13.01.

2013

Risk Ynetimi ve Deerlendirmesi

SALIKLI, FZKSEL ve SOSYAL YNDEN TAM BR YLK HAL NDE

KONU: RSK DEERLENDRMES VE RSK KONTROL

DERSN AMACI: YENI SG YAKLAIMININ ESASINI TEKIL EDEN RISK DEERLENDIRME ALIMALARININ TEMEL KAVRAMLARI ILE UYGULAMA YNTEM VE BASAMAKLARI HAKKINDA BILGI AKTARIMINDA BULUNMAKTIR.

YEN SG YAKLAIMININ EN BELRGN ZELLKLER

Yeni Kanunu ile i sal ve gvenlii ynnden getirilen yenilikler unlardr. Risk deerlendirmesi, alanlarn katlm, Uzman katks salanmas, alanlarn bilgilendirilmesi, alanlarn eitimi, Koruma nleme anlay, Acil durum hazrl,

13.01.2013

KARILATIRMA
ESK UYGULAMA 1 TESBT BAZLI REAKTF YEN ANLAYI RSK BAZLI PROAKTF

2
3

SINIRLI NOKTADA ALIAN KATILIMI

SERTFKASIZ UZMAN VE YETERSZ KATGI

HER KONUDA GEN APLI ALIAN KATILIMI

SERTFKASYON VE GEN UZMAN DESTE KULLANIMI

4
5 6

SINIRLI BLGLENDRME
YETERSZ ETM SADECE KORUMA ANLAYII

HABERDAR ETME VE DER KLER KAPSAMA

PROGRAMLI VE NTELKL ETM VE BELGELEME NLEME VE KORUMAYA DAYALI ANLAYI

RSK ANALZNDE REAKTF ZLEME

YARALANMALAR VE HASTALIK

TESS / VARLIKLARIN ZARAR GRMES

REAKTF ZLEME

TEHLKEL OLAY RAPORLARI

SON ANDA NLENEN OLAY RAPORLARI

PERFORMANS STANDARTALARINDAK ZAYIFLIKLAR / HMALLER

 SALII VE GVENL YNETM

RUTN PROSEDRLER SPESFK HEDEFLER AYLIK / AYLIK GVENLK TEMSLCS DENETMLER DORUDAN DAVRANI GZLEMLEMES
PROAKTF ZLEME

SALIK DENETM ALIANLARIN GRLER N ANKETLER DARECLERN OLAAN GZLEMLER

YNETCLERE DZENL SALIK VE GVENLK RAPORLARI KONTROL SSTEMLER

SSTEMATK DENETMLER
DARENN GVENLK PERFORMANS NCELEMES

EVRESEL ZLEME

KRTK FAALYETLER

TEDBR

ACL PLANLAR

T E H L K E L E R

KKE

KAZA

Hazardous Event
TEHDT LK YARDIM

S O N U L A R

PROAKTF Kontrol Kayb ve Kaza

REAKTF

TEHLKE

OLASI SONU

 SALII VE GVENL KMN SORUMLULUUDUR?

veren

alan

VERENN/ALIANIN HUKUK SORUMLULUU

4857 KANUNU MADDE 77:

yerlerinde i sal ve gvenliinin salanmas iin ;

verenler;

gerekli her trl nlemi almak, ara ve gereleri noksansz bulundurmakla ykmldrler. verenler iyerinde alnan i sal ve gvenlii nlemlerine uyulup uyulmadn denetlemek, iileri kar karya bulunduklar mesleki riskler, alnmas gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirmek ve gerekli i sal ve gvenlii eitimini vermek zorundadrlar.

iiler de;

i sal ve gvenlii konusunda alnan her trl nleme

PERSONELE NE EKILDE AKTARLMAS GEREKIR

1. alanlara ba ncesi yapaca

iinintehlike ve risklerinin bildirimini yapar

2. Her vardiya ncesi olas deiiklikler varsa risk

ynetimini bilgilendirmesini yapar

3. alanlara periyodik dzenli Tehlike Analizleri

ve Risk Ynetimi konusundabilgilendirme eitimi yapar

4. Vardiya balarnda tehlikeli durumlarla

ilgilimteri ve alan arasnda kpr olur

H- inin yapmakla devli bulunduu grevleri kendisine

hatrlatld halde yapmamakta srar etmesi.

I- inin kendi istei veya savsamas yznden iin

gvenliini tehlikeye drmesi, iyerinin mal olan veya mal olmayp ta eli altnda bulunan makineleri,tesisat veya baka eya ve maddeleri otuz gnlk cretinin tutaryla deyemeyecek derecede hasara ve kayba uratmas halinde;

VEREN VEYA VEKL TARAFINDAN

AKDLERN
TAZMNATSIZ OLARAK FESHEDEBLR.

Bu amacn gerekletirilebilmesi iin konunun ele alnmas esnasnda aadaki sorulara cevap/cevaplar aranmas gerekmektedir. Sorular : Salk nedir? kazas nedir? Tehlike nedir? Risk nedir? Kabul edilebilir risk nedir? Risk Deerlendirmesi ne demektir? Risk deerlendirmesi admlar nelerdir? Risk kontrol ne demektir? Risk kontrol yntemleri nelerdir?

SALII VE GVENL ilerin i kazalarna uramalarn ve meslek hastalklarna tutulmalarn nlemek, salkl ve gvenli alma ortamn oluturmak iin alnmas gereken nlemler dizisi WHOYA GRE SALIK Kiinin bedensel, ruhsal sosyal bakmdan tam iyilik halidir. WHOYA GRE SALII Btn mesleklerde, alanlarn fiziksel, ruhsal ve sosyal tam iyilik halinin takviyesini ve en yksek dzeylerde srdrlmesini i koullar ve kullanlan zararl maddeler nedeniyle alanlarn salna gelebilecek zararlarn nlenmesini, iinin psikolojik ve fizyolojik zelliklerine uygun yerlere yerletirilmesi olarak tanmlanr. KAZASI lme, hastala, hasara, zarara ya da dier kayplara yol aan istenmeyen olaydr.(TS 18001)

ULUSLARARAS ALMA RGTNN ISTATISTIKLERINE GRE

120.000.000 Her yl ?? kazas Bunlardan ?? lmcl 210.000 Her bir saniyede ?? i kazas olmakta 3 1 Her 3 dakikada ?? kii lmekte

LKEMZDE GVENL

Her yl Kazas lm Malul

80.000-90.000 1000 3500-4000

 KAZASI VE MESLEK HASTALII SAYILARI

SREKL GRMEZLK
YILLAR 2008 2007 2006 2005 2004 KAZASI 72963 80602 79027 73923 83830 MESLEK HASTALII 539 1208 574 519 384 KAZASI 1452 1550 1953 1374 1421 MESLEK HASTALII 242 406 314 265 272

LM
KAZASI 865 1043 1592 1072 841 MESLEK HASTALII 1 1 9 24 2

 KAZAS OLUUMU;
Kiisel Faktrler

Ekipman Faktrleri

TEHLKEL DURUM

SORUN Gvenliksiz Ynetim Hareketi alma faktrleri

KAZA

TEHLKEL HAREKET

Ynetim Faktrleri

Kazalarn temel nedenleri;

A)nsan Kaynakl 1- Psikolojik Nedenler: Unutkanlk, sknt znt - keder, evre etkileri, istem d davran, ihmalci davran, hatal davran vb. 2- Fiziksel Nedenler:

Yorgunluk, uykusuzluk, alkol, hastalk vb.

3- yeri Nedenleri: nsan ilikileri, takm almas, iletiim vb.

