Dr.

Hikmet Kvlcml
Ekonomik Mcadele ve Sendikalar zerine
Yaynlar

Ekonomik Mcadele ve Sendikalar zerine

Dr. Hikmet Kvlcml

Yaynlar Dijital Yaynlar ndir - Oku - Okut - oalt - Dat

Bu kitap ilk defa: 2011 Ylnda Sosyal nsan Yaynlar tarafndan yaynlanmtr. Bu kitap KXz sitesinin dijital yayndr. Kar amac olmadan, okumak ve okutmak iin, indirmek, dijital olarak basmak ve datmak serbesttir. Alntlarda kaynak gsterilmesi dilenir.

Yaynlar Yaynlar

NDEKLER Yaynevinin Notu Karma Komisyonun Kabullendii Sendika Tasars Kanunu i ve veren Mesleki Teekklleri Sendikalanmakta veren mtiyazl, i Kstl Olmamaldr. Sendika i Ceto'su [GETTO] Olmamaldr. Her alan Yurtta Sendikalanmaldr. Sendikalanma Yasaklar Yersizdir. Yurt Gerekleri Karsnda Bir Toplu Szlemesinin Dndrdkleri Genellikle Toplu Szlemesinin Grn Ama Bakmndan Szleme verenin Faaliyetlerinde rt (A Listesi) iler, Sendikalar. En Yksek Randman Palavras Gizlenmek stenen Gerekler. Herey veren in (Kar'da Gezmek z Brakmamak) verene Kalsa inin Hayat Seviyesi Umurunda Deildir. iyi Robotlatrma Sistemi Hayr Emek Meta'dr Diyenler. cretler ve Sosyal Haklar Efsanesi Sendikaclar ve Saltanatlar lk Uyar kinci Uyar: Trk-'in Tekilat leri nc Uyar: Trk-'in Para leri I- Gelir Trajedisi II- Eitim Trajedisi III- Bte Trajedisi Sonu Komisyoncu Aalk ve Sendikaclk Devlet Baba ve zel Sermaye Emperyalizm ve i Snf ngiltere'de sizlik ilerin Banda veren Demokles'in Klc i Sendikalar O Klcn Kabzas Sa Sendikac: Ak Beki Kpei Sol Sendika Aas: Maskeli Fino Emperyalist Canavarn Tek Dii: Sendikalizm DSK (Devrimci i Sendikalar Konfederasyonu) Grev Nedir? Snf Zarureti Genel Grev-Sendi kal izm-Anarizm (Bir i) Trkiye Birleik i Sendikalar Ana Tz 3 9 9 18 20 21 24 31 32 33 34 36 37 38 42 43 45 47 51 55 63 63 65 67 73 78 87 87 87 87 88 88 89 91 95 96 99 103

KARMA KOMSYONUN KABULLEND SENDKA KANUNU TASARISI VE VEREN MESLEK TEEKKLLER Tasarnn 9. madde 3. bendi pek ak olarak derki: "Sendikal i verenlerin ounluunu temsil eden veren Konfederasyonu"nun -Yok ise- Ticaret Odas, Sanayi Odas, Ticaret ve sanayi odalar ve Borsalar Birliinin istiari mtealalar alnr-." Bu dil srmesi gibi araya sktrlvermi hkmck, tasarnn btn maddeleri zerine milyonlarca mumluk ampullerin veremeyecei gte im iy bir k skar. Tasary hazrlayanlar o basit cmlecikle, Trkiye'de yzyllar boyu sre gelen ii ve iveren mnasebetlerindeki her trl Sosyal Adalet ve Kanuncu Devlet kavramn karan I klar iinde boan her iki yz keser ackl, sinsi, gerek olay nihayet resmi azlarla ikrar ve itiraf edilmi oluyor. Ac gerek ve yaman olay udur: Trkiye'de ii snfnn sendika tekilatlanmas ile hak ve hukuk sahibi vatanda arasna katlabilmesi ve Anayasann emrettii stat iinde kabul olunabilmesi, tasarnn her satrnda okunan rkek, tereddtl, karmakark bir sra kaytlamalarla kua evrilmektedir. Buna karlk iveren snfnn da -sanki yle bir ey si varm gibi-, ayrca sendikalamas diye bir efsane ile bu masal, ssleme psleme tasarya ve Millet Meclisine kadar sokulmak istenmitir. Kimin evi soruluyor? Hangi sendikadan konu a I yor? Tasarnn btn ruhu bu ince soruyu cevapsz brakmamak iin, iinden klmaz karklklar kalabal ortasnda mahere evirmek amacn gdyor. in dorusuna baklacak olursa, Tasar ancak i sendikalar dzeni iin anlaml olabilir. nk, Trkiye'de yzyllardan beri Sendika denilen modern medeniyetin bir numaral temel ihtiyac yalnz alan ynlarmz iin ismi var cismi yok bir Hm kuudur. Yalnz

ii sendikalardr ki, kuyruu, kanad, ayaklar, gagas iyice budandktan sonra ortaya atlan bir Nasrettin Hocann kuuna evrilmitir. verenlerin Sendikasna gelince: Bu, hibir eksii kalmamak, her trl fazlasyla en arca imtiyazlara gittike daha ok kavuturulmak zere yzyllardan beri vardr; hem de yalnz demir gagas, ipek kanatlar, ayrca gizli, ak sosyal ve siyasi bin bir ebekesi, zehirli veya ateli milyonluk aygtlar, avadanlklar, aralar ile vardr-. Bu anl anl, "her yerde hazr, nazr, karanlk gecede kara tan stnde gezen kara karncay grr," milletin tekmil iktisadi, siyasi, kltrel her trl alnyazsn inanlmaz bir serinkanllkla yzyllardan beri yazan, bozan iveren sendikalar, Vatan sathn (Yurt yzeyini) en cra kelerine kadar en sk, en amansz, en soluk aldrmaz kontrol altnda kskvrak tutan ve tasarda pek cana yakn, pek z trke "ODA" szcyle yumuack, tastabii ortaya konuluveren "Ticaret Odalar, Sanayi Odalar, Ziraat Odalar, Sanayi ve Ticaret Odalar ve Borsalar Birlii" dir. Ve tasarnn kendisi dahi, kargack, burgack, iri, br, Girit'teki mitolojik kutsal maazann labirentlerinden daha girintili kntl insan yitirmeye has hkm kargaal arasnda -herhalde kendisini kaybedip, aknlkla azndan farkna varmakszn kararak,- O Hazret-i Alilerin zaptedemeyecei kadar gl, kuvvetli, hatta debdebeli ve tantanal, evketl iverenler Kan Kalesini, Ezeli verenler Sendikasn, iveren odalarn, sr sr Ticaret-Sanayi-Ziraat-Borsa ODA ve BRLKlerini anmaktan kendini alamaz. Hl byle ve gerek bu iken Tasarc baylarmzn krk ylda bir akllarna gelen ve hamamn namusunu kurtarmak iin ortaya srmeye altklar Sendikalar Kanunu iine Trkiye nfusumuzun 1000 kiisinden 999 kiisini tekil eden geni alan kyl, esnaf ve ilh. halk tabakalarndan hibirisini, Sendika yolu ile ktisadi, sosyal ve kltrel yaama greine ekmeyi aklndan geirmezken, bylece yllar yldr vlen Milli kalknma abamz geni halk ynlarmzn yaratc desteinden mahrum edip, o kadar tumturakl grltlerle gklere karlan Devlet Planlama iini de, ii bo, bir ine ucu batrlnca tslayp snverecek narin ikin balon durumuna sokarken, nasl olup da basit sendika haklarnn ok stnde tepeden trnaa silahl ve cihazl Odalara bol bol var olan ve harl harl canghmza ileyen verenleri, yani nfusumuzun 1000 kiide 1'ini bile tekil etmeyen kutlu ve mutlu aznln illaki

bir de hi lzumu yokken bu sendika iinde baa geirip, yeniden daha baka eitli inhisar ve imtiyazlara kavuturmak istiyor? te tasarnn abasna ramen gizleyemedii pf noktas burada sakldr. Tasarnn gerek ruhu, gerek maddeleri bir tek hedef gtmektedir: Trk milletini Sosyal Adalet slogan altnda en basit iktisadi, sosyal ve kltrel haklarnda snrlandrrken, sosyal adaletin ruhunu ekline kurban etmek; Trkiye halkn sendika adl tekilatla gya tekilatlandrrken, bu tekilatn hukuki yaps iine iverenin burnunu fiilen sokup, paras, hneri, tecrbesi, bilgisi, avukat, savunucusu ok iverenlere sendika kanunu kontroln ve gerekince yaramaz hale geti rilmesini salamaktr. verenin stats bir yol sendika kanunu iine girip reklendi mi, Ekonomik, Sosyal ve Politik her trl imkan elinde, daha dorusu tekelinde tutan iverenin (sz yerinde ise) "Ruh'u habisi Sendikadan ii snf yararna kabilecek her kaypak ihtimali -imdiye kadarki mali, idari, ilmi, ahlaki yollardan baka- bir de HUKUK yoldan hemen ve arabuk baltalayacaktr. Hem de bu baltalayn, imdi yedek kullanmad meruiyet silah ile Sosyal Adalet klc ile baaracaktr. "Ne demek? diyecektir, mademki iiye bir hak veriliyor, elbet iverene de verilmelidir. Sendika Kanunu, iletilen kiiler iin olduu kadar ileten kiiler iin de yaplmtr. Sosyal Adalet nnde ii ile iverenin ayrd yaplamaz. Btn yurttalar kanun huzurunda eittirler! ve ilh, ve ilh." veren bunu syleyecek. Ve 2 milyon ehir iisi ile 10 bin ivereni, Kanun huzurunda denk tutulduu iin, yani tasar bin kiinin hakk ve deeri ile eit sayaca iin iveren, imdiye kadar kanunsuzca yaptklarn artk "Kanun yolundan" yapacaktr. O da sendikaldr, isi de sendikaldr. Kanun iki tarafa da "Sosyal Adalet" gereince bu "HAK"k vermitir. Adalet cihaznn binlerce yllk normal ileyii bakmndan ortada yadrganacak hibir hal yoktur. Hukukas baka trl olamaz. smet Paann ve Palapaann ve Alican beyin, Blkba beyin, daha nice "Beyler, Aalar, en Yce Kurultay: Bize Yol gstermi Gm ile Ay!" hep birden, 27 Maystan beri elde iki bin beyz yl nce fda yaayan "kelbiyyndan" (tsellerden) nl Diyojen'in feneri ile sokak sokak aradklar ve bir trl bulamadklar "HUZUR" belki de bu olsa gerektir. Sendikalar Kanunu srf bu eit bir "huzur" iin yaplacaksa, bir diyecek olmaz.

Adalet yerini bulsun, sra savulsun, "Kodesinler" bizde de, efendim Sendika adl "ah' ran'n Ba var, zm yok yapra var!" Bakn ne gzel, grltye bile deil, sessiz sedasz, aceleye getiriliyor Sendika Kanunu. indeki 23 sendika birden syan bayra kaldran Trk- Konfederasyonu bile, piirilmi kotarlm Sendikalar Kanun Tasarsn, ancak Millet Meclisine, kacandan be on gn nce "ye" sendikalara suret gnderip "suret-i haktan grnyor. Szde, yllar yl "zerinde durulmu" (yllar yl hasr alt edilip zerine oturulmu) Sendika kanunu tasars, Konfederasyon (yani yksek maal 3 kii) Bakanlarla tokalama toplantsndan nce ye sendikalara danlmyor. bittikten, kl kuanldktan sonra, unca yl iilere ne idii bilinmemi, bilinmesi elde iken bildirilmemi, iilerle konuulmadan, danlmadan kendi bana gidip O smet Paann "ak rejim"inde "kapal kutu" toplants ile, oturumlarnda oldu bittiye getirilmi Sendikalar Kanunu Tasars, bir hafta iinde iilere sorulup, alnacak cevaplarla tart ma salanmaya gidiliyor. Bu tabakhaneye taen yetitirme usul ile iilerimiz kadar elden ayaktan kesilmi, aman kalmam dermansz kiiler, ileride kanunun gsterecei btn aksaklklardan "sorumlu" drlecekler. "Size sormam mydk?" diyecekler. "Niye vakti ile gznz ap Sendikalar Kanunu eksiini artn bize sylemediniz?.. imdi artk at alan skdar' gemitir. Kanun kmadan aklnz banza toplasaydnz!" Bizde "Demokrasi" buna diyorlar: Halka kar yaplan oldu bitti hakszlklardan gene halkn kendisini sulu karmak!" Menderes-Bayar etesi bata C.H. Partisinin izini, msadesi, teviki ve davran ile iktidara karld, halka irin gsterildi. Sonra, btn "hatr saylr" Partilerin elbirlii, ibirlii ile kmaya sokulan ilerden "aylar alnm" Halk sorumlu duruma, getirildi. Demokrasi sulu imi gibi, ak veya st kapal diktatrlklerden diktatrlk beenisine zenildi. Oysa, Demokrasi, hi de Halkn oldu bit r iye getirilmi kanunlardan tiksinmesi veya Sosyal Adalete ksmesi iin icat edilmemitir. Hele 1963 ylnda en zmsz balar olan ran'da bile Acem ah'nn dahi, halka yapraktan baka eyler verilmesini ciddiye almak zorunda, kalmtr. Kanunlar, hele Sendika Kanunu gibi en modern ve en gn gnne yaamaya mahkm insan kmeleri iin karlacak bir kanun asla rafta kalamaz, mutlaka uygulanr. Uygulanrkense, hoa gitsin gitmesin gerek olaylarla yz yze gelir.

Gerek olaylarla Sendika Kanununun pratik ileyii eer sahiden iktisadi, sosyal ve kltrel sonu almak iin ayarlanacaksa, hereyden nce ilk art HAKKATten ayrlmamak, DORU dnp, doru davranmaktr. Bunun ilk art sylenenin olanlara uygun dmesidir. rnek olarak Sendikalar Kanunu Tasarsnda, iverenle iinin eit olup olamayacaklar gznne getirilmeleridir. Maddeler arasnda iveren yararna ve ii zararna ne kadar ok kabaca yanl ve haksz hkmler, yldn, sz ve deyim kalabal ile rtlmeye allan btn o yanllarn ve hakszlklarn nasl yer yer srttklarn, her madde, ve bentleri zerinde ayr ayr yaplacak en stnkr aratrma kolayca gsterir. Burada btn o srtkan yanllarla hakszlklarn hibirisi kalmasa dahi, i Sendikalar Tasars iine veren Sendikalarnn sadece kartrlmasyla Sosyal Adalet dengesinin ekilce eitlie kar gerek eitsizliini ne derece artrldn dnelim. Buna Sendikalarn amac saylan Ekonomik, Sosyal, Kltrel adan iki szle, bakalm. Kanun teorik eitlii, uygulamann pratik eitsizliini giderir mi? 1- Ekonomi maddesi bakmndan: i: zrt, veren: parababasdr. Hak aramak iin para ister, Mahkeme parasz alamaz, alsa parasz yrtlemez. Avukat parasz, gelmez, gelse de yllar boyu parasz srnemez. Btn paralar sermaye olmu, verenin emrinde. Her iin parayla dnd ZEL SERMAYE hegemonyas anda savunmaya cidden muhta olan kimdir? zel Sermaye Devlet babann gzbebei, btn devlet sermayesinin urunda fedai olduu gzde sevgilidir. O kadarla da kalmaz: zel sermaye irili ufakl ecnebi para-babas devletlerinin de aka arka verdikl eri, urunda 1963 yl 3 milyara yakn Trk liras para verdikleri gzbebei ve gzleridir. zel sermaye 1000 kiimiz iinde 1 kiidir ama Amerikal uzman profesrn belirttii gibi, o tek kiinin kazanc, 2 Tmen yurttan yani 20000 kiinin kazanc kadar olabilir. Demek madde gc bakmndan her tek iveren 2 Tmen asker kadar zorlu bir kuvvete sahiptir. Baka deyimle ii denilen zrt kiilerden beherinin karsna 20 bin misli gl bir iveren pehlivan kyor. imdi byle bir durumda Sosyal Adalet 20 kat kuvvetli tek iveren kiiyi 20 kat zayf 1000 ii ile eit tutarsa ne olur? Bin yurtta bir yurttaa ezdirmi olur. Buradaki kanunca eitlik neye benzer? Be liraya satlan zeytinyann on liraya karld zaman, Devlet babann iiyi de ivereni de on liradan zeytinya

satn almakta eit saymasna benzer. Gnde 10 lira cret alan iinin 1 kilo zeytinya bir gnlk kazancn toptan gtrr; 1000 lira kr eden iverenin ise bir gnlk kazancnn yzde birini gtrr. Yaratlan pahallk, kanunca herkes iin "eit"tir; ama hayata uygulannca gerekte bu pahallk iiye iverenin 100 kat kadar ar fedakrlk ykler, ii iverene nispetle 100 kere daha eitsiz muameleye arptrlm olur. Sendika "eitlii." Ya bir de Sendika Kanunu ile iverene yeni stnlkler salanmak istenirse? O zaman bin vatanda iin en parlak plan ve kalknma edebiyat, sempati uyandrmak yle dursun, kendi cenaze namaznn lm talkn gibi gelir. O yurttan karsna kp hl "Sosyal Adalet" yapyoruz. Herkes hrdr: verenle ii ise yerden ge dek eittir... Aksini syleyen falan, filandr, bilemedin hin-i vatandr! demek gayretullaha dokunur. Sendika Kanunu hereyden nce "Sosyal Adalet" terazimizin gklere dek ykselmi iveren kefesini, hi ihtiyac yokken bir omuz vurula daha da arlya karmak deil, yerin dibine batk ii kefesini birazck olsun yerin yzne karmak, insanca yaama na kavuturmak olmaldr, "eitlii", "denklii" brakalm; aradaki korkun uurum ba dndrmesin yeter. 2- Sosyal durum bakmndan: veren bir kiidir. Ne yapacan iyi bilir. iler o tek byk sermaye gibi mthi sosyal kuvveti elinde tutan, bilmedii rzk kapsn parmann ucuyla ap kapayan, oluu, ocuu, kars, kz, rz, namusu ile alan yurttan lm dirim nafakasn her dakika kesebilen iverenin karsnda yzlerce, binlerce olmann ykn tarlar. ocuklar aleyhlerine, zararlarna, iler, iilerin bir tek stnlkleri vardr; say stnlkleri, en ok bellerini kran da o olur. Yzlerce ii evinden binbir trl duman ykselir, her ii kafasndan bir ses kar. Bylece, zaten madde gc ile bir tanesi bir orduya bedel olan iverenin sayca azl da sosyal davran ve durumca sonsuz stnlne yol aar. verenin iine yle gelir ve kafas kzarsa zarar ediyorum diye iyeri kapar, yahut alacan aldktan sonra borlarn silmek iin btn "Demokrasici" "Liberal" programlarnn birinci maddeleriyle her alt ayda bir getirdikleri "Af! af! af!"lar tesbih ekerek dkkann iletmeyiverir. Btn iileri il yavrusu halinde sokaklara dker. Sokakl ar ala dolar. Bir kiicik (iveren) kesinde meru zenginliinin sefasn srerken, herkes onu rnek uslu akll yurt-

ta olarak saygdeer bulur. veren, kaldrm isizlerine maddi zifos, manevi amur atarak arabasn srer. Sokaa dklen iiler ne olurlar? Al yoksulluu, "ecnebilere" gstermekten utanmayan haylazlar m? Sz ayaa dren ne id belirsiz serkeler mi? Kimsesiz 14 yandaki ii kzlarn, gazetede dn okuduumuz gibi, bir olup, namuslu ve kadillakl iveren Hacaalar da balarna karp soymalar m? Karl havada Bizans surlarnn konuklar ve esrarke yangn yerleri dururken, cezaevinde k geirmeyi kirasz muhkem yapda bedavadan orba imek diye benimseyen "mazannei sehas"tan taynclar m? ve ilh ve ilh... verenlerini ierleten, ho tutmayan veya iiyle hele bir de gcyle, canyla, gzelliiyle, eti ile doymayan iilerin en kanlmaz sonular, kimi "sosyalistlerimizin bile sohrandklar "sokak adam" olmak, nnde sonunda "sayii hlal" etmektir. Demek, ayrca ko veya arslan iverenin ikiyz polis memurunu can cier kuzu sarmas her gn ku style besleyerek iiler zerine kkrtmasna hi hacet yok. "Brak sarhou kendi yklsn!" gcn bir gn salamad m, o gnk kuru ekmeini yitiren ii iin isizlikten mkemmel ikence mi olur? Polis mdrn, Kaymakam, Valiyi, Bakan, Hatta Byk Millet Meclisini iverenin rahatsz etmesine demez. inden atlan her ii, er veya ge, kendiliinden az ok bir "hukuk-u umumiye" san olacak, "huzur bozucu" nitelii ile idari veya adli bir Devlet baba katnn eiinde kendi boynunu kendisi kracaktr. Sosyal durumlar bu kadar net olan iki sosyal snfmzdan ivereni Devlet babann ayrca daha fazla dnp silahlandrmas, bin bir iveren tekilat alar, terifat aalar ve tahsisat aalar yetmezmi gibi kl krk yaran sendika zrhlaryla dokunulmaz kutsalla kavuturmas sosyal oldu bittilerde neyi deitirecektir? verenler oldu olasya bir avu adamdrlar. ktisadi ak "Oda"lar, gizli "sosyal" Formason "LOCA"lar olmasa bile geni apartmanlar, sra kkleri, bilimsel edepsel geni rahat SALONlar sa olsun. Esasen, "retimi" sevmedikleri iin ktlklarna kran girmi her sanayi kolumuzun be ivereni, kala gz aras bir iaretle, bir araya gelmeleri dahi bouna yorgunluk. ki telefon vuruu ile iilere kar dakikasnda anlaverirler. Sizin anlayacanz iverenlerimiz anadan doma iveren sendikasnn daniskasdrlar. ok merasimi heveslilerine smarlarlar. Bir avu iverenimiz, her

akam muntazaman ya, -nn Hazretlerinin br paalarla "Plan" yorgunluunu karrken att gibi- bezik attklar "sosyal" kumar kulplerinde; yahut pek "ZEL" dii "SERMAYE"lerini "stiriptiz" yaptrp gbek attrdklar sayn bayan Cill Lks Nermin hamfendilerin "Kltrel" batakhanelerinde daima "toplant" halindedirler. ki viski "Parti"si arasnda aktracaklar "Vat-en perverane" srekli yarm cmle ile, leb demeden leblebiyi anlarlar ve ii babozukluklarna kar hemen orackta anlaverirler. leri gleri, hele baka skntlar, yok da, seksen trl maa dururken Sendika ateiyle ellerini mi yakacaklar? te bu incelii dnm olacaklar ki. Tasar Yaratclar iveren Konfederasyonu yerine "Odalar! Odalar!" ve Borsalar, yurdun btn iktisadi mali, itimai ve ilh kaynaklarna fiilen el koymu, iveren "mevki-i mstahkem"lerini "istiari mutalea" paratoneri saymlardr-. Sendikalar tasarsnn haddine mi dm iverenin bu gzle grlmedii lde derin ve kyasya etkili stnlk, insihar [tekel] ve sosyal imtiyazlarndan alasn bulmak? Sendikalar kanununun bir tek amac, sosyal adaletsizlii yanlarna yaklalmaz denirken kaleler gibi savunan iveren tekilatll nnde binlerce yldr darmadank, iler tutar yeri braklmayarak kaderine terk edilmi Trk milletinin al an halk tabakalar na, art k be ikteki ocuklar n -hatta Kavel Grevinde olduu gibi- ana karnndaki ocuklarn urunda can verdikleri Sosyal Adalet savunabilecekleri bir can kurtaran simidi olsun verecek millet ve halk tekilatlanmasna yzyllarn yp paslandrd ar zincirli, ateten laleli korkun derebeyi boyunduruklarndan azck kurtarmak; Trkiye'de emek gcyle yaayanlar modern kalknma milli savana eli kolu bal kleler srs halinde deil, aln ak, kaderinde sz sahibi modern, hr yurttalar olarak katlmalarn engellememektir. Tekilatlanmakta iveren ii "Eitlii" "Denklii" hurafesinden getik; aradaki eitsizlik dengesizlii insafszln lm kalm derecesine varmasn yeter. Kltr maneviyat bakmndan uzun sze yer kald m? En cin gibi zeki, ii ocuu ilkokulu g bitirir. Orta okulu gz alrsa, karanlk iyeri maazasndan daha ge verem olmaz. Yksek tahsil -Birinci maddesi "paras olan dd alar!" anlamna gelen niversite Tz gereince- iiye ebediyen kapal, ii ocuu iin milli piyangonun hilesiz birinci mkafat kadar tesadfe, Allaha kalmtr.

verenin en tembel ocuu, hi bilmezse saatine elli lira verilen retmenin, "ZEL" abas ile her zaman, her snf geer. Yksek tahsilde yz defa aksa, yzbirincisinde punduna dremezse, iverenin "Kulp"ten "Parti"den, "Oda"dan, "Loca"dan binbir ahbab Fransa, ngiltere, Amerika yollar hep dz asfalttr-. verenin "renim" kadilla iin iverenin olu gider, btn "bilim" yksekliklerinden, yabanclara mahsus bavullar dolusu parlak diplomalarla dner. Kz gider, btn "sanat" festivallerin kucaklar dolusu iddetli alk demetleriyle dner. Bir onulmaz illete tutulan ii iin "dviz tasarrufu" ve "milli parann korunmas kanunu" gereince, yerli yerinde sokulmayacak ine, bulunmayacak bak kalmaz. veren iin ylda ka defa dilerse (en az iki defa) gnlk masraf ("tahtasna gre") yzl erce lira hesabyla en az bir aylk dviz (Bir dolar: karaborsada 1500 kuru iken iverene 280 kurutan) sunulur. veren: "Avrupa'da, Amerika'da, Asya'da, Afrika'da, can ekmi Avusturalya'da, bilimsel hevesi gelmi Kuzey Kutbunda, Gney Kutbunda TETKKATTA ("incelemelerde" ztrkesi) bulunacaktr! "Milli li menfaatler" (Ulusal yce yararlklar" denmez artk): "Vatani vazife, hizmetler" (Yurtsal grev ve iler" denmez artk) ivereni bekler. Hep Devlet babann "tahsisat" ile (Millet "klenizin" diinden, trnandan "arttrlm" paralarla) ne Paris modalar, ne Holivut kltrleri, ne krk mantolu ince kaaklk bilimleri, ne keyif veren zehir "gzel, sanat"lar tamaz yurdumuza deerli iverenlerimiz? Sanki btn bu kltrel "zel Girikinlikler" (Hususi teebbsler) yalnz da artmazm gibi, "Sendikalar Kanunu Tasars"clar boylarna bakmadan kalkyorlar, bir de "eytann art baca"na ders verecek, yce "kltrl" iverenlerimize bunca "Oda", "Loca", "Hoca"lar grla giderken, "Sendika" adl acayip kula yeni yeni kltr yuvalar yapmay tasarlyorlar. Srf o nzik, nazenin iveren zavallcklar, u zbandut gibi allme iilerden aa kalmasnlar, Sosyal Adalet, "Kanun nazarnda mutlak eitlik" sakn bozulmasn diye!.. Kimdir bu "Sendikalar Kanunu Tasars"clar allahaknza? Acaba "onlardan" (iverenlerden) deiller mi? Kendileri "Kral" olmadklar iin mi bu denli "Kraldan ziyade kral taraftar" kesiliyorlar? Bildiimize gre Trkiye'de "Bakan"larla "Milletvekillerinden baka kimse knun teklifi yapamaz (evet bizde milletin kendisi deil, ancak, "Vekili" kanun teklif edebilir. Millet sabi sbyan ocuk, saylr zahir).

