T.C. ANKARA 12.

AIR CEZA MAHKEMES DURUMA TUTANAI DOSYA NO : 2012/3 Esas DURUMA TARH : 21/11/2012 CELSE NO : 10. BAKAN : SLEYMAN NCE 33990 KATP : TARIK BAKURT 136018 Mahkememizin 2012/3 Esas sayl dava dosyasnn 21/11/2012 gnl durumasnda ses ve grnt sistemi ile kayt alnan ksmnn aada ki ekilde zm yaplmtr. SANIK AL TAHSN AHNKAYA SAVUNMASINDA; (Sank Ali Tahsin AHNKAYA yazl olarak hazrlam olduu ve durumada okuduu savunmasnda;) "Sayn Bakan; Ben nce kurucu iktidar, sonra 2709 Sayl Trkiye Cumhuriyet Anayasas'nn ilgili hkmleriyle Anayasal organ olan Milli Gvenlik Konseyi'nin yesiyim. Milli Gvenlik Konseyi yelii grevimi, Trkiye Byk Millet Meclisi'nin faaliyete getii 06 Aralk 1983 tarihine kadar srdrdm. Bu tarihten sonra Anayasa'nn hkmleri gereince Cumhurbakanl Konseyi yesi olarak grevime devam ettim. 1982 Anayasasnn hkmleriyle Milli Gvenlik Konseyinin 12 Eyll 1980 ile 6 Aralk 1983 arasndaki Anayasal ve yasal her trl tasarrufu Anayasal tasarruf olarak kabul edilmi ve dzenlenmitir. 12 Eyll mdahalesini yapan Trk Silahl Kuvvetlerinin st komuta heyetinden oluan Milli Gvenlik Konseyi; asli kurucu iktitardr. Anlan mdahalenin yapl nedenleri bir numaral bildiri ve dier bildiri ve kararlaryla byk ve asil Trk Milletine braklmtr. Kurucu iktidar olarak Milli Gvenlik Konseyi Anayasal kanunlarla yeni Anayasal dzeni oluturmaya balam, kurucu meclis kurmu, yeni Anayasay yapm halkoyuyla yrrle koymu ve yeni Anayasal dzeni tamamyla kurmutur. Milli Gvenlik Konseyinin tasarruflar bizzat 1982 Anayasasyla hkme balanmtr. Anayasayla hkme balanm olan tasarruflar su konusu olamaz. Bugn Devletin yasama, yrtme ve yarg organlaryla genel idaresi erkini ve yetkisini kurucu iktidar olarak Milli Gvenlik Konseyinin yaplmasna katld, 2709 Sayl Trkiye Cumhuriyeti Anayasasndan almaktadr. Komutanmn, benim ve dier silah arkadalarmn 12 Eyll 1980 Tarihinde ve sonrasndaki tasarruflardan dolay yetkisini 1982 Anayasasndan alan yargnn Milli Gvenlik Konseyinde grev alan bizlere su isnat etme veya yarglama eklinde herhangi bir yetkisi yoktur. Milli Gvenlik Konseyinin yesi olarak bana, sank sfatnn izafesi de hukuken mmkn deildir. Ben 12 Eyll mdahalesini emir ve komuta zinciri iinde yapan Trk Silahl Kuvvetlerinin Hava Kuvvetleri Komutanym. Milli Gvenlik Konseyi yesiyim. Cumhurbakanl Konseyi yesiyim. Bizim muhatabmz Trk Milletidir. Trk Silahl kuvvetleri 12 Eyll 1980 tarihinde Trk Milletine olan grevini yerine getirmitir. Bizler o gn iin en doru olan yaptk.

12 Eyll mdahalesi Trk ve dnya tarihinde yerini alm "Tarihi" bir olaydr. Tarihi olaylar ancak tarih yarglar. Trk Silahl Kuvvetleri Bakomutan Gazi Mustafa Kemal Atatrk ve deerli silah arkadalarnn kurduu ve ulu nderin en byk eserim dedii Trkiye Cumhuriyetinin koruyucusu ve kollaycsdr. Byk nderin en byk eseri olan Trkiye Cumhuriyeti byk Trk Milletiyle birlikte sonsuza kadar yaayacaktr. Bundan kimsenin phesi olmasn. Bu cmleden olarak Trkiye Cumhuriyeti Devletinin varlna vaki saldrlar nleme ve bastrma Trk Silahl Kuvvetlerinin Trk hukukundan ald varlk nedenidir. Maalesef ortada alm bir dava bulunmaktadr ve yksek Mahkeme grevini yapmaktadr. Yukarda ki nedenlerle baka bir beyanm yoktur. Sank sfatn almadm yukarda aklamtm. Byle olunca bu beyanmn dnda bakaca herhangi bir beyanda bulunmayacam. Tabii ki bu kapsamda herhangi bir soruya da cevap vermeyeceim. Sayglarmla, arz ederim." Kl. 37 Dz. 23-28 de yer alan CMK 250. Maddesi le Yetkili stanbul C.Basavclnda 08/06/2011 tarihinde vermi olduu ifadesi okundu. Dorudur, ieriini aynen tekrar ederim. Dedi. Kl. 37 Dz. 40 da yer alan nfus, 37 de yer alan sabka kayd okundu. Sanktan soruldu: Dorudur bana aittir. Dedi. Sana Mahkememizce; 1- 12 Eyll Askeri Darbesine A- Bireysel olarak bir darbe yapmann gerektiine ne zaman inandnz? B- Bu kararnz kimlerle paylatnz? Darbe yaplmas ynndeki karara hangi tarihli toplantda hangi komuta kademesi ile hangi komutanlarla karar verdiniz? C- Sizin dnzda kalan yani emir komuta zinciri dnda ki TSK grevlilerince veya TSK dnda bir silahl g tarafndan darbe yaplsa idi; buna o dnemde ki tepkiniz ne olurdu? Mahkeme Bakannca sana "...evet bu soruya bir cevabnz olacakm?" eklinde soru yneltilmesi zerine; Sank; "Msade edersiniz cevap vermeyeceim efendim." 2- 12 Eyll Askeri Darbesinin yaplmas ile birlikte nceden isimleri tespit edilen kiilerin bulunduklar yerden toplanmaya balandklar dikkate alndnda; bu kiilerin listeleri ne ekilde oluturulmutur? Bunlar arasnda su iledii iddia edilen kiilerin adresleri ve yerleri belli iken 12 Eyll 1980 ncesinde gz alt ve yakalama ilemlerinin yaplmamasnn nedeni nedir? Mahkeme Bakannca sana "...bu soruya bir cevabnz varm?" eklinde soru yneltilmesi zerine; Sank; "Cevap veremeyeceim efendim." 3- Komuta kademesinde darbeyi daha nceden yapacaktk ancak olgunlamasn bekledik eklinde gazetelere demeler verildii dosya kapsamndan da anlalmaktadr. ddianamede anlatm olarak yer verilen 16 Mart stanbul niversitesi, 1 Mays 1977 Taksim, Sivas, orum, Kahramanmara olaylarnda bir ok aydn, yazar, gazeteci, retim yesinin katledilmesinin toplumda darbe beklentisi yaratt iddia edildii de dikkate alndnda; bu olaylara gz yumulmas sz konusumudur? Veya bu olaylarn niteliine uygun mdaheleler yaplmmdr? Mahkeme Bakannca sana "...bu soruya bir cevabnz olacakm?" eklinde

soru yneltilmesi zerine; Sank; "Arz etmi olduum gibi cevap vermeyeceim efendim." 4- 12 Eyll 1980 Askeri Darbesinin ardndan verilen beyanatlarda ok ksa zamanda demokratik dzene geii salamann ama edinildii ifade edildiine gre; Askeri Mahkemeler tarafndan verilen idam kararlarnn onaylanmasn demokratik dzene gei sonrasnda milletin tercihleri ile oluacak Trkiye Byk Millet Meclisine brakmak yerine Milli Gvenlik Konseyi eli ile yerine getirmenizin sebebi nedir? Mahkeme Bakannca sana "...evet bu soruya cevap verecekmisiniz?" eklinde soru yneltilmesi zerine; Sank; "Vermeyeceim efendim." Av. mer Kavili; "sayn bakanm usul asndan kamera grntsnn orann tamamn grecek surette ayarlanmasn talimat verirmisiniz? nk; biz eer orada olsa idik sann sorgusuna bakalarnn katlmamas gerekiyor bu hususu biz buradan grmemiz gerekiyor. " Mahkeme Bakan; "Bizde gryoruz burdan zaten avukat bey. Avukat bey ze gelirsek u aamada soruya cevap vermeyeceim eklinde bir beyan var. " Av. mer Kavili; "Sayn bakanm o sann eyi, ancak biz orann tamamn grelim biraz daha geni a ile..." Mahkeme Bakan ; "art orada Naip Hakim var. Naip Hakimin grevi de bi bakma bu zaten.." Av. mer Kavili; "yalnz bizde grmek istiyoruz...." Mahkeme Bakan; "grebilirsiniz. " Av. mer Kavili; "bakanm kamera asnn biraz daha geniletilmesini talep ediyoruz. Mahkeme Bakan; " tamam o konuda talimat vermi sayyorum kendimi. Evet bir dier soruya geelim." 5- 12 Eyll Askeri Darbesi yapldktan sonra gz altnda lmler yaanm, bata Diyarbakr ve Mamak Ceza Evlerinde ikence sonucu lmler olmutur. Bu olaylarn engellenmesi iin bir aba gsterdinizmi? Mahkeme Bakannca sana "...bu soruya bir cevabnz varm?" eklinde soru yneltilmesi zerine; Sank; "Yok efendim, vermeyeceim." Mahkeme Bakan; "bir soru daha soralm." 6- 12 Eyll 1980 Askeri Darbesinin yaplmasnda ABD veya bir baka lkenin bilgisi veya onay varmdr? Mahkeme Bakannca sana "...evet bu soruya cevap verecekmisiniz" eklinde soru yneltilmesi zerine; Sank; "Arz etmitim efendim. Vermeyeceim" Mahkeme Bakan; Mahkememizce sana sorulacak sorular bunlard. Kaytlara gemesi asndan yazdrm olduk. Sank mdafinden soruldu: "Savunmaya bu aamada ekleyeceimiz bakaca bir ey yoktur efendim. Mahkeme Bakan; "...Evet sz almak isteyen avukat arkada varsa mikrofon zerinden konumas gerekiyor ve balangta ismini ak ve net konumas gerekiyor. Daha sonra kaytlarn yazya dklmesi asndan da Mahkememizce de ilk defa yaplaca iin uygulama tane tane konuurlarsa seviniriz. Bir ksm mdahiller vekili Av. mer Kavili sz alarak; "Sank Ali Tahsin

ahinkaya renim yaantnzdan sz edermisiniz? Hangi okullarda okumutunuz? Mahkeme Bakan; "bu soruya cevab hemen bekliyormusunuz?" Av. mer Kavili; "evet, evet." Mahkeme Bakannca sana "...evet bu soruya cevap verecekmisiniz? eklinde soru yneltilmesi zerine; Sank; "Vermeyeceim efendim" Av. mer Kavili; "sayn Bakanm u aamada Mahkeme sorgusu bitip taraf sorgusu baladndan sorgunun kesintisiz ve mehabet ierisinde kesintisiz srmesini isteyeceim. Bu nedenle sann bu konuda cevap verme vermeme hususu zaten sadece kendisini tanmaya ynelik sorular olduundan dolay sana dorudan sorumuzu 201. Madde erevesinde dorudan soracaz. Bu erevede sank Tahsin ahinkaya siz baarl bir subaydnz ve baz dller aldnz. Aldnz dllerden sz edermisiniz? Mahkeme Bakan; "...sorularn her birinin arkasndan cevaplar vermeniz gerekiyor. Veyahut da..." Sank; "Cevap vermeyeceim efendim." Mahkeme Bakan; "...evet devam edelim." Av. mer Kavili; "sank Ali Tahsin ahinkaya 12 Eyll harekatndan nce Amerika ya ka kere gitmitiniz? Sank; "Vermeyeceim cevap." Av. mer Kavili; "sank Ali Tahsin ahinkaya 12 Eyllden nce Trkiye ye gelen 3000 Amerikan askerinin Trkiye de bulunma nedenini aklarmsnz?" Sank; "Vermeyeceimi sylemitim efendim. Hayr" Av. mer Kavili; "sank Ali Tahsin ahinkaya 1 Mays 77 katliam olay sizin iddianamede belirtilen ve kamu oyunca bilinen 12 Eyll darbenizden nce olan bir olay. Bu olayda ntercontinantal Otelinde yer alan ve C.savcsnn beyannda da sabit olan Amerikallar siz iktidara geldikten ve darbeyle el koyduktan sonra ne kadar bi aratrma yaptnz?" Sank; "Vermeyeceim cevap." Av. mer Kavili; "ktidar olmak ayn zamanda kumandanlk prensipleri erevesinde kumandan sadece yaptndan deil yapamadndan da sorumludur. Bu prensiple hani sylediiniz adna hareket ettiini sylediiniz beyan ettiiniz Trk Milletine kar bu olayn faillerini ortaya karmak ve o Amerikallarn kim olduunu ortaya karmak konusunda cevap vermiyorsunuz. Peki sorumluluunuzu hissediyormusunuz?" Sank; "bu hususta bir ey sylemeyeceim" Av. mer Kavili; "hangi hususta syleyeceinizi Mahkemeye aklarmsnz? " Sank; "Konumayacam efendim. Sorulara cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "sorularmz devam edecektir. Siz cevap vermesenizde. nk tarih nnde gc sonsuz olduunu zannettiiniz iktidar, muktedir..." Mahkeme Bakan; "...avukat bey yorum yapmayn ltfen. sorularnz sormaya gein" Av. mer Kavili; "...yorum yapmyorum. Sayn Bakanm izin verirseniz aklayaym. apraz sorgu eiticiler eiticisi sertifikas olan bir avukat olarak sann sorgusunda san artc , sann mantk arptmasn ortaya koyucu, sorular yneltilmesi haktr. Uluslararas profesr Tom Widle ve Ferdon Yenisey profesr Ferdo Yenisey hocamzn eitimlerinde bu ekilde hukuk ilkelerine uygun olduundan dolay bu ekilde taraf sorgusuna bakanlk dzeyinde araya katlmamanz talep edeceim.

