MAKSUD

DERSLER









2


Bu derslerimizde Sarf lmine ait Maksud Kitabn izaha alacaz.
Sade ve dilbilgisi terimlerinden mmkn olduunca kanarak , emalarla
birlikte verilecek olan bu dersler, Emsile ve Bina kitaplarnn bir devam ve
btnleyicisi ve Maksud kitabnn konular paralelinde , sarf ilminin bir
zeti mahiyetinde olacaktr. emalar konular takip ve anlamakta ve bir btn
olarak tasarlamakta olduka faydaldr, renimi kolaylatrcdr.
Emsile , Bina, Maksud kitaplar Kuran- Kerim Arapas reniminde , efradn
cami, ayarna mani kabilinden fevkalade retici ders kitaplardr.
Bu kitaplarda verilen konular daha geniletilmi , detaylandrlm olarak eitli
dilbilgisi kitaplarnda ilenmitir, ancak bu bilgiler , daha ok retmenlerin
bavuru kayna mahiyetinde ansiklopedik bilgilerdir.
renme zorluu , bu kitaplarn kendisinde deil , reticinin takip ettii
anlatm tarznda , konular ileyi biimindedir.
Burada nemli bir hususun altn izmekte yarar gryorum.
Balkta belirttimiz gibi , Emsile ,Bina , Maksud dersleri , Kuran- Kerim
Arapas, yani ilmi Arapa , bir baka ifade ile , Kuran- Kerim ve Hadis-i erif
Metinlerini, ilmi kitaplardaki ibareleri zmleme Arapasdr.
Konuma Arapas bundan farkldr, Onun retim ekli daha farkl zellikler
tar. Dolays ile , asrlarca , Kuran- Kerim Arapas iin baucu kitaplar
olmu bu feyizli eserleri okuyarak Arapa renilmez veya konuulmaz
felsefesi, konuma dili ile ilim dilini ayn grmek yanllndan
kaynaklanmaktadr.
Kuran- kerim aklarnn o mstecab dualarnn , bizi de ihata etmesi istirham
ile Allahu Subhanehu ve Tealadan muvaffakiyetler niyaz ederim.














3
KTABUL- MAKSUD

Bismillahirrahmanirrrahiym
Hamd , mminlere doru you hibe den Allahu Subhanehu ve Teala
Hazretlerine mahsustur , Salat ve selam , sevap telep etmeye tevik eden,
gnahlardan menedip ekindiren, Allahu Subhanehu ve Teala Hazretleri
nin Nebisi ,Muhammed Aleyyhisselamn ve , al ve ashabn en hayrls
olan , Onun al ve ashab zerine olsun .
Arapa dini ilimler iin bir alettir.Arapann ruknlerinden birisi
tasriftir.Tasrif sayesinde az sayda kelimeden ok sayda kelimeler tredilir.
Baar veren ve hidayete eritiren ancak Allahu Subhanehu ve Tealadr.





















4

1.DERS
A-FLLER (35 BAB)



- , - = , = .

- , - = = , = = .

Slasi
Mcerred
- , - _ , _ .

- - , , - , , - .

- , - . , . - .
Mcerred
- , - . . , . . - .


Rubai
Mcerred
v : - - - - , - - - . - - - . _ - = , _ - . .
Fiiller
Rubai
Mcerrede
Mlhak
Bablar
v - , - - , - , , - , v , - - | , - | , , | , - .

v - , - - , - , , - , _ = , , = , , = , , , = , , .

, , - , , , - v , - - | , - _ , , - _ , , - _ , , , _ , , - .

v , - - , - , - , , - _ , - , - , - , , - .

v : - - - - , - - - , , - . , , . , - . , ,

: - - , - _ - , _ - = - , = _ . , _ = .
Bu babdan olan bir fiilin ayn veya
lamnda , mutlaka boaz
harflerinden ( )
biri bulunur. Bu kurala uymayan
nc baba ait fiil
_-', _-
dr

5

Slasi Mezid
Rubai
v - , - , - | - , ; , ; | .

. : , - `- , - - _` , _

v -, v - - - - - , - v , | v | - - , |

Slasi
Mezid


v - - , - , _ . . , .
Mezidunfih
Slasi
Mezid
Hmasi
, - v - - - - _ , _ - .

