REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 375

Blm V
Destanlar, iirler

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 376

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Mustafa Kemal Destan*

Yllarca uratm anlatmak iin Mustafa Kemal Atatrk, Kelimelerim yetmiyordu ifade etmeye, rpndm durdum. Dman izmesi altnda, her yerde inliyordu Mslman-Trk Sevr ile paralanm lkem, aresizdi rpnan kutsal yurdum. Yapt iler dalar gibi, o kadar byk o kadar byk ki, Nasl anlatacaktm onu bildiim kelimelerle, cmlelerle. Ama anlatmasam, zerimdeki grev o kadar byk bir yk ki, Anlatmaya alacaktm bildiim kelimelerle ve tmcelerle.. Birinci Dnya Sava sona ermi, Osmanl yenik dmt. Sevr Muahedesiile Trk-slmn ii oktan bitirilmiti. Le kargalar gibi dman kuvvetleri zerimize mt. zgrlk bitmi, bamz ne eilmi, her ey yitirilmiti. Batda ngiliz, Yunan, douda Rus, Ermeni, gneyde Fransz Trke bir avu toprak verilmiti, Kastamonu ve havalisinde, Yetmiyormu gibi dman bir de ierdeki bir sr kansz Bir ey kalmamt, padiahnda, ordusunda ve ahalisinde. Ne haysiyet kalmta slm-Trkte, ne eref ve ne de namus, Dman sngs saldryor, dman kurunu Trke sklyordu. kmt karanlk lkenin stne her ey olmutu bir kbus, Koca imparatorluk bitmiti, Trkn stne yklyordu. Bitmiyordu Batnn saldrlar, her ynden ullanyorlard, Sona erdirmek iin Trk-Mslman Anadolu topraklarnda. Krdrmak iin Osmanly, gene Osmanly kullanyorlard lm kol geziyordu yurdun umutsuz karanlk sokaklarnda.

376

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 377

REFK AKDOAN

Ordu dalm donanma balam, polis jandarma azaltlm, Osmanlnn kuvveti bitmi, igal kuvvetlerine teslim olmu. Kalan zabiti, paas, neferi de oraya buraya atlm, Kan alayan gzlerden milletin barna izdiraplar dolmu. Kabullenmi padiah, aresiz igal kuvvetleriyle bir olmu, Diyordu karclar: Bana dokunmayan ylan bin yl yaasn Beli bklm halkn, ruhunu yitirmi, alktan benizler solmu. Kuvvet kalmam igal altndaki millette, engelleri nasl asn? galden, yoksulluktan, alktan daha kt bir ey vard. Osmanlda hi kimsede bir kurtulu midi bile kalmamt. Her geen gn umutlar tkenerek son ufuklar da karard. Karanlkta dolaan eller ne yazkt ki buluamamt. Eller dolayordu lkede bulumak iin karanlklarda, Herkes bir k yolu aryordu hibir umut kalmasa da. rpnyordu Trkn kurtuluu bir gvercinin kanatlarnda. ldrlseler de birer birer bu yolda, kurtulua varmasa da. Eller almt byk Allaha, kurtulmak iin esaretten, Gzyalar sel gibi akyordu dman izmeleri altnda. Yoksundu Trk - slam, kurtulmak iin bir nebze cesaretten, Ama birisi derin derin dnyordu, Mustafa Kemal adnda... Dikmi mavi gzlerini dnyordu, gece gndz durmadan, Anmsyordu Balkandaki, Libyadaki, amdaki savalarn, Kahramanlklar dillere destand, gelmiti Anafartadan, Alama zaman deil diye kurutuyordu gzyalarn... Dinliyordu Anadoludan gelen kurtulu lklarn, Kurtar paam diyorlard, bizi bu erefsizlikten, bu zilletten, Bastrmak istiyordu boaznda dmlenen hkrklarn, Karar verdi, kurtarmalyd halkn bu dayanlmaz illetten.

377

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 378

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Bir Mays sabah bir gemiyle gitti Samsun'a, arkadalaryla. Kurtarmalyd aziz vatann, dindirmeliydi gzyalarn. Bir k belirmiti Anadoluda topland yandalaryla, Amasya, Sivas ve Erzurumda yerletirdi Kongre talarn. Gven verdi, dnce yaratt davaya inanmlarla yrekten, Ordular kurdu, silahlar buldu dalm kaybolmu askerlere. Kyls kentlisi onunla ordular yaratt, byyerekten. st yok, ba yok, vz geliyordu alk, vatan iin arksz erlere. Dmanla bir olan Padiah onun iin ferman karnca: dam. Mustafa Kemal dnmeden skt att Padiah rtbelerini. Olmutu artk o da imdi kurtulu iin halktan kan bir adam. Ve din adamlar okudular onunla kurtulu hutbelerini. Yirmi Nisan bin dokuz yz yirmide Trkiye Byk Millet Meclisi Ald Ankarada, kurulmutu artk Trkiye Cumhuriyeti. Kenetlenmiti birbirine, ordusu, etesi ve de milisi. Bulacakt onunla Trk Milleti hasret kaldklar Hrriyeti. Milletiyle smetler, Kzmlar, Rauflar, Ali Fuadlar, Fevziler, Kaytsz artsz bu savata Mustafa Kemale inandlar. Birlik beraberlik salannca Anadolu'da olutu mevziler. Yalnz Bat Anadoluda ilerleyenler bunu gerek sandlar. Kyls, kentlisi, askeri, hocas birbirine sarldlar, Kurtarmak iin kutsal yurtlarn kahbe dman izmelerinden, Birleen Trkn karsnda eriyen cepheler bir bir yarldlar. Kayordu dman, kurtuluu aryordu Ege denizlerinde... Sakarya'da ahlanan Trk Milleti dman Anadoludan sknce, Dumlupnarda suratlarna yedikleri tokat insafszca patlad. Trk Ordusu dman on gn iinde Egede denize dknce, Mustafa Kemal ve askerleri zaferlerine zafer katlad. O emredince: Ordular! lk Hedefiniz Akdenizdir, ileri! Durdurmak mmkn olamyordu artk anl Trk ordusunu. Seller gibi akyorlard Bat'ya dnmezlerdi artk geri. Geri alyordu Trkler, dmandan Anadolusunu.
378