Sayn Bakan." Mahkeme Bakan; " Av. Bey szlerinizin bir ksmna katlyorum. Sertifika blmn belirtmenize gerek olmadn da belirteyim. " Av. mer Kavili; "teekkr ederim Sayn Bakan. Amacm sadece bilgi paylamakt. nk Trkiye de ilk kez uygulanyor telekonferans sistemi. Hay hay." Av. mer Kavili; "sank Tahsin ahinkaya sizin konsey yesi olmanzla birlikte mal varlnzla ilgili ne deiiklikler oldu?" Sank; "Cevap vermeyeceimi sylemitim efendim." Av. mer Kavili; "Ba-Kur dzeltiyorum Ba-Fa ve -Kur firmalarn tanyormusunuz? Hatrlyormusunuz?" Sank; "Cevap vermeyeceimi sylemitim." Av. mer Kavili; "sizin Devlet memurluunuz dneminde memur maanz dnda baka bir geliriniz varmyd?" Sank; "Cevap vermeyeceim" Av. mer Kavili; "kaynananzdan kalan yastk altnda miras varmyd?" Sank; "Cevap vermeyeceim" Av. mer Kavili; "bakaca kalan miras konusunda aklama yaparmsnz?" Sank; "Cevap vermeyeceim" Av. mer Kavili; "devlet memuru maan pein alr. Yani bu devlet size maan eer ay banda pein demese belki dolmua binecek para bulmak konusunda sknt yaayacaktnz. Daha sonra irket ortaklklarnz oldumu? Hisse aldnzm?" Sank; "Cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "Amerika Birleik Devletlerinin irketi ile yaplan ve sizin yetkinizde Hava Kuvvetleri Komutan olarak yaptnz dnemde anlamalar olmumuydu? Sank; "Cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "o uaklarn paralarnn Trkiye de monte edilmesi ve bu suretle yerli imalat olarak nitelendirilmesi eklinde szlemede bir hkm hatrlyormusunuz? Sank; "Cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "o irketin ki Trk Devleti ile Amerikan Devleti resmi ilemleri ve szlemesinin bir paras olarak Hava Kuvvetlerine alnacak her trl malzemenin orta olduunuz beyan edilen ve basnda yer alan irketin seramik ve malzemelerinden karlanacana dair zel bir hkm hatrlyormusunuz? Ve Hava Kuvvetleri Komutan olarak grev yapyordunuz. En st dzey yneticisi idiniz. O tarihler itibaryla" Sank; "Cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "Hava Kuvvetleri ve bal birliklerin tuvalet fayanslarna kadar deitirilmesinde her hangi bir irket ad belirtilmesine ilikin bir direktifiniz, satn alnacak mal, mbaya konusunda talimatnz oldumu?" Sank; "Cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "adnz tekrar sylermisiniz?" Sank; "Efendim?" Av. mer Kavili; "adnz sylermisiniz?" Sank; " Tahsin ahinkaya " Av. mer Kavili; "Ali ad sizemi ait?" Sank; " Evet. Rahmetlik amcama ait. " Av. mer Kavili; "peki resmi kaytlara gre Ali ad da sizemi ait? o konuda dam

cevap vermeyeceksiniz?" Sank; "bana ait " Av. mer Kavili; "o zaman tam adnz bir kez daha sylermisiniz?" Sank; "Ali Tahsin ahinkaya nfus kadnda yazl ismim bu" Av. mer Kavili; " evet, bizim elimizdeki resmi kaytlarda onu gsterdii iin eksik sylediinizi dndmzden, grdmzden bunu sorduk. imdi sizin hakknzda Trkiye Byk Millet Meclisinde Meclis tutanaklarna geen hususlar var. Bu hususlarla ilgili Sema ahinkaya tanyormusunuz? Yoksa cevap vermeyecekmisiniz?" Sank; "Cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "Sema ahinkaya peki size hatrlatyormu herhangi bir ey?soy adndan dolay bir yaknnzmdr?" Sank; "Cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "Sema ahinkaya'nn gelirleri konusunda bilginiz varm?" Sank; "Cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "bir araya hi geldinizmi? Sema ahinkaya ile..! yaantnz boyunca" Sank; "Cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "Hatrlamadnzdanm? Hatrlamaya ramen mi cevap vermemeyi sylediinizi beyan ettiinizi aklarmsnz?" Sank; "Sorularnza cevap vermeyeceim." Av. mer Kavili; "Devam ediyoruz. General Dynamix. Bu ad daha nce hi duydunuzmu?" Sank; "Cevap vermiyorum" Sank mdafi sorgunun devam srasnda sz alarak; "sayn Bakan; tamam doru taraf sorgusu kesilmez. Ama artk bakn ben 15 dakikadr bekliyorum. ok ak. imdi bu talebimi yazdrabilirmiyim? Av. mer Kavili; "Sayn Bakan taraf sorgusu bitmeden araya girilmemesini rica edecem. Sorgu btnl bozuluyor." Mahkeme Bakan; "sank mdafi sorgunun devam srasnda sz ald. Buyrun." Sank mdafi sz alarak; "Trkiye Cumhuriyeti Devletinin Ulusal Dili "TRKE"dir. Trke de sorulara cevap vermeyeceim demek kiinin zgr iradesi ile her hangi bir soruya dorudan veya apraz sorgu veya taraf sorgusu ad altnda dahi olsa her hangi bir soruya zgr iradesi ile cevap vermeyecei iradesi ile Mahkeme nnde ak net anlalr, her kes tarafndan bilinebilir biimde aklanmas ve Mahkeme Heyetine ulatrmas demektir. ster fiili, ister CMK.'nn 148/1 kapsamnda olsun, yasal haklar ierisinde bata hatrlatlan yasal haklar ierisinde gerektiinde cevap vermeme hakk olduu ak olan bir kiinin huzurda ok ak ve net bir ekilde hi bir soruya cevap vermeyeceini bildirdi. Kaytlara da bu ekilde geti. Dolaysyla sorulara cevap vermeyecei iradesini ak net anlalabilir, her kes tarafndan alglanabilir bir biimde ortaya konan bir kiiye dorudan veya taraf sorgusu ad altnda soru sormaya devam edilmesi o kiinin zgr iradesine ak hukuka aykr fiili bir mdahale nitelii tamaktadr. Byle bir mdahale Avrupa nsan Haklar Szlemesinin 6, Anayasann ilgili hkmleri karsnda geerli deildir ve bu yasak sorgu alma ynteminin bizzat Mahkemede uygulanmas demektir. Dolaysyla sorulara cevap vermeyeceini belirten, bunu ak iradesiyle birok yirmi dakikaya yakn ortaya koyan bir sana sorulara devam edilmesi demek yasak sorgu usullerinin uygulanmas demektir. Dolaysyla bundan sonra mvekkilime bu kapsamda her hangi bir soru

sorulmamasn arz ve talep ederim." Av. mer Kavili sz alarak; "buna itirazlarm beyan etmek istiyorum. Sayn Bakan usul grup kurallar gereince taraf sorgusu baladktan sonra soru ierisinde kfr ve hakaret olmadka sorguda usul itiraz dnda hibir itiraz dinlenmez ve sorgu bir btndr. Hukukun kural budur. Bu erevede deerli meslektamn soyut olarak sylemi olduklar laflar Ceza Muhakemesinin fiil yarglama temel ilkesine uygun dmemektedir. Sank zgr iradesini kullandn sylyor. Ancak biz mdahiller sank ve su ortaklarnn zgr iradeleriyle deil uluslararas bir etenin paras olarak Trkiye de bu darbeyi yaptklar konusunda Mahkemenize bir vakay ortaya karmaya alyoruz. nk sanklar demin sylediler devlet memurudurlar ve devlet memurluu geliri dnda gelirleri yoktur ve darbe yapp Meclisi grevi yapmaktan alkoyduktan sonra yaptklar i ve ilemlerde tamda ilevlerine yani kendilerinden beklenen greve uygun bir ok ii ve eylemi szleriyle kanun haline getirmilerdir. yle ise; sann u an cevap vermiyorum demesinin bir nemi yok. Yaptklarnn Mahkeme Heyeti nnde yaptklaryla yzlemeleri ve tarihe not dlmesi asndan da ve olayda ki iddianameye konu olaydaki olaylarda ki hukuki gerein ortaya konulmas asndan da bu konu yani sorgunun srmesi elzemdir. Kald ki; sanklar bandan itibaren susmay semi deillerdir. Susma hakk bir btndr. Konumay tercih eden bir sann bu aamada susmak istiyorum demesinin bir nemi yoktur. Susmak isteyen sann susma hakkn tercih etmesi kendileri asndan ayn zamanda her tercih ayn zamanda bir vazgeitir. Bu tavrlaryla yaptklarnn arkasnda duramayan kiiler olduklarn ortaya koymulardr. Ancak Mahkemenizin muhakeme ettii olaylar asndan kendileri susma hakkn kullansa bile kullanmaya kalksa bile yanl ynlendirme ve eksik bilgi onu bilemeyeceiz ancak hukukun ilkelerine aykr ekilde yar susma yar konuma eklinde davransalar bile fiillerle davran hkmlerini ortaya koysalar bile Mahkemeniz zaten mahkumiyet hkm verecektir. Sanklarn da ben susmutum ama bama bu ceza nereden geldi diye szlanmasnn hibir nemi olmayacaktr. yle ise; Ceza Muhakemesi ilkelerine, apraz sorgu tekniklerine ve CMK.'nn 201 ve 216 da ki dorudan soru sorma metotlarna uygun olarak taraf sorgusuna devam edilmesi ve bu sorgu srasnda kfr ve hakaret edilmedike o anlama gelen sz ve davran olmadka sorgu btnlne karlmamas ynnde bir ara karar vermenizi sayn heyetinizden talep ederiz. " Bir ksm mdahiller vekili Av. Aydn Erdoan "Sayn Bakanm ara karardan nce tekrar ayn eye dnmemek zere bir ka ilave yapmak istiyorum" dedi ve sz alarak; "Sayn Bakan sayn yeler. Ceza Muhakemesi aralar zaman zaman yarglananlar pheliler hakknda uygulandnda ac verebilir, znt verebilir, canlarn yakabilir, zgrlklerini kstlayabilir. Sorulmakta olan sorular sanklar iin rahatsz edici ve znt verici olabilir. Yarglanmakta olan su Devlet Ynetimine El Koymak, Anayasal Dzeni Silah Zoru le Ortadan Kaldrmak, Grevli Olan Meclisin Grevine Son Vermektir. Bu srete ilenmi bulunan sular kiilere verilen zararlar, haksz olarak edinilmi mallar ile ilgili olan sorular elbette ki bu sanklar rahatsz edebilir. Sanklarn rahatsz olduklarndan bahisle savunma tarafndan sanklara soru sorulmamas ynnde ki talebin hem de Avrupa nsan Haklar Szlemesinde ifade edilen ve biz can yanan mdahillerin vekilleri olarak davann bandan beri kiilik haklarna , salk haklarna ve her trl savunma haklarna sonuna kadar zen gsterilmesini isteyen avukatlara soru sormamzn ve yasaklanmamzn nlenmesi ynndeki talepte bulunulmasn; Muhakeme Hukukuyla, nsan Haklar Hukukuyla temelden elimi temelden aykr haksz bir talep olarak nitelendiriyor ve reddini talep ediyoruz. "

Mdahil vekili Av. Mehmet Rfat Bacanl sz alarak; "Sayn Bakan Ceza Muhakemesi Kanunu sadece sanklarn deil madurlarn da haklarn korur. Bizim mdahil olma nedenimiz gnlerce sorguya alnm olmamz ve ikence grm olmamzdr. Sanklarn ve sank vekillerinin son derece medeni bir ortamda daha sorgunun onuncu dakikasnda sorgudan sklp, sorgunun bu ekilde sonlandrlmas talebini de garip karlyoruz. Sanklarn sadece hangi soruya cevap verdikleri deil hangi soruya cevap vereceklerini bilmek ve renmek de bizim hakkmzdr. Bu sebeple sank vekilinin talebinin reddine karar verilmesini talep ediyoruz." Mdahil Hak- vekili Av. Muharrem zkaya sz alarak; " Bende mdahil vekillerinin talebine katlyorum. Burada sana sorulan sorular zellikle de CMUK' 221 de de bizim taleplerimizin hepsinin zapta geirilmesini, zabtta yer alacak hususlar ihtiva etmektedir. Mahkemenizin uygulamasnda da sann en bata 1, 2, 3.nc sorular sorulduktan sonra cevap vermeyeceini beyan etmi olsa da daha nceden alnan yazl sorularn tamam Mahkemenizce zapta geirilmitir. Bu nedenle imdi balanlan ve dorudan soru hakkmzn da engellenmemesi, sank cevap verir yada vermez ama bu sorularn zabtlarda yer almas gerektii kanaatindeyiz efendim." Bir ksm mdahiller vekili Av. Mehmet Horu sz alarak; "Sayn Yarg. Sann sunmu olduu yazl savunmasnda unu da demek istedi kurucu iktidarz tanmn yaparken aslnda zmnen Mahkemenizi de tanmyoruz. Anlamnda bir savunma yapt. Bu yzden sayn Mahkemenizin alaca karar burada Mahkemenizin Bamsz Trk Yargsnn konumu ve sann da bu Mahkeme de sank olarak bulunduu konumunun da yeniden tanmlanmas anlamna gelecektir. " Bir ksm mdahiller vekili Av. Hasan rel sz alarak; "Sayn Bakan, imdi efendim tabi burada ok nemli bir tarihi yarglama gerekleiyor. Bir karanlk dnemin aydnlatlmas iin gerek yarg makam, gerek mdahiller ve gerek ise de savunma makam bir aba gsteriyor. Dolaysyla bunun byle ksa cevaplarla sonulanmas gerek bir yarglamadan mutlaka bizi uzaklatracaktr. Kukusuz bu Mahkeme yarglamas kamu oyunun hatta sadece Trkiye kamu oyunun deil dnya kamu oyununda gz nnde yaplyor ve gerekleiyor. Dolaysyla sanklar hakl olarak baz sorulara cevap vermek istemeyebilir. Bu da tabi sann Ceza Yasasndan, nsan Haklarndan doan ok tabii bir hakkdr. Fakat bizim 12 Eyll de zarar grm, madur olmu binlerce insann bu dava dosyas ierisine girmesi gereken sorular vardr. Esasen biz tek tek mnferiden mdahil olduumuz kiilerin zellii nedeniyle umarm sanklar baz mdahiller ynnden bilgilerini Mahkeme Heyetinden, duruma dosyasndan saklamayacaklardr. O bakmdan soru sorma 201. Madde uyarnca Mahkemenin yetkisi dahilinde soru sorma ileminin devam etmesini talep ediyorum." Bir ksm mdahiller vekili Av. Arif Ali Cang sz alarak; "Biz mdahiller olarak ve mdahil vekilleri olarak maddi gerein ortaya kmas iin burdayz. Sank yant vermese de her soru maddi gerein ortaya kmasna yneliktir. Zaten Sayn Mahkemeniz hkm kurar iken sorduumuz sorular da dikkate alarak, dosyada ki dier delillere de bakarak her ne kadar sank susmu olsa da yant vermemi olsada hatta yant vermemesini bir anlamda kabul sayarak hkm kuracaktr. Bu nedenle sorularmzn tutanaa gemesi bile bu tarihi davada son derece nemlidir. Sanklarn yant vermemi olmas, vermiyor olmas sorgumuzu engellemeye gereke oluturamaz. Kald ki biraz sonra benim soracam sorulara belki de Ali Tahsin ahinkaya yant verecektir. O yzden soru sormamzn engellenmemesini talep ediyoruz. " Av. Senih zay sz alarak; "Sayn Yarg bakn hayatn ak diye bir ey var. Bu gnk gazete yasaklarnza ramen bu kadar haber yapt, yazabildi. Siz odanza getiinizde bir ara karar retirken bu zabtlara dnecek gibi dnen bu grntleri