Kanun yapc Byk Millet Meclisinde ise, en son demokratik seimde, ila iin olsun diye bile, bir tek "ii mebus" sokulamad. i durumunda olan milyonlarca alan, aydn, lonca azman, Abdulhamit ve Musolini zihniyetlerini katmerletirmi szde "Cemiyet", "Dernek" ve benzeri dnme dolaplarda bencil nemelazmc aknla bomak, hele alan kyl ynlarn dabann cngl kanunlar iinde perian, kendinden gemi, namerde muhta brakmak; hem Trk milletini gerici iratlar nfuzu altnda srletirmek olur; hem uyanm dnya halklar ve medeniyet insanl nnde utan verici bir durumu devam ettirmek olur; hem de iktisadi, sosyal ve kltrel alanda en yksek milli menfeatlerimizi balralamak olur. Hele planl ekonomi ve kalknmadan o kadar ok bahsedilen, ok eyler beklenen bir devirde ehir ve ky alanlarmz sendikalama abasndan uzakl atrp, dokunulmazlar derecesinde kimsesizletirmek, her eyden nce tekilta, istatistie, hesaba dayanan millete elbirlii, toplulukla abay temelinden ykmak demektir. Planl kalknma istemekte ciddi isek, sendikay tasarda yazld gibi iktisadi, sosyal ve kltrel gelime avadanl biliyorsak, neden milli faaliyetlerimizin her da I nda sendikalamay serbest brakmyoruz? Tasarnn 17. maddesi ii ve iveren mnasebetlerinde iki tarafn birbirine maddi manevi nfuz ve tesir yapmamalar iin nazariyede, kalmaya mahkm yasaklar sayyor. 4. bendinde ise "Bu madde hkmleri esnaflk kollarnda ii ve iveren durumunda olanlarn 5373 sayl kanun gereince kurulu teekkller ile bu kanuna gre kurulan teekkllere bir arada ye olmalarn nlemez" demekle, btn o yasaklar, ilemez duruma sokar ve lonca art teekklleri temizleyecek yerde sendikalarn iine iletmeye alr gibidir. SEND KALANMAKTA VEREN MTYAZLI, KISITLI OLMAMALIDIR Sendikalar kanununun yazl grnr amac: "i ve iveren meslek teekklleri"dir. verenlerin buna hi ihtiyalar yokken niin kanuna sokuyorlar? Szde iki sosyal snf arasnda hukuk eitlii yaratmak iin. Bunun ne kadar az kandrc bir hayal rn olduunu iaret ettik. verenin sermayesi gibi mthi bir atom bombas elinde. iye, sermaye bombasna kar cann korumak iin incecik bir sendika zrh verilecek: "verene de ayn zrh verilmezse olmaz!" deniyor. Oysa iveren sermaye atomunu bomba

gibi kullanmasn yeter! Demek darmadank tekiltsz iinin sendikas karsna hemen bir de iveren sendikas karmaktan kast bakadr. Maksat, ii sendikasnn modern dnyadaki benzer teekkllerdeki hak ve yetkilerini snrlandrrken, yaplacak itirazlara kar "canm o ksnty yalnz iilere deil, bakn iverenlere de yapyoruz!" cevabn vermektedir. Trkiye'yi balk a gibi kuatm iveren odalarnn imtiyazlar yannda ii sendikasna tannan haklar nedir? Gstermelik bir umut. Fakat hi deilse bu umut olsun, her yurtran eit durumda bulunmas koul saylan Kanun metninde olsun ii ile iveren eit midirler? Tasarnn iilere ait 2. maddesiyle iverenlere ait 3. maddesinde belirtilen yelik artlar, eitsizliin abidesi gibi dikiliyor. 3. maddeye gre herhangi bir iveren, hatta herhangi bir iveren sendikasn kuran, diledii sendikaya ye olur. 2. maddeye gre ise, ii sendikalarna ye olmak iin kl krk yaran cahilane tarifler, snrlamalardan sonra, naslsa ltfen "ii" saylabilen bir yurttan: "Bir i veya meslei bir yl sre ile yapmsa, ii sendikalarna ye olmak hakkna sahip" (mad, 2 Be.2) olmasna msaade balanr! Seim kanunlarnda iiyi vatandalk hakkndan fiilen mahrum eden 6 ay ayn yerde "mukim" olmak art gibi ve ondan da ar bir gayretle, bir ii, ancak bir ii bir yl yapmsa, iverenin her zaman "sahip" olduu "hak"ka kavuabilir. Bylece tasar modern bir kanun olmak niteliini kknden yitiriyor. nk o szde eitlik iin "karma" biimine sokulmu bir kanunun tasars iverene kaytsz artsz fazladan verdii hakk, baka bir vatandatan aka esirgiyor. imdiye kadar filen srp gelen ve yurdumuzu le eviren kayrc sosyal adaletsizliin bu sefer bir hak veriliyormu gsterisi ardnda kanun klna sokulmasdr. nk zaten pek ilkel stnkr ve istikrarsz olan i ve meslek kollarmzda, ortaa zihniyetle iveren aalnn "hilei eriyye" (kitabna uydurulmu domuzluk) oyunlarnda iblise ta kartan imtiyazl ve tekiltl ark kurnazl ve zorbal gznnde tutulursa, her gn kolayca kap dar edilebilen, her gn bir baka kapda her ne i bulursa orada ekmeini kazanma zorunda olan bir iinin "bir i veya meslei bir yl sre ile yapm" olmas ne kadar gtr? Srf bu kayt milyonlarca iiyi sendika hakkndan yoksun, eder. te tasar, bugne kadar akla gelmemi bir sendika kstlln yeni "Sendika Hrriyeti" imi gibi ne sryor.

Anlalmyor, tasarclar Sendikay hangi meslekte kurulursa kurulsun orada iktisadi, sosyal, kltrel yararlk iin kuruyorlarsa, herhangi bir Trkiye vatanda, u veya bu bahane ile iktisadi, sosyal ve kltrel ie katlmaktan nasl, niin ve ne hakla menedilecektir? Demek, 3. maddenin 2. ve 4. bentleriyle iverenin Vekiline dahi iveren sendikas kurma imtiyaz derhl tannrken; iinin nce ii saylabilmesi iin "hizmet akdi", "Nakliye mukavelesi" gibi anlalr anlalmaz, limne, cahilane bir sr turnikede engellenmesi ve taranp atlmas da az grlyor. Ortaa loncalarnda kalfa olabilmek iin geirilen esnaf rakl gibi keyfi "Bir yl sre" kayd ile kan hell "kanun d" bir sendika d durumu ebediletiriyor. Maksat, her trl maddi manevi gc tekelinde tutan, her trl tekiltla dilerine trnaklarna dek cihazlanm ve silhlanm bulunan ivereni bir kere daha tekilt ve imtiyazlar sahibi ederken, her naslsa "mdafaai nefis" (cann savunma) gibi en meru zaruretlerle tekilnma abasna girii artk nlenemeyen iileri, suret-i haktan grnerek Sendikalamakta bir kere daha kstlamak, iverenden alt etmek midir? SENDKA CETO'SU [GETTO] OLMAMALIDIR Tasary hazrlayanlarn Osmanl igdleri ylesine kabarktr ki, baz maddelerin pratik sonularn hi umursamyorlar, ilere, mahsus 2. Maddede karl bulunmayan ve iverene mahsus 3. maddeye katlan 4. Bent hayli tuhaftr-. "Anonim irketlerde herhangi bir suretle imtiyazl olan hisseler dndaki hisselere sahip"olanlar "Kendi aralarnda, kooperatif irketi kuranlar" gibi "iveren sfatn alm saylmazlar." "letmenin ynetim kurullarnda veya benzeri kurullarda ii temsilcisi sfatyla bulunanlar iveren sfatn alm saylmazlar." lk fkra ile ii vatandan biriktirdii paras elinden alnacak, ama kendisi bu parann kontroln yapamayacak, oradaki kaderi "imtiyazl hisse" sahiplerinin tekeline braklacaktr. kinci fkra acaba mutlak anlamda, bir ii olann bir daha iveren sfatn alamayaca m demektir? Burada bir kk akann yeri geliyor: Pek ok sendikamzn bilinen Amerikankri mekanizma ve yollarla hikmeti huda arabuk "servet ve saman" sahibi olagelip iverenlemektedirler. 4. bendin ikinci fkras kapsam, o gibilere mil olacak, Hindistan'daki kast rejimi gibi (iveren fidelii haline getirilmi) "Sendika liderl ii" mutlularna iverenlik Cennetine terfi kaplarn kapayacak m?

Meseleyi ciddiye alalm: Sendika iddia edildii gibi sahiden, bir iktisadi, sosyal, kltrel gelime aygt ise, neden bu kadar evresinde idarei rfiye (sk ynetim) ilan edilmi bir "GETTO" (yasak ft [Yahudi] blgesi) durumuna sokuluyor? Vatandalarmz hr deil mi? Brakalm herkes, ister ii sendikas, ister iveren sendikas olsun, hakl ve doru bulduu Sendika alannda insanlk haklarna gre milli grevini yapsn, her vatanda kanunca Haciz altna alnmadka nasl her dil edii tekilat kurar, Cemiyetler kanununa gre siyasi, iktisadi her cemiyete girerse, kendisi diledikten ve o yorgunluu gze aldktan son ra Sendikalara da girmeli. Sendikalarn ikr isadi, sosyal, kltrel kalknmamzda o kadar arzuland iddia edilen abalarna, sat yapldktan sonra igcnn kullanm her gn iverenle ii arasnda srekli dzenleme konusu olur. Btn u Sendika, Top I u szleme, Grev ve ilh. ekimeleri, bir takm koullarla, kanunlar, nizamlar, talimatlar, tzklerle ayarlamak modern medeniyet ve demokrasinin birinci meselesi olur. Pazar kanunu bunu emreder. u halde kanunlar, o karmaal olaylar bir de yapma ve uydurma teferruat ile bsbtn iinden klmaz hale getirmemelidirler. Yoksa ya uygulanmaz hale gelirler, yahut birok uygulama aksaklklar ile millete ac arttrc olurlar. Tasarda grlen gerek d ve ireti ii tarifi, birok iileri iilikten karm olmakla, ii ve insan haklar dnda brakr. Tasarnn ii saydklarnn haklar da tehlikeye girer, iverenler arasnda istikrarszlk balar. Kimi tekilatl ve kanunun kapsad iilerle az ok normal mnasebetlidir. Kimi tekiltsz kanun d ii ile ii vurgunculua dker. Yalnz drst iveren okka altna gitmekle kalmaz, iinin sonsuz smrl memlekette modern iletmecilii, modern tekniin geliimini de baltalar. Trkiyemizin Bat lkelerinden bu kadar geri kalnn ba sebebi, bu vurguncu, istikrarsz, geri iletme sisteminden ileri gelir. Ahlkmzdan, retimimizden, davranlarmzdan, Ortaa geriliini atamaymz, politikada, Devlet idaresinde bir trl sahici demokrasiyi kkletiremekliimiz bundandr. HER ALIAN YURTTA SENDKALANMALIDIR Madde 2'nin 1. bendinde ikinci fkras derki: "i niteliini tamayan kamu hizmeti grevlileri sendika kurmak hakkna sahiptir." Kamu grevlisi neden ii deildir? Tasar bunun zerinde durmuyor. Kamu grevlisi de her gn Kamu hizmetine igcn har-

cayan kii deil midir? yledir. Neden ii olmasn? Osmanl derebeylii iin memur "avam" saylan halktan stndr: 1- Menfaate: Memur halktan ar vergi, salg, rsum, hara vs. topladka kendi yararln arttrrd. 2- Durumca: Memur, alt ve dman grd halkn gzn yldrmak, yurtta maddi, manevi bask altnda tutmakla grevli idi. Acaba memur iveren vekili midir? Geri bir avu byk memur Devlet adl iverenin vekili durumunda da olabilirler. Ama byk ounluu ile memurlar yn, o bir avu iveren vekili emrinde alarak iglerinin karln maa eklinde alrlar. Memurlar iinde ustaba durumunda olanlar gibi, ii cret ve durumundan daha kt artlarda alanlar, hatta bir eit devlet paryalar saylabilecek olanlar oktur. Acaba memur retim (istihsal) yapmad iin mi ii deildir? Bildiimiz gibi ii snf nn da bycek bir ksm "gayri mstahsildir." Hele bizde hadden ar retmen olmayan (gayri mstahsil) iiler kalabal vardr. ilerimizden byk bir ksmnn gayri mstahsil olmalarnda nasl kendi gnahlar yoksa, memurlarmzn da gayri mstahsil bir hazryiyiciler kalabal durumuna sokulmalar kendi sular deildir. Olsa olsa, bu bizde iln edilmi Cumhuriyet ve Demokrasi rejiminin modern anlama bir trl kavuturulamam bulunmasndan ileri gelir. Demek bizdeki memur-ii fark, Trkiye'de Osmanl art derebeyi zihniyet ve davranlarna baldr-. 1- Memur maa, shhat, dinlenme, emekl ilik gibi imdiye kadar memurlarn imtiyaz gibi gsterilmi daha sigortal, daha srekli ve istikrarl bir crettir. 2- Memurun durumu: "Memurun muhakemet kanunu" gibi idare cihazn adalet cihazndan stn sayan bir sra antidemokratik kanunlar ve maddelerle hal halka kar imtiyazllk gibidir. Fakat byk ii snfmzn medeniyet sava memlekette gerek demokrasiyi gelitirdike, iilerin eitli zmreleri arasnda olduu gibi, iiler memurlar arasndaki derebeyice basamaklklar azaltacaktr. iler tekilatlandka, grev; toplu szleme, sigorta, kooperatif ve ilh. mekanizmalarn ellerine geirip gelitirmedike, maal ve emeklilie hakl memurdan farkszlaacaklardr. Anti-demokratik kanunlar tasfiye edildike memuru halktan st imtiyazl bir kast durumunda tutmak imkanszlaacak ve devlet

iisi (Devlete igcn satan) memur ile, Patron iisi (igcn zel veya genel iverene satan) ameleler arasndaki modern medeniyete smaz uurumlar da sarpln yitirecektir. mit edelim ki, Sendikalar kanunu memurlar iin de rafta kalan l maddeler olmasn. O zaman memurun "ii nitelii tamayan" kii saylm olmas gibi bir yanl hesap Badat'tan dnm olur. Trkiye gibi modern medeniyete ge gelmi bir lkenin ge kalm olmamas iin, milli plan ve kalknma ihtiyac, btn alan halk tabakalarn sendikalatrmakla gideri I ebilir, ister zihin ister beden igcn snrl sre iin bakasna satan iiler gibi, iglerini maal tzel kiilere satan kamu hizmetlileri de, zihin ve beden iglerinden baka bir geim, yollar bulunmayan retmen kyl, esnaf, serbest meslek adam aydnlar da sendika kurabilirler ve kurmaldrlar. Bat medeniyetinin ileri gidii, yksek ekonomisi, en bata insan igcnn tekil atlandrlmasn ancak devlet ve ecnebi sadakasyla vurgunculuk etmeyi becerebilen iktisadi, sosyal ve kltrel alanlarda ecnebi uzman ve yardm gelmedike daha donunu balamasn bilemeyen iverenlerimizden beklemek hem ok beklemek, hem ate stnde beklemek, hem beyhude beklemek olur. Modern insanlarn (Byk fabrika iisi olsun, dank ziraat amelesi olsun, maaza, banka veya devlet memuru olsun; retmen kyl, esnaf, aydn olsun) bir tek tip iktisadi, sosyal ve kltrel tekilatlar olabilir: SENDKA. Vatandalar, ayr klklara ve blklere paralayp, ilke ve lkce rengarenk tipli tekilatlar iine datmak, ancak Avrupa Orta anda ve Osmanl derebeylii iinde grlm kapal loncalar iine bentetmektir. Milleti ayrca kastlamalarla kurda kua, ecnebiye, yerli vurgunculua kolay yutulurlokma gibi koymaktr. Kk ve geri retim yokluklarndan bir an nce kurtulup kalkndrmas istenen Trkiye'de, gerekten ykselmenin tek art: nsan igcn ortaavari babozukluktan modern sendikacla kyde ehirde ulatrmaktr. Sadece aylkl veya cretli mstahdem durumunda deil, ye sfat ve erefiyle katlmaldr. Yoksa i paraya kalrsa, elbet parababas iverenler memleketin en deerli elemanlarn doyurarak kendi hizmetlerinde iilere kar almaya kolayca ayartabilirler. Bu ite gene ii sendikalar yaya kalr; hatta pek ok rneklerinde grld gibi, ii kursandan ayrlm ii nafakas paracklar, bir takm nere-

den nasl ktklar bilinmeyen (yahut pek iyi bilinen) iyi niyetsiz, avantrye, cahil kpekbalklarna yem edilirler. Tasarnn szde ne srd gerekler ie uyguland m, sendika yelii evresinde yaplm btn kaytlama, artlamalar, "Dalavere, malavere: i Mehmet nbete! halk szne varr-. veren sendikalar en gzde iktisatlar, sosyologlar, kltrcleri kendi saflar iinde meru ye olarak toplar, ii sendikasnn iine szde iilere yaramaz kiileri sokmamak amac m gdlyor? veren her gn dorudan doruya ve daima bin bir gizli ak iktisadi, siyasi, idari, itimai, kltrel, hatta dini, ahlaki san yol larndan, ii sendikalarnn iine kendi ajan l ar, sabotajclar, yobazlar ile doldurabilir. O gibi kimselere "ii" kyafetini giydirmek, sendikac niteliklerini kazandrmak iverenler iin, iten bile deildir. Kanun hibir ekil ve delille o san yollarn tkayamaz. Ama ii sendikalarna iyi niyetli, namuslu fakat hl tasarnn anlay ile "ii nitelii bulunmayan" insancl, lkc yurttalarn ye olmalarn bal gibi nleyebilir. nk, iveren sendikalarnda kolayca hazmedilebilen o gibi kiiler, ii sendikalarnda yzkta gibi ayrlp seilirler. Bylece kanunun, belki iyi niyetle koyduu yasaklamalar, dner, dolar bir kere daha iilerin gr alarn rten veya daraltan dolap beygirinin vizgerleri durumuna girer, dolays ile de kanun kendi niteliini yitirir, tarafsz olmak taraflar arasnda kanunca eitlik yaratmamak, hi deilse denge kurmak yerine, iverenleri yeniden stn ve imtiyazl durumlarnda garantiler. SENDKALANMA YASAKLARI YERSZDR Madde 4: Sendikalara ye olamayacak kimseler, ondan sonra gelen ve "Kanun teklifi aynen kabul edilmitir" kaydyla geilen 56-7. (daha sonra II.) maddeler oldu bittiye getirilmi, insan havsalasnn alamayaca tanrsal, kutsal bir Totem veya Tabu gibi gkten, "tepeden inme" hkmler saylyor. Bizim bildiimiz millet meclisinden gememi hibir madde kanun olmaz ve kim kabul ederse etsin, tartma d kanun esasen demokraside bulunamaz. Sendikalara danlmak zere gnderilmi bir tasarda byle sendikalardan gizli tutulmu gibi karakui hkmlerin bulunmas, bilim objektiflii bir yana, en basit medeni edeplere ve tartma terbiyesine hi smaz. 4. maddenin birinci bendinde sekize blnm iki balca yasak vardr:

A- Silahsz siviller: "Devlet veya hkmeti temsil yetkisine sahip olan ahslar" (mesleki teekkl milletleraras) "idare, teekkl, messese ve bankalarda alan mfetti ve kontrolrler ile Umum mdr yardmcs veya buna muadil ve st kademedeki idari grevlerde alanlar Maliye hesap uzmanlar ile bunlarn yardmclar", "Din ve ibadet ilerinde ve mabetlerde hizmet grenler", "i ve iveren sendikas kuramaz" deniyor. Hepimiz iyice biliyoruz ki, yukarda silahsz sivil kiilerden herhangi birisi iveren sendikalar olan Ticaret-Sanayi-Ziraat Odalar ile Borsalar ve birliklerinde pekl ye olmakla eref duyarlar ve eref verirler. Demek Tasarnn btn amac ve sonucu srf ve yalnz ii sendikalarn o eref ile hizmetten yoksul etmektir. O sayn silahsz kiiler iveren sendikasna girmeseler de Odalar-Loncalar kanalyla iveren hizmetinde bol bol bulunabilirler. Ancak ilerinden birisi, kazara ii sendikasnn iktisadi, sosyal, kltrel almalarna eref ve hizmet sunmak isterse, ii sendikalar dnda bir ii Odalar-Loncalar bulunmadndan kanuni yasakla oturduu yerde oturtulacaktr. Ne karm bir ii sendikas Devlet veya Hkmeti temsil etse dilerinde alsa? uras daha komiktir ki, Banka gibi mali messeselerin Umum mdr iin konmayan sendikallk yasa, umum mdr yardmcs ile, banka mfetti ve temsilciliklerine kar konmutur. nsan elinde olmayarak: "Umum mdr kodamandr nasl olsa iveren sendikasndan bakasna girmez, ko girsin, teki kkler, akllarna eser de ii sendikasna ye olursa?" gibi bir tela nnde bulunduunu hissediyor. Hele hesap uzmanlar ile yardmclarn sendikalara sokmamak, tatbikatta bunlarn iveren hesaplarn kotardklarna gre, yalnz ii sendikalarn hesaplarnda yokua srmek iin para ve menfaat d ilgi gsterilerek uzmanlardan yoksul brakmaktan baka neye yarar, dersiniz? Tasar ince yerden gdlm: Devlet ve Hkmet memurlarn bile sendikalara soktuu halde, Allahazman'n memurlarn, bir de Banka hizmetlerini Kanun tesinde, Sendika stnde sayyor. Tasarnn hkmet stndeliine "liklik" diyelim: Ya devletten stn banka nfuzuna inanalm m? B- Silahl gler: "ASKER AHISLAR" "silah tamaya yahut zor kullanmaya yetkili ahslar iine Ordu, Donanma, Hava kuvvetleri, Jandarma, Polis gibi gardiyan ve Tmarhane gllabiyecisinden ky bekisine kadar ne zmreler ve tekilatlar ve kimseler girmez? Bizde "Kanuna gre zor" yetkisi epey geni yer tutar.

Bu konuda iki nokta daha unutulmamaldr: 1- Kemmiyete: Btn teki zor kullanma yetkilileri bir yana, ordu nfusu 1955 yl istatistiklerine gre 537.557 kiisi bilinmeyen, 167.942 kiisi bilinen cretli olmak zere 705.499 insandr, ve bunlar eli silah tutar vatandalarmz olduklarna gre ta s ksalar suyunu karrlar. Sayca faal ehir nfusumuzun yzde 25 kiisinden fazlasdrlar. Ayn yl irili ufakl iverenlerin topu 27.094 kiidir. ilerin says 1.393.076'dr: yarm milyonu akn memurlar da katarsak 2 Milyon kii sendikalanacak. 2- Keyfiyete: Bu byk kalabalk, canl nfusumuz sendikalarsa ne olur? Baka trl soralm: Sendika nedir? Kanun tasarsnn tarifine gre: "Mterek iktisadi, sosyal ve kltrel menfaatleri korumak. Durumlarn gelitirmek iin mesleki teekkl." (Madde, b I) Silahl kuvvetler de bir meslektir. Onun da mterek menfaati gelitirecek durumu vardr. ktisadi, sosyal ve klltrel bakmdan o menfaat ve durumunu savunma ve gelitirmesinden millet bir ey kaybeder mi? Byle bir eye dmek bile affedilmemelidir. Silahl kuvvetlerimiz kadar yurt sevgisini, millet saygsn, eref ve feragat duygusunu lkletirmi ikinci bir tekilatmz gsterilemez. Kk bir rneini seimlerde grdk. Askerler oylarn kullanrlarsa dnya batar sanlyordu: Subaylar kullandlar. Bir ty yerinden oynamad. Cesaretle syleyebiliriz ki, silahl kuvvetlerimizin sendikalanmas, milli kalknma abamzda en verimli gidii salayabilir. Silahl kuvvetlerin sendikalanmasnda ne mahzur akla gelir? Olsa olsa u: Bu kuvvetler bir hakszlk grrlerse, dayanamazlar; ellerinde silahlar da var; karrlar. Byle bir korku ancak sosyal adaletsizlii devam ettirmekten fayda umanlar iin umacdr. Fakat, hatta onlarn asndan: bile silahl kuvvetlerimizin iktisadi, sosyal ve kltrel kanunlarla tekilatlca ilgilenmeleri, sosyal adalet ayarlamalarnda ifrat tefriti nleyici bir denge yaratr-. Aksini dnelim. Silahl kuvvetler ne kendilerinin ve ne de memleketin (iktisadi, sosyal, kltrel) kanunlar ile ilgilendirilmediler diyelim. Ordu milletin bir paras olmaktan kar m? Hi deilse, 27 Mays'tan beri artk bu soru kafalardan kmamaldr. 2 Milyon iiyi 27 bin iveren tannm bir hak 700 bin kiilik insanmzdan esirgense, korkulan ey baa gelmekte gecikiyor mu? 27 Mays bu sorunun karln pek ak verdi. Bugn birka bin geri bir yana

braklrsa, insafl hi kimse, Ordunun 27 Mays davrann ne ondan nceki, ne ondan sonraki "sivil" idareden daha kt saymyor. Memlekete daha canl yeni grler getirdii herkese biliniyor. Ordunun getirdiklerinde bir eksik veya fazla varsa, onun gnah Orduda deildir, tam tersine, eer ordu sendikalanm bulunsayd, belki yle zorlu baskn ve skynetim yollarna bavurmadan, daha sivil ne insancl biimde sosyal, adalet gerekleirdi. Demek ilk bakta aza alnmas "iri gnah" gibi gelen bu konu daha gereki ve uzun vadeli bir dn iin hi totem ve tabu olmamaldr. Milli kalknmamzda o kadar dinamik gcmz (iktisadi, sosyal, kltrel) problemlerimizi zmekte, en serinkanl geinen acizlerden pek ok, daha itidalli, insafl davranlar gsterebilir. Madde 10- Milletleraras Teekkllere katlma art olarak, anayasa 19. madde son fkras ile, 57. madde I. fkrasna uymay ne srer. 57. madde Siyasi Partiler iin: "nsan, hak ne hrriyetlerine dayanan demokratik ne laik Cumhuriyet lkelerine ve Devletin lkesi ve milletiyle blnmezlii temel hkmne uygun olarak" artn koar. - 19. maddeye gre: "Kimse devletin sosyal, iktisadi, siyasi veya hukuki temel dzenini, ksmen de olsa, din kurallarna dayanarak veya siyasi ve ahsi kar veya nfuz amacyla her ne surette olursa olsun, dini veya din duygularn yahut dince kutsal saylan eyleri istismar edemez ve ktye kullanamaz." Sendikalar Kanunu tasars 10. maddesinin son fkras der ki "Sendikalarn, yukarki ilkelere aykr olan veya bu ilkelere aykr hareket eden Milletleraras teekkllere katlma kararlar, bakanlar kurulu kararlar ile iptal olunur." Bu son hkmn kendisi, birdenbire sendika gibi bir tzel kiiliin varln Bakan I ar Kurulu gibi yarg yetkisi bulunmayan icra kuvvetinin gnlk siyaset emrine vermekle, Anayasaya aykr der. nk, 57. maddenin I. fkras "Siyasi Partilerin tzkl eri ve programlar ve faaliyetleri" iindir. Sendikalar bu Anayasa maddesiyle kayt lamak, kaytlannca hakl olarak sendika, parti seviyesinde nemli bir sosyal kurum saylm demek olur. Siyasi Partileri kapatma yetkisi nasl Bakanlar kurulundan alnm ise, tpk yle sendika kapatma yetkisi de Bakanlar kuruluna verilemez. Bu gibi ey I emler Anayasamzca Anayasa Mahkemesine verilmitir.

Nitekim 19. Maddenin son fkras da, din istismarcln yasak ederken, yle emreder: "Bu yasak dna kan veya bakasn bu yolda kkrtanlar kanuna gre cezalandrlr; Dernekler yetkili mahkemece ve siyasi partiler Anayasa Mahkemesince temelli kapatlr." Demek her durumda hkm ve karar gndelik politikaclardan alnarak yarg organlarna verilmitir. Anayasamzn bu ak metni dururken, tasarclarn geri gidip, sendikay icra kuvvetinin basks altna vermesi en bata Anayasamz inemesi olur. Ayrca sendika alelade bir dernek deildir. Tasarclarn kendileri de bunu dnerek siyasi partilere ait Anayasa 57. Maddesini sendikaya da temil etmitir. Sendika en az siyasi parti kadar derin kkl, sosyal bir kurumdur. Hakknda uygulanacak hkmleri ancak Anayasa Mahkemesi verebilir. cra kuvvetine adli yetki tanmak Anayasaya aykrdr. Madde 12, Sendika kurulunca beinci bend gereiyle, haysiyet divan ile denetilerin de sicillerinin ilan edilmesini ister. Cemiyetler kanunu siyasi partiler iin bile, yalnz idare heyetinin sicilinin ilnn yeterli bulur. Sendikaya fazla klfet, yk olur. Madde 18, veren sendikas ile ii sendikas arasnda yeniden bir adaletsizlik hkm koyar. Kapanan bir cemiyetin mallar, cemiyetler kanuna gre tznde yazl ekilde muamele grr. Sendikalar kanun tasars sendikalardan bu malna sahip olma hrriyetini kaldrr-. Verilecek yeri kendi gsterir: "Mallarn bunlardan gayr hakiki veya hkmi herhangi bir ahsa veya teekkle veya messeseye devri, paylam yasaktr." Bu yasak nce Anayasamzn tasarruf hrriyetine aykrdr. Sosyal bir iyilik iin yaplyorsa o zaman da hi deilse kanun eitlii gdlerek iverenlere tannan hak iilere de tannmaldr. 18. Maddeye gre kapatlan: "veren teekkl ise, mallarn yalnz bu kanun veya sair kanunlar gereince kurulmu baka bir iveren teekklne verebilir." Bir ii teekkl ise, bu kanuna gre kurulmu dier bir ii teekklne devredilebilir. veren diledii iveren teekklne mal brakabiliyor, ister bu kanunla, ister baka kanunla kurulmu olsun, iye gelince o hak yok. lle "bu kanunla kurulmu" teekkle vermeye mecbur. Madde 23, iinin sendika aidatn, sendikalarn liste vererek patrona kestirmesi, iptidailiimizin ac tecellisidir. Fakat 3. Bent derki: "Sendika bu hizmeti mukabilinde iverenin masraflarn, talebi zerine demeye mecburdur."

Bu mecburiyet, patrona ii parasyla krtasiye ve mstahdem salamaya varabilir. Bu ie bir sendika memuru yahut her iletmede bulunan ii temsilcisi grevlendirilmelidir. Madde 26- Yukarki maddeyi biliyoruz, profesyonel sendikaclarmz dikte ettirdiler. imizin aidat demede g oluunu sebep gsteriyorlar. Burada, gene iptidailiimizin ac tecellisi olarak, Sendikaclarmza kar da alacaklar denek ve yolluk iinde bir tedbir gerekiyor. Geri bunu iilerimiz kendileri yapmallar, kanun koyucuyu araya katmamallardr. Ne are ki olmuyor. Bizim iilerimiz gibi sendikalarmz da fakirdirler, iveren sendikalar gibi bol keseden denek yolluk veremezler, verememelidirler de. Her sendikacnn mensup olduu i kolundaki orta bir iinin cretinden stn olmamaldr. (Anayasa Maddesi, Madde 42, crette adalet) yle olmaldr: Sendika idareci ve temsilcilerine verilecek cret, o i kolunda alan iilerin aldklar cret ortalamasndan yukar olamaz. Yolluklar ise, halkn ounlukla oturduu 3., yoksa 2. mevkiye uyar. Toplantlarn yerleri de bu adan seilir. Zaruri yiyecek iecek dnda masraf alamaz. ki yasaktr-. Madde 30 bent 5: "Soruturma ve yarglamann her safhasnda hkmden nce dahi, ibu kanuna gre kapatmay veya faaliyetten menetmeyi gerektiren fiilin ilendiine dair kuvvetli emareler mevcut olmak artyla bu gibi teekkller, savcnn talebi zerine hakem veya mahkeme kararyla faaliyetten menedilebilir." Bir cemiyet olan Parti gibi, bir cemiyet olan Sendika da, ancak mahkeme kararyla faaliyetten menedilir ve kapatlabilir. Hkmnden nce mahkum etmek, hele "savc" talebi zerine "hakem" gibi bir tek kiinin kararyla sendika kapatmak en kahredici faist metodudur. (Anayasa Madde 42, Bent: ve madde 14'n 2. fkrasna aykrdr.) yle olmal: Yarglama sonucunda mahkeme karar kesinlemedike hibir sendika faaliyetten men edilemez, kapatlamaz. Madde 31, 32'de uzun uzun saylan ceza saanaklar iverenler iin gln bir para cezasna karlk iileri kara bir terr altnda tutmaktadr. Anayasa ve insan haklarna zttr. Vatanda eitliini ykar. Madde 31 ve 32 yle olmal: "Sendikalara kar uygulanacak btn hukuki ve cezai eylemler, mutlak surette Medeni Kanun, Cemiyetler Kanunu ve T.C.K.'nunun genel hkmlerine uyar. ileri teki yurttalardan ayr ve aa duruma sokan btn tatbikat yasaktr."