. v - - , - _ - , -

:- - , - . , , , .

: - - , - . = - , = - , = - , ,


Slasi
Mezid
Sdasi
v - = - . , - = - = _ . , _ = .

v - , - - , - , - , - , = , = - . =, = - , . = , = - .

`, - , ,, - . v, - , ., - .`, , ., -

. v - , - , - , , - _ _ - _ , _ -



ye Mlhak
Bablar
v : - - , - = . - | . - , . - | .

: - _ - , _ - = _ . , _ = .



Rubai
Mezid
Humasi
. : - - , - - - = _ - = , _ - =

Rubai
Mezid


v : - - , - , - . - - , ,

Rubai
Mezid
v: - - , - _ - = | - = , - = | .
6






B-AKSAM-I SEBA




















Sdasi



_ - =


. : - - , - , , . , , . ,

ye
mlhak
bablar
. : - , - , , - , , _ , = _ , , = _ ,

. : - , - , , - , = , = = , = , = , =

. v , - , , - , , , - , = , , = ,

. , - _ - , _ - , . _ . , _ .
Aksam- Seb'a
Sahih Fiil

Misal Fiil

Ecvef Fiil

Naks Fiil

Lefif-i Mekrun
Fiil

Lefif-i Mefruk Fiil

Muzaf Fiil

Mehmuzul Fa
Fiil

Mehmuzul Ayn
Fiil

Mehmuzul Lam
Fiil

7







C-MASTARLAR
Basral bilginlere gre , kelimelerin anas mastardr.
Mastarlar mimsiz ve mimli olmak zere iki ksma ayrlrlar.
1-Slasi Mcerred Fiillerin Mimsiz Mastar Vezinleri;
Bu mastarlar kuralsz (semai) olduklarndan , ancak szlklerden elde
edilebilirler.

Sarf bilgini Sibeveyh slasi mcerred fiiller iin , 32 semai
mimsiz mastar vezni belirlemitir.
. - .
- .
. - .
= - '
- - - '
- '
, = _'
_'
-- _'
' ,, ' '
' = ' '
- = ' '
- ' '
,
- + -
,
8
- ' = .
- = .
- .
- .
- ' = '
'
' '
- '
, '
' '
, '
, = ,
, -
- ,= .,
,
. =- . -
_ = . -
, - ' -
- = - ' -







9

2- Slasi Mcerred Fiillerin Mimli Mastar Vezinleri

Slasi Mcerred Fiillerin Mimli Mastarlar , Fiillerin , aksam- sebadan
hangi gurubda bulunduuna ve muzarisinin aynul fiilinin harekesine gre




Vezinlerinde gelir. Bu vezinlere uymayan kurald mastarlar da
mevcuttur.




Aksam- Seb'a
Muzarinin
Aynul
Fi'li
Mimli
Mastar
Vezni
sm-i
Zaman
sm-i Mekan
Vezni
Kurald
Mastarlar
= - _ ' - - = - -
-=- - --- -- =-
= - - - - -
. - ,
= --- -- _ -=-
. - ,
Sahih, Ecvef,
Muzaf ,Mehmuz
. - ,

_ = - - -
. - ,

. - ,
Naks, Mekrun Lefif
. - ,

. - ,
. - ,
Misal, Mefruk Lefif
. - ,



10



3-Slasi Mcerred Fiiller Dndaki Fiillerin , Mimli Mastar, sm-i
Zaman , sm-i Mekan , sm-i Meful Vezinleri ;




































Bu Fiillerin Muzarisinin mechulu alnr.
Muzaraat harfi treli bir mim ile deitirilir.

, ,

11



D-VASIL HEMZES



































Vasl Hemzesi, geilerde der, okunmaz.