ALANLARI TEK TEK DENETLEMEK STEMIYORSAK; EITIM, BILGILENDIRME VE KATILIMLARINI SALAMALIYIZ.

3. Kaza Zinciri
Man (nsan)
KAZALARININ ALIMA SAATLERNE DAILIMI

20000 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 1. saat 2. saat 3. saat 4. saat 5. saat 6. saat 7. saat 8. saat

KONSANTRASYON EKSIKLII

ARTAN YORGUNLUK

B) Makine Kaynakl
1-Hatal makine ve ekipman yerleimi, 2- Eksik veya kusurlu koruyucular, 3- Yetersiz standardizasyon, 4- Yetersiz kontrol ve bakm, 5- Yetersiz mhendislik hizmetleri vb.
BAKIM SONRASI KORUYUCU GER TAKILMAMI!

3. Kaza Zinciri
Hareketli aletlerden ya da tama aralarndan kaynaklanan tehlikeler

YUK HAVADA HAREKET EDLMEMEL!

3. Kaza Zinciri
Uuan paralara kar korunma tedbirleri

Etrafta uuan odun paralarnn sebep olduu tehlike

C) Ortam/evre Kaynakl
1-Yetersiz bilgisi, alma

2-Uygun olmayan alma metodu, 3-Uygun olmayan alma yeri ve ortam vb.

D) Ynetim Kaynakl 1- Yetersiz ynetim organizasyonu, 2-Tamamlanmam kurallar ve talimatlar, 3- Yetersiz gvenlik ynetim plan, 4- Eitim ve retim yetersizlii, 5- Uygun olmayan nezaret, ynetim rehberlik, 6-Uygun olmayan personel istihdam, 7-Yetersiz salk kontrolleri vb. stenilen SG sonuca ulalmak iin

ve

ncelikle temel nedenlerin ortadan kaldrlmas

3. Kaza Zinciri

kazalarnn i yerinde alan ii saylarna gre dalm

30000 25000 20000 15000 10000 5000 0

1~ 3 4~ 9 21 ~5 0 51 ~1 00 10 1~ 20 0 20 1~ 50 0 50 1~ 10 00 10 01 + 10 ~2 0

3. Kaza Zinciri
KAZASI VEYA MESLEK HASTALII SONUCU LMLERN YA GRUPLARINA GRE DAILIMI

200

LEN K SAYISI

180 160 140 120 100

148

170

175 158

80

80 60 40 20
0 0 15-17 18-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 42 47 22 7 29

0
-14 60-64 65+ YA GRUPLARI- Age Groups

1.

Kiilerin alt katlara dmeleri; yksekte alma, merdiven & basamaklar

Kiilerin ayn katta dmeleri; dzen, temizlik, yry yollarnn kaygan olmas, i mekanlar & d mekanlar

2.

3. 4. 5.

Tat, forklift, kamyon, vb. kazalar; iyerinde, trafikte

Den & yklan nesneler Makine kazalar; koruyucusu olmayan hareketli aksam, makinelerin kazara altrlmas Kimyasal & biyolojik maruziyet; srekli, kazara Grlt veya radyasyona maruziyet, kaynak mas Elektrikle ilgili tehlikeler

6. 7. 8.

9.
10.

Yangn & patlama tehlikesi

Yk kaldrma; kaldrma aralarnn kullanlmamas

 KAZASI MEYDANA GELDKTEN SONRA HUKUK VE CEZA DURUM

KAZASI

CEZA HUKUKU

HUKUKU

SGORTA HUKUKU SSK 11-26 mad.

Taksirle lme Neden olma

Taksirle Yaralanmaya Neden olma

Maddi Tazminat

Manevi Tazminat

Destekten Yoksun Kalma

Gremezlik

2- KAZALARINDA MALYET HESAPLAMASI ?

letmeler kazalarn gerek

maliyetini belirleyemedii veya bu bilince sahip olmadklar srece kazalar azaltmak veya nne gemek mmkn deildir.

GRNR MALYETLER MALYETLER

Tazminatlar Sigorta demeleri Salk giderleri grmesi

GRNMEYEN
gn ve i gc kayb in durmas Bina, ekipman,rnn zarar Verimin dmesi Mahkeme masraflar alanlar zerindeki olumsuz

etki

Kt imaj Yeni iinin eitimi

3-SG YNETM SSTEMLER LE LGL STANDARTLAR

SG Ynetim Sistemlerinin en iyi ekilde uygulanmas iin kriterler, uygulamalar ve prensiplerden oluan bir ereve sunarlar. LK ADIMDA MEVCUT DURUMUN BELRLENMES VARDIR.

SG ile ilgili riskleri idare edebilmek iin Risk Ynetimi srecinin nasl uygulanaca zerine pratik tavsiyeler salarlar. RSK YNETM, YNETM SSTEMLERNN KAPTAN GEMSDR.

Kiisel nlemler

Kiisel faktrler

Ekipman nlemleri Gvenlik Ynetim Hareketi alma nlemleri

Ekipman faktrleri

TEHLKEL DURUM

alma faktrleri

TEHLKEL HAREKET

Ynetim nlemleri

Ynetim faktrleri

RSK NEDR? TEHLKE NEDR?

RSK Belirlenmi tehlikeli bir olayn oluma olasl ve sonularnn kombinasyonudur. (TS 18001) TEHLKE nsan yaralanmas ya da hastal, i yeri evresinin zarar grmesi ya da bunlarn kombinasyonuna neden olabilecek potansiyel bir durum ya da kaynaktr. (TS 18001)
RSK DEERLENDRME Riskin bykln hesaplama ve riskin tolere edilebilir olup olmadna karar verme ilemidir. (TS 18001)

13.01.2013

TRK DL KURUMU SZLNDE TEHLKE;

TEHLKE (isim) Arapa: Tehluke kknden gelir

1. Byk zarar veya yok olmaya yol aabilecek durum, muhatara 2. Gerekleme ihtimali bulunan fakat istenmeyen durum

RSK: Franszca, risque kelimesinden gelir (isim) :Riziko

39

TEHLKE

13.01.2013

BR KYE, MADDEYE, CHAZA, E VEYA YRTMNE ; SAKATLIK, HASAR, KAYIP VEYA

ZARAR
VERME HTMAL OLAN HER EY.....

40

13.01.2013

RSK
TEHLKE DURUMUNDAK ZARARIN GEREKLEMES, MEYDANA GELMESDR.

41

NEDEN RSK DEERLENDRMES? (II)

1 lmcl kaza

i dp ban masann kesine vurur ve boynu krlr. lmcl. i yere dp kolunu krar. ki haftalk izin. i dp kolunu metal ekmecenin kesine vurur ve kolu kesilir. Drt diki. i kayp der, yaralanr. i yere kahve dker ve zerinden yrr. i nceden yapt bir i, dnrken kahve makinesini kullanr.

