Faruk Nafiz amlbel

Han Duvarlar

DEVLET KTAPLARI

MLL ETM

BASIMEV

S T A N B U L 1969

TEMEL ESER
3

Milli Ecjitim Bakanlnn 16.1.1969 tarih ve 755 sayh mucipleri. Yaymlar ve Basl Eitim Malzemeleri Genel Mdrlnn l(j. 1.1969 tarih ve 01050 sayl emirleriyle birinci deia olarak 20.000 adet baslmtr.

Kitaplar, insanlar arasnda dnce ve bilgi leri, inan ve duygular yayan, zek ve kltrn, ilim ve sanatn, deer hkmlerinin dnya l snde paylalmasna ve zaman iinde deva mna yardm eden vastalardr. Kitaplar, bir mil letin kltr deerlerini dnden bugne tayan varlklar olarak mill kltrn temel talar ve ayn zamanda insanln paylat ilim ve fikir dnyasna alan kaplardr. Bu vasflariyle kitaplar, milletlerin ve in sanln zeksna ve kltrne byk tesirleri bakmndan medeniyetleri yayan ve tarihi yapan kuvvetlerin banda gelir. Eski alardanberi yazlan kitaplarn deer leri ok deiik olmutur. Yazldklar yakn ev re ve zaman iinde bile, pek az okuyucunun il gisini ekebilen kitaplar yannda, uzun yllar ve hatta asrlar boyunca zevk ve istifade ile okunan ve dnya lsnde rabet gren kitaplar var dr. Bir milletin veya insanln fikir ve kltr hazinesini tekil edecek kitaplar temel kitap de erini kazanr. Kitabn eitim ve kltr bakmndan dee rini gznnde tutan kalknma plnmz, stn

eserlerin hazrlanp yaylmasna da zel l> yer ayrmtr. I.Hvi 1 rk Yazarlarnn eserleri, yeni nesillerin anlayaca gibi sadeletirilerek baslacak, Bati Kltrnn temel eserleri dilimize evrile rek yaynlanacaktr. Bu suretle kinci Be Yllk Kalknma Pln Dnemi iinde bin ciltlik bir te mel eserler kitapl vcuda getirilmesine al lacaktr. Byle bir temel eserler serisinin kltr ha yatmza yapaca hizmetin deeri byktr. Bir taraftan alfabe deiikliinin ve dilde zle me akmnn zarur olarak nesiller arasnda mey dana getirebilecei boluklar doldurmak mm kn olacak ve bylece mill kltr mirasmzn yeni kuaklara intikali salanacaktr. Dier taraf tan btn insanln ve medeniyet dnyasnn mterek mal haline gelmi olan ilim, kltr ve sanat hazinelerinden yabanc dilleri bilmeyenler de faydalanabileceklerdir. Bilhassa bugnn dnyasnda, amzn istedii insan ahsiyetinin teekkl bakmndan, kitabn deeri daha ok nem kazanmtr. nsa nn tabiat karsndaki gcnn temelini tekil eden ilim ve teknoloji gibi, insann kendi kendi sini tanmas ve gelitirmesi bakmndan byk bir kaynak olan felsefe, edebiyat ve sanat eitimi de bir sekinler zmresinin imtiyaz olmaktan kmtr. Mill Eitim davasn sadece bir okul lar meselesi sayan dar grn tesinde, vatan da eitimini her bakmdan salayacak bir devvatufla

let anlayn, btn batl lkelerde olduu gibi, biz de benimsemi bulunuyoruz. Bu eitim, zel yayn evlerinin kendi imkn ve llerine bra klamayacak bir mul ve mna tar. Mill Eitim Bakanlnn ele ald temel kitaplar yayn, mill kltr ve sanatmzn de erlerini, ilim ve sanat dnyasnn mterek ha zinelerini Trk okuruna ulatrmakla, bugnk ve yarnki nesillerin dnce ve zevk olgunlu una katkda bulunmu olacaktr. Her bakmdan gzel neticeler vadeden bu teebbse fikir, sa nat ve ilim adamlarmzn yardmc olacaklarn mit ediyorum. Memleket fikir hayatna kazandrmak iste diimiz deerler bakmndan iyi seilmesi gere ken temel kitaplar, okul renimini desteklemek ve tamamlamak, Trk Genliinin kabiliyetleri nin gelitirilmesini ve btn vatandalarmzn faydalanaca bir temel kitapln tekilini hedef almaktadr. Sleyman Demire! BABAKAN

Bir milleti, millet olarak yaatan ve ahsiyet sahibi klan en esasl unsur, mill kltrdr. Kaynam o mille tin tarihinden, dil, din, ahlk, san'at ve geleneklerinden alan mill kltr, mill dayanmann, birlik ve beraber liin temelidir. Mill kltr, mill uuru yaratr. Mill uurunu kay beden milletler, teknikte ilerleseler dahi, benliklerini ve istiklllerini koruyamazlar. Bu sebeple, mill varlk ve istikllimizin temeli

olan kltrmz yaratan, ekil ve muhtevas ile Trk milletine ahsiyetini kazandrm olan fikir ve san'at eser leriyle, insanln mterek mal saylan fikir ve san'at eserlerini ada aziz milletimize ilim ve tekniin deerli mahsullerini sunmak, mill uurumuzu daima canh

ve uyank tutmamzn ilk artdr. Bin Temel Eser fikri, byle bir anlaytan domu tur. Bin Temel Eser, konuulan, yaayan, canh Trkemize hem mill kltrmz youran dnce ve duygu dnyamz aksettirecek, teknik alanlarndaki hem de Bat'nn ilim, fikir ve grlerini yurdumuza getirecektir.

Netice olarak. Bin Temel Eser, mill uuru besleye rek, gemiten kuvvet alp gelecee yn verecek iyi va tanda, iyi insan yetitirmede byk yardmc olacaktr.

lham ERTEM Milli Eitim Bakan

FAKUK

NAFZ ve

AMLIBEL

HAN

D U V A K L A R I

Faruk Nafiz, 1898 Maysnn 18. Cuma gn, s tanbul'da domutur. Babas, eski Orman ve Madin Nezreti baktiplerinden Sleyman Nafiz Beyedir. Annesi Ruhiye Hanm, tccardan ibrahim Necati Bey'm kzdr. Faruk Nafiz, ilk tahsilini Bakrky Rdiyesi'nde yapm, orta tahsilini Hadka-i Meveret ddsi'nde tamamlamtr. Yksek tahsil iin de bir mddet Tb Fakltesi'ne devam etmitir. Daha Tb Fakltesi'nde talebe iken nerettii iirleriyle dikkati eken ir, ksa zamanda iir ve sanat evrelerinde tannm; byk takdir ve alka grmtr. Onun ilk iirleri Peym- Edeb'de (19131914), Edebyat- Ummiye Mecmas'nda (1916 1919), Yeni Mecma'da (1918), md Mecmas'nda (1919-1921), ir (1918-1919), Byk Mecmua (1919), Nedm (1919) mecmualarnda; Birinci Kitap, kinci Kitap gibi isimlerle, sekiz kitap hlinde kan, iir-nesir ve hikye kitaplarnda, (1920-1921) ve Yarn (1921-1922) mecmas'nda nerolunmutur. 1917-1918 de leri Gazetesi yaz heyetine ka tlan Faruk Nafiz, 1922 de bu gazetenin temsilcisi

II

olarak Ankara'ya gitmi, ayn yl, Kayseri Lisesi ede biyat muallimliine gnderilmitir. 1924 de Ankara Erkek Muallim Mektebi, 1925 de Ankara Kz Lisesi edebiyat muallimi olmu, ayrca Ankara Lisesi'nde edebiyat okutmutur. 1932 de stanbul'da Kabata Lisesi edebiyat muallimliine nakledilen ir, bu li sedeki muallimlii srasnda ayrca Amerikan Kz Koleji'nde yllarca, edebiyat dersi vermitir. Faruk Nafiz, 1946 da Demokrat Parti'den, s tanbul Millet Vekili seilmi ve onun mebusluk ha yt 27 Mays 1960 ihtilline kadar devam etmitir. Bu ihtillde, btn millet vekili arkadalaryle bir likte tevkif edilerek Yassada'ya gnderilen ir, Ha ziran 1960 dan Eyll 19661'e kadar burada kalm ve mehur Yassada Mahkemesi sonunda susuz g rlerek beret etmitir. Bu hdiseden sonra siys hayta devam etmek istemeyen ir, sdece Yassada'da arkadalaryle birlikte mruz kald ac bask'y, ok kuvvetli ve ok manl, satirik drtlkler hlinde nazmederek, vaktiyle yazd Han Duvarlar iirine mukabil, Zindan Duvarlar adiyle, yass bir kitap hlinde neretmitir. Ankara ve stanbul'da edebiyat muallimlii yap t yllarda Gne, Tavus, Hayat, Yedign ve bizzat kard Anayurd mecmualarndan baka Ankara ve stanbul'un muhtelif mecmua ve gazetelerinde iir ler, fkralar, makale ve musahabeler nereden Faruk Nafiz, yine stanbul'da Akbaba ve Karikatr gibi mi zah mecmualarna Deli Ozan ve amdeviren takma adlaryle mizah ve satirik manzumeler yazmtr.

III

Faruk Nafiz, iire, bir gnl iklimi olan memle ketinin mahall ve trih atmosferine uygun, bir ak iri olarak balamtr: Onun ilk iirleri, stanbul' da Balkan Sava'nm ve Birinci Dny Harbi'nin kaybedildii, zgn ve mitsiz yllardaki romantik duygular iindedir: Byle devirlerde insanlarn her eyden ok, ya Allaha, ya aka, yhud da her ikisine sarld grlr. Devrin maraz hassasiyeti, gen in san gnllerini ak rperilerine daha kuvvetle s rkler. 1918'lerden 1930'lara kadar olan zaman iinde edebiyatmzn yegne kudretli ak iri hretiyle tannan ve iirleri o zamann gen kz ve gen erkek defterlerine ihtimamla yazlan Faruk Nafiz'in bu ba arsnda Trke'yi gzel kullannn te'sri ok b yktr. O kadar ki Faruk Nafiz, mesel, aruz'la. syledii iirlerde bu vezni bir Trk aruzu haline koyan Muallim Nc, Tevfik Fikret, Mehmed Akif, Ahmed Him ve Yahya Kemal serisinin son usta iridir. Onun iiri, bilhassa bu meziyeti bakmndan, stad ir Yahya Kemal tarafndan takdir edilmi ve: Bir lbbdr cihanda elezz-% lezizin, Her msra-% gzidesi Faruk Nafiz'in. gibi, Yahya Kemal'in, her ir iin kolay syleyeme yecei bir iltifatla deerlendirilmitir. Yllar ilerledike, ak airlii esas vasfn kay betmemekle beraber; Faruk Nafiz'in, iire daha ba ka duygu ve dnceleri getirdii de olmutur: Fa kirlerin ve muztariplerin derd orta olmak; yeni

IV

gre eski iirden bz asil izgiler aksettirmek; ilha mn Ktsas- Enbiy'dan alan, yeni duygu ve dnce iirleri sylemek; iire, ince, stanbul peyzajlar i lemek v.b. gibi trl ilhamlar, teessrler; duygular, dnceler, bu iirlere dikkate deer bir eitlilik vermitir. Fakat Faruk Nafiz'in bir de memleket airlii devresi vardr: ir, ocukluk ve genlik haytn yaad Bal kan Harbi, Birinci Dnya Harbi ve stikll Sava yllarnda, eitli yurd felket ve ztraplar iinde bymt. 1922 de leri Gazetesi muharriri olarak Anadolu'ya gemi, bir mddet Ankara'da kaldktan sonra, edebiyat muallimi olarak, Ulukla yoluyla, Kayseri'ye gitmiti. Faruk Nafiz'in Anadolu'yu iin den tanmasna frsat veren bu yolculuk, 1928 de da ha geni bir imknla tamamlanmt: Devrin Marif Vekili Mustafa Necati'nin riyasetindeki ark Vil yetlerini Tedkik Heyeti'nde bulunan ir, bu heyetle Sivas, Erzincan, Gmhane, Trabzon, Erzurum il lerimizi grm ve dnte Kastamonu'yu tanmak frsatn bulmutu. O trihlerde bir stanbul iri iin ok mhim ve ok yeni olan bu eit vatan ii seya hatleri, Faruk Nafiz'in edeb haytnda dnm noktas olmutu: Bu devirde, irin sanatnda bir memleket edebiyat vcda getirme ideali yer tutar. Faruk Nafiz, bu idealin ilk aheserini Han Du varlar adl, byk iiriyle vermitir. Han Duvarla rndan baka, Kzl Salar gibi ve mhim bir ksm Hayat Mecmas'nda (1926 -1928) kan oban e mesi, Sanat, Yolcu ile Arabac, ankaya, Kz Husye ni Vurdular, Memleket Trkleri, Dalar, Aye Sana,