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 379

REFK AKDOAN

On be Maysta zmirde Hasan Tahsinin att ilk kurunu, Dokuz Eyllde gene zmirde Mustafa Kemal tamamlamt. Kaan dman unutmayacakt, Egedeki Trkn vuruunu. Dnya da Trkn yenilmez olduunu bir kez daha anlamt. zmirden sonra, gzelim stanbul da alnd alt Ekimde, Misak- Milli snrlar iinde tm lke temizlenmiti.. Padiah ve arkadalar dnrken kamak iin kurtulu kimde? Padiah utanmadan bir dman sava gemisinde gizlenmiti. Mudanya Mtrekesi, peinden Lozan Antlamas, Sevr parampara edilerek kahbe dmann yzne vuruldu. Derhal Cumhuriyetin ilanyla Trkn tm engelleri amas Sonunda Mustafa Kemal ve arkadalaryla Trkiye kuruldu. Her yerde sylyordu o, imdi balyordu asl savamz, Uygarlk yolunda hzla ilerletmek iin bu gzel lkeyi. nklplar yaplyordu art arda, olmasa da amz, Yceltmek, ykseltmek, boyun edirmemek iin Trk' ve Trkiyeyi. Bir sr olarak kabul edilen insanlardan bir ulus yaratt. Egemenlii kaytsz artsz lyk olan milletine verdi. Uygarln iine devrimlerle birlikte korkmadan adm att. Artk Trkn yeri de bu dnyada insanca yaanlan yerdi. Karmayalm birbirimize, Senin inancn sana, benim inancm bana. Diyerek laik, demokrat, ada, uygar Trkiyenin temelini att. zgr olmak, insanca yaamak mutluluk verirken Trk insanna, alkan, akll, drst, bilgili Trk de dnyaya katld. imdi gnmzde bazen oradan buradan saldran kurtuklar, Senin bizde oluturduun yenilmez bir ruhla savuturuyoruz, Yzyllar boyu birbirine dargn olan hatta savaan yurtuklar, Senin gibi yaklap bartrarak, birbirine kavuturuyoruz. Olmad Atam, olmad, anlatamadm seni iimde duyduum gibi, Kelimelerim yetmiyor, aresizim seni tam anlatmak iin. Yllarca izinde yryerek adala uyduum gibi, Anlatarak beynimle kalbimle, ruhumla seni yaatmak iin.
379

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 380

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Yeni bir dil, yeni bir yntem bulmalaym seni yaatmak iin, Bir mucizeydi o Anadoluda Trk-slm nasl kurtardn? Tm Mustafa Kemalciler srekli yazmal seni anlatmak iin. O paralanmlktan, bu blmmezlie acaba nasl vardn? Sen olmasaydn sevgili Atam ne yapardk, hi bilemiyorum, Kalabilir miydi Trk-slm bu vatanda, sevgili Anadoluda? Byle bir falketi, kbusu dnmeyi bile istemiyorum, Tuttun elimizden ilerliyoruz durmadan uygarlk yolunda. Bu nedenle Atam ben bu destan burada bitirmiyorum. Tm Mustafa Kemalciler iin ak brakyorum yazsnlar diye. Varsn olsun bin sayfa, elli bin drtlk, sonunu, getirmiyorum, Kemalizmi, Atatrkl genliin kalbine kazsnlar diye. 31.5.1998 * Cumhuriyetimizin 75. yldnm mnasebetiyle

380

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 381

REFK AKDOAN

Alesta Vardiya
(Bir Denizci Destan)

Delirmi gibi iddetli bir rzgar armada slk alarken, Koca gemi ba, k vurup sarslarak denizlere dalarken, Gemici kamaramn kapsn hzl hzl yumruklad, Alesta vardiya beyim, alesta deyip bir an duraklad. Alesta vardiya evladm Alestayz tm Trk denizcisi, Vz gelir frtnalar bizlere, hepsi okyanuslar izcisi. Yatamdan kalktm, bir yalpa ki ayakta durmak ne mmkn, Belli bu deniz, aka yapmyor, bugn bize bir hayli kskn. Rzgr deli gibi saldryor, paralarcasna esiyor, Cam gibi bir souk, adam aryor, her taraf kesiyor. Ar denizler pepee saldryor, gemiye ullanyor, Serdmen deil, koca gemiyi sanki denizler kullanyor. Zor duruyorlard yalpada, grev banda ayaktakiler, Yataa balanarak, ancak uyuyorlard yataktakiler. Kaptan kprstnde, dimdik, ayakta zor duruyor, Rotay dzeltiyor, Bamhendise makineyi soruyor. Amansz korkun dalgalar gverteyi durmadan taryordu, Denize alp gtrecek, gemide bir eyler aryordu. stne km geminin, sanki kaln, zifiri bir karanlk, Deniz gkle birlemi, grlmyordu ufuk bile bir anlk

381

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 382

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Gemi stnde dolarken drt nala cehennemin atlar, Yetmiyordu tutunmaya gvertedeki tm can halatlar. Gnlerdir tencere kaynamyor, piirilmiyordu yemek, Bir yerlere sarlp, tutunarak yaratlyordu emek. Gemide her ey, ykler ve bumbalar deniz tertibi balanm, Denizlere kar gvenlik, belli tam anlamyla salanm. Borda iskelesi atrdyor, filika yerinden gidiyor, Kaptan ok soukkanl ve de sakin kama, byle viya diyor. Bu ne iddet y Rabbim! Tm zulmn bize kar m topladn? ok kr tutuyor bizi ayakta gene o mbarek adn. Kuvvetinden bir zerreyi bu gece bu denizlere mi verdin? kr sevginle ayaktayz olmasn bizden yana bir derdin. Durmuyor azgn denizler, ullanyorlar sanki bir sel gibi, Kaptan emirler yadryor, sanki muhteem bir heykel gibi. Srler halinde geliyorlar, sanki oluk ocuu ile, Hrn rzgar kol geziyor gemimizde, souk soluu ile. Sert sanaklar, armaya, donanma, gverteye saldryor, Denizlere hkmediyor, korkun ar denizler kaldryor. Eyulu Tanrm! Buralarda bozulmu birazck intizamn, Adaletine uygun dmyor grnen bu bozuk nizamn. imekli dalgalarla uzanyor bizlere sanki kollarn, Haddimiz deil amma, okyanusta karm biraz yollarn. ***** imdi bu buzdan cehennemde hatrlyorum gene sizleri, Frtnalar yetmez, silemez hibir ey, sizden olan izleri. Anamn dolarken salarmda mbarek gzel elleri, Vz geliyor imdi bana okyanusun bu kudurmu yelleri.
382

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 383

REFK AKDOAN

Sen sevgilim, iimde duyduum devaml bir trksn, Babamn sesi kulaklarmda: Unutma sen Trk olu Trksn. Gryorum karartamyor bu frtna gzel gzlerini, Duyuyorum, yok edemiyor bu souk, o scak szlerini. Anam, babam, sevgili eim ve dnya tatls ocuklarm, zlerim sizleri bu cehennemde, imdi bir bir kucaklarm. Bir hayal lemi olsa bile gene hayal etmeye deer, stanbul'da Boaz', Adalar hayal ediyorsan eer. Sevgili yzleri, denizin, frtnann iinde ararsn, Buz gibi rzgardan kurtulup, onlar smscack sararsn. Uzun sre konuursun onlarla sanki karndaym gibi, Konuma uzar gider byle, sanki yan bandaym gibi. ***** ullanan denizlerden birka gemide top gibi patlad. Sarsld gemi dalga ukurunda, bunu ok abuk atlad. Ar bumba fena sarsld, kurtuldu cunda kelepesinden, Kurtaramamt kendisini rzgarn hrn penesinden. Korkun grltyle dt stne numaral ambarn, Tanr bilir, kimbilir nelere gebeydi bu gece ve yarn? Belliydi bu frtnada ilerimiz gidiyordu biraz ters, Kaptan emir verdi, are yoktu, bundan sonra artk travers. Dalgalar alnarak baa, buna gre srat ayarland, Bir grup gemi adam hemen hasar tesbitine yolland. Kaptan sakin, emirler veriyor serdmene: Kama sancaa! Bamhendis rapor ediyor: Devam sintineleri basmaa... Her ey yolunda diyor bamhendis: Ama imdilik tek derdim Pervaneler kopacakm gibi yapyor, korkun bir seyirdim.
383

