qg =
9.5
=9.5 lt/sn=0.0095 m3 /sn
1
13
Rg(m)
1.800
2.700
3.600
4.500
5.400
6.300
6.480
Qd(m3/sn)
0.0062
0.0065
0.0072
0.0079
0.0086
0.0094
0.0095
Sg=0.036 m
Rg=6.480 m
Qg= 0.0095 m3/sn bulunur.
2.4 POMPA TP
a+Sg<7
Projede
a=4
Sg=0.036
a+Sg=4.036<7 adi pompa kullanlr.
14
Qg(m3/sn)
0.0095
0.0095
0.0095
0.0095
0.0095
0.0095
0.0095
86400 Qiletim
1000
(3.3)
VH,min=1/3Vgn+Vyangn
o Pompaj
VH,min=1/4Vgn+Vyangn
Hazne iin yangn hacimleri ile Nfus arasndaki iliki aadaki tablo 3.1 de verilmitir.
Tablo 3.1 Hazne iin yangn hacimleri
Ng
Vyangn
Ng<10000
36
10000< Ng<50000
72
50000< Ng
360
3600
1000
3.4
3600 24
1000 t
3.5
15
Gmme Depolar
VH(m3)
Yuvarlatma(m3)
50-500
50
500-1000
100
1000-2000
250
2000<
500
50-500
50
500<
100
Ayakl Depolar
Gmme hazne boyutlar ile hf arasndaki ilikiyi gsteren Tablo 3.3 de verilmitir.
Tablo 3.3 hf uzunluklar
VH
hf(m)
50-350
400-500
3.5
600-900
1000-2000
2000<
9
Lx=Ly=3a
(3.7)
16
A=3a2
(3.8)
ebekeye ekilen
Hacim
Yzdesi(qf%)
2
1
0.5
0.5
0.5
2
3
3
4
4
6
8
8.5
8.4
7
5
4.3
4.3
7
7.5
4.5
4
3
2
100%
17
letimden ebekeye
Gelen(m) ekilen(m)
0-1
1-2
2-3
3-4
4-5
5-6
6-7
7-8
8-9
9-10
10-11
11-12
12-13
13-14
14-15
15-16
16-17
17-18
18-19
19-20
20-21
21-22
22-23
23-24
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
34,2
16
8
4
4
4
16
25
25
33
33
49
66
70
69
57
41
35
35
57
62
37
33
25
16
letimden Gelen
Eklenik
Hacim(m)
34,2
68,4
102,6
136,8
171
205,2
239,4
273,6
307,8
342
376,2
410,4
444,6
478,8
513
547,2
581,4
615,6
649,8
684
718,2
752,4
786,6
820,8
Vgn=820,8 m3
Qsaat = 34,2 m3/saat
Vyangn= 36 m3
VH= 239 m3
VH,min= 309,6 yuvarlatarak 350 m3
a= 2.2 m
Lx= 6.6 m
Ly= 6.6 m
V1= 174 m3
V2= 29 m3
VH,iletme= 203 m3
18
ebekeye ekilen
Eklenik Hacimler
Eklenik Hacim
Fark (m)
m)
16,4
18
24,6
44
28,7
74
32,8
104
36,9
134
53,4
152
78,0
161
102,6
171
135,4
172
168,3
174
217,5
159
283,2
127
352,9
92
421,9
57
479,3
34
520,4
27
555,7
26
591,0
25
648,4
1
710,0
-26
746,9
-29
779,8
-27
804,4
-18
820,8
0
Vyangn= 36 m3
VH= 239 m3
VH,min= 309,6 yuvarlatarak 350 m3
hf= 3 m olarak bulunur
Cazibeli
900.0
800.0
Ekelenik Hacim
700.0
ebekeye
ekilen E.H.
600.0
500.0
400.0
300.0
letimden
Gelen E.H.