Ali, AUaha Ismarladk, Bugn Yoldan Geenler v.b. gibi manzumeleri, hep bu idealin ve bu yurd intblarmn iirleridir 1 . Bu iirlerin bir ksm da vezin, ekil, dil ve sy leyi bakmndan, Trk halk iirinin lezzetini tatt rr. Memleket iirler sylemek, Faruk Nafiz iin, Anadolu'yu birok cepheleriyle iinden tanm ol maktan doan bir anlaytr. ir, bu arada, Trk iirinin, umumiyetle, Trk edebiyatnn o devirde na sl bir yol takip etmesi lzm geldiini, salam bir grle, dnr. Onun Sanat isimli iirinde, bizzat yapmaya alt bu memleket edebiyt'mn bir fel sefesi vardr. Bu manzumede egzotik veya kozmopo lit sanat zevkiyle yerli ve mill sanat anlay ustalk la karlatrlr ve ir, sebebini de belirterek bu, ikinci sanat tercih eder: Baka san'at bilmeyiz, nmzde dururken, Sylenmemi bir masal gibi Anadolu'muz. Arkada, biz bu yolda trkTer tuttururken, Sana uurlar olsun, ayrlyor yolumuz! Ancak Memleket Edebiyat yapmak, Faruk Na fiz iin, o yllarda zerinden geen frtnalarla sar slm, fakirlemi, muztarip Anadolu'nun bu hlin den istifde eden bir gsteri yapmak'tan ve her tr l siys maksatlarla yabanc ideolojilerden uzak, sa mmi bir harekettir. Bunun iindir ki ir, Anadolu' nun ztrbna yerinde ve kuvvetli izgilerle temas
irin, Kayseri'de yazmaya balad ve yamur dua s gibi yerli ve iirli paralarla ssl, manzum, Canavar pi yesi de ayn memleket edebiyat eserlerindendir.
1

VI

etmekle beraber, daha ok, o perian haliyle bile g zel ve sevimli bir vatanda yaayan halkmzn incelik ve stnlklerini gsteren, iyi ruhlu bir edebiyat meydana getirmitir. Yine bunun iindir ki Faruk Nafiz'in bu tarz iirlerinde drt asr evvelki saz iri Karaca Olan'm iirlerini besleyen, yurd gzellerine ve yurd gzelliklerine it, yerli izgiler grlr: Ya kandillerinin ve trl bakmszlklarn isleri ile kararm han duvarlar'na birer yet gibi lda yan k tarz iirler; fidan veya sd boylu ky kz lar; topraa diz vurular iimizi kmldatan, da gi bi Trk zeybekleri bunlar arasndadr. Bu iirlerde, tekerleklerinde memleketin inledii duyulan, emekdar kanlarda ku umaz yollardan pervasz akp giden, kzl sal, ky kzlar da vardr; bir yerden bir yere durmakszn yolcu tayan ve mrleri yol larda geen arabaclarn duygular da... Ksaca, bu iirlerde grlen, o zaman iin yeni dny byk romanc Read Nuri'nin Anadolu sah neleriyle ssl romanlarnda olduu gibi, yalnz ze klarnda, tecrbe, tevazu' ve irfanlarnda deil, ztraplarmda da bir incelik ve sevimlilik bulunan, s cak ve asl bir milletin dnyasdr.

Han Duvarlar kitab, Faruk Nafiz'in iirde Mem leket Edebiyat yapmak istedii yllarda sylenmi iirleriyle tertiplenmitir. Bu kitaba, irin daha ba ka zamanlarda, hece ile ve aruz'la syledii daha ba ka iirler de alnmtr. Fakat bu iirleri okuyanlar, onlarda yine bir memleket iri'nin hususiyetlerini

VII

bulacaklardr. Esasen, Faruk Nafiz'in san'atmda ok mhim bir vasf, onun grlerinin ne Dou ne de Bat edebiyatlarnn zentisinde olmayan yerliliidir. Ayn grlerde, okuyucu, sde, temiz ve ahenkli bir Trke'nin zevkini duyacaktr. Asrmz Trkesini ok iyi kullanan, ve Trk milletinin meydana getirdii dile uurla sdk kalan Faruk Nafiz, kendi ann iir Trkesine: Hangi szlerle ninem gnln amsa bana, Ben o szlerle gnl vermedeyim sevgilime. Szlerim ninni kadar duygulu olmak yarar, Baldr nk dilim gnlme, gnlm dilime. kt'asmda belirttii gibi, bir gnl dili vermee mu vaffak olan irlerdendir.

Eserleri: Faruk Nafiz'in bellibal eserleri, iir kitaplar ile, manzum ve mensur tiyatrolardr. irin, ayrca roman ve mizah vadisinde yazlm ve kitap hlinde nerolunmu eserleri de vardr: iir Kitaplar: arkn Sultanlar (1918), G nlden Gnle (1919), Dinle Neyden (1919), oban emesi (1926), Suda Halkalar (1928), Bir mr Byle Geti (seme iirler, 1933, 4 defa baslmtr.), Elimle Setiklerim (1934), Akarsu (1936, 1940), Tatl Sert (mizah iirler, 1938), Aknc Trkleri (1938, 1939), Heyecan ve Skn (seilmi iirler,

VIII

1959), Zindan Duvarlar (Yassada iirleri, 1967), Han Duvarlar (1969). Tiyatro Eserleri: Canavar (Manzum piyes, 1925, 1965), Akn (Manzum piyes, 1932, 1965), zyurt (Manzum piyes, 1932, 1965), Kahraman (Man zum piyes, 1933, 1965), Yayla Kartal (1945), Dev Aynas (Henz nerolunmamtr. irin bundan baka tik Gz Ars isimli, bir piyes adaptasyonu vardr. Mektep Temsilleri: (1933), Yangn (1933). Roman: Bir Demette Be iek

Yldz Yamuru (1936).

Nihad Sami B A N ARLI

M E M L E K E T

I I R L E R I

HAN DUVARLAR

Yaz atlar kinedi, mein krba saklad, Bir dakika araba yerinde duraklad. Neden sonra sarsld altmda demir yaylar, Gzlerimin nnden geti kervansaraylar.. Gidiyordum, gurbeti gnlmle duya duya, Ulukla yolundan Orta Anadolu'yalk sevgiye benziyen ilk ac, ilk ayrlk! Yreimin yakt atele hava lk, Gk sar, toprak san, plak aalar san...
3 -

Arkada zincirlenen yksek Toros dalan, nde uzun bir kn soldurduu etekler, Sonra dnen, dnerken inliyen tekerlekler... Ellerim taklrken rzgrlarn sama Asld arabamz bir dan yamacna. Her tarafta ykseklik, her tarafta sszlk, Yalnz arabacnn dudanda bir slk! Bu slkla uzayan, dnen, kvrlan yollar, Uykuya varm gibi grnen ylan yollar Ban kaldrarak boluu dinliyordu, Gkler bulutlanyor, rzgr serinliyordu. Serpilmeye balad bir yamur ince ince, Son yoku noktasndan dzle evrilince Nihayetsiz bir ova aartt benzimizi, Yollar bir erit gibi ufka balad bizi. Gurbet beni muttasl ekiyordu kendine, Yol, hep yol, dima yol... Bitmiyor dzlk yine. Ne civarda bir ky var, ne bir evin hayli, Sonun ademdir diyor insana yolun hli. Arasra geiyor bir atl, iki yayan, Bozuk dzen talann stnde tkrdayan Tekerlekler yollara bir eyler anlatyor, Uzun yollar bu sesten silkinerek yatyor... Kendimi kaptrarak tekerlein sesine Uzanmm, kalmm yaylnn iltesine. Bir sarsnt... Uyandm uzun sren uykudan, Geiyordu araba yola benzer bir sudan. Karda hisar gibi Nide ykseliyordu, Sa taraftan ngrak sesleri geliyordu: Ar ar nmden geti deve kervan, Bir kenarda grnd beldenin vran han.
4 -

Alaca bir karanlk sarmadayken her yeri Atlarmz zld, girdik handan ieri. Bir deva bulmak iin barndaki yaraya Toplanmt garipler imdi kervansaraya. Bir noktada birlemi vatann drt buca, Gurbet eken gnller kuatmt oca. Bir parlt grd m gzler hemen dalyor, Gsler ekilerek nefesler daralyor, iesi is balam bir lmbann , Her yze iziyordu bir hzn kr. Gitgide birer yet gibi derinletiler Yzlerdeki izgiler, gzlerdeki izgiler... Yatamn yannda esmer bir duvar vard, stnde yazlarla hatlar karmlard: Fn bir iz brakm burda yatmsa kimler, Aygn baygn manler, ak sak resimler... Uykuya varmak iin bu hazn gnde, erken, Kapanmayan gzlerim duvarlarda gezerken Birdenbire kpkzl bir ka satrla yand, Bu drt msra deildi, sanki drt damla kand Ben garip izgilerle urarken babaa Raslamtm duvarda bir ir arkadaa:
On yl var ayrym Knada'ndan Baba ocandan, yar kucandan Bir iek dermeden sevgi bandan Huduttan hududa, atlmm ben

Altnda da bir trih: Sekiz mart otuz yedi.. Gzm imza yerinde baka bir ad grmedi. Artk bahtn aktr, uzun etme, arkada!
5 -

Ne hudut kald bugn, ne askerlik, ne sava; Araya gitti diye ilenme baharna, Huduttan gtrdn an yetiir yrna!... Ertesi gn balad gn domadan yolculuk, Souk bir mart sabah... Buz tutuyor her soluk. Ufku tututurmadan fecrin ilk alevleri Arkamzda kalyor ehrin kenar evleri. Bulutlarn ardnda gn yanmadan snyor, Hykler bir da gibi uzaktan grnyor... Yanmzdan geiyor ar ar kervanlar, Bir derebeyi gibi kurulmu eski hanlar. Biz bu sonsuz yollarda varyoruz, gitgide, ki da ortasnda boulan bir geide. Sk bir poyraz beni titretirken iimden Geidi atlaynca ardm sevincimden: Ardmda kalan yerler anlarken baharla, nmdeki araz rtl imdi karla. Bu geit sanki yazdan k ayryordu, Burada son frtna son dal kryordu. Yaylmz tketirken yollan ayn hzla Savrulmaya balad karlar etrafmzda. Karlar etraf beyaz bir karanla gmd, Kar deil, gk yznden yaan beyaz lmd... Gnlmde can verirken kye varmak emeli Arabac haykrd: "te Arapl Beli!" Tanr yardmc olsun gayr yolda kalana, Biz menzile vararak atlan ektik hana. Bizden evvel buraya inen drt arkada Kurmutular tutuan ocaa kar bada. trdayan allar drt cana can katyor, Kimi haydut, kimi kurt masal anlatyor...
6 -

Gzlerime kerken ar uyku sisleri iekliyor duvar ocan akisleri. Bu akisle duvarda izgiler beliriyor, Kalbime ate gibi u satrlar giriyor:
Gnlm ekse de yrin hayli Amaya kudretim yetmez cibli Yolcuyum bir kuru yaprak misli Rzgrn nne katlmm ben

Sabahleyin gk yz parlak, ufuk akt, Gneli bir havada yaylmz yola kt... Bu gurbetten gurbete giden yolun stnde Ben mevsim deimi gryordum gnde. Uzun bir yolculuktan sonra Incesu'daydk, Bir handa, yorgun argn, tatl bir uykudaydk. Gn doarken bir lm r'ysiyle uyandm, Baucumda grdm u satrlarla yandm!
Garibim, nmma Kerem diyorlar Asl'm el alm harem diyorlar Hastaym derdime verem diyorlar Maral eyholu Satlmtm ben

Bir kitabe kokusu duyuluyor yaznda, Korkarm, yaya kaldn bu gurbet kmaznda. Ey Maral eyholu, evliyalar ada! Bahtna lanet olsun amadmsa bu da. Az deildir, varmadan senin gibi yurduna, Post verenler yabann hayduduna, kurduna!... Arabamz tutarken Erciye'in yolunu:
7 -

"Hanc, dedim, bildin mi Marah eyholu nu Gzleri uzun uzun burkuu kald bende, Dedi: Hana sa indi, l kt geende! Yaaran gzlerimde her ey artk deiti, Bizim garip eyholu buradan gememiti... Gnlm Marah'nm yakt kara haberi. Aradan yllar geti, ite o gnden beri Ne zaman yolda bir han raslasam irkilirim. nk sizde gizlenen dertleri ben bilirim, Ey kyleri hududa balayan yasl yollar, Dnmeyen yolculara alayan yasl yollar! Ey garip izgilerle dolu han duvarlar, Ey hanlarn gnlm szlatan duvarlar...

SAN'AT

Yalnz senin gezdiin bahede amaz iek, Bizim diyarmz da binbir bahn saklar! Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi ek, incinir dz caddede dada gezen ayaklar. Sen kubbesinde ince bir mozayik arar da Gezersin krk asrlk bir mabedin iini, Bizi sarar bir sls yaz grsek duvarda, Bize heyecan verir bir para yeil ini...
9 -

Sen raksna dalarken iin titrer derinden iekli bir sahnede bir beyaz kelebein, Bizim de kalbimizi kmldatr yerinden Topraa diz vuruu da gibi zeybein. Frtnay andran orkestra sesleri Bir rperi getirir senin sinirlerine, Istrap ekenlerin ackl nefesleri Bizde geer en hazin bir msik yerine! Sen anlayan bir gzle szersin uzun uzun Yabanc bir ehirde bir kadn heykelini, Biz duyarz en byk zevkini ruhumuzun Grnce bir kylnn kvrlmayan belini... Baka san'at bilmeyiz, karmzda dururken Yazlmam bir destan gibi Anadolu'muz. Arkada, biz bu yolda trkler tuttururken Sana uurlar olsun... Ayrlyor yolumuz!

-10

KZL SALAR

nce baygn bir iniltiydi yamatan duyulan. Sonra bir glge belirmiti ku umaz yoldan: Asya'nn titreterek ban yank topran Geliyor, baktm, uzaktan sklen bir kan. "nleyen, memleketimdir bu tekerlekte!" dedim; "Hangi bir kyl bu kanyle srnmekte?" de dim. Canl bir yz bana yaklat, mehabetle dolu; Kim bu? Nerden bu geli? Hangi yolun yolcusu bu?...
11 -

Bu gelen, bir yuvasz ku gibi pervaszd; Bu gelen kyl, sesinden tandm, bir kzd. Sanki vurmu da onun bir kara sevda bana, Kahramanlar gibi yalnz kyor da bana, Ne uzun yol yrm hli, ne yorgunluk izi... Sann rengi bakrdand, bakrdan derisi. Yaklarken bu bakr tenli gzel, kvrlarak, Karl gnlmde gne grd kzl bir yaprak. Bir kzl gn douyor sandm o batan yarma; Gzlerim yand dokunduka kzl salarna. yle bir kor gibi kzgnd ki Dklrken sa, kpkrmz, Anladm ben, neye her ruha Neye bir ku gibi her sata korkuttu beni; kan tuttu beni. tekindir denemez; gnl dinlenemez!