CD olarak verecekmisiniz, vermiyecekmisiniz? Yasaklyacakmsnz? Yasaklamyacakmsnz? Kamu oyu bunu duyacakm? Duymayacakm? Yani Beyefendinin Tahsin ahinkaya'nn bu kadar sert sorulara hayr cevap vermiyorum deyiini halkmz duyacakm? Duymayacakm? Bununla birlikte karara balamalsnz. Kald ki bu hayatn ak bunu kaldrmaz. Hi bir ekilde kaldrmaz. Saolun" Mdahil Baki Batmaz vekili Av. Cevriye Aydn sz alarak; "Sayn Bakan; huzurunuzda grlen dava meslektalarmnda ifade ettikleri gibi Trkiye tarihi asndan son derece nemli bir davadr. Sadece hukuki gerein ortaya karlmas asndan deil ayn zamanda da bir tarihi srecin aydnlatlmas bakmndan da son derece nemli bir dnemdir. nemli bir davadr. Bu nedenle burada sanklar cevap vermemi olsa bile vermeyecek olsa bile sorulan sorularda son derece anlamldr ve bu nedenle soru sormamzn engellenmemesini ve sorularmzn kayda gemesini talep ediyoruz. Dosya incelendi. G.D Sank her ne kadar sorulara cevap vermeyeceini ifade etmi ise de; devam edecek sorularda sann savunmas asndan cevaplamak istedii sorularn bulunabilecei ihtimali ve dolaysyla cevap vermemesinin engellenmemesi asndan mdahiller vekillerince sorulacak sorularn zapta geirilmesine oybirlii ile karar verildi. Tefhimle ak yarglamaya devam olundu. Saatin 12:02 olduu dikkate alnarak durumaya saat:13:10 da devam edilmek zere yarglamaya ara verildi. Mahkeme Bakan; "Bu aamada sorulacak tekrar soru sorulduunda sanktan her soru iin onay beklemeyeceiz. Sorular arka arkaya sorulacak. Eer bir cevap verme durumu olursa sann araya girmesini bekleyeceiz. Biri on geeye kadar ara veriyoruz." Saat:13:20 de durumaya kald yerden devam olundu. leden sonraki oturumda Cumhuriyet Halk Partisi vekili Av. Celal elik, bir ksm mdahiller vekili Av. ztrk Trkdoan ve mdahillerden Baskn Oran geldiler. Yerlerine alndlar. Av. mer Kavili soru sorma ilemine devam etti. Av. mer Kavilli; "Sank Ali Tahsin ahinkaya 160 adet F-16 uan satn alndn hatrlyormusunuz? , Soruyu duydunuzmu? , Soruyu Duydunuzmu? Mahkeme Bakan; "Soruyu Duydunuzmu?" Sank; "Evet " Demitir. Mahkeme Bakan; "evet cevap vermemeyi tercih etti" Av. mer Kavilli; "160 adet F-16 tipi uak Amerikadan uak alndn hatrlyormusunuz?, Bu uaklara pilotlar arasnda uan tabut denildiini biliyormusunuz?, Oradamsnz?, Soruya cevap vermeyeceinizi veya vereceinizi her sorunun sonunda aklarmsnz?, Sesim duyuluyormu?, Konumay duyuyormusunuz?, Sayn Bakan sann sorgusuna kenardan cevap verilemez. Kenardan cevap verenler var. Mahkeme Bakan; "Av. Bey, Naip Hakimimiz konuuyor olabilir. Siz sorularnza devam edin ltfen. Kar taraftan cevap beklemeyin. " Av. mer Kavili; "Onu renelim Sayn Bakan. " Mahkeme Bakan; " Eer kar taraf cevap vermek isterse araya girecek ve cevap verecek buyrun." Av. mer Kavili; "Deminki soruma kenardan cevap verenin kim olduu ve ne

gibi cevap verdii hususunun aklattrlmasn, Naip Yargtan aklattrlmasn talep ediyorum." Mahkeme Bakan; "Evet Hakim Bey buyrun" Naip Hakim; "Sayn Bakan sann mdafinin her hangi bir mdahalesi olmad sadece teknik olarak grevli olan bilgi ilem dairesindeki Ycel Akbulut arkadamz cep telefonundan kar tarafa arand iin onunla kapnn nne karak konutu. O ses ulam olabilir salona." Mahkeme Bakan; "Buyrun avukat bey" Av. mer Kavili; "Peki. Teekkr ederiz. Sayn Naip Yarg. " Mahkeme Bakan; "Bilgi asndan syleyim. Bu konudaki iletiimin devam ettiini, yani Bilgi lem grevlileri arasndaki bu konuda telefonlamalarn bilgimiz dahilinde olduunu da belirtelim. Buyrun" Av. mer Kavili; "Evet. General Dynamix firmasna rakip olan Northrop ile Mc Donald's Doaglas firmalar ile ilgili bilginiz nedir?", "Sank Ali Tahsin ahinkaya dnyada Lucket firmas tarafndan uak satabilmek iin geri kalm lkelerin memurlarna rvet datld Amerikan kongresinde ve raporlarnda basnda yer ald. Dnyada ortaya karlmayan tek lke Trkiye olarak kalm idi. Siz 12 Eyll de darbe yaptktan, iktidar ele aldktan sonra bu konuda aratrma yaptnzm?", "Aratrma yapmamanzn nedeni itirakinizmiydi?", "Bu konuda failleri tanyormusunuz?", "Bu konuda darbede ki zel roller bakmndan ABD Genel Kurmay Bakan Rogers ile ka kere grtnz aklarmsnz?", "Hakknzda bu konu ile ilgili Trkiye Byk Millet Meclisinde yani sizin darbeciler olarak sizlerin hazrlad meclis ortamnda dahi soru nergesi verme cesareti gstermi sayn milletvekili Cneyt Canveren'in soru nergesi bakmndan rahatszlk duyup siz bir aratrma yaptnz veya yaptrdnz m, aratrmanzn sonucunu devlet kaytlarna yansttnz m?" "Devlette yetki kullanrken devletin tamamna sahip olduunuzu mu dnyorsunuz? Kaddafi milislerin eline getiinde evlatlarm bana niye byle yapyorsunuz dediinde herhangi bir ortak paydanz var myd? Kurucu iktidar derken mahkeme heyeti ve mahkeme tekilat dahil btn her eyi sizin ahsnza borlu olduunu mu dnyorsunuz? , "-KUR, BAFA,GAMA ve KALEBODUR bu irketlerle ilikiniz var myd?", "Bu konuda emekli bykeliler kr Erekda ve Yarm Eralp'in bilgisi var mdr, onlara herhangi bir talimat verdiniz mi?" " Su ortanzn, dier sank Ahmet Kenan Evren'in bu ahslara, bu sayn bykelilere verdii herhangi bir talimattan haberiniz var m? ", "Org. Alpkaya bu isim size bir ey hatrlatyormu?", "Babanzn meslei berberlik miydi acaba? Siz berber akir efendinin olumusunuz?", "Askerlik hayatnzda, okul hayatnzda dller almmydnz?", "Daha sonra ki baarl almalarnzdan dolay Amerika Birleik Devletlerinden size hi dl verildimi?", "Hava Kuvvetleri Glendirme Vakf ile ilikilerinizi aklarmsnz?", "Merve Oteli olayn hatrlyormusunuz?", "Trkiye Byk Millet Meclisi tutanaklarndan okuyorum. 25 Kasm 1986. Yani 26 yl nce yaklak. Birleim 29 Oturum 1. Sayfa 658. Merve Oteli ve sat meselesi Mecliste konuulmu. Bu konuda her hangi bir aratrma veya vicdanen rahatsz olup kamu oyuna bu konuda ilginiz olmad veya varsa ne olduu konusunda aklama yaptnz hatrlyormusunuz?", "Babanzdan miras kalan her hangi bir tanmaz mal varmdr?" , "Kadky ilesinde 53 ylnda yaplan binann dnda bakaca bir gayrimenkul veya bakaca bir miras kaldm?", "Sema ahinkaya leden nce sorduumuzda hatrlayamadnz veya cevap veremediniz. Sema ahinkya'nn einiz olduu ynnde duyumlar var. Einizin Ba-Fa ynetim kurulu ilikisinin hangi tarihte kesildiini hatrlyormusunuz?", "General Dynamix irketi ile yaplan anlamalarda bu konuda zel hkm koydurdunuzmu? Bu konuda bilgi

aklayacakmsnz?", "1985 ylnda Fenerbahe de 130 metrekaralik apartman dairesinde arsa paynn 3 milyon eski para ile 3 milyon olduu, kat zerinde bu ekilde grnd ve fakat gerek deerinin bu olamayaca ynnde Meclis te konumalar ve tartmalar olduunda kamu oyuna aklama yaptnzm?", "Adna hareket ettiiniz ve sizden grev talep ettiini kendi lehinize vehm ettiiniz Trk Milletine kar her hangi bir sorumluluk hissetinizmi?", "Bu konularda Millete bilgi verdinizmi?", "Uyum Yap Kooperatifi ile ilginiz nedir?", "Adnz sylermisiniz?", "Sank Beyefendi adnz sylermisiniz?", "Soruyu duydunuzmu?", "Bakanm teknisyenlerden sorulmasn istiyorum. letiimde bir sorun olabilir." Mahkeme Bakan; "Bir sorun yok avukat bey" Av. mer Kavili; "Peki. Devam ediyorum. ", "Ziraat Bankas Kantarclar ubesinde 3003 Numaral Hesap bu konuda bilginiz varm?", "Sizin ynetiminiz ile ilgili olarak bir sayn Milletvekili Pertev Aolu yine Meclis tutanaklarndan aktaryorum. Rvet alnd iddialar ile ilgili Adli ve Askeri Savclklarca Ceza Soruturmasna konu edilmitir diyor. Bu konuda bilginiz varm?", "Yutkunduunuzu gryorum. Sorular karsnda. Sorular beenmedinizmi? Devam geliyor. ", "Sizin dneminizde Ankara Emniyet Mdrl "Dal" isimli ikence merkezinde phelilerin susma hakk kullanmas rgtsel davran olarak nitelendiriliyordu ve Emniyetin bu tavr halen devam ediyor. Bu deerlendirmesi. rgtsel ilikinizi ve rgtsel tavrnz ise eer bu konuda nerede eitim aldnz aklarmsnz?", "Trk Milleti adna yarg yetkisi kullanan Mahkeme Heyetine kar rgtsel tavrnz srdrecekmisiniz?", "rgt efinizden endieniz varm?", " Yine Milletvekili Pertev Aolunun sayfa 663. Sayfadaki 2. Paragraf 2. Blmn ilk cmlesi imdi diyor sayn Milletvekilleri bu ifadeye gre bu iddialarn zerinde en ok younlat kiilerden biri Tahsin ahinkaya ise yine bu iddialarn zerine yine bu iddialarn zerinde en ok younlat kiilerden bakalar da vardr. Bakalar konusunda bilginiz nedir?", "Soru galiba skc oldu. Yutkunduunuzu gryorum. Bu konuda rahatsz olduunuzumu sylemek istiyorsunuz?", "ddianamede yazl olaylardan ki darbenin koullarnn olgunlamasn sizin ekip arkadalarnzdan birinin deyimiyle darbe koullarnn olgunlamasn salamak ve gelitirmek adna yapld iddianamede yer alan olaylardan 1 Mays 77 Taksim katliam ile ilgili ne tr ilemler yaptnz?", "Siz Ali Tahsin ahinkaya Trkiye Cumhuriyetinin Bakenti, Bakentte Savc Doan z'n ldrlmesi konusunda aratrma yaptrdnzm?" ,"Yetki kullanyordunuz. Yetkilerinizi nerelerde kullandnz aklarmsnz?" "16 Mart 1978 ylnda stanbul niversitesi nnde dersinden kan rencilerin nnde bomba atldnda bombay temin eden Yzba sizin ordunuzun mensubu olduu yazl. Dava dosyalarnda var. Otuz sene boyunca bu Yzbann soyadnn ortaya karlamamas bir kenara siz Trk Milleti adna iktidar kullananlar olarak ne yaptnz?", "O olayda kullanlan Semteks adl patlayc maddenin Nato ordularna zimmetli olarak teslim edildiini hatrlyormusunuz?", "Ordu depolarnda kaybolan silahlarla ilgili en son ne zaman saym yaptrdnz?", "16 Mart katliyam ile ilgili olarak bomba atlacan olaydan 10 gn nce Pol-Der Polis Memurlar Dayanma Dernei stanbul ubesi Emniyete rapor olarak bildirmi ve buna ramen bomba atma olay gereklemi. Siz ynetime el koymadan nce de Mahalli Sk Ynetim Komutanlklar hiyerari olarak size balyd. Size ve Genel Kurmay Bakanl yapan su ortanza. Bu konuda asker ahslarla ilgili ne tr aratrma yaptnz?", "stanbul 6. Ar Ceza Mahkemesi 1995/128 sayl 16 Mart katliyam davasna Emniyet Genel Mdr adna Ramazan Er 1.snf Emniyet Mdr imzas ile gnderilen evrakta polis memuru Mustafa Doan ki o olayn eylemcilerinden olduu, faillerinden olduu gerekesiyle yarglanp yakalanamayan

