Buharinin Edebul Mufred Ahlak Hadisleri

Edebu'l-Mufred
AHLAK HADSLER

[ Trke ]

...| ,.\| ,..-| _;-\| _
, | .-... .:,. (

Buhr
_.-,.| ..j|

Tetkik eden: Muhammed ahin
.--|. : _-.: ... ..<

Rabva Semti Rabva Semti Rabva Semti Rabva Semti sl sl sl sl m mm m D DD D vet Brosu vet Brosu vet Brosu vet Brosu
, .,.., ....)| ..., ..... _,.-:.| ,::.| _..| ....

1432 - 2010

1

ANAYA ANAYA ANAYA ANAYA, , , , BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK
1 11 1. .. . Allah Teal: Biz, insana, ana-babasna iyilik etmesini emrettik buyuruyor
(el-Ankebt, 29/8)
Abdullah bni Mesud anlatm ve yle demitir:
Peygamber (s.a.v.)e sordum ki, amellerin hangisi, an aziz ve yce olan
Allaha daha sevgilidir?
Buyurdular ki:
- (Mstahab olan) vaktinde namaz klmak.
- Sonra hangisidir? dedim
- Sonra, ana-babaya iyilik etmek, dedi.
- Sonra hangisidir? dedim
- Sonra, Allah yolunda cihad etmektir dedi.
2 22 2. .. . Abdullah bni mer yle buyurmutur:
Rabbn rzas, babann rzasndadr ve Rabbn gazab da babann
gazabndadr.
ANAYA YLK ETMEK ANAYA YLK ETMEK ANAYA YLK ETMEK ANAYA YLK ETMEK
3 33 3. .. . Hakmin babas Muaviye bni Hayde anlatyor:
-Dedim ki, ya Raslullah; kime iyilik edeyim?
- Annene, dedi. Kime iyilik edeyim? dedim.
- Babana; sonra en yakna, ondan sonra en yakna... dedi.
4 44 4. .. . At b. Yesrdan rivayet edildiine gre bir adam bn Abbs (r.a)a
gelerek yle dedi:
- Ben bir kadna talip oldum, benimle nikhlanmay kabul etmedi. Sonra
baka birisi ona talip oldu; onunla nikhlanmak istedi. Bunun zerine onu
kskandm ve ldrdm. Benim iin bir tevbe yolu var mdr?
- bn Abbs, Annen hayatta m? diye sordu. Adam,
- Hayr diye cevap verdi. bn Abbs yle dedi:
- Aziz ve Celil olan Allaha tevbe et ve Ona yaklamak iin gcn yettiince
gayret gster.

2
At b. Yesr diyor ki: Bunun zerine bn Abbsn yanna giderek, O
adamn annesinin hayatta olup olmadn niin sordun? dedim. yle cevap
verdi:
-Kiiyi, annesine iyilikte bulunmaktan daha fazla Allah azze ve celleye
yaklatracak bir amel bilmiyorum.
BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK
5 55 5. .. . Eb Hureyrenin (r.a) yle dedii rivayet edilmitir: Bir sordu:
- Ey Allahn Rasl, kime iyilik edeyim? Hz. Peygamber:
- Annene, dedi. Sonra kime? dedi. Hz. Peygamber:
- Babana, dedi.
6 66 6. .. . Eb Hureyreden rivayet edilmitir:
Allahn Peygamber (s.a.v.)e bir adam geldi de yle dedi:
- Bana ne emredersin?
Hz. Peygamber (s.a.v.):
- Annene iyilik etmeyi dedi. Yine (adam) tekrarlad.
- Annene iyilik etmeyi dedi. Sonra drdnc defa tekrarlad.
- Annene iyilik etmeyi dedi. Yine (adam) tekrarlad.
- Annene iyilik etmeyi dedi. Sonra beinci defa tekrarlad.
- Babaya iyilik etmeyi dedi.
ZULM ETSELER BLE ZULM ETSELER BLE ZULM ETSELER BLE ZULM ETSELER BLE, , , , ANA ANA ANA ANA- -- -BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK
7 77 7. .. . bn-i Abbasdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Mslman ana-babaya sahip olan bir mslman, Allahtan sevab
bekleyerek onlarn hizmetinde bulunursa, Allah ona muhakkak Cennetten iki kap
aar. Eer ana-babadan biri bulunursa, bir kap aar. Eer onlardan birini kzdrrsa
(gazaba getirirse), onun rzasn kazanmadka, Allah o ocuktan raz olmaz. bn-i
Abbasa soruldu:
-Eer ana-baba, o ocua zulm etmi olsalar da m?

3
- ocua (dnya ilerinde) zulm etmi olsalar dahi (rzalarn almadka,
Allah ondan raz olmaz), cevabn verdi.
8 88 8. .. . Taysele bn-i Meyyasdan rivayet edildiine gre yle demitir:
-Necdetgillerle beraberdim. Byk gnahlardan olduklarn zannettiim bir
takm gnahlar ilemitim. Bunu bn-i mere anlattm. bn-i mer:
-Onlar hangi gnahlardr, diye sordu. Ben de u ve udur, dedim.
- Bu anlattklarn byk gnahlardan deildir. Byk gnahlar u dokuz
eydir:
1. Allaha ortak komak (Allahtan bakasna ibadet etmek, Allahtan
bakasn ilh kabul etmek)
2. Adam ldrmek,
3. Savata dman karsndan kamak,
4. ffetli kadna zina iftirasnda bulunmak,
5. Faiz almak,
6. Yetim mal yemek,
7. Mescid-i Haramda gnah ilemek
8. nsan alaya ve maskarala alann gnah,
9. Kendilerine isyan edilen ana-babann alamas (bunlar alatan ocuun
gnah)
bn-i mer bana dedi ki:
-Cehennemden korkar msn ve Cennete girmek ister misin?
Ben:
-Evet, vallahi dedim. Bana sordu:
-Ana-baban hayatta m?
-Yanmda yalnz annem var, dedim.
-Allaha yemin ederim ki, eer annene yumuak sz sylersen ve ona
yemek yedirirsen, byk gnahlardan sakndka, muhakkak Cennete girersin,
dedi.
9 99 9. .. . Urveden rivayet edildiine gre, (Ana-banan her ikisine acyarak tevazu
kanadn indir (el-sr, 17/24) ayet-i kerimesinin tefsirinde yle demitir:
-Ana-banan sevmi olduklar herhangi (mer) bir eyi yerine getirmekten
kanma.

4
ANA ANA ANA ANA- -- -BABA HAKKINI DEMEK BABA HAKKINI DEMEK BABA HAKKINI DEMEK BABA HAKKINI DEMEK
10 10 10 10. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Hazreti Peygamber (s.a.v.)
yle buyurmutur:
-ocuk, hibir iyilikle babann hakkn deyemez; ancak onu kle olarak bulur
da onu satn alarak hrriyetine kavuturursa der.
11 11 11 11. .. . Eb Msa el-Earnin olu Eb Burdeden rivayet edildiine gre, yle
anlatmtr:
-bn-i mer, Yemenli bir adamn, srtnda annesini tayarak Kbeyi tavaf
ederken yle demekte olduuna ahit oldu:
Annemin zelil bir devesiyim ben;
(Baka) binekleri usansa da usanmam ben.
Sonra (Yemenli) dedi ki:
-Ey bn-i mer, annemin hakkn demi oldum mu, dersin?
bn-i mer, Hayr! dedi. Tek bir Ah! ekmesini dahi karlayamadn.
Sonra bn-i mer tavafn bitirip Makam- brahime geldi de (orada) iki rekt
namaz kld. Sonra yle dedi:
-Ey Eb Msann olu (Eb Brde)! Her (tavaf sonunda klnan) iki rekat
namaz, kendilerinden nceki gnahlar rterler.
12 12 12 12. .. . Aklin azadls Eb Mrre yle anlatmtr:
-Halife Mervan, (haz farzasn ed gibi bir ii iin Medneden dar kt
zaman) Eb Hureyre hazretlerini yerine vekil brakrd. Eb Hureyre, Medine
civarnda Zl-Huleyfe adndaki yerde otururdu. Annesi bir evde, kendisi de baka
bir evde ikmet ederdi. Evden kp gidecei zaman, annesinin kapsnda durup
yle derdi:
-Esselmu aleyki = Selm zerine olsun, ey anneciim; Allahn rahmeti de
bereketleri de... (zerine olsun)
Annesi de yle dedi:
-Senin de zerine olsun selm, ey yavrum; Allahn rahmeti de bereketleri
de...
Sonra yle derdi:
-Beni kkken (efkatle) nasl yetitirip terbiye ettinse, Allah da sana
merhamet etsin.
Annesi u cevab verirdi:

5
-Yal halimde bana (acyarak) nasl iyilik ve ihsan ettinse, Allah da sana
merhamet etsin?
Sonra (Eb Hureyre), evine dnecei zaman ayn eyi yapard.
13 13 13 13. .. . Abdullah bn-i Amir yle anlatmtr:
Ebeveynini alar halde brakp da hicret etmek iin, Hz. Peygamber (s.a.v.)e
teslimiyet gsteren, (ona beyat eden) bir adam geldi.
Hz. Peygamber o adama dedi ki:
Ana-babana dn, onlar nasl alattnsa, onlar gldr ve sevindir.
14 14 14 14. . . . Eb Hazimden nakledildiine gre;
Ebu Talibin kz mm Hannin azadls Eb Mrre kendisine u haberi
vermitir: Eb Mrre, binitli olarak Eb Hureyre ile birlikte onan AKKdeki arazisine
gitmiti. Eb Hureyre, kendisine ait yere vard zaman, yksek sesi ile yle
armt:
-Allahn selm, rahmeti ve bereketleri zerine olsun
Eb Hureyre; annesine:
-Kk yamda beni nasl (merhametle) terbiye edip yetitirdinse, allah da
sana merhamet etsin.
Annesi cevap veriyordu:
-Yavrum, seni de Allah hayrla mkfatlandrsn ve ihtiyar yamda bana
iyilik ve ihsanda bulunduun (ve beni raz ettiin) gibi, Allah senden raz olsun.
15 15 15 15. .. . Eb Bekre, Hz. Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu anlatmtr:
-Size byk gnahlarn en byn bildireyim mi? (Bu sz defa
tekrarladlar).
Ashab: Evet ya Raslullah dediler. Buyurdular ki:
-Allaha ortak komak ve ana-babaya isyan etmek.
Sonra Hz. Peygamber yaslanmken oturdular.
- Dikkat edin! Yalan sylemek de...
Bu sz tekrar ediyorlard, hatta (zlmesin diye, kendi kendime) Artk
sylemeseydi temennisinde bulunmutum.
16 16 16 16. .. . Muiyre bn-i ubenin ktibi Verraddan rivayet edildiine gre yle
demitir:
- Muaviye, Muiyreye mektup yazd ki, Raslullah (s.a.v.)den iittiin
eyden bana yaz.
Verrad yine yle dedi:

6
- Muiyre bana yazdrd, ben de elimle unu yazdm:
- Ben Hz. Peygamberin, ok sormaktan (ve dilenmekten), mal zayi
etmekten dedi-kodudan alkoyduunu (bunlar yasakladn) kendisinden iittim.
17 17 17 17. .. . Ebut-Tufeylden rivayet edildiine gre yle demitir:
-Hz. Aliye soruldu ki, Hz. Peygamber (s.a.v.), btn insanlara sylemedii
bir eyi, size zel olarak bildirdi mi?
Hz. Ali, u cevab verdi:
-Raslullah (s.a.v.) btn insanlara ait klmakszn, bize zel olarak bir ey
sylemedi; yalnz u klcmn knnda bulunan (kattakiler) mstesna...
Sonra (klcnn knndan) bir sayfa kard, orada u yazlyd:
- Allah adndan bakasna (putlara veya ahslara) hayvan kesene Allah
lnet etsin. Arazinin snr talarn alana Allah lnet etsin. Ana-babasna lnet
edene Allah lnet etsin. Bir fesaty himaye edene Allah lnet etsin.
18 18 18 18. .. . Ebud-Derd yle demitir:
Raslullah (s.a.v.) bana u dokuz eyi emretmitir:
1. Para para doransn veya atete piirilsen bile, Allaha hibir eyi ortak
etme.
2. Kasden (zr olmakszn) farz namaz asla terk etme; onu kasden terk
edenden Allahn himayesi kalkm olur.
3. Asla arap ime, nk o, her ktln anahtardr.
4. Ana-babaya itaat et.
5. Yerinden kman emrederlerse (kmana izin verirlerse), onlarn rzasn
kazanmak iin k.
6. Kendini hakl zannetsen bile, bandaki idarecilerle ekime (onlara
Mslman olduklar mddet kar kma)
7. Arkadalarn kasa ve helk dahi olacak olsan, sen muharebeden kama.
8. Zenginliinden ailene yedir ve harca.
9. Ailene krbacn kaldrma; onlar Aziz ve Celil olan Allah hakk iin korkut.
19 19 19 19. .. . Rivayet edildiine gre Abdullah bn Amr yle dedi:
Bir adam Peygamber (s.a.v.)e geldi ve yle syledi:
- Ana-babam alar brakarak hicret etmek zere senin emrini almaa
geldim. (Hz. Peygamber ona) dedi ki:
- Onlara dn, onlar nasl alattnsa, ylece onlar sevindir, gldr.

7
20 20 20 20. .. . Abdullah bn-i Amr dedi ki, cihada gitmek isteyen bir adam Peygamber
(s.a.v.)e geldi. (Hz. Peygamber ona sorarak) yle dedi:
- Ebeveynin hayatta m? (O adam da): Evet! dedi. Bunun zerine Hz.
Peygamber:
(Madem ki Mslman ana-baban var,) onlar iin gayret et, al.
(Kendilerine iyilik ve ihsan et); buyurdu.
21 21 21 21. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Yazklar olsun o kimseye, yazklar olsun o kimseye, yazklar olsun o
kimseye
Ashab:
-Ya Raslullah kimdir o? dediler.
Hazreti Peygamber:
- O kimsedir ki, yannda ana-babasna, yahud bunlardan birine ihtiyarlk
erimi de Cehenneme girmitir. Buyurdu.
22 22 22 22. .. . Sehlin babas Muazdan rivayet edildiine gre yle demitir:
Peygamber (s.a.v.) dedi ki:
- Ana-babasna iyilik edene Cennet olsun, Azz ve Cell olan Allah onun
mrne bereket versin (mrn oaltsn.)
23 23 23 23. .. . Allah Azze ve Cellenin:
- Eer ana-babadan biri veya ikisi senin yannda ihtiyarlk haline ularsa,
sakn onlara f bile deme ve onlar azarlama. kisine de acyarak tevazu kanadn
indir ve yle de:
- Ey Rabbim! Onlar, beni kkken (merhametle) terbiye edip yetitirdikleri
gibi, sen de kendilerine merhamet et. (el-sra, 17/23-24) ayet-i kerimesini, Bere
(Tevbe) Sresinde olan:
-Mriklerin Cehennemlik olduklar mminlere belli olduktan sonra -bunlar
akraba bile olsalar- artk onlar iin ne peygamberin, ne de mmin olanlarn
mafiret dilemeleri yoktur (et-Tevbe, 9/113) ayet-i kerime nesih ettiini =
hkmn kaldrdn bn-i Abbas anlatmtr.
MRK ANA MRK ANA MRK ANA MRK ANA- -- -BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK BABAYA YLK ETMEK
24 24 24 24. .. . Sad bn-i Ebu Vakkasdan rivayet edildiine gre yle demitir:
- Benim hakkmda, Allah Tealnn kitabndan drt yet nazil oldu. Annem,
ben Hazreti Muhammed (s.a.v.)den (dininden) ayrlmadka, yemee ve imeye
yemin etmiti. Bunun zerine Allah (cc) u ayeti inzal etti:

8
- Eer ana-baban, bilmediin (benimsemediin irkten) bir eyi, bana ortak
koman iin seni zorlarlarsa, bu takdirde kendilerine itaat etme. Onlara dnyada
iyi bir ekilde sahiblik et. (Gnah olmayan ilerde onlara yardmc ol, itaat et.
(Lokman/15)
(kincisi): Ben (sava ganimetinden) ok houma giden bir kl almtm.
Dedim ki, Ey Allahn Rasl! Bunu bana hibe et. Arkasndan:
- Ey Raslm, sana ganimet malndan soruyorlar (el-Enfal, 8/1)
(ncs): Ben hastalanmtm. Raslullah (s.a.v.) bana geldi. Dedim ki, Ey
Allahn Rasl! Ben malm blmek istiyorum, yars vasiyet edeyim mi?
Peygamber:
- Hayr! dedi. te birini, dedim Hazreti Peygamber skt etti. Bundan
sonra te bir vasiyyet caiz oldu.
(Drdncs): Ensardan bir topluluk ile arap imitim. Bunlardan bir adam,
(Mekke yolu zerinde) Lehyey Cemel adndaki yerde burnuma vurdu. Ben de
(ikayet iin) Peygamber (s.a.v.)e vardm. Bunun zerine Allah (cc) arab haram
klan ayeti inzal etti. (el-Bakara, 2/219).
24 24 24 24. .. . Hazret-i Eb Bekirin kz Esmadan:
- Peygamber (s.a.v.)in (Hudeybiye) muahedesi zamannda, annem
(kendisine iyilik ve ihsan etmeme) rabet eder olduu halde bana geldi. Ben de
Peygamber (s.a.v.)e sordum: Ona iyilik edeyim mi (hediyelik bir ey vereyim mi)?
Hz. Peygamber: Evet buyurdu.
bn-i Uyeyne demitir ki:
Ba hdise zerine:
- Allah, din hususunda sizinle savamam, sizi yurtlarnzdan da karmam
kimselere sadkat gstermenizden, onlara iyilik etmenizden, onlara adalet
yapmanzdan sizi yasaklamaz. nk Allah, adalet yapanlar sever. (el-
Mmtehine, 60/8) ayetini Allah (cc) indirdi.
26 26 26 26. .. . bn-i merin yle dedii iitilmitir:
- Hz. mer (ra), satlmakta olan ipek ilemeli bir elbise grd. (Hz.
Peygambere hitaben):
- Ya Raslullah; bu elbiseyi satn al, Cuma gn ve heyetler sana
geldiinde onu giyersin, dedi. Hz. Peygamber:
- Bunu ancak (ahirette) nasbi olmayan kimse giyer; buyurdu. Sonra Hz.
Peygambere bu elbiselerden verildi. Hz. mere (bunlardan) bir elbise gnderdi.
Hz. mer dedi ki, (Ya Raslullah) ben bu elbiseyi nasl giyeyim, zira bu elbise
hakknda sylenmesi gerekli eyi sylemitin Hz. Peygamber:

9
- Ben onu, giymen iin sana vermedim. Onu satarsn, yahut (Mslman
olmayan birine) giydirirsin buyurdu. Bunun zerine, Hz. mer, henz Mslman
olmam Mekkede (ana bir yahut st) kardeine o elbiseyi gnderdi.
ANA BABAYA SVLMEZ ANA BABAYA SVLMEZ ANA BABAYA SVLMEZ ANA BABAYA SVLMEZ
27 27 27 27. .. . Abdullah bn-i Amrn yle dedii rivayet edilmitir:
Hz. Peygamber (s.a.v.) buyurdu ki:
- Adamn ana-babasna svmesi, byk gnahlardandr.
Ashab:
-Nasl sver, dediler.
Hz. Peygamber:
- Bir kimse, bir adama kt sz syler (sver) de tutar bu adam, o kimsenin
ana ve babasna sver buyurdu.
28 28 28 28. . . . Abdullah bn-il-Asn yle dedii rivayet edilmitir:
-Babasnn svlmesine insann sebep olmas, Allah katnda byk
gnahlardandr.
ANA ANA ANA ANA- -- -BABAYA EZYET ETMENN CEZASI BABAYA EZYET ETMENN CEZASI BABAYA EZYET ETMENN CEZASI BABAYA EZYET ETMENN CEZASI
29 29 29 29. .. . Eb Bekre, Peygamber (s.a.v.)in yle dediini anlatmtr:
(Adil ve Mslman idareciye) kar kmak, akrabalarla iygiyi kesmek
gnahndan daha ok dnyada cezas pein verilmeye lyk hibir gnah yoktur;
hirette bu gnah sahibi iin hazrlanm olan azab olmakla beraber
30 30 30 30. .. . mran bn-i Hsaynn yle dedii rivayet edilmitir:
Raslullah (s.a.v.) dedi ki:
- Zina, arap imek ve almak hakknda ne dersiniz?
Biz, en iyi bilen Allah ve Rasldr, dedik. Peygamber:
- Onlar ok irkin eylerdir; ve onlarda (ldrmek, dmek ve el kesmek
gibi) cezalar var. Dikkat edin! Ben size byk gnahlarn en byn bildireyim
mi?: Azz ve Yce olan Allaha ortak komak (mrik olmak), ana-babaya as
olmak. Dedi. Bunlar sylerken yaslanmt, sonra doruldu da dedi ki:
- Yalan sylemek (yalan yere ahitlik etmek) de
ANA ANA ANA ANA- -- -BABANIN ALAMASI BABANIN ALAMASI BABANIN ALAMASI BABANIN ALAMASI
31 31 31 31. . . . bn-i merin yle dedii rivayet edilmitir:
Ana-babay alatmak, (onlara) isyan etmektir ve byk gnahlardandr.

10
ANA ANA ANA ANA- -- -BABANIN DUASI BABANIN DUASI BABANIN DUASI BABANIN DUASI
32 32 32 32. .. . Eb Caferden rivayet edildiine gre, Eb Hureyrenin yle dediini
iitmitir:
Peygamber (s.a.v.) buyurdu ki:
- kimsenin duas, makbul dualardr, bunlarn kabul ediliinde phe
yoktur: Zulme urayann duas, yolcunun (misafirin) duas, ana babann
ocuklarna duas.
33 33 33 33. .. . Eb Hureyreden
Raslullah (s.a.v.)in yle dediini iittim:
- nsanlardan hibir ocuk beikte konumamtr; yalnz Meryemin olu sa
(a.s) ile Cureycin (beikte dile gelen) sahibi konumutur.
(Ashab tarafndan Peygambere) soruldu:
- Ey Allahn Peygamberi! Creycin yardmcs kimdir?
Peygamber dedi ki:
Creyc, kendisine ait bir manastrda (inzivaya ekilip ibadet eden) rahip bir
kimse idi. Manastrnn altnda barnan bir sr oban vard. Ky halkndan bir
kadn da, bu obana gelirdi. Bir gn, Creyc namaz klarken annesi gelip: Ey
Creyc! (diye ona) seslendi. Creyc namazda iken kendi kendine: Anneme mi
(cevap vereyim), namazma m (devam edeyim?) dedi. Namazn semeyi (ona
devam etmeyi) uygun buldu. Sonra annesi ikinci defa ona seslendi. Yine Creyc
kendi kendine: anneme mi, namazma m? dedi. Namazn semeyi uygun buldu.
Sonra nc defa annesi ona bard. Creyc: Anneme mi, namazma m? dedi.
Yine namazn tercih etmeyi uygun grd. Annesine cevap vermeyince, annesi
(ona beddua ederek) yle dedi: Ey Creyc! Fahielerin yzne bakmadka,
Allah senin cann almasn. Sonra kadncaz dnd gitti. Bir mddet sonra (sr
obanna gidip gelmekte olan) o kadn (gayr meru) dourduu ocuklak Melike
getirildi, (dava edildi). Melik sordu: Bu ocuk kimden? kadn: Creycden, dedi.
Melik yine sordu Manastrn sahibinden mi? Kadn: Evet dedi. Melik:
-Manastrn ykn ve onu, bana getirin dedi.
Baltalarla manastrna vurarak onu yktlar. Creycin kolunu, boynuna iple
baladlar ve onu gtrdler. Fahielerin karsna karld. Creyc fahieleri grd
de glmsedi. Onlar da, insanlar ierisinde Creyce bakyorlard.
Melik, Creyce sordu:
-Bu kadn ne iddia ediyor? Creyc: Ne iddia ediyor deyince, Melik: ddia
ediyor ki, ocuu sendendir Creyc, kadna sordu:
- Sen byle mi iddia ediyorsun? Kadn: Evet dedi. Creyc:

11
- bu ocuk nerede dedi dedi. te o, kadnn kucanda, dediler. Creyc,
ocua dnp sordu: Senin ban kim? ocuk: Sr oban dedi. (Creycin
iftiraya urad anlalnca) Melik dedi ki:
- Senin manastrn altndan yapalm m? Creyc: Hayr dedi.
- Gmten yapalm m? dedi. Creyc: Hayr dedi. Melik:
- O halde onu nasl yapalm? dedi Creyc: Onu eskiden olduu gibi
yapn dedi. Hangi eye glmsedin diye Melik sordu: Creyc:
_ Hatrladm bir ie, annemin bedduas bana eriti dedi. Sonra bandan
geen hadiseyi, onlara anlatt.
HRSTYAN ANNEYE SLMI ARZ ETMEK HRSTYAN ANNEYE SLMI ARZ ETMEK HRSTYAN ANNEYE SLMI ARZ ETMEK HRSTYAN ANNEYE SLMI ARZ ETMEK
34 34 34 34. .. . Eb Hureyrenin yle dedii iitilmitir:
- Beni dinleyen, Yahud ve Hristiyan, kim olursa olsun, muhakkak beni
sevmitir. nk (henz slm kabul etmemi olan) annemin Mslman olmasn
istiyordum da, o kabul etmiyordu. Ben ona, slm kabul et) dedim, o kand.
Bunun zerine Peygamber (s.a.v.)e gittim ve dedim ki:
Annem iin Allaha dua et O da dua etti. Sonra anneme dndm. Kapy
zerine kilitlemiti.
- Ey Eb Hureyre! Ben Mslman oldum. Ben de (olan) Peygamber
(s.a.v.)e haber verdim ve dedim ki:
- Benim iin ve annem iin Allaha dua et.
Hz. Peygamber yle buyurdu:
- Allahm! Kulun Eb Hureyreyi ve annesini insanlara sevdir.
EBEVEYNE EBEVEYNE EBEVEYNE EBEVEYNE, , , , LMLERNDEN SONRA YLK ETMEK LMLERNDEN SONRA YLK ETMEK LMLERNDEN SONRA YLK ETMEK LMLERNDEN SONRA YLK ETMEK
35 35 35 35. .. . Eb seydin insanlara anlatarak yle dedii iitilmitir:
- Peygamber (s.a.v.)in yannda idik. Bir adam dedi ki:
- Ey Allahn Rasl, ebeveynim ldkten sonra, onlara iyilik edebileceim
bir iyilik kald m?
Peygamber yle buyurdu:
- Evet, drt haslet vardr:
1. Onlara hayr duada bulunmak ve onlara mafiret dilemek.
2. Vasiyyetlerini yerine getirmek
3. Onlarn sadk arkadalarna ikram etmek
4. Akrabaya sl (iyilik) etmek ki, sana akrabalk ancak onlarn nesebi
tarafndan gelir.

12
36 36 36 36. .. . Eb Hureyre yle demitir:
- lmden sonra, lnn derecesi ykseltilir. l der ki: Ey Rabbim! Bu
(gzel) ey nedir) Ona: ocuun, senin iin istifar etti (Allahtan mafiret
diledi), denir.
37 37 37 37. .. . Muhammed bn-i Srn anlatyor:
- Bir gece, Eb Hureyrenin yannda idik, yle demiti:
- Allahm! Eb Hureyrenin, annesine ve bunlar iin af dileyenlere sen
mafiret buyur. Muhammed bn-i Srn dedi ki:
- Biz Eb Hureyrenin duasna girelim deyi, kendisine ve annesine Allahtan
mafiret diliyoruz.
38 38 38 38. .. . Eb Hureyreden: Raslullah (s.a.v.) yle dedi:
- Kul vefat edince, btn amellerinin sevab kesilir; ameli mstesnadr.
(Bunlardan birincisi) Sadak-i cariyedir. (kincisi) Kendisi ile faydalanlan erefli bir
ilimdir. (ncs) Kendisine dua eden Salih ocuktur.
39 39 39 39. .. . bn-i Abbastan rivayet edildiine gre, bir adam yle dedi:
- Ey Allahn Rasl! Benim annem vefat etti ve vasyyette bulunmad. Onun
adna sadaka vermem, kendisine fayda verir mi?
Peygamber:
- Evet dedi.
BABASININ YLK ETT KMSEYE BABASININ YLK ETT KMSEYE BABASININ YLK ETT KMSEYE BABASININ YLK ETT KMSEYE, , , , EVLDIN YLK ETMES EVLDIN YLK ETMES EVLDIN YLK ETMES EVLDIN YLK ETMES
40 40 40 40. .. . Hazret-i merin olundan rivayet edildiine gre, bir yolculukta Hz.
merin olu (bn-i mer) bir Bedevye tesadf etti. Bu Bedevnin babas, Hz.
mer (ra)n dostu idi. Bedev dedi ki, sen falnn olu deil misin? O da: Evet!
dedi. Bunun zerine bn-i mer, yedekte bulundurduu bir merkebin ona
verilmesini emretti ve bandan da sar kararak ona verdi. bn-i merin
beraberinde olanlardan biri: (Bedevler kanaatkrdr, aza raz olurlar) ona iki
dirhem para yetmez miydi? dedi. bn-i mer dedi ki, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Babann dostunu gzet (ona ikram et ve sevgi gster). Onunla ilgiyi
kesme, yoksa Allah (iman) nurunu sndrr.
41 41 41 41. .. . bn-i merden Raslullah (s.a.v.)in yle buyurdu rivyet edilmitir:
- yiliklerin en iyisi, babasnn dostu olanlara, kiinin iyilik etmesidir.

13
BABASINA SILA EDENLE LGY KESME BABASINA SILA EDENLE LGY KESME BABASINA SILA EDENLE LGY KESME BABASINA SILA EDENLE LGY KESME, , , , N NN NURUN SNER URUN SNER URUN SNER URUN SNER
SIL SIL SIL SIL- -- - RAHMN FAZLET RAHMN FAZLET RAHMN FAZLET RAHMN FAZLET
42 42 42 42. .. . Ubbade El-Ensarden olu Sad naklettiine gre, babas yle
demitir:
- Medine-i Mnevverenin mescidinde Hz. Osmann olu Amr ile
oturuyorduk. Abdullah bn-i Selm, kardei oluna dayanarak bize urayp
meclisimizden teye geti. Sonra (honut olmayan bir tavrla) Amr kasdedip
oradakilere dnd ve yle dedi:
(ki veya defa tekrar ederek:) Ey Osmann olu Amr! stediin ekilde
hareket et, Muhammed (s.a.v.)i hak olarak gnderen Allaha yemin ederim ki,
Allah (cc)n kitab (Tevrat) da u vardr. (Bunu iki defa tekrarlad): Babana dostluk
ve iyilik edenden ilgiyi kesme, yoksa bu hareketli (iman) nrun sner.
SEVG SEVG SEVG SEVG, , , , VERASET YOLU LE KAZANILIR VERASET YOLU LE KAZANILIR VERASET YOLU LE KAZANILIR VERASET YOLU LE KAZANILIR
43 43 43 43. .. . Peygamber (s.a.v.)in ashabndan bir adamn yle dedii rivayet
edilmitir:
(Sevgiyi dair soruna karlk u hads-i erf) sana kifayet eder: Raslullah
(s.a.v.) buyurdu ki:
- Sevgi veraset yolu ile kazanlr.
NSAN BABASINI SM LE AIRMAZ NSAN BABASINI SM LE AIRMAZ NSAN BABASINI SM LE AIRMAZ NSAN BABASINI SM LE AIRMAZ, , , , ONDAN NCE OTURMAZ ONDAN NCE OTURMAZ ONDAN NCE OTURMAZ ONDAN NCE OTURMAZ, , , , NNDE NNDE NNDE NNDE
YRMEZ YRMEZ YRMEZ YRMEZ
44 44 44 44. . . . Rivayet edildiine gre Eb Hureyre iki adam grd: Bunlardan birine
yle dedi:
- Bu senin neyindir? adam:
- Babamdr, dedi. Eb Hureyre dedi ki:
- O halde onu ismi ile arma, nnde yrme, ondan nce de oturma.
NSAN BABASINI KNYES LE AIRIR MI NSAN BABASINI KNYES LE AIRIR MI NSAN BABASINI KNYES LE AIRIR MI NSAN BABASINI KNYES LE AIRIR MI? ?? ?
45 45 45 45. .. . ehr bn-i Havebin rivayet edildiine gre yle demitir: Hz. merin
olu (Abdullah) ile ktk. Salim ona:
- Namaza! Ey Eb Abdurrahman! diye hitap etti.
46 46 46 46. .. . bn-i merden, yle demitir:
- Fakat Eb Hafs = mer, hkm vermitir.
AKRABALARA YLK ETMENN GEREKLL AKRABALARA YLK ETMENN GEREKLL AKRABALARA YLK ETMENN GEREKLL AKRABALARA YLK ETMENN GEREKLL
47 47 47 47. .. . Kleyb bn-i Menfaa dedi ki, dedem (Bekir bnil Haris) sordu:
- Ya Raslullah, kime iyilik edeyim?

14
Peygamber:
- Annene, sonra banana, kz kardeine, erkek kardeine ve bir de bunlar
takip eden akrabana (iyilik etmen) vacib bir haktr, yaknlarna da dedi.
48 48 48 48. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, yle dedi:
(Hz. Peygamber), En yakn akrabalarn (Allahn azab ile) korkut. yeti
nazil olunca, Hz. Peygamber (s.a.v.) kalkp yle ard:
- Ey Kb bn-i Luey oullar!.. Canlarnz ateten kurtarnz. Ey Abd-i Menaf
oullar! Canlarnz ateten kurtarnz. Ey Haim oullar! Canlarnz ateten
kurtarnz. Ey Abdulmuttalib oullar! Canlarmz ateten kurtanz. Ey Muhammedin
kz Fatma! Cann ateten kurtar; nk ben senin iin Allahtan bir eyi sahip
deilim. Ancak size akrabalm var, ondan dolay (size) iyilik ederim, (Dnyada
ihsanda bulunurum).
YAKINLARA YAKINLARA YAKINLARA YAKINLARA ( (( (AKRABAYA AKRABAYA AKRABAYA AKRABAYA) ) ) ) YLK ETMEK YLK ETMEK YLK ETMEK YLK ETMEK
49 49 49 49. . . . Eb Eyyub El-Ensarden:
Peygamber (s.a.v.)in bir yolculuunda, bir Bedev Peygambere kar kp
dedi ki:
- Beni Cennete yaklatracak ve Cehennemden uzaklatracak eyi, bana
bildir.
Peygamber:
- Allaha ibadet edersin ve ona hibir eyi ortak komazsn, namaz klarsn,
zekt verirsin, akrabaya iyilik edersin. buyurdu.
50 50 50 50. .. . Eb Hureyreden, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Aziz ve Celil olan Allah mahlkat (insanlarn ruhlarn) yaratt. Yaratma ii
tamam olunca, Rahim = akrabalk sa ayaa kalkt. Cenab- Hak ona, Dur ne
sylyorsun? dedi.
Rahim, yle dedi: Bu benim kalkm, akrabalk balarn kesmekten sana
snann kalkdr. (Akrabalk balarn kesmek ok byk bir itir). Allah Teal
buyurdu ki:
- Sana ilgi gsterip iyilik edene, iyilik etmekliime ve senden ilgiyi
kesenden iyiliimi kesmekliime raz olmaz msn?
Rahim:
- Raz olurum, Ey Rabbim dedi. Allah Teal buyurdu:
- Bu hkm senindir.

15
Sonra Eb Hureyre dedi ki, isterseniz u yet-i kermeyi okuyunuz: (Ey
mnafklar) ,e demek idareyi ele alrsanz, hemen yeryznde fesad karacak ve
akrabalk balarn paralayacaksnz?
51 51 51 51. .. . Rivayet edildiine gre bn-i Abbas u yet-i kermeleri okudu:
Akrabaya, yoksula ve yolda kalma hakkn ver. Bununla beraber (maln)
bsbtn sap savurma. nk israf yapanlar, eytanlarn kardeleridir. eytan
ise, Rabbine kar ok nankrdr. Eer Rabbinden istediin bir rzk (kendi
ihtiyacndan dolay) aramak iin, o akraba, yoksul ve yolda kalmlardan yz
evirmek mecburiyetinde kalrsan (bir ey verecek durumun olmazsa), o zaman da
kendilerine yumuak bir sz syle. Elini boynuna bal klma (cimrilik etme) ve
bsbtn onu ap israf etme ki, sonra knanm olursun ve eli bo akta kalrsn.
Sonra bn-i Abbas dedi ki, Allah Teal haklarn en lzumlusu ile balayarak
insana emretti ve yannda mal bulunduu zaman onu amellerin en iyisini yapmaya
dellet buyurdu. Zira Allah: Akrabaya, yoksula ve yolda kalma hakkn ver diye
buyurdu. Bir de insann yannda mal bulunmad zaman, nasl sz syleyeceini
ona retti ve yle buyurdu: Eer Rabbinden istediin bir rzk (kendi
ihtiyacndan dolay) aramak iin, o akraba,a yoksul ve yolda kalmlardan yz
evirmek zorunda kalrsan (bir ey verecek halin olmazsa), o zaman kendilerine
yumuak bir sz syle. Bylece gzel vadda bulunur, inallah oldu olacak yollu
szler sylenir. Elini boynuna bal klma (cimrilik etme) Bir ey vermez olma.
Bsbtn de onu ap israf etme. Yanndaki btn maln verme. Sonra knanm
olursun. Sonra yanna gelen, sende bir eyi bulamaynca seni knar. Akta
kalrsn. bn-i Abbas dedi ki, Mal verdiin kimse sonra seni hasrete drr, sknt
ekersin. (el-sr, 17/26-29)
SIL SIL SIL SIL- -- - RAHMN FAZLET RAHMN FAZLET RAHMN FAZLET RAHMN FAZLET
52 52 52 52. . . . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Bir adam, peygamber (s.a.v.)e geldi de yle dedi: Ey Allahn Rasl!
Benim akrabam var, onlara varyorum; onlar ise ilgiyi kesiyorlar. Ben onlara iyilik
ediyorum, onlar bana ktlk ediyorlar ve bana kt syleyip cefa ediyorlar. Ben
bu yaptklarna tahamml ediyorum ve balyorum.
- Eer durum, anlattn gibi, ise, son onlara ateli kl serpiyor gibisin
(onlar, senin iyiliinden zdrap iinde olurlar). Sen bu vaziyette (ihsanna) devam
ettike, onlara kar, Allahtan bir yardmc daima seninle bulunur.
53 53 53 53. .. . Abdurrahman bn-i Avftan rivayet edildiine gre, Raslullahn yle
dediini iitmitir:
- Allah (cc) buyurdu ki, ben Rahmanm ve akrabal = Rahimi ben yarattm
ve ismim olan Rahmandan ona isim diye rahim trettim. Kim akrabaya iyilik

16
ederse, ben de ona iyilik ederim. Kim de ondan ilgiyi keserse, ben de ondan
iyilii keserim.
54 54 54 54. .. . Abdullah bn-i Amr anlatmtr:
Peygamber (s.a.v.) parman bize tevcih ederek yle dedi:
- Rahim, Rahman isminden ayrlmadr (onun bir daldr). Onun hakkn kim
korursa (sl ve iyilik ederse), Allah ona ihsan eder. Kim de onun hakkn
korumazsa (sl ve iyilik etmezse), Allah ondan ihsann keser. Rahimin (yaknlara
iyilik ve merhametin), kyamet gnnde fash ve beli bir lisan vardr.
55 55 55 55. .. . Hazret-i ieden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Rahim, Allahn rahmetinin eserlerindendir. Kim onun hakkn yerine
getirirse (sl ve iyilik edersen), Allah ona ihsan eder. Kim de ondan ilgiyi
keserse, Allah ondan ihsan ve rahmetini keser.
SIL SIL SIL SIL- -- - RAHM MR UZATIR RAHM MR UZATIR RAHM MR UZATIR RAHM MR UZATIR
56 56 56 56. .. . Enes bn-i Malikden: Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Kim rzknn bol olmasn ve mrnn uzamasn severse, sl-i Rahim
yapsn.
57 57 57 57. .. . Rivayet edildiine gre Eb Hureyre yle dedi:
- Kim rzknn bol olmasna ve mrnn uzamasna sevinirse, sl-i rahim
yapsn.
SIL SIL SIL SIL- -- - RAHM YAPANI ALLAH SEVDRR RAHM YAPANI ALLAH SEVDRR RAHM YAPANI ALLAH SEVDRR RAHM YAPANI ALLAH SEVDRR
58 58 58 58. .. . bn-i mer yle dedi:
Rabbinden korkann ve rahim slsn yapann eceli geciktirilir, mal oaltlr
ve ehli de onu sever.
59 59 59 59. .. . bn-i mer yle dedi:
Rabbinden korkann (takva sahibi olann), sl-i rahmini yapann mr
uzatlr ve mal oaltlr, ehli de onu sever.
YLK EN YAKINA YLK EN YAKINA YLK EN YAKINA YLK EN YAKINA, , , , ONDAN SONRA EN YAKIN SIRASINA GRE YAPILMALIDIR ONDAN SONRA EN YAKIN SIRASINA GRE YAPILMALIDIR ONDAN SONRA EN YAKIN SIRASINA GRE YAPILMALIDIR ONDAN SONRA EN YAKIN SIRASINA GRE YAPILMALIDIR
60 60 60 60. .. . (Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu, El-Mkdam bn-i Mad Keribin
iittii rivayet edilmitir:
- Allah, annelerinize iyilik etmenizi emrediyor, sonra annelerinize iyilik
etmenizi emrediyor; sonra babalarnza iyilik etmenizi emrediyor. Sonra en yakn
akrabaya, ondan sonra en yakn srasna gre iyilik etmeyi size emrediyor...

17
61 61 61 61. .. . Eb Eyyub Sleyman (Osman bn-i Affann klesi) anlatyor:
Perembe akam Cuma gecesi Eb Hureyre bize geldi ve dedi ki:
- Sl-i Rahmi terk eden her ahs yanmzda bulunduu iin gnah
elemekle sulandryorum (yanmzda durup gnahnda srar etmesin, slsn
yapsn). Kimse kalkmad. Bu sz Eb Hureyre defa tekrarlaynca, bir gen
geldi ki, iki seneden beri halasna dargn bulunuyordu. Hemen halasna gitti.
Halas ona dedi ki:
- Ey kardeim olu! Seni getiren nedir? Gen de dedi ki:
- Eb Hureyrenin unu ve unu sylediini iittim.
Halas ona yle dedi:
- Eb Hureyreye dn ve ona sor ki, bunu sz niin sylemitir?
Eb Hureyre Peygamber (s.a.v.)in:
- Her Perembe akam-Cuma gecesinde, insanolunun amelleri an yce
ve yksek Allaha arz edilir de sl-i rahmi terk edenin amile kabul edilmez.
62 62 62 62. .. . bn-i merden:
- Sevabn Allahtan umarak insann nefsine ve ehline harcad eye
karlk, Allah muhakkak ona mkfat verir. nce geimine baktn kimseye
harcayp ie bala. Eer fazla (mal) varsa srasyla en yakna ve ondan sonraki
yakna ver. Eer daha fazla (artan mal) olursa, dilediine ver.
SIL SIL SIL SIL- -- - RAHM TERK EDENN BULUNDUU TOPLULUA RAHMET NMEZ RAHM TERK EDENN BULUNDUU TOPLULUA RAHMET NMEZ RAHM TERK EDENN BULUNDUU TOPLULUA RAHMET NMEZ RAHM TERK EDENN BULUNDUU TOPLULUA RAHMET NMEZ
63 63 63 63. .. . Abdullah bn-i Ebi Evfdan iitildiine gre, Peygamber (s.a.v.)in yle
dediini anlatmtr:
lerinde Sl-i rahmi terk edenin bulunduu bir toplulua rahmet inmez.
SIL SIL SIL SIL- -- - RAHM TERK EDENN GNAHI RAHM TERK EDENN GNAHI RAHM TERK EDENN GNAHI RAHM TERK EDENN GNAHI
64 64 64 64. .. . Cbeyr bn-i Mutmden haber verildiine gr,e Cbeyr Raslullah
(s.a.v.)in yle buyurduunu iitti:
- Sl-i rahmi terk eden cennete giremez.
65 65 65 65. .. . Eb Hureyrenin Raslullah (s.a.v.)in yle dediini rivayet ettii
kendisinden iitilmitir:
- Rahme dellet eden rahim, -kelimesi- Rahman isminin bir daldr Rahim
der ki:
- Ya Rab! Bana zulmedildi. Ya Rab! Ben terk edildim. Ya Rab! Bana (u
zulm yapld), bana (u hakszlk yapld)
Allah Teal ona cevap verir:

18
- Seni terk edenden rahmeti kesmeme, senin hakkn verene ihsn etmeme
raz olmaz msn?
66 66 66 66. .. . Sad bn-i Seman dedi ki:
- ocuklarn ve sefihlerin baa kmasndan (onlarn kumandan olmasndan),
Eb Hureyrenin Allaha sndn iittim. Sad bn-i Seman yine yle dedi:
- bn-i Hasene El-Cheni, Eb Hureyreye unu sorduunu bana anlatt:
- Bunun (ocuklarn ve sefihlerin baa kmasnn) almeti nedir?
Eb Hureyre cevap verdi:
- (Bunun almetleri), sl-i rahimlerin terk edilmesi, azgna itat edilir olmas
ve mride (ilim ve hak yol retene) isyan olunmasdr.
SIL SIL SIL SIL- -- - RAHM TERK EDENN DNYADAK CEZASI RAHM TERK EDENN DNYADAK CEZASI RAHM TERK EDENN DNYADAK CEZASI RAHM TERK EDENN DNYADAK CEZASI
67 67 67 67. .. . Eb Bekreden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle dedi:
- Sl-i rahmi terk etme ile azgnlk gnahn ileyenin hirette ona
hazrlanan azapla beraber- dnyada Allahn acele olarak cezasn vermeye
bunlardan daha yalk bir gnah yoktur.
SILYA AYNI LE MUKABELE EDEN VASIL DELDR SILYA AYNI LE MUKABELE EDEN VASIL DELDR SILYA AYNI LE MUKABELE EDEN VASIL DELDR SILYA AYNI LE MUKABELE EDEN VASIL DELDR
68 68 68 68. .. . Abdullah bn-i Amrdan Peygamber (s.a.v.) yle buyurduu rivayet
edilmitir:
- Yaplan slya, ayn ile mukabelede bulunan, sl-i rahim eden deildir.
Fakat sl yapan (vasl) o kimsedir ki, akrabalk balar kesildii zaman, rahim
slsn yerine getirmitir.
ZALM AKRABAYA YL ZALM AKRABAYA YL ZALM AKRABAYA YL ZALM AKRABAYA YLK EDENN FAZLET K EDENN FAZLET K EDENN FAZLET K EDENN FAZLET
69 69 69 69. .. . Berdan rivayet edildiine gre, yle dedi:
Bir Arabi (Bedev, Peygambere) geldi de:
- Ey Allahn Peygamberi, beni Cennete koyacak bir ameli bana ret
dedi.
Peygamber buyurdu:
Sz ksa yapm isen de, meseleyi (mana bakmndan) geniletmi oldun.
nsan azad et. Rakabeyi fek et.
Arabi dedi ki:
- Bunlar (rakabeyi fek etmek ve insan azad etmek her ikisi) bir deil midir?
Hz. Peygamber:
- Hayr, insan azad etmek, (kendi klen olan) adam azad etmendir.
Rakabeyi fek etmek de, (bakasna ait) kleye, (hrriyete kavumas iin bortan

19
kurtulmas i in) yardm etmendir. Bir de salr stl koyunu (bakasna istifadesi
iin ariyet) vermek ve (zalim) akrabaya iyilik etmek.
Eer bunlar yapmaya gcn yetmezse, iyilikle emret ve ktlkten alkoy.
Buna da gcn yetmezse, dilini tutu; ancak hayrl sz syle.
CAHLYET ZANANINDA SIL EDP SONRA SLMI KABUL EDENN HAL CAHLYET ZANANINDA SIL EDP SONRA SLMI KABUL EDENN HAL CAHLYET ZANANINDA SIL EDP SONRA SLMI KABUL EDENN HAL CAHLYET ZANANINDA SIL EDP SONRA SLMI KABUL EDENN HAL
70 70 70 70. .. . Hakim bn-i Hizam haber verdiine gre, Peygamber (s.a.v.)e yle
demitir:
- Cahiliyet zamannda (slmdan nce) ibadet diya sl, azad etme ve
sadaka gibi ilediim amellere ne buyurursunuz, bunlarda bana mkfat var m?
Hakm dedi ki, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
-Hayr olarak ilemi olduun geen amellerinle mslman oldun.
MRK AKRABAYA SI MRK AKRABAYA SI MRK AKRABAYA SI MRK AKRABAYA SIL ETMEK VE HEDYE GNDERMEK L ETMEK VE HEDYE GNDERMEK L ETMEK VE HEDYE GNDERMEK L ETMEK VE HEDYE GNDERMEK
71 71 71 71. .. . bn-i merden Hz. mer (ra) sarl-alacal ipekten bir elbise grd de
yle dedi:
- Ey Allahn Rasl! Bu elbiseyi satn alaydn da onu, Cuma gn ve eliler
sana geldiinde giyeydin
Allahn Peygamberi dedi ki:
- Ey mer! Bunu ancak (ahirette) nasbi olmayan giyer
Sonra bu cins kumatan Hz. Peygambere elbiseler hediye edildi. Hz. mere
(bunlardan) bir elbise gnderdi. Hz. mer dedi ki, (Ya Raslullah) ben bu elbiseyi
nasl giyeyim, zira bu elbise hakknda sylenmesi gerekli eyi sylemitin Hz.
Peygamber:
- Ben onu, giymen iin sana vermedim. Onu satarsn, yahut (Mslman
olmayan birine) giydirirsin buyurdu. Bunun zerine, Hz. mer (ra) onu mrik olan
anadan kardeine hediye etti.
SOYLARINIZDAN SIL SOYLARINIZDAN SIL SOYLARINIZDAN SIL SOYLARINIZDAN SIL- -- - RAHM YAPAC RAHM YAPAC RAHM YAPAC RAHM YAPACAINIZ KMSELER RENNZ AINIZ KMSELER RENNZ AINIZ KMSELER RENNZ AINIZ KMSELER RENNZ
72 72 72 72. .. . Hz. mer bn-i Hattabn minberde yle dediini, Cbeyr bn-i Mutim
haber vermitir:
- Neseblerinizi (Soylarnz) reniniz. Sonra yaknlarnza iyilik e ihsan
ediniz. Allaha yemin ederim! nsanla kardei arasnda ilgi bulunur. Eer kendisi ile
kardei arasnda rahim slsndan olan (yani nemli mnasebeti) bileydi, bu ilgiyi
bozmasna engel olurdu.
73 73 73 73. .. . bn-i Abbastan anlatldna gre, bn-i Abbas yle demitir:
- Akraba ve yaknlarnz hatrnzda tutun ki, rahim sls yapasnz. Zira
arhimin uza yoktur; -akrabalk uzak olsa bile- sl yaplnca. Rahimin de yakn

20
yoktur akrabalk yakn olsa bile- sl terk edilince Her akrabalk ba (rahim),
kyamet gn sahibinin nne gelir de lehine ahidlik eder, eer sl-i rahim
etmise. Aleyhine de ilgiyi kesmekle ahidlik eder, eer sl-i rahmi terk etmi
ise
AZADLI AZADLI AZADLI AZADLI: : : : BEN BEN BEN BEN, , , , FALANCALARDANIM DER M FALANCALARDANIM DER M FALANCALARDANIM DER M FALANCALARDANIM DER M? ?? ?
74 74 74 74. . . . Abdurrahman bn-i Hubeyb anlatp diyor ki:
-Abdullah bn-i mer bana sordu:
- Kimlerdensin?
Ben de:
- Teym-i Temm kabilesinden, dedim.
- Kendilerinden mi, yoksa azadllarndan m? dedi.
- Azadlalarndan! dedim.
- yle ise, azadllarndan deseydin ya! dedi.
KABLENN AZADLISI KABLENN AZADLISI KABLENN AZADLISI KABLENN AZADLISI, ,, , KENDLERNDEN SAYILIR KENDLERNDEN SAYILIR KENDLERNDEN SAYILIR KENDLERNDEN SAYILIR
75 75 75 75. .. . Rifaa bn-i Rfiden:
Peygamber (s.a.v.), mere yle dedi:
- Bana kavmini topla.
O da, onlar toplad. Vatka ki, Peygamber (s.a.v.)in kapsnda hazr duruma
geldiler. mer, Peygamberin huzuruna varp:
- Sana kavmimi topladm. dedi.
Bunu Ensar duyunca, yle dediler:
- Kurey hakknda vahiy nzil oldu.
Bunun zerine ne sylenecek diye, dinleyici ve grc kimseler geldi. Derken
Peygamber (s.a.v.) kageldi de onlarn ortasnda durup dedi ki:
- inizde, sizden olmayan var m? Onlar:
- Evet, iimizde anddamz, kz kardeimizin olu ve azadllarmz vardr
dediler.
Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Anddamz bizdendir. Kz kardeimizin olu bizdendir. Azadllarmz da
bizdendir. Siz duyunuz ki, benim yardmclarm, sizden takva sahipleridir. Eer siz
bunlarsanz, ne gzel bu. Deilse, akibete bakn: nsanlar kyamet gn Salih
amellerle gelip de siz, gnahlarnzla gelmi olmyasnz. Bu takdirde sizden yz
evirilir.

21
Sonra Peygamber hitab buyurup yle dedi: O halde ki, ellerini Kurey
halknn balar zerine koyacak ekilde kaldrmt:
- Ey Nas! Muhakkak ki Kurey halk emin kimselerdir. Onlara kim
zulmederse, Allah onu yz st srdrr.
Bunu defa sylyordu. Ravilerden Zheyr dedi ki:
-Zannmca Peygamber: Onlara kim tuzaklar kurarak zulmederse diye
syledi.
K KIZ VEYA BR KIZ GE K KIZ VEYA BR KIZ GE K KIZ VEYA BR KIZ GE K KIZ VEYA BR KIZ GENDREN KMSE NDREN KMSE NDREN KMSE NDREN KMSE
76 76 76 76. . . . Raslullah (s.a.v.) yle dediini iittim:
- Kim kz olur da bunlara sabrederse ve varlndan onlara giydirirse,
ona, ateten koruyucu bir perde olurlar.
77 77 77 77. .. . bn-i Abbastan iitildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle dedi:
- Herhangi bir Mslman ki, ona bl a ile iki kz yetiir de onlar
korumay gzel yaparsa, ona Cennete koyarlar. (Bu kzlara yaplan iyilik ve
muhafazaya karlk, Allah onlar vesile ederek iyilik sahibini Cennete koyar).
78 78 78 78. . . . Cabir bn-i Abdullah, baz zevata anlatp demitir ki:
- Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Kimin kz olur da onlar barndrr, ihtiyalarn karlar, kendilerine
merhamet ederse, elbette Cennet ona vacip olmutur.
Hazr bulunanlardan biri:
- ki kz olsa da m? Ya Raslallah! dedi. Peygamber:
- ki kz da (ayn hkmdedir) buyurdu.
KIZ KARDE GENDREN KMSE KIZ KARDE GENDREN KMSE KIZ KARDE GENDREN KMSE KIZ KARDE GENDREN KMSE
79 79 79 79. . . . Eb Said El- Hudrden rivayet edildiine gre, Raslullah yle dedi:
- Kimin kz, yahut kz kardei olur da onlara iyi muamele ederse,
muhakkak cennete girer.
( (( (LM VEYA BOANMA SURET LE LM VEYA BOANMA SURET LE LM VEYA BOANMA SURET LE LM VEYA BOANMA SURET LE) ) ) ) KENDSNE DNM KIZINI GENDREN KENDSNE DNM KIZINI GENDREN KENDSNE DNM KIZINI GENDREN KENDSNE DNM KIZINI GENDREN
KMSENN FAZLET KMSENN FAZLET KMSENN FAZLET KMSENN FAZLET
80 80 80 80. . . . Msa, babas Uleyy bn-i Ribahdan anlattna gre, Peygamber,
Sraka bn-i Cume yle dedi:
- Sana, sadakalarn en byn gstereyim mi?
Sraka:
- Evet, Ya Raslullah dedi. Peygamber buyurdu:

22
- (Boanmak veya kocas lmek suretiyle) Sana dnm olan, senden
baka geindiricisi olmayan kzndr.
81 81 81 81. .. . Msa diyor ki:
- Babam Sraka bn-i Cumden Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu
iittim:
- Ey Sraka diye geen hads aynen rivayet edilmitir.
82 82 82 82. . . . El- Mikdam bn-i Keribden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)in
yle buyurduunu iitmitir:
- Kendi nefsine yedirdiin sana bir sadakadr. ocuuna yedirdiin senin
iin bir sadakadr. Zevcene yedirdiin, senin iin bir sadakadr. Hizmetine
yedirdiin de senin iin bir sadakadr.
KIZLARIN LMN TEMENN EDENN HALI KIZLARIN LMN TEMENN EDENN HALI KIZLARIN LMN TEMENN EDENN HALI KIZLARIN LMN TEMENN EDENN HALI
83 83 83 83. .. . bn-i merden rivayet edildiine gre, bn-i merin yannda bir adam
bulunuyordu ve onun kz ocuklar vard. Sonra o kz ocuklarn lmn temenni
etti. Bunun zerine bn-i mer kzp yle dedi:
- Onlarn rzkn sen mi veriyorsun?
OCUK CMRLK SEBEBDR OCUK CMRLK SEBEBDR OCUK CMRLK SEBEBDR OCUK CMRLK SEBEBDR, , , , KORKAKLIK SEBEBDR KORKAKLIK SEBEBDR KORKAKLIK SEBEBDR KORKAKLIK SEBEBDR
84 84 84 84. .. . Hz. ie (ra)dan rivayet edildiine gre yle demitir:
- (Babam) Eb Bekir (ra) bir gn dedi ki:
- Allaha yemin ederim! Yeryznde bana merden daha sevgili kimse
yoktur.
(Babam evden) kp dnnce:
- Kzcazm! Ben nasl yemin etmitim dedi.
Ben de ona (daha nce syledii sz tekrarlayp) syledim. Bunun zerine:
- Arma giden i yaptm, ocuk ise kalbe daha yapktr (daha ok
sevgilidir) dedi.
85 85 85 85. . . . bn-i Eb Numdan rivayet edildiine gre yle demitir:
- Bir adam bn-i mere sivrisinek ldrmekten sorarken ahit oldum.
bn-i mer (o adama):
- Kimlerdensin? dedi.
Adam: Irakllardan! dedi.
Bunun zerine bn-i mer:

23
- una bakn; bana sivrisinei ldrmekten (doacak gnah) soruyor,
halbuki bunlar Peygamber (s.a.v.)in olunu (torunu Hseyini) ldrmlerdir.
Ben, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu iitmitim:
- Onlar (Hasan ve Hseyin), dnyada iki glmdr (gzel kokulu
ieklerimdir).
OMUZDA OCUK TAIMAK OMUZDA OCUK TAIMAK OMUZDA OCUK TAIMAK OMUZDA OCUK TAIMAK
86 86 86 86. .. . Adiyybn Sabitten rivayet edildiine gre, dedi ki:
- Bern yle sylediini iittim:
- Peygamber (s.a.v.)i grdm Allahn salvat zerine olsun- (torunu)
Hasan omuzu zerinde idi ve Peygamber yle diyordu.
- Allahm! Ben bunu seviyorum, sen de bunu sev.
OCUK GZ BEBEDR OCUK GZ BEBEDR OCUK GZ BEBEDR OCUK GZ BEBEDR
87 87 87 87. .. . Cbeyr bn-i Nfeyrden rivayet, yle dedi:
- Bir gn (ashabdan) El-Mkdad bnil-Esvedin yannda oturuyorduk. Bir
adam ona urad ve dedi ki:
- Raslullah (s.a.v.)i gren u iki gze ne mutlu! Allaha yenin olsun, biz
arzu ediyoruz ki, senin grdkleriniz biz de greydik ahit olduklarna ahit
olaydk.
- (Mkdad bu szlerle fazlaca) kzdrlm oldu. Ben taaccb etmee
baladm, nk adam hayrl szden baka bir ey demedi. Sonra (sahab) El-
Mkdad adama dnp yle dedi:
- Bir insan ki, Allah ondan bir huzuru (peygamberle karlamay) gaip
klmtr, bu karlamay (Raslullah huzurunda bulunmay) temenniye onu
gtren (cret) nedir? Bilmiyor ki, onu grse nasl olacakt? (Acaba iman m
edecekti, yoksa kfrde mi kalacakt?)
Vallahi, Raslullah (s.a.v.)in huzurunda ok kimseler bulundu ki, Allah onlar
yzleri st Cehenneme yuvarlad. Peygambere icabet etmemilerdi, ona tasdik
etmemilerdi. Siz Aziz ve Celil olan Allaha hamd etmez misiniz ki, sizi, Rabbinizi
bilir halde dnyaya getirdi de Peygamberiniz (s.a.v.)in getirdi (slmn
hkmlerini) tasdik ediyorsunuz. Siz kendinizden bakalar ile bellardan
kurtarlm oldunuz.
Vallahi, cahiliyyet devri ile fetret devrinde gnderilen Peygamberin
durumunun en iddetlisi olan bir halde Peygamber (s.a.v.) gnderildi. Putlar
ibadet etmekten daha faziletli bir din olduuna inanmyorlard. Bunun zerine,
Peygamber Kurn getirdi ve onunla hak ile btl ayrd. Yine onunla, baba ile
ocuu arasn ayrd (biri mmin, biri kafir oldu). yle ki, adam babasnn yahut

24
ocuunu yahut kardeini kafir gryordu. Byle iken, Allah o adamn kalbinin
kilitlerini iman ile amt ve adam biliyordu ki, yakn akrabas (babas, ocuu ve
kardei bu vaziyette iman etmezden) lse cehenneme girecek. Byle sevdii
kimsenin (yaknn) Cehennemde olduunu bildii halde, adamn gz aydn olur
mu? Nitekim bu sevilen (yaknlar) hakknda Allah yle buyurmutur:
- O mminler ki, ey Rabbimiz! Bize zevcelerimizden ve nesillerimizden
gzlerimizin srru olacak iyi kimseler ihsan et derler (Furkan, 74)
- Bylece gz aydnl ve sevinci olan ocuklarn veya yaknlarn
cehennemde bulunacaklarn bilmek, hi insan sevinli bir halde brakr m?
ARKADAINA MAL VE EVLDI OK OLSUN DYE DU ETMEK ARKADAINA MAL VE EVLDI OK OLSUN DYE DU ETMEK ARKADAINA MAL VE EVLDI OK OLSUN DYE DU ETMEK ARKADAINA MAL VE EVLDI OK OLSUN DYE DU ETMEK
88 88 88 88. .. . Enesten rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Bir gn Peygamber (s.a.v.)in saadethanelerine gittim. Yalnz ben, annem
ve teyzem mm Haram bulunuyorduk. O esnada Hz. Peygamber bize kageldi
ve bize:
- Size namaz kldraym m? dedi.
O vakit farz namaz vakti deildi. (Enesten hadiseyi rivayet eden Sabite,
dinleyicilerden biri sordu:
Peygamber, Enesi neresinde durdurdu?
Sabit:
- Peygamber onu, sanda durdurdu dedi. Sonra bize namaz kldrd.
Sonunda bize -Ehl-i Beyte- dnya ve ahiret hayrlarnn hepsi ile dua etti. Annem
yle dedi:
- Ya Raslullah! (bunun zerine peygamber benim iin her hayr duay yapt.
Duasnn sonunda unu demi oldu. Bu olum Enes) Senin hizmetiindir. Allaha
bunun iin dua et.
- Allahm! Bunun maln ve evldn oalt ve kendisine mal ve evldnda
bereket ver.
ANNELER MERHAMETLDRLER ANNELER MERHAMETLDRLER ANNELER MERHAMETLDRLER ANNELER MERHAMETLDRLER
89 89 89 89. .. . Enes bn-i Malikten:
- Bir kadn ie (ra)ya geldi. ie onu hurma verdi. Kadncaz her (iki)
ocuuna birer hurma verdi ve kendine de bir hurma alakoydu. ki ocuk hurmalar
yediler ve annelerine baktlar. Kadncaz alakoyduu hurmaya dnerek onu
bld de her ocua yarm hurma verdi. Sonra Peygamber (s.a.v.) gelince ie
Peygambere (hadiseyi) anlatt. Peygamber yle buyurdu:
- Bundan neden taaccp ediyorsun? O kadncazn, her iki ocuuna ettii
merhamet sebebiyle Allah ona rahmet etmitir.

25
90 90 90 90. .. . ie (ra)dan rivayet edildiine gre yle demitir:
- Bir Arabi, Peygamber (s.a.v.)e gelip dedi ki:
- ocuklarnz per misiniz? Biz onlar pmeyiz
- Allah senin kalbinden merhameti karnca ben sana ne yapabilirim?
91 91 91 91. .. . Rivayet edildiine gre, Eb Hureyre yle dedi:
- Raslullah (s.a.v.), Alinin olu Hasan pt, yannda da Temm
kabilesinden Akra bn-i Habis oturuyordu Akra dedi ki:
- Benim on ocuum var, onlardan hi birini pmedim
Raslullah (s.a.v.) ona bakt, sonra yle dedi:
- Merhamet etmeyene, merhamet olunmaz.
92 92 92 92. .. . Rivayet edildiine gre Veld bn-i Nmeyr, babasnn yle dediini
iitmitir:
- (Bizden nceki ashab) diyorlard ki, olgunluk (salh) Allahtandr, edeb
(terbiye) ise babalardandr.
93 93 93 93. .. . Numan bn-i Beir, ravi mire anlattna gre;
- Babas (Beir), kendisini yklenerek Raslullah! (s.a.v.)e gtrp dedi ki:
Ya Raslullah! Ben seni ahit tutuyorum, (olum) Numana unu ve unu
baladm.
- Her ocuuna baladn m?
Babam:
- Hayr dedi.
Peygamber:
- ocuklarnn hepsinin iyilikte msavi olmalar seni sevindirmez mi?
Babam:
- Evet dedi.
- O taktirde (bu ayrmay) yapma! buyurdu.
Eb Abdullah El-Buhar dedi ki:
- Peygamber (s.a.v.)in:
- O halde benden bakasn ahit tut! diye buyurduu ahadet sz, bir
ruhsat deildir. (Yani bakasnn ahitlii ili ocuklarn arasnda bu adaletsizlii
yapabilirsin, manasn tamaz.)

26
BABANIN OCUUNA YLK ETMES BABANIN OCUUNA YLK ETMES BABANIN OCUUNA YLK ETMES BABANIN OCUUNA YLK ETMES
94 94 94 94. .. . bn-i merden rivayet edildiine gre yle demitir:
- Alleh Tel, Kuran- Kerimde o Salih kimselere Ebrr ismini vermitir;
nk onlar, hem babalara, hem de ocuklara iyilik etmilerdir. Senin babann
zerinde hakk olduu gibi, yine ocuunun da senin zerinde hakk vardr.
MERHAMET ETMEYE MERHAMET ETMEYE MERHAMET ETMEYE MERHAMET ETMEYEN MERHAMET OLUNMAZ N MERHAMET OLUNMAZ N MERHAMET OLUNMAZ N MERHAMET OLUNMAZ
95 95 95 95. .. . Eb Sad (ra) Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre yle
demitir:
- Merhamet etmeyene, merhamet olunmaz.
96 96 96 96. .. . Cerr bn-i Abdullahdan rivayet edildiine gre yle dedi:
- Raslullah (s.a.v.) buyurdu ki:
- Allah merhamet etmez, insanlara merhamet etmeyene
97 97 97 97. .. . Cerr bn-i Abdullahdan, Raslullah (s.a.v.) yle dedi:
- nsanlara merhamet etmeyene, Allah merhamet etmez.
98 98 98 98. .. . ie (ra) yle anlatmtr:
- Bedevilerden birka kii Peygamber (s.a.v.)e geldi. lerinden bir adam:
Bunun zerine Allahn Rasl (s.a.v.) yle buyurdu:
- Aziz ve Yce olan Allah senin kalbinden merhameti karnca, ben sana ne
yapabilirim?
99 99 99 99. .. . Rivayet edildiine gre Hz. mer (ra) bir adam memuriyette altrd.
Memur dedi ki:
- Benim evldan u ve unlar var. Onlardan hi birini pmedim. mer
(yle syledi veya) dedi:
- Aziz ve Yce olan Allah kullarndan ancak insanlarn hakkn en ziyade
yerine getirene merhamet eder.
MERHAMET YZ PARADIR MERHAMET YZ PARADIR MERHAMET YZ PARADIR MERHAMET YZ PARADIR
100 100 100 100. .. . Eb Hureyre dedi ki:
- Raslullah (s.a.v.)in yle dediini iittim.
- Azz ve Yce olan Allah merhameti yz para etti de doksan dokuzunu
kendine alkoydu ve yeryzne bir tek para indirdi. Bu bir paradan yaratklar
birbirleriyle merhametleirler, hatta at, yavrusuna isabet etmek korkusundan
ayan yavrusundan kaldrr, onu korur.

27
KOMUYA VASYYET KOMUYA VASYYET KOMUYA VASYYET KOMUYA VASYYET
101 101 101 101. .. . Hz. ie (ra) Peygamber (s.a.v.)den anlattna gre, Peygamber
yle dedi:
Cibril (as), devaml olarak bana komuyu tavsiye ediyordu, hatta zannettim
ki, Cibril komuyu (komuya) varis klacak.
102 102 102 102. .. . Eb ureyh, El-Huza, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Peygamber yle dedi:
- Allaha ve ahiret gnne iman eden kimse, komusuna iyilik etsin. Allaha
ve ahiret gnne iman eden kimse, misafirine ikram etsin. Allaha ve ahiret gnne
iman eden kimse, hayr sylesin yahut sussun.
KOMUNUN HAKKI KOMUNUN HAKKI KOMUNUN HAKKI KOMUNUN HAKKI
103 103 103 103. .. . Mikdad bn-il-Esvedden iitildiine gre yle demitir:
- Raslullah (s.a.v.), ashabna zinadan sordu Ashab:
- Haramdr, Allah ve onun peygamberi onu haram klmtr, dediler.
- nsann, on kadnla zin etmesi, komusunun karz ile zin etmesinden,
zerine daha hafif gnahtr.
Yine ashaba hrszlktan sordular. Ashab:
- Haramdr, onu Aziz ve Yce olan Allah iel onun peygamberi harm klmtr?
dediler.
Bunun zerine Peygamber yle buyurdu:
- On ev halkndan almas da, komusunun evinden almasndan, zerine
daha hafif gnahtr.
KRAMA NCE KOMUDAN BALAMALI KRAMA NCE KOMUDAN BALAMALI KRAMA NCE KOMUDAN BALAMALI KRAMA NCE KOMUDAN BALAMALI
104 104 104 104. .. . bn-i merden rivayet edildiine gre, yle dedi:
- Raslullah (s.a.v.):
- Cibril, bana komuyu tavsiye edip duruyordu. yle ki, onu miras klacak
zannettim. diye buyurdu.
105 105 105 105. .. . Abdullah bn-i Amr (ra)dan rivayet edildiine gre:
- Kendisi iin bir koyun kesildi de klesine yle der oldu
- Yahud komumuza hediye verdin mi? Yahudi komumuza hediye verdin
mi?

28
- Cibril, komuya tavsiye edip durdu. yle ki, onu miras klacan
zannettim.
106 106 106 106. .. . Hz. ie (ra)dan yle dediini iitilmitir:
- Raslullah (s.a.v)in yle dediini duydum:
- Cibril, bana komuyu tavsiye edip durdu. yle ki, onu miras klacak
zannettim.
KAPISI EN YAKIN OLANA HEDYE EDLR KAPISI EN YAKIN OLANA HEDYE EDLR KAPISI EN YAKIN OLANA HEDYE EDLR KAPISI EN YAKIN OLANA HEDYE EDLR
107 107 107 107. .. . Hz. ieden (ra) rivayete edildiine gre yle demitir:
- Ya Raslullah, dedim. Benim iki komum var. Bunlardan hangisine hediye
edeyim?
- Sana kaps en yakn olana buyurdular.
108 108 108 108. .. . ie (ra)dan yle demitir:
- Dedim ki, Ya Raslullah! Benim iki komum var. Bunlardan hangisine
hediye edeyim?
- Sana kaps en yakn olana buyurdu.
KOMULARIN EN YAKININA KOMULARIN EN YAKININA KOMULARIN EN YAKININA KOMULARIN EN YAKININA, , , , S SS SONRA EN YAKININA TBAR ETMEK ONRA EN YAKININA TBAR ETMEK ONRA EN YAKININA TBAR ETMEK ONRA EN YAKININA TBAR ETMEK
109 109 109 109. .. . Rivayet edildiine gre, Hasan Basrye komuluun huddundan
sorulmu, O da:
- n tarafndan krk ev, arka tarafndan krk ev, sa tarafndan krk ev ve
sol tarafndan krk evdir dedi.
110 110 110 110. .. . Eb Hureyrenin yle dediini iitilmitir:
- Yakn komudan nce, daha uzak komusu ile (insan vermee)
balamamaldr. Lkin uzaktan nce, yakndan balamaldr.
KOMUYA KAPIYI KAPAYAN KMSE KOMUYA KAPIYI KAPAYAN KMSE KOMUYA KAPIYI KAPAYAN KMSE KOMUYA KAPIYI KAPAYAN KMSE
111 111 111 111. .. . bn-i merden (ra):
- Gerekten zerimize bir zaman yahut bir vakit- geldi ki, hi kimseye altn
ve gm, Mslman kardeinden daha sevgili olmad. imdiki halde ise altn ve
gm her birimize Mslman kardeinden daha sevgilidir. Peygamber (s.a.v.)in
yle dediini iittim:
- Kyamet gn komusunu yakalayan nice komu vardr ki, yle der: Ya
Rab! Bu, yzme kapsn kapatarak, iyiliini esirgemitir.
KOMU A KEN DOYMAMALIDIR KOMU A KEN DOYMAMALIDIR KOMU A KEN DOYMAMALIDIR KOMU A KEN DOYMAMALIDIR
112 112 112 112. .. . bn-i Abbasdan (ra) iitildiine gre, bn-i Zbeyre haber vererek
yle demitir:

29
Peygamber (s.a.v.)in yle dediini duydum:
- Komusu a olup da karnn doyuran kimse, mmin deildir.
ORBANIN SUYU OALTILIP KOMULARA TAKSM EDLR ORBANIN SUYU OALTILIP KOMULARA TAKSM EDLR ORBANIN SUYU OALTILIP KOMULARA TAKSM EDLR ORBANIN SUYU OALTILIP KOMULARA TAKSM EDLR
113 113 113 113. .. . Eb Zerden (ra):
- Dostum (s.a.) bana eyi tavsiye etti:
1. Civar azalar (organlar) kesilmi bir kle dahi olsa (bandaki Mslman
idareciye) itaat edip, onu dinle.
2. Et piirdiin zaman suyunu oalt, sonra komularndan ev sahiplerine bak
da, onlara iyilik olarak kadar (biri miktar) ver.
3. Namaz vaktinde kl. (Sen namaz kldktan sonra) imam namaz klm
bulursan, zaten sen farz namazn klm bulunursun. mam klmam ise (onu
uyarsn da, ikinci defa kldn) bu namaz nafile olur.
114 114 114 114. .. . Eb Zerden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.) buyurdu ki:
- Ey Eb zer! Et piirdiin zaman, etin suyunu oalt ve komularn gzet.
Yahut komularna taksim et.
KOMULARIN HAYIRLISI KOMULARIN HAYIRLISI KOMULARIN HAYIRLISI KOMULARIN HAYIRLISI
115 115 115 115. .. . Abdullah bn-i Amr, Raslullah (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz.
Peygamber yle dedi:
- Allah Tela katnda, arkadalarn en hayrls, arkadana en hayrl
olandr. Komularn da en hayrls, komusuna en hayrl olanlardr.
DRST KOMU DRST KOMU DRST KOMU DRST KOMU
116 116 116 116. .. . Nafi bn-i Abdil-Hris (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine
gre, Hz. Peygamber yle dedi:
- Geni ev, drst komu ve rahat binek, Mslman kiinin saadetindendir.
KT KOMU KT KOMU KT KOMU KT KOMU
11 11 11 117 77 7. .. . Eb Hureyreden (ra) rivayet edildiine gre yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.)in dularndan biri yle idi:
- Allahm! Devaml ikmet edilen yerde kt komudan sana snrm.
nk muvakkat yerdeki komu deiir.
118 118 118 118. .. . Eb Msadan rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
- nsan, komusunu, kardeini ve babasn ldrmedike kyamet kopmaz.

30
NSAN KOMUSUNA EZYET ETMEMEL NSAN KOMUSUNA EZYET ETMEMEL NSAN KOMUSUNA EZYET ETMEMEL NSAN KOMUSUNA EZYET ETMEMEL
119 119 119 119. .. . Rivayet edildiine gre, Eb Hureyre (ra)nin yle dedii iitilmitir:
- Peygamber (s.a.v.)e:
- Falanca kadn geceyi ibadetle geirir, gndzleri oru tutar, alr ve
sadaka verir, bir de dili ile komularna eziyet verir. dendi.
Raslullah (s.a.v.):
- O kadnda hayr yoktur. O cehennemliktir dedi.
Ashab:
- Falanca kadn ise, farz namazlar klar, ya alnm peynirleri sadaka verir
ve hi kimseye eziyet etmez dediler.
Raslullah (s.a.v.v) buyurdular ki:
- Bu kadn cennet ehlindendir.
120 120 120 120. .. . Umareye halas anlattna gre, halas mminlerin annesi e (ra)ya
sorup, yle dedi:
- Biz hanmlardan irimizin kocas, hanmna yaklamak istiyor. Fakat hanm
ya fkesinden veya neeli olmamasndan ona mani oluyor, nefsini teslim etmiyor.
Bize bunda bir gnah var m?
Hz. ie:
- Evet, dedi. Kocann senin zerinde haklarndan biri udur ki, bir hayvan
semeri zerinde olsan bile, ona engel olmamalsn.
Yine yle anlatmtr:
- Hz. ieye sordum. Birimiz aded gryor. Kendisi ile kocasnn yahut bir
yata var, yahut rtnecek bir rts var. Bu hanm nasl yapar?
Hz. ie dedi ki:
- O hanm zerine izarn balasn (belden aa giyilen elbisesini taknsn).
Sonra kocas ile yatsn, oyusun. zar stnde kocann hakk vardr. Bununla beraber
Peygamber (s.a.v.)in ne yaptn sana ben anlatacam:
- Hz. Peygamberin bana geli gecesinin birinde idi. Arpadan bir miktar un
tmtm de, ona bir rek yaptm. Peygamber eve girip kapy kapad ve
mescide girdi. Peygamber uyuyaca zaman, kapy kilitler, su kabnn azn
balar, bardaklar tersine evirir ve lambay sndrrd.- Dnmesini bekledim ki,
kendisine hazrladm rei yedireyim. Fakat dnmedi. Ne zaman ki, uyku beni
bastrd ve souk da onu tt, bana geldi ve beni uyandrd. Sonra bana:
- Beni st, beni st dedi.

31
Ben de ona dedim ki:
- Ben aded gryorum
Bunun zerine:
- O halde oyluklarndan a dedi.
Ben de oyluklarmdan ona bir ksm atm. Ban ve yanan oyluuma
koydu, snncaya kadar. Bir de, komumuzun evde beslenen (alkn) koyunu ba
verip ieri girdi. Sonra ree doru yneldi de onu ald. Sonra rekle geri
dnd. Hz. ie Dedi ki:
-Ben, ondan harekete baladm. Peygamber (s.a.v.) uyand. Ben de kapya
kadar koyuna kotum. Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- reinden yetitiin ksm al ve komuna, koyunundan sebep eziyet
etme, (komuna holanmayaca bir ey syleme).
121 121 121 121. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Kimin ktlklerinden komusu emin olmaz ise, o cennete girmez
BR KOMU HANIM BR KOMU HANIM BR KOMU HANIM BR KOMU HANIM, , , , KOMUSU HANIMA KOYUN PAASINI KOMUSU HANIMA KOYUN PAASINI KOMUSU HANIMA KOYUN PAASINI KOMUSU HANIMA KOYUN PAASINI
BLE KMSEMESN BLE KMSEMESN BLE KMSEMESN BLE KMSEMESN
122 122 122 122. .. . Amr bn-i Muaz, byk annesi Havvadan rivayet ettiine gre, byk
annesi yle dedi:
- Raslullah (s.a.v.) ban dedi ki:
- Ey mmin hanmlar! Sizden hibir hanm, yanm koyun parasn bile
komusuna asla kmseyip azmsamasn.
123 123 123 123. .. . Eb Hureyreden (ra) rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Ey Mslman hanmlar! Ey Mslman hanmlar! Bir koyun paras dahi
olsa, bir komu hanm, komusu hanm iin (hediyeyi) kmsemesin.
KOMUNUN KAYET KOMUNUN KAYET KOMUNUN KAYET KOMUNUN KAYET
124 124 124 124. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, bir adam yle dedi::
- Ey Allahn Rasl! Benim bir komum var, bane eziyet ediyor
Hz. Peygamber buyurdu ki:
- Git, eyan yola kar. Adam gidip eyasn kard. Bundan tr ahali
evresine topland. Onlar:
- Senin halin nedir? dediler.
O da:

32
- Benim bir komum var, bana eziyet ediyor. (Durumu) Peygamber (s.a.v.)e
anlattm (Bunun zerine bana):
- Git de, eyan yola kar dedi.
O bulunanlar yle demee baladlar:
Allahm! Ona lanet et. Allahm onu perian et.
Bu (olup bitenler) ona (kt komuya) ulat. Tuttu bu (zavall) adama geldi
de yle dedi:
- Evine dn, Allaha yemin ederim ki, sana eziyet etmeyeceim.
125 125 125 125. .. . Eb Cuhayfeden (ra) rivayet edildiine gre yle demitir:
- Bir adam, komusunu Peygamber (s.a.v.)e ikayet etti. (Hz. Peygamber
ona):
- Eyan tayp yol zerine koy. Kim bu eyaya urarsa, ona lanet eder.
buyurdu.
(Adam Peygamberin tavsiyesini yerine getirdikten sonra) bu eyaya her
urayan, o kt komuya lanet etmeye balad. Bunun zerine kt komu,
Peygamber (s.a.v.)e gelip;
- nsanlardan karlatm ve grdm (bu hakaret ve lanet) nedir? dedi.
(Peygamber)
- Gerekten Allahn laneti, insanlarn lanetinin stndedir buyurdu.
Sonra bu adam, ikayet edene:
- Korunmu oldun! dedi. Veya buna benzer sz syledi.
126 126 126 126. .. . Cabrin yle dedii iitilmitir:
- Komusunun dmanln Peygambere ikayet etmek icin bir adam geldi.
Bu adam bizimle, Beytullahn rkn ve Makam- brahim arasnda oturduu srada
Peygamber (s.a.v.) tevecch edip ka geldiler. Bu adam Peygamberi, Makamda
cenaze namaz klnan yerde, beyaz elbiseli bir adamla karlap grtn
grd. (Komusundan ikayet iin gelen) Adam, Peygamber (s.a.v.)e dnp
yle dedi:
- Anam ve babam sana feda olsun, Ya Raslullah! Seninle beraber
durduunu grdm zerinde beyaz elbise bulunan adam kimdir?
Peygamber:
- Onu sahiden grdn m? dedi.
Adam:
- Evet dedi.

33
- Sen ok ok bir hayr grdn. O, rabbimin elisi Cibril (s.a.v.)dir. Bana,
komuyu (korumay ve ona iyilik etmeyi) tavsiye ediyordu. O kadar ki, komuya
miras vereceini sanmtm.
KOMUSUNA KOMUSUNA KOMUSUNA KOMUSUNA, , , , EVNDEN IKINCAYA KADAR EZYET EDEN KMSE EVNDEN IKINCAYA KADAR EZYET EDEN KMSE EVNDEN IKINCAYA KADAR EZYET EDEN KMSE EVNDEN IKINCAYA KADAR EZYET EDEN KMSE
127 127 127 127. . . . Sevbann (ra) yle dedii rivayet edilmitir:
- gnden ziyade dargnlklarn devam ettiren iki adamdan biri helak olur;
eer bu dargnlk zerine ikisi de lrlerse, her ikisi toptan helak olmulardr.
Komusuna, evinden kncaya dek zulmeden ve onu bask altnda tutan kimse,
muhakkak helak olmutur.
YAHUD KOMU YAHUD KOMU YAHUD KOMU YAHUD KOMU
128 128 128 128. .. . Mcahidden rivayet edildiine gre, yle anlatmtr:
- Abdullah bn-i Amrn yannda idim, klesi de bir koyun yzyordu
Abdullah bn-i Amr dedi ki:
- ey gen! Bitirdiin zaman, Yahudi komunla baka (hediye ver)
Oradaki topluluktan bir adam:
- Yahudiye mi? (vereceksin) Allah seni slah etsin dedi.
Abdullah bn-i Amr yle cevap verdi:
- Peygamber (s.a.v.)in komuya iyilii tavsiye ettiini iittim, hatta korktuk
yahut zannettik- ki, komuyu miras klacak.
YLK YLK YLK YLK
129 129 129 129. . . . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Raslullah (s.a.v.)e soruldu ki:
- nsanlarn hangisi en iyidir? (Cevap vererek yle) buyurdular:
- nsanlarn Allah katnda en iyisi, en ok takvas olandr.
Ashab dediler ki:
- Biz sana bunu sormuyoruz
Hz. Peygamber:
- nsanlarn en iyisi, Allahn peygamberi Ysufdur. Babas Allahn
peygamberidir. Babasnn babas da Halilullah = brahimdir dedi.
Ashab:
- Biz sana bunu sormuyoruz dediler.

34
- O halde bana Arab kavminin (madeninden) aslndan m soruyorsunuz?
dedi.
Ashab:
-Evet dediler.
Peygamber yle dedi:
- slmdan nce sizin hayrllarnz, slamda bilgin olduklar takdirde sizin
hayrl olanlarnzdr.
YLERE VE KTLERE YLERE VE KTLERE YLERE VE KTLERE YLERE VE KTLERE YLK ETMEK YLK ETMEK YLK ETMEK YLK ETMEK
130 130 130 130. .. . Muhammed bn-i Aliden (bnul-Hanefiyyeden, Hz. Alinin olunda)
rivayet edildiine gre:
- yiliin karl ancak iyiliktir.
Ayet-i kerimesini yle tefsir etmitir: yilik ve ihsanda bulunmakla, herkese
amildir; iyi insanlara da yaplr, ktlere de
Eb Abdullah dedi ki:
- (Bu ayet-i kerime iin) Eb Ubeyd yle beyanda bulundu
- Ayet-i kerdime mutlaktr, herkese amildir (er-Rahman, 55/60)
BR YETMN GEMN SALAYANIN FAZLET BR YETMN GEMN SALAYANIN FAZLET BR YETMN GEMN SALAYANIN FAZLET BR YETMN GEMN SALAYANIN FAZLET
131 131 131 131. .. . Eb Hureyre (ra) yolu ile Peygamber (s.a.v.)den u hadis-i erif
rivayet edilmitir:
- Dul ve yetimlerin ihtiyacna koan, Allah yolunda cihad edenlerle,
gndzn oru tutup, geceyi ibadetle geiren gibidir.
KEND YETMNN GEMN SALAYANIN FAZLET KEND YETMNN GEMN SALAYANIN FAZLET KEND YETMNN GEMN SALAYANIN FAZLET KEND YETMNN GEMN SALAYANIN FAZLET
132 132 132 132. .. . Peygamber (s.a.v.)in zevcesi ie yle dedi:
- Yannda iki kz bulunan bir kadn bana gelip, benden (dilenerek) istedi.
Yanmda tek bir hurmadan baka bir ey yoktu. Bu hurmay ona verdim. O da
bunu iki kzna bld. Sonra kalkt kt. Arkasndan Peygamber (s.a.v.) (eve) girdi.
Ben de hadiseyi ona anlattm. Hz. Peygamber yle buyurdu:
- Kim, byle kzlarn ihtiyacndan bir ey karlar ve onlara iyilikte bulunursa,
bu kzlar ona atee kar perde olurlar. (Cehennemden onu engellerler).
133 133 133 133. .. . mm Sadin (ra) babas Mrretl-Fihrnin Peygamber (s.a.v.)den
rivayetine gre, Hz. Peygamber yle buyurdu:
- Ben ve yetimin bakcs, Cennette (yaknlk bakmndan) u iki parmak
gibiyiz Yahud unun una olan nispeti gibiyiz.

35
Ravilerden Sfyan, Peygamberin gsterdii iki parman iaret parma ile
orta parmak olduklarnda phe etmitir.
134 134 134 134. .. . Hasandan rivayet edildiine gre:
- Bir yetim, bn-i merin yemeinde hazr bulunurdu. Bir gn bn-i mer bir
yemek isteyip getirtti de yetimini arad; fakat onu bulamad. Nihayet bn-i mer,
yemeini bitirdikten sonra, yetim geldi. bn-i mer, onun iin bir yemek
getirilmesini istedi, fakat evlerinde yemek yoktu. Bunun zerine bn-i mer,
kavrulmu un ve bal getirdi de (yetime yle) dedi:
- Bunu al! Vallahi sen aldanmadn. (Benim yediimden daha iyisine sahip
oldun.)
Hasan yle demitir:
- Vallahi bn-i mer de aldanmad (nk byk bir sevaba nail oldu).
136 136 136 136. .. . Eb Bekir bn-i Hafsdan (ra) rivayet edildiine gre:
- Abdullah (bn-i mer), sofrasnda bir yetim bulunmakszn yemek yemezdi.
Muhakkak sofrasnda bir yetim bulunurdu.
EVLERN EN HAYARLISI EVLERN EN HAYARLISI EVLERN EN HAYARLISI EVLERN EN HAYARLISI, , , , NDE KENDSNE Y BAKILAN YETMN BULUNDUU NDE KENDSNE Y BAKILAN YETMN BULUNDUU NDE KENDSNE Y BAKILAN YETMN BULUNDUU NDE KENDSNE Y BAKILAN YETMN BULUNDUU
EVDR EVDR EVDR EVDR
137 137 137 137. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Mslmanlar hakknda evlerin en hayrls, iinde kendisine iyi baklan bir
yetimin bulunduu evdir; ve Mslmanlar hakknda evlerin en kts, iinde
kendisine fenalk edilen bir yetimin bulunduu evdir. Ben ve yetimin bakcs,
Cennette u iki gibiyiz.
Peygamber iki parman gsteriyordu.
YETM N EFKATL BABA GB OL YETM N EFKATL BABA GB OL YETM N EFKATL BABA GB OL YETM N EFKATL BABA GB OL
138 138 138 138. .. . Abdurrahman bn-i Ebzdan iitildiine gre, Davudun yle dediini
anlatmtr:
- Yetim iin, efkatli baba gibi ol; ve bil ki, ektiin gibi, ylece biersin.
Zenginlikten sonra fakirlik ne irkin! Bundan daha fenas veya daha irkini de
hidayetten sonra sapklktr.
Arkadana vad ettiin zaman, ona vad ettini yerine getir. Eer bunu
yapmazsan, seninle arkadan arasna dmanlk girer. Bir de, kendisi iin
hatrladn bir ite sana yardm etmeyen ve (kendin iin lzumlu bir ii) unuttuun
zaman onu sana hatrlatmayan bir arkadatan Allaha sn.
139 139 139 139. .. . Hasandan yle dedii iitilmitir:

36
- Mslmanlarn yle bir devrinde bulunmutum ki, (o zaman) onlar yle
derdi:
- Ey hane halkm! Ey hane halkm! Yetiminize bakn (Ona hizmet edin).
Ey hane halkm! Ey hane halkm! Komunuza bakn, komunuza bakn (onlara
ikram edin, haklarn koruyun).
Hayrllarnz abuk alnd (ldrld). Siz ise, her gn aa dyorsunuz,
dereceniz dyor
Ravi Eb Umra diyor ki:
- Hasann yine yle dediini iittim:
- imdi dilersen bir adam fask grrsn ki, otuz bin kii ile Cehenneme
dalmtr. Ona ne oluyor? Allah onu kahretsin! Allahtan gelen ahlakn pek az bir
menfaat karlnda satmtr. stersen o adam, eytan yolunu murad ederek
ziyana uram grrsn. Kendisine ne insanlardan, ne de nefsinden d
verecek vaiz yoktur.
140 140 140 140. .. . Esm bn-i Ubeydden rivayet edildiine gre, yle dedi:
- bn-i Srne dedim ki, yanmda bir yetim var.
(bn-i Sirin, cevaben bana):
- ocuuna yaptn ona yap. ocuunu dvdn gibi onu dv dedi.
OCUUNA KATLANARAK SABREDP EVLENME OCUUNA KATLANARAK SABREDP EVLENME OCUUNA KATLANARAK SABREDP EVLENME OCUUNA KATLANARAK SABREDP EVLENMEYEN KADININ FAZLET YEN KADININ FAZLET YEN KADININ FAZLET YEN KADININ FAZLET
141 141 141 141. .. . Avf bn-i Malik (ra) Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, (Hz.
Peygamber yle) buyurdu:
Ben ve (meakkatten ve darlktan) yanaklar moraran kadn. Kocasndan
dul kalp, ocuuna sabreden (evlenmeyen) kadn Cennette u iki (parmak)
gibiyiz, birbirimize yaknz.
YETMN TERBYES YETMN TERBYES YETMN TERBYES YETMN TERBYES
142 142 142 142. .. . meysetl-Antekiyyeden rivayet edildiine gre, yle demitir:
ie (ra)nin yannda yetimin terbiyesinden konuuldu. Bunun zerine ie
buyurdu ki:
Ben, yetimi, uslanncaya kadar dverim.
OCUU LENN FAZLET OCUU LENN FAZLET OCUU LENN FAZLET OCUU LENN FAZLET
143 143 143 143. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
Mslmanlardan bir kimsenin ocuu lrse, ona Tahilletl-Kasem = ok
az miktar Cehennem atei dokunur.
144 144 144 144. .. . Eb Hureyreden (ra):

37
Bir kadn Peygamber (s.a.v.)e bir ocuk getirip:
Bunu dua et, (bundan nce) ocuk gmmm dedi.
Kuvvetli bir engelle ateten engellendin
145 145 145 145. .. . Halid El-Absden rivayet edildiine gre yle anlatt:
- Benim bir olum vefat etti. Bundan dolay ok duygulandm. (Eb
Hureyreye) dedim ki, Ey Eb Hureyre! llerimizden tr, gnllerimize kendisi
ele ferahlk verebilecein bir ey, Peygamber (s.a.v.)den iittin mi?
Eb Hureyre^dedi ki:
Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu iittim:
Sizin kkleriniz, Cennetin her tarafn dolaan ve oradan ayrlmayan
varlklardr.
146 146 146 146. .. . Cabir bn-i Abdullahdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
Kimin ocuu vefat eder de, bunlara sabrederek Allahtan sevab
beklerse, Cennete girer.
Biz dedik ik:
ki tane de mi (lrse, cennet sevab vardr=
Buyurdular:
ki tane de
(Hadisi Cabirden rivayet eden Mahmud bn-i Lebd yle anlatt):
Ben Cabire dedim ki:
Vallahi zannediyorum ki siz bir tane de lse (Cennet var mdr?) demi
olsanz, yine Hz. Peygambar (Evet!) diyecekti
Cabir:
- Vallahi, ben de yle zannediyorum dedi.
147 147 147 147. .. . Eb Hureyreden:
Bir kadn, Peygamber (s.a.v.)e bir ocuk getirip yle dedi:
Bunun (Shhat ve selameti) iin Allaha dua et. (Bundan nce vefat eden)
ocuk gmdm.
Hz. Peygamber:
ok kuvvetli bir engelle, Cehennem ateinden engellendin. buyurdu.

