Professional Documents
Culture Documents
Katlmclarn, iyerlerinde karlalabilecekleri i kazalarn nleyebilmeleri ve kaytlarn tutulmas iin gerekli bilgiye sahip olmalarn salamaktr.
renim Hedeflerimiz
Bu dersin sonunda katlmclar; kazasn tanmlar. kazalar ile ilgili istatistikleri ve iyerinde kazalarn ortaya kmasnda rol oynayan etmenleri analiz eder. kazalarn nleme ile ilgili yntemleri aklar. kazas kayt ve bildirimlerini oluturur. Bir i kazas incelemesi yaparak raporunu dzenler.
Konu Balklarmz
Kaza ve i kazas kavramlar kazalarnn nedenleri kazas nedenli maddi ve manevi kayplar kazalarnn snflandrlmas kazas istatistikleri Kaza sonras dzenlenecek belgeler ve kaza bildirimi Kazann incelenmesi, rapor ve istatistik dzenlenmesi lgili mevzuat
Kaza
Bilinmeyen, nceden planlanmayan veya kontrolden kan bir sebeple meydana gelen ve evresinde zarara yol aan olaylara kaza denir.
Kazas Tanmlar
A. Uluslararas alma rgt (ILO ) : nceden planlanmam, bilinmeyen ve kontrol altna alnmam olan, etrafa zarar verecek nitelikteki olaylar olarak tanmlamaktadr.
Kazas Tanmlar
B. DNYA SALIK RGT (WHO) : nceden planlanmam, ou kiisel yaralanmalara, makinelerin ve ara gerelerin zarara uramasna, retimin bir sre durmasna yol aan bir olay olarak tanmlamaktadr.
Kazas Tanmlar
C. 5510 SAYILI SS VE GSS KANUNUNUN 13. MADDESNE GRE a) Sigortalnn iyerinde bulunduu srada, b) veren tarafndan yrtlmekte olan i nedeniyle veya grevi nedeniyle, sigortal kendi adna ve hesabna bamsz alyorsa yrtmekte olduu i veya alma konusu nedeniyle iyeri dnda, c) Bir iverene bal olarak alan sigortalnn, grevli olarak iyeri dnda baka bir yere gnderilmesi nedeniyle asl iini yapmakszn geen zamanlarda, d) Emziren kadn sigortalnn, ocuuna st vermek iin ayrlan zamanlarda, e) Sigortallarn, iverence salanan bir tatla iin yapld yere gidi gelii srasnda, meydana gelen ve sigortaly hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen zre uratan olaydr.
Kazasnn unsurlar
1- le lgili Olmas,
2- Kanunda Sralanan Yerlerin Birinde Meydana Gelmesi, 3-Kiiyi Hemen veya Sonradan Bedenen veya Ruhen Hasara Uratmas , Gerekmektedir.
9
1 gn
1 gn
1 gn
10
Kazasnn nemi:
Bir kazann i kazas olarak nitelenmesi, kazaya urayann yasalar erevesinde bir takm haklara kavumasn salar.
11
Her yl dnyada 250.000.000 kazas yaanyor. Bunlardan 335.000 lmle sonulamyor Yani dnyada; Her bir saniyede 7 adet i kazas olmakta, Her 5,5 dakikada 1 kii lmektedir.
12
kazalarnn sebepleri
1- NSAN BNYESNN ZAYIFLII:
KARI KOYAMAMA HAL
2- GVENSZ ARTLAR:
KORUYUCUSUZ MAKNE
3- TEHLKEL DAVRANILAR:
DKKATSZLK, TEDBRSZLK, HMAL, NEMSEMEME, UYKUSUZLUK, SNRLLK
4- KT TESADF: KIRILAN
kazalarnn eitleri
SGKna gre; a) Geici i gremezlikle sonulanan kazalar b) Srekli i gremezlikle sonulanan kazalar c) lmle sonulanan kazalar
kazalarnn eitleri
Adli ynden; a) Yaralanma ile sonulanan kazalar
Bir kiinin yaralanmas (Takibi ikayete bal) Birden ok kiinin yaralanmas (ikayeti aranmaz)
b) Bir kiinin lm ile sonulanan kazalar c) Birden ok kiinin lm veya bir kiinin lmnn yan sra bir veya daha fazla kiinin yaralanmas ile sonulanan kazalar
kazalarnn eitleri
Sonularna gre
NSAN
EVRE
KAZA
MAKNE EKPMAN
23
Kaza nedenlerinin analizi evre ve Makine-Ekipman, gvensiz artlar, insan ise; tehlikeli davran temsil etmektedir.