kii. Bu kiiyi Emniyet Genel Mdrl tanyamadn sylyor. Sizin kudretli olduunuz dnemde Emniyet Tekilat kayt tutamayacak kadar beceriksizlik iindemiydi?", "Emniyet Tekilat kendi personellerini tanyamyormuydu?, Bu konuda Adli dari her hangi bir tedbir aldnzm?", "Toplam olduunuz baz nvanllar nnde kamu yetkisi kullanrken drst davranacanza namusunuz ve erefiniz zerine yemin etmitiniz. Bu yemininiz erevesinde failleri ortaya karlmayan konularda ahlaki ilkeler asndan ahlaken tutarl davranmak adna neler yaptnz?", "Olay yerinde bombay atp kamakta olan kiiyi peinden koan gitmeyin demek suretiyle geri armak, geri gelin diye talimat vermek suretiyle devlette ki hiyerari otoritesini kullanan Reat Altay adl memur daha sonra hakknda dava ald. Bu davann olay stanbul da olmasna ramen Kocaeli Asliye Ceza Mahkemesine gnderilmesi konusunu aratrdnzm?" , "Kocaeli Asliye Ceza Mahkemesinde hi bir delil toplanmakszn sadece sanklarn beraati ynnde hkm kurulduu konusunu biliyormusunuz?" ,"Ceza Muhakemesinde ele gemeyen delil sonradan ortaya yeniden yarglama yaplabilir balatlabilir bu ynyle Muhakemenin kamu vicdanlarnda yer almasn salamak bakmndan ele gemeyen delilleri ortaya kartmak iin ne tr emir ve talimat verdiniz?" nk yeminli grev yapyordunuz.", "O sanklarla ilgili olarak stanbul C.savclnn 1977/14652 Hazrlk numarasyla yrtlen soruturmay hi aratrdnzm?" ,"O soruturmada Yzba kim olduu hususunda Mahkeme stanbul 6. Ar Ceza Mahkemesi 1.Ordu Komutanlnn ilgili birimine yaz yazdnda ad soyad var ancak sicil numaras bildirin diye Mahkeme karar vermi iken; bu karara kar devlet terbiyesi ve devlet geleneklerine uymayan bir biimde Mahkemeye ufak bir sar kat gnderilip sicil numaras gnderildii taktirde bilgi verilecei ricas ile diye imza dahi atlmayan kat paralaryla faaliyet yrtlmesi konusunda bilginiz varm?", "Sicili sorulan Yzbalarn sicili sizin zamannzda tutuluyormuydu?", "Malatya Belediye Bakan Hamit Fendolu zel bir bomba ile ldrldkten sonra Hava Kuvvetlerinde Yzba lyas adl bir Yzbann mahallelerde atmaya girdiine dair Cumhuriyet gazetesinde bir haber kmt. O konuda soruturma atrdnzm?", "Ulatnz bilgileri devletin savcsna ve istihbarat bilgilerine bildirdinizmi?", "Devlet yetkisi kullanrken devlet yetkisi kullanmann gn gelip sorumluluunuza yol aacan biliyormuydunuz?", "Bu konuda size ne yaparsanz dorudur istediinizi yapn diye mtala veren hukuk hocalar varmyd?", "Sizi su ilemeye ynelten bakaca ibirlii yaptnz ksaca ibirlii evrelerinin kimler olduunu aklarmsnz?", "Ne zaman cannz sklp darbe yapmaya karar verdiniz?", "Dnk kahveniz ekerlimiydi?", "Kahve itiinizi hatrlyormusunuz?", "Skntl olduunuzu gryorum. Baparmanz titretiyorsunuz ve durdunuz. Kahvenin ekerli veya sade olmas konusunda hatrlayabildinizmi?", "Grevden ayrlrken devletin hafzasn yok ettinizmi?", "Devletin belgelerini yannzda gtrdnzm?", "Su ortanz devletin evraklarn zellikle kendi malym gibi devletin kaytlarndan bulunduu yerden arivlerinden gtrrken her hangi bir bilgi paylatnzm?, Uyardnzm?", "Sank Ahmet Kenan Evren size bu konuda her hangi bir ekilde aznz sk tutun veya unu yle yapn diye talimat verdimi?", "Darbe rgtlemesi srasnda henz daha darbe ilan edilmemiken yaptnz faaliyetlerde nleme, engelleme, aratrma ilemlerinde ne zaman kiilerin pheli olduuna karar verdiniz?", "Daha sonra ikenceci olarak anlacak olan Emniyet grevlilerinin 12 Eyll 80 tarihinden yaklak bir ay birbuuk ay nce tayinleri karlm iken tayinlerinin iptal ettirilmesi ynnde kimleri araya soktunuz?", "O konuda bir bilginiz varm?", "Sorgucularnza stn baarlar nedeniyle dl verdiinizi hatrlyormusunuz?", "Siyasi alandan kalm. Asker ahssnz ve en yksek derecede grev yaptnz. Sahra Talimnamesi 3115. Bu kod

numarasn hatrlyormusunuz?", "Feeld Maniol 3115. Amerikan Silahl Kuvvetler Askeri Ynetmelii ve bu konuda Trke ye evireni tanyormusunuz?", "Bir evrak gstereceim imdi. Bakrky 2. Ar Ceza Mahkemesi 21/10/2010 tarihli 4.celsede 2010/251 esas sayl Kemal Trkler'in ldrlmesi davasnda o olayn faili olduu gerekesiyle yarglanan kiinin yarglanmas srasnda bir su duyurusunda bulundu C.savclna ve Genel Kurmay Bakanlnda Org. Ali Keskin imzal 25 Mays 64 tarihli Ops. Operasyon 1708- 74-64 MrkTrl. Merkez Talimat Kurulu olabilir sayl emri ile yrrle giren ve Sahra talimnamesi 3115 kod ad ile anlan Gayri Nizami Kuvvetlere Kar Harp Taktikleri konulu ynetmelii hatrlyormusunuz?", "331 Sahra Talimnamesi 331 Psikolojik Harekatlar konulu bir talimat hatrlyormusunuz?", "Bu talimat Nato ordularnn talimatnamesinin bire bir evirisi olmas hasebiyle oralarda ordu papaz bulunduundan eviri yaplrken ordu imamlarnn atanaca hususunda ka tane imam atadnz orduda?", "O talimnamenin sadece Silahl Kuvvetleri deil Milli stihbarat Tekilatnnda icracs olacana dair hkm var. Bu konuda ne tr denetleme faaliyeti yaptnz?", "Ali Tahsin ahinkaya darbelere kar olduunuzu syleyebilirsiniz. Darbeyi sevmediinizi , mecbur kaldnz su ortanzla birlikte itiraf ve ikrar etmeye kalkp cezadan kamak isteyebilirsiniz. Ancak ordu ierisinde darbelere kar olanlar varmyd?", "Askeri istihbarat birimlerini darbelere kar olanlarn en zel yaam alanlarna kadar kullanp onlar tespit ettinizmi?", "Askeri darbelere kar olan subaylar onurlu insanlar kiiliklerini aile yaamlarn dahi paralarcasna ordudan attnzm?", "Ordudan attrldktan sonra ikenceli sorgulardan geirilmesi konusunda her hangi bir engelleme veya ynlendirme talimat verdinizmi?", "O onurlu insanlarn daha sonra oluturduu Askeri Darbelerin Asker Muhalifleri Dernei adl dernein Genel Bakan Sayn Rahmi Yldrm u anda aramzdadr. Sayn Rahmi Yldrm. Bu ismi hatrlyormusunuz?", "Tanrm iyi ocuktur diyebilirmisiniz?", "Bu onurlu insann einizin hissedar bulunduu anakkale Seramik Fabrikasnda ynetim kurulu odalarnn gvenliini aldn ilk anda grevlendirildiini hatrlyormusunuz?", "Daha sonra kiisel menfaatinize kar zehirli fikirleri olduundan dolaym hem grevden aldrp hemde gz altna aldrp dneminizin ikenceli sorgularndan geirilmesine neden olundu?", "Sayn stemenlik grevinde grev yapan Sayn Rahmi Yldrm'n gzne sadece bir dakika bakabilirmisiniz?", "Sorularn iddetli ve rahatsz edici olduunun farkndaym. Bir para zldnzn farkndaym. Cierleri patlatlan, kan kusturulan banyoya giderken dahi dzenli olarak ikence yaplan coplanan ve rzna geilen Ankara Emniyet Mdr Yardmcsnn tanklk yapt ve kaseti elimizde bulunduu ekilde itiraf ettii zere gen kzlarn gslerinde sigara sndrlmesinden daham az ac duyuyorsunuz?", "nsan olarak zntnz ifade edecekmisiniz?", "Birey olarak u fani dnyada hi olmasa gitmeden nce yaptklarnzn, u topluma yaattklarnzn her hangi bir ekilde pimanln duyup ebekinizi ele verip pimanlk hkmlerinden yararlanmay dnrmsnz?" Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. Sank mdafi sz alarak; "Sayn Bakan sorulara geilmeden nce benimde kk bir talebim olacak. imdi Anayasann 38. Maddesi ok ak. Dorudan kiilie ynelik ve dava konusu fiil ve olgularla ilgili olmayan dorudan doruya kiiye ynelik dava d fiil ve olgular rnekte verebilirim ama gerek yok. Tamam tabi ki soru sorulacak ve kayda geecek. Katlan vekilleri deerli meslektalarmda grevlerini yapyorlar. Sadece benim Bakanlk Makamndan talebim dava konusu fiil ve olgularla nedensel iliki bulunmayan kiilie ynelik ve dava d sorulara msade edilmemesi talebimizdir. Onun dnda tabi dava ile ilgili sorulara devam edilebilir."

Taraf sorgusuna devam edildi. Av. Aydn Erdoan sz alarak; "Sank Ali Tahsin ahinkaya sk ynetimin devam ettii 12 Eyll 1980 den nce ve sk ynetimin el koyduu 12 Eyll 1980 den sonra size yakalanan ve gz altna alnan kiilerle ilgili ilgili skynetim komutanlklar tarafndan listeler geliyormuydu?", "Gz altnanlarn can gvenlii adna tedbir alnmas konusunda ne tr ilemler yaptnz?, "kence ile ldrmeler ortaya ktktan sonra nlem alnmas konusunda her hangi bir ey yaptnzm?", "Sleyman Cihan ismini hatrlyormusunuz?", "29 Temmuz 1981 tarihinde ve takip edilen gnlerde size bildirilen gz altna alnanlar listesinde Sleyman Cihan ismini grdnzm?", "Sleyman Cihan ad ile gz altna alndktan sonra ldrlerek, kimlii belirsiz olarak defnedilen Sleyman Cihan'n babas Aa Cihan'n konseye ve sizlere hitaben yazd dilekelere cevap verdinizmi?", "Sleyman Cihan'n yakalanmasnda grev alan Mehmet Aar ve ekibi ldrme olaynn gerekletii Kadky de grevli olan brahim ahin polis memuru bu isimleri hatrlyormusunuz?", "Sleyman Cihan'n ldrlmesi fiilinin zerinin rtlmesi ve haklarnda soruturma yaplmamas konusunda soruturmann adil bir biimde etkin bir biimde sonulandrlmamas konusunda sizin sonradan Anayasann Geici 15. Maddesine koydurduunuz dokunulmazlklarn rol olmu olabilirmi?" ,"O tarihlerde gvenlik kuvvetleri ierisinde yurttalara kar su ileyen grevlilerin korunmas konusunda rtl ak talimatlarnz oldumu?", "stediinizi yapabilirsiniz size dokunulmayacak eklinde gvenceler saladnzm?", "kencelerin etkin olarak soruturulmadn biliyormusunuz?", "kence fiillerini etkin olarak soruturdunuzmu?", "Fransa, Norve, Danimarka, sve, Hollanda Trkiye Cumhuriyeti Devleti aleyhine sizin 12 Eyll 1980 den itibaren gerekletirdiiniz eylemlerin Avrupa nsan Haklar Szlemesini ihlal ettii konusunda bir bavurularnn, Devlet bavurularnn olduunu hatrlyormusunuz?", "Bu bavurulara cevap verdinizmi? Devlet olarak.", "Bu bavurulardaki taleplerin hakl olduu konusunda hakl grld konusunda Avrupa nsan Haklar Komisyonunun kabul edilebilirlik karar verdiini hatrlyormusunuz?", "Avrupa nsan Haklar Komisyonu nnde Trkiye Cumhuriyeti Devleti adna kabul edilebilirlik kararndan sonra dosthane zme gittinizmi?", "Dosthane zmn bu fiillerin ilenmi olabilecei olduu anlamna geldiini biliyormusunuz?", "Bugn Trkiye Cumhuriyeti Devletinin yargcnn sorularna cevap vermek istemiyorsunuz. O zaman Avrupa Komisyonuna cevap verme gereini duydunuzmu?", "O zaman eylemlerinizi Uluslararas Hukuk nnde savunma gerei duydunuzmu?", "Sizce lke savunmas iin elinize verilen silahlar yurttalara dorultarak durmayan vurun diye askerlere ve polislere emir verirken size grevleriniz sebebi ile verilen yetkileri ve silahlar kullandnz halde bu gn halk oylamas ile kabul edilen Anayasa deiikliklerinden sonra kendinize saladnz dokunulmazlklarn ortadan kaldrlmasnda sonra alm iddianameyi ve davay yok sayma iktidarn nereden alyorsunuz?", "Byle bir hakknz olmadn biliyormusunuz?", "i Sendikalarnn grev haklarn yasakladnz. 12 Eyll 1980 den sonra. ilerin grev hakkyla sizin iddia ettiiniz darbe gerekeleri arasnda bir iliki varmyd?", "Baz iverenler imdi glme sras bizde derken iverenlerin karn iileri kar koruduunuzu dndnzm?", "Size her hangi bir kanunla verilmi byle bir greviniz varmyd?", "DSK'in mal varlna el koydunuz. DSK yesi GENEL- sendikasnn ankaya da hemen kkn yan banda ki yksek binasn Anayasa Mahkemesine tahsis ettiniz. Sizce el konulmu ii emei ile yaplan bir binada datlan adalet bu lkede adalet duygusunu tatmin etmimidir?", "Yoksa iilerin kke bu kadar yakn olmasndan rahatsz m oldunuz?", "Devir sebebiniz ne idi?", "Malatya da seilmi belediye bakan Trkiye