Anladm ben ki dokunmaz sana ayarn eli... Gnlmn sarmak iin yand binbir gzeli O tutumu bam en sonra unutturdu bana; Gzlerim grmyor etraf, gne vurdu bana! Kan kayboldu. Gne batt. Bir ishak sesi var. Kz uzaklat. Fakat bende o ba dnmesi var.

12

YOLCU ILE ARABAC

Gurbet ademden kara, hasret lmden ac, Ne zaman tkenecek bu yollar, arabac? Henz bana "Yolunun sonu budur!" den medi, Ben mrm harcadm, bu yollar tkenmedi. Atlan hzl sr ki kye pek ge varmasn, Nianlmn gzleri yollarda kararmasn. Dtm yollar gibi sonsuzdur benim tasam, Bekleyenim olsa da razym kavumasam...
13 -

 Bir kere grse gzm kyn aydnln Kl balar ierimde bu kzl kor yn. Senin de yolun biter, diner gznde yalar, Benim uursuz yolum bittii yerde balar!

- 14

OBAN EMES

Derinden derine rmaklar alar, Uzaktan uzaa oban emesi. Ey suyun sesinden anlayan balar, Ne syler u daa oban emesi? "Gnln rn'in ak sarnca "Yol alm haytn ufuklarnca, "O hzla dalar Ferhat yarnca "Balam akmaa oban emesi..."
15 -

O zaman bandan aknd derdi, Mermeri oyard, ta delerdi. Ka yank yolcuya souk su verdi, Dedi ka dudaa oban emesi! Vefasz Asl'ya yol gsteren bu, Kerem'in sazna cevap veren bu, Kuruyan gzlere ya gnderen bu... Szmad topraa oban emesi. Leyl gelin oldu, Mecnun mezarda, Bir susuz yolcu yok imdi dalarda. Ateten kzaran bir gl arar da Gezer badan baa oban emesi. Ne ir ya dker, ne k alar, Trihe kart eski sevdalar: Beyhude seslenir, beyhude alar Bir sola, bir saa oban emesi!...

16

AL

Namluna dayanr, yola dalarsn, Duruun, bakn yaman, be Ali! Bouna tetii ne kurcalarsn? Var daha atee zaman, be Ali! Yllanm bir nar pusuluk yerin, Nerdeyse gelecek beklediklerin. Var iki atmlk can kederin, Desene ileri duman, be Ali?
17 -

Onu sen byt de st boyunca Kendini ellere versin o gonca! Szme kanmadn bunu duyunca, Gnlnd gzn yuman, be Ali! ... Geldiler beklenen iftler ormana, Duruyor iki gen, ne ho, yanyana. Bir kurun kadna, bir de obana, nlasn yllarca orman, be Ali! Grnce uzanm yr kucana, Boynunu dolam zlf bana, Kurunu kahpeye atacana Kendine evirdin... Aman, be Ali!

- 18

AT

Bin gemle balanan yaz at ha kalkyor, Gittike ykselen ba Allha kalkyor! Son maceray dinlememi varsa anlatn; Rm etmek isteyenler o marur, asl atm. Beyhudedir, her uzvuna bir halka bulsa da; Botur kpkl azna gemler vurulsa da... Cotuka byle sel gibi barnda hisleri Bir gn banda kalmayacaktr seyisleri!
19 -

Son anl macerasn trihe anlatn: Zincir iinde bal duran kahraman atu Gittike ykselen ba Allha kalkyor; Asrn ba edi sand at ha kalkyor!
1919

20

TA GIYEN MLLET

Binbir geit atn ki, Srat'dan daha ince Bir kerre fakat menzil-i maksda erince Devrildi vurulmu gibi hakanlar, nnde; ktn kannn hakk olan tahta o gnde.. Hicranlar kalbinde birikmi senelerle Girdin yeni br devre, metin an'anelerle. Trh, ezel nma destan yaza dursun, Bayram yaratr yasl gllerde clusun! Cevherlerinin fark yok alnndaki terden;
21 -

Tahtn daha kymetli, emn ol ki, zaferden! Hakkn bu senin, sen ki btn n erefsin eksin neye bir bakasnn hkmn nefsin? Hakkn bu senin; yoksa bu gn ydel olurdu, ahlanmasa, kurtarmasa azmin Anayurd'u... Mademki bugn dman sen srdn atnla, Hakkn yaamak hare kadar saltanatnla!...

22 -

FTH'E KASDE

Fethin 500 nc ylnda

... Enginlere at srdn akamd kenardan. Kalyonlar emrinle yrttn karalardan; lgn Boaz'm tala kilitlendii gnde Zincirlere vurdun deli deryay nnde; Atn yeniden mucizeler devrine cedvel... Sn-i Muhammed misin, ey Ftih-i evvel? Trih, o devirler devirip gelmi olan pr, Grmse de devler devi binlerce cihangir,
23 -

Der-htr eder bir seni "Ftih" denilince; Bir sen bu cihan ftihi be kt'a dilince... Zaptettiin iklime havr gibi girdin; Dnyya o gn sen meden fethi getirdin! ktyse hcumunla birer da gibi sedler, inenmedi at nallar altnda cesedler; Allha kavutuysa ezan sesleri yerden Bir gn bile eksilmedi anlar kulelerden; Bir khne am hkmne son verdiin anda Hkmnle senin bir yeni a dodu cihanda Fethetmedin stanbul'u yalnz bu seferle, Serhaddini tuttun vatann ayn zaferle, Tuttun ve muhafz gibi durdun baucunda; Ftih klcn kabzas hl avucunda! Ruhun be asr sonra vcdun gibi canl; Hl kr at stnde yaz bir delikanl!
1953

24

MEHMETK'E KASIDE

Ey milletimin lhzada halkettii ordu! Baktn ki btn bir vatan elden gidiyordu, Bodun coarak dmannn gayzn kanda Derler ki, esaret denilen halka cihanda Bir geti mi hr boyna, asrlar kramazm Bir secde eden, bir daha ba kaldramazm Ancak sen o zinciri skp krmay bildin; Cicikten geni alnnla ne taptn, ne eildin
25 -

Dny seni sehpya ekerken gz bal; Malbu o gn grd cihan gaalib edal... Bir tat, fakat, benliin en sonra kabndan Sarsld cihan kkremi arslan gazabndan. arptn lmlerle, boutun heyecanla; ildin kara gzlerden akan yalar kanla! Memnun kapanr gzlerim lsem de vatand; Mademki cihan ne'eli, mademki bu anda Seyretmede bir kaafile Trk ordularndan arkn ebed fecrini zmir sularndan!
1922

- 26

AYE SANA

Saklyor iinde yzen hayli Ne zaman gzlerin yalansa, Aye! Diyemem boynuna olsun vebali Sevdiin o gzel obansa, Aye! Gnln yorarak btn btne Benzedin sararm yaban glne. Gvenme sana anditii gne, Ya btn szleri yalansa, Aye?
27 -

Canna karmak istiyor cam Kim grse bu gne bal oban. Gnyzl Zeyneb'in ekildi kan, Gz ya dkyor Kezban'sa, Aye. obann bir kzl yele salar, Atetir, alnmaz ele salar, Ah hele salar, hele salar... Yakar parmana dolansa, Aye! Aye, ka obandan, tehlikelidir, Kendini atee atan delidir. Kulara emniyet etmemelidir. Bulutuunuz yer ormansa, Aye! O ne, birdenbire karmda soldun, Bir anda boaldm, bir anda doldun? Yoksa, dn ocukken, ana m oldun > Yanarm kederin bundansa, Aye!

28

SOFRA

Ufku bir frada hasbaheye dndrd bahar, Erguvan gklerin altnda sular leylk... Mevsimin izdii cennette bir sszlk var: Bir benim bahede, bir pr-i mugan, bir sk. Dalarm, grmediim yzlere hayran, oturup, Uhrev lemi etrafma toplar bu gurup; Nice devletlilerin ruhuna elpene durup Nice bir htradan bahsederim, fk.
29 -

Can atar baheye mihmanlarm akam ezan Gelecek sormaya nerdeyse Kerem, Aslhan' Gelecek soframa avdette Moha kahraman, Nevhalar dinletecek mersiyesinden Bak.
1942

30

YENI KEREM

Gerek mi, yalan m duyduum haber Baharla, dediler, kye dnmn. Kucakta kmtn yola bir seher, Slaya bir akam yaya dnmn... Bembeyaz teninde tterdi yer yer Daha dn anandan emdiin stler, Gelimi grnce seni bu sefer Dedim ki: Bir iim suya dnmn!
31 -

Zamban toziyle izilmi kan, Dersini ceylndan alm bakn, Sevinci akyor sende her kuun... Ksrakla boy len taya dnmn Alsan hasretin denizlerine Varamaz, sevdiim, su dizlerine... Dklm salarn omuzlarna, Bulutla rtlen aya dnmn. Krlp dklen adasn nazdan, Ak renmene yl var en azdan, Bana varmak iin verdiin szden Ben de anlamadm, niye dnmn
1935

32

KOLSUZ

Sa kolu kesilmi omuz bandan, Dev admlariyle bir yolcu gitti: Solunda bir kl gibi sallanan Tek kolu anlatt, bu bir yiitti. Bir dad, glgesi karartt yolu, Ardnca yrrken, iim yas dolu, Canland gzmde kesilmi kolu, Snrda dman gsnden itti.
33 -

EBEDYYET YOLUNDA

Fecre benzettii bayrakla kefenlenmi Ata, kt bir kor gibi mermer kapsndan sarayn; Gnlmz, bayra rendii gnden beri t, Duymamtr bu kadar hznn yldzla ayn. Gidiyor, gizliyerek sr gibi bizden sesini, kyor, ilk olarak, bir yola Babu, bizsiz; Biz ki dnyda brakmazdk onun glgesini, Bu ne hicranl seferdir ki beraber deiliz!
34 -

Sen ki Gayy'ya den bir nice milyon Trkn Dehetinden sararrken yz yaprak yaprak, Onu bir anda evirmitin lmden daha dn, Tun elin, yaln irdenle, kolundan tutarak... Ve bugn bir nice milyon geliyor bir yere de Ebed yolculuundan seni dndrmek iin, Seni hicranl yolundan alkoymak nerede? Gc ancak yetiyor kabrine yz srmek iin!
1938

35

FERHAT

Ta kesilsem duramam, dalarn tesinde Kan kalbimde arpan bir kadn gel desin de! Ben batya koarken, kulaklarm sesinde, Rzgr gs geirir, dere alar yolumda. Yaydan kopan ok gibi kanat atm derine, Kapanmak istiyorum bu hzla dizlerine... Delmek iin nefesim yetti klnk yerine, Birer kme buluttu sradala*- yolumda.
36 -

Akdeniz'in dalgas gnlm kadar tamad, Hey ne dasn ki, dalgam zirvene yaklamad! Bin geit at gnlm, bir kalbini amad, Getiim dalar bugn, bana alar yolumda.

37

YEIL KE

Ky camii. Meruta. Muvakkit yeri. Meydan. Meydanda kyn emesi. Kestane. nar. am. ay, nargile: Mermerde tten ifte buhurdan... Gnlmle gzm ttslenir byle her akam. Seccadeyi sermi Boaz' n bir tarafnda, Dar bekler ezan vaktini birka mtekaaid. Kalm gibi yllarca ktphane rafnda, Yzler, yazlar, manzaralar, hep dne id.
38 -

Rzgr o sihirbaz ki temas ettii anda En taze ekiller bile efsaneleirler; Bir dem srerim drt asr evvelki cihanda: Hep eski hayl, eski ed, eski iirler... Herkes beni epevre sarar her gn o yerde t Bir yolcusu gelmi gibi kervanla Yemen'den Az ok seilirken ehir fersah ilerde, Hasretle sorarlar yine stanbul'u benden
1948

39

DENIZLE KONUAN ADAM

Silmek istersem iimden ne zaman bir szy Ayor koynunu karde gibi karmda ky. Bir nefes geti mi inlerse nasl bin yaprak, Rzgr estike sulardan saysz ses duyarm: "Kime benzer benim Atlas Denizi nden koparak "Seni t Marmara ufkunda bulan dalgalarm? "Kim o Cengiz, ki cihangir olarak yoktur ei; "Kim o Ftih, ki dayanm klcn kabzasna,
40 -

"Doduundan beri Tanryle boy len gneE "Geirir miferinin tu gibi altn tasna? "Kim o Kayser, ki eref kardeidir bunlarla? "armhndan sana bir put karan s kim? "Kim o dh, ki onun yapt kaanunlarla "Yedi kat gkteki yldzlara oldun hkim?... "Kahramanlar zaferin srrn benden duydu, "Benden rendi gnller sevilip sevmesini; "Sularm comam olsayd hayt uykuydu, "Fralar rengini bulmazd ve teller sesini!" Dalr ehre dnerken sise benzer kederim, Sanrm, ykseliyor balann stnde kafam; Ve msv mi tutar kendini herkesle, derim, Byle kardee denizlerle konumu bir adam?...
1634

SINA'YA NEN NUR

Gtr hatrlamak sana ram olduum demi, (Ey her bakta bir daha ilham rm eden! Bir yerde, bezm-i canda m, dvn- Cem'de mi Bir yerde grmm seni dnym grmeden. Trihi sende balad lemde mrmn, 'Kaydetti her geen gne akn bir irtifa; Her derde panzehir gelen ulv tebessmn Bir bir iekle kaynam efsunlu bir if.
42 -

