Dr.

Hikmet Kvlcml
Yol.9 Legaliteyi stismar

Yaynlar

Yol.9 Legaliteyi stismar

Dr. Hikmet Kvlcml

Yaynlar Dijital Yaynlar ndir - Oku - Okut - oalt - Dat

Bu kitap ilk defa: 1978 ylnda Yol Yaynlar tarafndan yaynlanmtr. Bu kitap KXz sitesinin dijital yayndr. Kar amac olmadan, okumak ve okutmak iin, indirmek, dijital olarak basmak ve datmak serbesttir. Alntlarda kaynak gsterilmesi dilenir.

Yaynlar Yaynlar

NDEKLER Yay nevinin Notu Taktik Ana Halkas: llegalite-Legalite I- znel Taktik Zarureti II- Objektif [Nesnel] Taktik Zarureti Legalite Plan ve artlar 1) Birinci Basamakta 2) kinci Basamakta I- Yn Kazanmak A- Temel Prensipleri Milli zelliklere "Ayar" Etmek B- Ynlarn Gerekten Keif Kolu Olmak C- Yumuak Esneklik II- Legalite Prensibi III- Taktik Plan ve ekli Parti in Ba in Kitle in Legalitede "Zorluk" Ve "Tehlike". I- Tehlike Yok mu? II- mkan Var m? III- G Deil mi? 3 9 9 20 33 33 33 35 37 42 49 57 59 60 61 61 65 65 69 73

Taktik Ana Halkas: llegalite+Legalite Lenin: "llegal faaliyet ekillerine" diyor, "btn legal faaliyet ekillerini bititirmeyi bilmeyen devrimciler, boktan devrimcilerdir." (Lenin, Sol Komnizm, Bir ocukluk Hastal, s.83) Bu sz, bugnk Trkiye Komnist Partisi'nin taktik konusunun en ba tarafna geirilecek ve hepimizi derinden derine dnmeye ve aratrmaya yetecek biricik formldr. Neden? Bu nedeni baka trl soralm: TKP'nin bugnk taktii ne olabilir? Bu taktii saptarken sorunu iki adan koyalm: I- Subjektif [znel] (parti) asndan taktik zarureti nedir? II- Objektif [Nesnel] (snf) asndan taktik zarureti nedir? I- ZNEL TAKTK ZARURET Parti iin ana taktik halkas, hi kukusuz Trkiye'deki nesnel snf ilikilerinden szp kar. Fakat, partinin yap zelliklerinden ve bizzat tarihsel konumundan doma, elbet birok alanda olduu gibi, taktik adan da zaaflar vardr. Partinin taktik zaafn bir szckle ifade etmek istersek udur: illegal faaliyeti legal faaliyetle bititirememek! Bu zaafn yamanln anlamak iin, somut bir sorunu ele alalm: Partinin -bilinen deyimiyle- propagandas! Parti 1926'dan beri bu konuyu taktik slogan haline koymutur. Alt yedi yllk ve taptazeliini henz yitirmemi olduu her vesileyle ortaya kan byle bir slogann deeri ve nemi yalnz uzun mrnden de anlalabilir. Fakat bu slogann derinliini daha iyi grebilmek iin, neden ortaya ktyla, ne demek olduunu gz nne getirmek gereklidir.

1) AAT [Tantm]: PARTY TANITMAK Propaganda: Trkesi, Trkiye yoksul halkna, Trkiye'de kendisinin kurtuluunu hazrlayan bir komnist rgt olduunu duyurmak, tantmak, retmek; sonra Trkiye iisinin ve halknn en bilinli, en gz ak, en yiit unsurlarn komnist rgte kazanmak ve ilh. deil midir? Fakat propaganda deyince, onun bu ikinci sonucundan ok, birinci nitelii, TKP'nin sesini iittirmek anlalr; TKP'yi aa vurmak anlam kar. Gizli bir partiyi aa vurmak. te bu elikili maniveladr ki, komnist rgtn hareket yaylmnn diyalektiini oluturur. Aa vurmak, gizlinin, illegalin kartdr ve bu kart legal faaliyettir. Demek partiyi tantma slogannn nemli anlam, illegal faaliyetin motorundan hz alan bir kanuni faaliyet aygtnn btn dikkatle kurulmasdr. Yani illegal faaliyet bir motorsa ve bu motor byk enerjisinin ounu boa gtrmek istemiyorsa, az ok gelimi bir legal faaliyet makine sistemini, legalite aygt-makinelerini harekete geirmeye mecburdur. Ancak bunda baarl olduu gndr ki, TKP kalabalk ynlarn yksek tutkularna en doru, amaz yolunda nclk eden gerek bir kitle keif kolu roln oynayabilir. Zaten tantmdan ama buydu ve budur. TKP'nin adeta igdsyle bulduu ve ylmaz bir inanla tuttuu bu "tantm", yayma, komnizmi aa vurma parolas, imdiye kadar hep tek ayakl, tek kanatl kald. Biz tantm dedike srekli ve yalnzca gizli bildiricilik stnde durduk. Kukusuz bu iin temeli. Fakat yalnz illegal i, komnist hareketin ve rgtn, tekrar edelim, bir kanad, bir kolu, bir ayadr. Ve biz taktiimizde tek ayakl, tek kollu, tek kanatl kaldmz iin ve kaldmz srece, btn tek tarafl ilerde olduu gibi, topalladk, olak kaldk ve uamadk. imizde duyduumuz devrim atann geni kitleci hzyla uamadk! Hatta ksr, pi bir burjuvazinin ulusal sermaye avortonu Kemalist faizmi bu lkede kendisini bizden ok tantmann yolunu buldu da, biz o yolda, tekerleklerini kaybetmi yzbin beygir gcnde bir uak motoru gibi, tozu dumana katarak pervane salladk durduk.

Trk burjuvazisinin bizi en mthi illegalite iine mecbur brakndaki o byk, o btn erdemleri hibir zaman unutmamakla birlikte, biraz da kendi psrklmza hkm verdirecek olan bu legal i yneliindeki yoksulluk rezaletini bir dakika bile gndemimizden uzak edemeyecek derecede olaylardan ders alm bulunuyoruz. Bir rnek verelim: Son zamanlara kadar, burjuva mahkeme salonlarn biz komnistler bir tr legal halk krsleri gibi kullandk. Fakat 1929 zmir toplu komnist mahkemelerinden sonra, burjuvazi, bu son "legal" krsmz de ekti, ayamzn altndan ald. Artk tek bir kii bile tutulsa, komnist midir, hatta komnist sempatizan ve ondan da daha hafif midir; o bir kiinin bile mahkemesi -Trk Tekilat- Esasiyesi'nin [Anayasa'snn] "yarglama aktr" palavrasnn ikiyzlln ikide bir suratmza arpar ve bizzat burjuvazi tarafndan kendi kanunu paavraya evrilircesinedaima gizlidir. Dikkat edelim, Trk burjuvazisi bile, bizi gizli almaya zorluyor. i snfnn karlar burjuvaziyle taban tabana zt olduuna gre, demek, Trkiye proletaryasnn keif koluna den grev, Trk burjuvazisini legal alanda, ak savunmaya zorlamak olacaktr. Bu, sorunumuzun olumsuz tarafndan (burjuvazinin bizi illegaliteye mecbur brakmasndan) kan sonutur. Oysa ayn sorunun bir de olumlu yan vardr. zmir mahkemesinde, burjuvazinin iddias, komnistlerin iktidara "iiden adamlar getirmek" isteyileri eklinde olmutu. Sank komnistler, burjuva adaletine verdikleri yantta, bunda alacak bir ey olmadn, Trkiye Anayasa'snda "iiden adamlarn" hkmet oluturamayaca hakknda bir kayt bulunmadn da hatrlatmlard. Gerekten de, burjuva rejiminin erevesi iinde "iiden adamlarn" (McDonaldlarn, Hitlerlerin ve ilh.) iktidarda grnmesi, burjuvazinin esnekliini arttran bir manevradan baka bir ey deildir. Fakat Trk burjuvazisi, Trk komnistlerinin bu hatrlatlarna, bu ikinci anlamda deil, Komnist Partisi'nin legaliteyi domuzuna kullanaca eklinde bir heyula grd

iindir ki, kplere bindi. Ve o gn bu gn ak komnist mahkemesini yasak etti. Bu bizim bir krsmzn yasak edilmesi olduu kadar, gcmzn bykln gsteren ve baarmzn alanlarndan birini mjdeleyen bir zaferimiz de saylabilir. Burjuvazi bizimle halk nnde hesaplaacak kadar kendisinde ne g, ne de cesaret gremiyor. Burjuvazi, siyasal iktidarda elinden gelen btn olanaklarla rgtlenerek zorbaln arttrmasna karn, mr az olan yrtc kular gibi, en kk bir ktan, komnizmin glgesinden, halka ola ki mahkemeler erevesi iinde bile komnist dncelerin szmasndan korkuyor. Btn sava taktikleri nedir? Dman en zayf noktasndan vurmak, deil mi? Komnistler doru yolda yrdklerini burjuvaziden iittikleri kfrlerin iddetiyle lmezler mi? u halde, Trk burjuvazisinin, aka komnist deil, ii kelimesinin bile azdan karlmasndan, herhangi bir komnist yayn ve rgt yle dursun, basit bir ii derneinin bile kanun iinde bir ey saylmasndan d patlyorsa, bu bize iki kere iki drt edercesine, legal faaliyetin de en aa illegal faaliyet kadar ve mutlak onunla paralel olarak gdlmesi zaruretini ispatlamaz m? Burjuvazi, son legal krsmz de altmzdan ekti ald. Varsayalm komnist mahkemeleri gizlidir. Ne yapacaz? Burjuvazinin ltfen mahkemelerimizi yeniden ak yapmasn m bekleyeceiz? Partinin tantmn byle bir bir hayale balamak intihardan baka nedir? Madem ki hep u kk somut rnekten yryoruz, yine anlalmak iin onu brakmayalm. Bu rnekte ne yapacaz? unlar: a- Mahkemelerin illegalitesini sonuna kadar legalletirmek: Burjuvazi bizi gizli yarglamak istedike, biz cezaevinden kmzdan, yolda geliimizden, mahkeme koridorlarndan geiimizden, mahkemenin ilk duruma, son karar celselerinden, kap altlarnda bekleyiimizden, cezaevi iindeki yaaymzdan, zetle her yerden ve her eyden yararlanarak, olanak bulursak yksek sesle, bulamazsak fsldayarak; azmz dikerlerse kamz gzmz oynatarak yzmzle; yzmze maske geirirler, pee takarlar-

sa, bamz, elimiz, kolumuz, ayamzla; elimize kelepe, boynumuza lle, kolumuza zincir, ayamza pranga takarlarsa, duruumuz, oturuumuz, hatta giyiniimizle; ldrlrsek lmmzle, gmlsek mezarmzla; yaklarak dumanmz havaya savrulsa hayaletimizle, hatramzla... her neyle olursa olsun, ajitasyonumuzu yapacaz! Burjuvazi bizi istedii kadar ezsin, sksn, kapasn, biz bir delik bulup kzl soluumuzu halka duyuracaz! Ve bu uramamzda, en sonunda, hep burjuvazi yenik, biz galip kacaz; burjuvazi zarar edecek, biz ekilden kaybettiimizi sorunun iinden, grnte kaybettiimizi gerekte, lafta kaybettiimizi halkn gnlnde mutlaka ve mutlaka kazanacaz! nk burjuvazinin bize kar kan adamlar maal uaklardr, bunlarn itici gc paradr; biz hzmz inan hamlesinden, ideal akndan alyoruz. Bu kesin. Bu komnist ajitasyonun alfabesi, ilk koulu, besmelesi... Bunu yapmyor deiliz; yine de yapacaz ve daima da yapmalyz. b- Yeni legalite ufuklar amak: Eer yeryznde, komnist rgtlere mahkeme salonlarndan baka legal krsnn ktlna kran girmi olsayd vah idi halimize. Bereket versin, ne kapitalizm o kadar "su geirmez" olabilir, ne davamz bu derece darl ciddi saymaya izin verecek kadar genitir. elikili ve kl stnde duran hokkabaz oyunu gibi bir ey olan, yani halkn rgtszlk ve cahilliinden yararlanlarak kurulan bir el abukluu marifet biiminden asla kurtulamayan kapitalist sosyal dzen, ancak halk kandrabildii, uyutabildii ve rgtsz brakabildii srece yaayabileceini pekl anlamtr. Onun iin, bir yandan iinin ve genel olarak halk tabakalarnn rgt eilimlerini gizli ak terrle baltalarken, te yandan onlar aldatmaya yarayacak, burjuva kanunlarnn gya olanaklar lsnde halka da bir ey verir olduunu gsterecek ve hep kitapta kalmaya ve asla hayata gememeye mahkm baz delik ve boluklar brakmaya mecbur kalr. te Trkiye proletaryasnn ve btn Trk ezilen halknn devrim ncs olan Komnist Partisi,

artk burjuvazinin bu "hile-yi eriyye"lerini birer birer kulandan yakalamaya, bu delikler ine delikleri bile olsa, onlardan gemeye, o boluklarda Komnist Partisinin anlamn, younluunu ve rgtn halkn derinliklerine doru kkletirecek tohumlar doldurmaya planl ve geni bir hareketle giriilmelidir. Yoksa hareketlerini ksmi, geliigzel ya da gelge giriimler derecesinde kk brakmamaldr. Hemen hepimizin, taktik konusunda bu nemli ana halkay eni konu ilemek oktan beri boynumuzun borcu olmutur. Bu gc deerince baarabildiimiz gn, burjuvazi bizim yzmze bir legalite kapsn kapamadan biz yz legalite, yz tantm kapsn alp aacak gte oluruz. O zaman, burjuvazinin bize kanuni kaplarn kapamas, bizim saldrmzdan korkan ve kaan dmann iyzn aa vurdurur; yani bizim aylarca propaganda yaparak baarl olamayacamz bir eyi, burjuva sosyal dzeninin soyguncu niteliini, burjuva devlet aygtnn ii snfna ne derece dman, halka kar nasl her trl legaliteyi yasak eden bir zulm rgt olduunu, bizzat cumhuriyet burjuvazisinin kendisi, kendi eliyle bir anda halka ilan etmi durumda kalacaktr. Bu bizim propaganda ve ajitasyonumuz iin az yardm, az baar mdr? Oysa bu kadar bereketli bir rgt alan aan bu sorunda, burjuva legalitesinin btn ke bucaklarn kurcalam, burjuva kanunlarn son nokta ve snrlarna kadar kullanm olduumuzu syleyebilir miyiz? c- Burjuvazinin yukardan zorla kapad kapy aadan zorla amak: Evet, burjuvazi bize bir legalite, bir tantm kapsn kapad zaman: 1- O kapnn tahta aralklarndan, anahtar deliklerinden ve ilh. yararlanarak propagandamz geni kitlelere ulatracaz; 2- Bu kapanan kapya karlk baka yz kap aacaz... Fakat biz daha bu iki gc baarrken, u nc gc de yerine getirmi olduumuzun farkna varacaz: Burjuvazinin yukardan devlet aygtnn zorbalyla kapad legalite ve tantm kapsn, aadan, ii snfyla halktan gelen zorla amak!... Bu ne grnd kadar g, ne de olanakszdr. Biz, varsayalm ki mahkemeleri ak yapmay yasak eden burjuva-

ziye bu kapy kendi elceiziyle, yapabilirsek, yani istersek tkr mkr atrabilir miyiz? Evet... Hem ardna kadar, hem belki bir daha kolay kolay kapayamayacak ekilde... Nasl? Basit. Ve bu basit sonucu kendiliinden bulmak iin kendi kendimize soralm: a) Burjuvazinin Anayasa'sna "yarglama aktr" dedirten g nedir? Halkn bilinci ya da potansiyeli, halkn zorudur. b) Burjuvaziye komnist mahkemelerini "gizli" yaptrtan g nedir? Burjuvazinin halktan korkusudur. Demek, burjuvazi ve onun devlet makinas, halka ne verirse ya da vermezse, ancak halkn zoru, halktan korkusuyla verir ya da vermez. u halde, biz rnein mahkeme krslerini atrmak m istiyoruz? Bunu ancak halk korkusu, halk zoruyla haklayabiliriz. Halk korkusunu ve halk zorunu burjuvaziye kar aman vermez bir silah gibi nasl kullanabiliriz? ki yoldan: a) Trkiye Komnist Partisi'ni Trkiye ii ve kyllerine gtrmek. Yani Parti'nin prensiplerini, mcadele biim ve sloganlarn halka tantmak, halk iinde yaymak... Bunu en geni llerde, ancak yukardaki birinci ve zellikle ikinci maddelerin uygulanmasyla, yani baka ve birok yolla legalite kaplar amak, kullanmak, kapanan kapnn arkasnda grlt karmak ve btn deliklerinden yararlanmak ekliyle elde edebiliriz. Bir szckle, Trkiye alkan kitlelerine gsteririz ki, Trk burjuvazisinin ve kapitalist devletin btn kanunlar, ite tpk "yarglama aktr" dedikten sonra, mahkemeleri karagz perdesine evirdii trden bir hokkabazlktr. O zaman burjuvazi maskesi alaa edilmi soytar, kuyruu gzkm aslan postlu eek gibi halktan korkar. b) Trkiye ii ve kyllerini TKP'ye getirmek: Sakn parti kaplarn her gelene geni aalm demek istediimiz gibi gln bir olasla dmeyin. Partiyi halka gtrmek nasl partinin prensip ve prestijini halka tantmaksa, halk partiye getirmek de tpk yle, halkn byk gven ve sempati-

sini, partinin ele gemez, kem gze grnmez fakat her yerde, "hazr ve nazr" varl ve snrlar stnde yaln bir sur, fethedilmez bir kale gibi ordulatrmak anlamna gelir. Bu da, yine elik ekirdeini asla kaybetmeyen TKP'nin, btn legal olanaklar domuzuna kullanarak, halkn ve zellikle proletaryann bu alandaki bilinlenme ve rgtlenme hareketine gerekten nc olmasyla olanakldr. Gereksiz derecede teorik, yani kitabi kalmamak iin, hep ayn mahkeme rneimizden ayrlmayalm. Trkiye proletaryasn ve Trkiye alkan halkn, rnein komnist mahkemelerinin gizliliine kar nasl hcum ettireceiz? Halkn bizzat kendi gnlk iinde, iilerin kendi rgtlerinde ayn deneyimin tadn tatmasyla, kendimize rnek alarak, manevi ya da maddi harekete gemesiyle... Bunu somut bir olayla aklayalm. Varsayalm ki binler ya da onbinlerce iiyi rgtleyen bir ii rgtnn -burada baka halk rgtleri de, rnein kyl, esnaf, aydn, hatta kooperatif gibi ekonomik rgtler de, memur ve ilh. rgt ve topluluklar da ayn karlatrmaya yarayabilir- ynetimi TKP'nin prensiplerince yryor, komnistler tarafndan gdlyor. TKP'nin direktifleri altnda baarlacak bir kitle hareketi zerine burjuvazi ne yapacaktr? Elbet, bu ite "komnist parma" grd iin, bir kere yzlerce kiiyi tutuklayacak. Fakat bu yzlerce kii, gerekten komnist deildir. Bunlar, cumhuriyet burjuvazisinin ekonomik, mali ya da siyasal basks altnda yaama haklarn, basit ve mtevazi dileklerini arayan kiilerdir. Bunu, bizzat o ilerinden yzlerce kiinin tutukland binlerce kii gibi, hkmet de bilecektir. Basn, hkmet, halka "komnist kkrtmas olmu" diye sulamalar yadrrken, halk "hayr" diyecek, "biz hakkmz aradk". Fakat bu karlkl atmalarn sonunda, iiler yava yava anlayacak ki, komnist davas, kendi gndelik ve genel kk byk btn davalarnn bir sisteminden baka bir ey deildir. Bu genel ajitasyon sonucu biliniyor. Buradaki zel konumuzu izlemek iin tutuklanan iileri mahkemeye karalm: Acaba burjuvazi, bu hemen hepsi komnist olmayan iilerden derleik, szgelimi basit bir
16

ii-patron grltsn, bir cret ya da zaman kavgasn, ya da salk, i kanunu ve ilh. talepleri sorununu birden "lke gvenliini ihlal" deyip de gizli mahkeme edebilecek mi? Diyelim ki, nce bunu yapt. Fakat bu yzlerce kiinin mahkemesindeki "gizlilik", burjuvazinin devlet aygtn lekelemekten, o aygta iilerin aka kin beslemesini iddetlendirmekten baka ne sonu verecektir? Ve bu sonucu nce grememi olsa bile, giderek, Trk burjuvazisi ve Kemalist devlet aygt da anlamakta uzun sre gecikebilir mi? Anlad m, ne olacak? Zaten mahkeme edilen yz iiden ii rgtndeki bin iiye, bin rgtl iiden onbin rgtsz iiye, sonunda onlar araclyla azdan aza yayldka, halkn ok yakndan tand btn ikenceli, zulml faciallyla ekilleerek byyecek, sonunda ezilen halk ynlarnn, yazlmam fakat uzun uzun sylenen bir kk destan olacak byle bir szm yabana gizli mahkemeden, en sonunda burjuvazi de vazgemek zorunda kalmayacak mdr? Yine, en kt olasl kabul edelim: Burjuvazi hl devrimci hareketin mahkemelerini gizli yapmakta devam ediyor diyelim. Fakat bu mahkemeler, artk yalnz komnistlerden ibaret bir mahkemenin, ne kadar keskin ve canl olursa olsun, ak iddeti derecesinde olmayan, snrl erevesi iinde kalabilir mi? Hayr. Eh, zaten bizim istediimiz de bu deil miydi? Mahkemelerimizi halk duyuyor, btn geniliiyle ajitasyonumuz yaplyor ya! Ondan sonra mahkemelerin gizli yaplmas, yalnzca daha saf, daha ateli ve daha istediimiz gibi propaganda ve ajitasyonumuzu salayan bir stnlk oluturmaz m? Fakat, kuku yok ki, nce salt iilerden ibaret sankl ve yalnz legal erevelere az ok san, bu ereveleri yalnz ierike zorlayan bir dava gizli yaplmaya kalklmayacak. Bu mahkemeler gelitike, ii snfnn kendi davalarna, halkn ii davalarna kar duyduu ilgi de geliecek, gnden gne byyecek. Bir gn gelecek ki, ii davas halk davasyla ve her ikisi birden komnist davasyla aynlaacak.