24
KAZALARININ NEDENLER
KSEL NEDENLER
(TEHLKEL HAREKET)
FZKSEL NEDENLER
(TEHLKEL DURUM)
YERLEM
MOTVASYONU EKSKL
x x x
ALIMA DURUMU
alma sresi,istirahat
HZMET DURUMU
Uygunluk,tecrbe,yetene k ....
25
MC
4. NLEM AL
1. PLANLA
3. KONTROL ET
2. UYGULA
Sonucu denetle
Deiiklikleri uygula
26
Man (nsan)
( Hatalara neden olan insan faktr) ( Uygun olmayan, koruyucusuz makine ve ekipman gibi fiziksel faktrler) ( Bilgi, bilgilendirme, alma metotlar ve evresel faktrler)
Machine (Makine)
Media (Ortam-evre)
Management (Ynetim)
(Ynetimsel faktrler)
27
Man
(nsan )
1- Psikolojik Nedenler: Unutkanlk, sknt-znt-keder, evre etkileri, istem d davran, ihmalci davran, hatal davran vb. 2- Fiziksel Nedenler: Yorgunluk, uykusuzluk,alkol, hastalk vb. 3- yeri Nedenleri: nsan ilikileri, takm almas, iletiim vb.
28
Machine
(Makine)
1- Hatal makine ve ekipman yerleimi, 2- Eksik veya kusurlu koruyucular, 3- Yetersiz standardizasyon, 4- Yetersiz kontrol ve bakm, 5- Yetersiz mhendislik hizmetleri vb
29
Media (Ortam-evre) 1- Yetersiz alma bilgisi, 2- Uygun olmayan alma metodu, 3- Uygun olmayan alma yeri ve ortam vb.
30
Management (Ynetim ) 1- Yetersiz ynetim organizasyonu, 2- Tamamlanmam kurallar ve talimatlar, 3- Yetersiz gvenlik ynetim plan, 4- Eitim ve retim yetersizlii, 5- Uygun olmayan nezaret,ynetim ve rehberlik 6-Uygun olmayan personel istihdam, 7- Yetersiz sal kontrolleri vb.
31
(4M)
Kiisel faktrler
TEHLKEL
Ekipman Faktrleri
Gvenliksiz Ynetim
Hareketi
HAREKET
(Kaynak)
(Temel Neden)
(Direkt Neden)
(Uygunsuzluk)
(Zarar)
32
Domino Kuram
Bu kuram gelitiren W. H. Heinrich (1931)e gre kazalarn olumasnda %88 orannda kiilerin gvensiz davranlarnn, %10 orannda gvensiz almann ve %2 orannda talihin etkisi vardr. Domino talarnn birbirini devirmesine benzer biimde, her basaman bir sonrakini harekete geirdii be aamal olaylar zinciri bu kuramn temelini oluturur. Olaylar zinciri aadaki biimde tanmlanr:
33
34
35
Biz her zaman byle alrz ! Bana bir ey olmaz ! Yllardr bu ii byle yaparm bugne kadar bir ey olmad ! Kendime korkak dedirtmem !
3-Dikkatsizlik
300
OLAYLA SONULANMAKTADIR.