de ki eitli olaylarda emsaline rastlanlmayan posta ile gnderilmi bir bombal paketle katledildi. Bylece Malatya'nn snni ve alevi halk kar karya getirildi. Siz grevi aldktan sonra emsali olmayan hi bir olayda grlmeyen bu bombal paketi aratrma gereinde bulundunuzmu?", "ddianz yurttan can ve mal gvenliini salamakt. Yurttalarn can ve mal gvenliini bu lde tehdit eden bu olayn hakknda ne tr bir soruturma yaptnz?", "eitli olaylar sebebiyle zel Harp Dairesini Kontr Gerillay dier adyla grevlendirdinizmi?", "Bunlarn eline verilen silahlarn bunlarn kullanmna tahsis edilen silahlarn envanteri hakknda bilgi verebilirmisiniz?", "Bu silahlarn sivil halka kar, yurttalara kar kullanlm olabileceini dnyormusunuz?", "12 Eyll 1980 den nce bu lkede oka kanl olaylar yaand. Siz bu olaylar nlemek ile grevli iken acaba olgunlasn diye gelimesini mi beklediniz?", "ddianamede Sleyman Demirel'in sorduu 12 Eyll den nce yani 11 Eyll gn grevdelerdi. Olaylar devam ediyordu. 12 Eyll gn kesildi. Ne oldu da kesildi?", "Bir ksmna talimat m veriyordunuz?", "Ynetime el koyduktan sonra eitli skynetim komutanlar hakknda uygulamalar sebebiyle ikayet bavurular oldu. Kahramanmaratan sorumlu olan Yusuf Haznedarolu hakknda ki ikayetlerle ilgili ne tr ilem yaptnz?", "Yusuf Haznedarolu bir ok kimseden rvet ald. Halktan silah toplamak adna nce silahlar bir takm ibirlikileri vastasyla sattrd. Ondan sonra da bu silahlarn bulunmu gibi meraya terk edildii ikayetleri size geldimi?", "Bu ikayetler karsnda alevilere ikence eziyet ettiini dnerek hogr ile baktnzm?", "Daha sonra Susurluk ile ortaya kan eteler ve bunlarn banda ki kiiler sizin dneminizde dller aldlarm? Bu yaptklar grevlerden dolay.", "Siz Abdullah atl'y grevlendirnizimi? Yurt d operasyonlar iin", "Anayasa dzeni hakknda ki kanunun 27/10/1980 de kardnz. Bylece kendi kendinize Trkiye Byk Millet Meclisi, Cumhurbakanl ve Trkiye Cumhuriyeti Hkmeti yetkilerini devrettiniz. Bu tarihe kadar kendisi szleriniz ile kendisi stnze aldnz bu yetkiler yok iken idam cezalarn infaz ettirdiniz. Yani cinayet ilediniz. Kendi kanunlarnza kendinizin bal olduunuzu dnyormusunuz?", "Katlanlmas zorunlu ktlk durumunda bu lkeye reva grdnz hukuk dzeni iinde bile yeri olmayan bu fiilleri ilerken sonradan fark edip 27 Ekim 1980 de kardnz kendi kanununuzu 12 Eyll 1980 den itibaren geriye yrterek kanunlarn geriye ilemezlii ilkesini ortadan kaldrdnz biliyormuydunuz?", "Byle yapsanz bile ilediiniz kanunsuz ldrme yani cinayet fiili ile yarglanabileceinizi size hi syleyen oldumu?", "Bu sorular cannz skyormu?", "Bir gn bu lkenin sizin hi bir zaman kabul etmediiniz yurttalarnn kendi iradeleri ile hukuku yapp sizin basknzdan ve darbe tehdidinizden kurtulduktan sonra sizin ardnzdan gelenlerin darbe tehditleri kalktktan sonra bir gn yarglanabileceinizi hi dndnzm?", "12 Eyll 1980 Askeri Darbesinin zorunlu olduunu sylyorsunuz. Peki; lkenin seime gitmesini bu sorunlarn zmnde bir yol olabilecei demokratik lkelerde sorunlarn byle zldn dnerek bir seime gidilmesini istedinizmi?" Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. Mdahil Baskn Oran sz alarak; "Sayn sank Ahmet Kenan Evren ve Sayn sank Ali Tahsin ahinkaya; sesim geliyormu?" Mdahil Baskn Oran; "hakim bey siz burada duyuyorsunuz ama; kendilerinin duyup duymadn merak ediyorum. nk burada bouna aba harcamak istemiyorum." Mahkeme Bakan; "buyrun siz sznze devam edin. Aksine bir durum olursa bana bilgi geliyor, siz buyrun" Mdahil Baskn Oran; "Sorularm snrl be tane. Birincisi; dnemin Babakan

Sayn Ecevit yle demiti; ben Ortadounun o srada Hilal diye anlan baz illerini sac terristlerin harekat merkezi durumuna getirmeleri zerine srarla o illerde de skynetim istedim. Fakat Genel Kurmay Bakan Kenan Evren elimizde ki kuvvetler daha fazla illerde ynetime el koymaya el vermez. Buna gcmz yetmez gerekesiyle benim bu isteklerime kar kt. Sayn sank Ahmet Kenan Evren;" Mahkeme Bakan; "u an muhatabnz sadece Ali Tahsin ahinkaya. u an ki konumanz itibaryla. Muhatabnz ona gre sein. Sorularnz da ona gre sein" Mdahil Baskn Oran; "Peki efendim. Sayn Blent Ecevit dorumu sylyordu?", "Nasl oldu da daha nce sk ynetim ilan edilecek personel olmadn sylediiniz halde darbe yaptnzn sabah btn illerde o zaman 67 tane sk ynetim ilan ettiniz?", "nce bunu sormak istiyorum", "her halde kendinize gre mantkl bir sebebiniz vardr. Bunu duymak istiyorum", "Cevap veremediinizi duyuyorum. Anlyorum. Soruyu tekrar etmemi istermisiniz?", "Anladm. Cevap veremiyorsunuz. kinci soruya geiyorum.", "Darbe srasnda drt ordu komutanndan biri olan Org. Bedrettin Demirel 1988 ylnda gazeteci Ahmet Kahraman'n neden bir yl nce darbe yapmadnz sorusuna cevap olarak unlar sylemiti; kamu oyunu ayn merkeze tevcih edilmedike tasvibi alnmadka maksat baka bir kurtulu yolunun kalmadn btn vatandalar idrak etsin. Sizlerin de artlarn olgunlamasn bekledik mealinde szleriniz var. Dorumu sylyorum?", "Cevap veremediinizi anlyorum. itme engelli deilsiniz ve Mahkeme Bakannn temin ettii kadaryla da ses iletiiminde bir sorun yok. O zaman devam ediyorum. ", "Siz de artlarn olgunlamasn ve ordunun bir kurtarc gibi karlanmasn m beklediniz? Akan kan durdurmak iin?", "Eer Bedrettin Demirel general yalan sylyorsa 1988 de iktidarda idiniz. Kendisi hakknda ne gibi bir ilem yaptnz. Onu merak ediyorum?", "Cevap vermek istemiyorsunuz yada cevap veremiyorsunuz. O zaman nc soruya geiyorum.", "Ama ltfen eliniz ile bir iaret edin cevap vermek istiyorsanz. Ben hemen geri dnerim. Eliniz ile de iaret etmediniz. nc soruyu soruyorum.", "04 ubat 1983 tarihli bir Babakanlk genelgesinden bir cmle okuyacam. Bu cmle bir ksm retim yelerinin gemite su delili brakmadan eitli olaylara kartklar bu ahslar ile ilgili bir su unsuru bulunamadndan adli takibat yaplamad n belirtiyor. Bu ok iyi biliyorsunuz ki 1402 uygulamas gibi mevcut Trkiye Cumhuriyeti kanunlarna aykr bir durum yaratt. nsanlar hi bir suu tespit edilemedii halde iten attnz. Ailelerini de zor duruma soktunuz. imdi; suu olmayanlarn ilerinden atlmalar konusunda bu ahir mrnzde ne dnyorsunuz?", "Cevap veremiyorsunuz. Soruya devam ediyorum.", "Bu genelge sizin yakn dostunuz ve silah arkadanz olan emekli general Bakan Ulusu imzasn tayor. Emekli general Bakan Ulusu konusunda o zaman nasl bir ilem yaptnz bu gayri kanuni ve hukuki uygulama karsnda?", "Cevap bekliyorum. El iaretinizi yapmanz yeterlidir. Cevap veremediinizi grdm iin drdnc soruya geiyorum. Vakit almamak iin.", "imdi size bir Mahkeme karar okuyacam. Bu Mahkeme karar Erzincan 3. Ordu 2 numaral Sk Ynetim Mahkemesi tarafndan 24 Ocak 1984 tarihinde verilmi esas no 982/160 karar no 984/5; Askeri Yargtay tarafndan da onanm. Karar yle diyor; Bir an iin ikence yapld kabul edilse bile ikence sanktan doru cevap almak iin yaplmaktadr. Eer doru olmayan uydurma cevaplar verilir ise; ikencenin gayesi doru cevap almak olduuna gre ikence daha da artrlacaktr. O halde; bu durumun sanklarca da bilinmesi tabii olduuna gre bu nermenin mantki sonucu ikenceye maruz kalann doru cevap vermesidir. yle ise; ifadelerin ikence altnda alnd sabit bile grlse bu ifadenin gerek d olduunu itibar edilemeyeceini ortaya koymaz. u halde ikence ayr ikence sonucu verilen ifadenin doruluu ayr eylerdir. Benim bildiim tarih kadaryla aynen engizizyon

Mahkemelerinde ki Katolik rahiplerin mantn yanstan bu karara katlyormusunuz? Bu ahir mrnzde" Mahkeme Bakan duruma salonunda seyirciler ksmnda bulunan bir kiiye dnerek; Mahkeme Bakan; "zerinizde silah varm u an sizin. Varm bey efendi bekleyin bakaym siz. zerinizde silah varm? Ne hadle giriyorsun buraya. Yasalar tanmyormusun sen?, kamassn bekle bakaym sen. " Salonda Baskn Oran'n korumas olduu dnlen kiiye soruldu; "evet ben Baskn Oran'n korumasym ve duruma salonuna silah ile girdim." Sz konusu ahs hakknda gerekli ilemlerin yaplmas sakl kalmak kouluyla salondan karld. Mdahil Baskn Oran'n sorularna devam edildi. Mdahil Baskn Oran; "Sayn sanklar araya baka bir konu girdi. Sorumu tekrarlyorum. Bu skynetim Mahkemesi kararna bugn katlyormusunuz? Cevap vermek istemiyorsunuz. Peki Yarglar hakknda bir ilem yaptnzm?", " Buna da cevap veremiyorsunuz.", "Beinci sorumu soruyorum. 17 yanda idam ettirdiiniz Erdal hakknda 01 Mart 2006 da unu sylediniz. Sayn Kenan Evren imzal. dam kararn onayladm. Onaylarken elim titremedi ve hi vicdan azab da duymadm. imdi her ikiniz de u anda ayn fikirdemisiniz?", "u anda da size byle bir kat uzatlsa eliniz titremeden ve vicdan azab duymadan imzalarmsnz? Bunun cevabn istiyorum hi olmassa.", "Peki hi bir soruma cevap vermediniz. O zaman son sorum. Skut ikrardan gelir. Yanz anlamaya msait ama ben bir de bugn k Trke ile syleyeyim. Cevap vermeyi red etmek sulamalar kabul etmekten kaynaklanr. Bu sz biliyormusunuz?" Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. Av. enal Sarhan sz alarak; "Sank ahinkaya; sabahleyin savunmasn sunarken u cmleleri kulland. Dediniz ki; Trkiye Cumhuriyeti varlna ynelik saldrlar bastrmak amacyla bu darbeyi gerekletirdiniz. imdi sormak istiyorum. Hemen darbenin arkasndan siyasi partilerin btn yneticilerinin tutuklanm olmas onun ardndan siyasi parti yneticilerinin stelik de o srada grevli olmayan TBMM yelerinin konumalarna yasak getirilmi olmas ve sonu olarak partilerin kapatlm olmas karsnda acaba bu siyasi partiler Trkiye Cumhuriyetinin varlna ynelik hangi saldrlar gerekletirmilerdi. Hangi somut saldrlar sebebiyle bu partilerin tmnn de kapatlmas gndeme geldi. Yine buna bal olarak sormak istiyorum. Kendileri Anayasal hak kullandklarn, Anayasa ya da saygl olduklarn ifade ettiniz kendiniz. Sormak istiyorum acaba Anayasa'nn verdii yetki ile kurulmu olan ve saylar 23667 kadar olan dernek ve sendikann kapatlm olmas, Anayasa'nn hangi noktasnn ihlal edildiine kanaat geldii iin kapatlmtr. Bunlar dorudan doruya yaptnz eylemler. Anayasa'nn ihlali niteliinde deilmiydi?", "Yine biraz nce arkadamz tarafndan soruldu, 1402 lik ler diye yani Sk Ynetim Yasas gereince grevlerine son verilmi kiiler olarak anlan 4891 kii oldu. Bunlarn grevlerine son verilmesi srasnda hi bir yarglama haklarnda hi bir soruturma yaplmakszn sizin kararnz ve iradeniz ili ilerine son verildi ve ala mahkum edildiler. Yargsz infazlar iin bu karar alabilmek iin siz Anayasa y mevcut Anayasa y o gnn Anayasas n da ihlal etmi olmadnzm? Anayasay da ihlal etmi olmadnz m? Ben yant beklemiyorum o sebeple yantlarnz sormuyorum. Bu sorularmzn tm de znde yantlar bilinen sorulardr ama bugn burada tarihe not dtmz iin. Bu sorular size yneltiyorum. Baka bir soru , Erdost ismi lhan Erdost ismi mrekkep yalam her