200.0
100.0
0.0
0
10
15
Zaman(saat)
20
25
19
30
letimden ebekeye
Gelen(m) ekilen(m)
0-1
1-2
2-3
3-4
4-5
5-6
6-7
7-8
8-9
9-10
10-11
11-12
12-13
13-14
14-15
15-16
16-17
17-18
18-19
19-20
20-21
21-22
22-23
23-24
0
0
0
0
0
0
0
0
68,4
68,4
68,4
68,4
68,4
68,4
68,4
68,4
68,4
68,4
68,4
68,4
0
0
0
0
16
8
4
4
4
16
25
25
33
33
49
66
70
69
57
41
35
35
57
62
37
33
25
16
letimden Gelen
Eklenik
Hacim(m)
0
0
0
0
0
0
0
0
68,4
136,8
205,2
273,6
342
410,4
478,8
547,2
615,6
684
752,4
820,8
820,8
820,8
820,8
820,8
Vgn=820,8 m3
Qsaat = 34,2 m3/saat
Vyangn= 36 m3
VH= 250 m3
VH,min= 241.2 yuvarlatarak 250 m3
a= 1.86 m
Lx= 5.6 m
20
ebekeye ekilen
Eklenik Hacimler
Eklenik
Fark (m)
Hacim(m)
16,4
-16
24,6
-25
28,7
-29
32,8
-33
36,9
-37
53,4
-53
78,0
-78
102,6
-103
135,4
-67
168,3
-31
217,5
-12
283,2
-10
352,9
-11
421,9
-11
479,3
-1
520,4
27
555,7
60
591,0
93
648,4
104
710,0
111
746,9
74
779,8
41
804,4
16
820,8
0
Ly= 5.6 m
V1= 111 m3
V2= 103 m3
VH,iletme= 214 m3
hf= 3 m olarak bulunur.
Terfi
900
800
Ekelenik Hacim
700
letimden
Gelen E.H.
600
500
400
300
ebekeye
ekilen E.H.
200
100
0
0
10
15
20
Zaman(saat)
25
21
30
ihtiyalara gre deiir. Kr yerlemeleri iin 80 hatta 60 mmlik borular ihtiyaca cevap verecek kapasitede
ise de 100 mmden daha kk apl borularn kullanlmamas tavsiye edilir.
Boru ve Kanallarn Boyutlandrlmasnda Kullanlan Formller;
letim hatlarnda boru aplar bilinen hidrolik formllerden biri ile hesaplanabilir.
Bunlardan en ok kullanlanlar:
1. Darcy-Weisbach
2. Hazen - Williams
Formlleridir.
Darcy Weisbach denkleminde yk kayb:
hk = .L=f
L
D
V2
2g
(4.1)
22
f katsaysn bulmak iin Moody diyagram kullanlr. Moody diyagram rlatif przllk, Reynald
says ve srtnme katsays arasndaki ilikiyi gsterir ve Tablo 4.1 de verilmitir.
Tablo 4.1 Moody Diyagram
0.54
Q=0.279 C D2.63
(4.2)
0.54
(4.3)
Burda;
R.Hidrolik ap(m)
..Hidrolik eim
Q.Debi (m3/sn)
C.Hazen katsaysdr.
C katsays boru tipine bal olarak deimektedir. Boru tipi ile Ckatsays arasndaki ilikiyi veren
Tablo 4.2 aada verilmitir.
Tablo 4.2 C katsay deerleri
Boru Tipi
C(Hazen) Katsays
64
Font Boru
95
elik Boru
110
AB
140
PVC
150
23
borularn eitli zararlardan korunmas, gerektiinde yksek basnlarn drlmesi, hatta basnl su
akmnn temin edilmesi vb.
elemanlarla donatlr. Borulara gelen basnlara gre cidar kalnlklar deiir. Donatm elemanlar
hakkndaki genel bilgiler aada verilmitir.
4.1.1 V ANALAR
Cazibeli isale hatlarnda kullanlan vanalar:
a) Tevkif (kapatma) vanalar
b) Tahliye (boaltma) vanalar
c) Basn krc vanalar
olmak zere grupta incelenebilir.
Tevkif vanalar genellikle boru hattnn yksek yerlerine cazibe ile boalabilen ksmlar birbirinden
ayrmak iin konur. Ayrca uzun isale hatlarnda, boaltma sresinin ksaltlmas ve su kayplarnn
nlenmesi iin belirli aralklarda tevkif vanalar yerletirilir. Vana aralklarnn seiminde boalma sreleri
esas alnr. Bu sre hattn nemine gre 2 ile 3 saati gememelidir.
