Erciyes niv Vet Fak Derg 6(1) 77-82, 2009 J Fac Vet Med Univ Erciyes 6(1) 77-82,

2009

Derleme K. ARSLAN, B. AKYZ Review Article

Gen Transfer Teknolojileri

Korhan ARSLAN 1, Bilal AKYZ 2
Erciyes niversitesi Veteriner Fakltesi, Genetik Anabilim Dal, Kayseri-TRKYE Erciyes niversitesi Veteriner Fakltesi, Zootekni Anabilim Dal, Kayseri-TRKYE

1 2

zet: Rekombinant DNA teknolojisindeki sratli gelime gen aktiviteleri ile ilgili almalar yapmak iin yeni frsatlar ortaya karm bu sebeple gen aktarm teknikleri gn getike daha byk nem kazanmtr. Gen transfer teknolojisi, iftlik hayvanlarnn retiminde ve slahnda doal yntemlerin dnda yeni genlerin hzl bir ekilde aktarmnn salamas yn ile nemli avantajlar salamaktadr. Bu derlemede gen aktarm teknikleri ile ilgili bilgi vermek amalanmtr. Anahtar Kelimeler: Gen transferi, rekombinant, teknoloji

Gene Transfer Technologies Summary: Rapid developments in recombinant DNA technology have provided new opportunities for fresh studies in gene activities. Thus gene transfer techniques have gained greater importance day by day. Gene transfer technology offers advantages, in that it enables new genes quick transfer in the production and breeding of farm animals, in addition to natural methods. This compillation aims to give information on gene transfer techniques. Key Words: Gen transfer, recombinant, technology

Giri Genler etkilerini, protein oluumu ile sonulanan ve santral doma olarak adlandrlan mekanizma ile gsterirler. Genetik mhendislii teknikleri kullanlarak genetik materyalin temeli olan deoksiribonkleik asidin (DNA) yapsna belirli uzunlukta zel gen dizilerinin aktarlmas ilemine gen transferi denir (8). Transgenik hayvanlar kendi genomunda baka bir organizmaya ait rekombinant bir geni tayan hayvanlar olarak tanmlanmaktadr (25). Yabanc bir genin, gen transfer teknikleri ile genoma sokulmasyla transgenik hayvanlar elde edilmektedir. Gen aktarmnn yaplabileceini gsteren ilk deneysel alma, 1928 ylnda Griffith tarafndan gerekletirilmitir. Yaplan deneysel aratrmada patojen olmayan pneumokok bakterilerinin, s etkisi ile ldrlm patojen pneumokoklar ile ayn ortama konduunda patojenik zellik kazand tesbit edilmi ve genetik materyal transferinin mmkn olduu fikri ilk kez ortaya konmutur (26). Avery ve ark. 1944 ylnda yaptklar alma sonunda genetik materyal olan DNAnn transforme edilebileceini bir baka deyile gen aktarmnn mmkn olabileceini belirlemilerdir. Rekombinant DNA teknolojisindeki sratli gelime gen aktiviteleri ile ilgili almalar yapmak iin yeni frsatlar ortaya karmtr. Bununla birlikte molekler biyoloji ve genetik mhendislii alannda ya-