i snfyla alkan Trkiye halk komnist mahkemelerini kendi mahkemesi sayacak. Ona ilgisi byyecek, onu grmek ve duymak iin eilim gsterecek ve bu eilim yava yava burjuvaziye bask yapacak, alt tabakalar komnist mahkemelerini grmek iin tututuu gn, bu yangn st katlar da saracak... te yandan, komnist mahkemeleri de "sen, ben, bizim olan" eklinden bsbtn karak, kzl ekirdek etrafnda geni ii kesimli kitle mahkemeleri olacak. yle ki, burjuva hkmeti, artk, eer esnekliini kaybetmemek isteyecek derecede ilerisini grmek ve dnmek zaruretini hissederse, komnist mahkemelerinin "aka" yaplmasnda bir "ktlk" grmediini reklama balayacak. nk halkn zoru kendini dayatmtr. Demek, zorla da olsa kapanan kap almtr. Fakat bu kapy biz, yumruumuz hakkna atrdmz iin, kapnn hi almamas sayesinde elde edebileceimizden pek de aa olmayan yeni bir ajitasyon ve propaganda malzemesi kazanm olacaz. te tantm anlamndan karabildiimiz sonular... Yani burjuvazi bizi yalnz ve soyut illegaliteye, gizlilie, karanla ittike, biz, ak siyaset meydannda, legalite aydnlnda da kl oynatmay bilen, gereki ve taktike esnek, ele avuca smaz militanlar olduumuzu gsterebilirsek, bu halk iinde prensiplerimizi yayd kadar, prestijimizi, nfuz ve saygnlmz da tantr; bylelikle yalnz legalite alannda yeni yeni aamalar kazanm, yeni yeni basamaklara basp ykselmi olmakla kalmayz, belki ve zellikle illegalite alannda da en umulmadk kazanlara varrz. 2) TANITIMIN NEDEN TKP, hangi nedenden bu tantm taktiini ortaya att? te, bilince kararak stnde durmamz, gelitirmemiz, "l edebiyat"lktan ya da donmu formllkten kurtarmamz gereken prensip. Bu prensibin parti iinde adeta bir kasrga gibi birdenbire kopup nne gelen bozuk, zayf, uysal, sarsak, tereddtl, zetle komnist taktik karsnda btn kt unsurlar ta kknden skp atmas ve partiyi taktik18

strateji sorunlarnda Bolevik konan olgunluuna eritirmesi bir rastlant, yani nedeni belirsiz bir olay deildir. Bu olayn dou tarihini hatrlamak, partide neden o kadar sarsntl bir patlang yaptn anlamaya yeter. Tan tmn doum sanclar 1926'da balad, 1927'de ocuk dnyaya geldi. Fakat parti anamzn bu devrimci yavrusuna gebe kal elbet o tarihlerde deil, 1925'tedir. Partiyi gebe brakan tohum neydi? Tam 1925 kardevrimi vesilesiyle cumhuriyet burjuvazisinin her trl "demokrasi" uygulamasn rafa koyarak, en kpeke faist terre geii! Kar-devrimden frsat bulan Trk cumhuriyet burjuvazisi, devrime kar nasl satr atmt? Ayrntlarn hepimiz biliyoruz: En geni komnist tevkifat, illegaliteyi tam uygulayamayan btn unsurlarn yedierden onbeer yla mahkm edilii; partinin btn legal faaliyet ekillerinin, btn gazetelerinin (uyanr gibi olan Aydnlk'n, kylere doru uzanan Orak-eki'in, yeniden diriliini bulan Vazife'nin, nihayet birden dal budak salmaya kalkan Bursal Yolda'n) bir emirle kapatl... u halde, burjuva terrnn partide tantm sloganna balang ya da tohum olmasnda neden nedir? Artk bunda anlalmayacak ne var? Burjuva terr, TKP'nin illegal faaliyetini, tabii yasak etmekle yok edemez, tersine daha yeni ve salam illegalite yntemlerini yaratmaya zorlar. Burjuva terrnn hi olmazsa bir sre iin yok edilebilecei, ancak TKP'nin legal faaliyeti olabilirdi. Ve nitekim yle de oldu. Demek, nl tantm slogan, partinin legal faaliyeti birdenbire durduu bir srada, tarih asndan mecburi bir emrivakiydi. Baka bir deyile, tantm szcnn zel (yani taktik) bakmndan daha geni, genel (yani parti) bakmndan daha dar bir karl da legal faaliyetin vurgulanmas oluyordu. Bylece tantm slogannn tarihsel nedeniyle anlam gelip ayn noktada birleiyordu. Tan tm, geni ve genel anlamyla, legal ve illegal btn ara ve olanaklarla partinin kitleler iinde yaylmas demekti; dar ve zel anlamyla partide yok denecek derecelere kadar klm legal ara ve olanaklar son snrlarna kadar kullanmak, zorlamak oluyordu. Tantmn geni ve ge-

nel anlamnda, TKP kahramanlklar gsterdi denilebilir. Fakat bu, iin bir yanyd, illegal tantm yntemleri en temiz, en yksek, en keskin propaganda biimleridir. Bunda kuku yok. Fakat bu biimin teoride genellii ve genilii ne olursa olsun, pratikte dar ve snrl kalaca besbellidir. Dedik, o bir motordur; motorsuz makine ilemez, fakat makine-aygtsz motor iletmek de, komnizmin taktik yntemlerini unutmak ya da yarm hatrlamak olur. Onun iin, tantm slogannn tarihsel zarureti, hi olmazsa illegal alanda olduu kadar, legal alanda da partinin kitleler iinde yaylp tantlmasn istiyordu. II- OBJEKTF [NESNEL] TAKTK ZARURET Trkiye'de varolan snf ilikileri asndan, TKP'ye den taktik ne olabilir? Bildiimiz gibi, nesnel taktik temeli, stn snflara kar alt snflarn ya da alt snflara kar stn snflarn gsterdikleri nesnel tepkilerdir. Bu tepkilere gre, proletarya keif kolunun balca taktii -ikisinin ortas biimler bir yana braklrsa- ya geri ekilme ya da saldr taktii biiminde olur. 1925-26 yllarndan beri tam diktatrln kuran ve terr biimlerini her gn biraz daha gelitiren Trk cumhuriyet burjuvazisi -arada kk ve gelge baz istisna anlar bir yana braklrsa- Trkiye'deki alt snflara kar gz atrmaz bir saldr am bulunuyor. Ciddi bir ekilde stiklal Mahkemeleri ile balayan komnistlere kar ikenceli kovuturma uygulamas, sonunda komnist mahkemelerinin hibirini ak yapmamakla talandrld. Ksmi grevler amansz bir ekilde bastrlyor; en basit ekilde kurulan ii rgtlerinde, en kk bir bamszlk eilimi zerine, hibir neden ve gerek gstermeksizin rgtler baslp datlyor ve ilh... Bu manzara, ii snf ve halk tabakalar iin olduu gibi, btn ezilen snflarn ncs TKP iin de, dmann srekli saldrs karsnda geri ekilme taktiini n sraya koyuyor. Komnizmde, parti, bilimsel bir siyaset izleyebilmi olmak iin, sosyal yapda snf ilikileri pusulasnn ibresini en byk bir dikkatle izlemeye mecbur bir kaptandr. inde bulu-

nulan dnemin snf ilikilerindeki zellii grmeyen kaptan, kt kaptandr, pusulay arm kaptandr. Bu bir, kincisi, Leninizm, stnde yllarca dura dura, sonunda doruluunu zaferle ispatlamtr ki, komnist partisi, yalnz saldry deil, geri ekilmeyi de baarabilmelidir. Zaten Marksizmin felsefesi de bu deil midir? Her sray ancak kendinden nce gelen bir birikile belirir; atlamak iin hz almak -hz almak, alld gibi, biraz gerilemek olduuna gre- gerilemeyi, yani hz almay bilmektir. Glerini panie uratmadan, olanaklar lsnde dzenle ve az bozgunla geri ekmeyi bilmeyen rgt, yarnn byk saldrsna hazrlanmak iin btn unsurlarn kaybetmi olan rgttr. Geri ekilme taktii nedir? Leninizm bunu bize her durumda tam ve mkemmel bir sava yntemi olarak veriyor. Taktik demek, genel olarak yntem+rgt, slogan+biimleri demek olduuna gre, geri ekilme taktii de, gerek parti ve gerekse kitle iinde sava slogan ve biimlerinin gerilemeye mecbur olan bir ordudaki hale getirilmesi demektir. Eer Leninist geri ekilme taktiini birka szcklk formlyle gstermek istersek, yle rnekleyebiliriz: 1- Parti: Geri ekilme srasnda, en byk gizliliini son derece koruyacaktr. 2- Kitle: inde partinin zellikle stnde ileyecei: a) Sloganlar: Genellikle ekonomik faaliyete nem vermelidir: Ksmi grev, ajitasyon, propaganda, snfsal eitim, genel olarak seimlere girimek, meclislere halk adna mdahalelerde bulunmak ve ilh. gibi... b) rgtler: Genellikle legal ve geni kitle rgtleri kurulur ve glendirilir. Yetitirme ve eitim rgtleri, trl sigortalar, yardm sandklar, sendikalar, kooperatifler ve ilh. gibi... Ekonomik i demek, ksmi, kk siyaset demektir. Fakat ekonominin bir anlam da, kitleyi iine alan, adeta dar anlamda bir genilik olduuna gre, legal demektir. u halde, bugn Trkiye'de st snflarn alt snflara kar bir saldr ve gerek ii snfnn, gerekse proletarya keif kolunun henz durmu varsaylamayan bir geri ekilii var saylrsa

ki bu besbelli bir olaydr -nesnel snf ilikileri bakmndan da- TKP'nin legal kitle faaliyetine deerince girimesi gerek olduu kendiliinden anlalr. Lenin, Bolevik taktikte, snf ilikilerinin zaman zaman galip gelen zelliklerine gre, zaruri olan taktikleri, kendisine zg somutlatrc slubuyla iki dille anar: 1- Franszca konumak; 2- Almanca konumak... Franszca konumak: Lenin'e gre, saldr taktiini, devrim ve ayaklanma yntem ve biimlerini uygulamaktr. Bu uygulama balca: 1- Harekete en ok ve en byk hz ve atak sloganlaryla girmek, 2- Dorudan doruya kitle hareketinin g ve yaylmn arttrmaktr. Biz, bugn, henz Franszca konuamayz. Almanca konumak: Nedir? Lenin'e gre, dman her alanda ve zellikle kendi alanlarnda adm adm kovalamak, dman lkesinden parmak parmak yer kazanmaktr. Buna geri ekilme taktii denir. Almanca konumak nasl bir eydir? Bunu daha anlamak iin, Almanlarn, Alman proletaryasyla, Alman komnistlerinin geri ekilme taktiinde nasl "konutuklarn" gz nne getirmek hepsinden iyidir. Bunu daha iyi anlamak iin, genel karlatrmalardan birini hatrlayalm: Trkiye bugn -20. yzyln birinci yarsnn ortalarnda- iinde bulunduu dneme, Almanya'nn 19. yzyln ikinci yarsnn ortalarnda yaad dnemi, hi olmazsa yle bir taktik karlatrmas asndan aa yukar aynen tekrarlar grnmektedir. Almanya 19. yzyln ikinci yarsnda, bildiimiz gibi, toprak sahipliinden tam burjuva adamlna doru bir bakalam geiren "demirden babakan" Bismarck'n altndadr; bu ikinci yar yzyln ortasnda, Almanya mparatorluu'nu kesin olarak kuran 1870-71 savan kazand ve bu savan 5 milyarlk tazminatyla, ada Alman sanayini kurdu. Fakat bu, biri siyasal (sava), dieri ekonomik (byk sanayi) iki kategori olay, bir nc ve az belli gibi olan olay da beraberce peinden srkleyip getirmiti: Dnya proletaryasnn keif kolu dzeyine ykselen devrimci Alman ii snf!

Friedrich Engels, bu kategori olay ksaca zmlerken yle demiti: "Gelecein tarihisi iin Spichern, Mars la Tour, Sedan toplarnn gmbrtsyle btn bunlarn arkasndan gelen eylerin nemi, Almanya'nn 1869'dan 1874'e kadar olan tarihinde ne oldum delilii bulunmayan, bbrlenmesiz, sessiz sedasz fakat durmakszn ve ara vermeksizin yryen Alman proletaryasnn geliimi yannda ok daha az nemli olacaktr." Eer 1870-71 Birlik savan, 1920-23 Anadolu "Bamszlk" savana benzetirsek, Trkiye'de Bismarck'n kim ve Bismarck ynetiminin ne olduunu sylemeye gerek kalmaz. Bu dnemin karakteristii nedir? 1- Sava: lkede skynetim ve "milli coku": "Daha 1870'de, Alman iileri etin bir snav geirmek zorunda kaldlar; Bonapartvari sava kkrtmasyla bu provokasyonun doal sonucu, Almanya'da genel milli heyecan ve coku." [Engels, Almanya'da Kyl Savalar, s. 2829) Kurtulu sava sralarnda Trkiye'yi batan baa ap geen dalga, Alman Birlii'nin dalgasndan aa kalmazd. i snf, 1870-71'deki Almanya'da olduu gibi, 192023'teki Trkiye'de de olduka "en lgn zafer sarholuklar iinde souk kald" ve zaten Trk burjuvazisinin de ilhak ve istila taleplerine kalkacak hali yoktu, iiyi Almanya'da "hatta skynetim bile susturamamt"; Trkiye'de stiklal Mahkemeleri Trkiye iisi iinde umduu korku ve etkiyi uyandramad. 2- Savatan sonra: i hareketine kar ikence ve kovuturma: "Sava zamannn skynetiminin ardndan vatana ihanet, imparator kartl ve memurlarn onuruna saldr davalar, ondan sonra bar zamannn durmakszn artan polis sktrma ve kovuturmalar geldi. Volkstaat'n genel kural olarak, ayn zamanda drt yaz kurulu yesi cezaevinde bulunuyordu; dier gazeteler de hepsi karnca kaderince byleydi. Az ok tannm her parti szcs, hi olmazsa ylda bir kez, hemen hemen dzenli olarak hkm giydii mahkemeler nne kmak zorundayd. Srgnler, el

koymalar, toplantlarn datlmas dolu gibi yayordu. Fakat btn bunlar bouna, her tutuklanan ya da srlp karlan militann yerine hemen bir bakas geiyordu. Her datlan toplantya karlk iki toplant daha yaplyordu; polisin keyfi ynelimine onu soukkanllk ve kanunlara sk skya uymayla yorup bezdirerek galebe alnd; btn sktrma ve izlemeler amacn tersi bir sonu ortaya kard; ii partisini ezip paralamak ve eitmek yle dursun, tam tersine ona durmakszn yeni yeni bireyler gelirdi, rgtn glendirdi. Bireysel olarak burjuvalara kar olduu gibi, hkmet makamlarna kar da olan savalarnda, iiler drt bir yanda onlardan maddi ve manevi olarak stn olduklarn gsterdiler ve zellikle iverenlerle olan atmalarnda ispatladlar ki, imdiki durumda kltr sahibi insanlar da onlar, yani iilerdir; oysa kapitalistler kara cahildir. Ve bununla birlikte, savalarn, kendilerinin davalarnda ne kadar emin ve stnlklerini ne kadar bilinli, bilir olduklarn ispatlayan bir incelikle gdyorlard. Tarihe hazrlanm bir zemin stnde bylece sevk ve idare edilen bir savan byk sonular vermesi gerekir. Ocak seimlerinde elde edilen baarlar, ada ii hareketi tarihinde imdiye kadar biricik olarak kalyor ve bu baarnn btn Avrupa'da uyandrd akn rknt tamamen hakl ve yerindeydi." [age] Trk burjuvazisinin, daha zaferi kazanr kazanmaz, henz cumhuriyeti bile iln etmemiken, ilk ii kar-devrimden nce devrime vurmak, Trkiye'nin en devrimci snf olan ii snfnn tm rgtlerini datmak ya da dalacak hale getirmek oldu. Komnist Partisi'ne kar vatana ihanet, hatta "imparator aleyhtarl" (1925-26 Ankara stiklal Mahkemesinde komnistleri yediden onbe yla kadar mahkm eden madde: Padiaha kar gelme maddesiydi!) ve sonunda "memurlarn onuruna saldr" (son basn kanunu) davalar, srgnler, el koymalar, toplantlarn yasak edilmesi ve ilh. bask ve izlemeler, polisin ikenceli saldrlar, belki Bismarck Almanyasna ta kartacak derecede, Mustafa Kemal Trkiyesinde alp yrmtr. Buna karlk, bugnk Trkiye'deki Marksist parti, o zamanki Alman Marksist partisinin btn yap-