38
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli Davran
Tehlikeli davranlar
Tehlikeli davranlar
Tehlikeli Davran
Tehlikeli davranlar
Tehlikeli davranlar
Tehlikeli davranlar
Tehlikeli davranlar
63
Tehlikeli davranlar
64
Tehlikeli davranlar
65
Tehlikeli davranlar
66
Tehlikeli davranlar
67
Tehlikeli davranlar
68
Tehlikeli davranlar
69
Tehlikeli davranlar
70
Tehlikeli davranlar
Tehlikeli davranlar
Tehlikeli davranlar
Tehlikeli davranlar
Yetersiz ekipman
Uygunsuz KKD
Uygunsuz KKD
Uygunsuz KKD
Uygunsuz KKD
Uygunsuz KKD
80
86
Gvensiz artlar
Makine koruyucular ve gvenlik sistemlerindeki olumsuzluklar. Yapsal bozukluklar ve kullanlan materyalin zellikleri. (Yetersiz ekipman) in yapmndan doan tehlikeler. Depolama, dzenleme ve istifleme. Kt ve tehlikeli evre koullar. Tedbir alnmam boluklar
87
Gvensiz artlar
in alnp verildii muhafazasz operasyon blgeleri ile kay-kasnak, mil-volan, zincir-dili gibi hareketli aksamlar Tehlikeli blgeyi rten muhafaza karldnda makinenin hareketini durduran svicin olmamas, Yan kapaklar karlm ve ayarl mesnetleri olmayan zmpara talar,
Gvensiz artlar
Kapak aldnda makinenin hareketini durduracak svi tertibat olmayan kartrma kazanlar veya santrfj makineleri, Emniyet sistemi bozuk veya arzal makineler, Gvde koruma topraklama balants yaplmam makineler, Malzeme yorulmas-anma, Gnlk, haftalk, aylk ve yllk bakmlar ile periyodik fenni muayeneleri yaptrlmam makineler
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
93
Gvenli ortam
94
Gvenli ortam
95
Gvenli ortam
96
Gvenli ortam
97
Gvenli ortam
98
Gvenli ortam
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
rnek Muhafazalar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Krk fi ve prizler, Kapa krk alterler Enerji almak iin prize sokulan plak ulu iletkenler, Bantla eklenmi elektrik kablolar zolesi hasarl ara kablolar, Yerlerden geirilen kablolar Zemini yaltlmam ve kapa kilitsiz elektrik panolar, Bina yaknndan geen enhlar,
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
116
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Gvensiz artlar
Aada alanlarn bana dmeye msait malzemeler, Bozuk veya kaygan zemin, Yetersiz aydnlatma, Zararl nlar - radyasyon, Titreim - grlt,
Gvensiz artlar
ilerin ie giri ve periyodik salk kontrollerini yaptrmama, Yaplacak iin gerektirdii KKD. lar temin etmeme veya olanlar kullanma konusunda i disiplini oluturmama Kapasiteyi ar zorlama, Yasaya aykr olarak fazla mesai yaptrma, stirahat vermeden vardiya deiiklii yaptrma, Yorgun iiyi almaya zorlama
Gvensiz artlar
Ynetmelie aykr ekilde ar yk tatma, Fork-liftle operatrn grn engelleyecek ekilde yk tatma, Fork-lift atalna ii bindirip yksekte i yaptrma, Fork-liftle insan tanmasna izin verme, Gre kapal yerlerde manevrac grevlendirmeme Hatal istif veya depolama, ileri kontrolsz brakma, Uyar ve ikaz eksiklii, alma talimat hazrlamama, aretleme kurallarn belirlememe Tehlikeli ykleri alanlar zerinden geirme
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
159
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Halat kopunca kovann altnda kalan 35 yandaki ii ld. (kitelli)
Akbetler
Kule vin kancasna balanan 4 sapan halatndan birisi iskeledeki yuvasndan zlmeden kaldrlnca, zerindeki ii binann filiz demirlerine tutunuyor, ancak salnm yapan iskelenin beline vurmasyla kendini 7. kattan aa brakarak lyor. (Kayaba ky)
Akbetler
Mantolama ii yaparken iskeleden den ii Baakehir)
Akbetler
5,5 m. ykseklikten den ii, alma alan ve dt yer. (Halkal)
Akbetler
Yerine monte edilmek zere kule vinle kaldrlan kr cephe iskelesinin salnm yaparak arpt ii. (Halkal)
Akbetler
Ucu ilenmek zere CNC tezgahna balanan uzun bir milin, iyi yataklanmamas ve makinenin arkasnda kalan ksmnn koruyucu iine alnmamas sebebiyle salnm yaparak, days tarafndan meslek renmesi iin iyerine getirilen 16 yandaki ocuun bann arka ksmna arpmas sonucu, ald darbeye bal olarak vefat etmesidir. (kitelli)