VASIL HEMZES NERELERDE BULUNUR ?
1-u kelimelerde

2-Evvelinde vasl hemzesi bulunan hmasi
ve sdasilerin , mazi ,mastar ve emr-i
hazrnda

3-Slasilerin emr-i hazrnda

4-Tarif Lamnda




,
.-, -













_ = - =
= -



12



VASIL HEMZESNN HAREKELER;



































Balangta meksurdur.

u kelimelerde meftuhtur

Aynul Fiili Zamme gelen Muzarilerin emri
hazrnda mezmumdur

Evvelinde vasl hemzesi bulunan hmasi ve
sdasilerin mechul mazilerinin hemzesi
mezmumdur.
=-



. - ,
.
= -
13


24 Emsile
mazi
muzari
MASTAR
ismifail
ismimeful







emrihazr
nehyihazr














Mastardan treyen 6 nemli kip:
Mazi, muzari, ism-i fail, ism-i meful, emr-i hazr, nehy-i hazr
14
1-FL EKM TABLOSU

















AHIS ZAMRLER VE FL EKM TABLOSU
CEM'
(kiden
Fazla)
Cem'
Mzekker
Gaib
(O Erkekler)
Cem
Mennes
Gaibe
(O Kadnlar)
Cem'
Mzekker
Muhatab
(Siz
Erkekler)
Cem'
Mennes
Muhataba
(Siz
Kadnlar)
TESNYE
(ki)
Tesniye
Mzekker
Gaib
(O ki Erkek)
Tesniye
Mennes
Gaibe
(O ki
Kadn)
Tesniye
Mzekker
Muhatab
(Siz ki
Erkek)
Tesniye
Mennes
Muhataba
(Siz ki
Kadn)
Nefs-i
Mtekellim
Mealgayr
(Biz)


MFRED
(Bir)
Mfred
Mzekker
Gaib
(O Bir Erkek)
Mfred
Mennes
Gaibe
(O Bir
Kadn)
Mfred
Mzekker
Muhatab
(Sen Bir
Erkek)
Mfred
Mennes
Muhataba
(Sen Bir
Kadn)
Nefs-i
Mtekellim
Vahdeh
(Ben)
MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
15
2- AHIS ZAMRLER







AHIS ZAMRLER
CEM'
(kiden
Fazla)




--

--

TESNYE
(ki)
'-

'-

'---

'---

=-
MEALGAYR
MFRED
(Bir)
,


--

--

'-
Vahde
MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
2
DERS - 2

24 Emsile
mazi
muzari
MASTAR
ismifail
ismimeful







emrihazr
nehyihazr













Mastardan treyen 6 nemli kip:
Mazi, muzari, ism-i fail, ism-i meful, emr-i hazr, nehy-i hazr
3

1-FL EKM TABLOSU
















AHIS ZAMRLER VE FL EKM TABLOSU
CEM'
(kiden
Fazla)
Cem'
Mzekker
Gaib
(O Erkekler)
Cem
Mennes
Gaibe
(O Kadnlar)
Cem'
Mzekker
Muhatab
(Siz
Erkekler)
Cem'
Mennes
Muhataba
(Siz
Kadnlar)
TESNYE
(ki)
Tesniye
Mzekker
Gaib
(O ki Erkek)
Tesniye
Mennes
Gaibe
(O ki
Kadn)
Tesniye
Mzekker
Muhatab
(Siz ki
Erkek)
Tesniye
Mennes
Muhataba
(Siz ki
Kadn)
Nefs-i
Mtekellim
Mealgayr
(Biz)


MFRED
(Bir)
Mfred
Mzekker
Gaib
(O Bir Erkek)
Mfred
Mennes
Gaibe
(O Bir
Kadn)
Mfred
Mzekker
Muhatab
(Sen Bir
Erkek)
Mfred
Mennes
Muhataba
(Sen Bir
Kadn)
Nefs-i
Mtekellim
Vahdeh
(Ben)
MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
4

2- AHIS ZAMRLER





















AHIS ZAMRLER
CEM'
(kiden
Fazla)




--

--

TESNYE
(ki)
'-

'-

'---

'---

=-
MEALGAYR
MFRED
(Bir)
,


--

--

'-
Vahde
MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
5



3- MALUM MAZ EKM





















CEM'
(kiden
Fazla)
~- ,- ;--
TESNYE
(ki)
~- '~- '--,~- '--,~-

'-~-
MFRED
(Bir)
~- ~~- ~~- ~~- ~~-
MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
6