30 Kayp Gn Durumu

300 Tbbi tedavi Durumu 3 000 lk yardm durumu

30 000 gvensiz koullar 300 000 dikkatsizlik durumlar

RSK ALGILAMA
1) Bir kmr madeninde birka saat almak 2) Bir ay boyunca her gn tereyal ekmek yemek
3 bir 3) Nkleer enerji santraline komu3 1

evde 5 yl yaamak
Eit Risk = Milyonda bir lm riski
MHENDS VE UZMANLAR

1 2 3 2 1 2

HALK

RSK ALGILAMA
DENEYSEL PSKOLOJ

RSK

Tehlikenin ne lde anlalabildii Tehlikenin ne denli eit dald Bireyin tehlikeyi ne derece nleyebilecei Risk gnll olarak stlenilip stlenilmedii

1. Korkutuculuk dzeyi 2. Anlalabilirlik dzeyi 3. Etkilenecek kii says

RSK UZAYI

ALGI

ALGI

13.01.2013

ALGI

47

ALGI

48

ALGI

ALGI

RSK ALGILAMASINI ETKLEYEN FAKTRLER (I)

Korkutuculuk dzeyi Anlalabilirlik dzeyi

Etkilenecek kii says

TOPLUMSAL RSK ALGILAMAYI ETKLEYEN FAKTRLER

RSK ZELLKLER Felaket potansiyeli Ainalk Anlalabilirlik ALGILAMAYI ETKLEYEN FAKTRLER lm ve yaralanmalarn ayn anda yada geliigzel olmas Riskin nceden bilinip bilinmedii Risk etki mekanizmasnn yada ilemin anlalabilirlii

Kendi kendini denetleyebilme

Gnll maruziyet ocuklar zerindeki etkisi Etkinin hz Madur tanm Korkutuculuu Kurumlara gven

Kiinin kendini kontrol edebilirlii

Riskin gnll olarak alnp alnmad ocuklar ne ekilde etkiledii Hemen etki yada zamana yaylm etki kimler nasl etkilenecektir ahslar zerindeki korkutuculuk seviyesi lgili kurumlara olan gven duygusu

Medya ilgisi
Kaza gemii Faydalar Fayda-maliyet dalm Etki sonras tersinebilirlik Kayna

Medyann konuya verdii nem

Gemite byk yada nemli kazalara sebep olup olmad Bilinen faydalar yada ak olmayan bilinmeyen faydalar Risklerin ve faydalarnn dzgn olmayan dalm Etkilenmenin geri dndrlebilir yada kalc olmas Doadan m yoksa insan hatasndan m kaynakland

13.01.2013

RSK YAKLAIMI VE RSK DEERLENDRMESNN TARAFLAR AISINDAN

YARARLARI NELERDR ?

58

13.01.2013

ALIANLAR AISINDAN YARARLARI

Dengeli Katlm Haberdar olma, Sorumlularn belirlenmesi Kaytlar Ulama

Dorudan alan yerine btn alanlar kapsama

Kurallarn nceden belirlenmesi

Proaktif yaklam

Srekli geliim
Acil durum hazrl denetim 4 8
59

13.01.2013

VERENLER AISINDAN YARARLARI

Tehlike ve risklerini nceden grebilme Uluslararas saygnlk ve geerlilik Proaktif yaklamla acil durumlar iin her an hazrlkl olma stenmeyen durumlarn nlenmesi ile kayplarn azaltlmas

Sorumluluklarn ve grevlerin belirlenmesi ve paylam Gvenli teknoloji seimi ile gvenli alma ortam temini
60

13.01.2013

ALIMALARA KATILIM LE YKN AZALMASI

KAYIPLARIN AZALMASI

DEVLET AISINDAN YARARLARI

SREKL GELME

DZENL VER AKII

61

RSK DEERLENDRMES KM YA DA KMLER TARAFINDAN YAPILMALIDIR?

Risk deerlendirme almalarnn iyerinde kim ya da kimler tarafndan yrtlecei nemli bir konudur. Bu konuda uzmanlarca ortaya konulmu farkl grler bulunmaktadr. Bazlar risk deerlendirme almalarnn her zaman ekip halinde yrtlmesi fikrini savunurken Dierleri ise risk deerlendirme almalarnn yaplaca iletmenin zelliini dikkate alarak birey ya da takm tarafndan yrtlmesi gerektiini ileri srmektedirler. Her iki grte doru olmasna ramen ikinci gr daha esnek ve uygulanabilir bir grnm sergilemektedir.

Risk deerlendirilmesi nemli bir itir ve uzman ekiplerce yaplmaldr.

Bu gre genel olarak herkes katlmaktadr. Ancak iletmelerin ve yaplan ilerin eitlilii gz ard edilmemesi gereken nemli bir husustur. Risk deerlendirmesi yapma ykmll Kanunu kapsamna giren btn iyerlerini kapsamaktadr. Bu kapsama sanayiden saylan saylmayan, ii says ten balayarak on binlere varan ve maden ve metalrjiden balayarak bro, yazhaneye kadar varan birok iyeri girmektedir.

Risk deerlendirme almalar iletmenin zelliine gre birey ya da takm tarafndan yrtlmelidir.

Bu gr birincisine gre uygulamaclara daha esnek bir hareket alan brakmaktadr. letmenin ve yaplan iin durumu incelenerek risk deerlendirme almalarnn birey ya da ekip tarafndan yaplmasna karar verilebilecektir. Baz kk iletmelerde risk seviyesi de gz nne alnarak yeterlilii olan kiilerin risk deerlendirme almalarn yrtmesi mmkn olabilecektir.

abuk

netice alnmasn salar Kiinin ynlendirilmesini engeller Bireyin kendisine olan zgveni artar Ksa srede netice alnmas/maliyeti dktr

Teknik

uzmanlk gerektirir: Ynetimin anlay:(sadece i gvenlii ilgilenir dncesi hakimdir. Tek boyutluluk:(Kiinin eitimi,alglamas vs) Katlm salanamadndan insanlar tehlikelerin kendi blmlerinde olmadn dnrler: Bireylerin farkl kavrama seviyeleri deerlendirmeyi etkileyebilir.

TAKIM YAKLAIMININ YARARLARI

Herkesi

tatmin edecek sonular elde edilebilir. Katlanlara ibirlii ruhu kazandrr. Yneticilerin katlm sonulara alann da sahip kmasn salar. Gerekli bilgi tm alanlar tarafndan salanabilir.

TAKIM YAKLAIMININ MAHZURLARI

Takim

almalarndan netice daha ge alnabilir. Takm ii etkileim sonucu etkileyebilir allmas gereken zaman ve maliyet yksek olur.

Risk

deerlendirme takm oluturulurken aadaki hususlara dikkat edilmelidir. Takm yeleri yeteneklerine gre belirlenmelidir. Takm yelerinin meslekleri risk deerlendirmesi yaplacak konu iin uygun olmaldr. Takm yelerinin kendi aralarndan bir lider semesi salanmaldr. Takm liderinin iletmeyi ve risk deerlendirme tekniklerini iyi bilmesi gereklidir. Uygun bir risk deerlendirme metodu seilmelidir.

Deerlendirmenin her kademesi kayt altna alnmaldr. Farkl blmlerde alma yaplrken i bilgisi ve uzmanlk dikkate alnarak seimler yaplmaldr. Btn alanlarn katlm salayacak teknikler kullanlmaldr. Takm ii ve d etkileimler ve mdahaleler dikkate alnmaldr. Risk deerlendirme almalarnn yapld blmde alan iilerin gr alnmaldr. nemli kaynak kullanm ynetimce yaplmaldr.

Risk Deerlendirme Takmn yeleri

a) veren veya temsilcileri, b) yeri Salk ve Gvenlik Uzman, c) yeri Hekimi, d) alanlar yada temsilcileri e) Risk deerlendirme almalarnn yapld blmn yetkili teknik eleman, f) Dardan hizmet alnmas durumunda, bu kii yada kurulu uzmanlar,

Risk Deerlendirmesi Amac

Tehlikelerin belirlenmesi, her bir tehlikenin ortaya kma olaslyla, olas sonularn iddet derecesinin deerlendirilmesi, Mevcut kontrollerin geirilmesi, etkinliinin gzden

Acil nlem gerektiren tolre edilemeyecek risklerle, maliyet - etkin nlemlerle orta vadede kabul edilebilir dzeylere indirilebilecek risklerin tanmlanmas ayrt edilmesi.