aydnn kendisini aydn diye nitelendiren okumu yazm insanlarn bildii bir isimdir. lhan Erdostun cezaevinde ldrlmesi olayndan haberdar oldunuz mu? mutlaka oldunuz. nk btn kamuoyu bununla sarsld. Peki bir nlem aldnz m ? bu hemen 2 Ocak 1981 yani darbenizin hemen ardndan gereklemi olan bir olayd o zaman o srada cezaevi mdr olan Raci Tetik hakknda herhangi bir ilem yaptnz m ? nk siz Anayasal bir hak kullanyordunuz ve insanlarn Anayasadaki en nemli haklarndan biri de yaam haklardr. O halde yaam hakkn cezaevinde de olsa korumak gibi bir sorumluluk ile kar karyaydnz. Bu konuda uyarc bir genelge yaynladnz m? Ama u genelgeyi de anmsyormusunuz? Bu genelge 1 Austos genelgesi ve 80 i yaayan insanlarn akllarndan hi silinmemi bir genelgedir. nsanlar tek tip giymeye mahkum ettiniz. Tutuklu ve hkmlleri onlarn salarn kestiniz onlar asker kii saydnz, onlar askeri nizama gre cezaevinde tutmaya altnz, bir yandan yaam hakkna kar saldrda bu kadar gznz kapal iken dier temel haklarn sanklarn temel haklarn ihlali konusunda da yaynladnz bu genelge ki daha sonra avukatlarn giriimi ile Dantay tarafndan iptal edildi. Bu genelgeden tr u anda strap duymuyormusunuz? Bu soru neden nk; saysz insann bu basklara kar direncini ifade eden alk grevi nedeni ile yaamlarn yitirmesi sz konusu oldu, vee ceza evlerindeki ikence ve bask sebebiyle yaamlarn yitiren insanlar oldu, bunlar ile ilgili bunlarn aileleri ile ilgili kendinizi herhangi bir biimde sorumlu hissetmiyormusunuz 90 gnlk gzalt dnyann hibir yerinde rastlanmam olan bir gzalt sresi idi. 90 gnlk gzaltna ilikin yasal dzenlemeleri yaparken neyi amalyordunuz? 90 gnde insanlar su mu kabul edecekleri ikence ile ? Yada eer kabul etmemiler ise bir kez daha bir kez daha onlarn balarna m vurulacakt ? Bunun yantn merak ediyorum. kencenin hangi Anayasal hakknda yada hangi yasal hakkn bir paras olarak uygulandn merak ediyorum. kencede yaknlar mvekkilleri lm bir insan olarak. Bunu size sormak istiyorum. Bir baka soru size ; Meral Bekar, Feride iekolu bu isimler tabiki sizin iin hibir ey ifade etmiyor. Ama benim aklmdan silinmiyor. Ve ok sayda erkek o dnemde yarglanm sank ismi de eklenebilir buna, bu insanlar ikence de konumadklar iin ikencede sulamalar kabul etmedikleri iin zel basklar ile kar karya kaldlar. Siz insanlara ikence yaplarak su syletmeyi bir hukuksal hak bir Anayasal hak olarak m gryordunuz ? Bunu size sormak istiyorum. Bir baka olgu ; rnein kasap Ahmet Gzelsoy : Ankarann Bahelievler semtinde ldrlm bir kii bu ; kimin tarafndan ldrld konusu aratrld sizin zamannzda. Ve 3 ayr siyasi gruba bu olay yklendi. Yani sizin yarglama dneminizde sizin sorgulama dneminizde bir adam 3 ayr grup 3 defa ldrd byle bir ey olabilir mi ? Bunu merak ediyorum. Eer byle bir sulama kabul edilmi ise bu hangi artlarda kabul edilmitir. Bunlar zerinde hi dndnz m ? Yine unu sormak isterim. Cumhuriyet Halk Partisini kapattnz. Cumhuriyet Halk Partisinin binasna el koydunuz. Ve Cumhuriyet Halk Partisinin binasnda merdiv align=centerenlerinde Cumhuriyet Halk Partisi yazan binada Devlet Gvenlik Mahkemeleri kurdunuz. Bu Anayasann tebdil ve tairi konusunda ak bir eylem deilmiydi ? Yine sormak istediim bir konu var ; stn Gnsan, Keskin Kaylan, bunlardan biri Askeri Yargtr biri de Sivil Yargtr. Hukuku gibi davrandklar iin grevlerinden alndlar. Daha ka kiinin grevden alnmasna, hukuka uygun davranmalarna engel olmaya, altnz ? Bunun somut rneklerini oaltmak mmkndr. Ve daha da vahim olan, kence de ve cezaevlerinde taciz ve tecavz ile karlam olan kadnlar ve erkekler sadece kadnlar deil , kadnlar ve erkeklerin yaknmalarn duydunuz mu ? Bu yaknmalara ilikin olarak herhangi bir eylem gerekletirdiniz mi ? Herhangi bir ilem gerekletirdiniz mii ? Sorulara yant

vermenizi gerekten beklemiyorum. Balangta da syledim. Ama bu sorular bu yarglamada mutlaka kayda gemesi gereken sorulard. Yargcmza teekkr ediyorum. " Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. MHP vekili Av. Ycel Bulut sz alarak; "Tahsin ahinkaya ya ynelteceimiz bir soru yoktur efendim. Sorularmz Kenan Evrene soracaz. " Av. Arif Ali Cang sz alarak; " Sank Ali ahin Tahsinkaya; savunmanzda, ksa savunmanzda 12 Eyll tarihe mal olmutur, ancak tarih yarglar dediniz bu sznzde u an sizi yarglayan Ankara 12. Ar Ceza Mahkemesini tanmyor musunuz? Mahkemenin yetkisini tanmadnz m sylediniz? ve savunmanzda kurutucu iktidar olduunuzu bu nedenle yarglanamayacanz sylediniz. Kurutucu iktidar gcn 12 Eyll askeri darbesinden mi aldnz? sank Ali Tahsin ahinkaya Hava Kuvvetleri Komutanl sreniz olaan olarak ne zaman sona eriyordu? Ne zaman emekliye ayrlmanz gerekirdi? 1980 30 Austos Askeri urasnda Hava Kuvvetleri Komutanl sreniz bir yl uzatld. Hatrlyor musunuz? bu uzatmann nedeninin syleyebilir misiniz? Darbe plannn uygulanmas iin olabilir mi? Komutanm dediiniz dier sank dnemin Genel Kurmay Bakan Ahmet Kenan Evren in emriyle mi hareket ettiniz? Komutannz olan Ahmet Kenan Evren in emrine aykr hareket edebilir miydiniz? Darbe kart olabilir miydiniz? Ali Tahsin ahinkaya Eyll 1980 de bir ABD geziniz oldu. Tarihini hatrlyor musunuz? Geziye kiminle gittiniz? ABD de kiminle grtnz? Grtnz asker ya da sivil yetkililerle yemek yediniz mi? Yemek samimi bir ortamda m geti? Alkol var myd? O samimi ortam iinde 12 Eyll Darbe planndan sz ettiniz mi? Ne zaman dndnz ABD den? Yant vermek istemiyorsunuz anlalan. Ama o dnemde ABD nin CIA Trkiye Masas efi Paul Hainze bakan Cartera darbeden sonra "bizim ocuklar baard" dedi. Yine dosyada bulunan MT raporlarndan anlald kadaryla ABD elili 2 gn nce darbeden iki gn nce darbenin olacan ABD ye iletmi. Sizce bu szn ve bu ilikinin anlam nedir? Sank Ali Tahsin ahinkaya? Hibir ilikiniz olmad m? ABD nin darbe ile hibir ilikisi yok mudur? Ya da; ABD onaylamasayd, desteklemeseydi bu darbeyi baarabilir miydiniz? 24 Ocak ekonomik kararlarn hatrlyor musunuz? Devlet Planlama Tekilatnn eski bakanlarndan Yldrm Aktrk 24 Ocak art 12 Eyll darbelerinin ikisinin birden gerekletirilmesi gerekiyor diye bir aklamas var. 24 Ocak kararlarn desteklediniz mi ? Darbeden sonra kararlarn harfiyen uygulanmasn saladnz m? 12 Eyll darbesinin bir nedeninin de 24 Ocak kararlarnn uygulanmas olduunu syleyebilir misiniz? Susuyor sunuz. Susarak beraat edeceinizi mi dnyorsunuz? Evet susma hakknz. Yasal hakknz. Peki 12 Eyll dneminde sorgularda susma hakkn kullanmak isteyenlere ne yapldn hatrlyor musunuz? Sank Ali Tahsin ahinkaya; siz de biliyorsunuz ki askerlikte silah arkadalnn ayr bir anlam ve manevi bir deeri vardr. Siz u anda rahat koullarda yarglanyorsunuz. Kahvenizi dahi iebiliyorsunuz. Afiyet olsun. Peki dneminizde darbe kart olduklar iin ordudan karlp tutukladnz askerler Sk Ynetim Mahkemelerinde atlet kilot yarglandklarnda bu silah arkadalarnz bu hale dtnde neler hissettiniz? Ya da imdi ne hissediyor sunuz? Bir baka silah arkadanz Temen mer Yazgan neden alelacele idam ettirdiniz? Darbe kart olan askerlere ne yaptnz? 12 Eyll dneminde askeri okulda renci olan bir subay kii bana unlar anlatt " binalarn d cephe boyalar ylda en az 3 defa deitiriliyordu. Ve bu boyalarn komutan Ali Tahsin ahinkaya nn ortak olduu fabrikalardan gnderildii dedikodusu vard birlik iinde. " bu dedikodulardan haberiniz var m? veya buna ilikin soruturma balattnz m? Anlalan hibir sorumuza yant vermeyeceksiniz. Sizin bu darbeniz yznden 50 kii

idam edildi. Hatrlyor musunuz? Biraz nce Baskn Oran hoca dile getirdi. Ya kk Erdal Eren ya byltlerek idam edildi. stelik idam sehpasna gidenlerin son arzular bile yerine getirilmedi. Son mektuplar ailelerine halen ulatrlmad. Iki gn nce Milliyet Gazetesinin manetinde " Necati Vardar n mektubunun verilmedii" haberi vard. Okudunuz mu? dam edilenler ailelerinden gizli gizli gnlk kyafetleri ile ailelerinin bilmeyecei yerlere gmldn biliyor musunuz? Binlerce insan ikenceden geirildi. Diyarbakr Ceza evi mezalim yuvas oldu. nsanlara kan kusturuldu. Diyarbakr Ceza evinde yaananlar zerine Krt sorunu iyice kemeke hale geldi, zmlenemez hale geldi. Bunun farknda msnz? hi vicdan azab ekiyor musunuz? " Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. Av. Osman Baer sz alarak; " Sank Tahsin ahinkaya; Mamak Askeri Ceza evinde iken gtrlp idam edilen Fikri Arkan n kou arkada hcre arkada 11 sene ceza evinde kalm bir avukat olarak size aadaki u sorularm ifade etmek istiyorum. Cevap ta beklemiyorum. Yalnz sank olarak u anda karmda duruyorsunuz ya, o bile bana yetiyor. Ulusal televizyon ve gazetelerde yer alan Zaman gatezesinde 21/10/1990 tarihinde yaynlanan yaz dizisinde " Solun karsna sa grup rencileri karma karar alnd" szlerinde bu karar alnma konseyi ierisinde siz de var mydnz? Yurt d ve Yurt ii operasyonlarda grevlendirmek art ile hukukin aranan ahslar ile pazarlk yapld basnda yer ald. Bu pazarlk yaplmasnda sizin de grev yaptnz dnemde byle bir talimat verildiinden haberiniz var myd? Abdullah atl ile yedi TP li nin ldrlmesi olaynn hkmls Haluk Krc nn idamn durdurmak iin pazarlk yaptrld haberleri basnda yer ald. Bundan haberiniz var myd? Konseyin byle bir karar var myd? 1980 12 Eyll 1982 yllar arasnda Genel Kurmay Bakanl bnyesinde Hava Kuvvetleri Komutan olarak grev yaparken askeri sayda ve askeri tesisatta bir art yaand m ? Asker saysnda ve askeri tesisat saysnda artn miktarn biliyor musunuz? htilal yapmadan anari ve terr olaylarnn durdurulmas iin nasl bir yetki istediniz de sivil iktidarca talebiniz karlanmad? dam kararlarn imzalarken elinizin ellerinizin titremediini iddia ederken Allah tahsilatlarn artrsn ifadesinden ne anlyorsunuz? Grev yaptnz dnem ierisinde Mamak Askeri Ceza evinin komutan Albay Raci Tetik ceza evi mdr olarak grev yapt srada bu bir savat sznn siz de sava olarak kabul ediyor musunuz? Tutuklulara ilk okul dzeyinde bir program uyguladk szlerini siz de onaylyor musunuz? bu talimat siz mi verdiniz? Tutuklulara stiklal Mar bilmiyorlard rettik sznden sanklarn haberi var myd? Askeri Ceza evinin yerinin dibinde hcreler vard. Burada bir insann 12 gnden fazla yaayamaz o hcrelere girenler ancak ls kar, o hcreleri yaptrma karar konseyiniz tarafndan bir talimat alnarak m yaptrlma karar emir ve talimat verildi? Ben Kbrs Esir Kamp mdrydm. Temendim. Kenan Evren ile Kbrs ta altk. Daha sonra da konsey yeleri tarafndan baarl olduum grlerek Mamak Askeri Ceza evinde grevlendirildim. Diyen Raci Tetik in grevlendirme yazsnda sizin de imzanz var myd? Kafes ilk ilem ve disiplin yeriydi. Sanklar kafese konulur derken bunlarn bir insan ya da bir hayvan olduunu nasl deerlendiriyorsunuz? Albay Raci Tetik; "talimatlar Genel Kurmaydan bize verilirdi. Biz de buna harfen uyardk. Ben bir ikenceciyim. Sacsndan ve solcusundan zr diliyorum" diyerek beyanda bulunmutur. u anda sank olarak huzurumuzda bulunan sayn Tahsin ahinkaya; demokrasimi daha iyi darbemi daha iyi? Ynetim ekli olarak hangisini tercih ederdiniz? Yada idamna karar verilmesini saladnz ve Meclis onayn almadan idam ettirdiiniz insanlarn infazn yaptrdktan sonra tahsilatlarn Allah artrsn diye ifade buyururken Albay Raci Tetik