Gnlm ayak sesinde, gzm merdivendedir; Bir kavmi yok resule tecell zamansn; En lyemt eserlerin ilham sendedir, En muhteem kasidelerin kahramansn! Ferman srer seninle bu lemde hsn n, Sensiz kalan gnl, kalan mrnce yas tar; Destan deil, hikye deil, senden ayrlan, mrn btn bedalarmdan uzaklar!
1949

43

YAMUR DUASI

Canavar

Piyesi'nclen -

Emeti Yolunu beklemekten gzlerimiz karard, Neye ge kaldn, Aa? Ali Baba Yamur duas vard: le st atmla kasabay bulunca Baktm ki halk uzanm btn yayla boyunca Kadnlar, ocuklarn tutarak ellerinden,
44 -

Bir inilti hlinde geliyordu derinden. Yollara dklmt obanlarla davarlar, Grbz delikanllar, doksanlk ihtiyarlar. Kzgn gnn altnda tutuurken ortalk Gitgide artyordu grlt, kalabalk... Nihayet halkaland musallada ahli, Dediler ki: "Duaya gelecek imdi Vali!" O zaman anladm ki hkmet kapaldr, Bizim i kald dedim... Emeti Zten bugn saldr, Uursuz gn demiler! li Baba Doru, salland iim, Fakat pek de faydasz oldu sanma gidiim: Amnim olsun diye yaplacak duada Attan inerek durdum yle bir para sada. Vl Paa gelince, yzler sevinle yand, Cemat yava yava ikiye paraland: Analarla emzikli ocuklar baka safta, Koyunlar bir tarafta... kuzular bir tarafta... Bir mezar sessizlii ald nce civar. Hocalarn yksee kt en ihtiyar, Gkten su dilenerek elindeki tasna Balad en ackl bir yamur duasna: "Yrabb! Gnder bize rahmetini ufuktan, Kullarnn diyar yanyor susuzluktan. Ekinler boy vermeden vakitsiz sararyor, Gkyznden her baak bir damla su aryor!
45 -

Muradn mahvetmekse bizi bir zelzele ver, Yaatmaksa kavrulan tarlalar sele ver, T ki ecel kesmesin bu ksz nefesleri..." O ne maherdi. Yrab, ne mn sesleri! Bir tarafdan kuzular haykryor me... diye, Bir taraftan ocuklar alyor meme diye... Eer yamur Allhm gzyalar olayd Bir lhzada dnyy sele vermek kolayd!

46

DENIZ HASRETI

Akn

Piyesi'nden

Suna Demir'in hediyesi bir ini... istemi Han Yeil hem de! Ben bu rengi tarm her zaman can kemde Yeilde ne arar da bulamaz insanolu? Yeil bu... Varlk dolu, gk dolu, umman dolu Bir ucu gzlerinde, bir ucu engindedir,
47 -

Meyva veren aalar bu ini rengindedir, Bu ini rengindedir bahar, deniz, kr, orman, Bana Tanrm gzkr yeil dediim zaman. Toplanm btn bunlar yeil ininde senin Gizli arzular var bunda btn lkenin, Bunu ancak biz duyar, biz anlarz bu dilden... Suna Yeter, Baba, bu kadar ilendiin yeilden. istemi Han Bir ini parasnda btn hasretlerimiz! Kalmad Anayurt'da bir tek yeil yerimiz, Sular kumlar iti, gne yedi ekini, Asrlarca sarya ald toprak rengini. lde len ballara bir mezar olsun diye Yeilin hasretini Trk iledi iniye. Yurtta yeillik ancak inidedir, Yavrular! (Dalgn ve heyecanl) Tanrm, nasl kesildi kpren, taan sular? Dalar m yasslat? Ovalar m delindi? Neden cokun sularn sesi gittike dindi? Yalnz bu rmaklarn suyu olsayd dinen! Tarlasiyle uraan, srsyle geinen Anayurd'un sesi de bu sularla alald, Binbir gste ancak bir tek inilti kald... Yllarca bulutlara bakarak derin derin Bekledik hi gelmeyen yamurunu gklerin. Baaklar yand gitti boyunu gsterirken, Koyunlar can ekiti yavrusunu verirken,
48 -

Meyvalar kzarmadan dal stnde soldu, Irmak yata kumsal, krlar dikenlik oldu. Su beklerken karadan, gkten, ideniz bile, Kabnda eksilmee balad bu derd ile. Her ufkunda bir baka ufuk veren bir deniz Toprak bir testi kadar atlandan habersiz, Yllarca sularn szdrmaa koyuldu. Dalgalar, kylar her yaz daha dar buldu... Karalar, susuzluktan atlam bir dudakla, Kanmyordu denizi barna boaltmakla, iyor, hi durmadan iiyordu denizi... Bu ii asrlarca susuz brakt bizi. Byle uzaklanca ar ar o bizden Biz ayr dmemee and imitik denizden, Biz de uultularla denizin ard sra Baka bir deniz gibi dadan aktk bayra... O gitti, biz yrdk, o sakland, biz sorduk, Deniz geriledike bizler ilerliyorduk. O kaa, biz yaklaa, biz yrye, o gide, Braktk dny deer lkeleri geride!

49

YANARIM

Den yapraklarnn arkasndan rpman Bir dal gibi bakarm dnk iirlerime, Zavalllklarnn suu benimken, inan, Onlara zulmedecek, zaman, benim yerime. San'at, bahar gnmde, iekli bir fidand, K gelince bir balta altnda paraland... Dn glge veren aa, bugn ocakta yand, imdi bir yan bakan yok kl olan hnerime
50 -

Sevda bamda ate, gurbet iimde dm.. Yangndan kan eya gibi krk, dkm. Fakat bunlar deildir uruna ya dktm Yanarm benden evvel can veren eserime.

51

BENIMLE YRYENE

Yolcu, keder ekme ki bu diyara denin Yolunda otlar biter, mezarnda iekler! Karaltlar belirir banda her kenin, Her geidin ucunda bir gz kanl bekler. Gkten imdat isteme, gvenme gzyana, Bakma dman gzyle bir sr yoldana: Murada ereceksin yarn sen tek bana, Onlarsa yar yoldan geriye dnecekler...
52 -

Varsn, tan aarmadan kumral san aarsn, Sen sonu cennet olan yolundan dnme! Varsn, Yolunu kesmek iin zincirini koparsn Dokuz yl artnla beslediin kpekler!

53

BIR GEN KZA MERSIYE

Ne mavun bir beikte geldi benim yuvama, Ne ceviz bir tabutla bizi brakt, gitti. Bir glge vurur gibi bir camdan br cama, Nasl geldiyse yle, sessizce akt, gitti. Kutur desem, ne kanat rp var, ne sesi, iek desem, kokusuz, renksiz glmsemesi.. Rzgra evrilince yazn lk nefesi O bir tyd, savruldu, o bir yaprakt, gitti!
54 -

Bir hayaletti, sanki zulmetlerin sildii; Duyulmad bir evden bir sesin eksildii. Yaarken yoktu zten hi kimsenin bildi Gitmesi gnllere da olacakt, gitti.

55

Eyay tanrken hepimiz sde dndan Esrarna yol bulduk onun anlatndan. Cemd eli dkmse nasl cama sabhu, Mny odur lfza koyan, maddeye ruhu. Bir mucizenin ltfuna ermi gibi, yer yer. Can buldu assiyle dokunduka ekiller: Blbldeki sevday sezip gldeki hsn Naketti onun kudreti dnyya lednn.
56 -

Her ekle hulul ettii gndenberi bir can, Pervanede k grnr, ulede canan. ir kan gezmi gibi mermer damarnda, Hlyalar uar heykelin m nazarnda, i'rinde hayl etmese endamn yrin, Yalnz ba uundayd gzel servi mezarn Gn geldi hayt ufkunu dar buldu cihanda, At srd eref mlkne Ftih'le bir anda, Gn geldi Muhammed'le neb hline girdi, Gk perdenin ardnda ne sr varsa belirdi. Onlar ki beer hayrna domu, yaamlar, Onlardan eserdir bu duyular, bu dallar... Onlar ki yanan fecr idiler dada, denizde, Her manzara onlardan akistir iimizde... Onlar ki bugn gkte birer kasra ekildi, Devrinde fakat hangisi mes'd olabildi? Varsn seni mrnce azabn kolu sarsn ir! Sen zldke ve ldke yaarsn!

57

BAHARA KASDE

Gezmekte bahe bahe meshne bir nefes Eyll sonunda ruhunu teslim eden heves, Can bulmak zredir yeni batan bahar ile. Mzrb elinde, nameler aznda, derbeder Rzgr, aa aa, yeni bir ark mekeder lfet zaman geldi imenlerde yr ile.
58 -

Bekler byk bir avdeti her dalda bir elenk, Blblde ses, havuzda skt, erguvanda renk; Mehtb k tutar yola, hasretle... Nerdesin? Bir goncadr, ki trini senden alr bahar; Sensiz kalnca, yapma iekten ne fark var? Mevsim seninle kol kola gelmezse, gelmesin!

59

LLE DEVR

Urat gam gnnde Son hamlesiyle dnd Sahray tuttu kahkaha Vdyi sard me'aleler

gne, bahvan gibi, glistana her mezar; eklinde llezr, erguvan gibi.

Bir hsn n msabakasndan gelir bahar, Mevsimlerin banda, bir iklime an gibi: Gsnde lleler tutuurken nian gibi, Her kuta, her iekte bir alk, bir iftihar...
60 -

Hayretteyim, seninle geen ho zaman gibi Vurduka lleler, derelerden arb akar; Hlinde gizli bir azamet, hakl bir vekaar: Trihe vermi ismini bir kahraman gibi.

61

GLISTAN

Meyden boalp doldu afaklarla piylem; Halketti bir lem ki bahar, ayni glistan. Efsun deil, efsne deil grdm lem: Gndz, gece, derya ve kenar, ayni glistan. Salkmlar aar kularn ahengi sesinde, Gllerden uan ryihalar var nefesinde, Kumral ba bir saks tr penceresinde; Haliyle, hayaliyle o yr, ayni glistan.
62 -

Tkbe koar bse-yi cam, iret-i sohbet; Her eyde emel ra'esi, her yerde muhabbet. Cennet grnr ire dny bugn elbet: Cnn ile birlikte mezar, ayni glistan.

63

ALDAN HEYKEL

Tantm gnden beri enginle Bir tan stnde hayle daldm. Bulacaksn koymu gibi elinle, Ben nerde domusam o yerde kaldm Kimi esti baucumdan yel gibi, Kimi szd bir topraa sel gibi... Yalnz ben, aldan bir heykel gibi, Sonsuzluu dinlemekten tad aldm.
64

Ses topladm, renk topladm derinden, Geni his ve hayl bahelerinden... Fakat artk en grnmez yerinden Yaralanm bir kap gibi boandrn.

65

BUGN YOLDAN GEENLER

Son gln karsnda son blbl ah ederken Srma salm bu sabah baheme geldi erken. Ta oluktan dklen bir su banda durdu, Her geen yolcu iin baka bir sz bulurdu.. O, her dal bir baka meyva veren bir aa, Ben onun glgesinde gs geiren bir a. nce yorgun bir m kt yolun ucundan, Deneiyle tutarak topran avucundan Kye varan yokuun at en dik yerini... Srma salm, szerek kl gzlerini,
66 -

Dedi ki: Kald gynm ebed bir bznde... Yaamaktan kast ne bu krn yeryznde? Dedim: Ne aka erme, ne gnl verme kayd. Daha berbad olurdu seni grm olsayd! Sonra yollar uzaktan bir yalvar iitti, Her yan paralanm bir kyl geti, gitti... Dinledim bir azdan bin am trksn. Srma salm, szerek kat kat ipek ssn, Dedi: Gynm karard bu srnen yndan, Grnyor bir baka yeri her yrtndan!
Dedim-.i

Ko, srtedursun kendi eemleriyle, Bu kadar giyinilir ancak alnteriye. Baht ak olmal yolun ki dertten yana, Grdk bir ayakszn ktn meydana. Son cenkten arta kalm bir adsz olsa gerek... Srma salm, bir onu, bir kendini szerek: Dedi: Yandm bu ie, daha pek ok yanarm, nsan, lm dururken, yaar m byle yarm? Dedim ki: Ona deil, kendi haytna yan, Ey gsnn altnda kalbi yokken yaayan!
67 -

AKAR SU

Grnce bir kuvvetin bklmiyen kolunu, Ne var, deitirse de ayaklarm yolunu? Gzmn nnde deimiyen hedefim. Yatyor can evimde hep o sonsuz emeller... Gnlme dokunmad gsm yrtan eller. ncimi kaybetmedim krlsa da sedefim.
68 -

Ben bir akar suyum ki ondaki tatl rengi Yaratan, yapraklarn, salkmlarn hevengi.. Bunlar sizin duygunuz, sizin dncenizdir Getii yerler onun yatam evirse, Ovalarda, bellerde bin trl ekle girse Yine akar sularn tek hedefi denizdir!...