plan almalarda, gen aktarm teknolojilerinin nemi gn getike artmaktadr (5). iftlik hayvanlarna gen transferi; elde edilen yavru says, st miktar, yapa miktar ve kalitesi, yemden yararlanma kabiliyeti ve hastalklara direncin ykseltilmesi amac ile yaplmaktadr. nemli bir dier hedef ise transgenik hayvanlarn organ vericisi haline getirilmesidir (21). zellikle transfer edilen genin sentezlettii proteinlerin elde edilmesi, yani transgenik hayvanlardan teraptik amal rn elde edilmesi hedeflendiinde, bu alandaki almalar da farkl bir boyut kazanmtr (9). Bununla birlikte transgenik biyoreaktr hayvanlardan elde edilebilecek teraptik zellikli rekombinant proteinlerden salanacak faydalarn son derece yksek olaca dnlmektedir (10). Yaplan almalarda, nemli olan baz protein ve teraptik maddelerin retiminden sorumlu genlerin transfer edilmesi yoluyla hayvanlarn kanndan veya stnden bu genlerin kodladklar maddelerin elde edilmesi amalanmtr (23, 28, 49). Gen Transfer Teknikleri 1- Pronklear mikroenjeksiyon yntemi: Yntem yabanc genetik materyalin bir hcreli aamadaki embriyolarn pronkleuslarna direk olarak aktarlmas olarak tanmlanmaktadr. Pronklear mikroenjeksiyonla genin aktarmnda, genler genoma birka ile yzlerce kopya arasnda deien sayda rastgele blgelerden integre olmaktadr (29, 31, 40). Aktarlm olan gen anneden yavruya 77

Geli Tarihi/Submission Date : 08.09.2009 Kabul Tarihi/Accepted Date : 25.09.2009

Gen transfer

Erciyes niv Vet Fak Derg 6(1) 77-82, 2009

aktarlarak jenerasyonlar aras gei zellii gsterebilmektedir (42). Yntem ilk kez fareler zerinde allmtr (25). Alnan baarl sonular sonrasnda koyun, sr gibi iftlik hayvanlarnn kullanld almalar yapld bildirilmitir (33). Mikroenjeksiyon ynteminde transfer edilecek genin iki temel blgeden oluacak ekilde hazrlanmas gerektii bildirilmektedir (27). lk blge protein kodlayan diziler olan exon ve protein kodlamayan diziler olan intronlardan oluur ve transkripsiyonel nite olarak adlandrlr (6). kinci blge promotor, enhancer, reporter olarak adlandrlan genin ekspresyonunu kontrol eden dzenleyici elementlerin bulunduu blgedir (6). Promotor blgeler transgenin ekspresyon gsterecei blgeleri ve zaman belirleyen dzenleyici diziler olarak tanmlanmaktadr. Enhancer blgeler bulunduu genin transkripsiyonunu arttran dizilerdir. Protein kodlayan diziler reporter olarak adlandrlr ve translasyon balama kodunu, transgen sonlandrma kodonu ile kozak dizisi olarak adlandrlan zel dizilerden oluurlar (5). Mikroenjeksiyon zamannn ve uygulanacak blgenin seiminin nemi vurgulanmaktadr (29). Mikroenjeksiyon aamasnda dii ve erkek pronkleusu grnr halde olan bir hcreli aamadaki embriyolar seilmektedir (31). Mikroenjeksiyonun diiye gre ortalama iki kat byklkteki erkek pronkleusa 1-2 pikolitre olacak ekilde yapld ve pronkleusun iki kat bykle ulamasnn mikroenjeksiyonun baarl bir ekilde gerekletirildii ynnde en nemli gsterge olduu bildirilmektedir (28). Aktarm baarsn etkileyen nemli dier parametrenin mikroenjekte edilen genin konsantrasyonu olduu ve yksek konsantrasyondaki genetik materyalin embriyolarn lmne sebep olduu vurgulanmaktadr (11). Ortam ssnn da ilemin baarsn etkileyen nemli bir dier parametre olduu bildirilmektedir (28). Pronklear mikroenjeksiyon ynteminin baarsnda uygulamay yapan aratrmacnn deneyimli olmasnn da nemli etkisinin olduu bildirilmektedir (28). Mikroenjeksiyon baars kadar, mikroenjekte embriyolarn tayc diilere aktarmnn da yntemin baars zerinde nemli etkisi vardr (11). Pronklear mikroenjeksiyon teknolojisinin, hayvan uygulamalarndaki baars yntemin insan embriyolarna gen aktarm iinde uygulanabilir bir yntem olduu ynndeki dnceleri kuvvetlendirmitir (29, 50). 2- Viral vektrlerle gen transferi teknii: Hayvanlarda embriyonal dnemde, karyotik viral vek78