Madde 33 "Milli gvenlik veya kamu dzeni bakmndan gecikmede saknca bulunan hallerde de Mahallin en yksek Amirinin yazl emri" ile zabtann sendika basmas Anayasann II. Maddesindeki u hkme aykrdr. "Kanun, Kamu yasas, genel gvenlik gibi sebeplerle de olsa, bir hakkn ve hrriyetin zne dokunamaz." Madde 33: "Bir nahiye mdrne veklet edecek onbann emriyle de sendikalarn ezeli skynetim altnda tutulmasdr." yle olmal: "Milli gvenlik veya kamu dzeni iddiasyla da olsa sendikalara idari ve icrai mdahalede, mahkeme muhkem kaziyesi [kesin hkm] olmadka yaplamaz."

YURT GEREKLER KARISINDA BR TOPLU SZLEMESNN DNDRDKLER Mensucat Santral T.A.. ile Trkiye Tekstil, rme ve Giyim Sanayii ileri Sendikas (arasnda 25 Ocak 1964 tarihinde aktedilen Toplu Szlemesi mnasebeti ile)... "Ylda bir milyar lirann stnde vergi karlyor. Bu byle devam edemez, memleketin her taraf sosyal sefaletle kaynayp gitmektedir." (Babakan smet nn'nn 30 Ocak 1964 tarihinde yaynlanan konumasndan... ) "mzalanan her toplu i szlemesi bize huzur veriyor." (alma Bakan Blent Ecevit'in Mensucat Santral Fabrikasndaki konumasndan... 26 Ocak 1964) "Sendikamz pazarlkta hak kazanabilmek iin ok evvelden tekil ettii ilim heyetleri marifetiyle hazrlklarn tamamlam ve mzakerelere balamtr... " (Teksif Sendikasnn Bozkurt iilerine yaynlad bildiriden... tarihsiz.) "Yaasn timai Adalet..." (Mensucat Santral T.A.. adna Nazm Bezmen'in toplu i szlemesi merasimindeki bar. 24 Ocak 1964) "Sakn beni (devlet dman), bir anarist sanmayn. O zaman size, hibir ey anlatamam olurum. O zaman siz Ar Ceza Mahkemesinde yaplan btn savunmalar kulann ard ile dinleyen, iddianamesi oktan yazlm Savc olursunuz... Ceza kanununun Mussolini'den devleti maddelerini, Mecelle ll'emrinin ferman ahanaleriyle kokteyl etmie dnersiniz. Krtasiyeciliimize, idareyi maslahatlmza bir are gsterebiliyormusunuz?.. Ama kuru lfla, ya lfla, yazl lfla, okunmu lfla deil..." (Sedat Erbil 1961)

Toplu Szlemelerinden beklediimiz; Yurdumuzda Sosyal Gvenlik esaslarnn kurulmas, alanda ve altranda bir emniyet hissinin yaratlmas, bu emniyeti sarsc her tehlikeyi ve sebebi yok ederek bu tehlikeleri tesirli surette nleyecek tedbirler sisteminin kurulmas, 275 sayl kanunun Hkmet gerekesinde belirtildii gibi, sanayicilerimizin ii cretleri zerinde bask yaparak kt bir rekabet kurmalarna engel olmak, hizmet akdinin yaplmas, uygulanmas ve denetlenmesi suretiyle bir toplu i szlemeleri sisteminin kurulmasn temin ve dolaysyla ticari rekabetin iletmeler dndaki faaliyetlere yneltilmesidir: Bu itibarla yaplacak toplu i szlemeleriyle ii snfmzn, toplumumuzun ve memleketimizin yararna bir anlamaya varabilmek iin; A) Taraflarn kurulu statleri. B) yerinde mevcut retim ve retime yardmc vastalarn iyerindeki tertiplenmesine ve dalna ait plan, kroki ve projeleri. C) yerindeki retim ve retime yardmc vastalarn emek ve randman kapasiteleri. D) Toplu Szlemesi oturumundan geriye doru vergi dnemine ait kr ve zarar cetvelleriyle anlan yllara ait ticari bilanolar. E) Ayn devrelere ait maliyet bilanolar ve maliyet unsurlar. F) yerinin iinde bulunduu alma ylna ait ham ve mamul madde stoklaryla iyeri imalat programlar hususlarnn bilinmesi lzumludur. Aksi taktirde szlemede taraf olanlarn kendi karlarndan baka bir maksatlarnn bulunmadnn kabul gerekecektir. Belirtilen gerekler karsnda yetkililerin ve sorumlulularn "rnek" olarak gsterdikleri Toplu Szlemesinin amacndan balayarak kimlere fayda saladn, iilere, toplumumuza ve memleketimize yararl olup olmadnn aratrlmas incelememizin konusunu tekil edecektir... GENELLKLE TOPLU SZLEMESNN GRN Yurdumuzda Sosyal Gvenlik esaslarnn kurulmasnda ve Sosyal Adaletin gereklemesindeki ehemmiyeti bakmndan Toplu i szlemesinin dzenleyecei alma artlarn, gerekte her satrnn birer madde olarak dnlmesi gerekirken en mhim problemlerin beini bir arada geitiriveren halde olmas ister

istemez kuku uyandrmaktadr. "Umumi Hkmler" adyla isimlendirilen blmde, eliik menfaatlerin telifi mmknm gibi gsterilerek tmnn bir arada dnlmesi ve hkmlendirilmesi bir dzen kurulmasnda ok ak bir dzenden kanldn gstermektedir. alma ekil ve artlarnn tamamnn dzenlenmesinin iverene terk edilmi, binl erle ifade edilmesi gereken ii says bakmndan ekil itibaryla bile toplu i szlemesi kavramna uymayan bir tertipleni, taraflar btn abalarn kendi karlarna harcam olduklarndan toplum iin zararl bir uygulan... AMA BAKIMINDAN SZLEME Szlemenin amac; "verenle iiler ve Sendika arasndaki beeri mnasebetleri dzenleyip i ahengi ile alma barn salamaktr" eklinde belirtiliyor. Taraflar szlemenin amacn snrlamakta ve beeri mnasebetlerin dzenlenmesini, kimlerin yararna olup olmadn belirtmeksizin yeterli bulmaktadr. Bu suretle kiisel mnasebetler dnda kalan sosyal, ekonomik ve iletme ile ilgili dier benzer mnasebetlerin dzenlenmesini ve bu dzenin de toplum ve memleket yararna olmas gerektiini szleme konusu edilmesinden kastl veya kastsz taraflar sanki kanmlar. Szlemedeki bu ama esas itibaryla 275 sayl kanunun Hkmet gerekesinde belirtilmi olan amatan ayrlmakla iverenin ii cretlerinde bask yaparak kt ticari rekabeti iletmenin bnyesinin dna karc bir karakter tamamaktadr. Bu sebeple a I anlarda iinden emin olma hissi domasna engel olunmutur. Bu karakteriyle top I u i szlemesi, iyerindeki alma hayatn bir dzene sokamayaca gibi, kendisinden beklenen ve Milli gelirin bllmesindeki nispetsizlii azaltc etki yapamayaca gibi Milli kalknmamza da yararl olmayacak ve bir zenti olmaktan da kurtulamayacaktr-. Modern toplulukta hibir snf, yalnz kendisini grmek ve dnmekle meselelerini zemez. Toplumsal snflar, milletin ve memleketin en geni mnasebetleri iinde, tesirli olabilecek davran ve dncelerle rol oynayabilirler ancak... veren snf, toplumumuza ileri gidii salamada baar kazand lde millet ve memleket kaderine hakim olmutur. i snfmz da, ister istemez kendi bencilliinden syrlp mill et ve memleket lsnde

ilerlemeyi ve yararl salayacana inanr ve halkmz inandrrsa millete tutulur... te; bu gn toplu i szlemeleri sisteminin kuruluu srasnda Sendikaclmzn tek amac, Trkiye ii snfn ve onun temsilcilerini, Millet ve memleket lsnde ilerlemeyi ve yararI salayc olduuna, halkmz inandrmaktr-. Binanaleyh milletin ve memleketin en geni mnasebetleri iinde, tesirli olabilecek davran ve dncelerle bezendirilmemi, yalnz ve szn gelii beeri mnasebetlerin dzenlenmesini ama bilen bir toplu i szlemesi, amac bakmndan bile yeterli saylamaz. VERENN FAALYETLERNDE RT (A LSTES): 274 sayl Sendikalar kanunun 2. maddesinin birinci bendinde iinin tarifi yaplrken; "Esas itibaryla fiziki veya fikri emek arz suretiyle bir iyerinde alanlar bu kanun bakmndan ii saylr..." demektedir. Ve bu kimselerin dahi ii sendikas kurabilecekleri gibi ye de olabileceklerini kabul etmi bulunmaktadr. Bu itibarla kanun nazarnda ii saylan, stelik taraf ii sendikasnn da yesi bulunan kimselerden kurulu, szlemenin amacnn da iyerinde alanlar ve sendika arasndaki beeri mnasebetlerin dzenlenmesine hasr ve tahsis edilmi iken, imdilik 122 kiilik bir imtiyazllar veya gzdeler grubunun szleme hkmleri dnda braklmasnda ve bu grubu tekil edenlere iverenin diledii menfaat, hak, cret ve ikramiye verebileceinin kabul ettirilmesinde veya kabulnde sakl bir maksadn bulunduunu sezmek ve zerinde ehemmiyetle durmak gerektiini aklamak zorundayz. "Sendikaya ye olsun veya olmasn ekli, A listesinde sfatlar yazl hizmet ve i mevkiinde alanlara ibu toplu i szlemesi dnda hak, menfaat, cret ve ikramiye demekte iveren serbestir."... veren bu serbestlii niin istemitir?.. i Sendikas iverene bu hakk neden tanmtr?.. Bu guruba dahil olanlarn bilinen bir cret ve ikramiye dzenine balanmamasndan iverenin menfaatinin mahiyeti neler olabilecektir?... Hi phe yok, bu sorularn nedenlerinin aydnla karlmas, saklanmak istenen maksatlarn mahiyetlerini gsterecektir. Maksatlar anlaldktan sonra da yaplan toplu i szlemesinin iilere, sendikallara ve topluma ne derece zarar verecei veya fayda salayaca da belli olacaktr-.

veren, A listesinde yazl hizmet ve i mevkilerinde bulunanlar, iyerinde alanlar arasnda imtiyazl veya gzde kimseler olarak kabul etmesindeki gerek sebep, kendilerine diledii creti ve ikramiyeyi vermek arzusundan ok, toplu i szlemesinin iyerindeki para mnasebetlerini dzenlemesi ynnden aklk prensibine pek taraftar olmad sansn uyandrmaktadr. cret ve ikramiyelerde aklk prensibinden kanma isteinin ise, A listesindeki hizmet ve i mevkilerinde bulunanlarn aldklar cret ve ikramiyelerin yaptklar hizmet ve ilerle oranl olmasnn dier hizmet ve i mevkilerinde bulunanlar zerinde uyandraca heves krc tesir olabilecei gibi, gerekte A listesinde bulunan hizmet ve i mevkilerinde bulunanlara denen cret ve ikramiyelerin muhasebeletirilmesinde iverenin zel bir maksadnn mevcudiyetini de hatra getirmektedir. Bu ihtimallerin ikisinin de gerek iiler ve gerekse toplum bakmlarndan huzur verici olduu kolay, kolay savunulamaz. Kaldki belli prensipleri ak bir cret ve ikramiye sisteminin bu ekildeki tertiplerle kartrlmas, rtlmesi iverenin mali mevzularda hareket kabiliyetini muhafaza etmek arzusundan da ileri gelebilir. Kanaatimiz odur ki, toplu i szlemesi sisteminin, bu kabil mulak ileri bertaraf edici, aklkla kolay hesap verilebilir bir dzen kurmas gerekirdi. Bu itibarla ii sendikasnn iverene bu imkn brakan tutumu, ne iiler, ne sendikal lar ve ne de toplumumuz iin faydal olarak kabul ve tasvip olunamaz. i ile iveren arasnda hak, menfaat, cret ve ikramiye bakmlarndan, adedinin iverenin isteine uygun bir ekilde arttrp azaltabilecei imdilik 122, daha ilerde 152 ve belki de 222 olabilecek bir imtiyazllar veya gzdeler kadrosunun kurulmas, iiler arasna nifak sokabilecek, i ahengi ile al ma barn yok edecek bir haldir. nk toplu i szlemesine bal olmakszn hak, menfaat, cret ve ikramiye almak isteyen her hizmet ve i sahibi iverenin iltifatna ve itimadna kavuabilmenin frsatn arayacak, bu suretle iverenin hangi zel maksadna hizmet ettireceini anlamadan, bilmeden A listesine girebilmenin yolunu arayacaktr-. Bu suretle Sendika da iyerinde gerek devini yapamaz duruma girecek, netice itibaryla namuslu, devini bilen ve yapan, iinin ehli ve ykselmeye hak kazanan iilerin haklarn arayamayacak, iyerinde i ahengi ve alma bar kurulamayacaktr.

LER, SENDKALILAR: Szlemede, taraf sendikann yeleri kadar alsalar bile ayn cretin iilere verilemeyecei, ayn creti alabilmeleri iin daha fazla randman vermeleri art, kanunsuzluuna ramen ileri srlm. Bir sendikaya ye olan iilerle o sendikaya ye olmayan iiler arasnda ayn emek ve randman vermeleri artyla cret ayrm yaplamayacan 274 sayl kanunun 19. maddesi yasaklam olduu gibi ayn kanunun 31. maddesi de bu suu ileyenlere 500 liradan 2000 liraya kadar para cezas verileceini belirtmi bulunmaktadr-. Szlemede deniliyorki: "Sendikaya ye olmayan bir iiye, ye olan iilere denen cretlerle bal olmakszn bir cret verilebilmesi ancak bu iinin emsali sendika yesinden daha liyakatli olmas veya daha yksek verimli bir alma gstermesine baldr."... Sendika, szlemenin bu hkmyle kendi yelerine, sendikaya ye olmam iilere nazaran bir stnlk salam olduu sansna kaplm veya bu ekilde gzkmek istiyorsa da, iveren ayn hkmn iinde (ayn maddenin dier fkrasnda) bir elden vermi gzktn br elden almasn bilmitir. Nitekim; "Sendikaya ye olsun veya olmasn hizmetlilere verilecek cretlerin veya ikramiyelerin takdiri ve bunlarn terfii iverenin kararna baldr." te bu kadar... Demek oluyorki, Sendikann iyerindeki beeri mnasebetlerin dzenlenmesinde sz hakk yoktur... Ama bir taraftan iiler, Sendikaya ye olmadklar takdirde emek ve randman bakmlarndan sendikaya ye olanlarla ayn crete muhakkak olamayacaklar belirtilmi, iilerin sendikaya yazlmalar salanmak istenmi, dier taraftan iilere verilecek cret ile ikramiyeler ve terfilerinin takdirinin iverenin kararna bal olduu kesin olarak ifade edilmi... Bu elimezliin sonunda iiler sendikaya yazlmakla ayn emek ve randmanla almalarna ramen cretlerinin artaca zehabna katlacaklar ve sendikann aidat geliri artacak, beride iveren iilerin bu zehabndan faydalanarak takatlarnn stnde emek ve randman vermelerinin yolunu bulmu olacak. stelik iiler arasnda ayn emek ve randman vermeleri halinde sendikal diye deiik cret denmesinin cezai sorumluluundan da kurtulmu bulunacak... Bu suretle toplu i szlemesi iilerden, sendika I lardan ve toplumdan yana deil, iverenin ve ii sendikasnn zel karlarn dzenl eme vastas olmaktan baka ie yaramayacak...

EN YKSEK RANDIMAN PALAVRASI GZLENMEK STENEN GEREKLER "En iyi alma artlarnn, iyerinin mmkn olan en yksek randmanla, en iyi kalitede mal imal edilmesiyle salanaca hususunda Sendika mutabktr..."Szlemede byle syleniyor. Demek oluyor ki, iiye en ok para kazandran, halinden memnun olmasn gerektiren alma artlarnn salanmas iin iyerinde en yksek randman ve en iyi kalitede mal iml etmek lazm. Bu hususta sendika da mutabk. Ama tesi ne olacak?.. inin verimi kuru telkinlerle, sendikann mutabakatyla, sayn ilim heyetlerinin tavsiyeleriyle oalamaz. Hatta ve hatta iilerin teker teker fizik ve moral seviyelerinin ykseltilmesiyle de netice alnmaz. Bunu en kara cahil patron bile denemeleriyle bilir. Yani retim en iyi alet ve aralarla ve en ileri usullerle yrtlmedike, ii ne seviyede olursa olsun verimi arpa boyu artmaz. Modern verimin kk "Bilimsel Metotlar"la "Teknik"e dayanr. Demek iinin en iyi alma artlarnn salanmasnda veya hayat seviyesinin ykselmesinde verim bir art gerektir. Ama sebep gerek deildir. Bu gerein iinde saklanan z gerek udur: Verimi artrmak iinin elinde olmad gibi ahs ve ferdi abasyla da yaratlamaz. retimde kullanlan metotlarn ve tekniin gelimi olmasn ister. Avrupa iisinin Trk iisinden iki veya kat verimli olmas, iki veya kat aba sarfetmesinden deil, Avrupa retiminin bizimkinden iki veya kat daha iyi aletler ve usullerle yaplmasndandr. Byle olmasa deli midir Alman ivereni Trkiyemizden on binlerce ucuz iiyi verimsiz, bana bel etsin?... Trkiyemizi yakan birinci z gerek budur. Demek ki Szlemede Sendikann "En iyi alma artlar" hakknda iverenle vard mutabakat bir art gerektir, ama sebep gerek deildir... Sendika iin gerek problem, bu art gerek iin mutabakata varmak deil, sebep gerek iin almak ve mutabakata varmaktr. En iyi alma artlar veya iinin hayat seviyesi, mmkn olan en yksek randmanla ve en iyi kalitede mal iml etmek kendiliinden dzelmemitir. Bilakis tersine; Avrupa'da iiler, iyice arttrdktan sonra bile, uzun yllar yaama seviyelerini ykseltmek iin etin mcadelelere girimiler ve kan ter dkmlerdir. Dnyann neresinde olursa olsun iverenler, iinin verimini, onu kyasya smrmkle elde ederler. verenlerin yzde doksan dokuzu

melek olsalar, ilerinden biri milyonda bir smrme salad m, hepsi smrc olmak zorunda kalrlar. Rekabet kanununun sngs onlar bu yola zorlar. Bu hal ivereni byk sermaye bulma kaygusundan kurtarmakla kalmaz, hatta lmden kurtarr. nk iletmede, makinalar gibi deimez deerli tesislere yatrlan para ne kadar bykse, kr normu o kadar kk olur. Bu yol gittike daha byk sermaye bulmaya zorlar. Trkiyemizde on be yl nce 1000.- liralk iverenler vard. imdi ise 100.000.- lirasz zel teebbs verimsizlikten ve krszlktan batmaya mahkum oluyor. verenler balarna bela olan ar ve pahal makinalar, yurdumuzda sanayi ilerlesin diye oaltmazlar, iilerin yaama seviyesi de kendilerinin umurunda deildir. Avrupa iverenlerini her gn daha ileri sanayi kurmaya zorlayan ana sebep, Avrupa iilerinin, kendi yaama seviyelerini ykseltmek iin giritikleri mcadeledir. Serbest rekabet bu ana dzenin ikinci derecede mahsuldr. Demek Avrupa'nn hayran olduumuz kalkn ve bu gnk seviyeye ulamas, iverenlerinin akgzlnden deil, ii snfnn insanca yaama mcadelesini gze almasndan domutur. Gzmzden kaan ve boyuna karlmak istenen ikinci z gerek budur. Sendika, imzalad szlemede "en yksek randman" balkl maddesinde bu ikinci z gerekten habersiz olarak iverenle mutabakatn koskoca laflarla beyan etmi ne kar? Grlyor ki iilerle iverenlerin menfaatleri mterek (ortak) olmadndan, sendika szlemede mahiyetini bilmedii, hatta kavrayamad, ilim heyetleri marifetiyle pazarlkta hak kazanabilmek iin ok evvelden hazrlklarn tamamlam olmasna ramen iverenle mutabakata varm, karanlkta gz krpm, iiler yararna olmad gibi toplumumuza da fayda salayacak bir aba gstermekten de aciz kalm bulunmaktadr. HEREY VEREN N (KAR'DA GEZMEK Z BIRAKMAMAK): "alma, istihsal metotlar, istihsal lleri ve alma zaman ve kalite standartlarnn, ii kadrolarnn tespiti ve uygulanmas, i programlarnn tanzim ve tadili, makina ve tehizatn tadil ve tevsi ve bunlarn yerlerinin deitirilmesi, imalat nevi ve usul projeleriyle stok seviyesini ve iyerinde prodktif alma iin i

gcn tespit ve tadil etme, randman ve verimlilii kendi gayesine uygun bir tarzda ayarlayp bu hususlarda gereken tedbirleri almak, iin icabettirdii miktar ve nitelikte ii istihdam etmek, prodktiviteyi arttracak tedbir ve imkanlar kullanmak gibi iin ve iyerine ait selahiyetler sadece iverene aittir."... lk akla gelen soru, taraf Sendikann ve birlikte altn iddia ettii ilim heyetinin iiye ve toplumumuza kastnn sebebinin ne olmasdr? Szlemenin bu maddesinin ilk akla getirdii de; "Bir hakkn srf gayr izrar eden suistimalini kanun himaye etmez." [?] olmakla i bu yeter gereke ile batl olduu ve l doduudur. Pazarlkta hak kazanabilmek iin, ok evvelden ilim heyetleri marifetiyle hazrlklarn tamamlayarak mzakerelere baladn iddia eden ii sendikasnn, toplu i szlemesi kavram hakknda en iyi ilkel bilgilerden bile yoksun olduunu kabul etmezsek, taraflarn kt niyetli olduklarna inanmak zorunda kalrz. verenin kendisine aidiyetini taraf sendikaya kabul ve tasdik ettirdii yetkiler tek tarafl olarak iveren tarafnda uygulandka gerek anlamyla ortada bir toplu i szlemesinin var olduu sylenemez. Bu anlayla ve tek tarafl hareketle iyerinde alan iiler, sendikallar kendi hal ve mukadderatlarna terk edilmi, iveren, sendikay btn fonksiyonlarndan tecrit ederek; "Sen alacan aidatlarna bak, st tarafna karma, ortadan ekil" deyip ii bitirmi... Herkes kr, lem sersem olmu. veren iyerindeki makina ve tehizat diledii gibi yerletirecek, yerlerini deitirecek, tadil ve tevsi edecek hi kimse karamayacak. Haydi Sendika hak ve selahiyetlerinden vazgeiyor, kendi bilir diyelim, halen yrrlkte bulunan ii sal ve i emniyeti nizamnamesinin iverenin bu yetkilerini kstlayan hkmlerini taraflar kendi aralarnda nasl yok edebilecekler?.. yerindeki makina ve tehizatn emek kapasiteleri aklanmayarak iinin yapabilecei bir ii iveren bir iiye yaptrmaya kalkar veya devam edecek olursa o kiilik ii yapan iinin hakkn, o ii yapabilecek iki iinin a sokaklarda geziinin mesuliyetini kim kimden soracak, emek kaaklnn sorumlusu kim olacak?.. ilerin de birer insan olduklar birer hususi hayatlar bulunduu, kendilerince dzenlendii dnlmeden iverenin veya imtiyazl ve gzdelerinin keyfince bir vardiyadan dierine, vardiyasz iken vardiyalya pamuk uval gibi itilip kaklmalarna imkn ve

frsat verilmekle bozulacak aile dzenler inin douraca toplum facialarnn hesabn kim kimden sorabilecek?.. "Fiyatlar dyor, stoklar fazlalat, uygun fiyat bulununcaya kadar istihsal programn deitiriyor, i gcn azaltp ii karacam" diye ii tensikatna balayan iverenin iten kard iilerin oluk ve ocuklarna kim ekmek verecek, a ve isiz kalanlarn iine decekleri sefaletin mesulu kim ve kimler olacak?.. ve imalt programlarnn dzenlenmesi Air efendi caddesindeki bezirganlarn hesaplarna uygun olarak hazrlandnda, standart maliyet unsurlarnn "deiiklikler gstermesi halinde kan ter iinde alan iilerin cretlerinin deerlendirilmesini kim kontrol edecek?.. verenin diledii gibi kadro yaparak, istedii gibi prodktivite ve igcn hesapl ama yaptnda, maliyet unsurlarnn dnda kendi bendelerine denenecek cret ve ikramiyelerin hesap d tutulabilmesi imknn kim, nasl nleyecek, cret ve prim eksilmelerine kim engel olabilecek?.. Pazarlkta hak kazanabilmek iin ok evvelden ilim heyetleri marifetiyle hazrlklarn tamamlayarak mzkerelere balam olduunu iddia eden ii sendikasnn pek sayn ilim heyetlerinin pek sayn ilim adamlar neden bu hususlarda sustuklar veya susturulduklarn korkmadan, ekinmeden, sklmadan aklayabilecekler mi?.. Yoksa; "Dnemedik, bizi aldatmlar, bir daha gzmz aar ve byle toplu i szlemesine imza koymayz." diye merte yanldklarn itiraf edebilecekler mi?.. Szlemede iverene terk edilen salhiyetlerin mahiyetlerini daha yakndan inceleyecek olursak, gereklere daha ok yaklaabiliriz. i kadrolarnn tespitine ve tadiline Sendika karmayacak olursa, Toplu i szlemesiyle de bir dzene sokulmayacak, iveren standart maliyet sistemini uygularken standartlarn tayininde, deil ii kadrosunda, idare ve hizmet kadrosunda bile diledii gibi tasarrufta bulunmak suretiyle gerek maliyetlerin toplum yararna belli olmasna engel olabilir. Sat servisinin verecei programlara gre, maliyet standartn tespit ederken, iilik standart fiyatlar ve skort iilikte kalite standart fiyatlar bakmlarndan, fiyat ve maliyet tespitinde beeri unsuru ticari meta olarak telkki mutalea edilecektir.

Standart maliyet masraf unsurlar meyannda saylmas gereken direkt iilik masrafn bir unsur telakki ve kabul ederek iyeri btesinde deien kymet olarak, iyerinde alan iilerin kadrosunda istikrar tannmayacak, bir senelik raklk var diyerek byk sayda ii almak ve karmak imkann elinde bulundurmakla iveren, kendi i, i ve ticari politikasnda iileri bir emtia gibi kullanmaktan ekinmeyecektir. veren ticari programnda yapt hatalar, i programna intikal ettirebileceinden, stoklarn bahane ederek ii kadrosundaki deiikliklerini istedii art ve zamanlarda yaparak iinin iyerindeki ite alma emniyetini hie indirebilecektir. Yllarca emek vermi iilere "git" diyebilecektir. gc kapasitesini hesaba katmakszn, makina ve tehizatn emek kapasitesini riayet edilmesi gereken bir unsur telkki etmeyeceinden, be iinin yapaca bir ii, bir veya iki iiye yaptrmak suretiyle emek maliyetini daima ucuzlatacak, retim dndaki kadrosunu diledii gibi dzenleyerek ayn maliyet ykseklii yapabilecektir. Randman ve verimin mahiyetini kendisi ve tek tarafl lmleyerek, iinin gerek kazancnn miktarnn kontroln imkanszlatrabilecektir. alma ve istihsal metodlarnn uygulanmasnda diledii ekilde hareket edebilme imkann elinde bulundurmakla, standart maliyet unsurlarnn kendi kusurlarndan dolay vaki standart deiikliklerinden doacak hatalar iilere yklemekten kanmayabilecektir. verenler aras koordine bir almann lzumunu dnmeyen ii sendikas, iverenin sanayici olarak deil, iyerini manifatura taciri sfatyla ve anlayyla ynetmesi yznden iilerin moral ve insanlk haysiyetiyle ahenkli bir i ve alma dzenine kavumalarna engel olacaktr. Taraf iverene ait iyeri, mahiyeti itibaryla mahdut ve inkiafa elverili olmayan bir sahada kurulmutur. Bu itibarla fabrika iverenin istedii bilimsel metodlar tekniiyle bezendirilemeyeceinden, mnhasran kr peinde koan bir zihniyetle tertiplenecektir. Bu sebepledir ki, orada alacaklarn birer insan olduklar, alma yer ve artlarnn belli bir nizama uymas gerektiini dnmeksizin, makina ve tehizatn yerletirilmesi ve yer deitirmesi iverenin kendi karna gre terk edilmitir. Kald ki, iyerinde mtamadiyen yaplagelmekte olan deiikliklerin, inaatlarn teknik zaruret ve ihti-

yatan ok, masraf arttrmak suretiyle, top I uma kar olan borlarn hafifletilmesi kadar, daha skk bir iletme kurulmas suretiyle randmanda vukua gelecek azalmay, iiyi daha fazla emek sarfna zorlamak suretiyle telfi etmek endiesine mncer olacaktr. Makina ve tehizatta yaplacak deitirmelere ve deiikliklere gelince, amortisman hesaplar itibaryla oktan amorti edilmi bulunmalarna, ayn makinalarda yllarca emek vererek ustalam, kalifiye olmu iilerin mktesep haklar dnlmeksizin elden karlmasnn, eski makinalarn piyasaya dalmasyla Mahmutpaa atlyelerinin ve ucuz ii piyasasnn domas, ihbar ve kdem hakkn demekteyiz gerekesiyle iilerin yllarca altklar ve altklar iten uzaklatrlmalar ve bunlara benzer, toplumumuza zarar veren neticelerin dnlmemesi toplu i szlemesinin kavramyla badaamaz. Birbirinden mhim iletme problemlerini ve neticelerini tek bir szleme maddesiyle geitirivermek maliyet hesaplarn, vergilendirmekte esas olacak bilgileri, stok durum I arn, emek ve randman kapasitelerini iverenin titizlikle saklamak arzusunun toplumumuz yararna yorumlamaklmz gletirmekle kalmayp, hatta imknszlatrmaktadr. VERENE KALSA NN HAYAT SEVYES UMURUNDA DELDR: " veya i gcn azaltma" diye isiml endirilen madde, gerekten taraflarn ortak bir anlaynn ifadesi olarak belirtilebilir. Demek oluyor ki, iveren ve ii sendikas i ile ii arasnda bir fark gzetmemektedir. Taraflar bu bakmdan da mutabktrlar. Bir evvelki izahatmzla tamamyla iverenin takdirine ve telkkisine brakld anlatlm iken, yetimiyormu gibi bu madde ile iinin her an iin isiz kalmas teminat altna alnm bulunmuyor mu? " veya igcn azaltmak icap ettii taktirde, iveren sebepleri ile birlikte, taraf olan sendikaya on gn evvel bildirir ve bu srenin sonunda tensikat resen yapar."... Pek tabii bir nceki maddelerden btn yetkileri, iinin almasna ve zne ait tekmil haklar iverene teslim eden bir zihniyetin, elbetteki Air efendi caddesindeki fiyatlarda ufak bir kprdanma olunca iveren "tensikat" diyecek, tek kuru zarar etmemeyi manifaturacln anndan bilecektir. Ama maddenin sonuna doru "Sendika iverenin tatbikatn uygun bulmazsa" imi... Lf ola padiahm...

