MADEN YERLERNDE GVENLK

25.01.2013

MADENCLN TARF
Madencilik, yer kabuu ierisinde cevher denilen

ekonomik deeri olan maden bileiklerini ekonomik olarak karp kullanlabilir hale getirme ilemidir. Bu amala, yeraltnda ve yeryznde yaplan btn faaliyetleri kapsar. Bilindii zere madencilik, dnyada, doas gerei en riskli i kollarnn banda gelmektedir. Bu nedenle, i sal ve gvenlii kavramnn ilk olarak ortaya kmasna sebep olan ikolu saylabilir. zellikle yeralt kmr madencilii, i kazas ve meslek hastal ynnden dier i kollarna kyasla n sralarda yer almaktadr.
25.01.2013

MADENCLN TARF
zellikle yeralt kmr madencilii, i kazas ve

meslek hastal ynnden dier i kollarna kyasla n sralarda yer almaktadr. lkemizde emek youn allan bu sektrde i kazas ve meslek hastalklaryla karlama olasl dier i kollarna oranla yksektir.

25.01.2013

MADENCLN TARF
Madencilik sektr, yeri Salk ve Gvenlik

Birimleri ile Ortak Salk ve Gvenlik Birimleri Hakknda Ynetmelike gre karlan Tehlike Snflar Tebliinde ok tehlikeli snfta yer almaktadr. Dolaysyla, A snf i gvenlii uzmannn almasn gerektirmektedir.

25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Ak iletme; yerstndeki maden iletmelerini,
Akrosaj; dik ve eimli kuyularn dip ve balaryla

ara katlardaki manevra yerlerini, bu yerlerde bulunan dzenleri, Alevszdrmaz (antigrizuto) aygt; iine girebilecek grizunun patlamas halinde, hasara uramakszn alevin szmasn ve ortamdaki grizu veya kmr tozunun tutumasn ya da patlamasn nleyecek ekilde yaplm aygt,

25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Askya almak; bir kademenin hazrlanmasndan sonra kendi arlyla gmesini salamak zere altnn boaltlmasn, Ateleme; kaz ilerinde deliklere doldurulmu olan patlayc maddelerin patlatlmasn, Ateleyici (barutu); patlayc maddelerin mevzuatta belirtilen koullarda kullanlmasn yerine getirmek zere yeterlilik belgesine sahip en az ilkokul mezunu kiiyi,
25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Ayak; maden ierisinde iki galeri arasnda cephe halinde retim yaplan yeri, Baca; maden ierisinde srlen galeriyi, Baaa (desandre); yeraltnda baaa srlen eimli yollar, Bayukar; Bir galeriden balayarak yukarya doru belli bir eimde srlen akl, Baraj; yeraltnda yangn, su, zararl gaz ve dier tehlikeleri nleyici manialar,

25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Cep (ni); galeri, varagel ve vin dip ve balar ile ara

katlarnda grevli iilerin ve ateleme grevlilerinin korunmalar amacyla serbeste snabilecekleri biimde yaplan yuvalar, atlak (kavlak); ana kitleden ayrlm, her an debilecek paralar, atlak skm; bir kademenin kaz ilerinin devam srasnda ana kitleden ayrlm, debilecek durumdaki paralarn temizlenmesini, Daimi nezareti; fenni nezaretinin emir ve talimat altnda grev yapan ve Maden Kanununa gre atanm olan kimseyi,

25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Dekapaj; kazs yaplacak maden ve ta kitlesi veya tabakasnn zerini kaplayan rt tabakasnn kaldrlmasn, Dolgu (ramble); yeraltnda alan boluklarn dolgu malzemesiyle doldurulmasn, Fenni nezareti; i sal ve gvenlii gereklerinin yerine getirilmesinden ve iletmenin teknik esaslar erevesinde altrlmasndan sorumlu, maden mevzuatna gre grevlendirilmi olan maden mhendisini,
25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Freno; varagel zerinde tamay salayan sistemi, Grizu; metann havayla karmn, Hava kprs (krosing); bir hava akmnn dier bir hava akm yoluna karmadan belirlenmi dorultuda gitmesini salayan geidi, Kademe; ak iletmelerde belirli aralk, kod ve eimlerle meydana getirilen basamak eklindeki alma yerlerini,