4-MALUM MUZAR EKM






















CEM'
(kiden
Fazla)
-- -- - -
TESNYE
(ki)
-- - - -

~--
MFRED
(Bir)
-- - - -- ~-
MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
7

5-EMR- HAZIR EKM






















CEM'
(kiden
Fazla)

TESNYE
(ki)
MFRED
(Bir)

MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
8


6-NEHY- HAZIR EKM














CEM'
(kiden
Fazla)

TESNYE
(ki)

MFRED
(Bir)

MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
9


7-SM EKM TABLOSU





























SM EKM TABLOSU

MKESSER
CEM'
(kiden Fazla) ( Erkekler) ( Kadnlar)
SALM CEM'
(kiden Fazla)
Cem' Mzekker
( Erkekler)
Cem' Mennes
( Kadnlar)
TESNYE
(ki)
Tesniye
Mzekker
( ki Erkek)
Tesniye
Mennes
( ki Kadn)
MFRED
(Bir)
Mfred
Mzekker
( Bir Erkek)
Mfred
Mennes
( Bir Kadn)
MZEKKER MENNES
10
8-SM- FAL EKM












9-SM- MEFUL EKM











SM- FAL EKM TABLOSU

MKESSER
CEM'
(kiden Fazla)



SALM CEM'
(kiden Fazla)
TESNYE
(ki)
MFRED
(Bir)
MZEKKER MENNES

SM- MEFUL EKM TABLOSU

MKESSER
CEM'
(kiden Fazla)
SALM CEM'
(kiden Fazla)
TESNYE
(ki)
MFRED
(Bir)

MZEKKER MENNES
11










































5-Mkesser cem;


Mfredinin yapsna harf ilave etme veya harf
noksanlatrma, veya veya mfredinin harekele
rini deitirme suretiyle yaplan cemdir. kiden
fazlasna iaret eder.
Teksir iki ksmdr.
Kllet : 3-10 aras
Kesret : 3- sonsuz aras


-' ' ,
- , .-
-- --

12
6-EMR- HAZIR EKM
(EDDEL TEKD NUNU LE)


















CEM'
(kiden
Fazla)

TESNYE
(ki)

MFRED
(Bir)

MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
13
7-EMR- HAZIR EKM
(EDDESZ TEKD NUNU LE)
























CEM'
(kiden
Fazla)
-
TESNYE
(ki)
- -
MFRED
(Bir)

MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
14
8-NEHY- HAZIR EKM
(EDDEL TEKD NUNU LE)























CEM'
(kiden
Fazla)

TESNYE
(ki)

MFRED
(Bir)



MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKEL
LM
15


9-NEHY- HAZIR EKM
(EDDESZ TEKD NUNU LE)

















CEM'
(kiden
Fazla)
-
TESNYE
(ki) - -
MFRED
(Bir)

MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
2
DERS 3
Mazi Muzari Emir Nehiy
Fail Meful
1-Mazi Malum ,~-









CEM'
(kiden
Fazla)
~- ,- ;-- -~-
TESNYE
(ki)
~- '~- '--,~- '--,~-

'-~-
MFRED
(Bir)
~- ~~- ~~- ~~- ~~-

MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES

GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
Son Harf Zamme
zere Mebni
Son harf
Sakin
Son Harf Fetha zere Mebni
3
















MAZNN 1. HARF

Evvelinde Vasl Hemzesi
Bulunan Hmasi ve Sdasi
Bablarda Meksurdur

Bunun Dnda Mazinin
1.Harfi Daima Meftuhtur
,~--
--=
,-=
,=-
;=- ,=
....
~- - , ,
4


2-Mazi Mechul ,~- ,















MAZ MECHUL
HAREKELER

,~-
lk Harf Mezmum
Sondan Bir nceki harf Meksur
Son harf , malumdaki gibi
5

















MAZ MECHUL
HAREKELER

le balayan Mazide

Vasl Hemzesi le balayan
Mazide
, -
,= -


,=-
,=-~


6


3-Muzari Malum - ,~- - ,=-~















Evvelinde , mazi fiil zerine ilave
edilen u muzaraat harflerden biri
bulunur.

Muzaraat harfi , rubailer dnda
malum sgada meftuhtur.

Muzaraat harfi , rubailerde
mezmumdur.