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 384

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Karanlk, azgn frtnay durmadan gemiye tayordu, Bordada patlayan dalgalar bacann stnden ayordu. Kaptan emir verdi: Yakn klar ki hasar grelim. Olay yerinde grelim ki, ona gre karar verelim. Ambar kapaklar yarlm giriyordu denizler ieri, Dalgalar, yldrmlar birletiriyordu sanki gkle yeri. Kaptan emirler yadryor, kesin ve de ak kumandalar: Ekip hazrlansn, benimle gelsin, getirilsin muambalar. kinci kaptan atlyor: Bu bizim iimiz, siz bize brakn, Siz kprstnde kalp geminin genel durumuna bakn. Bak efendi kaptan dedi kaptan: Bu denizle benim aramda. Yllar sren bir kavgadr, kanyor gsmde, yara buramda. Biz elli senedir hem dostuz hem de dmanz birbirimizle. Onun dilinden ben anlarm, azgn olsa da denizimizle. Sen burada kal, bu ii ben orada onunla hallederim. Son kozlarmz gvertede onunla ancak ben ba ederim. Kumandalar yadryor gvertede yetmilik delikanl, Sanki yllar gememi, bu levent hl ilk gnk gibi canl. Deniz dostu olmu yllarca, birlikte, beraber yaamlar, Deniz oyunbozanlk edince, bazen hep byle savamlar. Tanyordu deniz kurdu, denizdeki dmann, dostunu, Kapmlarsa da bazen, denize kaptrmamt postunu. Yalnz onunla konumutu, onunla dertlemiti yllarca, Bozulmazd eski dostluklar, olsa da byle hunharca. Sevgilimin huyu byle, ne yapalm, anlamak, bilmek lazm Derdi kaptan ve iyi geinmek iin gemii silmek lazm.
384

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 385

REFK AKDOAN

O benim her eyimdir, evim, yuvam ve ekmeimin anas, Olur muydu bilmiyorum, onsuz hayatmn hi bir manas? st ste ullanyor gemiye imdi okyanusunu, doas, Dalgalar sra sra, sanki sr ile spanyol boas. Gvertedeki insanlar veriyordu doaya kar sava Ald sularla meylediyordu gemi artk yava, yava. Bamhendisten rapor geliyor: Suyu artk yenemiyorum, Her yolu denedim amma bitti, baka are gremiyorum. Sular altnda kalm adamlar bir grnp bir kayboluyor, Deniz frsat karmyor tm hmyla ambara doluyor. Ylmyorlar, aslanlar gibi arpyorlar er meydannda, Birlikte bir vcut, bir ba olmular kaptanlarnn yannda. Adamlar ekmeye alrken hemen ambara muambay, Denizler yakalamaya alyor bu yenilmez Baba'y. Baba emirler yadryor, yayor iinde frtnann, ok olaanst bir ey bu, kann donduruyor insann. Sanki iki aslan kapmlar geminin ba gvertesinde, Kim galip kacak bilinmezdi, bu oyunun son perdesinde. Ama denizler, ama denizler brakmyor hi pelerini, Kudurduka kuduruyor, bitirmek istiyordu ilerini. Gvertede bir yere tutunmak iin abalayan elleri, Sanki paralamak iin saldryor okyanusun selleri. Su iinde gemiadamlar, bir uzayp bir ksalyor, Yaam sava iinde bu adamlar ok zor nefes alyor. Amansz bu savata bir vcut gibi, hepsi bir ruh olmular, Tm Trk denizcileri bu sava iin gverteye dolmular.
385

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 386

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Son bir hamle ile ambar stne muambay ekiyorlar, Kurtaryorlar gemiyi, yrekten Allah'a krediyorlar. Yenilmi gibiydi koca deniz, imdi bir avu insana, Yenilmiti deniz, deniz akna, inanmaya ve imana. Onu yenenler hl oradayd, bir yerlere tutunmular, Gemiyi kurtarmann urunda yaamlarn unutmular. Suya karm gitmi, hi grlmyor balar, kollar, bacaklar, Deniz saldryor durmadan, biliyor brakp kaacaklar. Karm vcutlar, abalyor tekrar hayata domak iin, Kara su hrsla ykleniyor, tam yeridir diye bomak iin. Dalgalar pe pee hamle edip tek nefes bile aldrtmyor, Bir an evvel almak iin sonunu, onlara ba kaldrtmyor. Aman Allahm ne oldu? Bu kadar su altnda kalnr m? Ne bitmez zaman bu y Rabbim! Zaman bitti nefes alnr m? Sular ekilip, frsat bulup grlyor ar ar balar, Ama kaptan yok, yok Babalar gzlerden dklyor yalar. Nerede Babamz, Kaptanmz, Svarimiz, Kumandanmz? Babalar arasna skp kalm byk Mihmandarmz. Hemen saldrd tm adamlar skp kalm kaptanlarna, Vz geliyordu artk frtna, ekip aldlar yanlarna. Yayordu krler olsun, yayordu aslan Babalar, ls bile yeterdi, atlatrlard byle havalar. Elli yldr denizleri idare eden bu koca insan, Sktrmt keye alyordu sanki intikamn. Saldryordu her ynden son kez, uluyup canavarcasna, Aryordu kaptan her yerde, sanki bin can varcasna.
386

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 387

REFK AKDOAN

Yek vcut olmu gemiadamlar, sarlp kaptanlarna, Dalgalara kar Babalarn, almlar ortalarna. Hep birlik olup kardlar Babalarn kamarasna, Derman olmak iin rpndlar yznn korkun yarasna. Muzaffer bir kumandan gibi bakyor, onlar seviyordu, Babanz burada, merak etmeyin, sizi brakmam diyordu. Baslyordu sular ambardan, meyil artk azalyordu, Rahatlamt koca gemimiz, yava yava yol alyordu. Belli, beli krlmt kaptann, duramyordu ayakta, Son emri veriyordu ikinci kaptanna, uzanm yatakta. Kaptan sensin artk olum, byle devam edersen traverse, Sekiz gn sonra varrsn, var limannn Bounes Ayres'e. Bu sefer fena yakalandm, elli yllk dostum, dmannma, Biliyordum dost gibi grnp, bir gn kyacakt canma. Elli yldr onunla ne gzel geinip gidiyorduk ite, Dnyordum denizi brakmay, artk bu son gidite. Anlamt bu sefer onu ebediyyen terkedeceimi, Bunca yllk dostluu brakarak elveda diyeceimi. Brakmad yakam bir trl, bu sefer ok olaylar oldu, Her seferinde gene biz kazandk, bu gene en gzel yoldu. Benden hayr yok artk, lnce funda denizin kucana, nan kavuturursun beni zlediim baba ocana. Tuzlu deniz suyu olmal, vcudumun en son kalan teri, Engin denizler grmeli, len gzlerimin son gren feri. Sevgili deniz diye can vermek isterim en son nefesimde, En son deniz sesi duymalym denize den bedenimde.
387