trler aracl ile gen transferi uygulamalarnn yaplabildii ve aktarlan genlerin genomik yapya katlarak expresyonlarnn saland bildirilmektedir (43). DNA ve RNA karakterinde genetik materyal tayan viruslar ierisinde en ok tercih edilen viral vektr RNA karakterli bir virs olan retrovirstr (50). 2.1- Retroviral gen aktarm: Retroviral gen aktarm, erken geliim dnemindeki embriyolarn (8-16 hcre), aktarm yaplmak istenen gen blgesini tayan rekombinant retroviral vektrler ile enfekte edilmesi prensibine dayal bir gen transfer yntemdir ( 30, 34, 53). Retrovirsler, yksek integrayon kapasiteleri ve tadklar genetik materyalin hedef genoma tek kopya olarak integrasyon baarsnn yksek olmas zellikleri nedeniyle ideal tayclardr (19). Aktarmlar srasnda tek kopyann genoma integrasyonunun mozaizim grlme olasln ortaya kard bildirilmektedir (16). Retroviral gen transferi yntemi kullanlarak, sr, koyun, tavuk, balk ve laboratuar hayvanlarnda baarl gen transferi almalarnn yapld bildirilmitir (17, 18, 37, 44). Genetik materyal olarak RNA tayan rekombinant retrovirslerin hedefe aktarm ile virusun yapsnda bulunan viral ters trinskriptaz enziminin aktifletii ve RNA formundaki genetik materyalin DNAya evrilerek genoma integrasyonun gerekletii bildirilmektedir (47). Retroviral gen aktarm metodunda karlalan en byk problem virusun fiziksel hacminin getirdii fiziksel kstlama sebebi ile yalnzca snrl byklkteki genetik materalin aktarlabilmesidir (48, 51). Transgenin byklnn 7 kb ile snrl olmas nedeni ile bu aktarm yntemi ile ancak kk gen konstraktlarnn aktarmnn gerekletirilebilecei bildirilmektedir (41). Transfer edilmesi istenen geni tayan retroviruslarn hazrlanmasnn teknolojik laboratuar gerektirmesi ve yntemin maliyetinin yksek olmas yntemin kullanmn kstlayan dezavantajlardr (20). Bildirilen btn dezavantajlarna ramen retroviral gen aktarm teknolojisi ile farkl trler arasndaki genetik materyalin aktarm almalardan elde edilen baarl sonular, yntemin ne kadar nemli olduunu ortaya koymaktadr (45). 3- Embriyonik kk hcre yntemi: Embriyonik kk hcreler blastosist aamasndaki embriyolarn i hcre kitlesindeki hcrelerden kken alan hcrelerdir (14). hcre kitlesi hcreleri pluripotent zellik gsteren germ yapra olan endoderm, mezoderm ve ektodermden kken alan oklu hcre tiplerine dnebilme yeteneine sahip hcre-