Gerekten gln, alttan alan bir zihniyetin sakil rneiyle kar karyayz. Sendika, verenin tatbikatn uygun bulmazsa Hakem kuruluna gitmekte serbest imi... Daha nce "ii kadrolarnn tespiti ve uygulanmas, i programlarnn tanzim ve tadili, randman ve verimlilii gayesine kendi uygun bir tarzda ayarlayp, bu hususta gereken tedbirleri almak, iin icap ettirdii miktar ve nitelikte ii istihdam etmek gibi selahiyetler sadece iverene aittir.." diyen maddeyi kabul ve tasdik eden Sendika, iverenin bu hkm uygulamas karsnda Hakeme gidecekmi... Cin olmadan adam arpma hevesine kaplan bu halin biarelikten baka bir manas olabilir mi?... Hani Sendika kendi yelerini kurtarabilseydi bari!.. O basit hakk dahi kurtaramam ki, "karlacak iilerin sendikal olup olmadklarna baklmaz. Ancak verimlilik veya kdemin musavi olduu hallerde evvela toplu i szlemesinin kapsamna girmeyen iiler karlr"denmi... Olur mu bu hi?... Neylersiniz ki iiyi bir kilogram pamuk veya 50 gram boya telkki eden zihniyetin dzenledii toplu i szlemesinden, memleleketin ve milletin yaralarna merhem kmyor ite!.. Toplu i szlemesinin bu ekilde tertiplenmesi, iverenin sanayici olarak deil, manifatura taciri sfatyla yalnz kendisini dnmesindendir. Halbuki modern toplumlarda hibir snf, yalnz kendisini grmek ve dnmekle meselelerini zemez. Toplumsal snflar, milletin ve memleketin en geni mnasebetleri iinde tesirli olabilecek davran ve dncelerle rol oynayabilirler ancak. verenler, toplumumuza ileri gidii salama gsterilerinde baar kazand lde, Mili et ve memleket kaderine hakim olmuturlar.i snfmz da ister istemez kendi bencilliinden syrlp, millet ve memleket lsnde ilerlemeyi ve yararll salayacana inanr ve halkmz inandrrsa millete tutulur. te bugn sendikaclmzn tek amac bu olmas gerekirken, szlemede taraf sendikann bu amacn tamamyla tersinden bir tutum ve anlayla davrand anlalyor. Y ROBOTLATIRMA SSTEM HAYIR EMEK META'DIR DYENLER "Hizmete alnrken vasfsz olduu iveren tarafndan beyan ve kabul edilen rak iilerin raklk sresi, iyerinde yaplan ilerin niteliine gre azami bir senedir. Taraflar bu sre iinde raklk mukavelesini ihbarsz, tazminatsz feshedebilirler."...

Bir defa taraflardan kast nedir?.. Sz I emede taraf olanlar m? Yoksa raklk mukavelesinde, dier deyimle i aktinde taraf olan ii ile iveren mi? Belli deil. Zira hangisini isterlerse onu kullanacaklar da ondan. Szlemede taraf olan Sendikadan sormak lazm. Szleme iveren ile ii sendikas arasnda yapldna gre, iinin vasfszln beyan ve tayin etmek hakk neden iverene terk ediliyor? Sendikann yesinin vasfl olup olmadn bilmesi gerekmez mi? Mademki ii vasfszdr, iilii de henz meslek edinmemi olmas gerekir, bu kimseye meslek kazandrmak iin taraflarn dndkleri nedir? inin vasfszln beyan ve tayin hakk iverene terk edildiine gre, sendikaya bu hususta sz hakk tannmadna nazaran, iyerindeki vasfsz ii saysnn miktar ne olacaktr? Bu hususta szl emede bir kayt bulunmadna gre, teminatsz rak unvan ile altrlacak iilerin yalarnn en az ve en ok haddi ne olacaktr? Bu vasfsz denilen iilerden sendika u veya bu unvanla aidat alacak mdr? Kanunlarmz iinin kim olduunu, hangi haklardan faydalanacan bir bir saydna gre, mevzuatmzn iilere tand haklarn, aralarnda anlaarak toplu i szl emesi dedikleri bir yazl anlama ile yok edilmesi iyi niyet ve ahlak kaideleriyle badaabilir mi?.. "Disiplin hkmleri ve cezalar" diye balayan ve sralanan cezalar... Fakat iin i yzn ortaya karmas gereken hususlardan hi bahis yok. Unutulmu gsterilen veya alakasnn olduundan ekinilen hususa gelince, iyerinde uygulanmakta olan maliyet sisteminin uygulanacak olan ceza sisteminde lfnn edilmemesidir. Halbuki bu ksmda iyerinde uygulanmakta olan maliyet sisteminin mahiyetinden balamak icabeder. Standart maliyet sisteminin uygulanmasnda gznnde tutulmas gereken en nemli unsur, iilerin almalar dnda, iverenden, iverenin ii saymad imtiyazl veya gzdelerin bulunduu A listesinde bulunanlarn da dahil olduu iveren tzel kiiliinin faaliyetlerine itirak edenlerin btnnn almasdr-. O halde, standartlarn uygulanmasndaki deiikliklerin meydana kabilmesi iin ilk nce sorumlularnn ortaya karlmasna balldr. Binaenaleyh toplu i szlemesinin ceza sisteminin dzenlenmesi srasnda gzetilmesi gereken prensipler iki halde mtalaa etmek gerekirdi.

I. Beeri sular, (3008 sayl kanunun 16. maddesi) II. Standart maliyet sisteminin uygulanmas neticesinde verilmesi gereken cezelar, Bu hale gre, "Disiplin hkmleri ve cezalar" diye hkm koyarken, 3008 sayl kanun hkmlerine gre verilecek cezalar ayr, iyerinde uygulanmakta olan standart maliyet sisteminin gerektirecei cezalar ayr mtalaa etmek icabederdi. Bu ekilde bir ayrm yapldktan sonra, maddeye ekli cetvelin mahiyetinin de bambaka olmas gerekecekti. Zira bilinen bir gerektir ki, standart maliyet sisteminin uygulanmasnda baarya ulaabilmek iin kategori prim d nlmesi gerekir. a) iler iin prim, b) Ustalar ve postabalar iin prim, c) efler iin prim. Primleri bu ekilde blmledikten sonra da: aa) Standartlar bozucu harekete ceza primi, bb) Standartlarda ayrlklar gsterildiinde ortaya kacak neticeler iin ceza primi, cc) verenin programna uymamaktan mtevellit ceza primi. Bu snflandrmalarda iiler dnda kalanlarn hatalarnn, yanl hesaplarnn ce remesini iilere ykletilmesinin hakkaniyeti e telif edilmesine imkn yoktur. Binaenaleyh kurulmak istenen ceza sistemi esastan bozuktur, tek tarafldr. yerindeki alma sistemine aykrdr. CRETLER VE SOSYAL HAKLAR EFSANES letmenin, szlemede ayr ayr blmlerde dzenlenmesi gereken problemlerinin hemen tamam "Umumi Hkmler" adyla tek bir blmde toplandndan, cretler ve sosyal yardmlara ait gerekleri ortaya karabilecek ller rtbas edilmi bulunmaktadr. Kald ki iyerinde uygulanmakta olan maliyet sisteminin mahiyeti hakknda n bilgiye sahip olmakszn "cretler ve Sosyal haklar" blmn deerlendirmek mmkn deildir. Standart maliyet sisteminin uygulanmas ve baarya ulamas iin "Doru Bilgi" arttr. Bu sistemin uygulanmasnda retim vastalarnn bnyelerine, kapasitelerine, hatta modellerine gre snflandrlmas, bunlarn standartlarnn tayininden sonra sistemin uygulanmasnda i masraflarnn, hammadde, deien imalat

masraflarnn, sabit masraflarn ve iilik masraflarnn ayr ayr blmlenmesi en azndan art olduuna gre, ii cretlerinin istikrarn salayabilmek, iyeri programnn mahiyetine ve doruluuna bal kalacaktr. Piyasa hareketlerine gre izlenecek ve dzenlenecek bir standart maliyet sisteminin uygul anmas esnasnda, ii cretlerinin ve priml erin miktar bakmndan kontrolnn tek tarafl kalmas inandrc olamaz. retimin deerlendirilmesi yalnz iilerin kyasya almalarna da bal deildir. O kadar ki iveren tzel kiiliinden balamak zere iilere gelinceye kadar dier katlarda, hatta i programnn hazrlanmasnda esas olmas gereken sat programnn hazrlaycs olmas lazm gelen sat servisinin dahi bunda rol olacaktr. Btn bunlar nazar itibara alnmakszn veya alnsa bile sebebiyet verdikleri standart deimelerinin sonucundaki maliyet artlarnn sorumluluunun iilere ykletilmesini uygun gren bir zihniyetle hazrlanm olan cret sisteminin sosyal adalet ve sosyal gvenlik esaslarna uymayaca bellidir. retimin balangc iinin makinasnn banda almas ile deerlenecek deildir. Ambarndan, ham maddesinin mubayasndan da nce ve daha sat programnn doru ve toplum yararna hazrlanmas ve hepsinin bir btn olarak mutalaasyla mmkndr. Aksi takdirde sat memurunun hatasn bile sezdirmeden i ilere intikal ettirmek bu sistemin iinde i ten bile de ildir... Bu itibarla iyerindeki stok ve maliyet sisteminin hususiyetleri aklanmadan, aklktan uzak bir cret ve prim sistemini ciddiye almamak gerektir. iye elbette ki bir cret denecektir, u kadarki bu cretin yeterliine ve iyerinin kazancna gre dzenlenmesi gerekirdi. Hale, szlemeye tekaddm eden devrelerde uygulanan cret sistemiyle szlemede dzenlenen cret sistemini karlatrmadan iilerin bu mnasebetle fayda salayp salamadklar anlalamaz. Bilhassa A listesinde bulunan imtiyazl veya gzde kiilere denen cret ve ikramiyelerin szleme dnda mtalaa edilmesi, iletmenin gerek durumunu ortaya karacak belgeler zerinde inceleme yaplmakszn, stoklar, maliyet muhasebesi, tzel kiiliin kr ve zarar cetvelleri, amortisman hesaplar incelenmeksizin saat cretlerine yaplan ancak kurula ifade edilebilen ilave cretleri baar diye ilan etmek doru olamaz. Evinden veya gecekondusundan, yeter kazan sahibi olmayan iilerin, maliyet standartlarn bozulmas ihtimalini nleyebilmek iin iyerinde karnlarnn doyurulmas sadedindeki szde fedakr-

lklar maliyetlere intikal ettirmekten baka ayrca kr mikta rn drc unsur olarak kullanmak imknn da kazanan iveren iin bir fedakrlk olarak kabul edilmesi dnlemez. inin evine, ailesine intikal eden unsurlarn gsterilmesi baarnn balangc olarak kabul edilebilir ancak... SENDKACILAR VE SALTANATLARI: Toplu i szlemesi, bandan sonuna kadar i akdinin yaplmas, uygulanmas ve denetlenmesi suretiyle ivereni ii cretlerinde bask yapmak veya vasta klmakla, kt bir rekabeti iletmenin dna yneltmeye ait hkmlerle bezendirilmesi dururken, btn hak ve selhiyetleri tamamyla iverene brakan ii sendikas; iilerin ve yelerinin ilerinde devaml, yeter cretle almalarn salayamam iken, Sendikaya gelir, sendikaclara menfaat ve seyahat elde edebilmek iin gerekten ok evvelden ilim heyetleri marifetiyle pazarlktan hakl kmann, kazan salamann yollarn aramlar ve salama balamlar. Bunu kabul etmek gerek. Sendikaya her naslsa girmi olann bir daha kmamas iin tedbir almakla ie balamlar. "Sendika yeleri istifa ettiklerini Sendikadan alacaklar bir vesika ile ispat etmedike aidatlar kesilmekte devam edecek." Tasavvur edilsinki, sendikal bir ii noter marifetiyle istifa ediyor ve muhatap sendikaya da istifas tebli ettiriyor. Bu hususta sendikaya istifasn tebli ettirdiini tebell ilmhaberiyle iverene ispat ve ibraz ettiinde iverenin "Hayr olmaz, szleme var. Git sendikadan da vesika getir." cevab ile karlaacaktr-. i bu vesikay getirene kadar da istifa ettii sendikaya aidat demekte devam edip duracak. Ama diyecekler ki, "Her ayn 20'sinde sendikadan istifa eden i erin listesi iverene sendika tarafndan bildirilecek, iveren de aidatlar artk kesmeyecek."... Halbuki tatbikatta nice imzalarn ne gibi maksatlarla toplanp nerelerde kullandn bilenler iin buna inanmak mmkn m hi?.. Eer zerre kadar iyi niyetleri olsayd; "istifa eden ii, istifa ettii sendikasna tebl i ettirdiini yazl olarak bildiren iiden sendika aidat kesilmez." demeleri yeter de artard bile. Ayrca Sendikadan vesika getirmesi gibi tatbiki imkansz bir art iiye komazlard. "Temsilcilerle iveren arasndaki toplantlar sekiz saatlik normal mesai dnda her iki tarafn rzasyla devam edecek olursa, temsilcilerin fazla mesai yaptklar kabul edilerek fazla mesai

creti denir." yeri belli, iveren belli, sendikann iyerindeki temsilcisi A. listesinde ad, soyad yazl olan kimse belli... verenin bu mutemed adam, her zamann ve devrenin adam, teden beri iverenin ltuflarn datt el olabilmenin yolunu bulabilen imtiyazl veya gzde eski ii ba mmessili A listesinde olmakla zaten menfaat, hak, cret ve ikramiye bakmlarndan toplu i szlemesi dnda bulunmaktan salad yetimiyormu gibi bu sefer de, "mzakareler devam ediyor, sizin haklarnz korumak iin i saatlerinin dnda da alyorum" gerekesiyle fazla menfaat salamann yolunu Sendika marifetiyle elde etmi bulunuyor. Nimetsiz klfet olur mu hi?. Bu bilinen kimse artk Sendikann iyerlerindeki devamlln kontrol altnda tutacak ya. "Sendikann yurt dnda eitim, seminer ve staj gibi geici faaliyetlerde bulunmak zere muvakkaten iyerinden ayrlmasn uygun grd(!) iiler, adedi iki kiiyi gememek artyla cretli olarak izinli saylr.". Grlyorki szlemenin en gze arpan karakteri, iverenin kendi karlar bakmndan sendikaca tam selhiyetli tannmas, ii sendikas da kendi karlarnda ok krl olmas iin iverenin tam msamahas tekil etmesidir. ileri sendikada toplamaya, Sendikallar da idarecilerine kr krne bal tutmaya, Sendikay da iverenin diledii gibi harekete mecbur etme areleri inceden inceye dnlm ve szlemeye yerletirilmi bulunmaktadrlar. Sendika iyerinde almakta olan bin Ierce iiden ikisini, creti iveren tarafndan denmek artyla, her yl iin Avrupa'ya gndermek hakkn salam kendisine, iveren de balam ii sendikasna. Kim sendikann kusurlarn, hatalarn ve iinin zararna olan faaliyetlerini tetkik ve tenkit etmezse o iiyi sendika iverene bildirecek, iveren de o iiyi bir sene izinli ve cretli sayacak.. Grnr sebep, yurtdnda bilgi arttrmak olduktan sonra kim ne diyebilecek?... Szlemede taraf sendikann Sendikaclmza kazandrd, toplumumuza kaybettirdii nelerdir: 1) Sendikalarda aktan geinenleri oaltmak, bakan ve idarecilerinin saltanat I arn tam srebilmeleri iin, evrelerinde tpk iverenler gibi bendeler ve mensuplar avanesinin yetimesine frsat ve imkn vermek,

2) ileri Sendikadan soutmak, lks sendikaclk ve bunu yaatmak iin yksek aidatlar, teberrler, brt kazan zerinden sendika vergisi meydana getirmek, ii ile sendikac arasndaki fark karsnda iiyi sendikadan soutmak, 3) Halkmz iilerden soutmak, Millet iinde tekiltl halk snf olan iilerin tekilt da, iveren partilerinden farksz bir klah kapma ve tahakkm etme cihaz durumuna dnce, Milleti mitsizlie drmek, her trl ii davasna iyi gzle bakmamay salamak.. Zaten iverenlerin istedii de bu deil mi? "Biz yarm yzyldr; deil ii hareketlerini, iinin varln bile kabul etmedik.. Bir devletiliktir tutturduk, serbest rekabeti kanun d ettik. Bylece Milli kalknmamzn iki kanadn da koparp attk. Sonra, neden Avrupa geliimine eremediimize atk kaldk. Hem (Devletilik) parolas arkasndan en israf ve en mirasyedi iveren tekelciliini, zel sermaye apulculuunu memleket apnda imtiyazlandrma ile ndk. Hem de, "Neden Avrupa'ya benzemiyoruz" diye yerindik. Bu durumumuz yaban iin komedi, kendimiz iin dram oldu... Gerekleri olduu gibi grmekten korkmayalm. Bu batak gidi elbetteki iverenlerimizin iine gelir. Onlarn iktisadi yarartar ve anlaylar iin bu gidi cenneti l'yadr. Ama, artk vatanseverlik ls, yalnz iveren menfaati olmaktan kmtr. Kimse kimseyi aldatamaz artk. Sendikaclarmz, vereni ve onun kurt politikaclarn 'Ortak menfaat' hikayesiyle yumuatarak, ii taraftar yapacaklarn sanyorlarsa, (Cin) olmadan adam arpmaya kalkyorlar demektir. Yok, iileri durdurmak iin byle bir oyalamaya giriyorlarsa, rkmesinler. Modern ii snfmz Kabak Mustafa esnaf deildir. Ortaa ayaklanmalaryla makinalarn krmak ve memleketi le evirmek hibir iinin iine gelmez... Uzatmayalm, Bat'da ekonomi kalknn da, demokrasiyi de getirip gerekletiren u iki dinamo oldu; 1- i mcadelesi.. 2- Serbest rakabet... Biz iveren devletiliiyle her iki zemberei birden krdk. Onun iin ekonomik kalknmz da, demokrasimiz de gerekleemedi. Hem iverenler arasndaki serbest rekabet, devlet lsnde tekelletirilmi imtiyazlarla ldrlsn, hem de demokrasi kurulsun.. Bu olamaz. Nitekim olmad, olmuyor. Hem iverenle ii arasndaki demokratik mcadele yerine hafiye klkl 'Ortak menfaat' teranesi

geirilsin, hem de Trkiyemizde Modern kalknma ve ekonomi ykselii beklensin. Bu da olmaz, nitekim olmuyor, olmad. veren istedi mi, zarar iddialarn, verecei verginin miktarn kendi eliyle hazrlad defterlerini ne srerek ispat ediyor. Bu tutmazsa sermayesini sa cebinden karp sol cebine koyuyor, -firma deitiriyor- ve ilh. Bylece de beendii lokavt, istedii zaman ve diledii gibi yapyor. Bunu nleyecek kanun var m? 'Var' denilse bile de uygulanyor mu? Beri yanda iinin (Grev) yapmas, bir saniye iinde -sanki elektrik abukluuyla polisinden alma bakanlna kadar btn Devlet cihazn iinin karsna dikiveriyor. Tpk vergi kaaklar bir trl yakalanamazken, ii cretlerinden her verginin peinen ve hemen kesilmesi gibi... Gereklerin gerei bu deil mi? alan her ii gibi, dorusever her sendikac da bu gerei her gn grp bilmiyor mu?" (Trkiye deal Mensucat ileri Sendikas blteninden. 26 Austos 1962) Gereklerimiz ortada iken, szlemede taraf sendikann ok evvelden pazarlkta hak kazanabilmek iin ilim heyetleri marifetiyle hazrlklarn tamamlayarak mzakerelere yle balad hakkndaki iddiasnn gerekliine inanmann zorluunu, iddia olunan almalarn ise Sendikaya menfaat salamak bakmndan gerekten baarl olduunu, iilere, sendikallara ve toplumumuza hibir yarar salamadn da belirtmek isteriz.

LK UYARI Trkiye'de 27 Mays devrimine gelinceye kadar ii hareketi olarak ii hareketinin her biimine iyi gzle baklmyordu. 27 Mays devriminin getirdii "SOSYAL DEVLET" anlam, sayn Grsel'in Trkiye'de SOSYALST bir parti gerei ve nemi zerine yaplm bildirilerinden sonra Anayasaya girdi. Bu genel szlerin Trkiye Toplumu iindeki anlamna ve uygulanmna ii snfmzdan bakasnn sahip kmad, bu gn saflar arasnda 294 bin 697 iiyi tekiltl Trk-insan olarak toplam TRK- (Trkiye Sendikalar Konfederasyonu) ile bir yol daha ispat edilmi bulunuyor. Bugn Trkiye'de, anl Trk Ordusu dnda 300 bin Trk' kapsayacak bir devlet kadro iar, bir de TRK- vardr. Sivil, asker, resmi kadrolar dnda; ne kyl, ne esnaf, ne aydn, hele ne de iveren sosyal snf ve zmrelerimiz iinden hibirisi ii snfmzn milyonluk rgtlenme amacn ve abasn gsterememekle, 27 Mayslarn ve sayn Grsel'in ngrsne hak verdirmi bulunuyor. veren sendikalar birka 100 kiiyi Ticaret-Sanayi-Ziraat odalar ve birlikleri birka 1000 kiiyi g geerlerken, i Sendikalar imdiden 500.000 kiiyi, yarm milyon Trk iisini, demek iki buuk milyon ii nfusunu rgtlemi, yurt ve milli kalknma hizmeti, insanlk ideali uruna yneltmitir. Trkiye nfusunun 10 kiide 1 kiisi imdiden ii teekklleri iinde alnyazs birliine ermitir. Trk-in yakn amac 1 milyon ye bulunduuna gre, 27 Mays lkcleri pek yaknda Trk Milletinin 5 kiide 1 kiisini aziz amalar ynnde tek saf olmu grecekler, demektir. Bu basit rakam, saynn kemmiyete kesin ve yalnl, ister istemez gene daha bu gnden Trk Milletini, bir avu insann ynlara dayanamad iin rpnd birok kmazlardan kurtaracak yeni keyfiyetler getirmitir. imdiyedek, aznln aznl iverenlerin st kapal tekellerinde kald iin verimsiz kalm birok

toplumsal rgt Ier ve davranlar, artk ii snf nnde tarafsz grnmedike ulusal ve uluslararas lde etkili olamayacaklarn iyice anlama benzemektedirler Bakanlar Kurulu Trkiye'nin en byk SYAS kuruludur. Onunla gizli ak temas mutlak surette iverenlerin tekelinde idi. Ve bu i hep sessizce, millet gznnden uzakta yaplyordu. Bakanlar kurulu ile gizli ak deinme SYASET idi. 27 Mays'tan beri, Trkiye i Sendikalar Konfederasyonu, gerekince, Trkiye Byk Millet Meclisindeki SYAS partilere halkn "DRENME GC"n hatrlatmtr, gerekince iverenler gibi Bakanlar Kurulu ile toplant yapm ve siyasi sonulu kararlara varmtr. Birinci efsane bylece snmektedir. Dne kadar d mnasebetler gibi ulus I araras deinmeler ve rgtlenmeler, iverenlerin imtiyaz idi. zel sermaye: Ad stnde, srf kii girikinliini kkrtan, Hitler'in bile "lerinde satn alnmayacak kii yoktur" dedii oligarik kiilerin, kii kar gden aygt iken, her trl d mnasebetlerde onun aracl ve ncl milletimizin ya rarn tek salayc biliniyordu; bu topran elbirlii ile kalknmasndan baka kar dnmesine fiilen imkn bulunmayan iilerimizin darya, Trk- raporunun deyimiyle, -"Pencereden bakmas" bile, eski zaman kaoslarnn "NAMUS" anlaylarn andrrca- kuku ve dehetle karlanyordu. Bugn adlarn duymadmz AD, CFTU, LO, EPA (OECD), TSGBS ve ilh. gibi adlar iyi-saatte-olsunlar andran hep ecnebi teekkllerle harl harl mnasebete gemi TrkIye ii mmessilleri ve Trk- normal karlanyor. O yabanc teekkllerden ou: "Amerikan Milletleraras Kalknma Tekilat", "Milletleraras ktisadi birlii ve Kalknma Tekilt", "Milletleraras alma Tekilt" gibi cihan siyasetinde belirli geni roller oynayan, tmyle siyasi rgtlerdir. Trkiye i Sendikalar Konfederasyonunun bu rgtlerle deinmesi yle dursun, onlarl a alveri ibirliine kalkp onlardan milyonlarla lira para almas, bir bakma TrkIye i snfnn uluslararas politikaya, -Trk- raporunda belirtildii gibi- "Pencereden bakmak"la kalmayp, "Kapdan ieriye girmesi" demektir. nk iilerimizin dnyadaki benzerleri ve ii rgtleri ile bulumalarnda iverenlerden daha az yurtsever dmeleri gerekmeyecei ortaya kmtr. Gerek yurtseverlik ve Milliyetilik hi de bir iveren ii ve uzmanl olmad her gn biraz

daha iyi anlalyor. Gene iverenlerin uydurduklar ikinci efsane de bylece snmtr. Adn ister koyalm, ister koymayalm: ocuk domutur, bymtr, delikanl olmutur. Kendini bilmez birok "Aydn" kuruntular da lmtr. i delikanl dne kadar, yok yere veren adl "vasi"nin hacri altna sokulmak isteniyordu. veren vasi, ok bilmie, "akl ermez" sayd ii ocuu iyerine kapatp diledii gibi ilemekte "Hakl" kyordu. inin azna beendii bulamac mama olarak tkyordu. Bu gn ii delikanl, uslu akllca Sendika ka ile Toplu szleme ataln eline alm, bir yerini keser diye bir trl eline verilmeyen grev ban da masann stne koymutur. Milletin ve kendisinin nne "ocuk mamas" diye "kaz bulamac" konulmasn istemiyor. Trkiye toplumunda ii snfnn arka safa itilmesiyle, btn can alc problemlerin, hele geri kalm lke krdmlerinin zlemeyeceini duruu, oturuu ile bile ortaya koymu bulunuyor. Trkiye'de henz en "tecrbeli" yneticiler "kmaz"da olmann kararszl ile ekil mi daha nemli, yoksa zi, "muhteva" m kaygsnda. i snfmzn ekli kurulmu: "Trkiye i Sendikalar Konfederasyonu". zii de Beinci Genel Kurul Raporlarnda sunuluyor: Planlamaya gre pahallk her yl yzde 4,6 ile 7 artmakta. Bu taksitli enflasyondur. "Eer fiyatlarda son aylarda o kadar ykseli grlyorsa, bu d bor ykn tehlikeli ekilde arttrmak ve dviz mevcudunu tketmek pahasna geni apta ithalat yapabilmesi ve psikolojik faktrlerin istikrar lehine ileme"si sayesinde mmkn olmutur." diyor. "stihlk mallar ithali kslmak", D ticaret yoluyla dviz ve vergi kaakl nlenmeli" diyor. Yatrmda Devlet Sektr: "srafl, verimsiz almalarnn cezasn, dk cret deyerek" iilere ektirmemeli; zel Sektr "Fazla kapasite (ar kar, vurgun) yaratlan ikollarnda, (makina yerine lks eya kararak) isizlie ve dk creti er denmesine yol aabilir" diyor. Planclkta: "Zevhiri kurtarmaktan baka bir gaye gtmeyen iki gnlk (Danma Toplants)ndan beri Trk iisi planlama faaliyetinden ve plan tatbikatndan habersiz braklmtr" diyor. Ortak Pazara gelince: "Kalknmamz ve sanayilememizi engelleyemeyecek, bilakis kolaylatracak" olmal; "Hazrlk devresinde ii haklar pamuk ipliine balanmtr.. Sanayilemeyi feda edip bir tarm lkesi kalmaya rza gstermekle kalnamaz" diyor.