69

VAHDET4 VCUD

Utuka gnl baka ufuk, baka ehirden, Oklar sarar etrafn yamur gibi birden. Onlar, ki ezelden bu Ebbl'i bilirler, Bir tehlike sezmi gibi dman kesilirler. Her sahilin stnde ararken yeni bir yr, Oklar seni iddetle eder gnlme ihtar. Lkin bu ocuk yolcu, habersiz yarasndan, Gl derlemek ister, afakm manzarasndan.
70 -

Dmanlar elinden, ne kar, dnse de mecruh Mademki nihayet sana teslim olacak rh! Er ge, grecekler ki dnp bahene konmu; Mademki kanatland elinden bu beyaz ku! sterse kzl goncalar asn, her admda, Bir baka okun rahnesi gergin kanadmda, Ltfunla eser kalmaz azabndan o hlin; Merhem yetiir bir nice hicrana visalin! mrmde birer merhaledir baka gzeller; Onlarda haylim seni pullar, seni teller! Ayrlmas ruhun neye balysa bedenden, Yollar gibi yllar da ayrmaz beni senden! Beyhude seferden yorulup dndm anda, Derler ki, bulumu Kerem As'yle cihanda; Her fasladan sonra, emel kasr olup d, Tekrar edilir kssa-i rn ile Ferhd... En anl ganimet bana sensin her akndan: Mn ile, maddeyle, uzaktan ve yakndan Bir sarman dallar hlinde giriftiz; Efsnelerin bin bir isim verdii iftiz!
1949

71

ELLER

O gnhn bizi kahretse mczt gerek: Cennetin Meyve-i Memnuna el srdrerek Etti dnyy haram dem'e Havva'nn eli. Ne olur, Ysuf'u on karde unutsayd suda,, Sona erseydi serencm o gn bir kuyuda; Ne olur, bdiyeden Msr'a giderken kervan; Olmaz olsayd o gn Ysuf'a bir taht- revn. Krk asr ydederiz yalnz onun bir eyini: Ysuf'un paralayp r u haya gmleini, Tepeden trnaa fetti Zelh'nm eli.
72 -

dem evld hatrlar dkerek gzyan: Br gm tepside Yahy-y Resl'n bam Sundu zlimlere, iret gn, Semn'n eli. Vurdu ejderden assiye kprm denize; Dalgalar, diz kerek, geldi huzurunda dize. Bahr-i Ahmer yarlp verdi geit Musa'ya; Geti kavmiyle beraber ovadan Sn'ya. Srd t Rabb'e kadar kavmini Musa'nn eli. Dima armh omzunda bir insan grrm; Her dusiyle yrr hle gelir bir ktrm, Her temsiyle aar kr gz s'nm eli. lde, kzgn gne altnda geen gazve gn,, Kahraman mmetinin grd susuz dtn. Yeni bir mucizenin seyrine yol verdi bu hl, Parmandan cereyan etti sular ayni Zll. Katt can, canlara Peygamber-i Zn'm eli. Maddeler birse de mn deiir ellerde; Var kyas et ki o eller ve bu eller nerde? Dii, eytan elidir; erkei, Rahmn'm eli.

- 73

ARBA KASDE

Bir aheser brakm lrken cihanda Cem, Elden komaz, bayle beraber tutar Acem; Bir aheser ki srrn tek edip srr, Seccadelerde renk olur, avizelerde nr. Sunmakla Cem bu leme tlsml camn, nsanln helle evirmi haramn;
74 -

Devran nizm, aksine dnm -o em ile; Devlet srer u anda fakr, ihtiam ile; Blblleir onunla hayl, amadan da gl; Leyl's olsa, olmasa, Mecnn olur gnl... Binbir bahn nakederek bir buhurdana, Tenh gnmde bir melek ihsan eder bana, Havva kadar vefal, Zeh kadar hain, Meryem misli sde ve Selm'dan tein! Kim varsa, akraba ve ahibb, birer birer Yllar mesfesince yanmdan ekildiler; Kaldn yegne sen kara gn dostu, ey arb Kervanla gelmi olsa da bir ey mi strb? eytan geit bulup sokulur belki minbere, Girmez keder cihanda senin girdiin yere! evkinle her harabe olurken birer saray, Meyhaneden gne yaratrsn, kadehten ay. Her kim krp dkerse Cem'in yadigrn, Dny gzyle grmesin mrnce yrm!

75

O byk Rab ki, ufuklar boyu nimetlerini, Hsn an, reng fsun, ak cnn maherini Gayr kf grerek sevdii biz kullarna imdiden va'dediyor baka bir lem yarma; M-i Tesnm'e kr, Ravza-i Rdvan'a krO ki, sevdasna yandka btn mahlkat, Ar- A'lda Ezel kasrna km yedi kat, Geriyor hsn-i ilhsine atlas perde... En gzel vuslat tattrmak iin maherde Bize, gndz gece, zehrettii hicrana kr. O byk Rab ki, dallet yolu dknlerine Ben gazubum diye seslendi derinden derine; Ve meleklerle kitb indirerek her yandan Yine yol izdi hals etmek iin eytandan... Saysz crme bedel sonsuz inayetlere hamd, Ve bu hizmetle cell ettii Peygamber'e hamd, Gk yznden yere indirdii Kur'n'a kr.

HMD SENA

Ne ki mevtd ise lemde, gzel, doru, iyi; Arayan fikri, bulan ruhu, seven sevgiliyi Bize bahetmi olan Hazret-i Rahmn'a kr. O byk Rabb'e krler ki, ayak bastmz Yeri halketti barnsn diyerek varlmz; Ve yer stnde haylin cereynmca uzun, Serdi gk kubbeyi seyrn iin ruhumuzun; O byk Rab ki, klar yakyor gklerde, Ltfunun feyzini grsn diye insan yerde; En byk nimete hamd, en kk ihsana kr
T G

LMEYEN FNLER

Bir baharsn ki, nefs trim bin rengiyle Veremez bir yere toplansa btn Hind ile in. Derde dmem bu bahar bir gl almazsa bile, Rengin, trin yetiir bahemi doldurmak iin... Hrikul'de yzn, fecr-i imal gibi, tek Gren insanda ve bir mddet iin hkimse, Grmeyenler seni dnyda demek bilmeyecek Ve yarn kalmayacak i'rine hayran kimse!
78 -

Bir iektir ki soar mevsimi getike ban, Byk esrarn naketmese bir ahesere; Ve o ba girdii gn tuncuna heykeltran Batmayan bir gne aksiyle dolar kubbelere. Bize anlatmasa her an iki berceste satr Kahramanlar da nebiler gibi gelmez yda. Yaratr hilkat o fnileri, san'at yaatr, i're girmiler iin yoktur lm dnyda! Gln mrnce aar, blbln mrnce akr, Her kim ardnda brakmazsa uzun bir ark!
1540

- 79

CENNET ve CEHENNEM

Bu akam bilmediim bir lem iindeyim, Ya r'yda bir seyyah, ya semav in'deyim.. Bir orman yangmyle kzard kar dalar, Taraf taraf tututu mealeler, ralar, Bir renge girdi eya gnn altn tasnda, Bu kzl kinatn gezerken ortasnda. Birden alev alyor dnceler, duygular, Atetir burda hatt atee dman sular... Burda her gz atetir, her gnl ateperest, Ate vermi izdii esere bir redest!
80

Duyuyorum, bu akam, din gibi sevda gibi, Ne duyarsa iinden bir mecs rahibi: Andryor hisarlar birer tts kabn, Leylekler ezberliyor Zerdt'n kitabn. Benziyor bir mermere alnn koyan dere Bu ate mabedinde bir ateten ejdere. Parlyor bir damla kan amlarn sorgucunda, Birer kt fenerdir meyvaar dal ucunda. Grdm, sihirbaz gibi, getiini kzn Bu ate leminin iinde yanmakszn!... Bu bir ate bayram, bir vakitsiz donanma... Sandm, mrm bitecek, bitmiyecek bu yanma. ... Birden eya karard, alevler snd birden. Deminki tun manzara imdi, baktm demirden. Her glge yer yznde bir a mezardr, Bilsem ki snmez ate hangi dnyda vardr?

81

DALAR

Yaslanr bir buluttan bir buluta banz, Gvdeniz Tanrm gibi gkte yaard, dalar! Engin kanatl kular olmasa yoldanz Tepenizden bir gne, bir ay aard, dalar! Kalbini gstermese gsnn yrtndan Yol mu bulurdu Kerem kurduunuz yndan? Cihangirler hzn gklerden aldndan stnzden sel gibi ufka taard, dalar!

Siz, ki yalnz kahraman geldi mi ge derdiniz, Yalnz ulu canlara kar ba eerdiniz, Nasl oldu o soysuz kza geit verdiniz, O ta yrek bu ii nasl baard, dalar?...

83

AK

R L E R

DAVET

Seni ben bekliyorum, gsm ak, barm ak; Haner ol, gsme saplan; ecel ol, karma k! almam bir gece mademki felekten gnlm, Gelecek, bri elinden dilerim gelsin lm. Topran rengi kanmdan kzarrken, yer yer, Uzanp, sap sar, son busemi koymazsam eer O benim kalbimi gsmden ayrm elie,
87 -

Gezsin ismim yedi kat gkte bugn kahbe diye. Beni kahretmeden lemde o bigne duru Bana sal yalvarrm peneni, ey yrtc ku! te ben bekliyorum, gsm ak, barm ak; Haner ol, gsme saplan; ecel ol, karma k!
1924

88

KADN

Daha dn seyrederdi eski r'ylarm, Kalbimin drt duvar byle deildi, kadn! Bir el o perde perde rmcek alarn Sen geleceksin diye oradan sildi, kadn! Nasl yaln kayay skerse dalga yardan, Nasl bir dal krarsa bir kartal bir nardan, Kalbim de hz alarak uzun arpntlardan Kalbini zorla senden koparabildi, kadn!
89 -

Bugn sen bir baksn, ben ondan szan yam, Sana btn mrmce uyan bir arkadam. Yalnz senin nnde herkese s bam Yere geercesine yere eildi, kadn!

90 -

VERASET

Ninem be yz altna satlm bir esirdi, Dedem be yz altn sayan bir derebeyi: Kpek kan, kurt kan biri birine girdi, kisinden meydana kt bir kurt kpei. ki zt cevheri var nabzmda vuran kann, Biri elpene duran, teki durdurann. Duygum sana taparken, dncem bir hayvann Srtnda bir kadnla aar kar tepeyi!
91 -

Ben ninemden muhabbet, dedemden kin alm ini bir kse kadar bakadr iim, dm, Elini pmek iin yalvarsa da bakm sr diye tepinir gzlerimin bebei.

92

KISKAN

Sakm bir sz syleme... Yzme bakma sakn! Sesini duyan olur, sana gz koyan olur. Dmanmdr seni kim bulursa cana yakn, Anan bile okarsa benim barm kan olur... Dilerim Tanr'dan ki, sana ak kucaklar Bir daha kapanmadan kara toprakla dolsun, Kan tkrsn adn candan anan dudaklar, Sana benim gzmle bakan gzler kr olsun!

KOMA

Kirpiine srme ek, Kna yak parmana: Bu yl yan girecek, Kz, gelinlik ana... Anlatyor duruum, Ben sana vurulmuum; Ko, dsn gnl kuum Salarnn ana.
94 -

Ya osam gzden akmam, Gz osam gayre bakmam. Vatanmsm, brakmam Ellerin kucana!

95

NAZ

Gnlmn yok niyeti Almak iin sana. ektiim eziyeti Yzmden anlaana! Ben, ki her damla derdim Deniz olsun dilerdim, pi elimle verdim Benliimi alsana.
96 -

Kan doldurup tasm Sildim gnl pasm, Taa atm yasm, Sylemedim insana!

97

GNL

Bandan her gzel bir gl seerdi, Bundan m sarardn, soldun, ey gnl? Kadnlar geerdi, kzlar geerdi, Bir zaman ak iin }-oldun, ey gnl! Dnyaya baksan da glmser gibi Uzuyor havatm bir keder gibi, Ellerde dolaan kadehler gibi Yllarca boaldn, doldun, ey gnl!
98

are yok, matemin ok derinse de, Hasretin tkenmez yan dinse de. Genliin ho geti, elendinse de Sanmam ki bahtiyar oldun, ey gnl!
ss

99

KR TRKS

Yaylr karanlk sisler engine, Korkarm, bakamam sana ben yine. Yllarca dalardm solgun rengine Gneten nr uman gzler yanmasa Vdde bir hazin name rperdi; Bu ssz dalarn sen misin derdi? stnde yaban gller biterdi Dereler, tepeler seni anmasa...
-

100

Coarak ruhunun btn hevesi Yksekli uzaktan bir oban sesi. Bence bir, krlarn ye'si, neesi, Kollarn boynuma halkalanmasa!
1917

101

IEKTEN ADALAR

Her sahile bir mjde gtrmek emeliyle, Yaptkd beyaz bir gemi ilhamn eliyle; Hisler gibi atkt hayl ufkuna yelken. Her mevsimimiz baka bir iklimde geerken, Bir gn, gemimiz paralanp kald kenarda... Mihmnz o gnden beri zmrt kayalarda. lemle btn balarmz . byle zld; Talih bize ancak bu kazadan beri gld. Grdk ki, saadet bize bizden de yaknm;
-

102

Hissettiimiz her sz bir bakasnmm! Bir ben varm artk bu yeil kt'ada, bir sen; Rzgrla sudur baka bir ahenk iitirsen. lemden uzak, hdiselerden heyecansz, Hayranz aan glle uan blble yalnz. Hergn dnerek bir yeni arkiyle imenden Hergn duyarm bestelenen arkm senden. Kim i'rini duymu ki bizim matemimizde, Msra dizelim bakasnn derdine biz de? Gsn, ne kar, her gn uzaklarda bir lem; Bulmu yeniden cenneti Havva ile dem.
1942

103

ERYEN ADAM

Gzlerim gzlerinde dinlenirken eriyor, Eriyor yaklarken dudana dudam. Zerrelerim zlm gibi sesler veriyor, Ben scak bir denize inen buzdan bir dam. Yannda damla damla bittiimi duyarm, Yoklarm, yerinde mi yzm, alnm, salarm? Bir gs geirerek derim ki: "Yine varm, Fakat bir r'y g>i imdi kaybolacam."
-

104

Bir gn, iin iimde neyim varsa alacak, Varlm bir su olup kabndan boalacak, Benden nian olarak kucanda kalacak Bo bir yn: Elbisem, gmleim, boyunbagm.

