MAKALE

ZM
Av. amil DEMR / Ankara Barosu

Siber Uyumazlk

Gelecei sylemenin en iyi yolu ona yatrm yapmaktr. Digital teknoloji uzman Richard Susskin in bu szn ilk okuduumda olduka etkilendiimi itiraf etmeliyim. te bu szn hakkn tam manasyla veren bir kiiden bahsedeceim. Charles Brofman gerekten de gelecee yatrm yapt ve kazand. Eski bir dava avukat olan C. Brofman, dnyann lider online uyumazlk zm irketi Cybersettlein kurucu ortaklarndandr. Cybersettle, online uyumazlk zm (ODR) olarak bilinen, hereyin dijital teknoloji ile birlikte kullanlarak hak taleplerinin hzl ve ekonomik bir ekilde ileri srlebildii bir eit uyumazlk zm srecidir. Brofman 1996 da Cybersettle eine az rastlanr bir ileri grllkle kurdu. Peki bu ilgin bak asn ne tetiklemiti? Her dava avukat ya da arabulucunun zemeyecekleri bir dava iin mcadele ettikleri bir durum tetiklemiti. Cybersettle, 1995 te Charles Brofman ve James Burcheta nn bir sigorta tazminatn zmek iin kart taraflar temsil ettikleri bir davada, kar karya gelmeleriyle geliti. Bu davada, davac olarak temsil edilen Jim in, davalnn avukat Charlie nin demeye raz olduu miktardan on binlerce dolar fazla talepleri vard. Her iki taraf da, sonuta davay zme ulatrmak iin gereken miktardan olduka uzak olmasna ramen, zme ulamak iin taleplerinden taviz vermeyi istemiyorlard ve durum davaya konu olmutu. Mahkeme binasnda, taleplerinin en son rakamlarn yazarak, mahkemenin yaz ileri mdrne vermeye karar verdiler. Eer taraflar birbirlerine birka bin dolarlk aralkta iseler yaz ileri mdr tamamdr demeleri iin taraflar bilgilendirecektir. Dava bu
biliim ve hukuk

44

ekilde zlemezse mdr ktlar yok edecektir ve asla aklamayacaktr. Miktarlar mdre teslim edildiinde mdr, birden tamamdr dedi. Karlkl miktarlarn birbirinden fark 1,000 dolarlk bir aralktayd. Aralarndaki bu fark blerek davay dakikalar iinde zm oldular. Cybersettle ite bu ekilde, davalar hzl ve adil bir ekilde zmek, taraflara ve avukatlarna ve bazen imkansz isteyenlere yardm etmek isteiyle domutur. Peki, Cybersettle nasl alr? Cybersettle patentli ve otomatik olarak kullanma sunulmu, online, taraflara, taleplerine abucak ve gizlice karar vermeleri iin izin veren double-blind (iki tarafn da birbirlerinin teklifini gremedii) bir uyumazlk zm sistemidir. Eitimli asistanlar araclyla yaplan seimlik telefon kolayl ise iletiim zorluklarn ortadan kaldrmak ve anlama mzakerelerini raynda tutmak iin kullanma hazrdr. Ayrca taraflar tkandklarnda ntr bir ekilde becerilendirilmi yardm dan faydalanabilirler. Bu online hizmet, eleen talep ve tekliflerle yksek hzla anlamalar retir. Bu sre bir kere baladnda, taraflar frsata sahipler ya da bir davay zmek iin raundlar yaparlar. Her raund iin bir talep ve teklif girilir; Cybersettle bu talepleri karl olan teklifle hemen karlatrr. Teklif karsndakinin talebinden daha iyi ya da eit olduu zaman bu dava hemen zlm olur. Cybersettle kim kullanr ve neden kullanr? Cybersettle n dava zmesine ahitlik etmi olan birok memnun mterisi vardr. Onun imdiye kadar neredeyse 200,000 tutanakla desteklenmi anlamalarnn, 1.457.299.751 $ lk toplam deeri olduka etkileyici bir rakam. Cybersettle kullananlar arasnda avukatlar, hukukular, sigorta hizmeti verenler, nc kiiler veya yneticileri, kendini sigorta ettirenler, belediyeleri kapsayacak ekilde de devlet vardr. Peki Cybersettle neden kullanyorlar? New York un Cybersettle kullanarak kazand 11,6 milyon dolar buna sebep gsterebilir. Bu rakam New York ehrin Cybersettle n ilk kullanm ylnda dava masraflarndan tasarruf ettii milyon dolarlar ifade ediyor. 40,000 adet birikmi davayla ba baa kalan ehir, etkili admlar atmaya ihtiya duydu. New York, Cybersettle n anlama srecinin iine entegre olan ilk ehir olarak, grlen davalarn 66% sn 30 gn ierisinde zebildi. Bylece biriken davalar nemli lde azaltt ve hatr saylr bir dava masraf tasarrufunun da farkna varlmasn salam oldu. Mterileri iin Cybersettle neredeyse risksiz bir tekliftir. Bahsedilen double-blind artrma ya da eksiltme; taraflarn girdikleri rakamlar ve bundan sonraki adamlarn, riske atmadan pozisyon almalar anlamna gelir. Bu ilk teklifle ilgili olarak ya da yz yze mzakerenin dier tehlikeleriyle ilgili hibir endieye gerek olmad anlamna gelir. En nemlisi de taraflar anlaamazlarsa herhangi bir deme yapmyorlar. Byle bir sistem neden sevilmesin ki?

Hz ve bir ATM cihaz gibi yedi gn yirmi drt saat giri imkan da Cybersettle ok ekici klan dier zelliidir. Ayrca eer taraflar biti izgisini gemek iin fazladan destek ya da tevik isterlerse eitimli telefonla destek uzmanlarna normal i saatleri boyunca ulalabilirler. Gerekten nasl altn merak ediyorsanzsistem demo yu tklayarak Cybersettle la bir deneme sr yapmanz da mmkn. Sonu olarak Cybersettle hakknda daha fazla bilgi almak iin sitesini ziyaret edebilirsiz. Teknoloji araclya arabuluculuun, bu cesur adm hakknda daha fazla bilgi almak iin, ABA Journal daki ODR yi mkemmel bir ekilde anlatan Settling It On the Web adl makaleyi okumanz tavsiye ederim.

biliim ve hukuk

45