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 388

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Dnyorum da bu olayda da gene bizdeydi kabahat, Zamannda gzden geirirsen sefer tamamlanr ok rahat. Denizden yana benim hayatmda hi ikyetim olmad, Onu hep sevdim, darlmadm hi, iime kin, nefret dolmad. Gnlerce dolatktan sonra azgn, gzel mavi denizlerde Dayanlmaz liman zlemi belli olur solgun benizlerde. Martlar gzeldir, mjdeler grnecek kara parasn, Gemici milleti sever, olursa limann skarasn. Tanrm ne heyecan vericidir, ilk grnts bir limann, Yava yava havasna girmek kann kaynatr insann. Tepeler, aalar, binalar, liman ve de yepyeni insanlar, Her biri ayr telden alarken, bizleri baka trl anlar. Limana giri, limanda yaam, geceler baka bir lemdir, Artk deniz arkada kalmtr, yaadn baka bir demdir. te denizdir seni bu ryalar leminde dolatran, Dolatrdka kendine balayan ve baladka coturan. Bu denizler, bu limanlar, bu hava bir kez sarnca insan, Bir rya leminde yaarsn, sararlar toz pembe her yan. Kastanyet sesinin ardndan, sonra darbuka sesi duyarsn, Senfonik mzik artmaz seni, holanr buna da uyarsn. Rakkaseler yaparken karnda en son uh danslarn, Gzlerinde umut ararken, zorlarlar anslarn. imdi anlatabiliyor muyum neden bu kadar sevdiimi, Bir yuva sahibi olmayp denize kendimi verdiimi? imdi ok iyi dinle, bunlar emir deil, sana vasiyetim, Belki son konumalarm, not et, hi iyi deil vaziyetim.
388

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 389

REFK AKDOAN

Elli yldr kahrederek, usanmadan dolatm denizlerde Trk bayran aradm durmadan, rota denilen izlerde. Bir avu gemi ile deniz ticareti yapmaya altk, Herkes kesesini doldururken biz fakir kalmaya altk. Nesi fazlayd onlarn, nasl bu kadar gemileri vard? Yeterli grlen Trk limanlar inan bize oktan dard. Yetkililer bilmeden glkleri karmza koyuyordu, Yabanclar malmz tayor, hazineyi soyuyordu. Anladlar sonunda ticaret filosuz zgrlk olmuyor, Elaleme avu amakla hazine kasalar dolmuyor. imdi birazck filomuz var, genliin yolu artk ald, Yedi denizde gemilerle dnyaya Ay-Yldzlar sald. Daln lkeye, deniz ticaretini herkese anlatn, Trk genliinin bilgisine deniz ticaret bilgisi katn. Denizi anlayp, genlie yol vermezse Ankaradakiler, Yetiip geecekler devlet bile olmayan arkadakiler. Deniz ticaretimizi anlatn bir daha, belki bir daha, Bkmadan usanmadan ibadet eder gibi byk Allah'a. Son nefesinde dedi kaptan: Trk genlii, Alesta Vardiya! Kama sancaa, kama iskeleye, Atatrk yolunda viya. ***** Bir ift baba stnde tabutu, bayraa sarlm kaptann, Bu grkemli manzara iini tir tir titretiyor insann. Dua eden eller alm ge, geminin gvertesinde, Vatan urunda lm ki kaptan artk ehit mertebesinde. Yac Hasan okuyor sanki Habe-i Bill'n ezann, Allah Ekber deyip tayfa klyor cenaze namazn.
389

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 390

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Namaz bitince Bamhendis Nasl bilirsiniz? diye sordu, yi biliriz, iyi diye sanki yakaryordu bir ordu. Kapanarak tabuta lostromo at yakp alyordu, Svarisi ile geen yllar yrekleri dalyordu. Hani? diyordu Hani nerede evin? Nerede ocuklarn? Hani nerede dlediin o bahen? Nerede tavuklarn? Hayal ettin hep bunlar, ama ayrlmadn hi denizden, Her eyi bekledin, su zerindeki rota denilen izden. Her seferine balarken, yeni, bambaka heyacanlar duydun, Her seferin zevki baka imi gibi, hep bu kahpeye uydun. Herkes bilirdi onu nasl sevdiini, nasl taptn, O benim dostum derdin, grdn dostun sana neler yaptn. Bize derdin: Denizden ayrlacam bir gn, ona doyunca, Doyamadn bir trl, deryalar dolatn mr boyunca. Kimse anlayamad, ne buldun bu yeil, mavi tuzlu suda? nsanolu gstermedi, senin gsterdiini bu mabuda. Kavuacaksn imdi, dostum dmanm dediin azgn suya, tin ecel erbetini, Karadeniz suyundan doya, doya. Kollarn am koca su, seni nasl hasretle bekliyor, Bekle koca su bekle, sevgilin kaptan artk sana geliyor. Gemi alm dalgalar baa, denizlerde ilerliyordu, Rzgar durmu, dalgalar arlam yamur artk yamyordu. Sesler geliyordu gemiden kamarotundan ve asndan. Sesler geliyordu zabitinden, yacsndan ve miosundan. Burda ailesi, buradayz, ocuklar yanbanda, Denizden kitabe yazlacak Baba'mzn mezar tanda.
390

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 391

REFK AKDOAN

Diye cevap verdi zabiti, as, yacs ve kamarotu, Ge kaldrd tm mrettebat imdi bu mukaddes tabutu. Nice denizciler bu bayrak iin denizde ehit oldular, Nice denizciler vatanlar iin denizde kayboldular. te Erturulda Dumlupnar'da, mrozdaki kahramanlar, te Burhanlar, Sabahattinler ve Basradaki Alpdoanlar. Bu son deil, olmayacak da lenler Trk Bayra uruna, Bunlar da an katyorlar anakkale gibi, lmez yurduna. Ne kar yitse yaamlar, denizcilerin bu savalarda? Trk gemileri gene seyredecek bkmadan okyanuslarda. imdi deniz gzellii ile, trene itirak ediyordu, Sevgilisini beklerken bordaya arpp onu istiyordu. Son yolculua, sefere kmann zaman gelmiti artk, Gemi sessiz, deniz cokun, tayfa zgn, zaman bitmiti artk. Seyir fenerleri saf saf olmu gzel yolu gsteriyorlar, Bulutlar tl tl olmu gzel rzgarlarn estiriyorlar. Ufku sarm deniz fenerleri kaptanlarna bakyorlar, En son seyahatinde ona yol gstemek iin akyorlar. Yldzlar, Ay ve Gne konum iin gkten yere iniyorlar, Enlem, boylam saptayp buras imdi, son mevkiin diyorlar. Ar ar ilerliyordu kpeteye doru mrettebat, Yaklayordu her saniye, kanlmaz mukadder seyahat. Ykseldi kpeteye tabut, denize doru meyil verdiler, Denizle kaptan kavutular, artk vuslatlarna erdiler. Parlak klar denizlerden gklere doru ykseliyordu, Deniz ve kaptan hep birlikte Trk Genliine sesleniyordu.
391