tklarn kendisine eksiksiz bir geleneksel yntem olarak mal edebilmi midir? Evet, tpk eski Almanya gibi, yeni Trkiye Marksist (Komnist) Partisi'nin de, mahkm edilen ya da srlen bir militan yerine birka yeni militan geti ve geiyor. Yalnz gizli faaliyet bakmndan, TKP eski Alman partisinden belki de aa kalmamak iin uramtr. Belki diyoruz, nk ne kadar uralrsa uralsn, tarih asndan taktik zarureti, legal faaliyete yer veren bir rgtte, yalnz illegal faaliyet her zaman "yarm yamalak" kalmaya mahkmdur. Evet, illegalitede uramamza karn, legaliteyi kullanma -hi olmazsa ii snf da st katlarda burjuvaziyi "smrsn"- iinde, hatta 50 yl nceki Alman partisinden geride kaldmz saklamakla kendimizi aldatamayz. Olan olandr. Engels'in Sedan ve ilh. toplarnn gmbrtsnden daha nemli olaylara tarih tuttuu 1869-1874 yllar, Liebknecht'le onun -Katolik demokratlktan komnistlie ard ve getirttii- Bebel'in (iki byk Alman Marksist militann) Lassale Partisinden alt yl sonra, Eisenach programyla Sosyal Demokrat i Partisi'ni meydana getirdikleri yl (Austos 1869) ile, iki byk Alman ii siyasi rgtnn (Lassale Partisi ile Sosyal Demokrat i Partisinin), ortak ve -Marks'a: "b/r pratik ileri adm, bin teorik programdan yedir" dedirtecek derecede- teoriden ok pratii uygulayan bir programla burjuvazinin ve egemen snflarn saldrsna kar elbirlii ettikleri yl 1874'tr. Bu iki tarih arasnda, Engels'in karakterize ettii sava ve sava sonu olaylar cereyan etti. O zaman askerlik, dileri ve ticaret ilerini tm Almanya'da eline alan Reichtag'n da stnde bir babakan: Bismarck vard: Bismarkizm d zaferlerden sonra, lke ierisinde, tpk Kemalizm gibi, bir taraftan kar-devrime vurup, Kultur Kampf (1871-1876) ile evlenme, nfus, okul ilerini papazlarn elinden koparp almaya alrken, te taraftan devrimi de baltalamaya kalkmt. 1872'de kard sosyalist aleyhtar dzenlemelerle btn ii rgt ve faaliyetlerine cepheden hcuma geti, iki proleterya efini (Liebknecht ile Bebel'i) kalebentlie mahkm etti. Ya benzemesin, bizde, iflas eden dolandrc milyarder Krocker'in intiharn yaz-

d diye, yaplan mahkemeler gibi, 1873'te Berlin gazeteleri aleyhinde kovuturmaya giriti. Zaten 1868'den beri hkmet basn -tarihteki adyla "zevahif" srngenler- ekline sokulmutu; hatta memur "srngenler" bile, ayrca Hanovre Kralnn istedii tazminat parasyla beslenen sr sr hafiyelerle kovalanyordu. Fakat, bu srada, en kat illegalite yarglarna sarslmaz bir inanla sarlan Alman komnistleri, en ufak legal olanaklar bire dek smrmeyi bildiler. Ve bunca terre karn, Almanya'nn sosyalist iileri, 1871'de ilk Reichtag seiminde 102 bin oy almlarken, drt yl sonra 1874 seimlerinde - hemen hemen ncekinin drt katna yakn-, 340 bin (ya da 352 bin) oy toplamlard. Akacak kan damarda durmuyordu. Reichtag "orospu"su, Bismarck "pezevengi"nin ipliini pazara kard, "efradn cami, ayarn mani" tam "sermaye"si haline girdii halde, Alman iisinin sosyalist hareketi oraya kadar devrimci hz duyurtuyordu. 1874 baarsndan sonra, olduka gl bir parti, gazete, sandk rgtleri kuruldu. Her yl parti kongreleri alyordu. 1877 seiminde Sosyal Demokrat i Partisi 480 bin oy ald. Bu kez 1874'ten 1876'ya kadar, lfta olsun, basn zgrl aleyhindeki kanunu reddeder grnen Reichtag, 1878'de iin sarpa sardn anlad. Hemen "Sosyal demokrat yandalarnn bozguncu almalarna kar" Olaanst Kanun karld. "Sosyal dzeni ihlal" ve "genel gvenlii ve zellikle halk snflar arasndaki birlik ve dzeni tehlikeye drecek lde sosyalist dncelere eilimli" olan blmler (Tarihi, Siyasi) her tr topluluk, toplant ve yayn zabtaca yasakland ve el konuldu. Artk "kk skynetim" ilan edilmiti. "Kukulu ehir"lerde memurlar her tr toplanty "yasak" edip, kukulu kiileri kovup srerek ehirlerde oturtmuyordu. Bu Olaanst Kanun, drder yldan kez uzatlarak 1890 ylna kadar tam 12 yl fakat "demir babakan"n son siyasal mr kadar srd. O zaman Alman komnistleri ne yaptlar? Kukusuz kabuklar iine bzlmediler. Engels'in yukarda verek and ve Leninizmin enfes bir gle tam devrimler dnemine ya-

krcasna gelitirdii geri ekilme taktiini baaryla uyguladlar. Bir yandan partinin resmi organyla kongresi en gl illegalite koullar altnda lke dnda gl uramalaryla iledi. Sosyal demokrat gazetesi Zrih'te baslyor, btn Almanya'ya datlyordu; kongreler svire'de (1880 Viyden, 18.87 Saint Gailen, Kopenhag ve ilh.) toplanyordu. te yandan, btn biimleriyle btn legalite olanaklar zorlanyor, fazla smrlyordu. 1881'den beri szde siyasal olmayan sosyalist mzik dernekleri, ttn ienler kulb, ii dernekleri rgtlemeye giriildi. Gizli yaz basmak ve yaynda bulunmakla yan yana zel sohbetler, konferanslar ve ilh. dzenlendi. Bu sayede, 1881'de alnan oy 310 bine ve ii milletvekili says 12'ye dt halde, 1884'te alnan oy 550 bine ve milletvekili says iki katna (24'e) kt. Artk Alman burjuvazisi ve onun hametli imparatoru bu iin zorla skmediini anlamt. i, tpk "ii milletvekili" kartan Halk Partisi gibi, kendisi nlemeye kalkt. 1884'ten 1892'ye kadar ii iin yallk, sakatlk sandklar aan I. Wilhelm, imparator bildirisinde, ii sigortalarn "yalnzca bir insanlk ve hristiyanlk grevi deil, siyaseti koruma grevi" olarak iln etmeye mecbur kalm ve o "demir babakan" bu arada, anszn, sessiz sedasz, bir sosyal pas gibi silinmi, kitle hareketiyle sprlm, olmama dnmt... te, Alman proletaryas byle "konumu"tu. Gryoruz ki, burjuva ve kkburjuva aydn finolarnn, dnyada misli grlmemi bir harikadr diye urunda geceli gndzl havlayp durduklar Kemalizmin btn yntemleri, rneksiz olmak yle dursun, bundan daha yetmi yl nce, Almanya'da Bismarckizmin uygulamasnn alaturka bir taklidinden ve faizmle bulatrlarak biraz "ada" bir eni verilmesinden baka bir ey deildir. Trk burjuvazisi, yetmi yl nceki Almanya'daki snfdalarnn yaptklarn kelimesi kelimesine uyguluyor. Biz, Trkiye proleterleri ve onlarn keif kolu TKP de, hi olmazsa yetmi yl nceki Alman kardelerinin izinden yryebiliyor mu? Sosyalizm dman Olaanst Kanun, 12 yl iinde Almanya'da 1400 gazete kapattrm 1500 kiiyi

hapsetmi, 900 kiiyi de srgn etmiti. 1875'te Alman nfusu 42 milyondu. Bugnk Trkiye, ki yetmi yl nceki Almanya'nn nfusa te biridir, Kemalist kanunlar sayesinde kuku yok ki 900 kiinin te biri olan 300 kiiyi srgn etmitir. Yalnz bu kiiler, Almanya'da olduu gibi, Trkiye'de belli deildir. Polis anszn, basknla, ikenceyle iini bitiriveriyor. Fakat says saklanamayacak olan mahkmlar, eer 1500' bulmadysa, mutlaka bini gemilerdir. Hem de, genel olarak mahkmlar deil, yalnz komnist rgtn yelerinden, Trkiye'de cumhuriyet burjuvazisi iktidara geeli beri, sras gelir, bir ylda 300 kii mahkm ve srgn edilir. Demek bu ynden kurban verebilme gcmz Alman kardelerimizden geri deilmi. Belki zamann zellikleri yznden ileriymi bile. Fakat bu yalnz illegal faaliyet sahnesidir. Legal faaliyet sahnesinde bouna rnek arayabiliriz. Trkiye'de henz 400-500 gazete kapatlmad. Fakat, hele komnist gazetelerinden, bu sre iinde kapatlanlar drt-be yz yle dursun, drt bei bile gemedi. Demek legal faaliyet becerimiz, legal ynden kurban verme gcmz, yetmi yl nceki Alman kardelerimizden ok, hem pek ok geridir. Oysa Alman proletaryasnn 19. yzyln ilk yarsndaki dnya proletaryas keif kolluu, 20. yzyln ilk yarsnda Rus proletaryasna geti. 1905 devrimi bozgunundan sonra 1910 ve 1912'lere kadar sren ar ve Duma kar-devrimci dnemde, Rus proletaryas, Alman kardelerinin tarihsel dersinden sonuna kadar parlak ekilde yararlanmay ve bizlere Alman rneklerinden ok daha geni ve keskin rnekler brakmay, Alman rnek ve yntemlerini gelitirmeyi bildiler. Rus proletaryas nnde yalnz Alman proletaryasnn dersi vard; bizim nmzde genel olarak btn bir dnya rnei, zel olarak hem Alman, hem Rus rnekleri bir ant gibi dikili duruyor. Onlar grmemek, onlardan ibret almamak, krlk deyimiyle ok hafif ifade edilir, cinayettir. Rusya proletaryas, arlk altnda, Franszca gibi "Almanca konuma"y da bildi. Ve bu iki dili, Bolevizmin bayra

altnda, tam zamannda konutu ve hatta bu iki dille konuma sanatn sistemletirdi ve bize kzl taktii yaman bir eki, keskin silah olarak hazrlad, brakt. 1905 ayaklanmasnda Duma'ya boykotu tutan (Lenin), ayaklanma bozguna uradktan sonra "Biz" diyordu, "devrim zamannda 'Franszca konuma'y, yani hareketin iine azami zorlama ve atak slogann atmay, kitlelerin dorudan doruya hareket ve yaylmnn gcn arttrmay rendik. imdi durgunluk, kar-devrim, dal dneminde 'Almanca konumaya, yani yava yava hareket etmeye (hareketin yeniden alevlenip canlanmas olmadka baka trl yapmak olanakszdr), sistematik bir ekilde, inatla, adm adm ilerleyerek, parmak parmak yer kazanarak etkilemeye mecburuz." (Lenin, Tasfiyecilerin Tasfiyesi) "1906 Aralk bozgunuyla 1906-7 giriimlerinin apa oturmasndan sonra, kar-devrim bizi szm yabana merutiyeti ve gittike daha kt kurumlar iine iletip att ve iletip atmakta devam edecektir. Biz daima ve drt bir yanda u bakmz koruyacak ve uygulayacaz. Eski iktidar devam ettike, tamamen ortadan kaldrlmadka, beklenecek iyi hibir ey yoktur. Zemini yeni bir hareket iin hazrlayacaz ve bu hareket ortaya kncaya kadar ve bu hareketin ortaya kmas iin, btn kzgnlmzla, canla bala almak ve ancak onun ortaya kndan sonra anlam olacak sloganlar atmak gereklidir." (Lenin, Boykota Kar-Bir Gazetecinin Notlar) Ve koca Lenin, o zaman Boleviklerin iinde beliren ve kafa tutmaya zenen, otzovist, ltimatomcu ve ilh. bilinen solcu palavra gevezelerine kendi deyimiyle "tersine Menevik'lere yle haykryordu: "Her kim ki bu yolu can skc bulur, bu yolda da, bu yol dnemecinde de sosyal demokrat (o zamanki komnist) taktiinin devrimci temellerini korumann ve gelitirmenin zaruretini anlamazsa, bouna Marksist adn taknr." (Lenin, Tasfiyecilerin Tasfiyesi) Fransz devrimcileri daha ok Franszca, Alman devrimcileri daha ok Almanca konumakla kaldlar. Bu, o lkelerde belki nesnel koullardan ok, znel zaaflar yznden devrimin gecikmesine, kar-devrimin zaman zaman glenme-

sine kap at. Fakat Rus Bolevik devrimcileri, srasna gre Franszca ve srasna gre Almanca konumay bildikleri iin, siyasal savata, snflar kavgasnda proletarya devriminin zaferiyle birlikte, taktik ve strateji bilimini de temellendirdiler. Artk dnya devrim rgtleri nasl konuacaklar? Bolevikler gibi. Eer istersek, buna "Rusa konuma" ya da "Lenince konuma" diyebiliriz. Btn bu dediklerimizden ne kyor? u kyor ki, genel olarak siyasette olduu gibi, zel olarak proletaryann snf kavgasnda hi softala, basmakalpla, forml papaanlna gelmez. nk, devrim mcadelesi dama oyunu ve siyaset alan satran tahtas deildir ki, orada ezberleyeceimiz birka "oyun"la dmanmz mat edebilelim. Sosyal kavga, ana hatlarnda ortak genel niteliklerine karn, her lkede her andaki zelliklerine gre zel taktik gibi, sava slogan ve biimleri ister. Btn kavgalarn anas olan snf kavgas, ayn zamanda hem bir bilim, hem bir teknik, hem bir sanattr. Olaylar bu bilim+teknik+sanat znn alarndan szlerek aklanmaya ve o sayede deitirilmeye muhtatr. Leninizme gre zel taktik ancak zel ana gre belirlenir. "Anaristlerin dn yanllklar neden ibarettir? undan ibarettir ki, sosyal geliim hakknda edindikleri kkten fos ve yanl dnce dolaysyla, her lkenin siyasal (ve ekonomik) durumunun zelliklerini hesaba katmazlar, oysa bu zelliklerdir ki, u ya da bu aracn herhangi bir zaman dilimi iin zgl deerini belirler."(Lenin, Otzovist ve "Allah Yapclar" Fraksiyonlarna likin) Bugnk Trkiye ekonomik ve siyasal durumunun zellikleri nelerdir? Trkiye nasl bir an, nasl bir zaman dilimi iindedir? Buna yant, 1- i snfna kar burjuva kar-devrimi ve terr artyor mu, eksiliyor mu? 2- Kitlelerin kendiliindenci hareketi artyor mu, eksiliyor mu? sorularyla verilir. Bugn artk, tartmaya bile demez derecede besbellidir ki, Trkiye'de saldr halinde bulunan Kemalist burjuvazidir ve genel olarak halk kitlelerinin, zel olarak ii snfnn geri ekilii henz dinmemitir.
30

Lenin bu geri ekili dnemine "gei dnemi" der. nk bu dnem "meclis avanakl" ile rgt kangrenletiren oportnizm batana manda gibi gmlmek dnemi deil, gelecek saldry hazrlama, bir tr hz alma dnemidir. Ve bu dnem, yalabkla baylan toylar hayalkrklyla krp geirecek derecede, az parlak, az gsterilidir. Fakat Marksizmin felsefesi ve Leninizmin felsefede yapt gelime, bir ordunun, glerini derleyip toplamadan saldrya geemeyeceini tekrarlamaktan yorulmaz. Meclis krssn ya da bunun gibi teki legal olanaklar kullanmak, hi de "parlak" bir eyi bulunmayan bir silah kullanmak demektir. Fakat bir gei dneminin rol, tam tamna gleri hazrlamak ve toplamaktr, yoksa dorudan doruya ve kesin kararla her ne olursa olsun harekete geirmek deil. Biz byle bir "gei dnemi"ndeyiz. Bu dnemin taktik ana halkas partice azami illegalite, kitle taktike azami legalite yntemlerini smrmektir.

Legalite Plan ve artlar Marksizm proletaryann snf savan iki basamak eklinde gsterir: 1- Birinci basamakta: Proletarya "snfn kendisi"dir. Bu, aa yukar iilerden mutlak art-deer soyuluu zamanna aittir. i snfnn bu dnemde: 1- Durumu: Toplum iinde yalnz bir "retim unsuru" oluu; 2- kar: Patron karsnda teker teker iilerin birbiriyle rekabet yapmamak gibi bir basit "ortak kar"; 3- Birlii: Bu ortak kar uruna "ekonomik szbirlii" eklinde rgtlenmek; 4- Sava: Patronla olan ii topluluunun rekabetini gtmek ve "cret dv" yapmaktr. 2- kinci basamakta: Proletarya "kendi iin snf" olur. Bu, aa yukar iilerden "izafi art-deer" soyuluu zamanna aittir. i snfnn bu dnemde: 1- Durumu: Toplum iinde bilinle dilemeyi bilen bir "sosyal g" haline gelmi; 2- kar: Tm patronlukla birlikte, kapitalist egemenlii temsil eden burjuva devlet aygt karsnda biricik "snf kar"; 3- Birlii: Kapitalist snf biriciklemekte, hele finans-kapital biiminde tekellemekte ve finans oligarilemekte ilerledii oranda "siyasal sz birlii", yani parti; 4- Sava: "Snf snfa kar" slogan altnda yeni bir dzen, yeni bir rejim ve kurulu savunucusu sfatyla z "snf mcadelesi"dir. Trkiye'de Merutiyet burjuvazisinin cumhuriyet burjuvazisine dnmesi demek, Trkiye proletaryasnn mutlak art-deer soygunundan greli art-deer soygununa geii demektir. u halde, biz, taktik konusunda bir gei dnemin-

den sz ederken, yukarda saptadmz genel geri ekilme taktiinin, gelecek saldr taktii iin bir hazrlk ve gei dnemiyle birlikte, Trkiye ii snfnn "snfn kendisi" durumundan "kendisi iin snf" durumuna, ekonomik sz birliinden, siyasal sz birliine, "cret dvnden" snf savana geiini de sylemi oluyoruz. Bu "kk" zellik, henz "iyi patron" geleneini gnlnden bsbtn silememi olan Trkiye ii snfnn, ortak kar -ya da Trkiye proleterlerinin azyla: "iinin hakk"balangcndan yksek snf karna atlaydr. Trk burjuvazisinin iktidara ge gelii, Trkiye'de tam kapitalist kuruluunun makine dnemiyle ve u durumda greli art-deer alma dnemiyle balamasn gerektirdi. Onun iin, Trkiye ii snf ayn zamanda hem "retim unsuru", hem de "sosyal g" biiminde dodu. Trkiye'nin, ezilen Dou uluslarndan biri sfatyla, dnya devrimleri dneminde ve dnya proletarya devrimiyle mttefik, emperyalizme dman durumunda yar-smrgelikten kurtulu hareketine girmesi de, ayrca Trk proletaryasnda, yksek snf bilincinin imek abukluuyla domasn tarihsel bir zaruret durumuna koydu. Fakat, ite, bu sosyal imek abukluu, tpk doal imek gibi gzleri epey kamatrmad, balar epey dndrmedi de deil. TKP'nin belli bal i glerinden biri de, bu gz kamaklar, bu ba dnkleri, parti iinde temizledii gibi, bizzat kitleler iinde de, artk birikii tamamlanan, olgunluu yerine gelmi bulunan geni kitle hareketinin seliyle silip sprmekte, gerek keif kolluunu baarmasdr. Ve taktik ana halkas, tam illegal ie legalite koullarn ve plann bititirme ii, legal faaliyetin bugnk anlam, nemi ve biimi, Trkiye'deki sosyal geliimin bu iaret ettiimiz zelliine gre perinlenecek ve gdlecektir. Trkiye proletaryasnn bu tarihsel zelliinden yryerek, konumuza deen taktik ksmna, u noktada ksaca iaret edelim: 1- Yn kazanmak; 2- Taktik prensibi; 3Taktik plan...