RSK TAYN PROSES

Gerekliyse

alma Faaliyetlerinin Snflandrlmas Tehlike Tanmlama

Risk Belirleme
Risk Bykln Hesaplama

Risk Kontrol Faaliyet Plan Hazrlama

Faaliyet Plann Yeterliliini Gzden Geirme

RSK ANALZNE BALAMADAN NCE:

Yasal artlarn incelenmesi. Kaza Raporlarnn,envanterlerinin,kitaplarn, sektrel istatistiklerin incelenmesi ile. Tesis yaps,yerleimi incelenerek. Faaliyetlerin yapl ekli,i ak emalar. Standardlar incelenerek. Daha nce alnm tedbirler,alna bilecek tedbirler incelenerek. Kullanlan malzemeler. Politika,Tetkik Sonular vs.

74

RSK ANALZNE BALAMADAN NCE:

Kimyevi, fiziki ve biyolojik ajanlar listesi aktivitelerinin (iin skl,sresi,yapld yer)gzden geirilmesi Ortam lm raporlarnn incelenmesi kazas ve hadise (olay) raporlarnn incelenmesi Literatr taramas (standart vb.) malat verilerinin deerlendirilmesi Uzman grlerinden yararlanlmas Teknik periyodik kontrol raporlarnn incelenmesi, SG Kurulu yllk faaliyet raporlarnn deerlendirilmesi, Benzeri dier iyerlerinden elde edilen veriler, ten kimlerin etkilendii,(ziyaretiler,taoranlar dier etkilenenler)

75

13.01.2013

Risk = x D : htimal D: Zararn derecesi

H T M A L

RSK : Tehlikelerden kaynaklanan bir olayn, meydana gelme ihtimali ile zarar verme derecesinin bilekesidir.
76

ZARAR - HASAR

13.01.2013

Riskin byklnn tahmin edilmesini ve riskin kabul edilebilir olup olmadnn tanmlanmasn kapsayan sre.
77

13.01.2013

TEHLKE

RSK

?
78

13.01.2013

Suya girerseniz kpek bal bir risktir.

Dier tehlikeler nelerdir? -Hindistan cevizi -Hava -Gne -Yamur -Rzgar -Deniz -Aa
Sz konusu riskleri deerlendirirken, konuyu tehlikenin eitleri ve bykl nispetinde ele almalyz.
79

13.01.2013

80

 (TS 1050 Risk Deerlendirmesi)

Tehlikelerin (belirlenerek) sistematik bir yolla gzden geirilmesine imkan veren bir dizi mantk admdr.

13.01.2013

81

13.01.2013

RSK DEERLENDRMES

LO-OSH 2001 SGYS REHBER

TEK TEHLKELERDEN ORTAYA IKAN SALIK VE GVENLK RSKLERN DEERLENDREN BR PROSESTR.

82

13.01.2013

KABUL EDILEBILIR RISK

Kanuni zorunluluklar ve iletmenin SG politika ve uygulamalar dikkate alndnda, kabul edebilecek dzeye indirilmi risk.

83

AVRUPA BIRLIININ 2002-2006 STRATEJISI;

yerlerinde

13.01.2013

risk alglama ve nleme kltrn oluturmak ve gelitirmek, sal ve gvenlii anlayna global bir yaklam getirmek, sal ve gvenlii uygulamalarnda yaygnlk, birlik ve beraberlik oluturarak, Serbest piyasa artlarnda rekabet eitlii salamak
84

13.01.2013

NEDEN RISK DEERLENDIRMESI?

KANUN NEDENLER AHLAK NEDENLER EKONOMK NEDENLER

85

13.01.2013

RSK DEERLENDRMES BE temel admdan oluur

EVET
1.ADIM TEHLKELER TANI
Tanmladnz tehlikelerle ilgili olarak herhangi bir mevzuat, standart, rehber veya madde gvenlik bilgi formu var m ? Bu konuda elinizdeki bu kaynaklar takip edin

5.ADIM ZLE VE TEKRAR ET

HAYIR

2.ADIM RSKLER DEERLENDR

4.ADIM KONTROL TEDBRLERN TAMAMLA

3.ADIM KONTROL TEDBRLERNE KARAR VER

86

I. ADIM TEHLKELERN BELRLENMES

13.01.2013

e balanmadan u veriler toplanp deerlendirilmelidir.

Kimyevi, fiziki ve biyolojik ajanlar listesi aktivitelerinin gzden geirilmesi Ortam lm raporlarnn incelenmesi kazas ve hadise (olay) raporlarnn incelenmesi Literatr taramas (standart vb.) malat verilerinin deerlendirilmesi Uzman grlerinden yararlanlmas Teknik periyodik kontrol raporlarnn incelenmesi SG Kurulu yllk faaliyet raporlarnn deerlendirilmesi, Benzeri dier iyerlerinden elde edilen veriler,
87

TEHLKELERN TESPT EDLMES (VI)

TEHLKELERN GRUPLANDIRILMASI

1. Mevzuat bazl gruplama, 2. Proses bazl gruplama, 3. Yerleim bazl gruplama, 4. Organizasyon bazl gruplama, 5. Bilimsel bazl gruplama, 6. Karma bazl gruplama,

1.MEVZUAT ESASL RISK GRUPLANDRMA

SG Ynetmelii (Genel) yeri Bina Eklentileri Ynetmelii, Ekipmanlarnn Kullanmnda SG Ynt. Kimyasal Maddelerle almalarda SG Yn. Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden Korunma Ynt. Grlt Ynetmelii, Titreim Ynetmelii, Elle Tama leri Ynetmelii, Ekranl Aralar Ynetmelii, Kanserojen Mutajen Maddelerle almalar SG Ynetmelii, Biyolojik Maddelerle almalar SG Ynetmelii, Maden leri Ynetmelii, Yap yerlerinde almalar SG Ynetmelii,

2. PROSES BAZL GRUPLAMA

yerinde bir ynetim sistemi Kalite, TS ISO 9000 evre TS ISO 14000 SG TS OHSAS 18000 kurulmu ve Proseslerin belirlenmi olmas halinde bu yaklam uygulanabilir.

3.YERLEIM ESASL GRUPLAMA

dari Binalar Dkmhane malat

Montaj

Kazan Dairesi

Komp.

Sosyal Tesisler Mutfak Yemekhane Soyunma Du Lavabo

3. YERLEM ESASLI RSK GRUPLANDIRMA

AIK ALANLAR TALALI MALAT ATL. PRES ATELYES

MUTFAK VE YEMEKHANE

SOYUNMA YERLER

DKMHANE

KAZAN DARES KOMPRESR DARES KAYNAK ATELYES

TRAFO VE DA. MRKZ. ARITMA TESSLER

BAKIM ONARIM

TEHLIKELERIN TANNMAS

u soru tehlikeleri tanmlamamza olanak tanr; Tehlike Kaynaklar nelerdir? Bu tehlikeden kim yada ne zarar grebilir? Zarar nasl ortaya kabilir?
93

13.01.2013

Balca tehlike faktrleri nelerdir?

Mekanik faktrler Nemli / slak koullarda almak
Basnl ortam

Kimyasallar Biyolojik materyaller

Elektrik Termal faktrler klim koullar

Titreim

Fiziksel stres
Psikolojik stres

Ses

Aydnlatma

Radyasyon

nsanlar

Renkler

Yangn, patlamalar

Hayvanlar

ok faktrl tehlikeler

TEHLIKE KAYNAKLARNN BELIRLENMESI:

Kurulan ekiple birlikte iyeri vaziyet plan ve i ak emalar ile kullanlan ham, yar mamul maddeler de dikkate alnarak iyerindeki tehlike kaynaklar aadaki ekilde belirlenmitir I. ler (yerinde Yaplan ya da Yrtlen ) II. lemler (operasyonlar) III. Kullanlan Maddeler IV. Makine ve donanmlar V. Kiiler (yeri veya evresinde bulunan kiiler,) VI. Organizasyonlar VII. evre VIII. Etkileimlerden

13.01.2013

I. LER yerinde Yaplan ya da Yrtlen, letme, Bakm onarm, Temizlik, Sosyal Tesislerden vb. faaliyetler)
96

13.01.2013

II. lemler (operasyonlar)

Yrtlen operasyonlar, Kimyevi prosesler, Vb.