Tahliye vanalar borularn alak yerlerinde biriken tortular temizlemek veya hattboaltmak iin
gzergahn en ukur noktalarnda tekil edilir. Boaltlan sular cazibe ile veya bir tulumba yardmyla tabii
drenaj alanlarna (dere veya vadiye) boaltlr. Basn krc vanalar borudaki akn basn altnda cereyan
etmesini temin etmek zere basn drclerin ve haznelerin giriine konur.
4.1.2 V ANTUZLAR
Basnl iletim hatlar, daima kaptajdan depoya doru eimli olmayp ters eimleri de vardr. Yani
iletim hatt, zeminin engebelerini izleyerek vadi ve tepeleri aar. Bylece inive klar yapar. Borularda su
ile srklenen hava kabarcklar borunun tmsek ksmlarnda birikir (ekil 4.1). Bu birikme devam ettike
suyun tamamen akmasna neden olacak hava yast oluabilir. Tepe noktasnda biriken bu havay karmak
iin konulan ve otomatik alan cihaza vantuz denilir.
24
h0(m)
z1(m)
L1(m)
z2(m)
L2(m)
L3(m)
125
95
1500
25
1000
1800
60
HemM(m)
HemH(m)
cinsi
D(mm)
e(mm)
hke(m)
(-)
AB
140
100
z0
h0
z1
hhazne
A
B
z2
128 (25 3)
=0.04
2500
25
zhazne
8
43
98
2. ap seimi
(4.3) bantsndaki deerler yerine konulur. Buradaki bulduumuz en kk eim deeridir.
Q=9.5 lt/sn
1
2.63
Dhesap = (
0,279.C.
V=
min
0.54 )
1
2.63
0.0095
=(
)
0,279.140.0.00980.54
Q
Q
0.0095
=
=
=0.54 m/sn
A
D2
0.152
4
4
=(
0.54
0.0095
0,279.140.0,152.63
=0.0021
M
z1
B
H0
Hm
H1
z2
L1A
L1B
L2
ise
Hk2=0.0021x500=1.05 m
Hb=105-1.05=103,95 m
Hiletme2=103.95-95=8.95 m>3 m
B-C aras;
Hk3=0.0021x1000=2.1 m
Hc=103.95-2.1=101.85 m
Hiletme3=101.85-25=76.85 m>3m
C-D aras;
Hk4=0.0021x800=3.78 m
Hd=101.85-3.78=98.07 m
Hiletme4=98.07-83=15.07 m>3 m
Pompa Gc Hesab;
Hp =ha a Sgerek hk emme =3 4 0.036 1=8.036
N=
Su Darbesi Hesab;
99
48
99
48
27
12
4 6
Bu sistemde borular bir aacn dallar gibi birbirleriyle birlemeden meskun blge iinde
dalmlardr. Daha ziyade ehirlerin sahil kesimlerinde, yama ile deniz arasnda skp kalm alanlarda
veya kenar semtlerde, ana cadde ve sokaklar takip eden eritvari iskan blgelerinde sz konusu olur.
Buralarda sokaklar birbirleriyle kesimediinden, borularn birleerek a tekil etmesi mmkn olmamtr.
Bu sistemin faydalar unlardr:
1. ebeke hesaplar basit ve kolaydr.
2. Boru aplar ve uzunluklar daha kk olduundan sistem daha ekonomiktir.
Sistemin mahzurlar ise u ekilde sralanabilir:
1. Borularn u noktalar hem fiziki bakmdan, hem de hesap bakmndan l noktalardr. Yani
buralara kadar su tamamen datlm olduundan debi sfr deerine dmtr. Bu sebeple hzlar ok
28
kk olup yabanc maddeler sudan ayrlarak kelir. Ayn sebepten dolay da suyun zellii bozulabilir (su
bayatlar).
2. Bir boru krlmas veya tamiri halinde bu borulardan su alan btn blgeler susuz kalr.
3. Sistemde bir ynl akm mevcuttur. Yeni blgelerin ilavesi halinde basnlar debilir.
5.1.2 A Sistem
Bu sistemde btn borular birbirleriyle birlemi olup hibir fiziki l nokta mevcut deildir. Su
herhangi bir noktaya birden fazla ynden ulaabilir. Faydalar:
1. Su eitli ynlerden akma imkanna sahip olup l blgeler ve yava akmlar olumaz.
2. Boru krlmalar veya tamiri halinde bu borunun besledii blge baka bir taraftan su alabilir.
3. Su sarfiyatnda byk deimeler olmasnn dal sistemine gre daha az tesiri olur. Yani bu sistemin
daha fazla iletme esneklii mevcuttur.