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 392

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Allah Ekber sesleri denizi ve g inletiyordu, Trk Genliine gelen emri coku iinde dinletiyordu. Dinleyelim imdi son emrini lmez kaptann, neler diyor? Denizle bir olmu artk ruhu, bakalm bizden ne istiyor? 1. Denizde vardiya tutarken, ilken olan NCE SELMET, lken iin de uygulanmal, vardiyan byle teslim et! 2. Vatann yalnz Trkiye deil, denizler de senin vatann, Dalmazsan yedi denizlere, kemikleri szlar Atann. 3. Son emir, Alesta vardiya Trk Genlii, Alesta Vardiya, Kama sancaa, kama iskeleye, ATATRK YOLUNDA VYA

392

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 393

REFK AKDOAN

Sudan Toprak
Gemici Alinin Destan

Gne altnda Ali, babas ile tarlada durmadan alyordu, ki adam bu topraktan yllarca bir nafaka iin abalyordu. Kra bir toprak, yzyllar boyu, yaz k apalanmaktan ok yorulmutu Beslemek iin sahiplerini, alt st edilip kan, ter ile yorulmutu. stlerine ullanmt gne, baba oul cayr cayr yanyordu. Ter deildi sanki bu, yzlerinden sel gibi aln yazs akyordu. Yorulmu, bitmi vcutlar, dermansz kollar, gzlerinin feri snmt. Daha ondokuzunda olan Ali, sanki yorgun bir iftiye dnmt. Anmsayamyordu Ali, ne zamandan beri bu toprakla bir olmutu. Ne zamandan beri bu toprak, ondan habersizce bedenine dolmutu. Babas durmadan Bu topraklar bize ata yadigr der dururdu, A kalsa da aile gene bu topraklar onlara en byk gururdu. ******** le paydosunda Ali, yemek yemek iin, dere kenarna gitti, Uzand ayra, aa altnda, gz derede, hayale dald yitti. Dere katm nne dal yapra bilinmeze doru gidiyor, Su sesleri sanki Aliye haydi durma gel, sen de bizimle gel diyor. Nerelere gidiyordu bu yapraklar, dallar gece gndz durmadan, Dalar talar aarak bir ama uruna, ama hi yorulmadan.

393

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 394

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Suyun srtna binmi bu yapraklar, u dallar bir yerlere kouyorlar Varacaklar iin mi yeni yerlere, sevinlerinden couyorlar? Ali yaknndan ald bir odun parasn dereye atnca. Balad odun da yrmeye, hr olmutu sular nne katnca. Nice yllar aa olan, dal olan, doann duraan odun paras, Dereye kavuup, sularla counca hareketlenmiti akas. Ya talar, ya talar onlar dere yatanda hareketsiz yatyorlar, Yllar boyu yosun balayarak Ali gibi soyluluk satyorlar. Fark neydi Alinin dere yatanda tembel tembel yatan bu tatan? Yarat beni Tanrm yarat beni dedi alayarak Ali yeni batan. Bir lokma ekmek iin yllardr, durmadan bu topraklar kazyorum. Drt karde, ana, baba iin burada yalnz fukaralk yazyorum. Dal yap, odun yap, yaprak yap beni Tanrm ama burada durdurma beni, Yllar stme yarak, yalnz bu kra toprakla doldurma beni... ******** Akam yemeinde boynu bkk Alinin ba hepten ne eildi. Neeli yaam dolu olan Ali, sanki o eski Ali deildi. Bak amyordu artk Alinin azn, susmutu, bir ey demedi. Sanki yanndakilerden habersizmi gibi Ali hibir ey yemedi. Ana akn, baba zgn, kardeler aalarna bakp dona kaldlar. Ne olmutu da acaba, Ali'nin akln kimler bandan aldlar? Ar ar kalkt Ali sofradan, dalgn, etrafna baknmadan, Sanki uyur gezer gibi yryordu, gitti yanndakilerden saknmadan. Ana frlad sofradan, sarld oluna Nereye oul nereye? Korkma ana korkma dedi Ali, gel gidelim haydi bizim dereye.

394

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 395

REFK AKDOAN

Ne deresi oul, ne deresi? imdi gece bak, etraf zifir karanlk, Alim ne oldu sana oul sylesene, yoksa ahaplandn m bir anlk? Alisinin yz gznn nnde, btn gece anay uyutmad, Babasnn sabaha dek teselli eden szleri anasn avutmad. ******** Sabahn krnde baba, oul ve ana dereye yola koyuldular, Ali'nin derdiyle kahrolan aile oyum oyum oyuldular. Ana, baba, bildikleri dualarla durmadan Tanr'ya yakardlar, Gn ynca Ali nde, onlar arkada, dere kenarna vardlar. Ali: te ana, ite baba dedi benim srrm yatyor bu derede, Bakn nerede yzen o al rp, odun, yapraklar imdi nerede? Dalar, tepeleri, ovalar hep bu suyla yllardan beri atlar, Bu dere aya, ay rmaa, rmak nehire, sonra denize ulatlar. Ya ben, ya ben yllardan beri bu dalarn arasna sktm kaldm, Gen yamda yalanarak, dertlenerek bu topraktan baka ne aldm? u yzlerinize, u ellerinize bakn, daha krknda olan sizler, Sanki yemiinizdeymi gibi ayakta duramyor bu bitmi dizler. Ya bu toprak, ya bu aasz toprak, yllardan beri su ile akp gitmi, Aasz kra bu topra gne, yamur, k, souk, ufalayp gitmi. Bu talam iki kar topraktan kardelerimle neyi bekleyeceiz? Bor olabildiince olmu, bizler de yalnz borca bor ekleyeceiz. Ana alayarak dizlerini dvyordu Gitti Alim, gitti diyordu, Ona gre cinler, periler bir olmular durmadan Ali'sini yiyordu. Baba: Sus be kadn sus diyordu, bana kalrsa Ali galiba hakl, Anladm imdi ben de, btn sr, btn gerek u akan suda sakl.