Mekanik lemler, (Delme, Kesme, Kaynak vb

99

13.01.2013

III. Kullanlan Maddeler

yerinde kullanlan a) Ham, b) Yar mamul ve c) Mamul maddeler veya ilemler

srasnda kan maddeler

100

13.01.2013

IV. Makina ve donanmlar

yerinde kullanlan her trl
EKPMANLARI, Tesisat ve tertibatlar, Dzen ve sistemler, Vb.

101

13.01.2013

105

13.01.2013

V. KLER
yeri veya evresinde bulunan kiiler, alan, Stajyer, Ziyareti, veren veya vekilleri vb.)

107

13.01.2013

109

13.01.2013

110

13.01.2013

VI. Organizasyonlar
yerinde oluturulan organizasyonlar, Hiyerarik yap,

Ynetim Sistemleri
Eitim Organizasyonu, Yangn, Tahliye vb. Organizasyonlar

113

13.01.2013

VII. evre
evrede yer alan unsurlardan
alma evresi,

Fiziki

evre,

Biyolojik evre,

Corafi evre,
Jeolojik evre
114

13.01.2013

VIII.

ETKLEMLER

Unsurlarn birbirleri ile etkileimlerinden, Hammadde insan, nsan - Ekipman, ekipman - malzeme, nsan - organizasyon, Vb.
116

TEHLIKELERIN BELIRLENMESI RNEK;

1.

Btn farkl ilerle ilgili tehlikeler

2.

Btn farkl tehlike ve maruziyet trleri

antiye kurulumu, lojistik, kaz ileri, iskele, beton ii, mekanik iler (gaz, su), elektrik ileri, bina ii iler, altyap ileri, bahe ileri, antiye skm, ofis ileri

Kaza tehlikeleri Grlt, titreim, scaklk, radyasyon gibi fiziksel tehlikeler Kimyasallarn yol at havay kirleten maddeler, cilt maruziyeti gibi tehlikeler Yk kaldrma, tekrarlayan hareketler gibi nedenlerden kas iskelet sistemine binen basklar Taciz, kabadaylk gibi psiko-sosyal stres kaynaklar

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

1-alanlar hareketli para veya hareketli makinalarn tehlikesindeler mi?

2-Hareket eden makina, seyyar donanm/g beslemeli ara (forklift gibi) tehlikesinde mi?

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

3-alanlar dme/yksekten dme tehlikesinde mi?

4-alanlar yksekten malzeme dmesi tehlikesindeler mi?

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

5-alanlar mekanik kaldrma ilemi veya donanm tehlikesindeler mi?

6-alanlar kayma, taklma tehlikesindeler mi?

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

7-alanlar kaygan veya bozuk zeminde yrme tehlikesindeler mi?

8-alanlar elektrik ark/kayna/ oku tehlikesindeler mi?

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

10-alanlar toz/gaz/buhar ve biyolojik ajanlarla etkilenme tehlikesindeler mi? (*) 9-alanlar tehlikeli-zararl malzeme/kimyasal tama veya kullanma tehlikesindeler mi? (*)

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

9. Soruya cevabnz evet ise;
Kimyasal madde iin risk deerlendirmesi yapnz, MGBFnu dikkate alnz,

lave bilgi gerekiyorsa revir/hijyen/evre blm ile temas ederek malzemenin toksik etkisini deerlendirin.

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

Biyolojik etkenler iin: Revir/hijyen grubu ile grn, Toz, gaz, buhar iin;

Etkilenme yok edilebilir mi?

Koruyucu donanm kullanmak gerekli mi? zel nleyici tbbi muayene gerekir mi? Emin deilseniz revir/hijyen/evre blmleri ile haberleiniz.

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

11-alanlar yangn/patlama tehlikesindeler mi?

12-alanlar scak/souk temas tehlikesindeler mi?

13-alanlar evresel koullar/ istenmeyen iklim koullar tehlikesindeler mi? (*)

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

13. Soruya cevabnz evet ise;

Scak, souk veya nem ile etkilenme var m?

ikayetleri deerlendirmek iin lm yapmak gerekir mi?

Kiisel koruyucu donanm gerekli mi? Kullanlyor mu?

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

14-alanlar kt/ zayf aydnlatma tehlikesindeler mi? (*)

16-alanlar radyasyon/ zararl nlar tehlikesindeler mi?

15-alanlar 85 dBden yksek ses tehlikesindeler mi? (*)

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

15.Soruya cevabnz evet ise; Grlt yok edilebiliyor mu veya azaltlabiliyor mu?

Kulak koruyucu varm? Kullanlyor mu?

alanlar dzenli tbbi muayeneden geiyor mu?

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

EN 12464 standartna baknz. Makina atelyeleri;

Kaba ileme
ok ince ileme

: 250 lux,
: 2500 luxtr.

nce ileme ve parlatma : 400 lux,

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

17-alanlar el aleti kullanma tehlikesindeler mi? 18-alanlar keskin cisimler kullanma tehikesindeler mi?

19-alanlar tekrarlayan hareket tehlikesindeler mi? (*)

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

19.Soruya cevabnz evet ise;
Bakm grubu ile ortadan kaldrlmasn-azaltlp azaltlamayacan grn ikayetleri objektif hale getirmek iin lm gerekli mi? Sorun varsa revir ve SG sorumlusu ile grn

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

20-alanlar manuel yk kaldrma tehlikesindeler mi?

21-alanlar zayf ergonomik tehlikesindeler mi?

22-alanlar ergonomik gerginlik tehlikesindeler mi?

TEHLKEY BELRLEMEK N SORULAR

23-alanlar yetersiz eitim tehlikesindeler mi?

24-alanlar kapal yer almas tehlikesindeler mi? 25-alanlar maruz kald baka tehlikeler var m?

TEHLIKENIN TEHIS EDILMESI

Neden? Tehlikenin ortadan kaldrlmas veya kontrol altna alnabilmesi salamak iin, Nasl? Prosedrler ve Risk Metodolojileri kullanarak.

TEHLKELER BELRLENDRKEN;

Srekli yaplan iler.(retim,boyama vs.) Seyrek yaplanlar.(bakm, temizlik) Ar ve tehlikeli iler kapsamna girenler. DKKATE ALINMALIDIR! Firma sahas iinde yaplanlar, dnda yaplanlar. Kimyasal ,mekanik, biyolojik, elektriksel faaliyetler.

MAKNA TEHLKELER

TEHLKLER
Elektrik Mekanik Paralar Radyasyon Kimysallar
Termal Scak Souk MAKNE TEHLKLER

Buhar Gaz Lazerler

Basnl hava
Dierleri Grlt Vibrasyon
138

MAKNA TEHLKELER

RISKLER

Kimyasal Etkiler Elektrik oku Krlk yaralanma

Di. MAKNE TEHLKLER

Sarlk Tuzaklar Etki Temas Frlamalar Karmalar

Yanklar

139

TEHLIKELERIN BELIRLENMESINDE ZETLE; u soru tehlikeleri tanmlamamza olanak tanr; Tehlike Kaynaklar nelerdir? Bu tehlikeden kim yada ne zarar grebilir? Zarar nasl ortaya kabilir?