Mahzurlar ise u ekilde sralanabilir:
1. Hidrolik hesab daha karmaktr.
2. Daha fazla boru ve boru zel parasna ihtiya vardr.
(5.1)
(5.2)
1,5Qiletim
L
(5.3)
29
(5.4)
5. Qu debilerine bal olarak Qba debileri ekil 5.2 deki gibi bulunur.
Qd
Qba=Qd
Qu
Qba=Qu+Qd
Qu
Qu0 ise
Qu=0 ise
ekil 5.2 Qba hesab
6. Qn deerleri Qua bal olarak bulunur(5.5)ve (5.6).
Qn=0.577Qd (Qu=0 iin)
(5.5)
(5.6)
(5.7)
31
Son No
L (m)
AET
0
1
12
13
12
1
5
5
9
15
14
15
16
1
2
2
3
5
6
7
9
3
7
10
1
12
13
16
14
5
14
9
15
16
15
18
17
2
3
6
7
6
7
10
10
4
8
11
56
62
63
125
48
86
47
74
44
41
77
47
37
50
49
70
56
39
48
45
82
33
49
36
A
E
E
E
T
E
T
E
E
E
T
T
T
E
E
T
E
T
T
E
E
T
T
T
2
2
2
1
2
1
2
2
2
1
1
1
2
2
1
2
1
1
2
2
1
1
1
Zemin Kotu
Ba
Son
80
50
50
35.6
35.6
30
30
14
35.6
27
50
28.8
28.8
27
28.8
18
18
16.8
16.8
14
27
16.8
16.8
10
14
10
50
46.5
46.5
43.2
46.5
29.2
43.2
29.6
28.8
29.2
29.2
29.6
29.6
20
18
20
43.2
40
29.6
25.8
20
15.6
32
ve Tablo 5.3 de
AE
T
A
E
E
E
T
E
T
E
E
E
T
T
T
E
E
T
E
T
T
E
E
T
T
T
k
2
2
2
1
2
1
2
2
2
1
1
1
2
2
1
2
1
1
2
2
1
1
1
L'
(m)
124
126
250
48
172
47
148
88
82
77
47
37
100
98
70
112
39
48
90
164
33
49
36
2085
Qd=q.L' Qba=Qd+Qu
0.85
0.86
1.71
0.33
1.18
0.32
1.01
0.60
0.56
0.53
0.32
0.25
0.68
0.67
0.48
0.77
0.27
0.33
0.62
1.12
0.23
0.33
0.25
19.26
4.00
2.82
1.96
0.33
4.78
0.32
3.02
2.01
0.56
0.53
0.32
0.25
5.47
4.31
0.48
3.41
0.27
0.33
1.98
1.12
0.23
0.33
0.25
Qu
Qn
Qy
Qh
Dmin
Dmak
Dek
J.L
3.15
1.96
0.25
0.00
3.61
0.00
2.01
1.41
0.00
0.00
0.00
0.00
4.78
3.64
0.00
2.64
0.00
0.00
1.37
0.00
0.00
0.00
0.00
0.47
0.47
0.94
0.19
0.65
0.19
0.56
0.33
0.32
0.30
0.19
0.15
0.38
0.37
0.28
0.42
0.15
0.19
0.34
0.65
0.13
0.19
0.14
5
5
5
5
2,5
5
2,5
5
5
5
2,5
2,5
2,5
5
5
2,5
5
2,5
2,5
5
5
2,5
2,5
2,5
19.26
8.62
7.44
6.19
2.69
9.26
2.69
7.57
6.74
5.32
2.80
2.69
2.65
10.16
9.00
2.78
8.07
2.65
2.69
6.71
5.65
2.63
2.69
2.64
0.14
0.10
0.10
0.09
0.06
0.11
0.06
0.10
0.09
0.08
0.06
0.06
0.06
0.11
0.11
0.06
0.10
0.06
0.06
0.09
0.08
0.06
0.06
0.06
0.17
0.14
0.13
0.11
0.08
0.14
0.08
0.13
0.12
0.11
0.08
0.08
0.07
0.15
0.14
0.08
0.13
0.08
0.08
0.12
0.11
0.07
0.08
0.07
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.065
0.15
0.12
0.11
0.10
0.07
0.12
0.07
0.11
0.11
0.10
0.07
0.07
0.07
0.12
0.12
0.07
0.12
0.07
0.07
0.10
0.10
0.07
0.07
0.07
1.09
0.76
0.78
0.79
0.70
0.82
0.70
0.80
0.71
0.68
0.73
0.70
0.80
0.90
0.80
0.72
0.71
0.69
0.70
0.85
0.72
0.79
0.70
0.69
0.0159
0.0106
0.0123
0.0140
0.0169
0.0121
0.0169
0.0127
0.0103
0.0106
0.0183
0.0169
0.0236
0.0144
0.0115
0.0180
0.0094
0.0165
0.0169
0.0162
0.0118
0.0233
0.0170
0.0164
0.888
0.658
0.777
1.747
0.813
1.041
0.794
0.942
0.452
0.433
1.409
0.794
0.873
0.719
0.564
1.258
0.525
0.645
0.813
0.729
0.966