25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Karakol; vin ve varagel ba ve diplerinde kurulan koruyucu dzeni, Karo; maden iletmeleri iin gerekli hizmetlerin yapld yerst tesislerinin bulunduu alan, Kelebe; Yeraltnda iki kat (etaj) arasn birletiren tahkimatl bir brn bir blmnn insan ini ve k iin merdivenle tehiz edildii, bir blmnden ise cevher veya ramble nakledildii akl,
25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Kendiliinden emniyetli aygt; iinde normal

almas srasnda meydana gelebilecek herhangi bir ark veya kvlcmn ortamda bulunan yanc gaz veya buharlar patlatmayaca biimde yaplm aygt, Kiisel koruyucular; alanlarn i kazasna uramalarn veya meslek hastalklarna tutulmalarn nlemek zere, allan yerin zelliine ve yrrlkteki mevzuata gre alma sresince kullanmak zorunda olduklar gzlk, maske, baret, koruyucu ayakkab, eldiven, yamurluk, emniyet kemeri vb. koruyucular,

25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Lam; ta ierisinde srlen galeriyi, Maden oca; kuyular ve giri-k yollaryla

yeraltndaki btn kaz yaplan yerleri, bu kazlardan kan postann ve pasann kartld eimli ve dz galerileri, dier yollar ve retim yerlerini, karma, tama ve havalandrma tesislerini, yeraltnda kullanlan enerjinin salanmasnda ve iletilmesinde kullanlan sabit tesisleri, (kendine zg havalandrdma tesisi bulunan her maden oca bamsz bir ocak saylr. Ancak, ayr havalandrma tesisleri bulunmakla birlikte, ayn iverene ait olup bir elden ynetilen ve yeraltndan birbirlerine bal olan birden ok maden oca da tek bir ocak kabul edilir.)

25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Molet; kuyularda vin halatn ynlendiren zel makaray, Nefeslik; ocak havasnn k yolunu, Nezareti; fenni nezareti tarafndan gerekli grlen ileri yrtmek veya bunlar gzetim altnda bulundurmak zere yazl olarak grevlendirilen, gerekli deneyim ve teknik bilgiye sahip en az ilkokul mezunu kiiyi, Parat; asansrlerde ekme halatnn kopmas halinde kafesin dmesini nleyecek dzeni,
25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Potkaba; kaz ilemini kolaylatrmak amacyla alnda derinlemesine alan boluu, Rekup; ana galeriden maden yatan kesme amacyla srlen ikincil galerileri, Sklama; lam deliklerine patlayc madde konulduktan sonra kalan boluun gerektii biimde doldurulmasn, ev; kademe aln ve yzlerindeki eimli yzeyi, velman; kuyu azndaki asansr kulesini,
25.01.2013

MADENCLK TERMLER
Topuk; yeralt iletmeleriyle ak iletmelerde gvenlik amacyla alnmadan (kazlmadan) braklan maden ksmlarn,
Varagel; dolu araba aaya inerken bo arabann yukarya kmasn salayan ve karlkl arlk esasna gre, eimli dzey zerinde fren ve halat kullanlarak yaplan

tama sistemini,

25.01.2013

LGL MEVZUAT
1- 3213 sayl Maden Kanunu 2- Maden Kanunu Uygulama Ynetmelii 3- Maden ve Taocaklar letmelerinde ve Tnel Yapmnda Alnacak i Sal ve Gvenlii nlemlerine likin Tzk 4- Parlayc, Patlayc, Tehlikeli ve Zararl Maddelerle allan yerlerinde ve lerde Alnacak Tedbirler Hakknda Tzk 5- Grizulu ve Yangna Elverili Ocaklarda

Alnmas Gerekli nlemler Hakknda Ynetmelik

LGL MEVZUAT
6- Grizulu Ocaklarda Elektrik Enerjisi Kullanlmas Hakknda Ynetmelik 7- Deniz, Gl veya Nehir Altnda Bulunan Madenlerdeki almalar Hakknda Ynetmelik 8- Yeralt Maden letmelerinde Elektrikli Lokomotiflerin Kullanlmas Hakknda Ynetmelik 9- Maden ve Taocaklar letmelerinde ve Tnel Yapmnda Tozla Mcadeleyle lgili Ynetmelik 10- Alevszdrmazlk Test stasyonu Ynetmelii
25.01.2013

LGL MEVZUAT
11- Yeralt ve Yerst Maden letmelerinde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii 12- Sondajla Maden karlan letmelerde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii 13- Tekel D Braklan Patlayc Maddeler Tz 14- Patlayc Madde Ateleyici Yeterlilik Belgesinin Verilmesi Esas ve Usullerinin Belirlenmesi Hakknda Ynetmelik 15- Patlayc Maddelerin Yok Edilme Usul ve Esaslarna Dair Ynetmelik
25.01.2013