38
148 148 148 148. .. . Eb Hureyreden:
Bir kadn, Raslullah (s.a.v.)e gelip yle dedi:
Ey Allahn Peygamberi! Senin meclisinde, sana (bir ey sorup sz
sylemee) g yetiremiyoruz. Bize bir gn vad buyur da, o gnde sana gelelim.
Bunun zerine peygamber buyurdu ki:
Sizin toplantnz u ve u gn- falancann evindedir
Bu vad edilen yerde toplanan hanmlara Peygamber geldi. Onlara anlatt
hadisler arasnda u vard:
Sizden herhangi bir kadnn ocuu vefat eder de, buna sabrederek
Allahtan sevab beklerse, muhakkak o, cennete girer.
(Mecliste hazr bulunan kadnlardan) bir kadn:
ki tane (lrse) de mi? diye sordu.
Hz. Peygamber:
ki tane de.. (lrse, Cennete girmek vardr) buyurdu.
149 149 149 149. .. . mm Sleym (ra) anlatp yle demitir:
Peygamber (s.a.v.)in yannda bulunuyordum. Peygamber (bana yle)
buyurdu:
Ey mm Sleym! ki Mslman ana-babann ocuu vefat ederse, Allah
o ikisini, ocuklara olan rahmetinin ihsan ile, Cennete koyar.
Dedim ki:
ki tane de mi (lrse yle?)
Peygamber:
ki tane de buyurdu.
150 150 150 150. .. . Sasaa bn-i Muaviyeden nakledildiine gre, Sasaa Eb Zer ile bir
su tulumu omzuna takm olduu halde karlat ve ona:
Evldan neyin var, ey Eb Zer? dedi.
Eb Zer:
Sana bir hadis syleyeyim mi? dedi. Ben:
Evet, anlat! dedim.
Ebu Zer dedi ki:
Bir Mslman yoktur ki, onun henz blu ana ermemi ocuu lsn
de Allah onu, bu ocuklara olan rahmetinin fazl ile Cennete koymasn, (Allah
muhakkak surette onu cennetine koyar). Ve yine Mslman bir kleyi azad eden

39
bir adamn her uzvu iin, azad ettii klenin her uzvunu ateten kurtulu sebebi
klar.
151 151 151 151. .. . Enes bn-i Malikden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
Kimin henz bla ermemi ocuu vefat ederse, Allah onu ve o
ocuklar rahmetinin fazl ile Cennete koyar.
CENN LEN KMSE CENN LEN KMSE CENN LEN KMSE CENN LEN KMSE
152 152 152 152. .. . Sehl bnil-Hanzaliyyeden (ra) -ki onun ocuu olmuyordu- rivayet
edildiine gre, yle dedi:
slmda benim cenn halinde bir ocuumun domasyla ondan sevab
beklemem, btn dnya iindekileriyle beraber benim olmasndan bana daha
sevgilidir.
153 153 153 153. .. . Abdullahdan (ra) rivayet edildiine gre, yle dedi:
Raslullah (s.a.v.) buyurdu ki:
Hanginizin mirassnn mal, kendisine kendi malndan daha sevgilidir?
(Ashab) dediler ki:
Ya Raslullah! Sizden hi birinizin mal, mirassnn malndan kendine daha
sevgili deildir. Senin maln nceden (hayr yollarna) harcadndr. Mirasnn
mal da (harcayamayp) geriye braktndr.
154 154 154 154. .. . Abdullah (ra) dedi ki:
Raslullah (s.a.v.) yine yle buyurdu:
Sizde ksr kimi sayarsnz
Ashab dediler ki:
Ksr, ocuu domayan kimsedir Hz. Peygamber:
Hayr, asl ksr, kendinden nce ahirete ocuklarndan birini
gndermeyendir
155 155 155 155. .. . Abdullah (ra) dedi ki:
Raslullah (s.a.v.) yine yle dedi:
Sizde bapehlivan kimi sayarsnz?
(Ashab) dediler ki:
Erkeklerin yenemedii kimsedir o
Peygamber:

40
Hayr, gerekte babehlivan, gazap (hiddet) annda nefsine sahip olandr.
buyurdu.
KLELERE Y MUAMELE ETMEK KLELERE Y MUAMELE ETMEK KLELERE Y MUAMELE ETMEK KLELERE Y MUAMELE ETMEK
156 156 156 156. . . . Allahn rahmeti zerine olsun. Eb Talibin olu Ali, anlatarak yle
dedi:
Vakta ki, Peygamber (s.a.v.) hastal sebebiyle arlat, yle buyurdu:
Ey Ali! Bana bir krek kemii getir, oraya mmetimin saptmayaca eyleri
yazdraym
Beni brakp gideceinden korktum da dedim ki:
Sahifenin (kemiin) iki tarafna yazlacak olan ezberlerim.
(Bu srada, Peygamberin mbarek) ba, kolu ile benim pazum arasnda idi.
Namaz, zekat ve sahip olduunuz kleleri tavsiye ediyordu. (bunlara riayeti
emrediyordu). Ruhu boanp kncaya kadar byle syledi ve Allahtan baka
hibir ilah olmadna ve Muhammedin de Allahn kulu ve peygamberi olduuna
ahitlik etmee dair emri de uydu:
Kim bu iki ehadet kelimesini (kalbi ile iman ederek) sylerse, cehenneme
haram olur, (o kimsenin cehenneme girmesi haram olur).
157 157 157 157. .. . Abdullah bn-i Mesud, (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine
gre Hz. Peygamber yle dedi:
Davet edene icab edin, hediyeyi geri evirmeyin ve mslmanlar
dvmeyin
158 158 158 158. .. . Allahn rahmeti zerine olsun. Hz. Ali (ra)den rivayet edildiine gre
dedi ki:
Peygamber (s.a.v.)in son sz u olmutu:
Namaza dikkat edin, namaza! Sahip olduunuz klelerin hukukunda
Allahtan korkun, (onlara iyi muamele edin)
KLEYE FENA MUAMELE YAPMAK KLEYE FENA MUAMELE YAPMAK KLEYE FENA MUAMELE YAPMAK KLEYE FENA MUAMELE YAPMAK
159 159 159 159. .. . Eb Derddan (ra) rivayet edildiine gre, Eb Derd insanalar yle
derdi:
Biz, hayvanlarn hastalklarn bilen baytarlardan daha iyi sizi tanrz. Kt
olanlarnzla iyi olanlarnz bilmiizdir. Sizin hayrlnz o kimsedir ki, hayr beklenir,
fenalndan emin olunur. Kt olanlarnza gelince, o kimsedir ki, hayr beklenmez,
fenalndan emin olunmaz ve klesi de azad edilmez.
160 160 160 160. .. . Eb mamenin (ra) yle dediini, bn-i Hn (ra) iitmitir:

41
(Allahn nimetini inkar eden) nankr o kimsedir ki, iyiliini engeller, yalnz
bana konuklar ve klesini dver.
161 161 161 161. .. . Hasandan (ra) rivayet edildiine gre:
Bir adam kendi klesine, kuyudan su ekip devesine yklemesini emretti.
Kle (bu ii yapmayarak) uyudu. Adam (bu hali grnce ) bir ate ulesi getirip
klenin yzne brakt. (Bundan rpnan) kle kendini kuyuya att. Sabah olunca
(ikayet iin) Hz. mer (ra)n yanna gitti de yznde olan hali grd. Hemen onu
azad etti.
KLEY BEDEVYE SATMAK KLEY BEDEVYE SATMAK KLEY BEDEVYE SATMAK KLEY BEDEVYE SATMAK
162 162 162 162. .. . Amreden (ra) rivayet edildiine gre:
ie (ra) kendi cariyesini mdebber kld (hrriyete kavumasn kendi
lmne balad). Sonra ie rahatszland. Bunun zerine kardei oullar, Hind
ve Sudanllardan bir tabibe (deva iin) sordu. Tabip yle dedi:
Siz, bana bylenmi bir hanmdan soruyorsunuz, onu kendi cariyesi
bylemitir
(Doktorun syledi szden) ie haberdar edildi. ie (cariyesine) sordu:
Bana sihir mi ettin?
Cariye:
Evet! dedi.
ie:
Niin yaptn? (deil benim lmmden sonra, artk) ebediyen (klelikten)
kurtulamayacaksn! dedi.
Sonra:
Bu cariyeyi, tasarrufu en kt olan bir bedeviye satn! dedi.
HZMETDEN KUSUR BAILAMAK HZMETDEN KUSUR BAILAMAK HZMETDEN KUSUR BAILAMAK HZMETDEN KUSUR BAILAMAK
163 163 163 163. .. . Eb mameden rivayet edildiine gre, yle dedi:
Peygamber (s.a.v.), yannda iki kle olduu halde tevecch ettiler (ka
geldiler). Bunlardan bir tanesini, Allahn rahmetleri zerine olsun. Hz. Aliye
baladlar ve yle buyurdular:
Bunu dvme; nk ben, namaz klan kimseyi dvmekten alkondum. Ben,
bizimle karlaal beri, bunu namaz klar grdm.
Bir kleyi de Eb Zerre verdiler ve yle buyurdular:
Buna ihsana dair tavsiyemi kabul et.
Sonra Eb Zerr, o kleyi azad etti. Hz. Peygamber sordu:

42
(kleye) ne yapld?
Eb Zerr dedi ki:
Ona iyilik etmemi emrettin, ben de onu azad ettim.
164 164 164 164. .. . Enesden rivayet edildiine gre, yle dedi:
Peygamber (s.a.v.), Medineye eref verip geldi. Onun bir hizmetisi yoktu.
Eb Talha, elimden tutup gtrd, t Peygamber (s.a.v.)in huzuruna varncaya
kadar Eb Talha dedi ki:
Allahn Peygamberi! Enes, gerekten terbiyeli bir ocuktur, zekidir.
(Msaade ederseniz) size hizmet etsin
(Yine) Enes yle anlatt:
Hz. Peygamberin Medineye gelilerinden vefatlarna kadar seferinde ve
hazarda kendilerine hizmet ettim. Yaptm herhangi bir iten dolay bana: Bunu,
neden byle yapmadn? Veya yapmadm bir i iin de bana: Bunu byle yapm
olsaydn? demedi.
KLE HIRSIZLIK EDERSE KLE HIRSIZLIK EDERSE KLE HIRSIZLIK EDERSE KLE HIRSIZLIK EDERSE
165 165 165 165. .. . Eb Hureyreden (ra) rivayet edildiine gre yle dedi:
Raslullah (s.a.v.) buyurdu:
Kle hrszlk ettii zaman bir nee yirmi dirheme- dahi olsa onu (ucuz bir
fiyatla) sat.
HZMET SU LER HZMET SU LER HZMET SU LER HZMET SU LER
166 166 166 166. .. . Asm, babasndan rivayet edildiine gre, babas Lakt bn-i Sabra
yle dedi:
Peygamber (s.a.v.)e gittim. (Peygamberin koyunlarn gtmekte olan)
oban, ala bir kuzu gtrd. (Peygamber bunu grnce, onun yerine bize bir
koyun kesiver diye o5bana emrettikten sonra, bana hitaben) Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
(Bu koyunu senin iin kesiyoruz) zannetme. Bizim yz koyunumuz var,
yzden ok olmasn istemiyoruz. oban, bir kuzu getirdii zaman, onun yerine bir
koyun kesiriz.
KT ZAN KORKUSUNDAN KT ZAN KORKUSUNDAN KT ZAN KORKUSUNDAN KT ZAN KORKUSUNDAN, , , , TESLM EDLEN EYAYI MHRLEYNZ TESLM EDLEN EYAYI MHRLEYNZ TESLM EDLEN EYAYI MHRLEYNZ TESLM EDLEN EYAYI MHRLEYNZ
167 167 167 167. .. . Ebul-Aliyyeden rivayet edildiine gre yle dedi:
Biz, hizmetiye (teslim edilen eyay, phelenmeyelim diye) mhrlemekle,
lmekle ve saymakla emrolunmutuk. Bunu, kt ahlaka almasnlar yahud
bizden birimiz (hizmeti iin) kt zan beslemesin diye yapardk.

43
KT ZAN KORKUSUNDAN HZMETSNE EYAYI SAYIP TESLM EDEN KMSE KT ZAN KORKUSUNDAN HZMETSNE EYAYI SAYIP TESLM EDEN KMSE KT ZAN KORKUSUNDAN HZMETSNE EYAYI SAYIP TESLM EDEN KMSE KT ZAN KORKUSUNDAN HZMETSNE EYAYI SAYIP TESLM EDEN KMSE
168 168 168 168. .. . Selmandan (ra) rivayet edildiine gre yle dedi:
Ben kt zan korkusu ile, hizmetime (teslim ederken) kaba eti alnm
kemikleri (bile) sayarm.
169 169 169 169. .. . Selmandan (ra) rivayet edildiine gre yle dedi:
Ben, zan korkusundan dolay, kaba eti alnm kemikleri sayarm.
HZMETNN HZMETNN HZMETNN HZMETNN TERBYES TERBYES TERBYES TERBYES
170 170 170 170. .. . Yezd bn-i Abdullahtan iitildiine gre yle anlatt:
Abdullah bn-i mer, kendi klesine, bozdursun diye, altn veya gm para
verip (arya) gnderdi. Kle, parann karln bir mddet sonra almak zere
paray bozdurup geri dnd. Bunun zerine, Abdullah kleyi ackl bir ekilde
dvd ve (ona) yle dedi.
Git, bana ait olan getir ve onu deitirme (bozdurma).
171 171 171 171. .. . Eb Mesuddan rivayet edildiine gre yle dedi:
Kendi klemi dvyordum. Arkadan yle bir ses duydum:
Ey Eb Mesud! Bil ki, senin kleye g yetirmenden daha ok, Allahn gc
sana yeter.
Dndm, bir de ne greyim O, Raslullah (s.a.v.)! dedim ki:
Ya Raslullah! Artk bu kle, Allah rzas iin hrdr.
Bunun zerine:
Eersen byle yapmam olsaydn, sana Cehennem atei dokunurdu.
Yahut: Seni atein alevi yalard. buyurdular.
ALLAH YZN KARA ETSN ALLAH YZN KARA ETSN ALLAH YZN KARA ETSN ALLAH YZN KARA ETSN, , , , DEME DEME DEME DEME
172 172 172 172. .. . Eb Hureyreden (ra) rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
dedi:
Allah, yzn kara etsin, demeyiniz.
173 173 173 173. .. . Eb Hureyreden (ra) rivayet edildiine gre, yle dedi:
Allah senin yzn ve yz senin yzne benzeyenin yzn kara etsin,
diye asla demeyiniz. nk Aziz ve Celil olan Allah, dem (as) kendi sretinde
yaratt.
DVMEKTE YZDEN KAINILSIN DVMEKTE YZDEN KAINILSIN DVMEKTE YZDEN KAINILSIN DVMEKTE YZDEN KAINILSIN
174 174 174 174. .. . Eb Hureyre (ra) tarafndan Peygamber (s.a.v.)den rivayet edildiine
gre, Peygamber yle buyurdu:

44
Sizden biriniz, hizmetisini dvd zaman, yze vurmaktan kansn.
175 175 175 175. .. . Cbirden (ra) rivayet edildiine gre yle anlatt:
Peygamber (s.a.v.), kzgn demirle dalanan bir hayvana rast geldi. yle
ki, hayvann burun deliklerinden duman kyordu. Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
Bunu yapana Allah lanet etsin. Hi kimse yz dalamasn ve asla yze
vurmasn.
KLESNE ZULMEDEN KLESNE ZULMEDEN KLESNE ZULMEDEN KLESNE ZULMEDEN, , , , ZERNE VACB OLMAKSIZIN ONU AZAD ETSN ZERNE VACB OLMAKSIZIN ONU AZAD ETSN ZERNE VACB OLMAKSIZIN ONU AZAD ETSN ZERNE VACB OLMAKSIZIN ONU AZAD ETSN
176 176 176 176. .. . Hill bn-i Yesafn (ra) yle anlatt iitilmitir:
Biz, Sveyd bn-i Mukarrinin evinde bez satyorduk. Bir cariye kp adamn
birine bir ey syledi. Bunun zerine bu adam ona bir tokat att. (Hadiseyi gren)
Sveyd bn-i Mukarrin, (dven) adama yle dedi:
Bu kadnn yzne nasl tokat vurdun? Ben, biliyorum ki, ailemizde ben yedi
kiinin yedincisi idim ve bizim ancak bir tane hizmetimiz vard. Bizden birimiz onu
dvmt de Peygamber (s.a.v.) dvene onu azad etmesini emretmiti.
177 177 177 177. .. . bn-i merden (ra) rivayet edildiine gre, yle dedi:
Peygamber (s.a.v.)den iittim, diyordu ki:
Kim (ilemi olduu gnaha karlk) kefareti, onu azad etmektir.
178 178 178 178. .. . Muaviye bn-i Sveyd dedi ki:
Bize aid kleye bir tokat attm. Kle kat. Babam, beni (ve onu) ard.
Sonra (kleye) dedi ki:
Ksas yap (sana vurulan tokatn aynn, bu oluma vur, kle ksas yapmad,
balad).
Biz Mukarrin oullar yedi kii idik. Bizim bir klemiz vard. Birimiz onu
tokatlamt. Bu hadise, peygamber (s.a.v.)e anlatld. Bunun zerine Hz.
Peygamber yel buyurdu:
O Mukarrin oullarna emret, o kleyi (cariyeyi) azad etsinler
(yle ise) Onu hizmette kullansnlar, onu ihtiyalar kalmaynca onu
salversinler (azad etsinler)
179 179 179 179. .. . ube (ra) anlatarak yle dedi:
Muhammed bn-i Mnkedir bana sordu ki:
smin nedir?
Ben:

45
ube! dedim.
O da dedi ki:
Eb ube bana, Scveyd bn-i Mukarrin El-Mzeniden rivayet ederek
anlatt. Sveyd, kendi klesini tokatlayan bir adam grmesi zerine (ona) yle
demiti:
Bilmiyor musun ki, yze vurmak haramdr? Biliyorum ki, ben, Raslullah
(s.a.v.) zamannda yedi kardeten yedincisi idim. Bizim yalnz bir klemiz vard.
Birimizi onu dvmt. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.), onu azad etmemizi
emretti.
180 180 180 180. .. . Zzn Eb merden (ra) rivayet edildiine gre yle dedi:
Biz, bn-i merin yannda idik. Dvm olduu klesini ard. Arkasn
aarak (kleye) dedi ki:
Seni actyor mu?
Kle:
Hayr! dedi.
Bunun zerine kleyi azad etti. Sonra yerden bir p kaldrp yle dedi:
Benim bu kleyi azad ediimde u p arl kadar bir sevab yoktur Ben
ona (knyesi ile hitab ederek) dedim ki:
Yapmadn bir sutan dolay klesini dven yahut yzne tokat atan
kimsenin kefareti, onu azad etmesidir.
KLENN KI KLENN KI KLENN KI KLENN KISSI SSI SSI SSI ( (( (CEZALANDIRILMASI CEZALANDIRILMASI CEZALANDIRILMASI CEZALANDIRILMASI) )) )
181 181 181 181. .. . Ammar bn-i Yasirden (ra) rivayet edildiine gre yle dedi:
Hi kimse, haksz olarak, klesini dvmesin. Eer (syle hakszca) dverse,
kyamet gn, devene ksas yaplr ( yani cezaya uratlr)
182 182 182 182. .. . Eb Leyldan iitildiine gre yle dedi:
Selman, kp grd ki, ahrda hayvannn yemi, yere dp duruyor, (zayi
oluyor). Bunun zerine hizmetisine:
Ben (ahirette) ksastan korkmayaydm, seni ac bir ekilde dverdim.
183 183 183 183. .. . Eb Hureyreden (ra) rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
Muhakkak surette btn haklar, hak sahiplerine denecektir. yle ki,
boynuzsuz koyun iin, boynuzlu koyundan ksas yaplacaktr.
184 184 184 184. .. . mm Selemeden (ra) rivayet ediliyor:

46
Peygamber (s.a.v.), mm Selemenin evinde idi. Kendi hizmetisini, yahut
mm Selemenin hizmetisini ard. Hizmeti gecikti. Bundan dolay
Peygamberin yzende fke alameti belirdi. mm Seleme gidip kap perdesinde
durdu da hizmetiyi oynar vaziyette grd. Hz. Peygamberin elinde (di fras
olarak kullanlan) aa dal vard. yle buyurdu:
Kyamet gn ksas korkusu olmayayd, bu aa dal ile seni actacak
ekilde dverdim.
185 185 185 185. .. . Eb Hureyre(den (ra) rivayet edildiine gre, yle dedi:
Her kim (dierine) bir vuru vurursa, kyamet gn ondan ksa alnr.
186 186 186 186. .. . Eb Hureyre (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet edildiine gre, Hz.
Kim haksz yere dverse, kyamet gnnde ona ksas yaplr.
KLE VE HZMETLERE GYDNZ ELBSELE KLE VE HZMETLERE GYDNZ ELBSELE KLE VE HZMETLERE GYDNZ ELBSELE KLE VE HZMETLERE GYDNZ ELBSELERDEN GYDRN RDEN GYDRN RDEN GYDRN RDEN GYDRN
187 187 187 187. .. . Ubade bn-i Samit yle anlatt:
Ben ve babam, Ensarn bu cemaatinden -vefat edilerinden nce- ilim
renelim diye ktk. lik karlatmz (alim, Peygamber (s.a.v.)in arkada
Ebul-Yeser oldu ve yannda kendi klesi vard. Ebul-Yeserin srtnda bir hrka ve
giydii (Yemen dokumas) bir Meafir elbise vard. Klesinin zerinde de bir hrka
ve bir Meafir vard. Ben, Ebul-Yesere:
Ey Amcam! Klendeki hrkay alsan da, ona senin Meafirni versen
(bylece senin iki hrkan ve onun iki Meafir olsa), yahut onun Meafirini alsan da
ona, senin hrkan versen, (bylece ikinizin zerinde ayn cinsten iki para elbisesi
olsa), dedim.
Ebul-Yeser ban svayarak yle dedi:
- Allahm, buna bereket ver. Ey kardeimin olu! Peygamber (s.a.v.)in
yle buyurduunu, u iki gzm grd, u iki kulam iitti ve kalbimin
damarna iaret ederek- kalbim ezberledi:
Onlara (kle ve hizmetilere) yediinizden yedirin ve giydiinizden onlara
giydirin.
Ona dnya malndan bir ey vermem, kyamet gnnde benim
hasenatmdan bir miktar (benden) almasndan bana ok daha hafiftir.
188 188 188 188. .. . Cbir bn-i Abdullahn (ra) yle anlatt iitilmitir:
Peygamber (s.a.v.) klelere iyi muamele etmesini emrederdi ve:

47
Onlara, yediinizden yedirin ve elbiselerinizden onlara giydirin. zzet ve
Celal sahibi olan Allahn yarattna eziyet etmeyin. buyurdu.
KLELERE KT SZ SYLEMEK KLELERE KT SZ SYLEMEK KLELERE KT SZ SYLEMEK KLELERE KT SZ SYLEMEK
189 189 189 189. .. . Marr bn-i Sveyd anlatyor:
Eb Zeri grdm, zerinde bir takm elbise, klesinin zerinde de bir takm
elbise vard. (Kendisindeki eski elbiseyi klesine verip, klenin yeni elbisesini alp
giyinsin diye) ondan bunu istedik. O u cevab verdi:
Ben bir adam (Hz. Bilali) aypladm. (Ona: Ey salip kadnn olu dedim) O
adam beni Peygamber (s.a.v.)e ikayet etti. Bunun zerine Peygamber yle
buyurdu:
Sen onu, annesi ile aypladn m?
Ben:
Evet! dedim. Sonra Hz. Peygamber:
Sizin kardeleriniz, (kle olsun, dinde kardeleriniz veya Hz. Ademden
gelme olarak cins bakmndan kardeleriniz) sizin yardmclarnzdr. Allah onlar
idareniz altna verdi. Kimin kardei, eli altnda bulunuyorsa, yediinden ona
yedirsin ve giydiinden ona giydirsin. G yetiremeyecekleri eyi onlara
yklemeyiniz. Eer onlar glerinin stnde grevlendirirseniz, onlara yardm
ediniz. dedi.
NS NS NS NSAN KLESNE YARDIM EDER M AN KLESNE YARDIM EDER M AN KLESNE YARDIM EDER M AN KLESNE YARDIM EDER M? ?? ?
190 190 190 190. .. . Peygamber (s.a.v.)in ashabndan birinin yle anlatt rivayet
edilmitir:
Adam dedi ki: Peygamber (s.a.v.) buyurdu:
Kleleriniz, sizin kardelerinizdir; onlara ihsan ediniz. G yetiremediiniz
ilerde onlardan yardm isteyin ve onlar da g yetiremedikler ilerde onlara
yardm ediniz.
191 191 191 191. .. . Eb Hureyreden (ra) rivayet edildiine gre, o yle dedi:
Yapt iten dolay iiye yardm edin. nk Allahn kendisine farz kld
bir hakk demeye alan mahrum kalmaz.2
KLE G YETREMEYECE EYLE YKML TUTULMAZ KLE G YETREMEYECE EYLE YKML TUTULMAZ KLE G YETREMEYECE EYLE YKML TUTULMAZ KLE G YETREMEYECE EYLE YKML TUTULMAZ
192 192 192 192. .. . Eb Hureyre (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Klenin yemei ve giyimi, (efendisi zerine rfe gre olan) hakkdr. G
yetiremeyecei bir ile ykml tutulmasn.

48
193 193 193 193. .. . Eb Hureyreden (ra) iitildiine gre, Peygamber (s.a.v.)in yle
buyurduu anlatlyor:
Klenin yemei ve giyimi, (efendisi zerine rfe gre olan) hakkdr. Kle
ancak g yetirecei eyle ykml tutulsun.
194 194 194 194. .. . Marr (ra) anlatmtr:
- Eb Zere uradk, zerinde bir elbise vard. Klenin zerinde de baka bir
elbise ard. Biz (ona) dedik:
Kledeki bu elbiseyi alaydn ve bu baka olan elbiseni vereydin takm
elbise olurdu.
Eb Zer dedi ki:
- Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
Kleleriniz, sizin kardelerinizdir. Onlar Allah idareniz altna vermitir. Kimin
kardei idaresi altna verilmise, yediinden ona yedirsin, giydiinden ona
giydirsin. Eer g yetiremeyecei eyi ona yklerse, ona yardm etsin.
NSANIN KLESNE VE HZMETSNE Y NSANIN KLESNE VE HZMETSNE Y NSANIN KLESNE VE HZMETSNE Y NSANIN KLESNE VE HZMETSNE YEDRMES BR SADAKADIR EDRMES BR SADAKADIR EDRMES BR SADAKADIR EDRMES BR SADAKADIR
195 195 195 195. .. . Mikdam (ra), Peygamber (s.a.v.)in yle dediini iitmitir:
Kendine yedirdiin bir sadakadr. ocuuna, zevcene, hizmetine
yedirdiinin ey de bir sadakadr
196 196 196 196. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, yle dedi:
Sadakann hayrls, (fukaraya verildikten sonra, insann ailesinin zarur
ihtiyacn karlayacak kadar) bir zenginlik geriye brakan miktardr. Veren stel,
dilenip alan st elden daha hayrldr. Verirken (harcanp yedirirken) nce
geindirmeye mecbur olduun kimseden bala. (Eer ailene bakmaz ve onlara bir
ey brakmazsan), hanmn: Bana nafaka ver, yoksa beni boa, der. Klen: Bana
nafaka ver, yoksa beni sat, der. ocuun: Beni kimin himayesine brakyorsun,
der.
197 197 197 197. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre yle dedi:
Peygamber (s.a.v.) sadaka vermeyi emretti. Bir adam dedi ki:
Bende bir altn var.
Hz. Peygamber:
Onu kendine (ihtiyacna) harca dedi.
Adam:
Bende baka bir daha var. dedi.
Hz. Peygamber:

49
Onu zevcene (ailene) harca dedi.
Adam:
Bende dier bir tane daha var dedi.
Hz. Peygamber:
Onu hizmetine harca. Sonra (yaknlarn ve muhtalarn) sen daha iyi
bilirsin, (ona gre harcansn) dedi.
KLES LE YEMEY STEMED ZAMAN KLES LE YEMEY STEMED ZAMAN KLES LE YEMEY STEMED ZAMAN KLES LE YEMEY STEMED ZAMAN
19 19 19 19. .. . Eb Zbeyrin (ra), insann hizmetisinden Cbire (ra) yle sorduu
iitilmitir:
Scakl ve meakkat, hizmetiyi iten al koyduu zaman, (hizmeti alp
iini grd zaman) Peygamber (s.a.v.), onu yemee armay emretti mi?
Cbir:
Evet! dedi.
Eer sizden biriniz, hizmeti ile yemek istemez ve bundan holanmazsa,
elindeki yemekten bir miktar ona yedirsin.
NSAN YED EYDEN KLEYE YEDRR NSAN YED EYDEN KLEYE YEDRR NSAN YED EYDEN KLEYE YEDRR NSAN YED EYDEN KLEYE YEDRR
199 199 199 199. .. . Cbir bn-i Abdullahn (ra) yle dedii iitilmitir:
Peygamber (s.a.v.), klelere iyilik edilmesini emrederdi ve yle derdi:
Yediklerinizden onlara yedirin ve elbiselerinizden onara giydirin. Allahn
yarattna azab etmeyin.
NSAN YED ZAMAN KLESN BERABERNDE OTURTUR MU NSAN YED ZAMAN KLESN BERABERNDE OTURTUR MU NSAN YED ZAMAN KLESN BERABERNDE OTURTUR MU NSAN YED ZAMAN KLESN BERABERNDE OTURTUR MU? ?? ?
200 200 200 200. .. . Eb Hureyre (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre Hz.
Peygamber yle dedi:
Sizden birinize hizmetisi, yemeini getirdii zaman, hizmetisini
(beraberinde yemee) oturtsun. Hizmeti (oturmay) kabul etmezse, o yemekten
ona versin.
201 201 201 201. .. . Eb Mahzre yle dedi:
Hz. mer (ra)n yannda oturuyordum. O srada Safvan bn-i meyye bir
tepsi getirdi. Onu, bir rt ierisinde birka kii tayordu. Bu (byke) tepsiyi
merin nne koydular. Hz. mer, evresindeki insanlar klelerini ve fakir
kimseleri (yemee) ard. Onlar gelip Hz. merle yemek yediler. Sonra bu
manzara karsnda Hz. mer yle dedi:
Allah o toplumu kahretsin, yahut lnet etsin ki, onlar klelerinin kendileriyle
beraber yemesinden yz eviriyorlar.

50
Safvan dedi ki:
Bize gelince, Allaha yemin ederim! biz onlardan yz evirmiyoruz. Fakat
kendimizi onlardan nde tutuyoruz. Vallahi yiyeceimiz ve onlara yedireceimiz iyi
yemek bulamyoruz.
KLE KLE KLE KLE, , , , EFENDSNE KARI DRST HAREKET EDERSE EFENDSNE KARI DRST HAREKET EDERSE EFENDSNE KARI DRST HAREKET EDERSE EFENDSNE KARI DRST HAREKET EDERSE
202 202 202 202. .. . Abdullah bn-i merden (ra) rivayet edildiine gre, Raslullah
(s.a.v.) yle buyurdu:
Kle, efendisine itaatkr olursa (drst hareket ederse) ve Rabbine de
gzel ibadet ederse, onun iki kat sevb olur.
203 203 203 203. .. . Rivayet edildiine gre bir adam, mr E-abiye dedi ki:
Ey Eb Amr! Biz (Horasanllar) aramzda konuuyoruz ve diyoruz ki, insan
cariyesini azad eder ve sonra onunla evlenirse, kendi kurbanlk devesine binen
kimse gibi olur (bunun sevb yoktur).
Bunun zerine mir:
Eb Brde babasndan bana naklederek yle syledi. dedi. Onlara
Raslullah (s.a.v.)in yle dediini anlatt:
kimsenin mkfatlar iki kattr:
1. Ehl-i kitaptan bir adam ki, kendi peygamberine iman eder de (ondan
sonra) Muhammed (s.a.v.)e iman ederse, onun iki ecri (sevb) vardr.
2. Kle durumda olan kul, Allahn hakkn ve efendilerinin hakkn yerine
getirirse, (bunlara kar vazifelerini yaparsa) bunun da iki kat sevab vardr.
3. Bir cariyeye sahip olup da, onunla mnasebette bulunan kimse, onu gzel
yetitirir ve terbiye ederse, onu retir ve renimini gzel yaparsa, sonra onu
azad edip de onunla evlenirse, iki kat sevab kazanr.
mir:
Bu hadisi sana, bir (dnyevi menfaat olmakszn verdik. Bundan daha hafif
eyleri renmek iin Medineye binilir, gidilirdi. dedi.
204 204 204 204. .. . Eb Musadan (ra) rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)in yle
buyurduunu anlatmtr:
Rabbine olan ibadetini gzel yapan, efendisinin zerine ykledii vazifeleri
drstlkle ve itaatla yerine getiren klenin iki kat mkafat vardr.
205 205 205 205. .. . Eb Brdeden (ra) iitildiine gre, babasnn yle dediini
anlatmtr:

51
Klenin iki mkafat vardr; Allahn hakkn ona ibadet etmekte yerine
getirirse, -yahut ibadetini gzel eylerde, dedi- Bir de kendisine sahip olan
efendisinin hakkn derse...
KLE BR OBANDIR KLE BR OBANDIR KLE BR OBANDIR KLE BR OBANDIR ( (( (BEKDR BEKDR BEKDR BEKDR) )) )
206 206 206 206. .. . bn-i merden (ra) rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
dedi:
Hepiniz birer obansnz, (oban gibi gzetici ve koruyucu birer bekisiniz).
Hepiniz de, gzetlemeye mecbur olduu eyden sorumludur. O insanlarn banda
olan idareci = kumandan, bir obandr ve o, eli altndakilerden sorumludur. nsan,
ailesi zerinde bir obandr ve o, eli altndakilerden (karsndan, oluk-ocuundan)
sorumludur. nsan klesi = hizmetisi, efendisinin mal zerinde bir obandr ve o,
bundan sorumludur. Dikkat edin! Hipeniz birer obansnz ve hepiniz, eli altnda
bulunanlardan sorumludur.
207 207 207 207. .. . Eb Hureyrenin (ra) yle dedii iitilmitir:
Kle, efendisine itaat edince, Allah (cc)a itaat etmi olur. Efendisine isyan
edince de, Aziz ve Celil olan Allaha isyan etmi olur.
KLE OLMAYI SEVEN KMSE KLE OLMAYI SEVEN KMSE KLE OLMAYI SEVEN KMSE KLE OLMAYI SEVEN KMSE
208 208 208 208. .. . Eb Hureyreden (ra) rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
Mslman kle, Allahn hakkn ve efendisinin hakkn yerine getirirse, onun
iki mkafat vardr.
NSAN NSAN NSAN NSAN, , , , KLEM DEMEMELDR KLEM DEMEMELDR KLEM DEMEMELDR KLEM DEMEMELDR
209 209 209 209. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
dedi:
Sizden hi biriniz, klem demesin. Hepiniz Allahn erkek kullarsnz ve sizin
btn kadnlarnz da Allahn dii kullardr. nsan: Olum, cariyem, delikanlm ve
gen kzm desin.
KLE KLE KLE KLE, , , , EFENDM DER M EFENDM DER M EFENDM DER M EFENDM DER M? ?? ?
210 210 210 210. .. . Eb Hureyre (ra) Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Peygamber yle dedi:
Sizden hi biriniz, er kulum, dii kulum, asla demesin. Kleler de (size),
mrebbim ve mrebbiyem, asla demesin. (Sizden her biriniz klesine) yle desin:
Delikanlm, gen kzm. (Kleler de, efendilerine yle desin): Efendim,
hanmefendim. Hepiniz kullarsnz; Rab ise, Aziz ve Celil olan Allahtr.
211 211 211 211. .. . Mutarrifden (ra) rivayet edildiine gre, yle dedi:
Babam (Abdullah) dedi ki:

52
Ben, Amir oullar heyeti iinde bulunarak Peygamber (s.a.v)e gittim.
(Heyet, Peygambere hitab ederek):
Sen bizim seyyidimizsin dediler.
Peygamber:
Seyyid Allahtr buyurdu.
Onlar:
Fazilet ynnden en ziyade faziletlimiz ve ihsan bakmndan en
bymz(sn) dediler.
(Babam Abdullah) dedi ki, Peygamber yle buyurdu:
Sznz syleyin, (ne diyecekseniz onu deyin). eytan sizi vekil tutmasn
(size lzumsuz ve bouna sz syletmesin).
NSAN EVNN BEKSDR NSAN EVNN BEKSDR NSAN EVNN BEKSDR NSAN EVNN BEKSDR
212 212 212 212. .. . bn-i merden (ra) rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
dedi:
Hepiniz birer obansnz (bekisiniz) ve her biriniz eli altnda bulunanlardan
sorumludur: dare miri ve kumandan bir obandr ve o sorumludur. nsan, ailesi
zerinde bir obandr ve o sorumludur. Kadn, kocasnn evi zerinde bir obandr
ve o sorumludur. Dikkat edin! Hepiniz birer obansz ve her biriniz, eli altnda
bulunanlardan sorumludur.
213 213 213 213. .. . Eb Sleyman Malik bnil-Hveyrisden (ra) rivayet edildiine gre,
yle anlatmtr:
(Bir heyet halinde) Peygamber (s.a.v.)in yanna vardk. Biz, yalar birbirine
yakn genlerdik. Peygamberin yannda yirmi gece kaldk. Zevcelerimizi
arzuladmz Peygamber anlam olmakla geride ailelerimizden kimleri
braktmz bize sordu. Biz de, ona, (durumumuzu) bildirdik. Peygamber gayet
yumuak ve merhametli idi- Bize buyurdu:
Ailelerinize dnn ve (rendiklerinizi) onlara retin ve onlara
(vazifelerini) emredin. Benim nasl namaz kldm grmseniz, ylece namaz
kln. Namaz vakti geldii zaman, sizden biriniz size ezan okusun ve bynz,
size imam olsun.
KADIN BR KORUYUCUDUR KADIN BR KORUYUCUDUR KADIN BR KORUYUCUDUR KADIN BR KORUYUCUDUR
214 214 214 214. .. . bn-i merden (ra) rivayet edildiine gre, o Raslullah (s.a.v.)in
yle dediini iitmitir:
Hepiniz birer obansnz ve her biriniz, eli altnda bulunanlardan sorumludur:
Devlet reisi bir obandr ve o, eli altndakilerden sorumludur. nsan ailesi zerinde

53
bir obandr. Kadn, kocasnn evinde bir obandr ve hizmeti de efendisinin
malnda (bir obandr)
bn-i mer demitir ki:
- Ben bu kelimeleri Peygamber (s.a.v.)den iittim ve zannediyorum
Peygamber (s.a.v.):
Erkek, babasnn zerinde (bir obandr) dedi.
KME YLK EDLRSE O KME YLK EDLRSE O KME YLK EDLRSE O KME YLK EDLRSE O, , , , ONA MUKABELE ETSN ONA MUKABELE ETSN ONA MUKABELE ETSN ONA MUKABELE ETSN
215 215 215 215. .. . Cabir bn-i Abdullah El-Ensarden (ra) rivyaet edildiine gre, yle
dedi:
-Peygamber (s.a.v.) buyurdu:
Kime bir iyilik edilirse, o iyilie mukabele etsin. Eer mukabele edecek bir
ey bulamazsa, kendisine yaplan iyilii vsn. Kendisine olan bu iyilii vd
zaman, insan ona teekkr etmi olur. Eer bu iyilii gizler (vp bakasna
sylemezse), onu inkar etmi olur. Kim, kendisine verilmemi bir eyle bezenirse,
sanki o, iki yalan elbisesi giymitir (batan aa yalanc olmutur).
216 216 216 216. .. . bn-i merden (ra) rivayet edildiine gre, dedi ki:
-Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
ektii eziyetten dolay Allaha snan koruyun, ona yardm edin. Allah
adn anarak dilenene veriniz. Size herhangi bir iyilikte bulunana mukabele ediniz.
Verecek bir ey bulamazsanz, ona dua ediniz ki, kendisine bir mukabelede
bulunduunuz bilinmi olsun.
YLE MUKABELE EDEMEYEN YLE MUKABELE EDEMEYEN YLE MUKABELE EDEMEYEN YLE MUKABELE EDEMEYEN
217 217 217 217. .. . Enesden (ra) rivayet edildiine gre, Muhacirler dediler ki:
Ey Allahn Rasl! Ensar, sevabn hepsini ald gtrd (bize bir ey
kalmad).
Peygamber yle dedi:
Hayr, siz onlar iin Allaha dua ettike ve size verdikleri ey sebebiyle onlar
vdke, (size sevap vardr, mahrum kalmazsnz).
NSANLARA TEEKKR ETMEYEN NSANLARA TEEKKR ETMEYEN NSANLARA TEEKKR ETMEYEN NSANLARA TEEKKR ETMEYEN
218 218 218 218. .. . Eb Hureyre (ra) Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Peygamber yle dedi:
nsanlara teekkr etmeyen, Allaha kretmi olmaz.
219 219 219 219. .. . Eb Hureyre (ra), Peygamber (s.a.v.)den yle rivayet etti:

54
Allah Teala nefse yle hitab etti: k! Nefis: Ben ancak istemeyerek (zorla)
karm, dedi.
NSANIN NSANIN NSANIN NSANIN, , , , KARDENE YARDIMI KARDENE YARDIMI KARDENE YARDIMI KARDENE YARDIMI
220 220 220 220. .. . Eb Zer (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet etmitir. (Peygambere)
soruldu:
Amellerin hangisi daha hayrldr?
Peygamber:
Allaha iman etmek ve Allah yolunda cihad etmektir dedi.
(Azad etme bakmndan) klelerin hangisi daha hayrdlr? soruldu:
Kymete en yksei ve sahipleri katnda en iyisidir dedi.
(Bunlar soran adam) dedi ki:
Bunlardan birini yapmaya gcm yetmezse, ne yapacam bildirir
minisiniz?
Peygamber (s.a.v.):
Mal helak olana yardm edersin, yahut kazanamayan zavallya iyilik
edersin dedi.
(Adam yine sorup) dedi ki:
Biare olursam, (ne yapacam) bildirir misiniz?
Peygamber (s.a.v.):
Ktlk etmeni insanlardan kaldrrsn. nk bu, bir sadakadr ki, onu
kendin iin sadaka vermi olursun.
DNYADA YLK EDENLER DNYADA YLK EDENLER DNYADA YLK EDENLER DNYADA YLK EDENLER, , , , AHRETTE AHRETTE AHRETTE AHRETTE
YLE KAVUANLARDIR YLE KAVUANLARDIR YLE KAVUANLARDIR YLE KAVUANLARDIR
221 221 221 221. .. . Kabsa bn-i Burme El-Esediden (ra) iitildiine gre, yle anlatt:
Peygamber (s.a.v.)in yannda idim, yle buyurduunu iittim:
Dnyada iyilik ileyenler, ahirette iyilie kavuanlardr. Kimler de dnyada
ktlk ilese, ite onlar ahirette ktle kavuanlardr.
222 222 222 222. .. . Harmele bn-i Abdullahtan (ra) haber verildiine gre, Harmele kp
peygamber (s.a.v.v)in yanna vard. Harmele, Peygamber (s.a.v)in (daha nce)
yannda bulunmu olduundan, onu Peygamber tand. (Sonra Harmele yle
anlatmt):
Peygamber dnp gidince, kendi kendime dedim:

55
Allaha yemin ederim ki, ilim artraym diye muhakkak Peygamber (s.a.v.)e
gideceim.
Yryerek gittim, yle ki nnde durdum da yle dedim:
Ne i yapmam bana emredersin?
Peygamber (s.a.v.):
Ey Harmele! yilik yap ve ktlkten sakn dedi.
Sonra geri dndm, kafileye gittim. Sonra dndm, ta Peygambere yakn
yerimde durdum. Dedim ki:
Ey Allahn Rasl! Ne i yapmam emredersin?
Peygamber (s.a.v.):
Ey Harmele! yilik yap ve ktlkten sakn. Bir de bak ki, insanlarn
yanndan kalktn zaman, insanlar senin hakknda kulana ho gidecek hangi
eyi syleyecekler. te onu yap ve insanlarn yanndan kalktn zaman, insanlar
senin hakknda houna gitmeyecek hangi eyi syleyeceklerine bak da, onu
yapmaktan sakn dedi.
Vakta ki ben (Peygamberin yanndan ayrlp) gre dndm. Bir de anladm
ki, bu iki sz, hibir eyi akta brakmamlardr (her hikmeti toplamlardr).
223 223 223 223. .. . Selmandan (ra) rivayet edildiine gre, yle dedi:
Dnyada iyilik ileyenler, ahirette iyiliklerinin mkafatna kavuanlardr
onlar(Mutemir) demitir ki:
Ben bu sz Eb Osmandan iittim, onu Selmandan naklediyordu.
Ben de anladm ki, bu i byledir. Artk bunu hi kimseye anlatmadm.
HER YLK BR SADAKADIR HER YLK BR SADAKADIR HER YLK BR SADAKADIR HER YLK BR SADAKADIR
224 224 224 224. .. . Cabir bn-i Abdullah (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Her iyilik bir sadakadr.
225 225 225 225. .. . Eb Musadan (ra) rivayet edildiine gre, dedi ki:
Her mslmann sadaka vermesi gerekir.
(Ashab) dediler ki:
Verecek bir ey bulamazsa?
Elleri ile (sanatta veya ite) alr. Bylece kendisi faydalanr ve
(kazandndan) sadaka verir dedi.

56
(Ashab) dediler ki:
Gc yetmez veya alamzas?
Peygamber (s.a.v.):
Yardm isteyen ihtiya sahibine (szle veya ile) yardm eder. dedi.
(Ashab) dediler ki:
Bunu da yapamazsa?
Peygamber (s.a.v.):
yilik emreder, yahut hayrl ey emreder dedi.
(Ashab) dediler ki:
Peygamber :
Ktlk ilemekten kendini alkor. nk bu, onun iin bir sadakadr dedi.
226 226 226 226. .. . Eb Zer (ra) haber verdiine gre, kendisi Raslullah (s.a.v.)e sordu:
Amellerin hangisi daha faziletledir?
Peygamber (s.a.v.):
Allaha iman etmek ve onun yolunda cihad etmektir dedi.
Eb Zer sordu:
Klelerin hangisini azad etmek daha faziletlidir?
(Bunlardan birini) yapamazsam, (hareketimi) bildirir misin?
Malsz fakire yardm edersin, yahut alamayan acize i yaparsn dedi.
Eb Zer sordu:
(Bunu da) yapamazsam, (baka ne yapacam) bildirir misin?
Peygamber (s.a.v.):
nsanlara ktlk etmeyi kaldrrsn. nk ktl terk etmek bir sadakadr
ki, onu kendin iin sadaka vermi olursun. dedi.
227 227 227 227. .. . Eb Zerden (ra) rivayet edildiine gre demitir ki (Peygambere)
soruldu:
Ey Allahn Rasl! Servet sahipleri sevaplar alp gtrdler. Bizim namaz
klmamz gibi, namaz klyorlar, oru tuttuumuz gibi oru tutuyorlar. Bir de
mallarnn fazlasn sadaka olarak veriyorlar, (biz bunu yapamyoruz ve onlar gibi
sevap kazanamyoruz)
Peygamber (s.a.v.):

57
Allah sizin iin sadaka vereceiniz ey yapmam mdr? her tesbih ve her
hamd edi karlnda bir sadaka vardr. Sizin her birinizin zevcesi ile yetinip
haramdan korunmas da bir sadakadr dedi.
Soruldu:
nsann ehvetinde sadaka var m?
Peygamber (s.a.v.):
nsan harama harcam olsa, zerine gnah yok mudur? te bunun gibi,
ehvetini helalde harcarsa, onun iin bir sevap olur dedi.
ZARARI GDERMEK ZARARI GDERMEK ZARARI GDERMEK ZARARI GDERMEK
228 228 228 228. .. . Eb Berze El-Eslemden (ra) rivayet edildiine gre, yle anlatmtr:
Dedim ki; Ey Allahn Rasl! Beni cennete koyacak bir ameli bana gster
Peygamber:
nsanlarn yolundan, zarar veren eyleri gider buyurdu.
Bir adam, yolda bir dikene tesadf etti. Bunun zerine (kendi kendine) dedi
ki, muhakkak bu dikeni gidereceim, mslman bir kimseye zarar vermesin.
Bundan dolay adamn gnahlar baland.
230 230 230 230. .. . Eb Zerden (ra) rivayet edildiine gre yle dedi:
mmetimin amelleri -iyisi ve kts- bana arz edildi. Onlarn amellerinin
iyileri arasnda, yollardan zararl eylerin giderilmesini buldum. Amellerinin ktleri
arasnda da, yere gmlmeyen mescidlerdeki balgam grdm.
Y SZ Y SZ Y SZ Y SZ
231 231 231 231. .. . Abdullah bn-i Yezid El-Htmden (ra) rivayet edildiine gre, yle
dedi:
Raslullah (s.a.v.):
Her iyilik bir sadakadr buyurdu.
232 232 232 232. .. . Enesden (ra) rivayet edildiine gre yle dedi:
Peygamber (s.a.v.)e bir ey (hediye) getirildii zaman yle derdi:
Bunu falan hanma gtrn; nk o, (zevcem) Haticenin arkada idi. Bunu
(da) falan hanmn evine gtrn; nk o, Haticeyi seviyordu.^
233 233 233 233. .. . Huzeyfeden (ra) rivayet edildiine gre dedi ki: Peygamberimiz

58
Her maruf = iyilik, bir sadakadr
SEBZE BAHESNE IKMAK VE EYAYI ZENBL LE TAIYIP EVNE GTRMEK SEBZE BAHESNE IKMAK VE EYAYI ZENBL LE TAIYIP EVNE GTRMEK SEBZE BAHESNE IKMAK VE EYAYI ZENBL LE TAIYIP EVNE GTRMEK SEBZE BAHESNE IKMAK VE EYAYI ZENBL LE TAIYIP EVNE GTRMEK
234 234 234 234. .. . Amr bn-i Eb Kurre El-Kindi (ra)den rivayet edildiine gre, yle dedi:
Baban (Eb Kurre), kz kardeini Selmana arz etti, (onunla evlenmesini teklif
etti). Selman kabul etmeyip kendi azadl cariyesi ile evlendi. O kadna Bukayre
denirdi. Eb Kurreye haber ulat ki, Huzeyfe ve Selman arasnda (sz krgnl)
bir ey var. Eb Kurre, Selmana varp onu aramaya balad. Selmann kendisine
ait bir sebze bahesinde olduu haberi Eb Kurreye verildi. Ona gitmeye yneldi
de, (yolda) Selmanla karlat. Selmann beraberinde, iinde sebze bulunan bir
zenbil vard. Deneini zenbilin kulpuna sokmu olduu halde onu omzunda
tayordu. Eb Kurre:
Ey Ebu Abdullah (Selman)! Seninle Huzeyfe arasnda ne oldu? dedi.
Eb Kurre dedi ki, Selman yle diyordu:
nsan acele huylu yaratlmtr (el-sra, 17/11)
Bunun zerine yrdler, Selmann evine kadar gittiler. Selman eve girdi de
yle dedi:
Esselmu aleykm
Sonra Eb Kurreye msaade etti de ieri girdi. Orada kap zerine konmu
saakl ince bir yolluk vard. Ba yannda da kerpiler vard. Bir de eer palan
bulunuyordu. Selman:
Hanmefendinin kendisi iin serdii dek zerine otur dedi.
Sonra Eb Kurreye anlatmaya balayp, yle dedi:
Huzeyfe, Raslullah (s.a.v.)in gazab halinde baz kimselere syledikleri
szleri (insanlara) anlatyordu. (Halbuki bunlar anlatmakta onlara bir fayda yoktu,
bilakis fitneye sebep olabilirdi). Bu haber bana getirildi ve benden soruldu. Ben
diyordum ki, Huzeyfe, sylediini daha iyi bilir; ve ben, insanlar arasndan kin
domasndan holanmyordum. Nihayet Huzeyfeye gidilip dendi ki, Selman, senin
sylediin szlerde seni tasdik etmiyor ve seni yalanlamyor. Bunun zerine
Huzeyfe bana gelip, yle dendi:
- Ey (mm Selman olu) Selman! Ben de dedim ki:
- (mm Huzeyfe olu) Huzeyfe! Ya bu tutumundan vazgeersin, yahut senin
hakknda (halife) mere yazacam. Ben onu, mer ile korkutunca, beni terk etti.
Gerekten Raslullah (s.a.v.) yle buyurmutur:
Ben, Adem olundan gelmeyim, (sizden gazap halinde kan baz szler
gibisi, benden de kar). mmetimden hangi bir kula mstahak olmad halde bir

59
lanet okursam, yahut ona fena bir sz sylersem, bu sz onun hakknda bir rahmet
olur.
235 235 235 235. .. . bn-i Abbasdan rivayet edildiine gre, mer (ra)n yle dediini
bn-i Abbas anlatmtr:
Bizi, kavmimizin arazisine karn
Biz de ktk. Ben ve Ubeyy bn-i Kb (yola kan) insanlarn en gerisinde
idik. Rzgarla bir bulut kt. Bunun zerine Ubeyy:
Allahm! Bizden bunun zararn gider dedi.
Sonra (nmzde gitmekte olan) insanlara yetitik. Onlarn ykleri (ve
eyalar) slanmt. Onlar, bize:
Bize isabet eden (yamur) size isabet etmedi dediler.
Ben dedim ki:
Bulutun zararn bizden gidersin diye Ubey, Allah (cc)ye du etti.
Bunun zerine mer (ra):
Sizinle beraber bize de du etseydiniz ya... buyurdu.
BAA IKMAK BAA IKMAK BAA IKMAK BAA IKMAK
236 236 236 236. .. . Eb Selemeden (ra) rivayet edildiine gre, yle dedi:
Arkadam olan Eb Said El-Hudrye gittim de, dedim ki;
Bizimle hurma bahesine kar msn?
O da kt, zerinde ynl ve renkli elbise vard.
237 237 237 237. .. . mm Msadan (ra) rivyaet edildiine gre, demitir ki:
Allahn rahmetleri zerine olsun Hz. Alinin yle sylediini iittim:
-Peygamber (s.a.v.), Abdullah bn-i Mesuda, bir aaca kp, ondan bir ey
alarak kendisine getirmesini emretti. (Abdullah aaca karken) Peygamberin
ashab, Abdullahn bacana baktlar da, bacaklarn inceliine gldler. Bunun
zerine Raslullah (s.a.v.):
Ne glyorsunuz? Abdullahn aya (kyamet gn) tartda, Uhud dandan
daha ar gelecektir buyurdu.
MSLMAN MSLMAN MSLMAN MSLMAN, , , , KARDENN AYNASIDIR KARDENN AYNASIDIR KARDENN AYNASIDIR KARDENN AYNASIDIR
238 238 238 238. .. . Eb Hureyreden (ra) nakledildiine gre, yle dedi:
Mmin, kardeinin aynasdr. Onda bir ayp grd zaman onu dzeltir

60
239 239 239 239. .. . Eb Hureyre (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz.
Mmin, kardeinin aynasdr ve mmin, mminin kardeidir, onun ziyan ve
helakini nler, arkasnda da onu evreleyip korur ve ihtiyalarn grr
240 240 240 240. .. . Mstevrid (ra), Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu rivayet etti:
Bir mslman ekitirmek suretiyle (bakasndan) bir lokma yiyene,
muhakkak Allah Teala cehennemde onun mislini yedirir. Yine bu sebepten tr
mslman kimseden elbise giydirilene, muhakkak Allah (cc) cehennemden elbise
giydirir (o ekitiriciye azap eder). Kim de, mslman bir adam gsteri ve riya
mevkiinde tutarsa (ona, sahip bulunmad yksek vasflar verirse), muhakkak ki
Allah, kyamet gnnde o kimseyi riya ve gsteri yerinde tutar (ona azap eder).
ELENCE VE MZAHDAN CAZ OLMAYANLAR ELENCE VE MZAHDAN CAZ OLMAYANLAR ELENCE VE MZAHDAN CAZ OLMAYANLAR ELENCE VE MZAHDAN CAZ OLMAYANLAR
241 241 241 241. .. . Abdullah bn-i Sibin dedesi Yezid bn-i Sadden (ra) rivayet
edildiine gre, yle dedi:
Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu iittim:
Sizden hi biriniz, arkadann eyasn ne akacktan ne de ciddi olarak
almasn. Sizden biriniz, arkadann deneini ald zaman, onu kendisine geri
versin.
HAYIRLI E DELALET EDENN SEVABI HAYIRLI E DELALET EDENN SEVABI HAYIRLI E DELALET EDENN SEVABI HAYIRLI E DELALET EDENN SEVABI
242 242 242 242. .. . Eb Mesud El-Ensar (ra)den yle demitir:
Bir adam Peygamber (s.a.v.)e gelip dedi ki:
Bana bir hal oldu (yryemiyorum), beni bir hayvana ykle (gideyim).
Peygamber (s.a.v.):
(Seni zerine ykleyecek) Benim vastam yok; fakat falancaya git, olur ki o,
seni bir vastaya ykler dedi.
NSANLARI AFFETMEK VE BAILAMAK NSANLARI AFFETMEK VE BAILAMAK NSANLARI AFFETMEK VE BAILAMAK NSANLARI AFFETMEK VE BAILAMAK
243 243 243 243. .. . Enes (ra)den rivayet edildiine gre:
Bir Yahudi kadn, Peygamber (s.a.v.)e zehirlenmi (ve piirilmi) bir koyun
getirdi. Peygamber ondan yedi. Sonra kadn yakalanp getirilince:
Bunu ldrelim mi? diye Peygambere soruldu:
Peygamber (s.a.v.):
Hayr! dedi.
Enes demitir ki:
O zehirli etin tesirini hala Raslullah (s.a.v.)in kk dilinde grr dururum.

61
244 244 244 244. .. . Abdullah bn-i Zbeyr (ra)den Minber zerinde yle dedii iitilmitir:
Balama yolunu tut, iyilii emret ve cahillerden yz evir (el-Araf, 7/190)
Ayet okuduktan sonra dedi ki:
Allaha yemin ederim! bu ayet-i kerime ile, insanlarn ahlakndan en kolayn
almaktan baka bir ey ile emredilmemitir. Allaha yemin ederim ki, ben
insanlarla arkadalk ettiim mddet bunu uygulayacam, (insanlar iin gnah
olmayan kolay taraf tutacam, onlara iyi muamele edip glk karmayacam).
245 245 245 245. .. . bn-i Abbasdan rivayet edildiine gre, dedi ki:
Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
nsanlara (din ilerini ve vazifelerini) retin, kolaylk gsterin ve glk
karmayn. Sizden biriniz hiddetlendii zaman skt etsin, (konumasn).
NSANLARA TATLI YZL OLMAK NSANLARA TATLI YZL OLMAK NSANLARA TATLI YZL OLMAK NSANLARA TATLI YZL OLMAK
246 246 246 246. .. . At bn-i Yesardan rivayet edildiine gre, yle anlatt:
Abdullah bn-i Amr bnil- Asa yetitim de, ona dedim ki:
Raslullah (s.a.v.)in Tevratda bulunan sfatndan, (Tevrat kitabndan
Peygamberin tarifine dair ayetlerden) bana haber ver.
O:
Evet (anlataym) dedi. Allaha yemin ederim, Peygamber, Kuranda mevcut
baz sfatlarla, Tevratda da vasflanmtr.
(Cenab- Hak):
Ey Peygamber! Seni, mmetine bir imam, bir mjdeci ve bir korkutucu
gnderdik. (el-Ahzab, 33/45). Bir de (seni) mmetler iin bir koruyucu
(gnderdik). Sen benim kulumsun ve Peygamberimsin. Sana mtevekkil ismini
verdim. Peygamber sert szl deildir, iddet sahibi deildir, arlarda barp
armaz, ktl ktlkle yok etmez (ktl iyilikle karlar), ancak balar
ve affeder. Kendisinden nce gelen yoldan km mmeti, Allah, kendisi ile
dorultmadka, Allah onun ruhunu asla almayacaktr. mmetin dzelmesi yle
demeleri ile olacaktr: L lhe llallah. Bu szle, kr gzleri, sar kulaklar ve
kilitli kalpleri aacaklar.
247 247 247 247. .. . Abdullah bn-i Amrdan (ra) rivayet edildiine gre, yle dedi:
Kuranda olan u:
Ey Peygamber! Seni mmetine bir imam, bir mjdeci ve bir korkutucu
gnderdik (el-Ahzab, 33/45) ayetin benzeri Tevratta vardr.
248 248 248 248. .. . Muaviye (ra)nin yle dedii iitilmitir:

62
Peygamber (s.a.v.)den bir sz iittim ki, Allah onunla bana fayda ihsan
etmitir. (Ravi diyor ki) Muaviyeyi dinledim, yle diyordu:
Raslullah (s.a.v.)i dinledim:
nsanlardaki ayplar aratrrsan, onlar ifsad edersin buyuruyordu:
Ben, insanlarn ayplarn aratrmyorum ki, onlar bozmu olmayaym.
249 249 249 249. .. . Eb Hureyre (ra)nin yle dedii iitilmitir:
u iki kulam duydu ve u iki gzm grd. Raslullah (s.a.v.), her iki eliyle
Hasann yahut Hseyinin iki avucundan tuttu. -Allahn rahmetleri zerlerine olsun-
Onun aya Peygamber (s.a.v.)in (mbarek) aya zerindeydi. Raslullah
(s.a.v.) yle diyordu:
k!
ocuk ayaklarn Peygamber (s.a.v.)in gsne koyuncaya kadar kt.
Sonra Raslullah (s.a.v.):
Azn a! dedi.
Sonra ocuu pt ve ondan sonra dedi ki:
Allahm, bunu sev, nk ben bunu seviyorum.
TEBESSM ETMEK TEBESSM ETMEK TEBESSM ETMEK TEBESSM ETMEK
250 250 250 250. .. . Kaystan rivayet edildiine gre, demitir ki:
Cerrin yle dediini iittim:
Ben mslman olal beri, Raslullah (s.a.v.), beni her grdke, yzme kar
tebessm buyurmulardr ve Raslullah (s.a.v.) yle demitir:
Bu kapdan, Yemenlilerden hayrl bir adam ieri girecektir. Yznde de
melek simas vardr.
(Bu szn) arkasndan Cerr ieriye girdi.
251 251 251 251. .. . Peygamber (s.a.v.)in zevcesi Hz. ie (ra)den rivayet edildiine gre,
yle demitir:
Raslullah (s.a.v.)i hi bir zaman kk dili grnr ekilde gler grmedim.
Yalnz tebessm ederdi. Raslullah (s.a.v.) bir bulut veya bir rzgar grdkleri
zaman yznden honutsuzluk belirirdi. (Bu halinden tr Hz. ie) sordu:
Ey Allahn Rasl! nsanlar bulut grdkleri zaman sevinirler, olur ki, onda
yamur olur diye. Halbuki sizi gryorum ki, bulutu grdnzde honutsuzluk
beliriyor?2
Hz. Peygamber buyurdu ki:

63
Ey ie! O bulutta azap bulunmasndan beni selamete karacak (teminat)
nedir? bir kavim rzgar sebebiyle azaplandrld (helak edildi). Halbuki o kavim
azab grmlerdi de: Bu bize yamur yadracak bir buluttur, demilerdi.
GLMEK GLMEK GLMEK GLMEK
252 252 252 252. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, demitir ki: Peygamber
Glmeyi azalt; nk ok glmek kalbi ldrr.
253 253 253 253. .. . Eb Hureyre (ra), Peygamber (s.a.v.)in yle dediini rivayet etti:
ok glmeyiniz; nk glmenin ou kalbi ldrr.
254 254 254 254. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, yle anlatmtr:
Peygamber (s.a.v.), glmekte ve konumakta olan bir topluluun yanna
varp:
Nefsim, kudret elinde olana (Allaha) yemin ederim ki, eer benim bildiim
siz bileydiniz, az glerdiniz ve ok alardnz. dedi.
NE DNNCE BTN VCUTLA DNMEK VE ARKAYA DNNCE BTN NE DNNCE BTN VCUTLA DNMEK VE ARKAYA DNNCE BTN NE DNNCE BTN VCUTLA DNMEK VE ARKAYA DNNCE BTN NE DNNCE BTN VCUTLA DNMEK VE ARKAYA DNNCE BTN
VCUTLA DNMEK VCUTLA DNMEK VCUTLA DNMEK VCUTLA DNMEK
255 255 255 255. .. . Rivayet edildiine gre Eb Hureyre (ra) ok kere Peygamber
(s.a.v.)den hadis anlatarak yle derdi:
Bu hadisi, bana kirpikleri ince ve uzun, tenleri beyaz olan (peygamber)
syledi. Tevecch ettii zaman btn ile karya kard ve geri dnecei zaman
da btn ile (vcudu ile) dnerdi. Onun mislini hibir gz grmemitir, hibir
zaman gremeyecektir de...
BLGSNE BAVURULAN GVENLR OLMALIDIR BLGSNE BAVURULAN GVENLR OLMALIDIR BLGSNE BAVURULAN GVENLR OLMALIDIR BLGSNE BAVURULAN GVENLR OLMALIDIR
256 256 256 256. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, demitir ki; Peygamber
(s.a.v.)e iki esir getirildi ki, bunlarla bir ncs yoktu. Bunun zerine Ebul-
Heysem, Peygamberin huzuruna vard. Peygamber (s.a.v.) (ona) yle buyurdu:
Senin hizmetin var m?
O:
Hayr dedi.
Peygamber:
Bize esir geldii zaman, bize gel dedi.
Sonra Peygamber (s.a.v.)e iki esir getirildi ki, bunlarla bir ncs yoktu.
Bunun zerine Ebul-Heysem, Peygamberin huzuruna vard. Peygamber (s.a.v.)
(ona) yle buyurdu:

64
Bu ikisinden birini se
Ebul-Heysem:
Ey Allahn Ral, sen benim iin se! dedi.
Peygamber (s.a.v.)de:
Gerekten bilgisi sorulan (istiare olunan), gvenilir olmaldr. unu al,
nk ben onu namaz klyor grdm. Bir de ona iyilik etmeni sana tavsiye
ediyorum buyurdu.
(Ebul-Heysem, Peygamberin buyurduklarn zevcesine anlatt) Bunun zerine
zevcesi, (kocasna hitaben):
Sen, bu kleyi azad etmedike, Peygamber (s.a.v.)in buyurduu tavsiyeyi
yerine getirmi olmasn dedi.
Ebul-Heysem de:
O, azaddr dedi.
Bundan tr Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
Allahn gnderdii herhangi bir Peygamber ve halifenin muhakkak iki
srda vardr: Biri ona iyilii emreder ve onu ho olmayan eylerden alkor. Biri de,
onu bozmakta kusur etmez. Kt srdatan sakndrlan kimse, muhakkak
korunmutur.
DANIMAK DANIMAK DANIMAK DANIMAK ( (( (MEVERET ETMEK MEVERET ETMEK MEVERET ETMEK MEVERET ETMEK) )) )
257 257 257 257. .. . Amr bn-i Dnardan rivayet edildiine gre, yle dedi:
bn-i Abbas:
Baz ilerde onlarla (ashabnla) mavere et eklinde (ayet-i kerimeyi
tefsir edip) okudu (l-i mran, 3/159).
258 258 258 258. .. . Hasan (Basr)den rivayet edildiine gre yle dedi:
Vallahi! stiare eden bir topluluk, muhakkak huzurlarnda olan eyin en
iyisine iletilmi olurlar.
Sonra:
Ashabn ileri aralarnda dankldr ayetini okudu (e-uar, 26/38).
DANIANA YANLI YOL GSTEREN GNAH LEM OLUR DANIANA YANLI YOL GSTEREN GNAH LEM OLUR DANIANA YANLI YOL GSTEREN GNAH LEM OLUR DANIANA YANLI YOL GSTEREN GNAH LEM OLUR
259 259 259 259. .. . Eb Hureyre (ra) demitir ki:
Sylemediim sz bina isnat edip uyduran, cehennemdeki yerine
hazrlansn. Kime de mslman kardei danr da, bu danlan adam o kardeine

65
yanl gsterirse, kardeine hainlik etmi olur. Kime de yanl fetva verilirse, onun
gnah (ileyene deil) fetva verenedir.
NSANLAR ARASINDA SEVG NSANLAR ARASINDA SEVG NSANLAR ARASINDA SEVG NSANLAR ARASINDA SEVG
260 260 260 260. .. . Eb Hureyre (ra), Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu rivayet etti:
Nefsim kudret elinde olan Allaha yemin ederim ki, siz mslman olmadka
cennete giremezsiniz ve birbirinizle sevimedike de kamil mslman olamazsnz.
Selam yayn ki, birbirinize kar sevgi kazanasnz. Kin beslemekten saknn; nk
o tra edip kazyandr. Size salar tra eder, demiyorum. Ancak o, dini kaztr,
siler.
LFET LFET LFET LFET ( (( (ALIMA VE ANLAMA ALIMA VE ANLAMA ALIMA VE ANLAMA ALIMA VE ANLAMA) )) )
261 261 261 261. .. . Abdullah bn-i Amr bnil-As (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet
ettiine gre, Peygamber yle buyurdu:
ki mminin ruhlar, daha sahipleri birbirini grmeden bir gnlk yol
mesafesinde karlarlar.
262 262 262 262. .. . bn-i Abbas (ra)dan rivayet edildiine gre yle dedi:
Nimete nankrlk edilir, rahim slas kesilir. Biz, kalplerin birbirine yaknl
gibi (salam ey) grmedik.
263 263 263 263. .. . Umeyr bn-i shaktan rivayet edildiine gre, yle demitir:
Biz, konumamzda diyorduk ki, insanlardan ilk kalkacak olan (haslet)
lfettir.
MZAH MZAH MZAH MZAH ( (( (AKA AKA AKA AKA) )) )
264 264 264 264. .. . Enes bn-i Malik (ra)den rivayet edildiine gre, yle dedi:
Peygamber (s.a.v.) (bir yolculuklar srasnda), hanmlarnn hayvanlarnn
srcs Encee adnda siyah tenli ve gzel sesli bir hizmetlileri vard. Hizmeti
gzel namesiyle develeri sryordu. Bir aralk, hanmlarnn beraberinde (annem)
mm Sleym olduu halde, yanlarna varp:
Ey Encee! ieleri yava sr, (incitip krmayasn) buyurdu.
Ravilerden Ebu Klbe demitir ki:
- Peygamber (s.a.v.) yle bir sz syledi ki, sizden biriniz eer onu
sylemi olsa, muhakkak onu (bu, ieleri incitme sznden tr) ayplardnz.
265 265 265 265. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, ashab:
Ya Raslullah! Sen bize aka ediyorsun;! dediler.
Peygamber (s.a.v.):
Ben gerekten baka bir ey sylemem buyurdu.

66
266 266 266 266. .. . Bekir bn-i Abdullah (ra)dan rivayet edildiine gre, yle dedi:
Peygamber (s.a.v.)in ashab, birbirlerine karpuz atarlard, (birbirlerine aka
edip elenirlerdi). Gerek iler ortaya kt zaman da, onlar erkek olurlard, (o
ilerin sahipleri olurlard).
267 267 267 267. .. . bn-i Ebi Mleyke (ra)den rivayet edildiine gre, yle dedi:
Hz. ie, Raslullah (s.a.v.)in yannda aka etti. Bunun zerine Hz. ienin
annesi:
Ya Raslullah! Bu mahalle insanlarnn akalarndan bazs, ok
torbasndandr (ok gibi isabet eder) dedi.
Bilakis bizim baz akalarmz bu mahalle insanlardr
268 268 268 268. .. . Enes bn-i Malik (ra)den rivayet edildiine gre, yle dedi:
(Safa) bir adam, Peygamber (s.a.v.)in yanna gdiip, kendisini bir yk
hayvanna bindirmesini istedi
Peygamber (s.a.v.) ona:
Biz seni, bir dii deve yavrusuna ykleyeceiz dedi.
(Saf adam):
Ey Allahn Rasl! Ben dii devenin yavrusunu ne yapaym? dedi. Bunun
zerine Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
Develeri, dii develerden bakas m dourur?
OCUKLA AKA ETMEK OCUKLA AKA ETMEK OCUKLA AKA ETMEK OCUKLA AKA ETMEK
269 269 269 269. .. . Enes bn-i Malik (ra)den yle dedii iitilmitir:
Peygamber (s.a.v.) (aka ve ltifelerle) bizim aramzda bulunurdu. Hatta
benim kk kardeime, (daha nce kafeste saklad kutan tr):
Ey Eb meyr! Serecik ne oldu? (Artk onu grmyorum) derdi.
GZEL AHLAK GZEL AHLAK GZEL AHLAK GZEL AHLAK
2 22 270 70 70 70. .. . Ebud-Derd, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz.
Mizanda, gzel ahlaktan daha ar (gelecek) hibir ey yoktur Kyamet
gn, amellerin tartlmas haktr, vuku bulacaktr. Buna inanmak vaciptir. Zira
Cenab- Hak:
Kyamet gnnde, amellerin tartlmas haktr. Kimin iyilikleri ktlklerinden
ar gelirse, ite onlar, kurtulanlardr (el-Araf, 7/8) ve yine:

67
Biz, kyamet gn iin (insanlarn amellerini tartmak zere) adalet terazileri
koyacaz. Artk hi kimse, en ufak bir zulme uramayacaktr. lenen amel bir
hardal danesi arlnca da olsa, onu getirir tartya koyarz. Hesap grenler
olarak da, (yce an sahibi) biz kfiyiz. (el-Enbiy, 2/47) buyurmaktadr.
271 271 271 271. .. . Abdullah bn-i Amr (ra)den rivayet edildiine gre yle dedi:
Peygamber (s.a.v.) irkin sz ve harekette bulunmazd ve irkinlik
gstermezdi. yle buyurdu:
Sizin en sekinleriniz, ahlak bakmndan en gzel olanlarnzdr
272 272 272 272. .. . Amr bn-i uayb (ra) babasndan, o da dedesinden rivayet ettiine
gre, dedesi, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu iitti:
Bana en sevgili olannz ve kyamet gn oturma bakmndan bana en yakn
olannz size haber vereyim?
(Hazr bulunan) topluluk skut etti. Peygamber iki veya defa bu sz
tekrarlad. Topluluk:
Evet (haber ver), ey Allahn Rasl! dedi.
Ahlak bakmndan en gzelinizdir. buyurdu.
273 273 273 273. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
Ben, ancak ahlkn gzellerini tamamlamak iin gnderildim.
274 274 274 274. .. . Hz. ie (ra)den rivayet edildiine gre, o yle buyurdu:
Raslullah (s.a.v.), muhayyer klnd iki i arasnda, gnah olmadka, bu iki
iten en kolay olann seerdi. Kolay olan i gnah olduu zaman da, ondan
insanlarn en ok uzak kalan olurdu. Allah Telann emir ve yasaklar
inenmedike de, Raslullah (s.a.v.) kendi nefsi iin intikam alm deildir. Ancak
Allah (cc)n emir ve yasaklar inendii zaman intikam alr.
275 275 275 275. .. . Abdullah (ra)dan rivayet edildiine gre, yle dedi:
Allah Teal, aranzda rzklar bld gibi, ahlaklarnz da aranzda
blmtr, (ahlaklarnz birbirinizinkinden farkldr). Yine Allah Teal, mal,
sevdiine ve sevmediine verir. Fakat iman ancak sevdiine verir. Kim mal
harcamakta cimrilik ederse, dmanla mcadeleden korkarsa ve gecenin
uykusuzluk gibi, kendisine meakkat vermesinden korkarsa: L lhe llallah,
Sbhanallah, Elhamd Lillah, Alluhu Ekber, szn oksylesin. (Allahtan baka
hibir ilah yoktur, Allah btn noksanlklardan mnezzehtir. Her trl hamd ve vg
Allaha mahsustur, Allah her eyden ycedir.)

68
NEFSN CMERTL NEFSN CMERTL NEFSN CMERTL NEFSN CMERTL
- Zenginlik, mal okluundan deildir. Gerek zenginlik ancak nefsin (kalbin)
zengin olmasdr.
277 277 277 277. .. . Enes (ra)den rivayet edildiine gre yle dedi:
- Peygamber (s.a.v.)e on yl hizmet ettim, bana hibir zaman f demedi
ve yapmadm bir i iin de bana: Onu keke yapm olaydn? demedii gibi,
yaptm bir i iin de: Bunu niin yaptn? demedi.
278 278 278 278. .. . Enes bn-i Malik (ra)in yle dedii iitilmitir:
- Peygamber (s.a.v.) merhametli idi. Kendine her kim gelirse, ona vadda
bulunur ve eer (istenen ey) yannda bulunursa onu yerine getirirdi. Namaz iin
ikamet getirildi. Peygambere bir Bedevi gelip elbisesinden tutarak:
Grlecek iimden az bir ey kald. Korkuyorum onu (namazdan sonra)
unuturum dedi. Bunun zerine Peygamber, iini grp bitirinceye kadar onunla
ayakta durdu. Sonra dnd namaz kld.
279 279 279 279. .. . Cabir (ra)den rivayet edildiine gre, yle dedi:
- Peyamber (s.a.v.)den istenmi de Hayr! demitir, vak deil.
280 280 280 280. .. . Abdullah bn-i Zbeyr (ra)den rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Hz. ie ve Hz. Esm hanmlardan daha cmert bir kimse grmedim.
kisinin cmertlikleri baka baka idi.
Hz. ieye gelince: Eyay biriktirir, ne zaman ki, yannda toplu hale gelirse
onu (ihtiya sahiplerine) blerdi.
Esm ise: Yarn iin hibir ey tutmazd (datrd).
CMRLK CMRLK CMRLK CMRLK
281 281 281 281. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, demitir ki:
Allah yolundaki (cihad esnasnda inenen) toz-toprak ile cehennem
duman bir kulun cierine ebediyyen toplanmaz. Cimrilikle iman da hibir zaman bir
kulun kalbinde toplanmaz.
282 282 282 282. .. . Ebu Sad El-Hudr (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
- ki huy vardr ki, bir mminde bulunmazlar: Biri cimrilik, dieri de kt
ahlaktr.

69
283 283 283 283. .. . Abdullah bn-i Raba (ra)dan rivayet edildiine gre, yle dedi:
- Biz, Abdullah bn-i Mesudun yannda oturuyorduk. (Orada bulunanlar) bir
adam andlar da, ahlakndan bahsettiler. Abdullah dedi ki:
-Bana syleyin, eer o adamn ban kesmi olsanz, onu tekrar yerine
getirebilir misiniz? Onlar:
- Hayr! dediler.
- Elini kesseniz ? dedi. Onlar:
- Hayr! dediler. Abdullah:
-Ayan kesseniz? dedi. Onlar:
- Hayr! dediler. Abdullah:
- O halde siz, onun tabiatn deitirmedike, ahlakn deitiremezsiniz.
Nutfe (yumurta), rahimde krk gn kalr, sonra katlaarak kan olar. Sonra pht
haline dner. Sonra et paras olur. Sonra Allah bir melek gnderip onun rzkn,
ahlakn, bedbaht veya bahtiyar olduunu yazar, (Allah bunlar takdir buyurur)
dedi.
BLGL BULUNANLARIN GZEL AHLAKI BLGL BULUNANLARIN GZEL AHLAKI BLGL BULUNANLARIN GZEL AHLAKI BLGL BULUNANLARIN GZEL AHLAKI
284 284 284 284. .. . Eb Hureyre (ra), Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu anlatt:
- nsan gzel ahlak ile, geceyi ibadetle geirenin derecesine ular.
-Ebul-Kasm (s.a.v.)n yle buyurduunu iittim:
-slam bakmndan sizin en hayrlnz, bilgili olduklar takdirde, ahlak
ynnden en gzel olanlarnzdr.
286 286 286 286. .. . Sbit bni Ubeyd (ra) anlatarak yle demitir:
-nsanlarla oturduum zaman, Zeyd bn-i Sabitten daha vakarlsn
(hrmetkarn) ve evinde de, ondan daha ho sohbet bir kimseyi grmedim.
287 287 287 287. .. . bn-i Abbas (ra)dan rivayet edildiine gre, demitir ki:
-Peygamber (s.a.v.)den, Allah (cc) katnda dinlerin hangisi daha sevgilidir?
diye soruldu.
-Kolay olan dosdoru Hz. brahimden gelme= Hanf dindir.
288 288 288 288. .. . Abdullah bn-i Amr (ra)dan rivayet edildiine gre, yle dedi:
- Drt haslet vardr ki, sana bunlar verildii zaman, dnyadan (sahip
olmadn), senden ayrlan eyler, sana zarar vermez:
1. Gzel ahlak,

70
2. Harama gtrmeyen helal lokma,
3. (Yalan karmayan) doru sz,
4. Emaneti korumak (ve gzetmek)
-Cehenneme sokan eyin en ou nedir?
Ashab:
-Allah ve Onun Rasl bilir, dediler.
Peygamber:
- ki boluktur: Bunlardan biri azdr, dieri de fercdir. Cennete sokan eyin
de en ou nedir? bu da Allahtan korkmaktr, takva sahibi olmaktr ve gzel
ahlaktr. (En ok cennete vesile olan bu iki haslettir).
290 290 290 290. .. . mmd-Derd (ra)dan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Bir gece (kocam) Ebud-Derd kalkt namaz klyordu. Sonra alamaya
balad ve sabah oluncaya dek yle diyordu:
-Allahm! Benim yaratlm gzel yaptn, ahlakm da gzel yap.
(Ben, kocam) Ebud-Derdya dedim ki, geceden beri senin dun yalnz
gzel ahlak iin oldu? (Bana) cevaben:
- Ey mmd-Derd! Mslman kul, ahlakn gzelletirirse, bu gzel ahlak
onu Cennete koyar. Ahlak kt olursa, bu kt ahlak onu Cehenneme koyar.
Mslman kul da, uyku halinde iken balanr (mafiret olunur) dedi.
Bunun zerine ben de dedim ki:
-Ey Ebud-Derd! Kul uykuda iken nasl balanr? O da yle dedi:
-Onun kardei gece kalkar, teheccd ibadetinde bulunur; Aziz ve celil olan
Allaha du eder, Allah da duasn kendisi iin kabul eder. (uykuda olan)
kardeine de dua eder de, Allah, dua ettii eyi, kardei iin kabul eder. (Bylece
uykudaki karde balanm olur)
291 291 291 291. .. . same bn-i erk (ra)den rivayet edildiine gre, yle anlatmtr:
(Hac esnasnda) Peygamber (s.a.v.)in yannda idim. teden beriden
kalabalk insanlar, Bedeviler geldi. (Daha nce mevcut) insanlar sustu, (bu
gelenlerden) bakas konumuyordu. Onlar yle dediler:
-Ey Allahn Rasl! Kendilerinde bir beis olmayan insanlarn ilerinden ibaret
u ve u ilerde bize glk var m, (bunlar bizi gnaha gtrr m)?

71
- Ey Allahn kullar! Allah gl kaldrd; ancak bir insana gybet suretiyle
tecavz eden kimse mstesnadr, (bunun hareketinde gnah vardr). te bu kimse,
mahrum olup helak olandr.
Sordular:
-Ey Allahn Rasl! Tedavi olalm m?
Peygamber (s.a.v.):
- Evet, ey Allahn kullar! Tedavi olun. nk Allah yaratt her hastalk iin
bir ila halketmitir; ancak bir hastalk mstesnadr, (onun devas yoktur) dedi.
Sordular:
- Nedir o? Ey Allahn Rasl!
Peygamber (s.a.v.):
- htiyarlktr dedi. Sordular:
-Ey Allahn Rasl! nsana ihsan edilen eylerin hayrls hangisidir?
Peygamber (s.a.v.):
- Gzel ahlaktr dedi.
292 292 292 292. .. . bn-i Abbas (ra) yle dedi:
- Raslullah (s.a.v.), hayr ilemekte insanlarn en cmerti idi. En cmertli
bulunduu hali de Ramazanda, Cebrail (a.s)le karlat vakitte idi. Cibril,
Ramazanda her gece onunla karlard. Raslullah (s.a.v.) ona Kuran arz
ederdi. Peygambere Cebrail mlk olduu uzaman, Raslullah (s.a.v.) hayr
ilemekte, devaml rahmet dken rzgar gibiydi.
293 293 293 293. .. . Ebu Mesd El-Ensar (ra)den rivayet edildiine gre, demitir ki:
- Sizden nce bir adam hesaba ekildi de, onun hayrl bir eyi bulunamad.
Ancak o adam, insanlara karrd (al-veri ederdi) ve zengin bir kimse idi.
altrd hizmetilerine, fakirlerden vazgemelerini (alacaklarn balamalarn)
emrederdi. (Onun hakknda) Aziz ve Celil olan Allah (meleklerine) yle buyurdu:
- an yce biz, o zengin kuldan, ba etmeye daha lykz; ondan vaz
gein, (onu cezalandrmayn).
294 294 294 294. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)den
soruldu ki, Cennete koyan eyin en ou hangisidir? Peygamber (s.a.v.):
- Allah korkusu (takva) ve gzel ahlaktr buyurdu.
Yine soruldu:
- Cehenneme koyan eyin ou nedir? Peygamber:

72
- ki boluktur: Az ve ferc. buyurdu.
295 295 295 295. .. . Nevvas bn-i Semn El-Ensar (ra)den rivayet edildiine gre, kendisi
Raslullah (s.a.v.)e iyilikten ve gnahtan sordu. Hz. Peygamber yle buyurdu:
- yilik, gzel ahlaktr. Gnah da, nefsini gcklayan ve insanlarn arkna
varmasndan holanmadn eydir.
KISKANLIK KISKANLIK KISKANLIK KISKANLIK
296 296 296 296. .. . Cabir (ra) anlatp demitir ki:
- Ey Seleme oullar! Sizin (kabile reisiniz), bynz kimdir?
Biz dedik ki:
- Cdd bn-i Kaystr; bununla beraber onu (mal istifcisi olarak) bahillikle
itham ederiz. Hz. Peygamber:
- Bahallikten daha zararl (manevi) bir hastalk hangisidir? Bilakis sizin
(kabile reisiniz) bynz, Amr bnil-Cemhdur buyurdu.
297 297 297 297. .. . Rivayet edildiine gre Muaviye, Mure bni ubeye bir mektup
yazarak Raslullah (s.a.v.)den duymu olduu bir eyi kendisine bildirmesini
istedi. Muire de ona unu yazd:
- Raslullah (s.a.v.) dedi-kodudan, mal israfndan, (lzumsuz) ok soru
sormaktan, hayra engel olup, hakk olmayan eyi istemekten, annelere isyan
etmekten, kzlar diri diri gmmekten men ederlerdi.
298 298 298 298. .. . Cabir (bni Abdullah)dan iitildiine gre, yle dedi:
- Peygamber (s.a.v.)den bir ey istenilmi de, yok dedii asla olmamtr.
SALH KMSE N HAYIRLI MAL SALH KMSE N HAYIRLI MAL SALH KMSE N HAYIRLI MAL SALH KMSE N HAYIRLI MAL
299 299 299 299. .. . Amr bnil-As yle dedi:
- Peygamber (s.a.v.) bana (haber) gnderip elbisemi ve silahm
kuanmam, sonar ona gitmemi emretti. Ben de emrini yaptm da ona vardm ki,
abdest alyordu. Gzn bana kaldrd, sonar aa indirdi, sonar yle buyurdu:
- Ya Amr! Ben seni sava iin askere gndermek istiyorum. Bylece Allah
sana ganimet ihsan eder. Ben de sana topluca hayrl mal veririm Ben dedim ki:
- Ben mala rabet ederek mslman olmadm. Ben ancak Raslullah (s.a.v.)
ile beraber olaym diye slama rabet ederek mslman oldum. Hz. Peygamber:
- Ey Amr! Salih = iyi kimse iin, hayrl mal ne gzeldir buyurdu.

73
MALINDAN EMN OLAN KMSE MALINDAN EMN OLAN KMSE MALINDAN EMN OLAN KMSE MALINDAN EMN OLAN KMSE
300 300 300 300. .. . Seleme, babas Ubeydullah bni Mhsan El-Ensariden, o da
Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Peygamber yle buyurdu:
- Mal (ve nefsi) hakknda emniyet iinde olan, gnlk yiyecei yannda
olduu halde vcudu shhatli bulunan, dnyay (btn menfaatlerini) kazanm
gibidir.
NEFSN HO OLMA NEFSN HO OLMA NEFSN HO OLMA NEFSN HO OLMASI SI SI SI
301 301 301 301. .. . Abdullah bni Hubeyb amcasndan (Ubeydeden) anlatyor:
-Raslullah (s.a.v) zerinde ykanma eseri (slaklk) olduu halde (mevcut
insanlarn), yanlarna geldi. Kendileri ho ve neeli durumda idiler. Biz zannettik ki,
ailesini ziyaret etti. Dedik ki:
- Ey Allahn Rasl! Halinizi ho durumda gryoruz. Peygamber:
- Evet, Allaha hamd olsun dedi. Sonra zenginlikten konuuldu. Bunun
zerine Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Allahtan korkan (takva sahibi) kimse iin zenginlikte beis yoktur. Fakat
Allahtan korkan (takva sahibi) iin shhat, zenginlikten daha hayrldr. Nefsin
holuu da nimetlerden saylr.
302 302 302 302. .. . Nevvas bni Seman El-Ensariden rivayet edildiine gre, kendisi
Raslullah (s.a.v.)e iyilikten ve gnahtan sordu. Hz. Peygamber yle buyurdu:
- yilik, gzel ahlaktr. Gnah da, nefsini gcklayan ve insanlarn farkna
varmasndan holanmadn eydir.
303 303 303 303. .. . Enesden rivayet edildiine gre yle dedi:
-Peygamber (s.a.v.), (ahlakta ve grnnde) insanlarn en gzeli,
insanlarn en cmerti ve insanlarn en cesuru idi. Bir gece Medneliler korkmulard.
nsanlar sesin geldii tarafa gittiler. Daha nce insanlar geip ses tarafna giden
Peygamber (s.a.v.) (geri dnerek) insanlar karlad. O, yle diyordu:
- (Bir ey yok), korkmu olmayasnz, korkmu olmayasnz Peygamber, Ebu
Talhaya ait zerinde eer bulunmayan plak bir ata binmiti ve boynunda da kl
vard. Peygamber yle buyurdu:
- Ben (aslnda ar yryl olan) bu at, geni menzili koar buldum,
(yahut bu at geni menzilli koar).
304 304 304 304. .. . Cabirden rivayet edildiine gre yle dedi:
Her iyilik bir sadakadr. Senin tatl bir yzle kardeinle karlaman ve senin
(varlk) kabndan onun anana boaltman da marufdan = iyiliktendir.

74
ARESZE YARDIM CAB ETMES ARESZE YARDIM CAB ETMES ARESZE YARDIM CAB ETMES ARESZE YARDIM CAB ETMES
305 305 305 305. .. . Eb Zerden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)e soruldu ki,
amellerin hangisi daha hayrldr? Peygamber:
- Allaha iman etmek ve onun yolunda cihad etmektir buyurdu. (Azad etme
bakmndan) klelerin hangisi daha hayrldr? diye soruldu.
Peygamber:
- Kymete en yksei ve sahipleri katnda en makbuldr buyurdu.
(Bunlar soran adam yine) dedi ki, bunlardan birini yapmaya gcm yetmezse, ne
yapacam bildirir misiniz?
Peygamber:
- Mal helak olana yardm edersin, yahut kazanamayan zavallya iyilik
edersin buyurdu. (Adam yine sorup) dedi ki, biare olursam (ne yapmam
gerektiini) bildirir misiniz?
Peygamber:
- Ktln insanlardan kaldrrsn, nk bu bir sadakadr ki, onu kendin
iin sadaka vermi olusun buyurdu.
306 306 306 306. .. . Eb Msadan rivayet edildiine gre, dedi ki, Peygamber yle
buyurdu:
- Her mslmann sadaka vermesi gerekir (Ashabdan biri) dedi ki, verecek
bir ey bulamazsa (ne yapacan) bildirir misiniz?
Peygamber (s.a.v.):
- alsn da kendine fayda temin etsin, bir de sadaka versin buyurdu.
(Adam yine) dedi ki, gc yetmezse, yahut alamazsa (ne yapmas gerektiini)
bildirir misiniz?
Peygamber (s.a.v.):
- aresiz muhtaca yardm etsin buyurdu. (Adam tekrar) dedi ki, gc
yetmezse, yahut almazsa?
Peygamber (s.a.v.):
- yilii emretsin, (tavsiye etsin) buyurdu. (Adam tekrar) dedi ki, buna da
gc yetmezse, yahut (dedi ki) bunu da yapamazsa, (baka ne yapmas
gerektiini) bildirir misiniz?
Peygamber (s.a.v.):
Ktlk ilemekten kendini korur, nk bu hareket onun iin bir sadakadr
buyurdu.

75
AHLAKINI GZELLETRMES N ALLAHA DUA EDEN KMSE AHLAKINI GZELLETRMES N ALLAHA DUA EDEN KMSE AHLAKINI GZELLETRMES N ALLAHA DUA EDEN KMSE AHLAKINI GZELLETRMES N ALLAHA DUA EDEN KMSE
307 307 307 307. .. . Abdullah bni Amrdan rivayet edildiine gre Peygamber (s.a.v.) u
duay ok ederlerdi:
- Ey Allahm! Senden shhat, iffet emanet, gzel ahlak ve kadere rza
isterim
308 308 308 308. .. . Yezid bni Babensdan rivayet edildiine gre yle anlatmtr:
-Hz. ienin yanna varp dedi ki:
-Ey mminlerin annesi! Raslullah (s.a.v.)in ahlak ne idi?
Hz. ie yle dedi:
- Onun ahlak Kurn idi. Mminn Suresini okur musunuz? (Mminler
gerekten kurtulnu) dan itibaren oku, dedi. Yezid demitir ki:
- Ben de (Mminler gerekten kurtuldu) dan itibaren, (...onlar ki, rzlarn
korurlar) o kadar okudum (el-Mminn, 23/1-5). Hz. ie buyurdu ki:
-te bu vasflar Raslullah (s.a.v.)in ahlak idi.
MMN DL UZATICI DELDR MMN DL UZATICI DELDR MMN DL UZATICI DELDR MMN DL UZATICI DELDR
309 309 309 309. .. . Salim bni Abdullahdan rivayet edildiine gre yle anlatmtr:
- (Hz. merin olu babam) Abdullahn asla bir kimseye lanet ettiini
iitmedim. Lanet ettii bir insan yoktur.
Yine Salim yle derdi:
- (Babam) Abdullah bni mer, Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu
sylemitir:
Lanet edici olmak, mmine yaramaz.
310 310 310 310. .. . Cabir bni Abdullahdan rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)in
yle buyurduunu anlatmtr:
- Kt sz ve harekette bulunanla kendini kt sz ve hareketlere zorlayan
ve arlarda barp aran Allah sevmez.
311 311 311 311. .. . Hz. ieden rivayet edilmitir:
- Yahudiler (bir grup halinde) Peygamber (s.a.v.)e gelip:
- Essmu Aleykm = lm zerinize olsun dediler. Hz. ie (cevap olarak):
-Sizin zerinize olsun, Allah size lanet etsin, Allah size gazap etsin, dedi. Hz.
Peygamber (s.a.v.):
- Yava ol, ya ie! Yumuak hareket et. Sert hareketten ve irkin szden
sakn dedi.

76
Hz. ie (Peygamber (s.a.v.)e hitaben):
- (Yahudilerin) sylediklerini iitmedin mi? dedi. Hz. Peygamber (s.a.v.):
Sen de benim (onlara) dediimi iitmedin mi? Szlerini kendilerine evirdim.
Benim onlar hakkndaki szm kabul olunur; fakat onlarn benim hakkmdaki szleri
kabul olunmaz buyurdu.
312 312 312 312. .. . Abdullah, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz.
- Mmin, dil uzatan deildir, lanet edici deildir, kt i yapan deildir, kt
sz syleyen deildir.
313 313 313 313. .. . Ebu Hureyreden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
- ki yzl kimseye, gvenilir olmak uygun deildir.
314 314 314 314. .. . Abdullahdan rivayet edildiine gre yle dedi:
- Mminin en dk ahlak, kt szl olmaktr.
315 315 315 315. .. . Ebu Talibin olu Hz. Alinin yle dedii rivayet edilmitir:
- Lanet edenlere lanet olunmutur.
LANET EDENLER LANET EDENLER LANET EDENLER LANET EDENLER
316 316 316 316. .. . Ebud-Derdann rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
- Lanetiler, kyamet gnnde ehidler olamazlar, efaatiler de olamazlar.
317 317 317 317. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu anlatt:
- Doruluu tam kimseye, lanet yadrc olmak uygun deildir.
318 318 318 318. .. . Huzeyfeden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Karlkl olarak lanetleen asla bir toplum yoktur ki, onlar zerine lanet
gereklemi olmasn.
KLESNE LANET EDP DE ONU AZAD EDEN KMSE KLESNE LANET EDP DE ONU AZAD EDEN KMSE KLESNE LANET EDP DE ONU AZAD EDEN KMSE KLESNE LANET EDP DE ONU AZAD EDEN KMSE
319 319 319 319. .. . Hz. ie haber vermitir ki, (babas) Eb Bekir, bir klesine lanet etti.
Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Ey Eb Bekir, ok lanet edenler ve ok sadk olanlar (nasl birleebilir?)
Hayr, Kbenin Rabbi hakk iin olamaz.
Peygamber bu sz iki defa yahut defa syledi. Hz. Eb Bekir de o gn,
bir klesini azad etti; sonra Peygamber (s.a.v.)e gelip dedi ki:
-Artk bir daha lanet szne dnmeyeceim.

77
ALLAHIN LANET LE ALLAHIN LANET LE ALLAHIN LANET LE ALLAHIN LANET LE, , , , ALLAH ALLAH ALLAH ALLAHIN GAZABI LE VE ATELE LANETLEMEK IN GAZABI LE VE ATELE LANETLEMEK IN GAZABI LE VE ATELE LANETLEMEK IN GAZABI LE VE ATELE LANETLEMEK
320 320 320 320. .. . Semureden rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
- Allahn laneti ile, Allahn gazab ile ve Ate ile lanetlemeyiniz.
KAFRE LANET ETMEK KAFRE LANET ETMEK KAFRE LANET ETMEK KAFRE LANET ETMEK
321 321 321 321. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, demitir ki:
Soruldu: Ey Allahn Rasl! Mrikler aleyhine, Allaha dua et. Hz.
Peygamber (s.a.v.):
- Ben lanet edici olarak gnderilmedim, ancak rahmet olarak gnderildim
buyurdu.
KOUCU KOUCU KOUCU KOUCU
322 322 322 322. .. . Hemmam anlatmtr:
-Huzeyfe ile beraberdik. Huzeyfeye denildi ki:
- Bir adam Hz. Osmana sz tayor:
Bunun zerine Huzeyfe, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu iittim,
dedi:
- Koucu Cennete girmez.
323 323 323 323. .. . Esm binti Yezd demitir ki, Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- En hayrl olanlarnz size bildireyim mi? (Ashab):
- Evet, dediler. Peygamber (s.a.v.):
- O kimselerdir ki, grldkleri zaman, Allah (onlar sebebi ile) anlr
buyurdu.
- En ktlerinizi de size haber vereyim mi? (Ashab):
-Evet dediler, Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Kouculukla dolaanlar, dostlarn arasn bozanlar, birbirlerinden ayr
kalmakla fesad isteyenlerdir.
BR FENALII TP DE ONU YAYAN KMSE BR FENALII TP DE ONU YAYAN KMSE BR FENALII TP DE ONU YAYAN KMSE BR FENALII TP DE ONU YAYAN KMSE
324 324 324 324. .. . Rivayete gre, Al ibni Ebu Talib yle dedi:
-irkin lf edenle onu yayan, gnah ilemekte eittir.
325 325 325 325. .. . beyl bni Avf rivayetinde demitir ki:
-(Ashab arasnda) yle denirdi:
- Ahlak d bir sz iitip de onu yayan kimse, gnahnda onu icad eden
gibidir.