Akbetler
Kapak svici iptal edilen bodinoz makinesinin altnda biriken skartalar toplamak steyen ii, makinenin kalplar arasnda kalan bann ezilmesi sonucu hayatn kaybediyor. (kitelli)
Akbetler
Korkuluksuz asansr boluu kenarnda alt spa iskele zerinden dengesini kaybederek asansr boluuna den ii hayatn kaybediyor. (Kayaba ky)
Akbetler
iftlik bekisi adrda snmak iin teneke iinde kmr yakm, intiar eden karbonmonoksitin ortama dolmas sonucu zehirlenerek vefat etmitir. (Mersin)
Akbetler
Gvenlik grevlisi kulbede snmak iin teneke iinde odun yakm, intiar eden karbonmonoksitin ortama dolmas sonucu zehirlenerek vefat etmitir. (Bakrky)
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
192
Akbetler
193
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Akbetler
Kazas Kayd
Tarih 08.02.201 1 Ad soyad alt Firma Yapt i Kalp akm Olay yeri A Blok 1. kat-gney cephe Sonu Yksekten dmebacakta krk Yaplan ilem lk yardm, Hastaneye sevk-35 gn istirahat
Kazas statistii
Aylar Makineye el Yksekten kaptrma dme Baa cisim dmesi Elektrik arpmas Ara arpmas ivi batmas
Ocak
ubat Mart Nisan Mays
3
2
5
4
4
4
2
1
1
2
8
11
Haziran
Temmuz
Austos
Eyll Ekim Kasm
LM
01 TARIM VE HAYVANCILIK 02 ORMANCILIK VE TOMRUKULUK 11 KMR MADENCL 12 KMRDEN GAYR MADENLER 14 TA, KL VE KUM OCAKLARI 20 GIDA MADDELER SANAY 21 K SANAY 22 TTN SANAY 23 DOKUMA SANAY 24 GYECEK VE HAZIR DOKU.E.SAN. 25 AA VE MANTAR MAMLLER 26 MOBLYA VE TESSAT MALATI 27 KAIT VE KAIT.EYA MALATI 28 MATBAACILIK VE NE. SANAY 29 DER VE DERDEN EYA SANAY
459 107 5647 242 398 2892 160 228 7382 1921 1378 1451 639 335 200
5 4 53 7 20 27 0 0 19 7 9 6 2 0 1
30 KAUUK SANAY
31 ECZA VE KMYEV MAD.SANAY 33 TA,TOPRAK, KL, KUM VS. MA. 34 METAL.MTEA.ESAS ENDS. 35 METALDEN E.M.(Makine Hari)
647
1079 4657 4453 9682
1
3 28 11 23 220
2000 (2002) YILI SSK STATSTKLER TOPLAM KAZASI SAYISI : 74.847 (72.344) TOPLAM LM SAYISI : 1.173 (872)
KAZASI 2000 2002 NAAT 7.845 7.982 METAL 8.703 12.650 DOKUMA 6.895 7.097 MADENCLK 7.251 7.496
221
FAALYET GRUPLARI
KAZASI
LM
36 MAKNA M. VE TAMRATI
37 ELEKT.MAK.CHAZ MALZ.MA. 38 NAKL ARALARI MAL 39 DER MUH.EYA MALATI 40 NAAT 51 ELEKTRK,H.GAZI,BUH. ISITMA 52 SU VE SIHH TESSLER 61 TOPTAN VE PERAKENDE TC. 71 NAKLYAT 72 ARDYE VE ANTREPOLAR 81 DEVLET HZMETLER 82 AMME HZMETLER 83 HUKUK, TC.VE TEKNK HZ. 84 ELENCE HZMETLER 85 AHS HZMETLER TOPLAM
4598
1208 5243 1640 8198 537 887 2311 3762 350 141 345 871 69 2200 76668
15
5 15 3 274 13 16 61 88 3 5 4 12 4 18 795 222
33
34 35 36 37 38 39 40
EL
STANBUL ZMR KARS KASTAMONU KAYSER KIRKLAREL KIREHR
1412
9144 10560 24 99 2619 1224 109
15
128 36 0 5 14 7 3 224
67
68 69 70 71 72 73 74 75
ZONGULDAK
AKSARAY BAYBURT KARAMAN KIRIKKALE BATMAN IRNAK BARTIN ARDAHAN
3310
50 16 170 108 39 2 424 0
24
4 1 2 4 1 0 2 0
76
77 78 79 80 81 BLNMEYEN TOPLAM
IDIR
YALOVA KARABK KLS OSMANYE DZCE
3
231 923 4 11 598
5
3 2 0 0 0 3
76668
795 226
Erkek 39 574
Toplam 44 647
Kadn 0 21
Erkek 3 199
Toplam 3 220
18-24
25-29 30-34 35-39 40-44
1160
549 463 366 236
10783
17491 14645 12352 8490
11943
18040 15108 12718 8726
1458
936 684 586 440
8524
18186 16540 12683 10083
9982
19122 17224 13269 10523
45-49
50-54 55-59 60-64 65+ Toplam AIRLIKLI ORT.YA
137
46 11 2 3 3051 29
3472
1047 271 79 50 69293 32
3609
1093 282 81 53 72344 32
213
96 17 11 2 4464 30
4219
1275 370 77 45 72204 33
4432
1371 387 88 47 76668 227 33
800- BR VEYA BRDEN FAZLA CSMN SIKITIRMASI, EZMES,BATMASI, KESMES 801 802 803 804 806 807 808 809 Vcudun veya bir organn iki cisim arasnda kalarak skmas, ezilmesi. Bir cismin arpmas neticesinde ken, devrilen bir cismin altnda kalarak yaralanmak Duran cisimlere arpma (Daha nceki dmeler sebebiyle arpmalar hari) Hareket eden cisimlere arpma Cismin sktrmas Sabit bir mekan ile hareket eden cisim arasnda skmak Hareket eden cisimlerin arasnda skmak (Uan veya den cisimler hari) Kesici ve batc bir aletin sebep olduu kaza.