LGL MEVZUAT
16- Sivil Kullanm Amal Patlayc Maddelerin

Belgelendirilmesi, Piyasaya Arz ve Denetlenmesi Hakknda Ynetmelik (CE Uygunluk areti ile ilgili) (Askeri amal barut ve patlayc maddeler ile piroteknik maddeler hari) 17- Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Tanmas Hakknda Ynetmelik

25.01.2013

ESK VE YEN MEVZUATIN KARILATIRILMASI

Maden iletmelerinde i sal ve gvenlii

mevzuatnda, mlga 1475 sayl Kanununa gre karlm olan Maden ve Taocaklar letmelerinde ve Tnel Yapmnda Alnacak i Sal ve Gvenlii nlemlerine likin Tzk ve Tze dayanlarak karlm 5 adet Ynetmelik ile Avrupa Birliine uyum mevzuat erevesinde 4857 sayl Kanununa gre karlm olan Yeralt ve Yerst Maden letmelerinde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii ile Sondajla Maden karlan letmelerde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii yer almaktadr.
25.01.2013

ESK VE YEN MEVZUATIN KARILATIRILMASI

Eski kanuna gre karlm olan ve fakat halen yrrlkte bulunan Maden ve Taocaklar Tz ile Ynetmeliklerindeki hkmler noktasal tespit bazl ve reaktif (dzeltici) nitelikli hkmler olmakla birlikte, yeni kanuna gre karlm olan Yeralt ve Yerst Maden letmeleri Ynetmelii ile Sondajla Maden karlan letmeler Ynetmeliindeki hkmler risk bazl ve proaktif (nleyici) nitelikli hkmlerdir.
25.01.2013

MADEN LETMELERNDE KULLANILAN MAKNELER

Maden makineleri ve tehizat, yeralt ve

yerstndeki kmr, cevher ve talarn kazlmas, krlmas, yklenmesi, nakliyat ve zenginletirilmesinde kullanlr. Standart bir snflandrma olmamasna ramen, bunlar drt ana grupta toplanabilir.

25.01.2013

MADEN LETMELERNDE KULLANILAN MAKNELER

1- Kazc ve Kesiciler a) Kazclar (Martopikrler, dozerler,

ekskavatrler-bagerler) b) Deliciler (Vagondril ve martoperfaratrler ve sondaj makineleri) c) Kesiciler (Potkaba makineleri, sabanl kaz makineleri) d) Galeri Ama Makineleri

25.01.2013

MADEN LETMELERNDE KULLANILAN MAKNELER

2- Ykleme ve Nakliyat Makineleri a) Konveyrler (Tek zincirli, ift zincirli ve bant konveyrler) b) Posta ykleme makineleri (Loaderler) c) Skreyper ykleyiciler d) Kamyonlar e) Lokomotifler (Diesel, elektrikli, akl ve basnl haval lokomotifler) f) Vinler (Kuyu vinleri, desandre vinleri) g) Asansrler
25.01.2013

MADEN LETMELERNDE KULLANILAN MAKNELER

3- Yeralt ramble(dolgu) makineleri
4- Yardmc makineler

a) Kompresrler b) Vantilatr ve aspiratr gruplar c) Tulumbalar (santrifjl, pistonlu, amandral tulumbalar ve mamut tulumbalar-hava ile pompalama) d) Zenginletirme Tesisleri ve Lavvarlar
25.01.2013

Yollar-Giri k yollar devaml ak ve bakml,levhalar ki yol zorl.-Topuk 30 m az olm. Ayn at altnda olamaz Derinlii 50 metreden az kuyularda salam merdivenler-basamak aralklar 30 cm,eimleri 80

dereceden,dinlenme sahanlklar aras 10 m.ok olamaz,sahanlktan 1m yukar ki kuyudan oluan ocaklarda baka gvenli yol yoksa kuyularn en derin katndan balant nip kanlar malzemeyi tespit edecek malat haritalar her ayn sonunda ilenecektir

PATLAYICI MADDELER
Maden ve ta ocaklaryla tnel yapmnda ancak , Bakanln izin verdii trden patlayc maddeler kullanlabilir. Atelenmesi-yeterlik belgesine sahip ateleyiciler Doldurma-sklama Atelemede gvenlik tedbirleri Patlamam patlayc maddeler Eski delikler

PATLAYICI MADDELER
Manyetolar Kullanlabilecek kapsller Fitiller-kapsl pensesi (Yanc ve parlayc gazlar

bulunan,tozlarn yanmas ve patl. ith.olan oc.fitille at. Yaplmaz.Kmr ve kkrt ocaklar ) Patlayc madde kullanma yasa-%1 den ok metan,grizu bulunmas muhtemel imalat boluklar ve atlaklar olan yerler,tkanm kmr br ve silolar,kapatlm yangn barajlarnn almas Doldurmadan nce 25m yar apl alan iinde %l metan tespit edilirse lamlar doldurulmaz Beten ok lamn ayn anda atelenmesi seri halde elk.