78
326 326 326 326. .. . Atdan rivayet edildiine gre, kendisi zinay ifa eden zerinde
gnah grmekle yle derdi:
-Fuhuu yayd.
AYIPLAYICI AYIPLAYICI AYIPLAYICI AYIPLAYICI
327 327 327 327. .. . Hz. Alnin yle dedii iitilmitir:
-Esrar tutamayp da acele haber yayanlar olmaynz. Zira arkanzda (gelecek
zaman), skntya drc iddetli bir bela vardr. Bir de uzun boylu devam edip
ke kalan fitneler vardr.
328 328 328 328. .. . Rivayet edildiine gre bni Abbas yle dedi:
-Arkadann ayplarn dnp anlatmak istediin zaman, sen kendi
ayplarn hatrla.
329 329 329 329. .. . bni Abbas, Allah (cc)nin:
- Birbirinizi yaplamayn, (el-Hucurt, 49/11) kelam hakknda:
- Bir ksmnz bir ksmnza dil uzatmasn, demitir (Ayeti byle tefsir etmitir).
330 330 330 330. .. . Ebu Cbeyre ibnid-Dahhak anlatp yle demitir:
-(Hucurat Suresinin 11. ayeti olan) Birbirinize lakab takmaynz, ayeti bizim
hakkmzda -Seleme oullar hakknda- nazil oldu. Raslullah (s.a.v.) bize geldi.
Bizde her adamn iki kismi vard. Peygamber (s.a.v.), Y faln! diye hitap
etmeye balad. (Ashab) yle diyorlard:
- Ey Allahn Rasl! Bu adam, bu isimden kzyor.
331 331 331 331. .. . krimenin yle dedii iitilmitir:
-Bilmiyorum, bni Abbas m, yoksa bni mer mi? Bunlardan biri (dier)
arkadana yemek hazrlamt. Biz de orada iken, hizmeti kadn (kle) yanlarnda
i gryordu. O sarda ikisinden biri hizmetiye:
- Ya zaniye! diye hitap etti. Dier arkada:
- Sus, (bu kadn) dnyada sana iftira cezas vermezse, ahirette ceza verir
dedi. Beriki:
-Durum dediim gibi ise ne olur, bana bildirir misiniz? dedi. Arkada yle
cevap verdi:
- Muhakkak ki Allah, irkin sz karan, kasten irkin sz sylemeye
yelteneni sevmez.
Muhakkak ki Allah, irkin sz karan, kasten irkin sz sylemeye yelteneni
sevmez szn -kendinin dier rivayetlerinden anlaldna gre- syleyen bni
Abbas idi.

79
332 332 332 332. .. . Abdullah, Peygamber (s.a.v.)den yle buyurduunu rivayet etmitir:
- Mmin dil uzatc deildir, lanet okuyucu deildir, kt i yayan deildir,
kt sz syleyen deildir.
FAZLA VMEK FAZLA VMEK FAZLA VMEK FAZLA VMEK
333 333 333 333. .. . Eb Bekreden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)in yannda
bir adam anld. Bir kii de tuttu o adam hayrlarla ok vd. Bunun zerine
- Yazk sana, arkadann boynunu kestin, (onun helakine sebep oldun)
Bu sz birka defa tekrar ediyordu. Yine devamla:
- Eer sizden biriniz muhakkak arkadan vecekse desin ki, ben onu yle
ve byle zannediyorum; eer onu, dedii gibi biliyorsa... Allah o kimseye kafidir,
hesabn grcdr. (Sizden biriniz) kesinlikle Allah katnda hi kimseyi temize
karmasn buyurdu.
334 334 334 334. .. . Eb Msadan rivayet edildiine gre yle dedi:
- Peygamber (s.a.v.), bir adamn, bir adam vdn ve onu vmekte
mbalaa ettiini iitti. Bunun zerine:
- Adamn belini krdnz Yahut Helak ettiniz buyurdu.
335 335 335 335. .. . brahim bni Teym, babasndan rivayet ettiine gre, babas yle
dedi:
-Hz. merin yaynda oturuyorduk; bir adam bir adam yzne kar vd.
Bunun zerine Hz. mer:
- Adam ldrdn, Allah seni ldrsn, dedi.
336 336 336 336. .. . Zeyd ibni Eslem babasndan rivayet ettiine gre, babas yle dedi:
-Hazreti merin yle buyurduunu iittim:
- vmek, ldrmektir
Muhammed demitir ki:
-Bu szn gereklemesi, vlenin sylenenleri aynen kabul edip de onlara
inanmas ile olur. (Bu takdirde vlen, kendisinde varlk grr, gurur ve kibire
kaplr ve bylece ahiretini harap etmi olur).
BR KMSE ARKADAININ KBRE DMESNDEN EMN SE ONU VMES BR KMSE ARKADAININ KBRE DMESNDEN EMN SE ONU VMES BR KMSE ARKADAININ KBRE DMESNDEN EMN SE ONU VMES BR KMSE ARKADAININ KBRE DMESNDEN EMN SE ONU VMES
buyurdu:
- Eb Bekir ne gzel adamdr, mer ne gzel adamdr, Eb Ubeyde ne
gzel adamdr, seyd ibni Hudayr ne gzel adamdr, Sbit bni Kays ibni emmas

80
ne gzel adamdr, Muaz ibni Amr bnil-Cemh ne gzel adamdr, Muaz ibni Cebel
ne gzel adamdr! (Sonra peygamber) buyurdu:
- Falanca ne kt adamdr, falanca ne kt adamdr! yedi kiiye kadar
sayd.
338 338 338 338. .. . Hz. ieden yle dedii rivayet edilmitir:
- Bir adam, Raslullah (s.a.v.)in huzuruna varmak iin izin istedi. Bunun
(arzusunun Peygambere iletilmesi) zerine, Raslullah (s.a.v.):
- Ne kt airet ocuudur! buyurdu. Adam ieri girince, Peygamber gler
yz gsterdi ve ona yumuak davrand. Adam (evden) knca, baka biri (ieri
girmek iin) izin istedi. Hz. Peygamber bunun hakknda:
- Ne gzel airet ocuudur! buyurdu. (Bu adam) ieri girince, Peygamber
tekine gsterdii yumuak davran ve gler yzll buna gstermedi. (Bu
ikinci) adam knca, dedim ki:
- Ey Allahn Rasl! Falan kimse iin (kt) syledin, sonra ona gler yz
gsterdin. Falan kimse iin de (iyi) syledin; halbuki buna, tekine davrandn
gibi davrandn grmedim?
Ya ie! nsanlarn en kts, fenalndan korkulan kimsedir.
VCLERN YZNE TOPRAK SAILIR VCLERN YZNE TOPRAK SAILIR VCLERN YZNE TOPRAK SAILIR VCLERN YZNE TOPRAK SAILIR
399 399 399 399. .. . Ebu Mamerin yle dedii rivayet edilmitir:
- Bir adam kalkt, kumandanlardan bir kumandan vmeye durdu. Bunun
zerine Mikdad, adamn yzne toprak samaya balad ve dedi ki:
- Raslullah (s.a.v.), vclerin yzlerine toprak samamz bize emretti.
340 340 340 340. .. . At bni Ebi Rebahdan:
-(Abdullah) bni merin yannda bir adam, bir adam vyordu. Bunun
zerine bn-i mer, o adama doru toprak serpmeye balad ve dedi ki:
- vcleri grdnz zaman, yzlerine toprak serpin.
341 341 341 341. .. . Rec bni Ebu Reca, Mihcen El-Eslemden rivayet ederek yle
demitir:
- Bir gn Mihcenle beraber bulundum da ikimiz Basrallarn Mescidine kadar
gittik. O anda, mescidin kaplarndan bir kap zerinde Breydetl-Eslem otu-
ruyordu. (Yine Reca) dedi ki:

81
- Mescid ierisinde namaz uzatan, (ok namaz klan) Sekbe adnda bir
adam vard. Biz mescidin kapsna kadar girince, aslen akac olan ve srtnda bir
hrkas bulunan Breyde (arkadama hitaben) yle dedi:
- Ey Mihcen! Sen, (ierde namaz klmakta olan) Sekbenin namaz kld gibi
namaz klar msn? Mihcen, Breydeye cevap vermedi ve geri dnd. (Sonra)
Mihcenin yle dediini Reca anlatt:
- Raslullah (s.a.v.) elimden tuttu ve birlikte yrmee baladk, t Uhuda
ktk. Hz. Peygamber yukardan Medineye bakp yle buyurdu:
- Vay yazk, ehirler anas ehir! Ahalisi bu ehri bulunduundan daha
mamur bir ekilde brakacaktr. Deccal buraya gelecek de, her kapsnda (kll) bir
melek bulacak; Deccali (melek) ehire sokmayacak.
(Sonra Peygamber Uhud dandan) aa indi. Ne zaman ki Mescide vardk,
Raslullah (s.a.v.) grd ki, bir adam namaz klyor, secde ediyor ve rka varyor.
Raslullah (s.a.v.) bana:
- Bu kimdir? dedi. Ben de onu vmeye baladm ve dedim ki:
- Ey Allahn Rasl! Bu falandr, bu falancadr (diyerek vdm). Hz. Pey-
gamber (bana):
- Dur, ona iittirme, yoksa onu helak edersin. buyurdu. Mihcen dedi ki,
Peygamber yrmee balad. Saadethanelerinin yanna varnca, (toprakl olan)
ellerini silkti, sonra yle dedi:
- Dininizin en hayrls, kolay olandr. Dininizin en hayrls, kolay olandr.
Bunu defa buyurdular.
RDE VLEN KMSE RDE VLEN KMSE RDE VLEN KMSE RDE VLEN KMSE
342 342 342 342. .. . Esved bni Sreyden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.)e gittim de dedim ki, Allah hamd ve senlarla ok
vdm, seni de vdm. Hz. Peygamber:
- Elbette, senin Rabbin hamdi sever buyurdu. Bunun zerine ben, ona, iir
okumaya baladm. Sonra (ieri girmek iin) dazlak ve uzun boylu bir adam izin
istedi. Peygamber (s.a.v.) bana:
- Sus! dedi. Adam ieri girdi ve bir mddet konutu, sonra kt gitti. Ben yi-
ne Peygambere iir okudum. Sonra adam (tekrar) geldi. Peygamber beni
susturdu. Adam sonra kt. Adan bu geliini iki veya kere tekrarlad. (Ben
Hazreti Peygambere sorup) dedim ki:
- Kendisinden tr beni susturduun bu adam kimdir?
- Bu bir adamdr ki, bo eyi sevmez.

82
ARN ERRNDEN KORKANIN ARN ERRNDEN KORKANIN ARN ERRNDEN KORKANIN ARN ERRNDEN KORKANIN, , , , ARE BR EY VERMES ARE BR EY VERMES ARE BR EY VERMES ARE BR EY VERMES
343 343 343 343. .. . Yusuf bni Nceyd rivayet ederek diyor ki:
- Babam Nceyd bana yle anlatmtr:
- Bir air (byk dedem) mran bni Husayne geldi. mran bana (bahi)
verdi, mrana sordu:
- aire (bahi) veriyorsun? yle cevap verdi:
- erefimi (errinden) korkuyorum.
ARKADAINA AIR GELECEK EY ARKADAINA AIR GELECEK EY ARKADAINA AIR GELECEK EY ARKADAINA AIR GELECEK EY ONA KRAM ETME ONA KRAM ETME ONA KRAM ETME ONA KRAM ETME
344 344 344 344. .. . Muhammeddcn rivayet edildiine gre demitir ki:
- Ashab syle derlerdi:
- Arkadana ar gelecek eyi ona ikram etme.
ZYARET ETMEK ZYARET ETMEK ZYARET ETMEK ZYARET ETMEK
345 345 345 345. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz.
- nsan, hasta kardeini grmeye gittii zaman yahut shhatteki kardeini
ziyaret ettii zaman, Allah o ziyaretiye yle buyurur: (Yaaynda) ho olasn,
(ahiret yolunda) yryn de ho olsun ve cennette bir konak edinesin.
346 346 346 346. . . . mm Derdadan rivayet edildiine gre yle demitir:
- Selman ba krklm olduu halde zerinde bir elbise ile grld. Kulaklar
dkt. Yani (kulaklar) uzun ve geniti. Selmana yle dendi;
- Biimini ve kln irkinletirdin. O cevap verdi:
- Gerek hayr, hiret hayrdr.
BR TOPLULUU ZYARET EDP DE ONLAR YANINDA BR TOPLULUU ZYARET EDP DE ONLAR YANINDA BR TOPLULUU ZYARET EDP DE ONLAR YANINDA BR TOPLULUU ZYARET EDP DE ONLAR YANINDA YEMEK YYEN KMSE YEMEK YYEN KMSE YEMEK YYEN KMSE YEMEK YYEN KMSE
347 347 347 347, Enes bni Malikden rivayet edildiine gre:
- Raslullah (s.a.v.), Ensardan bir ev halkn ziyaret etti de onlar yannda
yemek yedi. (Evden) kaca zaman, evin bir tarafnda namaz klmak iin bir yer
(hazrlanmasn) emretti. Peygamber iin bir yayg zerine su serpildikten (ve
temizlendikten) sonra, zerinde namaz kld ve onlara dua etti.
348/1 348/1 348/1 348/1. .. . Anlattna gre Abdlkerim Ebu meyye, zerinde sof bir elbise
olduu halde Ebul-Aliyenin yanma geldi. Ebul-liye (ona hitaben):
- Gerekten bu, Allahtan korkanlarn elbisesidir. Mslmanlar birbirlerini zi-
yaret edecek olurlarsa, gzel giyinsinler, dedi.
348/2 348/2 348/2 348/2. .. . Hz. Esmann azadls Abdullah yle anlatt:

83
- Esma Hazretleri, bana kaln ynden rl bir cbbe kard, zerinde
pekten oluklanm bir bez vard. Elbisenin (n ve arka) yrtmalar, bu ipekle
dikilip evrelenmiti. Esma yle dedi:
- Bu, Raslullah (s.a.v.)in cbbesidir; bunu (gelen misafir ve) eliler iin ve
cuma gnnde giyerlerdi.
349 349 349 349. .. . Abdullah bni merin yle dedii i itilmitir:
- (Babam) mer, (istebrak adnda) bir ipek elbise buldu. Onu Peygamber
(s.a.v.)e getirip yle dedi:
- Bunu satn al ve cuma zamannda yahut sana ziyaretiler geldiinde bunu
giy. Aleyhisselm buyurdu ki:
- Bunu, ancak hirette nasibi olmayan giyer.
Sonra Raslullah (s.a.v.)e elbiseler getirildi. (Hz. Peygamber bunlardan) bir
elbise mere, bir elbise sameye, bir elbise de Aliye gnderdi. mer yle
dedi:
- Ey Allahn Rasl! Bu elbiseyi bana gnderdin, halbuki bunun hakknda
gerekli sz sylediini iitmitim, (bunu yasaklamtn). Bunun zerine
- Onu satarsn, yahut (giymeyip) ihtiyacnda kullanrsn
ZYARETN FAZLET ZYARETN FAZLET ZYARETN FAZLET ZYARETN FAZLET
350 350 350 350- Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Bir adam, (baka) bir ehirde olan kardeini ziyaret etmiti. Allah, o ada-
mn geecei yol zerine bir Meleki gzc gndermi ve Melek ona syle demiti:
- Nereye gitmek istiyorsun? Adam:
- u ehirdeki kardeime, dedi. Melek:
- Onun, senin zerinde demekle ykml olduun bir yilii var m? dedi.
Adam:
- Hayr, dedi. Ben, onu (bir menfaat iin deil), Allah iin seviyorum. Melek
yle dedi:
- Ben, Allahn sana gnderdii eliyim. Sen o kardeini sevdiin gibi, Allah
da seni sevmitir.
BR TOPLULUU SEVP DE ONLARIN DERECESNE EREMYEN KMSE BR TOPLULUU SEVP DE ONLARIN DERECESNE EREMYEN KMSE BR TOPLULUU SEVP DE ONLARIN DERECESNE EREMYEN KMSE BR TOPLULUU SEVP DE ONLARIN DERECESNE EREMYEN KMSE
351 351 351 351. Ebu Zerden (rivayet edilmitir. O diyor) dedim ki:
- Ey Allahn Rasl! nsan, bir topluluu sever de onlarn ameline erimeye
g yetiremezse (durumu ne olur?) Peygamber:

84
- Ya Ebu Zer, sen sevdiinle berabersin, buyurdu. Dedim ki:
-Ben, Allah ve onun Peygamberini seviyorum. Peygamber:
- Sen, sevdiinle berabersin, ey Ebu Zer! buyurdu.
352 352 352 352. .. . Enesden rivayet edilmitir:
-Bir adam, Peygamber (s.a.v.)e sorup yle dedi:
- Ey Allahn Peygamberi, kyamet ne zamandr? Peygamber ona:
- Sen kyamet iin ne hazrladn, buyurdu. Adam dedi ki:
- Byk bir ey hazrlamadm, ancak Allah ve onun peygamberini
seviyorum. Bunun zerine Hz. Peygamber;
- Kii sevdii ile beraberdir. buyurdu. Enes demitir ki:
- Mslmanlarn slm kabullerinden sonra, bu gnde sevindiklerinden daha
ok sevindiklerini grmedim.
353 353 353 353. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre. Hz.
- Kmze acmayan ve bymzn hakkn tanmayan, bizden
deildir.
354 354 354 354. .. . Abdullah bni Amr ibnil-As, hadsi Peygamber (s.a.v.)e ulatrarak
Peygamberin yle buyurduunu rivayet etti:
- Kmze merhamet etmeyen ve bymzn hakkn tanmayan
bizden deildir.
355 355 355 355. .. . Amr bni uayb babasndan, o da dedesinden rivayetinde demitir ki,
- Bymzn hakkn tanmayan ve kmze merhamet etmeyen
bizden deildir.
356 356 356 356. .. . Ebu mameden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Kmze merhamet etmeyen ve bymze tazim etmeyen bizden
deildir.
357 357 357 357. .. . Earden rivayet edildiine gre yle demitir:
- Ak sal (ihtiyar) mslmana ve ezberledii Kurnn manasyla lfznda
taknlk etmeyen ve ezberlediini unutmayp manas ile amel etmeyi brakmayan
hafza ikram etmek, Allaha tazimden saylr. Adalet sahibi sultana ikram da
byledir (Allaha tazimden saylr)

85
358 358 358 358. .. . Abdullah bni Amr bnil-Asdan rivayet edildiine gre, demitir ki,
- Kmze merhamet etmeyen ve bymze tazim etmeyen bizden
deildir.
359 359 359 359. .. . Rivayete gre, Abdullah bni Sehl ve Muhayyisa bni Mesud Haybere
geldiler. Sonra (ilerini grmek iin) hurma bahesinde birbirlerinden ayrldlar.
Sonra (kimlikleri bilinmeyen kiiler tarafndan) Abdullah bni Sehl ldrld.
Haberin duyulmas zerine bni Mesudun iki olu Huveyyisa ve Muhayyisa ile
(maktuln kardei) Abdurrahman bni Sehl, Peygamber (s.a.v.)e gelip (maktul)
arkadalarnn ii hakknda konutular. Cemaatin en k olan Abdurrahman
sze balad. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- (Senden) daha byk olanlara, konumak iin ncelik ver.
360 360 360 360. .. . bni merden rivayet edildiine gre demitir ki:
- Bana bir aa gsterin ki, onun hali mslmann hali gibi olsun. Bu yle bir
aatr ki, her vakit Rabbisinin izin ile meyvasn verir, yapraklarn da drmez.
Benim kalbime hurma aac dodu, (kendi kendime bu hurma aacdr,
dedim. Konumay ho grmedim. Orada Ebu Bekir ve (babam) mer vard, Allah
her ikisinden raz olsun. Bu ikisi (yani babam ve Ebu Bekir) konumaynca,
Peygamber (s.a.v.) buyurdu ki:
- Bu, hurma aacdr.
Ben, babamla beraber dar ktm zaman dedim ki:
- Ey babacm! Benim kalbime hurma aac dodu. Babam (bana) yle
dedi:
- Bunu sylemekten seni engelleyen ne oldu? Eer bunu sylemi olsaydn,
bana undan ve undan daha sevgili olurdu. Hazreti merin olu u cevap
verdi:
- Beni konumaktan alkoyan, seni ve Ebu Bekiri konumuyor grm olmam-
dr. Bunun iin konumay ho grmedim.
BYKLER YCELTMEK BYKLER YCELTMEK BYKLER YCELTMEK BYKLER YCELTMEK
361 361 361 361. .. . Hakmden rivayet edildiine gre, babas Kays bni Asm, lm zama-
nnda oullarna vasiyyet edip, yle dedi:
- Allahtan korkunuz, (takva sahibi kimseler olunuz) ve byk olannz ycel-
tiniz. nk bir toplum, byn yceltince, babalar yerine geer, (onlar da hr-
mete lyk olurlar). Kklerini de yceltince, bu hareket, onlar, emsalleri arasnda
hakarete drr. Siz iyilik yapmak iin mal kazann. nk mal, iyi kimse iin eref

86
sebebidir ve onun sayesinde erefsizlerden mstani kalnr, insanlardan iste-
mekten saknn; nk istemek, insann en son kazancdr, (aresiz kalan insan an-
cak dilenir ve insanlardan ister ki, bu ekildeki kazan en son ba vurulacak bir ge-
im yoludur). Ben ldm zaman avazla alamaynz; nk Raslullah (s.a.v.)
zerine bara ara alanmamtr. Ben lnce de beni bir yere gmn k, Bekir
bni Vil gmldm yeri bilmesin; nk ben, cahiliyet zamannda, onlar
habersizken onlara saldrp zarar veriyordum.
( (( (TURFANDA TURFANDA TURFANDA TURFANDA) ) ) ) MEYVA MEYVA MEYVA MEYVA, , , , MEVCUT OCUKLARIN EN KNE VERL MEVCUT OCUKLARIN EN KNE VERL MEVCUT OCUKLARIN EN KNE VERL MEVCUT OCUKLARIN EN KNE VERLR R R R
- Raslullah (s.a.v.) turfanda bir meyva getirildii zaman yle derdi:
- Allahm! u ehrimizde bize bereket ver. leimizde ve lmzde be-
reket stne bereket ver.
Sonra o meyvay, yannda bulunan ocuklarn en kne verirdi.
KE MERHAMET KE MERHAMET KE MERHAMET KE MERHAMET
363 363 363 363. .. . Amr bni uayb babasndan, o da dedesinden rivayet ettiine gre,
- Kmze merhamet etmeyen ve bymzn hakkn tanmayan
bizden deildir.
OCU OCU OCU OCUU KUCAKLAMAK U KUCAKLAMAK U KUCAKLAMAK U KUCAKLAMAK
364 364 364 364. .. . Yal bni Mrreden rivayet edildiine gre, o yle anlatmtr:
- Peygamber (s.a.v.) ile ktk ve bir yemee davet edildik. O esnada
(Peygamberin torunu) Hseyin yol zerinde oynuyordu. Peygamber (s.a.v.)
topluluun nne kotu, sonra iki elini at. ocuk teye beriye komaya balad.
Peygamber (s.a.v.) ona glyordu. Nihayet onu yakalaynca, iki elinden birini
ocuun enesine ve dierini de bana koydu. Sonra onu kucaklad. Sonra
- Hseyin bendendir, ben de Hseyindenim. Hseyini seveni Allah sever.
Hseyin, torunlardan bir torundur.
ERKEN KK KIZ OCUU PMES ERKEN KK KIZ OCUU PMES ERKEN KK KIZ OCUU PMES ERKEN KK KIZ OCUU PMES
365 365 365 365. .. . Mahremenin babas Bkeyr grd ki, Abdullah bni Cafer, mer bni
Ebu Selemenin kz Zeynebi pyor. Kzcaz iki yanda veya bunun gibi bir
yata bulunuyordu
366 366 366 366. .. . Hz. Hasandan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Aile efradndan birinin sana bakman gerektii zaman, bakacan kimse
ya ailen olsun, yahut kk yata kz ocuu olsun.

87
OCUUN BAINI OCUUN BAINI OCUUN BAINI OCUUN BAINI OKAMAK OKAMAK OKAMAK OKAMAK
367 367 367 367. .. . Abdullah bni Selmn olu Ysuf yle demitir:
- Raslullah (s.a.v.) bana Ysuf adn verdi ve beni kucana oturtarak
bam okad.
368 368 368 368. .. . Hazreti Aieden rivayet edildiine gre yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.)in yannda oyuncak bebeklerle oynardm. Benimle
oynayan kz arkadalarm da vard. Raslullah (s.a.v.) ieri girdii zaman,
arkadalarm ondan utanarak kelere kaar, saklanrlard. Peygamber onlar
okayarak bana gnderirdi ve onlar benimle oynarlard.
NSANIN KK OC NSANIN KK OC NSANIN KK OC NSANIN KK OCUA YAVRUM DEMES UA YAVRUM DEMES UA YAVRUM DEMES UA YAVRUM DEMES
369 369 369 369. .. . Ebul-Acln El-Muharibiden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- bni Zbeyrin ordusunda idim de, benim amcamn olu vefat etti ve
kendisine ait bir devesini Allah yolunda (kullanlmak zere) vasiyyet etti. Ben
(vefat eden bu amcanm olunun) oluna dedim ki, deveyi bana ver; nk ben
bni Zbeyrin ordu s undaym, (Allah yolunda savayorum). (lnn) varisi bana:
- Beraberce bni mere gidelim de ona soralm, dedi. Bunun zerine bni
mere gittik de (ona) yle dedi:
- Ya Abdurrahman (bni mer): Benim babam vefat etti ve kendisine ait bir
deveyi Allah yolunda (kullanlmak zere) vasiyyet etti. Bu (Ebul-Acln) da
amcamn olu olup, bni Zbeyrin ordusunda bulunuyor. Deveyi bunu vereyim mi?
bni mer yle dedi:
- Yavrum! Her salih amel, Allah yolunda almadr, Gerekten senin baban
devesini Allah (Azze ve Cette] yolunda (kullanlmak zere) vasiyyet etti. Ben
mslman bir topluluun mrik bir toplulukla savatn grdm. Sen deveyi
onlara ver, (nk mriklerle arpan mslmanlar Allah yolundadr). Bu (Ebul-
Acln) ve arkadalar, bir gencin (bni Zbeyrin) yolundadr. Bunlar yle bir
toplumdur ki, hangisi riyaset mhrn elde edecektir diye urayor.
370 370 370 370. .. . Cerrden iitildiine gre, Peygamber (s.a.v.)in yle dediini rivayet
etmitir:
- nsanlara acmayana Azz ve Cell olan Allah merhamet etmez.
371 371 371 371. .. . Hazreti merin yle dedii iitilmitir:
- Merhamet etmeyene merhamet olunmaz, balamayan balanmaz,
affetmeyen kimse affolunmaz ve takva sahibi olmayan da korunmaz.
YERYZNDE OLANA MERHAMET ET YERYZNDE OLANA MERHAMET ET YERYZNDE OLANA MERHAMET ET YERYZNDE OLANA MERHAMET ET
372 372 372 372. .. . Hazreti merden rivayet edildiine gre, yle demitir:

88
- Merhamet etmeyen kimseye merhamet edilmez, balamayan kimse
balanmaz, tevbe etmeyenden tevbe kabul olunmaz ve takva sahibi olmayan
da korunmaz.
373 373 373 373. .. . Rivayet edildiine gre bir adan (Peygambere) yle dedi:
- Ey Allahn Rasl! Ben koyun kesiyorum, fakat ona acyorum.
- Yahut adam yle dedi: Ben koyuna acyorum, eer onu boazlarsam.
- Peygamber (s.a.v.) iki defa yle buyurdu:
- Sen koyuna acrsan, Allah sana acr.
- Doru syleyen ve doruluu tasdik edilen Peygamber (s.a.v.)in yle
buyurduunu iittim:
- Rahmet, ancak sakden karlr (alnr).
375 375 375 375. .. . Cerr, Peygamber (s.a.v.)den haber verdiine gre, Hazreti Peygamber
yle buyurmutur:
- nsanlara merhamet etmeyen kimseye, Allah merhamet etmez.
ALE EFRADINA MERHAMET ETMEK ALE EFRADINA MERHAMET ETMEK ALE EFRADINA MERHAMET ETMEK ALE EFRADINA MERHAMET ETMEK
376 376 376 376. .. . Enes bni Malikden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.) ailesine insanlarn en merhametlisi idi. Medinenin bir
tarafnda st annede bulunan olu (brahim) vard. ocuun st babas demirci idi
ve biz ona gitmiti - ev Mekke samanndan, (bu kuru otun yanmasndan)
ttyordu- de Peygamber olunu pyor ve kokluyordu.
3 33 377 77 77 77. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.)e bir adam geldi. Beraberinde bir ocuk vard. Adam
ocuu barna basmaya balad. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) (adama
hitaben):
- ocua merhamet ediyor musun? dedi. Adam, evet diye cevap verdi.
Peygamber:
- Senin ocua merhametinden daha ok Allah sana merhametlidir. nk o,
merhamet edenlerin en merhametlisidir. buyurdu.
HAYVANLARA ACIMAK HAYVANLARA ACIMAK HAYVANLARA ACIMAK HAYVANLARA ACIMAK
378 378 378 378. Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Bir adam yolda yrd srada ona iddetli bir susuzluk arz oldu. Ni-
hayet bir kuyu buldu ve oraya indi. Su itikten sonra kuyudan kt. Bir de grd ki,

89
susuzluktan dilini kararak soluyan bir kpek rutubetli toprak yiyor. Bunu gren
adam (kendi kendine) dedi ki:
- Bana isabet eden susuzluun ayns bu kpee de isabet etti. Sonra kuyu-
ya inip ayakkabsn su doldurdu. Sonra onu az ile tuttu (ve elleri ile kuyu du-
varlarna tutunarak yukar kt) da kpee su verdi. Bundan dolay Allah onun
amelini kabul etti ve onu mafiret buyurdu.
Ashab dediler ki:
- Ey Allahn Rasl! Hayvanlara iyilik etmekte bize mkfat var m? Hazreti
- Canl her hayvan iin bir mkfat vardr.
379 379 379 379. .. . Abdullah bni merden rivayet edildiine gre, Raslullah yle
buyurdu:
- Bir kediden dolay bir kadna azap edildi: Kediyi alktan lnceye kadar
onu hapsetmiti. Bunun yznden kadn cehenneme girdi. Ona (Melek tarafndan)
yle denir:
- Sen o kediyi hapsettiin zaman ona yemek vermedin, su iirmedin, bir de
yeryznn haaratndan yesin diye onu salvermedin.
- Eer siz, yasak edildiiniz gnahlarn byklerinden saknrsanz, sizden
dier kabahatlerinizi rteriz ve sizi iyi bir gidiata sokarz.
380 380 380 380. .. . Abdullah bni Amr bnil-As, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine
gre, Peygamber yle buyurdu:
- Merhamet edin ki, merhamet olunasnz. Balayn ki, Allah sizi ba-
lasn. Yazklar olsun sz hunilerine, (huni gibi, svlar aktp da kendine bir ey
brakmayan sz dinleyicilerine) ve yazklar olsun bile bile (kt) ileri zerine srar
eden kimselere!
381 381 381 381. .. . Ebu mame demitir ki, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Boazlanacak hayvana bile olsa, merhamet edene kyamet gnnde Allah
merhamet eder
KUTAN YUMURTAYI AL KUTAN YUMURTAYI AL KUTAN YUMURTAYI AL KUTAN YUMURTAYI ALMAK MAK MAK MAK
382 382 382 382. .. . Abdullah (bni Mesud)dan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
bir yerde konuklad. Adamn biri de Kaya kuunun yumurtasn ald. Bunun zerine
ku Raslullah (s.a.v.)in ba zerinde rpnmaya balad. Raslullah (s.a.v.)
yle buyurdu:
- Bu kua yumurtas sebebiyle hanginiz rahatszlk vermitir?
- Adamn biri dedi ki:

90
- Ey Allahn Rasl! Onun yumurtasn ben aldm. Buna karlk Peygamber
- Kua merhamet iin, o yumurtay yerine brak.
KAFESTE KU KAFESTE KU KAFESTE KU KAFESTE KU BESLEMEKDE BR BES YOKTUR BESLEMEKDE BR BES YOKTUR BESLEMEKDE BR BES YOKTUR BESLEMEKDE BR BES YOKTUR
383 383 383 383. .. . Hiam bni Urve Abdullah bni Zbeyrden rivayet edildiine gre, yle
demitir:
- bni Zbeyr Mekkede idi ve Peygamber (s.a.v.)in ashab kafeslerde ku
tarlard.
384 384 384 384. .. . Enesden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.) eve girdi de (beni manadan kardeim olan) Ebu
Talhann olunu grd. Bu ocua Ebu meyr denirdi. Bu ocuun (daha nce) bir
serecii vard ki, onunla oynard. (Sonra bu sere lmt). Peygamber ocua
yle dedi:
- Ev Ebu meyr! Serecik ne oldu, yahut serecik nerede?
NSANLARIN ARASINI DZELTMEK N HAYIRLI SZ LETMEK NSANLARIN ARASINI DZELTMEK N HAYIRLI SZ LETMEK NSANLARIN ARASINI DZELTMEK N HAYIRLI SZ LETMEK NSANLARIN ARASINI DZELTMEK N HAYIRLI SZ LETMEK
385 385 385 385. .. . bni ihabdan, Humeyd bni Abdurrahman bana haber vermitir ki,
Akabe bni Ebu Muaytn kz olan annesi mm Glsm, Peygamber (s.a.v.)in
yle buyurduunu kendisine nakletmitir:
- Hayrl sz syleyip de insanlar arasn dzelten, yahut hayr ileten, yalanc
deildir.
mm Glsm demitir ki:
- eyden baka, insanlarn syledikleri yalanlardan hi bir eye msa-
ade ettiini Peygamberden duymadm. Bu ey de unlardr:
1- nsanlarn arasn dzeltmek (iin yalan sylemek),
2- (Geimsizlie yol amamak iin yalan yere) adamn karsna sz
sylemesi,
3- (Ayn sebeple) kadnn, kocasna sz sylemesi.
YALAN UYGUN DMEZ YALAN UYGUN DMEZ YALAN UYGUN DMEZ YALAN UYGUN DMEZ
386 386 386 386. .. . Abdullah (bni Mesud) Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
- Doruluktan ayrlmaynz; nk doruluk iyilie gtrr. yilik de Cennete
iletir. Gerekten insan dorulukla hareket eder de Allah katnda en doru kimse
yazlr. Yalandan saknnz; nk yalan fenala gtrr. Fenalk ise Cehennemce
iletir. Gerekten insan yalan syler de Allah katnda ok yalanc y azlr.

91
387 387 387 387. Abdullahdan:
- Ne cidd yerde, ne de aka olarak yalan uygun dmez. Sizden biriniz
ocuuna bir ey vad edip de sonra onu yerine getirmemezlik etmesin.
NSANLARIN EZYETNE SABREDEN KMSE NSANLARIN EZYETNE SABREDEN KMSE NSANLARIN EZYETNE SABREDEN KMSE NSANLARIN EZYETNE SABREDEN KMSE
388 388 388 388. bni mer, Peygamber (s.a.v.)den yle buyurduunu rivayet etmitir:
- nsanlar arasna karp da onlarn eziyetlerine sabreden mmin, insanlara
karmayan ve eziyetlerine sabretmeyen kimseden daha hayrldr.
EZYETE SABRETMEK EZYETE SABRETMEK EZYETE SABRETMEK EZYETE SABRETMEK
389 389 389 389. .. . Ebu Musa El-Ear, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu rivayet
etmitir:
- ittii eziyete, (uygunsuz sze) Allah (cc)den daha ok sabreden bir
kimse, yahut bir ey yoktur. Mrikler ona ocuk nispet ederler, halbuki o, onlara
afiyet verir ve onlar yedirir.
390 390 390 390. .. . Abdullah (bni Mesud) yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.), daha nce ettii ganimet taksimi gibi, bir taksim yapt.
Bunun zerine Ensardan bir adam dedi ki, Allaha yemin ederim! Bu bir taksimdir
ki, Azz ve Cell olan Allahn rzas bununla murad edilmemitir. Ben, (o adama):
- Muhakkak Peygamber (s.a.v.) syleyeceim (senin dil uzatman), dedim.
Bylece Peygambere gittim, o ashab ile bulunuyordu. Ona gizlice syledim. Bu
verdiim haber ona ok ar geldi ve yz deiti, hiddetlendi. Hatla ona haber
vermemi olaydm diye arzu ettim. Sonra Peygamber yle buyurdu:
- Gerekten Musa, bundan daha byk musibete eziyet edildi de sabretti.
DARGINLARIN ARASINI DZE DARGINLARIN ARASINI DZE DARGINLARIN ARASINI DZE DARGINLARIN ARASINI DZELTMEK LTMEK LTMEK LTMEK
391 391 391 391. .. . Ebud-Derd, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz.
Peygamber yle buyurmutur:
- Size namazdan, orutan ve sadakadan daha faziletli bir dereceyi haber
vereyim mi?
Ashab:
- Evet, dediler. Peygamber buyurdu ki:
- Dargnlarn arasn dzeltmektir. nsanlarn arasn bozmak ise, o kk
kaztandr.
392 392 392 392. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre:
- Allahtan korkun ve aralarnzdaki dargnlklar dzeltin. (el-Enfl, 8/1)
ayetin tefsirinde yle demitir:

92
- Bu yet-i kerime, mminler Allahtan korksun (emirlerine balanp yasak-
larndan saknsn) ve aralarndaki dargnlklar dzeltsin diye Allahtan mminlere
kar bir tazyiktir, mminler iin baka kurtulu aresi olmadn bir beyandr.
BR ADAMA YALAN SYLEDN ZAMAN ONUN SEN TASDK EDER OLMASI BR ADAMA YALAN SYLEDN ZAMAN ONUN SEN TASDK EDER OLMASI BR ADAMA YALAN SYLEDN ZAMAN ONUN SEN TASDK EDER OLMASI BR ADAMA YALAN SYLEDN ZAMAN ONUN SEN TASDK EDER OLMASI
393 393 393 393. .. . Sfyan bni Useyd anlattna gre, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurduunu iitmitir:
- Kardeine bir sz anlatp da o seni tasdik ederken, senin ona yalan sy-
lemen, hyanet bakmndan ok byktr.
YERNE GETREMYECEN EY KARDENE VAD ETME YERNE GETREMYECEN EY KARDENE VAD ETME YERNE GETREMYECEN EY KARDENE VAD ETME YERNE GETREMYECEN EY KARDENE VAD ETME
394 394 394 394. .. . bni Abbas demitir ki, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Kardeinle mcadele etme, onunla (an) aka etme ve yerine getirmeye-
cein bir eyi ona vad etme.
NESEBLERI AYIPLAMAK NESEBLERI AYIPLAMAK NESEBLERI AYIPLAMAK NESEBLERI AYIPLAMAK
395 395 395 395. .. . Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu, Eb Hureyreden rivayet
edilmitir:
- ki haslet vardr ki, mmetim onlar terk etmeyecektir: Bunlardan biri, l
arkasnda iyiliklerini sayarak yksek sesle alamak; dieri de neseblere dil
uzatmaktr.
KNN KEND KAVMN SEVMES KNN KEND KAVMN SEVMES KNN KEND KAVMN SEVMES KNN KEND KAVMN SEVMES
396 396 396 396. .. . Fseyle demitir ki, babamn yle dediini iittim:
- Dedim ki, ey Allahn Rasl! Bir zulm zerine, kiinin kendi kavmine yardm
etmesi rklktan mdr? Hazreti Peygamber:
- Evet! buyurdu.
KNN DARGINLII KNN DARGINLII KNN DARGINLII KNN DARGINLII
397 397 397 397. .. . Hazreti ienin anadan kardeinin olu olan Avf bnil-Harisden rivayet
ediliyor:
-ie (ra) haber verildi ki, Abdullah bni Zbeyr, Hazreti ienin bir satna -
yahut bir bana- Allaha yemin ederim ya ie bundan vazgeer yahut onun
tasarrufuna engel olurum. dedi. Hazreti ie:
- Bu sz o mu syledi? dedi. Ashab:
- Evet! dediler. Hazreti ie dedi ki:
- Onun bu hareketinden dolay Allah iin byk adak olsun; ebediyyen bni
Zbeyirle kelime konumayacam.

93
Bunun zerine Hazreti ienin bni Zbeyre dargnl uzaynca bni Zbeyr
(dargnl gidermek iin) Muhacirlerle (Medineye hicret etmi olan ashabla)
efaat diledi. Hazreti ie:
- Vallahi bunun hakknda asla kimseyi efaati kabul etmem ve ebed e-
kilde adam olduum adam da bozmam. dedi.
Bu olay Hazreti bni Zbeyr zerine uzayp devam edince, bni Zbeyr, (Haz-
reti ienin ana tarafndan akrabalar olan) Beni Zhre kabilesinde Misver bni
Mahreme ve Abdurrahman bnil-Esved bni Yeus ile konuup bu ikisine yle
dedi:
- Allah akna! Muhakkak Hazreti ienin evine gireceksiniz; nk onun
bana dargnlna ada, kendisine hell olmaz. Bunun zerine Misver ve Abdur-
rahman, hrkalarn bni Zbeyre sararak bni Zbeyrle (Hazreti ienin evine
doru) yneldiler. Nihayet Hazreti ieden izin isteyip yle dediler:
- Selm zerine olsun; Allahn rahmeti ve bereketleri de... Girelim mi?
Hazreti ie:
- Giriniz! dedi. Onlar dediler ki:
-Hepimiz mi girelim, ey mminlerin annesi? Hazreti Aie:
- Evet, hepiniz giriniz! dedi. Hasreti ie, beraberlerinde bni Zbeyrin bu-
lunduunu bilmiyordu. eri girdiklerinde, bni Zbeyr hareme girip (teyzesi) ieyi
kucaklad ve alayarak ondan Allah akna bar dilemee koyuldu. Misver ile
Abdurrahman da Hazreti ieden Allah akna bni Zbeyr ile konumasn ve iti-
razn kabul etmesini dilemeye baladlar. Bunlar yle diyorlard:
- Gerekten sen biliyorsun, Peygamber (s.a.v.) dargnlktan neyi
yasakladn ve bir mslmana, gnden ziyade kardeine dargn kalmasnn
hell olmadn...
Ravi yle demitir:
- Misver ile Abdurrahman vakta ki, uyarmay ok yapp iin gnah olduu
zerinde durdular, Hazreti Aie, onlara adan hatrlatmaya balad ve alayarak
yle diyordu:
- Ben adak yaptm; adak ardr. Onlar Hazreti Aieye srara devam
edince, bni Zbeyr ile konutu; sonra adandan tr krk kle azad etti. Krk
kleyi azad ettikten sonra, gemi olay hatrlar ve alard, o kadar ki, gz yalar
ba rtsn slatd.
MSLUMANIN DARGINLII MSLUMANIN DARGINLII MSLUMANIN DARGINLII MSLUMANIN DARGINLII
398 398 398 398. .. . Enes bni Malikden rivayet edildiine gre, Raslullah yle buyurdu:

94
- Birbirinize kar kin douracak hareketlerde bulunmayn, birbirinize hased
etmeyin, birbirinize darlp arka evirmeyin. Ey Allahn kullar, karde olunuz. Bir
mslmana, gnden ziyade kardeiyle ks kalmas hell olmaz
399 399 399 399. .. . Ebu Eyyb (El-Ensar) demitir ki, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Hi kimseye, gnden ziyade dargn durmas hell olmaz. Karlanca
biri teye dner, biri beriye dner. Bunlarn hayrls selm ile ilk sze
balayandr.
buyurmutur:
- Birbirinize kar kin douracak hareketlerde bulunmayn, dnya menfaatine
rabet edip de aranzda fesad karmayn; ey Allahn kullar karde olunu/.
401 401 401 401. .. . Enesden rivayet edildiin gre, Raslullah (s.a.v.) yle buyurmutur:
- ki kimseden birinin ilk iledii gnah, bunlarn arasn ayrmsa bu ikisi
Allah (Azze ve Celle) iin yahut slm iin sevimi deildir.
403 403 403 403. .. . Hazreti ieden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)in yle
buyurduunu anlatmtr:
- (Ey ie!) Senin fke ve rza halini ben bilirim.
ie demitir ki, ben ona:
- Bunu nasl bilirsin, ya Raslullah! dedim. Hazreti Peygamber:
- Sen memnun ve raz olduun zaman yle dersin: Evet, Muhammedin
rabbi hakk iin. fkeli olduun zaman da yle dersin: Hayr, brahimin Rabbi
hakk iin. dedi. Hazreti ie demitir ki, ben de: Evet! dedim. Ben (fkeli
halimde) ancak ismini sylemem^392.
KARDE LE BR YIL KONUMAYAN KMSE KARDE LE BR YIL KONUMAYAN KMSE KARDE LE BR YIL KONUMAYAN KMSE KARDE LE BR YIL KONUMAYAN KMSE
404 404 404 404. .. . Ebu Hra El-Eslem, Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu iitmitir:
- Kardei ile bir yl konumayan, onun kann aktm (onu ldrm) gibidir.
405 405 405 405. .. . mran bni Ebi Enes anlatmtr ki, Elem kabilesinden, Peygamber
(s.a.v.)in ashabndan bir adam Peygamber (s.a.v.) kendisine rivayet edip, yle
demitir:
- Mmin kardele bir yl konumayp dargn kalmak, onu ldrmek gibidir.
IKI DARGINLAR IKI DARGINLAR IKI DARGINLAR IKI DARGINLAR
406 406 406 406. .. . Ebu Eyyb El-Ensarden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)
yle buyurdu:

95
- Bir mslmana gnden ziyade kardei ile darlp konumamas hell
olmaz; karlarlar da biri teye dner, biri beriye dner. Bunlarn hayrls, selm
ile ilk sze balayandr.
407 407 407 407. .. . Hiam bni mirin yle dedii iitilmitir:
- Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu dinledim:
- Bir mslman, gnden ziyade bir mslman kardeine dargnlk edip
konumamas hell olmaz; nk bunlar gnden ok dargn kaldklar mddet,
gnn ziyadesinde haktan meyletmilerdir. Bunlardan merhamet edip ilk
dnenin ne geerek geii, kendisine (gnahna) keffaret olur. Eer bu
dargnlklar zere lrlerse, her ikisi de Cennete girmezler.
DMANLIK ETMEK DMANLIK ETMEK DMANLIK ETMEK DMANLIK ETMEK
408 408 408 408. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- Birbirinize kar kin ve dmanlk douracak hareketlerde bulunmayn,
hasedlemeyin; ey Allahn kullar karde olunuz.
- ki yzly, kyamet gn, Allah katnda insanlarn en kts bulursun: Bu
yle bir kimsedir ki, unlara bir yzle ve bunlara bir yzle gelir.
410 410 410 410. .. . Eb Hureyre demitir ki, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Zandan saknnz; nk zan szn en yalandr. Al-verilerinizle birbirinizi
aldatc hareketlerde bulunmaynz, birbirinizi ekememezlik etmeyiniz. Birbirinize
kar kin douracak ileri yapmaynz. Dnya menfaatine rabet edip de aranzda
fesad karmayn. Birbirinize (darlp) arkanz evirmeyiniz. Ey Allahn kullar,
karde olunuz.
411 411 411 411. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Pazartesi ve perembe gnleri Cennetin kaplar alr ve Allaha hi bir ey
ortak komayan her kul balanr, ancak kardei ile kendisi arasnda dmanlk
olan kimse balanmaz. (Onlar iin) yle denir: Birbirleriyle barncaya kadar bu
ikisini bekletin.
412 412 412 412. .. . Ebud-Derdann yle dedii iitilmitir:
- Size, sadakadan ve orutan daha hayrl olan eyi syleyeyim mi? (Bu), iki
dargnn arasn dzeltmektir. Dikkat edin! Kin, kkten (sevab) yok eder.

96
413 413 413 413. . . . bni Abbas, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- ey kimde varsa, Allah Tela diledii kimseden, bunlardan baka g-
nahlar balar: Allaha ortak komayarak len, sihirbazlarn arkasna dmeyip
de sihirbaz olmayan ve kardeine kin beslemeyen kimse...
SELAM DARGINLII GDERMEK N KFAYET EDER SELAM DARGINLII GDERMEK N KFAYET EDER SELAM DARGINLII GDERMEK N KFAYET EDER SELAM DARGINLII GDERMEK N KFAYET EDER
414 414 414 414. .. . Eb Hureyre demitir ki, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu
iittim:
- Bir adama, gnden ziyade bir mminle dargn durmas hell olmaz.
gn geince mmin kardeine gidip onunla karlaarak selm versin. Eer (ikinci
ahs) selm alp mukabele ederse, her ikisi de sevapta ortak olurlar. Eer selm
almazsa, selm veren, dargnlk gnahndan kurtulur, (beriki gnah yklenir).
GENLER ARASINDA AYRILIK GENLER ARASINDA AYRILIK GENLER ARASINDA AYRILIK GENLER ARASINDA AYRILIK
415 415 415 415. .. . Salim bni Abdullahdan; o da babasndan rivayet ettiine gre, Hazreti
mer, oullarna yle buyururdu:
- Sabahleyin kalktnz zaman (i icab) teye beriye dalnz; bir evde
toplanmaynz. nk ben, birbirinize darlmanzdan yahut aranza bir fenalk
kmasndan korkarm.
BR KMSEYE KARDE DANIMASA BLE ONA YOL GSTERMES BR KMSEYE KARDE DANIMASA BLE ONA YOL GSTERMES BR KMSEYE KARDE DANIMASA BLE ONA YOL GSTERMES BR KMSEYE KARDE DANIMASA BLE ONA YOL GSTERMES
416 416 416 416. .. . Abdullah bni merin hayatna kavuan Vehb bni Keysandan rivayet
edilmitir ki:
- Abdullah bni mer, suyu az bir yerde bir obanla bir miktar koyun grd;
bir de bu yerden daha (suyu bol olma bakmndan) gzel bir yer grd. Bundan
dolay obana yle dedi:
-Vay yazk sana, ey oban! Koyunlar evir (u suyu bol tarafa)... Zira ben,
Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu iittim
- Her oban, srsnden sorumludur.
KT RNEK HO GRLMEZ KT RNEK HO GRLMEZ KT RNEK HO GRLMEZ KT RNEK HO GRLMEZ
4 44 417 17 17 17. .. . bni Abbas, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- Kt hal ile vasflanmak bize uygun dmez: Hibesinden geri dnen,
kusmuuna dnen kpek gibidir.
HLE VE ALDATMA HAKKINDA HLE VE ALDATMA HAKKINDA HLE VE ALDATMA HAKKINDA HLE VE ALDATMA HAKKINDA
418 418 418 418. . . . Eb Hureyre demitir ki:

97
- Mmin saf iyi kimsedir; mnafk (kfir) ise, hilekr kt kimsedir.
SVMEK SVMEK SVMEK SVMEK
419 419 419 419. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Raslullah (s.a.v.)n zamannda iki adam arasnda svme oldu. Bunlardan
biri svd, dieri sustu; Peygamber (s.a.v.) de oturuyordu. Sonra dieri (svlen
adam) ayn sz geri evirdi (svene iade etti). Bunun zerine Peygamber (s.a.v.)
kalkt (meclisten gitti). Hazreti Peygambere, niin kalktn? diye soruldu.
- Melekler kalkt, ben de onlarla beraber kalktm. Bu svlen, skt ettii
mddet, melekler buna svene, szn geri eviriyorlard. Ne zaman ki bu adam,
ovenin szn geri evirdi, melekler kalkt (gitti).
420 420 420 420. .. . mmd-Derddan rivayet edildiine gre, bir adam kendisine gelip
yle dedi:
- Bir adam, Abdiilmelikin yannda sana dil uzatmtr. mmd- Derd yle
cevap verdi:
- Bizde olmayan bir eyle ayplanmamz m, bizde olmayan eyle ne kadar
vldk.
421 421 421 421. .. . Kaysdan rivayet edildiine gre, Kays demitir ki:
- Abdullah (bni Mesud) yle buyurdu:
- Bir adam arkadana, sen benim dmanmsn, dedii zaman bunlardan biri
slmdan kmtr; yahut arkadandan beri kalmtr. Kays demitir ki:
- Bundan sonra Ebu Cuheyfe, Abdullahn yle dediini bana haber verdi:
- (Bu dargnlardan) tevbe eden mstesnadr, (o kurtulmutur)
SU VERMEK SU VERMEK SU VERMEK SU VERMEK
422 422 422 422. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, bni Abbas yle demitir:
- (Kavilerden Leys pheye derek: Zannediyorum ki, bni Abbas bunu
Peygambere kadar ykseltmitir, der.):
- nsanolunda (iyz altm organ, yahut kemik, yahut mafsal vardr.
Bunlardan her biri iin her gn bir sadaka var: Her iyi sz bir sadakadr; insann
kardeine yardm etmesi bir sadakadr; su verdii bir iim su sadakadr; yoldan
eziyet veren eyi gidermek bir sadakadr.

98
SVEN K KMSENN SYLEDKLERNN GNAHI SVEN K KMSENN SYLEDKLERNN GNAHI SVEN K KMSENN SYLEDKLERNN GNAHI SVEN K KMSENN SYLEDKLERNN GNAHI
LK BALAYANDIR LK BALAYANDIR LK BALAYANDIR LK BALAYANDIR
- Sven, iki kimsenin syledikleri szn gnah, svlen (mazlum) hududu
amadka, ilk sze balayan zerinedir.
424 424 424 424. . . . Enes, Hazreti Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- Sven iki kimsenin syledikleri szn gnah, mazlum durumdaki svlen
tecavz edilinceye kadar, ilk sze balayan zerinedir.
425 425 425 425. .. . Yine Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Bhtan nedir, bilir misiniz?
(Ashab) dediler ki:
- Allah ve onun Rasl daha iyi bilir. Peygamber:
- nsanlarn arasn bozmak iin, bir ksm insanlardan bir ksmna sz
nakletmektir. buyurdu.
426 426 426 426. .. . Ve yine Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Allah (Azze ve Celle) birbirinize tevazu edesiniz ve birbirinize tecavz
etmeyesiniz diye bana vahyetti.
SVENLER EYTANDANDIRLAR SVENLER EYTANDANDIRLAR SVENLER EYTANDANDIRLAR SVENLER EYTANDANDIRLAR, , , , SAMALARLAR VE BRBRLERNE YALAN SAMALARLAR VE BRBRLERNE YALAN SAMALARLAR VE BRBRLERNE YALAN SAMALARLAR VE BRBRLERNE YALAN
SYLERLER SYLERLER SYLERLER SYLERLER
427 427 427 427. .. . yazdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Dedim ki, ey Allahn Rasl! Adam bana svyor.
- Svenler eytandrlar, samalarlar ve birbirlerine yalan sylerler.
428 428 428 428. .. . yaz bni Hmrdan rivayet edildiine gre, Raslullah yle buyurdu:
- Allah, bana, tevazu edesiniz diye vahy etti; yle ki briniz dierine tecavz
etmesin ve hi kimse de dieri zerine nmesin.
Ben de dedim ki:
- Ey Allahn Rasl! Bana bildirir misiniz; benden daha noksan olan bir toplu-
luk ierisinde eer bir adam bana svse de ben ona szn geri evirsem, bunda
bana gnah var m? Hazreti Peygamber yle buyurdu:
- Svenlerin her ikisi eytandr, samalarlar ve birbirlerine yalan
sylerler.

99
428 428 428 428 / / / / 2 22 2. .. . (Mkerrer) yaz yle demitir
- Mekkede (Haremde) Raslullah (s.a.v.)in arkada idim. Ben henz
Mslman olmadan nce ona bir dii deve hediye ettim de, onu kabul etmedi ve
yle buyurdu:
-Ben mriklerin bandan holanmam.
MSLUMANA SVMEK FASIKLIKTIR MSLUMANA SVMEK FASIKLIKTIR MSLUMANA SVMEK FASIKLIKTIR MSLUMANA SVMEK FASIKLIKTIR
429 429 429 429. .. . Sad bni Malikden; o da Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Mslmana svmek fasklktr.
430 430 430 430. .. . Enesden rivayet edildiine gre, demitir ki, Raslullah (s.a.v.) kt
sz sylemezdi, lanet okumazd ve svc de deildi. fkeli zamannda yle
derdi:
- Ona ne oluyor? Aln yere srnsn.
431 431 431 431. .. . Abdullahdan, o da Peygamber (s.a.v.)den rivayet etmitir:
- Mslmana svmek fasklktr ve onu ldrmek kfrdr .
432 432 432 432. .. . Ebu Zerden iitildiine gre, yle demitir;
- Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu dinledim:
- Bir adam, bir adama (taknlk yaparak) sz atmasn; ona kfr sz at-
masn (kfir demesin). Byle yaparsa, arkadanda kfr bulunmad takdirde,
kfr kendisine dner.
433 433 433 433. .. . Ebu Zerden ayn senedle rivayet edildiine gre, Ebu Zer Peygamber
(s.a.v.)in yle buyurduunu dinlemitir:
- Bir kimse bilerek babasndan bakasna intisab iddia ederse, kfretmi
olur. Kim de mensubu bulunmad bir kavme intisab iddia ederse, Cehennemdeki
yerine hazrlansn; ve bir kimse bir adama kfr isnad eder yahut:
- Ey Allahn dman, der de onda bu hal yoksa, syledii sz kendine
dner.
434 434 434 434. .. . Peygamber (s.a.v.)in ashabndan biri olan Sleyman bni Suredden
iitilmitir; adam yle anlatt:
- Peygamber (s.a.v.)in yannda iki adam svt. Bunlardan biri hiddetlendi.
Hiddeti o kadar tat ki, yz iti ve ekli deiti. Bunun zerine
Peygamber (s.a.v.):
- Ben bir sz biliyorum ki, eer onu, (bu hiddetlenen adam) deseydi, iinde
bulunduu hal kendisinden giderdi. buyurdu. (Peygamberin yannda bu sz

100
duyan) adam, o hiddetlenene gidip Peygamber (s.a.v.)in szn haber verdi ve
yle dedi:
- Allahn rahmetinden kovulmu eytandan Allaha sn = Ez Billahi
Mineeytanir-Racm, diyerek Allaha sn.
fkeli adam:
- Bende hiddet mi zannediyorsun, ben deli miyim? git, dedi.
435 435 435 435. .. . Abdullahdan:
- ki mslman yoktur ki, bunlarla Allah arasnda bir perde (muhafaza)
olmasn. Bunlardan biri, arkadana dargnlk sz syleyince, Allahn perdesini
yrtm olur, (artk korunmaz). Bunlardan biri dierine:
- Sen kfirsin! derse, ikisinden biri kfir olur, (muhatap gerekten kfir de-
ilse, syleyen kfir
NSAN SZN BELL KMSELER NSAN SZN BELL KMSELER NSAN SZN BELL KMSELER NSAN SZN BELL KMSELERE TEVCH ETMEMELDR E TEVCH ETMEMELDR E TEVCH ETMEMELDR E TEVCH ETMEMELDR
436 436 436 436. .. . Mesrkdan rivayet edildiine gre, Hazreti ienin yle buyurduunu
anlatmtr:
- Peygamber (s.a.v.) bir i yapt ve o iin ilenmesine ruhsat verdi. Bundan
bir ksm mslmanlar kandlar, (onu yapmadlar, takva yolunu setiler). Bunlarn
tutumu Peygamber (s.a.v.)e ulat. Bunun zerine, Peygamber (s.a.v.) hitabette
bulunup Allaha-hamd etti; sonra yle buyurdu:
- Baz kimselere ne oluyor, benim yaptm eyden kanyorlar, (onu yap-
myorlar)? Allaha yemin ederim, ben Allah o kimselerden daha iyi bilirim ve
onlardan daha ok Allahdan korkarm.
- Peygamber (s.a.v.), insanda holanmadklar bir eyi grnce onu
karlarna almazlard, (ona hitap ederek mahcup brakmazlard). Bir gn bir adam
Peygamberin yanna girdi, zerinde zaferan sarl izi vard. Adam kalknca, (iine
gidince) Peygamber ashabna yle dedi:
- Keski bu sarl ve kokusunu gidereydi, yahut izini karayd.
Peygamber Efendimiz, huzurlarna gelen adamn zerinde bulunan zaferan
lekesiyle kokusundan holanmadklar halde ona, yzne kar git, temizlendikten
sonra gel, dememiler; ancak adam ayrldktan sonra halinden holanmadklarn
ifade buyurmulardr. Bununla beraber, Ebu Davudun rivayetinde, adama:
- Git, temizlendikten sonra gel.
eklinde tesbit edilmitir. Byle olunca, yze kar syleyileri nadir olan
hallerden biri saylr.

101
KEND TEVLNE GRE BAKASINA EY MNAFIK DYEN KMSE KEND TEVLNE GRE BAKASINA EY MNAFIK DYEN KMSE KEND TEVLNE GRE BAKASINA EY MNAFIK DYEN KMSE KEND TEVLNE GRE BAKASINA EY MNAFIK DYEN KMSE
438 438 438 438. .. . Ebu Abdurrahman Es-Slemiden rivayet edildiine gre; yle
demitir:
- Hazreti Ali (ra) yle dediini dinledim:
-Ben ve Zbeyr bnul-Avvam ikimiz de atl olduumuz halde, Peygamber
(s.a.v.) bizi (Mekkeye doru) gnderip dedi ki:
- Gidin, t falan baheye ulancaya kadar... Orada bir kadn vardr ki,
kendisinde Hatb bni Ebi Beltaa tarafndan Mekke mriklerine yazlm bir
mektup var. (O mektupla Mekkeyi feth edeceimizi mriklere haber vermekte-
dir.) Onu bana getirin.
Ona, Peygamber (s.a.v.) vasfettii ekilde bir deve zerinde giderken
kavutuk. O kadna dedik ki:
- Beraberindeki mektubu ver. O:
- Bende mektup yoktur, dedi. Biz, kadm ve devesini aradk, (bulamadk).
Arkadam dedi ki:
- Bilemiyorum, (ne yapalm). Ben dedim ki:
- Peygamber (s.a.v.) hata etmemitir. Nefsim kudret elinde olan Allaha
yemin ederim ki, muhakkak surette (ey hanm), senin elbiselerini karacam,
yahut mektubu karrsn.
Bunun zerine kadn, giydii yn alvarnn kemerine eliyle abanarak
mektubu kard. Biz de Peygamber (s.a.v.) dndk. Hazreti mer yle dedi: (Bu
adam = Hatb bni Ebi Baltaa).
- Allaha ve onun Peygamberine ve mminlerine hyanet etmitir, (bu
mnafktr), brak beni, boynunu vuraym.
Peygamber, Hatba sordu:
- Bu ii yapmaya seni sevk eden ne? Adam dedi ki:
- Bende nifak yok, ben ancak Allaha imn eden bir kimseyim. Mekkedeki
akrabalarm yannda taraftarm olsun, kasdnda bulundum. Peygamber;
- Doru sylemitir ey mer! Bu adam Bedir savanda bulunmad m? Allah
o savata bulunanlarn haline muttali olmas gerei ile olur ki yle buyurur:
stediinizi yapn, size Cennet vacib olmutur.
Bunun zerine Hazreti merin gzleri yaard ve:
- Allah ve Rasl daha iyi bilir, dedi.
Nihayet mektup ele geirilip Hz. Peygamberin huzuruna getirilince, Hazreti
mer:

102
- Ya Raslullah! zin ver, u mnafn boynunu vuraym! demise de, Bedir
savanda bulunmasna hrmet olarak bu kabahatim Peygamber balamt. Bu
hadse zerine u yet-i kerme nazil oldu:
- Ey imn edenler! Dmanlarm ve dmanlarnz dostlar edinmeyin. Siz,
onlara (mektupla ballk ve) sevgi yolluyorsunuz; halbuki onlar, Kurndan size
geleni inkr ettiler. Rabbiniz olan Allaha imn ediyorsunuz diye, sizi ve
Peygamberi (Mekkeden) karyorlard. Eer sizler benim yolumda ve rzam
urunda cihad iin (Mekkeden Medineye) ktmzsa, (dmanlarm ve
dmanlarnz dost edinmeyin). Siz sevgi gstererek onlara sr veriyorsunuz;
halbuki ben, sizin gizlediklerinizi de akladklarnz da hep bilirim. Sizden kim bunu
yaparsa, artk hak yolun ortasnda saplmtr.
Bu yet-i kerme, Htbn iman ehlinden olduunu bylece ispat etmitir.
Htb, daha nce hicretin altnc ylnda Hz. Peygamber tarafndan skenderi-
yedeki Rum Meliki Mukavkse eli gnderilmiti. Mukavksm takdim ettii Mariye-
i Kptyye ile dier hediyeleri Hz. Peygamberi getirmiti. Hicretin 30. ylnda altm
be yanda olduu halde vefat etti ve cenazesi Hz. Osman tarafndan klnd.
Allah ondan raz olsun. Netice olarak, herhangi bir tevile saparak bir kimseye
Mnafk diye hitab etmek doru deildir, hataldr.
KARDENE KARDENE KARDENE KARDENE: : : : EY KAFR EY KAFR EY KAFR EY KAFR! !! ! DYEN KMSE DYEN KMSE DYEN KMSE DYEN KMSE
439 439 439 439. .. . Abdullah bni merden; Raslullah (SatiaiiahAleyhi veSeilem) yle
buyurdu:
Hangi adam, kardeine kfir derse, bu sz ikisinden birini kfre gtr-
mtr.
440 440 440 440. .. . Raslullah (s.a.v.) yle buyurduunu Abdullah bni mer haber
vermitir:
- Bir kimse dierine, kfir dedii zaman, bu ikisinden biri kfir olur: Eer
dedii kimse kfir ise, adam doru sylemitir; yok eer ona dedii gibi deilse,
ona syledii kfr sz kendine dner, (syleyen kfir olur).
DMANLARIN SEVNMES DMANLARIN SEVNMES DMANLARIN SEVNMES DMANLARIN SEVNMES
441 441 441 441. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ediyor ki, Hazreti
Peygamber kt kazadan ve dmanlarn sevinmesinden Allaha snrd.
MALDA SRAF MALDA SRAF MALDA SRAF MALDA SRAF
buyurdu:
- Allah sizin eyinize raz olur ve eyini/e raz olmaz. Sizin Ona ibadet
edip de kendisine ortak komamanza, topluca Allahn dinine sarlmanza ve
Allahn ileriniz iin idareci tayin ettii kimselerle iyi idare etmenize raz olur. Sizin

103
dedikodu etmenizi, ok soru sormanz ve mal israf etmenizi kerih grr, (bu
eyden de honut olmaz.)
443 443 443 443. .. . bni Abbas, Aziz ve Yce olan Allahn:
- Her neyi hayra harcarsanz, Allah onun arkasndan karln (mkfatm)
verir; O rzk verenlerin en hayrlsdr. yet,i kerime sindeki harcamay, israf
etmeksizin ve bsbtn ksmakszn diye tefsir etmitir.
SAIP SAVURANLAR SAIP SAVURANLAR SAIP SAVURANLAR SAIP SAVURANLAR
444 444 444 444. .. . Ubeyden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Abdullaha (bni Mesuda) sap savuranlardan sordum. yle cevap
verdi:
- Hak olmayan (meru bulunmayan) yere harcayanlardr.
EVLER EVLER EVLER EVLER- -- - KONUKLARI KONUKLARI KONUKLARI KONUKLARI- -- - KERVANSARAYLARI ISLH ETMEK KERVANSARAYLARI ISLH ETMEK KERVANSARAYLARI ISLH ETMEK KERVANSARAYLARI ISLH ETMEK
446 446 446 446. .. . Hazreti merin minberde yle buyurduu rivayet edilmitir:
- Sizi barndran evlerinizi dzgn yapnz ve u (zararl) ylanlar korkutunuz,
(onlarla mcadele ediniz, evlerinize girebilecek bir kap bulmasnlar). Bu hareketi-
niz onlarn sizi korkutmasndan (ve size zarar vermesinden) nce olsun. Bu ylan-
larn size selmet vereni asla ortada yoktur. Allaha yemin olsun ki, biz onlara d-
manlk edeliden beri onlarla aray dzeltmi deiliz. (teden beri onlarn insanlara
dmanl mevcuttur, zararlar devaml olacaktr).
BNALARA HARCAMA BNALARA HARCAMA BNALARA HARCAMA BNALARA HARCAMA ( (( (YATIRIM YATIRIM YATIRIM YATIRIM) )) )
447 447 447 447. .. . Habbabdan, yle dedii rivayet edilmitir:
- nsana her yapt eydan mkfat (sevap) verilir; ancak binadan dolay
verilmez .
- Eer Raslullah (s.a.v.) bize, lm istemeyi yasaklamayayd, ben lm
isteyecektim.
Hazreti Ali (ra) Sffn savacndan dnnde kabrine uram ve yle
demiti:
- Allah Habbaba rahmet etsin! Gnl ile Mslman oldu, isteyerek hicret
etti, mcahid olarak yaad ve muhtelif bellarla karlat. Elbette Allah onun
mkfatn zayi etmeyecektir.
Peygamber Efendimizden hadsler rivayet etti. Kendisinden de Ebu Umame,
kendi olu Abdullah, Ebu Mamer, Kays Ibni Ebu Hazm ve Mesrk gibi zevat ri-
vayet etmilerdir. Allah ondan ve btn ashabdan raz olsun.

104
NSANIN KEND LERYLE ALIMASI NSANIN KEND LERYLE ALIMASI NSANIN KEND LERYLE ALIMASI NSANIN KEND LERYLE ALIMASI
448 448 448 448. .. . Abdullah bni Amrin, (Tif de) Veht mevkiinden kp gelen kendi
kardeine yle dedii iitilmitir:
- ilerin alyor mu? O, bilmiyorum, dedi. Abdullah bni Amr:
-Eer Sakf kabilesinden olaydn, iilerinin ne yaptn bilirdin, dedi. Sonra
Abdullah bni Amr bize dnd ve yle dedi:
- nsan kendi yerinde (Ebu Asm da bir defasnda: Malnda, dedi) iileriyle
beraber alt zaman, Azz ve Cell olan Allahn iilerinden bir ii olur, Allahn
rzasn kazanr.
BNALARDA BOY LMEK BNALARDA BOY LMEK BNALARDA BOY LMEK BNALARDA BOY LMEK
449 449 449 449. .. . Eb Hureyre, Raslullah (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- nsanlar bina inaatnda birbirleriyle ykseklik yarnda bulunmadka
kyamet kopmaz.
450 450 450 450. .. . Hazreti Hasann yle dedii rivayet edilmitir:
- Hazreti Osman bni Affann hilfeti zamannda, Peygamber (s.a.v.)
zevcelerinin evlerine girerdim de evlerin tavanlarna elimle kavuurdum.
451 451 451 451. .. . Davud bni Kays anlatarak yle demitir:
- (Peygambere ait) hcreleri, kllarla rlm ullarla dtan kaplanm
halde, hurma dallarndan yaplm grdm. Zannediyorum ki, evin genilii, hcre
kapsndan evin kapsna kadar alt veya yedi zira (4.5-5 metre) vard. Evin i
ksmm da on zira (6-6.5 m) tahmin ediyorum. Tavan ise, yedi ve sekiz zira
arasnda, buna yakn zannediyorum. Hz. ienin kapsnda durdum. n kap,
batya dnkt.
452 452 452 452. .. . Abdullah El-Rmden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- mm Talakn evine vardm da dedim ki, bu evinin tavanlar ne kadar al-
ak! Kadncaz yle cevap verdi:
- Yavrum! Mminlerin Emri mer bni Hattab (ra) binalarnz yksek
yapmaynz diye idarecilere mektup yazd; nk bu (yksek bina yap) kt
gnlerinizden olacaktr.
BNA NA EDEN KMSE BNA NA EDEN KMSE BNA NA EDEN KMSE BNA NA EDEN KMSE
453 453 453 453. .. . Habbe bni Halid ve Sev bni Halidden rivayet edildiine gre, her
ikisi Peygamber (s.a.v.) kendine ait bir duvar yahut bir binay onarrken ona
geldiler ve yardm ettiler.

105
454 454 454 454. .. . Kays bni Hazimden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Habbabn yedi yerinde atele dalanma yaras olduu halde, hastalk
ziyaretine vardr. O yle dedi:
- Bizden nceki ashabmz, gelip getiler de dnya, onlarn hiret
mkfatndan bir ey noksanlatrmad. Biz ise, elde ettiimiz imknlar topraa
harcamaktan baka bir yer bulamyoruz. Eer Peygamber (s.a.v.) bize lm
istemeyi yasaklamam olsayd, ben onu isterdim; lmeme dua ederdim.
455 455 455 455. .. . (Devamla) Sonra baka bir defa Peygambere gittik ki, kendine ait bir
duvar yapyordu. O yle buyurdu:
- Mslman harcad her eyden sevap kazanr; ancak inaata harcad
eyden deil.
456 456 456 456. .. . Abdullah bni Amrdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Ben, kendimize ait bir barakay onarrken, Peygamber (s.a.v.)e urayp
yle dedi:
- Bu nedir? Ben dedim ki:
-Ey Allahn Rasl! Barakamz onaryorum.
Bunun zerine Peygamber (s.a.v.):
- Ecelin gelii, bunun yklmasndan daha abuktur. buyurdu.
GEN MESKEN GEN MESKEN GEN MESKEN GEN MESKEN
457 457 457 457. .. . Naf bni Abdl-Haris, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
- Geni mesken, drst komu ve rahat binek, kiinin saadetindendir.
EVLERNDE CUMBA EDNENLER EVLERNDE CUMBA EDNENLER EVLERNDE CUMBA EDNENLER EVLERNDE CUMBA EDNENLER
458 458 458 458. . . . Enese ait cumba zerindeki kede Enesle beraber bulunan Sabit
(ibni Kays ibni emmas) yle anlatmtr:
-Enes ezan iitti de evden aa indi, ben de indim. Admlar ksa atmaya
balad ve dedi ki, ben Zeyd bni Sabit ile beraberdim. O, benimle bu ekilde
yrd ve yle dedi:
-Biliyor musun, niin seninle byle yrdm? nk Peygamber (s.a.v.)
benimle bu ekilde yrd ve yle buyurdu:
- Biliyor musun, seninle niin byle yrdm? Ben:
- Allah ve onun Rasl daha iyi bilir, dedim. Buyurdu ki:
Byle ksa admlarla yrmenin sebebi namaza gidite, admlarnzn says
ok olsun diyedir.

106
BNALARI SSLEMEK BNALARI SSLEMEK BNALARI SSLEMEK BNALARI SSLEMEK
459 459 459 459. .. . Eb Hureyre Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Peygamber
yle buyurdu:
nsanlar evler bina edip de, onlar kumalara benzetmedike, kyamet
kopmaz.
brahim demitir ki:
- Kumatan maksad, izgili all pullu elbisedir.
460 460 460 460. .. . Murenin ktibi Verraddan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Muaviye, Raslullah (s.a.v.)den duyduklarn bana yaz diye, Mureye
mektup yazd. Mure de ona unu yazd:
- Allahn Peygamberi (s.a.v.), her namazn arkasnda yle derdi:
- Allahtan baka hi bir lh yoktur; yalnz o vardr, orta yoktur. Mlk
onundur, hamd ona mahsustur ve o her eye kadirdir. Allahm! Senin verdiini
engelleyen bir kuvvet yoktur; engellediini de verecek yoktur. Zenginin zenginlii
fayda vermez; zenginlik ancak sendendir.
- Yine Mure, Muaviyeye yle yazd:
- Peygamber dedikoduyu, lzumsuz ok sormay, mal israf etmeyi
yasaklard. Yine annelere asi olmay, kzlar ldrmeyi, hayr engelleyip dilenmeyi
yasaklardk).
461 461 461 461. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu nakletmitir:
- Sizden hi birinizi, asla ameli kurtaramaz.
Ashab:
- Sizi de mi kurtaramaz, ey Allahn Rasl? dediler.
Peygamber (s.a.v.) buyurdu:
- Beni de kurtaramaz; ancak Allah kendinden bir rahmetle beni rtmesiyle
kurtulurum. Doruyu syleyiniz ve itidal zere olunuz, (bsbtn sevinmeyiniz ve
tamamen mitsizlie dmeyiniz), her ite mutedil olunuz, (ifrad ve tefride
kamaynz). Sabahn ilk vakitlerinde, leden sonra ve gecenin ilk saatlerinden
bir ksmnda ibadete kounuz, alnz. Daima orta yolu tutunuz; hedefe
ularsnz.
YUMUAK HAREKET ETMEK YUMUAK HAREKET ETMEK YUMUAK HAREKET ETMEK YUMUAK HAREKET ETMEK
462 462 462 462. .. . Peygamberin zevcesi Hazreti ieden rivayet edildiine gre, Aie
yle demitir:
- Yahudilerden be-on kiilik bir erkek topluluu Raslullah (s.a.v.)in yanna
vardlar da:

107
- Essam Aleykm = lm zerinize olsun, dediler. ie demitir ki:
- Ben bunu anladm ve lm sizin zerinize olsun, Allahn laneti de... dedim.
Bunun zerine Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Yava ol, ey ie! Allah btn ilerde yumuakl sever!
Ben dedim ki:
- Ey Allahn Rasl! Onlarn dediini iitmedin mi? Raslullah yle cevap
verdi:
- (Ben onlara) ve Aleykm = sizin zerinize olsun, demitim.
463 463 463 463. .. . Cerr bni Abdullahdan rivayet edildiine gre, demitir ki, yle
buyurdu:
- Yumuaklktan mahrum olan kimse, hayrdan mahrum olur.
Muhammed ibni Kesir bize anlatarak demitir ki:
- Bu hadsin aynn ube, Ameden bize nakletmitik.
464 464 464 464. .. . Ebud-Derd, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- Kime, yumuak huyluluktan nasibi verilmise, ona hayrdan nasibi veril-
mitir. Kim de yumuak huyluluk nasibinden mahrum klnmsa, hayr nasibinden
mahrum olmutur. Kyamet gn, mminin tartda en ar gelen eyi (iyi ameli)
gzel ahlktr. Gerekten Allah, kt i ileyen kt szlye buzeder.
465 465 465 465. .. . Hazreti ie demitir ki, Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- yiliksever olanlarn hatalarn balaynz.
466 466 466 466. .. . Enes, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti Peygamber
yle buyurmutur:
- Bir eyde iddet olursa, muhakkak o eyi irkinletirir. Allah yumuaklk
sfat ile vasflanmtr; yumuakl sever.
467 467 467 467. .. . Ebu Sad El-Hudrden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Raslullah (s.a.v.)in hayas, hcresine ekilmi bakireden daha fazla idi.
Bir eyden holanmad zaman onu yznden anlardk.
468 468 468 468. .. . bni Abbas, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu rivyet etmitir:
- Drst gidiat, gzel grn ve btn ilerde itidal Peygamberlik has-
letlerinin yetmi cznden bir czdr.
469 469 469 469. .. . Hazreti ieden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Bir deve zerinde idim ki, onda serkelik vard; (bundan dolay onu
dvyordum). Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) (bana) yle buyurdu:

108
- Yumuaklkla hareket et; zira yumuaklk, bulunduu her eyi gzelletirir.
Bir eyden de karlnca muhakkak onu irkinletirir.

- Cimrilikten saknnz; nk o, sizden ncekileri helak etmitir. Kanlarn
akttlar ve akrabalk balarn kestiler. Zulm, kyamet gn karanlklardr, (felket
stne felkettir).
GEMDE KOLAYLIK GEMDE KOLAYLIK GEMDE KOLAYLIK GEMDE KOLAYLIK
471 471 471 471. .. . (Hazreti Eb Bekirin azadls ve Hazreti Aienin st kardei) Kesr bni
Ubeyd yle anlatmtr:
- Mminlerin annesi ieye gittim -Allah ondan raz olsun- , bana dedi ki:
- Elbisemi dikinceye kadar bekle (ieri girme).
Ben de bekledim. Sonra:
- Ey mminlerin annesi! Eer dar kp da insanlara (senin eski elbiselerle
uratn) syleyeydim, bunu senden bir cimrilik sayarlard, dedim. Hazreti Aie
yle dedi:
- Vaziyeti anla! Eskiyi giymeyenn yenisi olmaz.
YUMUAKLIKTAN NSANA VERLEN MKAFAT YUMUAKLIKTAN NSANA VERLEN MKAFAT YUMUAKLIKTAN NSANA VERLEN MKAFAT YUMUAKLIKTAN NSANA VERLEN MKAFAT
472 472 472 472. .. . Abdullah Ibni Mufil, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu rivayet
etmitir:
- Muhakkak ki Allah ltuf sahibidir, (kullara kolaylk diler, glk dilemez),
yumuak hareket etmeyi sever ve sertlikten dolay vermedii kazanc, yumuaklk
sebebiyle verir.
HUZUR TEMN ETMEK HUZUR TEMN ETMEK HUZUR TEMN ETMEK HUZUR TEMN ETMEK
473 473 473 473. .. . Enes bni Malik, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu anlatmtr:
- Kolaylatrnz, glk karmaynz. Huzura kavuturunuz, nefret
ettirmeyiniz.
- srail oullarna bir misafir konuklad; evde de onlarn bir dii kpei vard.
(Ev sahipleri, kpeklerine):
- Ey kpek! Misafirimize havlama! dediler, (o da havlamam, dedi) Bunun
zerine kpein karnnda bulunan yavrular bardlar, srailoullar bu hdiseyi
peygamberlerine anlattlar. Peygamber (onlara) dedi ki, bu hal, sizden sonra
gelecek bir mmetin hali gibidir; o mmetin dkleri, limlerine stn gelecektir.

109
KABA HAREKET KABA HAREKET KABA HAREKET KABA HAREKET
475 475 475 475. .. . Hazreti ienin yle dedii iitilmitir:
- Ben bir deveye binmitim ki, onda serkelik vard. Bundan tr onu
dvmeye balamtm. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Yumuak hareket et; nk yumuaklk bulunduu herhangi bir eyi
muhakkak gzelletirir ve karld eyi de muhakkak irkinletirir.
476 476 476 476. .. . Eb Nadreden rivayet edilmitir:
Bizden Cabir veya Cveybir adnda bir adam yle anlatt:
-Hazreti merin hilfetinde bir ii ona iletmek istedim ve gece Medneye
ulatm. Sabahleyin halifeye gittim. Gerekten bana bir anlay ve bir lisan
yahut demiti ki, mantk- verilmiti. Bu halimle dnya mevzuunda konumaya
baladm da onu klttm. Onu hi bir eye eit olmaz hale getirdim. Hazreti
merin yannda, beyaz sal ve beyaz elbiseli bir adam vard. Ben szm
bitirince bu adam yle dedi:
- Btn sylediklerin uygun olmutur; ancak dnya hakkndaki ktlemen uy-
gun olmamtr. Sen dnyann ne olduunu biliyor musun? Dnya yle bir yerdir ki,
orada bizim hirete gtreceimiz tedarknz -yahud demitir ki, azmz- vardr.
Yine orada, hirette mkfatlandracamz amellerimiz vardr.
(Cabir) dedi ki:
- Dnya hakknda benden daha bilgili olan bir adam konumaya balad.
Ben:
- Ey mminlerin Emri! Bu yanndaki adam kimdir? dedim. (Hazreti mer) dedi
ki:
- Bu, mslmanlarm efendisi beyv bni Kbdir.
477 477 477 477. .. . Ber bni zib demitir ki, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Nimeti tepmek ktlktr.
MAL EDNMEK MAL EDNMEK MAL EDNMEK MAL EDNMEK
478 478 478 478. .. . Haris bni Lakt yle anlatmtr:
- Bizden (yle bir zaman gemiti ki), adamn at doururdu da, onu
boazlard. Sonra yle derdi:
- Buna binecek kadar yaar mym? Bu hususta bize Hz. merin mektubu
geldi ki, Allahn size verdii rzk slh ediniz; nk kyametin gelii geni zamana
baldr.

110
479 479 479 479. .. . Enes bni Malik, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- Kyamet kopar da sizden birinizin elinde bir hurma fdan bulunursa, eer
helakten nce onu dikmee g yetirebilecekse, onu diksin.
480 480 480 480. .. . Abdullah bni Selm yle demitir:
- Eer (kyamet almetlerinden olan) Deccaln ktn iitirsen ve elinde de
dikmekte olduun bir hurma fidan bulunuyorsa, onu slh etmek iin acele etme;
nk bundan sonra insanlar iin epeyce bir mddet yaay vardr.
MAZLUMUN DUASI MAZLUMUN DUASI MAZLUMUN DUASI MAZLUMUN DUASI
- dua vardr ki, onlar kabul olunurlar: Mazlumun duas, misafirin
(yolcunun) duas, babann ocuuna duas...
KULUN AZIZ VE CELL OLAN ALLAHDAN RIZIK STEMES KULUN AZIZ VE CELL OLAN ALLAHDAN RIZIK STEMES KULUN AZIZ VE CELL OLAN ALLAHDAN RIZIK STEMES KULUN AZIZ VE CELL OLAN ALLAHDAN RIZIK STEMES- -- - NK ALLAH NK ALLAH NK ALLAH NK ALLAH
( (( (Kullara dua yolu gstererek Kullara dua yolu gstererek Kullara dua yolu gstererek Kullara dua yolu gstererek) ) ) ) Allahm Allahm Allahm Allahm, , , , bize rzk ver bize rzk ver bize rzk ver bize rzk ver; ; ; ; sen rzk verenlerin en sen rzk verenlerin en sen rzk verenlerin en sen rzk verenlerin en
hayrlssn hayrlssn hayrlssn hayrlssn. .. .
BUYURMUTUR BUYURMUTUR BUYURMUTUR BUYURMUTUR
482 482 482 482. .. . Cabir, Peygamber (s.a.v.)in minberde yle sylediini iitmitir:
- Peygamber Yemen tarafna bakp:
- Allahm! Kalblerini (hakka) ynelt! dedi. Irak tarafna bakt ve bunun ay-
nm syledi. Btn ufuk tarafna bakt, yine byle syledi. Sonra:
- Ey Allahm! Bize arzn servetinden rzk ver, leimizde ve kilemizde bize
bereket ver. dedi.
ZULM KARANLIKLARDIR ZULM KARANLIKLARDIR ZULM KARANLIKLARDIR ZULM KARANLIKLARDIR
483- Cabir bni Abdullahdan iitildiine gre, diyordu ki:
- Zulmden saknnz; nk zulm kyamet gn karanlklardr, (felaketlere
sebep olur). Bahillik (cimrilik)ten de saknnz; nk bahillik sizden ncekileri
helak etmi ve onlar, kanlarn aktmaya gtrm ve haram eylerini hell kabul
etmiler dir.
484 484 484 484. .. . Cabir demitir ki:
- mmetimin sonunda irkin ekil alma, atma ve yere batma olacaktr. (Bu
felketlerin uygulanmasna) nce zulmedenlerle balanacaktr.

111

485 485 485 485. .. . bni merden, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- Zulm, kyamet gn karanlklardr.
486 486 486 486. . . . Eb Sad, Raslullah (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- Mminler ateten kurtulduklar zaman, Cennetle Cehennem arasndaki bir
kprde tutuklanrlar da, dnyada aralarnda geen zulmlerden tr
birbirlerinden hak alrlar, (aralarnda ksaslarlar). Ne zaman ki, (gnahlarndan
deerek) temizlenir ve pklarlarsa, cennete girmelerine izin verilir.
Mulammedin nefsi kudret elinde olan Allaha yemin ederim! Onlardan her biri,
Cennetteki yerinde, dnyadaki yerinden daha selmette-
- Zulmden saknnz; nk /ulm, kyamet gn karanlklardr. Kt
eylerden de saknnz; nk Allah kt syleyeni ve ktle tevik edeni sev-
mez. Bahilikten de saknnz; nk o, sizden ncekileri srkledi de akrabalk
balarn kestiler ve onlar, haram olan eylerini hell kabul etmeye gtrd.
488 488 488 488. .. . Cabir, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- Zulmden saknnz; nk zulm, kyamet gn karanlklardr, (felketlere
sebeptir). Bahillikten de saknnz; nk o, sizden ncekileri helak etmitir ve
onlar, kanlarm aktmaya, haramlarn hell kabul etmeye gtrmtr.
489 489 489 489. .. . Ebud-Duha yle anlatmtr:
- Mesrk ile uteyr bni ekil, Mescidde birletiler. Mescidin evrelerinde
bulunanlar, dalp bu ikisi etrafnda toplandlar. Mesrk dedi ki:
- Gryorum, u etrafmzda toplananlar bizden hayrl sz dinlemek
istiyorlar; ya sen Abdullahdan hads rivayet et de ben seni tasdk edeyim, ya ben
Abdullahdan rivayet edeyim de sen beni tasdik et. uteyr bni ekil:
- Sen anlat, ey Eb ie (Mesrk)! dedi. Mesrk:
- Abdullahn: Gzler zina eder, eller zina eder, ayaklar zina ederler; fere,
ya bu hareketi tasdk eder, ya tekzb eder. dediini iittin mi? dedi. uteyr:
-Evet, dedi. Mesrk, ben de ondan iittim, dedi, Mesrk:
- Abdullahn: Kurnda hell ile haram, emirle yasa bir arada toplayan
u = Gerekten Allah adaletle, ihsanla ve yaknlara vermekle emreder =
yetinden daha toplu bir yet yoktur. dediini iittin mi? dedi.

112
uteyr:
-Evet, dedi. Mesrk, ben de ondan iittim, dedi, Mesrk;
- Abdullahn yle dediini iittin mi: Kurnda = Allahdan korkan kimse
iin, Allah k ve kurtulu yolu yaratr = sznden daha abuk ferahlk veren
kurtulu yeti yoktur. uteyr:
-Evet, dedi. Mesrk, ben de ondan iittim, dedi. Mesrk:
- Abdullahn yle dediini iittin mi? : = Ey nefislerine kar (gnah ile-
mekle) haddi am kullarm! Allahn rahmetinden midi kesmeyin! yetinden
daha ok tevekkl irade eder bir ayet Kurnda yoktur. uteyr:
- Evet, dedi. Mesrk, ben de ondan iittim, dedi
490 490 490 490. .. . Eb Zer, Peygamber (s.a.v.) Peygamber de Allah (Tebareke ve
Teal)dan aldna gre, Allah yle buyurdu:
- Ey kullarm! Ben zulm kendimden kaldrdm ve sizin aranzda da onu
haram kldm; artk birbirinize zulmetmeyim/.
- Ey kullarm! Siz gece ve gndz gnah ilersiniz; ben ise gnahlar ba-
larm ve beis grmem. O halde benden mafiret dileyin, sizi balayaym.
- Ey kullarm! Ben doyurmazsam, hepiniz asnz. O halde benden rzk is-
teyin, sizi doyuraym. Ben giydirmezsem, hepiniz plaksnz. O halde benden
giyim isteyin, sizi giydireyim.
-Ey kullarm! Eer sizden ncekiler ve sonrakiler, insanlarnz ve cinleriniz,
sizden en takva sahibi bir kulun kalbinde bulunsalar, bu benim mlkmde bir ey
oaltmaz ve eer en facir bir adamn kalbinde bulunsalar, bu da benim
mlkmden bir ey azaltmaz. Eer bir arazi zerinizde toplanp da benden
isteseler, ben de onlardan her insana istediini versem, bu benim mlkmden bir
ey azaltmaz; ancak denize bir defa batrlan inenin denizi azaltmas kadar
azaltr.
- Ey kullarm! te bu amellerinizdir ki, onlar size kar tespit ederim, hesaba
geiririm. O halde kim amellerinde hayr bulursa, Allaha hamd etsin, Kim de
bundan bakasn bulursa, nefsinden bakasn ktlemesin, (su neftinindir).
Ebu dris, bu kuds hadsi anlatt zaman, dizleri zere kerek otururdu.
HASTANIN KEFFARETI HASTANIN KEFFARETI HASTANIN KEFFARETI HASTANIN KEFFARETI
491 491 491 491. .. . Gutayf bnl-Haris anlattna gre, Eb Ubeyde bnl-Cerrah hasta
iken, ona bir adam yle dedi:
- Kumandan nasl geceleyip ecir ald? Eb Ubeyde dedi ki:
- Size hangi eyden mkfat = ecir verildiini biliyor musunuz? Adam:

113
- Houmuza gitmeyen musibetlerimizden, dedi. Eb Ubeyde yle dedi:
- Allah yolunda harcadklarnzdan mkfatlandrlrsnz. Ben (bir ordu kuman-
dam olmam hasebiyle) sizin iin harcarm. Sonra Eb Ubeyde btn hayvanlara ait
nakliye alet ve malzemelerini sayd; atn yularna varncaya kadar... (Bunlarn hep-
sinde, Allah yolunda harcama olduklar iin ecir = sevap vardr). Fakat bu
bedenlerinize isabet eden meakkat sebebiyle Allah gnahlarnz rter.
- Bir mslman ineleyen dikene varncaya kadar, ona isabet eden bir
meakkat, bir keder, bir znt, bir eziyet, bir tasa sebebiyle muhakkak Allah onun
gnahlarndan rter.
493 493 493 493. .. . Abdurahman bni Said, babas Sadin yle dediini rivayet etmitir:
- Selman, Kinde kabilesindeki hasta bir dostunu ziyaret ettii zaman onunla
beraberdim. Hastann yanna girdii zaman:
- Sana mjde olsun; nk mminin hastaln Allah ona keffaret yapar ve
kusurlarn balayc sebep klar. Facirin hastal ise, sahibi tarafndan balanan
devenin hali gibidir. Sonra onu salverirler de, niin balandn ve neden
salverildiini bilmez.
494 494 494 494. . . . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)reh rivayet ettiine gre, Hazreti
- Mmin erkekle mmin kadnn bedeninde, ehlinde ve malnda bel bu-
lunduka, gnahsz olarak Allah (cc)ye kavuur.
495 495 495 495. .. . Eb Hureyre demitir ki, bir Bedevi geldi. Peygamber (s.a.v.) ona yle
buyurdu:
- nn mildem hastalna yakalandn m?
Bedevi:
- mm Mildem nedir? dedi. Hazreti Peygamber:
- Et ile deri arasnda bir hararettir, ateli bir hastalktr. buyurdu.
Adam:
- Hayr, dedi. Peygamber sordu: - Ban ard m?
Adam:
- Ba ars nedir? dedi. Hz. Peygamber:
- Baa arz olan bir hastalktr ki, damarlar arpar. buyurdu.
Adam:

114
- Hayr, dedi. Eb Hureyre demitir ki:
- Adam kalknca, Peygamber yle buyurdu:
- Ate ehlinden bir adama bakmay kim severse, buna baksn.
GECE ORTASINDA HASTA ZYARET GECE ORTASINDA HASTA ZYARET GECE ORTASINDA HASTA ZYARET GECE ORTASINDA HASTA ZYARET
496 496 496 496. . . . Halid bni Rabiden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Huzeyfenin hastal arlanca, bunu kendi yaknlar ve Ensar duyup gece
ortasnda, yahut sabah vakti kendisine geldiler. Huzeyfe sordu:
- Hangi vakittir, bu? Biz:
- Gece yars, yahut sabah vakti, dedik. Huzeyfe:
-Atein sabahndan Allaha snrm, dedi. Sonra:
- Kefenleneceim eyi getirdiniz mi? dedi. Biz:
-Evet, dedik.
- Kefenlerde ar gitmeyin, israf etmeyin, nk Allah katnda benim bir hay-
rm olursa, ondan daha hayrlsna evrilir. Eer baka trls olursa, benden
abuk soyulur ve rr, dedi.
bn drs, rivayetinde:
- Gecenin bir ksmnda kendisine geldik, demitir.
497 497 497 497. .. . Hazreti ie (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivyet ettiine gre, Hazreti
- Mmin hasta olduu zaman, Allah onun gnah kirlerini temizler; maden
eritme oca, demirin pasn giderdii gibi...
498 498 498 498. .. . Hazreti ie (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivyet ettiine gre, Hazreti
- Herhangi bir mslmana bir musibet -bir ar veya bir hastalk- isabet
ederse, muhakkak onun gnahlarna keffaret olur; kendisine batan dikene veya
meakkate varncaya kadar...
499 499 499 499. .. . Sadn kz ie, babasnn yle dediini rivayet etmitir:
- Mekkede iddetli bir hastala tutuldum. Peygamber (s.a.v.) beni ziyarete
geldi. Ben dedim k:
- Ey Allahn Rasl! Ben geriye mal brakyorum; bir kzdan baka da geriye
(varis) brakmyorum. Malmn te ikisini (bir hayr yoluna) vasiyyet edeyim de
te birini (varise) brakaym m?
Hazreti Peygamber:
- Hayr! buyurdu.