I- YIINI KAZANMAK "Btn byk devrimlerin temel kanunu" nedir? Lenince nce u iki hedefe varmaktr: Hedef 1: Keif kolunu Sovyetler iktidaryla proletarya diktatrlnden yana geirmek... Bu, oportnizmin tam (doktrinli+siyasal) yeniliiyle olur. TKP bu birinci hedefe varmtr. Hedef 2: Kitleyi Sovyetler iktidaryla proletarya diktatrlnden yana geirmek... Bu, sol doktrinerciliin ve yanllarnn giderilmesiyle olur. Fakat bu iki hedef iin yalnz subjektif aamasdr. Sol doktrinerciliin ne olduunu biliyoruz. Bu zentinin maskesi partice olduka drlmtr. Onun belli bal yanllklarndan biri, kitleyle partiyi birbirine kartrmak ve ynlara yanamay bilmemektir. Ve ite, "devrimlerin temel kanunu"nun nesnel aamas, Parti bilincinin sac solcu saptmalarn temizleyip, gerek devrim n yaktktan sonra, kalabalk ynlar bu n aydnlna ekme, doru yola getirme abasyla balar. "Uluslararas ii hareketinin bilinli keif kolunun, baka bir deyile, komnist parti, hizip ve eilimlerinin imdiki amac, ok kere uyuuk, yerinden kmldamaya isteksiz, halsiz, gelenee tutkun, atl, durgun, uyuklayan kitleleri bu yeni greve gtrmek, ya da daha dorusu, yalnz kendi partisini deil, ayn zamanda o yeni yn ve greve doru yryen kitleleri de ynetmeyi bilmektir."(Lenin, Sol Komnizm, Bir ocukluk Hastal, s. 80) Kitleler nasl "ynetilir", nasl yrr ya da yrtlr? Ne zorla, ne de kolayca (yani lfla)... Geni alt tabakalar bir sr deil, bir insan yn olduklarna gre, sosyal bir devrim

yolunda yrmeleri, ancak o yola inanmalaryla olanakldr. Kitleler zorla inanmazlar, fakat yalnz sze de kanmazlar. Onlarn gnllerini, bilinlerini kazanmay bilmek gerekir. "Yn kazanmak" budur. Yn nasl kazanmal? Marksizm-Leninizm bu sanat bir sr olmaktan kurtaral ok oluyor. Ynn nasl kazanlacan derinden anlamak iin, Marksizmin felsefesine, bilgi teorisine kadar kmak gerekir. Btn 18. ve 19. yzyllarn doa olaylarndaki maddeci bulularn, tm toplum ve doa olaylar iin en yksek sentezine ulatran Marksizme gre, insann bilgi ve inan teorisi de ancak insann doa ve toplum iindeki etkin rol, yani pratiiyle belirlenir. Deneyim, ata binmek, ata binmekle renilir; tatl tadnca belli olur. topik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm adl kitabn ngilizce evirisine "maddeciliin kayna ngiltere" konusunda yazd balkta, Engels, bir zaman maddecilie kar olan bu lkede imdi artk "agnostisizm: bilmemcilik" kaamayla maddecilii peelemeye kalkan burjuva bilimciliini karakterize ederken, byle bir dnn yaralanmak bilmez olduunu sananlara: "Fakat" diyordu, "insanlar dnceden nce hareket ve etki etmilerdi. Balangta hareket vard. Ve insan akl bir gl icat etmeden ok nce insan faaliyeti bu gl zmtr. The proof of the pudding is in the eaiting (Pastann denenmesi yenilmesiyledir). Bu eyleri kendimiz iin kullandmz andan itibaren, duyular seziimizi, doruluk ya da yanlln yanlmak nedir bilmez bir ispatlamadan geiriyoruz demektir." u halde, Marksizmde, genel olarak insann bir eye doru diyebilmesi, inanmas ve o ey iin kesin harekete geebilmesi iin, o eyin doruluunu denemesi, yani nce yine bir harekete gemesi gereklidir. Marksizmi, dnya devrimleri dneminde gelitiren Leninizm, ynlarn devrime inanmas, keif kolunun sloganlarna gvenmesi, bu sloganlarn izdii yolda yrmesi iin, gerek keif kolunu, gerek onun gsterdii yolu, her gnk hayatnda mihenk tana vuraca komnist sloganlarnn provas ile denemesi gerektiini formlletirdi. Terzi ne ka-

dar gvence verirse versin, insan, gsterilen elbisenin bedenine uygun ve tam geldiini anlamak iin, o elbiseyi bir defa prova etmeden sylenene inanmaz. "i snfnn keif kolu ideolojik olarak kazanlmtr; bu balca g, ba prensiptir. Devrime doru biricik adm atmak bunsuz olanakl olmazd. Fakat henz zaferden, galip gelmeden ok uzaz. Yalnz bir keif koluyla yenilinmez, galip gelinmez. Tmyle snf, kitle ak bir dayanak getirecek olan iyi dilekli bir yanszlk durumunu benimsemedike, yalnz keif kolunu tek bana kesin bir savaa atmak, ahmaklktan daha byk bir ey, bir cinayet olurdu. Ve tm snfn, sermayenin alkan ve ezilen kitlelerinin bu durumu benimsemesi iin, propaganda ve ajitasyondan daha fazlas gerekir. te bugn Rusya ve Almanya tarafndan gze batan bir g ve vurguyla dorulanan, btn byk devrimlerin temel kanunu budur."(Lenin, age, s. 79-80) Ynlar, kendi siyasal deneyimleriyle komnizme kazanmak iin, Marksizmin-Leninizmin taktiinde ana izgileri unlardr: A- TEMEL PRENSPLER M LL ZELLKLERE "AYAR" ETMEK: Dnya komnist rgtl, biricik bir enternasyonal parti, 3. Enternasyonaldir. Komnizmin temel kanunlar (Sovyetler iktidar ve proletarya diktatrl) (Lenin: "Her devrimin en nemli davas iktidar davasdr" der) btn emperyalist dnya iin geerlidir. Fakat bugn imdiye kadar gelmi gemi insan toplumlarnda egemen olan unsur, insan bilincinden ok, doal ve sosyal kr gler olduu ve bu yzden, sosyal geliim, yer yer eitsizlik, hatta ztlklarla dolu olduu iin, bugn yeryznde yaayan tm insan topluluklarn bir kalptan dklm, bir makastan km standardize birer seri-rejim olarak grmek ve kabul etmek, Marksist-Leninistlerin deil, ancak komnizm softalarnn ii olabilir. Bu sebeptendir ki: 1- rgtte: Biricik dnya komnist partisi (Enternasyonal), birok ulusal ubeye blnmtr. Bu bln, yalnz herhangi bir demagoji ya da nyarg kuruntusundan deil,

uluslararas devrimci almada bir iblmnn zaruri oluundan ileri gelir. 2- Sloganlarda: Ana prensip hep ayn teorik gcyle ve uzlamazl ile bata yrr fakat onun yrr olabilmesi, yani geni ynlar iinde tutulup yaylabilmesi iin, her lkede canl bir gereklik olmakla kalmayan (siyasal-ynetsel-ulusal) zelliklere uygun gelircesine "ayar edilmesi", genel prensiplerin uygulanmas ve ayrntlaryla her lkenin snf ve parti ilikilerinin orijinalitesine gre elle tutulur hale getirilmesi, somutlatrlmas arttr. "Drt bir yanda 2. Enternasyonale kar, oportnizmi yznden olduu kadar, dnya apnda Sovyet cumhuriyeti iin devrimci proletaryann enternasyonal taktiini yneltmeye ilikin gerekten gl bir merkez yaratma konusundaki yeteneksizlii yznden de, honutsuzluun geniledii ve byd hissediliyor. yice kafaya yerletirmeli ve hesaba katmal, byle bir merkez, hibir durumda, eitli taktiklerin mekanik birletirilmesi ya da dikilmesi ile bir kere yaptk m bir dahaya gerek kalmazcasna kurulmu bir modele gre kurulamaz. Uluslarla devletler arasnda ulusal ve ynetsel farklar -daha uzun sre, hatta proletarya diktatrlnn dnya lsnde kuruluundan sonra bile varolacak olan farklar - olduka, btn lkelerde komnist ii hareketinin uluslararas taktik birlii, her trl bakaln silinmesini deil, ulusal zelliklerin ortadan kaldrlmasn da (ki bugn bu saat, bu anlamsz bir ryadr) deil, fakat salt komnizmin temel prensiplerinin (Sovyetler iktidar ve proletarya diktatrlnn), ayrntlarn uygun olarak deitiren, onlar her devletin siyasal ve ulusal zelliklerine uygun geldii gibi ayarlayan ve uyduran bir uygulamasn inatla ister. Tek ve biricik uluslararas davay - ii hareketinin gsndeki oportnizmi ve sol doktrinercilii yenmeyi, burjuvazinin devrilmesini ve Sovyetler cumhuriyetinin kurulmasyla proletarya diktatrlnn kurulmasn- halletmeye her lkenin somut yanandaki zel olarak neyin bulunduunu aratrmak, yorumlamak, kefetmek, tanmlamak, yakalamak, ite durmaz

tarafndan btn ileri lkelere (ve gene dierlerine) den balca asl grev budur. Madem ki ii snfnn keif kolu bize geliyor, parlamentarizme kar Sovyetler iktidar ynne, burjuva demokrasisi yerine proletarya diktatrlnden yana geiyor, balca g (principal) -elbette her ey deil ve daha ne kadar ve nicesi gerekli, fakat gene balca gartk yaplmtr. imdi bunun arkasndan gelmesi gereken ey, daha az temel gzken ve bir bakma gerekten de daha az temel olan, fakat tersine, davann pratik zlne, yani 'proletarya devrimi'ne gemenin ve bu devrime 'yanama'nn bir ara ve aresini kefetmeye daha yakn olan, i ve hareket stne btn gleri, btn dikkati derleyip toplamak gerekir." (Lenin, age) Demek Leninci Marksist taktiin birinci nitelii, zemini zaman kollamak, demagojik "real politiker"lerin taban tabana zdd olan devrimci gerekiliktir. Gerekten, siyasette, snf savanda yanlmaz olmak ancak bu koulla elden gelir. Bu prensip, insanln tarihte yaratt en yksek manevi bir sistem olan bilimsel yani Marksist komnizmin ta felsefesinden rgtne kadar, her katnda hkmn srdren retidir. Teorik uzlamazlk, olumlu, evet ise, pratik taktik, olumsuz, hayr derecesinde uzlamazla gelmez. Ve bu olumluyla olumsuz, bu evet ile hayrdr ki, sosyal hareketin bugnk eksenidir. rgtte demokratik merkeziyetilik neyse, slogan ve taktikte uluslararas ve genellik iinde ulusal zellik odur. Trkiye'de TKP taktiinin ulusal zellii neresindedir? Bu teorik deerlendirmelerden pratik hangi sonu karlabilir? Madem ki taktik = pratik konusundayz, bu zellii bulmak gerekir. Biz burada en genel iki nemli zellie deinelim: Birinci zellik: Gemiin kuruntular: Birok lkede kapitalist devrimler birok ekonomik ve siyasal nedenle derebey artklaryla el ele verir. Trkiye bu lkelerden biridir. Hemen her kapitalist lkede, topran ulusallatrlmamas yznden rantiye bir snfla komplo yapan burjuvazi, ky retiminde kanlmazca gemiin gerek ekonomik, gerekse sosyal derebeyi ve babaah artklarn alkoyar. Bu genel kuraldan Trkiye, doaldr

ki, hissesini bol bol almtr. Fakat Trkiye'nin, bu birincisi yar-normal, ikincisi normal saylabilecek genel kapitalist niteliklerinden ayrca bir nc zellii ve nitelii vardr ki, Trkiye'deki snf ilikilerinin, genel kurallar dnda en "orijinal" yan budur. Trkiye'nin orijinallii, yukarda sylediimiz zelliktendir. Trkiye'de kapitalist geliim, yzyllarca pinekledikten, hatta yozlatktan sonra, Dnya Sava'yla birlikte dnya devrimleri dnemi balar balamaz, birdenbire btn fazilet ve reziletleriyle birlikte, Marks'n bir zamanki Almanya iin sylediinden daha byk bir iddetle, gemiin yklerini olduu kadar, gelecein de yklerini st ste halkn srtna yan berbat bir geliime kavutu. O zaman, art-deerin ayn zamanda hem mutlak, hem grece biimini soyarak, ii snfnn birdenbire en modern soygun biimleri altnda inlemesine neden oldu. Bu ani baskn, Trkiye proletaryasn, ayn zamanda btn babaah nyarglaryla birden yakalad. Bu duruma, deyim yerindeyse, ehirde derebeyi artklar demek olanakldr. Bu gemiin kuruntular, Trk iisinde henz yok olmu deildir: Patronlar fabrika amazsa nerede alrdk? Kapitalist alm, biriktirmi, imdi rahat ediyor! Patronlar kt olabilir, ama bizim patron iyidir! Hkmet neden kapitalistlerin hkmeti olsun? Her koyun kendi bacandan aslr! Bamza gelenler, alnmzn yazsdr! ve ilh. gibi yar-maraba zihniyeti, birden olduka fazla iinin aznda slogan eklinde dner dolar durur. TKP, zellikle ii snfn kkburjuva nemelzmclna balayan, Trkiye proletaryasnn dnyada ei grlmemi derecede ekonomik olarak radikallemesine karn, manen ayn iddetle radikallemesine az ok engel olan bu Kemalist burjuva ideolojisini, bu Halk Partisi demagojisini aman vermezcesine her nerede bulursa tepelemeyi bilmelidir. Bunun iin, iiden en iyi patronun ald art-deer nedir? Patron bu art-deeri tketmese, ii snf nasl planl ekonomiyle lkede en israfsz ve geni sanayi hayat yaratabilir? Kemalist burjuvazinin yalnz her yl yabanc emperyalizme hara olarak verdii ve senden benden toplad on milyon lirayla bir ylda Trkiye'de ka yeni fabrika alabilir? Btn Trk giyimine girmi ya-

banc kapitalistler, her yl, Trkiye halkndan soyduklar on milyonlarca zenginlii Trkiye'de brakmayarak nasl yabanc anayurtlarna karrlar? Millet Meclisi seilirken ka ii ve kylnn, halktan kimin dncesi sorulur? Mecliste yaplan kanunlar, nasl nce ticaret odalarnda, byk ve kaln burjuvalar tarafndan hazrlanr da, sonra Meclise nasl kabul ettirilir? rnein Bankas Genel Mdrl ile Trkiye'nin en kaln burjuvazisini temsil eden adam, bir kalemde nasl ktisat Bakanlyla Trkiye ekonomik hayatnn bana geer? Ve bugnk Kemalist hkmetle Trk kapitalistleri nasl ili dl, birbirleriyle sk fkdrlar ve ilh. tarznda sistematik aklamalar ve en modern devrim rgt gereklidir. kinci zellik: Gelecein kuruntular: Bugn Trk burjuvazisi, Avrupa kapitalizminin kt yolunda bol bol atp tutmalara ses karmayabiliyor. Trkiye'de, yeni bir ulusal kapitalizmin dou hz, bu kapitalizmin bugnk elebalarna sonsuz bir geliime kavuulaca duygusunu alayabiliyor. Fakat, biz iilerin de bu Halk Partisi'nin "vekalet-i celile zenginlii"ne kaplmamz byk bir aldanma ve saptma olur. Trk burjuvazisi, aadan yukardan, her arala Trkiye'de doan Kemalist rejim hakknda istedii serenatlar okuyadursun. Biz biliyoruz ki, Trk kapitalizmi emperyalizm dneminde doan bir rejimdir; stelik emperyalizmin de dnya devrimleri anda geliime imkn bulan bir rejimdir. Onun iin, Trk burjuvazisi, daha serbest rekabetin tadn tatmadan tekelci kapitalizmin btn alaryla kolunu kanadn balam durumdadr. Bugn Trkiye'de, belki dnyann pek az yerinde grlen derecede yrtc ve bencil bir ulusal sermaye sistemi egemendir; kapitalist snf iinde bir avu kodaman kapitalistler oligarisi, burjuva aristokrasisi, btn arlyla, dier orta ve kkburjuvalar stndeki hegemonyasn kurmu bulunuyor, kapitalist snf iindeki klasik hiyerari, Trkiye'de Kemalist denilen militarist faizmle en orijinal nitelikleri kazanmtr. u halde, kapitalizm, snf olarak da, adeta kapitalizm olamadan emperyalizm olmutur. Emperyalizm ise, Leninizmin saptad, perinledii gibi "kapitalizmin son aamas", "ryp dk-

len kapitalizm"dir. Onun iin, Trkiye'deki kapitalizm dzeni daha anasndan doarken, alnnda lm damgasn tayan bir avortondur [yi gelimemi, eci bc]. Onun Kemalist yaygaralarla btn reklam edilen deeri, gc, nemi, ancak dnya devrimi iinde, proletarya devriminin koltuu altna snm olabilmesidir. Yoksa her gn ekonomik milliyetilie di bileyen, otariye ate pskren, bugnk, drt yan atele sarlm akrebe dnen emperyalizmin elinde, oktan Kemalizm, "an-Kay-ekizm" durumunda bir "an-KayaEeizm"ine dnm gitmiti. Kemalist palavralar komnizmle kartrmaktan holanan derebeyi mantnn ve Halk Partisi'nin solcu manevra ve palyaoluklarnn maskesi ne kadar iddetle drlrse, Kemalizmin ryen ve dalan genel kapitalizm damgasn aa vurmak ve ancak proleter devrimin yz suyu hrmetine doup yaayabildiini o oranda vurgulamak, bylece Kemalizmin zaaf yannda komnizmin gcn her gze aka gstermek zaruret ve kouldur. Gelecek hakkndaki burjuva kuruntular botur. B- YIINLARIN GEREKTEN KEF KOLU OLMAK: Komnizm, snfsz, insann insan soymad toplum demektir, ii toplumu demek deildir. Fakat bu snfsz rejime ancak snf savayla ve yalnz proletarya diktatrl denilen kprden geilerek varlr. Proletarya, yani ii snf bugnk emperyalist dnyann balca iki zt kutbundan, belli bal iki snftan biridir ama toplumun ounluunu oluturmaz. Bugn, btn toplumlarda, nasl burjuvazi stn ve egemen snflarn elebaln yapan zalim snflar keif koluysa, ii snf da yle, tm alt ve ezilen snflarn elebaln yapan ezilen snflar keif koludur. Kesin ve nihai sonu, ancak bu iki cepheye blnm alt ve st snflarn tm arasnda giriilecek savala belli olur. Belli bal iki snf arprken, dier snflar - horoz dv seyreder gibi- evrede yansz seyirci olmazlar. Brakn, horoz dv seyredenler bile u yeryznde yansz kalamazlar. u halde iki yan da, gerek kapitalist, gerek ii

snflar, toplum iinde varolan btn snflar kendi lkleri evresinde, kendi hegemonyalar altnda az ok birletirmeye, hi olmazsa yanszlatrmaya -nk her zaman bir snfn ya da bir zmrenin yanszl bir yann karn tutar ve o yan bu yanszl elde etmek iin de, ayrca uramaya mecburdur- alr. Demek, her snf, btn dier sosyal snf ve kategorileri lp bierek ordular. Komnist partisi, tm alt snflarn keif kolu olan ii snfnn keif kolu, kurmay heyetidir. Kesin savata yalnz kurmayla stn gelinemedii gibi, yalnz keif kolu ve yalnz z gle stn gelinmez. z gcn arkasnda geni yedek gler, n mevzilerin ardnda salam yedek mevziler bulunmaldr. Onun iin, komnist taktiin birinci maddesi ynlar kazanmaktr. Fakat bu ynlar kazanmann ikinci koulu, ynlar hedefe doru gtmenin birinci koulu, ancak onlara gerekten nc olmakla olanakldr. Ynlar, hatta kendi siyasal deneyimleriyle dost ve dmanlarn tanm olabilirler. Fakat kendi dostlarnn hereyi gze alm, azimli, amaz ve sarslmaz bir z g olarak ne dtn grmezlerse, her alanda kendilerine yol gsteren gerek kurmay heyetleri bulunduunu hissetmezler ve hatta elde tutmazlarsa, i kanaatleriyle kalabilirler, harekete kolayca gemeyebilirler; ya da geseler de, yalnz kendiliindenci, birlemi bir kurul halinde sistemlemi hafif arpmalardan fazlasna gitmeyebilirler. nk karlarndaki dman g, kapitalist snfn hegemonyasn tanm btn soyguncu stn snflar (derebeylerden tefecilere, toprak sahiplerine kadar hepsi) tm sava rgtleriyle (polisi, jandarmas, faist eteleri, ordusuyla) hep saldrya hazr, frsat kollamaktadr. Yalnz ete savayla dzenli ordu geici olarak oyalanp sarslabilir, fakat nihai olarak yok edilemez. i snfnn kendisi de dahil olmak zere btn snflara "ksas" uygulayan komnizm gibi yksek ve evrensel bir lk gnei var. Gzn sonsuz soygun hrsnn vahi kan brm olan stn snflar bir yana braklrsa, toplumda