395

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 396

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Unuttun mu? Seninle evlenebilmek iin babam bir tarla sattyd, Hastalannca da babam, paraszlktan hasta yatanda yattyd. Bir doktor, bir hastane paras denkletiremedik anamza, babamza, Tefeciler her geen gn biraz daha yapyorlard yakamza, Meerse su bize yol gstermi de yllarca, biz bunu gremedik, Onun vard yerlere, cahilliimizden, krlmzden biz eremedik. zin verelim Aliye asn dalar, gitsin Mersinde ki halasna, Grsn o engin denizi, tansn, kavusun denizlerin lsna. Hayr, hayr diye bard ana, hmla dereyi talayarak, Gidersen hell etmem stm sana dedi ana Ali'yi halayarak... Kurbann olam dedi Ali, yaklat anasna ayaklarna kapand, Baba gerekleri grmt, gzleri almt, Ali'ye inand. zin ver ana diye yalvard Ali, kra topraa balatma beni, Artk hibir ey vermeyen bu topraklarda daha fazla alatma beni. Bu dere ile yeni ufuklar aalm, brak ben ncnz olaym, Fukaralk, umutsuzluk bitsin artk, ben de mutluluklarla dolaym. Anann stn helal etmemesi, Aliyi perian etmi ykmt, Ama krler olsun, artk, babasndan deerli bir izin kmt. ***** Baba kalkt ayaa, tuttu elinden anann, tarlaya doru yrd, Ana gzyalar iinde, pek istemeyerek ayaklarn srd. Byk tarlann ortasna geldiklerinde, gne tepeye kmt, Olunun sabahki konumalar anasnn hayallerini ykmt. Tarlann tam ortasnda, ana baba durdular yere ktler, Alnlarnda biriken terleri elleri ile topraa dktler.

396

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 397

REFK AKDOAN

Baba avulad topra: te hanm, bak hele, senin topran bu, Alatsa da, a braksa da bizi, yllardan beri senin taptn bu. Bak u etrafna, bak ne kalm, toprak gitmi ta kalm, Yel frm, su gtrm, cahilliimizden her eyimizi alm. Helal et stn u ccuuna, brak izin ver, buralardan gitsin, Belki onun buralardan gitmesiyle, ailemizin de ilesi bitsin. Hayr, hayr dedi anas Alinin, giderse onu bir daha gremem, Gzden rak olan gnlden de rak olur, gitsin buradan diyemem. Baba kalkt ayaa, konumaya balad karsna alayarak, Anlatt ektiklerini, aclarn bir bir, yreini dalayarak: Unuttun mu bir yamur damlas iin Tanrya yalvardmz gnleri? Unuttun mu sellerin durmas iin Tanr'ya yakardmz gnleri? Unuttun mu tarlalarmzda gece gndz durmadan ektiklerimizi? Unuttun mu souktan, kuraklktan kr ettik yalnz ektiklerimizi? Unuttun mu sen, doktorsuzluktan bebelerimizi yitirdiimizi? Unuttun mu sen, aresizlikten, tm umutlarmz yitirdiimizi? Unuttun mu ocuklara k gnlerinde bir orba veremediimizi? Unuttun mu bir ba odun iin gnlerce evimize gelemediimizi? Unuttun mu sellerle yama tarlalardan srklenen topramz? Unuttun mu sepetlerle her yl topra yerlerine tadmz? Ben untmadm bunlar, her an, her zaman kahrolarak anyorum, Buralarda ile doldurup duracama, gitmediime yanyorum. imdi kalk yerinden, bak olun orada, boynu bkk senden izin bekliyor, Ona yalnz sen izin verebilirsin, senden, stnden helallik diliyor. nk o iyi bilir ki evltlar zerinde analk hakk byktr, Hell edilmezse bu hak, evlat zerinde ok byk bir yktr.

397

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 398

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Greceksin bak her ey ne kadar iyi olacak, kaderimiz deiecek, Ali ile birlikte hepimizin aln yazs da iyileecek. ***** Koca ana kalkt ayaa, yorgun dizleri zerine dikildi, Sanki artk alayan, szlayan inleyen zlen ana o deldi... Doruldu, dimdik oldu, oluna doru yrmeye balad ar, ar, Hibir ey duymuyordu artk, gzleri yal, yaam olmutu sar. Daha dn gibiydi bebe Ali'si srtnda tarlada alyordu. Sevinci sonsuzdu, ok mutluydu, tm zorluklar kolayca ayordu. Nasl oldu anlayamad, Ali'nin ardndan geldi dierleri, ocuklar bydke yava yava kaybettiler eldeki yerleri. Gnler getike, ocuklar bydke giderleri cok arlat, Zamanla tarlalar fakirleti, geim derdi boylarn at. Yediremediler, giydiremediler, okutamadlar ocuklarn, Her geen gn kara bulutlar kt, karartt amayan ufuklarn. Koca ana hep iyi beslenmi ocuklar hayal eder dururdu, yi yetitirilmi ocuklar ailede keyifli, byk gururdu. Koca ana yanl grd, ok gvenmi sarlmt toprana, Ama yetmemiti hibir zaman, imdi incir dikiyordu ocana. Bu kra topraklara, ecdad gibi o da ok ama ok inanmt, Ka kii olsalar da, onlara da ok iyi bakacan sanmt. ocuklarna bakamamlard topraklarna baktklar kadar, Tarlann gbresi, suyu, rgat ailesine olmutu hep zarar. *******

398

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 399

REFK AKDOAN

Ali ba eik, elleri nnde bal, anasn bekliyordu, Tirtir titriyordu, kalbi sanki duracakm gibi tekliyordu. Dikildi anas nnde, ona hznle, alayarak bakyordu, Duramad Ali ayakta, kt nnde bak fena yakyordu. Kalk ayaa diye bard ana, omuzlarndan sarst: Diyel, kme, Kararl ol, korkma, yalvarma, gidiyorsun artk, hi kimseye dil dkme. Buradan ayrlacak olan adam dimdik, korkmadan ayakta durmal, Glkler vz gelmeli ona, zorluklara derhal yumruunu vurmal... Bundan sonra artk, ne anan ne de baban senin yannda olmayacak, Tanr seninle olsun yavrum, umarm gzel umutlarn solmayacak. Seni buradan ayran, koparan u derenin suyuna ok iyi bak, Onu ok iyi tanmalsn, bundan sonra arkadan o olacak... Biliyorsun gzlerinle grdn, bu suyun bizlere neler ettiini, Kuraklk iin dua ederken, sellerle her eyin nasl gittiini. Bilemiyorum, grmedim, bu suyun denizlerde nasl olacan? Derya denizlere umutlarla gidip, oralarda neler bulacan... yi bak imdi bu dereye, ok iyi bak o sakin akan suyuna, Biliyorsun biz altk burada, bazen umulmaz ldran huyuna. Uzun bir ayrlk olacak bu, buralar, kyn, bizi unutma! imdi artk hazrln yap, konuma bo laflarla beni avutma! imdi beni ok iyi dinle oul, szln Zeynep'e neler diyeceksin? yi dn, tan, beik kertmesisin, bu ii susarak m geeceksin? Yok anam olur mu, hi olur mu? Nianlandktan sonra gideceim, Bir ka yl sabredip bekleyecek, sonra onunla evlenelim diyeceim.

