UNIVERZITET U SARAJEVU FAKULTET ZA SAOBRADAJ I KOMUNIKACIJE SARAJEVO

Odsjek: saobradaj Smjer: zrakoplovni

SEMINARSKI RAD Tema: Centri za upravljanje sigurnodu u cestovnom saobradaju

Predmetni nastavnik: Prof.dr.Osman Lindov

Studenti: Amer Saniid Amir Omid Irena Kvesid Dino Jukid Sarajevo; Novembar, 2012.

UVOD Jedan od temeljnih problema savremenog svijeta je saobradaj, koji se naglim razvojem potreba za opdom mobilnodu i transportom dobara ne uspijeva vie rjeavati samo fizikom gradnjom odnosno rekonstrukcijama saobradajnica. Treba iznadi tehnoloko rjeenje koje de omoguditi apliciranje projektnog rjeenja na saobradajnu mreu.

Glavni dio sistema je saobradajni raunarski centar smjeten u upravljakom centru (sastoji se od upravljakog centra, sistema za prijenos informacija i spoljne jedinice). Putem grafikih radnih stanica vri se komunikacija s raunarom, analiziraju se podaci i obnaaju sve kontrolne i upravljake funkcije.

NIR I NJEGOVA ARHITEKTURA

Realizacija NIR-a dovodi do znatnih poboljanja saobradajnog sistema, odnosno tehnologija transporta ljudi i roba, koja se ogledaju kroz : prije svega vedu sigurnost, zatim vedu propusnost saobradajnica, bolji prijevoz, kvalitetu usluga, ekoloka poboljanja, Za uspjeno funkcioniranje sistema NIR-a neophodno je koritenje naprednih informacijsko komunikacijskih tehnologija (baze podataka, procesna oprema, beini i ini telekomunikacijski sistemi, senzori, elektronski sistemi, ) te usaglaenost institucionalnih i komercijalnih faktora koji utiu na njihov razvoj i primjenu.
Struktura sistema NIR-a treba biti definirana tako da prije svega ispuni sve postavljene zahtjeve sa strane korisnikih usluga, ali i postavljene ciljeve koji se odnose naplan razvoja.

Arhitektura NIR-a ne ukljuuje samo tehnike nego i institucionalne komponente.

U tehnike komponente ubrajamo: komunikacijske veze, sistemi za prikupljanje podataka, informacijske platforme,

Institucionalne komponente ine: centar za upravljanje tranzitom, centar za upravljanje saobradajem, centar za upravljanje u sluaju opasnosti.

Osnovna podjela arhitekture NIR-a je na: 1. Logika ili funkcionalna arhitektura ; 2. Fizika arhitektura; Mogu se definisati etiri sistema i to: 1. Sistem centra za upravljanje saobradajem 2. Sistem saobradajnica 3. Sistem putnika 4. Sistem vozila

Centar za upravljanje saobradajem Informacije o promijenjenim saobradajnim uslovima alju se u upravljaki centar, gdje se analiziraju, ispituju se mogudnosti poboljanja, a u sluaju da se radi o novim saobradajnim uslovima spremaju se u bazu podataka kako bi se sljededi put moglo odmah reagovati. Da bi se na pravi nain vrilo nadziranje i regulisanje saobradaja iz upravljakog centra potreno je vriti: Pradenje uslova na cestama Sakupljanje trenutnih podataka o protoku saobradaja i uslovima na putevima Obavjetavanje uesnika u saobradaju o sudarima, zakrenjima i drugim usporenjima saobradaja

Sistem rada upravljakog centra Da bi se imale sve potrebne informacije potrebno je izvriti i prikupljanje informacija sa terena to se u principu vri na vie razliitih naina: Uesnici u saobradaju Policija i radnici koji rade na odravanju cesta Izvjetai sa lica mjesta Pozivi putnika putem mobilnih telefona

Struktura sistema upravljakog centra Sistem se sastoji od uredaja za prikupljanje podataka koji su elektronski povezani sa centralnim serverom. Server obrauje podatke prikupljene sistemom senzora, a zatim odailje odgovarajude informacije vozaima i osoblju u saobradajno-operativnom centru. 1. Upravljaki centar - podrazumijeva: Racunarski centar ima ulogu: Slanje, primanje i obrada podataka u/iz komunikacionog centra iz/ka spoljnim jedinicama Nadzor nad radom svih dijelova sistema Informacije o radu svih dijelova sistema Informiranje o svim grekama u sistemu 2. Komandni centar ima ulogu : Pracenje saobradajnih procesa regulacija saobradajnim tokovima

Komunikacijska mrea Povezivanje senzorskih sistema i pokaznih sistema na saobradajnicama sa centrom za upravljanje saobradajem obavlja se putem komunikacijske mree. Informacije koje se prosljeduju putem komunikacijske mree zahtijevaju posebne protokole koomuniciranja u mrei, jer je potreba za komunikacijom u realnom vremenu veoma izraena. Od beinih sistema upotrebljavaju se oni sistemi koji podravaju mogudnost povezivanja i senzorskog i pokaznih sistema sa centrom za upravljanje. Tako se kao komunikacijski beini sistem upotrebljavaju: 1. digitalna mobilna telefonija, 2. beina digitalna paketna mrea, 3. sistemi usluga osobnih komunikacija, 4. niskokruedi satelitski sistem, 5. Meteor Burst.