gibi Trk Milletinden idam ettirdiiniz insanlarn ailelerinden zr dilemek istermisiniz? Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. Av. Cevriye Aydn sz alarak; "12 Eyll den nice sonra yaplan aratrma ve tespitler daha nce meslektalarmn ifade ettii gibi 51 insann idam edilmesine tarafnzdan verdiiniz emirler ile 600.000 kiinin ikenceden geirilmesine ve 1.200.000 kiinin filenmesine yol at. Dier baka da pek ok pek ok sonucunun haricinde. Eminim ki u anda 600 + 1.200.000 kii ve yanna en az 5 er 10 ar yaknlarn ve arkadalarn da kattnz zaman bu salonda milyonlarca insan size milyonlarca soru sormak istiyor. Sizi soru yamurunda deyim yerinde ise bomak istiyorlar. ok eminim buna. Ama ben size sadece iki soru sormak niyetindeyim. Hem onlarn belki bir para dillendirmek istedikleri eyleri de dillendirmek istemi olacam. Ben ve dier arkadalarm sizden cevap beklemiyoruz. Bu sorularn cevabn mutlaka bir gn btn gereklii ile alabileceimizi dnyorum. Pek ok yantn biliyoruz aslnda. Sorularm u. 51 kiinin idam 600.000 kiinin ikenceden geirilmesi ve 1.200.000 kiinin filenmesi merkezi bir emir ve talimat olmakszn gerekletirilemez. Siz iktidarda olduunuza gre. O dnemde bunu gayet iyi biliyorsunuz. Benim merak ettiim u. dam tamam Mahkemeler karar veriyor sizde infazn gerekletirdiniz. Talimat verdiniz, onayladnz. Ama yzlerce insan ikenceden ldrld. Gz altnda kayp edildi. nsanlarn gz altnda kayp edilmesi onlara ikence edilmesi, ikence edilerek ldrlmesi konusunda aka yazl bir talimat veremediiniz iin veremeyeceinize gre acaba bu merkezi olarak gerekletirilen insanlara kar gerekletirilen bu kadar ok suu hangi kanallarla ve hangi aralarla ilettiniz? Yerel grevlilere? Gvenlik kuvvetlerine yada bu ilemleri gerekletiren dier kuvvetlere? Bunu renmek isterdim. Dieri de u; 1986 yada 87 yllarnda Nokta Dergisi bir konuyu kapak yapt. Konu u idi; "12 Eyll dneminde tutuklu ve hkmller kobay olarak kullanlmak suretiyle onlara eitli hastalklarn mikroplar verilmi. " Mutlaka bu konuda da sizin konseyinizin ve konsey yelerinizin haberi en azndan bilgisi ve mutlaka muvafakat vardr. Byle bir muvafakat verdinizmi ve bu kobay olarak kullanlan mikrop verilen tutuklu ve hkmllerin siyasi tutuklu ve hkmllerin mikrop verme olaynn hangi ceza evlerinde ka tutuklu ve hkmlye kar gerekletirildiini syleyebilirmisiniz?" Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. Av. ztrk Trkdoan sz alarak; "Ali Tahsin ahinkaya; darbe yaptktan sonra konsey arkadalarnz ile birlikte Krtlere ve dier etnik gruplara ynelik asimilasyon program uyguladnzm? Trke den baka dilleri niin yasakladnz? Bu program uygular iken zellikle Diyarbakr 5 nolu Askeri Ceza evinde ve dier tm ceza evlerinde uyguladnz sistematik ikencelerle yzlerce insann yaamna mal olduunuzu biliyormusunuz? Sistematik ikence ile ilgili her hangi bir soruturma atrdnz m? nsan Haklar Derneinin ve Trkiye nsan Haklar Vakfnn verilerine gre sadece Milli Gvenlik Konseyi dneminde 185 kii ceza evinde ikence ile ldrlmtr. Ceza evlerinde ki ikenceleri protesto etmek iin 21 Mart 1982 de Mazlum Doan, 17 Mays 1982 de Eref Anyk, Ferhat Kutay, Necmi ner, Mahmut Zeynel'in protesto eylemi yaparak kurduunuz bu zalim dzeni protesto etmek iin kendilerini yakarak yaamlarna son verdiini biliyormusunuz? Bu isimleri hatrlyor musunuz? Krt sorununda uyguladnz iddet politikasnn nelere mal olduunun farknda msnz? 40.000 den fazla insan yaamn yitirdi ve halen insanlar yaamn yitirmeye devam ediyor. Bu srete ki sorumluluunuzun idraknda msnz? Darbe yapldktan sonra zellikle bizim Dersim dediimiz blgede alevi ocuklarnn yatl imam hatip liselerine

gtrlmesi konusunda bir program hazrladnzm? Bir talimat verdinizmi? Alevilere ynelik asimilasyon politikas uyguladnzm? Askeri darbe yaptktan sonra zellikle stanbul ehrinde yaayan lezbiyen, gay, biseksel, transseksel ve travesti bireylerin zorla toplatlp Eskiehir iline veya baka ehirlere srgn edilmesi emri verdinizmi? Emir vermedi iseniz bu uygulamalar ile ilgili gz yumdunuzmu? Bu konuda ki bildiklerinizi bize anlatn. Darbe yaptktan sonra ar insan haklar ihlallerine sebep oldunuz. zellikle gz altnda kayp edilen Cemil Krbayr, Hseyin Morsmbl, Mahmut Kaya, Grkan Mungan ve Nurettin ztrk'n cenazelerinin nerede olduunu biliyormusunuz? Bu insanlarn ailelerinin yllardr 32 yldr bu insanlar aradn biliyor musunuz? Siz cesaret edip bu duruma salonuna gelemediniz. Ama 104 yanda ki Berfo Ana bu duruma salonuna iki kere geldi ve Berfo ana size buradan sordu. Cemil Krbayr nerede? Cemil Krbayr' sizden istiyor. Berfo Ana size hakkna helal etmiyor. Ne bu dnyada ne de br dnyada. Bunu biliyor musunuz? Berfo Ana'nn haykrn, Berfo Ana'nn ln duydunuz mu? Hi vicdan azab ektinizmi? Son soru. Arkadalarm bir ok soruyu sordular. Tekrara dmek istemiyorum. 12 Eyll darbesi ile birlikte zellikle yabanc lkelerin ve byk lkelerin telkini ile Trkiye ierisinde eitli dini akmlarn siyasallatrlmas ile ilgili her hangi bir program uyguladnzm? ABD nin yeil kuak diye tabir edilen politikasnn hayata geirilmesinde ne gibi bir rol oynadnz? Bu konuda bildiklerinizi anlatnz." Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. Saatin 15:12 olduu dikkate alnarak saat:15:30 da durumaya devam olunmak zere yarglamaya ara verildi. Saat: 15:30 da durumaya kald yerden devam olundu. Av. Muharrem zkaya sz alarak; "Sank Ali Tahsin ahinkaya'ya 3 tane sorumuz var efendim. Birincisi ii sendikalarndan bazlarn ihtilalden sonra kapattnz. Bazlarnn da faaliyetlerini yasakladnz. Sendikalarn faaliyetlerini kapatmanz ve yasaklamanz acaba bunlarn sizin yaptnz darbeye kar toplumsal muhalefeti rgtlemesinden ekindiiniz iin miyidi? Yine yaptnz darbeden sonra Anayasa'nn halk oylamasna sunulmas esnasnda baz ii sendikalar toplantlar yapmak istediler. Bu toplantlara dnemin Sk Ynetim Komutanlar tarafndan izin verilmedi. Bu ii sendikalarnn yapaca toplantlar Anayasa'nn aleyhine olacan dndnz iin mi yasaklattnz? zellikle 1402 likler ile ilgili sorular iten atlan ok sayda kamu grevlisinin yannda sradan iilerin 30.000 e yakn insan iinden oldu. Sradan iilerin hangi fiilleri size askeri bir darbe yapmaya gtrd? Bu darbe esnasnda sizi bu darbeye yreklendiren tevik eden cesaretlendiren aralarnda siyaseti, sendikac, gazeteci, i adam, retim yesi gibi siviller varmyd? Bunlardan hangilerini hatrlyorsunuz?" Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. Av. Mehmet Rfat Bacanl sz alarak; "Sank Tahsin ahinkaya; Erdem enocak' tanyormusunuz? Erdem enocak'n darbeden nce gz altna alnmas konusunda talimatnz varmyd? Alparslan Trke'in ceza evinde veya hastahanede ldrlmesi konusunda konseyinizin veya birlik olarak talimatnz varmyd? MHP ve lk Ocaklar iindeki MT ajanlarnn listelerini biliyormusunuz? Bu listelerin Sk Ynetim Mahkemelerinde yaplan yarglamalardan sonra Genel Kurmay Bakanlna tekrar teslim edildii konusunda bilginiz varm? Avrupa lkelerine darbe konusunda bilgi verdinizmi? Bu lkelere darbeden sonra ekonomik destek alamazsak snrlarmz uyuturucu ticaretinden koruyamayz diye st kapal tehdit ettinizmi? Abdullah calan' tanyormusunuz? Apocular olarak bilinen rgtn Gneydouda ki feodel airet yapsnn zayflatlmas amacyla kullandnzm? 80 ncesi Bucak Airetine

yaplan saldrdan bilginiz varm? Yine bu rgt uyuturucu konusunda snr kontrol yaplmas iin kullandnzm? Uyuturucu trafii ile Gmrk Bakan merhum Gn Sazak'n ldrlmesi olay arasnda bir irtibat varm? Bu cinayeti aratrdnzm? Bu rgtn eylem yapmaya balamasndan sonra bir nlem aldnzm? Bu rgtn siz genel seimlerde iktidari ksmen sivillere teslim ettikten sonra 84 ylndan sonra eylemlerinin artmas bir tesadfmdr? Terr rgtnn bugun k halinde mesuliyetiniz olduunu dnyormusunuz? Bugnk terr olaylar konusunda vicdannz rahatm? Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. Av. Senih zay sz alarak; "Efendim ben Mahkemenizin bu sorguya devam ynndeki karar yznden dn sabah ki kzgnlmn yarsn sildim. Ama ok zarif bir Mahkeme Heyetisiniz. Ama tabi bu Devleti olduunuzu, rkek olduunuz gibi notlarm kaldrmad daha. imdi Senih zay ben 6.000 sorum var ama; sayn sank bunlar soracak deilim. Ama ben CIA ya bavurdum. CIA ile Kenan Evren'i, Tahsin ahinkaya'y siz Amerika da eittinizmi okullarnzda dedim. Bana cevap verdiler. Sama bir soru uraamayz gibi. Mahkemeye bavurdum. Ne olur siz ciddiye aln diye. Siz bavurun diye. Mahkeme skalad. Siz bunu size soruyummu vazgetim. Sormuyorum. Pentagon mdahale etti CIA deil diye. Amerikal Ankara Bykelisi James Spain diye bir adam ngilizce kitap yazm 200 ksr dolara getirttim. Mahkemeye sundum onu. Yani onumu soruyum CIA deil bu ie giren Pentagon doru sylyor Bykeli diye soruyummu diye dndm. Vazgetim sormuyorum. Sacit Kayasu diye bir savc bey kt bir ara Adana da sizler hakknda bir iddianame derdine dt. Ondan m daha ok rktnz savc Kemal Bey iddianame yazd ondan m daha ok rktnz bu duygunuzu merak ettim. Vazgetim. Onu da sormuyorum. Burada karnzda zarif bir Parlamento avukat var. Temsilcisi var. Yannda Hkmet avukat var. Bunlarn varlndan rahatszmsnz diye sormak istiyordum. Vazgetim. Ama Cumhurbakanna bavurdum. Mahkeme bile benim talebim zerine Cumhurbakanna iddianameyi yollad. Yani buraya gelsene, avukat yollasana klkl. nk avukatnz deerli meslektam sizin yaptnz eylemin halka kar deil olsa olsa Devlete kar olduunu syledi. Ben de Cumhurbakan dedim Devleti temsil ediyor. Her halde o gelir buraya, ne diyecek ise der diye heyecanlandm. Gelmedi ve ben tazminat davas atm. 400 lira rak paras art bide be liram ne ila paras diye. Davam devam ediyor. Yani Cumhurbakanl ile ilgili. Bunu size ne diyorsunuz bu ie diye rahatszmsnz Cumhurbakannn geliinden diyecektim. Vazgetim. Sona geliyorum. Yunanistan' soracaktm. Niye soracam sormuyorum. Niye veto ettin Trk Halkn diye vazgetim. Ama tehlikeli sorum u Bayrak Plannnz varya mehur onu ancak Glck te bulabildiler. Hani o yerin altnda kutularn altnda bulabildiler. ardnz m nasl oldu da bulamadlar bunlar buraya veya nasl buldular dediniz mi diye soracaktm. Onu da sormuyorum. Savc bey Kemal beye sordum. Glck te bulunabilmiti demiti. Size sorsam oraya niye gitti diye sorsam. Niye soraym. Vazgetim. Fakat siz iki tane yal General darbeci diye anlyorsunuz ama benim derdim sizden ok sizin altnzda ki kadrolarla. Yani Korgenaral, yok Sk Ynetim Komutan, yok Vali falan. Onlarn da yarglanmas derdine dtm. 675 numaral bir dosyas var burda. Savc Beyin elinde. Onu srdrmesi lazm. Onu gelitirmesi lazm. O ortanca erhleri Mahkemelerin nne atmas lazm. Onu atarsa Trk Halk yada madurlar sevinirler, mutlu olurlar daha ok dedim ama o da hi adm atmyor. Dn odasnn kapsn aldm. Girdim kafam uzattm. Sordum. Sryor dedi. O sryor szcn dorumu algladm deilmi dedim. Yani size sorsam bunu ortancalar boverin canm bizimle yetinirmisiniz diye sorsam. Vazgetim. Ama Sleyman