399

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 400

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Ne verebilirim ona, rgatlktan baka, bu bitmi tkenmi topraktan? Ayakta zor duran aatan, kurumu daldan, sararm solmu yapraktan... Ona anlattm, o imdi daha iyi biliyor, tanyor, deniz de iyi bir vatan, Bitmez tkenmez bir toprak yaratm sudan, alanlara byk Yaratan! yle bir toprak ki deniz, altka durmadan hep, hep veriyor, Bir degil, dnyada binlerce aileye, oluk oocua tkenmeden yetiyor. ***** Ali yollara koyuldu, Mersinden ehliyetini cebine koyunca, alt ticaret gemilerinde durmadan dinlenmeden yllar boyunca. Usta gemici, lostromo derken Ali, bir kostere kaptan olmutu. Zeyneple evlenerek iki ocuk babas Ali mutlulukla dolmutu. Akdeniz, Karadeniz olmutu sanki Ali Kaptana komu kaps, Paralar gnderiyordu kyne, deimiti toprakla, evin yaps. Batdan douya, kuzeyden gneye Ali durmadan seyrediyordu, Mehmetler, Aliler sudan topra yaratana dualar ediyordu. Kuyular alm, insanlar yerine traktrler toprak sryordu. Su kanallar ile sular, ekinler, aalar arasnda yryordu. Sulandka. gbrelendike, ekinler neelenmi, boylar ayordu, Bu mucizeye Ali'nin anas, babas ve kardeleri ok ayordu. Anas da, babas da rgatlktan kurtulmular, insan olmulard, Torunlar yanlarnda, yararl sularla mutlulukla dolmulard. Artk eftaliler, erikler, zmler, kayslar boy boy yetiiyordu, Bakldka, sulandka, gbrelendike, boylar ge eriiyordu. Sudan topraklardan para akyordu artk Alilerin kylerine, Bereket ve ferahlklar gelmiti domalk toprak klelerine. Sudan toprak yetimiti imdadna, yitmi ve de tkenmi topran. Bacasndan duman kyordu imdi artk, incir dikilmi, ocan.
400

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 401

REFK AKDOAN

Ak sudan toprak ak, Anadolu'nun orak, atlam toprana, Can suyu ol artk, Anadolunun isiz gsz kalm ocuklarna. Durmayn, koun Trk ocuklar, sizleri bekliyor sudan toprak ana Yceltin lkeyi, ailenizi okyanuslarda, yiyin, iin kana kana... 28/6/1993 Bostanc

401

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 402

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Yeni Deniz Ticaretliye tler

Nasl hzla geti u drt yl, sen de bugn mezun oldun. yi, kt yllarda ders alp, deerli bilgilerle doldun. Yedi denizlerde bayramz, hep dalgalandracaksn. Hizmet ettike ycelecek, yceldike gururlanacaksn. Ama greceksin deniz ticaretimizdeki faciay, Tadacaksn sonunculuktaki unutulmaz byk acy. Byk Trk milletini kahredip, bu duruma layk grenler Utansn denizle evrili lkeye bu kaderi renler. Deniz ticaret fkrmal, her yerde lkenin sinesinden, Deniz ticaret sesi gelmeli, zmir'den, Samsun'dan, Mersin'den. Ticaret gemilerimizle dolamal anl bayramz Dvizler getirerek slanmal kuruyan kursamz. Bu altn yumurtlayan tavuu gel grelim nedir ycelten, Kolaylk, tevik, kolaylktr deniz ticaretini ykselten. Formaliteler ya sryor her geen gn dman ekmeine Yazk oluyor alan, didinen denizci Trkn emeine. Yok asl aresi bugn, kolaylktan, desteklemekten baka, Grecekler o zaman Trk denizcisi nasl geliyor aka. Kaldr kahrolas engelleri, ge de olsa yklsn artk Formaliteler, engeller, izinler sanki krk bal yaratk. Kolaylk gsteremeyeceksen bu zmrd anka kuuna, Hi bouna urama, paran ve de emekler gider bouna. Kanmz emiyorlar gemilerle ayn dmanlarmz. Boa gidiyor emekler, harcanyor deerli zamanmz.

402

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 403

REFK AKDOAN

Vatan airinin byk sz bu duruma ok uyuyor. Byk anlam olan gzel szleri insan hl duyuyor. Dinle onu: Vatann barna dman dayam hanerini, Yok mu gerekten: Yok mu kurtaracak baht kara maderini? Ne yazk ki burada veremiyoruz Ata'nn cevabn Ykleniyoruz byk gnah, alamyoruz sevabn. zlmenin yarar yok, unutma asla, dstrumuz udur: Gr deniz ticaretli, deniz ticaretimizde durum budur! Trk deniz ticaretini yceltmek iin ok alacaksn, Trk sanca elinde durma, yedi denizleri aacaksn. Anlatacaksn deniz ticaretini bir daha, belki bir daha Bkmadan, usanmadan ibadet eder gibi byk Allah'a. 1979 Beikta

403

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 404

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Beklenen Gemi
Bir gemi olacak orada, Tuzla'da olmay bekliyor, rencilerini alarak enginlere almak iin. Gerekleebilmek iin sizlerden gnne gn ekliyor, Vira bismillah deyip engin denizlere almak iin. Bir gemi var orada denizlerde seyrediyor durmadan, Yk ve yolcu tayor rencilerini eitmek iin Bitmiyor seferleri Dnya denizlerinde yorulmadan, Kutuplarda, ekvatorda, yalnz gerei retmek iin. Bir yzer dershane var orada retmenler anlatyor, Denizlerde, limanlarda olaylarn iinde yaayarak. Teorik bilgilere denizde uygulamalar katyor. Denizde tehlikeleri gsterip bilgilerle aarak. Bir gemimiz var orada rencilerini youruyor, ada Trk denizcilerini eitip yetitirmek iin, Tehlikelerden, kazalardan bilgilerle onlar koruyor, Aray kapatarak ada olanlara yetimek iin. Bir gemi var orada mezunuyla birlikte ykseliyor, Milletin kendilerine verdiklerini demek iin, Trk ticaret denizcileri bu gemi ile yceliyor, Deniz ticaretinde, her yerde biz de varz demek iin. Faklte olarak nihayet deien mks talihimiz, Okul gemileri ile bundan sonra daha glenecek. aka Beylerle bin yldan fazla olan anl tarihimiz, Okul gemileri gelince glerine g eklenecek.

404

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 405

REFK AKDOAN

Koun ey denizciler, bu gemiler iin sizler da koun, Koun ey deniz klar sizin de bir paynz olsun. Yapn can halatna hep birlikte yisa edin, coun, Sizin de bu kampanyada ok deerli bir saynz olsun.