13.01.2013

140

YERNDEK RSKLER
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 KAYMA, TAKILMA ve BENZER NEDENLERLE DME YKSEKTEN DME ELLE TAIMA LER MEKANK TAIMA LER LETME NDE DOLAIM DEVRLME VE DME MAKNA VE ALETLER GRLT KULLANILAN MADDELER, YAYILMA VE ATIKLAR YANGIN VE PATLAMA ELEKTRK AYDINLATMA EKRANLI ALIMALAR ALIMA ORTAMININ KLM HJYEN - TEMZLK FASON VEYA BRLKTE ALIMA YETERSZ ETM-BLGLENDRME DAITIM VE ULAIM DER RSKLER

TEHLKE alma ortam: Kapal alan

RSK Bir kuyuda benzinle alan bir pompay kullanan (yetersiz havalandrlm alan) iilerin karbon monoksitten zehirlenme olasl zolasyonu yetersiz olan elektrikli bir el aletinin kullanan iiyi arpma olasl 40 Kg lk ykleri tayan bir iinin srt incinmesine maruz kalma olasl Srekli ses iddet dzeyi 80 dB(A)nn zerinde olan bir makinann yannda alan iilerin srekli iitme kaybna maruz kalma olasl Bir ofiste alanlarn sabit 75 dB(A)nn altnda dk grlt dzeyinde maruz kalmalar sonucu yorgunluk, endie, kayg ve/veya saldrganlk eklinde strese girme olasl

Enerji: Elektrik Elle Tama Grlt

Grlt

Madde: Bulac kan

Bulac bir hastal bulunan bir hastadan kan rnei alrken enjeksiyon yaralanmasna bal olarak ortaya kabilecek bulac hastalk olasl Koruyucusu olmayan bir preste alan iinin parmaklarn kaybetme olasl

yeri Pres makinesi

GZDEN KAAN TEHLKE TPLER

I. UZMAN OLMAYANLARCA FARK EDLEMEYENLER Aratrma ve gzlem gerekir * Her yere baklmaldr * Ne, neden, nerede, nasl, ne zaman sorular sorulmaldr ya kanlar

II. SREKL OLMAYANLAR * Tehlikeli davranlar, kaba akalar

III. N BELRT GSTERMEYENLER * Dier olaylar neticesinde orta

13.01.2013

TEHLKENN TANINMASI

165

13.01.2013

II. ADIM RSKLERN DEERLENDRLMES

R = X D
R= Risk = htimal D= Zararn Derecesi

166

13.01.2013

RSKLERN DEERLENDRLMES

167

II. ADIM

13.01.2013

yerinde bir olayn gerekleme ihtimalini gstermek iin aadaki ihtimal skalas kullanlr;

htimal
------------------OK KK KK ORTA YKSEK OK YKSEK

Ortaya kma skl / frekans iin

derecelendirme basamaklar
-------------------------------------------------YILDA BR AYDA BR AYDA BR HAFTADA BR HER GN
168

YARALANMA / HASAR OLASILII ZARARN MEYDANA GELME OLASL DEERLENDRLRKEN;

MARUZ KALABLECEK ALIAN SAYISI, TEHLKEYE MARUZ KALMA SIKLII VE SRES,

ELEKTRK, SU KESNTLER GB KONTROL VE NLEMLERN ETKNLN AZALTABLECEK DURUMLAR,

TESS VE MAKNALARDAK GVENLK BLEENLER EKSKLKLER, KSEL KORUYUCULARIN ETKNL VE KULLANIM SIKLII,

GVENSZ ORTAM VE DAVRANILAR,

ALIANLARIN SALIK DURUMU VE YAKLAIMI VB. DEERLENDRLMELDR.

II. ADIM

13.01.2013

SONULARA KARAR VERLMES

Muhtemel bir olay sonras beklenen zarar veya hasarn derecelendirilmesi iin aadaki skala kullanlr. SONU --------------OK HAFF HAFF ORTA CDD OK CDD DERECELENDRME ---------------------------------------- saati kayb yok, ilkyardm gerektiren gn kayb yok, ilk yardm gerektiren Hafif yaralanma, tedavi gerekir lm, Ciddi yaralanma, meslek hastal Birden ok lm, srekli i gremezlik

: : : : :

170

R=O X

RSK DZEY VEYA RSK SKORU

SONU
CDD Hafif (2) 4

OLASILI OK CDD ok OLASILIK K Hafif

OK ok YKSEK Kk 5(1) Kk YKSEK (2)

Anlamsz YKSEK 1

5 (1)

ZARARIN AIRLII ORTA HAFF OK HAFF Ciddi ok Orta (4) Ciddi (3) (5)

YKSEK 2

Dk

25
YKSEK 2
Dk

20 16

YKSEK 3

Dk

15

ORTA 4

Dk

10 8

Dk DK 5

YKSEK 4
Dk ORTA 6

Dk

ORTA 6

Dk

ORTA 8

Orta

DK 10

Orta

20
YKSEK ORTA
Dk 4

12
Orta ORTA 9

4
Orta DK

Orta ORTA (3)

Orta DK 12

3
Yksek KK (4)

15 15 10

12
ORTA 8
Orta

9
DK 12
Orta

6
DK 16
Yksek

3 2

15

ORTA

Dk 4

2
OK ok KK Yksek (5) 1

8
DK 10
Orta

6
DK 15
Orta

DK 20

Yksek

DK 5

Dk

DK 20

Yksek

DK Edilemez

Tolore

125

KABUL EDLEMEZ RSK DKKATE DEER RSK

13.01.2013

KABUL EDLEBLR RSK

SONU EYLEM KABUL EDLEMEZ RSK Bu risklerle ilgili hemen alma yaplmal DKKATE DEER RSK Bu risklere mmkn olduu kadar abuk mdahale edilmeli KABUL EDLEBLR RSK Acil tedbir gerektirmeyebilir

20, 25 15, 16
10, 12 8, 9

4, 5, 6 1, 2, 3

172

13.01.2013

KONTROL TEDBRLERNE KARAR VERME

Bu admda risklerin kabul edilebilir dzeye indirilmesi iin gerekli kontrol tedbirlerine karar verilir.

173

3-KONTROL TEDBRLERNE KARAR VERME

Bu admda risklerin kabul edilebilir dzeye indirilmesi iin gerekli kontrol tedbirlerine karar verilir. KONTROLLERN HYERARK DZEN(ncelikler) 1- TEHLKENN ORTADAN KALDIRILMASI, 2-KAME , 3-TEHLKEY AZALTAN TEKNK NLEMLERN ALINMASI (Otomasyon,sre kstlamas,uzaklatrma,ayrma, havalandrma.) 4-ORGANZASYONEL DZENLEMELER (vardiyal alma,iyeri dzeni,egitim,denetim,disiplin ) 5-KSEL KORUYUCU DONANIM.