Erciyes niv Vet Fak Derg 6(1) 77-82, 2009

K. ARSLAN, B. AKYZ

lerdir. Ancak plasenta ve destekleyici dokular oluturma yetenekleri yoktur (16). Bir baka deyile ekstra embriyonik yaplar oluturamazlar. Bu nedenle pluripotent zellikteki bir embriyonik kk hcre birok vcut hcresine (yaklak 220 eit vcut hcresi) dnebilme yeteneine sahip olmasna ramen tam bir organizma oluumu gerekletiremez (16). Embriyonik kk hcreler, ilk kez Evans ve Kaufman adl aratrclar tarafndan 1981ylnda fare embriyolarndan elde edilmitir (22). Fare embriyonik kk hcrelerinin elde edilmelerini takip eden yllarda embriyo kaynakl kk hcre terimi kullanlmaya balanm ancak bu terim zamanla embriyonik kk hcre olarak deimi ve yerlemitir (16). Embriyonik kk hcre yolu ile gen aktarm; elektroporasyon veya transfeksiyon yolu ile gen aktarm yaplm kk hcrelerin morula ya da blastula aamasndaki bir baka embriyoya aktarlmas olarak tanmlanmaktadr (1). Doacak yavrularn iki farkl embriyodan kken aldklar iin kimerik olduklar bildirilmitir (54). Her iki hcre grubunun oran kimeralar arasnda veya bir kimerann dokular arasnda farkllk gstermektedir (2). Embriyonik kk hcre ile gen aktarmnn avantajlarndan biri, genetik maniplasyon sonularnn hcreler embriyoya verilmeden nce in-vitro olarak, gerek farkllamam hcrelerde gerekse farkllama esnasnda izlenebilmesidir (3). nemli bir dier avantaj ise istenen genin hedeflenmesi ile homolog rekombinasyonun ekillendirilmesi, bylece hayvann kendi geni ile onun homologu olan baka bir genin yer deitirmesi salanarak genetik modifiye hayvanlarn gelitirilebilmesidir. Bu hayvan modelleri in-vivo olarak kark geliim sisteminde hedef genlerin fonksiyonlarnn allmasna imkn salar (3). 4- Spermatozoa hcreleri aracl ile gen transferi: Spermatozoa hcreleri kullanlarak gen transferi yaplabileceini bildirilen ilk alma 1971 ylnda Brackett ve ark. tarafndan farelerde yaplmtr (15). Sonraki yllarda spermatozoa hcreleri ile gen aktarm yntemi sr, koyun, kei, domuz gibi birok iftlik hayvannda uygulanm ve baarl sonular alnmtr (24). Spermatozoalarn yabanc bir geni yapsna katma yeteneinin yksek olduu ancak bunun mekanizmas ile ilgi kesin bir bilgi bulunmad bildirilmektedir (38). Yntemin uygulannda transferi dlen gen spermatozoalar ile birlikte birka saat inkbe edilir. nkbasyon sonunda gen transferi gereklemi olan spermatozoalar ile in-vitro fertilizasyon ilemi

yaplarak transgenin yumurtann ierisine girmesi salanr (13, 15, 35). Spermatozoa araclyla gen transferi, yntemin doall nedeniyle en olumlu gen transfer tekniklerinden biri olduu dnlmektedir. zellikle domuzlar kullanlarak yaplan almalarda olduka yksek bir baar elde edilmiken ayn baarya srlarda ulalamamtr (13). Bunun yannda kolay uygulanabilmesi ve ucuz olmas yntemin nemli avantajlardr (13). Ancak, reme alan dnda bu hcrelerin varln srdrebilme sresinin ok ksa olmas ise spermatozoa hcreleri ile gen transfer uygulamasnn dezavantaj olarak bildirilmektedir (20). 5- Klonlama teknolojisi ile gen transferi: Klonlama teknolojisi ile gen transferinde kullanlan en temel teknik nkleer transferdir. Nkleer transfer, verici anneden alnan dllenmemi yumurtann ekirdeinin karlmas ve kopyalanmak istenen baka bir organizmadan alnan hcrenin ekirdeinin bu ii boaltlm yumurtaya aktarlmas yolu ile tm organizmay kopyalama prensibine dayal bir tekniktir (21). Nkleer transfer yaplan yumurtalar elektrofzyon ve aktivasyon ilemlerinden sonra in-vitro kltr ortamlarnda kltre alnrlar (4, 11). Yntemin uygulama annda hcrelerin hcre dngsnn hangi evresinde bulunduunun nkleer transfer baarsn etkileyen en nemli parametre olduu bildirilmektedir (52). 6- Elektroporasyon: Hayvan hcrelerine yabanc DNAnn transferinde kullanlan ve baarl olduu bildirilen bir metodudur. Sz edilen bu yntemde hcre membrannn geirgen zelliinden yararlanlr. Dllenmi yumurtaya elektrik akm verilerek membranda oluan geici porlardan DNA nn aktarm salanmaktadr (20). Elektroporasyon ynteminin byk tecrbeye ve manplasyon becerisine sahip olmakszn uygulanabilmesinin tekniin nemli avantaj olduu bildirilmektedir (20). Sonu Genetik ve biyoteknoloji alanndaki almalar, rekombinant DNA teknolojisinin kefine kadar organizmalarn genetik yaplar hakknda nemli bilgiler salamtr. Ancak rekombinant DNA teknolojisi genetik ve biyoteknoloji alannda edinilen sonularn yaygn kullanmnda bir dnm noktas olmutur. Bununla birlikte son yllarda gen transfer teknolojisi byk nem kazanarak biyomedikal, veteriner hekimlii ve tarm alanlarnda yaygn olarak kullanlmaya balanmtr.