105

ONU BR GN GRMEDM

Yzme sert izgiler ekti senin adn, Hasret saatlerini sayd samda aklar. Senin azndan kan bir cmlenin tadn Ne bugn iki verdi, ne bu gece dudaklar! Sorma, nasl yollarda tutunabildiimi, Nasl siyah rzgra yam sildiimi... Grr grmez kapnda yere devrildiimi rperdi bir tekinsiz kedi gibi sokaklar.
-

106

Gece, muzlim eklini bana izmese perde Sesin bir sra gibi krlmazsa ierde, Beni bugn serilmi grenler orta yerde Yarn da bir ukurun dibinde bulacaklar..

107 -

SERENAT

I Bir nsan akam, serin bir gnn, ark'n bu sevimli, gzel kynn Cenneti andran bir akamyd. Sizi ilk balkonda grdm gnd, Yznz sararm gibi grnd, Acaba ruhunuz ok hasta myd?
-

108

Sordum ki bu kimdir, glmsediler, "Einden ayrlan bir kz dediler, "Gezdii yer ite bu cra saray..." Hicran ne anlam, sevda ne bilmi, Alatm, alam, sevmi, sevilmi Bir gzelmisiniz, isminiz de Ay. Bahardan sdedir ehnininiz: Ne stunlarnda yeil bir filiz, Ne kemerlerinde arapkr ss. Uzaktan grenler yine aldanr, Gzlerde bir hayl gibi canlanr Endls, Endls... Gzel Endls! Gezerken bu yolda ben akamlar Ruhuma cihann dolar gamlar Bir kere geersem grmeden sizi. Ne lm korkutur bizi ne hicran, Kalbimiz olmasn yalnz ayrlan... Biz byle severiz sevdiimizi! III Glgeler kerek kararnca su Yaylr bir serin toprak kokusu: Bu hasret ne, derim, kalbimiz birse
-

109

Bana derdinizken bugn hediye Glmeyin beni tez unuttu diye Bu ziyaretlerim seyrekleirse... Bir de bakarsnz bsbtn yokum, Biliniz, dnyda ben o gn yokum, O bana hasretin iledii gn. Bu yoldan bir daha dnmezsem geri nme serpilen beyaz glleri O zaman kimsesiz kabrime dkn!
1919

110

KI BAHELER

Dinmi denizin arks, rzgr uyumakta, Rhtm boyu sonsuz bir zntyle karalt... Krfez dnr, Kanlca mahzundur uzakta, Mevsim gibi sislenmi Emirgn, naralt. Can verdi kn sunduu taslarla zehirden, Her gonca kzl bir gl aarken yolumuzda. stndeki son dallar aarm diye birden, Pas tuttu bu akam sularn rengi havuzda.
111

Yerlerde gezen htralar var korulukta: Yapraklar, atlm nice mektuplara etir. Mehtaba alan sapsar benziyle, ufukta, Binlerce daim verdii tek meyva gnetir! ilenme, tabatteki yekpare kederden, Yas tutma, dalm diye kularla iekler: Onlar dnecektir yine gittikleri yerden, Onlarla giden gnlerimiz dnmiyecekler!
1936

112

ARKN S U L T A N L A R I

Ben her akam dolardm bu yeil shild< inlar gibi karmda glmserdi sular; Nazl rzgr konuur anladm bir dilde, Sevdiim arky sylerdi hafiften korular. Yaz k, terdi aalar bu derin mavilii, Uhrev beldeler stnde gne parlard; Bir havr gibi hergn denizin inledii Kayalklarda gezen ince kadnlar vard.
113 -

Sisli enginleri ruhumla duyup dinlerken Dolaan kzlar toplard deniz en sesine, Ayr bir yz dnrdm bu gzelliklerden El ederken sarn ireler beldesine Glmek isterdi uzaktan bana bir glge, niye? Tanmazdm onu, esmer mi veyahut sar m? Belki birgn gelerek toplar o mabude diye, Datrdm deli rzgrda uzun salarm. Gezerek sessiz admlarla nefessiz kumda Geirirdim bu hararetli yaz akamlarn; Bz bir phe parldard snk ruhumda, Her gzel yzde arardm bir ilh kadn.
II

Bir hazan akam indimdi yeil sahile ben, Vard kumral sular stnde beyaz bir yelken. Daralan omzuma bir yal sedr oldu kaya. Gzlerim dald uzaklardaki mermer saraya. Ufkun stnde gne secde eden bir ikll, Tutuan krfeze izmiti alevden bir Nl. Glgeler cenneti olmutu btn karki yar, Glgelenmiti kaytsz uyuyan gen adalar. Silinirken gnein yorgun ufuklardan izi Bir krek darbesi titretti o baygn denizi. Geri dndmd derken yere boynumdaki al; Kayalklarda yanamt uzun bir sandal.
-

114

Geti bir gizli nefes glgeli sahillerden... Sandaln talara yasland tenh yerden. indi arkn sarn kzlarnn en genci; Arkadan bir kle, munis ve uzun bir zenc. Kumlar stnde, akllarda denizden sessiz, Yrmekteydi bu parlak ve karanlk iki iz. Solgun alnnda kmldard yrrken salar, Belli, lk idi bir yavru geyik ruhu kadar. Ben o hummal baklarla sararken geeni, "Kim bu vah?" demek ister gibi szmt beni. O zaman kalbimi bir gizli gnh etti esr, Sard etrafm gkten boalan bir zincr. nce kalbimde beyaz elleri bir sisli kn; Sonra karmda o sultan, o ilh sarn... Bir alev arks hlinde geerken o peri, Kl olup kald haylimde onun nameleri. Sanki vurmutu benim alnma llerdeki sam, Kumlarn stne dmt ylan bal asam. III Btn eyaya hazan indi, sular dermansz. imdi bir glgeyi bekler, gezerim ben yalnz.
115

Grdm manzara, akamlan, kalbimde bir ok; Gece, kalbim gibi, evlerde k yok, ses yok. Mavi bir sis iziyor baheler stnde sabah, Geziyor glgeli sahilde hazin bir seyyah.
1916

116

BEIKTEN MEZARA KADAR...

Seni istikbl iin nce gelmek cihna, Ve bakasndan almak sonra geli mjdeni. Bir nefes dinlenmeden yllarca komak sana, Aramak her tarafta... bulmamak aslaa seni. Suda, rzgrda, kuta senin sedam duyup Seni beyaz iekli dallar iinde sanmak. Vuslatn ryasn grmek zre uyuyup Hasretin azabna ermek iin uyanmak.
-

117

Baka bir ekle koymak her gn gzel yzn, Boyamak gzlerini bir siyah, bir maviye. Tek seni hayl iin szerek batan gn, Gece mehtaba dalmak, sen de dalmsn diye. Seni anlatmak zere *yaap her gn bir gazel Geirmek mr yalmz lana dir eserle. Salann zerek huly dizinde, tel tel, Bugn gllerle rmek, yarn menekelerle... Tesadf midinin bittii mthi anda Dudaa kanla izmek yeniden tebessm: Seni istikbal iin artk br cihanda, Dosta el sallar gibi, davet etmek lm.

GECELERIM

Bir nar altnda geer her gecem, Konuur, dururum orda rzgrla; Her akam sularla uyur dncem, Her gece uyanr yarasalarla. Eyay al kana boyar bir gurup Ve gece giydirir lm rengini, Hem dncemizle ufku doldurup Hem kalbe boaltr btn engini.
-

119

Akisler silinir bir bir denizden, Gece eya uyur ve rh uyanr! Gndz, uzaklaan ne varsa bizden, Gz, imdi bir adm ilerde sanr... Gneten gizlenen inci yldzlar imdi bir sr gibi kar meydana, Ve yalnz masalda grnen kzlar Benimle yollarda yrr yanyana. Ve sen, ey kumralm, gzel kumralm, eklini gizlerken akamdan bile, El gzlerinde o sonsuz alm, nersin rh olup gece sahile. O zaman dalarz birlikte artk: Karki ufuklar bize yaklar, Gze sonsuzluu serer karanlk, Ve skt esrarl bir mn tar. Scak nefesinle erir kederim, Erir gsmdeki o ta yn, Ve afak skerken duyar, titrerim, Elinin elimden ayrldn.

120

ZNT

Yznde bir izgi, sanda bir ak Grnce: "En sonra hazan!" dedin mi? Elini alnna koyup dalarak: "Bahara dneyim bir a n ! " dedin mi? Geiyor geceler, bir rnek, Bir koku veriyor ite her iek, Bilmiyor seslerle renkler deimek... "Bo yere dnyor cihan!" dedin mi?
-

121

Ne kurban kes artk, ne de mum ada, Yetmiyor bir mr bin bir murada! Bir tatl gn geti haytnda da: "Devam et, ey gzel zaman!" dedin mi?

122

YALILAR

Gsn gkyzne am gibiydi ky, Ay sudan km gibi tertemiz, bembeyazd... Ay suda bestelerken en gzel bir arky Kreklerim de suya en derin i'ri yazd. Sanki bir bekliyenin yuvasyd her yal, Yolumu gzlyordu sanki her camda bir ba, Durgun sular, ba bo braktm sandal Yallarn nnden geirdi yava yava...
-

123

Boaz batan baa dolatm Yal, gen yallar birbirine Anladm, pencereler krd, Son kadn bekler gibi fecri,

ar ar, ekledim. kafesler sar... artk, bekledim?

124

MAARA

En uzun lm gnlerce tatm, Son demi yaklaan bir kurt var indi Maarann azn bir ta kapatm. Alktan lyor bir kurt iinde. gibi tepeden Fark yok gitgide Kan szyor kana Duvardan duvara
-

inen kayann mezar tandan. hi doymayann vuran bandan.

-

125

Gznde karanlk ecelleirken, Az daha yaatmak iin cann, Her gn el kanyle ziyafet eken Koca kurt yalyor kendi kann. At, oban, postunu omuzlarna, Koy artk meydana btn varn: Ya kar, ya kmaz o kurt yrna, Yaylaya zaarsz sal davarn. akyor maarann nnde sesin, Ge, atlm, belli ki ruhun kanatl, Atnn nallan taa demesin, O zaman canndan olursun, atl! Ey imen gzleri, papatya ba Bahara benzeyen, yaz andran! Bir kmldatrsan eer bu ta, Andolsun, lme gelmitir sran, ... Kalbime benzetin rpman kurdu, Kapanan maaray gsm saynz: Bu alk bomadan ininde kurdu, Yolcular, bu taa dokunmaynz!

126

ONLAR

Dudanda bir slk, elinde bir cgara, Karrsn bu gece sen de karanlklara Duyarsn bir kafesin ardndan ksrkler... Alaca bir perdeye izilen glge bir ba Seni kumral sandan tutar da yava yava Aralanm kapdan bir tala srkler.
-

127

evrilir drt yanma rselenmi fidanlar, te onlar, o ad aza alnmayanlar, Gzlerinde rkler, kollarnda rkler. Sen avutmak dilerken bir ac htram Duyarsn, frlatarak knca son liran, inden hkrklar... Ardndan ksrkler.

128

GURBET

I Bir ku tanyorum ki, baharda, Salkmlar aan bahemin stnde uar da Akamlarn rperdii bir sesle terdi. Besbelli, bu iklime yabanc, Nerden koparak geldii mehul, Endam uzun, tyleri parlak, sesi vah Bir ku.
-

129

Akamla Mehtaba Hicranla Bir sesle

yatan kyde sadlar durulunca, yakn, glgeli bir nokta bulunca, kslm, heyecanlarla boulmu terdi.

ttke uuldard sesinde vre kuun duyduu hasret Bir bilmediim kt'ada, bir da tepesinde, Binbir ln ardnda kalan yurduna dir. ttke o, hasretle genilerdi, duyardm, Korkun uurumlar gibi ruhumda derinlik. Hergn daha bir para yakndan seviirdik: Ben ir, o ir. Birgn cam atm ki, ufuk bir kara perde; Sahray beyazlar brm, yollar uyumu; Grdm ki, o gurbet kuunun gezdii yerde Cansz bir avu ty yatyor... Baktm: O kumu
II

Ey gzlerinin evresi mor, benzi tutumu, Akamladm yollar yalnz gezen fet! Ka yl geecek, byle hazn, byle habersiz, Sen Marmara'nn gl gibi durgun bir ucunda Ben byle atlm gibi yurdun bir ucunda, Sen benden uzak, ben sana hasret? Sarm beni gurbet, Sarm beni Mecnun diye zincir gibi dalar; Bir trbe ki ruhum, gelen alar, giden alar!
130 -

Her ey bana bgne bu yerde, Herkes gibi her ey: Sessiz dereler, solgun aalar, sar gller; Dillenmi azlarla tutuk dilli gnller... Hatt bana insanlara nisbetle yakndr Bahemde len ku, Bahemde kefensiz gmlen ku. Herkes bana bgne bu yerde... Bir yer ki, sevenler, sevilenlerden, eser yok; Bezminde kadeh krdmz sevgililer yok; Yok... yok!

Karmda haylin, diyorum ki, Bir frtnann kahrna kurban Kular gibi, derdinle bugn, darmadandr Kalbimde gne, sevgi, emel, ne'e, ne var Karmda haylin, diyorum ki, Birgn bu dudaklar beni hasretle anarsa, Rabbim, ne dudaklar: Kl benzinin stnde birer damla kvlcm! Birgn bana alarsa bu gzler, Beyhude deildir, bunu bilsin; Bilsin ki bugn, bir sen eziyyette deilsin: Gurbet yaynn oklar gemi de iinden, Gnlerce uzakta, Yorgun biri uzlet gibi yalnz yaamakta. Yorgun biri uzlet denilen kabre gmld: lmeden ld.
1923

131

ARDINDA

Yakt yanarda gibi can yurdunu son bak, Ve gnlm komaz oldu maceralar ardnda, nnde dn beyazlar giyinirken karak Bugn sensiz kalan yaz kara balar ardnda. Siyah kanatlarn batya at kular, Benden sana haberdir bu lkl uular. Dereler ardn sra akmaa koyulmular, Aryor batan gne seni dalar ardnda.
132 -

Gezdirir rzgr gibi stnde yamalarn, Boynuma ifte zincir ift rgl salarn. Ateimden yanarken dallan aalarn Gzlerimin sel gibi ya alar ardnda.