13.01.2013

KONTROL TEDBRLERNN UYGULANMASI Bu admda seilen kontrol tedbirleri

uygulanarak

tamamlanr

175

13.01.2013

Kontrol tedbirlerinin tamamlanmas u hususlar ierir; alma yntemlerinin gelitirilmesi letiim Eitim ve retimin salanmas Denetim Bakm

176

13.01.2013

RSKN KONTROLU

177

4. Temel nlemler
Tedbirlerin ncelii Tedbirlerin arl
1. Risk kaynann nlenmesi/ortadan kaldrlmas, azaltlmas, kaynan zelliklerinin deitirilmesi 2. Teknik gvenlik tedbirleri (Fiziksel olarak bireyin riskten izole edilmesi) 3. Organizasyonla ilgili tedbirler

(Risk faktryle temas eden kii saysnn ve sresinin azaltlmas)

4. Kiisel koruyucu donanmlarn kullanlmas

5. Davranlarla ilgili tedbirler (Eitim)

Teknik Gvenlik Tedbirleri

4. Temel nlemler
rn. Makine koruyucular

Ayarlanabilir koruyucu para

Yksekten dmelere kar toplu koruma tedbirler

Kenar koruma

Gvenlik alar

Kapak

Barikatlama

Emniyet kemeri=Kiisel koruma

4. Temel nlemler
KIISEL KORUNMA EKIPMANLAR (KKE)

RNEK UYGULAMA

KMYASAL MADDELERLE LGL RSK DEERLENDRMES

182

MESLEK HASTALII

PROSES RSK

Cilde kar risk

Solunum riski Yangn-patlama riski

ANLIK ETK = Zararl etki aniden ortaya kar

KRONK ETK=Zararl etki uzun srede ortaya kar.

KULLANILAN MKTARA GRE RSK ARTAR

KATILAR

g
DK

kg
ORTA

ton
YKSEK RSK

SIVILAR

mL

TANE BOYU KLDKE RSK ARTAR

DK

ORTA

YKSEK RSK

KULLANMA SICAKLII LE RSK ARTAR

GVENL BLG KAYNAKLARI 1-rn etiketleri

2-Malzeme Gvenlik Bilgi Formlar (MSDS)

RNEK ETKET
METHANOL 200-659-6 EG-Kennzeichnung
Zehirli Kolay alevlenebilir

Solunduunda, yutuldulduunda, ciltle temasnda zehirli. Solunduunda, yutulduunda, ciltle temasnda geri dn mmkn olmayan hasar verebilir. ocuklarn yaknnda bulundurulmamaldr. Kaplar kapal tutulmaldr. Is kaynaklarndan uzakta depolanmaldr. Yaknnda sigara iilmez. Kullanrken zel eldiven, ayakkab ve elbise giyilmelidir.

Etiketlerde bulunan,
T Xn

TEHLKE SEMBOL

+
TEHLKE KODU

Zehirli

Zararl

R20-Solunduunda zararl
R21-Ciltle temasta zararl

birlikte deerlendirilmelidir.

MALZEME GVENLK BLG FORMLARI (=MATERIAL SAFETY DATA SHEET, MSDS)

Tehlikeli zelliklerden en kimyasallar iin hazrlanr.

az

birine

sahip

thalat, retici, datc en ge ilk teslimatla elektronik ortamda ve yazl metin halinde Trke olarak vermek zorundadr. Gncellendiinde gncel kopyay gndermelidir. Akredite kiilerce hazrlanm olmaldr.

1. Risk nedir? 2. Bilgi kaynaklar

3. Tedbirlere karar verme

OPERASYONEL KORUMA NLEMLER SIRALAMASI

TEMEL NLEMLER

TEKNK NLEMLER

TAM IZOLASYON

- otomatik boaltma vb.-

GENEL HAVALANDIRMA

LOKAL HAVALANDIRMA

KAPALI SSTEM

1. Risk nedir? 2. Bilgi kaynaklar 3. Tedbirlere karar verme

4. Kiisel korunma nlemleri

KSEL KORUMA NLEMLER SIRALAMASI

TEMZ ALIMA

Temel hijyen nlemleri - sonunda kiisel temizlik -Bulam i elbiselerinin temizlii -Bulam elbiselerle normal elbiselerin ayrlmas.

Koruyucu eldiven, maske ve giysi kullanma

13.01.2013

ZLE VE TEKRAR ET
Son adm tedbirlerin etkinliinin izlenmesi ve tekrar edilerek gzden geirilmesidir

197

13.01.2013

Bu admda en azndan u sorular cevaplandrlmaldr.

Seilen kontrol tedbirleri planland gibi tamamlanm m ? Seilen kontrol tedbirleri yerinde tedbirler mi ? Bu kontrol tedbirleri uygulanm m ? Bu kontrol tedbirleri doru bir ekilde uygulanm m ? Seilen yntem alyor mu ? Yaplan deiiklikler amalarnza uygun sonulanm m? Deerlendirilen risklere mazuriyet ortadan kaldrlm veya yeterince azaltlm m ?

198

BIR TEHLIKE KAYNANA GRE

Tehlike

Risk

Mevcut nlemler

Risk kontrolu

Sorumluluk

Zamanlama

Dzensiz ara kablosu

Taklp Yok dme riski, elektrik arpmas yok

Kabloyu Ynetici topla, Sreci gzden geir, Ynetici Daha fazla priz yap Bakm

Hemen

Hemen 1 ay

RNEK: TEHLKELER
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Gece almalar iin evre aydnlatmas yoktur. Bakmc ustann eitim belgesi yoktur. Kapal alanlarda ara ve yaya ayn yolu kullanmaktadr. Yollarn yzeyinde ukurluklar olumutur. Ykleme boaltma rampalar genilikleri yetersizdir. Gzergah belirlemesi ve iaretleme yaplmamtr. (c) hammadde bidonlarn tamak iin ekipman uygun deildir. 8. (e) Mamul maddesi kutular forklift kapasitesini zorlamaktadr. 9. yerinde i ve SG organizasyonu skntlar yaanmaktadr. 10. Operatrlerden ikisinin ehliyeti yoktur. 11. Yk ve atallar zerinde insan tanmaktatr.

Sra

FAALYET/ TEHLKE GECE ALIMA/ GR AZLII TEHL. HAREKET/ ETM YAYA YOLU AYRILMAMI YOLDA UKURLAR RAMPA DAR SEYR GL./ /ARETLEME TAIMA EKPMANI AIRI YK/ KAPASTE AIMI ORGANZASYON EHLYET NAKLYE/NSAN TAIMA

Kimler MARUZ Kal. Operatr/ Yayalar OperatrYayalar Yayalar Operatr Operatr Operatr/ Yayalar Yaya Operatr/ Yayalar Herkes Operatr/ Yaya Yayalar

HTML

ZARAR DDETi

RSK DE.

SONU

5 2 5 3 4 4 2 2 3 4 2

4 3 3 3 4 4 5 5 3 4 5

20 6 15 9 16 16 10 10 9 16 10

Orta

Dk

Yksek Orta Orta Orta Orta Dk Dk Orta Orta

4 5 6

7 8

9 10

11

RSK DEERLENDRME VE KONTROL FORMU

Sra 6 5 10 3 1 7 11 8 4 9 2 Faaliyet/ Tehlike aretleme yok Rampa dar Ehliyetsiz operatr Yaya yolu ayrlmamtr. Aydnlatma yok Ekipman yetersiz nsan tanyor Kapasite yetersiz Yolda ukur var Org. Uygun deil Ustann et. Ytz. Risk Skoru 16 16 16 15 10 10 10 10 9 9 3 Sonu Traf. iaretleri yerlet. Korugan yaplacak Ehliyetli operatr sa. Yollar boyanarak ayrlacak evre ayd.yaplmal Bidon tutu ekp. Aratr Disipline edilecek Bu ykte Dier forklift kullanlacak Tamir edilecek Uygun org. in aratrma yaplacak Eitime gnderilecek Taml. Tarihi Bir ay Bir ay Alt Bir ay ay Alt ay derhal Derhal Bir ay ay Bir yl Sorumlu hale hale Bakm Bakm hale dari dare Bakm Persl. Et.