btn alt snflar sonunda bu gnein aydnln istememezlik edemezler. Fakat birou, burjuvazinin bugnk zalim yrtcl altnda inler, soygunun rgtl zulmnden bezgin olduklar iin ses karmaktan rkerler. Sanrlar ki, burjuvazinin egemenlii camide kara cppeli hocann ya da papazn kendilerine "ebedi ve ezeli"dir diye betimledii Allahn egemenliinden bir paradr; burjuva devlet aygt Azrailli, Cebrailli bir gkyz ynetimi kadar eriilmez ve kar konulmaz bir nesnedir. Onun iin, acaba "yerin de kula var m" korkusuyla, ikayetlerini dilleriyle sylemez, ilerinde bir ban gibi saklarlar. te komnist partinin rol, burjuvazininin "kaadiri mutlak" gibi reklam etmekten haz duyduu ak devlet aygtna karlk, ii snfnn, tm ezilen ynlarn bir gizli devleti demek olan komnist rgtn "mekndan bak" olduu kadar "her yerde hazr ve nazr" olduunu gstermek, varolan soygun rejiminin egemen rgtnn bir avu finans oligarisinin hokkabazlndan ve elabukluundan baka bir ey olmadn, partinin her yerde gizli ak yapaca faaliyetiyle tantmak, sonunda asl gcn st snflarda deil, alt snflarda olduunu, yalnz rgtszlk ve ynszlk yznden alt snflarn zulm oyunca haline geldiklerini, bizzat ynlarn kendi hareketleriyle -ki bu hareketler, artk illegalitenin erevesine smaz- denetmektir. Eer TKP bu gerek keif kolluunu baarmaya ylmadan giriirse, arabuk, ulusal lde btn sosyal ikayetlerin yksek krss, zulmn devrim mahkemesi olur; evresinde btn soyulan ve ezilen halk ynlarnn heyecanl ve candan bal almaz surunun ykseldiini grr. Bugn, Trkiye'de, onmilyonlarca ezilen ve yoksul insan dilerini skm nne bakyor, dnyor ve susuyorsa, bu onlarn parlamak, tamak, kyameti koparmak istemediklerini deil, yalnzca yol aradklarn, nc aradklarn gsterir. TKP yol gsterir ve ne derse, on milyonlarn iinde onbinlerce hatip, iinden geldii snf ve zmrelerin ikayetlerini kzl krsde haykrmak iin can atacak, btn sosyal kinler ko-

mnist prensiplerin evresinde zulme, Kemalizme, burjuvaziye kar yaln kl olacak; onbinlerle halk militan devrimin orak-ekili bayra altnda, sk saf balayarak hn karmaya koacaktr. Ve kukusuz, o zaman, imdiki burjuva kpeklerinin kuyruunu yalamay, burjuva putlarn yalamay, soygun meddahl yapmay yavan bulan en parlakla hevesli zmreler bile, kuyruk yalayclktansa militanl gze almay renecek, hereyi gl grd zaman doru bulan en karanlk tabakalar, sosyal snf savann yeni doan kahraman rgtlerini selamlayarak tutacaktr. Yeter ki, komnist partisi bu rol gerekten benimsemeyi bilsin. Lenin, Bolevizmin temellerini atarken, ulusal ldeki sulamalar yapacak adam oktur, ama: "Bu adamlar" diyordu, "hatta alakgnll bir memurdan bile, hele Rus hkmeti denilen 'kadir-i mutlak'tan ikayet etmenin ne kadar tehlikeli olduunu bilirler. Ve ikayetlerini, ancak bu ikayetlerin bir etkisi olabileceini, bizim gerekten siyasal bir g olduumuzu grdkleri zaman bize gnderirler. Halkn gznde siyasal bir g haline gelmek iin, bir kuyruku teori ve pratiin stne keif kolu etiketini yaptrmak yetmez, bilincimizi, giriim yeteneimizi ve gcmz gelitirmeye canla bala almamz gerekir." (Lenin, Ne Yapmal?, s.131) Leninizme gre, bir partinin gerekten kitleler keif kolu olabilmesi iin, bir yetmez olan, bir de asl gerekli olan eyler vardr. Yetmez olan eyler: 1- Yalnz propaganda igzarl yetmez; Propaganda, birok dnceyi birka kiiye retmektir. Oysa dava birka kiiyle zmlenmez. Geni kitleler iinde btn komnist dnceleri birden yaymak ve tantmak elden gelmez. Ynlar ancak geni ajitasyonla, yani birka fikri birok kiiye yaymak ve tantmakla yola getirilebilir. 2- Binlerle saymak yetmez; Propaganda yetmezliinin kaba Trke'sidir. Yalnz propagandayla, ne kadar urarsak uraalm, ancak bin kii kazanabiliriz. Bin kii bir keif

kolu olabilir, fakat ordu olamaz. Ordusuz, yalnz keif koluyla ise dman yenilmez, kesin savaa girmek cinayettir. 3- Keif kolunu ikna yetmez; Madem ki keif koluyla yenilmez, o halde, yalnz keif kolunu tam devrimci yetitirmek, devrime inandrmak yetmez. Komnizmin prensiplerine btn alt snflarn en bilinli unsurlarn ve geni ynlar ikna etmek gerekir. 4- Saf komnizm hareketlerini tekrarlamak yetmez; Ezilen halk ynlar, kapitalist dzen altnda, yoksulluklar orannda bilgisiz kalmaya mahkmdurlar. Ynlar iinde maddi skntlarn ve zaruretlerin anlatm, ideoloji eklinde olmaktan ok, yn psikolojisi eklinde belli olur. Komnist partisi, ii snfnn en bilinli ve akgz keif kolu olduu iin, zellikle snf psikolojisinden ok, snf ideolojisini billurlatrmak ve formlletirmek zorundadr. Kitle ancak psikolojiyle kmldad halde, parti, ideolojisiyle kmldanr. u halde, kitlelerin psikoloji zembereine basacak ve bu zemberein yaylanmasyla komnist ideolojiye sramasn gerektirecek olan yntemlerden bakas ynlar iin anlalmaz kalr: Kk dilekten ideale! Gerekli olan eyler: 1- Giriim yetenei; Propaganda ve ajitasyon laf olsun diye yaplmaz, ynlar harekete hazrlamaya ve getirmeye yarar. Keif kolu rgt, propaganda ve ajitasyonla kitlelere belirli dnceleri yaydktan sonra, bu dncelerin doal sonularn harekete geirici dnce glerini durgunluktan kurtarmak iin, o dncelerin gereklerine gre giriim yeteneklerini geniletmelidir. Ynlara "bu byle olsun" dedik. Yn zaten o bizim dediimizi az ok hisseder, nk biz zaten onun isteyip de diyemediklerini sistemletirmi olmaktan baka bir ey yapmadk. Kitlenin bizden asl renmek zorunda olduu ey, hareket ve giriim biimidir. te, keif kolu ynlara hareket ve giriim yeteneinde rnek olabildii zaman, gerek nc, keif kolu olur. 2- Milyonlar ve on milyonlarla saymak; Binlerce saymann neden yetmediini grdk. Sava keif koluyla deil,

orduyla olur. Biz, strateji planmzn btn olanaklar iinde, milyonlar ve on milyonlarca insan heyecandan titreten ve harekete geiren taktikle ordumuzu kuracak ve yeneceiz. 3- Btn snflarn tarihsel etkili glerini kullanmak; Komnist partisi "ii partisi" deildir, ii snfnn devrimci keif koludur, "devrim partisi"dir. Devrim ne yalnz partiyle, ne yalnz ii snfyla olmaz. Devrim, drt bir ynde etkili baka baka snf glerinin tam geometrik bilekesidir. eitli snf glerini bu bilekeye vardrmak iin, onlarn hepsiyle yakndan ayr ayr ve sk skya ilgilenmek gereklidir. Bu glerden birini bile ihmal etmek, kurmay heyetimizi, devrim savann en nazik annda, beklenmedik srprizlerle karlatrr. Nasl burjuvazi, kendi iktidar iin, stn ve soyguncu snflar blokunun evresine btn dier snflar zar ve zorla balamaya ve peinden srklemeye urayorsa, ii snf ve proletaryann devrim keif kolu da, ayn ekilde, btn alt snflarn, soyan ve ezenlere kar betonarme blokunu ykseltecek taktii gerekletirmedike roln baaramaz. Bu taktik nedir? 4- Ulusal sulamalar rgtlemek; Btn alt ve hatta orta snflarn akta hazr duran glerini ayn hedefe doru yrtmek, proletaryann lks uruna gtmek iin, yalnz ii snfnn karlar iine kaklp kalmamak gerekir. Yalnz gya ii karlarnn dar erevesi iinde didinen, toplumda iiden baka ezilen snf grmeyen "iici"ler, yalnz kt iiciler olmakla kalsalar ne iyi, fakat gerekte ii iinde burjuva adaml yapan, yani ii snfnn snf bilinci ve karlaryla taban tabana zt i gren sendikaclar, McDonaldlar, Hendersonlar ve ilh'dir. Komnistler, bir lke iinde burjuvazinin btn ezip soyduu snf ve zmreler iinde, en geni ve ulusal lde sulamalarn yapan sanat devrimcilerdir. Lenin, "kapitalist dzende hibir snfn bir zmresi ya da hibir zmrenin bir unsuru yoktur ki, soygun rejiminden honutsuz olmasn" der. te biz Leninistler, ulusal ldeki btn honutsuz snf, zmre ve unsurlar, bire kadar aratrp bulur ve kapitalist soyguna kar tm honutsuzluklar devrim yolunda

rgtleriz. Lenin'in dedii gibi, hkmet "nerede zulm ekip kin bier"se, biz oradayz. Leninistlik, devrim sanatl, kitleler keif kolluu, yn ncl byle gerekleir. Bu taktii baaryla yerine getiren parti ne yapm olur? Yine Lenin'e gre unlar: 1- stn snflarda (burjuvazi): Dman gler iine bir kargaalktr der: a) stn snf ve zmreler birbirlerini kemirir, andrrlar; b) Burjuvazinin gc, kendinden stn glerle yorulur. 2- Orta snflarda (kkburjuvazi): Kararszlar, sallananlar ortada kalverirler. Kkburjuva demokrasisi arabuk gzden der. 3- Alt snflarda (proletarya): i snf iinde gl bir kanaat, devrime inan yaylr. Bu kanaat ynlar en cesur ve en azimli admlarla devrimci harekete eker getirir... Bu koullarda stn gelmek, zafer kesindir. Vakti zaman semek yeter: "Proletaryann keif kolunu komnizme yetitirmek, komnizme inandrmak sz konusu olduka (ve sz konusu olduu oranda), propaganda birinci planda gelir. Hatta kk propaganda odaklar bile, zaaflarna karn, yararl ve verimlidirler. Fakat kitlelerin pratik hareketi, deyim yerindeyse, milyonlarca insan iine alan gerek ordularn savan dzen altna koymak, kesin ve nihai mcadele amacyla bir toplumun btn snflarnn btn glerini kullanmak sz konusu olduu zaman, yalnzca propagandaclarn ibirliiyle, yalnz saf ve kendine zg komnizmin gereklerini tekrarlamakla hibir yere varlmayacaktr. te burada, henz kitleleri gdemeyen kk bir grubun yesi olan propagandacnn sonunda yapt gibi, binlerle deil fakat milyonlarla ve on milyonlarla saymak gerekir. nsann kendi kendisine, devrimci snfn keif kolunun ikna edilip edilmediini sormak yetmez, bir de istisna nedir bilmeksizin toplumun btn snflarnn tarihe etkili glerini kullanmay ele geirmek, kazanmak gerekir, ta ki nihai sava yalnz zamansz olmasn ve ta ki: 1) Dman snflarn btn gleri yeterince zayflasnlar; 2) Btn or-

tada, kararsz, sallanan, azimsiz unsurlar, kk ve pratik iflaslaryla yeterince saygnlktan dsnler; 3) Proletarya iinde gl bir kanaat hareketi ortaya ksn ve kitleleri burjuvaziye kar en kesin, en azimli bir ekilde cesur ve devrimci harekete kazanmaya balasn. te o zaman devrim olgundur, ite o zamandr ki, eer biz nce anlan btn koullar iyice hesaba kattysak ve an (zamann) iyi setiysek, zaferimiz salanmtr." (Lenin, Sol Komnizm, Bir ocukluk Hastal, s.81) C- YUMUAK ESNEKLK: Ynlar kendi deneyimleri, grgleriyle yetitirmek ve komnizmin ana dncelerine eritirmek iin, partinin gerek keif kolluunu yerine getirmek; tm kapitalist ilikileri ta temelinden sarsmak ve devirmek iin, en geni anlamyla, ulusal lde btn snf ve zmrelerin honutsuz kalabalklarn ve bireylerini peinden srkleyen bir harekete nc olmak... Bundan nce bu artlar grdk. Bu genel kanaat ve yntemleri hayatta, ynlarn hareketi iinde gerekletirmek, elle tutulur hale getirmek, canlandrmak, yaatmak gerek. Bu nasl yerine getirilir? Marksist-Leninist taktikle. Bugn TKP'nin taktiinde, Leninist taktik bakmndan ynlar kazanmaya engel olan en belli bal noksan nedir? Lenin'in ononiki yl nce, tm dnya komnistlerinde en ok eksik bulduu ve "yumuak esneklik" dedii eydir. Lenin, o zaman: "Bizde (diyordu), daha bir gven ve salamlkla zafere yrmek iin bir tek ey noksan, o da btn lkelerdeki komnistlerin taktiklerinde azami 'souplesse'e, yumuak esneklie varma zaruretinin, edinmeye mecbur olduklar, olgunca yorumlanm ve dnlm, kavranlmtr." (Lenin, age, s.88) Biz teoride ne kadar uzlamak nedir bilmez, en kk bir prensip pazarln en mthi aykrlk sayarsak, pratikte o kadar "sivrisinekten ya karmak", ya da "domuzdan kl koparmak" zorundayz. Buradaki taktik esneklii ite bu anlama gelir. Esnekliin burada balca iki anlam vardr.

1- Eilip bklebilir olmak: Okuma kitaplarnda hep grmzdr: Frtna ortal kasp kavururken sert mee, ar gvdesiyle bir milim bile eilmeye raz olmaz, oysa dere kysndaki kurnaz saz, frtna srdke "yerle yeksan olur", amurlara doru eilir. Frtna getikten sonra mee, dal buda krlm bir kst ktk eklinde mahvolmu grnr. Fakat saz, hibir ey olmam gibi, yine ayakta dimdik!.. te taktik esneklii derken, komnizmin anlad, bu tr yap ve prensiplerini bozmakszn eilip bklmedir. Mee ile saz kssasndan karlacak hisse de budur: Burjuvazinin saldrs frtnalat m, krlp dklmeden eilmek, sonra dimdik ve olduu gibi kalkmak iin, frtnaya uymaktr. 2- Hereye yatkn olmak: Hedef proletarya diktatrldr. Fakat Lenin'in tanmlad gibi, komnizm bir dan tepesi olunca, bu tepeye dikine kacam diye, daha daa trmanmadan hibir zigzag yapmamaya yemin edersek, bu tepeye ulaamadan, rastlayacamz sarp kayalklardan tekerlenip bir uurumda gmlmeye imdiden karar vermiiz demektir. Hayr. Bolevik taktik bu daa kmaktr. Fakat mutlaka dosdoru kacamz sanmak, ya mrnde hi da yz grmemek, ya da daa kacam diyenleri er ge bir uuruma tekerleme kastndan baka bir ey deildir. Bunun birincisi toyluk, ikincisi suikast ve cinayettir. Komnizm toyca cinayet karmak deil, devrim yapma sanatdr. te onun iin, esnekliin ikinci anlam sayabileceimiz yatknlk, akln giriilen ie yatmas, elin ayan ie yatkn olmasdr. Leninizmin esneklik taktiini uygulayabilirsek, bu bizim iki niteliimizi ynlara tantr: 1- Becerikliliimizi; Biz, burjuva legalitesinin ine deliinden iplik geirmeyi pekl becerdiimizi, burjuva devlet aygtnn binbir brokratik dehlizleri iinde kaybolmadmz, polisin ikenceli basklarna karn ylmadmz, i stnde, ynlara deneterek gsterebilirsek, elimizden hereyin gelebildiini ispatlam oluruz. 2- Ele avuca smazlmz; llegalitede kabadayln yzde yz kap saklanmaktr. Gizli almak, bir szckle,

kesin olarak hereyi gizli tutmaktr denilebilir. Bu i, btn glklerine karn daha basittir ve her basit ey gibi grece daha kolaydr: Saklanacaz! O kadar. Bunun anlamas ve anlatmas sanld kadar her zaman zor deildir. Fakat legalite, akta, gz gre gre at oynatmaktr. Dmanla gs gse gelindii halde, onun sngsnden saknarak onu snglemek, dman arkasndan vurmaktan daha fazla ey ister. Dmann dalna basarak, dmann zayf noktalar stnde yrye yrye yapacamz yapmak ve gene kolay kolay yakay ele vermemek ayr bir hnerdir. Biz bu hner sayesindedir ki, illegalitede olduu kadar legalitede de ele avuca smaz savalar olduumuzu tantmaya, dosta dmana teslim ettirmeye mecburuz. Bu iki nitelik ve yeteneimizin kitlece tannmasndan ne kar? Bir ey ve dolaysyla herey! Evet, bizim yeteneimizi gren ynlar, bizim deerimizi tatm, dmann olduu gibi dostunu (yani bizi) de kendi grgs, deneyimiyle denemi olur ve bu denemenin rn udur: Kitlenin keif koluna (bize) gveni. Ynn, kitlenin gvenini elde etmi olan keif kolu, o yn btn zaruri olan siyasal snavlardan baaryla ve abucak geirmek ve gtmek iin gerekli olan btn koullardan en nemlisini baarm demektir. Ancak byle bir taktikledir ki, TKP, lkenin ve onun btn zelliklerine gre komnizmin ana dncelerini ayar ederek, ynlarn gerek keif kolu olur. Ve ite, yn kazanmak denilen ey budur. Btn bu taktik koulunu birden gz nne getirirsek, kendiliinden u sonuca varrz: Milyonlar ve onmilyonlarca insan gizli kalamaz. "Mzrak uvala girmez" der Trkler. Eer biz binler hanesinden milyonlar hanesine kmak istiyorsak, bu zarureti duyuyorsak, illegalite zrhmz hep salamlatrarak korumakla birlikte, bu zrh bizi hareketsiz, kaskat brakmamal, bu zrhlara gvenerek er meydannda aka arpmay gze almalyz. rnein ii snfndan gemiin yanlsamalarn silmek iin, finans-kapital irketleriyle Kemalist devlet aygtnn nasl ili dl biricik bir sisteme dndn gstermek