900- ELEKTRK AKIMINDAN LER GELEN KAZALAR 1000- HERHANG BR EKLDE VCUDUN ZORLANMASINDAN LER GELEN NCNMELER 1100-VCUDUN DOAL BOLUKLARINA YABANCI BR CSM KAMASI 1500-KAYNAK YAPARKEN MEYDANA GELEN KAZALAR 1800-ZARARLI MADDELERLE VEYA RADYASYONLA TEMAS ETMEK VEYA MARUZ KALMAK TOPLAM
2002 YILI
2003 YILI
yerinde Sigortal Says 1-3 4-9 10-20 21-50 25846 8463 6954 9097
yerinde Sigortal Says 1-3 4-9 10-20 21-49 23997 6615 8689 10411
51-100
101-200 201-500 501-1000 1001+ TOPLAM - Total
5251
5802 6486 2505 1940 72344
50-99
100-199 200-249 250-499 500-1000 1001+ TOPLAM 76668
6835
6930 1937 5396 3614 2244
229
SGORT. ALIMA SRES 1 GN 2-7 GN 8-30 GN 1 AYDAN FAZLA - 3 AY (DAHL) 3AYDAN FAZLA - 1YIL (DAHL) 1YILDAN FAZLA-2YIL (DAHL) 2YILDAN FAZLA-5YIL (DAHL) 5YILDAN FAZLA-10YIL (DAHL) 10+YIL TOPLAM - Total
1999 1487 1348 3794 7088 20009 12825 14585 7651 9168 77955
2000 1698 495 2895 5926 19016 10753 17253 7126 9685 74847
2001 1087 683 2528 6314 19216 10635 15791 7133 8980 72367
2002 1241 839 3071 7114 17693 11725 14389 7911 8361 72344
2003 1068 1061 3672 8740 19739 10723 15170 8898 7597
230
76668
1999
2000
2001
2002
2003
SAATLER
1.SAAT
33226
26577
20552
18676
14756
2.SAAT
8549
9690
10433
11274
11059
3.SAAT
8204
8680
9070
10064
10767
4.SAAT
7189
7628
7609
6722
10622
5.SAAT
4187
4363
5305
5128
6834
231
232
20
50
233
kazas ve meslek hastal sonucu lmlerin yaa gre dalm [2002] 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
-1 4 -1 9 -2 4 -2 9 -3 4 -3 9 -4 4 -4 9 -5 4 -5 9 -6 4 60 15 20 25 30 35 40 45 50 55 65 +
234
Ya Gruplarna Gre Kazalar [2002] 20000 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0
-1 4 -1 9 -2 4 -2 9 -3 4 -3 9 -4 4 -4 9 -5 4 -5 9 -6 4 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 +
-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+
235
236
20000 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 1 gn 2-7 gn 8-30 gn 1-3 ay 3 ay-1yl 1-2 yl 2-5 yl 5-10 yl 10+ yl
237
238
KAZASI SAYISI
GN
19.949
559.849.487
1,00
23.386
593.959.647
4,92
33.333
601.853.679
6,92
1,56
76.668
1.755.662.813
5,46
1,23 240
KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI RETMN BR PARASI DELDR. GEREKL TEDBRLER ALINDII TAKTRDE NLENEBLR VEYA EN AZA NDRLEBLR.
241
MD AY SAAT