133

ALLAHASMARLADK!

Elimi be yerinden dalad be parman, Barmda da yanmadk bir yer brakmadan git,,. Bir yarn gtn, ktn bir dan Grmemek istiyorsan ardna bakmadan git! Yavrusunun yoluna dalan bir dul bak Andryor ksz evinde pencereler. Biraz yeermek iin beklesin artk k alayansz yamalar, suyu dinmi dereler..
-

134

Bir san yaprak gibi dt gnlm yoluna, Buulu gzlerimden gemediin gn olmaz; Benim kadar titremez hibir yiit oluna, Hibir ana kzma bu kadar dkn olmaz. Bin fersahtan duyarm kimle . gltn, Alnndan z kardeim pse ben irkilirim. Deil yalnz ardna kimlerin dtn, Kimlerin r'ysma girdiini bilirim. Gzlerimi gn gibi kamatran yzn Daha candan grrm senden uzaklanca. Sararrsn dnte grnce kszn: Bir gelinlik kz olur akm senin yanca. Elimi be yerinden dalad be parman, Barmda da yanmadk bir yer brakmadan git. Bir yarn gtn, ktn bir dan Grmemek istiyorsan ardna bakmadan git!

......

SUYUN STNDE MISRALAR

Dn gece paralad bir aslan kafesini, Bir gnl sonsuz ufka yol ald kartal gibi. Frtnan! Ba ucunda duyunca nefesini Otuz yllk bir aa eildi bir dal gibi. Tatmak iin enginin i'rini dalgalarla Kalbimiz gsmzden ayn bir eydi yarda. ki ta heykel oldu vcudumuz kenarda, Ruhumuz enginlere ald sandal gibi.
-

136

Sonsuzluun srrna ererek biz denizde Sonsuzluu yaatmak istedik sevgimizde Samz aarmadan toprak olunca biz de Gezecek maceramz dillerde masal gibi.

137

GAZEL

Nifoad Sami B a n a r l ' y a

Hazn ersin de blbl duymasn gl grmesin canlar Alm gonca kalsn glen-i hatrda cananlar Gnller dmesin fikriyle hzn-bd- sermya Gezer meclis be meclis snblistanlar glistanlar Olur em- gazln eyl-i b-mehtba vze Verir bir serv-i siminden nian serv- hrmanlar
38

Szlsn py- Leyl haymeden vdye bir kerre Kalr mahsd- cennet krban gemez beyabanlar Hazn ermek deil Frk fasl- zernherr olsa Kapanmaz erhalardr k k olmu girbanlar

139

SEN NERDESIN?

Caddeden sokaklara doru sesler elendi, Pencereler kapand, kaplar srmelendi. Bir kmr dumanyle ttslendi akamlar, Gurbete dmlerin bana kt damlar... Son yolcunun gmld yolda son admlan, Beki sert bir vurula krd kaldrmlan. Mezarda l gibi yalnz kaldm odamda: Yanan alnm duvarda, snen gzlerim camc Yuvam iekledim, sen bir meleksin diye,
140

Yollarm bekledim grneceksin diye. Senin iin kandiller tututu kendisinden, Resmine srme ektim kandillerin isinden. Saksda incilendi yapraklar senin iin, Sylendi gelmez diye uzaklar senin iin... Saatler saatleri vurdu elik sesiyle, Saatler son gecemin geti cenazesiyle, Nihayet ben alarken topran yz gld, Sokaklardan caddeye doru sesler dkld

i4i

HEYECAN ve SKN

1 "ir silecek yalar bir gl demetiyle, Yzlerde bir iz kalmayacak mateme dir; Baykular besler gibi Ankaa'nn etiyle, Fnilere kurbn edecek ruhunu ir... ... Yalnz bu dnceyle gezen bahede, bada, Yllarca bu duyguyla aan dalar, kimdi? Rzgr bana, ben rzgra hkimdim o ada; Ben goncalarndm, ve glistan da benimdi!
-

142

Bir ada ki sonsuzluu lerdim admla; Hissim dereler, fikrim ufuklar gibi hrd... Daldka geni gklere kartal kanadmla, Her saniye, akmdaki dny klrd. Her gn bir uu mekedip en yrtc kutan Bilmezdim ayak basma bir gn de cihna; Yer, gk bana hayrette sanrdm bu uutan; Kotuka yoruldum heyecandan heyecana...
II

Ka manzara gemise ocukken gzmzden Son ada da onlar kalyor bizde, kalrsa; stn buluyor benliim lemde bu yzden Sahildeki durgunluu engindeki hrsa. Ben imdi bu varlk denilen B- irem'de Vah bir otum, pheli bir hr- mugayln; Ruhum bir ak penceredir sanki ademde, Seyretmedeyim ben buradan hilkati, hayran. Her gn yeni bir meyve verir dada aalar, Her gn yeni bir gonca aar taze imende, Yldz dolu gzler ve gne dalgal salar Bulmaz bugn el dedirecek kudreti bende... Esrarn kaybetti haylimde eref, an; Rhumdaki cevher bir ayar oldu kmrle; Kalbimde ne can kald, ne canan, ne de hicran.. Bitmek dilerim byle nebat bir mrle.
1842-

143

YOLCU

Glyordun kayalklardan inerken bana sen, Ben ki her glgenin aksettii bir gaml suyum; Her gn alnnda zehirden ac rzgrlar esen, Gurbet akamlarnn bar yank yokuuyum Bir hazan akam krlarda unuttum neyimi, Hasta kalbimde btn matemi bir sisli kn; Gece, yollarda braktm krlan deneimi; Rehberim yok, beni dndrme yolumdan, sarn!
144 -

Eriyen ruhumu 3701'gun bakn doldursun; Kumlar stnde deniz ne'eli kz, yok mu yuvan Sen ki sahilde gezen kzlarn en solgunusun, Uhrev beldene son yolcu dnerken beni an!
1917

145

FIRAR

Sana irkin dediler, dman oldum gzelin; Sana kfir dediler, di biledim Hakka bile. Topladm sat altnlar yzlerce elin, Kahbeendin de garaz baladm ahlka bile. Sana irkin demedim ben, sana kfir demedim Bence dnin gibi kfrn de mukaddesti senin. Yaadn be sene gnlmde, misafir demedim Bu firar aklna nerden, ne zaman esti senin?
146 -

Zlfnn yay gibi kuvvetli elik tellerine Taklan gnlm asrlarca peinden gidecek, Sen bir h gibi dadan daa kasan da yine Seni akm canavarlar gibi tkb edecek!
1925

147

SENDEN DN

Bir zaman lle de sendin bize, peymne de sen, Bada rmaktn akan, bahede rzgrdn esen. Gl sanrdk ne zaman dalsak el gzlerine, Seyrederdik seni gnlerce glistan yerine. Salarndayd btn tlsm binbir gecenin, .Seher alnnda, afaklar glndeydi senin.
-

148

Aramazdk gece mehtab yzn parlarken, Bir uzak yldza benzerdi gne sen varken. Ezel i'rini yazdka tabatte bahar, Dnrdk ki tabatte olan, sende de var! Ve bilirdik ki tabiat, szerek cevherini, Toplam sende ak, gizli gzelliklerini. Daha kuvvetli grrdk seni hilkatten de, Onda kaybettiimiz srr arardk sende... O zaman sende bulurken biz mr menban, Anszn sard adem rengi o cennet ban. Her geen yl, o gzellikleri senden alarak, Serpiyor yerlere bir gl gibi yaprak yaprak... Seni has baheler stnde grrken daha dn, Bizi hayran ediyor saksda bir gonca bu gn! ehriyr olsa da yalnz gidiyor kabre giden: Dnyor gzlerimiz leme, sensiz, yenidene

149

HAS BAHE

I
Son goncalar dkld. Sakn gelme bahene. Kalbinde mevsimin gam yer tutmasn derim. Yapraklarn srnd atlas feracene Nisan gelince ruhumu ben yaymak isterim. Kalbinde bahenin gam yer tutmasn, brak; Ruhunda drt fasl sryor bir bahar, sn; Sen bir gnele erevelenmi kadar scak, JGn yzl, srma sal ve zmrt baklsn!
150 -

Kutbun zehirli rzgr vermez keder sana; Ruhunda dalga dalga alevler yeter sana... Ben kendi son baharm kendim ieklerim Karmda puslu gkyz bir gl kadar yeil Baktka gzlerim dolar, ufkum derinleir; Bir domayan gne gibi cnn beklerim. II Yoldan sryle geti bu semtin obanlan; Sordum, yazk ki, hibiri ismin ne bilmiyor Bahende munis olsa da huly zamanlar Sensiz geen hayta yaanm denilmiyor. Her kaafiyem kesildi canmdan kopan bir h Her msran gamnla gerilmi birer sinir; Ruhun bu strabm duymaz m bir sabah? Ruhun ki ilidir, bir ufak szden incinir. Gurbette her gnm bir admdr zevalime; Elbet yaknda bir yer aarsn haylime; Hemiredir seninle, dij^orlar ki, merhamet. Fkrmak istiyor bileimden benim bu kan Birgn, guruba kar gp gittiim zaman Yakla biraz mezarma, at sen de bir demet

m
Sen baka mre baladn gn haytn,
-

151

Ben ta basp da barma, bir gn dner dedim; Son goncamn dkld gn hatratm Nerkisle, yaseminle, menekeyle ssledim. Postundan ayr, kyden uzak, hasta bir oban; Bir da banda, sanki dalm btn srm; Her gn yarm ba arlarndan ve stmadan Yansam da akseder mi bu dilsiz tahassrm? Kalbimde son firakn oyuklar brakt, Son yalarn dkld, son zehrin akt Bir gnde, artk urar oldum canmla ben. mrmde tek eref bana akndan ldm; Kalmaz Yank Kerem gibi ruhumda bir dm Trihe k ismimi yazsam kanmla ben.
1920

152

MELEK'L - MEVT

Hangi ceyln seni kesmi de ocukken memeden, Hangi kaplan sana st vermi z annen yerine? U yz evlik ky takm sann tellerine, Sryorsun bu mezarlkta iin titremeden. Seyre k, sevdiim, akamlar kurbanlarn; Yaryor kalbini herkes sana gstermek iin. Ah, o ta kalbine bir gn heyecan vermek iin Yedi ky halk sebil etti bu yl kanlarn.
-

153

Bir iek rikkati sinmi de ipekten tenine, Sonra gsnde elikten mi dvlm bu yrek? Sen kyn derdine bgne yaarken, glerek, Gmyor can veren evldn yzlerce nine. Bir lm meltemi hlinde eserken nefesin, mr bir dal gibi klarnn, sallanyor; htiyarlar yanyor, krpe ocuklar yanyor; Sen kyn stmal barnda cehennem mi, nesin? Hangi ceyln seni kesmi de ocukken memeden, Hangi kaplan sana st vermi z annen yerine? yz evlik ky takm sann tellerine, Sryorsun bu mezarlkta iin titremeden.
1923

154

NME

Bir gn, Uzak bir yolculuktan sonra, nefes nefese, Kalbimin arpn sofranda sayacam. mrm vermek iin azndan kan sese Kapm sol elimle aralklyacam... Yabanc bir fslt syliyecek adn, Tandm bir gl kvrlacak ierde. Vurur vurmaz duvara kapnn kanadn Karmda rperecek hal, sedir ve perde.
-

155

SERDENGETLER

Eriir fethe fedasi olan dvalar; Bir zafer destan salar iki serdengeti. Nice Ftih'le Yavuz, taht- revanlarla deil, Kahramanlarla gelip tk- zaferden geti.
-

188

Korkma! Sana ne dil uzatr, ne de el kaldrrm, Gzm kan brm diye benden ekinme Nasl birden derse bir aaca yldrm Beni batan aa arpar o lhza inme. Sakn kalkma kenden, sttn yerde dur. Yine psn o dudak... Sarsn o kol belini! Eiinde canmla dyorsam ne olur Bir kadna inanm olmann bedelini?...

- 156

POSTACI

Duymam, belli, haytnda bir e hasretini; Yaam ta gibi, toprak gibi, mahrum acdan. Ne bilir bir kdn canlara can kattn? Bamz dertte u her gn geciken postacdan!
190 -

H S N AK

Bam, ki frtnalardan bu anda kurtuldu, Senin dizinde nihayet biraz skn buldu... Dalnca alnm kat kat genileten siteme, "Neden bu vakte kadar bekledin, zavall?" deme; ikyet etme, sakn bo geen zamanndan. Geen zamanla ne eksildi hsn nndan, Geen zamanla ne kaybetti ruhumun gnei? Muhabbetim de, cemlin de lyemtun ei... Gelince hsn ile ak, anszn, nazar nazara
157 -

Bir n iinde dner karlkl aynalara. Zaman, mesafe bu sonsuz hayl nnde nedir? Ne hkm var ki, btn kaybmz be on senedir! Dehlar lse de msralar ihtiyarlamaz; Gzelliin de senin byle tazedir k, yaz; Nasl duvarda deimeksizin durursa resim, Nasl gzelse Boaz her saatte, her mevsim... Diler beikte grnsn, diler mezara yakn, Yanan gnllere ilham bir gelir akn. Byr nar gibi zahmetle anl sevdalar; Bahara ge kavuur, sevgilim, byk dalar!
1941

158

KARACAAHMET

kimiz tek katl bir arabayla Karacaahmet'den, akam, yol aldk. Batan bir gnele, doan bir ayla Tkenmez servilik, bitmez mezarlk Karacaahmed'in sszdr yolu, Ve ii tabut kadar serindir. Talarn bolua alan kolu Sevmeye kanmadan lenlerindir.
-

159

Karacaahmet'de gne ge doar, Ve iner geceler akamdan erken, Tama yaslanp dinlenenler var, Sindiler grnce bizi geerken. Bizimle oradan geti bir rzgr, rperdi bir aln gibi her kabir, O burma stunlar, o ta kavuklar Dtkleri yerden doruldu bir bir... Eliyle her mezar iki serviyi terek iki dal gibi bir yana, Sevgilim, grdm ki iyiden iyi Ardnca hasretle baktlar sana! Bu bak bir gnl srrndan ince. Sandm, bu bakta biraz ben varm: Bir mermer altna kalbim girince Ben de sen geerken byle bakarn. Son zevke eren kim bu Kim var ki hayta kar Saysz gzellik doar da Birini sevmee bir mr yeryznde? ah etmez? gnde yetmez!