115
- Yansn vasiyyet edeyim ve yansn kzma brakaym? Hazreti Peygamber:
- Hayr! buyurdu. Ben:
- te bir vasiyyet edeyim ve ona te ikiyi brakaym, dedim. Hazreti
Peygamber:
- te bri vasiyyet et; te bir oktur. buyurdu.
Sonra elini alnma koydu; sonra yzm ve karnm svad, sonra yle
buyurdu:
- Allahm! Sada ifa ver ve onun hicretini tamamla, (hicret sevapn noksan
etme),
Ben, Peygamberin elinin soukluunu, bu ana kadar cierimde duyuyorum
zannndaym.
HASTA N HASTA N HASTA N HASTA N, , , , SIHHAT HALN SIHHAT HALN SIHHAT HALN SIHHAT HALNDE YAPMI OLDUU DE YAPMI OLDUU DE YAPMI OLDUU DE YAPMI OLDUU
BADETN SEVAPI YAZILIR BADETN SEVAPI YAZILIR BADETN SEVAPI YAZILIR BADETN SEVAPI YAZILIR
500 500 500 500. .. . Abdullah bni Amr, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Hazreti Peygamber yle buyurdu:
- Hasta olan hi kimse yoktur ki, salk halinde yapm olduu ibadetin
(sevap), ona yazlm olmasn.
501 501 501 501. .. . Enes bni Malik, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hazreti
- Allah Tela, bedeninde mptel kld hi bir mslman yoktur ki, hasta
bulunduu mddet, salnda yapm olduu amellerin sevap ona yazlmasn.
Eer Allah ona hastalktan afiyet verirse, -zannediyorum ki, Peygamber yle
dedi- Onu (gnahtan) ykayverir; ve eer ruhunu alrsa onu balar.
Hammad bni Seleme yolu ile Peygamber (s.a.v.)den hadsin ayn rivayet
edilmi olup, u ilve yaplmtr:
- Eer ona ifa verirse, hastay gnahtan ykar.
502 502 502 502. . . . Eb Hureyre yle anlatmtr:
- Peygamber (s.a.v.)e ateli hastalk (Humma) geldi. Humma dedi ki, senin
katnda en sekin ehline beni gnder. Bunun zerine Peygamber onu Ensara
gnderdi de alt gn ve alt gece onlar zerinde kald. Bu hastalk onlara ar gel-
di. Peygamber onlarn evlerine gitti de, durumu ona ikyet ettiler. Peygamber
(s.a.v.) ev ev ve kap kap girip onlara afiyet duasnda bulunmaya balad.
Peygamber geri dnnce, onlardan bir kadn Peygamberi takip etti ve dedi ki;

116
-Seni hak din zere gnderen Allaha yemin ederim! Ben, Ensardanm. Ger-
ekten babam da Ensardandr; o halde Ensar iin ettiin dua gibi, bana da dua
et. Hazreti Peygamber ona:
- Ne istiyorsun; dilersen Allaha dua edeyim de sana afiyet versin, dilersen
sabredersin de Cennet senin olur? dedi.
Kadn dedi ki, yle ise sabrederim de Cenneti tehlike etmem, (onu
garantilerim).
503 503 503 503. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre yle demitir:
- Bana isabet eden hastalktan, Hummadan bana daha sevgili bir hastalk
yoktur; nk benim her azama girer. Aziz ve yce olan Allah da her uzva,
mkfattan hissesini verir.
504 504 504 504. .. . Rivayet edildiine gre, Eb Nuhayleye yle dendi:
- Allaha dua et. O da:
- Allahm! Hastal azalt; fakat mkfat (sevap) azaltma, diye dua etti.
Ona:
- Dua et, dua et! dendi. Bunun zerine yle dua etti:
-Allahm! Beni rahmetine yakn olanlardan kl, annemi de gzel yzl Cennet
hurilerinden eyle.
505 505 505 505. .. . Ata bni Ebi Rebah anlatarak demitir ki:
- bni Abbas bana yle dedi:
- Cennet ehlinden sana bir kadn gstereyim mi? Ben:
- Evet, dedim. O yle buyurdu:
- u siyah kadndr. Peygamber (s.a.v.) gelip dedi ki:
- Ben saralanyorum (dp baylyorum), bylece (kendime hkim
olamayp) alyorum; benim iin Allaha dua et. Hazreti Peygamber ona:
- stersen sabret, cennet senindir. stersen, sana afiyet versin diye Allaha
dua edeyim. buyurdu. Kadncaz:
Sabrederim, dedi. Sonra: Ben alyorum, (avret yerlerim gzkr diye
korkuyorum), benim iin Allaha dua et almayaym, dedi. Peygamber de ona dua
etti.
506 506 506 506. .. . Ata anlattna gre, kendisi o saral kadn olan mm Zferi Kabenin
merdivenlerinde uzun boylu siyah bir kadn olarak grd.
bni Greye demitir ki:

117
- Abdullah bni Ebi Mleyke bana haber verdiine gre, Kasm kendisine,
Hazreti ienin yle haber verdiini nakletmitir:
- Peygamber (s.a.v.):
- Mmine diken ve daha byk musibet isabet ederse, o keffarettir. bu-
yurdu.
- Raslullah (s.a.v.) buyurdu:
- Dnyada kendisine bir diken isabet edip de, ondan sevap uman hi bir
mslman yoktur ki, o diken sebebiyle kyamette gnahlarndan balanmasn.
508 508 508 508. .. . Cabir demitir ki:
- Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu iittim:
- Herhangi bir mmin erkek ile mmin bir kadn ve mslman bir erkekle
mslman bir kadn, bir hastala yakalanrsa, muhakkak Allah o hastalk
sebebiyle onu gnahlarndan kurtarr.
HASTANIN HASTANIN HASTANIN HASTANIN: : : : BENDE ARI VAR BENDE ARI VAR BENDE ARI VAR BENDE ARI VAR! !! ! DEMES KYET OLUR MU DEMES KYET OLUR MU DEMES KYET OLUR MU DEMES KYET OLUR MU? ?? ?
509 509 509 509. .. . Hiam babasndan rivayet ettiine gre, babas yle anlatmtr:
- Ben ve Abdullah bni Zbeyr, (hasta olan Abdullah bni Zbeyrin annesi)
Esmnn ziyaretine gittik; bu gidiimiz Abdullah bni Zbeyrin ehid ediliinden on
gn nce idi. Esma arl idi. Abdullah ona:
- Kendini nasl buluyorsun? dedi. O:
- Arl (buluyorum)! dedi. Abdullah:
- (Dmanlarmn beni embere almasndan anlyorum ki) ben lme gidiyo-
rum, dedi. Bunun zerine annesi:
- Herhalde sen benim lmm istiyorsun da, bundan tr lm temenni
ediyorsun; byle etme, Allaha yemin ederim ki, senin iki halinden birine ait haber
bana gelmedike lmemi arzu etmem: Ya ldrlrsn de, senin acna katlanarak
sevap kazanrm, yahut muzaffer olursun da gzm aydn olur. Sana uygun
dmeyecek br iin sana arzedilip de onu, lm kokusu ile kabul etmekten sakn,
(erefle lmek, dman eline geip eziyet ekmekten ok daha iyidir).
Abdullah bni Zbeyr, (Annesine, ben lme gidiyorum diye hitap
etmesinden) ldrlnden annesinin kederleneceini sanmt.
5 55 510 10 10 10. .. . Rivayet edildiine gre, Ebu Sad El-Hudr, Raslullah (s.a.v.)in
ziyaretine gitti. Peygamber ateli hasta idi, zerinde kadife (kuma rt) vard.
Elini zerine koydu, hastaln ateini kadife zerinden hissetti. Ebu Sad:
- Atein ne kadar yksek, ey Allahn Rasl! dedi. Hz. Peygamber:

118
- Biz byleyiz, bel bize iddetli gelir ve sevap bize kat kat olur. buyurdu.
Ebu Sad sordu:
-Ey Allahn Rasl! nsanlarn hangisi en iddetli bel eker? Peygamber
- Peygamberler, sonra salih kullar. Onlardan yle kimse vard ki, fakirlie
mptel olmutu; yle ki bir hrkadan baka bir ey bulamam, onu kesip
giyinmiti. Onlardan kene ile mptel olan vard da, onu ldrmeye kadar gi-
diyordu. Onlardan ylesi de vard ki, sizden birinin bahie sevinmesinden daha
ok belya sevinirdi, ferah duyard.
BAYGIN HASTAYI ZYARET ETMEK BAYGIN HASTAYI ZYARET ETMEK BAYGIN HASTAYI ZYARET ETMEK BAYGIN HASTAYI ZYARET ETMEK
511 511 511 511. . . . Cabir bni Abdullahn yle anlatt iitilmitir:
- Bir hastala yakalandm da Peygamber (s.a.v.) Eb Bekir ile -ikisi de
yaya olarak- beni ziyarete geldi. Beni baygn halde buldular. Peygamber (s.a.v.)
abdest ald; sonra abdest suyunu zerime dkt, ben de ayldm. Baktm ki,
Peygamber (s.a.v.) dedim ki:
-Ey Allahn Rasl, malm hakknda nasl hareket edeyim, malm hakknda
hkm ver? Peygamber bana cevap vermedi, t ki, miras yeti nazil oldu.
HASTA OCUKLARI ZYARET ETMEK HASTA OCUKLARI ZYARET ETMEK HASTA OCUKLARI ZYARET ETMEK HASTA OCUKLARI ZYARET ETMEK
512 512 512 512. .. . same bni Zeyd yle anlatmtr:
- Raslullah (s.a.v.)in kznn (Zeynebin) ocuu ar hasta oldu. Bundan
dolay ocuun annesi (Zeyneb), Peygamber (s.a.v.)e haber gnderdi ki,
ocuum lm zeredir. Peygamber haberciye dedi ki:
- Git ona yle syle:
- Allahn ald da kendinindir, verdii de... Her eyin onun katnda muayyen
bir vakti vardr. Sabretsin ve Allahdan sevap beklesin.
Haberci geri dnp ocuun annesine (Zeynebe) haber verdi. Bunun
zerine (Zeyneb), Peygamber muhakkak gelsin diye yemin ederek Peygambere
haber gnderdi. Peygamber (s.a.v.) de kalkp ashabndan bir grupla gitti; ara-
larnda Sad bni Ubade de vard. Peygamber (s.a.v.) ocuu alp iki gs
arasna ve barna koydu. ocuk kuru ve bo su kabnn ses kar gibi can
ekiiyordu, Raslullah (s.a.v.)in gzleri yaard. Sad dedi ki:
- Alyor musun, halbuki sen Allahn peygamberisin? Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
- Ben ona efkat duyduumdan alyorum. Allah, ancak kullarndan mer-
hametli olanlara merhamet eder.

119
ZEL BLM ZEL BLM ZEL BLM ZEL BLM
513 513 513 513. . . . brahim bni Ableden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Karm hasta oldu; bundan dolay mmd-Derdya gidiyordum. O bana
soruyordu:
- Ailen nasl? Ben de:
- Hastadrlar, diyordum. Bana yemek smarlyor, ben de yiyordum. Sonra
dnyordum, kadncaz yine byle yapyordu. Bir defa ona gittiimde dedi ki:
- Nasllar? Ben:
- yiye dndler, dedim. O, bunun zerine yle dedi:
- Sen, bize ailenin hastaln haber verdike, ben sana yemek
smarlyordum. imdi se, iyiye dndler, artk sana bir ey smarlamayz.
HASTA BEDEVY ZYARET HASTA BEDEVY ZYARET HASTA BEDEVY ZYARET HASTA BEDEVY ZYARET
514 514 514 514. .. . bni Abbas anlatyordu:
- Raslullah (s.a.v.) hasta bir Bedeviyi ziyaret iin yanna varp yle dedi:
- Ar durumun yoktur, inallah Allah gnahlarn temizleyici olur.
Ravi dedi ki:
- Bedevi yle cevap verdi:
- Bilakis ate gibi yanan humma var, yal bir ihtiyar zerinde; onu, mezarlar
ziyaret etsin... Hazreti Peygamber:
- O takdirde, evet; (kabul etmiyorsan, temizleyici deildir.)
HASTALARI ZYARET ETMEK HASTALARI ZYARET ETMEK HASTALARI ZYARET ETMEK HASTALARI ZYARET ETMEK
515 515 515 515. . . . Eb Hureyre anlattna gre, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Sizden bugn kim orulu bulunuyor?
Eb Bekir:
- Ben, dedi. Peygamber sordu:
- Sizden bugn kim hasta ziyaretinde bulundu? Eb Bekir:
- Sizden kim bugn bir cenaze namaznda bulundu? Eb Bekir:
- Bugn kini bir fakir doyurdu? Eb Bekir:
- Ben, dedi.

120
Kavilerden Mervan demitir ki, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu haberi
bana ulamtr:
- u hasletler: (Orulu olmak, hasta ziyaretinde bulunmak, cenaze namazn-
da hazr olmak, fakir doyurmak) bir gn iinde bir adamda toplanrsa, muhakkak o
Cennete girer.
516 516 516 516. . . . Cabirden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.), mm Sib adl (hasta) kadnn ziyaretine girdi, kadn
titriyordu. Peygamber:
- Neyin var? diye sordu. O:
- Stma = humma, Allah onu perian etsin, dedi. Bunun zerine Peygamber
(s.a.v.):
- Sus, ona kt syleme; nk o hastalk, demirci oca ateinin demir
pasn gidermesi gibi, mminin gnahlarn giderir. buyurdu.
517 517 517 517. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu rivayet etmitir:
- Allah, (kyamet gn kuluna) buyurur:
- Senden yemek istedim de bana yedirmedin. (Kul):
- Ey Rabbim! Sen benden nasl yemek istersin de ben sana yedirmem, sen
lemlerin Rabbi olduun halde? der.
Allah buyuruyor:
- Bilmiyor musun ki, falan kulum senden yemek istedi de, ona yedirmedin?
Bilmiyor muydun ki, eer ona yedireydin, onun mkfatn katmda bulacaktn?
nsanolu! Senden su istedim de bana su vermedin. Kul der ki:
- Ey Rabbim! Sen lemlerin Rabbi iken, ben sana nasl su verebilirim? Allah
yle buyurur:
- Falan kulum senden su istedi de, ona su vermedin. Biliyor muydun ki, eer
sen ona su vereydin, onun mkfatn katmda bulacaktn. Ey insanolu! Ben hasta
oldum da beni ziyaret etmedin. Kul, der ki:
- Ey Rabbim! Ben seni nasl ziyaret ederim, sen ise lemlerin Rabbisin,
(hasta olmazsn, hi bir eye ihtiyacn yoktur?) Allah:
- Bilmiyor muydun ki, falan kulum hastaland. Eer onu ziyaret edeydin, onun
mkfatm katmda bulacaktn, yahut beni (rza ve rahmetimi) onun yannda
bulacaktn? buyurur.
518 518 518 518. .. . Ebu Sadden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:

121
- Hastalar ziyaret ediniz, cenazeleri de takip ediniz. Bu, size hireti hatr-
latr.
buyurdu:
- ey vardr ki, bunlarn hepsi her mslman zerine bir haktr (vazifedir):
1- Hastalar ziyaret etmek,
2- Cenazelerde bulunmak,
3- Aksran kimse, Azz ve Cell olan Allaha hamil ederse, ona = Yerhamuke
Allah = demek.
ZYARETNN HASTA N FA DLEMES ZYARETNN HASTA N FA DLEMES ZYARETNN HASTA N FA DLEMES ZYARETNN HASTA N FA DLEMES
520 520 520 520. .. . Sadn oullarndan de babalarndan rivayet ettiklerine gre,
Raslullah (s.a.v.), Mekkede hasta olan Sadn ziyaretine vard. Sad
(Peygamberi grnce) alad. Peygamber ona sordu:
- Neden alyorsun? Sad:
- Hicret etmi olduum yerde lmekten korkuyorum. Nitekim Sad bni Havle
byle olmutu, (Medineye hicretinden sonra Mekkede vefat etmiti) dedi. Pey-
gamber defa:
- Allahm! Sada ifa ver! diye dua etti. Sad dedi ki:
- Benim ok malm var; bana bir kzm varis oluyor. Malmn tamamn vasiyyet
edeyim mi? Peygamber:
- Hayr! dedi Sad:
- te ikisini edeyim mi? dedi. Peygamber: -Hayr! dedi. Sad:
- Yarsn? dedi. Peygamber: - Hayr! buyurdu. Sad:
- te birini? dedi. Peygamber:
- te biri (vasiyyet el), te bir oktur. Malndan verdiin (fakirlere) sa-
dakan bir sadakadr. oluk ocuuna yedirdiin bir sadakadr. Zevcenin, senin
yemeinden yedii de senin iin bir sadakadr. Senin oluk ocuunu mal ile
brakman (yahut geimle, dedi), onlar insanlara avu ap dilenir brakmandan
daha hayrldr. buyurdu.
Ravi demitir ki:
- Peygamber eli le (iaret ederek) syledi.
HASTAYI ZYARETN FAZLET HASTAYI ZYARETN FAZLET HASTAYI ZYARETN FAZLET HASTAYI ZYARETN FAZLET
521 521 521 521. .. . Asm, Ebu Klbeden; Ebu Klbe, Ebul-Eas Sananden; o da Ebu
Esmdan rivayet ettiine gre yle demitir:

122
- Kim hasta kardeini ziyaret ederse, Cennetin Hurfesinde (toplanm
meyvalar arasnda) bulunur.
Ben, Ebu Klbeye dedim ki:
- Cennetin Hurfesi nedir? O dedi ki:
- Cennetin toplanm meyvalardr.
- Ebu Klbeye yine sordum:
- Ebu Esma bu hadsi kimden nakletmitir?
- u cevab verdi:
- Sevbandan; o da Raslullah (s.a.v.)den...
Bu hadisin aynn bize bni Hbeyb bni Ebi Sabit anlatarak demitir ki, bize
Ebu same, Msennadan (zannediyorum bu bni Saddir) rivayet etmitir.
Msenna dedi ki:
-Bize Ebu Klbe, Ebul-Easan, o da Ebu Esma El-Rehabden, o da Sev-
bandan, Sevban ise Peygamber (s.a.v.)den rivayet etti.
HASTANIN VE ZYARETNN HADS ANLATMASI HASTANIN VE ZYARETNN HADS ANLATMASI HASTANIN VE ZYARETNN HADS ANLATMASI HASTANIN VE ZYARETNN HADS ANLATMASI
522 522 522 522. .. . Anlatldna gre, Ebu Bekir bni Hazm ve Muhammed bnil Mnkedir,
Mescid cemaatndan bir ksm insanlarla hasta bulunan mer bnil-Hakem bni
Rafi El-Ensaryi ziyaret ettiler. Ona yle dediler:
- Ey Ebu Hafs! Bize hads anlat. O dedi ki:
- Cabir bni Abdullahn yle dediini iittim:
-Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu iittim:
- Kim bir hastay ziyaret ederse, rahmete dalmtr; oturunca rahmet iinde
kararlam olur.
HASTA YANINDA NAMAZ KILAN KMSE HASTA YANINDA NAMAZ KILAN KMSE HASTA YANINDA NAMAZ KILAN KMSE HASTA YANINDA NAMAZ KILAN KMSE
523 523 523 523. . . . Atdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- bni mer, bni Safvann hastalk ziyaretine gitti de namaz vakti geldi. bni
mer oradakilere iki rekt namaz kldrp: Biz misafiriz, dedi.
MRK H MRK H MRK H MRK HASTAYI ZYARET ASTAYI ZYARET ASTAYI ZYARET ASTAYI ZYARET
524 524 524 524. .. . Enesden rivayet edildiine gre, Yahudilerden bir erkek ocuk
Peygamber (s.a.v.)e hizmet ederdi. Sonra ocuk hasta oldu da, Peygamber
(s.a.v.) onun ziyaretine gitti. Baucunda oturup (ocua):
- Mslman ol! dedi. ocuk, baucunda olan babasna bakt. Bunun zerine
babas ocua:

123
- Kasmn babasna Peygamber (s.a.v.)e itaat et, dedi. ocuk da mslman
oldu. Sonra Peygamber (s.a.v.) kt, yle diyordu:
- ocuu ateten kurtaran Allaha hamd olsun...
HASTAYA NE SYLENR HASTAYA NE SYLENR HASTAYA NE SYLENR HASTAYA NE SYLENR
525 525 525 525. .. . Hazreti ieden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Raslullah (s.a.v.) (hicret ylnda) Medineye gelince, (babam) Eb Bekr
ve Bill Hummaya tutuldular. ie demitir ki:
-Ben onlar ziyarete gittim de yle syledim: Babacm! Kendini nasl bulu-
yorsun? Ey Bill! Sen de kendini nasl buluyorsun?
ie yle demitir:
- Eb Bekiri Humma yakalad zaman derdi ki:
- Herkes evinde oluk ocuuyla sabahlar durur.
lmse, ona, takunyas bandan daha yakn durur.
Billdan hastalk kalknca, sesini ykselterek yle diyordu:
-Ne olur, bileydim: Mekke vadisinde bir ge geceleyecek miyim: cilalmda
zhir ve Cell bitkileri olduu halde?
Bir gn Mecenne mevkiinin sularna kavuacak mym. ame ile Tafil dalar
bana gzkecekler mi?
Hazreti Aie -Allah ondan raz olsun- dedi ki, ben Raslullah (s.a.v.)e gidip,
ona haber verdim. O yle buyurdu:
- Allahm! Bize Medineyi sevdir, Mekkeyi sevdiimiz gibi, yahut daha
ok... Hastalklardan da onu kurtar. Bize, leimizde ve kilemizde bereket ver.
Medinenin Humma hastaln, (slm kabul etmemi) Cuhfe arazisine nakledip
ver.
526 526 526 526. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.), hasta bir
Bedevinin ziyaretine girdi. bni Abbas demitir ki:
- Peygamber (s.a.v.) bir hastay ziyaret iin yanna vard zaman:
- Beis yoktur; (gnahlar) temizleyici olur nallah! derdi. Bedev (Buna
cevap olarak) unu syledi:
- (Bu hastalk) temizleyici! Hayr aksine yal bir htiyar zerinde kaynayan
(yahut alevlenen) bir Hummadr; onu mezarlar ziyaret ediyor...Peygamber:
- (Benim dm kabul etmeyince, senin iin temizleyici deildir.) Bu tak-
dirde evet. buyurdu.

124
527 527 527 527. .. . Naf demitir ki, bni mer bir hastay ziyarete gidince:
- Naslsn? diye halini sorard. Yanndan kalknca da:
- Allah, hakknda hayrlsn versin! derdi ve buna ilve (sz) etmezdi.
HASTA NASIL CEVAP VERR HASTA NASIL CEVAP VERR HASTA NASIL CEVAP VERR HASTA NASIL CEVAP VERR
528 528 528 528. .. . Sad bni Amr anlatarak demitir ki; Haccac, (yaral bulunan) bni
merin yanna vard, ben de yannda idim. Haccac:
- Naslsn? dedi. O:
- yiyim, dedi. Haccac:
- Seni kim sngledi? dedi. O yle cevap verdi:
- Silh tamak hell olmayan bir gnde, silh tamay emreden kimse beni
sngledi. bni mer bu sz ile Haccac kasdediyorduk.
FASIK HASTAYI ZYARET FASIK HASTAYI ZYARET FASIK HASTAYI ZYARET FASIK HASTAYI ZYARET
529 529 529 529. .. . Abdullah bni Amr bnil-Asdan yle dedii rivayet edilmitir:
- arap iip de, hasta olanlar ziyaret etmeyiniz.
KADINLARIN ERKEK HASTALARI ZYARET ETMES KADINLARIN ERKEK HASTALARI ZYARET ETMES KADINLARIN ERKEK HASTALARI ZYARET ETMES KADINLARIN ERKEK HASTALARI ZYARET ETMES
530 530 530 530. .. . El-Haris bni Ubeydullah el-Ensarden, yle dedii rivayet edilmitir:
- mmd-Derday grdm ki, (bindii devenin) eyerinin aalan plak,
Mescid ehlinden bir Medneli erkek hastay ziyarete gidiyor.
EVN LZUMSUZ EYLERNE BAKAN ZYARETNN EVN LZUMSUZ EYLERNE BAKAN ZYARETNN EVN LZUMSUZ EYLERNE BAKAN ZYARETNN EVN LZUMSUZ EYLERNE BAKAN ZYARETNN
HO GRLMEMES HO GRLMEMES HO GRLMEMES HO GRLMEMES
531 531 531 531. .. . Abdullah bni Ebi Hzeylden, yle dedii rivayet edilmitir:
- Abdullah bni Mesud, bir hastay ziyaret etmek zere yanna girdi,
yannda bir takm insan vard. Evde de bir hanm vard. Adamlardan biri kadna
bakmaya balad. Bunun zerine Abdullah ona:
- Gzn kayd, senin iin daha hayrl olurdu, dedi.
GZ ARISINDAN TR ZYARET GZ ARISINDAN TR ZYARET GZ ARISINDAN TR ZYARET GZ ARISINDAN TR ZYARET
532 532 532 532. .. . Ebu shak demitir ki, Zeyd bni Erkamn yle anlattn iittim:
- Gzm arland da Peygamber (s.a.v.) beni ziyarete geldi, Sonra:
- Ya Zeyd! ayet gzn tamamen kaybolsa ne yaparsn? buyurdu. Ben de,
sabrederim ve Allahtan sevap beklerim, dedim.Hazreti Peygamber yle buyurdu:
- Eer gzn kaybolur da, sonra sabredersen ve Allahtan sevap umarsan,
senin sevapn Cennet olur.

125
533 533 533 533. .. . Kasm bni Muhammedden rivayet edildiine gre, Muhammedin
arkadalarndan bir adamn gzleri snd, sonra onu ziyarete gittiler. Adam yle
dedi:
- Ben, Peygamber (s.a.v.)i grmek iin onlar istiyordum; fakat imdi
Peygamber (s.a.v.) irtihal etti. Allaha yemin ederim! Eer (Yemendeki) Tbale
beldesinin geyiklerinin bir geyiindeki gzler bende olsa, artk buna sevinmem.
534 534 534 534. .. . Enesden, yle dedii rivayet edilmitir:
- Allah (Azze ve Celle) buyurdu: (Kulumu) iki sevgiliyle (gzlerini murad edi-
yor) mptel ettiim zaman (gzlerinin nurunu aldm zaman) sonra sabrederse,
ona Cenneti karlk olarak veririm
535 535 535 535. .. . Eb mame, Peygamber (s.a.v.)den rivayet etmitir:
- Allah buyuruyor:
-Ey insanolu! Senin iki (sevgili) gzn aldm zaman, ilk anda sabre-
dersen ve (benden) sevap beklersen, sana, Cennetten baka bir sevaba raz ol-
mam.
HASTA ZYARETS NEREDE OTURUR HASTA ZYARETS NEREDE OTURUR HASTA ZYARETS NEREDE OTURUR HASTA ZYARETS NEREDE OTURUR
536 536 536 536. .. . bni Abbasdan, yle dedii rivayet edilmitir:
- Peygamber (s.a.v.) bir hastay ziyaret etlii zaman, baucunda otururdu,
sonra syle derdi:
- Byk Arn Rabbi olan byk Allahtan dilerim ki, sana ifa ver-
Eer hastann ecelinde bir gecikme var idiyse, arsndan kurtulurdu.
537 537 537 537. .. . Rabi bni Abdullahdan, yle dedii rivayet edilmitir:
- Hasta bulunan Katadeyi ziyaret edelim diye, Hazreti Hasan1 la birlikte
gittim. Hasan, hastann baucunda oturup ona sordu (naslsn?). Sonra ona dua
edip, dedi ki:
- Allahm, kalbine ifa ver, hastalna da ifa ver.
NSAN EVNDE NE YAPAR NSAN EVNDE NE YAPAR NSAN EVNDE NE YAPAR NSAN EVNDE NE YAPAR
538 538 538 538. .. . El-Esvedden, syle dedii rivayet olunmutur:
- Hazreti Aie (ra)ya sordum ki, Peygamber (s.a.v.) evinde ne i yapard?
Hazreti ie yle buyurdu:
- Evinin hizmetinde bulunurdu; namaz vakti gelince de (namaza) kard.
539 539 539 539. .. . Urveden, yle dedii rivayet edilmitir:

126
- Hazreti ieye sordum ki, Peygamber (s.a.v.) evinde ne i yapard? O,
yle buyurdu:
- Ayakkabsn diken ve insann evinde yapt ii yapard.
540 540 540 540. .. . Hiam, babas Urveden rivayet ettiine gre, babas yle demitir:
-Hazreti Aieye sordum ki:
- Peygamber (s.a.v.) evinde ne i yapard? O, yle buyurdu:
- Sizden herhangi birinizin evinde yaptm; ayakkab diker, elbise yamar ve
dikerdi.
541 541 541 541. . . . merden rivayet edildiine gre, Aie (ra)ye sorulmu ki:
- Raslullah (s.a.v.) evinde ne i yapard? O, yle buyurdu:
- O da insanolundan bir insand: Elbisesini temizler ve koyununu saard.
NSAN KARDEN SEVD ZAMAN ONA BLDRSN NSAN KARDEN SEVD ZAMAN ONA BLDRSN NSAN KARDEN SEVD ZAMAN ONA BLDRSN NSAN KARDEN SEVD ZAMAN ONA BLDRSN
542 542 542 542. .. . (Ashabdan) Mikdam bni Mad Keribe kavuan Tabiden rivayet
edildiine gre, Mikdam dedi ki:
- Peygamber (s.a.v.):
- Sizden biriniz kardeini sevdii zaman, onu sevdiini ona bildirsin. diye
buyurdu.
543 543 543 543. . . . Mcahidden, yle anlatt rivayet edilmitir:
- Peygamber (s.a.v.)in ashabndan bir adam bana yetiip, arkamdan
omzumu tuttu. Dedi ki:
- Haberin olsun, seni seviyorum.
Ben:
- Beni kim iin (kimin rzas iin) sevdinse, seni de o sevsin, dedim. Sonra
dedi ki:
- Eer Raslullah (s.a.v.):
- nsan, insan sevdii zaman, onu sevdiini ona haber versin. diye
buyurmayayd, ben sana bildirmezdim.
Mcahid dedi ki:
- Sonra adam beni karsna alp anlatt: Yanmzda bir carye var; yle ki
ahlk dktr, dedi.
544 544 544 544. .. . Enesden rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber yle
buyurdu:

127
- (Allah iin) Sevien iki adamn en faziletlisi, muhakkak ki arkadana
sevgisi daha ok olandr.
BR KMSE BR ADAMI SEVNCE BR KMSE BR ADAMI SEVNCE BR KMSE BR ADAMI SEVNCE BR KMSE BR ADAMI SEVNCE, , , , ONUNLA MNAKA ONUNLA MNAKA ONUNLA MNAKA ONUNLA MNAKAA ETMESN A ETMESN A ETMESN A ETMESN
VE ONDAN SORMASIN VE ONDAN SORMASIN VE ONDAN SORMASIN VE ONDAN SORMASIN
545 545 545 545. .. . Muaz bni Cebelden, yle dedii rivayet olunmutur:
- Bir kardei sevdiin zaman, onunla mnakaa etme; ona fena harekette
bulunma ve ondan (bakasna, nasl adamdr diye) sorma; olur ki, onun bir
dman ile karlarsan da, onda olmayan bir eyi sana bildirir, bylece seninle
onun arasn am olur.
546 546 546 546. .. . Abdullah bni Amrdan, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu rivayet
edilmitir:
- Allah iin bir kardei seven, Allah yolunda olur. Kardei de ona:
- Ben, Allah iin seni seviyorum derse, ikisi de Cennete girerler; Allah yo-
lunda seven kimsenin sevgisinden tr derecesi, kendisini Allah iin sevenden
daha yksek olur.
AKIL KALBDEDR AKIL KALBDEDR AKIL KALBDEDR AKIL KALBDEDR
547 547 547 547. .. . Sffnde Hazreti Ali (ra)n yle dedii iitilmitir:
- Akl kalbdedir; merhamet kara cierdedir, esirgeyi (efkat) talakdadr,
nefes de ak cierdedir.
KBR KBR KBR KBR ( (( (BYKLENME BYKLENME BYKLENME BYKLENME) )) )
548 548 548 548. .. . Abdullah bni Amrdan, yle dedii rivayet edilmitir.
-Peygamber (s.a.v.)in yannda oturuyorduk da l halkndan bir adam geldi;
zerinde dibada rl cbbe vard. T Peygamber (s.a.v.)in baucunda durup,
yle dedi:
- Sizin arkadanz her babayiit! aa ykmtr (yahut demitir ki, her
babayiit aa ykmak istiyor) ve oban (zavally) da yukar kaldryor.
Bunun zerine Peygamber (s.a.v.), onun cbbesini eteklerinden tutup, yle
buyurdu:
- Senin zerinde anlamaz kimsenin elbisesi grlmyor mu?
- Sonra Hz. Peygamber yle buyurdu:
- Allahn Peygamberi Nuh (a.s.)n vefat yaklanca, oluna dedi ki:
- Ben sana vasiyyetimi sylyorum: Sana iki eyi emrediyorum ve sana iki
eyi yasaklyorum. Sana, = La ilahe llallah- emrediyorum; nk yedi kat gklerle
yedi kat arz eer bir terazi kefesine ve La lahe illallah da dier bir kefeye konsa,
bu tevhid onlara daha ar basard. Eer yedi kat gklerde yedi kat arz, usuz

128
bucaksz bir ember olsalar, onlar La lahe llallah ve Sbhanellahi ve bihamdihi
kelimeleri krard; nk bu kelimeler her yaratn dusdr; ve bunlarla her ey
rzklanr. (La lahe llallah ile Sbhanellah ve Bihamdihi kelimelerini syle, bu
ikisini brakma).
Bir de Allaha ortak komaktan ve kibirlenmekten seni men ediyorum.
Peygambere soruldu ki:
- Ey Allahn Rasl! Bu Allaha ortak komay bildik; ancak kibirlenmek nedir,
birimizin gzel elbisesi olup onu giymesi midir? Peygamber: .
- Hayr! dedi. Adam sordu:
- Bizden birimizin gzel iki kayl iki gzel ayakkabs olmas mdr?
Peygamber:
- Hayr! dedi. Adam sordu:
- Birimizin binecek hayvana sahip olmas mdr? Peygamber:
- Hayr! dedi. Adam yine sordu:
- Kibir, birimizin arkadalar olup, kendisiyle oturmalar mdr Peygamber:
- Hayr! dedi. Adam, o halde kibir nedir, ey Allahn Rasl? dedi. Peygam-
ber yle buyurdu:
- Hakk inemektir ve insanlar kk grmektir.
549 549 549 549. .. . bni mer, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu anlatmtr:
- Kim kendi nefsini byk grrse, yahut yrynde kibir hareketleri ya-
parsa, Allah ona gazab eder olduu halde Azz ve Cell olan Allaha kavuur.
550 550 550 550. .. . Eb Hureyre denitir ki, Raslullah (s.a.v.):
- Hizmetisiyle beraber yemek yiyen, arlarda merkebe binen ve koyunu
balayp da onu saan, kibirlenmemitir.
551 551 551 551. .. . Salihl Bezzazn byk annesinden rivayet ettiine gre, byk annesi
yle demitir:
- Hz. Aliyi (Allah ondan raz olsun) grdm, bir dirhem para karlnda hur-
ma satn ald da onu bohasnda tayordu. Ben ona dedim ki, (yahut bir adam
ona dedi ki) senin ykn ben tayaym, Ey mminlerin emri! O yle cevap
verdi: Hayr, aile sahibi olan tamaya daha lyktr.
552 552 552 552. .. . Eb Sad El-Hudr ve Eb Hureyre rivayet ettiklerine gre, Peygamber
- (Allah buyurdu ki): zzet ve Ululuk sfatlar benim gzel vasflarmdr. Kim bu
vasflarda bana ortak olmaya alrsa, ona azab ederim,

129
553 553 553 553. .. . Numan bni Berin minberde yle dedii iitilmitir:
- Gerekten eytann tuzaklar ve alar vardr. eytann tuzaklar ile alar:
Allahn nimetleriyle azgnlk etmek, Allahn verdii eyle vnp byklk iddia
etmek, Allahn kullarna ululuk ve stnlk taslamak ve Allahn rzas dnda nefis
arzusuna uymak ileridir.
554 554 554 554. .. . Eb Hureyreden, Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Cennet ile Cehennem tarttlar, (Sfyan da, geen ifade gibi, Cennet ile
Cehennem muhasemede bulundular, dedi.): Cehennem dedi ki:
- Bana azl kimselerle byklenenler girer. Cennet de dedi ki:
- Bana zayflarla fakirler girer.
Yce ve ulu olan Allah Cennete yle buyurdu:
- Sen benim rahmetimsin, seninle dilediime merhamet ederim. Sonra
Cehenneme de syle buyurdu:
- Sen benim azabmsn, seninle dilediim kimseye azab ederim. kinizden her
biri iin dolusu (kadar insan) vardr.
555 555 555 555. .. . Ebu Seleme, Abdurrahmandan rivayet ettiine gre, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.)in ashab, ekingen deillerdi, uyuuk deillerdi. Onlar
toplantlarnda birbirlerine (nee ile) iir okurlard ve slmdan nceki ilerini
anarlard. Fakat Allahn emrinden herhangi bir ite onlardan birine dokunulduu
zaman, sanki deli imi gibi, gz kapaklarnn ii (hiddetinden dar) dnerdi.
556 556 556 556. .. . Eb Hureyreden rivayet edilmitir:
- Yakkl olan bir adam, Peygamber (s.a.v.)e gelip, dedi ki:
- Gzellik bana sevdirildi, grdn gibi de (gzellik) bana verildi. yle ki,
benden kimsenin stn olmasn istemiyorum. (Ya, bir ayakkab kaynda dedi, ya
da krmz tasmada dedi) Bu kibir midir?
Hz. Peygamber:
- Hayr! Kibirli, hakk ineyendir; insanlar kk grendir. buyurdu.
- Allah nimetinin eserini, kulu zerinde grmeyi sever. buyrulmutur. srafa
kamakszn herkes hal ve vaktine gre iyi ve temiz elbise giymelidir. Hele im-
knlar olanlarn pejmrde ve perian klklara brnmeleri asla doru deildir.
557 557 557 557. .. . uaybn babas, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz.
- Kibir taslayanlar, kyamet gn insanlar biiminde kk karncalar gibi
harolunacaklardr. Onlar her taraftan zillet (bayalk ve kklk) kaplayacaktr;
Cehennemde Boles adndaki bir cezaevine gtrleceklerdir. Onlar atelerin

130
alevleri saracak ve onlara, aknlk halinde Cehennem ehlinin irinlerinden
iirilecektir.
NSANIN URADII ZULMDEN NTKAM ALMASI NSANIN URADII ZULMDEN NTKAM ALMASI NSANIN URADII ZULMDEN NTKAM ALMASI NSANIN URADII ZULMDEN NTKAM ALMASI
558 558 558 558. .. . Hz. ie (ra)dan, Peygamber (s.a.v.) kendisine yle demitir:
- te nnde, intikam al.
559 559 559 559. .. . Hz. ie yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.)in (bir ksm) hanmlar, (kz) Fatmay Peygamber
(s.a.v.)e gnderdiler. Fatma (ieri girmek iin babasndan) izin istedi. Peygamber
(s.a.v.), Hz. ie (ra)n yannda abas zerinde (yaslanm) idi. Peygamber
Fatmaya izin verdi; o da eri girip yle dedi: Senin hanmlarn, Ebu Kuhafenin
kz (torunu ve Eb Bekirin kz) hakknda adalet edesin diye beni gnderdiler. Hz.
- Yavrucuum, (kzm)! benim sevdiimi sen sevmez misin?
Fatma:
- Evet, severim, dedi. Hz. Peygamber:
- O halde bunu (ieyi) sev! dedi.
Bunun zerine Hz. Fatma kalkp gitti de, dier hanmlara (durumu ve olan)
anlatt. Hanmlar, Fatmaya dediler ki:
- Sen bizim hesabmza bir i gremedin. Bunun iin Hz. Peygambere tekrar
git. Hz. Fatma:
- Vallahi bu i hakknda asla bir daha gitmem, dedi. Sonra (Peygamberin
dier hanm) Zeynebi gnderdiler. O da (ieri girmek iin) izin istedi. Hz.
Peygamber ona izin verdi. O da ayn eyi Peygambere syledi Zeyneb bana
saldrp kt sylemeye durdu. Ben de, Peygamber bana (ona cevap vermek iin)
izin verir mi, diye bakadurdum. Bekledim, nihayet anladm ki, Peygamber (s.a.v.)
intikam almam kerih grmeyecek. Ben de Zeynebe sylenmeye durdum. yle ki,
ona frsat vermeyip stnlkle onu bastrdm. Peygamber (s.a.v.) de glmsedi.
Sonra dedi ki:
- Dikkat edilsin, hu Eb Bekirin kzdr.
KITLIK VE ALIK ZAMANINDA YARDIM KITLIK VE ALIK ZAMANINDA YARDIM KITLIK VE ALIK ZAMANINDA YARDIM KITLIK VE ALIK ZAMANINDA YARDIM
560 560 560 560. .. . Eb Hureyreden, yle demitir:
- Ahir zamanda bir alk olacaktr. Kim bu alk devrine yetiirse, a karnl-
lardan, asla yz evirmesin, (onlara yardm etsin).
561 561 561 561. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Ensar, (Medneli ashab),
Peygamber (s.a.v.)e yle dediler:

131
- Bizimle (Muhacir) kardelerimiz arasnda hurma bahesini bl. Hz. Peygam-
ber (s.a.v.):
- Hayr! buyurdu. Ensar, (Muhacirlere) dediler ki:
- O halde bizi iilikten kurtarn, (siz aln da) meyvalarda sizi ortak edelim.
Onlarda:
- Peki, kabul ettik, dediler.
562 562 562 562. .. . Abdullah bni mer haber vermitir ki, iddetli bir felket senesi
olmutu; buna Ktlk Yl denmiti. (Babam) Hz. mer (ra), btn verimli
arazilerden deve, buday ve zeytin ya ile (felketzede) Arablara yardm hu-
susunda byk gayret harcamt. yle ki, bu ktln zorlamasyla btn yeillikler
kurumutu. Bunun zerine Hz. mer duaya durup yle dedi:
- Allahm! Bu canllarn rzkn dalarn banda yarat.
Allah da onun ve mslmanlarn duasn kabul etti. Hz. mer, dua sebebiyle
yamur yanca yle dedi:
- Allaha hamd olsun! Allaha yemin ederim ki, eer Allah bu felketi
gidermemi olsayd, hali vakti yerinde olan bir mslman evi brakmazdm;
muhakkak o aile saysnca bu eve fakirleri sokardm da, bir kiinin idare ettii
eyden iki kii faydalanarak alktan helak olmazlard.
563 563 563 563. .. . Seleme bni Ekvadan; Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Kurbanlarnza dikkat edin; hi biriniz gnden sonra kurban etinden hi
bir ey evinde brakm bulunmasn, (fakirlere datlsn).
Ertesi yl boyunca, ashab dediler ki:
- Ey Allahn Rasl! Geen yi! yaptmz gibi yapalm m? ( gnden sonra
kurban etlerimizin hepsini fakirlere datalm m?)
Hz. Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- imdi yiyiniz ve erzak edininiz. nk o yl, insanlar skntda idi. Ben
onlara yardm etmenizi istemitim.
TECRBELER TECRBELER TECRBELER TECRBELER
564 564 564 564. .. . Hiam, babas rveden rivayet ettiine gre, babas yle anlat-
mtr:
- Muaviyenin yannda oturuyordum. O kendi kendine sylendi; sonra
kendine gelerek dedi ki, insan dp de tecrbe almadka gzel huylu olamaz.
Bu sz defa tekrar etmiti.
565/1 565/1 565/1 565/1. .. . Ebu Sadden rivayet edildiine gre, yle demitir:

132
- Sren kimse ancak gzel ahlk sahibi olur; hikmet sahibi de ancak
tecrbe gren olur.
565/2 565/2 565/2 565/2. .. . Bize Kuteybe anlatarak demitir ki, bize bni Vehb, Amr bnil-
Harisden, o da Derracdan; Derrac, Ebul-Heysemden, o da Ebu Sadden, Ebu
Sad de Peygamber (s.a.v.)den bunun benzerini rivayet etmitir.
ALLAH N KARDENE YEDREN KMSE ALLAH N KARDENE YEDREN KMSE ALLAH N KARDENE YEDREN KMSE ALLAH N KARDENE YEDREN KMSE
566 566 566 566. .. . Hz. Aliden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Kardelerimden birka kiiyi toplayp da, onlar bir veya iki lek kymetin-
de bir yemek zerinde toplamam, arnza kp da bir kle azad etmemden bana
daha sev ilidir.
CAHLYYET DEVRNDEK ANDLAMA CAHLYYET DEVRNDEK ANDLAMA CAHLYYET DEVRNDEK ANDLAMA CAHLYYET DEVRNDEK ANDLAMA
567 567 567 567. .. . Abdurrahman bni Avf dan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Amcalarmla birlikte = Mutayyibn = andlamasnda bulundum. Benim
krmz develere sahip olmam karlnda bile onu bozmak istemem.
KARDE ETMEK KARDE ETMEK KARDE ETMEK KARDE ETMEK
568 568 568 568. .. . Enes bni Malikden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.), bni Mesud ile Zbeyr arasnda kardelik kurmutur.
569 569 569 569. .. . Enes bni Malikden; yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.), Medinedeki evimde Kureyle Ensar arasnda
kardelik szlemesi etti.
SLAMDA ANDLAMA YO SLAMDA ANDLAMA YO SLAMDA ANDLAMA YO SLAMDA ANDLAMA YOKTUR KTUR KTUR KTUR
570 570 570 570. .. . uayb babasndan rivayet ettiine gre, babas yle anlatmtr:
- Peygamber (s.a.v.) Fetih ylnda Kbenin merdivenleri zerine oturup
Allaha hamd etti ve onu vd; sonra yle buyurdu:
- Kimin cahiliyet devrinden kalma bir andlamas varsa, (bilsin ki), slm ona
kuvvetten baka bir ey ilve etmez. Mekkenin fethinden sonra da (Mekkeden)
hicret yoktur.
LK YAMURDA ISLANMAK STEYEN LK YAMURDA ISLANMAK STEYEN LK YAMURDA ISLANMAK STEYEN LK YAMURDA ISLANMAK STEYEN
- Peygamber (s.a.v.)le beraber bize yamur isabet etti de, Peygamber
(s.a.v.) kendisine yamur isabet etsin diye zerinden elbiselerini at. Biz (ona)
dedik ki, niin yaptn? O yle buyurdu:
- nk bu yamur, Rabbinin henz yeni yaratt bir rahmetidir.

133
KOYUN BEREKETTR KOYUN BEREKETTR KOYUN BEREKETTR KOYUN BEREKETTR
572 572 572 572. .. . Humeyd bni Malikden rivayet edildiine gre, o yle demitir:
- Eb Hureyre ile beraber, Akk mevkiinde olan arazisinde oturuyorduk.
Medne halkndan bir topluluk hayvanlar zerinde ona gelip, hayvanlarndan
indiler. Bunun zerine Eb Hureyre, Humeyde dedi ki:
- Anneme git ve ona syle: Olun sana selm ediyor ve diyor ki: Bize bir
ey yedirsin. Humeyd demitir ki, hanmcaz arpadan yaplm rek, zeytin
yandan bir miktar ve tuz bir tepsiye koydu. Ben de onu bama koyarak
(bamda tayarak) onlara gtrdm. Tepsiyi nlerine koyduum zaman Eb
Hureyre tekbir getirdi (Allahu Ekber dedi) ve yle dedi:
- ki siyahtan, hurma ve sudan baka yemeimiz yokken bizi ekmekten doyu-
ran Allaha hamd olsun.
Yemekten toplulua bir ey artp kalmad. Onlar dnp gittiklerinde, Eb
Hureyre bana dedi ki:
- Koyunlarna gzel bak, onlarn toz-topran sil ve allarn ho tut ve
onlarn (mnasip) bir tarafnda namazn kl; nk onlar Cennet hay
yanlarndandr. Nefsim kudret elinde olana (Allaha) yemin ederim ki, insanlar
zerine bir zaman gelmesi yakndr; o zamannda bir miktar koyunun bulunmas,
koyunlar sahibine, Mervann arazisinden daha sevgili olacaktr.
573 573 573 573. .. . Ali (ra)dan rivayet edildiine gre, Peygamber yle buyurdu:
- Evde koyun berekettir. ki koyun iki berekettir ve koyun bereketlerdir.
DEVELER DEVELER DEVELER DEVELER, , , , SAHB N ZZETTR SAHB N ZZETTR SAHB N ZZETTR SAHB N ZZETTR
buyurmutur:
- Kfrn ba doru tarafndadr. nmekle kibir, Bedevilerden srlerle
develere ve atlara sahip olanlardadr. Vakar ve tevazu, koyun sahiplerin-dedir.
575 575 575 575. . . . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Kpeklerle koyunlarn haline atm: Koyunlardan senede u ve u kadar
boazlanr ve u kadar da kurban edilir. Kpeklere gelince; bir dii kpek (bir ba-
tnda) u kadar yavru dourur. Byle iken koyunlar kpeklerden daha oktur.
576 576 576 576. .. . Ebu Zebyan demitir ki:
- mer bnil-Hattab bana sordu:
- Ey Ebu Zebyan! Senin maan ne kadar? Ben de:
- ki bin beyz (dirhem) dedim: Hz. mer, Ebu Zebyana yle dedi.

134
- Ey Ebu Zebyan! iftlik edinip ziraat ile ura ve hayvan ret; bunu,
Kureyin nefsine dknleri sizin banza gemeden nce yap ki, onlarda maa
maldan saylmaz.
577 577 577 577. . . . Abede bni Hazinin yle dedii iitilmitir:
- Koyunlar sahibi ile develer sahibi karlkl ndler. Bunun zerine Pey-
gamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Musa, koyun oban iken Peygamber olarak gnderildi, Davud koyun
oban iken Peygamber olarak gnderildi. Ben de Ecyadla ailem iin koyun
gdyordum.
BEDEVLEMEK BEDEVLEMEK BEDEVLEMEK BEDEVLEMEK
- Byk gnahlar yedi tane olup, onlarn birincisi Allaha irk komaktr.
(kincisi haksz yere) adam ldrmektir. (ncs) iffetli kadnlara zina isnad et-
mektir. (Drdncs) hicretten sonra (sahralara ekilip) bedevlemektir; (ve sa-
ire... )
KYLERDE OTURAN KMSE KYLERDE OTURAN KMSE KYLERDE OTURAN KMSE KYLERDE OTURAN KMSE
579 579 579 579. .. . Sevbnn yle dediini iittim:
-Raslullah (s.a.v.) bana yle buyurdu:
- Kylerde oturma; nk kylerde oturan, mezarlarda oturan gibidir.
AKARSU KENARLARINDAK YAYLA AKARSU KENARLARINDAK YAYLA AKARSU KENARLARINDAK YAYLA AKARSU KENARLARINDAK YAYLADA OTURMAK DA OTURMAK DA OTURMAK DA OTURMAK
580 580 580 580. .. . urayh demitir ki:
- Hz. ieye sahraya kmaktan sordum ve dedim ki:
- Peygamber (s.a.v.) sahraya kp oturur muydu? Hz. Aie yle dedi:
- Evet, u akar su vadisine kp ikmet ederdi.
581 581 581 581. .. . Amr bni Vehbden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Muhammed bni Abdullah b.seydi grdm, ihramda iken hayvana bindii
zaman omuzlarndan elbisesini (ihramn) alp, onu oyluklar zerine koymutu.
Dedim ki:
- Bu (yaptn) ne? yle cevap verdi:
- (Babam) Abdullah grdm, byle yapyordu.

135
SIR SAKLAMAYI VE AHLAKLARINI RENMEK N HERKES LE OTURMAYI SIR SAKLAMAYI VE AHLAKLARINI RENMEK N HERKES LE OTURMAYI SIR SAKLAMAYI VE AHLAKLARINI RENMEK N HERKES LE OTURMAYI SIR SAKLAMAYI VE AHLAKLARINI RENMEK N HERKES LE OTURMAYI
SEVEN KMSE SEVEN KMSE SEVEN KMSE SEVEN KMSE
582 582 582 582. .. . Abdullah bni Abdurrahman bni Abdil-Kar anlattna gre, mer
bnil-Hattab ve Ensardan bir adam (beraberce) oturuyorlard. O esnada (babam)
Abdurrahman bni Abdil-Kar gelip onlarn yanna oturdu. Bunun zerine Hz. mer:
- Biz, szmz kaldran, (buradan alp teye beriye gtreni) sevmeyiz.
dedi.
Abdurrahman ona yle cevap verdi:
- Ben unlara haber gtrmek iin oturmuyorum, ey mminlerin emri!...
Hz, mer:
- Pekiyi, yle ise u ve u kimselerle otur ve bizim szmz onlara naklet-
me! dedi. Sonra Ensardan olan arkadana yle dedi:
- nsanlar, benden sonra kimin halife olacam sylyorlar, kimi uygun
gryorlar?
Ensardan olan bu adam da, Muhacirlerden bir takm erkekler sayd, Alinin
ismini sylemedi. Hz. mer:
- Ebul-Hasandan (Aliden) onlara ne oluyor, (onu istemiyorlar)? Allaha ye-
min ederim ki, O, aleyhlerine olsa bile, onlar hak yol zere durdurmakta, onlarn
en elverilisidir. dedi.
LERDE SABIRLILIK VE AIR BALILIK LERDE SABIRLILIK VE AIR BALILIK LERDE SABIRLILIK VE AIR BALILIK LERDE SABIRLILIK VE AIR BALILIK
583 583 583 583. .. . Hasan bize yle anlatmtr:
- Bir adam vefat edip geriye bir olu ile bir azadlsn brakt. (lrken)
oluna bakmasn, azadlsna vasiyyet etti. Azadls da olunu yetitirmekte, bul
ana kadar kusur etmedi ve onu evlendirdi. ocuk azadlya dedi ki:
- Beni hazrla, ilim tahsil edeceim.
O da onu hazrlad. Bunun zerine ocuk bir lime gidip, ondan ilim
renmek istedi. Alim ona yle dedi:
- (Evine) gitmek istediin zaman bana syle, sana retirim. ocuk:
- kp gitmeye hazrlandm, bana ret, dedi. lim:
- Allahtan kork, sabrl ol ve acele etme, dedi. Hasan demitir ki:
- te btn hayr buradadr.
Nihayet ocuk dnp geldi, nerde ise eyden ibaret olan tavsiyeleri
unutacakt. Memleketine geldii zaman hayvanndan indi. Evine varnca, orada
karsndan ayr bir yerde uyumakta olan bir adam buldu. Kendi kars da uyuyordu.
Kendi kendine dedi ki:

136
- Allah hakk iin bunu ne bekliyorum, ne istiyorum.
Sonra hayvanna dnd. Klcn almak (ve onunla uyumakta olan adam
ldrmek) isteyince, dedi ki:
- Allahtan kork, sabrl ol ve acele etme.
- Bununla hangi eyi bekliyorum, dedi.
Sonra hayvanna dnd. Klcn almak istedii zaman, tavsiyeleri hatrlad.
Tekrar adama dnp ba ucunda durunca, adam uyand. (Yakn olduunu
anlayp) adam grnce zerine atlp onu kucaklad, onu pt ve ona olan kt
zannn giderdi. Adam tahsilden dnen ocua sordu:
- Benden sonra ne ile karlatn? ocuk:
- Vallahi, senden sonra byk hayr elde ettim; vallahi, senden sonra byk
hayr kazandm: Ben, bu gece, senin banda kl arasnda defa gezindim (ve
seni ldrmek istedim) de, kazandm ilim, seni ldrmekten beni engelledi,
dedi.
LERDE MSAMAHA LERDE MSAMAHA LERDE MSAMAHA LERDE MSAMAHA
584 584 584 584. .. . Abdlkays Eecden rivayet edildiine gre, demitir ki: Peygamber
(s.a.v.) bana yle buyurdu:
- Gerekten sende iki huy vardr ki, Allah onlar sever. Ben dedim ki:
- Ey Allahn Rasl, bunlar hangi eylerdir? Peygamber:
- (Bunlar) Yumuak huyluluk- msamahakrlk ve hayadr. buyurdu. Dedim
ki:
- {Bunlar bende) Eskiden beri mi, yoksa yeni mi bulunuyor?
Peygamber (s.a.v.):
- Eskiden beri... buyurdu. Ben de:
- Beni iki ahlk zere yaratp da onlar seven Allaha hamd olsun, dedim.
585 585 585 585. .. . Katadeden rivayet edildiine gre, demitir ki:
- Abdlkays kabilesinden Peygamber (s.a.v.)e giden heyetle karlaan
bize anlatt. (Katade, Eb Nadrayi zikretti). O da Eb Sd El-Hudrden rivayet
etti. Dedi ki:
- Peygamber (s.a.v.) Eecc-i Abdilkaysa yle buyurdu:
- Sende iki ahlk vardr ki, Allah onlar sever: Bunlar, hilm ve teennidir.
586 586 586 586. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, demitir ki:
- Peygamber (s.a.v.) Eecce -Eecc-i Abdilkaysa- yle buyurdu:

137
- Gerekten sende iki haslet vardr ki, Allah onlar sever: (Bunlar) hilm ve
teennidir.
587 587 587 587. .. . Mezde El-Abdden iitildiine gre, yle demitir:
- Eecc yryerek Peygamber (s.a.v.)e kadar gelip elini tuttu ve onu pt.
Peygamber (s.a.v.) ona yle dedi:
- Gerekten sende iki huy vardr ki, Allah ve onun Rasl onlar sever.
Eecc dedi ki:
- Yaratldm bir tabiat m (bu), yoksa benim ahlkm m?
- Hayr, dorusu yaratlnda vardr. buyurdu. Eecc dedi ki:
- Allahn ve Rasulnn sevdii bir ahlk zere beni yaratan Allaha
hamdolsun.
AZGINLIK VE TAKINLIK AZGINLIK VE TAKINLIK AZGINLIK VE TAKINLIK AZGINLIK VE TAKINLIK
- Eer bir da, bir daa azgnlk ve zulm edeydi, azgnlk eden para para
edilirdi.
buyurdu:
- Cennetle Cehennem tarttlar: Cehennem dedi ki:
- Zorbalarla azamet sahipleri benim iime girerler. Cennet de dedi ki:
- Benim iime ancak barelerle fakirler girer, (Allah Teal) Cehenneme:
- Sen benim azabmsn, seninle dilediime azab ederim, buyurdu. Cennete
de:
- Sen benim rahmetimsin, seninle dilediime merhamet ederim, buyurdu.
590 590 590 590. .. . Fudale bni Ubeyd, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz.
- U kimse vardr ki, onlarn gnahlar sorulmaz. (Atee atlrlar):
1- slm topluluundan ayrlp da idarecisine asi olan ve isyan zere len
kimse; ite bundan gnah sorulmaz.
2- Efendisinden kaan erkek veya kadn kle.
3- Bir kadn k, kocas gurbete km ve kendisine dnya geimini sala-
mtr; byle iken onun arkasnda sslenip dar km ve dolamtr.
Yine kimse vardr ki, onlarn gnah sorulmaz:

138
1- Allaha azamet ve izzet sfatlarnda ortaklk iddia eden.
2- Allahn iinde phe eden.
3- Allahn rahmetinden midini kesen...
591 591 591 591. . . . Abdlazziz babasndan, o da Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine
gre, Hz. Peygamber yle buyurdu:
- Allah her gnahtan diledii cezay kyamete kadar geciktirir; ancak azgnlk
etmek ve ebeveyne asi olmak yahut akrabalk balarn kesmek gnahlar
mstesnadr. Bu gnahlarn sahiplerine lmden nce ceza hemen verilir.
592 592 592 592. .. . Yezd bnil-Esamdan rivayet edildiine gre, demitir ki, Eb
Hureyrenin yle sylediini iittim:
- Sizden biriniz, kardeinin gzndeki p grr de, kendi gzndeki kirii -
veya kt- unutur.
Eb Ubeyd demitir ki:
-Cazel byk ve yksek aaca denir.
593 593 593 593. . . . Muaviye bni Kurre yle anlatmtr:
- Makal El-Mzen ile beraberdim de o, yoldan bir engel giderdi. Ben de,
(yolcuya zarar veren) bir ey grdm ve ona koup giderdim. Makal dedi ki:
- Ey kardeim olu! Benim yaptm ii yapmaya seni gtren ey ne?
Muaviye cevap verdi:
- Senin yaptn eyi grdm de ben onu yaptm. Makal dedi ki:
- Gzel ettin, ey kardeim olu... Ben, Peygamber (s.a.v.)in yle
buyurduunu iittim:
- Mslmanlarn yolundan kim bir engeli kaldrrsa, ona bir sevab yazlr.
Kimin de sevab kabul olunursa Cennete girer.
HEDYE KABUL ETMEK HEDYE KABUL ETMEK HEDYE KABUL ETMEK HEDYE KABUL ETMEK
594 594 594 594. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den yle buyurduunu rivayet
etmitir:
- Hediyeleiniz ki, sevimi olursunuz.
595 595 595 595. .. . Enes bni Malik yle derdi:
- Yavrularm! Aranzda harcama yapn, (hediyelein); nk bu aranzdaki
lgilerin en scadr.
NSANLARA KIZGINLIK HALI GRNCE HEDYEY KABUL ETM NSANLARA KIZGINLIK HALI GRNCE HEDYEY KABUL ETM NSANLARA KIZGINLIK HALI GRNCE HEDYEY KABUL ETM NSANLARA KIZGINLIK HALI GRNCE HEDYEY KABUL ETME EE EYEN YEN YEN YEN

139
- Fezare oullarndan bir adam Peygamber (s.a.v.)e bir deve hediye etti.
Peygamber de buna karlk ona hediye verdi. (Adam umduuna kavuamaynca)
bu onu kzdrd. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.)in minberde yle buyurduunu
iittim:
- nsanlardan biri hediye veriyor, ben de ona yanmda olan ey miktarnca
mukabele ediyorum da, sonra (bu hediyem) kzdryor. Allaha yemin ederim! Bu
ylmdan sonra Arablardan hediye kabul etmeyeceim; ancak Kurey kabilesine
mensup olanlardan, Ensardan, Sakaf yahud Devs kabilesinden kabul edeceim.
UTANMAK UTANMAK UTANMAK UTANMAK
597 597 597 597. .. . Eb Mesud Akabe demitir ki, Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- lk peygamberlik kelmndan (zamanmza kadar gelip) insanlarn ulat
sz, utanmadn zaman dilediini yap, szdr.
- man, altm birka -(yahut yetmi birka)- daldr. Bu ksm hasletlerin en
faziletlisi LA LAHE LLALLAHtr. Fazilete en d de, yoldan engeli (eziyet
veren eyi) gidermektir. Haya da imandan bir daldr.
599 599 599 599. .. . Eb Sad El-Hudrden yle dedii iitilmitir:
- Peygamber (s.a.v.), haya bakmndan kendi kesine ekilmi bakireden
daha ilerde idi ve bir eyden holanmad zaman onu yznden tanrdk,
(holanmad eyi yze kar sylemezdi, fakat honutsuzluunu yzndeki hal-
den anlardk).
600 600 600 600. .. . Hz. Osman ve Hz. ie anlatmlardr ki, Peygamber (s.a.v.) Hz.
ienin yaratnda, ienin hrkasn giymi olduu halde yatarken, o srada Eb
Bekr ieri girmek iin Raslullahtan izin istedi. Peygamber bulunduu vaziyette
ona zin verdi ve iini grd, sonra Eb Bekir dnp gitti. Sonra Hz. mer (ra)
(ieri girmek iin) izin istedi. Peygamber o vaziyette iken ona izin verdi de,
ihtiyacn karlad. Sonra Hz. mer (iine) dnd. Hz. Osman demitir ki:
- Sonra ben (ieri girmek iin) Peygamberden izin istedim de (Peygamber
yatmken dorulup) oturdu ve Aieye yle buyurdu:
- Elbiselerini topla, zerini toparla. Hz. Osman anlatt:
- Ben derdimi Peygambere anlatp, iimi grdm; sonra ayrldm. Hz. Osman
(yine yle) demitir:
- Hz. ie (Peygambere) sordu:
- Ey Allahn Rasl! Hz. Osman (ra)dan sakndn gibi, Eb Bekir ile
merden -Allah her ikisinden raz olsun- saknr sizi grmedim? Raslullah (s.a.v.)
yle buyurdu:

140
- Osman utanga bir adamdr; korktum ki, bulunduum o halde (yatarken)
ona izin verirsem, dileini bana iletti.
601 601 601 601. .. . Enes bni Malik, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu anlatmtr:
- Haya, bulunduu bir eyi ssler; kt sz de bulunduu bir eyi ayp
klar.
602 602 602 602. .. . Salim babasndan rivayet ettiine gre, Raslullah (s.a.v.) hayadan
dolay (hakkn koruyamayan) kardeine t veren bir adama rastgeldi. Bunun
zerine Hz. Peygamber:
- Onu brak, nk haya imandan bir daldr. buyurdu. bni merden rivayet
edildiine gre de, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.), hayadan dolay kardeini azarlayan bir adama
rastgeldi. yle ki, adam (kardeine) seni dverim (bir daha byle yaparsan) di-
yor gibiydi. Bunun zerine Hz. Peygamber yle buyurdu:
-Onu brak, (azarlama); nk haya imandan (bir dal)dr.
603 603 603 603. .. . Hz. ie yle anlatmtr:
- Peygamber (s.a.v.), baldrndan yahut bacaklarnn bir ksm ak olduu
halde yan st yatyordu. Eb Bekir (ra) (ieri girmek iin) izin istedi. Peygamber
bu halde iken ona izin verdi. O da konutu (derdini anlatt). Sonra mer (ra) izin
istedi; ona da bu halde iken izin verdi. (eri girip) konutu. Sonra Osman (ra) izin
istedi. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) (dorulup) oturdu ve elbiselerini dzeltti.
(Kavilerden Muhammed, bunlar bir gn iinde olmutur demiyorum, dedi). Sonra
Osman girdi de (iini) anlatt. Hz. Osman knca, ravi demitir ki:
- Hz. ie yle anlatt:
- Dedim ki, ey Allahn Rasl! Eb Bekir girdi, kprdamadn ve ona beis gr-
medin. Sonra mer girdi, yine kprdamadn ve ona beis grmedin. Sonra Osman
girdi; dorulup oturdun ve elbiselerini dzelttin? Hz. Peygamber yle buyurdu:
- Meleklerin istihya ettii bir adamdan, ben istihya etmez miyim?
SABAH KALKINCI NE DEMELDR SABAH KALKINCI NE DEMELDR SABAH KALKINCI NE DEMELDR SABAH KALKINCI NE DEMELDR
6 66 604 04 04 04. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.) sabah kalkt zaman:
- Sabaha girmi olduk, btn mlk de Allahn bulunuyor. Btn han id orta
olmayan Allaha mahsustur. Allahtan baka hi br ilah yoktu; ve ldkten sonra
dirili Onadr. derdi. Geceledii zaman da:
- Geceye girmi olduk, btn mlk de Allahn bulunuyor. Btn hamd, orta
olmayan Allaha mahsustur. Allahtan baka hi bir lh yoktur ve akbet dn de
onadr. derdi.

141
KENDNDEN BAKASINA DUA ED KENDNDEN BAKASINA DUA ED KENDNDEN BAKASINA DUA ED KENDNDEN BAKASINA DUA EDENN DUASI ENN DUASI ENN DUASI ENN DUASI
- an yce ve yksek olan Rahmanin Halili brahimin olu shak, onun olu
Yakub, Yakubun olu Ysuf, kerm olu kerm olu kerm olu kerm olu Kermdir.
(yksek haslet sahibidir).
Ravi demitir ki:
- Eer Ysufun kald kadar, ben hapishanede kalaydm, sonra bana (artk
k diye) davete.! gelse icabet ederdim, (kardm). Halbuki ona (Hkmdar
tarafndan onu karp bana getirin diye) eli geldii zaman (eliye) yle demiti:
- Efendine dn de, o ellerini kesen hanmlarn hali neydi? diye kendisinden
sor, (Bylece susuzluunu itiraf ettirinceye kadar hapishanede kalm olup,
hemen dar kmamt). (Ysuf Sresi, 50)
- Allahn rahmeti de Lt (Peygamber) zerine olsun; o kuvvetli bir esasa
(Allaha) dayanmken, iman etmeyen kavmine:
- Keke size kar bir kuvvetim olsa yahut salam bir toplulua dayansam,
(Bylece sizin eziyetinizden ve fenalnzdan korunsam) demiti. (Hud
Sresi, yet: 80) Allah Tela Ltdan sonra gnderdii her peygamberi muhakkak
kavminden bir kuvvet ve topluluk iinde gnderdi.
Ravilerden Muhammed demitir ki:
- Servet okluk ve koruyucu kuvvet manasnadr.
DUANIN ZL DUANIN ZL DUANIN ZL DUANIN ZL ( (( (HALS HALS HALS HALS) ) ) ) OLANI OLANI OLANI OLANI
606 606 606 606. .. . Abdurrahman bni Yezdden rivayet edildiine gre yle demitir:
- Reb cuma gnleri Alkameye gelirdi. Ben orada bulunmadm zaman
bana haber gnderirlerdi (ve beni isterlerdi). Bir defa Reb geldi, ben orada
yoktum. Alkame benimle karlat ve bana dedi ki:
- Rebin getirdii haberi biliyor musun? O yle dedi:
-nsanlarn ne kadar ok dua ettiklerini ve (buna karlk) dualarnn ne kadar
az kabul edildiini grmez misin! Bunun sebebi u; nk Azz ve Cell olan Allah,
ancak duann halis ve zl olann kabul eder. Ben dedim ki:
- Abdullah (bni Mesud) bunu sylemedi mi? Alkame dedi ki:
- Abdullah ne demiti? Abdurrahman dedi ki:
- Abdullah yle demiti:

142
- Allah Tela (hret ve menfaat iin duasn insanlara) duyuran bir dua
ediciden, gsteri yapan ve maskaracdan dua kabul etmez; ancak kalbinden
ihlasla dua edenin duasn kabul eder. Abdurrahman dedi ki:
-Alkame hatrlad da, evet, dedi.
NSAN KESNLKLE DUA ETSN NSAN KESNLKLE DUA ETSN NSAN KESNLKLE DUA ETSN NSAN KESNLKLE DUA ETSN, , , , NK ALLAHI ZORLAYICI YOKTUR NK ALLAHI ZORLAYICI YOKTUR NK ALLAHI ZORLAYICI YOKTUR NK ALLAHI ZORLAYICI YOKTUR
607 607 607 607. . . . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurmutur:
- Sizden biriniz dua ettii zaman, dilersen (ya Rab, bana unu ver), deme-
sin; istediini kesin yapsn ve byk rabet gstersin. nk verdii ey, Allaha
byk gelmez.
608 608 608 608. .. . Enesden rivayet edildiine gre, Raslullah v yle buyurmutur:
- Sizden biriniz dua ettii zaman duay kesin yapsn ve Allahm dilersen
bana ver, demesin; nk Allah zorlayc ve engelleyici yoktur.
DUADA ELLER KALDIRMAK DUADA ELLER KALDIRMAK DUADA ELLER KALDIRMAK DUADA ELLER KALDIRMAK
609 609 609 609. . . . Eb Nuaym Vehbden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- bni mer ve bni Zbeyri grdm, avularn yze dndrerek dua
ediyorlard.
Eb Davud, Tirmz, bni Mace, bni Hibban ve Hkim, hadsi Peygambere
kadar ykseltip yle rivayet etmilerdir:
- Allahtan dilediiniz vakit avularnzn ii ile isteyin, arkalaryla ondan
istemeyin. Duay bitirince de avularnzla yznz siliniz.
610 610 610 610. .. . krime, Hz. Aie (ra)dan iittiini sandna gre, Hz. Aie, Peygamber
(s.a.v.)in kollarn kaldrarak dua edip, yle dediini grd:
- Ben, ancak bir insanm, bana azab etme. Mzminlerden hangi adama
eziyet verdimse, yahut ona kt syledimse, onun hakknda da bana azab etme.
-Devs kabilesinden Tufeyl bni Amr, Peygamber (s.a.v.)e gelip dedi ki:
- Ey Allahn Rasl! Devs kabilesi isyan etmitir ve slmdan yz evirmitir.
Onlarn aleyhine dua et. Raslullah (s.a.v.) de kbleye dnd ve ellerini kaldrd.
nsanlar zannetti ki, Peygamber onlara beddua edecek. Peygamber yle dedi:
- Allahm! Devs kabilesine hidayet ver ve onlar (hak din olan slama)
getir.
612 612 612 612. .. . Enesden rivayet edildiine gre, yle anlatmtr:
- Bir yl, yamur noksan oldu. Mslmanlardan biri, cuma gn Peygamber
(s.a.v.) ayaa kalkp dedi ki:

143
- Ey Allahn Rasl! Kuraklk oldu, arazi atlad ve mallar helak oldu. Bunun
zerine Peygamber ellerini (dua iin) kaldrd. Gkte buluttan bir ey gzkmyor-
du. Peygamber her iki koltuunun beyazlar gzknceye kadar ellerini uzatt,
Allahtan yamur istedi. Henz cuma namazn klmtk ki, evleri yakn olan gen-
lere, (yamurdan slanmak endiesiyle) evine dnmek gayreti geldi. (Yamur
ilerki) cumaya kadar devam etti. Ertesi cuma olunca, ashabdan biri yle dedi:
- Ey Allahn Rasl! Evler ykld, yolcular yoldan alkondu. (Halimiz perian,
bize dua et). nsanolunun abuk usanmasndan tr Hz. Peygamber tebessm
elti; ve eliyle (iaret ederek) yle buyurdu:
- Allahm! (Yamuru) etrafmza ver, zerimize deil... Bunun zerine
Medine ehri zerinden yamur syrlp gitti.
613 613 613 613. . . . Hz. ie, Peygamber (s.a.v.)i ellerini kaldrarak dua ediyor grd,
(duasnda) yle diyordu:
- Allahm! Ben, ancak bir insanm; bana azab etme. Mzminlerden hangi
adama eziyet verdimse, yahut ona kt syledimse, onun hakknda da bana azab
614 614 614 614. .. . Cabir bni Abdullahdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Tufeyl bni Amr, Peygamber (s.a.v.)e dedi ki: (Dman saldrsndan seni
koruyacak) bir kalen ve bir kuvvetin olsa; Devs kabilesinin (cahiliyetteki) kabilesi
gibi? Cabir dedi ki:
- Allah, Ensara hicreti hazrlad iin, Peygamber bu teklifi kabul etmedi,
(nk Mekkedeki mslmanlarn Medineye hicretlerine msaade kmt. Hz.
Peygamberin Mekkeden Medneye hicretinden sonra) Tufeyl de hicret etti ve
beraberinde kavminden bir adam vard. Adam hasta oldu ve ok dadand, (yahut
ravi buna benzer bir kelime kulland). Adam ok torbasna doru emekledi de ucu
keskin bir ok ald ve bununla bilek damarlarn kesti; sonra ld. Tufeyl onu
ryasnda grd ve (ona) sordu:
- (lmden sonra) sana ne yapld? Adam dedi ki:
- Peygambere (s.a.v.) hicretimden dolay balandm. Tufeyl sordu:
- ki elinin hali ne, (neden bunlar sarlm bulunuyor)?
- Adam dedi ki:
- Bana, ellerinle bozduun eyi dzeltmeyiz, dendi, (onun iin byle sakat
duruyorlar).
Ravi demitir ki:
- Tufeyl bu ryay Peygamber (s.a.v.)e anlatt. Bunun zerine Peygamber
ellerini kaldrd ve yle dedi:
- Allahm, ellerini de bala!...

144
615 615 615 615. .. . Enes bni Mlikden rivayet edildiine gre, demitir ki:
- Raslullah (s.a.v.) Allaha snarak yle buyururdu:
- Allahm! Tembellikten sana snrm, korkaklktan sana snrm, ihtiyarlk
zafiyetinden sana snrn, cimrilikten sana snrm.
- Azz ve Cell olan Allah buyurmutur ki, ben kulumun (bana olan) zann
zereyim ve buna dua ettii zaman onunla beraberim.
ALLAHDAN MAFRET DLEMENN EN FAZLETLS ALLAHDAN MAFRET DLEMENN EN FAZLETLS ALLAHDAN MAFRET DLEMENN EN FAZLETLS ALLAHDAN MAFRET DLEMENN EN FAZLETLS
617 617 617 617. .. . eddad bni Evs, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz.
- stifarn en faziletlisi:
- Allahm! Sen Rabbimsin, senden baka lh yoktur. Beni yarattn; ve ben
senin kulunum. Gcmn yettii kadar Rububiyetine iman ve sana ibadette, ihls
andm ve szm zereyim. Bana olan nimetini sana itiraf ediyorum, gnahm da
sana itiraf ediyorum, beni bala; nk gnahlar ancak sen balarsn.
lediim eyin ktlnden sana snrm, szleridir. nsan akamleyin bunu
{tam inanla) okuyup da lrse, Cennete girer; -yahut Cennet ehlinden olur-
Sabahleyin ayn ekilde syler de o gn lrse, Cennete girer, -yahut Cennet
ehlinden olur- .
618 618 618 618. .. . bni merden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Gerekten biz, oturduu yerde yz defa Peygamber (s.a.v.)in yle
dediim saymtk:
- Rabbim, beni bala ve tevbemi kabul et; nk sen tevbeleri ok ok
kabul eden merhamet sahibisin.
61 61 61 619 99 9. .. . Hz. ieden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Raslullah (s.a.v.) kuluk namaz kld, sonra yle dedi:
- Allahm, beni bala ve tevbemi kabul et; nk sen tevbeleri ok ok
kabul eden merhamet sahibisin. Yz defaya kadar bunu sylemiti.
620 620 620 620. .. . eddad bni Evs, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu nakletmitir:
-stifarn en faziletlisi yle demektir: Allahm ,sen benim Rabbimsin,
senden baka ilah yoktur. Beni yarattn ve ben senin kulunum. Gcm yettii
kadar sana iman ve ihlas andm ve ahdim zereyim. lediim eyin ktlnden
sana snrm, zerimdeki nimetini itiraf ederim ve sana kar ilediim gnah da
itiraf ederim. Beni bala; nk gnahlar ancak sen balarsn.
Peygamber buyurdu ki:

145
- Kim buna tam bir inanla bu istifar okuyup da okuduu gn geceleme-
den lrse o kimse Cennet ehlindendir. Bu istifar geceden okuyup da buna
kimse, sabaha girmeden lrse, o, Cennet ehlindendir.
621 621 621 621. .. . Abdullah bni mer demitir ki:
- (Gnahlarnzdan) Allaha tevbe ediniz; ben ise her gn Ona yz defa
tevbe ederim.
622 622 622 622. . . . Kb bni Ucreden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Namaz bitiminde sylenecekler vardr ki, bunlar okuyan mahrum olmaz.
- Sbhanellah = Allah noksan sfatlardan tenzih ederim, Elhamdlillah =
Hamd Allaha mahsustur. La ilahe llallah- Allahtan baka hi bir lh yoktur, Allahu
Ekber = Allah her eyden byktr. Yz kere sylenmelidir.
KARDEN GIYABTA DUA ETMES KARDEN GIYABTA DUA ETMES KARDEN GIYABTA DUA ETMES KARDEN GIYABTA DUA ETMES
623 623 623 623. .. . Abdullah bni Amrdan, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu rivayet
edilmitir:
- Dualarn en abuk kabul edileni, gaibin gaibe dua etmesidir.
625 625 625 625. .. . Ebd-Derdnn kz Derd, Safvan bni Abdullah bni Safvann
nikhnda iken Safvan yle anlatmtr:
- amda (olan) hsmlarma gittim. Evde (Kayn validem) mmd-Derdy
buldum, (Kayn pederim) Ebd-Derdy bulamadm. mmd-Derd (bana) dedi
ki, bu yl hacca niyyet ediyor musun? Ben:
- Evet, dedim. O dedi ki:
-yle ise bizim iin hayr duada bulun; nk Peygamber (s.a.v.) yle
buyururdu:
- Mslman kiinin, gyapta kardei iin ettii dua makbuldr. Dua edenin
ba ucunda vazifelendirilmi bir melek vardr. Her ne zaman kardei iin hayr dua
ederse, o melek, mn der ve senin iin bu hayrn aynen misli vardr.
Safvan demitir ki:
- Sonra arda (kayn pederim) Ebud-Derdya rastladm; o da Peygamber
(s.a.v.)e getirerek bu hadsin aynn syledi1
626 626 626 626. .. . Abdullah bni Amrdan, demitir ki: - Bir adam (duasnda yle demiti:
-Allahm! Yalnz bizi; beni ve Muhammedi bala... Bunun zerine Peygam-
ber (s.a.v.) yle buyurdu:
- ok insanlardan mafireti engellemi oldun.

146
627 627 627 627. .. . bni mer demitir ki:
- Peygamber (s.a.v.)in oturduu yerde yz kere Allahtan yle mafiret
dilediini iittim:
- Rabbim, bana mafiret et, tevbemi kabul et ve bana merhamet et. Mu-
hakkak ki sen, tevbeleri ok ok kabul eden merhamet sahibisin.
ZEL BR BLM ZEL BR BLM ZEL BR BLM ZEL BR BLM
- imin her eidinde dua ederim, hayvanmn yryne Allahn genilik
vermesine kadar...yle ki, bunun bana sevinlik verdiini grrm.
629 629 629 629. .. . Rivayet edildiine gre, Hz. merin ettii dualardan biri uydu:
- Allahm! Beni iyi kimselerle beraber ldr; ve beni kt kimseler arasnda
brakma ve beni hayrl kimselere kavutur.
630 630 630 630. .. . akk demitir ki:
- Abdullah (bni Mesud) u dualar ok okurlard:
- Rabbimiz, aramz dzelt, (kardelik ve sevgi balarmz kuvvetlendir) ve bi-
zi slm yoluna ilet, bizi karanlklardan (cehalet, kfr ve gnahlardan) nura (iman
ve gzel amellere) gtrp kurtar. Aa kan ve gizli kalan kt sz ve hareketle-
ri bizden uzaklatr. Bizim kulaklarmza, gzlerimize, kalblerimize, zevcelerimize ve
gelecek nesillerimize bereket ver. Tevbemizi kabul et; muhakkak ki sen tevbeleri
ok ok kabul eden merhamet sahibisin. Bizi, nimetlerine kredenler, onlar
venler ve onlara hak kazananlar yap ve nimetlerini zerimize tamamlanr.
631 631 631 631. .. . Rivayet edildiine gre, Enes kardeine dua ettii zaman yle derdi:
- Zalimlerden ve facirlerden olmayp, geceleri ibadet edenlerle, gndzleri
oru tutanlar topluluundan ibaret iyi kimselerin duasn Allah onun (kardein) ze-
rine versin.
632 632 632 632. .. . Amr Ibni Harsin yle dedii iitilmitir:
- Annem beni Peygamber (s.a.v.)e gtrd. Peygamber bam okad ve
bana rzk duasnda bulundu.
633 633 633 633. .. . Enes bni Malikden rivayet edildiine gre, denmitir ki:
Enese yle sylendi:
- Basradan sana kardelerin geldi, onlar iin Allaha dua edesin diye... Enes
de o gn, (ibadet ettii zaviyede) kulbede idi. Enes yle dua etti:
-Allahm, bizi bala, bize merhamet et ve bize hem dnyada iyilik ver, hem
hirette yilik ver. Bizi Cehennem azabndan koru. Basral kardeler ondan daha
ziyade dua istediler. Bunun zerine ayn duay syledi ve yle dedi:

147
- Eer bu dua ile istenenler size verilirse, muhakkak dnya ve hiretin hayr
size verilmi demektir.
634 634 634 634. .. . Enes bni Malikden rivayet edildiine gre yle demitir:
-Peygamber (s.a.v.) bir aa dal alp da onu silkti, yapraklan dmedi.
Sonra silkti, yine dmedi. Sonra silkti, yine dmedi. Tekrar silkti, yine dmedi.
Allah noksanlklardan beridir, hamd Allaha mahsustur ve Allahtan baka
bir ilh yoktur (szleri), aa yapraklarn drd gibi, gnahlar drrler.
635 635 635 635. .. . Enesin yle dedii iitilmitir:
- Bir kadn iini veya bir iinden ikyet etmek zere Peygamber (s.a.v.)e
geldi. Bunun zerine Peygamber yle yurdu:
- Bundan daha hayrlsn sana gstereyim mi? Uykuya yatarken otuz
defa La lahe llallah, otuz defa Sbhanellah ve otuz drt defa Elhamdu Lillh
dersin. Bylece bunlar yz eder ki, dnyadan ve dnyadakilerden daha hayrldr.
636 636 636 636. .. . Yine Peygamber (s.a.v.) yle buyurmutur:
- Bir kimsenin yz defa Tehll = La lahe llallah, yz defa tebih =
Sbhanellah ve yz defa Tekbr = Allahu Ekber getirmesi, onun on kleyi azad
etmesiyle yedi deveyi kurban etmesinden kendisi iin daha hayrldr.
637 637 637 637. .. . Peygamber (s.a.v.)e bir adam gelip dedi ki:
- Ey Allahn Rasl, hangi dua daha faziletlidir? Hz. Peygamber yle
buyurdu;
- Allahtan dnya ve hirette af ve afiyet dile. Sonra ertesi gn
Peygambere gelip:
-Ey Allahn Peygamberi, hangi dua daha faziletlidir? dedi. Hz. Peygamber:
- Allahtan dnya ve hirette af ve afiyet dile. Sana dnya ve hirette afiyet
verildii zaman muhakkak kurtulmusundur.
638 638 638 638. .. . Eb Zer, Peygamber (s.a.v.)den yle buyurduunu rivayet etmitir:
- Allaha en sevgili sz: Allah noksanlklardan tenzih ederim, onun orta
yoktur. Btn mlk onundur, hamd da ona mahsustur. O, her eye kadirdir. Kudret
ve kuvvet sahibi ancak Allahtr. Allaha hamd eder olduum halde onu
noksanlklardan tenzih ederim, kelimeleridir.
639 639 639 639. .. . Hz. ieden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Ben namaz klarken, Peygamber (s.a.v.) yanma geldi, grlecek bir ii
vard. Ben, ona kar gecikmi oldum. O yle buyurdu:
- Ya ie! Duann zl ve mullsn yap.

148
Ben namazdan ayrlnca dedim ki:
- Ey Allahn Rasl! Duann zl ve mulls hangisidir? O, yle buyurdu:
- De ki: Allahm! Hayrlarn hepsini senden isterini, dnyadakini de
hirettekini de, onlardan bildiimi de, bilmediimi de... Btn ktlkten de sana
snrm, dnyadakinden de, hirettekinden de; bildiimden ve bilmediimden.
Senden Cenneti ve ona yaklatracak sz veya amelden ibaret eyi isterim.
Cehennemden ve ona yaklatracak sz veya amelden ibaret eylerden de sana
snrn. Hz. Muhammed (s.a.v.) senden neyi istedi ise, ben de senden isterim; ve
Hz. Muhummed (s.a.v.) hangi eyden snd ise, ben de ondan sana snrm.
Benim iin kazadan ne takdir ettinse, onun sonucunu sevap kl.
PEYGAMBER PEYGAMBER PEYGAMBER PEYGAMBER ( (( (S SS S. .. .A AA A. .. .V VV V.) .) .) .) ZERNE SALAT GETRMEK ZERNE SALAT GETRMEK ZERNE SALAT GETRMEK ZERNE SALAT GETRMEK
640 640 640 640. Eb Sad El-Hudri, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz.
Hangi mslman kiinin, yannda (verecek) bir sadaka yoksa, duasnda
yle desin:
-Allahm! Kulun ve Resuln Muhammede rahmet et. Mmin erkeklere, mmin
kadnlara ve mslman erkeklere, mslman kadnlara da rahmet et. Zira bu dua,
dun eden iin bir zekttr, (sadakadr).
641 641 641 641. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)ten rivayet ettiine gre, Hz.
- Kim derse ki;
- Allahm! brahimin ve onun Alinin an ve erefini ycelttiin gibi,
Muhammedin ve onun Alinin de an ve erefini ycelt, brahime ve onun Aline
verdiin bereket gibi, Muhammede ve onun Aline de bereket ver. brahime ve
onun Aline ettiin merhamet gibi, Muhammede ve onun Aline de merhamet et.
- Ben kyamet gn onun ehitliine ahit olurum ve ona efaati olurum.
642 642 642 642. .. . Enesden ve Malik ibni Evs ibnil-Hedesandan iitildiine gre,
Peygamber (s.a.v.) haceti iin kp (sahraya .doru) ald. Kendisim izliyecek
kimseyi bulamad. Sonra Hazreti mer bir desti veya abdets barda ile onu takip
etti de onubir derenin yannda secde ederken buldu. Bunun zerine Hazreti mer
geri ekilip arka tarafnda oturdu. Peygamber (s.a.v.) secdeden ban kaldrnca
yle buyurdu:
- Ey mer, gzel hareket ettin ben secdede bulduunda benden
uzaklatn. Gerekten bana Cibril gelip yle dedi: Sana kim bir defa salt
getirirse, Allah ona on rahmet eder ve onun iin on derece ykseltir.
643 643 643 643. .. . Enes ibni Malikden iitildiine gre Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:

149
- Benim zerime kim bir Salt getirirse Allah ona on rahmet eder ve
ondan on gnah, dlr
Y YY YANINDA PEYGAMBER ANINDA PEYGAMBER ANINDA PEYGAMBER ANINDA PEYGAMBER ( (( (S SS S. .. .A AA A. .. .V VV V.) .) .) .) ANILIP DA ONA SALAT GETRMEYEN KMSE ANILIP DA ONA SALAT GETRMEYEN KMSE ANILIP DA ONA SALAT GETRMEYEN KMSE ANILIP DA ONA SALAT GETRMEYEN KMSE
644 644 644 644. .. . -Cabir ibni Abdullahdan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
minbere kt. Birinci basamaa kt zaman amin dedi. Sonra ikinci basamaa
kp amn dedi. Sonra nc basamaa kp amn dedi. (Ashab) sordular:
- Ey Allahn Rasul! kez amn dediini iittik, (bunun hikmeti?)
Peygamber yle buyurdu.
- Birinci basamaa ktm zaman, Cibril (Sallallah Aleyhi ve Sellem) bana
gelip, dedi ki:
- Ramazana yetiip de gnahlar balanmam; olduu halde, ondan
syrlp kan bir kul bedbaht olsun. Ben, amn, dedim. Sonra dedi ki:
- Ana ve babasna yahut bunlardan birine kavuan bir kulu, bunlar cennete
koymamsa, o kul bedbaht olsun. Ben, amn, dedim. Sonra dedi ki:
- Yannda sen anlp da sana salt getirmiyen bir kul bedbaht olsun. Buna
da ben amn dedim.
buyurmutur:
- Kim bana bir defa salt getirirse, Allah ona on rahmet eder.
646 646 646 646. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) minbere
kp:
- mn, mn, mn dedi. Kendisine dendi ki:
- Ya Raslallah, bunu neden yaptn? Peygamber buyurdu ki:
- Cibril bana yle dedi: O kulun burnu yere srnsn ki, ebeveynine veya
bunlardan birine kavutu da bu, onu Cennete koymamtr.
Ben. min, dedim. Sonra Cibril:
- O kulun burnu yere srnsn ki, zerine ramazan ay girdi de
balanmad,; dedi. Ben:
- Amn, dedim. Sonra yle dedi:
- O kulun burnu yre srnsn ki, sen yannda anldn da sana Salt
getirmedi Ben de:
- Amn, dedim.