79

Gen transfer

Erciyes niv Vet Fak Derg 6(1) 77-82, 2009

Gen transfer teknolojisi, iftlik hayvanlarnn retiminde ve slahnda doal yntemlerin dnda yeni genlerin hzl bir ekilde aktarmn salamas yn ile nemli avantajlar salamaktadr. Ayrca gen aktarm teknolojileri endstriyel alanda daha kaliteli rnlerin daha ksa srede elde edilmesi amac ile youn olarak kullanlmaya balanmtr. Teknoloji kullanm ile elde edilen zaman ve i gc tasarrufu ekonomik olarak nemli bir getiridir. Son yllarda gen aktarm teknolojilerinin sratle gelimesi, insan yaamn kolaylatrmann yannda artan dnya nfusunun ihtiya duyduu gda ve biyolojik madde gereksinimlerini karlamak anlamnda da byk neme sahiptir. Bununla birlikte bilimsel almalarda vazgeilmez olan etik kayglarda gndeme gelmektedir. Bu kayglarn gndeme getirilmesinin en nemli sebebi genetii deitirilmi hayvan ve bitkilerin gda olarak kullanmnda insan saln tehdit eden bir etkinin grlebilme olasldr. Ancak genetii deitirilmi canllardan elde edilen rnlerin insan saln tehdit ettiine dair herhangi nemli bir veriye rastlanmamtr. Bu kayglar, teknolojinin insan hayatn kolaylatracak ve artan dnya nfusunda ortaya kmas muhtemel sorunlara nemli bir zm alternatifi olabilecei gereini deitirmemektedir. Bununla birlikte ortaya kan endieleri kaldrmak adna, yaplan uygulamalarda ve elde edilen rnlerin kullanmnda son derece titiz ve bilimsel ilkeler erevesinde hareket edilmesi gereklilii gz ard edilmemelidir. Molekler genetik alandaki ilerlemenin bugnk gen transfer teknolojisine uygulanmas, yeni teknolojilerin gelitirilerek transgenik iftlik hayvanlarnn rnlerinden elde edilecek terapotik, farmasotik ve endstriyel neme sahip rekombinant proteinlerden yksek fayda salanabilecei dncesini kuvvetlendirmektedir. Arjantin, Meksika gibi Trkiye ile benzer bilimsel ve ekonomik gelimilik seviyesindeki lkeler bile bu teknolojileri kullanarak rn elde etmekte hatta tohum ihra etmektedir. Trkiye'de konu ile ilgili teknolojik alt yapnn gelimesi ve uygulamalarn artmas ile ekonomik olarak kazanm salayacak sistemlerin olumas hedeflenmelidir. Kaynaklar 1. Arat S, 1997. Production of chimeric mouse by injection of embryonic stem (ES) cells to morula from an outbred mouse strain. Turk J Biol, 21: 431-439.