Demirel'e sorduum bir soru var. Bir gn Efes Otelinde. zmir de. Siz bu Trkiye'yi 40 yldr idare ettiniz. Dedim. Sleyman Demirel'e bizzat. Romannz yok, kitabnz yok, makaleniz yok, kitaplarda bulamyoruz dedim. Sleyman Demirel'e. O yzden ben Devleti idare ediinizle kendi kiiliiniz ruhunuz o atyormudur siz kabus grrmsnz dedim Sleyman Demirel'e. Size de sylyorum. Buna cevap verme hakknz var. Yani bunu ey yapmyorum. Geri ekmiyorum. Bak gzel bakyorsunuz. Yani biey syleyecek hale geldiniz. Gerekten syleyebilirsiniz. Teekkr ederim Sayn Yarg " Av. Senih zay; "haa Sayn Yarg. Bir film var. Demi Moor'un, Jack Nicholsn'n, Tom Cruise'nin bir generalin durumada avukatlar tarafndan son anda nasl zld, general nasl konumaya balad belki biliyorsunuzdur , belki izlemisinizdir , ama izlemeyen savc ve ye olabilir izninizle bununda dosyaya girsin istiyorum." Sank tarafndan sorulara cevap verilmedi. Sanklardan Ali Tahsin ahinkayann savunmasnn alnd, bu savunmaya kar mdahil vekillerinin beyanda bulunduu anlalmakla; Sank mdafinden soruldu: "Bu aamda ilave edeceimiz bir husus yok. Daha sonra yazl savunmada bulunacaz." SANIK AHMET KENAN EVREN SAVUNMASINDA; (Sank Ahmet Kenan EVREN yazl olarak hazrlam olduu ve durumada okuduu savunmasnda;) Sayn Bakan; "12 Eyll Harekat Trk Silahl Kuvvetleri tarafndan "Emir ve Komuta" zinciri iinde yaplm ihtilaldir. htilal, "Tarihi" bir olaydr. Tarihi olaylar yarglanamaz. 12 Eyll Harekat, kurucu iktidar olma hareketidir. 12 Eyll Harekatnn yapl nedeni "Bir Numaral Bildiri"yle byk Trk Milletine aklanmtr. 12 Eyll Harekatn yapan Trk Silahl Kuvvetlerinin st komuta heyeti kurucu iktidar olarak Milli Gvenlik Konseyini oluturmutur. Milli Gvenlik Konseyi kurucu iktidar olarak Anayasal kanunlar karm yeni Anayasal dzeni oluturmaya balamtr. Kurucu meclisin oluturulmas yeni Anayasann yaplmas ve halkoyuyla yrrle konulmasyla yeni Anayasal dzen tamamlanmtr. Ben kurucu iktidar olan Milli Gvenlik Konseyinin bakan ve Devlet bakanym. Bu grevlerimi Trkiye Byk Millet Meclisinin faaliyete getii tarihe kadar srdrdm. Bu tarihten sonra Anayasa ile yedinci Cumhurbakan olarak grevime devam ettim. Milli Gvenlik Konseyinin 1982 Anayasasyla hkme balanm tasarruflarnn su olduunun iddia edilemeyeceini herkes bilir. Benim ve silah arkadalarmn 12 Eyll 1980 tarihinde ve sonrasndaki tasarruflarmzdan dolay yetkisini 1982 Anayasasndan alan yargnn su isnat etme yarglama yetkisi bulunmamaktadr. Kurucu iktidar olmay yani ihtilal yapmay su sayan bir kanun yoktur. Hukuken olmas da mmkn deildir. Biz ihtilal yaptk. htilale teebbs etmedik. Herkesin ihtilal ile ihtilale teebbs etmeyi ayrmas ayn ey olmadn bilmesi gerekir. Ben sank deilim. Ben 12 Eyll harekatn yapan Trk Silahl Kuvvetlerinin Genel Kurmay Bakanym, Milli Gvenlik Konseyi bakan ve Devlet bakanym. Trkiye Cumhuriyeti Devletinin yedinci Cumhurbakanym. Ben 12 Eyll harekatnn hesabn byk Trk Milletine verdim. Bundan sonra

beni artk tarih yarglar. 12 Eyll harekatn herkes siyasi ve etik olarak istedii gibi deerlendirebilir. 12 Eyll ile ilgili beceriksiz siyasilerin sylediklerini 12 Eyll sonras geen yllarda yaananlar yalanlamaktadr. Demokrasinin iledii yerde ihtilal olmaz. Siyaseti becerisizliini askere fatura edemez. Trk Silahl Kuvvetleri iktidar olmann merakls deildir. 12 Eyll 1980'den bugne kadar 12 Eyll ncesinde yaananlarn bir daha yaanmamas bunu gstermektedir. lkenin o tarihteki ve ncesindeki durumunu byk Trk Milleti bilmektedir. Byk Trk Milleti o olaylara layk deildir. Biz o gn doru olan yaptk, bu gnde olsayd ayn ekilde ihtilali yapardk. Tabii ki adli yarg mensuplar ve yksek mahkeme grevini yapmaktadr. Yukarda ki aklamalarm nedeniyle syleyeceklerim bundan ibarettir. Benim grevim onlara yardmc olmaktr. Bu beyan da bunun iin yapmaktaym. Sank olmadm yukarda aklamtm. Bu nedenle bu beyanmn dnda bakaca bir beyanda bulunmayacam. Mahkeme sorularnada cevap vermeyeceim. Kusura bakmayn. Sayglarmla." Kl. 37 Dz. 6-13 ve Dz. 14-21 de yer alan CMK 250. Maddesi le Yetkili Ankara C.Basavclnda 06/06/2011 tarihinde vermi olduu ifadesi okundu. Dorudur, ieriini aynen tekrar ederim. Dedi. Kl. 37 Dz. 39 da yer alan nfus, 38 de yer alan sabka kayd okundu. Sanktan soruldu: Dorudur bana aittir. Dedi. Sanklar tarafndan hazrlanan yazl savunmalarn Naip Hakimlere teslim edildii anlald. Sana Mahkememizce; 1- 12 Eyll Askeri Darbesine A- Bireysel olarak bir darbe yapmann gerektiine ne zaman inandnz? B- Bu kararnz kimlerle paylatnz? Darbe yaplmas ynndeki karara hangi tarihli toplantda hangi komuta kademesi ile hangi komutanlarla karar verdiniz? C- Sizin dnzda kalan yani emir komuta zinciri dnda ki TSK grevlilerince veya TSK dnda bir silahl g tarafndan darbe yaplsa idi; buna o dnemde ki tepkiniz ne olurdu? D- Dosyaya da yansd zere sizin emrinizle ve Haydar Saltk tarafndan 11 Eyll 1979 tarihinde bir alma grubu oluturulmu ve bu alma grubu tarafndan daha sonra size bir rapor sunulmutur. Haydar Saltk'n alma grubuna sizin onaynz ile alnm olan iki kurmay subayn kimlikleri nedir? Bu kurmay subaylar tarafndan hazrlanan rapor nerede muhafaza edilmektedir? Darbeye giden srete yaplan toplant tutanaklar ve alnan kararlara bugne kadar Mahkememizce ulalamamtr. (Bayrak Hareket Plan Dnda) Bu belgeler nerede saklanmaktadr? E- 12 Eyll Askeri Darbesinin plan olduu iddia edilen Bayrak Plannn yaplmas grevini hangi tarihte ve hangi grevlilere verdiniz? 2- 12 Eyll Askeri Darbesinin yaplmas ile birlikte nceden isimleri tespit edilen kiilerin bulunduklar yerden toplanmaya balandklar dikkate alndnda; bu kiilerin listeleri ne ekilde oluturulmutur? Bunlar arasnda su iledii iddia edilen kiilerin adresleri ve yerleri belli iken 12 Eyll 1980 ncesinde gz alt ve yakalama ilemlerinin yaplmamasnn nedeni nedir? 3- Komuta kademesinde darbeyi daha nceden yapacaktk ancak olgunlamasn

bekledik eklinde gazetelere demeler verildii dosya kapsamndan da anlalmaktadr. ddianamede anlatm olarak yer verilen 16 Mart stanbul niversitesi, 1 Mays 1977 Taksim, Sivas, orum, Kahramanmara olaylarnda bir ok aydn, yazar, gazeteci, retim yesinin katledilmesinin toplumda darbe beklentisi yaratt iddia edildii de dikkate alndnda; bu olaylara gz yumulmas sz konusumudur? Veya bu olaylarn niteliine uygun mdaheleler yaplmmdr? 4- Yaptnz bir ok konumada pek ok sivilin size gelerek neden ynetime el koymuyorsunuz dediiniz kamu oyuna yansmtr. Bu kapsamda sizinle bu ekilde konuan ve bir nev'i sizi darbeye ynlendiren veya yaptklarnz onaylayan gazeteciler, i adamlar, siyasetiler ile brokratlar kimlerdir? Sank; "benim 1.ciltte yazdm 6.ciltlik Anlar Kitabnn 1.cildini okursanz bunlar vardr. Bunlar hatrlyorum. Ama isimlerini bilmiyorum." 5- a) 12 Eyll 1980 Askeri Darbesinin ardndan verilen beyanatlarda ok ksa zamanda demokratik dzene geii salamann ama edinildii ifade edildiine gre; Askeri Mahkemeler tarafndan verilen idam kararlarnn onaylanmasn demokratik dzene gei sonrasnda milletin tercihleri ile oluacak Trkiye Byk Millet Meclisine brakmak yerine Milli Gvenlik Konseyi eli ile yerine getirmenizin sebebi nedir? Mahkeme Bakan; "Bu konu ile balantl dier bir soruyu Hakim Ali Bey soracak." Hakim Ali Ertan; "evet sank Kenan Evren'e benim de bir sorum olacak." b-) Kamu oyunda bilinen ekliyle ve katldnz bir televizyon programnda "Adaletli olsun diye bir sadan bir soldan astk" eklinde bir cmle kurduunuz iddia edilmektedir. Bu sz syledinizmi? Syledi iseniz ne amala ve neden bu ekilde bir sz sylediniz? Adam asmak eylemi bu kadar basite indirgenebilirmi? Bu hususu aklarmsnz? Sank; "Syledim. Taraf tutuyor demesinler diye Mahkemelerde sada olanlar var solda olanlar var yalnz sadakileri veripte onlar idam ettirip ondan sonra solcular bunu yapmasnlar dedim ve bir sadan, bir soldan, bir sadan, bir soldan bu suretle hi bir taraf tutmadmz , bi taraf bir halde bulunduumuzu ve bu ekilde yaptmz anlatmak istedim." 6- 12 Eyll Askeri Darbesi yapldktan sonra gz altnda lmler yaanm, bata Diyarbakr ve Mamak Ceza Evlerinde ikence sonucu lmler olmutur. Bu olaylarn engellenmesi iin bir aba gsterdinizmi? Televizyona verdiiniz bir demete iddianameye de alnd zere zellikle ceza evlerinde yaplan ikencelerle ilgili olarak suu gardiyanlarn zerine atmaktasnz. Buna karlk mtekiler ile bu konuda dosyaya yansyan kaynaklarda en byk ikencecilerden biri olarak Mamak Askeri Ceza Evi Gvenlik Komutan Raci Tetik gsterilmektedir. Keza dier ceza evlerinde de ceza evi komutanlarnn ikencede bizzat yer aldklar ve ikenceye gz yumduklar iddia edilmektedir. Dolaysyla rtbeli kiilerin bizzat ikenceyi ynlendiren kiiler olduu iddiasna kar beyannz nedir? 7- 12 Eyll 1980 Askeri Darbesinin yaplmasnda ABD veya bir baka lkenin bilgisi veya onay varmdr? 8- Askeri mdahale sonrasnda yarg mensuplar huzurunda Milli Gvenlik Konseyi yeleri olarak yemin ettiniz. Darbeye meruiyet kazandrmak adna kaleme alnd iddia edilen bu yemin metni kim tarafndan kaleme alnmtr? Soruldu: Yukarda iki soruya ksmi mdahelede bulundum. Bunun dndaki sorulara bir cevabm olmayacaktr. Dedi. Gerek grlmekle soruldu:

1- Dosyada yer alan Bayrak Harekat Direktifi okunarak sanktan soruldu: Ben u an ieriini hatrlamyorum. Bayrak Harekat Direktifini zerinde de yazd zere Necdet ru hazrlamtr. Ona bu talimat Genel Kurmay Bakanl Kurmay Bakan olan Haydar Saltk tarafndan verilmitir. Haydar Saltk benim yerime pek ok belgeyi imzalayabilme yetkisine sahipti. Bu belge ynnden de gerekli imzay o atm olabilir. Kendisine bu ynde yetki verilmiti. Dedi. 2- 27/12/1979 tarihli olarak Sayn Cumhurbakanna hitapl bir sayfalk benim (sann imzasn) imzam tayan mektup ile Trk Silahl Kuvvetlerinin Gr baln tayan iki sayfalk Uyar Mektubu hakknda bilgi verilerek soruldu: Bizim verdiimiz muhtradr. Dedi. Ayn belgeler konusunda sanklardan Ali Tahsin ahinkayadan soruldu: 1- Sz konusu belge Genel Kurmay Bakanlnca hazrlanmtr. Kuvvet komutanlklarnn bu belgenin hazrlanmasnda bir dahili yoktur. Dedi. 2- Belgeden haberdarm. O dnemde ki nazik durumu Cumhurbakanna bildirmek amacyla hazrlanm bir belgedir. Muhtra Olarak deerlendirmiyorum ancak lkenin durumunun Cumhurbakanna arz etme olarak deerlendiriyorum.Dedi. Sank mdafinden soruldu : "sanklara sorulan birinci soruda ynlendirme vardr. Dolaysyla bu soru usul ve yasaya aykrdr. Dier sorularda da iddia makamnnda iddia makamnn iddianamesinde yer almayan fiil ve olgular yasak sorgu usulleri ile sanklardan alnmaya allmtr. Bu usulde usul ve yasaya aykrdr. Daha ayrntl beyanlarmz daha sonraki aamalarda yazl olarak sunacaz." Dosya incelendi. GERE DNLD : 1- CMK.'nn 219.maddesine gre sanklarn ve bugn durumada hazr bulunan vekil ve mdafilerin ve mdahilin beyanlarnn vakit geirilmeksizin yazl tutanaa dntrlmesine, 2- Durumaya daha nce verilen ara karar uyarnca 22/11/2012 gn saat:09:45'de devam edilmesine oybirlii ile karar verildi. 21/11/2012 eklinde zm yaplmtr. 23/11/2012 Katip 136018 Bakan 33990