Prikupljanje podataka Prometni senzori mogu osiguravati puno parametara prometnog toka, direktnih i indirektnih, tako prikupljeni podaci su bolji od promjenljive video slike koja pomae operatorima prometnih centara u kompliciranim prometnim situacijama za donoenje odgovarajudih odluka.

Oprema za prikupljanje ulaznih veliina moe biti: 1. konvencionalna (detektori se instaliraju u cestovni zastor) 2. savremena (izvan cestovnog zastora).

Jedan od svjetskih lidera u ponudi opreme za prikupljanje ulaznih veliina kao i obradu istih je Signalbau Huber. Sistemi koji koriste opremu navedenog lidera u ponudi ITS opreme su u stanju da odgovore adekvatno na svaki saobradajni zahtjev grada koji se brzo i dinamino razvija u realnom vremenu primjenom najsavremenije tehnologije u oblasti prenosa podataka, upravljanja i planiranja saobradajem.

Sistemi, kao neophodna ITS podrka svakom upravljakom centru, koje nudi Signalbau Huber su: 1. Sofver LISA+ sveobuhvatan alat za planiranje, obradu i simulaciju saobradaja na raskrsnicama; 2. Actros upravljaki ureaji za kontrolu svijetlosne signalizacije sa naprednom tehnologijom i modularnim dizajnom za najkopmleksnije koncepte upravljanja; 3. Detektori za prikupljanje podataka o saobradaju u realnom vremenu.

Centar za upravljanje saobradajem mora omoguditi integraciju velikog broja podsistema kao to su: 1. 2. 3. 4. 5. Sistem za davanje prioriteta javnom prevozu Parking sistem Sistem za video observaciju saobradaja Sistem za pruanje informacija specijalnim korisnicima : policija, hitna pomod, vatrogasna sluba, Sistemi za pruanje informacija sredstvima javnog informisanja putem interneta, radija

Obrada i distribucija podataka

Prometni i transportni upravljaki centri imaju potrebu za obradom tih podataka, provjeru njihove tonosti, usklaivanje proturjenih informacija i njihovo objedinjavanje u dosljedan (konzistentan) i realan skup prometnih podataka, prije nego oni budu distribuirani.
Ovaj proces je poznati i kao proces objedinjavanja, koji je definiran kao osnovni okvir u kojem postoje tana sredstva i alati za povezivanje podataka koji potjeu od razliitih izvora. Prometne i druge povezane informacije mogu biti distribuirane putem javnih institucija (centara) koje u prvom redu poboljavaju efikasnost transporta, sigurnost i poboljavaju kvalitetu okolia. Postoje dvije glavne kategorije za distribuciju prometnih informacija i drugih relevantnih informacija: 1. Fiksni terminali se koriste sa stajalita infrastrukture, ukljuujudi telefone, radija, televizije, kompjutore, fax ureaje, kioske, sistem promjenljivih poruka znakova. 2. Mobilni terminali ukljuuju auto radio, specijalne mobilne radije, delijske telefone, laptop kompjutore, pejdere, i rune digitalne ureaje.

ZAKLJUAK Kada govorimo o sigurnijem saobradaju, govorimo o primarnoj ulozi nadzora i regulacije. Ukupnoj sigurnosti putovanja NIR doprinosi prevencijom i smanjenjem nesreda i tete u sudarima, te smanjenjem uticaja ljudskog faktora u postupcima regulacije vozilima, kao i povedanjem sigurnosti putnika po svim nainima i sredstvima prevoza. Da bi nadzor i regulacija u dananjem vremenu bili efikasni oni u sebi ukljuuju razliite tehnologije kao to su: komunikacijske informacije, komunikacije, elektronske kontrole vozila i prometa. Da bi imali siguran i pouzdan sistem regulacije unutar njega je potrebno ukljuiti usklaivanje prijevoza i infrastrukture, kroz smanjenje saobradajnog zaguenja, snadbjevanje vozaa i putnika pouzdanim informacijama koje trebaju pomodi boljem odluivanju oko putovanja, eliminisanje zaustavljanja i kanjenja zbog naplate, svrsishodnija koordinacija semaforske signalizacije, efikasnije koritenje saobradajnih resursa, povedanje pokretljivosti i produktivnosti, smanjenje neeljenih utjecaja na okolinu, itd...