Rubaide , humaside, sudaside
Lamul fiilin bir ncesi meksurdur.

Ancak u bablarda lamulfiilin
makabli meftuhtur.
,-

- ,~-
,~---
--=-
..
- ,= -
J-;=-
,--
,--
J'--
= -- ,
-- ,
=-~- ,
;~- ~
--- - ;
'--- - -
= --- ,
7


4- Muzari Mechul





5-Muzaride Lamul Fil























Muzaraat harfi , mechul sgalarda
mezmumdur. Sakinler Malum
sgada olduu gibi halleri zere
sakin kalrlar. Kalan btn harfler
lamul fiil dnda meftuhtur.

Lamul fiil ,malum ve mechul
sgalarda merfudur.

Lamul fiil malum ve mechul
sgalarda ,nasbedici tarafndan
mensub yaplr.


Lamul fiil malum ve mechul
sgalarda , cezmedici tarafndan
meczum yaplr.
~-- Q- ,

,~--
--

~-- ;- ,
~-- ,
--

8






6-Emir - Nehiy





























CEM'
(kiden
Fazla)
--- ---
;~- ~-
TESNYE
(ki)
--- --
~- ~-
~---
MFRED
(Bir)
--- -- ~-
~-
~-V

MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES

GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM

MechuI
sgaIar
Cemi
mzekker
nunlar
dm
cezmde ve nasbda
sabit nunlar
Mfred
muhataba
nununun
dmesi
Sahih fiillerde
lamul fiilin
skunu, mutel
fiillerde lamul
fiilin dmesi

,'

Tensiye
nununun
dmesi
9






6-Malum Fiilden Emr-i Hazr Yapmak











































Muzaraat harfi hazf edilir,

Kalan kelimede ilk harf sakinse,
treli bir vasl hemzesi ilave edilir.

Kalan kelimede ilk harf harekeli ise
olduu gibi braklr.

Son harf cezimlenir.

Mcerred Slasilerde, aynulfiil
mezmum ise treli bir vasl
hemzesi, meftuh ya da meksur ise
esreli bir vasl hemzesi ilave edilir.
- -- - -


- .-'- -' .
- -- - -
- - -
= ' '

-
,-
,-
,--
10
7-smul Fail
















































Mazi fiilin aynul fili meftuhsa

Mazi fiilin aynul fili mezmumsa

Mazi fiilin aynul fili meksursa,

Lazm Fiilde ise 4 Vezin vardr.

Slasi mcerred fiiller dndaki
tm bablarda malum muzarinin,
muzaraat harfi treli bir mim ile
deitirilerek ismulfail elde edilir.
,~'-
;=~ ;-=-

- ,- Q- ,- '~=-
;-'-

, ,--
-== ''
11



















































SM- FAL EKM TABLOSU

MKESSER
CEM'
(kiden Fazla)
SALM CEM'
(kiden Fazla)
-= -=
TESNYE
(ki)
-= -=
MFRED
(Bir)
-= -=
MZEKKER MENNES

SM- FAL EKM TABLOSU

MKESSER
CEM'
(kiden Fazla)
SALM CEM'
(kiden Fazla)
'==
TESNYE
(ki)
''-==
MFRED
(Bir)
'-== _-==
MZEKKER MENNES
'==
12
8-Mubalaal smul fail Vezinleri

















































;-=- ,-- ;) _- -~
- J-- =-- -- ,---- ~--

,-
13
9-smul Meful
















































Slasi mcerredlerin tmnde ismi
meful vezni

Slasi Mcerred dndaki tm
bablarda, muzarinin mechulu alnr,
muzaraat harfi treli bir mimle
deitirilir.
Bu vezin, ismi meful, mimli mastar,
ismi mekan , ismi zaman vezinleridir.

u vezin, ismul meful veznidir.
Ayn harfi fethal olsayd
mubalaal fail vezni olacakt.
,-= ,`
, ,-- ,--
~--
~--
2
DERS 4
SAHH FLLERN TASRF
1-Mazi Muzari















3
















2-Emir
Nehiy
4
3-Tekid Nunu







--,' '--,' ,~- '- ,~-
--,' --' ,~- ,~-
--,' ---' ,~- ,~-
,~--- - ,~- -
- - - -
,~--- ,~--- ,~- ,~-
5







