MESLEK HASTALIKLARI

Biyolojik Etmenler
Bakteri, Virus, Mantar, Parazit, Vektr
Balca risk gruplar Tarm iileri Hayvanclk ileri Salk alanlar Laboratuvar alanlar

Ayrca iyerleri toplu yaam, beslenme yerleri

olduundan enfeksiyonlar iin de riskli yerler

Biyolojik Etmenler iin Riskli ler

rnn yetitirilmesi ve hasad, Hayvanclk, Ormanclk, Balklk Tarm rnleri Gda paketleme, depolama Hayvan tyleri ve derilerinin ilenmesi Tekstil fabrikalar Aa ileme, marangozhaneler Salk bakm Hasta bakm Kiisel bakm Sa bakm, vcut bakm Biyoteknoloji retim ilemleri Klinik ve aratrma laboratuvarlar Gnlk bakm merkezleri Bina onarm Kat ve sv atklarn yok edilmesi Endstriyel atklarn yok edilmesi

Tarm

Biyolojik Risk Etmenlerine Maruziyet

Hastane alanlar: HIV, HBV, HCV, HSV, CMV, Suiei, Kabakulak Kzamk, Kzamkk, TBC, H1N1, KKKA
Tarm/hayvanclk alanlar: arbon, TBC, Kuduz, Brucella, Astm, Ar duyarlk pnmonisi, Alerjik dermatit

Biyolojik Risk Etmenlerine Maruziyet

Dier alanlar:

Yer alt, tnel ileri---Helmint Ulam ileri---Stma, Tropikal hastalklar

ALIMA ORTAMINDA BYOLOJK ETMENLER LE TEMAS

RETM SRECNDE
Hammadde Proeste

rn

RETM EVRESNDE
evre D evre

BYOLOJK ETMENLERN ROL/SONULARI

Fizik Travma (srma tepme- ssme)
Toksikasyon (ylan akrep sokmalar) Allerji (toz -kl- bisinoz- KOAH)

Karsinojen etki (virsler- mantarlar)

Araclk etme( konak ara konak- zoonozlar) Enfeksiyon etkeni olma (uyuz-mikroplar)

NLEME
YOK ETME
TEMAS KESME

ENFEKSYON ZNCRN KIRMA

KAYNAKLARIN KONTROL
Tany kesinletirme
Kaynak bulma(filyasyon) Kaynaklk etmeyi yok etme Kaynak yok etme Tedavi etme zole etme

10

IKI YOLU KONTROL

Giysiler Maske Kondom

11

TAINMA YOLU KONTROL

Etkenin tanma yoluna (hava, su, gda vektrler) bulamasnn nlenmesi- her trl atk kontrol evre temizlii Bulama yolu ile temasn kesilmesi Bulama yolunda etken yok etme Piirme Dezenfeksiyon Sterilizasyon

12

GR YOLU KONTROL
Salk eitimi Mekanik engeller

13

DUYARLILIK KONTROL
A Serum Desensibilizasyon

Kemoterapi

14

ETKEN YOK ETME

KONTROL ALTINA ALMA ELMNASYON ERADKASYON

15

10 Haziran 2004 tarihli, 25488 sayl R.G.

BYOLOJK ETKENLERE MARUZYET RSKLERNN NLENMES HAKKINDA YNETMELK

Ama Madde 1 Bu Ynetmelik, iilerin biyolojik etkenlere maruziyetten kaynaklanan veya kaynaklanabilecek salk ve gvenlik risklerinin nlenmesi ve bu risklerden korunmasna dair esas ve usulleri dzenlemek amacyla hazrlanmtr. Kapsam Madde 2 Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu kapsamna giren iyerlerinde iilerin yaptklar ilerden dolay biyolojik etkenlere maruz kaldklar veya maruz kalabilecekleri ilerde uygulanr. Dayanak Madde 3 Bu Ynetmelik, 4857 sayl Kanununun 78 inci maddesine dayanlarak hazrlanmtr.

17

BYOLOJK ETKENLERE MARUZYET RSKLERNN NLENMES HAKKINDA YNETMELK

Tanmlar Madde 4 a) Biyolojik etkenler: Herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetik olarak deitirilmi olanlar da dahil mikroorganizmalar, hcre kltrlerini ve insan parazitlerini, b) Mikroorganizma: Genetik materyali replikasyon veya aktarma yeteneinde olan hcresel veya hcresel olmayan mikrobiyolojik varl, c) Hcre kltr: ok hcreli organizmalardan tretilmi hcrelerin invitro olarak gelitirilmesini,
18

YNETMELK Tanmlar Madde 4

Biyolojik etkenler, enfeksiyon risk dzeyine gre:

Grup 1: nsanda hastala yol ama ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler. Grup 2: nsanda hastala neden olabilen, alanlara zarar verebilecek, ancak topluma yaylma olasl olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkan bulunan biyolojik etkenler. Grup 3: nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski bulunabilen ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkan olan biyolojik etkenler. Grup 4 : nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski yksek olan ancak etkili korunma ve tedavi yntemi bulunmayan biyolojik etkenler

19

YNETMELK Bakanla Bildirim Madde 15-

a) lk kez kullanmnda n bildirimi gerekenler: Grup 2 biyolojik etkenler Grup 3 biyolojik etkenler Grup 4 biyolojik etkenler
Bu bildirim iin balamasndan en az 30 gn nce yaplr.

20

YNETMELK Salk Gzetimi Madde 16-

a) veren her iinin; almalara balamadan nce, dzenli aralklarla, salk gzetimine tabi tutulmalarn salar. b) Risk deerlendirmesi c) Kiisel tbbi kaytlar maruziyetin son bulmasndan sonra en az 10 yl sre ile saklanr.

21