Hayal gemi gerek ol, bekletme, engelleri a artk, Sensiz deniz ticareti eitimi bil ki tam olmuyor. Seni bekleyen rencilerinle durma kucakla artk, Sen olmaynca bu vatan denizlerden hakkyla doymuyor. Bir anele, bir kilit ver de, mapalar da olsun bizlerden, Salar, perinleri, makineleri de olsun onlardan. Demirler, direkler, zincirler, palangalar da sizlerden, Kurtulsun, ycelsin Trk denizcilii, kurtulsun sonlardan...

405

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 406

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Trkiye in alalm
Neden kapatyorsunuz gzlerinizi? Neden tkyorsunuz kulaklarnz? Gremeyeceinizi, duyamayacanz m sanyorsunuz? Sizden istenen bir damla can suyunu. Neden esirgiyorsunuz? Nerede o zabitan salonlarnda yaptnz eletiriler? Trk denizcilii neden ilerlemiyor diye, Eitimi yeterli grmediinizi, Siz olsaydnz neler yapacanz, Anlatyordunuz iki sofralarnda... Oysa imdi sizden istenen bir damla yardm, Vermemek iin duymazlktan, Grmezlikten geliyorsunuz. Burun kvrp havaya bakyorsunuz, Vermemek iin bir damla can suyunu... Oysa damlaya damlaya gl olacakt. Gl taacak nehirler oluacakt. Sel gibi coku ile akarak, Bir okul gemisi yaratlacakt. Ama atamadnz ellerinizi akrep dolu ceplerinize... Bu fakir milletin parasyla okuyan, Ekmek, araba, ev, yat sahibi olan, Ailelerini refah iinde yzdren, Sizlere ge kalmadnz diyorum, Koun, koun hep birlikte, Trkiye iin alalm Beyninizle, ellerinizle, kollarnzla, paranzla koun! Bu frsat karmayalm, Trkiye iin ok ok alalm.

406

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 407

REFK AKDOAN

Son Sefer
(Denizat Dergisi, Haziran - Temmuz 1991)

Geerken dn Kadky'e, Grdm seni yanamsn Haydarpaaya. Anmsadm eski gnleri, Seninle geen yllar. Eksiksiz tam on yl... Yaz k demeden, Gnlerle sren frtnalar iinde, Yemeden imeden. Dolamtm seninle dnyay, Kuzeyden gneye, Batdan douya, Bkmadan usanmadan... Sen de gen, ben de gen, Kzaktan yeni inmi bir gemi. ak gibi, iei burnunda bir kaptan, iki sevgili gibi sanki... **** Gzlerim nemlendi, gitti eski gnlere. Geerken vagonlar arasndan, Polisten, gmrkten. Yaklarken sana, Sevincim kedere dnd. O ne hal yle ya Rabbim! Her tarafn pas iinde, Dklyorsun. Gz demirlerinin loalarnn altndan Akan paslarla; Sanki rimelleri yznden akan Yosmaya dnmsn. Bakmsz bir kadn gibi, Frengi deliklerinden aa akan paslar... Ya borda salarn; Kat kat pas iinde,
407

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 408

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Trnakla bile kolay kalkyor, Dokununca aa dklyor. Faan belli deil, kanalarn silinmi, Her tarafn oyum oyum oymular, Seni ne hale koymular, Benim sevgili gemim. ***** Borda iskelenden karken, Zangr zangr sallanyorsun. Artk sana bosa tutmuyorlar m? Ya nerede altndaki maliborda an? Denize adam derse dsn m? Syle bana gzel gemim sana ne oldu byle? Gvertene knca, Kat kat paslar grnce, Gzlerimden yalar boand. Makaralarn yasz, alrken inim inim inliyorlar, Sanki son nefeslerini veriyorlar. Ambar azlarnda ne yiv kalm ne set, Kapaklarn contalar rm, parampara olmu, Baktm ambarlarnda su var, Sen yk slatmsn. Olur mu? Byle bir gemi olur mu? Seni ne hale getirmiler? Benim sevgili gemim... ***** Hzn kaplad her yanm, Hali prmelalin dondurdu kanm. Gzyalarm slatyor gverteni, Yoksa diyorum, yoksa seni gzden mi kardlar? Bu son seferin miydi? Buradan Aliaaya m? Neler sylyorsun sen benim gzel gemim? Kim, kim buna cesaret edebilir? Senin gibi bir gen gemiyi,

408

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 409

REFK AKDOAN

Daha yirmisinde bile deilsin. Olamaz bu, kabul edemem bunu, Bir raspa, bir boya, Sonra gzel bir tamir, Getiririm ben seni eski haline, Eski halin olmasa bile, Gene daha yllarca aslanlar gibi, Dvrsn dalgalarla, Gezebilirsin dnya limanlarnda. Sen zlme, konuurum ben onlarla. ***** Dinletemedim onlara, Navlunlar ok dkm, Giderler ok artm, Sylemeye dilim varmyor. Yzme kar Hurda fiyatlar ok iyiymi deyince kan beynime srad. Tutamadm kendimi azma geleni syledim. Vefaszlar... Balayalm dedim. Para istemem dedim. Olmad, dnmediler kararlarndan. O halde dedim, Son seferinde kaptan ben olaym dedim. Para istemem deyince kabul ettiler. Sevindin mi? Benim sevgili gemim, bir tanem. Haydi vira Bismillah, Sakin bir havada balayan, ok gzel bir sefer olacak bu, Yalnz sen ve ben biliyoruz, Allah hayrl selmet versin. Marmara Denizinde, Marmara Adasnn kuzeyi Seni ve beni sonsuza dek, saklayacak koynunda. Oradan ikimiz gelen geen gemilere Allah hayrl selmet versin diyeceiz

409

REFIK_KITAP_5_MZP

11/17/08

9:46 AM

Page 410

AKINTIYA KARI KREK M EKTK ?

Beendin mi planm? Biliyordum beeneceini... ***** imdi yalnz kprstnde, Sen ve ben varz. Dmen otomatikte. Viyalanm byle, pruvada Taadas. Hemen banda yirmi kula su var, And olsun ki sevgili gemim, Seni Aliaa'da batan kara ettirmeyeceim. Burnuna palangalar takp yerlerde srndrtmeyeceim, Ellerinde cehennem alevleri ile sana, hcum eden Skclere seni paralattrmayacam. Seni yama edemeyecekler, Benim gzel kzm, tatl meleim. Sen zlme sakn, Dayanamam... ***** imdi dinle denizin sesini Nasl aryor bizi duyuyor musun? kimizin birlikte yapt bu mzii, mrmce dinlesem bkmam. Sanki tm orkestralar birlemi, Dnyann en gzel namelerini Harman edip bize sunuyorlar. Martlar uuuyor gecenin karanlnda, bize yol gsteriyorlar, Buras, buras diyorlar, Sarl bana sevgili gemim, iyice sarl, Birbirimizden hi ayrlmayacaz artk. Daha sk sarl, Makineler tam yol ileri, Bir vcut, bir gemi, bir insan olalm seninle Sonsuza dek ayrlmamak iin. te ta, elik, insan sesleri, harman oluyorlar, birleiyorlar. Ve sonsuz mutlulua eriiyorlar.

410