"Akl ermez" iilerin benimsedikleri bu dnceler aktan aa Anayasann koyduu "SOSYAL ADALET" kolluyor. Bin yllk sosyal ve politik gdc snflarmz, tccarlarmzla aalarmz ie, 27 Mays' istavroz kararak elmelemek iin "ADALET" perdesi ardnda gizleniyorlar. TRK- byle kritik bir durumda 5. kongresine giriyor. Kimi SOSYAL, kimi KSEL: sahnede herkes "ADALET" geiniyor. Adalet, kendi eksiini grmekle balar. Bir kii bir snf ve bir millet gibi TRK- de ilkin kendi nefsinde ADALET gerekletirirse, Trkiye'de SOSYAL ADALET korumaya g kuvvet buluyor. Kendi nefsinde yaplacak en byk adalet: SZ ile n birbirini tutmas. Trk-, ekonomi politikamz eletirirken yle diyor: "Gn kurtarmaktan baka hedef gtmeyen geici tedbirlere artk itibar etmemeli." Hkmete evrilen bu kocaman t; gnn adam olmaktan kanmak, kiiye g gelse de, Tarihsel grev iin tek arttr. Trk-in 5. kongresi, yurdumuzun biricik umudu ve ii snfmzn tarihsel grevini en merkeziyetli rgt ola rak kitaptan hayata geirmeye arldr. Trk-i, bakanlara ektii bildiride, u szn anlyor: "Dost ac syler!" onun iin "Tatl sz"lerimizi uzatmayalm. Bundan sonraki uyarlarmzda, TRK-'in en gerek dostu olduumuzu candan yrekten belirtmeye alacaz. Trkiye ii Sendikalar 5. Kurultay ii snfmza mutlu ve kutlu olsun. 27 Ocak-2 ubat 1964 Bursa

KNC UYARI TRK-'N TEKLT LER Trk-'in "Tekilt Merkeziletirmek" sz gzeldir. O szn ie evrilmesi nasl olacak? Trkiye ii snfnn tekiltlanma abas en az 150 yldr srer. Bu olay Trk- raporcular yle zetliyorlar: "Trk sendikacl 1947 ylnda kabul edilen Sendikalar Kanunu ile gerek tekiltlanma devresine girmi ve bu tekiltlanma mevzuu yurdumuz iin yeni oluu, iin balangcnda ideolojik sebepler yznden kurulmu ve milli ihtiyaca cevap vermeyen tekiltlanma hareketlerinin maalesef mevcut oluu yznden gerek foksiyonunu gsterememitir." (R., s.77) Raporcular kendilerinden nce "Mevcut" dedikleri ii tekiltn neden "esef verici: maalesef" buluyorlar? Kendilerine 2000 lira maal makamlar canlarn dilerine takp hazrladklar iin mi? Yoksa, dnyann kendileri ile balad m anlatlmak isteniyor? Bu son ama, Trkiye ii snfnn ac tarihini yok eder mi bilmiyoruz, ama o tarihin bugnk basamana tnemileri yceltmez, cceletirir gibimize geliyor. En eski Dou saltanatlarnn hepsinde yaygn olan u Tarihi kendisiyle balatmak, kt yumurtann kabuunu beenmemek antikal, modern ii snfmza iftira olurdu. etrefil cmleye bir daha bakyoruz, esefle karlanan ey: "deolojik sebepler yznden kurulmu tekiltlar" imi. Bu aklama bir Trk iisi iin bsbtn iinden klmaz kalyor. Sendikalar bask deil, ideoloji engellemi! nsann btn hayvanlardan fark, tek fark: yapaca her ii nce kafasnda tasarlamasdr. Bu tasarlamaya "FKR" denir. Frenke fikir sz "DE"dir, derli toplu fikirlere "DEOLOJ" ad verilir. Bu bakmdan "deolojik sebepler yznden" kurulamam bir

tekilt, insan tekilt saylamaz. Trk-, fikirsiz, kafasz, ideolojisiz bir kurul mudur? nanlmaz yle eye... Trk- 1 Kasm 1962 ylndan beri "Bnyesinde bir aratrma brosu" kurup, nice bilim yiitlerine 130 bin lira yolluk, 131 bin lira demirba, 381 bin lira cret, 481 bin lira masraflar dyor. Hi deilse iverenler nnde gln dmemek iin, ne demek istediini daha kara cmlesi dzgn kiilere yazdramaz myd? Cahilliin kimseye, hele ii snfna hi lzumu yok. Fikiri brakp, gelelim davrana. Trk-'in kendisi bilindii gibi, yukardan etkiyle, yahut zorla domad. i snfmzn her trl bask ve engeller ile kvrand kinci Cihan Sava sonunda, aadan yukarya doru gelimeler sonucu Bursa'da babaa vermi birka sendikacnn girikinlii zerine 31 Temmuz 1952 gn kendiliinden kuruldu; Onun iin ge ve g de olsa oldu ve Trkiye toplum hayatnda kolay kolay geri alnamaz, unutulamaz kald. Bu uzun, boazlanrca tarihli kendiliinden doumlu tekiltn davranlar nasl olmaldr? Stten az yanmn yourdu flemesinde bile, dou gereklerine uygun bulunmalardr. Yukardan atan, zor kullanan efendilik taslamamaldr. Trk-'in icra heyeti 3 kiidir. "Gelimi lkelerde yaplan seyahatler ve incelenim sonunda" 17 Nisan 1962 gn, 3 kiilik bir "Tekilat Komisyonu" seiliyor. Komisyon u kararlara varyor: "Tek st Teekkl" olarak Trk- "inisiyatif sahibi"dir. "Btn tekilatlarmzn zerinde ittifak ettikleri bir husus, komnizme kar olmalar ve milli bir teekkl etrafnda birlemeleri gerektir." "Sendikalar, tasarruf sandklar hviyetinden kurtararak gerek hizmet messeseleri" yapmaldr. Demek Trk-'in "ideoloji"si zor yolu gden "Komnizme kar" olmaktr. Kendisi, besbelli, "zor"un zdd olan "Demokratik" yolu tutacak. imdi, Sendikaclarn hangi milli sendika etrafnda birlemeleri gerek". Trk-, "Gerek sendikacla uygun hareketi tespit edilen sendikaya sahip kacak." Ve "Gerek" sendikaclk vcut buluncaya kadar mdahalecilik hviyeti" tayacak. ki defa "GEREK SENDKACILIK" denen ey nasl anlalacak? Sylenmiyor. Yanl: nk herkesin aka bilmesi gereken ey odur. Sonra, yaplacak "mdahalecilik" (ie karmak) hangi yoldan olacak? Demokrasi yolundan, bekliyorsunuz. Karnza u karar kyor: "Dier teekklleri milli teekkller ile birlemeye icbar etmesi ve bu icbar yollarna ait metodlar tespit etmesi arttr!" (Rapor: 80)

"cbar": zorlamaktr. Hani ya Trk- zor kullananlara kar idi. Bylece i sz tutmuyor. "cbar metodlar" iiler arasnda tepki yaratyor. 15 Ocak 1962'de Mmessiller Meclisi toplanyor. Sendikaclardan "Feragat", "Olgunluk" isteyerek, ilk satr, -Menderes'in bile kolayca atamad- "Blge Birlikleri"ne atyor, "uluslararas temas" adn verdii etkiler altnda, nispeten demokratik birliklerin yerine, kendi mutlak emrinde tek memur kiilerden ibaret "Blge Mmessillikleri" emrine 16 Milli Sendika kurulmasn kararlatrlyor. Asl iyz aklanmayan daha baka bir sr naho "icbar metodlar" karsnda yeniden tepkiler fkryor. Honutsuzluun ak sebebi, 3 kiilik "icra Heyetinin kendi koyduu prensipleri kendisinin inemesidir. 1- i Sendikas iilerce kurulur. Dardan dayatmayla olmaz. ilerin kendi kendilerine "cbar: Zorlama" deil "kna" (inandrma) metodu sker. Bir insann kendisini zorlamas, uur yolu ile olduu gibi, ii snfnn da bir zarurete katlanmas iin, eer yabanc bir zorba kuvvet araya girmemise, ii uurunu aydnlatma yolu tutulmaldr. Ancak ii uuruna seslenmeyi bilmeyenler, yahut istemeyenler yabanc zorbala bavururlar. cra 3 kiisi bu gerei inedikleri iin honutsuzluk yarattlar. 2- craat Sendikalar "Merkeziletirmek" uruna idi. Uygulamada merkeziyet szn Trkiye lsnde kendi kendine baarm, ie evirmi sendikalar (Birlikler, Federasyonlar, Trkiye tipi Sendikalar) "Fesh" ediliyor, datlyordu. rnein: Yap- olaylarn itiiyle, (iveren ayn Bayndrlk Bakanl olduu ve iiler ayn tip ve grevli bulunduklar iin) 4-5 bin yap, 1271 enerji ve 10 bin yol inaat iisi gibi ynlarla 40 bin kadar yeli bir Trk- ko i u olmutu. Yap-ileri "icra" 3 kiisinin kara gzlerine k olmakta kusurlu grld iin, o 40 bin kii, birka bin kiilik 3 paraya paraland. Yaratlan moral bozukluu da caba kald. Hani ya ama biri ikti? Bylece cra 3 kiisi, gene kendi ver-dii sz iiyle inedii iin honutsuzluk yaratt. Siz misiniz anlaamayan? Bu craclar, Milli Sendikalardan arlm her nn ve bir byk sendikann katlmad bir "ihtilaflar Uzlatrma ve Giderme Komisyonu" topladlar. Mmessiller Meclisinin "KAFA-KASA BRL" iarna uyarm gibi, kendi yapt 16 sendikay da 3 ylda 27 paraya b i nmek zere szde "Merkeziletirdi". alma Bakanl da acele bir "i ynetmelii" ile, bugn hepsi 34 tane olan Federasyon ve Trk Tipi Sendikalar 36 i koluna paralanmaya "icbar" etti, zorlad. Trk- acaba

Avrupa ("NCELEME" seyahati ve dolgun cret gstererek avlanan sendikac yerine militan halk ocuu sendikaclara deer verse ve "icbar: zorlama" yolunu kendi eliyle selamlamasa idi, "Sosyalist" sulamas ile santajlanmaktan rkm alma Bakanl 18 Milli Sendikay 36'ya paralama yoluna gider miydi? Demek, MLL, birlemek sz altnda datmak ve lkc sendikac yerine ecnebi parasyla tutulmu emirber memur sendikac tipini geirmekmi maksat. Zaten devletin belini bken ar memur kadrolarna bir sendika memur kadroculuu ile ty dikmek, o kadar vaiz edilen milli kalknmay baltalamaz m? imdi Trk-'in " ynetmeliine" gre serdii 36 ikolundaki Sendika durumu, hep o klah ve para kapma "CBAR" metodunun yrekler acsdr. Trk-'in oluumunu "TAM" szyle mhrledii Milli Sendika 36 ikolunda yalnz 6 tane: (3) Kmr, (4) Petrol, (6) eker, (7) Dokuma, (25) Demiryol, (36) Savunma... Dikkat edelim: Bu 6 koldan 4' (Kmr-eker-Demiryol-Savunma) Devlet babann koludur. Nitekim, sz dinleyen (1) Tarm ikolunda Devlet iftlikleri, (8) Deri ikolunda Devlet iletmesi ar basar. Demek Trk icraclarnn "CBAR"lar Devlet kanalndan skyor! Kendi kerametleri. Ltfen "icbar", "Satnalma" Komisyonculuundan cayalm. Sonu gelmez. zel sektrdeki ecnebi sermaye kaynakl Petrolde: "ihtilaf Batman Sendikasyla, Trk- bnyesinde olmayan bir iki sendika daha mevcut" diyor, rapor. Kendi milli birliini oktan baarm Dokuma kolunda yemiz olan 2 lokal 1 sendika kalm. Dokuma gibi aidatn muntazam deyen Ttn-ki Sendikalar da yar Devlet, yar zel ikolu olup, Raporcularn kendilerinden ok nceleri "Maalesef mevcut" saydklar ii teekklleridir. Demek, yalnz "Trk-'in ilk kurucular"na deil, daha eski ii teekkllerine de "Sayg ve kran" borcu unutulmamaldr. Geri kalan btn ikollarnda Trk-'in raporu birka szckle u grnty iziyor:
KOLU (2) Avc, balk (5) Ttn, mskirat (9) Aa DURUMU (Trk-i raporundan aynen yazld gibi) 'YOK" '13 MSTAKL SENDKA 'PEK YAKINDA.."

Kt Basn Lastik Ecza TOPRAK

"4 SENDKA" "MAALESEF.." "LER HENZ MEVCUT BULUNMAMAKTA"(?!) "GELME GSTEREMEZ" "MUHTELF FEDERASYON, MLL SENDKA, MAHALL SENDKA

Cam imento Metal Gemi Yap Karayollar Enerji Ticaret Banka Kara tat Deniz tat Hava tat Ardiye Haberleme Genel hizmet Salk Otel, Lokanta Bro AMAIR vs. Basn

"BAZI HUZURSUZLUK" " HTLAF" "BRLEME TEEBBS NETCE VERMEM" "GEM LMANI AYRI" "BNYESNDE PARALANMALAR" "HTLAF" "MAALESEF... " "DAINIKLIK" "BNYEMZDE YOK" "CDD ALIMA GEREK... 5 LOKAL SENDKA" "OK HTLAF" "HENZ YOK" "K MLL SENDKA HTILAFTA" "GELME STDADI" "KISA... MT..." "MAALESEF... " "YAPIDAN DEL" "BEKLENMEKTE" "HENZ YOK" "BRLK YOK!"

te y u k a r d a n b u y u r t m a ve a y a r t m a y o l u y ia yaplan " Z O R L A G Z E L L K " budur. Byle bir bilano n n d e , T r k iileri " C B A R " tabancasn alp ne bakalarna, ne kendi kafalarna skmasnlar. i uuru ve e r d e m i i ile nce "ideoloji" softalklarn yensinler. Sendika: lka tapna, O s m a n l m e d r e s e s i deil, FKR HR-

RYET besleyen iilerin tolerans en geni sosyal okuludur. Ksa va-deli, gnn adaml baars yerine davranta demokrasi: uurla, inanla birleme metodu, tek yarar, tek kar yoldur. Doru yola girilirse, yanl hesap Badat'tan dnebilir. alma Bakanlnn "i ynetmelii" gkten inmemitir. Ayrca Trk'in 27 parasndan daha esnektir. rnek olarak, biz o ynetmeliin blmleri erevesinde, btn Trkiye ikollarnn en ok 14 KAFA-KASA birlii yapm MLL SENDKA iinde derlenip toplanabileceini yle teklif ediyoruz:
1- DOGAL- A- TARlM-K (1) (BU saylar ynetmeliindir) B- AV-K (2) Balk snger, kara av, vs.) 2- MADEN- 3- YAPI- (3) (Yeralt, yerst, yerden filiz kartma) A- TOPRAK-K (14) B- MENTO-K (16) (Seramik, vs.) C- YAPI-K (19) D- YOL-K (20) (Yol, kpr yapm, tesviye, vs.) E- ENERJ-K (21)'in baraj vs. naat ksm) 4- BES- A BESN-K ve EKER-K (6) (Her gda maddesi) B K- (Ttn, mskirat) 5 5- KMYA- A- PETROL-IK (4) B- KGlT-IK (10) C- PLSTK-IIK "(12) (Lastik vs. inde) D- ECZA-K (13) (Kimyevi madde, vs. inde) E- CAM-K (15) (Aslnda kimya iidir.) 6- AGA- 7- DER- 8- DOKU- 9- METAL- (9) (8) (7) A- METAL-K (17) B- GEM-K (18) (Gemi inaat vs.)

10- TAIT-l

: A- KARAYOL-K (24) (Yapm, bakm deil; tat) B- DEMRYOL-K (25) C- DENZYOL-K (26) D- HAVAYOL-K (27) E- ANTREPO-K (21) (Ardiye, Tahmil, tahliye vs.)

11- BAKIM-

: A- BARIN-K (32) (Otel, Lokanta vs) B- TEMZ-K (34) (amar, t vs) C- SALIK-K (31)

12- BRO-

: A- TERCM-K (22) (Toptan, perakende ticaret) B- FNANS-K (23) (Banka) C- YAZI-K (33) (Banka)

13- KLTR-

: A- BASIM-K (11) (Matbaa, klie vs.) B- HABER-K (29) (Haberleme, PTT vs.) C- BASIN-K (35) (Gazete)

14- GENEL-

: A- SAVUN-K (36) (Milli Savunma vs.) B- KAMU-K (30) (Devlet ve Belediye memurlar) C- BAYINDIR-K (21)'in (letim alan: Elektrik havagaz vs.)

Olumlu teklifimiz bu. Devlet baba makul adamdr. " cbar" tan biz kendimiz andrmazsak ona, dinler. Uzmanla baylr: Yukarki blmleme ise, sendika grevi uzmanl bakmndan uygundur. Bir an iin ne kadar kolay ve yal olursa olsun, Trk-, kendisine "Taktika" ve "CBAR" akl veren "KHNE" kargalarn klavuzluundan yeterki ban kurtarsn. Gvde: i snf bu topran en salam biricik dayanadr-.

NC UYARI TRK-'N PARA LER Biz ii snf, bakalarnca nasl bir "Ekonomik faktr" saylrsak, tpk yle, Top I umun ve insan davranlarnn da ekonomik faktrle en iyi llebileceini kavrarz. Trk- 4. dnem yneticilerinin ne olduklar ekonomik ilerinden en kestirmece anlalr. Kendileri de, mali raporlarna: "Para ilk planda akla gelmelidir!" szyle balarlar. 1961 sonuna kadar 10 binleri kasasnda grmeye hasret kalan Trk-, bu gn kati hesap bilanosu genel toplamn, Bor: 5,6 milyon, Alacak: 5,7 milyon lira olarak sayyor. Spor-Toto gelirinden 75 milyon liralk tesisler yapan bir lkede, 300 bin sendikalya 6 milyon, ii bana 20 lira ok grlemez. ok azdr. Az olduu iin ise, hesab ar titizlik ister. Yneticilerin ok laf ve ok az rakam verdikleri raporlarndaki btn para ileri zerine konumak gerekse, o Rapor gibi on cilt yetmezdi. Biz burada en kabalama birka noktaya deinmekle yetineceiz. I- GELR TRAJEDS: Muzaf usull defter hesaplar, iveren iin ne kadar karl ise, iiler iin o kadar iinden klmaz bir dehlizdir. Rapordaki Defteri Kebir ve Bilano hesaplar bir yana, uralardan u kadar para geldi, bu kadar paray da bu yerlere harcadk, diye ak bir gelir, gider listesi uzman muhasip olmayan iilerimizce daha kolay izlenebilir. Rapor net geliri: 3.776.802.32 lira gsteriyor. Evet, bu para hangi kaynaktan gelmi? Oras azck karyor. Rapora gre: "Trk-iin z gelir kaynaklar yeknasaklk ifade edecek bir seviyeye henz gelmemitir."

Bu bay bakan az ne nemek istiyor? Trk-in "Z GELR"i: ye aidatdr. Aidatn "yeknasakl" deil, masraflara nisbeti mhimdir. Trk-'in 3 yl 3 ay iinde yelerinden toplayabildii para 683.705 liradr. 29 bin bayrak, 9 bin rozet, 4 bin faiz, 56 bin teberru ile tesadf eseri kan 62 bin ikramiyeyi aidata katarsak, hepsi 844 bin liray bulur. Trk-'in normal geliri budur. "Net gelir" denilen eydeki 3 milyon nereden kyor? Rapor: "Devre iinde Trk- yaratt ortamla mali yardmlara mazhar olmutur" diyor. Gerekte Trk-'i "Mazhar Osmanlk" eden iki anormal yardm var: 1- alma bakanlndan 310 bin lira 2- Ecnebilerden: 2 milyon 487 biri 355 lira (55 kuru) Raporcular m, "ORTAM" yaratt, yoksa "ORTAM" m raporcular yaratt? Orasn Bakrky diplomallar dahi bilir, nk bu yol: Bakanln verdii para iilerden kesilmi cezalardr. Trk- bu lanetli paralarn her yl oalp kasasna akmasn isteyebilir mi? Sendika grevinin balayaca, iilerden, firavunca kesilen para cezalarn azaltmaktr. Trk-i, iilerin gzya sinmi geliri iverenle birleip arttrmak isteyemez. Byle gelir eksik olsun. Ecnebi yardmlarna gelince: Onlar da iki yl iin verilmi grnyor. Demek her iki anormal gelir kayna da, Raporcularn poz alarak Hkmete yaratramadkiar "gnlk politika" yatrmlardr. Dahas var: ki buuk milyonluk yabanc parasnn yalnz 733 binini ICFTU (i teekkl), teki milyonlar Ecnebi devletler veriyor. ICFTU da, AD de, dnyay parmaklarnda oynatan bal gibi siyasi kurum i ardr. Siyasete her oturup kalktka "T-Ka-ka" diyen Raporcularn, bylesine kk darda siyasi paraya nasl "MAZHAR" olduklar kendi bilecekleri itir. Bizi zen u gerektir: Ecnebi paras alnrken ho gelir. Ama, hi tekin deildir. Trkiye tarihinde denenmitir: Krm harbiyle, mttefiklerimizin akttklar d yardmlar, Osmanl mparatorluunun ipliini pazara karp, Trkiye'yi smrgeletirmitir. kinci cihan harbinden sonra alan d yardmlar da, tesadf, Trkiye'nin DP ykm ve bugn herkesin "kmaz" dedii durum ile paralel dmekte Osmanl borlarndan aa kalmam grnyor. Koskoca lkeler iin o denli uur tamayan ecnebi paras, Trk iin tar m? Raporun rakamlarna gz atalm. Tekrar ede i im: Ecnebi verdii 2 buuk milyonu "Eitim" adna reklamn dnda

harcatmamtr. Fakat, havadan kudret helvas yerine dolar gren ve bunu kendi "Ortam yaratma" kerametine veren Trk- yneticilerine olanlar oldu. Atlar kesenin azn, bakn ne masraflar kardlar ii snfmza: 393.644 lira 66 kuru: Devlet ve Bankalara. 524.519 lira 99 kuru/ cretlerle yolluklara (Ne sana ne bana) 642.233 lira 36 kuru: Vesair masraflara... Trk-'in "ZGELR"i aidat 682 bin, masraflar 642 binle kapanyor. Yolluk, cret, Devlet, banka harcamalar 917.164 lira. "Umumi deme": 1.560.398 lira 01 kr. Demek Trk- yiitleri, az gelimi lke devletlerinin d yardmla milletini "ynettikleri" uurumdan daha derinine "MAZHAR" olmulardr. imdi bu sayn "ynetici"ler, ii snfmzn toplu szleme, asgari cret, mesken, salk, grev vs. gibi entipften ilerine mi bakacaklar, yoksa, ke bana mendil serip, iftar topu beklerce 1 gelire kar 2-3 giderle iflas topunu beklerken "Ortam yaratma" remili mi atacaklar? Elbet, kumda elik oynayacaklar ki bir yerlerine batmasn! II- ETM TRAJEDS: Trk-'in 1961 geliri ayda 4480 liradr. O yl 6 seminerde 160 sendika yneticisini, (Hemen byk Kongreye getirdii delege says kadar yesini,) 30'ar gnlk sreyle eitmitir. Sonra; aylk geliri birden 17.460 liraya kyor ve: 1962 yl 16 seminerde 426 1963 yl 48 seminerde 1755.. topyekun: 64 seminerde 2 yl, 2181 "ynetici"yi, ou 3-4 gnlk, birka 15 gnlk seminerden geirdii iin vnmekten krlyor. Hakl m? Raporcularn burada bir rakam oyununu yakalyoruz. 1961 yl aylk geliri 4460 lira ise, yllk gelir: 54.520 lira eder, 38 aylk net gelir 3.776.862.33 liradan 54 bin karlnca kalan 3 milyon 771 bin lirann 24 aya blm 17460 lira deil, tam: 140.000 lira eder. 1961 ylna nisbetle 1962 ve 63 yllarnda ge I ir 33 buuk mislinden fazla arttna gre, eitimin de en az 33 kat fazla yaplmas gerekirdi. Yani, 1961 ylndaki ayl 4460 lira gelir ile 12 ayda 6 seminerle 160 kii eitilirse, ondan sonraki 140 bin lira gelirli 26 ayda tam:

64 yerine 415 seminer almal, orada 2181 yerine en az 11.040 ii eitilmi bu i unmalyd. Sayn "yneticiler" (hepsi 11 kiidir), ellerine geen imknlar eski abalaryla kullansaydlar, tam 350 semineri bountuya getirmezler ve 9859 iiyi eitimden yoksun brakmazlard. Yani baar gibi gstermeye altklar davranlar, tam bir baltalamadr. Gerek ondan da acdr. Trk-, ay bana den gelir blm ile deil, kendisine 2 ylda verilmi 2 buuk milyon lirann hepsi ile eitim yapacakt. Yapmtr da. 1961 yl EPA'nn hesabyla, retmeni kendisinden, her seminer 1850 liraya pekl kmtr. 1,5 milyonu bu rakama blelim: O parayla 1366 seminerde 36.882 sendikal i i eitilebilirdi! Bylece, Trk- icracs 3 kii; ellerine geen milyonlar har vurup, harman savurarak. 34.700 sendikal iiyi eitimden uzak tutmutur. Kendi verdikleri rakamlar bunu sylyor. Sayn sendika bunaltclarnn u itiraz olacak: EPA'nn 1820 liralk seminerlerine retmen masraf yaplmamtr. Ama, EPA seminerleri de 30'ar gnlkt. 1962 ve 63 seminerlerinde 15 gn geeni pek azdr, teki ou seminerler, sra savma eidinden 4-5 gnlk kapt kat el abukluklar idiler. Yneticiler verilmi eitim paralarn yama Hasan'n brei etmiler, 64 ksa seminercik iin 1 milyon 366 bin 695 lira 48 kuru (yle ince hesap ki kuruunu unutmamlar!) cret 499 bin 533 lira 18 kuru da yolluk datmlar... Nerede bu bolluk? 1952 yl Ankara niversitesi 24.040 yksek renciyi 360 gn okutan 8 Faklte retim yelerinin hepsine 2.822 bin lira, gnde 7922 lira cret dyordu. Ynetici dneticilerimiz 25-30 iiyi, toplasan (niversitenin binde birinden az insan) 3-5 gnlk hava civa seminerinden geirmek iin her seminere 29.559, lira cret-yolluk datsn. nsaf edin! Haydi biz o cret bolluklar ile yolluklar da, helal olsun, diyelim. O hovardalk masraflar dnda harcanan 1.503.618,85 lira, gene seminer bana ayrca 23.495 lira sunar. 30 gnlk bir seminere 1820 lira, 4 veya 5 gnlk baka bir seminere 23.500 lira... Trkiye'de yayoruz, hey! "Sen herkesi kr alemi sersem mi sanursun!" Kendinize gelin 3 buuk "ulu nder". Dnderebildiiniz bu dnme dolap, Menderes stadnzn bile ban yedi. Karnza setiiniz birka yz delege bunu kabul edebilir. Siz fatura, hesap pusulas gsterebilirsiniz. verenler de, Devlete kar hep yle faturalar gsterir. Ama, siz bile RAPORunuzda iverenin "dviz ve

vergi kaakl" yaptn iln ediyorsunuz. nk, biz krk kiiyiz, birbirimizi biliriz. Kimse yutmaz. "Devletisiniz" anladk. i "lider"lii ile DP liderlii arasnda hi mi bir fark bulunmayacak? Kendi 7 blgenizin 38 aylk tm masraf 29.050 lira. Bunu Raporunuz yazyor. Bu bizim iimizin alakgnll normal masrafdr. Sonra bir seminer iin 53.554 lira, -be gn "eitim" iin ayn blgelere 882.175 lira datm. 38 ayda 99 bin, be on gn iin 1 milyona yakn para.. Etmeyin, eylemeyin. Yenilen "gvur" paras da olsa gnahtr, ayptr! Bize ne mi? Hepsinden kts, en sonunda kabak gene biz Trk iilerinin banda patlyor. Yenilen sarmsaklarn kokusu kmasn diye, balyorsunuz "TRKLK"ten, "TRKEILK"e; "Han' yama"dan mz kmamas iin, Raporunuzda "CBAR METODU" adn verdiiniz ayartamadklarnza zart zurta! krdnz cevizlerin ceremesini, birbirine drlen sendikalar ve iiler ekiyor... III- BTE TRAJEDS: "Ocak 1964'ten 31 Aralk 1964 tarihleri arasnda 1 yllk Trk- Hesap Bilanosu" gzmz nnde. Bir nceki Kongreden 4. devreye braklan Kasa mevcudu 99 bin lira idi; bu seferki Kongreden 5. devreye (elden milyonlar gemi) braklan kasa mevcudu 47 bin lira. Tam yarya d. (215 bin liralk Banka mevcudu: Yalnz 3 ecnebi alacaklnn eitim iin verip de artan 192.926 lirasn karlar)... 4. dnemin 38 aylk (3 yl 2 aylk!) aidat: 628 bin lira idi; bu seferki 1 tek yllk aidat 1 milyon 200 bin lira. 2 misli mi? Yl hesabna gre (ayda 16 yerine 100 aidat verildiinden) gerekte 6 misli, alt kata aidat ykselii!.. te Trk-i deil, iilerin "Trkei" adn taktklar (niversitelileri kurunlatan Menderes'e sadakat telgraf ekmilerin art) sendika aalarnn Trk iilerine adadklar "NURLU STKBAL" budur. be aamz haksz m? Bir yol milyonlar eritmeyi tattlar. 6 katna kardklar aidatlar onlarn artk dilerinin kovuunu bile doldurmaz. Yalnz cretleri 1 milyon 250 bin lira. Karaman'n koyunu gibi oyunu sonradan kacak "YOLLUK" bolluklarn Allah bilir... Ayrca 256 bin lira (Tazminat, Bor, Demirba, ICFTU'ya aidat, evet, almas kolay deil, imdi de verilecek ecnebiye!) ile, 572 bin lira (Merkez ve Blge Ofis Masraflar) cretlere katld m: "YNETC" baylarmz beslemek iin srf 2 milyon 207 bin ksur