0.770
0.833
0.590
33
Son
1
12
13
16
14
5
14
9
15
16
15
18
17
2
3
6
7
6
7
10
10
4
8
11
Zemin Kotu
Ba
80
50
35.6
30
35.6
50
28.8
28.8
18
16.8
27
16.8
14
50
46.5
46.5
43.2
28.8
29.2
29.6
18
43.2
29.6
20
Son
50
35.6
30
14
27
28.8
27
18
16.8
14
16.8
10
10
46.5
43.2
29.2
29.6
29.2
29.6
20
20
40
25.8
15.6
Boru Eksen
Kotu
Ba
Son
79
49
49
34.6
34.6
29
29
13
34.6
26
49
27.8
27.8
26
27.8
17
17
15.8
15.8
13
26
15.8
15.8
9
13
9
49
45.5
45.5
42.2
45.5
28.2
42.2
28.6
27.8
28.2
28.2
28.6
28.6
19
17
19
42.2
39
28.6
24.8
19
14.6
Piyezometrik Kot
Ba
86
85.34201
84.56529
82.81799
82.00456
80.96349
80.16917
79.22695
78.7748
78.3417
76.93221
76.13789
75.26501
74.54561
73.98186
72.72377
72.19829
71.55344
70.74001
70.01118
69.04501
68.27507
67.44244
66.8521
Son
85.34201
84.56529
82.81799
82.00456
80.96349
80.16917
79.22695
78.7748
78.3417
76.93221
76.13789
75.26501
74.54561
73.98186
72.72377
72.19829
71.55344
70.74001
70.01118
69.04501
68.27507
67.44244
66.8521
66.8521
34
Su Basnc
Ba
7
36.34201
49.96529
53.81799
47.40456
31.96349
52.36917
51.42695
61.7748
62.5417
50.93221
60.33789
62.26501
25.54561
28.48186
27.22377
29.99829
43.75344
42.54001
41.41118
52.04501
26.07507
38.84244
47.8521
Son
36.34201
49.96529
53.81799
69.00456
54.96349
52.36917
53.22695
61.7748
62.5417
63.93221
60.33789
66.26501
65.54561
28.48186
30.52377
43.99829
42.95344
42.54001
41.41118
50.04501
49.27507
28.44244
42.0521
52.2521
Snama
Statik Kot
Ba
1
31
45.4
51
45.4
31
52.2
52.2
63
64.2
54
64.2
67
31
34.5
34.5
37.8
52.2
51.8
51.4
63
37.8
51.4
61
Son
31
45.4
51
67
54
52.2
54
63
64.2
67
64.2
71
71
34.5
37.8
51.8
51.4
51.8
51.4
61
61
41
55.2
65.4
iine girilebilmesi gerekir. ine girilmek iin yeteri derecede byk olmayan kanallarda, btn birleim
noktalar ile eim ve dorultu deiim yerlerinde, bu maksatla muayene bacalar braklr. Kk apl
kanallar ok abuk tkanrlar ve temizlenmeleri daha zordur. Minimum bir aptan daha kk apl
kanallarn kullanlmasyla elde edilen ekonomi, iletme glklerini ve bu sebeple yaplan masraflar
karlamaya yetmez. Minimum kanal ap, ayrk sistemin atksu kanallarnda 20 cm, ayrk sistemin
yamursuyu kanallar ile birleik sistem kanallarnda 30 cmdir. Ev balantlar ise 15 cm apl borulardan
tekil edilebilir. Dz ksmlarda, yani kanaln yn ve eim deitirmedii yerlerde, kanal ap 60 cmden
daha kk ise, bacalar arasndaki mesafe 90 m ile 120 mden daha byk yaplamaz. Daha byk kanallar
iin bu aralk 180 mye kadar kar. ller Bankasnn Kanalizasyon artnamesine gre maksimum baca
aral, 20 ila 55 cm apl kanallar iin 50 m ve 60 ila 80 cm apl kanallar iin 70 mdir. ine girilmek
suretiyle temizlenmesi mmkn bulunan yerlerde eimin ve dorultunun deitii yerlere baca koymak
mecburiyeti yoktur.