2. Arat S, 2000. Transmission of the embryonic stem cell genome to offspring and sexual development in chimeric mice from a male embryonic stem cell line. Turk J Biol, 24: 707715. 3. Arat S, Rzucidlo SJ, Gibbons J, Miyoshi K, Stice SL, 2001. Production of transgenic bovine embryos by transfer of transfected granulosa cells into enucleated oocytes. Mol Reprod Dev, 60: 20-26. 4. Arat S, Gibbons J, Rzucidlo SJ, Respess DS, Tumlin M, Stice SL, 2002. In-vitro development of bovine nuclear transfer embryos from transgenic clonal lines of adult and fetal fibroblast cells of the same genotype. Biol Reprod, 66: 1768-1774. 5. Arslan K. 2009. ki Farkl Genin (Glendirilmi Yeil Floresan Protein Geni, nsan Gamma nterferon Geni) Ayr Ayr Veya Birlikte Mikroenjeksiyonunun Transgenik Fare Eldesi zerine Etkilerinin Aratrlmas. Doktora Tezi. Erciyes niv. Salk Bilimleri Enstits, Tbbi Genetik Program. Kayseri. 6. Auerbach AB, 2004. Production of functional transgenic mice by DNA pronuclear microinjection. Acta Biochim Pol, 51: 9-31. 7. Avery OT, Macleod CM, Mccarty M, 1979. Studies on the chemical nature of the substance inducing transformation of pneumococcal types. Inductions of transformation by a desoxyribonucleic acid fraction isolated from pneumococcus type III. J Exp Med, 149: 297-326. 8. Babaolu, M. 1999. Bitkilerde gen transferi teknikleri. Ziraat Yksek Mhendisleri Birlii Dergisi, 322: 24-26. 9. Ba H, 2002. Transgenik biyoreaktrlerde rekombinant proteinlerin retimi. stanbul niv Vet Fak Derg,1: 113-123. 10. Bagis H, Aktoprakligil D, Gunes , Akkoc T, Kankavi O, Cetinkaya G, Takin AC, Arslan K, Arat S, Tsoncheva VL, Ivanov IG, 2008. Expression of human gamma interferon (hIFN-) in the milk of transgenic mice. Second Mediterranean Clinical Immunology Meeting. October, 4 -7, Antalya-Turkey . 11. Ba H, Sarkaya H, 2001. Klonlama. Uluda niv Vet Fak Derg, 20: 187-198. 12. Ba H, Keskintepe L, 2001. Application of green fluorescent protein as a marker for

80

Erciyes niv Vet Fak Derg 6(1) 77-82, 2009

K. ARSLAN, B. AKYZ

selection of transgenic mouse embryos before implantation. Turk J Biol, 25: 123-131. 13. Behringer RR, Ryan TM, Reilly MP, Asakura T, Palmiter RD, Brinster RL, Townes TM, 1989. Synthesis of functional human hemoglobin in transgenic mice. Science, 245: 971973. 14. Bradley A, Evans M, Kaufman MH, Robertson E, 1984. Formation of germ-line chimaeras from embryo-derived teratocarcinoma cell lines. Nature, 309: 255256. 15. Brackett BG, Baranska W, Sawicki W, Koprowski H, 1971. Uptake of heterologous genome by mammalian spermatozoa and its transfer to ova through fertilization. Proc Natl Acad Sci, 68: 353-357. 16. Brenin DR, Talamonti MS, Iannaccone PM, 1997. Transgenic technology: an overview of approaches useful in surgical research. Surg Oncol, 6: 99-110. 17. Briskin MJ, Hsu RY, Boggs T, Schultz JA, Rishell W, Bosselman RA, 1991. Heritable retroviral transgenes are highly expressed in chickens. Proc Natl Acad Sci, 88: 17361740. 18. Chan AW, Homan EJ, Ballou LU, Burns JC, Bremel RD, 1998. Transgenic cattle produced by reverse-transcribed gene transfer in oocytes. Proc Natl Acad Sci, 95: 1402814033. 19. Chen TT, Lin CM, Lu JK, Shamblott M, Kight K, 1993. Transgenic fish: a new emerging technology for fish production. Yalpani M. eds. In Science For The Food Industry Of The 21st Century, Biotechnology, Supercritical Fluids, Membranes And Other Advanced Technologies For Low Calorie, Healthy Food Alternatives. Winrock-Oxford: ATL Press, pp. 145-159. 20. Ekici A, Timur M, Ba H, 2006. Transgenik canllar ve akuakltrdeki nemi. E Su rnleri Dergisi, 23: 211-214. 21. Ekinci MS, Akyol , Karaman M, zkse E, 2005. Hayvansal biyoteknoloji uygulamalarnda gncel gelimeler. KS Fen ve Mhendislik Dergisi, 8: 89-95. 22. Evans MJ, Kaufman MH, 1981. Establishment in culture of pluripotential cells from mouse embryos. Nature, 292: 154-156.