lirack gerek... Ei dostu "GRMEK" iin de en azndan 460 bin lira "Seminer" fonu biilmi (Eski Osmanlcada "Semin: Yal" demekmi; demek: Yal er) ve "Eitim" Yenitrke "Eitim" szcnn asl da "Eiltmek"ten gelir. Hacaalarmz nlerinde "eiltme"yi pek severler! Trkelerimiz, Yaler: Seminer yolu ile kayrdklarn kendi ynlerine eiltirler, eitirler...) Bylece: "Trk- Tahmini Hesap Bilanosu": Topyekn 3 milyon lira yalnz di kiras (Ynetim paras) keser. Bu milyonlar nereden kacak? Ecnebi yardm kurtarsa Menderes'i kurtarr idi. 1,5 (bir buuk) milyon ecnebi yardm fasafisodur. Bilanoda "Fevkalde" ve "Dier" ad verilen teki gelirlerse 80 bin lira gibi, Trkeilerimizin azlarna alamayacaklar rakamlardandr artk. Onun iin her Trk iisi (tam Derebeyi usul: Anayasann yasak ettii ANGARYA olarak) bir gn Trkei aalara alacaklar: Bilanonun "Mterek Grev Fonu" adn verdii 3 milyon lira toplanacak... Ey Trk iisi gryorsun ki, "ortam yaratmak" yahut "Sadece ve sadece Trk- bir hkmet olmad halde AID tekiltna bir ibirlii programnda taraf tekil etmekte" gibi zr kabahatinden byk lflarn sonunda bizim srtmzn derisi yzlecektir. Bu deriden biz iilere ark karacaklar yerde, be on amelimanda Trkeiye "yksek topuklu" iskarpin yaplmasna parmamz kaldrp oy verecek miyiz? verenlerimiz Milli Gelirin yzde 32'sini ceplerine indirip, ancak yzde 7 kazanlarn yatrma kyyorlar. O devede kulak yatrmlarnn da arslan payn ehirlerde lks beton binalara harcyorlar. Niin? nk, Menderes vurguncu aalarnn kyleri dar getirdikleri insanlarmz ehirlere akn ettike kiralar ve irat kazanc, ta atp kol yorulmadan Bayezit kulesi gibi ykseliyor. Trkeilerimiz niin iverenlerden aa kalsnlar? Sermaye "Turizm" ve "naat"a m akn ediyor. Bizim Trkeiler de... Yanl anlalmasn, elbet iilerin yllk dinlenme ve elenme haklarn iiler ele alrsa Trkiye alanlar gibi btn dnya iilerine de uygun masrafla lke gzelliklerimizi tadarlar ve Trkiye'nin Turizm geliri yz misli, bin misli artar. Fakat Turizm vurgunculuu en elverili alan olduu iin sk kontrol ancak iilerin geni ynlar ie el korsa salanr-. Gene, rat iveren zmrelerinin Trk milletini haraca kestikleri Kira ikencesi altnda batakhanelerde yaamaktan nce iilerimizi kurtarmak en kutsal Milli grevdir. Ama, "i kooperatifi"

maskesi altnda, en namuslu grnen sendika liderlerinin Avrupa gezileri ve kiiliklerine Araba, Apartman uydurduklar gzlerimiz nndedir. Bu ii kiinin namusuna brakrsak, insan iy st emmitir. Uzatmayalm, belki o kii de "CBAR METODU" yerine " DEMOKRASS" yoluna getirilirse, israfn, apulun n kesilir. Turizm gibi mesken yapcl da, birka bin "ETLM" sendika "LDER"ini avlayacak san yolu olmaktan kurtulur. Tahmini bilano bize bu kazdka altndan apanolu kan alanda ak rnek veriyor. 3 ylda yarm milyon aidat g veren iimize "Maliyeti 6 milyon civarnda" bir Sendika Saray sunulacak. Hell olsun. Bunun paras iin "Karlkl para fonundan (Amerika'dan) alnan 2 milyon liras hibe" deniyor, Raporda. 1,5 milyon liras, i Sigortalarndan 20 yl vade ile kredi olacak... Geriye, 6 milyon lira iin 2 buuk milyon mu kald? Raporda aynen u yazl: "Binann tahmini maliyeti belli olunca, mevcut 2 milyon liraya ilaveten 4 milyon lirann daha temin edilmesi zarureti hasl olmu, bu hususta da cra Heyetinizin yapt ok cepheli (bu szcn stne mim koyun, ok nemlidir!) ve ...ciddi bi mesi sayesinde karlkl paralar fonundan (Gene Amerika'dan) 4 milyon lirann daha verileceini AD tekiltndan alnmtr. Durum u anda olgunlamaktadr. nk Maliye Bakanlnn muvafakat gerekmektedir." (Rapor, s. 124) Anlald m ii kardeler? "cra Heyetiniz", tpk sizin "fazla mesi" "gece mesisi" yaptnz gibiden stn "ok cepheli" (yani: bir yzl, iki yzl deil, ok yzl) "Bir mesi" yapyor; 6 milyondan 3,5 milyon knca, geriye 2,5 deil 4 milyon kalyor, O da "icra Heyetiniz SAYESNDE", Siyasi Amerika "AD Tekiltndan" olgunlamakta... Hesap art 1,5 milyoncuk ne olacak? imdiden 1,063.764 liras Bankaya bitiik arsaya yatrld, 170 bin liras projesini yapacak bir tek yksek mhendise... Kalan 266 bin 236 liraya da bir "di kovuu" bulunur. Biz ii snfmza 6 veya 16 milyonluk saraylar ok grmyoruz. Allah versin, 60 milyonluunu az buluruz. Yalnz kat stnde projesi iin (Mesken bahsinde hesabn Emlk Bankas Trk'e vermi; kaloriferli 6 tane ii apartman dairesini satn alacak para denince, milyonlarn da "Yal-er", "Semiz-er" yetitiren seminerler ve bolluklu yolluklar gibi harcanacan anlyoruz. Bir mhendise, birka aylk emei iin 6-7 kaloriferli apartman dairesi

balayabilen Trkeilerimiz fazla "EMEKTEN YANA" kamyorlar m? O kadar demedik. Asl korkuncu ise u: On milyonluk inaata kendini veren "cra Heyetiniz" 3 kii, baka bir iiniz iin ban kamaya vakit bulabilecek midir? rnein: Trk- yneticileri iin Sarayda oturmaktan nce gelmesi gereken, iinin toplu szleme ve grev silhn kullanmasna yaramaktr. "Mterek Grev Fonu" bilanosunun SOLunda (iden toplanrken) 3 milyon liradr; bilanonun SAnda (ii iin kullanlaca zaman) 1 milyon lira drlyor! Anlald m? "cra Heyetiniz" 3 kii, siftah bismillah biz iilerden "GREV PARASI" diye toplad 3 milyonun yalnz bir milyonunu (o da AD msaade ederse) grevde kullanacan, 2 milyonunu deve yapacan aklamaktan ekinmiyor. Yani, 1964 yl allah etmesin, iilerin balarna kopabilecek her 3 grevden 2'sini, en bata Trkeiler baltalayacaklar, iverene sra kalmayacak... Daha imdiden, nlerine gelen her grev teebbsn, yce tanr katlarndan ya "gayrimeru", ya "Gayri kanuni", ya "Gayrimakul" fermanlaryla yldrmlyorlar. 2 milyon dile kolay. Peki, Grev kanununu niye kutluyorlar yleyse? Hamamn namusunu temizliyecekler, diyelim. Ya iiden grev yapacaz diye 3 milyon angarya paras? O da Tren ve lenlerle KUTLAMAK yolunda ii haklarn KURTLATMAK iin harcanacak; Kutladka kurtlaacaklar. Kurtlar Sendikada Seminerle semirip Semizer olacaklar. Btn ii meselelerini temize havale edecekler. Asl korktuumuz bu. Yoksa, biliyoruz. Denilebilir ki: Yahu, siz mslman deil: misiniz? Brak gvurun parasn bir az da fakir sendika "yneticileri" yesin hep iverenler mi yiyecek?... nce, gstermeye altmz gibi, gavurun paras, dner iinin parasn sakatlar, yarasna merhem olmaz. Sonra biz mslman olmakla, apulcu deiliz. Haydan gelen paralarn huya gitmesine yanmayz, iilerimizi oktan beri yakan ey, yamacln ve prensipsiz israfn vard u kt sonulardr: 1- Sendikaclkla ykn yapan nice keskin ii "Ynetici"leri, bu gn br yana gemi, irili ufakl iveren olmutur. rneklerini saymakla bitiremeyiz. Bu memleket hep o tersine akntlardan bin yl geri tepiyor. Hi deilse artk ii sendikalar iveren fidelii olmamaldr-.

2- Gzlerimiz nndeki sendikac ekimeleri, ii snfnn yararn kendi kar sananlarn para veya klah paylamakta birbirlerine dmelerinden ileri geliyor. Eitim gibi aydnl karanla eviren, Grevin gzyal lokmalarn saray dalgasna kaydran yalanc pehlivanlar ortalkta kol geziyor. Onlar, balar bo braklp karlar uruna tepisinler diye Trkiye ii snfnn hareket ve tekiltlar dejenere edilmemelidir. 3- l gznden ya almakta usta zel sermayeci ecnebi devletler; Trkiye'de ii yneticilerinin kara gzleri iin balklara inci atan Osmanl Padiah kadar deli, hele ii hareketine metelik verecek enayi hi deildirler. Verdikleri paralar arur ettiimizi onlara aktrmyoruz sanrsak, kurnazlmzdan beynimiz ufalm demektir. Onlarn Allah'tan istedikleri bir gz (iverenlerimiz)dr, ama birka milyonla iilerimizi de yama hrlamasnda soysuzlatrabilirlerse, Allah vermi olur iki gz! Bu toprakta, ecnebi nnde iverenler gibi balar kel ii yneticileri reyip, trememelidir. Bu dnyann, namuslu kalmaktan baka hibir ama hibir menfaati bulunmayan tek sosyal snf ii snfdr. nk, nereden kalkar, nereye varrsa varsn, her dalavere, malaverenin ardnda ii Mehmet nbete kar. Onun iin biz dalavere istemiyoruz. Dalaverenin ne byn, ne kn, ne kendimiz iin, ne bakalar iin istemiyoruz. Dalavereden iiye hayr gelmez.

SONU KOMSYONCU AALIK VE SENDKACILIK Mustafa Kemal Paa, yenilikler dnrken, kurnaz kiiler sordular: "-Paam! Anadolu'da kuvvetli bir Osmanl aal var, o mtegallibe eraf ve ayanla ne yapacaksnz?" Paann karl, kesin, oldu: "-Hi! Sizin o aa dediiniz mtegallibe eraf ve ayan komisyoncudurlar. Basbaya, Devletle Halk arasnda komisyoncu... Btn glerini devletten alrlar. Halka giderler/ 'Hkmette grlecek bir iiniz olunca bize gelin, araclk edelim' derler. Devlet, aalarn araclna yer vermezse, eraf ve ayan mtegallibelii sfra iner. " Bu kan bizde "Devletilik" geleneinin Osmanllktan Modern aa aktarlm aklamasdr. Osmanl Tarihinde Aalk m Devletten kt, Devlet mi aalktan? Cumhuriyet Trkiyesinde "Komisyoncular" m Devlete dayand, Devlet mi Komisyonculara? Bu problem konumuz dndadr-. Yalnz, Trk- 5. Kurultay Edebiyat gzden geirilir geirilmez, Rahmetli Paann "KOMSYONCU" sz gznne dikilivermekten geri kalmyor. Hele, 27 Mays 1960 geidinde beliren zelliklerden beri, btn Sendika almalar, Devletle i snf arasnda "YNETC" adn alm kiilerin bir eit "KOMSYONCULUK"u biimine girmitir. ktisadi Devlet Teekkllerinin idaresine Sendikalarn katlmas m art? 27 Mays kurban iilerin eski yerlerine alnmalar m? Devlet letmelerindeki iilerin "YEKNESAK"latrlmas m? Devlet kapsndaki "muvakkat" iiliin kaldrlmas m? Hatta, Hkmete kafa tutan Siyasi Partilere (Evet SYASET'e!) gzda verilmesi mi? alabildiine kolay. Konu etrefilce ise, "CRA HEYET" denilen paravana ardnda, konu su gtrrse paravanann hemen nnde birisi "DEMR", tekisi "TUN" soyadl iki yiit kii "Ciddi

bir mesi" yapveriyor. Tasla nlerine konmu "BLDR"yi imzalayveriyorlar. "Sayn Bakan"a, yahut, o "cra Heyeti" ile karma toplant yapm "Bakanlar Kurulu"na sundularmyd? Akan sular duruyor. Teklif "Makul ve makbul" saylveriyor. O kadar ki, Ynetici cra Heyeti 3 kii (Aslnda 2 kii) Artk, btn iilerimize yetip arttklar iin, Dilerine de (Tabii Devlet kanadyla) umak zere, Avrupa'daki Trkiye Eliliklerinde Askeri Ataelik, Ticaret Ataelii gibi, bir de ii Ataelii istiyorlar. Avrupa'ya 40 bin ii gitmi; bu yl saylar 100 bin olacak. Trk-'in bunca Trk iisi iinde bir tek adam yok. Etkisi hi. cra Heyeti orada da, Trk iisinin bana Devlet kuu olarak konmak iin tneyecek elilik aryor! Sendikaclk bu mudur? yle olsayd, ne mutlu idi sendikacym diyene. Al karna bin yllk Anadolu aalarmz. Onlar nasl yapyorlarsa, yle, gir Devletin koltuuna. "Hem ye, hem yedir." Hem "Ynetici" (YN) ol hem en erefli (ERAF) insan ol. Trk- mtegallibesi, yalnz ii arasnda eraf sayldklarna gveniyorlar. Trk-'in Genel Kurul Toplants da kim oluyor? Nasl olsa bizi seecekler. nk Devlet katnda itibarmz byk, diyorlar. te 21 Haziran 1962 gn Devlet Bakanna u ektiimiz "SERT KAZ": "Sizlere son defa sesleniyoruz: Ulusa (Bu "Ulus" Halk Partisinin gazetesi deil, Trk Milletidir) zulmetmekten vazgeiniz? birlii yapnz. Zulmnz devam ettii takdirde Ulusun zulme mukavemet hakk olduunu unutmaynz." Nasl? Bylesine kabadaylk rolne karlm komisyoncular, kendi kumandalar altna sokulmu, ayda 200 liraya fit baldr plak ii kalabalndan m rkecek? Bir yanda "Sendikalarn Siyasetle Urama Yasa"nn ba stne yemin ediyorlar; tede "Siyasi hayatmz verimsiz, zararl ve hatta tehlikeli ekimelerden kurtarmak" toplantsna "Mahit" olup, "Bat Almanya'daki Metal ileri Sendikasnn aylk dergisinden tercme" ettiklerini de gizlemedikleri "Fikir"lerle: "Trk iileri adna Siyasi Partileri ikaz etmenin zaman" geldiini haykryor. 58-1961 gn Sarahanebanda: "Ne olursa olsun Trkiye'de gericilii ortadan kaldracak" hkmet istiyorlar; 22-12-1962 gn dnp: "Trk iisi servet ve sermayenin dostudur!" ln basyor. Dorusu, bu hi zahmetsizce itildiin yerde kkreyen arslan, kuyruundan ekildin mi el pene divan duran terbiyeli maymun

rolleri Trk- eraf iin biilmi kaftandr. Trkiye ii snfnn byle smarlama ucuz kahramanlklarndan baka hibir eye ihtiyac kalmam olsayd, diyecek kalmazd. Belki, kara halk ynlar iindeki "komisyoncu" aalara alk olan devlete de, yeni yeni kaynaan ii snf iinde byle bir sendikac "Eraf" lzmlktr. Hatta, belki, kyde aa "ETM"inden yeni km birok iiler iin Devlet Komisyoncusu sendika YN ilk azda aykr gelmez. Ama, bu Devlet komisyonculuuna ne dnyann baka yerlerinde, ne bizde Sendikaclk ad verilemez gibimize geliyor. Verilemeyecei Yneticilerimizin i ataelii peinde komalarndan daha ak itiraf edilemez. Sen sendikac isen, Trk iilerine bir inan verebildiysen, gitsene, kendini gstersene bakalm o Avrupa'daki 40 bin Trk iisi arasnda O Avrupa'daki, hi deilse sendika ii kimsece engellenemez. Yok, Ynetici komisyoncularmz, o ii de Devletten bekliyor. Avrupa'da ise baka trl Devletler bulunduu iin, 100 binleri bulacak (Btn Trk- yelerinin yarsn tutacak) Trkiye iilerini korumak zere, elilik, ataelik istiyor! Devlet Komisyonculuu Sendikaclk deildir. nk, Devlet, artrma eksiltmeme Kanununun buyurduu gibi: haleyi yapp yapmamakta ve dilediine yapmakta hrdr. Karma ekonomi, ancak zel Sermaye asndan planlanmtr. zel sermaye ise nce ivereni dnr. i Sendikas da nce ivereni dnebilir mi? O zaman ona iveren sendikas denir. te Trk- Raporunda yazlanlar: KANUNU: "i niteliine haiz olan bir grubu ikiye ayrma gibi sakat ve yanl bir tatbikat"tr diyor Rapor. Doru. nk Kanunu, ad stnde: " KANUNU" deil, " KANUNU"dur. O yzden kanun d braklan iiler, kanunundan faydalanan iilerin be mislidir. Trk- Batdaki anlamda bir i Sendikas olsa, btn o kanun d iileri kendi ats altnda birletirmenin yolunu bulur ve o sayede, milyonlarca alan Trk' kanun d artlardan kurtarr. Trk-i ne yapyor? Kendi sz u: "(Mesele) Bakanlar Kurulu Toplantsna getirilmi... abalarmza ramen, bu gne kadar bu yolda mspet bir ilerleme kaydedilmemitir." Yani, Devlet Komisyonculuu skmemitir. veren Komisyoncular daha baskn kmlardr. Tekiltda grdk: Trk-'in btn "Sendikac" kabadayl, Devlet iletmelerinde ii cretlerinden nce kendi aidatlarn devlete kestirtmektir.

OCUK YUVALARI: Rapor diyorki: "zel sektrde" bu mecburiyete uyan iyeri yok denecek kadar azdr. Cmleden de anlalyor ki, burada iiler; kanun ii bir hak edinmiler. Yukardaki gibi " KANUNU DII" bir durum yok. Ama veren kanuna kulak asmyor. Trk-, Batdaki anlamda bir sendika olsa, btn o kanun d davranan iyerlerine kar harekete geecek, kanunun emri yerine gelinceye dek silhn elden brakmayacak. Bizimki ne yapyor? Tam Devletten yz bulmam, kap dar edilmi bir zrt komisyonculuk. nce mzklanyor: alma bakanl ocuk yuvalar meselesine "ELMEM"! Birader, sen eildin de ne oldu? Kreleri "Mevzuatmz mecburi kld halde.." Evet "Hkmetlerin alakaszl" varm. Ha unu bileydin. Ya sen ne yapyorsun Trk-? iler adna Tzel kiiliin var. Grdn kanunsuzluk zerine dava olsun aabiliyor musun? ileri bu haklarn almak zere kanun yolunda harekete geirebiliyor musun? Ne gezer. Komisyoncu elebi, Hkmet koridorlarnda "Daha sk kontrol" iin iltimas aryor. Ve hi sklmadan itiraf ediyor; "Btn gayretimiz altrma bakanlnn bu konuda daha hassas davranmas"! Canm bunu iiler de istida vererek daha iyi yapabilirlerdi. Sen Sendika msn, yoksa, Yenicami istidacsndan "Dilekeli" i takipisi mi? MAHKEMELER: Rapora gre " davalar 2-3 senede dahi neticeye balanamyor... ilerimizin yzde yz hakl olduu durumda bile iverenler mahkeme yolunu gstermekte..." yi ama seni ne diye Sendika yapmlar? Hkmet iinin her dediini yapacak, mahkemelerde baka trl davranacak olduktan sonra Sendikaya ne lzum vardr? Grev diye nutuklar ekmenize ne hacet kalrd? Trk- kelerinin bu ikyetini de Bakanlar "hakl ve yerinde" bulmu. Tabii bulacaklar. Senden ne haber? Sen ne yapacaksn? Karlk: "Bunun zerinde Konfederasyonumuz ciddiyetle durmu ve bundan byle de duracaktr." (Rapor, s.51) Duracak! Kyamete dek "dura"bilirsin. yi renmisin, irin papaanm sahibinden. Raporu da boydan boya o rendiklerinle svamsn. ilerimiz insan gibi konumay bilirler, konutuklar gibi yaz isterler. Bunlar nasl da o Osmanl kalem efendisinin en uydurma uyuz ktipliine zenmiler yrabbim! u azlara bakn:

- "Dlmesi gerektiine iaret isteriz" - "... bir kenar kede kald hakknda bir kanaatimizi ifade etmeden geemeyeceiz." "Yurtdna gnderilecek sendikac seimi, bu safiya hareketin fayda ve zaruretine bir defa daha iareti bir vazife telakki ederiz." - "...cereyanlara kar gereken tedbirin alnmas lzumu zaruret haline gelmitir." - "...iin yeterli bulunmad bir vakadr... artm olduu bir vakadr." Trk iisinin ve Trkiye halknn anlamad iin kusma derecesinde irendii bu resmi kitabet cevherleri, zerine tkrlmek iin yumurtlanmyor. inin karsnda, illki efendilerine benzeyecekler ve gevelemeler altnda kendini beenmi fikir yoksulluklarn yaldzlayacaklar. Tpk vicdanlar ve kafalarnn ii gibi bir "Beinci Genel Kurula sunulan dari ve Mali Rapor" gm yaldzl, non figratif biimi zentili kapak; iini ayorsunuz, avukata iirilmi kaba kat yzne sucuk istifi ylm, harfleri silik, okunmaz bezdirici bahri tavil, bahri zecez sayfalar 9 bin lira sat yapmadklar 37.608,80 liralk dergi kartmlar. u ylda bir gelen Raporu bastracak para bulamamlar, 1.653.421,49 lira masraf etmiler, 630.407,55 lira Yolluk datmlar, 1.751.694,17 lira cret vermiler (btn faaliyetlerinin topu bu) yaptklarn iice anlalr biimde ak anlatacak hatta o boa 184 daktilo sayfas yazy temcit pilav gibi stlp stlp nmze srlen tekrarlamalardan kurtarp yarya indirebilecek insafl bir adam bulamamlar. Dedik ya; tpk, ya benzemesin, Krtasiyeci Devletin manyak mmeyyizlerince doldurulmu evrak mahzenine evirmiler, 300 bin arslann yuvas Trk-'in Kongre Raporunu. Adm banda ayn yuvarlak laf ebelii. 34. sayfann son satrlar: "Zaman zaman alakallarn isizlik sigortasnn ihdas edilecei yolunda beyanlarda bulunmalarna ramen, tatbikatta bir ilerleme grlememitir." 35. sayfann ilk satrlar: "Sendikalarmz bir taraftan ekonomik gelimeyi hzlandrmak iin harekete geerken (Bakn siz ne iler yapmlar meer), dier taraftan yukarda bahsettiimiz gibi, asgari isizlik sigortasnn ihdas iin mcadelelerine devam etmelidir."

Osmanllar: "Ettekrar' el hasan, velev kane yz seksen!" derlerdi. Raporun 184 sayfas tekrar ve bocalamalarla ykl. Ve asl iinin cret meselesi, kanunda 8 saatken, 12-16 saate kan mddet meselesi, batakhane iyerleri, iinin rzna kadar varan aykr tasarruflar vs vs, iinin yakc konular arada kaynayp gitmitir. ri iri szler: "Ekonomik gelimeyi hzlandrmak iin hareket".. Brak akay Efendi: O "Hzl kalknma" edebiyatn bu millet krk yldr dinler. Ekonomi kaptan sen deilsin, iverendir. Sen yapacan "HAREKET" syle. "Alkallar" diyorsun. sizlik sigortasyla iiden baka kim "alkal"? Belki biraz da iveren... Sence ikisi de deil. Komisyoncu sendikalarn bavuracaklar "Komisyon"lardaki memurlar alkal ha? Yahu: "MEMUR" (emir kulu: ii yerine getiren kii)dir. Onlar "mir" olsalar deil, Bakan, Babakan, Bakan da olsalar, Devlet statsnce gene memurdurlar. Kimin memuru? Herhalde ii Sendikasnn deil. yleyse: "Yolunda beyanlarda bulunmalarna ramen.." diye ne knayp duruyorsun adamcazlar? Memur bir yerden "EMR" almadka "alkal" olamaz. Niye aa kalyor da, bir trl anlayamyorsun? DEVLET BABA VE ZEL SERMAYE Diyeceksin ki: "- veren de bir, Komisyoncu Devlet yannda, biz ii Sendikas da... verenin Komisyonculuu Devlet Babann ince iliine iliyor da, bizim ii komisyonculuumuz neden skmesin?" yleyse, sen Devlet Babay tanmyorsun olum, onun bir kabahati yok. Gidip Aysefetu (ICFTU)lara danacana, Osmanl Tarihilerinden iki yaprak "Fezleke" okusana. Dnyada Devlet Babay onlardan gzel ve doru tanmlatan olmamtr. Babacan Tarihilerimiz Devleti bir canl vcuda, basbaya insan vcuduna benzetirler. Devlet Baba adl nsann, btn teki insanlar gibi bir ii, bir de d vardr. Bir maddesi, bir de ruhu demek istemedim, sakn ha. Bildiimiz insan vcut yapsnn d grn, bir de i yapl olur. En toy Avukata sor, Devletin eyini blbl gibi sayacaktr sana: 1) cra [Yrtme] Kuvveti, 2) Teri [Yasama] Kuvveti, 3) Kazaa [Yarg] Kuvveti... Sen gene Osmanl tarihilerinden ama. I- DI GRNT: nsana yle bak, deri ile kapl bir kalp kyafet: Ka gzyle yz, ba; eli aya ile gvde. Tm vcut budur

dersin. Devlet baba denilen kiinin grnen vcuduna HKMET denir. Hkmetin sa, sakal, burnu, kula, hatta o heybetli kavuu ile grnen yz: BAKANLAR KURULudur. Ba gibi duran bakanlar kurulu, kendi kendine hibir i gremez. Vcudun balca ileri gibi, Hkmetin hemen btn ilerini gren de, Devlet babann eli, kolu, baca ayadr ki, ona DARE avadanl, kadrosu, bin bir devair ad verilir. Devlet Babaya dardan baknca grlen, bu Devlet baba, en toy avukatn blmleyiindeki "CRA KUVET: YAPARG'tr. Vcudun ba grnts BAKANLIK, SNR KABLOlar ile krmz ETler idaredir. II- GRNT: Devlet babann d kalb ardnda yatan koskoca bir i dnyas vardr ki kolay anlalmak zere biz onu ikiye blebiliriz: a) sinir sistemi, b) organlar. A) SNR SSTEM: Beyin, murdarilik ve iplik iplik uzanan kablolu sinir, dizi dizi tesbih taneli gangliyonlar, Devlet Baba vcudunun en sakl yerlerinde iki blktrler. a) D ilerine bakan Beyin, Murdarilik: her kumandann kt yerdir. Devlet Babann Milletvekili, Senatrler blml Byk Millet Meclisi, toy Avukatn TER KUVET (BUYRULTU GC) budur. b) ilerine bakan, hi farkna varlmakszn kendi kendine ileyen "MUHTAR: OTONOM" ve btn i organlar gden veya kontrol eden tebih tanesi ise toy Avukatn "KAZA KUVET: YARGI GC" dedii Mahkemelerdir. Bu muhtar gangliyonlar ne kadar "aleni", akta iseler, Beyin ve Murdar ile o kadar gzden rak, kafatas, belkemii gibi elikten kasalar iinde gibi korunurlar. O kadar ki, illar bile dardan beyin zarn ap ieriye kolay kolay ileyemez: ill iinde olacaksn, etkileyebilmek iin. Gene bilinir ki: gerek i gerek d ilerine bakan sinir (TER ve KAZA kuvetleri) kendi balarna hibir ie yaramazlar: ancak ynetilecek vcut organlar varsa onlar iletirler. letimi SNR kablolaryla gderler. III- ORGANLAR: Gayda mide, inceli kalnl barsak borular, akl karal cierler, uzun uzun damarlaryla Kalb, bbrek, erkekli diili tenasl aygtlar vs., vs. vcudun EKONOM yapsdr. Az, burun, kulak, gz dahi ieride organdrlar. cra Kuveti ancak ve yalnz bu organlarn d grn ile sinir merkezlerine gidip gelen kablolu kablosuz sinir telleridir.

Tarihilerimizin izdikleri DEVLET portresi budur. Frenk ne derse desin. Devlet babayla komisyonculuk mu yapacaksn? Onun Dardan BA grnts ile deil, btn i dnyas, arapsa sinir telleri ve kaslar ile deri altnda ileyen DARE cihazlar, karnda gste grevli EKONOM yaps, kemik muhafazalar iinde sakl veya organlar ardna dizili gangliyonlar ile komisyonculuk yapacaksn. veren yle yapyor. Trk-'in Devlet Baba nndeki komisyonculuunu izleyelim. O, Bakanlar kurulu ile yuvarlak masada diz dize oturup nutuk att m, Devlet babay fethettim sanyor. Bakanlar kurulu btn Hkmet bile deildir, hkmetin dardan ba grndr. Trk- onun kana, gzne, sana, sakalna, hele pek heybetli kavuuna deindi mi, ocuklar gibi el rpyor keyfinden: Devlet baba bizden, diye. Oysa bakanlar kurulu, Devlet babann bir yzdr. nne karsn, ahane gzleriyle seni szer; sylersin, kulayla gzel gzel dinler; burnuna yaklaabilirsen, mis gibi koklar; diline deersen senin tadna da bakar. Hele dert yanar ve akl sorarsan: ses verir, en parlak sylevler akar. Ama, bilmeyen yok: gren gz, iiten kulak, tadan dil gibi grnse de, btn o duygular Beyin adl yerde olur biter. Bakanlk bann emrinde saylan devair sinir ve kaslar, beyinden kan buyrultular, kanunlarla harekete geer. Bakan emrine uyduu iin Yassada'da az m memur sigaya ekildi? Demek, Trk-'in yarld yer, Devlet baba diye, onun d grn olan Hkmatn bile en dar ve dorudan doruya hibir i grmeyen yanyla, Bakanlar kurulu ile, her iin yoluna konulabileceine inanmasndan balar. Bakanlar Kurulu neylesin? Gryor, dinliyor, kokluyor, konuuyor, btn duyduklarn doru beyine iletiyor. Memurlara Genelge yaysa bile, idare aygtlar o genelgeden ok, Murdar ilikle bal bulunduu beyinden gelmi buyrultu olmadka kprdayamyor. Bakanlar baka kalyorlar bize ylece. Biz onu anlamadktan kelli, Devlet baba netsin? Her sylediimizi sz olarak: "MAKUL VE MAKBUL" sayyor, ie evirmeye gelince; kala gzle i yaplmaz ki, yapsnlar. Meclisten buyrultu gerek. Yoksa adamn gzn oyarlar. Meclisi afyonlayp yola getirse bile, Yassada var. Devlet babann ya tm birden yrr, ya kl kprdayamaz. Rapor havanmzda u keskin sular dntryoruz: "Hkmet adamlarmzn gerekiyorsa ikbal ve mevkilerini kaybetme tehlike-

sini sene seve karlayabilme cesaretini gstermelerini bekliyoruz," diyoruz... nn'nn dedii gibi: "Hadi canm sen de!" a Trkii, sen kendin mevkiini deil, yanl dncelerini olsun seve seve brakabiliyor musun? leme verip talkm, kendin yutacaksn salkm. Yama yok. Bakanlar da senden farksz insan. Bak iveren yle mi? Onunki de komisyonculuk. Lkin komisyonculuunda olsun drst ve ayk, Devlet babann her yerinde komisyonculuunu yrtmesini biliyor, seninle ihaleye girdii zaman... Devlet babann Beyni: Byk Millet Meclisi. Oraya etki yapmann tek yolu var: SYASET. veren siyasette tutmu ykn. Seni bile avlam. Sen ate pskryorsun Kongre Raporunda: "i ad altnda baz siyasi oyunlar oynanmtr. Devlet radyolarnda 1848 nutuklarn tekrarlayanlara kulak tkanmtr!" diyorsun dpe dz. Kulan t ka, gzn kapa, azn a, bekle Aysefetu [ICFTU]'nun tkrn, ecnebi devlet balgamn ki, karnn doysun: "Aman, Csss! Sakn deme, elini yakar: Siyaset atetir!" diyorsun ii ocua ve ocuk kandrdna inanyorsun. Ka tane ii Milletvekilin, ii senatrn var illk olsun diye? Hi. 400 kii iinden 2 insan, lke gerei bakmndan ii yanls kyor. Sen ona "SYASi OYUN" diye irkef atmaya kalkyorsun. Asl "Siyasi Oyun"u ise, ecnebi parayla sen oynuyorsun. Hem de ii snf iine girmi, iftetelli gbek havas oynuyorsun parsay iveren toplasn diye. Kim flemi kulana o 1848 piresini? Senin gibiler bu lkede Lasalizmin bile namuslu ynlerini yontarak 1848'leri hortlatyor. Millet Meclisine giden siyaset yolunu kulaklarn gibi tka. O meclisten karlm ve Meclise kar sorumlu Kabinenin karsna ge, ak oyna. Bakanlar kurulu denilen katan, gzden, kulaktan, burundan, heybetli batan ne istiyorsun? erideki beyin olmazsa, batan medet umulur mu? Devlet babay sen kendin gibi beyinsiz mi sandn? Beyinle komisyonculuk yapmakszn, surata eki dzen verilebilir mi? Beyinde ine ucu kadar yer bozulsa, suratn az burnu karr, vcudun iler tutar yeri kalmaz, ne eli ister, ne aya, her yan inmeli olur. Siyaset byle bir eydir. Onun iin seni, her boyac kpne sokarlar. Mahkemelere (Kaza kuvetine) atna gelince: Mahkeme bamszdr, tpk tesbih tanesi sinir gangliyonlar gibi. OTONOM: MUHTARdr elbet. Ancak, Devlet babann vcudundan ayr deildir.