Haytn i'rine gnlm kanmadan Karacaahmed'e gerse yerim, Benden bir an bile fazla yaayan Herkese di biler, lm dilerim!

160

B A BOZUMU

Hummal bir skn inmi sahile, Dalgalar rpmr, stler dalar. Rakseden sularn msiksiyle Kayalar dinlenir guruba kadar... Kuytu ormanlar, Geziyor mevsimin nce dallar krk, Gemi bu yoldan
-

tenh balar yorgun rzgr. yapraklar sar, da, belli, sonbahar.

-

161

Duyulur bir ayak sesi gizlice Hl bahelerden rzgr esince: Geen bir yolcu mu, yoksa her gece Yollarda beklenen bir kadn m var?
1917

- 162

GENLK

Anlatt erenler: Bir bahar deil, kn mrnde bin bahar varm. Hicranla aaran bu salar deil, Sevgisiz kalan kalb ihtiyarlatm... Sorardm srrn hi dnmeden: "Bu fn gnlmn sevinci neden?" Beni gnden gne meer gen eden Dima deien mcerlarm!
163
-

Gnlmde kovalar eskiden beri Sarn kumral, kumral esmeri. Dolmadan boalmaz birinin yeri. Gnlmde, anladm, her dem baharm.
1919

164

OLUMA

Biliyorsun ki, olum, ortada ne sen varsn, Ne seni yeryzne getirecek bir anne: Bir gn cihna gelmen mukadderse, anlarsn, Bu geliten gzm, gynm yldran ne? Her gn saban banda topladn kederler Seni yorgun karr sabahn altsna alkan ellerine bakanlar kirli derler, Leke derler alnnda gne karaltsna.
-

165

ince belin bklmez zamann dizlerinde, plen eteklere ayan silersin. Yoksulluun yzerek sonsuz denizlerinde Grdn her kt'aya aktan di bilersin. Ayandan arklar dklr para para, Gzyalann rtr gmleinin kolunu. Bir lokmann ardnda dolar haftalarca, Srgn gibi gezersin kendi Anadolu'nu! Fazilet arkadan, hakikat yoldanla Seyredersin yabanc bir ufkun baharn, Bulutlan desen de ykselen dik banla Sonunda bir diiye maledersin varm. Akamlan bir camn nnde, seni deil, Elindeki kn gzetliyen karndr. Hakkn nnde eil, zulmn nnde eil! Talar bile cihanda eilen baslanndr... Derdim, omuzlarna yk olmasn bu varlk, Derdim, olum ne Haktan, ne kuldan bir ey ' umsun. Nasip olmaz kimseye bu kadar bahtiyarlk Ki sen benim domam, domayacak olumsun!

166

GNL MLK

1 Evler yklr, kyler olur hk ile yeksan; Vran yeri, birka yla varmaz, onarrlar. Yalnz u gnl mlk harb olmaya grsn Tmre yetimez onu dnyda asrlar,
-

202

SON BEKLEDM

Ufkumda bulutlar kmelerken kara bahtm, Ben her gnl ufkunda doan mavi sabahtm. Devran bana taslarla zehir sundu da birden Ben herkese bir ne'e yarattm o zehirden. Bir kpr kurup, zulmetin ardnda, seherle, Bildim glp elenmeyi mrmce kederle. Alnmdaki her izgi beyaz bir gece saklar, Bir baka afaktr samn grd aklar. Farkm ne, emel kayna bir krpe ocuktan,
167

Mademki henz gelmedi son yolcum ufuktan? Omrmce neden yllar zincir gibi ektim, Mademki bir ak uruna can vermiyecektim? Bir mjde tar hergn uzaktan bana rzgr; Elbet gelecek, gelmedi, bir beklediim var! Son beklediim gelmeden, lsem de yznde, Devran bulacak yr ile ayar hznde. smim gezecek pembe dudaklarda elemle, Gzler dolacak bir ocuk lm gibi nemle. Bir gnde doup can veren altn kelebekler, Bizden daha gen ld bu ir diyecekler!
1936

168

R U B A L E R

RUHUN LM

Ya gezen bir l, yahu d gmlen bir diriyim; Mumyadr, canl da, cansz da, bu kabristanda. Gmdler ruhumu yz bir sene mahkmu gibi: Cismim ayrla da ruhum kalacak zindanda.
-

171

YASSIADA

Bilmiyor glmeyi skinlerinin binde biri; Bir vatan derdi birikmi bir avuluk karada. Kuu hicran getirir, dalgas hsran gtrr; Mavi bir gzde elem katrasdr Yassada.
172 -

KARINCA K AD ARINCA

Kimi, derya gibi drt ufka uzatm kolunu; Kimi, vre nehirler gibi akm yabana... Varsn, onlar sele versinler elin bahesini; Kymn emesi olmak yeter artar da bana!
173 -

GEN OSMAN

Ka asr geti o hicran zerinden, bilmem; Kimlerin kahpe felek dorad ekmek kanma? Bildiim varsa, cihan halk, o gnden bugne Yanarz memleketin t gibi Gen Osman'na!
-

174

LMSZ

Ad destanlara gemi her eser sahibine Niin alar ve yanarlar lmnden sonra? Yayor, yirmi asr var ki, ba stnde Me: Gerilip armha, can verdii gnden sonra!
175 -

YILDIRIM VE TMUR

Her gaza, gtt dvadan alr kymetini; Rengi dnmez ne kadar ak demi olsak karaya: Yldrm, dt ta zindana devlet gtrr; Ve Timur, sklet olur girdii mermer saraya!
176 -

anl yapraklar trihin alm, duruyor; Canl bir levha, fakat her yiitin girmesi g. Nice destanlarn ilham olan kavmimize, Ata'dan sonra, bir efsne beendirmesi g.
177 ~

BtZM KT A B

Ka bahar, blble hasret, gle hasret yaadk; Grmedik ka yaz ufuklarda yarm bir mehtb. Bu elem defteri dnyda kapansn, dilerim... Dilerim, bir daha maherde alsn bu kitb!
178 -

HAYLE HASRET

Girdi, yollar gibi, yllar da nihayet araya; Sed eker da tepe, feryada deil, yda bile Hasretim uykuya, ruhum, sana hasret kalal Gzlerim grmyor artk seni r'yda bile.
-

179

SAYL

Ellerin derdini derd etmedesin kendine sen; G der byle geen krk yla bir ne'e yl... mrnn zehrini zindanda da zevketmeye bak: Gnler, aylar, seneler nerde?... Nefesler sayl i
-

180

YUSUF'LAR

Gece zindanda Yusuf'lar, sralanm, yatyor; Yzlerinden okurum sapsar ryalarn: Kimi sehpda grr kendini, armhta kimi; Ve ararlar yine zindandaki dnylarn!
-

181

KILI VE KALEM

Fazla bir ey demiyor kan da, mrekkep de bana; Baladm ruha, cesedden koparp balarm: Yanarm, ey kalem, urunda mr verdiime: Geri ver, ey kl, artk bana msrlarm!
-

182

LEVENDLER

Baldr can gibij canan gibi r'ylarma; Tanrz Barbaros evld deniz kurtlarn. Kara toprakta, hazr, diz boyu nmet varken, Mavi deryaya karlar brakp yurtlarn.
-

183

NE'E

Ne'e, glgen gibi, ardnda yrr elpene; Ve srr pembe topuklarla beyaz terliini. Seni grmezse gzm grmez olur ne'eyi de Bana gstermesin Allah senin eksikliini,
-

184

MADDE VE KUVVET

Gvdeler, varsa, gnllerden alr cevherini; Yrek olmazsa bilekler ekemez hanerini. Kahramansz yaamak kahrna mahkmdurlar Kaybeden zmreler Allah'n, peygamberini.
-

185

ARZ-I MUKADDES

Bir mr gmdk o bu'du serb ellere biz; ledik llere blbl ve gl efsneleri. Tilkiler, diktiimiz balara sahip kt; Kargalar toplad hep dktmz taneleri.
-

186

SON KITAB

Kble sarsld, gnl K'besi vrn oldu; Dnd efsneye Binbir Gece ma'mreleri. Melek'l - mevte nasl ruhumu teslim ederim? Daha noksan duruyor mushafmn sreleri.
-

187

SERDENGETILER

Eriir fethe fedasi olan dvalar; Bir zafer destan salar iki serdengeti. Nice Ftih'le Yavuz, taht- revanlarla deil, Kahramanlarla gelip tk- zaferden geti.
-

188

NYZ

Bana ilhamn bahet ki, lh, bir gn Seni bulsun sana takdime deer incilerim. Ben, ne sultanlara ir, ne de irlere ah; Tanrlar Tann'snn iri olmak dilerim.
189 -

POSTACI

Duymam, belli, haytnda bir e hasretini; Yaam ta gibi, toprak gibi, mahrum acdan. Ne bilir bir kdn canlara can kattn? Bamz dertte u her gn geciken postacdan!
190 -

SONSUZ R'Y

Ezel varla candan vurulan klar, Ses alr t tesinden ebed dnynn. Yerin altnda devam etmesidir bence lm, Yerin stnde grp getiimiz r'ynm.
191 -

EY D A N T E

yz altm bee blmler azb ejderini; Senenin her gn, bir penesi olmu kaderin.. Bir cehennem ki, yakar ruhu da, yanmaz alevi: Byle bir hile grm m senin aheserin?...
192 -

VAN GOGH

Kinatndan eser kalmad bir zelzelede; Ey yanarda, ki kesilmezdi bandan alevin. O kadar senden uzaklat ki herkes, her ey, Milletin yalnz eindir, vatann yalnz evin.
-

193

HSRAN

Buldu Mevl'sn Leyl'da zaman imreleri; Postu devretti ham ervaha gen klar. Bizi gerekten usandrd yalan dnyda, Yar Allahsz olanlar, yar Allahlklar.
194 -

EFKAT

Adem evld boarken baba - bir kardeini, Basyor barna hemcinsini mfik canavar, Beerin zddna, hayvan soyu insanlayor: Yiitin efkati yok, lkin itin efkati var.
195

KORKUN

Sesin en korka, sessizliin en korkulusu, Cceler korkuyu devlerle beraber heceler. ki ejder gibi tkbe koar birbirini Maherin maheri gnlerle kyamet geceler.
196

BEZM- CEM

lemin dnd harabat harb-bda; O felek-zde cihan, imdi felket-zededir. Bde yok; pr-i mugan, mugbee, mutrib, yok, yok! Cem, zamannda, bu meyhaneyi terketmededir.
197 -

TOHUMLAR

EFKR

Toprak altnda yatan canl tohumlar tanrz; Nabz sessizce atar, gs nefessizce solur. Fkrr hepsi, bahar cotu, sular alad m; te, kurt tohmu, koyun tohmu, o gn belli olur. olur.
198

imdiden kt garib gnlme hicran acs: Geecek senden uzaklarda Boaz'sz bir yaz Gam deil, ire canan bulunur her yerde; Gam odur, her iki dnyda bulunmaz u Boaz
199 -

DAVET

Gn doar. Sohbetimiz yalnz lmdr adada Gn batar. Uykuda r'ymz lmdr yalnz Dersiniz, byle cehennem mi olur dnyda? ok deil, bir gecelik bizde misafir kaimiz!
-

200

Bir bar yank tekneden Allah' gren Nh, Dny gam tufan kesilip gelse, ba emez. Destanlara destan katan efsunlu silhlar, Mazluma nian ald m, bir msraa demez.
-

201

GNL MLK

1 Evler yklr, kyler olur hk ile yeksan; Viran yeri, birka yla varmaz, onarrlar. Yalnz u gnl mlk harb olmaya grsn Tamire yetimez onu dnyda asrlar,
-

202

BR G O N C A G R N C E

Has bahe olur daba bir gonca grnce Zindan kesilir sultan olmazsa saraylar. Grmezlere bir manzara israf bu, Rabbim Beyhude gneler douyor, nafile aylar.
203 -

BEKLEYEN

YALNZ O

Her gn seni seyretmedeyim cn gnlden* Tellerle dncemde, duvaklarla dmde.. Bir dul kadn arkamda braktmd giderken; Bir yosma gelin var, beni bekler dnmde.
_

Sard kaatil gece dnyy siyah bir kefene; Bir emel yldz gz krpyor ancak aradan. Merdi, nmerdi, czamlar gibi terk etti bizi Bizi yalnz brakp gitmedi yalnz Yaradan.
205

204

ANA

DL

Hangi szlerle ninem Ben o szlerle gnl Szlerim ninni kadar Baldr nk dilim

gnln amsa bana, vermedeyim sevgilime. duygulu olmak yarar, gnlme, gnlm dilime.

206