150
647 647 647 647. .. . bni Abbas, Peygamber (s.a.v.)in zevcesi Cveyriye bintil-Haris ibni Eb
Drardan rivayet ettiine gre, Peygamber (s.a.v.) (sabah namazn kldktan
sonra erkenden Cveyriyenin evinden kt. -Cveyriyenin ad Berreidi, Pey-
gamber (s.a.v.) Onun ismini deitirerek ona Cveyriye adn vermiti. Berrenin
evinden kmt, denmesinden holanmad iin, (Hazreti Peygamber bu isim
deiikliini) yapmt- Sonra, gn ykselince (kuluk vakti olunca), Cveyriyenin
yanna dnd. Cveyriye ise, ayn yerinde oturuyordu. Peygamber ona :
Yerinden ayrlmadn m? dedi. Ben senden sonra defa drt sz syledim
ki, (bu zamana kadar sylediin) senin szlerinle onlar tartlayd seninkilerine ar
basard. Bunlar u szlerdir:
- Allaha hamd eder olduum halde onu noksanlklardan yaratklarnn
saysnca tenzih ve tesbh ederim, zatnn rzas miktarnca tebih ederim. Arnn
arlnca tesbh ederim, (tkenmez) kelimelerinin saysnca/yahut miktarnca
tesbh ederim...
648 648 648 648. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre demitir ki, Raslullah yle
buyurdu:
-Cehennemden Allaha snnz, kabir azabndan Allaha snnz, uursuz
Deccalin fitnesinden Allaha snnz, hayatn ve lmn fitnesinden Allaha
snnz.
NSANIN NSANIN NSANIN NSANIN, ,, , KENDNE ZULMEDEN KENDNE ZULMEDEN KENDNE ZULMEDEN KENDNE ZULMEDEN KMSEYE BEDDUA ETMES KMSEYE BEDDUA ETMES KMSEYE BEDDUA ETMES KMSEYE BEDDUA ETMES
649 649 649 649. Cabirden rivayet edildiine gre demitir ki, Raslullah (s.a.v.)
yle buyururdu:
- Allahm! Benim iitme ve grme duygularm dzelt ve onlar bana varis kl.
(lnceye kadar sahih ve salam, olsunlar). Bana zulmedene kar, bana yardm
et ve ondan intikamm bana gster.
650 650 650 650. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre demitir ki, Peygamber (s.a.v.)
yle buyururdu:
-Allahm! iitme ve grme duygularmdan beni faydalandr ve onlar bana
varis kl. Dmanma kar bana zafer ver ve ondan intikamm bana gster.
651 651 651 651. .. . Saddan rivayet edildiine gre, demitir ki, babam Trik El-Ece
bana anlatp yle dedi: Sabahleyin Peygamber (s.a.v.)e giderdik de, (oraya)
erkekler ve kadnlar gelirdi. Biri soruyordu:
- Ey Allahn Resul, namaz kldm zaman nasl syleyeyim?
Peygamber de (ona) yle buyuruyordu :
- Syle: Allahm! Beni bala, bana merhamet et, beni hak yola ilet ye
bana rzk ver. Gerekten bu szler senin dnya ve hiretini toplarlar, (dnya ve
hirette saadete kavuursun)

151
MRN UZAMASINA DUA EDEN KMSE MRN UZAMASINA DUA EDEN KMSE MRN UZAMASINA DUA EDEN KMSE MRN UZAMASINA DUA EDEN KMSE
652 652 652 652. .. . mm Kaysdan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) kendisi
iin yle buyurdu:
- (Hanm) ne dedi? mr uzun olsun Biz mm Kays kadar yaayan bir
kadn bilmiyoruz.
653 653 653 653. .. . Enes (bni Malik) bize anlatp demitir k, Peygamber (s.a.v.) -Ehl-i
Beyte-gelirlerdi. Bu gn gelip bize dua etti. (Annem) mm Sleym (beni
kasdederek) dedi ki; bu kk hizmetin, ona dua eder misin? Hazreti Peygamber
yle buyurdu:
- Allahm! Maln ve ocuunu oalt, mrn uzat ve ona mafiret et.
Hz. Peygamber bana eyle dua etti. yle ki, evlad ve torunlarm oalp
(veba sonucu) onlardan yz kii gmdm. Meyvalarm da senede iki defa
mahsul veri yordu. Hayatm da o kadar uzad ki, insanlardan utanmaya baladm.
Artk hiret iin de, mafiret umuyorum. (Bylece Hz. Peygamberin, hakkmdaki
talebi gereklemi olacaktr.)
ACELE ETMED MDDET KULUN DUASI KABUL OLUN ACELE ETMED MDDET KULUN DUASI KABUL OLUN ACELE ETMED MDDET KULUN DUASI KABUL OLUN ACELE ETMED MDDET KULUN DUASI KABUL OLUNUR UR UR UR
654 654 654 654. .. . Eb Hureyreden iitildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu :
-Her birinizin duas, acele etmedii mddet kabul olunur. (Acele etmesi
udur) : Der ki, dua eltim de, duam kabul edilmedi.
- Her briniz gnah olan eyi, yahut akrabalk bann kesilmesini dua
etmedike, yahut dua ettim de benim iin kabul edildiini grmedim, diyerek acele
edip duay terk etmedike, ondan kabul olunur.
TENBELLKT TENBELLKT TENBELLKT TENBELLKTEN ALLAHA EN ALLAHA EN ALLAHA EN ALLAHA SIINMAK SIINMAK SIINMAK SIINMAK
656 656 656 656. .. . Amr ibni uayb babasndan, o da dedesinden rivayet ettiine gre
demitir ki. Peygamber (s.a.v.)in yle dediini iittim :
- Allahm! Tenbellikten ve borlu olmaktan sana snrm. Uursuz yalanc
Deccalin fitnesinden sana snrm. Cehennem azabndan da sana snrm.
- Peygamber (s.a.v.) hayatn ve lmn errinden, katr azabndan, uursuz
yalanc Deccalin errinden Allaha snrd.
ALLAHDAN STEMEY ALLAHDAN STEMEY ALLAHDAN STEMEY ALLAHDAN STEMEYENE ENE ENE ENE, , , , ALLAH GAZAB EDER ALLAH GAZAB EDER ALLAH GAZAB EDER ALLAH GAZAB EDER

152
- Allahtan istemeyene, Allah gazab eder.
659 659 659 659. .. . Enesden rivayet edildiine gre demitir ki, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Allaha dua ettiiniz zaman, duada kesin bir kalb balants yapn. Hi
biriniz, dilersen bana ver (ya Rab!) demesin. nk Allah zorlayc bir kuvvet
yoktur.
660 660 660 660. .. . Ebn bni Osman, Hz. Osman ibni Affandan, o da Peygamber
(s.a.v.)den yle dediini iitmitir:
-Kim her gnn sabahnda ve her gnn akamnda er defa: ismi ile
beraber, yerde ve gkte hi bir ey zarar vermeyen Allah adyla (Allaha
snrm). O her eyi iitir, her eyi bilir, derse ona hi bir ey zarar vermez.-
ALLAH YOLUNDA SAVA ALLAH YOLUNDA SAVA ALLAH YOLUNDA SAVA ALLAH YOLUNDA SAVATA SAF TUTMUKEN DUA ETMEK TA SAF TUTMUKEN DUA ETMEK TA SAF TUTMUKEN DUA ETMEK TA SAF TUTMUKEN DUA ETMEK
661 661 661 661. .. . Sehl bni Saddan rivayet edildiine gre yle demitir:
- ki vakit vardr ki, bu vakitler iin gkteki (rahmet) kaplar alr ve dua
eden pek az kimsenin duas geri evrilir, (makbul olmaz):
1-Ezan okunuunda hazr bulunurken,
2- Allah yolunda savata saf tutmuken.
PEYGAMBER PEYGAMBER PEYGAMBER PEYGAMBER ( (( (S SS S. .. .A AA A. .. .V VV V.) .) .) .)N DUALARI N DUALARI N DUALARI N DUALARI
662 662 662 662. .. . Eb Srmeden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyururdu:
- Allahm! Senden nefsimin zenginliini, yaknmn da zenginliini isterim.
663 663 663 663. .. . uteyr, babas Seki ibni Humeydden rivayet ettiine gre, babas
yle anlatmtr:
Dedim ki, ey Allahn Resul! Bana.bir dua ret ki, onunla faydalanaym:
Peygamber buyurdu :
De ki: Allahm! Kulamn, gzmn, dilimin, kalbimin errinden ve
ehvetimin errinden) bana afiyet ve korunu ver.
664 664 664 664. .. . Abdullah ibni Abbasdan rivayet edildiine gre, yle demitir :
Peygamber (s.a.v.) yle buyururdu:
-Allahm, bana (her hayrl eyde) yardm et, aleyhime olan eyde yardm
etme. Bana zafer ver ve kimseyi zerime musallat etme. Hidayete uymay da buna
kolaylatrp, hayr sebeplerini bana hazrla!
665 665 665 665. (Abdullah) bni Abbasdan rivayet edildiine gre demitir ki,
Peygamber (s.a.v.)in u szlerle dua ettiini iittim.:

153
- Rabbim, (dmanlarma kar bana yardm et bana kar (onlara) yardm
etme. (Dmanlarma kar) bana zafer ver; bana kar (onlara) zafer verme.
(Dmanlarm) pusuya drmek iin bana imkn ver; beni pusuya drme
imknn (onlara) verme. Hidayet yolunu bana kolaylatr ve bana kar azgnlk
edenlere kar, bana yardm et.
Rabbim, beni, sana ok ok kreden, senden korkarak zikreden, sana
boyun eip itaat eden, ok ok yakarp sana iltica eden yap. Benim tevbemi kabul
et ve gnahm yka. Duam kabul et ve (hak olan dvam) sabit kl ve din
gerekleri anlamakta kalbime hidayet ver, dilime doruluk ver ve kalbimin
karartsn syrver.
666 666 666 666. .. . Muviye ibni Eb Sfyan minberde yle demitir:
- Gerek u ki, (Rabbim) senin verdiine engel olacak hi bir ey yoktur.
Allahn vermediini de verecek hibir kuvvet yoktur. (G) sahihine kudreti fayda
vermez; kudret Alahtandr. Allah kimde hayr murad ederse, dinde onu anlayl
klar. Bu kelimeleri, bu basamaklar zerinde Peygamber (s.a.v.)den iittim.
667 667 667 667. Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu, Eb Hureyreden rivayet
edilmitir :
- Dualarn en salam yle sylemendir: Allahm! Sen benim Rabbimsin ve
ben de senin kulunum. Ben, nefsime zulmettim; ve gnahm itiraf ediyorum.
Gnahlar ancak sen balarsn; Rabbim ben bala
668 668 668 668. .. . Eb Hureyre ifade ettiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle dua ederdi:
- Allahm! Btn ilerimi koruyan ve baarya ulatran din anlaym benim
iin slah et ve hayatm devam ettirdiim yer olan dnyam da benim iin slah et,
lm, her trl ktle kar bana rahmet kl.
669 669 669 669. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre demitir ki, Peygamber
(s.a.v.):
- Belann zorluk ve skntsndan meakkat ve aclarn en alandan, kt
ecelden ve ilerimin olumsuz sonulanmasndan, dmanlarn diline dp ayal
etmesinden, Allaha snrd.
670 670 670 670. .. . Hasreti merden (ra) rivayet edildiine gre demitir ki, Peygamber
(s.a.v.) be eyden Allaha snrd:
- Tenbellikten, cimrilikten, yalln ktlnden, kalbin fitnesinden (kt
dnce, fikir ve niyetlerden) ve kabir azabndan.
671 671 671 671. .. . Enes bni Malikden iitildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.)
yle buyururdu:

154
- Allahm! Acziyetten, tenbellikten, korkaklktan ve ihtiyarlkta(n)
bunamaktan sana snrm. Yine bayatn ve lmn fitnesinden sana snrn.
Kabir azabndan da sana snrm.
672 672 672 672. .. . Enesden rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.)in
yle buyurduunu iittim:
- Allahm! (Gelmesi beklenen znt verici eyden ve baa gelen
kederden, acizlikten ve tenbellikten, korkaklktan ve cimrilikten, borcun arlndan
ve cahil anaristlerin stn gelmesinden sana snrm.
673 673 673 673. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre demitir ki, Peygamber
(s.a.v.)in dualarndm biri u idi:
Allahm! Bundan nce ilediim ve geriye braktm, gizlediim ve aikr
itildiini ve senin, benden ktn bildiin gnahlarm bala. Muhakkak ki sen,
ne geirip ykselten ve geri brakp drensin, senden baka bir ilh yoktur.
674 674 674 674. .. . Abdullahdan rivayet edildiine gre. Peygamber (s.a.v.) yle dua
ederdi:
- Allahm! Senden hidayet, dnya arzularndan korunma ve nefis zenginlii
isterim.
675 675 675 675. .. . Smame ibni Hazenden rivayet edildiine gre yle demitir:
- Bir ihtiyarn yksek sesiyle yle yalvardn iittim:
- Allahm! Kendisine bir ey karmayan fenalktan ben sana snrm.
Sordum ki, bu ihtiyar kimdir? Cevab olarak, Ebud-Derddr dendi.
676 676 676 676. .. . Abdullah ibni Eb Evfadan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyururdu:
- Allahm! Beni kar ile, dolu ile ve souk su ile temizle; kirli elbise; birden
temizlendii gibi. Ey Rabbimiz olan Allahm! Gkler dolusu, yerler dolusu ve
bumdan baka dilediin herhangi bir ey dolusu hamd sana mahsustur.
677 677 677 677. .. . Enesden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) u duay ok
sylerdi:
- Allahm, bize dnyada gzellik ver, hirette de gzellik ver ve bizi
Cehennem azabndan koru.
buyururdu:
- Allahm! Fakirlikten, ksrlktan, zilletten sana snrm; ve yine
(zulmetmemden) veya zulme uramamdan sana snrm.
673 673 673 673. .. . Eb mameden rivayet edildiine gre, yle demitir: Peygamber
(s.a.v.)in yannda idik de, ezberleyemediimiz ok dualar etmiti. Biz dedik ki,

155
yle bir dua ettiniz ki, biz onu ezberleyemiyoruz. Bunun zerine Hz. Peygamber
yle buyurdu:
- Size bir eyi bildireceim ki, bu dualarn hepsi (size) bir dua retecektir:
Ey Rabbimz! Senn Peygamberin Muhammed, senden neyi istedi ise; biz de onu
senden isteriz ve senin Peygamberin Muhammed (s.a.v.) hangi eyden ki sana
snm(tr)sa biz de ondan sana snrz. Allahm! Sen yardm istenensin,
yeterlilik sanadr, (Korunma ve baar iin) kuvvet ve kudret ancak Allah iledir.
Yahud benzerini syledi.
680 680 680 680. .. . Amr, babas uaybdan, o da dedesinden rivayet ettiine gre
demitir ki, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu iittim:
-Allahm, Mesh Deccalin fitnesinden sana snrm; yine Cehenneme
gtren eylerin fitnesinden sana snrm.
681 681 681 681. .. . bni Abbasn yle demi olduu rivayet edilmitir:
-Allahm, (bana) rzk olarak verdiin eylerde bana kanaat ver ve onlar
benim iin bereketlendir. Benden her gaip olan ey yerine hayrl olan ver.
682 682 682 682. .. . Enesden rivayet edildiine gre, demitir ki. Peygamber (s.a.v.) ok
kere duas u idi:
- Allahm, bize dnyada iyilik ver, hirette de yilik ver ve bizi Cehennem
azabndan koru.
683 683 683 683. .. . Enesden rivayet edildiine gre demitir ki, Peygamber (s.a.v.) unu
ok sylerlerdi:
- Ey kalpleri evirip eviren Allahm, benim kalbimi dinin zere sabit kl..
684 684 684 684. .. . Eb Evf, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz. Peygamber
yle dua ederdi:
- Allahm! Gkler dolusu, (yeryz) dolusu ve (bundan sonra) dilediin her-
hangi bir ey dolusu hamd sanadr, Allahm! Beni dolu ile, kar ile ve souk su ile
temizle. Allahm! Beni gnahlardan temizle ve beni. beyaz elbise kirden arnd
gibi arndr.
685 685 685 685. .. . Abdullah bni mer demitir ki, Raslullah (s.a.v.)in dualarndan biri
u idi :
- Allahm! (Nimetinin) yok olmasndan, verdiin afiyetin deimesinden,
azabnn anszn gelmesinden ve rzana aykr decek her eyden sana snrm.
RAHMET VE YAMUR ZAMANINDA DUA RAHMET VE YAMUR ZAMANINDA DUA RAHMET VE YAMUR ZAMANINDA DUA RAHMET VE YAMUR ZAMANINDA DUA
686 686 686 686. ie (ra)dan rivayet edildiine gre, demitir ki, Raslullah (s.a.v.)
sema ufuklarndan bir ufukta bir bulut grd zaman iini brakrd; (bir) namazda

156
olsa bile... Sonra buluta dnerdi. Eer Allah onu ap datmsa, Allaha hamd
ederdi. Eer yamur yasa, yle derdi:
- Allahm, faydal yamur isterim.
LME DUA ETMEK LME DUA ETMEK LME DUA ETMEK LME DUA ETMEK
687 687 687 687. .. . Kays anlattna gre demitir ki, Habbaba gittim, -atele (dalanm)
yedi yaras vard- yle syledi: Eer Raslullah (s.a.v.):
- lm istemeyi bize yasaklamasayd, kesinlinle lm isterdim.
PEYGAMBER PEYGAMBER PEYGAMBER PEYGAMBER ( (( (S SS S. .. .A AA A. .. .V VV V.) .) .) .) DUALARI DUALARI DUALARI DUALARI
688 688 688 688. .. . Eb Musa, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Peygamber u
dua ile dua ederdi:
-Rabbim! Benim gnahm ve bilgisizliimden kan, hatam, btn
ilerimdeki (arlklarm) ve benden daha iyi bildiin bendeki kusurlar bala.
Allahm! Btn hatalarm bala; bilerek bilmeyerek, ltife yollu
ilediklerimi de... Btn bunlar bende vardr. Allahm! Bundan nce ilediim ve
(yapmak gerekirken yapmayp korunduun gnahlarm) gizlediim ve aikr
kldm gnahlarm bala. Sen, ne geirip ykselten ve geri brakp drensin
ve sen-her eye kadirsin.
689 689 689 689. .. . Eb Musa El-Eari, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine, gre,
Peygamber yle dua ederdi :
-Allahm! Benm gnahm ve bilmeyerek kan hatam, isimdeki (israfm) ve
benden daha iyi bildiin bendeki gnahlar mafiret et. Allahm! Ciddi ve aka
yollu gnahm, hata ve kast (suretiyle kan) kusurlarm bala; btn bunlar
bende mevcuttur.
696 696 696 696. .. . Muaz ibni Cebelden rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber
(s.a.v.) elimden tutup:
-Ey Muaz! dedi. Ben, buyurun, dedim. - Ben seni seviyorum. dedi. Ben:
Vallahi ben de seni seviyorum, dedim.
- Her namaznn sonunda syleyecein br takm szleri sana reteyim?
dedi. Ben, evet (ret), dedim. Peygamber syle buyurdu:
De ki: Allahm! Seni anmak (Kurann okuyup, onunla amel etmek),
nimetine kretmek ve sana gzel ibadet etmek zere bana yardm et.
691 691 691 691. .. . Eb Eyyub El-Ensariden rivayet edildiine gre demitir ki. Peygamber
(s.a.v.)in yannda bir adam:
Btn pak, temiz ve mbarek hamdler ve vgler Allaha mahsustur, dedi.
Peygamber (s.a.v.) sordu:

157
- Bu szleri kim syledi?
Adam sustu; zannetti ki, (bu soru) Peygamber (s.a.v.) bu sorudan
holanmad. (Yine Peygamber) sordu:
-Kim o? Gerekteni baka bir ey sylememitir. Adam:
Benim, dedi; bu szlerle hayr umuyorum. Bunun zerine Peygamber yle
buyurdu:
- Nefsim kudret elinde olana yemin ederim ki, on melek grdm bu sz
nce hangisi Allah (Azze veCelle)ye ykseltecek diye yaryorlard.
692 692 692 692. .. . Enes demitir ki, Peygamber (s.a.v.) (tuvalete) girmek istedii zaman
yle buyururdu :
-Allahm! Her trl pislik, ktlk, kt ve zararldan sana snrm.
693 693 693 693. .. . Hazreti ie (ra)den rivayet edildiine gre demitir ki, Peygamber
(s.a.v.) (tuvaletten) kt zaman yle sylerdi:
- Senin affn isterim Allahm.
694 694 694 694. .. . bni Abbas anlatarak demitir ki, Peygamber (s.a.v.) bize Kurandan bir
sre retir gibi, u duay bize retiyordu;
-(Allahm) Cehennem azabndan sana snrm. Kabir azabndan sana
snrm. Uursuz Deccaln fitnesinden sana snrm. Hayatn ve lmn
fitnesinden sana snrm. Kabrin fitnesinden de sana snrm.
695 695 695 695. .. . bni merden rivayet edildiine gre, yle demitir
- (Annemin kz kardei olup, Peygamberin zevcesi bulunan) teyzem
Meymunenin evinde bir gece kaldm. Peygamber (s.a.v.) kalkp hacetini grd.
Sonra ellerini ve yzn ykad. Sonra uyudu. Sonra kalkp su kabna (krbaya)
giderek onun ban (su almak iin) zd. Sonra iki abdest aras (mutavasst) bir
abdest ald, (ok abuk veya ok yava deil, normal bir abdest ald) Suyu ok
harcamad, abdesti mkemmel ald. Sonra namaza durdu. Kendisini gzetlediimi
farketmesinden holanmayarak gernetim de kalktm. Ben de abdest aldm. Pey-
gamber yine kalkp namaza durdu. Ben de solunda odundum. O, benim elimden
tutup beni sa tarafna dolatrd. Peygamber namaz on rekt olarak
tamamlad. Sonra yaslanp uyudu; yle iki, solumaya balad. Zaten uyuduu
zaman solurdu. Sonra (mezzin) Bill, onu namaza ard. Hz. Peygamber (bu
defa) namaz kld, da abdest almad. Ettii duada u vard:
Allahm, kalbime nur ver, kulama nur ver, sama nur ver, soluma nur ver,
stme nur ver, altma nur ver, nme nur ver, arkama nur ver ve bana byk nur
ver.

158
696 696 696 696. .. . Abdullah bni Abbasdan rivayet edildiine gre, demitir ki,
Peygamber (s.a.v.) gece kalkarak namaz klp da namazn bitirince, Allaha uygun
decek ekilde ona hamd ve sena ederdi. Sonra son sz u olurdu:
Allahm, benim kalbime nur ver, benim kulama ur ver, tenini gzme nur
ver, sa tarafma nur ver, soluma da nur ver; benim nme de nur ver, arkama da
bir nur. Nurumu oalt, nurumu oalt, nurumu oalt.
697 697 697 697. .. . Abdullah ibni Abbasdan rivayet edilmitir ki, Peygamber (s.a.v.) gece
yans namaza kalkt zaman yle dua ederdi:
-Allahm! (Hamd) sana mahsustur, sen gtlerle yerin ve bunlarda
bulunanlarn nurusun. Hamd sana mahsustur, sen gklerle yeri ayakta tutup idare
edensin. Sen (varsn), haksn. Senin Vadin de haktr, sana kavumak da haktr.
Cennet haktr. Cehennem haktr, kyamet, haktr.
Allahm! Sana (boyun edim) sana iman ettim, ana tevekkl ettim ve
(ilerim iin) sana dndm. (Dmanlara kar husumeti) senin burhannla yaptm
ve senin rzan zere hkm verdim. nceden yaptm ve geriye braktm, gizli ve
aikr kldm gnahlarm bana bala Sen Rabbimsin), senden baka hi bir
ilh yoktur. Gerek mabud sensin
698 698 698 698. .. . (Abdullah) bni merden rivayet edildiine gre demitir ki,
Peygamber (s.a.v.) Syle dua ederdi:
-Allahm! Ben, dnya ve ahirette senden afv ve afiyet isterim. Allahm! Ben,
dinimde ve ehlimde senden afiyet isterim. Ayplarm rt, korkumu gider ve
nmden, arkamdan, samdan, solumdan, yukarmdan beni koru. Altmdan
(yerin gmesiyle helak olmaktan da sana snrm
699 699 699 699. .. . Ubeydullah Ez-Zerak, babas Rufaadan anlattna gre, yle
demitir: Uhud sava gn mrikler dnp ekilince, Peygamber yle buyurdu:
- Dzgn durun ki, azz vs celil olan Rabbime hamd edeceim.
Bunun zerine (ashab), Peygamberin arkasnda saf saf oldular. Peygamber
dua etti:
-Allahm btn vgler sana mahsustur. Allahm! Verdiin genilii
daraltacak hi bir kuvvet yoktur, uzaklatrdn yaklatracak ve yaklatrdn da
uzaklatracak yoktur. Senin engellediini verecek yok, verdiini de
engelleyebilecek yok. Allahm: Bereketlerinden, rahmetinden, fazlndan ve
rzkndan bize genilik ver. Allahm! Deimeyen ve kaybolmayan (tkenmeyen)
cennet nimetlerini senden isterim. Allahm! ihtiya gnnde senden nimet avf
korku gnnde emniyet isterim. Allahm! Bize verdiin eyden (nimetlerden} ve
(vermediinden) tr ktle (ve isyana) dmekten sana snrm.

159
Allahm! Bize iman sevdir ve onu kalbimizde ssle. Kfr, fsk ve isyan da
bize bo gsterme (kerih gster). Bizi doru yolda gidenlerden eyle. Allahm! Bizi
mslmanlar alarak ldr, mslmanlar olarak dirilt ve perianlkla fitneye
dmeyerek bizi salih kimselere kavutur. Allahm! Senin yolundan (alkoyan) ve
peygamberlerini inkar eden kafirleri (kahret). Onlara musibet ve azabn gnder.
Ey gerek ilah olan Allahm! Kendilerine kitap verilen (ve islam kabul
etmeyen) kafirleri helak et.
MUSBET ZAMANINDA DUA MUSBET ZAMANINDA DUA MUSBET ZAMANINDA DUA MUSBET ZAMANINDA DUA
700 700 700 700. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.)
musibet zamannda yle dua ederdi:
- ntikam almakta acele etmeyen yce Allahtan baka hi bir ilh yoktur.
Ancak byk Arn Rabbi ve gklerle yerin Rabbi Allah vardr.
701 701 701 701. .. . Rivayet edildiine gre Abdurrahman, babas Eb Bekreye demitir ki:
-Babacm! Her sabah yle dua ettiini duyuyorum:
-Allahm, bedenime afiyet ver. Allahm, kulama afiyet ver. Allahm,
gzme afiyet ver; senden baka ilh yoktur. Bunu sabah ve akam er defa
tekrarlyorsun. Yine yle diyorsun :
- Allahm, kfrden ve fakirlikten sana snrm. Allahm, kabir azabndan
sana snrm; senden baka ilh yoktur. Bunu da akam ve sabah vaktinde er
defa tekrarlyorsun. Eb Bekre :
- Evet, dedi. Yavrum! Raslullah (s.a.v.)in bu kelimeleri sylediini duydum.
Ben de onun snneti ile amel etmeyi seviyorum.
Eb Bekre demitir ki, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Skntya denin dualar udur: Allahm, senin rahmetini istiyorum. Beni bir
lhza nefsime terk etme ve tenim bulun halimi dzelt, senden baka ilh yoktur.
702 702 702 702. bni Abbasn yle dedii iitilmitir:
-Musbet annda Peygamber (s.a.v.) yle dua ederdi:
-ntikam almakta acele etmeyeni hilm ve azamet sahibi yce Allahtan
baka hi bir ilh yoktur. Byk Arn Rabbi olan Allahtan baka hi bir ilh
yoktur. Kerim Arn Rabbi ile gklerin ve yerin Rabbi olan Allahtan baka hi bir
ilh yoktur. Allahm (bamdaki bu musibetin) ktln gider.
STHRE VAKTNDE DUA STHRE VAKTNDE DUA STHRE VAKTNDE DUA STHRE VAKTNDE DUA
703 703 703 703. .. . Cabirden rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v)
Kurandan sre retir gibi, bize ilerde istihareyi retir : (Sizden biriniz) bir i
tasarlad zaman iki rekt namaz klsn; sonra yle desin: Allahm! Senin
ilminden tr senden hayr istiyorum ve senin kudretine dayanarak (iimde) bana

160
g vermeni diliyorum; ve senin byk fazlndan senden istiyorum. Zira sen takdir
edersin, ben takdir edp g yetiremem ve sen (her eyi) bilirsin, ben bilemem.
Sen btn gayb bilensin. Allahm! Eer bu iin dinimde ve yaaymda, iimin
sonunda (yahut dedi ki, iimin (nnde) ve akbetinde benim iin hayr olduunu
biliyorsan, onu bana takdir et. Eer bu iin dinimde ve yaaymda, iimin
sonunda (yahut dedi ki, iimin nnde ve akbetinde) kt olduunu biliyorsan,
onu benden uzaklatr, beni de ondan uzaklatr ve hayr nerede ise bana onu
takdir et; sonra beni (verdiine) Sonra dilei ne ise; onu syler.
704 704 704 704. .. . Cabir ibni Abdullahdan yle dedii iitilmiti:
- Raslullah (s.a.v) Hendek sava esnasnda dmanlarn helak olmas iin
pazartesi, sal ve aramba gn bu mescidde -Fetih Mescidinde- dua etti de,
aramba gn iki namaz vakti arasnda duas kabul olundu. Cabir dedi ki:
- Ne zaman iddetli mhim bir i bama dm de bu vakti aratrp o
saatte yani aramba gn iki namaz arasnda o i iin Allaha dua ettimse,
(duamn) kabul olunduunu bilmiimdir.
705 705 705 705. .. . Enesden rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v) ile
beraberdim. Bir adam dua edip, yle dedi :
-Ey gkleri yaratan, ey Hayy ve Kayym olan (Allah)! Ben senden
istiyorum. Peygamber buyurdu ki:
-Nasl dua ediyor, biliyor musunuz? Nefsim kudret elinde olana yemin
ederim ki, bu adam Allaha yle bir ismi ile dua etti ki, Allaha bununla dua edince
onu kabul eder.
706 706 706 706. .. . Abdullah bni Amrdan iitildiine gre demitir ki, Eb Bekir (ra),
Peygamber (s.a.v)e yle syledi:
- Bana bir dua ret ki, onunla namazmda dua edeyim.
Peygamber buyurdu:
-yle syle: Allahm, ben nefsime ok zulmettim; gnahlar ise ancak sen
balarsn. Yce katndan olana mafiret (et) nk sen gnahlar oka
balayan merhamet sahibisin.
DARECNN ZULMNDEN KORKUNCA OKUNACAK DUALAR DARECNN ZULMNDEN KORKUNCA OKUNACAK DUALAR DARECNN ZULMNDEN KORKUNCA OKUNACAK DUALAR DARECNN ZULMNDEN KORKUNCA OKUNACAK DUALAR
707 707 707 707. .. . Abdullah ibni Mesud yle demitir:
- Sizden birinizin banda, azametinden veya zulmnden korktuu bir idareci
olduu zaman yle desin: Ey yedi gn ve byk Arn Rabbi olan Allahm!
Beni, falan olu falandan ve senin yaratklarndan olan onun taraftarlarndan koru
ki, onlardan hi biri bana eziyet etmesin, yahut ar gidip zulmetmesin. Senin
koruduun galiptir, enin vgn ycedir ve senden baka (ibadet edilecek) ilah
yoktur.

161
708 708 708 708. . . . bni Abbastan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Sana kahretmesinden korktuun heybetli bir sultana gittiin zaman unu
syle: Allah, yaratklarnn hepsinden daha stndr, daha byktr. Allah,
korktuum eyden daha stndr. Falanca kulun errinden, insan ve cinlerden olan
askerlerinin, etbann ve taraftarlarnn errinden (yle bir) Allaha snrm ki
ondan baka hi bir ilh yoktur; yedi kat gkleri yete dmekten, o koruyup tutar;
ancak izni olmakla debilirler... Allahm! Beni, bunlarn errinden koruyucu ol.
Senin vgn ycedir, himayen stndr ve ann ycedir. Senden baka ilh
yoktur, defa sylenir.
709 709 709 709. .. . bni Abbstan anlatp yle demitir;
-Kime bir keder, bir elem veya bir musibet gelirse veya Sultandan korkarsa,
unlarla dua etsin; onun duas kabul olunur;
-Senden baka hi bir lh yoktur sz ile senden isterim, ey yedi kat
semann Rabbi ve byk Arn Rabbi. Senden baka hi bir ilh yoktur sz ile
senden isterim, ey yedi, gklerin Rabbi ve kerm olan Arn Rabbi, Senden
baka hibir ilah yoktur sz ile senden isterim, ey yedi kat semann gklerin ve
yedi kat yerlerle bunlarda bulunanlarn Rabbi! Sen her eye kadirsin. Sonra
(ihtiyacn) Allahtan iste, (muradn ne ise onu Allahtan iste).
DUA EDENE KAZANDIRILAN MKFAT VE SEVAP DUA EDENE KAZANDIRILAN MKFAT VE SEVAP DUA EDENE KAZANDIRILAN MKFAT VE SEVAP DUA EDENE KAZANDIRILAN MKFAT VE SEVAP
710 710 710 710. .. . Eb Sad El-Hudr, Peygamber (s.a.v)den rivayet ederek yle
demitir:
Hangi bir mslman, dua eder de duasnda gnah ve akrabalk balarn
kesme hali yoksa, Allah ona muhakkak eyden birini verir:
1- Y duasn acele kabul eder
2- Ya duas in hirette ona sevap hazrlar (biriktirir),
3-Y da duas kadar ondan ktlk kaldrr. Ravi, o halde insan ok dua
eder, (ve ok eyler kazanr), dedi. Peygamber: -Allahn icabeti ve vermesi daha
oktur. buyurdu.
711 711 711 711. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v)den rivayet ederek yle demitir:
-Hangi bir mmin yzn Allaha kaldrp bir dilekte bulunursa, muhakkak
onu ona verir: Ya dnyada dilediini ona verir, ya hirette dileine karlk ona
sevap hazrlar; acele etmemesi art ile
Ashab sordular:
- Ey Allahn peygamberi, acele etmesi nedir?
- Der ki, dua ettim, dua ettim; fakat duamn kabul edildiini grmedim.

162
DUANIN FAZLET DUANIN FAZLET DUANIN FAZLET DUANIN FAZLET
712 712 712 712. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ederek yle demitir:
- Allah katnda duadan daha deerli bir ey yoktur.
713 713 713 713. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ederek, yle demitir:
- badetlerin en ereflisi duadr.
714 714 714 714. .. . Numan bni Beir, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ederek yle
demitir:
- Gerekten dua ibadetin ta kendisidir. Sonra u ayeti okudu: Bana dua
edeniz, duanz kabul edeyim. (Mmin Suresi, / 60)
715 715 715 715. .. . Hz. ie (ra)den rivayet edildiine gre demitir ki, Peygamber
(s.a.v.)e soruldu:
- badetlerin hangisi daha stndr? yle buyurdu:
- nsann kendi nefsi iin ettii duadr.
716 716 716 716. .. . Makl bni Yesarn yle anlatt iitilmitir:
-Eb Bekir es-Sddk (ra) ile Peygamber (s.a.v.)e gittim. Peygamber
buyurdu:
- Y Eb Bekir, phesiz ki irk (riya) sizde karncann hareket etmesinden
daha gizlidir. Eb Bekir dedi ki:
- irk Allah ile baka bir ilah tanyan kimsenin hali deil midir?
Peygamber (s.a.v.) buyurdu:
- Nefsim kudret elinde olana yemin ederim ki, gerekten irk, karncann
hareketinden daha gizlidir. Sana, sylediin zaman irkin azn ve ounu senden
giderecek bir ey gstereyim mi?
- De ki: Allahm, bildiim halde sana irk komaktan sana snrm ve
bilmediim eyler konusunda da senden balanma dilerim.
RZGAR ZAMANINDA DUA RZGAR ZAMANINDA DUA RZGAR ZAMANINDA DUA RZGAR ZAMANINDA DUA
717 717 717 717. .. . Enesden rivayet edildiine gre, demitir ki, iddetli rzgar estii
zaman Peygamber (s.a.v.) yle dua ederdi:
- Allahm Rzgarla gnderilen eylerin hayrn senden isterim ve rzgarla
gnderilen eylerin ktlklerinden sana snrm.
718 718 718 718. .. . Seleme Hazretlerinden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-iddetli rzgar olduu zaman Peygamber (s.a.v.) yle buyururdu:
- Allahm, alayc olsun, faydasz olmasn.

163
RZGARA SVMEYNZ RZGARA SVMEYNZ RZGARA SVMEYNZ RZGARA SVMEYNZ
719 719 719 719. .. . Ubeyyden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Rzgara svmeyiniz. Ondan holanmadnz bir ey grdnz zaman
yle deyiniz: Allahmz, biz, senden bu rzgarn hayrn, onda olan eylerin
hayrn ve onunla gnderilen eylerin hayrn istiyoruz. Bu rzgarn errinden, onda
olan eylerin ve onunla gnderilen eylerin errinden de sana snrz.
- Rzgar, Allahn ihsanndandr; bazen rahmetle, bazen de azapla gelir. O
halde ona svmeyiniz; fakat Allahtan onun hayrn isteyiniz ve onun errinden
Allaha snnz.
YILD YILD YILD YILDIRIMLAR ANINDA DUA IRIMLAR ANINDA DUA IRIMLAR ANINDA DUA IRIMLAR ANINDA DUA
721 721 721 721. .. . Salim, babas Abdullahtan iittiine gre, demitir ki, Peygamber
(s.a.v.), imekleri ve gk grltsn iittii zaman yle buyururdu:
- Allahm, bizi imeinle ldrme, bizi azabnla helak etme ve bundan
nce bize afiyet ver.
GK GRLTS TLD ZAMAN GK GRLTS TLD ZAMAN GK GRLTS TLD ZAMAN GK GRLTS TLD ZAMAN
722 722 722 722. .. . bni Abbas, gk grltsn iittii zaman yle derdi:
-Gk grlts ile tesbih edilen Allah ne ycedir!..
bni Abbas demitir ki:
-obann koyunlarn ard gibi, melek olan gk grlts de yamuru
yle arr.
723 723 723 723. .. . Rivayet edilmitir ki, Abdullah bni Zbeyr gk grltsn iittii
zaman, szn brakp yle derdi:
- O yce Allah tesbih ederim ki, (gk grlts onu hamd ile tesbih eder)
melekler de ondan korkarak tesbih ederler) (Rad Suresi/13) Sonra yle derdi:
Gerekten bu gk grlts, yeryzndekilere iddetli bir tehdittir.
ALLAHTAN AFYET STEYEN KMSE ALLAHTAN AFYET STEYEN KMSE ALLAHTAN AFYET STEYEN KMSE ALLAHTAN AFYET STEYEN KMSE
724 724 724 724. .. . Peygamber (s.a.v.)in vefatndan sonra, Eb Bekir es-Sddkden
iitildiine gre demitir ki, Peygamber (s.a.v.), Medineye hicretin birinci ylnda,
bu bulunduum yerde kalkp yle buyurdu:
- Doruluktan ayrlmaynz; nk doruluk iyilikle beraberdir. kisi de
cennettedir. Yalandan saknnz; nk yalan ktlkle beraberdir. Bunlarn ikisi de
cehennemdedir. Allahtan afiyet isteyiniz; nk gerek imandan sonra, afiyetten
daha hayrl bir ey verilmemitir. Birbirinize dargnlk etmeyiniz, birbirinize srt

164
evirmeyiniz, birbirinizi kskanmaynz, birbirine fkelenmeyiniz, ey Allahn kullar,
kardeler olunuz.
725 725 725 725. .. . Muazdan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle dua eden
bir adama tesadf etti:
-Allahm, senden nimetin tamamn isterim. Peygamber sordu:
- Nitemin tamam nedir, bilir misin? Sonra:
- Nitemin tamam cennete girmektir ve cehennemden kurtulmaktr buyurdu.
Sonra: Allahm senden sabr isterim, diyen bir adama rastgeldi. Peygamber ona:
- Sen Rabbinden bela istedin, ondan afiyet iste buyurdu. Bir de bir adama
urad ki:
- Ey Celal ve ikram sahibi Allahm diyordu. Ona artk iste isteyebildiin
kadar buyurdu.
726 726 726 726. . . . Abbas bni Abdulmuttalib anlatmtr:
- Dedim ki, Ey Allahn Rasl! Bana bir ey ret ki, onunla Allahtan
isteyeyim, Peygamber yle buyurdu:
-Ya Abbas, Allahtan afiyet iste. Sonra az bekleyip arkasndan geldim de
dedim ki, bana bir ey ret ki, onunla Allahtan isteyeyim, ey Allahn Rasl!
Bunun zerine yle buyurdu:
- Ey Abbas, ey Allahn reslnn amcas! Allahtan dnyada ve ahirette
afiyet iste.
BELA STEMENN HO GRLMED BELA STEMENN HO GRLMED BELA STEMENN HO GRLMED BELA STEMENN HO GRLMED
727 727 727 727. .. . Enesten rivayet edildiine gre, bir adam, Peygamberin yannda dedi
ki:
-Allahm, bana mal vermedin ki, ondan sadaka vereyim.bana bir bela ver
de onda ecir olsun. Bunun zerine peygamber yle buyurdu:
- Sbhanellah, buna gcn yetmez (Deseydin ya): Allahm, bize dnyada
hasene ver, ahirette de hasene ver ve bizi cehennem azabndan koru deseydin
ya.
728 728 728 728. .. . Enesden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) hastalktan
biare den bir adamn yanna vard. Sanki adam, tyleri yolunmu bir ku
yavrusuydu. Peygamber buyurdu:
- Allahtan bir ey dua et, yahut ondan iste Adam yle demeye balad:
Allahm bana ahirette edecein azab, dnyada bana hemen ver.
Peygamber buyurdu:

165
- Sbhanellah, sen buna g yetiremezsin yahut gcnz yetmez-
Allahm, bize dnyada iyilik ver, ahirette de iyilik ver ve bizi cehennem azabndan
koru, deseydin ya Adam bu duay eti ve Allah (cc) de ona ifa verdi.
BELA DDETNDEN ALLAHA SIINMAK BELA DDETNDEN ALLAHA SIINMAK BELA DDETNDEN ALLAHA SIINMAK BELA DDETNDEN ALLAHA SIINMAK
729 729 729 729. .. . Abdullah bni Amrdan rivayet edildiine gre, demitir ki, insan dua
etmelidir:
- Allahm, iddetli beladan sana snrm. Sonra susmaldr. Bu sz
syledii zaman desin ki, ancak kendisinde (byk mkafat) olan bela
mstesnadr, (ondan Allaha snmak yoktur).
730 730 730 730. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) iddetli
beladan, (zorluk ve skntya) dmekten,dmanlarn sevinmesinden ve kt
akbetten Allaha snrd.
ADAMIN SZN AYIPLAYARAK HKAYE ETMEK ADAMIN SZN AYIPLAYARAK HKAYE ETMEK ADAMIN SZN AYIPLAYARAK HKAYE ETMEK ADAMIN SZN AYIPLAYARAK HKAYE ETMEK
731 731 731 731. .. . Ebu Nevfelden rivayet edildiine gre, babas Eb Akreb Peygamber
(s.a.v.)e orutan sordu. Bunun zerine peygamber yle buyurdu:
- Her aydan bir gn oru tut. Ben dedim ki:
- Anam-babam sana feda olsun; bana ilave et. Peygamber:
- Bana ilave et, bana ilave et! yleyse her aydan iki gn oru tut. dedi.
Ben dedim ki:
-Anam-babam sana feda olsun; bana ilave et, nk ben, kendimi kuvvetli
buluyorum. Bunun zerine peygamber buyurdu:
- Ben kendimi kuvvetli buluyorum, ben kendimi kuvvetli buluyorum! sonra
skt etti. Ben de zannettim ki, artk bana ilave etmeyecek. Sonra yle buyurdu:
- Her aydan gn oru tut.
BR BLM BR BLM BR BLM BR BLM
732 732 732 732. .. . Cabir bni Abdullahtan rivayet edildiine gre demitir ki, Raslullah
(s.a.v.)le beraberdik de, pis koku saan bir rzgar ykseldi. Bunun zerine
- Bu nedir, biliyor musunuz? Bu, mminleri gybet edenlerin (kokusudur)
rzgardr.
733 733 733 733. . . . Cabirden rivayet edildiine gre demitir ki, Peygamber (s.a.v.)in
zamannda pis kokulu bir rzgar esti. Bunun zerine Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Mnafklardan bir ksm insanlar, Mslmanlardan bir ksm insanlar gybet
ettiler de, bu rzgar onun iin gnderildi.

166
734 734 734 734. .. . bn mmi Abdin (Abdullah b. Mesud) yle dedii iitilmitir:
- Kimin yannda bir mmin gybet edilir de onu savunursa, (gybeti
kaldrrsa), Allah o kimseye dnyada ve ahirette hayr mkafat verir. Kimin de
yannda bir mmin gybet edilir de, (mmin kardeine) (gybet edilene) yardm
etmezse, bu hareketinden dolay Allah o kimseye dnya ve ahirette ktlk cezas
verir. Hi kimse, bir mmini gybet etmekten daha kt bir lokma yutmu olamaz.
Eer mminin arkasnda bildii bir gerei sylerse, o mmini gybet etmi olur.
Eer (bilmedii) bir eyi sylerse, mmine buhtan (iftira) etmi olur.
GIYBET VE ALLAH TELANIN GIYBET VE ALLAH TELANIN GIYBET VE ALLAH TELANIN GIYBET VE ALLAH TELANIN: : : : BR KISMINIZ BR KISMINIZI GIYBET ETMESN BR KISMINIZ BR KISMINIZI GIYBET ETMESN BR KISMINIZ BR KISMINIZI GIYBET ETMESN BR KISMINIZ BR KISMINIZI GIYBET ETMESN
SZ SZ SZ SZ
735 735 735 735. .. . Cabir bni Abdullahtan rivayet edildiine gre demitir ki, Peygamber
(s.a.v.)le beraberdik. Sonra sahipleri azap edilmekte olan iki (kabir) mezarn
bana gelip yle dedi:
- Bunlar byk bir gnahtan ve meakkatli bir iten dolay azap edilmiyorlar.
Bunlardan biri (hayatnda) insanlar gybet ederdi. Dierine gelince, idrardan
saknmazd (sznt ve srantlarndan korunmazd).
Sonra Peygamber (s.a.v.) bir veya iki ya ubuk istedi de, onlar krd. Sonra
emretti de, bunlarn her biri bir kabir zerine dikildi. Bunun zerine Raslullah
- Bu iki ubuk ya bulunduklar (mddet, yahut kurumadklar srece)
azaplar hafifler.
736 736 736 736. .. . Rivayet edildiine gre, Amr bnul-As arkadalarndan bir toplulukla
beraber yrrken lm bir katra tesadf etti. Bu hayvan imiti (rmt).
Bunun zerine Amr yle dedi:
- Allaha yemin ederim! Sizden birinizin, karnn doyuruncaya kadar bundan
yemesi, bir mslmann etini yemesinden (gybet etmesinden) daha hayrldr.
LY GIYBET ETMEK LY GIYBET ETMEK LY GIYBET ETMEK LY GIYBET ETMEK
737 737 737 737. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre demitir ki, Miz bni Malik el-
Eslemi (iledii zina gnahn ikrar ederek) drdnc defa gelince, Peygamber
(s.a.v.) onu recmetmiti, (ona tala ldrlme cezasn uygulamt). Sonra
Raslullah (s.a.v.) beraberinde ashapdan bir toplulukla ona (kabrine) urad.
Bunlardan bir adam yle dedi:
- u ahmak (adam) defalarca Peygamber (s.a.v.)e geldi. Peygamber her
geliini reddediyordu. Nihayet bir kpein ldrld gibi ldrld. Peygamber
(s.a.v.) bunlarn szne kar skut etti. Nihayet bir eek laesine tesadf etti ki,
(itii iin aya yukarya doru kalkm bir lee) peygamber yle buyurdu:

167
- Bundan yiyin! onlar dediler ki, eek leinden mi? Ey Allahn Rasl! Hz.
Peygamber buyurdu:
- Az nce kardeinize hakaretten kazandnz (ganah) daha oktur.
Muhammedin nefsi kudret elinde olana yemin ederim ki, o (Miz), cennet
nehirlerinden bir nehire dalp duruyor.
BABASI YAINDAK OCUUN BAINI OKAYAN VE BABASI YAINDAK OCUUN BAINI OKAYAN VE BABASI YAINDAK OCUUN BAINI OKAYAN VE BABASI YAINDAK OCUUN BAINI OKAYAN VE
ONA BEREKETLE DUA EDEN ONA BEREKETLE DUA EDEN ONA BEREKETLE DUA EDEN ONA BEREKETLE DUA EDEN
738 738 738 738. .. . Ubde demitir ki, Ben gen bir ocukken babam Velid ile beraber
ktk. Bir ihtiyara rastladk; zerinde bir hrka ve bir Meafiri (Yemen dokumas
kuma) elbise vard. Klesinin de zerinde (ayen) bir hrka ve bir Meafiri vard.
Dedim ki:
- Ey Amca! Neden klene bu Meafiriyi veripde,ondan hrkay almyorsun da,
sen de (ay cinsten) iki hrkaya sahip olmuyorsun, klenin zerinde de (iki) Meafir
olmuyor? Adam babama dnp yle dedi:
-Bu, olun mu? Babam:
- Evet, dedi. Ubade dedi ki, adam sonra bam okad ve:
-Allah sana bereket versin. Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu
iittiine ahitlik ederim:
- Onlara (hizmeti ve klelere), yediinizden yedirin ve giydiinizden
giydiriniz.
Ey kardeimin olu! Dnya malnn gitmesi, ahiret sevabndan azalmasndan
bana daha sevgilidir. Dedim ki:
- Ey Babacm! Bu adam kimdir? Babam:
- Ebl-Yeser, Kb bni Amrdr, dedi.
MSLMANLARIN BRBRLERNE SEVG VE BALILII MSLMANLARIN BRBRLERNE SEVG VE BALILII MSLMANLARIN BRBRLERNE SEVG VE BALILII MSLMANLARIN BRBRLERNE SEVG VE BALILII
739 739 739 739. .. . Bukayye, Muhammed bni Ziyaddan rivayet ettiine gre, Muhammed
yle demitir:
- Selef, (ashap devrine) yetitim. Onlar kendi aileleriyle bir evde imi
gibiydiler. ok defa onlardan birinin evine misafir gelirdi ve onlardan birinin
tenceresi de ate zerinde bulunurdu. Misafir sahibi komusunun bu tenceresini
misafiri iin alr. (Bundan haberi olmayan) tencere sahibi, tenceresini arard da
derdi ki, tencereyi kim ald? Misafir sahibi (komu): Onu biz misafirimiz iin aldk,
derdi. Tencere sahibi de: Allah onun bereketini size versin, (yahut buna benzer
sz) sylerdi.
Bukayye demitir ki, Muhammed yle dedi: Ekmek piirdikleri zaman da
byle yaparlard; aralarnda kamtan rlm engelden baka duvar yoktu.

168
Bukayye demitir ki, ben buna Muhammed ve arkadalarna yetitim.
MSAFRE KRAM ETMEK VE BZZAT ONA NSANIN HZMET ETMES MSAFRE KRAM ETMEK VE BZZAT ONA NSANIN HZMET ETMES MSAFRE KRAM ETMEK VE BZZAT ONA NSANIN HZMET ETMES MSAFRE KRAM ETMEK VE BZZAT ONA NSANIN HZMET ETMES
-Peygamber (s.a.v.)e bir adam geldi, (alndan ikayet ediyordu).
Peygamber hanmlarna haber gnderdi. Onlar dediler ki, bizde sudan baka
(verilecek) bir ey yoktur. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.):
- Bu adam kim arlayacak yahut misafir edecek? buyurdu.
Ensardan bir adam:
- Ben dedi. Hemen onu evine gtrp hanmna dedi ki, Peygamber
(s.a.v.)in misafirine ikram et. Hanm yle dedi:
-ocuklarn yiyeceinden baka yiyecek bir eyimiz yoktur.
Efendisi hanmna:
- (Mevcut) yemeini hazrla, lamban yak ve ocuklarn akam yemei
istedikleri zaman onlar uyut, dedi.
Hanm yemeini hazrlad, lambasn yakt ve ocuklarn uyuttu. Sonra
kadncaz kalkp lambasn dzeltir gibi yaparak onu sndrd ve kar-koca her
ikisi, misafire, yiyorlarm gibi kendilerini gstermeye baladlar. Bylece her ikisi
geceyi a geirdiler. Sabah olunca misafir sahibi adam, Peygamber (s.a.v.)e gitti.
- Sizin (hanmla senin) iinizden Allah memnun oldu, (yahut honut oldu) ve
Allah u ayeti indirdi:
Kendilerinde ihtiya olsa bile (kardeleri) nefisleri zerine tercih ederler.
Kimde nefsinin hrsndan korunursa, ite bunlar (azapdan) kurtulanlardr. (Har/9)
MSAFRE BAHTE BULUNMAK MSAFRE BAHTE BULUNMAK MSAFRE BAHTE BULUNMAK MSAFRE BAHTE BULUNMAK
741 741 741 741. .. . Eb urayh El-Adviden rivayet edildiine gre, yle demitir:
Peygamber (s.a.v.) konuup da yle dedii zaman kulaklarmla iittim ve
gzlerimle grdm:
Kim Allaha ve ahiret gnne iman ediyorsa, komusuna ikram etsin. Kim
Allaha ve ahiret gnne iman ediyorsa misafirine (mkafatn) versin. (Ashaptan
biri) dedi ki:
- Onun mkafat nedir Ey Allahn Rasl? Peygamber yle buyurdu:
- Bir gn ve bir gecedir, (bu zaman iinde adet st misafire ikram edilir).
Konukluk ise gndr, (bu zaman iinde misafire, mevcutlardan adet zere
yedirilir, fazla iltifat ve ikram edilmez). Bundan te olan (ikram) misafire

169
sadakadr. Kim Allaha ve ahiret gnne iman ediyorsa, hayrl sz sylesin, yahut
sussun.
KONUKLAMA GNDR KONUKLAMA GNDR KONUKLAMA GNDR KONUKLAMA GNDR
742 742 742 742. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre demitir ki, Raslullah (s.a.v.)
yle buyurdu:
- Konuklama gndr, bu gnden sonra yaplan ikramlar ise sadakadr.
KONUK SAHBNE ZORLUK VERECEK KADAR YANINDA DURULMAZ KONUK SAHBNE ZORLUK VERECEK KADAR YANINDA DURULMAZ KONUK SAHBNE ZORLUK VERECEK KADAR YANINDA DURULMAZ KONUK SAHBNE ZORLUK VERECEK KADAR YANINDA DURULMAZ
743 743 743 743. .. . Eb urayh El-Kbiden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)
yle buyurdu:
- Kim Allaha ve ahiret gnne iman ediyorsa, hayrl sz sylesin yahut
sussun. Kim Allaha ve ahiret gnne iman ediyorsa, misafirine ikram etsin (Ona
adetten fazla ikram olmak zere) onun bahii, bir gn ve bir gecedir. Konukluk
(mddeti) gndr. Bundan sonras sadakadr. Ev sahibine zorluk ve sknt
verinceye kadar misafirin evde durmas ona helal olmaz.
BR KMSENN EV CVARINA MSAFRN NM BULUNMASI BR KMSENN EV CVARINA MSAFRN NM BULUNMASI BR KMSENN EV CVARINA MSAFRN NM BULUNMASI BR KMSENN EV CVARINA MSAFRN NM BULUNMASI
744 744 744 744. .. . Mikdam Eb Kerime Es-Samden rivayet edildiine gre, demitir ki,
- Misafiri bir gece barndrmak, her Mslman zerine den bir vacip haktr.
Hangi misafir, bir adamn evi civarnda bulunursa, bu misafiri konuklamak o ev
sahibi zerine bor olur. Misafir (kalma hakkn) isterse talep eder, isterse terk
eder.
MSAFR ARESZ KALINCA MSAFR ARESZ KALINCA MSAFR ARESZ KALINCA MSAFR ARESZ KALINCA
745 745 745 745. .. . Ukbe bni Amirden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Dedim ki, Ey Allahn Rasl! Bizi sen gazaya gnderiyorsun. Biz de, bir
kavme inmi oluyoruz ki, onlar bizi konuklamyorlar; bu hususta ne emredersin?
Bunun zerine bize yle buyurdu:
- Siz bir kavme inip de, o kavim size, misafire uygun olan bir ey emredilirse
kabul ediniz. Eer (bunu) yapmazlarsa, onlara uygun den misafirlik hakkn
kendilerinden alnz.
ADAMIN BZAT MSAFRNE HZMET ETMES ADAMIN BZAT MSAFRNE HZMET ETMES ADAMIN BZAT MSAFRNE HZMET ETMES ADAMIN BZAT MSAFRNE HZMET ETMES
746 746 746 746. .. . Rivayet edildiine gre, Eb Useyd Sid, dnnde Peygamber
(s.a.v.)i davet etti. Useydin hanm o gn (gelin olduu halde) onlara hizmet
ediyordu. Gelin dedi ki, Raslullah (s.a.v.) iin nasl bir ra hazrladm, biliyor
musunuz? Ona geceleyin bir mlek iinde hurmalardan ra yapt.
747 747 747 747. .. . Nuaym ibni Kanebden rivayet edildiine gre yle demitir:

170
-Ebu Zere gittim, fakat ona rastgelemedim. Hanmna dedim ki :
- Ebu Zer rerede? Ev ileriyle meguldur, imdi sana gelir; dedi. Ben onu
beklemek iin oturdum. Biraz sonra beraberindeki iki deve olduu halde geldi.
Birini dierinin arkasna takmt; bu iki deveden her birinin boynunda da bir su
kab vard. Bunlar yere indirdi. Sonra (bana) geldi. Ben ona dedim ki :
- Ey Ebu Zer! Karlatm bir adam yoktur ki, seninle karlamadan bana
daha sevgili olsun ve seninle karlamadan da bana daha tiksindirici olsun. Ebu
Zer yle dedi :
- Allah babana rahmet etsin, bu iki (zd eyi) bir araya toplayan nedir?
Nuaym dedi ki :
- Cahiliyet zamannda bir kzcaz diri olarak gmdm. Seninle karlatm
takdirde korkuyorum ki, sana tevbe yoktur, kurtulu yoktur dersin. Yine mit
etmekteyim ki, senin tevben makbuldur, sana kurtulu vardr, dersin. Ebu Zer
sordu:
- Cahiliyet zamannda m bu gnah istedin? Ben:
- Evet, dedim. Dedi ki :
- Allah, gemi (cahiliyette) gnahlar balamtr. Karsna da dedi ki, bize
yemek getir. O, getirdi. Sonra ona yine emretti. Hanm (yemek getirmekten)
ekindi. yle ki, ikisinin de sesleri ykseldi. Adam ey... (uzatma), dedi. Siz,
Raslullah (s.a.v.)in buyurduunu teye gemezsiniz. Ben dedim ki :
- Raslullah (s.a.v.) onlar hakknda ne buyurdu? Peygamber yle buyurdu:
- Kadn bir ee kemiidir. Eer onu dorultmak istersen, onu krarsn. Eer
onu idare edersen, ondu noksanlkla beraber geime medar olacak kymet vardr.
Sonra hanm dnp tirit yemei getirdi ki, kumruya benziyordu.
- Ye, ben seni korkutmu olmayaym; nk ben oruluyum (yemeyeceim),
Sonra namaza durdu, rkuu abuk yapmaya balad. Sonra namazdan
ayrld da yemek yedi. Ben:
- nna Lillah bana yalan sylersin diye korkmamtm, dedim.
O yle dedi: Allah babana rahmet etsin, sen benimle karlaal beri yalan
sylemedim, Dedim ki;
- Sen orulu olduunu bana sylemedin mi? Dedi ki:
- Evet, ben bu aydan gn oru tuttum da (btn) bu ayn sevab bana
yazld ve yemek bana helal oldu, (zira hadis-i erifte, bir ayn gnn oru
tutan kimse, o ayn tamamn oru tutmu gibi sevap alr, buyurmaktadr.

171
NSANIN ALESNE NSANIN ALESNE NSANIN ALESNE NSANIN ALESNE ( (( (OLUK OLUK OLUK OLUK- -- -OCUUNA OCUUNA OCUUNA OCUUNA) ) ) ) PARA HARCAMASI PARA HARCAMASI PARA HARCAMASI PARA HARCAMASI
748 748 748 748. .. . Sevban, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Hz. Peygamber
yle buyurdu:
- nsanolunun harcad parann en stn ailesine harcad para, Allah
yolundaki arkadalarna harcad para ve Allah yolunda (savaan) hayvanna
harcad paradr.
749 749 749 749. .. . Eb Mesud El-Bedrden, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu
rivayet edilmitir:
- Kim sevabn umarak ailesine infak ederse (geimi iin harcarsa) bu
harcama onun iin bir sadaka olur, (yani sadaka sevabn kazanr).
750 750 750 750. .. . Cabirden rivayet edildiine gre, demitir ki, bir adam yle syledi:
-Ey Allahn Rasl, bende bir dinar var. Peygamber:
- Onu kendine harca. buyurdu. Adam:
-Bende baka bir tane var, dedi. Peygamber:
- Onu hizmetine -yahut dedi ki, ocuuna- harca. Adam:
-Bende baka bir tane daha var, dedi. Peygamber:
- Onu Allah yolunda (harcamaya) brak, bu (fazilete) en ddr.
buyurdu:
- (Harcadn) drt (trl) para vardr: Fakire verdiin para, kle azad etme
hususunda verdiin para, Allah yolunda harcadn para ve ailene harcadn
para. Bunlarn (sevap) en faziletlisi ailene harcadndr.
NSAN ZEVCESNN AZINA VERD LOKMAYA VARINCAYA KADAR HER NSAN ZEVCESNN AZINA VERD LOKMAYA VARINCAYA KADAR HER NSAN ZEVCESNN AZINA VERD LOKMAYA VARINCAYA KADAR HER NSAN ZEVCESNN AZINA VERD LOKMAYA VARINCAYA KADAR HER
EYDEN MKAFAT KAZANIR EYDEN MKAFAT KAZANIR EYDEN MKAFAT KAZANIR EYDEN MKAFAT KAZANIR
752 752 752 752. .. . Haber verildiine gre, Peygamber (s.a.v.) Sad bni Eb Vakkasa
yle dedi:
- Allah rzasn umarak harcadn herhangi bir nafakadan dolay muhakkak
mkafatlandrlrsn, hata hanmnn azna koyduun nafakadan da.
GECENN TE BR KALINCA DUA ETMEK GECENN TE BR KALINCA DUA ETMEK GECENN TE BR KALINCA DUA ETMEK GECENN TE BR KALINCA DUA ETMEK
753 753 753 753. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Noksanlklardan mnezzeh ve yce olan Rabbimiz (in rahmeti) her gece -
gece sonunun te biri kalnca- aa (kat) ge iner de yle buyurur:

172
- Bana dua eden yok mu, onun duasn kabul edeyim? Benden isteyen yok
mu, ona vereyim? Benden mafiret dileyen yok mu, onu balayaym.
GIYBET DEL DE GIYBET DEL DE GIYBET DEL DE GIYBET DEL DE, , , , NTEL MURAD EDEREK FALAN KMSE KIVIRCIK SALIDIR NTEL MURAD EDEREK FALAN KMSE KIVIRCIK SALIDIR NTEL MURAD EDEREK FALAN KMSE KIVIRCIK SALIDIR NTEL MURAD EDEREK FALAN KMSE KIVIRCIK SALIDIR, , , ,
SYAHDIR YAHUD UZUNDUR SYAHDIR YAHUD UZUNDUR SYAHDIR YAHUD UZUNDUR SYAHDIR YAHUD UZUNDUR, , , , KISADIR DYE NSANIN SZSYLEMES KISADIR DYE NSANIN SZSYLEMES KISADIR DYE NSANIN SZSYLEMES KISADIR DYE NSANIN SZSYLEMES
754 754 754 754. .. . Eb Rhmden iitilmitir; Eb Rhm, aa altnda Peygamber (s.a.v.)e
biat eden Raslullah ashabndan idi. yle anlatyordu:
Tebk savanda Raslullah (s.a.v.) ile beraberce savatm. (Taifte) Ahdar
danda bir gece kalktm; Peygambere yaklatm. Bizi uyku bastrd. Kendimi ayk
tutmaya baladm, devem de peygamberin devesine yaklamt. Peygamberin
aya zengiye dokunur korkusundan, devenin yaklamas beni rpertiyordu.
Bundan tr devemi geri brakmaya koyuldum; yle ki gecenin bir ksmnda
gzm bana stn geldi (uyudum). Bylece devem, Raslullah (s.a.v.)in devesini
sktrd. -Peygamberin aya zengideydi- Ben ayana arptm da, ancak onun
Ay demesiyle uyandm. Ben dedim ki:
-Ey Allahn Rasl! Benim iin (Allahtan) mafiret dile, (ben byk kusur
iledim). Raslullah (s.a.v.):
- Yr! dedi. Sonra Raslullah (s.a.v.) Gifar oullarndan savaa
katlmayp, geri kalanlardan bana sormaya balad. O bana sorarak yle dedi:
- Krmz insanlar, uzun boylu kseler ne yapt?
Eb Rhm dedi ki, onlarn savatan geri kalmalar sebebini Peygambere
anlattm. Peygamber sordu:
- (Hicazda) ekebei edah mevkiinde davarlar bulunan kvrck sal
siyahlar, ksa boylular ne yapt? Ben onlar Gifar Oullar kabilesinde dndm,
fakat onlar hatrlayamadm. Nihayet hatrladm ki onlar, Elsem kabilesinden bir
gruptur. Dedim ki, Ey Allahn Rasl! Onlar Elsem kabilesindendir. Peygamber
yle buyurdu:
- Onlardan biri savatan geri kalnca, develerinden bir deveye, Allah
yolunda (sava iin) bir kimseyi neeli olarak ykleyip gndermesinden kendini
engelleyen nedir? Zira Kurey muhacirlerinden, Ensardan Gifir ve Elsem
kabilelerinden (bir zrle) benim savama katlamayp geri kalanla,benim aziz
ehlimdirler.
755 755 755 755. .. . Hz. Aie (ra)dan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Bir adam Peygamber (s.a.v.)in yanna girmek iin izin istedi. Bunun zerine
Peygamber:
- Kavmin ne kt kardeidir dedi. Adam ieri girince, ona Peygamber
yumuak davrand. Ben Peygambere dedim ki, (bu kt dediin adama neden
byle yumuak sz sylyorsun? O yle buyurdu:

173
- phe yok ki, Allah, kt sz karan, kasten kt sylemeye yelteneni
sevmez.
756 756 756 756. .. . Hazreti Aie (ra)den rivayet edildiine gre, yle demitir:
(Arafat dn akam ve yats namazlarnn Mzdelifede) beraber klnd
gecede, evde (ra), izdihamdan saknmak iin erkenden Minaya gitmek
hususunda Raslullah (s.a.v.)den izin istedi.
- evde byk yapl, ar yryl bir hanmd. Peygamber de ona :
(Minaya gitmek zere) izin verdi.
HABER ANLATMAKTA BES GRMEYEN KMSE HABER ANLATMAKTA BES GRMEYEN KMSE HABER ANLATMAKTA BES GRMEYEN KMSE HABER ANLATMAKTA BES GRMEYEN KMSE
757 757 757 757. .. . bni Mesuddan rivayet edildiine gre, yle demitir;
- Cirane mevkiinde Raslullah (s.a.v.) Huneyn savanda elde edilen
ganimetleri bldnde, savaanlar (ganimet paylarn almak iin) Peygamberin
zerine varp skklk verdiler. Bunun zerine Raslullah (s.a.v.):
-Allahn kullarndan bir kulunu Allah bir kavme peygamber olarak gnderdi
de, onlar onu yalanladlar (yaraladlar) ve berelediler. O peygamber alnndan
kan silerek yle diyordu: Allahm! Kavmimin gnahlarn bala; nk onlar
(gerei) bilmezler. buyurdu.
MSLMANIN AYIBINI RTEN KMSE MSLMANIN AYIBINI RTEN KMSE MSLMANIN AYIBINI RTEN KMSE MSLMANIN AYIBINI RTEN KMSE
758 758 758 758. .. . Bir cemaat Ukbe ibni Amire gelip dediler ki, bizim komularmz var;
arap iiyorlar ve kt i yapyorlar. Onlar idareciye (zabta amirine) ikayet
edelim mi? Ukbe, hayr dedi. Peygamberin yle buyurduunu iittim:
- Kim bir mslmandan bir ayp grr e, onu rterse, diri diri gmlm
(bignah) bir kz mezarndan dirilten gibi (sevap alm) olur.
buyurdu:
- Adamn: nsanlar helak oldu, dediini iittiin zaman, (bilmi ol ki) o,
onlarn en ziyade helak olandr.
MNAFIK OLANA SEYYD MNAFIK OLANA SEYYD MNAFIK OLANA SEYYD MNAFIK OLANA SEYYD = ( = ( = ( = (EFEND EFEND EFEND EFEND) ) ) ) DENMEZ DENMEZ DENMEZ DENMEZ
760 760 760 760. .. . Abdullah, babas Breydeden rivayet ettiine gre, yle demitir:
Raslullah (s.a.v.)
- Mnafka, seyyid = (efendi) demeyiniz; nk o, sizin efendiniz olursa,
aziz ve celil olan Rabbnz gazaplandrm olursunuz buyurdu.
NSAN VLD ZAMAN NESYLER NSAN VLD ZAMAN NESYLER NSAN VLD ZAMAN NESYLER NSAN VLD ZAMAN NESYLER
761 761 761 761. .. . Adiyy bni Ertttan rivayet edildiine gre, yle demitir: Peygamber
(s.a.v.)in ashabndan olan adam vld zaman:

174
- Allahm! Syledikleriyle beni hesaba ekme ve bilmedikleri eyleri
(gnahlarm) bala! derdi.
762 762 762 762. .. . Eb Klbeden rivayet edildiine gre, Eb Abdullah, Eb Mesuda
yahut Eb Mesud, Eb Abdullaha demitir ki: Zumetmek = zannetmek sz
hakknda peygamberden ne duydun. (Bu hususta Peygamber):
- nsann ne kt bineidir buyurdu.
763 763 763 763. .. . Abdullah bni Amir demitir ki, Ey Ebu Mesud! Raslullah (s.a.v.)den
Zumettiler = zannettiler sz hakknda ne buyurduklarn iittin? O, yle
buyurduunu iittim, dedi:
- nsann ne kt bineidir Yine yle buyurduunu iittim:
- Mmine lanet etmek, onu ldrmek gibidir.
NSAN BLMED BR EY N NSAN BLMED BR EY N NSAN BLMED BR EY N NSAN BLMED BR EY N: : : : ALLAH BLR ALLAH BLR ALLAH BLR ALLAH BLR
O YLEDR O YLEDR O YLEDR O YLEDR, , , , DEMEMELDR DEMEMELDR DEMEMELDR DEMEMELDR
764 764 764 764. .. . bni Abbastan rivayet edildiine gre, yle demitir: Sizden biriniz,
bilmedii bir eyi iin, Allah o eyin gayrini bildii halde, Allah onu bilir, (yledir)
demesin. Byle yaparsa, sanki bilmedii bir eyi, Allaha retmeye kalkm gibi
olur ki, bu Allah katnda byk bir sutur.
GK KUAI GK KUAI GK KUAI GK KUAI
765 765 765 765. .. . bni Abbastan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Saman yolu, gk kaplarndan bir kapdr. Gk kuana gelince, o Nuh
Aleyhisselamn kavminden sonra, boulmaktan bir kurtulu alametidir.
SAMAN YOLU SAMAN YOLU SAMAN YOLU SAMAN YOLU
766 766 766 766. .. . Hz. Aliye Saman Yolundan sorulmu, yle cevap vermitir: O, gn
yoludur; akan yamurla gk oradan almtr.
767 767 767 767. .. . bni Abbastan rivayet edilmitir:
- Gk kua, yeryz halk iin boulmaktan kurtulu alametidir. Saman
Yolu ise, gn bir kapsdr ki, gk oradan yarlr.
ALLAHIM ALLAHIM ALLAHIM ALLAHIM! ! ! ! BEN RAHMETNN BULUNDUU YERE KOY BEN RAHMETNN BULUNDUU YERE KOY BEN RAHMETNN BULUNDUU YERE KOY BEN RAHMETNN BULUNDUU YERE KOY, , , , DENMESN HO DENMESN HO DENMESN HO DENMESN HO
GRMEYEN KMSE GRMEYEN KMSE GRMEYEN KMSE GRMEYEN KMSE
768 768 768 768. .. . Eb Recya bir adam yle dedi:
Sana selam ederim ve Allahn, seninle beni, rahmetinin bulunduu yerde
toplamasn kendisinden dilerim. Eb Rec dedi ki:
- Buna kimsenin gc yeter mi? Onun rahmetinin bulunduu yer neresidir?
Adam:

175
-Cennettir, dedi. Ebu Rec:
-O halde, Onun rahmetinin bulunduu yer neresidir? dedi.
-Alemlerin Rabbdr (diye Eb Rec) cevap verdi.
ZAMANA SVMEYNZ ZAMANA SVMEYNZ ZAMANA SVMEYNZ ZAMANA SVMEYNZ
buyurdu:
Sizden biriniz: Ey ziyankr dehr, demesin; nk Allah Dehrdir, (dehrin =
zamann sahibidir, yaratcsdr).
770 770 770 770. .. . Eb Hureyreden Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu rivayet
edilmitir:
Sizden biriniz: Ey ziyankar dehr, demesin. Allah (cc) buyurmutur ki, ben
dehrim (onun sahibi ve yaratcsym), geceyi ve gndz gnderirim; dilediim
zaman ikisini de alrm. Bir de (sizden biriniz) zme KERM demesin; nk KERM,
Mslman adamn ismidir.
NSAN NSAN NSAN NSAN, , , , DNP GTT ZAMAN KARDENE KESKN DNP GTT ZAMAN KARDENE KESKN DNP GTT ZAMAN KARDENE KESKN DNP GTT ZAMAN KARDENE KESKN
BAKILA BAKMASIN BAKILA BAKMASIN BAKILA BAKMASIN BAKILA BAKMASIN
771 771 771 771. .. . Enesden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) kurbanlk bir
deveyi srmekte olan bir adam grd de:
Bin ona dedi. Adam:
-Bu kurbanlk devedir, dedi. Peygamber:
Bin ona dedi. Adam; bu kurbanlk devedir, dedi. Peygamber:
Bin ona dedi. Adam yine:
-Kurbanlk devedir bu, dedi. Peygamber:
Bin ona, yazklar olsun sana dedi.
773 773 773 773. .. . bni Abbastan iitildiine gre, bir adam ona sorup yle demiti:
- Ben ekmek ve et yedim (bunlardan dolay abdest almam gerekir mi?) bni
Abbas:
- Sana yazklar olsun, pak eylerden dolay abdest alnr m? dedi.
774 774 774 774. .. . Cabirden rivayet edildiine gre, yle demitir: Huneyn (savanda
dn) gn Raslullah (s.a.v) Cirane mevkiinde idi. Altn kleleri Hz. Bilalin
kucanda idi, Peygamber (s.a.v.) de (bu ganimet mallarn askerlere) blyordu.
Bir de Peygambere bir adam gelip:
-Adalet et, muhakkak ki sen adalet etmiyorsun, dedi.
Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:

176
Sana yazklar olsun, ben adalet etmezsem, kim adalet eder?
Hz. mer:
-Beni brak, Ey Allahn Rasl! u mnafn boynunu vuraym, dedi.
- Bu kimse kendi arkadalaryla beraber (yahut kendi arkadalar arasnda)
Kuran okurlar; fakat Kuran boazlarndan aa gemez (kalplerine nfuz etmez).
Ok, avlanan hayvan (kan lekesi almadan, hi bulamadan) delip kt gibi,
bunlar dinden karlar.
775 775 775 775. .. . Ber bni Mabedden rivayet edilmitir, (Berin nceden ismi Zahm
bni Mabed idi. Hicret edip Peygamber (s.a.v.)in huzuruna geldii zaman,
Peygamber ona: ismin nedir? diye sormutu. O, Zahm demiti. Peygamber
(s.a.v.):
Hayr, sen Bersin buyurmutu. Ber yle anlatt:
Ben, Peygamber (s.a.v.)le beraber yrrken, bir de mriklerin mezarlarna
rastgeldi, yle buyurdu:
unlar byk hayr kaybettiler. Bunu defa sylediler. Sonra
mslmanlarn mezarlarna urayp yle buyurdular :
Bunlar ok byk hayra kavutular. Bunu da defa sylediler. Sonra
Peygamber (s.a.v.)den bir gz at oldu da, mezarlkta yryen bir adam grd;
adam ayakkab giyinmiti. Peygamber ona :
Ey deri (sahtiyan) ayakkablar sahibi, (sana yazklar olsun), ayakkablarn
brak. buyurdu. Adam bakt; Peygamber (s.a.v.)i grnce ayakkablarn kard
ve onlar att.
776 776 776 776. .. . Muhammed ibni Hillden rivayet edildiine gre, kendisi Peygamber
(s.a.v.)in zevcelerinin hcrelerini (evlerini) grd ki, hurma dallarndan yaplm,
kl ullarla rtlmt. Ravi demitir ki, ben Muhammed ibni Hilla Hz. ienin
evinden sordum. Kaps am tarafndand, cevabn verdi. Sordum bir kanat myd,
yoksa iki kanat myd? Bir paradan ibaret kap idi, dedi. Sordum, (kap) hangi
eyden yaplmt? Ard aacndan, yahut Abanos aacndand, dedi.
777 777 777 777. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber
nsanlar elbise ve eyay allayp pulladklar gibi, ina ettikleri evleri allayp
pullamadka (naklamadka) kyamet kopmaz.
NSANIN NSANIN NSANIN NSANIN: : : : BABANA RAHMET SZ BABANA RAHMET SZ BABANA RAHMET SZ BABANA RAHMET SZ
778 778 778 778. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, bir adam Raslullah (s.a.v.)e
gelip:

177
- Ey Allahn Resul! Mkfat bakmndan sadakann hangisi daha faziletlidir?
dedi. Peygamber yle buyurdu:
Babana rahmet, bu sana bildirilecektir: ihtiyatan korkarak salam ve hrsl
olup, zenginlik arzusunda iken, senin sadaka vermendir. Yoksa can boaza
gelinciye kadar geciktirme ki, yle dersin: Falana u kadar, falana u kadar
(verilsin). Halbuki mal falan (verese) iin gereklemi tir, (artk bu lm halinde
tasarruf hakkn kalmamtr).
NSAN DLED ZAMAN AZ DLEMEL VE DLEKTE NSAN DLED ZAMAN AZ DLEMEL VE DLEKTE NSAN DLED ZAMAN AZ DLEMEL VE DLEKTE NSAN DLED ZAMAN AZ DLEMEL VE DLEKTE
BULUNDUU KMSEY VMEMEL BULUNDUU KMSEY VMEMEL BULUNDUU KMSEY VMEMEL BULUNDUU KMSEY VMEMEL
779 779 779 779. .. . Abdullahdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Sizden biriniz ihtiya talebinde bulunduu zaman, onu az (ve hafif) istesin.
Muhakkak ki insana takdir edilen ona gelir. Sizden biriniz arkadan verek
yanna varmasn; yoksa belini krar (onu mahveder).
730 730 730 730. .. . Peygamber (s.a.v.)den rivayet edildiine gre, yle buyurmutur:
-Allah Teal bir kulun ruhunu bir yerde almak istedii zaman, O kula, o
yerde bir ihtiya yaratr.
ADAMIN ADAMIN ADAMIN ADAMIN: : : : SANA DL UZATAN YAAMASIN SANA DL UZATAN YAAMASIN SANA DL UZATAN YAAMASIN SANA DL UZATAN YAAMASIN, , , , SZ SZ SZ SZ
731 731 731 731. .. . Eb Abdlziz haber verip yle anlatmtr: Eb Hureyre bizde
geceledi de karsnda olan bir yldza bakp yle dedi: Eb Hureyrenin nefsi
kudret elinde olana (Allaha) yemin ederim ki dnyada, kumandanlklara ve i
balarna geecek kimseler olacaktr; bunlar u yldza asl kalsalar da, bu
kumandanlklara ve bu i balarna gememi olsalard diye temennide
bulunacaklardr. Sonra (Eb Hureyre) bana dnp yle dedi:
- Sana dil uzatan (dmann) yaamasn; bunu hepsi arkllar iin (Irakllar
iin) ark yerlerinde caiz olmad m? Ben:
- Evet, vallahi dedim. O dedi ki:
- Allah onlarn akbetini fena etsin ve hilelerini balarna geirsin. Eb
Hureyrenin nefsi kudret elinde olana (Allaha) yemin ederim ki, onlar
katmerlenmi bir kalkan gibi yzleri kzarp hiddetlenmi olarak srleceklerdir;
yle ki ifti bahesine, sr sahibi de srsne kavuturulacaktr.
NSAN NSAN NSAN NSAN: : : : ALLAH VE FALANCA ALLAH VE FALANCA ALLAH VE FALANCA ALLAH VE FALANCA ( (( (YAPTI EKLNDE SZ YAPTI EKLNDE SZ YAPTI EKLNDE SZ YAPTI EKLNDE SZ) ) ) ) SYLEMESN SYLEMESN SYLEMESN SYLEMESN
782 782 782 782. .. . bni Greyc demitir ki, Musden iittim; o zannediyordu ki, bni mer,
kendisine azatlsndan sormu. Mus de :
- Allah ve falanca (bilir) dedi, bni mer:
- Byle syleme, Allah ile hi kimseyi birlik yapma; ancak Allahtan baka
falan (bilir) syle, dedi.

178
NSANIN NSANIN NSANIN NSANIN: : : : ALLAH DLERSE ALLAH DLERSE ALLAH DLERSE ALLAH DLERSE, , , , SEN DE DLERSEN SZ SEN DE DLERSEN SZ SEN DE DLERSEN SZ SEN DE DLERSEN SZ
783 783 783 783. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, bir adam Peygamber (s.a.v.)e
- Allah dilerse, sen de dilersen (olur), dedi.
-Allaha e kotum; Allah yalnz bana diler.
ARKI VE ELENCE ARKI VE ELENCE ARKI VE ELENCE ARKI VE ELENCE
784 784 784 784. .. . Abdullah bni Dinardan rivayet edildiine gre, yle demitir:
Abdullah bni mer ile arya ktm. Bir de trk syleyen bir kk cariyeye
rastgeldi. Bunun zerine yle dedi:
-Gerekten eytan bir kimseyi terk edecek olsa, bu kzcaz terk ederdi.
785 785 785 785. .. . Enes bni Malikden, Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduu iitilmitir:
-Ben elenceden beriyim, elence de benden bir ey deildir.
786 786 786 786. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre :
-nsanlarn kimi de, btl ve bo lfa mteri kar (buna kymet verir). yet-
i kermesini, trk ve buna benzer eylerle tefsir etmitir. (Lokman Sresi, yet: 6)
787 787 787 787. .. . Ber bni zibden rivayet edildiine gre, demitir ki, Raslullah
(s.a.v.) yle buyurdu: Selm yaynz, selmet bulursunuz. Bo ey, ktdr.
Eb Muaviye demitir ki, (metinde geen) eer kelimesinin manas, bo ey
(elence)dir.
788 788 788 788. .. . Fudale bni Ubeydden rivayet edildiine gre, kendisi topluluklardan
bir toplulukta idi. Ona, bir takm kimselerin tavla oynadklar haberi ulat. Bunun
zerine fke ile kalkp bu oyunu iddetle yerdi ve yasaklad. Sonra yle dedi:
Bu tavlann kumarn (haslatn) yemek iin onu oynayan kimse, domuz etini
yemi ve kan ile abdest alm gibidir.
Y HAL VE GZEL GDAT Y HAL VE GZEL GDAT Y HAL VE GZEL GDAT Y HAL VE GZEL GDAT
789 789 789 789. .. . bni Mesudun yle dedii iitilmitir:
Siz bir zamandasnz ki, din alimleri ok, hutbe okuyanlar az (ksa hutbe
okur, uzun namaz klarlar), dilencileri az, (Allah yolunda) mal verenleri oktur; bu
zamanda iler nefis arzularn idare eder (onlara hakim olur). Fakat sizden sonra
bir zaman gelecek ki, din bilginleri az, hutbe okuyanlar ok (ksa namaz klarlar,
hutbeyi ok uzatrlar, fazla sz sylerler), dilencileri ok, vericileri azdr; bu
zamanda nefis arzusu ileri kumanda eder. Biliniz ki, ahir zamanda iyi hal (ve
ahlak) bir ksm ibadetten daha hayrldr.
790 790 790 790. .. . Creyr demitir ki, Ebut-Tufeyle sordum: Peygamber (s.a.v.)i grdn
m? O:

179
- Evet, dedi. Yeryznde benden baka onu grenlerden hayatta kimseyi
bilmiyorum. Yine Ebut-Tufeyl dedi ki:
-Peygamber beyazd, tatl yzl idi.
Dier bir rivayette Creyrinin yle dedii nakledilmitir: Ben ve Ebut-Tufeyl
(Amir ibni Vasle El-Kinan) birlikte Beytullah tavaf ediyorduk. Ebut-Tufeyl dedi ki:
-Benden baka Peygamber (s.a.v.)i gren kalmad. Ben: sen de onu grdn
m? dedim. O:
-Evet, dedi. Ben:
- O nasld? diye sordum. Dedi ki:
-Beyazd, tatl yzl idi, her bakmdan ll idi.
791 791 791 791. .. . bni Abbastan Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu rivayet
edilmitir:
Drst gidiat, gzel grn ve btn ilerde ll hareket, nbvvetin
yetmi cznden bir czdr.
ZAMANLA GELR SANA BEKLEMEDN HABERLER ZAMANLA GELR SANA BEKLEMEDN HABERLER ZAMANLA GELR SANA BEKLEMEDN HABERLER ZAMANLA GELR SANA BEKLEMEDN HABERLER
792 792 792 792. . . . krimeden rivayet edildiine gre, demitir ki, Hz. Aieye sordum:
-Hi Raslullah (s.a.v.)in iir okuduunu iittin mi? Hz. ie yle buyurdu:
- Baz zamanlarda evine girdiinde: Zamanla gelir sana, beklemediin
haberler derdi.
793 793 793 793. .. . bni Abbastan rivayet edildiine gre, demitir ki, u sz bir
Peygamber szdr: Zamanla gelir sana, beklemediin haberler.
HOLANILMAYAN TEMENN HOLANILMAYAN TEMENN HOLANILMAYAN TEMENN HOLANILMAYAN TEMENN
794 794 794 794. . . . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Sizden biriniz (bir eyin elde edilmesini) temenni ettii zaman hangi eyi
temenni ettiine baksn; nk o, kendisine ne verileceini bilemez.
ZME KERM DEMEYNZ ZME KERM DEMEYNZ ZME KERM DEMEYNZ ZME KERM DEMEYNZ
795 795 795 795. .. . Alkame, babas Vailden rivayet ettiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurmutur:
- Asla sizden biriniz (zme) kerm demesin. Siz, habele yani zm deyiniz.
ADAMIN SAN ADAMIN SAN ADAMIN SAN ADAMIN SANA YAZIK OLSUN SZ A YAZIK OLSUN SZ A YAZIK OLSUN SZ A YAZIK OLSUN SZ
796 796 796 796. . . . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) bir
kurbanlk deve (Haremde kesmek zere) sevketmekte olan bir adama rastgeldi.
Bunun zerine (adama):

180
- Hayvana bin dedi. Adam:
Ey Allahn Rasl! Bu bir kurbanlktr, (ona nasl binebilirim) diye cevap
verdi. Yine Hz. Peygamber:
- Hayvana bin dedi. Adam:
Bu bir kurbanlktr, dedi. Hz. Peygamber nc yahut drdnc defada:
Sana yazklar olsun! Deveye bin. buyurdu.
NSANIN NSANIN NSANIN NSANIN: : : : EY KADINCAIZ SZ EY KADINCAIZ SZ EY KADINCAIZ SZ EY KADINCAIZ SZ
797 797 797 797. .. . Cah kz Hammeden rivayet edildiine gre, demitir ki, (soracak bir
eyim var, demem zerine) Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
Nedir o, (soracan)? Ey kadncaz = ya hentah!..
798 798 798 798. .. . Hubeyb bni Sehbn El-Esediden rivayet edildiine gre, yle
demitir:
Farz namazn klmakta olan Ammar grdm. Sonra yanndaki bir adama:
Ya henah = Ey adam! dedi, sonra kalkt (gitti).
799 799 799 799. .. . eridden rivayet edildiine gre, yle demitir:
Peygamber (s.a.v.) beni (bindii devesinin) terkisine ald da (bana) yle
buyurdu:
- Senin ezberinde, meyye bni Ebis-Saltn iirinden var m?
Ben:
- Evet, dedim ve ona bir beyt okudum.
Bunun zerine Hz. Peygamber:
- Hihi = ona devam! buyurdu; ta ki ona yz beyt okudum.
NSANIN NSANIN NSANIN NSANIN: : : : BENDE ENGELK VAR SZ BENDE ENGELK VAR SZ BENDE ENGELK VAR SZ BENDE ENGELK VAR SZ
800 800 800 800. .. . Hz., ienin yle dedii rivayet edilmitir:
Gece kalkp ibadet etmeyi brakma; nk Peygamber (s.a.v.) bunu terk
etmezdi, hasta olduu veya zerinde arlk bulunduu zaman namaz otururken
klard (ve bylece gece ibadetini terk etmezdi.)
TENBELLKTEN SIINAN KMSE TENBELLKTEN SIINAN KMSE TENBELLKTEN SIINAN KMSE TENBELLKTEN SIINAN KMSE
8 88 801 01 01 01. .. . Enes bni Malikin yle dedii iitilmitir:
Peygamber (s.a.v.)in yle dua etmesi ok olurdu:
Allahm! Keder ve zntden, acizlik ve tenbellikten, korkaklk ve cimrilikten,
borcun arlndan ve cahil anaristlerin stn gelmesinden ben sana snrm.

181
NSANIN NSANIN NSANIN NSANIN: : : : NEFSM SANA FEDA OLSUN SZ NEFSM SANA FEDA OLSUN SZ NEFSM SANA FEDA OLSUN SZ NEFSM SANA FEDA OLSUN SZ
802 802 802 802. .. . Enes bni Malikin yle dedii iitilmitir :
Eb Talha, Raslullah (s.a.v.)in nnde diz kerdi ve ok torbasn atarak
yle derdi:
Yzm yzne siperdir, canm da canna fedadr.
803 803 803 803. .. . Eb Zerden rivayet edildiine gre, yle anlatmtr:
Peygamber (s.a.v.) Mednede bir semt olan ve halen de bir kabristan
olarak korunan) Bak tarafna gitti. Ben de gittim onu takip ediyordum. Bir de
dnp hemen beni grnce, yle buyurdu:
-Ey Eb Zer! Ben de:
- Emrindeyim daima, ey Allahn Rasl, hizmetindeyim daima ve ben sana
fedaym. Bunun zerine Peygamber yle buyurdu:
-Mal oaltanlar, kyamet gn (sevap) azaltanlardr; ancak hak yolunda,
una u kadar, buna bu kadar deyip harcayanlar mstesnadr. Ben dedim ki:
- Allah ve Resul en iyi bilendir. Peygamber (eli ile iaret ederek syledii) :
una u kadar szn defa syledi. Sonra karmza Uhud Da knca
Peygamber :
- Ey Eb Zer! dedi. Ben de:
- Emrindeyim daima, ey Allahn Resul, hizmetindeyim daima ve ben sana
fedaym, dedim. Peygamber yle buyurdu:
-Uhud Da, Muhammed ailesi iin altn olup da onlarn yannda bir gece -
yahut dedi ki, bir miskal- kalmas, beni sevindirmez. Sonra nmze bir vadi geldi
de, Peygamber ileri geip ald. Onun bir haceti olduunu sanmtm. Ben bir
kenarda oturdum. Bana dnmesi gecikti. (Eb Zer dedi ki, Peygambere bir ey
olur diye bu gecikmeden korktum.) Sonra sanki bir adamla konuuyormu gibi,
fsltsn iittim. Sonra yalnz bana bana geldi. Ben:
- Ey Allahn Resul, o fsldatn adam kimdi? diye sordum. Bana dedi ki:
-Sen onu iittin mi?
- Evet, dedim. Peygamber:
- O, Cibrildi. Bana geldi de, mmetimden Allaha hi bir eyi ortak
komakszn len kimsenin Cennete girecei mjdesini bana verdi. buyurdu. Ben
dedim ki, zina ederse ve hrszlk yaparsa da m (cennete girecek) ? Peygamber:
-Evet! buyurdu.

182

NSANIN NSANIN NSANIN NSANIN: : : : ANAM ANAM ANAM ANAM, , , , BABAM SANA FEDA OLSUN SZ BABAM SANA FEDA OLSUN SZ BABAM SANA FEDA OLSUN SZ BABAM SANA FEDA OLSUN SZ
804 804 804 804. .. . Hazreti Ali (ra)n yle dedii iitilmitir:
Peygamber (s.a.v.)in, Saddan sonra hi bir adama fidye verdiini
grmedim. Onun yle dediini iittim:
- (Dmana okunu) at, anam ve babam sana feda olsun.
805 805 805 805. .. . Breydeden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) Mescide kt;
Eb Musa (Abdullah ibni Kays El-Ear) de Kuran okuyordu. Peygamber (benini
iin) :
Bu kim diye sordu. Ben Breydeyim, sana feda olmuum, dedim.
Peygamber (Eb Musay iaret ederek) :
Buna, Peygamber Davudun gzel seslerinden bir ses verilmitir. buyurdu.
BABASI SLAMA ULAMAMI KMSEYE BABASI SLAMA ULAMAMI KMSEYE BABASI SLAMA ULAMAMI KMSEYE BABASI SLAMA ULAMAMI KMSEYE, , , , NSANIN NSANIN NSANIN NSANIN: : : :
YAVRUM YAVRUM YAVRUM YAVRUM! !! ! DEMES DEMES DEMES DEMES
806 806 806 806. .. . Hkm, babasndan (erik ibni Nemleden) rivayet ettiine gre yle
demitir: mer ibni Hattaba gittim, Allah ondan raz olsun. (Bana) Yeenim!
demee balad. Sonra bana (kim olduumu) sordu; ben de soyumu ona
akladm. Bundan babamn slma yetimediini anlad da yle demee
balad: Yavrum, yavrum!
807 807 807 807. .. . Enesin yle dedii iitilmitir:
Peygamber (s.a.v.)e hizmeti idim; izin istemeksizin (yanna) giriyordum. Bir
gn geldim de, Peygamber yle buyurdu :
Olduun gibi (dur), yavrucuum; nk senden sonra bir i oldu. Artk asla
izinsiz girme.
808 808 808 808. .. . Eb Sasaadan rivayet edildiine gre, Eb Sad El-Hudr, kendisine
Yavrucuum! demitir.
NSAN NSAN NSAN NSAN: : : : HABS NEFSM DEMESN HABS NEFSM DEMESN HABS NEFSM DEMESN HABS NEFSM DEMESN
809 809 809 809. . . . Hz. ieden (ra), o da Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Sizden hi biriniz: Nefsim habisleti, demesin; fakat nefsim darald, desin.
810 810 810 810. .. . Eb mame, babas Sehl ibni Huneyfden rivayet ettiine gre,
-Sizden hi biriniz, nefsim habisleti demesin asla; nefsim skld, desin.