gerek. iye kendi deneyimiyle "iyi patron" ya da "Halk Partisi'nin yansz devletini tattrmak iin Kanunu'nun on onbe yllk ezeli gezisini izlettirmek gzel bir bahanedir. Yna bu gezi yalnz illegal ajitasyon, propaganda ve rgtle kovalandrlamaz. i iinden iletme komiteleri, ii topluluklar araclyla, rgtl rgtsz tm kitleye setirilecek temsilci heyetlerini, Ticaret Odasnda Kanunu grlrken hi olmazsa dinleyici sfatyla orada hazr bulundurmak gerekir. Trkiye'nin en kaln burjuvalaryla bankerlerinin, hisse senetli irket kodamanlarnn orada iiyi kanunlamak sorununu bile nasl koyup hallettiklerini, ii, gzyle grmeli. Sonra bu temsilciler, kendilerini seenlere dnp grdklerini, duyduklarn, anladklarn, hayr bir komnist gibi olmasa bile, birer basit ve akgz ii kavrayyla, hatta yalnz hikaye etmeliler. Bu iin parti ynetiminde ve partinin nceden haber verdii biimlerde yapld dnlsn. O zaman binler kolayca onbinlere ve yzbinler milyonlara kabilir. Ayn Kanunu iin, Bankas'nn bandan devlet ekonomi politikasnn bana geerken, Kanunu hakknda parlak vaatler paralayan bir ktisat Bakanna, ayn tarzda, ii snfnn derli topluca, gayet kanuni yollardan bavurusu rgtlenebilir. O zaman Kanunu'nun kiisel mlkiyet akademisi olan ve tm smet Paa hkmetinin siyasal ve ekonomik alnyazsna gerekte yol gsteren "Alt ktisat Meclisi"ne havale edilii, orada safkan burjuva diliyle iyice grl, kararlar aln, sonunda bu kararlarn "byk" denilen ve "millet"e ait saylan Meclis iin ne derecelere kadar harfi harfine "bastne" denilecek bir direktif yerine geii ve ilh., ve ilh., ayn yntem ve rgtlerle gayet legal yollardan, ynlara izletilebilir. Elbet bu iler, hele balangcnda, burada syleniverdii kadar basit ve kolay deildir. Fakat Parti iin, ilerin karkl ve zorluu orannda yeni yeni ithamlar yapmak ve ynlardaki gemiin yanlsamalarn kklerinden baltalamak frsatlar bu ekilde domu olur. Ve bu taktik, tam illegalitenin yabanc etki ve nfuzlardan pervasz, amaz ynetimi altnda legalitenin azami smrs, belki yalnz illegalitede kalan

birka yz bildiriden -daha keskin deilse bile- hi kukusuz ok, binlerce kez daha geni ynlar ilgilendirir, harekete geiremedii zaman, hi olmazsa, yarnn hareketine temel olacak yeni ve gl kanlara getirir. Hayat pahallnn nedenlerini aramak gnn sorunu mu olmu? Legal yayn burjuva kanun sansrnn burnuna arpmakszn bu konuda istenildii kadar ajitasyon haklayabilir. inin kooperatif gibi ekonomik rgtleri hayat pahallnn anlamn ayrca rgtlenmeye altrd ynlara, sk sk hesap vermelerle pekl tattrabilir. O zaman gmrk tarifeleri, permiler, baklklar, kontenjanlar, zel-resmi tekeller, irketler hegemonyas... iinin gnlk basit ve zaruri gereksinmeleriyle dorudan doruya bal, ynlarn yalandan ilgili olduklar konular haline geliverir. Yine, varsayalm ki, gelecein yanlsamalar konusunda, ynlara legal olanaklar altnda, Trkiye'de kapitalizmin son aamasn yaadn gstermek iin ekonomik ve siyasal olanaklar usuz bucakszdr. Ekonomik mcadelelerde, btn byk retim ubelerinin birbirlerinden ne kadar uzak olurlarsa olsunlar, iiye finans-kapital gruplarnn dorudan doruya ya da dolaysyla ilgili olduklarn ve hisse senetli irketlerin nasl balarndaki milletvekilleri araclyla derhal Millet Meclisi'nde ve yerel hkmet gznde en etkili giriimlere getikleri, bu durum karsnda iilerin ksmi hareketlerinin hep boulmaya mahkm kald deneyimlerle retilebilir. Bylece, ekonomik sorunlarn koca koca siyasal davalarla birletii ortaya ktktan sonra, ayn tekelci kapitalist niteliklerini, bugnk emperyalist anavatanlarla karlatrmak, Trk burjuvazisi iin "gelecein parlakl"na belli bal vesile olur. Siyasal alanda Kemalizmle faizmin ortak zellikleri ynlara yalnz lafla retilemez. Her yanda alan derneklere Halk Partisi'nin nasl ikiyzl ltimatomlar dayatt, polisin ne biim, hatta burjuva kanunlaryla alay edercesine basklar yapt, bilinli iileri nasl avlad ve ikenceden geirdiiyle denetletildikten sonra, artk Trkiye'de Kemalizmin, Avrupa'daki omuzda faizm gibi, "kapitalizmin son aamas"n, "ryp dalan kapitalizmi"

kusursuzca "doan kapitalizm"le bagz ettiini, hatta sylemeye bile gerek kalmadan kitle renmitir. Sovyetler devriminin daima en ileri burjuva devrimlerini solda sfr brakacak derecede yaman bir ekonomik geliim yaratabildiini, bugnk Trkiye'de, kapitalizm yrtnnn, hatta burjuva aydnlarnn bile ara sra azlarndan karmaya mecbur olduklar gibi, bin zveriye karlk ancak bir rn veren bir alaturka sefahat ve israf soygunu yapacan, muazzam be yllk planlaryla Sovyet lkesi ispatlamaz m? Biz bu ispat, mesela yalnz legalite erevesine san, herhangi bir burjuva aydnnn -tavann suyunun suyu kabilinden- Avrupa burjuva aydnlarndan yapt eviriler ya da faizmle komnizmi ayn derecede "devrimci" ve Kemalizmi bu ikisinin de stnde bir dehet "devrim" ucubesi gibi tantmak zevzekliiyle geveledii "radikal" palavralardan daha iyi bir ekilde, olduu gibi ortaya koyacak yayn yapamaz myz? Ayn konu evresinde, bir sr kede bucakta d patladndan sinmi "solcu" aydnlar bile harekete geirebilecek olan trden ve gerekte iileri, kylleri ve yoksul halk gelecein yanlsamalar yerine, proletarya devriminin gereklii hakknda eni konu terbiye edecek bir "Sovyetleri Sevenler Dernei" ve ilh. gibi rgt giriimlerimiz ok mu var? Sonunda ii rgtlerini "dost Sovyetler" halkyla tantrmak, iileri, kylleri yoksul yiit halk genlerini niversitelerimiz ya da herhangi "inceleme" kurullarmz kurularak, Sovyetler ii ve kylleriyle temasa geirme olanak ve hazrlklar illegalitenin srtna yklensin? Ve zaten yklenebilir mi? Btn bu ve bunlara benzer ilerde gizli komnist partisi ne dmezse, kim decek? Oysa bunlar gizli kalacak iler mi? Bugn, Trkiye'nin en cra bat ve dou kelerinden birinde rastlayacamz en cahil yoksul kylye, komnizmin ne olduu, iilerle kyllere ne verecei, bugn bunun bir d deil, dnyann in'le birlikte bete birinde yaayan bir gerek olduu, sonunda bir TKP bulunduu anlatlacak olsa, kyl gzlerini grlmedik bir ey grecekmi gibi aar, b-

tn varln inanlmaz bir by gibi saran bir eyi candan dinlemek iin kulak kesilir, tutkuyla iini eker ve sznz bitti mi hemen sorar: "Sahi mi? Var msnz? Neredesiniz?" O zaman, bu hereyi gzyle grmeye, eliyle tutmaya alm anadan doma salt somut "gereki" insana gsterecek ne kadar az "her gze grnen" eyimiz olduunu anlar ve ok kere iimiz szlaya szlaya parti tarihinin olduka bulank, kt rlara kap am olaylarna bavurmak zaruretini duyarz. Trkiye'nin harl harl mehdi bekleyen, susam gibi "ba" bekleyen, hatta kuzu gibi "sahip", yani hepsi bir szckle kurtarc nc bekleyen, yoksul halk ynlarna sesimizi mutlaka, nasl duyuracaz? Ya kkburjuva tepkisiyle, Anariste kitleleri "ile ayacaz" diye bombalara, tabancalara, bireysel suikastlara sapacaz, ya da ii snfnn bilinli tepkisiyle, Komniste, Leniniste, ineyle kuyu kazarak, btn legal olanaklar zorlayarak geni ajitasyona, ulusal lde sulamalara girieceiz. Ya da, bizim ynla, kalabalkla ilgimiz yok deyip, kurunu kendi beynimize skacaz, yani bir trl "komnist taslak"lndan kurtulamayacaz. Birincisi "lgnlk", ncs "bunaklk" ise, ancak ikinci yolu, Leninizmce zekmz kullanmalyz. Evet, illegalitenin de kendine gre yourt yiyii var. rnein son zamanlarda, Kemalist burjuvazinin taktii olduka, ama oka ekmeimize ya sryor. Mahkm ettii komnistleri gya yldrmak iin Trkiye'nin drt bir bucana sryor, "Allah raz olsun". Ama bu da yetmez. nisiyatifi hep burjuva terrne mi brakalm? Bizzat kendimiz giriime geelim! Akntya kaplm saman p gibi deil, insan gibi, devrimci gibi hareket edelim. imdiye dein inisiyatifimizi en az kullandmz ve bilmediimiz alan ise legaliteyi zorlamaktr.

II- LEGALTE PRENSB Ama kitleyi devrime kazanmak, eitmek ve hazrlamak, zaman ve zemin kazanmak, dman kitleden yaltmak, yedek glerden ayrmak, hatta dmann kendisini blmek... Legalite, legalite olsun diye deil, bu ama iin gerekli. te komnist taktikte prensip, bu hedefe vardrmak kouluyla, her arac kullanmann mbah olduudur. Her ara mbah fakat kullanlan aralarda en az u nitelik bulunur: 1- Gereki: Kullanlan ara, hareketin akta hazr duran glerine uymal; 2- Mantki sonulu: Ara, belirli ve zel koullarda azami, beklenen en byk sonucu vermeli; 3- Bilinli: Kullanlan ara bilinci alaltc deil, ykseltici olmal. Legalitede bu nitelik bulunabilir. u durumda biz bu nitelii tamamen gerekletiren taktik aralarn kullanrken legaliteyi kullanacak ve zorlayacaz. Legaliteyi zorlamak nasl olur? Ya da legalitede prensip nedir? Leninizme gre u iki zt sretir: 1- Teoride: Btn gcmzle, burjuva sloganlarnn hiliini, yalancln, bayatln kitlelere duyuracaz. Burjuva meclisinin bir domuz ahr, burjuva "zgrlk" ya da "demokrasi"sinin bir avu byk zenginin, aznln milyonlarca halk ounluunu soymak ya da aldatmak iin kurulmu birer tuzak ve ilh. olduklarn gstereceiz. 2- Pratikte: Burjuvazinin ola ki yalan dolan olsun ortaya att btn sloganlarn sonuna kadar kullanacaz. Domuzuna kullanacak ve zorlayacaz. Nasl?

Marksizm-Leninizmin saptad gibi, legaliteyi kullanmaya girien parti, karsnda dorudan doruya burjuva polisini bulur. Polisin basklar, takipleri, tutuklamalar, ikenceleri, sonunda burjuva adaletinin gizli ak datt mahkumiyetler, tehditler, hileler ve oyalamalar karsnda, legaliteyi zorlamaya girien komnistlerde Engels iki zellik buluyor: a) Soukkanllk: Burjuva devlet aygtnn her marifetini nceden hesaba katarak, baa geldii zaman hi armamak tersine kapitalist dnyann en doal olaylaryla karlam gibi ylmadan, bezmeden, bkmadan bir daha ie girimek, polisin vz geldiini gstermek. b) Kanunlara kesin uymak: yle ki, burjuvazinin bile beceremedii kadar burjuva kanunlarn ince tarafndan, zayf tarafndan yakalamak ve madem ki illegalite ynetiminde legalite taktiini uygulamak asldr, btn kanuni zelliklerine ilemek ve deyim yerindeyse ynlar terrize eden, onlarn hatta burjuva kanunlar erevesi iinde bile bilinlerini gelitirmelerinin nne gemek iin her araca bavuran Kemalist militarist faizm nnde, burjuva devlet aygtna kar partice kitlelerin avukatln yapmak gerekir. Engels'in baarl Alman hareketinde "Almanca konuma"dan kard sonu udur: 1- "Tarihe hazrlanm bir zemin stnde": Yani ii snfyla burjuvazi arasndaki snf savann stratejik hedeflerine doru ilerlerken ald taktik zelliklerine gre, bu zelliklerin gerei legaliteyi azami smrme tarihsel bir zaruretse: 2- "Bylece sevk ve idare edilen": Yani burjuva devletinin ve polisinin basklarnn vz geldiini anlatan przsz bir soukkanllkla, ynlarn avukatln stne alm bir nclk bilinciyle gdlen bir legalite mcadelesi, her zaman: a) Proletaryann burjuvaziye stnln ispatlar; b) Burjuvazinin beklediinin ve umduunun taban tabana zddn verir. Baka bir deyile: 1) rgt yeni ve salam birey ve yoldalar kazanr; 2) Gerek illegal, gerek legal ii ve devrim rgtleri glenir.

III- TAKTK PLAN VE EKL Bolevizmle ekonomizmi, komnizmle hain sosyalizmi, 3. Enternasyonal ile 2. Enternasyonal'i taktik konusunda birbirinden ayran ey plandr. Marksizmde, insan iini btn dier hayvanlarn iinden ayrt eden nitelik, insan iinin nceden kurulmu bir plana gre, hayvan iinin de byle bir plana gerek kalmakszn, geliigzel, "zuhurata tabi" olarak "igd"yle yapldr. Kitle ii devrim ii, insan ii olduu iin, iliklerine kadar ortodoks Marksizmin dnya devrimleri anda devam ve geliimi demek olan Leninizmde, taktik ii kanlmazca ancak planl i olabilirdi. Bu nedenle, Menevizm "taktik-sre" yavesini kemirirken, Bolevizm btn iddetiyle "taktik-plan" prensibini kurdu ve korudu. Bizde ekonomizmin karl olan kuyrukuluun bilinen siyasal mcadeledeki yourt yiyiini, snf kavgasnda yumurtladklarn gz nne getirelim, TKP'nin taktik zellii kendiliinden ortaya kar. Leninist taktik, ad stnde, "planl taktik"dir. Leninist taktik plan nedir? Bizi burada ilgilendiren Leninizmin geri ekilme plan olduuna gre, Leninizmin byle bir geri ekilme dneminde uygulad taktik slogan ve ekillerini gz nne getirmek yeter. Geri ekilme taktiinde, btn rgt ve hareket yeni yntemlere gre yn alr. Yani yeni koullara gre gerek parti, gerekse kitle ileri yeni batan toplanlr, dzenlenir ve seferber klnr. Genel yneli plan partiden kitleye kadar yle zetlenebilir:

PART N: arlk Rusyasnda 1905 devriminin bozgunundan sonra, Lenin'in parti iin att ve gerekletirdii belli bal ilkeler, zellikle u noktada derlenip toplanabilir: 1 - llegaliteyi tamlatrma ve salamlatrma; nk, burjuvazinin en kt takipleri nnde tutunabilmek iin sipere girmek gerekir, "illegal partiyi, devrimden nce olduu gibi korumaya ve glendirmeye mecburuz." (Lenin, Otzovistler ve Allah Yapclar Fraksiyonlarna likin, Proleter No: 47-48, 1909) 2- Parti unsurlarn iyiden iyiye eitmek; Proletarya siyasal hareketinin her bozgununda Lenin'in ilk yapt nemli i buydu. Gerekten, yukarda zaruret ve tarihselliinden sz ettiimiz geri ekilme taktiinin geni legalitesi iinde arp kalmamak, yoldan saptmamak, genel ve byk hedefi gzden karmamak iin, Leninizmin daima bata tuttuu "teorik uzlamazlk" panzehirini elden drmemeli; teorik uzlamazlk iin ise, parti unsurlarnn bilimsel komnizm, ortodoks Leninci Marksizm ruhuyla yeni batan eitiminden baka are yoktur. 3- Parti unsurlarn tek bir parti halinde birbirlerine lehimlemek; Teori ile geni yna, ulusal lde yaylml atak ve uygulamay yapacak olan parti unsurlar, komnistlerdir. Bu kadar geni, uzun, hatta tatsz ve can skc bir mzmin savata, iin uyumluluu ve etkinlii iin, teorik uzlamak nedir bilmezlik ne kadar zaruriyse, demir disiplinli "biricik parti" de o derece yaamsal bir kouldur. Bu elbet, ya her ne olursa olsun birlik, ya da her ne olursa olsun ayrlk demek olmayan, yani hem oportnist ve sallantl unsurlara iinde yer vermeyen, hem de ideolojik olmaktan ok ideolojisizlik yznden doma isterik i yrtnmalar ve dalp bozulmaya izin vermeyen Bolevike "birlik ve oy birlikteli i"dir. Zaten bir partinin gerekten tam illegalite siperinden kitleye keif kolluu yapabilmesi iin, teoride uzlamak bilmez ve pratikte gerekten biricik olmas ilk zarurettir. Ve bu son iki koul, birbirine kart kavramlar gibi grndkleri oranda

bir krenin iki kutbu gibi, parti dnyasnn varln temsil eden, birbirini tamamlayan iki ayrlmazdrlar. nk, parti iinde gerek birlik ancak teorik uzlamak nedir bilmezlikle kurulur, teorik uzlamazlk ise, partinin birliini bir kere dourduktan sonra, o birlik tarafndan korunur ve gelitirilir. Bu kanyladr ki, Lenin, 1906 bozgunundan sonra "partiyi ina etmek" gereini anlatrken, bugnn grevi diyordu: "imdi parti unsurlarnn sabrlca eitilmesinden, imentolanmcasna birletirilmesinden, gerekten tek ve salam bir proletarya partisinin yaratlmasndan ibarettir." (Lenin, Tasfiyecilerin Tasfiyesi, Proleter, Haziran 1909) BA N: Parti ancak kitleyle baland iin ve baland oranda partidir. Yoksa kendi kendini ten bir deirmene dner. 1- Kitleyle neden balanlr?: Gelecek devrim bunalmna ynlar kazandrmak iin. Her geri ekilme taktii, bir tr devrimci hz almadr: "Yeni bir hareket iin zemini hazrlayacaz." (Lenin) 2- Kitleyle nasl balanlr?: a) Ynn her tr dilek ve kmldanlarna nc olarak; b) Her trl ii rgtlerini geniletip benimseyerek... "Durmakszn ve dinmeksizin kitleleri, 1897-1903'te olduu gibi, yeni bir devrim bunalmna hazrlamalyz. Her yolla partinin kitlelerle olan ban glendirmeye, drt bir yanda ve daima btn sosyal demokrat partilerinin yapt gibi, her tr ii rgtlerini sosyalizm iin gelitirmeye ve kullanmaya mecburuz." (Lenin, Otzovist ve Allah Yapclar Fraksiyonlarna ilikin) KTLE N: Parti bir motorsa, bu motordan gelen siyasal inisiyatife zel i gren de kitledir demitik. Komnist partisinin kitleleri gd, bu geri ekilme dneminde zellikle siyasal ve devrimci bilin bakmndan Tradinyonizm'den [sendikalizmden] tamamen ayrlmak zorundadr. Hazrlk dneminde komnist taktiini btn dier taktiklerden ayrdeden z nitelik budur. i snfnn snf savan yalnz iici talep eklinde kltp bomamak; proletaryann ta-