36
Belli bir sokaa decek olan mecra, bu sokak boyunca mevcut binalarnkullanlm sularn ve
varsast blgeden ve nemli miktarda su kullanan endstri tesislerinden gelen atk sular katarak
boyutlandrlr.
2.4 9.5
114
. 2
hmin=1.50 m
n=0.015
Qh=0.02x105=2.1 lt/sn
1. z=116.98-116.8=0.18 m
J=0.18/105=0.0017 m/m
En uygun eim:0.0067 0.0020
Mmkn Eim:0.0033 0.0667
=0.0033 alnr.
2. ap seimi
Dmin=20 cm ; Rd=20/4=5cm ; Ad=0.0314 m2
3. Manning Denklemi
1
2
1
Vd = Rd 3 2 =0.52 m/sn
n
Qd=0.0314x0.52=0.0163 m3s=16.3 lt/sn
4. Doluluk Oran
Qh/Qd=0.129<0.60
Burdaki Qh/Qd deerine bakarak Ek-10 da verilen tablodan V/Vd ve h/D deeri okunur.
V/Vd=0.690 ise V=0.690x0.52=0.359 m/sn bulunur.
h/D=0.243>0.1 ise h=4.86 cm bulunur.
5. Akm Rejimi
37
38
2.1/1000
5
g D5 9.81 0.2
hc
=0.189 deeri okunur.
D
hc=3.78<4.68nehir.
z=0.0033x105=0.35 bulunur. Boykesit Ek-2 de verilmitir.
3-2 bacas iin ;
L=135 m
hmin=1.50 m
n=0.015
Qh=0.02x135=2.7 lt/sn
1. z=118.60-116.8=1.8 m
J=1.8/135=0.0113 m/m
En uygun eim:0.0067 0.0020
Mmkn Eim:0.0033 0.0667
J=0.0113 alnr.
2. ap seimi
Dmin=20 cm ; Rd=20/4=5cm ; Ad=0.0314 m2
3. Manning Denklemi
1
2
1
Vd = Rd 3 2 =1.04 m/sn
n
Qd=0.0314x1.04=0.0327 m3s=32.7 lt/sn
4. Doluluk Oran
Qh/Qd=0.083<0.60
Burdaki Qh/Qd deerine bakarak Ek-10 da verilen tablodan V/Vd ve h/D deeri okunur.
V/Vd=0.605 ise V=0.605x1.04=0.63 m/sn bulunur.
h/D=0.194>0.1 ise h=3.88 cm bulunur.
5. Akm Rejimi
Q
2.7/1000
hc
=
=0.0482 ise ek 11 den bu deere karlk gelen =0.215 deeri okunur.
5
D
g D5 9.81 0.2
hc=4.30>3.88 sel rejimi.
Eim azaltlmal.
6. J=0.0080 m/m olsun
7. ap seimi
Dmin=20 cm ; Rd=20/4=5cm ; Ad=0.0314 m2
8. Manning Denklemi
1
2
1
Vd = Rd 3 2 =0.81 m/sn
n
Qd=0.0314x0.81=0.0254 m3s=25.4 lt/sn
9. Doluluk Oran
Qh/Qd=0.106<0.60
Burdaki Qh/Qd deerine bakarak Ek-10 da verilen tablodan V/Vd ve h/D deeri okunur.