,~- V '-,~- V ,~- V '- ,~- V
V ,~- ,~- V ,~- V
,~- V ,~- V ,~- V ,~- V
,~- V - ,~- V -
- - - -
,~- V ,~- V ,~- V
6
4-smul Fail smul Meful

















7

=- ` = =- =-
'==
= =, =
= `
= =- =- '= = =
= `
= =- =-
==
'=,= = =
-'=- `
-'= -'=- -'=-
'-'-=
--'=- -'=, -'=
- `
- -- -- '- - -
- `
- -- -- '-'- -, -
-- `
- -- -- - - -
- `
- -- -- - -, -
_''-- ` _''- _''-- _''-- '=''- _''-, _''-
` ` ` `- `- ` ` `
.'` ` .'` .'`- .'`- `'` .'`, .'`
=- `
=- =-- =-- '==- =-, =-
--- `
-- --- --- '-- --, --
'+- `
'+- '+-- '+-- '-'-+- '+-, '+-
-,- `
-,= -,=- -,=- '-,= -,, -,=
'- `
' '- '- ' ' '
== `
== ==- ==- ''= ==, ==
'- `
'- '-- '-- -''- _'-, _'-
- `
- -- -- - -, -
== `
== ==- ==- '-'== ==, ==
2
DERS - 5
FAYDALI BLGLER
1- - J-'-









` nin asl `- idi. ta harfi , dal harfine idam edildi , balang iin
hemze-i vasl getirildi ` oldu.

.'` nin asl .'`- idi. ta harfi , - (sa) harfine idam edildi, balang iin
hemze-i vasl getirildi , .'` oldu.













`
` `-
.'`
.'` .'`-
3


2-J-- bab



tbak Harfleri

.-- nin faul fiili - - = - = harflerinden biri
olursa, ta harfi = harfine dnr.


.-- nin faul fiili - - harflerinden biri olursa ,
ta harfi dal harfine dnr.





.-- nin faul fiili - - - harflerinden biri olursa
,bu harfler ta ya dnr. Akabinde ta, ta
ya idam edilir.

- - = - =
--~ -=~
~ =~
= =
= =
-- -
- -
= =
_- _-
~- ~
-- -
4
3-Zaid Harfler


simlere ve fiillere zait olan harfler 10 tane olup
bunlar ,

Eer bir kelime 3 harften fazla ise ve iinde bu
harflerden biri varsa o harf zaiddir, ancak bu
harfler karldnda geriye anlaml bir kelime
kalmyorsa o harfler zait deildir,






























Q~
-'~- --
5
4-Med, liyn, illet ve zevaid
harfleri






























Sahih olmayan bir fiilin ekimi aynen sahih fiilin
ekimi gibi yaplr.Sonra gerekiyorsa ilal kaideleri
uygulanr.

lal kaideleri, bir harfin deimesi, harekenin nakli,
sakin klma gibi kaidelerdir.


Baz yerlerde illetli fiillere, ilal kaideleri , eitli
sebeblerden dolay uygulanamayabilir.

Aksam- Seb'a
Sahih Fiil
,~-
Misal Fiil
--
Ecvef Fiil
- '
Naks Fiil
,-
Lefif-i Mekrun
Fiil
= ;
Lefif-i Mefruk Fiil
- _
Muzaf Fiil
- - --
Mehmuzul Fa
Fiil
-=
Mehmuzul Ayn
Fiil

Mehmuzul Lam
Fiil
,-


_

-
--
-~
.
6

5- Mteaddi ve lazm Fasl


Lazm fiil , drt ekilde mteaddi yaplr.

1- bana hemze getirilerek ifal babna nakil ile

2- Sonuna harf-i cer getirilerek

3- Aynul fiili eddelenip tefil babna nakledilerek

4- .- ve .'- bablarnda ta lar atlrak










Mteaddi fiilin lazm yaplmas

1-Mteaddi fiilin tadiye sebepleri hazfedilir

2-Mteaddi fiil , .- babna nakledilir.

3-.' babnn bana ta getirilir.