23. Faber DC, Molina JA, Ohlrichs CL, Vanderzwaag DF, Ferre LB, 2003. Commercialization of animal biotechnology. Theriogenology, 59: 125-138. 24. Gandolfi F, 2000. Sperm-mediated transgenesis. Theriogenology, 53: 127-137. 25. Gordon JW, Scangos GA, Plotkin DJ, Barbosa JA, Ruddle FH, 1980. Genetic transformation of mouse embryos by microinjection of purified DNA. Proc Natl Acad Sci, 77: 7380-7384. 26. Griffith F, 1928. The significance of pneumococcal types. J Hyg, 27: 113-159. 27. Hofker M, Deursen JV, eds., 2002. Transgenic Mouse Methods And Protocols. New Jersey: Humana Press, p. 51-56. 28. Houdebine LM, 2002. Transgenes and their medical applications. Pathol Biol, 50: 380387. 29. Houdebine LM, 2002. The methods to generate transgenic animals and to control transgene expression. J Biotechnol, 98: 145160. 30. Iannaccone PM, Zhou X, Khokha M, Boucher D, Kuehn MR, 1992. Insertional mutation of a gene involved in growth regulation of the early mouse embryo. Dev Dyn, 194: 198-208. 31. Keefer CL, 2004. Production of bioproducts through the use of transgenic animal models. Anim Reprod Sci, 82-83: 512. 32. Ko JH, Lee CS, Kim KH, Pang MG, Koo JS, Fang N, Koo DB, Oh KB, Youn WS, Zheng GD, Park JS, Kim SJ, Han YM, Choi IY, Lim J, Shin ST, Jin SW, Lee KK, Yoo OJ, 2000. Production of biologically active human granulocyte colony stimulating factor in the milk of transgenic goat. Transgenic Res, 9: 215-222. 33. Krimpenfort P, Rademakers A, Eyestone W, Vanderschans A, Vandenbroek S, Kooiman P, Kootwijk E, Platenburg G, Pieper F, Strijker R, Deboer H, 1991. Generation of transgenic dairy cattle using in vitro embryo production. Biotechnology, 9: 844-847. 34. Kuehn MR, Stoye JP, 1992. Insertional mutagenesis and mouse development. Russo VEA. Brody S. Cove D. Ottolenghi S. eds. Development-The Molecular Genetic Approach. Berlin: Springer, p. 420-439.