PATLAYICI MADDELER
Doldurma sonucu %l Metan varsa dnceye

kadar ateleme yaplmaz. Tehlikeli kmr tozu bulunan yerlerde lam delikleri doldurulmadan nce ta tozu serpilerek veya sulanarak emniyet tedbirleri alnr.

TAHKMAT VE DOLGU
Btn yer alt ilerinde ,ta,toprak ,kmr,

cevher vb. maddelerin kayma ve dmelerini nlemek zere uygun ve yeterli tahkimat yaplr. Ynerge-Fenni nezareti ,teknik esaslar Tahkimat malzemesi bulundurma zorunluluu Dolgu zorunluluu -Grizulu, kendiliinden yanan damarlarda ayak arkalar skca doldurulur

25.01.2013

25.01.2013

25.01.2013

25.01.2013

25.01.2013

TAIMA YnergeYollardaki aralklar-60,180(1.5m/sn

gemezse uym) Cepler-50 m aralklarla iki kiilik Badanalama ve aydnlatma-nemli blmler Aralara binme yasa-zel durumlar dnda aret lambalar Konveyrlerde gvenlik

LERN YERALTINDA TAINMASI

ilerin mekanik aralarla tanmas ,iveren tarafndan dzenlenmi ve Bakanlka onaylanm ynergeye gre yaplr.Bu ynergede iyerinin zelliine gre,her vagonda ve her katarda tanacak en ok ii says ve katarn hz belirtilecektir. Kafesler ve Bakanlktan zel izin alnm skiplerden baka aralarla kuyularda insan tanamaz.(Onarm kurtarma ileri yaplan kuyular hari)

HAVALANDIRMA
ilerin altrld btn yer alt iyerlerinde,alma artlarn ve iilerin alma yeteneklerini korumaya,hava scaklnn sala zararl dzeye ykselmesini nlemeye ,grizu ve dier zararl gaz ve dumanlar zararsz bir orana indirmeye yeterli ,srekli gvenlik gereklerine uygun,temiz hava akm salanr. retime balamadan nce her ocakta uygun bir havalandrma sistemi kurulmas zorunludur.

TEHLKEL GAZLAR

%19dan az O2,%2den ok CH4, % 05den ok

CO2, 50 PPM CO, 5 PPM SO2,10 PPM H2S Hava lm ve analizi sonularHavalandrma defteri Grizu lmleri -Noterce onayl emniyet defterine CO maskesi-Grizulu ve yangna elverili kmr damarlar ki havalandrma grubu-ki enerji kayna (Grizulu ocak)

TOZ PATLAMALARINA KARI TEDBRLER

Ta tozu serpilmesi,su kullanlmas,ta tozu ve su

barajlarnn yaplmas,su fisketeleri kullanlmas Ta tozu nem tutmayacak,iinde %1.5 dan ok organik madde bulunmayacak ,silis ihtiva etmeyecek ve sala zararl etki yapmayacaktr. Ta tozu incelii ve dalm zellii bakmndan belirli aralklarla denetlenecektir.amurlam ve bozulmu olanlar yenisi ile deitirilecektir.

OCAKLARDA KULLANILACAK LAMBALAR

Lambalar Bakanlka kabul edilen tipte olacaktr Karpit lambalar

akmakl emniyet lambas

Emniyet lambas Madenci ba lambalar

DER TEHLKELER
Su basknlar-25 metreden az olmayan

kontrol sondajlar Yangnlar-Yangn barajlar Alev szdrmaz aygtlar lk yardm kursu-3 kiiden az olmamak zere %5i Kurtarma kursu-10 kiiden az olmamak zere %3-Yarap en ok 50 Km. alan iinde ortak istasyon ilerin tek bana altrlmamas Ocaa sokulamayacak maddeler

AIK LETMELER
Kademe dipleri atlak skm-5-30 Ters skarpa Kademe ykseklii ve ev 3-60-45-30 -bomdelik boyu Kademe dzl-ynerge Aydnlatma ukurlar Atelemelerde gvenlik

MESLEK HASTALIKLARI

Antrakozis Silikozis Ankilostomyazis Asbestozis Nystagmus Kurun,civa,arsenik,fosfor,kadmiyum,manga nez,krom, berilyum,azot oksitleri,karbon

slfr,hidrojen slfrn sebep olduu etkilenmeler de nemlidir.

25.01.2013