Millet Meclisi: BEYN, btn kablolar ile o "MUHTAR" kaza, Yarg gangliyonlarna etki: KANUN ve Buyrultularn iletir. Mahkeme, siyasetin buyrultusu olan kanunlarn kl kadar dna kamaz. te yandan, deindii btn vcut organlar ile sk skya etki-tepki iinde, toplumun ekonomi bantlarna gre yukardan ald buyrultular uygular. Mahkemelerin "ORTAM" budur. Sen "Ortam yaratmak"la bbrleniyorsun. Btn kanunlarn ekonomi ynnden uygulanmasn salayacak bu ortam, yarg gcnn gerek ortamn yaratabiliyor musun? Sadan, soldan para dilenmek "Ortam yaratmak" adn alamaz. Yarg gcnn ortam: yukarda SYASET, denilen "YAAMA GC" etkileriyle, aada EKONOM denilen SOSYAL Gcn tepkileriyle doar. Mahkeme yle otonom bir makinedir ki, iine hangi ark taklm ise, onunla dner, hangi nesne konulmusa onu tr. Kendi bana bir ey yapamaz. Yarg gc makinesinin ise, arklarn SYASET kurar, ham maddesini EKONOM sunar. Sen siyasette ii snfnn kulaklarn t kamakla grevlisin, belli. Beyinsizlik, siyasetsizlik birinci kaygn, EKONOMK olmakla vnyorsun. Ekonomi nedir? Devlet babann ve toplumun asl hayat organlar, CAN EVdir. Daha dorusu, Devlet babann btn d grn, kalp kyafeti, heybeti; baml bamsz sinir sistemleri (Yasama ve Yarglama Gleri: vcudun Beyini ve Gangliyonlar) hep ve srf ORGANlarn: Ekonominin gidii iindir. Midesi, barsa, kalbi, bbrei, cierleri, erkeklik ve diilii bulunmayan bir vcut, dnyann btn beyinleri, gangliyonlar, sinirleri, kaslar ile doldurulsa ve en gsterili ba, gvde, el ayak taklsa da, hibir eye yaramaz, ldr. Bizim btn komisyoncularmz, toy Avukatn rettii (TER-CRA-KAZA) glerinde eksiksiz ilese bile, organlarda komisyonculuumuz yoksa, gene Devlet baba ile al veriimiz aksar. verenin btn stnl, asl Devlet babann CANEV olan i organlarnda, ekonomi alannda komisyonculuu kimseciklere brakmamak pusulasn hi armamasndandr. mdi, en domuzuna veren Siyaseti yapp da, keskin siyaset dman geinenlerin, faaliyetlerini srf KTSAD saylar, sadece EKONOMK etkiye inanlar olsun samimi ve ciddi midir? Her yerde olduu gibi Devlet babann canevi: Ekonomi zerindeki komisyonculuklar da szle devletiliktir. Bakanlar kurulu ile Devleti olarak konuurlar. Gerekte, hibir lf kimseye brakmam olmak yoluyla hibir i grmemek ve

grdrmemek isteyen Efendi politikas gtmektedirler. Edindikleri akl hocalar: altlarna otomobil, ceplerine "Avrupa'da inceleme gezisi" bileti sunan ecnebi patentleridir. Onlardan rendiklerini saklayamadklar Sendikacl: 1- Tekmlc, 2- htillci diye ikiye paralarlar. Ynetim Kurulu "Birlemeliyiz. Toplanmalyz." diye barrken, ikiye bld sendikacln bir parasn, teki parasyla ztla sokup datclk kkrtr. nk bu memlekette herkes gibi kendisi de "Atatrk" geinir. Atatrkln alfabesi, eski Anayasada "inklaplk.." Yeni Anayasada "Devrimcilik" szckleriyle zetlenmitir. Arapa "htillci" szcnn ztrke karl "Devrimcilik"tir. Trk- Raporcular "Tekamlclk" yolumuz, diyorlar. Nedir o? denince: "Dncelerimizi ylece belirtmenin faydal olduu kansndayz" diyorlar. "Evvel emirde Sermayenin Devlet elinde toplanmas manasna gelen kollektivizmin karsnda olduumuzu unutmamaldr." Ya kimin elinde toplansn Sermaye? Devletin olmaynca: zel kiilerin elinde... yleyse sen kimin ajansn Efendi? zel Sermayeci iverenlerin. Ne aryorsun ii sendikasnn banda? ileri kandrp, iverenin hesabna bartmak. Demek, bu efendiler, ii snf iinde ve devlet babann koltuuna sokulmu ii maskeli ispiyonlardr. imdi anlyoruz, zel Sermayeci byk ecnebi devletlerin bu baylar neden zel davetli olarak Amerika, Avrupa gezilerine arp otomobillediklerini ve emirlerine milyonlar verdiklerini. Fakat babadan olsun biraz utanmak lzm deil mi? "zel sektrde kre yok" diyor. "verenler iinin yzde yz hakl olduu konularda dahi mahkeme kmazn gsteriyor" diye yazyor. Kendisinin iiyi kandrmak iin "baar" diye iirdii btn kazanlar hep Devlet sermayesi sektrnde kazanlmtr-. Trk- erevesinde muntazam sendikalarn hemen hepsi Devlet sektrnde kurulmutur. Daha tuhaf, bu efendiler aldklar yal maalarn, yolluklarn parasn kardklar aidat da bu gne dek hep Devlet eliyle ii cretlerinden pein pein kestirmektedirler. Bu artlar altnda namuslu bir sendikacnn Devlet sermayesini zel sermayeci iverene aktarmay istemesi delilik olur: mevcut kreleri kaldrtmak, btn ii haklarn yllarca mahkemelerde srndrmek, hatta bindii dal kesip aidatlar toplayamamak demektir bu. u anda, Devlet Sermayesinin zel kiiler eline gemesi, u efendilerin kendi pis karlar iin bile tehlike. nk,

"Sermayenin Devlet elinde toplanmas" dmanl; Sermayenin zel iverenler eline gemesini ve raporda zel sektre atfedilen rezaletlerin btn iilere yaylmasn getirir. Devlet Sermayesi dmanl, Sendikaclar (Ama iveren sendikaclar iin deil, ii sendikaclar iin) yalnz zekice ve namusluca bir i olmamakla kalmaz, Trkiye gereklerine de uymaz. Bu gn Devlet sermayesi ne? Devlet baba vcudunun yalnz mide ve barsaklar ile kimi damarlar saylabilecek ekonomi iyerleridir. ok defa, silh yn dndaki btn Devlet iletmeleri: oralarda tlen deerlerin, hazrca ve kolayca zel Sermaye iletmelerine aktarlmas ve yaramas amacn gder. Bu iveren kayrma ve iverence israf, lks yznden Devlet iletmelerinin byk ounluu zararna iler. Yani, gene vergi verenler, bizde gene halk ve iiler, alanlar aleyhine iler. Sindirim ve kan borular Devlet baba sermayesi biiminde, ama, cierler, bbrekler, kalb, tenasl organlar ve ilh. artsz kaytsz zel sermayenin komisyonculuu altnda. zel sermaye, bu gn istese, hakkndan gelebileceine inansa, Devlet babann elinde avucundaki btn sermayeyi mzka ala ala zel Sektre aktarmakta saniye kartmaz. i Sendikas "yneticileri"nin yardaklna pek ihtiya duymaz. Daha dn D.P. Devlet Sermayesini zel Sektre aktarmaktan baka fark gstermeyen programyla bayrak kaldrd. Davul zurnayla iktidara geiverdi. Devlet Sermayesini zel kiilere satabildi mi? zel sektr, grnte Devlet iletmelerini "RANTABL" (irad getirici) bulmad iin, gerekte bugnk tartmasz imtiyazlarn yitirecei iin, bir hayli hazr yeyici sokaa dkp bana i aaca iin Devlet iletmelerini, bedavadan ucuza verildii halde satn almad. Ve almyor. yleyse, Devlet sayesinde adam saylan Trk-'i keiler nasl zel sermaye tellall yapyor? Kendisi de Sermayenin Devletlemeini yerer yermez u saklanmay yapyor: "Sermaye (Trkiye'deki zel Sermaye) hareketinin de, ii hayatnn gelimesi iin yeterli bulunmad bir vakadr. Bu sebeple Statik ve dinamik servet olaylaryla, az parayla ksa zamanda ok kazan salamay gerektiren ekonomik ksr yapya da son vermek lzumuna da inanmaktayz." Artk burada geveleme develeri gldryor. 2 tane frenke, (Statik-Dinamik) laf, 1 tane arapa (Servet), 1 tane ztrke (Olay) ile ucuca getirildi mi, bizim allme taslaklar atr, utur ii

kandracaklar: "Statik ve dinamik servet olaylaryla!.." Anladk, ama, ne yumurtlamak istiyorlar? Bir yanda "Devletiyiz" yaygara paravanas ardnda, zel sermayeci herifioullar, tede zel sermaye de ilerine gelmez. Besbelli, bunlar hibir ey deiller. Bu gn bu, yarn u.. Arttrann stnde kalacaklar. Vah sevgili ii kardeler, kimlerin ellerine dmz? Acep maksatlar ne? "Az parayla ksa zamanda ok kazan" istemez grnyorlar. Yalan. Nice benzerleri "Sendika Yneticisi", ii liderliinden vurgun yapt be sermayecikle, daha ok kazanl iverenlie dkt, abasn. Sermayenin Devlet elinde derlenmesine iin iin dmanlklar bundan apknlarn. Gel, ilerin bana tebelle kaldka baka ey dktryorlar, "BU ksr yapya da son vermek!". Hele, hele: Trkiye de ekonomik "YAPIYA SON VERMEK" bir "ihtillci" "Devrimci" yol deil mi? Hani tekamlc idiler? Demek, ne dediklerini bilmiyorlar. Besbelli, asl efendilerinden ezberlediklerini tyorlar. Efendilerinin amalarn aratralm. "Az sermaye ile ok kazan" Trkiye'deki, Devlet dman geinen zel sermaye iverenliidir. Kediye gre budu. Mademki Devlet Sermayesine (sayesinde yaadmz halde) karyz; zel sermayemiz ise kt, az ok kazanacak ki biriksin. u boylarndan "byk atmasyonlarna bakn: Devletimizi beenmezler, zel sermayemizi beenmezler.. Ne isterler? Onu diyemiyorlar. Biz syleyelim: "ok sermaye ile az (orantda) kazan" Amerika'da olur. Demek, sendika erafmzn Amerika'ya gide gele, cyak ciyak zledikleri ey, Trkiye'yi, kendi milli zel sermayesine dahi deil, ecnebi sermayeye peke ektiler! Niin? nk ICFTU'dan, AID'den, EPA'dan birka milyon daha kursaklarna girecektir... E, 30 milyonluk Trk Milleti de bu kadar ucuza satlr m dostlar? Demek Sendika aalarmz onun iin "Padiah ekmei (Devletilik) yiyip Krala (zel sermayeye) dua ediyorlar! Devleti deiller, bizdeki zel sermayeci de deiller, baka bir drdnc yol kalmyor: Gelsin bamza BYK ECNEB SERMAYE... Hem de Bunu Trkiye'nin en milliyeti iileri adna diyorlar. Ellerimizi Derdiment Mehmet kif'le birlikte gkyzne nasl kaldrmayalm: "Gster allahm, bu millete kurtulur, bir mucize: "Bir UTANMAK hissi ver gaip hazineden bize!"

EMPERYALZM VE SINIFI Trkiye'de Sendika Gangsterlii'nin i yz nereden aktarlyor? Genel Politika Gangasterliinin aktarld yerden: BATI UYGARLIINDAN! Bunun her gnk rneklerinden birini ngiltere'den aktaralm. NGLTERE'DE SZLK ngiliz Emperyalizmi, Amerikan U.S. kuyruunda gitmekle nereye vard? ubat ortasndan Mart ortasna dek isizler says 33.000 kii artarak 753.810 rakamn buldu. Bu isizler says, faal nfusun yzde 3,3' ve Sunutan beri en yksek rakamdr. Ona Kuzey rlanda'nn 39.012 isizini de katarsanz, aylaklar 792.822'yi bulur. Gizli servislerin Katolie kar kanl Protestan Saldrlarn kkrtmas yaraya merhem olmuyor. Geen yla oranla bu yl ngiliz isizleri 13.000 kii fazladr. Bir ylda 5'te 1 aylak oalyor... Sendikalararas Genel Sekreteri Vic Feather'e gre, eer hkmet ivedilikle ekonomi faaliyetini yaylandrmazsa, nmzdeki ka isizlerin says 1 milyonu geecektir. LERN BAINDA VEREN DEMOKLES'N KILICI Buna kar, Tutalak (Muhafazakr) Hkmet: "Sanayi likilerinde Carr Reformu Projesi" diye, kopacak grevleri: "Protesto grevi", yahut "Siyasi grev" bahanesiyle nleme kumpaslar kuruyor. nk daha imdiden, 1 Mart'ta yaplandan daha byk, pratikte hemen btn endstriyi, hele otomobil, gemi tersaneleri, doklar ve basn iilerini kaplayan 18 Mart Protesto Grevi 1 milyon 200 bin kiiyi buldu. Gallup Enstits, i Partisinin yzde 7,5 ile 12 aras nde gittiini belirtti. SENDKALARI O KILICIN KABZASI Bu durum nnde "i Partisi"nin dayana olan nl TradeUnion'lar ne yapsalar beenilir? Craydon'da toplanan olaanst

T.U.C. Kongresinde, nce i Sendikalar ikiye paraland, kendilerini "Sol kanat" sayanlar, o yasak kanuna uyup, yetkili katlara Sendikalarn yazlmay reddetmelerini istediler. "Ak yakallar" denilen Banka, retim, Belediye memurlar gibi emeki sendikalar, bu teklifi karlarna aykr buldular. Reddetmede diretilirse, TradeUnion'lar brakp gideceklerini bildirdiler. O zaman 1.300.000 oya sahip Sol kanadn teklifi 5.000.000 oyla altedildi. SA SENDKACI: AIK BEK KPE "Sa kanat": Dokuma, Memur, Yersel dare ileri Carr taslana kar protesto grevine bile ate pskryor. Tutalak Efendilerine beki kpei olduklarn aka syleyemiyor. amar ve Boya sanayii Sendika liderleri, szde "Sola" kar: tepemize kamazsnz, bizi rktemezsiniz diye yavuz hrszlk ediyorlar. Tezleri; o maskara "Genel grev" oyununu bile iiye oynatmamak. Niin? nk, diyorlar, Genel Grev ya baar kazanr, ya apa oturur. kisi de Sendika aalar iin lm: 1- Baar kazanrsa: "Yalnz Hkmetin deil DEMOKRATK SSTEM'in ve PARLEMANTARZM'in de sonu olur. 3- "Ya Grev apa oturursa, biz ne yaparz? HTLL!" Bu gereke zerine, btn Sendikalizm Sosyal Emperyalist beki kpekleri susta durdular. 3.992.000 oya kar 5.366.000 oyla Sa Kanat aalar, ngiltere i Snfna, Tutalak efendilerinin emrettikleri gibi, Grevi bile ok grdler! SOL SENDKA AASI: MASKEL FNO Pekiy, Grev bile yapmayacaksa, 10 milyona yakn iiyi haraca balayp toplad aidatla Emperyalizme itlik eden bu Sendikalizm yk niin tansn? O zaman, ii snf iinde iveren snfnn en namussuz ajanlar olan Sendikac kpeklerin "Sol Kanat" ikiyzll sahneye kyor. Carr Kanununu madem "protesto" edemeyeceiz, bari ona gre tescil edilmek var ya, onu reddetmek zere "Kuvvetli tavsiye"de bulunulsun!.. nsanca aktif direni yok. Eeke direni: "Boykotaj" yaplacak: Sarnn sa yanna sopay yedin mi, inleyerek sol yann evireceksin. Yalnz, ii denilen Hazreti sa Kuzularn Sendika alndan kartmamak lazm. Siyasete karma sakn. Onu Patronlara brak. Ama "Grev Silh" m dedin? Ne demek. Trade-Union Genel Sekre-

teri Mister Feather, Grev silahnn da, kimi durumlarda: "Kullanlmas, hele pratik bir sonu hesapta varsa, esasl ve hakedilmi gzkebilir" diye, afyonlu macunu i arslanlara yutturuyor. O zaman Sendika Gangsterleri'nin "Sol Kanat"! ne yapyor? Hani o, demin "Genel Grev" diye kkreyen Mister Jones'lar, Scanion'lar "Hamamn namusunu" kurtardklarna" inanyorlar: "Mevzilerine pek sk tutunduklarn, askerlerine (ilerine) inandrdktan sonra, solun liderleri olan Mister Jones ve Scanion'lar hi glk karmakszn, ounluun gerisine katlp saf baladlar." EMPERYALST CANAVARIN TEK D: SENDKALZM Dnyada en eski ii snfnn 10 milyonunu rgt alaryla sirk hayvanlarna eviren Sendika aalar iinde, atlak ses karanlar m var? Onlar iin, bizim Siyasi Bezirgan Partilerin hocalar Tutalak Parti Babakan Mister Heath, 18 Mart gn "Sorumsuz-anaristler" etiketini koyuyor. Bunlar da Emperyalizm: "Komnist"lere kar "Trotskist-Maoist"leri kartarak birbirine drmekle ince yollarn rahata uyguluyor. Tutalak Babakan: "Sendika hareketini katletmek" istemiyoruz, maskesi altnda "Sendika kitlelerini" srletirip, Sendika Aalarn hkmetle "ibirlii"ne srklyor. Gereke de u: sizlik oalyor, dikkat, verenlerin kuyruuna sk tutunun. ngiliz Emperyalizmi dnyay soyup, Anayurduna uval uval ar kr getirsin. Elbet Sendika aalarna da bu Evren haydutluunun parsas torba torba verilecektir... Bylece, i Snf kadar smrlen en insancl snf, Sendikalizm vendiresi ve "Demokrasi" maskeli "Parlamentarizm" ksesi ile yeryznn iler tutar yeri kalmam Emperyalizm haydutluuna yataklk eden amar olanna evriliyor.

DSK (DEVRMC SENDKALARI KONFEDERASYONU) Sosyalist Say: 3 4 Mart 1967 kinci Evren Sava bittii gn; "Demokrasi" szcn ciddiye alan tek sosyal kmemiz ii snfmz oldu. Anszn, ortal (zamann ileri Bakannn dedii gibi) "Yerden mantar biterce" ii sendikalar kaplad. ktidar rkt. Hepsini basknla kapatt. Milli Emniyet kanalndan "ii liderleri" salad. Belirli ve bezirgan partilerin o glgeleri altnda i Sendikalar kurdu. O sendikalarn ve "lider"lerin, yabanc ve bata CIA ajanlar d ile derlenip ykseltilileri, en sonra: Trkiye i Sendikalar Konfederasyonu biimine sokuldu. Konfederasyonu'n ksa ad TRK- idi. Bu szck daha syleniinde bile, Sarho bir Amerikan azndan kma benziyordu. Gavurcuklar Trkiye ile ilgili anlamn "Trk-" szc ile deyimlendirirler. Trk-: Trk'e ait demektir, Batcada. Hitler zaman Trkiye'yi faizme yaktran Almanca gazetenin ad: "Trkie post" idi. Velhasl, Trk-'in ad bile Trke deildi. Ad bir yana, Trk- sahiden Trkiye ii snfnn bana geirilmi bir alaturka Amerikan klah olmakta gecikmedi. Trk-'te; Amerikan casus tekilatlarnn resmen dedikleri milyonlarla (ylda be on milyon), kendilerine Trk ve ii pozu veren ii dman kollar besleniyordu. Ayrca, Trk iisinin diinden trnandan artrd birka milyonu da di kiras yapyordu. Trk-'in tepesine karlanlar, o milyonlar Kontvri yaamak iin deve etmekle kalmyorlard. Trkiye ii Snfnn ikinci Milli Kurtulu savan baltalamak iin de sistemlice kullanyorlard. Trki'ilere ne denebilirdi. Mademki, paralarnn ounu Amerika veriyordu, dd de Amerika alacakt. Mademki, Sendi-

kalar Kanununun yasaklar atlatlarak, yabanc parasyla Trkiye iinde Trk-'in ajanlar a olarak almasna Hkmet bir ey sylemiyordu: Demek Hkmete byle ecnebi casus paras ile dndrlen bir a lzmd. Bu a, Trkiye ii Snfnn her davrann baltalamakla grevliydi. i snfmz, Devlet eliyle kesilen aidatlarn Sendika aalarna hara olarak kaptryordu. Ve buna, ko desinler "Sendikaclk" ad veriliyordu. Daha namuslusuna msaade edilmedii iin ise, sosyalizme yapld gibi Trk-i'ilie de, sakn dokunmayn, blclk olur, deniyordu. Ondan daha anormal ikinci bir olay vard. Trkiye'de kinci Milli Kurtulu Sava parolasn bayrana geiren Trkiye ii Partisi'nin kurucular Sendikaclar, Trk-'e balydlar. Bir yanda TP: Amerikan Emperyalizmine kar "Bamszlk" savan savunurken, tede, TP kurucularnn yzde seksen Amerikan dolaryla iletilen Trk- iinde ye olmalar, akln alaca iliki deildi. Daha inanlmaz: Trk-'in yzde yz Amerikanc tayfas, TP kurucusu Sendikaclara kar en utanmazca suikastler tertiplemeye balamlard. Zonguldak Maden ileri grevi srasnda Trk- Genel Sekreteri Halil Tun, TP Genel Sekreteri B. Rza Kuas' askerler zerine iileri ihtille kkrtmak suuyla tehir etti. Trk-'in elebalar olan Sendikaclar, bu provokasyon usullerini daha nce 1954 yllarnda Vatan Partisi kurucularndan Ahmet Canszolu iin epey daha baaryla tertiplemilerdi. Be yl ar hapis hkmn Temyiz bozmutu ama onlar da sendikalarn o zaman yeni balayan hrszlklarn kovuturan temiz ii arkada, Sendikalardan aforoz etmilerdi. Bu metodlar gznnde tutulursa, TP kurucusu Sendikaclarn Trk- iinde kalmalar, nce kendi hayat ve hrriyetleri iin tehlikeli olmutu. TP'in Malatya Kongresinde, tabandan gelen birok samimi delegeler, bu gze mertek gibi batan anormal duruma son verilmesini iddetle istediler. Trk-'e kar olan "vahi" sendikalar, oktan yeni bir Konfederasyon fikrini ve teebbsn ortaya attlard. TP kurucular daha geni madde imkanlarn kullanarak ne getiler. 12/1/1967 Pazar gn, emberlita sinemasnda Maden- Sendikasnn olaanst Kongresi topland. lk teebbse geen fakir sendikalar aralarna katmakszn, eski Trki'i drt zengin Sendika; "Devrimci i Sendikalar Konfederasyonu" szlerinin ba harflerinden toplanm, DSK adl rgt kurdular. DSK szc, Trkiye veren Sendi-

kalar Konfederasyonu denilen patron kuruluunun TSK adndan daha gzel dt. Trkiye i snfmza uurlu olmasn dileriz. Demek, ac da olsa, "Eskilerin" yaptklar tenkitler, Kkburjuvaca deil, ii igdsyle dinlenildi mi, olumlu sonular verebiliyormu. SOSYALIST'in btn dilei, DSK'in, kk, byk demeyip, Trk-'e kar direnmi btn Sendikalar, ii eit kardelii havasyla sarmas, "Dinim kinimdir" diyen aydn katr inadna kaplmamasdr. Kaplmamas iin, imdiden iki putu birden krd: 1- Pisliin adna "Bad' sab" denilmesi gibi, iileri politika d etmenin adna Trk-'iler "Partiler st kalma" demilerdi. Siyaset subalarn bir avu vurguncu Finans-kapital tekelcisine brakp, ii snfn metelik metelik cret arttrma abasyla soyan ve her zamla bir daha delinen pahallk fsn (masal cehennemindeki Danae gibi) doldurmaya mahkm eden eydi bu szde "Partiler stlk". Amerikal ustalarnn Trk- blbllerine alk toplattklar bu alicengiz oyunu, DSK kongresinde suya dt. 2- DSK'in su yzne kartt ikinci krk putu izleyenler grdler: Salonu dolduranlar ve krsy canlandranlar hep LERN KENDLER oldu. Artk o karl dalar kendileri yaratm alml mahkeme avuktlarnn afurtafurlar yoktu. Ne dediklerini bilmeyen parlak "z trke" edebiyat keileri yerine, sylenenleri dinleyenlerin anlamas geirildi. Ya, aydnlar iileerek bu deveyi gdecekler, ya deveye hendek atlatmak isterlerse, bu diyardan gideceklerdi. "Alm ykn, yle ki, seyrinde halelsiz" snf dnya gibi yryor. Bir kk eletirme. Burjuva toplantlarnda bir adet vardr: Ak sylenecek zet dnce bulunmad iin, halkn gz parlak lfla uzun uzun boyanr-. i az konuur, z konuur. Pek az olan bo saatlerini, bo tekrarlamalarla ba ars ve uyuklamada harcamamaldr. 5 olaanst Kongre mi yaplacak? Ayn salonda 5 ayr masa konur. Rza Kuas, Nebiolu gibi zel szcler meseleyi korlar. Yazl belgeler, baslp datlr. 20 saatlik i 2 saatte bitirilirdi. i snf tekiltdr. Tekilt dnce ve davranta emek (dolaysyla vakit) ziyanln nlemektir. Kalan saatte, herkes, oluk ocuuna, kltrne, shhatine bakar. Emee sayg budur. Gnl, o burjuva alkanlklarnn da silkinilmesini, "Kad kznda o kadarck kusurun" bile bulunmamasn ister.

DSK olay, sar sendikaclktan ok aalara dm ajan Trk- Sendikacla inen bir tokat oldu. Yn'clerin Tekilt d tahrikat yanllarn aklad. TP kurucularnn, bu yeni aamada, Trade unionizme sapmadan ikinci Milli Kurtulu Savamzda nc olmalar zlenir.