81

Gen transfer

Erciyes niv Vet Fak Derg 6(1) 77-82, 2009

35. Lavitrano M, Camaioni A, Fazio VM, Dolci S, Farace MG, Spadafora C, 1989. Sperm cells as vectors for introducing foreign DNA into eggs: genetic transformation of mice. Cell, 57: 717-723. 36. Lin S, Yang S, Hopkins N, 1994. LacZ expression in germline transgenic zebrafish can be detected in living embryos. Dev Biol, 161: 77-83. 37. Lu JK, Chen TT, Chrisman CL, Andrisani OM, Dixon JE, 1992. Integration, expression and germ-line transmission of foreign growth hormone genes in medaka (Oryzias latipes). Mol Mar Biol Biotechnol, 1: 366-375. 38. McCarthy S, Ward WS, 2000. Interaction of exogenous DNA with the nuclear matrix of live spermatozoa. Mol Reprod Dev, 56: 235237. 39. McMahon AP, Flytzanis CN, Houghevans BR, Katula KS, Britten RJ, Davidson EH, 1985. Introduction of cloned DNA into sea urchin egg cytoplasm: replication and persistence during embryogenesis. Dev Biol, 108: 420-430. 40. Palmiter RD, Chen HY, Brinster RL, 1982. Differential regulation of metallothioneinthymidine kinase fusion genes in transgenic mice and their offspring. Cell, 29: 701-710. 41. Rlicke T, 1996. Transgenic technology: an introduction. Int J Exp Pathol, 77: 243-245. 42. Rusconi S, Schaffner W, 1981. Transformation of frog embryos with a rabbit beta-globin gene. Proc Natl Acad Sci, 78: 5051-5055. 43. Rzucidlo SJ, Bagis H, McGraw RA, Brackett BG, 1997. Production and identification of transgenic mice for cytomegalovirus controlled expression of glutathione synthetase. Southeastern Chapter of the Society of Toxicology Annual Meeting (SESOT). October, 2-3, Athens- GA. 44. Sambrook J, Russell DW, eds., 2001. Molecular Cloning: A Laboratory Manual. Third Edition. New York: Cold Spring Harbor Laboratory Press, p. 161-162. 45. Sarmasik A, Chun CZ, Jang IK, Lu JK, Chen, TT, 2001. Production of transgenic livebearing fish and crustaceans with replicationdefective pantropic retroviral vectors. Mar Biotechnol, 3: 177-184. 82

46. Sarmak, A. 2003. Application of gene transfer technology for genetic improvement of fish. Turk J Zool, 27: 1-6. 47. Schmotzer CA, Dunlap MEB, Butler SP, Velander WH, Gwazdauskas FC, 2003. Development of murine embryos following elektroporation. J Assist Reprod Genet, 20: 148-152. 48. Soriano P, Cone RD, Mulligan RC, Jaenisch R, 1986. Tissue-specific and ectopic expression of genes introduced into transgenic mice by retroviruses. Science, 234: 1409- 1413. 49. Wall RJ, 2002. New gene transfer methods. Theriogenology, 57: 189-201. 50. Wall RJ, 1996. Transgenic livestock: progress and prospects for the future. Theriogenology, 45: 57-68. 51. Wilmut I, Schnieke AE, Mcwhir J, Kind AJ, Campbell KH, 1997. Viable offspring derived from fetal and adult mammalian cells. Nature, 385: 810-813. 52. Wheeler MB, Walters EM, Clark SG, 2003. Transgenic animals in biomedicine and agriculture: outlook for the future. Anim Reprod Sci, 79: 265-289. 53. Putten HV, Botteri FM, Miller AD, Rosenfeld MG, Fan H, Evans RM, Verma IM, 1985. Efficient insertion of genes into the mouse germ line via retroviral vectors. Proc Natl Acad Sci, 82: 6148-6152. 54. Zhang PJ, Hayat M, Joyce C, Gonzalez LIV, Lin CM, Dunham RA, Chen TT, Powers DA, 1990. Gene transfer, expression and inheritance of pRSV-rainbow trout-GH cDNA in the common carp, Cyprinus carpio ( Linnaeus). Mol Reprod Dev, 25: 3-13.

Yazma Adresi : Ara. Gr. Dr. Korhan ARSLAN Erciyes niversitesi Veteriner Fakltesi Genetik ABD Bar Mano C. Smer M.38090 Kocasinan, Kayseri, Tel: 0-352-3380006/179 Fax: 0-352-3372740 E-Mail: korhanarslan@erciyes.edu.tr