183
EBUL EBUL EBUL EBUL- -- -HAKEM KNYES HAKEM KNYES HAKEM KNYES HAKEM KNYES
811 811 811 811. .. . Hn bni Yezd anlattna gre, kendisi kavmi ile beraber Peygamber
(s.a.v.)e (heyet olarak) gelince, kavmi ona Ebl-Hakem knyesi ile hitap
etmekte olduklarn Peygamber (s.a.v.) iitti. Peygamber (s.a.v.) ona dua ettikten
sonra, yle buyurdu:
Hakem Allahdr (Allahn isimlerindendir). Netice itibariyle hkm sahibi de
Odur. O halde sen, Ebl-Hakem knyesini neden aldn?
bni Yezd dedi ki:
Hayr, (ben bu knyeyi edinmedim) fakat benim kavmim bir ey hakknda
ihtilfa dtkleri zaman, bana gelirler, ben de onlar arasnda hkm verirdim; her
iki taraf da buna raz olurdu (ite bunun iin bana bu knye taklmtr). Peygamber
yle buyurdu:
Bu (anlattn ve ettiin adalet) ne kadar gzel... (Fakat sana verilen knye
ho deil). Sonra Peygamber sordu:
- ocuktan neyin var? Ben dedim ki:
- Hnnin oullan olarak urayh, Abdullah ve Mslim vardr. Peygamber:
- Bunlarn en by hangisidir? diye sordu. Ben: urayh! dedim.
Peygamber :
O halde sen, Eb urayhsn! (knyen budur!) dedi; hem kendisine, hem de
ocuuna dua etti.
Yine Peygamber (s.a.v.) o kavimden bir adama Abdul-Hacer diye isim
verdiklerini iitti. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) (o adama):
Senin adn nedir? diye sordu. O, Abdul-Hacerdir, dedi. Peygamber:
Hayr, sen Abdullahsn! buyurdu. Ravi urayh demitir ki:
(Babam) Hn memleketine dnmek iin hazrland zaman, Peygamber
(s.a.v.)e gelip, yle dedi:
- Hangi eyin Cenneti gerekli klacam bana bildir? Peygamber:
-Gzel sz sylemeye ve (muhtalara) bolca yemek vermeye devaml ol!
buyurdu.
GZEL SM GZEL SM GZEL SM GZEL SM, , , , PEYGAMBER PEYGAMBER PEYGAMBER PEYGAMBER ( (( (S SS S. .. .A AA A. .. .V VV V.) .) .) .)N HOUNA GDERD N HOUNA GDERD N HOUNA GDERD N HOUNA GDERD
812 812 812 812. .. . Eb Hadredden rivayet edildiine gre, demitir ki: Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu :
- Bu devemizi (hac esnasnda kurban edilmek zere Hareme kadar) kim
srecek? Yahut:
Bu devemizi (Hareme) kim ulatracak? buyurdu. Bir adam :

184
- Ben (ulatrrm) dedi. Bunun zerine Peygamber:
- Senin ismin nedir? dedi. Adam :
- Falandr, dedi. Peygamber (ona) :
-Otur! dedi. Sonra bakas kalkt. Buna da :
- smin nedir? diye Peygamber sordu. Bu kimse de :
- Falandr, dedi. Peygamber (buna da):
Otur! dedi. Sonra baka bir adam kalkt. Peygamber (yine buna) :
- smin nedir? dedi. O adam:
- Naciyyedir, dedi. Peygamber yle buyurdu:
- Sen buna, (deveyi Hareme ulatrmaya) ehilsin, bunu sr.
813 813 813 813. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, demitir ki, biz otururken,
Allahn Peygamberi (s.a.v.) abuk yryerek geldi, yle ki, bize sratle gelii, bizi
korkuttu. Bizim yanmza varnca, selm verdi; sonra yle buyurdu:
-Kadir Gecesini size haber vereyim diye sratle size geldim; fakat u sizinle
benim aramdaki zaman iinde onu unutturuldum (hangi gecede olduunu
hatrlayamyorum). Siz (ramazann) son on gnleri iinde onu araynz.
AZZ VE YCE ALLAHA SMLERN EN SEVMLS AZZ VE YCE ALLAHA SMLERN EN SEVMLS AZZ VE YCE ALLAHA SMLERN EN SEVMLS AZZ VE YCE ALLAHA SMLERN EN SEVMLS
814 814 814 814. .. . Sahabilii sabit olan Eb Vehb, Peygamberin yle buyurduunu
anlatmtr:
Peygamberlerin isimleri ile isimleniniz. Aziz ve Yce olan Allaha isimlerin en
sevimlisi Abdullah ve Abdurrahmandr. simlerin en dorusu da Haris ve
Hmamdr. En irkini de Harb ve Mrredir.
815 815 815 815. .. . Cabirden rivayet edildiine gre, demitir ki, bizden bir adamn bir
erkek ocuu dodu da adam ona Kasm ismini verdi. Biz (ona) dedik ki, biz
sana Ebul-Kasm = Kasmn babas knyesini vermeyiz; bunda keramet yoktur.
Adam (durumu) Peygambere bildirdi. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu :
- Oluna Abdurrahman ismini ver.
SM SMLE DETRMEK SM SMLE DETRMEK SM SMLE DETRMEK SM SMLE DETRMEK
816 816 816 816. .. . Sehlden rivayet edildiine gre, demitir ki, Eb seydin olu Mnzir
doduu zaman Peygamber ((s.a.v.)e gtrld. Peygamber de onu oyluu
zerine koydu. (ocuun babas) Eb seyd de oturuyordu. Peygamber
(nndeki ocuu unutarak) baka bir eyle megul oldu. (ocuk eziyet vermesin
diye) Eb seyd, olunun alnmasn emretti. Bunun zerine ocuk Peygamber

185
(s.a.v.)in oyluundan alnp gtrld. Sonra Peygamber (s.a.v.) meguliyetinden
kurtulup ocuu hatrlad da:
-ocuk nerede? diye sordu. Eb seyd:
- Onu eve gnderdik. Allahn Resul! dedi. Peygamber:
- Onun ismi nedir? diye sordu. seyd, falandr, dedi. Peygamber:
- Hayr, onun ismi artk Mnzirdir. buyurdu. Babas da o gn (ismini
deitirip) ona Mnzir adn verdi.
AZZ VE YCE A AZZ VE YCE A AZZ VE YCE A AZZ VE YCE ALLAH KATINDA SMLERN HOA GTMEYEN LLAH KATINDA SMLERN HOA GTMEYEN LLAH KATINDA SMLERN HOA GTMEYEN LLAH KATINDA SMLERN HOA GTMEYEN
817 817 817 817. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, demitir ki, Raslullah (s.a.v.)
yle buyurdu:
- Allah katnda isimlerin en irkini, adamn Mlklerin Meliki (Mlklerin
Padiah) diye isimlenmesidir.
BAKASININ SMN BAKASININ SMN BAKASININ SMN BAKASININ SMN KLTEREK ONU AIRAN KLTEREK ONU AIRAN KLTEREK ONU AIRAN KLTEREK ONU AIRAN KMSE KMSE KMSE KMSE
818 818 818 818. .. . Talk bni Hubeybden rivayet edildiine gre demitir ki, efaati inkr
eden insanlarn en iddetlisi idim. (efaatin sabit olup olmadn) Cbire sordum.
O dedi ki, ey Tulayk = ey Talakck! Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu
iittim:
- (Gnahkrlar) Cehenneme girdikten sonra (efaat sayesinde)
Cehennemden karlar. Biz de senin okuduunu (Kuran) okuyoruz (ve efaatin
var olduuna inanyoruz).
NSAN KENDNE SMLERNN EN SEVML OLANI LE ARILIR NSAN KENDNE SMLERNN EN SEVML OLANI LE ARILIR NSAN KENDNE SMLERNN EN SEVML OLANI LE ARILIR NSAN KENDNE SMLERNN EN SEVML OLANI LE ARILIR
819 819 819 819. .. . Hanzele bni Hizyem anlattna gre, yle demitir:
-nsana, isimlerinin ve knyelerinin en sevimlisi olanla hitap etmek,
Peygamber (s.a.v.)in houna giderdi.
SYE SMN DETRMEK SYE SMN DETRMEK SYE SMN DETRMEK SYE SMN DETRMEK
820 820 820 820. .. . bni merden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) siyenin
ismini deitirdi ve:
-Sen Cemlesin! dedi.
821 821 821 821. .. . Muhammed bni Amr bni Ata anlattna gre, kendisi Eb Selemenin
kz Zeynebin yanna vard. Zeyneb, Muhammed bni Amr bni Atnn evinde
bulunan kz kardeinin ismini ona sordu. Muhammed dedi ki, onun ismi Beredir,
dedim. Zeyneb :
- Onun ismini deitir, dedi. nk; Peygamber (s.a.v.) Cahn kz Zeynebi
nikahlad zaman ismi Bere idi de, onun ismini Zeynebe evirdi. Bir de
Peygamber (annem) mm Seleme ile evlenip de yanna vard zaman, ben

186
Berre ismini tayordum. mm Selemenin beni Berre diye ardn Peygamber
iitti de yle dedi:
- Siz kendinizi tezkiye etmeyin (Berre = iyi ve takva sahibi diyerek kendinizi
temize karmayn); zira Allah sizden iyi ve kt kadnn kim olduunu daha iyi bilir.
Sen (Berre) kzna Zeyneb ismini ver, (ey mm Seleme). mm Seleme de:
- Onun ismi Zeynebdir, dedi. (Muhammed ibni Amr diyor ki): Bunun zerine
ben (mm Selemenin kz) Zeynebe dedim ki, (kz kardeime baka bir) isim
vereyim mi? Zeyneb yle dedi:
Raslullah (s.a.v.) hangi isme evirdi ise, ona evir; ona Zeyneb ismini ver.
SABM SMN ALMAK SABM SMN ALMAK SABM SMN ALMAK SABM SMN ALMAK
822 822 822 822. .. . Abdurrahmann olu Sad El-Mahzm anlatmtr ki; kendi ad Srimdi
de, Peygamber (s.a.v.) ona Sad ismini verdi. bni Abdurrahman demitir ki,
dedem bana yle anlatt: Osman (s.a.v.)i Mescidde yaslanrken grdm.
823 823 823 823. .. . Ali (ra) Hazretlerinden rivayet edildiine gre, yle demitir:
(Olum) Hasan -Allah ondan raz olsun- dounca ona Harb ismini verdim.
Sonra Peygamber (s.a.v.) gelip yle buyurdu:
- Olumu bana gsteriniz, ona hangi ismi verdiniz? Biz dedik ki:
- Harb (ismini verdik). Peygamber:
- Hayr, o Hasandr. dedi.
- Sonra Hseyin -Allah ondan raz olsun- dounca ona Harb ismini verdim.
Yine Peygamber (s.a.v.) gelip :
- Olumu bana gsteriniz, ona hangi ismi verdiniz? dedi. Biz dedik ki:
- Harb (ismini verdik)! Peygamber: Hayr, o Hseyindir. buyurdu.
nc ocuk dounca, ona da Harb ismini verdim. Bu defa da Peygamber
(s.a.v.) gelip :
- Olumu bana gsterin, ona hangi ismi verdiniz? buyurdu. Biz:
- Harb! dedik. Peygamber:
- Hayr, o Muhassindir! dedi. Sonra yle buyurdu:
- Ben onlara, Harunun ocuklar olan eber, ubeyir ve Mebbirin isimleri
ile ad verdim.
ARRAB SM ARRAB SM ARRAB SM ARRAB SM
824 824 824 824. .. . Mslimin kz Ritadan rivayet edildiine gre, demitir ki, babam
yle anlatt:

187
- Ben Huneyn savanda Peygamber (s.a.v.) ile bulundum. Peygamber bana
sordu:
- smin nedir? Dedim ki:
- Garrabdr. Peygamber:
- Hayr, dorusu senin edin Mslimdir! buyurdu
HAB SM HAB SM HAB SM HAB SM
82 82 82 825 55 5. .. . Hz. ie (ra)dan rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)in yannda
bir adam anld ki, ona ihab deniyordu. Bunun zerine Raslullah (s.a.v.):
Hayr, sen Hiamsn! buyurdu.
EL EL EL EL- -- -AS SM AS SM AS SM AS SM
826 826 826 826. .. . Mutin yle dedii iitilmitir:
Peygamber (s.a.v.)den iittim, Mekkenin fethi gnnde diyordu ki:
-Bugnden sonra kyamete kadar hi bir Kureyli (dininden dnmek suu
ile) ldrlmeyecektir. Kureyli olup da, AS ismini tayanlardan Mutden baka
hi kimse Fetihten nce mslman olmu deildir; onun ismi el-As idi de,
Peygamber (s.a.v.) ona Mut ismini verdi.
ARKADAININ SMNDEN BR EY NOKSAN BIRAKIP KISALTARAK ONU ARKADAININ SMNDEN BR EY NOKSAN BIRAKIP KISALTARAK ONU ARKADAININ SMNDEN BR EY NOKSAN BIRAKIP KISALTARAK ONU ARKADAININ SMNDEN BR EY NOKSAN BIRAKIP KISALTARAK ONU
AIRAN KMSE AIRAN KMSE AIRAN KMSE AIRAN KMSE
827 827 827 827. .. . Hz. ie, Allah ondan raz olsun, yle demitir: Raslullah (s.a.v.)
buyurdu ki:
- Ey Aie! Bu Cibrildir, sana selm sylyor. ie :
- Selm ve Allahn rahmeti onun zerine olsun, dedi ve Peygamber benim
grmediimi (Cibrili) gryor, demiti.
828 828 828 828. .. . Hacdan dnen Smame kz mm Glsm anlatmtr ki, kardei
Smame olu Muhark kendisine yle dedi:
ienin yanna git ve ona, Osman ibni Affandan sor; zira yanmzda insanlar
onun hakknda ok sz ettiler. (Aleyhinde konutular). mm Glsm yle anlatt:
- Ben ienin yanna varp dedim ki, evlatlarndan biri sana selm
gnderiyor ve Osman ibni Affandan sana soruyor, (onun durumu nedir)? ie:
- Selm ve Allahn rahmeti onun zerine olsun, dedikten sonra yle
buyurdu:
- Bana gelince, ben ahitlik ederim ki, ok scak bir gecede Osman bu evde
grdm; Allahn Peygamberi (s.a.v.) de vard, Cibril ona vahy ediyordu:
Peygamber (s.a.v.) ibni Affann (Osmann) eline veya omzuna eliyle yaz, sme!
diye vuruyordu. Allahn peygamberi (s.a.v.) bu derece ykselttii kimse, ancak iyi

188
bir adam olur. ibni Affana (Osmana) kim sver, kt sylerse Allahn laneti
zerine olsun.
ZAHM ADINI ALMAK ZAHM ADINI ALMAK ZAHM ADINI ALMAK ZAHM ADINI ALMAK
829 829 829 829. .. . Ber ibni Nehk anlattna gre yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.) gelip yle buyurdu:
- smin nedir? Ber:
- Zahim, dedi. Peygamber:
- Hayr, sen Bersin! buyurdu.
- Ben Peygamber (s.a.v.)le beraber yrdm srada yle buyurdu:
- Ey Hasasiyye olu! Allaha raz olmuyor musun? Allahn Resul ile beraber
yryorsun. dedim ki:
- Annem ve babam sana feda olsun; ben Allaha hi bir eyle rza
gstermemezlik etmiyorum; her hayrl eye (Allah tarafndan) kavutum. Sonra
(Peygamber) Mriklerin kabirlerine gelip, yle buyurdu:
- unlar, ok byk hayrdan mahrum olmulardr. Sonra Mslmanlarn
kabirlerine gelip, yle buyurdu:
- unlar, ok byk hayra kavutular. Bir de (sahtiyan) ayakkab giyinmi
olan bir adam mezarlar arasnda yryordu; Peygamber ona:
- Ey sahtiyan ayakkablar sahibi! Ayakkablarn brak, dedi. O da
ayakkablarm kard.
830 830 830 830. .. . Berin kars Leylnn Ber bnil-Hasasiyyeden yle naklettii
iitilmitir: ona Ber ismini verdi.
- (Berin) ismi Zhim idi de, Peygamber (s.a.v.) ona Ber ismini
verdi.
BERRE SM BERRE SM BERRE SM BERRE SM
831 831 831 831. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, Cveyriyenin ismi Berre idi de,
Peygamber (s.a.v.) ona Cveyriyye ismini verdi.
- Meymnenin ismi Berre idi de, Peygamber (s.a.v.) ona Meymne ismini
verdi.
EFLAH SM EFLAH SM EFLAH SM EFLAH SM
833 833 833 833. .. . Cbir, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Peygamber yle
buyurmutur:

189
- Eer yaarsam -na Allah- mmetimi yasaklayacam ki, onlardan hi biri
Bereke, Nafi ve Eflah ismi ile isimlenmesin. (Kavilerden Ame demitir ki, Raf
ismini de syledi mi, yoksa sylemedi mi bilmiyorum.) Bereke burada mdr? diye
sorulur da:
- Burada deildir, cevab verilir. (Bylece orada bereketin ve iyiliin
bulunmay ifade edilmi olur. Byle bir halden kanmak ve nimeti inkra yol
amamak iin bu ve buna benzer dier isimleri almamaldr.) Peygamber (s.a.v.)
vefat etti ve bundan yasaklamad.
834 834 834 834. .. . Cbir ibni Abdullahn yle dedii iitilmitir: Peygamber (s.a.v.)
Yal, Bereke, Nafi, Yesar, Eflah ve buna benzer isimlerle isimlenmeyi yasaklamak
istedi; sonra bu ifade arkasnda skt etti de bir ey sylemedi.
R R R RA AA ABAH SM BAH SM BAH SM BAH SM
835 835 835 835. .. . mer bni Hattabdan -Allah ondan raz olsun- rivayet edildiine gre,
yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.) (aralarnda geen bir hadise zerine) hanmlarndan
ayrlp yalnz bana kalnca, ben, (Peygamberin ziyaretine gidip kapda
hizmetisi) Rebah ile karlatm. Ey Rebah! Benim (ziyaretim) iin (s.a.v.)den izin
iste, diye seslendim. (l)
PEYGAMBERLERN SMLER PEYGAMBERLERN SMLER PEYGAMBERLERN SMLER PEYGAMBERLERN SMLER
- smimle isimleniniz; fakat knyemle knyelenmeyiniz. nk Ebul-Kasm
benim.
837 837 837 837. .. . Enes ibni Malikden rivayet edildiine gre, yle demitir: Peygamber
(s.a.v.) arda idi de bir adam dedi ki:
-Ya Ebel-Kasm! Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) ona dnd. Adam dedi
ki: .
- Ey Allahn Resul! Ben (seni kasdetmedim), bu adam ardm. Buna
karlk Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- smimle isimleniniz; fakat knyemle knyelenmeyiniz.
838 838 838 838. .. . Abdullah ibni Selmn olu Ysuf anlatm ve demitir ki, Peygamber
(s.a.v.) bana Ysuf ismini verdi ve beni kucana oturttu ve bam okad.
839 839 839 839. .. . Cabir ibni Abdullahdan rivayet edildiine gre, yle demitir: Bizim
Ensardan bir adamn, bir erkek ocuu dodu ve ona Muhammed ismini vermek
istedi. ube de, Mansrun hadsinde:
Ensardan bir adam dedi ki, ocuu omzumda tayp, onu Peygamber
(s.a.v.)e gtrdm, diye nakletmitir. Sleymann hadsinde:

190
Onun bir erkek ocuu dodu da, insanlar ocua Muhammed ismini
vermesini istediler, eklindedir.
- smimle isimleniniz; fakat knyemle knyelenmeyiniz. nk ben adaletle
blen klndm. Aranzda byle (adaletle ganimetleri) blerim.
- Husayn ise rivayetinde yle demitir :
- Ben, adaletle blc olarak gnderildim, aranzda (byle adaletle
ganimetleri) blerim.
840 840 840 840. .. . Eb Musadan rivayet edildiine gre, yle demitir: Benim bir erkek
ocuum dodu da, ben onu Peygamber (s.a.v.)e gtrdm.
Peygamber de ona brahim ismini verdi. Sonra bir hurmay inem halinde
damana koydu ve ona bereketle dua etti. Sonra ocuu bana verdi. Bu ocuk,
Eb Musann,en byk ocuu idi.
HZN SM HZN SM HZN SM HZN SM
841 841 841 841. .. . Said, babas Mseyyebden, o da (Sadin) dedesinden (Hazin ibni Eb
Vehbden) rivayet ettiine gre, dedesi Peygamber (s.a.v.)in huzuruna vard.
Peygamber ona:
-smin nedir? dedi. O:
- Hzin, dedi. Peygamber:
- Sen Sehlsin, buyurdu. O:
- Babamn bana vermi olduu bir ismi deitirmem, dedi. (Mseyyebin
olu Sad demitir ki, bundan sonra, artk bizde meakkat ve keder eksik olmad.)
(...) ... Abdulhamd ibni Cbeyr ibni ey be yle demitir: Sad ibnil-
Mseyyebin yanna oturdum da, bana anlatt ki, dedesi Peygamber (s.a.v.)in
huzuruna vard. Peygamber ona:
-smin nedir? dedi. O:
- smim Hazindir, cevabn verdi. Peygamber:
-Hayr, sen Sehlsin, buyurdu. O dedi ki:
- Babamn bana vermi olduu bir ismi ben deitiren deilim, ibni
Mseyyeb dedi ki:
Artk bizde (ailemizde) meakkat ve keder eksik olmad.
PEYGAMBER PEYGAMBER PEYGAMBER PEYGAMBER ( (( (s ss s. .. .a aa a. .. .v vv v.) .) .) .)N SM VE KNYES N SM VE KNYES N SM VE KNYES N SM VE KNYES
842 842 842 842. .. . Cabrden rivayet edildiine gre, yle demitir:

191
- Bizden bir adamn bir erkek ocuu dodu da, ona Kasm ismini verdi.
Ensar (Medneli ashab) dediler ki:
-Biz sana Ebul-Kasm knyesini vermeyiz ve sna gz aydnl dilemeyiz.
Adam, Peygamber (s.a.v.)e varp Ensarn sylediklerini Peygambere syledi.
Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu :
- Ensar gzel syledi; benim ismimle isimlenin, ancak knyemle
knyelenmeyiniz. Zira Kasm benim.
843 843 843 843. .. . (Hz. Alinin olu) bnul-Hanefiyyenin yle dedii iitilmitir:
- (u husus, babam) Ali iin bir msaade olmutur. (Babam, Hz.
Peygambere) dedi ki:
- Y Raslullah! Eer senden sonra benim bir ocuum doarsa, senin adn
ona vereyim mi ve senin knyenle de onu knyeleyeyim mi?
Peygamber (s.a.v.):
- Evet! dedi.
844 844 844 844. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, yle demitir?:
- Peygamber (s.a.v.) kendi ismi ile knyesini bir arada toplamamz
yasaklad ve yle buyurdu:
- Ebl-Kasm benim. Allah (mal ve ganimet) verir; ben ise, (adaletle)
blerim.
845 845 845 845. .. . Enesden rivayet edildiine gre, yle demitir: Peygamber (s.a.v.)
arda idi. Bir adam (arkadana) :
- Ey Ebul-Kasm! dedi. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) dnp (arana)
bakt. Adam:
- Ben bunu (arkadam) ardm, (sizi kasdetmedim) dedi. Peygamber de
yle buyurdu:
- smimle isimleniniz; fakat knyemle knyelenmeyiniz.
MRK KNYELENR M MRK KNYELENR M MRK KNYELENR M MRK KNYELENR M ? ?? ?
846 846 846 846. .. . same ibni Zeyd haber verdiine gre, Raslullah (s.a.v.) iinde
Abdullah ibni Ubeyy ibni Selln bulunduu bir meclise vard. Bu hadise, Abdullah
ibni Ubeyyin slma giriinden nce idi. (Abdullah, Peygambere hitap ederek)
dedi ki:
- Meclisimizde bizi rahatsz etme. Sonra Peygamber (s.a.v.) Sad ibni
Ubadenin yanna varp yle buyurdu:
- Ey Sad! Eb Hubabn dediini iitmedin mi? (Peygamber, Eb Hubab
knyesi ile) Abdullah bni Ubeyy ibni Sell kasdediyordu.

192
- Peygamber (s.a.v.) bize gelirdi ve benim Eb Umeyr knyesini tayan
kk bir kardeim vard. Onun oynayp durduu bir seresi vard da lmt. (Bir
gn) Peygamber (s.a.v.) bize geldi de, bu kk kardeimi kederli grd. Bunun
zerene Peygamber:
- Bunun hali ne byle? dedi. Seresi ld, diye Peygambere cevap verildi.
Peygamber de yle buyurdu:
- Ey Eb Umeyr! Serecik ne oldu?
BR KMSENN OCUU DOMADAN NCE ONA KNYE VERMEK BR KMSENN OCUU DOMADAN NCE ONA KNYE VERMEK BR KMSENN OCUU DOMADAN NCE ONA KNYE VERMEK BR KMSENN OCUU DOMADAN NCE ONA KNYE VERMEK
848 848 848 848. .. . Rivayet edildiine gre Abdullah, Alkameye -henz ocuu
domamken- Eb ibl = iblin babas knyesini vermitir.
849 849 849 849. .. . Alkameden rivayet edildiine gre, demitir ki, ben domadan nce,
(babam) Abdullah bana knye verdi.
HANIMLARIN KNYES HANIMLARIN KNYES HANIMLARIN KNYES HANIMLARIN KNYES
850 850 850 850. .. . Hz. ie (ra)dan rivayet edildiine gre, yle anlatmtr:
- Peygamber (s.a.v.)e varp dedim ki:
- Ya Raslullah! Hanmlarna knye verdin, (arkadalarmn knyesi var,
benim ocuum olmadndan knyem yok) bana da knye ver.
Bunun zerine Hz. Peygamber:
- Kz kardein (Esma) olu Abdullah (ibni Zbeyr) ile knyeden. buyurdu.
(mm Abdullah = Abdullahn annesi diye knyelen.)
851 851 851 851. .. . Rivayet edildiine gre, Hz. ie (ra) yle demitir :
- Ey Allahn Peygamberi, bana knye vermez misin? Peygamber de:
- Olunla knyelen! buyurdu.
- (Peygamber bu szle) Abdullah ibni Zbeyri kasdediyordu. Hz. ie de,
mm Abdullah = Abdullahn annesi diye knyelenmiti.
BR ADAMI KENDSNDE OLAN BR EYLE VEYA HERHANG BRYLE BR ADAMI KENDSNDE OLAN BR EYLE VEYA HERHANG BRYLE BR ADAMI KENDSNDE OLAN BR EYLE VEYA HERHANG BRYLE BR ADAMI KENDSNDE OLAN BR EYLE VEYA HERHANG BRYLE
KNYELEMEK KNYELEMEK KNYELEMEK KNYELEMEK
852 852 852 852. .. . Sehl ibni Saddan yle rivayet edilmitir: Hz. Aliye -Allah ondan raz
olsun- isimlerinin en sevgilisi, gerekten Eb Trab idi ve hakkaten bu isimle
arlmaktan sevinirdi. Ona bu ismi Peygamber (s.a.v.) (u sebepten) vermiti:
Hz. Ali, bir gn Hz. Fatmaya -Allah her ikisinden raz olsun- kzd. Bu kzgnlk
zerine (evden kp) Mescidde duvara yaslanarak uzand. Peygamber (s.a.v.)
(evine) gelip (onu bulamaynca) arkasn takibe koyuldu. Peygambere haber
verildi ki, o burada duvara yaslanm yatyor. Peygamber (s.a.v.) onun yanna

193
vard. Hz. Alinin arkas toprak dolmu haldeydi. Peygamber (s.a.v.) onun
arkasndan topraklar silmeye balad ve ona:
- Otur, Eb Trab! diyordu.
BYKLERLE VE FAZLET SAHPLERYLE YRMEK NASIL OLUR BYKLERLE VE FAZLET SAHPLERYLE YRMEK NASIL OLUR BYKLERLE VE FAZLET SAHPLERYLE YRMEK NASIL OLUR BYKLERLE VE FAZLET SAHPLERYLE YRMEK NASIL OLUR? ?? ?
Peygamber (s.a.v.) bizim hurmalmzda -Eb Talhann hurmalnda- iken
ihtiyac iin uzaa ald; Bill da arkasnda yryordu, yannda yrmekle
Peygamber (s.a.v.)e ikram ediyordu. Sonra Peygamber (s.a.v.) bir mezara
urayp durdu. Nihayet Bill ona yetiti. Peygamber yle buyurdu :
- Canna rahmet, ey Bill! Benini iittiimi sen iitiyor msn?
Bill dedi ki:
- Ben bir ey iitmiyorum. Hz. Peygamber:
- Kabir sahibine azab ediliyor! buyurdu. Sonra onun Yahudi kabri olduu
anlald.
BLM BLM BLM BLM
854 854 854 854. .. . Kaysdan rivayet edildiine gre, demitir ki; Muviyenin kendi kk
kardeine yle dediini iittim:
- Bu hizmetiyi terkine al, (binecein hayvan zerinde senin arkanda olsun).
Kardei ise bunu yapmaktan kand. Bunun zerine Muviye, ona:
- Ne fena terbiye edildin, dedi.
Kays demitir ki, (Muviyenin babas) Eb Sfyann (Muviyeye) :
- Kardeinin sana kar tutumunu bala, dediini iittim.
855 855 855 855. .. . Amr ibnil-Asdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Arkadalar oald zaman, borlar da oalr. (Kavilerden Yahya
demitir ki...) Ben, (bana anlatan) Musaya:
- Borlar nedir? diye sordum. O; haklardr, dedi.
RDEN BR KISMI HKMETDR RDEN BR KISMI HKMETDR RDEN BR KISMI HKMETDR RDEN BR KISMI HKMETDR
856 856 856 856. .. . Halid ibni Keysandan rivayet edildiine gre, demitir ki, ben
(Abdullah) ibni merin yannda idim. yas ibni Hayseme, onun karsnda durup,
yle dedi:
- Ey Farukun olu (Abdullah), sana iirimden okuyaym m? (Abdullah) ibni
mer:

194
- Evet, ancak bana gzel olan oku, dedi. Bunun zerine yas ibni Hayseme,
ona iir okudu; nihayet ibni merin holanmad eye (sze) ulat zaman, bni
mer ona:
- Dur! dedi.
857 857 857 857. .. . Mutrifden iitildiine gre demitir ki, mran ibni Husayne, Kfeden
Basraya kadar arkadalk ettim; hemen hemen her konaklad yerde bana iir
okuyordu ve yle demiti:
- aret ve tarizle yaplan ifadelerde yalandan uzaklama vardr.
858 858 858 858. .. . Ubeyy ibni Kb haber verdiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurmutur:
- iirden bir ksm hikmettir.
859 859 859 859. .. . Esved bni Serden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Dedim ki, Ey Allahn Rasl! Aziz ve Yce olan Rabbm bir takm vglerle
methettim. Hz. Peygamber:
- Senin Rabbn vgy (hamdi) sevmez mi? buyurdu ve ona bundan ziyade
etmedi, (sylemedi).
yle buyurdu:
- Bir adamn karnnn irinle dolup hasta olmas, iirle dolmasndan daha
hayrldr.
861 861 861 861. .. . Esved bni Serden rivayet edildiine gre, yle demitir:
Ben air idim, Peygamber (s.a.v.)e gidip dedim ki, Rabbimi vdm
vglerimi sana okuyaym m? Peygamber:
- Gerekten senin Rabbin vgleri sever, (onlardan raz olur) buyurdu ve
bunun zerine bana ziyade (bir ey) sylemedi.
862 862 862 862. .. . Hz. ieden (ra) rivayet edildiine gre, yle demitir:
-(air) Hassan bni Sabit, mrikleri ktleyip hicvetmek hususunda
Raslullah (s.a.v.)den izin istedi. Raslullah (s.a.v.):
- Benim (o Kurey mriklerine soyca) nispetim nasl olacak, (beni onlardan
nasl temize karacaksn)? buyurdu. Hassan dedi ki:
- Kl hamurdan karld gibi, ben seni onlardan (incitmeden) karrm.
863 863 863 863. .. . Hiam, babasndan yle dediini rivayet etmitir:
-Hz. ienin yannda (air) Hassan ktlemeye gittim de, o bana dedi ki,
Hassan ktleme; nk o, Raslullah (s.a.v.)i (dmanlarna kar iirleriyle)
savunurdu.

195
GZEL GZEL GZEL GZEL SZ GB SZ GB SZ GB SZ GB, , , , R DE GZELDR VE ONUN RKN DE VARDIR R DE GZELDR VE ONUN RKN DE VARDIR R DE GZELDR VE ONUN RKN DE VARDIR R DE GZELDR VE ONUN RKN DE VARDIR
864 864 864 864. .. . Ubey bni Kbdan, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu rivayet
edilmitir:
- iirden bir ksm hikmettir.
- iir, sz menzilesindedir, (tabii kelam gibidir); onun gzeli kelamn gzeli
gibidir ve irkini de kelamn irkini gibidir.
866 866 866 866. .. . Hz. ieden rivayet edildiine gre, yle buyururdu:
- iirden bir ksm gzeldir ve bir ksm irkindir. Sen gzeli al ve irkini brak.
Gerekten ben Kb ibni Malikin iirinden bir takm iirler rivayet ettim ki, o iirlerin
bir kasidesinde krk ve bundan daha az beyit vardr.
867 867 867 867. .. . Hz. ieye (ra) soruldu ki:
- Raslullah (s.a.v.) iirden herhangi bir iir okur muydu? ie:
-Abdullah ibni Revahann iirinden unu okurdu, dedi:
Azklayp gndermediin kimse, sana haberleri getirir.
868 868 868 868. .. . Esved bni Ser anlatarak yle demitir:
- Ben air idim de dedim ki, Ey Allahn Rasl! (iirimle) Rabbimi vdm.
Peygamber buyurdu:
- Senin Rabbin vgy (hamdi) sevmez mi?
-Bundan fazla bana (bir ey) sylemedi.
R OKUTAN KMSE R OKUTAN KMSE R OKUTAN KMSE R OKUTAN KMSE
869 869 869 869. .. . erdden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Peygamber (s.a.v.) benden, meyye bni Ebs-Saltn iirini okumay istedi.
Ben de ona okudum. Peygamber ise:
- Hh, hh = devam, devam demeye balad.
-Bylece ona yz beyit kadar okudum. Bunun zerine Peygamber:
- meyye az kalsn mslman oluyordu. buyurdu.
RLE DOLU KMSEY HO GRMEMEK RLE DOLU KMSEY HO GRMEMEK RLE DOLU KMSEY HO GRMEMEK RLE DOLU KMSEY HO GRMEMEK
870 870 870 870. . . . bni mer, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu rivayet etmitir:
- Sizden birinizin karn irinle dolmak, iirle dolmaktan ona daha hayrldr.

196
AZZ VE YCE ALLAHIN AZZ VE YCE ALLAHIN AZZ VE YCE ALLAHIN AZZ VE YCE ALLAHIN
ARLERE SE ARLERE SE ARLERE SE ARLERE SE, , , , ONLARA SAPIKLAR UYAR SZ ONLARA SAPIKLAR UYAR SZ ONLARA SAPIKLAR UYAR SZ ONLARA SAPIKLAR UYAR SZ
871 871 871 871. .. . bni Abbastan rivayet edildiine gre:
- airler ise, onlara sapklar uyar. Grmez misin, o airler her yne
meylederler ve ho eylere dalarlar ve gerekten onlar (iirlerinde)
yapmayacaklar eyleri sylerler. Ayet-i kerimesinin genel manasndan terk edilip
istisn edilerek Allah yle buyurmutur:
- Ancak iman edip Salih amel ileyenler, Allah ok ananlar, kendilerine
zulmedildikten sonra (iirleriyle Peygamberi koruyarak kafirlerden) lerini alanlar
mstesnadr, (bunlar knanmazlar). O zulmedenler, yaknda hangi dn yerine
dneceklerini bileceklerdir. (26/224-227)
BEYANDAN BR KISMI SHRDR BEYANDAN BR KISMI SHRDR BEYANDAN BR KISMI SHRDR BEYANDAN BR KISMI SHRDR
872 872 872 872. .. . bni Abbastan rivayet edildiine gre, bir adam yahut bir Bedev
Peygamber (s.a.v.)e gelip, ak bir ifade ile konutu. Bunun zerine Peygamber
- Beyndan bir ksm sihirdi ve iirden bir ksm da hikmettir.
873 873 873 873. .. . Rivayet edildiine gre, Abdlmelik bni Mervan ocuklarn terbiye iin
abiye teslim edip, yle dedi:
-Bunlara iir ret ki, eref kazansnlar ve ykselsinler. Bunlara et yedir ki,
kalpleri kuvvetlensin. Salarn kes ki, boyunlar gl olsun, Bunlar yksek
adamlarn meclisinde bulundur ki, onlara kar sz getirebilsinler.
RN MEKRUH OLMASI RN MEKRUH OLMASI RN MEKRUH OLMASI RN MEKRUH OLMASI
874 874 874 874. .. . Hz. ie (ra), Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu rivayet etmitir:
- nsanlarn en byk su ileyeni o insandr ki, kabileyi btn ile hicveder
(iirleriyle ktleyip yere batrr); bir de bir adamdr ki, babasnn inkar etmitir.
OK SZ KONUMAK OK SZ KONUMAK OK SZ KONUMAK OK SZ KONUMAK
875 875 875 875. .. . bni Amrinin yle dedii iitilmitir:
- Peygamber (s.a.v.)in devrinde (Medinenin) dou tarafndan iki hatip
adam gelip, ayakta durarak konutular; sonra oturdular. Arkasndan Raslullah
(s.a.v.)in hatibi Sabit ibni Kays kalkp konutu. ncekilerin konumasndan
insanlar hayrete dtler. Bunun zerine Raslullah (s.a.v.) kalkp hitabette
bulunarak yle buyurdu:
-Ey insanlar! (Maksadnz ifade iin tabi olarak) szlerinizi syleyin, zira
sz sslemek (ve onu tesirli hale getirmek) eytandandr. Sonra Raslullah
(s.a.v.):

197
-Beyandan bir ksm sihirdir. buyurdu.
876 876 876 876. .. . Enes Hazretlerinin yle buyurduu iitilmitir:
- Bir adam, Hz. merin yannda hitabette bulundu da, sz uzatt (ok
syledi). Bunun zerine Hz. mer:
- Hitabetlerde ok sz sylemek, eytann (azndan kan iirilmi)
balonlardan saylr. buyurdu.
877 877 877 877. .. . Eb Yezdden yahut Muin ibni Yezdden rivayet edildiine gre,
- Mescidlerinizde toplannz; ve her ne zaman bir kavim toplanrsa bana
haber versinler. Sonra bize ilk gelen Peygamber oldu ve oturdu. Bizden bir hatip
de konutu. Sonra yle dedi:
- Hamd, yle bir Allaha mahsustur ki, hamd iin onun nnde bir maksat yok
ve tesinde de bir k yok. Bunun zerine Peygamber kzd ve kalkt. Biz de
aramzda birbirimizi (ettiimiz kusurdan dolay) aypladk. Dedik ki:
- Bize ilk gelen Peygamber oldu da, baka bir mescide gidip orada oturdu.
Biz de ona gidip onunla konutuk. Sonra bizimle gelip oturmu olduu yerde veya
ona yakn bir yerde oturdu; sonra yle buyurdu:
-Hamd o Allaha mahsustur ki, dilediini nne koydu (yaratt), dilediini de
arkasna brakt (yaratmad). Gerekten beyandan bir ksm sihirdir. Sonra
Peygamber bize emretti ve bize retti.
TEMENN ETMEK TEMENN ETMEK TEMENN ETMEK TEMENN ETMEK
878 878 878 878. .. . Hasreti Aie yle demitir:
- Bir gece, Peygamber (s.a.v.)in uykusu kat da:
- Keke ashabmdan salih bir adam bana geleydi de, beni bu gece
gzetleyip koruyayd, buyurdu. O esnada silh akrts duyduk. Bunun zerine
Peygamber:
- Kimdir? dedi.
- Sad, cevab varildi. (Sad dedi ki:) Ey Allahn Resul! Ben seni
-Bundan sonra Peygamber (s.a.v.) uyudu; yle korumaya geldim.
BR ADAMA BR ADAMA BR ADAMA BR ADAMA, , , , BR EYE BR EYE BR EYE BR EYE, , , , BR ATA BU BAHRDR BR ATA BU BAHRDR BR ATA BU BAHRDR BR ATA BU BAHRDR = = = = DENZDR DENLR DENZDR DENLR DENZDR DENLR DENZDR DENLR
879 879 879 879. .. . Enes ibni Malikin yle dedii iitilmitir:
Medinede (bir gece insanlar dehete dren) bir korku oldu da
Peygamber (s.a.v.) (korkuya sebep olan grltnn dman sesi olup olmadn
aratrmak zere) Eb Talhann atn, ariyet olarak ald. Bu ata Mendb ad
verilmiti. Peygamber buna bindi, (kefini yapt). Dnnce yle buyurdu:

198
- Hi bir ey grmedik, (korkulacak bir tehlike yok). Gerek u ki, bu at bir
bahir = deniz bulduk.
881 881 881 881. .. . Abdurrahman ibni Aclndan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-mer ibnil-Hattab, ok atan (nian talimi yapan) iki adama rastgeldi. Bu
adamlardan biri dierine (esabtu = isabet ettim yerine telffuz hatas ad harfini
sin okuyarak) esebt = isabet ettim dedi. Bunun zerine Hz. mer yle buyurdu:
- Yanl (galat) konumann ktl, kt attan daha fenadr.
BR EYN HAK OLMADIINI MURAD EDEREK NSAN BR EYN HAK OLMADIINI MURAD EDEREK NSAN BR EYN HAK OLMADIINI MURAD EDEREK NSAN BR EYN HAK OLMADIINI MURAD EDEREK NSAN, , , ,
BR EY DELDR DER BR EY DELDR DER BR EY DELDR DER BR EY DELDR DER
882 882 882 882. .. . Peygamber (s.a.v.)in zevcesi Hz. Aie yle demitir:
-Bir takm insanlar, Peygamber (s.a.v.)e khinlerden sordular da,
Peygamber :
- Onlar bir ey deildir! buyurdu. Bunun zerine onlar dediler ki:
- Ey Allahn Resul! Onlar bir eyler sylyorlar ki, gerek oluyor. Buna kar
- O, bir szdr ki, eytan onu kapar da, velisinin kulaklarna, tavuk tmesi
gibi onu gdaklar. Bylece o sze, yz yalandan daha ounu kartrrlar.
TRZLER TRZLER TRZLER TRZLER
883 883 883 883. .. . Enes ibni Malikden rivayet edildiine gre, yle demitir: Raslullah
(s.a.v.) seferlerinin birinde bulunuyordu da, deve srcs (hizmeti Encee)
nameleriyle (develeri) srd. (Develerin zerinde hanmlar bulunuyordu). Bunun
zerine Peygamber (s.a.v.) :
- Yava ol, ey Encee; ieleri incitmekten sakn. buyurdu.
884 884 884 884. .. . bni mer, babas merden anlatarak demitir ki, babam yle
buyurdu :
Kiinin her duyduunu anlatmas, ona yalan olarak kfidir.
885 885 885 885. .. . Mutrif ibni Abdullah ibni-ihhirden rivayet edildiine gre, yle
demitir:
- (Kfeden) Basraya kadar mrn ibni Husayne arkadalk ettim.
zerimizden bir gn gemedi ki, onda bize iir okumasn. Bir de yle dedi:
- Tarzli szlerde yalandan k vardr.
SIRRI YAYMAK SIRRI YAYMAK SIRRI YAYMAK SIRRI YAYMAK
886 886 886 886. Amr ibnil-Asdan rivayet edildiine gre, yle demitir :

199
- O kimseye hayret ediyorum ki, kaderin iine dt halde kaderden
kaar, kardeinin gzndeki p krntsn grr de kendi gzndeki mertei brakr
ve kardeinin canndan kini karr da, kendi cannda kini brakr.
Ben srrm hi kimseye vermedim ki, yaylmasndan tr onu ayplayaym.
Ben onu nasl ayplayabilirim ki, srrm korumakta aciz kalm daralmtm. Bakas
srrm korumakta benden daha dar olmaz m)?
MASKARALIK MASKARALIK MASKARALIK MASKARALIK
AZZ VE YCE ALLAHIN AZZ VE YCE ALLAHIN AZZ VE YCE ALLAHIN AZZ VE YCE ALLAHIN: : : : BR TOPLUM BR TOPLUM BR TOPLUM BR TOPLUM, , , , DER BR TOPLUMLA ALAY ETMESN DER BR TOPLUMLA ALAY ETMESN DER BR TOPLUMLA ALAY ETMESN DER BR TOPLUMLA ALAY ETMESN
YET YET YET YET- -- - KERMES KERMES KERMES KERMES
-Felkete uram bir adam, kadnlardan ibaret bir toplulua rastgeldi de,
onlar bununla istihza ederek gltler. Bu hareketlerinden dolay o kadnlarn bir
ksm felakete urad.
LERDE ACELE ETMEMEK LERDE ACELE ETMEMEK LERDE ACELE ETMEMEK LERDE ACELE ETMEMEK
888 888 888 888. .. . Bel kabilesinden bir adamdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Babamla birlikte Raslullah (s.a.v.)e geldim de Peygamber nmde
babamla gizlice konutu. Ben babama dedim ki:
- Sana ne syledi? yle cevap verdi:
- Bir i yapmak istediin zaman, Allah sana o iten kurtulu gsterinceye
kadar yahut Allah sana bir k kaps yaratncaya kadar yava ve temkinli
davran.
889 889 889 889. .. . Muhammed ibnil-Hanefiyyeden rivayet edildiine gre,yle demitir:
- (Grlecek iine) yaknlarndan bir are bulamayan kimse, -Allah ona bir
genilik veya bir k yolu yaratncaya kadar- o ile iyi bir ekilde nsiyet
etmezse, o kimse tedbir ve akl sahibi deildir.
BR SOKAK YAHUT BR YOL GSTEREN BR SOKAK YAHUT BR YOL GSTEREN BR SOKAK YAHUT BR YOL GSTEREN BR SOKAK YAHUT BR YOL GSTEREN
890 890 890 890. .. . Ber ibni zib, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Peygamber yle buyurdu :
- Kim, faydalanlsn diye dn bir mal ihsanda bulunursa, yahut bir sokak -
veya Peygamber dedi ki bir yol- gsterip (bakasna) dellet ederse, onun iin bir
kle azad etme karl kadar sevab vardr.
891 891 891 891. .. . Eb Zerden (hadsi Peygambere balayarak) yle dedii rivayet
olunmutur:
- Kovandan din kardeinin kovasna boaltman bir sadakadr. yilikle
emretmen ve ktlkten alkoyman bir sadakadr. Kardeinin yzne kar gler

200
yzl olman bir sadakadr. nsanlarn yolundan ta, diken ve kemik gibi (engel
tekil eden) eyleri gidermen senin iin bir sadakadr (sevaptr). Bir de yolu belli
olmayan bir yerde insanlara yol gstermen bir sadakadr.
MYI MYI MYI MYI ( (( (KR KR KR KR) ) ) ) YOLDAN SAPTIRAN KMSE YOLDAN SAPTIRAN KMSE YOLDAN SAPTIRAN KMSE YOLDAN SAPTIRAN KMSE
892 892 892 892. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
- my (kr) yoldan saptrana Allah lanet etsin.
AZGINLIK AZGINLIK AZGINLIK AZGINLIK ( (( (SYAN SYAN SYAN SYAN) )) )
893 893 893 893. .. . bni Abbas anlatarak yle demitir:
Peygamber (s.a.v.) Mekkede evinin etrafnda otururken, o srada Osman
ibni Mazun ona urayp dileri gzkecek kadar Peygamber (s.a.v.)e tebessm
etti. Peygamber (s.a.v.) ona yle buyurdu:
- Oturmaz msn? Osman :
- Evet, dedi. Peygamber (s.a.v.) onun karsnda oturdu. Peygamber
onunla konuurken birden Peygamber (s.a.v.) gzn ge doru dikip yle
buyurdu:
- Az nce, sen otururken Allahn elisi Melek bana geldi. Osman dedi ki:
- Eli Melek size ne syledi? Peygamber (s.a.v.):
- (u Ayet-i Kermeyi getirdi) buyurdu:
- Muhakkak ki Allah adaleti, ihsan ve akrabaya vermeyi emrediyor.
Zinadan, fenalklardan ve isyan edip, insanlara zulm etmekten de yasaklyor.
Size bylece t veriyor ki, benimseyip tutasnz. (Nahl Sresi, yet: 90)
Osman dedi ki:
- Bu hdise, iman kalbimde kararlat ve Muhammedi sevdiim srada
olmutur.
AZGINLIIN CEZASI AZGINLIIN CEZASI AZGINLIIN CEZASI AZGINLIIN CEZASI
894 894 894 894. .. . Enesden, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu rivayet edilmitir:
-Erginlik ana kadar iki kz barndrp geindiren (onlara zulm etmeyerek
iyi bakan) kimse var ya, ben ve o Cennette u iki (parman yaknl) gibiyiz.
Havilerden Muhammed ibni Abdlziz, iaret ve orta parma gstermitir.
895 895 895 895. .. . ki gnah kaps vardr ki, bunlar ileyenlerin cezas dnyada pein
olarak verilir:
- Biri zulm = bay, dieri de akrabalk balarn kesmektir.

201
SOY TEMZL SOY TEMZL SOY TEMZL SOY TEMZL
896 896 896 896. .. . Eb Hureyreden, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu rivayet
edilmitir:
- Kerim olu kerimin olu Kerim olu kerim, brahim olu shakn olu Yakub
olu Ysuf dur.
buyurdu:
- Soy temizlii bakmndan nesebler birbirine yakn olsa bile, kyamet gn
benim velilerim takva sahibi olanlardr, insanlar bana amellerle gelmezler ve siz
(ounluk olarak) dnyay omuzlarnzda tayarak gelirsiniz de, ya Muhammedi
dersiniz (imdat istersiniz). Ben de yle ve yle: Hayr, derim. (Peygamber bunu
sylerken de) her iki yanm evirdi,
- u yet ile amel eden bir kimseyi gremiyorum:
- Ey insanlar! Sizi bir erkekle bir diiden (dem ile Havvadan) yarattk. Hem
de sizi soylara ve kabilelere ayrdk ki, birbirinizi tanyasnz (bal olduunuz
kabileyi syleyerek tannasnz). Biliniz ki, Allah kabnda en iyiniz, takvas en ok
olannzdr, (stnlk ve fazilet, soy ve neseble deildir.) (Hcurat, 13)
- nsan insana: Ben senden daha iyiyim, diyor. Halbuki insan Allahdan
korkmakla (takva sahibi olmakla) ancak bakasndan daha iyi olur.
899 899 899 899. .. . bni Abbas yle demitir:
Kerm kimi sayyorsunuz? Allah kerm olan beyan edip:
- Sizin Allah katmda en iyiniz (kerminiz), takvas en ziyade olannzdr.
buyurmutur. Hasebi ne sayyorsunuz? Haseb bakmndan en stnnz, ahlka
en gzel olannzdr.
RUHLAR BRLK BRLK ASKERLERDR RUHLAR BRLK BRLK ASKERLERDR RUHLAR BRLK BRLK ASKERLERDR RUHLAR BRLK BRLK ASKERLERDR
900 900 900 900. .. . Hz. ie (ra)dan rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber
(s.a.v.)in yle buyurduunu iittim:
- Ruhlar birlik birlik (ezelde yaratlm) askerlerdir. Bunlardan sfat ve
ahlaka birbirine uygun dnler (dnyada) anlar ve birleirler. Bunlardan birine
uygun dmeyenler ayrlr ve uzaklarlar.
yle buyurdu:
- Ruhlar birlik birlik askerlerdir. Bunlardan vasf ve ahlaklar birbirine uygun
denler birleir ve anlarlar; bunlardan birbirine uygun dmeyenler ayrlrlar.

202
NSANIN TAACCP ANIN NSANIN TAACCP ANIN NSANIN TAACCP ANIN NSANIN TAACCP ANINDA SBHANALLEH DEMES DA SBHANALLEH DEMES DA SBHANALLEH DEMES DA SBHANALLEH DEMES
iittim:
- Bir oban koyunlar banda iken, bir kurt koyunlara saldrp onlardan bir
koyun ald. oban (koyunu kurtarmak iin) onun arkasna dt. Nihayet kurt
obana dnp dedi ki, korku gnnde bu koyunlar kim kurtaracak? (Senin korkup
katn o gnde) Bunlar iin benden baka bir oban yoktur, (onlara ben
hakimim). nsanlar (kutrun konumasna taaccp edip):
Sbhanellah!.. dediler. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Bizzat ben buna inanrm, Eb Bekirde, mer de...
903 903 903 903. .. . Hz. Ali (ra)dan rivayet edildiine gre, yle demitir:
Peygamber (s.a.v.) bir cenazede idi de, eline bir ey (omak veya ubuk)
alp, onunla yere vurmaya balad ve yle buyurdu:
-Sizden hibir kimse yoktur ki, Cehennem ve Cennetteki yeri tayin edilmi
olmasn Ashab dediler ki:
-Ey Allahn Rasl! (Takdir edilen) yazmza tevekkl etmeyelim mi ve ii
brakmayalm m? Hz. Peygamber:
- alnz, herkes yaratlm olduu eye kavuturulur. Saadet ehlinden
olan, saadet iine kavuturulur. ekavet ehlinden olan kimse ise, ekavet iine ve
almasna kavuturulur. Sonra u ayeti okudu: Amma kim (Allah iin) verir ve
Allahtan korkarsa, o en gzel kelimeyi (tevhidi) tasdik ederse; biz onu en kolay
yola hazrlarz (da kurtulur). Fakat kim cimrilik eder, Allahna ihtiya gstermezse,
bir de en gzel kelimeyi (tevhidi) inkar ederse; biz onu en iddetli yola
(Cehenneme) hazrlarz. (Leyl Suresi /5-10)
YER EL LE SIVAMAK YER EL LE SIVAMAK YER EL LE SIVAMAK YER EL LE SIVAMAK
904 904 904 904. .. . Ebu Katadeye denmi ki:
-nsanlar Raslullah (s.a.v.)den hadis rivayet ettikleri gibi, neden sen ondan
hadis sylemiyorsun? Eb Katade de, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu
iittim, demitir:
-Bana yalan isnad eden, ateten bir yataa kendini hazrlasn.
-Raslullah (s.a.v.) bunu sylerken, eliyle yeri (tora) svamaya balamt.
TA ATMAK TA ATMAK TA ATMAK TA ATMAK
905 905 905 905. .. . Abdullah bni Muaffelden rivayet edildiine gre, demitir ki,
Peygamber (s.a.v.) ta atmay yasaklad ve yle buyurdu:

203
- (Atlan) ta av ldrmez ve dman helak etmez; ancak gz karr ve di
krar.
RZGARA SVMEYNZ RZGARA SVMEYNZ RZGARA SVMEYNZ RZGARA SVMEYNZ
906 906 906 906. .. . Eb Hureyre yle demitir:
- Mekke yolunda insanlar rzgar tuttu: Hz. mer de hacca niyet etmiti
rzgar ise ok iddetlenmiti. Hz. mer evresinde olanlara Rzgar nedir? diye
sordu. Bir ey cevap veremediler. Ben hayvanm koturup ona kavutum. Dedim
ki, rzgardan sorduunu rendim. Ben, Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu
iittim:
- Rzgar, Allahn rahmetindendir; hem rahmet getirir, hem azap getirir. Siz
ona svmeyiniz.
ADAMIN ADAMIN ADAMIN ADAMIN: : : : U VE BU YILDIZIN DOUP BATMASI SEBEBYLE U VE BU YILDIZIN DOUP BATMASI SEBEBYLE U VE BU YILDIZIN DOUP BATMASI SEBEBYLE U VE BU YILDIZIN DOUP BATMASI SEBEBYLE
YAMURA KAVUTUK DEMES YAMURA KAVUTUK DEMES YAMURA KAVUTUK DEMES YAMURA KAVUTUK DEMES
907 907 907 907. .. . Zeyd ibni Halid el-Cheniden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Hudeybiyede gece yaan yamur arkasndan Raslullah (s.a.v.) bize
sabah namazn kldrd. Namazdan Peygamber (s.a.v.) ayrlnca insanlara dnp
yle buyurdu:
- Rabbinizin ne buyurduunu biliyor musunuz? Ashab:
- Allah ve onun Rasl en iyi bilendir, dediler. Peygamber dedi ki:
- Allah yle buyurdu:
Kullarmdan bana iman eden ve kafir olan olmutur. Allah7n fazl ve rahmeti
sebebiyle bize yamur verildi, diyen kimse var ya ite bu, bana iman etmitir;
yldz inkar etmitir. Amma u ve bu yldzn doup batmas sebebiyle (bize
yamur verildi) diyen kimse, ite bu beni inkar etmitir; yldza iman etmitir.
NSAN BULUT GRD ZAMAN NE SYLER NSAN BULUT GRD ZAMAN NE SYLER NSAN BULUT GRD ZAMAN NE SYLER NSAN BULUT GRD ZAMAN NE SYLER
-Peygamber (s.a.v.) bir bulut grd zaman (ieri) girer ve kard. Buluta
kar durur ve dnerdi; yz (rengi) deiirdi. Yamur yad zaman da sevinirdi.
ie, onun bu endiesini anlard. ie endie sebebini sormas zerine;
Peygamber (s.a.v.) yle buyurmutur:
-Bilmiyorum! Olur ki bu bulut, Aziz ve Yce Allahn buyurduu gibi olur:
Vatka ki (inkarclar), korkutulduklar azab (bulunduklar) vadilerine doru gelen bir
bulut halinde grdkler, dediler ki: Bu, ufukta beliren bir buluttur; bize yamur
yadracak. (Hud Peygamber ise, o inkarclara yle dedi):

204
- Hayr, o sizin acele edip istediiniz eydir (azaptr). Bir rzgar ki, onda ok
ackl bir azap vardr. Rabbisinin emri ile her eyi helak edecektir. Nihayet o hale
girdiler ki, meskenlerinden baka bir ey grnmez oldu. te yle mcrim (inkarc)
kavme biz byle ceza veririz (Ahkaf/24-25)
909 909 909 909. .. . Abdullah ibni Mesuddan rivayet edildiine gre, demitir ki,
- Uursuzlua yorma, irktir ve bizden hi bir kimse yoktur ki, bu irkten ona
bir ey yaklam olmasn. Ancak tevekkl ile Allah onu giderir.
UURSUZLUA YORMA UURSUZLUA YORMA UURSUZLUA YORMA UURSUZLUA YORMA
iittim:
- Uursuzlua yorma iinin hayrls faldr. Ashab sordular:
- Fal nedir? Peygamber:
- Sizden birinizin iittii iyi szdr.
KTYE YORMANIN FAZLET KTYE YORMANIN FAZLET KTYE YORMANIN FAZLET KTYE YORMANIN FAZLET
911 911 911 911. .. . Abdullah bni Mesuddan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
- Hac mevsimi gnlerinde mmetler bana arz edildi de, benim mmetimin
okluu houma gitti: Da ve ovay doldurmulard.
(Melekler) dediler ki:
- Ya Muhammed! Raz oldun mu? Peygamber:
-Evet, ya Rab! dedi. Rab:
-unlarla beraber yetmi bin daha vardr ki, sorgusuz olarak Cennete
gireceklerdir. Bunlar o kimselerdir ki, efsn yapmazlar, dalanmazlar, uursuzlua
yormazlar ve Rablerine gvenip dayanrlar buyurdu.
kke dedi ki:
- (Ya Raslullah!) Allaha dua et de, beni onlardan (sorusuz cennete
girenlerden) etsin. Peygamber:
- Allahm! Bunu onlardan yap! buyurdu. Baka bir adam da:
- Allaha dua et, beni de onlardan etsin, dedi.
- Bu meselede kke seni geti.

205
CNLERDEN UURSUZLUK CNLERDEN UURSUZLUK CNLERDEN UURSUZLUK CNLERDEN UURSUZLUK ( (( (CN AR CN AR CN AR CN ARPMASI PMASI PMASI PMASI) )) )
912 912 912 912. .. . Hazreti ieden rivayet edildiine gre, ocuklar doduu zaman
kendisine getirilirdi de, onlara bereketli olmalar iin dua ederdi. Byle bir ocuk
kendisine getirildi. Hazreti ie ocuu yatana koymaya gitti. Bir de bann
altnda bir ustura grd. Oradakilere usturadan sordu (Bu nedir?) Onlar dediler ki,
cinden korunmak iin (cin arpmasn diye) onu koyuyoruz. Hazreti ie usturay
alp, onu att ve bundan onlar yasaklayarak dedi ki:
- Raslullah (s.a.v.) uursuzlua yormay ho grmezler ve ona
buzederlerdi.
Hazreti ie bu uursuzlua yorma iini yasaklard.
FAL FAL FAL FAL
913 913 913 913. .. . Enes, Peygamber (s.a.v.)den yle anlatmtr :
-(Hastalkta bizatihi) sirayet yoktur, uursuzlua yorma yoktur. Drst
yorum, gzel sz houma gider.
914 914 914 914. .. . Habbett-Temm anlattna gre, Peygamber (s.a.v.)in yle
buyurduunu babas iitti:
- Baykularda (uursuzluk diye) bir ey yoktur. Yorum yapmann en
dorusu, hayra yormadr. Gz demesi de bir gerektir.
GZEL SM BEREKET SAYMAK GZEL SM BEREKET SAYMAK GZEL SM BEREKET SAYMAK GZEL SM BEREKET SAYMAK
915 915 915 915. .. . Abdullah bnis-Sibden rivayet edilmitir:
- Peygamber (s.a.v.) Hudeybiye ylnda Hudeybiyede idi. Bu yl
(mslmanlar Mekke mriklerine satamadan) geri dnmek ve gelecek yl
(Kabeyi) gn iin mslmanlara boaltmak art ile bar yapsn diye, mrikler
Sheyli eli olarak Peygambere gnderdiklerini Osman bni Affan haber verdii
sra, Sheyl gelince: Sheyl geldi, dendi. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.);
-Allah, iinizi kolaylatrsn! buyurdu. (Bu hadsi rivayet eden) Abdullah
ibnis-Sib, Peygamber (s.a.v.)e yetimiti.
ATTA UURSUZLUK ATTA UURSUZLUK ATTA UURSUZLUK ATTA UURSUZLUK
916 916 916 916. .. . Abdullah ibni merden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)
yle buyurdu :
-Uursuzluk evde, kadnda ve attadr.
917 917 917 917. .. . Sehl ibni Saddan rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
-Bir eyde uursuzluk varsa, kadnda, atta ve evdedir.

206
918 918 918 918. .. . Enes ibni Malikden rivayet edildiine gre, bir adam dedi ki:
- Ey Allahn Resul; biz bir yerde idik. Orada nfusumuz (saymz) oald ve
orada mallarmz fazlalat. Sonra baka bir yere naklettik de orada saymz azald
ve orada mallarmz ktlat. Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
-Onu geri ver, -yahut onu braknz- o (yer) fenadr.
AKSIRMAK AKSIRMAK AKSIRMAK AKSIRMAK
- Muhakkak ki Allah (kullar hakknda) aksrmay sever, esnemeyi ise ho
grmez. Bir kimse aksrp da, Allaha hamd ederse, ona Yerhamukellah = Allah
sana merhamet etsin demek, onu iiten her mslmana gereklidir. Esnemee
gelince, o gerekten eytandandr; insan gc yettii kadar onu geri evirmelidir.
nsan esneyip de h...h dedii zaman, eytan ona gler (sevinir).
NSAN AKSIRDII ZAMAN NE SYLER NSAN AKSIRDII ZAMAN NE SYLER NSAN AKSIRDII ZAMAN NE SYLER NSAN AKSIRDII ZAMAN NE SYLER
- Sizden biriniz aksrp da Elhamd Lillah = hamd Allaha mahsustur, deyince
melek : Rabbilalemn == lemlerin Rabbi olan Allaha mahsustur hamd, der.
Aksran insan (Elhamd Lillahi) Rabbilalemn derse melek (karlk olarak) Allah
sana merhamet etsin = Yerhamukellah, der.
921 921 921 921. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Peygamber
yle buyurdu;
-Bir kimse aksrd zaman Elhamd Lillh desin. Bunu syledii zaman,
kardei yahut arkada ona: Yerhamukellah = Allah sana merhamet etsin, desin.
Kardei ona Yerhamukellah deyince de, o: Yehdikellahu = Allah sana hidayet
etsin ve: Yuslihu bleke = Halini dzeltsin, (diye) sylesin.
AKSIRANA RAHMET DLEMEK AKSIRANA RAHMET DLEMEK AKSIRANA RAHMET DLEMEK AKSIRANA RAHMET DLEMEK
922 922 922 922. .. . Afrikal Abdurrahman ibni Ziyaddan rivayet edildiine gre, demitir ki,
babam (Ziyad) anlatt:
- Onlar, Muaviye zamannda denizde savaa kmlard. Bizim gemimiz, Eb
Eyyb El-Ensarnin gemisine katld. Bizim sabah yemek vaktimiz gelince, Eb
Eyybe (yemee) daveti gnderdik. O da bize gelip, dedi ki:
- Siz beni davet ettiniz; halbuki ben oruluyum. Size. icabet etmekten (geri
kalmayan) benim iin bir are bulunmad; nk Raslullah (s.a.v.)in yle
buyurduunu iittim:
- Mslmann kardei zerinde vacip olan 6 hasleti vardr; eer bundan bir
ey terkederse, zerinde bulunan kardeinin bir hakkn terketmi demektir:

207
1- Kardeiyle karlanca ona selm verir.
2- Kendisini davet ettii zaman kardeine icabet eder.
3- Aksrd zaman ona temt eder = rahmet okur.
4- Hastalannca onu ziyaret eder.
5- ld zaman cenazesinde bulunur.
6- Kardei, kendisinden t isteyince de ona t verir. (Ziyad) anlatt:
Beraberimizde akac bir adam vard, yemeimizde bulunan bir adama yle
diyordu:
- Allah sana iyilik ve hayr mkfat versin. Adama ok syleyince, adam ona
kzd. Bunun zerine akac olan, Eb Eyybe dedi ki, bir adama Allah sana iyilik
ve hayr mkfat versin dediim zaman kana svp kzmsa, onun hakknda
fikrin nedir? Eb Eyyb : Biz derdik ki, hayr kimi slh edip dzeltmezse, onu
ktlk dzeltir, dedi de o adama dnd. Sonra adam bu akacya geldii zaman
ona : Allah sana ktl ve kusuru mkfat versin, deyince adam gld ve raz
oldu ve: akan brakmyorsun, dedi. Adam yle dedi: Allah, Eb Eyyb El-
Ensarye hayr mkfat versin.
923 923 923 923. .. . bni Mesuddan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Mslmamn, mslman zerine 4 hakk vardr:
1- Hastaland zaman onu ziyaret eder,
2- ld zaman cenazesinde bulunur.
3- Kendisini davet ettii zaman, ona icabet eder.
4- Aksrd zaman (hamdinin sonunda) ona temt eder = Allahdan ona
merhamet diler.
924 924 924 924. .. . Ber ibni zibden rivayet edildiine gre, demitir ki:
- Raslullah (s.a.v.) bize 7 eyi emretti ve bize 7 eyi de yasaklad. Bize
emrettii eyler:
1- Hastay ziyaret etmek.
2- Cenazeyi takip etmek.
3- Aksrana temt etmek.
4- Yemin edenin yeminini bozdurmamak.
5- Mazluma yardm etmek.
6- Selm verip yaymak.
7- Davet edene icabet etmek.

208
-Bize yasaklad eyler:
1- Altn yzkler.
2- Gm kablar,
3- pekli eer minderleri.
4- pek karml kuma.
5- briimli kaln kuma.
6-briimli ince kuma.
7- ipek elbise.
925 925 925 925. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Raslullah yle buyurdu:
- Mslmann mslman zerindeki hakk altdr. Bunlar nelerdir, ya
Raslallah? denildi. Peygamber buyurdu ki:
- Kendisiyle karlatn zaman ona selm ver, seni (yemee-ziyafete)
davet ettii zaman ona icabet et, senden t isteyince ona t ver, aksrp da
Allaha hamd edince ona temt et = rahmet dile (Yerhamukellah de), hasta
olunca onu ziyaret et, lnce de cenazesini takip et.
AKSIRMAYI TEN KMSE AKSIRMAYI TEN KMSE AKSIRMAYI TEN KMSE AKSIRMAYI TEN KMSE: : : : ELHAMD LLLH DER ELHAMD LLLH DER ELHAMD LLLH DER ELHAMD LLLH DER
926 926 926 926. .. . Hz. Ali -Allah ondan raz olsun- yle demitir:
- Kim, iitmi olduu bir aksrk annda : Elhamd Lillhi Rabbil-alemn l
klli hal = Hamd, bulunulan her hal zere, lemlerin Rabb olan Allaha
mahsustur, derse hi bir zaman di ars ile kulak ars duymaz.
AKSIRMAYI TENN TEMlT NASILDIR AKSIRMAYI TENN TEMlT NASILDIR AKSIRMAYI TENN TEMlT NASILDIR AKSIRMAYI TENN TEMlT NASILDIR? ?? ?
edilmitir:
- Sizden biriniz aksrd zaman: Elhamd Lillh, desin. Elhamd Lillh
deyince de, ona kardei yahut arkada: Yerhamukellah, desin. O aksran da
(Yehdkmullah ve Yuslhu blekm = Allah size hidayet etsin ve halinizi dzeltsin)
desin.
928 928 928 928. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den naklettiine gre, Peygamber
yle buyurdu :
- Allah (kullar hakknda) aksrmay sever (ona raz olur); esnemeyi ise ho
grmez. Sizden biriniz aksrp da Allaha hamdederse, onu iiten her mslmana
Yerhamukellah demek gerekli olur. Esnemeye gelince, o eytandandr. Sizden
biriniz esneyince, gc yettii kadar onu geri evirsin, nk sizden biriniz esnedii
zaman eytan ona gler.

209
929 929 929 929. .. . bni Abbasn yle dedii rivayet edilmitir:
- Temt edildii zaman, Allah bize ve size ateten kurtulma afiyeti verir,
Allah size merhamet eder.
930 930 930 930. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, demitir ki; biz Raslullah
(s.a.v.)in yannda oturuyorduk. Br adam aksrp Allaha hamd etti. Raslullah
(s.a.v.):
Yerhamukellah Allah sana merhamet etsin, dedi. Sonra baka biri aksrd;
fakat (Peygamber) ona bir ey demedi. Bunun zerine adam dedi ki:
- Ey Allahn Resul! Bakasna karlk verdin, (Yerhamukellah dedin);
halbuki bana bir ey demedin? Buna Raslullah yle buyurdu:
- O, Allaha hama etti; nen ise sustun.
AKSIRAN KMSE ALLAHA HAMD ETMEZSE AKSIRAN KMSE ALLAHA HAMD ETMEZSE AKSIRAN KMSE ALLAHA HAMD ETMEZSE AKSIRAN KMSE ALLAHA HAMD ETMEZSE ONA TEMT EDLMEZ ONA TEMT EDLMEZ ONA TEMT EDLMEZ ONA TEMT EDLMEZ
931 931 931 931. .. . Enesin yle dedii iitilmitir: Peygamber (s.a.v.)in yannda iki adam
aksrd da bunlardan birine Peygamber temit etti, dierine temil etmedi
(Yerhamukellah demedi),
- Adam dedi ki, buna temit ettin de, bana temit etmedin?
Peygamber:
- Bu, Allaha (aksrmas sonunda) hamd etti; sen ise ona hamd etmedin.
932 932 932 932. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, demitir ki, iki adam
Peygamber (s.a.v.)in yannda oturdu; bunlardan biri dierinden daha erefli idi.
Bunlardan erefi yksek olan aksrp Allaha hamd etmedi. Peygamber de ona
temt etmedi. Sonra teki aksrd da Allaha hamd etti. Peygamber (s.a.v.) de
buna temt etti, (Yerhamukellah = Allah sana merhamet etsin, dedi). erefi
yksek olan adam dedi ki:
- Ben yannda aksrdm da, bana temt etmedin, bu beriki ise aksrd da,
ona temt etmedin? Peygamber:
- Bu adam Allah and, ben de onu andm. Halbuki sen Allah unuttun, ben
de seni unuttum. buyurdu.
AKSIRAN AKSIRAN AKSIRAN AKSIRAN, , , , NASIL SZE BALAR NASIL SZE BALAR NASIL SZE BALAR NASIL SZE BALAR
933 933 933 933. .. . Abdullah ibni merden rivayet edildiine gre, kendisi aksrp da, ona
Yerhamukellah dendii zaman: Yerhamuna ve iyyakm ve yafiru lena ve lekm
= Allah bize ve size merhamet etsin, bizi ve sizi balasn demitir.
934 934 934 934. .. . Abdullahdan rivayet edildiine gre, demitir ki, sizden biriniz
aksrd zaman Elhamd LiUhi Rabbilalemn desin. Karlk verecek olan
Yerhamukellah desin. Sonra aksran Yefirullahu li ve Lekm = Allah beni ve sizi
balasn desin.

210
935 935 935 935. .. . yas ibni Seleme, babasndan rivayet ettiine gre, babas (bni
Seleme) demitir ki: Bir adam Peygamber (s.a.v.)in yannda aksrd (ve Elhamd
lillh dedi). Peygamber buna:
Yerhamukellah = Allah sana merhamet etsin, buyurdu. Sonra adam baka
bir defa aksrd da, Peygamber:
-Bu adam nezlelidir, buyurdu.
EER ALLAH EER ALLAH EER ALLAH EER ALLAHA HAMD ETMSEN A HAMD ETMSEN A HAMD ETMSEN A HAMD ETMSEN, , , , ALLAH SAHA MERHAMET ETSN ALLAH SAHA MERHAMET ETSN ALLAH SAHA MERHAMET ETSN ALLAH SAHA MERHAMET ETSN, , , , DYEN DYEN DYEN DYEN
KMSE KMSE KMSE KMSE
936 936 936 936. .. . Mekhl El-Ezdi anlatmtr:
- bni merin yannda idim. Mescidin te tarafndan bir dm aksrd. bni
mer:
- Eer Allaha hamd etmisen, Allah sana merhamet etsin, dedi.
NSAN AKSIRINCA B NSAN AKSIRINCA B NSAN AKSIRINCA B NSAN AKSIRINCA B DEMESN DEMESN DEMESN DEMESN
937 937 937 937. .. . Mcahidin yle dedii rivayet edilmitir:
- Abdullah bni merin olu ya Eb Bekirin veya merin- aksrd da, b,
dedi. Bunun zerine (Abdullah) bni mer dedi ki:
-b nedir? b, eytanlardan bir eytann addr ki, onu aksrma ile hamd
arasna koymutur.
BRKA DEFA AKSIRINCA BRKA DEFA AKSIRINCA BRKA DEFA AKSIRINCA BRKA DEFA AKSIRINCA
938 938 938 938. .. . yas bni Selemenin babas anlatp, yle demitir:
-Ben Peygamber (s.a.v.)in yannda idim de, bir adam aksrd. Buna
peygamber:
- Yerhamukellah = Allah sana merhamet etsin. dedi.
-Sonra adam dier bir defa aksrd. Bunun zerine Peygamber:
- Bu adam nezlelidir! buyurdu.
- (Kardeine) bir defa, iki defa ve defa temit et. Bundan sonra olan
(aksrma) nezle icabdr.
YAHUD AKSIRINCA YAHUD AKSIRINCA YAHUD AKSIRINCA YAHUD AKSIRINCA
940 940 940 940. .. . Eb Musadan rivayet edildiine gre, demitir ki, Yahudiler,
Peygamber kendilerine Yerhamukelah = Allah size merhamet etsin, desin diye,
Peygamber (s.a.v.)in yannda kendilerini aksrmaya zorlarlard. Peygamber de
onlara, (aksrmalarna karlk):
- Allah size hidayet versin ve halinizi dzeltsin. derdi.

211
ERKEN KADINA TEMT ETMES ERKEN KADINA TEMT ETMES ERKEN KADINA TEMT ETMES ERKEN KADINA TEMT ETMES
941 941 941 941. .. . Eb Brdeden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Eb Musann yanna vardm, o, Abbasn olu Fazln annesinin evinde idi.
Bir ara ben aksrdm da, o bana temit etmedi (bana Yerhamukellah demedi).
Fazln annesi aksrd da, ona temit etti. Ben (bu durumu) anneme haber verdim.
Bunun zerine annem, Fazln annesine gelince ona kp dedi ki:
-Benim olum aksrd da, ona temit etmedin. Halbuki Fazln annesi
aksrnca ona temit ettin? Buna kar Eb Musa, ona dedi ki:
-Ben Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu iittim:
- Sizden biriniz aksrp da, Allaha hamd ederse, ona temit ediniz. Eer
Allaha hamd etmezse, ona temit etmeyiniz.
- Gerekten olum aksrd, fakat Allaha hamd etmedi. Ben de ona temit
etmedim. Fazln annesi ise aksrp, Allaha hamd etti. Ben de ona temit ettim.
Annem:
-Gzel yaptn, cevabn verdi.
ESNEMEK ESNEMEK ESNEMEK ESNEMEK
- Sizden biriniz esmeyecei zaman, gc yettii kadar yutkunsun, (kendini
tutup esnemeye gayret etsin)
CEVAP ANINDA LEBBEYK DYEN KMSE CEVAP ANINDA LEBBEYK DYEN KMSE CEVAP ANINDA LEBBEYK DYEN KMSE CEVAP ANINDA LEBBEYK DYEN KMSE
943 943 943 943. .. . Muazdan rivayet edildiine gre, demitir ki:
-Ben Peygamber (s.a.v.)in terkisinde idim de, yle buyurdu:
- Ey Muaz! Ben:
-Lebbeyk ve Sadeyk = Devaml olarak sebatla emrindeyim, dedim. Sonra
defa aynn syledi.
- Allahn kullar zerindeki hakk nedir, bilir misin? Bu hak ona ibadet etmek
ve ona hibir eyi ortak komamaktr. Sonra bir mddet yryp yle buyurdu:
- Ey Muaz!
Ben: Lebbeyk ve Sadeyk, dedim. Peygamber:
- Kullar Allahn bu hakkn yerine getirdikleri zaman, kullarn, Aziz ve Yce
olan Allah zerindeki hakk nedir, bilir misin? (Bu hak) Allahn onlara azap
etmemesidir. buyurdu.

212
944 944 944 944. .. . Kb ibni Malik, Tebk savandan geri kalp, Peygamber (s.a.v.)den
ayr kald zaman, Allah tevbesini kabul ettiine dair hdiseyi yle anlatt
iitilmitir:
Raslullah (s.a.v.) sabah namazn kld vakit, Allah bizim ( kiinin)
tevbesini kabul ettiini bildirdi, insanlar blk blk beni karlayp tevbenin
kabul ile beni tebrik ederek: Allahn senin tevbeni kabul etmesi, sana kutlu
olsun, diyorlard. Nihayet mescide girdim. Hemen orada Raslullah (s.a.v.)
etrafnda insanlarla bulunuyordu. Talha ibni Ubeydullah bana doru kalkp
koarak benimle musafaha etti ve beni tebrik etti. Allaha yemin ederim ki, mu-
hacirlerden ondan baka hi bir kimse bana kar kalkmad. Talhnn bu hareketini
asla unutmuyorum.
945 945 945 945. .. . Eb Sad El-Hudriden rivayet edildiine gre, (Kurayza kabilesinden
olan) insanlar Sad ibni Muzn hkmne raz oldular da Peygamber tarafndan
ona haber gnderildi. Muz da bir merkep zerinde geldi. (Peygamberin
bulunduu bir) mescidin yaknna varnca Peygamber (s.a.v.):
-Haydin hayrlnza, yahut olunuza kar durun (ayaa kalkn) buyurdu.
Sonra sordu:
- Ya Sad! unlar (Kurayza Oullar Yahudiler kabilesi) senin hkmne raz
oldular, (ne dersin, onlar hakknda hkmn nedir?) Sad:
- Onlar hakknda hkm veriyorum ki, harp edenlerini ldresin, ocuklarn
ve kadnlarn da esir edesin, cevabn verdi. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
- Allahn hkm ile hkm verdin. Yahut Melikine = Allahn hkm ile
hkm verdin.
-Ashah- kirama Peygamber (s.a.v.)den daha sevgili bir ahs yoktu; byle
iken ona ayaa kalkmazlard. nk ayaa kalkmann ho olmadm biliyorlard.
947 947 947 947. .. . Mminlerin annesi Hz. ieden (ra) rivayet edildiine gre, yle
demitir :
-Konumak, sz sylemek ve oturmak bakmndan Peygamber (s.a.v.),
Hazreti Fatmadan daha ok benzer bir kimse grmedim. (ie devamla) der ki:
Peygamber (s.a.v.) onun geldiini grd zaman ona merhaba derdi = ho
geldin derdi. Sonra ona doru kalkp onu perdi; sonra onun elinden tutarak onu
gtrp kendi yerine oturturdu. Peygamber (s.a.v.) ona gittii zaman, Fatme
Peygambere merhaba derdi = ho geldiniz derdi. Sonra Peygambere doru
kalkp onu perdi. Peygamber (s.a.v.)in vefat ettii hastal zamannda Fatme,
Peygamberin yanna geldi de, Peygamber ona: Merhaba! dedi. (Fatme

213
yatana doru eilmesiyle) onu pt ve ona fsldad (gizlice onunla konutu) da
Fatme alad. Sonra (ikinci defa) ona fsldad da arkasndan gld.
-Ben hanmlara: Ben zannediyordum ki, bu hanmn dier hanmlara
stnl var, halbuki bu hanm da dier hanmlardandr, alad srada bir de
bakyorsun glyor!., dedim. (Bu hayretimi gidermek iin) ona sordum :
Peygamber sana ne syledi? Fatme:
- (Sylediim takdirde) srr yaym olurum, dedi. Nihayet Peygamber
(s.a.v.) vefat edince Fatme yle dedi:
- Peygamber (bana gizlice dedi ki): Ben lyorum! Buna ben aladm.
Sonra bana gizlice dedi ki: Benim arkamdan bana ehlimden ilk kavuacak olan
sensin! Ben de buna sevindim ve houma gitti.
OTURAN ADAM N NSANIN AYAA KALKMASI OTURAN ADAM N NSANIN AYAA KALKMASI OTURAN ADAM N NSANIN AYAA KALKMASI OTURAN ADAM N NSANIN AYAA KALKMASI
948 948 948 948. .. . Cabirden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Peygamber (s.a.v.) hasta oldu da, biz arkasnda namaz kldk, o oturuyordu.
Eb Bekir de Peygamberin tekbirini insanlara (cemaata) iittiriyordu. Bir de
Peygamber bize dnd ve bizi ayakta grd. Bize (oturalm diye) iaret etti; biz
de oturduk, onun namaz gibi oturarak namaz kldk. Peygamber selm verince
yle buyurdu:
-Nerede ise Faris ve Rumlarn iini yapacaksnz; onlar, melikleri otururlarken
ayakta dururlar. Siz byle yapmaynz, imamlarnza uyunuz. Eer imam ayakta
namaz klarsa, siz de ayakta namaz klnz; ve eer oturarak namaz klarsa, siz de
oturarak klnz.
NSAN ESNEYNCE ELN AZINA KOYSUN NSAN ESNEYNCE ELN AZINA KOYSUN NSAN ESNEYNCE ELN AZINA KOYSUN NSAN ESNEYNCE ELN AZINA KOYSUN
949 949 949 949. .. . Eb Sad, Peygamber (s.a.v.)den anlattna gre, Peygamber yle
buyurdu:
- Sizden biriniz esnedii zaman elini azna koysun; nk eytan azna
girer.
- Bir kimse esneyince elini azna koysun; nk esnemek eytandandr.
951 951 951 951. .. . Eb Sad El-Hudrnin olundan babasnn yle anlatt rivayet
edilmitir:
- Allahn Resul (s.a.v.) yle buyurdu:
- Sizden biriniz esnedii zaman azn tutsun; nk eytan oraya girer.
Yine Eb Sadden baka bir rivayet yolu ile aynen Peygamber yle
buyurdu:

214
- Sizden biriniz esnedii zaman azn tutsun; nk eytan oraya girer.
BR KMSE BAKASININ BAINI TARAYIP TEMZLER M BR KMSE BAKASININ BAINI TARAYIP TEMZLER M BR KMSE BAKASININ BAINI TARAYIP TEMZLER M BR KMSE BAKASININ BAINI TARAYIP TEMZLER M? ?? ?
952 952 952 952. .. . Enes ibni Malikin yle dedii iitilmitir:
-Peygamber (s.a.v.), Milhann kz (ve kendi st teyzesi) mm Haramn
yanna giderdi; o da Peygambere yemek ikram ederdi. Ubade ibnis-Samitin
nikhnda iken (bir gn peygamber) onun evine gitti. mm Haram, Peygambere
yemek ikram etti de arkasndan ban temizleyip taramaya balad. Sonra
Peygamber uyudu. Daha sonra Peygamber glmseyerek uyand.
953 953 953 953. .. . Kays ibni Asm Es-Sadden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Raslullah (s.a.v.)e gittim de, yle buyurdu:
- Bu adan deve sahiplerinin ulusudur.
Bunun zerine ben de dedim ki:
- Ya Raslallah! Hangi maldr ki, onda misafirden ve isteyiciden yana benim
zerimde bir hak yoktur?
Raslullah buna cevaben yle buyurdu :
- Krk tane (deve) ne gzeldir! Altm tane oktur. Yzler sahibine azab
vardr; ancak u kimse mstesnadr: Malnn kymetlisini veren, bol salam ariyet
veren, semizini kesip de yiyen ve dilenci ile muhtaca yediren.
Dedim ki, ya Raslallah, bu ne gzel ahlk!.. Bir vadiye inilmez ki, benim
orada en ziyade davarm olmasn. Peygamber (bana) sordu :
- Ba nasl yaparsn? dedim ki:
- Gen deve ile yal deveyi veririm. Peygamber yine sordu:
- Ariyet hayvan hususunda nasl yaparsn? dedim ki;
- (Ynnden, stnden ve yapasndan faydalansnlar diye) yz deve
ariyet veririm. Peygamber yine sordu:
- Yetikin develer hakknda nasl yaparsn? dedim ki:
- nsanlar sabahleyin ipleriyle karlar ve hi bir adam yuvarlayaca bir
deveden alkonmaz da, nne kan deveyi tutar ve onu kendisi geri verinceye
kadar saklar, (bylece isteyen herkes develerimden faydalanr). Peygamber
(s.a.v.) sordu:
- Senin maln m sana daha sevgilidir, yoksa miraslarnn mal m?
- Benim malm, dedim. Peygamber buyurdu:
- Malndan sana ait olan, ancak yeyip de harcadndr yahut verip de
geerli kldndr. Maln dieri ise miraslarnndr.

215
- (Ben dedim ki:) are yok, eer geri dnersem, muhakkak develerimin
saysn azaltacam, (insanlara ok miktarda datacam ve kendime azm
brakacam).
Bu adamn lm vakti gelince, oullarn toplayp onlara yle dedi:
Evldlarn! Benim dm tutun; nk size benden daha iyi t veren bir kimse
bulup, ondan t alamazsnz. lnce arkamda bara ara alamaynz; nk
Raslullah (s.a.v.) zerine bara ara alanmad. Gerekten Peygamber
(s.a.v.) l arkasndan bararak alamay yasakladn iittim. Beni, namaz
klm olduum elbiselerle kefenleyin. Byklerinize hrmet edin, onlar banzda
efendi tutun. Eer siz byklerinizi erefli tutarsa, sizde babanzn halifesi devaml
olarak bulunur. Kklerinizi zerinizde erefli yaparsanz, bykleriniz insanlara
kar hor ve baya derler ve sizden yz evirirler. Yaaynz dzeltin; nk
dzgn yaayta, insanlardan istemekten kurtulu vardr. Dilenmekten saknn;
nk bu, insan kazancnn en bayasdr. Beni gmdnz zaman, kabrimin
zerini dmdz yapn, (belli olmasn); nk bu mahalleden Bekir ibni Vail ile
aramda bir ey oluyordu da dvmeler kyordu. imdi hafif akll biri kp da
sizin dininize bir ayp i getirmesinden emin deilim, (bu hasmlarmdan biri gelir
de mezarm eeler, siz de ona br fenalk edersiniz. Bylece hiretinizi kaybetmi
olabilirsiniz).
HAYRET ANINDA BAI SALLAMAK VE DUDAKLARI ISIRMAK HAYRET ANINDA BAI SALLAMAK VE DUDAKLARI ISIRMAK HAYRET ANINDA BAI SALLAMAK VE DUDAKLARI ISIRMAK HAYRET ANINDA BAI SALLAMAK VE DUDAKLARI ISIRMAK
954 954 954 954. .. . Abdullah bnis-Samit demitir ki, dostum Eb Zerre Sordum da, yle
(bir hads) anlatt,
- Peygamber (s.a.v.)e abdest suyu getirdim de, ban sallad ve
dudaklarn srd. Ben dedim ki:
- Annem ve babam sana feda olsun, sana eziyet mi ettim? Peygamber yle
buyurdu:
- Hayr, ancak bir takm idarecilere -yahut imamlara- yetieceksin; bunlar
namaz vaktinden geciktirecekler. Dedim ki:
- Bana (bu hususta ne yapmam) emredersini? Peygamber yle buyurdu:
- Sen namaz vaktinde kl; eer sonradan onlara yetiirsen, o namaz yine
kl ve sakn ben namaz kldm, artk klmayacam diye.
HAYRET VEYA BREY ZAMANINDA NSANIN ELN OYLUUNA VURMASI HAYRET VEYA BREY ZAMANINDA NSANIN ELN OYLUUNA VURMASI HAYRET VEYA BREY ZAMANINDA NSANIN ELN OYLUUNA VURMASI HAYRET VEYA BREY ZAMANINDA NSANIN ELN OYLUUNA VURMASI
955 955 955 955. .. . Hazreti Aliden rivayet edilmitir ki, Raslullah (s.a.v.) geceleyin Ali ile
Fatmenin evine gitti ve yle buyurdu:
- Namaz klmaz msnz? (Kalkn namaz kln),
Ali rivayetinde der ki:

216
-Ben yle syledim; Ey Allahn Resul! Bizim nefislerimiz Allahn kudretin
dedir; bizi uyandrmak istedii zaman bizi uyandrr, (biz uykuda kendimize malik
deiliz). Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) dnd ve bana bir ey sylemedi.
Sonra arkasn dnm olduu halde oyluuna vurarak yle buyurduunu iittim:
956 956 956 956. .. . Eb Rezn demitir ki, Eb Hureyrenin elini alnna vurarak yle
dediini grdm:
-Zanneder misiniz ben Raslullah (s.a.v.)e yalan uydururum? Size afiyet ve
bana gnh olur mu? (Ben byle bir duruma der miyim? O halde u gerei
dinleyin:) Raslullah (s.a.v.)in. yle buyurduunu iittim, buna ahidlik ederim:
- Sizden birinizin ayakkab ba koptuu zaman, bunu dzeltmedike, dier
ayakkabsyla yrmesin, (iki aya da giyili olsun).
NSAN KARDENN OYLUUNA VURUP DA BUNUNLA BR KTLK NSAN KARDENN OYLUUNA VURUP DA BUNUNLA BR KTLK NSAN KARDENN OYLUUNA VURUP DA BUNUNLA BR KTLK NSAN KARDENN OYLUUNA VURUP DA BUNUNLA BR KTLK
DLEMEZSE DLEMEZSE DLEMEZSE DLEMEZSE
957 957 957 957. .. . Ebl-Aliye El-Berdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Abdullah ibnis-Samit bana urad. Ben de ona bir iskemle verdim; O da
oturdu. Ben ona dedim ki:
- bni Ziyad namaz geciktirdi, ne buyurursun? Bunun zerine o, oyluuma bir
vuru vurdu. (Ravi, Ebl-Berann oyluumda iz brakt, dediini sanyor.) Sonra
Abdullah ibnis-Samit yle dedi:
- Sen bana sorduun gibi, ben Eb Zere sordum da, ben senin oyluuna
vurduum gibi, benim oyluuma vurduktan- sonra dedi ki:
- Namaz (mstehab) vaktinde kl. Eer cemaata (sonradan) yetiirsen, sen
de (onlarla) kl ve ben namaz kldm, artk klmayacam, deme.
958 958 958 958. .. . Abdullah ibni mer haber verdiine gre, mer bnil-Hattab
Raslullah (s.a.v.) ile beraber, ashabndan be-on kiilik bir topluluk arasnda
(Peygamberlik iddia eden Deccal) bni Sayyada doru gittiler. Nihayet onu, Ben
Meale kalesinde delikanllarla oynarken buldular. O gn, bni Sayyad bul
ana yaklam bulunuyordu. bni Sayyad (Peygamberin geliinden) haberdar
olmad; nihayet Peygamber (s.a.v.) eliyle arkasna vurduktan sonra :
-Allahn Resul olduuma hidlik eder misin? buyurdu,
bni Sayyad Peygambere bakp, dedi ki:
- Araplarn peygamberi olduuna ahidlik ederim, (biz yahudilerin
peygamberi olarak deil). bni Sayyad sordu: Sen, benim Allahn Resul
olduuma ahidlik eder misin? Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) ona sormay
brakt, sonra :

217
- Ben, Allaha ve onun (gerek) Peygamberine iman ettim. buyurdu. Sonra
bni Sayyada yle dedi:
- (Ryada) Ne gryorsun? bni Sayyad dedi ki:
- Bazen bana (cin tarafndan) doru haber gelir, bazen de yalan gelir.
Hazreti Peygamber buna
- sana kartrld (hak ile batl birbirine kart). buyurdu. Peygamber
(s.a.v.) :
- Ben iimde senin iin bir ey gizli tuttum, (bil bakalm). buyurdu. bn
Sayyad dedi ki:
- O iinde tuttuun mudur. (Duhan diyecek yerde, kelimenin bir ksmn
syleyebilmitir.) Peygamber :
- Defol git, haddini ama! buyurdu. Hazreti mer dedi ki:
- Ya Raslallah! Bunun hakknda, boynunu vurmak zere bana izin verir
misin? Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Eer bu adam o Deccal ise, sen ona musallat olamazsn, (onu ldrmee
gcn yetmez). Eer Deccal deilse onu ldrmekte senin iin bir hayr yoktur,
(nk mkellef ama girmemitir, hem de aramzda emniyet szlemesi vardr).
Ravilerden Salim demitir ki, Abdullah bni merin yle dediini iittim:
Bundan sonra Peygamber (s.a.v.) Ubeyy bni Kb El-Ensaf ile bir gn bni
Sayyadn bulunduu hurmala gitti. Peygamber (s.a.v.) hurmala girince,
Peygamber hurma aalarnn gvdeleri arkasnda saklanmaya koyuldu;
Peygamberi grmeden nce ibni Sayyadn ne syleyeceini Peygamber iitmek
istiyordu. bni Sayyad da, kendisine ait hrkas zerindeki yatanda uzanm yat-
yordu da, orada mrlt kyordu. Bu esnada bni Sayyadn annesi Peygamber
(s.a.v.) hurma gvdeleri arkasnda saklanyor grd. Hemen (olu) bni Sayyada,
(ismi ile ararak) :
- Ey Safi! Bu Muhammeddir, dedi. Bunun zerine bni Sayyad mrltsn kesip
sustu. Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Eer (bu kadn) onu brakayd, samaln aa vuracakt. Yine Salim
der ki, Abdullah (bni mer) yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.) insanlar iinde ayaa kalkt da, Allah lyk olduu
zere vd, ona hamd etti. Sonra Deccali anlatp yle buyurdu:
- Ben sizi kesin olarak Deccalin ktlnden sakndrrm. Hi bir
Peygamber yoktur ki, kavmini onunla korkutmu olmasn. Gerekten Nuh
Peygamber kavmini korkuttu; fakat ben Deccal hakknda size bir sz syleyeceim

218
ki, hi bir peygamber onu kavmine sylememitir: Biliniz ki Deccal adr, (hak
yoldan artp saptrr), Allah ise a deildir. (Hak yola gtrr).
-Peygamber (s.a.v.) cnb olduu zaman, iki avu dolusu sudan defa
bana dkerdi.
Hasan ibni Muhammed (Eb Abdullah) dedi ki, benim salarm bu miktardan
daha oktur, ( avu dolusu ile ykanm olmaz). Ravi dedi ki, Cabir hazretleri
eliyle beraber Hasan bni Muhammedin oyluuna vurup yle syledi:
- Ey kardeim olu, Peygamber (s.a.v.)in salar senin salarndan daha
oktu ve daha da hotu.
KENDS OTURUP DA NSANLARIN KENDS OTURUP DA NSANLARIN KENDS OTURUP DA NSANLARIN KENDS OTURUP DA NSANLARIN KEND KEND KEND KENDS N AYAA KALKMASINI HO S N AYAA KALKMASINI HO S N AYAA KALKMASINI HO S N AYAA KALKMASINI HO
GRM GRM GRM GRME EE EYEN KMSE YEN KMSE YEN KMSE YEN KMSE
960 960 960 960. .. . Cabirden rivayet edildiine gre, demitir ki. Peygamber (s.a.v.)
Medinede bir hurma aacnn gvdesi zerine attan dt de, aya (bileinden)
kt. Biz de onu Hazreti ienin (ra) sofasnda ziyaret ederdik. Bir defa ona gittik
ki, oturarak namaz klyordu; biz ise ayakta kldk. Sonra dier bir defa ona gittik
ki, farz namaz oturarak klyordu; biz ise arkasnda ayakta kldk. Peygamber,
oturun diye bize iaret etti. Peygamber namaz tamamlaynca yle buyurdu:
- mam oturarak namaz kld zaman, siz de oturarak namaz kln ve eer
ayakta klarsa, siz de ayakta namaz kln. Acemler byklerine yapt gibi, imam
oturur halde iken, siz ayakta durmaynz.
961 961 961 961. .. . Cabir demitir ki, Ensardan bir gencin bir olu dodu da ona
Muhammed adn verdi. Ensar (Medneli ashab) dediler ki:
-Biz Allahn Resul ile seni knyelemeyiz, (sana Eb Muhammed =
Muhammedin babas, demeyiz). Nihayet yolda oturduk ki, Peygambere kyamet
vaktinden soralm. Peygamber yle buyurdu:
- Bana kyametten sor a sn iz diye mi bana geldiniz? Biz :
- Evet, dedik. Peygamber :
-Hi bir nefis sahibi canl yoktur ki, lazerinden yz yl gesin, (bu gnde
hayatta olanlar yz sene yaam olsun). buyurdu. Biz dedik ki:
- Ensardan bir gencin bir olu dodu da, ona Muhammed ismini verdi.
Bunun zerine Ensar:
- Biz seni Allahn Resul ile knyelemeyiz, (sana Eb Muhammed demeyiz)
dediler. Peygamber yle buyurdu :
- Ensar gzel syledi. Siz benim ismimle isimleniniz, fakat benim knyemle
knyelenmeyiniz.

219
962 962 962 962. .. . Cabir bni Abdullahtan rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)
(Medinenin) yksek kylerinden birinden gelerek arya urad, iki yannda da
insanlar vard. Sonra kulaksz l bir kei yavrusuna tesadf etti. Ona doru
uzanp (kck) kulandan tuttu; sonra yle buyurdu:
- Sizden hanginiz, bir dirhem para karlnda bunun kendisine ait olmasn
ister.
Ashab dediler ki, hibir ey karlnda bunun bize ait olmasn istemeyiz. Biz
bununla ne yapabiliriz?
-(Bedelsiz olarak) Bunun size ait olmasn ister misiniz? onlar:
-Hayr, dediler. Peygamber bu sz onlara defa syledi. Bunun zerine
ashab dediler ki:
-Hayr, vallahi eer bu olak sa olsayd, onda ayp (kusur) bulunacakt;
nk bu Esekkdir. (Esekk, iki kula olmayan hayvana denir) Nasl olur, hem bu
ldr?
- Allaha yemin olsun ki, size bu kymetsiz geldiinden, dnya Allaha daha
kymetsizdir.
963 963 963 963. .. . Uteyy bni Damre demitir ki, babamn yannda cahiliyetteki kavmiyet
iddiasnda bulunan bir adam grdm. Babam ona kapal (kinaye yollu) deil de,
ak olarak svd. Bunun zerine arkadalar babama baktlar. Babam dedi ki, bu
szmden holanmadnz. Sonra:
-Ben bu hususta asla kimseden korkmam, dedi. Ben Peygamber (s.a.v.)in
yle buyurduunu iittim:
- Cahiliyetin kavmiyet iddiasn yapana aka svnz, ona kapal
sylemeyiniz (ona kinaye yapmaynz).
NSAN AYAI UYUUNCA NE SYLER NSAN AYAI UYUUNCA NE SYLER NSAN AYAI UYUUNCA NE SYLER NSAN AYAI UYUUNCA NE SYLER
964 964 964 964. .. . Abdurrahman bni Saddan rivayet edildiine gre, demitir ki, bni
merin aya uyutu. Bunun zerine bir adam ona:
-nsanlardan en ok sevdiin kimseyi hatrla, dedi. O da:
- Muhammed! dedi.
965 965 965 965. .. . Eb Musadan rivayet edildiine gre, kendisi Medine bostanlarndan
birinde Peygamber (s.a.v.) ile beraberdi ve Peygamber (s.a.v.)in elinde de, su

220
ile amur arasna dikmekte olduu bir sopa vard. Bu esnada (bostan kapsndan)
ieri girmek isteyen bir adam geldi. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.):
- Ona kapy a ve onu cennetle mjdele buyurdu. Bende gittim, bir de Eb
Bekiri (ra) grdm; ona kapy atm ve onu cennetle mjdeledim. Sonra baka bir
adam ieri girmek istedi. Peygamber buna da:
- Kapy kendisine a ve onu cennetle mjdele buyurdu. mer (ra)
olduunu grdm de ona kapy atm ve onu cennetle mjdeledim. Sonra baka
bir adam ieri girmek iin izin istedi. Peygamber yaslanmken, oturup yle
buyurdu:
- Ona kapy a ve kendisine isabet edecek veya olacak bir bela
karlnda, onu cennetle mjdele!
-Gittim ki, Osman Ona kapy atm da, Peygamberin sylediklerini ona
haber verdim. Osman (ra) dedi ki:
-Kendisinden (meakkat zamannda) yardm istenen ancak Allahtr.
OCUKLARA MUSAFAHA ETMEK OCUKLARA MUSAFAHA ETMEK OCUKLARA MUSAFAHA ETMEK OCUKLARA MUSAFAHA ETMEK
966 966 966 966. .. . Seleme bni Verdndan rivayet edildiine gre, demitir ki:
- Enes bni Maliki grdm, insanlarla musafaha ediyordu da, bana sordu:
-Sen kimsin?
Ben de dedim ki:
-Leys ollarn azatlsym.
Bunun zerine defa bam okad ve:
-Allah sana bereket versin, dedi.
MUSAFAHA MUSAFAHA MUSAFAHA MUSAFAHA
967 967 967 967. .. . Enes bni Malikten rivayet edildiine gre, demitir ki, Yemenli halk
gelince, Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Yemenliler gelmitir. Onlarn kalbi sizinkinden daha duyguludur. te ilk
musafahaya gelen onlardr.
968 968 968 968. .. . Ber bni Azibden rivayet edildiine gre, demitir ki, Kardeine
musafaha etmek, selam vermenin tamamndandr.
OCUUN BAINI KADININ OKAMASI OCUUN BAINI KADININ OKAMASI OCUUN BAINI KADININ OKAMASI OCUUN BAINI KADININ OKAMASI
969 969 969 969. .. . brahim bni Merzk Es-Sakafi demitir ki, babam (Merzk Es-Sakafi)
Abdullah bni Zbeyrin hizmetisi idi de, onu Haccac kendisinden almt. Babam
bana anlatarak yle dedi:

221
- Abdullah bni Zbeyr, beni Eb Bekirin kz Esmya gnderdi ki, Haccacn
onlara ettii muameleyi kendisine haber vereyim. Esm bana dua ediyordu ve
bam okuyordu; ben ise ocuk yata idim.
KUCAKLAMA KUCAKLAMA KUCAKLAMA KUCAKLAMA
970 970 970 970. .. . Cabir bni Abdullah, bni Akile anlattna gre, Peygamber (s.a.v.)in
ashabndan bir adamdan kendisine bir hadis ulat. (Bunu tahkik iin yle hareket
ettiini Cabir anlatmtr)
-Bir deve satn aldm da, ykm bir aylk mesafe iin ona baladm; nihayet
am7a vardm. Orada Abdullah bni Enis vard. Cabir kapdadr diye, ona haber
gnderdim. Haccac geri dnp:
-Cabir bni Abdullah m? dedi.
-Evet dedim. Bunun zerine Abdullah bni Enis evden dar kp beni
kucaklad dedim ki, bana bir hadis ulat; onu duymamtm. Ben lrm, yahut sen
lrsn (de bu hadis gereklememi olur) diye korktum (ve renmek iin sana
geldim).
Abdullah bni Enis dedi ki:
- Allah kyamet gn kullar yahut insanlar- plak olarak, snnetsiz olarak
ve (bhmen) eyasz olarak bir araya toplayacaktr.
Biz dedik ki:
- nsanlarn beraberlerinde hibir eyleri olmamaktr. Bylece uzakta olan
kimsenin duyaca bir sesle onlara yle aracaktr (zannedersem, o yle
demiti:
-Yaknda olan kimse onu duyduu gibi, uzaktaki de onu duyacaktr):
-Gerekten sahip, sultan benim; cennet elinden hi kimseye,
cehennemliklerden birinin zulmden tr ona davac olmas halinde, cennete
girmek layk deildir. Cehennem ehlinden de hi kimseye, cennetliklerden birinin
zulmden tr ona davac olmas halinde, cehennem girmek layk deildir.
(Cennet veya Cehenneme girmeden nce, bunlara haklar verilir): Dedim ki:
- Bu nasl olur? Biz Allaha plak olarak varlksz ekilde gideceiz, (haklar
nereden ve nasl verebiliriz?) Peygamber:
- Sevaplarla ve gnahlarla buyurdu. (zulmedenin sevab varsa, mazluma
hak kadar sevabndan verilir.sevab yoksa, mazlumun gnahndan alnarak ona
verilir ve bylece mazlumun yk hafifletilir).