GREV NEDR? Son gnlerde cemiyetimizi (toplumumuzu) derinden derine ilgilendiren Grev, nispeten ok eski olmayan bir frenk sznden gelir. Franszcada grev: akll ve kumsal ky demektir. Fransa'nn bakenti Paris ehrinde Belediye, anlalan Sen rmann yle bir kenarna kurulmu. Vaktiyle o akll kumsalda, mahkum olanlar idam cezasna arplrlarm. Baka ii gc olmayanlar o gibi hadiseleri daha m ok seyrederler? Yoksa, isiz kalanlar, hayallerinde beliren lm bir de gzleriyle sehpada asl grmeye mi heves etmiler? Herhalde, Fransz halk, ba sknca belediyeye koar. O mnasebetle "Kadiym rejim zaman, Paris iileri i bulmak zere, belediye binas nnde Greve meydannda toplarlard. Bu isiz amele pazar, yeni yeni artlar gelitike, iba edilmek iin toplaan iilerin hareketlerine verilen isim oldu." (L. de Seilhac "Les greves", 103) Bugn, grev deyince, btn dnya dillerinde, iilerin ilerine gelmedii zaman bir iyerinde almamakta hr olmalar anlalr. Zamanmzn bu en heyecanl olayn ilmi ve tarihi ekilde aratrmaya alalm. Grev nerede kar? stismar (smrme) olan yerde. Grev niin kar? stismar (smr) aztt iin. u halde grevin iyzn anlamak iin evvela istismarn ne olduunu aydnlatmalyz. stismar, frenke: "ekspluvatasyon" sznn arapas olup, "meyyalandrma" karldr. Bir madeni, bir tarlay, bir sry ileyip faydalanmak hayrl bir istismardr. Bir insann baka bir insandan faydalanmas, hemen istismar olamaz. Herkes yllarca aile insanlarndan geinir. Kar koca birbirinden faydalanr. Arkada arasnda gnl rzas ile yaplan fedakrlklar istismar saylmaz. Bir ideal sahibi insan, millet veya

snf uruna btn emeini, hatta mrn verir. O kimse, topluluk tarafndan istismar edildiini sanrsa, iinden pazarlkl bir sahtekrdr. Gerek alim, almalarndan btn insanln bedava faydalanmas ile sevinir. Acaba sadece gnl rzas yeter mi? i kz patronuna k olursa istismar edilmekten kar m? Tersine, ocua zorla ila verir gibi i retmek, tembeli, tufeyliyi almaya zorlamak, istismar mdr? Hayr. Her inklap bir ksm insanlara zor gelir. Ne hacet, cemiyetimizin btn kaideleri azok insanlar zorlar. O halde, bir insann kendi emeinden bakalarn faydalandrmas ne zaman STSMAR adn alr? stismarn olmas iin bir art bir de sebep lzmdr-. stismarn ARTI: Cemiyette bir ksm insanlarn almadan yaayabilmelerine MKN bulunmasdr-. Vahiler esirlerini istismar edemezler, nk iletmelerine imkn yoktur. Lakin imkn da yetmez. Barbarlarda baka insan iletme imkn vardr. Ama, barbar, yabancy iletmek iin istismar etmez, aile efrad arasna katar. stismarn asl Sebebi: Cemiyette bir ksm insanlarn i imknlarn tek ellerinde tutmalar; ve bu sayede imknsz kalanlar ister istemez altrabilmeleridir. nsanlarn, byle i imknna sahip iletenler ile kendi bana alma imkn kalmam, ileyenler diye ayrlmalar, istismarn tek ve asl sebebidir. i kz, emeini patronuna seve seve de verse, istismar edilmitir, nk i imkan elinde deildir ve kendisi iletilen durumundadr-. SINIF ZARURET Hayvanlar aleminde STSMAR yoktur. Hibir at, teki beygirleri altrp, kendisi yem biriktirmez. Hibir kedi veya arslan, kendi cinslerinden mahluklara: "uran, yaratn. Getirin bana teslim edin" demez. Hayvanlar baka cins mahluklar da kendi hesaplarna kullanamazlar; hatta cansz eyleri bile kullanamazlar. Vcutlaryla evrelerini ileyip yaarlar. Alet kullanmak gibi baka canl mahluklar (bitki ve hayvanlar) kullanmak gibi, kendi cinsinden bakalarn kullanmak da insana mahsustur. Acep insan, insan istismar etmekle doru mu, yanl m yapmtr? Yanl dersek, o zaman kendisine "Erefi mahlukat" dediimiz insann, binlerce yl hayvan kadar bile dnemediini kabul etmi oluruz. Kendimizi o derece ktlemeye hakkmz yok-

tur. Dnya, Ademolunun avucundadr. nsan hergn bir mucize gsteriyor... O halde? nsanlk yzbinlerce yl Vahi ve Barbar iken yoksuldu. Bugnk zenginlerimiz istismarla balayan Medeniyetin mahsuldr. Lakin medeniyet bu zenginlikleri en az 7000 ylda biriktirebildi. lk medeni zenginlik doduu vakit herkes o zenginlii paylasa ortalkta medeniyet kalmazd. Hikye mehurdur. Dervi Acem ahna davac olur: "Madem hep Adem'le Havva ocuuyuz, demek kardeiz. Hazineden paym isterim!" ahn cevab udur: "-Al u pulu, ka Dervi! teki kardelerimiz duymasn. Yoksa adam bana bir pul da dmez." Onun iin medeniyet doarken insanlarn ikiye blnmesi icabetti. Bir avu azlk, medeniyet nimetlerini tekellerine alp st snf oldular. Geri kalan ounluk fakir alt snf kald. Aksini dnmek ve yapmak, medeniyetten vazgemek, barbarla hatta vahete dnmek olurdu. te medeniyet onun iin ister istemez istismar ile dodu.

GENEL GREV-SENDKALZM-ANARZM Sosyalist Say: 5 5 Ocak 1971 Bundan nce kan "Genel Grev" adl yazlar, bir arkadan genellikle Grevler zerine aratrmasdr. Genel Grev, o yazda da ksmen sylendii gibi: Sendikalizm adl akmn parolasdr. Her iki szck de, grndkleri ve ilk bakta sanlabilecekleri gibi, srf szlklerdeki szcklerin masum anlamlarn tamazlar, ii snfnn genel hareketinin normal eilimi iine dardan sokulmu sapknlklardr... lk bakta insan aldatabilirler. Sendika i, yahut Sendikaclk bakadr, Sendikalizm terimi bakadr. Grev yahut yn direnii bakadr, "Genel Grev" terimi bakadr. Hatta bu iki ayr deyimlerin bakal, birbirini rten ztla dek gider. Onun iin Sendikalizm adl sapk akm ile Genel Grev denilen sapk parola zerine ksaca aklama yapmak yararl olur. "Sendikalizm", szck olarak, 1890 yl Franszca Sosyalist gazetesinde, Fransz ii ve sosyalist liderlerinden Jules Guesde'in kaleminden kt. Bu ilk kullanm ile Sendikaclk anlamna geliyordu. Ne var ki, Fransa: Derebeyi art kkburjuva lkesi idi. Bu gemi toplum kalntlar, her yeni olaya kendi gerilik ne sapklklarn bulatrmasalar olmazd. Modern i snf Sosyalizm mi dedi? Antika snflar sosyalizm skyordu. Onlar yle ak, duru bir sosyal lk ve dzene gelemezlerdi. O saat bilimcil proletarya Sosyalizmine kar, Antika mistik perdeler ve taknlklarla ssl Anarizm eilimlerini nerdiler. Onlar, bylece, szm ona sosyalizmden de baskn kacaklard. Modern ii Snf ekonomik savan Sendikaclk ile mi yrtyor? Antika snflar, hemen daha ngrnl atllarla sendikacl Allahlatrdlar. Sosyalizm de ne imi? i snfnn dev-

rimciliine baka btn teki sosyal snf, tabaka ve zmrelerin honutsuz devrimcilerini de katmak ve toplum lsnde milletin btnn kaplayan bir kurtulu hareketi yaratmaktr. Antika snf artklar, biraz da Kapitalist Snfnn kkrtmas ile, sosyalizmi dorudan doruya sendikalar eliyle kurduracaklardr. Lanet olsun u siyasi partilere. Yaasn sendikalizm! i Snf, sen sosyalizm mi dedin? Ben, kkburjuva, yle bir Anarizm yaparm ki, felein asn. i Snf, sen siyasi parti mi dedin? Ben, kkburjuva bir sendikalizm tuttururum ki, senin partin o yn rgtleri yannda halt etmi. i Snf, sen Grev mi dedin? Dur ben kkburjuva sana bir genel grev icat edeyim ki, yer yerinden oynasn., ve ilh.. ve ilh... Lenin 1899 ylnda srgnde bulunduu sralarda; yazd bir makalesinde grevler hakknda yle diyordu: "Bazlar birlemi bir ii snfnda ve kk grevlerde bile ne denli bir g bulunduunu grnce, ii snfnn kapitalistlerden ve hkmetten istedii her eyi elde etmesi iin, iilerin btn lke apnda srf bir genel grev yapmalarnn yeteceini sanrlar. Bu fikir, ii snf hareketinin ilk aamalarnda, iiler hl tecrbesizken, baka lkelerin iileri tarafndan da dile getirilmiti. Bu, yanl bir fikirdir... Grevler, ii snfnn kurtulu urunda mcadele yollarndan biridir. Fakat tek yolu deildir, iiler dikkatlerini dier mcadele yollarna evirmezlerse, ii snfnn gelimesini ve baarlarn yavalatacaklardr." Ayn yazsnda Lenin; grev konusundaki dncesini yle tamamlyor: "stelik, ii sendikalarnn ak bir ekilde kurulmu olduu ve emirlerinde muazzam paralar bulunduu lkelerde bile ii snf gene de mcadele yolu olarak grevle yetinemez. Sanayinin durumunda (bugn Rusya'da yaklamakta olan buhran gibi) bir bozukluk olursa, fabrika sahipleri grevleri kasten krkleyeceklerdir. nk iin bir sre durmas ve ii fonlarnn tketilmesi yararlarna olacaktr. Bu yzden iiler, hangi artlarda olursa olsun, sadece grev eylemleriyle ve grev dernekleriyle yetinemezler. kincisi, grevler ancak iilerin yeterince snf bilincine sahip olduklar, grev yapmak iin elverili zaman seebildikleri, isteklerini nasl ne sreceklerini bildikleri ve sosyalistlerle ba kurmu olduklar ve onlar araclyla bror ve bildiri salayabildikleri yerlerde

baarl olabilir... Rusya'da bu durumdaki iilerin says hl ok azdr... Bunlarn saysn arttrmak, kitlelere ii snfnn davasn retmek, onlara sosyalizm ve ii snf mcadelesini tantmak iin byk aba harcamaldr. Bu, sosyalistlerin ve snf bilincine sahip iilerin bu amala bir sosyalist ii snf partisi kurarak, birlikte yklenmeleri gereken bir grevdir. ncs, grm olduumuz gibi grevler, iilere dmanlarnn hkmet olduunu ve hkmete kar mcadelenin gerekliliini gsterir. Gerekte, btn lkelerin ii snfna, ii haklar ve bir btn olarak halkn haklar iin hkmete kar mcadele gereini reten grevlerdir. Daha nce de belirttiimiz gibi, ancak bir sosyalist ii partisi, hkmet ve ii snf dvas hakknda doru anlay iiler arasnda yayarak bu mcadeleyi srdrebilir. Baka bir vesileyle Rusya'da grevlerin nasl ynetildiini, snf bilincine sahip iilerin bunlardan nasl yararlanmas gerektiini tartacaz. Burada grevlerin, yukarda belirtmi olduumuz gibi, savan kendisi deil, 'Bir Sava Okulu' olduuna, grevlerin mcadelenin sadece bir yolu, ii snf hareketinin sadece bir yan olduuna iaret etmemiz gerektir. iler, btn lkelerde fiilen yapmakta olduklar gibi, grevlerden btn alanlarn kurtuluu iin tm ii snfnn mcadelesine geebilirler ve gemelidirler." Lenin, artlarn uygun olduu ve Rus i snfnn partisine sahip bulunduu 1905 ylnda siyasi nitelikteki genel grevlerin balatlmasn tasvip etti. Ve siyasi nitelikteki genel grevleri o zamana kadar hibir lkede grlmemi yeni bir mcadele biimine soktu. Fakat bu grevlerle yetinilmemesini ve asl devrimci savaa hz verilmesini tlemekten ve uygulamaktan da bir an geri kalmad.

(BR-) TRKYE BRLEK SENDKALARI ANA TZ AD VE YER: Birinci madde: Trkiye Birleik ii Sendikalar adyla, bir Trkiye Sendikalar Birlii kurulmutur. Birliin ksa ad: BR-'dir. Merkezi: stanbul'dur. Ankara'da mmessillik bulundurabilir. KONU VE AMA Madde 2.- Bir-i'nin konusu ve amac (Cemiyetler Kanununun 9, 10, 11 ve Sendikalar Kanunu gerei) Siyaset, Kayrma, Din, Mezhep, Tarikat, Aile, Cemiyet, Irk, Gizlilik, Blgecilik ayrcalklar tanmakszn en Demokratik biimlerde, en bamsz Milli Varlk olarak u ileri gerekletirmektir: A) ilerle verenler arasnda yle: 1- DAVRANILAR'da bulunmak: a) Genel szlemeler yapmak, b) Toplulukla i ihtilf karmak, c) Hakem kurullar ile btn mercilere mtlaa ve zm ekilleri sunmak. 2- TEMSLLER'de bulunmak: a) i Sigortalar Kurumunda, b) ve i Bulma Kurumunda c) alma Bakanl ve resmi kurullarda. B) iler arasnda: 1- YARDIMLAMA sandklar, i yararna HASTALIK, SZLK, SAKATLIK, LM VS. SGORTALARI KURMAK; ve PARA'nn (Enflsyon, Deflasyon gibi) oynaklarnda GC'nn deerini gzeten KONTROL'u salamak.

2- Her trl alanlarn ve SENDKASIZLARIN da ortakl ile karma veya basit RETM, TKETM, KRED, YAPI vs. KOOPERATFLER yaratmak. 3- Gereken kanun yollaryla Milletleraras kurullarna el vererek, NSAN HAKLARI ve Birleik Milletler kurulu ama ve aralarn kitaptan hayata kartmak ve ibirlii yapmak. Gizli ak isizleri manevi yesi bilmek, rgt gcne kavuturmak. C) iler iinde: 1- HUKUK SAVUNMA: Hizmet akdinde, Genel szlemede, Meslein Ortak menfaatlerinde, Sigortalarda yelerinin veya Miraslarnn haklarn aramalarna her trl hukuki yardmlar salamak. 2- MANEV SAVUNMA: yelerin; a) MESLEK Bilgilerini arttrmak, b) Genel KLTRlerini gelitirmek iin gereken her trl BRO, YAYIN, KONFERANS, KURS, OKUL ve benzerlerini, ap organize etmek, ve her deerli MLL ve NSAN kurumlarla bu yolda yardmlamalara girimek. 3- MADD SAVUNMA: a) ilerin bo zamanlarn DORUya, Yye, GZELe yneltmek. b) i SALII ve i SPORU iin en modern teebbslere girimek. GRME-IKMA VE ORGANLAR Madde 3.- Btn KOL ve KAFA iilerinin kanun, usul, nizam ve talimatnamelere uygun olarak kurmu olduklar her TEEKKL (Sendika, Sendika Birlii ve Meslek Federasyonu, vs.) BR-ye TAB ye olarak katlabilme hakkna douundan, eite ve hrce sahiptir. Katlmak isteyen her teekkl (Sendika, Birlik, Federasyon vs.) dorudan doruya ve kendiliinden mevcut yeleri saysnn TE KS, Kongresinde (Genel Kurulunda) oy verdii, yahut yazl muvafakatnameyi imzalad an BR-'nin tabii yesi olur. Ve bu karar, gerek ii karar Bir-i'nin Gvenlik Konseyi (Ynetim Kurulu)nce TESCL olunur. Bir-i her alann kendi z maldr; kimsenin tekelinde bir ayrcalk deildir.

IKARILMAK: Bir-i'nin Tzk ve Kararlarna, Ama ve Aralarna bilerek ve uyarmadan sonra dahi direnerek kar koyanlara, ancak KURULTAY (Kongre) kararyla tedbir uygulanr. Madde 4.- Bir-i'nin Tekilt Katlar, Organlar unlardr. 1- KURULTAY (Kongre, Genel Kurul), 2- KK KURULTAY (Konferans, Temsilciler Meclisi), 3- GVENLK KONSEY (Yrtme Kurulu, dare Heyeti), 4- YRTME SEKRETERL, 5- DAVRANI KURMAYLII, 6- YARGI KONSEY (Haysiyet Divan), 7- KONTROL KONSEY (Tefti ve Murakebe Heyeti.) KURULTAY: Madde 5.- KURULTAY (KONGRE) Bir-i'nin en yce katdr.. A) Kurulu: Byk Kurultaya btn ye teekklleri (Varsa ilk 100 iiden 500 iiye kadar 1 delege, ondan sonraki her 500 ii iin (say 200' atka) 1 delege daha gnderirler. Kurultay delegeleri, mahalli kurultaylarda, ikier yedekleriyle birlikte seilerek, seim zabtlar Bir-i Gvenlik Konseyine yollanr-. B) arl: Kurultayn yeri, gn, saati ve gndemi, Gvenlik Konseyi kararyla en az gn nce 2 gazetede yaynlanr, ayrca yelere ve hkmete yaz ile bildirilir. Kurultay geri kalrsa, en az 3 gn nce, sebepleriyle birlikte, yeni toplant yeri, tarihi ve gndemi yaynlanp bildirilir. Birden ok geri braklamaz. Olaanst Kurultay, en az 1/5 yenin dilei veya Konferans, Gvenlik, Yarg, Kontrol Kurullarnn gerekeli arlar zerine toplanr. C) Yer ve Gn: Kurultay her iki ylda bir, Mays aynda toplanr. Toplant yeri ilkin kurucularn, sonra kurultaylarn belirtecekleri deiik yerlerde yaplr. Ancak, en az 1/5 yenin dilei veya Davran Kurmaylnn gerekesi ve Gvenlik Konseyinin, Yarg, Kontrol Kurullarnn toplu kararyla, tzksel mehillere uyularak yer deitirebilir. D) Yetki ve Kararlar: Byk Kurultay toplantsnn GNDEM, Gvenlik Konseyince kotarlr. Gndem d madde: Mevcut yenin en az 1/20 si isterse, gndeme konur.

Nisab belirtilmeyen kararlar mevcut yelerin ounluu ile alnr. Aadaki kararlarn alnmalar yledir: 1- KOMSYON inceleme raporlarndan sonra, tartlp, salt ounlukla karara balanan konular: a) Kontrol Kurulunca verilmi raporlarla birlikte btn gemi hesaplarn, Komisyondan geirilerek, ayrca tartlmasndan sonra ibra veya mahkm edilmesi, b) Yarg Kurulunca verilmi raporun ve yarglamalarn Komisyondan geirilmesi zerine, genel tartmayla kabul veya reddedilmesi, c) Gelecek btenin Komisyonca incelenme raporundan sonra genel tartmal dzeltmelere gre onanmas. 2- Dorudan doruya tartlp salt ounlukla karara balanan konular: a) Geen Gvenlik Konseyi almalarnn ve btn sendika i ve problemlerinin tartlp karara balanmas, b) Gelecekte ama ve aralarn uygulanmalar iin yeni kararlar alnmas, c) Yeni Gvenlik, Yarg, Kontrol kurullarnn yedekleriyle birlikte seilmeleri. 3- Komisyonca inceleme raporundan sonra tartlp 2/3 ounlukla karara balanan konular: a) Tzk deiiklii, b) Tekilatn feshi. Bir tek ii teekkl Bir-i'yi yaatmay zerine ald srece bu teekkl feshedilemez. Fesih karar alnrsa, Gvenlik Konseyi feshi 5 gn iinde yazyla, yerin mlkiye amirine bildirir. Feshin uygulanmas, hkmet komiseri denetiminde yaplr. Fesih sonucunda Bir-i'nin tanr tanmaz var, amalarna en uygun bir ii teekklne emanet edilir. E) leyi ve sonu: Kurultay Genel sekreter veya Gvenlik Konseyince seilecek bir ye aar. Yoklama yaplr. Toplantya yeler ounluu gelmise, bu yeler iinden bir bakanla 2 yardmc ve gereince ktipler seilir. Bakan ve yardmclar toplanty, ktipler zabtlar yrtrler. Tzk ve gndemce gerekli komisyonlar seilir. Demokratik usullerle ve ak olarak ilemlerine giriirler.

Btn zabtlar, raporlar bakan, yardmclar ve ktiplerce imzalanp saklanr. Kurultayca yaplmsa, Ana Tzk deimeleri ve Gvenlik Konseyine seilmi yelerin hviyetleri 1 hafta iinde yerin en byk mlkiye amirine bildirilir. Kurultayda oylar, gizli yaplan oylama sonucu, her zaman ak olarak saylr. KONFERANS (Kk Kurultay): Madde 6.- Konferans, (Mmessiller Meclisi, Kk Kurultay) Bir-i'ye bal birlik, Federasyon, Sendika vs. teekkllerin, Ynetim Kurullarnca seilecek birer "Mmessil"den kurulur. Her mmessilin oy gc, Kurultay delegeleri iin yrrlkte olan say oranlarna gre hesaplanr. Gvenlik Konseyince denetlenir. Mmessil masraflar sendikalarca grlr. Normal olarak her Byk Kurultaydan 6 ay nce ve 6 ay sonra Konferans toplanr-. Ayrca her davran dnemi yahut herhangi Kurultay kararnn doru yorumunu gerektiren kritik olay ve problemler nnde veya ihtiya duyulan konularda gr ve kanaatleri alnmak zere Gvenlik Konseyince veya 3 sendikann yazl dilei zerine Konferans olaanst toplantya arlabilir. Konferans toplant ve kararlarn Kurultay (Kongre) ekil ve usulleriyle yapar. Konferansn grevleri ve yetkileri, Ana Tzkle Kurultay kararlarnn ruhuna ve ekline dokunmamak artyla, Kurultayn ayndr. Konferans zmleyemedii meselelerde, Kurultay olaanst toplantya arlabilir. GVENLK KONSEY (Yrtm Kurulu): Madde 7.- Gvenlik Konseyi, Kurultayca (Kongrece) kapal oy, ak tasnife gre, eit sayda yedekleriyle birlikte seilir. A) Say: Gvenlik Konseyi yelerinin says, Bir-i yelerindeki sendikallar says 50 bin kiiyi gemedii srece 2 kiidir. Sendikallar says her 50 bini atka Konsey yesi bir kii daha arttrlr. Yedek ye srasnda yeter ye yoksa Konseyce Kooptasyon yoluyla seim yaplr. B) TEMSL: Gvenlik Konseyi Bir-iyi resmi, zel btn ilem ve katlarda temsil eder. Aylk toplant aralarnda temsil yet-

kisini kendi iinden her alt ayda bir yeniden seimle kurulu Yrtm Sekreterliine verir. C) Grevleri: a) Ana Tzn ve Tekilt amalarnn gereklerini, bu gereklere uygun Kurultay (Kongre) ve Konferans (Temsilciler Meclisi) kararlarn yerine getirmek. b) Tekilatn abuk ve etkili hareketini salamak, yeler ve iiler aras huzur ve refahla, tekilt ii gvenlii korumak ve bunu bozacak saldrlar nleyip savmak iin gerekli t ve aralar salamak. c) Btn ye teekkllerin her ay gndermeye mecbur olduklar faaliyet raporlar ile Kongre ve Konferans zabt ve raporlarnn birer nshasn etd ve koordine etmek. d) Her trl yayn ve teebbsleri gerekletirmek. e) Btn sendika yneticilerinin, ve i Bulma Kurumu ynetmeliindeki teknikten faydalanarak, fakat gizlilik prensibine sapmayarak, sicillerini en objektif tarafsz yolla tutmaktan sorumlu bulunmak. f) Her Kurultaya, gemi dnemin eylem ve ilemlerini, gelecek ylllarn bte tasarsn sunup, lm, kyaslamay, tartmay ve yarglanm kolaylatrmak. D) Toplant ve Kararlar: Gvenlik Konseyi en az ayda bir toplanr. Toplantnn Genel Sekreter veya iinden seecei ye bakanlnda yapar. Olaanst toplants Yrtm sekreterlii veya 1 ye sendikann yazl dilei ile yaplr. Hareketin ve etkinin abuklatrlmas ve grevin kolaylatrlmas iin, her zaman her yerde toplanabilir. Gvenlik Konseyi yelerinden en ok 5 kiisi, Toplant yerine ahsen gelebilme gl engelse, teki ye arkadalarndan birine kendi yazl d ile imzal kullanma hakkn vererek, Toplantya gelmeyebilir. Fakat, d dnda oyu kullanlamayaca gibi, vekili arkada tarafndan ilk frsatta (telefon veya postayla) Konsey kararlarndan haber alarak, 3 gn iinde taahhtl itirazn postaya verir. Kendisine ihbar sresi Konseyce karara balanr. Gelmeme mracaat, tarih srasna gre kabul edilir. Gecikenler toplantya mazeretsiz gelmemi saylr. Gvenlik Konseyinin kararlar, daima, toplantda bulunsun, bulunmasn, mukayyet [kaytl] konsey ye saysnn ounluu ile (11 yede 6 oyla) alnr, imzalanr, saklanr.

YRTM SEKRETERL: Madde 8.- Gvenlik Konseyi, Kurultay biter bitmez toplanp, iinden 3 kiilik bir Yrtm Sekreterlii seer. Yrtm Sekreterlii, Gvenlik Konseyinin, daimi toplant halinde saylan yapc eli, koludur. Her 3 yesi de, orta ii kazancn amayacak bir cretle ve nc mevki yollukla, btn vakitlerini Bir-i emrine vermi profesyonel sendikac lk eri olarak alrlar. Gvenlik Kuruluna kar ayn derecede sorumludurlar. Kararlar ounlukla alrlar. Yrtm Sekreterliinin 3 yesinden birisi Genel Sekreter, birisi Genel Muhasip, birisi Genel Organizatr olarak seilirler. I- Genel Sekreter: Bulunduu btn Bir-i toplantlarna bakanlk eder. Gvenlik Konseyi adna i ve d temsil yetki ve grevini kullanmakta nceliklidir: II- Genel Muhasip: Bteye uygun masraflar, defterleri, aidat, ve gelirleri ynetir. Kasadaki 500 liradan fazla paray ift imza ile bankaya yatrr. imza ile harcar. III- Genel Organizatr: Tekiltn teknii ve personeli ile urar. Sendikalar personelinin ve yneticilerinin gizlilie kamayan ve Anayasa gereince zel kii mahremiyetlerini kurcalamayan, sendika menfaatiyle ereveli SCLlerini tutar. Yrtm Sekreterlii her 6 ayda bir yeniden seilir. DAVRANI KURMAYLII Madde 9.- Davran Kurmayl, Gvenlik Korseyince 5 kii olarak seilir. Davran Kurmayl, dank oyu bulunan yeteri kadar sayda teknik ve bilim uzmanlarn da emrine alabilir. Balca grevi: Miting, gsteri, grev ve her trl sendika hareketlerini ve toplu ii davranlarn, Gvenlik Konseyince onaylanacak plan, iar ve tekiltlarla kotarmaktr. Kotarlanlarn uygulanmasnda Davran Kurmayl, Yrtm sekreterliinin Kurmay Heyeti gibi alr. YARGI KONSEY (Haysiyet Divan) Madde 10.- 5 ilek 5 yedek yeden kurulu Yarg Konseyi, Kongrece seilir. Her 6 ayda bir kendi arasndan bir bakan, bir raportr seerek alr. Bir-i'nin tzne, Kurultay kararlarna aykr davrananlara kar u tepkileri sra gzeterek gerekletirir:

1- Yazl soru ap, yazl karlk almak, 2- nce Yarg Konseyinde, sonra Yrtm Sekreterlii ile ortak olarak uyarda bulunmak. 3- ounlukla gelge BOYKOT karar almak. Bu karar Konferansa onaylanmadka kesinleemez. 4- Oybirlii ile srekli ilgi kesmek. Bu karar Kurultayca uygulanmadka kesinleemez. KONTROL KONSEY: Madde 11.- Kontrol Konseyi 5 ilek, 5 yedek yesi Kurultayca seilerek kurulur. Her 6 ayda bir, kendi iinden bir bakan ve bir raportr seerek alr-. Kontrol Konseyi Bir-i'nin btn para ve maddi gelir, gider konularn, aka ve sk skya gzden geirir. Bte d, elverisiz belgesiz, ii tutumluluuna aykr grd masraflar gn gnne Gvenlik Konseyine rapor eder. Her Kongre ve Konferansa btn kontrol sonularn yazl olarak sunar. En ufak yolsuzluu Yrtm Sekreterliinde durduramazsa, Gvenlik ve Yarg Konseylerini olaanst toplantya arp, konuyu inceletir. Hesap ilerinde Kontrol Konseyinin bir tek yesi dahi, bir hafta iinde arka arkaya toplantya arabilecei Kontrol Konseyinde, iddiasn ounlua kabul ettiremezse, Gvenlik Konseyini olaanst toplantya arp sorumluluu zerinden atmaya mecburdur. Kontrol Konseyinde grev yapmayan her ye gibi, Kontrol Konseyi yelerince usule uygun her alarm arsn hemen ele almayan organlar btn yeleri, adliye nnde ahsen Bir-i'nin zarar ziyanndan sorumlu olur. Gvenlik Konseyince gerekli tedbirlerin alnmadna inanan her Kontrol Konseyi yesi, sorumluluktan kurtulmak iin, adli tatbikat amaya veya atrmaya yetkilidir. GELR-GDER: Madde 12.- Bir-i'nin gelirleri unlardr: 1) Kendisine dorudan ve dolaysyla bal ye sendikalarn verdikleri ayda 10 lira aidat. 2) ye sendikalarda her ye iinin dedii aidatn 40 ta biri. 3) ye sendikalarn, Kongrelerinde Bir-i iin yapacaklar teberrular.

4) yeler dnda, patron olmayan gerek veya hkmi kiilerin yapacaklar teberrular. 5) Bir-i'nin yapt yayn, Konferans, kurs, msamere, piyango, gezi ve benzeri her trl toplumsal ilem ve hizmetlerin salad meru ll yararllklar. DEFTERLER: Madde 13.- Btn Bir-i yelerine daima ve resmi kimlii ile yazl yetkisini gsteren ilgili makamlara gerekince ak tutulacak olan balca defterler, Yrtm Sekreterliinde duran mhrle mhrlenirler. Sayfalarna tarih ve numara srasyla ilgili kaytlar yaplr-. Bir-i'nin balca defterleri unlardr: 1- Toplant defteri: Kurultay ve konferanslarn zabtlar ve kararlar yazlp, sorumlularca imzalanr". 2- Karar defteri: Gvenlik. Yarg, Kontrol Konseyleri ile, Yrtm Sekreterliinin kararlar yazlp, yelerince imzalanr. 3- ye Defteri: ye Sendika, Birlik ve Federasyonlarn giri tarihleri, hviyet ve adresleri ile taahhtleri yazlr. Yrtm Sekreterliince imzalanr-. 4- Demirba Defteri: Bir-i'nin tanr tanmaz varlarn yazar. 5- Gelen-Giden yazlar Defteri: (Gelen yazlarn asllar, giden yazlarn suretleri ayrca dosyalarnda saklanr.) 6- Muhasebe Defteri: Bilanolar, kesin hesaplar ve btn gelirleri, giderleri yazar. (Alnan parann geldii yer ve miktar dip koanl ve zincirleme numaral makbuzlarla, verilen parann pekitirici belgeleri zel dosyalarda saklanr.) Genel Muhasiplik yukardakilere ek baka defterler ve dosyalar aabilir.