rihsel rol sosyal devrim olduuna gre, byle bir devrimde rol alacak btn snf ve zmrelerin zelliklerini birer birer saptamak; bu arada tm alt snflarn, tm ezilen halk tabakalarnn geni honutsuzluunu ve mcadelesini biricik kurtulu yolu olan devrimci proletaryann snf kavgas yoluna doru yneltmek; bu ynelite, ii snfn btn ezilen ynlara, egemen snflarn burjuva bloku karsnda en nde yryen, yol gsteren rneksiz bir devrim ampiyonu olarak tantmak arttr. Ancak bu sayededir ki, tm halk ynlarnn ii snfna ve ii snfnn komnist partisine olan gveni betonlatrlr; bu gven temeli stnde kurulacak olan partinin fiili yn kurmayl, gn gelince btn ezilenleri bayra ve komutas altnda toplayabilir ve insann insan soyduu u sahte dzene, kapitalizm rejimi denilen insan emeini soyduu kadar israf da eden anariye kesin ve tarihsel bir son verebilir. te "ynlar kazanmak" iin Lenin'in Bolevik Partiye bu ruhla izdii "taktik plan" udur: 1 - Halkn btn ikayet ve dvlerini gtmek: En geni lde ulusal sulamalar rgtlemek. Bundan ama: 2- iyi bu dvler iinde eitmektir: i snfna siyasal bilin ancak btn snf ilikileri iinde dvmeyi renmekle gelir. i snfna siyasal bilin kendi iinden ok dardan gelir. Kabuu iine gmlmemeli. Fakat: 3- i snfnn bamszln korumal: i snf dier btn snflarla kaynamay bilecek fakat bu kaynamada kendi snfsal ve tarihsel niteliini ve roln kaybetmek ya da zayflatmak iin deil, tersine btn dier snflara, proletaryann tuttuu yoldan baka kar yol, kurtulu yolu kalmadn denetmek iin. u halde parti, her zaman, proletaryann snf bilincini bunaltmayacak ve glgelendirmeyecek ekilde, ii snfnn bamsz atan vurgulayacak. Bunun iin: 4- i snfnn: a) En kk taleplerini zamannda sezip gle savunmay ve rgtlemeyi bilmeli;

b) inin kendiliindenci dvlerini derhal tutmal... Bylece gnlk kavgalarnn byk devrim savayla olan balln elle tutulur hale getirmeli. Bolevik "taktik-plan" gerekletirecek aralar nelerdir? Biz birka rnek sayalm: 1 - Burjuva parlamentosunu (Millet Meclisi'ni) halka hitap etmek iin krs gibi kullanmak; 2- Komnist yayn iin btn olanakszlar iinde olanak yaratmak; 3- Btn ii rgtlerini legal ve yar-legal her trl dernek, sendika ve ilh'de partinin rehberliini glendirmek; 4- Halk toplantlarn sistematik bir ekilde canlandrmak ve kazanmak; 5- Genlii, komnist ideoloji ve psikolojisi iinde eitmek ve ilh. ve ilh'dir. Lenin, o zamanki Bolevik taktie kafa tutan solcular iin yle diyordu: "Partinin tasfiyecilii, datcl, kesin karar ve azimle tasfiye etmeksizin, datmakszn ileri gidemez. Oysa tasfiyecilie yalnz Meneviklerle onlarn oportnist taktiklerinin aka tasfiyeci, datc eilimleri girmez. Buraya tersine Menevikler de dahildir. Buraya halihazrdaki an ve zaman tarafndan koullandrlan, imdiye zg i ve glerinde Duma krssn kullanmak ve ii snfnn legal ve yar-legal btn rgtlerini kendisini destek ve dayanak noktalar yapmak ilerinde partiye kar kan, kafa tutan Otzovizm ve ltimatomizm de dahildir." (Lenin, Tasfiyecilerin Tasfiyesi) Baka bir yerde de, bu taktikte partiyi parlamentarizme kuyruk yapma tehlikesini grenlere, o zamanki Alman rneini gsteriyor. Ve: "Gerekte"diyordu, "Alman sosyal demokrasisi (tabii zamannda) her ne pahasna olursa olsun parlamentoculua ve hereyi parlamentarizme baml klmaya yanda olmak yle dursun, btn uluslararas proletarya ordusu iinde, sosyalist basn, ii sendikalar, sistematik halk toplantlar, genliin sosyalist ruhu iinde eitimi ve ilh. ve ilh. gibi

parlamento darsndaki silahlar en iyi kullanan ordudur." (Lenin, Otzovizm...) Marifet, zaten her lkede zemin ve zamana gre zg olan olanak ve aralar birer birer meydana karmakta ve kullanmakta gsterilecek akgzlk ve becerililiktedir. Her komnist, her nerede bulunursa bulunsun, orada burjuvazinin ezilen halk ynlar karna baslacak bir zayf damarn bulmaya mecburdur.

Legalitede Zorluk ve Tehlike "Elimden gelmiyor deme, istemiyorum de." (Lenin, Sol Komnizm, Bir ocukluk Hastal, s. 83) Burjuva terr altnda legalite g, hatta tehlikeli diyenlere, ya da bu konuyu ortaya atanlar bilinen kap arkas dedikodularyla gya rtmeye kalkacaklara Lenin ustamzn yalnz u cmlesiyle cevaba balamak yeter: Olmuyor, olamaz, "olmaz olmaz" demeyin... Skmyor ya da skyor (Trke'de bu iki kart fiil bazen ayn anlama gelir) deyin! llegalitede alrken legaliteye nem vermek szkonusu olunca, komnistlerin olmasa bile, herhalde komnizm softalarnn aklna unlar gelebilir: 1- Tehlike yok mu? 2- Olanak var m? 3- G deil mi? Arayverelim. I- TEHLKE YOK MU? TKP iin "legal" ie nem vermek denince, iki bakmdan tehlike kuruntusu hayalhaneleri sarabilir: 1- znel bakmdan (partice) tehlike; 2- Nesnel bakmdan (kitlece) tehlike... Nedir bu tehlikeler? A- SUBJEKTF PART TEHLKES Bu tehlike kokusu ve korkusu, biraz da Parti'nin tarihesinden kalma bir "kt miras"tr. Nedense, TKP'nin bilinen kuyrukuluk sprntsnn "taktik-sre" soysuzluuyla komnist legal iini, Leninist "taktik-plan" birbirine kartranlar, legal faaliyet der demez, kafalarnda bir "acaba" kvrarak biare beyinlerinde yarm-ezberlenmi bir takm formlleri gevi getirebilirler. Bu, her zaman "kt niyet"ten, parti yaylmna kt kasttan kaynaklanmaz. ok kere, nce

kuyrukuluun "ekonomizmi"nin maskesini laykyla drememi olmak, ondan sonra da, Leninizmin geri ekilme taktiindeki sistemlemi plan hakkyla kavrayamam bulunmak, bu gibi kuruntularn banda gelir. Bunlar Leninizmle ekonomizmi nihai ve uzlamak nedir bilmez bir ekilde ayran uurumu bilmeyenlerdir. Bu derin fark bilmeyenlerin ve aka gremeyenlerin ise, bu ie girimekten dlerinin patlayverecei hi anlalmayacak ey deildir. Nasl anlalmasn ve nasl bylelerine hak verilmesin ki, bunlar, illegaliteye girecek olsalar, engin bir okyanusta pusulasz kalm kaptanlar gibi gemilerini ya kmaz sokaklara saptracaklar ya da bir girdapta batracaklardr. Byleleriyle iimiz ve szmz yok. Biz Bolevik TKP'nden sz ediyoruz. O Bolevik Parti ki, ibresi ortodoks Marksizm-Leninizmin mknatsndan amaz ve iinde program, taktik, strateji ve rgt prensiplerine uzanacak her el, bu prensiplere daha demeye zaman bulamadan Bolevik demir disiplinin zinciriyle bukalanr; ana prensiplerden aykr decek her ba ezilir. u halde, her trl kuyrukuluk, ekonomistlik ya da Meneviklik tehlikesine kar: 1- Uygulanacak olan legalite, ancak Leninist "taktikplan"a gre olduka; 2- Uygulayan legalite iini stne alp yerine getiren demir disiplinli TKP bulunduka, partinin herhangi bir znel zaafndan korkmak, ancak ya Bolevik Parti'nin ne olduunu bilmeyen cahillerin, ya da kendi kendine gveni olmayan, kendi kendisinden korkan, kendi Bolevikliine inanmayan beceriksizlerin ve apallarn harcdr. Bunlar kuruntularyla kalabilirler. Beendikleri batan iinde manda gibi yatp kmldayabilirler. Fakat parti her zaman en akgz, en becerikli, en bilinli ve sadk unsurlarn rgt demektir. Onun saflarnda Bolevizme inananlar, kendine gvenenler arpabilir. B- NESNEL KTLE VE EVRE TEHLKES kinci bir "tehlike" ihtimali da u olabilir: Trkiye geri bir lkedir. Bu geri lke birdenbire sanayilemeye girimitir. Geri lke olduu iin, Trkiye kkburjuvazisi ezici bir

ounluk oluturan bir lkedir. Birdenbire sanayiletii iin, iddetli proleterlemeyle birlikte, ii snf iinde asln inkr edememi, yani geldii snf henz unutamam ii snfl, fakat ii olmayan artl, yani proletarya dnda kalacak zihniyetli unsurlar oktur. Bu adan, parti iine yabanc snf ve zmrelere ait ideoloji ve psikolojilerin girme tehlikesi yok mu? Evet, olabilir. u halde? u halde, Leninizmi iyi zmleyememi olanlar iin btn sosyal tabakalara yaylan, ulusal lde sulamalar rgtleyen taktik... Kimbilir? Partiyi proleteryan olmayan iddialarla devrim yolundan artmaz m? Hayr. Bu evhama tutulanlar nce aldanyorlar, sonra gene aldanyorlar ve nihayet bir daha aldanyorlar. Aldanyorlar: 1- nk: Komnist kanunuyla komnist taktiini birbirine kartryorlar. Komnist taktik olanaklar lsnde btn snf ve zmrelerdeki honutsuzluklar derleyip toparlayan ve bir ynde yrten bir faaliyettir. Fakat rgtn iine yabanc fikirlerin girmesine engel olacak ey taktik deil, parti kanunudur. Taktik, kitleden partiye doru olmaktan ok, partiden kitleye doru yaylan bir faaliyettir. Taktik araclyla parti prensipleri, kitlenin zelliklerine gre ayarlanr ve uygulanr. rgtn iine manen ve maddeten girmekse, merkezden kitleye olandan ok, kitleden merkeze doru ileyen bir faaliyettir. Partinin iine girecek olan ister insan, ister dnce olsun, mutlaka parti prensiplerine gre ayarlanr ve uyarlanrlar. Parti iine giren insan ve dnceleri ayarlayacak szge ise, parti kanunudur. Taktikle kanunu birbirine kartranlar var diye, Bolevik taktii Bolevikliini kaybedecek deil tabii. Kanun kanundr, taktik taktiktir. Ve hepsinin biricik lt, devrime hizmetleridir. 2- nk: Geni geri ekilme taktii yamurdur, bu yamurdan kaaym diyenler, kanlmaz ekilde en berbat doluyu bedava satn almaya kalkanlardr. Daha akas, "Aman! Baka snflarla kaynamayaym, devrimciliimi kaybederim" diye, "temiz ruhlarn" kirletmemek iin odasndan dar kmayan, Edebiyat- Cedide kahramanlna

benzer bir felsefeye urayanlar, deva bulmaz bir illete yakalanm siyaset yeccmeccleri, devrim beberuhileridir. Geni geri ekilme taktii yaparken kkburjuvalamaktan saknma gayesiyle yalnz ii snfnn snrlar iinde kapanp kalanlar, ii snfnn partisi deil, kar-devrimci parti, ii partisi, sendikalist bir rgt olmaktan teye geemezler. Demek, tehlike geni taktikte deil, dar taktiktedir. u halde, genel olarak geri ekilme taktiini ve bunun da iinde zel olarak legaliteyi kullanmamak, kuyrukuluun anlamn yanl anlamaktan, daha dorusu ideolojik eletiri yerine psikolojik kuruntular geirmekten ileri gelen bir tepkidir. Fakat kuyrukuluk, legal faaliyeti de, illegal faaliyeti de ii hareketine kuyruk yapmaya uraan bir aydn kkburjuva oportnizmiydi. Yani hatta legal faaliyete nem veren deil, tersine onu soysuzlatrmak iin gece uykularn kaybeden bir suikastt. Kuyrukuluu legalitecilikle kartrmak, dorudan doruya oportnizmle devrimcilii birbirinden ayran eyin ne olduunu kavrayamamaktr. Fakat ynlar kazanmak iin, lke zelliklerine gre esnek, yani ie yatkn ve ele avuca smaz bir taktik kullanarak kitle keif kolluunu gerekten baarmak zorunda olan TKP, en geni taktii, azami legaliteyi kullanacaktr. Ve bu kadar geni bir faaliyette doabilecek her trl zehire kar Bolevik kanunu denilen panzehiri kullanacaktr. "Byle bir faaliyetin hibir tehlikesi olmad iddia edilebilir mi?" diye soranlara komnistlerin verecei cevap klasiktir: "yi ama, a beyciklerim! Hi tehlikesiz bir mcadele, zellikle bir komnist dv bize gsterebilir misiniz?" "Hi tehlikesiz, hibir mcadele biimi ve siyasal durum yoktur. Eer insann ne snf igds, ne balantl ve bilim dzeyinde bir felsefesi ve ne de (yeni-Iskra yoldalar beni affetsinler) kafasnda akl olmazsa, o zaman grevlere katlmak tehlikelidir -bu insan ekonomizme srkler; parlamento mcadelesine karmak da byle- bu meclis avanakl ile son bulabilir; belediyelerin liberal demokrasisini tutmamal, bunun belediye mcadele plan (o srada Akselrod'un hazrlad taktik sreci tarznda bir oportnist pland) gibi bir

sonucu olabilir. O zaman hatta Jaures ve Aulard'n Fransz Devrimi tarihi hakkndaki kusursuz eserini bile okumak tehlikelidir. nk Martinov'un ki Diktatrlk adndaki brorne (yine o srada Rusya'nn da Fransa'nn getii yollardan geip gemeyecei hakknda aratrmalar olurken, kan brordr) varabilir."(Lenin, i ve Kyllerin Devrimci Demokratik Diktatrl) zetle, devrim savanda tehlike korkakl, mcadele kaaklndan baka bir ey deildir. TKP'nin tarihi bu cmleyi yzlerce kez dorulayan rneklerle doludur. Sonunda kuyrukuluk da "burjuva terr" karsnda, parti aygtn (yani nazik bedenlerini) tehlikeden saknmak "ideoloji"si deil miydi? Bugn legaliteyi tehlikeli bulduu iin rafa koymaya kalkmak, en zayf deyimiyle "tersine kuyrukuluk"tan baka ne ad alabilir? Lenin'in, tehlike korkaklaryla o gzel alayna devam ederek, diyebiliriz ki: nsan yemek yememeli, nk yemein mideyi bozarak, hastalk koparmak tehlikesi vardr; insan su da imemeli, lr, ierken boaza kaar da adam boarak ldrverir. Hatta gece bir damn altnda yatmamal; ne olur ne olmaz, bakarsn yer sarsnt yapar, dam ker, altnda kalp br dnyaya gmek tehlikesi ba gsterir. Gerekten de ekmek yemeyi, su imeyi, bina yapmay bilmeyen insanlar iin adm banda tehlikeler kanlmazdr: Komnist mcadelesini bilmeyen iin olduu gibi. Biz Bolevikler "tehlike" grdmz zaman, Trklerin nl tiryaki szyle "pilavdan dnenin ka krlsn" diyenlerdeniz. II- MKAN VAR MI? nce "imkan" deyince neyi anladmz anlalsn. "mkan"dan amacmz, eer burjuvazinin bize: "Gelin! Buyurun! u ve u alanlarda aln" demesi ve diyeceiyse... Kuyrukuluun ne suu vard? Burjuvazinin gsterecei alanlarda almak hem olanakl, hem tehlikesiz, hem de yal kuyruk kemirmek gibi yararl bir itir. Byle imkanlar arzu edenlere burada bir satr harcamak, elbet parti

disiplinine dokunan bir konu cinayeti olur. Biz burjuvazinin gsterdii deil, ynlardan harl harl saklad, ynlar yanna yaklatrmak istemedii ve bunun iin elinden gelen hereyi yapt ya da yapaca olanaklardan sz ediyoruz. Bunun iin, byle olanaklar, burjuvazinin baslacak zayf damarlarn bulmak iin, i bilmek, kafa yormak, zek kullanmak gereklidir. Yoksa "armut pi, azma d" trnden olanaklar bekleyenler, gkten g helvasyla geinmeye alm srailoullar gibi krk yl lden kamaz. Yukarda kanuni olanaklar zorlamaktan sz ederken ikide birde "sivrisinekten ya karmak", "ineyle kuyu kazmak", "domuzdan kl koparmak" gibi, Trke'nin soyutlar somutlatran, davalar gze batran dilini kullanmay yelemitik. Gerekten burjuva legalitesi iinde, burjuva kanunlarndan halk iin, iiler ve kyller iin yarar koparmak, ancak bu, deyimlerin anlattklar anlamlarda olanakldr. Bu anlamda "imkanlar" ise, kapitalizm kapitalizm olarak kaldka her zaman vardr. nk: a) Burjuvazi btn kanunlarn kukusuz iki amala karr: 1- Halk kitlelerini iletip soymak; 2- Aldatmak... Fakat sosyal ve siyasal normlarn sultasna yaslanarak soyabilmek ve aldatabilmek iinde azami verim bulmak iin bu normlarn az ok istikrarl oluu nemli bir kouldur. rnein burjuva karlarna o kadar fazla cevap vermeyen, eski, yani ynlar iinde yerleip kklemi bir vergi kanunu, teorik olarak en kusursuz ve tam ekliyle burjuva karlarna karlk gelen, fakat ikide bir deien vergi kanunlarndan daha "krl"dr. Bir kere o eski kanun halk iinde az ok yerlemi, "doal durum" haline gelmi, allm bir nesnedir, o kadar zor gelmez. Dardan basksn duyuran bir zor deil de, sanki ieriden gelen bir zaruretmi gibi gelir. Ondan sonra, bu kanun bir tr "sonsuz"luk, deimek bilmezlik bakl kazanm gibidir. Halkta zpkt bir norma kar abuk beliren saygszlk, laubalilik, dededen kalma, baba grenei, ocukluktan beri bellenilmi normlara kar o kadar kolay patlak vermez. te birok ynden yararl olan zellikler, burjuvaziyi ilahlatrmak, insanstletirmek,

istedii kanun yaptrmlarnda olduka istikrarl, bir hayli tutucu davranmaya zorlar. Burjuvazinin siyasal iktidar ve ekonomik egemenlii, gcn byk lde kitlelerin manevi duraanlna borludur. Btn bunlardan sonra, yeni bir kanunun, anarik bir toplumda ne rn vereceini, hele burjuvazi gibi her zmresinin yreinde bir aslan yatan snflar iin nceden kestirmek daima olanakszdr. Sonucu kaz beklerken, onun koz kmas ok kere olaandr. Onun iin de, burjuvazi, kanun yapma iinde dokuz yutkunup bir sylemeye bakar. Burjuva kanunlarnn bu niteliine gven olmaz. Hele Trk burjuvazisi gibi bizzat kendisi zpkt olan bir snfn karaca kanunlar, bir derebeyi sultannn iret masasna otururken verilip, kalklrken geri alnan fermanlarndan pek az farkldr. Fakat, ne de olsa, burjuvazinin soyma ve aldatma amacyla bir kere kard kanunlarn, hi olmazsa sonucunu alncaya kadar bekleyecei ok aktr. te, burjuva legalitesini adm adm kovalayan komnist partisi de, burjuvazinin kard kanundan burjuvazi bir sonu karncaya kadar, ii snfnn da kendisine gre gereken sonulara varmasn pekl salayabilir. Ayn sre iinde burjuvazi iin de, proletarya iin de kanlmaz olan sonular, Komnist Partisi olanaklar lsnde burjuvazinin beklemedii ve istemeyecei ekillerde smrmeyi eer becerebilirse, becerebilir. Demek burjuvazi sonucu bekler. O bekleyedursun, bizim sonuta etkili olmak grevimizdir. b) Burjuvazi, kendi snf egemenliini olabildiince perde arkasnda oynatmaya mecburdur. nk toplum iinde ounlua deil, bir avu aznla, hem de hatta yansz bile deil, ounluu ezip soyan bir aznla dayanr. Bu yzden burjuva devlet aygtnn kanl suratn daima "demokrasi"nin trayla tral, paralayc dilerini ve trnaklarn "adalet"in cilasyla cilal gstermeye mecburdur. Hele iinde bulunduumuz emperyalizmin genel bunalm dneminde, burjuvazi bir snf bile deil, bir tutam finans-kapital oligarisi haline geldii ve ii snf devrim bilincine kavutuu zaman, artk demokrasi trayla adalet cilasnn da snf egemenliini mas-