222
ADAM KIZINI PER ADAM KIZINI PER ADAM KIZINI PER ADAM KIZINI PER
971 971 971 971. .. . Mminlerin annesi Hazreti ieden rivayet edildiine gre, yle
demitir:
- Konumak ve sz sylemek bakmndan Raslullah (s.a.v.)e Fatimeden
daha ok benzeyen bir kimse grmedim. (Peygamberin kz Fatme) babasnn
yanna girdii zaman, Peygamber ona kalkp kendisine merhaba eder, onu per
ve oturduu yere onu oturturdu. Peygamber de onun evine girdii zaman, o,
Peygambere kalkp elinden tutar, merhaba eder, onu per ve kendi oturduu yere
onu oturturdu. Peygamberin vefat etmi olduu hastal zamannda Fatme, Pey-
gamberin yanna vard da, Peygamber ona merhaba etti ve onu pt.
EL PMEK EL PMEK EL PMEK EL PMEK
972 972 972 972. .. . bni merden rivayet edildiine gre, yle demitir: Biz bir savata
idik de insanlar (harpten) bir dn dndler. Biz, (birbirimize veya kendi
kendimize) dedik ki, savatan kamken biz Peygamber (s.a.v.)le nasl
karlaacaz? Bunun zerine (Enfal Sresinin u onaltnc yeti olan):
= Kim byle (sava) gnnde kfirlere arka evirip kaarsa ancak tekrar
dmana atlmak iin kendini kaar gibi gstererek aldatmak veya baka birlie
katlp savamak iin mstesna muhakkak ki o, Allahn gazabna uramtr. =
yeti nazil oldu. Biz demitik ki, Medineye girmeyelim, bizi kimse grmesin. Sonra
girelim (Peygamberin huzuruna) dedik. Bir de Peygamber (s.a.v.) sabah
namazndan kt. Dedik ki:
- Biz kaaklarz, (savata firar edenleriz). Peygamber yle buyurdu:
- Siz g kazanmak iin dnp tekrar savaacak kimselersiniz, (savatan
kaanlar deilsiniz). Biz de Peygamberin elini ptk. O yle buyurdu:
- Ben sizin birliinizim, (benden yardm grmek iin bana sndnz. Bu
hareketiniz de bir gnah).
973 973 973 973. .. . Abdurrahman ibni Rezn anlatarak yle demitir:
- Biz Rebeze kasabasna uradk. Bize dendi ki, Seleme ibni Ekva buradadr.
Ona gittim de kendisine selm verdik. O, iki elini karp: Bunlarla Peygamber
(s.a.v.)e bat ettim, dedi. yle byk bir elini kard ki, sanki deve eli idi. Biz
ona doru kalktk da elini ptk.
974 974 974 974. .. . Sabit, Enese demitir ki:
-Elinle beraber Peygamber (s.a.v.)e dokundun mu? Enes:
- Evet, dedi de :
- Sabit; onun elini pt.

223
ERKE PMEK ERKE PMEK ERKE PMEK ERKE PMEK
975 975 975 975. .. . El-Vzi ibni mir yle demitir:
- Biz (Medineye) vardk da, Raslullah buradadr dendi. Biz de; onun
ellerini ve ayaklarn pmeye baladk.
976 976 976 976. .. . Suheybden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Aliyi grdm, (amcas) Abbasn elini ve ayaklarm pyordu.
TAZM N NSANIN NSANA KARI AYAA KALKMASI TAZM N NSANIN NSANA KARI AYAA KALKMASI TAZM N NSANIN NSANA KARI AYAA KALKMASI TAZM N NSANIN NSANA KARI AYAA KALKMASI
977 977 977 977. .. . Eb Miclezin yle dedii iitilmitir :
- Muaviye (evden arya) kt; Abdullah ibni mir ve Abdullah ibni Zbeyr
oturuyorlard, ibni mir hemen kalkt ve en oturakllar bulunan bni Zbeyr oturdu.
Muaviye dedi ki, Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu :
Kim, Allahn kullarnn kendisi iin ayakta dikilmesine sevinirse, ateten bir
eve hazrlansn.
SELAMIN BALANGICI SELAMIN BALANGICI SELAMIN BALANGICI SELAMIN BALANGICI
978 978 978 978. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre, Peygamber
yle buyurdu:
- Allah, dem (s.a.v.)i boyu altm zira = (dirsekle parmak ular boyu
hesabyla altm arn) olarak yaratt. Ona dedi ki, u oturmakta olan melekler
topluluuna git de selm ver; sonra sana ne cevap vereceklerini dinle. nk bu
selm senin ve senin neslinin selamlama eklidir. dem de:
- Esselmu aleykm, dedi. Melekler ise:
- Esselmu Aleyke ve rahmetullahi, diyerek ona ve rahmetullahi szn
ziyade yaptlar. Cennete her girecek olan demin suretinde (en gzel ekilde)
girecektir. Bu ana kadar da insanlarn yaratl noksanlaa gelmitir. (Boy, gzellik
ve bnye bakmndan...)
SELAMI YAYMAK SELAMI YAYMAK SELAMI YAYMAK SELAMI YAYMAK
979 979 979 979. .. . Berdan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
-Selam (insanlar arasnda) yayn; selamet bulursunuz.
buyurdu :
- man etmedike cennete giremezsiniz; sevimedike de mmin
olamazsnz. Kendisi ile sevieceiniz bir eyi size gstereyim mi?
(Ashab) dediler ki:
- Evet, ya Raslallah! Peygamber:

224
- Aranzda selm yaynz. buyurdu.
981 981 981 981. .. . Abdullah ibni Amrdan rivayet edildiine gre, demitir ki, Raslullah
(s.a.v.)yle buyurdu:
- Rahman = Rahmeti bol olan Allaha ibadet edin, yemek yedirin, selm
yayn; cennetlere girersiniz.
NCE SELAM VEREN NCE SELAM VEREN NCE SELAM VEREN NCE SELAM VEREN
982 982 982 982. .. . Ber bni Yesrdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-bni merden nce selma balayan, yahut selmda ne geen kimse
olmamtr.
983 983 983 983. .. . Cbirin yle dedii iitilmitir -.
- Svari piyadeye, piyade (yaya yryen) oturana selm verir. Yrmekte
olan iki kiiden hangisi nce selm verirse, o daha faziletlidir.
984 984 984 984. .. . bni merden haber verildiine gre: Mzeyne kabilesinden olan ve
Peygamber (s.a.v.) ile sohbeti bulunan El-Aarrn, Amr ibni Avf Oullarndan bir
adamda birka kilo hurma alaca vard da (bunu almak iin) defalarca ona gidip
gelmitir. El-Aarr dedi ki:
-Ben Peygamber (s.a.v.)e (ikyet iin) gittim de. benimle beraber
(borluya) Eb Bekiri gnderdi. (Yine El-Aarr) anlatt: Her karlatmz kimseler
bize selm verdiler. Eb Bekir dedi ki:
- Grmyor musun, insanlar senden nce sana selm veriyorlar; bylece
mkfat onlarn oluyor? nsanlara nce selm ver ki, mkfat senin olsun. Bu son
sz bni mer kendiliinden sylemitir.
985 985 985 985. .. . Eb Eyyubden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu:
-Mslman bir kiinin, gnden ok kardeine darlmas (onunla
konumamas) hell olmaz. O halde ki, karlarlar da biri teye, biri beriye
dner. Bunlarn en hayrls, selm ile sze balayandr.
SELAMIN FAZLET SELAMIN FAZLET SELAMIN FAZLET SELAMIN FAZLET
986 986 986 986. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, bir adam, bir mecliste
oturmakta olan Raslullah (s.a.v.)e urayp:
- ESSELMU ALEYKM dedi. Bunun zerine Peygamber:
- (Bu selm karl olarak) On sevap vardr. buyurdu. Sonra baka bir
adam gelip:
- ESSELMU ALEYKM VE RAHMETLLAH, dedi. Peygamber buna : Yirmi
sevap vardr buyurdu. Daha sonra baka bir adam gelip:

225
-ESSELMU ALEYKM VE RAHMETULLAH VE BEREKATH, dedi. Buna da:
Otuz sevap vardr. buyurdu. Sonra meclisten (ayrlmak zere) bir adam kalkp
selm vermedi. Bunun zerine de Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:
- Arkadanz unuttuunu (selmn) ne abuk unuttu! Sizden biriniz meclise
geldii vakit selm versin de, eer oturmay uygun grrse otursun. Meclisten de
(ayrlmak zere) kalkt zaman (yine) selm versin. Evvelki selm, son selmdan
daha lyk deildir.
987 987 987 987. .. . Hazreti merden rivayet edildiine gre, yle demitir : (Bir hayvan
zerinde ettiimiz yolculukta) ben, Eb Bekirin terkisinde idim. Rastgeldii
insanlara ESSELMU ALEYKM deyince, onlar:
ESSELMU ALEYKM VE RAHMETULLAH diyorlard. (Eb Bekir): ESSELMU
ALEYKM VE RAHMETULLAH deyince, onlar: ESSELMU ALEYKM VE
RAHMETULLAH VE BEREKTH diyorlard. Nihayet Eb Bekir yle dedi : Bugn
insanlar, ok fazlasyla, bizi fazilete getiler.
988 988 988 988. .. . Raslllah (s.a.v.)in yle buyurduu Hz. ieden rivayet edilmitir:
- Yahudiler, salam vermek ve amn demek szleri zerine size hased ettikleri
kadar hi bir ey zerine size hased etmi deillerdir.
SELM SELM SELM SELM, , , , AZZ AZZ AZZ AZZ VE YCE VE YCE VE YCE VE YCE OLAN ALLAHIN OLAN ALLAHIN OLAN ALLAHIN OLAN ALLAHIN
SMLERNDEN BR SMDR SMLERNDEN BR SMDR SMLERNDEN BR SMDR SMLERNDEN BR SMDR
989 989 989 989. .. . Enesden rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
-Selm, Allah Tealnn isimlerinden bir isimdir iki, onu Allah (selmlamak
iin) yeryzne koymutur; o halde aranzda selm yaynz.
990 990 990 990. .. . bni Mesuddan nakledildiine gre, yle demitir:
-Ashab, Peygamber ((s.a.v.)in arkasnda namaz klarlard. Namaz
klanlardan biri ESSELMU ALELLAH = Selm Allah zerine olsun, dedi. Peygamber
(s.a.v.) namazm bitirince:
- Kimdir o, Esselmu Alellah diyen? buyurdu. Selm = Noksanlklardan beri
bulunan, Allahdr. Ancak siz yle deyiniz: Et-Tehyyat lillhi ves-Salvatu vet-
Tayyibat = Btn tazimler, her eit ibadetler ve en pak vgler Allaha
mahsustur. Es-Selmu aleyke eyyhennebiyyu ve rahmetullahi ve berekth =
Sana selm olsun, ey Peygamberi Allahn rahmeti de, bereketleri de... Es-Selmu
aleyna ve l ibadillhis-Salihne = Selm bize olsun, Allahn salih kullarna da...
Ehed en la ilahe illallah ve ehed erme Muhammeden abduh reslhu ==
Allahdan baka bir ilh olmadna ahidlik ederim. Muhammedin de onun kulu
ve peygamberi olduuna ahidlik ederim. Sizden biriniz Kurandan sre renir
gibi, ashab bu duay renirlerdi.

226
MSLMAN MSLMANLA KARILATII ZAMAN ONA SELAM VERMES MSLMAN MSLMANLA KARILATII ZAMAN ONA SELAM VERMES MSLMAN MSLMANLA KARILATII ZAMAN ONA SELAM VERMES MSLMAN MSLMANLA KARILATII ZAMAN ONA SELAM VERMES, , , ,
ZERNE DEN VAZFEDR ZERNE DEN VAZFEDR ZERNE DEN VAZFEDR ZERNE DEN VAZFEDR
edilmitir:
- Mslmann mslman zerine olan hakk betir. (Ashab tarafndan)
denildi ki, bunlar nelerdir? Peygamber buyurdu:
-Mslmanla karlatn zaman ona selm ver. Seni davet ettii zaman
ona icabet et. Senden t istedii zaman ona nasihat ver. Aksrp da Allaha
hamd ettii zaman ona temit et Yerhamukellah = Allah sana merhamet etsin,
de. Hastaland zaman onu ziyaret et. Vefat edince de onun cenazesinde bulun,
(namazm kl ve teyi et).
YRYEN OTURANA SELM VERR YRYEN OTURANA SELM VERR YRYEN OTURANA SELM VERR YRYEN OTURANA SELM VERR
992 992 992 992. .. . Abdurrahman bni ibl demitir ki, Peygamber (s.a.v.)in yle
buyurduunu iittim:
- Svari piyadeye selam versin, piyade oturana selam versin; az olan
(topluluk) ok olana selam versin. Bylece selam, ona icabet edene aittir. cabet
etmeyene bir ey (vebal) yoktur.
buyurdu:
- Svari piyadeye, piyade oturana ve azlk oklua selam verir.
994 994 994 994. .. . Cabirin yle dediini Eb Zbeyr iitmitir:
-ki piyade karlat zaman, bunlardan hangisi nce selam verirse, o daha
fazla fazilet sahibi olur.
SVARNN OTURANA SELAM VERMES SVARNN OTURANA SELAM VERMES SVARNN OTURANA SELAM VERMES SVARNN OTURANA SELAM VERMES
buyurdu:
- Svari piyadeye, yiyade de oturana, azlk oklua selam verir.
996 996 996 996. .. . Fudale hazretlerinden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
- Svari oturana ve azlk da oklua selam verir.
PYADE SVARYE SELAM VERR M PYADE SVARYE SELAM VERR M PYADE SVARYE SELAM VERR M PYADE SVARYE SELAM VERR M? ?? ?
997 997 997 997. .. . abden rivayet edildiine gre, kendisi bir svari kile karlat da,
ona selam verdi, (svariden nce selam verdi. Ravi Husayn demitir ki), bunun
zerine ben: nce selam m veriyorsun? dedim. O (b), yle cevap verdi:
urayhi yrrken grdm, nce selam veriyordu.

227
AZLIK OKLUA SELAM VERR AZLIK OKLUA SELAM VERR AZLIK OKLUA SELAM VERR AZLIK OKLUA SELAM VERR
998 998 998 998. .. . Fudale bni Ubeydden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
-Svari piyadeye, piyade oturana ve azlk oklua selam verir.
999 999 999 999. .. . (Baka bir rivayet yolu ile yine) Fudaleden rivayet edildiine gre,
-Svari piyadeye, piyade oturana ve azlk oklua selam verir.
KK BYE SELAM VERR KK BYE SELAM VERR KK BYE SELAM VERR KK BYE SELAM VERR
-Raslullah (s.a.v.) buyurdu ki:
- Svari piyadeye, piyade oturana ve azlk oklua selam verir.
-Kk bye, yryen oturana ve azlk oklua selam verir.
SELAMIN HUDDU SELAMIN HUDDU SELAMIN HUDDU SELAMIN HUDDU
1001 1001 1001 1001/ // /M MM M. .. . Eb Zinaddan rivayet edildiine re, demitir:
Zeyd ibni Sabitin olu Harice, babas Zeydin (Halife bulunan Muaviyeye
yazdrd) mektubunda, selam verince yle yazard:
-Esselmu aleyke ya emrel-mminin ve rahmetullahi ve berekthu ve
mafiretuhu ve tayyibu salavatihi = Selam zerine olsun, ey mminlerin Emiri!
Allahn rahmeti de, bereketleri de, mafireti de, pak olan rahmetleri de
ARETLE SELAM VEREN KMSE ARETLE SELAM VEREN KMSE ARETLE SELAM VEREN KMSE ARETLE SELAM VEREN KMSE
1002 1002 1002 1002. .. . (Basrada grlen) Eb Kurre El-Horasani yle demitir: Enesi
grdm, bize rastgelmiti de, eliyle bize iaret edip, selam veriyordu. Kendisinde
abralk (veya sa aarmas) vard. Hz. Hasan da grdm salarn sar renkle
boyuyordu ve siyah sark giyiyordu (Yezid bni Sekenin kz) Esm da yle dedi:
- Peygamber (s.a.v.) elini eerek hanmlara selam verdi.
1003 1003 1003 1003. .. . Msa, babas Saddan rivayet ettiine gre, babas, Abdullah bni
mer ve Kasm bni Muhammed ile yola kt. Nihayet Serif denilen yere indikleri
zaman, Abdullah bni Zbeyre tesadf edildi. Abdullah bni Zbeyr onlara iaretle
selam verdi. Bunlar da, onaselam iade ettiler.
1004 1004 1004 1004. . . . Ata bni Ebi Rebahdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Ashap, elle selam vermeyi ho grmezlerdi. Yahut dedi ki, (ashap) elle
selam vermeyi ho grmezdi.

228
SELAM VERNCE TTRLMELDR SELAM VERNCE TTRLMELDR SELAM VERNCE TTRLMELDR SELAM VERNCE TTRLMELDR
1005 1005 1005 1005. .. . Sabit bni Ubeydden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Abdullah bni merin bulunduu bir meclise gittim; o dedi ki:
-Selam verdiin zaman duyur; nk o, Allah katndan bir salk dileidir,
mbarektir, hotur.
SELAM VERMEK VE KENDSNE SELAM VERL SELAM VERMEK VE KENDSNE SELAM VERL SELAM VERMEK VE KENDSNE SELAM VERL SELAM VERMEK VE KENDSNE SELAM VERLMEK ZERE MEK ZERE MEK ZERE MEK ZERE
DIARI IKAN KMSE DIARI IKAN KMSE DIARI IKAN KMSE DIARI IKAN KMSE
1006 1006 1006 1006. .. . Tufeyl bni beyy bni Kab haber verdiine gre, kendisi Abdullah
bni mere giderdi de, sabahleyin onunla arya kard. Tufeyl dedi ki:
-Biz sabahleyin arya ktmz zaman Abdullah ibni mer tesadf ettii
her eskiciye, her satcya, her miskine ve her ahsa muhakkak selam verirdi.
Tufeyl anlatmtr:
-Bir gn Abdullah ibni mere gittim de, beni kendisi ile beraber arya
gtrmek istedi. Ben dedim ki, arda ne yapcaksn? Sen sat yapmazsn,
mallardan bir ey istemezsin, onlar satn almay arzulamazsn, ar meclislerinde
de oturmazsn. O halde bizimle beraber burada otur da konualm. Buna kar
Abdullah bana yle dedi:
- Ey gbekli! (Tufeyl gbekli bir kimse idi). Biz karlatmz kimselere
selam vermek iin arya kyoruz.
MECLSE GELNCE SELAM VERMEK MECLSE GELNCE SELAM VERMEK MECLSE GELNCE SELAM VERMEK MECLSE GELNCE SELAM VERMEK
1007 1007 1007 1007. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, demitir ki, Raslullah
- Sizden biriniz meclise geldii zaman selam versin. Dnnce de selam
versin; nk sonraki selam ncekinden daha farkl deildir.
MECLSTEN KALKINCA SELAM VERMEK MECLSTEN KALKINCA SELAM VERMEK MECLSTEN KALKINCA SELAM VERMEK MECLSTEN KALKINCA SELAM VERMEK
1008 1008 1008 1008. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre:
-Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- nsan meclise geldii zaman selam versin. Eer oturmak isterse (otursun).
Sonra eer kalkmak isterse, meclisten ayrlmadan nce yine selam versin; nk
ilk selam son selamdan daha layk deildir.
MECLSTEN KALKINCA SELAM VERENN HAKKI MECLSTEN KALKINCA SELAM VERENN HAKKI MECLSTEN KALKINCA SELAM VERENN HAKKI MECLSTEN KALKINCA SELAM VERENN HAKKI
1009 1009 1009 1009. .. . Muaviye bni Kurre demitir ki, babam (Kurre) bana yle dedi:
-Hayrn umduun bir mecliste bulunursun da, herhangi bir ihtiya seni acele
ile ayrlmaya sevkederse:

229
- Selamun aleykm diye syle; nk sen, o mecliste onlara isabet edecek
olan hayra itirak etmi olursun. Herhangi bir mecliste oturan insanlar, Allah
anlmadan o meclisten dalrlarsa bir merkep leinden dalm gibi saylrlar.
-Kim kardeiyle karlarsa, ona selam versin. Eer aralarna bir aa yahut
bir duvar engel olur da, sonra ona kar karsa, yine ona selam versin.
1011 1011 1011 1011. .. . Enes bni Malikten rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)in
ashab toplu bulunurlard da, onlarn (yrrlerken) karlarna bir aa kard.
Bunlardan bir ksm aac sandan ve dier bir ksm aacn solundan giderdi de,
karlatklar zaman birbirlerine selam verirlerdi.
MUSAFAHA N ELNE HO KOKU SREN KMSE MUSAFAHA N ELNE HO KOKU SREN KMSE MUSAFAHA N ELNE HO KOKU SREN KMSE MUSAFAHA N ELNE HO KOKU SREN KMSE
1012 1012 1012 1012. .. . Sabit El-Bnniden rivayet edildiine gre, Enes hazretleri sabah
olunca, kardeleriyle musafaha etmek iin ho bir koku ile elini yalard.
TANIDIA VE TANIMADIA SELAM VERMEK TANIDIA VE TANIMADIA SELAM VERMEK TANIDIA VE TANIMADIA SELAM VERMEK TANIDIA VE TANIMADIA SELAM VERMEK
1013 1013 1013 1013. .. . Abdullah bni Amrdan rivayet edildiine gre, bir adam dedi ki:
-Ya Raslallah! slamn hangi ii daha hayrldr?
- Yemek yedirmen ve tandna, tanmadna selam vermendir.
- Ev avlularnda ve yollar zerinde oturmaktan Raslullah (s.a.v.)
yasaklamt. Bunun zerine mslmanlar dediler ki:
- Buna gcmz yetmez, takatimiz yetimez. Peygamber yle buyurdu:
-yle ise, detinizi terk etmeyiniz; fakat bunlarn hakkn veriniz. Ashab
dediler ki:
- Bunlarn (yol ve avlularn) hakk nedir? Peygamber buyurdu:
- Gz (haramdan) sakndrmak, yolcuya delillik etmek, aksrp da hamd
edene temit etmek = yerhamukellah demek, selma karlk vermektir.
1015 1015 1015 1015. .. . Eb Hureyreden yle dedii rivayet edilmitir:
- nsanlarn en cimrisi, selmda cimrilik edendir. Aldanm kimse de, selma
karlk vermeyendir. Kardeinle senin aranda bir aa engel olursa, o sana
selma balamazdan nce imknn varsa sen yap, nce ona selm ver.
1016 1016 1016 1016. .. . Abdullah ibni Amrn azadls bulunan Salimden yle dedii rivayet
edilmitir:

230
- (Abdullah) bni Amra selm verildii zaman, selm alp ziyade ederdi. (Bir
gn) o otururken yanma geldim de Esselmu Aleykm dedim. Bana:
-Esselmu aleykm ve rahmetullahi dedi.
Sonra baka bir defa yanna gidip:
- Esselmu aleykm ve rahmetullahi dedim. Bana:
- Esselmu aleykm ve rahmetullahi ve berekth dedi.
Sonra baka bir defa yanna gidip:
- Esselmu aleykm ve rahmetullahi ve berekth dedim. Buna da yle
mukabele etti:
- Esselmu aleykm ve rahmetullahi ve berekthu ve tayyibu salavtih.
FSIK OLANA SELM VERLMEZ FSIK OLANA SELM VERLMEZ FSIK OLANA SELM VERLMEZ FSIK OLANA SELM VERLMEZ
1017 1017 1017 1017. .. . Amr ibnil-Asn olu Abdullahn yle dedii rivayet edilmitir:
arap iene selm vermeyiniz.
1018 1018 1018 1018. .. . mam Hasandan yle dedii rivayet edilmitir:
Fskla senin aranda bir hrmet yoktur.
1019 1019 1019 1019. .. . Satran oyunlarn kerih gren Ali ibni Abdullahn yle dedii
iitilmitir:
-Bu oyunlar oynayanlara selm vermeyiniz; nk bunlar kumardan saylr.
GNAHKARLARA VE BOYA SRNENLERE SELAM VERMEY TEKK GNAHKARLARA VE BOYA SRNENLERE SELAM VERMEY TEKK GNAHKARLARA VE BOYA SRNENLERE SELAM VERMEY TEKK GNAHKARLARA VE BOYA SRNENLERE SELAM VERMEY TEKKEDEN KMSE EDEN KMSE EDEN KMSE EDEN KMSE
1020 1020 1020 1020. .. . Eb Talibin olu Aliden, (ra) yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.) bir toplulua urad. Bunlarn iinde sar boya srnen
bir adam vard. Peygamber topluluktakilere bakp, onlara selm verdi ve bu
adamdan yz evirdi. Bunun zerine adam dedi ki, benden yz m evirdin?
Peygamber:
- Senin iki gzn arasnda ate koru vardr.
1021 1021 1021 1021. .. . Vil olu Amr ibni1-As Es-Shemden yle nakledilmitir:
- Bir adam elinde altn yzk olduu halde, Peygamber (s.a.v.)e geldi de,
Peygamber (s.a.v.) ondan yz evirdi, (ona selmla mukabele etmedi). Adam,
Peygamberin honutsuzluunu grnce, gidip yz brakt ve demirden bir yzk
taknd. Sonra Peygamber (s.a.v.)e geldi. Peygamber:
- Bu daha ktdr. Bu cehennem ehlinin ssdr. buyurdu. Adam dnp
onu att ve gmten bir yzk taknd. Sonra Peygamber (s.a.v.) buna skt etti,
(bir ey sylemedi).

231
1022 1022 1022 1022. .. . Eb Sadden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Bahreynden bir adam Peygamber (s.a.v.)e gelip, ona selm verdi de,
adamn zerinde ipekten bir cbbe ve elinde altndan bir yzk bulunduundan,
Peygamber selm almad. Adam zntl olarak gidip hanmna (halini) ikyet
etti. Bunun zerine hanm dedi ki :
- Senin selmn Peygamberin almay, cbbenle yznden dolay olsa
gerektir; bunlar brak da, sonra dn. Adam byle yapt; Peygamber de selmna
mukabele etti. Adam dedi ki:
- (Y Raslallah) az nce sana geldim de, benden yz evirdin?
- O zaman elinde ateten bir kor vard. Adam:
- O halde ben (Bahreynden) ok kor paralan getirdim, dedi.
Peygamber:
- Senin getirdiin eyler, hi kimsenin mstani kalmad taln
talarndandr. Bunlar ancak dnya hayatnn maldr (bunlar herkes ticaretinde ve
sanatnda kullanlr; fakat onlarla sslenemez). buyurdu.
Adam:
- O halde ne ile yzk edineyim? dedi.
Peygamber:
-Gmten yahut pirinten yahut demirden halka ile. buyurdu.
EMRE EMRE EMRE EMRE ( (( (HALFEYE HALFEYE HALFEYE HALFEYE) ) ) ) SELAM VERMEK SELAM VERMEK SELAM VERMEK SELAM VERMEK
1023 1023 1023 1023. .. . Rivayet edildiine gre, mer ibni Abdlaziz, Eb Bekir ibni
Sleymana sordu:
- Neden Eb Bekir mektuplarnda:
- Raslullahn halifesi Eb Bekirden (falana) diye yazard. On dan sonra
mer bni Hattab da Eb Bekirin halifesi mer ibni Hattabdan (falana) diye
yazard; byle iken ilk nce (mektuplarnda) Emir1-mminn = Mminlerin Emri
diye kim yazd?
- Sleymann olu Eb Bekir yle dedi:
- Byk annem if bana anlatt. Byk annem ilk hicret edenlerdendi ve
mer ibni Hattab (ra) da arya kt zaman ona urard. if yle dedi:
- mer ibni Hattab, Irakdan ve halkndan kendilerine soracam akll ve
gl iki adam bana gnder diye Irakeyn = Kfe ve Basra vali sine mektup yazd.
Vali de iki yakn arkada Lebd ibni Rabia ile Adiyy ibni Hatemi gnderdi. Bunlar

232
da Medineye gelip develerini Mescidin civarnda kerttiler. Sonra Mescide
girdiler. Orada Amr ibnil-As buldular. Ona dediler ki:
- Ey Amr, bizim iin Emrl-Mminn = Mminlerin Emri merden izin iste,
(huzuruna girelim).
Hemen Amr atlp merin yanna vard ve yle dedi:
- Esselmu Aleyke, ya Emrel-Mminn = Selm zerine olsun, Ey mminlerin
Emri. Bunun zerine mer ona:
- Bu isim sana nasl peyda oldu, ey bnil-As Muhakkak surette dediin
szn altndan kmalsn, dedi. bni1-As dedi ki:
- Evet, Lebd ibni Rabia ile Adiyy ibni Hatem geldiler ve bana dediler ki,
Mminlerin Emrinden bize izin iste. Ben de onlara dedim ki, vallahi onun (Emrl-
Mminn) isminde isabet ettiniz. O, Emrdir; biz de mminleriz. te bu gnden
itibaren mektuplar byle cereyan etti, (Emrl-Mminn diye yazld).
1024 1024 1024 1024. .. . Abdullah ibni Abdullah yle demitir:
- Muaviye halife iken ilk ban yapmak zere (Medineye) geldi. Ensardan
Osman bni Huneyf onun yanna girip:
- Allahn selm ve Allahn rahmeti zerine olsun, ey Emr! dedi. amllar bu
ifadeyi Emr szn irkin grp, dediler ki:
- Kimdir bu Mminlerin Emri selm szn ksaltan mnafk? Bunun zerine
Osman dizini bkp zerine oturdu, sonra yle dedi:
- Ey Mminlerin Emri! unlar benim iimi irkin grdler; halbuki sen, bu ii
onlardan daha iyi bilirsin. Allaha yemin ederim, ben bu ifade ile Eb Bekire,
mere ve Osmana selm verdim de onlardan hi biri bu ifademi (Ey Emr
szm) irkin grmedi. Buna kar Muaviye, am halkndan konumu olan
kimseye dedi ki:
- Sakin olun; nk bunun dediinden bir ksm olmutur. Fakat amllarda bu
fitneler zuhura gelince dediler ki:
- Halifemizin selmnda, yanmzda ksaltma yapma, (Ey Emr deme, ey
mminlerin Emri de). Zannediyorum ki, siz ey Medneliler, zekt toplaycsna da
Ey Emr dersiniz.
1026 1026 1026 1026. .. . Temm bni Haziemden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- lk nce Emirlik unvan ile Kfede kime selm verildiini ben hatrlyorum.
(Kfe valisi) Mure ibni ube, avlu kapsndan kt da, arkasndan Kinde
kabilesinden bir adam - zannedildiine gre Eb Kurre El-Kind- ona gelip selm
verdi ve yle dedi :

233
- Esselmu Aleyke eyyhel-Emru ve Rahmetullahi, Esselmu Aleykm -
Allahn selmeti zerine olsun ey Emir ve Allahn rahmeti de, selmeti de
zerinize olsun. (Vali Mure) bu ifadeyi ho grmedi de (aynen):
- Esselmu Aleykm eyyhel-Emru ve Rahmetullahi, Esselmu Aleykm.
Ben o Emirlerden biri miyim, yoksa deil miyim? dedi.
- (Ravilerden) Semmk demitir ki, sonra bununla (Emirlik unvanyla)
kararlat artk.
1027 1027 1027 1027. .. . Ziyad ibni Ubeyd El-Ruayn anlatarak yle demitir. (Ruayn, Himyer
beldesinde bir vadi addr):
- Biz, Antabulus Emri bulunan Ruveyfiin yanna gittik. Bir adam gelip ona
selm verdi.
- Esselmu Alel-Emri dedi. Ravi Abededen nakledildiine gre,
Esselmu Aleyke Eyyhel-Emru dedi. Bunun zerine Ruveyfi ona yle dedi:
- Eer bize selm vermi olsaydn, senin selmna mukabele ederdik. Sen
ancak Msr Valisi Mesleme ibni Muhallede selm verdin. Ona git de selm sana
iade etsin.
- Ziyad dedi ki, biz gidip de, o Ruveyfi mecliste iken selm verdiimiz zaman
Esselmu Aleykm derdik.
UYUYANA SELAM VERMEK UYUYANA SELAM VERMEK UYUYANA SELAM VERMEK UYUYANA SELAM VERMEK
1028 1028 1028 1028. .. . Mikdad ibniKEsvedden yle dedii rivayet edilmitir:
- Peygamber (s.a.v.) geceleyin gelirdi de, selm verirdi; uyuyan
uyandrmazd da, uyanklara duyururdu.
HAYYAKELLH HAYYAKELLH HAYYAKELLH HAYYAKELLH = = = = ALLAH SANA MRLER VERSN ALLAH SANA MRLER VERSN ALLAH SANA MRLER VERSN ALLAH SANA MRLER VERSN
1029 1029 1029 1029. .. . abden rivayet edildiine gre, Hz. mer, Adiyy ibni Hateme :
Bilgiden tr Allah sana mrler versin Hayyakellah dedi.
MERHABA MERHABA MERHABA MERHABA
1030 1030 1030 1030. .. . Hazreti ie (ra)dan rivayet edildiine gre, yle demitir :
- Fatme, Peygamber (s.a.v.)in yry gibi yryerek geldi de,
Peygamber ona :
- Merhaba kzm! dedi. Sonra onu sana yahut soluna oturttu.
1031 1031 1031 1031. .. . Hazreti Ali (ra)dan rivayet edildiine gre demitir ki:
- Ammar (grmek zere) Peygamber (s.a.v.) den izin istedi de,
Peygamber sesini tanyp, yle buyurdu:
- Merhaben bit-Tayyibi1-Mutayyebi

234
SELMA NASIL MUKABELE EDLR SELMA NASIL MUKABELE EDLR SELMA NASIL MUKABELE EDLR SELMA NASIL MUKABELE EDLR? ?? ?
1032 1032 1032 1032. .. . Abdullah bni Amrdan rivayet edildiine, gre, yle demitir:
- Biz, Mekke ile Medine arasnda bir aa glgesinde Peygamber
(s.a.v.)in yannda otururken, o srada insanlarn en budalas ve eeddinden olan
bir Bedevi gelip:
- Esselmu Aleykm, dedi, Ashab da:
- Ve Aleykm. dediler.
1033 1033 1033 1033. .. . Ebu Hamzadan rivayet edildiine gre, demitir ki, bni Abbasa
selm verildii zaman, onun:
- Ve aleyke ve rahmetullahi =Senin de zerine olsun Allahta rahmeti de...
dediini iittim.
1034 1034 1034 1034. .. . Bir adam dedi ki:
- Esselmu aleyke ya Raslallah! Peygamber de (ona cevaben) :
- Ve Aleykes-Selmu ve rahmetullahi! buyurdu.
1035 1035 1035 1035. .. . Eb Zerden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Peygamber (s.a.v.) namazn bitirdii zaman ona gittim de, slm selm ile
ona ilk selm yeren ben oldum. Bunun zerine Peygamber:
- Ve aleyke ve rahmetullahi (Selm) Senin de zerine olsun, Allahn rahmeti
de. Sen kimlerdensin? buyurdu. Dedim ki, Gfar kabilesinden.
1036 1036 1036 1036. .. . ie (ra) demitir ki, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu :
- Ya ie (ey ie); Bu Cebraildir, saha selm ediyor. Ben ;
- Onun da zerine selm olsun, Allahn rahmeti de, bereketleri de dedim,
ie, Peygamberi kasdederek:
-Benim grmediimi (Cebraili) gryorsun, demitir.
1037 1037 1037 1037. .. . Muaviye ibni Kurrenin yle dedii iitilmitir:
- Babam bana dedi ki, yavrum! Bir adam sana tesadf edip de Es-selmu
Aleykm dedii tamah, sen Ve aleyke deme ki, selm yalnz ona ait klm gibi
olursun; nk o yalnz deildir, (beraberinde melekler vardr). Ancak sen yle
syle: Esselmu Aleykm.
SELAMI ALMAYAN KMSE SELAMI ALMAYAN KMSE SELAMI ALMAYAN KMSE SELAMI ALMAYAN KMSE
1638 1638 1638 1638. .. . Abdullah bnis-Samitden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Ebu Zerre dedim ki, ben Abdurrahman ibni mmil-Hakeme tesadf ettim
de selm verdim? O ise bana hi bir eyle mukabele etmedi, (selmm almad).
Eb Zerr:

235
- Ey kardeim olu! Bundan senin aleyhine ne olur? Senin selmn, ondan
daha hayrl olan (melek) ald. O, sandaki melektir. dedi.
1039 1039 1039 1039. .. . Abdullahdn rivayet edildiine gre; demitir ki:
- Selm Allahn isimlerinden bir isimdir. Onu yeryzne (insanlar kullansn
diye) koymutur Allah. O hlde selm aranzda yaynz. Bir insan, bir topluma
selm verip de, ona selm iade ederlerse, onlar zerine derece fazileti olur.
nk o insan, bu topluma selm hatrlatmtr. Eer selm kendisine iade
edilmise, o selm verilenden daha hayrls ve daha temizi (olan melek) ona
selm iade eder.
1040 1040 1040 1040. .. . Hasann yle dedii Hiamdan nakledilmitir:
- Selm vermek, nafilelerden bir snnettir. Selm almak ise farzdr.
SELAMDA CMRLK EDEN KMSE SELAMDA CMRLK EDEN KMSE SELAMDA CMRLK EDEN KMSE SELAMDA CMRLK EDEN KMSE
1041 1041 1041 1041. .. . Abdullah ibni Amr ibnil-Asdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Asl yalanc, yemininde yalan syleyendir. Cimri, selm vermekte cimrilik
edendir, (selm vermeyi esirgeyendir). Hrsz da, namaz alandr, (hakkn
vermeyen, tadili erkn veya namaz terkedendir).
- nsanlarn en cimrisi, selmda cimrilik edendir ve insanlarn en acizi de, dua
etmekten aciz kalandr.
OCUKLARA SELAM VERMEK OCUKLARA SELAM VERMEK OCUKLARA SELAM VERMEK OCUKLARA SELAM VERMEK
1043 1043 1043 1043. .. . Enes ibni Malikden rivayet edildiine gre, Enes, ocuklara rastgelip,
onlara selm verdi ve yle dedi:
- Peygamber (s.a.v.) ocuklara bunu (selm vermeyi) yapard.
1044 1044 1044 1044. .. . Anbeseden rivayet edildiine gre, demitir ki, bni meri grdm,
mektepte ocuklara selm veriyordu.
HANIMLARIN ERKEKLERE SELM VERMES HANIMLARIN ERKEKLERE SELM VERMES HANIMLARIN ERKEKLERE SELM VERMES HANIMLARIN ERKEKLERE SELM VERMES
1045 1045 1045 1045. .. . (Eb Talibin kz) mm Hnnin yle dedii iitilmtir:
- Peygamber (s.a.v.)e gittim ki, o ykanyordu, Ben ona selm verdim de, o:
- Bu kadn kimdir? dedi. Ben:
- mm Hn dedim. Peygamber:
- Merhaba dedi.
1046 1046 1046 1046. .. . Mbarek anlatp demitir ki, Hasann yle dediini iittim:
- Hanmlar erkeklere selm verirlerdi.

236
HANIMLARA SELM VERMEK HANIMLARA SELM VERMEK HANIMLARA SELM VERMEK HANIMLARA SELM VERMEK
1047 1047 1047 1047. .. . Esma hanmdan yle dedii iitilmitir:
- Peygamber (s.a.v.) Mescide urad. Hanmlardan bir topluluk da
oturmakta idi. Peygamber onlara eliyle selm syleyip, yle buyurdu:
- Nimete erenlerin kfrnden saknn. Nimete erenlerin kfrnden saknn.
- Hanmlardan biri dedi ki, ey Allahn Peygamberi! Allahn nimetlerine
kfretmekten Allaha snrz. Peygamber buyurdu:
- Evet, sizden birinizin bekrl uzar. Sonra (Allah ona bir e ihsan eder de,
bu hanm) iddetli kzgnlk gsterip der ki, vallahi ben o adamdan bir anlk olsun,
asla bir hayr grmedim, ite Allahn nimetini inkr etmek budur, nimete
kavuanlarn inkr budur.
1048 1048 1048 1048. .. . Yezdin kz Esma El-Ensariyyeden:
- Ben kzlardan ibaret yatlarmla bir arada iken, Peygamber bana tesadf
etti de, bize selm verdi ve yle buyurdu:
Nimete kavuanlarn inkrndan saknn. Ben arkadalarmn Peygambere
soru sormak bakmndan en cesaretlisi idim de, dedim ki:
- Ya Raslallah, nimete kavuanlarn inkr nedir? Peygamber:
- Sizden birinizin, ebeveyni yannda bekrl uzayabilir. Sonra Allah ona
bir zev rzk olarak verir, ondan kendisine bir ocuk da ihsan eder. Sonra bu kimse
iddetle kzp nimeti inkr ederek yle der:
- Ben senden asla bir hayr grmedim. buyurdu.
KYE ZEL SELM VERMEY HO GRMEYEN KMSE KYE ZEL SELM VERMEY HO GRMEYEN KMSE KYE ZEL SELM VERMEY HO GRMEYEN KMSE KYE ZEL SELM VERMEY HO GRMEYEN KMSE
1049 1049 1049 1049. .. . Tarkdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Biz, Abdullahn yannda oturuyorduk. Bir de onun kapcs gelip:
- Namaz vakti geldi, dedi. O kalkt; biz de onunla kalktk ve Mescide girdik.
Abdullah, Mescidin n tarafnda insanlar rk halinde grd de, hemen tekbir
alp rk yapt. Biz de yrdk ve onun yapt gibi yaptk.Sratle bir adam gelip:
- Selm zerinize okun. ey Eb Abdurrahman, dedi. O da:
- Allah doru syledi, Resul de tebli etti, cevabnda bulundu. Vakta ki biz
namaz kldk, o evine girdi, biz de yerimizde oturup onun biz kagelmesini
bekledik. Birbirimize dedik ki, hanginiz (bu selm iinden) Eb Abdurrahmana
soracak? Tark dedi ki :
- Ben ona sorarm. Nihayet ona sordu. O da dedi ki, Peygamber yle
buyurdu:

237
- Kyametin kopmasna yakn u iler olacaktr: Kiiye zel selm verilmesi.
Ticarette kadn kocasna yardm edecek kadar ticaretin yaylmas. Akrabalarla
ilginin kesilmesi, ilmin dalmas. Yalan yere ahitliin ortaya kmas. Hak
ahitliin gizlenmesi.
1050 1050 1050 1050. .. . Abdullah ibni Amrdan rivayet edildiine gre, bir adam Raslullah e
sordu:
-slmn hangi hasletleri daha hayrldr? Peygamber yle buyurdu:
-Yemek yedirirsin, tandna ve tanmadna selm verirsin.
1051 1051 1051 1051. .. . bni ihab demitir ki, Enes bana haber vermitir. Enes, Raslullah
(s.a.v.)in Medineye gelii zamannda on yandayd.
(O, yle anlatmtr) :
Annelerim (Peygamberin zevceleri) Peygambere hizmet iin beni devaml
olarak vazifelendiriyorlard. Bylece on yl ona hizmet ettim. O vefat ettii zaman,
ben yirmi yamda idim. Bunun iin rt (hicab) hdisesini en iyi bilen insandm.
yetin ilk nazil oluu, Raslullah (s.a.v.)in Cah kz Zeyneb ile evlendii zamand.
Ona gvey olarak sabahlaynca, insanlar davet etti de, onlar yemek yediler.
Sonra kp gittiler. Ancak birka kii Peygamber (s.a.v.)in yannda kalp
beklemeyi uzattlar, (kp gitmediler). Onlar ksn diye Peygamber kalkt ve kt.
Ben de ktm. Peygamber yrd; ben de onunla yrdm. Nihayet Hz. Aienin
hcresi eiine kadar geldi. Sonra o insanlarn kp gittiini zannetti de geri
dnd. Ben de dndm. Zeynebin yanna varnca, bir de grd ki onlar oturuyor.
Hemen Peygamber geri dnd; ben de dndm. T Hz. Aienin hcresi (evi)
eiine ulat ve onlar kmlardr zannederek geri dnd. Ben de onunla geri
dndm. Bir de grd ki, onlar kmlardr, ite bu esnada Peygamber (s.a.v.)
benimle kendi arasna rt (perde) koydu ve hicab yeti indirilmi oldu.
1052 1052 1052 1052. .. . Salebe bni Eb Malik El-Kurazden rivayet edildiine gre kendisi,
Ben Harise ibnil-Harisin kardei Abdullah ibni Sveyde plak vakitten sormak
zere yola koyuldu. Abdullah bu vakti gzetip uygulard. Abdullah sordu:
- Ne istiyorsun? Ben dedim ki:
- Bu vakitle amel etmek istiyorum. Bunun zerine yle dedi:
- (1) le scanda (uyumak iin) elbisemi kardm vakit, ev halkmdan
bula ermi hi kimse yanma girmez; ancak iznimle girer yahut onu arrsam
girer ki, bu onun iznidir. (2) Fecir vakti doup da insanlar tannncaya ve namaz
klnncaya kadar, (bu vakit de gece elbisesini deitirip giyinme zamandr ki,
yine kimse yanma giremez. (3) Bir de yats namazn kldm ve elbisemi uyumak
iin kardmda (yanma kimse giremez.)

238
ERKEN HANIMI LE YEMEK YEMES ERKEN HANIMI LE YEMEK YEMES ERKEN HANIMI LE YEMEK YEMES ERKEN HANIMI LE YEMEK YEMES
-Peygamber (s.a.v.) ile Ukt (= hurma ve yourt kurusundan yaplm bir
yemek) yiyordum da, mer geldi. Peygamber onu (yemee) davet etti; o da
yedi. Yerken eli parmama dokundu. Bunun zerine yle dedi:
- Ay!.. Sizin hakknzda bana yetki verilmi olsayd, sizi hibir gz
gremezdi. te hicap ayeti bunun zerine nazil oldu.
1054 1054 1054 1054. .. . Kays kz mm Habibenin yle dedii iitilmitir.
-mm Habibe, Harisin olu Haricenin byk annesi Havledir:
- Benim elimle Raslullah (s.a.v.)in eli bir kap iine girip kmt, (bylece
bir kaptan abdest almtk)
ENL OLMAYAN BR EVE GRNCE ENL OLMAYAN BR EVE GRNCE ENL OLMAYAN BR EVE GRNCE ENL OLMAYAN BR EVE GRNCE
1055 1055 1055 1055. .. . Rivayet edildiine gre, Abdullah bni mer yle demitir:
- Bir kimse meskn olmayan (enlii bulunmayan) eve girdii zaman:
Esselmu Aleyna ve Al badillahis-Salihin = Allahn selameti hem bizim
zerimize, hem de Allahn Salih kullar zerine olsun, desin.
- Kendi ev ve odalarnzdan baka evlere, sahipleriyle alkanlk temin edip
izin almadan ve selam vermeden girmeyiniz (Nur/27)
-Cenab- Hak, bundan istisna ederek buyurmutur:
- inde oturulmayan ve iinde faydalanma hakknz bulunan (depo, ahr
gibi) evlere (izinsiz) girmenizde bir gnah yoktur. Allah akladnz da bilir,
gizlediinizi de (Nur/29)
SAHP OLDUUNUZ KLELER SZDEN ZN STESN SAHP OLDUUNUZ KLELER SZDEN ZN STESN SAHP OLDUUNUZ KLELER SZDEN ZN STESN SAHP OLDUUNUZ KLELER SZDEN ZN STESN
1057 1057 1057 1057. .. . bni merden rivayet edilmitir:
- Sahip olduunuz kleler ( vakitte odalarnza girmek iin) sizden izin
istesin. bni mer demitir ki:
- Bu emir erkek kleler iindir, kadn olanlar iin deil
OCUKLARINIZ BLA ERNCE OCUKLARINIZ BLA ERNCE OCUKLARINIZ BLA ERNCE OCUKLARINIZ BLA ERNCE
1058 1058 1058 1058. .. . bni merden nakledildiine gre, ocuklarndan biri bl ana
girince onu odasndan ayrrd ve izinsiz olarak da odasna sokmazd.
NSAN ANNESNDEN NSAN ANNESNDEN NSAN ANNESNDEN NSAN ANNESNDEN ( (( (Odasna Girmek in Odasna Girmek in Odasna Girmek in Odasna Girmek in) ) ) ) ZN STER ZN STER ZN STER ZN STER
1059 1059 1059 1059. .. . Alkameden rivayet edildiine gre, bir adam Abdullaha (bni Mesd
hazretlerine) gelip dedi ki:

239
-Annemin odasna girmek iin izin istemeli miyim?
Buna (Abdullah) u cevab verdi:
-Anneni grmekten holanacan (muaerete uygun) btn zamanlarnda
(izin alman) gerekli deildir.
1060 1060 1060 1060. .. . Mslim bni Nazrin yle dedii iitilmitir:
-Bir adam Huzeyfeye sorup, dedi ki:
-Annemin yanna (odasna) varmak iin izin isteyeyim mi?
O, yle cevap verdi:
-Eer annenin yanna ondan izin almakszn gidersen, holanmadn eyi
grrsn.
NSAN BABASININ YANINA VARMAK N ZN STER NSAN BABASININ YANINA VARMAK N ZN STER NSAN BABASININ YANINA VARMAK N ZN STER NSAN BABASININ YANINA VARMAK N ZN STER
1061 1061 1061 1061. .. . Msa bin Talhadan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Babamla birlikte annemin yanna vardk da, babam ieri girdi. Ben de
babam takip ettim. Babam ise, bana dnp gsm itti; o kadar ki, km zerine
beni oturttu. Sonra:
-zinsiz mi giriyorsun? dedi.
NSAN BABASININ VE OCUUNUN YANINA NSAN BABASININ VE OCUUNUN YANINA NSAN BABASININ VE OCUUNUN YANINA NSAN BABASININ VE OCUUNUN YANINA
GRMEK N ZN STER GRMEK N ZN STER GRMEK N ZN STER GRMEK N ZN STER
-nsan, ocuunun ve kocalm olsa bile annesinin, erkek kardeinin, kz
kardeinin, babasnn yanna girmek iin izin ister.
NSAN KIZ KARDENN YANINA GRMEK N ZN STER NSAN KIZ KARDENN YANINA GRMEK N ZN STER NSAN KIZ KARDENN YANINA GRMEK N ZN STER NSAN KIZ KARDENN YANINA GRMEK N ZN STER
1063 1063 1063 1063. .. . Attan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-bni Abbasa sordum da, dedim ki:
-Kz kardeimin yanna girmek iin izin isteyeyim mi? O:
-Evet, dedi. Ben tekrar edip dedim ki:
-Benim himayemde iki kz kardelerdir; olar geidiriyorum ve onlara yedirip,
harcyorum, onlarn yanna girmek iin izin istemeli miyim?
-Evet, dedi. Onlar plak olarak grmek ister misin? Sonra (Nr Suresinin 58.
ayetini) okulud:
- Ey iman edenler! Sahip olduunuz kleler ve henz blua ermemi kk
ocuklarnz (odalarnza girecek olurlarsa) u vakitte sizden izin istesinler:

240
sabah namazndan nce, le scanda (yatmak iin) elbisenizi kardnz
srada, bir de yats namazndan sonra Bu vakit sizin iin yalnz kalma vaktidir.
-u kleler ve kk ocuklar ancak vakit iin izin almakla emredildiler.
(Bunlar dnda bykler daima izin alarak ieri girmekle emredildiler hkmn
kasdederek yine Nr Suresinin 59. ayetini ifade edip yle) dedi:
- Sizin ocuklarnz blua erdiklerinde, kendilerinden nceki aabeylerinin
izin isteyiler gibi, (odalarnza girmek iin her vakitte) izin istesinler.
bni Abbas dedi ki, izin almak vaciptir. bni Creyc de, btn insanlar zerine
vaciptir ilavesini yapt.
NSAN ERKEK KARDENN YANINA GRMEK N ZN STER NSAN ERKEK KARDENN YANINA GRMEK N ZN STER NSAN ERKEK KARDENN YANINA GRMEK N ZN STER NSAN ERKEK KARDENN YANINA GRMEK N ZN STER
1064 1064 1064 1064. . . . Abdullahtan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-nsan babasnn, anasnn, erkek kardeinin ve kz kardeinin yanna
(odasna) girmek iin izin ister.
DEFA ZN STEMEK DEFA ZN STEMEK DEFA ZN STEMEK DEFA ZN STEMEK
1065 1065 1065 1065. .. . Ubeyd bni Umeyrden rivayet edildiine gre, Eb Musa El-Ear,
mer ibni Hattabn huzuruna kmak iin izin istedi. Hz. merin meguliyete
benzer hali olduundan Eb Musaya izin verilmedi. Bunun zerine Eb Musa geri
dnd. mer iini bitirince:
-Ben Abdullah bni Kaysn (Eb Musann) sesini iitmedim mi? ona
msaade edin, (gelsin). Eb Musa geri dnp gitti diye Hz. mere sylendi. Hz.
mer onu artt (ve geri dn sebebini sordu).Bunun zerine Eb Musa dedi ki:
-Biz bununla emredilmitik, ( defa izin isteyin, size izin verilmezse geri
dnn diye Hz. Peygamber bize buyurmutu). Buna kar Hz. mer:
-Bana, buna dair deli getirirsin, (yoksa cann actrm).
Eb Musa da Ensarn meclisine gidip, onlara sordu:
-(inizde izin istemenin defa olduuna dair hadis-i erifi bilen ve Hz.
mere kar ahitlik edece var mdr?) onlar da dediler ki:
-Bu hususta sana en kmz Eb Sad El-Hudr ancak ahitlik edebilir.
Adam, Eb Sad ile beraber (Hz. mere) gitti. Hz. mer de yle buyurdu:
-Raslullah (s.a.v.)in iinden bana gizli kalan m oldu? (alacak ey!..)
arlarda al-veri beni megul etti. Bu szden, ticarete k kasdediyor.
ZN STEMEK SELAMDAN BAKADIR ZN STEMEK SELAMDAN BAKADIR ZN STEMEK SELAMDAN BAKADIR ZN STEMEK SELAMDAN BAKADIR
1066 1066 1066 1066. . . . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, selam vermeden nce izin
isteyen hakknda kendisine soruldu. Eb Hureyre dedi ki:
-Selam ile sze balamadka ona (izin isteyen kimseye) msaade edilmez.

241
-Bir kimse, bir yere girmek isteyip de Esselamu Aleykm demedi ise, selam
anahtarn getirmedike ona hayr! (eri girmek yok!) de.
ZNSZ BAKANIN GZ OYULUR ZNSZ BAKANIN GZ OYULUR ZNSZ BAKANIN GZ OYULUR ZNSZ BAKANIN GZ OYULUR
1068 1068 1068 1068. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
-Eer bir adam (izinsiz olarak) yukardan aa evine bakar da, sen ona bir
ta atp gzn karrsan, sana bir gnah yoktur.
- Peygamber (s.a.v.) namaz klyordu da, bir adam uzanp evine (kap
aralndan) bakt. Bunun zerine peygamber ok torbasndan bir ok alp, o adamn
gzlerine doru evirdi.
ZN STEMEK ZN STEMEK ZN STEMEK ZN STEMEK, , , , GZ HARAMA DEMEMEK NDR GZ HARAMA DEMEMEK NDR GZ HARAMA DEMEMEK NDR GZ HARAMA DEMEMEK NDR
1070 1070 1070 1070. .. . Sehl bni Sad haber verdiine gre, bir adam Peygamber (s.a.v.)in
kapsndaki bir delikten ieriye bakt. Peygamber de kendisiyle ban kad bir
al vard.
-Peygamber (s.a.v.) o adam grnce, yle buyurdu:
- Eer maksatl olarak bana baktn bileydim, bunu gzne sokardm.
1071 1071 1071 1071. .. . Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
- Gz (harama demesin) iin izin almak mer klnd.
- Bir adam, Peygamber (s.a.v.)in hcresindeki (evindeki) aralktan ieriye
bakt da, Raslullah (s.a.v.) bir okla ona kar durdu. Adam da ban kard,
(savuup uzaklat).
BR ADAM BR ADAMA EVNDE SELAM VERNCE BR ADAM BR ADAMA EVNDE SELAM VERNCE BR ADAM BR ADAMA EVNDE SELAM VERNCE BR ADAM BR ADAMA EVNDE SELAM VERNCE
1073 1073 1073 1073. .. . Eb Musadan haber verildiine gre, yle demitir:
- merin yanna varmak iin (kapda) izin istedim - kere- de bana izin
verilmedi. Ben de geri dndm. (Arkamdan mer adam gnderip) beni artt ve
dedi ki:
- Ey Abdullah! Kapmda beklemek sana zor geldi. unu bilmi ol ki,
insanlarn senin kapnda beklemeleri ayn ekilde onlara zor geliyor.
Ben de :

242
- Hayr, ben senin yanna girmek iin defa izin istedim, bana izin verilmedi.
Ben de geri dndm. Biz byle hareket etmekle emrolunuyorduk, (Peygamberin
bize emri bu idi). dedim. Bunun zerine mer:
- Bunu kimden iittin? dedi de :
- Bunu Peygamber (s.a.v.)den iittim, dedim. Buna kar mer yle dedi:
- Bizim iitmediimizi, Peygamber (s.a.v.)den sen mi iittin? Bu hususta
bana bir delil getirmezsen, seni azaba sokacam.
- Ben de ktm, Mescidde oturmakta olan Ensardan ibaret birka kiinin
yanna kadar gittim. Onlara (izin istemeye dair Hads-i erifi iiten olup
olmadn) sordum. Onlar dediler ki :
- Bundan phe eden mi var?
Ben de merin sylediklerini onlara haber verdim. Onlar:
- Seninle ancak en kmz kalkp gidebilir, dediler. Bunun zerine Eb
Sad El-Hudr -yahut Eb Mesd- mere gitmek zere benimle kalkt. (Eb Sad,
merin huzurunda u Hads-i erifi) anlatt:
-Sad ibni Ubadeyi ziyaret etmek isteyen Peygamber (s.a.v.) ile (yola)
ktk. Nihayet Peygamber onun yanna vard da selm verdi, fakat ieri girmeye
kendisine izin verilmedi. Sonra ikinci defa selm verdi, sonra nc defa verdi.
Yine kendisine izin verilmedi. Bunun zerine Peygamber :
- Biz, zerimizdeki borcu dedik buyurdu. Sonra geri dnd. Arkasndan
Sad, Peygambere yetiip, dedi ki:
- Ey Allahn Resul! Seni hak olarak gnderen Allaha yemin ederim ki, sen
selm verdiin her defa, ben iitiyordum ve selmna karlk veriyordum, (ve
aleykm selm ve rahmetullah diyordum). Ancak istiyordum ki, bana ve ehlime ok
selm veresin, (bunun iin sizi bekletmi oldum). Bundan sonra Eb Musa, (Hazreti
mere hitaben) :
- Vallahi, benim Raslullah (s.a.v.)in Hads-i erifine gvenim vard, (bunu
kesin olarak biliyordum), dedi.
Hazreti mer de:
- Evet, dorusun. Ancak ben ii gerekletirmek (ve pheden kurtarmak)
istedim, buyurdu.
ADAMI AIRMAK ONA ADAMI AIRMAK ONA ADAMI AIRMAK ONA ADAMI AIRMAK ONA ( (( (ER GRMES N ER GRMES N ER GRMES N ER GRMES N) )) ) ZNDR ZNDR ZNDR ZNDR
1074 1074 1074 1074. .. . Abdullahdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- nsan arld zaman ona (ieri girmesi iin) izin verilmi demektir.

243
1075 1075 1075 1075. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v)den rivayet ettiine gre,
- Sizden biriniz arlr da, eli ile beraber gelirse, bu ona (ieri girmesi iin)
izindir.
1076 1076 1076 1076. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v)den rivayet ettiine gre,
Peygamber yle buyurdu;
- Adamn adama eli gndermesi, ona (ieri girmesi iin) izindir.
1077 1077 1077 1077. .. . Ebl-Alniyyeden rivayet edildiine gre, yle demitir :
- Eb Sad El-Hudrye vardm da, selm verdim (eri girmeye) bana izin
verilmedi. Sonra selm verdim, yine izin verilmedi. Sonra nc defa selm
verdim de sesimi ykselttim ve dedim ki :
- Esselmu Aleykm. ey ev halk!.. Yine bana izin verilmedi. Ben de bir
kenara ekilip oturdum. Bir de bir erkek ocuk kp, gir. dedi. Ben de (ieri) girdim.
Eb Sad bana dedi ki :
- Dikkat et, sen ( kerreden) ziyade edeydin sana izin verilmeyecekti,
(nk snnete aykr hareket etmi saylacaktn)] Ben, ona (iinde arap yaplan)
kaplardan sordum, muayyen bir kaptan sormadm; ancak kararadr, dedi. Nihayet
ona deriden yaplm kaplardan sordum; buna da haram, dedi. Ravilerden
Muhammed (ibni irin) dedi ki:
- Bu (iinde arap yaplan) bir kaptr ki, ba tarafna deri yaplr da balanr.
KAPIDA NSAN NASIL DURUR KAPIDA NSAN NASIL DURUR KAPIDA NSAN NASIL DURUR KAPIDA NSAN NASIL DURUR
1078 1078 1078 1078. .. . Peygamber (s.a.v)in arkada olan Abdullah ibni Bsrn anlattna
gre, Peygamber (s.a.v) bir (kimseye ait) kapya gelip de (ieri girmek iin) izin
istedii zaman kapya kar durmazd. Saa ve sola gelirdi. Eer kendisine izin
verilir ise (ieri girerdi). Deilse dnerdi.
BK KMSE ZN STES BK KMSE ZN STES BK KMSE ZN STES BK KMSE ZN STESE DE ONA E DE ONA E DE ONA E DE ONA, , , , BEN IKINCAYA KADAR BEKLE DYE EV BEN IKINCAYA KADAR BEKLE DYE EV BEN IKINCAYA KADAR BEKLE DYE EV BEN IKINCAYA KADAR BEKLE DYE EV
SAHB SYLERSE NEREDE OTURUR SAHB SYLERSE NEREDE OTURUR SAHB SYLERSE NEREDE OTURUR SAHB SYLERSE NEREDE OTURUR? ?? ?
1079 1079 1079 1079. .. . Abdurrahman ibni Muaviye ibni Hadic babasndan rivayet ettiine
gre, babas yle demitir:
- mer ibni Hattaba gittim -Allah ondan raz olsun- de, huzuruna kmak iin
izin istedim. Bana dediler ki:
- O sana kncaya kadar yerinde bekle. Ben de kapsna yakn bir yerde
oturdum. (Babam anlatp) dedi ki, nihayet mer bana gelip su istedi. Sonra
abdest ald ve mestlerini mesnetti, (slak elleriyle sildi). Ben :
- Ey mminlerin Emri! Byle abdest alman bevilden midir? dedim. yle
dedi:

244
- Bevilden yahut bakasndan...
KAPIYI ALMAK KAPIYI ALMAK KAPIYI ALMAK KAPIYI ALMAK
1080 1080 1080 1080. .. . Enes ibni Malikden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v)in
kaplan (ashab tarafndan) trnaklarla alnrd.
ZN ALMADAN ER GR ZN ALMADAN ER GR ZN ALMADAN ER GR ZN ALMADAN ER GRNCE NCE NCE NCE
1081 1081 1081 1081. .. . Kelde ibni Hanbel haber verdiine gre, Safvan ibni meyye
kendisini Mekkenin fethi zamannda Peygamber (s.a.v)e bir olak, st ve sebze
yemei getirmek zere gnderdi. (Ravilerden Eb Asm demitir ki, Daabs bir
nevi yeil sebzelerdir). Peygamber (s.a.v) de vadinin st tarafnda idi. (Kelde ibni
Hanbel anlatp) dedi ki:
- Ben selm vermedim ve ieri girmek iin de izin istemedim. Peygamber
yle buyurdu :
-Geri dn de Esselmu Aleykm, gireyim mi? diye syle. Bu vaka, Safvan
mslman olduktan sonra vuku buldu. Kavilerden Amr demitir ki :
- meyye bu ekilde bana Keldeden nakletti; fakat bunu Keldeden iittim
demedi.
1082 1082 1082 1082. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre :
- Peygamber (s.a.v) yle buyurmutur:
- Bir kimse gz ieriye sokarsa, ona izin yoktur. (Yni; izin istemek, gz
korumak iindir. sinden nce gz ieriye dalarsa, ona izin verilmez)
GREYM M GREYM M GREYM M GREYM M? ?? ? DEYP DE SELM VERMEYNCE DEYP DE SELM VERMEYNCE DEYP DE SELM VERMEYNCE DEYP DE SELM VERMEYNCE
1083 1083 1083 1083. .. . Eb Hureyrenin yle dedii iitilmitir :
- Bir kimse, ieri gireyim mi? deyip de, selm vermemise, anahtar
getirmedike izin yok, diye syle. (Ravi der ki) ben sordum:
- (O anahtar) selm mdr? Eb Hureyre:
- Evet! dedi.
1084 1084 1084 1084. .. . mir oullarndan bir adam anlattna gre, kendisi Peygamber
(s.a.v.)e gelip:
- (eri) gireyim mi? dedi. Peygamber (s.a.v.) cariyesine :
- k, ona de ki: Esselmu Aleykm, gireyim mi? diye syle. Zira; bu adam
izin istemeyi beceremiyor.
- Adam demitir ki, cariye bana kp gelmeden nce ben bu sz iittim de:
- Esselmu Aleykm, gireyim mi? dedim. Peygamber yle buyurdu:
- Senin de zerine selm olsun, gir.

245
Adam demitir ki, ben de ieri girip : (Bir Peygamber olarak) ne ile geldin?
dedim.
- Ben size hayrdan baka bir eyle gelmedim: Orta olmayan tek Allaha
ibadet edesiniz, Lt ve Uzza putlarna tapnmay terkidesiniz, gece ve gndz be
vakit namaz ktasnz, senede bir ay oru tutasnz, bu Beyti (Kabeyi) haccedesiniz
ve zenginlerinizin malndan alp, onu fakirlere veresiniz diye size geldim,
(gnderildim).
- Adam dedi ki, ben Peygambere sordum :
- limden bilmediin bir ey var m? Peygamber yle buyurdu :
- Gerekten en hayrlsn Allah bilir. limden bir ksm vardr ki, onu ancak
Allah bilir. Be eyi Allahdan bakas bilmez: = Kyametin ilmi (kopaca vakti
bilmek) Allah kalndadr. Yamuru (diledii yere, diledii kadar) o yadrr.
Rahimlerde (erkek-dii, salam-sakat, iyi-kt) ne varsa o bilir. Hi kimse yarn ne
kazanacan (bana ne geleceini) bilemez. Hi kimse de hangi yerde leceini
bilemez. (Lokman Sresi, yet: 34)
ZN STEMEK NASILDIR ZN STEMEK NASILDIR ZN STEMEK NASILDIR ZN STEMEK NASILDIR? ?? ?
1085 1085 1085 1085. bni Abbasdan rivayet edildiine gre, yle demitir: mer,
Peygamber (s.a.v.)in huzuruna kmak iin izin istedi de, yle dedi: Selm
Allahn Resulne olsun, Esselm Aleykm. mer, (ieri) girebilir mi?
KM O KM O KM O KM O? ? ? ? DYENE KARI DYENE KARI DYENE KARI DYENE KARI: : : : BEN BEN BEN BEN, , , , DYEN DYEN DYEN DYEN
1086 1086 1086 1086. .. . Cabirin yle dedii iitilmitir:
-Babam zerinde olan bir bor iin Peygamber (s.a.v.)e gittim. Kapy aldm
da, Peygamber :
- Kim o? dedi. Ben de :
- Ben, dedim. Peygamber buna holanmam gibi:
- Ben, ben. dedi.
1087 1087 1087 1087. .. . Abdullah ibni Breyde, babasndan rivayet ettiine gre, babas
yle demitir:
-Peygamber (s.a.v.) Mescide kt. Eb Musa da (Mescidde) Kurn
okuyordu. Peygamber (beni kasdederek) :
- Bu kimdir? dedi. Dedim ki:
- Ben (Abdullahn babas) Breydeyim, sana feda klndm. Bunun zerine
o, yle buyurdu:
-Buna (Eb Musaya), Davudun gzel sesinden bir ses verildi.

246
ZN STEYP DE ZN STEYP DE ZN STEYP DE ZN STEYP DE, , , , KARILIK OLARAK KARILIK OLARAK KARILIK OLARAK KARILIK OLARAK: : : : SELAMLA GR DEYNCE SELAMLA GR DEYNCE SELAMLA GR DEYNCE SELAMLA GR DEYNCE
1088 1088 1088 1088. .. . Abdurrahman ibni Cuddan rivayet edildiine gre, demitir ki:
-Abdullah ibni merle beraberdim de, bir ev halkndan (ieri girmek iin) izin
istedi. (Karlk olarak ona) selmla gir, dendi. Abdullah ise, onlarn huzuruna
girmekten saknd.
EVLERE BAKMAK EVLERE BAKMAK EVLERE BAKMAK EVLERE BAKMAK
1089 1089 1089 1089. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, demitir ki; Peygamber
(s.a.v.) yle buyurdu :
- Gz, (evden) ieri girdii zaman, izin yoktur.
1090 1090 1090 1090. .. . Mslim ibni Nezrden rivayet edildiine gre, demitir ki, bir adam
Huzeyfenin yanna girmek iin izin istedi de (izin kmadan nce) ieriye bakt ve:
- Gireyim mi? dedi. Huzeyfe:
- Gzne gelince ieri girdi; kn ise girmedi. dedi.
1090 1090 1090 1090.( .( .( .(M MM M) )) ) Bir adam sordu ki:
- Annemin yanna (odasna) girmek iin izin isteyeyim mi? (Adam ona yle)
dedi:
- Eer izin istemezsen (haber vermeden anszn odasna girersen), houna
gitmeyen eyi grrsn.
1091 1091 1091 1091. .. . Enes ibni Malikden rivayet edildiine gre, bir Bedevi Peygamber
(s.a.v.)in evine gelip, gzn kap aralna dikti, (ieri bakt). Bunun zerine
Peygamber bir ok yahut sivri bir odun alp, Bedevinin gzn oymak iin onu
kasdetti de, Bedevi gitti. Sonra Peygamber yle buyurdu :
- Dikkat et, eer yerinde duraydn gzn oyardm.
1092 1092 1092 1092. .. . Rivayet edildiine gre, mer ibni Hattab (ra) yle demitir:
- Kendisine izin verilmeden nce kim bir evin ke buca ile gzlerini
doldurursa, gerekten fask olmutur.
1093 1093 1093 1093. .. . Raslullah (s.a.v.)in azadls Sevban anlattna gre, Peygamber
- zin almadka hi bir mslmana, bir evin iine bakmak hell olmaz. Hi
kimse, namazdan ayrlmadka, iman olduu cemati brakp, duay kendine
tahsis etmesin, (cemati da duasna ortak etsin). Hi kimse de boanp
hafiflemedike, idrar skkl ile namaz klmasn.
EVNE EVNE EVNE EVNE SELAMLA GRENN FAZLET SELAMLA GRENN FAZLET SELAMLA GRENN FAZLET SELAMLA GRENN FAZLET
1094 1094 1094 1094. .. . Eb mamenin yle dedii iitilmitir:

247
- kimse vardr ki, bunlarn her biri Allaha kar korunmutur; eer yaarsa
ihtiyatan beri olur ve eer lrse cennete girer: Kim evine selmla girerse, Aziz
ve Yce olan Allaha kar korunundur. Kim mescide (namaza) giderse, Allaha
kar korunmutur. Kim de Allah yolunda cihada karsa. Allaha kars korunmutur.
1095 1095 1095 1095. .. . Cabirin yle dedii iitilmitir:
-Evine girdiin zaman, Allah katndan meru olan mbarek ve ho salk
dileyiiyle ev halkna selm ver.
- Ravi der ki, ben bunu, Allahn u yeti karl grdm:
- Siz bir selmla selmladnz zaman, ondan daha gzeli ile karlk verin
veya ayn ile mukabele edin. (Nisa Sresi, yet: 86)
BR KMSE BR KMSE BR KMSE BR KMSE, , , , EVE GRD ZAMAN ALLAHI ANMAZSA EVE GRD ZAMAN ALLAHI ANMAZSA EVE GRD ZAMAN ALLAHI ANMAZSA EVE GRD ZAMAN ALLAHI ANMAZSA, , , , ORADA EYTAN ORADA EYTAN ORADA EYTAN ORADA EYTAN
GECELER GECELER GECELER GECELER
1096 1096 1096 1096. .. . Cabirden rivayet edildiine gre, kendisini Peygamber
(s.a.v.)in yle buyurduunu iitmitir :
- nsan evine girdii zaman, eve giriinde ve yemek yeyiinde Allah
anarsa, eytan (kendi arkadalarna ve yardmclarna):
- Size (burada) gecelemek de yok, yemek de yok, der. Eve girip de, girii
annda Allah anmazsa, eytan :
-Siz, geceleme yerine kavutunuz, der. Eer yemek yeyiinde de Allah
anmazsa, eytan: Siz. hem geceleyecek yere, hem de yemee kavutunuz, der.
ZN STENMEYEN YE ZN STENMEYEN YE ZN STENMEYEN YE ZN STENMEYEN YER RR R
1097 1097 1097 1097. .. . Ayen El-Harzim anlatarak, yle demitir:
- Enes ibni Malik, evin kaps ile bahe kaps arasndaki yol zerinde
otururken, ona gittik; yannda kimse yoktu. Arkadam ona selm verip :
- Gireyim mi? dedi. Buna kar Enes yle dedi:
- Gir, buras bir yerdir ki, burada kimseden izin alnmaz. Sonra bize yemek
getirdi; biz de yedik. Sonra bir srahi tatl ra getirdi de iti ve bize de iirdi.
ARI DKKNLARINA GRMEKTE ZN STEMEK ARI DKKNLARINA GRMEKTE ZN STEMEK ARI DKKNLARINA GRMEKTE ZN STEMEK ARI DKKNLARINA GRMEKTE ZN STEMEK
1098 1098 1098 1098. .. . Mcahidden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- bni mer, ar dkknlarna girmek iin izin istemezdi.
1099 1099 1099 1099. .. . Atdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
-bni mer, kuma satclarnn glgeliinde, tentesinde oturmak iin izin
isterdi.

248
YABANCILARA KARI NASIL ZN ALINIR YABANCILARA KARI NASIL ZN ALINIR YABANCILARA KARI NASIL ZN ALINIR YABANCILARA KARI NASIL ZN ALINIR? ?? ?
1100 1100 1100 1100. .. . mm Misknin (Hz. mer ibnil-Hattabn olu Asmn olu merin
kznn) azadls Eb Abdlmelikden rivayet edildiine gre, yle
demitir:
- Benim hanmefendim, beni Eb Hureyreye gnderdi, (onu araym
diye). Eb Hureyre benimle geldi. Kapda durunca (Farsa olarak) dedi ki:
- Gireyim mi? mm Miskin:
-Gir! dedi. Bunun zerine mm Miskin yle dedi:
- Ya Eb Hureyre! Yats namazndan sonra bana (hanm) ziyaretiler geliyor;
ben konuaym m? Eb Hureyre dedi ki:
-Vitir namazn klmadn mddet konu; vitir namazn klnca, artk vitirden
sonra sz yoktur.
GAYR MSLM MEKTUP YAZIP DA GAYR MSLM MEKTUP YAZIP DA GAYR MSLM MEKTUP YAZIP DA GAYR MSLM MEKTUP YAZIP DA, , , , SELM VERNCE ONA MUKABELE EDLR SELM VERNCE ONA MUKABELE EDLR SELM VERNCE ONA MUKABELE EDLR SELM VERNCE ONA MUKABELE EDLR
1101 1101 1101 1101. .. . Eb Osman El-Nehdden rivayet edildiine gre, yle demitir :
- Eb Musa, bir Ruhbana yazd mektupta ona selm ediyordu.
Kendisine:
- O kfir olduu halde, ona selm m veriyorsun? denildi.
u cevab verdi:
- O, bana mektup yazd da, bana selm verdi. Ben de ona karlk verdim.
GAYR MSLMLERE NCE SELM VERL GAYR MSLMLERE NCE SELM VERL GAYR MSLMLERE NCE SELM VERL GAYR MSLMLERE NCE SELM VERLMEZ MEZ MEZ MEZ
1102 1102 1102 1102. .. . Eb Basra El-Gfar, Peygamber (s.a.v.)den yle buyurduunu
rivayet etmitir:
- Ben yarn binitli olarak yahudlere gideceim. Siz, onlara nceden selm
vermeyiniz. Onlar size selm verdikleri zaman :
- Ve Aleykm = Sizin de zerinize olsun, deyiniz.
1103 1103 1103 1103. .. . Eb Hureyreden, Peygamber (s.a.v.)in, yle buyurduu rivayet
edilmitir:
-Kitap ehli (Yahudi ve Hristiyanlar) var ya, onlara selmla (sze)
balamayn; ve onlar yolun en dar yerine mecbur ediniz.
ZMMYE ARETLE SELM VEREN KMS ZMMYE ARETLE SELM VEREN KMS ZMMYE ARETLE SELM VEREN KMS ZMMYE ARETLE SELM VEREN KMSE E E E
1104 1104 1104 1104. .. . Alkameden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Abdullah (ibni Mesud), gayri mslimlerin ifti aalarna iaret ederek
selm vermitir.

249
- Bir Yahudi, Peygamber (s.a.v.)e gidip:
- Essmu Aleykm = lm zerinize olsun. dedi. Peygamberin ashab da
selm aldlar. Bunun zerine Peygamber :
- (Bu adam), Essmu Aleykm, dedi. diye buyurdu da, bunun zerine
Yahudi yakaland. O da itiraf etti. Peygamber yle buyurdu:
- Dedii sz bu adama evirin ve Aleykmssm, deyin.
ZMMET EHLNE SELM NASIL EVRLR ZMMET EHLNE SELM NASIL EVRLR ZMMET EHLNE SELM NASIL EVRLR ZMMET EHLNE SELM NASIL EVRLR
1106 1106 1106 1106. .. . Abdullah ibni merden rivayet edildiine gre, demitir ki :
-Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu :
- Gerekten Yahudilerden biri size selm verdii zaman, muhakkak: Essmu
Aleyk, der. Siz.de: Ve Aleyk, deyiniz.
1107 1107 1107 1107. .. . bni Abbsdan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Size selm veren yahud, Hristiyan yahut Mecs = ateperest kim olursa
selmna mukabele edin, (Ve Aleykm, deyin). Sebebi u ki, Allah:
- Siz bir selmla selmlandnz zaman, ondan daha gzeli ile karlk verin
veya ayniyle mukabele edim. buyuruyor. (Nisa Sresi: 86)
KFR KFR KFR KFR- -- -MSLM KARIIK OLAN BR TOPLULUA NASIL SELM VERLR MSLM KARIIK OLAN BR TOPLULUA NASIL SELM VERLR MSLM KARIIK OLAN BR TOPLULUA NASIL SELM VERLR MSLM KARIIK OLAN BR TOPLULUA NASIL SELM VERLR
1108 1108 1108 1108. .. . same ibni Zeyd haber verdiine gre :
- Peygamber (s.a.v.) bir eee bindi ki, zerinde bir palan vard; palann
zerinde de Fedek kadifesi vard. same ibni Zeydi de arkasna terkiye almt.
Hasta olan Sad ibni Ubadeyi ziyarete gidiyordu. Nihayet bir toplulua tesadf
etti ki, o toplulukta Abdullah ibni Ubeyy ibni Sell vard -Bu hdise, Allahn
dman Mslman olmadan nceydi-; bir de o mecliste Mslmanlardan,
mriklerden ve putperestlerden kark kimseler vard. Peygamber onlara selm
verdi.
KTAP EHLNE NASIL MEKTUP YAZILIR KTAP EHLNE NASIL MEKTUP YAZILIR KTAP EHLNE NASIL MEKTUP YAZILIR KTAP EHLNE NASIL MEKTUP YAZILIR? ?? ?
1109 1109 1109 1109. .. . Abdullah ibni Abbas haber verdiine gre, (bir ticaret kafilesiyle
ama giden) Eb Sfyan ibni Harbi, Rm Meliki Hirakl (Herakliyus) adam
gndererek artm, (daha nce Hazreti Peygamberden ald mektup
dolaysyla bundan bilgi edilmek istiyordu). Sonra Peygamber (s.a.v.)in DihyetI-
Kelb (ra) ile Busr Emrine gnderdii mektubu istedi. Busr Emri de, o mektubu
Hirakle (Herakliyusa) verdi. Hirakl da mektubu okudu, iinde u yazl idi:
- Bismillhirrahmanirrahm = Rahman ve Rahm olan Allahn adyla,
- Allahn kulu ve onun Peygamberi Muhammedden, Rm Meliki Hirakle

250
- Selm, hidayete uyanlara olsun... Bundan sonra; Ben, seni slm davetine
aryorum. Mslman ol, selmet bulursun. Allah sana mkfatn iki kat verir.
Eer yz evirirsen;, muhakkak iki, btn halikn gnah ienin zerinedir. Ve Ey
Ehl- Kitap! Bizimle sizin aranzda msavi bir kelimeye gelin. yle ki: Allahdan
bakasna tapmayalm, ona hi br eyi ortak komayalm, Allah brakp da
birbirimizi Rabler edinmeyelim. Eer ehl-i kitap bu kelimeden yz evirirlerse,
deyin ki: ahid olun. Biz gerek Mslmanlarz. (l-i mran Sresi, yet: 64)
EHL EHL EHL EHL- -- - KTAP KTAP KTAP KTAP: : : : ESSMU ALEYKM DEYNCE ESSMU ALEYKM DEYNCE ESSMU ALEYKM DEYNCE ESSMU ALEYKM DEYNCE
1110 1110 1110 1110. .. . Cabir (ra)in yle dedii iitilmitir: Yahudilerden ibaret bir gurup
insan, Peygamber (s.a.v.)e selm verip :
- Essm Aleykm, (lm zerinize olsun) dediler. Peygamber (onlara
cevap olarak):
- Sizin zerinize... buyurdu. Hazreti ie kzgn halde dedi ki:
- Sylediklerini iitmedin mi? Peygamber yle buyurdu:
- Evet, (duydum). Ben onlara geri evirdim. Bizim onlar aleyhindeki duamz
kabul edilir. Onlarn ise bizim {hakkmzdaki duas kabul edilmez.
EHL EHL EHL EHL- -- - KTAP KTAP KTAP KTAP, , , , YOLUN EN DAR YERNE ZORLANIR YOLUN EN DAR YERNE ZORLANIR YOLUN EN DAR YERNE ZORLANIR YOLUN EN DAR YERNE ZORLANIR
edilmitir :
- Yolda mriklerle karlatnz zaman, onlara nce selm vermeyiniz ve
onlar yolun en dar yerine mecbur braknz.
NSAN GAYR MSLME NASIL DUA EDER NSAN GAYR MSLME NASIL DUA EDER NSAN GAYR MSLME NASIL DUA EDER NSAN GAYR MSLME NASIL DUA EDER? ?? ?
1112 1112 1112 1112. .. . Ukbe ibni mir El-Chenden rivayet edildiine gre, kendisi; kl
mslman klnda olan bir adama rastgeldi de adam selm verdi. Ukbe ona
yle karlk verdi :
- Selm senin de zerine olsun, Allahn rahmeti de bereketleri de Bunun
zerine bir gene Ukbeye dedi ki:
- O adam Hristiyandr. Ukbe hemen kalkp adam takip etti; nihayet ona
kavutu da, yle dedi:
-Allahn rahmeti ve bereketleri mminler zerine olsun. Lkin Allah senin
hayatn uzatsn, maln ve ocuunu oaltsn. (Bu haber iin baka bir kaynak
bulunamamtr.)
- Eer Firavun bana: Allah sana bereket versin, demi olsayd, ben; Sana
da, derdim. Firavun ise lmtr.

251
1114 1114 1114 1114. .. . Eb Musadan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Yahudiler, Peygamber (s.a.v.) kendilerine Yerhamukellah = Allah sana
merhamet etsin, desin diye Peygamberin yannda aksrrlard. Peygamber de
yle buyururdu:
- Allah size hidayet etsin ve halinizi dzeltsin.
NSAN TANIMADII HIRSTYANA SELAM VERNCE NSAN TANIMADII HIRSTYANA SELAM VERNCE NSAN TANIMADII HIRSTYANA SELAM VERNCE NSAN TANIMADII HIRSTYANA SELAM VERNCE
1115 1115 1115 1115. .. . Abdurrahmandan rivayet edildiine gre, demitir ki, bni mer bir
hristiyana tesadf etti de ona selam verdi; o da selamna mukabele etti. Sonra
bni mere o adamn Hristiyan olduu haberi verildi. bni mer bunu renince,
adama dnp, yle dedi:
- Benim selamm bana geri evir.
FALANCA SANA SELAM SYLYOR DEYNCE FALANCA SANA SELAM SYLYOR DEYNCE FALANCA SANA SELAM SYLYOR DEYNCE FALANCA SANA SELAM SYLYOR DEYNCE
1116 1116 1116 1116. .. . Hz. ie (ra) anlattna gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.)
kendisine yle buyurdu:
- (Ya ie!) Cibril sana selam sylyor. ie de:
-Selam ve Allah7n rahmeti (= Ve Aleyhisselmu ve Rahmetullahi) onun
zerine olsun, dedi.
MEKTUBA CEVAP VERMEK MEKTUBA CEVAP VERMEK MEKTUBA CEVAP VERMEK MEKTUBA CEVAP VERMEK
- Ben selama karlk vermek gibi, mektuba cevap vermeyi hak grrm.
HANIMLARA MEKTUP YAZMAK VE ONLARIN CEVAP VERMES HANIMLARA MEKTUP YAZMAK VE ONLARIN CEVAP VERMES HANIMLARA MEKTUP YAZMAK VE ONLARIN CEVAP VERMES HANIMLARA MEKTUP YAZMAK VE ONLARIN CEVAP VERMES
1118 1118 1118 1118. .. . Talhann kz ie anlatarak yle demitir:
- Ben Hz. ienin (ra) himayesinde idim. Her ehirden insanlar ona
gelirlerdi. Onun yannda benim mevkiim bulunduundan yallar da sra ile bana
gelirlerdi. Genler de beni karde edinirlerdi ve bana hediye verirlerdi; ve
ehirlerden bana mektup yazarlard. Hz. ieye derdim ki:
-Teyzeciim! Bu falann mektubu ve hediyesidir. Hz. ie de bana yle
derdi:
-Kzcazm! Ona cevap ver ve ona mukabelede bulun, eer sende verecek
mkafat (hediye) yoksa, ben sana veririm. Talha kz demitir ki, Hz. ie bana
(hediyelik) verirdi.
MEKTUBUN MEKTUBUN MEKTUBUN MEKTUBUN BAI NASIL YAZILIR BAI NASIL YAZILIR BAI NASIL YAZILIR BAI NASIL YAZILIR? ?? ?
1119 1119 1119 1119. .. . Abdullah bni Dnardan rivayet edildiine gre, Abdullah bni mer,
Abdlmelik bni Mervana biat ettiine dair mektup yazd. Ona yle yazd:

252
- Bismillahirrahmanirrahim = Allahn adyla
-Abdullah bni merden mminlerin Emiri Abdlmelike!... Selamn Aleyke =
Allahn selameti zerine olsun. Senden dolay yle bir Allaha krederim ki,
ondan baka hibir ilah yoktur. Gcmn yettii yerde de, Allahn snneti ve
Raslnn snneti zere itaat ve boyun emeyi sana ikrar ederim.
AMMA BAD AMMA BAD AMMA BAD AMMA BAD = = = = BUNDAN SONRA BUNDAN SONRA BUNDAN SONRA BUNDAN SONRA ( (( (sz sz sz sz) )) )
1120 1120 1120 1120. . . . Zeyd bni Eslemden rivayet edildiine gre demitir ki, babam beni
bni mere gnderdi. Onun yle mektup yazdn grdm:
- Bismillahirrahmanirrahim =Rahman ve Rahim olan Allahn adyla Amma
Bad = Bundan sonra.
1121 1121 1121 1121. .. . Hiam bni Urveden rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber
(s.a.v.)in mektuplarndan baz mektuplar grdm. Her konu bittike:
- Amma Bad = Bundan sonra buyurmutur.
MEKTUPLARA BSMLLAHRRAHMANRRAHM LE BALAMAK MEKTUPLARA BSMLLAHRRAHMANRRAHM LE BALAMAK MEKTUPLARA BSMLLAHRRAHMANRRAHM LE BALAMAK MEKTUPLARA BSMLLAHRRAHMANRRAHM LE BALAMAK
1122 1122 1122 1122. .. . Zeyd bni Sabit ailesinin byklerinden rivayet edildiine gre, Zeyd
bni Sabit u mektubu yazmtr:
- Bismillahirrahmanirrahim =Rahman ve Rahim olan Allahn adyla Zeyd
bni Sabitten, Mminlerin Emiri, Allahn kulu Muaviyeye: Selam ve Allahn
rahmeti zerine olsun, mminlerin Emiri. Senden dolay yle bir Allaha krederim
ki, ondan baka hibir ilah yoktur. Amma bad =Bundan sonra
1123 1123 1123 1123. .. . Eb Mesd El-Cerir anlatarak demitir ki, bir adam Hasana (El-
Basrye) Bismillahirrahmanirrahimi okuyutan sordu. O da:
- Bu btn mektup ve yazlarn badr dedi.
MEKTUBA NE LE BALANIR MEKTUBA NE LE BALANIR MEKTUBA NE LE BALANIR MEKTUBA NE LE BALANIR
1124 1124 1124 1124. .. . Nafiden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- bni merin Muaviyede grlecek bir ii vard da, ona mektup yazmak
istedi. Ona dediler ki, yazmaya bala. Bylece ona srar ettiler, nihayet yazd:
-Bismillahirrahmanirrahim. Muaviyeye
1125 1125 1125 1125. .. . Enes bni Srnden rivayet edildiine gre, demitir ki, bni mere
(katip olarak) mektup yazdm da bana:
- Bismillahirrahmanirrahim; Amma Bad =Bundan sonra: Falancaya diye
yaz, dedi.
1126 1126 1126 1126. .. . Yine bni Srnden rivayet edildiine gre, yle demitir: Bir adam
nmde bni mere (katiplik ederek):

253
- Bismillahirrahmanirrahim, Falancaya diye mektup yazd da bni mer
onu yasaklayp yle dedi:
- Bismillah de, bu onun yerini tutar.
1127 1127 1127 1127. .. . Zeyd (bni Sabit) ailesinin byklerinden rivayet edildiine gre,
Zeyd u mektubu yazd:
- Zeyd bni Sabitten mminlerin Emiri, Allahn kulu Muaviyeye! Selam ve
Allahn rahmeti zerine olsun, Mminlerin Emiri, Ben senden dolay yle bir
Allaha krederim ki, ondan baka hibir ilah yoktur. Bundan sonra (hamd ve
selam getirdikten sonra)
- srailoullarndan bir adam (diyerek) hadisi anlatt- (alacakl)
arkadana mektup yazd:
-Falancadan falancaya, (diye mektuba balad).
NASIL SABAHLADIN NASIL SABAHLADIN NASIL SABAHLADIN NASIL SABAHLADIN? ?? ?
1129 1129 1129 1129. .. . Mahmud ibni Lebdden rivayet edildiine gre, yle demitir:.
- Hendek Sava gnnde Sad kolundaki atardamardan yaralanp da
arlanca, onu Rufeyde adndaki (hasta bakc) hanmn yanna gtrdler. Bu
hanm yarallar tedavi ediyordu. Peygamber (s.a.v.) de ona urad zaman
(akamlar) yle buyururdu:
- Nasl akama getin? Sabah olunca da:
- Nasl sabahladn? Sad da Peygambere bilgi verirdi.
1130 1130 1130 1130. .. . bni Abbs haber verdiine gre, Ali ibni Eb Tlib (ra) Raslullah
(s.a.v.)in vefatna sebep olan hastal zamannda yanndan kt. nsanlar (ona)
dediler ki :
- Ey Ebl-Hasan (Ali), Raslullah (s.a.v.) nasl sabahlad? Ali:
- Allaha hamd olsun iyi geti, dedi. Abdlmuttalibin olu Abbas Hz. Alinin
elini tutup, yle dedi:
- Bana grn bildir. Sen, vallahi gnden sonra emir kulusun. Vallahi
ben zannediyorum ki, Raslullah (s.a.v.) bu hastalndan yaknda vefat edecekti.
Ben Abdlmuttalib Oullarnn lm zamanndaki yzlerini tanyorum, (yzlerinin
halinden leceklerini anlarm). yle ise bizi Raslullah (s.a.v.)e gtr de, bu iin
(hilfetin) kimde olacan ona soralm. Eer hilfet bizde olacaksa, bunu bilmi
oluruz. Eer bizden bakasnda ise, onu konualm da bizi ona vasyyet etsin.
Bunun zerine Ali (R.A.) dedi ki:

254
- Vallahi, biz bunu sorar da Peygamber hilfeti bizden menederse, ondan
sonra hi bir zaman insanlar bize onu (hilfeti) vermezler. Ben vallahi, onu asla
Raslullah (s.a.v.)e sormam.
MEKTUBUN SONUNA MEKTUBUN SONUNA MEKTUBUN SONUNA MEKTUBUN SONUNA : : : : ESSELAM ALEYKM VE RAHMETULLAH YAZAN VE ESSELAM ALEYKM VE RAHMETULLAH YAZAN VE ESSELAM ALEYKM VE RAHMETULLAH YAZAN VE ESSELAM ALEYKM VE RAHMETULLAH YAZAN VE
AYIN ONUNCU GNNDE FALAN OLU FALAN DYE KAYDEDEN KMSE AYIN ONUNCU GNNDE FALAN OLU FALAN DYE KAYDEDEN KMSE AYIN ONUNCU GNNDE FALAN OLU FALAN DYE KAYDEDEN KMSE AYIN ONUNCU GNNDE FALAN OLU FALAN DYE KAYDEDEN KMSE
1131 1131 1131 1131. .. . Harice bni Zeydden ve Zeyd ailesinin byklerinden u mektubun
alnd rivayet edilmitir:
BSMLLAHRRAHMANRRAHM
Zeyd ibni Sabitten Allahn kulu, mminlerin Emri Muaviyeye Selmm
Aleyke = Selm zerine olsun, mminlerin Emri, Allahn rahmeti de... Senden
dolay yle bir Allaha hamd ederim ki, ondan baka hi bir lh yoktur. Bundan
sonra: Sen bana dede ve kardelerin mirasndan soruyorsun, (diyerek rvi
mektubu anlatt. Sonra mektubu yle bitirdi): Biz Allahdan hidayet ve her
iimizde sebat ile muhafaza isteriz. Bir de saptmaktan yahut cahil kalmaktan
yahut bilmediimiz eyden sorumlu tutulmamzdan Allaha snrz. Selm zerine
olsun mminlerin Emri, Allahn rahmeti ve bereketleri ve mafireti de... Bu
mektubu Vheyb yazd, (hicr) 42, 12/ Ramazan, perembe gn.
NASILSIN NASILSIN NASILSIN NASILSIN? ?? ?
1132 1132 1132 1132. .. . Enes ibni Malikden rivayet edildiine gre, kendisi mer ibnil-
Hattab (ra)dan iitti ki, bir adam mere selm verdi. O da selm ald. Sonra
mer adama sordu:
- Naslsn? Adam da:
- Senden dolay Allaha hamd ederim, dedi. Bunun zerine mer:
- Senden istediim ey budur, dedi.
BR KMSEYE BR KMSEYE BR KMSEYE BR KMSEYE: : : : NASIL SABAH NASIL SABAH NASIL SABAH NASIL SABAHLADIN LADIN LADIN LADIN? ? ? ? DENNCE DENNCE DENNCE DENNCE
NASIL KARILIK VERR NASIL KARILIK VERR NASIL KARILIK VERR NASIL KARILIK VERR? ?? ?
1133 1133 1133 1133. .. . Cabr bni Abdullahdan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)e
soruldu:
- Nasl sabahladnz? Peygamber yle buyurdu:
- Bir cenazede bulunmayan ve bir hastay ziyaret etmeyen kimselerden
daha hayrl olarak (sabahladm).
1134 1134 1134 1134. .. . Muhacirden (bu adam kuyumcudur) rivayet edildiine gre, demitir
ki, Peygamber (s.a.v.)in ashabndan olan Hadramtlu kaba bir adamla
oturuyordum. Ona:
- Nasl sabahladn? dendii zaman yle derdi:

255
- Allaha ortak komuyoruz, (Elhamd Lillh).
1135 1135 1135 1135. .. . Seyf ibni Vehb anlatp demitir ki, Ebut-Tufeyl bana:
- Ka yandasn? diye sordu. Ben:
- Otuz yandaym, dedim, O yle dedi:
-Huzeyfe bnil-Yemandan iittiim bir hadisi sana anlataym, olmaz m?
Kendisine Amr ibni Suley denen Muharib Hasafe Oullarndan bir adam -bu adam
ahab idi ve benini bugnk yamda idi. Ben de bugnk senin yanda idim-,
(onunla beraber) Mescidde Huzeyfeye gittik. Ben insanlarn en arka tarafnda
oturdum, Amr ise yrd, Huzeyfenin nne kadar gidip durdu. Dedi ki:
- Ey Abdullah (Huzeyfe)! Nasl sabahladn? Yahut: Nasl geceledin? Huzeyfe:
- Allaha hamd ederini, dedi, Amr:
- Senden bize gelen bu hadsler nedir? dedi. Huzeyfe :
- Benden sana ulaan nedir? Ey Amr! dedi. Amr :
- itmediim hadsler, dedi, Huzeyfe :
- Ben Allaha yemin ederim ki, eer iittiim her eyi size anlatsaydm, beni
bu gecenin bir ksmnda beklemezdiniz, (benden daha iiteceiniz eyler yar).
Ancak ey Amr ibni Suley (unu bil) : Kays (arab) kabilesini, am istil etmi
grdn zaman, bsbtn sakn, (ihtiyatl ol). Allaha yemin olsun Kays kabilesi,
korkutmadk mmin bir Allah kulu brakmayacaktr, yahut onu ldrecektir. Yine
Allaha yemin olsun, mminler zerine yle bir zaman gelecek ki, o vakit en kk
bir eyi engelleyemeyeceklerdir. dedi. Amr:
- Allah sana merhamet etsin (ey Huzeyfe), senin kavmine yardmn nedir?
(Ne tavsiye edersin?) diye sordu. Huzeyfe dedi ki:
- Bu bana aittir, sonra da oturdu.
OTURMA YERLERNN EN HAYIRLISI EN GEN OTURMA YERLERNN EN HAYIRLISI EN GEN OTURMA YERLERNN EN HAYIRLISI EN GEN OTURMA YERLERNN EN HAYIRLISI EN GEN ( (( (VE RAHAT VE RAHAT VE RAHAT VE RAHAT) ) ) ) OLANIDIR OLANIDIR OLANIDIR OLANIDIR
1136 1136 1136 1136. .. . Abdurrahman ibni Eb mer haber vererek yle demitir: Eb Sad El-
Hudr bir cenaze iin arld. Rvi der ki:
-Eb Sad sanki gecikir oldu da, insanlar nihayet yerlerini alp oturdular.
Sonra arkasndan hemen geldi. nsanlar onu grnce, (ona yer vermek iin)
koutular ve onlardan bir ksm, kendi yerinde otursun diye onun iin ayaa
kalkt. Bunun zerine Eb Sad yle dedi:
- Hayr, (kalkmayn)! Ben Raslullah (s.a.v.)la yle buyurduunu iittim:
-Oturma yerlerinin en hayrls, en geni olandr.
Sonra Eb Sad kenara ekilip geni bir yerde oturdu.