V/Vd=0.651 ise V=0.527 m/sn bulunur.
h/D=0.22>0.1 ise h=4.4 cm bulunur.
39
hmin=1.50 m
n=0.015
Qh=0.02x100=2 lt/sn
1. z=116.80-116.7=0.1 m
J=0.1/100=0.001 m/m
En uygun eim:0.0067 0.0020
Mmkn Eim:0.0033 0.0667
J=0.002 alnr.
2. ap seimi
Dmin=20 cm ; Rd=20/4=5cm ; Ad=0.0314 m2
3. Manning Denklemi
1
2
1
Vd = Rd 3 2 =0.41 m/sn
n
Qd=0.0314x0.41=0.0129 m3s=12.9 lt/sn
4. Doluluk Oran
Qh/Qd=0.155<0.60
Burdaki Qh/Qd deerine bakarak Ek-10 da verilen tablodan V/Vd ve h/D deeri okunur.
V/Vd=0.728 ise V=0.728x0.41=0.5 m/sn bulunur.
h/D=0.267>0.1 ise h=5.34 cm bulunur.
5. Akm Rejimi
Q
2.0/1000
hc
=
=0.0482 ise ek 11 den bu deere karlk gelen =0.185 deeri okunur.
5
D
g D5 9.81 0.2
hc=3.70<5.34 nehir rejimi.
z=0.0020x100=0.20 bulunur. Boykesit Ek-4 de verilmitir.
5 4 bacas iin ;
L=135 m
hmin=1.50 m
n=0.015
Qh=0.02x135=2.7 lt/sn
1. z=118.70-116.7=2 m
J=2.0/135=0.0148 m/m
En uygun eim:0.0067 0.0020
Mmkn Eim:0.0033 0.0667
J=0.008 alnr.
2. ap seimi
40
hmin=1.50 m
n=0.015
Qh=0.02x155=3.10lt/sn
1. z=116.70-115.50=1.2 m
J=1.20/155=0.0077 m/m
En uygun eim:0.0067 0.0020
Mmkn Eim:0.0033 0.0667
=0.0077 alnr.
2. ap seimi
Dmin=20 cm ; Rd=20/4=5cm ; Ad=0.0314 m2
3. Manning Denklemi
1
2
1
Vd = Rd 3 2 =0.79 m/sn
n
Qd=0.0314x0.79=0.0248 m3s=24.8 lt/sn
4. Doluluk Oran
Qh/Qd=0.125<0.60
Burdaki Qh/Qd deerine bakarak Ek-10 da verilen tablodan V/Vd ve h/D deeri okunur.
V/Vd=0.684 ise V=0.684x0.79=0.54 m/sn bulunur.
h/D=0.24>0.1 ise h=4.80 cm bulunur.
5. Akm Rejimi
Q
3.1/1000
hc
=
=0.0553 ise ek 11 den bu deere karlk gelen =0.231 deeri okunur.
5
D
g D5 9.81 0.2
hc=4.61<4.80 nehir rejimi.
z=0.0077x155=1.194 bulunur. Boykesit Ek-6 de verilmitir.
41
7 6 bacas iin ;
L=135 m
hmin=1.50 m
n=0.015
Qh=0.02x135=2.70 lt/sn
1. z=119.20-115.50=3.7 m
J=3.70/135=0.0274 m/m
En uygun eim:0.0067 0.0020
Mmkn Eim:0.0033 0.0667
J=0.008 alnr.
2. ap seimi
Dmin=20 cm ; Rd=20/4=5cm ; Ad=0.0314 m2
3. Manning Denklemi
1
2
1
Vd = Rd 3 2 =0.81 m/sn
n
Qd=0.0314x0.81=0.0254 m3s=25.4 lt/sn
4. Doluluk Oran
Qh/Qd=0.106<0.60
Burdaki Qh/Qd deerine bakarak Ek-10 da verilen tablodan V/Vd ve h/D deeri okunur.
V/Vd=0.651 ise V=0.651x0.81=0.527 m/sn bulunur.
h/D=0.22>0.1 ise h=4.14 cm bulunur.