= =
- =
J-- J--
J- J-
=
J-- J-
J--

J--
7
6-Lazm ve Mteaddi bablar




Drt harfli fiillerin hepsi ( slasi mezid veya rubai
mcerred) mteaddidir Ancak u fiil lazmdr.

Be harfli fiillerin hepsi ( slasi mezid veya rubai
mezid) lazmdr. Ancak u bablar hem mteaddi
hem de lazmdr.

Alt harfli fillerin hepsi ( slasi mezid veya rubai
mezid ) lazmdr. Ancak , u bab hem mteaddi hem
de lazmdr.
Ayrca _--- babndan gelen iki fiil
mteaddidir.
























_-
J- , J- , J-'--
-~

--~ ----
8
7-Baz bablarn deiik
anlamlar ihtiva etmesi























--'- bab
1-Mufaale bab ,iki kii arasnda mareket
(ortaklk) iindir.
--'- onunla ok attk
2-Bazen mareket anlam vermez.
'' --'= hrsz cezalandrdm
J-'-- bab
1-ki ey arasnda ortaklk iindir
;-- _'- Kavim karlkl sulh yapt
2-Bazan yapmack davranlar iin
~'- Hasta gibi grndm.
9














- babnn hemzesi
1-Tadiye (Mteaddilik)iin
(kram etti)
2-Sayruret (Olu) iin
.= _-- (Adam yrr oldu)
3-Vicdan (Bulmak) iin
-'= (Onu cimri buldum)
4-Haynunet (Zamann Yaklamas) iin
'-= ( Hasat vakti yaklat)
5- zale (Giderme) iin
-,- ( Ondan ikayeti giderdim)
6- Duhul (Dahil Olma , Girme) iin
_- (Sabaha girdi)
7- Kesret (okluk) iin
.= ' (Adamn indinde ok st var)
-~ babnn sin i
1-Talep (istemek) iin
'-- Allahtan(cc) balanmak isterim.
2-Sual iin
=-- Haber sordu .
3-Tahavvl(hal deitirme)iin
.=-- arap, sirkeye dnt.
4-tikat iin
---- Onun cmert olduuna inandm
5-Vicdan (bulmak) iin
-=-- Onu gzel buldum.
6-Teslimiyet iin
_=-- Topluluk Allaha(cc) teslim olarak istirca etti.
1



LALLER








Aksam- Seb'a
Sahih Fiil
, ~ -
Misal Fiil
--
Ecvef Fiil
- '
Naks Fiil
,-
Lefif-i Mekrun Fiil
= ;
Lefif-i Mefruk Fiil
- _
Muzaf Fiil
- -
Mehmuzul Fa
Fiil
-=
Mehmuzul Ayn
Fiil

Mehmuzul Lam
Fiil
,-
maksud dersleri 6
2









CEM'
(kiden
Fazla)

TESNYE
(ki)

MFRED
(Bir)

MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB
MUHATAB NEFS-
MTEKELLM
=
' , -

= =
- - '
- = , -=
= , =
= =

- - ,

- = - = - = '
'
- '
- = '
, '
, '

' - = '- =
' - - ' - , -

' , -
' , - =
= =
, - ,, -

,- ,, -
, - = ,, - =
= , =
- -

=

=
- -
-, - =

3















SM EKM TABLOSU

MKESSER
CEM'
(kiden Fazla) ( Erkekler) ( Kadnlar)
SALM CEM'
(kiden Fazla)
Cem' Mzekker
( Erkekler)
Cem' Mennes
( Kadnlar)
TESNYE
(ki)
Tesniye
Mzekker
( ki Erkek)
Tesniye
Mennes
( ki Kadn)
MFRED
(Bir)
Mfred
Mzekker
( Bir Erkek)
Mfred
Mennes
( Bir Kadn)
MZEKKER MENNES
' = ' =
-
' '
-'

- -
- - , - -
- = - , - = -

- ' ' =
- ' -' ' ' REF HAL REF HAL REF HAL REF HAL
' , - ' ' = - NASB HAL NASB HAL NASB HAL NASB HAL
' -
- -' ' '' CER HAL CER HAL CER HAL CER HAL

; -
4






















CEM'
(kiden
Fazla)