256
KIBLEYE YNELMEK KIBLEYE YNELMEK KIBLEYE YNELMEK KIBLEYE YNELMEK
1137 1137 1137 1137. .. . Sfyan ibni Mnkz babasndan rivayet ettiine gre, baban yle
demitir:
- Abdullah ibni merin oturularnn ou, kbleye dnm halde idi, Yezd
ibni Abdullah ibni Kuseyt, gne doduktan sonra secde yetini okudu da, kendisi
secde etti ve (yannda iitenler) secde ettiler; yalnz Abdullah ibni mer secde
etmedi. Ne zaman ki, gne doup ykseldi, Abdullah dizlerini birbirine balam
bulunan ellerini zd, sonra secde etti ve yle dedi:
Arkadalarnn secdesini grmedin mi? onlar namaz vakti dnda secde
ettiler.
NSAN KALKAR DA SONRA YERNE DNERSE NSAN KALKAR DA SONRA YERNE DNERSE NSAN KALKAR DA SONRA YERNE DNERSE NSAN KALKAR DA SONRA YERNE DNERSE
1138 1138 1138 1138. .. . Eb Hureyre (ra), Peygamber (s.a.v.)den yle rivayet, etmitir:
Sizden biriniz, oturduu yerden kalkt zaman sonra oraya dnerse, kendisi
o yere (oturmaya) daha lyktr.
YOL ZERNDE OTURMAK YOL ZERNDE OTURMAK YOL ZERNDE OTURMAK YOL ZERNDE OTURMAK
1139 1139 1139 1139. .. . Enes ibni Mlikden :
Raslullah (s.a.v.) bize geldi; biz ocuk idik de, bize selm verdi. Beni bir
ie gnderdi. Ben ona dnnceye kadar, beni beklemek zere kendisi de yolda
oturdu. Enes demitir ki:
- Ben (annem) mm Sleyme geciktim. (Bundan dolay bana) dedi ki, seni
alkoyan (geciktiren) nedir? Ben de :
- Peygamber (s.a.v.) beni bir ie gnderdi, dedim. (Annem) :
- Nedir o i? dedi. Ben:
- O gizlidir (srdr), dedim. Annem:
- Raslullah (s.a.v.)in srrn muhafaza et, dedi.
MECLSTE YER GENL MECLSTE YER GENL MECLSTE YER GENL MECLSTE YER GENL
1140 1140 1140 1140. .. . bni mer (ra)den rivayet edildiine gre, demitir ki:
Sizden biriniz, (arkadann) yerine otursun diye, asla o adam oturduu
yerinden kaldrmasn. Ancak sknz ve yer anz.
NSAN VARDII YERDE OTURUR NSAN VARDII YERDE OTURUR NSAN VARDII YERDE OTURUR NSAN VARDII YERDE OTURUR
1141 1141 1141 1141. .. . Cabir ibni Semureden rivayet edildiine gre, yle demitir:
Peygamber (s.a.v.)e vardmz zaman, her birimiz ulat (bo) yere
otururdu.

257
K K ARASINA GRLMEZ K K ARASINA GRLMEZ K K ARASINA GRLMEZ K K ARASINA GRLMEZ
1142 1142 1142 1142. .. . Abdullah ibni Amrdan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu -
ki kii arasn ayrmak {aralarna oturmak) kimseye hell olmaz;
msadeleriyle olmak mstesnadr.
MECLS SAHBNE DORU YRN MECLS SAHBNE DORU YRN MECLS SAHBNE DORU YRN MECLS SAHBNE DORU YRNR R R R
- mer (ra) (sabah namazna giderken Mecs kle Eb Lle tarafndan)
hanerlendii zaman, onu eve koyuncaya kadar kendisini tayanlardan idim.
mer (ra) bana dedi ki :
- Ey kardeim olu! Git bak, ben kim vurdu ve benimle beraber kim vuruldu?
Ben de gittim, de, ona haber vermek iin geldim. Bir de grdm ki, ev
(insanlarla) dolmu. nsanlarn omuzlarnda yrmemi ho grmedim -ben gen
yata idim- de oturdum. Hz. mer bir kimseyi ie gnderdii zaman, o kimsenin
iten kendisine haber vermesini emrederdi, esnada Hz. mer rt ile rtlm
bulunuyordu. Kb gelip yle dedi:
- Vallahi, eer mminlerin Emri (shhat ve afiyet bulmas iin) dua ederse,
Allah onu geri brakacaktr ve bu mmet iin onu ykseltecektir muhakkak; yle ki,
bu mmet hakknda unu ve unu yapacaktr. Sonunda (Kb) mnafklar sayp,
isimlerini syledi ve knyelerini okudu. Ben dedim ki:
- Sylediklerini Hz. mere ulatraym m? Kb:
- Ben, ona ulatrman istediimden bunlar syledim, baka ey iin deil,
dedi. Bunun zerine ben de cesaretlenip kalktm ve insanlarn zerinden yrmee
baladm. Nihayet ba ucunda oturdum. Dedim ki:
- Sen beni u i iin gnderdin. Seninle beraber (Eb Lle) unlar vurdu -on
kii- Bir de su havuzundan abdest alrken kasap Kleybi vurdu. Kb da Allaha
yemin ederek unu bunu sylyor.
Bunun zerine mer (ra) dedi ki:
- Kb arnz. Kb arld. mer (ra):
- Ne diyorsun? diye sordu. Kb da, unu ve unu sylyorum, dedi. Hz.
mer yle dedi:
- Hayr, vallahi (beka ve shhatim iin) dua etmem. Ancak mer bedbaht
olmutur, eer Allah onu balamazsa...
1144 1144 1144 1144. .. . abden rivayet edildiine gre, bir adam Abdullah ibni Amra geldi.
Abdullahn yannda insanlar oturuyordu. Adam, Abdullaha doru adm atmaya
durdu da, insanlar onu engellediler. Bunun zerine Abdullah;

258
- Adam brakn, dedi.
Nihayet gelip (Abdullahn yanma) oturdu da, dedi ki :
- Raslullah (s.a.v.)den iittiin bir eyi bana bildir. Abdullah dedi ki :
- Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu iittim:
- Mslman o kimsedir ki, mslmanlar onun dilinden ve elinden selmet
bulmutur. Muhacir de o kimsedir ki, Allalhn yasaklad eyden uzaklap
ayrlmtr.
Bana insanlarn en ziyade ikram edeni, yanmda oturan arkadamdr.
1146 1146 1146 1146. .. . bni Abbas (ra)dan rivayet edildiine gre, yle demitir :
-nsanlarn bana en ziyade ikram edeni, yanmda oturuncaya kadar
insanlarn zerinden yryp gelendir.
NSAN NSAN NSAN NSAN, , , , OTURAN ARKADAININ NNE AYAINI UZ OTURAN ARKADAININ NNE AYAINI UZ OTURAN ARKADAININ NNE AYAINI UZ OTURAN ARKADAININ NNE AYAINI UZATIR MI ATIR MI ATIR MI ATIR MI? ?? ?
1147 1147 1147 1147. .. . Kseyr ibni Mrre anlatarak demitir ki, cuma gn Mescide girdim
de, Avf ibni Malik El-Eyi bir emberde oturuyor buldum. Ayaklarn nne
doru uzatmt. Beni grnce ayaklarn toparlad. Sonra bana yle dedi:
-Biliyor musun, neden ayam uzattm? yi bir adam gelsin de otursun diye
(yaptm).
NSAN TOPLUM NDE BULUNUR DA TKRR NSAN TOPLUM NDE BULUNUR DA TKRR NSAN TOPLUM NDE BULUNUR DA TKRR NSAN TOPLUM NDE BULUNUR DA TKRR
1148 1148 1148 1148. .. . El-Haris ibni Amr Es-Shem anlatarak yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.)e vardm; o Minda yahut Arafatta bulunuyordu.
nsanlar onu evrelemiti. Bedeviler de (onu grmeye) geliyordu. Yzn
grdklerinde de:
-Bu mbarek bir yz! diyorlard. Ben dedim ki:
- Ya Raslallah! Benim iin Allahdan mafiret dile. Peygamber:
- Allahm! Bizi mafiret buyur! dedi. Ben dolap :
- Ya Raslallah, benim iin Allahdan mafiret dile, dedim. Peygamber:
- Allahm! Bize mafiret et! buyurdu. Ben yine dolap :
- Benim iin mafiret dile, dedim. Peygamber:
-Allahm! Bize mafiret et! buyurdu. Sonra eliyle tkrn giderip, onu
ayakkabsna sildi; etrafnda bulunanlardan birine demesini ho grmedi.
T VE DUVARLA EVRLM OLMAYAN AVLULARDA OTURU T VE DUVARLA EVRLM OLMAYAN AVLULARDA OTURU T VE DUVARLA EVRLM OLMAYAN AVLULARDA OTURU T VE DUVARLA EVRLM OLMAYAN AVLULARDA OTURU
1149 1149 1149 1149. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
avlularda oturmay yasaklamtr da, (ashab):

259
-Ya Raslallah! Evlerimiz iinde oturmak bize zahmetli geliyor, dediler.
-Eer oturursanz, oturma yerlerine hakkn veriniz. Ashab dediler ki:
- Oturma yerlerinin hakk nedir, ey Allahn resul? Peygamber:
Adres sorana yol gstermek, selma karlk vermek, gzleri (harama)
kapamak, iyilikle emretmek ve fenalktan sakndrmaktr buyurdu.
1150 1150 1150 1150. .. . Eb Sad El-Hudrden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurmutur :
Yollar zerinde oturmaktan saknnz. (Ashab) dediler ki:
- Ya Raslallah! Bu oturma yerlerimizden kurtulu aremiz yoktur; biz
buralarda (meselelerimizi) konuuyoruz,
Bunun zerine Raslullah (s.a.v.) :
- Amma saknamazsanz, yola hakkn veriniz. buyurdu. Ashab dediler
ki:
- Yolun hakk nedir, ya Raslallah? Peygamber yle buyurdu:
- Gz (haramdan) saklamak, eziyet veren eyleri gidermek, iyilikle
emretmek ve ktlkten alkoymaktr.
1151 1151 1151 1151. .. . Eb Musa El-Earden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Bir gn Peygamber (s.a.v.) haceti iin Medinenin bostanlarndan bir
bostana kp gitti. Ben, de arkasndan ktm. Peygamber bostana girince, ben
bostann kapsnda oturdum; ve (kendi kendime) dedim ki, bugn Peygamber
(s.a.v.)in gerekten kapcs olacam, bana emretmemi olduu halde...
Peygamber gidip hacetini grd ye su kuyusunun tmsei zerinde oturdu.
Bacaklarndan biraz aarak onlar kuyuya sarktt. Arkasndan Eb Bekir (ra) ieri
girmek iin Peygamberin iznini almak zere geldi. Ben dedim ki:
- Olduun gibi kal, t ki senin iin izin isteyeyim. O da durdu. Ben de
Peygamber (s.a.v.)e varp dedim ki:
- Ey Allahn Resul! Eb Bekir yanna gelmek iin izin istiyor. Peygamber:
- Ona izin ver ve onu cennetle mjdele! buyurdu.
Eb Bekir ieri girip, Peygamber (s.a.v.)in sandan gelerek bacaklarndan
bir miktar at ve onlar kuyuya sarktt. Sonra mer geldi. Dedim ki:
- Olduun gibi dur, t ki, enin iin izin isteyeyim. Peygamber (s.a.v.):
- Ona izin ver ve onu cennetle mjdele! buyurdu.

260
mer de Peygamber (s.a.v.)in solundan gelip bacaklarndan bir miktar
(elbisesini) at ve onlar kuyuya sarktt. Bylece kuyunun tmsei doldu, orada
oturacak yer kalmad. Daha sonra Osman (ra) geldi. Dedim ki:
- Olduun gibi kal, t ki senin iin izin isteyeyim. Peygamber (s.a.v.):
-Ona izin ver ve onu cennetle mjdele! buyurdu.
Onlarn karsnda kuyunun kenarna gelinceye kadar (kuyuyu) dolat da
bacaklarndan bir miktar at, sonra onlar kuyuya sarktt. Ben de kardeimin
gelmesini ve Allahn onu getirmesini dua etmeye baladm. Fakat onlar
kalkncaya kadar (kardeim) gelmedi.
Osman (ra) da girdi, fakat onlarla oturacak bir yer bu (Rvilerden ve
Tabinden) bnl-Mseyyeb dedi ki:
- Ben bunu (oturu hallerini) kabirlerin durumu olarak tevil ettim.
nn mezar burada (Mescidde) topland, Osman ise tek bana kald
(Baki mezarlna gmld).
1152 1152 1152 1152. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
gndzn bir vaktinde (arya) kt, benimle konumuyordu ve ben de ona (bir
ey) sylemiyordum. Nihayet Ben Kaynuka arsna gelip (oraya yakn bulunan)
Fatmenin evi avlusunda oturup (torunu Hasan kasdederek) :
-Kk orada m, kk orada m? diye seslendi. Fatme ocuu bir miktar
geciktirdi. Ben, ocua nln giydiriyor yahut (annesi) onu temizleyip ykyor
sandm. Sonra (ocuk) koarak geldi. Nihayet Peygamber onu kucaklad ve onu
pt ve yle buyurdu: Allahm! Bunu sev ve bunu seveni de sev.
BR KMSE N ADAM YERNDEN KALKTII ZAMAN O KMSE O YERDE BR KMSE N ADAM YERNDEN KALKTII ZAMAN O KMSE O YERDE BR KMSE N ADAM YERNDEN KALKTII ZAMAN O KMSE O YERDE BR KMSE N ADAM YERNDEN KALKTII ZAMAN O KMSE O YERDE
OTURMAZ OTURMAZ OTURMAZ OTURMAZ
1153 1153 1153 1153. .. . bni mer (ra)den rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.) bir kimseyi oturduu yerden kaldrp da, sonra orada
oturmay yasaklad.
EMANET EMANET EMANET EMANET
1154 1154 1154 1154. .. . Enes (ra)den rivayet edilmitir.
- Bir gn Raslullah (s.a.v.)e hizmet ettim. Nihayet ona hizmeti baardm
grdm zaman dedim ki:
- Peygamber (s.a.v.) kuluk uykusu uyuyacak. Bunun zerine yanndakiler
kt. Bir de baktm, olan ocuklar oynuyorlar. Ben de kalktm, onlarn oyunlarna
bakmaya baladm. Sonra Peygamber (s.a.v.) gelip, onlarn yanna kadar ilerledi
de, onlara selm verdi. Sonra beni arp, beni bir ie gnderdi. Ben ona dnp

261
gelinceye kadar (Peygamber) bir glgede bulundu. (Bylece ben) anneme (eve)
gitmekte geciktim. Bundan tr annem:
- Seni hangi ey eledi, dedi. Dedim ki:
- Peygamber (s.a.v.) beni bir ie gnderdi. Annem:
- Nedir o i? dedi. Ben dedim ki:
- O Peygamber (s.a.v.)e ait bir srdr. Bunun zerine (Annem):
- Raslullah (s.a.v.)e kar srrn muhafaza et, dedi. Ben de o ii,
insanlardan hi kimseye anlatmadm. Eer anlatacak olsam, (ey Sabit) onu sana
anlatrdm.
PEYGAMBERMZ PEYGAMBERMZ PEYGAMBERMZ PEYGAMBERMZ ( (( (Sallallah Aleyhi ve Sellem Sallallah Aleyhi ve Sellem Sallallah Aleyhi ve Sellem Sallallah Aleyhi ve Sellem) ) ) ) DND ZAMAN BTN DND ZAMAN BTN DND ZAMAN BTN DND ZAMAN BTN
( (( (VCUDU VCUDU VCUDU VCUDU) ) ) ) LE DNERD LE DNERD LE DNERD LE DNERD
1155 1155 1155 1155. .. . Eb Hureyrenin, Raslullah (s.a.v.)i yle vasflad iitilmitir:
- (Peygamber) Orta boylu idi, uzuna daha yaknd. ok beyazd. Sakal
kllar siyaht. n dileri gzeldi. Gzlerinin kirpikleri sk ve uzundu. ki omuz aras
geniti. Yanaklar ne ikin, ne de kkt. Ayann (btn ile yere basard,
ayamda boluk olmazd (parmaklan veya keleri zerine basmazd, ayaklarn
dz basard), Btn vcudu ile ne dner ve btn vcudu ile geri dnerdi. Ne
ondan nce, ne de ondan sonra onun gibisini (gzellikte) grmedim.
BR KMSE BR KMSE BR KMSE BR KMSE, , , , BR ADAMI BR ADAMI BR ADAMI BR ADAMI, , , , BR N BR N BR N BR N, , , , BR KMSEYE GNDERNCE BR KMSEYE GNDERNCE BR KMSEYE GNDERNCE BR KMSEYE GNDERNCE, , , , ADAM ONA ADAM ONA ADAM ONA ADAM ONA
( (( (NCEDEN NCEDEN NCEDEN NCEDEN) ) ) ) HABER VERMESN HABER VERMESN HABER VERMESN HABER VERMESN
1156 1156 1156 1156. .. . Eslemden rivayet edildiine gre, demitir ki, mer (ra) bana yle
syledi:
-Seni bir adama (i iin) gnderdiim zaman, ne iin seni kendisine
gnderdiimi (nceden) ona haber verme; nk eytan bu takdirde ona yalan
hazrlar.
NSAN NSAN NSAN NSAN: : : : NEREDEN GELDN NEREDEN GELDN NEREDEN GELDN NEREDEN GELDN? ? ? ? DER M DER M DER M DER M? ?? ?
1157 1157 1157 1157. .. . Leys, Mcahidden rivayet ettiine gre:
Mcahid insann kardeine keskin bakla bakn yahut yanndan kalkt
zaman, gz ile onu takip etmesini, yahut ona: Nereden geldin ve nereye
gidiyorsun? diye sormasn ho grmezdi.
1158 1158 1158 1158. .. . Malik bni Zebdden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-(Medine civarnda) Rebeze semtinde Eb Zerre tesadf ettik. Bunun
zerine dedi ki:
-Nereden geliyorsunuz? Biz:
-Mekkeden yahut Beyt-i Atkten (Kabden), dedik. Eb Zer:

262
-iniz bu (hac ibadeti) mi? Biz:
-Evet! dedik.
-Bu iinizle ticaret ve al-veri yok mu? dedi. Biz:
-Hayr! dedik.
- O halde yeni bir ie balayn, dedi.
STEMEDKLER HALDE BR TOPLUMUN SZN DNLEMEK STEYEN KMSE STEMEDKLER HALDE BR TOPLUMUN SZN DNLEMEK STEYEN KMSE STEMEDKLER HALDE BR TOPLUMUN SZN DNLEMEK STEYEN KMSE STEMEDKLER HALDE BR TOPLUMUN SZN DNLEMEK STEYEN KMSE
1159 1159 1159 1159. .. . bni Abbas (ra) Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Kim (canlya ait) bir resim ekillendirirse, ona ruh vermeye mecbur tutulur ve
(kendisine) azap edilir; elbette ona ruh veremeyecektir. Kim yalan rya uydurursa,
iki arpa tanesini birbirine balamaya mecbur tutulur ve ona azap edilir; elbette
ikisini birbirine balamayacaktr. Bir de kendisinden katklar halde kim bir
toplumun konutuklar sz dinlemek isterse, o kimsenin kulaklarna sv kurun
dklr.
TAHT ZERNE OTURMAK TAHT ZERNE OTURMAK TAHT ZERNE OTURMAK TAHT ZERNE OTURMAK
1160 1160 1160 1160. .. . El-Uryan bnil-Haysemden rivayet edildiine gre, yle demitir:
Babam (Haysem bnil-Esved) eli olarak Muaviyeye gitti, ben ocuktum.
Babam Muaviyenin huzuruna girince, Muaviye:
-Merhaba, merhaba dedi. Bir adam da yannda koltuk zerinde oturuyordu,
dedi ki:
-Ey Mminlerin Emiri! Kendisine merhaba ettiin bu kimse kimdir?
Muaviye:
-Bu, doulularn efendisidir, bu Haysem bnil-Esveddir, dedi.
Ben sordum:
-Bu kimdir?
Dediler ki:
-Bu Abdullah ibni Amr bnil-Astr.
Ona sordum:
-Ey falancann babas, Deccal nereden kacaktr?
O yle cevap verdi:
-Senin bulunduun memleket halkndan daha ok uzak eyden soran ve
yakn en ok terk eden hibir memleket hal grmedim. Sonra yle dedi:
-Aal ve hurmalkl olan Irak arazisinden kacaktr.

263
1161 1161 1161 1161. .. . Ebul-liyeden rivayet edildiine gre, yle demitir:
bni Abbasla bir divan zerinde oturdum.
1162 1162 1162 1162. .. . Basra Emiri olup, krs zerinde oturmakta olan Hakemin beraberinde
Enes ibni Malikin yle dedii iitilmitir:
iddetli scak olduu zaman Peygamber (s.a.v.) (lede9 namazn
geciktirirdi. Scak olmad zaman da namaz geciktirmezdi.
1163 1163 1163 1163. .. . Enes bni Malik anlatarak yle demitir:
Peygamber (s.a.v.)in yanna vardm; o hurma liflerinden rl bir sedir
zerindeydi. Ba altnda da, ii hurma lifi dolu bulunan deriden bir yastk vard.
Peygamberin teni ile sedir arasnda bir elbise vard. Bir de mer (ra) onun yanna
girdi de alad. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) ona:
- Hangi ey seni alatyor, ey mer? dedi. mer yle dedi:
-Allaha yemin ederim ki, benim alaym, Allah katnda senin Kisr ve
Kayserden daha iyi olduunu bilmemdendir: Bunlar dnya hayatnda yaadklar
saltanat yaamaktadrlar. Halbuki sen ey Allahn Rasl, grdm bu yerdesin,
(ok sade ve basit bir hayat yayorsun). Buna karlk Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
- Ey mer! Dnyann onlar iin ve ahiretin bizim iin olmasna sen raz olmaz
msn?
Dedim ki: Evet (raz olurum) ya Raslallah! Peygamber:
- te bu byledir. buyurdu.
1164 1164 1164 1164. .. . Eb Rifa El-Advden rivayet edildiine gre, yle demitir:
Peygamber (s.a.v.)e gittim ki, insanlara hitap ediyordu. Ben:
-Ya Raslallah! Garip bir adam geldi, dininden soruyor, dininin ne olduunu
bilmiyor, dedim. Peygamber hitabn brakp bana dnd. Sonra bir krs getirildi,
ayaklar demirden zannetmitim. (Rvi Humeyd demitir ki, ben krsnn
ayaklarn siyah aa sanyorum. Eb Rifa onu demir zannetmitir.) Peygamber o
krsnn zerine oturdu. Sonra Allahn ona rettiini bana retmeye balad.
Sonra (eski hitabetine dnp) hutbesinin sonunu tamamlad.
1165 1165 1165 1165. .. . Musa ibni Dhkandan rivayet edildiine gre, yle demitir:
bni mer (ra)y grdm, bir gelin krss zerinde oturuyordu. (Krs)
zerinde krmz rt vard.
1165 1165 1165 1165. .. . mran bn Mslimden rivayet edildiine gre, yle demitir:
Enesi, bir krs zerinde oturur grdm; ayaklarndan birini dieri zerine
koymu haldeydi.

264
BR KMSE FISILDAMAKTA OLAN BR TOPLULUU GRNCE YANLARINA BR KMSE FISILDAMAKTA OLAN BR TOPLULUU GRNCE YANLARINA BR KMSE FISILDAMAKTA OLAN BR TOPLULUU GRNCE YANLARINA BR KMSE FISILDAMAKTA OLAN BR TOPLULUU GRNCE YANLARINA
GRMESN GRMESN GRMESN GRMESN
1166 1166 1166 1166. .. . Sad El-Makbernin yle dedii iitilmitir: bni mer (ra)ya tesadf
ettim; yannda konutuu bir adam vard. Ben de (kendilerini dinlemek zere)
onlara doru gittim. Bunun zerine bni mer gsme vurup dedi ki, iki kiiyi
konuurlarken bulduun zaman onlarn yanna sokulma ve kendilerinden izin
almadka da, onlarla oturma. Ben:
- Allah seni slh etsin, ey Eb Abdurrahman (ibni mer). Ben sizden ancak
hayr (faydal bilgi) dinlemek istedim, (baka bir maksadm yoktu) dedim.
Kim bir topluluun konumasn iitmeye gayret eder de, onlar bundan
holanmazlarsa, o kimsenin kulana erimi kurun dklr. Kim de bir rya
uydurursa, bir arpa tanesi balamaya mecbur tutulur.
K KMSE NCY BIRAKIP ARALARINDA FISILDAMASIN K KMSE NCY BIRAKIP ARALARINDA FISILDAMASIN K KMSE NCY BIRAKIP ARALARINDA FISILDAMASIN K KMSE NCY BIRAKIP ARALARINDA FISILDAMASIN
1168 1168 1168 1168. .. . Abdullahdan rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurdu;
nsanlar kii olduklar zaman, iki kii aralarnda gizli konuup ncy
ayr brakmasnlar.
ARKADALAR DRT K OLUNCA ARKADALAR DRT K OLUNCA ARKADALAR DRT K OLUNCA ARKADALAR DRT K OLUNCA
1169 1169 1169 1169. .. . Abdullahdan rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
kii olduunuz zaman, ncy brakp iki kii aralarnda gizli
konumasn; nk byle hareket onu zer.
1170 1170 1170 1170. .. . bni mer, Peygamber (s.a.v.)den (nceki hadsin) aynm rivayet
etti. Biz dedik ki:
- Arkadalar drt kii olunca (da m, iki kiinin fsldamas yasaktr)? bni
mer:
- Bu ona zarar vermez, dedi. O
1171 1171 1171 1171. .. . Abdullahdan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu :
-Kalabala karmadka, iki kii nc arkada brakp aralarnda gizli
konumasn; nk bu, onu zer.
- Arkadalar drt kii olduklar zaman, (iki kiinin gizlice konumalarnda)
beis yoktur.

265
BR ADAM BR ADAM BR ADAM BR ADAM, , , , BR ADAMIN YANINA GDP OTURUNCA BR ADAMIN YANINA GDP OTURUNCA BR ADAMIN YANINA GDP OTURUNCA BR ADAMIN YANINA GDP OTURUNCA, , , , YANINA OTURULAN YANINA OTURULAN YANINA OTURULAN YANINA OTURULAN
KMSE KALKIP GTMEK HUSUSUNDA OTURANDAN ZN STER KMSE KALKIP GTMEK HUSUSUNDA OTURANDAN ZN STER KMSE KALKIP GTMEK HUSUSUNDA OTURANDAN ZN STER KMSE KALKIP GTMEK HUSUSUNDA OTURANDAN ZN STER
1173 1173 1173 1173. .. . Eb Brde ibni Eb Musadan rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Abdullah ibni Selmn yannda oturdum. O, dedi ki:
- Sen bizimle gelip oturdun amma, bizim de kalkp gitmemiz yaklat. Ben de,
dilediin zaman (gidersin)... dedim. Bunun zerine o kalkt; ben de kapya
ulancaya kadar onu takip ettim.
GNE TARAFINDA OTURULMAZ GNE TARAFINDA OTURULMAZ GNE TARAFINDA OTURULMAZ GNE TARAFINDA OTURULMAZ
1174 1174 1174 1174. .. . Kays, babasndan anlattna gre, babas, Raslullah (s.a.v.) hutbe
okurken geldi de, gnee kar durdu. Peygamber (Glgeye gir!) diye ona iaret
etti. O da glgeye geti.
ELBSE NDE KI ST OT ELBSE NDE KI ST OT ELBSE NDE KI ST OT ELBSE NDE KI ST OTURUP DZLER DKMEK URUP DZLER DKMEK URUP DZLER DKMEK URUP DZLER DKMEK
1175 1175 1175 1175. .. . Eb Sad El-Hudri demitir ki:
- Raslullah (s.a.v.) iki giyinii ve iki l-verii yasaklad:
- Al-verite Mlmese ve Mnabezeyi yasaklad.
Mlmese: ine bakmakszn eyann dna insann el dokundurmas ve
yoklamasdr
Mnabeze: Birinin bakasna ait mal zerine elbise, mendil atmas ve o
mala bakmakszn ona sahip olmasdr,
Bu ekildeki al-veriler (eyaya) bakmakszn olur. Yasaklanan iki
giyiniten biri yarm giyinitir ki, yan taraftan bir ksmn ak brakarak dier vcudu
rtmeye denir. Dieri ise, oturarak dizleri dikmek ve elbisesiyle onlar birbirine
balamak ve ayrca avret saylan yerlerinde rt bulunmamaktr.
1176 1176 1176 1176. .. . Eb Klbe demitir ki:
- Eb Melh bana haber vererek yle anlatmtr:
- Baban Zeydle beraber Abdullah ibni Amrn yanna gittik de, o bize
syledi:
Benim (devaml) oru tutmam Peygamber (s.a.v.)e anlatld. Bunun zerine
Peygamber benim yanma geldi. Beri de ona (zerine oturmas veya yaslanmas
iin) ii hurma lifi doldurulmu deriden bir yastk braktm. Peygamber yer zerine
oturdu, yastk benimle nn arasnda kald. Sonra Peygamber bana yle
buyurdu:
- Sana her aydan gn oru tutmak kfi gelmez mi? Dedim ki:
- Ya Raslallah!.. (Bu yetmez).
- Be gn (yetmez mi) ? buyurdu. .Dedim ki:

266
- Ya Raslallah!., (Yetmez).
- Yedi gn (yetmez mi)? buyurdu. Dedim ki:
- Ya Raslallah!.. (Yetmez).
- Dokuz gn (yetmez mi)? buyurdu. Dedim ki:
- Ya Raslallah!.. (Yetmez).
- On bir gn (yetmez mi) ? buyurdu. Dedim ki:
- Ya Raslallah!.. (Yetmez). Peygamber yle buyurdu:
Davud Peygamber (Aleyhisselm)n orucu stnde bir oru yoktur:
Bir gn oru tutmak ve bir gn iftar etmek suretiyle senenin yarsn oru
tutmaktr.
1177 1177 1177 1177. .. . Abdullah ibni Bsrden rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
babasna (Bsre) gitti de, Peygambere bir kadife minder brakt. Peygamber de
onun zerine oturdu.
KURFUS OTURU KURFUS OTURU KURFUS OTURU KURFUS OTURU
1178 1178 1178 1178. .. . Kayle binti Mahreme (ra) haber vererek yle demitir:
-Peygamber (s.a.v.)i Kurfus otururken grdm. Peygamber (s.a.v.)i bu
oturu eklinde huu iinde grdm zaman korkudan rperdim
BADA KURMAK BADA KURMAK BADA KURMAK BADA KURMAK
1179 1179 1179 1179. .. . Hanzele ibni Hizyem anlatarak yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.)e gittim de, onu, bada kurmu oturuyor grdm.
1180 1180 1180 1180. .. . Eb Ruseyk, Abbasn olu Abdullahn olu Aliyi ayaklarndan birini
dieri zerine (sa, sol zerine) koyarak bada oturduunu grdn
anlatmtr.
1181 1181 1181 1181. .. . mran ibni Mslimden rivayet edildiine gre, yle demitir:
- Enes ibni Maliki byle -bada kurmu- oturur grdm; ayaklarndan birini
dieri zerine koyuyordu.
HTBA HTBA HTBA HTBA = = = = DZLER DKP OTURMAK DZLER DKP OTURMAK DZLER DKP OTURMAK DZLER DKP OTURMAK
1182 1182 1182 1182. .. . Sleym ibni Cabir El-Hceymden rivayet edildiine gre, yle
demitir:
- Peygamber (s.a.v.)e gittim; o bir hrka iinde ihtiba etmiti = dizlerini
dikerek oturmutu. Hrkann saaklar ayaklar zerindeydi. Ben dedim ki :
- Ey Allahn Resul bana t ver. Peygamber buyurdu:

267
-Allahdan korkup takvaya sarl ve iyilikten hi bir eyi kmseme, kuyudan
su ekmek isteyene kendi kovandan onun kabna su boaltm olsan bile. Yahut
yzn gler olduu halde kardeinle konumu olsan bile... Elbiseni yere sarktp
srtmekten sakn; nk bu kibirdendir ve Allah bunu sevmez. Eer bir kimse
sende bildii bir kusurla seni ayplarsa, sen ona bildiin bir eyle onu ayplama,
ona kt syleme. Seni ktleyeni brak, (sylediinin) gnah onundur, mkfat
ise senindir. Asla hi bir eye de (insan olsun, hayvan olsun veya baka bir ey
olsun) svme.
Sleym demitir ki:
- Bundan sonra ne bir insana svdm, ne de bir hayvana.
- Hasan her grdke gzlerim ya aktmtr. Bunun sebebi u: Bir gn
Peygamber (s.a.v.) (evinden) kt. Beni Mescidde buldu. Elimden tuttu. Ben de
onunla beraber yrdm. Biz Ben Kaynuka arsna gidinceye kadar benimle
konumad. Bu arda dolat ve bakt. Sonra ben beraberinde olduum halde
geri dnd. Nihayet Mescide geldik de oturduk, iki dizini birletirip karnna
dayad. Sonra yle buyurdu:
- Kk (Hasan) nerede? Bana k ar! Bunun zerine Hasan koarak
gelip, Peygamberin kucana atld. Sonra elini Peygamber (s.a.v.)in sakalna
soktu. Sonra Peygamber (s.a.v.) azn ap, kendi azn onun az zerine
koymaya balad. Sonra yle buyurdu:
Allahm, ben bunu seviyorum. Sen de bunu sev ve onu seveni de sev,
(ondan raz ol).
DZLER ZERNE MELEN KMSE DZLER ZERNE MELEN KMSE DZLER ZERNE MELEN KMSE DZLER ZERNE MELEN KMSE
1184 1184 1184 1184. .. . Enes ibni Malik anlatmtr:
- Peygamber (s.a.v.) ashaba le namazn kldrd. Selm verince minbere
kp ayakta durdu; kyameti anlatt, Bir de orada byk eyler olacan anlatt.
Sonra yle buyurdu:
-Kim bir ey sormak isterse, n sorsun. Vallahi, bu yerimde durduum
mddete bana hangi eyi sorarsanz size haber vereceim. Enes demitir ki,
insanlar bu sz (gazap iinde) Raslullah (s.a.v.)den iittikleri zaman oka
aladlar. Raslullah (s.a.v.) de Sorunuz! demeyi ok tekrarlyordu. Bunun
zerine mer (ra) iki dizi zerine kp:
- (Ey Allahn Resul! zlme,) biz Allah Rab, slm din ve Muhammedi
Peygamber olarak kabul edip, buna raz olduk, dedi. mer (ra) bunu syleyince,
Raslullah (s.a.v.) skt etti; sonra Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu:

268
- (Mnafklara azap) yakndr... imdi ise, Muhammedin can kudret elinde
olan Allaha yemin ederim ki, ben (az nce) namaz klarken u duvarn yznde
Cennet ile Cehennem bana arzedilip gsterildi. Hayr ve er hususunda bugn
gibisini grmedim.
SIRT ST YATMAK SIRT ST YATMAK SIRT ST YATMAK SIRT ST YATMAK
1185 1185 1185 1185. .. . Abdullah ibni Zeyd ibni Asm El-Mazinden rivayet edildiine gre,
yle demitir:
- Onu grdm, (rvi demitir ki, hadsi anlatan bni Uyeyneye dedim,
Peygamber (s.a.v.)i mi grd? O, evet, dedi), ayaklarndan birini dieri zerine
koyarak srt st yatyordu.
1186 1186 1186 1186. .. . El-Msevvir (ibni Mahreme)den rivayet edildiine gre, yle
demitir:
- (Daym) Abdurrahman ibni Avf grdm, ayaklarndan birini dieri zerine
kaldrm srt st yatyordu.
YZKOYUN YATMAK YZKOYUN YATMAK YZKOYUN YATMAK YZKOYUN YATMAK
1187 1187 1187 1187. . . . Thfe El-Gfarnin olundan rivayet edildiine gre, Suffe ashabndan
olan babas Thfe kendisine naklederek yle demitir:
-Gecenin son ksmnda ben Mescidde uyurken bana bir kimse geldi; ben
yzkoyun uyuyordum. Adam beni drtp:
- Kalk! Bu bir yattr ki, Allah ona buzeder! dedi. Bam kaldrdm, bir de
Peygamber (s.a.v.) bam ucunda duruyor!..
1118 1118 1118 1118. .. . Eb mameden rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.) Mescidde
yzkoyun yatmakta olan bir adama tesadf etti de, onu aya ile drtt ve yle
buyurdu:
- Kalk! Bu cehennemliin uykusudur.
NSAN ANCAK SA ELYLE ALIR VE VERR NSAN ANCAK SA ELYLE ALIR VE VERR NSAN ANCAK SA ELYLE ALIR VE VERR NSAN ANCAK SA ELYLE ALIR VE VERR
1189 1189 1189 1189. .. . Salim babasndan rivayet ettiine gre, demitir ki, Peygamber
Hi kimse sol eliyle yemesin ve asla sol eliyle imesin; nk eytan sol
eliyle yer ve sol eliyle ier.
NSAN OTURUNCA AYAKKABILARINI NEREYE KOYAR NSAN OTURUNCA AYAKKABILARINI NEREYE KOYAR NSAN OTURUNCA AYAKKABILARINI NEREYE KOYAR NSAN OTURUNCA AYAKKABILARINI NEREYE KOYAR? ?? ?
1190 1190 1190 1190. .. . bni Abbas (ra)dan rivayet edildiine gre, yle demitir:
nsann oturduu zaman ayakkablarn karp yan tarafna koymas
Snnettendir.

269
EYTAN AA VE BUNUN GB BR EY GETRP ONU YATAK ZERNE ATAR EYTAN AA VE BUNUN GB BR EY GETRP ONU YATAK ZERNE ATAR EYTAN AA VE BUNUN GB BR EY GETRP ONU YATAK ZERNE ATAR EYTAN AA VE BUNUN GB BR EY GETRP ONU YATAK ZERNE ATAR
1191 1191 1191 1191. .. . Ezher bni Saidden rivayet edildiine gre, demitir ki, Eb
mamenin yle sylediini iittim:
Sizden birinizin yatan ailesi deyip hazrladktan sonra eytan o yataa
gelip, onun zerine aa, ta veya bir ey brakr; ailesine kar adam kzdrmak
iin Sizden biriniz bunu (yatanda) bulduu zaman ailesine kzmasn. Eb
mame demitir ki, nk bu (yatak zerine bir ey brak) eytan iinden bir
itir.
RTS BULUNMAYAN BR DAM ZERNDE UYUYAN KMSE RTS BULUNMAYAN BR DAM ZERNDE UYUYAN KMSE RTS BULUNMAYAN BR DAM ZERNDE UYUYAN KMSE RTS BULUNMAYAN BR DAM ZERNDE UYUYAN KMSE
1192 1192 1192 1192. .. . Abdurrahman bni Ali babasndan, o da Peygamber (s.a.v.)den
rivayet ettiine gre, Hz. Peygamber yle buyurdu:
zerinde (at gibi) bir rt olmakszn bir evin damnda uyuyan kimseden,
hi kimse sorumlu tutulmaz; (nk ak olarak kendisini tehlikeye koymutur)
1193 1193 1193 1193. .. . Ali bni mareden rivayet edildiine gre, yle demitir:
Eb Eyyub El-Ensari geldi de, onunla (atsz) plak bir dama ktm. Sonra
indi ve yle dedi:
Az kalsn bu geceyi (bu damda) uyuyacaktm da, benim hibir dayanam
olmayacakt.
1194 1194 1194 1194. .. . Peygamber (s.a.v.)in ashabndan bir adam, Peygamber (s.a.v.)in
yle buyurduunu anlatmtr:
evrelenmemi plak bir dam zerinde uyuyarak ondan dp de len
kimseye kar sorumluluk yoktur, (su yalnz kendisine aittir). Kim de deniz
dalgaland bir anda deniz tatlarna binerse ve bu yzden helak olursa, onda
da kimse sorumlu olmaz.
NSAN OTURDUU ZAMAN NSAN OTURDUU ZAMAN NSAN OTURDUU ZAMAN NSAN OTURDUU ZAMAN, , , , AYAKLARINI SARKITIR MI AYAKLARINI SARKITIR MI AYAKLARINI SARKITIR MI AYAKLARINI SARKITIR MI? ?? ?
1195 1195 1195 1195. .. . Eb Musa El-Eari haber verdiine gre:
Peygamber (s.a.v.) su kuyusunun evresindeki duvar zerinde ayaklarn
kuyuya sarktarak otururdu.
NSAN N NSAN N NSAN N NSAN N ( (( (EVDEN EVDEN EVDEN EVDEN) ) ) ) IKINCA NE SYLER IKINCA NE SYLER IKINCA NE SYLER IKINCA NE SYLER? ?? ?
1196 1196 1196 1196. .. . Mslim ibni Eb Meryem yle anlatmtr:
-bni mer (ra) evinden kt zaman yle derdi:
Allahm! Bana selamet ver ve benden de (bakalarna) selamet ver.
1197 1197 1197 1197. .. . Eb Hureyre, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,
Peygamber (s.a.v.) evinden kt zaman yle derdi:
Bismillah, gven Allahadr. Kudret ve kuvvet ancak Allaha mahsustur.

270
1198 1198 1198 1198. .. . ihab ibni Ubad El-Asar anlattna gre, (slm kabul edip, dinlerini
renmek zere Hz. Peygamberin huzuruna gelen) Abdlkays kabilesi heyetinden
birinin anlatp, yle dediini ondan iitti:
-Biz, Peygamber (s.a.v.)e heyet halinde gidiimiz iin hazrlannca yrdk;
nihayet huzura varmaya yaklatmz zaman karmza bir adam kt ki, kendi
yannda oturmaya acele ile iaret ediyordu. Sonra selm verdi, biz de ona iade
ettik. Sonra durup: Bu (yirmi kiilik) topluluk kimdendir? dedi. Biz; Abdlkaysm
heyeti, dedik. Adam dedi ki:
Merhaba, ho geldiniz siz, ben sizi aradm. Size mjde vermek iin geldim.
Peygamber (s.a.v.) dn bize syledi. O, dou tarafna bakp yle buyurdu:
Muhakkak yarn bu taraftan (yni; doudan) arabn en hayrl heyeti
gelecektir.
Ben merakla geceledim. Nihayet sabahladm zaman hayvanm balayp
sefere hazrladm. Gn ykselinceye kadar yrmee gayret harcadm. Bir de geri
dnmeye niyetlendim. Sonra hayvanlarnzn balar ykseldi (gzkt).
Adam, sonra balangta olduu gibi, geri dnmeye acele ederek hayvann
yularyla ekti. Nihayet Peygamber (s.a.v.)e vard -etrafnda Muhacirlerden ve
Ensardan olan ashab vard- yle dedi:
- Anam ve babam sana feda olsun, Abdlkays heyetini sana mjdelemeye
geldim. Bunun zerine Peygamber yle buyurdu:
Ey mer, bunlar sana nereden (ne zaman geldi)?
mer (ra):
- Bunlar, u arkamdakilerdir, yaklamlardr, dedi. Adam bylece anlatt.
Bunun zerine Peygamber:
Allah sana hayr mjdesi versin! buyurdu. (Hz. Peygamber etrafndaki)
topluluk oturduklar yerde hazrlanmaya baladlar. Peygamber (s.a.v.) de
oturuyordu. Sonra hrkasnn eteini elinin altna brakp, onun zerine yasland ve
ayaklarn uzatt. Sonra heyet geldi; Muhacirlerle Ensar buna sevindi. Onlar,
Peygamber (s.a.v.)i ve ashabn grnce, bunlara sevinlerinden tr hay-
vanlarn salverdiler ve koarak geldiler. Topluluk onlara yer at: Peygamber
(s.a.v.) bulunduu hal zere yaslanyordu. (Heyet bakan) Eecc geri kald.
(Arkadalarnn) hayvanlarn bir araya toplayp onlar kertti ve yklerini indirdi,
mallarn da bir yere toplad. Sonra kendisine ait bir heybe kard ve zerinden
yolculuk elbisesini karp iyi elbise giydi. Sonra dnp ar ar yrmeye
balad. Peygamber (s.a.v.) sordu:
Sizin bynz, banz ve sz sahibiniz kimdir?

271
(Yirmi kiilik heyetin) Hepsi onu (Eecci) gsterdiler. Peygamber:
Byklerinizin olu bu mu? buyurdu. Heyet (olarak) dediler ki:
- Bunun ecdad cahiliyet devrinde bizim byklerimizdi. Bu, slm dinine
girmeye bize ncdr. Nihayet Eecc yaklanca bir kenarda oturmak istedi.
Peygamber (s.a.v.) de oturur vaziyette dorulup, yle buyurdu:
Buraya, ya Eecc Onun Eecc olarak ilk isimlenii bugn olmutu. O, henz
stten kesilmiken bir merkep aya ile ona vurmutu da, yznde ay biiminde iz
olmutu. Bylece Peygamber onu yanna oturttu, ona iltifat etti ve faziletini
ashaba bildirdi. (Heyet olarak gelen) topluluk da Peygamber (s.a.v.)e tevecch
edip (dinlerini renmek iin) ona sormaya durdular. Peygamber de onlara
bildiriyordu. Nihayet szn arkas gelince Peygamber (s.a.v.):
Beraberinizde aznz var m? buyurdu. Onlar:
Evet, deyip sratle kalktlar; onlardan her biri kendi eyasna gitti.
Arkasndan avular ile bir hurma yn getirdiler. Bu hurmalar Peygamberin
nnde deriden bir yayg zerine kondu. Peygamberin nnde de k arndan az
ve bir arndan ok (yapraklar soyulmu) bir hurma ubuu vard: Peygamber ona
dayanrd. Onu yanndan pek nadir ayrrd. Peygamber bu ubukla o hurma
ynna iaret edip, yle buyurdu :
Buna Tadd ismini veriyorsunuz? Onlar :
- Evet, dediler. Peygamber :
-Buna Sarefn diyorsunuz? Onlar ;
- Evet, dediler. Peygamber: Buna Berna diyorsunuz? Onlar:
- Evet, dediler. Peygamber yle buyurdu:
Bus hurmanzn en hayrlsdr ve sizin iin en faydalsdr. Cemaatin
byklerinden biri: Bereket ynnden en bydr, (eklinde Hads-i erifi
nakledip) sylemitir.
- Gerekten bizde adi hurma vard ki, biz onu develerimize ve merkeplerimize
yedirirdik. Ne zaman ki, biz bu seferimizden dndk, bu hurmaya rabetimiz
byd ve onu dikip ektik. yle ki, meyvalarmz hep ondan oldu ve bereketi de
biz bunda grdk.
NSAN SABAHLAYINCA NE SYLER NSAN SABAHLAYINCA NE SYLER NSAN SABAHLAYINCA NE SYLER NSAN SABAHLAYINCA NE SYLER
1199 1199 1199 1199. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, demiti ki:
- Peygamber (s.a.v.) sabahlaynca syle buyurdu:
Allahm, ancak senin kudretinle sabahladk ve senin kudretinle geceledik.
Yine senin kudretinle yaarz ve (senin kudretinle lrz. Dn ide yalnz
sanadr. Geceledii zaman da yle buyururdu:

272
Allahm, ancak senin kudretinle geceledik ve ancak senin kudretinle
sabahladk. Yine senin kudretinle yaarz ve senin kudretinle lrz. Dn de
yalnz sanadr.
1200 1200 1200 1200. .. . bni mer (s.a.v.)in yle dedii iitilmitir:
- Raslullah (s.a.v.) sabahlad zaman ve akamlad zaman u kelimeleri
sylemeyi brakmazd:
Allahm, dnyada ve hirette senden afiyet isterim. Allahm! Dinimde ve
dnyamda, ehlimde ve malmda senden afv ve afiyet isterim. Allahm! Benim
ayplarm rt ve korkularmdan emin kl. Allahm! nmden ve arkamdan,
samdan ve solumdan ve stmden (gelecek felketlerden) ,beni koru. Altmdan
(yerin dibinden bir musibetle) helk edilmemden senin azametine snrm.
1201 1201 1201 1201. .. . Peygamber (s.a.v.)in zevcesi bulunan Meymunenin azatls Mslim
ibni Ziyad demitir ki:
Enes ibni Malikin yle dediini iittim:
- Raslullah (s.a.v.) buyurdu:
Sabahlaynca u szleri syleyenin o gnde (lrse) Allah drtte birini
(ateten) azad eder. Bunlar iki defe syleyenin Allah yarsn ateten azad eder
ve drt defa syleyenin de Allah o gnde kendisini ateten azad eder: Allahm!
Seni ahid klarak, Arn tayanlar, meleklerini ve btn yaratklarn ahid
klarak sabahladk ki, sen kendinden baka ilh olmayan ancak bir Allahsn,
birliine ahidlik ederiz. Senin ortan yoktur. Gerekten Muhammed de senin
kulundur ve elindir (Peygamberindir).
NSAN GECELEYNCE NE SYLER NSAN GECELEYNCE NE SYLER NSAN GECELEYNCE NE SYLER NSAN GECELEYNCE NE SYLER
1202 1202 1202 1202. .. . Eb Hureyrenin yle syledii iitilmitir: Eb Bekir dedi ki:
- Ey Allahn Resul! Sabahladm ve gecelediim zaman syleyeceim bir
eyi bana ret. Peygamber dedi ki:
Syle; Ey gkleri ve yeri yaratan, hazr ve gayb bilen Allahm! Her ey
ienin (kudret) ellerinledir. Senden baka hi bir ilh olmadna sahicilik ederim.
Nefsimin errinden, eytann errinden ve irkinden sana snrm. Bunu
sabahladn ve gecelediin zaman, yatana girdiin zaman syle.
1203 1203 1203 1203. .. . Eb Hureyreden, geen hadsin ayns rivayet edildi. Peygamber
(s.a.v.):
Her eyin Rabbi ve sahibi. buyurdu ve:
eytann errinden ve onun irkinden. dedi.
1204 1204 1204 1204. .. . Raid El-Hubranden rivayet edildiine gre, demitir ki: Abdullah ibni
Amra gidip: Raslullah (s.a.v.)den iittiini bana anlat, dedim, O da, bana bir

273
sahile (yaz) verip dedi ki, bu, Peygamber (s.a.v.)in bana yazd eydir. Ben de
ona baktm, onda u yazlyd: Eb Bekir Es-Sddk (ra), Peygamber (s.a.v.)e
sorup, dedi ki:
- Ey Allahn Resul! Sabahladm zaman ve gecelediim zaman
syleyeceim eyi bana ret. Bunun zerine Peygamber yle buyurdu:
Ya Eb Bekir, syle: Ey gkleri ve yeri yaratan, gayb ve hazr bilen, her
eyin sahibi ve Rabbi olan Allahm! Nefsimin errinden, eytann errinden ve
irkinden, nefsime (ktlk kazanmaktan veya o ktl bir mslmana ekip
gtrmemden sana Snrm).
NSA NSA NSA NSAN YATAINA GRD ZAMAN NE SYLER N YATAINA GRD ZAMAN NE SYLER N YATAINA GRD ZAMAN NE SYLER N YATAINA GRD ZAMAN NE SYLER
1205 1205 1205 1205. .. . Huzeyfe (ra)den rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber
(s.a.v.) uyumak istedii zaman yle derdi:
Senin adnla Allahm lrm ve dirilirim.
Uykusundan uyand zaman da:
Bizi (uyku gibi bir lmle) ldrdkten sonra dirilten Allaha hamd olsun.
Dn de ancak onadr. derdi.
Ey Allahn, senin ismini devaml olarak anarak lrm ve yaarm, kalbim
seni anmaktan hi bir zaman gafil deildir. demektir.
1206 1206 1206 1206. .. . Enes (ra)den rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.)
yatana girdii zaman yle derdi :
Bize yediren, bize iiren, bizim ihtiyacmz gideren ve bizi barndran Allaha
hamd olsun. ok kimse vardr ki, onun ihtiyacn (karlayan yok ve barndrcs da
yok...
1207 1207 1207 1207. .. . Cabir (ra)den rivayet edildiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.)
Elif, Lam, Mm, Tenzl (es-Secde) ve Tebareke Srelerini okumadka uyumazd.
Ravilerden Eb Zbeyr demitir ki:
- Bu iki sre, Kurnda bulunan her sreye yetmi sevabla stndrler.
Bunlar kim okursa, ona yetmi sevab yazlr ve bunlar sebebiyle ona yetmi
derece ykseltilir ve ondan da bunlar sebebiyle yetmi gnah drlr.
1208 1208 1208 1208. .. . Abdullah yle demitir:
- Zikir annda uyku eytandandr; dilerseniz deneyiniz. Sizden biriniz
yatana girip de uyumak istedii zaman Azz ve Cell olan Allah zikretsin.
1209 1209 1209 1209. .. . Cbirden rivayet edildiine gre, demitir ki:
Peygamber (s.a.v.) Tebareke ve Elif, Lam. Tenzil (Es-Secde) Sresini
okumadka uyumazd.

274
1210 1210 1210 1210. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre, demitir ki:
Sizden (biriniz yatana snd zaman, izarnn iini (ban) zp onunla
yatan rpsn; nk o, (yatandan kp gittikten sonra) arkasnda yatana ne
braktn bilmez. Sonra sa yan zere yatsn ve yle desin: (Allahm), senin
isminle yanm koydum. Eer nefsimi alrsan ona merhamet et ve eer onu
salverirsen (hayata kavuturur san), salih kimseleri koruduun gibi, onu da koru.
Yahut: Salih kullarn koruduun gibi... buyurdu.
- Peygamber (s.a.v.) yatana girdii vakit sa yan zere uykuya yatard,
sonra yle buyururdu:
Allahm! Yzm (zatm) sana evirdim, nefsimi sana teslim ettim, srtm
sana yasladm (sana gvendim); sevab umarak iimi sana braktm, musibetlerden
korkarak da sana gvendim. Senden baka snacak ve kurtulacak bir yer yoktur;
kurtulu ancak sanadr. ndirdiin Kitaba ve gnderdiin Peygambere iman ettim.
Peygamber (yine) buyurdu:
- Bir gecede bunlar syleyip de sonra len kimse, slam zere lr.
- Raslullah (s.a.v.) yatana girdii zaman yle buyururdu:
Gklerin ve yerin Rabbi ve her eyin Rabbi olan, tohumu ve ekirdei
atlatp imlendiren, Tevrat ile ncili ve Kurn indiren ey Allalhm! Her ktlk
sahibinin ktlnden sana snrm; zira sen onu pereminden yakalayansn.
Sen evvelsin, senden nce hi bir ey yoktur. Sen ahirsin, senden sonra hi bir ey
yok. Sen zahirsin, senin stnde hi bir ey (kuvvet) yok, (sfatlarnn eserleri hep
meydanda). Sen batnsn (zatn grnmez), senden baka bi bir ey yok. Benim
borcumu de ve beni ihtiyatan mstani kl.
UYKU ZAMANINDA DUANIN UYKU ZAMANINDA DUANIN UYKU ZAMANINDA DUANIN UYKU ZAMANINDA DUANIN FAZLET FAZLET FAZLET FAZLET
- Raslullah (s.a.v.) yatana girdii zaman sa yan zerine uykuya yatard,
sonra yle buyururdu:
Allahm! Nefsimi sana teslim ettim. Yzm (zatm) sana evirdim. imi
sana braktm. Srtm sana yasladm (sana gvendim). Sevab umarak iimi sana
braktm ve musibetlerden korkarak sana gvendim. Senden baka snacak ve
kurtulacak bir yer yoktur; kurtulu ancak sanadr, indirdiin kitaba ve gnderdiin
Peygambere iman ettim.

275
Kim bu szleri syler de, o gecesi ardnda lrse, slm zere lr.
1214 1214 1214 1214. .. . Cbirden rivayet edildiine gre, yle demitir: insan evine yahut
yatana girdii zaman bir Melek ve bir eytan ona kar kagelir. Melek yle
der:
(Gnn) hayrla kapa. eytan da:
(Gnn) fenalkla kapa, der. nsan eer Allaha hamd eder ve onu
zikrederse, eytan uzaklatrr ve Melek onu koruyarak geceler. nsan
(uykusundan) uyand zaman yine bir Melek ve bir eytan ona kar kp, ayn
sz sylerler. Eer Allah hatrlar da, o insan yle derse, ld takdirde ehid
olarak lr ve eer kalkp namaz klarsa, pek ok faziletler iinde namaz klar:
(lme benzeyen uyku sebebiyle) nefsim ldkten sonra nefsimi bana geri
veren (beni tekrar hayata kavuturan) ve uykusunda onu ldrmeyen Allaha
hamd olsun. Gkleri ve yeri, yerlerinden kopmakszn kudretiyle tutan Allaha
hamd olsun; ve eer onlar yerlerinden kopacak olursa, Ondan baka onlar
tutacak hi kimse yoktur. O, Halmdir (azab iin acele etmez), Gafrdur (ok
balayandr). Kyamette ancak Allahn izniyle decek semay, yeryzne
dmekten tutup koruyan Allaha hamd olsun. Gerekten Allatt insanlara ok
efkatlidir, ok merhametlidir.
NSAN ELN YANAININ ALTINA KOR NSAN ELN YANAININ ALTINA KOR NSAN ELN YANAININ ALTINA KOR NSAN ELN YANAININ ALTINA KOR
1215 1215 1215 1215. .. . Berdan rivayet edildiine gre, demitir ki:
-Peygamber (s.a.v.) uyumak istedii zaman elini sa yana altna kordu ve
yle buyururdu :
Allahm! (Kyamette hesap iin) kullarn toplayacan gnde azabndan
beni koru.
1216 1216 1216 1216. .. . Abdullah ibni Amrdan rivayet edildiine gre, Peygamber yle
buyurmutur:
ki haslet vardr ki, onlara devam eden her mslman adam muhakkak
Cennete girer. Bu iki ey kolaydr, fakat tunlar ileyip yapan azdr. Soruldu:
- Ya Raslallah, bu iki ey nedir? Peygamber buyurdu :
Sizden her biriniz her (be vakit farz) namaz arkasnda on defa tekbr getirir
(ihls ve anlayla Allahu Ekber = Allah her eyden ycedir, syler). On defa
hamd eder (Elhamd lillh = Her eit vg btn ile Allalha mahsustur, der). On
defa da Tebih eder (Sbhanellah = Allah btn noksanlklardan mnezzehtir,
der). Bu syleyiler dilde yz ellidir; tartda ise (sevab itibariyle on misli olarak)
bin beyzdr.

276
Rvi demitir ki :
- Peygamber (s.a.v.)in eliyle bunlar saydm grdm.
(kinci haslet): (Sizden biriniz) yatana girdii zaman (otuz kere) tebih
eder, (otuz kere) hamd eder ve (otuz drt kere) tekbr getirir. Bunlar dilde yz
adettir. (Amel defterinde ve) tartda ise bin adet basenedir. Sizden (hanginiz bir
gndz ve bir gecede iki bin beyz gnah iler? (Bu kadar sevaba her gn
kavuan kimse, elbette cennete girer).
Soruldu:
- Ey Allahn Resul, nasl olur da insan bunlara devam etmez, (bu
tebihleri her gn getirmez) ? Peygamber buyurdu:
Sizden birinize namaznda eytan gelip ona u ve bu ii hatrlatr da bunu
ona hatrlatmaz.
NSAN YATAINDAN KALKIP DA NSAN YATAINDAN KALKIP DA NSAN YATAINDAN KALKIP DA NSAN YATAINDAN KALKIP DA, , , , SONRA SONRA SONRA SONRA ( (( (YATMAK N YATMAK N YATMAK N YATMAK N) ) ) ) DNNCE DNNCE DNNCE DNNCE, ,, , ONU ONU ONU ONU
SLKELEYVERSN SLKELEYVERSN SLKELEYVERSN SLKELEYVERSN
1217 1217 1217 1217. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, demitir ki: Peygamber
Sizden biriniz yatana girdii zaman eteinin bir tarafn tutup onunla
yatan rpsn ve Allahn ismini sylesin (Besmele eksin); nk ayrldktan
sonra arkasnda yata zerinde ne kaldn bilmez. Uzanmak istedii zaman da
sa yan zerine uzansn ve yle desin: Seni noksanlklardan tenzih ederim,
Rabbim Senin kudretinle vcudumu yere koydum ve senin kudretinle ancak onu
kaldrrm. Eer canm tutarsan (onu alrsan), ona mafiret buyur ve eer ou
salverirsen (ldrmezsen), salih kullarn koruduun gibi, onu koru.
NSAN GECE UYANINCA NE SYLER NSAN GECE UYANINCA NE SYLER NSAN GECE UYANINCA NE SYLER NSAN GECE UYANINCA NE SYLER
1218 1218 1218 1218. .. . Raba ibni Kb anlatp, yle demitir:
- Peygamber (s.a.v.)in kapsnda (hizmet iin) yatardm da, ona (gece
namaz iin) abdest suyunu verirdim. Yine Raba demitir ki:
- Gecenin derin bir zamannda Peygamberin yle buyurduunu ii tirdim:
Allah, kendisine hamd edenin hamdini iitip kabul eder.
Ve yine gecenin derin vaktinde yle buyurduunu iitirdim:
Hamd, alemlerin Rabbi olan Allaha mahsustur.
EL YALI OLDUU HALDE UYUYAN KMSE EL YALI OLDUU HALDE UYUYAN KMSE EL YALI OLDUU HALDE UYUYAN KMSE EL YALI OLDUU HALDE UYUYAN KMSE
1219 1219 1219 1219. .. . bni Abbas (ra), Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettiine gre,

277
Kim elinde (et ve yemekten kalma) ya olduu halde onu ykamadan yatp
uyursa ve bylece ona bir zarar dokunursa, kendinden bakasna dil uzatmasn,
(ancak kendini ayplasn).
1220 1220 1220 1220. .. . Eb Hureyre (ra), Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu anlatmtr
Kim elinde ya kiri (kokusu) olduu halde yatp uyur da, ona bir ey (zarar)
isabet ederse, nefsinden bakasna dil uzatmasn, (ancak kendini ayplasn).
LM LM LM LMBAYI BAYI BAYI BAYI SNDRMEK SNDRMEK SNDRMEK SNDRMEK
1221 1221 1221 1221. .. . Cbir ibni Abdullahdan rivayet edildiine gre, Raslullah (s.a.v.)
yle buyurmutur:
Kaplar kilitleyin, su krbasn balayn, kaplar kapaklaynz, kaplar rtnz
ve lmbalar sndrnz. nk eytan kilitli kapy amaz,
1 11 1222 222 222 222. .. . bni Abbas (ra)dan rivayet edildiine gre, yle anlatmtr :
- Bir fare gelip lmba fitilini ekmeye balad. Hizmeti cariye de onu
engellemeye koyuldu. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.):
Brak onu! buyurdu. Sonra o fare ateli fitili getirip Hz. Peygamberin
zerinde oturmu olduu seccadenin stne brakt. Bylece seccadeden bir para
yeri kadar yand. Bu olay zerine Peygamber, (s.a.v.) yle buyurdu:
Uyuyacanz zaman lmbalarnz sndrnz; nk eytan atnm gibi
hareket eder de, sizi yakar.
1223 1223 1223 1223. .. . Eb Sadden rivayet edildiine gre, yle anlatmtr :
- Bir gece Peygamber (s.a.v.) uykudan uyand. Birden bir fare lmba fitilini
alp, onlarn zerine evi yakmak iin, onu dama kard. Bunun zerine Peygamber
(s.a.v.) o fareye lanet etti ve hac iin ihrama girenin, onu ldrmesini hell kld.
NSANLAR UYUDUU ZAMAN NSANLAR UYUDUU ZAMAN NSANLAR UYUDUU ZAMAN NSANLAR UYUDUU ZAMAN EVDE ATE BIRAKILMAZ EVDE ATE BIRAKILMAZ EVDE ATE BIRAKILMAZ EVDE ATE BIRAKILMAZ
1224 1224 1224 1224. .. . Salimin babasndan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurmutur :
Uyuduunuz zaman evlerinizde ate brakmaynz.
12 12 12 1225 25 25 25. .. . bni mer (ra)dan rivayet edildiine gre, demitir ki, (babam)
mer (ra) yle buyurdu :
Ate bir dmandr; ondan saknnz. bni mer (Abdullah) da yatmazdan
nce aile efradnn (yakt) ateleri takip eder ve onlar sndrrd.
1226 1226 1226 1226. .. . Rivayet edildiine gre, bni mer, Peygamber (s.a.v.)in yle
buyurduunu iitmitir :
(Gece yatarken) Evlerinizde ate brakmaynz; nk o dmandr.

278
1227 1227 1227 1227. .. . Eb Musadan rivayet edildiine gre, yle demitir: Medinede bir
ev ahalisi ile geceleyin yand. Bu hdise Peygamber (s.a.v.)e anlatldkta yle
buyurdu :
Ate size bir dmandr. Yatp uyuyacanz zaman onu sndrp
zerinizden (zararn) kaldrnz.
YAMURU BEREKETE YORMAK YAMURU BEREKETE YORMAK YAMURU BEREKETE YORMAK YAMURU BEREKETE YORMAK
1228 1228 1228 1228. .. . bni Abbs (ra)dan rivayet edildiine gre, yamur yad zaman
kendisi yle derdi :
Ey cariye! Eerimi kar, elbisemi kar, hazrla. Sonra;
Biz, gkten mbarek bir su indirdik. yet-i Kermesini okurdu. (Kaf Sresi /
9)
ODAYA KAMI ASMAK ODAYA KAMI ASMAK ODAYA KAMI ASMAK ODAYA KAMI ASMAK
1229 1229 1229 1229. .. . bni Abbas (ra)dan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
odaya kam asmay emretmitir.
GECELEYN KAPIYI KLTLEMEK GECELEYN KAPIYI KLTLEMEK GECELEYN KAPIYI KLTLEMEK GECELEYN KAPIYI KLTLEMEK
1230 1230 1230 1230. .. . Cabir ibni Abdullahtan rivayet edildiine gre, demitir ki:
Gece skuneti bastrdktan sonra toplantdan saknnz. nk Allah Teala,
mahlukatndan ne datp yayacan, sizden hi biriniz bilemez. Kaplar
kilitleyeniz, su kaplarn kapayp balaynz, kab-kaca ters yz edip rtnz ve
lambalar sndrnz.
GECE KARANLIINDA OCUKLARI ALIKOYMAK GECE KARANLIINDA OCUKLARI ALIKOYMAK GECE KARANLIINDA OCUKLARI ALIKOYMAK GECE KARANLIINDA OCUKLARI ALIKOYMAK
1231 1231 1231 1231. .. . Cabirden, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduu rivayet edilmitir:
Gecenin karanl, yahut iddeti geinceye kadar ocuklarnz (evden
kmaktan) menediniz. Bu bir zamandr ki, (bu vakitte) eytanlar dalp harekete
geer.
HAYVANLARI BRBRNE SALDIRTMAK HAYVANLARI BRBRNE SALDIRTMAK HAYVANLARI BRBRNE SALDIRTMAK HAYVANLARI BRBRNE SALDIRTMAK
1232 1232 1232 1232. .. . bni mer (ra)dan rivayet edildiine gre, kendisi hayvanlar birbirine
saldrtmay ho grmezdi.
KPEN HAVLAMASI VE EEN ANIRMASI KPEN HAVLAMASI VE EEN ANIRMASI KPEN HAVLAMASI VE EEN ANIRMASI KPEN HAVLAMASI VE EEN ANIRMASI
1233 1233 1233 1233. .. . Cabir bni Abdullahtan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurmutur:
Gece skunetinden sonra (evden dar) kmay azaltnz. nk Allahn bir
takm yaratklar vardr ki, onlar (bu vakitte) teye beriye yayar. Kim de kpek

279
havlamasn yahut eek anrmasn iitirse, kovulmu bulunan eytandan Allaha
snsn. Zira bu hayvanlar sizin grmediinizi grrler, hissederler.
1 11 1234 234 234 234. .. . Cabir bni Abdullahtan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurmutur:
Geceleyin kpeklerin havlamalarn yahut eeklerin anrmalarn iittiiniz
zaman Allaha snnz. nk onlar, sizin grmediklerinizi grrler. Kaplar
kapaynz ve kaparken Allah adn annz, (Besmele getiriniz). nk eytan,
besmele getirilerek kapatlan bir kapy amaz. anaklar rtnz, su kaplarn
balaynz (kapaklaynz), (bo) kaplar tersyz ediniz.
1235 1235 1235 1235. .. . mer bni Ali ibni Hseyin, Peygamber (s.a.v.)den rivayet ettii gibi,
Cabir de, Raslullah (s.a.v.)in yle buyurduunu iitmitir:
Gece bastrdktan (el ayak ekildikten) sonra sokaa k azaltnz. nk
Allahn etrafa yayd yaratklar (zararl mahlukat) vardr. Bir de kpeklerin
havlamasn yahut eeklerin anrmasn (geceleyin) iittiiniz zaman eytandan
Allaha snnz.
HOROZLARIN T TLNCE HOROZLARIN T TLNCE HOROZLARIN T TLNCE HOROZLARIN T TLNCE
buyurdu:
Geceleyin horozlarn tn iittiiniz zaman, Allah7n ihsanndan (dua
ederek) isteyiniz; nk bunlar bir melek grmlerdir. Geceleyin eeklerin
anrn iittiiniz zaman da, eytann ktlnden Allaha snnz; nk onlar
bir eytan grmlerdir.
PREYE SVMEYNZ PREYE SVMEYNZ PREYE SVMEYNZ PREYE SVMEYNZ
1237 1237 1237 1237. .. . Enes ibni Malikten rivayet edildiine gre, bir adam Peygamber
(s.a.v.)in yannda pireye lanet etti. Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) yle
buyurdu:
Ona lanet etme; nk o, peygamberlerden bir peygamberi namaz iin
uykudan uyandrd.
GN ORTASI GN ORTASI GN ORTASI GN ORTASI
1238 1238 1238 1238. .. . mer (ra)dan rivayet edildiine gre, yle demitir:
ok defa bni Mesud hazretlerinin kaps nnde Kurey kabilesinden
erkekler otururdu. Glge dnd zaman (zeval vaktinde) derdi ki:
-Kalkn (kuluk uykusuna yatn); geri kalan eytan iindir, (onun iin geri
kalm demektir). Sonra her karlat kimseyi kaldrrd. Hz. mer devamla dedi
ki: Biz bu ekilde iken, o esnada yle dendi:
-Bu (adam), Hashas Oullarnn azadlsdr, iir sylyor.

280
Bunun zerine bni Mesud onu arp:
Nasl syledin? dedi.
Buna kar (Shaym adndaki o adam u iiri) okudu:
Erkenden hazrlanp yola kacaksan, veda et Sleymya.
Sa akl ve slam dini, ktle engel yeter insana
bni Mesud: Yeter! Doru syledin, doru syledin dedi.
1239 1239 1239 1239. .. . Sib ibni Yezd anlatmtr. mer (ra) gn ortasnda, yahut ona yakn
bize urad da, yle buyururdu:
Kalknz da, kuluk uykusuna yatn. Artk geri kalan eytan iin (geri)
kalmtr.
1240 1240 1240 1240. .. . Enes (ra)den rivayet ettiine gre, yle demitir:
(Ashab) toplanrlard, sonra kuluk uykusu uyurlard.
1241 1241 1241 1241. .. . Enes (ra) demitir:
-arap haram klnd zamanda, Medine halk iin, kuru hurma ile koruk
hurmadan yaplm ikiden daha hou yoktu. Ben de, Raslullah (s.a.v.)in
ashabndan bazlar, Eb Talhann evinde bulunurlarken onlara arap sunuyordum.
Bir adam urayp, dedi ki:
-arap haram klnd. Ashab:
- Ne zaman? Hayut: Dur bakalm (aratralm), demediler.
-Ya Enes! arab dk, dediler. Sonra ashab, serinleninceye ve ykanncaya
kadar mm Sleymin evinde kuluk uykusuna yattlar. Sonra mm Sleym
onlara koku srd. Ondan sonra da onlar Peygamber (s.a.v.)e gittiler ki, haber
adamn dedii gibidir. Enes demitir ki:
-Artk bundan sonra ashab bir daha arab tatmadlar.
GNDZN SONUNDA UYKU GNDZN SONUNDA UYKU GNDZN SONUNDA UYKU GNDZN SONUNDA UYKU
1242 1242 1242 1242. .. . Havvt ibni Cbeyrden rivayet edildiine gre, yle demitir:
-Gndzn evvelinde uyumak dalgnlktr, ortasnda (uyumak) edeptir,
sonunda ise ahmaklktr.
ZYAFET ZYAFET ZYAFET ZYAFET
1243 1243 1243 1243. .. . Meymndan (bni Mihran kasdediliyor) iitildiine gre, demitir ki,
Nafi hazretlerine sordum:
bni mer ziyafet iin davette bulunur muydu? Nafi dedi ki:
-Ancak bir defa onun bir devesinin baca krld da, onu biz boazladk.
Sonar (bni mer) yle dedi:

281
- Ben: Ey Eb Abdurrahman (ibni mer) hangi eye (aryorsun)? Bizde
emek yoktur, dedim. Bunun zerine yle dedi:
Allahm, sanadr ham Bu kemikli et. Bu da orba yahut bu orba, bu da
et- steyen yer, isteyen de gider.
OCUKLARIN SNNET OCUKLARIN SNNET OCUKLARIN SNNET OCUKLARIN SNNET
1244 1244 1244 1244. .. . Eb Hureyre (ra)dan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurdu:
brahim (as) seksen yldan sonra snnet oldu ve Kadmda kendini snnet
etti.
KADININ SNNET KADININ SNNET KADININ SNNET KADININ SNNET
1245 1245 1245 1245. .. . mml-Muhacir anlatarak yle demitir:
-Rm cariyeleri arasnda esir edildim de, Hz. Osman (ra) slam bize arz etti.
imizden benden ve dier bir hanmdan bakas Mslman olmad. Bunun zerine
Hz. Osman yle buyurdu:
Gtrnz de bu ikisini snneti ediniz ve bunlar temizleyiniz.
SNNETE DAVET SNNETE DAVET SNNETE DAVET SNNETE DAVET
1246 1246 1246 1246. .. . Salim haber verip, yle demitir:
-(Abdullah) bni mer beni ve Nuaym7 snnet etti de bizim zerimize
(dn ziyafeti iin) bir ko kesti. Bizden dolay hayvan kesildiinden, bunun iin
ocuklara kar neelendiimizi gerekten kendimiz de hissediyorduk.
SNNETTE ELENCE SNNETTE ELENCE SNNETTE ELENCE SNNETTE ELENCE
1247 1247 1247 1247. .. . mm Alkame haber vermitir ki, Hz. ienin erkek kardeinin kzlar
snnet edildiler de, Hz. ieye yle sylendi:
-Bu ocuklar elendirecek bir kimseyi arsak? Hz. ie:
-Evet, dedi de Adiyye haber gnderdi. Adiyy de ocuklara gitti. Sonra ie
(ra) eve urad da, adam ark syleyip, needen ban sallyor grd. Adam
ok iir biliyordu- Bunun zerine ie:
-f, bu bir eytan! karn onu, karn onu, dedi.
ZMMET EHLNN DAVET ETMES ZMMET EHLNN DAVET ETMES ZMMET EHLNN DAVET ETMES ZMMET EHLNN DAVET ETMES
1248 1248 1248 1248. .. . Hz. mer (ra)in azadls Eslemden rivayet edildiine gre, yle
demitir:
-Biz, mer ibnil-Hattab ile ama vardmz zaman ky aas (Zmm) ona,
gelip dedi ki:

282
-Ey Mminlerin Emiri! Ben sana yemek hazrladm; istiyorum ki, seninle
beraber olan sekin kimseler bana gelsin. nk bu, iim hakknda benim iin
daha kuvvetlidir ve benim iin daha ereflidir.
Hz. mer yle buyurdu:
Biz, iinde suretler (putlar) bulunan u kiliselerinize giremeyiz.
CARYELERN SNNET CARYELERN SNNET CARYELERN SNNET CARYELERN SNNET
1249 1249 1249 1249. .. . mml-Muhacir anlatarak yle demitir:
Rmlardan ibaret cariyelerle ben de esir edildim de, Hz. Osman (ra) bize
slam arzetti. imizden benden ve dier bir hanmdan bakas Mslman olmad.
Bunun zerine Hz. Osman yle buyurdu:
Bu ikisini snnet ediniz ve bunlar temizleyiniz.
Ben de, Hz. Osmana hizmet eder oldum.
BYKLER N SNNET BYKLER N SNNET BYKLER N SNNET BYKLER N SNNET
Hz. brahim (as) yz yirmi yanda ikensnnet oldu. Bundan sonra de
seksen yl yaad.
Sad (bni Mseyyeb) demitir ki; Hz. brahim ilk snnet olandr, ilk misafir
konuklayandr, ilk byk ksaltandr, ilk trnak kesendir ve ilk sa aarandr. Bu sa
aarmas zerine de:
Ey Rabbim, bu nedir? dedi. (Allah) buyurdu ki:
Bu vakrdr (olgunluktur). Hz. brahim de:
Ey Rabbim, bana vakr ziyade et. dedi.
1251 1251 1251 1251. .. . Hz. Hasann yle dedii iitilmitir:
- Bu adamn (yani; Malik ibnil-Mnzirin) iine amaz msnz? slam kabul
eden Kesker halkndan ihtiyarlar kasdedip onlar tefti etti de onlara emretti;
onlar da snnet oldular. Bu k mevsiminde Haber aldma gre, bunlardan bir
ksm ld. Halbuki Raslullah (s.a.v) ile Rm ve Habe asll olanlar Mslman
oldular da bunlar hibir ey iin tefti edilmediler.
1252 1252 1252 1252. .. . bni ihabdan rivayet edildiine gre, yle demitir: Bir erkek slam
kabul ettii zaman, byk olsa bile, snnet olmakla emrolunurdu.
DOUMDA DAVET DOUMDA DAVET DOUMDA DAVET DOUMDA DAVET
1253 1253 1253 1253. .. . Akkl Bill ibni Kbdan rivayet edildiine gre, yle anlatmtr:
- Biz, Yahya ibni Hassan (El-Bekr El-Filistnyi) kynde ziyaret ettik. Ben,
brahim ibni Edhem, Abdlziz ibni Kureyr ve Musa ibni Yesar beraberdik. (Yahya)

283
bize yemek getirdi de, Musa orulu olduu iin yemedi. Bunun zerine (kendisini
ziyarete gittiimiz) Yahya yle dedi :
Peygamber (s.a.v.)in ashabndan ve Kinne Oullarndan Eb Kursafe
knyeli bir adam bize bu mescidde krk yl imamlk yapt ki, o bir gn oru
tutuyordu, bir gn iftar ediyordu. Babamn bir erkek ocuu dodu da, onu (Ebu
Kursafeyi) oru tutmu olduu gnde davet etti. O da iftar etti. Bunun zerine
brahim kalkp cbbesi ile Musay srtt. Musa da orulu iken iftar etti.
(Eb Abdullah demitir ki, Eb Kursafenin ismi Cendere bni Haysenedir.)
OCUUN DAMAINA MAMA ALMAK OCUUN DAMAINA MAMA ALMAK OCUUN DAMAINA MAMA ALMAK OCUUN DAMAINA MAMA ALMAK
1254 1254 1254 1254. .. . Enes (ra)den rivayet edildiine gre. yle anlatmtr :
- (Babalm) Eb Talhann olu (ve benim anadan kardeim) Abdullah
doduu gn, Peygamber (s.a.v.)e gtrdm. Peygamber bir aba (elbisesi)
iinde kendisine ait bir deveyi katranlyordu. Peygamber (bana) sordu :
Yannda hurma var m? Ben :
Evet, dedim ve ona birka hurma verdim. Peygamber de onlar inedi, sonra
ocuun azn at ve onlar azna ald. ocuk da diliyle tadanmaya balad.
Bunun zerine Peygamber (s.a.v.) :
Hurma, Ensarn sevdii eydir. buyurdu ve ocua Abdullah ismini verdi.
DOUM ZAMANINDA DUA DOUM ZAMANINDA DUA DOUM ZAMANINDA DUA DOUM ZAMANINDA DUA
1255 1255 1255 1255. .. . Muaviye ibni Kurrenin yle dedii iitilmitir:
- Benim (ocuum) yas dounca, Peygamber (s.a.v.)in ashabndan birka
kiiyi davet ettim de, onlara yemek ikram ettim. Onlar da dua ettiler. Ben dedim
ki:
- Siz dua ettiniz, Allah sizin duanza bereket versin. imdi ben bir dua
edeceim, siz amn deyiniz. Yine Muaviye anlatt:
- Ben ocua akl ve dini hususunda ve bu gibi ok dua ettim. Yine dedi ki:
- Ben, o gnn duasn ocuk hakknda arayp bilmeye bakyorum.
OCUK KUSURSUZ OLUNCA OCUK KUSURSUZ OLUNCA OCUK KUSURSUZ OLUNCA OCUK KUSURSUZ OLUNCA, , , , ERKEK VEYA KIZ OLDUUNA BAKILMAKSIZIN ERKEK VEYA KIZ OLDUUNA BAKILMAKSIZIN ERKEK VEYA KIZ OLDUUNA BAKILMAKSIZIN ERKEK VEYA KIZ OLDUUNA BAKILMAKSIZIN
DOUM VAKTNDE ALLAHA HAMD EDEN KMSE DOUM VAKTNDE ALLAHA HAMD EDEN KMSE DOUM VAKTNDE ALLAHA HAMD EDEN KMSE DOUM VAKTNDE ALLAHA HAMD EDEN KMSE
1256 1256 1256 1256. .. . Kesir ibni Ubeydin yle dedii iitilmitir: Hazreti ie (ra)
kendilerinde (yni akrabalar iinde) bir ocuk doduu zaman, erkek mi, kz m?
sormazd. Kusursuz yaratld m? derdi. Kendisine:
-Evet, dendii zaman, ELHAMD LLLH RABBLLEMN = Hamd alemlerin
Rabbine mahsustur, derdi.

284
KASIKLARI TRA ETMEK KASIKLARI TRA ETMEK KASIKLARI TRA ETMEK KASIKLARI TRA ETMEK
1257 1257 1257 1257. .. . Eb Hureyre (ra)den rivayet edildiine gre demitir ki, Raslullah
Be ey Peygamberlerin setii eski snnettendir:
1- Byk ksaltmak,
2- Trnaklar kesmek,
3- Kasklar tra etmek,
4- Koltuk altlarn yolmak,
5- Misvak kullanmak.
TEMZLENMEKTE VAKT TEMZLENMEKTE VAKT TEMZLENMEKTE VAKT TEMZLENMEKTE VAKT
1258 1258 1258 1258. .. . Nafiden haber verildiine gre, bni mer (ra) her onbe gnde
trnaklarm keserdi ve her ay (koltuk ve kask temizlii iin) ustura kullanrd.
KUMAR KUMAR KUMAR KUMAR
1259 1259 1259 1259. .. . bni Abbas (ra)nn anlattna gre, eskiden yle denilirdi:
- Deve kumarclar nerede? Sonra on kii toplanp henz stten kesilmi on
deve yavrusu ve daha ziyade yavrularla bir (byk) deve satn alrlard. Sonra
kumar oklarn (bir torba iinde) kartrrlard. Bir kiiye (bo) kalncaya kadar
sehimler dokuz kiinin olurdu. Bylece tm yavru miktarn dolduruncaya kadar bu
sehimlere kalanlar yavrulardan birer birer alacakl olurlard. te bu Mevsirdir
kumardr
1260 1260 1260 1260. .. . bni mer (ra)dan rivayet edildiine gre, demitir ki, Meysir
kumardr.
HOROZ HOROZ HOROZ HOROZ KUMARI KUMARI KUMARI KUMARI
1261 1261 1261 1261. .. . Rabia ibni Abdullahdan rivayet edildiine gre : Hz. mer (ra)in
hilfeti zamannda iki adam iki horoz zerine kumara tututular. Bunun zerine Hz.
mer horozlarn ldrlmesini emretti. Bu emre karlk Ensardan bir adam Hz,
mere dedi ki:
-Tebih, eden bir nesli nasl ldrrsn? Hazreti mer de, onlar terketti,
ldrtmedi.
ARKADAINA ARKADAINA ARKADAINA ARKADAINA: : : : GEL GEL GEL GEL, , , , SENNLE KUMAR OYNAYACAIM DYEN KMSE SENNLE KUMAR OYNAYACAIM DYEN KMSE SENNLE KUMAR OYNAYACAIM DYEN KMSE SENNLE KUMAR OYNAYACAIM DYEN KMSE
1262 1262 1262 1262. .. . Eb Hureyre demitir ki, Raslullah (s.a.v.) yle buyurdu :
Sizden biriniz yemin edip yemininde: Lt ve Uzza (putlar} adna demise, LA
LAHE LALLAH desin. Arkadana da :

285
Gel seninle kumar oynayaym, diyen kimse de (kumar oynayaca maln)
sadaka versin.
GVERCN KUMARI GVERCN KUMARI GVERCN KUMARI GVERCN KUMARI
1263 1263 1263 1263. .. . Bir adam Eb Hureyre (ra)a yle dedi:
- Biz iki gvercinle bahisleiyoruz, (onlar karlkl dvtryoruz). Muhallil
bunlardan birini alr gtrr korkusundan dolay, aralarna bir muhallil koymay ho
grmyoruz. Buna kar Eb Hureyre :
Bu, ocuklarn iinden bir itir; onu terketmeniz yakndr. buyurmutur.
KADINLAR N YOL NAMES KADINLAR N YOL NAMES KADINLAR N YOL NAMES KADINLAR N YOL NAMES
1264 1264 1264 1264. .. . Enes (ra)den rivayet edildiine gre, Ber ibni Malik erkeklere yol
namesi yapard. Encee de hanmlara yol namesinde bulunurdu ve gzel sesli
idi. Bunun iin Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu :
Ey Encee! ieleri yrtmende yava ol.
TRK TRK TRK TRK
1265 1265 1265 1265. .. . bni Abbasdan rivayet edildiine gre, Azz ve Cell olan Allah
Telnn:
nsanlardan kimi de vardr ki, bo lfa mteri kar. sznde demitir ki, bu
bo lf trk ve ona benzer eylerdir. (Lokman Sresi, yet: 6)
1266 1266 1266 1266. .. . Ber ibni Azibden rivayet edildiine gre Raslullah yle
buyurdu:
Selm yayn, selmet bulursunuz. Esere = fuzuliyyat ktlktr.
1267 1267 1267 1267. .. . Fudala ibni Ubeydden rivayet edildiine gre, kendisi insanlarn
biriktii bir toplant yerinde idi de, bir takm kimselerin tavla oynadklar haberi ona
ulat. Bunun zerine kzgn bir halde kalkp iddetle o oyunu yasaklad. Sonra
yle dedi:
Dikkat edilsin, bu oyunu oynayan kimse onun gelirini yer, hnzr etini yemi
ve kanla abdest alm gibi...
TAVLA OYNAYANLAKA SELM VERMEYEN
1268 1268 1268 1268. .. . Fudayl, babas Mslimden rivayet ettiine gre, babas yle dedi:
Hazreti Ali (ra) kk kapsndan knca tavla oynayanlar grd zaman
onlar gtrrd de, sabahtan akama kadar onlar hapsederdi. Onlardan bir ksm
gn ortasna kadar hapsedilrdi. (Rvi devam edip) demitir ki, geceye kadar
hapsedilenler para ile muamele edenlerdi. Gn ortasna kadar hapsedilenler de,
bu oyunla elenenlerdi. Bir de Hz. Ali, onlara selm vermemeyi emrederdi.

286
TAVLA OYNAYANIN GNAHI TAVLA OYNAYANIN GNAHI TAVLA OYNAYANIN GNAHI TAVLA OYNAYANIN GNAHI
1269 1269 1269 1269. .. . Eb Musa El-Esarden rivayet edildiine gre, Raslullah yle
buyurmutur:
Tavla oynayan gerekten Allaha ve Resulne isyan etmitir,
1270 1270 1270 1270. .. . Abdullah ibni Mesuddan rivayet edildiine gre, syle demitir :
- aretlenmi olan, ibdetten iddetle engelleyen u iki tavla zarndan
saknnz; nk bunlar kumardandr.
1271 1271 1271 1271. .. . Breydenin, Peygamber (s.a.v.)den rivayetine gre, Hz. Peygamber
yle buyurmutur:
Tavla oynayan elini domuz etine ve kanma bulam gibidir.
1272 1272 1272 1272. .. . Eb Musa, Peygamber (s.a.v.)in yle buyurduunu rivayet etmitir:
Tavla oynayan gerekten Allaha ve Raslne as olmutur.
TERBYE ETMEK TERBYE ETMEK TERBYE ETMEK TERBYE ETMEK ( (( (EL ALTINDAKLER EL ALTINDAKLER EL ALTINDAKLER EL ALTINDAKLER) ) ) ) VE TAVLA OYNAYANLARLA BTIL EHLNN VE TAVLA OYNAYANLARLA BTIL EHLNN VE TAVLA OYNAYANLARLA BTIL EHLNN VE TAVLA OYNAYANLARLA BTIL EHLNN
DIARI IKARILMASI DIARI IKARILMASI DIARI IKARILMASI DIARI IKARILMASI
1273 1273 1273 1273. .. . Nafiden rivayet edildiine gre, Abdullah ibni mef (ra) ailesinden
birini tavla oynuyor bulunca, onu dverdi ve tavlasn krard.
1274 1274 1274 1274. .. . Hazreti ie (ra)dan rivayet edildiine gre, kendi arazisinde
oturmakta olan aile halkndan baz kiilerin yannda tavla olduu haberi kendisine
ulat. Bunun zerine Hz. ie onlara u haberi gnderdi:
Eer o tavlay karp atmazsanz, muhakkak surette sizi yerimden
karacam. Bylece Hz. isa tavlay onlara irkin grd.
1275 1275 1275 1275. .. . Rivayet edildiine gre. bni Zbeyr hutbe okuyup yle dedi:
Ey Mekkeliler! Kurey kabilesinden baz erkeklere ait haber bana ulat ki,
onlar bir oyun oynuyorlar. Buna tavla deniyor, - bni Zbeyr solak idi- Allah
(Mide Sresi, 90. yetinde) yle buyuruyor:
(arap, kumar, ibdet iin dikilen putlar ve fal oklar hep eytan iinden pis
birer eydir.) Ben Allaha yemim ediyorum |d, bu oyunu oynayan bir kimse bana
getirilirce, onu derisinde ve tynde cezalandracan ve eyasn, onu bana
getirene vereceim.
1276 1276 1276 1276. .. . Yal b. Mrre anlatarak demitir ki, tavla.ile kumar oynayan hakknda
Eb Hureyre (ra)n yle dediini iittim:
(Tavla ile kumar oynayan) hnzr eti yiyen gibidir. Kumar olmakszn onu
oynayan da, elini hnzr kanna bulayan gibidir. Tavla oyunu yannda oturup da,
ona bakan, hnzr etine bakan gibidir.
1277 1277 1277 1277. .. . Abdullah ibni Amr ibnil-Asdan rivayet edildiine gre, yle demitir:

287
ki zarla (tavlay) kumar oynayan, hnzr eti yiyen gibidir. Kumar olmakszn
bunlar oynayan da, elini hnzr kanna bulayan gibidir.
MMN MMN MMN MMN, , , , BR YUVADAN K KERRE ISIRILMAZ BR YUVADAN K KERRE ISIRILMAZ BR YUVADAN K KERRE ISIRILMAZ BR YUVADAN K KERRE ISIRILMAZ
1278 1278 1278 1278. .. . Eb Hureyre (ra) haber verdiine gre, Raslullah (s.a.v.) yle
buyurmutur:
-Mmin, bir yuvadan iki kerre srlmaz.
GECE ATI YAPAN KMSE GECE ATI YAPAN KMSE GECE ATI YAPAN KMSE GECE ATI YAPAN KMSE
1279 1279 1279 1279. .. . Eb Hureyre (ra)dan rivayet edildiine gre, Peygamber (s.a.v.)
yle buyurmutur:
Gece bize (silahla) at yapan, bizden deildir.
1280 1280 1280 1280. .. . Eb Hureyreden rivayet edildiine gre, demitir ki, Raslullah
Bize kar silah tayan, bizden deildir.
1281 1281 1281 1281. .. . Eb Musadan rivayet edildiine gre, demitir ki, Raslullah (s.a.v.)
yle buyurdu:
Bize kar silah tayan, bizden deildir.
ALLAH B ALLAH B ALLAH B ALLAH BR KULUNUN RUHUNU BR YERDE ALMAK STED ZAMAN R KULUNUN RUHUNU BR YERDE ALMAK STED ZAMAN R KULUNUN RUHUNU BR YERDE ALMAK STED ZAMAN R KULUNUN RUHUNU BR YERDE ALMAK STED ZAMAN, , , , O KUL O KUL O KUL O KUL
N ORADA BR HTYA YARATIR N ORADA BR HTYA YARATIR N ORADA BR HTYA YARATIR N ORADA BR HTYA YARATIR
1282 1282 1282 1282. .. . Ebl-Melih, kendi kavminden sahabi olan bir adamdan rivayet
ettiine gre, demitir ki, Peygamber (s.a.v.) yle buyurdu:
Allah bir kulunun cann bir yerde almak istedii zaman, o yerde o kul iin bir
ihtiya yaratr.
MENDLNE SMKREN MENDLNE SMKREN MENDLNE SMKREN MENDLNE SMKREN
1283 1283 1283 1283. .. . Muhammed ibni Srin, Eb Hureyre (ra)dan rivayet edildiine gre,
Eb Hureyre mendiline smkrd, sonra:
Peh peh, Eb Hureyre keten bir beze smkryor (byk hayret)!.. Kendimi
biliyorum, ienin evi ile minber arasnda baygn dyordum. nsanlar diyordu ki,
bu adam delirmi. Halbuki bende alktan baka bir ey yoktu.
VESVESE VESVESE VESVESE VESVESE
1284 1284 1284 1284. .. . Eb Hureyreden: (Ashab) dediler ki:
- Ya Raslallah! Biz nefislerimizde bir ey hissediyoruz ki, onu konumay
istemiyoruz ve bizde zerine gne domam (kimsenin bilmedii) eyler var.
Sahiden siz bunu hissediyor musunuz? Onlar:

288
Evet, dediler. Peygamber:
Bu, imann en adr. buyurdu.
1285 1285 1285 1285. .. . ehr ihni Havebden rivayet edildiine gre, demitir ki ben ve
daym Hz, ienin yanna vardk da, daym sordu :

Buharinin Edebul Mufred Ahlak Hadisleri

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Buharinin Edebul Mufred Ahlak Hadisleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Edebu'l-Mufred

You might also like