5. Akm Rejimi
Q
2.7/1000
hc
=
=0.0482 ise ek 11 den bu deere karlk gelen =0.215 deeri okunur.
5
D
g D5 9.81 0.2
hc=4.30<4.4 nehir rejimi.
z=0.0080x135=1.08 bulunur. Boykesit Ek-7 de verilmitir.
6 8 bacas iin ;
L=110 m
hmin=1.50 m
n=0.015
Qh=0.02x110=2.20 lt/sn
1. z=115.5-115.30=0.7 m
J=0.70/110=0.0018 m/m
En uygun eim:0.0067 0.0020
Mmkn Eim:0.0033 0.0667
=0.008 alnr.
2. ap seimi
Dmin=20 cm ; Rd=20/4=5cm ; Ad=0.0314 m2
3. Manning Denklemi
1
2
1
Vd = Rd 3 2 =0.41 m/sn
n
Qd=0.0314x0.41=0.0129 m3s=12.9 lt/sn
42
4. Doluluk Oran
Qh/Qd=0.171<0.60
Burdaki Qh/Qd deerine bakarak Ek-10 da verilen tablodan V/Vd ve h/D deeri okunur.
V/Vd=0.747 ise V=0.747x0.41=0.306 m/sn bulunur.
h/D=0.280>0.1 ise h=4.60 cm bulunur.
5. Akm Rejimi
Q
2.2/1000
hc
=
=0.039 ise ek 11 den bu deere karlk gelen =0.193 deeri okunur.
5
D
g D5 9.81 0.2
hc=3.86<4.4 nehir rejimi.
z=0.00180x110=0.22 bulunur. Boykesit Ek-8 de verilmitir.
9 8 bacas iin ;
L=135 m
hmin=1.50 m
n=0.015
Qh=0.02x135=2.7 lt/sn
1. z=120.0-115.3=4.7 m
J=4.7/135=0.0348 m/m
En uygun eim:0.0067 0.0020
Mmkn Eim:0.0033 0.0667
=0.008 alnr.
2. ap seimi
Dmin=20 cm ; Rd=20/4=5cm ; Ad=0.0314 m2
3. Manning Denklemi
1
2
1
Vd = Rd 3 2 =0.81 m/sn
n
Qd=0.0314x0.81=0.0254 m3s=25.4 lt/sn
4. Doluluk Oran
Qh/Qd=0.106<0.60
Burdaki Qh/Qd deerine bakarak Ek-10 da verilen tablodan V/Vd ve h/D deeri okunur.
V/Vd=0.651 ise V=0.651x0.81=0.527 m/sn bulunur.
h/D=0.22>0.1 ise h=4.14 cm bulunur.
5. Akm Rejimi
Q
2.7/1000
hc
=
=0.0482 ise ek 11 den bu deere karlk gelen =0.215 deeri okunur.
5
D
g D5 9.81 0.2
hc=4.30<4.4 nehir rejimi.
z=0.0080x135=1.08 bulunur. Boykesit Ek-5 de verilmitir.
43
KAYNAKA
http://www.imoizmir.org.tr/UserContent/Document/bilgi_bankasi/c395a361cffb199b012598dc
e2ab4ddb.pdf
https://docs.google.com/file/d/0B1qmLxcL8eGdamdwMHRrYWIzcVE/edit
http://kisi.deu.edu.tr//filiz.barbaros/Su%20Yap%C4%B1lar%C4%B1n%C4%B1n%20Tasar%
C4%B1m%C4%B1/kanalizasyon0001.pdf
http://w3.balikesir.edu.tr/~ngedik/files/Download/
ller Bankas Ynetmelii
http://tr.scribd.com/doc/83791614/40/KANAL%C4%B0ZASYON-A%C4%9EI-HESAPLARI
44
a)Cazibeli Akm in
b)Pompajl Akm
45
Ek-2
1 2 Bacas Boykesiti
46
Ek-3
3 2 Bacas Boykesiti
47
Ek-4
2 4 Bacas Boykesiti
48
Ek-5
49
Ek-6
4 6 Bacas Boykesiti
50
Ek-7
7 6 Bacas Boykesiti
51
Ek-8
6 8 Bacas Boykesiti
52
Ek-9
9 8 Bacas Boykesiti
53
54
55