TEHLKE KAYNAI
TORNA TEZGAHI

TEHLKE
1. apak frlamas

RSK
Gze apak Kamas Yzde yaralanma Elektrik arpmas

SONU

Yaralanma, Gzn Kaybedilmesi

2.Elektrik

TEDBR NE OLMALI?
24-48 V. Lamba
Operasyon noktas koruyucu (siper) Gzlk

Gvde topraklamas

TEHLKE- YKSEKTE ALIMA

TEHLKE- YKSEKTE ALIMA

TEHLKE KAYNAI

TEHLKE

RSK

SONU

Yksekte alma

Gvenlik Halatnn olmamas, Emniyet Kemeri Olmadan alma

Denge Kayb yada Kayma Sonucu Dme

lm yada Ar Yaralanma (srekli i gremezlik)

TEDBR NE OLMALI?
Sabitleme ekipman Gvenlik halat Parat tipi emniyet kemeri

SU VE ELEKTRK BRLKTE LDRCDR

!!!

BIR TEHLIKE KAYNANA GRE (ELEK.KABLOSU)

Tehlike Risk
Mevcut Risk nlemler kontrol Sorumlul Zamanla uk ma

Dzensiz ve slanm ara kablosu

Taklp Yok dme riski, elektrik yok arpma s

Kabloyu Ynetici topla, Sreci gzden Ynetici geir, Daha fazla priz Bakm yap

Hemen

Hemen 10 gn

Forklift ile malzeme tama iine zel TEHLKELER - 1

1. Gece almalar iin evre aydnlatmas yoktur.
2. Bakmc ustann eitim belgesi yoktur. 3. Forklift ile alanlar ayn yolu kullanmaktadr.

4. yeri zemininde ukurluklar olumutur.

5. Ykleme ve boaltma yerlerinde iareti yoktur.

Forklift ile malzeme tama iine zel TEHLKELER - 2

6-yerinde gvenlik iaretleri yoktur.
7-Ar ve yanl ykleme yaplmaktadr. 8-yerinde i ve SG organizasyonu skntlar yaanmaktadr.

Forklift ile malzeme tama iine zel TEHLKELER - 2

9. ki operatrden birinin ehliyeti(sertifikas) yoktur. 10. Makineleri zerinde insan tanmaktadr.

11. Forkliftler sratli kullanlmaktadr.

12. Forkliftlerin, ie balamadan nce lastik havas, frenler, farlar gibi kontrolleri yaplmamaktadr.

RSK DERECELENDRLMES
Sra

FAALYET/ TEHLKE GECE ALIMA/ GR AZLII TEHL. HAREKET/ ETM YAYA YOLU AYRILMAMI YOLDA UKURLAR ARET YOK

Kimler MARUZ Kal. Opr./Src/ Yayalar Operatr/ Tam.Ustas Yayalar

HTML

ZARAR DDETi

RSK DE.

SONU

4 2 5 3 4 4 2

5 3 3 3 4 4 5

20 6 15 9 16 16 10

Yksek

Dk

Yksek

4 5

Srcler Operatr ve Srcler Operatr/ Yayalar Opr./ Src/ Yayalar

Orta Yksek

GVENLK ARETLER AIRI YK/ KAPASTE AIMI

Yksek

Orta

RSK DERECELENDRLMES

Sra

FAALYET/ TEHLKE ORGANZASYON

Kimler MARUZ Kal. Herkes

HTML

ZARAR DDETi

RSK DE.

SONU

3 4

3 4

9 16

Dk

EHLYET

Opr./ Src/ Yayalar Yayalar

Yksek

10

NAKLYE/NSAN TAIMA ARALARIN SRATL KULLANILMASI

10

Orta

11

Opr./Src/ Yayalar

20

Yksek

12

ARALARIN KONTROLLER

Operatr/ Yayalar

Orta

RSK DEERLENDRME VE KONTROL FORMU

Sra Faaliyet/Tehlike Risk Skoru
20 20 16 16 16 15

Kontrol nlemi

Taml. Tarihi
Hemen 1 hafta 15 gn Bir ay 5 Gn Bir ay

Soruml u
Bakm SG Mh. dare hale Pers. Bakm

1 11 5 6 9 3

Aydnlatma yok Aralarn Sratli kul.. areti yok aretleme yok Ehliyetsiz opr./Sr. Yaya yolu ayrlmamtr.

evre ayd.yaplmal Eitim Gzetim Eleman yetitirilecek Traf. iaretleri yerlet. Ehliyetli opr. Src sa. Yollar boyanarak ayrlacak

Ar Ykleme

10

Eitim/ Yk.Kap.Ara Alm Derhal/ Per./ 1 ay hale

RSK DEERLENDRME VE KONTROL FORMU

Sra

Faaliyet/Tehlike

Risk Skoru 10 9

Kontrol nlemi

Taml. Tarihi derhal Bir ay

Sorumlu

10 4

nsan tanyor Yolda ukur var

Disipline edilecek Tamir edilecek

dari Bakm

Org. Uygun deil

Uygun org. in ara. Ypl.

Periyodik Bakm Eitime gnderilecek

20 Gn Persl.

12 2

Ara Kontrol Ustann et. Ytz.

8 6

20 gn Bakm 2 ay Pers.

EK-LST LE RSK ANALZ RNE

Uygun Yetersiz Yok

Kontrol yaplan konu

Dnceler

Tehlikeli alan yeterince tanmlanm-snrlanm m? Alana giriler kontrol altnda m? Gerekli uyar iaretleri var m?Uyar iaretleri doru ve grlebilir mi? Yangn tedbirleri prosedrlere uygun mu? Alanda alanlar uygun ve yeterli eitimleri almlar m?

Kiisel koruyucular var m? Uygun mu?

Acil durum plan var ve grlebilir mi?

RNEK ALIMA (II)

RNEK ALIMA (I)

RNEK ALIMA (III)

KONTROL LSTES
Sra No: Alnan nlemler Sorumlu
(Kim?)

Tarih
(Ne zamana Kadar?)

Testerede Parmaklarn Kesilmesi

VE

Parmaklar testereye temas ediyor

Koruyucu yok

Testere dnyor

VEYA VEYA

Para Ufak

Tezgahn Koruyucusu Yok

Koruyucu kartlm

VEYA

VE Para Krlyor Para Skyor Koruyucu ie uygun deil veren kartm

Umursanmam Kullanm Hatas

VE

Tezgahla Birlikte Verilmemi

alan kartm

veren Aldrmam

PERYODK RSK ANALZLERNN YAPILMASI

yerindeki tehlikelerin bykl, alan says, alanlarn eitim durumu, teknolojik deimeler ve yasal artlar da dikkate alnarak risk deerlendirmesi almalarm iin bir periyot belirlenmeli ve bu almalar tmyle tekrar edilmelidir. Ayrca; Yeni bir makine veya ekipman alnmas durumunda, Teknoloji deiikliinde, retim tarz ve ekli deitiinde, Personel yapsnda ciddi anlamda deiiklik olduunda, Kazas ve meslek hastalklar durumunda Sal Gvenlii kurulu veya uzmannn gerek grmesi halinde Yeni hammadde ve/veya yar mamul maddelerin retime srecine girmesi durumunda Yeni bir mevzuatn yrrle girmesi veya mevcut mevzuatta deiiklik yaplmas durumunda RSK DEERLENDRMES YAPILMALIDIR.

RSK DEERLENDRMESNN KALTES

Btn tehlikeleri tanmladnz m?
Uygun bir metod kullandnz m? Riskleri doru deerlendirdiniz mi? lgili alanlarda nceliklerinizi belirlediniz mi?

13.01.2013

227

10-RSK ANALZ VE RSK DEERLENDRME

TEHLKENN TANINMASI

229

RSKLERN DEERLENDRLMES

230

RSKN KONTROLU

231