Q - -
TESNYE
(ki)
' - - ' - -

MFRED
(Bir)





MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
- = -
- + -

_ - _ -
_ = =
-


- =
-

- - `
- + - `
- `



mefruk lefif
mekrun lefif
emri hazIr
5































CEM'
(kiden
Fazla)


TESNYE
(ki)


MFRED
(Bir)




MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
' ,
, - , -
., ,
' . ,
., . ,
' ,
' _ ,
' = , =
' = , =

. - , ' , - , '
`,

. ,

' ' ,

' ' ,


6



















































SM EKM TABLOSU

MKESSER
CEM'
(kiden Fazla) ( Erkekler) ( Kadnlar)
SALM CEM'
(kiden Fazla)
Cem' Mzekker
( Erkekler)
Cem' Mennes
( Kadnlar)
TESNYE
(ki)
Tesniye
Mzekker
( ki Erkek)
Tesniye
Mennes
( ki Kadn)
MFRED
(Bir)
Mfred
Mzekker
( Bir Erkek)
Mfred
Mennes
( Bir Kadn)
MZEKKER MENNES
'
, - - , - -
'
. , - , , -

7











CEM'
(kiden
Fazla)

TESNYE
(ki)

MFRED
(Bir)

MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
- - - -
- - - -
- - ' - - '
- = - - =
- = - -=

-- - -

= - =
- -= - =

Bu fiilin emir kipleri ok kullanIldIgIndan kuralsIz olarak emri hazIrlarI gelir.
- =
8









CEM'
(kiden
Fazla)

TESNYE
(ki)

MFRED
(Bir)

MZEKKER MENNES MZEKKER MENNES
GAB MUHATAB
NEFS-
MTEKELLM
- = - =
-, -,
. ' . '
-, - ,



-
- = - = - =
. -
.
-

.
-
9










Baz yerlerde illetli fiillere, ilal kaideleri ,
eitli sebeblerden dolay uygulanamayabilir.


10

nemli i'lal Kurallar nemli i'lal Kurallar nemli i'lal Kurallar nemli i'lal Kurallar

Vav Vav Vav Vav Harekeli, ncesi Meftuh : Vav Elife Dnsr
Vav Vav Vav Vav Sakin ncesi Meksur : Vav (Ya) ya dnsr
Vav Harekeli ncesi Sahih Sakin : Vavn Harekesi,
nceki harfe naklolur
Vavn Sukunu Gayr- Asli : Vav Meftuh Elife
Dnsr
Vav Harfi Gayr- mensub Son Harf ncesi Sahih
Harekeli : Vav Sakin Klnr
Vav Harfi Mensub : Vav harekelenir
Harekeli ve Sakin iki Vav birarada : Vav dgam
edilir
















, '
, .,
, - , -
, = '=


'
- -

11




Ya harfi Harekeli ncesi Meftuh: Ya, Elife
Dnsr
Ya Harekeli ncesi Meksur: Ya Degimez
Ya Sakin ncesi Mezmum : Ya (Vav) a dnsr
Ya Harekeli ncesi Sahih Sakin : Ya' nn
Harekesi, nceki harfe naklolur
Ya Gayr- Mensub Son Harf ncesi Sahih
Harekeli: Ya Sakin Klnr
Ya Harekeli ncesi Meftuh: Ya ,Elife Dnsr
Ya Harfi Mensub: Ya Harekelenir
Ya harfi Harekeli ncesi Sakin Vav : Ya dgam
edilir
















- = - = '
- '
, - - - -

. , '
=
- , ,
.,
- -

hemze sakinse , onu hali zerine bIrakmak ya da dnstrmek caizdir.
ncesi harekeli bir harf
12





Hemze Sakin ncesi Meftuh : Hemze , Elife
Dnsr
Hemze Sakin ncesi Meksur : Hemze , (Ya) ya
dnsr
Hemze Sakin ncesi Mezmum : Hemze (Vav) a
dnsr
Hemze Harekeli : Hemzenin Harekesi Degimez
Hemze Harekeli ncesi Sakin : Hemze Hali zere
kalr, ya da harekesi ncesine naklolur.















. ' . '
-
-' -,

. -

.