keleyemediini anlaynca, snflarla birlikte demokrasiyi de hie sayarak, devleti ilahlatran 20. yzyl sofizmine, nl faizme giriir. Fakat, dikkat edilirse, btn bu baka baka biimler geiren ayn kapitalist siyasal egemenlii iinde daima ayn kalmaya mahkm bir eksen vardr: Devletin srekli snfsal niteliini rtbas etmek, burjuva devletini olabildiince snflarn stnde, snflardan bamsz, u kt maddi kar dnyasnn snflar krdvnden tamamen ayr, tarafsz, yalnz rejim, sosyal dzen gibi belirsiz bir cevher, manevi bir erdem uruna geceyi gne katar, krlp dklr bir fizik-tesi varlk olduu izlenimini kitleler iinde uyandrma zarureti! Bu zaruretlerdir ki, burjuvazi kendi legalitesini mutlak itaat isteyen bir toplumda "cins ve mezhep fark olmakszn" her bireyin uymaya zaruri olduu esneklik nedir bilmez dogmalar btn gibi tantmak ister. O zaman, varolan burjuva kanunlarna, burjuva bireylerinin bile gze batarcasna tecavz etmesine, hatta bizzat burjuva devlet aygtnn, polisin, hkmetin bile halk ynlarnn gzne grnecek ekilde baltalamasna izin veremez. Ynlar iinde, burjuva devlet aygtnn yanszl masal hakknda umduu yanlsamalar pahasnca, kendi legalitesine kendisinin de uymas gerektiini hisseder. Yani, o yanlsamalarla doru orantl olarak legalite imkanlarn geni brakr. Demek, kapitalist dzenin mr uzadka, legalite imkanlarnn kslmas gerek. Fakat bu, iin bir yann grmek olur. nk burjuva dzeni uzadka, ii snfnn gz alr ve bilinci byr; burjuvaziden kopartt ayrcalklar byr, burjuvazi de, kendi genel karlar adna zaman zaman zel ve ksmi reformlara, uzlamalara izin verme taktiini kullanr. Ta ki, emniyet sbab daima ilesin, kapitalist dzen iinde kaynayan elikiler istimi bir gn kazan patlatmasn. Demek burjuvazi bizi aldatmak ister, o isteyedursun, bizim boynumuzun borcu aldatmak isteyeni aldatmaktr. Burjuvazi hibir zaman ii snf yararlansn diye kanun karmaz. En iici grnen kanunlar ancak burjuvaziye yaradklar iin ve yaradklar oranda ortaya karlar. Fakat hep bildiimiz nedenlerle, klelerini manen de silahlarndan

yaltmak kaygsyla, her burjuva kanununda halk iin kullanlacak bir gedik bulunur. Bu gedikleri zorlamay bilmeyen parti, Bolevizmi bilmeyen partidir. "Bununla birlikte Bolevikler, gizli almay 'legal imkanlarn' mecburi kullanlarna bititirerekten tek doru taktii kullanmam olsalard, asla bu sonuca ulam olmayacaklard. Eer en ciddi mcadele pahasna, mcadelenin legal biimlerini illegal biimleriyle btnletirme zarureti kardevrimcinin kardevrimcisi bir meclise ya da kar-devrimci bir kanunla ynetilen baka kurumlara (yardm dernekleri ve ilh.) mecburi katlm (ii) korunmasayd, Boleviklerin 1908 ile 1914 arasnda, proletaryann devrimci partisinin salam ekirdeini -deil salamlatrmak, gelitirmek ve glendirmek- korumay bile asla baaramayacaklar konusu ok aktr." (Lenin, Sol Komnizm, Bir ocukluk Hastal, s.25) u halde, kanuni olanaklar zorlamak, yalnz taktik bakmndan gerekli deil, "proletaryann devrimci partisinin salam ekirdeini", yani illegal komnist rgtn "deil salamlatrmak", "korumak" iin de bir zarurettir. Demek, tehlike, legaliteyi kullanmada deil, kullanmamada. Aman! Legal faaliyet yznden oportnizme kap amayalm psrklyla kabuumuz iine bzldke, dman bizi bu "kabuumuz iinde" de brakmaz ve braksa bile sonunda bu kabuumuz, gitgide iinde nce bouna yaayan, sonra uyuan ve len bir ceset sakl "tabutumuz" ya da "mezarmz" olur. Artk tehlikenin nerede olduunu daha fazla arayabilir miyiz? Hayr. Bundan sonra, yalnz bir eyi aratrabiliriz ve aratrmaya da mecburuz: Legalite imkanlarn; bu imkanlarn nasl zorlanacan pratik ve proleterce aratrmak!... III- G DEL M? Belki bundan nceki noktalar stnde hep imkanlar zorlamaktan sz ediimize bakanlar, bu ncekilerden mantksal bir sonu olarak kan nc olasla da evet denilmesi gerektiini sanrlar. Gerekten TKP'nin legaliteden ekilmesi,

nedenleri arasnda, kuyrukuluktan aznn yanm olmas gibi yersiz bir i nedenden baka, bir d neden de vardr: Burjuva terr! eyh Sait'in adyla anlan Dou isyan bahanesiyle zaten "domadan lm" ya da "l domu" olan pi burjuva demokrasisi, Trkiye'de nihai olarak Kemalist militarizm terrne dnverdi. Cumhuriyet burjuvazisi, kendi i yrtnmalaryla birlikte devrime de vurdu. O gn bu gn, biz de, mbarekler parti karar almcasna, legal ilerde -bir iki dernek hareketi gibi eyler dnda- ne tutkun bir program, ne kesintisiz bir planla yrmeyi deneyemedik. Burjuvazi bize "yasak!" der demez, btn yollar tkanm gibi tornistan ettik. Oysa burjuvazinin her yasana "peki, bastne efendim!" dedikten sonra, burjuvazinin her balta kaldrnda bir tr imana geldikten sonra, keif kolluu yle dursun, mcadeleciliimiz nerede kalr? Burjuvazi bize yaylm ate ederken gizleneceiz, sineceiz, fakat yerin dibine deil, betonlam kitlenin siperlerine. Burjuvazi btn kpeklerini peimize takt zaman elbet kaacaz, fakat ardmza bakmadan ve bilinmez bir yere deil, rzgarla ve frtnalar koparan yn hareketinin girdaplarna karp kaacaz. nk ne kadar saklanrsak saklanalm, "biz bize" saklandka, burjuvazi nasl olsa bizi bulur. Burjuvazinin asla kolay kolay ve kar kar arayp tarayamayaca en emin barnak yerimiz, kitlelerin sk ormandr. Biz bu ormana Bolevike snmay bildiimiz zamandr ki, eriilmez, gerek kitleci keif kolu illegaliteyi gerekletirmi ve sigortalam olabilir. Bu g bir ey midir? Lenin'in u szn hibir zaman unutmayalm: "Glk imkanszlk deildir!" Ve olanak, yani maddi ve tarihsel koullar, zemin ve zaman olduktan sonraysa, glk devrimci yaylmmz genileten bir yay, heyecanmz on kat eden bir kam, hncmz bileyen bir idman yerine geer ve bizi daha gzel ahlandrr. Burjuva terr bizi dezorganize etmi, rgt bozgununa uratm bulunabilir, biz yllarca bir iimizde geveklie ve uyuuklua mahkm kalm olabiliriz; bu terr ve uyu-

ukluu yenmek ilk bakta g grnr, insana almaz bir da gibi gelir. Fakat o zaman hemen Lenin'in szn hatrlayacaz: Glk imkanszlk deildir... Hem zaten unu her zaman hepimiz kolayca dnebiliriz: Herkesin yapabilecei ii, herkes yapabilir. Fakat yaplmas gereken eyi, yani herkesin kolayca yapamayaca ii, biz de yapamadktan sonra, komnistliimiz, proletaryann devrimci keif kolluu grevimiz nerede kalr? Fakat gocunmayalm. Bu i en g, daha g ve hatta g deil. Tersine, bizim baardmz illegalite iine oranla dehetli kolaydr bile. Bunu aklam olmak iin, Lenin'in bir rneini tekrarlayalm: Daa kmak... Lenin devrim yapmay bir dan tepesine trmanmaya benzetir. Ve o zaman sorar: Bir yksek daa, baladmz noktadan dosdoru bir dorultu zere, ne saa ne sola sapmadan klabilir mi? mrnde bir kere bile da yolunun ne olduunu gren iin buna verilecek yant biliniyor. Daa kmak, komnizmin hayatta ve toplumda uygulanmas demek olan Bolevik taktii kullanmak demektir. Nasl bir daa trmanrken dosdoru dmdz bir izgi stnde yrmeye kalkmak, ara sra uurum ve sarp kayalklara rastladka saa ya da sola doru belirli zigzaglar yaparak yol almaktan daha zorsa, tpk yle, burjuvazinin terr dneminde yalnz saldr taktiinden baka bir eyi tanmamak, geri ekilme taktiine uygun gelecek ekilde legal ii rgtlerine, ii snfnn siyasal bilin ve eitimine, burjuva zmreleri arasndaki kartlklardan yararlanmaya, her trl seimlere, muhtarlardan belediye ve meclis yelikleri seimlerine kadar, partinin enerjiyle katlmn salamaya girimek ve ilh'den daha zordur. nk Bolevizmde, taktik slogan ve biimleri ebedi ve ezeli yntemler deil, sosyal ve snfsal koullara gre deien aralardr. Ve geri ekilme dneminde zemin ve zamana en uygun gelen aralar, doaldr ki, en az g ve en ok kolaylkla uygulanan aralardr. Baka bir deyile, "yapamyorum deme, istemiyorum de".

Yani glk nesnel olanakszlktan, maddi koullarn yokluundan deil, znel olanakszlktan, partide manevi azim ve kararn sistemlememesinden ileri gelebilir. Demek, yenilecek olan, kitlenin zorluklarndan ok, kendi durgunluumuz ve kararszl m zdr. Bize ar geliyorsa, g gelen kendi softalmz yenmek, deien koullara uygun gelecek ekilde -sarslmaz komnist prensiplerin emrettii gibiuyarlanmay, krlmadan eilip bklmeyi bilmek, yepyeni konular karsnda hi armadan, kurnazca, yreklice eni konu ilemekten ylmamak, kendi iman ve bilincimize gvenerek kendi kendimizden korkmamay renmektir. Oysa bizim aradmz znel kavraylar deil, nesnel koullardr. Her mcadelesinde olduu gibi, bu yeni ve can skc aamasnda da, TKP, sava slogan ve biimlerine uymayarak krlan ve dklen unsurlara acyamaz ve bu gibi krlp dkller, bugnk taktik zaruretlerin daha g olduunu asla gsteremez. "Her yeni ey gibi, bu (geri ekilme taktii de) dierlerinden daha g grnyor, nk renilmi dsturlarn tekrarlanmasndan daha fazla bir ey istiyor (Otzovistlerin, Maksimovlarn zeks daha uzaa gitmez). Bu bir inisiyatif, bir esneklik, yaratc bir ruh, zgn tarihsel bir dava stnde bamsz alma ister. Fakat bu hedef, ancak kendi kendisine dnmeyi ve bamszca almay bilmeyenlere zellikle g grnr. Gerekten, bir ana, bir zamana zg olan her hedef gibi, bu dierlerinden daha kolaydr. nk bunun gerekleme koullar tam tamna o anda, o zamanda ancak belirlidir ve bilinmektedir." (Lenin, Otzovizm ve Allah Yapclar Fraksiyonlarna likin) Lenin, 1907'de geri ekilme taktiini savunur ve kurarken, karsnda solcu sapklar ve Bogdanovlar, saldrc palavralarla fikir ayrlna kalkyorlard. Hi tuhaf deildir ki, on yl sonra, 1917'de, zaman geldiinde roller deimi, saldr taktiini ne koyan Lenin, Rus burjuvazisi karsnda devrimi geri ekmeye kalkan ayn solculardan ounu ve ayn Maksimovlar bir daha, son defa olarak ve sonuna kadar Leninizme "muhalif" bulmutu.

u halde biz Leninci Marksistlerce ne sac salakl, ne solcu solakl "tadna" baklmam nesneler deildir. Onlarn "imkansz, g, tehlikeli" diye barlar bir kulamzdan girip dierinden kar. mkansz diyen, bal gibi beceriksiz; g sayan, bal gibi korkak; tehlikeli bulan, bal gibi kendisinden emin olmayanlardr. Onun iin, TKP, beceriksiz, korkak ve kendine gvensiz kkburjuva psrklklarn solda sfr sayarak, Lenin'in bugn bizim iinde bulunduumuz koullar karsnda, daima: "Partinin gizli aygtnn korunmas gerekir. Fakat ayn zamanda, bugn bu saatin grece zgrlnden mmkn mertebe yararlanmak kesinlikle mecburdur"diyen dn hi unutmayacaz ve daima ustann azyla konuacaz: "Devrimin kanlmaz olduunu ilan etmek, yangn malzemesinin birikiini sistematik bir ekilde ve ylmazcasna hazrlamak, devrimimizin en iyi dneminin devrimci geleneklerini -liberallerin asalak eklemelerden temizlediimiz gelenekleri- bu amala ve bu etki iin koruyarak kkletirmekle birlikte, orak monari (ya da faist ynetim, burjuva cumhuriyetinin militarist mali oligari hegemonyas) gereklii iinde de gndelik iimizi gcmz, gndelik uramz yapmay reddetmeyeceiz." (Lenin, Boykot Aleyhinde) Bu "gndelik iimiz" ne tehlikelidir, ne imkanszdr, ne de gtr. Legaliteyi zorlamann yalnz illegalitede kalmadan ne kadar kolay olduunu kavramak iin, her iki alanda kitle iinde braklacak etkiyle grlecek maddi zararlar ve gze alnacak zverileri karlatrmak yeter. Bu karlatrmay ister misiniz basit iki rakamla canlandralm? Yalnz burjuva kanunlarndan alacamz birka rnei sayalm: Kanuna kar gelen, yani izinsiz miting yapanlar bir gnden yedi gne kadar hapis; sokaklarda silahsz yryp slogan atarken hkmetin kez ihtarna karn yryten vazgemeyen ve zorla datlanlar 6 aydan 2 yla kadar hapis; kamu ilerinde (yani ayrcalkl irketlerde!) bavur-

madan grev yapanlar 1 haftadan 6 aya kadar hapis; [Bir kelime okunamad] ve (o zamana kadar ne frsatlar kardk) komnist yayn yapanlar 6 aydan 3 yla kadar hapis olunurlar. imdi, bir de, her tutulan komniste, bu tek bana bir insan da olsa, hem de gizli gizli mahkemeler yaplarak, srekli ve sistematik olarak 146 (idam) maddesi klavuzluuyla verilen 171. maddenin ikinci bendini gz nne gelirin: 4 yldan 12 yla kadar ar hapis! Bu iki kategori maddelerden gerek birey iin, gerekse rgt iin hangisi daha "g" saylabilir? kincisi deil mi? Oysa tuhafla -ya da tutuklua- bakn ki, 171. maddeyi ve daha btn burjuva ar kanun maddeleriyle, kanund polisin zorba ve vahi ikencelerini seve seve, gle gle gze alan biz Trkiye komnistleri, teki sudan ve elence trnden gelecek maddelerde hareketi bir trl baaramyoruz! Neden yalan syleyelim, laykyla deil, hi baaramyoruz. Bu baaramamak, ne imkanszlktan ne de korkaklmzdan ileri gelmiyor. Yalnz giriim yeteneimizi kullanmaymzdan, bu konuda planl ve sistematik kararlar bir trl alp ie ciddiyetle balayamaymzdan ileri geliyor. Buraya kadar geen genel dnceler hep bir hedefe varmak iindir: Kitle partisi olmak. Kksz bir ktk gibi kalmamak, kitleyle balanmak ve kitleyi ynetmek iin, onun gvenini kazanmak gerek. Bu gven ile, kitle iiyle kazanlr. Demek yn ii iin yn gveni; yn gveni iin de yn ii gerek. Bunlar birbirini douran diyalektik nedenler zincirlemesidir. Yn ii meydan iidir. Burjuvazinin meydan iinden d patlar. Burjuvazi hibir zaman halk ynlar iinde bizimle boy lemez. Bilir ki, Kemalizm, kitle nnde bir rgtl silah gcnden, halk tabakalarndaki gaflet ve bilgisizlik stne yaslanm bir zorbalktan baka bir ey deildir. Onun iin, Trkiye burjuvazisi, Avrupa'daki "hemcinsleri" kadar olsun, kitlelerin dolambal yollardan kandrlmalar manevrasna giremiyor. On yldr byle bir deneyimi hl gze alamad ve bir dereceli seimi de Kanunu gibi hayali bir kua evirdi. Hele ynlarn nnde, ounluun

tam ve genel hakemliini isteme cesaretini dnyann hibir burjuvazisi gsteremez. Rusya'da Bolevizm alt ay iinde btn ynlarn gveniyle birlikte iktidar ele geirebilmesi, byle, olduka kusursuz ve genel bir ekilde ounluun hakemliine bavurulduu nazik zamanda olmutu. Hatta, burjuvazi, kendi sloganlar ve gizli amalar evresinde halkn ortaya dklen bir hareketinden bile ylgndr. nk, ok kere halk, bilinle olmasa bile, bilinaltyla, ezilenlerin o igdsyle, burjuva yalanlarna kanacak yerde, kendi kar ynnde ynelir. Serbest Frka hokkabazlnda, polisi denize atan, askeri mdahaleyle ilan edilmemi skynetime mecbur brakan yn hareketi (iilerle genlerin hareketi) bunun en canl ve yakn bir delilidir. Burjuvazi, gizli komnist iinden, bir gn btn ak meydan iine karacan bildii iin korkar. Yoksa, bilse bizim krk yl yalnz gizlilik kabuu iinde kvrlp yatacamz, komnist ii umurunda bile olmaz. Somut mcadele cephesine gemek iin bu "Lapalis'in hakikatleri"ni bir daha "ak ile, evk ile" tekrarlam olduktan sonra, Manuilsky'nin, 1927 Avusturya deneyimi hakknda, hereyi nesnel koullarn olumasndan bekleyenlere -hemen btn komnist partilerin- bir tr tersine- Bernsteinizme, sosyal yazgcla saptmalara, 1930'da dnya bunalm nedeniyle yapt konumay aynen hatrlayalm: "ki ktan biri: Ya Avusturya dersinden yararlanarak devrim hamlesini derinletirip genileterek gerei gibi ynetmek iin u planl ie girieceiz; ya da Avusturyal yoldalar gibi, Komnist Partisinin nesnel devrimci koullarn etkisi altnda kitle partisine dnmesi'mucize'sine bel balayacaz." (Manuilsky, Dnya Ekonomik Krizi ve Devrimin Ykselii) Yani, iki rahmetten biri; ya yn partisi oluruz, ya da partilikten karz. Bunun Trke'de daha gzel bir ifadesi var: Ya bu deveyi gderiz, ya bu diyardan gideriz!